Professioneler witblauw houden bij Vanhaelemeesch
Invloed van hitte op runderen verdient volop aandacht
Boeiende keuringszomer kent mooie afsluiters
Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVD-virusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVDvirusdragers direct na de geboorte op. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf.
wonnen aan belang
KEURINGEN
Eerste maal witblauw in Eeklo
Kampioenswinst voor Sapion in Leuven
Machtige Lotje wint in Ge en
18 Ondernemende boerin: Clara van Ravenhorst
24 Natuurlijk is de stikstofimpasse op te lossen, zegt Gelders gedeputeerde Peter Drenth
Op jonge leeftijd kennismaken met iets wat je nooit zag, het gebeurt vaak op jaarmarkten, ook in Leuven (foto: Wim Veulemans)
‘Wie zakelijkheid en gevoel zorgvuldig in balans houdt, komt doorgaans tot de beste (financiële) prestaties.’ Dat was de vierde zin van de allereerste column in VeeteeltVlees. Oud-collega Bert de Lange – toen hoofdredacteur van Veeteelt en VeeteeltVlees – schreef deze woorden in de allereerste editie, waarmee hij de opzet en het doel van VeeteeltVlees omschreef. Uw vakblad bestaat inderdaad twintig jaar en in al die jaren is er getracht om passie en zakelijkheid in balans te houden in de invulling van uw vakblad. Dat zal de komende jaren niet anders zijn.
Emotie is er altijd geweest in de vleesveesector, de zakelijkheid groeide met de jaren. Dat menen ook vader en zoon Vanhaelemeesch in de bedrijfsreportage in dit nummer. Zeker met de nieuwe generatie vleesveehouders groeit ook de zakelijkheid, zonder de emotie uit het oog, of beter het hart, te verliezen. Data verzamelen en ze vooral aanwenden om de juiste beslissingen te nemen, financieel of technisch, staat veel meer op de voorgrond in de bedrijfsvoering. En daarvoor komen gelukkig steeds meer middelen ter beschikking.
Twintig jaar lang kwam dit vakblad elke maand op uw tafel te liggen. Met hoofdredacteur Guy Nantier als motor van het blad keken we naar de actualiteit, maar vooral naar de toekomst. Geen gemakkelijke opdracht. Met het afscheid van Guy ontving ik alle nummers uit het verleden. Bij het doorbladeren viel me op hoe regelmatig een voorspelling, een visie, een verhaal gericht op de toekomst na enige tijd toch invulling kreeg. Zo riep Guy in een van zijn eerste columns op om vruchtbaarheid op te nemen in een index, wat ondertussen gebeurd is.
‘Het heden is nooit ons einddoel; het verleden en het heden zijn onze middelen; alleen de toekomst is ons doel.’ Zo stelde wiskundige en filosoof Pascal Blaise circa 400 jaar terug. Ik ben niet meteen iemand die veel achteruitkijkt, mijn blik heb ik liefst op vandaag en morgen. En toch, met de viering van twintig jaar vakblad is het ook even goed om terug te kijken. Het komende jaar zullen we dat met de redactie regelmatig doen. Want wat schreven we toen en wat is er van gekomen? En vooral wat leren we eruit?
WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEURDe keuring in Enter kreeg last-minute door de hitte een nieuwe datum. Verschillende rassen toonden er hun kwaliteiten. Bij het piemonteseras was het Fabulamax van Jan van de Sande en Conny van Dijk uit Haar die op de uitgestelde vleesveekeuring uitge roepen werd tot beste vrouwelijke piemon tese. De acht maanden oude Uforobotdochter won ook de titel Miss Toekomst. De Brabantse fokkers waren met Natasja 46 (v. Valentino) ook de sterkste bij de oudere vrouwelijke dieren. In de strijd om de beste bedrijfsgroep moes ten Van de Sande en Van Dijk de groep van Ad en Gerrie van Vught uit Oisterwijk voor laten gaan. De familie Van Vught eiste met de vier maanden oude Molenzicht Ricciardio (v. Robi) ook het algemeen kampioen manne lijk en de titel Mister Toekomst op. Met Molen zicht Venetia (v. Vario) zegevierde de Molen zichtstal ook bij de vrouwelijke dieren van een tot drie jaar.
Jan Nijhof uit Holten moest zich tevredenstellen met twee reservetitels. Zijn Marian 32 (v. Asu) pakte het reservekampioenschap bij de vrouwelijke dieren jonger dan een jaar. Marian 19 (v. Regalo) won zilver bij de koeien ouder dan drie jaar.
Knedo Daisy Duke showde zich dan al een prachtige Miss Toekomst bij verbeterd rood
bont. De bijna twee jaar oude Remcodochter is eigen aan Marnix Kneteman uit Wijdewor mer. Kneteman won in Enter ook de titel voor beste bedrijfsgroep.
Roel de Smit uit Amstelveen eiste met Rinus van de Oude Smitse (v. Leijenhorst 211) de titel Mister Toekomst op. Het algemeen kampi oenschap mannelijk ging naar Hendrik Rein (v. Dario van Pesaken) van Harrie Hutten uit Geesteren.
Bij de jonge stieren was maatschap Te Riele uit Vaassen succesvol met twee zonen van Andy van Vredenburgh. Goldino van Vreden burgh won bij de mini’s tot vier maanden, stalgenoot Gilles van Vredenburgh zegevier de in de klasse vier tot twaalf maanden.
Bij de vrouwelijke mini’s van een tot vier maanden was Sanne (v. Leijenhorst 173) van Begrazingsbedrijf Kristian Bloemert uit Stap horst de winnaar. In de categorie vier tot twaalf maanden zegevierde Tamara van de Oude Smitse (v. Jasper van de Oude Smitse) van Roel de Wit.
Johan van der Ven uit Wijk en Aalburg sleep te bij de vrouwelijke dieren ook twee titels in de wacht. Zijn Magriet 4 (v. Maarten) en Caro lien 2 (v. André) werden achtereenvolgens kampioen bij de twee- tot driejarigen en de vier jaar en oudere dieren.
Het fokbedrijf de Woeste Hoeve van Johan
Schilder uit Hoogwoud was tot slot het meest succesvol bij de blonde d’Aquitaines. Het Noord-Hollandse fokbedrijf leverde met Structure (v. Popeye) en Selune van de Woes te Hoeve (v. Louis) de algemeen kampioenen mannelijk en vrouwelijk. Selune won ook de titel Miss Toekomst, terwijl haar stalgenoot Superman van de Woeste Hoeve – eveneens een Louiszoon – de titel Mister Toekomst opeiste.
Het Noord-Hollandse fokbedrijf stelde ook de beste bedrijfsgroep samen en eindigde daarbij voor de collectie van Jan Eggerink uit Wierden. Eggerink pakte net als eerder dit jaar in Koekange met Roxanne JE (v. Fromant) de titel bij de vrouwelijke dieren tussen de een en drie jaar.
Bij de oudere vrouwelijke dieren ging de overwinning naar Petula (v. Guernica) van opnieuw de Woeste Hoeve, die de zeven jaar oude Libertée (v. BAC Hervé van Ed en Mar jan Neerincx uit Elst achter zich liet. Libertée pakte wel de winst bij de zoogstellen.
Horfezoon Royal van de familie Kip uit De Wijk won de titel bij de stieren tussen de een en drie jaar. Bij de oudere stieren kreeg BAC Oval (v. Hilario) van Bertus Brink uit Klaren beek het kampioenslint omgehangen.
Van 4 tot 7 oktober 2022 heeft in het Franse Clermont-Ferrand opnieuw de Sommet de l’Élevage plaats. Met meer dan 1500 exposan ten, 2000 dieren en bijna 100.000 bezoekers uit de landbouwsector is dit een van de groot ste rundveegerelateerde events ter wereld. De beurs verwelkomt op zijn 31e editie op nieuw meer dan 70 rassen, zowel op keurin gen als in tentoonstelling. Elke jaar organi seert een van de belangrijkste runderrassen zijn nationale kampioenschap op de beurs.
Ditmaal is charolais, het nummer-1-ras in Frankrijk, aan zet met 400 van de beste run deren van het ras en dit gedurende de vier dagen van de show.
Tijdens de beurs vinden er ook een zeventig verschillende conferenties en symposia plaats over actuele onderwerpen in de landbouw. Speciale aandacht is er deze editie voor de overdracht door de oudere generatie en hun overname door nieuwkomers. Daarnaast heeft op de beurs ook de 16e Europese con
ferentie van hereford plaats. Afgevaardigden van het ras uit geheel Europa zullen dan aan wezig zijn en elkaar ontmoeten Het program ma omvat een presentatie van een veestapel, de conferentie en bezoeken aan boerderijen. ‘Tot op heden zijn we bijna volgeboekt wat betreft standreserveringen. Onze doelstelling van 1500 exposanten zou moeten worden bereikt voor deze nieuwe editie van de show’, blikt Fabrice Berthon, general manager van de beurs, vooruit.
Fabulamax (v. Uforobot) Magriet 4 (v. Maarten)Het Blonde d’Aquitaine Stamboek Nederland heeft recent als eerste stamboek de inschrij ving voor de Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) geopend. De NVM vindt dit jaar plaats op zaterdag 29 oktober in manege Bartels in Mariënheem. Blondefokkers konden zich zo tot uiterlijk 12 september aanmelden. Andere stamboeken zullen hun leden over mogelijke deelname informeren. De tweejaarlijkse NVM vond voor het laatst plaats in 2019. Afgelopen jaar gooide corona roet in het eten. Omdat de vaste locatie voor de NVM – de IJsselhallen in Zwolle – niet meer beschikbaar is, vindt het evenement dit jaar plaats in manege Bartels in Mariënheem.
Voor het eerst sinds de coronapandemie is de najaarsveiling van het Centraal Opfok- en Teststation (COT) weer fysiek bij te wonen. Op zaterdag 24 september vindt de veiling plaats in Laren. Meer details over de veiling worden momenteel uitgewerkt.
De veiling is dit najaar louter fysiek te volgen. Ondanks het succes van online veilen tijdens corona, waarbij belangstellende kopers on line konden bieden op de fokstieren, werd
het fysieke aspect gemist. Er is nog onder zocht of een fysieke veiling gecombineerd kon worden met een online veiling, maar volgens de organisatie zijn de kosten daarvan te hoog voor het COT.
Online kan er nog wel meegeboden worden op het fokmateriaal dat aangeboden wordt. Geïnteresseerden kunnen dankzij de regu liere online veiling, die synchroon loopt met de fysieke veiling, wel meebieden.
Tabel 1 – Overzicht van de stieren in het aanbod en hun prestaties
Het COT in Laren fokt voor de Nederlandse vleesveestamboeken gedurende een peri ode van zes maanden de beste fokstieren op en voorziet ze van een professioneel testrapport.
Het volledige aanbod van de veiling met alle dier- en prestatiegegevens staat weergege ven in tabel 1, video’s van de stieren komen voorafgaand aan de veiling op de website van VeeteeltVlees.
naam geb.dat. vader moeders vader ontw. type besp. be. av kar. gewicht (1-9-’22) tot. groei/ dag (kg) eigenaar, woonplaats blonde
BAC Stan v.d. Woeste Hoeve 01-04-2021 D. Lecomte Voltaire 88 85 88 86 87 8 780 1,429 J. Schilder, Hoogwoud
BAC Solid v.d. Woeste Hoeve 15-06-2021 Oxford v.d. WH Arlequin 86 85 85 84 85 8 632 1,336 J. Schilder, Hoogwoud
BAC Sidney 21-03-2021 Hilario Ferdinand 86 86 87 85 86 8 784 1,406 J. v. Oorspronk, Nijbroek
BAC Berkhout Silvano 03-06-2021 Iodelys Gericault 86 86 86 80 85 7 688 1,424 M. v.d. Berkmortel, St. Oedenrode
BAC Serious 03-05-2021 Max Buffalo 86 87 88 87 87 8 722 1,403 E. & M. Neerincx, Elst limousin
Cowporation Simpa 04-04-2021 Jipsy MN Espagnol 90 86 85 84 86 8 810 1,495 Cowporation, Ablasserdam Cowporation Sorrow 31-03-2021 Wilodge Vantastic Claeys Delux 92 84 89 87 88 8 776 1,418 Cowporation, Ablasserdam
Phille Renders, melkveehouder in Rijkevorsel:
‘Sommigen vinden dat we terug moeten naar hoe het zestig jaar geleden was. (Laconiek) We zijn intussen met acht miljard mensen op aarde, maar blijkbaar moeten die niet gevoed worden’
Uit: Humo, 2 augustus 2022
Op warme en op koude dagen hebben runderen meer moeite om hun lichaamstemperatuur te reguleren. Door de opwarming van de aarde staan koeien en kalveren inmiddels drie maanden per jaar bloot aan het risico op hittestress. De ernst van de omstandigheden wordt nog wel eens onderschat, menen deskundigen.
