Veeteeltvlees juni 2021 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

J U N I 2021

Boerin Inez Van Puyvelde:

veel passie en altijd tellen

Preventie bij

het bestrijden van vliegen

Bij Costermans-Kerstens

is goed voer(en) cruciaal

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

VV06-cover.indd 2

08-06-21 10:42

SPECIALIST IN OPFOKMELK

STARTEN MET SUCCES

VOOR MELK- EN VLEESVEE

WE ONTWIKKELEN VOEDERS AANGEPAST AAN DE ONTWIKKELINGSFASES VAN UW VEE. HIERBIJ ZIJN DE NUTRITIONELE WAARDEN EN VERTEERBAARHEID ESSENTIEEL VOOR DE KWALITEIT VAN ONZE VOEDERS

VV06_p.indd 2

WILT U EEN AANGEPAST VOORSTEL VOOR UW JONGVEE? CONTACTEER ONS V E R V E2021 KA@VERVEKA.NL OF T +31 (0)184 651 300 veeteeltvlees JANUARI 07-06-2021 13:51

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 21 25 30 32 33 34

hoofdartikel vliegenbestrijding

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-coöperatienieuws CRV-bedrijfsnieuws Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda HOOFDA RT IK E L

8 Hygiëne en preventieve behandeling de kern van vliegenbestrijding REPORTAG E

12 Voor vleesveehouders Peter Costermans en An Kerstens is goed voeren essentieel voor een rendabel afmestbedrijf VLEESCONCEPTEN 16 Verbeterd roodbont spreekt aan als echt Nederlands ras DE BOE RIN

18 Inez Van Puyvelde: veel passie, maar ook altijd tellen CRV INT E RN AT IO N A A L

8 vleesconcept verbeterd roodbont

CRV internationaal Nieuw-Zeeland

22 Nieuw-Zeeland zoekt klimaatvriendelijke grazers MANAGE M E N T

26 Voerwijzer: met veel zorg en een goed rantsoen naar superresultaten COMMISSA RIS IN B E E L D

28 Sjoerd Schaap wil besturen vanaf zijn boerenerf

JUNI 2021

Boerin Inez Van Puyvelde:

veel passie en altijd tellen

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE

Preventie bij

Peter Costermans:

Inez Van Puyvelde:

‘Een taaie koe bestaat volgens mij niet. In drie maanden voer je er malsheid aan’

‘Als veehouder moet je vooral kijken wat voor jou werkt’

Bij Costermans-Kerstens

het bestrijden van vliegen

VAN CRV BV IN OPDRAC

is goed voer(en) cruciaal

HT VAN COÖPERATIE KONINKL

IJKE CRV U.A.

08-06-21 10:42 VV06-cover.indd 2

BIJ DE COVER

Wat is er rustgevender dan tussen de koeien te wandelen en te genieten? (foto: Stephanie Beelaert Pictures)

18 veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-inhoud.indd 3

08-06-21 15:46

Têtu de la Coue Oiseau x Quiet

34 mnd: 1175 kg, 153 cm (+12)

Een optimale groei met behoud van kwaliteit Ki-code: 780204 ⊲ Index op 14 maanden: – Gewicht: 117 – Gestalte: 121 – Economische index: 127 ⊲ Karkasindex mannelijk: 108

Wilt u sperma van Têtu of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op CRV4all.nl/shop of CRV4all.be/shop

342-21 Ad VV-JUNI-Tetu.indd 2

31-05-21 13:11

VAN DE REDACTIE

Ik keek ernaar uit,

die eerste prik Ergens zo naar uitkijken, de dagen nagenoeg aftellen. Het lijkt iets dat enkel maar voor kinderen van tel is. Maar ook bij mezelf en vele anderen zal het in deze periode herkenbaar zijn. Een eerste keer op een terras gaan zitten, een spuit met een vaccin in je arm. De weg naar de ‘vrijheid’ is ingeslagen, hoor je steeds. Ik denk dat dit klopt. Al moet je ook nuchter blijven, niet alles zal nog zijn zoals het was. Veel komt terug, andere dingen blijven weer hangen. Denk maar aan het online-vergaderen. Voor velen was het anderhalf jaar geleden een ver-van-mijn-bedshow, nu is het al flink ingeburgerd. Ook voor veel veehouders die een bestuurstaak op zich nemen. Ook de prijszetting in de vleesveesector lijkt me goed om te houden, net als de drive van de consument richting korte keten. Dat gaat in elk geval niet vanzelf gebeuren. De sector drijft op een gunstigere wind, maar onze ervaring is dat die snel kan keren. We hebben veel tools in eigen handen. Dat lees je deze maand meermaals in dit nummer. Zo geeft een vleesveehouder die elk jaar een paar honderd dieren afzet, aan dat goed

voer essentieel is. Kortom, de lat ligt hoog. Een topproduct afleveren is bijna een obsessie voor dit gezin, en dat in de meest goede zin van het woord. En zo zijn er gelukkig heel veel veehouders in Nederland en Vlaanderen, stielmannen en -vrouwen. Voor het eerst komt in een aparte rubriek in VeeteeltVlees een boerin aan het woord. Geen boer om de tafel. Een primeur, ook voor ondergetekende. Het was meteen een andere vorm van voorbereiding. Het gesprek was wat minder technisch, maar ook zeer verrijkend. En ook Inez gaf aan dat we als sector meer instrumenten in handen hebben om onszelf positief in de kijker te zetten dan we vaak denken. Groot gelijk heeft ze en laat de beeldvorming over onze prachtige sector vooral niet over aan de Demirs, Ouwehands of aanverwante geesten van deze tijd, maar neem ze zelf in handen. Ondertussen hebben we met z’n allen toch wat om naar uit te kijken: een frisse pint, een knuffel van een naaste of toch maar een keuring met koeien en veehouders. Heerlijk, toch!

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-editorial.indd 5

08-06-21 15:47

FOKKERIJNIEUWS

Betere prijzen op rustige CSB-veiling witblauw Net als de aprilveiling verliep de juniveiling van het centraal opfokstation witblauw in Ciney rustig. De gemiddelde veilingprijs bedroeg 4433 euro of een plus van 133 euro. Het verkooppercentage bedroeg 64 procent. Twee stieren verkassen naar Duitsland. Veilingtopper, met 5000 euro achter de naam, werd Détenu de Hotte. Virtuosezoon Détenu de Hotte

Détenu (Virtuose x Sourdine de Hotte x Labeur de Grandru) werd gefokt door Bruno Denis uit Fauvillers. De stier woog op 13 maanden 585 kg voor een schofthoogte van 122 cm (+3). Op het opfokstation realiseerde hij een dagelijkse groei 7-13 maanden van 1,43 kg. De voederconversie 8-11 maanden was met 3,63 kg/kg allerbest. Détenu kreeg een totaalscore exterieur van 84,5 punten met 96 punten voor beenwerk.

Eerste Nederlandse rouge des prés in Franse stamboek Bij Jennes Rochat in Rijswijk (Nl.) werden recent door het Franse stamboek een achttal dieren gekeurd en opgenomen in het Franse stamboek rouge des prés. ‘Het zijn de eerste Beneluxdieren in het Franse stamboek’, geeft Jennes Rochat met enige trots aan. Rochat houdt sinds 1995 een veertigtal rouge-desprésdieren in het Nederlandse Rijswijk. De basis van zijn fokkerij berust op Franse import. ‘Daardoor kunnen de dieren ook onmiddellijk in het hoofdstamboek worden opgenomen.’

Als gevolg van de nieuwe, Europese zoötechnische regelgeving heeft het Franse stamboek rouge des prés beslist zijn serviceactiviteiten uit te breiden naar de omliggende Europese landen België, Nederland, Luxemburg en Duitsland. Concreet kunnen veehouders uit voornoemde landen hun dieren dus nu in het originele Franse stamboek laten opnemen, in het hulp- of hoofdstamboek. Bloedvoering en fenotype zijn hierbij leidend. De dieren worden voor dat laatste punt bezocht door een Franse keurmeester,

die nagaat of de dieren conform zijn aan de standaard van het ras. Het Franse stamboek levert daaropvolgend de officiële documenten af. De Franse keurmeesters van de UPRA Rouge des Prés zullen in België aan de slag zijn op 14, 15 en 16 juni eerstkomende. Veehouders die hun dieren willen laten opnemen in het Franse stamboek, kunnen terecht bij de Waalse fokker Marcel Mambour (tel. 0475-61 86 62).

Gass Okay vestigt nieuw record Voor de lenteshow en veiling van de Border British Blue Club in het Britse Carlisle waren 132 stamboekdieren aangemeld. Algemeen kampioen werd de stier Gass Okay, die geveild werd voor 31.500 pond (36.685 euro). Een nieuw veilingrecord voor de Britse blauwen. De recordhouder werd gefokt door Gass Okay zorgde voor een nieuw veilingrecord in het Britse witblauwras

Andrew Ray uit Maybole (Ayrshire). De stier die geboren werd in april 2019 is een zoon van Almeley Kwasimod (v. Colos van Daisel) en moeder Gass India. Gass Okay bezit een vleesproductie-index (karkasindex) van +18 (rasgemiddelde = +13) en een fokkerij-index van +15 (rasgemiddelde = +6). Liefst 14 dieren passeerden de grens van vijf cijfers: elf stieren en drie vrouwelijke dieren werden geveild voor meer dan 12.000 euro.

Genetische variatie in het blonde d’Aquitaineras zit snor Jaarlijks wordt in Frankrijk door Idele (het vroegere Institut de l’Elevage) de genetische variatie in kaart gebracht voor de verschillende rassen. De inteeltgraad over de laatste tien jaar in het blonde d’Aquitaineras is slechts gestegen met 0,71 procent. Voor de berekening van de indicatoren van genetische variatie werd door Idele een analyse losgelaten op pedigrees van de vrouwelijke populatie geboren vanaf 2017 en alle stieren voor kunstmatige inseminatie.

Het generatie-interval in het blonde d’Aquitai-neras bedraagt 6,1 jaar. Het gemiddeld aantal generaties bij de stamboekdieren is acht generaties met een maximum van 25 generaties. Dertig voorouders verklaren zo’n 50 procent van het genoom in het blonde d’Aquitaineras. De belangrijkste voorkomende voorouder in de pedigrees blijft de ki-stier Furet met een aandeel van 7,4 procent. Leo volgt op een tweede plek met 5,3 procent en

Baricaut vervolledigt de top drie met 5,1 procent. De gemiddelde inteeltgraad bedraagt 1,7 procent. De inteeltgraad over drie generaties bedraagt 0,48 procent. Het aandeel dieren met een inteeltgraad groter dan 6,25 procent bedraagt slechts 2,8 procent. Al met al een bevredigend resultaat voor een ras waarin natuurlijke dekking jaar na jaar blijft toenemen, aldus het commentaar van het stamboek.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-fokkerijnieuws.indd 6

07-06-21 16:54

Tom Vandenkendelaere, Europarlementslid (CD&V):

‘Een boer kan niet groen zijn als hij in het rood staat’ Uit: De Standaard, 21 mei 2021

Technische slachtgegevens Franse blonde d’Aquitaines Zo’n 50 procent van de leden van het Franse blonde d’Aquitainestamboek heeft toestemming gegeven om de officiële slachtgegevens van hun dieren ter beschikking te stellen van het stamboek voor een technische analyse. De slachtgegevens van zo’n 10.436 dieren (koeien, jonge stieren, vaarzen, kalveren, stieren en ossen) werden aldus door het stamboek binnengehaald.

Het gemiddelde karkasgewicht van de jonge stieren (2299 stuks) bedroeg 476 kg met een standaardafwijking van 72 kg. 89 procent van de dieren classificeerden U, 1 procent behaalde Seurop-klasse E en zo’n 10 procent van de jonge stieren krijgt de classificatie R. De vetbedekkingsgraad is meestal 2. De zwaarste stier, een Hamiltonzoon, noteerde 986 kg geslacht met Seurop-klasse U = 2.

De koeien – 5858 in aantal in 2020 – wogen 545 kg geslacht gewicht met een standaardafwijking van 71 kg. Zo’n 72 procent van de dieren kreeg Seurop-klasse U en 24 procent de klasse R. De vetbedekkingsgraad bedroeg overwegend klasse 3. De zwaarste koe, een telg van Scout, behaalde 855 kg geslacht en Seuropklasse E-4.

Australische herefordtopper komt naar Europa Op de Australische nationale herefordshow en -veiling 2021 werd reekswinnaar Mawarra Influential aangekocht voor 26.617 euro door een Australisch-Britse samenwerking. Mawarra Influential zal ingezet worden op het Australische fokbedrijf Graham Genetics en de Britse fokbedrijven Haven Herefords en Pulham Herefords. De in juni 2019 geboren Mawarra Influential (v. Mawarra Evolution) werd gefokt door Peter Sykes uit Longford, Victoria (Australië). Influential bezit een Australische fokkerij-index van $ 152 (rasgemiddelde 115) en een vleesindex van $ 112 (rasgemiddelde 96). Influential was op de nationale show reekswinnaar geworden in de categorie jonge stieren. Veilingtopper en tevens nieuwe recordhouder, met 65.277 euro achter de naam, werd stalgenoot Mawarra If Only. Het vorige veilingrecord dateerde uit 2016 en bedroeg 60.000 euro. Mawarra If Only (v. Mawarra Emperor) werd geboren in augustus 2019 en bezit een fokkerijindex van $ 169 en een vleesindex van $ 134. If Only werd reservekampioen 2021 bij de middenklassestieren. De genen van Mawarra Influential komen naar Europa

Angus-lentekampioen verkocht voor 7900 euro Op de eerste lenteshow en -veiling sinds de lockdown vanwege corona, werd de aberdeen-angusstier Auchincrieve Excalibur W553 juniorkampioen, algemeen kampioen en ook veilingtopper. Auchincrieve Excalibur W553 (v. Rodmead Primero R746) werd gefokt door Charles McCombie uit Ruthiemay (Schotland) en werd

Auchincrieve Excalibur W553: juniorkampioen, algemeen kampioen en ook veilingtopper

verkocht voor 6500 guineas of omgerekend 7900 euro. Rulesmains Kings Gold W321 (v. Duncanziemere Judge R170) van fokker Andrew S. Hodge uit Dune (Schotland) werd reserve algemeen kampioen, maar werd niet aangeboden voor de veiling. De stier zet zijn carrière verder bij zijn fokker. De lenteveiling met 52 angusstieren in het aanbod kende een clearance rate van 85 procent. De gemiddelde veilingprijs bedroeg 5060 euro.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-fokkerijnieuws.indd 7

07-06-21 16:54

MANAGEMENT VLIEGENBESTRIJDING

Hygiëne en preventieve beh

kern vliegenbestr ij Vliegen zijn een jaarlijks wederkerend probleem voor vleesveebedrijven. De laatste jaren heeft de professionele bestrijding een vlucht genomen en nemen bedrijven het probleem serieuzer. Toch zou een preventieve aanpak eerder ingezet mogen worden. Een juiste bestrijding bestaat uit een pakket aan maatregelen. TEKST JEROM ROZENDAAL

et vliegenseizoen is wat laat op gang gekomen dit jaar. Normaal steken de eerste vliegen in aprilmei de kop op, maar dit jaar kwamen ze pas in juni. ‘Maar als je ze in juni in groten getale ziet, ben je eigenlijk te laat’, vertelt Henk Kuijk, rundveedierenarts bij MSD. ‘De vliegen die je ziet, zijn maar 15 procent van de effectieve populatie. De overige 85 procent zit in de mest en komt eraan.’

