Agiasos mag 153 2006

Η Λεσβία (Λ ισβέλ’) Σπύρου Βασλά, σύζυγος Μιχαήλ Ηρακλή Δεμιργκέλη

Η Φιλίτσα Νικολάου Σκλεπάρη, μαθή­ τρια Γ' Γυμνασίου (1966).

Ο άλλοτε καφετζής και όχι μόνο Ιωάν­ νης Σωκράτη Βασλάς (Παυλής).

(Χγάπβγ).

ΠΠ1ΜΕΧ©ΜΙΝΑ ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Ωτακουστικός εκσυγχρονισμός........................................................... ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΚΑ. ΚΟΥΛΟΥΝΕΑΗ, Πατριδογνωστικά. Αγιάσος, αγάπη μου....................................... ΜΥΡΣΙΝΗΣ ΒΑΜΒΑΚΑ-ΧΟΥΤΖΑΙΟΥ, Οι παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι και οι δουλευτές το υ ς.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗ, Επιτυχημένη η αποκριάτικη εκδήλωση του Αναγνωστηρίου . ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟΥ «Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ», Ανακοίνωση. Προαγορά «Θεατρικών» Μηνά.. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗ, Αποκριάτικα καρναβαλικά δρώμενα στην Αγιάσο.. ΘΕΜ Η ΧΑΤΖΗΛΕΩΝΙΔΑ, Έλαβον ΕΡΕ γκρρρρρ, Εκ γκρρρρρ, ΕΛΑ γκρρρρρ . ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΝΗ, Ο πατέρας μου ο φαμελίτης και ο πολυμήχανος............... ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Λεσβιακά αρχειοδιφικά σύμμεικτα. Ένα Φύλλο Πορείας της μεσοπολεμικής περιόδου......... ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Λεσβιακοί απόηχοι. Του Γιάννη Τσιρώνη..................................................................................... ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΚΑΜΑΤΣΟΥ, Μη πιρ ιμ ένς να δεις καλά... (ποίημα) - Τα νιάτα όσοι τα ’χιτι... (ποίημα). ΓΙΩΡ’ τ ’ ΠΑΠΑΝ’, Αλίμουνου στου Καππαδόκ... (ποίημα) - Παροιμίις (ποίημα)....................................................................................... ..................... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗ, Γη παντριγιά (ποίημα) - Γαρίφαλο (ποίημα). ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤΖΟΥ, Η μυγδαλιά (ποίημα) ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΚΑΜΑΤΣΟΥ, Δυο είνι γοι αναβουλές (ποίημα)............................................................................................................. ΣΤΡΑΤΗ ΚΑΡΑΒΑΝΗ, Το λεσβιακό ελαιόλαδο και οι αναίσχυντοι καρπωτές τ ο υ ........................................................................... ΠΡΟΚΟΠΗ I. Π ΑΠΑΛΑ, Κληρικολογικά βιογραφικά σημειώματα. Ρασοφόροι του χτες και του σήμερα (Δ ' ) ............................. ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, «Το δέντρο της ενιαίας γλώσσας μας». Η παρουσίαση-κριτική του από το Αναλόγιο της Ε Ε Α . ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΗ, Ο Συνδυασμός «Καθαρά και τίμια χέρια»....................................................................................................... Τα πθίτκα μας (Θεμιστοκλής Χατζηλεωνίδας, Στρατής Απ. Μουτζουρέλης, Γιάννης Δ. Παπάνης).................................................. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΞΕΝΕΛΛΗ, Ο ψηφιακός δίσκος του Δημοτικού Σχολείου Αγιάσου................................................................................ ΓΙΑΝΧΑΤΖ, Σας πληροφορούμε................................................................................................................................................................ ΓΙΑΝΧΑΤΖ, Αυτοί που φεύγουν................................................................................................................................................................

Σελ.

3 4 5 7 11 12 16 17 18 19 20

21 22 23 27 32 33 34 35 36

ΕΞΩΦΥΛΛΟ

Το Εξοχικό Κέντρο «Η Φαμάκα» του Ιωάννη Θ. Χουλιάρα και οι γλυκασμοί της Άνοιξης... (Φωτογραφία Παρασκευά Ευστρ. Λιακάτου, Πάσχα 2005)

Οι Επιτάφιοι [Αγίας Τριάδας, 3ου Σταθμού Αναφοράς/ΣΑ (Αεροπορίας) και Παναγίας], στην Αγορά Αγιάσου. (Φωτογραφία ΔημητρίουΟ Αμπουλού. Παραχωρήθηκε από το Γεώργιο Δημητρίου Ακαμάτη)

ΙΧΧΝ 1106-3378

Κ ω δ ικό ς 3980

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

ΩΤΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ Π ανάρχαιη κακή συνήθεια του ανθρώπου να στή­ νει αφτί, να κρυφακούει. Ζητούμενο τα εφτασφράγιστα μυστικά του άλλου. Γενεσιουργά αίτια η περιέργεια, η αδιακρισία και το κυνήγι του συμφέροντος, που ταλανίζει ιδιώτες, διαχειριστές της πολυώνυμης εξουσίας, αλλά και λαούς... Οι ωτακουστές, όπως και οι προδότες, οι κατά­ σκοποι, οι πράκτορες, οι χαφιέδες, οι σπιούνοι, δεν είχαν ποτέ την καθολική επιδοκιμασία των άλλων. Μπορεί να τους επιβράβευαν όσοι τους χρησιμοποιούσαν ως μίσθαρνα όργανα, στη λαϊκή όμως συνεί­ δηση ήταν και εξακολουθούν να είναι κατά κανόνα ανυπόληπτοι, αχρείοι, επικίνδυνοι. Συνακόλουθη ή­ ταν και η θρησκευτική δοξασία. Το κρίμα των ωτα­ κουστών λογιζόταν μεγάλο και εξασφάλιζε στην Κό­ λαση θέση όχι ευκαταφρόνητη. Κάτι γνώριζε από ε­ πιτίμια ο δαφνοστεφής ποιητής Δάντης που στη «Θεία Κωμωδία» παρουσιάζει έναν που έχωνε τη μύ­ τη του σε ξένα μυστικά να έχει τρύπιο λαρύγγι και να είναι ρινότμητος και κουτσάφτης... Τον τελευταίο καιρό επανήλθε στην επικαιρότητα το γνωστό και από άλλες περιόδους θέμα των υπο­ κλοπών, της παράνομης δηλαδή παρακολούθησης τη­ λεφωνικών συνδιαλέξεων. Αυτή τη φορά η αναστά­ τωση που προκλήθηκε ήταν ιδιαίτερης σπουδαιότη-

τας και χρονικής διάρκειας. Και τούτο, γιατί η τεχνο­ λογία αποδείχτηκε πανίσχυρη αλλά συγχρόνως και ευάλωτη. Επιτήδειοι παρακολουθούσαν πολιτικούς, προϊσταμένους υπηρεσιών νευραλγικής σημασίας, αλλά και απλούς πολίτες... Για το σκάνδαλο αυτό ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά από δικούς μας και ξένους, ειδικούς και μη. Οι αντεγκλήσεις νευρώδεις, οι επικρίσεις έντονες, οι ει­ κοτολογίες αμέτρητες, τα επιχειρήματα ισχυρά αλλά ενίοτε και σαθρά, η πολιτική εκμετάλλευση εμφανής. Η σοβαρή αυτή υπόθεση της παραβίασης του απορρή­ του, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε δυσφορία σε κάθε ενεργό πολίτη, ανεξάρτητα από την ιδεολογική του τοποθέτηση. Η αίσθηση πως είμαστε ανοχύρωτοι και πως αδυνατούμε ν ’ αντιμετωπίσουμε τις ποικιλώνυ­ μες δυνάμεις του κακού ολοένα και ισχυροποιείται... Είναι αλήθεια πως η τεχνολογία καλπάζει και πως βελτιώνει τις συνθήκες της ζωής μας. Δυστυχώς όμως το ίδιο δε συμβαίνει και με τον πολιτισμό της ψυχής. Αυτός συνήθως ατροφεί, τίθεται σε δεύτερη μοίρα, περιφρονείται. Το κακό, όπως φαίνεται, είναι δυσθεράπευτο. Έτσι που πάμε, θ’ αναγκαστούμε να μη μιλάμε, για να επαληθευτεί ακόμη μια φορά το γνωμικά «λαλήσας πολλάκις μετενόησα, σιωπήσας δε ουδέποτε»... ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Οι ομογενείς του Χγάηεγ Ευστράτιος Βασιλείου Σάββας (Φίδ’) και Χρίστος Σάββα Μπίρης (δε­ ξιά) επί το έργον, όχι όμως... των υποκλοπών, αλλά ως τεχνικοί ήχου και φωτισμού, κατά την πα­ ράσταση του έργου της Ανδρονίκης Κουτσκουδή-Σάββα «Τα πρώτα χρόνια στην Αυστραλία», στα πλαίσια των εκδηλώσεων της «Φιλοπρόοδης Παροικίας Αγιάσου». (ϋηίνυΓδίΙγ οί Ν.Χ.λΥ., Γί§ Τγ66 ΤΙΐ63ΐΓ6 Ηίξΐι, Κεπ^ίπ^Ιοπ, θ3ΐε 4, Σάββατο 21.11.1998).

Π Α Τ Ρ ΙΑ Ο Γ Ν Ω Σ Τ ΙΚ Α Αγιάσος, αγάπη μου... ΛΖ'

Στο ίδιο καφενείο συχνάζαμε τότε και όσοι νεο­ λαίοι είχαμε αποφοιτήσει από το οχτατάξιο Γυμνά­ σιο της Μυτιλήνης και αναμέναμε την επικείμενη στράτευσή μας ως κληρωτοί. Έτσι εδώ, στις αρχές του Οκτωβρίου του 1950, κάναμε το αποχαιρετιστή­ ριο γλέντι μας την παραμονή της αναχώρησής μας για το Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων του Χαϊδαρίου, στο οποίο κληθήκαμε να παρουσιαστούμε. Ο Πάνος εκείνη τη βραδιά, συμμεριζόμενος τη συ­ γκινησιακή κατάστασή μας, έκανε το παν για να μας ευχαριστήσει. Μας έφερνε τους πικάντικους μεζέδες του και έβαζε στο πικάπ τα καλύτερα τραγούδια, που ταίριαζαν στην περίπτωσή μας, όπως «Σ’ αφήνω κι έ­ χε γεια κι έβγα στο παραθύρι και πες μου στο καλό με τα γλυκά σου τα χείλη...» ή το άλλο «Μη φύγεις, πού θα πας, μονάχο αν μ’ αφήσεις τι θα κάνω;». Και τα κορίτσια μας θλιμμένα, όλο και περνούσαν έξω από το καφενείο και έριχναν μέσα κλεφτές ματιές, με φα­ νερή τη στενοχώρια τους για το μισεμό μας. Θυμάμαι πως η παρέα μας εκείνη αποτελούνταν τότε από τον υποφαινόμενο, το Μιχάλη Λιάκατο, το Θανάση Γρη­ γορίου Αλεντά, το Νίκο Βλαστάρη και τον Ασωματιανό Φώτη Κανιμά. Παρουσιαστήκαμε λοιπόν όλοι μαζί την ίδια μέρα και ώρα στο ΚΕΒΟΠ Χαϊδαρίου, για να ενταχτούμε στον ίδιο λόχο, όπως και τα καταφέραμε. Πλησιάζο­ ντας προς την πύλη του στρατοπέδου, ακούγαμε από

τα μεγάφωνα στρατιωτικά-πατριωτικά εμβατήρια. Κα­ τά διαστήματα σταματούσαν τα εμβατήρια και παρεμ­ βάλλονταν συνθήματα, όπως: «Καλώς τα φανταράκια μας!» ή «Καλώς το καμάρι και την ελπίδα του έθνους μας!» και άλλα. Αυτά όμως μέχρι να μπούμε μέσα. Μόλις περάσαμε την πύλη, μας περίμεναν οι εκπαι­ δευτές δεκανείς και υποδεκανείς με τις ζωστήρες στο χέρι, που κυριολεκτικά ούρλιαζαν, για να μας σπά­ σουν, λέει, το ηθικό! Έτσι με αγριοφωνάρες μας κυνη­ γούσαν, λέγοντας: «τρέξτε, ρε ρεμάλια», «τρέξτε, ρε ταγκαλάκια», «τρέξτε, ρε ζαγάρια», «στρατιώτες είστε σεις, ρε;» Κι εμείς τρέχαμε. Τι να κάναμε άλλωστε; Εμείς όμως σαν «ξύπνοι Αγιασώτες», για ν ’ αποφύ­ γουμε το βίαιο κούρεμά μας «με την ψιλή», που ανα­ πόφευκτα θα μας έκαναν μέσα στο στρατόπεδο, φρο­ ντίσαμε, πριν μπούμε μέσα, να κουρευτούμε έξω σε ε­ παγγελματία κουρέα. Αυτό όμως φαίνεται πως δεν ά­ ρεσε σε κάποιον άξεστο δεκανέα -Καστρινός λεγότανκαι μας κυνήγησε ανηλεώς, μέχρι που φάνηκαν άλλοι νεοσύλλεκτοι στην πύλη και παρέλαβε αυτούς. Έτσι καταφέραμε, πιάνοντας σειρά ο ένας πίσω από τον άλ­ λο, να εγγραφούμε μαζί και να ενταχτούμε στον ίδιο λόχο, συνεχίζοντας την καλή παρέα μας κατά το χρο­ νικό διάστημα της βασικής εκπαίδευσής μας. Μετά την απόλυσή μας από το στρατό ο καθένας μας φυσικά πή­ ρε το δικό του δρόμο και το καφενείο του Γράμμη με όλη την αίγλη του έμεινε για μας μια γλυκιά ανάμνηση! Όπως έμεινε ανάμνηση και για όλους τους συγχωρια­ νούς μας, αφού ήδη αυτό έκλεισε, ανακατασκευάστηκε και προορίζεται ίσως για άλλες χρήσεις με άλλα πρό­ σωπα, αφού στο πέρασμα του χρόνου όλα αλλάζουν. (Συνεχίζεται)

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΚΑ. ΚΟΥΑΟΥΝΕΑΗΣ

Αναμνηστική φωτογραφία συ­ στρατιωτών στο ΚΕΒΟΠ Χαϊδαρίου, στις 20.10.1950. Διακρίνονται, από αριστερά: Χαρίλαος Κλεάνθη Κουδουνέ­ λης, Μιχαήλ Ευστρατίου Λιά­ κατος, Αθανάσιος Γρηγορίου Αλεντάς, Νικόλαος Αποστόλου Βλαστάρης και Φώτιος Αργυ­ ρίου Κανιμάς. (Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Χαρίλαος Κουδουνέλης)

ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΓΙΑΣΟ Οι παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι και οι δουλευτές τους Τ ο ψωμί ήταν γνωστό από τα πανάρχαιο χρόνια. Από τη νεολιθική εποχή έχουν βρεθεί υπολείμματα ψωμιού, καθώς και εργαλεία, με τα οποία κοπάνιζαν το ευλογημένο σιτάρι. Το πραγματικό ψωμί το έφτια­ χναν, σύμφωνα με τις μαρτυρίες που έχουμε, οι αρχαί­ οι Αιγύπτιοι. Ο Όμηρος εξάλλου αναφέρει ότι στο ναό της Δήμητρας πρόσφεραν μεγάλους άρτους. Επίσης την Καινή Διαθήκη αναφέρεται το θαύμα του πολλα­ πλασιασμού των άρτων. Ο απλός λαός, όταν θέλει να δείξει την εκτίμηση και το πόσο ταυτόσημο θεωρείται με τη ζωή του το ψω­ μί, λέει: «βγάζω το ψωμί μου» ή «για ένα κομμάτι ψω­ μί», εννοώντας τη δουλειά, το μεροκάματό του. Οι πρόγονοί μας από τα πανάρχαια χρόνια είχαν ως βασικές τροφές το σιτάρι, το λάδι και το κρασί. Οι γιαγιάδες μας θεωρούσαν το ψωμί θεμέλιο για το οι­ κογενειακό τραπέζι και κάθε φορά που το έκοβαν το σταύρωναν πρώτα τρεις φορές με το μαχαίρι και μετά το έκαναν φέτες. Στην Αγιάσο τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι είχαν μέ­ σα στις αυλές των σπιτιών τους κι από έναν πετρόχτιστο φούρνο για τις ανάγκες της φαμίλιας, αλλά και του γείτονα πολλές φορές. Πολλά τα παιδιά, μεγάλες οι οικογένειες άλλοτες και δεν έπρεπε να λείπει το ψω­ μί από την καθημερινή διατροφή. Πολλοί ήταν εκείνοι που πήγαιναν στο φούρνο με το «τιφτιρέλ’» και αγό­ ραζαν επί πιστώσει καρβέλια ή κομμάτια από καρβέλι. Οι παππούδες μας έφερναν καλογινωμένο σιτάρι από τ ’ απέναντι μικρασιατικά παράλια, το «ακσουσάμ», με χοντρούς γερούς σπόρους. Η ευτυχία πλημμύριζε το σπιτικό, όταν το σοδιάζανε στα βαρέλια, για να μην το φάνε τα τρωκτικά.

Υπήρχαν ο ανεμόμυλος του Μαυριγιώτη και οι υ­ δρόμυλοι, όπου πήγαιναν το σιτάρι για άλεσμα, φορ­ τωμένο στα ζώα. Πολλές γυναίκες όμως είχαν στο σπί­ τι τους δυο στρογγυλές μυλόπετρες, μ’ ένα ξύλο στη μέση, που ανάμεσα τους έριχναν τους σπόρους και τους γύριζαν κυκλικά, για να βγάλουν το αλεύρι, με δυσκολία βέβαια. Αργότερα αγόραζαν σιτάρι από τη Μεγάλη Αίμνη, όταν έγινε αποστράγγιση του νερού και δόθηκε ως κλήρος σε ακτήμονες της Αγιάσου. Όταν ήμασταν παιδιά, αλλά και αργότερα, οι Αγια­ σώτες, όντας άνθρωποι δημιουργικοί, ανασκουμπώθη­ καν και άρχισαν να ξαναφτιάχνουν τη ζωή τους, μετά από την Κατοχή και τον Εμφύλιο σπαραγμό. Η Αγιάσος τότε έγινε ένα ανθηρό οικονομικό κεφα­ λοχώρι, με μαστόρους σε όλα σχεδόν τα επαγγέλματα. Είχε μουτάφηδες, μαχαιράδες, ράφτες, κετσετζήδες, μπι­ σκιτζήδες, αγγειοπλάστες, υφάντρες και πολλή αγροτιά. Έσφυζε το χωριό από ζωή και οι μεγάλες φαμίλιες έπρεπε να φάνε πολύ ψωμί, για να κρατηθούνε. Όπως είπαμε, ήταν το στήριγμα της οικογένειας και η ελπίδα, για να επιβιώσει η εργατιά. Τότε το ανθρωπομελίσσι της Αγιάσου το αντιμετώ­ πιζαν οι ψωμάδες με τους ξυλόφουρνους και με το ζυ­ μωτό στη σκάφη κατάμαυρο ψωμί ολικής αλέσεως, ό­ πως θα λέγαμε σήμερα. Αυτό ήταν που έπιανε στο στο­ μάχι και χόρταινε ο κόσμος της εργατιάς. Έκανα έναν απολογισμό στου νου μου τις θύμησες και αναπόλησα τους φούρνους και τους ψωμάδες του χωριού μου τότε. Απίστευτο κι όμως αληθινό! Η Αγιά­ σος στα χρόνια της νιότης μας είχε αρκετούς φούρνους. Αυτοί ήταν οι παρακάτω: Του Ευστρατίου Ξυνέλη στο

Τοιχογραφία του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, στο άλλοτε Αρτοποιείο του Σωκράτη Μαρμαρέλη, στο Μεσαγρό. (Φωτογραφία Γιάννη Χατζηβασιλείου, 17.8.1993)

Μαυριγιώτη, του Βασίλη Βουνάτσου λίγο πιο πάνω από τον Ξενώνα, του Θεόδωρου Σάββα στην Μπουτζαλιά, του Νίκου και της Ανδρονίκης Κορομηλά στην Αγία Τριάδα, του Προκόπη Πατσέλη (Μπουρλή) στην Αγριγιά, του Θεμιστοκλή Κακλαμάνου ή Χατζηπλή πάνω από τα σημερινά «Εξάρχεια», των αδελφών Χαλέλη μέσα στην Αγορά, του Οδυσσέα Κλήμου ή Κουτσίν’, δίπλα στα ψα­ ράδικα, του Κομνηνού Ξενέλη, δίπλα στο χασάπικο των αδελφών Χατζηκομνηνού ή Μπίλια, και των αδελφών Σάββα ή Φίδ’, στο δρόμο που οδηγεί στην Αγριγιά... Αργότερα, όταν πέθανε ο Βασίλης ο Βουνάτσος, ά­ νοιξε φούρνο στο Σταυρί το τσιράκι του, ο Στρατής ο Βουρλής. Στα χρόνια μας ακόμη ο Μιχάλης Σουσαμλής ή Μανός, τσιράκι και αυτός του Βουνάτσου, διατηρεί ένα θαυμάσιο φούρνο στον Κάτω Κάμπο, όπου παλιό­ τερα λειτουργούσε ο φούρνος του Γιαννακού Ζερβού. Ανασκουμπωμένοι οι ψωμάδες άρχιζαν από τη νύ­ χτα τη δουλειά, για να προφτάσουν να βγάλουν το ψω­ μί της ημέρας. Μοσχοβολούσαν οι μαχαλάδες από τα φρεσκοψημένα σταρένια καρβέλια των δυο οκάδων και από τα παξιμάδια. Τότε ήταν που βγήκε και το αφράτο ψωμί, το χάσικο , το «χάσ’κου», δηλαδή αυτό που ήταν παρασκευασμένο με επεξεργασμένο αλεύρι. Οι δρόμοι ήταν σωστό πανηγύρι, καθώς οι νοικο­ κυρές, που ζύμωναν οι ίδιες το βδομαδιάτικο, το πή­ γαιναν μέσα στα «πανιρέλια», τα στρωμένα με τα καλοφαμένα αγιασώτικα μεσάλια, στο φούρνο της γειτο­ νιάς. Για ν ’ ανέβει το ζυμάρι, πολλές χρησιμοποιού­ σαν τις πινακωτές. Ακόμη μέσα σε ταψί είχαν αραδιασμένες τις «κουκόνις» και τα «κ’λίτσια», για να φάνε τα μωρά, πριν γίνει το ψωμί, στα γρήγορα, μαζί και πί­ τες ζεστές, κομμένες μοίρες μοίρες και αλειμμένες με θρεψίνη, καθώς και με βράσμα. Τότε έφερναν οι έμποροι της Αγιάσου (Στρατής Παραμυθέλης, Αγγελής Οικονόμου) το αλεύρι και σε σακούλες, έτοιμο αλεσμένο, που το αγόραζαν οι ψω­ μάδες και ο κόσμος. Αλλοι έφερναν το σιτάρι για άλε­

σμα στο μηχανοκίνητο μύλο του μακαρίτη του Βεργάμαλη, αλλά και του Τζαναβάρη, για να πάρουν αλεύρι ή «κουρκούτ’» για τον «τραχανά». Το πιο γραφικό και αξέχαστο ήταν, όταν έρχονταν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά. Τότες οι άνθρω­ ποι περίμεναν με λαχτάρα να φάνε τα παραδοσιακά «φ’νίτσια» και τις βασιλόπιτες με τα φύλλα. Το πηγαινέλα από τα σπίτια στους φούρνους και τα κουβαλήματα ήταν κάτι το ονειρεμένο, κάτι που με κάνει να δα­ κρύζω τώρα που έρχεται στα μάτια μου. Τα παιδιά, γε­ μάτα ανυπομονησία, περίμεναν να έρθουν τα γλυκά στο σπίτι, για να φάνε, καθώς δεν υπήρχε η αφθονία των συ­ χνά πυκνά μεταλλαγμένων αγαθών των υπεραγορών που έχουμε σήμερα. Αλλοτες όλα ήταν λιγοστά και α­ γνά. Οι ψωμάδες τόσο πολύ χόρταιναν τις μυρουδιές, από τα κανελογαρίφαλα και τον αγνό «βούτυρο», που αγόραζαν από τον μπακάλη παστά χαψιά, για να φάνε με λαδόξιδο και για να επανέλθει η γεύση στο στόμα τους. Μετά το «ανιμουφούσ’» των γιορτινών ημερών, κοιμόντουσαν τρεις μέρες, για να συνέλθουν, και για να ησυχάσουν από τις παραξενιές και τη «ζαλούρα» των γυναικών. Το πιο ευτράπελο ήταν, όταν η μια νοικοκυ­ ρά, έπαιρνε στο σπίτι της κατά λάθος το ταψί με τα «φ’νίτσια», ενώ ήταν της άλλης. Ο καβγάς δεν περιγράφεται, καθώς ο ψωμάς έπρεπε να κάνει το μεσολαβητή, για να σταματήσει το επεισόδιο και το μεγάλο νταβατούρι ως εκεί. Όλα αυτά συνέβαιναν κάποια χρόνια πριν, όταν το άγχος δεν είχε πλακώσει το στήθος μας και όταν η απληστία του χρήματος δε μας είχε γίνει έμ­ μονη ιδέα. Τότε που λέγαμε «Δόξα τώ Θεώ» κι ανάβαμε ένα κερί στην Παναγιά και στον Αστράτ’γιου, για να ευ­ χαριστήσουμε για το ψωμί που έδωσαν να φάμε. Αποδίδουμε φόρο τιμής στους αξέχαστους αγαπη­ μένους χωριανούς μας, στους τίμιους εργάτες, στους ψωμάδες που δε ζουν πια... ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΑΜΒΑΚΑ-ΧΟΥΤΖΑΙΟΥ

Το Αρτοποιείο του Μιχάλη Σουσαμλή (Μάνου) σε ώρα λειτουργίας. Διακρί­ νονται, από αριστερά, η Δήμητρα (Μπέμπα) Μιχάλη Σουσαμλή, σύζυ­ γος Ηλία Ευστρατίου Τσομπανέλη, και η Νίκη Φωτίου Τζανή, σύζυγος Στρατή Μιχάλη Σουσαμλή. (Φωτογραφία Χρίστου Γλεζέλη ή Πουπούσα, 16.8.2001)

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΙΜΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ Επιτυχημένη η αποκριάτικη εκδήλωση του Αναγνωστηρίου Συνεχίστηκε και φέτος η καθιερωμένη από το 1999 συμμετοχή του Αναγνωστηρίου «η Ανάπτυξη» Αγιά­ σου στις ετήσιες καρναβαλικές εκδηλώσεις. Το Σάββα­ το, 4 Μαρτίου 2006, στις 6.30' μ.μ., στο κατάμεστο α­ πό την πρωτοφανή κοσμοσυρροή Κινηματοθέατρο του Αναγνωστηρίου (ο κόσμος πλημμύρισε τους διαδρό­ μους, το φουαγιέ, ακόμα και τα παρασκήνια!), παρου­ σιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τα καρναβαλικά θεατρι­ κά σκετς: • «Του κ’μάσ’», με σάτιρα του Παναγιώτη Μιχ. Κουτσκουδή, σκηνικά Δημήτρη Χατζηγιάννη - Πανα­ γιώτη Ευστρ. Χατζέλη. Εκφώνησαν: Δημήτρης Παν: Κορομηλάς (κάτα), Βασίλης Βερδούκας (πετεινός), Μα­ ρία Αϊβαλιώτου (γριά), Παναγιώτης Χατζέλης (ορνιθολόγος), Δημήτρης Βασ. Μαϊστρέλης (γέρος). Στο υπο­ βολείο ήταν η Πηνελόπη Παπαδοπούλου-Μαϊστρέλη. Το «κ’μάσ’» είναι η μικρογραφία της κοινωνίας μας. Ο άρχοντας του κοτετσιού, δηλαδή ο έκαστοτε πε­ τεινός (μια ο πράσινος, μια ο γαλάζιος), προσωσοποποιούσε την κυβερνητική εξουσία, ενώ η κότα το λαό που εγκλωβίζεται στη μέγκενη του δικομματισμού. Γεια σου, κόσμι γριπιασμένι, π ’ βρίστσισι σι άστσ’μου χάλ’, έμαθα ιός σι δώτσι πα στου κάτου του τσιφάλ’. Τα π ’λιά τα βόστσισι γη γρίπ’, πάθαν μιγάλου κάζου, αμπείς του θ ’κό μ ’ μες στου βρατσί μ ’, καθιόλ’ δεν του α π’κάζου. Χρόνια κάλ’τσιβγί μιας ένας, που ’χι πράσ’νου του λειρί, τρεις φουρές γιου έρμους τ ’ μέρα έσυρνί μας στου λουρί. Πάν’ όμους δυο χρόνια τώρα, π ’ τουν κατσάραμι π ’ του κ ’μάσ’ τσ’ άλλουν, μι καυλί γαλάζιου, φέραμ’ α μιας ξιγανιάσ’.

Η νόσος των πουλερικών που προσβάλλει τον πε­ τεινό (πρώτο σημαντικό θέμα της πρόσφατης επικαι­ ρότητας) αναστέλλει προσωρινά αυτή την καταπίεση. Τούτους ήνταν χειρότιρους, μαύρου ήνταν του μάτι ντ, καλά τώρα π ’ ζαμπούνιψι τσι δε βρουντά του τλάπι ντ.

Δίπτυχο πρόγραμμα, διαστάσεων 15 χ 21 εκ., της «Γιορτής Καρναβάλου», που οργάνωσε το Αναγνω­ στήριο «η Ανάπτυξη» Αγιάσου, στις 4.3.2006.

Η γριά μαζεύει μετά το βάτεμα τα «ανασχηματισμένα» αβγά, που παραδοσιακά συμβολίζουν τη λαϊκή ψή­ φο, και η υπόθεση στρέφεται στις δημοτικές εκλογές: ’Πού πού θα κόψ’ς, ε Χρύσανθι; Του νου σ’ τσι μ ’λιάζ’ γη βίτσα, μια σ’τσίτ’σα λέγ’ πους ιτοιμάζ’ ’πί τώρα γη Σταυρίτσα. Αμπείς μι τς λάτσ’ σν Αμπιρασιά; Μια σουφιρίνα τ ’ π ά τ’σι, ξικάρφουσι το ’να του β’ζί τς απί του σήκου κάτσι. Ναι, αλλά για τ ’ δημαρχία γοι μνηστήρις είνι τσ’ άλλ’. Μπάνους ’πί καρσί κάν’ φέρμις τσι τ ’ καβάλα θέλ’ α βγάλ’. Α π’ τα πέρσ’ είνι θυμ’σμένους τσ ’ ε μπουρεί α βασταχτεί, σα τ ’ κατσίκα μας τ ’ μαξέλα τράγου ψιάζ’, για να λαστεί.

Μετά όμως τη θεραπεία του πετεινού από τον ορνιθολόγο (κυβερνητικός ανασχηματισμός), η αντιλαϊ­ κή πολιτική οξύνεται ακόμα περισσότερο. Η νέα αυτή αντιλαϊκή επίθεση δίνεται συμβολικά με το «βάτεμα» της κότας από τον πετεινό.

—Σ ’ βάζου τσι του Φι Πι Άλφα μι αψ’λό συντιλιστή.

—Πάνου απί δικατρία; Μη, καημένι, θα στσιστεί! Τούτους θα μας ανιχειρ’στεί χειρότιρα ’πί πρώτα, μι έγιουσου γκουμό που έ χ ’ θα μας αλλάξ’ τα φώτα.

Η εμφάνιση του «Ματιού», που κατεβαίνει από ψηλά και μας κοιτάζει απειλητικά (δημιουργώντας συνειρμό με το μάτι του Θεού, το οποίο κοσμεί τις κορυφές των τέμπλων των εκκλησιών, προειδοποιώντας: εστι δίκης οφθαλμός, ός τα πάνθ' όρφ), συμβολίζει όλο το αόρατο δίκτυο ηλεκτρονικής παρακολούθησης των λαών από το «Μεγάλο Αδερφό», δηλαδή την παγκόσμια ηγετική τάξη. Στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας παραβιάζονται κατάφωρα τα δημοκρατικά δικαιώματα των

πολιτών. Στην ανώμαλη μετεμφυλιακή περίοδο σκιά των δημοκρατικών πολιτών ήταν οι πληρωμένοι ασφα­ λίτες και χαφιέδες. Σήμερα η αλματώδης τεχνολογική ε­ ξέλιξη δίνει τη δυνατότητα στους κυρίαρχους του κό­ σμου, που κατέχουν και χρησιμοποιούν για τη στήριξη της ταξικής τους κυριαρχίας τα μέσα παραγωγής, ν ’ α­ ντικαθιστούν το φυσικό χαφιέ με τον ηλεκτρονικό, πε­ τυχαίνοντας απείρως καλύτερα αποτελέσματα. Ούλ’ μέρα κατασκουπέβγιν τν ώρα π ’ τρως τσι τν ώρα π ’ χέζ’ς, γοι διαβόλ’ δε ξιθαρραίνιν τσι για ύπνου άμα πέσ’ς.

πάν’ τσ’ αρχόντι καλ’τσιμένις, σα να φαίνιν σ’ κριβατή. Τσ’ έδγιου ιντόπ’σι μιαν ιμκρή που δε φουρεί βρατσί, του καζάνι τς απού κάτου φαίνιτι πους χουχλατσεί. Έγιουτου π ’ κάν’ γη κουπέλα είνι πρακτικό πουλύ, εύκουλα μπαίν’ μες σ’ φουλιούδα τς άμα φρουπιτάξ’ του π ’λί.

Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στη φετινή βαρυχει­ μωνιά, που όμοιά της (μεταφορικά) επικρατεί και στη ζωή μας, εξαιτίας της αμετάβλητης πολιτικής κατά­ στασης:

Παγαίν’ς στου παραβάριμα; Κάν’ς τίπουτα στραβό;

Καλά π ’ τουν γύρ’σι στου χιουνιά, άσπρις μέρις να δούμι,

Τατσίζ’ς του πικραμύγδαλου γή κ ’τσίζ’ς μι του ζιρβό; Σι φάκιλου ηλικτρουνικό ο ύλα τα ’χιν γραμμένα τσι τα μητρώα σ’ μια ζου"ή θαν είνι λιρουμένα.

αφού νά ’ρτιν ε πρόκειτι έφτις που λαχταρούμι. Πού να τνι δούμι τ ’ καλουσύν’ μι έγιουτ’ π ’ μας κ ’μαντέρνιν, γουμάρια γοι κατίνις μας, άλλα δεν αγαντέρνιν.

Να μας ζέψιν σα τα βόδια πόθους ντουν είνι κρυφός, γ ι’ αύτου μας λουγιάζ’ ’πού πάνου γιου «Μιγάλους Αδιρφός».

Του Κακλαμάν’ τουν ικτιμώ, σι φτον ιξαίρισ’ κάνου, πάππ’ς-ιντ, λέγ’, ήνταν Αγιασώτ’ς, τουν λέγαν Κακλαμάνου. Γω θέλου αν ανιχειρ’στώ έφτη τ ’ κυρα-Μπουρμπούλια,

Το δραματικό όμως στοιχείο εναλλάσσεται στη συ­ νέχεια με το κωμικό, για να δημιουργηθεί στον ακροα­ τή η αναγκαία χαλάρωση, ύστερα από τον αιφνίδιο προβληματισμό. Ο στίχος, χτυπώντας μια στο καρφί και μια στο πέταλο, εκφράζεται με σεξουαλικά υπονο­ ούμενα, γιατί ο άνθρωπος αισθάνεται την ανάγκη να κάνει σκώμμα και περιγέλιο τα δεινά του, ώστε, μέσα απ’ αυτή τη διακωμώδησή τους, ν ’ αντλήσει δύναμη ψυχική και ν ’ αντεπεξέλθει σ’ αυτά:

άμα τς τουν κάτσου, θα γυρέψ’ να φα τσ ’ αξ’νηθρουγούλια.

Του μάτ’ είν’ ηλικτρουνικό τσι τίπουτα δε χάν’, όσα γινόντι στα χουσ’κά ούλα τα συλλαμβάν’. Σν Αγιάσιου είδι γοι θηλ’τσιές πουλύ πς μουρνταριβγόστι, ασπέθις λέγ’ πιτά του μάτ’, τν ώρα που καλ’τσιβγόστι. Σι ξένου τράγου τσάκουσι κ ’βάρα να κάνιν φέστις τσι να τνι δ’λέβγιν τ ’ μάνικα πιο καλά ’π ’ τς πυρουσβέστις. Είδι τσι καμπόσις χήρις που του κάναν για ψυχ’κό, σα του κάταρου τουν πνίγαν μες σ’ παλάμ’ ντουν του πουντ’κό: Οσουμα για τς ζουντουχήρις δ’λέβ’σι ντου καλά τ ’ αντί,

Στον επίλογο του έργου γίνεται αναφορά στη μεγά­ λη ιστορία και πολυδιάστατη προσφορά του Αναγνω­ στηρίου και τονίζεται η υποχρέωση της πολιτείας, διά του εδώ εκπροσώπου της Υπουργού Αιγαίου και Νη­ σιωτικής Πολιτικής, για ηθική και υλική του στήριξη, ώστε να συνεχίσει το πρωτοποριακό έργο του μέσα στην ξεραΐλα του σύγχρονου πολιτιστικού τοπίου. Στου Ιγαίου σουματείου εν έ χ ’ άλλου πιο παλιό, α π ’ Τουρκουκρατία ήνταν του κρυφό μας του σκουλειό. Πέρασι πουλλές φουρτούνις, είν’ όμους γιρό σκαρί τσι κατό δώδικα χρόνια αρμινίζ’ μι ούλ’ τς τσιροί. Γη σκυτάλ’ ’πί χ ’λιάδις χέρια τσακ τώρα ’νι πιρασμέν’, φέβγιν γοι παλιοί ζιβγάδις, σπόρους όμους απουμέν’. Γιου σπόρους είνι καρπιρός τσι πέφτ’ σι χώμα θάσιου, γ ι’ αυτό φιντάνια διαλιχτά πάντα θα βγάζ’ γη Αγιάσιου. Μπαχτσές όμους για να καρπίζ’, πρέπ’ να πουτίζ’ς τα σέτια. Συ, κάθα χρόνου, σα που πας, θα κόψ’ς τσι τα νιμπέτια.

«Του κ’μάσ’». Ο Μεγάλος Αδελ­ φός επιτηρεί τα πάντα... (Κινη­ ματοθέατρο Αναγνωστηρίου, Σάββατο Αποκριάς, 4.3.2006).

• «Μις Αγιάσιου 2006», με σάτιρα του Αντώνη Μηνά και σκηνικά του Λευτέρη Καμπιρέλη. Εκφώνη­ σαν: Μαρία Αϊβαλιώτου, Στρατής Βεγιάζης, Μιχάλης Ασλάνης. Συμμετείχαν εφτά διαγωνιζόμενες φιναλίστ (Χρίστος Κλήμος, Παναγιώτης Γ. Λημναίος, Πανα­ γιώτης Ευστρ. Χατζέλης, Δημήτρης Παν. Μαϊστρέλης, Δημήτρης Βασ. Μαϊστρέλης, Θεόδωρος Γαββές, Γιώρ­ γος Τσορβάς), ο Αριστείδης Βαρβάκης, ο Μιχάλης Βί­ γλατζης, ο Δουκάκης Μαριγλής, η Σοφία Δαδιέλη, ο Παναγιώτης Δημ. Κορομηλάς και μαθήτριες του Γυ­ μνασίου Αγιάσου. Το πρόγραμμα των καλλιστείων πα­ ρουσίασαν η Ελένη Μουνεγάκη (Μαρία Αϊβαλιώτου)...

απ’ τα βουρ’νά ’νι κουρνταβάσ’ τσ’ απί μπρουστά παρθένα.

Βρίσκουμι έδγιου κουντά σας τσ’ ούλ’ σας σας καλησπιρίζου,

Έμαθα πους παραπατείς τσι ούλ’ τ ’ νύχτα δε τσ ’μάσι, του Τσάγαλου που παίν’ς μαζί σ’ ή κ ’σα πους ανιφτά σι.

να φανταστείτε γάιδαρο το Μάιο γυρεύω. Σαν κατεβάσει ο γάιδαρος, έχει μεγάλη χάρη, τρελαίνομαι άμα το δω το πέμπτο του ποδάρι.

Στον πρώτο γύρο παρουσιάστηκαν οι διαγωνιζόμε νες φιναλίστ, που παρέλασαν στην κατασκευασμένη ει δικά για το σκοπό αυτό πασαρέλα. Νούμερο 1 Χριστιάνα Μονοβουζίδου (Χρίστος Κλήμος) Είνι πουλύ ιν’κουτσιαρά τσι κ ’σούρ’ δεν έχ ’ κανένα,

του κανάλ’ είμι τ ’ Απέσου, χαίρουμι που σας γνουρίζου. ... και ο Γρηγόρης Γαϊδαρούτογλου (Στρατής Βεγιάζης): Θα σας πω μια καλησπέρα, χαίρουμι που σας γνουρίζου. Ε π ’στέβγου να γυρέψιτι α πιάσου αν αγκαρίζου;

Νούμερο 2 Γωγώ Σκανταλιαρίδη (Παναγιώτης Γ. Λημναίος) —Πού νάνι έζι Σκανταλιάρ’ς, να σ’ ίβλιπι μιτσούνα.

Οι κομμώσεις των καλλίκομων και καλλίγραμμων κοριτσιών έγιναν από το διεθνούς φήμης αρχικομμωτή Αρίστο (Αριστείδη Βαρβάκη), ο οποίος παρουσιά­ στηκε στη σκηνή μαντιλοδεμένος, κρατώντας στο ένα χέρι το ακονισμένο ψαλίδι του και στο άλλο... άρτι κουρευθείσα κατσ’καδάρα! Γεια σου Αρίστου κουμμουτή μι τα χρυσά ψαλίδια σ’, μπουρείς να στσύψ’ς τώρα ατός τσι να κουρέψ’ς τα... φρύδια σ’;

Στη συνέχεια παρουσιάστηκε ο διάσημος σχεδια­ στής μόδας και γνωστός για την ελευθεριότητα των η­ θών του Μιχάλης Ασλάνης, ο οποίος έραψε τα φορέ­ ματα των κοριτσιών: Έλα να σου σχεδιάσω, να σου ράψω μια φουστίτσα, χρόνια ράβω στην Αγιάσο τη Δαγιέλη τη Σταυρίτσα. Είμαι πολύ ζωόφιλος, τα ζώα τα λατρεύω,

—Πουλλιώρα θα καμάρουνι, που γίν’τσις χουντρουμούνα. Μπουρεί να μη σκαμπάζ’ς πουλύ συ τν αριθμητική, σήμιρα πήρις άριστα στη καρναβαλική.

Νούμερο 3 Σκουλαρίκοβα (Παναγιώτης Ευστρ. Χατζέλης) Είχι πρόθυρου ανάπτυξ’, πάντα ’νταν ανιπτυγμέν’, μούλιασι όμους τσι ίπγι, γ ι’ αύτου κόντ’νι γη καημέν’. Σα βγαίν’ς α π ’ του πλυντήριου, βριμένου σα σι βγάζιν, μι μανταλάκια σ’ ένα σ’νί θα πρέπ’ να σι κριμάζιν.

Νούμερο 4 Τζούλι Μπουτσέα (Δημήτρης Βασ. Μαϊστρέλης) Τούτ’ είνι ασιν’κουθήλ’σα, γ ι’ αύτου είνι μαλλιαρή, ανικούρκουδα δε κάτι, πάντα λόρτα κατουρεί.

—Του μπόγ’ που έ χ ’ του μπάταλου ’πιτήδεια ’νι γη Ντόρα.

—Αμα τνι δει γιου Μητσουτάκ’ , θα την προυτσίσ’ ’πί τώρα.

« Μ ις Α γ ιά σ ιο υ 2 0 0 6 » . Ο ι έφ τα δ ια γ ω νιζό μ ε νες φ ινα λ ίσ τ. (Κ ινη ­ μ α τοθ έα τρ ο Α να γνω σ τ η ρ ίο υ , Σ ά ββα το Α π οκ ρ ιά ς, 4 .3 .2 0 0 6 ).

Νούμερο 5 Σίσι Μαλαφράντζα (Δημήτρης Παν. Μαϊστρέλης) Είνι πουλύ σιξουμανής, παράξινα έχ ’ κ ’σούρια, ισιών’ ντα τούτ’ στου πι κι φι τα στραβαλά τ ’ αγγούρια. Ούλις είνι ξιχειρ’σμένις, προυπαντός μες στα χουριά, τουτ’ στα Βατιρά που λιέτι τσ’μάτι, λέγ’, μες σν αγγουριά.

Νούμερο 6 Αούλα Κακναβάτου (Θεόδωρος Γαββές) Είνι γη αδιρφή τ ’ Νικέλ’, γ ι’ αυτό ’νι σκέτ’ τούτ’ γλύκα, γυρέβ’ γαμπρό να τνι παντρέψ’, φρόκαλα τς δίν’ για προίκα. Ταρζάν, που τν είδι μια φουρά, μι τ ’ πρώτ’ τνι ιρουτέφ’τσι, γη Τσίτα ντ όμους ζούλιψι, γΓ αυτό δε τνι παντρέφ’τσι.

Νούμερο 7 Τζόρτζια Τσορβαδοπούλου (Γιώργος Τσορβάς) Γεια σου, Τζόρτζια πουτανούδα, που ηφαίστειου ’σι σκέτου, ζαχαρουπλάστ’ς ήνταν μπαμπάς σ’ τσι σ’ έκανι κουφέτου; Συ θα προυδέψ’ς σ’ έγιουτ’ τ ’ ζουγή, γιατί έ χ ’ τα προυσόντα. Χαμός θα γίν’, άμα γυρίσ’ μι του ΙΙαπέλ’ μια τσόντα.

Στο διάλειμμα είχαμε: α) την εμφάνιση των αδελφών Κατσάμπα (Μιχάλη Βίγλατζη - Δουκάκη Μαριγλή), που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, τραγου­ δώντας με τις κιθάρες τους παλιές αξέχαστες μελωδίες «Το γιλεκάκι που φοράς...», «Κικιρικουκού...», β) τη διαφήμιση του 11880 (νέος αριθμός πληροφοριών τηλε­ φωνικού καταλόγου ΟΤΕ «Τα πιάνω, αλλά δεν τα βλέ­ πω...» και γ) το χορευτικό σόου των μαθητριών του Γυ­ μνασίου Αγιάσου που χόρεψαν το τραγούδι της Έλενας Παπαρίζου «Μγ ηυιτώσΓ οησ», το οποίο απέσπασε πέρ­ σι το πρώτο βραβείο στο Διαγωνισμό της Ευτονίδίοη. Στο δεύτερο μέρος του Προγράμματος παρουσιά­ στηκαν επί σκηνής όλα τα κορίτσια, για ν ’ ακολουθή­

σει η διεξαγωγή της ψηφοφορίας για την ανάδειξη της Μις Αγιάσιου 2006. Αυτό θα πει αγνή μουρφιά, που παίζ’ μιγάλου ρόλου, φινόντι ούλις ’πί καρσί πους έχιν σπ’τίσιου κώλου. Δε βάζιν κρέμις τσι κραγιόν, αλλιώς πιριποιόντι, κάθα ταχτέρ5 άμα σ’κουθούν’ τ ’γανόλαδου αλ’βγόντι. Όποια τσ’ αν έβ’ θα σας δουξάσ’ έδγιου στα καλλιστεία, θαν έχ ’ σ’ μουρφιά τσι σ’ τσαχπινιά γ ι’ Αγιάσιου τα προυτεία.

Τελικά το στέμμα πήγε στην... Τζόρτζια Τσορβαδο­ πούλου, υπό τις επευφημίες του κόσμου που ζητω­ κραύγαζε... «Γκάλης! Γκάλης!». Μέσα από την παρουσίαση του έργου παρωδούνται όχι μόνο τα διάφορα «Καλλιστεία», όπως παρουσιά­ ζονται από τη μικρή οθόνη, αλλά καυτηριάζεται, ως το σημείο της έσχατης γελοιοποίησης, και το χάλι της ση­ μερινής τηλεόρασης. Ο Αντώνης Μηνάς, κατά την προσφιλή του συνήθεια, συνδύασε το σόου με στίχους που χαρακτήριζαν τους ήρωες του έργου του, τηρώ­ ντας την παράδοση που θέλει τον Αγιασώτη καρνάβα­ λο να σατιρίζει πρόσωπα και μάλιστα «τύπους» της τοπικής κοινωνίας, διακωμωδώντας τα κουσούρια και τις αδυναμίες τους, κατά το πρότυπο της Μέσης και της Νέας Αττικής Κωμωδίας. Και στα δύο σκετς τα ηχητικά εφέ ήταν του Προκό­ πη Μαϊστρέλη και το μακιγιάζ της Φωτούλας Τουρτουροπούλου και του Δημήτρη Μιστριώτη. Η εκδήλω­ ση έκλεισε με «τριψίματα» από ομάδα μεταμφιεσμένων γυναικών, που προηγουμένως τραγούδησαν τα παρα­ δοσιακά μας αδιάντροπα, περιφερόμενες στις γειτο­ νιές του χωριού. Η εκδήλωση βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε κατ’ επανάληψη τις επόμενες μέρες από την τοπική τηλεόραση. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΑΗΣ

«Μις Αγιάσιου 2006». Η νικήτρια των καλλιστείων Τζόρτζια Τσορ­ βαδοπούλου. (Κινηματοθέατρο Αναγνωστηρίου, Σάββατο Απο­ κριάς, 4.3.2006).

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ «Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Έτος ιδρύσεως 1894 Τηλ. - Φαξ 22520-22240 Ε-πιαίΙ: αηα^ηοδΐίπο @ ΐ6δ.ίοτΐΙιη€ΐ.£Γ 81101 ΑΓΙΑΣΟΣ ΑΕΣΒΟΥ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΑΓΟΡΑ «ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ» Α. ΜΗΝΑ Τ ο Πνευματικό μας Κέντρο, συνεχίζοντας τη μακρόχρονη πνευματοκαλλιτεχνική του παράδοση, απο­ φάσισε να πραγματοποιήσει και βιβλιεκδοτικές δρα­ στηριότητες. Τους προσεχείς μήνες θα εκδοθούν όλα τα θεατρικά έργα του ηθογράφου-επιθεωρησιογράφου Αντώνη Μηνά, οι ηθογραφίες («Σα δεν τιριάζ’, δε σ’μπιθιριάζ’», «Τα σόγια», «Ωραία Μπουτζαλιά μου», «Κρίμας του μπαξίσ’», «Τα μη χειρότιρα», «Γ’ ισότη­ τα», «Τα σ’μμαζώματα»), το ιστορικό («Αγία Σιών»), τα σκετς και τα νούμερα («Τα ρουσφέτια», «Τρουχουνόμους», «Μπι Μπι Σι», «Του παμπόρ’ μας», «Γιοκ Ιγαίου», «’Κουνουμουλόγους», «Ιφουρία», «Πιρήφανα γηρατειά», «Θαλασσουδαρμός», «Κριβατουμουρμούρα», «Ιδώ Σύνταγμα!», «Ιξιλιγμός», «Του ΚΑΠΗ», «Κανέ Ρατίγ», «Χρηματιστήριου», «Ινοικιαζόμινα δουμάτια», «Κέντρου αδυνατίσματους», «Τσάου Αγιάσου!», «Νιβρουλόγους», «Αλκουτέστ», «Ικλουγικό Κέντρου», «Φουτουγράφους», «Ταχιά κλαιν», «Ουλυμπιακοί Αγώνις», «Ιηΐσπισΐ»), και οι παρλάτες («Του κινητό μ’», «Αντί γεια!»). Η έκδοση των παραπάνω έργων, τα οποία είναι γραμμένα στο αγιασώτικο γλωσσικό ιδίωμα, θα γίνει σε δυο τόμους, σχήματος 17 χ 24 εκατοστά, 400 περίπου σε­ λίδων ο καθένας. Θα περιλαμβάνει εισαγα>γικά, υποσε­ λίδιες γλωσσικές-ερμηνευτικές σημειώσεις και πλούσιο εικονιστικό υλικό (προγράμματα, φωτογραφίες κτλ.). Οι ενδιαφερόμενοί μπορούν να προαγοράσουν έ­ να ή περισσότερα αντίτυπα των τόμων και να βοηθή­ σουν με αυτό τον τρόπο το Αναγνωστήριο. Το αντίτι­ μο των αντιτύπων είναι 30€ και συμπεριλαμβανομέ­ νων των ταχυδρομικών 35€. Δέον να σημειωθεί ότι τα ονοματεπώνυμα αυτών που θα προαγοράσουν το έρ­ γο θα καταχωριστούν σε χαριστήριο πίνακα, ο οποί­ ος θα δημοσιευτεί στο τέλος του δεύτερου τόμου. Την επιμέλεια, τον υπομνηματισμό και την πα­ ρουσίαση του όλου έργου, του οποίου οι εργασίες έκ­ δοσης έχουν αρχίσει, ανέλαβε αφιλοκερδώς ο Γιάννης Χατζηβασιλείου. Ο Πρόεδρος ΚΛ. ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ

Ο Γεν. Γραμματέας ΠΡ. ΜΑΪΣΤΡΕΛΗΣ

Ο σ ο ι ενδιαφέρονται να προμηθευτούν τους τό­ μους των «Θεατρικών» του Αντώνη Μηνά, οφείλουν ν ’ αποταθούν στους παρακάτω αντιπροσώπους μας, παρέχοντας εγκαίρως τα ακριβή στοιχεία τους για το χαριστήριο πίνακα, δηλαδή το όνομα, το πατρώνυμο, το επώνυμο, τη διεύθυνση, την πόλη, τον ταχυδρομι­ κό κώδικα, καθώς και το τηλέφωνο. Δέον να σημειωθεί ότι τα έσοδα ανήκουν στο Ανα­ γνωστήριο και ότι θα διατεθούν για εκδοτικές προ­ σπάθειες.

• Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» 81101 Αγιάσος Αέσβου, τηλ. (22520) 22240 • Αντώνης Μηνάς Σαπφούς 15 81100 Μυτιλήνη, τηλ. (22510) 26175 • Βασίλειος Λούπος Ιεράπετρας2 12135 Ανθούπολη (Αθηνών) τηλ. (210)5724912 • Θεμιστοκλής Χατζηλεωνίδας Δρακοπούλου 12 55131 Θεσσαλονίκη τηλ. 6939127525 • Γρηγόριος Παπαπορφυρίου 31 14 31 51x661, Αδΐοτία Ν.Υ. 111 06 τηλ. (718)932-9713/932-6448 • Στρατής Χατζηχρυσάφης 3 νστηοη Ανσ, Εαδΐ ΕαΕσδ 2018 δγάπσγ τηλ. (00612)96696197 • Δημήτριος Βουνάτσος 8 ΟΜρρσηάαΙσ ΤΚΘ, Βυπνοοά Εαδΐ 3125, Μσΐάιιπισ τηλ. (00613) 98035410

Σε μια από τις αναρίθμητες συνεργασιακές συναντήσεις τους ο Αντώνης Μηνάς και ο επιμελητής της έκδοσης των Θεατρικών Γιάννης Χατζηβασιλείου. (Γραφεία Φιλοπρο­ όδου Συλλόγου Αγιασωτών Αθήνας, 2Θ.2.20Θ5).

Η ΛΑΪΚ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Αποκριάτικα καρναβαλικά δρώμενα στην Αγιάσο Μ ε επιτυχία ολοκληρώθηκαν και οι φετινές εκδηλώσεις του αποκριάτικου διημέρου στην Αγιά­ σο, που οργάνωσε ο Πολιτιστικός Καρναβαλικός Σύλλογος «ο Σάτυρος», με τη χρηματοδότηση του Δήμου Αγιάσου, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αέσβου και του Υπουργείου Αιγαίου και Νησιωτι­ κής Πολιτικής. Την Κυριακή, 5 Μ αρτίου 2006, στις 2.30' μ.μ., στην πλατεία της Αγοράς, εμφανίστηκαν τα συ­ γκροτήματα: • Καύλα Τ ν - Επιτροπή αστέρων». Σάτιρα Προκόπη Τσομπανέλη, Παναγιώτη Κορομηλά. Σκηνικά: Γρηγόρη Μακαρώνη. Καλλιτεχνική επι­ μέλεια: Προκόπη Τσομπανέλη. Εκφώνησαν: Γιώρ­ γος Λεβέντης, Στρατής Βασ. Τοπαλής, Δημήτρης Κορομηλάς, Παναγιώτης Κορομηλάς, Μ αρίνος Κορομηλάς, Στρατής Λημναίος και άλλοι. Πολύ σημαντική και ελπιδοφόρα για το μέλλον η πολυ­ πληθής παρουσία πολλών νέων παιδιώ ν και μάλι­ στα μικρών ηλικιών, πράγμα που τονίστηκε: Γοι πουλλοί είνι προυτάρ’δις απί τούτα τα μουρά, δώ σιτ’ ένα χειρουκρότ’μα, τ ’ άγχους να γινεί χαρά. Τσ’ άλλα μουρά είνι πουλλά, για τ ’ χρόν’ ιτοιμαζόντι, άμα πάριν του βάφτισμα, μι τίπουτα ε πιζόντι. Λίγου να μας βουγηθήσιν, του έθιμου ε θα χαθεί, γιατί έχουμι φιντάνια π ’ τ ’ αγαπούν τσι θα σ ’κουθεί.

Η σάτιρα είχε εμβόλιμα σκετς με άφθονα σεξου­ αλικά υπονοούμενα:

«Βιζίρ’ς μελέ μελέ». (Πλατεία Αγοράς Αγιάσου, Κυριακή Αποκριάς, 5.3.2006). Συλλάβαν τουν μες σν ακκλησιά μι κάμπουσις Ρουσίδις, παζάριβγί τς απουσπιρού σι δυο τρεις κισιμτζήδις.

Έ χουμι τσι κ ά τ’ μαστόρ’σσις,· που ’νι άσ’ σ ’ γυμναστική,

ΙΙαπα-Κ ουστής ήνταν γι α χμ άκ ’ς, φτον εύκουλα τουν πιάσαν,

άμαν έρτ’ τσι κάτσ’ απάνου σ ’, πας γραμμή σν ιντατική.

έ χ ’ τ σ ’ άλλ’ π ’ κάναν χειρότιρα τσι όμους φτοι αγιάσαν.

Κουντουρντίσαν τα μ ’σουμούνια, θέλ’σι ντα τα καφτιρά, ε λ έγ ’ που ’βγαν καπιλέλια, μη γιμ ίσ’ κόσμους μουρά.

• «Β ιζίρ’ς, μελέ μελέ». Σάτιρα Ασημάκη Χ α­ τζηγιάννη, που εκφωνήθηκε από τους Στρατή Γυρέλη και Γιώργο Γεωργαντή. Σκηνικά: Παναγιώτη Μ. Λαλά. Συμμετείχαν: Νικόλαος Π. Λεβέντης, Δη­ μήτρης Κουταλέλης και άλλοι.

Για τη γρίπη και για τις υποκλοπές Γη γρ ίπ ’ που πιάσι πα στα π ’λιά, τα λιώσι τα καημένα τσι όσα λιόντι πα στα β ’νά είν’ ούλα σ ’ναχουμένα. Τ ’ άλλα π ’ κ ’βανείτι απάνου σας, φτα έχιν ανούσια, γιατί ξιουν μες στα μπούτια σας σ ’ άριστ’ θιρμουκρασία. Μιγάλου ’νι του πρόβλημα, που ’φιρι τς γ ρ ίπ ’ς ιός, τσι άλλου ’να πιο σουβαρό ίφιρ’ ένας κουριός.

Για το σκάνδαλο με τον παπά της Πέτρας

Ο χ ’ σα τς κουριοί που ξέριτι που φέβγιν μι ιωδίου, φτος είν’ ακόμ’ πιο έξυπνους τσι ζει μες σι καλωδίου.

Γιου Θιος πια καταρίσ’τσι σας, κανένας ε ντουν θ ’μάτι, γ ι’ αυτό τσι φτος πια έπισι ανάστσιλους τσι τσ ’μάτι.

Για τη μόδα του κινητού

Αφού τσι γοι παπάδις-ιντ μπιρδέψαν τα τσι φτοι, έναν όμους απί τ ’ Πέτρα πιάσαν τουν απί τ ’ αφτί.

Θα πω δυο λόγια τσι στς ιμκρές που τς βλέπου αγκρισμένις, ούλ’ μέρα μι τα κινητά γυρίζιν γοι βλουγ’μένις.

Φόβου δεν έχιν απί φτα, γ ια τ’ είνι ούλα ψένια,

(Τον καλούν στο κινητό)

του νου ντουν μη παρασυρθούν τσι πιάσιν κριγιατένια. Μηνύματα ιπικίνδυνα π ’ κιραία ντουν ικπέμπιν τσι πρήζιτι γη τ σ ’λιούδα σας, σ ’ φούλια σας άμαν έμπιν.

— Ε Μ ’χα λέλ’, μπάγι αρρώσ’τσις, μια που είσι ευπαθής; — Μη ζα λίγ’ς, μουρή Μαρίγια, έλ’ α πιάσ’ς α ζισταθείς.

— Του π ’λί του θ ’κό μ ’ α π ’ τουν ιό καθιόλ’ δεν ιξασθέν’σι

Την Καθαρή Δευτέρα, 6 Μαρτίου 2006, στις 2.30' μ.μ., στην πλατεία Δημαρχείου, εμφανίστηκαν τα παρακάτω συγκροτήματα:

να ’νι καλά γιατρός Ζαβός τ ’ φύση μ ’ που ανακαίν’σι. Γη γρ ίπ ’ είνι ασθένεια που πιάν’ τσι πα στα π ’λιά σας, γ ι’ αυτό να τ ’ τρίβγιτι μι Β ΙΞ , προυτού να γίν’ γη δ’λειά σας. Τα π ’λιά σας να προυσέχιτι, μέσα να τα σφαλείτι,

• «Μ πούτσαφ ον αλά καρτ». Σάτιρα: Αση­ μάκη Χ ατζηγιάννη. Σκηνικά: Γρηγόρη Μ ακαρώνη. Εκφώνησαν: Μ αρία Α ϊβαλιώ του, Π α ναγιώ ­ της Ασβεστάς, Π αναγιώ της Κ ορομηλάς, Στρατής Βασ. Τοπαλής, Δημήτρης Βασ. Μ αϊστρέλης, Π α­ ναγιώ της Ευστρ. Χατζέλης. Ευέλικτη σάτιρα με εμβόλιμα σκετς και ηχητικά εφέ, που με κ εντρι­ κή ιδέα τις υποκλοπές άπλωσε τις κεραίες της στα βασικά θέματα της τοπικής και εθνικής επ ι­ καιρότητας.

να βγαίνιν μι καλό τσιρό τσι άμα κατουρείτι.

Για τις εξελίξεις στα δημοτικά πράγματα —Ψηφουδέλτιου τσινούργιου έμαθα πους καταρτίζ’ς. Τ ’ αξιώματα του Δήμου πε μ ’, για ποιοι τα προυουρίζ’ς; Απάντηση Δημάρχου (εκφωνήθηκε πραγματικά από το Δήμαρ­ χο, άλλ’ ακούστηκε ηχογραφημένη): —Τ ’ θέσ’ του νέου Αντιδημάρχου Τρίτσης τν έ χ ’ καπαρουμέν’, όσουμα για φτή τ ’ Προέδρου στου Τσουρβά τν έχου ταμέν’.

— Τίλουγια θα τς συν’νουγιέσι; Ρόλους σ ’ είνι άχαρους.

Από το χαιρετισμό

Ε φτάν’ π ’ στράβουσι του κλήμα, θα του φα τσι γάδαρους. Έ χ ’ όμους τσι άλλ’ μνηστήρις υπουψήφιγ’ έ χ ’ πουλλοί,

Γεια σου λαέ ουτακουστή, π ’ τα μπιρδέψις τσι φέτου,

Μπάνους να ξουνόβ’ καημένους τουν Ουθιό παρακαλεί.

γ ι’ αυτό τσι γω πήρα τς κουριοί μ ’ τ σ ’ ήρτα ν ’ ασκήσου βέτου.

Γ ι’ αυτό τσι κάθα Τσυριατσή να ψέν’ μεις τουν ακούμι,

Γεια σου Αγιάσιου γριπιασμέν’, χουριό γιμάτου κ ’μάσια,

στα τιλιφταία φαίνιτι στα ράσα θα τουν δούμι.

που άλλα έχιν μέσα π ’λιά τσι άλλα κουλουκάσια.

Οξαπιδώ! Τσ’ είνι αβτζής! Θα π ρέπ’ να πάριν μέτρα.

Λουγιώ λουγιώ έχιτι π ’λιά, θα σας τα πω γω ούλα,

Μη καταντήσ’ σα του παπά του νταβατζή, α π ’ τ ’ Πέτρα!

του Μ πάν’ Π ιτ ’νός, γη Ορθά Τίν’ς, γη Κλώσα τσι γη Πούλα.

Για τη μόδα του κινητού Τηλεφωνική επικοινωνία με Βίγλατζη Τα κουπιλούδια στου χουριό μιγάλου έχιν σιβντά Τώρα σκέφ’κα να τρυπώσου μες στου καφινέ τ ’ Π απέλ’,

τσι μες στου δρόμου π ’ πουρπατούν παίζιν μι κινητά.

γιατί τρω μι γη αγουνία, έπαθι τσι φ ’νού του π ’λέλ’;

Αξισουάρ είνι καλό, κάν’ τσι για άλλις χρήσεις, του δ’λέβγιν τσι για δουνητή, όπιτι τς πιάνιν κρίσεις.

«Μπούτσαφον α λα καρτ». (Πλατεία Δημαρ­ χείου, Καθαρή Δευτέρα, 6.3.2006).

Β ά γ ’σι ντου στου αθόρυβου, κρατίζιν τ ’ δόνησ’ μόνου,

Για τους... τράγους της Εκκλησίας

μι ένα Μνόκια κινητό ξιχάνιν κάθι πόνου. Κινητό α πάριτ’ ούλις, για ναν εύριτι τν υγειά σας

Προυτού τιλειώσιν γοι μιγάλ’, ιμκροί φανιρουθήκαν,

τσι να του έχιτι να π α ίζ’ ούλ’ μέρα στα μιριά σας.

ριζίλ’ κάναν τ ’ θρησκεία μας, σαν τ ’ τύφλα ντουν τνι ποίκαν.

Έ γ ’τσι άμα του βάλιτι, σήμα παντού θα πιάν’

Αγριγιουλαντίσ’τσι κόσμους, μι φόβου σν ακκλησιά παγαίν’,

τσι όποιου, π ’λί καλέσιτι τσι γρ ίπ ’ αν έ χ ’, θα γιάν’.

ακόμ’ τσι του τσιρί π ’ θαν άψ ’ α π ’ του μ πακάλ’ του παίν’.

Το συγκρότημα ευχαριστεί για τη βοήθειά τους τον Παναγιώτη Μιχ. Κουτσκουδή, Προκόπη Μ α ϊ­ στρέλη...

Για το γυναικείο φύλο Σειρά θα πάριν γοι θ η λ τσ έ ς, μη θαρρούν πους θα τς ξιχάσου, μι του βουβό του θυμιατό ούλις ντουν θα τς θυμιάσου.

• «Κ ατά π ’ σ τρ ώ σ ιτι, τ σ ’μ η θ είτι». Σ ά τ ι­ ρα του Π α ναγιώ τη Ξαφέλη που εκφω νήθηκε α ­ πό τον ίδιο κ α ι α π ό το γιο του Χ ρυσ όσ τομο. Σ κηνικά: Γρηγόρη Μ ακαρώ νη. Ιστορική θα μείνει η εμφ άνιση π ά νω στο σ α νίδι του ογδον τα π εντά χ ρ ο νο υ π α λ α ίμ α χ ο υ κα ρνά βα λου Π α ­ ναγιώ τη Νικ. Ξαφέλη (Ν ικρότα λου), ο ο π ο ίο ς για την π ολύχρ ονη π ρ ο σ φ ο ρ ά του στο έθιμο τιμήθηκε α πό το Δ ήμαρχο Α γιάσ ου Χ ρύσ ανθο Χ α τζη πα να γιώ τη .

Προυσέξιτι τς ιγναίτσις σας, προυτού ριζίλ’ σας ποίσιν, τα δόντια ντουν λιμάριτι, να μη μπουρούν α ξύσιν. Μην τουν δίνιτι αγέρα. Μια φαγί τσι μια στειλιάρ’. Άμα δε συχάζ’ του έρμου τς, βάλιτι ένα φιρμουάρ. Του σεξ είνι προυληπτικό, γ ι’ αυτό γοι θηλ’τσές του θέλιν, τώρα τσι δίχους συνουδό στου τράγου φτες παγαίνιν. Τ ’ φόρα που πήραν γοι θηλ’τσές, μη π ’στέψ’ς πς θα σταματήσιν τσ ’ ουλλανδέζους τράγους να ’σι, νοκ άουτ θα σ ’ αφήσιν. Γη θηλ’τσιά ’πί τ ’ μέσ’ τσι κάτου ρεύμα έ χ ’ τριφασικό, παραλεί ούλου τς του σώμα, σα κουντέψ’ τουν α ’σιν’κό. Κ ά τ’ ιμ’κρές ιμ’κρές που βγαίνιν, ξυράφ’ είνι βγαλμένις,

Για την κυβερνητική πολιτική

αφού πνίγιν κ ’βάρα πουντ’τσοί, μας κάνιν τσι τς παρθένις. Μόλις σ’κουθούν ταχτέρ5 ταχτέρ5, νους ντουν είν’ α πα α ζ ’γιαστούν,

Άλλα μας τάζαν γ ’ υπουργοί τσι άλλα μας σκαρώσαν,

ιμσό δράμ’ να ’νι πιο βαριές ινσ’τσές θα βραδιαστούν.

α π ’ ούλα ’νταν του πιο καλό τς συντάξεις που μείωσαν. Λιτότητα γ ’ Αλουγουσκούφ’ς φουνάζ’ απί τν Αθήνα,

Για τη δημοτική αρχή

ινσ’τσοί μεις να καθούμαστι τσι φτοι να τ ’ βγάζιν φίνα. Προυτού ναν έρτιν γ ’ ικλουγές χίλια τσι δυο μας τάζιν,

Τσι λίγα για του Δήμαρχου τ ’ χουριού μας π ρ έπ ’ α πούμι,

τώρα που κάτσαν στου στασίδ’, μι του μπαμπάτσ’ μας σφάζιν.

τ ’ καστανουπανήγυρ’ που έκανι πουλύ τουν φχαριστούμι.

Μι ψέματα πιρνά τσιρός τσι τίπουτα ε κάνιν,

Προυικλουγικά μας τάξαν α π ’ ούλα να μας κάνιν,

στσύλ’ είνι δίχους φούμουτρου τ σ ’ απάξ’πα σι δαγκάνιν.

γι Ουκτώβριους όμους κουντέβ’, ε π ’στέβγου α τα προυκάνιν.

«Κατά π’ στρώσιτι, τσ’μη­ θείτι». (Πλατεία Δημαρ­ χείου, Καθαρή Δευτέρα, 6.3.2Θ06).

Το συγκρότημα ευχαριστεί για τη βοήθειά του τον Ποσειδώνα Νικ. Σουσαμλή.

• «Τα σκουλαμένα» (νοούνται γενικά τα αφρο­ δίσια νοσήματα - από την ιταλική λέξη δοοίατησηΐο: βλεννόρροια). Σάτιρα Χρυσόστομου Ξαφέλη, που εκφωνήθηκε από τον ίδιο και από τους Στρατή Γυρέλη, Παναγιώτη Βασ. Γυρέλη, Γιώργο Γεωργαντή. Συμμετείχαν: Παναγιώτης I. Καμπιρέλης, Δημή­ τρης Κουταλέλης, Γιώργος Τσορβάς, Θεόδωρος Γαββές. Η σάτιρα, με ευρεία θεματολογία, αγκάλια­ σε τα πολλά και σοβαρά σημερινά λαϊκά προβλή­ ματα, δηλαδή -μετα φ ορικά - τα σκουλαμέντα της σύγχρονης κοινωνίας.

Θα φύγουμι ’π ’ τουν Θ Υ Η Ε, θα φύγουμι ’π ’ του ΝΑΤΟΥ, να πάριν τ σ ’ απί τ ’ Σούδα μας τς βάσεις ντουν του θανάτου.

Για τις συνεχείς διακοπές της ΔΕΗ Κ ά τ’ θα σας τ^ω τσι για τ ’ Δ Ε Η τσι φτοι μας κουρουιδέβγιν, διακουπή άμα θα κάν’, θα πρέπ’ να μας του λέγιν. Δικτατουρία έχουμι τσι έ χ ’ δημουκρατία, να κατιβαίν’ γιου διακόπτ’ς χουρίς καμιάν ιτία. Κάθα κυβέρνησ’ που θα βγαίν’ τς υπάλληλ’ πρέπ’ ν ’ αλλάζιν, τσακ έγιουτι στου διακόπτ’ ασφάλεια θα βάζιν.

Για τις υποκλοπές Μι έγιουτις τς υπουκλουπές π ά γ ’ γη ανιμιλιά μας,

Για τις σεξουαλικές εκτροπές των γυναικών Βρίσ’ ’να φτή τ ’ δικϊουλουγία «Τσ’μήστσι τσ ’ είμι κουρασμέν’».

μες στα κατώνια σα τς λαγοί θα κάνουμι τη δ ’λειά μας.

Για τη διαφθορά στην Εκκλησία

Πού να ξέρ’ γι άντρας καημένους γη φουλιά τς πς είνι μ ’λιασμέν’. Γιατί ε πα μι γάδαρου μια τ σ ’ όξου να ξικάψ’;

Άλλου σκουλαμέντου τούτου να β ’ παπάς τσι μαστρουπός*

Σα πει τσι φέρ’ ντνα σν ακουν’σιά, τα μάτια τς θα πιτάξ’.

του αμάρτημα που ποίτσι, ε θα τουν σ ’χουρέσ’ γιου Θιος. . Τώρα φίλοι μ ’ γοι παπάδις κισιμτζήδις ούλ’ γινήκαν,

Για τον ψόφιο ποντικό που βρέθηκε σε γεύμα τροφίμων του Δρομοκαϊτείου Τα σκουλαμέντα ’νι πουλλά, αμ ποιο να προυτουδούμι, μες στου Δρουμουκάίτειου για του πουντ’κό θα πούμι. Τιτράπουδου ουλόκληρου σιρβίραν του μι τ ’ σούπα, γράντ’σι σαν του ’δι Κ ακλαμάν’ς απάν’ απάνου σ ’ σκούπα.

Για τα Σ κόπια και για τη Μακεδονία

κουπιλούδια παζαρέβγιν τν ακκλησιά πια τνι αφήκαν.

Το συγκρότημα ευχαριστεί τους Ποσειδώνα Ν. Σουσαμλή, Γρηγόρη Π. Ψαρρό, Δημήτρη Θ. Χτενέλη και Θεόδωρο Μ. Σουσαμλή για τη βοήθειά τους. Την Κυριακή προσφέρθηκε δωρεάν στον κόσμο παραδοσιακό ρυζόγαλο, ενώ την Καθαρή Δευτέρα προσφέρθηκαν νηστίσιμα εδέσματα του Αγροτομεταποιητικού Συνεταιρισμού Γυναικώ ν Αγιάσου και ποτά.

Τ ’ Μακιδουνία τν ιλληνικιά Σκόπια μη τνι βαφτίσιν, να του σκιφτούν πουλύ καλά, προυτού τ ’ απουφασίσιν.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗΣ

«Τα σκουλαμέντα». (Πλα­ τεία Δημαρχείου, Καθαρή Δευτέρα, 6.3.2006).

ΑΓΙΑΣΩΤΙΚΕΣ ΕΥΤΡΑΠΕΑΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Έλαβον ΕΡΕ γκρρρρρ, ΕΚ γκρρρρρ, ΕΛΑ γκρρρρρ... Α ρ χές της δεκαετίας του ’70. Όπως όλα τα χωριά, έτσι και η Αγιάσος ζούσε στην κυριολεξία κρυφά από το Θεό. Ρεύμα είχαμε από την ώρα που άρχιζε να σκοτει­ νιάζει μέχρι τις 11 το βράδυ. Τα αυτοκίνητα μετρημένα στα δάκτυλα του ενός χεριού. Την τηλεόραση δεν την εί­ χαμε ούτε ακουστά. Τα ραδιόφωνα πολύ περιορισμένα. Βασικά ραδιόφωνο είχαν τα καφενεία και άλλοι πέντε έξι στα σπίτια τους. Η μόνη διασκέδαση των ανδρών το καφενείο. Εκεί άκουγαν τα νέα, έπιναν τον καφέ τους και σχολιάζαν την κατάσταση. Το καφενείο αγόραζε και εφημερίδα «Ακρόπολις», παρακαλώ, για ενημέρωση των πελατών. Το ευτύχημα ήταν ότι είχαμε ειδών ειδών τρελούς, που με τα καμώματά τους διασκέδαζαν τον κό­ σμο και τον έκαναν να ξεχνάει για λίγο τη φτώχεια και την κακομοιριά του. Την εποχή αυτή ο πατέρας μου εί­ χε πάει στην Αθήνα, να κάνει εγχείρηση καταρράκτη, και γυρίζοντας μας έφερε ένα ραδιόφωνο. Αυτό και μό­ νο αρκούσε, για να θεωρηθούμε προνομιούχοι. Το 1964 ή το 1965 είχαμε βουλευτικές εκλογές. Σαν έφτασε η πολυπόθητη μέρα, πήγαν όλοι πρωί πρωί να ψηφίσουν, να προλάβουν να κάνουν και πέντε παραδιών δουλειά και να γυρίσουν νωρίς, για ν ’ ακούσουν τ ’ αποτελέσματα. Πράγματι το προσάβραδο άρχισαν να μαζεύονται στα καφενεία. Οι κομματάρχες έπιαναν την πρώτη θέση, εφοδιασμένοι με χαρτιά και μολύβι, για να γράφουν αποτελέσματα, να προσθέτουν και να βγάζουν προγνωστικά. Δε χρειαζόταν ν ’ ακούσει κα­ νείς τα τελικά αποτελέσματα, για να βγάλει τα συμπεράσματά του. Με το που άκουγαν τ ’ αποτελέσματα α­ πό μια δυο κοινότητες άρχιζαν: Αφιριμ, παλ’κάρι μ’! Άγ’ντι για τα κλαδιά καμπόσ’, να ξιλασκάρουμι! Δεν έ­ χαναν, βέβαια, την ευκαιρία ν ’ απαντήσουν οι «ηττηθέντες», δικαιολογώντας την κατάσταση: «Τιλειώνιν τα χαϊβάνια;», Μι τ ’ κόσα να κόφτ’ς εν τιλειών’! Τα οινοπνευματώδη απαγορεύονταν «εκ της Αστυ­ νομίας» και οι καφετζήδες πηγαινοέρχονταν, κουβαλώ­ ντας τσάι, χαμομήλια και καφέδες. Δοκίμαζαν το ραδιό­ φωνο, να μήν τυχόν και δεν έπιασαν καλά το σταθμό, ρύθμιζαν την ένταση και γενικά υπήρχε ένας οργασμός, λες και κάτι θα γινόταν, αν έχαναν ένα «και» από την α­ ναμετάδοση. Όλοι είχαν αγωνία. Περίμεναν ότι κάτι θ’ αλλάξει. Γνώριζαν ότι κανένας δε θα τους έστελνε την άλλη μέρα ένα τσουβάλι αλεύρι στο σπίτι, αλλά έλπιζαν. Η ώρα πέρασε. Όπου να ’ναι θα έκλειναν οι κάλπες και σε λίγο θα άρχιζαν τ ’ αποτελέσματα. Τη μέρα αυτή εγώ με τον Ντίνο και τον Ηλία γυρίζαμε στους δρόμους. Κανένας μας δεν είχε ενδιαφέρον για τις εκλογές. Αλλα μας απασχολούσαν τότε. Δε θυμάμαι πώς μας ήρθε η ι­ δέα να μην αφήσουμε τους Αγιασώτες ν ’ ακούσουν τ’ α­ ποτελέσματα. Δε χρειαζόταν πολύ, για να το αποφασί­ σουμε. Πήγαμε σπίτι μου, επειδή ήταν το πιο κατάλλη­ λο μέρος, λόγω του ότι βρισκόταν στην Αγορά. Πήραμε

μια λεκάνη, βάλαμε νερό και διαλύσαμε μέσα μπόλικο αλάτι. Γυμνώσαμε τις άκρες από ένα διπολικό καλώδιο, το βάλαμε στην πρίζα, κρατώντας τις δυο άλλες άκρες, από τη μόνωση, μια σε κάθε χέρι. Η μηχανή παρασίτων ήταν έτοιμη. Επικίνδυνα πράγματα θα μου πείτε, αλλά ποιος λογάριαζε τότε; Ποιος σκεπτόταν τον κίνδυνο; Όλα για μας ήταν μια πλάκα, ένα παιχνίδι. Δίπλα μας το ραδιόφωνο ενημέρωνε το κοινό ότι ε­ ντός ολίγου θα αρχίσει η μετάδοση των αποτελεσμά­ των. Και πράγματι σε λίγο άρχισε. Κοινότης .... Επαρ­ χίας .... Νομού .... Εκλογικό Τμήμα Ανδρών. Εγγεγραμ­ μένοι 83, εψήφισαν 79, άκυρα - λευκά 2. Έλαβον ΕΡΕ γκρρρρ, ΕΚ γκρρρρ, ΕΔΑ γκρρρρ... Το κόλπο ήταν εύκολο. Αφήναμε το ραδιόφωνο να πει όλα τα επουσιώδη και μόλις ακούγαμε το όνομα του κόμματος βάζαμε τις άκρες του καλωδίου στο αλατόνερο προκαλώντας παράσιτα και κατευθείαν τις βγά­ ζαμε, για να επαναλάβουμε το ίδιο, μόλις έλεγε το επό­ μενο κόμμα. Θυμάμαι ότι μόλις ακουμπούσαμε τους πόλους στο αλατόνερο γινόταν ένας αναβρασμός. Στην αρχή ήμασταν και οι τρεις μαζί, μετά εναλλάξ, ο ένας έ­ κανε παράσιτα και οι άλλοι δυο γύριζαν έξω από τα καφενεία, για να δουν τις αντιδράσεις του κόσμου. Θυμάμαι τον Ευστράτιο Σπυρέλη που, ενώ προσπα­ θούσε άδικα ν’ ακούσει αποτελέσματα στο καφενείο του Ιωάννη Ααλαδέλη, σηκώνεται κάποια στιγμή όρθιος και λέει: Ε του διάσκατζου, θαρρείς όρτσιλογ’ του κάν’. Στου Καλφαγιάννη ο Γιώργος η Πασκαλιά είπε μονολογώντας: - Αστσ’μα είνι τα πράματα.

- Πού του κατάλαβις, ρε Γιώρ’, αφού εν ήκ’σις τί­ πουτα; - Αστσ’μα είνι που σας λέγου, γι’ αυτό τσιφνιάζ’ έγιουτους τσ’ εν ακούγιτι. Στο καφενείο του Καρατζά κάποιος φώναζε: Πάνι, ρε, α του πιτάξ’ς του καβουρτ’στήρ’. Στην Καφενταρία ο Προκόπης Χατζηπροκοπίου έ­ λεγε: Δε μ’ του βγάζ’ς ’πί του μυαλό, κουμουνιστικός δάκτυλους είνι. Όπου πήγαινες άκουγες διάφορα.

- Έφτους ιμπνές απ’ του ράδιου του κάν’!

- Κλόξας τουν πιάσι; - Ποιος, ρε, γουτζίζ’ μέσα; Στσύλου έχιν; Δε θυμάμαι τι ποσοστό πήρε τότε το κάθε κόμμα, ποιος έχασε, ποιος κέρδισε. Λίγο μας ένοιαζε τότε. Το θέμα είναι ότι εμείς το διασκεδάσαμε, ευχαριστηθήκαμε και γελάσαμε με την καρδιά μας. Μετά από 40 χρόνια τα αδικήματα παραγράφονται, αλλά νιώθω την ανάγκη να ζητήσω, έστω και αργοπορημένα, συγνώμην και συγχώρεση, απ’ όσους ταλαιπωρήσαμε τότε. Για βάλι μι του νου σ’... Αμαρτίγις που έχου να πλη­ ρώσου! Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, 17.3.2005 ΘΕΜΗΣ ΧΑΤΖΗΛΕΩΝΙΔΑΣ

ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑΣΟ ΤΟΥ ΧΤΕΣ Ο πατέρας μου ο φαμελίτης και ο πολυμήχανος Π ρ ώ τα πρώτα θέλω να ευχαριστήσω το διευθυντή και αρχισυντάκτη του περιοδικού «Αγιάσος», ο οποίος είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει αντί­ γραφο χειρογράφου έντεκα φύλλων (με έντεκα γραμ­ μένες σελίδες), με στοιχεία τόπου και χρόνου / Αγιά­ σος, 7.5.1991, το οποίο περιλαμβάνει θύμησες του Μενέλαου Καμάτσου, που αφορούν ειδικά τον πατέ­ ρα μου σε σκανδαλιές και σε άθλους της ζωής του, που αρκετά δε γνώριζα και εγώ ο ίδιος. Σεβόμενος την αγιασώτικη περιπαιχτική και χιουμοριστική διά­ θεση του μακαρίτη από το 2000 Μενέλαου Καμάτσου, θα δώσω σε συνέχειες τις μνήμες-διηγήσεις του χειρο­ γράφου, το οποίο τιτλοφορείται «Οι άθλοι τ ’ Δημη­ τρού τ ’ Παπάν’ ή Μπουγδή». Ο Δημητρός το Π απάν’ ήταν ένας άνθρωπος, που δεν είχε άλλον όμοιο στην αναποδιά. Στο σπιτικό του ήταν βαρύς νοικοκύρης, αλλά οι αναποδιές του δεν είχαν όρια. Μαζί είχαμε δεκατέσσερα χρόνια αρ­ μονική συνεργασία, που απορούσαν όλοι πώς μπο­ ρούσα και πώς τα κατάφερνα να συνεννοούμαι μαζί του. Απλούστατα, με την υπομονή μου τον αφόπλι­ ζα, αλλά στα τελευταία που λεν και η υπομονή έχει τα όριά της. Αυτό συνέβη και με μας τους δυο, που διαλυθήκαμε και που ύστερα ερχόταν στο φούρνο, στη Μυτιλήνη, και έκλαιγε και βλαστημούσε την ώ­ ρα την κακιά. Το μακαρίτη τον γνώριζα εξ όψεως, δεν είχαμε αρ­ χικά σχέσεις. Γνωριστήκαμε και συνδεθήκαμε στο στρατόπεδο, όπου μας είχαν κλείσει οι Γερμανοί για σαμποτάζ. Αν και είναι μεγάλη αυτή η ιστορία, θα προσπαθήσω να γράψω τα κυριότερα. Οι Γερμανοί είχαν μεγάλη ανάγκη να πάρουν τα λάδια. Παρότι όμως είχαμε μαξούλια, κάθε χρόνο οι ελιές σάπιζαν μέσα στα εργοστάσια, γιατί δεν υπήρ­ χαν ελαιόπανα. Τότες οι Γερμανοί έφεραν αρκετή πο­ σότητα τρίχας από τη Χίο. Εμείς όμως συμφωνήσαμε να την κάνουμε ελαιόπανα με αμοιβή τρόφιμα, γιατί χρήματα δεν υπήρχαν και οι εργάτες ζητούσαν τρόφι­ μα. Έτσι λοιπόν πήραμε ανάλογες ποσότητες ο καθέ­ νας και αρχίσαμε την κατασκευή των ελαιόπανων. Εγώ και ο μακαρίτης Παναγιώτης Γλεζέλης είχα­ με προσχωρήσει στο ΕΑΜ, ενώ ο Δημητρός, ο Γρη­ γόρης Γούναρης και ο Προκόπης Διόλιας δεν ήταν οργανωμένοι. Τότες το ΕΑΜ μας διέταξε, εμένα και το Γλεζέλη, πάση θυσία να σαμποτάρουμε τα ελαιό­ πανα, για να μην μπορέσουν οι Γερμανοί να πάρουν τα λάδια. Πράγματι κάναμε αυτό που έπρεπε να κά-

Ο Δημητρός Ιωάννη Παπάνης με τη σύζυγό του Μαριγώ, το γένος Ιγνατίου Ανδριώτη.

νουμε και τα ελαιόπανα έγιναν κομμάτια σε όλα τα εργοστάσια. Βλέποντας οι Γερμανοί ότι γίνηκε καταστροφή, ήρθαν στο χωριό, μας συνέλαβαν και μας παρέδωσαν στην Αστυνομία, για να μας στείλουν την επομένη με συνοδεία στην Γκεστάπο. Τη νύχτα η οργάνωση μας ειδοποίησε να είμαστε έτοιμοι, εγώ και ο Γλεζέλης, για να φύγουμε με το σκοπό, το μακαρίτη Παναγιώτη Κρητικό, χωροφύλακα τότες, και να μπαρκάρουμε για τη Μέση Ανατολή, άλλ’ εμείς αρνηθήκαμε, γιατί θα συνελάμβαναν τις οικογένειές μας. Μας πήγαν λοιπόν στην Γκεστάπο, όπου έγιναν ανακρίσεις πάνω στις ανακρίσεις, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Μετά από ενάμιση μήνα, με διάφορα προσχήματα και δικαιολο­ γίες και με τη συμπαράσταση ορισμένων παραγό­ ντων, καταφέραμε να τη σκαπουλάρουμε. (Συνεχίζεται)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΗΣ

ΛΕΣΒΙΑΚΑ ΑΡΧΕΙΟΛΙΦΙΚΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ Ένα Φύλλο Πορείας της μεσοπολεμικής περιόδου Ο Περικλής Τινέλλης, γιος του Παρασκευά και της Αμερισούδας Τινέλλη, γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1899, όπου και απεβίιοσε στις 24.10.1992. Κατατάχτηκε ως εθελοντής και έλαβε μέρος σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, στις οποίες και τραυματίστηκε. Νυμφεύτηκε την Αγγέλα Βασιλείου Λαρέλη (1899-1984) και απόκτησε τρία τέ­ κνα, το Βασίλειο, χτίστη και αμίμητο καρνάβαλο, τη Στυλιανή (1931-1967) και τον Ευστράτιο. Υπηρέτησε ως αγροφύλακας για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά κυρίως άσκησε το επάγγελμα του χτίστη. Για το περιοδικό «Αγιάσος» ήταν ένας αξιόπιστος πληροφορητής και τον συμβουλευόμασταν. Στη συνέχεια δημοσιεύουμε το Φύλλο Πορείας του, το οποίο φέρει τη φωτογραφία του, καθώς και τις σφραγίδες του 22ου Συντάγματος Πεζικού Λέσβου και του Σταθμού Χωροφυλακής Αγιάσου, με τις αντίστοι­ χες υπογραφές. Μας το παραχώρησε ο γιος του Βασίλειος, τον οποίο και ευχαριστούμε. Παράλληλα δημοσι­ εύουμε την πίσω όψη του Φύλλου Πορείας, όπου αναγράφονται οι Οδηγίες. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Οι δυο όψεις του Φύλλου Πορείας (1925) του Περικλή Τινέλλη.

ΛΕΣΒΙΑΚΟΙ ΑΠΟΗΧΟΙ ΤΟ Υ

ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΙΡΩΝΗ

Τ ο έμψυχο δυναμικό της νύμφης του λεσβιακού Ολύμπου έριξε από παλιά γέφυρες επαφής σε πολλά μέρη όχι μόνο του νησιού, αλλά και του ευρύτερου ελλαδικού χώρου, δημιουργώντας φίλιες νησίδες εδώ και εκεί. Η δημογραφική αυτή διασπορά, πυκνή και σε ξέ­ νες χώρες, αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέρουσας έρευ­ νας, η οποία τηρουμένων των αναλογιών μπορεί να φωτίσει πτυχές της νεοελληνικής πραγματικότητας... Ένας από αυτούς που αγάπησαν την Αγιάσο ήταν και ο γεωπόνος-γεωργοοικονομολόγος Γιάννης Τσιρώνης, ο σύζυγος της οδοντιάτρου Καλλιόπης Χατζηβασιλείου, θυγατέρας του Στρατή Χατζη­ βασιλείου και της Εριφύλης Μαριγλή, που ήταν εγκαταστημένος στην πολυάνθρωπη πρωτεύουσα... Ο Γιάννης Τσιρώνης είδε το φως της ζωής στην Αθήνα, στις 29 του Ιούνη του 1939, λίγους μήνες προ­ τού ηχήσουν οι σάλπιγγες του πο­ λέμου και αρχίσει η γιγαντομαχία στα κακοτράχαλα βουνά της Ηπεί­ ρου και της Αλβανίας. Ήταν παιδί του Αριστογείτονα και της Ολυ­ μπίας Τσιρώνη, που κατάγονταν α­ πό την Πελοπόννησο, από τη Μίνθη, την παλαιά Αλβαινα της Ολυ­ μπίας, και από το Αστρος Κυνουρίας, αντίστοιχα. Αδέρφια του ο Αριστομέ­ νης και η Κωνσταντίνα Γιαννακούρη... Μετά την ολοκλήρωση της εγκύκλιας παι­ δείας σε σχολεία της Αθήνας ακολούθησε το δρό­ μο των σπουδών στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή και ειδικεύτηκε στον τομέα της Αγροτικής Οικονομίας. Οντας ανήσυχο πνεύμα, προχώρησε σε μεταπτυχιακές σπουδές, φοιτώντας στο Ινστιτούτο Ανωτάτων Γεωργοοικονομικών Σπουδών του ΜοηΐρσΙΗοτ της Γαλλίας... Υπηρέτησε την πατρίδα ως έφεδρος ανθυπολοχα­ γός. Μετά τη λήξη της θητείας του μπήκε δυναμικά στο στίβο της ζωής. Κατά το χρονικό διάστημα 19651966 εργάστηκε ως βοηθός καθηγητή Γεωργικής Οι­ κονομίας της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής και ως συντονιστής στις μελέτες της Σχολής σχετικά με το κόστος αγροτικών προϊόντων, καθώς και με το μέγε­ θος αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Αργότερα διατέλεσε διευθυντής παραγωγής της Ζυθοποιίας ΦΙΞ και επι­ στημονικός συνεργάτης στο Υπουργείο Εθνικής Οι­ κονομίας σε θέματα οικονομικής συνεργασίας Ελλά­

δας-ΕΟΚ στον τομέα της Γεωργίας. Από το 1973 α­ σχολήθηκε με αγροτοκτηνοτροφικές επιχειρήσεις, έ­ χοντας ως έδρα τα Οινόφυτα της Βοιωτίας... Ο Γιάννης Τσιρώνης ήταν άνθρωπος με ζέση, με φιλοδοξίες, με οράματα, με αγωνιστικότητά, με τόλ­ μη, με αποφασιστικότητα, με μαχητικότητα, με αρχηγικά προσόντα, με έντονη διάθεση προσφοράς. Αψευ­ δής μάρτυρας ποιότητάς του ως ενεργού πολίτη οι ποικίλες του δραστηριότητες. Διατέλεσε πρόεδρος των Φοιτητών της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, πρόεδρος των Γεωπόνων Αττικής, πρόεδρος της τριτοβάθμιας συνεταιριστικής οργάνωσης «Κτη­ νοτροφική», πρόεδρος της Ομοσπονδίας Χοιροτροφικών Συλλόγων Ελλάδας, μέλος της Γραμματείας αλλά και Γραμματέας Αγροτικού της Νέας Δημοκρα­ τίας, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνι­ κού Οργανισμού Γάλακτος (ΕΔ.Ο.Γ.). Έντονο υπήρ­ ξε το ενδιαφέρον του και για την Τοπική Αυ­ τοδιοίκηση, για το Δήμο Αθηναίων... Στις προτεραιότητες του Γιάννη Τσι­ ρώνη ήταν και η δημιουργία οικογένει­ ας. Νυμφεύτηκε την Καλλιόπη Χα­ τζηβασιλείου στις 10 του Οκτώβρη του 1971 και απόχτησε τρία τέκνα, δυο θυγατέρες, την Αιμιλία, σύζυ­ γο μετέπειτα Γεωργίου Καρτελιά, και την Εριφύλη, σύζυγο μετέπει­ τα Βασιλείου Κακουλίδη, και ένα γιο, τον Αριστογείτονα (Αρη), που σπούδασαν και μπήκαν στη λεω­ φόρο της δράσης. Ευτύχησε να πά­ ρει στην αγκαλιά του εγγόνια από τις θυγατέρες του και να βρει στο πρόσωπο του γιου του, πτυχιούχου του Οικονομικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τον άξιο αντικαταστάτη και συνεχιστή του... Η βάσκανη μοίρα δεν τον άφησε να χαρεί περισ­ σότερο, να σαρκώσει και άλλα όνειρά του. Φθινοπω­ ριάτικα, στις 19 του Σεπτέμβρη της χρονιάς που μας πέρασε, χτυπημένος βαριά από τη δυσίατη αρρώστια, φυλλορρόησε από το δέντρο της ζωής και έγινε πρό­ ωρα οδοιπόρος της ατέρμονης αιωνιότητας. Δυο μέ­ ρες αργότερα αναρίθμητοι συγγενείς, συνάδελφοι, συνεργάτες και φίλοι, τον ξεπροβόδισαν περίλυποι στο Κοιμητήρι του Χαλανδρίου... Ο Γιάννης Τσιρώνης, άνθρωπος με πλούσια κοι­ τάσματα ευγένειας, ψυχικής καλλιέργειας και καλο­ σύνης, άφησε στο διάβα της ζωής του μνήμη αγαθή, για να μερώνει τον πόνο αυτών που τον γνώρισαν και τον αγάπησαν... ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΠΑΡΟΙΜΙΙΣ Σουσούμιασα τς σα του χα σ ά π ’, σα κόφτ’ μι του σ α τίρ ’. «Χιλώνας κώλου βόλεψα για στραβαϊτού χα τίρ’». Λόγια σουφά μι νόημα τσι έννοια καραντί. «Ό ποιους γυρίζ’ μες στα σκουτ’νά, λάσπις, σκατά πατεί».

ΜΙ! Π ΙΡ ΙΜ Ε Ν Σ ΝΑ ΔΕΙΣ ΚΑΛΟ... Μη π ιρ ιμ ένς να δεις καλό απί τς πουλιτικοί μας, αυτοί είνι που κάνουνι αφόρητη τ’ ζουγή μας. Ίσιαμι που τς ψηφίξιτι, του αίμα μας θα πίνιν, ιν’νταϊννιά θα παίρνουνι τσι ένα θα μας δίνιν... Αλλάξιτί του του φαγί, χρόνια του ίδιου τρώμι, γιατί αλλιώς σαρακουστή θαν έχουμι ακόμη. Αφού τουν δίνουμι ραβδί, του πρώτου μάς θα δέρνιν, θα σπέρνουμι α θιρίζουμι τσ’ έτοιμα θα τα παίρνιν... Τα όνειρα που βλέπαμι μέρα μι τ’ μέρα σβήνιν τσ’ ούλ’ γοι μνηστήρις συνιχώς θα τσ’ υπουσχέσεις δίνιν.

Του γιατρικό σι πρόβλημα, χειρουργική λαβίδα. «Για μουναχός σου χόριβγι τσι όσου θέλεις πήδα». Ακ’λούθα τς παροιμίις μας, να μη βγεις ζημιουμένους. «Έφτους που πήγι για μαλλί, γύρ’σι φτος κουριμένους».

Αγιάσος, 26.5.1997

Αθήνα, 20.4.2004

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΜΑΤΣΟΣ

ΓΙΩΡ Σ Τ’ ΠΑΠΑΝ’

ΑΛΙΜΟΥΝΟΥ ΣΤΟΥ ΚΑΠΠΑΑΟΚ’... Μια θεία μ’ σ ’χουρέσ’τσι στου χουριό τσ’ αφήτσι μ’ δυο παρτσιάδια, του ένα ήνταν στου Στινό τσι τ ’ άλλου στα Σιλάδια. Ρουμανιασμένα τσι τα δυο, έφραξι τσι γιου δρόμους, γω σν Ιφουρία δήλουσα ποιος είνι κληρουνόμους. Χίλια ιβρώ τσι μιτρητά βγάλαν φόρου να δώσου, δέκα κατσ’καδουπόδαρα να τα χρυσουπληρώσου. Αλίμουνου στου Καππαδόκ’, κληρουνουμιά π ’ θα λάβ’, πρώτα να πα στου πνιβματ’κό ντ, για να τουν μιταλάβ’.

ΤΑ ΝΙΑΤΑ ΟΣΟΙ ΤΑ ’ΧΙΤΙ... Τα νιάτα όσοι τα ’χιτι να μην τα σπαταλάτι, πριν φύγιν τσι τα χάσιτι, μην τα πουλιουσκουρπάτι. Τα νιάτα ’νι πουλύτιμα όσοι τα διατηρείτι, χουρίς άδεια αστυνουμική πάντα ουπλουφουρείτι. Γιου νέους μοιάζ’ μι άλουγου τσι θέλει χαλινάρι, να του τραβά τα νιάτα του, για να τα κουμαντάρει. Όσου τα χρόνια θα πιρνούν, τα νιάτα λιγουστέβγιν ή *9 αρχόντι τα γιράματα τσ’ ούλα χατζημπιρδέβγιν. Μιτράτι τα τα νιάτα σας τσι μην τα σπαταλείτι, σα θέλιτι πριν τν ώρα σας σ’ γιατροί να μην π ’λαλείτι. Τα νιάτα είνι μια φουρά τσι θέλιν προυσουχή, ύστιρα ’π ’ τα σαράντα αλλάζ’ πλια γ ’ ιπουχή. Τραβάτι τουν του χαλινό, να μην π ’λαλιούν τα νιάτα, όσου μπουρείτι πιο λίγου τ’ αγγούρ’ κουντά σ ’ ντουμάτα. Τα νιάτα όσοι τα ’χουνι να μην τα χαραμίζιν, γιατί άμα θα φύγουνι ξουπίσου δε γυρίζιν. Αγιάσος, 26.5.1997

Αθήνα, 11.12.2005

ΓΙΩΡ Σ Τ’ ΠΑΠΑΝ’

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΜΑΤΣΟΣ

ΓΗ ΠΑΝΤΡΙΓΙΑ Γη παντριγιά είνι, γαμπρέ, ένα μιγάλου τ ’γ ά ν’, π ’ α π ’ ό π ’ του πιάσεις κάγισι τσι κανές ε θα σι γ ιά ν ’. Γη παντριγιά είνι, λουλέ, ένα μιγάλου ντέφ ’, που του βαράς τσι σι βαρά τσ ’ σ ’ φέβ’ ούλου του κέφ’...

Η μικρούλα και αν παγώνει, με καμάρι απαντά, «με λουλούδια και με χιόνι χαίρομαι, καλέ, διπλά». Αλκυόνες του Χειμώνα κι ανθισμένη μυγδαλιά, σύμβολα ζωής αιώνια, όαση στην παγωνιά. ΣΠΥΡΟΣ Κ. ΚΑΡΑΜΟΥΝΤΖΟΣ

Γη παντριγιά είνι, ουκνέ, ένα μιγάλου κλούρ’. Σα μπαγιατέψ ’, εν του δαγκάν’ς, τσ ’ ας ε ίσ ’ η πρώ τ’ η μούρ’... Γη παντριγιά είν’, αδιρφέ, ένα μιγάλου π ’λί. Π ά γ’ πέταξι τσι το ’χασις τσι τώρα λέγ’ς «γιατί;». Γη παντριγιά μοιάζ’, ίν’κουτσύρ’, μ’ ένα μιγάλου κλέφτ’, που δεν τουν π ιά ν’ς τσι ας π ’λαλείς, γ ια τ ’ έ χ ’ στου κώλου νέφ τ’! ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

Η Μ ΥΓΑΑΑΙΑ Πρώτη άνθισε και φέτος η μικρούλα μυγδαλιά και στης Ανοιξης το χτύπο πόρτα άνοιξε πλατιά. Το Χειμώ να με λιακάδα πάει κόντρα στον καιρό, όμορφη με πονηράδα, πιάνει πρώτη το χορό. Με λουλούδια στολισμένη το Γενάρη με χιονιά, μελισσούλες περιμένει, να ζηλεύει η γειτονιά. Μα η γειτόνισσα συκιά κρυφομίλησε με γνώση, «γιατί βιάζεσαι, κυρά, ο βοριάς θα σε παγώ σει».

ΓΑΡΙΦΑΛΟ Είναι ωραίο πάντοτε να ζεις με αναμνήσεις. Θα ταξιδέψεις στα παλιά, το χρόνο θα γυρίσεις! Μα είναι εξίσου όμορφο κάποιοι να σε θυμούνται. Τα γηρατειά γλυκαίνονται κι όλο παρηγοριούνται! Σ ’ ένα λευκό γαρίφαλο ανθίζουν και φιλιούνται.

1 1 1 ^ :^

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΛΤΟΓΤΑΝΝΗΣ

ΔΥΟ ΕΙΝΙ ΓΟΙ ΑΝΑΒΟΥΑΕΣ Δυο είνι γοι αναβουλές, που πήρα απ’ του χάρου, τσι τώρα πλια σα ντιγ’μιντέ τσι τρίτη για να πάρου. Ούλ’ νύχτα βλέπου απουθαμέν’ στουν ύπνου μ’, άμα τσμούμι, πότι τιλειών’ γη αναβουλή του χάρου, μι ρουτούνι. Τώρα που πήρι την καλή μ’ τσι μόνους υποφέρου, μιαν άδεια ακόμα για να μ’ δώσ5 θα τούνι καταφέρου. Τ’ πληγή που μ’ ά ν’ξι ας μ’ αφήσ’ γι χάρους να τνι κλείσου τσ’ ύστιρα θα ’μι πρόθυμους να τουν ακουλουθήσου. Του ξέρου πους ήρτι γη ώρα μ’ πλια ν ’ αλλάξου κατοικία, να φύγου θιληματικώς, όχι χουρίς ιτία. Απούντας έχασα τ’ καλή μ’, ούλα στου νου μ’ τα έχου, ακόμα τσι τ’ ασήμαντα καλά πλια τα προυσέχου. Ίβγαλά ένα πρόγραμμα τσι ξέρου τι θα κάνου, δε θέλου κουρουγ’δίστικα πριν τν ώρα μ’ να πιθάνου. Του ’λιγα τσι σν αγάπη μ’, λιγόστιψι του γουμάρ’, γιατί θα κλατάρ’ς τσι χάρους πριν τν ώρα σ ’ θα σι πάρ’. Πους θα πιθάνου ξέρου του, τα μάτια μ’ πς θα τα κλείσου, ένα μουνάχα δε ξέρου ξουπίσου αν γυρίσου. Ούλ’ μας θαν απουθάνουμι, χατίρια δεν κάν’ χάρους, σήμιρα θα πιθάνου γω, ταχιά σειρά έχ’ άλλους. Αγιάσος, 8.11.1998

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΜΑΤΣΟΣ

ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ Το λεσβιακό ελαιόλαδο και οι αναίσχυντοι καρπωτές του Η Ελλάδα

πολέμησε δυο πανίσχυρες δυνάμεις. Αντιστάθηκε γενναία, τελικά όμως κατακτήθηκε. Παρ’ όλα αυτά συνετέλεσε και αυτή στο ν ’ αλλάξει ο ρους της ιστορίας. Οι Γερμανοί κατέλαβαν την ηπειρωτική Ελλάδα, τα νησιά, την Κρήτη. Ημέρες απαίσιας μνήμης και σκληρής δοκιμασίας. Το Αιγαίο αποκλείστηκε από τους συμμάχους. Δεν εισάγονται αγαθά, που αρχικά σπανίζουν και ύστερα τελειώνουν. Οι φούρνοι κλείσανε το Μάιο - Ιούνιο 1941. Ο κό­ σμος πεινά. Οι χειρότεροι μήνες, οι χειμωνιάτικοι, 1941-1942, 1942-1943. Επιπλέον οι Γερμανοί καταλη­ στεύουν το βιος των Μυτιληνιών. Σε φυλλάδα του Κοινοτικού Ελαιοτριβείου Ασωμάτου εντοπίζεται η παρακάτω εγγραφή που αναφέρει: «Από 10.2.1942 δε­ σμεύεται το 50% του εξαγομένου ελαίου υπό των Γερ­ μανικών Αρχών Κατοχής». 11.2.1942. Ε.Ν.Κ. Γραμ­ ματεύς Κοιν. Ελαιοτριβείου. Ε π ί τουρκοκρατίας φορολογιόταν το 10% των παραγόμενων αγαθών. Δεν τους έφτανε όμως η λη­ στεία στο ελαιοτριβείο, άλλ’ επιπλέον βάζανε χέρι στα αποθηκευμένα λάδια της Κοινότητας, της Εκκλη­ σίας και των μεγαλοκτηματιών, που ήταν περίπου 20 χιλιάδες οκάδες. Μια από τις καλύτερες σοδειές που θυμούνται οι παλαιότεροι ήταν το 1941-1942. Όμως το μισό παρα­ γόμενο λάδι παρακρατιόταν στο ελαιοτριβείο από φοροεισπράκτορα των Γερμανών. Μαθήτρια στην Αθήνα, σε γράμμα της, παραπο­ νιόταν για την ακρίβεια και την ποιότητά του. «Περι­ μένουμε κάθε μέρα που περνά, ίσως μας στείλετε λίγο λάδι ή τίποτα άλλο. Εδώ, θεία, το λάδι το αγοράζου­ με 8 χιλιάδες την οκά και δεν τρώγεται. 2.7.1942 Κ.Κ. Α νοιξη 1943. Ο μαστρο-Παύλος δούλευε στο κτή­ μα του, στη Βραώνα, κάπως μακριά από το Μαρκόπουλο. Καιρός προετοιμασίας για τη θερινή σοδειά. Κάποιο απόγευμα, κουρασμένος από το σκάψιμο, σταμάτησε λίγο να ξεκουραστεί. Αγναντεύοντας τη θά­ λασσα, παρατήρησε στην ακροθαλασσιά κάτι σκούρο, κάτι σα βράχο. Τίποτε το περίεργο, αλλά σα να κου­ νιόταν. Όντως δεν ήταν σταθερό. Ήταν πλεούμενο. Εκπληκτικά και φοβισμένα ψιθύρισε: «Ω Παναγιά μου! Ανθρωπος πνιγμένος!» Πλησιάζει με αγωνία και δειλία. Όσο κοντεύει, διακρίνει ότι δεν είναι ανθρώ­ πινο σώμα. Ανακουφίζεται, δε θα ’χει τρεχάματα στην Αστυνομία. Διαπιστώνει ότι πρόκειται για με­ ταλλικό βαρέλι. Ανέλπιστο και σπάνιο αγαθό της ε­ ποχής στον έρημο τόπο. Βενζίνη, πετρέλαιο, ό,τι και

να ’ναι, πολλά λεφτά. Η αγωνία και η ταραχή έγιναν χαρά και ελπίδα. Αμέσως μπήκε σε δράση. Εκεί κοντά ήταν μια συ­ στάδα σχίνου, τόπος καλός, κατάλληλος για κρυψώ­ να. Ξυπολύθηκε ανοιξιάτικα, το κόντεψε, το ’πιασε. Ήταν γεμάτο, βαρύ. Δε μυρίζει πετρέλαιο ούτε βενζί­ νη. Τι είναι; Μα λάδωσε το χέρι του. Να τώρα που θα λαδώσουν για τα καλά και τα σωθικά του. Με το κου­ τάλι θα το ’ριχναν στο πιάτο, να μην τους ξεφύγει και πέσει πολύ. Το βαρέλι, δύσκολο στο χειρισμό του, του γλιστρούσε, του ξέφευγε. Με πολύ κόπο και με πολλή προσπάθεια, σπιθαμή προς σπιθαμή, σπρώχνοντάς το, το ανέβασε και το ’κρυψε στον κοντινό μεγάλο θάμνο. Αργησε να φτάσει στο χωριό. Η γυναίκα του ανή­ συχη είχε βγει στην πόρτα, κοίταζε τους δρόμους. Και να τος πια. Στα λόγια της, γιατί και πώς, εκείνος α­ τάραχος, ήρεμος, εύθυμος. Δε μίλαγε, χαμογελούσε ε­ λαφρά. Τα είπανε, τα σχεδιάσανε, ύπνο δεν είχανε. Αλλαξε χρόνο δουλειάς για μερικές μέρες. Έφευγε πολύ πρωί, γύριζε αργά βράδυ, με το γαϊδουράκο φορτωμένο πότε με κλαδιά και πότε με δυο τσουβά­ λια χόρτα για τα γίδια και για τις κότες. Το βαρέλι άδειασε, το λάδι τελείωσε, το κουβάλησε όλο. Λίγο λί­ γο, με δυο τενεκέδες κρυμμένους, καμουφλαρισμένους με κλαδιά και με χόρτα. Γέμισε το κιούπι.

Ο

Παναγιώτης Δ., αστυνομικός, υπηρετούσε στην Τροχαία Αθηνών. Βρέθηκε στο χωριό του. Στην Αγο­ ρά, μέσα από ένα καφενείο άκουσε τ ’ όνομά του! Ήταν ο μπάρμπας του. Είχαν καιρό να ιδωθούν. Τα είπανε και τελικά χαμηλόφωνα και ψιθυριστά τον κά­ λεσε στο σπίτι, να του κάνει το τραπέζι. Αλλο που δεν ήθελε ο ανιψιός. Σπάνιο και μοναδικό μια τέτοια πρό­ σκληση στα απαίσιας μνήμης χρόνια της Γερμανικής κατοχής. Το φαγητό συνηθισμένο, της εποχής, χόρτα του βουνού, με λάδι μπόλικο και καλά. Απόρησε, σά­ στισε. Δε κρατήθηκε, ρώτησε με χέρια και με λόγια.

- Μπάρμπα, τι είναι αυτό; - Μυτιληνιά!

- Ναι, σου λέγω. Μυτιληνιοί - Πού το βρήκες; - Οι Εγγλέζοι μου το ’στειλαν. Βρετανικά αεροπλάνα είχαν βομβαρδίσει το βαπό­ ρι, φορτωμένο με τα καταληστευθέντα λάδια των Μυ­ τιληνιών, που προορίζονταν για τη Γερμανία. Να ζή­ σουν αυτοί, η εκλεκτή φυλή, και να πεθάνουν οι άλ­ λοι. Νέα Τάξις πραγμάτων, του Γ ' Ράιχ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΒΑΝΗΣ

ΚΑΗΡΙΚΟΑΟΓΙΚΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ Ρασοφόροι από την Αγιάσο του χτες και του σήμερα Α' Π ΙΤΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γεννήθηκε το 1918. Α πόφ οιτος Γυμνασίου. Έ γγαμος. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 31.7.1943 και πρεσβύτερος στις 14.8.1943 από το μητροπο­ λίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Α '. Στην αρχή τοποθετή­ θηκε στην Π αναγία της Αγιάσου και αργότερα στον Αγιο Θ εράποντα της Μ υτιλήνης. Το 1961 έ­ φυγε για το Μ οντεβίδεο Ουρουγουάης. Πέθανε το 1985.

στηρίου Κ αλαμώ ν. Έ γγ α μ ο ς. Χ ειροτονήθηκε δ ιά κ ο ν ο ς σ τ ις 26.10.1961 κ α ι ιερ έα ς σ τις 8.7.1962 α πό το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιά κ ω ­ βο Β '. Υπηρέτησε σ τους Ιερούς Ν αούς Α γίου Π ρ ο κ ο π ίο υ Ιπ π είο υ κ α ι Α γίου Γ εω ργίου Κερα μ ιώ ν. Σ τ ις 8.7.1977 χειροθετήθηκε α π ό τον α νω τέρ ω α ρ χιερέα . Σ υντα ξιοδοτήθη κε για λό­ γο υ ς υ γεία ς το 2001.

ΣΙΝΑΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ ΑΩΡΟΘΕΟΣ Γ εννή θηκε στην Α γιάσο. Ή τα ν ά γα μ ος κ α ι υπηρέτησε στην Π α να γία όλα του τα χρ όνια . Σ τα α ρ χεία του Π ροσ κυνήματος το όνομά του φ α ίνετα ι στα 1900. Κ ατείχε το οφ ίκ ιο του α ρ χ ι­ μανδρίτη.

ΡΟΥΜΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1909. Α πόφ οιτος Γ ' τάξης Γυμνασίου. Έ γγαμος. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 5.3.1941 και ιερέας στις 6.6.1943 α ­ πό το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Α '. Υπη­ ρέτησε σε αρκετούς Ναούς, όπω ς στους Ταξιάρ­ χες Κ αγιανιού, στους Ά γιους Πατέρες Π άνω Χάλικα, στον Α γιο Συμεών Μ υτιλήνης, στον Άγιο Γεώργιο Κ άτω Χ άλικα και στον Ά γιο Ιωάννη τον Καλυβίτη της Μ υτιλήνης. Ασχολούνταν και με την αγιογραφία. Με την υ π ’ αριθμ. Ιστ 71956 α­ πόφαση του Π ρω τοβάθμιου Συνοδικού Δικαστη­ ρίου καθαιρέθηκε, επειδή αποσχηματίστηκε. Α πε­ βίωσε το 1984.

ΣΙΝΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Γ εννή θ η κ ε στην Α γιάσ ο το 1943. Α π ό φ ο ι­ το ς του Α νώ τερου Ε κ κ λη σ ια σ τικού Φ ρ ο ν τ ι­

Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1903. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Έ γγαμος. Χειροτονήθηκε διά ­ κονος στις 8.9.1936 και ιερέας στις 14.9.1936 από το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Α '. Ή ταν έ­ νας από τους ιερείς της Λέσβου που υπηρέτησε σε πολλούς ναούς. Ξεκίνησε τη θητεία του από τον Άγιο Δημήτριο της Μ υχούς, μετά πήγε στο Μπαλτζίκι, στον Αγιο Γεώργιο το Χιοπολίτη. Α πό εκεί στους Π ύργους Θερμής, στον Άγιο Νικόλαο, ύστε­ ρα στους Λ άμπου Μ ύλους, στην Ευαγγελίστρια, στη συνέχεια στο Κάτω Τρίτος, στο Ναό της Κ οί­ μησης της Θεοτόκου, έπειτα στον Αγιο Προκόπιο, στον Ίππειο. Ακόμα έκανε ιερέας στα Κεραμιά, στον Άγιο Γεώργιο, και τέλος στο Μ εσότοπο, στο Ναό τω ν Εισοδίων της Θεοτόκου. Συνταξιοδοτή­ θηκε στις 30.4.1974. Πέθανε στον Ίππειο, όπου και θάφτηκε.

ΣΙΝΙΟΡΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ Γ εννήθηκε στην Α γιάσο το 1897. Α π ό φ ο ιτο ς του Ιερατικού Φ ροντιστηρίου Κ ορίνθου. Έ γ γ α ­ μος. Χ ειροτονήθηκε διά κ ο νο ς σ τις 8.7.1934 και πρεσβύτερος σ τις 16.7.1935 α πό το μ η τροπολί­ τη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Α '. Α πό τον ίδιο μητρο­ πολίτη χειροθετήθηκε π νευ μ α τικ ό ς κα ι ο ικ ο νό ­ μος. Υπηρέτησε σ τους Ιερούς Ν αούς Α γίου Ιω ­ άννη Κ αλυβίτη Μ υτιλήνης, Ζ ω οδόχου Πηγής Β αριάς, Α γίας Κ υριακής, Α γίου Συμεών, Α γίου

Ν ικολάου Μ υτιλήνης κ α ι Α γίου Γεωργίου Λου- ' τρω ν. Συνταξιοδοτήθηκε το 1972. Πέθανε στην Αθήνα.

στους Ιερούς Ναούς Αγίου Δημητρίου Μυχούς, Αγίου Γεωργίου Λουτρών, Παμμεγίστων Ταξιαρ­ χών Ασωμάτου και Παναγίας Αγιάσου. Πέθανε στις 30.3.1968.

ΣΤΑΪΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΥΚΗΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1891. Φοίτησε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή. Έ γγαμος. Το 1914 διορίστηκε ω ς τριτοβάθμιος υποδιδάσκαλος του Μ εικτού Δημοτικού Σχολείου Δαφίων. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 5.11.1916 και την επομένη ιερέας από το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Κ ύριλλο Μουμτζή. Α πό το μητροπολίτη Μ ήθυ­ μνας Δ ιονύσιο χειροθετήθηκε οικονόμος. Υπηρέ­ τησε στους Ιερούς Ναούς της Μ ητρόπολης Μή­ θυμνας, Δ αφίω ν, Μ ολύβου, Μ ανταμάδου, Κάπης, στη Μ ητρόπολη Μ υτιλήνης, στην Π αναγία Αγιάσου, στον Α γιο Ερμόλαο Π αλαιοκήπου και στον Α γιο Συμεών Μ υτιλήνης. Σ τις 30.11.1951 έ­ λαβε απολυτήριο για την Μ ητρόπολη Π ολυανής και Κ ιλκισίου. Στη συνέχεια υπηρέτησε για π ο λ ­ λά χρόνια σε ενορίες της Θεσσαλονίκης, όπου και πέθανε το 1975.

ΣΤΕΦΑΝΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Γ εννήθηκε στην Αγιάσο το 1899. Απόφοιτος Β ' τάξης Γυμνασίου. Έγγαμος. Χειροτονήθηκε διάκο­ νος στις 27.10.1934 και ιερέας στις 27.12.1936 από το μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιάκωβο Α '. Υπηρέτησε

Γεννήθηκε στους Λ άμπου Μ ύλους το 1963. Τελείωσε τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου

Ο αρχιμανδρίτης Κύριλλος Συκής υποδέχεται στον Απέσο Αγιάσου τους καβαλάρηδες, οι οποίοι μεταφέρουν την ει­ κόνα του Προφήτη Ηλία (20.7.1993). (Από τη Συλλογή Γιάννη Χατζηβασιλείου)

Αθηνών. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 14.9.1990 και ιερέας στις 10.3.1991 από το μητροπολίτη Μ υ­ τιλήνης Ιάκωβο. Διορίστηκε στην Γ ' θέση ιεροκή­ ρυκα της Ιεράς Μ ητρόπολης Μυτιλήνης. Χειροθε-

Η άμαξα της Μητρόπολης α­ ναχωρεί... Όρθιος ο ιερέας Παναγιώτης Στόικος. Ο εικο­ νιζόμενος ιεράρχης πιθανόν να είναι ο Νισύριος μητροπο­ λίτης Μήθυμνας Διονύσιος Μηνάς. (Τη φωτογραφία παραχώρησε η εγγονή του Περμαχούλα Απόλ­ λωνα Στάικου-Χαραλαμπίδη).

τήθηκε αρχιμανδρίτης και πνευματικός από το νυν μητροπολίτη Μυτιλήνης. Το 2001, κατά την ε­ πίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολο­ μαίου στη Μυτιλήνη, χειροθετήθηκε αρχιμανδρί­ της του Οικουμενικού Θρόνου. Έ χ ε ι α να π τύ ξ ει έντονη κ ο ινω νικ ή κ α ι θρη­ σκευτική δραστηριότητα στο νησί μας, με συ­ χνές επισ κέψ εις στα α π έν α ν τι π α ρ ά λ ια , όπου π ρ ω το σ τα τεί με τις θείες λειτο υ ρ γίες σε ερει­ π ω μ ένο υ ς να ο ύ ς σ τις λησμονημένες π α τρ ίδ ες. Ε ίχε υπηρετήσει στον Ιερό Ναό της Κ οίμησης της Θ εοτόκου στην Α γιάσο. Σήμερα λειτουργεί στην Α γία Τ ρ ιά δα της Π λα γιά ς Π λω μ α ρ ίου κ α ι τα υ τό χρ ο ν α είνα ι Α ρ χιερ α τικ ό ς Ε π ίτρ ο π ο ς της Π ερ ιφ έρ εια ς.

ΣΩΣΩΝΗΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ Ξεκίνησε την ιερατική του σταδιοδρομία ως καλόγερος της Μ ονής Λειμώνος. Κατείχε το οφίκιο του αρχιμανδρίτη. Υπηρέτησε στο Μ ητροπολιτικό Ναό του Αγίου Α θανασίου Μ υτιλήνης. Φ αίνεται όμω ς ότι ήρθε σε διένεξη με το μητρο­ πολίτη Ιάκωβο Α ' , με αποτέλεσμα να τον μεταθέ­ σει στον Ιερό Ναό Ταξιαρχώ ν Παπάδου. Ο Θεόκτιστος όμως αρνήθηκε να μετακομίσει α πό την πρωτεύουσα στη Γέρα. Πείσμωσε ο μητροπολίτης και είπε να επανέλθει για σωφρονισμό εκεί α π ’ ό­ που ξεκίνησε, δηλαδή στη Μονή της μετάνοιάς του. Ο Θ εόκτιστος όμω ς προτίμησε την όμορφη Αγιάσο. Επακόλουθο ήταν η καθαίρεσή του. Πέ­ θανε στην Αγιάσο.

ΤΡΑΓΟΣ ΜΟΑΕΣΤΟΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο. Περί τα μέσα του 19ου αιώ να έφυγε από το χω ριό του και ήρθε στα Ιεροσόλυμα, όπου και κατατάχτηκε στην Αγιοταφιτική Αδελφότητα. Έ γινε αρχιμανδρίτης και υ ­ πηρέτησε ως έξαρχος του Π αναγίου Τάφου στη Βλαχία και στο Τ αϊγάνιο της Ρωσίας.

ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΕΡΜΟΛΑΟΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1912. Α πόφοιτος Φροντιστηρίου Ριζαρείυ Εκκλησιαστικής Σχολής. Έ γγαμος. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 26.7.1948 και πρεσβύτερος στις 26.12.1948 από το μητροπο­ λίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Α '. Υπηρέτησε στους Να­ ούς Γενεθλίων της Θεοτόκου, Βασιλικών, Ταξιαρ­ χών Παπάδου, Αγίου Π ροκοπίου Ιππείου, Τιμίου Προδρόμου Λισβορίου, Αγίου Γεωργίου Π ολιχνί­ του, Εισοδίω ν της Θεοτόκου Μ εσοτόπου και Α γίας Τριάδας Αγιάσου. Την Π ρω τοχρονιά του 1974 έφυγε στην Αθήνα και εντάχτηκε στη δύναμη της Ιεράς Μ ητροπόλεως Αττικής. Επανήλθε στα πάτρια εδάφη το 1975 και υπηρέτησε στους Ναούς Εισοδίω ν της Θεοτόκου Μ εσοτόπου, Αγίου Δημη­ τρ ίου Μ υχούς κα ι τέλος Τ ιμίου Π ροδρόμου Κουρνέλας. Συνταξιοδοτήθηκε την 1.12.1981. Πέ­ θανε στην Αγιάσο.

ΧΑΤΖΗΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΙΩΑΝΝΗΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1934. Αποφοίτησε

ΤΖΑΝΗΣ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ Γ εννήθηκε και μεγάλωσε στην Αγιάσο. Έ γγα ­ μος. Χειροτονήθηκε διάκονος από το μητροπολί­ τη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Γ ' στη Φανερωμένη Χ ο­ λαργού. Τοποθετήθηκε στην Αγία Σοφία Νέου Ψ υ ­ χικού. Ιερέας χειροτονήθηκε στις 17.9.2000 από τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο. Έ κτοτε ιερουργεί στην Αγία Π αρα­ σκευή Νέας Πεντέλης, η οποία υπάγεται στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

από το Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο Καλαμών. Έ γγαμ ος. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 31.12.1961 και ιερέας στις 29.6.1962 από το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Β '. Ιερέας με μακρά θητεία στον ίδιο Ιερό Ναό του Αγίου Ιω­ άννη του Καλυβίτη, όπου μέχρι σήμερα ιερουργεί. Σ τις 4.4.1989 χειροθετήθηκε πνευματικός και στις 15.1.1990 πρωτοπρεσβύτερος α πό το μητροπολί­ τη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Γ '.

ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΡΤΕΜΙΟΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1838. Υπηρέτησε

στον Ιερό Ναό της Π αναγίας Αγιάσου. Απεβίωσε στην Αγιάσο στις 27.5.1926.

ΧΑΤΖΗΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1947. Α πόφ οιτος της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Έ γγαμος. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 11.4.1971 και ιερέ­ ας την 1.9.1971 από το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιάκωβο Β '. Τοποθετήθηκε στη Θερμή, στο Ναό τω ν Ε ισοδίω ν της Θεοτόκου και αργότερα στην Π αναγία της Αγιάσου. Χειροθετήθηκε οικονόμος στις 14.8.1976 από τον ανω τέρω μητροπολίτη. Χρημάτισε Α ρχιερατικός Ε πίτρ οπος περιφ έρει­ ας Αγιάσου. Σ τις 9.1.1985 έφυγε στην Αθήνα και α πό τότε ανήκει στη δύναμη της Α ρχιεπισκοπής Αθηνών.

ΨΥΡΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1893. Τελείωσε τη Β ' τάξη Γυμνασίου. Ή τα ν έγγαμος. Χ ειροτονή­ θηκε στις 8.7.1936 διάκονος κ α ι την επομένη πρ ε­ σβύτερος από το μητροπολίτη Μ υτιλήνης Ιάκω ­ βο Α '. Υπηρέτησε στους Ν αούς της Κοίμησης της Θεοτόκου Κ άτω Τ ρίτους, Ζ ω οδόχου Πηγής Μ εσαγρού και Γενεθλίων της Θεοτόκου Β ασιλι­ κών. Πέθανε στις 24.4.1963 στο Μ εσαγρό σχεδόν τυφλός.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πρωτοπρεσβυτέρου Γρηγορίου Δουμούζη, Κλη­ ρικοί Ιεράς Μητροπόλεως Μυτιλήνης από των αρ­ χών του Ιθ 'αιώνος μέχρι σήμερον, Μυτιλήνη 2004. Κολαξιζέλη Στρατή, Θρύλος και Ιστορία της Αγιάσου της νήσου Λέσβου, Αθήνα 1997, Έκδοση Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασωτών Αθήνας. «Αγιάσος», περιοδικό του Φιλοπρόοδου Συλ­ λόγου Αγιασωτών Αθήνας. Κλεομβρότου Ιακώβου, Συνοπτική Ιστορία της

Εκκλησίας της Λέσβου από των πρώτων χριστιανι­ κών χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, Μυτιλήνη 1984. «Ο Ποιμήν», περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Μυτιλήνης. Κλεομβρότου Ιακώβου, Η Παναγία της Αγιά­ σου Λέσβου, Μυτιλήνη 1982. Καρυδώνη Σταύρου, Τα εν Καλλονή της Λέ­

σβου ιερά σταυροπηγιακά πατριαρχικά μοναστή­ ρια του Αγίου Ιγνατίου, αρχιεπισκόπου Μηθύμνης, εν Κωνσταντινουπόλει 1900. Κλεομβρότου Ιακώβου, Καλλίνικος, μητροπο­

λίτης Μυτιλήνης, ο μετέπειτα πατριάρχης Αλεξάν­ δρειάς, Μυτιλήνη 1934. Σταυράκη Αναγνώστου, ς,Σμύρνη 1850. εσβιά Λ Η Χατζηβασιλείου Γιάννη, Ιστορία του Αναγνω­ στηρίου Αγιάσου «η Ανάπτυξις» 1894 -1975, Αθή­ να 1975. Καραγιάννη Βαγγέλη, Παπα-Κανιμάς, ο λυρι­ κός ηθογράφος της Αγιάσου, Αθήνα 1974.

ΠΡΟΚΟΠΗΣ I. ΠΑΠΑΑΑΣ

Στιγμιότυπο από την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασωτών, στην Ταβέρνα «Καλοκαιρινός», στην Πλάκα, στις 11.1.2004. Διακρίνονται, από αριστερά, ο πρωτοπρε­ σβύτερος και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Νεκτάριος Χα­ τζηπροκοπίου, ο μητροπολί­ της Αυλώνος Χριστόδουλος, ο μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος Φραντζής, ο πρόε­ δρος του Συλλόγου Βασίλειος Αούπος και άλλοι. (Φωτογραφία Μαρίας Ευστρατί­ ου Κουρβανιού)

«ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΑΣ» Η παρουσίαση-κριτική του από το Αναλόγιο της ΕΕΛ Σ τ ις 15.2.2006 η Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών οργάνωσε στην αίθουσά της (Ακαδημίας και Γενναδί­ ου 8) εκδήλωση, κατά την οποία έγινε παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου Γκόντζου «Το δέντρο της ε­ νιαίας γλώσσας» (Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα). Μί­ λησαν προλογικά και χαιρέτισαν η Ελευθερία Αναγνωστάκη-Τζαβάρα, γενική γραμματέας της ΕΕΛ, ο Παύλος Ναθαναήλ, πρόεδρος της ΕΕΑ, ο Νίκος Νικολόπουλος, σχολικός σύμβουλος και μέλος της ΕΕΑ, ο Χάρης Πάτσης, συγγραφέας και εκδότης, ο Γιάννης Ζώης, πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνο­ μοσπονδίας Ελλάδας, ο Δημήτριος Τσουκνίδας, πρό­ εδρος της Ένωσης Ελλήνων Δογοτεχνών, ο βουλευ­ τής ΠΑΣΌΚ Ιωαννίνων Μιχάλης Παντούλας, το μέ­ λος της Κεντρικής Επιτροπής του Συνασπισμού, φι­ λόλογος και συγγραφέας Δαοκράτης Βάσσης, και ο Στάθης Παρασκευόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων. Κύριος ομιλητής ο Γιάννης Χατζηβασιλείου. Μετά το τέλος της ομιλίας έλαβε το λόγο και μίλησε για το έργο του ο συγγραφέας. Την εκδήλωση παρακολούθησαν ο τέως πρόε­ δρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, βουλευ­ τές, εκπαιδευτικοί, άνθρωποι των γραμμάτων και της τέχνης, Ηπειρώτες και όχι μόνο. Στη συνέχεια δημοσιεύουμε την ομιλία του Γιάν­ νη Χατζηβασιλείου. ΓΙΑΝΧΑΤΖ

Η σπουδή της γλώσσας οφείλει να είναι πρωταρ­ χικό μέλημα και ύψιστο καθήκον όλων μας. Και τού­ το, γιατί αποτελεί βασικό πολιτιστικό μέσο. Με το χέ­ ρι, που είναι το πρώτο εργαλείο, ο άνθρωπος δρομο­ λόγησε τον πρακτικό του βίο μέσα από τη δεσποτεία της φύσης. Με τη γλώσσα προώθησε το ευ ζην και το­ ποθέτησε τους πυλώνες της θεωρητικής ζωής, μέσα α­ πό τους οποίους περνά ο πνευματικός πολιτισμός. Επικοινώνησε με τους συνανθρώπους του, στέριωσε την κοινωνική διαβίωση, εξέφρασε τον πλούσιο συ­ ναισθηματικό του κόσμο, κατέγραψε τους στοχα­ σμούς του, έφτασε στα ουρανοθέμελα τους αναβαθ­ μούς της διανόησης, πριμοδότησε την ευγένεια της ψυχής. Αξίζουν επομένως θερμά συγχαρητήρια σε κά­ θε μελετητή της γλώσσας, σε κάθε χρυσικό της. Ο ελληνισμός είχε και εξακολουθεί να έχει τους φίλους και τους εχθρούς του, αφού κατά την αρχαία ρήση «πάσιν άδεΐν χαλεπόν». Αυτό είναι φυσικό και

Η προμετωπίδα του βιβλίου του Χρήστου Γκόντζου.

δεν πρέπει να μας ξενίζει. Συμβαίνει σε όλα τα έθνη, σε όλους τους λαούς της υφηλίου. Οφείλουμε να εί­ μαστε προσεκτικοί και να μην παρασυρόμαστε σε εύ­ κολους και άκριτους χαρακτηρισμούς φιλελληνισμού ή μισελληνισμού, όπως συμβαίνει ενίοτε. Όπως φίλος δε λογίζεται ο θιασώτης της καιροσκοπικής τακτικής του «ζή χύτρα, ζή φιλία», έτσι και εχθρός δε θεωρεί­ ται και δεν είναι σωστό να θεωρείται ο ερευνητής που διατυπώνει, σύμφωνα με τις αρχές της επιστημονικής δεοντολογίας και εντιμότητας, απόψεις που ενδεχο­ μένως δε μας αρέσουν ή δε μας εξυπηρετούν ή δε μας ωφελούν. Στόχος της επιστήμης είναι η αναζήτηση και η εύρεση της αλήθειας. Κάθε σοβαρή επιστημονι­ κή θεωρία, που δεν εξυπηρετεί σκοπιμότητες ή κατα­ χθόνια σχέδια, είναι αποδεκτή, αλλά συγχρόνως και μαχητή και αμφισβητήσιμη και ανατρέψιμη, αν πα­ ρουσιάζει ελλείψεις, σφάλματα, πλάνες. Ο απεγκλωβισμός επομένως από τον τυφλό και επιζήμιο εθνικι­ σμό είναι υποχρέωση κάθε συνειδητού πολίτη. Το 19ο αιώνα ο ελληνισμός, ο οποίος διάνυε τις πρώτες δεκαετίες της κρατικής του υπόστασης, ταρακουνήθηκε από τη θεωρία του Γερμανού ιστορικού, δημοσιογράφου και περιηγητή ΡαΙΙιησΓαγσΓ, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα εκσλαβίστηκε κατά τη διάρκεια

του μεσαίωνα. Δικοί μας και ξένοι επιστήμονες, ιστο­ ρικοί, γλωσσολόγοι, λαογράφοι, ανθρωπολόγοι και άλλοι, αποδύθηκαν στον αγώνα της αναίρεσης ή της ενδυνάμωσης της εν λόγω θεωρίας, ο οποίος συντηρή­ θηκε ως το τέλος του τσαρισμού, μέσα στα πλαίσια του πανσλαβιστικού οράματος. Συντρέχτες και οι εκ­ παιδευτικοί, δάσκαλοι και καθηγητές, που αποθησαύ­ ριζαν πολύτιμο υλικό, ιστορικό, γλωσσικό και λαο­ γραφικό, το οποίο μαρτυρούσε τη φυλετική συνοχή και διάρκεια. Συνεχιστής της μακρόχρονης συγγραφι­ κής παράδοσης των σκυταλοδρόμων της εκπαίδευσης και ο Χρήστος Γκόντζος. Μπορεί να έχει καταρριφθεί η θεωρία του Ρα11πΐ6Γαγ€ΐ\ μπορεί να έχουν αποδυνα­ μωθεί θέσεις σλαβολόγων και άλλων αξιόλογων ειδι­ κών επιστημόνων, νέοι όμως κίνδυνοι επιβάλλουν ά­ γρυπνους φύλακες Θερμοπυλών. Και τούτο, γιατί «παλαιόθεν και ως τώρα όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε», καταπώς γράφει ο Μακρυγιάννης. Ο συγγραφέας αναφέρεται στον κίνδυνο τον οποίο διατρέχει η ελληνική γλώσσα στις μέρες μας. Κινδύ­ νους, βέβαια, η γλώσσα μας, υπαρκτούς ή μη, είχε ν ’ α­ ντιμετωπίσει και σε παλαιότερους χρόνους, τότες που το γλωσσικό ζήτημα ήταν στην επικαιρότητα, ταλάνι­ ζε το έθνος και απομυζούσε την ικμάδα του. Ας μην ξεχνούμε τους αρχαϊστές των δύο προηγούμενων αι­ ώνων, που ως ιεροεξεταστές καταδίωκαν και καταδί­ καζαν τους μεταρρυθμιστές της γλωσσικής πίστης. Και τότες γινόταν λόγος για ολετήρες της εθνικής γλώσσας, για εχθρούς της πατρίδας. Έπρεπε να έρθει το πλήρωμα του χρόνου, να καταλαγιάσουν οι έριδες, για να γίνει κατανοητό πως δεν είναι προδότης αυτός που αποδέχεται και καλλιεργεί την κοινή νεοελληνική. Ο συγγραφέας δεν είναι γλωσσαμύντωρ της αλλο­ τινής εποχής. Είναι άνθρωπος με εθνικό παλμό, με προοδευτικές ιδέες, με πνευματικές ανησυχίες. Σέβε­ ται το διαμορφωμένο γλωσσικό όργανο του σήμερα και επικροτεί τις επιβεβλημένες ρυθμιστικές αλλαγές και απλοποιήσεις, όπως το μονοτονικό σύστημα, το οποίο όμως, κατά τη γνώμη μου, δε θα έπρεπε να ε­ φαρμόζει στα αρχαιοελληνικά παραθέματα, όπως ε­ πιδιώκουν για την ευκολία τους τα εργαστήρια φωτο­ σύνθεσης. «Η ζωντανή μας γλώσσα ακολούθησε κι αυτή το βιολογικό νόμο της εξελικτικότητας και της προσαρμογής στη μοίρα και την ιστορία του έθνους μας»(11), γράφει ο συγγραφέας στο εισαγωγικό του σημείωμα, καταθέτοντας έτσι και το πιστεύω του. Είναι φυσικό, ως εκπαιδευτικός και ως άνθρωπος των γραμμάτων, να αισθάνεται ο Χρήστος Γκόντζος ε­ ντονότερα τους κινδύνους που διατρέχει η γλώσσα μας μέσα στην απεραντοσύνη του προωθούμενου οι­ κονομικού, πολιτικού και πολιτιστικού μοντέλου της παγκοσμιοποίησης. Η Ελλάδα δεν είναι πια η απομο-

Ο σχολικός σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών Νίκος Νικολόπουλος απευθύνει χαιρετισμό.

νωμένη χώρα, που κρατιόταν από τις νότιες παρυφές της Χερσονήσου του Αίμου. Ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι υποχρεωμένη να συμπορευθεί με τους εταίρους της, να σεβαστεί το κοινοτικό δίκαιο. Οι κλει­ στές κοινωνίες είναι παρελθόν, η εθνική εσωστρέφεια απρόσφορη, αναποτελεσματική και ζημιογόνος. Οι μα­ κρινές αποστάσεις εκμηδενίστηκαν, τα μέσα μαζικής ε­ νημέρωσης πέτυχαν τη δρομολόγηση της έγκαιρης πλη­ ροφόρησης, το Διαδίκτυο πολλαπλασίασε τις δυνατό­ τητες πρόσβασης για επικοινωνία και για αμοιβαία πα­ ροχή υπηρεσιών. «Σήμερα, καταπώς γράφει ο συγγρα­ φέας, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, οι κίνδυνοι έ­ γιναν περισσότεροι. Οι ραγδαίες εξελίξεις που γίνο­ νται σε παγκόσμια κλίμακα αγκάλιασαν και την πα­ τρίδα μας. Η Ενωμένη Ευρώπη είναι μια πραγματικό­ τητα. Αν δεν πορευτούμε σ’ αυτή με ό,τι συνθέτει, το­ νώνει και διαφυλάττει την ελληνική μας συνείδηση, κινδυνεύουμε να χάσουμε την ταυτότητά μας»(12). Η βαθιά επίγνωση των σοβαρών κινδύνων, τους ο­ ποίους συνεπάγεται η παγκοσμιοποίηση, και η άγρυπνη εθνική συνείδηση παρότρυναν το συγγραφέα να κατα­ πιαστεί με το θέμα της αδιάκοπης συνέχειας της ελλη­ νικής γλώσσας σε βάθος τεσσάρων περίπου χιλιετηρί­ δων. Στόχος του η ενίσχυση της αυτεπίγνωσης. «Το βι­ βλίο μου τούτο το έγραψα, για να συμβάλω στην ενί­ σχυση της αυτογνωσίας μας. Για να γνωρίσουμε το

πνευματικό μεγαλείο της πατρίδας μας. Για να μην αλ­ λοτριωθούν τα ιδανικά μας και σφετεριστούν «αλλότριοι» την πρωτοπορία του πνευματικού μας πολιτι­ σμού. Για να μη σβήσει ο οικουμενικός μας πνευματι­ κός φάρος. Για να θωρακιστεί η ελληνική ψυχή και <για να> σφυρηλατηθεί η ομοψυχία του λαού μας. Για να μη μένουμε κενοί και μετέωροι μέσα στους θησαυρούς των προγόνων μας. Για να μπορούμε να απορροφούμε τα υ­ ψηλά νοήματά τους. Για να γευτούμε τη μαγεία του Ελληνικού πνεύματος και <για> να κάνουμε τις ψυχές μας περήφανες και αήττητες. Για να γίνει προμαχώνας αντίστασης κατά των εχθρών του Ελληνισμού»(9). Πρέπει να σημειώσουμε πως ο Χρίστος Γκόντζος, αποσκοπώντας στην ενίσχυση της εθνικής αυτοσυνεί­ δησης των αναγνωστών του, έχει και ο ίδιος επίγνωση των δυσκολιών του συγγραφικού του εγχειρήματος αλλά και της αποτελεσματικότητάς του. Γνωρίζει πως η σύνταξη ενός τέτοιου έργου απαιτεί γερή φιλολογι­ κή αρματωσιά και ειδικές γνώσεις, τις οποίες δε δια­ θέτει. «Δεν είμαι ο ειδικός, γράφει, για ένα τόσο μεγά­ λο θέμα, αλλά η συνείδηση ΕΥΘΥΝΗΣ, που γιγαντώ­ θηκε μέσα στο παιδαγωγικό και διδακτικό ενέργημά μου, θεμελίωσε την πίστη μου ότι αυτό είναι και θα εί­ ναι πάντοτε επίκαιρο. Έτσι αποφάσισα να θέσω το «ψηφιδάκι» μου στο μεγαλόπρεπο πνευματικό οικο­ δόμημα, που καταξιωμένοι ειδικοί επιστήμονες, γλωσσολόγοι και άλλοι, σμίλευσαν και συνεχίζουν να το λαμπρύνουν με την πλούσια προσφορά τους»(10). Ο τρόπος με τον οποίο ο Χρίστος Γκόντζος εργά­ ζεται σ’ αυτό το βιβλίο του είναι περιγραφικός, ερμη­ νευτικός, παρεκβατικός, παραθεματικός και ερανιστικός. Σ ’ αυτή την πολλαπλότητα οφείλεται και η κάποια δομική χαλαρότητα του πονήματος, η οποία μάλλον ξεκουράζει την αναγνώστη που δεν είναι α­ σκημένος στην απαρέγκλιτη πνευματική πειθαρχία.

Ο εκδότης και συγγραφέας Χάρης Πάτσης απευθύνει χαι­ ρετισμό.

Με τη δειγματοληπτική λημματογράφηση, η οποία καταλαμβάνει εκατό περίπου σελίδες, προσπαθεί ο συγγραφέας να τεκμηριώσει τη γλωσσική συνέχεια της γλώσσας μας από την αρχαιότητα έως την εποχή μας. Δεν αρκείται στην ομαδοποίηση των λέξεων, αλ­ λά σπάζει τον επίπαγο και προχωρεί στην αναζήτηση του ετύμου, δηλαδή στα λεκτικά μορφήματα, όπως λέ­ με, και στις αρχικές τους σημασίες, από τις οποίες εκ­ πορεύονται συνήθως εξελικτικά λογής λογής σημασιολογικές αποχρώσεις. Είναι αλήθεια ότι η Ετυμο-

Στιγμιότυπο από την εκδήλω­ ση. Διακρίνονται, από αριστε­ ρά, ο λογοτέχνης και δημοσιο­ γράφος Λευτέρης Τζόκας (συ­ ντονιστής), ο Γιάννης Χατζη­ βασιλείου (ομιλητής), η Ελευ­ θερία Αναγνωστάκη-Τζαβάρα, γενική γραμματέας της ΕΕΛ, και ο συγγραφέας του βιβλίου Χρήστος Γκόντζος.

λόγια ως κλάδος της Γλωσσολογίας συναρπάζει, συγκινεί, ηλεκτρίζει το ενδιαφέρον. Ο επιστήμονας ετυμολόγος οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και να έχει βαθιά γλωσσολογική κατάρτιση αλλά και γνώ­ σεις άλλων βοηθητικών επιστημών. Πρέπει να είναι ε­ νημερωμένος και να κάνει επιλογή βιβλιογραφίας, γιατί συνήθως αξιοποιούνται απαρχαιωμένα ή ανεπιστημονικά χρηστικά βιβλία, στα οποία έχουν αποθησαυριστεί ετυμολογίες, πολλές από τις οποίες είναι ξεπερασμένες ή λογίζονται ως παρετυμολογίες ή λαϊ­ κές ετυμολογίες. Ιστορικά αναφέρω ότι με την ετυμο­ λογία ασχολήθηκαν και οι αρχαίοι Ελληνες. Από τους μεσαιωνικούς εξάλλου χρόνους μας σώζονται και λεξικά, το Μέγα Ετυμολογικόν (Εΐγιηο1θ£ΐαιηι Μα^πιππ) και το Εΐγΐϊΐο1θ£ίοιιηι Οιιάίαηιπη. Η ετυμο­ λογία, «εμβρυολογία εις ατέκμαρτον σκότος» τη χα­ ρακτηρίζει ο Δημήτριος Βερναρδάκης, στηρίζει την ορθογραφία, βοηθά στην απομνημόνευση λέξεων, κε­ ντρίζει το ενδιαφέρον για τα γλωσσικά μαθήματα και αποκτά διδακτική σημασία. Και στην εποχή μας πλε­ ονάζουν οι ερασιτέχνες γλωσσολόγοι-ετυμολόγοι, οι ετυμοθήρες, οι οποίοι με τρόπο αφελή μπορούν να ε­ τυμολογήσουν οποιαδήποτε λέξη, έστω και αν αυτή είναι ανετυμολόγητη ή σκοτεινής ή αβέβαιας ετυμολο­ γίας. Αυτό μαρτυρεί πως η Γλωσσολογία και ο θελ­ κτικός κλάδος της Ετυμολογίας συγκαταλέγονται στα ενδιαφέροντα ανθρώπων και άλλων επιστημών, αφού η γλώσσα είναι βασικό επικοινωνιακά τους όργανο. Για να στηρίξει ο συγγραφέας την αδιάλειπτη συνέ­ χεια της ελληνικής γλώσσας, καταφεύγει και στα κύρια ονόματα (θεωνύμια, ονόματα μηνών, εθνικά, τοπωνύ­ μια κτλ.), από τα οποία πολλά υφίστανται ως τις μέρες μας αυτούσια ή παραλλαγμένα. Πράγματι η προσφυγή στην ονοματική ή ονοματολογία, που είναι κλάδος της Γλωσσολογίας, είναι ενδεδειγμένη. Και τούτο, γιατί τα ονόματα είναι ανθεκτικά στο χρόνο. Για τα τοπωνύμια μάλιστα πολύ εύστοχα είπε ο παλαιός ονοματολόγος Αντώνιος Μηλιαράκης ότι είναι «έπιγραφαί επί του εδάφους γεγλυμμέναι». Επιβάλλεται όμως και εδώ, ό­ πως και για τα προσηγορικά, να είμαστε ιδιαίτερα προ­ σεκτικοί στις ετυμολογικές μας ανιχνεύσεις. Η προ­ σπάθεια να ερμηνεύσουμε όλα τα ονόματα με βάση την ελληνική γλώσσα είναι απρόσφορη και μας οδηγεί σε γελοίες ετυμολογίες, που δεν αντέχουν ούτε στο στοι­ χειώδη επιστημονικό έλεγχο. Υπάρχουν ονόματα που είναι ανετυμολόγητα ή δυσετυμολόγητα. Η συσχέτισή τους με την ελληνική γλώσσα βάσει της ομοιοηχίας εί­ ναι σοβαρό επιστημονικό ολίσθημα. Πρέπει να κατα­ νοήσουμε πως οι Έλληνες δεν είμαστε οι μόνοι άνθρω­ ποι επί της γης και πως στη μακρόχρονη ιστορία μας α­ σκήσαμε επίδραση, αλλά και δεχτήκαμε επιδράσεις. Διαβάζοντας κάποτε, στα φοιτητικά μου χρόνια,

το μικρό βιβλίο του λαμπρού φιλολόγου και ονοματο­ λόγου Ε Α. Θωμοπούλου «Τα τοπωνύμιά μας, η αξία τους και τα προβλήματά τους» (Θεσσαλονίκη 1958), πληροφορήθηκα με έκπληξη πως το τοπωνύμιο Εύξεινος Πόντος είναι χτυπητό παράδειγμα εξελληνισμού του αρχαιοπερσικού ονόματος αχ&ηα, που σημαίνει μέλας, μαύρος, και που δικαιολογεί τις επίσης αρχαί­ ες ονομασίες Μέλας Πόντος και Μέλας Κόλπος, οι ο­ ποίες αποδόθηκαν στα νεότερα χρόνια με τα αντίστοι­ χα Μαύρη Θάλασσα και τουρκιστί Καταάσηίζ. Μη χει­ ρότερα, είπα. Στο γυμνάσιο είχαμε μάθει για το Αξε­ νος (Αξεινος) Πόντος, δηλαδή αφιλόξενος, τρικυμιώ­ δης, και για την κατ’ ευφημισμόν ονομασία Εύξεινος Πόντος. Θίχτηκε ο πατριωτισμός μου και πήγα κατευ­ θείαν στο Σπουδαστήριο της Γλωσσολογίας, στον αεί­ μνηστο καθηγητή μου Νικόλαο Ανδριώτη, για να «κα­ ταγγείλω» το γεγονός. Ο Ανδριώτης όμως που ήταν βαθύς γνώστης μου είπε: Πρέπει να είναι σωστή, παι­ δί μου, αυτή η άποψη, την οποία διατύπωσε ο Α.

5ΐοη€αρ1ΐ€Γ στην εργασία του «Οτοοο-ΡοΓδΐαπ παπισδ» (Οιίοα£θ - Ν. Υ ογΕ - Θίπαηαΐί, 1918). Πήρε μάλιστα α­ πό τα ράφια της βιβλιοθήκης του γραφείου του το «Λεξικό των κυρίων ονομάτων» του Γερμανού φιλο­ λόγου και ελληνιστή Γουλιέλμου Ραρσ, όπου βρήκαμε το λήμμα Εύξεινος Πόντος και άρχισε η μύηση στην ε­ πιστημονική έρευνα. Έτσι δουλεύαμε εμείς τότες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συμπληρωματικά θα ήθελα να τονίσω πως τα το­ πωνύμια είναι δηλωτικά της ιστορίας ενός τόπου και πως καλό θα ήταν να μην αλλάζουν. Δυστυχώς όμως όλοι οι λαοί προβαίνουν σε μετονομασία τόπων για πολλούς και διάφορους λόγους. Το ίδιο έγινε και ε­ ξακολουθεί να γίνεται και σε μας για τοπωνύμια, κυ­ ρίως τουρκικά ή σλαβικά. Ενδιαφέρον από ονοματολογική άποψη παρου­ σιάζουν τα κεφάλαια του βιβλίου «Γραικός, Έλλη­ νας, Ρωμιός, Ρωμιοσύνη» (199-203) και «Το όνομα Έλληνας-Ελλάς» (204-212). Για τα εθνικά των Ελλή­ νων έχουν γραφεί πολλά από δικούς μας και ξένους ερευνητές. Για τους όρους Ρωμιός και Ρωμιοσύνη μά­ λιστα άρχισε μεγάλος γραφιδοπόλεμος το 1901, προ­ τού ξεσπάσουν τα «Ευαγγελιακά», όταν κυκλοφόρη­ σε στην Αθήνα η «Ιστορία της Ρωμιοσύνης» του Αργύρη Εφταλιώτη, βιβλίο που δε μελετήθηκε και δεν προσέχτηκε όσο θα έπρεπε. Ο ίδιος ο συγγραφέας α­ ναφέρει στο αυτοβιογραφικό του σημείωμα πως δια­ βάστηκε μονάχα ο τίτλος του έργου, «γιατί αυτός μό­ νο κρίθηκε, τουλάχιστο στην Ελλάδα». Πράγματι, ο τίτλος του βιβλίου προκάλεσε έντονες συζητήσεις. Αλλοι κατέκριναν τον Εφταλιώτη, γιατί αξιοποίησε λέξη που μαρτυρεί εθνικές περιπέτειες και υποδού­ λωση, αφού η κατακτημένη Ελλάδα έγινε ΚοΐΏαηα

ρΐΌνίηαα (Ρωμαϊκή επαρχία), ενώ άλλοι, όπως ο Κω­

στής Παλαμάς και ο Γερμανός Βυζαντινολόγος Κατΐ ΚηιπΊύαοήσΓ, πήραν το μέρος του συγγραφέα. Τη φυσική εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας μαρτυ­ ρούν και οι διάλεκτοι, αρχαίες και νεότερες, καθώς και τα ιδιώματα, που απασχολούν το συγγραφέα στο βιβλίο του. Η διάσπαση δεν αποτελεί τεκμήριο ασυνέ­ χειας. Η διάλεκτος δεν είναι κατανοητή σε όλους τους ομοεθνείς (ποντιακή, τσακωνική, καππαδοκική, κατωιταλική κτλ.), αλλά δε λογίζεται ως ξεχωριστή γλώσσα. Και η μακεδονική ήταν παρακλάδι της δωρι­ κής, αλλά δε θεωρείται ξεχωριστή γλώσσα. Οι βόρει­ οι γείτονές μας, σφετεριζόμενοι το όνομα των Μακεδόνων και τη μακεδονική διάλεκτο, με την οποία δεν έχει καμιά σχέση το γλωσσικό όργανο που χρησιμο­ ποιούν, όντας κράμα βουλγαρικών, σερβικών, αλβα­ νικών και ελληνικών, συντηρούν το εφαλτήριο της κρατικής τους οντότητας. Συγκινητικά δείγματα γλωσσικής συνέχειας αποτε­ λούν και οι αρχαϊσμοί, λεξιλογικοί και γραμματικοί, τους οποίους συναντούμε συχνά στα ιδιώματά μας, τα οποία διαφέρουν από τις διαλέκτους, γιατί αυτά μπο­ ρούν με κάποια, βέβαια, δυσκολία, να τα κατανοήσουν όλοι οι γνώστες της κοινής νεοελληνικής. Υπάρχουν μάλιστα και αρχαϊσμοί που έφτασαν ως τις μέρες μας μόνο μέσω της προφορικής παράδοσης. Είναι οι α­ μάρτυρες λέξεις, αυτές δηλαδή που δε χρησιμοποιήθη­ καν σε γραπτά κείμενα ή χρησιμοποιήθηκαν, αλλά δε βρέθηκε ακόμη γραπτή τους αποτύπωση. Το θέμα των αρχαϊσμών, το οποίο θίγει ο συγγραφέας του βιβλίου, είναι ιδιαίτερα σημαντικό και έχει απασχολήσει πολ­ λούς γλωσσολόγους αλλά και γλωσσολογούντες. Πο­ λύ ενδιαφέρουσα η σχετική εργασία του Νικολάου Ανδριώτη «Εσχίοοη άστ ΑτοΗώδπιση ίη η€υ§ησο1ιίδθΗση ΟΐαΙσΓΐση» (νστΐα^ (3στ ΟδΐσιτσοΜδοΙιση ΑΓαάσηυσ άετ Ψίδδσηδθΐιαίΐση), λνΐση 1974.

Δε θα έπρεπε να λησμονήσουμε το γνωμολόγιο, το σχετικό με την αξία της ελληνικής γλώσσας και τη θέ­ ση της στη σύγχρονη πολιτισμένη ανθρωπότητα. Ο παρατιθέμενος ερανισμός απόψεων, που διατυπώθη­ καν από ανθρώπους του πνεύματος, Έλληνες και ξέ­ νους, αλλοτινούς και τωρινούς, μπορεί να βοηθήσει στην περαιτέρω κατανόηση, ενδυνάμωση, στήριξη και διάδοση της γλώσσας μας. Η ελληνική γλώσσα, στη μακρόχρονη ιστορική της πορεία, διαδραμάτισε και εξακολουθεί να διαδραμα­ τίζει το ρόλο της στον πανανθρώπινο πολιτισμό, ό­ πως πανθομολογείται. Κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματά της η παλαιότητα, η καθαρότητα, η καλλιέρ­ γεια, η αξιοποίηση στην ποίηση και στην πεζογραφία, η αφομοιωτική δύναμη, η ακρίβεια, η εκφραστικότη­ τα, η λεξιπλαστική και οροπλαστική αξιότητα, η δο­ τική ευχέρεια, στην οποία πολλά οφείλουν η λατινική, οι λατινογενείς ή ρομανικές και οι σλαβικές γλώσσες. Οφείλουμε επομένως να μην αρκεστούμε σε χιλιοει­ πωμένες διαπιστώσεις, για τις οποίες έχουν ξοδευτεί ποτάμια μελανιού, αλλά να δείξουμε την πρέπουσα α­ γάπη στη γλώσσα μας, να ενισχύσουμε και να βελτιώ­ σουμε τη διδασκαλία των γλωσσικών μαθημάτων, ε­ στιάζοντας την προσοχή μας σε όλες τις φάσεις (αρ­ χαία, μεσαιωνική, νεότερη), αλλά και σε όλες τις νη­ σίδες του μείζονος ελληνισμού και της διασποράς. Και τούτο, γιατί πετυχαίνουν το στόχο τους όσοι προχωρούν πέρα από τους λόγους, όσοι υιοθετούν την αποτελεσματικότητα των πράξεων. Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω και πα­ ράλληλα να συγχαρώ τον αγαπητό συνάδελφο Χρήστο Γκόντζο και να ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο το ό­ μορφο πόνημα της ελληνολατρίας του, της βαθιάς γνώσης του και της ευαίσθητης καρδιάς του. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Την εκδήλωση παρακολούθη­ σαν ο τέως πρόεδρος της Βου­ λής Απόστολος Κακλαμάνης, βουλευτές, εκπαιδευτικοί, άν­ θρωποι των γραμμάτων και της τέχνης, Ηπειρώτες, και ό­ χι μόνο.

Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ «ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΤΙΜΙΑ ΧΕΡΙΑ» Επιτυχημένος ο καταρτισμός του ψηφοδελτίου του Ο

Συνδυασμός

«ΚΑΘΑΡΑ

ΚΑΙ

ΤΙΜ ΙΑ

ΧΕΡΙΑ», για τον οποίο είχαμε γράψει σε προηγού­ μενο τεύχος, πραγματοποίησε πρόσφατα σύσκεψη και ανακοίνωσε επίσημα την κατάρτιση του ψηφο­ δελτίου του, στο οποίο συμμετέχει το εκλεκτότερο ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει στην Αγιάσο. Πρόκειται, βέβαια, για προσωπικότητες μεγάλου βεληνεκούς, με επικεφαλής λίσταρχο το λαοπρό­ βλητο υποψήφιο Δήμαρχο Μιχαήλ Παπέλη, πρώην Βίγλατζη. Τη λίστα του ψηφοδελτίου αποτελούν οι παρακάτω αξιότιμοι συμπολίτες μας: 1. ΠΑΠΕΛΗΣ ΜΙΧΑΗΑ, πρώην ΒΙΓΛΑΤΖΗΣ, υποψήφιος Δήμαρχος. Απόφοιτος του Παπαλίνειου Πανεπιστημίου Καλλονής.

2. ΜΑΡΙΓΛΗΣ ΔΟΥΚΑΣ, υποψήφιος Αντιδήμαρχος. Καθηγητής Αχαμνολογίας. Υποψήφιοι Δημοτικοί Σύμβουλοι: 3. ΤΣΟΥΡΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Καλλιτέχνης ντρομπαδόρος.

4. ΓΕΩΡΓΑΝΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ, Περιβαλλοντολόγος.

5. ΓΥΡΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ειδικός επιστήμο­ νας στη νόσο των πουλερικών.

6. ΑΪΒΑΛΙΩΤΟΥ Μ ΑΡΙΑ, Παιδίατρος.

7. ΚΑΜΑΤΣΟΣ ΣΠΥΡΟΣ ή ΝΤΑΓΟΥΤΗΣ, Βοτανολόγος.

8. ΑΜΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Μπουρδολόγος-Αρτυκολόγος.

9. ΓΑΒΕΣ ΘΕΟΑΩΡΟΣ. Ειδικός φυσιοθερα­ πευτής αιμορροΐδων.

10. ΚΑΗΜΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΑΣ, Πρακτικός για ­ πρακολόγος.

11. ΣΟΥΣΑΜΛΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, Επιχειρηματίας παραγωγής ζακχάρεως.

12. ΜΟΥΣΑΜΑ ΜΠΑΤΙΡ (Αλβανός). Ειδικός κατσ’καδολέκτωρ. Στη συνέχεια, μετά την ανακοίνωση της λίστας, οι παρευρεθέντες έκοψαν την πρωτοχρονιάτικη π ί­ τα και το φλουρί κέρδισε ο νυν Δήμαρχος Χρύσαν­ θος Χατζηπαναγιώτης. Η ανακοίνωση του μεγαλόπνοου Προγράμμα­ τος του Συνδυασμού θα γίνει προσεχώς. Ο Ανταποκριτής ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΗΣ

Για το «τάτσ’μα» των αντι­ πάλων του, δηλαδή για τη συ­ ντριβή τους, ο Μιχαήλ Παπέλης προμηθεύτηκε και άλλα γουδιά με τα απαραίτητα γουδοχέρια... Αριστερά του ο μαθητευόμενος «παρατρεχάμενος» της αυριανής δημο­ τικής αρχής Κώστας Χρίστου Γλεζέλης... (Φωτογραφία Χρίστου Γλε­ ζέλη ή Πουπούσα. Αύγουστος 1997)

Α Ξ ΙΟ Ν Α Π Ο Ρ ΙΑ Σ Σ π ύ ρ ο υ ς είχι μανία μι τα σταυρόλιξα. Ίπιρ νι τν ιφημιρίδα, σ ’ Καμαρού του καφινέ, τσι κράτ’γι τνα ώρις, ίσιαμ’ να του λύσ’. Μια μέρα πρόλαβί ντουν Βασίλ’ς Δανιήλ, του Βατίτκου που λέγαν. Πιάσι να λύσ’ του σταυρόλιξου, εν ίξιρι τσι καλά, καταμ’τζούρουσί ντου. Σ ’ ένα μέρους, για να τιριάσ’, έγραψι τ ’ λέξ’ ψωμί μι όμικρον. Μ όλις του είδι Σπύρους αλληθώρ’σι.

-Π οιος αγράμματους, λέγ’, χάλασι του σταυρό­ λιξου; - Γω το ’λ ’σα, ε σ ’ αρέσ’; - Μι όμικρον, ρε, γράβγιτι το ψωμί; - Εμ τι; Μι ουμέγα; Ίψ ι καβγάς. Κανείς δεν έκανε πίσου. Πας στν ώρα να δάσκαλους Χ ατζηπαναγιώ τ’ς.

- Ε δάσκαλι, λέγ’ Βασίλ’ς, το ψωμί μι τι ο γράβγιτι; - Μι ωμέγα, λέγ’ δάσκαλους.

- Τσι ’γω π ’ το ’γραψα μι όμικρον τι θα γ ίν ’ τώ ­ ρα; Θα μ’χλιάσ’; ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΧΑΤΖΗΛΕΩΝΙΔΑΣ

Α Α Α Α Χ Ε ΙΡ Ο Τ ΙΡ Α ! Η τ α ν ένα ζευγάρι -γεροντάκια π ια - πολύ γνωστοί και οι δυο τους για τ ’ αγαθά που είχαν, αλλά και για την παροιμιώδη σχεδόν τσιγκουνιά τους. Να μην πούμε ονόματα. Ας μην ταράξουμε τη γαλήνη τους, εκεί που βρίσκονται. Κάποτε ήρθε η ώρα του και ο γέρος αφήκε το πνεύμα. Άρχισε το θρήνο η γριά: «Τείντα ’νι τού­ του πο ’παθα; Π ’λαλείτι, ιγ ’τό ν’». Έ τρεξαν οι γεί­ τονες, ο γιατρός και τελικά οι «αλλάχτιργις». Φρό­

ντισαν το νεκρό και πήραν θέση οι «κλιώσις», οι μοιρολογίστρες. Κάποια στιγμή η γριά έριξε τη μα­ τιά της στον « π ’καρή», όπου είχε ακουμπήσει ένα εικοσάρικο. Έλειπε. Κοίταξε παραπέρα ταραγμέ­ νη, ανασκάλεψε τα πιατάκια και τα καφεκούτια. Τίποτα. Άναψε η κορφή της και στράγγισε η καρδιά της. Χτύπησε τότε απελπισμένη τα χέρια στα γόνα­ τα και νέος θρήνος και κοπετός, πολύ πιο σπαρα­ χτικός από πριν, ξέσπασε. Κάποτε στράφηκε προς το μακαρίτη και, κουνώντας απεγνωσμένα χέρια και κεφαλή, ξεφώνισε: - Άλλα χειρότιρα, Ανιστάσ’!... Τα τρισχειρότε­ ρα! Π άγ’ του ’κουσάρ’!... Η απώλεια του εικοσάρικου εκείνη τη στιγμή βά­ ρυνε στην εκτίμηση της καημένης της γριούλας σαν πιο σημαντική από την αποδημία του Αναστάση... Μ υτιλήνη, 5.10.2005

ΣΤΡΑΤΗΣ ΑΠ. ΜΟΥΤΖΟΥΡΕΛΗΣ

Η ... Υ Π Η Ρ Ε Σ ΙΑ Μ Ε Τ Α Ν Α Σ Τ Ε Υ Σ Η Σ ΕΝ ΑΡΑΣΕΙ!

Μ ε την άφιξη στο Σίδνεϋ των ερασιτεχνών του Αναγνωστηρίου, η οργανωτική επιτροπή των ομο­ γενών μας μας μοίρασε στα διάφορα σπίτια, όπου θα μας φιλοξενούσαν. Τον Γιάννη Ανδρικού, το γνωστό με το παρατσούκλι Τσαμπλάκος, θα τον φιλοξενούσε η Μ αρία η Μ πίλινα. Το πρώτο κιόλας βράδυ το Π απέλ’ με κανά δυο άλλους, που φιλοξενούνταν σε κάποια άλλα σπίτια εκεί κοντά, πήγαν μες στα μαύρα μεσάνυχτα στο σπίτι της Μ αρίας και άρχισαν να χτυπούν άγαρ­ μπα την πόρτα. Σε λίγο η τρομαγμένη φωνή της Μ αρίας ακούστηκε ξεψυχισμέ να από μέσα. Μ ιο ίδ ίί? (Ποιος είναι;) Και το Π απέλ’ με γνήσια αγιασωτοαυστραλέζικη προφορά φώναξε: Μϊδΐετ Τδαάΐαλοδ, ρΐε&δε! ΐΓπιτηψΓώίοη δετνϊοε! (Τον κ. Τσάμπλακο, παρακαλώ! Εδώ Υπηρεσία Μ ετανά­ στευσης!). Π οιος ξέρει πόσες πρόβες είχε κάνει για να μάθει τη φράση; Παγερή βουβαμάρα προς στιγ­ μήν μέσ’ από το σπίτι, όταν ξαφνικά ακούστηκε η αγριοφωνάρα της Μ αρίας σε πραγματικά... εγγλέ­ ζικα αυτή τη φορά: Τς μάνας τ ’ απέφτου, ρε Π α­ πέλ’! Γράντ’σις μι, διαβόλ’ μουρτάτ’, νυχτιά τ’κου! Και άνοιξε διάπλατα την πόρτα, για να τους φω ­ νάξει μέσα. ΓΙΑΝΝΗΣ Α. ΠΑΠΑΝΗΣ

ΕΛΑΗΝΟΣΕΡΒΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Ο ψηφιακός δίσκος του Δημοτικού Σχολείου Αγιάσου Σ τ ι ς 27.10.2005 έγινε στο Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» η παρουσίαση του ψηφιακού δίσκου (Όϋ) του Δημοτικού Σχολείου Αγιάσου, ολοκλη­ ρώνοντας έτσι τη διαδικασία που άρχισε πριν από δυο χρόνια με την αδελφοποίηση των Σχολείων του χωριού μας με το Σχολείο «Αγιος Σάββας» του Μ προντ της Βοσνίας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο σεβ. μητροπο­ λίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος, ο δήμαρχος Αγιάσου Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης, ο αντινομάρχης Λέσβου Παναγιώτης Καλλονιάτης, οι προϊστάμε­ νοι Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Βορείου Αιγαίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δημήτριος Ρούγγος και Γεώργιος Πανσεληνάς, α ­ ντίστοιχα, ο σχολικός σύμβουλος Ευστράτιος Αθα­ νάσης και ο χορηγός Μανόλης Κοντέλλης, καθώς και πολύς κόσμος. Η παρουσίαση έγινε από το δ ι­

ευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Γρηγόριο Χατζηφώτη και από τον εκπαιδευτικό Προκόπιο Μ αϊστρέλλη. Το περιλαμβάνει 15 παραδοσιακά τραγούδια από την Αγιάσο και από το βοσνιακό Μ προντ, που τραγούδησαν οι χορωδίες των δυο σχολείων. Ό λοι οι ομιλητές τόνισαν τα μηνύματα ανθρω­ πιάς και ελπίδας που στέλνουν τα δυο σχολεία, κα­ θώς και το σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης και της αγωγής στους μικρούς μαθητές. Ακολούθησε βίντεο με τις δραστηριότητες του Δημοτικού Σχο­ λείου Αγιάσου και στη συνέχεια η χορωδία του σχολείου, συνοδευόμενη από την κομπανία του Αναγνωστηρίου, τραγούδησε παραδοσιακά τρα­ γούδια της Αγιάσου και του Μ προντ, όπω ς έχουν ηχογραφηθεί στο ( I). ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΞΕΝΕΛΛΗΣ

Ο ψηφιακός δίσκος του Δημοτικού Σχολείου Αγιάσου.

«Κ Λ Ο Υ Β Ι 17 - ΕΓ ϋΑΒΑ» Σ τ ι ς 5.12.2005 στο Βυζαντινό και Χριστιανικό

Μ ΕΣΟΤΟΠΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Μουσείο Αθηνών έγινε παρουσίαση του βιβλίου

Σ τ ι ς 3.12.2005 ο Σύλλογος Μ εσοτοπιτών Λέ­ σβου «η Αναγέννηση» οργάνωσε εκδήλωση στην

Η προμετωπίδα του βιβλίου του Πάριδος Πρέκα «Κλουβί 17 - ΕΙ ΟβΒβ».

Η προμετωπίδα του δίπτυχου Προγράμματος της Εκδήλωσης του Συλλόγου Μεσοτοπιτών Λέσβου «η Αναγέννηση».

αίθουσα τελετών της Εστίας Νέας Σμύρνης, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνω ν από την ίδρυσή του (1975-2005). Το πρόγραμμα ήταν πλουσιότατο. Μετά την ομιλία της δραστή­ ριας προέδρου Π αναγιώ τας Π λω μαρίτου και το χαιρετισμό του ανύπνω του σκυταλοδρόμου τω ν γραμμάτων και της τέχνης Πάνου Κοντέλη, η χ ο ­ ρωδία του Συλλόγου, τα τμήματα της θεατρικής ομάδας και τα χορευτικά συγκροτήματα, έδωσαν για μια ακόμη φορά τρανά δείγματα αξιοσύνης, εργατικότητας, συλλογικότητας και δημιουργι­ κού πάθους. Α ξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε ό­ λους τους εργάτες της προκοπής, παλαιούς και νέους, του υποδειγμ ατικού αυτού σωματείου, που βρίσκεται στην πρ ω τοπορία του τόπου μας. Ευχόμαστε να συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο την π ο ­ λιτιστική του πορεία.

του ζωγράφου Πάρη Πρέκα «Κλουβί 17 - ΕΙ ϋ&δα». Μίλησαν η Μερόπη Πρέκα, ο καθηγητής Δημήτριος Κωνστάντιος, διευθυντής του Βυζαντινού και Χ ρι­ στιανικού Μουσείου, η συγγραφέας Αλκή Ζέη, ο τεχνοκριτικός-σημειολόγος Χάρης Καμπουρίδης και η δημοσιογράφος και συγγραφέας Μαρία Καραβία. Αποσπάσματα του βιβλίου διάβασε ο ηθο­ ποιός Τάκης Βουτέρης.

ΝΙΑΣ ΦΕΡΑΙΝ Σ τ ι ς 7.11.2005 η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτε­ χνών και ο Ελληνοσουηδικός Σύλλογος πραγματο­ ποίησαν εκδήλωση, στα ελληνικά και στα σουηδι­ κά, με θέμα «Νιλς Φερλίν: Ο Σουηδός Μιχάλης Κατσαρός». Ομιλητές ο Τάσος Εγγλέζος, μέλος του Δ.Σ. της ΕΕΛ, και η Ολίβια Παράνου. Απαγγέλθη­ καν ποιήματα στα ελληνικά από την Αλεξάνδρα Βαϊτση-Βάκρου, αλλά και στα σουηδικά. ΓΙΑΝΧΑΤΖ

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ ΙΧ. ΑΞΙΟΜΑΚΑΡΟΥ

Ο Γεώργιος Αξιομακάρου, γνωστός και με το παρω νύμιο Μ προυσκέλ’, γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1925, όπου και άφη­ σε τη στερνή του πνοή π ρ ιν α πό δυο χρ όνια περίπου, στις 25 Μ αρ­ τίου 2004. Ή τα ν π α ιδί του Μ ιχαήλ και της Α ι­ κα τερίνη ς Α ξιομ α κ ά ­ ρου. Νυμφεύτηκε το 1952 την ομοχώ ριά του Βασιλική Π αναγιώ τη Βαρβάκη και απόκτησε δυο πα ιδιά, τον Πλάτωνα, ο οποίος παλαιότερα υπηρέτησε το Φ ιλοπρόοδο Σύλλογο Α γιασωτών ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, και την Αικατερίνη, σύζυγο Σωκρά­ τη Θεμιστοκλή Βασλά. Σ ’ όλο το μάκρος της ζω ­ ής του αγωνίστηκε σκληρά ως φιλόπονος δουλευτής της γης. Στα μαθητικά μου χρόνια, τότες που και εγώ είχα περισσότερους δεσμούς με τα σωθύ­ ρια και τα περβόλια, τον θυμάμαι που δούλευε νύχτα μέρα στο μεγάλο κτήμα του συγγενούς μου Μ ιλτιάδη Νουλέλη, της Σφήγκας, στα Πόταμα, που γειτνίαζε με τα Κακλά και με το Ξυλόκαστρο. Ευτύχησε να πάρει στην αγκαλιά του εγγό­ νια, ένα από το γιο του και τέσσερα από τη θυγα­ τέρα του. Άφησε μνήμη ανθρώ που έντιμου, καλο­ συνάτου, συνεπούς και δημοκρατικού. ΓΙΑΝΧΑΤΖ

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΓΡΗΓ. ΒΕΤΣΙΚΑΣ (1939 - 2005)

Ο Θεόφιλος

Βέτσικας γεννήθηκε το 1939 στην

Αγιάσο. Ή ταν μοναχογιός της οικογένειας του Γρηγορίου και της Μ αριάνθης Βέτσικα. Αδερφές του η Γεωργία, σύζυγος Μιχαήλ Κουδουνέλη, και η Παρασκευή, σύζυγος Ανδρέα Ζουμπουλή (δγάησγ). Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Σταυ­ ρί της Αγιάσου και γαλουχήθηκε από το λαϊκό π ο ­ λιτισμό του χωριού του. Από μικρός εκδήλωσε την

καλλιτεχνική του διάθεση, δημιουργώντας πρω τό­ τυπα και ευφάνταστα έργα, με πρώτη εφαρμογή σε φιγούρες του Καραγκιόζη. Στα δεκαπέντε του χρόνια διέκοψε τη φοίτησή του στο Γυμνάσιο Αγιάσου και εργάστηκε αρχικά σε οπλουργείο. Στη συνέχεια, σε ηλικία δεκαεφτά ετών, πήγε στη Θεσ­ σαλονίκη, σε ένα από τα μεγαλύτερα εργαστήρια χρυσοχοΐας της εποχής του, και έμαθε την τέχνη του χρυσοχόου. Αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρε­ ώσεις, επέστρεψε στην Αγιάσο και άνοιξε κατά­ στημα, στο οποίο που­ λούσε και επισκεύαζε κο­ σμήματα. Σε ηλικία είκο­ σι πέντε ετών δέχτηκε πρόσκληση από τη Νέα Ζηλανδία και ταξίδεψε ως οικονομικός μετανά­ στης. Εκεί νυμφεύτηκε τη Βασιλική Γεωργίου Γλε­ ζέλη, που ήταν ήδη οικονομική μετανάστρια. Απέ­ κτησαν δυο παιδιά, τη Μαριάνθη και το Γρηγόρη, και παρέμειναν στη Ν. Ζηλανδία για δέκα χρόνια. Παράλληλα με άλλα επαγγέλματα ασκούσε και το επάγγελμα του χρυσοχόου και βελτίωσε τις γνώ­ σεις του, κυρίως στον τομέα των διαμαντιών. Το 1970 επαναπατρίστηκε με την οικογένειά του και ά ­ νοιξε εργαστήριο κοσμημάτων στη Μυτιλήνη, στην οδό Ερμού 234, κοντά στο Γενί Τζαμί της Επάνω Σκάλας. Από τότε δούλευε με μεράκι και έφτιαχνε από πολύτιμα μέταλλα δημιουργίες σε δικά του σχέδια και μοντέλα. Τα διαχρονικά καλλιτεχνήματά του στόλισαν νύφες και γαμπρούς στο ξεκίνημα της ζωής τους. Κοντά του μαθήτεψαν πολλοί που τώρα είναι καταξιωμένοι επαγγελματίες στο χώρο του κοσμήματος. Στο πλάι του όλα αυτά τα χρόνια στάθηκαν τα δυο του παιδιά, που εξελίχτηκαν σε ά ­ ξιους συνεχιστές της τέχνης του και διατηρούν το εργαστήριο χρυσοχοΐας, φιλοτεχνώντας χειροποίη­ τα δικά τους κοσμήματα και νομίσματα. Ευτύχησε να πάρει στην αγκαλιά του τέσσερα εγγόνια. Είχε ήσυχη οικογενειακή ζωή, εκτίμηση από συναδέλ­ φους, φίλους και πελάτες. Ή ταν ειλικρινής και έ­ ντιμος στις συναλλαγές του. Αγάπησε και αγαπή­ θηκε από τους συμπολίτες της Μυτιλήνης και γενι­ κά του νησιού. Η ταλαιπωρημένη όμως από διαβή­ τη υγεία του σιγά σιγά άρχισε να επιδεινώνεται. Αποδήμησε στις 3 Ιουλίου 2005, μετά από γα­ στρορραγία και πολλαπλά εμφράγματα, αφήνο­

ντας πίσω του ένα μεγάλο έργο ζωής, συνυφασμένο με τιμιότητα, με εργατικότητά, με ηθικές αρχές και αξίες γύρω από την οικογένεια, και ένα μεγάλο κενό στους οικείους και τους φίλους του. Η όλη πορεία της ζωής του τιμά και τη γενέτειρά του την Αγιάσο. (ΓΙΑΝΧΑΤΖ)

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Ε κ φ ράζουμε τα θερμά μας συγχαρητήρια στη θυγατέρα μας Μ αρία Σαβέλου, η οποία αποφοί­ τησε στις 25.9.2005 από το Τμήμα Κοινωνιολογίας της Σχολής Κ οινωνικών Επιστημών του Πα­ νεπιστημίου Αιγαίου, και της ευχόμαστε καλή ε­ παγγελματική σταδιοδρομία. Οι γονείς ΓΕΩΡΓΙΟΣ και ΜΑΡΙΑ ΣΑΒΕΛΟΥ

Εισφορές Μ ΝΗΜ Η ΠΡΟΣΦΙΛΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Ο Κώστας Ξυθάλης και η σύζυγός του Ελένη Πετεινέλη-Ξυθάλη πρόσφεραν 100€ στη μνήμη του αδελφού Βασιλείου Πετεινέλη. Η Αφροδίτη Χρονοπούλου πρόσφερε 50€ στη μνήμη των γονέων της Γρηγορίου και Μ αρίας Εμβάλωμα (Σαρίκ ’). Ο Ευστράτιος Αχιλλέα Β ατρικάς πρόσφερε 100€ στη μνήμη του αδελφού του Γρηγορίου Βα­ τρικά. Ο Παναγιώτης (Τάκης) Τζίνης πρόσφερε 300€ στη μνήμη του πατέρα του Ευστρατίου Παναγιώτη Τζίνη. Η Φιλιξώ Καλογερά πρόσφερε 50€ στη μνήμη του συζύγου της Γρηγορίου Καλογερά. Ο Γιάννης και η Αριάδνη Χατζηβασιλείου πρό­ σφεραν 50€ στη μνήμη του Γρηγορίου Καλογερά.

ΕΥΓΕΝΗΣ ΣΤΟΧΟΣ ΟΛΣΑ

Για την ανέγερση του Παλλεσβιακό^) Π νευματικού Κέντρου «Μ ΙΛΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗΣ»

έχει ανοιχτεί ο με αριθμό 57804874 Λογαριασμός στην ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ

Το πτυχίο της Μαρίας Γεωργίου Σαβέλου, Πτυχιούχος του Τμήματος Κοινωνιολογίας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Για κάθε πρόβλημα που έχει σχέση με το Σύλ­ λογο ή με το περιοδικό «Αγιάσος», παρακαλούμε τα μέλη, τους συνδρομητές και τους φίλους, ν ’ α ­ πευθύνονται άμεσα στον εκάστοτε αρμόδιο (πρό­ εδρο, ταμία, διευθυντή του περιοδικού κτλ.) και όχι έμμεσα, με παραγγελίες. Και τούτο, γιατί πολλές φορές δεν ενημερώνονται έγκαιρα ή σω­ στά οι υπεύθυνοι, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κάποτε δυσαρέσκεια ή να τους καταλογίζεται άδικα αδράνεια και αδιαφορία. Δ.Σ.

ΓΑΜΟΙ • Δημήτριος Βασιλείου Ρουμελιώτης Στρατούλα Βασιλείου Χατζηλεωνίδα (Ιερός Ναός Αγίου Θεράποντος Μυτιλήνης, 7.1.2006)

• Σπυρίδων Δημητρίου Αμπουλός Φ ιλιππία Βασιλείου Ρουγκέλη (15.1.2006)

ΘΑΝΑΤΟΙ • Γρηγόριος Παναγιώτη Εμβάλωμας (Αθήνα, 29.1.2006, Γ ' Κοιμητήριο Αθηνών) • Ιωάννα Σπυρέλη ή Ιωάννου, χήρα Ευστρατίου (13.2.2006) • Χαρίκλεια Χατζηφώτου, χήρα Ευστρατίου • Σωτηρία Σαλαβάτη, σύζυγος Χριστόφα (2.3.2006) • Γρηγόριος Βασιλείου Καλογεράς • Ευστράτιος Παναγιώτη Πασχαλιάς • Οδυσσέας Ευστρατίου Κουρτζής • Γρηγόριος Αχιλλέα Βατρικάς (Αθήνα, 15.3.2006, Κοιμητήριο Ζωγράφου, 16.3.2006)

• Βασίλειος Παναγιώτη Παραμυθέλης • Ηλέκτρα Τσουκαλά, χήρα Χριστόφα • Ευστράτιος Παναγιώτη Τζίνης (Αθήνα, 27.3.2006. Κοιμητήριο Χολαργού, 28.3.2006)

• Παναγιώτης Γεωργίου Καριτέλης (29.3.2006) • Ιωάννης Γρηγορίου Κουρελής (12.4.2006) • Χρυσούλα Μανώλη, χήρα Παναγιώτη • Αργυρή Ασωμάτου, χήρα Γρηγορίου • Π αναγιώτα Καμάτσου, χήρα Ιωάννου (20.4.2006)

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Επειδή η συγκέντρωση των κοινωνικών που αφορούν τους απανταχού της γης Αγιασώτες είναι δυσχερής, παρακαλούμε οι ενδιαφερόμενοι να μας ενημερώνουν έγκαι­ ρα με επαρκή αξιοποιήσιμα στοιχεία, που να αναφέρουν το πρόσωπο, καθώς και τον τόπο και την ημερομηνία του συμβάντος. Τα ελλιπή ή ανακριβή στοιχεία δημιουργούν συχνά πυκνά προβλήματα στη διεύθυνση, δρομολογώντας χρονοβόρες αναζητήσεις, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η δημοσίευσή τους. Πρόσβαση λήψης κοινωνικών έχουμε μόνο στο Δήμο Αγιάσου, του οποίου οι υπάλληλοι και συ­ νεργάτες, Μαρία Χατζηεμμανουήλ, Παναγιώτης Κου­ τσκουδής, Ταξιαρχούλα Μανώλη και Γιάννης Αλ. Παπά­ νης, μας εξυπηρετούν με μεγάλη προθυμία και τους ευχα­ ριστούμε θερμά γΡ αυτό. Από τη Διεύθυνση