Leef 1 februari 2018: #content

Leef

GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM

HOE THERAPIE KAN HELPEN

DEZE PLEK MAAKT CONTENT

RED JE GEBIT

­GELUKKIGER NA FACEBOOKVRIJE WEEK?

DIRK DE WACHTER

Geluk komt niet

LEEF – GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM – 1 FEBRUARI 2018 – DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P910695

van binnenuit

#CONTENT

1

LANDER SCHEERDERS DOOR OOG VAN DE NAALD

‘Ik duik elke dag in het leven’

IN DEZE EDITIE

04

#CONTENT

GEWOON ONDER DE MENSEN (L)even zonder haar. Isabelle toont haar voorlopig nieuwe ik.

2

08 VALLEN EN WEER OPSTAAN Gered van de dood, Lander geniet van elk moment.

18 NA DE BURN-OUT Eva Daeleman geeft leven nieuwe wending. Hierover en meer in ons dossier psychotherapie.

Gewoon content en ook: Een taartje, of een dag de afwas laten staan.

CM vroeg tientallen mensen wat het voor hen betekent om gewoon content te zijn.

Bekijk het filmpje en vertel ons over jouw klein geluk via Facebook. www.leefmagazine.be

06

23

14

24

16

27

22

28

KORTGEKNIPT Helemaal op de hoogte DIRK DE WACHTER Gewoon content 2X #CONTENT Op mijn plekje SPREEKUUR Druk druk druk

FACTCHECK Facebookvrij TANDZORG Red je gebit LEZERSBRIEVEN Uit jouw leven gegrepen REGIO Alle nieuws uit jouw streek

Leef, het magazine dat inspireert

L

eef. Hoeveel kracht kan er uitgaan van een woord van vier letters? Wat je in het leven ook onderneemt, wie je pad ook kruist, wat je ook meemaakt, je komt steeds bij hetzelfde devies uit: Leef! Een sterkere naam voor het gloednieuwe gezondheidsmagazine van CM konden we ons niet inbeelden. Met trots presen­teren wij je vandaag de eerste editie. Welkom in Leef.

Dit magazine wil fundamenteel anders naar gezondheid kijken. Omdat gezondheid om zoveel meer draait dan om ‘niet ziek zijn’. Goed in je vel zitten, familie en vrienden hebben om op terug te vallen, zin ervaren in wat je doet, het leven de moeite waard vinden … dat heeft evenzeer impact op onze gezondheid.

Wij willen jou als lezer inspireren om samen met ons gezond in het leven te staan, wat er ook gebeurt. En we nemen daarbij een emotie als uitgangspunt. In dit eerste nummer laten we onder meer Lander, Isabelle en Nirouz aan het woord. Ik kan je nu al verklappen, hun verhalen laten een diepe indruk na. Ze kregen het de voorbije jaren zwaar te verduren. En toch zijn ze elk op hun manier content. Oprecht, authentiek en zonder taboes geven ze ons inkijk in hun leven.

En dat is wat we met Leef willen doen. Een brede visie op gezondheid laat zich het best vertellen in verhalen. Over grote, maar evenzeer over kleine gebeurtenissen in iemands leven. Van het printmagazine bieden we je ook een online versie aan met extra materiaal. Naast Leef blijft ook Visie bestaan, waarin je net als vandaag informatie terugvindt van CM en partnerorganisaties.

Leef content. Daarmee gaan wij van start. En tevredenheid zit vaak in kleine dingen. Je hebt een hele dag hard gewerkt, je bent moe, je neemt de trein naar huis en plots is het daar: het gevoel alles op orde te hebben. Dat soort (tijdelijk) geluk kan goed doen, omdat je weet dat je op die manier mee het verschil hebt kunnen maken.

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 1, nummer 1, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Dieter Herregodts (hoofdredacteur), Marion Aussems, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Anja Giegas, Rosine Pittevils, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke Webredactie Marc Helin, Katrijn Windey Redactieadres Haachtse­ steenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Luc Van Gorp, Haachtse­steenweg 579, 1030 Brussel Concept & realisatie Bold & pepper, www.boldandpepper.be Art Direction Janne Geelen Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet

Leef en laat je op sleeptouw nemen, zodat we met dit magazine samen kunnen bouwen aan een gezonde samenleving.

Luc Van Gorp

Voorzitter CM

3

© Stefan Dewickere

‘ ijn om F me weer vrouw te voelen’

4

GEWOON ONDER DE MENSEN KOMEN Afscheid moeten nemen van je haar geeft je zelfbeeld een flinke knauw.

Ook met kanker wil je mooi zijn.

Voor jezelf en voor de ander.

ď š In bepaalde gevallen betaalt de ziekteverzekering je pruik deels terug. Je leest er alles over op www.cm.be/pruik.

ISABELLE CORNU (40) Zullen de mensen zien dat er een dood marmotje op mijn hoofd ligt? Dat vroeg ik me af toen ik een pruik kocht. Nee, er volgden geen starende blikken, wel complimentjes. Heel tof, jouw nieuwe kapsel. Het heeft veel voor me betekend. Naast de ziekenhuisopnames wilde ik gewoon vrouw zijn. Niemand merkte dat ik ziek was. Sinds mijn haar opnieuw groeit, is het marmotje bedankt voor bewezen diensten. Met m'n korte kapsel heb ik het lastiger. Ik wacht op die ene goeie foto om de buitenwereld te tonen dat dit voorlopig mijn nieuwe ik is.

5

OOK CM-WEBSITE IN HET NIEUW

© Violet Corbett Brock

De website van CM ziet er voortaan helemaal anders uit. Een beknopt overzicht en een handige zoekrobot leiden je meteen naar de informatie die je nodig hebt. Je kunt makkelijk zelf documenten bestellen, prijzen van geneesmiddelen vergelijken en je terugbetalingen volgen.

Als gezondheidsfonds biedt CM je ook tips en tools aan om gezond te leven. Alle Selfservice-applicaties staan overzichtelijk gerangschikt.

Als je je aanmeldt met e-mailadres en wachtwoord krijg je toegang tot ‘Mijn CM’. Voor persoonlijke gegevens moet je wel eenmalig de connectie maken met je eID. Zo blijft je privacy gegarandeerd.

 www.cm.be

Victor maakt gezonder

Heb je je net als Carlo voorgenomen om in 2018 wat gezonder te gaan leven?

Victor, de online gezondheidscoach van CM, helpt je om vol te houden. Hij is gespecialiseerd in acht domeinen: slaap, voeding, stemming, stress, beweging, alcohol, roken en gewicht. Je kiest zelf waaraan je wil werken. Je start met een korte vragenlijst in te vullen.

Daarna kun je meteen aan de slag.

Victor geeft je concrete tips en oefeningen op maat. Je krijgt dagelijks meldingen en uitdagingen die je helpen om je motivatie verder op te krikken.

Bovendien houdt Victor een overzicht bij van alle uitgevoerde oefeningen.

 CM-leden kunnen de app gratis downloaden via www.cm.be/victor.

6

Echt gezegd

SVEN DE LEIJER in De Zondag

‘Blijkbaar moet je altijd meer willen en hoger mikken.

Maar ik ben eigenlijk gewoon content.’