Vermeerdering weersgebonden Kuijk schetst het beeld van een piramide met aan de top de volwassen vliegen en onderaan de eitjes. Een vlieg kan ontelbare vliegen voortbrengen, terwijl hij maar enkele weken leeft. ‘Een huisvlieg leeft tot 60 dagen en kan tot 1000 eitjes leggen en 15 generaties voortbrengen’, verduidelijkt de dierenarts. Het vermeerderingsniveau is sterk afhankelijk van het weer, stellen experts. Bij temperaturen boven de 30 graden duurt het 5 dagen voordat een eitje de ontwikkeling naar larve, pop en vlieg doormaakt, bij 15 graden ligt deze cyclus op 28 dagen en bij koudere temperaturen kan het tot 48 dagen duren. Veelvoorkomende vliegen- en muggensoorten in de vleesveehouderij zijn de huisvlieg (Musca domestica), de stalvlieg (Stomoxys calcitrans), de knut (Ceratopogonidae), de daas (Tabanidae) en de zomerwrangvlieg (Hydrotaea irritans). Een gedeelte behoort tot de groep van bijtende insecten, terwijl andere steken om zich te voe-

den met het bloed van een rund. Vliegen kunnen een vleesveebedrijf op diverse manieren schade berokkenen. ‘Doordat vliegen steken en overlast veroorzaken door rondom het dier te zwermen, zorgen ze ervoor dat koeien minder aan rust en natuurlĳk gedrag toekomen’, vertelt Kuijk. Hij wijst op gevolgen als een verslechterde voeropname en dus een mindere vleesaanzet. Ook aspecten als vruchtbaarheid kunnen volgens hem door stress in gevaar komen. ‘En ook verloopt de melkopname door het jongvee minder soepel als de moeder steeds met haar poten stampt en het kalf dus moeilijker bij de uier kan.’ Daarnaast kunnen vliegen een hele serie ziekten overbrengen, zoals zomerwrang (een etterige vorm van mastitis), houw (een besmettelijke oogaandoening), parafilaria (een parasitaire oorzaak van streepvormige huidbloedingen) en ook het schmallenberg- en blauwtongvirus. Deze virussen worden overgebracht door knutten, bijtende muggen. De virussen ontwikkelen zich in het lichaam van de knut, waardoor deze drager is en via het speeksel de koe kan besmetten. Recentelijk is in dit rijtje ook besnoitiose erbijgekomen. Deze ziekte is jaren geleden vanuit Zuid-Europa de Alpen overgestoken en vanaf 2019 zijn er op twee Belgische bedrijven gevallen geconstateerd. De ziekte wordt veroorzaakt door de parasiet Besnoitia besnoiti, waarbij steekvliegen, zoals de stalvlieg en de daas, als vector optreden. Gezien deze gezondheidsrisico’s lijkt

Biologische bestrijding via predators Biologische bestrijding gebeurt met de natuurlijke vijanden van de vlieg. Op mest die voldoende droog wordt gehouden, leven mijten en kevers die zich voeden met vlie-

genlarven. Voor de biologische bestrijding van de huisvlieg wordt ook wel gebruikgemaakt van roofvliegen en sluipwespen. Sluipwespen parasiteren op de vliegenpop,

waardoor de vlieg zich niet kan ontwikkelen tot een volwassen vlieg. In het geval van de roofvliegen: de larven hiervan eten de larven van de huisvlieg op.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-hoofd.indd 8

08-06-21 13:52

behandeling

tr ijding

het niet meer dan logisch dat vliegenbestrijding topprioriteit is op vleesveebedrijven. In de praktijk wordt er echter wel eens te laat gehandeld, stellen experts. ‘Soms schieten bedrijven pas in actie als de vliegenplaag hinderlijke vormen aanneemt’, aldus Kuijk, die in de zomer dan ook een piek ziet in de verkoop van Butox, een pouron-middel dat op de rug van een koe wordt aangebracht en een afstotende werking op vliegen heeft.

‘Beter vroeg bestrijden’ Toch ziet hij dat er een mentaliteitsverandering op boerenbedrijven gaande is. ‘Tegenwoordig wordt Butox ook steeds vaker preventief ingezet, waardoor wij ook eerder in het jaar een stijging van de verkoop zien.’ Daarmee bewijzen vleesveehouders zichzelf een goede dienst, vindt Kuijk. ‘Hoe vroeger je start met bestrijden, hoe beter je de populatie onder controle houdt.’ Bestrijding met een pour-on-middel is volgens experts onderdeel van een pakket aan maatregelen dat genomen moet worden. Alles begint bij de hygiëne op het bedrijf. ‘Hoe minder vuil aanwezig is in en rond de stallen, hoe minder broedplaatsen er zijn voor de vliegen en hoe kleiner de kans op vermenigvuldiging. Verwijder bijvoorbeeld dus voerresten’, stelt Hans Van Loo, verbonden aan de Universiteit Gent als specialist herkauwers. Belangrijke aandacht moet er ook uitgaan naar de kalverhuisvesting. ‘Hier wordt veel gewerkt met melk en dat trekt vliegen aan’, vervolgt Van Loo, die ook adviseert om melkemmers na gebruik goed te reinigen, zodat er geen resten achterblijven.‘Probeer diarree zo snel mogelijk te verwijderen, want ook dat trekt vliegen aan.’

Preventieve bestrijding Mest is op een vleesveebedrijf de belangrijkste broedplaats van de vlieg. De vlieg legt eitjes in het binnenste, waarna de larve naar de korst van de mest beweegt om zich daar te ontwikkelen tot een pop en vlieg. ‘Regelmatig omroeren van mest en het toedekken van mesthopen zijn methoden om deze korstvorming tegen te gaan’, geeft Van Loo als tip mee. Hij voegt eraan toe dat goede ventilatie ook helpt bij het tegengaan van vliegenoverlast. Vliegen kunnen luchtstromen slecht verdragen en een droge stal wordt minder gewaardeerd dan een vochtige. Als de basishygiëne goed is, zijn preventieve bestrijdingsmaatregelen de volgende stap. Alhoewel er biologische bestrijdingsmiddelen bestaan (zie kader op pagina 8), wordt er in de praktijk veel gewerkt met chemische Onder meer door korrels op het voerhek kan er in een stal aan vliegenbestrijding gedaan worden

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-hoofd.indd 9

08-06-21 13:52

MANAGEMENT VLIEGENBESTRIJDING

Een huisvlieg leeft tot 60 dagen en kan tot 1000 eitjes leggen

bestrijdingsmiddelen. Populair is larvicide, dat aangebracht wordt op potentiële broedplaatsen, zoals het stro in de potstal. Het middel remt de ontwikkeling van larve tot pop en wordt ook wel ‘larvendood’ genoemd. Ook bij MOB Service, een ongediertebestrijder uit Belgisch-Limburg, is larvicide het belangrijkste wapen in de strijd tegen vliegen. Onder de klantenkring van het familiebedrijf zijn meer dan 100 veebedrijven, waaronder vleesveebedrijven. ‘Wij kregen elk jaar nieuwe veebedrijven als klant’, vertelt medezaakvoerder Karel Bollen. Volgens hem voerden boeren vliegenbestrijding vroeger in eigen beheer uit, maar kloppen ze steeds vaker bij professionele bedrijven aan. ‘Bedrijven worden steeds groter, waardoor de bestrijding steeds meer aandacht vraagt. Daarnaast komt er steeds meer kennis aan te pas bij de keuze van de middelen.’ Er wordt aangeraden om de larvicide vanaf enkele weken vóór de verwachte overlast toe te passen. De insecticiden werken zes tot acht weken. Deze werkzame termijn geldt ook voor veel pour-on-middelen, zoals het MSD-middel Butox, dat enkele euro’s kost. Behalve pouron-middelen zijn er ook oorflappen op de markt.

Vliegenpopulatiebeheersing Als de aanwas van vliegen plotseling sneller verloopt dan verwacht, moeten er uiteraard ook actieve bestrijdingsmiddelen worden ingezet, zoals adulticiden. ‘Maar in dat geval gaat het om vliegenpopulatiebeheersing en geen

bestrijding’, herhaalt Henk Kuijk zijn eerdere stelling dat de aanwezigheid van vliegen betekent dat er veel meer op komst zijn. Adulticiden worden aangebracht op de rustplaatsen van de vliegen, zoals stalmuren, vensterbanken, hokwanden en eventueel op dieren zelf. Hiervoor zijn verschillende middelen op de markt, zoals sproeimiddelen, strijkmiddelen en strooimiddelen. Hiernaast bestaan er ook mechanische bestrijdingsmiddelen, zoals een kleeflint. MOB Service vertelt dat de afgelopen jaren veel sproeimiddelen uit de markt zijn gehaald. ‘Vroeger waren er in de chemische groep van fosfaatesters meerdere producten op de markt en dit is nu beperkt tot nog maar één actieve stof. Daarnaast is er in de groep neonicotinoïden ook nog maar één actieve stof verkrijgbaar. De meeste producten die verkocht worden, werken op basis van pyrethroïden’, aldus Karel Bollen.

Voorkomen van resistentie Doordat middelen uit de markt gehaald worden en bestrijding zich toespitst op enkele producenten, bouwen vliegen resistentie op. Bollen: ‘Resistentie zien we vaak binnen dezelfde chemische groep. Als we dan kunnen afwisselen met een product van een andere groep, kunnen we de resistentie beter onder controle houden. Maar omdat het aanbod aan middelen uit de groepen van de fosfaatesters en neonicotinoïden zo beperkt is, is afwisseling moeilijk.’

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-hoofd.indd 10

08-06-21 13:53

Een investering, geen kostenpost Voor Guido Corswarem, die in het Limburgse Heers een vleesveebedrijf met 330 Belgisch witblauwe runderen bestiert, is vliegenbestrijding niet weg te denken in de bedrijfsvoering. ‘Het is onderdeel van een pakket aan hygiënemaatregelen dat ervoor zorgt dat het vee gezonder blijft. Hoe zou jij je voelen als je bij het televisiekijken op de zetel constant een gezoem om je heen hoort?’, vraagt hij zich hardop af. Eind mei vindt de eerste preventieve behandeling dit jaar plaats door MOB Service. Een werknemer gaat met een grote sproei-instalOok rondom de kalveren is preventie belangrijk

latie op zijn rug de potstallen af en spuit een larvicide op het stro. De stallen zijn juist een week daarvoor uitgemest. ‘Kort na uitmesting is het ideale moment voor een behandeling’, aldus Corswarem, die de stallen drie keer per seizoen uitmest en MOB Service laat komen. De Limburger geeft aan dat het op het bedrijf zwart ziet van de vliegen als er geen preventieve behandeling plaatsvindt. Vooral de kalveriglo’s zijn een populaire bestemming voor de stal- en huisvliegen. De vleesveehouder, die in 1998 met zijn stier Frerot de Heers Belgisch nationaal kampioen werd, heeft ooit geprobeerd zelf de vliegenbestrijding uit te voeren. ‘Ik heb vijftien jaar geleden op de beurs in Libramont eens een middel gekocht in de promotie, maar dit werkte voor geen meter.’

Strooi-insecticide en kleeflint

Sinds die tijd werkt hij met MOB Service. De larvicidebehandeling is onderdeel aan een grotere vliegenbestrijdingstrategie. Behalve preventie wordt er ook actieve bestrijding toegepast. ‘Je kunt de vliegenpopulatie nooit helemaal onderdrukken en bovendien komen er altijd insecten van buiten het bedrijf binnen’, legt Karel Bollen uit. Actieve bestrijding wordt gedaan met een granulaatinsecticide. De korrels worden op voorgelijmde oppervlaktes uitgestrooid,

Guido Corswarem Steeds

bijvoorbeeld de voerhekken. Het insecticide tast het zenuwstelsel van de vlieg aan, waarna deze na enige tijd het loodje legt. Daarnaast zet de ongediertebestrijder ook het traditionele kleeflint in. Corswarem betaalt op jaarbasis zo’n duizend euro voor de vliegenbestrijding door MOB Service. ‘Dat is op basis van drie behandelingen. Als ze door grote overlast vaker moeten komen, dan ligt de factuur aan het einde van het jaar hoger’, aldus de veehouder, die eind mei tevreden is dat er nog nauwelijks vliegen te bekennen zijn. ‘Vliegenbestrijding is een investering en geen kostenpost’, benadrukt hij.

