TONEE.SOLHEIM
Svarttrastasyngomnatta. Roman2021
ToneE.Solheim EgerV-vida
Roman
Samlaget
Oslo2024
©DetNorskeSamlaget2024 www.samlaget.no
Omslag:Bransjen
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim Skrift:12,5/17pkt.AdobeGaramond
Papir:70gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1207-5
Dennebokaertryktpåmiljøvenlegpapir.
Kjæredagbok
Deterslikeinbyrjareidagbok,erdetikkje?Eg harikkjehattdagbokfør,menegharsettdet påfilmogsånn,så–kjæredagbok!Sidandette erførstegongenvimøtest,tenkteegategskulle presenteremegsjølv.Vidaheitereg.Egertretten år(blirfjortentilhausten)ogburi(spy)Grøndalen samanmedmormi.Egermiddelshøg,middelspen, ogmiddelsflinkpåskulen.Ermiddelsdetallermeste, eigentleg.Middels,middels,middels.
UANSETT!Herkjemlittmeirinfoommeg.
Eglikar:
–Siri(sjølvomhoerdustogburiBergenno)<3 –åteikne<3
–teikneseriar(spesieltmanga)<3
–anime(spesieltFruitsBasket)<3
–YukiSohma(hanermin,Siri,ok?!!?!?)<3
Eglikarikkje:
–høysåtekrusehåretmitt
–ategstammar –ategersåkeisam
5
–atingenlikarmeg
–åveremiddels
–klassenmin
–skulen
–megsjølv(L)
DetvarfaktiskSirisomgavmegdegførhoflytta. Hosaegskulleskriveidegkvargongegsaknarho, sådeterdeteghartenktågjere.Eller,kanskje ikkjekvargong,fordåfåregikkjegjortanna,meni allefallinnimellom!Noerklokka22.34.Dåegbyrja åskrivedette,varklokka22.10.Tingegharlært ommegsjølvidag:ategskrivVELDIGsakte.
Godnatt,kjæredagbok!Visnakkastsnart.
Vida
6
Egsitpågrunnaavdetvesletjernetinstidalen,med vatnopptilmidja.Deterlittkaldtåsittesånn,men solavarmarryggenmin,sådetgårakkurat.Eggrev hælanenedidengrumsetetjernbotnen,dregknea tilmeggjennomvatnet.Leggdeitørrearmanemine rundtdei,lagareislagsputesomhovudetmittkan kvilepå.Varmtkinnmotvåttkne,oggåsehudnedetterarmane.Detklørieitmyggstikkunderdenhøgre badedraktstroppen,menegprøveråikkjetenkepå det.
Deterfintåsitteslik,ivasskanten.Menmamma erferdigpåjobbsnart,ogegharlovaåvereheimetil middag.
Kroppenminkjennestoverraskandetungdåegreisermegfråvatnet.Eglirkardeivåteføtenemineinni sandalane,knyterbadehandkledetkringlivet.Såtuslar egtilbakemotbyggefeltet.
Føregveitordetavdet,haregasfaltunderføtene att.
1
7
Egstopparopp.
Lyttar.
Byggefeltetersåstilleno,midtpåsommaren.
Somomheilemenneskeslektaharblittutslettaog egerdeneinastesomerigjen.
Egsmåhaltarbortettervegen.Sandalanegnegmot denfuktigehudami,lagarbyrjandeblemmer,men asfaltenerforvarmtilågåberrføtt.Såegbittennene samanistaden,gårmedørsmåsteg.
«Hei!»
Eigutestemmebrytstilla.Egbråstoppar.Kastareit rasktblikkikringmeg,menseringenmenneske,berre grønehekkarogsommartommehus.Eglukkarauga. Lyttarekstrahardt,menalteghøyrer,erraslingfråtrekroneneogsusetfråhovudvegeneitpargaterunna.
Varstemmaberreihovudetmitt,kanskje?Egopnar augaatt.Tektakibadehandkledetegharfestakring livet,ogdregdetoppunderarmane.Skaltilågå vidare,då…
«Hallo?»
Dererstemmaigjen!
Egheldpusten.Snurmegheiltrundtdennegongen,kjennerhjartethamreviltunderbadedrakta.Og dennegongensereghan.Guten.Påtrappatildet store,gulehusetsithan,medeitrullebrettifanget.
8
HanharpåsegeigrønT-skjortemedkvitskriftpåog kamuflasjefargashorts.Detlysebrunehårethansnår hannestennedtilskuldrene.