MET KUNSTKNIE OP DE SKILATTEN Met een kunstknie of -heup hoef je de skilatten nog niet voorgoed op te bergen. Een Amerikaans onderzoek toonde aan dat skiën een geschikte sport is voor mensen met knie- of heupprothesen. Golf zou de knie veel meer belasten. Volgens orthopedisch chirurg Johan Bellemans zijn ook contactsporten zoals voetbal of rugby en sporten met veel korte draaibewegingen minder aan te raden. Maar dat bewegen belangrijk blijft, staat buiten kijf. Het maakt de spieren en het bot sterker. Het slijten van de prothese is niet langer het probleem.

Het is de kwaliteit van het bot die telt. Hoe sterker het bot, hoe beter de prothese blijft zitten.

KORTGEKNIPT

Gameverslaving

ZONDER ZORGEN

IS EEN ZIEKTE

NAAR HET BUITENLAND

Misschien is gamen voor jou een manier om je helemaal te ontspannen. Zolang je er plezier aan beleeft, is daar niets mis mee. Maar dat verandert eens gamen een obsessie wordt en je leven gaat domineren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft na tien jaar onderzoek geoordeeld dat gameverslaving een ziekte is. Gameverslaving zal opgenomen worden in de lijst van internationale ziektes. Voortdurend praten over games, geen andere hobby’s hebben, liegen over hoe vaak je speelt en heel stil of onzeker worden als je niet kunt gamen, zijn alarmerende signalen.

Dankzij de CM-reisbijstand kun je in de krokusvakantie met een gerust gevoel naar het buitenland vertrekken. Moet je op vakantie dringend een arts raadplegen of word je onverwacht opgenomen in het ziekenhuis, dan betaalt de CM-reisbijstand je medische kosten vanaf 200 euro terug. Neem in Europa een Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) mee.

Ze bewijst dat je in orde bent met de ziekteverzekering.

Een nieuwe kaart voor 2018 kun je online aanvragen of in het CM-kantoor afhalen. Voor sommige bestemmingen heb je andere documenten nodig.

De CM-reisbijstand geldt voor de landen van Westen Centraal-Europa en het Middellandse Zeegebied.

Maar jongeren met kinderbijslag kunnen er wereldwijd gebruik van maken.

© VRT

 www.cm.be/reisbijstand

BABY’S IN VLAANDEREN

62 642 In de 64 Vlaamse materniteiten zijn vorig jaar 62 642 baby’s ter wereld gekomen. Dat is twee procent minder dan in 2016, zo blijkt uit cijfers van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie. In alle provincies daalt het geboortecijfer. West-Vlaanderen en Limburg zijn uitschieters. Volgens gynaecoloog Hendrik Cammu zijn er in die provincies minder jobkansen.

In vergelijking met 2012 werden er vorig jaar 4 000 baby’s minder geboren. Tussen 1985 en 1990 werden er ook minder vrouwen geboren dan tien jaar eerder. Toch is er nog geen reden om ongerust te zijn voor de vergrijzing van Vlaanderen. Want het gemiddeld aantal kinderen per vrouw blijft vrij stabiel.

7

#CONTENT

8

GELUK BIJ EEN ONGELUK

Vallen en weer

opstaan

Door een hersenbloeding balanceerde Lander Scheerders (26) op de rand tussen leven en dood. Dat sindsdien de linkerkant van zijn lichaam deels verlamd is, deert hem niet. Hij duikt, liep de Antwerp 10 Miles en staat voor de klas. ‘Ik ben misschien nog gelukkiger dan voor mijn hersenbloeding, omdat ik nu besef dat niets vanzelfsprekend is.’

TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO'S LIEVEN VAN ASSCHE

9

#CONTENT

H

et laatste wat ik zag, waren de fluovestjes van de ambulanciers, er volgden wat klappen in mijn gezicht en dan niets meer.’ Op zeventienjarige leeftijd kreeg Lander een zware hersenbloeding, veroorzaakt door een vernauwing aan een bloedvat.

‘Het was een kwestie van tijd’, zegt Lander. ‘Gelukkig gebeurde het op jonge leeftijd, zodat ik effectief kon revalideren. Het heeft veel moeite gekost, maar nu sta ik er weer.’

OP DE GROND

Negen jaar geleden werd Lander wakker met barstende hoofdpijn.

Hij was alleen en had geen idee wat te doen.

LANDER SCHEERDERS (26) STUDENT Lander heeft het druk. Hij volgt les aan hogeschool Odisee, geeft zelf stagelessen en als het even kan, gaat hij op stap met zijn vrienden van de KSA. ‘Mijn vrienden zijn belangrijk voor mij. We lachen elkaar vaak uit, maar in moeilijke momenten, kan ik bij hen terecht. En omgekeerd ook.’

10

‘Het was kerstvakantie. Ik was net op KSA-weekend geweest, mijn ouders zaten in Normandië en mijn zus moest nog thuiskomen van kamp. Er was dus niemand thuis. Eerst had ik alleen zware hoofdpijn, maar na een tijdje begon mijn linkerkant uit te vallen.

Mijn linkerhand en -arm deden niet wat ik wilde. Toen mijn linkerbeen het ook begaf, viel ik op de grond in de gang. Ik probeerde mijn ouders te bellen, maar ik had geen belwaarde meer. Ik kon enkel naar 112 bellen, een gratis nummer. Ik kwam terecht bij iemand van het ziekenhuis die me vroeg om de deur al te openen. Dat probeerde ik. Met mijn rechterarm trok ik me aan de verwarming omhoog. Ik drukte op het sleuteltje van de parlofoon om de poort open te doen, en wierp me naar de deur om de klink naar beneden te trekken, maar dat lukte niet. Ik viel weer op de grond en raakte niet meer recht.’

KLINISCH DOOD

De ambulanciers stonden lang voor een gesloten deur. Ze wilden net weer vertrekken toen Landers opa passeerde die de ambulance op de oprit zag staan. Met zijn reservesleutel liet hij de ambulanciers binnen.

In allerijl werd Lander naar het ziekenhuis gevoerd. De druk in zijn hoofd bleek zo hoog te zijn dat hij eigenlijk klinisch dood was. ‘In de eerste drie dagen werd ik drie keer geopereerd. Op kerstavond de laatste keer. Als ik na Kerstmis nog leefde, zou ik er waarschijnlijk doorkomen, volgens de dokter. Maar in welke staat, dat wist hij niet. Mijn ouders hadden al om een ziekenzalving gevraagd, voor het geval dat.’

MIDDELVINGER

De artsen brachten Lander in een kunstmatige coma om zijn hersenactiviteit zo laag mogelijk te houden. Niet veel later gleed hij in een natuurlijke coma. Zijn ouders, familie en vrienden wachtten bang af. Tot Lander 24 dagen na de alles­ beslissende operatie zijn middelvinger opsteekt. Hij is wakker. ‘Een verpleger merkte dat mijn ogen open waren. Hij vroeg me om mijn middelvinger in de lucht te steken.

Mijn eerste beweging in een kleine maand, best grappig. Blijkbaar ben je pas volledig bij bewustzijn als je een bevel kunt uitvoeren. Vandaar dat de verpleger dat vroeg.’

Ontwaken uit zijn coma betekende voor Lander ook ontdekken dat hij deels verlamd was aan zijn linkerkant. Een moeilijke confrontatie.

‘Normaal kun je, zonder erbij na te denken, dingen vastnemen. Ik herhaalde steeds in mijn hoofd: pak die

 Het straffe verhaal van Lander.

