ÊÙµ³·ñ³Ï³Ý ²ðغÜƲ-Ç
ÚÇßáõÙ »Ù »õ å³Ñ³ÝçáõÙ
äáõ¿Ýáë ²Ûñ¿ë, ²ñųÝÃÇÝ - 83ñ¹ ï³ñÇ - ÂÇõ 13.551 - 31 ÚáõÉÇë 2014 - лé. (54 11)4775 7595
ܳ˳·³Ñ ê³ñ·ë»³Ý ÏÁ ½·áõß³óÝ¿ ³½ñå¿Û׳ÝóÇÝ»ñÁ
Շ
«Հայոց աշխարհին մէջ պիտի գտնէք ձեր վախճանը»
աբաթ, 26 Յուլիսին, Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեան Ծիծեռնակաբերդի մէջ ելոյթ ունենալով Վազգէն Սարգսեանի անուան զինուորական հիմնարկի հիմնադրութեան 20րդ տարեդարձի ձեռնարկին, ըսած է, որ «այլեւս անցած են այն ժամանակները, երբ հայ մարդուն վնասելը անպատիժ կը մնար»: Ձեռնարկին ընթացքին, դիմելով զինուորական հաստատութիւններու այս տարուան շրջանաւարտներուն, Սերժ Սարգսեան յորդորած է վնասազերծել հակառակորդին ոտնձգութիւնները: «Արձակազէններով մեզ թիրախ դարձնող, մեր թիկունքին դաւադիր ոտնձգութիւններ իրականացնել ցանկացող եւ մեր դէմ լայնածաւալ զինուորական գործողութիւններ ծրագրող հակառակորդին կ՛ըսենք, «Զգո՛ւշ
Ե
եղէք, սա հայոց աշխարհն է, ուր պիտի գտնէք ձեր վախճանը»: Եւ ես շնորհակալ եմ ձեզմէ, որ ընտրելով սպայի մասնագիտութիւնը` գիտակցաբար եւ նըւիրումով դարձած էք այս պատւիրաններուն հետեւորդները եւ զանոնք գործով իրականացնողները: Սակայն ես կը հրա-
մայեմ ձեզ, կը խնդրեմ, տղա՛ք, ընել ամէն ինչ, հերոսանալու ոչ թէ սեփական կեանքը կորսնցնելու, այլ մեր աշխարհին անդորրը խաթարող յելուզակները վնասազերծելու միջոցով: Հայրենիքը խիստ կարիքը ունի ձեր նման տղոց», ըսած է նախագահ Սերժ Սարգսեան:
ընդունելի են: Այն, ինչ մենք լսում ենք՝ լսել ենք թերթերից, լրատւութիւնից, յայտարարութիւններից, համանախագահող երկրների ներկայացուցիչների կողմից, եւ չեմ գըտնում, որ եթէ Արցախը բանակցող կողմ լինի, այս հարցի շուրջ քննարկումներ կ՛իրականացնի, եւ երբ որ վերջում արդէն նման փաստաթուղթ պէտք է ներկայացուի Արցախին, Արցախի բնակչութեանը, իշխանութեանը, որեւէ դրական արձագանգ կարող է ստանալ», յայտնած է ան: Պատասխանելով այն հարցումին, թէ ի՞նչ պիտի ըլլայ միջազգային հանրութեան պա-
տասխանը այն պարագային, եթէ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւնները յայտարարեն միաւորման մասին՝ Արա Յարութիւնեանը ըսած է, որ պիտի գտնուին երկիրներ, որոնք ժխտական պիտի արձագանգեն, ուրիշներ հաւանաբար անտարբեր մնան, իսկ ինք չի կարծեր, որ «Արցախի խընդրի կարգաւորման հարցում այդ քայլը կարող է վըճռական դեր խաղալ»: Իսկ թէ ինչպէս կը պատկերացնէ Հայաստանի ու Արցախի միաւորման գործընթացը՝ ան յայտնած է, որ Հայաստանն ու Արցախը միաւորուած կը նկատէ, «սակայն Արցախը ինքնուրոյնութեան իր հնարաւորութիւններն ունի»: «Որքանո՞վ է իրատեսական շրջանառուող այն լուրը, թէ Ռուսաստանը պատրաստւում է վերցնել Լաչինը՝ այնտեղ խաղաղապահ զօրքեր տեղակայելու նպատակով», հարցուցած է լրագրող մը, որուն Յարութիւնեան պատասխանած է. «Նըման տեղեկութիւններ չկան, դա անթոյլատրելի եւ անհնարին եմ համարում»:
Արցախը անընդունելի կը նկատէ Մատրիտեան սկզբունքները
ՐԵՒԱՆ, «Նիուզ».– Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան վարչապետ Արա Յարութիւնեանը «Առցանց հարցուպատասխան Լեռնային Ղարաբաղի վարչապետի հետ» ձեւաչափով հարցազրոյցին ընթացքին՝ պատասխանելով այն հարցումին, որ արդեօք Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւնները համաձա՞յն են ազատագրուած տարածքները Ատրպէյճանին յանձնելու, բան մը, որուն մասին քանի մը տարիէ կը խօսին Հայաստանի իշխանութիւնները՝ յայտարարած է, որ Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւնները այդ 7 շրջանները կը նկատեն Արցախ, ուր կը կատարեն հեռանկարային ներդրումային ծրագիրներ: Խօսելով Մատրիտեան սկըզբունքներուն մասին՝ ան ըսած է, որ անընդունելի կը նկատէ զանոնք, եւ եթէ նոյնիսկ Լեռնային Ղարաբաղը կրկին մասնակցի բանակցութիւններուն, նման փաստաթուղթի քննարկումը դրական արձագանգ չի ստանար: «Ի հարկէ, Մադրիդեան սկզբունքները մեզ համար ան-
