²ÏݳñÏ
äáõ¿Ýáë ²Ûñ¿ë, ²ñųÝÃÇÝ - 82ñ¹ ï³ñÇ - ÂÇõ 13.521 - 26 ¸»Ïï»Ùµ»ñ 2013 - лé. (54 11) 4775 7595
ΰÁë¿ ²ñÍáõÇÏ ØÇݳ뻳Ý
«Պարտադիր Կուտակայինի երաշխիքային հիմնադրամը կեղծ է»
Հ
այաստանի Ազգային ժողովի Հ.Յ.դ. խմբակցութեան պատգամաւոր Արծուիկ Մինասեան «երկիր»ին յայտնեց, որ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգը արդարացնելու ընթացքին ԱՊՊԱն (փոխադրական միջոցներու օգտագործումէն բխող պատասխանատուութեան պարտադիր ապահովագրութիւն) իբրեւ օրինակ ներկայացնելը կը խօսի արհեստավարժութեան պակասի եւ հանրութիւնը թիւրիմացութեան մէջ ձգելու մասին: Պէտք է նշել, որ 2014 թուականի պիւտճէի քուէարկութեան ժամանակ Հայաստանի վարչապետը իր եզրափակիչ խօսքին մէջ կենսաթոշակային բարեփոխումը համեմատեց ԱՊՊԱի բարեփոխումին հետ` ըսելով, որ այն ժամանակ ալ մարդիկ դէմ էին, բայց տարիներ ետք դէմ արտայայտուողները տեսան, որ այդ բարեփոխումը ինքզինք արդարացուց: Ըստ Արծուիկ Մինասեանի, ԱՊՊԱն եւ կենսաթոշակային համակարգը միանգամայն անհամադրելի են: ԱՊՊԱն կը խօ-
սի երրորդ արկածի ապահովագրութեան մասին, իսկ կենսաթոշակային բարեփոխումը կ՛առնչուի տուեալ մարդու ծերութեան եւ նուազող եկամուտներուն հետ: «ես միշտ կը բերեմ այն օրինակը, ճիշդ է` երգիծական տեսքով, որ եթէ դուն կրնաս մեքենայ ունենալ, բայց անոր վնաս չհասցնել, սակայն չես կրնար ապրիլ ու չծերանալ: Պետութեան պարտականութիւնն է ծեր մարդուն ապահովել արժանապատիւ կենսապայմաններ: Ճիշդ այս դաշտին մէջ կը ձեւաւորուի պետութեան հիմնական պարտաւորութիւնը», ըսաւ պատգամաւորը: Ըստ անոր, եթէ օր մը կենսաթոշակային ֆոնտերը սնանկանան, պատասխանատու պէտք է ըլլայ պետութիւնը, ահա թէ ինչու քաղաքացիին դրամը սեփական հիմնադրամներուն փոխանցելը պետութեան` պարտաւորութենէ խուսափիլ կը նշանակէ: Անդրադառնալով այն դիտարկման, որ իշխանութիւնը, իբրեւ երաշխիք, կը ներկայացնէ «երաշխիքային հիմնադրամ» հասկացողութիւնը, Մի-
նասեան նշեց, որ երաշխիքային հիմնադրամը որեւէ էական նշանակութիւն չունի: «Սահմանադրական դատարանին ներկայացուած դիմումով մենք հիմնաւորած ենք, որ օրէնքով ներկայացուած երաշխիքը կեղծ է», ըսաւ պատգամաւորը` բացատրելով, որ ըստ օրէնքին, հիմնադրամներու երաշխաւորութեան 20 առ հարիւրը երաշխիքային հիմնադրամը կու տայ, իսկ 80 տոկոսը` պետական պիւտճէն: Ըստ Մինասեանի, պարզ հաշուարկը ցոյց կու տայ, որ քանի մը տարի ետք Հայաստանի որեւէ պետական պիւտճէ չի կրնար ապահովել այսպիսի ֆոնտերու փոխհատուցումը: «Ըստ պիւտճէի համակարգի օրէնքին, պիւտճէի երաշխիքը չի կրնար նախորդ տարուան հարկային եկամուտներու 10 առ հարիւրէն աւելի ըլլալ, որ չ՛անցնիր 100 միլիառի սահմանը, մինչդեռ պարտադիր կուտակային ֆոնտերու պարագային երկրորդ տարուընէ սկսեալ մենք կը գտնուինք կեղծ երաշխիքներու դաշտին մէջ», ըսաւ Մինասեան:
ê³Ñ³Ï»³ÝÇ »õ ØÇñ½áÛ»³ÝÇ Ñ»ï ѳݹÇåáõÙ¿Ý »ïù
«Որոշակի հանգրուանի ընթացքին ղարաբաղը պէտք է վերադառնայ բանակցային հոլովոյթ», ըսաւ Իկոր Փոփով
ե
ԱՀԿի Մինսքի խմբակի համանախագահները նախանցեալ օր Ստեփանակերտի մէջ հանդիպում ունեցան Լեռնային ղարաբաղի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեանի եւ Արտա-
քին գործոց նախարար Կարէն Միրզոյեանի հետ: Շուրջ երկու ժամ տեւած հանդիպումէն ետք եԱՀԿի Մինսքի խմբակի համանախագահները յայտարարեցին, թէ գիւղատնտեսութեան եւ այլ
խնդիրներէն բացի իրենք նաեւ էական հարցեր կը քննարկեն ղարաբաղ այցելութեան ժամանակ: Ռուս համանախագահ Իկոր Փոփով մասնաւորաբար ընդգծեց, որ իրենց այցելութիւնները Լեռնային ղարաբաղ, հանդիպումները նախագահ Բակօ Սահակեանի հետ կը նշանակեն ղարաբաղի ընդգրկումը ընթացող քննարկումներուն մէջ, քննարկում այն էական հարցերուն շուրջ, որոնք կը շօշափուին կողմերուն միջեւ հանդիպման ժամանակ: «Մենք կը մեկնինք այն տեսակէտէն, որ որոշակի հանգրուանի ընթացքին ղարաբաղ պէտք է վերադառնայ այդ հոլովոյթին, որովհետեւ վերջաւորութեան կ՛որոշուի ճակատա(Þ³ñ.Á ¿ç II)