Bekijk het filmpje op www.leefmagazine.be.

‘Als ik Kerstmis haalde, zou ik er doorkomen’ pen, pak die pen … Maar er gebeurde niets. Zeventien is de leeftijd waarop je onafhankelijk wordt. Maar plots was ik meer afhankelijk van mijn ouders dan ooit.’

IN TRANEN

Lander wilde zo snel mogelijk vertrekken uit het ziekenhuis. Zijn artsen stelden het revalidatiecentrum Pulderbos voor. Daar kunnen kinderen en jongeren tot 21 jaar verblijven voor een intensieve revalidatie.

‘Toen ik er toekwam, begon de revalidatie onmiddellijk. Ik kreeg drie kinesisten, een logopedist en een psycholoog toegewezen. Ze testten mijn slikreflex en rekten mijn pezen uit. Er was geen tijd te verliezen.’

CONTENT, maar hoe?

‘De psychologe heeft mij zeker goed geholpen. Als ik iets kwijt wilde, kon ik bij haar terecht. Zij leefde echt mee. Mijn moeder had een dagboek voor mij bijgehouden toen ik op de afdeling Intensieve zorg lag. Daar stonden intense passages in. Ik las over mensen die weenden aan mijn bed, terwijl ze anders nooit wenen.

Dan barstte ik zelf in tranen uit. Dat kon ik kwijt bij de psychologe. Ze pinkte zelf ook een traantje weg als ze het dagboek las.’

1

2

DE DROOM

Lander leefde een kleine twee jaar in Pulderbos. Hij maakte er vrienden en volgde samen met de andere jongeren les. ‘Het was erg vermoeiend om op

p

3

LEER RELATIVEREN ‘Door mijn hersenbloeding heb ik geleerd om wat meer content te zijn. Een gebroken pols is het einde niet. Toen ik onlangs op mijn gezicht viel bij het fietsen ben ik kalm naar de spoedafdeling gestapt. Ik denk dat ze daar nog nooit zo’n rustige patiënt hebben gezien (lacht).’

KLEINE DINGEN MAKEN JE HET GELUKKIGST ‘Toen mijn petekind voor de eerste keer Lander zei, liep ik dagenlang blij rond. Dat lijkt misschien iets kleins, maar dat gevoel kan ik niet beschrijven.’

STA ALTIJD WEER RECHT ‘Als je valt, zet je dan recht, stof je af, en wandel gewoon weer door. Ook al duurt het even, of gaat het wandelen moeizaam, het gaat, en dat is het belangrijkste.’

11

#CONTENT

p te letten in de les tussen de zware

revalidatieoefeningen door. Maar de leerkrachten zijn heel begripvol. Dit jaar studeer ik normaal zelf af als leerkracht aardrijkskunde en Nederlands. Toen ik hoorde dat ik een stage buiten het traditionele onderwijs moest doen, heb ik onmiddellijk naar de school in Pulderbos gebeld.

Ik heb nog nooit zoveel plezier gehad om les te geven.’

‘Die leerlingen konden zich spiegelen aan mij. Ik had ook nog in de rolstoel gezeten waarin zij zaten.

Enkele jaren later stond ik vooraan les te geven. Ik kon hen ook beter lezen. Als ik bijvoorbeeld zag dat er een epilepsieaanval opkwam bij een van de meisjes, dan stopte ik de les gewoon even. Mijn docente had zelf nog nooit zoiets gezien. Daar starten als leerkracht is de droom voor mij.’

KOPROL OVER DE MEET

Maar Pulderbos is bovenal een revalidatiecentrum. In het begin gingen Landers oefeningen moeizaam, maar op een nacht veranderde alles.

‘De nachtverplegers zagen mij huilen’, vertelt Lander. ‘Ze vertelden me over het meisje in de kamer naast me. Zij was er in het begin even erg aan toe als ik, en nu kon ze weer stappen. Die nacht heb ik een klik gemaakt. Een klik die mijn hele mentaliteit heeft veranderd, ook hoe ik nu in het leven sta.’

Het begon met een trilling in zijn been als hij geeuwde. Daarna ging alles plots vlotter. Lander kreeg zijn arm en been aan de praat en leerde weer stappen. Zijn kinesisten daagden hem uit, maar ze konden telkens op een vurig antwoord rekenen. ‘Een kinesist zei dat ik het best nog een jaar of drie wachtte om de

12

REVALIDEREN IN

Pulderbos

Antwerp 10 Miles te lopen. Twee jaar later heb ik die 16 kilometer uitgelopen. Ik had het onder de twee uur kunnen doen, als ik geen koprol over de eindmeet had willen doen. Weet je waar ik het meeste last van had tijdens de loop? Niet mijn slepende voet, maar een liesscheur. Die had ik opgelopen door domweg van de trap te vallen.’

DUIKEN OF MUURKLIMMEN

WAT? Een revalidatiecentrum in Zandhoven voor kinderen en jongeren tot 21 jaar.

VOOR WIE? Voor kinderen en jongeren die in­ten­sieve revalidatie nodig hebben. Onder meer kinderen met epilepsie, een niet-aangeboren hersenletsel of een ruggenmergletsel kunnen er terecht.

HOE LANG? Van een week tot verschillende maanden. De kinderen mogen hun eigen kamer inrichten.

HOEVEEL KOST HET? Voor het residentieel programma betaal je 5,44 euro remgeld per dag. Wie zelf is ingeschreven bij een ziekenfonds, betaalt 15,31 euro remgeld per dag.

Kom je enkel overdag op revalidatie, dan betaal je 0,73 euro remgeld per dag.

 www.revapulderbos.be

Landers linkervoet sleept inderdaad over de grond, zijn linkerarm beweegt moeilijk, hij heeft last van epilepsieaanvallen en linksonder ziet hij niets meer. Desondanks duikt Lander met volle goesting in het leven. ‘Na mijn revalidatie begon ik gewoon weer de dingen te doen die ik leuk vond. Ik ben nog jaren KSA-leider geweest. Mijn vrienden daar wisten eerst niet goed hoe ze met mijn nieuwe situatie om moesten gaan, maar zodra ik zelf het ijs had gebroken, was het weer zoals vanouds. Ik ga ook weer duiken, een hobby van voor de hersenbloeding.

Voorlopig mag ik tot twintig meter diepte. Met mijn begeleiders heb ik een teken afgesproken in het geval dat ik een epilepsieaanval krijg.

Ik krijg ook een duikei mee, een waterdichte koker waarin noodmedicatie zit. Het duiken zelf vormt weinig problemen. Je armen gebruik je niet en je benen moet je vooral recht houden.’

‘Voor mij is niets onmogelijk.

Ik probeer alles uit: muurklimmen, snowboarden, voetballen …

Sommige dingen lukken, andere dingen niet. Maar dat was ook zo voor mijn hersenbloeding. Ik leer momenteel skaten. Erg moeilijk, maar ik zet koppig door.’