Resistentie tegen insecticiden is een van de grootste uitdagingen in de bestrijding van vliegen, geeft Van Loo aan. ‘Wanneer een bepaald insecticide steeds opnieuw gebruikt wordt waartegen een deel van de populatie resistent is, zal de resistentieproblematiek telkens groter worden, want vliegen geven de resistentie door aan hun nakomelingen.’ Om resistentie te voorkomen raden experts een combinatie van technieken aan en adviseren ze naast chemische bestrijdingsmiddelen ook de inzet van fysische bestrijdingsmiddelen. ‘En kies voor kortwerkende insecticiden, die lokken veel minder resistentie uit. Gebruik het middel ook niet vaker dan nodig’, vertelt Van Loo. MOB Service houdt omwille van resistentie tegen adulticide sterk vast aan zijn larvicidebehandeling. ‘In alle 32 jaar dat wij dat middel gebruiken, hebben wij niet gemerkt dat er enige resistentie optrad bij de larven’, vertelt Bollen. De ongediertebestrijder zet ook mechanische bestrijdingsmiddelen in. Tegen een kleeflint is nog nooit een vlieg resistent geworden. l

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-hoofd.indd 11

08-06-21 13:53

BEDRIJFSREPORTAGE COSTERMANS-KERSTENS

Goed voer(en) cruciaal voor dieren in afmest

De voorbije jaren ontwikkelde het vleesveebedrijf van Peter Costermans en zijn vrouw An Kerstens zich in een flink tempo. Ze investeerden in groei, diercomfort en arbeidsgemak. Goed voer en scherp zijn in het volledige proces, dat levert hun het beste resultaat voor hun investeringen. TEKST WIM VEULEMANS

et buiten de dorpskern van Stabroek draaien we een kleine erfweg op richting de stallen van Peter en An Costermans-Kerstens. Twee stallen duiken er op, gevuld met stieren in afmest. Maar er is geen veehouder te zien. Aan de telefoon bevestigt Peter dat we op het ouderlijk bedrijf staan. ‘Rij maar langs de kuil door over de grindweg’, geeft hij aan. ‘En dan over het kanaal.’ En inderdaad, na het betere, maar voorzichtige rallywerk over de grindweg, zijn meteen twee prachtige stallen te zien. De omstandigheden voor het bedrijf zijn door deze

gedeeltelijke verhuis flink veranderd. Van een drukke baan en een nabije dorpskern naar een rustige ligging, nagenoeg zonder buren en met weinig verkeer, fietsers daargelaten. ‘Je was op het ouderlijk bedrijf’, lacht Peter. In 2010 besloot het gezin het bedrijf uit te bouwen op een andere locatie, vijf jaar eerder stopten ze ook met de teelt van aardappelen. ‘Omdat we toen nog redelijk wat aardappelen teelden, was er nood aan een opslagschuur’, verduidelijkt Peter. ‘Maar ook een overdekte mestopslag werd nodig en dan moet je keuzes maken’, vult An aan. Deze regio kent ook extra druk van de havenontwikkeling en de daarbij horende onteigeningen van de polders. Het gezin besloot zich volledig te richten op vleesvee.

Dure laatste drachten Op een paar honderd meter van het oorspronkelijke bedrijf werd in 2013 een nieuwe stal voor het afmesten van koeien en een mestopslag gebouwd, de stieren bleven en staan nog steeds op de oude locatie. In 2019 volgde een nieuwe stal voor de fokdieren. Eveneens bouwde het gezin een nieuwe woning aan de nieuwe locatie. En An bouwde ook een carrière uit als zelfstandig boekhouder. ‘Hoewel de focus van ons bedrijf vooral op het afmesten van koeien en stieren ligt, is onze fokkerijtak de voorbije jaren gegroeid tot een kleine 100 kalvingen per jaar’, vertelt Peter. Ook de kinderen Wout (15), Chiel (12), Lins (10) halen er al hun plezier uit. Op een aantal volle vaar-

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-bedrijfsrepo Costermans.indd 12

08-06-21 09:02

BEDRIJFSPROFIEL eigenaren Peter Costermans (42) en An Kerstens (41) plaats Stabroek veestapel 170 koeien in afmest, 220 stieren in afmest, 140 fokdieren (witblauw), 95 kalvingen per jaar grondgebruik 80 ha gras en mais, deels grondruil voor aardappelen Stabroek

zen na die op een stoppend bedrijf werden aangekocht, is alles eigen kweek. Tot voor kort werden enkel vier dekstieren ingezet, maar sinds de investering in de halsbanden van SenseHub van Allflex verdwijnen deze meer naar de achtergrond. ‘We willen geen tocht missen,’ geeft Peter aan ‘en daar helpen de halsbanden ons mee. Het zijn de laatste drachtige dieren die het meeste geld kosten.’ Gevolg is ook dat het bedrijf steeds meer met ki werkt. Nu zijn dat nog twee stieren. ‘Eentje heeft lang goed zijn werk gedaan, maar besloot plots om kopdekker te worden. Die gaat er ook tussenuit.’ Bij de stieren, ook bij de ki-stieren, kiezen ze voor robuuste, zelfredzame dieren met lengte en gewicht. Recent kozen ze ook voor meer bevleesdheid. In het verleden resulteerde dat in dochters van Kilowatt en Dynamite, meer recent waren er inseminaties met Mambo, Rejoui, Jefferson, Magnum en Sketch. Dat het afmesten van runderen een stiel apart is, is menig veehouder goed bekend. ‘Wat het makkelijkst is?’, herhaalt Peter glimlachend de vraag. ‘Vroeger zou ik meteen

geantwoord hebben: de koeien. Nu neig ik meer naar de stieren. Maar eigenlijk geldt voor beide dat je gewoon goed moet doorvoeren. Dat is voor mij het belangrijkste. Elk detail moet kloppen.’

Voldoende vet in krachvoer Op het Stabroekse bedrijf wordt gemengd gevoerd via een voermengwagen. Dat mengen is voor Peter belangrijk, net als het opschudden en bijstoten van het voer later op de dag. Dat brengt dieren immers weer aan het eten. Voor de dieren in afmest, stieren en koeien, is de basis van het rantsoen hetzelfde; het bestaat uit mais, aardappelpuree, ccm en graszaadhooi. De samenstelling van de all-mash is wel verschillend. De fokkerijdieren krijgen enkel mais en gras, bij jongvee wordt dit aangevuld met krachtvoer. ‘Dat beetje graszaadhooi is belangrijk, de dieren gaan er door herkauwen. Doen ze dat niet, dan is er onrust en gaan zeker stieren vaak vechten’, verduidelijkt Peter. Ook ccm is voor hen een dankbaar product, in die mate dat de dieren er tot 2,5 kg per dag van krijgen. ‘In het

Het fokkerijgedeelte van het bedrijf wint steeds meer aan belang op het vleesveebedrijf

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-bedrijfsrepo Costermans.indd 13

08-06-21 09:02

BEDRIJFSREPORTAGE COSTERMANS-KERSTENS

De dieren voor de fokkerij krijgen een rantsoen van mais en gras, bij jongvee aangevuld met krachtvoer

begin waarschuwden voeradviseurs mij voor het geel vet als gevolg van de ccm, maar dat heb ik nog nooit gezien. De koeien en stieren eten het graag en het zorgt voor een mooi afgemest dier.’ Hij geeft daarbij aan dat de koeien zo tot 13 kg droge stof (circa 30 kg voer) opnemen. Een andere belangrijk item is het vetgehalte in het krachtvoer. ‘In afmest is het belangrijk om voldoende vet te hebben in de all-mash’, pikt Peter in. ‘Dat percentage moet voor ons boven de 6 procent zijn. Sommige krachtvoeders zijn goedkoper, maar vaak geven ze dan toe op vetgehalte.’ Het bedrijf doet ongeveer 3,5 rondes per jaar met de koeien, met de stieren is dat beperkt tot 1,2 rondes. De stieren worden immers aangekocht op een gewicht van 250 tot 350 kilo en enkel vanaf het najaar tot januari. Een koopman zorgt daarbij voor de aanvoer. Hij koopt de dieren op verschillende fokbedrijven. Voldoende bevleesdheid en sterk beenwerk zijn de belangrijkste selectiecriteria voor de koopman. ‘Liefst van een beperkt aantal bedrijven, om zo de insleep van ziekten te beperken,’ legt Peter uit.

Scherp zijn in prijzen Als de dieren op het bedrijf komen, volgt een korte quarantaine met de nodige bloedonderzoeken en vaccinaties. ‘Zo vaccineren we ook tegen ibr en griep’, vertelt de vleesveehouder. ‘Ik wil er geen risico mee lopen.’ Ook tegen Histophilus somni – een bacterie die de luchtwegen kan aantasten en die onder meer hersenvliesontsteking kan veroorzaken – wordt er gevaccineerd. Deze ziekte verscheen een tijd terug plots op het bedrijf na een aankoop. ‘De gezondheidsstatus van de dieren is essentieel’, stelt Peter. ‘Als ze niet gezond zijn, kunnen ze niet groeien. Daarom starten we bij de jonge stieren altijd met een licht voer. Sommige dieren zijn immers nog geen mais gewoon. En dan bouwen we zo op om uiteindelijk op een leeftijd van 16 tot 20 maanden stieren af te leveren van minimaal 470 kg koud gewicht.’ De stieren trekken via een handelaar richting Delhaize, een deel wordt bij GHL in Aubel geslacht. De prijs voor de stieren is de voorbije maanden wel wat aangetrokken, dat merken Peter en An ook. Alleen geven ze ook aan dat ook de kosten meestegen. ‘We mogen niet klagen, maar het is belangrijk om scherp te blijven. Zo is tegenover veel andere afmestbedrijven in andere regio’s van het land onze

strokost merkelijk hoger’, vult An aan. ‘Het krachtvoer werd duurder en vooral de aankoopkost van de dieren steeg mee.’ Om de kosten van het krachtvoer beter te beheersen worden er ook grondstoffen vastgelegd. Op die manier klikken ze voor de grondstoffen met een aandeel van meer dan 10 procent in het krachtvoer de prijs vast op een bepaald niveau en dit voor een langere periode.

Malsheid toevoegen via goed voer In 2008 begon het bedrijf ook met het afmesten van koeien. Op de eigen fokkerij na wordt ook hiervan het merendeel aangekocht, grotendeels via een handelaar die de dieren selecteert op de veemarkt. Ook voor deze groep heeft Peter een duidelijke wensenlijst richting veehandelaar. ‘Natuurlijk is er altijd de prijs, maar ik zie de dieren liefst gezond mager komen en liefst ook met een goede voorhand. Dan kan ik ze schoon afmesten. Dat is voor ons een erezaak.’ De dieren staan minimaal 90 dagen in afmest op het bedrijf. Maximaal mogen ze bij slachten een leeftijd van 88 maanden hebben. ‘Een taaie koe bestaat volgens mij niet’, aldus Peter. ‘In die drie maanden voer je er malsheid aan toe. En zeker die laatste weken in de afmest zijn belangrijk. Misschien is er dan niet veel groei meer, maar dan vet je een koe wel perfect af. Ze moeten wel blijven eten. Vandaar dat goed voer en voeren belangrijk is.’ Het merendeel van de koeien wordt geslacht via GHL in Aubel. Met ambitie kijkt het gezin naar de toekomst, maar ze zijn ook niet blind voor het moeilijke pad dat alle veehouders tegenwoordig bewandelen. ‘Natuurlijk zien wij ook dat de markt aan het omslaan is de voorbije maanden’, verduidelijkt Peter. ‘De voorbije maanden draaien er steeds meer koopmannen onze hof op, op zoek naar slachtvee. Dat betekent toch dat de vraag goed zit. Maar ik geloof niet dat de prijs naar zes euro zal stijgen, ik vrees dat er dan minder gegeten gaat worden.’ Tot slot geven ze aan dat ze als boeren steeds inventief moeten zijn. ‘Dat zijn we eigenlijk altijd geweest en dat zal in de toekomst ook zo zijn’, besluit Peter. ‘Kijk naar wat er met stikstofdepositie en het vergunningenbeleid gebeurt, dat zorgt voor onzekerheid. Hoe ga je daarmee om? Niemand weet wat dit voor gevolgen kan hebben, maar ondertussen moeten we wel door.’ l

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-bedrijfsrepo Costermans.indd 14

08-06-21 09:03

Geen top-indexen zonder top-voeders www.franson.be

Franson NV

Binnen uw kweekprogramma zijn het DNA van stier en koe van cruciaal belang. Goede economische fokwaarden zorgen weliswaar enkel voor topresultaten wanneer deze gecombineerd worden met de juiste voeding. Het maken van uw hoogwaardige rundveevoeders op maat zit dan weer in óns DNA.

vitaal vooruit! Wij zijn op zoek naar een

Commercieel vleesvee-specialist Is vleesvee jouw passie en wil je graag de gesprekspartner zijn voor ondernemers in de vleesveehouderij (rosékalveren en roodvleesproductie)? Dan zijn wij op zoek naar jou. Als gedreven adviseur haal je voor onze klanten de beste bedrijfsresultaten naar boven. Daarbij ben je niet benauwd om nieuwe contacten te leggen met potentiele klanten en daarmee het marktaandeel te vergroten.

Meer weten? Ben je benieuwd naar wat de vleesveespecialist voor jou betekent? Dan kun je voor inhoudelijke vragen contact opnemen met René de Looff (06-55763094). Je sollicitatie met een korte motivatie kun je mailen naar René Vreeswijk: rene@agrifoodcareer.com.

www.pbosveevoeders.nl

Meer weten over P. Bos veevoeders? Bezoek onze website.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06_p.indd 15

07-06-2021 13:53

SERIE ONDERSCHEIDENDE VLEESCONCEPTEN

De korte keten of directe verkoop van producent naar consument heeft de wind in de zeilen. Met welk onderscheidend verhaal of toegevoegde waarde verleiden vleesveehouders hun klanten?

