Visie 13 januari 2022 by CM ziekenfonds

| 13 ¬ 01 ¬ 2022 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 10.02.2022

BL AD ME T EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

BELGIE(N) - BELGIQUE

00000 B-00000 PB- PP B-

bpost

#MeToo op het werk

BELGIE(N) BELGIQUE BELGIE(N) --BELGIQUE PBPP B- 00000

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 78 | p806000 |

Wat zie jij er goed uit vandaag!

Nieuwe geneesmiddelen zetten ziekteverzekering onder druk

1 op de 5 gezinnen leeft in energiearmoede

Uit ervaring: de hulpverlener in de gevangenis vertelt

inhoud.

Sommige beelden maken sterke emoties los. Ze blijven dan weken

5 Actueel

6 Knipsels 8 Het verhaal

Stefan Goemaere ziet veel energiearmoede

11 Factcheck

Nooit werden zo weinig sociale woningen gebouwd

12 Achtergrond MeToo op het werk

15 Burgerpanel

Alcoholverkoop aan minderjarigen moet verboden worden.

16 Beeld van de maand Schaarbeek 7 januari, 10.24 uur

18 Uit ervaring

Een andere kijk op de wereld. Deze maand: hulpverlener in de gevangenis Jeroen

19 Kort 20 Cultuur 21 regio

Feiten en verhalen uit jouw streek

24 Gevat in 5 woorden Weerman David Dehenauw

De keuze van Amélie Jannssens, hoofdredacteur Visie

Nieuwe geneesmiddelen zijn vaak duur, zonder dat we zeker zijn van hun goede werking.

Energie Een nieuw jaar, nieuwe moed, een frisse kijk. Op de dingen die jou aanbelangen, vandaag en in de toekomst. In de samenleving, op het werk en op vlak van gezondheid. Hoe staan we ervoor als het gaat over onze energiefactuur? Ons woonbeleid en onze zorg? Hoe gaat ons land om met de opwarming van het klimaat? Laat er energie zijn. Een netwerk van verbinding en moed, basisvoorwaarden om vooruit te komen. Met oog voor elkaar, elkaar bevragen, naar elkaar luisteren. Elkaar dragen en samen koers geven aan verbetering. Niemand in de kou of in het donker te laten. Een jaar vol lichtpuntjes gewenst. We zijn benieuwd naar jullie reacties. Mail naar lezers@visieredactie.be

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Simon Bellens, An-Sofie Bessemans, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Wim Troch, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke ¬ Hoofdredactie Amélie Janssens ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

2 ¬ VISIE

2022, het jaar van de mensen? Foto Guy Puttemans

of langer in ons hoofd hangen. Onderstaande foto sprak tot

de verbeelding van Marc Leemans, voorzitter ACV.

aat me beginnen met u een gelukkig en vooral gezond nieuw jaar toe te wensen. Midden de omikronstorm is dat allesbehalve een holle wens. Of hij ook werkelijkheid wordt, zal vooral van u afhangen. Want net nu de besmettingscijfers met records pieken, versoepelt de regering het quarantainebeleid. Op vraag van de bedrijfswereld, die vreest dat er niet genoeg handen op de werkvloer zullen zijn. De lijn is duidelijk: mensen moeten zichzelf maar testen én dat zelf betalen. Bedrijfsbelang en winst halen de bovenhand op de adviezen van experten en op de gezondheid van medewerkers.

Ik hoop dat dit geen voorafname op de rest van 2022 wordt. Want door de gezondheidscrisis zouden we het bijna uit het oog verliezen, maar de regering staat dit jaar nog voor andere belangrijke politieke dossiers. In het voorjaar mogen we ons verwachten aan een nieuw rondje pensioenhervormingen. Krijgen we meer van hetzelfde of zal de regering nu ook echt rekening houden met al die mensen die het niet tot hun 67ste kunnen volhouden? Zal de federale regering ingaan op het gehengel van de werkgevers naar een nieuwe indexsprong op lonen en

uitkeringen? En wat zal de aangekondigde belastinghervorming inhouden? De put die de corona-epidemie slaat, de strijd tegen klimaatverandering ... Er is veel, erg veel geld nodig. Zal men daarvoor dan ook maar andermaal en enkel een beroep doen op uw al zwaar belaste burgerzin? Of zal men de moed hebben om eindelijk een evenwaardig deel te eisen van de sterkste schouders? De fiscale saga rond goedbetaalde topsporters is hopelijk geen voorteken. Wordt 2022 het jaar van de mensen? Of van rijke en machtige lobbygroepen?

VISIE ¬ 3

Actueel. Nieuwer en duurder is niet altijd beter

Nieuwe geneesmiddelen laten budget ontsporen, al weet niemand of ze werken Tien geneesmiddelen namen in 2019 een gigantische hap van 911 miljoen euro uit het geneesmiddelenbudget. Dat blijkt uit een studie van CM. Daarmee zijn die tien geneesmiddelen goed voor 17,3 procent van alle uitgaven. ‘Dat baart ons grote zorgen. Er komen steeds meer van die nieuwe, dure geneesmiddelen op de markt die het budget van de ziekteverzekering onder zware druk zetten’, klaagt CM-voorzitter Luc Van Gorp aan. Maar vanwaar komt dat exuberante kostenplaatje? ¬ Tekst Dominic Zehnder

e medische wereld is voortdurend bezig met het ontwikkelen van steeds gespecialiseerdere geneesmiddelen en therapieën. Zeker op gebied van kankerbehandeling zijn er de laatste tijd veel nieuwe, dure medicijnencocktails in omloop geraakt. Deze medicamenten worden via de ziekenhuisapotheken verstrekt. Daardoor zijn de terugbetalingen via de ziekenhuisapotheken in België meer dan verdubbeld tussen 2010 en 2019: van 814 miljoen euro naar 2,15 miljard euro per jaar.

Vragen bij werkzaamheid Een recente studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) zorgde voor opschudding toen bleek dat een heel aantal van die nieuwe geneesmiddelen weinig of geen voordeel

4 ¬ VISIE

hebben ten opzichte van reeds bestaande geneesmiddelen. ‘Het is zo dat er effectief een aantal nieuwe geneesmiddelen zijn waarbij er nog onzekerheden heersen over de reële klinische meerwaarde ervan’, vertelt CM-beleidsmedewerker Caroline Lebbe. Uit het KCE-rapport blijkt ook dat farmaceutische bedrijven hun medicatie zo snel mogelijk op de markt willen krijgen. ‘Die bedrijven willen vaak zo snel mogelijk hun investering terugverdienen, maar het kan ook komen door publieke druk omdat een bepaald middel groot in de pers verschenen is.’ Maar daar knelt volgens Lebbe het schoentje. ‘De bedrijven proberen langdurige studies te vermijden waar relevante uitkomsten voor de patiënt zoals de levensduurverlenging of levenskwaliteit aangetoond moeten worden. Ze kiezen er bij kanker-

medicatie bijvoorbeeld voor om de progressievrije overleving (hoelang het duurt voordat een tumor weer begint te groeien na het innemen van de medicatie, red.) te onderzoeken. Maar dat is niet de relevantste indicator, want er is niet altijd een duidelijke link is tussen de progressievrije overleving en de echte levensverwachting.’

Gebrek aan transparantie Hoeveel de overheid voor een geneesmiddel juist betaalt, weet veelal niemand. Voor nieuwe medicatie wordt steeds vaker een geheim contract gesloten. Van de tien duurste geneesmiddelen hebben maar liefst acht een contract met geheime prijsafspraak. ‘Dat bestaat al ongeveer tien jaar en was oorspronkelijk bedoeld voor heel uitzonderlijke situaties’,

Actueel. Een nieuw jaar brengt veranderingen met zich mee. Een aantal sociale verbeteringen vanaf 1 januari 2022 op een rijtje:

Wat verandert er in 2022? Lonen en uitkeringen geïndexeerd GUY PUTTEMANS

De uitkeringen stijgen met 2% om de prijsstijgingen te volgen. In diverse sectoren worden ook de lonen geïndexeerd op 1 januari.

Minder bedrijfsvoorheffing

De farma-industrie wil niet dat prijsafspraken bekend geraken. ¬ CAROLINE LEBBE CM-beleidsmedewerker

verklaart Caroline Lebbe. Die geheimhouding is volgens haar een puur commerciële keuze. ‘De firma’s willen niet dat die prijsafspraken bekend geraken. Wij zijn uiteindelijk maar een klein landje en de minister komt op dat vlak keihard onder druk te staan. Als andere landen horen dat men elders minder betaalt, dan ondermijnt dat de positie van de producenten en hun grip op de hoge prijzen. Ze hebben dus alle baat bij de geheimhouding.’ Ook CM-voorzitter Luc Van Gorp plaatst vraagtekens bij het totale gebrek aan transparantie. ‘Dat maakt het moeilijk om de kosteneffectiviteit van deze geneesmiddelen in te schatten en te rechtvaardigen. Uiteraard zijn wij voorstander van innovatie, maar enkel op voorwaarde dat de nieuwe geneesmiddelen effectief meerwaarde bieden voor de patiënten. Vandaag is er daarover te weinig transparantie. We weten vaak niet wat de werkelijke kostprijs is van deze geneesmiddelen en de meerwaarde blijft onzeker. We kunnen ons dan ook de vraag stellen of de middelen van de ziekteverzekering wel efficiënt worden ingezet. We kunnen elke euro uiteindelijk maar één keer uitgeven.’

Door een aanpassing van de bedrijfsvoorheffing houdt een werknemer maandelijks netto meer over. Dat wordt in de eindbelasting volgend jaar wel gecompenseerd.

Belastingvermindering kinderopvang stijgt De maximale vermindering wordt per oppasdag en per kind opgetrokken van 13,70 tot 14 euro, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2021.

Hervorming registratierechten Voor de aankoop van een eerste woonst dalen de registratierechten in Vlaanderen van 6 naar 3 procent. Voor wie een bouwgrond of tweede woonst koopt, stijgen de kosten.

Betere overgangsuitkering voor jonge weduwen en weduwnaars De overgangsuitkering zal langer worden uitbetaald. Op voorstel van het ACV komt er ook een minimumbedrag, gelijk aan dat van het minimumoverlevingspensioen. Met terugwerkende kracht tot 1 oktober 2021.

Toeslag SWT stijgt Onder druk van de vakbonden verhoogt de toeslag van de werkgever voor van SWT’ers met 0,26% bovenop de index (+2%). ‘Niet veel, maar dat zegt ook alles over hoe de Loonnormwet de barema’s in zijn greep houdt’, klinkt het bij ACV.

Pensioen stijgt De minimumpensioenen stijgen opnieuw met 2,65% bovenop de indexering, als nieuwe stap in de optrekking richting 1 500 euro netto voor een volledige loopbaan tegen 2024.

Bijstandsuitkering stijgt Wie moet rondkomen met een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap of een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) krijgt er 2,58% bij, bovenop de indexering.

Werkloosheidsuitkering stijgt Wie moet rondkomen met een minimumwerkloosheidsuitkering, inschakelingsuitkering of beschermingsuitkering, ontvangt 1,125% bovenop de automatische indexering (+2%). Voor alle werkloosheids-, inschakelings- en beschermingsuitkeringen geldt voortaan ook dezelfde belastingvermindering als voor een pensioen-, ziekte- of invaliditeitsuitkering.

Verbeteringen voor zieken en invaliden De minima voor onregelmatige werknemers in ziekte of invaliditeit stijgen met 2,58% boven de index, omdat het minimum gekoppeld is aan het leefloon. Zowel voor regelmatige als onregelmatige werknemers komt er al vanaf de vierde maand ziekte een minimumuitkering.

Lager remgeldplafond voor zeer lage inkomens De maximumfactuur beperkt de jaarlijkse medische kosten voor gezinnen tot een plafondbedrag. Op vraag van de ziekenfondsen wordt vanaf 2022 een nieuw plafondbedrag van 250 euro ingevoerd voor gezinnen van wie het netto belastbaar gezinsinkomen in 2020 maximaal 11 120 euro bedroeg. Zo krijgen meer gezinnen het remgeld terugbetaald. Bovendien zullen ze meer terugbetaald krijgen. Dit voorkomt dat mensen gezondheidszorg moeten uitstellen omdat ze het niet kunnen betalen.

Betere vergoeding van pijnstillers voor chronische pijnpatiënten De terugbetaling van pijnstillers voor chronische pijnpatiënten verloopt vanaf 1 januari 2022 via eenzelfde systeem. Wie eerder een goedkeuring voor slechts één jaar had, moest zijn arts raadplegen voor een nieuwe toelating. De nieuwe goedkeuring zorgt voor goedkopere pijnstillers: ze worden vergoed aan 75 procent in de plaats van aan 20 procent.

Maximumvergoedingen voor vrijwilligers stijgen Door aanpassing aan de index ontvangt een vrijwilliger voortaan maximaal 36,83 euro per dag, met een maximum van 1 473,37 euro per jaar.

VISIE ¬ 5

Knipsels. Voorgesneden

ECONOMIE TIJDELIJKE WERKLOOSHEID

Goed nieuws voor bouwvakkers Door de pandemie verlengde de federale regering in december de vereenvoudigde procedure voor tijdelijke werkloosheid tot en met 31 maart 2022. Ook wie in quarantaine moet of niet kan werken door de opvang van een kind, komt in aanmerking voor de uitkering die onveranderd 70 procent van het begrensde brutoloon (€ 2 840,84 per maand) bedraagt. Dat is onder meer goed nieuws voor werknemers in de bouwsector die, net als andere werknemers, voor deze uitkering geen controlekaart C3.2A nodig hebben.

Vliegtaks voor alle vluchten Er komt een vliegtuigtaks op alle vluchten. Eerder wilde de regering een taks op korteafstandsvluchten, maar volgens het voorstel dat nu op tafel ligt zou die toeslag er uiteindelijk komen voor alle vluchten. Volgens de La Dernière Heure en La Libre Belgique zou de taks 10 euro per ticket bedragen als de eindbestemming op minder dan 500 kilometer in vogel-

vlucht ligt van de luchthaven van vertrek in België. Ze zou 2 euro bedragen als de eindbestemming zich op meer dan 500 kilometer in vogelvlucht bevindt maar binnen de Europese Economische Ruimte. Ligt de bestemming buiten de Europese Economische Ruimte, dan zou de taks 4 euro bedragen.