«Ազատութիւն» Րատիոկայանի թղթակիցին հերիւրանքները նախագահ Սարգսեանի այցելութեան առիթով
Հ
այաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգըսեանի եւ իրեն ընկերացող պատուիրակութեան Արժանթին, Ուրուկուայ եւ Չիլէ այցելութիւնը Յուլիս 7էն 12 լայն արձագանգի արժանացաւ հայրենի թէ Սփիւռքի մամլոյ շրջանակներուն մէջ: Անկախ դիւանագիտական իմաստով իր ներկայացուցած կարեւորութենէն, հրապարակային ելոյթներու թէ մամլոյ ասուլիսներուն եւ անհատ լրագրողներու հետ իր ունեցած հարցազրոյցներու ընթացքին նախագահ Սարգսեանի կատարած յայտարարութիւններուն բովանդակութիւնը՝ ե՛ւ Հայաստանի անվտանգութեան հարցերու, ե՛ւ երկկողմանի յարաբերութիւններու, ե՛ւ Արցախի հիմնախնդրով, ե՛ւ Ցեղասպանութեան հարիւրերորդ տարելիցի, ե՛ւ Սփիւռքի հետ համագործակցութեան նիւթերուն մասին չվրիպեցան ուշադրութենէ: Այցելութեան մանրամասնութիւններուն մասին հայրենի թէ սփիւռքեան հանրային կարծիքը անմիջականօրէն տեղեակ պահելու գործին մէջ կարեւոր դերակատարութիւն ունեցան ե՛ւ ՀՀ պատուիրակութեան մաս կազմող լրագրողներու խումբը, ե՛ւ հարաւամերիկեան հայկական մամլոյ օրգաններու եւ լրատու գործակալութեանց պատասխանատուները շնորհիւ իրենց մասնագիտական բարձր որակին: Բացառութիւն էր Ազատութիւն րատիոկայանի Ուրուկուայի թղթակիցը որուն հաղորդումը Պուէնոս Այրէսէն ոչ միայն չէր համապատասխաներ իրադարձութեանց առարկայական տեղեկատուութեան այլեւ իր բնոյթով ապատեղեկատուութիւն էր, չըսելու համար այցելութիւնը խայտառակելու յատուկ ճիգ: Հեռարձակած իր հերիւրանքներուն շարքին էր լուրի հաղորդման իսկ նախորդած իր արժեւորումը Սարգսեանի Արժանթին այցելութեան, որ որակուեցաւ ոչ այնքան յաջող որքան կ’ակնկալւէր որովհետեւ, եղեր, Նախագահին չէր ընդունած արժանթինցի իր պաշտօնակիցը՝ Քրիսթինա Ֆեռնանտէս տէ Քիրչնէր, այլ՝ փոխ-նախագահ Ամատօ Պուտու: Արժանթինի նախագահուհին, ինչպէս հանրածանօթ էր, խիստ հիւանդութեան պատճառով ջնջած էր այդ շաբթուայ բոլոր հանդիպումները որոնց շարքին հարաւամերիկեան երկիրներու իր պաշտօնակիցներուն հետ խորհրդաժողով մը: Բայց այդ առարկայական տուեալները անտեսուեցաւ, նսեմացուեցաւ Ազատութիւն րատիոկայանի թղթակիցին կողմէ, եւ անոր փոխարէն շարահիւսւեցան այնպիսի պատճառներ որոնք ոչ մէկ կապ ունէին հայ-արժանթինեան յարաբերութիւններուն հետ: Միեւնոյն տրամաբանութեամբ, ան չյիշեց Նախագահին ի պատիւ տրուած ճաշկերոյթին ներկայ կառավարական բարձրագոյն պաշտօնեաներէն եւ ոչ մէկը: Նոյն օրուայ երեկոյեան եւ յաջորդ օրուան ընթացքին, նոյն անձնաւորութիւնը ճիգ չխնայեց Նախագահին եւ արժանթինահայ համայնքին հանդիպումներուն միայն ժխտական երեսները տեսնելու, մինչ երկրի գործադիր թէ օրէնսդիր իշխանութիւններու եւ Պուէնոս Այրէսի քաղաքային կառավարութեան անդամներուն հետ տեսակցութիւններուն, խօսակցութիւններուն ու ստորագրուած համաձայնագրերուն մասին ոչ իսկ անդրադարձաւ: Աւելի՛ն, այդ անձնաւորութիւնը իր լրագրողի հանգամանքին մասնագիտական որակին մասին յաւելեալ փաստ մը տուաւ նախագահ Սարգսեանի Ուրուկուայ այցելութեան նախօրեակին, երբ անդրադառնալով երկրի նախագահ Խոսէ Մուխիքայի մասին ըսաւ թէ ան