Leef 28 februari 2019: #anders?

Leef

Gezondheidsmagazine van CM

Vrijwilligers in de verf

Stoemp met een twist

mythes OVER Menopauze

Na de NIPT

Dolgelukkig

Leef – Gezondheidsmagazine van CM – 28 februari 2019 – DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE – Afgiftekantoor Antwerpen X – P910695

met Max (3,5)

Robbe De VILDER SPEELT rolstoelbasket

‘Op het veld zijn we gelijk, beperking of niet’

#ANDERS?

in deze editie

04

#ANDERS?

Rolstoelbasket Robbe heeft veel te leren van zijn mindervalide basketvrienden.

2

08

17

Na de NIPT Max heeft Downsyndroom. ‘En daar is niks mis mee.’

Jong van hart Berthe is 101 en blijft zich inzetten voor Samana.

en ook: Anders dan verwacht

Ben jij anders dan het beeld dat mensen uit je omgeving van je hebben? Die vraag stelde Leef aan toevallige passanten op straat. Welke hobby laten ze maar zelden aan iemand zien? Welke karaktereigenschap zit stiekem verborgen? Bekijk het filmpje online. www.leefmagazine.be

06

Kortgeknipt Snel nieuws

13

23

18

24

20

27

22

28

Patat, een ander gerecht Stoemp met een twist Mythes over menopauze Verpest het echt je seksleven?

Sociale bescherming Snoezelen dankzij zorgbudget Spreekuur Eksteroog

Factcheck Tanden poetsen Oppas aan huis Zieke kinderen in goede handen Lezersbrieven Uit jouw leven gegrepen Regio Het nieuws uit jouw streek

© Mine Dalemans

Liever uniek

A

ls kind op bedevaart met mijn grootmoeder wist ik al: later zou ik me ook inzetten voor mensen die extra aandacht nodig hebben. En of ik woord hield. Ondertussen is het meer dan tien jaar geleden dat ik mijn eerste stapjes in het vrijwilligerswerk zette. Van de allereerste basiscursus bij Kazou herinner ik mij grappig genoeg nog steeds het citaat dat in het toilet ophing: ‘Als alle anderen anders anders zouden ervaren, zou anders van de ene dag op de andere weer gewoon worden.’

Het is een uitspraak die mij doorheen de jaren is bijgebleven. Mensen verschillen niet alleen heel erg van elkaar, iedereen heeft ook een persoonlijke handleiding. Als vrijwilliger heb je het voorrecht om met al deze handleidingen aan de slag te gaan. Dat besef heb ik voornamelijk te danken aan mijn bijzondere ervaringen tijdens de Jomba-reizen, vakanties voor jongeren met bijzondere aandacht.

Voor Kazou begeleid ik het liefst van al Jomba-reizen. Ook dat maakt van mij misschien een buitenbeentje. Al is anders-zijn voor mij gewoon een kwestie van perceptie. Wat ik als anders bestempel, omschrijf jij als uniek, beschouwt nog een ander als doodnormaal - of erger nog, als banaal. Geef mij dan maar het woord uniek, dat in tegenstelling tot anders, niet van een vergelijking, maar van het positieve uitgaat.

Net als de vele honderden jongeren die ik tijdens veertig Kazouvakanties mee op sleeptouw nam, heb ook ik mijn bijzonderheden, mijn momentjes van anders-zijn. In tegenstelling tot veel van mijn leeftijdsgenoten heb ik mijn hogere studies niet afgemaakt. Uiteindelijk ben ik ook zonder diploma bij een telecombedrijf in een job gerold die ik elke dag met hart en ziel doe. De meesten vinden het vreemd dat ik als rasechte vrijwilliger niet in de sociale sector werk, maar voor mij is het een bewuste keuze. Mijn engagement moet immers mijn passie blijven, geen verplichte nine to five.

Wat mij betreft hoeft 2019 niet zo heel erg anders te worden. Laat mij maar zo vaak als mogelijk als monitor en kok op vakantie gaan met Jomba en Kazou.

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 2, nummer 2, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Dieter Herregodts (algemeen hoofdredacteur), Anneleen Vermeire (hoofdredacteur), Marion Aussems, Joeri Cludts, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Stephanie Lemmens, Stephanie Louwagie, Sarah Vandoorne, Michiel Verplancke Webredactie Marc Helin, Katrijn Windey Redactieadres Haachtse­steenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Luc Van Gorp, Haachtse­steenweg 579, 1030 Brussel Concept Bold & Pepper, www.boldandpepper.be Realisatie Gevaert Graphics, www.gevaertgraphics.be Art Direction Bart Gevaert Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet

Sanne Swijsen (28)

vrijwilliger Kazou en Jomba

Voor dit anders voorwoord nam Sanne Swijsen, in het teken van de Week van de Vrijwilliger, de pen over van CM-voorzitter Luc Van Gorp.

3

© Sarah Van Looy

‘Op het veld zie je geen verschil ’

4

OP wieltjes Robbe De Vilder (18) Rolstoelbasketter

Sinds vorig jaar speelt Robbe rolstoelbasketbal. Hij heeft nochtans geen fysieke beperkingen. ‘Ik heb een betere fysiek dan mijn ploeggenoten, dacht ik.

Dat was fout gedacht.’

‘Ik zie geen verschil tussen valide of invalide.

Behalve dan misschien dat ik als valide minder goed ben in rolstoelbasketbal (lacht). Mensen die elke dag in een rolstoel zitten, zijn veel sneller weg met de sport. Zij zijn wendbaarder en sneller dan ik. In het begin is het wel frustrerend dat die rolstoel niet meewil, maar mijn ploeggenoten hebben mij veel tips gegeven.

Het was ook wel wat aftasten. Op het einde van de training sta ik recht en zij niet. Zouden ze dat erg vinden, vroeg ik me af. Dat is totaal geen probleem, blijkt dus.’

5

© Thomas Legrève

Zelfmoordlijn heeft online forum

Brunch voor ouders van jonge kinderen

Het Centrum ter Preventie van Zelfdoding breidt de Zelfmoordlijn 1813 uit met een online forum. Via dit nieuw, laagdrempelig kanaal kunnen mensen die aan zelfmoord denken online met elkaar in gesprek gaan over hun zelfmoordgedachten. Praten over hoe anderen daarmee omgaan, kan de uitzichtloosheid bij zelfmoordgedachten helpen te verminderen. Uit de testfase vooraf bleek dat vooral actieve en frequente gebruikers een positieve impact van het forum ervaren. Deelnemen aan het forum kan anoniem, gebruikers kiezen hun eigen nickname.

 www.zelfmoord1813.be/forum Niks zo heerlijk als een lekkere brunch in het weekend. In het kader van de CM-campagne Ouders achter de schermen organiseert CM over heel Vlaanderen brunchsessies voor ouders van jonge kinderen.

Voor de Ouders achter de schermen-campagne staan zes ambassadeurs ouders met raad en daad bij. Tijdens een brunch kun je luisteren naar een inspirerende lezing van een van hen. De ambassadeurs geven tips om beter om te gaan met (tijds)druk en sociale verwachtingen. Je kunt kiezen tussen zeven verschillende thema’s, van veerkracht tot perfectionisme.