LEDENVOORDEEL MENTAAL WELZIJN

Elk CM-lid kan tot 24 sessies indienen. Voor volwassenen bedraagt de terugbetaling 50 procent van het betaalde honorarium per sessie met een maximum van 10 euro (75 procent met verhoogde tegemoetkoming, maximaal 15 euro). Kinderen en jongeren kunnen tot 30 euro per sessie terugkrijgen (45 euro met verhoogde tegemoetkoming). ~ www.cm.be/psychologische-zorg

ECOCHEQUES LOKAAL ETEN

Koop met ecocheques bij de boer Voortaan kun je met ecocheques terecht in de boerderijwinkel of op de markt, zo besliste de Nationale Arbeidsraad. Daarmee hopen de sociale partners teelt en verkoop via de korte keten te bevorderen. Het gaat enkel om verkopers die het erkende logo ‘Recht van bij de boer’ of ‘En direct de la ferme’ dragen.

6 ¬ VISIE

AFGEDANKTE KLEDING

100 000 ton textiel in de woestijn

e koopjes zijn begonnen, want in de winkels moet de wintercollectie plaats maken voor de zomercollectie. Die wisselende collecties hebben ook een keerzijde. Dat blijkt in de Atacamawoestijn, in het noorden van Chili. Het is een van de droogste woestijnen ter wereld. Er wordt koper ontgonnen, maar het gebied staat vooral bekend als ‘de kledingwoestijn’. Er wordt massaal textiel gedumpt dat niet verkocht geraakt. Chileense opkopers kopen onverkochte voorraden op van grote kledingconcerns, maar ze kunnen lang niet alles kwijt. Wat niet verkocht geraakt, belandt op het stort in de Atacamawoestijn. Er zou ruim 100 000 ton aan afgedankte kleding

liggen. Soms gaat het om beschadigde stukken, maar vaak ook om heel grote of heel kleine maten, die moeilijk verkoopbaar zijn. Het stort vormt een gevaar voor de omgeving. De chemicaliën die in de kleding verwerkt zitten, vervuilen het drinkwater. Soms wordt er ook brand gesticht in een poging de afvalhoop te verkleinen, maar daarbij komen giftige stoffen vrij.

BELGA

Voortaan kunnen CM-leden rekenen op een terugbetaling van eerstelijns psychologische zorg. Sessies bij klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen, naast die bij een psychotherapeut waarvoor al een terugbetaling gold, komen nu ook in aanmerking voor een tegemoetkoming. Zelfs als de therapie volledig online gebeurt. Een doorverwijzing van een arts of Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is daarvoor geen vereiste meer. Daardoor komen veel meer behandelingen in aanmerking voor de tegemoetkoming.

ID / FIRMIN DE MAITRE MAÎTRISE

Terugbetaling psychologische zorg uitgebreid

TOMBOLA

MICHAEL DE LAUSNAY

Solidariteitsacties Samana

‘Hopelijk hoef ik niet uit te leggen waarom het kwetsend is om mensen met een migratieachtergrond in dezelfde categorie te plaatsen als zwerfvuil en leegstand.’ ¬ NAIMA CHARKAOUI De reactie van columniste Naima Charkaoui toen ze diversiteit zag opduiken in een lijstje stedelijke problematieken. Wat is nu écht de uitdaging, vraagt ze zich af in MO*.

Zorgvereniging Samana organiseerde een nationale tombola ten bate van mensen met een chronische ziekte. De trekking vond plaats onder toezicht van een gerechtsdeurwaarder op 29 oktober van het afgelopen jaar. De winnaar van een Audi A4 volgens het gratis omslaglot (geel) heeft het lot: Serie E, nummer 028667. Alle nummers van gele loten eindigend op 752 winnen een aankoopcheque van Sodexo ter waarde van 25 euro. De winnende blauwe loten voor een Sodexo-cheque ter waarde van 1 250 euro zijn: Serie A 180818; B 212114; C 194256; D 228595; E 164157; F 191906; G 130108; H 114097; J 132820; K 223506; L 106892; M 112836; N 145513;

P 123134; Q 211268; R 115898. Voor een Sodexo-cheque van 250 euro: de nummers 102017, 160158, 170189, 204947 in alle series. Voor een Sodexo-cheque van 125 euro: de nummers eindigend op 4356 of 9324 in alle series. Voor een Sodexo-cheque van 50 euro: in alle series de nummers eindigend op 599. Voor een Sodexo-cheque van 25 euro: in alle series de nummers eindigend op 023, 447, 654, of 822. Winnaars moeten hun lot onder gesloten omslag, met vermelding van naam en adres op de rugzijde van het lot, verzenden naar ‘Samana, dienst Tombola, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel’. Na controle worden de prijzen opgestuurd.

DURE ZELFTESTEN

Welzijnszorg wil gratis zelftesten voor leerlingen Sinds 10 januari zijn de scholen opnieuw geopend, na een extra lange kerstvakantie. Om te vermijden dat klassen aldoor moeten sluiten, gelden soepelere quarantaineregels. In het basisonderwijs gaat een klas-quarantaine in vanaf vier besmettingen, gevaccineerde leerlingen in het secundair onderwijs moeten niet langer in quarantaine na een hoogrisicocontact. Daaraan koppelde het Overlegcomité een oproep om regelmatig zelftesten te gebruiken. Die kosten 7 à 8 euro in de apotheek (ongeveer 3,50 euro in supermark-

ten en drogisten) en zijn dus een flinke hap in het budget van gezinnen. ‘De groep mensen met een verhoogde tegemoetkoming (die 1 euro per zelftest betalen, red.) is niet zo groot’, waarschuwt Koen Trappeniers, directeur van Welzijnszorg, voor een aantikkende factuur voor de schoolgaande jeugd. ‘Ook mensen op de grens van de armoede zullen diep in de buidel moeten tasten om toch nog te kunnen deelnemen aan de samenleving.’ Welzijnszorg roept daarom op om te voorzien in een basispakket gratis zelftests, zeker voor jongeren.

14 HET CIJFER

Op de laatste dag van vorig jaar was het in Ukkel 14 graden Celsius. Nooit was het sinds het begin van de waarnemingen warmer op een 31 december. Ook de dagen nadien was het ongewoon warm voor de tijd van het jaar.

VISIE ¬ 7

Verhaal. Historisch hoge energieprijzen STEFAN GOEMAERE PROJECTMEDEWERKER ENERGIEARMOEDE LAAT ZIJN LICHT SCHIJNEN OP EEN DONKERE REALITEIT

‘We stellen liever een operatie uit dan onze kinderen in de kou te zetten’ 8 ¬ VISIE

‘De hoge energieprijzen zullen energieschulden creëren’, zegt Stefan Goemaere, deskundige energiearmoede. En vergis je niet, energiearmoede vind je overal. ‘Ik kom ook bij de advocaat en tandarts over de vloer.’ ¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto Tom Talloen

l bijna tien jaar lang komt hij over de vloer in onverlichte en onverwarmde huizen in de Westhoek. Stefan Goemaere is projectmedewerker energiearmoede bij SAAMO, tot voor kort bekend als Samenlevingsopbouw. Met de bewoners overloopt hij energierekeningen en bespreekt hij mogelijkheden om het verbruik omlaag te brengen. Maar evengoed zit hij regelmatig met netbeheerder Fluvius en energiemaatschappijen rond de tafel om te kijken hoe toch iedereen zich een minimum aan licht en warmte kan veroorloven. Ook in deze tijden van piekende energieprijzen. ‘Dat je nu energieschulden maakt, is logisch. Stel dat je normaal al nauwelijks rondkomt met je laag inkomen, dan is het met een onverwachte energierekening van 400 euro wel heel moeilijk om uit de schulden te blijven. Ik kom nu mensen tegen die een doktersbezoek of een operatie uitstellen om toch maar de energiefactuur te kunnen betalen. We beknibbelen liever op andere essentiële zaken dan onze kinderen in de kou te zetten.’

Wanneer ben je energiearm? ‘Energiearmoede kent twee vormen: de energiefacturen niet kunnen betalen of je verbruik zodanig beperken om toch maar de factuur aan te kunnen. Objectieve cijfers over energiearmoede geven aan hoeveel gezinnen energieschulden hebben of meer dan tien procent van het budget aan energie spenderen. Maar daarnaast heb je ook nog de verborgen armoede: mensen die slechts één kamer in het hele huis verwarmen of de thermostaat op 16 graden zetten. Die mensen duiken minder op in de cijfers.’

Over hoeveel mensen gaat het? ‘In Vlaanderen gaat het ongeveer over 400 000 gezinnen die energiearm zijn.’

Cijfers over algemene armoede zijn van eenzelfde grootorde. Zijn dat dezelfde mensen? ‘Die twee groepen overlappen, maar niet helemaal. Door beschermingsmaatregelen is er ook een groep die eigenlijk hun energie niet zou kunnen betalen, maar daar dankzij bijvoorbeeld een sociaal tarief wel in slaagt. Aan de andere kant betekent dat er ook wel wat mensen uit de middenklasse met energieproblemen kampen.’

Een gezin uit de middenklasse kan misschien die hoge facturen nog aan, maar moet soms met spaargeld betalen. ¬ STEFAN GOEMAERE ‘We zien heel veel alleenstaanden die risico lopen op energiearmoede, zeker met kinderen of wanneer ze net een scheiding achter de rug hebben. Iemand die in een supermarkt werkt, daarom een beperkt loon heeft en na een scheiding plots naar een huurhuis moet, loopt makkelijk tegen betaalmoeilijkheden van de energiefactuur aan.’

Energiearmoede treft dus ook de gewone man of vrouw in de middenklasse? ‘Dat is inderdaad zo, zeker met de recente prijsstijgingen. In opdracht van het OCMW bezoek ik ook mensen thuis om te kijken wat ze aan hun hoge energiekosten kunnen doen. Zo kom ik ook bij een advocaat of een tandarts. Ook zij kampen met hoge energiekosten en een gebrek aan middelen om die te betalen.’

Voorschotfacturen tot 500 euro per maand of meer zijn tegenwoordig een realiteit voor een deel van de gezinnen. Dan spendeer je zelfs met een zogeVISIE ¬ 9

Verhaal. Historisch hoge energieprijzen

naamd goed loon al snel meer dan tien procent van je inkomen aan energie, de grens van energiearmoede.

Meer dan een op de vijf huishoudens kent energiearmoede

‘Daar zit ook het verschil tussen de middenklasse en de lagere inkomens. Een gezin uit de middenklasse kan misschien die hoge facturen nog aan, maar moet soms met spaargeld betalen. Voor mensen die nooit kunnen sparen is dat geen optie. Gezinnen met lagere inkomens zullen dus eerder schulden opbouwen. Maar of je nu aan je spaargeld zit of schulden maakt, voor iedereen zijn het zware kosten.’

823 000

Verdwijnt het probleem niet als de prijzen over een tijdje weer dalen?

residentiële klanten van Engie Electrabel betaalt facturen te laat, niet of heeft een afbetalingsplan

‘De vraag is vooral hoe het volgende winter met de prijzen zit. Mensen die nu net het hoofd boven water houden dankzij een afbetalingsplan bij hun leverancier zijn heel afhankelijk van die prijzen in de toekomst. Want als die zo hoog blijven, stapelen de schulden zich steeds hoger op tot ze onhoudbaar worden.’

De energiearmoede bleef ook de voorbije jaren op hetzelfde niveau. Werken maatregelen als een sociaal tarief dan onvoldoende? ‘Het sociaal tarief werkt wel om energie betaalbaar te houden. Alleen heeft in tijden buiten corona slechts een kleine groep mensen recht op dat tarief. We zien dat de uitbreiding van het verlaagd tarief als uitzonderlijke coronamaatregel voor veel mensen een groot verschil maakt. Maar voor een groep is zelfs dat sociaal tarief nog te hoog. In veel gevallen heeft dat te maken met te lage uitkeringen en te hoge andere kosten, zoals hoge huurkosten. Omdat ze geen betaalbare woning vinden, is iedere andere uitgave er al een te veel.’

En die huurwoningen zijn ook niet altijd even goed geïsoleerd, waardoor je letterlijk energie en daarom ook geld door ramen en deuren buitensmijt. ‘Dat gaat inderdaad vooral op voor het laagste segment in de huurmarkt, net de woningen die door kapitaalarme mensen gehuurd worden. Woonkwali-

10 ¬ VISIE

21 % energiearmoede nieuwe afbetalingsplannen voor gezinnen sinds de start van de coronacrisis

1 op de 10

15 % te hoge factuur Voor ongeveer een op de zeven gezinnen is de energiefactuur te hoog voor het inkomen

43 %

van de oudere alleenstaanden is energiearm

teit is daarom ook belangrijk. De regering voorziet als deel van het klimaatplan wel in leningen en subsidies om energiezuinige investeringen te doen. Helaas zien we dat het geld vooral terechtkomt bij de rijkeren. Heel wat initiatieven gaan voorbij aan het feit dat sommige mensen geen andere keuze hebben dan te huren. Overheidsgeld wordt vooral ingezet om eigenaars te helpen woningen energiezuinig te maken. Die investeringen worden vaak ook nog in de huur verrekend, waardoor mensen aan de onderkant van de huurmarkt er niet op vooruitgaan.’

Investeringen om energie te besparen gaan dus vooral naar mensen die dat het minst nodig hebben? ‘Dat is een oud zeer. In principe zou je zo’n lening zelfs ook kunnen gebruiken om een zuinig huishoudtoestel, zoals een koelkast of wasmachine, te kopen. Alleen raadt het Energiehuis dat af, want de dossierkosten en -werk voor een toestel van 500 euro zijn even hoog als die voor een lening voor een renovatie van 20 000 euro. Daarom zijn we zelf ook begonnen met de verhuur van energiezuinige toestellen. Dat heeft een directe impact. Met financiële hulp zou zo’n initiatief breder uitgerold kunnen worden. In dezelfde lijn ligt het aanbieden van ledlampen in plaats van klassieke spaarlampen. Zulke initiatieven geven iedereen de mogelijkheid om zelf duurzaamheid in handen te nemen.’

Ik onthoud: eenvoudige ingrepen voor iedereen mogelijk maken. Maar gaan die kleine dingen ook echt het verschil maken voor je energierekening? ‘Huizen die twintig à dertig jaar geleden gebouwd of verbouwd werden, hebben bijvoorbeeld vaak ingebouwde halogeenspotjes. Tien van die spotjes in je plafond kosten je per jaar ongeveer 200 euro. Een ledlamp verbruikt slechts een tiende.’

Zit het beleid dan niet verkeerd wanneer we allemaal zelf opdraaien voor de kosten van een zuinige ledlamp terwijl de al dan niet directe subsidies voor de Tesla van een select publiek tot in de duizenden euro’s gaat? ‘Dat is een pijnlijke realiteit, die we ook nog kennen van de beginperiode van de zonnepanelen. In beide gevallen zijn de winsten voor de mensen die het zich kunnen permitteren, terwijl de mensen die het zich niet kunnen veroorloven net wel mee de kosten dragen. Dat is pervers.’

