Visie 10 maart 2022

onmisbaar

BELGIE(N) - BELGIQUE

00000 B-00000 PB- PP B-

bpost

Stuk voor stuk

BELGIE(N) BELGIQUE BELGIE(N) --BELGIQUE PBPP B- 00000

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 77 | p806000 |

05

| 10 ¬ 03 ¬ 2022 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 07.04.2022

BL AD ME T EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

* maar helaas ook ondergewaardeerd

Na ziekte opnieuw aan de slag met de terug-naar-werkcoördinatoren

Nina Mouton Weg met de rij op de speelplaats

Uit ervaring De politieagent te fiets

Nadenken over mobiliteit

*

inhoud.

Sommige beelden maken sterke emoties los. Ze blijven dan weken

4 Actueel

Bedrijven maken astronomische winsten, maar de lonen volgen niet

5 Actueel

Terug naar het werk na ziekte

De Nederlandse hoogleraar Paul de Beer fileert onze arbeidsmarkt

11 Factcheck

België staat aan de top voor subsidies fossiele brandstof

12 Achtergrond

Heel wat beroepen zijn onmisbaar, maar waardering blijft vaak uit

14 Burgerpanel

Ik wil weten wat er met mijn spaargeld gebeurt

15 Forum

Psychologe Nina Mouton wil af van de rij op school

16 Beeld van de maand

Oud Heverlee, 3 maart 2022, 09:02

18 Uit ervaring

Een andere kijk op de wereld. Deze maand: politieagent op de fiets Jasmina

19 Kort 20 Cultuur 21 Regio

Feiten en verhalen uit jouw regio

De keuze van Amélie Janssens, hoofdredacteur Visie

6 Knipsels 8 Het verhaal

Het belang van waardering Jasmina, Patrick, Roland, Michelle en Marc. In dit nummer getuigen verschillende mensen over hun baan.

Vijf verschillende functies in zeer uiteenlopende sectoren. In elk van hun verhalen vind je een variatie op de zin ‘de job is veel veranderd de laatste jaren’. Ze staan onder meer tijdsdruk, krijgen een hogere administratieve last over zich heen, moeten omgaan met onbegrip en ongeduld van omstaanders.

Evengoed voel je in elke getuigenis de liefde voor hun vak opborrelen. Ze nemen woorden in de mond als ‘passie’ en ‘houden van’ als ze het hebben over hoe ze brood op de plank brengen.

Dat moet je respecteren.

En waarderen.

Veel leesplezier!

24 Gevat in vijf woorden Muzikant Mauro Pawlowski Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Simon Bellens, An-Sofie Bessemans, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Wim Troch, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke ¬ Hoofdredactie Amélie Janssens ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

2 ¬ VISIE

‘Vrede sluiten is moeilijker dan oorlog maken’ Foto Kardama

of langer in ons hoofd hangen. Onderstaande foto sprak tot

de verbeelding van Peter Wouters, voorzitter beweging.net.

V

oor de meeste mensen die ik ken behoort oorlog niet meer tot de manieren om een politiek doel te bereiken. Al zeker niet een oorlog met grondtroepen, raketten en tanks. Hoe is het toch mogelijk?

En toch, op een afstand van Brussel die korter is dan een reis naar Madrid, is een grondoorlog aan de gang. Omdat de baas van een land vindt dat het nodig is. Wat de inwoners van Rusland en uiteraard die van Oekraïne daarvan vinden telt niet.

Vorige vrijdag, toen ik dit stukje schreef, was er nog geen enkel zicht op vredevolle

stappen. Enkel dreigementen en een stijgend dodentol. Het kwetsbare evenwicht dat na de Koude Oorlog ontstond is daarmee verleden tijd. Net als Pax Christi veroordelen wij radicaal de oorlog, en roepen wij op om de wapens neer te leggen, de bevolking te beschermen en een nieuw pact rond gemeenschappelijke veiligheid te onderhandelen.

Intussen hopen wij dat het hernieuwde begrip voor mensen die de gruwel van de oorlog ontvluchten zijn effect mag hebben op álle oorlogsvluchtelingen. De bereidheid van de Belg om in nood bijstand te verlenen is indrukwekkend. Op deze berg van begrip kan veel werk verzet worden.

Voor mensen uit alle werelddelen. Mijn hart wordt warm van al die daden van medeleven.

Dezer dagen voert de vredesbeweging actie. Zonder stoere taal, met voorstellen die iets betekenen, en met vrede op het oog. Zij leren ons dat er werk aan de winkel is, met de lange termijn in het vooruitzicht. Lange tijd waren de akkoorden van de generaties voor ons een garantie voor stabiliteit. Hoe dan ook moeten we daar weer naartoe. Onze afkeer van deze oorlog moet hierbij helpen.

VISIE ¬ 3

Actueel. Historisch hoge bedrijfswinsten

‘Winstrecord na winstrecord, maar nooit klopten meer mensen aan bij voedselbank’ België heeft een winstprobleem. Hoewel bedrijven kwartaal na kwartaal historisch hoge winsten realiseren, genieten werknemers daar weinig van. ‘De loonnormwet dwingt onze lonen in een korset’, aldus ACV-voorzitter Marc Leemans. ¬ Tekst Simon Bellens ¬ Illustratie Rutger Van Parys

O

ndanks de coronacrisis boekten Belgische onderne-

mingen de laatste jaren hun hoogste winstmarges ooit, aldus de Nationale Bank. De winst die ze overhouden na het betalen van leveranciers en werknemers steeg van onder de veertig procent in 2015 naar 45,8 procent in het derde kwart van 2021. Het hoogste peil sinds 1999, en opvallend hoger dan in onze buurlanden.

‘Voor het eerst hebben Belgische bedrijven de magische grens doorbroken van 30 miljard euro bruto winst per kwartaal’, stelt ACV-voorzitter Marc Leemans vast.

‘En dat meteen drie kwartalen na elkaar.

Iedereen dacht dat de covid-periode tot economische terugval zou leiden, maar de recordwinsten die bedrijven daarvoor al noteerden, worden nu nog groter.’

NOOIT MÉÉR WINST VOOR BELGISCHE BEDRIJVEN 46%

44%

Covid-crisis

42%

Stagnatie Eurocrisis

40%

38%

Dot-com-crisis

Grote Financiële Crisis

36% ‘95

‘97

‘99

Grafiek: Denktank Minerva

‘01

‘03

‘05

‘07

‘09

‘11

‘13

Die winst is niet noodzakelijk slecht nieuws.

‘Maar wel als dat ten koste van werknemers gebeurt’, stipt Leemans aan. De extreme winsten vloeien immers maar matig door naar de lonen van werknemers. Het zogeheten kapitaalaandeel – het deel van de gecreëerde meerwaarde dat naar kapitaalsinvesteringen en dividenden gaat – nam sinds 1996 toe van 36,5 naar 40,2 procent in 2019. In dezelfde periode daalde het arbeidsaandeel – voor lonen en socialezekerheidsbijdragen – bijna omgekeerd evenredig: van 63,5 naar 59,8 procent. Voorlopige cijfers voor 2020 en 2021 suggereren dat die evolutie zich sterk voortzet.

Schaalvoordelen De verklaring voor die enorme winsten ligt volgens econoom Jan Eeckhout, hoogleraar aan de universiteit van Barcelona, bij de schaalvoordelen van grote bedrijven in een hoogtechnologische economie. Een kleine club megabedrijven wendt hun marktmacht aan om concurrentie uit te schakelen en de prijzen voor hun producten kunstmatig op te drijven.

Dat heeft een effect op de lonen. Wie hogere prijzen kan vragen, moet minder produceren voor dezelfde winst, en minder productie betekent dat er minder werknemers nodig zijn. Die lagere arbeidsvraag werkt lagere lonen in de hand. ‘Sinds de jaren 80 is de productiviteit toegenomen,’ vertelt Eeckhout, ‘maar in verhouding daartoe zijn de lonen gedaald. De groei van de lonen ligt lager dan de groei van de productiviteit. Dat is niet zo bij de absolute toplonen, maar voor 85 à 90 procent van de lonen is er een stagnatie.’

In termen van koopkracht verdienen we gemiddeld dus ongeveer evenveel, maar we produceren veel meer. Het gevolg: grotere bedrijfswinsten.

4 ¬ VISIE

Actueel.

Op 1 maart zijn de eerste terug-naar-werk-coördinatoren bij CM aan de slag gegaan. Zij ondersteunen langdurig zieken die na een lange afwezigheid weer naar de werkvloer willen terugkeren. ‘Daarmee kun je mensen weer perspectief geven.’ ¬ Tekst Dominic Zehnder

Voedselbank Toch zijn er ook specifiek Belgische oorzaken die dat globale fenomeen versterken. ‘In België is er door de loonnormwet een systeem van sterke loonmatiging’, aldus Marc Leemans. Die wet koppelt de evolutie van de lonen in België aan die in de buurlanden, en dwingt de loononderhandelingen volgens de vakbondsvoorzitter in een strak korset.

‘Momenteel slaagt men er maar niet in om een cao te maken in de dienstenchequesector, hoewel sommige bedrijven in die sector miljoenen aan dividenden uitkeren’, geeft Leemans als voorbeeld. ‘De wet verbiedt ons om de lonen te verhogen, maar er bestaat geen wet die de uitkering van dividenden matigt.’

Voor Jan Eeckhout hebben bedrijven in de eerste plaats meer concurrentie nodig.

Dalende prijzen en een grotere productie moeten de lonen opnieuw opkrikken.

‘Maatregelen die monopolie- en kartelvorming tegengaan vergen politieke wil’, zegt hij, maar net daar ligt het probleem: ‘Marktmacht zorgt voor politieke invloed, en die invloed gebruiken bedrijven om voor een beleid te lobbyen dat hun marktmacht versterkt. En zo winnen ze dan weer aan invloed.’

Die politieke invloed vond ook een weg naar de loonnormwet. In 2016 voerde de regering-Michel een sterke verstrenging van de wet door. Zo verbiedt de wet om bij de vergelijking met de buurlanden rekening te houden met miljarden aan loonsubsidies voor Belgische bedrijven of met de hogere productiviteit van Belgische werknemers. De loonnormwet is voor Marc Leemans dan ook aan een grondige make-over toe. ‘Tegenover de winstrecords van bedrijven staan toenemende armoedecijfers’, besluit hij. ‘Nooit klopten meer mensen aan bij de voedselbanken.

Dan weet je dat het fout zit.’

Eerste terug-naarwerk-coördinatoren gestart

B

innenkort telt België meer dan 500 000 langdurig zieken. Om die steeds groter wordende groep mensen beter te ondersteunen bij hun terugkeer naar de arbeidsmarkt, heeft de federale regering begin dit jaar het terug-naar-werktraject in het leven geroepen.

Daarbij wordt de hulp ingeschakeld van de gloednieuwe terug-naar-werk-coördinatoren van de ziekenfondsen. In totaal zullen er zo’n 40 coördinatoren zijn, die in begeleiding en steun op maat zullen voorzien voor wie terug naar het werk wil keren.

Florence Wolfs is een van de eerste terug-naar-werk-coördinatoren die bij CM aan de slag gaan. ‘Onze taak is eigenlijk om mensen wegwijs te maken bij welke dienstverlening en hulpverleners ze terechtkunnen. We gaan in een eerste stap vooral na of het traject haalbaar is en wat juist op dat moment mogelijk is. Daarbij identificeren we welke noden er zijn en welke eventuele aanpassingen op het werk die persoon nodig heeft. Zo kunnen we de mensen snel naar de juiste diensten en sleutelfiguren doorverwijzen’, vertelt Wolfs.

Het terug-naar-werktraject wordt enkel opgestart wanneer de gezondheidstoestand van een persoon het toelaat. Niemand zal gedwongen worden om ziek aan de slag te gaan, benadrukt Florence Wolfs. ‘Het is volledig op vrijwillige basis en het is zowel voor mensen met een arbeidscontract als werkzoekenden. Wij krijgen de aanvraag om een traject op te starten doorgestuurd van een adviserend arts. Wie daar nood aan heeft, kan ook zelf een traject opstarten. Daarvoor kun je eenvoudig contact opnemen met je ziekenfonds. Vervolgens zal de adviserend arts je verder contacteren’, legt ze uit. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we zo een meerwaarde kunnen betekenen voor langdurig zieken, zodat ze weer perspectief krijgen.’ ~ www.cm.be/terug-naar-werk

VISIE ¬ 5

Knipsels. Voorgesneden

Enquête vrijwilligers HULPKANAAL ENERGIEFACTUUR

Energieschuldenlijn Steeds meer gezinnen hebben moeite om hun energiefactuur te betalen, zeker eenoudergezinnen. ‘De premies vanuit de overheid zijn belangrijk om mensen te ondersteunen’, vertelt Sandra Rosvelds van beweging.net.

‘Daarnaast is ook de nieuwe Energieschuldenlijn broodnodig om de mensen te steunen met een persoonlijke aanpak. Met een afbetalingsplan kun je hoge kosten op onbetaalde facturen vermijden.’ ~ www.schuldenaanpak.be/contact-energie of 03 220 12 00

Bedolven onder alle regels Promoot het vrijwilligerswerk in je gemeente. Maak de administratie eenvoudiger en minder. Ga bij nieuwe regelgeving eerst na bij lokale en bovenlokale overheden wat de gevolgen zijn voor kleine vzw’s en hun vrijwilligers. Dat zijn drie politieke aanbevelingen die beweging. net naar voren schoof tijdens de Week van de Vrijwilliger, die vorige week liep.

ID/Fred Debrock

Begin dit jaar hield beweging.net een bevraging bij bestuursvrijwilligers.

Meer dan 1 100 vrijwilligers die in vzw’s en andere organisaties een engagement opnemen om er de goede gang van zaken te verzekeren, vulden de enquête in.

ZIEKTE REMGELD

‘We hebben gezien in onze enquête dat bestuursvrijwilligers het werk graag en goed doen’, analyseert Peter Wouters, voorzitter van beweging.net, de resultaten. ‘Dat is heel belangrijk, maar ze voelen zich soms bedolven onder alle regels die ze moeten naleven. De administratieve verplich-

tingen veranderen ook voortdurend, en er komen altijd nieuwe regeltjes bij. Ondersteuning hierbij zou echt wel welkom zijn. We denken dan bijvoorbeeld aan een kruispuntbank voor vrijwilligers.’

‘Vrijwilligers willen zich inzetten voor de samenleving, ze willen het verschil maken’, zegt Lies De Winter, algemeen directeur van beweging.net.

‘Daaruit halen ze hun energie. Maar daar hangt ook een hele aansprakelijkheid aan vast, die kan samengaan met boetes. Dat maakt heel wat vrijwilligers toch wat bang. Het is belangrijk dat de overheid ook daar rekening mee houdt. Vrijwilligers mogen niet ontmoedigd worden, ze moeten zich vooral kunnen blijven inzetten op het engagement dat ze zo graag en goed doen.’