Ly󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧󰈧 Wil󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰

󰇧

,50/ma󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧

12 󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄€ C󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄 2/ma󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧 ,9 3 € 󰉄󰉄 󰉄 󰉄󰉄 󰉄󰉄 󰉄󰉄󰉄 󰉄󰉄󰉄 C󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄

a󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧

/m 󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄€ 18,25 C󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄 ma󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧 󰉄󰉄󰉄€ 10,53/ 󰉄󰉄 󰉄󰉄 󰉄󰉄󰉄 󰉄 󰉄󰉄 󰉄󰉄 󰉄󰉄󰉄󰉄 󰉄󰉄 C󰉄󰉄󰉄󰉄

Emi󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰󰇰 C󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄€

C󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄󰉄€

14,47/ma󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧 9,06/ma󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧󰇧

Medische zorg is vaak duurder dan je verwacht. Verzekeringspremies helaas ook.

Gelukkig kun je terecht bij de CM-verzekeringen, die je uitstekend beschermen tegen voordelige premies.

• Het CM-MediKo Plan beschermt je tegen medische kosten buiten het ziekenhuis, zoals remgeld, optiek, tandzorg en hoorapparaten.

• Het CM-Hospitaalplan beschermt je tegen hoge kosten bij ziekenhuisopname.

Combineer beide verzekeringen en je krijgt 5% korting op de premie van het CM-Hospitaalplan!

Meer info of aansluiten?

Surf naar www.cm.be/verzekeringen of bel 078 151 151

CM-Hospitaalplan en CM-MediKo Plan worden aangeboden door MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen: verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Ondernemingsnummer: 0851.601.503. Bij betwisting gelden enkel de algemene voorwaarden. Deze vind je op www.cm.be/verzekeringen.

VOORDELIG VERZEKERD BIJ CM, WAT ER OOK GEBEURT

LEVENSKUNST

Gewoon

content Psychiater Dirk De Wachter pleit voor meer contentement.

‘We stellen alles zo onhoudbaar fantastisch voor dat we vergeten om gewoon content te zijn met wat we hebben.’

TEKST SARAH VANDOORNE FOTO'S THOMAS LEGRÈVE

C

ontent zijn is in vrede leven met jezelf, met het gewone leven’, benadrukt psychiater Dirk De Wachter. ‘In het leven word je geconfronteerd met moeilijkheden en onvermijdelijk verdriet. Contentement haal je het best uit de kleine dingen, in plaats van het grote geluk te zoeken op wellnessweekend of tijdens een trip naar de Kaaimaneilanden. Dan liever een ochtendwandeling in het park.’

14

‘Ik ben bang van onze leukigheidscultuur. Alles moet zo onhoudbaar fantastisch zijn dat het mensen ongelukkig maakt. Nog straffer? Dat eindigt altijd in ontgoocheling.’

‘Content zijn lijkt me een beter idee. Aanvaard wie je bent. Ikzelf ben geen goede voetballer, jammer, maar daarom ben ik nog niet jaloers op Vincent Kompany. We moeten die afgunstcultuur proberen te vermijden. Onze tekorten kanali-

seren in bewondering in plaats van ze te frustreren in afgunst.’

Welke rol spelen sociale media in die afgunstcultuur?

Dirk De Wachter: ‘ Jonge mensen delen enkel hun plezier. Hun Facebook en Instagram staan vol foto’s van feestjes en vakanties, om jaloers van te worden. Verdriet past daar niet in. Wie dat toch toont, wordt ontvriend. En gaat nadien misschien naar de psychiater.’

#CONTENT

‘Er is een massale vraag naar psycho­therapeuten, psychologen en psychiaters, vaak om te praten over de gewone moeilijkheden van het leven. Die zou je beter met elkaar delen. Ga eens met een goede vriendin een koffie drinken om te zagen over je lief.’

Hoe sterk hangen geluk en liefde of vriendschap aan elkaar vast?

Moet je geluk kunnen delen?

‘Liefde is lastigheden delen. Je moet samen ongelukkig kunnen zijn. Stel je een weekdag voor waarop alles misgaat. Je bent een belangrijk document vergeten op een trein die bovendien vertraging heeft. Als je dan kunt thuiskomen bij iemand die je een stoel aanbiedt en vraagt wat er scheelt, dat is content zijn.’

‘Het echte geluk is de ander gelukkig maken. Van zorgdragen voor een ander word je vanzelf content.

Je krijgt daar heel wat van terug. Ik heb het niet enkel over de mensen met zorgberoepen. Iedereen kan zorgdragen voor iedereen. Liefst nog in de kleine dingen: je moet geen eerste minister zijn om iets te betekenen in dit bestaan.’

Kunnen we gelukkig zijn als we veel, misschien te veel, verwachtingen of ambities hebben?

‘Ik heb niks tegen ambities. Maar je geluk mag je niet enkel daarvan laten afhangen. Dan is het gevaar groot dat het slecht afloopt.

Ambitie mag geen levensdoel op zich worden. Zie ook dit als iets zorgends: de ambitie hebben iets te doen voor de ander, een steentje te verleggen in de wereld. Als anderen dan zeggen dat je dat goed gedaan hebt, ben je content.’

DIRK DE WACHTER

spreekt niet in cliches

‘Tevreden zijn, jezelf aanvaarden, is geen passieve houding. Je moet je niet neerleggen bij het lot, maar geëngageerd blijven: het verschil willen maken terwijl je je bewust bent van de wisselvalligheden van het bestaan.’

Als we eenmaal content zijn, hoe kunnen we daaraan vasthouden?

‘Niet. Het is nooit gedaan. Content zijn is een continu proces. En de maatschappij maakt het ons moeilijk door noden te creëren. In de reclame, bijvoorbeeld. We moeten de nieuwste smartphone hebben of we zijn ongelukkig. Dat is onzin. We voelen ons kortstondig fantastisch en blijven achter met een kater.’

Als we maar gezond zijn

‘Mensen die ziek zijn of een beperking hebben, zijn niet per definitie minder gelukkig. Zij zijn zich juist veel bewuster van de broosheid van het bestaan.’

Geld maakt (niet) gelukkig ‘Wie in een kartonnen doos aan een Brussels station moet slapen, is niet gelukkig. We hebben een minimum aan geld nodig. Aan de andere kant meten we ons geluk te veel af tegen materiële dingen. Dan worden we afgunstig.

Mijn buurman ging vier keer op reis, ik ‘maar’ twee keer. Van die ingesteldheid moeten we af.’

Geluk komt van binnenuit

‘De ware levenskunst is deugd hebben aan het geluk van een ander. De mens is nooit op zichzelf. Dat zou zelfgenoegzaam zijn: zichzelf bunkeren in de wereld. Het geluk bestaat er juist in om vensters te maken op de wereld.’

Ben je zelf content?

‘Het zou schandalig zijn mocht ik zelf niet content zijn. Ik ben opgegroeid in een warm gezin, heb een vrouw en kinderen die me graag zien. Natuurlijk zijn er lastige momenten: ik mag dan het mooiste beroep hebben ter wereld, het is vaak zwaar en ik werk veel te hard. Maar: ça va.’

‘Geluk is chance. Je zult maar geboren worden in Eritrea. Ik ben hier geboren, ook al heb ik daar niet om gevraagd. Mijn ouders hebben goed voor mij gezorgd, ook zij kwamen vanzelf. Wie thuis misbruikt werd, die heeft pas ongeluk: die wordt door de maatschappij dubbel gestraft, scheef bekeken omwille van zijn depressie. Toon wat meer wilskracht, doe wat meer je best. Alsjeblieft, zeg.’

‘Chansaars zouden beter stilletjes hun geluk koesteren. Daar niet te veel te koop mee lopen op Facebook, maar content zijn. Dankbaar zijn en bescheiden blijven.’

