H e t
l i f e s t y l e m a g a z i n e
o v e r
r e i z e n ,
win
24 x PIZZADINE R
c u l t u u r
e n
e t e n
RE C E P T E N A A N TA F E L M E T G RAN D E D A M E CL A U D I A R O D E N + HEERLIJKE DOLCI
VOETBALTICKETS JUVENTUS - TURIJN WEEKENDJ E WEG
IN TERV I EW D E BBIE & VINCE NT VAN B&B VOL LIE FDE S LOW LI V I NG OP SI CI LI Ë S L APEN ONDE R S I NAASAPPE L B OME N E AT T H E S TREET B OLO G NA P ROEVEN M A A R! C ITY T RI P VERONA R OM ANTISCH & V ER R ASSE ND E EN N I E U W B ES TAA N I N TO SC AN E VAN RUÏN E TOT PAR ADIJSJE
AP november | december 2021 • € 6,99
That's AMORE!
ALLES OVER DE LIEFDE VOOR DE LAARS
citytrip in de stad van de liefde
16
VERONA
REIZEN
Tekst Irene de Waal Fotografie Matteo Carassale
Als één Italiaanse città zich de stad van de liefde mag noemen dan is het wel Verona. Er is genoeg te zien, te proeven en te doen voor een romantisch weekend weg.
D
e stad waar het beroemde stuk Romeo en Julia van William Shakespeare zich afspeelt, mag zich bij uitstek stad van de liefde noemen. Verona is dan ook de ideale uitvalsbasis voor een citytrip met je lief. Een goed begin van je weekend is de Giulietta e Romeo-wandeling. Deze bescheiden wandelroute loopt langs de belangrijke locaties uit het liefdesverhaal. Het veertiende-eeuwse ‘huis van Julia’ aan de Via Cappello, vlak bij het Piazza delle Erbe, is het startpunt. Als je de poort binnenkomt, vallen direct de briefjes en graffiti op die door bezoekers op de muur zijn aangebracht – de briefjes zijn vaak met kauwgom vastgeplakt.
Beroemd
Vanaf het beroemde balkonnetje van tufsteen, waar Julia in het verhaal naar de serenade van Romeo luisterde, worden ’s zomers nog elke dag delen uit Shakespeares toneelstuk voorgedragen. Vanbinnen is het gebouw prachtig gerestaureerd. Aan de muur
hangen prenten die verband houden met het verhaal van de onfortuinlijke geliefden. Als je zelf graag een liefdeswens kwijt wilt, kun je die deponeren in een speciaal daarvoor bestemde rode brievenbus van de Club di Giulietta. Als je de route vervolgt, passeer je het huis van Romeo. Volgens de overlevering is dat Casa Nogarole, vlak bij de Arche Scaligere. Casa di Romeo is getooid met kantelen, die het gebouw de uitstraling van een stadskasteel geven. Hier blijft het bij een aanblik op de gevel, want het huis is niet toegankelijk voor publiek. Proef onderweg, bij een van de lokale pasticceria’s, een bacio di Giulietta (kus van Julia) of een sospiro di Romeo (zucht van Romeo); koekjes van amandelen en hazelnoten. De laatste stop is Julia’s tombe; al is het uiteraard de vraag van wie de tombe werkelijk is. Je vindt deze plek net buiten de stadsmuren; vanuit het centrum loop je erheen via de ondergrondse ruimten van het vroegere klooster San Francesco al Corso. Als een romantische aanvulling op de wandeling volg je de rivier de Adige en bevestig je samen een hangslotje aan de oudste en beroemdste Romeinse brug van Verona, Ponte Pietra. Het sleuteltje gooi je in het water als symbool voor eeuwige liefde. 17
EEN MET DE NATUUR 24
REIZEN
De L i m bu rg s e Su z an n e e n Ro m e i n s e Fab i o wo rd e n , n a t a l l oze b r i eve n h e e n e n we e r te h e b b e n ges c h reven , verli efd . Zi j e m i g re e r t n aar Itali ë , s am e n beg i n n en ze een B &B i n e e n o u d lan d h u i s i n To s c an e . Da a r m a ken ze ke n n i s m et h et – s o m s ke i h ard e – bu i ten l even , dat ze o p e e n an d e re m an i e r n aar e lk aar en de were ld o m h e n h e e n le e r t k i j ke n .