Մարդկային իրաւունքները ընդդէմ ազգային իրաւունքներուն եւ առաջնահերթութիւններու ճշդումի հարցը
Մ
արդկային Իրաւանց եւրոպական դատարանի վճիռը, որուն համաձայն Հայոց ցեղասպանութեան ժխտումը քրէական արարք կարելի չէ նկատել, իբրեւ բացատրութիւն կը հիմնուի ազատ կարծիքի սկզբունքին հիման վրայ: Ածանցեալ հիմնաւորում կայ սակայն Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական դատարանի վճիռին մէջ: Կ՛ըսուի պարզ ձեւով, որ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման առումով միատեսակ կարծիք չկայ: Ճիշդ այստեղ է, որ մարդկային իրաւունքի եւրոպական կառոյցը ինքզինք կը մատնէ: Հարցը կը համեմատուի հրէական Ողջակիզումին հետ: Հիմա փորձենք համեմատել ազատ կարծիքի իրաւունքը եւ միջազգային համախոհութիւնը: եթէ մարդու կարծիքի ազատութիւնը բացարձակ եւ անքննարկելի սկզբունք է, ապա այդ պարագային միջազգային համաձայնութիւն մը տուեալ երեւոյթին նկատմամբ ինչպէ՞ս կրնայ արգիլել այդ կարծիքի հրապարակումը: Փաստօրէն արգիլուած է ժխտել հրէական Ողջակիզումը: Իսկ նման դիրքորոշում մը, մարդու կարծիքի արտայայտութեան դէմ դրուած ճնշամիջոց չէ՞: Առանց խորանալու այլ հիմնաւորումներու բացատրութեան մէջ, միայն այս անհամատեղելիութիւնը կը պարզէ խնդիրին մօտենալու զուտ քաղաքական մղումը: Որովհետեւ, բողոքառուն Մարդկային իրաւանց եւրոպական դատարանն է եւ ոչ թէ միջազգային դատարանը: Իսկ եւրոպական դատարանը Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման նկատմամբ գոյացած համախոհութիւնը դատելու համար պիտի հիմնուէր եւրոպական խորհրդարանին որդեգրած կեցուածքներուն, դիրքորոշումներուն եւ բանաձեւերուն վրայ եւ ոչ թէ միջազգային ընտանիքին ընդհանրապէս: Տարբեր հարց, որ մասնակիօրէն այս ձեւով եւրոպական կառոյց մը իր դիրքորոշումով կը հակասէ եւրոպական պետութեան մը որդեգրած օրէնքին: Բայց իրաւաբանական մեկնաբանութիւններուն ծալքերուն ոլորապտոյտէն հեռու մնալու համար կեդրոնանանք հարցի քաղաքական մօտեցումներուն վրայ: Յիշենք, որ նոյն Ֆրանսան իր Ազգային ժողովի մէկ հաստատութենէն միւսը եւ` փոխադարձաբար, հարցը քաղաքական շրջագայութիւններու մէջ դնելէ ետք, չհաստատեց օրինագիծի սահմանադրականութիւնը` ինքնահակասական ակներեւ երեւոյթ մը պարզելով դիպաշարին հետեւողներուն առջեւ: Նոյն Ֆրանսայի համար քրէականացուած է հրեաներու Ողջակիզումը, մինչ սահմանադրական չի նկատուիր Հայոց ցեղասպանութեան ուրացումը պատժելի նկատելը: Իսկ այստեղ միջազգային համախոհութեան եւ համաձայնութեան յղում կատարելու խնդիր չկայ, որովհետեւ կը խօսինք երկրի մը մասին, որ պաշտօնապէս ճանչցած է երկու ցեղասպանութիւնները: Իսկ Ֆրանսայի Սահմանադրական դատարանին շատ հանգիստ յղում կը կատարէ այսօր Մարդկային Իրաւունքներու եւրոպական դատարանը: եւրոպական ինքնահակասական դրսեւորումները` իրենց կարգին: Հայկական կողմը անհրաժեշտութեան առջեւ է վերանայելու իր մարտավարութիւնը այս հարցին ուղղութեամբ: Կարծիքի կամ արտայայտուելու ազատութիւնը ընդհանրապէս քաղաքակիրթ երկիրներու համար օրինաչափ է, որ գերարժեւորումի ենթարկուի: Այստեղ մեր խնդիրը զուտ հայեցողական առումով արդէն իսկ որոշ խոչընդոտներու կը հանդիպի, մանաւանդ երբ նկատի կ՛ունենանք, որ ժխտողականութեան քրէականացումի աշխատանքը առաւելաբար կեդրոնացած է եւրոպական միջավայրերու վրայ: Ասոր վրայ կ՛աւելնան նաեւ հրէական խմբաւորումներուն կողմէ անուղղակիօրէն ստեղծուող արգելակումները` Ողջակիզման պարագայի եզակիութիւնը պահպանելու համար: Այս եւ նմանատիպ հանգամանքներու բերումով, արդիւնքը կ՛ըլլայ այն, որ Ֆրանսայի կամ Զուիցերիոյ մէջ մեր առաւելները կը վերածուին նուազներու: Այն երկիրները, որոնք ճանչցած են Հայոց ցեղասպանութիւնը, այժմ կը մերժեն զայն ժխտելու քրէականացումը կամ ալ կ՛ենթարկուին քրէականացման իրենց որոշումներու բեկանումներուն: Ճանաչումէն հատուցում աշխատանքային անցումի մէջ եղող հայկական կողմը բոլոր պատճառները ունի այսօր իր
(Þ³ñ.Á ¿ç II)
ARMENIA
II
гÕáñ¹³·ñáõÃÇõÝ
г۳ëï³Ý ä³ñï³¹Çñ Îáõï³Ï³ÛÇÝÇ ¹¿Ù
դիմում Սահմանադրական դատարանին
