Leef #geestig: 25 juni 2020

WAAROM HUMOR HELPT BIJ HERSTEL

NIET NU LAURA OVER ZELFSPOT

IS 5G SCHADELIJK VOOR JE GEZONDHEID?

Rimpels?

ZO VOORKOM JE ZE

LEEF – GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM – 25 JUNI 2020 – DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P910695

RAF (55) VAN THEATERDUO KOMMIL FOO

‘Mijn broer voedt de grap die ik kan maken’

#GEESTIG

IN DEZE EDITIE

04

#GEESTIG

CLOWN EN THERAPEUT Lore richtte mee de demiclowns op voor personen met dementie.

2

16

24

EINDELIJK WEER SAMEN Ruben mist knuffelen met zijn mama Marianne.

ZO BEWEEG JE VOOR TV Ontdek het winnende Beweeg Meer Idee.

en ook: 06

DUIK IN JE FOTOARCHIEF

en win!

Welke foto doet je wegdromen naar een leuke vakantie? Doe mee aan de wedstrijd en wie weet hangt jouw favoriete vakantiekiekje binnenkort, uitvergroot, in je woonkamer. www.leefmagazine.be/ wedstrijd-vakantiefoto

KORTGEKNIPT Interessante nieuwtjes

08

22

14

23

18

27

20

28

LACHEN, 3X DAAGS Helende kracht van humor NIET NU LAURA Het monster onzekerheid RIMPELS Waar komen ze vandaan?

GEZINSWIJZIGING Breng je ziekteverzekering in orde

SPREEKUUR Koortsblaasjes FACTCHECK 5G schadelijk voor je gezondheid?

LEZERSBRIEVEN Uit jouw leven gegrepen EEN AFSLUITER ... … en nieuws uit jouw regio

Lachen op de kankerafdeling

H

et zal tenminste een gesmeerde nacht worden.’ Het is een anekdote die ik mij nog steeds herinner. Met de hele familie stonden we aan zijn sterfbed. Grootvader Louis had net de ziekenzalving ontvangen.

Nadat de pastoor het heilig oliesel op zijn voorhoofd had aangebracht, floepte hij het eruit. En hoewel we daar allemaal in groot verdriet stonden, op slag was de sfeer een stuk minder gespannen.

Dat kan humor op zo’n moment realiseren. In die laatste weken van zijn leven heb ik nog uren met Louis zitten babbelen. Hij wist dat zijn leven ten einde was, maar als geen ander slaagde hij erin om grappen te maken over zijn eigen kaduke situatie.

Op de meest onverwachte momenten en ondanks alle verdriet, pijn en lijden. Alsof hij leek te zeggen: ‘Het is ok. Ik weet wel dat ik doodga.’ En net daardoor schonk hij troost in die moeilijke periode van afscheid nemen.

Het kan misschien vreemd klinken, maar toen ik als verpleegkundige op de kankerafdeling in het UZ Gasthuisberg werkte, hebben we heel wat afgelachen. Met situaties, met dingen die fout liepen, met onbedoelde uitspraken … maar altijd samen met de patiënten. Want dat is een cruciale voorwaarde. Er schuilt humor in elke situatie, maar ze kan pas helen als je ze bedrijft mét mensen.

Humor óver mensen is meestal nodeloos kwetsend.

Geestig ben je dan ook niet met jezelf, maar steeds in relatie tot een ander.

Het is vaak een dunne lijn. Zeker in moeilijke situaties is het zoeken naar de juiste woorden.

Maar wie ze vindt, zal een snaar raken die anders onaangeroerd blijft. Geestige woorden spreken een onzichtbare kracht aan die impact heeft op het welbevinden van zij die ze horen.

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 3, nummer 6, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Anneleen Vermeire (hoofdredacteur), Marion Aussems, Elien Steen, Joeri Cludts, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Stephanie Lemmens, Stephanie Louwagie, Michiel Verplancke Webredactie Marc Helin, Katrijn Windey Redactieadres Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Bart De Ruysscher, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Concept Bold & Pepper, www.boldandpepper.be Realisatie Gevaert Graphics, www.gevaertgraphics.be Art Direction Bart Gevaert Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet

Door de coronacrisis gingen we de voorbije maanden allemaal door een zware periode.

En we beseffen maar goed dat die nog niet ten einde is. Laat ons daarom van de vakantie gebruik maken om even de gedachten te verzetten, met humor en in goed gezelschap. Ik wens jullie van harte een geestige zomer.

Luc Van Gorp

Voorzitter CM

3

O_Leef06_ALL_DEF.indd 3

16/06/20 11:19

HALF CLOWN, HALF THERAPEUT Zeven jaar geleden richtte Lore samen met studiegenoot Lara Debeuf (31) de demiclowns op, speciaal voor mensen met dementie.

Dramatherapeuten geven verkleed als clown therapie.

LORE DHAENENS (31) IS DEMICLOWN ‘Lara en ik studeerden allebei dramatherapie en hadden allebei een oma met dementie. We vroegen ons af hoe het in godsnaam kon dat er vanuit dramatherapie nog niets voor mensen met dementie gedaan werd? Dus besloten we het zelf te doen: voor ons eindwerk bedachten we de demiclowns. Voor onze oma’s en voor alle andere mensen met dementie. Het mooiste geschenk dat we hen nog konden geven, zeiden onze families achteraf.’

‘Als demiclown win je eerst het vertrouwen als clown, daarna ga je aan de slag als therapeut. We zijn niet de happy happy clown, de clownsfiguur is eerder een hulpmiddel om iets dieperliggends aan te pakken. Iets wat niet als serieus beschouwd wordt, kan zo een heel serieus effect hebben. Dat wil niet zeggen dat er geen humor mag zijn. Absurditeit kan heel zorgend zijn voor de geest. Maar het is voor ons maar een middel om uit te komen waar het echt om draait: verbinding en erkenning.’  Door de coronacrisis kunnen de demiclowns nog steeds niet aan het werk omdat aanraking een belangrijk deel van hun aanpak is. www.demiclowns.be

© Lieven Van Assche

Lees het volledige interview op www.leefmagazine.be.

4

'Absurditeit kan zorgend zijn. voor de geest '

5

Ziekte-uitkering © James Arthur

VOOR ZELFSTANDIGEN

Inspiratie voor een gezond leven Wat kun je zelf doen om gezond te leven?

Hoe kun je de gezondheid van anderen versterken? Met het boek Jouw gezondheid wil CM de factoren die invloed hebben op gezondheid in kaart brengen.