In Mechelen gingen de brunchsessies alvast van start. Samen met andere ouders kregen Anke en Nils van tijdcoach Eva Brumagne tips en tools om meer tijd te maken voor wat belangrijk is.

Kleine Lex speelde intussen met de andere kinderen, want voor de kleintje(s) voorziet CM kinderopvang.

Naast brunchsessies in het weekend zijn er ook gewone infosessies gepland. Die gaan ’s avonds in de week door. Je kunt zoeken naar een sessie in je buurt via de CM-website. Kies steeds de rubriek Ouders achter de schermen.

 www.cm.be/agenda 6

7 500 000 Belgen delen Farmaceutisch dossier

Volgens de Algemene Pharmaceutische Bond hebben meer dan 7,5 miljoen Belgen een Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD). Daarmee kan elke apotheker met wie je een therapeutische relatie hebt, een deel van je farmaceutisch dossier raadplegen. Dat is belangrijk als je je geneesmiddelen niet afhaalt bij je vaste apotheker, maar bijvoorbeeld bij de apotheker van wacht. In je GFD staat de belangrijkste informatie over afgeleverde geneesmiddelen en andere producten. Apothekers kunnen je GFD pas raadplegen indien je vooraf je toestemming gaf. Je kunt dat zelf doen via www.MyHealthViewer.be. Je kunt het ook door de apotheker laten doen.

Kortgeknipt

Pensioeninfo voor zelfstandigen

Weekend in

de bossen

Zin in een weekendje in het groen? Met zijn 140 hectare bos in de Ardennen is het domein Massembre daarvoor de ideale plek. Massembre heeft voor iedereen een aanbod. Kinderen kunnen er herten en everzwijnen voederen, gaan wandelen met de ezeltjes en de held uithangen op het avonturenparcours. Ook fietsers en wandelaars komen aan hun trekken.

In de volpensionformule krijg je elke dag verse maaltijden.

Massembre heeft alles in huis om er een onvergetelijk weekend van te maken.

Zelfstandige ondernemers bereiden hun eindeloopbaan het best op tijd voor. Daar komt heel wat bij kijken, zowel zakelijk als privé. Met een driedelige infosessie Denk vroeger aan later helpen CM en de Dienst Pensioenvoorbereiding voor Zelfstandigen hen op weg. Specialisten bespreken de pensioenregeling voor zelfstandigen en toegelaten arbeid, de financiële toekomstplanning en de fiscale en juridische gevolgen bij het beëindigen of overlaten van de zaak. De inforeeks wordt georganiseerd op 16 plaatsen in Vlaanderen en start midden maart. Vooraf inschrijven. Als CM-lid krijg je korting.

 www.massembre.be

 www.denkvroegeraanlater.com

Echt gezegd

‘Borstkanker heeft geen betere dokter van me gemaakt, wel een andere. De harde bolster is eraf omdat ik nu zelf kwetsbaarder ben.’

Steun en win

Samana organiseert elk jaar een solidariteitsactie. De opbrengst gaat naar het Fonds Hulp aan Zieken. Dat helpt mensen die door ziekte met hoge medische kosten worden geconfronteerd. De solidariteitsactie steunt ook de regionale en plaatselijke werkingen van Samana.

Je kunt loten kopen bij de plaatselijke Samana-afdelingen of via overschrijving op het rekeningnummer BE82 7995 5039 4368 van Samana, PB 40, 1030 Brussel (met ver-

© KU Leuven/Rob Stevens

Borstkankerchirurg Ann Smeets in De Standaard Weekblad

melding ‘Tombola’). Noteer op het overschrijvingsformulier je adres.

Een tombolaboekje met vijf loten kost 5 euro.

Er zijn tientallen aankoopcheques te winnen met een waarde van 25 tot 1 250 euro. Koop je een volledig boekje loten, dan krijg je een gratis omslaglot waarmee je onder meer een Audi A4 kunt winnen.

De trekking vindt plaats op 24 mei in Brussel.

 www.samana.be 7

#ANDERS?

Kiezen voor anders

‘Stel je voor dat Max er niet

was geweest’ Max is een beetje trager en soms heeft hij wat meer zorg nodig. Maar hoe blij zijn Anja, Rosane en grote zus Lore met hun allerkleinste vriend. Door de NIPtest wisten Anja en Rosane al op voorhand dat hun zoontje Downsyndroom zou hebben. ‘Alles in ons zei, we willen hiermee door.’

TEKST Sarah Vandoorne FOTO'S Thomas Geuens

8

9

#ANDERS?

Z

ie hem daar lopen. Stel je voor dat Max er niet was geweest.’ Anja Van Remoortel en Rosane Fonteyne (allebei 45) uit Borsbeek wandelen met hun intussen 3,5-jarige zoon en zijn grote zus Lore (6) naar huis na school. Soms loopt Max als eerste vooruit, in volle vaart. Of tikt hij zijn zus aan op haar rug, waarop zij vooruit waggelt. Dan schiet Max in een schaterlach, en bij uitbreiding – zijn lach werkt héél aanstekelijk – het hele gezin. Op andere momenten steekt hij zijn armen in de lucht

naar een van zijn mama’s. ‘Wil je dat ik jou oppak?’

‘Ja!’ Max heeft het syndroom van Down. Wandelen is leuk, als het maar niet te lang duurt. Spreken lukt hem nog niet zo goed. ‘Brabbelen wel’, zegt Rosane. ‘We hebben er vaak het raden naar wat hij juist wil zeggen. Zus Lore begrijpt hem precies beter. Twee handen op een buik zijn dat.’ Lore was een van de eerste woordjes van Max. ‘Of alleszins het eerste woordje dat hij is blijven herhalen.’

‘Max is een superbroer!’, bevestigt Lore. ‘Het leukste is dat hij zo zottekes kan doen.’

Anja en Rosane waren al in de 30 toen ze elkaar ontmoetten en staken hun kinderwens niet onder stoelen of banken. ‘We wilden elk een keer zwanger zijn’, zegt Anja.

Eerst kwam Lore, via een kunstmatige inseminatie, op hun 38ste.

‘Een flinke spruit van 4,5 kilogram’, zegt Rosane. ‘Een wereld van verschil met Max, die vijf weken te vroeg geboren is en 1,8 kilogram woog.’

‘Die test, dat is bleiten en babbelen en even een kieken zonder kop zijn’ Bij Max bleek uit de combinatietest dat het koppel 1 kans op de 250 had op een kindje met Downsyndroom. ‘Ter vergelijking, bij Lore was dat 1 op de 10 000’, zegt Anja. ‘Dat had gewoon met onze leeftijd te maken’, herhaalt Rosane, die toen 41 was, de woorden van haar gynaecologe. ‘Maar we voelden ons ongerust. Of we een NIP-test wilden doen? Die werd toen nog niet terugbetaald. Toch zijn we er op ingegaan. Ofwel wilden we gerust zijn, ofwel wilden we ons kunnen voorbereiden op wat zou komen.’

