Visie 24 september 2020 by CM ziekenfonds

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

NR 14 - DONDERDAG 24 SEPTEMBER 2020

ZELFZORG

Walter Grootaers

‘Aan jezelf denken is niet egoïstisch’ Verpleegkundige Margot, vakbondsafgevaardigden Wim en Peter en mantelzorger Tania getuigen over hoe zij voor zichzelf zorgen.

> 8-9

‘Als het iets anders was gelopen, verhuurde ik nu jetski’s op een tropisch eiland’

> 16

‘Uitkeringen voor gezinshoofden moeten 5 procent stijgen’ De vakbonden zullen op 28 september actievoeren om van de (nieuwe) regering extra inspanningen te vragen voor de welvaartsvastheid. De sociale uitkeringen, zoals voor ziekte, werkloosheid en pensioenen, moeten volgens de vakbonden stijgen.

Daarom hebben de vakbonden hun eisen alvast gebundeld en overgemaakt aan de regering, de onderhandelende partijvoorzitters en aan de leden van de Kamercommissie Sociale Zaken. De eisen omvatten onder meer een stijging van de minimumuitkeringen met 2,5 procent, voor gezinshoofden met 5 procent.

Filip Cauwelier is slechtnieuwsbrenger > 10 TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

Risicopatiënten krijgen griepvaccin eerst > 11 CM.BE

De verdeling van het budget dat de regering daarvoor in de begroting voorziet, de zogenaamde welvaartsenveloppe, moet in principe voor 15 september besproken worden tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties. Maar de werkgevers willen die gesprekken nu uitstellen tot het voorjaar van 2021.

Jobstudenten beter beschermen > 3

HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 08.10.2020 - REGIO

BLZ. 13

INTERVIEW

De zomer van ...

MARC LEEMANS VOORZITTER ACV TEKST AMÉLIE JANSSENS FOTO THOMAS GEUENS

Hoe was uw zomer? ‘Het is voor iedereen een buitengewone zomer geweest, denk ik. Ik ga nooit ver op reis in de zomer, dus in die zin was het geen grote aanpassing. Toch heb ik gevoeld dat het anders was. Je moest in bubbels blijven, je kon niet iedereen zien. Dat drukt toch op een vakantie. Het werk was eigenlijk ook nooit ver weg. Zo waren er regelmatig contacten binnen het sociaal overleg. En sprak ik ook vaak mensen met problemen. Mensen die hun werk of inkomen verliezen, of het zien verminderen. Die realiteit botst toch wel met vakantie.’ Corona bleef constant aanwezig, ook in de economische actualiteit. Hoe ziet u het de komende maanden verder evolueren? ‘Veel hangt af van de snelheid waarmee een vaccin beschikbaar zal worden voor een brede groep van de bevolking. Maar dat duurt nog even. Tot zolang zullen we nog heel sterk ondersteund moeten worden door onze mensen in de gezondheidszorg. Ook 2021 zal allicht nog volledig en heel zwaar gebukt gaan onder corona. Met ook banenverlies als gevolg. Op dit moment zegt de RVA dat er al 35 000 werklozen meer zijn. Maar we zien die cijfers stijgen. Een grote groep tijdelijk werklozen kan misschien niet opnieuw aan het werk als de maatregelen aflopen. Heel veel bedrijven dreigen zwaar te moeten herstructureren of op de fles te gaan. Zij hebben klanten en als die klanten niet kunnen betalen, krijgen ook die bedrijven het moeilijk. En dan zijn er ook nog heel veel mensen die hun baan verliezen zonder dat het in de krant komt. Een horecazaak die sluit. Of schoonmakers in de hotelsector die overbodig zijn omdat de kamers leeg blijven.’ Onze sociale zekerheid levert de laatste maanden goed werk met systemen zoals tijdelijke werkloosheid en corona-ouderschapsverlof. Hoe zal dat verder verlopen? ‘Wat we nu al gedaan kregen, is enkele maatregelen verlengen tot het einde van 2020. Tot dan hebben we dus zekerheid. Het budget van de sociale zekerheid wordt zo natuurlijk heel zwaar aangesproken. Maar

zo vermijden we dat mensen zwaar in de problemen of in armoede komen. Het is een ondersteuningsmechanisme dat verzekering combineert met solidariteit. En hoewel ze zwaar onder vuur lag de laatste jaren, stelt iedereen vandaag vast dat we het zonder die sociale zekerheid niet kunnen redden. Of je nu arbeider bent, bediende of kaderlid.’ Ziet iedereen het belang van die sociale zekerheid nu in? ‘Ik ben toch blij dat ik vandaag geen enkele politieke partij kritiek hoor uitoefenen op de sociale zekerheid. En ook de kritiek op het grote overheidsbeslag en de roep om een slanke overheid verstomt gelukkig. Want we hebben naast de sociale zekerheid ook een sterke overheid en sterke overheidsdiensten nodig. Dat zijn twee essentiële sleutels om een samenleving sterk te maken en te houden. Niet alles kan natuurlijk opgelost worden door de sociale zekerheid. Of door de overheid. Mensen moeten ook gewoon elkaar helpen. Met boodschappen, het gras maaien … En dat zagen we de voorbije maanden ook heel veel gebeuren. Daarvan krijg ik het warm.’ Als de sociale zekerheid ook de komende jaren de sleutel blijft om mensen te beschermen, dan moet ze nog wel versterkt worden? ‘In de komende legislatuur gaan we hopelijk met de politiek kunnen praten over de versterking van de financiering. Dan kom je volgens ons uit op twee punten. Eerst en vooral moet je op elke euro dezelfde belasting betalen. Of je die nu verdient met werken in loondienst of als zelfstandige, met speculeren op de beurs of met het verhuren van huizen: een euro is een euro. Daarnaast moet elke euro die je met werken verdient op dezelfde manier bijdragen opleveren voor de sociale zekerheid. Nu zijn er heel veel mechanismen om aan die bijdragen te ontsnappen zoals het hele arsenaal van extralegale voordelen. Dat is een moeilijke boodschap voor werknemers, maar anders zagen we zelf de poten van onder onze stoel.’ Is iedereen klaar om op een andere manier na te denken over onze sociale zekerheid, onze economie, onze maatschappij? ‘De kiemen zijn er. Of ze zullen kunnen groeien en bloeien, dat is nog de vraag. We zaten in een puur commerciële han-

delseconomie met aanvoerlijnen van over de hele wereld. Die lange ketens kwamen zwaar onder druk. We herontdekken nu de duurzaamheidsreflex. De korte keten, dichter bij de deur. Wat gezonder leven. Tot tien maanden geleden aanvaardden we noodgedwongen urenlange stilstand op onze wegen.’ ‘Mensen hebben ontdekt dat ze op een andere manier kunnen werken. Het kan zeker en vast positieve effecten hebben op onze kijk op het leven. De fataliteit van het kan niet anders, is doorbroken. Het moet duurzamer, groener, gezonder, met minder druk op onze privésituatie. Dat moet nu concreet gemaakt worden zodat we niet in oude gewoontes hervallen.’ Vindt dit alles ook gehoor bij de andere sociale partners, bij de politiek? ‘Ik merk toch openingen. Ook de werkgevers zien de voordelen van telewerk en vragen om goede afspraken te maken om de voordelen zo maximaal mogelijk en de nadelen zo minimaal mogelijk te maken. Ik heb ook de indruk dat de politieke partijen dit ook allemaal herontdekken. Een vergroening van onze economie en energie, een verduurzaming van onze samenleving, het rechtvaardiger maken van onze fiscaliteit, eerlijke concurrentie als basis voor de economie. We hopen dat veel wordt aangepakt door een volgende regering.’ Voor het ACV staan dit najaar ook nog de uitgestelde sociale verkiezingen voor de deur. Hebben de voorbije maanden de inzet veranderd? ‘We zijn er alleszins klaar voor, ondanks de moeilijke omstandigheden. We brengen 60 000 kandidaten in stelling. Sociale verkiezingen gaan bij uitstek over de dingen die leven op de werkvloer. En daar hebben we de vinger aan de pols, ook vandaag. De thema’s die een jaar geleden bestonden, bestaan nog. In een aantal werkomgevingen werden een aantal zaken misschien wel scherper gesteld. Hoe zorgen we er bijvoorbeeld voor dat mensen die met klanten in contact komen hun werk kunnen doen en ’s avonds ook veilig en gezond naar huis kunnen keren? We vertrekken vanuit de realiteit op de werkvloer en bekijken hoe we daar syndicaal op kunnen wegen. Onze mensen kunnen een wereld van verschil maken voor veel collega’s.’

‘Een vergroening van onze economie en energie, een verduurzaming van onze samenleving, het rechtvaardiger maken van onze fiscaliteit, eerlijke concurrentie als basis voor de economie. We hopen dat veel wordt aangepakt door een volgende regering’ MARC LEEMANS

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

ACTUEEL

Sociale bescherming voor jobstudenten

‘Met een volwaardige werkgeversbijdrage zijn jobstudenten beter beschermd’ Studenten die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van hun studentenjob konden niet op sociale bescherming rekenen als ze die door de coronacrisis verloren. ‘Het viel op dat we deze zomer meer oproepen kregen van studenten op zoek naar werk’, klinkt het bij de ACV Jongerenwerking.

delen. Ik geloof niet dat werkgevers daardoor minder studenten zullen aanwerven. ‘Studentenwerk’ blijft een uiterst flexibel statuut en in zomermaanden zullen vaste werknemers nog steeds op vakantie gaan.’