Bronnen cijfers: Energiebarometer 2021 Koning Boudewijnstichting, Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven, Engie Electrabel

We vragen het aan.

Factcheck.

FEIT OF FABEL?

Nooit eerder bouwde Vlaanderen zo weinig sociale woningen

Moet iemand op mijn werk of school eerste hulp kunnen verlenen?

GEGUNDE SOCIALE WONINGEN IN VLAANDEREN VANAF 1924. (BRON: VMSW/PASCAL DE DECKER)

8000 7000 6000 5000

Op je werkvloer – en dus ook op een school – moet de werkgever eerste hulp kunnen bieden als je onwel of gewond raakt. De hulpverlener moet beschikbaar zijn tijdens je arbeidstijd. Het vereiste aantal hulpverleners hangt af van de risico’s op de werkvloer en de arbeidsorganisatie.

4000 3000 2000 1000 0

Kris Van Eyck, Welzijnsexpert ACV

1930

EERDER WAAR

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

2020

De Vlaamse sociale woningbouw rust al enkele decennia op een naoorlogs dieptepunt. In vergelijking met de buurlanden is de Vlaamse sociale woningmarkt miniem.

Jaarlijks worden de wachtlijsten voor een sociale woning langer. In 2020 stonden liefst 169 096 Vlaamse gezinnen en alleenstaanden op een wachtlijst, ongeveer 10 procent meer dan het jaar daarvoor. Nog eens 80 000 andere huishoudens zouden voor een sociale woning in aanmerking komen. Op de private huurmarkt houdt, volgens Woonzaak, ondertussen drie op de tien huurders na de huur te weinig over voor een menswaardig leven en is 47 procent van de woningen van slechte kwaliteit. Cijfers van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) leren dat in Vlaanderen 1 844 sociale huurwoningen werden

opgeleverd in 2020: 204 minder dan een jaar eerder, maar vergelijkbaar met 2018 (1 864). Over het algemeen schommelt het aantal sinds het begin van de eeuw rond de 1 800 opgeleverde sociale huurwoningen per jaar. Tegenover het eerste decennium (gemiddeld 1 628,9/jaar) is er de laatste tien jaar weliswaar een beperkte stijging (1 969,8/ jaar), maar dat blijft klein bier vergeleken met het jaarlijkse gemiddelde tussen de jaren 50 en 80, dat bijna dubbel zo hoog lag. ‘De hoge pieken voor 1980, toen de economische crisis de woningbouw kelderde, ogen spectaculair, maar zijn dat eigenlijk niet’, verduidelijkt woonexpert Pascal De

Decker (KU Leuven). ‘In België en Vlaanderen zijn nooit meer dan 6 à 7 procent van de woningmarkt sociale huurwoningen geweest, terwijl men in Nederland nog steeds streeft naar 30 procent en die in het Verenigd Koninkrijk ongeveer 18 procent tellen. Bij ons heeft men nooit gestreefd naar een substantiële sociale huurwoningvoorraad.’ Volgens Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) investeert de huidige Vlaamse regering een ‘recordbedrag’ van 4,5 miljard euro in sociale woningbouw. Vooralsnog leidt dat dus nog niet tot merkbaar meer sociale woningen.

EHBO-materiaal en een verbanddoos moeten aanwezig zijn. En tenzij uit de risicoanalyse blijkt dat het niet nodig is, moet er ook een EHBO-lokaal ingericht worden. De uitrusting van het lokaal en het EHBO-materiaal worden in overleg met de arbeidsarts bepaald. Het opleidingsniveau van de hulpverlener hangt af van de risico’s in de onderneming of instelling. Een werkplaats met chemische risico’s of warme keuken zal bijvoorbeeld om een andere opleiding vragen. De wet verplicht voor de hulpverlener een basisopleiding met een jaarlijkse of tweejaarlijkse bijscholing. Het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk of de syndicale afvaardiging als er geen comité is, geeft advies over al deze EHBO-maatregelen. Loop je plots een letsel op tijdens je werk of op weg van of naar het werk? Meld het dan onmiddellijk aan je werkgever, ook als het een kleinigheid lijkt. ~ www.hetacv.be/welzijn

VISIE ¬ 11

Achtergrond. MeToo op de werkvloer

Op het werk om te werken, niet om te horen dat je mooi bent’ Sinds in oktober 2017 de hashtag MeToo massaal op sociale media werd gebruikt door slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend geweld, is alleen maar duidelijker geworden dat seksueel ongepast gedrag diep geworteld zit in onze samenleving. Van een foute grap tot aanrakingen op intieme plaatsen: veel slachtoffers – meestal vrouwen – vonden door de hashtag de moed om hun verhaal te delen. En dat is maar het topje van de ijsberg. Met de recente rechtszaken tegen Bart De Pauw en Jeff Hoeyberghs staan ongewenst gedrag en seksisme hoog op de agenda. Grensoverschrijdend gedrag is overal, maar hoe ga je ermee om op de werkvloer? ¬ Tekst Wim Troch ¬ Illustratie Rutger Van Parys

rensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is er in vele varianten. Van pesterijen en discriminatie tot agressie of ongewenst seksueel gedrag. Diverse bevragingen leren dat meer dan een op de drie werknemers al slachtoffer werd van grensoverschrijdend gedrag. In sommige gevallen gaat het om seksueel grensoverschrijdend gedrag. Marte Billen van ACV gender: ‘Grensoverschrijdend gedrag is moeilijk te definiëren. Het kan zowel verbaal als fysiek zijn, van een foute grap, een vermeend compliment of een macho bedrijfscultuur tot inbreuken op de fysieke integriteit – ongewenste aanrakingen of erger dus. Niet altijd, maar wel vaak, is er sprake van een machtsrelatie, en is het slachtoffer een ondergeschikte van de pleger.’

Cijfers over hoe vaak seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer voorkomt, lopen uiteen. Dat komt doordat iedereen het anders aanvoelt, zeker als het gaat om opmerkingen of grapjes. En de hand van de ene collega op je schouder is niet hetzelfde als de hand van een andere collega. Maar ook omdat slachtoffers vaak schaamte voelen, en de schuld bij zichzelf leggen. ‘Onderzoek van Idewe (een externe preventieadviseur, red.) leert dat bijna tien procent van de vrouwelijke werknemers al slachtoffer is geweest van grensoverschrijdend gedrag, zoals lonken, benadering via gebaren of e-mail en aanrakingen’, zegt Billen.

‘Voor mannen ligt dat op ruim zes procent. De cijfers verschillen wel van onderzoek tot onderzoek. ACV Voeding en Diensten deed in 2017 een enquête. Maar liefst een op

ACTIEPLAN

Ongepast gedrag wordt aangepakt Het is de verdienste van de MeToobeweging dat ze slachtoffers de moed gaf om hun verhaal bekend te maken. Ook het beleid en de sectoren bleven niet blind voor de stroom aan wantoestanden. In de nasleep van bovenvermelde enquête van ACV Voeding en Diensten werd in de sector van de gezinszorg een charter en een cao ondertekend. ‘Die verplicht bedrijven om te beschikken over een actieplan dat de preventie en opvolging van ongepast seksueel gedrag tijdens de tewerkstelling aan huis concreet vormgeeft’, zegt Ben Debognies van ACV Voeding en Diensten. ‘Door de co12 ¬ VISIE

ronapandemie is de uitwerking op het terrein nog niet echt concreet gemaakt. In de sector van de dienstencheques werd een gelijksoortige verklaring opgenomen. Vanuit het beleid werd in december de wetgeving aangepast zodat klanten die zich schuldig maken aan ongewenst seksueel gedrag kunnen worden uitgesloten. Bij een eerste misbruik hebben ze een jaar geen recht meer om gebruik te maken van dienstencheques, bij herhaling wordt dat vijf jaar.’

de drie werknemers – doorgaans vrouwen – in de dienstenchequesector had al te maken met grensoverschrijdend gedrag. Het gaat hier om extra kwetsbare werknemers. Ze werken alleen, in het huis van hun klant, die ook opdrachtgever is.’ Ook nu we massaal aan het thuiswerken zijn, gaat het

ongepast gedrag trouwens verder, want de ongewenste toespelingen blijven komen via mail of WhatsApp.

Patroon Betekent dat dan dat niets meer mag, of dat er geen grapjes meer kunnen worden gemaakt? Helemaal niet, vindt Annelies D’Espallier. Zij is Vlaams ombudsvrouw gender. ‘Een foute opmerking maken of een ongewenste aanraking is niet altijd een drama. Waar mensen samen leven, botst het soms. Belangrijk is dan om een uitweg te zoeken. We moeten grappen kunnen blijven maken. Maar wanneer grappen of opmerkingen een vervelend patroon vormen, is er wel een probleem. Een keer ‘per ongeluk’ een kleedkamer binnenlopen kun je door de vingers zien, maar bij herhaling is er meer aan de hand.’ Billen beaamt dat: ‘Bij slachtoffers overheersen angst en schaamte. Een keer een opmerking met een scherp kantje of een verrassend compliment kan tof zijn, maar na verloop kan het vervelend en intimiderend worden.’ Wie slachtoffer wordt van grensoverschrijdend gedrag op het werk, kan terecht bij de vertrouwenspersoon op het werk, bij externe preventieadviseurs of bij de vakbondsafvaardiging. Ook bij de Vlaamse Ombudsdienst kun je terecht. Zo behandelde D’Espallier het voorbije jaar meer dan 50 dossiers — meer dan het dubbele dan in 2019. ‘Het topje van de ijsberg’, zegt ze. ‘Want het is zeker dat nog lang niet elk slachtoffer melding maakt. Bij grensoverschrijdend gedrag heb ik het liefst dat het tot een bemiddelingsprocedure komt, met een gesprek tussen beide partijen. Heel vaak leidt dat tot een oplossing. Soms creëert het schuldinzicht bij de dader, een andere keer leert de bemiddeling dat er meerdere kanten aan een verhaal zijn, en moeten slachtoffers hun visie bijstellen.’

‘Soms is het voldoende dat de verontschuldigingen volgen, soms zal de dader de kosten voor psychologische begeleiding terugbetalen. De ernstigste gevallen verwijzen we natuurlijk door naar het strafrecht: politie en justitie. Zij hebben een beter apparaat om dit te onderzoeken en indien nodig te bestraffen.’

Balthasar Boma Hoe moet je reageren als je getuige bent grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer? ‘Er zijn drie dingen die je kunt doen: niets, meedoen en reageren’, zegt Billen. ‘De redenen waarom mensen niet reageren zijn divers. Omdat ze het gedrag niet herkennen, omdat ze niet weten hoe ze kunnen helpen, of omdat ze misschien bang zijn om zelf het volgende slachtoffer te worden. Maar zelfs als je op het moment zelf niets kunt zeggen, kun je eventueel later nog het slachtoffer aanspreken om hem of haar te steunen.’ ‘Je mag als getuige niet afzijdig blijven’, vult D’Espallier aan. ‘Niet reageren kan overkomen als accepteren. Stel luidop de vraag ‘Is dit hoe wij met elkaar omgaan in dit bedrijf?’ als je getuige bent van een ongepaste opmerking of aanraking. Dat biedt steun aan het slachtoffer.’

Niet reageren kan overkomen als accepteren. ¬ ANNELIES D’ESPALLIER ‘Belangrijk is dat in bedrijven nagedacht wordt over de bedrijfscultuur’, zegt Billen. ‘Hoe wordt gekeken naar mannen of vrouwen in de sector? Dat is een taak van werkgever en personeel. Leidinggevenden moeten opgeleid worden in hun manier van leidinggeven. Want ja, de Balthasar Boma-figuren die de secretaresse een tik op het achterwerk geven, bestaan nog steeds. Een compliment is tof, maar je bent op het werk om te werken, niet om horen hoe mooi je bent. Je bent aangeworven op basis van je competenties, niet om hoe je eruitziet. Opmerkingen over je uiterlijk horen dus eigenlijk niet thuis op de werkvloer. En zeker niet in herhaling. Het is goed om dat aan te geven.’

VISIE ¬ 13

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE ¬ INTERVIEW AN-SOFIE BESSEMANS EN DOMINIC ZEHNDER

Nathalie woont in Aartselaar en werkt bij een maatwerkbedrijf.

Linde woont in Vollezele en volgt Humane Wetenschappen.

BART DEWAELE

Linde (16)

Jessica (24) Jessica werkt als verkoopster en heeft Italiaanse roots.

DE STELLING

HUN MENING

, De verkoop van alcohol aan minderjarigen moet verboden worden’

14 ¬ VISIE

Nathalie: ‘We vergeten soms dat er in alcohol een duiveltje schuilt’

Linde: ‘Jongeren stapsgewijs leren omgaan met alcohol’

‘Ik ben het helemaal eens met de stelling. Alcohol wordt vaak geassocieerd met gezelligheid en feesten. In de reclame wordt alcohol ook vaak in een thuissituatie gepresenteerd. Vaak geef je zonder na te denken iemand een fles wijn cadeau als je op bezoek gaat. Daardoor vergeten we soms dat er in alcohol ook een duiveltje schuilt.’

‘Het is verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan wie jonger is dan zestien jaar. Voor sterke drank geldt dat voor min-achttienjarigen. Op die huidige wetgeving heb ik niets aan te merken. Naar mijn mening zou die ook niet verstrengd of verzwakt moeten worden. Het lijkt me immers redelijk om jongeren stapsgewijs te laten leren omgaan met alcohol. Maar ik heb zelf wel al regelmatig gezien dat de wetgeving niet nageleefd wordt. Dit vind ik spijtig aangezien het positieve effect — het stapsgewijs leren omgaan met alcohol — hierdoor ernstig wordt ondermijnd. Ik denk niet dat dit zal veranderen door de wetgeving strenger te maken, omdat jongeren en verkopers van alcohol die dan gewoon nog meer zullen gaan omzeilen.’

‘In mijn ruime omgeving heb ik de schadelijke gevolgen alcohol van dichtbij meegemaakt. Ik heb het dan over relationele, financiële en gezondheidsproblemen. Net omdat alcohol maatschappelijk zo aanvaard is, is het moeilijk voor een 16-jarige om de gevaren in te schatten. Als ouder heb je hierin een belangrijke verantwoordelijkheid. Ik vind ook belangrijk dat er het onderwijs ruimte is voor dialoog over thema’s zoals deze.’