10

Rosane (links), Anja, Lore en Max kunnen met al hun vragen terecht bij Downsyndroom Vlaanderen.

Afbreken?

‘Slecht nieuws. Uw zoontje heeft Downsyndroom. Wilt u de zwangerschap afbreken?’ De vraag van de geneticus herinnert Rosane zich nog goed. ‘Ik was daar helemaal niet goed van. Afbreken? Daar hadden we nooit aan gedacht. Zijn we gek als we deze zwangerschap zouden willen verderzetten? Dat wij dat zelfs overwegen?’

Geschrokken door de vraag, dachten Anja en Rosane diep na over hun beslissing. ‘Heel emotioneel’, weet Anja nog. ‘Dat is bleiten en babbelen en even een kieken zonder kop zijn. Na anderhalve dag waren we eruit. Alles in ons zei, we willen hiermee door.’

Die beslissing deelden ze mee aan de geneticus. ‘Tot op onze tanden gewapend gingen we naar dat gesprek. Niemand mocht ons nog ompraten!’, blijft Rosane vastberaden.

‘De arts overliep alle mogelijke risico’s’, herinnert Anja zich vooral van het gesprek. ‘Maar als je een kindje krijgt, zijn er toch altijd risico’s?

Dingen die je niet op voorhand kunt weten? Bij een zwangerschap heb je nu eenmaal geen glazen bol.’

‘Uiteindelijk hebben we de dokter gevraagd of we iets over het hoofd zagen. Zouden we spijt krijgen van onze beslissing?’, zegt Rosane.

‘Intussen kende ze onze motivatie.

De arts zei toen dat we enkel spijt zouden krijgen als we er niét mee zouden doorgaan.’

‘Wat een geluk hebben we met Max’, veert Anja op. ‘Hij is gezond en vrolijk. Een paar weken geleden werd hij voor het eerst uitgenodigd op een verjaardagsfeestje. Max moest erbij zijn, zei zijn vriendje uit de eerste kleuterklas. Die bevestiging deed deugd. Op school, in de gemeente, in de vriendenkring … iedereen die Max een kans geeft, is wild enthousiast.’

‘Met Downsyndroom is niks mis’, benadrukt Rosane. ‘Max is gewoon wat trager, heeft wat meer zorg nodig. Meer niet. En de liefde die je van hem terugkrijgt … onbeschrijfelijk.’

Stilstaan bij testen

Zouden Rosane en Anja de NIP-test opnieuw doen, mochten ze in dezelfde positie zitten, en weten wat ze nu weten? ‘Nee’, zegt Rosane meteen. En dan begint ze te twijfelen. ‘Want het was wel een voordeel dat we ons goed konden voorbereiden.’ Anja valt in: ‘Als we

Nipt ?

Wat is de NIP-test?

Aan de hand van een bloedtest spoort de NIP-test, of Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT), chromosomale afwijkingen op in het DNA van een ongeboren baby. De NIPT geeft met 99,8 procent zekerheid aan of de baby een chromosoom 21 extra heeft, wat wijst op Downsyndroom. De test kan ook opsporen of er een chromosoom 13 of chromosoom 18 te veel is. In tegenstelling tot de vruchtwaterpunctie en de vlokkentest is er geen gevaar voor een miskraam.

Hoeveel kost de NIP-test?

Om Downsyndroom op te sporen via een bloedonderzoek krijgt het labo een honorarium van 260 euro. Daarvan betaalt de ziekteverzekering alles terug voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming. Anderen betalen maximaal 8,68 euro uit eigen zak.

 www.cm.be/prenatale-testen

11

Mama Rosane: ‘Lore en Max zijn twee handen op een buik.’

‘Wij zijn smoorverliefd op onze kinderen’ wisten wat we nu weten, dan is het niet nodig om te testen, want dan zouden we al voorbereid zijn.’

Rosane geeft een ander voorbeeld.

‘Ouders met een kindje met Down die de test niet deden, zeggen dat ze hun zwangerschap misschien wel hadden afgebroken als ze op voorhand het nieuws zouden gekregen hebben. En die zijn nu net heel blij met hun kindje!’

‘Het is dus heel dubbel. Testen zijn abstract. We staan er te weinig bij stil of we die echt wel willen’, aldus Rosane. ‘Neem nu de combinatietest die we allebei gedaan hebben’,

Mogen we nog

anders zijn in de maatschappij?

© ID / James Ar

thu

r

Ethicus Ignaas Devisch: ‘Het recht op anders-zijn dreigt te verdwijnen door testen zoals de NIPT. Op zich ben ik voor de test. Iedereen wil een gezonde baby. Hoe gerichter je kunt screenen op ziektes en afwijkingen, hoe beter.

Ook de terugbetaling van de test is een goede zaak. Alleen is die er nogal abrupt gekomen. Daar had eerst een maatschappelijk debat aan kunnen voorafgaan.’

‘Nu lijkt het alsof het voor mensen die weten dat ze zwanger zijn van een kindje met Downsyndroom, logisch is om de zwangerschap af te breken. Het wordt van hen verwacht. En dat is het gevaar van de technologie. Het lijkt

12

vult Anja aan. ‘Ik kan me niet herinneren dat wij actief toegezegd hadden om die te doen. Je bent zwanger, dus lijkt het maar normaal dat je die test doet. We

alsof we meer vrije wil hebben, maar is dat wel zo? Akkoord, we hebben de luxe om ons vooraf de vraag te stellen, willen we dit? Maar geven we mensen die de NIPT niet willen uitvoeren of de zwangerschap niet willen afbreken voldoende ruimte om zo’n andere keuze te maken? Dat is de vraag.’

‘Ouders moeten oppassen dat ze niet beïnvloed worden: niet door de verwachtingen van de maatschappij, niet door de vraag tot afbraak die artsen vaak stellen. Ze hebben sowieso slechts een korte tijd om een heel belangrijke beslissing te nemen. En er dan mee te leren leven.’

hebben de reflex om alles te willen weten. Maar misschien wil niet iedereen dat of kan niet iedereen daarmee om. Je kunt veel met de wetenschap. De vraag is: wat willen we kunnen? Willen we alles weten?’

‘Wij hebben twee kinderen en we zijn smoorverliefd op allebei’, zegt een trotse Rosane. ‘Soms moet Lore wat geduld hebben met Max en is Max een handjevol. Maar het omgekeerde geldt ook: soms moet ook Max geduldig zijn als Lore net heel druk doet.’

‘Max slaapt niet altijd even goed door’, geeft Anja nog een voorbeeld. ‘Maar dat kan bij een ander kind ook. We vertelden daarover aan de schoolpoort. Een andere mama zei ons dat ze nog niets gehoord had dat bij haar zoontje soms nog tien keer erger is (lacht).

Door die vergelijking te maken, wordt Max steeds meer genormaliseerd. Zo hoort het ook. Het is niet meer Max met Downsyndroom, maar gewoon Max.’