15

2X #CONTENT

Op

mijn plekje BEREND VERWAEREN (11) SCHREEF EEN GEDICHT OVER HET BOSPARK ‘Hoog in de bomen is het cool. Dan heb ik uitzicht op de bomen en op het cafeetje.

Maar het liefst speel ik hier met mijn broer aan de waterkant. Iets met een prins, een tovenaar, een magisch zwaard. Da’s dan gewoon een tak natuurlijk, maar ik heb veel fantasie. En ik schrijf graag. Toen we in de klas een gedicht over onze lievelingsplek moesten maken, dacht ik meteen aan dit park. Ik kreeg er veel complimentjes over, het kwam zelfs in de krant!’

 Benieuwd naar het gedicht van Berend? Lees het op www.leefmagazine.be

16

© Joost De Bock

H ‘ ier in het park ligt mijn geluksplekje’

‘Zitten is voor 's avonds laat ’

DOUCHKA VERMEULEN (80) GEEFT BBB-LESSEN IN EEN FITNESSCENTRUM

© Joost De Bock

‘In de fitnesszaal ben ik in mijn element.

Tijdens mijn lessen laat ik de muziek door de boxen knallen en zet ik de spotlights aan. Zo sleep ik mijn deelnemers mee.

Je hebt geen dure toestellen nodig om te bewegen. Een flesje water als gewichtje of wat voddekes als sportelastiek: veel goedkoper en even doeltreffend. Mijn advies? Blijven doen, doorgaan. Niet zitten, dat is voor ’s avonds laat.’

17

BIJ DE PSYCHOTHERAPEUT

Problemen

onder woorden

Ruim een op de tien Belgen slikt antidepressiva. Wie langdurig in een dip zit en niet weet hoe daaruit te geraken, is nochtans soms meer geholpen met psychotherapie. Leef nam plaats op de bank bij therapeut David Schrans.

TEKST SARAH VANDOORNE ILLUSTRATIES ANNELIEN SMET

David Schrans: ‘Als iemand hier voor het eerst op gesprek komt, heeft hij meestal een concreet verhaal klaar of zelfs een eigen diagnose. Ik lijd aan een burn-out, ik heb een depressie. Ik probeer dat verhaal open te trekken, te weten te komen wat daarachter zit. Als iemand een burn-out heeft omdat hij zich te veel wegcijfert op het werk, zal hij zich misschien in andere aspecten

18

van zijn leven ook wegcijferen. Dat is vaak heel complex. Wat daarachter zit, moet in een gesprek met de therapeut aan bod kunnen komen.’

hebben dat ze vastzitten, of ze nu kunnen inschatten waaraan ze juist vastzitten of niet, zijn erbij gebaat.’

VAN RELATIECRISIS TOT ROUW

‘Er bestaan heel veel verschillende soorten therapie. Therapie bestaat voor jong en oud, individueel of in groep. Sommige collega’s reiken tools aan of geven opdrachten.

Ikzelf doe psychoanalyse, ik probeer

‘Verlies, onverwerkte trauma’s, problemen op het werk of in relaties die blijven terugkeren … het kan allemaal aan bod komen in therapie. Mensen die het gevoel

VOOR JONG EN OUD

patiënten doorverwezen, via hun huisarts of een andere psycholoog of psychotherapeut. Vaker vinden mensen een therapeut via internet.’

DE JUISTE MATCH

DREMPELS

het eigen, onbewuste aandeel van de patiënten te verkennen. Praten staat hierin centraal, veel moet uit de patiënten zelf komen. Wie moeilijk praat, zal daar in het begin misschien moeite mee hebben, maar op termijn zal hij daarin evolueren.

Het zit allemaal in de ontmoeting tussen therapeut en patiënt. Er bestaat nu eenmaal geen brochure van psychotherapeuten waardoor je kunt bladeren om te kijken bij welke vorm van therapie je het best gebaat denkt te zijn.’

OP ZOEK

‘Je kunt een psychotherapeut vinden op verschillende lijsten.

Die vind je bij je ziekenfonds, maar ook in de gouden gids of op websites zoals psycholoog.be of vindeentherapeut.be. Soms worden

‘Er rust nog altijd een taboe op therapie. Mensen voelen schroom om bij een therapeut te komen.

Aan de andere kant merk ik dat patiënten steeds meer in therapeutische termen spreken. Het feit dat ze zelf vaak hun diagnose stellen, toont aan dat het al meer ingeburgerd geraakt.

Voor mij wordt therapie pas echt interessant als het verder gaat dan die eerste diagnose. Vaak hebben patiënten bewust het verhaal dat ze wilden vertellen voorbereid. Daar luister ik naar. Maar als het dan stil wordt, als ze na dat verhaal vrijuit spreken, zeggen ze vaak iets wat ze van zichzelf niet verwacht hadden.

Die overgang is interessant, maar vormt ook een drempel.

In therapie gaan is voor velen geen evidente onderneming. Het is soms moeilijk of beangstigend om jezelf bepaalde dingen te horen zeggen.

Maar je leert er hoe je daarover kunt spreken. Je zult inzien waarom je een aantal keuzes gemaakt hebt en dat het ook mogelijk is om andere keuzes te maken. Met die inzichten kun je concreet aan de slag.’ p

‘Als je vrijuit spreekt, zeg je vaak iets wat je van jezelf niet verwacht’

© Joost De Bock

‘Je moet je op je gemak voelen bij je therapeut, je moet er vrijuit spreken. Dat is niet altijd evident. Het is dus belangrijk dat het “klikt”.

Dat geldt langs beide kanten. Als ik het gevoel heb dat ik iemand niet kan helpen, dan ga ik hem doorverwijzen.’

DAVID SCHRANS (35) PSYCHOTHERAPEUT David heeft psychologie gestudeerd en volgde daarna een postgraduaat psychotherapie. Hij is assistent aan de vakgroep Psychoanalyse en Raadplegingspsychologie van de Universiteit Gent en werkt daarnaast als zelfstandig psychotherapeut.

19

Eva Daeleman ‘In therapie kon ik mijn slechte kanten benoemen’ Voormalig omroepster en radiopresentatrice Eva Daeleman ging drie jaar geleden voor het eerst in therapie en heeft zichzelf veel beter leren kennen door die sessies. ‘In het begin heb ik mij daartegen verzet, tot ik een plek vond waar ik al mijn maskers wist af te zetten.’

‘In februari 2015 ging ik alleen op reis. Dat had fantastisch moeten zijn, maar ik ben volledig gecrasht. Na mijn terugkomst raadde een vriendin mij een therapeute aan. Zij gaf mij raad, reikte mij tools aan om zelf mee aan de slag te gaan. Ik vond het allemaal wel interessant, maar geloofde nog niet dat het echt aan mij besteed was.’

© Thomas Legrève

‘Zo’n halfjaar later, in september, kreeg ik een burn-out. Ik kon bijna niet meer wandelen, niet meer praten. Het was precies alsof er een draadje in mijn brein was doorgeknipt. De signalen had ik lang genegeerd. Ik was heel emotioneel, snel moe, plots vergeetachtig, mijn lijf wilde niet mee, maar ik wilde niet flauw doen. Ik was op een snelweg aan het rijden en wilde de afslag negeren, gewoon blijven doorrijden. Tot er een heel grote wegbarricade stond en ik wel moest stoppen.’