Ա
զգային ժողովի ընդդիմութեան չորս խմբակցութիւնները, դեկտեմբեր 17ին, Կենսաթոշակային պարտադիր կուտակային համակարգին դէմ դիմում կատարած են Սահմանադրական դատարանին: դիմումին հետ, միանգամայն «դէմ ենք պարտադիրին» նախաձեռնութեան անդամները Ազատութեան հրապարակէն դէպի Սահմանադրական դատարան երթ մը կատարած են: երթը, որուն միացած են նաեւ խորհրդարանի «Բարգաւաճ Հայաստան», Հայ Ազգային գոնկրէս, Հ.Յ.դաշնակցութիւն եւ «ժառանգութիւն» խմբակցութիւններու ներկայացուցիչները, գլխաւորած են ոչ թէ երեսփոխանները, այլ գործիչները: Անոնք այդ ձեւով ուզած են անգամ մը եւս ցոյց տալ, թէ բողոքը ոչ թէ կուսակցական, այլ ընկերային արդարութիւնը վերականգնելու պայքար է:
ցեղասպանութեան թանգարանը համալրած են քարտէզագրական նոր նիւթեր
Հ
այոց ցեղասպանութեան թանգարան-ուսումնարանի հաւաքածուն համալրուած է քարտէզագրական նոր նիւթերով, որոնք թողարկուած են 1920ականներու առաջին կիսուն: Այս մասին տեղեկացուցած են թանգարան-ուսումնարանէն: Ամերիկեան, գերմանական, բրիտանական քարտէզագրական այս նիւթերը մեծ հետաքրքրութիւն կը ներկայացնեն, քանի որ այնտեղ առկայ են նաեւ արդէն Հանրապետական հռչակուած թուրքիոյ սահմանները: Ըստ այդմ, թուրքիոյ ա-
րեւելեան սահմանը կ’անցնի այն սահմանագիծով, որ հաստատւած էր ԱՄՆ 28րդ նախագահ Ուտրօ Ուիլսընի (18561924թթ.) իրաւարար վճիռով: Քարտէզագրական այս նիւթերը լաւագոյն վկայութիւնն են այն բանի, որ նոյնիսկ Հայաստանի խորհրդայնացումէն եւ թուրքիոյ Հանրապետութեան հռչակումէն ետք Հայաստանի եւ թուրքիոյ սահմանագիծը համարուած է 1920 թ. Նոյեմբերին ԱՄՆ նախագահի կողմէ հաստատուած սահմանագիծը, որ միջազգային որեւէ համաձայնագիրով չէ ենթարկուած փոփոխութեան եւ չեղեալ չէ համարուած:
(Þ³ñ. ¿ç I-Ç)
«Որոշակի...
Մարդկային...
մարդուժն ու տնտեսուժը ըստ առաջնա հերթու թիւն ներու կեդրոնացնելու: Իսկ այդ առաջնահերթութիւնները առաւելաբար կը վերաբերին Հայաստանի Հանրապետութեան ժամանակակից խնդիրներուն: Ապաշրջափակումի պահանջը, Անգարայի նախապայմանային քաղաքականութեան մերժումը, արցախեան հակամարտութեան մէջ թրքական միջնորդութեան նկրտումներուն անընդունելիութիւնը առաջադրանքներ են, որոնք թուրքիոյ վարքագիծը միջազգային նորմերուն կը հակադրեն եւ այդ առումով առաւելներ կրնան ապահովել հայկական կողմին: «ԱԶդԱԿ»
Av. Callao 1162 - Buenos Aires info@hotelwilton.com.ar
(Þ³ñ. ¿ç I-Ç)
գիրը այն մարդոց, որոնք այստեղ կ՛ապրին: Մենք կ՛ենթադրենք, որ հիմնարար սկզբունքներուն վրայ աշխատանքներու աւարտէն ետք, երբ յստակ կը դառնայ, թէ ինչպէ՛ս պէտք է առջեւ երթալ այդ հանգրուանին մէջ, կարելի պիտի ըլլայ քննարկել բանակցութիւններուն ղարաբաղի վերադառնալու հարցը», պարզաբանեց ռուս համանախագահը` պատասխանելով բանակցութիւններուն ղարաբաղեան կողմի մասնակցութեան վերաբերեալ հարցումին: Անդրադառնալով շփման
4812-4993 www.hotelwilton.com.ar
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 26 ¸»Ïï»Ùµ»ñ 2013
«Միացեալ ճակատ կազմելով այս արշաւին դէմ»
Մ
արդկային Իրաւանց եւրոպական դատարանը, 17 դեկտեմբեր 2013ի իր վճիռով հաստատեց, որ Հայոց ցեղասպանութեան ժխտումը յանցագործութիւն չէ: Ըստ անոր, Լօզանի դատարանի 2007ի վճիռը` թուրքիոյ բանուորական կուսակցութեան ղեկավար Տօղու Փերինչէքի դէմ, հարուած է ազատ խօսքի իրաւունքին: Փերինչէք իբրեւ ժխտողական դատապարտուած էր զուիցերիական դատարանին կողմէ: Ֆրանսայի Հայ դատի գըրասենեակը խստիւ կը դատապարտէ այս վճիռը, որ այնքան վտանգաւոր է եւ ուղղակի զօրակցութիւն է եւրոպայի տարածքին Անգարայի եւ Պաքուի կողմէ ղեկավարւող ժխտողականութեան հոսանքին եւ յաւելեալ ճամբայ կը բանայ անոր դիմաց: Անգամ մը եւս պահուըտելով ազատ խօսքի իրաւունքին ետեւ` օրինակ առնելով Ֆրանսայի Սահմանադրական խորհուրդի մօտեցումը, եւրոպական դատարանը իր տխրահռչակ այս որոշումով կ’ոտնահարէ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերուն եւ յաջորդական սերունդներուն արժանապատուութեան