Egblirståandeogsjåpåhan.Forstårliksomikkje heiltkvadetersomskjer.Kanikkjehugsesistnokon saheitilmeg,sånnheiltutanvidare.Erhaneihildring skapaavsommarvarmen,tru?Egmysermotguten. Prøveråblunkehanvekk,mengutenberremyser tilbake.Smilermotmegmedhovudetpåskakke,er hundreprosentlevandegut.Undrastkvenhansernår hanserpåmeg?Trulegserhaneiheiltvanlegjente, medbruneaugeogskitnefrekner,ogkrusete,mørkt hår.Kanskjeserhanategerlittmørkareihudaenndet haner,ogategharlakkatånegleneminemedaprikosfarganaglelakk.Kanskjeserhanmeg,nettsomeger. Sålengedetvarar.
«Øh»,seiergutenogrynkarpannasi.«Erdustum, ellernoko?»
Egristarkjaptpåhovudet,senderhundrevisavvassdroparflygandegjennomdenvarmelufta.
«N-neidå»,seiereg.«Eg…k-kansnakke.»
Ordaklamrarsegfasttiltungami,delersegopppå vegenut.Egheldpusten.Ventarpåatgutenskalbyrje åle,atblikkethansskalendreseg,at eg skalendremeg. AtVidaskalforsvinneogblierstattaav jentasomstam9
mar,av hofråGrøndalensomikkjeeingongklararåseie sitteigenamn.
Mengutenlerikkje.Heldberreframåsmile.
«Såbra,då»,seierhan.
Hanleggfråsegrullebrettetpåtrappaogdyttarseg opppåbeina.Hanhaltarlittdåhankjemgåandemot meg,somomhanharvondtieinefoten,ogegtenker athankanskjeharskaddhan,dotteavrullebretteteller noko.Deterførstdåhanstopparframommeg,ateg leggmerketilhøgrearmenhans.Athanheldhanså rart,liksomfaldasamaninntilbrystet,somarmentil ein Tyrannosaurusrex.
«Stiriveg»,seiergutenogrettarlittpåT-skjortasi. «Fådetutavsystemet.»
Egblunkarfleiregongerpårappen.
«Egm-meinteikkje…»,seiereg.«Eg…»
«CP»,seierguten.«Fordetvarveldetdulurtepå? Kviforeggårsårart,ogkviforarmenminserutsom hangjer?Cerebralpareseheiterdet.Detereintype hjerneskadesompåverkarmuskelkontrollenpåhøgresidaavkroppenmin.Ja,egharalltidvoresånn,ognei, deterikkjesmittsamt.»
Hanseierdetrolegogutankjensler,somomdet erbyrjingapåeinpresentasjonhanharhaldetusen gongerfør.Egstotrarframnokouforståelegtilsvar.
10
Kjennerkinnaminebligloheite.Droparavtjernvatn rennfrådenvåtebadedraktaognedoverinnsidaavlåra mine.
Detkitlar.
Egniheldpåbadehandkledet.
«Eg…m-meinteikkjeåstire»,seiereg.
«Egveit»,seierguten.
Hanheldframvenstrehandamotmeg,densom ikkjeserutsomeindinosaurarm.
«EgheiterViktor»,seierhan.«GårdupåMoltemyra?»
Egnikkar.Tekhandahans,nølande,varsamt.Hoer uventavarmogsterk.
«Og?»seierViktor.
«Og…?»Egserspørjandepåhan.
«Namnetditt!»lerhan.«Kvaheiterdu?»
«Å»,seiereg.
«Å?»Viktorserpåmegmedbeggeaugebrynaheva. Detslårmegkorlyseaugahanser,liksomsommarhimmelogpeparmyntedropspåsametid.
«Nei,egheiter…V-vida»,byrjareg,menføregfår sagtnokomeir,bliregavskorenaveikvinnestemme somroparfråbaksidaavhuset.
«Viktor!»roparstemma.«Middag!»
Viktorhimlarmedauga.
11
«Mamma»,sukkarhan.«Måstikke,pappahargrilla burgarar.Mendetvarkjektåtreffedeg.Visestpåskulen,kanskje?»
«Mm»,seiereg.
Viktorsnurryggentilmeg,haltartilbakenedoppkøyrsla.Høgrefotenhanstrefferliksomikkjebakken skikkelegnårhangår,somomhanhareinsteini skoenellernoko.
«Forresten,Vida!»Viktorstopparvedhushjørnet ogvinkartilmegmedvenstrearmen.Høgrearmen –dinosaurarmen–heldhanframleisoppmotbrystet.
«Kultnamn!»roparhan,ogegkjenneransiktetmitt gåoppiflammar.
