De krant die verder kijkt in de stad
MAART 2021 | 7E JAARGANG NR. 121 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP
DUIC.NL
Utrecht volgens Rector magnificus Henk Kummeling P. 12
Is hoogbouw de oplossing voor woningnood?
Advertenties
Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden
TWEEDE DRUK VAN BOEK VERGETEN GEBOUWEN VAN ARJAN DEN BOER NU OVERAL TE KOOP NU OOK ONLINE TE BESTELLEN VIA DUICSHOP.NL
Bankbiljetten Kunst & Curiosa
GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk! Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
DONEER EEN DUIT AAN DUIC
Utrecht in woord en beeld
Voor €2,50 donatie of meer informatie: donatie.duic.nl
Prijs
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
UITVAARTVERZORGING IN GOEDE HANDEN
*
€24,95
030-666 75 77 uitvaartverzorgingleidscherijn.nl
nden
*gratis verzo
OOK OP ZONDAG GEOPEND
Hilversum Vaartweg 4 035 - 6247194
Bilthoven Julianalaan 43 030 - 2287451
Utrecht Oudkerkhof 11 030 - 2314984
Mijdrecht Dorpsstraat 74 0297 - 281054
COMFORT DEAL WEKEN
MAAK EEN AFSPRAAK VIA MORPHEUS.NL
BEZORGSERVICE
Woon je op maximaal 15 minuten fietsen van Rotsoord, dan is je huis een tentje op onze Camping en bezorgen we bij je thuis. Meer info via www.campingganspoort.nl
WERKEN IN UTRECHT WEST? Wil je jaren ‘30 woningen mooier maken, werken in een klein familiebedrijf, geen reistijd en lekker vroeg thuis zijn? De Handige Meeuwen zoeken een installateur/loodgieter voor 4 of 5 dagen p.w. met een fijne werksfeer, bouw cao, zicht op vast contract en nog meer voordelen!
KIJK OP VRIJETIJDVOORU.NU
Advertenties
DONEER EEN DUIT AAN DUIC Om te kunnen overleven wordt direct op kosten bespaard. Dat merken wij bij DUIC ook, bijvoorbeeld omdat advertenties worden uitgesteld. Toch willen wij jou heel graag blijven informeren. Ook over jouw favoriete restaurant, dat noodgedwongen maaltijden gaat bezorgen, jouw kapper, die andere openingstijden hanteert of de bakker, die het initiatief heeft genomen om Utrechters, die thuis moeten blijven, een hart onder de riem te steken. Wij willen hen de gelegenheid geven om hun boodschap te verkondigen. Als jij ons helpt, helpen wij samen onze Utrechtse ondernemers.
Toen de strijd tegen het coronavirus vorig jaar losbarstte had niemand kunnen voorzien dat de crisis zo lang zou duren. Omdat wij in tegenstelling tot andere nieuwsplatforms in Utrecht, geen structurele subsidies ontvangen, hebben we alle steun hard nodig om in deze situatie te overleven. Daarom vragen wij nogmaals jullie hulp. Eerder riepen wij de actie DUIT voor DUIC in het leven. Veel lezers reageerden hartverwarmend op deze actie en doneerden vol enthousiasme. We hebben het eerste coronajaar overleefd en zijn ervan overtuigd dat we ook de rest van het jaar doorkomen. Toch doen we weer een beroep op onze lezers, zodat wij kunnen blijven doen wat we doen.
Jouw bijdrage is eenmalig, maar je kunt ook kiezen voor een maandelijkse ondersteuning, tot wederopzegging.
Tegelijkertijd hebben Utrechtse ondernemers het moeilijk. De maatregelen om het virus te stoppen treft hen allemaal: van horeca-onderneming tot kapper, en van evenementen-organisator tot kledingwinkel.
ulp zeker We hebben jullie h ! nu heel hard nodig
Het DUIC Team
Campagnevoeren op Google, maar geen idee hoe?
Vanaf 1 april wordt de milieuzone strenger voor dieselauto’s.
Sipr realiseert de juiste online zichtbaarbaarheid bij het juiste publiek.
URL
Doelgericht adverteren op Google Adv.
sipr.online
Kop 1 | Kop 2 | Kop 3 Extensie 1 Extensie 3
Extensie 2 Extensie 4
Prestatieverbeterend
• Zoektermen
• Responsieve advertentie • Top 3 zoekresultaten
• Mediabudget
30 karakters per kop
90 karakters informatie
Kijk op utrecht.nl/ milieuzone
2x
Meer traffic naar specifieke landingspagina 25 karakters
35 karakters
donatie.duic.nl
Doneer nu € 5,00 (of meer) aan DUIC. Dat kan eenvoudig via de QRcode of via het rekeningnummer: NL60 RABO 0316 9922 59 o.v.v. Duit voor DUIC.
De redactie van DUIC volgt alle ontwikkelingen nauwgezet, in het besef dat in deze hectische tijden een goede nieuwsvoorziening essentieel is, juist ook lokaal. Niet voor niets is ‘informatievoorziening aan de samenleving’ door het kabinet bestempeld als ‘cruciaal’. Elke dag lezen tienduizenden Utrechters over hun stad via het nieuwsplatform van DUIC.
Geeldruk voor Google Advertentie
Voor €5,- donatie of meer informatie:
Extensie
4x
Kijk voor meer informatie op sipr.online/sea of neem contact op via Tel. 030 - 2006 028 of E-mail info@sipr.online
Utrecht.nl/ milieuzone
3
MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws 4 DUIC in Beeld Tram ontspoord
6 Hoogbouw
KIEZEN
Er moeten keuzes gemaakt worden. Daar gingen we in Utrecht massaal naar de stembus voor. Op het moment dat deze krant naar de drukker gaat worden de stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen nog geteld. Nu je met deze krant in je handen zit, is waarschijnlijk al duidelijk wie de winnaars en verliezers zijn. In Utrecht zullen de meeste kiezers voor D66 of voor GroenLinks gekozen hebben – maar de echte uitslag weten we nu nog niet. Keuzes maken is belangrijk. Zo moeten we in de stad ook echt kijken hoe we de woningnood kunnen aanpakken. Mogelijk kan hoogbouw daaraan bijdragen, maar dan moeten we wel de keuze maken waar we die torenflats willen en hoe hoog ze moeten worden. De Domto-
ren zal in ieder geval niet het hoogste gebouw blijven, want de keuze voor een toren van 140 meter in Leidsche Rijn is al gemaakt. In deze krant lees je meer over de keuzes die samengaan met hoogbouw. En dan hebben we nog corona, ook daarin valt nog genoeg te kiezen. Mogelijk kunnen we met de volgende krant op het terras zitten, maar dat is nog zeer onzeker. Het is nu een heel jaar geleden dat corona Nederland overspoelde. We vragen in deze krant aan verschillende organisaties of ze ervoor kiezen om iets te behouden van het coronajaar. Genoeg te kiezen dus. Robert Oosterbroek
Flats in strijd tegen woningnood
8 Vier vragen over.. Bouwen boven het spoor
9 Ronald McDonald Huis Op bezoek bij het logeerhuis
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Stad / Leven 12 Utrechts gemaakt Lampen van posters
OUDEGRACHT
12 Utrecht Volgens
Rector magnificus Henk Kummeling
13 Arjan den Boer Verdwenen horeca
Utrecht is constant in beweging. Er wordt
14 Puzzel
gebouwd en gesloopt.