Doorgeschoven rekening

TEKST SIMON BELLENS FOTO ID / IVAN PUT

e meeste studenten kunnen het geld dat ze verdienen gebruiken voor plezier. Ik leg het grootste deel opzij voor mijn vaste kosten’, vertelt Anne-Li Geeraert (22), derdejaars bachelor Event & Project Management aan de Artevelde Hogeschool in Gent. Zij is een van de studenten voor wie een baan meer is dan een leuke bijverdienste. Haar loon gaat onder meer naar eten, de verzekeringskosten voor de wagen die ze nodig heeft om te pendelen, en tot vorig jaar ook naar een kot. ‘De afspraak met mijn moeder was dat zij de eerste jaren van mijn studie zou betalen, vanaf volgend jaar financier ik die ook zelf.’ Vanaf het begin van de lockdown sloot de horecazaak waar Anne-Li doorheen het schooljaar werkte en moest ze noodgedwongen op zoek naar een andere studentenbaan. Gelukkig vond ze die bij een bakker. ‘Anders had ik mijn spaargeld moeten gebruiken’, zegt ze. ‘Dat zou heel jammer zijn. Eigenlijk had ik er nog niet eens aan gedacht dat er ook zoiets als sociale bescherming voor jobstudenten zou kunnen zijn. Maar zeker als je kan aantonen dat je veel zelf moet betalen, zou je recht moeten hebben op een soort van bescherming.’

Voor studenten die wekelijks een dag werken in de horeca was er in de lockdown geen sociale bescherming.

Meer nettoloon Volgens Joke Vrijs van de ACV Jongerenwerking viel het afgelopen zomer op dat er bij de infolijn studentenarbeid (ISA) meer oproepen binnenkwamen van studenten die werk zochten. ‘Door de coronacrisis was het bedrijf waar ze elke zomer werkten gesloten, of stonden veel werknemers op tijdelijke werkloosheid’, zegt ze. ‘Voor studenten die wekelijks een dag werken in bijvoorbeeld de horeca was er niets. Jobstudenten kunnen dan nergens op terugvallen, ze hebben geen recht op een uitkering en voor geannuleerde contracten wegens overmacht is er geen opzegtermijn.’ Dat het een hels parcours was om deze zomer een nieuwe studentenbaan te vinden, beaamt ook Anne-Li Geeraert: ‘Bij Volvo had ik bijvoorbeeld al proeven gedaan en een contract getekend, maar plots lieten ze weten dat het niet meer doorging omdat ze zouden sluiten. Bij een volgende studentenbaan hoefden de studenten al na één dag niet meer te komen, omdat er niet genoeg werk was.’ Daarom werkte KAJ (Kristelijke Arbeidsjongeren) in de zomer aan een

noodfonds voor jobstudenten die zonder werk vielen. ‘Die oproep werd vooral gedragen door Franstalige organisaties’, zegt Thibaut Tytgat van KAJ. ‘Daarop besloot de Waalse regering 2,25 miljoen euro vrij te maken voor bijstand aan studenten, maar de Vlaamse of federale regering volgde dat voorbeeld niet.’

‘Door hoger inschrijvingsgeld en duurder opleidings materiaal is voortstuderen de laatste jaren flink duurder geworden’ JOKE VRIJS, ACV JONGERENWERKING

Jong ACV berekende dit voorjaar dat jobstudenten netto meer zouden overhouden als de normale socialezekerheidsbijdrage op hun loon van toepassing was. ‘Daardoor zijn studenten beter beschermd bij overmacht of ziekte. En het zijn broodnodige extra inkomsten voor de sociale zekerheid’, verduidelijkt Vrijs. ‘Er zijn alleen maar voor-

Minister van Sociale Zekerheid Maggie De Block denkt daar anders over. Volgens haar zou een verhoogde werkgeversbijdrage studentenwerk wel minder aantrekkelijk maken voor werkgevers. Voor de sociale bescherming van studenten, zegt ze, bestaan er studietoelagen en OCMW’s. Ook Anne-Li Geeraert zal volgend jaar een studietoelage aanvragen als ze zelf haar studies financiert. ‘Tot 2019 woonde ik thuis en was er geen behoefte aan’, zegt ze, ‘nu is er meer stress om rond te komen.’ ‘Omdat zulke instrumenten met grensbedragen werken’, legt Joke Vrijs uit, ‘blijft er altijd een groep studenten die niet voor toelagen in aanmerking komt, als de ouders bijvoorbeeld net te veel verdienen, maar die het geld van hun studentenwerk wel nodig heeft.’ Op die manier schuift de minister gewoon de rekening door, stelt Vrijs. ‘Als werkgevers geen hogere sociale zekerheidsbijdrage moeten betalen voor studentenwerk en studenten voor sociale bescherming worden doorverwezen naar het OCMW, betekent dat een hogere kost voor de belastingbetaler, in plaats van extra inkomsten voor de sociale zekerheid.’ Door de stijging van het aantal toegelaten werkdagen en de flexibilisering van het aantal uren groeide het aantal studenten met een studentenjob de afgelopen jaren sterk, zo blijkt onder meer uit cijfers van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. ‘Daarenboven is voortstuderen de laatste jaren door hoger inschrijvingsgeld en hogere opleidingskosten flink duurder geworden’, besluit Vrijs. ‘Het is dus logisch dat meer studenten werk nodig hebben.’

TEKST AMÉLIE JANSSENS

Gemiddeld bruto maandloon in België

3 553 euro/maand

Verzorgende in kinderdagverblijf of crèche

2 317 euro/maand

Koerier Zorgkundige

2 526 euro/maand 2 549 euro/maand

Kassier supermarkt of voedingswinkel

2 513 euro/maand

Bedienaar machines voedings- en genotsmiddelen

2 825 euro/maand

Vrachtwagenchauffeur

2 861 euro/maand 2 676 euro/maand

Vuilnisophaler BRON: STATBEL

Hendrik Vancoppenolle, Greenyard Frozen (voedingssector) ‘Ik heb nog nooit iemand horen zeggen: Ik verdien genoeg. (lacht) De lonen binnen ons bedrijf variëren. Maar de mensen met de laagste lonen moeten het stellen met zo’n 2 200 euro bruto per maand. Netto is dat 1 500 euro. Als alleenstaande hou je niet veel meer over nadat je de woningkosten en andere vaste uitgaven hebt betaald. Toch blijven die mensen in de sector werken. Ze wonen vaak in de buurt en vinden het aangenaam dat ze geen grote afstanden moeten afleggen. En ze hebben plezier in hun werk en binnen het team.’

GETUIGENIS

Veel mensen die tijdens de lockdown hard zijn blijven doorwerken, verdienen een pak minder dan het gemiddeld bruto maandloon. Tot die vaststelling kwam Statbel, het Belgische Statistiekbureau.

GETUIGENIS

Essentiële beroepen verdienen te weinig Winkelmedewerker bij Albert Heijn ‘Wij krijgen het minimumloon uitbetaald, meer niet. Maar in deze drukke periode verkregen we met het ACV wel enkele extra’s voor alle collega’s. Zo kregen we vijf dagen coronaverlof, extra vakantiedagen dus. En tot het einde van dit jaar wordt het bedrag van onze maaltijdcheques verhoogd naar acht euro per cheque. Dat hebben alle personeelsleden zeker verdiend.’

ACTUEEL

Vakbonden voeren actie voor welvaartsvastheid

‘Uitkeringen voor gezinshoofden moeten 5 procent stijgen’ Maandag 28 september voeren de vakbonden actie. Ze vragen van de (nieuwe) regering extra inspanningen voor de welvaartsvastheid van uitkeringen en pensioenen. Die welvaartsvastheid moet de koopkracht van gepensioneerden, zieken en werklozen garanderen.

Concreet maken De vakbonden vragen van de (nieuwe) regering nog extra inspanningen. ‘De coronacrisis heeft aangetoond dat heel wat mensen van de ene dag op de andere in financiële moeilijkheden kunnen terechtkomen’, zegt Serroyen. ‘Daarom moeten we ambitieus zijn. De sociale uitkeringen moeten eindelijk boven de armoederisicogrens getrokken geworden, en liefst zelfs tien procent boven die grens. Daarnaast vragen wij een minimumpensioen van 1 500 euro netto. Een derde – heel belangrijke – eis is een structurele minimumuitkering voor zieken in de eerste zes maanden van hun ziekte. Tot nu toe bestond dat minimum er enkel vanaf de zevende maand. Door de coronacrisis is er nu wel in zo’n minimum voorzien. Als die tijdelijke maatregel afloopt, moet dat worden opgevangen door eindelijk structureel een minimum te bepalen. We vernemen dat dergelijke elementen aan bod komen bij de regeringsonderhandelingen, maar ze moeten dan wel voldoende concreet worden gemaakt: welk bedrag, welke timing, welk budget?’

TEKST WIM TROCH

et het begrip welvaartsvastheid wordt bedoeld dat de uitkeringen – bijvoorbeeld de ziekte-uitkeringen of de pensioenen – de evolutie van het gemiddelde inkomen in ons land volgen. De regering houdt in haar begroting budget vrij, de zogenoemde welvaartsenveloppe, voor de sociale uitkeringen. Dat is zo sinds het Generatiepact van 2005, nadat het ACV al vele jaren pleitte om de sociale uitkeringen te koppelen aan de algemene stijging van de lonen.