‘Gezondheid is zo veel meer dan niet ziek zijn’, verduidelijkt Astrid Luypaert, een van de gezondheidsexperts die meewerkte aan het boek. ‘We weten dat ook voeding, beweging en slaap belangrijk zijn. Maar ook mentaal welbevinden, familie en vrienden hebben om op terug te vallen, zin geven aan wat je doet, een aangename woonomgeving hebben ...’

‘Het zijn voor een stuk factoren die je overkomen, maar je kunt ook een deeltje zelf in handen nemen. Het boek wil ingrediënten aanreiken om op zoek te gaan naar meer levenskwaliteit.’

‘Daarnaast krijg je een praktisch overzicht van de belangrijkste klachten en ziekten. Je leest niet alleen wat ze zijn, hoe ze worden veroorzaakt, maar vooral wat je zelf kunt doen en wanneer je best een arts raadpleegt.’  Sinds 6 juni in de winkel, 400 blz., €29,99, Borgerhoff & Lamberigts Krijg 10% korting via de bon op blz. 26 6

Kun je door ziekte of een ongeval niet werken? Dan moet je je ziekenfonds verwittigen met een Getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid. Als zelfstandige heb je daar zeven dagen tijd voor. Doe je het later? Dan verlies je een deel van je ziektevergoeding. Door de coronacrisis krijg je al een ziekte-uitkering vanaf de begindatum van je ziekte in plaats van vanaf de datum dat je arts het getuigschrift ondertekende (geldig vanaf 1 maart tot en met 31 september).  www.cm.be/aangifte-zelfstandigen

ANTIGIFCENTRUM KREEG

800

OPROEPEN MEER In april beantwoordde het Antigifcentrum bijna 800 oproepen meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Het aantal reacties over vergiftiging door blootstelling of inname van een product was opvallend hoger. Mensen volgen de maatregel om hun handen te wassen, maar gebruiken daarvoor te vaak overvloedig en verkeerde producten zoals bleekwater. Dat kan leiden tot ernstige brandwonden. Ze gieten sterk geconcentreerde reinigingsproducten in kleine waterflessen, wat het risico om ervan te drinken verhoogt. Of ze gaan producten mixen. Zo kunnen chemische dampen vrijkomen die irritatie van de slijmvliezen en ernstige kortademigheid kunnen veroorzaken.  070 245 245

KORTGEKNIPT

AFSCHEID TIJDENS CORONA Veel mensen moesten door de coronamaatregelen afscheid nemen van een geliefd persoon in een kleine kring. Dat valt zwaar. Met de campagne PlantTroost wil de vrouwenvereniging Ferm, vroeger KVLV, troost bieden aan iedereen die worstelt met gemis en verlies. Ferm zet je op weg met troosttips en boeiende inzichten van experten zoals psychiater Dirk De Wachter en rouwexpert Manu Keirse. In de gesloten Facebookgroep Troostgenoten kun je ervaringen uitwisselen.

En met een draaiboek en mooi materiaal helpt Ferm je om een Troostplek te creëren.  www.samenferm.be

Leef OOK ONLINE Ben je al ingeschreven op de nieuwsbrief van CM? Via de nieuwsbrief ontvang je alle verhalen uit dit magazine én meer. Van herkenbare getuigenissen tot actuele informatie over de ziekteverzekering, de CM-diensten en -voordelen en gezond leven. Lees je liever enkel nog online dan op papier? Dan kies je voluit voor het milieu. Surf snel naar onze website en wijzig je communicatievoorkeuren. Of volg ons op Instagram, Twitter en Facebook.  www.leefmagazine.be/nieuwsbrief

Echt gezegd

‘Ik moet soms vechten tegen de somberheid, maar humor is een goed pilletje tegen verdriet.’

DOWNLOAD APP

112 BE

© ID / Lieven Van Assche

Presentator ADRIAAN VAN DEN HOOF in Humo

Ben je in nood en heb je dringend hulp nodig? Dan doe je er goed aan om met de app 112 BE de brandweer, de ziekenwagen of de politie te verwittigen. Je drukt op het icoontje van de hulp die je wenst. Zo gaat er geen kostbare tijd verloren omdat de diensten moeten doorschakelen. Bovendien wordt ook je locatie doorgestuurd naar de noodcentrale zodat de hulpdiensten weten waar je bent. En je kunt in de app medische gegevens registreren zoals geneesmiddelen en allergieën. De hulpdiensten kunnen die onmiddellijk raadplegen.  www.112.be

7

#GEESTIG

DE HELENDE KRACHT VAN HUMOR

Komt een man bij de dokter...

Wie de diagnose darmkanker krijgt, staat het huilen nader dan het lachen. Maar na de eerste schok, onderging Marc Defauw (67) zijn behandeling met gevatte antwoorden en een positieve ingesteldheid. ‘Als ik de moed in mijn schoenen had laten zakken, zou mijn herstel veel moeilijker geweest zijn.’

Twee experts over de zin van humor bij een herstel.

TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO’S FRANK BAHNMULLER

8

9

#GEESTIG

H

et is 1 uur ’s nachts.

Marc Defauw (67) herstelt van een operatie en ligt te slapen in zijn ziekenhuisbed. Naast hem ligt zijn kamergenoot van 90 jaar. Plots ontploft het zakje van Marcs stoma. ‘Een verschrikkelijke stank vulde snel de ruimte’, herinnert Marc zich.

‘Ik dacht dat mijn oude buur alleen zou klagen, maar hij barstte in lachen uit, terwijl ik aan het vloeken was.’ Al gauw kon ook Marc het geestige van de situatie inzien. ‘Blijkbaar kwam dat nog vaak voor. Mijn kamergenoot en ik hebben er nog veel mee gelachen.’

DIAGNOSE DARMKANKER Toen Marc een jaar geleden de resultaten kreeg van het Vlaams Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker, ging er een rood licht branden. Diagnose: darmkanker.

7)

MARC DEFAUW (6 GEPENSIONEERD

pigste arc ook al de grap Op het werk was M jn kami et ligt gewoon in van het kantoor. ‘H n man Ee p? hen. Een mo rakter om veel te lac ik als ns ke tel r, r: Dokte zegt tegen de dokte aarop W g. oo jn mi n aa pijn koffie drink, heb ik .’ lepel dan uit je tas de al Ha r: kte do de

10

‘Ik moest alles eerst op een rijtje zetten’, zegt Marc. ‘Maar er waren geen uitzaaiingen en mijn kanker was goed behandelbaar.