12
Sommarferienvararogvarar.Egsøvtilklokkaelleve kvardag.Etcornflakesmediskaldmjølktilbådefrukostoglunsj,ogsergamleepisodarav Avatar:The LastAirbender påTV.Såsmøregmegmedsolkrem, tekpåmegshortsogT-skjorteoggårutihagen.Les mangafråbiblioteketiskuggenfrådetstoreepletreet, tilmammakjemheimattisekstida.Kvardagerlike eins.Mammajobbar.Egetsaftisisenga,dissarpådissenepåleikeplassenogvandrarrundtibyggefeltetnår egikkjeorkaråvereheimelenger.Innimellomgåreg tiltjernetidalenforåbade.Gåralltidsamerutapåveg heim,densomgårforbihusettildinosaurguten.Men egserhanikkjeigjen.
Mammalarmegfordetmestevereifred.Seier ingentingnåreggårtilrommetmittettermiddagen, ogbankarberrepåomhotrenghjelptilåryddekjøkenet.Ikkjeatdetgjermegsåmykje.Erikkjesomomvi forstårkvarandre,uansett.Menavogtilharmamma godekveldar.Dåfåreglånenettbrettethennar,slik 13
2
atSiriogegkansjåseriarsaman. MyHeroAcademia omSirifårbestemme, FruitsBasket nårdetermintur. Ikkjeatdetspelarnokarollekvaviserpå.Deterfint uansett.Fornårvisitslik,Siriogeg,medkvartvårt nettbrettogkvarandrepåmobilen,kjennestdetikkje lengersomomdeterhundrevisavmilmellomoss.Då kjennesttingmeirsomdeigjordeførSiriflyttasinveg ogegvartheiltåleineiverda.
14
Mensåkjemhan.MåndagenmedstorM.Førstedag iniandeklasseogførsteskuledagenutanSiri.Egvaknarmedeinsteinimagen.Blirkvalmavdeinyekleda somhengoverryggenpåkontorstolen,avskulesekken somstårferdigpakkapågolvetvedsidaav.Blirkvalm avmitteigeansiktispegelenpåbadet,avfrukostblandingaogdenkaldemjølka,avdenvarmeluftai mammasinbil.
Dåmammasvingarinnpåparkeringsplassenved fotballbanene,kjenneregmegheiltskjelven.
«Sånn»,seierhoogslåravtenninga.
Egnikkarkort.Klemmerskulesekkenmotmagen.
Mammaløysersetebeltetmittformeg.
«Skalduikkjegå?»heldhofram.«Førstedagi niandeklasse.Detblirvelkjekt?»
«Jodå»,seiereg.
Egopnarbildøra.Snublarimineeignebuksebein påvegut,menhentarmeginnattisistesekund. Medhjartetdunkandemellomøyragåregoppmot 15
3
ungdomsskulefløya.Snurmegforåvinkehadettil mamma,menhoharallereiekøyrt.
Dørainntilungdomsskulegangenerframleislåst, såeggårinnpåjentedoenistaden.Fortarmeginn idennærastebåsenogsetmegnedpådoloket.Tiår medtusjgraffitiialleregnbogensfargarlysermotmeg fråveggane.Visdomsord,teikningar,namnogmobilnummer.Egkandeialleutanåt.Påeinrarmåtekjennestdetnestensomåkommeheim.
EgtekeitbileteaveineveggenogsenderdettilSiri. Ventarlittpåathoskalsvare,menSiriopnarikkje meldingaeingong.Egsukkar.SerformegSirisom tropparopppådennyeskulensin,medregnbogefarga skulesekkogbrunlillahår,ognoksjølvtillittilåfylleeit heiltsymjebasseng.Serkorleisdennyeklassenhennar flokkarsegrundtho,inkludererhomedeingong.For Sirierlettåinkludere.Lettålike,lettåsnakkemed. Detstikkmotsetteavmeg.
Egstapparmobilennedattilomma.Sitmusestille pådoloketmedanminuttasniglarsegforbi.Lenge høyreregikkjeannaennmineigenpustogdrypinga frådenlekkevaskensomaldriblirfiksa.Menså… «Åå,slutt!»
StemmatilAurorafinnvegeninnpåjentedoenfrå skulegardenutanfor.Egfortarmegåtrekkebeinaopp
16
pådoloket,dobbeltsjekkaratdørainntildenvesle båsenminerlåst.
«Dritiålatesom»,høyreregOleKristianseie.«Eg veitdulikardet!»