Extra koopkracht Werkgevers- en werknemersorganisaties moeten in overleg beslissen hoe het geld uit de welvaartsenveloppe verdeeld wordt. ‘Normaal gezien moeten de sociale partners om de twee jaar voor 15 september aan de regering een voorstel overmaken’, licht Chris Serroyen, hoofd van de ACVstudiedienst, toe. ‘De werkgevers weigeren echter om hierover al samen te zitten. Zij willen de bespreking van de welvaartsvastheid opnieuw koppelen aan het interprofessioneel loonakkoord (IPA). Maar die besprekingen beginnen pas in het

voorjaar van 2021. Op die manier worden gepensioneerden, werklozen en zieken in het ongewisse gelaten. Aan die chantage willen wij niet toegeven, en dus hebben de vakbonden alsnog hun eisen gebundeld en overgemaakt aan de regering, aan de onderhandelende partijvoorzitters en aan de leden van de Kamercommissie Sociale Zaken.’ Binnen de welvaartsenveloppe willen de vakbonden onder meer dat de minimumuitkeringen 2,5 procent stijgen. ‘Voor gezinshoofden vragen we een stijging van vijf

procent’, aldus Serroyen. ‘Daarmee bereik je ook de doelgroep van alleenstaande ouders en koppels van werklozen. Zij hebben het immers extra zwaar. Daarnaast willen we dat ook voor tijdelijk werklozen de minima worden opgetrokken met vijf procent. Een andere eis is dat het vakantiegeld voor gepensioneerden en voor invaliden verhoogt. Dat vakantiegeld is belangrijk, omdat het de koopkracht verhoogt. Voor de werklozen met een minimumuitkering komt het erbovenop. In totaal zitten onze voorstellen mooi binnen de wettelijk voorziene enveloppe.’

Om hun eisen kracht bij te zetten, zullen de vakbonden op 28 september op verschillende locaties actie voeren, met respect voor de coronaregels. De regering heeft volgens de wet tot 15 oktober om een voorstel te formuleren. Dat moet dan besproken worden door de werkgevers- en werknemersorganisaties.

We trakteren op taart én een TV-Show. Samana verjaart! Word lid van Samana via www.samana.be en wie weet krijg je wel een heerlijke Samana-taart thuis geleverd. Geniet er samen met ons van tijdens de Samana TV-show: vrijdag 9/10 om 18.15 en zondag 11/10 om 14.00 op Eclips TV. Telenetkijkers: kanaal 51 Proximuskijkers: kanaal 90 (Vlaanderen) of 340 (Brussel)

SAMEN STAAN WE STERKER

20_044_Ad_255x103_Samana70jr_Visie_f1.indd 1

17/09/20 09:36

ACTUEEL

Voor wie arbeidsongeschikt is sinds 1 maart

Tijdelijk hogere ziekte-uitkering Sommige werknemers die op of na 1 maart 2020 erkend werden als arbeidsongeschikt kunnen een bijkomende premie op hun ziekte-uitkering ontvangen. Dat is een tijdelijke maatregel in het kader van Covid-19.

Is je totale daguitkering echter hoger dan 79,80 euro? Dan wordt je ziekte-uitkering begrensd tot dat bedrag.

TEKST MICHIEL VERPLANCKE

Wanneer wordt die aanvullende uitkering uitbetaald? De eerste uitbetaling zal ten laatste op 31 oktober plaatsvinden. Die uitbetaling bevat de aanvullende uitkering van 1 maart tot en met 30 september. De volgende betalingen gebeuren maandelijks.

Houd er ten slotte rekening mee dat er een bedrijfsvoorheffing van 11,11 procent wordt ingehouden op deze bijkomende uitkering.

Waarom is deze maatregel er? Door Covid-19 zijn heel wat werknemers tijdelijk werkloos geworden. Zij ontvangen een uitkering die 70 procent bedraagt van hun begrensd brutoloon. Dit terwijl arbeidsongeschikte werknemers slechts 60 procent van hun verloren loon ontvangen. Om sociale onrechtvaardigheden te vermijden, komt er een premie bovenop die ziekte-uitkering. Wie krijgt deze premie? Om de bijkomende ziekte-uitkering te ontvangen, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet je ten vroegste op 1 maart 2020 erkend zijn als arbeidsongeschikte. Daarnaast heb je een arbeidsovereenkomst. De maatregel geldt dus niet voor werklozen. Bovendien moet je een lager bruto dagloon hebben dan 132,99 euro. Ontvang je een forfaitair maandloon? Dan kun je dit delen door 26 om je dagloon te berekenen. Hoeveel bedraagt de premie precies? Als arbeidsongeschikte bedraagt het dagbedrag van je ziekte-uitkering in principe 60 procent van je begrensd bruto dagloon. Dat noemen we je primaire ziekte-uitkering. Heb je recht op de premie? Dan ontvang je een aanvullend dagbedrag van 10 procent van je begrensd dagloon. Daarnaast krijg je een dagelijks forfait van 5,63 euro. Ook

De maatregel is voorlopig van toepassing tot en met 31 december. Ze kan eventueel nog verlengd worden. Houd daarvoor de website in de gaten.

Wie in aanmerking komt voor de bijkomende ziekte-uitkering hoeft niets te doen. De toekenning gebeurt automatisch. dat stemt overeen met het forfait dat werknemers in tijdelijke werkloosheid krijgen. Voor die totale daguitkering (primaire ziekte-uitkering + aanvullend dagbedrag + forfait) zijn een minimum- en maximumbedrag

vastgelegd. De totale daguitkering, met inbegrip van het aanvullend bedrag en forfait, mag nooit minder bedragen dan 61,22 euro. Als dat wel zo is, dan wordt je ziekte-uitkering opgetrokken tot die 61,22 euro.

Hoe zorg ik ervoor dat ik de premie krijg? Je hoeft niets te doen om de premie te ontvangen. De toekenning gebeurt automatisch. Enkele dagen voor de uitbetaling word je daarvan op de hoogte gebracht.

>>> www.cm.be/bijkomende-ziekteuitkering

Voorbeelden aanvullende ziekte-uitkering Sofyan heeft een bruto dagloon van 100 euro

Kim ontvangt een bruto dagloon van 75 euro

Sofyans primaire ziekte-uitkering bedraagt 60 procent van zijn bruto dagloon, of 60 euro. Daarbij komt de aanvullende uitkering van 10 procent van zijn bruto dagloon (10 euro) en het forfait (5,63 euro). Samen maakt dat 15,63 euro. In het totaal krijgt Sofyan een ziekte-uitkering van 75,63 euro per dag.

Kims primaire ziekte-uitkering bedraagt 60 procent van haar bruto dagloon, of 45 euro. Daarbij komt de aanvullende uitkering van 10 procent van haar bruto dagloon (7,5 euro) en het forfait (5,63 euro). Opgeteld is dat 13,13 euro. Maar omdat het totale bedrag onder de minimale daguitkering ligt van 61,22 euro, wordt Kims aanvullende uitkering verhoogd tot 16,22 euro. Zo ontvangt ze in het totaal toch 61,22 euro per dag.

Dementie beleef je samen Lees er alles over op cm.be/dementie.

CM. Jouw gezondheidsfonds. advertentie_dementie_visie_255x113mm_V3.indd 1

31/08/2020 09:46

OPINIE FORUM

BART VERHAEGHE STAFMEDEWERKER DE FEDERATIE SOCIAAL-CULTUREEL WERK EN AMATEURKUNSTEN

ES LEBE EUROPA PETER WOUTERS VOORZITTER BEWEGING.NET

Salut, de kost en de wind vanachter

en op en top Vlaamse uitspraak waarmee je bij het afscheid nemen iemand een behouden reis wenst. En stiekem denkt ‘daar ben ik gelukkig weer voor een tijd vanaf’.

Ze schoot me te binnen toen ik de analyse bekeek van de definitieve adviezen over waar 139 sociaal-culturele organisaties zich de komende jaren best mee bezig houden en of/hoeveel subsidie ze daarvoor mogen krijgen. Onafhankelijke beoordelingscommissies screenden de afgelopen maanden nauwgezet de beleidsplannen van die organisaties en gaven op 15 juli hun definitief advies door aan de Vlaamse Regering. Die beslist op vrijdag 25 september of ze al dan niet de adviezen zal volgen. Ik ben tevreden dat veel beleidsplannen een positieve evaluatie kregen. Volkomen terecht ook. Stonden de straten en de kranten in Vlaanderen de afgelopen maanden niet vol van de mooie solidariteitsinitiatieven, vaak gestart of gesteund door deze organisaties? Staat het rapport van het maatschappelijk relancecomité niet bol van de aanbevelingen om het verenigingsleven steviger en duurzamer te ondersteunen? Zegt minister-president Jambon niet zelf dat het sociaal-cultureel werk een cruciale rol heeft om mensen opnieuw samen te brengen en samen uit het dal te klimmen? Ja, ja en ja! Maar de middelen? Die klimmen niet. Een budget dat werd vastgeklikt in precoronatijden – na ruim tien jaar opeenvolgende besparingen – is nu bepalend voor de werking van veel organisaties de komende vijf jaar. Een werking binnen een nieuw decretaal, ambitieus kader en meteen ook – welja – in een andere wereld. Ongeveer tien miljoen euro is er extra nodig om de ambities ook effectief te realiseren. Crisismaatregelen, noodfondsen en dergelijke waren en zijn bijzonder welkom. Maar nu we vooruit moeten kijken en relance de komende jaren hét ordewoord vormt, dreigen we de historische kans te missen om te investeren in een relance die duurzaam is. Een relatief beperkte investering overigens, die in het sociaal-cultureel werk steevast als vliegwiel fungeert voor innovatie en zich maatschappelijk dubbel en dik terugverdient. Vlaanderen is overigens niet de enige die ‘relance’ als iets aparts lijkt te bekijken en niet de koppeling maakt met wat er al bestaat. Zo hekelt het Europees Parlement in een resolutie van 17 september dat Creatief Europa – het Europees programma voor de brede cultuursector – geen kruimel krijgt vanuit het herstelfonds Next Generation EU, ter waarde van maar liefst 750 miljard (!) euro. Voorts put de resolutie zich uit in argumenten waarom de (sociaal-)culturele wereld belangrijk is in onze samenleving.

k kan er niet aan doen.