, Jessica: Controles , moeten strenger ‘Ik vind dat het verboden moet worden om alcohol aan minderjarigen te verkopen. Er is veel bewijs voor de nadelige effecten van alcohol. Alcoholgebruik kan leiden tot lichamelijke en psychische gezondheidsproblemen. De leeftijdgrens is daarom gekozen om minderjarigen te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van het drinken van alcohol. Als je als jongere begint te drinken, zal je er ook later eenvoudiger naar grijpen.’ ‘De controles moeten zeker ook strenger. Tegenwoordig kun je als minderjarige veel te makkelijk aan alcohol geraken. Daar moet echt beter op toegekeken worden. Het zou al helpen als men steevast de identiteitskaart zou controleren. Dan is er geen twijfel mogelijk.’

KURT LIEFSOONS

Nathalie (50)

MAARTEN DE BOUW

3 LEZERS

Het is jouw democratie! Exact één jaar na de dag waarop Joe Biden zijn periode als president van de VS startte, schreef de oud-president Jimmy Carter een opiniestuk in The New York Times. Hij wordt dit jaar 97, maar vond het nodig zijn land te waarschuwen. Volgens hem is de democratie in gevaar. In een vlammend stuk bezweert Carter de Amerikanen om de democratie te eren en te beschermen. De basis ervan is volgens hem aangetast en in gevaar. En dat door het gebrek aan akkoord en respect voor de grondwet, het onnodig beperken van de mogelijkheid om te stemmen voor alle burgers, het veelvuldig opzetten van groepen tegen elkaar, het geweld in de politiek en als laatste valse en foutieve berichtgeving.

Democratie begint met een grondwet die het vertrouwen van de bevolking verdient Het zette me aan het denken. Is België zo anders? Onze regeringen hebben de grondwet ook voor verandering opengezet, zonder een akkoord over de aanpassingen. De verplichte stembusgang wordt intussen voor lokale verkiezingen alvast afgeschaft. Groepen voor en tegen klimaat- of vaccinatiebe-

forum

leid worden door extreme standpunten tegen elkaar opgezet. Dikwijls met halve waarheden en verdachtmakingen. Ai. Zou onze democratie in gevaar zijn? Joe Biden zelf gaf het antwoord op de zorg van Carter: je kunt niet enkel van je land houden als je gelijk krijgt, zei hij. Kunnen verliezen en samenwerken met winnaars hoort bij de democratie. Leiders moeten hun mensen daarbij helpen. Leiders in de politiek, maar ook leiders in het middenveld en allen die hun maatschappelijke plaats hebben verworven dankzij de democratie. Toen we onlangs bij koning Filip op bezoek mochten voor een gesprek over onze 100-jarige sociale beweging, drukte hij ons op het hart om de democratie en onze plaats erin als een voortdurende opdracht ter harte te nemen. Het doet me denken aan het werk dat de ministers Verlinden en Clarinval binnenkort zullen starten om de democratie te versterken. Ze noemen het ‘democratische vernieu-

wing’. Ik hoop dat ze de woorden van Biden hebben gehoord en dat ze oog hebben voor de essentie van de democratie: ze is van ons allemaal en het begint met een grondwet die het vertrouwen van de bevolking verdient en daarvoor bewaakt wordt. Wij zullen actief meewerken aan de oefening van democratische vernieuwing en ieder van u oproepen uw stem te laten horen. Voel u maar gerust aangesproken. Elke schakel in de keten van onze democratie moet hier sterker uit kunnen komen, want het gaat over de essentie van ons land.

PETER WOUTERS, Voorzitter beweging.net

PATRICK WILLEMS, hoogleraar waterbeheer KU Leuven

Van waterbom naar klimaatkans Een van de markantste gebeurtenissen van 2021 was de grote overstroming als gevolg van een ‘waterbom’ in Wallonië en Duitsland. De vier zomers daarvoor waren dan weer extreem droog. Maar beide wijzen op een opwarmend klimaat. Bij een warmere atmosfeer valt de regen immers geconcentreerder in de tijd, met meer kans op overstromingen en wateroverlast, maar ook op tekorten tijdens de zomer. Ook in Vlaanderen zijn we kwetsbaar. Doordat veel land bedekt is met

beton, asfalt, klinkers … krijgt regen niet de kans om in de bodem te sijpelen en stroomt het snel en massaal af naar rioleringen en waterlopen. Bij hevige regen leidt dat tot overlopen, terwijl het water boven- noch ondergronds bijgehouden wordt, waardoor waterreserves tijdens droge periodes snel slinken. De belangrijkste oplossing? Veel meer water vasthouden. Door minder harde bodems, meer groen en bufferzones, en door rivieren hun natuurlijke loop en ruimte terug te geven. Zo wordt de sponsfunctie van het land hersteld. Burgers kunnen regenwater opslaan en gebruiken voor toiletten, de wasmachine en de tuin. Zo versterken we

ook de biodiversiteit en gaan we hitte tegen. Maar ook lokale besturen, bedrijven, landbouwers … moeten hun rol spelen. Het vergroenen van de stedelijke open ruimtes zorgt voor minder overstromingen, meer grondwateraanvulling, minder hittestress, betere luchtkwaliteit en meer biodiversiteit. Bovendien zorgt het voor aangename recreatiezones en een hogere levenskwaliteit. Betrek burgers, buurten en werknemers. Participatie leidt bovendien tot meer acceptatie en actiebereidheid. Denk maar aan tuinstraten, stedelijk tuinieren, klimaatrobuuste daken, collectieve hemelwateropvang en hergebruik. Als we het slim aanpakken, kunnen we uitdagingen omkeren in kansen.

Wil je zelf ook iets kwijt aan de redactie? Mail naar lezersbrieven@visie.be VISIE ¬ 15

16 ¬ VISIE

IN BEELD SCHAARBEEK, 7 JANUARI 2022

10:24

Een wens voor ieder mens De laatste nieuwjaarswensen vallen in de bus. Ging het volume van de brievenpost al een tijdje achteruit, dan zorgde corona voor een heropleving van de papieren kerstkaart. Toch blijft de klassieke verzending per brief algemeen dalen, met als gevolg een tariefstijging. Vanaf 1 januari betaal je voor een postzegel 1,19 euro, een Priorzegel kost voortaan 1,89 euro. Telecomoperatoren noteerden tijdens oudejaarsavond en nieuwjaarsnacht naast een daling van het aantal sms-berichten een stijging van het dataverbruik. Opvallend was ook de hausse in het aantal telefoongesprekken om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Orange en Proximus tekenden zo’n dertig tot vijftig procent meer mobiele oproepen op dan vorig jaar. Het toont aan dat we ondanks alles toch op zoek blijven naar verbinding.

VISIE ¬ 17

Uit ervaring. De onderwerp hulpverlener in de gevangenis ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT HULPVERLENER IN DE GEVANGENIS JEROEN*.

‘Zomaar binnen de lijntjes kleuren is voor veel mensen niet realistisch’ ‘Beklaagden komen strijdvaardig binnen’, begint Jeroen*. Eens de straf een feit is, heerst dikwijls gelatenheid, tot men besluit er het beste van te maken. Mensen komen vrijwillig naar mij. Ik beoordeel hen niet, we zijn niet bang voor elkaar. ¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Illustratie Peter Goes

e feiten die ze hebben gepleegd, gaan mijn verbeelding vaak te boven. Aan de andere kant vraag ik me af hoe het mij zou zijn vergaan in hun plaats. Veel mensen hebben trauma’s, psychiatrische problemen, komen uit kansarmoede. Dat spreekt hun daden niet goed, maar ik snap dat het moeilijk is om trauma’s te verwerken in plaats van ze de overhand te laten nemen. Witteboordcriminelen zie ik maar weinig. Als die al zitten, komen ze makkelijk in een reclasseringsplan terecht.’ ‘De gevangenis is een heel onveilige plaats. Veel problematieken komen samen op een kleine oppervlakte. Regelmatig slaan dreigingen om in agressie. Soms is er begrip en worden celgenoten lotgenoten. Uiteraard kan

Als iemand agressief was of drugs gebruikte, kan de detentie positief zijn voor de achterblijvers. Maar meestal is het niet zwart-wit. ¬ HULPVERLENER JEROEN

18 ¬ VISIE

dat slecht uitdraaien: sterke, manipulatieve persoonlijkheden leven onder één dak met zoekende, beïnvloedbare twintigers. De overbevolking en de gebouwen laten weinig differentiëren toe. Justitie probeert stilaan meer op maat te werken door bijvoorbeeld een drugsvrije afdeling te creëren.’ ‘In een cel zit je vaak 20 uur per dag. Je deelt een stapelbed, ’s morgens zit je kompaan een meter naast je hoofd op de wc. Na vele maanden wachten mag je misschien gaan werken voor een paar euro per uur. Voor wie op straat leeft, is dat alles misschien een houvast. Maar voor wie gewoon is te doen waarin hij zin heeft, is het enorm moeilijk. De wandeling twee keer per dag is een gelegenheid waarop anderen je onder druk kunnen zetten, bijvoorbeeld om sigaretten of medicatie te delen. De bewaking kan onmogelijk alles in het oog houden.’ ‘In gevangenschap kun je nergens heen, en om te mogen bellen heb je ook geld nodig. Een telefoontje naar je schuldeiser of je moeder? Je weegt het af. Ook al gaat het slecht met hun partner of familie, gedetineerden kunnen maar weinig doen. In het gezin valt door de detentie vaak een inkomen en een

Witteboordcriminelen zie ik maar weinig. Als die al zitten, komen ze makkelijk in een reclasseringsplan terecht. ¬ HULPVERLENER JEROEN

opvoeder weg. Op gerechtskosten of een slachtoffervergoeding zijn mensen niet voorbereid. Als iemand agressief was of drugs gebruikte, kan de detentie positief zijn voor de achterblijvers. Maar meestal is het niet zwart-wit.’ ‘De overgrote meerderheid komt op een dag vrij. Hoopvol, maar ineens weer meedraaien, werken, zorgen voor jezelf en je gezin, schulden afbetalen … betekent veel druk. Terwijl men daar-

Kort. CORONA PRIK VOOR IEDEREEN

Brugge wil geen patenten op vaccins

voor uit de maatschappij is gehaald, met lang wachten op beperkte hulpverlening, omringd door negatieve invloeden. Terwijl voordien alles misging. Zomaar binnen de lijntjes kleuren is voor veel mensen niet realistisch.’ ‘Onze grootste zorg is natuurlijk dat mensen niet opnieuw feiten plegen. Vaak is de vraag: is er nog familie die naar de persoon omziet? Een baas die nog een faire kans wil geven? Waarom zou iemand die niet meer meetelt zich nog aan afspraken of wetten houden? Gevangenissen moeten verbeteren tot kleinere detentiehuizen die mensen sneller op maat begeleiden, vind ik. Niet alleen om wie daar zit, maar om de hele samenleving te beschermen.’ *Jeroen is een schuilnaam

De productie van vaccins om COVID-19 te bestrijden, is op dit moment beperkt. De prijzen zijn dan ook kunstmatig hoog. Te hoog voor veel landen. Alle voornemens van internationale solidariteit ten spijt, zijn de vaccins niet voor iedereen toegankelijk. Daarom laten nu ook steden van zich horen. ‘De Belgische burger kan zich makkelijk en gratis laten vaccineren, nu zelfs een derde keer. Maar we zijn in onze gemeente of stad pas beschermd als iedereen ter wereld beschermd is. Want telkens een superbesmettelijke variant opduikt lijken we opnieuw bij af. Alleen al daarom is het dringend tijd om de patenten op te heffen’, stelt Mia Vandenberghe van WSM. ‘Zo kunnen we de vaccinproductie drastisch optrekken.’ Human Rights Watch pakte uit met een lijst van honderd bedrijven overal ter wereld die veilig covidvaccins kunnen produceren. De Europese Commissie, die de lidstaten vertegenwoordigt waar veel farmaceutische bedrijven met hun patenten gevestigd zijn, is in dit debat een van de belangrijke dwarsliggers in de Wereldhandelsorganisatie. Een grote groep middenveldorganisaties lanceerde daarom het Europees Burgerinitiatief ‘Geen winst op de pandemie’. Dit collectief wil zo snel mogelijk een miljoen handtekeningen van EU-burgers verzamelen om de Europese Commissie te dwingen het voorstel opnieuw te bespreken. Brugge roept – op vraag van WSM en de Mondiale Raad – nu als eerste stad in ons land actief haar burgers op om de eis tot vaccinrechtvaardigheid mee te onderschrijven. ~ www.noprofitonpandemic.eu/nl

Vacatures CM zoekt • Stafmedewerker Sociaal Ondernemen Vlaams-Brabant • Teamverantwoordelijke Support en Interne Controle – Vlaanderen ~ www.cmjobs.be

ACV Voeding en Diensten zoekt • Klachtenbehandelaar • Assistent vakbondsverantwoordelijke Zone Brussel ~ www.hetacv.be/vacatures

Rechtzetting: in Visie van 2 december stond foutief dat personen met recht op verhoogde tegemoetkoming 1 euro voor twee coronazelftesten moeten betalen. Dat moet 1 euro per zelftest zijn (gelimiteerd tot vier zelftesten per twee weken).

VISIE ¬ 19

Cultuur. Een selectie

TELEVISIE TABOE ER MAG GELACHEN WORDEN

Literatuur Poëzieweek

Woorden in de natuur Van 27 januari tot 2 februari is het weer zover, dan is de poëzieweek in het land. Over heel Vlaanderen wordt poëzie extra in het licht gezet. Dit jaar staat de week in het teken van de natuur. In verschillende steden worden er zowel binnen- als buitenactiviteiten georganiseerd en zijn er op verschillende plaatsen gedichten terug te vinden in het straatbeeld.

VRT

~ Meer informatie op www.poezieweek.com

Na het goed onthaalde eerste seizoen is Philippe Geubels terug met een nieuw seizoen van Taboe. Ook nu gaat hij op stap met personen met kenmerken waar we eigenlijk niet mee mogen lachen. Dat doet hij toch. Deze keer komen onder andere mensen met een autismespectrumstoornis, vrouwen en mensen met een onvervulde kinderwens aan bod.

Tentoonstelling Masculinities

Mannelijkheid onder de loep

Sudoku

Breintrein

6 1 5 1 5 7 4 7 8 1 9 6 5 4 6 1 7 3 2 4 8 7 5 2 5 4 9 © De Puzzelaar

20 ¬ VISIE

MAX PINCKERS, COURTESY GALLERY SOFIE VAN DE VELDE

~ Zondag om 20.05 uur op Eén en online te bekijken op VRT NU

Masculinities probeert een beeld te vormen over hoe mannelijkheid wordt ervaren, uitgedragen en gevormd. Dat gebeurt aan de hand van film en fotografie van de jaren 60 tot vandaag. Het concept van de ideale man wordt uit het raam gegooid en het mannelijke in al zijn complexiteit komt aan bod. ~ De tentoonstelling is nog tot 13 maart te bezichtigen in het FOMU in Antwerpen.