Meer weten?  het volledige Lees dossier via deze QR-code:

Derdebetalersregeling In een vorig nummer van Visie stond dat de derdebetalersregeling waarbij de patiënt alleen zijn deel betaalt aan de zorgverlener, is uitgebreid. Alle zorgverleners kunnen sinds 1 januari de derdebetalersregeling toepassen voor alle geneeskundige verstrekkingen, ongeacht het statuut of de leeftijd van de patiënt. Zorgverleners mogen zelf beslissen of ze dat doen, behalve in de gevallen waarbij de derdebetalersregeling al verplicht was zoals prestaties tijdens een ziekenhuisopname.

Mine Dalemans

Belangrijke aanvulling is dat tandartsen, kinesitherapeuten, logopedisten, verpleegkundigen of vroedvrouwen die beslissen om de derdebetalersregeling toe te passen, de tarieven moeten respecteren die zijn afgesproken in de overeenkomst. Zij kunnen dan geen ereloonsupplementen aanrekenen.

Dit geldt niet voor de artsen.

Een vrijwilliger helpt in een van de Fietsbiebs. Te veel administratie werkt demotiverend.

6 ¬ VISIE

kwb BELGA

Door mijn werk ben ik thuis veel afwezig geweest. Het knaagt wel een beetje als ik zie wat mijn zoon nu allemaal met zijn zoontjes doet. ¬ WIELERCOMMENTATOR MICHEL WUYTS in Dag Allemaal

Kwb maakt luistertocht voor kinderen over meningsverschillen Om kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met polarisatie organiseerde kwb de voorbije maanden luisterwandelingen. Vooraf werd niet verklapt dat dit de insteek van de tocht zou zijn. 35 000 kinderen en ouders hebben zo nagedacht over hoe om te gaan met tweedracht. Ook de volgende jaren zal kwb nog werken rond dit thema. De socioculturele gezinsvereniging maakt deel uit van het wij-zij-netwerk, onder andere verbonden aan de Kazerne Dossin, waar ervaringen en kennis rond polarisatie met organisaties en instellingen worden gedeeld.

‘Er is steeds meer polarisatie in de samenleving, waardoor sociaal contact soms moeilijker wordt’, vertelt Koen Vandecruys van kwb.

‘Dat meningen verschillen hoeft op zich niet altijd slecht te zijn, zolang de situatie niet toxisch wordt. Met onze luistertochten wilden we de dynamieken achter polarisatie onder de aandacht brengen bij de deelnemers, zowel jong als oud. De volgende jaren willen we onze vrijwilligers vormen over hoe ze met polarisatie moeten omgaan, en we willen er ook activiteiten rond organiseren voor een breder publiek.’ ~ www.kwb.be/polarisatie

HET CIJFER

02 421 10 55 De sociale partners maken zich zonder onderscheid zorgen om vrachtwagenchauffeurs uit Oekraïne, Wit-Rusland of Rusland die gestrand zijn langs Belgische wegen en door het conflict geen toegang hebben tot hun bankrekening. ‘Via het noodnummer van het Sociaal Fonds Transport en Logistiek willen we hen in hun eigen taal aan voedsel en onderdak helpen’, vertelt Koen Ryckenboer, sectorverantwoordelijke voor het vervoer over de weg bij het ACV. ACV-afgevaardigden bij onder meer Volvo Cars in Gent deelden de oproep.

fietstestdagen van 15 maart t.e.m. 15 april Niet meer zo goed ter been? Hulp nodig om je voort te bewegen? Ook dan kan je genieten van een ontspannende fietstocht.

Driewielers, duobikes, fietsen met lage instap en voor rolstoeltransport ... het aanbod aangepaste fietsen is groter dan je denkt. Goed heeft vast de geknipte aangepaste fiets in het assortiment.

tot

15%

-

fietsen TriBike en Van Raam*

+

gratis

fietsbijstand VAB t.w.v. 45 euro

Maak je afspraak via 03 205 69 24 of www.goed.be/fietstestdagen

* Deze promotie is geldig van 15 maart t.e.m. 15 april, maar geldt niet bij tegemoetkomingen VSB. Actie niet cumuleerbaar met andere kortingen of acties.

VISIE ¬ 7

Verhaal. De waarde van werk SPECIALIST ARBEIDSVERHOUDINGEN PAUL DE BEER DOORPRIKT DE MYTHE VAN DE ARBEIDSMARKT

‘Ons inkomen zegt weinig over onze echte verdiensten’

8 ¬ VISIE

Paul de Beer (64) is hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam en adviseert de Nederlandse regering. Vanuit die positie voedt dit zwaargewicht het publieke debat en adviseert hij de Nederlandse regering. Half maart krijgt hij de prestigieuze leerstoel Willy Calewaert 2022 van de Vrije Universiteit Brussel en Solvay Business School. ¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto’s Melanie Marsman

Hoe kijkt u naar de arbeidsmarkt?

DE BEER ¬ ‘Economen stellen arbeid vaak voor als een markt, met een vraag van bedrijven en een aanbod van mensen, waarin het loon voor evenwicht zorgt. Maar werk is meer dan een bron van inkomen. Vanuit dat marktdenken kun je maatschappelijke problemen zoals onvrijwillige werkloosheid en ongelijke kansen ook niet goed verklaren. Je kunt ze er evenmin mee oplossen. We hebben al lang vastgesteld dat mensen prikkelen om te werken, niet lukt door hen een uitkering te geven waar ze niet mee rondkomen. Vanuit sociaalpsychologisch perspectief zien we dat werk ons zelfontplooiing geeft, sociale contacten, zinvolle tijdsbesteding, aanzien. Waarom verdient een verpleegkundige of onderwijzer veel minder dan iemand in de financiële sector die beleggingsproducten verhandelt? Niet door een hogere opleiding of grotere inspanning, maar door maatschappelijke machtsverhoudingen.

Sommige mensen kunnen daarom meer inkomen opeisen ongeacht hun maatschappelijke bijdrage. Je inkomen zegt dan ook weinig over je echte verdiensten.’

‘De financiële sector is steeds machtiger geworden, maar geld verdienen met geld is niet productief. Speculatie draagt niet bij tot de welvaart, en laat de economie niet beter functioneren. Als bedrijven meer verdienen aan financiële activiteiten dan door productie, verdringt dat reële activiteiten, dat maakt ons armer.

Het zorgt er ook voor dat enorme salarissen gaan naar wie niet opbrengt in de reële economie. Daardoor worden heel capabele mensen weggetrokken uit sectoren waar ze maatschappelijk beter tot hun recht zouden komen.’

Werk betekent meer dan alleen een loon, dan is het cruciaal dat iedereen zinvol aan het werk kan?

DE BEER ¬ ‘In de loop van de geschiedenis is het beleid er nooit helemaal in geslaagd om alle mensen actief te doen bijdragen tot de samenleving met betaald werk. De klassieke marktvisie denkt dat een lagere loonkost voor de werkgever de oplossing is, maar iedere keer blijkt dat dat amper helpt. Als je vraagt aan werkgevers waarom ze iemand aannemen, dan gaat het vooral om vertrouwen, niet zozeer de loonkost.’

We moeten accepteren dat mensen gesubsidieerde banen blijven doen. ¬ PAUL DE BEER ‘Als je al wie geen baan heeft aan het werk wil, moet je de huidige inspanningen van begeleiden en bijscholen vertienvoudigen. Ik pleit ook voor meer gesubsidieerde banen in de sociale economie, en we moeten accepteren dat mensen die gesubsidieerde banen blijven doen. Dat is absoluut zinvol. In Nederland werd de sociale economie een zestal jaar geleden teruggedrongen in de hoop dat mensen in het normale circuit zouden instromen.

Nu blijkt dat niet op te wegen tegen de meerwaarde van de oude regeling en wordt er gepleit om het weer in te voeren.’

In uw onderzoek benadrukt u de intrede van vrouwen in de arbeidsmarkt.

DE BEER ¬ ‘De standaardwerknemer in de tweede helft van de vorige eeuw was een man met een vaste voltijdse baan. In Nederland heeft de helft van de mensen in loondienst nu een deeltijdse baan,

VISIE ¬ 9

>>

Verhaal. De waarde van werk

industrie zijn ook verdwenen. Er zijn weinig mensen die avondwerk prettig vinden. Ik zie het als een taak van vakbonden om ervoor te zorgen dat het vrijwillig gebeurt en met voldoende compensatie, zoals je in het weekend of na een bepaald uur dubbel betaald werd. Je merkt helaas dat dat aan het verdwijnen is.’

Het statuut van zelfstandige zonder personeel zit in de lift. In Nederland nog veel meer dan in België.

>>

vooral vrouwen en vaak in groeiende sectoren. Meer nog dan mannen zoeken zij manieren om werk en gezin te combineren. Daarom moet het beleid van ondernemingen en overheden anders. Veel bedrijven die zich enkel richten op voltijds werken en opwaartse carrières brengen zo schade toe aan zichzelf. Van nagenoeg de helft van de beroepsbevolking benutten ze zo het potentieel niet. De overheid kan zich ook beter richten op een standaard deeltijdse baan om uitkeringen of minima te bepalen. Het uitgangspunt moet zijn dat een baan van bijvoorbeeld 32 uur per week voldoende inkomen oplevert om van te leven. Ook het minimumloon en de minimumuitkeringen zouden daarop gebaseerd moeten zijn.’

De werkloosheid is in Vlaanderen historisch laag, toch zijn er veel vacatures.

DE BEER ¬ ‘Je kunt mensen prikkelen om een opleiding te volgen, maar het zal even duren voor dat effect heeft. In sectoren als de zorg en het onderwijs moeten we beter plannen hoeveel mensen er nodig zijn. Belangrijk in die sectoren is dat mensen zeker kunnen zijn van de job, en dat het goed betaald is.’

‘Uitstroom tegengaan werkt beter dan instroom bevorderen. Dat veel mensen afhaken ligt aan de werkdruk, de emotionele belasting, de balans met het privéleven. Ik denk dat werkgevers

10 ¬ VISIE

veel meer pogingen moeten doen om die zaken aan te pakken. Kijk ook of je collectieve oplossingen hebt om mensen die deeltijds werken de kans te geven meer uren te doen, zoals met kinderopvang georganiseerd door het werk.’

Ondertussen krijgt de e-commerce voet aan wal.

DE BEER ¬ ‘Ja, en het brengt klassieke winkels en wie daar werkt in de problemen. Die mensen kunnen niet zomaar aan de slag in distributiecentra en magazijnen, hen moeten we goed leiden naar ander werk. De enorme toename in thuisbezorging met busjes en scooters zorgt ook voor vervuiling en verkeersonveiligheid. Moeten we heil verwachten van drones? Of kun en moet je als overheid ongewenste effecten tegengaan door samenwerking aan te moedigen tussen de pakjesdiensten die elkaar nu beconcurreren?

Misschien moeten we hiervan ook een publieke voorziening maken, zoals het openbaar vervoer, waarvoor private partijen een concessie kunnen krijgen.’

Is avond- en nachtwerk een slim idee?

DE BEER ¬ ‘Ik weet niet of dat toeneemt.

Tot een jaar of zes geleden was meer dan 90 procent van alle werk op werkdagen tussen 8 en 18 uur. De permanentie bij de hulpdiensten en de zorg is natuurlijk gebleven, maar veel volcontinue ploegendiensten in de

DE BEER ¬ ‘De Belgische vakbonden zijn gelukkig wel sterker dan de Nederlandse. In België is het belangrijk dat bepaalde sectoren zich niet kunnen onttrekken aan sociaal overleg, zoals in de platformeconomie, waar schijnzelfstandigheid welig tiert. Platformmedewerkers zijn in hoge mate vergelijkbaar met werknemers in loondienst. Hun belangen en rechten moeten dus ook collectief behartigd worden. Vakbondslidmaatschap is in Nederland veel minder gebruikelijk dan in België. We onderzoeken nu of de overheid dat lidmaatschap moet ondersteunen.

Tijdens de lockdowns hebben we gemerkt dat veel zogenaamde zelfstandigen slechts één opdrachtgever hebben en niet in staat zijn om een buffer op te bouwen of zelf hun werk te bepalen. Die schijnzelfstandigen zouden verplicht als werknemer in dienst moeten worden genomen.’

De Nationale Bank van België meldt dat nergens in Europa de winsten van bedrijven zo fors stijgen als bij ons. Maar de loonnormwet begrenst de loonstijging tot 0,4 procent boven op de index. Hoe kijkt u daarnaar vanuit Nederland?

DE BEER ¬ ‘België heeft een uniek systeem waarbij het rekening houdt met de buurlanden. Maar ook in Nederland pleit men ervoor dat lonen juist sterker omhoog moeten gaan.

Eigenlijk is er weinig aanwijzing dat te hoge lonen een serieuze belemmering zijn voor concurrentiepositie of economische ontwikkeling. Een wettelijke regeling moet de vrije onderhandelingen niet aan banden leggen.’

We vragen het aan.

Factcheck.

België staat aan de top voor subsidies fossiele brandstof

Guy Puttemans

FEIT OF FABEL?

Caroline Lebbe Apotheker bij CM

ID/Tim Dirven

Wat doe ik met vervallen medicijnen, restjes of medisch afval?

WAAR!

Alleen in Ierland spendeert de overheid per inwoner meer aan fossiele brandstoffen.

Vorige week publiceerde het IPCC, het klimaatpanel van de VN, nog maar eens een rapport met een niet mis te verstane boodschap.

‘Klimaatverandering is een bedreiging voor ons welzijn.

Nog langer treuzelen met actie zal de kans op een leefbare toekomst zeer snel verkleinen’.

Subsidies voor fossiele brandstoffen (aardgas, aardolie zoals benzine, en steenkolen) staan haaks op die dringende opdracht. En toch is dat waar ons land in uitblinkt. Dat blijkt uit cijfers van de OESO. De organisatie keek grondig naar alle soorten subsidies – direct en indirect – voor vervuilende brandstoffen in vijftig landen. In de ranglijst staat België op de op een na hoogste plaats. Alleen Ierland pompt per inwoner

nog meer geld in fossiele brandstof.

Ruim 3 miljard euro, zoveel subsidies geeft België volgens de OESO jaarlijks aan vervuilende brandstoffen.

Per inwoner is dat ruim het dubbele van Frankrijk, drie keer zoveel als Duitsland en zelfs vijftien keer wat Nederland aan subsidies spendeert. Yelter Bollen, expert milieufiscaliteit bij Bond Beter Leefmilieu, is niet verbaasd. ‘Vorig jaar kwam de federale overheid met een eigen berekening zelfs uit op 13 miljard euro subsidies.’

Wie wat doorgraaft botst al snel op de verklaring: 71 procent van alle subsidies zijn rechtstreeks te verklaren door belastingvoordelen verbonden aan die extralegale voordelen, zoals bedrijfswagens en tankkaarten.