Stoemp met een twist

Patat, een ander bord

Ken je klassiekers, maar durf het ook eens anders aan te pakken. Chef-kok Kevin De Backer geeft een draai aan die wekelijkse stoemp met worst. Leef vroeg hem naar zijn geheimen. Opgelet: (lees)voer voor durvers.

TEKST Marion Aussems FOTO'S Thomas Legrève

13

Iets anders op je bord ?

Het geheim van de chef

Eer je klassiekers met een twist

Kevin De Backer: ‘De reden waarom we telkens weer teruggrijpen naar klassieke gerechten heeft te maken met emotie.

Serveerde jouw oma de lekkerste witloofrolletjes of de beste wortelstoemp? Dan is de kans groot dat je dat geregeld op het menu gaat zetten en daardoor heb je het recept vaak perfect onder de knie. Niks mis mee, maar je mag best sleutelen aan zo’n gerecht.

Spelen met klassiekers is leuk.

Durf de emotie te pimpen.’

Durf te falen ‘Ga op je bek. Dat mag, en is het proces dat je moet doormaken. De gerechten die in een restaurant op tafel komen, waren niet de eerste probeersels. Vaak heeft een gerecht een hele transformatie doorgemaakt door te proberen en nog eens te proberen. Tot het wérkt. Wees dus creatief met ingrediënten, durf sommige producten te vervangen. Inspiratie nodig? Lees die kookboeken in je kast ook eens echt of zoek mooie gerechtjes op Pinterest of Instagram. Of trek een half dagje naar de boer, dan krijg je vanzelf meer respect voor een product.’

Moeilijk is soms heel gemakkelijk

‘Iets wat moeilijk oogt, is vaak makkelijker te maken dan je denkt.

Kijk maar naar dit gerecht: peekesstoemp op mijn manier. Ik wou een smaaksensatie creëren waarbij je de componenten nog herkende, maar die toch anders is. Ook visueel ben ik voor de andere look gegaan. Dit ziet er heel verfijnd uit, maar is echt niet moeilijk. Het is gewoon een logische opvolging. Eerst spuit je de puree, dan leg je er voorzichtig wat dingen tussen, op en naast. Gewoon doen, oefening baart kunst.’

Peekesstoemp met worst Kevin De Backer (restaurant The Gilded) - Voor 2 personen

INGREDIENTEN Voor puree en worst: 250 g aardappelen (kies de bloemige soort voor puree) • 250 g butternutpompoen • 100 g oerwortel (paarse soort) • 50 g pastinaak • 20 ml sojadrink of karnemelk • 50 ml arachideolie of 100 g boter • peper en zout • nootmuskaat • verse kippenworsten (1 per persoon) of een vegetarisch alternatief

14

Voor de afwerking: paar oerwortels (hou het loof ook bij) • stukje pastinaak • enkele champignons • 100 g paksoi (kleine variant) • arachideolie of druivenpitolie

BEREIDING Voor puree en worst: Schil de aardappelen, de pompoen, de pastinaak en de wortels. Snij in stukken. Laat ongeveer twintig minuten koken in ruim water tot alles beetgaar is. Giet af en stoemp alles fijn met een aardappelstamper of

Variëren begint in de winkelkar

Gebruik je keukenafval

‘In de winkel valt je oog automatisch op dingen die je gewoonlijk in je karretje legt. Probeer eens heel bewust verder te kijken, naar nieuwe producten. Volg de seizoenen - pastinaak, schorseneren, aardpeer en knolselder zijn nu op hun best - en durf op je zintuigen te vertrouwen. Niemand doet dat precies nog, maar je handen en neus zijn barometers in de supermarkt of bij je lokale winkel. Ruik of een appel ook echt naar een frisse, verse appel ruikt en voel of die tomaat een stevige structuur heeft. Vraag of je een stukje vis of vlees eerst even mag proeven en haal het bij een specialist ter zake. En weet: er moet niet altijd vlees bij of een puree met vetstoffen, gerechtjes zonder kunnen ook perfect smaken.’

‘Met tachtig procent van het keukenafval dat je normaal weggooit, kun je nog lekkere dingen maken. Het loof van groenten is bijvoorbeeld perfect om een groen accent aan je gerecht te geven. Of laat wat groen trekken in olie voor een smaakvol resultaat.

Gewoon groenafval koken in water voor een lekkere bouillon of saus kan natuurlijk ook. Nog een aanrader: een heerlijke crumble van aardappelschillen om gerechten mee af te werken. Was en droog de schillen goed en stop ze twee uur lang in een oven van 60 graden. Doe ze eens afgekoeld in de blender en je crumble is klaar.’

Wil je zelf eens je worsten maken of een lekker sausje erbij opdienen?

Check de extra recepten online via www.leefmagazine.be.

nog beter: haal door de passe-vite voor een verfijnd resultaat. Voeg olie of koude boter toe. Giet de sojadrink of karnemelk erbij. Meng tot een smeuïg geheel.

Breng de puree op smaak met peper, zout en nootmuskaat. Doe de puree in een spuitzak zodat je het straks elegant op het bord kunt aanbrengen.

Bak de worsten bruin in de arachideolie en laat even rusten. Snij elke worst in drie à vier stukken.

Voor de afwerking: Zet een grote pot met water op het vuur en laat koken.

Blancheer hierin kort eerst de pastinaak en erna de oerwortels (enkele minuutjes per groente). Leg de groenten na het blancheren altijd even in een kom met ijskoud water om de kleur te behouden.

Laat ze vervolgens uitlekken. Stoof de pastinaak, de oerwortels en de paksoi samen kort aan in de olie. Laat even uitlekken op een stukje keukenrol. Snij

de rauwe champignons in flinterdunne schijfjes en hou opzij.

Plaats de stukjes worst rechtop in het midden van het bord. Spuit toefjes puree rond en tussen de worst en schik de gestoofde pastinaak, oerwortels en paksoi er verfijnd over. Werk af met de rauwe schijfjes champignon en het loof van de oerwortel. Extra puree kun je makkelijk in een kommetje serveren.

15

2x #ANDERS?

In gewone doen

‘Ik volg mijn eigen pad ’ Lorenzo Van Der Stiggel (27) is Prinses Carnaval in Lokeren

© Sarah Van Looy

‘Doorgaans loop ik er heel gewoon bij, in jeansbroek met een T-shirt of hemd. En ik heb een echte mannenjob: industriële inpakmachines en transportsystemen onderhouden. Maar wanneer ik showqueen Lolita-Lo word, kan er niet genoeg glitter en glamour zijn. Ik heb een kamer vol pruiken, pluimen en kleren. Me opmaken duurt bijna twee uur. Als de valse wimpers vastplakken, is Lolita-Lo tot leven gekomen. Dan steel ik de show en entertain ik mijn publiek. Onlangs werd ik Prinses Carnaval in Lokeren. Ja, prinses. Een prinsessenkroon wilde ik niet, geef mij maar een hoed zoals de Prinsen. Ik ga tegen de stroom in, ik volg mijn eigen pad. Anders zijn bestaat niet.’

16

‘Ik, een buitenbeentje?

Waarom?’

BERTHE DE RUYTER (101) BLIJFT VRIJWILLIGSTER BIJ SAMANA

© Sarah Van Looy

‘Vroeger ging ik te voet op ziekenbezoek voor Samana, of met de fiets als het wat verder was. Later kon ik meerijden met andere vrijwilligers. Ik doe héél graag een klapke met de mensen. Nu ben ik al meer dan een eeuw oud. In mijn hoofd voelt het nog perfect, maar mijn benen willen niet meer mee.

Dus bel ik zieke mensen op. Door mijn hoge leeftijd ken ik vaak hele familiegeschiedenissen. Dat babbelt vlotter, ik begrijp de mensen zo beter. Ik voel me geen buitenbeentje omdat ik wat ouder ben dan de meesten die ik opbel. Als ik iemand een plezier kan doen door even te bellen, waarom dan niet?’

17

JE LICHAAM IN VERANDERING

Zin en onzin over

menopauze

De menopauze is het moment waarop je je laatste menstruatie hebt.

Zowel voor als na de menopauze verandert je lichaam en dat roept veel vragen op. Op internet circuleren heel wat antwoorden, maar wat klopt wel en wat niet? Menopauzeconsulente Nathalie Verhaert deelt eigen ervaringen en heldert enkele mythes op.

© Eric De Maegd

TEKST Joeri Cludts ILLUSTRATIE Annelien Smet

NATHALIE VERHAERT (53) Menopauzeconsulente Nathalie is menopauzeconsulente in Antwerpen en lid van de beroepsvereniging van Belgische menopauzeconsulenten. Ze volgde hiervoor een postgraduaatsopleiding aan de hogeschool VIVES.

18

Mythe 1 Na een paar jaar stoppen de menopauzekwaaltjes ‘Helaas. Menopauzekwaaltjes worden na verloop van tijd minder hevig, maar kunnen lang aanslepen.

De typische opvliegers bijvoorbeeld. Er zijn vrouwen van 80 jaar die er, net als ik, last van hebben.

Het stopt dus niet noodzakelijk na een paar jaar.

Je kunt wel iets doen om de intensiteit van de kwaaltjes te verminderen, zoals op je voeding letten. Daarnaast kun je er ook mee leren omgaan. Bij opvliegers probeer ik zelf mijn ademhaling te controleren en zo tot rust te komen.’

Mythe 2 Menopauzekilo’s kun je niet vermijden ‘Als je ouder wordt, vertraagt je metabolisme. Dat wordt nog versterkt door de daling van je oestrogeengehalte. Je verwerkt de

calorieën die je eet dus minder snel. Als je je eetgewoonten niet aanpast, kun je enkele kilo’s bijkomen. Mijn eigen weegschaal vertelde me dat ik in een jaar tijd tien kilo bijkwam. Onder begeleiding van een diëtiste ben ik minder en anders gaan eten: veel meer groenten en fruit, minder vlees en suiker.

Meer bewegen was moeilijker voor mij omdat ik niet sportief ben. Ik sport nu onder begeleiding van een bewegingscoach, dat kan ik goed volhouden. Ook laat ik vaker de auto staan, ik ga te voet naar de winkel. Zo ben ik geleidelijk aan zeven kilo afgevallen, al blijft het een opdracht om dit vol te houden.’

Mythe 3 Last hebben van incontinentie is normaal in de menopauze ‘In reclame zie je een vrouw die moet lachen of niezen en dan een

Wat is de menopauze?

De menopauze vindt bijna altijd plaats tussen de leeftijd van 45 en 55 jaar.

Je bent in de menopauze als je een jaar lang geen menstruatie meer had. Daarna past het lichaam zich geleidelijk aan aan de hormonale veranderingen. Hoe ervaar jij dat? Laat het ons weten via leef@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.  www.cm.be/menopauze

oeps-momentje heeft.

Dat kan, maar wil niet zeggen dat je er niets aan kunt doen.

Dankzij de vermindering van je vrouwelijke hormonen verzwakken je spieren, ook je bekkenbodemspieren. Hierdoor werkt de afsluiting van je blaas minder goed. Spreek je huisarts erover aan, want meestal zijn er oplossingen zoals oefeningen om je bekkenbodemspieren te verstevigen.

Zelf doe ik ze ook. Een kinesist kan je die gemakkelijk aanleren.’

Mythe 4 Wanneer je in de menopauze komt, krijg je een snorretje ‘Het is mogelijk dat je als vrouw enkele snor- of baardharen krijgt.

Al heeft lang niet elke vrouw daar last van. Soms is het ook tijdelijk.

Dat kan gebeuren wanneer je testosteronniveau te hoog is ten opzichte van je oestrogeen.

Heel af en toe heb ik zelf eens een baardhaartje. Als dat gebeurt, dan trek ik die uit of laat ik die afknippen door mijn dochter. Maar ik ken ook vrouwen die het laten staan.’

Mythe 5 De menopauze verpest je seksleven ‘Bij heel wat vrouwen daalt het libido tijdens de menopauze. Ook

bij mannen daalt de goesting op zekere leeftijd. Maar het is niet omdat je libido daalt, dat je seksleven om zeep is. Intimiteit kan vele vormen aannemen. Zo kun je meer aandacht schenken aan tederheid. Mijn man en ik knuffelen veel meer, daar hebben we allebei meer nood aan.’

‘Het is belangrijk om bewust tijd te maken voor je fysieke relatie. Al is dat niet altijd vanzelfsprekend.

Sommige vrouwen hebben last van vaginale droogte en pijn tijdens het vrijen. Dat kun je oplossen door glijmiddel te gebruiken. Samen met je partner praten over je veranderende behoeftes en onzekerheden is dus echt belangrijk. Zo vermijd je misverstanden en frustraties.’

Mythe 6 Enkel vrouwen hebben last van hormonale veranderingen ‘Klopt niet. Mannen kennen ook een hormonale verandering, de andropauze, waarbij vooral hun testosterongehalte afneemt. Die natuurlijke daling, van één procent per jaar, start vanaf hun veertigste en is veel geleidelijker dan bij vrouwen. Na verloop van tijd kunnen mannen emotioneel gevoeliger worden of aan spierkracht inboeten.’

19

Waar gaat zorgpremie heen?

Leen kocht tijd

voor haar dochtertje

Met de Vlaamse sociale bescherming help je kinderen zoals Ruth (6), die door een erfelijke aandoening niet kan spreken of lopen. Mama Leen kon een stapje terug zetten op het werk om voor haar dochter te zorgen, zonder financiële zorgen.

TEKST Martine Creve FOTO Lieven Van Assche

H

et tweede kindje van Leen Van Groenweghe en Simon van Gastel bleek bij de geboorte gezond te zijn. Ruth was wel klein en fijn en ze was ook rustiger dan haar broer Gust (8). In de eerste maanden verliep haar ontwikkeling normaal.