իրաւունքը: Այսուհետեւ հայութիւնը, որուն այս իրաւունքը կը զլացւի, պիտի չկարենայ եւրոպագիծին վրայ զինադադարի դրութեան պարբերական խախտումներուն եւ զինադադարը պահպանելու ապարդիւն կոչերուն` Իկոր Փոփով վստահեցուց, որ այդ հարցը նոյնպէս կը քննարկեն, սակայն, ըստ անոր, ամէն ինչ իրենց ուզածին նման չ՛ընթանար: Ան ընդգծեց, որ տակաւին զոհեր կ՛արձանագրուին, եւ հակառակ անոր որ զոհերուն թիւը բաւական նուազած է, բայց իւրաքանչիւր զոհ մեծ կորուստ եւ ցաւ է: Համանախագահները Լեռնային ղարաբաղի Հանրապետութեան Պաշտպանութեան Նախարարութեան մէջ շարունակեցին քննարկել շփման գիծին վրայ տիրող իրավիճակի
յի մէջ գտնել օրէնքով սահմանւած իր պաշտպանութիւնը: Առանց այս հիմնական իրաւունքին, ոչ մէկը կրնայ ուրեմըն հաստատել, թէ ի՛նչ կըրնան ըլլալ հայութեան հետագայ քայլերը եւ միջոցները` իրաւական ինքնապաշտպանութեան փնտռտուքի այս հոլովոյթին մէջ: Իսկ միւս կողմէ, տխրահռչակ այս որոշումը անպայմանօրէն պիտի գօտեպնդէ եւ յաւելեալ ներուժ պիտի տայ թրքական ծայրայեղական շարժումներուն ու զուգահեռաբար պիտի հարուածէ թուրքիոյ մէջ հետզհետէ բարձրացող արդար ձայներուն: Աւելի՛ն: եւրոպական դատարանը յայտարարելով, որ «ցեղասպանութիւն եզրը միաձայնութիւն չի վայելեր», ուղղակիօրէն կը նոյնանայ Փերինչէքի ժխտողական այն յայտարարութեան հետ, ըստ որուն` «Հայոց ցեղասպանութիւնը միջազգային սուտ մըն է»: Այս նոյնանման մօտեցումը անընդունելի է ու խստիւ դատապարտելի: Ու տակաւին, նոյնքան դատապարտելի է եւրոպական դատարանի այն զգայացունց մօտեցումը, ըստ որուն` «պէտք է տարբերել այս հարցը` հրեաներու Ողջակիզման դէմ ժխտողականութենէն»: Ինչպէ՞ս կարելի է ընդունիլ նման տարբերակում` եւրոպայի մարդկային իրաւանց բարձրագոյն
թեման եւ այն գայլերը, որոնք կրնան կայունացնել իրավիճակը սահմանին վրայ: Ազրպէյճան այցելութեան ժամանակ ամերիկացի համանախագահին կատարած ուշագրաւ յայտարարութեան վերաբերեալ լրագրողները Ճէյմս Ուորլիքէն պարզաբանում խընդրեցին: Նշենք, որ «Ամերիկայի ձայն»ի ազրպէյճանական ծառայութեան եւ «թուրան» լրատու գործակալութեան հետ զրոյցին ընթացքին ամերիկացի դիւանագէտը, անդրադառնալով ղարաբաղեան տագնապի լուծման հոլովոյթին մէջ թուրքիոյ հաւանական ներգրաւման, յայտնեց. «թուրքիոյ իրաւասութեան հարցը իմ իրաւա-
դատարանին կողմէ: Ֆրանսայի Հայ դատի գըրասենեակը, Հայ դատի եւրոպայի Յանձնախումբի Պրիւքսէլի գրասենեակին հետ գործակցաբար, իր բոլոր կարողականութիւնը պիտի դնէ եւրոպական դատարանի անընդունելի այս որոշումին դէմ: Զուիցերիա երեք ամսըւան ժամանակամիջոց ունի բողոքելու եւ վերատեսութեան պահանջ ներկայացնելու եւրոպական դատարանին: Այս առումով, տեսակցութիւն պահանջուած է առաջին հերթին Փարիզի մէջ Զուիցերիոյ դեսպանին հետ` ներկայացնելու համար մեր ակնկալութիւնները զուիցերիական իշխանութիւններէն: Համակարգուած այլ նախաձեռնութիւններ պիտի կատարուին նաեւ տարբեր երկիրներու մէջ` Հայ դատի գըրասենեակներու եւ յանձնախումբերու ճամբով, ինչպէս նաեւ` պաշտօնական երեւանի կողմէ, միացեալ ճակատ կազմելով այս արշաւին դէմ: Հ.Յ.դ. ՖրԱՆՍԱՅԻ ՀԱՅ դԱՏԻ գրԱՍեՆեԱԿ Հ.Յ.դ. եւրՈՊԱՅԻ ՀԱՅ դԱՏԻ ՅԱՆձՆԱխՈւՄԲ 18 դեկտեմբեր 2013 Փարիզ / Պրիւքսէլ
սութեանս ծիրին մէջ չէ: Միեւնոյն ժամանակ, ես չեմ բացառեր, որ որոշ պահու մը թուրքիա կրնայ որոշակի դերակատարութիւն ստանձնել»: Ստեփանակերտի մէջ շարունակելով նիւթը` Ուորլիք աւելցուց, որ ինք չի կրնար թուրքիոյ անունով խօսիլ, բայց ինք պարզապէս յոյս ունի, որ եթէ թուրքիա ցանկայ որոշ դերակատարութիւն ունենալ, ապա ատիկա դրական պէտք է ըլլայ բոլորին համար` շրջանին մէջ կայունութեան, խաղաղութեան եւ բարգաւաճման նպատակով: Պատասխանելով լրագրողներու յիշեցման, թէ թուրքիա մինչեւ հիմա ալ յստակ մէկուն կողմնակիցն է, ուստի ի՞նչ փոփոխութիւններ կ՛ակնկալեն պաշտօնական Անգարայէն, Ուորլիք վստահեցուց, որ եԱՀԿի Մինսքի խմբակի անդամները իրենց խմբակի ծիրին մէջ պիտի կատարեն ամէն ինչ, որպէսզի լուծումը ըլլայ համապարփակ եւ շրջանին մէջ հաստատուի կայուն խաղաղութիւն: Ամերիկացի համանախագահը ընդգծեց նաեւ, որ «հայ-թրքական յարաբերութիւնները որեւէ կապ չունին ղարաբաղեան տագնապի լուծման հետ»:
ARMENIA
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 26 ¸»Ïï»Ùµ»ñ 2013
III
î»ë³Ï¿ï
Հաւասարութեան համար պայքարի մասին, կամ՝ Մանտելան եւ յետ-խորհրդային իրադարձութիւնները
Ա
յս տարի Արժանթինը կը նշէ զինուորական բռնատիրութեան աւարտի եւ ժողովրդավար կարգերու հաստատման երեսունամեակը: 10 դեկտեմբեր 1983ին էր, որ երկիրը 1930էն ի վեր պետական հարուածներու կշռոյթով ղեկավարած զինուորականները, որոնց վերջին, 19761983, իշխանութեան բռնազաւթումը եղած էր պատմականօրէն ամենէն արիւնոտը՝ երեսուն հազար «անհետացածներ»ու եւ Մալվինեան պատերազմի պարտութեան ծանր կըտակով, վերջնականապէս հըրաժարեցան «ազգային վերակազմակերպում»ի իրենց արկածախնդրութիւններէն եւ ժողովրդային քուէով ընտրուած Ռաուլ Ալֆոնսինը իր պաշտօնի ստանձման սահմանադրական երդումը տուաւ: «Վերջնական» ոչ թէ որովհետեւ այն ժամանակ ժողովրդավարութիւնը հաստատագրումի երաշխիքը կու տար: Ընդհակառա՛կը. եթէ արժանթինեան քաղաքական շրջանակներուն եւ շարքային քաղաքացիներուն մօտ կար մէկ եւ միակ մտավախութիւն այն ալ ժողովրդավարութեան դիւրաբեկութիւնն էր: Ի մասնաւորի որովհետեւ զինուորականները հեռացած էին իշխանութենէն բայց իրենց ետին թողած պետական քայքայուած հաստատութիւններ եւ, մանաւանդ, «ազատ շուկայական տնտեսութեան» քաղաքականութեան փորձառական կիրարկումի հետեւանքով քարուքանդ եղած տնտեսութիւն մը: Բայց անցնող երեսուն տարիներուն, արժանթինեան ժողովրդավարութիւնը դիմադրեց ընկերային պայթումներու եւ տնտեսական փլուզումներու ամէն տեսակի փորձութիւններու եւ երեսնամեակի առիթով կատարուած ամէն հարցախոյզ կու գայ յստակօրէն ցոյց տալու որ ե՛ւ քաղաքական, ե՛ւ քաղաքացիական հասարակութիւններուն համար եթէ կայ համընդհանուր համախոհութիւն մը ապա եւ այդ մէկը ժողովըրդավար կարգերու յանձնառութիւնն է անկախ գաղափարախօսական բոլոր տարբերութիւններէ: Աւելի՛ն, թէկուզ եւ լատինամերիկեան ոլորտին մէջ Արժանթինէն առաջ Փերուն (1980) եւ Պոլիվիան (1982) արդէն ձերբազատուած էին զինուորական իշխանութիւններէն, անկասկած որ արժանթինեան գործընթացն էր որ արագացուց տարածաշրջանի միւս երկիրներուն անցումը, անոնցմէ վերջինը հանդիսանալով Չիլէն (1989): Տակաւի՛ն, Արժանթինը կը յատկանշուի որպէս այն երկիրը որ ժողովրդավարութեան ամրապընդումը սերտօրէն առընչակից դարձուց ցեղասպանութեան մասշտապով մարդկային իրա-
ւանց մասսայական ոճիրներ գործած զինուորականները դատի կանչելու եւ անոնց ներում չշնորհելու յանձնառութեան որ հաստատ կը մնայ մինչեւ օրերս: Իր երդումէն անմիջապէս յետոյ, Ալֆոնսինի առաջին որոշումներու շարքին եղաւ Չարչարանքի դէմ Միջազգային Համաձայնութիւնը վաւերացնել, ապա՝ ստորագրեց Ափարթհէյտի դէմ միջազգային համաձայնագիրը եւ Հարաւային Ափրիկէի հետ խզեց յարաբերութիւնները: Միայն խտրականութիւնը սահմանադրական կարգերու վերածած վարչակարգի անկումէն եւ Նելսոն Մանտելայի ազատ արձակումէն յետոյ է որ Արժանթինը իր կապերը հաստատեց Հարաւային Ափրիկէի հետ: Ալֆոնսինի այդ քայլը անշուշտ խորապէս մտածուած քայլ էր որ կը նպատակադրէր զինուորական բռնատիրութիւններու դիմագիծով միջազգային բեմին վրայ ճանչցուած երկրի մը տալ նոր ինքնութիւն՝ միջազգային իրաւունքի յանձնառու եւ ամէն ձեւի խտրականութեան դէմ պայքարի ու պայքարողներու հետ նոյնացող ինքնութիւն: Զուգադիպութիւն չէր, անշուշտ, որ արժանթինեան զինւորական բռնատիրութիւնը լաւագոյն յարաբերութիւնները ունէր Հարաւային Ափրիկէի Ափարթհէյտի վարչակարգին հետ... Արժանթինի, եւ ընդհանրապէս Հարաւային Ամերիկայի ժողովրդավարութեան անցումի տասնամեակին (1980ական տասնամեակը), Նելսոն Մանտելա արգելափակուած էր արդէն 1962ին ամերիկեան գաղտնի գործակալութեան մեղսակցութեամբ իր ձերբակալումէն ի վեր: Արգելափակուած պիտի մնար մինչեւ 1990, բայց իր բանտարկութեան 27 տարիները ոչ միայն իր աննկուն կամքը պիտի չկոտրէին այլ զինք պիտի վերածէին ամէն ժամանակներու ամենէն հռչակաւոր ազատամարտիկին, յարատեւող պայքարի ներշնչման աղբիւրի: Ինիսունհինգ տարեկան Նելսոն Մանտելա իր աչքերը յաւիտեան փակեց 5 դեկտեմբեր 2013ին: Իր կեանքը եղաւ դէպի ազատութիւն երկար քայլարշաւ մը, ինչպէս 1995ի իր ինքնակենսագրութեան խորագիրը դիպուկ կերպով պիտի բնութագրէր: Բայց ոչ միայն ազատութեան: Նելսոն Մանտելայի պայքարի իր էութեամբ հաւասարութեան համար պայքար էր: Հաւասարութիւն մարդոց միջեւ ամէն իմաստով, եւ ոչ միայն ցեղային խտրականութեան ժխտած հաւասարու-
թեան համար: Այսպէս, նոյնիսկ եթէ Ափարթհէյտի վարչակարգըն էր որուն դէմ կը պայքարէր ան, իր հիմնած եւ գլխաւորած Ափրիկեան Ազգային գոնկրէ-
սի քաղաքական ծրագիրը նաեւ ընկերային հաւասարութեան ծրագիր էր որ քով-քովի կը բերէր ե՛ւ սեւամորթ, ե՛ւ ըսպիտակամորթ մարտիկներուն որոնք զէնք վերցուցած էին եւրոպական գաղութատիրութեան վերջին եւ ամենէն զազրելի վարչակարգին դէմ եւ կը ձգտէին անոր վերացումով ազատ, արդար եւ հաւասար կարգեր հաստատել ե՛ւ սեւամորթին, ե՛ւ սպիտակամորթին համար: Հաւասարութեան համար այս պայքարը թերեւս աւելի տեսանելի կերպով երեւան ելաւ, երբ բանտէն իր ազատ արձակումէն յետոյ Նելսոն Մանտելա ոչ մէկ ոխ պահեց իր նախկին թշնամիներուն նկատմամբ, ընդհակառակը չվարանեցաւ համագործակցիլ Հարաւային Ափրիկէի Ափարթհէյտի վերջին նախագահ Ֆրետէրիք Տը Քլերքին հետ՝ ապահովելու համար վարչակարգին վերացումն ու ժողովրդավարութեան հաստատումը: Այսպէս է որ Հարաւային Ափրիկէի ժողովրդավարական անցումին մէջ պէտք է տեսնել Մանտելայի զոյգ պայքարները՝ ազատութեան եւ հաւասարութեան համար: թէ այդ հաւասարութիւնը, ի մասնաւորի հարստութեան վերաբաշխումի իմաստով, շատ հեռու է այսօր Հարաւային Ափրիկէի, Ափրիկէի եւ ընդհանրապէս աշխարհի մէջ՝ անկասկած: Բայց աւելի քան երբեք ժողովրդավարութեան համար պայքարը իրարու առընչակից դարձուցած է
ե՛ւ ազատութիւնը, ե՛ւ հաւասարութիւնը, եւ այս է Նելսոն Մանտելայի մեծ կտակը: Նելսոն Մանտելայի կերպարը որ այնքան ներշնչող եղած է բոլոր պայքարողներուն համար ներկայ չէր նախքին համայնավար եւ խորհրդային երկիրներու անցումի տարիներուն, երբ Հարաւային Ափրիկէն ալ իր ժողո վրդա վա րաց ման գործընթացը կ’ապրէր: Անոր պատճառը այնքան ալ խորհրդային կայսերական լուծէն ազատուելու մղիչ ուժ հանդիսացող ազգայնութիւնը չէր որքան այդ ազգայնութեան առընթեր, եւ հետագային այն պոռնկացուցած, նէօլիպերալ գաղափարախօսութեան ներթափանցումը: Պլանաւորուած տնտեսական քաղաքականութեան լճացումէն զզուած եւ ազատ շուկայականութեան ծովանոյշերու մեղեդիներով հիփնոսացած ամբողջ հասարակութիւններ մէկ օրէն միւսը, ինչպէս Մարքս պիտի ըսէր, խորհրդային օրերու ամէն տոկուն կառոյց վերածեցին ֆինանսական հոսքի որ գնաց կորսուելու օֆֆ-շորեան «դրախտներ»ուն մէջ: Հայաստանի յետ-խորհրդային անցումը խօսուն օրինակ է այս իմաստով. այսօր կասկած չկայ որ անկախութեան համար զոհ գացած հերոսներուն պայծառ արեւը ծածկող սեւ ամպերը այդ օրերուն կուտակուելու սկսան՝ սեփականաշնորհում կոչուած ալան-թալանին հետամուտ աւազակներու, անոնց գործունէութեան իրաւական հիմքեր ապահովող ՀՀՇական վարչակարգի եւ ազատ շուկայականութեան խնկարկման պաշտօնը զբաղեցնող հետագային ամրագրուած օլիկարգային համակարգի օրգանական մտաւորականներու ակտիւացումով: Նելսոն Մանտելաներ ու հաւասարութեան յանձնառութիւն չկար այդ օրերուն: Չկայ եւ այսօր՝ հակասութիւններով լեցուն յետ-խորհըրդային իրադարձութիւններուն մէջ: եւրոպական Միութի՞ւն,