De zomer van 2022 verlaat langzaam ons land. Een zomer die warm was en lang. Voor runderen vormen warme dagen een uitdaging. De optimale omgevingstemperatuur voor volwassen runderen ligt tussen de –5 en 18 graden Celsius. Vanaf 22 graden Cel sius kan rundvee al hinder ondervinden van hittestress. Dat gebeurt dan met name bij een hoge luchtvochtigheid (figuur 1). Onder deze omstandigheden hebben koeien steeds meer moeite om hun eigen lichaamstemperatuur te regelen. ‘Koeien creëren veel warmteproductie met hun pens. Die kun je beschouwen als een inwendige ka chel. Daarom kan een koe ook relatief goed tegen koude. Maar bij hitte wil een koe die warmteproductie beperken. Ze gaat daarom veel meer drinken en zal minder eten’, legt Geert Hoflack, dierenarts bij farmaceut MSD, uit.
Extra drinken, dat ligt voor de hand zou je zeggen. Toch is dat niet het eerste waar veehouders aan denken als ze verkoeling willen organiseren voor hun dieren. ‘Ventila toren en het vernevelen van water zijn geschikte midde len om dieren te koelen, maar zorg eerst voor voldoende vers en smakelijk drinkwater. Kuddedieren drinken graag tegelijk, mijn advies is om los water neer te zetten – bijvoorbeeld in een grote bak. Tien centimeter drink baklengte per volwassen rund is het streven. Zeker in de groepshokken van meststieren is beschikbaarheid van water een probleem. Vooreerst zijn de debieten bij indi viduele drinkbakken dikwijls te gering, verder is de kans reëel dat een dominant dier bij hittestress het drinkpunt monopoliseert. Heb je een groep van tien stieren die één sneldrinker delen, dan zal de dominante stier voldoende water drinken om zijn lichaamstemperatuur te regule ren, maar de andere negen niet. Dat kan zeker bij dieren in de afmestfase snel fout gaan’, weet Hoflack.
Hij refereert aan de meldingen van dode stieren en kalveren die hij dikwijls binnenkrijgt tijdens periodes van hittestress. Als dieren hun temperatuur niet meer kun nen reguleren, ‘denatureren’ de eiwitten in het lichaam. In veel gevallen was dit te vermijden geweest door vol doende koel (niet koud) water in grote bakken te verstrek ken. Volgens Hoflack is dit een sterk onderschat pro bleem, zeker in de vleesveehouderij, waar het gebruik van grote vlotterdrinkbakken minder ingeburgerd is dan in de melkveehouderij.
Minder ruwvoeder eten is die andere knop waar runde ren aan draaien als ze hun lichaamstemperatuur regule ren. Dit doen ze omdat bij de vertering van ruwe celstof
Indringers zoals virussen, schimmels of bacteriën krijgen geen kans om de bloedbaan binnen te dringen.
Door (hitte)stress beschadigt de beschermlaag langs de darm wand en treden virussen, schimmels en bacteriën binnen.
in de pens veel warmte vrijkomt. Runderen proberen door minder ruwvoer te eten hun warmteproductie te beperken. Dat doen ze omdat ze niet kunnen zweten, waardoor ze hitteproductie zo veel als mogelijk moeten voorkomen. Het is tegelijk een riskante knop, want er is energie nodig voor groei (ook in de baarmoeder) en bij zogende dieren ook voor melkproductie. Tegelijkertijd is er energie nodig voor het immuunsysteem, met name voor jongvee essentieel. Dieren die op stal staan, zijn volgens Hoflack het best te corrigeren door de energiedichtheid van het rantsoen te verhogen. Dat betekent meer krachtvoer en eventueel mine ralen voeren, met inderdaad het risico op verzuring van de pens. Doordat koeien minder herkauwen en daarmee min der bufferend speeksel produceren was er al een verhoogd risico op pensverzuring. ‘Daarom is het van belang om het vee op de koelste momenten meermaals op een dag te voe ren, eventueel broeiremmers aan het rantsoen toe te voegen, en een buffer voor de pens.’ Voor vleesvee zijn gisten of ‘fysische’ buffers beter geschikt dan natriumbicarbonaat, dat bij melkvee regelmatig wordt ingezet. Bij stieren geeft natriumbicarbonaat namelijk een verhoogd risico op nier steenvorming. Hoflack geeft de voorkeur aan levende gisten, maar die werken alleen als de pH van de pens voldoende hoog is. Bij een sterk verzuurde pens sterven de levende gisten af. Beter is het dan om dode gisten te gebruiken.
Voor dieren die buiten op de wei verblijven, zijn twee zaken essentieel bij het vermijden van hittestress. Opnieuw is dat de beschikbaarheid van fris en voldoende drinkwater. Voor zoogkoeien zijn grote bakken waaruit meerdere koeien tege lijk kunnen drinken, optimaal. Het tweede element dat niet mag ontbreken is schaduw. Dat kan simpelweg door wei land aan te bieden met bomen of struiken die schaduw bie den, maar het kan ook met behulp van schaduwdoeken. Uit onderzoek door het Instituut voor Landbouw-, Visserijen Voedingsonderzoek (ILVO) blijkt dat schaduw een signifi
cant gunstig effect heeft op het thermisch comfort. De studie vond plaats gedurende drie opeenvolgende zomers (2011, 2012 en 2013) bij melkkoeien, Belgisch witblauwe zoogkoeien en hun kalveren. Bij gebruik van schaduw kwa men er minder sterk verhoogde ademhalingsfrequenties voor en daalde het aandeel koeien dat hijgend probeerde af te koelen. Naarmate de hitte sterker werd, nam het scha duwgebruik toe. Marleen van Yperen was als deskundige voor ILVO betrokken bij de studie. ‘Het effect op de groei hebben we niet onderzocht, maar ik durf de stelling wel aan dat schaduw groeiverlies voorkomt’, zegt ze. ‘De energie die ze niet nodig hebben om zichzelf te koelen, kunnen ze be waren voor groei en voor andere functies.’ Beschutting is volgens Van Yperen niet alleen zinvol in de zomer, maar ook tijdens koude en gure dagen met neerslag. Vooral wil gen zijn geschikt, omdat die relatief lang groen blijven.
Van Yperen adviseert veehouders om bij hoge temperaturen kalveren niet langer dan drie dagen in de eenlingbox te hou den. Door kalveren sneller in groepen te plaatsen hebben ze meer ruimte en raken ze de warmte beter kwijt. Voldoende stro strooien is wel van belang, omdat de kans op ziekten dan beperkt blijft door betere hygiëne. Ook het vermijden van tocht is essentieel. Wel is het belangrijk – zeker op war me dagen – om voldoende luchtcirculatie te organiseren. Dat verkleint de kans op ziektekiemen. ‘In de zomer zet je de iglo’s het best met de opening naar het zuidoosten, dan ventileert het hokje beter. Andere jaargetijden kun je het hokje iets draaien, zodat de wind er niet vol in komt.’ Uit onderzoek aan de universiteit van Florida blijkt dat hitte niet alleen effect heeft op de dieren zelf, maar ook op hun ongeboren vrucht. Kalveren hebben een minder goed im muunsysteem als hun moeder aan het eind van de dracht last had van hittestress. De kalveren werden lichter geboren en de opname van biest was minder effectief. Verder blijft de ontwikkeling van organen achter.
Was hittestress de afgelopen maanden een uitdaging, nu de winter voor de deur staat, zal kou eerder grip krijgen op het vee, met name op het jongvee. Bestaat er ook zoiets als koudestress? Jazeker, stelt Koen De Bleecker van Dierengezondheidszorg Vlaan deren (DGZ). ‘Kalveren tot een leeftijd van drie maanden hebben een thermische com fortzone tussen de 10 en 20 graden Celsius. Afhankelijk van hoe lang hun omgevingstemperatuur dagelijks onder die 10 graden komt, ervaren ze een zekere mate van kou destress.’
Net als tijdens hittestress komt het immuun systeem van jonge kalveren bij koudestress onder druk te staan doordat niet alle energie die ze via de voeding opnemen, beschikbaar is voor hun afweer. Voor een belangrijk deel
komt dat doordat ze een deel van de ener gie gebruiken voor warmteproductie: het op peil houden van hun lichaamstemperatuur. Kalveren met koudestress zijn te herkennen aan een opgetrokken rug en buik, rechtop staande haren, rillen en apathisch gedrag. Veehouders die koudestress willen voorko men, doen er volgens De Bleecker verstan dig aan om jonge kalveren te beschermen tegen te lage temperaturen. Kalverjasjes kunnen daarbij al een goed middel zijn, naast voldoende aandacht voor de huisves ting en omgeving van de kalveren: goed geïsoleerde kalverstallen, vermijden van tocht op de dieren (werken met tochtgelei dingsplaten), goed instrooien en droog hou den van de kalveren. Verder is het belangrijk om de voeding te concentreren en te verho
gen om extra energiebehoefte voor warmte productie te compenseren. De temperatuur van de aangemaakte (kunst)melk is ook een aandachtspunt.
De Bleecker wijst erop dat veehouders over het algemeen de zorg om koudestress te voorkomen beter onder de knie hebben dan de bescherming tegen hittestress. ‘De hitte zijn we minder gewend, maar gaat in de toekomst steeds meer een rol spelen. In onze omgeving heeft hitte in combinatie met een hogere luchtvochtigheid een gro tere impact dan in landklimaten zoals in het Spaanse binnenland bijvoorbeeld. Door de verandering van het klimaat kun je stellen dat runderen in onze contreien inmiddels al gemiddeld drie maanden per jaar hinder ondervinden van hittestress.’
Vermoedelijk is het lagere geboortegewicht een gevolg van een verstoorde functie van de placenta en een kortere draag tijd. Door een kleinere milt en thymus functioneert het immuunsysteem minder goed, met als gevolg een grotere kans op ziekte en sterfte. Daarnaast is de verminderde weer stand een gevolg van afgestorven darmcellen. Jonge kalve ren namen hierdoor minder efficiënt antistoffen op uit biest.
Voor dierenarts Pieter Passchyn zijn de resultaten geen ver rassing. Hij legt uit dat stress ook bij koeien zorgt voor het loskomen van de eiwitten die darmcellen met elkaar verbin den. Wetenschappers duiden dit ook wel met de term ‘leaky gut’. Normaal gesproken is het maagdarmkanaal een barri ère die de koe beschermt tegen indringers, zoals bacteriën, virussen, schimmels en toxines (zie kader op pagina 10). Maar bij koeien met stress beschadigt die beschermlaag en moeten koeien meer glucose verbruiken voor het immuun systeem. Met als resultaat dat die glucose niet beschikbaar is voor de aanzet van vlees of de productie van melk. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat hierdoor een verschil ont staat van tien liter melk per koe per dag ‘Zeventig procent van het immuunsysteem van de koe begeeft zich in het maagdarmstelsel. Zou je dat helemaal uitvouwen, dan heeft het de grootte van een tennisveld’, beschrijft Passchyn de enorme verdediginglinie van de koe.