Zeker met de dieselprijs die vorige week de grens van 2 euro per liter overschreed en het Oekraïense coflict in het achterhoofd, is dit een slechte zaak. ‘Gelukkig heeft de huidige federale overheid ondertussen wel enkele initiatieven genomen’, zegt Bollen, zoals de verplichte omschakeling naar elektrische bedrijfswagens tegen 2025. ‘Maar we blijven fossiele brandstof op andere manieren subsidiëren, zoals het professioneel gebruik van diesel of gas voor de industrie. Dat terwijl de lasten op onze elektriciteit heel hoog zijn. Het grote werk moet dus nog gebeuren, door bijvoorbeeld die lasten op een rechtvaardige manier te verschuiven.’ Daarom kijkt hij uit naar de belastingplannen waarmee minister van Financiën Van Peteghem binnenkort zou komen.

Er staat niet voor niets een vervaldatum op je geneesmiddel. Is die voorbij, dan kan de werking verminderen of gebruik gevaarlijk worden. Neem geen risico: breng je vervallen geneesmiddelen naar een apotheek. Elke apotheker moet oude en vervallen geneesmiddelen aanvaarden als je ze correct aanbiedt. Idem voor dierengeneesmiddelen.

Sorteer vooraf: doe de bijsluiter en het karton bij het oud papier.

Tubes, doordrukverpakkingen (blisters) en flesjes siroop mag je aan de apotheker afgeven. Lege flesjes mogen in de glasbol.

Spoel geen restjes door het toilet.

Keert eenzelfde klacht terug? De houdbaarheid van geneesmiddelen is sterk verschillend en soms ook beperkt na opening. Gebruik een overschotje dus niet op eigen houtje, maar vraag het advies van een arts en/of apotheker.

Heb je afval van je diabetesspuit, je hormonenpleister of ander medisch afval? Je bijsluiter biedt raad. Alle gebruikte materiaal van je zelftest doe je zo in een plastic zakje bij het restafval. ~ Als de apotheker de oude en vervallen geneesmiddelen niet wil aanvaarden, kun je een mailtje sturen naar iksorteer@ovam.be.

VISIE ¬ 11

Achtergrond.

Onmisbaar, maar ondergewa Wiskundelerares Michelle

‘Steeds meer dan alleen maar les geven’ Na een tijdje in de privésector, maakte Michelle twintig jaar geleden de overstap naar het onderwijs. Ze geeft wiskunde in de derde graad op een middelbare school. ‘Ik ben in het onderwijs gestapt omdat het bedrijf waar ik werkte ging verhuizen. Ik heb een lerarenopleiding gevolgd, omdat het me een aantrekkelijk beroep leek om te combineren met een gezin. Al bleek dat eigenlijk toch minder dan verwacht het geval.’

Wouter Van Vooren

‘In onze school is het vooral moeilijk om voor de praktijkvakken leerkrachten te vinden, maar ook voor Frans of wiskunde. Er is weinig instroom, maar ik zie ook steeds vaker dat leerkrachten de overstap maken naar de privésector, waar het loon en de arbeidsvoorwaarden beter zijn. Het lesgeven op zich is in die jaren niet zo veranderd, maar er komt steeds meer bij kijken: toezicht, administratie en vergaderingen. Die vergaderingen zijn vaak ’s avonds, zonder dat daar een vergoeding tegenover staat. Zonder die belasting zou het beroep veel aantrekkelijker zijn.’

Vrachtwagenchauffeur Roland

‘89 chauffeurs, 29 vacatures’

Wouter Van Vooren

Op zijn 21ste werd Roland vrachtwagenchauffeur. ‘Uiteraard is er op 40 jaar tijd veel veranderd. Het verkeer is veel drukker. Mensen houden niet altijd rekening met vrachtwagens als ze willen in- of uitvoegen op de weg. Ook willen ze leveringen, maar tegelijk willen ze vrachtwagens weg, want die vinden ze vervelend.’

‘In het bedrijf waar ik werk zijn er 89 chauffeurs, maar staan er 29 vacatures open. De baas doet nochtans een financiële inspanning om het werk aantrekkelijk te maken. De reden waarom er tegenwoordig zo moeilijk chauffeurs worden gevonden, is volgens mij omdat de stress groter is dan vroeger, maar ook omdat een rijbewijs behalen erg duur is geworden. De kostprijs kan oplopen tot 4 000 euro, die je als kandidaat-chauffeur zelf moet betalen.

Jonge chauffeurs kiezen liever voor een baan bij De Lijn. Dat zijn vaste uren, dichter bij huis. Als je chauffeur wordt, doe je dit uit liefde. Anders hou je het niet lang uit.’

12 ¬ VISIE

aardeerd Afvalophaler Patrick

‘Zwaar werk, lage lonen’

Patrick werkt voor een groot afvalverwerkend bedrijf. ‘Ik haal bij bedrijven de afvalcontainers op. PMD, restafval, papier en karton … Toen ik begon was er niet te veel verkeer op de baan, en er hingen nog geen camera’s die de snelheid of tonnagebeperking controleerden. Ik zeg weleens dat een vrachtwagen tegenwoordig een elektronische enkelband heeft. Er zitten namelijk traceersystemen in, zodat de baas je overal kan volgen.’

‘Het werk zelf is plezant. Maar wel zwaar. Wij moeten constant in en uit onze vrachtwagen, om containers leeg te maken. We doen soms dagen van elf of twaalf uur. Al het papierwerk dat erbij komt kijken betekent een extra belasting. Vroeger hielpen de mensen je, als je pech had of de weg zocht. Dat is tegenwoordig niet meer zo. Bovendien liggen de lonen in de sector erg laag. Die moeten omhoog, anders gaan de vacatures niet opgevuld geraken. Maar ik ben blij dat ik als afgevaardigde toch al wat verbeteringen voor de mensen in mijn bedrijf heb kunnen realiseren.’

Wegenbouwer Marc

‘Mensen zijn ongeduldiger geworden’

Al 33 jaar legt Marc wegen aan.

‘Vroeger zei men dat je in de bouw goed je boterham kon verdienen. Vandaag verdien je in fabrieken meestal meer.’

‘In ons bedrijf werken in totaal zo’n 600 mensen. Er werd altijd al naar personeel gezocht, maar nu is het toch opvallend moeilijker om nieuwe mensen te vinden. Tegenwoordig zijn het vooral mensen uit Roemenië of Eritrea die aangenomen worden.’

‘Ik heb leuke tijden gehad met de collega’s. Je komt op verschillende plaatsen, dat is fijn. Maar de waardering van anderen wordt steeds kleiner. Mensen zijn niet tevreden als je in hun straat werkt. Ze zijn ook ongeduldiger geworden, en negeren steeds vaker de omleiding. ‘We moeten hier zijn’, zeggen ze dan.

Maar als er een versperring staat, is dat omdat je niet door kunt.’

‘Om het werk aantrekkelijk te maken, moet de verloning omhoog. Het zou bovendien ook mooi zijn als de rijtijd naar de werf ook als arbeidstijd wordt gerekend. Dan zouden weer meer jonge mensen zin hebben om in de bouw te werken.’

‘Het imago moet beter’ De coronacrisis leerde ons vele dingen, zoals welke beroepen écht cruciaal zijn om onze samenleving te laten draaien. Voor zorg- en veiligheidsdiensten bleek dat eens te meer. Maar niet voor elk onmisbaar beroep is er zoveel appreciatie. Imagoproblemen, maar vooral een lage verloning leiden dan ook in sommige sectoren tot grote personeelstekorten. ¬ Tekst Wim Troch

E

en van de sectoren waar de zoektocht naar werkkrachten moeilijk verloopt, is de bouw.

Elk jaar moet de bouwsector op zoek naar 18 000 nieuwe werkkrachten. ‘We merken dat het imago van de bouwsector soms een drempel is’, vertelt Patrick Vandenberghe, voorzitter van ACV bouw - industrie & energie. ‘Maar dat imago is vaak niet in overeenstemming met de realiteit.’

Wie voor een baan in de bouw kiest, doet dat immers vanuit een positieve keuze, blijkt uit onderzoek. ‘Omdat mensen met hun handen kunnen werken, veel kunnen bijleren en uitzicht hebben op een vaste baan.

Ook de vraag naar gekwalificeerde en hoogwaardige arbeidskrachten neemt toe door de technische en duurzame vooruitgang in de sector.’

‘We moeten de problemen rond lange verplaatsingstijden en gevaarlijk en zwaar werk aanpakken’, gaat Vandenberghe verder. ‘Dit jaar wordt een imagocampagne gelanceerd, om jongeren warm te maken voor de bouwsector.’

Jongeren warm maken voor een baan als vrachtwagenchauffeur is al evenmin makkelijk. ‘Bij het begin van de coronacrisis waren we de helden van de weg. Dat heb ik nu al een tijdje niet meer gehoord’, vertelt Koen Ryckenboer van ACV-Transcom.

‘Diverse campagnes om nieuwe mensen aan te trekken, hebben

voorlopig nog niet veel opgebracht. De tekorten zijn al jaren enorm. Van chauffeurs wordt een enorme flexibiliteit gevraagd, tegen de laagste uurlonen. Nochtans zijn zij essentieel om onze logistiek te laten draaien. De loonnormwet maakt het niet makkelijk om de lonen te laten stijgen, maar er lopen nu wel onderhandelingen om aan de nieuwe functieclassificering hogere lonen te koppelen. Hopelijk kunnen we daar snel goed nieuws over brengen.’

Loon is eveneens een belangrijk pijnpunt bij de dienstenchequewerknemers. ‘Nochtans zijn de wachtlijsten voor een huishoudhulp erg lang’, zegt Kris Vanautgaerden van ACV Voeding en Diensten. ‘Klanten dragen onze werknemers op handen, en zijn zelfs bereid om meer te betalen voor de dienstencheques. Maar de lonen blijven laag. Ook al omdat de medewerkers zelf voor hun verplaatsingskosten moeten opdraaien.’

‘De dienstenchequemedewerkers houden van hun werk. Ze zijn trots dat ze een huishouden kunnen ondersteunen, en op zich is de baan goed te combineren met een eigen gezin. Maar wat in oorsprong een goed initiatief was om zwartwerk tegen te gaan en om lokale tewerkstelling te creëren, is door de commercialisering van de sector een gemiste kans geworden.’

VISIE ¬ 13

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE ¬ INTERVIEW AN-SOFIE BESSEMANS EN DOMINIC ZEHNDER

Rob woont in Turnhout en reist graag.

Jan (54) Jan is weduwnaar en werkt als beleidsmedewerker.

Jessica (24) Jessica werkt als verkoopster en heeft Italiaanse roots.

HUN MENING

,

DE STELLING

Ik vind het belangrijk wat er met mijn spaargeld gebeurt

, Rob: Ik hoef niet te weten wat er , met mijn geld gebeurt

, Jan: Je maakt sowieso deel uit van, de wereldeconomie

‘Een bank is voor mij een verplichting, een noodzakelijk kwaad. Ik betaal hen zodat ze mijn geld veilig bewaren, dat is voor mij het enige doel.’

‘Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik daar te weinig mee bezig ben.

Mijn gewone rekening heb ik bij een Belgische grootbank. Dus je weet dat je zo deel uitmaakt van de wereldeconomie, met zijn goede en minder fraaie kanten.’

‘Ik heb vertrouwen in mijn bank om mijn geld als een goede huisvader te beheren. Zolang mijn spaargeld maar onmiddellijk beschikbaar is wanneer ik het nodig heb, hoef ik niet te weten wat er voor de rest mee gebeurt. Daarin geeft mij mijn bank wel gemoedsrust tot hiertoe.’

‘Ik kan en wil niet bewaken of mijn bank investeert in wapenhandel of andere dubieuze zaken. Ik heb andere zorgen.’

14 ¬ VISIE

‘Ik heb wel wat spaarcenten heel bewust bij een bank geplaatst die zich profileert als ‘een van de meest duurzaamste banken ter wereld’. Daar zijn ze ‘voorzichtig’ belegd.’

‘Op die manier probeer ik toch een beetje zorg te dragen voor het gebruik van mijn centen. Zo financieren ze alleen projecten die bijdragen aan een groene en eerlijke maatschappij.’

, Jessica: Ik besef nu ,hoe belangrijk sparen is ‘Ik vind het belangrijk wat er met mijn spaargeld gebeurt. Vroeger had ik dit minder, maar nu ik ouder ben en vast werk heb, kijk ik hier anders naar.’

‘Ik besef nu meer hoe belangrijk het is om te sparen, zeker nu alles duurder wordt en onze lonen niet stijgen. Ik kan sparen, ook omdat ik nog thuis woon bij hotel mama. Ik besef ook dat het bijna niet mogelijk is om alleen een woning te kopen, vaak moet je met twee zijn en ook dat is soms nog moeilijk.’

‘Ik ben tevreden met de bank die ik heb, ook al weet ik niet altijd wat er met mijn geld gebeurt. Misschien moet ik mij er wel eens in verdiepen.’

Noot van de redactie: Tijdens het bevragen van de deelnemers van het burgerpanel kwam naar boven dat niet iedereen spaargeld heeft. Toch iets om over na te denken.

Kurt Liefsoons

Rob (41)

Maarten De Bouw

Maarten De Bouw

3 LEZERS

Afvinklijst is geen garantie voor goede zorg

Versta mij niet verkeerd, uiteraard is het noodzakelijk om te waken over de kwaliteit van onze zorg en om rotte appels zo snel mogelijk te verwijderen.

Maar het is verkeerd om ons hele zorgsysteem in een beheersingsmodel te dwingen. We controleren en inspecteren en denken daardoor dat we goed bezig zijn. En de medewerkers moeten ondertussen presteren, opleveren en taken uitvoeren in functie van de gecontroleerde parameters.

We hebben onze zorg de afgelopen decennia zodanig geprofessionaliseerd dat we bijna zouden geloven dat er niets meer fout kan lopen. De lijsten met criteria waar woonzorgcentra – maar ook kinderdagverblijven ­— aan moeten voldoen, worden almaar

© KAREL HEMERIJCK

De schrijnende verhalen uit de zorgsector van de afgelopen weken mogen ons niet doen vergeten dat er tal van woonzorgcentra en kinderdagverblijven zijn waar medewerkers elke dag het beste van zichzelf geven. Zij moeten echter meedraaien in een zorgsysteem dat niet meer van deze tijd is. Ook nu weer lijkt nog meer controleren het belangrijkste antwoord op de mistoestanden. uitgebreider. De cruciale vraag blijft evenwel onbeantwoord: hoe ervaren bewoners de zorg die ze krijgen? Het antwoord op die vraag kun je niet vertalen in objectieve parameters. Het is niet omdat je als bewoner elke ochtend gewassen wordt en elke middag op tijd aan tafel zit, dat je je goed voelt. Als bewoner vraag je vooral tijd, engagement, waardering en respect van de mensen die voor je zorgen. En laat dat net zaken zijn die zich moeilijker laten aan- of afvinken tijdens een snelle inspectie of waar, als gevolg van de focus op controle, onvoldoende ruimte voor rest.

voldoende mensen zullen vinden voor de zorg.