Ik kon de ernst van de zaak een plaats geven en het contact met de zorgverleners luchtig houden.’

Marc verloor zijn gevoel voor humor niet en vatte zijn herstelproces aan met kwinkslagen. ‘De arts vertelde me dat hij mijn anus niet zou

kunnen sparen. Geen probleem, zei ik. Dan moet ik niet meer naar het toilet. Dat bespaart me veel tijd en geld. Ik zag de opluchting op het gezicht van de arts. Hij wist dat ik het begrepen had en hem vertrouwde. Als je met een kwinkslag omgaat met tegenslag, kun je er beter mee leven, vind ik. Klagen brengt je in een neerwaartse spiraal. Je moet het positieve zien om eruit te komen.’

KWISPELEND VERTROUWEN Een lach schept vertrouwen. Dat is belangrijk in het psychologisch en fysiek herstel van elke patiënt, weet ook biologisch psycholoog Rudi D’Hooge (55). ‘Lachen is een aangeboren respons om een band te scheppen met je verzorger. Baby’s lachen naar hun ouders, maar ook dieren doen dat.

Denk maar aan het kwispelen van een hond. Wij staan gelukkig evolutioniair gezien iets verder.

Ons kun je zien lachen aan de voorkant van ons lichaam (lacht).’

Humor is een belangrijk bindmiddel tussen patiënt en zorgverlener. ‘Het is de taak van zorgverleners om patiënten op hun gemak te stellen’, aldus D’Hooge.

‘Een goede relatie kan op zichzelf al een therapeutisch effect hebben op de patiënt.’

Dat beaamt huisarts Hugo Stuer (78). In zijn praktijk lieten patiënten hun emoties de vrije loop.

‘Het is niet zo dat ik moppen zit te tappen’, legt hij uit. ‘Het gaat eerder om situationele humor.

Als iemand bijvoorbeeld zegt dat het goed gaat met hem, maar schudt met zijn hoofd. Met een kwinkslag wijs ik op het paradoxale daarvan, en kunnen we samen lachen.’

‘Lachen is een aangeboren respons om een band te scheppen met je verzorger’ PSYCHOLOOG RUDI D'HOOGE

‘Het tegenovergestelde van humor is niet ernst, maar afstand.

De mens achter de patiënt vraagt dat artsen ook empathisch zijn.

Ikzelf durf een traan te laten bij patiënten. Dat schept een ongelooflijke band.’

Stuer staat bekend als ‘de lachdokter’, maar wenen vindt hij net zo belangrijk. En die twee zijn niet zo verschillend. ‘Wenen en lachen ontstaan neurologisch op dezelfde plaats in de hersenen’, zegt hij. ‘Het zijn beide manieren van emotionele ontlading.

Als je weent of lacht, neem je een korte pauze van de miserie en kun je tot jezelf komen.’

LACHBUIEN EN CYNISME Hij weet waarover hij praat, want net zoals bij Marc kruiste darmkanker Stuers pad. ‘De artsen gaven me een overlevingskans van 31 procent. Ik lag aan een stuk door te wenen. Stuer, zei ik tegen mezelf, je hebt nu zoveel voordrachten gegeven over humor als levenskunst. Nu kom je zelf iets tegen en lig je hier maar te bleiten.

Enkele dagen later begreep ik dat het niet of-of was, maar en-en.

Naast die tranen liet ik ook humor toe.’

Soms uit zich dat in plotse lachbuien, zoals bij het ontplofte zakje van Marc. Een normale reactie op acute stress, volgens de experts. Je lacht je rot, omdat het drama te groot is en je geen blijf weet met je gevoelens.

‘Onlangs ging ik naar een begrafenis’, zegt D’Hooge. ‘Zodra we buiten stonden te praten, klonk al snel uitbundig gelach. Dat is heel natuurlijk. We snakken ernaar om de opgebouwde stress te verlagen en de onderlinge vertrouwensband te versterken.’

In andere gevallen nemen patiënten hun toevlucht tot cynisme.

Vaak de eerste soort humor die aan de oppervlakte komt bij slecht nieuws. ‘Cynisme is een manier om te blijven functioneren’, aldus D’Hooge. ‘Pas als iemand alles begint te bespotten, p

HUGO STUER (78)

HUISARTS

Als kind was Hugo de klasclown, en daar heeft hij een verklaring voor. ‘Ik ben een bommenkind, geboren in de oorlog. Onderzoek heeft aangetoond dat de jongste kinderen die tijdens de oorlog geboren werden, hun moeders ondersteunden met een lach.’

11

#GEESTIG

p kan dat problematisch zijn.

Dan is het aan de vertrouwde omgeving om een gesprek uit te lokken.’

STRESS WEGLACHEN Humor zal op zich geen ziektes genezen, maar het maakt het herstelproces wel draaglijker en verlaagt stress. ‘Natuurlijke ontstressing verloopt via de hormonen endorfine en oxytocine’, legt Stuer uit. ‘Die gebruiken op hun beurt stoffen zoals magnesium, kalium en adrenaline, die door chronische stress worden opgebruikt. Door gezonde principes te hanteren, kun je die weer aanvullen: voeding, beweging, en lachen.’

RUDI D’HOOGE (55)

BIOLOGISCH PSYCHOLOOG Prof. Dr. Rudi D’Hooge werkt aan de KU Leuven, maar is absoluut geen grijze professor. ‘Hoe vang je het best een konijn? Je gaat achter een boom staan en fluit als een wortel.’

12

‘Stress knaagt aan je gezondheid’, vult D’Hooge aan. ‘Het heeft invloed op je bloeddruk, je slaap en pijngrens. Als je door te lachen die stress kan verlagen, is dat alleen maar positief. Lachtherapie zal op zich geen darmkanker verhelpen, maar kan wel helpen om dipjes te vermijden. En het kan een positief effect hebben op het aanslaan van een therapie.’

Behalve het effect op stress is het moeilijk om te meten of lachen ook echt gezond is. ‘Dat komt omdat de oudere definitie van gezondheid enkel naar verstoringen van de gezondheid kijkt’, zegt Stuer. ‘Als je de definitie van

Positieve Gezondheid hanteert, waarbij gezondheid over meer gaat dan niet ziek zijn, dan draagt lachen daar zeker toe bij.’