Auroralerderute–tilgjort,høgtogsprudlande. Eglenerryggenmotdenkaldesisterna.Påmegfunkarikkjelatterenhennar,mengutaneiklassenelskar han,svermarrundthosombierkringeinopenblome. Eghøyrerstemmenetilfleireandreòg.Peter,Jana, Miriam.Tilslutterdetsåmangestemmerategikkje klararåskiljedeifråkvarandre.
Egsitpådolokettildetringerinn,tileghøyrerdei andreforsvinneinnigangen.Førstdåvågaregmegut. Medsekkenpåryggenogblikketigolvetsnikegmeg inniklasserommet,ogsetmegveddenførsteledige pultenegfinn.
Lærarenvår,Eirik,erallereiekommen.Omegskottarsidelengs,seregbeinahansframmevedtavla. Svartejoggeskoogvidedongeribukser,deisamebuksenehangjekkmediheilefjor.Eirikersnill.Eglikar Eirik.Hangirmegtidnåraltstokkarsegimunnen min,høyrerpåmegnåregharnokoåseie.Egkjenner skuldreneminesenkeseg,kjennerpustengålittlettare.SålengeEirikerher,kanikkjedeiandrehakkepå meg.Kanskjeblirikkjedennemåndagensåillelikevel? 17
Egtekframeinblyantfråpennaletogbyrjarå teiknebakpåkladdebokami.Erberresåvidtegensar atklasserommetstilnarrundtmeg,atdetstårendåeit parbeinvedsidaavEiriksine.
«Somdeser,hardefåtteinnyklassekameratiår», seierEirik.«Allesaman,detteerViktor.»
Viktor.
Egstopparåteikne.
Seroppogrettinnidetsmilandeansiktettilguten fråisommar.Detlysebrunehårethanserframleislike langt,menidagharhandyttadetbakomøyra.
«Hei»,seierhanmunterttilklasserommet.«Eger Viktor.Halvtmenneske,halvtdinosaur.»
Hanlagareinknurrandedinosaurlydsamstundes somhanprøveråstrekkeuthøgrearmen–dinosaurarmen–utansærleghell.Fleireavgutanebyrjaråle.Eg gripekstrahardtomblyanten.Kjennerdetknipelitti magen.
«Viktorharnettoppflyttahit»,seierEirik,litthøgareennnaudsynt.«Egveitatdeallevilgjeredykkar besteforåinkluderehaniklassen.Viktor,dukansette degveddenledigepultenbortevedvindauget.»
Viktornikkarogplukkaroppsekkensin.Idethan haltarbortettergolvetiretningpultenbakommeg, høyreregendåmeirlatter,ikkjeberrefråOleKristian
18
ogPeterdennegongen,menfråfleireavjenteneòg.Eg merkaregblirsvimmel,sjølvomdetikkjeermegdei lerav.BakommegdregViktorstolensinutfråpulten. Egveitegburdesnumegoghelsepåhan.Visehan athanikkjeeråleine,slikSirigjordemedmeg.Men bråtterkroppenmintungsomeinpotetsekk,umogleg årikke.
Dettekalteghar,åsnumegpåstolen.Frammeved tavlasnakkarEirikvidareomeitelleranna.Timeplanen,kanskje,ellerkvaveiteg.Viktormøterblikket mittmedeingong.Smilertilmeg,somomviharkjent kvarandrelenge,endåviberreharmøtstéingongfør. Egopnarmunnenforkviskreframeithei,meningentingkjemut.
«H-h…»,seiereg.«H…»
Ogsåsnuregmegmottavlaatt,medkinnsomein nykoktraudbete.
ForViktorhardinosaurarmogsteiniskoen,ogeg klararknaptåseieeiteinasteord.
Vikjemikkjeeingongtilåoverleveveka.
*
Detringeruttilførstefriminutt.Eggårtilskogenbak skulen.Snikmeglydlaustinnmellomtrea,blirtilomrissetaveinskuggesomingenser.Detfuktigegraset 19
kitlarmegomanklane,gjermegvåtpåsokkebrota. Påvegentilbakeklatraregopppåstoresteinen,som liggderskogenbyrjar.Spanarnedpåtredjeklassingane sommyldrarrundtleikeapparatasomsmåmaur,på førsteklassinganesomframleissitinneiklasseromma sine.
Imatfriregnardet.Dågåregtilmusikkrommet, somaldrierlåst,ogetnistematenminmedryggen moteinavradiatoraneundervindaugsrekka.Påkateteretliggeinbunkekopiarfråulikesongbøker.Egblar fortgjennomdeipåvegut.Allefuglarsmådeier,Barn avregnbogen,Sommerfuggelivinterland.Påeitav arkaliggdeteithårpåtversoverrefrenget.Egprøver åbørstedetvekk,mendetsitfastikopien.
20