Zoek de zeven verschillen
Hierdoor ziet de stad er
15 Dat is de vraag...
anders uit dan vroeger,
Wat willen we behouden van het coronajaar?
op sommige plekken heel
+-1972 2020
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien. Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chantal Spaan, Charlie van Dijk en Ilana Noot ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
ADVERTEREN 030 - 740 04 44, Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Laura Peek, laura@duic.nl Ambers Smits, amber@duic.nl, 06-86868707 Thomas Hak, thomas@duic.nl, 06-86803222 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
Utrecht heeft een eigen ondernemersprogramma! Utrecht bruist van de energie mede dankzij het lef, de creativiteit en de vindingrijkheid van ruim 42.000 ondernemers en nog een veelvoud aan ondernemende Utrechters. Ondernemers Gert-Jan Jansen, Julian de Keijzer en Martijn Rademakers vonden het hoog tijd om al deze ondernemende Utrechters een platform te geven waar ze hun plannen, successen, vragen en worstelingen kunnen delen met de rest van de stad. Elke vrijdag verschijnt er een nieuwe aflevering van DUIC in Zaken, hèt ondernemersprogramma van Utrecht! Alle afleveringen zijn terug te vinden via DUIC.nl/ondernemen met o.a. gesprekken met, Burgemeester Sharon Dijksma, Fairphone, de Clique, uCrowds, Bakker Verhuur, VechtclubXL, Ondernemersfonds Utrecht, Rabobank Utrecht en nog veel meer! GERT-JAN JANSEN PRESENTEERT WEKELIJKS EEN NIEUWE AFLEVERING OP DUIC.NL/ONDERNEMEN
Voel je je aangesproken en wil je ook een keer onze gast zijn? Mail ons! diz@duic.nl
4
NR. 121 | MAART 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
Fotografie: Bas van Setten
Ontspoord
D
e aanleg van de Uithoflijn was al een hobbelige rit maar het ontsporen van een volledige tram hadden we nog niet eerder gezien. Op 16 maart kwam tram 22 in botsing met een bakwagen van supermarktketen Jumbo (op deze foto is die al weggesleept) waarna de tram de rails verliet. Het zware voertuig kwam kruislings over de trambaan tot stilstand en dwars over de Laan van Maarschalkerweerd. Al snel was duidelijk dat er voor-
lopig geen trams meer zouden rijden. Er vielen gelukkig geen gewonden. Voor het imago van de Uithoflijn zal de ontsporing niet veel goeds betekenen, al weten we natuurlijk nog weinig over de oorzaak; want hoe kan de tram überhaupt in botsing komen met een bakwagen? De tram is dezelfde avond nog weggesleept, maar de reparatiewerkzaamheden gingen ook nog de dag daarna door. a
6
NR. 121 | MAART 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Is hoogbouw de oplossing voor woningnood? De skyline van Utrecht is natuurlijk prachtig, met de Domtoren als het absolute hoogtepunt. Toch zou de bouw van meer hoge woontorens kunnen helpen bij het oplossen van het woningtekort. Want een hoop woningen op een paar vierkante meter klinkt als een prima oplossing voor de woningcrisis. Is dat ook zo? En wat komt daar allemaal bij kijken? Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek
H
oewel de Domtoren met 112 meter toch echt nog het hoogste bouwwerk in de stad is, verijzen er steeds meer gebouwen op hoogte. Er ligt zelfs een plan voor een torenflat die hoger wordt dan het icoon van Utrecht. In Leidsche Rijn komen drie torens waarvan één een hoogte van 140 meter krijgt. De andere twee torens worden respectievelijk 80 en 100 meter. “Utrecht staat voor een enorme bouwopgave, omdat we nog steeds een van de snelst groeiende steden van ons land zijn”, zei wethouder Klaas Verschuure in 2019 toen de plannen bekend werden gemaakt. “Mensen willen hier dolgraag wonen. Ik ben daarom heel blij dat we nu de volgende stap kunnen zetten. We gaan hier een iconisch complex bouwen.” In het complex komen ongeveer 1125 huur- en koopwoningen. Die woningen zijn hard nodig, want er is een flink gebrek aan huizen in Utrecht.
Hoogbouw zou daarbij weleens van pas kunnen komen. In de grote steden in Nederland zien we steeds meer hoge gebouwen. Rotterdam is natuurlijk koploper en wordt ook wel Manhattan aan de Maas genoemd. Maar ook het gemeentebestuur in Den Haag heeft laten weten open te staan voor meer hoogbouw. En waarom ook niet? Veel woningen op een paar vierkante meter grond - en aan grond is juist gebrek binnen steden - klinkt als een goed plan. Maar zo simpel is het niet. Er komt veel meer kijken bij hoogbouw. De gemeente Utrecht werkt op dit moment aan een visie voor hoogbouw, een plan waarin staat hoe we met die hoge gebouwen om willen gaan. In de recent gepubliceerde Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040, een plan hoe we de stad de komende decennia vorm willen geven, wordt daar wel al een voorschot op genomen. Duide-
lijk wordt meteen dat er geen wolkenkrabbers in de stad komen. We gaan bouwen tot maximaal 105 meter. Wethouder Klaas Verschuure legt uit waarom er richtlijnen nodig zijn voor hoogbouw: “Utrecht ligt in het centrum van verschillende waardevolle landschappen en heeft een historische binnenstad rijk aan cultuurhistorie. […] Hoogbouw is een van de middelen om woningen in een hoge dichtheid in de stad te realiseren, maar hoogbouw is geen doel op zich. Grote bouwhoogten kunnen namelijk impact hebben op de landschappelijke en cultuurhistorische waarden van de stad. Om hoogbouw goed in te passen is daarom een slimme sturing gevraagd.” Daarom laat wethouder Verschuure weten dat er alleen op sommige plekken hoog gebouwd mag worden. “De voornaamste plekken waar we voor hoogbouw kiezen zijn gekoppeld aan de belangrijkste openbaar vervoersknopen en/of belangrijke centra, zoals het Utrecht Science Park. Door op een aantal plekken namelijk te verdichten, hoeft dat in andere buurten en wijken niet.” In totaal worden er nu vier plekken genoemd voor hoogbouw: Utrecht Centraal, Leidsche Rijn Centrum, Lunetten Koningsweg en het Science Park. Shanghai Daan Roggeveen is architect en weet als geen ander welke impact hoogbouw kan hebben op een stad. Hij woonde tien jaar in Shanghai, een stad met 23 miljoen inwoners en heel veel hoogbouw. Hij startte er het bureau MORE Architecture wat nu zowel in Shanghai als in Amsterdam een vestiging heeft. Deze maand is hij begonnen met de podcast Toren van Babel over, jawel, hoogbouw. Doel is antwoord te vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De eerste aflevering staat al op verschillende podcastkanalen en de komende maanden praat hij onder meer met architecten, ontwikkelaars en ambtenaren. Voor DUIC wil hij alvast even vooruitlopen op het onderwerp. Roggeveen: “Er zijn zoveel vraagstukken rondom hoogbouw waar we mee aan de slag moeten. Hoe kan hoogbouw betaalbaar zijn, toegankelijk voor alle inkomens? Hoe houd je de menselijke maat op de begane grond? Kunnen we hoogbouw ook duurzaam maken? Hoe zorg je voor goede bereikbaarheid?” Roggeveen gaat met deze vragen aan de slag in zijn podcast. Want ook hij ziet dat hoogbouw meer aandacht krijgt: “Maar de beweging is al langer aan de gang. Het heeft ook gewoon te maken met de trek naar de stad, die al twintig jaar bezig is. Hoogbouw past bij verstedelijking en de verdichting. We zijn ook anders gaan kijken naar wonen in de stad. Niet iedereen hoeft