Veehouders die hun koeien willen behoeden voor de gevol gen van leaky gut, doen er dus goed aan om te zorgen voor schaduw in de wei en ventilatie en isolatie in de stal. Voor schoon, smakelijk en beschikbaar drinkwater, en voor een aangepast rantsoen. Passchyn adviseert net als Hoflack de voeding te concentreren. ‘Door de lagere voeropname stijgt de energiebehoefte met 22 procent. Dat kun je corrigeren met extra krachtvoer en door de vertering te verplaatsen van de pens naar de darm. Meer bestendig zetmeel of even tueel bestendig vet geeft koeien energie op darmniveau. De pens heeft voor deze energie geen warmte hoeven produce
ren, dat helpt dus de koe haar lichaamstemperatuur te re guleren. Er komt relatief minder structuur in de pens.’ Zonder risico is deze strategie niet, het is een balanceeract. Want het risico op pensverzuring neemt hiermee wel toe en tijdens stress zijn koeien al ‘at risc’, zoals Passchyn het ver woordt. Hij adviseert daarom alert te zijn op het voer dat koeien uiteindelijk verteren. Want dat is niet altijd hetzelf de als berekend, als klaargemaakt en als gevreten door de koe. Bij elke stap liggen afwijkingen op de loer. ‘Houd reke ning met de inkuilduur van de mais. Mais wordt minder bestendig naarmate het langer in de kuil zit. Controleer ook het drogestofgehalte van het ruwvoer. Ben je gewend altijd 5000 kilo mais in de voerwagen te gooien, bedenk dan dat het aantal kilo’s droge stof kan afwijken na verloop van tijd. Kalibreer krachtvoerstations en pas voercurves aan. En cor rigeer ook de mineralendosering op de afgenomen voerop name bij hitte.’ Belangrijk en relatief simpel is de maatregel van vaker voeren en regelmatiger voer aanschuiven. Daar door blijft het voer verser en smakelijker en zullen koeien minder selecteren.
Passchyn is merendeels actief voor de melkveehouderij, maar benadrukt dat leaky gut zeker ook bij vleesvee een rol speelt. Het belangrijkste verschil is de lagere drogestofop name bij vleesvee, waardoor hittestress optreedt bij iets hogere temperaturen. Als gezegd: de beleving van hittestress is een combinatie van de omgevingstemperatuur en de luchtvochtigheid. Bij een hoge luchtvochtigheid ervaren dieren al hittestress bij relatief lage temperaturen. Figuur 1 geeft hiervan een indicatie voor vleesvee. Door temperatuur en luchtvochtigheid te combineren ontstaat de THI: tempe rature humidity index. ‘Bij melkvee ligt de drempelwaarde voor hittestress op 68, voor vleesvee is dat 75. Bij melkvee ziet men vanaf 68 THI een daling van de melkproductie, dus ik veronderstel dat dit bij vleesvee vanaf 75 THI zal leiden tot een daling van de vleesaanzet .’ l
Luc Vanhaelemeesch heeft niet alleen de rundveehouderij sterk zien veranderen de voorbije decennia, ook zijn eigen bedrijf maakte met de intrede van zijn zoon Bruno een professionaliseringsslag door. Zo worden de dieren onder meer om de maand gewogen en kan er beter gestuurd worden op geneticaverbetering en voerefficiëntie.
TEKST JEROM ROZENDAALIn 2012 beschreef Luc Vanhaelemeesch in VeeteeltVlees zijn plannen om de witblauwveestapel uit te breiden van 170 naar 300 dieren. Directe aanleiding was dat zijn zoon Bruno dat jaar in het bedrijf van zijn ouders stapte, het bedrijf dat behalve rundvee ook nog een varkens- en een akkerbouwtak telde, activiteiten die overigens ook nu nog worden uitgevoerd. Een kleine tien jaar verder is de veestapel verder gegroeid tot 430 runderen, die over zeven ruime stallen verdeeld zijn op het gemengd bedrijf in Watervliet in het Meetjesland aan
de Nederlandse grens. ‘Mensen verklaarden ons voor gek de afgelopen tien jaar toen wij investeerden in nieu we rundveestallen en fokmateriaal. Het was juist in die periode dat de marges sterk onder druk stonden’, vertelt Luc Vanhaelemeesch (61) op zijn bedrijf.
Toekomst varkenshouderij onzeker Passie en een geloof in de toekomst waren de drijvende krachten achter de investeringen. ‘In mijn carrière heb ik geleerd dat alles in een golfbeweging gaat: na een
eigenaren Bruno (31) en Luc (61) Vanhaelemeesch
plaats Watervliet veestapel 430 stuks aantal afkalvingen 160 grond 200 ha, waarvan 150 ha voor akkerbouwgewassen en 50 ha voor ruwvoerwinning (30 ha mais, 14 ha gras, 5 ha luzerne en 1 ha voederbieten
slechte periode volgt een goede periode. En Bruno heeft van jongs af aan een passie voor het vleesvee’, vertelt Luc, die tot eind augustus vorig jaar zijn boerenactivitei ten combineerde met een zelfstandige thuisverplegings praktijk. ‘Geen standaard combinatie’, beaamt hij. De varkenshouderij waarmee zijn vader Antoine in 1974 startte, heeft een ongewisse toekomst op het bedrijf. ‘Wij zijn een oranje bedrijf, omdat we nabij een zeer klein natuurgebied liggen. Om de stikstofdoelstellingen te halen moeten wij grote investeringen doen, die niet rendabel zijn met de huidige varkensstapel van 100 zeu gen’, verklaart Luc. Hij twijfelt nog of hij in zal stappen in de vrijwillige opkoopregeling die de overheid voor de varkenshouderij voorziet. ‘Als we hierop intekenen, is er minder mogelijkheid om de rundveehouderij in de toe komst uit te breiden, mocht Bruno dat willen.’
Niet dat de jonge veehouder, die net als zijn vader een opleiding tot verpleger volgde, nu plannen heeft om de vleesveestapel uit te breiden. ‘Op dit moment is de om vang van de veestapel goed in balans met de oppervlakte landbouwgronden en de akkerbouwactiviteiten’, zegt een gepassioneerde Bruno, die met zijn 31 jaar tot de jongste vleesveehouders in België behoort. ‘De gemid delde leeftijd in de sector ligt boven de zestig jaar’, zegt Luc hierover. Hij heeft de laatste jaren veel collega’s zien wegvallen. ‘Wij merken dat ook aan de vraag naar dek stieren. Veel collega-landbouwers, kopers van fokmateri aal, zijn ondertussen op pensioen.’ Net als in de varkenshouderij werken vader en zoon ook in de rundveehouderij met een gesloten bedrijfsmodel en mesten ze zowel de koeien als de stieren zelf af. Ge middeld verlaten stieren na 16 tot 18 maanden op een gewicht van 700 kg het bedrijf. Voor het vrouwelijk vee ligt dat op zo’n 800 kg levend gewicht. ‘Wij leveren ge middeld één vrouwelijk dier per week aan twee plaatse lijke beenhouwers’, vertelt Vanhaelemeesch senior, die al vijftien jaar verkoopt aan plaatselijke beenhouwers.
De vleesveehouder deed hiermee al aan korteketenver koop voordat dit een hype werd. De opkomst van hoeve winkels de afgelopen jaren heeft het imago van de sector veel goeds gedaan volgens hem. Ook probeert hij zelf hieraan een steentje bij te dragen. Zo deed hij in 2016 mee aan de door Boerenbond georganiseerde Dag van de landbouw en ook verzorgt de familie rondleidingen voor scholen en hogescholen en andere groeperingen. Voor aan de boerderij graast een koe met haar kalfje in de wei. Het is het enige kalf dat bij de moeder zuigt. ‘Voorbij gangers vinden dat prachtig om te zien’, verklaart Luc. De boeren constateren een duidelijke trend als het gaat
om het imago van de vleesveehouderij en de maatschap pelijke waardering. ‘Zo’n 25 jaar geleden was witblauw een hype. Door het melkquotum zijn toen veel melkvee bedrijven op vleesvee overgestapt. Na deze hype kende de sector het voorbije decennium lange tijd slechte prij zen en werd deze ondergewaardeerd. Sinds corona is dat omgeslagen en worden we niet alleen weer gewaardeerd, maar ook geapprecieerd. Mensen hebben meer aandacht voor lokale productie en geven meer uit aan een goed stuk vlees van nabij’, zegt Bruno, die de toekomst hier door rooskleurig inziet.
Naast de maatschappelijk waardering hebben de boeren ook de bedrijfsvoering in de sector de voorbije decennia sterk zien veranderen en verbeteren. ‘De professionalisering is enorm toegenomen en heeft het hobbymatige vervangen’, vertelt Luc, die ter illustratie wijst op onder andere de rantsoenberekeningen. ‘Nu is er meer bekend over het rantsoen van Belgische witblauwen, maar toen ik in 1987 begon, waren de rantsoenberekeningen geba seerd op die van de jongveeopfok van het melkvee.’
Zijn eigen bedrijfsontwikkeling symboliseert de profes sionalisering van de sector. De intrede van zijn zoon is daar voor een groot deel de verklaring voor. ‘Sinds Bruno in het bedrijf zit, wordt er veel meer gemeten, gewogen en geanalyseerd’, vertelt de vleesveehouder. Het vrouwe lijk vee wordt sinds enkele jaren om de twee weken ge wogen in de afmestfase van twee tot drie maanden en de stieren na een jaar elke maand. Meten is weten. Deze regelmatige metingen stellen de veehouders in staat de genetica te verbeteren, te achterhalen of een
Nieuwe rantsoen van mks in combinatie met voederbieten in de afmestfase zorgt voor extra karkasgroei van 80 gram per dag
Holsteins op het vleesveebedrijf dienen als draagmoeders
bepaalde voerstrategie aanslaat en of het überhaupt nog zin heeft om een dier verder af te mesten. ‘Een groei van een kilo per dag is de benedengrens’, zegt Bruno. ‘Gemid deld hebben we 1,3 kilo groei per dag bij de stieren en 1,1 kilo bij de koeien in de afmestfase’, voegt hij eraan toe. Het is mede door deze intensieve manier van wegen dat de Watervlietse veehouders hebben kunnen vaststellen dat hun rantsoen van maiskolvenschroot (mks) in com binatie met voederbieten aanslaat. ‘Dat zijn we sinds dit jaar gaan bijvoeren in de afmestfase in plaats van pers pulp en uit de berekeningen blijkt dat we een extra dagelijkse groei van het karkasgewicht hebben van 80 gram’, vertelt Bruno. Per koe wordt er ongeveer 7 kilo van deze mix gevoerd.
Nog een opvallend element in het rantsoen is luzerne. ‘Dat telen we al tien jaar’, aldus Luc, die niet uitsluit dat het huidige areaal van 5 hectare nog verder uitbreidt. ‘Dat gewas doet het erg goed tijdens droge zomers, die steeds vaker voorkomen, en bovendien verbetert de grondkwaliteit door de lange wortels van de plant. Hier door wordt de grond luchtig en kan deze goed water opnemen.’
De boeren halen ongeveer vier sneden luzerne van het land met een opbrengst van 11 ton droge stof per hec tare. Het eiwitpercentage schommelt rond de 20 procent. De eerste snede wordt met gras in een sleufsilo gemengd en de andere sneden worden in balen verwerkt. ‘Wij voeren een kuilanalyse uit en door de gewenste hoeveel heid pure luzerne uit de balen toe te voegen in de meng wagen kunnen we goed sturen op de rantsoenwaarden’, vertelt Bruno. In de toekomst zou hij ook meer eiwit van eigen land willen halen om zo minder afhankelijk van soja te zijn. Hij denkt onder andere aan grasklaver. Door zijn nevenactiviteiten als thuisverpleegkundige heeft Luc altijd extern personeel aangehouden om het werk rond te krijgen. Nadat een van de drie personeels leden had aangegeven met pensioen te willen gaan, heeft Luc de nevenactiviteit van de thuisverpleging stop gezet. ‘Ik ben eigenlijk pas sinds september 2021 full time boer, op mijn 61e’, zegt hij met een knipoog.
Eén personeelslid helpt mee in de vleesveehouderij en voert onder andere de kalveren. Tot enkele weken gele den kregen ze volle melk die afkomstig was van een twintigtal holsteinkoeien op het bedrijf. ‘Het melken van de holsteinkoeien was een arbeidsintensieve job en omdat onze medewerker aangaf minder uren te willen gaan werken, zijn we drie weken geleden overgestapt op poedermelk’, vertelt Luc.
De productie van melk was overigens niet de belangrijk ste taak van de holsteins op het vleesveebedrijf. ‘Wij zetten draagmoeders in voor eigengespoelde embryo’s’, verklaart Bruno. Zo’n twintig van de 160 afkalvingen komen op deze manier tot stand. Door te werken met embryo’s willen ze de genetica verbeteren en tevens voldoende aanwas van het koppel verzekeren. ‘Onze beenhouwers verkiezen jonge dieren, waardoor we net niet aan een gemiddelde van twee afkalvingen komen’, legt Luc uit.