Maar rond tien maanden viel het Leen op dat haar dochtertje niet zelf van liggen naar zitten kon. Ze kon wel zitten en schuiven. Testen bevestigden dat Ruth op motorisch vlak trager was. ‘Met specifieke kinesitherapie probeerden we die achterstand in te halen’, vertelt mama Leen. ‘Tegelijk merkten we dat bepaalde dingen die ze vroeger wel kon plots niet meer lukten.

20

Andere onderzoeken volgden. Toen ze twee jaar was, werd het syndroom van Rett vastgesteld. ’

op het gelijkvloers zijn verbreed. Er is ook een aangepaste badkamer ingericht.’

Zo lang mogelijk thuis

automatisch

Het syndroom van Rett is een genetische aandoening waardoor Ruth niet kan spreken en lopen. Ze kan haar handen niet gebruiken en krijgt epilepsie-aanvallen. ‘We kochten een nieuw huis’, zegt Leen. ‘Dat proberen we zo veel als mogelijk aan te passen aan haar beperkingen. We hebben een speciale toegangsweg met hellend vlak aangelegd. We willen onze dochter zo lang mogelijk thuis houden. Haar slaapkamer is beneden geïnstalleerd en de deuren

Die aanpassingen waren mogelijk door de financiële ondersteuning die Leen krijgt voor de zorg voor Ruth. ‘We zijn zotcontent dat we in België wonen.’ Ruth heeft onder meer recht op twee zorgbudgetten van de Vlaamse sociale bescherming. ‘Voor het zorgbudget voor mensen met een handicap kreeg ik automatisch een brief van CMZorgkas dat Ruth daarvoor in aanmerking kwam. CM-Zorgkas ging ook zelf na of het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden kon

toegekend worden. Ik heb dat zelf niet moeten uitzoeken. Voor tegemoetkomingen van andere instanties is de aanvraag vaak een groot kluwen.’

Tijd gekocht

Mee dankzij deze zorgbudgetten is Leen van job kunnen veranderen.

Ze was leidinggevende in een IT-bedrijf en was vaak weg. ‘Ik had het gevoel dat ik mijn werk niet goed deed omdat de zorg voor Ruth mij zo opslorpte. En tegelijk vond ik dat ik er te weinig was voor haar omdat ik te veel moest werken.

Door die financiële ondersteuning kon ik een stap terugzetten.’

Leen ondervindt nu op haar werk veel empathie en voelt zich niet meer schuldig als ze voor Ruth afwezig is. ‘Met die tegemoetkomingen heb ik tijd gekocht. Op bepaalde dagen volg ik nu de therapie van Ruth mee. Ik heb nog een zoontje. Ook voor hem moet ik voldoende aandacht hebben.’

Snoezelruimte knutselen

Leen en Simon willen vooral inzetten op de levenskwaliteit van Ruth en haar stimuleren om te leren. In huis hebben ze met eenvoudige materialen een snoezelruimte geknutseld. Ze kochten in Nederland een tweedehands rolstoelfiets om Ruth te doen bewegen en er samen op uit te kunnen trekken. Met een oogbesturingscomputer leren ze haar communiceren. ‘Ruth zal nooit kunnen spreken. Maar met alle mogelijke middelen willen we haar leren om aan te geven wat ze wenst.’ . Zo in Vlaanderen.

Vlaamse sociale bescherming houdt zorg betaalbaar

Elke inwoner van Vlaanderen ouder dan 25 jaar die hier sociaal verzekerd is, moet een zorgpremie betalen van 52 euro. Voor mensen die op 1 januari van vorig jaar recht hadden op de verhoogde tegemoetkoming is dat 26 euro. Wie in Brussel woont, kan vrijwillig de zorgpremie betalen.

3

maandelijkse zorgbudgetten die CM-Zorgkas betaalt aan zwaar zorgbehoevenden: 130 euro

Mensen die thuis veel zorg nodig hebben, komen ervoor in aanmerking. Ongeacht leeftijd of inkomen. Ook ouderen in een woonzorgcentrum en bewoners van een psychiatrisch verzorgingstehuis hebben er recht op. ouderen met een zorgnood: maximaal 583 euro

65-plussers met een beperkt inkomen die zorgbehoevend zijn, kunnen er gebruik van maken. De vergoeding varieert naargelang de zorgzwaarte, de gezinssamenstelling en het inkomen. mensen met een handicap: 300 euro

Dit zorgbudget geldt voor kinderen en volwassenen met een handicap die nood hebben aan ondersteuning en voldoen aan bijkomende voorwaarden. De handicap moet erkend zijn voor de leeftijd van 65 jaar.

2

tegemoetkomingen die CM-Zorgkas rechtstreeks vereffent met voorziening of verstrekker Voor mobiliteitshulpmiddelen

Voor mensen die lang een mobiliteitshulpmiddel zoals rolstoel of scooter nodig hebben, komt de Vlaamse sociale bescherming tegemoet in de kosten voor de aankoop of huur.

Voor zorg in centrum

Voor een verblijf in een woonzorgcentrum, centrum voor kortverblijf of dagverzorgingscentrum heb je recht op een tegemoetkoming.  www.cm.be/zorgkas Tel. 078 15 40 40

21

spreekuur

Eksteroog

HET SCHOENTJE KNELT Het is klein, rond en het zit verstopt tussen je tenen. Eksterogen zijn onschuldig, maar kunnen flinke pijn veroorzaken.

Waar knelt het schoentje precies en wat kun je doen aan die vervelende knobbels?

Wat is een eksteroog?

Een eksteroog, ook wel likdoorn genoemd, is een eeltknobbel op je voet met een eeltpit in het midden. Eksterogen komen vooral tussen of op de tenen voor. De kans is groot dat je er vroeg of laat eens door geplaagd wordt. Ze kunnen geen kwaad, maar voelen onaangenaam tot heel pijnlijk wanneer er druk op zit. Vooral bij het stappen hinderen ze, want schoenen duwen de eeltknobbels in de huid. Als de druk stopt, verdwijnen de klachten.

Wat zijn de oorzaken?

Om de huid te beschermen tegen wrijving en druk, maakt ons lichaam eelt aan. Bij een verhoogde wrijving of druk op een plek op de voet kan een eksteroog ontstaan. Vaak zijn te nauwe schoenen de boosdoeners. Ook te ruime schoenen of schoenen met hoge hakken verhogen de kans op eksterogen. Andere mogelijke oorzaken zijn overgewicht of een veranderde stand van de voeten of tenen, bijvoorbeeld door ouderdom.

Wat kun je doen om eksterogen te voorkomen?

Draag comfortabele schoenen en wissel regelmatig af om wrijf- en drukpunten te verleggen. Kies goed passende schoenen die niet knellen, maar ook niet te ruim zitten. Vermijd hoge hakken en probeer zo veel mogelijk om zweetvoeten tegen te gaan.

Wat kun je doen om de pijn te verzachten?

Elise Rummens (37) preventie-arts CM Elise is onze huisdokter. Haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Daarom zie je haar dinsdagavond springen, vliegen, duiken, vallen en weer opstaan. Dan heeft ze haar wekelijkse parkourtraining.  www.cm.be/dehuisdokter

22

Plak eventueel een likdoornring op de gevoelige plaatsen op je voet. Dat is een gelpleister die de druk op het eksteroog vermindert. De lage concentratie salicylzuur die doorgaans in de pleisters zit, zal het eksteroog week maken. Draag de likdoornring tot het eksteroog voldoende zacht is en je de eeltpit kunt afschrapen met een scherp mesje.