een rijtjeshuis met eigen tuin te hebben.” In stedelijk Shanghai woont bijna iedereen in appartementen. “Het heeft ook zeker voordelen. Je kan bepaalde voorzieningen in gebouwen aanbrengen omdat je de kosten daarvan met zijn allen deelt. Zo hadden wij een zwembad in het gebouw. Doordat je dat kan delen met al je buren, wordt het betaalbaar” Toch erkent Roggeveen dat we in hoogbouw niet een soort heilige graal moeten zien om de woningnood op te lossen. “Dat de prijzen nu zo keihard stijgen in Utrecht komt natuurlijk door een gebrek aan aanbod van woningen. Maar dat los je niet zomaar op door alleen hoogbouw. Er is jaren veel te weinig gebouwd, op allerlei fronten. Hoogbouw is niet de silver bullet, maar het kan wel bijdragen aan duurzame binnenstedelijke verdichting.” Roggeveen ziet dus zeker kansen voor hoogbouw, maar benoemt ook de uitdagingen. Volgens hem is het belangrijk om na te denken over hoe het voelt als een bewoner op straatniveau wandelt. “Juist op maaiveldniveau is het heel belangrijk dat er kwaliteit is. We willen geen winderige gebieden met gesloten plinten. Op de begane grond moet ruimte zijn voor voorzieningen, winkels en scholen.” Om dit soort voorzieningen goed te regelen moeten ontwikkelaars ook niet alleen denken in losse woontorens, maar moet er breder gekeken worden naar een heel gebied. Voorbeelden zijn speeltuinen en groen. Als mensen geen tuin hebben en er ook gezinnen in hoogbouw zouden moeten wonen, dan moet er buiten wel ruimte zijn om ook te verblijven. Openbaar vervoer Zowel Roggeveen als wethouder Verschuure benoemen het belang van openbaar vervoer, als er meer hoogbouw komt. Roggeveen: “Het verdichten van de stad moet samengaan met een hoogwaardig netwerk van openbaar vervoer. Door verdichten wordt de stad steeds voller en je kan ruimte creëren door in te zetten op fietsen, wandelen en openbaar vervoer. Dan hebben bewoners de auto veel minder nodig en dat bespaart ruimte en maakt de stad leef baarder. Op deze manier reizen bewoners ook heel anders door een stad heen.” Verschuure zegt daarover: “Juist door hoogbouw te concentreren bij ov-knooppunten zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk mensen gebruik kunnen maken van het ov. Het maken van deze ov-knooppunten is kostbaar, juist door in hoge dichtheden te bouwen bij deze knooppunten kunnen investeringen worden gedaan om de kwaliteit van onder andere het ov te verbeteren.” Bij het verdichten – en het oplossen van de woningnood - van Utrecht moeten
Advertenties MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
we niet de ruimtelijke kwaliteit van de stad vergeten, zo schrijft Verschuure. Maar wat is die ruimtelijke kwaliteit precies? “Ruimtelijke kwaliteit is een breed begrip. Hoe sluit een gebouw aan op zijn omgeving? Hoe zorg je voor aantrekkelijke straten en openbare ruimte? Hoe zorgen we voor voldoende buitenruimte en ontmoetingsplekken voor de bewoners van hoogbouw? Aan welke standaard moet de architectuur van het gebouw voldoen? Dit is slechts een greep uit de onderwerpen die ruimtelijke kwaliteit kan omvatten. Door bij hoogbouw een goede ruimtelijke kwaliteit te ontwikkelen wil de gemeente ervoor zorgen dat gebieden rondom de hoogbouw goed te gebruiken zijn en het er prettig is om te wonen, te werken en te verblijven. […] We willen buurten creëren waar mensen met plezier willen blijven wonen. Nu en in de toekomst. Zowel het realiseren van vol-
doende huisvesting als het waarborgen van ruimtelijke kwaliteit is belangrijk.” Dan zijn er ook nog de kosten, een gebouw dat hoger is dan 70 meter krijgt te maken met veel meer investeringen. Na die hoogte komen er veel meer regels bij kijken; de brandveiligheidseisen worden bijvoorbeeld een stuk scherper. En ook duurzaam bouwen kan bij hoogbouw, maar ook daar zijn nog stappen in te maken. De komende jaren zullen we steeds meer hoogbouw gaan zien in Utrecht. In het Beurskwartier, Leidsche Rijn maar ook Merwede komen hogere gebouwen dan dat we tot nu toe gewend waren. Het nieuwe Londen, New York of Shanghai zal Utrecht niet worden, maar de skyline verandert wel met de jaren. Hoogbouw is een van de manieren waarop de stad meer woningen krijgt, maar het is niet de enige oplossing. a
7
Hoeveel Utrechtse bierbrouwerijen ken jij?
Lokaal bier uit héél Nederland bestel je bij Buurtbier.nl
8
NR. 121 | MAART 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Vier vragen over bouwen boven het spoor
Tekst: Ilana Noot
De gemeente zoekt vanwege de groei van de stad naar plekken binnen Utrecht die geschikt zijn voor stedelijke verdichting; bouwen binnen de stad. De spoorzone kan daar volgens de gemeente ‘een interessante locatie’ voor zijn en ze onderzoekt daarom de mogelijkheden voor het bouwen boven en langs de sporen. Uit het nieuwe mobiliteitsplan bleek al dat de gemeente meerdere centrale knooppunten langs de ring wil aanleggen. Het idee daarachter is dat de drukte zich niet concentreert op alleen Utrecht Centraal. De spoorzone moet méér worden dan een barrière die volgens onderzoekers te vergelijken is met de Berlijnse Muur.
1
Hoe is de situatie in het stationsgebied nu?
In Utrecht wordt al sinds de jaren 90 gewerkt aan het stationsgebied. Onder fase 1 van het plan vielen onder meer het nieuwe station, de verbouwing van Hoog Catharijne, Vredenburg, de singel, het Stadskantoor, het nieuwe Jaarbeursplein en de Moreelsebrug. Die fase is inmiddels afgerond, maar er wordt nog volop gebouwd in het stationsgebied. Fase 2 is inmiddels in volle gang, met de ontwikkeling van Beurskwartier en ook tegen het stationsgebied aan wordt gebouwd, bijvoorbeeld aan de Merwedekanaalzone, de Tweede Daalsedijk en de vernieuwing van de Jaarbeurs. Om erachter te komen of er gebouwd kan worden boven het spoor, heeft de gemeente Utrecht de afgelopen jaren verschillende onderzoeken laten doen. Uit een rapport in 2019 bleek dat de spoorzone vooral een barrière vormt tussen de binnenstad en het gebied waar onder meer Beurskwartier en de Merwedekanaalzone komen. “Door de breedte, ontoegankelijkheid en het minimale aantal overbruggingen van de spoorzone is deze te vergelijken met een Berlijnse Muur die het oude en het nieuwe centrum van elkaar scheidt”, was in 2019 te lezen in een ontwerpend onderzoek.
2
Waarom onderzoekt de gemeente of er boven het spoor gebouwd moet worden?
De gemeente Utrecht, NS, ProRail en het Rijksvastgoedbedrijf hebben in 2019 op basis van het eerdere onderzoek een tweede onderzoek laten doen naar de mogelijkheden voor de ruimtes boven en rondom het spoor. Door beide kanten van het spoor te verbinden zou er meer ruimte komen, bijvoorbeeld voor wonen en werken in het gebied. Volgens de gemeente bewijst het succes van de Moreelsebrug dat er veel behoefte is aan verbinding over het
spoor. “Niet alleen in functioneel gebruik maar in de beleving van ademruimte in het drukke stadscentrum; vergroening van een ‘grijs’ gebied. De tijd is voorbij dat de stationshal ingeklemd zat tussen een winkelcentrum en een drukke lawaaiige weg. Dit smaakt naar meer”, zei de gemeente destijds. Ook blijkt dat niet alleen verbindingen tussen de twee gebieden, bijvoorbeeld in de vorm van bruggen, van belang zijn. Het stationsgebied moet volgens de gemeente worden gezien als ‘vergrote binnenstad’, waarin het station op zichzelf een plek is om te verblijven en het spoor geen barrière meer vormt tussen de historische binnenstad, het nieuwe Jaarbeursdistrict, het Beurskwartier en de Merwedekanaalzone.
3
Gaat er in Utrecht dan gebouwd worden boven het spoor?
Volgens de gemeente is het onderzoek erin geslaagd om een beeld te geven van hoe de historische binnenstad verbonden kan worden met het gebied aan de andere kant van het spoor, waaronder Beurskwartier en de Merwedekanaalzone. Er zou zo een nieuw middengebied gecreëerd kunnen worden: Het Nieuwe Midden. De gemeente concludeert ook dat er voorlopig niet gebouwd gaat worden boven het spoor. Uit het onderzoek bleek dat bouwen boven het spoor heel complex en kostbaar is. De kosten komen volgens de gemeente ver boven de baten uit. “Het vinden van een acceptabel evenwicht daartussen is, ook lange termijn, een grote uitdaging, waarbij nog veel onderzocht moet worden”, liet de gemeente begin deze maand weten. De gemeente wil vooral dat onderzoek aantoont dat bouwen boven het spoor het publieke belang dient en maatschappelijke meerwaarde heeft. Als dat niet het geval is, zijn de forse benodigde investeringen namelijk niet gerechtvaardigd, vindt de gemeente. Naast geld, gaat het ook om complexiteit. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat er een aantal grote
uitdagingen is waar niet meteen een oplossing voor te vinden is. Het gaat dan vooral om de bereikbaarheid van het centrum, die nu al tegen de grenzen aanloopt. Maar ook allerlei andere kwesties zoals het overbruggen van hoogteverschillen en een goede verblijfskwaliteit spelen een rol.