Foto Antonella Machet
25
That’s Amore!
Of het nu omwille van de koffie, de bergen, de keuken, de taal, de geschiedenis of misschien juist alles tegelijk is; wij hebben op de redactie natuurlijk allemaal onze eigen redenen om Italië het mooiste land ter wereld te vinden. Maar hoe is die liefde bij ons eigenlijk ontstaan? De Smaakmakers vertellen over hun Italiaanse amore.
SMAAKMAKERS
Lekker eten
Online content manager Irene: ‘De liefde voor Italië vind ik in lekker eten. Een bruschetta met zongerijpte tomaatjes, een truffelrisotto of een bolletje puur chocolade-ijs. Lokale gerechten proeven is voor mij een belangrijk onderdeel van de vakantie, en het smaakt nergens zo lekker als in Italië zelf. Afgelopen zomer verbleef ik met mijn gezin in de buurt van Salò aan het Gardameer. Wij hebben bij zaakjes aan de boulevard gegeten, die prima waren met kinderen maar niet top. Ik kan je een restaurant tippen waar je liever wilt eten. Dat is een kleine zaak verstopt in een steegje achter de boulevard, Osteria di Mezzo. Zowel voor de lunch als voor een diner schuif je in het intieme restaurant van Mauro en Roberta aan voor een verfijnd diner. Van vers gemaakte spaghettini met sardientjes en een ossobuco di vitello tot tiramisù: alles is hier even lekker. Of sla het dessert over en haal een ijsje bij Gelateria Vassalli aan de boulevard.’ osteriadimezzo.it
De liefde voor Italië
Adjunct-hoofdredacteur Inger van der Ree: ‘De liefde voor Italië vind ik in Bologna. Of nee, toch op Sardinië. Ik kan niet kiezen. Bologna gunde mij een kijkje in de Italiaanse maatschappij van binnenuit; ik studeerde er in 2012 Italiaanse filmgeschiedenis aan de oudste universiteit van Europa en woonde er met drie Italianen op veertig vierkante meter. Nog altijd als ik in Bologna kom, voel ik me gelukkig. Sardinië bezocht ik in 2014 samen met mijn vriend, na een half jaar door Azië en Nieuw-Zeeland gereisd te hebben. We hadden niet al te veel verwachtingen, we wilden gewoon nog héél even dat vakantiegevoel aanzetten voor we weer aan de slag moesten na al die maanden vrijheid. We werden totaal omvergeblazen. De eindeloze bergwandelingen die je hier kunt maken zonder iemand tegen te komen (oké, misschien alleen een herder die met zijn kudde schapen de oversteek waagt), de ruigte, de prachtige stranden (zelden zag ik een mooiere plek dan Cala Goloritzé, aan de oostkust van het eiland), de Maddelena-archipel waar je met een bootje langs zwerft en je alleen op de wereld waant en de autoritjes langs de zee waarbij je van het ene naar het andere vergezicht slingert. Enigszins schoorvoetend vroegen we ons af of we wel de hele aardbol hadden hoeven doorkruisen als er zóveel moois te zien was in dit kleine stukje Europa. Hoe meer ik van de wereld zie, hoe meer ik van Italië ga houden.’
Spanje
Uitgever Marcel: ‘Italië was voor mij nooit een vanzelfsprekendheid. Tot mijn twintigste ging ik jaarlijks braaf met de familie naar Tossa del Mar, Spanje. Ik sprak zelfs goed Spaans en zag mezelf daar ooit wonen en werken. Tot ik mijn toenmalige relatie ontmoette die toen al een heel leven had geleefd in een dorpje vlakbij Milaan. Op mijn eerste vakantie in Italië werd ik aan de hand meegenomen op een trip dwars door het land. Dat was geen vakantie maar een belevenis en bijna een schok; dat dit deel van Europa al die tijd aan mij was voorbijgegaan. Wat ik vooral bewonder is dat Italianen in staat zijn om van alledaagse producten iets bijzonders te maken. Koffiebonen veranderen in cappuccino, espresso of caffè macchiato. Pasta bestaat in meer dan 100 vormen passend bij evenzoveel sauzen. Alledaagse meubels worden kunstwerken en de lekkerste gerechten hebben een minimum aan ingrediënten en zijn tegenwoordig wereldwijde klassiekers. Mijn desertie levert overigens nog wel eens pittige discussies op met het Spanjekamp maar ik heb inmiddels genoeg munitie om dat te kunnen pareren. Ik ben overigens nooit meer in Spanje geweest.’