‘Mijn psychotherapeute zei me dat, maar ik wou het niet horen.

Na die crash heeft zij me erbovenop geholpen.’

AAN DEZE 4 SIGNALEN HERKEN JE IEMAND IN MOEILIJKHEDEN Aan de hand van vier signalen kun je herkennen wanneer iemand in een langdurige dip zit. Wees er alert voor, neem de signalen serieus, praat erover en blijf contact houden.

 Meer info via www.4voor12.be en www.tegek.be.

20

1

VERANDERING VAN GEDRAG

Psychische problemen gaan vaak gepaard met veranderingen in gedrag.

Dat gaat van roekeloosheid over overmatige bezorgdheid tot alcoholof druggebruik.

2

VERANDERING VAN EMOTIE

Wie in een dip zit, ervaart zijn emoties veel heftiger: hij of zij raakt vaker ge­ irriteerd, heeft minder fut of gaat sneller huilen. Vaak komen ook stemmings­ schommelingen voor.

‘Ik ging ook langs bij een andere zorgverlener, maar dat werkte voor mij niet. Die stelde constant vragen, maar wanneer ik vragen terugstelde, reikte hij niet noodzakelijk antwoorden of opdrachten aan. Voor mij is de dialoog net belangrijk.

Blijf daarom zoeken tot je de klik met je therapeut voelt. Tot je weet: dit zit juist voor mij, hier kan ik op de juiste manier inzichten vergaren. Zelf heb ik mij in het begin heel defensief opgesteld, tot ik een plek vond waarin ik al mijn maskers kon afzetten. Ik kon er in alle openheid mijn slechte kanten benoemen.’

‘Waar ik ook lang defensief tegenover stond, zijn antidepressiva.

Ik ben blij dat ik daar lang mee gewacht heb. Ik vond het wel oké om mij slecht te voelen, ik wou dat niet meteen onderdrukken. Uiteindelijk is ons lichaam onze grootste boodschapper.

Wanneer we buikpijn hebben, nemen we automatisch een pilletje. Waarom willen we meteen ons lichaam verdoven, voor we weten wat er effectief scheelt?’

‘Uiteindelijk ging het niet meer en overtuigde mijn huisarts mij om het toch een halfjaar te proberen, in combinatie met therapie. Na die zes maanden heb ik het in samenspraak rustig aan afgebouwd.’

‘Tijdens de burn-out kon ik nog geen halve kilometer wandelen per dag. Wat ik wel nog deed, was yoga. Dat heeft me goed geholpen. Intussen heb ik mijn job bij de VRT opgezegd, geef ik les in mijn eigen yogastudio en werk ik ook als lifecoach. Ik ben niet meer in therapie, neem geen antidepressiva meer, zit goed in mijn vel nu. Wat de toekomst brengt, zien we wel.’

3

ZICH TERUGTREKKEN

Wees er alert voor als iemand zich steeds meer wil isoleren van de buitenwereld. Er kan meer aan de hand zijn bij wie zich meer in zichzelf keert en minder afspreekt met vrienden of familie.

4

ZEGGEN DAT HET NIET GOED GAAT

Sommigen zeggen hardop dat het niet goed met hen gaat.

Anderen blijven daar vaag over, maar soms kun je ook bij hen iets aanvoelen. Vraag door als iemand zegt je niet te willen lastigvallen met zijn of haar problemen.

CM ZET IN OP MENTAAL WELZIJN Gezondheid is meer dan fysiek welzijn. Gezond ben je ook in je hoofd en je hart. Als gezondheidsfonds wil CM op alle aspecten van gezondheid inzetten.

Daarom betaalt CM voortaan ook psychotherapie voor volwassenen terug.

NIEUW VOORDEEL PSYCHOTHERAPIE Volwassen krijgen sinds begin dit jaar een tegemoetkoming tot 120 euro voor twaalf zittingen bij een psychotherapeut. Wie de verhoogde tegemoetkoming heeft, krijgt tot 180 euro terug. Jongeren krijgen al langer een tegemoetkoming tot 360 euro (540 euro voor leden met de verhoogde tegemoetkoming) voor hetzelfde aantal zittingen.

Meer info, alle voorwaarden en de lijst met psychotherapeuten die een CM-overeenkomst hebben, vind je terug op www.cm.be/psychotherapie.

INFOSESSIES EN WORKSHOPS CM biedt in jouw regio infoavonden aan over stress en burn-out, een goede nachtrust en zorg voor en door de sandwichgeneratie, de generatie die tegelijkertijd voor ouders en (klein)kinderen zorgt.

 PSYCHOLOOG OF PSYCHOTHERAPEUT? Een psycholoog biedt eerstelijnszorg: kortdurende hulp. Een psycholoog heeft een masterdiploma in de klinische psychologie.

Een psychotherapeut biedt tweedelijnszorg: langdurige hulp. Een therapeut heeft doorgaans een diploma klinische psychologie of psychiatrie. De therapeut volgde bovendien een aanvullende opleiding psychotherapie.

CM gaat enkel overeenkomsten aan met therapeuten die een aanvullend diploma kunnen voorleggen.

Een psychiater is een arts die zich gespecialiseerd heeft in de psychiatrie. Hij of zij mag ook geneesmiddelen voorschrijven.

21

SPREEKUUR

OMGAAN MET STRESS

DRUK DRUK DRUK

Op je werk komen er per afgewerkte taak twee bij, en ook thuis loopt niet alles van een leien dakje. Het zijn enkele voorbeelden die stress kunnen veroorzaken. Hoe raak je stress weer kwijt?

WAT IS STRESS?

Een beetje spanning voor een examen of een reis is normaal. Het helpt je soms zelfs beter te presteren. Je ademhaling en hartslag versnellen, je bloeddruk gaat omhoog. Als zo’n evenement is afgelopen, verdwijnt de spanning en herstellen je lichaam en geest.

Maar soms wordt er te veel van je gevraagd, wil je zelf te veel of is er te weinig steun in je omgeving. Dan blijft de spanning te lang duren. Het lukt je niet meer om te ontspannen, je slaapt slecht en raakt snel geïrriteerd. Dan wordt stress een probleem en ongezond.

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN?

Stress heeft veel invloed op je mentaal welzijn. Je kunt gespannen zijn, somber of emotioneel. Je vergeet snel dingen en kunt je moeilijk concentreren. Maar het kan ook fysieke gevolgen hebben. Je kunt energie verliezen, hoofd- of maagpijn hebben of nek- of rugklachten. Je wordt er ook sneller verkouden of grieperig van. Langdurige stress geeft een hoger risico op harten vaatziekten.

WAT ZIJN DE OORZAKEN?

Stress heeft bij iedereen andere oorzaken. Probeer dus eerst een goed overzicht te krijgen van je eigen situatie. Stress kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een lichamelijke ziekte, een scheiding, door mantelzorger te zijn, onzekerheid op het werk of door een nare gebeurtenis die je hebt meegemaakt.

HOE KUN JE STRESS DOORBREKEN?