Als ik de toespraak van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen lees, word ik hoopvol. In haar eerste beleidsverklaring vat ze perfect de vraagstukken van morgen. Of het nu klimaat, migratie, eerlijke fiscaliteit of minimumlonen betreft. Telkens maakt ze een scherpe analyse en engageert ze Europa voor oplossingen en engagementen. Wat mij opvalt in haar toespraak is de radicale keuze voor hoop, menselijke waardigheid en ambitie. En daarnaast de concrete voorstellen die het kunnen waarmaken.

Misschien was haar toespraak te positief. We weten al even dat onze media houden van polemiek, niet van optimisme. Kranten putten zich uit in het vinden van negativiteit en conflict. De zure oprispingen van eenlingen krijgen meer aandacht dan de positieve plannen van beleidsverantwoordelijken. Hoe jam-

Want wij mogen ons niet vergissen. Europa is niet ver van ons bed. Dat voelen we elke dag en dat zal niet minderen. Meer dan het Vlaamse regeerakkoord, meer dan een federaal regeerakkoord, meer dan de plannen in steden ‘De Green Deal gaat verder en gemeenten bepaalt Europa dan wat ons land alleen zou wat kan en niet kan voor ieder van durven’ ons. Denk maar aan de miljarden euro’s die Europa in de economie pompt. De lage rente als je een mer. De lezer verdient het immers niet om lening aangaat is een rechtsreeks gevolg van een indruk van hopeloosheid te krijgen. Intehet Europees beleid. Maar ook de voedselveigendeel. Hoop geeft moed. En moed brengt ligheid, het hormoongebruik, de identiteitsoplossingen dichterbij. Ik hoop dat u als lezer kaarten en bescherming van de eigen gegede toespraak van de voorzitter van de Comvens, de erkenning van diploma’s tot zelfs het missie er eens bij haalt. En dat u ook een vierde studiejaar voor de opleiding tot versprankel van die hoop kan krijgen. pleegkundige. Ik las onlangs nog een dossier over de invloed van Europese wetgeving op Europa is belangrijk en wat mij betreft op de onze verenigingen en hoe we ons daar onvolgoede weg. Zeg het verder. doende bewust van zijn. De landbouwsector en de handel worden in hoofdzaak door Europees beleid beïnvloed. Dikwijls onzichtbaar. Want Europese regels moeten door elk land in eigen wetten worden omgezet. Federale >>> Lees of bekijk de eerste beleidsveroverheidsdiensten hebben daar speciale afklaring van Europees Commissievoorzitter delingen voor om dat allemaal op te volgen Ursula von der Leyen op www.beweging.net. en voor te bereiden. Daarom ben ik blij met de speech van mevrouw von der Leyen. Europa wijst ons de weg. De Green Deal gaat verder dan wat ons land alleen zou durven. De bescherming van

Die loftrompetten zullen we nog veel horen. En ze doen altijd deugd. Maar de 139 gesubsidieerde sociaal-culturele organisaties kopen daar niks mee. Integendeel: als de Vlaamse regering morgen de adviezen volgt, dan verliezen vormingsorganisaties ruim 2 miljoen euro, verenigingen 3,5 miljoen euro en krijgen 17 van de 39 nieuw kandiderende organisaties een al bij al bescheiden startsubsidie. Kortom: salut, de kost en de wind vanachter … Maar weet u waar het gros van de sociaal-culturele organisaties momenteel écht wakker van ligt? Van u. Zal u – na maanden in uw kot – opnieuw deelnemen aan verenigingsactiviteiten die nu overal – en binnen scherpe veiligheidsmarges – heropstarten? Kunnen ze ook op u rekenen om samen hun maatschappelijke missie waar te maken, nu méér dan ooit noodzakelijk? En vooral: kunnen ze er, samen met hun honderdduizenden vrijwilligers, nog meer staan voor de miljoenen mensen die op hen rekenen? Dáár liggen ze dus al maanden wakker van. Voilà, zocht iemand nog een argument om extra te investeren in het sociaal-cultureel werk?

arbeiders en de dumpinglonen worden Europees aangepakt en dat helpt ook ons land. Ik schrijf dit omdat we er te weinig over schrijven. De Europese verkiezingen kregen te weinig aandacht, het Europese beleid wordt te weinig toegelicht. Praatprogramma’s gaan er zelden over en de kranten hebben het liever over het kleine gehakketak in een of andere partij.

Jouw kijk

Mantelzorgverlof In vorige Visie verscheen een artikel over mantelzorgverlof. Daarin stond dat zowel werknemers als ambtenaren die aan de voorwaarden voldoen, mantelzorgverlof kunnen aanvragen bij hun werkgever. Dat geldt (nog) niet voor alle ambtenaren. Alain Joye

Contractuele personeelsleden komen wel in aanmerking maar dat is nog niet het geval voor alle statutaire personeelsleden. Voor statutaire personeelsleden van de federale overheid en de autonome overheidsbedrijven is er alleen een ontwerp van koninklijk besluit dat het recht op mantelzorgverlof regelt.

Het koninklijk besluit is nog niet van kracht. Statutaire personeelsleden van niet-federale diensten hebben recht op mantelzorgverlof als het bevoegde gewest of de bevoegde gemeenschap het voorziet in de reglementering.

ACTUEEL

Amper 1 op de 300 werknemers kocht studieperiode af voor hoger pensioen

‘Een hoogrisicobelegging met veel onzekerheden’ Lang studeren knabbelt aan je pensioenuitkering. Door een kortere werkloopbaan na een studietijd bouw je misschien geen volledige pensioenrechten op. Om toch te genieten van een volledig pensioen kun je die studiejaren afkopen. Maar werknemers maken er amper gebruik van. Grote onzekerheden zijn mogelijk de verklaring. TEKST NILS DE NEUBOURG ILLUSTRATIE RUTGER VAN PARYS

De pensioendienst erkent dat die interesse aan de lage kant is en zoekt een verklaring in ‘de onvoorspelbaarheid van ons gedrag en keuzes’. Maar voor Janvier zijn de lage cijfers geen verrassing: ‘De meeste mensen kiezen gewoon eieren voor hun geld. Je kunt het afkopen van studiejaren als een hoogrisicobelegging beschouwen. Of het je iets oplevert, hangt af van enorm veel onzekerheden: hoelang ga je leven, hoeveel duurder zal het leven worden, hoe verandert het pensioensysteem zelf nog de komende decennia, enzovoort. Daarom is de investering vooral voor jongere generaties risicovol. Persoonlijk zou ik als jongere die gok niet wagen.’

oor volledige pensioenrechten heb je in principe een volledige loopbaan van 45 jaar nodig. Maar dat is zo goed als onmogelijk als je eerst nog een of meerdere opleidingen volgt. Door verder te studeren kan je pensioenbedrag dus lager uitvallen. Die diplomajaren afkopen kan dan een oplossing zijn. Officieel heet dat regulariseren van studieperiodes. Sneller met pensioen ga je er wel niet door kunnen. Tot december kun je studiejaren nog regulariseren voor de prijs van 1 560 euro per studiejaar. Daarna blijft regulariseren mogelijk, maar moet je dat binnen de tien jaar na afstuderen in orde brengen. Doe je dat later, dan betaal je meer. Die regeling kwam er eind 2017. Daarmee hoopte de regering-Michel voor iedereen dezelfde spelregels te maken. Tot voor kort gold namelijk dat ambtenaren hun studiejaren gelijkgesteld kregen als loopbaanjaren voor hun pensioen, terwijl werknemers ervoor moesten betalen. ‘Om het systeem eerlijker te maken adviseerden we met de pensioencommissie om het regulariseren van studiejaren volledig af te schaffen. Daar ging de regering niet in mee en ze bedacht het huidige systeem’, zegt pensioenexpert Ria Janvier (Universiteit Antwerpen).

Veel werknemers lijken dezelfde redenering te maken. Ongeveer de helft van alle regularisaties werd aangevraagd door oudere werknemers op slechts enkele jaren van hun pensioen. Janvier: ‘Ouderen weten relatief zeker wat het hen kost en wat het hen zal opbrengen. Voor hen is de rekening dus gemakkelijker te maken.’

Gok niet wagen Uit cijfers die Visie bij de pensioendienst opvroeg blijkt nu dat er geen stormloop is voor die nieuwe regeling. Sinds de introductie in december 2017 hebben slechts 4 741 werknemers hun regularisatie aan-

gevraagd en effectief betaald. Naar schatting is slechts één op de 300 werknemers met een diploma hoger onderwijs dus ook effectief overgegaan tot het afkopen van hun studieperiode.

Behalve de onvoorspelbaarheid denkt Janvier dat het bedrag ook een drempel is voor jonge mensen. Vlaamse werknemers betaalden gemiddeld 4 784 euro om hun studiejaren te regulariseren. ‘Dat is toch al een behoorlijk bedrag om ineens neer te tellen, zeker als je jong bent.’

Studiejaren regulariseren in de praktijk

‘Of het je iets oplevert, hangt af van enorm veel onzekerheden: hoelang ga je leven, hoeveel duurder zal het leven worden, hoe verandert het pensioen systeem zelf nog?’ RIA JANVIER, PENSIOENEXPERT UNIVERSITEIT ANTWERPEN

Voor veel jobs heb je een specifiek dip loma hoger onderwijs nodig. Maar de tijd die je nodig hebt om dat diploma te halen, werk je doorgaans niet. Daardoor bouw je tijdens die periode dus ook geen pensioenrechten op en kom je allicht niet aan een volledig pensioen. Die periode kun je compenseren door de ontbrekende jaren voor een volledige loopbaan te regulariseren. Per studiejaar betaal je ongeveer 1 560 euro. Tenminste, als je de regularisatie regelt binnen de tien jaar na het behalen van je diploma. Daarna betaal je meer.