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Ras Voeding Dierenwelzijn Locatie Smaak

deel 6 deel 7 deel 8 deel 9 deel 10

Klimaat Natuurbeheer Maatwerk Bio Samenwerking

Verbeterd roodbont spreekt aan als Nederlands ras 16

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-SerieVleesveeconcepten1.indd 16

08-06-21 09:06

BEDRIJFSPROFIEL

Ammerstol

namen Peter Vermeulen en Marije van Herk plaats Ammerstol aantal dieren 16 aantal kalvingen per jaar 6 tot 8 merknaam ’t Ammerse Land start vleesveehouderij circa 20 jaar geleden start vleesverkoop aan huis 2019 vleesomzet per jaar circa 3250 kg prijs/kg vleespakket 14 euro prijs entrecote/kg 24 euro

De overstap naar huisverkoop was noodgedwongen, omdat de hobby te veel geld kostte. Maar inmiddels weten Peter en Marije dat de vraag naar eerlijk vlees veel groter is dan hun aanbod. Dat verbeterd roodbont het enige Nederlandse vleesras is, wordt gebruikt als verkoopargument. TEKST FLORUS PELLIKAAN

et is inmiddels een vertrouwd beeld: de roodbonte dikbilkoeien die grazen aan de rand van het 1700 inwoners tellende dorpje Ammerstol. De thuishaven van deze koeien is meer dan bekend voor de dorpsbewoners. Ze horen bij de enige boerderij die het dorp nog rijk is. Boer Peter Vermeulen (50) en boerin Marije van Herk (40) kwamen er vijf jaar geleden wonen, bliezen de vervallen boerderij nieuw leven in en zijn onder andere door de vleesverkoop al lang geen vreemden meer in het dorp aan de rivier de Lek. Peter Vermeulen begon twintig jaar geleden al met het houden van vleesvee en de keuze viel direct op roodbont, eerst in de vorm van zware mrij-koeien en later verbeterd roodbont. ‘Ik houd van het rode vee, zowel wat kleur als wat karakter betreft. Daarnaast zijn de dieren ook nog eens fijn bespierd en hebben daardoor een perfecte vleeskwaliteit. Een witblauwe kan nog wel eens wat grof of droog zijn. Maar dit vlees is perfect in verhouding en ontzettend fijn van structuur. Het vlees valt nooit tegen en dat komt ons nu goed van pas’, zo verwijst Vermeulen direct richting de huisverkoop.

Geen grote vrieskisten meer De hobby groeide op de nieuwe locatie snel in omvang, maar zorgde ook voor discussie. ‘We zijn na verloop van tijd eens gaan rekenen aan de hobby en die kostte flink geld’, vertelt Marije van Herk. ‘Met het verkopen van een stiertje voor 650 euro kun je de kosten niet betalen. En dat terwijl je weet dat je dieren hebt die voor een heel exclusief stukje vlees staan.’ Na rijp beraad besloten de vleesveehouders om ‘de kracht van het vlees’ meer te gaan benutten. Niet alleen familie en vrienden werd het vlees aangeboden, maar het oude tanklokaal werd als winkeltje ingericht en er volgde een folderactie in de dorp. ‘We hebben daarbij één grote fout gemaakt en dat was het vlees aanbieden als pakket van 25 kilo. Wij waren bang dat we met het mindere vlees zouden blijven zitten en verkochten daarom alleen in een pakket. Maar niemand heeft tegenwoordig nog een grote vrieskist’, vertelt Van Herk. De verwachte storm aan mensen bleef dan ook uit. ‘Mensen willen net als in de supermarkt een individueel stukje vlees kunnen kopen. We kregen die tip van vrienden die zelf een

boerderijwinkel hebben. Pas toen we losse porties vlees zijn gaan verkopen, begon het harder te lopen. Mensen komen nu op zaterdag om vlees voor de volgende week te kopen.’ De verkoop van de diverse soorten vlees gaat volgens Van Herk prima gelijk op en ze houden nog eerder biefstuk dan gehakt over. ‘Hebben we wat veel voorraad van een soort vlees, dan maken we een recept voor dat vlees, zetten dat op Facebook en je bent het vlees ook zo weer kwijt. De hele koe verkopen is nu een sport geworden.’

Emotie verkopen Nu twee jaar na de start verkopen de vleesveehouders het vlees onder de naam ’t Ammerse Land op zaterdagochtend vanaf het eigen erf en ze leveren het aan twee boerderijwinkels in de omgeving. ‘We hebben nog veel meer aanvragen gehad van andere boerderijwinkels, restaurants en een speciale supermarkt met alleen streekproducten. Maar zoveel vlees produceren we niet. Nu koop ik twee keer per jaar al een koe van exact dezelfde kwaliteit erbij. Verder opschalen in vleesverkoop past nu niet bij ons’, vertelt Vermeulen. ‘Maar al zouden we willen, dan zouden we met gemak iedere week een koe kunnen verkopen.’ Het succes van de vleesverkoop ligt volgens de veehouders echt in de kracht van een eerlijk en lokaal product. ‘Je verkoopt emotie. Mensen komen op de boerderij hun eten kopen en lopen een rondje door de stal. Dat past bij deze tijd en corona heeft dat nog verder aangewakkerd. We zijn in een jaar tijd meer dan verdubbeld in omzet’, aldus Van Herk. Het verbeterdroodbontras wordt door de vleesveehouders als extra verkoopargument gebruikt. ‘Maar je merkt dat mensen vooral voor kwaliteit gaan en hoe het ras dan heet, zegt ze dikwijls niet zoveel. Maar wanneer wij vertellen dat dit het enige echte Nederlandse vleesras is, dan spreekt dat wel extra aan’, vertelt Vermeulen. ‘Het ras verbeterd roodbont kennen veel mensen niet, maar als je uitlegt dat het voortkomt uit mrij, dan zie je al veel vaker herkenning. Hier aan de dijk van de Lek, die voortkomt uit de Rijn, past dat mooi natuurlijk. Je merkt dat mensen het verhaal van ons vlees op de verjaardag aan anderen vertellen en dat maakt ons absoluut trots.’ l

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-SerieVleesveeconcepten1.indd 17

08-06-21 09:06

ONDERNEMENDE BOERIN

namen: Inez Van Puyvelde (29) • woonplaats: Smetlede • bedrijf: 280 witblauwen, akkerbouw met mais, voederbieten, tarwe, spelt, aardappelen, grasland en witloof • opleiding: Agro- en biotechnologie, Sint-Niklaas • carrière: voeradviseur vleesvee bij Quartes (2013-2020)

Pure passie,

maar ook veel tellen Bijna een jaar stapte Inez Van Puyvelde volledig mee in het vleesveebedrijf met haar man. Hun gedeelde passie voor witblauw is groot. Maar Inez is scherp in de cijfers en maakt vooral steeds hun eigen rekening. TEKST WIM VEULEMANS

ie de keuringen met witblauw de voorbĳe jaren van nabĳ heeft gevolgd, heeft haar zeker al meermaals gezien. Inez Van Puyvelde was er steeds aanwezig met haar man Michaël De Clercq en de dieren van hun ‘Smetledehof’. Sinds vorig jaar is Inez voltĳds actief op hun boerderĳ, met een vleesvee- en een akkerbouwtak. Witloof is echter de hoofdbrok van hun dagelĳkse werkzaamheden. Bĳ aankomst komt Michaël

even kĳken, maar al snel verdwĳnt hĳ weer in de grote loods tussen het witloof. Het is een dagelĳks wederkerend gegeven op het bedrĳf van Inez en Michaël. Een aantal extra arbeidskrachten verlichten er het werk met het witloof, wat toch voornamelĳk handenarbeid is. Drie keer per week brengt Michaël een lading witloof richting de veiling van Roeselare. ‘De uren die we in het witloof steken, die zĳn toch wel vrĳ intensief’, vertelt Inez. ‘We proberen de hoogste standaard te houden met ons witloof dat we leveren. Dat betekent ook dat we alles van heel nabĳ opvolgen, van teelt tot de verwerking en verpakking. We moeten daar eerlĳk in zĳn, het witloof is een belangrĳk onderdeel van ons inkomen, hoewel ook die prĳzen schommelen.’

Van jongs af zot van dieren De werkelĳke passie op hun bedrĳf ligt echter meer bĳ het vleesvee en het witblauw. Al van kinds af geldt dat voor Inez. Met haar vader Guy wandelde ze als kind regelmatig door de weides. ‘En we keken naar de koeien, niets is zo rustgevend als dat’, getuigt Inez. Ze bracht haar

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-ArtikelDeBoerin.indd 18

08-06-21 09:13

jeugd door op het vleesveebedrijf van haar ouders Guy en Greet in Beveren. Witblauw was er toen reeds alom tegenwoordig, vader is ook actief in de veehandel. ‘Ik wou altijd al wat met dieren gaan doen’, vertelt de jonge veehoudster. ‘Ik kon me toen al geen leven voorstellen waarbij ik niet ’s avonds na mijn werk tussen de dieren zou kunnen duiken. Mocht ik Michaël niet ontmoet hebben, dan had ik wel zelf wat gezocht’, glimlacht ze. Maar meteen voegt ze er een kleine bekentenis aan toe. ‘Ik was als kind al zot van dieren, maar in het begin waren dat vooral paarden. Ik ben eerst dierenzorg gaan studeren, maar later is mijn interesse wel verbreed naar de gehele landbouw. En nu zijn het de koeien die mijn passie hebben.’ In 2019 nam ze samen met Michaël het bedrijf van zijn vader over. Reeds toen was er de wens om volledig mee in het bedrijf te stappen. ‘Na de overname heb ik nog een jaar buitenshuis gewerkt om dan volledig voor ons bedrijf te gaan’, vult Inez aan. ‘Vaak zegt men dat dat extra loon voor zekerheid zorgt, maar wat weegt dat loon op tegen het geheel van het bedrijf ? Dat gaat ons niet redden als

we het niet goed doen. En bovenal, er is arbeid genoeg op het bedrijf.’

Boerin en jonge mama In 2020 stopte ze bij voerproducent Quartes, een baan die haar veel geleerd heeft en ook veel voldoening gaf. ‘Ik ben blij dat ik die ervaring heb gehad’, verduidelijkt Inez. ‘Uiteindelijk heb ik er toch wel een aantal zaken van opgestoken die ik nu nog steeds meedraag in het werk hier. Zo is het me meer dan duidelijk geworden dat er meerdere wegen naar Rome zijn. Als veehouder moet je vooral kijken wat voor jou werkt. En moet je steeds je eigen rekening maken, niet die van of bij een ander. Als voeradviseur heb ik veel toepassingen gezien die voor de ene boer werken, maar voor de andere niet.’ Ze geeft aan het werken buitenshuis wel te missen, vooral het sociale contact met andere veehouders. ‘Ik leg het graag uit’, lacht ze. ‘En ik ben heel geïnteresseerd in mensen, in wat hen bezighoudt.’ Anderzijds heeft ze geen spijt van haar keuze om voltijds op het eigen veebedrijf actief te worden. Een klein jaar

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-ArtikelDeBoerin.indd 19

08-06-21 09:13

ONDERNEMENDE BOERIN

‘Als veehouder moet je vooral kijken wat voor jou werkt en steeds je eigen rekening maken’ geleden werden Inez en Michaël ook ouders van een dochter. De combinatie van moederschap en boerin noemt ze een flinke aanpassing, maar het lukt hun wel. ‘Het is een kwestie van planning en flexibel zijn. Soms is het wel echt puzzelen. Stel maar eens keizersnede voor met een baby die om je roept’, lacht Inez. ‘Maar het is een brave, rustige baby.’

Combinatie van witloof en witblauw Vleesvee is altijd wel een passie voor Inez geweest, een passie die ze nu deelt met haar man. Ze geeft aan dat ze op hun bedrijf wel meer kunnen halen uit de witblauwen. ‘Er zijn in Vlaanderen niet zo heel veel zuivere vleesveebedrijven die in elk onderdeel van hun bedrijfsvoering kunnen specialiseren. Dat is ook bij ons zo. Arbeid en tijd zijn momenteel limiterend om nog verder te specialiseren. Wel willen we blijven optimaliseren om met minder meer of beter te hebben of te zijn’, is Inez open. Om voorgaande reden is het zelf vermarkten van vlees niet meteen aan de orde. ‘Als we straks hierin zouden investeren, moeten we minder gaan doen met witloof. Want het kost tijd. We zouden daarbij op korte termijn te veel inkomen verliezen, je hebt niet meteen rendement van die keuze.’ Met cijfers is Inez altijd al wel bezig geweest. ‘Ik ben wel iemand die economisch denkt’, bekent ze. ‘We vullen elkaar

eigenlijk perfect aan. Michaël is altijd een optimist, hij kan veel beter relativeren. Ik durf al eens wat zwarter te kijken als er wat misloopt. En misschien omdat ik zoveel tel.’ En daarbij telt Inez enkel maar voor haar eigen winkel. Recent investeerde het vleesveebedrijf nog in de halsbanden van SenseHub Allflex, een investering waar Inez volledig achter staat. Investeren in een voermengwagen om de meer dan 280 witblauwen van voer te voorzien ziet ze echter niet zitten. ‘Als je voor die voermengwagen de rekening maakt, dan moet je allereerst al beseffen dat die meer dan een half jaar per jaar stilstaat, want in de zomer zijn de meeste dieren buiten. En bovendien hebben we nog eens vier verschillende rantsoenen. Er is dus geen rendement voor deze zware investering.’ Voor haar zijn de halsbanden dan weer een ander verhaal, dat is eerder een investering in tijd en gemak. ‘De vruchtbaarheid zal ook wel verbeteren, dieren zijn eerder drachtig. We misten te vaak een bronst als het druk was op het bedrijf, en dat is nogal vaak’, bevestigt ze. Naast het papierwerk en de cijfers duikt Inez ook wel dagelijks de stal in of helpt ze met het witloof. Haar vaste takenpakket richt zich op het werk met de kalveren, het verstrekken van alle krachtvoer en ook het insemineren van de dieren is haar job. ‘Maar de stieren kiest Michaël wel’, lacht ze. Een bezorgdheid die Inez met velen in de sector deelt, is het imago van de vleesveesector en het witblauw in het bijzonder. Daar wil ze maar al te graag een positieve bijdrage in hebben. ‘Ik steek me niet weg, nergens niet en voor niemand niet’, is Inez stellig. ‘We kunnen zelf, als veehouders, ook mee het imago verbeteren, wel op een positieve en diplomatische manier. Het heeft geen zin om een vegetarische vriendin te proberen overtuigen, maar je kan haar wel laten zien wat en vooral hoe je het doet op jouw bedrijf.’ l