Welke koe gespoeld wordt, wordt onder andere aan de hand van de meetresultaten bepaald. De koe met oornummer 8917, een Odilon van het Perenhof uit een Albinosmoeder, die met vier andere witblauwen in de wei aan de zijkant van het huis loopt, is daarbij zeer in trek. ‘Zij is elf jaar en heeft twee keer afgekalfd’, vertelt Bruno om zich vervolgens gelijk te verklaren. ‘Dit is de koe die wij het meest gebruikt hebben om te spoelen.’
De koe telt meer dan twintig nakomelingen die bovengemiddeld scoren op het gebied van vruchtbaarheid en vleesaanzet. De laatste en voorlaatste inseminaties wa ren met sperma van Rejoui en Darko.
Fokkerij is al jaren een grote hobby van de boeren, die op het moment van bezoek vier pinken met een speciaal rantsoen klaarmaken voor de prijskamp in Eeklo. De grotere prijskampen laten de boeren aan zich voorbij gaan. Ook daar hebben ze een reden voor.
‘Dan moet je nog meer aandacht besteden aan het klaar maken van het vee en het op korte termijn vetmesten. Bij terugkomst houd je vaak problemen met de vrucht baarheid over en dan komt de rentabiliteit van de be drijfsvoering in gevaar’, stelt Bruno. l
Met ruim veertig aanmeldingen ging de eerste Oost-Vlaamse witblauwprijskamp in Eeklo van start. In het uitsluitend vrouwelijk gezelschap trok Guyane du Fond de Bois het dagkampioenschap naar zich toe.
TEKST ANNELIES DEBERGHGuyane du Fond de Bois (v. Hazard), kampioen koeien en dagkampioen
De open dag van de Schoolhoeve van College ten Doorn vormde een ideale gelegenheid voor de Oost-Vlaam se witblauwfokkers om naast de fokdag melkvee aan te sluiten met een eigen prijs kamp. Het evenement bracht een veertigtal vrouwelijke deelnemers op de been uit een tiental fokstallen. Hoewel het aantal inzendingen met enkele afwezigen beperkt was, lag de kwaliteit op hoog niveau. De intermezzo’s met vakinformatie door slager en veehouder Marc Raemdonck en ju rylid Carl Heyvaert, met ondersteuning van twee jonge juryleden Baziel Van Doorne en Andy Goorickx, gaven de fokdag extra diepgang.
Twee keer trokken fokkers Luc en Bruno Vanhaelemeesch richting de voorste linies. Met hun fraai bespierde 1825 van de Oude manspolder (v. Dodou) pakte de jongste in zending uit de fokstal winst vóór Julia van het Kruiskenhof (v. Jet-Set) van Michael Cools uit Sint-Laureins. In de oudste categorie
Dianthus van het Kerkemshof (v. Courtois), kampioen jonge vaarzen
bleef hun Magnolia van de Oudemanspolder (v. Reputé) door haar iets vlottere gang vóór stalgenote Nougatine van de Oudemanspolder (v. Idéfix). Twee keer kwamen de pupillen van vader en zoon Vanhaelemeesch in de finale oog in oog te staan met andere sterke kopnummers. Daarbij een winnende inzending van Guy Gilleman uit MaarkeKerkem. Zijn Dianthus van het Kerksemshof (v. Courtois) pakte de aandacht met haar fraai brede rug en ruime front, wat haar prompt de kampioenstitel opleverde. Bij de oude koeien toefde echter ook een pupil van Michaël Cools uit Sint-Laureins onder de finalisten. Guyane du Fond de Bois (v. Ha zard) imponeerde in een van de boeiendere reeksen in Eeklo.
Met een mooie gestalte, veel breedte van voor tot achter en een fijn bevleesd lijf getuigde de Hazarddochter van veel klasse. Moeiteloos liet ze stalgenote Funny de Somme
Tabel 1 – overzicht van alle rubriekswinnaars (kampioenen vetgedrukt)
Anna van Velzeke (v. Vidal), kampioen oudere vaarzen
(v. Béjard) achter zich, maar ook in de finale was ze te sterk voor haar medestander. De zwart-witte Guyane trok onder toeziend oog van fokker Jean-Pierre Monfort uit Les Avins het kampioenslint bij de koeien en het dagkampioenschap naar zich toe.
In de middenklasse zond Gilleman nog een gezant uit met de stralende Danseuse van het Kerksemshof (v. Persan). De witte Petronilha van de Slindonkhoeve (v. Vidal) van William Goethals uit Drongen pakte winst in de oudste middencategorie met haar fraai bevleesde achterhand. In de finale was de in verhouding tot haar leeftijd grote Vidal dochter Anna van Velzeke van Frederik Baele uit Velzeke in het voordeel met haar mooie vleeslijnen en sterk bevleesde en stevige ruglijn, wat haar prompt het finalelint opleverde.
Met de zomerse temperatuur, een passende locatie en mooie aantallen bezoekers kon de prijskamp op veel bijval rekenen. De toon voor de toekomst is gezet. l
vader m.vader geb.dat. eigenaar, woonplaats jonge vaarzen 1825 v.d. Oudemanspolder Dodou Reputé 30-10-2021 L. en B. Vanhaelemeesch, Watervliet Dianthus v.h. Kerksemhof Courtois Wilmots 07-09-2021 G. Gilleman, Maarke-Kerkem vaarzen midden Anna van Velzeke Vidal Origan 02-07-2021 F. Baele, Velzeke Danseuse v.h. Kerksemhof Persan Quinquin 24-02-2021 G. Gilleman, Maarke-Kerkem Petronilha v.d. Slindonkhoeve Vidal Hazard 21-06-2020 W. Goethals, Drongen koeien Magnolia v.d. Oudemanspolder Reputé Orme 12-11-2017 L. en B. Vanhaelemeesch, Watervliet Guyane du Fond de Bois Hazard Occupant 07-10-2016 M. Cools, Sint-Laureins
categorie naam
In een prachtige setting, met veel publiek rondom de piste en onder een stralende zon was de witblauw prijskamp voor Roger Sapion een schot in de roos: tweemaal winst met twee rubriekswinnaars.
TEKST WIM VEULEMANSDe prijskamp in Leuven met zijn unieke setting verdient meer dan de veertig aanwezige dieren. Er zullen weinig keuringen zijn in Vlaanderen die meer publiek rond de wedstrijdpiste heb ben. Stijn Veulemans was veelwinnaar in Leuven. Vijf van de elf rubrieken werden door dieren uit de Bareelhofstal gewonnen. Slechts eentje wist echter de winst in een kampioenstitel om te zetten. Zijn Darkozoon Rakker van het Bareelhof pakte de titel bij de jonge stieren. Voor de sterke en mooi getypeerde jonge stier was het al de tweede titel in één maand tijd. Zijn pure vleeskwa liteiten overtuigden juryleden Geoffrey Flémal en Maxime Baudoin Rakker te ver kiezen boven stalgenoot Remco van het Ba reelhof (v. Darko). Bij de oudere stieren was er winst voor Theunis lv met Rolando van de Wolvendreef, een ontwikkelde Réjouizoon met een mooie bevleesdheid. Bij de jonge vaarzen waren het de pracht en de uitstraling van Miracolina van de Breehoeve die de jury het meest imponeerden. Deze Vegasdochter van Gert De Coninck toonde een compleet plaatje met vlees, massa en maat. Concurrentie was er met Rose van het
Bareelhof, een mooi bevleesde, lichtere Dalidochter, en Romy van het Bareelhof, een Impé rialdochter die ontwikkeling en bevleesdheid toonde maar net wat minder in vorm stond. Bij de jonge vaarzen was er winst voor Theunis met hun enorm ontwikkelde Zougardochter Roxie van de Wolvendreef In de middengroep vaarzen pakte Roger Sapion zijn eerste winst van de dag. Cour toisdochter Pipa van het Loobergenhof toonde een uniforme bouw, vlotheid en een mooie achterhand. Meer dan voldoende om Odys sée van het Bareelhof (v. Idéfix) van opnieuw Veulemans te kloppen. De gitzwarte Idéfixvaars demonstreerde veel maat, finesse maar ook een magere conditie. Twee elegante en imponerende winnares sen plaatsten zich bij de koeien dan wel op één, hun gevolg showde zeker ook hun kwaliteit. In de tweestrijd verkoos de jury de jeugdigheid van Idéfixdochter Odina van het Loobergenhof van opnieuw Sapion. Twee rubriekswinsten leverden hem in Leuven meteen twee kampioenstitels op. Haar concurrente in Leuven was de uittredende kampioene van Leuven 2021, Maribelle van de Wolvendreef (v. Senateur) van Theunis lv. l
Tabel 1 – Overzicht van de rubriekswinnaars in Leuven (kampioenen vetgedrukt)
categorie naam geb.dat. vader m.vader eigenaar, woonplaats stieren 8 tot 18 mnd. Rakker v.h. Bareelhof 19-11-’21 Darko Impérial Stijn Veulemans, Glabbeek Remco v.h. Bareelhof 28-07-’21 Darko Idéfix Stijn Veulemans, Glabbeek stieren 18 -30 mnd. Rolando v.d. Wolvendreef 08-02-’21 Réjoui Langoureux Theunis lv, Glabbeek vaarzen 8 tot 20 mnd. Miracolina v.d. Breehoeve 11-10-’21 Vegas Donquichotte Gert De Coninck, Wolvertem Rose v.h. Bareelhof 12-08-’21 Dali Idéfix Veulemans en Isenborgs Romy v.h. Bareelhof 10-06-’21 Impérial Sjaka-Zoeloe Stijn Veulemans, Glabbeek Roxie v.d. Wolvendreef 17-04-’21 Zougar Artdéco Theunis lv, Glabbeek vaarzen 20 tot 32 mnd. Pipa v.h. Loobergenhof 17-05-’20 Courtois Cabri Roger Sapion, Kessel-Lo vaarzen 32-44 mnd. Odyssée v.h. Bareelhof 21-08-’19 Idéfix Impérial Stijn Veulemans, Glabbeek koeien Odina v.h. Loobergenhof 01-03-’19 Idéfix Attribut Roger Sapion, Kessel-Lo Maribelle v.d. Wolvendreef 17-05-’17 Sénateur Theunis lv, Glabbeek
Rolando van de Wolvendreef (v. Réjoui), kampioen oudere stieren
Pipa van het Loobergenhof (v. Courtois) kampioen oudere vaarzen
Odina van het Loobergenhof (v. Idéfix) kampioen koeien
Rakker van het Bareelhof (v. Darko), kampioen jonge stieren
Miracolina van de Breehoeve (v. Vegas), kampioen jonge vaarzen
De ondernemende boerin Clara van Ravenhorst uit Woudenberg kun je met recht een verbinder tussen boer en burger noemen. Ze runt een professionele tweede tak op het melkveebedrijf en werkte daarnaast twee jaar aan een gedurfd idee: een theaterproductie voor boeren en burgers, over een boerendochter die zich afvraagt of ze het boerenleven achter zich moet laten. Het stuk raakte boeren én burgers in het hart. ‘Theater laat emotie zien, in een discussie lukt dat bijna niet.’
TEKST JORIEKE VAN CAPPELLEN
De boerderij van Clara en Kees Ravenhorst ligt wat verscholen in het mooie coulisselandschap rond Woudenberg, maar de enorme witte theatertent in de wei is moeilijk over het hoofd te zien. Tussen de twee volledig uitverkochte theaterweekenden van het toneelstuk ‘Sanne’ in heeft Clara tijd gevonden voor een gesprek. Het stuk, dat mede door Clara geschreven is, gaat over boerendochter Sanne. Zij worstelt in het stuk met de vraag of er wel toekomst is voor de ouder lijke boerderij.
In de tuin van het melkveebedrijf in Woudenberg, met een cappuccino in de hand en op de achtergrond de koeien die de wei in gaan, geniet Clara nog zichtbaar na. ‘We hebben zó veel positieve reacties gekregen op het stuk, dat overtrof al onze verwachtingen. Ik heb boeren uit het publiek gesproken die zeiden dat ze tranen in hun ogen hadden. Dat ze zo ontzettend veel herkenden in het verhaal en hun eigen worstelingen terugzagen. En ik sprak burgers die me vertelden: pas nu begrijp ik hoe diep het ingrijpt in een boerenfamilie, als het voort bestaan van hun boerderij bedreigd wordt.’