‘Eigenlijk zijn het diplomajaren en geen studiejaren die je kan regulariseren’, verduidelijkt pensioenexpert Ria Janvier. ‘Regulariseren kan namelijk alleen als je je studie hebt afgemaakt. Bisjaren tellen trouwens ook niet mee, en gelijkwaardige diploma’s, zoals twee bachelors, kun je ook niet tweemaal afkopen. Er zijn dus wel strenge regels aan verbonden.’ Of studiejaren regulariseren of ‘afkopen’ interessant is, hangt van heel veel factoren af. Maar doordat veel van die factoren nog niet bekend zijn, is het moeilijk te voorspellen of het regulariseren de moeite loont. Voor een

werknemer die in december 2018 een studieperiode van 12 maanden regulariseerde, levert dat een extra brutopensioen van 277 euro als alleenstaande of 347 euro als gezinsbedrag. Wat daar netto van overblijft, hangt van situatie tot situatie af. Voor ambtenaren zijn er weer andere regels. Zelf nagaan wat het je zou kosten en wat het je bijkomend zal opleveren? Op de officiële pensioenwebsite kun je verschillende scenario’s uitproberen voor je eigen situatie.

>>> www.mypension.be

ACTUEEL

ZELF ZORG

Werken, het huishouden, de kinderen, zorgen voor anderen, enkele hobby’s: veel mensen leiden een druk leven. De laatste jaren kwam er daardoor meer aandacht voor zelfzorg, goed voor jezelf zorgen zodat je fysiek en mentaal sterk blijft. Hoe je dat doet, is voor iedereen anders. Visie vroeg aan Wim, Peter, Tania en Margot hoe zij dit invullen. TEKS T MARJOLEIN CUVELIER, WIM TROCH, SIMON BELLENS, NILS DE NEUBOURG

Vakbondsafgevaardigden Wim en Peter

‘Rugby geeft me positieve energie’ Wie aan vakbondswerk denkt, haalt vaak meteen beelden van onderhandelingstafels in het hoofd, waarbij werkgevers en werknemers praten over arbeidsvoorwaarden en veiligheidsvoorschriften. Terwijl dat beeld inderdaad klopt, komt er veel meer bij kijken. Niet zelden groeien vakbondsafgevaardigden in een bedrijf uit tot echte vertrouwensfiguren; personen bij wie men terechtkan voor vragen en problemen van allerlei aard. Zowel werkgerelateerd, als privé.

Ook Wim Lecomte (37), vakbondsafgevaardigde bij EuroChem in Antwerpen, merkt dat vakbondswerk soms emotioneel belastend is, ook al is er – net als bij Peter – een goede verstandhouding met de directie. ‘Collega’s weten dat je als vakbondsafgevaardigde te vertrouwen bent, en dat je een geheim kunt bewaren’, zegt hij. ‘Ik probeer dan vanuit mijn eigen ervaringen advies te geven, maar soms is het al voldoende om een luisterend oor te zijn.’

‘Meer en meer voel ik mij ook een sociaal assistent’ PETER VAN VEERDEGHEM VAKBONDSAFGEVAARDIGDE BIJ MILLIKEN TEXTILES IN GENT

Peter Van Veerdeghem (49) werkt bij Milliken Textiles in Gent. Hij is al 27 jaar vakbondsafgevaardigde. ‘Meer en meer voel ik mij ook een sociaal assistent’, vertelt hij. ‘Je voelt dat mensen steeds vaker eens een luisterend oor vragen. Ze vragen raad over hun relatie of familie, of over hun geldproblemen, en natuurlijk ook over problemen op het werk.’

Wim, vakbondsafgevaardigde bij EuroChem in Antwerpen, kan zijn hoofd leegmaken op het rugbyveld.

Belangrijk is dat die negatieve situaties zich niet in je hoofd nestelen. ‘Met ouder te worden gaat dat steeds moeilijker’, zegt Peter. ‘Ik kom thuis en het eerste uur ben ik wat afwezig. Ik heb dan soms een kort lontje. Mijn vriendin weet dat ondertussen en ziet het snel als er iets scheelt. Dan praten we er eens over – zonder namen te noemen – en dat helpt.’

Wim maakt zijn hoofd op een andere manier leeg. ‘Vorig jaar is een collega overleden, en daar heb ik lang last van gehad. Ik merkte dat ik moeilijk in slaap geraakte, dat ik mijn hoofd niet stil kon zetten. Daarom heb ik een cursus zelfzorg gevolgd. Ik heb daar kennisgemaakt met een aantal technieken om met stress om te gaan, maar ik heb er vooral geleerd dat ik iets moest zoeken wat me positieve energie geeft. Dat heb ik gevonden in het rugby. Ik ben nu coach van een jeugdploeg. Dat is het hoogtepunt van de week, het is de plek waar ik alles kan vergeten.’

Verpleegkundige Margot

‘Je wilt hen genezen, maar soms kun je alleen nog voor een comfortabel levenseinde zorgen’

Verpleegkundige Margot Vanmeenen (25) werkt op de afdeling acute geriatrie van het UZ Gent. Daar verzorgt ze dagelijks vijfenzeventigplussers die binnenkomen via de spoed met dringende problemen als breuken, ontstekingen of verwardheid en verminderd bewustzijn. ‘De leeftijd maakt het beroep delicaat’, vertelt Margot. ‘Ouderen hebben vaak al last van verschillende kwalen, wat het medisch ingewikkelder maakt, en denken automatisch na over hun levenseinde. Dat

wordt bij ons vrij direct besproken en als verpleegkundige vind ik het mijn taak om aan te voelen wat de patiënt wil, en of ze nood hebben aan een gesprek. Wij zijn toch hun eerste contact.’ ‘Soms geven patiënten aan dat ze het niet zien zitten om nog naar intensieve zorgen te gaan, willen of kunnen ze niet verder. Het gebeurt ook dat we patiënten vaker zien terugkomen en dat we hen zien achteruitgaan. Als je dan het gevoel hebt dat je niets meer kunt of mag doen, wordt het moeilijk om het los te laten. Je kunt nog voor een comfortabel levenseinde zorgen, maar je wilt hen genezen en soms kan

dat gewoon niet meer. Dan betrap ik mezelf er op de terugrit naar huis op dat ik me bedenk dat de patiënt inmiddels wel gestorven zal zijn.’ ‘Ik probeer het zoveel mogelijk op de dienst te laten, maar het helpt me ook om erover te praten. Ik heb het geluk in mijn familie omringd te zijn door veel verpleegkundigen die hetzelfde meemaken. Met een half woord weten ze genoeg. Ik vind het belangrijk om me te omringen met mensen die ik vertrouw, zoals familie, oude studievrienden of mijn partner, en die begrijpen waarover je het hebt. Zonder hen zou het voor mij moeilijker zijn.’

ACTUEEL

‘Je moet jezelf de vraag stellen: wat zijn mijn eigen kleine pleziertjes?’

Tania is mantelzorger

‘Volhouden is af en toe loslaten’ Tania Leys (53) is mantelzorger voor haar twee volwassen zonen met autisme. De oudste verblijft in een woonproject, de jongste bij haar thuis. ‘Het is leefbaar, maar ik zal nooit helemaal gerust zijn.’ Matthias (29) en Joachim (21) hebben veel begeleiding nodig, zelfs nu ze volwassen zijn. Al jaren neemt Tania de zorg voor hen op zich. Toch ziet ze zichzelf pas sinds kort als mantelzorger. ‘Op het moment dat je moeder wordt, zet je – zoals elke ouder – jezelf opzij. Maar naarmate mijn jongens opgroeiden, zag ik de lasten bij andere ouders verminderen. Hun kinderen werden zelfstandiger en zij konden vaker iets voor zichzelf doen. Mijn zorgen bleven hangen in de lagere school-fase.’

verbondenheid voor terug. Die vind ik moeilijk bij mijn zonen met autisme.’

Minder moeten, meer leven. Hoe doe je dat? Die vraag stelde de Nederlandse journaliste Annemiek Leclaire aan filosofen, psychologen, economen en andere wetenschappers en schrijvers.

Zorgen verlichten Hoe de toekomst eruitziet voor Tania? ‘Ik slaag er steeds beter in een evenwicht te vinden, ook op het werk. Ik ben overgestapt naar een sector die me beter ligt en ik werk er deeltijds, waardoor ik energie haal uit mijn job. In de zorg voor mijn jongens probeer ik de praktische zaken uit te besteden. Er blijven genoeg dingen over die ze enkel met mij willen delen.’

Ze documenteerde haar anderhalf jaar durend onderzoek in een reeks artikels. Later volgde het boek Minder moeten, meer leven: Hoe je ontploetert in drukke tijden. Het was voor Annemiek ook een persoonlijke zoektocht om ‘het vuur aan te steken in de dag’. ‘M’n leven was eindelijk weer wat normaal na een periode van tegenslag. Toch voelde ik me nog steeds gespannen en werd ik bedrukt wakker. Dan doe ik iets verkeerd, dacht ik. Soms is het leven is eenmaal druk en veeleisend en heb je door een samenloop van omstandigheden heel veel tegelijk te doen, maar we zijn geneigd om dat haastige gevoel van moeten en ploeteren ook vast te houden als het misschien niet hoeft. Dat is jammer, want zo staan we ons eigen geluk in de weg.’ ‘Ook ik herken bij mezelf dat er altijd wel iets af moet. Dan ga ik leuke din‘Aan jezelf denken is niet gen afzeggen. De verleiding is groot om ‘s avonds toch maar niet naar de film te egoïstisch, eerder een gaan of iets te gaan drinken. Maar als je verantwoordelijkheid’ steeds laat vallen waar je eigenlijk van ANNEMIEK LECLAIRE opknapt, kan je somber worden.’

‘Ik kan en wil mijn jongens niet volledig lossen, zelfs geen dag. Maar ik kan mijn zorgen verlichten door dingen te doen waar ik energie uit haal. Keuzes maken en begrenzen, zo hou ik het vol.’