We moeten het model van onze zorg grondig herdenken. Het is bovendien de vraag of we de komende jaren nog

gen vragen op alle niveaus, maar laat ons daar samen werk van maken.

Het is dan ook hoog tijd om veel breder te kijken. We zullen onze zorg meer moeten integreren in de samenleving.

Als we voldoende kwaliteit willen leveren, dan zal het kleinschaliger moeten. En dan zullen we allemaal onze verantwoordelijkheid moeten opnemen. We kunnen niet exclusief blijven rekenen op de professionele zorg om alle noden te lenigen. We zullen het ook moeten hebben over werkbaar werk, waardoor we zelf meer ruimte krijgen om te zorgen voor hen die ons het dierbaarst zijn. Dat zal inspannin-

LUC VAN GORP, Voorzitter CM

Forum

NINA MOUTON, psycholoog, psychotherapeut en mama

In de rij, in de rij, in de rij!

Met z’n allen een rij vormen om dan netjes naar binnen te gaan, in de kleuterklas vaak hand in hand. Is dat nog van deze tijd?

Volgens mij niet. Al begrijp ik de idee erachter wel: verzamelen om daarna over te schakelen naar de klasruimte.

Op de school van onze kinderen, een zogenaamde leefschool waar ervaringsgericht onderwijs wordt gegeven, kennen kinderen geen rijen.

Ook de schoolbel gaat er maar twee keer per dag, aan het begin en

het einde. Na elke speeltijd wordt er luidkeels ‘verzamelen!’ geroepen door leerkracht en kinderen die zich in de buurt van de leerkracht bevinden. En als bij wonder stoppen kinderen met spelen en doen wat hun gevraagd wordt. Ik mocht het met mijn eigen ogen aanschouwen. Enkele achtergebleven kinderen die zich dieper in het speelbos bevonden, hadden de roep niet gehoord en werden nogmaals geroepen.

Ook zij kwamen vliegensvlug aangesneld.

De bel is niet nodig, de rij ook niet. Aangezien kinderen druppelsgewijs de gang en de klas binnenwandelen, heb je geen volgeprangde gang met kinderen die hun schoenen en jas willen kwijtraken, nee, het verloopt organisch. Ook het getrek, geduw en gefriemel in de rij, waarop je als leer-

kracht dan weer moet kijven, is bij deze opgelost. En wat nog meer is: je geeft kinderen vertrouwen. Je verbindt. Je zegt hen: ‘Ik vertrouw erop dat, wanneer ik je roep, je komt. Ik vertrouw erop dat je dan naar de klas gaat, uit jezelf.’ Zelfs bij de peuters en kleuters werkt dit systeem. Je geeft hun verantwoordelijkheid die ze aankunnen. Je geeft de autonomie om te groeien, gestoeld op vertrouwen en mildheid.

Is een rij nodig? Neen. Vertrouwen in de goedheid en de wil om goed te doen van onze kinderen, des te meer. Zo zullen ze uitgroeien tot volwassenen die om kunnen gaan met verantwoordelijkheid.

Wil je zelf ook iets kwijt aan de redactie? Mail naar lezersbrieven@visie.be VISIE ¬ 15

16 ¬ VISIE

IN BEELD OUD-HEVERLEE 3 MAART 2022

09:02

(G)een pad in de korf zetten De lente laat zich stilaan voelen. Elk jaar tussen half februari en begin april helpen vrijwilligers op vele plaatsen in Vlaanderen om padden, kikkers en salamanders veilig over te zetten tijdens de jaarlijkse voorjaarstrek van hun winterverblijf naar hun paaiplaats. Zonder de inzet van mensen als Paul, die vanmorgen met zijn vrouw en kleinkinderen de emmertjes komt legen, sterven heel veel van de dieren op vrijersvoeten een vroegtijdige dood. Padden zijn nuttig, want ze houden het aantal slakken en muggen onder controle. De amfibieën waren de eerste gewervelden om aan land te gaan. De grootste vijand van deze miljoenen jaren oude wrattenprins is vandaag koning auto. ¬ Foto Guy Puttemans

VISIE ¬ 17

Uit ervaring. De onderwerp agente op de fiets ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT AGENTE OP DE FIETS JASMINA.*

‘Mijn job stopt niet wanneer het uniform uitgaat’ Je hebt ze vast al in het straatbeeld gezien, de agenten van de fietsbrigade. Met hun blitse uniform en fiets patrouilleren deze politievrouwen en -mannen door menig grootstad. Maar wat probeert de fietsbrigade juist te bereiken vanop hun stalen ros? We spraken met Jasmina*, fietsbrigadier in hart en nieren. ‘Wij moeten het vooral goed kunnen uitleggen.

Op dat punt zijn we niet gek verschillend van een stofzuigerverkoper.’ ¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Peter Goes

I

ets echt negatiefs over mijn job kan ik niet noemen’, steekt de energieke Jasmina meteen van wal. ‘Ik vind dat ik de meest fantastische job van de wereld heb. Het stopt ook niet wanneer het uniform uitgaat. Die passie voor de fiets, de mobiliteit en de politie, dat zit er echt ingebakken.’

Daarom zal je de fervente fietsster niet vaak in een auto zien. ‘Als ik in een bepaalde situatie toch de auto moet nemen of iets moet vervoeren, dan voelt dat haast een straf. Het is wel belangrijk om af en toe met de auto door de politiezone te rijden om ook te zien hoe het verkeer voor een automobilist in elkaar zit, om de voeling daarmee niet te verliezen.’

Vooroordelen Vooroordelen jegens de politie zijn schering en inslag. Zo wordt maar al te graag gevloekt dat agenten er alleen maar zijn om de staatskas te vullen met de pv’s die ze uitschrijven, iets wat

Waar de infrastructuur wordt aangepast, verminderen boetes. ¬ AGENTE JASMINA

18 ¬ VISIE

Jasmina met klem tegenspreekt. ‘Als we alles zouden verbaliseren wat we op één dag zien, dan hebben we een probleem. Dat krijgen we gewoon niet verwerkt.

We moeten dus prioriteiten stellen in wat we verbaliseren en ons bijna maximumquota opleggen.

Voor ons als fietsbrigade is de bescherming van de actieve weggebruiker topprioriteit nummer één. Als mensen hufter- of patsergedrag vertonen, door fout te parkeren of door andere mensen al rijdend in gevaar te brengen, dan grijpen wij uiteraard in’, zegt ze vastberaden.

Geen cowboys

‘De eindbedoeling is natuurlijk om het gedrag van mensen te wijzigen, zodat er op termijn geen boetes meer uitgeschreven moeten worden. Het is wel bijna monnikenwerk. Je moet vaak heel vaak op dezelfde nagel kloppen voordat er bij sommigen iets aan het gedrag wijzigt. We zien wel dat in wijken waar we veel boetes uitschrijven of de infrastructuur aangepast wordt, dat de boetes daar op termijn verminderen of zelfs helemaal verdwijnen.’

De kijk op agenten op de fiets is sinds de start van de fietsbrigade in de jaren 2000 volgens de agente enorm verbeterd. ‘Aan de combi-patrouilles hangt toch nog steeds een cowboy-imago. Dat ontbreekt bij ons volledig. We vallen op in het straatbeeld omdat we een heel zichtbaar uniform aanhebben. Zo zijn we heel benaderbaar, wat bij patrouilles in een combi toch niet altijd even gemakkelijk is. Zij zitten daar vaak met de ramen dicht en een muziekje op de achtergrond, waardoor er een hele

Vacatures ACV zoekt:

Ongevallen met kinderen blijf je meedragen voor de rest van je leven. ¬ AGENTE JASMINA

• managementassistent directie

ACV West-Vlaanderen zoekt: • consulenten (diverse locaties in West-Vlaanderen) • contactcentermedewerkers (Roeselare) • regionaal themaverantwoordelijke (Kortrijk) ~ www.hetacv.be/jobs

Beweging.net zoekt: drempel is om hen aan te spreken.’

‘Soms staan wij bijvoorbeeld voor een rood licht te wachten met de fiets en dan kunnen we eenvoudig een babbeltje slaan met andere fietsers die daar ook staan te wachten. Dat is een veel betere manier om als agent toch dichter bij de bevolking te staan dan bij andere soorten patrouilles. Te voet heb je dat uiteraard ook, maar met de fiets kun je veel meer kilometers afleggen. Wij fietsen per dag tussen de 35 en 70 kilometer, dus we dekken een vrij groot gebied.’

• Boekhouder • HR Generalist / Business Partner ~ www.beweging.net

CM zoekt: • Teamverantwoordelijke (Vlaamse) redactie • Adviseur organisatie ontwikkeling • Senior Functioneel Analist HRIS • Netwerkcoördinator • Terug naar werk-coördinator • Adviserend arts ~ www.cmjobs.be

Duizendpoot Het werk van een politieagent is grondig veranderd in vergelijking met enkele jaren geleden, legt Jasmina uit.

‘Tegenwoordig verwachten we veel meer van een politieagent dan vroeger. Een politieagent moet een psycholoog zijn, én een bemiddelaar, én streng, én zachtaardig, én maatschappelijk inzicht hebben én iemand zijn die zich in duizend bochten kan wringen en verschillende petjes kan opzetten om toch maar elke minuut van de dag goed te besteden.’

Ook bij de fietsbrigade horen de minder fraaie kantjes van het politiewerk. De moeilijkste momenten zijn volgens Jasmina wanneer je iemand slecht nieuws moet brengen. ‘Wanneer je ergens moet aanbellen om te vertellen dat een geliefde is omgekomen in het verkeer … Dat zijn momenten die echt onder je vel gaan en die je mee blijft dragen voor de rest van je leven. Vooral wanneer er kinderen bij betrokken zijn. Langs de andere kant zijn dat ook de momenten die aantonen waarom onze taak zo belangrijk is en dat we er niet zijn om gewoon wat pv’s te schrijven, maar om soortgelijke situaties in de toekomst te vermijden.’

ZIN IN EEN SPORTIEVE UITDAGING? Sluit je aan bij team WSM en neem op 29 mei 2022 deel aan de 20 km door Brussel.

Samen zetten we ons in tegen de uitbuiting van migrantenarbeiders in Qatar. Zij bouwen aan de infrastructuur voor het WK voetbal van dit najaar.

Minstens 6.500 mensen lieten daarbij het leven.

Doe mee en zamel veertig euro in voor het Nepalese GEFONT. Deze vakbond komt op voor de rechten van migrantenarbeiders.

Want voetbal mag geen mensenlevens kosten.

*Jasmina is een schuilnaam.

DOE JE MEE? Deelnemen kost 25 euro.

Info & inschrijven: https://acties.wsm.be

VISIE ¬ 19

Cultuur. Een selectie

2.

EXPO Made in X

Van bron tot broekzak We kennen niet altijd de afkomst van producten die we gebruiken, en nog minder van het traject dat ze hebben afgelegd.

De expositie Made in X in de Antwerpse kunsthal Extra City bracht werk van internationale kunstenaars samen die zich lieten inspireren door handelsroutes, grondstofontginning en andere heikele thema’s in onze consumptiemaatschappij.

Nog tot 29 mei kun je je tegoed doen aan Marokkaanse theeblaadjes die illegaal Antwerpen zijn binnengesmokkeld, of je laten bezweren door de machines van een Congolese koperdraadfabriek.

Anders Sune Berg

1.

THEATER ‘US, (K)NOW’ JONG, ZWART EN KLAAR VOOR DE WERELD

Schrijfster en columniste Dalilla Hermans trok tijdens de zogeheten ‘paaspauze’ vorig jaar met een groep zwarte tienermeisjes zonder theaterervaring op een meerdaagse afzondering. De gesprekken, dagboekfragmenten en filmopnames die ze daar verzamelde, zouden samenkomen in de tekst voor Us, (k)now; een theatervoorstelling voor kijkers vanaf 14 jaar in samenwerking met hetpaleis en NT Gent. Wat betekent het om vandaag op te groeien als jonge zwarte vrouw in Vlaanderen? Verwacht acht mondige tienermeisjes, een hoopvolle boodschap, en Sudoku bovenal veel sisterhood.

Breintrein

7

2 9 9 8 5 1 3 4 5

9 1 2

8 7 3 6

4 7 6 9 3 7 1 5 1 4 © De Puzzelaar

20 ¬ VISIE

3.

~ ‘Art Collector’, Djonga Bismar en Jeremey Magiala

LITERATUUR Jeugdboekenmaand

De schurken maken de held

Zonder goede vijanden vervelen zelfs de beste helden zich. Aan helden en schurken wijdt organisatie voor leesbevordering Iedereen Leest, in samenwerking met jeugdzender Ketnet, de jeugdboekenmaand 2022. De hele maand maart lopen er activiteiten in bibliotheken, scholen en culturele centra. Er is ook een wedstrijd aan verbonden: schrijf, teken of verzin een boodschap voor jouw favoriete kinder- en jeugdboekenheld of -schurk, en maak kans op mooie prijzen. ~ www.jeugdboekenmaand.be

Jouw regio. Provincie Antwerpen BOEK

Zoals wij het goed en noodzakelijk vinden Naar aanleiding van het honderdjarig bestaan bracht beweging.net Antwerpen een boek uit over de periode 1965-2015, met daarin een overzicht van de gebeurtenissen in en om de Nationalestraat 111.

Dit boek wordt gepresenteerd aan het brede publiek op vrijdag 25 maart in vergadercentrum De Stroming, Nationalestraat 111.

Aansluitend is er een receptie en mogelijkheid tot aankoop van het boek. ~ Praktisch: Vrijdag 25 maart om 20u Vergadercentrum De Stroming Gratis, mits inschrijving via prov.antwerpen@beweging.net

SLAAPPROBLEMEN

Niet te (onder)schatten Iedereen slaapt weleens minder goed. Maar wat als elke nacht een strijd is om aan die broodnodige uurtjes slaap te geraken? Sylvie Rijsselaere, dossierbeheerder Lidmaatschap bij CM, worstelde vier jaar met haar slaap voor ze geholpen werd.

Sindsdien kruipt ze weer gerust in haar bed.

Malende molen Een specifieke oorzaak werd niet gevonden. ‘Onbewuste stress, met te veel dingen bezig zijn en daarover blijven nadenken. Ik sprak

niet genoeg uit met welke frustraties ik zat waardoor ze in mijn hoofd bleven malen.

Ondertussen doe ik dat wel en het helpt: het is weg, het is gezegd,’ begint Sylvie haar verhaal.