թէ Ռուսիա պարտադրուած այլընտրանքը խոր ճեղք մը առաջացուցած է Հայաստանի եւ Ուքրանիոյ մէկ կողմէ քաղաքական իշխանակարգին եւ միւս կողմէ հասարակութեան մէջ: եթէ մէկ կողմէ հասկնալի է Սերժ Սարգսեանի թէ Վիքթոռ եուշենկոյի կամայ թէ ակամայ որոշումը նախընտրութիւն տալու ռուսական այլընտրանքին, նոյնքան ալ յստակ է որ ե՛ւ հայրենի ժողովուրդը, ե՛ւ ուքրանացի շարքային քաղաքացին շատ աւելի իմաստուն կերպով, գրեթէ բնազդաբար տեսան Մոսկուայի քաղաքականութեան մէջ հին կայսերականութեան ամբարտաւանութեան նոր արտայայտութիւնը: Փութինի այցելութեան դէմ ցոյցերը երեւանի մէջ, թէ Քիեւի մէջ Լենինի, ոչ որպէս պոլշեւիկի այլ որպէս ռուսական կայսրութեան ներկայացուցիչի, արձանին քանդումը բարացուցական են ազատութեան սկզբունքի բովանդակութենէն զրկուած ձեւական ժողովրդավարութեան մը ամրագրման՝ փութինեան Ռուսիոյ հարազատ պատկերով: Նման հեռանկարի ցաւին բալասանը կը թուի թէ՛ հայրենի եւ թէ ալ ուքրանացի քաղաքացիին համար եւրոպական այլընտրանքը: ժողովուրդին ազատութեան բնազդին առողջութիւնը ողջունելի է անշուշտ: Բայց Հայաստանի եւ Ուքրանիոյ մէջ ռուսական այլընտրանքի պարտադրանքի դէմ բողոքի ցոյցերուն ներքին հակասութիւնը երեւան կ’ելլէ եւրոպական հեռանկարի ոչ-իրական փայլքով, կամ, առնուազն, եւրոպական Միութեան հետ համագործակցելու ազատութեան մութ երեսը: Արդարեւ, ժուժկալականութեան ժամանակաշրջանը իրաւականացնող եւրոպական Միութիւնը եթէ արդարացիօրէն քաշողական է նախքին խորհրդային հասարակութիւններուն համար իր արժէքային համակարգով, ինչ որ նէօ-խորհրդային տարածաշրջանային համակարգ մը մերժող զանգըւածներն ուն անոնց առաջնորդ քաղաքական թէ հասարակա-
(Þ³ñ.Á ¿ç IV)
խ. Տէր ղՈւԿԱՍեԱՆ
ARMENIA
IV
IJزܲβòàÚò êàôð´ ÌÜܸº²Ü îúܺðàô (زÚð î²Ö²ð 2014)
ÚàôÜàô²ð 5, ԿԻրԱԿԻ.Ö𲶲ÈàÚò ÌÜܸº²Ü êÏǽµ ųٻñ·áõû³Ý ųÙÁ 18.30 êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç ųÙÁ 19.30 Ú³õ³ñï ê. ä³ï³ñ³·Ç §îÝûñÑÝ¿ù¦ ³ëïÇ׳ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û, »õ ³å³ §Î»Ý¹³ÝÇ Øëáõñ¦£
ÚàôÜàô²ð 6, երԿՈւՇԱԲթԻ.îúÜ ÌÜܸº²Ü ºô ²êîàô²Ì²ÚîÜàôº²Ü èÜ ØºðàÚ ÚÆêàôêÆ øðÆêîàêÆ êÏǽµ êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç ųÙÁ 11.00 Ú³õ³ñï ê. ä³ï³ñ³·Ç §æñûñÑÝ¿ù¦£
ÚàôÜàô²ð 7, երեՔՇԱԲթԻ.ÚÆÞ²î²Î غèºÈàò ijÙÁ 11-ÇÝ êáõñµ ä³ï³ñ³· åÇïÇ Ù³ïáõóáõÇ ²½·³ÛÇÝ ¶»ñ»½Ù³Ý³ï³Ý ê. ºññáñ¹áõÃÇõÝ Ø³ïé³Ý Ù¿ç£ ²é³õûï»³Ý Å³ÙÁ 9-ÇÝ Ù³ëݳõáñ ÙÇùñûÝ»ñ ѳõ³ï³ó»³ÉÝ»ñÁ åÇïÇ ÷á˳¹ñ»Ý ²½·³ÛÇÝ ¶»ñ»½Ù³Ý³ïáõÝ£ ØÇùñûÝ»ñÁ ׳ٵ³Û Ï°»ÉÉ»Ý Ã³Õ³ÛÇÝ »Ï»Õ»óÇÝ»ñ¿Ý. ì. Èû÷¿ë, üÉûñ¿ë, ì. ²ÉëÇݳ »õ Ð³Û Î»¹ñáÝ£ ÚàôÜàô²ð 12, ԿԻրԱԿԻ.îúÜ ²Üàô²Ü²Îàâàôº²Ü èÜ ØºðàÚ ÚÆêàôêÆ øðÆêîàêÆ (Տօնին բուն թուականն է 13 Յունուարի երկուշաբթի օր) êÏǽµ êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç ųÙÁ 11.00, Ú³õ³ñï ê. ä³ï³ñ³·Ç §Ê³ÕáÕûñÑÝ¿ù¦£
¸Æô²Ü ²¼¶²ÚÆÜ ²è²æÜàð¸²ð²ÜÆ
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 26 ¸»Ïï»Ùµ»ñ 2013
ÞÜàðвôàðàôÂÆôÜø
Üáñ î³ñáõ³Ý »õ êáõñµ ÌÝݹ»³Ý ïûÝ»ñáõÝ ³éÃÇõ Û³ÝáõÝ ²ñųÝÃÇÝ³Ñ³Û Â»ÙÇ ²½·³ÛÇÝ ²é³çÝáñ¹³ñ³ÝÇÝ »õ Ðá·»õáñ ¸³ëáõÝ ÏÁ ßÝáñѳõáñ»Ýù - Ü. ê. ú. î. î. ¶³ñ»·ÇÝ ´. ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó γÃáÕÇÏáëÝ áõ ê. ¾çÙdzÍÝÇ Ødzµ³ÝáõÃÇõÝÁ - Ü. ê. ú. î. î. ²ñ³Ù ². Ø»ÍÇ î³ÝÝ ÎÇÉÇÏÇáÛ Î³ÃáÕÇÏáëÝ áõ ²ÝÃÇÉdzëÇ Ødzµ³ÝáõÃÇõÝÁ - ºñáõë³Õ¿ÙÇ Ð³Ûáó ä³ïñdzñք գերշ. î¿ñ Նուրհան ²ñù»åë.Ý áõ êñµáó Ú³Ïáµ»³Ýó Ødzµ³ÝáõÃÇõÝÁ - äáÉëáÛ Ð³Ûáց Պատրիարքութեան Ընդհանուր Պատասխանատու գերշ. î¿ñ Արամ ²ñù»åë.ն ու հոգեւոր դասը - г۳ëï³ÝÇ Î³é³í³ñáõÃÇõÝÝ áõ ܳ˳·³Ñ` îdzñ ê»ñÅ ê³ñ·Ç뻳ÝÁ - ²ñó³ËÇ Î³é³í³ñáõÃÇõÝÝ áõ ܳ˳·³Ñ` îdzñ ´. ê³Ñ³Ï»³ÝÁ - ²ñųÝÃÇÝÇ Î³é³í³ñáõÃÇõÝÝ áõ ܳ˳·³ÑáõÑÇ îÇÏ. ø. øÇßÝ¿ñÁ - ²ñųÝÃÇÝÇ Ùûï г۳ëï³ÝÇ ¸»ëå³Ý` î¿ñ »õ îÇÏÇÝ Վահագն Մելիք»³ÝÝ áõ ¸»ëå³Ý³ï³Ý å³ßïûÝ¿áõÃÇõÝÁ - г۳ëï³ÝÇ »õ ²ñó³ËÇ Ù»ñ ùáÛñ»ñÝ áõ »Õµ³ÛñÝ»ñÁ - ²ñųÝÃÇÝÇ ÑÇõñ³ë¿ñ ÅáÕáíáõñ¹Á - г۳ëï³Ý»³Ûó ²é³ù»É³Ï³Ý ºÏ»Õ»óõáÛ Î»¹ñáÝ³Ï³Ý ì³ñãáõÃÇõÝÁ - ¶³ÕáõÃÇë µáÉáñ γ½Ù³Ï»ñåáõÃÇõÝÝ»ñÝ áõ ØÇáõÃÇõÝÝ»ñÁ - гñ³õ³ÛÇÝ ²Ù»ñÇϳÛÇ Â»Ù»ñáõ Ðá·»õáñ ²é³çÝáñ¹Ý»ñÝ áõ ÐáíÇõÝ»ñÁ - гñ³õ³ÛÇÝ ²Ù»ñÇϳÛÇ Ð³Û Î³ÃáÕÇÏ¿ »õ ²õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý гٳÛÝùÝ»ñÁ - Ð³Û Î³ÃáÕÇÏ¿ гٳÛÝùÇ ¾ù½³ñùÝ áõ Ðá·»õáñ ¸³ëÁ - ØËÇóñ»³Ý гÛñ»ñÁ - гٳÛÝ Ð³Û ÄáÕáíáõñ¹Á ´áÉáñÇÝ ÏÁ Ù³ÕûÝù Ë³Õ³Õ »õ µ³ñ·³õ³× ï³ñÇ ÙÁ
Հաւասարութեան համար...