4
Wat gaat er dan wel gebeuren in het spoorgebied?
De gemeente gaat voorlopig dus niet bouwen boven het spoor: bouwen boven het spoor is voor nu te ingewikkeld en vraagt veel nader onderzoek. De gemeente wil nu eerst de plannen voor het Beurskwartier, Lombokplein en de Merwedekanaalzone realiseren. Wel wil de gemeente kijken of er meer verbindingen kunnen worden aangelegd. Het blijkt namelijk dat het belangrijk is om de twee stadshelften op een logische manier met elkaar te verbinden. Het gaat dan om verbindingen over de sporen heen, maar ook onder de sporen door. Een van de situaties die wordt onderzocht is of het Forum kan worden doorgetrokken naar het Kruisvaartkwartier. Ook wordt in het eerste onderzoek uit 2019 een fietsverbinding van de Jeremias de Deckerstraat en de Nicolaas Beetsstraat genoemd. De gemeente benadrukte vorige week dat het belangrijk blijft om die verbinding te realiseren. De gemeente geeft aan dat gekeken wordt of de ambitie voor bouwen boven het spoor in de toekomst weer opgepakt kan worden. Voordat boven het spoor gebouwd kan worden, zijn eerst de goede verbindingen nodig die de gemeente nu wil bestuderen. Die nieuwe verbindingen worden dan ook zo gemaakt dat in de toekomst wel bebouwing boven het spoor mogelijk is.
9
MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Een kijkje bij het Ronald McDonald Huis Tekst en fotografie: Bas van Setten
Het Ronald McDonald Huis Utrecht is een plek waar ouders, broertjes en zusjes van ernstig zieke kinderen kunnen verblijven. Het logeerhuis ligt daarom ook op steenworp afstand van zowel het Wilhelmina KinderZiekenhuis en het Prinses Máxima Centrum. “Het is een bijzonder huis, waar veel leed en verdriet is, maar waar ook plezier wordt beleefd en vriendschappen worden gesloten”, zegt Maarten de Kort die in totaal zo’n 2,5 jaar in het Ronald McDonald Huis verbleef.
F
enna, de inmiddels 10-jarige dochter van Maarten en Cindy de Kort, werd geboren met allerlei complicaties. Zij heeft dan ook lange tijd in het ziekenhuis doorgebracht. Omdat het gezin in Maastricht woont was het voor de ouders onmogelijk om iedere keer op en neer te rijden naar Utrecht. Het verblijf in het Ronald McDonald Huis was voor hen dan ook een uitkomst. “Als wij daar toentertijd niet konden verblijven zou het proces, dat natuurlijk al erg zwaar was, nog veel zwaarder zijn geweest. Je moet als ouder van een ernstig ziek kind op sommige momenten je rust proberen te pakken. Dat is essentieel. Dat kan alleen als je dicht bij je kind bent. Daarnaast vind je veel steun bij mensen die er verblijven, je zit namelijk allemaal min of meer in dezelfde situatie”, aldus Maarten. Historie Dat was ook ooit de gedachte waarmee het Ronald McDonald Huis in 1974 in de Verenigde Staten is opgericht. “Het moest een plek zijn waar lotgenoten elkaar konden ontmoeten en steun bij elkaar konden vinden”, zegt Lies Laumans, vrijwilligerscoördinator bij het Ronald McDonald Huis Utrecht. “Jaarlijks verblijven er zo’n 1.150 gezinnen bij het Huis in Utrecht. Sommigen daarvan blijven één nacht en voor anderen wordt het een tweede thuis.” In Nederland zijn in totaal twaalf Ronald McDonald Huizen. Deze zijn te vinden bij alle acade-
mische ziekenhuizen, bij een aantal streekziekenhuizen en bij een revalidatiecentrum. Daarnaast zijn er ook nog dertien Huiskamers, dit zijn ruimtes in ziekenhuizen waar ouders zich terug kunnen trekken, en er zijn drie vakantiehuizen. Alle bovengenoemde locaties vallen onder de vleugel van het Ronald McDonald Kinderfonds. Utrecht Wanneer je bij het Ronald McDonald Huis in Utrecht naar binnen loopt, vallen direct de bloemen op die op de grond zijn geschilderd. Daarnaast is er een keuken waar bewoners zelf eten kunnen bereiden. Er zijn ook meerdere koelkasten die gekoppeld zijn aan de verschillende kamers. Naast de keuken is een grote gezamenlijke ruimte. Hier kunnen mensen bijvoorbeeld samen eten, een krant lezen of simpelweg met elkaar praten. Ook zijn er verschillende spelletjes voor kleine kinderen en is er een televisie met een Playstation. In de hoek staat een grote massagestoel die het huis heeft gekregen van een sponsor. Die stoel is volgens Laumans erg populair onder de bewoners. De mensen van het Ronald McDonald Huis doen er alles aan om de sfeer zo gemoedelijk mogelijk te maken. “Zo houden we rekening met de inrichting van het Huis en de kamers. In de Huiskamers in het Prinses Máxima Centrum en het Wilhelmina KinderZiekenhuis zijn witte doktersjassen bijvoorbeeld niet toegestaan. In het Huis zelf doen we ook veel met feestda-
gen. Zo hebben we ieder jaar een kerstdiner, krijgen de bewoners met Vader- en Moederdag een cadeautje en fleuren we het Huis extra op tijdens de paasdagen”, zegt Laumans. Locatie Het Ronald McDonald Huis Utrecht aan de Lundlaan bestaat uit twee gebouwen, met in totaal 31 kamers. In totaal heeft het Ronald McDonald Huis Utrecht 37 kamers, waarvan zes kamers in de dependance in De Bilt. Het huidige Huis moet verdwijnen vanwege de komst van een parkeergarage. Daar is iedereen het eigenlijk wel over eens, want de garage draagt bij aan het autoluwer en milieuvriendelijker maken van het Utrecht Science Park. Over de nieuwe plek is echter discussie tussen de provincie Utrecht en het Ronald McDonald Kinderfonds. Het UMC Utrecht, Universiteit Utrecht en Prinses Máxima Centrum willen dat het nieuwe Ronald McDonald Huis bij de kruising van de Hoofddijk en de Heidelberglaan wordt gebouwd. Dit was ook het advies van SWECO, een onafhankelijk adviesbureau dat in opdracht van het Ronald McDonald Kinderfonds verschillende locaties heeft onderzocht. Het college van Gedeputeerde Staten heeft eerder echter een negatief advies gegeven voor de nieuwe plek. Met de bouw wordt namelijk de zogenoemde ‘rode contour’ overschreden. Deze contour geeft de grens aan tussen stedelijk- en
natuurgebied. Nieuwbouw op deze plek zou volgens onder meer de minister ook gevolgen kunnen hebben voor de nominatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie als UNESCO Werelderfgoed. De alternatieve plekken die werden aangewezen lagen volgens het Ronald McDonald Huis te ver van de ziekenhuizen. Op woensdag 10 maart is besloten dat het nieuwe Ronald McDonald Huis niet op de beoogde plek gebouwd mag worden. Provinciale Staten namen toen een motie aan waarin ze het college opdroegen opnieuw over een ‘passende én haalbare locatie’ in overleg te gaan met onder meer de gemeente Utrecht en het bestuur van het Ronald McDonald Huis. Volgens Maarten en Cindy de Kort is het belangrijk dat het Huis vlakbij de ziekenhuizen wordt gebouwd. Unheimisch “Fenna is zo’n zes jaar geleden geopereerd aan haar buik. Dat was een zware operatie die tot in de avond duurde. Daarna is ze overgebracht naar de intensive care, waar ze in slaap werd gehouden. Ik kon er toen voor kiezen om bij haar te blijven, maar onder andere op advies van de doctoren ben ik teruggegaan naar het Ronald McDonald Huis om iets te eten en wat te slapen.” Maar toen Maarten aankwam bij het Huis kreeg hij naar eigen zeggen een unheimisch gevoel en wilde hij terug naar zijn dochter. “Omdat het ziekenhuis aan de an-
dere kant van de straat lag heb ik dat ook gedaan. Ik ben direct doorgelopen naar de IC. De doctoren waren iets verderop bezig met een ander kindje en hadden op dat moment geen oog voor Fenna. Ik trof mijn dochter aan met een platzbauch, dat is een opengesprongen buikwond. Haar darmen lagen buiten het lichaam. Het was een hele heftige ervaring.” Maarten heeft toen het leven van zijn dochter gered. De monitor, waar Fenna aan gekoppeld lag, maakte geen alarm omdat ze al erg ziek was vanwege de operatie. Haar waardes waren vanwege de opengesprongen wond niet dusdanig gestegen dat de machine alarm sloeg. De geschrokken vader heeft direct de verpleging erbij geroepen, die vervolgens meteen actie ondernam. Inmiddels gaat het volgens Maarten lichamelijk goed met Fenna. Vanwege de vele complicaties die optraden heeft zij wel hersenbeschadiging opgelopen. Waar het Ronald McDonald Huis Utrecht in de toekomst komt, is nog onbekend. De provincie heeft het definitieve besluit daarover nu neergelegd bij de Utrechtse gemeenteraad. “We hopen dat er nu met de partners en de gemeente gekeken kan worden naar een goede locatie. Voor ons is dat een plek dicht bij de ziekenhuizen”, aldus Laumans. a
Advertentie advertenties
Haal de horeca in huis Pasen in Utrecht De Utrechtse horeca heeft, zoals we inmiddels van ze gewend zijn, de meest lekkere, creatieve en gezellige manieren bedacht om Pasen bij jou thuis te verzorgen. Na het zoeken van alle paaseieren in en rondom het huis kunnen we lekker aan het Paasontbijt beginnen. We hebben wat heerlijke Paasboxen voor je op een rijtje gezet. Maak er een gezellig en smakelijk lang Paasweekend van!