Klein geluk

Dat gebeurde met vallen en opstaan. ‘Natuurlijk kun je zeggen: ik ga een week op vakantie, ik regel het allemaal wel. Maar dat is niet ontspannend. Fysiek ben ik er dan wel uit, mentaal zit ik thuis. Ik heb immers ervaren dat mijn kinderen hun problemen opsparen als ik er niet ben.’ Een hele week weg behoort niet tot de mogelijkheden, maar Tania leerde dat je het als mantelzorger best niet zwart-wit bekijkt. ‘Het is niet alles of niets. Af en toe een uurtje weg is wél mogelijk. Bijpraten met vriendinnen, een yogales, af en toe iets nieuws leren. Je moet de kleine momenten zien en waarderen. Anders zul je nooit iets voor jezelf hebben.’ Tania neemt sinds elf jaar ook een vrijwillig engagement op. ‘Velen begrijpen dat niet. Bovenop mijn zorgen ook nog eens die inzet voor iemand anders, zonder daar iets voor terug te krijgen. Maar ik krijg er

‘Je moet de kleine dingen waarderen, anders zul je nooit iets voor jezelf hebben’

‘Af en toe wat rust nemen en aan jezelf denken is dus belangrijk. Dat is ook helemaal niet egoïstisch, eerder het omgekeerde. Het is een verantwoordelijkheid tegenover jezelf en de ander. Alleen als je goed voor jezelf zorgt, kun je echt iets voor de mensen om je heen betekenen. Als je zelf onderuitgaat, lukt dat niet. Voel je dus niet schuldig als je tijd neemt voor jezelf.’

TANIA LEYS © James Arthur

Toen de vermoeidheid haar weer eens hoog zat, volgde Tania een cursus zelfzorg voor mantelzorgers. ‘Daar kwam ik tot het inzicht dat ik wel degelijk aan mantelzorg doe. En ik wist ook dat ik een evenwicht moest vinden tussen draaglast en draagkracht.’

uud Pos ©R

Wat zegt de expert?

Annemiek noemt die zelfzorg eilandjes van tijd. ‘Hoe die eilandjes eruitzien, is voor iedereen anders. Voor mij is dat bijvoorbeeld minstens een half uurtje per dag een wandeling maken, zelfs in de meest veeleisende periodes. Als je niets met bewegen of sport hebt, kan dat ook eens per week afspreken of bellen met een goede vriend of vriendin. Je moet jezelf de vraag stellen: wat zijn mijn eigen kleine pleziertjes? Welke dingen zou ik ook doen als de wereld gewoon perfect was? Let er wel op dat die maatregelen tegen drukte niet net méér op je programma zetten. Misschien doe je graag aan yoga, maar het mag niet iets worden dat je na al je taken ook nog eens moet afvinken.’ Signalen van gejaagdheid moet je volgens Annemiek dan ook aux sérieux nemen. Zij geven aan wanneer je misschien wat extra nood hebt aan zelfzorg. ‘Symptomen die erop wijzen dat je jezelf voorbij rent zijn bijvoorbeeld last van je nek en schouders, een kort lontje, hoofdpijn, plots in tranen uitbarsten, somberheid … Dat zie je zelfs soms leiden tot burn-outs, depressies of alcoholverslavingen. Om dat te vermijden kun je voor jezelf een checklist maken met signalen die erop wijzen dat je te veel hooi op je vork neemt. Je kunt ook je omgeving vragen om er mee op te letten. Je partner of een goede vriend kan je waarschuwen wanneer hij of zij merkt dat je bijvoorbeeld snel snauwt of vaak afspraken afzegt.’

Meer weten over het onderzoek van Annemiek Leclaire? In het boek Minder moeten, meer leven: Hoe je ontploetert in drukke tijden vertelt de journaliste over haar zoektocht. Visie geeft drie gratis exemplaren weg. Beantwoord voor 8 oktober volgende wedstrijdvraag: Hoe noemt Annemiek Leclaire de momenten die je voor jezelf reserveert? Pauzeknoppen – Eilandjes van tijd – Time-outs

>>> Deelnemen kan via het wedstrijdformulier op www.beweging.net of stuur je antwoord naar Visie wedstrijd, Postbus 20, 1031 Brussel.

VRAAG EN ANTWOORD

Filip Cauwelier vangt slachtoffers op na traumatische ervaring

‘Ik blijf tot wanneer het eigen netwerk kan overnemen’ Om zijn job staan de meeste mensen niet te springen. Filip Cauwelier brengt na een ongeval de familie van het slachtoffer op de hoogte. In elke crisissituatie waarbij de politie betrokken wordt, is hij het eerste aanspreekpunt. ‘Als je verschrikkelijk nieuws te horen krijgt, dan valt het laagje beschaving weg.’

TEKS T MARTINE CREVE FOTO JAMES ARTHUR

Na een dodelijk verkeersongeval moet je de naasten inlichten. Hoe doe je dat? ‘Ik ga eerst naar de plaats van het ongeval als het in de omgeving van Gent is gebeurd of als ik daar mensen moet opvangen. Is dat niet het geval, dan rijd ik naar het kantoor om gegevens op te zoeken. Wie moet ik inlichten? Wat is hun adres en telefoonnummer? Waar werken ze? ’s Nachts treffen we de mensen meestal thuis aan. Overdag moeten we de nabestaanden vaak elders proberen te bereiken. Samen met een politieagent ga ik naar hen toe. Ik bel aan en vraag om binnen te komen. Bent u de echtgenote/ouder van … is het eerste wat ik vraag. Krijg ik bevestiging, dan vertel ik vrijwel onmiddellijk het vreselijke nieuws: Uw man/ kind is overleden.’ Je windt er geen doekjes om? ‘Wachten met de waarheid te zeggen, is alleen maar uitstel van executie. Onzekerheid brengt twijfel en roept vragen op. Wat is er aan de hand? Als wij voor de deur staan, voelen mensen al dat er iets niet klopt. We willen mensen geen pijn doen. Maar wat gebeurd is, is gebeurd. Door te talmen kunnen we dat niet ongedaan maken.’ Ben je voorbereid op de reacties? ‘Als je verschrikkelijk nieuws hoort, valt het laagje beschaving weg. Sommigen beginnen onbedaarlijk te huilen of hysterisch te roepen. Anderen worden kwaad en gooien met dingen. Hoe mensen reageren, hangt af van hun persoonlijkheid. Ik greep een keer in bij een koppel aan wie ik het overlijden van hun zoon had gemeld. De extraverte vrouw reageerde

Filip Cauwelier 45 jaar volgde de opleiding maatschappelijk werk werkt sinds 2014 als slachtofferbejegenaar bij de Lokale Politie Gent

Filip Cauwelier: ‘Als wij voor de deur staan, voelen mensen al dat er iets niet klopt.’ heel emotioneel en gooide dingen omver. Haar introverte man liet dat niet toe en probeerde zijn vrouw te kalmeren. Toch verdiende zijn vrouw die ruimte om te roepen.’

Hoelang blijf je? ‘Als het eigen netwerk de opvang kan overnemen, dan vertrek ik. Het best is dat nabestaanden omringd zijn door mensen die zij op dat moeilijk moment graag bij zich willen. Ik vraag wie dat is en probeer die persoon er ook bij te halen. Enkele dagen later bel ik weer of ga ik opnieuw langs. Voel ik aan dat de verwerking op eigen houtje niet zal lukken, dan verwijs ik door.’

‘Soms is de reactie compleet onverwacht. Een man aan wie ik kwam vertellen dat zijn broer zelfmoord had gepleegd, antwoordde dat hij geen broer had. Ik vreesde dat ik mij had vergist, maar dat was ‘Laat het weten als er niet zo. Zijn vader bleek voor het iets is. Daarmee stelt huwelijk met zijn moeder al eens vooral de omgeving eerder getrouwd te zijn en had zich gerust’ daar ook kinderen. Van de voorgeschiedenis van zijn vader was FILIP CAUWELIER de man niet op de hoogte.’ Hoe vang je mensen die slecht nieuws hebben gekregen op? ‘Mensen hebben het recht om te weten wat er is gebeurd. Alle informatie die ze vragen en waarvan we zeker zijn, geef ik door. Ik ben zelf geen politieman, maar sta wel de hele tijd in contact met de mensen die het ongeval vaststelden. Vooral aan de stiltes in het gesprek moest ik wennen. Slachtoffers hebben die stiltes nodig om te laten binnenkomen wat ik gezegd heb. Voor mezelf was die stilte in het begin een ongemakkelijk moment, maar voor de nabestaanden niet. Wie traumatisch nieuws krijgt, heeft tijd nodig om dat te laten doordringen. Door voortdurend zelf te babbelen, overdonder ik hen misschien met informatie waar ze niet klaar voor zijn. En ik ontneem hen de ruimte om na te denken over wat ze precies willen weten.’

