Gemileri Karadan Yürüten Türk Denizci
Umur Bey
Türk denizcilik tarihine adını altın harflerle yazdıran ve “İzmir Fatihi” olarak nitelendirilen Gazi Umur Bey, Osmanlı denizcilerinin atası olarak kabul ediliyor. İlk Türk denizcileri arasında yer alan ve 1338 yılındaki Epir harekâtında İnebahtı Körfezi’ne geçebilmek için gemileri 10 kilometre karadan yürütmesiyle Fatih Sultan Mehmet’e de ilham kaynağı olduğu belirtilen Aydınoğulları Beyi Gazi Umur Bey, Çaka Bey ile Türk denizciliğinin kurucusu olarak gösteriliyor. Anadolu Selçuklu’nun son dönemlerinde bölgeye düzenlenen Moğol baskınları, Türkmen beyliklerinin Batı Anadolu sahillerine yayılmalarına neden oldu. Bu durum Bizans ile karadan mücadele eden Türkleri denizde de etkin hale getirerek yeni bir mücadele alanı oluşturdu. Bu kapsamda Menteşe, Saruhan, Karesi ve özellikle de Aydınoğulları’nın birer sahil beylikleri kurması, Türk denizciliğinin gelişmesinin önünü açtı. Söz konusu gelişmeler Türk denizciliğinin en önemli isimlerinden Aydınoğulları Beyi Mehmet’in oğlu Umur Bey’in tarih sahnesine çıkmasını da sağladı.
Çeşitli kaynaklardan derlenen bilgilere göre Umur Bey, beyliğin merkezi ve başkenti olan Birgi’de dünyaya geldi. Aydınoğulları Beyliği’nin 3. hükümdarı olarak 25 yaşında başa geçen ve ‘’İlk Türk denizcileri’’ arasında yer alan Gazi Umur Bey, Saruhanoğlu Süleyman Bey ile birleşerek büyük bir donanma kurdu. Denizcilikte gerçekleştirdiği büyük atılımla, Ege’de Bizanslılar ve Cenevizlilere karşı önemli başarılar kazanan Türk denizci, Rodos’tan, Mora ve Rumeli kıyıları da dahil olmak üzere Çanakkale Boğazı’na kadar denizlerde kesin kontrol sağladı. İzmir Limanı kuşatması Henüz bey olmadan önce İzmir yöresine tayin edildiğinde ilk iş olarak yanındaki 1000 kişilik kuvvetle İzmir’in Latinler’in elinde kalan liman kesimini kuşatma altına alan Umur Bey’in 2,5 yıl süren kuşatmasının ardından kalenin Cenovalı idarecisi Martino Zaccaria burayı teslim edip Sakız’a gitti.
51
Deniz Endüstri