Van links naar rechts Irene de Waal, Marcel Molenbeek, Inger van der Ree, Agenes Nijholt
Altijd welkom voor pasta
Freelance redacteur Agnes Nijholt: ‘De liefde voor Italië vind ik in de mensen. Of ik nu in Grottammare een nonna gehuld in keukenschort tegenkom, een elegante dame in een camelkleurige mantel in Lucca passeer of een charmante heer in driedelig pak met keurig gepoetste schoenen aan een espressobar in Rome tref: de mensen maken Italië voor mij zo mooi. Een foto van een kerk in Taormina is vele malen sprekender als er nét op dat moment een inwoner met zijn hond door het beeld wandelt. De weg vinden in Ferrara is aanzienlijk leuker als een local
dat met handen en voeten (en maximaal volume) uitlegt dan door op Google Maps te kijken. Een ferrykaartje bij het Lago Maggiore kopen wordt een stuk gezelliger door de theatrale kassamedewerker. Maar de Italianen die mij altijd bijblijven, zijn degenen waar ik al mijn zomers als kind tussen spendeerde, op een mini-camping in Calceranico al Lago (Trentino). Italianen waar je altijd welkom was voor een bord pasta, die zich ernstige zorgen maakten om mijn witte huid onder de Italiaanse zon en die je steevast met ciao bella begroetten. Italië heeft een plek in mijn hart, maar de Italianen hebben ’m gestolen.’ 37
PORTRET
Moeders en Madonna’s
Respect en liefde voor je moeder, die je per slot van rekening je hele jonge leven heeft verzorgd, zou er in Nederland best wat meer mogen zijn, vindt fotograaf Rosemary Dekker. Hoe anders is dat in Napels waar mamma-devotie nog altijd aan de orde van de dag is. Ze reisde erheen en portretteerde hedendaagse madonna’s met kind.
Tekst Inger van der Ree Fotografie Rosemary Dekker
42
43
Slow living op Sicilië s l a p e n o n d e r sinaasappelbomen
52
REIZEN
Eigenaren Frederica en Massimiliano van hotel Aqva
Bologna ontdek je etend. Het culinaire hart van deze stad is de Quadrilatero: een verzameling smalle straatjes tjokvol delicatessenzaken. Emiko Davies en local Laura Rodio wijzen ons de weg.
eat the
STREET 72
REIZEN
H
et kloppende, oude hart van Bologna is de Quadrilatero, dat letterlijk ‘vier kanten’ betekent. Vlak bij het elegante Piazza Maggiore vind je in dit levendige buurtje allerlei bars, osterie en de gerenoveerde en overdekte markt Mercato di Mezzo, waar je kunt proeven van de lekkerste drankjes, kazen en vleeswaren. Al in de middeleeuwen was dit een belangrijke wijk van Bologna, niet alleen vanwege de markt of om een hapje te eten, maar ook omdat er de universiteit, het financiële centrum van de stad, ziekenhuizen en theaters gevestigd waren. Ook de Due Torri, de twee torens (voluit de Torre degli Asinelli en de Torre Garisenda) die nog steeds de skyline van Bologna bepalen, vind je hier.