NIET VOOR IEDEREEN Voor Marc was humor een hulpmiddel tijdens zijn behandeling, maar in de wachtkamer van het ziekenhuis leerde hij dat dat niet voor iedereen is. ‘Ik heb mensen ontmoet die in zak en as zaten’, vertelt hij. ‘Dan probeer ik mijn verhaal te vertellen om hen op hun gemak te stellen. Als ik weinig reactie krijg, laat ik die mensen snel met rust. Je moet ook niet de clown uithangen. Iedereen gaat er op zijn manier mee om.’

‘Je mag prettig gestoord zijn, maar houd dat voor de gepaste momenten’ MARC DEFAUW

‘Er zijn ook mensen die niet meer te genezen zijn, dat is een heel andere situatie.’ Zelf begrijpt Marc ook dat er een tijd is voor grapjes en een tijd voor ernst.

‘Je mag prettig gestoord zijn, maar houd dat voor de gepaste momenten. Als de arts uitleg gaf over mijn stoma, zorgde ik ervoor dat ik alles begrepen had voordat ik weer vrolijk werd.’

Hoe ging jij om met je herstel? Was er plaats voor humor of net niet?

Laat het ons weten via leef@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Ook in de psychotherapie is humor een delicaat koord om te bewandelen. ‘Wie psychologische problemen heeft, vindt het moeilijk om te relativeren’, zegt D’Hooge. ‘Je meet jezelf vaak een selectief geheugen aan en herkauwt dezelfde negatieve herinneringen.’

‘Het zou een grote doorbraak zijn om als therapeut je cliënt een lach te ontlokken. Maar dat is erg moeilijk. Geef nooit het advies:

lach eens wat meer. Dat heeft een averechts effect en legt de schuld bij de cliënt. Dan voelt die zich onbegrepen.’

dan heb je er op zijn minst over nagedacht en stijgt je autonomie.

Bovendien kan er al een glimlach ontstaan door dat vast te stellen.’

ELKE DAG EEN APPEL Nog een laatste tip van de lachdokter: ‘Wie een drama moet verwerken, slaapt moeilijker.

Vraag jezelf een kwartier voor het slapengaan af: Heb ik vandaag gelachen? Meestal is het antwoord ja en ga je slapen met een positief gevoel. Is het antwoord nee,

Bij Marc is de kanker voorlopig verdwenen, en daar is hij dankbaar voor. ‘Ik heb kunnen lachen, maar er waren ook moeilijkere periodes. An apple a day keeps the doctor away, zei ik tegen mijn oncoloog, ik eet elke dag een appel en toch zit ik hier.’

“EEN ZORG MINDER DANKZIJ MIJN CM-HOSPITAALPLAN”

Het CM-Hospitaalplan beschermt je tegen hoge kosten bij ziekenhuisopname.

• CM verzekert je tegen een scherpe prijs.

• Deze hospitalisatieverzekering komt o.a. tegemoet in de kosten van specifieke ziekten.

In combinatie met het CM-Mediko Plan geniet je 5% korting op de premie van het CM-Hospitaalplan!

Sluit aan via www.cm.be/verzekeringen MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij betwisting gelden de algemene voorwaarden. Ondernemingsnummer 0851.601.503

CM. Jouw gezondheidsfonds.

13

#GEESTIG

NIET NU LAURA OVER ZELFSPOT

Wie met zichzelf lacht,

best lacht

Met geesteskinderen Niet nu Laura en Philippe werkt ze vooral online op de lachspieren. Laura Janssens is 30 en stilaan een ronkende naam in het wereldje van cartoonisten. Niet voor niets wordt ze vaak in één adem genoemd met generatiegenoten Eva Mouton en Chrostin.

Om zelfspot zit de Antwerpse niet verlegen. Controverse, daar past ze voor.

‘Het moet geestig blijven, ik lach met mijn eigen onzekerheden en kleine kantjes. Nooit met anderen.’

TEKST STEPHANIE LOUWAGIE ILLUSTRATIE LAURA JANSSENS

14

15

2 X #GEESTIG

ZOON RUBEN MOREEL (32)

‘IK ZOU JE GRAAG EENS VASTPAKKEN’ ‘Ik woon zelfstandig met begeleiding. Dat loopt goed, ik jeun me hier. Het is echt plezant.

Toen het virus uitbrak, was het bezoek het eerste dat wegviel. Daarna mijn werk en vervolgens al onze leuke plannen. Mama kwam alleen nog langs om eens te zwaaien.

Ze bracht ook verse sokken want ik heb soms last van zweetvoeten (lacht).

Nu kan ze me eindelijk weer bezoeken. Maar ik vind het heel jammer dat ik haar niet kan knuffelen. Door het coronavirus verlopen onze ontmoetingen anders, dat begrijp ik wel. Toch is het lastig om elk aan het uiteinde van de tafel te moeten blijven.

© David Samyn

Het was een lange periode zonder familie om me heen. Maar ik kan goed opschieten met mijn huisgenoten. We zijn geen moeilijke mensen. We hebben een kleine koer waarop we badmintonnen. Zolang het pluimpje niet over de muur vliegt, amuseren we ons.’

16

Warm

weer zien MAMA MARIANNE VANDERHELST (57)

‘ZO BLIJ OM HIER TE ZIJN, BOLLIE’ ‘Tot voor kort zagen we elkaar vooral via een scherm.

We dragen allebei een hoorapparaat, dus evident was dat niet. Een drietal keer kwam ik vanaf de straat wuiven naar Ruben. We zagen elkaar wel, maar het was niet hetzelfde.

Ik ben opgelucht dat ik weer op bezoek mag komen.

Het mondmasker en de handgel zullen wennen, dat hoort er nu eenmaal bij. Maar net zoals Ruben mis ik de knuffels. Nu voelt het heel onnatuurlijk.

© David Samyn

Ruben en ik zijn bovendien geen thuisblijvers. We zijn hevige Club Brugge-fans en hebben een abonnement.

We hadden ook tickets voor een concert van een blaasorkest waar Ruben erg van houdt. Ik noem dat hoempapa-muziek, maar voor hem ga ik graag mee.

Z’n zus en nichtjes zouden er ook bij zijn. Iedereen keek er enorm naar uit maar het werd geannuleerd.

Gelukkig is er intussen een nieuwe datum geprikt: er is weer hoop, en dat is het allerbelangrijkste.’