Een boerin die een toneelstuk voor boeren en burgers bedenkt, schrijft en het laat opvoeren in het eigen wei
land, daar zijn er niet zoveel van. Maar op het bedrijf van Clara en Kees Ravenhorst loopt het met elkaar ver binden van boer en burger al jaren als een rode draad door de bedrijfsvoering. Naast de 130 melkkoeien run nen ze sinds 2000 succesvol een tweede tak met groeps accommodaties, vakantiehuisjes en ‘vergaderboerderij’ Hofstede Hooybroeck. Ook is er een klompenpad. Over dit pad kunnen wandelaars over het erf en door de wei landen van het bedrijf lopen. ‘Niet alleen in de stad, maar ook in dorpen in een landelijke omgeving komt het boerenleven steeds verder van de mensen af te staan’, schetst Clara. ‘Steeds minder mensen kennen een boer in hun kennissenkring. Kom je niet in aanraking met boeren, dan zorgt dat voor onbegrip naar deze groep en soms voor kritiek, die vaak onterecht is.’
Clara laat daarom graag het echte verhaal zien over boe ren in Nederland. Gasten mogen bijvoorbeeld vrij rond kijken op het melkveebedrijf en Clara gaat graag met ze in gesprek. In die gesprekken is de onderneemster eigen lijk minstens zo nieuwsgierig naar de burger zelf. Zelf groeide Clara op in het dorpje Nijkerk. Haar vader was melkrijder en als jong meisje ging Clara graag met hem mee langs de boerderijen in de omgeving om melk op te halen. ‘Mijn vader was denk ik de vrolijkste melkrijder die er bestond’, vertelt Clara met een glimlach. ‘Sowieso kreeg ik van huis uit mee om positief en met een open en nieuwsgierige blik naar de wereld te kijken.’ Hoewel Clara later werkte als directiesecretaresse, had ze daar om ook wel journalist willen worden, stelt ze. Het werd boerin, al komt Clara zelf vrijwel niet in de stal van het melkveebedrijf. ‘Toch voel ik me in mijn hart evengoed boerin, want het boerenbedrijf is natuurlijk verweven in alles wat we doen. Ik doe ook de financiële administratie van de melkveetak en ik heb dus goed zicht op wat er in- en uitgaat.’ Man Kees runt het melk veebedrijf, dat zijn overgrootouders in 1913 begonnen met tien koeien. Clara omschrijft Kees als een koeien boer in hart en nieren, met veel liefde voor de fokkerij. ‘Koeien verkopen vindt hij verschrikkelijk. Als hij er niet uitkomt, grap ik weleens dat ík dan wel kies welke koe er weg moet. Vanaf de stallijst achter de computer is die keuze een stuk gemakkelijker dan wanneer je dagelijks je dieren ziet.’
Samen met vijf medewerkers bestiert Clara de groepsac commodatie en vergaderlocatie. Dat begint ’s morgens met het klaarmaken van het ontbijt voor alle gasten. Daarna kruipt Clara achter de computer voor het beant woorden van mails, het maken van facturen, het doen van bestellingen en andere administratie. ‘Ik houd van
‘Wij boeren zijn heel erg op zoek naar erkenning en waardering’
organiseren en regelen en ik heb heel veel geleerd van het ondernemen. Het is heel leuk om gasten blij te ma ken, maar ik heb bijvoorbeeld ook geleerd om dingen uit handen te geven.’
De eerste jaren investeerden Clara en Kees vrij stevig in de tweede tak en werd er nog weinig verdiend. ‘Dat vond ik best wel spannend. Zeker omdat multifunctio nele landbouw pas net in opkomst was. Vanuit de agrarische sector werd toen wat schamper over een tweede tak gedaan’, klinkt het kritisch. ‘Alsof je je boerenbedrijf niet goed genoeg runde en er daarom iets bij moest komen.’
Beide ondernemers beschouwen de melkveetak en recre atie-/vergadertak als twee volwaardige pijlers onder het bedrijf. Clara: ‘De ene keer is de melkprijs laag en vangt de recreatie en het vergaderen het op, de andere keer is het andersom en verdienen we meer met het melkveebedrijf. Wij schamen ons daar niet voor. Wat ik wel gek vind, is dat je voor het verhuren van vakantiewoningen
soms meer krijgt dan voor het maken van een gezond, voedzaam en veilig product als melk. Dat klopt niet.’
Twee jaar geleden kwam Clara op het idee van theater stuk Sanne, toen ze samen met man Kees het Twentse toneelstuk ‘Hanna van Hendrik’ had gezien, over de gevolgen die de ruilverkaveling in de jaren zeventig voor een Twentse boerenfamilie had. ‘Vroeger speelde ik zelf amateurtoneel en Kees en ik gaan graag een avondje uit naar theater. Ik zag bij Hanna van Hendrik dat toneel een heel krachtige manier is om een verhaal te vertellen. Je kunt emotie laten zien, menselijkheid. In een gewone discussie lukt dat bijna niet. Dan redeneren mensen toch vooral vanuit hun eigen positie en denken ze alleen aan hun eigen argumenten.’
Dit stuk moesten veel meer mensen zien, dacht Clara. Maar een Twents verhaal opvoeren in Midden-Neder land, in de Gelderse Vallei, was minder passend. Clara nam contact op met de tekstschrijver van Hanna van Hendrik. ‘Hij stimuleerde me om dan zelf een stuk te produceren. Nu ben ik wel iemand die graag nieuwe dingen leert, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik het wel een erg gedurfd idee vond.’
Omdat het idee steeds maar bleef malen, sloeg Clara met een bevriende scenarioschrijver toch aan het schrijven, waarbij ze ook persoonlijke ervaringen uit het eigen boerenbedrijf gebruikte. Bijvoorbeeld de mkz-crisis, die Clara en Kees van dichtbij meemaakten. ‘Wij kregen
‘Ik kreeg van huis uit mee om met open en nieuwsgierige blik naar de wereld te kijken’
zelf destijds een telefoontje dat binnen drie kilometer van onze stal een bedrijf zat met drie zieke kalveren. De angst om je bedrijf te verliezen kan ik me nog goed voor de geest halen. Juist dit soort gebeurtenissen wilde ik gebruiken om de emotie die achter een boerenbedrijf schuilgaat, voelbaar te maken voor het publiek.’
We steken de weg over naar de immense theatertent in de wei. Binnen wordt het indrukwekkende resultaat van twee jaar hard werken zichtbaar. Een boerenerf en een boerenkeuken, met daarin herkenbare elementen als een plank met multomappen, een computer voor de administratie, prijzen van keuringen en een schilderij van de beste koe van de stal, vormen het decor. ‘Een doorsneekeuken zoals op elke boerderij. Oplettende boeren in het publiek hadden al gezien dat de koe op het schilderij oudNRM-kampioene Zusje 156 is.’
Naast het decor staan de instrumenten van de live-band die het stuk muzikaal begeleidt. Ook zijn er filmbeelden die een deel van het verhaal vertellen. In het tweede deel van de tent is een informatiemarkt en kunnen boeren en burgers rondom de voorstelling op een ongedwongen manier met elkaar in gesprek. Precies Clara’s bedoeling. Het verhaal over Sanne stelt Clara ook beschikbaar aan andere theatergezelschappen. ‘Ik zou willen dat het echte verhaal van de boer en zijn familie overal verteld wordt. Ik hoop dat het leidt tot meer begrip.’
Een urgenter moment om met elkaar in gesprek te gaan is er volgens Clara niet. Uitgerekend de Gelderse Vallei, waar Clara en Kees boeren, was het middelpunt van hef
tige boerenprotesten tegen het nieuwe stikstofbeleid. ‘We werden we met het toneelstuk ingehaald door de werke lijkheid, sneller dan we dachten. Want is er straks in 2040 echt nog wel plek voor boeren in Nederland?’
In gesprek blijven met de ander Clara begrijpt de intense frustratie en boosheid van veel boeren maar al te goed. ‘Zelf ben ik ook boos. Het voelt alsof de agrarische sector de schuld krijgt van alles, hoe zeer je je best als boer ook doet. Wat erachter zit, is dat wij boeren heel erg op zoek zijn naar erkenning en waar dering. Ik denk dat je dat alleen krijgt door met de ander in gesprek te blijven. Maar verbinding moet van twee kanten komen. Vanuit de burger en vanuit de boer. Uit boosheid snelwegen bezetten of politici aan huis bezoe ken helpt daar niet bij.’
Voor Clara persoonlijk is verbinding zoeken altijd de juis te weg. ‘Met 85 mensen, vooral vrijwilligers en leden van een amateurtoneelgezelschap, hebben we aan deze voor stelling gewerkt. Als één hechte gemeenschap. Wat had den we veel plezier en wat ben ik trots op het eindresul taat. We hebben het samen gedaan.’ l
Meer weten over de voorstelling Sanne? Bekijk dan de Facebookpagina van Stichting Cement: www.facebook.com/stichtingcement
Er werd levendig gediscussieerd tijden de cursussen veebeoordelen, die Young CRV de afgelopen weken organiseerde. De discussies gin gen over het exterieur van de dieren die de deelnemers moesten be oordelen, maar bijvoorbeeld ook over het fokdoel voor het Belgischwitblauwras.
Marc Van den Bossche, stamboekinspecteur bij Coöperatie CRV, gaf uitleg over de lineaire beoordeling. Ook was er aandacht voor fokkerijadvies en dan vooral voor indexen. De veehouders van de gastbedrij ven namen zelf fanatiek deel aan de discussies en gaven een interes sante presentatie en rondleiding over hun bedrijf. Het bestuur van Young CRV kijkt terug op drie leerzame en gezellige zaterdagmiddagen en kijkt nu al uit naar een vervolg volgend jaar.
Dieren waarvan geen vader bekend is, krij gen een zogenaamde C-registratie. Deze dieren kunnen niet officieel worden inge schreven in het stamboek van het Belgischwitblauwras. Bovendien kan voor deze dieren geen goed stieradvies worden berekend. C-registratie is te voorkomen door insemina ties en dekkingen binnen drie maanden door te geven. Hierbij is het belangrijk om alle bevruchtingen te melden. Het komt immers
regelmatig voor dat een dier niet drachtig blijkt te zijn van de laatste inseminatie of dek king. Bij samenweidingen met een dekstier moet per dier een begin- en einddatum wor den geregistreerd. Ook implantaties van em bryo’s moeten binnen drie maanden worden gemeld.
Melden van bevruchtingen kan eenvoudig, snel en kosteloos via de CRV Dier-app of een ander managementpakket.
Voor aangekochte dieren uit Wallonië kan een zoötechnisch certificaat worden aange vraagd bij de vorige eigenaar of Elevéo. Aan de hand van de gegevens op dit certificaat kunnen dieren kosteloos worden ingeschre ven in het stamboek.
Voor vragen over registratie kunt u contact opnemen met de CRV-klantenservice: tel.: 078-15 44 44 of u kunt mailen naar: registratie.be@crv4all.com
‘Mijn droom om boer te worden is al waar heid geworden. Maar kunt u als minister
ons perspectief geven dat onze bedrijven hun waarde houden en we het ook weer over
kunnen dragen aan de volgende generatie?’ Ben Knoef, voorzitter van Young CRV, sprak vol overtuiging Nederlandse landbouwminis ter Staghouwer aan over de toekomst tijdens de jongerendag van CRV en Agrifirm. Ruim 350 jonge boeren waren naar Apel doorn gekomen om het gesprek met onder meer met Staghouwer, op dat moment nog landbouwminister, aan te horen. Staghouwer gaf aan zich hard te maken voor de blijvers en dat hij serieus wilde kijken in welke mate innovatie een rol kan spelen in de reductie doelstellingen in de stikstofplannen. Young CRV organiseerde de jongerendag samen met de Agrifirm-jongerenaad. In navol ging van het succes van Young CRV maakte voerfirma Agrifirm bekend een vergelijkbaar initiatief te starten met de naam Young Agri firm. Net als bij Young CRV kunnen jonge
boeren via dit platform met elkaar in contact komen en van elkaar leren.
Stamboekinspecteur Marc Van Den Bossche vindt een aandachtig gehoor tijdens zijn uitleg over de lineaire beoordeling
leeftijd 54 jaar opleiding sociale geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen functie sinds 2018 gedeputeerde provincie Gelderland (namens het CDA) met portefeuille (onder andere) landbouw, natuur en landschap en vitaal platteland vorige functies onder andere wethouder in Zeewolde en wethouder in Doetinchem
‘De huidige stikstofimpasse is vooral het gevolg van gebrek aan politiek lef’
Met veertig procent van het nationaal oppervlak Natura 2000 en 8500 boeren binnen de provinciegrenzen zijn de uitdagingen groot voor Gelders gedeputeerde Peter Drenth. Hij blijft optimistisch. ‘Natuurlijk is de stikstofimpasse op te lossen. Laten we maar eens met elkaar aan de slag gaan.’