Samenstelling Laura Rodio Tekst Emiko Davies Vertaling Inger van der Ree
In de oude, smalle straten, Via Drapperie, Via Pescherie Vecchie en Via Clavature (vernoemd naar de bedrijven en ambachten die van oudsher aanwezig waren zoals draperieën, visverkopers en sleutelmakers), bruist het van ’s ochtends vroeg tot laat in de avond. De prachtig gevulde delicatessenzaken die je hier in overvloed vindt, zijn dé plek om kennis te maken met enkele van de bekendste specialiteiten van de stad. Van salumi zoals mortadella, prosciutto en salame rosa tot tigelle, tortellini en torta di riso (de traditionele custard-rijstcake).
73
De Brits-Egyptische Claudia Roden is een inspiratiebron voor moderne chefs als Yotam Ottolenghi en Nigella Lawson. Wij begrijpen wel waarom: elk gerecht van Roden dat je ziet, wil je meteen maken. Haar recepten zijn haalbaar en kloppen van A tot Z. In Med. Een Kookboek, het nieuwste boek van de 85-jarige veelgeprezen kookboekenschrijfster, proef je de voorliefde voor de Italiaanse keuken.
grande dame van de mediterrane keuken
85
S i c il ia a ns e vi s c u s c u s u im pe r i a le u it Trapa ni 4 personen
Ingrediënten 800 ml visbouillon (eventueel gemaakt van kant-en-klare bouillon of een bouillonblokje) 150 ml droge witte wijn flinke snuf saffraandraadjes 250 g couscous 1 el extra vergine olijfolie geraspte schil van ½ sinaasappel 300 g visfilets, zonder vel, bijv. zeeduivel of heek 200 g rauwe gepelde grote garnalen zout naar smaak voor de trapanipesto 400 g rijpe pruimtomaten 1-4 tenen knoflook, geperst 1 tl suiker ¾ tl gemberpoeder 4 el extra vergine olijfolie zout flinke snuf chilipeper of gedroogde chilivlokken, naar smaak 50 g amandelschilfers bosje (25 g) basilicumblaadjes, fijngehakt
Bewerking Irene de Waal Fotografie Susan Bell
‘Toen ik met mijn familie mijn tachtigste verjaardag vierde op Sicilië kregen we in een restaurant een simpele versie die ik heb geprobeerd na te maken. Het is zo’n gerecht dat zich leent om voor veel mensen te maken, de hoeveelheden kunnen eenvoudig worden vermeerderd’
86
Verwarm de visbouillon met de wijn en de saffraan. Doe de couscous in een wijde schaal die je ook op tafel kunt zetten en roer daar 300 ml van de visbouillon doorheen. Roer goed door zodat alle korrels het vocht kunnen absorberen. Laat 15 minuten staan en roer dan opnieuw goed door, de couscous moet al het vocht in zich opnemen en zacht worden. Roer de olie erdoorheen en wrijf de couscous tussen je handen boven de schaal om de couscous luchtig te krijgen en klontjes te verwijderen. Ontvel de tomaten voor de trapanipesto. Snijd ze in vieren en verwijder de witte harde stukjes bij de steelaanzet. Doe de tomaat in een keukenmachine en voeg de knoflook, suiker, gember, olie, een beetje zout en de chilipeper toe. Maal tot een romige saus. Voeg de amandelen en het basilicum toe en maal nog even kort zodat de amandelen grof gehakt zijn. Verhit de oven tot 180°C. Dek de schaal couscous af met aluminiumfolie. Zet de schaal 10 minuten voor je aan tafel gaat in de oven om op te warmen. Breng de rest van de visbouillon aan de kook, proef en breng op smaak met zout en voeg de sinaasappelschil toe. Laat hierin de vis circa 5 minuten zachtjes koken, voeg dan de garnalen toe en kook die 1-2 minuten mee tot ze roze van kleur zijn. Haal de schaal couscous uit de oven, verdeel de pesto eroverheen en leg daar de vis en garnalen bovenop. Giet aan tafel op elk bord een beetje bouillon.
Liefde voor lekkers De Britse Laetitia Clark woont al jaren op Sardinië. Ze is chef-kok en tevens een opgeleid banketbakker. Haar nieuwe boek La Vita è Dolce is een viering van de zoete dingen in het leven en brengt een onvervalst stukje Italië naar de keukentafel. Wij delen hier drie recepten voor lekkers bij een caffè.