Wanneer ga je naar de dokter?

Ga langs bij je huisarts als het eksteroog heel pijnlijk is. Hij of zij kan een zalf met een hogere concentratie salicylzuur voorschrijven om de likdoorn week te maken. Daarna kun je hem gemakkelijk afschaven. In uitzonderlijke gevallen zal je huisarts de eeltpit verwijderen met een mesje. Soms neemt een steunzool de druk op een eksteroog weg. Ook een pedicure of podoloog kan je likdoorn behandelen en je voetproblemen verminderen.

FACTCHECK

FACTCHECK

Poets je effectiever met een elektrische tandenborstel?

Advertenties voor elektrische tandenborstels beweren doorgaans dat je er beter mee poetst dan met gewone, manuele tandenborstels.

Klopt dat?

Waar komt deze stelling vandaan?

Onafhankelijke wetenschappers van Cochrane verzamelden alle studies die de effecten van elektrische en manuele tandenborstels op tandplak en tandvleesontsteking vergeleken. Deze overzichtsstudie verzamelde gegevens van 4 624 deelnemers die ofwel elektrisch ofwel manueel poetsten. Enkel de studies die de effecten op tandplak en tandvlees minstens drie maanden evalueerden, werden gebruikt.

De groep die elektrisch poetste, had na drie maanden elf procent minder vaak last van tandplak en zes procent minder vaak een tandvleesontsteking. Enkele studies die verder keken dan drie maanden, toonden nog meer verbetering dankzij de elektrische tandenborstel. De auteurs besloten dat elektrisch poetsen beter is voor de tanden dan manueel poetsen.

Hoe moeten we dit interpreteren?

Het is een goed uitgevoerde studie. De vraag is of de verminderde kans op plak en tandvleesontsteking zich op termijn ook vertaalt in minder cariĂŤs (gaatjes) of parodontitis (een vergevorderde vorm van tandvleesontsteking).

Hoe je je tanden poetst, speelt ook een rol. In principe kun je even goed poetsen met een manuele tandenborstel als met een elektrische tandenborstel.

Die laatste is wel een stuk makkelijker in gebruik. Zo hoef je geen roterende bewegingen te maken, want dat doet de borstel voor jou. Wel moet je tand per tand afgaan en iedere tand borstelen.

Gebruik geen harde borstels, zowel voor elektrisch als manueel, want deze kunnen je tandglazuur beschadigen.

CONCLUSIE JA Elektrisch tandenpoetsen haalt iets meer tandplak weg en vermindert je risico op tandvleesontsteking in vergelijking met manueel poetsen. Maar wie grondig poetst met een manuele tandenborstel, kan hetzelfde resultaat bereiken.

BRON: www.gezondheidenwetenschap.be

23

Thuisoppasser Sibylle Van Herp bij Alex (5): ‘Met speelgoed is het ijs snel gebroken.’

CM-Thuisoppas

‘Zieke kinderen troosten’ Voor de meeste kinderen staat de winter gelijk aan warm ingeduffeld buiten ravotten. Maar sommigen hebben minder geluk: zij worden ziek.

In dat geval is er de Thuisoppas zieke kinderen. We spraken met Sibylle Van Herp (54), thuisoppasser met opleiding en ervaring.

TEKST Stephanie Lemmens

S

ibylle is al meer dan tien jaar thuisoppasser bij zieke kinderen.

Ze weet als de beste hoe ze zieke kindjes op hun gemak stelt.

‘Voor ik vertrek, kijk ik altijd even na hoe oud het kindje is. Dan neem ik speciaal een zak vol knutselgerief en speelgoed mee voor die leeftijd.’

24

FOTO Daniël Rys

Een hele geruststelling

Als mama en papa naar het werk vertrekken, is het afscheid soms moeilijk. Dan vloeien er al eens traantjes. ‘Gelukkig duurt dat nooit lang. Ik neem de kinderen vast en sus hen. We gaan samen aan het raam staan en zwaaien de ouders uit. Daarna haal ik mijn speelgoed boven en is het ijs snel gebroken.’

Sofie (37) herinnert zich de eerste

keer dat haar zoon Alex (nu 5) bij Sibylle bleef nog goed. ‘Het voelt raar om je kind achter te laten bij iemand die je niet kent. Maar als je dan ’s avonds thuis komt en merkt dat hij een fijne tijd had, ben je gerust’, vertelt ze.

Altijd dichtbij

De meeste kinderen willen het liefst de hele dag spelen. Maar dat

Thuisoppas zieke kinderen

lukt niet altijd. ‘Als kindjes hoge koorts hebben, liggen ze vooral in de zetel of in bed.’

Ook dan blijft Sibylle in de buurt. ‘Ik breng regelmatig een glaasje water of lees voor uit een boek. Dan horen ze mijn stem en dat troost hen.’

Op voorhand maakt Sibylle duidelijke afspraken met de ouders. Wanneer eten de kinderen? Welke medicatie moeten ze krijgen? ‘Ik probeer zoveel mogelijk het normale ritme van het kind te volgen.

Als ze een specifiek slaap-

ritueel hebben, met een slaapliedje bijvoorbeeld, dan probeer ik het op dezelfde manier aan te pakken.’

Voltijdse job

Sofie en haar man werken voltijds en kunnen geen beroep doen op grootouders. ‘Zonder een thuisoppas zoals Sibylle weet ik niet hoe we het zouden klaarspelen.’ Het doet Sibylle deugd dat ze hen kan helpen. ‘Soms vragen ouders speciaal naar mij, dat is leuk om te horen’, besluit ze.

Voor wie? Zieke kinderen tot en met 12 jaar of kinderen tot 21 jaar met een beperking of langdurige ziekte van wie de ouders moeten werken. Het zieke kind moet lid zijn van CM en een doktersbriefje hebben.

Wanneer? Van maandag tot en met zaterdag van 7 tot 20 uur, voor minimaal vier uur en maximaal negen uur per dag, voor maximaal vijf werkdagen per kind en per ziekteperiode.

Prijs? 5 euro per uur of 1,75 euro per uur indien je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming.

Hoe? Via het telefoonnummer 078 05 01 09 of via een formulier op de website. Aanvragen moeten gebeuren op weekdagen vóór 13 uur voor oppas de werkdag nadien.

 www.cm.be/oppas-ziek-kind

WE VERZEKEREN JE, DAT EEN CM-VERZEKERING ANDERS IS. Bij CM ben je goed verzekerd aan een scherpe prijs.

• Het CM-Hospitaalplan beschermt je tegen hoge kosten bij ziekenhuisopname.

• Het CM-MediKo Plan beschermt je tegen medische kosten buiten het ziekenhuis, zoals remgeld, optiek, tandzorg en hoorapparaten.