I’M SO EGGCITED AND I JUST CAN’T HIDE IT…
VIER PASEN MET EEN BAKKERSWINKEL HIGH TEA
Heb je ook zin om met de paasdagen uitgebreid te ontbijten of te brunchen? Wij hebben een Paasbox voor 2, gevuld met EGGciting Bagels & Beans producten. 3 Bagels die je naar hartenlust kunt beleggen met eiersalade, zalm, beenham, bacon, creamcheese en verschillende soorten toppings. 2 Flesjes zuurzak en als toetje 2 gele koeken (vegan). De box is makkelijk online te bestellen via bestel.bagelsbeans.nl bij een vestiging bij jou in de buurt (Amsterdamsestraatweg 302, Biltstraat 60, Catharijne Esplanade 10, Haroekoeplein 35, Hof van Bern 8 en Mariaplaats 48).
Bakkerswinkel Utrecht staat al jaren bekend om de uitgebreide high tea’s die zij serveren in hun gezellige werfkelders. Haal met Pasen die gezellige sfeer in huis met een high tea afhaalpakket. Dit pakket zit vol met huisgemaakte scones, taartjes, sandwiches, quiche en meer. Liever een uitgebreid ontbijt? Of ’s avonds genieten van een kaasfondue dinerpakket? Dat kan ook! Het complete menu bekijken en bestellen kan via: www.bakkerswinkelutrecht.nl. Let op, bestellingen voor Pasen kunnen uiterlijk donderdag 1 april geplaatst worden.
Bagels & Beans diverse vestigingen, Utrecht www.bagelsbeans.nl
Bakkerswinkel Utrecht Wittevrouwenstraat 2, Utrecht www.bakkerswinkelutrecht.nl
EEN FEESTELIJK PASEN MET VROEG THUIS
VIER PASEN OP BUITENPLAATS DOORNBURGH
Dit jaar vieren we Pasen anders dan anders. Thuis is de plek waar we met elkaar samenzijn en genieten van gezelligheid en lekker eten en drinken. Met ons Paasassortiment voor thuis haal je Vroeg in huis en geniet je van gerechten met warme smaken uit het seizoen. In een paar stappen zet je een heerlijke brunch high tea, borrel of compleet diner op tafel. De bestellingen dienen uiterlijk 48 uur voor de gewenste afhaaldatum besteld te worden. Fijne Paasdagen!
Vier van vrijdag 2 t/m maandag 5 april de lente op Doornburgh! Het park aan de Vecht staat in bloei en de biggen en lammeren huppelen in de wei. Restaurant DeZusters biedt een paasbrunch aan, die online te bestellen is. Maak er een picknick van in ons park, te midden van de bloesem, of neem de brunch mee naar huis om samen aan tafel te eten. Drink koffie to go in het park en maak met de speciale wandelkaart een ommetje op de buitenplaats. De monumentale blikvanger tijdens je ontdekkingstocht: het achttiende-eeuwse hoofdhuis, dat fris in de lak staat.
Restaurant Vroeg Achterdijk 1, Bunnik www.vroeg.nl
Buitenplaats Doornburgh Diependaalsedijk 17, Maarssen www.buitenplaatsdoornburgh.nl / www.dezusters.nl
Advertentie advertenties
LEKKERE BRUNCHBOX VOOR THUIS VAN DE CAMPING
ALLES VOOR EEN HEERLIJKE PASEN! Van een complete brunch tot een uitgebreide borrel en van voorjaars ragouts tot verse soepen, we hebben alles voor een heerlijke Pasen. Natuurlijk met onze lekkerste croquetten. Meer informatie en bestellen? www.croquettenboutique.nl
Camping Ganspoort bezorgt op 1e en 2e Paasdag een speciale Paasbrunch Box. Voor € 50 geniet je met zijn tweeën (of meer) van broodjes, diverse soorten beleg, (huisgemaakte) zoetigheden, quiche, nootjes, druiven en paaseieren. Voor € 5,- extra krijg je er een flesje bubbels bij de Paasbox.
Croquetten Boutique Bakkerstraat 7, Utrecht www.croquettenboutique.nl
Camping Ganspoort Helling 87, Utrecht www.campingganspoort.nl
FROHLIJK PASEN MET EEN EI!
THUIS UIT BRUNCHEN MET METRO
Alleen, samen of met het hele gezin genieten van een heerlijk Paasontbijt? Maar geen zin om je Paasontbijt zelf te maken? Laat het bezorgen door de Frohmobiel! Froh biedt op Eerste Paasdag een Ontbijtbox geheel in het teken van Pasen en iets met ei!
Van 1 tot en met 5 april is onze heerlijke Paasbrunch te bestellen via www.thuisuiteten.nl of als je komt afhalen via 030-307 3535. Maak thuis een feestje van deze dagen en geniet Tip; er is ook een uitbreiding voor de kleintjes, zo hebben zij hun eigen brunch en vermaak.
Froh Europalaan 2c, Utrecht www.frohutrecht.nl
WORD VRIEND VAN DUIC EN ONTVANG DIRECT HET BOEK ‘DUIC IN 2020’! Lees jij DUIC elke keer weer met veel plezier? En vind ook jij het belangrijk dat DUIC door kan gaan met Utrechtse kwaliteitsjournalistiek? Steun ons! Word Vriend van DUIC. Je ontvangt dan leuke kortingen bij onze partners, ook krijg je toegang tot evenementen (exclusief voor Vrienden van DUIC). En als klap op de vuurpijl krijg je nu ook nog het boek ‘DUIC in 2020’ met een prachtig overzicht van het nieuws in Utrecht in het afgelopen jaar – de eerste van een reeks jaarlijkse edities.