TEKST WICHERT KOOPMANHet is nog volop vakantie als Gelders gedeputeerde Peter Drenth op een druilerige maandagmorgen tijd maakt voor een gesprek over de stikstofpro blematiek in zijn provincie. De hal van het Huis der Provincie in de Gelderse hoofdstad Arnhem is nog een oase van rust en het plein voor het gebouw ligt er verlaten bij. Hoe anders was dat woensdagavond 6 juli. Na geruchten in boeren-appgroepen dat de Provinciale Staten die avond belangrijke besluiten zouden nemen over het stikstofbe leid, ‘toerden’ honderden boeren met trek kers ‘op’ naar Arnhem. Drenth herinnert het zich nog levendig. ‘Toen we hoorden dat er demonstranten in aantocht waren, heb ben we de bodes naar buiten gestuurd om koffie en thee uit te delen en hebben we de vergadering geschorst om met de boeren in gesprek te gaan’, vertelt hij. ‘Een deel van hen nam daarna plaats op de publieke tri bune om het debat te volgen en erachter te komen dat het verhaal dat we in de Staten zaal hielden, niet anders was dan dat we buiten op de trappen vertelden. Bij de traditio nele borrel na afloop was ook nog een deel van de demonstranten aanwezig en hebben we samen het glas geheven op de toekomst van de landbouw in Gelderland.’
Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Hoe is de relatie tussen Gelderse
boeren en het provinciebestuur echt?
‘Het oordeel over de kwaliteit van de relatie laat ik graag aan anderen over. Wat ik wel kan zeggen, is dat ik een goed contact met de sector heel belangrijk vind en dat ik bijna wekelijks gesprekken voer met agrarische ondernemers. En in tegenstelling tot de situatie in sommige andere provincies, zit het Gelders landbouwcollectief hier nog altijd aan tafel voor overleg. Nee, we zijn het niet altijd met elkaar eens. Maar ik geloof wel dat we het gevoel delen dat we het met elkaar moeten doen en dat we samen het beste willen voor de agrarische sector en het platteland in onze provincie. De agrarische sector is voor ons namelijk enorm belang rijk. Elke boer in Gelderland zorgt voor tien banen bij toeleverende en verwerkende be drijven. En wat dacht je van het belang van een sterke agrarische sector voor een vitaal platteland en een buitengebied dat aantrek kelijk blijft voor recreatie?’
De uitdagingen zijn groot voor de pro vincie Gelderland. Kunt u aangeven hoe groot?
‘Alles komt hier samen. Veertig procent van de oppervlakte aan Natura 2000-gebieden ligt in Gelderland en bijna 17 procent van de agrarische bedrijven is hier gevestigd, waar van een belangrijk deel veehouderijbedrijven zijn. Zo is Gelderland de provincie met de
meeste melkkoeien. Daarbij staan we aan de lat voor 10 procent van de landelijk wo ningbouwopgave. Dat wil zeggen: 100.000 nieuwe woningen in de komende tien jaar. Trouwens, nu al woont een op de acht Ne derlanders in Gelderland. Bovendien zijn we recreatieprovincie nummer één, lopen veel belangrijke verkeersaders door onze provin cie, net als alle grote rivieren.’
‘In het regeerakkoord is afgesproken dat landelijk 40 kiloton stikstof moet zijn gere duceerd in 2030. Daarvan moet 7,5 kiloton in Gelderland worden gerealiseerd: dat is bijna 20 procent.’
Van die 7,5 kiloton zal een groot deel uit de veehouderij moeten komen. Hoe gaat u dat realiseren?
‘De veehouderij is een belangrijke bron van stikstofuitstoot. Daarover geen discussie. Maar ik ga helemaal met de boeren mee als ze zeggen dat stikstof niet alleen het pro bleem is van de agrarische sector. Neem deze mooie stad, waar veel bouwplannen nu stagneren vanwege de stikstofdepositie op de Veluwe. Agrarische bedrijven zijn er nau welijks in Arnhem. De extra stikstof is hier toch echt vooral afkomstig uit de bebouwde omgeving en de industrie. Iedere sector zal zijn bijdrage moeten leveren aan het reduce ren van stikstof. Het is een gemiste kans dat het kabinet nog geen uitgewerkte plannen heeft om ook andere sectoren dan de vee houderij doelen op te leggen. Zo wek je de indruk dat boeren het probleem op moeten lossen, terwijl te veel stikstof een probleem is van de hele samenleving.’
Hoe pakt u dat in Gelderland aan? ‘Op de bewuste 6 juli hebben onze Staten een motie aangenomen om vast te houden aan de Gelderse stikstofaanpak. Ons provin ciale stikstofplan is in overleg met alle secto ren tot stand gekomen en voorziet in ver mindering van de emissie met 25 procent in 2025 voor alle sectoren. Wat dat betreft ben ik erg blij met onze Statenvergadering waar
in soms pittig wordt gediscussieerd, maar waar ik van links tot rechts de wil signaleer om tot oplossingen te komen. In de Tweede Kamer lijkt het er weleens op dat partijen vooral uit zijn op vergroten van meningsverschillen om de politieke impasse in stand te houden. Ik ben dan ook blij met de toezegging van de minister, net voor het zomerreces, dat we de ruimte en het geld krijgen om met ons plan aan de slag te gaan.’ ‘Overigens ben ik ervan overtuigd dat we ons doel van 25 procent reductie zonder gedwongen krimp van de veestapel gaan halen. Als er één sector is die heeft bewezen zich te willen aanpassen, dan is het de agrarische sector. Ik zie tijdens werkbezoeken zoveel mooie innovaties. Denk aan een project als de kunstmestvrije Achterhoek. Boeren zijn echt al aan de slag. Het is mooi dat we geld hebben om goede initiatieven te ondersteunen. Daarnaast melden zich overigens wekelijks boeren met belangstelling voor provinciale stoppersregelingen.’
‘Met uitspraken daarover ben ik heel voorzichtig. Er is pas een overeenkomst tussen een ondernemer en de provincie als de akte is gepasseerd bij de notaris. Meedoen aan een opkoopregeling ligt gevoelig, merk ik. Als bekend wordt dat veehouders hier gebruik van willen maken, worden ze door hun omgeving soms bestempeld als verraders en onder druk gezet. Dat is vervelend, maar ik hecht er veel waarde aan dat opkoop, ook van piekbelasters, op vrijwillige basis gebeurt. Ik ben faliekant tegen onteige-
ning en dat zal hier in Gelderland ook niet gebeuren. Dat druist in tegen ieders rechtsgevoel en roept alleen maar weerstand op.’
Gaat het in dit soort regelingen wel om stikstof? Of heeft de provincie bouwgrond nodig?
‘Dat is echt onzin! We moeten in Gelderland de komende tien jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. Laten er daarvan 10.000 binnen de bestaande stedelijke omgeving gerealiseerd kunnen worden. Dan is er nog voor 90.000 woningen nieuwe bouwgrond nodig. Als je ruim bouwt, kun je dertig woningen op een hectare kwijt en heb je dus 3000 hectare nodig. Dat is nog geen twee procent van de totale oppervlakte die nu agrarisch wordt gebruikt.’
‘De provincie Gelderland bezit bovendien nu al 5500 hectare grond. We zijn dus helemaal niet geïnteresseerd in meer. Daarbij bouwen de provinciale overheid noch de landelijke overheid woningen; dat doen gemeenten. Waar het echt om gaat, is dat we gaan werken aan verbetering van de kwaliteit van de natuur. En, minstens zo belangrijk, stikstof reduceren geeft ons de ruimte die nodig is voor het legaliseren van de PAS-melders in Gelderland. Het zit me echt dwars dat ondernemers die volledig te goeder trouw hebben gehandeld, nu in de problemen zitten omdat ze geen vergunning hebben. Ik zie wat dat voor impact heeft op boerengezinnen. Dat gaat me aan het hart.’
Het lijkt wel of we steeds dieper in de impasse komen als het gaat om stikstof. Is het probleem wel op te lossen?
‘Natuurlijk is het stikstofprobleem op te lossen. Het rapport van de commissie-Remkes uit 2020 geeft duidelijke handvaten en daar is ook ons provinciale stikstofplan op gebaseerd. We moeten voldoen aan de Wet natuurbescherming. Daarin staat dat we moeten werken aan minder stikstofdepositie, de natuur goed moeten onderhouden en dat bij het verlenen van vergunningen voor nieuwe activiteiten goed onderbouwd moet zijn dat er geen negatieve effecten zijn op de natuur. Veel ingewikkelder dan dat is het niet. De impasse waar we nu in zitten, is voor een groot deel het gevolg van het ontbreken van politiek lef om keuzes te maken.’
Betekent dit wat u betreft dat de doelen die zijn afgesproken in het regeerakkoord, ter discussie kunnen staan?
‘Laat ik voorop stellen dat ik blij ben dat we eindelijk een kabinet hebben dat duidelijke keuzes maakt. We weten nu tenminste waar we aan toe zijn. Dat neemt niet weg dat ik soms moeite heb met de manier waarop het kabinet nu opereert. Het publiceren van de stikstofkaart was een slecht idee. Nog geen concreet beleid klaar hebben voor andere sectoren helpt ook niet om vertrouwen te winnen bij boeren. En misschien zal blijken dat 30 kiloton stikstof reduceren in plaats van 40 kiloton uiteindelijk ook genoeg is.’ ‘Maar zeker is dat de stikstofuitstoot op korte termijn naar beneden zal moeten om de kwaliteit van de natuur te verbeteren. En zolang we blijven discussiëren, gebeurt er niks. Dus wat mij betreft parkeren we even de discussies over het einddoel en gaan we nu eerst maar eens aan de slag.’ l
‘Wat mij betreft parkeren we discussies over het einddoel en gaan we eerst maar eens aan de slag’
– Inhoud geven aan ledenbetrokkenheid – Ontwikkelingen signaleren in het district – Informatie ‘uit het veld’ doorsluizen naar hoofdbestuur en ledenraad – Als ledenraadslid toetsen en vaststellen van de begroting en jaarrekening en (voor)genomen besluiten
De kandidaat: – is lid van CRV u.a. en gehuisvest in een van de districten 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9 en 10 – is actief betrokken bij de rundveehouderij, als melk- of vleesveehouder – is loyaal en betrokken naar CRV en ondersteunt de koers van de organisatie – beschikt over bestuurlijke kennis en kunde of is bereid zich hierin te ontwikkelen – is een enthousiaste en inspirerende bestuurder, die kan (of wil leren) leiden en verbinden, met gevoel voor bestuurlijke verhoudingen – is in staat zich de strategie van de onderneming eigen te maken en de juiste balans tussen het coöperatieve belang en het bedrijfsbelang te bewaken – is bereid – en beschikt over de fl exibiliteit – om met meerderheid van stemmen genomen besluiten loyaal binnen en buiten CRV te verdedigen – is toegankelijk en staat dicht bij de leden – beschikt over goede sociale en communicatieve vaardigheden – is in staat om relevante onderwerpen op begrijpelijke wijze over te brengen aan de leden – is in staat om samen met de collega-bestuurders inhoud te geven aan het versterken van ledenbetrokkenheid – is in staat om in de rol van ledenraadslid mee te denken over het beleid van de organisatie en een sparringpartner te zijn voor het hoofdbestuur en de directie van CRV
Het districtsbestuur heeft op de agenda: de organisatie van ledenbijeenkomsten, het informeren van ledenraad en hoofdbestuur over wensen van leden, het formuleren van voordrachten van nieuwe districtsbestuurders en leden van jongeren- en adviesraden, geïnformeerd worden over beleid, fokkerij- en infoproducten. Wij streven naar diversiteit en een evenwichtige geografi sche spreiding van bestuursleden.
Heeft u belangstelling?
Stuur dan vóór 1 oktober 2022 uw sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: verenigingszaken@crv4all.com of per post naar: CRV Coöperatie u.a., t.a.v. Paul Vriesekoop, Postbus 454, 6800 AL Arnhem.
Vanzelfsprekend is een vertrouwelijke behandeling van uw gegevens gewaarborgd.