Chocoladesalami met hazelnoten en kersen
‘Ik gebruik mariabiscuitjes. Als je een luxe variant wilt maken, kun je amaretti of bitterkoekjes gebruiken. Gemberkoekjes zijn ook lekker’
voor 1 grote salami of 2 kleine salami
Vertaling en bewerking Irene de Waal Fotografie Charlotte Bland
Ingrediënten 80 g hazelnoten 200 g (droge, niet te zoete) biscuits 250 g donkere chocolade (minstens 70% cacaobestanddelen) 150 g boter (op kamertemperatuur) 120 g fijne, witte basterdsuiker snufje zout 2 eieren, losgeklopt 1 el cacaopoeder 80 g gedroogde kersen (of ander fruit naar wens) poedersuiker om te bestuiven Verwarm de oven voor op 170°C. Leg de hazelnoten op de bodem van een bakplaat. Rooster ze 10 minuten in de oven of tot ze licht goudbruin zijn. Haal ze uit de oven en zet ze opzij om af te koelen en hak ze vervolgens grof (of plet ze even met een deegroller). Breek de koekjes (in vrij grote stukken, je wilt geen fijne kruimels) door ze in een zak te doen en te slaan met een deegroller of door kort in een foodprocessor te doen. Smelt de chocolade in een kleine hittebestendige kom boven een pan met zacht kokend water (of in een magnetron). Laat een paar minuten afkoelen. Klop de boter, suiker en zout in een mengkom met een elektrische mixer tot een gladde, romige massa. Klop de losgeklopte eieren er stuk voor stuk door zodat je een glad beslag krijgt. Voeg het cacaopoeder toe en de afgekoelde, gesmolten chocolade. Voeg de gebroken koekjes en de gedroogde kersen en roer het geheel goed door elkaar. Voeg de hazelnoten toe en roer opnieuw. Schep het mengsel (het ziet er in dit stadium nogal plakkerig uit) dan op een rechthoek van plastic huishoudfolie in een langwerpige vorm. Plaats nog een stuk huishoudfolie van hetzelfde formaat eroverheen en wikkel de ‘worst’ volledig in. Rol de worst in je handen om de vorm glad te strijken en draai vervolgens de uiteinden dicht. Plaats de salami in de koelkast om te chillen. Eenmaal mooi stevig, verwijder je de folie van de worst en bestrooi je haar helemaal met poedersuiker. Wikkel er keukentouw omheen, zoals je bij een echte salami zou doen. Er staan diverse leerzame video’s op YouTube over hoe je salami op de juiste manier bindt, als je dat leuk lijkt. Afgedekt in de koelkast tot 1 week houdbaar.
Ricciolini
Citroen- en amandelkoekjes circa 30 stuks (foto pagina 93) Ingrediënten 500 g geblancheerde amandelen 400 g fijne, witte basterdsuiker schil van 1 citroen 140 g eiwit Ter garnering gekonfijte kersen of hele amandelen Maal de amandelen, suiker en citroenschil tot een fijn poeder in een blender. Doe het geheel vervolgens in een kom en voeg het eiwit beetje bij beetje toe, tot je een zacht deeg hebt. Verwarm de oven voor op 180°C. Bekleed een grote bakplaat met bakpapier. Heb je geen spuitzak, maak je handen dan een beetje nat, rol kleine stukjes deeg ter grootte van een golfbal en druk ze dan iets plat met je handpalm als ze op de bakplaat liggen. Heb je wel een spuitzak, doe het deegmengsel erin (gebruik geen wegwerpplastic maar een spuitzak van sterker materiaal) en spuit kleine rondjes ter grootte van een golfbal op de bakplaat. Druk een halve gekonfijte kers of hele amandel in de bovenkant van elk rondje. Bak de koekjes 13-15 minuten in de oven, tot ze goudbruin zijn maar nog een beetje taai.
Deze recepten komen uit: La Vita è Dolce Laetitia Clark Hardie Grant, £ 26 De Nederlandse uitgave verschijnt in de lente van 2022 bij uitgeverij Gottmer.
91