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-ArtikelDeBoerin.indd 20

08-06-21 09:13

CRVCOÖPERATIENIEUWS

Aandacht voor meerwaarde coöperatie ‘Samen met de directie werkt de raad van commissarissen aan de bedrijfsstrategie van CRV voor de komende drie jaar. Daarvoor gaan we ook in gesprek met districtsbestuurders. Zij vormen samen de ledenraad, het hoogste bestuurlijke orgaan in de coöperatie. Die zal de nieuwe koers moeten goedkeuren. Bij de ontwikkeling van de strategie voor het bedrijf CRV besteden we nadrukkelijk aandacht aan de meerwaarde van de coöperatie. Veehouders mogen van CRV in de eerste plaats goede producten verwachten met toegevoegde waarde voor hun bedrijfsvoering. Maar omdat CRV een coöperatie is, komt een goed bedrijfsresultaat ook ten goede aan

de leden. Direct, via de uitkering van ledenvoordeel, maar ook indirect, omdat meer winst betekent dat er meer budget is voor productontwikkeling. Ook van deze innovatie profiteren de leden van CRV. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een techniek voor het seksen van sperma. Als we gesekst sperma in eigen beheer kunnen produceren, kunnen we dit tegen een lagere prijs aanbieden en vloeit de winst niet naar een private partij (zoals nu het geval is), maar komt deze direct terug naar het boerenerf.’ Fons Kersten, vicevoorzitter hoofdbestuur en raad van commissarissen van CRV

Nakomelingenonderzoek Belgisch witblauw verandert

Voorbereidingen Erpe-Mere gestart

Het nakomelingenonderzoek (NKO) voor Belgisch witblauwe proefstieren via kaarten is stopgezet. Traditioneel kregen fokkers voor alle dieren die drachtig waren van een proefstier, via de post een NKO-kaart, waarop ze gegevens over de geboorte van het kalf konden invullen. Omdat de verwerking van deze gegevens veel arbeid vroeg, is deze methode van nakomelingenonderzoek stopgezet. Reeds ingestuurde NKO-kaarten worden nog wel verwerkt, maar er worden geen nieuwe meer verstuurd. Een efficiëntere methode van nakomelingenonderzoek is in ontwikkeling. Zodra hier meer over bekend is, wordt u hierover geïnformeerd. Voor vragen over het NKO kunt u contact opnemen met Ruben Bonne, productmanager Belgisch witblauw: (+32) 478 79 21 73.

Wordt de ‘Grote Prijs Keukens Redant’ in Erpe-Mere de eerste nationale prijskamp voor Belgisch witblauw sinds Agribex 2019? Als het aan organisator en sponsor Hedwig Redant ligt, wel. Vorig jaar moest het evenement op het laatst nog worden afgeblazen wegens aangescherpte coronamaatregelen, maar voor dit jaar gaat hij ervan uit dat het mogelijk moet zijn op zaterdag 31 juli de prijskamp te organiseren. Redant is reeds gestart met de voorbereidingen. ‘De ruimte is er en het evenement is in de open lucht’, motiveert hij zijn optimisme. ‘Als het even kan, gaat de nationale prijskamp dit jaar wel weer gewoon door.’

Terugkijken webinar ‘Belgisch witblauw de wereld rond’ Op donderdagavond 10 juni organiseerde Young CRV het webinar ‘Belgisch witblauw de wereld rond’. Simon Noppen, directeur van de Belgian Blue Group, nam de kijkers aan de hand van beeldmateriaal mee op een boeiende reis rond de wereld. Heb je deze interessante webinar gemist? Het is beslist de moeite waard om deze nog eens terug te kijken. Kijk op www.cooperatie-crv.nl/cooperatie/young-crv-webinarbwb-de-wereld-rond/ of scan de QR-code

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-CRV cooperatienieuws.indd 21

08-06-21 16:07

SERIE CRV INTERNATIONAAL

Van het grootste ki-station in Zuid-Amerika tot een TPI-fokprogramma in Noord-Amerika, van stieren met een mix van holstein- en jerseybloed in Nieuw-Zeeland en belangrijke vleesrassen in Brazilië tot de dubbeldoel-fleckviehstieren in Centraal-Europa. Ook de buitenlandse markten van CRV leveren een belangrijke bijdrage aan de omzet van het bedrijf. In een serie stelt VeeteeltVlees ze één voor één voor. Van Zuid-Amerika reizen we door naar Oceanië.

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Brazilië Oceanië Verenigde Staten Centraal-Europa Emerging markets

Nieuw-Zeeland zoekt klimaatvriendelijke grazers Strengere milieu-eisen, steeds meer nadruk op dierwelzijn. Ook in NieuwZeeland ligt de veehouderij onder een vergrootglas. CRV speelt erop in met stieren die een lager melkureumgehalte vererven, met een groeiend aanbod van gesekst sperma en met onderzoek om klimaatvriendelijke koeien te fokken. Tijd voor een overzeese kennismaking.

o langzamerhand maken de Nieuw-Zeelandse melkveehouders zich op voor de jaarlijkse arbeidspiek. Eind juli start het nieuwe afkalfseizoen. In de periode tot oktober kalft vervolgens zo’n negentig procent van de Nieuw-Zeelandse melkveestapel. ‘Ons Nieuw-Zeelandse systeem is gebaseerd op de opname van veel vers gras’, vertelt James Smallwood, die sinds augustus 2020 CRV Oceanië aanstuurt. ‘De koeien grazen hier twaalf maanden per jaar. Ze kalven af op het moment dat het gras weer gaat groeien.’ Gras speelt een hoofdrol in de Nieuw-Zeelandse melkveehouderij. Veel melkveehouders streven naar een maximale melkproductie van eigen grasland met zo min mogelijk kosten. Al in de jaren tachtig maakte het land een eind aan subsidies voor de agrarische sector. ‘Dat heeft de groei van de veestapel enorm gestimuleerd. Veel voormalige schapenbedrijven zijn omgezet naar melkveebedrijven, omdat koeien houden meer geld opleverde dan schapen houden’, verklaart James Smallwood. Als gevolg daarvan groeide het aantal koeien fors, van zo’n 2,3 melkkoeien halverwege de jaren tachtig naar een kleine 5 miljoen nu. Nieuw-Zeeland telt daarmee bijna evenveel melkkoeien als inwoners.

440 koeien per bedrijf Maar de groei is er inmiddels uit. Op het hoogtepunt in het boekjaar 2014-2015 telde Nieuw-Zeeland iets meer dan 5 miljoen koeien. De afgelopen jaren schommelde het aantal rond de 4,9 miljoen, die in het boekjaar 2019-2020 in totaal 21,1 miljard kg melk produceerden. Zo’n 95 procent van de in Nieuw-Zeeland geproduceerde zuivel

wordt geëxporteerd, waarbij China en het Midden-Oosten belangrijke afzetmarkten zijn. In totaal heeft Nieuw-Zeeland iets meer dan 11.000 melkveebedrijven met gemiddeld 440 koeien per bedrijf. Het seizoensgebonden afkalfpatroon zorgt voor een piek in werkzaamheden in het voorjaar. Dat geldt niet alleen voor melkveehouders, maar ook voor ki-organisaties als CRV. Want ook het insemineren is seizoenswerk. ‘Onze inseminatoren moeten in een paar weken tijd zo veel mogelijk koeien drachtig proberen te maken. Gemiddeld haalt een inseminator zo’n 5000 koeien per seizoen. Zo’n tien procent van de inseminatoren insemineert zelfs 8.000 tot 10.000 koeien’, geeft Smallwood aan.

Focus in fokprogramma op grazen CRV Oceanië heeft drie fokprogramma’s: voor holsteins, voor jerseys en voor stieren met een mix van jersey- en holsteinbloed. Kruislingen zijn populair in het land. Afgelopen boekjaar had bijna de helft (49,1 procent) van de Nieuw-Zeelandse melkkoeien een mix van holstein- en jerseybloed. Zuivere holsteinkoeien vertegenwoordigen ongeveer een derde (32,7 procent) van de Nieuw-Zeelandse veestapel. Het jerseyras neemt 8,4 procent voor zijn rekening. De stieren staan op het eigen ki-station in Hamilton, jonge wachtstieren worden opgefokt in de heuvels op het idyllisch gelegen Peninsula Farms op een kustinham aan de westkant van het Noordereiland. Ook in het Nieuw-Zeelandse fokprogramma staan gezondheid en efficiëntie centraal, geeft James Smallwood aan. ‘Maar we kijken naar andere kenmerken dan in Europa.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-CRVInternationaal2.indd 22

08-06-21 10:39

Nieuw-Zeeland aantal inwoners: 5 miljoen oppervlakte: 268.000 km2 (6 x Nederland) aantal melkkoeien: 4,921 miljoen aantal melkveebedrijven: 11.179 miljoen gemiddelde bedrijfsomvang: 440 koeien

De focus ligt hier op koeien die passen in een systeem met veel gras. Voerefficiëntie is bij ons heel belangrijk, maar daarbij ligt bij ons de nadruk op dieren die goed overweg kunnen met het ruime aanbod aan gras. Ook celgetal, vruchtbaarheid en gehalten staan bij ons hoog op de agenda.’ Ook in het buitenland is vraag naar die graasstieren, merkt Smallwood. ‘We merken een toenemende vraag naar deze genetica in gebieden als Zuid-Afrika, Zuid-Amerika, Australië, Ierland en in sommige delen van de Verenigde Staten. Per jaar exporteren we ongeveer 400.000 doses.’

Steeds vaker vleesstier op melkkoeien De inseminatiegraad in Nieuw-Zeeland is minder hoog dan in Nederland en Vlaanderen. Ruim zeventig procent van de koeien wordt geïnsemineerd. ‘Veel veehouders kiezen ervoor om bij het jongvee een eigen stier in te zetten. Ook werken veel veehouders met twee inseminatierondes. Daarna gaat een vleesstier bij het koppel voor de koeien die dan nog niet drachtig zijn.’ Smallwood ziet de laatste jaren dat melkveehouders er ook steeds vaker voor kiezen om een deel van de koeien te insemineren met een vleesstier. ‘Afgelopen jaar hebben we 60.000 rietjes van vleesveestieren afgezet. Vergeleken met onze totale afzet van ongeveer een miljoen doses stelt het niet veel voor, maar er zit wel groei in dat segment.’ Die groei is volgens Smallwood te danken aan de toenemende populariteit van gesekst sperma. ‘We verwachten dit jaar de verkoop van rietjes sperma te kunnen verdrievoudigen’, geeft Smallwood aan. ‘Voldoende gesekst sper-

aandeel ki: gemiddelde productie: aandeel kruislingen: aandeel holsteins:

70,3 procent 376 kg vet en eiwit 49,1 procent 32,7 procent

ma produceren in Nieuw-Zeeland is op dit moment de uitdaging.’

Herefords meest in trek Herefords zijn het meest in trek als partner voor melkkoeien, weet Smallwood. ‘Vanwege hun witte koppen zijn deze kalveren goed te herkennen als vleeskalf. Dat helpt in de vermarkting.’ In mindere mate zetten Nieuw-Zeelandse melkveehouders ook wagyu’s, Belgisch-witblauwstieren, angus- en charolaisstieren in op hun melkkoeien. ‘We zetten hiervoor stieren in die geselecteerd zijn op een korte dracht en goede groeicijfers.’ Naast genetica biedt CRV ook informatieproducten aan. Zo levert CRV diensten als mpr en SireMatch, maar ook een programma en een app die veehouders kunnen gebruiken om de veestapel te managen. Het Nieuw-Zeelandse CRV heeft in eigen land de reputatie een innovatief bedrijf te zijn. Zo biedt het bedrijf als enige stieren aan die minder gevoelig zijn voor ‘facial eczema’, een door schimmel veroorzaakte huidziekte die effect heeft op de melkproductie. ‘Dochters van deze stieren zijn 25 tot 30 procent minder gevoelig voor deze aandoening dan een gemiddelde koe’, legt Smallwood uit. Ook bevat het stierenaanbod zogenaamde ‘LowN’-stieren, stieren die een laag melkureum vererven. ‘We spelen met die fokwaarden in op de vraag van veehouders naar genetische producten om uitdagingen op het gebied van milieu, efficiëntie en dierwelzijn aan te pakken’, geeft James Smallwood aan. ‘Dat zijn actuele thema’s in de NieuwZeelandse melkveehouderij. We krijgen te maken met steeds strengere milieu-eisen. Daarnaast is er groeiende

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-CRVInternationaal2.indd 23

08-06-21 10:39

SERIE CRV INTERNATIONAAL

aandacht voor dierwelzijn. De sector ligt steeds meer onder een vergrootglas.’ Zuivelbedrijven spelen daarop in met speciale programma’s. Zo betaalt Fonterra, de grootste zuivelverwerker in Nieuw-Zeeland, vanaf het komende seizoen een premie van maximaal 7 dollarcent (ruim 4 eurocent) per kilo vet en eiwit als veehouders voldoen aan eisen op het gebied van dierwelzijn, milieu en omgang met personeel. ‘Onze focus op gezondheid en efficiëntie sluit heel goed aan bij dat nieuwe programma van Fonterra’, stelt Smallwood. ‘Ook breiden we ons aanbod hoornloze stieren komend seizoen uit. Daarnaast spelen we ook met onze LowNstieren, met gesekst sperma en het aanbod van A2A2stieren in op wat de markt vraagt.’

