Een uitgestoken hand De Denderregio is er nog deels van gespaard gebleven: de massale aanvragen van de voorbije twee decennia voor de bouw van megastallen voor varkens of kippen in Vlaanderen. Toch verliest ook hier bij ons de landbouw stilaan zijn familiale ambachtsaura. Gelukkig zien we dat buren en zelfs de ruimere bevolking dergelijke megastallen steeds minder pikken. Recente juridische uitspraken over stikstofdepositie zijn een bijkomend breekijzer om de waanzin te stoppen. Zelfs ons inerte politieke systeem, op wat fossielen na, heeft de maatschappelijke afkeer gecapteerd en tapt stilaan uit een ander vaatje. In een op zijn minst opmerkelijke opinie stelt voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat Hendrik Vandamme vragen bij het huidige landbouwmodel in Vlaanderen: “bij de minste marktverstoring zweet de hele sector.” Het had zowaar een voorwoord in een natuurtijdschrift kunnen zijn. Dit benoemen is een belangrijke stap richting een landbouwmodel dat boer, buurt en beest respecteert. De stelling van Hendrik Vandamme doorbreekt een omerta binnen landbouwmiddens. De jarenlange verhalen die we als Natuurpunter horen bij onze huisbezoeken aan bevriende landbouwers, maar die niet verder geraken dan de voordeur. De opinie is een uitgestoken hand. Een hoopvol teken. Daar is vanuit onze kant alleen maar een diepe buiging voor te maken, hopend op nog meer visionaire mensen die durven publiek te spreken. Maar de weg is nog lang en tussen dit pleidooi en dat van de Boerenbond (BB) en Vlaams landbouwminister Crevits gaapt een diepe en brede kloof. De Boerenbond is vooral een bond voor eigen belangen in de bancaire sector, de chemische en voederindustrie, de verzekeringen, enzovoort... De argumentaties van Crevits houden geen steek: “Als wij niet produceren zullen anderen het wel doen. Dan voeren we vlees in van landen waar het in veel slechtere omstandigheden wordt geproduceerd.”
Twee derde van onze varkensproductie gaat naar het buitenland. Zorgelijk invoerprobleem! We gaan net minder moeten invoeren. Regenwoudsoja, om maar iets te noemen. Het wordt stilaan tijd dat een minister van een middenveldpartij zich vragen stelt of er wel zoveel stemmen te halen zijn bij de banken en of er niet meer stemmen te halen zijn bij mensen die geven om gezondheid, om landbouwers en om eerlijk voedsel. Met elke megastal zien familiale bedrijven hun winstmarges dalen. Door onze landbouw een speler te laten zijn op de wereldmarkt, kiezen we ervoor dat diezelfde wereldmarkt bepaalt hoeveel hij eraan verdient. Dat is een race to the bottom. Andere grote verliezers zijn de natuur, ons milieu en onze voedselkwaliteit. Er is in dit spel maar één winnaar: de multinationals. En de symptomen van de ziekte zijn steeds manifester: corona, varkenspest, dollekoeienziekte, kwetsbare natuur die wegkwijnt, waterkwaliteit die blijft stagneren, … Het rijtje is eindeloos. Eén zwaluw maakt de lente niet. Maar we zijn elke lente wel blij als we de eerste zwaluw zien. En bij een uitgestoken hand gaat ook automatisch onze arm omhoog. Natuurpunt werkt in de Denderstreek samen met tientallen landbouwers die het goed menen, die vechten om te overleven, die in hun eentje niet tegen de stroom op kunnen. Heel wat boeren hebben een beperkte lokale verkoop aan omwonenden: melk of wat eigen verwerkte melkproducten, aardappelen, enz. Ga op zoek naar die lokale boer die zelf producten verkoopt. Jouw vraag zal ervoor zorgen dat je eten geen drie keer rond de wereld is geweest. Dat de boer meer dan één soort zal telen. Dat hij zich los kan maken van bank en fabriek. Jouw gedrag de komende jaren is van strategische waarde. Ons overleven is misschien ook meer waard dan een paar euro’s.
Wouter Mertens
I
I
juli augustus september 2021
dendriet
3