17

ALLES OVER HUIDRIMPELS

Van kraaienpoot tot traangoot Van fijne pretlijnen en diepere fronsplooien tot karaktervolle ervaringskreukels, rimpels duiken op in allerlei maten en vormen.

Huidspecialist Thomas Maselis legt uit welke soorten er zijn en hoe ze ontstaan.

TEKST JOERI CLUDTS

HOE ONTSTAAN RIMPELS? ‘In je lederhuid zit een vezel genaamd elastine. Die vezel is heel rekbaar en zorgt ervoor dat je huid zijn originele vorm en grootte terugkrijgt na elke beweging. Elastine breekt gemakkelijk af door uv-licht van de zon. Je huid maakt wel continu nieuwe vezels aan, maar niet aan het tempo waaraan ze afgebroken worden. Als je ouder wordt, maak je ook minder elastine aan. Na verloop van tijd verliest de huid zijn elasticiteit en kunnen rimpels ontstaan. Hoe dat juist gebeurt, verschilt per type rimpel.’

THOMAS MASELIS (61) DERMATOLOOG

Dokter Maselis geeft lezingen over onder meer dermatologie, huidchirurgie en esthetiek. ‘Kom gedurende het jaar meer buiten. Een halfuur per dag, ook als het regent of sneeuwt. En bescherm je beter als je op vakantie gaat.’

18

VOORKOMEN

DYNAMISCHE RIMPELS ‘Deze soort komt het meeste voor en wordt veroorzaakt door je gelaatsuitdrukkingen. Er verschijnen bijvoorbeeld twee plooien tussen je wenkbrauwen als je fronst. Wanneer je lacht komen er fijne lijnen rond je ogen. Je spieren trekken de huid vaak in bepaalde plooien. Als je huid niet meer zo soepel is, ontstaan er rimpels zoals de denkrimpel en kraaienpoten.’

STATISCHE RIMPELS ‘Op je bovenlip, kin en voorhoofd zit je huid stevig vast aan het onderhuidse weefsel. Waar dat niet zo is, zal je huid zakken en zo voor een plooi zorgen.

Je wangen zullen bijvoorbeeld dalen en een rimpel onder je ogen vormen, de zogenaamde traangoot. Een ander typisch voorbeeld is de lijn tussen je neus en je mondhoek. De oorzaak van deze statische rimpels is de zwaartekracht. De aarde trekt je huid voortdurend naar beneden, maar de elastische vezels in je huid trekken terug. Wanneer de vezels verzwakken, wint de zwaartekracht.’

OPPERVLAKKIGE RIMPELS ‘Deze rimpels ontstaan door een verminderde elasticiteit van de lederhuid. Een beetje zoals een ballon die lang opgeblazen was en dan afgelaten wordt, die rimpelt. Mensen die buiten werken en dus veel in de zon komen, hebben meer last van dit soort rimpels. De invloed van de zon zie je bijvoorbeeld goed bij oudere landbouwers die een pet dragen. Boven de rand van hun pet hebben ze een gladde huid, maar onder de rand hebben ze vaak veel rimpels. Ook bij mensen die plots vermageren nemen die rimpels snel toe.’

‘Om rimpels te vermijden, moet je je huid goed beschermen tegen de zon. Begin er al mee in je jeugd om later minder rimpels te krijgen. Daarnaast is een gezonde levensstijl, zoals niet roken, ook van belang. Roken en uv-licht zorgen voor meer vrije radicalen in je lichaam, wat je DNA beschadigt en huidveroudering bevordert. Antioxidanten, die je terugvindt in vitamines, neutraliseren deze vrije radicalen. Voldoende fruit en groenten eten helpt dus ook.’

GENEN EN HORMONEN ‘Er zijn ook factoren die je niet in de hand hebt, zoals je genen. Als de meeste van je familieleden rond hun dertigste rimpels kregen, is de kans groot dat jij ze dan ook zult krijgen. Je geslachtshormonen zijn ook zo’n factor. Ze dragen bij aan de stevigheid van de lederhuid. Daarom krijgen vrouwen net iets sneller rimpels dan mannen. Door de menopauze vallen die hormonen deels weg en zal hun huid sneller verouderen.’

BESCHERM JE TEGEN DE ZON ‘Uv-licht zorgt niet alleen voor huidveroudering, het verhoogt ook je risico op huidkanker. Deze tips helpen je om je te beschermen tegen de zon: • Vermijd buitenactiviteiten of zoek de schaduw op wanneer de zon het felst schijnt (tussen 12 en 15 uur).

• Draag beschermende kleding zoals een T-shirt met lange mouwen, een hoed met een brede rand en een zonnebril.

• Breng om de twee uur voldoende zonneproduct met een hoge beschermingsfactor aan.’  www.cm.be/veilig-zonnen

19

WIJZIGING GEZINSSITUATIE

Mijn leven in orde met de

ziekteverzekering In een leven kan er veel veranderen. Kinderen, relaties die bloeien of stuklopen, overlijden. Wanneer moet je CM een seintje geven om in orde te zijn met de ziekteverzekering?

1 AFGESTUDEERD

Zodra je een job hebt, ben je verplicht om in eigen naam bij een ziekenfonds aan te sluiten. Dat geldt ook als je als zelfstandige aan de slag gaat, als je beroeps­ inschakelingstijd verstreken is en als je werkzoekend bent of 25 jaar wordt. Inschrijven bij CM kan gemakkelijk via het formulier ‘Aanvraag tot inschrijving’ dat je op de website vindt.

2 NIEUWE STEK

Verhuis je? Zodra de wijkagent je verblijfplaats heeft vastgesteld, is je nieuwe adres via de kruispuntbank beschikbaar voor je ziekenfonds. Dus die hoef je niet meer door te geven.

Als je arbeidsongeschikt bent of je vindt het nuttig dat je ziekenfonds snel op de hoogte is van je verhuis, stuur je zelf je nieuwe adres door. Dat kan via de website of een consulent.

20

TEKST MICHIEL VERPLANCKE ILLUSTRATIE ANNELIEN SMET

Verhuis je naar een ander land om er te werken voor een buitenlandse werkgever? Dan moet je je daar verzekeren want je Belgische ziekteverzekering wordt stopgezet.  www.cm.be/wat-te-doen/verhuis

3 SAMENWONEN OF TROUWEN

Als je trouwt of wettelijk gaat samenwonen, weet je ziekenfonds dat via de kruispuntbank.