Jouw regio. Provincie Antwerpen

THEATERMONOLOOG:

‘Zijn we niet gelukkig?’ Op 17 februari organiseert OKRA Westmalle in samenwerking met het Gemeenschapscentrum Malle de opvoering van de monoloog ‘Zijn we niet gelukkig?’ door Peter Lambert. Deze monoloog werd geschreven in opdracht van OKRA en WSM, met leuke vertellingen over ouder worden hier en in Bangladesh. Wanneer: donderdag 17 februari 2022, van 14 tot 16 uur Waar: Gemeenschapscentrum Malle, Sint Jozeflei 26, Malle (03 312 33 75) Prijs: 3 euro (5 euro voor niet-leden OKRA)

NOAH, het antwoord van Familiehulp om eenzaamheid bij ouderen en overbelasting van mantelzorgers tegen te gaan. Eenzaamheid bij senioren is een gekend fenomeen. Vooral senioren die alleenstaand of chronisch ziek zijn, zijn extra kwetsbaar. Deze ouderen zijn vaak minder mobiel, blijven meer thuis en gaan minder sociale contacten aan. De coronapandemie heeft deze gevoelens van eenzaamheid alleen nog maar versterkt. We komen met minder mensen in contact en horecabezoek of ontspanningsmogelijkheden worden beperkt. Het antwoord van Familiehulp op het doorbreken van eenzaamheid zijn de NOAH, kleinschalige dagopvangcentra. NOAH staat voor Nabijheid, Opvang, Aandacht en Huiselijkheid. Een dinsdagmiddag in NOAH Merksplas. Klanten Rudy, Wiske, Leo en Marleen zitten samen te keuvelen, terwijl verzorgende Kristel koffie inschenkt. We vroegen wat NOAH voor hen betekent. MARLEEN ¬ “In het begin dat ik kwam, was dat met een klein hartje. Maar het is 100% meegevallen. Het is voor mij een uitlaatklep, een moment voor mezelf, een moment waarop ik mijn verhaal kwijt kan en gehoord word. Hier kan ik zijn wie ik ben, en word ik gerespecteerd als mezelf. Het is

een moment om eens van thuis weg te zijn en mijn gedachten te verzetten. In het weekend kijk ik altijd uit naar maandag, want dan mag ik terug naar NOAH. Het enige jammere is, dat het zo snel 16 uur is. Want dan moet ik al terug naar huis. Het is er zo fijn dat de tijd snel gaat. Elke maand doen we ook een uitstap of een grotere activiteit. Hier kijk ik ook altijd erg naar uit. Het is altijd een dag vol sfeer en gezelligheid.” RUDY ¬ “Ik kom naar NOAH om overdag niet alleen te zitten, om de eenzaamheid te door-

breken. In NOAH kan ik me omringen met de mensen die ik graag heb. Ik kan mijn zinnen verzetten en mijn verhaal kwijt. Ik kom ook naar NOAH om te lachen en te ’zwansen’ of hoe zeg je dat netjes?”

NOAH een echte vriendengroep leren kennen.”

WISKE ¬ “Wat NOAH voor mij betekent? ALLES! Thuis zit ik altijd maar alleen. In NOAH is altijd iemand om tegen te praten. Het is goed dat zo iets bestaat, anders zouden er veel eenzame mensen zijn. Ik heb in

Een babbel, gezelschap, samen eten en een koffie drinken, een gezelschapsspelletje spelen: daar draait het in NOAH allemaal om. De deuren van onze NOAH zijn alle weekdagen geopend.

LEO ¬ “Ze zijn er steeds heel vriendelijk en ontvankelijk. Het is een gezellige dag samen-zijn met andere mensen.”

Familiehulp baat op 14 plaatsen in de provincie Antwerpen een NOAH uit: ~ Regio Turnhout: Merksplas 014 40 33 40 ~ Regio Mechelen: Lint – Putte – Puurs – Aartselaar 015 29 25 70 ~ Regio Herentals: Geel – Laakdal – Berlaar 014 28 32 20 ~ Regio Antwerpen: Essen – Wuustwezel – Stabroek 03 220 12 40

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Provincie Antwerpen

Visie’s eindejaarsvraagjes 2021 Acht gewone mensen, van ver of van dichtbij betrokken bij onze beweging, blikken terug op een ongewoon woelig jaar en kijken hoopvol vooruit. Ines Schaependonck

Wie ?

Jan Gysels

Véronique Goyvaerts

BEN JE?

Hoe ? KIJK JE TERUG OP 2021

Wat ? ZIJN JE WENSEN VOOR 2022

22 ¬ VISIE

Ines werkt als bijblijver voor het ACV. Sinds de zomer trekt ze iedere woensdag met 80 liter zelfgemaakte soep naar de streek rond Verviers.

Jan was tot het einde van 2021 vaste medewerker voor onthaal en techniek in vergadercentrum De Stroming, ook gekend als ‘de Nationalestraat 111’.

Véronique is een jonge mama van twee kinderen en vrijwilliger bij de fietsbieb van Vosselaar.

2021 zal altijd in teken staan van de overstromingen in Wallonië. Het feit dat de hulp zo traag op gang kwam (én dit in een rijk land als België!) heeft mij en vele vrijwilligers doen besluiten om zelf de handen uit de mouwen te steken. De onderlinge solidariteit was én is nog steeds overweldigend: Vlaming, Waal, jong of oud… Iedereen deed wat hij of zij kon!

De lockdown zorgde er voor dat er plots andere tijd vrij kwam. Ik heb die kunnen gebruiken om meer te spelen met de kleinkinderen, maar het deed me vooral realiseren hoezeer ik het dagelijkse contact miste met de bezoekers en de buurtbewoners van de Nationalestraat.

Natuurlijk was het een raar jaar, maar er was ook veel tijd om na te denken. Voor mij werd duidelijk dat ik het verschil kon maken door er gewoon voor iemand anders te zijn. Vandaar dat ik ook vrijwilliger ben geworden bij de fietsbieb in Vosselaar. Er komt een lach op mijn gezicht als je een kind ziet wegrijden op een fiets die hij of zij juist gekozen heeft.

Ik wens dat alle slachtoffers van de overstromingen snel terug een ‘normaal’ leven kunnen leiden. Heel wat mensen zitten vandaag nog steeds mentaal én financieel aan de grond en je merkt dat ze lijden onder de uitzichtloosheid van hun situatie. Hopelijk krijgen ze in 2022 terug wat hoop en perspectief.

Mijn actieve loopbaan zal er op zitten. Ik hoop echt dat we in ons doen en laten niet meer belemmerd zullen worden door het virus of de maatregelen. Gewoon terug kunnen gaan en staan waar we willen, daar kijk ik erg naar uit.

Hoewel ik stiekem weet dat we nog lang niet van deze corona af zijn, hoop ik toch dat het er terug wat gemoedelijker aan toe mag gaan en dat je al eens terug iemand mag knuffelen zonder angst te moeten hebben om hen te besmetten.

Jouw regio. Provincie Antwerpen

Felix Van Roost

Fenna Bouve

Jenap

Willy Musitu Lufungula

Koen Van der Borght

Felix is als stadsmarinier actief op het Kiel. Zo verhoogt hij mee de leefbaarheid en veiligheid in de wijk.

Fenna is vrouw, moeder, communicatiepro, activiste, kunstenares, fervent sporter en in Borgerhout betrokken bij de actiegroep rond de Turnhoutsebaan.

Jenap is 37 jaar en komt uit Guinea. Ze woont sinds 2018 in Turnhout, heeft 5 kinderen: 4 dochters en 1 zoon en is cursiste bij Ligo.

Willy werkt bij het Internationaal Comité als ondersteuner van verenigingen van mensen met een migratieachtergrond, in Brussel en Antwerpen.

Koen Van der Borght, stafmedewerker en programma-manager vaccinatie voor eerstelijnszone Kempenland

Corona stelde ons geduld en geloof meer dan eens op de proef. En toch was het niet alleen miserie. Ik onthoud de momenten waar we met het lokale netwerk acties opzetten en er ondanks alle restricties in slaagden om positieve veranderingen door te voeren in de wijk.

Door corona was ik veel meer gefocust op wat ik dichtbij, met echt sociaal contact, kon doen als reactie op het vele thuiswerk. Ik ben ook heel trots dat we met onze onconventionele aanpak én met de juiste acties hebben bekomen dat de Turnhoutsebaan nu een fietsstraat wordt.

Ik vond het heel belangrijk om mijn kinderen te beschermen tegen corona. Deze zomer was ik op bezoek bij mijn familie in Afrika omdat mijn moeder overleden was. Ik had mijn familie al 7 jaar niet meer gezien. Ik vond het ook heel leuk om te praten met andere mensen bij Praatpunt. Ik heb ook rekenles gevolgd bij Ligo als voorbereiding op mijn opleiding.

Het bij vele mensen gegroeide besef dat wij allemaal ‘sociale wezens’ zijn want wij hebben nood aan ontmoeting, ontspanning en sociale contacten. De essentie van het leven ligt in de solidariteit met zij die ons nodig hebben.

Het was een hectisch en allicht voor velen een moeilijk jaar. Ondanks sluitingen, restricties, richtlijnen en meerdere besmettingsgolven kijk ik met verwondering terug op het enthousiasme, de motivatie en de blijvende inzet van alle mensen, voor en achter de schermen die de vaccinatiecampagne mogelijk hebben gemaakt.

Het klinkt misschien banaal, maar dat is het zeker niet. Ik wens liefde, gezondheid en vreugde aan iedereen! En de mentale en fysieke energie, dan volgt de rest wel.

Ik wens dat we eindelijk de start van een systeemverandering mogen zien: een samenleving die niet gedreven wordt door korte termijn-winstmotieven maar denkt aan de volgende generaties, aan het redden van de planeet waar onze kinderen op moeten leven. En ik wens iedereen die zich daarvoor inzet de blijvende hoop dat het nog kan.

Ik wil veel dingen doen. Naar praatpunt gaan, starten met mijn opleiding en een goede job vinden. Het is mijn droom om in de confectie te mogen werken. Ik hoop dat ik mijn droom kan realiseren. Ik wens ook iedereen een hele goede gezondheid!

Solidariteit, creativiteit en openheid wens ik toe aan iedereen voor 2022. Die vaardigheden hebben wij nodig om ons netwerk sterker te maken en onze samenleving beter te maken, waarin niemand mag uitgesloten worden. Gezond en succesvol 2022, hopelijk eindelijk zonder corona!

Jammer genoeg heeft Corona slachtoffers gemaakt en in mijn directe omgeving word ik dagelijks geconfronteerd met de chronische gevolgen van het virus. Ik wens lichtpuntjes en hoop op herstel toe voor alle langdurig zieken.

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

Solidaire kalender 2022 De Solidaire kalender is een uitnodiging om het individuele of collectieve denkpatroon rond dekolonisatie te veranderen. Iedere persoon is anders. Onze verschillen mogen in geen geval een aanzet zijn tot racisme, discriminatie of uitsluiting. Ze zijn eerder een kans tot ontdekking, samenwerking en verrijking. “Je kunt je gezicht niet met één vinger wassen”, zegt een Congolees spreekwoord. Wij hebben elkaar nodig, want samen maken wij de samenleving. Moge deze kalender bijdragen aan de opbouw van een warme, solidaire en interculturele samenleving.

Solidaire kalender met partners rond het thema dekolonisatie We hebben als land een koloniaal verleden dat niet vergeten mag worden. Hiervan zijn nog steeds sporen aanwezig tot de dag van vandaag. Sporen van kolonialisme zitten in het straatbeeld, sporen in de huidige welvaart als resultaat van leegplunderen van een land, sporen in onze geesten hoe we

Schilderij van Stella Nyanchama Okemwa. Zij is een expert in de strijd tegen racisme en discriminatie. Zij is werkzaam als docent, consultent en coach bij Hand in Hand

naar andere continenten zoals Afrika kijken en ons (onderbewuste) superioriteitsgevoel, het zwartepietendebat, Kompany en zijn spelers die uitgescholden worden wegens zijn huidskleur, … We moeten en kunnen een debat hierrond openen. Laten we hiervoor openstaan! De geschiedenis kent sterke figuren die ons deden stil staan

Rosa Parks

rond deze kwestie. Een van hen is Rosa Parks. Zij werd een belangrijk symbool in de strijd tegen racisme. Ze heeft ons doen inzien dat onze samenleving maakbaar is en dat we moeten durven kritisch te zijn tegen onze huidige structuren. Een bekende uitspraak van Rosa Parks die nooit vergeten mag worden, gaat als volgt: “To bring about change, you must not be afraid to take the first step. We will fail when we fail to try”. “Om verandering teweeg te brengen, moet je niet bang zijn om de eerste stap te zetten. We zullen falen als we het niet proberen.” Welke stappen kan jij zetten? De kalender maakt ook melding van een aantal boeiende initiatieven m.b.t. dialoog, interlevensbeschouwelijke ontmoeting en bestrijding van racisme. Het dekoloniseren van onze geesten is noodzakelijk. Het brengt emoties, gevoelens,

bedenkingen met zich mee. Pas als we openstaan om te begrijpen waarover het gaat, kunnen we onze structuren veranderen. Hiervoor willen we een duwtje in de rug geven met de inhoud van deze kalender. Indien u zelf ook een kalender wil bemachtigen om u en uw omgeving meer bewust te maken, dan kan u voor slechts 5 euro een exemplaar in huis halen. Want samen kunnen we bouwen aan een diverse, inclusieve en rechtvaardige samenleving.

Bestellen kan door 5 euro te storten op rekeningnummer van kwb intercultureel: BE 4206 8933 8605 54 met vermelding ‘kalender 2022 + naam + adres’.