Metro City Kitchen Jaarbeursplein 15 www.restaurantmetro.nl
Lidmaatschap
€3 0,-
Lid worden van onze vriendenclub kan voor een contributie van €30,- Euro of €50,-*. Daarvoor ontvangen Vrienden het volgende:
Ieder jaar het boek DUIC in …. thuis gestuurd
Uitnodigingen voor DUIC-activiteiten, denk daarbij aan exclusieve voorstellingen, rondleidingen etc.
Steun DUIC met het maken van Utrechtse kwaliteitsjournalistiek en onderzoeksjournalistiek. Met uw bijdrage kunnen we dit blijven doen.
+ Steun DUIC en scan nu de QR-code
v.a .
€
50, 23x per jaar de DUIC Krant per post bezorgd * ontvang je extra bij
een contributie van €50,-
12
NR. 121 | MAART 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHTS GEMAAKT
Spinvis-poster verandert in schoudertas of schemerlamp
In deze rubriek staat een creatief, ambachtelijk, innovatief of historisch product uit de stad centraal. In deze editie: DITT
Lopend langs TivoliVredenburg vallen ze altijd op: de gekleurde, uitnodigende posters voor aankomende evenementen. De grote schermen en promodoeken met daarop vaak de gezichten van bekende artiesten hangen er een paar weken, tot het concert of feest voorbij is. Daarna komen veel van de zeilen en doeken in handen van Ditte Tanja. Die maakt er dan tassen, portemonneetjes en etuis van. Het stevige materiaal van de promodoeken leent zich ook goed voor schemerlampen, die Ditte nu in beperkte oplage maakt.
I
nitiatiefnemer Ditte vertelt: “Ik ben al heel lang in dienst bij TivoliVredenburg als bedrijfsleider. Ik werk er al sinds het nog ‘de oude Tivoli’ was, aan de Oudegracht. Maar ik wilde ook graag iets creatiefs doen, zelf iets maken. Ik ben toen begonnen met een opleiding Ambachtelijk Leren Tassenmaker.” Ditte begon DITT Bags, een merk voor handgemaakte leren tassen. Maar nu zijn de tassen niet alleen meer van leer gemaakt. “Toen TivoliVredenburg aan het Vredenburg kwam, was het eerst nog een grote bouwput met allemaal hekken. Heel lelijk, dus. TivoliVredenburg had daarvoor wat bedacht: grote zeilen
met reclame voor concerten en festivals. Een collega van TivoliVredenburg kwam op een gegeven moment bij mij met die oude zeilen. Die vroeg: “Kan jij daar niet iets mee?” En zo ontstond het idee voor de tassen.” Het ging verder met de promodoeken die in de lichtbakken aan de pui van TivoliVredenburg hangen. “Het materiaal van de doeken is stevig en lichtdoorlatend. Dat leent zich goed voor het maken van rugzakjes met zo’n trekkoordje eraan, maar natuurlijk ook voor lampen”, vertelt Ditte. “De concertlampen heb ik ook eigenlijk voor iemand anders bedacht, een collega die op zoek was naar
een leuk cadeautje.” De ontwerpen van Ditte vallen bij velen erg in de smaak. Ze zijn nu onderdeel van de vaste merchandise van TivoliVredenburg. “Mensen vinden het leuk om een tas of lamp met Spinvis of een portemonnee met Eefje de Visser te hebben.” Helaas zijn de concertlampen bijna op, maar Ditte zegt dat ze altijd nieuwe plannen heeft. “Ze zijn gestopt met de productie van de basislampen. Ik denk al na over wat ik nog kan maken van dat lichtdoorlatende doek. Dat zouden heel goed laptopsleeves of schoudertassen kunnen zijn.” Ditte Tanja maakt daarnaast nog steeds haar leren tassen, zo-
wel naar eigen ontwerp als op aanvraag. Ook werkt ze nog steeds bij TivoliVredenburg. Kiezen tussen DITT en TivoliVredenburg hoeft niet: “Voor mij zijn allebei belangrijk. Helaas ligt het werk bij TivoliVredenburg nu grotendeels stil en gelukkig heb ik veel afleiding van in mijn atelier werken. Normaal is de combi perfect: het sociale en hectische werk in TivoliVredenburg, en het rustige en creërende werk in mijn atelier. Ik vind het het beste van twee werelden.” a
UTRECHTS VOLGENS
Utrecht volgens rector magnificus van Universiteit Utrecht prof. dr. Henk Kummeling Tekst: Bo Steehouwer Prof. dr. Henk Kummeling is in juni 2018 aangetreden als rector magnificus van de Universiteit Utrecht. Daar bekleedde hij al meerdere posities: hoogleraar, decaan van de faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie, en niet veel later benoemde het College van Bestuur hem tot universiteitshoogleraar. De meervoudig verkozen ‘docent van het jaar’ houdt zich als rector bezig met thema’s als innovatie in onderzoek en onderwijs, internationalisering en studentenorganisaties. We vroegen Henk Kummeling naar zijn mening over online onderwijs en de stad Utrecht. De band met de stad staat centraal in het lustrum dat de Universiteit en het UMC Utrecht dit jaar gaan vieren.
Wat heeft u zelf geleerd in het afgelopen jaar? “Ik heb geleerd dat het toch wel heel erg handig en goed kan zijn om online te vergaderen. Natuurlijk missen we allemaal het persoonlijk contact enorm, maar er zijn ook voordelen en die moeten we na corona behouden. Ik woon bijvoorbeeld heel veel vergaderingen overal in het land bij, waarvoor ik steeds in de trein stap. Dan ben ik toch lang onderweg voor een uurtje vergaderen in Den Haag of voor een paar bestuurlijke wissewasjes. Ik denk dus dat het blijft, online vergaderen of overleg met rectoren van andere universiteiten. Online overleg werkt het beste met mensen die je al een tijd kent, want die verborgen signalen kan je uiteindelijk beter van elkaar lezen in een gewone vergadering. Hetzelfde heb ik geleerd over hybride onderwijs. Ik heb zelf hybride onderwijs gegeven, vanuit een lokaal aan Drift 21. Een aantal studenten op locatie zat daarbij en een aantal studenten deed dan live mee vanuit huis. Vooraf had ik de gedachte dat het ingewikkeld zou zijn, maar dat viel in de praktijk mee.” Heeft het online onderwijs invloed op het
imago van de Universiteit Utrecht? “Het is voor niemand goed om alleen maar online les te krijgen. Het onderwijs gaat niet alleen maar om de kennisoverdracht. Je wilt ook wel met elkaar samenzijn om de stof te bediscussiëren en de sociale aspecten van studeren zijn evengoed belangrijk. Er horen bepaalde rituelen bij het studeren aan de universiteit die je online niet meekrijgt. Tegelijkertijd blijkt uit enquêtes die we gedaan hebben dat veel studenten best tevreden zijn over wat we in korte tijd bij elkaar hebben gebracht: online onderwijs op hoog niveau, levendig onderwijs, veel contactmomenten en break-out sessies. Het is echter niet voor álle studenten en opleidingen zo goed gelukt, dat is een belangrijk aandachtspunt voor de komende periode. Door de bank genomen hebben docenten – en studenten – zeer bewonderenswaardige prestaties geleverd. We hadden geluk dat we veel online onderwijsmethoden hadden klaarstaan. Veel docenten waren daarom in staat om snel te schakelen.” Hoe gaat het nu met ambities van de Universiteit Utrecht zoals internationalisering?