Het is een van de redenen waardoor ze nu beter slaapt, maar het duurde vier jaar voor Sylvie op dat punt is gekomen. ‘Ik heb van alles geprobeerd: spierontspanners en ontstekingsremmers, kinesitherapie, zelfs valium en slaappillen zijn aan bod gekomen. Uiteindelijk ging

ONS AANBOD In de komende weken heeft de Gezondheidsacademie van CM een ruim aanbod voor wie ook beter wil slapen. Schrijf je snel in op www.cm.be/agenda. ¬

Webinar ‘Beter slapen kun je leren, ook in shiftwerk’, 24 maart, online Infosessie ‘Start to sleep’, 30 maart in Rijkevorsel Infosessie ‘Slapende kinderen, een droom?’, 18 mei in Berchem Webinar ‘Lig niet wakker van je slaap. Mythes over slaap’, 16 juni, online

ik zelf naar de neuroloog en pneumoloog om na een slaaponderzoek bij slaaptherapie te eindigen. Dát is wat mij heeft geholpen.’

BOEKVO

Zoals wij he

sem Het arrondis en van Antwerp

Auteur: Peter

Weg kwijt ‘De weg naar de juiste personen vinden, vond ik heel moeilijk. Je voelt je helemaal alleen als je slaapproblemen hebt.’ Hierdoor duurt het lang voordat er een oplossing komt en daar wil CM iets aan doen. Zo organiseren we samen met psychologe Annelies Smolders een infosessie.

‘Wat in haar boek Start to Sleep staat, is gelijkaardig aan de slaaptherapie die ik heb gevolgd maar het contact met lotgenoten heeft voor mij toch ook een verschil gemaakt.’

KWB

Nationale Wandeldag kwb Schriek Zondag 20 maart 2022 Start: PC Schriek, Leo Kempenaersstraat 16, 2223 Schriek, van 7 tot 15u Afstanden: 3, 5, 7, 10, 12, 15, 20 en 25 km

~ Info: 0499 72 06 40 of ps16@telenet.be

~ Meer informatie, weetjes en tips over slaap vind je op www.cm.be/slaap.

AFSTANDEN 3, 5, 7, 10, 12, 15, 20, 25 km INFO 0499/ 72 06 40, ps16@telenet.be

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Provincie Antwerpen

Zo zou de Turnhoutsebaan er in de toekomst bij kunnen liggen, met meer open ruimte voor voetgangers en bewoners.

Pak ze aan in De Roma

DE MOBILITEIT IN ANTWERPEN HEEFT VERBEELDING NODIG Relaas van een droom die werkelijkheid wordt

¬ Tekst Kevin Buytaert

A

lle wegen leidden naar de Roma. Onder het motto ‘durf dromen’ organiseerde de actiegroep ‘Pak ze aan, de Turnhoutsebaan’ er eind januari een avond met mogelijke oplossingen voor de Turnhoutsebaan. De Turnhoutsebaan is immers veel meer dan een belangrijke toegangspoort tot de stad. Op de keper beschouwd wonen er meer mensen dan in het centrum van de stad. In de buurt hangt bovendien een ambitieuze ondernemersgoesting. Onder meer daarom stelde de creatieve actiegroep ‘Pak ze aan de Turnhoutsebaan’ de huidige inrichting van de Turnhoutsebaan, met haast uitsluitend plaats voor doorgaand autoverkeer, in vraag.

22 ¬ VISIE

Het zal eerder zaak zijn om de Turnhoutsebaan uit te bouwen tot een centrale en levendige kern in Borgerhout met veel plaats voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer en met voldoende aandacht voor volksgezondheid en klimaat. In volgorde van belangrijkheid pleit de actiegroep voor

een Turnhoutsebaan als een veilige plek om naar school te gaan, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en graag kunnen wonen en waar handelaars goed kunnen ondernemen. Vlot kunnen fietsen, leveren en tramverkeer zijn daarbij volgens de actiegroep niet onbelangrijk maar eerder

Een stad op kindermaat is een stad op mensenmaat’, een zin die je tegenwoordig overal in het straatbeeld tegenkomt. Zo spraken ook de enthousiastelingen in De Roma: ‘Durf dromen, Antwerpenaren en rol de ‘Pak ze aan – methode’ uit over de hele stad.’

Jouw regio. Provincie Antwerpen

ZONDER ZORGEN GENIETEN VAN JE OUDE DAG.

Goodlife Borsbeek, iets voor jou?

TRAMNET De laatste dagen kunnen we niet over mobiliteit in Antwerpen spreken, zonder het nieuwe tramnet te vermelden. Opnieuw zorgen de wijzigingen daar voor veel commotie.

Tramlijn 7 lijkt dan wel gered, maar tramlijnen 4 en 15 zullen verdwijnen. Linkeroever zal nog alleen worden bediend door tramlijnen 9 en 3. In Merksem valt op de Bredabaan bijna een op de drie trams weg. In Hoboken daalt de frequentie op de trams naar de Lelieplaats. Borgerhout is zijn rechtstreekse verbinding met het stadscentrum kwijt. En ook Berchem verliest met dit nieuwe plan zijn rechtstreekse verbinding met het Centraal Station en het stadscentrum. De Scheldekruising en het Kiel gaan er qua frequentie en capaciteit op achteruitgaat.

Het resultaat? Op termijn meer van hetzelfde: te veel verzadiging, vertragingen en stilstand en bijgevolg evenveel frustraties. Pendelaars zullen nog vaker moeten overstappen. Een model waarbij trams zich vastrijden in het verkeer, werkt niet.

Het openbaar vervoer in Antwerpen moet toegankelijker, sneller, stipter en frequenter, want de schreeuw van de burger naar meer en beter openbaar vervoer zal alleen maar toenemen. Antwerpen heeft nood aan een nieuw mobiliteitsevenwicht voor een leefbare stad op kindermaat. En zo worden we terug geslingerd naar die avond in De Roma.

ondergeschikt. Doorgaand auto en- busverkeer en vlot kunnen parkeren zijn geen prioriteiten van de actiegroep.

Verkeer als kunst van het ontmoeten Met de welgekomen ondersteuning van Mauro Pawlowski, stadsdichter Seckou Ouologuem en een volle zaal enthousiastelingen presenteerde landschapsarchitect Maarten Bral van het bureau Landschaap een toekomstbeeld van de Turnhoutsebaan. ‘Het draagvlak rond dit beeld vergroot dagelijks en dat beginnen ze uit politieke hoek ook meer en meer te beseffen. Alleen als zij bereid zijn om hierin ook stappen te ondernemen, dan wordt het beeld realiteit’, startte moderator Karolien Huyghe het panelgesprek.

In het panel legde Thalia Verkade, auteur van Het recht van de snelste, uit hoe ze zichzelf bevrijdde van het voorruitperspectief en hoeveel meer mogelijkheden er zijn als je de ‘straat’ niet langer beschouwt als een verkeersriool. Gisèle Vervoort van Kind en Samenleving vulde aan met een duidelijk pleidooi voor het perspectief van

het kind. Mobiliteitsexpert en schrijver Kris Peeters – de andere Kris – gooide het denken nog verder open en stelde de laatste jaren vast dat de auto centraal blijft staan in het Antwerpse mobiliteitsbedrijf.

‘Door verkeerskunde te zien als de kunst van het ontmoeten in plaats van die van het ontwijken’ krijgen we dat misschien omgedraaid.

‘Maar goed, de mensen van ‘Pak ze aan, de Turnhoutsebaan’ zijn verstandig genoeg om te weten dat sommige beleidsmensen het moeilijker hebben met mensen die dromen dan met beleid dat leidt tot nachtmerries. De actiegroep zal vooral moeten volhouden’, eindigde de andere Kris.

In de dorpskern van Borsbeek vind je de residentie Goodlife, een geheel van 37 erkende assistentiewoningen. In een groene omgeving vind je er alle hedendaagse comfort.

In residentie Goodlife is de CM-zorgmakelaar jouw vaste vertrouwens- en contactpersoon die zorg binnen handbereik brengt, maar ook aandacht heeft voor sociale activiteiten op maat van de bewoners. Wil je meer weten over wonen in deze residentie in Borsbeek? Kom dan naar de opendeurdag op 26 maart tussen 10 en 16 uur.

Goodlife Borsbeek, Schanslaan 51, 2150 Borsbeek

OKRA CONCERT IN DE KONINGIN ELISABETHZAAL

Wenen 1789

Mozart vervoert ons met zijn opera’s ‘De Toverfluit’ en ‘Don Giovanni’: het orkest speelt de ouvertures en diverse aria’s.

Van Haydn krijgen we het concerto in Es voor trompet en van Beethoven horen we twee werken, waaronder ‘Romance nr. 1 in G’ voor viool en orkest.

Orkest: ORFEO Symfonisch (Dirigent: Rik Ghesquière) Datum en uur: dinsdag 12 april 2022 om 14.30u Waar: Koningin Elisabethzaal, Koningin Astridplein 26 Antwerpen Organisatie: OKRA regio Antwerpen Prijs: 38,00 EUR (OKRA-leden 28,00 EUR) Uiterste datum inschrijving: 17 maart – inkomkaarten worden samen met de rekeningen opgestuurd ~ Inschrijvingen via OKRA-trefpunt, antwerpen@okra.be of 03 220 12 80 (elke voormiddag, behalve woensdag)

CONTACTEER JOUW REGIO ACV provincie Antwerpen 02 244 30 00 CM provincie Antwerpen 03 221 93 39 beweging.net provincie Antwerpen 015 29 25 50

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

EEN BOEIENDE AVOND MET DIRK DE WACHTER

Wat is dat toch met mensen en tijd?

Dat het alsmaar sneller gaat, dat hadden we allemaal al wel door. Corona deed ons vertragen, en dat voelde goed. Maar ondertussen gaat het weer allemaal sneller. Hoe komt het dat we dat corona-ritme niet kunnen volhouden?

Speedboot Psychiater Dirk De Wachter vergelijkt onze tijdsgeest met een speedboot, TINA genaamd (There Is No Alternative - Er Is Geen Alternatief).

TINA vaart heel snel. Vooraan staan een aantal succesvolle mensen met hun haren in de wind. Allemaal willen ze steeds sneller, harder en verder.

Achteraan de boot heb je de bemanningsleden. Ze werken hard. Ze zorgen ervoor dat de boot kan blijven varen. Gelukkig is er een reling. Een speedboot zonder reling is levensgevaarlijk. Maar naarmate de boot

Er is wel degelijk een alternatief, maar de maatschappij moet de juiste keuzes maken.

sneller gaat, begeeft de reling het wel eens, en vallen mensen overboord.

En achter die speedboot varen dan rubberbootjes, een breed gamma van hulpverleners. Die vangen de overboord gevallen mensen op en geven ze droge kleren. Maar die bootjes kunnen het hels tempo amper volgen en slagen er vaak niet in om weer bij de speedboot te geraken en de mensen er weer op te helpen.

Wat moet er dan gebeuren?

Die speedboot moet echt trager! De snelheid is moordend en de heel veel mensen kunnen de ratrace van het leven niet meer aan. En ook de rubberbootjes met de vele hulpverleners kunnen het tempo van de speedboot amper volgen.

En die reling moet steviger zijn, een sterke sociale zekerheid, zodat minder mensen in het water vallen.

¬ DIRK DE WACHTER

Er is dus wel degelijk een alternatief voor de ‘speedbootachtige manier’ van leven. Maar de maatschappij moet de juiste keuzes maken.

Gelukkig zijn er in afwachting daarvan nu al de vele rubberboten van onze verenigingen, de vele solidaire mensen die zorgen voor elkaar, die ‘mensen opvissen’, die een eigen koers varen.

Toch gelukkig kunnen zijn?

Voor Dirk De Wachter zit het geluk in het doodgewone, de ‘kleine goedheid’ zoals Levinas dat benoemde. We kunnen wat meer de ‘gewonigheid’ van het leven omarmen.

Het hoeft niet altijd groots en spectaculair en ver en duur te zijn. Er zit ook zoveel ‘ikkigheid’ in onze wereld, terwijl ‘verbondenheid’ zo belangrijk is. En ook hier zijn onze verenigingen zo belangrijk. Om tot een eenvoudig gelukkig leven te komen, zijn het de kleine eenvoudige dingen die het doen. ‘Heb je je buurman nog gezien deze week? Heb je de buurvrouw gevraagd hoe het met haar ging?’ De stilte, dichtbij, opzoeken. Elkaar, letterlijk, wat meer vastpakken, altijd met het nodige respect. Tijd geven aan elkaar en tijd besteden met elkaar.

Zorgen voor elkaar. Dat is geluk. Als de anderen ontbreken, ontbreekt geluk.

‘L’enfer, c’est le manque des autres.’ (de hel, dat is het ontbreken van de anderen).

Dirk De Wachter gaf eind februari een lezing voor beweging.net Vlaams-Brabant en Brussel.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

Vicky en Julie staan hun vrouwtje in een mannenwereld Vicky en Julie zijn beiden ACV-afgevaardigde bij Audi Brussels.

Julie vertegenwoordigt de bedienden, Vicky de arbeiders. Op de Internationale Vrouwendag op 8 maart plannen ze een actie.

horen. Bij problemen gaan ze meestal niet naar de vertrouwenspersoon, maar bellen ze een vakbondsafgevaardigde om het op te lossen.’

VICKY ¬ ‘We willen de vrouwelijke werknemers in de kijker zetten. Bij de arbeiders maken zij een kleine minderheid van 5% uit. Het is echt een mannenwereld.

Iedereen doet er hetzelfde zware werk, of je nu man of vrouw bent. In de montage-afdeling worden bijvoorbeeld de kabels in de auto gelegd. Vroeger viel dat mee, maar nu, in de elektrische wagens, zijn dat heel zware kabels. Het is ook niet alleen het zware werk. Zeker voor vrouwen met kinderen is het niet makkelijk om in een ploegensysteem te werken. Vind maar eens opvang, ’s ochtends heel vroeg, of ’s avonds laat.’

VICKY ¬ ‘Ook als vrouwelijke afgevaardigde moet ik elke dag mijn mannetje staan. Met een imago van softie kom je niet geloofwaardig over bij de mannen op ketting.

Als je op je strepen staat en je hard opstelt naar de chefs, aanvaarden ze je wel. Als je over je heen laat lopen, ben je al snel “weer zo’n madammeke dat met haar kont komt draaien”.’

Maar ook bij de bedienden zijn vrouwen ondervertegenwoordigd?

JULIE ¬ ‘Slechts 16% van de bedienden zijn vrouwen. Het is heel afdelingsgebonden.

De bedienden in de productie zijn mannen. In de ‘softere’ afdelingen zoals de personeels- en de kwaliteitsdienst werken duidelijk meer vrouwen. De onderverte-

genwoordiging in leidinggevende functies springt het meest in het oog: er zijn maar 4 vrouwen op 49 managementfuncties.

Maar ook op het dagelijkse productieniveau zijn vrouwen enorm ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies. Onze productielijnen zijn ingedeeld in teams van 10 mensen. Boven zo’n team staat een Grüppensprecher. Wel, er zijn nauwelijks vrouwelijke Grüppensprechers.’