ծանօթ է որպէս աշխարհի ամենաաղքատ նախագահներէն մէկը, որ, միշտ իր խօսքերով, շատերուն համար երկրի մը նախագահին իսկ չնմանիր... Նախագահական այցելութեան նախօրեակին հանրային կարծիքը ժխտականօրէն նախատրամադրելու, այցելութեան լրջութեան ու կարեւորութեան մակարդակը գետնին հաւասարացնելու համար ասկէ լաւ մեկնաբանութիւն դժուար թէ կարելի ըլլայ երեւակայել... Անկախ նախագահ Սարգսեանի այցելութեան կարեւորութիւնը ջրելէ, անկախ արժանթինահայ համայնքի հանդէպ առնուազն անյարգալից վերաբերմունք ցոյց տալէ, անկախ իր անշնորհ հաղորդումներով հայրենի թէ սփիւռքեան հանրային կարծիքը մոլորեցնելէ, Ազատութիւն րատիոկայանի Ուրուկուայի թղթակիցը փաստը տուաւ իր անմասնագիտութեան մակարդակին, ինչ որ Ազատութիւն րատիոկայանի պատասխանատուներուն մտահոգութեան պատճառ պէտք է ըլլայ եթէ, անշուշտ, կ’ուզեն պահել րատիոկայանի հանրածանօթ լրջութեան որակը ինչ կը վերաբերի Հարաւային Ամերիկայէն իրենց ալիքներով հեռարձակուող հաղորդումներուն:
ARMENIA
II
Ð.Ø.À.Ø. гÕáñ¹³·ñáõÃÇõÝ
«Արարատեան» կարգի գործնական հանգրուանի դասընթացք
Հ
Æñ³ù
Մուսուլի մէջ հայկական եկեղեցւոյ խաչը վար առնուած է
Ե
ՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».– Իրաքի եւ Շամի իսլամական պետութիւն (ՏԱԵՇ) կոչուող սիւննի ահաբեկչական խմբաւորումը Մուսուլի մէջ հայկական եկեղեցւոյ վրայէն վար առած է խաչը եւ եկեղեցին վերածած է կազմակերպութեան քարոզչական կեդրոնի: Այս լուրը կը փոխանցէ թրքական «Media365» լրատուական կայքը: Զինեալները հայկական եկեղեցւոյ խաչին տեղ տեղադրած են խմբաւորման դրօշակը: Կայքին համաձայն՝ զինեալ-
ները ֆաթուա (կրօնական հրովարտակ) հրապարակած են՝ պահանջելով իրենց վերահըսկողութեան տակ գտնուող 1146 տարեկան մօտ 4 միլիոն կիներն ու աղջիկները բռնի թլփատել։ «Իսլամական պետութեան» քաղաքներուն մէջ արգիլուած է ծխախոտ եւ կլկլակ ծխելը, բոլոր սրճարանները փակ են, կիները նախընտրելի է որ իրենց տուներէն դուրս չգան, իսկ գալու պարագային՝ անպայման պէտք է լաչակ կրեն։ Թրքական լրատուամիջոցները նաեւ յայտնած էին, որ ՏԱԵՇի
զինեալները Մուսուլի մէջ պայթեցուցած են Եունուս մարգարէի դամբարանը, որ շիիներուն սրբավայր է: Իսլամական սիւննի ահաբեկիչները շիիներու բազմաթիւ սրբավայրեր պըղծած են նաեւ իրենց գրաւած Թելաֆեր եւ Քերքուկ քաղաքներուն մէջ: Եունուս մարգարէի դամբարանի աւերումը իրաքցիներուն բուռն հակազդեցութեան պատճառ դարձած է: Դամբարանը, որ կը ծառայէր որպէս մզկիթ, կառուցուած է 134 թուականին (հըժրա) եւ զբօսաշրջիկներու այցելութեան վայր էր:
гÛáó ò»Õ³ëå³ÝáõÃÇõÝ
ՄԸՄի Կեդրոնական վարչութեան նախաձեռնութեամբ եւ կազմակերպութեամբ 26 Յուլիս 2014ին սկիզբ առաւ «Արարատեան» կարգի գործնական հանգրուանի դասընթացքը, որ սկաուտական կարգերու գերագոյնն է եւ որուն կը մասնակցին 7 կազմակերպական շրջաններէ 26 բարձրաստիճան խմբապետներ` Արեւելեան Միացեալ Նահանգներէն 2, Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներէն 8, Լիբանանէն 9, Հարաւային Ամերիկայէն 1, Հայաստանէն 3, Սուրիայէն 1 եւ Ֆրանսայէն 2: Դասընթացքին պատասխանատուն է Կեդրոնական վարչութեան սկաուտական ներկայացուցիչ Կարպիս Գապասագալեան, որուն կ՛օժանդակէ Կեդրոնական սկաուտական յանձնախումբի անդամներէն Թալին Հինտոյեան: Դասընթացքին պաշտօնական բացումը կատարուեցաւ շաբաթ, 26 Յուլիս 2014ին, ժամը 18ին, Բիւրականի բանակավայրին մէջ: Կեդրոնական վարչութեան անունով խօսք առին Կարպիս Գապասագալեան եւ Բագրատ Եսայեան: Կարպիս Գապասագալեան դասընթացքին մասնակցողները հրաւիրեց յանձնառու գիտակցութեամբ եւ աչալրջութեամբ գործուն մասնակցութիւն ունենալու այս յոյժ կարեւոր դասընթացքին: Ան յիշեցուց, որ «Արարատեան» կարգը յաճախակի կազմակերպուող դասընթացք մը չէ, այլ չորս տարին անգամ մը իրականացուող դասընթացք, որ արդէն երկրորդն է, որուն համար ակնկալութիւնները բոլորէն բազմապիսի են, եւ անոր յաջողութիւնը կախեալ պիտի ըլլայ մասնակցողներէն: Բագրատ Եսայեան ընդգծեց, որ «Արարատեան» կարգը կարելի չէր Արարատէն հեռու վայրի մը մէջ իրագործել. արդարեւ, ան մասնակցողները հրաւիրեց իրենց ստանձնած պատասխանատուութիւնը արժեւորելու մեր ազգային կեանքին մէջ գործուն դերակատարութեամբ: Բացման արարողութեան ներկայ էին նաեւ Կեդրոնական սկաուտական յանձնախումբի անդամներէն Վաչէ Նաճարեան, Ռոմանոս Պետրոսեան, Թալին Հինտոյեան, Ալին Պաղտասարեան եւ Թալին Օրտողլեան: Դասընթացքը շարունակուեցաւ մինչեւ 30 Յուլիս 2014: Դասընթացքին տեւողութեան մասնակցողները ներկայացուցին իրենց թէզերը, զորս պատրաստեր եւ յանձներ էին տեսական հանգրուանին:
Av. Callao 1162 - Buenos Aires info@hotelwilton.com.ar
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 31 ÚáõÉÇë 2014
4812-4993 www.hotelwilton.com.ar
Ա
Ֆաթիհ Աքինի շարժանկարը պիտի ներկայացուի Վենետիկի Շարժանկարի Փառատօնին
րմինիըն Ուիքլի կը հաղորդէ, որ ծագումով թուրք գերմանացի բեմադրիչ Ֆաթիհ Աքինի վերջին շարժանկարը՝ «Հատում»ը (The Cut) պիտի ներկայացուի Վենետիկի շարժանկարի 71րդ փառատօնին ընթացքին, որ տեղի պիտի ունենայ 27 Օգոստոսէն 6 Սեպտեմբեր։ «Հատում»ը կը ներկայացնէ Նազարէթ Մանուկեանի պատմութիւնը, որ Ցեղասպանութենէն վերապրելէ ետք կ’իմանայ, թէ իր երկուորեակ աղջիկները կրնան ողջ ըլլալ եւ կը սկսի զանոնք փնտռել։ Նազարեթի ճամբորդութիւնը զինք իր գիւղէն՝ Մարտինէն կը տանի ա-
նապատ, Քուպա եւ վերջապէս Միացեալ Նահանգներ՝ Հիւսիսային Տաքոթա։ Համր Նազարէթի դերը ստանձնած է Թահար Ռահիմ։ Այլ դերասաններու շարքին են Սիմոն Աբգարեան, Արսինէ Խանճեան, Աքին Կազի եւ Ճորճ Ճորճիու։ Ժապաւէնին բնագիրը գըրւած է Աքինի եւ Մարտիկ Մարթինի կողմէ։ Շարժանկարը անգլերէն է եւ 138 վայրկեան տեւողութիւն ունի։ Աքին Սինէեուրոփարի յայտնեց, որ Թահար ամբողջ շարժանկարի ընթացքին ոչ իսկ մէկ խօսք կ’արտասանէ եւ որոշ չափով կը նմանի Չարլի Չափլինի, սա-
կայն նոյն ատեն տիպային արեւմտեան տիպար մըն է։ Աքին «Հատում» շարժանկարը ներկայացուց Քանի շարժանկարի փառատօնին, սակայն մետասաներորդ պահուն զայն ետ վերցուց՝ «անձնական պատճառներով»։
Կիւլէնականները Ցեղասպանութեան ճանաչման դէմ ութը տարուան ընթացքին 1.5 միլիոն տոլար ծախսած են
Թ
րքական «Հապեր10»ը կայքը կը տեղեկացնէ, որ Միացեալ Նահանգներու մէջ ընթացիկ ամսուան ընթացքին, հաշուետուութիւններու քննութիւններու ընթաց-
քին յառաջացած խնդիրներու պատճառով փակուած են թըրքական Կիւլէնական համայնքին պատկանող 2 դպրոց: Ռուսաստանի կրթութեան նախարարութիւնը չեղեալ յայտարա-
րած է կիւլէնականներու հաստատութիւն նկատուող «Ատլանտեան միջազգային կրթական կեդրոնի» գործունէութեան տրուած թույլտուութիւնը: Ըստ ամերիկեան «Buzzfeed» լրատուական կայքին, Միացեալ Նահանգներու Կիւլէնական համայնքը Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման դէմ լոպպիյինկի եւ քարոզչական աշխատանքներու ընթացքին, 2007 թուականէն սկսեալ ԱՄՆ քաղաքական գործիչներու 1.5 միլիոն տոլարի նուիրատուութիւններ բաշխած է: Նուիրատուութիւններ ստացած քաղաքական անձերու շարքին եմ Պարաք Օպաման, Հիլըրի Քլինթընը....
ARMENIA
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 31 ÚáõÉÇë 2014
ΰÁë¿ Ðñ³Ý¹ سñ·³ñ»³Ý §²½³ïáõÃÇõݦ ϳ۳ÝÇÝ
III
гñó³½ñáÛó
«Եթէ Ղարաբաղը ներքին կարգով չհասկացուի եւ չընկալուի իբրեւ Հայաստանի տարածք, կարծում եմ, որ մենք պատմական սխալ կ՛անենք»
Պ
արո՛ն Մարգարեան, Դուք ասացիք նաեւ պետականութեան հետ կապւած խընդիրներ, ինչը՞ նկատի ունէիք: -- Չեմ ուզում ենթադրութիւնների գիրկն ընկնել, ցաւօք, այս հարցը բաւարար չափով բացուած չի եւ սա ամենավըտանգաւոր մասն է: Պէտք է Հայաստանում լինէր այնպիսի քաղաքական մթնոլորտ, որ քաղաքական ուժերը, անկախ իրենց ներքին դիրքորոշումներից, այս հարցով կարողանային լայն խորհրդակցութիւն անցկացնել. երկրի անվտանգութեան հարցն է դրուած եւ կապ չունի դու իշխանութիւն ես, թէ ընդդիմութիւն: Եթէ երկրի անվտանգութիւնը հիմնական հարց է երկրի համար, ուրեմն կարող ենք մէկ սեղանի շուրջ հաւաքուել եւ հարցը լըրջօրէն քննարկել: Ցաւում եմ, որ այդ քննարկումը տեղի չի ունենում` նախ իշխանութեան մեղքով եւ երկրորդ` ընդհանուր մթնոլորտի պատճառով: Այդ պատճառով, շատ չեմ կարող խորանալ, բայց իմ մօտեցումը հետեւեալն է. եթէ չի ըստորագրւում, ուրեմն հարց կայ, եթէ հարց կայ, ուրեմն դիմադրողականութիւն կայ, այսինքն նկարագիր կայ: Ծախուած չենք, տրուած չենք, իսկ դա լաւ է: -- Պարո՞ն Մարգարեան, շատ փորձագէտներ, դիտորդներ, տարբեր պատճառներից ելնելով, խնդիր են տեսնում, զուգահեռներ են անցկացնում 18-20 թուականների հետ եւ ասում են, որ Հայաստանը կանգնում է պետականութեան եւ ինքնիշխանութեան առնուազն մի մասի կորստի առջեւ` դէպի Եւրասիական միութիւն գնալով: Զուգահեռներ են անցկացնում, ասում են. «Ռուսաստանը փորձում է Ազրպէյճանին սիրաշահել Եւրասիական միութիւն տանելու համար, ի հաշիւ Ղարաբաղի, ինչ որ զիջումներ անել»: Դուք ի՞նչ կարծիք ունէք: -- Ինչու Եւրոպան նոյն մօտեցումը չունի՞: Որ՞ն է տարբե-
րութիւնը: Մենք Եւրոպական խորհրդարանի անդամ ենք. Ազրպէյճանն էլ է անդամ: Ազըրպէյճանի ժողովրդավարութեան մակարդակը մեր երկրի մակարդակին մօ՞տ է, որ երկուսս էլ խորհրդարանի անդամ ենք: Բա էդ ինչպէ՞ս է, որ երկուսս էլ խորհրդարանի անդամ ենք: Նոյն մօտեցումն է, եթէ դու քո իրաւունքներին տէր չես, միւսները տէր չեն ու տէր չեն: Մենք, կարծում եմ ոչ լաւ օրից, պարտաւորուեցինք մաս կազմել Եւրասիական միութեանը` աւելի հիմնական հարց լուծելու համար, բայց ինչպէս ասում են, սատանան մանրուքների մէջ է` ամէն մի փաստաթղթի մէջ կայ հայկական շահի հասկացութիւն, որի շուրջ մենք պէտք է ունենանք չափազանցուած բծախնդրութիւն, զգուշութիւն, որ այդ մանրուքների մէջ մեր ինքնիշխանութիւնը չզիջենք: Ես չեմ հաւատում, որ Պիելոռուսիան Եւրասիական միութեան մաս է կազմել, որպէսզի ինքնիշխանութիւնը ձեռքից տանեն, կամ` Ղազախստանը: Չեմ կարծում, թէ Եւրասիական միութեանը մաս կազմած պետութիւնները իրենց ինքնիշխանութիւնը ձեռքից տուել են: Այսօր աշխարհում համարկումը շատ հասկանալի հասկացութիւն է, այսինքն դու կարող ես այդ բնական գործընթացի մէջ, առանց տրուելու գնալ, կարող ես գնալ գիտակցելով ու պաշտպանելով քո սեփական շահը: Վերջնական ոչինչ չեմ ասում, որովհետեւ ամէն մի փաստաթուղթ, ամէն մի պայմանագիր, կարող է առանձնաբար վտանգել եւ կամ ապահովել մեր ազգային շահը:
-- Բայց դուք կարծում էք , որ Հայաստանի ներկայիս իշխանութիւնները կը կարողանա՞ն Եւրասիական միութիւնում պահպանել մեր ինքնիշխանութիւնը կամ ինքնիշխանութեան այն աստիճանը, որը հարկաւոր է մեզ: -- Դժուար է այդ հարցին պատասխանելը: Այսինքն ես չեմ ընդունում այս իշխանու-
թիւններին, բայց չեմ կարծում, որ այս իշխանութիւնները մեր երկրի թշնամին են: Ես դրան չեմ հաւատում: Չեմ էլ ուզում, որ որեւէ մէկը որեւէ ժամանակ նման ձեւով մտածի: Ինչ՞ն է մեզ համար այսօր ամենահիմնականը` մշակոյթ, ինքնիշխանութիւն, Ղարաբաղի հարց, Արեւմտահայաստան: Որո՞նք են մեր հիմնական հարցերը: Այս հարցերի մէջ, կարծում եմ, եթէ մէկը զիջի` նա դաւաճան է, եւ չի կարելի ի սկզբանէ մարդկանց դաւաճանի կերպարի մէջ տեսնել:
-- Պարո՛ն Մարգարեան, Ղարաբաղի հետ կապուած մի այսպիսի քննարկում եղաւ. Յիշում եմ Ասթանայի գագաթնաժողովից յետոյ, երկրորդ նախագահը քննադատութեամբ հանդէս եկաւ, ասելով. «Ով Ղարաբաղի հետ կապուած զիջումներ կ՛անի, հեռանկարներ չի ունենայ Հայաստանում», որին յաջորդեց Սերժ Սար գսեա նի պատասխանը, որ պէտք չէ իրենից Ղարաբաղը պաշտպանել: Այնուամենայնիւ եթէ էլի վերադառնանք այս հարցին, դուք Եւրասիական միութեանն անդամակցութեան հետ կապւած` միջազգայնօրէն ճանաչւած սահմաններով, մաքսակէտի հետ կապւած, խնդիր տեսնու՞մ էք Ղարաբաղի անվտանգութեան հարցում: -- Ես կարծում եմ, որ այդ հարցը լուծուած է, ինչպէս որ այսօր լուծուած է ՌուսաստանՀայաստան յարաբերութեան մէջ: Եթէ Ղարաբաղը ներքին կարգով չհասկացուի եւ չընկալուի իբրեւ Հայաստանի տարածք, կարծում եմ, որ մենք պատմական սխալ կ՛անենք: Կարծում եմ նման վտանգ գոյութիւն չունի: Բոլոր տուեալները այդ մասին են ասում եւ ես ուզում եմ դրան հաւատալ: -- Վերջին շրջանում Ղարաբաղի սահմանին նկատւում են ռազմական բախումներ, ներթափանցման յարձակումներ,
լարուածութեան աճ: Ինչ էք կարծում Հայաստանի իշխանութիւնները, Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւնները ինչքանո՞վ են համարժէք արձագանգում: -- Ազրպէյճանը փորձում է մեր նեարդային համակարգի վրայ խաղալ: Ազրպէյճանը տեսնում է, որ բանակցութիւնների ընթացքը, իր իսկ մեղքով, յայտնուել է փակուղային վիճակում: Սահմանային բախումները նրան պէտք են աշխարհին ասելու, որ հարցը չի փակուել: Ազրպէյճանը չի ուզում պատերազմով հարցը լուծել: Եթէ ուզենար այդ ձեւով հարց լուծել, հէնց միայն այն փաստը, որ բանակցութիւնները տեղից չեն շարժւում, կ՛օգտագործէր` պատերազմի կը դիմէր: Բայց որովհետեւ չի ուզում պատերազմ, ուզում է, որ բանակցութիւնների նոր ընթացք սկսուի եւ որպէսզի այդ բանակցութիւններում ինքը առաւելութիւն ունենայ, փորձում է սահմանային բախումներ սկսելով, ազդել մեր հոգեբանութեան վրայ: Կարծում եմ, պէտք է դիմանանք: Հայաստանի պետութիւնը համարժէք պատասխան է տալիս թէ ոչ, իմ ընկալմամբ, մինչեւ այսօր` այո:
-- Դուք խօսում եք դաշնակիցների մասին, խօսում էք անվտանգութեան մասին, բայց մեր ռազմավարական դաշնակիցը մեծածաւալ սպառազինութիւն է շարունակում վաճառել Ազրպէյճանին: Շատ ռազմական փորձագէտներ ասում են, որ քանակի, սպառազինութեան տեսակի պատճառով հաւասարակշռութիւնը եթէ չի էլ խախտուել, ապա շատ մօտ է դրան: Ի՞նչ գնահատական կարող էք տալ սրան: -- Դա այնպիսի բան չի, որի վրայով կարողանանք լուռ անցնել: Կարծում եմ դա մեր մէջ ընդվզում պէտք է առաջացնէր: Դա միայն մի ձեւով կարող էր ընդունելի դառնալ: Երբ այն, ինչ Ռուսաստանը վաճառում
է Ազրպէյճանին, դրա դիմաց մեր բաժնի գինն էլ վերցնէր Ազրպէյճանից` եւ մեր բաժինը մեզ տայ անվճար: Այլապէս մեզ համար հասկանալի չէ: Ինձ թւում է, որ շրջանում հաւասարակշռութիւն պահպանելը նաեւ Ռուսաստանի շահերից է բըխում: Անշուշտ այստեղ կայ պետական եւ մասնաւոր ազդակ: Այսօր զէնքի արտադրութեան մէջ միայն պետական կառոյցները չեն, որ դերակատար են: Եւ եթէ մի տեղ դրամ կայ, այդ զէնքերը ձեռք բերելը այսպէս կամ այնպէս դիւրին են: Բայց հաւասարակշռութեան խախտումը կարծում եմ վնաս է տարածաշրջանի բոլոր պետութիւնների համար: Յամենայնդէպս մենք պէտք չէ լռենք, բողոք պէտք է բարձրացնենք, պահանջենք եւ նաեւ ձեւեր գըտնենք, որպէսզի հետ չմնանք այդ մրցավազքից: Թէպէտ ասում եմ, դա Ազրպէյճանի համար դիւրին գործ է, մեզ համար` դժուար: Բայց այլ ելք չունենք:
-- Բայց սա ինչ է նշանա կում, առեւտո՞ւր: Ռուսական կողմը բազմիցս ասել է, որ դա իրենց համար առեւտուր է: -- Նշանակում է, որ առեւտուրը գերակշռում է: Քաղաքականութեան մէջ կայ բարեկամական յարաբերութիւն: Կարծում եմ, որ Ռուսաստանը պէտք է անդրադառնայ, որ այս ձեւով ինքը չի կարող երկար ժամանակ իր շուրջ դաշնակիցներ պահել, պէտք է հասկանայ, որ այս ձեւով ինքը կը կորցնի: Որովհետեւ ելքեր միշտ էլ հնարաւոր է փնտռել, գտնել: Ձեւեր միշտ էլ կան, թէկուզ դժուար, որոնց համար նաեւ ծանր գին կը վճարենք: Չեմ ուզում մտածել, թէ մենք էնքան անճար ենք, որ ուզենք թէ չուզենք մեր միակ ելքը Ռուսաստանն է: Ռուսաստանը պէտք է գիտակցի ու հասկանայ, որ սխալ մօտեցումը կարող է պատճառ դառնալ, որ ինքը շատ աւելի մեծ կորուստներ ունենայ:
(Þ³ñ.2 ¢ í»ñç)
ARMENIA
IV
Ð᷻ѳݷÇëï ÎÇñ³ÏÇ, 3 ú·áëïáë 2014ÇÝ, Û³õ³ñï êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç, Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ êáõñµ ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇã سÛñ î³×³ñÇÝ Ù¿ç, Ù»ñ ëÇñ»ÉÇ ³ÙáõëÝáÛÝ »õ Ñûñª
àÕµ. èÆø²ðîú ȺôàÜ Â¾ÖÆðº²Ü-Ç
ÐÇÝ·ß³µÃÇ, 31 ÚáõÉÇë 2014
31³Ù»³Ï
Լիզպոնի ողջակէզներին
ՅՈՎՀԱՆՆէՍ ՇԻՐԱԶ
Ù³Ñáõ³Ý ù³é³ëáõÝùÇ ³éÇÃáí£ Ü»ñϳÛë ÏÁ ͳÝáõó³Ý»Ýù Ç ·ÇïáõÃÇõÝ Ù»ñ ³½·³Ï³ÝÝ»ñáõÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ£ ²ÛñÇݪ ÎɳïÇë سñ·³ñ»³Ý ¼³õ³ÏÁª Þ³ù¿ ¿×Çñ»³Ý
Ð᷻ѳݷÇëï ÎÇñ³ÏÇ, 3 ú·áëïáë 2014ÇÝ, Û³õ³ñï êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç, Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ êáõñµ ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇã سÛñ î³×³ñÇÝ Ù¿ç, Ù»ñ ëÇñ»ÉÇ ³ÙáõëÝáÛÝ »õ Ñûñª
àÕµ. ¶²ðÈàê ¶²¼ºÈº²Ü-Ç
Ù³Ñáõ³Ý ù³é³ëáõÝùÇ ³éÇÃáí£ Ü»ñϳÛë ÏÁ ͳÝáõó³Ý»Ýù Ç ·ÇïáõÃÇõÝ Ù»ñ ³½·³Ï³ÝÝ»ñáõÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ£ ²ÛñÇݪ Èáõëdz ²ñï»ÙÇë ö³ñóٻ³Ý ¼³õ³ÏÝ»ñÁª ö³ÃñÇëdz »õ Èáõëdz ö»ë³Ýª Îáõëóíû سñ³ÝÏáÝÇ ÂáéÝÇÏÁª Èáõù³ë
Ð᷻ѳݷÇëï ÎÇñ³ÏÇ, 3 ú·áëïáë 2014ÇÝ, Û³õ³ñï êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç, Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ êáõñµ ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇã سÛñ î³×³ñÇÝ Ù¿çª
àÕµ. Ú²Îà´ ¶àöàôÞº²Ü-Ç
Ù³Ñáõ³Ý ù³é³ëáõÝùÇ ³éÇÃáí£ Ü»ñϳÛë ÏÁ ͳÝáõó³Ý»Ýù Ç ·ÇïáõÃÇõÝ Ù»ñ ѳÝÛñ»Ý³ÏÇóÝ»ñáõÝ »õ ѳٳÛÝ Ñ³Ûáõû³Ý£
г×ÝáÛ Ð³Ûñ»Ý³Ïó³Ï³Ý ØÇáõÃÇõÝ
Անվերադարձ մահով, սակայն, Սարգիս Սեդրակ, Արա Սիմոն, Ինքը՝ Վաչէն՝ հանց երգեհոն, Մեզ կը կանչեն ու գան պիտի Ի սէր, գերուած Արարատի, Ի սէր հայոց մայր հողերուն՝ Ընդդէմ հողաց թուրք գողերուն: Որ Հայաստանն իմ խլեցին, Մեզ վրէժը լոկ թողեցին. Երէկ Տիզբոն, Այսօր Լիզբոն, Հայն է զոհւում հորիզոնից մինչ հորիզոն: Չենք մոռանում Եղեռնը մեծ, Որ հայ արեան ծովը խմեց, Քարը թողեց վերապրողին, Թուրքն է ապրում, այն էր՝ հողին, Խամրեց արեւն ողջ հայութեան: Յիշե՛նք, հայեր Եղեռն համայն, Որ մեր ազգի ծուծը խմեց, Աշխարհասաստ Եղեռնը մեծ:
Յիշէ՛ք, հայեր, բալիկներուդ՝ Դեռ ծիլ ընկած գալիքներուդ, Որ քեզ ամառ պիտի տային, Բայց կէս ճամբին ընկան կիսատ՝ Դեռ չտեսած հողն Արարատ: Յիշէք, հայե՛ր, ընկողներին, Որ չհասած մեր հողերին, Ընկան հինգն էլ ի սէր հայոց՝ Մեր հինգ միլիոն զոհուած որդոց, Որ գեր-ձորում ընկած են դեռ՝ Հայ վրէժի յոյսով անմեռ: Եկ գովք անենք հայ քաջերին Խենթ սրտին էլ ընդդէմ դարի, Յիշէ՛ք հայեր, ինչպէս Տիզբոն, Երէկ Տիզբոն, այսօր Լիզբոն, Եկ, դիմացիր, ազգ իմ զգօն Հինգ հայդուկին այս երգեհոն, Եկ, որ Վարդանն Ա ւարայրի Անէծք դառնայ թուրքին վայրի: Յիշէք, հայե՛ր, որ վայր ընկան
Ð᷻ѳݷÇëï
ò³õ³Ïó³Ï³Ý
ÎÇñ³ÏÇ, 17 ú·áëïáë 2014ÇÝ, Û³õ³ñï êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç, Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ êáõñµ ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇã سÛñ î³×³ñÇÝ Ù¿ç, ëÇñ»ÉÇ ³ÙáõëÝáÛë »õ Ñûñª
àÕµ. ÈÆîƲ ê²ØäàôȺ²Ü-¾øƼº²Ü-Ç Ù³Ñõ³Ý ïËáõñ ³éÇÃáí, ²ðغÜƲ ØÞ²Îàô²ÚÆÜ ÀÜκð²ÎòàôÂÆôÜÁ »õ ²ðغÜÆ²Ý ËáñÇÝ ó³õ³ÏóáõÃÇõÝ ÏÁ Û³ÛïÝ»Ý Ñ³Ý·áõó»³ÉÇ ½³õ³ÏÝ»ñáõݪ ØÆξÈ, îƲܲ, î²ÜƾÈ, êàôêÆ, ²ÜÆ »õ î²ÜƾÈ, »ÕµûñÁª î²ÜƾÈ, ÃáéÝ»ñáõÝ, »õ ÁÝï³Ý»Ï³Ý µáÉáñ å³ñ³·³Ý»ñáõÝ£
àÕµ. ì²Ðð²Ø вÚð²äºîº²Ü-Ç
Ù³Ñáõ³Ý ². ï³ñ»ÉÇóÇÝ ³éÇÃáí£ Ü»ñϳÛë ÏÁ ͳÝáõó³Ý»Ýù Ç ·ÇïáõÃÇõÝ Ù»ñ ³½·³Ï³ÝÝ»ñáõÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ£ ²ÛñÇݪ èáëÇó ¼³õ³ÏÁª ²ÝÇ
Ð᷻ѳݷÇëï ÎÇñ³ÏÇ, 24 ú·áëïáë 2014ÇÝ, Û³õ³ñï êáõñµ ä³ï³ñ³·Ç, Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ êáõñµ ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇã سÛñ î³×³ñÇÝ Ù¿ç, ëÇñ»ÉÇ ³ÙáõëÝáÛëª
àÕµ. ºðàô²Ü¸ ²ä²Öº²Ü-Ç (غ¼àÔȲܺ²Ü)
Ù³Ñáõ³Ý ù³é³ëáõÝùÇ ³éÇÃáí£ Ü»ñϳÛë ÏÁ ͳÝáõó³Ý»Ýù Ç ·ÇïáõÃÇõÝ Ù»ñ ³½·³Ï³ÝÝ»ñáõÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ£ ²ÛñÇݪ èáë³ ¾ùÙ¿ù×»³Ý-²å³×»³Ý ÀÝï³Ý»Ï³Ý µáÉáñ å³ñ³·³Ý»ñÁ
Visite nuestra renovada página
www.diarioarmenia.org.ar facebook/Diario ARMENIA twitter: @diarioarmenia