Ga je feitelijk samenwonen zonder dat je een verklaring aflegde bij je gemeente? Laat dit dan zo snel mogelijk weten aan je CM-consulent, telefonisch of per e-mail. Verwittig je ziekenfonds indien je gaat samenwonen of trouwen en een ziekte- of invaliditeitsuitkering ontvangt, dan moet die mogelijk opnieuw berekend worden.

4 KIND ERBIJ

Neem contact op met een CM-consulent en bezorg het geboorteattest dat je bij de aangifte bij de burgerlijke stand ontving, of het uittreksel uit het bevolkingsregister bij adoptie. Je kunt je kind dan ook inschrijven bij CM. Daarnaast kan de CM-consulent je persoonlijke info geven over diverse regelingen en voordelen, zoals moederschapsrust of adoptieverlof, geboorteverlof, borstvoedingspauze en babygeschenken.

Het ziekenfonds bezorgt je gele klevers en – als het kind jonger is dan twaalf jaar – een isi+-kaart op naam van het kind.

ď š

Door de coronamaatregelen is de dienstverlening gewijzigd. CM-consulenten staan voor je klaar via telefoon op 03 221 93 39 of via www.cm.be/contact. Check www.cm.be/coronavirus voor verdere updates.

5 UIT ELKAAR

Zowel van wettelijke als feitelijke (apart wonen, maar getrouwd blijven) scheidingen is je ziekenfonds op de hoogte via de kruispuntbank. Toch neem je het best contact op met je CM-consulent als er een aantal praktische regelingen moeten gebeuren, zoals de aanpassing van het rekeningnummer voor je tegemoetkomingen.

Als een van de echtgenoten ingeschreven staat als persoon ten laste, kan die bij een feitelijke scheiding nog ten laste blijven onder een aantal voorwaarden.

Je CM-consulent kan die samen met jullie bekijken. Bij een wettelijke scheiding kan dat niet.

Het ziekenfonds zal onderzoeken hoe je het best wordt ingeschreven.

Contacteer een consulent als het gezin de verhoogde tegemoetkoming ontvangt of een van de partners een ziekte- of invaliditeitsuitkering krijgt.

Bij wie de kinderen ten laste komen, en op welke rekening de tegemoetkomingen bijgevolg betaald worden, verschilt van situatie tot situatie. Neem daarom contact op met de CM-consulent om de inschrijving van de kinderen in orde te brengen.

6 MET PENSIOEN

Als je met pensioen gaat, brengt de betrokken dienst het ziekenfonds hiervan automatisch op de hoogte. Verwittig enkel zelf je ziekenfonds indien je een ziekteof invaliditeitsuitkering ontvangt.

CM neemt sowieso contact op met iedereen die op pensioen gaat om je uit te leggen wat de verhoogde tegemoetkoming is.

Denk je in aanmerking te komen, dan kun je een afspraak maken.

7 OVERLIJDEN

Ook een overlijden detecteert je ziekenfonds via de kruispuntbank. Een CM-consulent kan nabestaanden wel helpen om formaliteiten over eventuele tegemoetkomingen te regelen of om het dossier van de nabestaanden in orde te brengen, zoals een partner inschrijven op eigen naam. De consulent kan ook nagaan of je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming.

Neem snel contact op indien de overledene een ziekte- of invaliditeitsuitkering ontving.

Zo kan het dossier tijdig worden afgesloten en vermijd je terugvorderingen. ď š www.cm.be/gezinswijziging

21

SPREEKUUR

KOORTSBLAASJES

LIP IN BRAND Last van een koorstsblaasje? Mooi is helaas anders, maar gelukkig verdwijnt een koortsblaasje meestal vanzelf.

WAT IS EEN KOORTSBLAASJE? Een koortsblaasje of koortslip is een onschuldige huidaandoening, veroorzaakt door het herpes simplexvirus, meestal op of aan de rand van de lippen. Het kan vervelend zijn en pijnlijk aanvoelen. Koortsblaasjes zijn niet gevaarlijk, maar wel besmettelijk.

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN? Koortsblaasjes keren vaak terug op dezelfde plaats. Soms komen ze ook in de mond voor of in zeldzame gevallen op andere plaatsen op het lichaam. Vaak zijn tintelingen, jeuk of een branderig gevoel de voorbode van een koortsblaasje.

In de dagen erna ontstaat er een rode vlek, waar blaasjes met geelachtig vocht op komen die jeuken, branden of pijn doen.

Vervolgens barsten die open en ontstaan er kleine zweertjes.

De zweertjes drogen uit en krijgen een korst, waarna ze meestal vanzelf verdwijnen.

WAT ZIJN DE OORZAKEN? Koortsblaasjes worden veroorzaakt door een besmettelijk herpesvirus. Na besmetting blijft het virus levenslang in je lichaam. 80 procent van de bevolking is besmet met het virus, maar slechts bij 20 procent breekt de aandoening door.

Koortsblaaslijders krijgen gemiddeld zo’n twee tot drie keer per jaar een koortsblaasje. Als je weerstand vermindert door ziekte, vermoeidheid of stress, kan het virus de kop opsteken.

Soms kan de blootstelling aan zonlicht ook een koortsblaasje uitlokken.

ELISE RUMMENS (38) PREVENTIE-ARTS CM Elise is onze huisdokter. Haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Daarom zie je haar dinsdagavond springen, vliegen, duiken, vallen en weer opstaan. Dan heeft ze haar wekelijkse parkourtraining. ď š www.cm.be/dehuisdokter

22

WAT KUN JE ZELF DOEN? Laat vooral de natuur zijn gang gaan. Er bestaan wel middelen die je lokaal kunt aanbrengen om de koortsblaasjes sneller te doen weggaan, maar hun effect is beperkt.

Weet wel dat je elke keer opnieuw besmettelijk bent wanneer je een koortsblaasje hebt. Geef dus geen zoenen, gebruik je eigen handdoek en was je handen nadat je je lippen aanraakte.

WANNEER GA JE NAAR DE DOKTER? Het is niet nodig om met een koortsblaasje naar je arts te gaan omdat de aandoening vanzelf geneest. We raden je wel aan om je arts te raadplegen wanneer je weerstand sterk verzwakt is, omdat de symptomen dan erger kunnen zijn. Raadpleeg ook een arts bij koortsblaasjes aan je oog of wanneer het langer dan twee weken duurt.

FACTCHECK

IS 5G SCHADELIJK VOOR JE GEZONDHEID? Nu 5G wereldwijd op doorbreken staat, neemt ook het protest ertegen toe. In allerlei Europese landen trokken mensen de voorbije maanden de straat op uit onvrede met de ‘schadelijke straling’.