Klimaatvriendelijke koeien Recent startte CRV samen met concurrent LIC een project om klimaatvriendelijke koeien te fokken. ‘We staan ook

in Nieuw-Zeeland voor de uitdaging om de uitstoot van broeikasgassen te reduceren. Die opdracht is te groot voor ons alleen. Daarom werken we samen met LIC en de overheid hieraan’, legt Smallwood uit. In een eerste proef is de voeropname en de methaanemissie van 20 jonge stieren gemeten. ‘We hebben daarbij een relatie gevonden tussen de genetica van een stier en de hoeveelheid methaan die ze uitstoten. In een grotere proef met 300 jonge stieren willen we nu kijken of we dat verband kunnen bevestigen’, vertelt Smallwood. De onderzoekers kijken ook naar de genetische relaties tussen methaan en eigenschappen als melkproductie en vruchtbaarheid. ‘Het moet niet zo zijn dat koeien minder vruchtbaar worden als we op methaan selecteren. Maar als het lukt, zullen boeren straks in staat zijn om koeien met een lage methaanuitstoot te fokken door stieren met een lage methaanuitstoot te gebruiken.’ l

Yvonne Lee: ‘Meer dan 70 procent van het Nieuw-Zeelands vlees komt uit de melkveesector’ In 2007 startte het Nieuw-Zeelandse koppel Ben en Yvonne Lee hun bedrijf Bluestone Herefords in Cannington op het Zuidereiland. Op 590 hectare houden ze 250 moederdieren en fokken ze 200 stuks jongvee op, zowel vaarzen als stieren. Vanaf de start van hun bedrijf richten ze zich op het leveren van stieren voor de melkveehouderij. ‘We doen dat omdat we zagen dat 70 procent van het in Nieuw-Zeeland geproduceerde vlees afkomstig is uit de melkveesector’, vertelt Yvonne Lee. Sinds 2014 levert Bluestone Herefords ook stieren aan CRV. Het bedrijf concentreert zich op een laag geboortegewicht, een korte

drachtduur en geboortegemak. In 2016 startten de Nieuw-Zeelandse herefordhouders ook met het fokken op hoornloosheid. ‘We streven naar homozygoot hoornloze stieren, zodat alle nakomelingen hoornloos zijn en veehouders hun kalveren niet meer hoeven te onthoornen. Het is een simpele oplossing om tijd en geld te besparen.’ Ben en Yvonne maken gebruik van zo veel mogelijk data om hun fokkerijbeslissingen te ondersteunen. Zo worden alle kalveren gewogen bij geboorte en op een leeftijd van 200, 400 en 600 dagen. Ook het geboortegemak wordt geregistreerd en de dieren worden gescand op karkaseigenschappen.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-CRVInternationaal2.indd 24

08-06-21 10:40

CRVNIEUWS

Bwb-proefstier Kalimero de l’Hourchet ki-code 945130 geboren: 13-08-2019

verkoper:

schofthoogte: 130 cm (+5) 17 mnd.

fokker: idem

gewicht:

haarkleur: wit/blauw

Schofthoogte 88,00

688 kg 17 mnd.

Marc en Geoffrey Flemal, Opprebais

35 cm op 17 mnd. Besp. 91,00

Type 87,10

Beenwerk 83,00

Alg. voorkomen 90,00

Eindbeoordeling 90,40

Kalimero is geboren bij en aangekocht door Marc en Geoffrey Flemal te Opprebais en komt van origine van Jean-Pierre en Quentin Monfort. Kalimero heeft alles om het te gaan maken: deze 90 puntenstier heeft een super moederlijn gecombineerd met uitstekende genomicfokwaarden. Met maar liefst 121 punten genomic-eindbeoordeling doet dit het beste vermoeden.

EMPIRE D’OCHAIN

ADAJIO DE BRAY

HUMAINE DE BRAY FETICHE D’IZIER

TOSCAN VAN DE IJZER 88 / 93 / 88 / 90 / 90 / 92 FLORETTE VAN DE IJZER

ELEKTRA VAN DE IJZER IMPERIAL DE L’ÉCLUSE

ATTRIBUT DU FOND DE BOIS

ESPIÈGLE DU FOND DE BOIS 90 / 87 / 85 / 86 / 80 / 88

ORAGEUSE DU FOND DE BOIS ARGAN DE L’ÉCLUSE COMPAGNE DU FOND DE BOIS

WORRY DU FOND DE BOIS

Nieuw stierenaanbod Belgisch witblauw Vlaanderen CRV heeft voor Vlaamse witblauwfokkers een nieuw aanbod van betrouwbaar geteste en jonge veelbelovende stieren samengesteld. Op de nieuwe stierenkaart worden ook genoomfokwaarden gepresenteerd.

De stierenkaart is te downloaden van de website: www.crv4all.be/download/stierenkaart-belgisch-witblauw-zuiver/ of scan de QR-code.

Bwb-proefstier Grizzly du Wauhu ki-code 945129 geboren: 12-014-2019

verkoper: CSB

schofthoogte: 128 cm (+2) 18 mnd.

fokker:

Philippe Depestele, Fauroeulx

gewicht:

haarkleur:

wit/blauw

Schofthoogte 83,00

730 kg 18 mnd. 33 cm op 18 mnd. Besp. 90,70

Type 85,30

Beenwerk 83,00

Alg. voorkomen 85,00

NAYAKOU DU BOIS REMONT

Eindbeoordeling 89,10

Grizzly werd aangekocht op de CSB-veiling te Ciney. Zijn excellent fenotype – 89,1 punten eindtotaal – met gemakkelijke bloedvoering waren de hoofdredenen voor zijn aankoop. Sinds zijn aankoop maakt Grizzly een goede evolutie door. Daarenboven kan hij nu nog goede genomicfokwaarden voorleggen van maar liefst 115 punten eindtotaal.

GIGA DU BOIS REMONT HILARITÉ D’OCHAIN ARLEQUIN DES PEUPLIERS

RUFUS VD SIJSLOBERG 90 / 87 / 84 / 76 / 80 /87 OCTAVIE VAN DE SIJSLOBERG

RIEWKE VAN DE SIJSLOBERG RADAR VAN TERBECK

ODILON VAN PERENHOF EDEN DE ST. FONTAINE

EVASION DU WAUHU 83 / 86 / 84 / 86 / 75 / 86

OCCUPANT DU FOND DE BOIS ATOMIQUE DU WAUHU

GALATASARI DE HAUT D’ARQUENNES

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-CRV nieuws.indd 25

07-06-21 16:50

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nld.) over rantsoenen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Toine Heijmans van Agrifirm het rantsoen voor slachtstieren van het dikbiltype op het afmestbedrijf Beijaerts.

Met veel zorg en een goed rantsoen naar superresultaten D

e laatst afgeleverde stieren behaalden een gemiddeld slachtgewicht van 562,1 kg en allemaal in de hoogste klasse E en met een prima vetscore van 2,0. Hoe komt de familie Beĳaerts tot deze resultaten? ‘Dikbilstieren zĳn gevoeliger dan reguliere vleesstieren en daarom enten wĳ ze altĳd preventief en in overleg met de dierenarts’, vertelt Frans Beĳaerts. ‘Ook komen de dieren altĳd bĳ dezelfde opfokker vandaan, zodat gezondheidsproblemen zo veel mogelĳk uitblĳven.’ De stieren worden daarnaast in een strobedding gehouden en ze krĳgen volop de ruimte. ‘In elk van de

vier stallen op het bedrĳf zit een leeftĳdsgroep. De dieren krĳgen steeds meer ruimte bĳ elke verplaatsing naar een andere stal als de leeftĳd stĳgt.’

Jaarrond bierbostel en aardappelen Frans, Lea en zoon Bart Beĳaerts houden in Sint Philipsland 350 dikbilstieren in combinatie met akkerbouw en een loonbedrĳf. Ze houden al vleesvee sinds 1975. Anders dan bĳ veel andere dikbilmesters komen de kalveren hier al aan op een leeftĳd van 3 à 4 maanden en worden vervolgens afgemest tot een leeftĳd van 20 à 21 maanden.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-Voerwijzer.indd 26

08-06-21 09:04

DE CIJFERS leeftijd (maanden) rantsoen dikbilstieren

4-6

7-11

12-16

17-22

gemiddeld levend gewicht (kg)

173

306

504

751

voedermiddelen (kg) snijmais hooi bierbostel aardappelen Beef Balans Ruwmix Beef Amino Perfect Beef Select Finish

8,5 0,2 2 – 0,8 1,6 –

10 0,2 2 1,5 0,8 1,6 –

11,5 0,2 2 5,7 – 1,5 2

11,5 0,2 2 10 – 1,5 2

Tabel 1 – Rantsoen van de dikbilstieren voor de slacht (in kilogrammen)

Bufferzuurbalans verhogen ‘Eind 2019 zagen we dat we te krap kwamen te zitten in de snijmais’, vertelt vleesveehouder Bart Beijaerts. ‘Op advies van Toine Heijmans zijn we toen tijdig Balans Ruwmix, een ruwvoervervanger, gaan voeren. De dikbillen doen het daar goed op, het is smakelijk en verteert mooi rustig. Ruwmix vervangt zowel snijmais als brok en verhoogt de bufferzuurbalans zeer sterk.’ De pensgezondheid wordt bepaald door enerzijds de zuurbufferende waarde van vooral de ruwe celstof of NDF, maar ook van de bufferende stoffen zoals natriumbicarbonaat en gisten; dit verhoogt de pens-pH. Anderzijds speelt de zuurwaarde van snel verteerbare suiker en zetmeel een rol. Snel verteerbare suiker en zetmeel worden door de pensmicroben omgezet tot zuren die de pens-pH verlagen. De kuilzuren zijn hier nog bij op te tellen. Alles tezamen wordt dit in de rantsoenberekening gewogen als de bufferzuurbalans. Op deze manier wordt pensverzuring voorkomen.

Bart (links) en Frans (rechts) Beijaerts voor een van de afmestboxen met in het midden auteur Toine Heijmans

Snĳmais is het belangrĳkste ruwvoer en daarnaast wordt een klein beetje hooi verstrekt. Snĳmais zit in het bouwplan van de familie Beĳaerts. De bodem is van een prima kwaliteit en dan lukt het ook makkelĳker om snĳmais te telen met een hoge opbrengst en voederwaarde. Bĳ het inkuilen van de snĳmais komt er wat perspulp bĳ. Daar hebben ze goede ervaringen mee. De dieren vinden het smakelĳk en het kuilt makkelĳk mee in. Om te voorkomen dat er vocht uit de bierbostel loopt, gooit Frans altĳd een laagje smulpulp (pers-

pulp) onder de bierbostel; dit neemt al het lekvocht uit de bierbostel op. Frans is fan van veel aardappelen voeren aan dikbillen: ‘Ze hebben het graag en doen het er goed van. En of ze duur zĳn of goedkoop, aardappelen voeren we altĳd.’ Het voeren van de brok gebeurt altĳd door Lea. ‘Ik geef de eiwitrĳke brok aan alle dieren over de hele mestperiode. Daarbovenop geef ik vanaf 12 maanden de finishbrok tot maximaal 2 kilo per dier per dag.’ De familie denkt eraan om in de toekomst gemengd te gaan voeren.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-Voerwijzer.indd 27

08-06-21 09:04

COMMISSARISSEN IN BEELD SJOERD SCHAAP

Het hoogste bestuurlijke orgaan van Coöperatie CRV is de ledenraad van 87 veehouders. Namens de ledenraad houdt de raad van commissarissen (RvC) toezicht op het beleid van de CRV Holding BV. In de RvC zitten zeven veehouders en drie commissarissen van buiten de sector. Wie zijn zij en wat is hun visie? In een serie in Veeteelt stellen ze zich voor.

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5 deel 6

Peter Broeckx Gert-Jan Verploeg Johan Wouterse (extern) Fons Kersten Wietse Duursma Etienne Cosyns (extern)

deel 7 deel 8 deel 9 deel 10 deel 11

Peter Schrijver Kurt Faes Freek Rijna (extern) Sjoerd Schaap Luc Reijnders

Besturen

vanaf het boerenerf Beroepsbestuurder wil Sjoerd Schaap niet zijn. Maar vanaf zijn erf in het Friese dorpje Tirns is de veehouder nauw betrokken bij ontwikkelingen in de sector en de impact daarvan op boerencoöperaties. ‘De nieuwe generatie veehouders speelt actief in op veranderingen. Dat vraagt ook aanpassingen van CRV’, stelt de commissaris. TEKST WICHERT KOOPMAN

eer dan één bestuursfunctie tegelijkertijd heeft Sjoerd Schaap nooit willen vervullen. ‘Ik vind besturen een mooie uitdaging, maar dan wel vanaf de boerderij. Ik ben en blijf in de eerste plaats veehouder en wil zeker geen beroepsbestuurder zijn’, verklaart hij. Die boerderij is een melkveebedrijf in het dorpje Tirns in Zuidwest-Friesland. De familie Schaap boert er al sinds 1870 en inmiddels melkt Sjoerd er in maatschap met zijn zoon Jelmer 180 koeien op 80 hectare. Overigens werkt Jelmer ook nog als inseminator en neemt een medewerker in de Wajong-regeling vader en zoon veel dagelijks werk uit handen. Naast de in 2018 gebouwde stal neemt een hypermoderne mestvergistingsinstallatie een prominente plaats in op het erf. Deze is sinds 2015 geen onderdeel meer van het veehouderijbedrijf en wordt beheerd door Sjoerds oudste zoon Ids, die inmiddels meerdere bedrijven onder zijn hoede heeft. ‘Met mijn praktische opleiding mis ik misschien wel eens wat theoretische kennis. Maar het is goed dat in de raad van commissarissen van CRV mensen zitten met een verschillende achtergrond, al wordt het wel tijd dat ook vrouwen een kans krijgen. Diversiteit van bestuurders zorgt voor betere besluiten’, stelt Schaap. Daarbij is de open bestuurscultuur – ‘we spreken eerlijk over wat goed en wat niet goed gaat’ – volgens de commissaris ook een belangrijk kenmerk van

naam Sjoerd Schaap woonplaats Tirns leeftijd 61 jaar gezin 3 kinderen samen met Nelleke Wiedijk en 3 volwassen kinderen uit een eerder huwelijk opleiding mas en diverse kadercursussen bedrijf samen met Nelleke en zoon Jelmer 180 melkkoeien en 60 stuks jongvee op 80 ha bestuursfunctie lid hoofdbestuur en raad van commissarissen CRV sinds 2014 vorige bestuursfuncties bestuurslid Agrarische Jongeren Friesland, bestuurslid CCLB accountants (voorganger van Accon avm), ledenraadslid FrieslandFoods (en voorgangers), ledenraadslid CRV

de coöperatie, waarvoor hij, eerst als ledenraadslid en nu als hoofdbestuurder, in totaal alweer zestien jaar bestuurlijk actief is.