“Dat zijn nu lastige keuzes om te maken. Het is misschien vreemd om te zeggen, maar het online onderwijs heeft voor sommige studenten ook enorme voordelen: het feit dat wij veel online aanbieden, betekent juist dat studenten van ver weg het onderwijs kunnen volgen. Voor sommige opleidingen wordt daardoor de drempel verlaagd. Zoals voor een onderzoeksmaster van twee jaar. Normaal zit die gebonden aan torenhoge kosten, voor onder meer de huisvesting die je moet regelen. De belangstelling van buitenlandse studenten is dus niet verminderd, maar nam eerder toe. Nu moeten we zorgen dat we flexibel blijven, zodat ook die studenten met een gerust hart hun opleiding kunnen afmaken. Dat is een ingewikkelde opgave.” Wanneer in het afgelopen jaar was u trots op de Universiteit Utrecht? “Ik had veel momenten waarvan ik dacht: dat is toch wel erg mooi. Het is een heel moeilijke periode geweest. Ik ben zeer onder de indruk als je dan ziet hoe docenten zich inzetten voor studenten, dat jonge onderzoekers ondanks alles belangrijke ontdekkingen doen, of dat studenten projecten opzetten om bood-
schappen te doen voor ouderen of scholieren gratis bijles te geven. Ik had ook tranen in mijn ogen toen ik een kerstboodschap toegezongen kreeg van Dekoor (een jazz- en popkoor bestaande uit dertig jonge Utrechters, red.). Daarnaast is er dit jaar prachtig onderzoek gedaan, bijvoorbeeld naar hoe je ervoor kan zorgen dat mensen de regels van de lockdown kunnen naleven. Het mooiste van rector van de UU zijn, is dat je iedere dag te maken hebt met ontzettend slimme mensen die mooie dingen doen. De universiteit gaat uiteindelijk niet om gebouwen, maar om mensen.” Wat mist Utrecht volgens u nog? “Wat mij betreft nog een groot station aan de oostkant van Utrecht. Op Utrecht Science Park werken en studeren zo veel mensen. Die zijn dagelijks afhankelijk van goed openbaar vervoer. Ik zou het wel fijn vinden als het station van Lunetten of dat van Bunnik een flinke upgrade kreeg. Dan hoeft niet iedereen meer door Hoog Catharijne.” Utrecht is… “…zo geweldig dat niemand er meer weg wil.”
13
MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN HORECA IN UTRECHT
Hotel Kasteel van Antwerpen aan de Oudegracht Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief
Vanaf de overkant zie je boven de schoenenwinkels aan de Oudegracht 129 nog de gouden letters 'Hotel Kasteel van Antwerpen' staan. Ze herinneren aan een van de oudste hotels van de stad, waar vele beroemdheden verbleven. Het pand kreeg in 1882 z'n huidige vorm en werd in 1931 verbouwd. Nog geen twintig jaar later sloot het hotel plotseling.
I
n 1593 begon Commertgen Rijcken een logement aan de Oudegracht onder de naam 't Casteel van Antwerpen. Via een poort aan de Lange Elisabethstraat (nu deel van De Roode Winkel) kwam men bij de stalling voor paarden en koetsen. In de loop der eeuwen overnachtten er beroemde gasten, zoals de schilder Pieter Paul Rubens, de Toscaanse groothertog Cosimo III de' Medici en in 1780 de Habsburgse keizer Jozef II, die reisde onder de schuilnaam Graaf Falkenstein. De Schotse schrijver James Boswell vond het er 'zo verschrikkelijk, dat ik er niet kon blijven', maar in 1794 noemde de gothic novel-schrijfster Ann Radcliffe het Kasteel van Antwerpen 'een uitstekend logement'. Nieuwbouw en verbouwing In 1882 verrees er een nieuw hotel, waarbij het middeleeuwse achterhuis bleef staan. De voorgevel kreeg een neobarokke stijl met horizontale witte banden en een rijkversierde kroonlijst. Onder de dakkapellen op de uiteindes kwamen de aanduidingen 'ANNO' en '1882'. Sommige kamers hadden een al dan niet Frans balkon met een hardstenen balustrade. De naam Hotel Kasteel van Antwerpen kwam in grote letters op de gevel, maar boven de deur stond Hotel du château d'Anvers voor de internationale clientèle. In 1896 adverteerde het hotel met: 'Prachtig gelegen op het schoonste gedeelte der stad met
mooien tuin en terras', waarmee men het binnenterrein bedoelde. Het Kasteel van Antwerpen bood de gasten een 'Table d'hôte 4½ en 5¾ uur', toch heel andere etenstijden dan tegenwoordig gangbaar in de horeca. De advertentie sloot af met 'Aanbevelend, J.G. Jansen'. Drie generaties Jansen zouden er van 1882 tot 1949 hotelier zijn. "Het hotel Kasteel van Antwerpen heeft in onze stad en in den lande, maar ook daarbuiten steeds een goeden roep gehad. Het was een der logementen dat een renommé had, dat het zelfs niet verloor toen het in den wedloop naar meer luxe en meer comfort langzamerhand achteraan kwam. Maar toch leek het den directie zaak om ingrijpende verbouwingen te doen aanbrengen, die dit hotel-restaurant meer zoude doen beantwoorden aan de eischen, die het moderne verkeer stelt." Bovenstaande schreef het Utrechtsch Nieuwsblad in 1931 na een grote verbouwing door de architecten Daan Jansen en Charles Quéré (later NSB-wethouder). Zij maakten een nieuwe pui op de begane grond, met twee winkelruimtes aan weerszijden van de nieuwe hotelingang. Een zware, brede betonbalk droeg de gevel, afgewerkt met lavabasalt met daarop koperen letters en lampen in art deco-stijl. Deze moderne onderzijde wijkt nog altijd opvallend af van de neobarokke bovengevel. Wel werd bij de verbouwing van 1931 de oude gevelsteen met de tekst ‘IN KAS-
STEL TANTWERPEN’ herplaatst. Deze had men bij de vernieuwing in 1882 bewaard. 'Een bijzonder fraaie combinatie vormen onderpui en bovengevel niet', aldus de krant, die wel positief was over het interieur. "De benedenverdieping maakt thans een uitmuntenden indruk, men treedt de hall binnen door een revolverdeur (draaideur). Deze hall biedt een rustig zitje en zij is zeer gezellig gestoffeerd met bijzonder prettige fauteuils, terwijl de lambri betimmerd is met Californisch Redwood. Daarachter bevindt zich de groote nieuwgebouwde eetzaal die door harmonicadeuren in 3 deelen te splitsen is. Zij is zeer gezellig gemeubeld. Zij biedt plaatsruimte aan 140 à 160 personen." Behalve bruiloften, dans- en
muziekopvoeringen, vergaderingen van vele organisaties en jubilea van sportverenigingen, waren in het Kasteel van Antwerpen vaak bijeenkomsten van studentenverenigingen. Zo vierde Veritas er het vijfde lustrum met een feestmaaltijd en de opvoering van Vondels toneelstuk Jephta. En in 1942, toen studentenverenigingen door de bezetter verboden waren, hield Unitas een clandestien eerstejaarsdiner in het hotel (zie foto). Poorten gesloten Terwijl er in de eerste maanden van 1949 nog allerlei bijeenkomsten waren, stond op 3 mei een plotseling berichtje in de krant. "Het hotel Kasteel van Antwerpen aan de Oude Gracht te Utrecht zal morgen, nadat de nog aanwezi-
ge gasten ontbeten hebben, worden gesloten." Later die maand was er een openbare veiling van de inventaris. Vervolgens werd het pand door de C&A-familie Brenninkmeijer, die inmiddels eigenaar bleek te zijn, verkocht aan de gemeente Utrecht. Die bracht er tijdelijk enkele diensten van de politie onder, totdat in 1951 de nieuwe vleugel van bureau Paardenveld gereed kwam. Daarna diende het Kasteel van Antwerpen decennialang als gemeentelijk Huisvestingsbureau, rond 1990 gevolgd door de stads- en migrantenomroepen die later RTV Utrecht vormden. In 1999 werden er appartementen gerealiseerd in het voormalige hotel. Binnen is het originele trappenhuis uit 1882 bewaard gebleven. a
14
NR. 121 | MAART 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN
BIJZONDERE AANBIEDING
150 jaar Nederlandse Spoorwegaffiches Arjan den Boer 150 jaar Nederlandse Spoorwegaffiches bevat alle belangrijke, mooie en interessante spoorwegaffiches die er in Nederland zijn verschenen. Ze zijn gemaakt door ruim 100 verschillende ontwerpers. Uitgeverij THOTH geeft tot 11 juni 2021 de gelegenheid om dit fabuleuze standaardwerk aan te schaffen tegen de introductieprijs van € 59,50 (na 11 juni 2021 wordt de prijs € 79,50)
WEES ER SNEL BIJ IN UW BOEKHANDEL ! Of bestel via WWW.DUICSHOP.NL
€ 20,00 korting
tot 11 juni 2021
• Groot formaat • 304 pagina’s • 350 affiches • in kleur
Zodra de musea weer open zijn, opent in het Spoorwegmuseum Utrecht de grote tentoonstelling ’Spoor van Verbeelding -150 jaar Nederlandse spoorwegaffiches’.