JULIE ¬ ‘Onze bedrijfscultuur is een mannencultuur. Het is moeilijk om als vrouw aanvaard te worden in een groep van tien mannen. Vrouwen die zo’n functie aan­ durven, staan heel sterk in hun schoenen.

Dat zijn rolmodellen die we moeten belichten: kijk, wij vrouwen kunnen dat, ook al is dat niet makkelijk!’

VICKY ¬ ‘Dat is ook zo op ketting. Als je te soft bent, houd je het daar niet lang uit.

Vrouwelijke werkneemsters krijgen al wel eens seksueel getinte opmerkingen te

Is Audi zich bewust van de genderproblematiek?

JULIE ¬ ‘Ja. En ze proberen eraan te werken.

Er zijn de laatste tijd heel wat initiatieven.

Zo heeft onze leiding met de managers workshops gehouden rond onbewuste vooroordelen en verschillen in gender.

Deelnemers vertelden dat ze met een aantal situaties geconfronteerd werden waar ze eigenlijk nooit bij stilgestaan hadden.’

VICKY ¬ ‘De werkleider heeft in de productie een rondgang gemaakt en gevraagd: wat kun je door de ogen van een vrouw veranderen en verbeteren? Maar afgezien van de sociale partners waren er alleen bedienden, geen arbeiders bij betrokken.’

JULIE ¬ ‘Er is ook een vrouwengroep opgezet, getrokken door de diversiteitsconsulent, om ervaringen uit te wisselen en te netwerken. Maar jammer genoeg kunnen in de realiteit onze vrouwelijke arbeidsters hier niet aan deelnemen omwille van hun productiegebonden werk.’

VICKY ¬ ‘Wij hebben altijd een tekort aan volk op ketting. Arbeiders worden daarom niet gauw bij zulke initiatieven betrokken.

De productie gaat altijd voor.’

© Bart Dewaele

Vrouwen maken in hun loopbaan veel meer keuzes i.v.m. met zorg: zorg voor hun kinderen of hun ouders. Niet alle vrouwen zijn zich bewust van de gevolgen daarvan voor bv. hun pensioen…

VICKY ¬ ‘De vrouwen hier zijn zich daarvan bewust. Maar een regeling in het voordeel van hun kind, staat voorop.’

22 ¬ VISIE

Kort. Vlaams-Brabant en Brussel

Bednet? Een slimme zet!

JULIE ¬ ‘Ik vraag me af of er door Corona een kentering komt. Het telewerk heeft veel in gang gezet. Ik heb het gevoel dat mensen minder deeltijds zijn gaan werken, omdat door het telewerk het evenwicht tussen werk en gezin beter is. Ik ben benieuwd naar de evolutie.’

Hoe zit het met jullie eigen loopbaankeuzes?

VICKY ¬ ‘Ik werk hier nu 26 jaar. Kinderen zijn er nooit van gekomen. Wij wilden eraan beginnen, maar we hadden geen opvang. Als je in ploegen werkt, moet je eigenlijk op je ouders of schoonouders kunnen rekenen voor die opvang. Mijn ouders werkten hier allebei nog, mijn schoon­ ouders wonen te ver om systematisch voor opvang te zorgen. Door mijn ploegenwerk hebben we ervoor gekozen geen kinderen te hebben.’

JULIE ¬ ‘Ik ben een alleenstaande mama.

Ik werk niet in ploegen, maar omdat ik de kindjes altijd bij mij heb, is het voor mij een spreidstand om te zorgen dat die ’s morgens op school geraken en ’s avonds op tijd thuis. Ik heb niet de ambitie om leidinggevende te worden. Vrouwen die die ambitie wel hebben, ervaren veel meer druk. Ik zie wel dat enkele jonge vrouwen die recent manager geworden zijn, proberen om hun gezinsleven een plaats te geven, en dat zelfs wat kunnen doordrukken. De nieuwe generatie staat veel meer op zijn strepen als het over de combinatie privé en werk gaat. En de verdeling van de taken tussen mama en papa wordt ook beter. Dat geeft mij moed.’

Op 8 maart zetten jullie de vrouwelijke werkneemsters in de kijker. Willen jullie ook dat er iets verandert bij Audi?

JULIE ¬ ‘Het zou goed zou zijn mochten onze leidinggevenden beseffen dat vrouwen een andere aanpak en andere kwaliteiten hebben dan mannen. Het is echt in het voordeel van een organisatie om een vrouwelijke kant toe te laten. Dat zou veel kunnen veranderen. Zo merk ik bv. dat de aanwezigheid van een vrouw bevorderlijk is voor de sociale samenhang van de teamleden.’

Wat als een kind door zijn beperking niet meer naar school kan? Lander (15) en zijn mama Vanja geven ons een kijkje in zijn leven als Bednetter. ¬ Tekst Cynthia Bulteel ¬ Foto Raisa Vandamme

L

ander volgt inclusief onderwijs in het Virgo Sapiensinstituut te Londerzeel. Hij heeft het syndroom van Williams Beuren, voor Lander betekent het dat hij een mentale, verbale en motorische beperking heeft. Naar school gaan is voor hem een hele uitdaging, gelukkig is er Bednet!

Wiskunde vanuit de woonkamer ‘Twee jaar geleden brak het coronavirus uit, en contacteerden we Bednet’, vertelt mama Vanja. ‘We waren wat onzeker, we wisten niet of Lander wel in aanmerking kwam. We dachten bijvoorbeeld dat het enkel bestond voor kinderen met kanker. Gelukkig kunnen ook andere zieke kinderen met een mentale of fysieke aandoening er terecht.

Bovendien is het gratis!’

Enthousiast vertelt Lander wat Bednet precies is: ‘In de klas staat er een laptop met een camera die ik van thuis uit kan besturen. Door de microfoon hoor ik alles wat gezegd wordt! Ik voel mij echt cool door die camera.’

Landers mama knikt. ‘Bij een groepswerk komen de kinderen rond de camera zitten en lijkt het alsof hij er echt bij is. De school doet veel inspanningen om Lander te betrekken.’

Minder vaak moe Lander is blij dat Bednet bestaat. ‘Vroeger waren mijn benen snel moe. Op school moest ik elke les naar een ander lokaal en veel trappen doen.’ Of er ook nadelen zijn? ‘Soms is hij afgeleid door zijn playstation’, gniffelt mama.

Lander vult aan dat hij niet altijd mag antwoorden als hij zijn vinger opsteekt. ‘Dat komt omdat je ook anderen de kans moet geven om te antwoorden’, knipoogt mama.

In pyjama naar school Ten slotte wil Lander iedereen oproepen om deel te nemen aan Pyjamadag op vrijdag 11 maart. ‘Om alle zieke kinderen te steunen kun je dan in je pyjama naar school of het werk komen en daarvan een foto delen!’ glundert hij.

CM doet alvast mee, jij ook? ~ Chronisch zieke kinderen kunnen beroep doen op CM-Oppas aan Huis (02 240 86 65 of zorgendvrijwilligerswerk.smb@cm.be) of Bednet (016 20 40 45).

CONTACTEER JOUW REGIO vbb@beweging.net

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Limburg DOCU

Shadow game

Schepen Anniek Nagels: ‘In ons Genks taalbeleidsplan hebben we alle initiatieven samengebracht en visueel voorgesteld.’

TAALBELEIDSPLAN in Genk

‘Taal moet overal aanwezig zijn’ Kranten stonden onlangs bol van cijfers over de taaltest Koala, een test bij 5-jarigen over hun taalvaardigheid Nederlands in aanloop naar het eerste leerjaar. Als ze in de gevarenzone zitten, is een doorgedreven taalaanpak op maat nodig. ‘Taalbaden zijn niet genoeg, taal moet overal aanwezig zijn en niet alleen in het onderwijs’, reageert Anniek Nagels, Genks schepen van talentontwikkeling. ¬ Tekst Bart Bynens ¬ Foto Mine Dalemans ‘Meten is weten natuurlijk’, vertelt Anniek verder, ‘Alleen spijtig dat resultaten fragmentarisch gecommuniceerd worden. Ze komen uit niet-wetenschappelijk onderbouwde steekproeven, maar toch wijt men de achterstand aan bepaalde bevolkingsgroepen en achtergronden. Uit reacties van leerkrachten in onze stad blijkt dat er geen echte verrassingen zijn. Wie niet voldoet aan de test is gekend en voor hen wordt er een begeleiding voorzien.’

Genk heeft een taalbeleidsplan opgesteld waarin alle initiatieven met taal samengebracht worden en ook visueel voorgesteld wordt.

Anniek Nagels: ‘In één oogopslag krijg je een overzicht van waar we aan de slag gaan en met wie. Het is een visie met

drie kwaliteitslabels: overal en altijd een rijk taalaanbod Nederlands, een positieve waardering voor meertaligheid en diversiteit en iedereen taalexpert.’

Genk zet in op de professionalisering van alle medewerkers die rechtstreeks met kinderen, jongeren en gezinnen in aanraking komen. De schepen haalt aan: ‘Het is belangrijk dat iedere professional bewust bezig is met het stimuleren van taal en dit een verrijking vindt.

Tot 6 jaar focussen we vooral op het versterken van het Nederlands in gezinnen, de kinderopvang, onze Campus O³ (huizen van het kind) en Kind en Taal.’

‘Tussen 6 en 12 jaar zetten we in op taalbevordering en leesplezier. Scholen worden

ondersteund door Bib op school. In een aantrekkelijke leeshoek worden leerlingen uitgedaagd om zoveel mogelijk boeken te lezen en we zien leerkrachten ook veel voorlezen in de leeshoeken.

In de wijken gaan we met Ligo en het deeltijds kunstonderwijs aan de slag. Zo leggen leerkrachten van onze academie bijvoorbeeld de link tussen boeken die gelezen worden en hoe dit beeldend te vertalen.’

Anniek besluit: ‘Het is belangrijk dat je de geschreven taal overal tegenkomt, ook in de publieke ruimte. Naar aanleiding van Valentijn hebben leerlingen gedichten geschreven op winkelramen.

Prachtige pareltjes waardoor je geraakt wordt. Dat kan taal met je doen.’

Twee Nederlandse documentairemakers volgden drie jaar lang enkele jongeren op de vlucht voor oorlog en geweld in een levensgevaarlijke tocht.

Ze ervaren de weg naar een asielaanvraag in Europa als een ‘game’ met levels in de vorm van obstakels. Ze trotseren een harde realiteit van geweld, gevaren en ontbering.

Docu met nabespreking door jonge mensen met een vluchtverhaal: maandag 21 maart 2022 om 20u in de Nieuwe Zaal in Hasselt. Een organisatie van Cinema ZED i.s.m. beweging. net Limburg, LPV en IC. ~ Info & tickets: https://www. cinemazed.be/nl/hasselt

AANBOD

CMGezondheidsacademie De CM-Gezondheidsacademie wil je graag inspireren en nieuwe vaardigheden aanleren via een aanbod van infosessies, webinars, cursussen en workshops. ~ www.cm.be/agenda

VACATURES

CM

Momenteel staan er zeven vacatures open in Limburg, o.a. voor maatschappelijk werker, educatief medewerker en adviserend arts. ~ www.cm.be/jobs/vacaturelijst

ACV Ateliers voor werknemersvor­ ming (vzw AWV) is voor Limburg op zoek naar twee vormingswerkers met een hart voor de vakbond en die aan onze vrijwilligers kennis en vaardigheden kan overbrengen. ~ www.hetacv.be/het-acv/vacatures/awv

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Limburg

UHasselt start met OPLEIDING SOCIALE WETENSCHAPPEN

Win voor universiteit én regio In september 2022 start de Universiteit Hasselt met vier nieuwe opleidingen. De bachelor sociale wetenschappen is er één van.

UHasselt-rector Bernard Vanheusden en Carien Neven (beweging.net Limburg en ambassadeur van deze nieuwe opleiding) over de redenen waarom die opleiding niet alleen goed nieuws is voor Limburgse jongeren, maar ook voor de regio. ¬ Tekst Arne Biesmans ¬ Foto Liesbeth Driessen CARIEN NEVEN ¬ Wat me in toekomstdebatten of -visies over Limburg opvalt, is dat de sociologische blik vaak zo goed als ontbreekt. Er wordt vooral stilgestaan bij mobiliteit, ruimtelijke ordening, milieu, economie, gezondheid … Terecht, maar wat doen we met de mensen die hier wonen? Hoe gaan we om met de groeiende diversiteit in onze provincie? Wat met de dreigende ontvolking? Of de vereenzaming? Daar hoor je weinig over, voor een stuk omdat UHasselt lange tijd een beperkte humane sokkel had. De nieuwe opleiding sociale wetenschappen is dus uitstekend nieuws.

Rector Vanheusden, waar legt sociale wetenschappen inhoudelijk de focus?

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Digitalisering, diversiteit en democratie lopen als

22 ¬ VISIE

rode draad doorheen de opleiding. Dan gaat het onder meer om de vraag hoe je mensen bewust kan maken van de invloed van sociale media op hun leven en privacy, hoe je als samenleving voor gelijke kansen zorgt, of hoe je samen met burgers onze wijken, steden en gemeenten leefbaarder en duurzamer maakt. Het zijn stuk voor stuk vraagstukken die ook in onze regio spelen. Die inhoudelijke focus is een grote sterkte van de opleiding.

Hoe gaan we om met de groeiende diversiteit in onze provincie? Wat met de dreigende ontvolking?

Of de vereenzaming? ¬ CARIEN NEVEN

Wat zijn de andere sterktes?

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Zeker ook het multidisciplinaire opzet van het programma. Sociale wetenschappers moeten een breed perspectief hebben. Onze studenten verwerven in de opleiding dan ook niet alleen kennis in communicatiewetenschappen, sociologie en bestuurskunde, ook komen ze in aanraking met onder meer economie, rechten en statistiek. Een andere grote sterkte is de diepe wisselwerking met het werkveld.

Hoe ziet die wisselwerking er concreet uit?

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Helemaal in lijn met het unieke UHasselt-onderwijsmodel brengen we studenten doorheen hun opleiding in contact met de wereld rondom hen. We koppelen wetenschappelijke kennis vanaf dag één aan concrete casussen en voorzien projecten, gastlezingen door experten uit de praktijk en, in het derde jaar, een stage. Zo’n mix aan leervormen is een goede manier om zich de kennis eigen te maken.

CARIEN NEVEN ¬ Die kruisbestuiving tussen opleiding en werkveld is een enorme plus. Door het toekomstig werkterrein

Jouw regio. Limburg

< UHasselt-rector Bernard Vanheusden en Carien Neven (beweging.net Limburg) unaniem: ‘de opleiding sociale wetenschappen is niet alleen goed nieuws voor Limburgse jongeren, maar voor de hele regio.’

binnen te brengen in de opleiding krijg je pas écht geëngageerde sociale wetenschappers die met twee voeten in de samenleving staan. Dat je op die manier als werkveld ook een sterkere band krijgt met de universiteit en haar studenten, docenten en onderzoekers, is mooi meegenomen.