Inspelen op ondernemers Vanaf het boerenerf in Tirns ziet Schaap de melk- en vleesveehouderij in Nederland en Vlaanderen in hoog tempo veranderen. Over de omvang van de sector maakt de Friese melkveehouder zich wat minder zorgen dan sommige van zijn collega’s. ‘Ik ga ervan uit dat er in de Nederlandse en Vlaamse politiek genoeg mensen met gezond verstand rondlopen die snappen dat het niet slim is om te snijden in het aantal dieren. Maar er zullen de komende jaren nog wel veel collega-veehouders stoppen’, voorziet hij. ‘Degenen die overblijven, zijn ondernemers, dat wil zeggen: mensen die actief inspelen op veranderingen. Dit zijn zeker niet alleen veehouders die kiezen voor schaalvergroting. Ook collega’s die verbreden, zijn vaak heel ondernemend. Wat deze nieuwe generatie veehouders kenmerkt, is dat ze een duidelijk doel voor ogen hebben en scherp sturen op kosten en opbrengsten’, stelt de commissaris vast. ‘Om onze positie in Nederland en Vlaanderen te versterken zal CRV hier goed op in moeten spelen. We moeten nog beter leren luisteren naar wat ondernemers willen

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-InterviewSchaap.indd 28

08-06-21 10:40

en daarvoor passende producten ontwikkelen. De ene veehouder wil volledig ontzorgd worden als het gaat over de vruchtbaarheid van de veestapel, terwĳl de ander niet meer vraagt dan scherp geprĳsd sperma van een paar goede stieren. Beide typen ondernemers moeten we op maat kunnen bedienen’, vindt de commissaris. ‘Onder leiding van de nieuwe directie ontwikkelt CRV zich nu steeds meer tot een bedrĳf dat vanuit de markt wordt aangestuurd. Dat is wat deze tĳd ook van een boerencoöperatie verwacht’, stelt hĳ nuchter vast.

Maatschappij kijkt mee Sinds twee jaar krĳgen de koeien van de familie Schaap weer weidegang. ‘Dankzĳ de weidepremie is het financieel interessant, maar we doen het ook voor onze omgeving’, verklaart de veehouder. ‘De maatschappĳ kĳkt kritisch mee met de manier waarop wĳ melk en vlees produceren en wĳ hebben van de omgeving een “license to produce” nodig. Dat wil zeggen: dat ons de ruimte wordt gegund om onze bedrĳven te ontwikkelen’, legt hĳ uit. ‘Daarbĳ is het ook nodig dat we laten zien dat we dierwelzĳn serieus nemen’, vindt Schaap. ‘Wĳ kunnen als boeren geweldig trots zĳn op de prestaties van ons vee en natuurlĳk is het zo dat dieren dat alleen realiseren als er goed voor ze wordt gezorgd. Maar de vraag is of de burger er ook zo naar kĳkt’, filosofeert de CRV-bestuurder. ‘We besteden in de fokkerĳ veel aandacht aan gezondheid en levensduur en boeken daarmee ook hele mooie resultaten. Dat zou CRV ook naar de buitenwereld veel meer moeten uitdragen’, vindt hĳ. Ook de wereldwĳd stĳgende belangstelling voor de inzet van vleesstieren op melkkoeien, in combinatie met het gebruik van gesekst sperma, is volgens Schaap mede ingegeven door een kritisch meekĳkende maatschappĳ. ‘In Nederland hebben we een vleeskalverhouderĳ, maar in grote delen van de wereld zĳn stierkalveren van melkrassen niet of nauwelĳks tot waarde te brengen. Het wordt steeds lastiger om dat uit te leggen’, stelt hĳ vast. ‘Het is goed dat we daar met een breed aanbod van vleesstieren voor de gebruikskruising een antwoord op hebben.’

Sjoerd Schaap: ‘Gebruikskruising met vleesstieren is goed antwoord op kritisch meekijkende maatschappij’

Coöperatieve samenwerking noodzaak ‘Door zelf te investeren in de ontwikkeling van een nieuwe techniek voor het seksen van sperma steken we onze nek uit’, vindt de CRV-bestuurder. ‘In het verleden hebben we dat gedaan met de ontwikkeling van genoomfokwaarden.’ ‘Van deze investeringen profiteren alle veehouders in Nederland en Vlaanderen iedere dag’, constateert Schaap. ‘Maar om toonaangevend te kunnen blĳven zal CRV – nog meer dan we nu al doen – moeten samenwerken met organisaties en coöperaties in landen om ons heen. Wĳ maken ons al lang sterk voor de vorming van een coöperatief blok van veeverbeteringsorganisaties, met als groot doel om voldoende middelen te blĳven generen voor investeringen die op het boerenerf het verschil maken. Dat is nodig om tegengas te kunnen geven aan private partĳen die maar al te graag aan boeren willen verdienen.’ l

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-InterviewSchaap.indd 29

08-06-21 10:41

MANAGEMENTNIEUWS

Vleesveehouders scoren erg hoog bij nulmeting duurzaamheidsmonitor MAATSCHAPPIJ – Belbeef, dat zo’n 85 procent van de rundvleesproductie in België vertegenwoordigt, startte in 2019 met een opvolgingsonderzoek om binnen de sector verschillende elementen van duurzaamheid objectief in kaart te brengen. Uit de nulmeting blijkt dat de vleesveehouders erg hoog scoren op het vlak van ecologie, dierenwelzijn, diergezondheid, energie en biodiversiteit. ‘De veehouderijsector doet al decennia heel wat inspanningen om duurzamer te werk te gaan, maar tot op heden werden die inspan-

ningen nergens gekwantificeerd’, zegt Tom De Winter, coördinator Belbeef op Vilt.be. ‘Met de duurzaamheidsmonitor komt daar nu verandering in.’ In 2019 en 2020 vulde ongeveer driekwart van de ruim 3600 Belbeef-gecertificeerde veehouders de monitor in. Tom De Winter, coördinator van Belbeef: ‘Uit de eerste resultaten blijkt dat zeven op tien veehouders nu al actief CO2 opslaan in de bodem, door gebruik te maken van gecertificeerde compost en stalmest, of door aan teeltafwisse-

ling te doen tussen grasland en akkerland.’ Zo’n 43 procent van de bedrijven geeft aan gebruik te maken van bijproducten uit de bio-ethanolproductie en de voedingsindustrie (zoals bierdraf, bietenpulp en groenteresten) om hun dieren te voederen. Ruim de helft maakt gebruik van alternatieve waterbronnen, zoals regenwater en oppervlaktewater. ‘Twee derde van de Belgische veehouders (67%) houdt actief zwaluwnesten en houdt de vleermuizenpopulatie en/of de uilenpopulatie in stand. Ze zorgen ervoor dat de leefomstandigheden voor deze dieren optimaal zijn en dat ze alle rust krijgen om te broeden of zich te nestelen in en rond de boerderij.’ ‘De 45 initiatieven vormen geen verplichting voor veehouders, maar toch scoren heel wat inspanningen al erg hoog bij deze nulmeting’, besluit Tom De Winter. ‘Verduurzaming is een continu proces en de sector zal blijvende inspanningen leveren die bijdragen tot de verduurzaming van onze voedselketen.’ BelBeef gaat de duurzaamheidsmonitor driejaarlijks uitvoeren om de vorderingen in kaart te brengen.

Marge vegetarische hamburger is heel groot ECONOMIE – De verkoop en consumptie van vegetarische hamburgers is sterk groeiend. Het levert de grootwarenhuizen een dikbelegde boterham op. Volgens gegevens uit het rapport van Smart Protein Project bedroeg de gemiddelde verkoopstijging van plantaardige producten in Europa de laatste twee jaar 49 procent. Wel kennen de Europese lidstaten veel onderlinge verschillen. In België steeg de verkoopwaarde van zuivelen vleesvervangers met 17 procent, de Nederlandse sector pluste met 50 procent.

Het Franse vakblad Reussir Bovins Viande deed onderzoek op het vlak van de vleesvervangende, vegetarische hamburger. Eind februari van dit jaar nam de verkoop in Frankrijk van vegetarische hamburgers toe met 15,9 procent in vergelijking met de maand februari 2020. De hoofdingrediënten (op basis van het etiket) voor deze vegetarische burgers waren tarwe en soja. Half april kostten deze ingrediënten respectievelijk 0,214 euro per kg en 0,402 euro per kg. In de schappen van de

Franse grootwarenhuizen bedroeg de verkoopprijs van de vegetarische burgers half april op basis van tarwe 12 euro en op basis van soja 22 euro per kg. Een verschil van 11,78 euro (tarwe) of 21,59 euro (soja) per kilo, exclusief de bewerkingskosten. In dezelfde periode werden de Franse koeien verkocht voor 3,5 euro à 4 euro per kilogram. De enige echte vleeshamburger kostte in de grootwarenhuizen tussen de 7,5 en 14 euro de kilo, een marge van slechts 4 euro tot 10 euro.

Gevolgen wet ‘ingreepverbod bij dieren’ onduidelijk GEZONDHEID – Eind mei keurde de Nederlandse Eerste Kamer de Wet Dieren zonder debat goed. In de wet is een amendement opgenomen dat regelt dat dieren vanaf 2023 niet meer ‘aangepast’ mogen worden aan een veehouderijsysteem. De gevolgen van het aannemen van de nieuwe Wet Dieren zijn onduidelijk. De huidige Wet Dieren wordt aangepast vanwege de nieuwe Europese diergezondheids-

verordening. Een meerderheid was voor het voorstel van de Partij voor de Dieren om in deze wet ook vast te leggen dat dieren niet meer aangepast mogen worden aan het veehouderijsysteem, maar dat het systeem moet worden aangepast aan de dieren. Minister Schouten ontraadde het amendement. Ook LTO Nederland stelt dat boeren en dieren niet beter af zijn met deze wetswijziging. Deze zou gevolgen kunnen hebben

voor het onthoornen van kalveren en het couperen van biggenstaarten. Het binnen anderhalf jaar volledig stoppen met een ingreep als onthoornen is volgens de minister praktisch niet uitvoerbaar. Daarom maakt het ministerie van LNV een juridische analyse van de consequenties van het amendement voor de praktijk. Als de analyse gereed is, worden de beide Kamers daarover geïnformeerd.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-managementnieuws.indd 30

07-06-21 16:51

Nog maar 1 op 10.000 Vlaamse kalveren als bvd-drager geboren GEZONDHEID – Het aantal kalveren dat als bvd-drager geboren wordt, is in Vlaanderen de afgelopen jaren flink afgenomen. Het daalde in zes jaar tijd van 6 op de 1000 naar 1 op de 10.000. Dat meldt DGZ. Voor de start van het Vlaamse bvd-bestrijdingsprogramma in januari 2015 was naar schatting 1 à 2 op de 100 kalveren een zogenaamd IPI-kalf, een permanent geïnfecteerd kalf dat grote hoeveelheden van het bvd-virus verspreidt. In 2015 werden er nog 2792 IPIkalveren geboren. In 2020 was dat teruggelopen tot 107. Dit jaar zijn er tot nu toe 22 bvd-dragers geboren, waarbij er in februari voor het eerst een maand lang geen IPI-kalf werd geboren.

Ook het aantal bedrijven waar voor het eerst IPI-kalveren opgespoord zijn, is flink gedaald. In 2015 ging het om 1204 bedrijven, in 2017 waren het er nog 448 en afgelopen jaar liep het aantal bedrijven met een nieuwe infectie terug tot 17. DGZ spoort de bvd-dragers bij geboorte op door van elk kalf binnen zeven dagen na de geboorte een oorweefselstaal te nemen en dat te onderzoeken op de aanwezigheid van het bvd-virus. Het opsporen van deze kalveren heeft duidelijk resultaat. Inmiddels is 99,3 procent van de Vlaamse rundveebedrijven bvd-vrij.

Nederlandse vleesketen verzet zich tegen vleesbelasting ECONOMIE – De Nederlandse vleesketenpartners onderschrijven het maatschappelijk

belang van verdere verduurzaming van de vleessector. Maar een Nederlandse vleesbelasting verwijzen ze naar de prullenmand. De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), LTO Nederland, POV (Producenten Organisatie Varkenshouderij), Nepluvi (Nederlandse Pluimvee Industrie) en KNS (Koninklijke Nederlandse Slagers) hebben een brief geschreven aan informateur Mariëtte Hamer. Daarin staat dat een belasting op vleesproducten zoals door een aantal politieke partijen wordt voorgesteld, niet effectief is, niet uitvoerbaar is en soms zelfs contraproductief is. ‘Een vleesbelasting zou een tegenoverge-

steld effect hebben. De meerprijs als gevolg van de belasting zou niet naar de boer als beloning gaan voor zijn inspanningen voor een beter dierenwelzijn en een beter milieu, maar naar de overheid. En in de supermarkt zou Nederlands vlees nog meer verdrongen worden door goedkoper vlees dat in het buitenland – vaak met een slechter dierenwelzijn en met meer milieubelasting – geproduceerd wordt. Een discussie over een vleesbelasting – als die er al moet komen – kan daarom alleen in Europees verband gevoerd worden, aldus nog de vleesketenpartijen.