MAART 2021 | NR. 121 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DAT IS DE VRAAG
?
15
Wat hebben jullie afgelopen coronajaar geleerd, ontdekt of uitgeprobeerd wat een goed idee is gebleken??
We zijn een jaar verder. Niemand had kunnen voorzien hoe corona ons leven zou veranderen. We werken massaal thuis, winkelen met mondkapjes op, zijn al maanden niet naar een kroeg of restaurant geweest en de sportschool missen we ook. Maar corona heeft niet voor alleen negativiteit gezorgd, er zijn ook mooie initiatieven ontstaan en in sommige bedrijven zijn blijvend dingen veranderd. Wat hebben jullie geleerd, ontdekt of uitgeprobeerd wat een goed idee is gebleken?
DAT IS DE VRAAG… Jaarbeurs “De Jaarbeurs staat net als veel andere bedrijven en organisaties te trappelen om weer open te gaan en mensen weer welkom te kunnen heten. Wij blijven geloven in de meerwaarde van elkaar live zien. Het afgelopen jaar hebben we andere manieren moeten vinden om mensen met elkaar in contact te brengen. We hebben veel tijd en geld gestopt in digitalisering en in het opbouwen van kennis over online evenementen. Die kennis bundelen we nu in onze Jaarbeurs Studios, en die gaan we straks zeker gebruiken om ervoor te zorgen dat je fysieke bezoek aan de Jaarbeurs online zo nuttig mogelijk ondersteund wordt. Onze hallen hebben we afgelopen jaar volgehangen met zogenaamde beacons. Die helpen je om straks weer veilig de Jaarbeurs te kunnen bezoeken (de beacons kunnen via je mobiel aangeven waar het druk is in de hallen en waar niet, zodat je je bezoek beter kunt plannen). Daarnaast helpen ze je om je bezoek aan een beurs beter te kunnen plannen en om binnenshuis beter te kunnen ‘navigeren’ in de hallen.”
Hogeschool Utrecht “De HU kon een jaar geleden snel overschakelen op volledig online onderwijs, omdat wij al langer werken met een combinatie van fysiek en online onderwijs. Corona heeft het samen digitaliseren voor studenten en medewerkers versneld en versterkt, passend bij de ambitie van de HU. Daarnaast heeft de impact van corona het belang van fysieke ontmoeting voor het gevoel van saamhorigheid en betrokkenheid nog eens onderstreept. Ook dit geldt voor zowel studenten als medewerkers. Ontmoeting is een van de pijlers van ons huisvestingsconcept op de campus van het Utrecht Science Park. De recente corona-ervaringen maken dat wij de HU-gemeenschap verder willen versterken door nog nadrukkelijker in te zetten op de meerwaarde van samen zijn, samen leren en elkaar ontmoeten op de campus.”
TivoliVredenburg
“Het liefst zouden we een vol pand vol bezoekers willen en zoveel mogelijk mensen een live-ervaring bieden. Dat gaat helaas even niet, maar met onze livestreams kunnen we toch livemuziek naar een groter publiek brengen - en proberen we artiesten en freelancers, die zijn getroffen door de coronacrisis, aan het werk te houden. Gelukkkig wordt het programma van wat inmiddels ‘Studio TivoliVredenburg’ heet heel goed ontvangen. Het is geen vervanging voor een live-ervaring, maar online programma biedt ook nieuwe kansen, bijvoorbeeld bij ons debatprogramma en voor artiesten die met veel visuals ‘digitale concerten’ ontwikkelen. Studio TivoliVredenburg is eigenlijk ontstaan dankzij de crisis. De ambitie om meer te doen met video en streaming stond al jaren in onze plannen, maar met 1800 evenementen per jaar was het lastig dat structureel van de grond te krijgen. Inmiddels is Studio TivoliVredenburg niet meer weg te denken: ook als we weer open gaan willen we daar concerten, debatten, podcasts en meer blijven bieden.”
Rabobank “Corona heeft enorme impact gehad op de medewerkers van de Rabobank. Van de ene dag op de andere werkte 90 procent van de ruim 26.000 bankmedewerkers in Nederland (ca 9000 in stad Utrecht) volledig vanuit huis. Dat was lastig in de periodes dat kinderen online onderwijs volgden en ook de lange duur van het thuiswerken (een jaar inmiddels) breekt sommige mensen op. Toch heeft het thuiswerken ook positieve inzichten gegeven. Het online vergaderen gaat in veel gevallen efficiënter en mensen kunnen zich beter concentreren. Er is geen reistijd meer, het is beter voor het milieu en het is makkelijker om balans te brengen in werk- en privéactiviteiten. Werkzaamheden zoals brainstormen, intensief samenwerken, leren en creëren blijken vaak toch beter uit te voeren vanuit kantoor. Rabobank wil na corona het beste van thuis en kantoor combineren. We vragen medewerkers te kijken naar hun werkzaamheden en (in overleg met hun team) te bepalen wat voor welke activiteit de beste locatie is: thuis, een van de kantoren of ergens anders. Daarbij kijken ze nadrukkelijk ook naar hun persoonlijke activiteiten en voorkeuren, zodat zij een goede balans kunnen aanbrengen gedurende hun werkdag en –week. We beginnen daarmee zodra de versoepelingen van de overheid daar ruimte voor geven.”
Advertenties
TWEEDE DRUK VAN BOEK VERGETEN GEBOUWEN VAN ARJAN DEN BOER NU OVERAL TE KOOP Het boek Vergeten Gebouwen in Utrecht 1850-1940 van Arjan den Boer is nu ook via duicshop.nl te koop. Omdat de verkoop zo hard liep is eind juli besloten om een tweede druk te bestellen.
HET BOEK IS BIJ ONDERSTAANDE BOEKHANDELS TE KOOP EN BIJ DIVERSE ONLINE-AANBIEDERS TE BESTELLEN. •
BROESE BOEKHANDELS
•
BOEKHANDEL OSTADE
•
DE UTRECHTSE BOEKENBAR
•
BOEKHANDEL DE KLER HOUTEN
•
DE BILTHOVENSE BOEKHANDEL
•
THE READSHOP IJSSELSTEIN
•
BOEKHANDEL BIJLEVELD
•
BRUNA MAARSSEN
•
VVV UTRECHT
•
ALEPH BOOKS/ BOEKHANDEL
•
GROETEN UIT UTRECHT
•
BRUNA, NACHTEGAALSTRAAT
•
DOMSHOP
•
KANTOORBOEKHANDEL KEES VISCHER DE MEERN
•
BOEKHANDEL JACQUES BAAS
•
BOEKHANDEL VAN RAVENSWAAY
•
BOEKHANDEL STEVEN STERK
€ 34,95
inclusief plattegrond
-ANTIQUARIAAT ALEPH
BESTELLEN NU OOK ONLINE TEOP.NL VIA DUICSH
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
Utrecht in woord en beeld IN 2020
Prijs
€24,9 * 5
*incl.
Het eerste boek van de serie ‘DUIC in’ • 196 pagina’s • overzicht van het nieuws
• verhalen van Utrechtse bewoners en ondernemers
btw e n
verze n
ding
Te koop bij: • • • • • • • • • •
Ekovers Bruna Verboom Esso Jumbo Garage Wielingenplein Buurthuis Zuilen Lorenzo ijssalon DAAR Kwestie van Smaak De Waarde
of bestel online via
duicshop.nl
Hondsrug 34 Zevenwouden 220-222 Briljantlaan 15 Hammarskjoldhof 61 Wielingenplein 5 Sint-Ludgerusstraat 251 Rijnlaan 29 Helling 150 Helling 11 Veilingstraat 10
Koop bij je favoriete boekhandel (ook online)