CRV is een innovatieve coöperatie voor rundveeverbetering.
BETTER COWS > BETTER LIFE is waar CRV voor staat. We helpen veehouders bij het fokken van een gezonde en e ciënte rundveestapel en bieden een breed aanbod aan producten en diensten om de veestapel optimaal te laten presteren. Circa 22.000 Nederlandse en Vlaamse veehouders zijn bij de Coöperatie Koninklijke CRV u.a. aangesloten en zijn daarmee de eigenaren van het bedrijf CRV. We opereren internationaal in meer dan 50 landen en hebben wereldwijd circa 2.000 medewerkers.
Aan aandacht geen gebrek voor de ruim vijftig Belgisch witblauwe dieren tijdens de jaarmarkt in Geffen, waar oud-kampioenen op herhaling gingen.
‘Ze is een prototype van het ras’, zo prees jurylid Paul Hoogsteyns Van de Koekendaal Suzanne tijdens de regionale fokveedag in Geffen. De eenmans jury maakte de jonge Héroiquedochter van de familie Steenbreker uit Doetinchem kampioen bij de vaarskalveren. De uitleg aan het publiek volgde al snel: ‘Een mooie voorhand, voldoende ronde rib in de mid denhand en fijn beenwerk met goede stap.’ Hoogsteyns keurde scherp op middenhand en dat was ook de reden dat hij Julie 122 (v. Ravi) van maatschap Hunnekens uit Gras hoek vóór Ymitation (v. Abusif) van Ronald Wolters uit Lievelde plaatste in het kampi oenschap bij de pinken.
Bij de jonge vaarzen was Hoogsteyns uiterst kritisch op de conditie van een aantal die ren. ‘Jullie voeren te hard, zeker deze jonge dieren hebben dat niet nodig in de keu ringsring’, zo adviseerde hij de fokkers. De te royale conditie kostte een aantal dieren een hoge notering, daar waar uiteindelijk Summer van het Waterland (v. Futé) van fokbe drijf Van het Waterland uit Ewijk het kam pioenschap opeiste. De gerekte Summer had een betere schouderpartij en mooiere
staartinplant dan Stientje van Boszicht (v. Hazard) van Erwin van Mierlo uit Someren. Net als vorig jaar was Hetty 15 van de Biezen van de familie Van Erp uit Aarle Rixtel ook dit jaar succesvol. De fraai gelijnde Hettie won bij de oudere vaarzen en kreeg de ma gere, maar kwaliteitsvolle Xanna (v. Persan) van Ronald Wolters aan haar zijde. Ook bij de oudere koeien meldde een oud kampioen zich nadrukkelijk: Van Boszicht Lotje. De machtige Emblèmedochter van Van Mierlo was sterk uitgezwaard. Ze werd overtuigd kampioen en wees Jody 4ever van de Muiderzee (v. Lasso) van de familie Heijdra uit Muiden naar de reservestek.
Van Mierlo had sowieso een sterke dag. Bij de jonge stieren won zijn Edgar van Boszicht (v. Fly). Een opvallende verschijning was de extreem ontwikkelde Harrie van de familie Knoops uit Koningsbosch. Dankzij zijn ge stalte werd de Idéfixzoon kampioen, vóór Spirando van Maris (v. Ultimo) van Hunne kens. Hunnekens tekende voor het kampi oenschap bij de oudere stieren met Best van Maris. De Toscanzoon bezat finesse en kreeg Columbus van de Muiderzee (v. Hazard) van Heijdra aan zijn zijde. l
categorie naam geb.dat. vader m.vader eigenaar, woonplaats mannelijk Edgar van Boszicht 10-05-2022 Fly Toscan E. G. J. van Mierlo, Someren Harrie 19-10-2021 Idéfix Bambin J. H. Knoops, Koningsbosch Best van Maris 20-07-2021 Toscan Ultimo mts. Hunnekens, Grashoek vrouwelijk Op den Berg Quincy 01-05-2022 Magnum Goveur mts. Den Berg, St.-Oedenrode V.d. Koekendaal Suzanne 25-03-2022 Héroique Hazard J. H. G. Steenbreker, Doetinchem Ymitation 15-11-2021 Abusif Litige R. B. J. Wolters, Lievelde Julie 122 21-10-2021 Ravi Or mts. Hunnekens, Grashoek Bertha 473 22-07-2021 Hazard Attribut mts. Hunnekens, Grashoek Summer v.h. Waterland 21-06-2021 Futé Ravi fokbedr. Van het Waterland, Ewijk Quick van ’t Herent 01-04-2021 Persan Ultimo fokbedr. Van het Waterland, Ewijk Xinthia 22-11-2020 Futé Senateur R. B. J. Wolters, Lievelde Hetty 15 van de Biezen 01-10-2020 Darko Fripon fam. Van Erp, Aarle Rixtel Xenna 24-03-2020 Persan Sénateur R. B. J. Wolters, Lievelde Van Boszicht Lotje 16-06-2019 Emblème Warrior E. G. J. van Mierlo, Someren Jody 4ever v.d. Muiderzee 30-03-2018 Lasso Tilouis I. N. O. Heijdra, Muiden
Julie 122 (v. Ravi), kampioen pinken Van Boszicht Lotje (v. Emblème), kampioen koeien Edgar van Boszicht (v. Fly), kampioen stierkalveren Van de Koekendaal Suzanne (v. Héroique), kampioen vaarskalveren Hetty 15 van de Biezen (v. Darko), kampioen oude vaarzen Tabel 1 – Rubriekswinnaars regionale fokveedag Geffen (kampioenen vetgedrukt)GEZONDHEID – Leptospirose veroorzaakte in Vlaanderen in de periode oktober 2021 tot half juli 2022 meer dan een vijfde van de abortussen met milde geelzucht. Die conclu sie trekt DGZ. De Vlaamse diergezondheids organisatie startte in het najaar van 2021 een onderzoek naar leptospirose als abortusver wekker na een stijging van het aantal abortussen met geelzucht, zowel in Wallonië als in Vlaanderen. DGZ ontving in deze ruim negen maanden 32 foetussen die geelver kleuring van de slijmvliezen, het vetweefsel en/of de lever vertoonden. Zeven daarvan
ECONOMIE – De wereldwijde rundvlees markt bevindt zich nog altijd op een hoog niveau. De meeste prijzen voor rundvlees stegen in het tweede kwartaal of bleven sta biel en liggen tussen de 5 en 11 procent hoger dan in het tweede kwartaal van 2021. Dat blijkt uit het rundvleesrapport van Rabobank over het tweede kwartaal van 2022. Toch waarschuwt de bank dat het afnemende vertrouwen van consumenten – als gevolg van de oplopende inflatie en de vertraagde economische ontwikkeling – ervoor zal zor gen dat consumenten minder geld besteden aan luxe vlees. ‘We zien een beweging dat ze
de voorkeur geven aan goedkopere opties, zoals rundergehakt en snelle restaurants, boven de duurdere stukken’, stelt Angus Gidley-Baird, senior analist dierlijk eiwit bij Rabobank.
Het krappe aanbod van rundvlees en de sterke vraag van de consument zorgden ervoor dat de internationale vleesprijzen het afgelopen jaar piekten op recordhoogte. Rabobank verwacht dat de rundvleesproductie van de belangrijkste producerende en exporterende landen naar verwachting zal stijgen in het derde en vierde kwartaal van 2022.
(22 procent) testten positief op Leptospira, de bacterie die leptospirose veroorzaakt. De provincie West-Vlaanderen was met 16 gevallen van abortus, waarvan er vier positief testten op Leptospira, het sterkst vertegen woordigd. Ook in een Veepeiler-onderzoek in 2018 naar de aanwezigheid van antistoffen voor leptospirose in tankmelk kwam WestVlaanderen naar voren als de provincie waar leptospirose het meest circuleert. Bij 11,9 pro cent van de West-Vlaamse bedrijven werden destijds antistoffen gevonden, tegen maxi maal 6 procent in andere Vlaamse provincies.
DGZ heeft geen verklaring voor het relatief vaak voorkomen van leptospirose in WestVlaanderen.
Het zwaartepunt van de abortussen met geel zucht lag met 22 stuks duidelijk in het najaar. DGZ detecteerde ook alleen in die laatste maanden van 2021 Leptospira.
In Nederland constateert GD sinds 2020 ook een duidelijke toename van besmettingen met Leptospira. Import van buitenlandse run deren is daarvan vaak de oorzaak. In Neder land is de status leptospirose-vrij verplicht voor melkveebedrijven.
MAATSCHAPPIJ – De provincie Gelderland heeft de oppervlakte stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebied Rijntakken verkleind met 622 hectare. Het gaat om agrarisch ge bruikte grond die in het rekenprogramma Aerius als stikstofgevoelig was aangemerkt. Uit onderzoek ter plaatse is echter gebleken
dat deze percelen dat zeker niet zijn. De geschrapte hectares tellen nu niet meer mee in de beoordeling van de stikstofdepositie bij het verlenen van natuurvergunningen. Hier mee geeft het besluit van de provincie wat extra ruimte voor nabijgelegen bedrijven. In juni 2021 haalde Gelderland al ongeveer
2000 hectare van de kaart op basis van bureauonderzoek. Op nog eens 1500 hec tare, met name in gebruik als soortenrijk gras land, zal de provincie de komende maanden nog veldonderzoek uitvoeren om te bepalen of het daadwerkelijk om stikstofgevoelige natuur gaat.
MAATSCHAPPIJ – Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft tussen 2010 en 2017 gemiddeld 15 hectare landbouw grond per dag een ander gebruiksdoel ge kregen. In totaal is daarmee 91.000 hectare grond aan de landbouw onttrokken, vooral in de Randstad en Noord-Brabant.
Het areaal bebouwd terrein nam in heel Nederland met bijna 46.000 hectare toe, waarvan 26.000 hectare naar woongebied en 17.000 hectare naar bedrijventerrein is gegaan.
Toch was meer dan de helft van het bodem gebruik in 2017 nog agrarisch. Met 53,7 pro
cent werd toen de meeste grond ingezet voor agrarische activiteiten, blijkt uit de statis tieken van het CBS. Uit een bericht van CBS eerder dit jaar blijkt dat de onttrekking van landbouwgrond na 2017 niet stilstond. Zo had in 2020 nog 49 procent van het oppervlak van Nederland een agrarische bestemming.
MAATSCHAPPIJ – De afgelopen weken zijn steeds meer kalveren, schapen en andere dieren doodgebeten door wolven. Belangen behartiger LTO Noord roept op om werk te maken van faunabeheer. Op dit moment is vooral in Overijssel, Drenthe en Friesland te zien dat wolven landbouwdieren aanvallen. ‘Het is ontzettend pijnlijk om te zien. Als er een wolf komt die je schaap of kalf bebloed achterlaat, is dat een vreselijk beeld. We wil len dat daar wat aan gebeurt’, aldus Dirk Bruins, voorzitter van LTO Noord. Volgens LTO Noord is de oorzaak dat er in deze gebieden weinig wild is en daarmee te
weinig natuurlijk voedsel van de wolf. Hier door springen de wolven over rasters heen om de landbouwdieren aan te vallen. Als het aan LTO Noord ligt, worden er specifieke gebieden voor wolven aangewezen. In gebie den waar de wolf niet goed kan leven, zou deze niet meer welkom moeten zijn. Onder deel van de oproep is ook om het beheren van wolven toe te staan. Daarbij hoort het verjagen van wolven in gebieden waar ze veel leed veroorzaken, wat op dit moment niet is toegestaan. Boeren nemen ook zelf preventieve maatregelen, maar deze zijn niet genoeg om de dieren te beschermen.
GRASTEELT – Onder goede omstandigheden kan met doorzaaien het aandeel Engels raai gras in een zode worden verhoogd. Maar dit levert niet direct een meetbaar hogere op brengst of voederwaarde op. Dit blijkt uit meerjarig veldonderzoek van Wageningen Livestock Research naar de effecten van doorzaaien met Engels raaigras. Het onder zoek gebeurde op verschillende percelen kleigrond met een goede, matige en slechte botanische samenstelling. Doorzaaien vond plaats in het najaar en ruwbeemd was na Engels raai de meest voorkomende grassoort. Het resultaat van doorzaaien bleek sterk afhankelijk van de omstandigheden. Zo was het vochtgehalte in de toplaag doorslagge vend voor het aantal kiemplanten. Zowel na een droog als na een nat najaar werden wei nig extra kiemplanten gevonden. Extra rollen van de doorgezaaide proefveldjes had een positief effect. Doordat de zaaisneden na deze behandeling volledig waren gesloten, was de vochtvoorziening optimaal en kiem den er veel zaden. Een muizenplaag in de winter van 2019-’20 verstoorde het onder zoek, maar het effect van een geslaagde doorzaai was ook in latere jaren nog zicht baar in een hoger percentage Engels raaigras in de zode.