Black Lives Matter- betoging in Brussel n.a.v. van de dood van George Floyd

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

De buurt deelt vervoer AUTO- EN FIETSDEELSYSTEEM IN TERVUREN EN LANDEN IN 2022

Op basis van de enquête ‘uw vervoer een hele toer’ (zie www. uwvervoer.be) zet Beweging.net een volgende concrete stap. In 2022 zal een groep bewoners van sociale huisvesting gedurende 1 jaar gebruik kunnen maken van verschillende vormen van deelmobiliteit. Dat betekent dat ze niet de enige gebruikers zullen zijn van auto, fiets, step, … maar dat die gedeeld wordt door velen. Iedereen mag die vervoermiddelen gebruiken, maar we richten ons specifiek tot de inwoners in sociale woonwijken en de aanpalende straten. Echt op buurtniveau.

oor te investeren in deelmobiliteit willen we de modal shift van personenwagens naar andere vervoersmogelijkheden versnellen en maatregelen oplijsten die nodig zijn om iedereen bij de klimaattransitie te betrekken. Het gaat om één project in Landen, in de wijk rond de Democratielaan en om één project in Tervuren, in deelgemeente Moorsel. In beide wijken willen we de connectie met de buurt maken, hierdoor willen we onder andere het sociaal weefsel versterken, het rendement van

de deelaanbieders maximaliseren, sociale controle verhogen … Voor dit project werkt beweging.net Vlaams-Brabant en Brussel samen met de gemeente en de stad, de sociale huisvestingsmaatschappijen Elk Zijn Huis (Tervuren) en CNUZ (Landen), Autodelen. net en buurtwerk als het aanwezig is. Ook de provincie Vlaams-Brabant is betrokken, met dit project sluiten we immers aan bij de doelstelling ‘afbouwen van autokilometers, andere vervoersmodi stimuleren’ van het Vlaams-Brabants klimaatbeleidsplan (tot 2040).

Bewoners bevraagd Naast de eigenlijke projectperiode (2022), is er een voortraject (2021) en een natraject (2023) inbegrepen. Halfweg 2022 wordt er geëvalueerd en bijgestuurd. Vanuit het project kunnen we aanbevelingen doen voor mobipunten en suggesties geven voor ‘sociaal wonen en deelmobiliteit’. Door middel van een enquête, afgenomen in oktober-november 2021, wilden we graag weten hoe bewoners uit Landen en Tervuren zich nu verplaatsen, welke vervoersmiddelen ze zouden willen testen en gebruiken en hun verwachtingen hiervan. Van de mensen die deelnamen aan de enquête, woont 52,9 % in Landen en 47,1 % in Tervuren. De enquête is voornamelijk ingevuld door inwoners die rond of boven de 60 jaar zijn. Sommigen onder hen hebben een fysieke beperking waardoor sommige voertuigen minder makkelijk zijn voor gebruik. Het overgrote deel van de deelnemers is enthousiast over het initiatief, versterkt door het feit dat het aanbod van openbaar vervoer in hun gemeente sterk verminderd is en er noodgedwongen vraag is naar bijkomende of andere vormen van verplaatsing. 79,5 % van de respondenten doet nu al een beroep op het openbaar vervoer, 58,8 % wil dat er nog meer regelmatige bussen rijden in de buurt. Het fietsdeelsysteem moet eenvoudig zijn en niet te duur. Bij voorkeur is er een centrale te bellen voor informatie over de kostprijs en de reservatie. Het merendeel van de respondenten wenst dat er een bakfiets in het assortiment zit.

Enquêtes worden in de brievenbussen verdeeld.

22 ¬ VISIE

Met betrekking tot het autodeelsysteem stellen respondenten vooral veel vragen over de werking van het autodeelsysteem en de verzekering van de wagens. Ideaal bevindt het autodeelpunt zich niet te ver van de woning en beschikt de wagen steeds over een volle tank en is een abonnement niet verplicht. Voor hulp

Kort. Vlaams-Brabant en Brussel

telefonisch terecht kunnen, is een vereiste. Sommigen gaven in de enquête mee dat ze vooral de auto gebruiken voor boodschappen of om op moeilijke bereikbare plekken (zonder OV) te komen. Over een aanbod aan steps is het overgrote deel van de bevraagden niet enthousiast. 76,5 % zou van dit systeem geen gebruik maken, uit vrees dat het te gevaarlijk is en de opmerking van ‘zwerfsteps’ die het straatbeeld verloederen en de voetpaden ontoegankelijker maken. Verder moet deelmobiliteit vooral gemak kelijk zijn. Een lage drempel is absoluut noodzakelijk. 52,9 % wil een overzicht met de mogelijkheden op papier, 55,9 % wenst een app op de telefoon, 70,6 % wil op voorhand van elke rit het tarief kennen. In ieder geval geven de resultaten van de bevraging ons zicht op verwachtingen en helpen ze om te zorgen voor een zo goed mogelijk aangepast deelmobiliteitssysteem op maat van de wijk.

Wil je meer weten? ~ Woon je in Landen of in Tervuren en wil je gebruik maken van een fiets- of autodeelsysteem? ~ Of wil je mensen helpen om een autodeelsysteem of een fietsdeelsysteem te gebruiken? ~ Ben je benieuwd naar dit project en denk je eraan om het in andere gemeenten op te zetten? ~ Contacteer ons. Wij bezorgen je alle info. sofie.neyens@beweging.net 0495 56 65 89 – maatschappelijk innovator beweging.net, project Tervuren ~ michiel.brems@beweging.net 0473 53 68 25 – maatschappelijk innovator beweging.net, project Landen

‘Als maatschappelijk werker vertrek je vanuit de zorg noden en -vragen die mensen aankaarten. Op deze ma nier kom ik in contact met verschillende groepen mensen in de samenleving en dat houdt het interessant.’ Isabelle werkt al twaalf jaar bij CM in Leuven en helpt graag mee aan een stukje sociale rechtvaardigheid voor mensen die minder kansen hebben. ¬ Tekst Cathelijne Jennes – Foto Guy Puttemans

Samen maatschappelijke problemen aanpakken ‘Mensen met een beperking of ziekte, oudere mensen, kinderen met een zorgtoeslag enzovoort. Ze komen bij ons terecht en samen zoeken we een oplossing voor hun dagelijkse problemen. Deze gaan meestal over de thuiszorgsituatie: ze vragen bijvoorbeeld naar poets hulp, verpleging of gezinshulp. We coördineren de aanpak, maken een planning en verwijzen ze naar onze partnerorganisaties’, vertelt Isabelle.

Netwerk ‘In Leuven centrum gaan we wekelijks langs in heel wat sociale buurten. Daar werken we samen met lokale netwerken zoals de wijkgezondheidscentra. Zij werken zeer proactief en spelen heel wat vragen naar ons door. Het is fijn om te merken dat iedereen de problemen samen wil aanpakken’, besluit Isabelle. ~ Meer informatie via www.cm.be/maatschappelijk-werk.

Andere vragen die de dienst Maatschappelijk Werk ontvangt gaan over financiële tegemoetkomingen zoals zorgbudgetten. Ook problemen met zelfredzaamheid of de nood aan sociale voorzieningen komen aan bod.

Mobiliteit ‘De mensen die we helpen, ondervinden soms lichamelijke hindernissen om zich naar het ziekenhuis of de kapper te verplaatsen. Daarvoor schakelen we CM-Mobiel in. We merken voornamelijk dat de oudere mensen graag aan de deur worden opgepikt.’ Daarnaast gaan Isabelle en andere maatschappelijk werkers vaak langs aan huis bij de zorgvragers.

Isabelle Cristens

CONTACTEER JOUW REGIO vbb@beweging.net

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Limburg

Omdat de kracht van solidariteit grenzen verlegt, vroeger, nu en in de toekomst.

BOEKVOORSTELLING

ISBN 9789464440157

De tijdscapsule van CM Limburg ‘De geschiedenis van CM gaat terug tot in de 19de eeuw, dus hoe begin je daar dan aan?’, vroeg Gerda Broeckmans zich af. ‘Met ons team van CM-medewerkers en vrijwilligers wilden we graag de geschiedenis maar ook de menselijke verhalen van CM Limburg vertellen’, vult Ruben Vandael aan. ¬ Tekst Cathelijne Jennes ¬ Foto Mine Dalemans ‘Daarvoor zijn we in gesprek gegaan met diverse gesprekspartners zoals Maryam Jamshid van de Limburgse Integratieraad en coördinator bij Groep Intro Limburg. Maar ook met (oud-)medewerkers, vrijwilligers, voorzitters en CM-leden. Door deze verhalen bij elkaar te leggen, zijn we snel tot de vaststelling gekomen dat het thema ‘solidariteit’ de rode draad doorheen het boek is. De ogen lichtten op als ze vertelden over hun eigen betekenis of invulling van CM. Dat was mooi om te zien’, vertelt Ruben.

‘Na het doorpluizen van het archief kon ik besluiten dat solidariteit ook een grote rol in onze geschiedenis heeft gespeeld. Het is het beginsel geweest van ons gezondheidsfonds. Deze vaststellingen legden we achteraf samen met de interviews en zo vloeide de geschiedenis van CM mooi samen’, merkt Gerda.

Kritische stem ‘En net daarom geeft het boek een totaalbeeld van CM weer’, volgens Maryam. ‘De

9 789464 440157 >

De tijdscapsule van C M Limburg

Het thema solidariteit vormt de rode draad doorheen het boek. (v.l.n.r. Gerda Broeckmans, Maryam Jamshid en Ruben Vandael)

Wij – gedreven Limburgse CM-medewerkers en -vrijwilligers – trokken op pad om de kracht van onze CM – onze Ziekenkas in Limburg te doorgronden. We gingen in gesprek met collega’s, vrijwilligers, voorzitters, oud-medewerkers, enthousiaste leden, mensen zoals jij en ik. We speurden naar sporen uit ons Ziekenkasverleden. We ontdekten hoe jong en oud, vrijwilliger en medewerker, generatie na generatie, een steen verleggen in onze CM-rivier. Het water stroomt telkens anders dan voorheen, maar de stroom gaat verder… Samen blijven we schrijven aan De tijdscapsule van CM Limburg. Ons verhaal van zorg dragen voor elkaar.

De tijdscapsule van C M Limburg

Ons verhaal van zorg dragen voor elkaar 195

geschiedenis heeft ook onderdelen die me zelfs verraste en me onbekend waren. Dit wordt aangevuld met een variëteit aan profielen en achtergronden, elk met een eigen visie op CM. Maar bij elk van hen komt de persoonlijke verbondenheid terug.’ ‘Maryam heeft ook een kritische stem laten horen. Vragen zoals ‘Wat kan beter? Wat moeten we behouden?’ gingen we niet uit de weg. Zo ontdekten we samen met de betrokkenen de meerwaarde van CM in Limburg’, besluit Ruben.

~ Voordeelprijs van 15 euro, incl. verzendkosten. Te storten op BE52 0689 0421 2809 met mededeling ‘Boek CM Limburg’, je naam en adres.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Limburg

Een voorspoedig 2022! Beweging.net en haar partnerorganisaties wensen je bij het begin van dit nieuwe jaar een gezond 2022, waarin we verder bouwen aan een solidaire en duurzame samenleving voor iedereen.

Samen met onze huishoudhulpen, verzorgenden, collega’s en directie, hoop ik dat 2022 in alle opzichten mag zorgen voor opluchting, voor evenveel appreciatie als werklust en voor ademruimte voor ons allemaal. Dat we voldoende ‘joie de vivre’ ervaren om van elke dag een klein feest te maken en dat we vooral het licht in ons hart laten schijnen voor zij die het eventjes niet zien!

KRISTOF CRAENEN Familiehulp (zorgpartner SRT Midden)

Uitdagingen zijn er voldoende: minder consumeren, minder armoede, minder agressie en geweld. We wensen dat mensen mekaar respecteren in wat ze (willen) zijn, vriendelijker en warmer met elkaar omgaan, zorgzaam en duurzaam omgaan met natuur en omgeving, solidair zijn met zwakkeren, rechtvaardigheid nastreven in doen en laten.

RIK BLOEMEN beweging.net (voorzitter Limburg)

KAJ wenst iedereen, maar vooral alle jongeren een schitterend 2022. Een jaar waarin iedereen kan zijn wie hij is, waar jongeren centraal staan en waar iedereen de aandacht en zorg krijgt die hij verdient. Een jaar waar je grenzeloos kan genieten van elk vrij moment, samen met al je vrienden.

Pas wanneer je iets niet kan doen besef je hoe waardevol ons sociaal engagement is. Hunkerend vanuit een goede gezondheid kijken we positief uit naar een 2022 waarin we met veel ‘goesting’ onze vrije tijd samen op een plezierige wijze mogen inpakken en elkaar nog eens goed mogen knuffelen.

22 ¬ VISIE

Ik wens voor iedereen een jaar waarin we onze talenten positief kunnen inzetten in de samenleving, een jaar waarin je meer balans vindt tussen werken, zorgen en tijd voor zichzelf. Onze deuren staan open om hierin onze rol op te nemen en nog meer vrouwen te ontmoeten. Want als wij vrouwen verbinden, gebeuren er mooie dingen.

LEO ZENUNI Arktos (educatief medewerker)

STEFANY GIGLIO Internationaal Comité (educatief medewerker)

LIEN VANHOOF KAJ (educatief medewerker)

JO LAMBRECHTS Pasar (voorzitter Kortessem)

RADIZA KHAY Femma Wereldvrouwen (vrijwilliger Dilsen-Stokkem)

Ik wens iedereen een goed jaar toe met veel geluk. Een frisse start voor de werking van Halte 24 en OverKop Hasselt. Ook wens ik alle jongeren het beste toe en dat hun dromen en doelen van 2022 mogen uitkomen.

Verenigingen hebben al aangetoond dat ze op een innovatieve en veilige manier de mentale afstand kunnen verkleinen. Ik wens alle verenigingen en vrijwilligers nog meer moed en creativiteit om ook in 2022 het verschil te maken in onze samenleving. Blijf geloven in jullie verbindend werk.

MARYAM JAMSHID Groep Intro (coördinator Limburg)

Groep INTRO maakt werkt van persoonlijke groei. We doen dit samen met partners, openbare besturen en bedrijven. Ook in 2022 is een inclusieve samenleving hierbij ons doel. Een nieuw jaar vol vormingen, coaching en begeleidingen, met een sprankelende start, samen richting groei!

Jouw regio. Limburg

De vrede kiemt in ieder mensenhart. Samen kunnen we hieraan groeikracht geven door hen te steunen die onze politieke verantwoordelijken erop wijzen dat onze wapenexport niet bijdraagt tot wereldvrede. Vrede en alle goeds voor 2022.

JAAK KERKHOFS Pax Christi (Genk) VERONIQUE THYS kwb (educatief medewerker)

ANN CLEENDERS Welzijnszorg (administratief medewerker) Laat ons een huis met voldoende comfort, laat ons een huur die betaalbaar is. Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is, maak nu eens werk van een echt woonbeleid. Dit is onze wens voor 2022: een leefbare samenleving! Samen tegen Armoede.

LILIANE WILLEMS Samana (vrijwilligersvoorzitster)

Wij wensen iedereen de moed en het vermogen toe om te blijven verenigen in 2022. Het is nu meer dan ooit gebleken dat mensen samenbrengen, in welke vorm dan ook, van onschatbare waarde is voor onze samenleving. We willen in 2022 des te meer kleur geven aan warme en bruisende buurtinitiatieven.