ELISE RUMMENS (36) PREVENTIE-ARTS CM Elise is onze huisdokter. Haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Daarom zie je haar dinsdagavond springen, vliegen, duiken, vallen en weer opstaan. Dan heeft ze haar wekelijkse parkourtraining.  www.cm.be/dehuisdokter

22

Bij acute stress, bijvoorbeeld door een nare gebeurtenis, ga je het best op zoek naar sociale steun of afleiding. Probeer bij chronische stress te achterhalen wat je precies stress geeft. Welke dingen kosten je veel energie? Praat erover met iemand die je vertrouwt, of schrijf je gedachten op papier.

Bedenk gericht oplossingen en probeer je problemen direct aan te pakken. Kijk of je taken kunt verdelen, of vertel iemand met wat je het moeilijk hebt. Soms is het nodig om keuzes en afspraken te maken.

Blijf goed voor jezelf zorgen. Ga op tijd slapen, maar sta ook op tijd op. Probeer gezond te eten en veel te bewegen. Beweging kan psychische klachten verminderen. Bouw momenten in om te ontspannen. Zo doorbreek je de stressreactie van je lichaam en kan het zich weer herstellen. Ga op zoek naar iets wat je graag doet.

WANNEER GA JE NAAR JE HUISARTS?

Lukt het je niet om de stress te verminderen, of komt die steeds terug? Zie je zelf de oplossing niet meer? Spreek er dan over met je huisarts. Zeker als je meer klachten krijgt.

FACTCHECK

FACTCHECK

BEN JE GELUKKIGER NA EEN FACEBOOKVRIJE WEEK? Facebook heeft een negatieve invloed op je welzijn. Dat blijkt uit een Deens onderzoek.

Een weekje zonder de sociaalnetwerksite maakt je al gauw weer wat contenter.

WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN?

HOE MOETEN WE DIT NIEUWS INTERPRETEREN?

Onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen rekruteerden 1 905 Denen via Facebook. De gemiddelde proefpersoon was vrouwelijk, 34 jaar, spendeerde een uur per dag op Facebook en had 350 Facebookvrienden.

De ene helft van de groep keek een week lang niet naar Facebook, de andere helft deed lustig verder (controlegroep).

Bij het begin en op het einde van het onderzoek vulden de proefpersonen vragenlijsten in over hun emotionele leven en Facebookgebruik. Uiteindelijk voelde de groep die zich van Facebook onthield zich emotioneel beter. Vooral intensieve gebruikers die zelf weinig posten maar veel op de tijdlijn van vrienden kijken, hebben baat bij een pauze.

Dit goed uitgevoerd onderzoek bevestigt wat eerdere studies al suggereerden: de vele succesfoto’s op Facebook kunnen een negatieve impact hebben op gebruikers. Zeker als dergelijke plaatjes afgunst opwekken, en als je door de beelden van je Facebookvrienden scrolt zonder zelf leuke dingen te delen op Facebook.

De studie heeft wel beperkingen. Ze duurde maar een week. De deelnemers waren overwegend jonge vrouwen (86 procent), die wisten wat er onderzocht werd. Dat kan hun antwoorden beïnvloed hebben. De onderzoekers hebben niet gecontroleerd of de behandelde groep effectief een week niet op Facebook zat.

Tenslotte worden emoties door veel meer dan enkel Facebook beïnvloed.

CONCLUSIE WAAR De studie toont aan dat mensen die veel op Facebook zitten en soms afgunst voelen bij de vele succesbeelden van hun vrienden, er goed aan doen af en toe een pauze in te lassen. Een week weg van de sociaalnetwerksite verhoogt hun gevoelens van tevredenheid en vermindert negatieve emoties.

BRON: www.gezondheidenwetenschap.be

23

Red

je gebit Geen tijd, een beetje bang of niet belangrijk genoeg.

Geen enkel excuus is te veel om niet naar de tandarts te hoeven. Maar een jaarlijks tandartsbezoek is onontbeerlijk voor een sterk gebit. Deze drie weetjes zullen je mond doen openvallen.

TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO JOOST DE BOCK

24

1 2 op

VOLWASSENEN VERMIJDT TANDARTS

Amper de helft van de volwassenen (53 procent) ging in 2016 naar de tandarts. Ze hebben mogelijk geen tijd, zijn bang of voelen geen pijn, waardoor ze denken dat er niets mis is.

‘Dat laatste is onzin’, vindt professor Tandheelkunde Rita Cauwels aan UGent. ‘Veel tandaandoeningen manifesteren zich zonder pijnsymptomen, zoals vergevorderde tandvleesontsteking of gaatjes, cariës, in de beginfase. Als je pas naar de tandarts gaat als het pijn doet, ben je vaak te laat. Dan kan de tandarts de schade niet meer terugdraaien.’

Vooral mensen tussen de 18 en 30 jaar en boven de 75 jaar proberen de tandartsstoel te ontwijken. Van die laatste groep hebben veel mensen een tandprothese of -implantaat, en denken ze niet naar de tandarts te hoeven. Nochtans vraagt een kunstgebit een even goede verzorging als gewone tanden.

PROFESSOR TANDHEELKUNDE RITA CAUWELS

Onder de 18 jaar zou je twee keer per jaar naar de tandarts moeten gaan. Een financiële drempel is er nauwelijks, want kinderen en jongeren krijgen de gewone tandzorg volledig terugbetaald bij tandartsen die de conventietarieven naleven. Orthodontie valt daar niet onder.

Voor bepaalde tandzorg is het aangewezen om met extra materialen te werken die de kwaliteit van de behandeling verhogen. Tussen tandheelkundigen en ziekenfondsen is afgesproken dat de geconventioneerde tandarts uitzonderlijk voor drie types materiaal een toeslag kan aanrekenen, als je je geïnformeerde toestemming geeft.

Die kost is beperkt tot vastgelegde maximumtarieven.

Volwassenen zouden minstens een keer per jaar op controle bij de tandarts moeten. Als je dit jaar langs gaat bij je tandarts, krijg je volgend kalenderjaar een betere terugbetaling voor het verwijderen van tandsteen en een conserverende verzorging, zoals de behandeling van het wortelkanaal of het vullen van een tandholte.

1 3 op

ZESJARIGEN HEEFT GAATJES

-18 +18 GOEDKOOP NAAR DE TANDARTS

Niet minder dan 24 procent van de vijfjarigen en 31 procent van de zesjarigen liet in 2016 minstens één gaa tje vullen bij de tandarts. Dat komt omdat jonge kinderen hun tanden te weinig poetsen. Gaatjes ontstaan door ongezonde eetgewoonten, zoals te veel suiker, en een slechte mondhygiëne. Bacteriën in de tandplak zetten suikers om tot zuren, die de tanden ontkalken.

Door voldoende te poetsen en twee keer per jaar langs te gaan bij de tandarts kun je dit vermijden.

 Je kunt je kinderen met plezier hun tanden doen poetsen. Kleurplaten van het poetsgrage Lanterfantje, spelletjes en het tandenpoetslied van Ruth Beeckmans vind je terug op www.cm.be/lanterfantje.

Als ‘ je tandpijn hebt, is het te laat ’

Waarom moet je een keer per jaar naar de tandarts?

Rita Cauwels: ‘Dankzij preventieve zorg kan je tandarts de grootste tandproblemen voorkomen. Als je tandpijn hebt, is het vaak al te laat. Iedere patiënt reageert anders op de bacteriën die in zijn mond komen. Je tandarts kan jouw persoonlijk risico op gaatjes of een tandvleesontsteking bepalen. Op basis van zijn onderzoek kan hij je tips geven over je mondverzorging.’