Doorzaaien had in geen van de proefjaren effect op de grasopbrengst en voederwaar de. De onderzoekers vonden in enkele jaren wel een effect van voorbehandelingen die voor doorzaaien werden uitgevoerd om on gewenste soorten te verwijderen en de open heid van de zode te vergroten, onder meer met kort afmaaien en wiedeggen. De onder
zoekers denken dat het positieve effect te maken heeft met muizenschade. Behandelde veldjes boden muizen minder beschutting. Op onbehandelde veldjes nam bij drie van de vijf proefpercelen over de eerste drie jaar het aandeel Engels raaigras toe. Hieruit blijkt dat het aandeel Engels raaigras ook kan worden verhoogd door het type beheer, in dit geval alleen bemesten met kunstmest, alleen maai en, en zwaar maaien van de eerste snede. Het volledige rapport is te downloaden van de website van Wageningen UR.
MAISTEELT – Door verschillen in stikstofbenutting bestaan er tussen maisrassen verschillen in eiwitop brengst van meer dan 200 kg ruw eiwit per hectare. Dit concluderen onderzoekers van Wageningen Livestock Research op basis van een analyse van gegevens van rassen proeven. Al deze proeven waren uit gevoerd bij een gelijke stikstofbemes ting van 140 kg per hectare uit drijfmest en kunstmest.
De onderzoekers vonden verschillen in eiwitopbrengsten tussen rassen die, vertaald naar opbrengsten in de praktijk, oplopen tot meer dan 200 kg ruw eiwit per hectare. Dat is volgens hen vergelijkbaar met de ruweiwitop brengst van een halve snede gras (2,5 ton droge stof met 17 procent ruw eiwit). De verschillen in eiwitopbrengst zijn toe te schrijven aan verschillen in drogestofopbrengst, maar er zijn ook rasverschillen in eiwitgehalte. Deze bedroegen gemiddeld 15 gram per kilogram droge stof. De gewasonder zoekers gaan nu samen met rantsoen specialisten kijken wat dit betekent voor de praktijk.
Omdat de rassenproeven zijn uitge voerd bij dezelfde bemesting, beteke nen de gevonden verschillen in eiwit opbrengst dat het ene maisras stikstof efficiënter benut dan het andere. Ver taald naar de praktijk is het verschil in stikstofopname tussen het beste en het minste ras ongeveer 30 kg per hectare. Dat is volgens de onderzoe kers vergelijkbaar met de stikstofop name van een geslaagd vanggewas. Hierbij moet worden bedacht dat de teelt van een vanggewas niet altijd slaagt. De stikstof die het ene ras meer opneemt dan het andere, kan zeker niet uitspoelen en blijft daarmee in de kringloop. Het is dus zeker inte ressant om bij de rassenkeuze in de toekomst meer rekening te gaan hou den met verschillen in stikstofopname en eiwitopbrengst tussen maisrassen.
Meer actueel nieuws?
Verschil in eiwit tussen mais
De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 23 augustus 2022. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt naar 25,7 eurocent, de waarde van eiwit daalt lichtjes naar 99,50 eurocent per kg dve. In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt bere kend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. De sojamarkt is behoorlijk gedaald de afgelopen periode. Dit heeft enerzijds te maken met de goede oogst vanuit de VS en anderzijds door de huidige weervoorspellingen in Brazi lië. Deze zijn namelijk gunstig, waardoor er eerder ingezaaid kan worden en dus ook naar alle waarschijnlijkheid eerder geoogst kan worden. Daardoor zijn we minder afhankelijk van de VS. Dit zijn echter speculaties en het kan volgende week al anders zijn. De prijzen voor raapschroot zijn afgelopen week opnieuw gestegen, dit komt door de lage beschikbaarheid.
Alternatieven voor soja blijven op niveau, voer dus wat het beste past.
De granen zijn de afgelopen weken redelijk stabiel gebleven. De prijzen schommelen wat door de berichten vanuit Oekraïne. De Europese oogst van mais is wat naar beneden bijgesteld. Belangrijk om de prijs verder te laten dalen is dat de export vanuit Oekraïne en Rusland door blijft gaan. Daarnaast zorgt de lage waterstand in de rivieren voor veel logis tieke problemen en hogere transportkosten.
De markt van de vulmiddelen is stabiel, desondanks stijgen de prijzen van deze producten ook. Dit komt met name door de vervoerskosten. Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de dure zetmeel bronnen in het rantsoen.
in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)
september 2022 m/m y/y
fokvee kvem 25,70 kg dve 99,50 mestvee kvevi 22,60 kg dve 108,60
m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar
Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.
(bron: Liba)
september 2022
voerwaardeprijs (e/ton)vevi marktprijs t.o.v. voederwaardeprijs(%) bewaringsverlies(%) vevig/kgds dveg/kgds reg/kgds vemg/kgds %ds marktprijs (e/ton) m/m y/y
ruwvoer maiskuil 34 940 74 52 975 4 0,0 90,4 graskuil 45 888 173 67 908 4 0,0 120,1 structuur luzerne 89 694 185 75 666 0 240,0 206,4 116 gerstestro 89 509 49 2 438 0 110,0 90,0 122 graszaadstro 89 583 70 21 529 0 150,0 126,7 118 grondstoffen energie ccm 58 1.182 97 79 1.290 4 238,6 210,1 114 tarwe 87 1.180 128 113 1.307 0 333,0 363,7 92 gerst 87 1.122 120 115 1.291 0 313,0 362,5 86 maismeel 87 1.265 94 117 1.414 0 367,0 388,6 94 droge bietenpulp 87 1.038 97 103 1.172 0 374,0 327,8 114 lijnzaadschilfers 87 1.129 344 161 1.235 0 440,0 394,9 111 palmpitschilfers 87 968 158 102 1.177 0 250,0 327,8 76 grondstoffen eiwit sojaschroot 44/7 87 1.153 482 251 1.249 0 547,0 482,7 113 raapzaadschroot 87 942 400 158 1.008 0 545,0 347,5 157 DDG tarwe 87 1.071 324 202 1.146 0 390,0 416,2 94 natte bijproducten aardappelstoomschillen 11,5 1.099 132 119 1.206 5 33,0 43,9 75 aardappelsnippers 22 1.129 84 84 1.248 5 65,3 78,0 84 bierbostel 27 943 249 138 949 5 98,6 93,5 105 maisgluten 42 1.035 197 96 1.122 5 136,5 142,8 96 mengvoer fokvee standaard (15% re) 87 1.036 195 118 1.108 0 375,0 329,7 114 fokvee eiwitrijk (20% re) 87 1.093 264 161 1.178 0 439,0 383,7 114 afmest groeibrok 87 1.068 241 132 1.149 0 401,0 350,9 114 afmest finish 87 1.062 172 97 1.149 0 365,0 317,2 115
17 september Open nationale vleesveekeuring, Rhenen
29 oktober Nationale Vleesvee Manifestatie, Mariënheem
24 september Stierenveiling COT, Laren
13 oktober Veiling blonde d’Aquitaine, Doux (Frankrijk)
9 november Veiling blonde d’Aquitaine, Casteljaloux (Frankrijk)
VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks.
redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap aan dit nummer werkten mee Annelies Debergh, Jerom Rozendaal, Jorieke van Cappelen en Tijmen van Zessen
Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800
Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com
De koeien van de familie Bijl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen
13-15 sept. Space, Rennes (Frankrijk) 4-7 oktober Sommet de l’Élevage, Clermont-Ferrand (Frankrijk) 26-28 oktober Agrimax, Metz (Frankrijk)
Raadpleeg de website veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be voor een actuele stand van zaken.
Nederland en België € 79,00, overige landen € 138,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 141,00 per jaar, overige landen € 260,00 per jaar. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com
Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com
De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Theo Janssen (7), Jerom Rozendaal (12-14), Eveline van Elk (18-21, 24-26), Olivia Germeau (16), Marnix Klooster (23), MacGregor Photography (35), Mark Pasveer(35) en BBG (35).
Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschij tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.
hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot
bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans
Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800
Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com
Nederland en België € 70,30 overige landen € 132,90
Met de zomer in onze rug is het meestal tijd om vooruit te kijken. Toch blikt de redactie van VeeteeltVlees in oktober nog even terug. In dit nummer kijken we immers terug naar de mooiste witblauwen van het voorbije boekjaar. Welke dieren kregen de hoogste punten en hoeveel waren het er dit jaar?
In combinatie met abonnement op vakblad VeeteeltVlees € 10 korting.
Omdat dit vakblad 20 jaar bestaat deze maand, gaan we ook eens terugkijken in de tijd. Wat is er gebeurd met een aantal toppers uit het verleden? Hoe was hun nafok en hebben zij voor opvolging gezorgd?
Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelij per kwartaal.
Bel voor opgave van een abonnement: Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com
Verderop in dit nummer is er naast de traditionele bedrijfsreportage opnieuw aandacht voor een uniek vleesconcept.
Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com
De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).
Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.
Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.
Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betre ende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.
Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.
Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565
Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565
De belangstelling voor hoornloosheid neemt in de vleesveefokkerij snel toe. Het aber deen-angusras is volledig hoornloos en het aanbod van CRV voor dit ras is uitgebreid met de red-angusstier Resource. Hij is geschikt voor zowel de zuivere fokkerij als de ge bruikskruising. Ook voor het herefordras zijn een aantal nieuwe hoornloze stieren beschik baar.
Voor Belgisch-witblauwfokkers heeft CRV nu meerdere stieren in het aanbod waarmee hoornloosheid in de veestapel kan worden gebracht. Het gaat onder andere om Black
Beard PP. Hij is homozygoot hoornloos, wat wil zeggen dat alle nakomelingen zonder hoornaanleg worden geboren. Een interes sante stier is ook zijn zoon Novateur P (Black Beard PP x Zougar x Adajio).
Nieuw in het aanbod is de homozygoot hoornloze rode stier Avenir PP. Deze stier biedt verbeterdroodbontfokkers de unieke mogelijkheid om hoornloosheid versneld te introduceren in het ras, omdat alle nakomelin gen van deze stier hoornloos zijn. Vanwege de rode kleur kunnen kalveren van Avenir PP niet worden ingeschreven in het officiële
Belgisch-witblauwstamboek. Voor blonde d’Aquitainefokkers heeft CRV de homozygoot hoornloze stier Unikat PP beschikbaar. Nieuw in het vleesveeaanbod is de homozygoot hoornloze limousinstier JK Puma PP. Het is een zeer fraaie stier en hij vererft veel finesse, een mooie bespiering en goede moedereigenschappen. Zijn kalveren worden vlot geboren.
Kijk voor het complete aanbod van stieren voor vleesveerassen op de CRV-webshop: https://shop.crv4all.nl/nl/ of https://shop. crv4all.be/nl/
Veehouders die gebruikmaken van CRV Be drijf kunnen registratiekaarten voor hun die ren zelf printen. Daardoor zijn deze direct beschikbaar en zelf printen scheelt aanzienlijk in de kosten. De registratiekaarten uit CRV Bedrijf zijn voor de inseminatoren en ki-dierenartsen ook erg handig voor het regi streren van inseminaties.
Voor rechtstreeks printen van registratiekaar ten vanuit CRV Bedrijf: ga naar dashboard, selecteer stallijst en selecteer dier. Voor uit printen van registratiekaarten via CRV Dier: zoek dier, klik het dier aan en link naar het document in CRV Bedrijf.
Vanaf 1 september gelden er nieuwe tarieven voor de diensten en producten van CRV. Ondanks de snel oplopende kosten is het gelukt om de tariefstijging beperkt te houden. Deze blijft voor de meeste diensten en pro ducten (ruim) onder het niveau van de inflatie.
De nieuwe tarievenkaarten zijn te vinden op de CRV-website: www.crv4all.nl of www.crv4al.be of scan een van de QR-codes
Resource (red angus) Avenir PP (Belgisch witblauw) JK Puma PP (limousin)