Iedereen moet wel eens een moeilijk gesprek voeren. Heb je tips vanuit jouw ervaring als professioneel slechtnieuwsbrenger? ‘Mijd moeilijke onderwerpen niet. Mensen hebben vaak schrik om iets verkeerds te zeggen. Maar voor wie iemand verloren heeft, is het net heel pijnlijk dat de omgeving de overledene doodzwijgt. Je rouwproces is bezig als je weer kunt praten over de overleden persoon. En niet alleen over het overlijden, maar ook over wie de persoon was. Zeker als het overlijden in verschrikkelijke omstandigheden is gebeurd, bijvoorbeeld een verhanging in de eigen woning. Dat is een fragment uit een volledig leven. Maar in het begin kun je alleen maar dat zien. Door herinneringen op te halen over hoe die persoon als partner, ouder of kind was, kun je dat als omgeving helpen doorbreken.’ ‘Laat het weten als er iets is. Daarmee stelt vooral de omgeving zich gerust. Mensen hebben er niet veel aan. Neem zelf initiatief. Als mensen er niet willen

ZO ZIT DAT GRIEPVACCIN

‘Vooral aan de stiltes in het gesprek moest ik wennen’ FILIP CAUWELIER

op ingaan, zullen ze dat wel aangeven. Meestal gaan ze het gesprek graag aan.’ Je doet meer dan slecht nieuws brengen? ‘Als mensen in een crisissituatie bij de politie terechtkomen, dan worden wij betrokken. Wij gaan bijvoorbeeld mee als kinderen op bevel van de rechter thuis worden weggehaald door de politie. Met partnergeweld worden we ook vaak geconfronteerd. We zoeken naar een veilige plaats voor het slachtoffer. En we wijzen de weg naar hulp. Om op een andere manier te leren communiceren of om de relatie te beëindigen. De betrokkene gaat meestal niet in op ons aanbod, maar keert terug naar de partner. Als buitenstaander kun je dat moeilijk vatten omdat je alleen de gewelddadige feiten ziet. De emotie in die relatie voel je niet.’ Ook na een inbraak sta je slachtoffers bij. Je vindt het belangrijk dat mensen dat weten. Waarom? ‘Inbraak heeft een grote impact. De omgeving meet de ernst van dit voorval af aan wat er gestolen is. Maar het gaat vooral over het binnendringen in je privéleven. Inbrekers komen op plaatsen waar je meestal geen mensen uitnodigt, zoals je slaapkamer en badkamer. Ze zitten in je kasten en gooien alles overhoop. Ze komen overal. Dat gaat diep. Zoals bij elke traumatische ervaring is je veiligheidsgevoel aangetast. Bij andere gebeurtenissen, zoals een verkeersongeval, hebben de meeste mensen een thuis waar ze tot rust kunnen komen. Bij een inbraak wordt die plek van geborgenheid net de plek waar je bang voor bent.’ Je moet altijd tussenkomen in ernstige situaties. Hoe houd je dit werk vol? ‘Door te relativeren. Ik moet er mij van bewust blijven dat ik maar in uitzonderlijke gevallen tussenkom. Er gebeuren soms vreselijke dingen in een mensenleven, maar vaker gaat het goed. Soms neem ik de verschrikkelijke gebeurtenis wel mee naar huis. Als het heel dicht bij mij komt, als de situatie heel herkenbaar was. En dat mag, dat moet. Anders word ik onverschillig. Maar ik kan niet elke avond blijven doormalen over wat ik heb meegemaakt. Het van mij afbabbelen op het werk helpt mij wel. Het zijn er niet veel, maar in al die miserie zitten ook mooie momenten. Rouwverwerking gebeurt zeer individueel. Als mensen elkaar vinden in het verdriet vind ik dat heel mooi.’

>>> De ervaringen van Filip Cauwelier kan je terugvinden in het boek De slechtnieuwsbrenger, dat nu overal verkrijgbaar is.

Kan ik mij vaccineren om anderen te beschermen tegen griep? Als je zelf jong en gezond bent maar samenwoont met een risicopatiënt, dan is het aan te raden om je te laten vaccineren tegen griep. Zo help je hen mee te beschermen. Het griepvaccin wordt sterk aangeraden voor risicopatiënten. Dat zijn onder meer zwangere vrouwen, personen die in een voorziening verblijven, 65-plussers, en mensen met een bepaalde chronische aandoening of verminderde weerstand. Ook mensen die niet tot een vermelde groep behoren maar wel onder hetzelfde dak wonen met een risicopatiënt doen er in het belang van die patiënt goed aan om zich tegen griep te laten vaccineren. Dat geldt ook voor mensen die zorgen voor kinderen jonger dan zes maanden en voor wie werkt in de gezondheidssector. Personen tussen 50 en 65 jaar maken eveneens

deel uit van de risicogroep en laten zich ook het best vaccineren. Voor de mensen die met hen samenwonen is dat minder aangewezen. Met de coronapandemie is het extra belangrijk voor risicopatiënten om zich te laten vaccineren. De kans bestaat immers dat het griepseizoen samenvalt met een Covid-19-piek. Zij kunnen daarom eerst het griepvaccin afhalen in de apotheek. De aflevering gebeurt in twee fases. Tot midden november krijgen de mensen die tot de risicogroepen behoren voorrang. De arts moet dat wel vermelden op hun voorschrift. Mensen die onder hetzelfde dak wonen als personen uit de risicogroep, worden dit jaar ook tot de risicogroep gerekend. Vanaf half november kunnen anderen dan een griepvaccin krijgen in de apotheek.

De vaccinatie zelf gebeurt het best tussen half oktober en half december. Griep komt het meest voor van november tot maart. Het vaccin is na twee weken werkzaam en is effectief voor één winterperiode. Zolang het griepvirus niet is doorgebroken, blijft vaccinatie nuttig. Met een vaccinatie heb je 80 procent minder kans om griep te krijgen. Word je toch ziek? Dan genees je meestal sneller en treden er minder verwikkelingen op. Risicopatiënten hebben voor het griepvaccin recht op een terugbetaling van de ziekteverzekering en een extra CM-tegemoetkoming. Voor bewoners van een gesubsidieerd woonzorgcentrum in Vlaanderen wordt het vaccin gratis ter beschikking gesteld.

>>> www.cm.be/griepvaccin

VANAF 1 OK TOBER

Waar heb je recht op als werkzoekende met een arbeidsbeperking? Werk vinden met een arbeidsbeperking is niet altijd vanzelfsprekend. Mensen met een medische, mentale, psychische en/of psychiatrische problematiek (MMPP) kunnen daarom al een tijdje rekenen op extra professionele begeleiding richting werk. Die begeleiding werd al gegarandeerd, maar nog niet de nodige financiële hulp tijdens de zoektocht. Want personen met een MMPP en een inschakelingsuitkering dreigden die uitkering te verliezen. Anderen met een werkloosheidsuitkering liepen het risico te worden beschouwd als niet beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Om dat op te lossen werd in de loop van 2019 in een tijdelijke oplossing voorzien, weliswaar alleen

voor personen met een inschakelingsuitkering. Een noodzakelijke en definitieve regeling had er moeten komen in het voorjaar van 2020. De coronacrisis gooide roet in het eten, maar vanaf 1 oktober is het dan toch zover. Mensen met een erkende MMPP vallen onder een zogenaamd beschermingsstatuut. Dat statuut komt voortaan meteen met een beschermingsuitkering. Zo kennen mensen met MMPP ook inkomenszekerheid na het aflopen van hun inschakelingsuitkering. Het vormt ook een nieuw statuut voor personen met een werkloosheidsuitkering maar die ver van de arbeidsmarkt af staan. Voorwaarden voor

een erkenning zijn bijvoorbeeld een ‘advies niet toeleidbaar’, een ‘indicatie blijvende arbeidsongeschiktheid’ of recht op Collectief Maatwerk, naast nog verschillende andere mogelijkheden. VDAB en het Brusselse Actiris hebben zich de laatste tijd geconcentreerd op de screening van die profielen. Die diensten zullen zelf de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) op de hoogte brengen wanneer een persoon in een aangepast traject zit en dus recht heeft op het nieuwe beschermingsstatuut.

TOT JE DIENST

UITZENDWERK

Citroenprijs voor Federgon Het ACV reikt ieder jaar de oneervolle Citroenprijs uit aan een ondermaats presterende speler uit de uitzendsector. Dit jaar gaat de prijs naar de beroepsfederatie van uitzendbedrijven, Federgon. Volgens het ACV heeft Federgon de prijs te danken aan zijn misprijzen voor het sociaal overleg, terwijl de coronacrisis een bijzonder zware impact heeft op uitzendkrachten. ‘Duizenden uitzendkrachten werden door de coronacrisis van de ene dag op de andere beroofd van hun inkomen. Het wel of niet toekennen van tijdelijke werkloosheid hing af van de goodwill van het uitzendkantoor. Ook het overleg om tot een sociaal akkoord voor de uitzendsector te komen is afgesprongen. In de afgelopen zes jaar werd maar één sectoraal akkoord gesloten’, aldus het ACV.

RECHTZET TING

Juist telefoonnummer Hello Belgium Railpass In Visie van 10 september vermeldden we een telefoonnummer waarop je hulp kan krijgen om de Railpass met twaalf gratis treinritten aan te vragen. Maar er sloop een fout in het telefoonnummer, waarvoor onze excuses. Het correcte nummer is

02 300 15 15 >>> Nog tot 30 september 2020 kan je de Railpass aanvragen. Dit kan ook nog steeds online op www.hello-belgium.be .

VACATURES CM ZOEKT Payroll Officer Verpleegkundige 100 % - onbepaalde duur - Gent Adviserend artsen 100 % - onbepaalde duur - Vlaanderen Teamverantwoordelijke ICT 100 % - onbepaalde duur - Haren Teamverantwoordelijke Soft Facilities 100 % - bepaalde duur (6 maanden, vernieuwbaar) - Brussel Adviseur organisatieontwikkeling 100 % - onbepaalde duur - Schaarbeek Medewerker zorgend vrijwilligerswerk 100 % - bepaalde duur (5 maanden) - Hasselt Maatschappelijk werker zorg – Multidisciplinair team VAPH 100 % - bepaalde duur (1 jaar) - Brugge www.cmjobs.be ACV-OPENBARE DIENSTEN ZOEKT Vakbondsverantwoordelijke federale overheid 100 % - onbepaalde duur - Brussel ACVBIE BRUSSEL ZOEKT Klachtenbehandelaar - Sociaal juridisch medewerker 100 % - onbepaalde duur - Brussel ACVBIE ZOEKT Databeheerder 100 % - onbepaalde duur - Brussel vacatures.hetacv.be

Sociale partners bereiken corona-akkoorden

Tijdelijke werkloosheid geen impact op vakantie en vakantiegeld september, die begin oktober worden betaald, kreeg de RVA daartoe alvast de instructie.

In 2021 behouden de werknemers met tijdelijke werkloosheid hun vakantiedagen en hun volledig vakantiegeld. Dat wist het ACV af te dwingen voor de tijdelijke werkloosheid tot 31 augustus. Dat is nu ook voor september tot december afgesproken tussen werkgevers en vakbonden in de Nationale Arbeidsraad (NAR). De regering ging ermee akkoord, maar het dreigt nog even te duren voor dat in wetteksten is omgezet.

Economische werkloosheid voor bedienden Voor bedienden is er een bijzondere procedure om economische werkloosheid in te voeren, strikter dan voor de arbeiders. In het voorjaar werd die procedure tijdelijk versoepeld met een cao in de NAR (cao 147), in ruil voor een minimumtoeslag van vijf euro per dag van de werkgever bovenop de RVA-uitkering. Omdat de versoepelde werkloosheid wegens overmacht vanaf september enkel nog mogelijk is voor sectoren en bedrijven die door corona zwaar getroffen werden, zal er voortaan meer gebruik worden gemaakt van de economische werkloosheid. Daarom spraken de sociale partners af de voorjaars-cao te verlengen tot eind 2021. Met tegelijk ook een optrekking van de minimumtoeslag van de werkgever van 5 euro tot 5,63 euro.

TEKS T AMÉLIE JANSSENS

anaf maart 2020 deden heel wat bedrijven een beroep op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht om de lockdown te overbruggen of een terugvallende omzet op te vangen. Voor die dagen krijg je volgend jaar normaal gezien geen vakantiedagen en vakantiegeld. Het ACV vroeg en verkreeg een gelijkstelling, in een eerste fase voor de dagen tijdelijke werkloosheid tot eind augustus. Voor de periode september - december was dat nog niet geregeld, behalve voor bedrijven die gebruik maken van het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens gebrek aan werk (economische werkloosheid). Werkgevers en vakbonden stellen nu samen voor dat zo snel mogelijk recht te zetten. Bedienden en arbeiders moeten hun vakantiedagen behouden en hun normaal vakantiegeld ontvangen. De Nationale Arbeidsraad (NAR) vraagt aan de overheid wel om in die kosten bij te springen voor bedrijven met veel tijdelijke werkloosheid. De regering heeft toegezegd dit te zullen regelen, al moet dat nog in wetteksten worden gegoten.

Daling uitkeringen bevroren tot eind 2020 Daarnaast vragen de sociale partners

Gelijkstellingen

om de daling van de volledige werkloosheidsuitkeringen te bevriezen tot eind dit jaar. Normaal gezien daalt het bedrag van de uitkering naarmate je langer werkloos bent. Maar omdat het in deze periode moeilijker is om werk te vinden, gebeurt dat niet tot 31 december 2020. Voor jongeren met een inschakelingsuitkering is er in principe een stopzetting van de uitkering na drie jaar. Ook die klok wordt tot eind dit jaar stopgezet, als de regering deze akkoorden volgt. Voor de uitkeringen van

De ‘coronaverloven’ zullen tot slot geneutraliseerd worden voor de tewerkstellingsvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om in te stappen in het gewone tijdskrediet. Het gaat zowel over het corona-ouderschapsverlof als het nieuwe corona-tijdkrediet en de corona-landingsbaan. De werkgevers zullen die wijziging, net als de wijziging rond de economische werkloosheid voor bedienden, wellicht pas willen tekenen als ze zekerheid hebben over de compensatie van de extra kosten door de gelijkstelling van de tijdelijke werkloosheid voor het vakantiegeld.

Vrijwilligerswerk in het buitenland

Heb je komende winter nog vrije tijd? Zou je graag naar de bergen trekken én je terwijl nuttig bezighouden? Dat kan als vrijwilliger bij Intersoc! Als vrijwilliger trek je voor acht dagen naar een van onze hotels in Frankrijk of Zwitserland. Je doel? Onze gasten een zalige reis bezorgen. Dat doe je als kinderanimator, schoonmaker, afwasser, restaurantmedewerker enzovoort. Wat je ook doet, je bent een belangrijke schakel in de vakantiebeleving van onze vakantiegasten. Om onze appreciatie uit te drukken, zorgen wij voor het vervoer naar en van onze hotels en voor je verblijf in volpension. In je vrije tijd kan je samen met je collega’s genieten van de hotelfaciliteiten, het animatieaanbod en natuurlijk de prachtige omgeving.

Voel je het kriebelen?

Meer informatie over onze werkvakanties vind je op www.intersocwerkvakanties.be of je kan ons bellen op 02 246 47 34

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week zanger en presentator Walter Grootaers (65)

Walter, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

TEKS T NILS DE NEUBOURG FOTO HOOLA HOOP

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘We houden – terecht – veel rekening met groepen. Die geven we een stem, maar het individu komt veel minder aan bod. We spreken over zaken als armoede of eenzaamheid, maar het is wel het individu dat daarin leeft. Daar zie je schaamte om hulp te vragen. Dat zou niet mogen, want we hebben een rijke samenleving. Dat gaat niet zozeer over geld, maar eerder over ons rijk cultuur- en verenigingsleven. Ieder individu zou daar de weg naartoe moeten kunnen vinden.’

‘Een pil waardoor we geen fysieke, maar vooral geen mentale pijn voelen. Je leest vaak over de gewelddadige jeugd van dictators. Ik geloof dat als we geen mentale pijn en trauma’s kennen, dat we ook niet snel een ander iets zullen aandoen. Dat zou de wereld al een heel stuk vreedzamer en verdraagzamer maken.’

‘Ik woon heel graag waar ik nu woon. Tegelijkertijd heb ik ook het gevoel dat je me morgen bijvoorbeeld in het Amerikaanse Minnesota of Zuid-Afrika kan droppen. Geef me drie weken en ik voel me er thuis. Tijdens mijn huwelijksreis op het eiland Bora Bora in de Stille Oceaan heb ik nog ernstig overwogen om een jetskiverhuur van een Fransman over te nemen. Omdat mijn vrouw en ik nog andere ambities hadden, hebben we het niet gedaan. Maar was het iets anders gelopen, verhuurde ik nu jetski’s op een tropisch eiland.’ (lacht)

Welke mooie waarde dank je aan je ouders?

‘Heel veel waarden, maar vooral respect steekt erboven uit. Dat gaat over verschillende vormen: respect voor anderen, voor dingen, voor anders-zijn … Als je dat niet hebt, ga je nooit de rijkdom zien van wat anderen doen en kunnen.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Als je wilt, kun je veel, maar je moet er tijd voor hebben. En die tijd nemen begin ik nu pas te leren. Ik moet die stilte van de lockdown eigenlijk dankbaar zijn. De overgang van mijn drukke leven voor corona naar die rust is verbazingwekkend probleemloos verlopen. Ik leer nog steeds hoe je ervan kunt genieten. Voor het eerst in m’n leven heb ik het gevoel gehad dat ik tijd heb voor mezelf.’

Waaraan besteed je te veel tijd?

‘Ik heb niet het gevoel dat ik te veel tijd verdoe aan iets. Door mijn uiteenlopende bezigheden is tijdsmanagement sowieso heel belangrijk. Er zijn natuurlijk momenten dat ik meer tijd besteed aan De Kreuners en aan mijn politiek mandaat. Maar mijn gezin staat centraal. Dat valt tot nu toe perfect te combineren. Leren om baas te zijn over je agenda is belangrijk.’

Welke boek heb je het laatst gelezen en heeft indruk op je gemaakt?

‘De lijvige biografie van Bruce Springsteen. Ik ben grote fan, maar vooral de eerlijkheid in het boek valt mij op. Hij vertelt bijvoorbeeld over zijn angst voor depressie. Zijn vader leed daaraan en Springsteen voelt dat ook hij dat in zich heeft. Om die reden blijft hij fysiek actief: hij gaat naar de fitness en speelt concerten tot drie uur lang. Zonder dat heeft hij het idee dat hij afglijdt. Ook het schrijven van nummers helpt hem. Dat herken ik, want ook in mijn vooral oudere teksten vind je soms donkere gedachten. Net zoals Springsteen leerde ik al een tijd geleden dat je daar zelf controle over kunt hebben. Muziek maken is een soort therapie.’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Respect, voor andere mensen, kleuren, ideeën … Dat krijg je vooral door contact. Hou kinderen dus niet weg van andere kinderen omdat die toevallig een andere overtuiging of kleur hebben. De school is dé plek waar een kind met iedereen kan spelen. Dan merken ze heel snel dat alle kinderen eigenlijk gewoon dezelfde zijn. Vooral ouders veranderen hen.’

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen en waarom?

‘Bruce Springsteen, zonder twijfel. Ik heb in mijn carrière al het geluk gehad enkele hele grote artiesten te ontmoeten, maar Springsteen nog niet. Wat opvalt: hoe groter de artiest, hoe simpeler de mens erachter. Met Sting had ik bijvoorbeeld een fanatische ontmoeting. Met Springsteen zou ik ook zo’n gezellig gesprek willen hebben. Ik vraag me vooral af hoe hij nu zelf terugkijkt op zijn carrière.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Ik zou met de grootste liefde schrijnwerker worden. Ik had als kind een timmerdoos en vond dat fantastisch: het bezig zijn met je handen, overhoeks zagen, iets maken … Zelf een kast maken, dat moet toch fantastisch zijn?’

Visie 24 september 2020

Articles inside

Jobstudenten beter beschermen

griepvaccin eerst

slechtnieuwsbrenger