INGRID PEETERS Okra (regiodirecteur Limburg)

Je beseft pas de waarde van de dingen wanneer je ze even niet meer hebt. Geniet dus van de kleine dingen in het leven, een knuffel van je kleinkind, het samenzijn met je partner en vrienden. OKRA wenst jou en je familie een jaar vol kleine dingen.

KELLY MULLENS ACV (werkneemster Scandinavian Tobacco Group Lummen)

Een warme nieuwjaarsgroet aan alle Samana-leden! Mag de kracht die groeit uit kwetsbaarheid ons inspireren bij de uitdagingen van 2022. Een kracht dicht bij jezelf … onvermoed sterk.

BENJAMIN VANDERVOORT CM (coördinerend directeur Organisatie, HR, Limburg)

Samen met onze vrijwilligers en CM-medewerkers koesteren we de droom om ‘Ons verhaal van zorg dragen voor elkaar’ verder te schrijven in 2022. Dat doen we al meer dan 117 jaar in Limburg!

Als Limburgse deelneemster aan het Vlaams ACV-congres wens ik je in 2022 ruimte om te leven en te leren, zowel privé als in de samenleving.

VERA SMOLDERS WSM (voorzitster Limburg) Ervaringsreizen maken je wereld steeds kleiner. Je ontmoet mensen, duizenden kilometers verder, met dezelfde wensen en dromen. Mijn wensen voor alle wereldburgers: vrede in het groot en in het klein, respect voor elkaar en voor deze aardbol, verdraagzaamheid omdat je het waard bent “erbij” te horen en het warme gevoel van “verbonden” zijn … “Ik ben omdat wij zijn”.

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

ANJA ¬ ‘Onze startdag kreeg de vorm van een geboortereceptie met workshops zoals een insectenhotel bouwen, een voordracht over ecologisch moestuinieren, een proeverij van verschillende authentieke appel- en perenrassen, een voordracht over het nut van bijen, voorlees- en knutselmomentjes, ... De naam Boomgaard+ werd onthuld. Het was een gezellige middag, met zo’n 150 aanwezigen die genoten van een ontspannen moment om bij te praten in deze coronatijden.’

Het burgerproject BOOMGAARD+ in Sleidinge

Smullen, spelen, relaxen, ontmoeten Stel je voor... Een plek waar mens en natuur centraal staan, waar het heerlijk vertoeven is met zonnige en schaduwrijke zithoekjes en waar men samen zorgt voor heerlijke bessen, kruiden,… Zo ziet Boomgaard+ in Sleidinge (Evergem) er uit. ‘We doen dat op gekende en minder gekende manieren, maar sowieso op een ecologische manier,’ zegt initiatiefneemster Anja Coulier. ¬ Tekst Nancy Vereecke ‘In het meerjarenplan 2020 – 2025 kiest de gemeente Evergem voluit voor meer participatie en voorziet daarvoor jaarlijks een burgerbudget van 35 000 euro. Dat bedrag kunnen inwoners gebruiken om projecten te realiseren. Voorstellen werden verzameld op het online platform Wij maken Evergem. Met 2 628 geldige stemmen kwamen voor 2021 vier winnaars uit de bus die elk een budget kregen om hun project te realiseren’, legt gemeenteraadslid Sven Roegiers uit: ‘We stimuleren ideeën die inzetten op verbinding, op kansen in de buurt of die een pijnpunt aanpakken.’

Op de weide van Ave Maria Boomgaard+ was een van die vier winnaars. Anja Coulier van Boomgaard+ vertelt: ‘Met de vrijwilligers van Boomgaard+

tekenden we een prachtig plan voor een weide van woonzorgcentrum Ave Maria, en nu zijn we volop bezig met de inrichting en beplanting. Het is geweldig dat we die weide mogen gebruiken en openstellen voor de rusthuisbewoners en de bewoners van de omliggende wijken. We werken samen met andere lokale organisaties die inzetten op ecologie of ontmoeting. Zo nemen we ons engagement naar de gemeente ter harte door volop te gaan voor de maatschappelijke meerwaarde en een verbindende gemeenschap.’

Samen voor ecologie ‘We schreven dit project in het voorjaar van 2021,’ vertelt vrijwilliger Stijn Wandels. ‘Toen staken we met vier vrijwilligers de koppen bijeen en we kozen voor een project waarbij ecologie

en samen centraal stonden. We schreven het voorstel, zochten een grond waarop dit kon, maakten een promofilmpje en riepen de Evergemse bevolking op om op ons te stemmen. Met succes, want we werden één van de vier verkozen projecten! Die verkiezing gebeurde op basis van het aantal stemmen én een score die toegekend werd door een onafhankelijke jury. Er meldden zich spontaan nog enkele vrijwilligers aan waardoor onze groep uitgroeide tot acht kernvrijwilligers en een tiental losse vrijwilligers die maandelijks meehelpen met planten, snoeien, kleine herstellingswerken, het gezellig aankleden van de plek, workshops organiseren,...’

‘Ondertussen groeit de plek verder: een tuinaanlegger doet de zware grondvoorbereidingswerken en dan is het aan ons met plantdagen, workshops (bv. snoeien kleinfruit of een wilgenhut bouwen), oogstfeesten, …’ ‘Elke derde zaterdag van de maand klussen we van 9 uur tot minstens 12 uur, afhankelijk van de hoeveelheid werk. Onze klusdagen zijn altijd heel gezellig, met mensen uit de buurt die elkaar leren kennen en op een toffe manier samen een heerlijke plek realiseren. We verwennen de vrijwilligers ook altijd met een soepje, koffie, pannenkoeken, ... Redenen genoeg om te komen meedoen!’ ~ Boomgaard+ is te volgen via facebook (Boomgaardplus Sleidinge) en Instagram (boomgaardplussleidinge). Contact en nieuwsbrief via boomgaardplus@gmail.com.

Klusdagen en workshops In september 2021 vond de eerste grote activiteit plaats.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

ZORGEND VRIJWILLIGERSWERK

Het goede voornemen bij uitstek Gezonder eten, afvallen, meer bewegen, stoppen met roken, meer tijd maken voor jezelf, je gezin, vrienden … Het zijn goede voornemens die traditiegetrouw elk jaar terugkomen. Maar in tijden waar de nood aan zorg en hulp zo centraal staat, verdient vrijwilligerswerk meer dan ooit een plekje in die lijst van goede voornemens. ¬ Tekst Astrid Boost en Kathy Holbrouck

ets doen voor een ander en er tegelijk zelf voldoening uit halen. Dat is een win-winsituatie. Nicole, André, JeanPaul, Anna en Antoine zijn enkelen van de vele CM-vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten. Ze getuigen over hun engagement en de voldoening die ze eruit halen. Nicole De Praeter, telefoonvrijwilliger, en haar man André Claeys, chauffeur CM-Mobiel NICOLE ¬ ‘De bal ging aan het rollen door een oproep voor vrijwilligers in Visie. Ik heb steeds als bediende gewerkt en koos daarom een administratieve taak. In de bedrijfswereld gaat het er hard aan toe maar nu weet ik dat het ook anders kan. Een hart voor mensen, daar draait het om. Als ik iemand aan de lijn heb, probeer ik die zo goed mogelijk verder te helpen. Een simpele merci krijgen, maakt het meer dan waard.’ ANDRÉ ¬ ‘Ik ben zelf geconfronteerd geweest met kanker en heb mezelf toen beloofd dat als ik zou genezen, ik iets zou terugdoen voor de maatschappij. Het doet

22 ¬ VISIE

echt deugd mensen te helpen. Tegelijk geniet ik van de sociale contacten. Mijn vrouw en ik praten veel over ons vrijwilligerswerk. We staan er voor de volle 100 procent achter. Dat is nodig want vrijwilligen doe je met je hart.’

Jean-Paul Baert, chauffeur CM-Mobiel ‘Wanneer ik mijn broer in het woonzorgcentrum bezoek, word ik vaak geconfronteerd met mensen die geen vervoer hebben. Daarom ging ik na mijn pensioen als

chauffeur aan de slag. Vrijwilligerswerk is geven en nemen. Ik help mensen en tegelijk geniet ik van het sociaal contact en heb ik een bezigheid. Het mooiste geschenk is de dankbaarheid. Mensen zijn vaak echt blij als je bij hen toekomt. We doen een babbel en maken plezier. Elke rit is anders en ook dat geeft telkens voldoening.’ Anna De Vos, oppasser CM-oppas aan huis ‘Als verzorgende werken was een kinderdroom maar ik heb die kans nooit gekregen. Toen ik meer tijd had, wilde ik mij inzetten voor kwetsbare mensen. Oppassen leek mij de ideale invulling. Bij mensen thuis komen, is elke keer een mooie belevenis. De ontelbare dankuwels die ik krijg, de blije gezichten als ik binnenkom, de mantelzorgers die even kunnen ontspannen en de batterijen opladen. Er is ook veel afwisseling: helpen bij de maaltijd, spelletjes spelen, oude fotoboeken bekijken en herinneringen ophalen, na een wandeling een koffie drinken. Ik hoop het nog lang te kunnen doen want er is zoveel nood aan vrijwilligers.’

UIT in Oost-Vlaanderen

GEZONDHEIDSACADEMIE

Bijleren? Daarvoor moet je bij CM zijn!

Antoine De Roeck, chauffeur CM-Mobiel ‘Toen ik niet meer kon werken, zocht ik een zinvolle tijdsbesteding. Helpen, bezig zijn en sociaal contact, daar doe ik het voor. Ik bracht de voorbije 20 jaar al meer dan 800 mensen naar hun afspraak. Samen naar het ziekenhuis rijden, schept een band. Je krijgt veel verhalen te horen. Naast een goede chauffeur zijn, moet je dus ook goed kunnen luisteren, discreet zijn en af en toe iemand een hart onder de riem kunnen steken. De tijd vliegt voorbij, zo graag doe ik dit. Aan stoppen denk ik nog lang niet.’

Vrijwilligen:

Thuis, aan de telefoon of in de auto Bel je graag en wil je dat gebruiken om mensen te helpen met verschillende zaken, zoals oppas en vervoer regelen? Of wil je huisbezoekjes brengen om familie leden en mantelzorgers even te ontlasten? Misschien ben je wel graag op de baan en wil je zo een handje toesteken door minder mobiele mensen naar hun medische afspraken te brengen?

Voor het eerst biedt CM haar infosessies en cursussen op Vlaams niveau aan, verdeeld in vijf grote thema’s: Rechten en Plichten, Zorg, Gezonde Levensstijl, Kinderen en Opvoeding, Feiten en Fabels. Ooit die ene infosessie of cursus gezien die maar niet in de buurt werd georganiseerd? Onze dienst Gezondheid en Participatie spant zich in om ervoor te zorgen dat iedereen kan deelnemen! Zo starten we op woensdag 9 februari met de cursus ‘Assertiviteit anders’ in Zottegem. ~ Neem zeker een kijkje op www.cm.be/agenda om ons volledig aanbod te ontdekken. ~ Vragen? Gezondheidenparticipatie.oostvlaanderen@cm.be of 09 267 57 35.

NIEUWJAARSWENS

Beste lezer In normale omstandigheden had hier een aankondiging gestaan voor Soirée Harira, een Russisch-Orthodox nieuwjaarsfeest van Internationaal Comité vzw i.s.m. tal van andere organisaties. De superdiverse samenleving op haar best. Helaas beslisten covid en de bijbehorende maatregelen daar anders over. 2021 zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als weer een jaar waarin het virus een rem zette op ons sociaal leven. Waar het virus gelukkig geen vat op had, is op het engagement van veel mensen om hun omgeving wat aangenamer en warmer te maken, of op de verontwaardiging over wat niet goed loopt of wat als onrechtvaardig wordt aangevoeld. Daar ontstaan boeiende verhalen van mooie mensen die samen bouwen aan een samenleving waarin het, vandaag en morgen, goed leven is voor iedereen. Die verhalen brengen wij u ook in 2022. Wij hopen dat ze u, al was het heel af en toe, zullen inspireren en zo bijdragen tot een zacht, zorgzaam en gezond 2022. Astrid, Jan, Kathy, Nancy, Tim, Wim en Johan De redactie voor Oost-Vlaanderen

CM Zorgend Vrijwilligerswerk is op zoek naar vrijwilligers om de lokale teams te versterken. Ze bieden aan elke vrijwilliger: · een kostenvergoeding en verzekering · vorming en ondersteuning · waardering en ontmoeting Interesse of graag wat extra info? Surf naar www.cm.be/over-cm/vrijwilliger-worden of neem contact op met ons via zorgendvrijwilligerswerk.oostvlaanderen@cm.be of 09 267 59 05.

CONTACTEER JOUW REGIO

ACV Oost-Vlaanderen 09 244 21 11 ¬ beweging.net Midden-Vlaanderen 09 269 96 69 ¬ beweging.net Waas en Dender 03 760 13 51 ¬ CM Midden-Vlaanderen 09 224 77 11 ¬ CM Waas en Dender 03 760 38 11

VISIE ¬ 23

Jouw regio. West-Vlaanderen

‘Aan een warme samenleving werk je samen, van onderuit…’ ¬ Tekst Luc Piot Het zijn woelige tijden, met steeds nieuwe uitdagingen. ‘Ook in 2022 kiezen wij voor verbinding, voor een participatieve democratie. Aan een warme samenleving werk je samen, van onderuit’, zegt Gaëlle Beeusaert, sinds kort directeur van beweging.net West-Vlaanderen.

Deuren wijder open… ‘Om die uitdagingen aan te pakken, werken we samen met partnerorganisaties, én we reiken de hand naar nieuwe groepen. Wil je bijvoorbeeld een plein in je buurt aanpakken en zie je daarrond mensen te mobiliseren, dan kunnen wij jou misschien ondersteunen’, benadrukt ze. Neem het voorbeeld van Torhout…, Beweging.net wil er met Giraff, een participatieme-

thodiek, de stationsomgeving aanpakken. Onder het alziende oog van een immense giraf, werden pendelaars, handelaars, jongeren en verenigingen naar hun dromen gevraagd. ‘Hopelijk leidt het tot leuke en gedragen ideeën. In Pittem wil men in 2022 nagaan of er plaatsen zijn die socialer, groener en gezonder kunnen worden. En ook rond de reconversie van de militaire basis in Koksijde wil beweging.net mensen samenbrengen…’, zegt Gaëlle. Hier graag foto met een ingezoomd beeld van de giraf (kop, nek…), waaruit de grootte blijkt. Zo wil beweging.net mensen betrekken bij het aanpakken van uitdagingen. Gaëlle: ‘In Brugge Dialoogstad denken we samen met diverse groeperingen en het beleid na over de armoedeproblematiek. In Heuvelland zorgde de gespreksavond ‘de jungle van Calais’ voor een genuanceerder beeld van de vluchtelingenproblematiek… Samenwerking? Graag! Of het nu gaat om meer kinderopvang, het aanpakken van zwerfvuil, energiebesparing…’. Ook met onze partnerorganisaties: ‘In Wevelgem steunden we de speelgoedinzamelactie ‘Ieder kind een Sint’ van kwb. En met Samana werd de aandacht van het beleid nog eens gevestigd op het belang van goeie voetpaden. Ook experimenteren we: vijf jaar terug was de fietsbieb

¬ GAËLLE BEEUSAERT

‘Reeds twee jaar gooit het coronavirus ons leven door elkaar. Het dwingt ons creatief te zijn en: het sterkt ook onze overtuiging dat sociaal contact bijzonder belangrijk blijft. Waar mensen elkaar ontmoeten, daar ligt de hoop voor de toekomst, zegt Gaëlle.