Wat is daarvan aan?

CONCLUSIE NEE WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN? 5G staat voor mobiele communicatietechnologie van de vijfde generatie. Daarmee is het de opvolger van 4G. Momenteel gebruiken we bij bellen, sms’en en mobiel internet 2G, 3G en 4G. 5G zal nog 100 tot 200 keer sneller en betrouwbaarder zijn en zal ook meer apparaten met elkaar kunnen verbinden. De supersnelle technologie zal ook zorgen voor nieuwe mogelijkheden. Zelfrijdende auto’s, bijvoorbeeld, kunnen niet zonder 5G. De soort straling blijft exact hetzelfde als met 3G of 4G, maar we zullen door de nieuwe toepassingen met meer straling geconfronteerd worden. Mensen die al angstig waren voor wifi-stralen, zijn daardoor extra gekant tegen de komst van 5G.

HOE MOETEN WE DIT NIEUWS INTERPRETEREN? De elektromagnetische stralen die worden uitgezonden om te bellen en surfen zijn laagfrequente stralen. Die zijn niet in staat om het DNA van cellen te beschadigen. Wifi-stralen hebben dus geen impact op ons genetisch materiaal en kunnen geen kanker veroorzaken. Ook is er na herhaaldelijk onderzoek geen enkel bewijs dat er meer hersentumoren, gedragsproblemen of andere ongewenste effecten op de gezondheid zouden zijn. Of dat binnen 20 of 30 jaar ook nog zo zal zijn, kan vandaag niemand met zekerheid zeggen.

Bovendien moet de blootstelling aan elektromagnetische stralen aan normen voldoen die wettelijk zijn vastgelegd. Die verschillen van land tot land, omdat niemand goed weet hoeveel straling schadelijk zou zijn.

Met de nieuwe draadloze communicatietechnologie 5G zullen we nog sneller kunnen surfen dan met 4G. De soort elektromagnetische straling blijft dezelfde, maar de hoeveelheid stralen waaraan we worden blootgesteld zal mogelijk toenemen. Onderzoekers volgen de impact op de gezondheid zeer nauw op en tot nu toe is er geen enkele reden tot ongerustheid.

Correct uitgevoerde studies vinden geen impact op de gezondheid.  Meer info op

vlaanderen.be/ elektromagnetische-straling

BRON: www.gezondheidenwetenschap.be

23

HET BESTE BEWEEG MEER IDEE

Beweeg mee met je tv

Schrik niet als je in het najaar spontaan begint te bewegen terwijl je naar de tv kijkt. Tijdens de reclameblokken zal CM beweegspotjes serveren waaraan je niet kunt weerstaan. De tv-campagne komt voort uit een wedstrijd waarbij Vlamingen een Beweeg Meer Idee konden delen met CM. TEKST BRAM DEHOUCK FOTO SIMON MOUTON

Bijna 3.000 Vlamingen hadden een idee om hun medemens meer aan het bewegen te krijgen. Het winnende voorstel komt uit de koker van Tars Verschelde. ‘Niemand is dol op tv-reclame’, zegt Tars. ‘Daarom zou CM het reclameblok nuttig kunnen gebruiken om in beweging te blijven, met makkelijke oefeningen van één minuut waaraan iedereen kan deelnemen.’

Maar wat is nu precies de kracht van een minuut beweging voor de tv? Elke Ghyllebert, stafmedewerker Gezondheidsbeleid bij CM, ziet alvast vijf voordelen.

24

© Ilina Ghijs

1 HET IS GEZOND

Elke Ghyllebert: ‘Als je tv kijkt, zit je lange tijd stil. Je spieren vallen in slaap en je vetverbranding vertraagt. Lang stilzitten kan op den duur tot allerlei kwaaltjes leiden, zoals rug- en nekklachten. Schud daarom regelmatig je lichaam weer wakker, je stofwisseling en bloedsomloop hebben er deugd van. Een reclameblok op tv is een uitstekend moment om je spieren eens los te gooien.’

2 HET VERGT WEINIG MOEITE

‘Je hoeft geen sportkleren, een abonnement of materiaal te kopen. Je salontafel opzij schuiven is genoeg. Het worden gemakkelijke oefeningen.

Je bent sneller geneigd te bewegen als je zelf gelooft dat je het aankunt.’

3 JE HOUDT HET MAKKELIJKER VOL

‘We hebben het moeilijk om onze gewoontes te doorbreken.

We veranderen ons gedrag sneller als we het zelf willen en het niet opgelegd is van buitenaf. Bovendien kun je best

stap voor stap meer bewegen.

Als je weinig beweegt, stel dan niet als doel om binnen een maand een marathon te lopen.

Dan ben je sneller geneigd op te geven. Deze korte beweegsessies zijn dat kleine duwtje in de rug waardoor je zin hebt in meer.’

4 JE DOET HET SAMEN

‘Bewegen is altijd leuker als je het samen doet. Tv-kijken doe je vaak samen met je partner, je gezin of met vrienden. Daag elkaar uit en motiveer elkaar.

Wie niet deelneemt, vult de vaatwasser. Het sociaal contact is een belangrijk aspect bij sport en beweging.’

5 JE KIJKT MINDER TV

‘We zouden het natuurlijk fijn vinden als mensen de smaak te pakken krijgen door de tvspots. Want beweging heeft ook een groot effect op je mentale welzijn. Het verfrist de geest. Wie weet knip je de tv op den duur gewoon uit om een wandeling te maken in je buurt. Je voelt je mentaal fitter en je hebt een betere nachtrust.’

‘HET GEZONDHEIDSFONDS IN DE PRAKTIJK’ Van 27 januari tot 1 maart konden mensen hun idee delen op de website beweegmeeridee.be. ‘Ik was aangenaam verrast door het aantal inzendingen’, zegt Steven Hermans, directeur Businessontwikkeling en Innovatie van CM. ‘Van leerkrachten tot ondernemers, de respons kwam uit alle lagen van de bevolking.’

Samen met Bart De Ruysscher (CM), Elke Ghyllebert (CM), prof. dr. Wendy Van Lippevelde (UGent) en Imke Courtois vormde Steven de vakjury. ‘Dit was een perfecte campagne om CM als gezondheidsfonds waar te maken. Een grote troef was de inbreng van het publiek: zij brachten de ideeën aan, en uit de top tien koos het publiek de drie finalisten.’