Waarom moet ik naar de tandarts gaan als ik elk jaar gezonde tanden heb?

‘Zelfs als je tandarts vijf jaar op rij zegt dat je gebit gezond is, blijft een jaarlijks bezoek belangrijk. Niemand blijft dezelfde persoon. Eetgewoontes kunnen veranderen en medicatie beïnvloedt bijvoorbeeld je speeksel, waardoor de beschermende functie vermindert en je sneller gaatjes kunt krijgen.’

Wat doet de tandarts meestal bij een controle?

‘Ten eerste kijkt je tandarts of er tandplak aanwezig is, want die kan leiden tot gaatjes en tandvleesontsteking.

Daarnaast kan hij fluoridevernis aanbrengen om je tanden beter te beschermen. Ten derde kan je tandarts je kiezen verzegelen. Dan brengt hij kunststoflak aan in de groefjes, zodat je er beter kunt reinigen en beschermd bent. Ten slotte neemt je tandarts soms een röntgenfoto om je gebit preciezer na te kijken, bijvoorbeeld tussenin waar de tanden elkaar raken.’

25

3X

CM TOT JE DIENST MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP www.cm.be/tandzorg en www.cm.be/verzekeringen

ORTHODONTIE BIJ JONGEREN Een beugel dragen is geen pretje. De behandeling duurt lang en kost handenvol geld. Daarom betaalt CM 370 euro terug voor de orthodontische behandeling van je kind. De tegemoetkoming moet je aanvragen bij de adviserend arts voor de vijftiende verjaardag van je kind. CM betaalt ook 370 euro terug voor de orthodontische behandeling van specifieke aandoeningen. Die tegemoetkomingen komen bovenop de terugbetaling door de ziekteverzekering.

LEDENVOORDEEL Van 370 tot 740 euro voor zware aandoeningen.

TANDPROTHESEN Een tandprothese is duur en wordt niet altijd terugbetaald door de ziekteverzekering.

CM geeft daarom een tegemoetkoming bij de plaatsing van een vaste prothese of een uitneembare prothese.

LEDENVOORDEEL Tot en met 18 jaar tot 360 euro en vanaf 19 jaar tot 180 euro, telkens per twee kalenderjaren.

CM-MEDIKO PLAN Je kunt je extra verzekeren met het CM-MediKo Plan. Dat beschermt je tegen hoge medische kosten buiten het ziekenhuis, zoals kosten voor tandzorg.

INBEGREPEN • orthodontie voor kinderen en volwassenen: tot 500 euro per behandelingsplan • uitneembare prothesen en vaste prothesen (implantaten, kroon- en brugwerk): tot 500 euro per kalenderjaar • parodontologie: tot 500 euro per kalenderjaar

26

LEZERSRUBRIEK

Uit jouw leven gegrepen

TERUGBETALING HUISARTS

Na betaling van een raadpleging bij de huisarts kreeg ik een getuigschrift mee voor terugbetaling door het ziekenfonds. Maar daarop heeft de huisarts het gevraagde bedrag niet genoteerd. Ik heb dat dan maar zelf gedaan. Op het overzicht van terugbetaling dat ik van het ziekenfonds kreeg, stond bij ‘werkelijk betaald’ een vraagteken. Hoe kan de terugbetaling dan correct berekend worden?

Paulette van Asten uit Helchteren

Hallo Paulette,

Op het attest voor het ziekenfonds mag de arts ofwel het gevraagde honorarium noteren, ofwel het woord ‘ja’ als je remgeld betaalde, ofwel het woord ‘neen’ als je geen remgeld betaalde. Dat heeft geen invloed op de terugbetaling. Het ziekenfonds geeft een tegemoetkoming op basis van de afgesproken tarieven. Op het betalingsbewijs moet de arts wel het betaalde bedrag schrijven. Sinds 1 januari 2018 mogen huisartsen ervoor kiezen om zelf een digitaal attest (eAttest) door te sturen naar het ziekenfonds. Dan moeten ze wel een bewijsstuk geven aan de patiënt.

SOEP VOOR BUURVROUW Koken met verse groenten uit de tuin van mijn vader en dan complimenten krijgen dat het eten lekker is. Dat maakt mij content. Mijn vader is 88 jaar en kweekt groenten. Wat hij te veel heeft, deelt hij graag uit aan zijn kinderen.

Daar ga ik met plezier mee aan de slag.

Mijn moeder is jong gestorven en als oudste kind van het gezin stond ik op 14 jaar al voor het huishouden in. Nu geef ik wel eens iets mee aan mijn kinderen en kleinkinderen. Een zalfje aan ons hartje, laten ze mij dan weten. Die warme reacties doen deugd. Soep brengen aan de buurvrouw met borstkanker en daar appreciatie voor krijgen. Het zijn kleine dingen die gelukkig maken.

KLEINE ELLA De glimlach van mijn kleindochter doet mij stralen. Sinds vorig jaar zijn we fiere grootouders geworden van Ella.

Het is altijd uitkijken naar haar komst.

Door een ongeval moet ik een rolstoel gebruiken. Maar de kleine Ella doet mij mijn beperking vergeten. Ik ben zo content dat ik de kans krijg om haar een vaste dag in de week op te vangen.

Met wat aanpassingen in huis lukt het zelfs om alleen mijn plan te trekken.

Dat doet goed. Mijn man is dit jaar met pensioen gegaan. Nu kunnen we samen dingen doen waar we vroeger niet aan toekwamen. En ik heb vier schatten van kinderen en schoonkinderen. Dat maakt mij zo blij.

SPECIALIST Ik stel mij de vraag hoe het automatisme waarmee de specialisten de ‘vervolgafspraak’ voor een volgend jaar vastleggen, niet beter beteugeld kan worden. Laat dat aan de huisarts over. Hij kan het best nagaan of een vervolgafspraak nodig is, en zo ja op welk moment. Het huidige ‘automatisme’ kost veel geld. Wie kan een jaar vooruit zijn afspraak voor een volgende ‘order/ levering’ maken? De specialist moet aan de operatietafel staan en zo de wachttijden en kosten verlagen.

Martine Annaert uit Lokeren

Fré Vercauteren uit Lokeren

Luuk Blok uit Poppel

Deel je ervaringen

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ...

Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier. facebook.com/CMziekenfonds

lezersbrieven@cm.be

@CMziekenfonds

27

#CONTENT

KOOKGENOT

NIROUZ AHMED (28) IS GRAAG CHEF-KOK VAN DIENST ‘In de keuken ben ik op mijn allerbest. En dan een muziekje erbij: zalig! Ik kook zowel Belgische als Syrische gerechten. Met de hand gesneden frietjes vinden mijn kinderen het allerlekkerst. Ze beweren dat ze geen Syrisch eten lusten, maar als ik lahmacun, een soort van Syrische pizza, of een typisch eenpansgerecht klaarmaak, dan vragen ze altijd om meer.

Helemaal leuk wordt het als we vrienden op bezoek krijgen, dan koken we allemaal samen.

Het doet deugd om even in de eigen taal met elkaar te babbelen. Dat doet terugdenken aan thuis: echt ontspannen dus.’

© Lieven Van Assche

‘Frietjes vinden ze het lekkerst’

111

 Lees meer over Nirouz’ zoektocht naar geluk op www.leefmagazine.be.