Ideeën over hoe je dingen in jouw buurt of gemeente kunt verbeteren? Bereid om samen met ons de handen uit de mouwen te steken? Neem contact. Mail me: gaelle. beeusaert@beweging.net. Samen komen we verder… directeur beweging.net West-Vlaanderen

enkel een idee. Vandaag kan je in vijf provincies terecht voor het ontlenen van een tweedehands kinderfiets. En in Menen experimenteert men via het Eureka-project met Free Wielie aan een initiatief voor volwassenen in mobiliteitsarmoede.

Wegen op samenleving en beleid Beweging.net blijft niet langs de kant staan roepen. ‘Nee, we roepen mensen op om zich politiek te engageren. Als politicus, maar ook als lid van bv. een adviesraad. Zo kunnen we als netwerk sterker wegen op het beleid, in een complexer politiek landschap. We willen verbinder zijn tussen mensen die onze missie en visie delen. Op nationaal vlak wil dat zeggen dat de deur ietsje wijder open gaat richting Groen en Vooruit’. De bevoorrechte band met CD&V blijft en wordt zelfs versterkt. ‘We blijven ook inzetten

op de vele samenwerkingen met verbonden mandatarissen binnen CD&V.Hen willen we meer dan ooit voeden met standpunten en goede voorbeelden. Op het lokale niveau zien wij onze vrijwilligers als dé experten, die weten wat er leeft en daarop hun eigen strategie ontwikkelen omtrent het lokale beleid We willen vrijwilligers en mandatarissen ondersteunen in het bouwen van een warme samenleving’, verduidelijkt Gaëlle.

Wie zal dat doen? In West-Vlaanderen is beweging.net, met ongeveer 80 bewegingspunten, actief in twee op de drie gemeenten. Bovendien zit het vervat in een breed netwerk van partnerorganisaties. Samen goed voor honderden vrijwilligers. Vrijwilligers weten wat er leeft, proberen signalen te kanaliseren en te verhelpen. Helpende handen zijn altijd welkom, besluit Gaëlle Beeusaert.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. West-Vlaanderen

CM-GEZONDHEIDSCONSULENTEN ZORGEN VOOR HET LAATSTE NODIGE DUWTJE

Met goede voornemens het nieuwe jaar in van een evenwichtige voeding en het inbouwen van de nodige beweging. Ook het mentaal welzijn is echter een belangrijke factor. Bij ons kan je dus terecht voor gezondheidsvragen in de meest ruime betekenis’, vertelt Julie Dewilde uit Brugge en één van de drie West-Vlaamse CM-gezondheidsconsulenten.

Aanpak Het nieuwe jaar prikkelt willens nillens mensen om enkele goede voornemens naar voor te schuiven. Werk maken van een gezonde levenswijze topt daarbij heel wat persoonlijke voorkeurlijstjes. De nieuwjaarssfeer is amper verdampt of een flink gedeelte van die goede intenties ligt al hopeloos in de prullenmand te verkommeren. Een afspraakje met de CM-gezondheidsconsulent had wellicht dit roemloos en kortstondig bestaan kunnen vermijden. ¬ Tekst Marc Beke

m haar intenties als gezondheidsfonds kracht bij te zetten, pakt CM sedert een tweetal jaar uit met onder meer een aangepaste dienstverlening door gezond-

heidsconsulenten. Hun opdracht is om aan CM-leden advies en raad te geven om de levenskwaliteit en het welbevinden te bevorderen. ‘Een gezonde levenswijze doet bij de mensen het belletje rinkelen

Zowel mensen die werk willen maken van een dieet, darmklachten hebben of komaf willen maken met hun rook- of drankverslaving, als mensen die tegen een burnout aankijken, met een depressie kampen of vereenzaamd en sociaal geïsoleerd geraken, kunnen bij de gezondheidsconsulent terecht. ‘Het zijn slechts enkele voorbeelden van de problematieken. Wij krijgen ook mensen over de vloer die zich niet goed in hun vel voelen, maar de precieze oorzaak niet kunnen duiden of niet weten hoe ze hun probleem moeten aanpakken. Tijdens een gesprek gaan wij samen op zoek naar de mogelijke struikelstenen en geven wij informatie en tips om de toestand te verhelpen. Wij verstrekken geen (para)medisch advies, maar kunnen

Mooi CM-aanbod gezondheidsinitiatieven in 2022 CM doet in 2022 haar naam als ‘gezondheidsfonds’ terug alle eer aan door een mooi en gevarieerd aanbod infosessies en cursussen rond het thema ‘gezondheid en welzijn’ te presenteren. ‘Tot en met juni staan in West-Vlaanderen maar liefst 50 infosessies plus een 40-tal online webinars op het programma’, verduidelijkt educatief medewerker Lieve Coffyn.

Vroegtijdige zorgplanning In het aanbod, verpakt als CM-Gezondheidsacademie, gaat bijzondere aandacht uit naar de thema’s ‘Vroegtijdige zorgplanning’ en

22 ¬ VISIE

‘Opvoeding en kinderen’. Het thema ‘Vroegtijdige zorgplanning’ wordt, in samenwerking met andere organisaties, op 1 februari in het AZ Delta - Rumbeke geopend met de bijzonder interessante info-avond ‘Recht op een waardig levenseinde’ door de bekende prof. dr. Wim Distelmans. Het onderwerp wordt verder uitgediept met de theatervoorstelling ‘De dag die komt’ door Elise Bundervoet in Bredene op 24 maart en in Ieper op 24 april, plus de workshop ‘Levenswensen’ op 10 mei in Oostende.

Opvoeding en kinderen Een andere blikvanger in het jaarprogramma

Kort. West-Vlaanderen

Julie Dewilde vormt samen met Lies Bruneel en Elly Moenaert het West-Vlaamse team CMgezondheidsconsulenten. VOKANS - OPLEIDING

Kamerpersoneel/ontbijtmedewerker Ben je werkzoekend en wil je je kansen op werk vergroten? Dan is de beroepsopleiding kamerpersoneel/ontbijtmedewerker van vzw Vokans West-Vlaanderen misschien iets voor jou. Deze opleiding loopt over 10 weken en start op 14 februari. Wie niet zo goed Nederlands spreekt, krijgt taalcoaching. Na de opleiding word je actief begeleid tot je werk hebt gevonden. De lessen vinden plaats in Oostende, Kan. Dr. L. Colensstraat 7. door onze uitgebreide kennis en ervaring wel de raad geven – afhankelijk van de problematiek – om bv. een dokter of maatschappelijk werker op te zoeken, zich ergens als vrijwilliger te engageren of door hen aangepaste hulpmogelijkheden aan te reiken.’

Deugddoend gesprek ‘Vaak stellen wij vast dat mensen er enorm deugd van hebben om eens bij ons hun problemen aan te kaarten en er iemand naar hen luistert. Wij zijn vaak het laatste noodzakelijke en motiverende duwtje dat mensen nodig hebben om verder werk te maken van het verhelpen van hun probleem.’ Ieder CM-lid heeft jaarlijks recht op een gratis adviesgesprek. Na het maken van een afspraak kan je hiervoor terecht in de CM-kantoren van Blankenberge, Brugge, Ieper, Kortrijk, Oostkamp, Oostende, Roeselare, Tielt, Torhout, Veurne en Waregem. ~ Info en afspraken: www.cm.be/gezondheidsconsulent of 050 44 05 00

is geankerd rond het thema ‘Opvoeding en kinderen’. Op 10 februari organiseert CM, samen met ARhus en Surplus, in Roeselare de info-avond ‘Spanning aan tafel: als eten bij jongeren een strijd wordt’. In de volgende maanden worden ook nog diverse opvoedingsproblematieken belicht tijdens webinars. ‘Naast vertrouwde initiatieven als de training mindfulness en de babymassage hebben we met de cursussen rond spanning en stress, bewegen en assertiviteit ook een aantal nieuwkomers in ons aanbod’, vertelt Lieve. ~ Voor het volledige aanbod en inschrijvingen: www.cm.be/agenda

~ Interesse of meer informatie nodig? Contacteer Vokans WestVlaanderen via 059 55 25 45 – vokans.west-vlaanderen@vokans.be

GRENSARBEID – PENSIOEN

Frans pensioen? Vergeet je ‘certificat de vie’ niet! Heb je een Frans pensioen, dan ontvang je in principe jaarlijks het document ‘certificat de vie’. Dit is het levensbewijs dat je moet invullen en terugbezorgen aan ‘Info-Retraite’. Doe je dit niet, dan stopt de betaling van je Frans pensioen.

Praktisch Het document kan je per post opsturen of online opladen in je persoonlijke ruimte. Sinds november 2021 kan je deze Franse dienst ook telefonisch bereiken via +33974757699 (elke werkdagen, 8-17u.). ~ Meer info of vragen? Je kan altijd bij het ACV-secretariaat Grensarbeid terecht via onderstaande contactgegevens. 059 55 21 00 - grensarbeid.frankrijk@acv-csc.be

KAZOU-VAKANTIES

Snel inschrijven Het zal vanaf 15 januari terug alle hens aan dek zijn bij de Kazouers met de start van de inschrijvingen voor de jongerenvakanties. Ervaring leert dat de vakantieplaatsen als zoete broodjes over de toonbank gaan en de keuzemogelijkheden voor de 7 tot en met 18-jarigen bijgevolg snel uitgedund zullen zijn. Jongeren die van een zomerse vakantie in binnen- of buitenland willen genieten, stellen dus best hun inschrijving niet uit! ~ Info en inschrijvingen: www.kazou.be

Contact. West-Vlaanderen CM West-Vlaanderen Voor je ziekenfondszaken bel of mail naar de CM-consulenten: 050 44 05 00 of westvlaanderen@cm.be Vragen over (thuis)zorg en maatschappelijk werk? Bel of mail de Zorglijn: 050 20 76 76 of zorglijn.westvlaanderen@cm.be Alle informatie over de CM-dienstverlening in coronatijden vind je op www.cm.be/coronavirus.

ACV West-Vlaanderen Contacteer het ACV via: - afspraak (telefonisch of op kantoor): www.afspraakACV.be - www.hetACV.be/contact - 051 23 58 00 ACV-kantoren zijn enkel na afspraak toegankelijk. Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je op www.acv-west-vlaanderen.be

Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, 051 24 04 44, westvlaanderen@beweging.net

VISIE ¬ 23

Wetenschapper en weerman

David Dehenauw gevat in 5 woorden

Doelman In mijn jonge jaren was ik doelman bij de plaatselijke voetbalclub, net als mijn vader en mijn oom. Een doelman kan net als de weerman de held of de pineut zijn. Als hij mist, krijgt hij soms het publiek tegen zich. Een fout kan ook erge gevolgen hebben. Vóór het noodweer van afgelopen zomer heb ik via VTM en Twitter opgeroepen om niet naar de Vesdervallei te gaan. De instortende huizen met mensen erin hebben een diepe indruk gemaakt. Ik moest mijn cool behouden, want ook reddingswerkers zijn afhankelijk van onze voorspellingen. Maar daags erna, toen ik de beelden becommentarieerde, vocht ik tegen mijn tranen.

Samenwerken Ik doe een ronde van België om te bekijken hoe we waarschuwingen over weer en rivieren beter kunnen communiceren. Hoe kunnen we de veiligheid van mensen meteorologisch verhogen? Hoe kunnen we overheden het beste inlichten? Mijn bekendheid als weerman helpt om met provinciebesturen en hydrologen de crisis tot opportuniteit om te buigen. Het is het beste eerbetoon aan de slachtoffers van de overstromingen. En het is een stuk verwerking, waar iedereen hopelijk iets aan heeft.

Respect Armand Pien gaf me als raad: blijf neutraal en ga niet in de politiek. Als ambtenaar bij het KMI werk ik met gezagsdragers en ministers van alle partijen. Ze liggen vaak onder vuur, soms terecht, maar het is niet allemaal slecht. Ik ben opgegroeid met oog voor het algemeen belang en respect voor wie anders denkt. Vaak krijg ik die openheid en dat respect terug. Ook al verschil je van mening, opvoeding of achtergrond, als je je in de ander probeert te verplaatsen en samen te werken kun je vaak tot een goed resultaat komen.

Thuis In Brussel studeren heeft mijn wereld verruimd. Je komt er met allerlei mensen en talen in contact. Ik presenteer ook het weer op RTL-TVI. De Franstalige kijker verwacht wat meer nabijheid. ‘Goedenavond beste vrienden’ zal ik op de Vlaamse televisie niet snel zeggen, of ‘Vandaag vieren we de Solanges’ — we sluiten er altijd af met de heilige van die naamdag. Blankenberge is en blijft mijn thuis. Ik voel me overal goed, maar nog iets beter in mijn eigen stad. Mijn grootvader was visser en nam mij mee als hij met zijn sleepnet en laarzen in de Noordzee garnalen ging vangen. Ik word nog altijd ontroerd door de zee, herinneringen en de omgeving die ik ook als kind al kende: de duinen, het strand, het staketsel, de haven. Ik zwem dan ook nooit in een zwembad, maar zodra het weer het toelaat wel in zee.

Onderwijs Mijn mama was leerkracht, ik ben zelf gastprofessor aan de universiteit en bestuurder in een scholengroep. Lesgeven is het mooiste beroep ter wereld, na weerman zijn natuurlijk. Dankzij mijn opleiding heb ik een mooie carrière kunnen opbouwen. Ik voel dan ook veel bewondering en dankbaarheid voor al die bekwame en gemotiveerde leerkrachten en directies die elke dag met hart en ziel jongeren vormen en kennis doorgeven.

¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto ID/Tine Schoemaker

Visie 13 januari 2022

Articles inside

regio

Uit ervaring

Knipsels

Beeld van de maand

Burgerpanel

Achtergrond

Factcheck

Actueel

Kort