Neospora belangrijkste oorzaak voor verwerpen in Vlaanderen GEZONDHEID – Neosporose was in 2020 de belangrijkste oorzaak voor verwerpen bij rundvee in Vlaanderen. Bijna 14 procent van de bloedmonsters van verwerpers testte positief op neospora. Dit komt naar voeren uit de resultaten van het verwerperonderzoek bij Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). Volgens DGZ is de trend van het percentage besmettingen met neospora wel licht dalend. DGZ onderzocht in 2020 bijna 4000 verwerpingen, waarbij in ongeveer 3400 gevallen ook sectie werd verricht op de verworpen

vrucht en/of nageboorte. Dit leverde in 16 procent van de gevallen uitsluitsel op over de oorzaak van de verwerping. Hierbij ging het onder andere om meerlingdrachten en aangeboren afwijkingen. Alle 103 vruchten met afwijkingen die zouden kunnen wijzen op een besmetting met schmallenberg, werden getest op dit virus. Bijna 11 procent testte positief. Besmettingen met blauwtong en brucellose werden in 2020 niet gevonden en nog maar 0,1 procent van de verworpen vruchten testte positief op bvd.

In de lebmagen van de verworpen vruchten werden in ruim de helft van de gevallen bacteriën, schimmels of gisten gevonden die verband zouden kunnen houden met de verwerping. Deze micro-organismen zijn vaak afkomstig uit voer of drinkwater, maar ook bepaalde omgevingskiemen kunnen bij een verminderde weerstand volgens DGZ leiden tot verwerpen. DGZ vond bij de moeder 74 keer een te laag seleniumgehalte, 25 keer te weinig vitamine E en 5 keer een jodiumtekort.

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-managementnieuws.indd 31

07-06-21 16:52

MARKTINFO VOER

Tweedeling in de markt van granen

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

juni 2021 m/m fokvee mestvee

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 125,0 150,0 199,6 285,0 284,0 307,0 271,0 400,0 242,0 396,0 363,0 340,0 24,2 71,6 100,8 290,8 329,5 300,4 265,7

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

rin

kg d i g/

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 138 96 118 161 132 97

vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 249 197 195 264 241 172

dve

s g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

natte bijproducten

grondstoffen eiwit

s g/k gd grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

22,20 73,10 21,10 74,70

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

juni 2021

kvem kg dve kvevi kg dve

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 1 juni 2021. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt naar 22,2 eurocent, de waarde van eiwit daalt naar 73,1 eurocent per kg dve. – Wanneer we het laatste half jaar op een rij zetten, stellen we vast dat begin dit jaar het eiwit (dve) hard is gedaald in prijs: januari 120,7 eurocent tegenover juni 73,1 eurocent. De energieprijs (kvem) daarentegen laat een omgekeerde beweging zien: januari 15,5 eurocent tegenover juni 22,2 eurocent. Voor een uitgebalanceerde brok heeft dit weinig effect. Als er echter vooral eiwit moet worden gecorrigeerd of energie (zetmeel), dan is dit wel degelijk te merken in de prijzen. – De markt voor granen is op dit moment in tweeën te delen: een markt vóór en een ná de nieuwe oogsten. Granen vóór de nieuwe oogsten hebben te maken met schaarste, hoge prijzen en slechte beschikbaarheid. Momenteel is er geen prijsverschil tussen tarwe en gerst, dit vanwege de slechte beschikbaarheid van gerst. Mais is hooggeprijsd met krappere voorraden. De granenmarkt ná de nieuwe oogst staat momenteel onder grote invloed van de weersverwachtingen. Zo leiden deze week berichten over droogte in de VS tot hogere mais- en sojaprijzen. Vorige week waren de gunstige weersomstandigheden in Europa dan weer dusdanig dat de prijzen van de gerst en tarwe daalden. – Voor de termijnprijzen van granen is de verwachting dat zodra de nieuwe oogst beschikbaar is, de prijs voor tarwe en gerst circa 50 euro per ton zal dalen. – Soja is momenteel correct geprijsd en de meest aantrekkelijke eiwitbron in het rantsoen. – De VLOG-soja of niet-genetisch gemodificeerde soja is niet tot zeer slecht beschikbaar, waardoor deze boven de 700 euro per ton gequoteerd staat; dit leidt ertoe dat de vraag naar non-ggo-eiwit (raapschroot, DDGS, zonnepitschroot) enorm stijgt en dat de prijzen hiervan hoog zijn en blijven. – De prijzen van sojahullen zijn stabiel bij een stijgende energiemarkt. De prijs van palmpitschilfers daarentegen is hoog. Op de markt voor bijproducten lijkt wat ruimte te komen. De start van het weideseizoen zorgt er vaak voor dat er minder krachtvoerachtigen gevoerd worden. De prijzen staan wel op een hoog niveau door het dure krachtvoer.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

m/m

79,8 104,4 174,9 83,6 113,3 184,4 313,4 311,7 335,6 282,1 331,3 282,4 392,4 287,7 341,6 37,5 77,8 123,1 280,3 320,9 296,9 273,7

y/y

137 150 132 108 91 91 91 96 121 86 101 126 100 64 92 82 104 103 101 97

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-marktinfo VOER.indd 32

07-06-21 16:59

MARKTINFO VEE w

NUCHTERE KALVEREN KALVEREN dikbilstier dikbilstier dikbilvaars dikbilvaars dubbeldoelstier stier dubbeldoel melkveestier stier melkvee

800 800

735 €€735

700 700

2020 2020 2020 2020

585 €€585

500 500 400 400 300 300 200 200

€€160 160

2020 2020

100 100

€€115 115

2020 2020

5 5

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

35 35

40 40

45 45

50 50

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.) (Fr.) bron: Veemarkt

600 600

Bron: BVK vzw vzw bron: BVK

euro (excl. btw) btw) euro (max.) per stuk (excl.

900 900

4,0 4,0

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg (gem.)/kg levend levend gewicht gewicht(excl. (excl.btw) btw)

1000 1000

BROUTARDS LIMOUSIN

RR-€2,32 -€2,32

2020 2020

2020 2020 2020 2020

RR-€2,30 -€2,30

5 5

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

35 35

40 40

45 45

50 50

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

350 350

€ 359,00 359,00

300 300

€ € 320,00 320,00

250 250

€ € 234,00 234,00

dikbilstier dikbilstier gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 60% 60% 55% 55%

2020 2020 2020 2020

150 150 100 100 11

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

2020 2020

€ € 165,00 165,00

35 35

40 40

45 45

50 50

R-€2,54 2,54 R-€

20 20

25 25 30 30 week week

300 300

€ 307,50 € 307,50

250 250

€ 260,00

200 200

€ 185,00

35 35

40 40

45 45

50 50

dikbil dikbil gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 55% 55% 50% 50% verwerking verwerking

2020 2020 2020 2020

2020 2020 150 150

€ 162,50

2020 2020 2020 2020

€ 125,00

100 100

€ 87,50

50 50 11

2020 2020

€ € 191,50 191,50

200 200

2,5 2,5

10 10

2020 2020

25 30 30 week

35 35

40 40

45 45

50 50

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

Bron: European Market Observatories

eoro/100 eoro/100kg, kg,levend levendgewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw)

Bron: Veemarkten veemarkten België

400 400

eoro/100 levend gewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw) eoro/100 kg, kg, levend

2,5 2,0

2020 2020

Bron: Veemarkten veemarkten België

euro gewicht (excl. (excl. btw) btw) euro (gem.)/kg levend gewicht

Bron: veemarkt Agen (Fr.) (Fr.) bron: Veemarkt

3,0

U-€3,22 U-€3,22

2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020

U-€2,92 2,92 U-€ R-€2,70 2,70 R-€

350 350

4,0

U-€3,27 U-€3,27

U-€2,93 2,93 U-€

3,0 3,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

U-stieren250-300 250-300kgkg U-stieren R-stieren250-300 250-300kgkg R-stieren U-stieren300-350 300-350kgkg U-stieren R-stieren300-350 300-350kgkg R-stieren

3,5

3,5 3,5

2,0 2,0

5,0 5,0 4,5 4,5

U-stieren250-300 250-300kg kg U-stieren R-stieren250-300 250-300kg kg R-stieren U-stieren300-350 300-350kg kg U-stieren R-stieren300-350 300-350kg kg R-stieren GN geen geennotering notering GN

land Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

Waarde* mei 2021

trend (m/m**)

– 329,21 374,27 406,91 344,72 280,10 312,45 307,59

–

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-marktinfo VEE.indd 33

07-06-21 16:53

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 31 juli 8-9 september

Grote Prijs Keukens Redant (bwb), Erpe-Mere Nationale aberdeen-anguskeuring, Westmorland County, Crooklands (Groot-Brittannië) 9-10 september Nationale charolaiskeuring, Magny-Cours (Frankrijk) 16-19 september Nationale blonde d’Aquitainekeuring, St. Gaudens (Frankrijk)

VEILINGEN 17 juni 14 juli 18 september

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN Foto: Kristina Waterschoot 14-17 september Landbouwbeurs Space, Rennes (Frankrijk) 5-8 oktober Sommet de l’Elevage, Cournon (Frankrijk) 7-12 december Landbouwbeurs Agribex, Brussel (België)

Alle data zijn onder voorbehoud vanwege de coronapandemie. C O L O F O N voor een Raadpleeg de website veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be actuele stand van zaken. Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt

RJ-veiling limousin, Lanaud (Frankrijk) CSB-veiling witblauw, Ciney Limousinveiling ‘Grand Cru’, Limoges (Frankrijk)

VOORUITBLIK

tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

JULI RASSENSPECIAL redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 Elke zomer brengt VeeteeltVlees eenThorenburghlaan rassenVlaanderen: Van 14, 9860 Oosterzele, tel. 09is363 92 een 11, fax 09 363 92 06 special, waarbij er steeds aandacht voor e-mail veeteelt@crv4all.com bepaald ras dat vaak kleiner in omvang is. Dat abonnementsprĳ s/jaar ‘kleiner’ mag ditmaal ook letterlijk geïnterpreNederland en België € 70,30 teerd worden. Dwerggroei bij€alle dieroverigekomt landen 132,90 In zowel combinatie met abonnement op vakblad soorten voor. Rundvee, melkvee als VeeteeltVlees € 10 korting. vleesvee, blijft er evenmin van gespaard. SomPrĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar mige runderrassen verheff en dwerggroei tot en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk de standaard in de fokkerij, zoals het dexterper kwartaal. voor opgaveminiatuur, van een abonnement: ras. Andere rassen zijnBelvan nature Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) zoals het dahomey-rund. België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com Verderop in dit nummer is er aandacht in de evolutie in het projectadvertentie-afdeling Bewust Natuurlijk Luxe Fokkert,gezondWillem Gemmink, en de introductie van Jannet een nieuwe Froukje Visser heidstest voor runderen. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteuren Guy Nantier, Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam aan dit nummer werkte mee Jerom Rozendaal redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 77,00, overige landen € 135,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 138,00 per jaar, overige landen € 255,00 per jaar. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com advertentie-afdeling Jannet Fokkert en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

van artikelen is alleen toegestaan na Overname van artikelen isOvername alleen toegestaan na toestemtoestemming van de redactie. Hoewel aan de ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de van de inhoud de meeste zorg is inhoud de meeste zorg is samenstelling besteed, kan door de redactie besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of onjuistheden of onvolledigheden. onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsAlle auteursrechten en overige intellectuele rechten ten aanzien van (de inhoud van) dezeten uitgave eigendomsrechten aanzien van (de inhoud worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten van) deze uitgave wordenberusten uitdrukkelĳk bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV. of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV.

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565 ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Elevéo (6), Wayne Hutchinson (6), BJS (7), MacGregor Photography (7), Jerom Rozendaal ( 8-11), Stephanie Beelaert Pictures (18-20), BBG (25) en Agrifirm (26-27).

veeteeltvlees JUNI 2021

VV06-agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

08-06-21 09:00

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

SOMMET DE L’ÉLEVAGE

TOONAANGEVENDE EUROPESE SHOW VOOR VLEESVEEPROFESSIONALS

INTERNATIONALE BEZOEKERS > Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

L'ensemble des éléments présents sur ce document sont la propriété de Sa au Carré

96,000 BEZOEKERS | 1,560 EXPOSANTEN | 2,000 DIEREN

LOGOTYPE • English version

Design Produits, Packaging & Graphisme BRETAUDEAU Mélissa • 9 Rue de la Poste, 44840 LES SORINIERES • 06 24 48 96 21 melissa.bretaudeau@gmail.com • www.sa-au-carre.com

AGRILYS - juillet 2013

voyages d’étude agricoles

Version initiale

study tours in agriculture

www.agrilys-incoming.com

Organiseer je bezoek aan de SOMMET Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr Tel : +33 (0) 1 82 83 33 55 2

agriculture study tours

5 > 8 OKTOBER 2021

CLERMONT-FERRAND | FRANKRIJK www.sommet-elevage.fr Tel. +33 (0) 4 73 28 95 10 - info@sommet-elevage.fr

VV06_p.indd 15

veeteeltvlees JUNI 2021

07-06-2021 13:55

Om koeien met groeikracht te krijgen moet het kloppen van begin tot einde Gebroeders Cocquyt, De Mahoney, Pittem

‘Ik werk alleen met de beste genetica en het beste voer voor al mijn dieren. Van kalf tot afmest. Daardoor is mijn veestapel gezond en efficiënt.’

Werkt u ook aan een gezonde en efficiënte veestapel? CRV helpt u daarbij! Bezoek nu onze website op CRV4all.nl of CRV4all.be

313-21 advertentie Cocquyt-JUNI-VV.indd 2

02-06-21 09:59

Veeteeltvlees juni 2021

Articles inside

Agenda

Sjoerd Schaap wil besturen vanaf zijn boerenerf

Voerwijzer: met veel zorg en een goed rantsoen naar superresultaten

Nieuw-Zeeland zoekt klimaatvriendelijke grazers

CRV-coöperatienieuws

Verbeterd roodbont spreekt aan als echt Nederlands ras

Voor vleesveehouders Peter Costermans

Fokkerijnieuws

Inez Van Puyvelde: veel passie, maar ook altijd tellen

Hygiëne en preventieve behandeling de kern van vliegenbestrijding

Van de redactie