De winnaar werd aangeduid door de vakjury. ‘Van jong tot oud, ziek of gezond, we wilden dat iedereen kon meedoen met het winnende idee. Bij de ‘1 minuut training reclame’ was dat het meest het geval. Bovendien bereiken we met een tv-spot veel mensen, net op een moment dat ze wat beweging kunnen gebruiken. Met deze tv-campagne eindigt het trouwens niet, wat ons betreft. In de ideeën zit nog een schat aan inspiratie om nieuwe projecten te ontwikkelen.’

25

3X

CM TOT JE DIENST MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP w ww.cm.be/cm-voordelen

VOEDINGS- EN DIEETADVIES Zoek je professioneel advies om je eetpatroon te veranderen? Bij de diëtist krijg je een antwoord op je vragen. De diëtist geeft je ook persoonlijk advies, dat rekening houdt met je leefgewoonten en voorkeuren.

LEDENVOORDEEL Je krijgt een eenmalige terugbetaling van 40 euro als je minstens vier sessies voedings- en dieetadvies volgt bij een erkende diëtist.

SPORTVERENIGING Bewegen is gezond, en het is leuk om dat in groep te doen. Bij een sportclub of een sportvereniging onderhoud je je conditie en geniet je van het sociale contact.

LEDENVOORDEEL Je krijgt een jaarlijkse tegemoetkoming van 15 euro per persoon voor het lidgeld van een sportvereniging, sportclub of sportdienst.

2 901000 518404

LEZERSRUBRIEK

Uit jouw leven gegrepen VERHOOGDE TEGEMOETKOMING Ik las in het vorige nummer van Leef het artikel over de verhoogde tegemoetkoming. Met een laag inkomen kun je in aanmerking komen voor een hogere terugbetaling voor dokterskosten. Daarnaast heb je met de verhoogde tegemoetkoming recht op andere voordelen zoals een lager tarief voor trein, bus en telefoon. Ik krijg de verhoogde tegemoetkoming en vroeg meer uitleg over het sociaal telefoontarief, want dat heb ik niet. Maar ik blijk daar nu toch geen recht op te hebben omdat er nog andere voorwaarden meespelen. Jammer.

Hallo Liliane,

Naast het inkomen gelden er inderdaad nog andere criteria om in aanmerking te komen voor het sociaal telefoontarief. Onder meer de gezinssamenstelling, de leeftijd en reeds eerder gevraagde sociale tarieven in het gezin spelen mee. Meer info over alle voordelen bij de verhoogde tegemoetkoming vind je op www.cm.be/vt.

Liliane

VERBINDEN Proficiat met de wijze Leef van deze maand. In de inspirerende intro door Luc Van Gorp Weinig woorden staan wijze woorden die verbinden. Dat mis ik zo vaak bij veel van onze politici. Ze mogen dan al hun best doen om intelligent voor de dag te komen, ze verbinden zo weinig. Ze dagen liever uit, provoceren, zoeken conflict, maken ophef, vernederen …

Trouwens hetzelfde kan ook gezegd worden van veel van onze media. Geen wonder dat veel politici er graag een beroep op doen.

Jammer, want politiek bedrijven zou zoveel meer - mooier en wijzer - kunnen zijn dan het opgefokte haantjesgedrag van elke dag.

CREATIEVER ‘S NACHTS Als jonge moeder met een baby sliep ik slecht. We hebben zes kinderen op tien jaar tijd gekregen. Slapen was moeilijk toen. Een avondritueel is voor mij heel belangrijk. Ik lees altijd nog wat in bed. Ik sloeg dat over als we eens laat thuiskwamen, maar dan kon ik de slaap moeilijk vatten.

Ik heb veel wakker gelegen in de periode met grote kinderen thuis. En nu nog gebeurt het dat ik niet kan slapen omdat er van alles door mijn hoofd gaat. Dan sta ik op en ga ik naar mijn hobbykamer. Ik knutsel en doe kalligrafie. ’s Nachts heb ik soms creatievere ideeën. Nadien kruip ik weer in bed. Mijn hoofd is leeg.

Machteld

Ignace Goethals, Loppem

Deel je ervaringen

MOOIE HERINNERINGEN Heeft corona je geïsoleerd en ben je daar kwaad of verdrietig over? Probeer er met iemand over te praten. Of schrijf iemand die je kent een brief over hoe jij je voelt. Blijf vooral de goede dingen in jezelf zien. Denk aan de vele talenten die je in het verleden gebruikt hebt en waarvoor je waardering kreeg. En blijf eens hangen in die mooie herinneringen. Kies bijvoorbeeld elke dag één voorwerp uit je kamer of huis en tracht daaraan een mooie herinnering te koppelen: een foto, een kledingstuk dat je op een speciale gelegenheid droeg, een souvenir van een reis … Het verzet negatieve gedachten.

Wim Corbeel

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ...

Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier. facebook.com/CMziekenfonds

lezersbrieven@cm.be

@CMziekenfonds

27

#GEESTIG

‘Een goeie grap haalt alles onderuit’ BROERS RAF (55) EN MICH (50) WALSCHAERTS OP ZOEK NAAR EEN LACH EN EEN TRAAN ‘Humor duwt alles omver. Je kunt vastzitten in overtuigingen, in verdriet, je kunt je leven op orde hebben, maar een fantastisch goeie grap haalt dat allemaal onderuit.’

‘Tragiek en dramatiek gaan wonderwel samen met humor. Als we tijdens een voorstelling een serieus lied spelen of een ontroerend verhaal brengen, komt dat beter binnen wanneer mensen juist hard gelachen hebben. En als ze net ontroerd geweest zijn, zit een lach ook vlakbij.’

‘De ideale sfeer die wij nastreven is die van tijdens een koffietafel na een begrafenis op het moment dat er al drie drankjes gepasseerd zijn. Er wordt luid gelachen, terwijl het immense verdriet wel nog voelbaar is. Die extremen raken elkaar. Bij een echt goeie clown weet je ook nooit of je moet lachen of wenen. Daarom maakt het zo’n indruk.’

© Lieven Van Assche

131

‘Een lach is vaak ook veel meer dan een lach alleen. In een lach kan veel zitten. Het kan een schild zijn om een onderliggende eenzaamheid aan te kunnen. Dat bewustzijn proberen we mee te nemen in ons werk.’

Benieuwd naar het volledige interview?

Surf naar www.leefmagazine.be.