Mevrouw Neven, waar ziet u de directe meerwaarde van deze nieuwe UHasselt-opleiding voor, in dit geval, het Limburgse middenveld?

CARIEN NEVEN ¬ In het feit dat we beroep kunnen doen op kennis en expertise dichtbij. In vergelijking met elders in Vlaanderen, moeten onze organisaties en verenigingen vandaag voor de invulling van vacatures in een kleinere vijver vissen. En als we tendensen willen laten onderzoeken in onze provincie, dan moeten we daarvoor aankloppen bij sociale wetenschappers die minder voeling hebben met de Limburgse situatie. Dat is niet ideaal.

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Een nieuwe opleiding zorgt ervoor dat er meer afgestudeerden met die achtergrond op de arbeidsmarkt komen. Daar kunnen werkgevers hun voordeel mee doen. Voor UHasselt brengt het tegelijkertijd nieuwe onderzoeksdisciplines met zich mee. Met de komst van sociale wetenschappen kan de universiteit maatschappelijke uitdagingen in deze regio benaderen vanuit weer andere expertises. Het versterkt dus onze slagkracht als kennis- en onderzoeksinstelling. Dat geldt trouwens ook voor onze drie overige nieuwe opleidingen (verpleeg- en vroedkunde, materiomics en systeem- en procesinnovatie in de zorg, red.).

Onderwijskloof Bij haar ontstaan, bijna 50 jaar geleden, kreeg UHasselt de opdracht om de deelname van Limburgse jongeren aan universitair onderwijs te verhogen. Hoe relevant is die nog?

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Zéér relevant.

In de voorbije decennia hebben we gezien dat méér Limburgse jongeren naar de universiteit trekken, maar in opleidingen die wij niét aanbieden, is er nog altijd

Nog te veel jong talent blijft onbenut. ¬ BERNARD VANHEUSDEN een sterke onderparticipatie. Met andere woorden: nog te veel jong talent blijft onbenut.

CARIEN NEVEN ¬ Vooral jongeren die opgroeien in kansarme situaties vinden de weg naar de universiteit nog veel te weinig. Ook in Limburg groeit de onderwijskloof tussen kansrijk en kansarm.

Hoe past sociale wetenschappen in dat verhaal?

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Door ons aanbod uit te breiden, hebben we langzaam maar zeker vooruitgang kunnen boeken bij het verhogen van de onderwijsparticipatie, afremmen van braindrain uit Limburg én het aantrekken van talent.

Rechten en handelswetenschappen, bijvoorbeeld, zijn in dat opzicht een schot in de roos. Sociale wetenschappen kan dezelfde aantrekkingskracht uitoefenen op jongeren uit Limburg én daarbuiten.

CARIEN NEVEN ¬ Een aantrekkelijk, divers universitair opleidingsaanbod in eigen regio is een belangrijke hefboom om menselijk potentieel te stimuleren.

Het biedt enorme kansen aan jongeren voor wie studeren buiten de provincie een te hoge drempel is of te kostelijk.

Schuilt daarin de grootste kracht van deze nieuwe opleiding: kansen scheppen?

CARIEN NEVEN ¬ Dat denk ik wel. Sociale wetenschappen biedt groeikansen voor jongeren, voor het onderzoek van UHasselt én voor samenwerking tussen universiteit en werkveld. Deze opleiding helpt ons bij het bereiken van het gemeenschappelijk doel om van Limburg een warme, welvarende en kansrijke plek te maken.

BERNARD VANHEUSDEN ¬ Je hebt als regio hoogopgeleide jongeren en goed onderzoek nodig om een plek te blijven waar het goed is om te wonen, werken en leven. En dat is net wat wij als civic universiteit beogen. Sociale wetenschappen maakt onze verbondenheid met en ons engagement voor de regio nóg groter.

BETAALBARE STUDENTENHUISVESTING Bijkomende opleidingen dicht bij huis is zeker een pluspunt voor de democratisering van ons hoger onderwijs. Een ander obstakel voor sommige studenten is het tekort aan betaalbare studentenkamers.

Carien Neven: ‘Niet iedereen heeft thuis de mogelijkheid om rustig te studeren omdat ze een kamer moeten delen met broer of zus. Daarbovenop dwingt het ontoereikend aanbod aan openbaar vervoer in sommige Limburgse gemeenten veel studenten om ofwel thuis te blijven ofwel een studentenkamer te zoeken.’

‘Er komen steeds meer kamers bij in Hasselt, en er zullen er nog meer nodig zijn als de studentenpopulatie blijft groeien. Jammer genoeg stellen we vooral een aangroei in het duurdere segment vast. Kamerprijzen vanaf 390 euro en meer lijken ‘het normaal’ te worden. Zo komt de huurprijs van een kamer hoger te liggen dan sommige ouders betalen voor hun hele sociale woning. Om ook voor deze jongeren studeren toegankelijk te maken, ijvert Beweging.net Limburg voor meer betaalbare studentenkoten in Hasselt. Ze zit daarvoor samen met de onderwijsinstellingen en een aantal andere partners om dit te kunnen realiseren. Wordt zeker nog vervolgd!’

CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

Als we minder auto’s nodig hebben, is er meer ruimte voor groen en recreatie.

Steeds meer mensen delen hun auto Vaak zijn de beste ideeën hun tijd wat vooruit. Maar mettertijd beïnvloeden ze wel het denken en handelen van grote groepen mensen. Zo gaat het ook met autodelen. ¬ Tekst Johan Vyverman ¬ Foto autodelen.net Aanvankelijk voelde het idee om niet gewoon je eigen auto te bezitten voor velen onwennig aan. Maar intussen doen in Vlaanderen maar liefst 122 428 mensen aan autodelen. 2 928

auto’s worden gedeeld. Autodelen is dus niet langer iets voor de alternatieveling uit de stad maar getuigt van een nieuwe, breed gedragen visie op mobiliteit en de deeleconomie.

Deborah Dirven is vrijwilliger en enthousiaste autodelen-ambassadeur uit Sint-Niklaas. Ze bemant af en toe een standje en helpt zo het autodeel-idee mee te verspreiden. Visie sprak met haar over het toenemende succes van autodelen.

Door je auto te delen, deel je ook de kosten ¬ DEBORAH DIRVEN

Waarom doet iemand aan autodelen? Wat is de meerwaarde voor de gebruiker?

DEBORAH ¬ ‘Er zijn in mijn ogen twee belangrijke redenen om je auto te delen. In de

eerste plaats zorg je ervoor dat er minder auto’s in omloop zijn. Daardoor zullen er minder auto’s geproduceerd moeten worden en worden de auto’s in omloop goed gebruikt. De auto zal hierdoor minder stilstaan.

Het scheelt ook in de portemonnee. Een auto aankopen en alle kosten die er doorheen de levensloop van een auto bij komen kijken, is een hele hap uit je budget. Door je auto te delen, deel je ook de kosten. Zelf deel ik mijn auto al zo’n vijf jaar en dat is een van de beste keuzes die ik ooit gemaakt heb.’

den? En als we dan toch de auto nemen, zou het dan niet fijn zijn dat we niet eerst een half uur moeten rondrijden voor een parkeerplekje? We houden van onze luxe en we willen graag gaan en staan waar we willen. Als we deze luxe kunnen behouden, maar minder auto’s nodig hebben, is er misschien meer ruimte voor groen en recreatie.’

Er bestaan verschillende vormen van autodelen. Wat zijn nieuwe vormen die je ziet ontstaan?

DEBORAH ¬ ‘Er komen meer en meer bedrijven waar je een auto kan ontlenen zoals Poppy bijvoorbeeld. Maar ik vind die systemen vrij duur. Mensen die twijfelen zullen minder geneigd zijn om zulke systemen uit te proberen. Particulier autodelen is in mijn ogen het fijnste en het voordeligste. En als kers op de taart ontmoet je nieuwe vrienden.’

Heeft ook de maatschappij er baat bij?

‘Natuurlijk. Wie wil er nu niet dat er minder auto’s rondrij-

~ www.autodelen.net

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

Tijdens het digicafé helpen OKRA-leden elkaar met allerlei vragen.

OKRA GAAT ERVOOR

Heft in eigen handen: ouderen en de digitale kloof Het maakt niet uit met welke media je in aanraking komt, doorverwijzingen naar websites en apps vind je overal. Ook het gebruik van apps om aan je eigen gegevens en dossiers te geraken is iets wat niet voor iedereen vanzelfsprekend is. ‘Als je dat niet hebt, voel je je uitgesloten.’ ¬ Tekst Kathy Holbrouck ¬ Foto’s Stefaan Van Hul

Maandelijks ‘op café’ in Temse

vragen die ouderen zich op een bepaald moment stellen en waar ze niet altijd even vlot een antwoord op krijgen.

Mobiel betalen, hoe werkt dat? Waar vind ik mijn Covid Safe Ticket terug? Hoe raadpleeg ik mijn pensioendossier? Allemaal

Daarom organiseert OKRA Temse sinds vorig jaar elke maand een digitaal café waarbij vrijwilligers een specifieke app uitleggen. Vervolgens gaan de leden er in groepjes mee aan de slag. Ook de gevaren van het internet, zoals phishing, worden uitgebreid besproken. Zo probeert OKRA haar leden wegwijs te maken in de steeds evoluerende digitale wereld.

‘Klassieke vormingscursussen voor senioren volstaan allang niet meer om mensen mee te nemen in het digitale verhaal’, zegt Fabienne Sichien, regiocoördinator OKRA Waas en Dender. ‘Senioren komen dan creatief uit de hoek om hier zelf een mouw

22 ¬ VISIE

aan te passen. Geen cursus of vormingsdienst door externen, maar door de leden en vrijwilligers zelf. Het is een voorbeeld van hoe we bij OKRA aan de slag gaan om zelf een deel van de oplossing te zijn.’

‘Waar onze leden problemen mee hebben?

Met hun gsm, tablet, computer en dan zijn er ook nog verschillende besturingssystemen. Zoveel variatie maakt dat het al snel te veel wordt en één lezing niet voldoende is’, zegt Eddy Van Acker, vrijwilliger bij OKRA Temse en een van de begeleiders.

‘We beslisten het digicafé maandelijks te laten doorgaan en deden een oproep bij onze leden naar hun vragen en kennis.’

De begeleiders zijn leden die de basis van specifieke onderwerpen goed onder de knie hebben. ‘Ikzelf kan goed met

UIT in Oost-Vlaanderen

PROGRAMMA

OKRA-Academie stelt voor Activiteiten, lezingen en muziek waar verschillende thema’s aan bod komen.

Niet alleen kun je kennismaken met kunst en cultuur, ook maatschappelijke problemen en gezondheid hebben een plaats gekregen.

Elk initiatief is een ontmoetingsmoment waar je op een laagdrempelige manier nieuwe contacten legt én bijleert. De nadruk van onze Academie ligt dan ook op beleving, participatie en 55-plussers samenbrengen.

Apple overweg, maar vraag mij niets over Windows of Android. Daarvoor moet je bij iemand anders zijn. Elke begeleider kan wel met iets vlot overweg, of het nu itsme, WhatsApp, een besturingssysteem of een andere app is. Samen zijn we dan in staat onze leden verder te helpen.’

‘Als een van ons een vraag niet kan beantwoorden, schakelen we onze vrienden en kennissen in. YouTube biedt vaak ook antwoord op een vraag.’ Daarna wordt die info doorgegeven en dat gebeurt niet enkel bij het maandelijks digicafé. ‘Ook tijdens andere activiteiten wordt er kennis uitgewisseld en ondersteunen we elkaar.’

~ Ga dus snel naar www.okra.be/regio/waas-en-dender en wie weet zien we je binnenkort – als lid of als vrijwilliger!

ENQUÊTE

ACV doet het graag veilig Het ACV trok naar verschillende kmo-zones in de provincie. Voor dag en dauw deelden ze (corona)’veilig’ boterkoeken uit met een oproep erbij om de kmo-enquête in te vullen, zoals hier in Wetteren. ~ Werk jij een in kmo? Maak even tijd om de enquête in te vullen op https:// forms.office.com/r/7fs7scCnN1.

OKRA motiveert haar vrijwilligers om het concept verder uit te rollen. Zo is in Puivelde ook interesse om een digitaal café te organiseren. ‘Overal zijn mensen die wel kennis hebben van iets in de digitale wereld. Hen samenbrengen om anderen te begeleiden, dingen uit te leggen en te ondersteunen … Dat is alvast een grote stap in de goede richting.’ ~ Meer info over en de data van het digitaal café in Temse vind je terug op www.okra.be.

Wekelijkse helpdesk in Gent Ook in Gent is OKRA hiermee bezig. Wekelijks organiseert de computerclub helpdeskmomenten waar iedereen die een kleine technische ondersteuning nodig heeft, terechtkan. Daarnaast zijn er vormingslessen en demonstraties over specifieke onderwerpen zoals Google Drive. ~ Het programma vind je op www.okracomputerclub.be.

CONTACTEER JOUW REGIO

ACV Oost-Vlaanderen 09 244 21 11 ¬ beweging.net Midden-Vlaanderen 09 269 96 69 beweging.net Waas en Dender 03 760 13 51 ¬ CM Midden-Vlaanderen 09 224 77 11 CM Waas en Dender 03 760 38 11

VISIE ¬ 23

Jouw regio. West-Vlaanderen

Psychologen als Melanie Bauwens kunnen met hun professionele hulp bijdragen om de mentale welzijnsbalans terug in evenwicht te brengen.

CM ONDERSTEUNT MENTAAL WELZIJN

Een glimlach verbergt veel Het is een open deur intrappen als we stellen dat heel wat mensen niet altijd goed in hun vel zitten. De taboenevels over mentale gezondheid zijn de laatste jaren gelukkig al wat opgetrokken en de weg naar zorgverleners en organisaties stilaan gevonden. Niettegenstaande méér en méér hulpmogelijkheden voorhanden zijn, valt nog een lange weg af te leggen. ¬ Tekst Marc Beke ¬ Foto Geert Demuynck

C

ijfermateriaal leert dat één op vier mensen met psychische problemen krijgt te maken. De glimlach op het gezicht verraadt zelden dat de balans van de mentale gezondheid uit evenwicht is.

De coronapandemie hakte er bovendien nog wat steviger op in, niet in het minst bij de jongeren. Onze provincie vormt hierop geen uitzondering. Psychologe Melanie Bauwens kan deze vaststellingen enkel maar bijtreden.

Coronatijden Melanie is als klinisch psychologe verbonden aan het Oostendse AZ Damiaan en is

daarnaast ook nog werkzaam in Praktijk De Kade. ‘Onze afsprakenagenda is er sinds de coronapandemie niet dunner op geworden’, glimlacht Melanie.