(Þ³ñ. ¿ç III-Ç)
կան ուժերը կը թուին թէ չեն տեսներ՝ այդ արժէքային համակարգէն հարստութեան արդար եւ հաւասար բաշխումի ամէն նախանձախնդրութեան բացակայութիւնն է: Ազատ առեւտուրի առաջնորդող քաղաքական միջոցառումները ո-
îÜúðÐܾø
Ð³Û ÅáÕáíáõñ¹Ç ¹³ñ³õáñ ³õ³Ý¹áõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý ÙÇÝ ¿ «îÜúðÐܾø»Ç ³ñ³ñáÕáõÃÇõÝÁ, áñ ï³ñáõ³Û ÁÝóóùÇÝ µ³óÇ Ù³ëݳõáñ å³ñ³·³Ý»ñ¿, ÏÁ ϳï³ñáõÇ »ñÏáõ Ù»Í ïûÝ»ñáõ ³éÇÃáí` ÌÜàôÜ¸Ç »õ ¼²îÆÎÇ: Àëï ³Ûë ëáíáñáõû³Ý ø³Ñ³Ý³Û гÛñ»ñ Ïÿ³Ûó»É»Ý ѳõ³ï³ó»³ÉÝ»ñáõÝ ïáõÝ»ñÁ »õ Ù³ëݳõáñ ³ÕûÃùÝ»ñáí ÏÿûñÑÝ»Ý` ïáõÝÁ, µÝ³ÏÇãÝ»ñÝ áõ ïáõ»³É ï³Ý µ³ñÇùÝ»ñÁ: àõëïÇ ÏÁ Ëݹñ»Ýù Ù»ñ ѳõ³ï³ó»³ÉÝ»ñ¿Ý å³Ñ»É ëáÛÝ ³½·³ÛÇÝ ³õ³Ý¹áõÃÇõÝÁ »õ ï³ñÇÝ »ñÏáõ ³Ý·³Ù ø³Ñ³Ý³Û гÛñ ÙÁ Ññ³õÇñ»Ý Çñ»Ýó µÝ³Ï³ñ³ÝÝ áõ ï³Ý µ³ñÇùÝ»ñÁ ûñÑÝ»Éáõ ѳٳñ:
¸Æô²Ü ²¼¶²ÚÆÜ ²è²æÜàð¸²ð²ÜÆ
ò²ô²Îò²¶Æð
г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõû³Ý ܳ˳·³Ñ îdzñ ê»ñÅ ê³ñ·ë»³ÝÇÝ ìë»Ù³ßáõù äñÝ. ܳ˳·³Ñ, Êáñ ó³õáí áõ íÇßïáí ÇÙ³ó³Ýù Ò»ñ Ñûñ Ù³Ñáõ³Ý ·áÛÅÁ£ Ð.Ø.À.Ø.Ç Î»¹ñáÝ³Ï³Ý ì³ñãáõÃÇõÝÁ, ³ß˳ñѳë÷Çõé Ð.Ø.À.Ø.Ç ÁÝï³ÝÇùÇÝ ³ÝáõÝáí, Çñ Ëáñ³½·³ó ó³õ³ÏóáõÃÇõÝÝ»ñÁ ÏÁ ÷á˳Ýó¿ Ò»½Ç »õ Ò»ñ ÁÝï³Ý»Ï³Ý µáÉáñ å³ñ³·³Ý»ñáõÝ£
Ð.Ø.À.Ø.Æ Îº¸ðàÜ²Î²Ü ì²ðâàôÂÆôÜ
րոնք եւրոպայի հետ Ասոցիացման ծրագիրը կը նախատեսէր առնուազն անմիջականօրէն հարստութեան աւելի անարդար բաշխում պիտի բերէին որովհետեւ ոչ իսկ ուքրանական արտադրութիւնը պիտի կարենար եւրոպական արդարութեան հետ մրցակցիլ: Ոչ Հայաստանի եւ ոչ ալ Ուքրանիոյ ժողովրդավարութիւնները այնքան մը ազատ համակարգեր էին որ կարենային դիմադրել Մոսկուայի ճնշումներուն: գործադիր իշխանութիւններու առած միակողմանի որոշումները՝ միանալու Մաքսային Միութեան առանց խորհրդարանական քննարկումներու, եւ նուազ՝ ժողովրդային հանրաքուէի, սառցակոյտին տեսանելի գագաթն է միայն: Անոր պահուած եւ խորին բաժինը՝ երկու երկիրներու մէջ տիրապետող օլիկարգային խա-
ւին ֆինանսական կախուածութիւնն է ռուսական մեծ կապիտալէն: Այդ մէկը կարծես այնքան ալ չի մտահոգեր հաւասարութեան մասին իսկի էլ գաղափար ունենալ չուզող ող հայրենի իշխանութիւններուն: Ազատ շուկայական հէքիաթներու գիրքը լեցուն է ստեղծագործ մտքերով արդարացնելու համար ե՛ւ անգործներու աննշան յատկացումները պետական պիւտճէէն դուրս բերելու, ե՛ւ պետական պաշտօնեաներուն՝ Նախագահէն մինչեւ նախարարներ եւ պատգամաւորներ աշխատավարձերը երկու հարիւր տոկոսով աւելցնելու, ե՛ւ թոշակային համակարգը ֆինանսական կազինոյին սեղանին գրաւի դնելու: Հայաստանի քաղաքացիները կրնան հաւասարութեան երազէն զրկուած ըլլալ: Բայց ազատ են արտագաղթելու... Ռուսաստան, էլ ո՞ւր: