Agiasos mag 157 2006 by Dimitris Koromilas

Η Ελένη Αχ. Βατρικά, σύζυγος Π ανα γιώτη Πατσέλη, με την κόρη της Χρυσομάλλη, όταν ετοίμαζαν τα προικιά...

Η Κ ω νσ τα ντίνα Ν εοκλή Τ σάγαλου, θυγατέρα μεταναστών μας που ζει στη Στουτγάρδη.

ΙΕΙΕΜΙΕΖΦΜ1ΗΑ ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών προχωρεί............................................................................................ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΚΛ. ΚΟΥΛΟΥΝΕΛΗ, Πατριδογνωστικά. Αγιάσος, αγάπη μου... ( Μ' ) ........................................................................................ ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΡΟΜΗΛΑ, Ο ΦΣΑ Αθήνας τίμησε την Παναγία και τους εργάτες της τριαντάχρονης προκοπής το υ ................................... ΣΩΤΗΡΗ ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ, Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών απότοκος του έντονου μεταπολιτευτικού ενθουσιασμού..................... ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών. Τριάντα χρόνια από την ίδρυσή του................................................. ΓΙΑΝΧΑΤΖ, Βουλευτικές και Δημοτικές Εκλογές. Οι Αγιασώτες άσκησαν το δημοκρατικό τους δικαίω μα................................................ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗ, Γ ' Γιορτή Κάστανου του Δήμου Αγιάσου............................................................................................. ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Λεσβιακά αρχειοδιφικά σύμμεικτα. Το Πρακτικό Ίδρυσης και τα Ιδρυτικά Μέλη του Φ ΣΑ ................... ΣΤΡΑΤΗ ΚΑΡΑΒΑΝΗ, Μνήμες από το χωριό του Ταξιάρχη. Η αγιασμένη ζωή της βασανισμένης φτωχολογιάς....................................... ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Λεσβιακοί απόηχοι. Του Μίμη Ελευθεριάδη.................................................................................................... ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΡΑΜΟΥΝΤΖΟΥ, Ο γερο-χρόνος. ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΜΙΝΕΛΗ-ΠΑΤΣΕΛΗ, Χρόνια πολλά. ΜΥΡΣΙΝΗΣ ΧΟΥΤΖΑΙΟΥ, Η πενηντάρα ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗ, Λεωφόρος - Μοναξιά / Φωτογραφία. ΓΙΩΡ’ Τ ’ ΠΑΠΑΝ’, ΊΙού πού βαστά γη φύτρα μας .Τ’ ανιξάρτητα.. ΠΡΟΚΟΠΗ ΙΩΑΝ. Π ΑΠΑΛΑ, Ο Αγιασώτης Αγιορείτης μοναχός Παΐσιος. Πρώτος κοινοβιάρχης της Ιερής Μονής Ξενοφώντα.......... ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΘ. ΑΛΕΝΤΑ, Πλούσια η φετινή βιβλιοπαραγωγή. Το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» στην πνευματική πρωτοπορία.......... ΝΙΚΗΣ ΤΑΤΑ-ΧΟΥΣΟΥ, Ο ευεργέτης Αθανάσιος Τσερνόγλου. Το τριετές μνημόσυνό του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο..................... ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΞΕΝΕΛΗ, Το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου στο Κακό Βουνό......................................................................................................... ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Ο κλαριντζής Μιχάλης Μουτζουρέλης. Ο αυτοδίδαχτος συνεχιστής της μουσικής παράδοσης............. ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Τιμήθηκε ο παιδαγωγός Θεόφραστος Γέρου..................................................................................................... ΘΑΝΑΣΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗ, Θεόφραστος Γέρου, ο μεγάλος παιδαγω γός....................................................................................................... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΧΡ. ΓΛΕΖΕΛΗ, 19 Συνάντηση Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου................................................................................................. ΣΟΦΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗ-ΚΟΥΔΟΥΝΕΛΗ, Το ουζερί «Λέσβος» εξακολουθεί να είναι το στέκι όλων μας.................................................... ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΑΝ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Ίδρυση Εφετείου Βορείου Αιγαίου. Ένα δίκαιο και πάγιο αίτημα ζητά άμεση δικαίωση. ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΡΟΜΗΛΑ, Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών συνεχίζει τις καθιερωμένες εθιμικές δραστηριότητές τ ο υ ..................... Τα πθίτκα μας (Προκόπης Κουτσκουδής, Ερμόλαος Χατζηβασιλείου, Μιχάλης Χριστοφαρής)......................................................................

Σελ. 3 4 5 7 9 13 17 21 24 25 26 27 28 30 31 32 33 38 39 40 41 43 45 46

ΕΞΩΦΥΛΛΟ Ο ανηφορικός δρόμος που οδηγεί στο γραφικό Σταυρί, με το περίσσιο χιόνι του 1988... (Φωτογραφία Λημήτρη Αμπουλού)

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ Ο κρεοπώλης Παναγιώτης Καραφύλλης (Νταγής) και ο γιος του Στρατής σαλαγούν τα θρεφτάρια του κοπαδιού τους...

Ι5ΧΝ 1106-3378

Κ ω δ ι κ ό ς 3980

Η Μαρία (Μαργέλ’) Αϊβαλιώτου-Σμυρνιού (1903-1993), η γιαγιά με τα εθιμι κά ενδιαφέροντα.

Κύλησαν τριάντα χρόνια από τότε που ιδρύθηκε στην πολυάνθρωπη Αθήνα ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών. Λίγοι τον ξεκίνησαν, πολλοί όμως τον α γάπησαν και τον στηρίζουν ως τις μέρες μας. Και τού το, γιατί είναι ένα από τα προπύργια του αιγαιοπελαγίτικου νησιού μας, ένα εντευκτήριο του χωριού μας στην πρωτεύουσα, ένα σημείο αναφοράς των όπου γης συμπατριωτών μας... Στο διάβα του χρόνου ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών συνάντησε αναρίθμητα εμπόδια, κλυδωνί στηκε, πέρασε μέσα από συμπληγάδες. Οι σκυταλοδρό μο! της προκοπής του αγωνίστηκαν σκληρά και όλοι τους άφησαν έργο. Ο καθένας, ανάλογα με τις δυνάμεις του και με τις συνθήκες ζωής που αντιμετώπιζε, εργά στηκε και βοήθησε. Κανένας δεν περισσεύει, κανένας δεν υπολείπεται. Η πρόοδος του σωματείου δεν είναι έργο ε νός, είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς... Με τη συμπλήρωση της τριακονταετηρίδας αρχίζει νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα. Δεν πρέπει να επαναπαυτού με σε ό,τι μέχρι στιγμής πετύχαμε ή δημιουργήσαμε. Αυ τοί που προσκολλώνται στο παρελθόν αδυνατούν να κερδίσουν το μέλλον. Λιμνάζουν και κατά κανόνα χάνο νται από το προσκήνιο. Δεν αφήνουν οδηγητικά χνάρια για τους κατοπινούς, δε θέτουν στόχους για το αύριο... Η εποχή μας δεν είναι πρόσφορη για συσπείρωση δυ

νάμεων. Οι άνθρωποι περιορίζονται στο άτομό τους, στην οικογένειά τους. Ενδιαφέρονται κυρίως για την αποθη σαύριση υλικών αγαθών, για την προσωπική προβολή, για την ευζωία. Οι νέοι δεν καθοδηγούνται, όπως θα έπρεπε, από τους μεγαλύτερους. Ακολουθούν το δικό τους δρόμο και συνήθως δεν προβάλλουν αντίσταση. Αφομοιώνονται, αλλοτριώνονται μέσα στις πόλεις του τόπου μας, πολύ πε ρισσότερο όμως στα αστικά κέντρα των ξένων χωρών. Ολοένα και αποστασιοποιούνται. Η άμεση καταγωγή και η συνακόλουθη εθνικότητα γίνονται με το χρονοκύλισμα ξέμακρες υποθέσεις και ξεθωριάζουν στη μνήμη τους... Η γήρανση της παλιάς γενιάς δημιουργεί σιγά σιγά αποτελμάτωση. Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζει τα πε ρισσότερα σωματεία. Υπάρχουν, βέβαια, και εξαιρέ σεις, άλλ’ αυτές είναι λιγοστές. Οι σύλλογοι πρέπει ν ’ ανοιχτούν σε σοβαρές δραστηριότητές, κοινωνικές, αν θρωπιστικές, πνευματικές, καλλιτεχνικές και όχι μόνο. Οι καθιερωμένες εκδηλώσεις, όπως η κοπή της πρωτο χρονιάτικης πίτας και η αποκριάτικη χοροεσπερίδα, εί ναι επικοινωνιακά απαραίτητες, αλλά δεν επαρκούν. Για την υπέρβαση χρειάζεται να πρυτανεύσει πνεύμα αυτογνωσίας. Η σταθερή αναπτυξιακή πορεία απαιτεί αρραγή ενότητα, υψηλό αίσθημα ευθύνης και έντονη διάθεση εθελοντικής προσφοράς... ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Αναμνηστική φωτογραφία από την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας στο ενοικιαζόμενο Γραφείο του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασωτών, πριν από είκοσι δυο χρόνια, στις 12.2.1984. Διακρίνονται, από αριστερά, οι Στρατής Βασ. Γραμμέλης, πρόεδρος, Μαρία Αημ. Μουτζουρέλη, Χρίστος Παν. Γλεζέλης, ιδρυτικό μέλος, Γιάννης Χατζηβασιλείου, Παναγιώτης Χρ. Γλεζέλης (μπροστά), Σαραντι νός Μιλτ. Μαλιάκας (1917-1997), αντιπρόεδρος, Δημήτρης Ευρ. Ζαφειρίου, Ηλίας Ευστρ. Γραμμέ λης, Παναγιώτης Γρ. Εμβάλωμας και Δημήτρης Θεοφίλου Πανάγης (1941-1990), ιδρυτικό μέλος.

Π ΑΤΡΙΛΟ ΓΝΩΣΤΙΚΑ Αγιάσος, αγάπη μου... Μ'

Η Ελένη

Χτενέλη πωλούσε τα πήλινά της στο

μαγαζάκι της γωνίας, όπου σήμερα συνεχίζει την ίδια εργασία η Ευστρατία Παναγιώτη Τουρβαλή. Την ίδια εποχή η Ελένη Χτενέλη είχε συγχρόνως και την επο πτεία της λειτουργίας του παραπλεύρως Ξενοδοχεί ου «ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ», ιδιοκτησίας Ευστρατίου Σκορδά, όπου αργότερα λειτουργούσε ο ΟΤΕ. Όσοι επισκέπτες διέμεναν σ’ αυτό ήταν πάντα κατενθου σιασμένοι από την περιποίηση και από την ευγένειά της. Η προσωπικότητά της και η χαρακτηριστική το πική ενδυμασία της, που δεν την αποχωρίστηκε ποτέ, τους έκαναν πάντα άριστη εντύπωση και πολλοί επι σκέπτονταν ξανά την Αγιάσο και το Ξενοδοχείο της. Συμπληρωματικά οφείλουμε ν ’ αναφέρουμε ότι η Ελένη Χτενέλη γνώριζε και γιατροσόφια. Κατείχε το μυστικό μιας αλοιφής για τα εγκαύματα, που ήταν πολύ αποτελεσματική. Γιάτρευε με αυτήν πολλούς παθόντες, που την ευγνωμονούσαν. Στη συνέχεια της περιήγησής μας ανά τας οδούς και τας ρύμας της όμορφης Αγιάσου μας, ξεκινάμε τώρα από το Αναγνωστήριο, του οποίου η ανέγερ ση, όπως αναγράφεται στη μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται στην είσοδό του, άρχισε το έτος 1962, με σχέδια του αρχιτέκτονα Γιώργου Γιαννουλέλη. Χτίστηκε και αποπερατώθηκε με μεγάλες και μα

κρόχρονες προσπάθειες και μόχθους του αείμνη στου προέδρου του Πάνου Πράτσου. Δεν είναι μό νο η αίθουσα του Κινηματοθεάτρου με τη θαυμά σια ακουστική του, αλλά και η σπάνια Βιβλιοθήκη του και το Μουσείο του. Η δράση του Αναγνωστη ρίου είναι γνωστή πια και πέρα από τα όρια της Δέσβου. Είναι το καμάρι των Αγιασωτών και ο τη λαυγής φάρος που οδηγεί τη νεολαία μας στους δρόμους της αρετής και της προόδου. Θυμάμαι, πω ς καλοκαιριάτικα, πριν από την α ποπεράτωσή του, δινόταν μέσα θεατρική παράστα ση, κάτω από τον έναστρο ουρανό, γιατί δεν είχε ακόμη σκεπαστεί. Στην πρώτη σειρά κάθονταν ο Πάνος Πράτσος και δίπλα του ο τότε Νομάρχης Δέσβου, ονόματι Σερεπίσος. Για μια στιγμή ο Σε ρεπίσος σήκωσε ψηλά το κεφάλι του και είπε στον παρακαθήμενο Πάνο Πράτσο: «Πώς θα σκεπαστεί, βρε παιδί μου, αυτό;» Και ο Πάνος, με τη νηφαλιό τητα που τον διέκρινε, ατάραχος, απάντησε: «Θα σκεπαστεί, θα σκεπαστεί, όλα θα γίνουν. Ελπίζου με, βέβαια, και στη δική σας συμπαράσταση και υ λική συνδρομή». Και πράγματι όλα πήγαν κ α τ’ ευ χήν και έχουμε σήμερα το κόσμημα αυτό της Αγιά σου, για το οποίο πρέπει να είμαστε περήφανοι. Απέναντι ακριβώς από το Αναγνωστήριο βρίσκε ται το κατάστημα τουριστικών ειδών του Γρηγόρη Κουρτζέλη, γιου του πρόσφατα αποβιώσαντος Οδυσ σέα. Αυτό στην αρχή λειτούργησε για λίγο χρονικό διάστημα ως καφενείο, αλλά τελικά άλλαξε χρήση. (Συνεχίζεται)

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΚΑ. ΚΟΥΑΟΥΝΕΑΗΣ

Το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυ ξη» Αγιάσου. Επαναληπτικές Αημοτικές Εκλογές (Κυριακή, 21.10.1990). Ανηφορίζει ο σα μαράς Μιχάλης Γεωργίου Ξε νέλης (1913-2004). Αεξιά ο Γιάννης Παναγιώτη Ιακώβου σχολιάζει... (Φωτογραφία Γιάννη Χατζηβασι λείου)

Ο ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΑΣΩΤΩΝ ΑΘΗΝΑΣ Τίμησε την Παναγία και τους εργάτες της τριαντάχρονης προκοπής του Η Κυριακή

12 Νοεμβρίου του 2006 ήταν μια μέρα

σημαντική για το Φιλοπρόοδο Σύλλογο Αγιασωτών της Αθήνας. Γιορτάσαμε την επέτειο από τη Θεμελίωση του δεύτερου ναού της Παναγίας μας και αποτίσαμε τον ο φειλόμενο φόρο τιμής προς τους ιδρυτές, τους ευεργέ τες και τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του Συλ λόγου μας. Από νωρίς το πρωί της μέρας αυτής πλήθος Αγια σωτών και φίλων του Συλλόγου μας είχε συγκεντρωθεί στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, στο Χο λαργό, για να παρακολουθήσει την αρχιερατική λει τουργία, που τέλεσε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος, με συλλειτουργούς όλους τους ιε ρείς του ναού, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται και ο πρόεδρός μας π. Νεκτάριος Χατζηπροκοπίου. Τη θεία λειτουργία ακολούθησε αρτοκλασία, που α φορούσε σε όλα τα μέλη του Συλλόγου μας, παρόντα και απόντα. Και η μνήμη όσων έχουν περάσει στην α θανασία τιμήθηκε με μνημόσυνο. Η ομάδα των κυριών που πλαισιώνουν τον πατέρα Νεκτάριο, για άλλη μια φορά ήταν άψογη, στη δεξίωση που παρέθεσαν στο Πνευματικό Κέντρο του ναού. Κα φές, ροφήματα, βουτήματα, μα κυρίως η φιλοξενία και η αγάπη τους, είναι προσφορά καρδιάς. Η αμφιθεατρική αίθουσα του Δημαρχείου Χολαρ γού ασφυκτικά γεμάτη από τις 11.30. Παρόντες ο δε σπότης μας, ο βουλευτής του Νομού μας Γιάννης Γιαννέλης, ο τ. δήμαρχος Χολαργού και συμπατριώτης μας Χαράλαμπος Σκούρτης, οι λογοτέχνες-συγγραφείς Στρατής Μολίνος, Τάκης Χατζηαναγνώστου, Πάνος

Αίθουσα Πνευματικού Κέντρου Αήμου Χολαργού. Ο σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος αναφέρεται στο ιστο ρικό της δεύτερης ανοικοδόμησης του Ιερού Ναού της Παναγίας Αγιάσου το 1806. (Φωτογραφία Σοφίας Παπουτσή-Κουδουνέλη)

Κοντέλης, Γιάννης Τριανταφύλλου και Δημήτρης Στάμος, εκπρόσωποι Συλλόγων, πλήθος Αγιασωτών και πολλοί φίλοι του Συλλόγου μας. Με μηνύματά τους χαιρέτισαν την εκδήλωση οι βουλευτές Χριστιάνα Καλογήρου και Νίκος Σηφουνάκης, καθώς και ο δήμαρχος Αγιάσου Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης.

Στιγμιότυπο από την αρχιερα τική λειτουργία και από την ακολουθήσασα αρτοκλασία στον Ιερό Ναό της Φανερωμέ νης Χολαργού, στις 12.11.2006. (Φωτογραφία Σοφίας Παπου τσή-Κουδουνέλη)

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης, το οποίο παρουσία ζε ο συντάκτης του παρόντος άρθρου, είχε ως εξής: Ο πρόεδρος του Συλλόγου μας καλωσόρισε τους καλε σμένους και εκδήλωσε τη συγκίνησή του για την παρου σία τους. Ο Μητροπολίτης μας αναφέρθηκε διεξοδικά στο ιστορικό της ανέγερσης του ναού της Παναγίας και τόνισε τη σημασία του για το χωριό μας. Στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμό ο βουλευτής Γιάννης Γιαννέλης, ενώ η Λιούμπα Σκούρτη απήγγειλε το ποίημα «Η δική μας Παναγιά» του Τάκη Σωτήρχου. Το πρώτο μέρος της εκδήλωσης έκλεισε με ύμνους προς την Παναγία, τους οποίους έψαλε ο πρωτοψάλτης του ναού της Φα νερωμένης Γιώργος Χατζηχρόνογλου. Στο δεύτερο μέρος ο επίτιμος πρόεδρος του Συλλό γου μας και διευθυντής του περιοδικού «Αγιάσος» φι λόλογος Γιάννης Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε αναλυτι κά στα δρώμενα του Συλλόγου και τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία του περιοδικού «Αγιάσος» για το Σύλλογο και για το χωριό μας. Ακολούθησε η λιγόλεπτη ομιλία του ι δρυτικού μέλους του Συλλόγου μας, δικηγόρου Σωτήρη Βουνάτσου, που μας γύρισε πίσω στα 1976, όταν μια ο μάδα ονειροπόλων και παθιασμένων Αγιασωτών αγω νίστηκε και κατάφερε να δημιουργήσει το Σύλλογο. Το δημοσιευόμενο στη συνέχεια κείμενό του, μεστό, ώριμο, ρεαλιστικό, σχολιάστηκε ευμενέστατα από πολλούς. Η εκδήλωση συνεχίστηκε μ’ έναν πολύ ωραίο και συμβολικό συνδυασμό: Η χορωδία του Κέντρου Νεότη τας του ναού της Φανερωμένης, με διευθυντή τον πρόε δρό μας, τραγούδησε σκοπούς του χωριού μας, μερι κούς από τους οποίους χόρεψαν μέλη της χορευτικής ο μάδας του Συλλόγου των Πολιχνιατών, με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής, ενθουσιάζοντας τους καλεσμένους. Η οφειλόμενη απόδοση τιμής στους ιδρυτές του Συλ λόγου, στους ευεργέτες του και στα μέλη των Διοικητι κών Συμβουλίων, που δούλεψαν με αγάπη και πάθος για

την προκοπή του Συλλόγου, έγινε μέσα σε μια ιδιαίτερα συγκινησιακή ατμόσφαιρα. Πρώτος τιμήθηκε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος, που στέ κεται πάντα αρωγός σε κάθε προσπάθεια του Συλλόγου και είναι πάντα παρών στις εκδηλώσεις του. Κατόπιν ο μεγάλος ευεργέτης Στρατής Σουσαμλής (Γκντουρίδ’), ο οποίος έχει φύγει από τη ζωή. Στη συνέχεια τιμήθηκαν ό λοι όσοι διετέλεσαν πρόεδροι και μέλη Διοικητικών Συμβουλίων. Σε όλους απονεμήθηκε τιμητικό δίπλωμα και μετάλλιο με χαραγμένη τη σφραγίδα του Συλλόγου, καθώς και ο καλαίσθητος τόμος της πρόσφατης έκδοσης του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας της Αγιάσου, με τίτλο «Μνήμες, Μορφές, Στιγμές» (Μυτιλήνη 2006), προσφορά του Προσκυνήματος. Θερμά ευχαριστούμε το Σεβασμιότατο Μητροπολί τη Μυτιλήνης Ιάκωβο για την παρουσία του. Το βου λευτή Γιάννη Γιαννέλη επίσης. Τη Δημοτική Αρχή του Χολαργού για τη διάθεση της αίθουσας. Τις συνεργάτιδες του πατρός Νεκταρίου και τη χορωδία, τους ιερείς του ναού της Φανερωμένης για τη συμμετοχή τους. Τη Αιούμπα Σκούρτη και το Γιώργο Χατζηχρόνογλου για τη βοήθειά τους, το Σύλλογο των Πολιχνιατών και την Κατερίνα Πατακού, για την προθυμία συνεργασίας που έδειξαν, μα και για τη συμμετοχή της χορευτικής τους ομάδας, καθώς και όλους όσοι τίμησαν το Σύλλογό μας με την παρουσία τους. Τέλος ευχαριστούμε τη Νομαρ χία Μυτιλήνης για την οικονομική αρωγή στην προ σπάθειά μας, καθώς και την εταιρεία παραγωγής του ούζου ΜΙΝΙ για την προσφορά της. Εκδηλώσεις τέτοιου είδους, με ουσιαστικό περιεχό μενο και προσφορά, είναι απαραίτητο να γίνονται πιο συχνά. Και σίγουρα το Διοικητικό Συμβούλιο είναι ι κανό γι’ αυτό. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ

Αίθουσα Πνευματικού Κέ ντρου Αήμου Χολαργού. Στιγ μιότυπο από την απονομή, α πό τον πρόεδρο του Συλλόγου πρωτοπρεσβύτερο Νεκτάριο Χατζηπροκοπίου, του τιμητι κού διπλώματος και του με ταλλίου στο γιο του αποβιώσαντος ευεργέτη Ευστρατίου Βασιλείου Σουσαμλή Πανα γιώτη. Παρίστανται η Μαρία Μουτζουρέλη και ο Μιχάλης Κορομηλάς. (Φωτογραφία Σοφίας ΠαπουτσήΚουδουνέλη)

Απότοκος του έντονου μεταπολιτευτικού ενθουσιασμού Π έρ α σ α ν γρήγορα τα 30 χρόνια από εκείνο το χειμώνα του ’76, που μαζευόμαστε πότε στο δικη γορικό γραφείο του Παναγιώτη του Γαλετσέλη, π ό τε στο ουζερί του Γραμμέλη, για να δούμε πώ ς θα συγκεντρωθούμε, πού θα βρεθούν όλοι οι Αγιασώ τες, για να φτιάξουμε κι εμείς το δικό μας σύλλο γο, το δικό μας στέκι. Κι ήμασταν όλοι, κι εμείς οι νιοφερμένοι από το χωριό κι αυτοί που είχαν ρι ζώσει εδώ και δεκαετίες στην Αθήνα. Οι ιδέες πολλές, οι προβληματισμοί έντονοι, ο ενθουσιασμός επίσης. Το βάρος όμως μεγάλο. Αυ τή την εποχή άλλη μια Αγιάσος ήταν διασκορπι σμένη σε κάθε γωνιά της Αττικής κι έπρεπε να βρε θεί, να δεθεί, να ξανασυνδέσει τις ρίζες της. Ή ταν όμως πολύ ενδιαφέρον, για μας τους νεότερους, να πηγαίνουμε σε συνοικίες και να συναντάμε ανθρώ πους, που μόνο το επίθετό τους ή συνηθέστερα το παρατσούκλι τους ξέραμε ή τους είχαμε ακούσει ως όνομα από τους δικούς μας. Και για τους αν θρώπους αυτούς το ίδιο γινόταν. Κι αυτοί πολλές φορές ξαφνιάζονταν, χαιρόντουσαν, ξυπνούσαν μέσα τους μνήμες και νοσταλγίες. Βρέθηκαν πολλοί· αρκετοί συμμετείχαν, κά ποιοι είχαν αφομοιωθεί πια στον καινούργιο τους τόπο και κάποιοι ήθελαν να ξεχάσουν, μιας και τα βιώματα, που τους έσπρωξαν εδώ στην Αθήνα, πολλές φορές δεν ήταν και τόσο ευχάριστα. Να ξε-

Το μετάλλιο του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασωτών. (Το έτος 1978 διορθωτέο σε 1976)

χάσουν κατατρεγμούς, ανέχεια, προβληματικές οι κογενειακές και κοινωνικές σχέσεις, τα πέτρινα χρόνια που έζησαν στο χωριό. Προχωρήσαμε οι επίμονοι, οι ενθουσιώδεις, οι επηρεασμένοι από το κλίμα και τις ελπίδες της επο χής, της εποχής που είχε σφραγιστεί από τον άνεμο της μεταπολίτευσης. Σε κάποιους η αισιοδοξία και το κέφι περίσσευαν, όπως στους δυο μακαρίτες σή μερα, στο Στρατή Σουσαμλή, τον πασίγνωστο «Γκντουρίδ’», και στο Δημήτρη Πανάγη, που τους θυμόμαστε τότε σαν δυο άδολους, γελαστούς, απεί ραχτους, όπως λέμε στο χωριό μας, ανθρώπους. Κι όλοι μαζί ένα κυριακάτικο πρωινό του Φλεβάρη του 1976, βρεθήκαμε στα γραφεία της «Λεσβιακής

Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια της ιδιόκτητης στέγης του Φι λοπρόοδου Συλλόγου Αγια σωτών (29.11.1992). (Φωτογραφία Μιχάλη Κορομηλά)

Ένωσης Σπουδαστών», κάπου στην οδό Μπενάκη, για να κάνουμε την ιδρυτική μας Συνέλευση. Και σιγά σιγά προχωρήσαμε, βγάλαμε το πρώτο μας Διοικητικό Συμβούλιο, προσπαθήσαμε να πε ράσουμε στη δράση, να ’ρθούμε σε επαφή με φορείς και με πρόσωπα εδώ, στην Αθήνα, στο χωριό, στο εξωτερικό, όπου ζούσαν γενικά Αγιασώτες. Οι δυσκολίες πολλές, τα μέσα επικοινωνίας λι γοστά* αν θυμάμαι καλά, με μεσολάβηση (κάποιος... κάποιον γνώριζε στον ΟΤΕ) μπήκε ένα τηλέφωνο. Και βέβαια ένας τέτοιος σύλλογος είχε να εκφρά σει κι έναν κόσμο, ένα χωριό, με πλούσια παράδοση, σ’ όλους τους τομείς, μια κοινωνία που είχε στο πέ ρασμά της πολλά και διαφορετικά βιώματα, συ γκρούσεις που είχαν διαιρέσει, αντιθέσεις και πολλά άλλα. Ε, και ξέχωρα από όλα αυτό, είμαστε κι εμείς οι ίδιοι οι Αγιασώτες πνευματώδεις μεν, εύστροφοι, δημιουργικοί, αλλά και δύσκολοι πολλές φορές. Η αρχή όμως έγινε* οι προοπτικές ήταν πολλές, οι ορίζοντες ανοιχτοί, οι προκλήσεις μπροστά μας. Θα μπορούσαμε τότε να είχαμε κάνει πολλά. Να ’ρθούμε σε επαφή και να ενώσουμε περισσότερους Αγιασώτες, να προβάλουμε και να τονώσουμε τα

πλούσια πολιτιστικά στοιχεία που μας έδεναν, να παρέμβουμε, όπως και όπου μπορούσαμε, για τα προβλήματα του χωριού. Δεν μπορέσαμε όμως ν ’ αποφύγουμε και τα λάθη μας, τις αδυναμίες μας, το κλίμα της εποχής που έ σπρωχνε σ’ έναν υπόγειο ή και φανερό πολιτικό α νταγωνισμό, που ήθελε να χρωματίζει τα πάντα. Έτσι, κάποιοι απογοητεύτηκαν, κάποιοι απομακρύν θηκαν και κάποιοι άλλοι δεν ήρθαν ποτέ. Παρ’ όλα αυτά οι βάσεις είχαν μπει, η αρχή είχε γίνει* και τα κατοπινά χρόνια, ιδιαίτερα τα τελευταία 15 περίπου, έγιναν σοβαρές προσπάθειες για κάτι ουσιαστικό. Αγαπητοί μας συγχωριανοί, κάπως έτσι αρχίσαμε, κάπως έτσι σκεφτήκαμε τις προοπτικές, στο ξεκίνημα του Συλλόγου. Αν το πε τύχαμε και σε ποιο βαθμό, θα το κρίνουν άλλοι και θα το δείξει ο χρόνος. Σήμερα, 30 χρόνια μετά κι ύ στερα από τόσες αλλαγές που έγιναν σε όλους τους τομείς, σε όλα τα επίπεδα, ας προσπαθήσουμε να προσαρμοστούμε και να δώσουμε νέα πνοή, νέες κα τευθύνσεις, νέες προοπτικές σ’ έναν τέτοιο Σύλλογο. ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΟΥΝΑΤΣΟΣ

Αείγμα του Τιμητικού Διπλώματος που απένειμε ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από την ίδρυσή του.

Τριάντα χρόνια από την ίδρυσή του Η συλλογικότητα στάθηκε από

παλιά επιτακτική

ανάγκη συνοχής του κοινωνικού ιστού και μοχλός ε πωφελούς δράσης. Η θέληση από μόνη της δεν μπορεί ν ’ αποτελέσει εγγύηση επιτυχίας, γιατί συχνά πυκνά οι περιστάσεις είναι πιο δυνατές α π’ αυτή. Χρειάζεται επομένως συσπείρωση του ανθρώπινου δυναμικού για την αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων και για τη δρομολόγηση της πολιτιστικής υπέρβασης. Όπου υπάρχει ψυχική σύζευξη και έντονη διάθεση προσφοράς, εκεί υπάρχει συνήθως και προκοπή. Οι απανταχού της γης Αγιασώτες, σεβόμενοι τις θε μελιώδεις αρχές της δυναμογόνου συλλογικότητας, ορ γάνωσαν συντεχνίες και ίδρυσαν σωματεία, με στόχο την προάσπιση των επαγγελματικών τους συμφερό ντων, αλλά και τη στήριξη της φιλανθρωπίας, της εκ παίδευσης, των γραμμάτων, του ερασιτεχνικού θεά τρου, του αθλητισμού και της εθιμικής λαογραφίας, για να περιοριστώ σε ορισμένους μόνο τομείς. Οι πληρο φορίες που έχουμε ξεκινούν από το 19ο αιώνα. Κάποια από τα παλιά σωματεία ήταν βραχύβια, όπως η Φιλό πτωχος Αδελφότης Αγιάσου (1879-1888), η Φιλεκπαι δευτική Αδελφότης Αγιάσου (1888-1894), ο Ερασιτεχνι κός Όμιλος Αγιάσου και ο Σύλλογος Κυριών και Δε σποινίδων «η Ευποιία». Αντεξε στο χρόνο το Αναγνω στήριο «η Ανάπτυξη», που ιδρύθηκε το 1894, που εξα κολουθεί ως τις μέρες μας να είναι τηλαυγής φάρος στον αιγαιοπελαγίτικο χώρο και που αξίζει την αγάπη όλων μας, για να μπορέσει να συνεχίσει απρόσκοπτα την πολιτιστική του πορεία. Άντεξαν επίσης ο Γυμνα

Ο Στρατής Βασιλείου Σουσαμλής ή Γκντουρίδ’ (19122003), ένας από τους θερμούς υποστηριχτές του Φιλοπρό οδου Συλλόγου Αγιασωτών.

στικός Σύλλογος Αγιάσου, ο οποίος ιδρύθηκε το 1925 και ο οποίος αρχικά λειτούργησε ως παράρτημα του Αναγνωστηρίου και αργότερα ως ανεξάρτητο σωμα τείο, ο Κυνηγετικός Όμιλος Αγιάσου και ο Ελαιουργι κός Πιστωτικός Συνεταιρισμός Αγιάσου. Τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκαν και άλλα σωμα τεία, όπως ο Σύλλογος Καβαλαραίων «ο Προφήτης Ηλίας», ο Καρναβαλικός και Εκπολιτιστικός Σύλλο γος «ο Σάτυρος» (1984) και ο Γυναικείος Αγροτομεταποιητικός Συνεταιρισμός. Το 1976 ιδρύθηκε ο Φιλο πρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών Αθήνας. Το 1982 ιδρύ-

Αναμνηστική φωτογραφία α πό την εκδρομή που πραγμα τοποίησε ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών στην Αγία Ααύρα, στις 16.5.1993, επί προεδρίας Μιχάλη Κορομηλά. (Από τη Συλλογή Γιάννη Χατζη βασιλείου)

θηκε η Φιλοπρόοδος Παροικία Αγιασωτών δγάηεγ και το 1997 ο Σύλλογος Αγιασωτών Μυτιλήνης «η Αγία Σιών». Εννοείται ότι, όπου δεν ήταν δυνατόν να δρά σουν μόνοι τους οι Αγιασώτες, έγινε ένταξή τους σε παλλεσβιακά σωματεία διαφόρων νομών της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού. Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών, όπως και αναρίθμητα άλλα σωματεία, συντοπίτικα και μη, είναι απότοκος της δημοκρατίας, η οποία διαδέχτηκε την ε φτάχρονη δικτατορία του βιασμού των συνειδήσεων, της μισαλλοδοξίας, των διώξεων, της πολιτικής ανευθυνότητας, της εθνικής τραγωδίας της Κύπρου. Στα τριάντα χρόνια που πέρασαν ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών πραγματοποίησε σημαντικά βήμα τα, πέτυχε αρκετούς στόχους του. Όλα τα Διοικητικά Συμβούλια εργάστηκαν φιλότιμα και κατέβαλαν ευσυνεί δητες προσπάθειες. Όλοι πρόσφεραν, στο μέτρο των δυ νατοτήτων τους, ό,τι μπορούσαν για την προαγωγή του σωματείου. Οι δυσκολίες μεγάλες και τα εμπόδια κάποτε ανυπέρβλητα, αλλά και η διάθεση για πολιτιστικές πραγ ματώσεις έντονη. Αξίζει να κρατάμε αναμμένο το καντηλέρι της μνήμης των πρωτεργατών που έφυγαν από τη ζωή. Επιβάλλεται να τιμήσουμε τους σκυταλοδρόμους της προόδου και αυτούς που αποσύρθηκαν και αυτούς που παραμένουν στην κονίστρα της καθημερινής δράσης. Ο τριαντάχρονος μόχθος και ο συνακόλουθος α μητός είναι δύσκολο ν ’ αποτυπωθούν στο χαρτί, αλλά και να οριοθετηθούν με την ολιγότητα της δύναμης ε νός σύντομου επετειακού λογυδρίου, το οποίο ασφυκτιά στη μέγκενη της αδυσώπητης κλεψύδρας. Υλο ποιήθηκαν πολλά και αναμένεται να υλοποιηθούν στο μέλλον περισσότερα. Καταβλήθηκαν εξαρχής άοκνες προσπάθειες για τη συσπείρωση των Αγιασωτών και για τη διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας μέσα στην πολυάνθρω πη πρωτεύουσα, η οποία έχει μπει εκούσα άκουσα στο ρυθμό της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Εδώ θα ήθε λα να τονίσω πως η συσπείρωση για τους Αγιασώτες είναι δυσχερής, γιατί είναι διάσπαρτοι σ’ όλο το λε κανοπέδιο, αντίθετα προς άλλους (Αγρίτες, Μεσοτοπίτες), που παρουσιάζουν πληθυσμιακή συγκέντρωση σε ορισμένες περιοχές. Υπήρξε δραστηριοποίηση στον τομένα της ψυχαγω γίας. Πραγματοποιήθηκαν ημερήσιες εκδρομές σε γει τονικούς νομούς. Παλαιότερα η συμμετοχή ήταν μεγά λη. Δεν υπήρχαν, βλέπετε, πολλά ιδιωτικά αυτοκίνητα. Σήμερα η οργάνωση εκδρομών είναι προβληματική. Μαρτυρεί και αυτό τη σταδιακή αποστασιοποίηση κά ποιων από το σωματείο, για πολλούς και διάφορους λόγους, κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει. Πραγματοποιήθηκαν συνεστιάσεις, χοροεσπερί-

Το πρώτο τεύχος του περιοδικού «Αγιάσος» (ΝοέμβρηςΑεκέμβρης 1980), τη μακέτα του οποίου φιλοτέχνησε ο κεραμιστής-ζωγράφος Χαράλαμπος Πανταζής.

δες, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Αγιάσο, και σημεί ωσαν επιτυχία. Εφέτος μάλιστα, στις 16 Αυγούστου, δεξιωθήκαμε στη γενέτειρα τους μετανάστες μας, αυ τούς που ζουν σε άλλες χώρες. Βέβαια, και εμείς είμα στε ξενιτεμένοι και εμείς ζούμε με το όνειρο της πα τρίδας. Μόνο που για μας το «νόστιμον ήμαρ» δεν εί ναι τόσο ξέμακρο, τόσο δυσεπίτευκτο. Ασχοληθήκαμε με τη μουσική και καταγράψαμε παλιούς σκοπούς σε δίσκους βινυλίου και σε ψηφια κούς (ΌΏ), συνεχίζοντας έτσι μια συλλεκτική μακρό χρονη παράδοση, η οποία ξεκινά από το Αναγνωστή ριο. Η μουσικολαογραφική αυτή δραστηριότητά έχει ι διαίτερη σημασία για το σωματείο και θα ήταν ευχής έργο να συνεχιστεί, με γνώμονα, βέβαια, την ποιότητα. Ενδιαφερθήκαμε για την ευρύτερη προβολή του τόπου/και εξεδώσαμε σε μεγάλο αριθμό αντιτύπων του ριστικό διαφημιστικό φυλλάδιο. Παράλληλα χρημα τοδοτήσαμε φιλοτέχνηση τουριστικών χαρτών θέσης. Οργανώσαμε μόνοι, αλλά και σε συνεργασία με άλ λους, με το Αναγνωστήριο, με την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, με την Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλό γων Αττικής, πνευματικές-φιλολογικές εκδηλώσεις, αλλά και θεατρικές παραστάσεις, οι οποίες σημείωσαν επιτυχία. Προσεχώς το Αναγνωστήριο, σε συνεργασία

με το Σύλλογό μας, με την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτε χνών και πιθανότατα με άλλους, θα κάνει παρουσία ση των δύο τόμων των «Θεατρικών» του ηθογράφου και επιθεωρησιογράφου Αντώνη Μηνά, που κυκλοφό ρησαν πρόσφατα στην Αθήνα. Δέον να σημειωθεί ότι η Εταιρεία Ελλήνων Δογοτεχνών, που είναι το αρχαιό τερο λογοτεχνικό σωματείο της χώρας μας, απένειμε στο Σύλλογό μας το μετάλλιό της. Πραγματοποιήσαμε φωτομηχανικές εκδόσεις. Τα δυ σεύρετα βιβλία, των Ε. Π. Κουλαξιζέλλη - Β. Π. Τραγέλ λη, Η Αγιάσος και τα πέριξ (εν Αθήναις 1896), και του Στρατή Π. Κολαξιζέλη, Θρύλος και ιστορία της Αγιάσου της νήσον Αέσβου (Αθήνα 1997), σήμερα είναι εύκολο να βρεθούν, να διαβαστούν από το φιλαναγνώστη και ν ’ αξιοποιηθούν εύκολα από τον επιστήμονα ερευνητή, μια και διαθέτουν αναλυτική ευρετηρίαση. Στο δρόμο της υ λοποίησης θα είναι σύντομα και άλλα βιβλία, τα οποία θα πλουτίσουν τη λεσβιακή βιβλιογραφία. Από το 1980 ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών εκδίδει ως τις μέρες μας το περιοδικό «Αγιάσος», το ο ποίο αριθμεί 156 τεύχη. Πρόκειται για διμηνιαία έκδο ση που υπηρετεί, στο μέτρο των δυνατοτήτων και της εμβέλειάς της, τον πολιτισμό και συγκεκριμένα την ι στορία, τη λαογραφία, τη γλωσσολογία-διαλεκτολογία, τη φιλολογία, τη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία. Με βήματα σταθερά πραγματοποιήσαμε πριν από 26 χρόνια το ελπιδοφόρο εκδοτικό ξεκίνημα. Οι δυ σκολίες, οικονομικές, υλικοτεχνικές, συντακτικές και επικοινωνιακές, ήταν και εξακολουθούν να είναι σο βαρές, άλλ’ αντιμετωπίζονται χάρη στο μεγάλο ενθου σιασμό, στο ασίγαστο μεράκι και στην έντονη διάθεση προσφοράς όλων μας. Συνεργαστήκαμε, καταβάλαμε προσπάθειες, χύσαμε πολύ ιδρώτα, ξοδέψαμε χρήμα τα δικά μας, χωρίς να ζητιανέψουμε από κανέναν, πε

ράσαμε από συμπληγάδες, φέραμε σε πέρας ένα πνευ ματικό αγώνισμα, του οποίου η συγκομιδή περιλαμ βάνεται μέχρι στιγμής σε οχτώ ογκώδεις τόμους, που ελπίζουμε πως θα πολλαπλασιαστούν. Το περιοδικό «Αγιάσος» αγκάλιασε ανεξαιρέτως ό λους τους Λέσβιους, χωρίς να ενεργεί επιλεκτικά, με κριτήρια οικονομικά, κοινωνικά κτλ., όπως συμβαίνει πολλές φορές. Σεβάστηκε τα θεσμοθετημένα όργανα και τους μηχανισμούς του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύ ματος. Απέφυγε τις λογής λογής εξαρτήσεις από παρά γοντες, καθώς και τη διαφημιστική εμπορευματοποίηση. Τόλμησε να φέρει στο φως ενδιαφέροντά ιστορικά και άλλα στοιχεία, ευθυγραμμιζόμενο με την επιστημονική δεοντολογία. Υπηρέτησε το λαϊκό πολιτισμό και σημα ντικές εκφάνσεις του, όπως η ιδιωματική λογοτεχνία και η καρναβαλική σάτιρα. Διέσωσε πλούσιο αρχειακό υλικό και σπάνιες φωτογραφίες. Παρότρυνε αρκετούς και τους έστρεψε στην έρευνα, στη δημοσιογραφία, στη λογοτεχνία και στη λαογραφία, απαλλάσσοντάς τους α πό ζημιογόνες αναστολές. Κάποιοι από αυτούς πήραν το έναυσμα και εξέδωσαν βιβλία ποιητικά, λαογραφικά, γλωσσικά κτλ. Έγινε συνδετικός κρίκος πολλών αποδή μων της Δέσβου, κυρίως όμως Αγιασωτών, που ευδοκι μούν στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Αφρική και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Συνέβαλε στη συνοχή του κοινωνικού ιστού, προβάλλοντας και στηρίζοντας παντοειδείς εκδηλώσεις - δραστηριότητες, πνευματικές, καλλιτεχνικές, κοινωνικές, ψυχαγωγικές. Συνεργάστηκε με έντυπα (εφημερίδες, περιοδικά, δελτία κτλ.) πολλών διαμερισμάτων της χώρας. Απαγκιστρώθηκε από την εν δημική νόσο του στείρου τοπικισμού και εστίασε την προσοχή σε όλο το νησί, σε όλο το Αιγαίο και όχι μόνο. Σε ποσοστό ανάλογο ασχολήθηκε και με θέματα πανε θνικής και οικουμενικής σημασίας.

Στιγμιότυπο από την παρά σταση του έργου του Ιάκωβου Καμπανέλη «Η αυλή των θαυ μάτων», την οποία έδωσε ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών στις 13.12.1987, στο Θέατρο «Παλλάς» (Βουκουρεστίου 1). Διακρίνονται, από αριστερά, ο Παναγιώτης Ευστρατίου Σουσαμλής, η Γρηγορία Βασιλείου Ξενέ λη, η Κατερίνα Ευσταθίου Αούπου, ο Σταύρος Κυριάκου Κουρκουλής και ο Χρίστος Χαριλάου Μαϊστρέλης. (Φωτογραφία Δημητρίου Βράνη)

Το περιοδικό «Αγιάσος», βασικά συνδρομητικό, αποστέλλεται ανελλιπώς τιμής ένεκεν, σε φορείς, σε ε ταιρείες, σε συλλόγους, σε ιδρύματα, παρ’ όλο που το κόστος, το εκδοτικό και το ταχυδρομικό, είναι δυσβά στακτο. Με την ολοκλήρωση όμως του κάθε τόμου γί νεται, με δαπάνη του Συλλόγου, βιβλιοδεσία αρκετών σειρών, οι οποίες τιμητικά προσφέρονται σε βιβλιοθή κες, σε ερευνητικά κέντρα κτλ. Οι μέχρι στιγμής οχτώ βιβλιοδετημένοι τόμοι όλου του περιοδικού (19802006) έχουν κατατεθεί στις βιβλιοθήκες των παρακάτω φορέων και όχι μόνο: 1. Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας. 2. Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσης. 3. Αναγνωστήριο «η Ανάπτυ ξη» Αγιάσου. 4. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλο νίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη. 5. Αριστοτέλειο Πανεπιστή μιο Θεσσαλονίκης, Κεντρική Βιβλιοθήκη. 6. Βιβλιοθή κη Βουλής των Ελλήνων. 7. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. 8. Δημόσια Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης. 9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. 10. Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία. 11. Εταιρεία Αιολικών Μελετών. 12. Εταιρεία Λεσβιακών Μελετών. 13. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. 14. Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. 15. Ιερά Μητρόπολη Μυτιλήνης. 16. Μουσείο Μπενάκη, Ιστο ρικά Αρχεία, Οικία Δέλτα. 17. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Παράρτημα Μυτιλήνης. 18. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολο γίας, Τομέας Λαογραφίας. 19. Πανεπιστήμιο Πατρών, Κεντρική Βιβλιοθήκη. 20. Πανεπιστήμιο Κρήτης, Κε ντρική Βιβλιοθήκη, Ρέθυμνο. 21. Γ.Α.Κ. - Αρχεία Ν. Λέσβου. 22. Φιλοτεχνικός Όμιλος Μυτιλήνης «ο Θεό φιλος» (ΦΟΜ). 23. Υφυπουργείο Προεδρίας Κυβερνή σεως, Τμήμα Αρχείου και Βιβλιοθήκης. 24. Μουσείο

και Κέντρο Μελέτης του Ελληνικού Θεάτρου, κ.ά. Τα παραπάνω δεν τ ’ αναφέραμε για εντυπωσιασμό, αλλά από πίστη στην αναγκαιότητα τεκμηρίωσης. Τα έ ντυπα των σωματείων μας δεν πρέπει να τ ’ αντιμετωπί ζουμε ως όργανα μόνο του παρόντος, αλλά και ως αρ χειακό και βιβλιογραφικό υλικό του αύριο. Αυτό όμως μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη σωματοποίηση και διά σωση των φύλλων και των τευχών. Αν οι Λέσβιοι του χτες φρόντιζαν για τα έντυπά τους (βιβλία, περιοδικά, ε φημερίδες κτλ.), δε θα είχαμε δυσαναπλήρωτα κενά στην ιστορία του τόπου μας. Αυτό που σήμερα θεωρείται εν δεχομένως επουσιώδες, αύριο έχει άλλη αξία. Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών στις μέρες μας αντρώθηκε, σταθεροποιήθηκε. Οι ανησυχίες της εφη βείας ξεπεράστηκαν. Με την απόκτηση μάλιστα της στέ γης, που ήταν σημαντικό γεγονός, τα πτερύγια σταθερο ποίησης του σκάφους της αγιασώτικης πάτριάς της Αθή νας έγιναν ισχυρότερα. Δεν πρέπει όμως να επαναπαυό μαστε. Οι καιροί είναι δύσκολοι. Η αλλοτρίωση είναι καταλυτική στις μεγαλουπόλεις. Οι νεότεροι αποκόπτονται εύκολα από το γενέθλιο τόπο. Η αναζήτηση των ρι ζών αναβάλλεται, μετατίθεται στο μέλλον. Προτεραιότη τα έχουν άλλα (επαγγελματική αποκατάσταση, δημιουρ γία οικογένειας, κοινωνική ανέλιξη, σταδιοδρόμηση, κα θημερινή βιομέριμνα κτλ.). Ο εθελοντισμός, παρ’ όλο που τον είδαμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ολοένα και αποδυναμώνεται, Τα ιδανικά υφίστανται μεταλλάξεις. Οαιΐδα ιηονεηδ, κινούσα αρχή, έγινε το χρήμα που στηρί ζει την καταναλωτική κοινωνία. Οι περισσότεροι σύλλο γοι βρίσκονται σε νάρκη ή υπολειτουργούν. Η συλλογι κότητα τα τελευταία χρόνια νοσεί. Παρ’ όλα αυτά οι σπί θες των ελπίδων υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Αναμνηστική φωτογραφία α πό τη γιορτή του Φιλοπρόο δου Συλλόγου Αγιασωτών, στην Παναγία Φανερωμένη Χολαργού (19.4.1996). (Φωτογραφία Μιχάλη Κορομηλά)

Οι Α για σ ώ τες άσ κη σα ν το δημ οκ ρα τικό τους δικαίω μ α Σ τ ις 15.10.2006 οι Αγιασώτες, όπως και όλοι οι Έλληνες, προσήλθαν στις κάλπες και άσκησαν το υπέρ τατο δημοκρατικό τους δικαίωμα. Οι Συνδυασμοί για τη Δημαρχία ήταν τρεις, οι παρακάτω, όπως αναγράφο νται στις επίσημες στατιστικές καταστάσεις, οι οποίες μας στάλθηκαν από τη Γραμματεία του Δήμου Αγιάσου, με τη φροντίδα του συνεργάτη μας Παναγιώτη Κου τσκουδή: 1. «Αγιάσος: Ανάπτυξη - Προοπτική». Υποψή φιος Δήμαρχος: Παναγιώτης Ηλιογραμμένου Ψυρούκης (Γραμμέλης). 2. «Μαζί για την Αγιάσο». Υποψήφια Δήμαρχος: Ουρανία Ανδρέα Δουκάρου, σύζυγος Ιωάν νη Καμπιρέλη. 3. «Δημοκρατική Αγιάσος». Υποψήφιος Δήμαρχος: Χρύσανθος Χριστόφα Χατζηπαναγιώτης. Οι Αγιασώτες προσήλθαν και ψήφισαν στα παρα κάτω εκλογικά τμήματα: 1. Νέο Γυμνάσιο-Λύκειο. 2. Β ' Δημοτικό Σχολείο. 3. Α ' Δημοτικό Σχολείο. 4. Κέ ντρο Χριστιανικής Νεότητας. 5. Λαογραφικό Μου σείο. 6. Φουαγιέ Αναγνωστηρίου. 7. ΤΕΕ Αγιάσου. 8. ΤΕΕ Αγιάσου. 9. Κέντρο Νεότητας. Κατά την πρώτη εκλογική αναμέτρηση τα αποτε λέσματα ήταν τα παρακάτω, σε ψήφους και σε ποσο στά: «Αγιάσος: Ανάπτυξη-Προοπτική» 641 30,65%. «Μαζί για την Αγιάσο» 672 32,14%. «Δημοκρατική

Το οχτασέλιδο Πρόγραμμα, διαστάσεων 28 χ 20 εκ. του Συνδυασμού «Μαζί για την Αγιάσο».

Πίνακας με στατιστικά στοιχεία από τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση της 22.10.2006.

Το οχτασέλιδο Πρόγραμμα, διαστάσεων 23,5 χ 16,5 εκ., του Συνδυασμού «Αγιάσος: Ανάπτυξη - Προοπτική».

Αγιάσος» 778 37,21%. Κατά τη δεύτερη εκλογική ανα μέτρηση, η οποία έγινε την επόμενη Κυριακή 22.10.2006, τα αποτελέσματα ήταν τα παρακάτω, σε ψήφους και σε ποσοστά: «Μαζί για την Αγιάσο» 825

Το ψηφοδέλτιο του Συνδυασμού «Μαζί για την Αγιάσο».

41,81%. «Δημοκρατική Αγιάσος» 1148 58,19%. Οι υποψήφιοι Νομάρχες ήταν πέντε, ηγούμενοι των παρακάτω Συνδυασμών: Παύλος Βογιατζής, «Αγώνας για τα νησιά μας». Φραγκλίνος Παπαδέλης, «Με ελπίδα και προοπτική για τα νησιά μας». Δημήτριος Βουνάτσος, «Λαϊκή Ενότητα». Βασίλειος Τεντόμας, «Έχει ρεζέρβα τ’ όνειρο». Ευάγγελος Παλαιολόγος, «Νομαρχιακή Αγωνι στική Συνεργασία». Από την πρώτη εκλογική αναμέτρη ση αναδείχτηκε Νομάρχης ο Παύλος Βογιατζής. Εκφράζουμε τα θερμά μας συγχαρητήρια σε όλους όσοι συμμετείχαν στις Δημοτικές και στις Νομαρχια κές Εκλογές και ευχόμαστε να συμβάλουν κατά τη θη τεία τους στην προαγωγή του τόπου μας. Το δεκαεξασέλιδο Πρόγραμμα, διαστάσεων 30 χ 21 εκ., του Συνδυασμού «Δημοκρατική Αγιάσος».

ΓΙΑΝΧΑΤΖ

ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ |0

«Νειι Γυμνάσιο Λύκειο» 2°

«20 Δημοτικά Σχολείο» 3 *

«Γ Δημοτικό Σχολείο» 4 °

«Κέντρο Χριστιανικής Νεότητας» 5°

«Λαογραφικό Μουσείο»

6* «Φουαγιέ Αναγνωστηρίου

τ «ΤΕΕ Αγιάσον»

8° «ΤΕΕ Αγιάσου» 9 *

Κέντρα Νεότητας

ΣΥΝΟΛΑ

ΣΥΝΟΛΟ ΨΗΦ/ΝΤΩΝ

ΑΚΥΡΑ/ ΛΕΥΚΑ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΥΡΟΝ

ΠΑΥΛΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ

ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΕΛΛΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΟΥΝΑΤΣΟΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΕΝΤΟΜΑΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

25!

236

100

256

25©

105

238

223

267

243

240

229

248

224

248

231

105

249

221

235

220

2.232

155

2.077

860

445

245

123

404

6,94

93,06%

41,41%

21,43%

11,80%

5,92%

19,45%

ΠΟΣΟΣΤΟ

% Πίνακας με στατιστικά στοιχεία προτίμησης ψηφοφόρων της Αγιάσου, από την εκλογική αναμέτρηση της 15.10.2006 για τη Νομαρχία Λέσβου.

ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΪΈΓΡΑΜΜ.

ΣΥΝΟΛΟ ΨΗΦΙΣΑΝΤΩΝ

ΑΚΥΡΑ/ ΛΕΥΚΑ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΥΡΩΝ

«ΑΓΙΑΣΟΣ: ΑΝΑΠΤΥΞΗΠΡΟΟΠΤΙΚΗ»

«ΜΑΖΙ ΠΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑΣΟ»

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΓΙΑΣΟΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΨΗΦΩΝ ΣΥΝΔΥ ΑΣΜΩΝ

1° «Νέο Γυμνάσιο Λύκειο» 2** «2° Δημοτικό Σχολείο» 3° «Γ Δημοτικό Σχολείο»

497

251

245

500

256

246

105

246

463

238

218

460

267

245

100

245

456

240

224

462

248

228

455

248

230

462

233

473

249 234

73 72

222

4.228

2.231

140

2.091

641

672

778

2.091

52,78%

6,28%

93,72

30,65%

32,14

37,21

4°

«Κέντρο Χριστιανικής Νεότητας» 5° «Λαογραφικό Μουσείο» 6° «Φουαγιέ Αναγνωστηρίου» τ

«ΤΕΕ Αγιάσου» 8° «ΤΕΕ Αγιάσου» 9° «Κέντρο Νεότητας»

ΣΥΝΟΛΑ ΠΟΣΟΣΤΟ

Πίνακας με στατιστικά στοιχεία από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση της 15.10.2006.

Το ψηφοδέλτιο του Συνδυασμού «Αγιάσος: Ανάπτυξη - Προοπτική».

Το ψηφοδέλτιο του Συνδυασμού «Δημοκρατική Αγιάσος».

Από κάποια παλιά εκλογική αναμέτρηση (Εφορευτική Επιτροπή και αντιπρόσωποι κομμάτων). Διακρίνονται, από αριστερά, καθήμενοι: Γεώργιος Κυριάκου Αλτιπαρ μάκης (Πατερέλης), Αγγελής Γεωργίου Οικονόμου, Ευ στράτιος Στυλιανού Ασημέ νιος, Παναγιώτης Χριστόφα Σιάχος, δικαστικός αντιπρό σωπος (;). Ορθιοι: Γρηγόριος Βασιλείου Καλογεράς, Βασί λειος Παναγιώτη Κωμαΐτης, Παναγιώτης Αναστασίου Αναστασίου (;), Ευστράτιος Γαβριήλ Γαββές. (Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Βασίλειος Καλογεράς)

Γ Γ ΙΟ Ρ Τ Η Κ Α ΣΤ Α Ν Ο Υ ΤΟ Υ Λ Η Μ Ο Υ Α Γ Ι Α Σ Ο Υ Η εξέλιξή της σε Παλλεσβιακό φθινοπωρινό θεσμό Κ ά θ ε χρόνο και καλύτερα! Αυτή ήταν η κοινή διαπίστωση ντόπιων και ξένων επισκεπτών που συμ μετείχαν μαζικά στις εκδηλώσεις της φετινής Γ' Γιορτής Κάστανου του Δήμου Αγιάσου. Από νωρίς το πρωί της Κυριακής, 12 Νοεμβρίου 2006, ατέλειωτα αυτοκίνητα ανέβαιναν από τη Μυτι λήνη και από άλλα μέρη του νησιού μας στη γραφική μας κωμόπολη. Πώς λέγανε οι Δατίνοι «Όλοι οι δρό μοι οδηγούν στη Ρώμη»; Ε, τώρα πια, τέτοια μέρα θα λέμε «Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Αγιάσο»! Γύρω στις 10.30 π.μ. έφτασε και το τουριστικό λεωφορείο του Γραφείου «δαηιίοΐΐδ ΤοιΐΓδ» κι ο κόσμος πλημμύ ρισε τις πλατείες και τα κεντρικά μέρη του οικισμού, όπου άναβαν οι παραδοσιακές φουφούδες και τα κα ζάνια και προσφέρονταν δωρεάν στους επισκέπτες ψημένα και βραστά κάστανα, αλλά και άλλα παραδο σιακά προϊόντα του καστανιώνα. Η μέρα ήταν εξαιρετική. Ούτε ο Θεός δεν ήθελε να χαλάσει αυτό το όμορφο πανηγύρι. Στην πλατεία της Αγοράς υπήρχαν εκθέσεις προϊόντων καστανιάς (κιριστές, νταμπάνια, πασσάλ’, τέμπλις, καστανόχουμα), μέσων καστανοσυλλογής, διαλογής και ζύγισης (κουφίν’, δίχαλου, κουπανέλ’, καλμπούρ’, καντάρ’) και υπέροχων επίπλων από ξύλο καστανιάς της «Χα ράλαμπος Καμαρός και ΣΙΑ ΟΕ». Ο Αγροτομεταποιητικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αγιάσου είχε πάγκο με γλυκά κάστανου (κέικ, κορμό, τρουφάκι) και καστανόψωμο. Στις 11.00 π.μ. ένα μακρόσυρτο ποτάμι εκατοντά-

Αφίσα, διαστάσεων 42 χ 30 εκ., για την Γ' Γιορτή Κάστανου στην Αγιάσο (Κυριακή, 12.11.2006).

δων περιπατητών ξεκίνησε να φιδοσέρνεται μέσα στα μονοπάτια του πανέμορφου καστανιώνα. Επικεφαλής, όπως κάθε χρόνο, ο Δημήτρης Βασιλείου Μαϊστρέλης και ο γιατρός-ερευνητής πεδίου Μάκης Αξιώτης. Η φε τινή διαδρομή ακολούθησε τον αγροτικό δρόμο, που ο-

Ο κόσμος έξω από το Ανα γνωστήριο προμηθεύεται κά στανα, περιμένοντας να ξεκι νήσει η περιπατητική διαδρο μή στον καστανιώνα.

δηγεί μέσα από ένα πυκνό δάσος καστανιάς στις πηγές Βάλανου, οι οποίες υδρεύουν μέρος του χωριού, και ε πέστρεψε από το λιθόστρωτο μονοπάτι που κατηφορί ζει από την απέναντι μεριά της ρεματιάς και καταλήγει στον Αϊ-Γιάννη. Μετά το τέλος του περιπάτου, ο κό σμος γέμισε τα καφενεία και τα εστιατόρια του χω ριού, απολαμβάνοντας τα ντόπια παραδοσιακά εδέ σματα (π’τάρια, αμανίτις, μπακαλιαρουγιάπρακα, κ.ά.) μαζί με το ουζάκι. Σε χώρο της πλατείας Δημαρχείου διαμορφώθηκε το μεσημέρι ένας παιδότοπος από το Σώμα Ελληνι κού Οδηγισμού, που έδωσε την ευκαιρία στους μι κρούς μας φίλους να ξεφαντώσουν με το παιχνίδι. Στις 3 μ.μ. η παραδοσιακή κομπανία του Κώστα Ζαφειρίου με τα φυσερά ξεκίνησε από το Καμπούδι την παραδοσιακή «πατινάδα». Πλαισιωμένη από μέ λη του χορευτικού τμήματος του Αναγνωστηρίου και από το γνωστό Λέσβιο τραγουδιστή Σόλωνα Αέκκα, περιδιάβηκε τους κεντρικούς δρόμους της Αγιάσου και ύστερα από ενδιάμεσους σταθμούς στο Σταυρί και στην Αγορά, κατέληξε στο Αναγνωστήριο, όπου στις 5 μ.μ. ξεκίνησε η κεντρική εκδήλωση της μέρας που περιελάμβανε: Χαιρετισμό του Δημάρχου Αγιά σου Χρύσανθου Χατζηπαναγιώτη και του Διευθυντή της Εταιρίας Τοπικής Ανάπτυξης Αέσβου (ΕΤΑΛ ΑΕ) Τάσου Περιμένη, ηχόραμα του Προέδρου της Φωτογραφικής Εταιρείας Αέσβου Στρατή Τσουλέλη, παρουσίαση από το Μάκη Αξιώτη εικόνων από το υ πέροχο δομημένο και φυσικό περιβάλλον της Αγιά σου, ομιλία του τεχνολόγου γεωπόνου Στρατή Καζατζή για τις ασθένειες της καστανιάς (μελάνωση και έλκος), σατιρικό θεατρικό μονόπρακτο της Μαρίας Ευστρ. Αϊβαλιώτη με θέμα «ΠΕ...ΚΑΚΑ» (έπαιξαν ο Βασίλης Αντ. Βερδούκας, η Μαρία Ευστρ. Αϊβαλιώ-

Αφίσα του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, δια στάσεων 42 χ 30 εκ., για την Γ' Γιορτή Κάστανου στην Αγιάσο (Κυριακή, 12.11.2006).

τη, ο Δημήτρης Βασ. Μαϊστρέλης και ο Παναγιώτης Ευστρ. Χατζέλης) και μουσικοχορευτικό πρόγραμμα με τα χορευτικά και την παραδοσιακή κομπανία του Αναγνωστηρίου (Στρατής Αν. Καζατζής, Γιάννα Πρ. Μαϊστρέλη, Νίκος Παν. Μαϊστρέλης, Χρίστος Κονσολάκης και Πηνελόπη Μαϊστρέλη-Παπαδοπούλου). Στο φουαγιέ του Αναγνωστηρίου ο Αγροτομεταποιητικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αγιάσου είχε πά-

Ο καστανοπαραγωγός Μιχά λης Παν. Αελόγκος διαλαλεί τα προϊόντα του στην πλατεία της Αγοράς.

γκο και προσέφερε δωρεάν στον κόσμο γλυκά κάστα νου και καστανόψωμο. Στον ίδιο χώρο είχε πάγκο με έντυπο υλικό το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευ σης του Δήμου Ευεργέτουλα. Μέσα στο χώρο του Κινηματοθεάτρου υπήρχαν αναρτημένες μεγεθύνσεις φωτογραφιών τοπίων και φυτών του καστανιώνα. Οι εκδηλώσεις της Γιορτής Κάστανου των ετών 2006 και 2007 χρηματοδοτούνται από το Μέτρο 1.4.3 του Επιχειρησιακού Προγράμμα τος της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας ΕΕΑΏΕΚ ΡΕΙΙδ «Ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκδηλώσε ων ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής κληρονο μιάς» με το ποσό των 38.800,01 €. Με τα χρήματα αυ τά εξασφαλίζεται για δυο χρόνια: • Η διαφημιστική προβολή των εκδηλώσεων (με α φίσες, γιγαντοαφίσες και προσκλήσεις - προγράμματα). • Η παραγωγή εκθεσιακού υλικού (μεγεθύνσεων 60 χ 90 εκ. σε κάπαφιξ 40 φωτογραφιών του καστα νιώνα, επίπλων από ξύλο καστανιάς, φουφούδων καζανιών - πυροστιών - μασιών για το ψήσιμο - βρά σιμο των κάστανων). • Η κατασκευή 10 ανδρικών και 20 γυναικείων πα ραδοσιακών στολών. • Η κατασκευή ενός λυόμενου περιπτέρου - εκθε τηρίου. • Η οικονομική ενίσχυση του Αναγνωστηρίου για τη συμμετοχή του στη διοργάνωση και την παραγωγή πολιτιστικού έργου (μουσική, χορός, θέατρο, προβο λές - παρουσιάσεις). • Η πληρωμή του Αγροτομεταποιητικού Συνεται ρισμού Γυναικών Αγιάσου για την παραγωγή και δω ρεάν διανομή στον κόσμο γλυκών κάστανου και καστανόψωμου.

• Η πληρωμή των καστανοπαραγωγών μας για τη δωρεάν διανομή στον κόσμο 3 τόνων κάστανων ετησίως. • Η αμοιβή των δυο παραδοσιακών μουσικών κο μπανιών μας που μετέχουν στις εκδηλώσεις (πατινάδα και μουσικοχορευτικό πρόγραμμα στο Αναγνωστήριο). Τι θα γίνει μετά το 2007, όταν θα σταματήσει η χρηματοδότηση του προγράμματος: Μα θα έχει πλέον εξασφαλιστεί ένας πολύτιμος πάγιος εξοπλισμός (λυόμενο εκθετήριο, πλούσιο και ποικίλο εκθεσιακό υλικό που θα εκτίθεται κάθε χρόνο, παραδοσιακές στολές), οπότε τα υπόλοιπα ετήσια έξοδα θα μπορούν να καλύπτονται κυρίως από ίδιους πόρους του Δή μου Αγιάσου, αλλά και από διάφορες χορηγίες (Εμπορικής Τράπεζας, Ποτοποιών, Τουριστικών Γραφείων, κ.ά.). Χορηγοί της φετινής Γιορτής ήταν η Εμπορική Τρά πεζα Ελλάδας, η Ένωση Ποτοποιών Μυτιλήνης (ΕΠΟΜ), η Οινοποιία «Μεθυμναίος Οίνος», ο Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Αέσβου και το Γραφείο Γενι κού Τουρισμού «δαπύοΐίδ ΤοιΐΓδ». Συνδιοργανωτές ήταν το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» Αγιάσου και ο Αγροτομεταποιητικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αγιάσου. Η επιτυχημένη διοργάνωση και της φετινής Γ' Γιορτής Κάστανου στην Αγιάσο και η ευρύτερη απο δοχή και απήχησή της στο νησί μας έδειξε ότι έχει κα θιερωθεί πλέον ως παλλεσβιακός φθινοπωρινός θε σμός. Ευχόμαστε κάθε χρόνο το χωριό μας να γίνεται το κέντρο της Αέσβου και εμείς να απολαμβάνουμε τέτοιες ανεπανάληπτες φθινοπωρινές συγκινήσεις. Η Γιορτή Κάστανου ήταν ένα πείραμα, που χάρη στην αισιοδοξία, την τόλμη, την ευρύτητα σκέψης των οργανωτών της (την αδιαμφισβήτητη πατρότητα της ι δέας είχε ο Δήμαρχός μας Χρύσανθος Χατζηπαναγιώ-

Στον πάγκο του Αγροτομεταποιητικού Συνεταιρισμού Γυ ναικών Αγιάσου, στην πλατεία της Αγοράς, έβρισκες γλυκά κάστανου (κέικ, κορμό, τρου φάκι) και γευστικότατο κα στανόψωμο.

της) στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Πέραν όλων των άλλων, έδωσε την ευκαιρία στους καστανοπαραγωγούς να προωθήσουν τα αξιόλογα τοπικά προϊόντα τους στην αγορά. Και μάλιστα διαθέτοντας την παραγωγή τους στο φυσικό της χώρο, στην Αγιάσο, όπου μαζικά προσέρχεται το λεσβιακό καταναλωτικό κοινό. Ταυτό χρονα όμως κινείται ικανοποιητικά όλη η ντόπια αγο ρά, αφού και οι άλλες εμπορικές επιχειρήσεις (ομοειδείς ή μη) εκμεταλλεύονται την ευκαιρία, για να πουλή σουν τα είδη τους. Για την επιτυχία της Γιορτής ανα πτύσσονται συνεργασίες τόσο μεταξύ τοπικών φορέων (Δήμος, Αναγνωστήριο, Αγροτομεταποιητικός Συνε ταιρισμός Γυναικών), όσο και μεταξύ τοπικών και άλ λων λεσβιακών φορέων και επιχειρήσεων (ΕΤΑΑ, Νο μαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, Μελισσοκομικός Συ νεταιρισμός Λέσβου, Οινοποιία «Μεθυμναίος Οίνος», Γραφεία Γενικού Τουρισμού) με αμοιβαία οφέλη. Πα ράλληλα, δίνεται η ευκαιρία στους πολυπληθείς επι σκέπτες να γνωρίσουν, μέσα από τις περιπατητικές εκ δρομές, το υπέροχο φυσικό περιβάλλον του ορεινού ό γκου Ολύμπου, που είναι ενταγμένος στο Δίκτυο Προ στατευόμενος Περιοχών «Φύση 2000), και τη χλωρίδα και πανίδα του που περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη, προστατευόμενα από την ελληνική και την κοινοτική νομοθεσία. Αυτό με τη σειρά του συμβάλλει στην ανά πτυξη του εναλλακτικού και συγκεκριμένα του φυσιο λατρικού τουρισμού, που μπορεί να αποτελέσει συ μπληρωματική πηγή πλούτου για την τοπική κοινωνία. Ακούγεται απίθανο, αλλά δεν είναι καθόλου υ περβολικό, ότι η φετινή προσέλευση του κόσμου ξε πέρασε την αντίστοιχη του φημισμένου Αγιασώτικου Καρναβαλιού. Κάποιοι μάλιστα καταστηματάρχες βεβαίωσαν ότι οι εισπράξεις της μέρας ήταν μεγαλύ τερες κι από τις εισπράξεις που κάνουν κατά μέσο ό-

Η πραμάτεια του Παναγιώτη Κυριάκου Πασχαλιά στην πλατεία της Αγοράς: κάστανα, μήλα, ακόμα και δαδί...

ρο την παραμονή της Παναγίας! Μάσιαλα! Και μη φανταστείτε ότι είναι λίγοι αυτοί που ωφελούνται α πό τη διοργάνωση της Γιορτής Κάστανου. Εξάλλου αυτός είναι ο στόχος μας. Πέρα από τους καταστημα τάρχες (καφενεία, εστιατόρια, καφετέριες, παντοπω λεία, οπωροπωλεία, αρτοζαχαροπλαστεία, κρεοπω λεία, καταστήματα τουριστικών ειδών, παιχνιδιών και δώρων και τόσα άλλα), οι βιοτέχνες εκθέτουν τα χειροτεχνήματά τους (ξυλόγλυπτα, έπιπλα, κεραμικά, υφαντά), οι παραγωγοί πουλούν τα αγροτοκτηνοτροφικά τους προϊόντα (αυτή την εποχή κάστανα, μήλα, κυδώνια, εκλεκτά τυριά, μανιτάρια, μέλι, αρωματικά βότανα, τέμπλες, καστανόχωμα...). Μιλάμε για μεγά λο πανηγύρι. Και θα το κάνουμε ακόμα μεγαλύτερο! ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧ. ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗΣ

Έκθεση επίπλων από ξύλο κα στανιάς της «Χαράλαμπος Καμαρός και ΣΙΑ Ο.Ε.» στην πλατεία της Αγοράς.

Το Π ρακτικό Ίδρυσης και τα Ιδρυτικά Μέλη του ΦΣΑ

Με την

ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από την ίδρυση του Φιλοπρόοδου Συλλόγου

Αγιασωτών, κρίνουμε σκόπιμο να δημοσιεύσουμε στη συνέχεια το αναζητηθέν και ανευρεθέν στο Πρωτο δικείο Αθηνών Πρακτικό Ίδρυσής του, φωτοαντίγραφο του οποίου μας παραχώρησε ο Γενικός Γραμμα τέας Παναγιώτης Σταυρακέλλης. Για διευκρινιστικούς λόγους καταγράφουμε, με αλφαβητική σειρά, τα πλήρη στοιχεία των ιδρυτικών μελών: Αξιομακάρου (Μπρουσκέλ’) Ευστράτιος Μιχαήλ, Βαμβουρέλλης Βασίλειος Ευστρατίου, Βαμβουρέλλης Παναγιώτης Ευστρατίου, Βερβέρης Θείελπις Φωτίου (μετέπειτα μοναχός ονόματι Ιγνάτιος), Βουνάτσος Σωτήριος Παναγιώτη, Γαλετσέλλης Παναγιώτης Μιχαήλ, Γέρου Θεόφραστος Βασιλείου, Γλεζέλλη Ειρήνη Γρηγορίου, σύζυγος Παναγιώτη Γεωργίου Σταυρακέλλη, Γλε ζέλλης Χρήστος Παναγιώτη, Γουγουτά Ευρυδίκη (αποβιώσασα), σύζυγος Δημητρίου, το γένος Ευστρατί ου Βασιλά, Γουγουτάς Δημήτριος Βασιλείου (1930-2001), Κέλμαλης Ευάγγελος Ευστρατίου, Κοντέλλης Γεώργιος Δημητρίου, Κοντούλης Ανδρέας Αρχοντή (1920-2001), Κουμλέλλης Κωνσταντίνος Σταύρου, Κουνέλλης Βασίλειος Γρηγορίου, Μ αγλογιάννης Θεόδωρος Βασιλείου, Μ αστραντωνάς Στυλιανός Νικο λάου, Πανάγης Δημήτριος Θεοφίλου (1941-1990), Παπουτσέλλης (Μούντρα) Ευστράτιος Δημητρίου (1924-1998), Πατράκης Γεώργιος Δημητρίου (1957-1995), Πατράκης Δημήτριος Γεωργίου (1931-2001), Σουσαμλής (Γκντουρίδ’) Ευστράτιος Βασιλείου (1912-2003), Σταυρακέλλης Παναγιώτης Γεωργίου, Τζί νης Παναγιώτης Ευστρατίου, Τοκμακίδου Μαρίκα (1908-2000), σύζυγος Κώστα, το γένος Αρχοντή Κο ντούλη, Χαδεμένος Βασίλειος Παναγιώτη, Χατζηδημητρίου Φαίδων Ιωάννη, Χατζηκωσταντής Ευστρά τιος Κωνσταντίνου και Χατζηπαναγιώτης Μένανδρος Χριστόφα. ΓΙΑΝΗΣ Χ Α ΤΖΗ ΒΑ ΣΙΛΕΙΟ Υ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜ ΙΟΤΥΠΑ

Αγιάσος, 12.8.2006. Στιγμιότυπο από την τέλεση του αγιασμού των εγκαινίων του Ξενώνα του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας Αγιάσου από την Αυτού Θ. Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Βαρειά, 16.8.2006. Στιγμιότυπο από την τελετή θεμελίωσης του νέου Γηροκομείου της Μητρόπολης Μυτιλή νης στο παραχωρηθέν οικόπεδο του Ιδρύματος Αέσποινας και Αγγέλου Σαλατέλη, το οποίο πρόκειται να ονο μαστεί Σαλατέλειος Οίκος Ευγηρίας. Χοροστάτησε η Αυτού Θ. Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με συλλειτουργούς μέλη της ακολουθίας του, αλλά και το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιάκωβο και τον εφημέριο του Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Αντώνιο Κοντοπό. Διακρίνονται, στο βάθος, ο Ευρωβουλευτής Νίκος Σηφουνάκης και δεξιά οι ιεροψάλτες Ηλίας Παπαδόπουλος και Δημήτριος (Τάκης) Τσακίρης.

Μ Ν Η Μ Ε Σ Α Π Ο ΤΟ Χ Ω Ρ ΙΟ Τ Ο Υ ΤΑΞΙΑΡΧΗ Η αγιασμένη ζωή της βασανισμένης φτωχολογιάς Ε νας ερημίτης πέρασε το Δωδεκαήμερο με παξιμάδια και με μια ρέγκα. Τη ραχοκοκαλιά δεν την πέταξε, την κρέμασε σε μια κλωστή και όποτε ήταν δεσποτική εορτή έβραζε λίγο νερό σ’ ένα κονσερβο κούτι, βουτούσε δυο τρεις φορές τη ραχοκοκαλιά, για να πάρει λίγη μυρωδιά, κι έβαζε λίγο ρύζι ή κουρκούτι, εφαρμόζοντας την κατάλυση ιχθύος. Πολλά περιστατικά επί τουρκοκρατίας, αλλά γιατί όχι και μετά την απελευθέρωση του 1912, άγ γιζαν την ασκητική ζωή των αναχωρητών. Στα μπακάλικα, τα κατάλοιπα του βαρελιού παστωμένων κολιών, την άρμη, την «κουλιάρμ’», άχρηστο υλικό, δεν το πουλούσαν, αλλά και δεν το πετού σαν. Το μοίραζαν σε φτωχούς. Χρησίμευε σαν ένα είδος φαγητού. Έβαζαν λάδι, ξίδι, βουτούσαν ψω μί, χόρταιναν με κατάλυση ιχθύος κατά τους μονα χούς. Ποια η διαφορά του Ασωματιανού από τον ασκητή; Η μεγάλη γευστική απόλαυση. Ένιωθε την ψαρίλα και την αρμύρα έντονα, δεν ήταν η αδύνα τη μυρωδιά ενός ψαροκόκαλου. Έ χουν και να λένε για φτωχούς φαμελίτες, που παραφύλαγαν τους αρχόντους νύχτα, πότε να κλεί σουν τα καφενεία, για να τους ακολουθήσουν, για να τους προλάβουν στην πόρτα του σπιτιού τους και για να τους εκλιπαρήσουν, όχι για ελεημοσύνη, αλλά για δουλειά. «Αφιντικό, τα μουρά εν έχιν ψουμί α φαν, πέσαν νησ’κά!» Έ χουν να λένε για φτωχούς φαμελίτες, που παρακολουθούσαν τ ’ α φεντικό στο κτήμα και που σε κατάλληλη στιγμή, ό ταν το έβλεπαν στα καλά του, καλοκαρδισμένο με τα κατάκαρπα λιόδεντρα, του έδειχναν τον τορβά και έλεγαν: «Αφιντικό, για δε του τρουβά μ’, α δειανός είνι, μο λίγις ιλιές έχ’ τσ ’ ένα π α ξ ’μάδ’! Έ γιουτου είνι του φαγί μ’!» Στρατιώτης του Α ' Παγκόσμιου Πολέμου είχε πάρει άδεια. Το θεωρούσε μεγάλη ευκαιρία να δου λέψει, να κάνει κανά μεροκάματο, να βοηθήσει τη φαμίλια του. Χτύπησε πόρτες, παρακάλεσε τον έ ναν, τον άλλον για δουλειά. Κανείς, μα κανείς δε βρέθηκε να τον πάρει. Ό λοι τους τα ίδια και τα ί δια, παραπονούμενοι, «εν έχ’ τιμή του λά δ’». Τέλειωσαν οι μέρες, έφυγε για τη μονάδα του, άφησε πίσω όλο κι όλο μισό καρβέλι ψωμί, να ζήσουν τα παιδιά του. Εκείνος περνούσε καλά στο στρατό. Κουραμάνα μπόλικη, μαγειρεμένο, έστω στο καζά

νι, καθημερινό φαγητό, μπακαλιάρος, κρέας τις Κυριακές. Και θυμόταν το σπίτι του, τα φαγητά που έτρωγαν τα παιδιά του, αλευρόχυλο, δηλαδή λάδι και αλεύρι βραστό, λαδόξιδο με αλάτι, που με το χτύπημα γινόταν παχύρρευστο για βούτημα. Εποχή μεσοπολέμου, μέρα Χριστουγέννων. Η γειτόνισσα σκεπτόταν τους γερόντους που ήταν κοντά τους. Αραγε να έχουν ζεστασιά; Τους βρήκε να τρώνε. Το γιορταστικό τραπέζι ήταν ένα τσου κάλι κουκιά. Οι αρχόντοι περίμεναν σοδειά, μα και οι άπο ροι, οι ακτήμονες ευχόντουσαν και προσεύχονταν για την ελιά. Να κάνει καλό καιρό, να δέσει ο άν θος, να έχει βροχές,να γίνουν οι ελιές. Ο ερημίτης ζούσε κατά μόνας. Πρώτιστα η προ σευχή και η άσκηση. Παραμελούσε το σαρκίο του. Στον κόσμο, στην κοινωνία, ο φτωχός αγωνιζόταν ν ’ αναθρέψει παιδιά. Βασανισμένη φτωχολογιά, α γιασμένη η ζωή σου! ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΒΑΝΗΣ

Ο παλαιός καφετζής της Αγιάσου και δεινός «ντάματζης» Παναγιώτης Κωνσταντίνου Ψυρούκης ή Φαγάς (1861-4.12.1936). (Τη φωτογραφία παραχώρησε η Μαίρη Λιγέλη)

Λ Ε Σ Β ΙΑ Κ Ο Ι Α Π Ο Η Χ Ο Ι ΤΟ Υ ΜΙΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ Τ ο Νοέμβρη του 1924 η χηρεμένη Αναστασία Ελευθεριάδη, η πολυφίλητη ανεψιά του σεπτού ιε ράρχη της Απελευθέρωσης Κύριλλου Μουμτζή, βρή κε απάγκιο στη Λέσβο, στο λυρικό νησί του βορειοα νατολικού Αιγαίου, μετά από παραμονή δυο περίπου χρόνων στη βασιλίδα των πόλεων. Ο άντρας της Χα ράλαμπος Ελευθεριάδης σύρθηκε από την ιστορική Σινώπη του Πόντου στα κατ’ ευφημισμόν λεγόμενα Τάγματα Εργασίας και χάθηκε, όπως και τόσοι άλλοι δεσμώτες των Τούρκων, στα βάθη της Ανατολής. Μό νη της παρηγοριά ο εξάχρονος γιος της, ο Μίμης, ο ο ποίος έμελλε ν ’ αντρωθεί και να σταδιοδρομήσει στη δεύτερή του πατρίδα... Ο μικρός Σινωπεύς πρόσφυγας, παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκύκλιας παιδείας σε σχολειά της Μυτιλήνης και από το 1935 μπήκε δυναμικά στον α γώνα της σκληρής καθημερινής βιοπάλης, της έντο νης πνευματικής δράσης και της δημοσιογραφικής μαχητικότητας. Στρατεύτηκε σε χρόνους χαλεπούς, το 1939 ως κληρωτός, στη συνέχεια από την κήρυξη του πολέμου ως την κατάρρευση του μετώπου, καθώς και αργότερα ως έφεδρος από τον Απρίλη ως το Νο έμβρη του 1948... Υπηρέτησε ευδόκιμα τη δημοσιογραφία επί πολλά χρόνια, μέχρι το 1980, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Εργάστηκε ως συντάκτης, ως αρχισυντάκτης και ως διευθυντής λεσβιακών εφημερίδων. Επίσης εργάστη κε ως ανταποκριτής πολλών αθηναϊκών εφημερίδων, καθώς και της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (ΕΡΤ). Ιδιαίτερη η επίδοσή του στην αρθρογραφία, στα σχόλια, στην ειδησεολογία, στο χρονογράφημα, στην κριτική του βιβλίου και της τέχνης. Ο Μίμης Ελευθεριάδης είχε το χάρισμα να συν δυάζει αρμονικά τη δημοσιογραφία με τον έντεχνο λόγο, όπως έκαναν και άλλοι λογοτέχνες ή λογοτεχνίζοντες δημοσιογράφοι, και αγαπήθηκε από το α ναγνωστικό κοινό. Ήξερε να επιλέγει τα θέματα, να τα διερευνά, να τα αξιολογεί και να τα παρουσιάζει με λεκτική ευχέρεια, με παραστατικότητα και με σα φήνεια, σεβόμενος τις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, οι οποίες συχνά πυκνά αθετούνται για πολλούς και διάφορους λόγους... Παράλληλα με το αδιάκοπο κυνήγημα της ζωντα νής επικαιρότητας ο Μίμης Ελευθεριάδης αποθησαύ ριζε και ποικίλο λεσβολογικό υλικό, το οποίο αποτέ λεσε τη βάση των χρησιμότατων ιστορικών-τουριστικών του βιβλίων, τα οποία κάλυψαν επί πολλά χρό

νια το υπάρχον κενό και έδωσαν με εύληπτο τρόπο τις απαραίτητες πατριδογνωστικές πληροφορίες. Και όλα αυτά από πολύ νωρίς, όταν ακόμη ο λεσβιακός τουρισμός βρισκόταν στα σπάργανα, όταν πειραματι ζόταν και προχωρούσε δειλά και απρογραμμάτιστα... Ο Μίμης Ελευθεριάδης από τα χρόνια της μαθη τείας του στο Γυμνάσιο της Μυτιλήνης άρχισε να εκ δηλώνει τις πνευματικές του ανησυχίες, ν ’ αποκαλύ πτει το λογοτεχνικό του ταλέντο. Το ξεκίνημά του έ γινε το 1935 από το μηνιαίο περιοδικό «Μαθητικοί Παλμοί». Στη συνέχεια φιλοξένησαν κείμενά του, πε ζά και ποιητικά, πολλά έντυπα, εφημερίδες, περιοδι κά, ανθολογίες, ημερολόγια, λεσβιακά και μη. Πα ράλληλα κυκλοφόρησαν τα παρακάτω λογοτεχνικά βιβλία του, η ποιητική σύνθεση «Το τραγούδι του Αγνωστου Αδελφού», η ποιητική συλλογή «Ταξίδι στη χώρα των ήλιων», η συλλογή διηγημάτων «Αμαρ τωλή Γη», καθώς και τα μυθιστορήματα «Αγαπάτε αλλήλους» και «Κόκκινες θάλασσες». Στο δεύτερο μυθιστόρημά του, το οποίο κυκλοφόρησε το 1996 στην Αθήνα από τον εκδοτικό οίκο «Αστερίας», κα ταγράφει ο συγγραφέας τον παλμό της ταραχώδους μετακατοχικής-μετεμφυλιοπολεμικής περιόδου, α πεικονίζει με ρεαλισμό δρώμενα του Αρχιπελάγους και γίνεται διαπρύσιος κήρυκας της ανάγκης καλής γειτονίας Ελλήνων και Τούρκων, καθώς και οραματιστής της πανανθρώπινης συναδέλφωσης και ειρή νης, που αποτελούν και κεντρικό ιδεολογικό άξονα /του όλου έργου του. Με τον πλούσιο λογοτεχνικό του αμητό ο Μίμης Ελευθεριάδης καταξιώθηκε, τιμή θηκε και βραβεύτηκε... Προσωπικά από πολύ νωρίς είχα τη χαρά να γνω ρίσω τον άνθρωπο και να εκτιμήσω το έργο του. Από τα φοιτητικά μου χρόνια διάβαζα δημοσιεύματά του στον τύπο. Αργότερα, όταν άρχισα και εγώ να μου ντζουρώνω χαρτιά, τον βρήκα επαινέτη σκλαθυρμάτων μου. Ήταν από τους ανθρώπους που ενθάρρυναν τους νέους στα πρώτα τους βήματα, ακόμη και με φι λοφρονητικά και υπερβολικά λόγια. Για το περιοδικό «Αγιάσος» πάντοτε είχαν να πουν έναν καλό λόγο, τό σο ο ίδιος όσο και η εκλεκτή συντρόφισσά του, η Ει ρήνη Γιαλένιου, που πρόσφερε πολλά ως καθηγήτρια Μουσικής στην Παιδαγωγική Ακαδημία Μυτιλήνης... Από τις 14 του περασμένου Ιούνη ο Μίμης Ελευ θεριάδης έγινε οδοιπόρος της αιώνιας γαλήνης. Αίγοι ήμασταν αυτοί που τον συνοδέψαμε στη στερνή του κατοικία στο Κοιμητήρι της Κηφισιάς. Πολλοί όμως είναι αυτοί που τον κρατούν στη θύμησή τους ως άν θρωπο, ως δημοσιογράφο, ως σκυταλοδρόμο της λε σβιακής προκοπής, ως χρυσικό της τέχνης του λόγου... ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο ΓΕΡΟ-ΧΡΟΝΟΣ Ήρθες μικρός και γέρασες και σ ’ άσπρισε ο χρόνος, μέσ’ από κόσμο πέρασες και τώρα είσαι μόνος. Σε μια χρονιά επρόφτασες να σπείρεις, να θερίσεις και στις επόμενες γενιές το όνομα ν ’ αφήσεις.

δέξου ευχές α π ’ τη γιαγιά που ζει στη Μυτιλήνη. Χρόνια πολλά και ανέμελα, καρδούλα μου, να ζήσεις, να ’ναι η ζωή σου ρόδινη, ποτέ να μη δακρύσεις. Στα χέρια σου ό,τι κρατάς να γίνεται μετάξι και να ’σαι το πιο έξυπνο παιδί μέσα στην τάξη. Να σ ’ αγαπούν οι φίλες σου και τα παιδάκια τ ’ άλλα, να λέει τα καλύτερα για σένα η δασκάλα. Και πάλι χρόνια σου πολλά, κι αν είμαι μακριά σου, χαρά μου, μάτια μου γλυκά, που είμαι η για γιά σου. 29.9.2004

ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΙΝΕΑΗ-ΠΑΤΣΕΑΗ Με γεγονότα τρανταχτά μετριέται η ζωή σου, που ’γιναν λύπη και χαρά σ ’ όλη τη γη, θυμήσου. Σ έρνεις αργά τα πόδια σου, σκυφτός με το ραβδί σου, ρίχνεις ματιά, αν έρχεται, ξοπίσω το παιδί σου. Το είδες και στην αλλαγή του δίνεις τη σκυτάλη και με ευχές τη συνταγή, καλή χρονιά να βγάλει. ΣΠΥΡΟΣ Κ. ΚΑΡΑΜΟΥΝΤΖΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Ποιο τραγουδάκι, μάτια μου, να πω να σου ταιριάζει, μια μελωδία ολόκληρη είσαι που ενθουσιάζει. Είκοσι εννέα ήτανε του Σεπτεμβρίου μήνα, που ήρθες κι όλα άλλαξαν, μικρή μου καρδερίνα. Τα έξι χρόνια έκλεισες, μεγάλη έχεις γίνει,

Η ΠΕΝΗΝΤΑΡΑ Τα πενήντα μου τα χρόνια απόψε κλείνω. Τι με νοιά ζει κι αν σας φ αίνονται πολλά; Στης καρδιάς το καταπράσινο λιβάδι κάθε Μάη η παπαρούνα θα γελά. Τι κι αν ήρθανε και γρήγορα πετάξαν και μια ανάμνηση αφήσαν στα παλιά; Τι κι αν έχω τον καθρέφτη να μου λέει πως ασήμι έχει πέσει στα μαλλιά; Μες στα στήθια η καρδιά δεν έχει αλλάξει κι ο ρυθμός της είναι είκοσι χρονών. Έλα τώρα που επιμένει ο καθρέφτης να μου δείχνει το δυσάρεστο παρόν. Π οιον μου λέτε να πιστέψω α π ’ τους δυο, τον καθρέφτη ή της καρδιάς μου τη φωνή; Α π ’ τη μια νιώθω παιδί και κάνω τρέλες κι α π ’ την άλλη μου φωνάζει η ζωή. Μα εγώ πήρα απόφαση απόψε, στου γλεντιού τον κάποιο ξέφρενο ρυθμό, να ’μαι πάντα ένα παιδί και δε με νοιά ζει, των πενήντα αν ακούω το σκοπό. ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΑΜΒΑΚΑ-ΧΟΥΤΖΑΙΟΥ

ΛΕΩΦΟΡΟΣ - ΜΟΝΑΞΙΑ Λεωφόρος- μοναξιά κι απόψε η στιγμή στα βουβά τα στενοσόκακα. Μονάχα μια σκιά, που άλλη μια φορά ξοπίσω σου γυρνά. Αεν ήταν δα αυτό που ζήτησες σ ’ αυτή τη γης να εύρεις; Αεν ήταν τ’ όνειρο αυτό που θα ’θελες να ζεις. Είναι όμως η συντρόφισσα στους κρύους, άδειους δρόμους. Όλη η πόλη φάντασμα, θαρρείς σε κυνηγά. Μα έλα που σιχάθηκες το θήραμα να κάνεις. Μα έλα που αγάπησες σκιές π’ ακολουθούν. Τούτη δεν είναι μοναξιά, μα γάλα που σε θρέφει. Και συ την ήπιες δα νωρίς, απ’ τα εφηβικά σου. Τώρα βαδίζεις λεύτερος και ξέρεις τι γυρεύεις. Τώρα καλπάζεις ώριμος και νιώθεις πού σε πάει. Και πάλι έστειλες πουλί, μήνυμα στους χαμένους, για ν ’ αναστήσεις σώματα, καρδιές που δε χτυπούν! Μυτιλήνη, 26.8.2006

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΑΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

Τ ’ ΑΝΙΞΑΡΤΗΤΑ Τα εν οίκω τα εν δήμω χάσασί σας ’π ’ του ραντάρ’ τσ’ απουμείνατι απόξου, να βαστάτι του φανάρ’. Τάματα τσι υπουσχέσεις ποίκατί τα ντάρνταγαν’, γ ’ ικλουγές όμους χαθήκαν τσι τα π ’τάρια α π ’ του τ ’γ ά ν ’. Ή θιλά του να ’μ’ στν Αγιάσου να σας δω ’πί μια μιριά, τα πριπούμινά μ’ θα τα ’χα, του κουνιάκ μι τα τσιριά. Σ τ’ ανιξάρτητα, που λέγου, φ άν’τσι κόσμους πς δε σας θέλ’, βάλτι τώρα ένα ράσου τσι γραμμή για του Κ αστέλ’. Αθήνα, 15.10.2006

ΠΟΥ ΠΟΥ ΒΑΣΤΑ ΓΗ ΦΥΤΡΑ ΜΑΣ Αθρώπ’ ανάπουδ’ τσι στρουφνοί, προυπάντουν πεισματάρ’δις, κ’βανιούμι μια κληρουνουμιά στν Αγιάσου σα ψουριάρ’δις. Ένας σουλτάνους γη αφουρμή, που σ ’ Π αναγιά μας τά χ’τσι, τουν τόπου μας μουρντάριψι τσι γη αθρουπιά μας χά σ ’τσι. Ιτία κάτ’ προυνόμια π ’ μας δώτσι για μανσούπια τσι μαζουχτήκαν στου χουριό λουγής λουγής καλούπια. Αε ξέρουμι του καθινός ’πού πού βαστά γη φύτρα, έμαθα γω γη προυμανή μ’ πους ήνταν χαρτουρίχτρα. Ιξάλλου τα μπιρδέματα φανήκαν μι τα χρόνια, γέμ ’σι αρκόβατ’ του χουριό μ’ ένα σουρό τσιντρώνια.

ΓΙΩΡ Σ Τ’ ΠΑΠΑΝ’

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Ό λη σου η ζωή μια φωτογραφία. Τράβηξέ την καλύτερα, αν μπορείς. Αες τον εαυτό σου άλλον πάντα μέσα α π ’ τις εικόνες της στιγμής. Συ δεν ήσουνα που μες στη νιότη έψαχνες καράβια ηδονής. Συ δεν είσαι δα, ώριμος τώρα, που παίρνεις τα δρομάκια της φυγής. Αυτά είναι τα στενά που σε κρατάνε νέο, ρωμαλέο, ζωντανό. Αυτά σου τα στενά να μην τ ’ αφήσεις... κομμάτια από όνειρο ακριβό!

Όλη σου η ζωή μια φωτογραφία. Έγχρωμη, γιομάτη, φωτεινή. Το χρόνο θα νικήσει κάθε Τροία στερνό ταξίδι προς Ηλιανατολή. Αυτή σου τη ζωή δε σ ’ τη χαλάνε μήτε την περνάνε στις σιωπές... Εστιασα φακό, φώναξε πάλι: Χαμογελώ από Αευτέρα έως Κυριακές! Μυτιλήνη, 14.7.2006

Αθήνα, 30.4.2004

ΓΙΩΡ Σ Τ’ ΠΑΠΑΝ’

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΑΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

Πρώτος κοινοβιάρχης της Ιερής Μονής Ξενοφώντα Η

Μονή Ξενοφώντα του Αγίου Όρους ιδρύθηκε

κατά τα τέλη του δέκατου αιώνα από τον Όσιο Ξενο φώντα και είναι αφιερωμένη στον Αγιο Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο. Όλα τα αγιορείτικα μοναστήρια κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας είχαν περιέλθει σε ιδιόρρυθμη κα τάσταση. Αιτία αυτής της μοναστικής μάρανσης ήταν τα μεγάλα και δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, αλλά και οι έντονες θεολογικές αναζητήσεις που εκ δηλώθηκαν με τους προβληματισμούς και τις διχνογνωμίες για την φιλόκαλη αναγέννηση. Το Οικουμε νικό Πατριαρχείο και η Ιερή Κοινότητα του Αγίου Όρους είχαν καταλήξει ότι η λύση θα μπορούσε να δοθεί μέσα από την παραδοσιακή κοινοβιακή οργά νωση της Μοναστικής Πολιτείας. Στα τέλη του 18ου αιώνα η Μονή Ξενοφώντα πρω τοπορούσα κατέληξε στο πρόσωπο, το οποίο θα ήταν ο πρώτος κοινοβιάρχης της. Ζούσε τότε στη Σκήτη των Καυσοκαλυβίων ο ιερομόναχος Π αίσιος με τη δεκαμελή συνοδεία του. Ο Παΐσιος γεννήθηκε στην Αγιάσο. Αυτή τη σημαντική πληροφορία την οφείλου με στον ιερομόναχο Θεωνά τον Ξενοφωντινό, ο οποί ος σίγουρα θα την άντλησε από το Μοναχολόγιο (Κουβαρά) της Μονής, από το μητρώο των μοναχών που τηρείται χωρίς διακοπή εδώ και δέκα αιώνες. Εί ναι άξιο απορίας, που ο ιστορικός της Αγιάσου Στρα τής Κολαξιζέλης στο έργο του «Θρύλος και ιστορία της Αγιάσου της νήσου Λέσβου», ενώ αναφέρεται σε παλαιότερους μοναχούς και ιερωμένους, δεν κάνει λόγο για το συμπατριώτη του οσιομόναχο Παΐσιο. Ο γέροντας Παΐσιος είχε αξιόλογη παιδεία, όπως φαίνεται από το σωζόμενο αρχείο της Μονής Ξενο φώντα. Αρχικά εγκαταβίωσε στην Καλύβη του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου της Σκήτης των Καυσοκαλυ βίων. Το ναΰδριο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου α νακαινίστηκε από τον Παΐσιο και εξωράίστηκε από τον υποτακτικό του Θεόκλητο Καρατζά, γόνο της γνωστής φαναριώτικης οικογένειας, ο οποίος είχε διατελέσει μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης. Κα τά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1767) ο Ρώσος ναύαρχος Ορλόφ πήρε με τη βία το Θεόκλητο μαζί του ως διερμηνέα, γιατί ήταν γνώστης έξι γλωσ σών. Οι σχέσεις του Π αισίου τόσο με τους φαναριώτικους κύκλους όσο και με την αυλή των ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας στάθηκαν πολύτιμες στα Καυσο καλύβια και αργότερα στη Μονή Ξενοφώντα για την πραγματοποίηση των σχεδίων του.

Ο Αγιορείτης μοναχός Παΐσιος.

Στη Σκήτη όπου διέμενε είχε ανοίξει δυο δρόμους, επιχείρησε ανακαίνιση και ανέθεσε στο Χιώτη ιερο μόναχο το 1776 την αγιογράφηση του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννη. Συνδεόταν επίσης με το λόγιο Φαναριώτη Θεόκλητο Βυζάντιο, ο οποίος είχε αντιγρά ψει για λογαριασμό του νομοκανονικά κείμενα. Σύμφωνα με επιστολή του το 1768 ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, γιος του ηγεμόνα της Μολδοβλα χίας Νικολάου Μαυροκορδάτου, αφιέρωσε στην Κα λύβη του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου μεγάλο αριθμό λειψάνων Αγίων, τα οποία ο Παΐσιος αργότερα μετέ φερε στη Μονή Ξενοφώντα. Την εποχή που μόναζε στα Καυσοκαλύβια ο Παΐσιος, γίνεται αναφορά σε θαύμα που έγινε στην Καλύβη του Αγίου Ιωάννη τη μέρα που πανηγύριζε. Ο λογοτέχνης Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, στο έργο του «Μέ του βοριά τα κύματα», γράφει: « Ό Παΐσιος επανήλθε είς Καυσοκαλύβια είς τήν παλαιάν Καλύβην του, λαμβάνων το σιτηρέσιόν του τακτικά έκ τής Μονής Ξενοφώντος έ φ ’ όρου ζωής. Κατά τινα πανή γ υ ρ η του Ιωάννου του Θεολόγου, μετά το πέρας τής έορτής, παρατεθείσης φιλοξενωτάτου τραπέζης κατά το έθος, εν ή παρεκάθησαν οι προσελθόντες προσκυνηταί σεμνώς ευωχούμενοι είς δόξαν του ήγαπημένου μαθητου, ήγέρθη μακρά και περίεργος συζήτησις με-

ταξύ τών Γερόντων, τις είναι μείζων; ό τίμιος Πρό δρομος ό βαπτίσας τον Ιησούν ή ό Θεολόγος Ιωάννης ό άναπεσών είς το στήθος Αυτόν. Πολλών δέ λόγων διαμειβομένων έν εύσεβεϊ άμίλλη καί μη διδομένης τής άπαιτουμένης λύσεως, αίφνης θραύεται μετά ζωηρού πατάγου είς δυο τεμάχια ένας ώραϊος κρατήρ πλήρης οίνου έν μέσω τής τραπέζης κείμενος. Το συμβάν έθεωρήθη πολύ σημαντικόν. Τη έμπνεύσει δέ τού ίερομονάχου Παϊσίου ζυγισθέντα τά δύο τεμάχια εύρέθησαν ισοβαρή. Οι γέροντες τότε έγερθέντες ύμνησαν τον Θε όν, όστις διά τού σημείου τούτου έδωκε τήν δικαίαν λύσιν είς τήν γενομένην συζήτησιν, άποδειχθέντος ότι παρά τη Α γία Τριάδι ϊσην και τήν αυτήν τιμήν έχου σιν οι δύο πρόκριτοι "Αγιοι, ό τε τίμιος Πρόδρομος και ό ήγαπημένος Ιωάννης ό Θεολόγος». Πότε ακριβώς ορίστηκε πρώτος ηγούμενος της Μονής Ξενοφώντα ο Παΐσιος δεν έχει εξακριβωθεί, α φού στο σιγίλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γα βριήλ Δ ' δεν αναγράφεται ο Παΐσιος παρά μόνο ο σκευοφύλακας Κωνστάντιος. Το σιγίλιο αυτό ίσως να κάηκε στη μεγάλη πυρκαγιά του 1817. Κατά την αποφράδα αυτή μέρα στην ιστορία της Μονής καταστράφηκε μεγάλο τμήμα του νεόδμητου μοναστηριακού συγκροτήματος. Πέρα από την αποτέ φρωση του ηγουμενείου, του σκευοφυλακίου, του νο σοκομείου, των κελιών, καταστράφηκε και το μεγαλύ τερο τμήμα του αρχείου, καθώς και της βιβλιοθήκης. Για την αντιμετώπιση αυτής της συμφοράς η Ιερή Κοινότητα σε έγγραφό της, που εξέδωσε για οικονο μική ενίσχυση της πυροπαθούς Μονής, μεταξύ των άλλων γράφει: « Ή ώραία οικοδομή έγένετο πάσα είς ήμερονύκτιον εν πυρίκαυστος». Σ ’ ένα δεύτερο έγγραφο που εκδόθηκε στις 13 Ιου νίου 1784 από τον Πατριάρχη Γαβριήλ Δ ', απευθυ νόμενος στην Ιερή Κοινότητα, ανήγγειλε τη σύσταση του κοινοβίου με την προτροπή να υποστηριχτεί η προσπάθεια της Μονής Ξενοφώντα. Ούτε όμως σ’ αυ τό το σιγίλιο γίνεται λόγος για τον Παΐσιο. Το πιο π ι θανό είναι να αποδέχτηκε ο Παΐσιος το κάλεσμα της Ξενοφωντινής Αδελφότητας μετά το καλοκαίρι του 1784, όπως αναγράφεται στο σιγίλιο που εκδόθηκε το Δεκέμβριο του 1784 από τον Πατριάρχη Γαβριήλ Δ ' . Με ιδιόχειρη επιστολή του ο ιερομόναχος Θεωνάς ο Ξενοφωντινός με πληροφορεί ότι ο Παΐσιος ανέλαβε την Ηγουμενία στις 17 Ιανουάριου 1784. Ίσως να προέκυψαν νέα ιστορικά στοιχεία από έρευνά του. Με το παραπάνω σιγίλιο επικυρώθηκε και ο οικο νομικός διακανονισμός, τον οποίο σύναψε ο Παΐσιος με τον παλιό του γνώριμο, από τα Καυσοκαλύβια, το Δημήτριο Σκαναβή, ο οποίος ανέλαβε τη στήριξη της μονής και την αποπληρωμή του υπέρμετρου χρέους των 25.000 γροσίων σε δανειστές της Θεσσαλονίκης.

Ξεκαθαριζόταν ακόμη με το παραπάνω σιγίλιο η δι οικητική διάρθρωση της Μονής, που θα λειτουργούσε με ένα ιδιόμορφο κοινοβιακό σύστημα, όπου θα συ νυπήρχαν με καθορισμένες εξουσίες ο ηγούμενος και ο σκευοφύλακας. Ο ηγούμενος είχε ευρείες πνευματι κές και διοικητικές αρμοδιότητες, ήταν η κεφαλή της Μονής, ενώ ο σκευοφύλακας ήταν υπεύθυνος για τις υλικές ανάγκες των μοναχών, καθώς και για τη δια χείριση όλων των οικονομικών θεμάτων. Η προσωπικότητα του Παϊσίου και ο ηγετικός του ρόλος στη Μονή συνετέλεσαν στην αποδυνάμωση της θέσης που κατείχε ο Κωνστάντιος, με μόνη δράση του στα αγιορείτικα κοινά άλλοτε ως έξαρχος της Ιερής Κοινότητας και άλλοτε ως επιστάτης. Επί των ημερών της ηγουμενίας του Παϊσίου εκτελέστηκαν στη Μονή πολλές οικοδομικές και αναστηλωτικές εργασίες, καθώς και στην ερειπωμένη Μονή της Μεταμορφώσεως, Ξενοφωντινό μετόχι στη Σκόπε λο, που την ανακαίνισε και την οργάνωσε κοινοβιακά. Στις 14 Φεβρουαρίου 1794 ο Παΐσιος ήταν ήδη η γούμενος στην αρχαιότερη αθωνική Μονή της Μεγί στης Δαύρας, η οποία σύμφωνα με το σιγίλιο που εκ δόθηκε στις 12 Απριλίου 1794 από τον πατριάρχη Γερμανό Γ ' μετατράπηκε σε κοινοβιακή. Αυτή όμως η ηγουμενία του δεν είχε τα ίδια αποτε λέσματα με την προηγούμενη. Η προσπάθειά του για οι κονομική ανάκαμψη στο νεοσύστατο κοινόβιο δεν απέ δωσε, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί και τον Ιούλιο του 1796 να επιστρέψει στη Μονή Ξενοφώντα ως απλός ιε ρομόναχος. Ηγούμενος τότε στη Μονή ήταν ο συμπα τριώτης του Ιγνάτιος. Σε έγγραφο του Πρωτάτου, με χρονολογία 1 Σεπτεμβρίου 1798, ο Παΐσιος εμφανίζεται ως «προηγούμενος και έξαρχος τής Κοινότητος». Τιμώντας τον πρώτο κοινοβιάρχη οι Ξενοφωντινοί ανέθεσαν στον αγιογράφο π. Αουκά να ζωγραφίσει στην αριστερή πλευρά της λιτής του κυρίως ναού τον Παΐσιο. Απεικονίζεται, φορώντας την αρχιερατική του στολή και κρατώντας στο αριστερό του χέρι την ποιμαντορική ράβδο, καθώς και ειλητάριο που γράφει: «Αδελφοί, το Κοινόβιον τούτο κατά μίμησιν Χριστού έγένετο». Στην κορυφή ο αγιογράφος έχει γράψει: ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΛΕΣΒΙΟΣ Ο ΣΥΣΤΗΣΑΜΕΝΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟΝ ΕΝ ΕΤΕΙ 1784 Η κοινοβίωση της Μονής Ξενοφώντα αποτέλεσε την απαρχή για ανάλογες μεταρρυθμίσεις στη δομή αρκετών αθωνικών μονών, που μιμούνταν την επιτυ χημένη προσπάθεια του Παϊσίου. ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΙΩΑΝ. ΠΑΠΑΑΑΣ

Το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» στην πνευματική πρωτοπορία Μ ε περίσσιο δέος και ως ανεκτίμητο θησαυρό παρέλαβα, από τα χέρια του προέδρου του Πνευμα τικού Κέντρου Αγιάσου Αναγνωστήριο «η Ανάπτυ ξη» Κλεάνθη Κορομηλά, τις πρόσφατες εκδόσεις, που με πολλή ευγένεια και καλοσύνη μας προσέφερε. Όντως έργο εντυπωσιακό. Έργο προσεγμένο, έρ γο που σε κάθε λεπτομέρειά του φαίνεται αποτυπω μένο το μεράκι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Παραφουσκωμένο και πολύβουο το αγιασώτικο πολιτισμικό ποτάμι. Ποτέ δεν έπαψε να είναι πολύυδρο. Πνεύμα και πολιτισμός, ήθος και έθος, παράδο ση και ζωή, είναι οι παραπόταμοι που αέναα αντα μώνουν, ενώνονται, μεγαλώνουν, φουσκώνουν και δροσιστικά ευεργετούν το αχόρταγο αγιασώτικο και πάντα ζωηρό, απαιτητικό και σπιρτόζικο πνεύμα. Πρωτοπόρο ανέκαθεν το Αναγνωστήριο της Αγιάσου. Ό ντας μπροστάρης στο πνεύμα και στη ζωή, προσπαθεί να διαφεντέψει αυτό το ορμητικό ποτάμι, για να το απολαύσουν όλοι. Ανοιχτόκαρδο και απλόχερα διοχετεύει στα κανάλια τους τα νερά, για να μην πάει τίποτε χαμένο. Ούτε μια σταγόνα να μην πάει χαμένη! Είναι το όντως «Ανέσπερο φως στο μετερίζι του λαϊκού πολιτισμού», εδώ και 112 χρόνια! Αποτυπώνονται όλα αυτά στο πρόσφατα εκδοθέν καλαίσθητο, προσεγμένο και πολύ αξιόλογο βιβλίολεύκωμα, μα και στο συνακόλουθο μουσικό Οϋ. Ιστορία 112 χρόνων... Προσφορά 112 χρόνων... Οφειλόμενο χρέος προς την Αγιάσο, μέσα στην οποία γεννήθηκε και ανδρώθηκε το «Αναγνωστήριο», «να την προβάλει στο σύνολό της. Για το λόγο αυτό με ι διαίτερη χαρά και ικανοποίηση υλοποιεί στα πλαίσια των Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (Ο.Π.Α.Α.Χ.) ένα επενδυτικό σχέ διο, στόχος του οποίου είναι η προβολή της πολιτι στικής, ιστορικής, λαογραφικής και περιβαλλοντικής ταυτότητας της Αγιάσου και η επισήμανση της συμ βολής του Αναγνωστηρίου στη διαμόρφωσή της. Στο ίδιο πολιτιστικό ποτάμι και ο Αντώνης Μη νάς. Ξεχωριστή περίπτωση και αυτός στα αγιασώτι κα και στα λεσβιακά δρώμενα. «Στιχουργός, σατι ρογράφος, καρνάβαλος, εκφωνητής, ηθογράφος, επιθεωρησιογράφος, ερασιτέχνης ηθοποιός[...] Ο Αντώνης Μηνάς, όντας γνήσιο παιδί της επαρχίας, απείραχτο από την πλησμονή της λογιοσύνης, ζυμώ θηκε με τους απλούς ανθρώπους και έμαθε τα ήθη,

Το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυξη» Αγιάσου συνεχίζει υπεύ θυνα και δυναμικά την πολιτιστική του πορεία από το 1894 ως τις μέρες μας.

τα έθιμα, τις ασχολίες τους, καθώς και την ντοπιο λαλιά τους[...] Αγάπησε με πάθος το λαϊκό πολιτι σμό στην αυθεντική του έκφραση και αξιοποίησε πλήθος στοιχείων του στο σατιρικό και θεατρικό του λόγο, συγκαταλεγόμενος επάξια στους θεματοφύλακες της λεσβιακής παράδοσης, η οποία δυστυ χώς τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σοβαρά ρήγ ματα», γράφει ο Γιάννης Χατζηβασιλείου. Δυο ογκώδεις τόμοι το γραπτό έργο του Αντώνη Μηνά. Δυο τόμοι με πολιτιστική παράδοση, δυο τό μοι γεμάτοι Αγιάσο. Δυο τόμοι που μοσχοβολάνε λαϊκό πολιτισμό. Θερμά συγχαρητήρια στον Αντώνη Μηνά και να ζει χρόνια πολλά και να προσφέρει. Θερμά συγχα ρητήρια στο Αναγνωστήριο και στο Γιάννη Χατζη βασιλείου για το έργο που ανέλαβαν ν ’ αναδείξουν με τρόπο αξιοζήλευτο. Και τέλος, μετά την πλήρη θαυμασμού αναφορά μας στη γόνιμη και δραστήρια πορεία του Αναγνω στηρίου, πρέπει ν ’ αναφερθούμε και στην τρίτη α ξιοπρόσεκτη έκδοση με τίτλο «Δρώμενα και λαϊκό θέατρο. Θράκη - Αιγαίο - Κύπρος», τη συγκριτική μελέτη του Θόδωρου Γράμματά. Είναι το βιβλίο της θεωρίας του θεάτρου, το βιβλίο-μελέτη, που κατα γράφει την ψυχή του λαού. Που κρίνει και συγκρίνει τα ήθη και τα έθιμά μας. Ανθρώπινα λόγια και πρά ξεις, λαϊκά δρώμενα στη ζωή και στη σκηνή. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘ. ΑΛΕΝΤΑΣ Εκπαιδευτικός Αρχιερατικός Επίτροπος Πολιχνίτου

Ο Ε Υ Ε Ρ Γ Ε Τ Η Σ Α Θ Α Ν Α ΣΙΟ Σ ΤΣΕ ΡΝ Ο ΓΛ Ο Υ Το τριετές μνημόσυνό του στο Οικουμενικό Π ατριαρχείο Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ.

Βαρθολομαίος

στις 17.8.2006, κατά την επίσκεψή του στη Λέσβο, τέ λεσε τρισάγιο στο μνήμα του σεβαστού του διδασκά λου στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης Αθανασίου Τσερνόγλου. Γονυπετής και εμφανώς συγκινημένος, είπε: Ευγενέστατε, πολύσοφε, φιλόστοργε και ευσυ νείδητε Διδάσκαλέ μας, δούλε του Θεού ευλογημένε Αθανάσιε, δέξαι το πατριαρχικόν τούτο τρισάγιον ως ελαχίστην αντιπροσφοράν των όσων παρά σου ο τό τε έφηβος μαθητής σου και νυν Πατριάρχης εδέξατο. Είη η μακαρία σου ψυχή εν χειρί Θεού αναπαυομένη μετά πάντων των Αγίων και μη παύουσα δεομένη υ πέρ της εισέτι ταλαιπωρουμένης και αδίκως σιγώσης Σχολής του λόφου της Ελπίδος, την οποίαν τοσούτον καρδιακώς ηγάπησας και τοσούτον καλλικάρπως διηκόνησας ως διδάσκαλος και συ πληθύος ανά τον κόσμον μαθητών. Αιωνία σου η μνήμη, πολυσέβαστε και μακαριστέ Διδάσκαλέ μας. Μετά την τέλεση του τρισάγιου ο Πατριάρχης α νακοίνωσε ότι το τριετές μνημόσυνο του Αθανασίου Τσερνόγλου θα γίνει στο Πατριαρχείο, όπως και έγι νε το Σάββατο 28.10.2006. Ο Αθανάσιος Τσερνόγλου ήταν και δικός μου δά σκαλος και ακριβός μου φίλος. Έτσι θεώρησα καθή κον μου να παραστώ και εγώ στο μνημόσυνό του στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη. Παριστάμενοι ήταν ο εκπρόσω πος της οικογένειας αδελφός του Δημήτριος Τσερνό γλου, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, και ο Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Βασίλειος Σταυρίδης. Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας Ιάκωβος τέ λεσε τη λειτουργία και το μνημόσυνο. Ο ασημένιος δί σκος με τα κόλλυβα, που είχαν στολιστεί από άξια χέ ρια του προσωπικού του Πατριαρχείου, ήταν επάνω σε λευκό κεντημένο «κοφτό» τραπεζομαντιλάκι. Το φάκε λο, στο οποίο είχαν μέσα τα κόλλυβα, για να μοιρα στούν από νέους του Πατριαρχείου, έγραφε: «Τριετές αρχιερατικόν μνημόσυνον υπέρ αναπαύσεως της ψυ χής του αειμνήστου Αθανασίου Γ. Τσερνόγλου, Καθη γητού, Ευεργέτου του Οικουμενικού Πατριαρχείου». Στην Αίθουσα Τελετών του Πατριαρχείου μάς υ ποδέχτηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Εκεί ήταν οι Μητροπολίτες Μυτιλήνης Ιάκωβος, Ίμβρου και Τενέ δου Κύριλλος, Πέργης Ευάγγελος, Θεοδωρουπόλεως Γερμανός και πολλοί άλλοι κληρικοί. Ο Πατριάρχης με συγκίνηση, πλέκοντας το εγκώμιο

Αναμνηστική φωτογραφία στην Αίθουσα Τελετών του Οι κουμενικού Πατριαρχείου (28.10.2006). Διακρίνονται, η Αυτού Θ. Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος, ο Δημήτριος Τσερνόγλου και η Νίκη Τατά-Χούσου.

του εκλιπόντος διδασκάλου του, τόνισε την αγάπη του προς τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και προς το Πα τριαρχείο, εξήρε το ήθος του και το χαρακτήρα του και τόνισε πως, αν και ένα χρόνο μόνο τον είχε διδάσκαλο, του άφησε ανεξίτηλη σφραγίδα στη ζωή του και με τη συχνή αλληλογραφία που είχαν όλα τα χρόνια, θα μπο ρούσε να κάνει διδακτορική διατριβή. Όταν φοιτούσε στη Σχολή, του είχε επιδώσει ο εκλιπών διδάσκαλός του διάφορα ποιήματα, τρία από τα οποία του άρεσαν περισσότερο από τ ’ άλλα. Το πρώτο ήταν από τη συλ λογή «Φωτερά σκοτάδια» του Γεωργίου Δροσίνη: Δε θέλω του κισσού το πλάνο ψήλωμα σε ξένα αναστυλώματα δεμένο. Α ς είμαι ένα καλάμι, ένα χαμόδεντρομα όσο ανεβαίνω, μόνος ν ’ ανεβαίνω... Το δεύτερο ήταν το ποίημα «Θερμοπύλες» του Αλεξανδρινού Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, που αρμό ζει στον Πατριάρχη μας, ο οποίος «φυλάγει» την Ορθοδοξία μας. Το τρίτο ήταν το σονέτο του Λορέντζου Μαβίλη με τίτλο «Ομορφιά». Ευχαριστώ το Θεό που με αξίωσε και επισκέφτηκα το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ευχαριστώ τα μέγι στα για τη θερμή φιλοξενία που είχα από τον Πα τριάρχη μας και για την αγάπη που μου έδειξε. ΝΙΚΗ ΤΑΤΑ-ΧΟΥΣΟΥ

Το ξωκλήσι του Α γίου Ν ικολάου στο Κακό Βουνό Τ ο Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2006 έγιναν τα θυρανοίξια και η πρώτη θεία λειτουργία στο ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, στην αγροτική θέση Κακό Βουνό ή Σκάφες, το οποίο εκκλησιαστικά υπάγεται στην ενορία Λάμπου Μύλων. Ο αγιασμός των εγκαινίων έγινε από το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιάκωβο, καθώς και η θεία λειτουργία με τη συμμετοχή κληρικών της Αγιά σου, του πανοσ. αρχιμανδρίτη Βησσαρίωνα Καλύβα και του αιδ. Νεκτάριου Χάιδου, του εφημερίου του Ιε ρού Ναού Ευαγγελίστριας Λάμπου Μύλων αιδ. Ευ στρατίου Κοκαλέλη και του ιεροδιακόνου Ραφαήλ, α πό την Κύπρο, φιλοξενουμένου της Μητροπόλεως. Ακολούθησε αρτοκλασία, κατά τη διάρκεια της οποί ας ο Σεβασμιότατος έκανε συγκινητική ομιλία, αναφερόμενος στην πίστη του λαού της Μητροπόλεως, α-

Το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου στο Κακό Βουνό ή Σκάφες.

Στιγμιότυπο από τον αγιασμό των εγκαινίων του ξωκλησιού του Αγίου Νικολάου στη θέση Κακό Βουνό ή Σκάφες. Δια κρίνονται ο Σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος και, από αριστερά, ο ιεροδιάκονος Ραφαήλ, ο πανοσ. αρχιμανδρίτης Βησσαρίων Καλύβας και ο αιδ. Νεκτάριος Χάιδος.

πόδειξη της οποίας είναι τα 1.500 ξωκλήσια της περι φέρειας, καθώς και στον κτήτορα του ξοοκλησιού Πο σειδώνα Σουσαμλή και στους γονείς του Νικόλαο και Μαρία. Μετά το τέλος των ιερών ακολουθιών προσφέρθηκαν στους πιστούς αναψυκτικά, γλυκά και κα φέδες. Στα εγκαίνια παραβρέθησαν πολλοί πιστοί από την Αγιάσο, από τη Μυτιλήνη και από τα γύρω χωριά. Το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου είναι ωραιότα το, ευρύχωρο και προσεγμένο σε κάθε λεπτομέρεια. Έ χει επιβλητικό ξυλόγλυπτο τέμπλο με ωραίες ει κόνες, φορητές εικόνες, μανουάλια, ιερά σκεύη, κα θώς και μεγάλο νάρθηκα. Στον κτήτορα Ποσειδώνα Σουσαμλή, καθώς και στους γονείς του, αξίζουν θερμότατα συγχαρητή ρια, γιατί διέθεσαν μεγάλο χρηματικό ποσό και προσωπική εργασία, για να ολοκληρωθεί αυτό το θεάρεστο έργο. Παρακαλούμε, με τις ευχές του Μη τροπολίτη μας, η χάρη του Αγίου Νικολάου, να βοηθά την οικογένεια του κτήτορα και η πρω το βουλία του αυτή να βρει και άλλους μιμητές. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΞΕΝΕΛΗΣ

Ο ΚΛΑΡΙΝΤΖΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Μ ΟΥΤΖΟΥΡΕΛΗΣ Ο αυτοδίδαχτος συνεχιστής της μουσικής παράδοσης Σ τ ις 26 Αυγούστου 2003, παραμονή του Αγίου Φανουρίου, επισκέφτηκα στο σπίτι του, στην οδό Σαρανταπόρου, στα σύνορα Αμυγδαλιάς-Μπουτζαλιάς, τον κλαριντζή Μιχάλη Μουτζουρέλη ή Ααγό και του πήρα συνέντευξη. Η καθυστέρηση της δημοσίευσής της οφεί λεται στο ότι ήθελα να τη συμπληρώσω με πολιτικοκοι νωνικά στοιχεία της προπολεμικής και της μεταπολεμι κής σκληρής πραγματικότητας. Το πλήθος των ανει λημμένων υποχρεώσεων, σε συνδυασμό με την εφησυχαστική αναβλητικότητα, δε μου επέτρεψαν να φέρω σε πέρας την εργασία πριν από την αποδημία στην Ξάνθη, στις 20 του Οκτώβρη του 2005, του καλού φίλου και συ νεργάτη, ο οποίος θάφτηκε την επομένη στη γενέτειρά του, στο Κοιμητήρι της Περασιάς. Η παρούσα δημοσί ευση δεν παρέλκει, αφού η μνήμη της επωφελούς δρά σης των ανθρώπων πρέπει να είναι διαχρονική. Με την ευκαιρία της δημοσίευσης αυτής αισθάνο μαι την υποχρέωση να ευχαριστήσω θερμά το συνά δελφο Γρηγόρη Μιχ. Μουτζουρέλη, για όσες φωτο γραφίες έθεσε στη διάθεσή μου, αλλά και το συνεργά τη Παναγιώτη Μιχ. Κουτσκουδή, για το χρήσιμο ενη μερωτικό υλικό που μου προώθησε. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ «Γεννήθηκα στις 19 Ιουλίου 1921 στην Αγιάσο. Γονείς μου ο Γρηγόρης Δημήτρη Μουτζουρέλης ή Λα γός και η Αικατερίνη (Κατίνα) Δημήτρη Λαλά*. Με τους Δαλάδες, που λέγονται «Ζιμπικούδια», δεν είχε η μητέρα μου συγγένεια. Πρόκειται για συνωνυμία.

Σ ’ αυτόν το χώρο της Αγιάσου, που ήταν παλιότερα πολύ γνωστός με το όνομα Αμυγδαλιά, λειτουργούσε το καφε νεδάκι του Μουτζουρέλη (τ’ Ααγού το Κουιτούκ’). Εδώ πρωτοέπαιξε δειλά με την κομπανία των Σουσαμλήδων ο εικονιζόμενος Μιχάλης Μουτζουρέλης.

Ο πατέρας μου ήταν τσομπάνης, είχε πρόβατα, αλ λά καταγινόταν και με αγροτικές δουλειές, όπως και η μητέρα μου. Μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα, βοσκίζοντας τα πρόβατά του στην «Αγια-Φουτιά», στις Λά μπες, κειτόταν σε μια αλυγαριά, τυλιγμένος στη χλαί-

Από συμμετοχή σε γαμήλια πομπή στο Ίππειος. Διακρί νονται, από αριστερά, οι μουσικοί, Χαρίλαος Ρόδα νος, Κώστας Τσόλος (Παλαιόκηπος), Μιχάλης Μουτζουρέ λης, Στρατής Παπάνης, Στρα τής Ψύρρας, Αημήτρης Αγρί της (Παγώνα) και Σταύρος Ρόδανος. (Από τη Συλλογή Γιάννη Χατζη βασιλείου)

νη του. Ένας περαστικός, που ήταν από την περιοχή και που λεγόταν, θαρρώ, Παναγιώτης Τρανταλής, τον είδε και του είπε: Ε Γληγόρ’, σα λαγός κάθισι! Α π’ αυτό έμεινε το παρατσούκλι Ααγός, που το έχουμε και εμείς. Ήταν όμως και γρήγορος και περπατούσε πολύ. Ισως και αυτό να συνετέλεσε στο να του μείνει το Ααγός. Ως τσομπάνης ο πατέρας μου έπαιζε φλογέρα. Κά ποτε ένας Αγιασώτης έμπορας έφερε από τη Σμύρνη ένα ζουρνά, για να τον παίξουν τις Αποκριές. Τον έ δωσαν στον πατέρα μου, που έπαιζε καλή φλογέρα, και αυτός τον κράτησε. Από τότε έγινε ζουρνατζής και συνέχισε το επάγγελμα, εγκαταλείποντας σιγά σι γά την κτηνοτροφία. Ζουρνά έπαιζε τα χρόνια αυτά και ένας άλλος Αγιασώτης, ο Αντρέας Χατζηκινάκης (Αντριγιάς του Χατζηκινάν’). Έτσι ξεκίνησε ο πατέρας μου ως οργανοπαίχτης και σιγά σιγά καθιερώθηκε. Έλεγε μάλιστα πως το μουσικό όργανο που έπαιζε το λένε «ζορινά» και όχι «ζουρνά», γιατί είναι δύσκολο. Απαιτεί αντοχή, θέλει γερά πνευμόνια. Όταν έπαιζε, φούσκωνε, «κνηκάτιζε». Τα «τσαμπ’νάρια» του ζουρνά του τα προμηθευ όταν στην αρχή από τη Σμύρνη. Μετά όμως έμαθε να τα φτιάχνει ο ίδιος. Πήγαινε στη Λάρσο, στα «γκιόλια», έκοβε άμεστα καλάμια και με αυτά έφτιαχνε τα «τσαμπ’νάρια», όπως του είχαν δείξει. Ο πατέρας μου πέθανε το 1941. Βοηθό του είχε τον πρωτότοκο γιο του, τον Ανέστη ή Αριστή, γεννη μένο το 1913, και μακαρίτη σήμερα, ο οποίος έπαιζε νταβούλι. Ήμασταν πολυμελής οικογένεια, πολλά στόματα, και έπρεπε να δουλέψουμε, για να επιβιώ σουμε. Εκτός από τον Αριστή και από εμένα ήταν η Δέσποινα, χήρα σήμερα του Γιώργου Τακιδέλη (Μαν’τάπ’), και οι επίσης μακαρίτες Γιώργος και Γιάννης. Γεννήθηκαν και δυο άλλα παιδιά, η Αγγελι κή και ο Δημήτρης, αλλά πέθαναν σε μικρή ηλικία.

Στο Κέντρο του Βασίλη Γραμμέλη, που βρισκόταν εκεί που σήμερα έχει ανεγερθεί το Αναγνωστήριο «η Ανάπτυ ξη». Διακρίνονται, από αριστερά, ο Στρατής Παπάνης, ο Στρατής Αλτιπαρμάκης, ο Χαρίλαος Ρόδανος, η τρα γουδίστρια (ντιζέζ), ο Σταύρος Ρόδανος, ο Μιχάλης Μου τζουρέλης (τζαζ) και ο Δημήτρης Αγρίτης.

Στο Δημοτικό γράφτηκα το 1928. Την πρώτη χρο νιά πήγα στο «Αγριγιώτ’κου». Στη δευτέρα τάξη μας χώρισαν. Χώρια οι Μπουτζαλιώτες, χώρια οι Αγριγιώτες. Εγώ πήγα στο « Μπουτζαλιά)!’κου». Στην πρώτη τάξη είχα δάσκαλο το Βασίλη το Γαλετσέλη. Δεν ήταν τόσο καλός δάσκαλος. Δεν ήταν σαν τον Κακάβη και σαν το Φωτεινέλη. Στις άλλες τάξεις είχα δασκάλους το Φωτεινέλη, τον Κολαξιζέλη (Κακάβη), το Λίβανο (Μπασμπαλέλ’), την Καλυψώ Κωντή-Χατζηγιάννη και την Αντιγόνη Τακιδέλη (Ξ’νέλινα), που ήταν καλή δασκάλα. Πήγα και στην έκτη τάξη, αλλά δεν την τέλειωσα. Τα χρόνια ήταν άσχημα, φτωχικά. Έπρεπε να δουλέψουμε όλοι, για να ζήσουμε. Υπήρ χαν στο χωριό και τάξεις Ημιγυμνασίου, με διευθυ ντή τον Ευάγγελο Γαρμπή, άλλ’ εγώ δεν ήταν δυνατόν να πάω. Μετά το Ημιγυμνάσιο, για να τελειώσεις, έ πρεπε να πας στη Μυτιλήνη.

Η φωτογραφία και τα στοι χεία της ταυτότητας του Μι χάλη Μουτζουρέλη ως μουσι κού. Στην προμετωπίδα του παρόντος εικοσιτετρασέλιδου σταχωμένου δελτίου, διαστάσεων 10 χ 9 εκ., ανα γράφονται τα παρακάτω: ΣΩΜΑΤΕΙΟΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΕΣΒΟΥ. ΕΑΡ Α ΜΥΤΙΑΗΝΗ. ΑΡΙΘ. ΕΓΚΡ. 123/1935 ΠΡΩΤΟΑ. ΜΥΤΙΑΗΝΗΣ. ΑΕΑΤΙΟΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ ΜΕΛΟΥΣ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΝ.

Ήμουνα καλός μαθητής και έμαθα πολλά από τους δασκάλους μου. Θυμάμαι πως το σχολείο ήταν μεικτό, πως πηγαίναμε όλες τις μέρες, πρωί-απόγευμα, εκτός από την Κυριακή και το απόγευμα του Σαβ βάτου. Οι τάξεις είχαν μεγάλα θρανία, στα οποία κά θονταν τέσσερα παιδιά. Το μάθημα το αντιγράφαμε από τον πίνακα στο τετράδιο, για να το μάθουμε και για να το πούμε στο δάσκαλο την άλλη μέρα. Τα βι βλία ήταν λιγοστά. Εκτός από τα άλλα, θυμάμαι που μας έμαθε στην τρίτη τάξη, το 1931, μια προσευχή ο Κακάβης. Την έγραψε στον πίνακα, την αντιγράψαμε και πήγαμε στην Αγία Τριάδα. Ήταν Σάββατο. Γονα τίσαμε και είπαμε την προσευχή, που ήταν για την αγωνιζόμενη Κύπρο: Κύριε, σν που ακούς την προ σευχή μας ευλόγησε, να διαλύσουν τα πυκνά σύννεφα που σκεπάζουν τ ’ αδέλφια μας της Κύπρου και χάρισέ τους το ανεκτίμητο αγαθό της ελευθερίας, και να δοξάζουμε και να υμνούμε το άγιο όνομά σου. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η προσευχή αυτή και τη θυ μάμαι ακόμη. Κάτι άλλο που θυμάμαι είναι τα συσσί τια. Τρώγαμε στο σχολείο. Από τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μου θυμάμαι τον Κωνσταντίνο Γυμνάγο, που ήταν γιος του Γεωργίου Γυμνάγου και της Ελένης Κουκουσά, της αδερφής του Ευστρατίου Κουκουσά, ο οποίος διατέλεσε Προσωπάρχης της Διεύθυνσης Αγροτικής Ασφάλειας, τον Παναγιώτη Αριστοφάνη Μολυβιάτη, το Βασίλη Παναγιώτη Πανάγη, τον Παναγιώτη Ευ στρατίου Ανδρικού (Τσαμπλάκο), την Προκοπία Κουλάνη, τη Γρηγορία Μιλτιάδη Νουλέλη, που πα ντρεύτηκε αργότερα το δάσκαλο Παναγιώτη Νουλέλη (Ρουδιά), την προσφυγίνα Σοφία Χατζηκώστα, που έ φυγε στην Αμερική, και άλλους. Όταν έφυγε το 1934 φαντάρος ο αδερφός μου Αρι στής, τον διαδέχτηκα εγώ και βοηθούσα με το ντα βούλι τον πατέρα μου στα διάφορα πανηγύρια, αλλά

και σε γάμους και σε άλλα γλέντια και λογής λογής εκδηλώσεις. Έπαιξα τη χρονιά αυτή και στο γνωστό πανηγύρι του Ταύρου και το θυμάμαι πολύ καλά. Τις μουσικές εξορμήσεις μου στα διάφορα χωριά, Αγία Παρασκευή, Γέρα, Πηγή, Καγιάνι, Κάτω Τρίτος, Ίππειος, Ασώματος, Κεραμιά, Μυχού, Πολιχνίτο, Βασιλικά, Μανταμάδο, Βρίσα, Παναγιούδα, αλλά και σε άλλα, τις συνέχισα και αργότερα με τον αδερφό μου, όταν αποστρατεύτηκε. Παράλληλα όμως καταγι νόμουνα και με αγροτικές δουλειές, γιατί η μουσική, από την οποία παίρναμε, βέβαια, χρήματα, ήταν ευ καιριακή απασχόληση για τους περισσότερους οργα νοπαίχτες. Εξάλλου δεν ήμασταν οι μόνοι μουσικάντες. Υπήρχαν και άλλοι, οργανωμένοι σε κομπανίες. Έπρεπε επομένως με κάθε τρόπο να βοηθώ τη φαμί λια μας. Όταν απολύθηκε ο Αριστής, ήθελε να μάθει κλα ρίνο. Πήγε κατά το 1937 με τον Παναγιώτη Σου σαμλή, τον Κακούργο, στο Ίππειος και δοκιμάσανε το κλαρίνο του μουσικού και αργότερα καφετζή Αντώνη Βρανά. Το αγόρασε τότες τεσσεράμισι χι λιάρικα που ήταν κολόνες. Ό πως ήταν φυσικό, πή γε στον Κακούργο να μάθει να παίζει. Πήρε δυο μα θήματα, αλλά σταμάτησε. Όταν ήρθε στο σπίτι, είπε στη μητέρα μας: Λεν ξαναπάω πια. Άμα ξαναπάω θα πεθάνω. Το φοβήθηκε το όργανο και σταμάτησε κάθε προσπάθεια. Ένα χρόνο περίπου αργότερα ζήτησα να το πάρω εγώ το κλαρίνο, χωρίς χρήματα, για να μάθω. Ο Αρι στής ήταν τσιγκούνης και δε μου το έδινε. Τελικά ό μως τον κατάφερα και μου το έδωσε. Το πήρα στο σπίτι και άρχισα να το παίζω αλά φλογέρα. Είχα κα ταπιαστεί κάπως και με το μουσικό όργανο του πατέ ρα μας, δηλαδή με το ζουρνά. Συνέχισα έτσι ένα δυο χρόνια και σιγά σιγά έπιασα και κάτι έκανα. Εγώ δεν πήγα σε δάσκαλο. Είμαι αυτοδίδαχτος. Λίγο με καθο-

Γυμναστικές επιδείξεις στο Γυμναστήριο της Αγιάσου το 1954. Διακρίνονται, από αριστερά, ο Στρατής Αλτι παρμάκης, ο Χαρίλαος Ρόδα νος, ο Στρατής Ψύρρας, ο Μιχάλης Μουτζουρέλης και ο Δημήτρης Αγρίτης.

δήγησε, μια μέρα που ήρθε στο σπίτι, ο Αχιλλέας Σου σαμλής, καλός μουσικός, βιολιστής. Μια άλλη φορά με φώναξε ο Σταύρος ο Ρόδανος, που τότες έπαιζε κλαρίνο, και με έμαθε κάποια στοιχεία. Πρώτη φορά έπαιξα κλαρίνο στο δικό μας στέκι, στου Λαγού το «κουιτούκ’». Έπαιζαν οι Σουσαμλήδες, ο Αχιλλέας, ο Προκόπης, ο Ραφαήλ, ο Στρατής (Σιλέμ’ς) και ο Γιώργος Ζαφειρίου (Ζουγή). Απούσια ζε ο Κακούργος, γιατί ήταν μανισμένος και συνεργα ζόταν τότες με τις Αννες, δηλαδή με τους Ρόδανους. Μια μέρα που καθυστέρησε να έρθει στην κομπανία ο Σιλέμ’ς, ο οποίος γάμπριζε, μου είπε ο Ραφαήλ να φέ ρω το κλαρίνο μου και να τον αντικαταστήσω προσω ρινά. Ήμουνα αρχάριος και φοβόμουνα. Γύρεψαν οι πελάτες συρτό. Ντρέτα εγώ με τους άλλους. Παίξαμε τρεις τέσσερις σκοπούς και τα κατάφερα. Εντωμεταξύ ήρθε ο Σιλέμ’ς και εγώ ως αναπληρωματικός σταμά τησα. Παρ’ όλο που εγώ δεν ήθελα, ο Ραφαήλε επέμε νε και μου έδωσε μερίδιο, για σεβντά, για να με εν θαρρύνει. Έτσι συνέχισα και καθιερώθηκα. Μέχρι που ζούσε ο πατέρας μας, συνεργαζόμουνα μαζί του. Μετά το θάνατό του συνεργάστηκα με τον Αριστή και δημιουργήσαμε ένα φτηνό σχήμα, που εί χε πέραση, που το ζητούσαν πολλοί. Η συνεργασία με τον αδερφό μου βάσταξε κυρίως ως τη χρονιά που έπιασε αγροφύλακας και αναγκάστηκε να περιορίσει τις άλλες δραστηριότητές του. Πρέπει να τονίσω πως στα χρόνια του Εμφυλίου τα πράγματα ήταν δύσκο λα, γιατί δεν έδιναν άδειες λόγω καταστάσεως. Θυ μάμαι που πήγαμε με τον Αριστή το 1947 στο Καγιάνι, στις 7 και στις 8 Νοεμβρίου, παραμονή και ανήμε ρα των Ταξιαρχών. Από τη Μυτιλήνη πήρε άδεια ο καφετζής μέχρι τη μια μετά τα μεσάνυχτα. Αντίθετα ο

Στις 28.10.1954, με την ευκαιρία της εθνικής επετείου του ΟΧΙ, οι μουσικοί περιφέρονται στο χωριό και παί ζουν εμβατήρια. Διακρίνονται, από αριστερά, ο Γιώργος Ζαφειρίου, ο Σταύρος Ρόδανος (νταούλι), ο Νικόλαος Ρό δανος, ο Τάκης Ζαφειρίου, ο Στρατής Ψύρρας, ο Χαρίλα ος Ρόδανος, ο Στρατής Αλτιπαρμάκης, ο Στρατής Παπά νης, ο Μιχάλης Μουτζουρέλης και ο Στρατής Σουσαμλής.

σταθμάρχης της Βαρειάς, ο νωματάρχης, έδωσε άδεια μέχρι τις δυόμισι. Αργότερα συνεργάστηκα με πολλούς μουσικούς της Αγιάσου. Τριάμισι χρόνια περίπου δούλεψα με την κομπανία των Ρόδανων. Τρία περίπου χρόνια δούλεψα με την κομπανία την οποία αποτελούσαν ο Κομνηνός Παπουτσέλης (βιολί), ο αόμματος Στρατής Καυλακώνης (ακορντεόν), που δεν ήταν από την Αγιάσο, ο Σταύρος Κλήμος ή Κουντό (μπουζούκι) και ο Χριστόφας Συκής (κιθάρα). Ακόμη δούλεψα με τους Σουσαμλήδες. Επίσης δούλεψα κατά καιρούς με τους μουσικούς Γιάννη Σουσαμλή (Κακούργο), Πάνο Τζιτζίνα, Στρατή Ψύρρα (Μουζού), Γιάννη Μουτζου-

Προπαραμονή του πανηγυριού του Προφήτη Ηλία, έξω από το Αναγνωστήριο. Διακρίνο νται, από αριστερά, στην πρώ τη σειρά ο Ευριπίδης Ζαφειρί ου, ο Σταύρος Ρόδανος και ο Χαρίλαος Ρόδανος. Στη δεύ τερη σειρά ο Μιχάλης Μου τζουρέλης και ο Κώστας Ζα φειρίου. Στην τρίτη σειρά ο Βασίλης Σουσαμλής, ο Φρα γκίσκος Μπαγέλης και ο Στρα τής Παπάνης. (Φωτογραφία Γρηγόρη Κουρβα νιού, 18.7.1984)

ρέλη, Στρατή Αλτιπαρμάκη (Ρουγίδ’), Ευριπίδη Ζα φειρίου (Καζίνο), που αρχικά έπαιζε μπουζούκι και μετά έπιασε το κλαρίνο, Δημήτρη Αγρίτη (Παγώνα), Κώστα Ζαφειρίου, καθώς και με άλλους. Πρέπει να προσθέσω πως συμμετείχα και σε κάποιες εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις του Αναγνωστηρίου. Ήμουνα κλάση 1942. Τα χρόνια της Κατοχής και αυτά που ακολούθησαν ήταν δύσκολα και για την πα τρική μου οικογένεια, όπως και για όλους τους άλ λους. Στρατεύτηκα το Νοέμβρη του 1946. Τότες κάλεσαν τις κλάσεις του 1940, 1941, 1942. Παρουσιαστήκα με στη Μυτιλήνη. Μας έκλεισαν σε κάποιο σχολείο. Δι οικητής ήταν ο Αντώνης Καμπαδέλης. Εκφώνησε μά λιστα και λόγο και μάθαμε πως θα πάμε στη Θράκη. Φύγαμε με το καράβι «Αρντένα». Ήμασταν η πρώτη α ποστολή. Συνοδός μας ο αξιωματικός Μαγκότσος. Φτάσαμε στην Αλεξανδρούπολη. Θυμάμαι τους Αγια σώτες συστρατιώτες μου, το Γιώργο Σταύρου Γεωργα ντή, θείο του δασκάλου Προκόπη Γεωργαντή, το Βασί λη Βαγιάνη Αβαγιανό, που πριν από χρόνια πέθανε, αν δεν κάνω λάθος, στην Αργεντινή, το Βασίλη Παναγιώ τη Πανάγη, το Βασίλη Σταύρου Βασιλάκη (Αριστίγια), τον Ευστράτιο Γρηγόρη Βαγιάνα, τον Παναγιώτη-Βασίλη Ιωάννη Κορομηλά, τον Αντώνη Παναγιώτη Βερ δούκα, τον Ευστράτιο Αχιλλέα Σουσαμλή, το Σιλέμ’, το Βασίλη Παναγιώτη Παραμυθέλη, που τραυματίστη κε αργότερα από νάρκη, το Νίκο Σπανό. Ανάμεσά μας ήταν και ο Μυτιληνιός Αλέκος Ζαχαριάδης, που πέθα νε πριν από κανά δυο χρόνια. Θυμάμαι που ένας α ξιωματικός τον ρώτησε τι του είναι ο Νίκος Ζαχαριά-

Ο διευθυντής του περιοδικού παίρνει συνέντευ ξη από το Μιχάλη Μουτζουρέλη. (Αγιάσος, 26.8.2003)

Ο Μιχάλης Μουτζουρέλης με τη συμβία του Χαρίκλεια Παναγιώτη Σάββα.

δης και αυτός απάντησε: Είμαστε ξαδέρφια! Ντυθήκα με και ενταχτήκαμε στον Γ ' Λόχο, αλλά δεν πήραμε μέρος σε επιχειρήσεις. Οι εαμικοί που δεν ψηφίσαμε στις εκλογές του 1946, για επάνοδο του βασιλιά Γεωρ γίου του Β ' , ήμασταν ανεπιθύμητοι και μας έδιναν κί τρινο χαρτί για τα μετόπισθεν. Περάσαμε και από Υγειονομική Επιτροπή. Σε μένα βρέθηκε μυοκαρδίτιδα και βρογχικός κατάρρους. Ζήτησα να γυρίσω στο χω ριό, να πουλήσω την κατσίκα που είχαμε και να «ξιγυριφτώ»! Ο γιατρός όμως μου είπε: Δε χρειάζεται, θα περάσουν με τον καιρό! Εντωμεταξύ ήρθε και η δεύτε ρη αποστολή. Ανάμεσα στους στρατιώτες ήταν ο Πα ναγιώτης Βασίλη Μακαρώνης και ο Χριστόφας Αλκι βιάδη Γυρέλης, η Σουμπάρα, που τον γύρισαν πίσω. Με το καράβι που έφερε τη δεύτερη αποστολή ξαπόστειλαν τους περισσότερους και ανάμεσα σ’ αυτούς και εμένα. Έμειναν ο Βασίλης Παραμυθέλης, ο Νίκος Σπανός, ο Παναγιώτης Μακαρώνης... Στις 3 του Γενάρη του 1954 παντρεύτηκα τη Χαρί κλεια Σάββα, την κόρη του Παναγιώτη και της Ουρα νίας Σάββα (Φίδ’). Αποκτήσαμε δυο παιδιά, το Γρηγό ρη, ο οποίος είναι παντρεμένος με την Αδαμαντία Ερμολάου Χρυσάφη και υπηρετεί ως δάσκαλος στην Ξάνθη, και την Ουρανία, σύζυγο του Κώστα Γιώργου Αλτιπαρμπάκη, η οποία πέθανε το 1984 από μετεγχει ρητική αιμορραγία αμυγδαλεκτομής. Έχω τέσσερα εγ γόνια, δυο από το γιο, τη Χαρίκλεια και την Κατερί να, και δυο από την κόρη, το Γιώργο και το Μιχάλη». *Στο Ληξιαρχείο αναγράφεται ως θυγατέρα Βασιλείου Μαϊστρέλη.

Τ ΙΜ Η Θ Η Κ Ε Ο Π Α ΙΔ Α Γ Ω Γ Ο Σ Θ ΕΟ Φ ΡΑΣΤΟ Σ Γ Ε ΡΟ Υ

Οργάνωση Ημερίδας από το ΠΤΛΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Σ τ ι ς 10.11.2006 το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών οργά νωσε Ημερίδα στη μνήμη του λαμπρού Αγιασώτη παι δαγωγού Θεόφραστου Γέρου (1916 - 1996). Τις εργα σίες της, που πραγματοποιήθηκαν στο κεντρικό κτί ριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αμφιθέατρο «Ιωάννης Δρακόπουλος», παρακολούθησαν πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων, κυρίως εκπαιδευτικοί, αλ λά και συγγενείς και συμπατριώτες του τιμώμενου. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Δημοσθένης Ασημακόπουλος, ο τ. πρόεδρος της Βουλής, βουλευ τής Απόστολος Κακλαμάνης, ο πρόεδρος του ΠΤΔΕ, καθηγητής Ιωάννης Παπαδάτος, η πρόεδρος του ΜΔΔΕ, καθηγήτρια Δντα Κατσίκη-Γκίβαλου, ο πρό εδρος της ΔΟΕ Δημήτρης Μπράτης και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων Κωνσταντίνος Παπαχρήστου. Για τη ζωή και για το έργο του τιμώμενου μίλησαν οι παρακάτω: Παναγιώτης Ξωχέλης, ομότιμος καθη γητής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Επείγοντα αιτήματα για αλλαγή στην ελληνική εκπαί δευση σήμερα, Σήφης Μπουζάκης, καθηγητής Πανεπι στημίου Πατρών, Ο Θεόφραστος Γέρου και η εκπαι δευτική πολιτική στη δεκαετία του 970 και του ’80, Γε ώργιος Σπανός, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Γλωσσική πολιτική και εκπαιδευτική πράξη στην Ελλά δα: Στρεβλώσεις, δυνατότητες και προοπτικές, Δημή τρης Βεργίδης, καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Η

Η προμετωπίδα του δίπτυχου Προγράμματος της Ημερίδας στη Μνήμη του Θεόφραστου Γέρου.

συμβολή του Θεόφραστου Γέρου στη Λαϊκή Επιμόρ φωση, Αθανάσιος Τριλιανός, καθηγητής Πανεπιστημί ου Αθηνών, Θεόφραστος Γέρου: Προς ένα Δημοκρατι κό Σχολείο αυτοέκφρασης, ελευθερίας και κριτικής στάσης του μαθητή, Δαμπρινή Σκούρα, λέκτορας Πα νεπιστημίου Αθηνών, Οι πρώτες πνευματικές ανησυ-

Στιγμιότυπο από τις εργασίες της Ημερίδας στη μνήμη του Θε όφραστου Γέρου. Στο βήμα ο Αημήτρης Βεργίδης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών. Διακρί νονται, από αριστερά, οι Αέσβιοι Αθανάσιος Τριλιανός και Πανα γιώτης Ξωχέλης, και ο Σήφης Μπουζάκης. (Τη φωτογραφία παραχώρησε ο Ιγνάτιος Καράμηνας)

Στιγμιότυπο από τις εργασίες της Ημερίδας στη μνήμη του Θεό φραστου Γέρου. Στο βήμα ο εισηγητής Ιγνάτιος Καράμηνας, δι δάκτορας Διδακτικής, καταγόμενος από τη Φτερούντα Αέσβου.

χίες του Θεόφραστου Γέρου στο Διδασκαλείο Μυτιλή νης και οι θέσεις του για την κατάρτιση και επιμόρφω ση των δασκάλων, Αθανάσιος Παπάς, ομότιμος καθη γητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ο παιδαγωγός Θεόφρα στος Γέρου εισηγητής της Εφηρμοσμένης Παιδαγωγι κής, Μαρία Τζάνη, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθη νών, Ο Θεόφραστος Γέρου: Ένας μεγάλος παιδαγωγός. Ο τελευταίος; Ηλίας Ματσαγγούρας, καθηγητής Πα νεπιστημίου Αθηνών, Η κριτική της Κριτικής Παιδα γωγικής: Τάσεις, συγκλίσεις, αποκλίσεις και πρόσωπα, Κωνσταντίνος Μαλαφάντης, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ο «ποιητής ως παιδαγωγός» κατά τον Θεόφραστο Γέρου, και Ιγνάτιος Καράμηνας, εκπαιδευτικός Π.Ε., δρ. Διδακτικής ΠΤΔΕ, Το διθέσιο Δημοτικό Σχολείο Πτερουντας Δέσβου σταθμός στην εκπαιδευτική διαδρομή του Θεόφραστου Γέρου. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗ ΒΑΣΙ ΑΠΟΥ

Μερική άποψη του ακροατηρίου. Στην πρώτη σειρά, από δεξιά, διακρίνονται ο δικηγόρος Σωτήρης Βουνάτσος, η Βάνα ΚανιμάΓέρου, ο τ. σχολικός σύμβουλος Π.Ε. Απόστολος Τσακαλίδης.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ ΓΕΡΟΥ Ο μεγάλος παιδαγωγός Ανάμεσά στο πάνθεο των άξιων τέκνων της νύμφης του Ολύμπου, της Αγιάσου Αέσβου, προ βάλλει η μορφή του φωτισμένου μεγάλου παιδαγω γού και δασκάλου, δημοκράτη, αγνού πατριώτη, α ντιστασιακού της Κατοχής. Και το όνομα αυτού Θεόφραστος Γέρου. Φοίτησε στο φημισμένο Πεντα τάξιο Διδασκαλείο της Μυτιλήνης, με άξιους παι δαγωγούς, όπως τον μεγάλο Παπανούτσο και τον Βασίλη Αρχοντίδη. Από τότε ο αξέχαστος Θεόφρα στος ήταν μελετηρός. Διάβαζε πολύ. Τον θυμάμαι ως δάσκαλο, όταν γινόταν παιδαγωγικό συνέδριο στη Μυτιλήνη. Τον πρώτο λόγο εκεί είχε ο Γέρου. Τότε διάβαζα πολύ, για να δώσω εξετάσεις για με τεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και παρα κολουθούσα με ζωηρό ενδιαφέρον τα λεγόμενό του. Ήταν λακωνικός, σώφρων και νουνεχής. Σεμνός και μειλίχιος. Από τότε φαινόταν ότι θα πετάξει πο λύ ψηλά στο χώρο της Παιδαγωγικής και της Ψυ χολογίας του Παιδιού. Με σπουδές σε πανεπιστή μια της αλλοδαπής, προσπάθησε, μόχθησε, για την αναγέννηση της λαϊκής παιδείας του Έθνους. Ήταν γνήσιος δημοκράτης. Φυσικά, είναι λίγα και φτωχά αυτά που γράφω για τη μνήμη ενός ανθρώπου, που δεν πρόδωσε τα ιδανικά του. Γι’ αυτό του ανήκει ο της δικαιοσύνης στέφανος, κατά τη ρήση του Απο στόλου των Εθνών Παύλου. Πάντα θα τον θυμάμαι. Αθήνα, 15.11.2006

Ο Δημήτριος Βασιλείου Γέρου και η Κατίνα Θεόφραστου Γέρου-Μαργαρίτη παρακολουθούν τις εργασίες της Ημερίδας.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΑΥΧΡΟΝΙΑΑΗΣ

19η Σ Υ Ν Α Ν Τ Η Σ Η ΕΡΑ Σ ΙΤ Ε Χ Ν ΙΚ Ω Ν Θ ΙΑΣΩ Ν Α ΙΓ Α ΙΟ Υ

Επιτυχημένος θεσμός έντονης καλλιτεχνικής δράσης Α ιγαίο, ένας χώρος γεμάτος δονήσεις και ταλαντώσεις στο διάβα της ιστορίας. Μια θάλασσα με με γάλους κυματισμούς, που συχνά πυκνά έφτιαχναν σταυροδρόμια συναντήσεων, τάσεων, πολιτισμών, συναλλαγών προϊόντων αλλά και σκέψης. Μια τερά στια αγκαλιά με ζέση, που στο στήθος έχει την αρχαία άρπα. Κάθε νησί του είναι μια χορδή της, που δονεί μια ξεχωριστή μουσική συχνότητα και που όλα μαζί μια υπέροχη συγχορδία. Η φετινή 19η Συνάντηση των Ερασιτεχνικών Θιά σων Αιγαίου, που πραγματοποιήθηκε από τις 27 του Οκτώβρη μέχρι τις 4 του Νοέμβρη στη Μήλο, έχουμε την αίσθηση πως μας έδωσε μια τέτοια «υπέροχη συγ χορδία». Η Μήλος, γεμάτη με σημαντικά αλλά και με τραγικά ιστορικά γεγονότα, τόπος συνάντησης των ελληνιστικών και χριστιανικών χρόνων, μοιάζει ν ’ α ναπαύεται ξεχασμένη στην κυκλαδική θάλασσα. Κάθε άλλο. Με την εγρήγορση και τη φιλοξενία της, μας έ δειξε ότι πάντα είναι έτοιμη σαν αιγαιοπελαγίτισσα νοικοκυρά, ν ’ ανασκουμπωθεί και να προσφέρει γην και ύδωρ σε άξια γεγονότα. Η Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού Θεάτρου Αιγαίου (Ο.Ε.Θ.Α.), εδώ και 19 χρόνια το φθινόπωρο οργα νώνει, κάθε φορά σε διαφορετικό νησί, να συναντιού νται 21 περίπου θεατρικές ομάδες, μια από τις οποί ες είναι και αυτή του Αναγνωστηρίου «η Ανάπτυξη» Αγιάσου. Ουσιαστικά είναι ένας θεσμός. Ευελπιστούμε και στη θεσμοθέτηση εκ μέρους της πολιτείας. Ο στόχος κατ’ αρχήν η ίδια η συνάντηση των ανθρώπων-μελών των θεατρικών ομάδων. Η επικοινω νία, η ανταλλαγή απόψεων, κρίσεων, σχολίων, βιωμά των, σ’ ένα κλίμα φιλίας και δράσης, είναι ένα από τα οφέλη. Μαζί και μέσα στις θεατρικές αποσκευές τους κουβαλούν τον πολιτισμό της ιδιαίτερής πατρίδας τους. Τον βοηθούν να συναντηθεί με τους υπόλοιπους και τότε παράγεται ένας νέος πολιτισμός σύγχρονος! Έτσι επαληθεύεται ο ρόλος της παράδοσης. Παραμένει ζωντανή και δρώσα! Η καρδιά όλων χτυπά και ο νους αφουγκράζεται σε κάθε γωνιά στεριανή του Αιγαίου, όσο μικρή και απομονωμένη γεωγραφικά και αν είναι. Στα πλαίσια της Συνάντησης είχαμε τη χαρά όλοι οι Αιγαιοπελαγίτες, μα και προσωπική ιδιαίτερη συ γκίνηση, λόγω καταγωγής, να ζήσουμε τη βράβευση του ομοχώριού μας Στρατή Πανούριου από το Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο της Χίου. Ο καλός μας Στρατής, γεννημένος και μεγαλωμένος στην ακριβή μας Αγιάσο, έλαβε μέρος στο Διαγωνισμό του Ομήρειου Πνευματι κού Κέντρου, που πραγματοποιείται κάθε δυο χρόνια

Η προμετωπίδα του Προγράμματος της 19ης Συ νάντησης Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου.

και αφορά τη συγγραφή θεατρικού έργου από Αιγαιοπελαγίτες συγγραφείς. Στη φετινή, δεύτερη διοργάνω ση του θεσμού αυτού, αποφασίστηκε το πρώτο βραβείο να δοθεί στο Στρατή Πανούριο. Ο τίτλος του θεατρι κού έργου του είναι ο «Αρίων». Πρόκειται για δια σκευή εμπνευσμένη, όπως ο ίδιος με πληροφόρησε, α πό το μύθο του Αρίονα, ο οποίος, ενώ βρίσκεται εν πλω πάνω σ’ ένα καράβι, αναγκάζεται να πέσει στη θά λασσα. Ένα δελφίνι και η γλυκιά μουσική του Αρίονα είναι οι ναυαγοσώστες που τον μεταφέρουν στην αιο λική γη. Προσαρμοσμένο για παιδιά θεατρικό έργο, που ευχόμαστε ολόψυχα να ταξιδέψει στις τόσο μαλακές παιδικές καρδιές, καβάλα σ’ ένα δελφίνι του Αι γαίου και δη Μυτιληνιά. Πάντα τέτοια Στρατή! Ο Στρατής Πανούριος είναι απόφοιτος της Δρα ματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Δέον να σημει ωθεί ότι η φετινή περίοδος τον βρίσκει να σκηνοθετεί στην Πειραματική Σκηνή του Θεάτρου αυτού. Στο νη σί της Μήλου ήταν ευτυχής συγκυρία, στα πλαίσια της Συνάντησης των εραστιτεχνών του Θεάτρου να γίνει η βράβευση ενός επαγγελματικά λειτουργούντος σ’ αυ τό. Η ελπίδα μας είναι η συγκυρία αυτή, ως γένους θη λυκού, να γεννήσει μελλοντικά καλούς καρπούς. Όπως και να έχει πάντως, το Αιγαίο με το γαλάζιο και υγρό στοιχείο του θα συμβολίζει και θα δείχνει μέσα μας το δρόμο του πνεύματος και της ελπίδας. Αθήνα, 14.11.2006 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΡ. ΓΑΕΖΕΑΗΣ Μ έλος του Δ.Σ.

Το ουζερί «Λέσβος» εξακολουθεί να ’ναι στέκι όλων μας Δ ιανύουμε το σωτήριο έτος 2006. Η τρίτη χιλιετία άρχισε με φοβερές αλλαγές, με νέες τεχνικές και μόδες, που ήταν ασύλληπτες προηγουμένως. Δυο νέοι, ο Στρατής και ο Χριστόφας Γραμμέ λης, ξεκίνησαν από την ιδιαίτερη πατρίδα τους, την όμορφη Αγιάσο μας, κατατρεγμένοι από τα κομμα τικά πάθη και μίση που ταλάνιζαν άλλοτε την Ελλάδα ολόκληρη. Αποκομμένοι από τον τόπο τους, με τα δυο τους χέρια για κεφάλαιο, ήρθαν ε δώ στην Αθήνα, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Κάτι έπρεπε να κάνουν για βιοπορισμό. Και τότε τους ήρθε η ιδέα να πουλήσουν «γεύσεις» από την π α τρίδα και συνάμα «μνήμες», γιατί ο Αγιασώτης, ό που και να πάει, κουβαλάει μαζί του τον τόπο του, το χωριό του, την Παναγιά, που τον ευλογεί και τον στηρίζει. Ακόμη κουβαλά το χρώμα, τα πατρο παράδοτα « π ’τάρια», τα «γιαπράτσια», τα «μυτζηθρόπ’ταρα», την παστή σαρδέλα, το χταποδάκι, κα θώς και το μυτιληνιά ουζάκι, που σ ’ ανεβάζει στον έβδομο ουρανό και σε κάνει να τα ξεχνάς όλα. Σ ’ αυτά τα υλικά «στήθηκε» το ουζερί της οδού Μπενάκη, αρ. 38, από τα δυο αδέρφια, το Χριστόφα και το Στρατή Γραμμέλη. Δούλεψαν σκληρά να το κρατήσουν, να το μεγαλώσουν, να το κάνουν γνωστό. Ό ποιος συμπατριώτης μας ερχόταν στην Αθήνα για δουλειές ή για γιατρούς, εδώ έβρισκε καταφύ γιο. Εδώ ξεκουραζόταν, πίνοντας το καφεδάκι του και παίρνοντας τις απαραίτητες πληροφορίες και συστάσεις που ήθελε. Και τα δυο αδέρφια πρόθυμα

τον φιλοξενούσαν και τον κατατόπιζαν. Έτσι το ουζερί της οδού Μπενάκη έγινε η «Πρεσβεία» της Αγιάσου στην Αθήνα, για όλους μας. Και δούλεψε καλά η «Πρεσβεία» όλα τα χρόνια. Και περιέθαλψε κόσμο και κοσμάκη και εξυπηρέτησε την Αγιάσο και τους Αγιασώτες. Δραστήριοι άνθρωποι και τα δυο αδέρφια. Ο Στρατής μάλιστα υπήρξε επί πολλά χρόνια και πρό εδρος του «Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασωτών» στην Αθήνα. Εργατικοί όσο λίγοι. Από τα άγρια χα ράματα ξυπνούσαν, για να πάνε στην αγορά, να προμηθευτούν αγνά και καλά προϊόντα (φρέσκα ψάρια, χταποδάκι νόστιμο, σαλάτες κτλ.), να καθα ρίσουν το μαγαζί και έγκαιρα να έχουν έτοιμο τον α χνιστό καφέ, για να τον σερβίρουν στους συγχωρια νούς μας και όχι μόνο, που συνήθιζαν να μαζεύο νται πρωί πρωί. Πολλές φορές πέρναγα και εγώ, γιατί το μαγαζί ήταν στο δρόμο μου για το γραφείο μου. Έ δινα πρωί πρωί την καλημέρα μου στο χωριό μου και πήγαινα στο γραφείο μου για δουλειά. Το πλήρωμα όμως του χρόνου ήρθε. Στην αρχή του έτους η σκυτάλη του μαγαζιού πέρασε σε άλ λους. Οι άνθρωποι που το δούλεψαν επί πολλά χρόνια μεγάλωσαν, κουράστηκαν από την καθημε ρινή μάχη της ζωής. Από μαχητές έγιναν απόμαχοι. Αποτραβήχτηκαν για λίγη ξεκούραση, βγήκαν στη σύνταξη. Εξάλλου το δικαιούνταν. Δούλεψαν σκληρά, σκληρότατα. Ανάστησαν φαμίλιες, έχτι σαν οικοδομές, σπούδασαν παιδιά και τα πάντρε-

Σε ώρα εργασίας. Η Σοφία Παπουτσή-Κουδουνέλη με τους «πρεσβευτές» Γραμμέληδες, το Χρίστο (αριστερά) και το Στρατή.

ψαν, πρόκοψαν και ικανοποιημένοι, αφού έκαναν στο ακέραιο το καθήκον τους, θέλησαν πια να ξε κουραστούν. Το μαγαζί άλλαξε χέρια, άλλαξε πρόσωπα. Τα παιδιά όμως που το πήραν είναι και αυτά συμπα τριώτες μας, από τον Πολιχνίτο, και μάλιστα από μητέρα Αγιασώτισσα, την Αρετή, θυγατέρα του ρά φτη Θρασύβουλου Ταζιανού. Είναι σίγουρο πως θα συνεχίσουν την παράδοση και πω ς το ουζερί της οδού Μπενάκη θα εξακολουθεί για μας να είναι η «Πρεσβεία» της Αγιάσου και όχι μόνο. Μέσα στις γενικές αλλαγές του αιώνα μας, που τα μικρομάγαζα χάνονται, που οι πολυεθνικές γε μίζουν με αλυσίδες καταστημάτων την αγορά, που το φαστ-φούντ, το γρήγορο κολατσιό, έγινε φιλοσο φία του σήμερα, το μαγαζί της οδού Μπενάκη ήταν και θα εξακολουθήσει να είναι το στέκι των Αγια σωτών, το σύμβολο της ξεκούρασης από τον κάμα το της ημέρας, της ουζοποσίας, της απόλαυσης του καλού μεζέ, της αντάμωσης με τους συμπατριώτες. Στρατή και Χρίστο Γραμμέλη, στρατοκόποι του σκληρού μόχθου, σας ευχόμαστε από τα βάθη της καρδιάς μας καλή ξεκούραση στη νέα σας ζωή. Καιρός ν ’ απολαύσετε τους κόπους σας, να χαρείτε τα παιδιά και τα εγγόνια σας. Θερμή παράκληση όμως να περνάτε πού και πού από το παλιό σας μαγαζί, να σας βλέπουμε, να συνεχίζετε την παρά δοση της Αγιάσου. ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΟΥΤΣΗ-ΚΟΥΑΟ ΥΝΕΛΗ Συμβολαιογράφος Αθηνών Ταμίας του Φ.Σ. Αγιασωτών

ΟΙ ΝΕΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΜΑΣ Ο πρόθυμος

συνεργάτης

του

περιοδικού

«Αγιάσος» ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΙΧΑΗΑ ΞΕΝΕΛΗΣ κα τάρτισε τον παρακάτω πίνακα των επιτυχόντων Αγιασωτών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Οι αναγρα φόμενοι αποφοίτησαν από το Λύκειο της Αγιάσου, καθώς και από άλλα Λύκεια της Αέσβου. Επειδή εί ναι βέβαιο ότι υπάρχουν και άλλοι επιτυχόντες, α πόφοιτοι άλλων Λυκείων της χώρας, τους οποίους ο συντάκτης δεν ήταν δυνατόν να γνωρίζει, παρακαλούμε οι ενδιαφερόμενοι να μας ενημερώσουν για συμπληρωματική δημοσίευση. Ευχόμαστε ολόψυχα στους νέους φοιτητές και στις φοιτήτριές μας καλή ακαδημαϊκή αφετηρία και γόνιμες σπουδές. • Αλιπράντης Ιωάννης Νικολάου Ηλεκτρολ. Μηχαν. και Μηχαν. Η/Υ ΕΜΠ • Βαμβουρέλης Φώτιος Αγγέλου Νομική Θεσσαλονίκης • Γυρέλη Μαρία Βασιλείου Παιδαγωγικό Προσχολ. Εκπαίδευσης Κρήτης • Καλουτζή Ελένη Σταύρου Νοσηλευτική Αθήνας • Κανάρου Μαρία-Συμεώνη Παναγιώτη Αστυφυλάκων • Κολομόνδου Φιλίτσα Ασημάκη Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής Θεσσαλίας • Κοντέλης Ιγνάτιος Γεωργίου Κοιν. Ανθρωπολογίας και Ιστορίας Αιγαίου • Κουνέλη Μαρία Λεωνίδα Φυτικής Παραγωγής ΤΕΙ Μακεδονίας • Μαριγλής Γρηγόριος Σταύρου Π ολιτικών Έ ργω ν Υποδομής ΤΕΙ Πάτρας • Περγάμαλη Καλλιόπη Ευστρατίου Πολιτισμικής Τεχνολ. και Επικοιν. Αιγαίου • Σκλεπάρη Κόνιτσα Γεωργίου Διεθνών και Ευρω παϊκώ ν Σπουδών Πειραιά • Σταυρακέλη Στέλλα-Μαρία Ευστρατίου Δογοθεραπείας ΤΕΙ Πάτρας • Τσομπανέλη Βασιλική Παναγιώτη Φιλολογία Κρήτης • Χατζέλης Μιχαήλ Παναγιώτη Μ ηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης Αιγαίου • Χατζηφώτης Ιωάννης Ευστρατίου Πολιτισμικής Τεχνολ. και Επικοιν. Αιγαίου

ΙΔ Ρ Υ Σ Η Ε Φ Ε Τ Ε ΙΟ Υ Β Ο ΡΕ ΙΟ Υ Α ΙΓ Α ΙΟ Υ

Ένα δίκαιο και πάγιο αίτημα ζητά άμεση δικαίωση Υστερα από

έξι και πλέον μήνες αποχής από

τις δικαστικές αίθουσες, στο αποκορύφωμά τους βρίσκονται οι κινητοποιήσεις για την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της ίδρυσης Εφετείου Βορεί ου Αιγαίου, με έδρα τη Μυτιλήνη, την πρωτοβου λία των οποίων επωμίστηκε, όπω ς ήταν φυσικό, ο δικηγορικός κόσμος της Αέσβου και της Λήμνου. Χρόνιο και επιτακτικό το αίτημα, δίκαιο και αυ τονόητο, αφού η απρόσκοπτη, ισότιμη, ταχεία και εν ολίγοις ουσιαστική πρόσβαση όλων στην απονομή του Δικαίου, σε όλες τις βαθμίδες της, συνιστά πραγ μάτωση του Κράτους Δικαίου, της Ισοπολιτείας και εν τέλει μετουσίωση της ίδιας της Δημοκρατίας. Οι πάντες αναγνωρίζουν πλέον -μεταξύ αυτών και η πολιτική ηγεσία που έχει τον τελευταίο λόγοότι ουδόλως ικανοποιεί το αίσθημα της ισονομίας και τις επιταγές περί «δικαίας δίκης» η υφιστάμε νη οργάνωση του συστήματος απονομής Δικαιοσύ νης στον τόπο μας, αναφορικά με την εκδίκαση των ποινικώ ν και πολιτικώ ν υποθέσεων αρμοδιότητας Εφετείου, σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό. Η υπαγωγή των δικαστικών υποθέσεων της Περιφέρειάς μας στην αρμοδιότητα του Εφετείου Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Σύρο, και η εκδίκαση αυτών από τη Με ταβατική του Έ δρα, από το σώμα δηλαδή των δι καστών που επισκέπτονται εκ περιτροπής τη Μ υτι λήνη έξι φορές το χρόνο, μπορεί με τα δεδομένα

άλλων εποχών να ικανοποιούσε, σήμερα όμως ο πωσδήποτε αποτελεί ημίμετρο και δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες για την ορθή απονομή του Δ ι καίου αντιλήψεις μιας ευνομούμενης Πολιτείας. Πρωτίστως, γιατί επιδιώκεται το πρακτικά αδύ νατο, να εκδικάζεται ένα πλήθος πολιτικών και ποι νικών υποθέσεων, μέσα στα ασφυκτικά χρονικά πε ριθώρια τριών μόλις ημερών παραμονής των Εφετών στην έδρα μας. Όταν μάλιστα λάβουμε υπόψη τη σο βαρότητα, με την οποία πρέπει ν ’ αντιμετωπίζονται οι υποθέσεις, ειδικά στο στάδιο αυτό εκδίκασής τους, κοινός είναι ο τόπος ότι με τέτοια συμπιεστική λογι κή, ακόμη και ο δικαστής με τις καλύτερες προθέσεις αδυνατεί να προσεγγίσει την ουσία, να εμβαθύνει, να υποβληθεί στη νομική βάσανο με αξιώσεις, ν ’ απονείμει ουσιαστικά ποιοτικό και όχι τυπικό Δίκαιο. Παράλληλα, η έλλειψη ολοκληρωμένης τοπικής γραμματειακής υποστήριξης και αρχείου, η όχι έ γκαιρη αποστολή και άφιξη των δικογραφιών στη Μυτιλήνη και η ενημέρωση των συνηγόρων την τε λευταία στιγμή, η δεδομένη απομόνωση που συνε πάγεται το νησιωτικό στοιχείο, η δυσκολία μετά βασης στη σημερινή έδρα του Εφετείου λόγω της ε ξάρτησής μας από τα καιρικά φαινόμενα και από τις ανεπαρκείς συγκοινωνίες, η υπερβολική δαπά νη, στην οποία υποβάλλονται διάδικοι και μάρτυ ρες, και η ανορθολογική χωροταξική κατανομή των δικαστηρίων της Χώρας, η οποία έχει αποστε-

Μερική άποψη του «Μεγά ρου Θέμιδος» Μυτιλήνης.

ρήσει το Νομό Λέσβου από τη δικαιωματική έδρα Εφετείου του και τον έχει καταστήσει μοναδικό φαινόμενο πανελληνίους, όταν άλλοι Νομοί διαθέ τουν δύο, τρία ή και τέσσερα Εφετεία, προσβάσιμα από ξηράς, καταδεικνύουν Δικαιοσύνη δύο ταχυ τήτων και συνακόλουθα Δικαιοσύνη των ολίγων και των εχόντων τα οικονομικά μέσα. Η ίδρυση Εφετείου Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Μυτιλήνη, υπαγορεύεται από λόγους κοινωνικής συ νοχής, αφού μόνο κατ’ αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ευθεία και ισότιμη πρόσβαση όλων στο κοινωνικό αγαθό της απονομής του Δικαίου και αποτελεί εφαρ μογή στην πράξη της αποκεντρωτικής λογικής, οργά νωσης και δομής του Κράτους, που το ίδιο άλλωστε ευαγγελίζεται και διακηρύσσει ότι προασπίζει. Με την πάνδημη αναγνώριση της αναγκαιότη τας, η διεκδίκηση της έδρας του Εφετείου στη Μυ τιλήνη ουδέποτε εγκλωβίστηκε ή ταυτίστηκε με συνδικαλιστικές και συντεχνιακές αξιώσεις των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου Μυτιλήνης και ως αίτημα καθολικό υιοθετήθηκε ως ευρύτερα κοι νωνικό και διεκδικείται με μαζικότητα, αλληλεγ γύη, συνοχή και σύμπνοια, πράγμα ομολογουμένως σπάνιο στις μέρες μας. Δυστυχώς όμως η λήψη της πολιτικής απόφα σης -για τί για πολιτική απόφαση πρόκειται- για την ικανοποίηση του πανθομολογουμένως αυτο νόητου κατά τα άλλα, δίκαιου αιτήματος, προ σκρούει στις συμπληγάδες των αγκυλώσεων του αθηνοκεντρικού κράτους, στην απαξίωση της Περι φέρειας, η οποία σθεναρά αντιμετωπίζεται από κά ποιους «αρμόδιους» ως αλλότριο σώμα, και σε διάφορες πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες.

Μέχρι σήμερα η Διοίκηση επικαλούνταν ως άλ λοθι τη γραφειοκρατική δυσκαμψία, προκειμένου ν ’ αποφύγει να δώσει λύση στο πρόβλημα. Η ανα μονή της σύστασης της λεγάμενης Επιτροπής Χωροθέτησης, η οποία θα γνωμοδοτούσε, μεταξύ άλ λων, και για την αναγκαιότητα ίδρυσης Εφετείου, με έδρα τη Μυτιλήνη, οι συνεχείς αναβολές έκδο σης του πολυπόθητου θετικού πορίσματος της, η διαρκώς υπεσχημένη και ταυτόχρονα αναβαλλό μενη εγχείριση του πορίσμ ατος αυτού στον Υπουργό Δικαιοσύνης για αξιολόγηση, η συστημα τική και αμετακίνητη έκτοτε τακτική υπεκφυγής του αρμόδιου Υπουργού, ν ’ αποδεσμεύσει το αίτη μά μας από τα αντίστοιχα αιτήματα άλλων Νομών της Χώρας, στάθηκαν τροχοπέδη στην ικανοποίη ση του δικαίου μας. Σε κάθε περίπτωση, η κυβερνητική βούληση ο φείλει να μην εξαντλείται στο επίπεδο προγραμμα τικών δηλώσεων και η Πολιτεία δεν αρκεί να δια κηρύσσει τις «καλές και αγαθές» προθέσεις της. Χρέος όλων των αρμοδίων είναι ν ’ αφουγκραστούν την αγωνία των -ισ ότιμ ω ν κατά τα λεγάμε ν α - κατοίκων της Περιφέρειας του Νομού μας και ν ’ αποσυνδέσουν το αίτημα της ίδρυσης Εφετείου Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Μυτιλήνη, από όλα τ ’ αντίστοιχα αιτήματα άλλων Νομών της Χώρας μας, γιατί αυτό επιτάσσει η ιδιαιτερότητα της περί πτωσής μας. Χρέος τους παραμένει η ικανοποίηση όλων όσα οφείλουν και υπόσχονται, πόσο μάλλον όταν έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου και όταν οι συνθήκες είναι ώριμες όσο ποτέ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Π ΑΝ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Οι θρησκευτικές γιορτές συγκινούν μικρούς και μεγά λους. Τέσσερα Αγιασωτο-αυστραλόπουλα, από αριστερά, η Αναστασία, η Ειρήνη, ο Σταύρος και η Γεωργία, εγγόνια του φίλου Σταύρου Μαλούκη, ποζάρουν μπροστά στο χριστουγενιάτικο δέντρο (Χγιΐηβγ, 2004).

Ο Φ ΙΛ Ο Π Ρ Ο Ο Δ Ο Σ Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ο Σ Α Γ ΙΑ Σ Ω Τ Ω Ν

Συνεχίζει τις καθιερωμένες εθιμικές δραστηριότητές του Σ ε ιρ ά έχουν οι δυο καθιερωμένες προσεχείς εθιμικές εκδηλώσεις. Την Κυριακή 21 Ιανουάριου 2007, το μεσημέρι, θα κόψουμε την πρωτοχρονιάτική μας πίτα, η οποία εφέτος θα είναι φτιαγμένη στο χωριό μας, με τον παραδοσιακό τρόπο, με φύλλα. Η εκδήλωση θα γίνει στη γνωστή πλακιώτικη τα βέρνα του ΚΡΗΤΙΚΟΥ (τηλ. 210.3250092), στην ο δό Μνησικλέους, αρ. 24. Καλό φαγητό, ποτό κατά βούλησιν και μουσική, με 20 ευρώ για κάθε άτομο. Η προσέλευση θα αρχίσει στις 12 το μεσημέρι. Την πίτα θα κόψει ο Δεσπότης μας, που θα ’ρθει από τη Μυτιλήνη για το σκοπό αυτό. Η δεύτερή μας εκδήλωση είναι ο αποκριάτικος χο ρός. Θα γίνει το βράδυ της Παρασκευής 16 Φεβρουα ρίου 2007, στο «ΧΑΡΑΜΑ» (τηλ. 210.7664869), στο γνωστό παλιό ρεμπετάδικο της Καισαριανής. Το τραγουδιστικό σχήμα, που κρατά το πρόγραμμα, αποτε λούν οι πολύ γνωστές Αίτσα Διαμάντη, Πίτσα Παπα

δοπούλου και Αένα Αλκαίου. Είναι μια ευκαιρία για όλους μας να χαρούμε αυτές τις μεγάλες κυρίες του ελληνικού τραγουδιού. Το κόστος για τον καθένα εί ναι 25 ευρώ. Σ ’ αυτό δεν περιλαμβάνονται τα ποτά. Με ιδιαίτερη αγάπη καλούμε όλους τους Αγια σώτες της Αθήνας και τους φίλους του Συλλόγου μας να δηλώσουν έγκαιρα συμμετοχή στις εκδηλώ σεις μας αυτές. Είναι σίγουρο πως θα περάσουμε καλά. Δηλώνουμε συμμετοχή, ιδιαίτερα στο χορό, για να κρατηθούν οι θέσεις, σε όλα τα μέλη του Δι οικητικού Συμβουλίου: π. Νεκτάριο Χατζηπροκοπί ου (6936846499), Βασίλη Δούπο (210.5724912), Σο φία Κουδουνέλη (6976390198), Μαρία Μουτζουρέ λη (6979077500), Χρίστο Γλεζέλη (6974152460), Πα ναγιώτη Σταυρακέλη (6978332526), Τάκη Γλεζέλη (6973755686), Στράτο Ευαγγελινέλη (210.4960387) και Μιχάλη Κορομηλά (6947810109). ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ

Από την κοπή της πρωτοχρο νιάτικης πίτας στην αίθουσα του Συλλόγου, στις 12.2.1984. Στο βάθος διακρίνεται ο Στρατής Αναστασέλης...

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ «ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΓΙΑΣΩΤΩΝ» ΚΑΘΩΣ Κ Α Ι Η ΛΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΛΙΚΟΥ «ΑΓΙΑΣΟΣ» ΕΥΧΟΝΤΑΙ Ε Υ Τ Υ Χ Ε Σ ΚΑΙ Ε ΙΡΗ Ν ΙΚ Ο ΤΟ 2 0 0 7

χόταν βολικό να συνδυάσει τις δυο εργασίες, να υπηρετεί α φ ’ ενός το Θεό και α φ ’ ετέρου να είναι αναγκασμένος να φωνάζει, να μαλώνει, να συ γκρούεται, αλλά και να λέει πολλά ψέματα, κατά συνθήκην ψεύδη. Το τελευταίο μάλιστα τον π ρ ο βλημάτιζε ιδιαίτερα. Πώς μαθέ θα ήταν τη μια π α πά ς και την άλλη ψεύτης; Ο δεσπότης, που γνώ ρ ι ζε το χαρακτήρα του χειροτονηθέντος, τον άκου σε προσεχτικά και για να τον βγάλει από το αδιέ ξοδο του έδωσε άφεση αμαρτιών, λέγοντας: Φέρε μου να σου υπογράψω ένα χαρτί για χίλια ψέμα τα και βλέπουμε!

ΗΝΤΑΝ ΙΑΙΟΥ ΚΡΙΜΑΣΤΑΡ’ Ν τό για ς, Ανθιμους του Γυρέλ’ τσι του Μ πάν’ Παντιλής, γι Μπουντάντης, μιγάλις ρακουφτίνις, πίναν μια μέρα, κατά π ’ συνήθιζαν, συζητούσαν τσι σχουλϊάζαν. - Γιατί χάλασι γη αρριβώνα τ ’ Στράτ’; - Κατηγουρήσασί ντουν ότι π ίν ’. - Καλά, π ίν ’ Σ τράτ’ς; - Ε, τι π ίν ’... Να, σάνι μας! Αγιάσος, 30.1.2001

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗΣ

ΑΦΕΣΗ ΑΜΑΡΤΙΩΝ Ο παπα-Χ ριστόφ ας Κ ανιμάς, προτού χειρο τονηθεί, διαχειριζόταν το Κέντρο του Κήπου της Π αναγίας. Το χειμώνα όμως, όταν το Κέντρο ή ταν κλειστό, δούλευε στα λιοτρίβια ως διευθυ ντής. Ή ταν δημοκράτης, κοινω νικός και έντιμος άνθρω πος και οι χω ριανοί του τον εμπιστεύο νταν και τον αγαπούσαν. Το κλέψιμο του ελαιο κάρπου, αλλά και του λαδιού με λογής λογής τε χνάσματα επιτηδείων, δεν ήταν ασυνήθιστα φ α ι νόμενα της αλλοτινής εποχής. Του πρότειναν λοι πόν, παράλληλα με τα εκκλησιαστικά του καθή κοντα, να είναι και διευθυντής. Αυτός όμως βρι σκόταν σε δίλημμα, δεν ήξερε αν έπρεπε να δεχτεί την πρόταση, π α ρ ’ όλο που ως οικογενειάρχης εί χε ανάγκη και δεν του έφταναν αυτά που έπαιρνε από την παπαδική, στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Μια και δυο πήγε να συμβουλευτεί το δεσπότη Ιά κωβο, ο οποίος τον είχε χειροτονήσει. Δεν του ερ

(Από αφήγηση Δημήτρη Χαρ. Καμαρού, 26.10.2006)

ΕΡΜΟΑΑΟΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΕΝ ΕΚΑΝΙ ΓΙΑ ΝΙΚΡΟΥΘΑΦΤ’Σ Ο τ α ν ο Ντόλιας, ο παλαιός νεκροθάφτης της Αγιάσου, αποφάσισε να φύγει στην Αθήνα, δημι ουργήθηκε ζήτημα για το ποιον θα βάλουν στη θέ ση του. Κ άποιος πρότεινε τον Πάνο Αρβανίτη. Έ ξαλλος σηκώθηκε επάνω ο Χαρίλαος Κορομη λάς και είπε: - Μ πά τσι πα τσι κάνιτι κανέ έγιτιου γιαγνίσ’. Για τ ’ όνουμα τ ’ Θιου! - Γιατί, ε Χ αρέλ’; - Γιατί, ίσιαμ’ α π ά ρ ’ τα χέρια ντ, α κ ’νηθεί, γοι χήρις έγ’τουσ’ ώρα θα ξ ιρ ’ζώ νιν τα μαλλιά ντουν! Έ φτου θέλ’ τσαμπούκ άθριπου, να τιλειώ ν ’ τσάκα τσάκα! Αγιάσος, 30.1.2001

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΚΟΥΤΣΚΟΥΔΗΣ

ΤΟΥΝ ΜΑΓΚΟΥΣΙ Τ ο υ Βαγγιλιώ λέγ’ στουν άντρα τς, του Μ πάν’: - Ε Μ πάν’, θαρρώ πους ξουνουβλέπ’ς, πους έχ’ς α γα π ’τσή. - Από πού σ’ ήρτι έγιουτ’ γ ’ ιδέα, μουρή Βαγγιλιώ; - Του κατάλαβα γω! Τρεις φουρές έπλυνις τα πουδάρια σ’ έγιουτ’ τν ιβδουμάδα! ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΑΡΗΣ (ΚΑΜΠΑΣ)

ΕΛΥΤΗΣ... 10 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ 2 -τις 2.8.2006 ο Παγγεραγωτικός Πολιτιστικός

ΤΙΜ ΗΘΗΚΕ Ο ΔΗ Μ . ΝΙΑΝΙΑΣ Σ τ ις 31.5.2006 το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτε χνείο οργάνωσε εκδήλωση-παρουσίαση του χαριστήριου τόμου Δημήτριος Γ. Νιάνιας. Φιλοσοφία,

Σύλλογος Γέρας και ο Παγγεραγωγικός Πολιτιστι κός Σύλλογος Μυτιλήνης (Αθήνας), με τη συνεργα σία του Δήμου Γέρας, οργάνωσαν στο Δημοτικό Σχολείο Περάματος εκδήλωση με θέμα «Οδυσσέας Ελύτης... 10 χρόνια μετά...». Μίλησαν ο Δημήτρης Ε Καραμβάλης με θέμα «Οι τελευταίες ποιητικές καταθέσεις του Ελύτη», ο Αριστείδης Καλάργαλης με θέμα «Η Γέρα του Ελύτη και ο Πολιτισμός της Γέρας» και ο Μάκης Αξιώτης με θέμα «Το εικαστι κό έργο του Ελύτη». Την εκδήλωση πλαισίωσαν ορ χήστρα και χορωδία, που διηύθυνε η μουσικός Κα τερίνα Ανδριώτη-Κωνστάντιου. Κείμενα απέδω σαν οι Τζάνος Στεφανέλης, Δημοσθένης Ψ αρρός και Γιώργος Ζορμπάς.

ΤΙΜΗΘΗΚΑΝ ΓΕΡΑΓΩΤΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΙ Σ τ ι ς 5.8.2006 ο Δήμος Γέρας, ο Παγγεραγωτι

Η προμετωπίδα του χαριστήριου τόμου «Δημή τριος Γ. Νιάνιας, Καθηγητής της Φιλοσοφίας».

Κοινω νία και Π ολιτισμός (Αθήνα 2006), στο Μέ γαρο της Παλαιάς Βουλής (Σταδίου και Κολοκοτρώνη). Η παρουσίαση της προσωπικότητας και του έργου του τιμώμενου καθηγητή του ΕΜΠ έγινε από τους επιμελητές της έκδοσης - μαθητές του. Μίλησαν ο Ανδρέας Γ. Ανδρεόπουλος, πρύτανης του ΕΜΠ, ο Βασίλειος Καρασμάνης, αναπληρωτής καθηγητής του ΕΜΠ, ο Ιωάννης Κ. Μουρμούρης, αναπληρωτής καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανε πιστημίου Θράκης, ο Στάθης Ν. Τσοτσορός, ανα πληρωτής καθηγητής του Παντείου Οικονομικού Πανεπιστημίου και η Γιούλη Ράπτη, λέκτορας του ΕΜΠ. Στο τέλος έλαβε το λόγο και μίλησε ο τιμώ μενος Λέσβιος καθηγητής. Την ωραία αυτή εκδήλω ση παρακολούθησαν πολλοί άνθρωποι της πολιτι κής δράσης, των γραμμάτων και της τέχνης. Ανά μεσά τους και αρκετοί Λέσβιοι. Δέον να σημειωθεί ότι διανεμήθηκε δωρεάν ο χαριστήριος τόμος.

κός Πολιτιστικός Σύλλογος Μυτιλήνης (Αθήνας) και ο Παγγεραγωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Γέ ρας οργάνωσαν εκδήλωση στο Πολύκεντρο Σκοπέ λου Γέρας, κατά την οποία έγινε παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα Αναστασίου Ταχταλόγλου «Μ ίλτος Κουντουράς (1889-1940) ο Έλληνας» (Ξάνθη 2006) και τιμήθηκε ο Λέσβιος παιδαγωγός Παναγιώτης Ξωχέλης. Μετά την ομιλία του προέ δρου του Παγγεραγωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Αθήνας Παναγιώτη Αγιακάτσικα και του δημάρχου Σωτήρη Ζαμτράκη, μίλησαν οι παρακάτω με τα α ντίστοιχα θέματα: Αναστάσιος Ταχταλόγλου, συγ γραφέας, Μ ίλτος Κ ουντουράς ο Έ λληνας, Ιγνάτιος Καράμηνας, συγγραφέας, Ο παιδαγω γός Μ ίλτος Κουντουράς, Αριστείδης Καλάργαλης, συγγραφέ ας, Μ ίλτος Κ ουντουράς, Ευαγγελία Καπετάνου, ε πίτιμη διευθύντρια του 3ου Ενιαίου Λυκείου Νέας Φιλαδέλφειας «Μίλτος Κουντουράς», Ο Μ ίλτος Κ ουντουράς ως εμπνευστής του σχολείου της δημι ουργίας; Αριστείδης Κοτζαμάνης, τ. σχολικός σύμ βουλος Π Ε ., Ο παιδαγω γός Παναγιώτης Ξωχέλης, Ευστράτιος Αθανάσης, τ. σχ. σύμβουλος Π Ε ., Το ε ρευνητικό παιδαγω γικό έργο του Παναγιώτη Ξωχέλη. Στο τέλος μίλησαν ο γιος του Μίλτου Κουντουρά Λίνος και ο Παναγιώτης Ξωχέλης. ΓΙΑΝΧΑΤΖ

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ Φ ΕΥ ΓΟ Υ Ν Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Η Σ Α Χ . Β Α Τ Ρ ΙΚ Α Σ (1 9 3 6 - 2 0 0 6 ) Α π ό τις 15 του περασμένου Μάρτη ένα ακόμη α γαπητό μέλος της αγιασώτικης πάτριάς της Αθήνας, ο Γρηγόρης Βατρικάς, αντάλλαξε το ανεκτίμητο δώρο της ζωής με το ανεπίστρο φο ταξίδι της ατέρμονης σιωπής. Το άγγελμα της α ναπάντεχης αποδημίας του μας λύπησε όλους, ό σοι τον γνωρίσαμε ως άν θρωπο, ως συχωριανό, ως φίλο. Πολλοί τον συνοδέ ψαμε την επομένη στο Κοιμητήρι Ζωγράφου, απευθύνοντάς του με πόνο ψυχής το ύστατο χαίρε. Ο Γρηγόρης Βατρικάς γεννήθηκε στην Αγιάσο το 1936. Ήταν το τέταρτο παιδί της όμορφης φαμίλιας του Αχιλλέα Γρ. Βατρικά (1904-1984) και της Χρυσομάλλης Ευστρ. Χατζηκομνηνού (Μπίλιας) (1905-1976). Αδέρφια του με χρονολογική σειρά η Ελένη, σύζυγος Παναγιώτη Πατσέλη, ο Μιχάλης, ο Στρατής και ο υ στερότοκος Παναγιώτης, πάλαι ποτέ συμμαθητής μου στο Β' Δημοτικό Σχολείο, στο λεγόμενο «Μπουτζαλιώτ’κου». Παρακολούθησε τα εγκύκλια μαθήματα της πρώτης βαθμίδας στη γενέτειρά του, αλλά δεν προχώ ρησε πιο πέρα, γιατί οι καιροί ήταν χαλεποί. Για σπου δές έφτανε ένας από την οικογένεια και αυτός ήταν ο Στρατής, ο οποίος σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός. Ξεσκολίζοντας ο Γρηγόρης μπήκε στο δρόμο της καθημερινής βιοπάλης. Τα πρώτα χρόνια εργάστηκε κοντά στον πατέρα του, που ήταν δραστήριος άνθρω πος με περίσσια αξιοσύνη και διατηρούσε, συνεχίζο ντας την οικογενειακή παράδοση, σιδηρουργείο στην Απέσο, το γνωστό «Χάνι», που είχε ιδιαίτερη σημασία για την αλλοτινή εμπορική Αγιάσο, μια και σ’ αυτό κα τέλυαν με τα ζώα τους όσοι έρχονταν από τα χωριά της ευρύτερης περιφέρειας Πλωμαρίου, για να πουλή σουν τα προϊόντα τους και για να προμηθευτούν τα χρειώδη. Εν συνεχεία ο Γρηγόρης άνοιξε για κάποιο χρονικό διάστημα κατάστημα νεωτερισμών. Ακολου θώντας όμως το μεταναστευτικό ρεύμα της εποχής, μεταδημότευσε στις 12.2.1975 στην Αθήνα, όπου ασκού σε το ίδιο επάγγελμα. Εδώ εξάλλου εγκαταστάθηκαν και τ ’ αδέρφια του. Νυμφεύτηκε τη Μαίρη Γιάννη Μπαξεβανάκη, καταγόμενη από την Ελασσόνα, και α πόχτησαν δυο παιδιά, τον Αχιλλέα και το Γιάννη. Ο Γρηγόρης Βατρικάς, ο αξέχαστος γείτονας των παιδικών και των νεανικών χρόνων στη γενέτειρά μας, ήταν άνθρωπος ευγενής, πρόθυμος, εξυπηρετι κός, τίμιος, ευχάριστος στις παρέες. Έδειχνε ενδιαφέ

ρον για τα κοινά. Τον θυμάμαι και ως επιδέξιο ποδο σφαιριστή του Γυμναστικού Συλλόγου «Όλυμπος». Και στην Αθήνα όμως τον Θυμάμαι ως συντρέχτη του Φιλοπροόδου Συλλόγου Αγιασωτών και ως συνεργά τη του περιοδικού «Αγιάσος», στο οποίο έδινε χρήσι μες πληροφορίες και δημοσιεύσιμο υλικό. Ήταν κα λός σύζυγος και στοργικός πατέρας, αλλά δεν ευτύχη σε να χαρεί περισσότερο την οικογένειά του. Ο συνε τός βίος και οι πράξεις του επιβάλλουν να τον κρατάμε ζωντανό στη θύμησή μας. ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗ ΒΑΣΙ ΑΕΙ ΟΥ

ΚΑΛΥΨΩ ΤΖΑ Ν Ο Υ ΚΩΝΤΗ (1 9 0 9 - 2 0 0 6 )

Καλυψώ Τζάνου Κωντή γεννήθηκε στον Ασώ ματο στις 4 Νοεμβρίου 1909. Γονείς της ο Κωνσταντί νος Ιωάννη Χατζηγιάννης και η Ελένη Γεωργίου Σαμοθρακή. Αδέρφια της ο Ευστράτιος, απόφοιτος της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και γνώστης της βυζαντινής μουσικής, ο ο ποίος εργάστηκε ως δά σκαλος στον Ασώματο και απεβίωσε στο Νοσο κομείο του Εσκί Σεχίρ, υ πηρετώντας ως αξιωματι κός κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατεί ας, η Μαρία, σύζυγος Αποστόλου Βλαστάρη, η Δήμη τρα, σύζυγος Ευστρατίου Βαλλιάνου, και ο ιατρός Προκόπιος, ο οποίος πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως παθολόγος στην Αγιάσο. Η Καλυψώ Κωντή-Χατζηγιάννη υπηρέτησε ως δα σκάλα στη Βρίσα και στην Αγιάσο, έχοντας εκλεκτούς, όπως έλεγε, συναδέλφους, κατονομάζοντας από αυ τούς τον Ευστράτιο Φωτεινέλη, τον Παναγιώτη Τσόκα ρο, το Χριστόφα Χατζηπαναγιώτη και τον Ευστράτιο Λιάκατο. Αναγνωρίστηκε από το περιβάλλον της ως ε ξαίρετη κυρία και εκτιμήθηκε ιδιαίτερα για το ήθος, για τη σοβαρότητα, για την ευσυνειδησία και για την προ σήλωση στα καθήκοντά της. Το 1939 σύναψε γάμο με τον εξαίρετο Αγιασώτη Τζάνο Γρηγορίου Κωντή, πτυχιούχο της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθη νών, ο οποίος διακρίθηκε ως τελωνειακός και μετέπει τα ως Οικονομικός Επιθεωρητής Νήσων Αιγαίου, αφή νοντας τη στερνή του πνοή στη Μυτιλήνη το 1959. Υπήρξε σοβαρή και αξιοπρεπής κυρία. Δεν ευτύ χησε ν ’ αποκτήσει παιδιά, περιστοιχίστηκε όμως με ζεστασιά και ιδιαίτερη αγάπη από τα ανίψια της ως το θάνατό της. Απεβίωσε πλήρης ημερών στη Μυτιλήνη στις 29 Μαΐου και κηδεύτηκε την επομένη, στο Κοιμη τήριο του Αγίου Παντελεήμονα. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΥΣΤΡ. ΒΑΑΑΙΑΝΟΣ

Βισφορές Γέρα, 7.8.2006 Αγαπητέ κ. Γιάννη, διάβασα το περιοδικό «Αγιάσος». Είναι συναρ παστικό. Σώζετε τη λαογραφία του τόπου σας, του τόπου μας. Επιθυμώ να γίνω συνδρομητής... Σας ευχαριστώ που με τιμήσατε με την πα ρουσία σας στην εκδήλωση για τον Μίλτο Καντουρά. Είμαι από αυτούς που σας νιώθουν, γιατί γνωρίζω με πόσο αίμα, κόπο, αγωνία, στε ρήσεις και ψυχική δύναμη, στήνονται τα περιο δικά και τα βιβλία. Το έζησα στο πετσί μου τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα θα χαρώ, πότε πότε ν ’ αλληλογραφούμε. Σας εσωκλείω και την ομιλία μου. Με εκτίμηση

Τάσος Ταχταλόγλου Δάσκαλος Ποντίων 15-17 67100 ΞΑΝΘΗ

Ο Μήτσος και η Μαίρη Σκλεπάρη, καθώς και ο γιος τους Αντώνης, πρόσφεραν 150€ στη μνήμη του πρόωρα εκλιπόντος διακεκριμένου γιατρού Ιωσήφ Σκλεπάρη. Η Ειρήνη Μοιρασκενδή πρόσφερε 300€ στη μνήμη των γονέων της Παναγιώτη και Σταυρούλας Συνοδινού, των αδελφών της Νίκου και Μιχαήλ Συνοδινού, καθώς και στη μνήμη του συζύγου της Δημητρίου Ευστρατίου Μοιρασκενδή. Ο Ευστράτιος Βασιλείου Γραμμέλης πρόσφερε 25€ στη μνήμη της Μυρσίνης Βλαστάρη (Βαγιάνα), χήρας Δημητρίου. Ο Βασίλειος Χ ατζηλεωνίδας πρόσφερε αντί στεφάνου 20€ στη μνήμη του Κλεάνθη Καλδέλη.

Β Α Φ Τ ΙΣ Ε ΙΣ Σ ,τις 16.6.2006, στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριά δας, στο Μενίδι, έγινε το μυστήριο της βάφτισης του Μιχαήλ Βασιλείου Κλειδαρά. Ανάδοχος ο Σπύρος Παναγιώτη Πατσέλης. Ευχόμαστε ολόψυχα στους ευτυχείς γονείς να ζήσει το νεοφώτιστο και να προκόψει. Στον ανάδοχο ευχόμαστε να είναι πάντα άξιος. Σ τ ι ς 26.8.2006, στην Ιερά Μονή Αειμώνος, έγι νε το μυστήριο της βάφτισης του Στυλιανού Σκορ δά, τέκνου του συνεργάτη μας Παναγιώτη και της Ανθίκλειας Σκορδά-Σκαλοχωρίτου. Στους ευτυχείς γονείς, καθώς και στον παππού Στυλιανό και στις γιαγιάδες, ευχόμαστε να τους ζή σει το νεοφώτιστο. Στην ανάδοχο Θεοδώρα Φαναραδέλη-Μαριόλα ευχόμαστε να είναι πάντα άξια.

ΓΑΜ ΟΣ Σ τ ι ς 23.9.2006, στον Ιερό Ναό της Παναγίας Αγιάσου, τελέστηκε ο γάμος του Σταύρου Κυριά κου Κουρκουλή, άλλοτε μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Αγιασω τών και συνεργάτη του περιοδικού «Αγιάσος» και της Σοφίας Σπήλιου Ααμπροπούλου. Τα στέφανα αντάλλαξαν ο Κωνσταντίνος Μουτζούρης και ο Γεράσιμος Σπάθής. Ευχόμαστε ολόψυχα να ζήσουν ευτυχισμένοι.

ΓΑΜΟΙ • Κουρκουλής Σταύρος Κυριάκου Λαμπροπούλου Σοφία Σπήλιου (23.9.2006) • Παπάνης Ιωάννης Γεωργίου Νικολού Ευτυχία Λεωνίδα (Ιερός Ναός Αγίας Ειρήνης Γαλατσίου, 30.9.2006)

ΘΑΝΑΤΟΙ • Γραμμέλης Π αναγιώτης Χ ριστόφ α (διιύησγ, 2005;) • Γανέλης Ιωάννης Ευστρατίου (δγώιεγ, Κοιμητήριο Βοΐ&ηγ, 2006) • Κουταλέλη Αικατερίνη, σύζυγος Δημητρίου (δγιΐηεγ, Κοιμητήριο Βοΐβηγ, Σεπτέμβρης 2006) • Κουρβανιού Ασημένια, χήρα Γεωργίου (21.9.2006) • Ταμβακέλης Γρηγόριος Γεωργίου (29.9.2006) • Ανεμέλη (Ανεμου) Μ υρσίνη, χήρα Σταύρου (3.10.2006) • Ζαρίφης Μ αρίνος Ευστρατίου (14.10.2006) • Τακιδέλης Δημήτριος Μιχαήλ (15.10.2006) • Μακαρώνης Παναγιώτης Βασιλείου (21.10.2006) • Αλεπίδης Παράσχος Ελευθερίου (26.10.2006) • Γιαννακέλης Νικόλαος Μιχαήλ (29.10.2006) • Τζανετή Σουλτάνα, χήρα Μ ιχαήλ-Γαβριήλ (13.11.2006) • Μ αγλογιάννη Κ ορνηλία, σύζυγος Σταύρου (16.11.2006) • Μεϊμάρη Αθανασία, χήρα Θεολόγου (29.11.2006) • Ροδάνου Αφροδίτη, χήρα Χαριλάου (30.11.2006) • Καλδέλης Κλεάνθης Ιωάννη (30.11.2006)

Ε Υ Χ Α Ρ ΙΣ Τ Η Ρ ΙΟ Ε υχαριστούμε θερμά όλους όσοι μας συμπαρα στάθηκαν στο βαρύ πένθος μας και παραβρέθησαν στο ετήσιο μνημόσυνο του αγαπημένου συζύγου και πατέρα Ιωάννη Δημητρίου Κουρβανιού. Η σύζυγος τα παιδιά, τα εγγόνια