‘Corona zorgde in alle lagen van de bevolking voor beduidend meer angst- en stressgerelateerde klachten.

Het telewerken bracht een vervaging mee tussen arbeids- en privétijd en maakte soms ook relationele problemen duidelijk.

Jongeren moesten contact- en ontspanningsmogelijkheden missen, ouderen kwamen in een sociaal isolement terecht door het wegvallen van bezoek door familie en het niet kunnen opzoeken van het diensten- of dagcentrum.’

Hulp van de psycholoog Om een dergelijke neerwaartse spiraal een halt toe te roepen kan de hulp van een psychotherapeut, psycholoog of andere gespecialiseerde zorgverlener of organisatie bijzonder doeltreffend zijn. ‘Gelukkig durven de mensen méér dan vroeger de stap naar ons zetten. Samen kijken we dan waar de persoon tegenaan loopt en bepalen we samen een doel. De behandeling verloopt op verschillende manieren (gesprek, oefeningen, relaxatie, mindfulness, …) afhankelijk van de therapievorm en de hulpvraag.’

~ Info: www.cm.be

CM-VOORDEEL CM breidde haar voordeel psychologische zorg vanaf 1 januari 2022 gevoelig uit. CM-leden genieten 24 keer een tegemoetkoming van 50 % (75 % voor wie de verhoogde tegemoetkoming (VT) geniet) op het betaalde honorarium bij een erkend klinisch psycholoog, klinisch orthopedagoog of psychotherapeut, met een maximum van ¬ 10 euro/tegemoetkoming voor volwassenen (15 euro bij VT); ¬ 30 euro/tegemoetkoming voor kinderen en jongeren (45 euro bij VT).

Voorwaarde is o.a. dat er geen terugbetaling van de behandeling is door de wettelijke ziekteverzekering. Volledig digitale trajecten, evenals een gesprek met een online psycholoog of psychotherapeut van CM-partner BloomUp komen eveneens voor de CM-tegemoetkoming in aanmerking. ¬ Je kan ook voor een jaarlijks gratis adviesgesprek over gezond leven terecht bij de CM-gezondheidsconsulent in je regio. ¬ Het CM Gezondheidsfonds organiseert verschillende voordrachten, cursussen, workshops en webinars over de meest diverse gezondheidsonderwerpen.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. West-Vlaanderen

VRIJWILLIGERS KIJKEN NIET OP HUN KLOK

‘Om de wereld te verbeteren, maar met beide voetjes op de grond…’.

Lachend antwoordt Piet Dekocker uit Gistel op mijn vraag waarom hij en andere vrijwilligers zich zo gedreven engageren… ¬ Tekst Luc PIOT

P

© Luc Piot

iet is voorzitter - ploegcoach, zegt hij zelf - van De Stampaert, een vzw die mensen in armoede helpt. ‘Het startte in ‘98 met een babbel over ‘armoede in Gistel’ en Piet Dekocker: resulteerde al snel in ‘Soms te veel, vaak de oprichting van een nog te weinig…’

St.-Vincentius-vereniging. In 2016 vonden we onze stek in de Stampaert­hoekweg 34, een oud kloostertje van de Zusters van Pittem. Voor de erfpacht moesten we wel een vzw worden.

En dat betekent veel administratie. Niet het leukste aspect van mijn engagement’, zegt hij. De vzw zorgt tevens voor microkredieten voor de aankoop van bv een frigo. ‘Enkel nieuwe toestellen. Energiezuiniger en mét garantie. Mensen betalen maandelijks een klein bedrag af’. Je vindt er eveneens kinderkledij en speelgoed. ‘We telen er ook samen groenten, er is een crea-werkgroep én de koffie staat hier altijd klaar. Hét ingrediënt voor een goeie babbel... Onze werking focust trouwens niet alleen op mensen in bestaansonzekerheid maar ook op mensen die dreigen te vereenzamen’, vervolgt Piet. Of hij dan niet heel veel tijd in dit engagement steekt? Mysterieus volgt: ‘Soms te veel, vaak nog te weinig…’.

Ze kijken niet op hun klok

© Luc Piot

Christa Meersman: ‘Dit is een droomengagement’.

22 ¬ VISIE

In Waregem treffen we Christa Meersman (Beveren-Leie) in de Oxfam Wereldwinkel. Ook zij

blijft met een ‘Ik ben met pensioen, dus ik heb tijd’ op de vlakte wanneer ik vraag hoeveel tijd ze in haar vrijwilligerswerk steekt. ‘Ik wou al mijn hele leven een winkel openhouden en dus is dit een droomengagement. Ik kan zelf bepalen wanneer ik in de winkel sta. Het laat me toe mijn tijd te verdelen over mijn engagement, de zorg voor mijn 91-jarige moeder, mijn kinderen en mijn kleinkinderen. En er rest voldoende tijd om samen met mijn man te doen wat we willen…’, lacht ze. In de praktijk staat Christa om de twee weken een dagje in de Wereldwinkel, en ze helpt flink wat uurtjes achter de schermen mee met boekhouding, stockbeheer en inkopen voor ‘het artisanaat’. Ook voor een occasioneel helpende hand doet men zelden vergeefs beroep op haar. ‘Ik sta graag tussen de mensen en het gaat hier om een goed doel’, glimlacht Christa, die snel nog meegeeft dat zij slechts één radertje van een toffe groep vrijwilligers is…

Zelfs op de werkvloer Ook op de werkvloer vind je vrijwilligers...

Delphine Vandekerckhove (Esen) werkt straks vijf jaar als verpleegkundige op de dienst geriatrie in het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper. Ze kwam bij de syndicale verkiezingen in ’20 voor het eerst op als ACV-jongerenkandidate (Comité én Ondernemingsraad) en werd meteen verkozen. ‘Geen idee wat het zou worden, maar het leek interessant. En dat is het ook. Precies een nieuwe wereld die voor me openging, een wereld achter de schermen…

De eerste maanden werd ‘inlopen’. Ik luisterde, leerde bij. Ondertussen ken ik mijn plek en kom ik regelmatig tussen.

Over hoe het loopt op de dienst, wat specifieke noden zijn. En daarover kan gepraat worden. Ja, het draagt bij tot een beter begrip tussen personeel en directie’.

© Jeroen Pollet

‘Anderen helpen, daar voel je je zelf ook goed bij…’

Delphine Vandekerckhove: ‘Als je jong bent, heb je weinig tijd…’

Delphine staat er trouwens niet alleen voor.

‘Er zijn 16 vakbondsafgevaardigden. Ik ben de jongste. Je steekt er wel wat tijd in. En als je jong bent, heb je steeds tijd te kort.

Carrière, gezin… Of je hebt schrik. Onderhandelen met de directie… Ik zag er ook tegenop. Maar bij de volgende sociale verkiezingen twijfel ik geen seconde’.

Niet evident…

Hun inzet is echter niet vanzelfsprekend.

Dat blijkt uit een bevraging van beweging. net bij bestuursvrijwilligers (zie vooraan in dit blad).

Patrick Deman Patrick Deman (Ardooie) legt straks, is 30 jaar na 30 jaar, zijn voorzitter van mandaat als voorzitCM Roeselareter van CM RoeselaTielt. re-Tielt neer: ‘Ik was 43 toen ik voorzitter werd en ik wist niet waaraan ik begon.

Gelukkig niet (lacht)…

Het werd een boeiend avontuur. Een engagement als bestuurder vraagt veel tijd.

Ik durf de vergaderingen niet te tellen. Je moet ook bijblijven. Beroepshalve was ik wel vertrouwd met de ziekte- en invaliditeitsverzekering en met de tijd word je meer bedreven. Bovendien, ik was omringd door deskundige beroepskrachten en directieleden. Maar de uitdagingen, zoals bv de digitalisering, waren en zijn enorm… Voor mij stonden de leden altijd centraal: kwaliteitsvolle dienstverlening, toegankelijke openingsuren…’.

© Luc Piot

Kort. West-Vlaanderen

Josiane Lowie: ‘Mensen helpen.

Daar ligt mijn focus!.’

‘Soms is de administratieve last écht buiten proportie’, benadrukt Josiane Lowie (Westrozebeke), ‘Om met de voedselbank samen te werken, moet onze welzijnsschakel het vzw-statuut hebben. Hopen papierwerk! Ik doe mijn best, maar doe ik alles perfect? Hetzelfde voor fiscale en boekhoudkundige verplichtingen. Onze focus moet liggen op mensen helpen!’.

Josiane doet al lang vrijwilligerswerk maar steekt er sinds haar pensioen nog meer tijd in. Ze zet zich in bij Samana, Welzijnsschakel Staden, het bebloemingscomité, als gemachtigd opzichter voor de lagere school, in het vrijwilligerskoor van het woon- en zorgcentrum, bij STAHO (vzw die de vrije basisscholen van Staden en Hooglede bestuurt, nvdr) en als redacteur voor het parochieblad. Het grootste deel van haar inzet gaat naar het voorzitterschap van het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en Kerckstede, een voorziening voor volwassenen met een mentale beperking. Dat ligt in het verlengde van haar opleiding en vroegere loopbaan. ‘Ik moet veel lezen om bij te blijven met nieuwe evoluties en regelgeving, maar het samenspel met de directie verloopt open en met respect. Alle neuzen wijzen in dezelfde richting. Dat is belangrijk!’. Op de vraag waarom ze het doet, komt er resoluut: ‘Het voelt goed iets te kunnen doen voor anderen. Ik voel me nuttig, ook nu ik met pensioen ben’.

Stilletjes voegt ze eraan toe: ‘En ik geniet van het vertrouwen. Dat streelt mijn ijdelheid…’.

Ook proberen?

Wat vrijwilligers doen maakt een verschil.

Daar kan je van op aan. Ben je zelf vrijwilliger? Chapeau en bedankt! Ben je het nog niet, probeer het dan eens... Helpende handen zijn overal welkom!

WSM NEPAL EXPRESS

Wie reist mee naar Nepal?

Van 3 tot 16 april 2023 - jawel! - organiseert WSM een reis naar Nepal met onder meer een bezoek aan Kathmandu en de monniken van Namo Buddha, een vierdaagse trektocht vanuit Pokhara en een tweedaags verblijf in een gastgezin. De richtprijs bedraagt 2.300 euro en aan de deelnemers (max 16) wordt gevraagd 2.000 euro in te zamelen als steun voor de sociale bewegingen GEFONT en NTUC, waar WSM in Nepal mee samenwerkt. ~ Infomoment (online) op 24 maart om 20 uur. Inschrijven via mia.vandenberghe@wsm.be

CAMPAGNE VOOR VEILIG VERKEER IN DEERLIJK

Fractie van een seconde ‘Een fractie van een seconde kan iemands leven verwoesten. Alcoholen middelenmisbruik zijn niet OK’, klinkt het bij beweging.net Deerlijk. Samen met onder meer het Deerlijks Vormingswerk, Politiezone Gaverzicht en AZ Groeninge werd een opvallende campagne voor veilig verkeer georganiseerd. Die startte op 17 februari met een aangrijpende voorstelling, gebaseerd op de persoonlijke ervaringen van acteurs Rudy Claes en Stef Vanlee, in zaal d’lefte.

Contact. West-Vlaanderen CM West-Vlaanderen Voor je ziekenfondszaken bel of mail naar de CM-consulenten: 050 44 05 00 of westvlaanderen@cm.be Vragen over (thuis)zorg en maatschappelijk werk?

Bel of mail de Zorglijn: 050 20 76 76 of zorglijn.westvlaanderen@cm.be Alle informatie over de CM-dienstverlening in coronatijden vind je op www.cm.be/coronavirus.

ACV West-Vlaanderen Contacteer het ACV via: - afspraak (telefonisch of op kantoor): www.afspraakACV.be - www.hetACV.be/contact - 051 23 58 00 ACV-kantoren zijn enkel na afspraak toegankelijk.

Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je op www.acv-west-vlaanderen.be

Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, 051 24 04 44, westvlaanderen@beweging.net

VISIE ¬ 23

Muzikant en zanger

Mauro Pawlowski gevat in 5 woorden

Levenslust ‘Ik vind het fantastisch om vijftig te zijn.

Ik wil écht oud worden, dat is mijn plan.

Laat maar komen! Ik hoop alleen om gezond te blijven. Tegenwoordig train ik een uur per week met Daniëlla Somers (voormalig wereldkampioene boksen, red.). Wat ik van haar leer, dat is niet zomaar ik sla u op uw bakkes. Boksen is een fijnzinnige sport, met choreografieën, bijna zoals dans. Het wekelijkse uurtje is een geseling, want het is afmattend, maar ik ben eraan verslaafd geraakt.’

Experiment

Zelfstudie

‘Ik neem graag risico’s in mijn vak: iets uitvoeren zonder de uitkomst te kennen. Het moet vooral iets dóén, mensen iets doen voelen. Ik heb zelfvertrouwen als het over mijn werk gaat, volg mijn intuïtie en blijf mezelf. Er zijn geen formules, kunst is ongrijpbaar. Het is ook goed dat er een beetje afstand is tussen de artiest en de maatschappij. We maken allemaal ellende mee, maar als kunstenaar moet je ook wat kunnen losstaan van de massa.’

‘Ik ben tot mijn achttiende naar school gegaan.

Nadien heb ik mezelf wel ontplooid. Ik deed constant aan zelfstudie, en nog steeds. Mijn ouders hadden vertrouwen dat het in orde zou komen met me. Ik heb net als mijn vader in de Ford-fabriek gewerkt, maar de bazen hadden snel door dat het niets voor mij was. Toen ben ik voor de muziek gegaan. Vanaf de dag dat ik een gitaar had, rond mijn veertiende, ben ik heel hard beginnen te oefenen.’

Muziek ‘Een goed nummer kan me altijd ontroeren. Ik kom uit een muzikale familie. Laatst speelde ik met mijn oom voor mensen die ik van vroeger ken, uit Maasmechelen en Genk. Covers, en toen passeerde ook To Love Somebody van The Bee Gees.

Een geniale pophit, je kent het wel, maar ik moest me er wat door bluffen. Het publiek reageerde fantastisch. Dat spelplezier, en het kippenvel, daar doe ik het voor.’

Familie ‘Ik ben Pools-Italiaans, zoals veel kinderen van de eerste gastarbeiders in de mijnstreek. Die cultuur heb ik meegekregen. Ook Limburger zijn komt met een bepaalde attitude. Niet dat ik veel bezig ben met mijn afkomst. Maar een Italiaanse moeder vergeet je niet, want zij is de baas. (lacht) Het gezinsleven is het beste wat er is. Toen ik twintiger was, was ik daar helemaal niet mee bezig. Ik ben tamelijk laat vader geworden, van twee kinderen. Ze zijn lastposten, zoals kinderen moeten zijn. (lacht) Zij komen voor mij op de eerste plaats, zonder moeite. Ik kom letterlijk en figuurlijk bij hen thuis.’

¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto Kris Verdonck