Combineer beide verzekeringen en je krijgt 5% korting op de premie van het CM-Hospitaalplan!

Sluit aan via www.cm.be/verzekeringen MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij betwisting gelden de algemene voorwaarden.

Ondernemingsnummer 0851.601.503

CM. Jouw gezondheidsfonds.

CM0063_Leef_ADV_01/2019_04.indd 1

30/01/2019 10:39

25

3X

CM tot JE dienst MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP w ww.cm.be/cm-voordelen

Oppas bij kinderen met een beperking of chronische aandoening Ben je ouder van een kind met een beperking of chronische aandoening? Moet je een boodschap doen, ergens naartoe of wil je even op adem komen? Dan kan een deskundige vrijwilliger thuis hulp bieden tijdens je afwezigheid. De oppas kan overdag, ‘s avonds, ‘s nachts in de week of in het weekend langskomen.

Ledenvoordeel CM biedt oppas tegen het voordeeltarief van 2,80 euro per uur, zowel voor dag- als nachtoppas. Je kunt een beroep doen op een thuisoppas als je kind jonger is dan 19 jaar en ingeschreven is bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH), recht heeft op verhoogde kinderbijslag of als je een medisch of sociaal verslag kunt voorleggen.

Peuters in actie Tussen 1 en 3 jaar zijn kruipen, lopen, springen, dansen … de belangrijkste bezigheden van een kind. Met je peuter spelen is leuk en het stimuleert de motorische en cognitieve ontwikkeling van je kind. Samen met Kind en Preventie organiseert CM de doe-sessie Peuters in actie voor jou en je (klein)kind. Je krijgt er concrete beweegtips en leert spelimpulsen om samen te ontspannen, bewegen en spelen.

voordeel De doe-sessie Peuters in actie is gratis voor iedereen.

Meer informatie op www.cm.be/peutersinactie.

Terugbetaling remgeld kinderen Jonge kinderen hebben vaak grote en kleine kwaaltjes. Om er zeker van te zijn dat ze de beste zorg krijgen, betaalt CM het remgeld voor doktersbezoeken volledig terug.

Ledenvoordeel Voor kinderen tot en met zes jaar krijg je het remgeld volledig terugbetaald voor consultaties van huisartsen en specialisten, behalve tijdens een ziekenhuisverblijf*. Is je arts niet geconventioneerd en rekent hij of zij een extra honorarium aan? Voor dat stukje krijg je geen terugbetaling.

Meer informatie op www.cm.be/remgeld. *Sinds 2019 van toepassing in alle CM-regio’s. Onder voorbehoud van goedkeuring door de Controledienst voor de ziekenfondsen.

26

lezersrubriek

Uit jouw leven gegrepen Orthodontie

Mijn zoon van 12 is gestart met orthodontie om zijn tanden mooi in de rij te krijgen. Hoe krijgen wij deze dure behandeling terugbetaald? Moeten we eerst een aanvraag indienen bij het ziekenfonds? Of mogen we de attesten onmiddellijk in de CM-brievenbus deponeren voor terugbetaling?

Serge

Vechten

Ik ben jaren zoekend geweest naar mezelf. Ik begon me onder andere vragen te stellen over mijn vroeggeboorte en couveusetijd als baby.

Want ik merkte daardoor toch iets anders te zijn dan de anderen. De periode als prematuur heb ik niet écht bewust meegemaakt. Maar als jongvolwassene draag ik nog dagelijks de lichamelijke sporen van ‘onze’ moeilijkere start van het leven mee. Mijn tweelingbroertje Koen heeft de strijd niet overleefd en overleed twee dagen na onze geboorte. Onbewust heb ik dus als baby vanaf het begin een verlieservaring meegemaakt.

Vanaf de eerste minuut op onze wereld heb ik moeten vechten voor mijn leven. En ook nadien om de persoon te zijn die ik vandaag ben. Hulp zoeken en aanvaarden en praten hebben mij daar goed bij geholpen.

Hallo Serge,

Om recht te hebben op terugbetaling voor orthodontie moet je voor de vijftiende verjaardag van je zoon de adviserend arts van je ziekenfonds inlichten. Je doet dat met het formulier Kennisgeving orthodontie dat de orthodontist invult. Je krijgt dan een tegemoetkoming vanuit de ziekteverzekering. Daarnaast betaalt CM vanuit haar voordelenpakket 370 euro terug voor de orthodontische behandeling van je zoon.

Dichtklappen

Voor mij is het zeer moeilijk om assertief te zijn. Ik ben héél sociaal en wil altijd goed doen voor iedereen.

Maar soms wordt het mij te veel. Dan heb ik zoiets van nu ga ik het eens zeggen.

Maar als het er echt op aan komt, klap ik dicht en zeg ik niets. Vooral bij meerdere personen en zelfs bij mijn ouders.

Bij mensen bij wie ik me goed voel, is dat niet het geval. Dan kan ik gewoon zeggen wat ik voel of denk.

Peter Swinnen

Chris

Ziekenwagen

Ik las in vorig nummer dat er sinds 1 januari altijd 60 euro wordt aangerekend voor een dringende interventie van een ambulance, zelfs als je niet naar een ziekenhuis wordt overgebracht. Wat met een kind dat lijdt aan epilepsie en soms tot drie keer per maand een aanval krijgt op straat? Vaak belt een getuige dan het nummer 112. Maar eens de ziekenwagen aankomt, is het probleem dikwijls al opgelost. Met deze nieuwe regel moet dat gezin drie keer per maand een factuur van 60 euro betalen. Voor wie het niet breed heeft, is dat veel geld.

Walter De Batselier, Dendermonde

Deel je ervaringen

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ...

Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier. facebook.com/CMziekenfonds

lezersbrieven@cm.be

@CMziekenfonds

27

#ANDERS?

‘Ik voel wat je denkt’ Tom (rechts): ‘Als kind waren we altijd samen. Ons haar was heel kort. We droegen dezelfde kleren, maar de kleur verschilde. Soms zaten we bij elkaar in de klas, soms apart. In het examenlokaal werd ik wel eens voor Sam aangezien. Maar ik heb nooit in zijn plaats een examen afgelegd. Dat de meisjes van zijn klas naar mij zwaaiden, was mooi meegenomen.’

Sam: ‘Dat vond ik niet erg. Hij kon toch niet met mijn lief uitgaan, want ik ben homo. Tom had dat snel door. We voelen vlug aan wat de ander denkt. Ook nu we niet meer onder hetzelfde dak wonen. Tom is in West-Vlaanderen gebleven, ik ben naar Antwerpen verhuisd. Ik ben verpleegkundige en woon samen met mijn vriend. Tom is elektricien en heeft een gezin met drie kinderen, waaronder ook een tweeling, Freek en Ferre. Ik ben hun fiere peter. Onze band blijft hecht.’

Sam, Tom, Freek en Ferre tonen hun hechte band. Bekijk het filmpje op www.leefmagazine.be.

LEEF - Gezondheidsmagazine van CM

131

© Sarah Van Looy

Tweeling Tom en Sam Van RYssel (29) is gelijk en toch anders