De krant die verder kijkt in de stad
20 AUGUSTUS 2021 | 7E JAARGANG NR. 135 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Terence Goodmann
Utrecht volgens
verlangt naar volle
kunstenaar Pet van
zalen
de Luijtgaarden
P. 9
P. 10
Elk ew eek een nieu DUI we C
Robert Jan Lechner verwerkt zijn gedachten in kunst
Festivalorganisaties verbolgen over kabinetsbeleid
DUIC.NL
P.7
Verdwenen horeca: Chez François en Moustache
P.14
Advertenties
Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden
Bankbiljetten Kunst & Curiosa
GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk! Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)
20-29 AUGUSTUS KOOP NU JE TICKETS OP
WWW.QFFU.NL QUEER FILM FESTIVAL UTRECHT coo p! U trecht als één grote bios
De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o. Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.
www.laagcatharijne.nl
Advertenties
De Lindeborg in Utrecht is een kleinschalige woonzorglocatie van Domus Magnus. Fijn oud worden vraagt om de beste zorg en een mooie woonomgeving. Maar wat ons echt bijzonder maakt, is dat de bewoners kunnen leven zoals zij dat willen. De zorg en activiteiten worden volledig aangepast aan hun persoonlijke wensen.
Leven is gezelschap hebben “Ik ben altijd een ondernemend type geweest, stilzitten komt in mijn woordenboek niet voor. Het leukste van de activiteiten hier vind ik samen met de medebewoners iets fröbelen. “Van niets doen, word je lui”, zei mijn oma altijd. En zo is het maar net.”
Wilt u meer informatie? Vraag de brochure aan via www.domusmagnus.com of bel met 085 064 59 10.
alz... wat
SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING
5,AF € 7 AL VAN GDEEL PER DA
je niet meer weet wat je net gelezen hebt? 1 op de 3 vrouwen krijgt dementie. Geef nu voor meer onderzoek, zodat dementie niet jouw toekomst wordt. stopdementie.nu
Scan de code en doneer gemakkelijk online!
Bekendmaking van bestemmingsplannen nu digitaal Sinds 1 juli 2021 vindt u alle verplichte publicaties van de gemeente via www.officielebekendmakingen.nl De gemeente is gestopt met de bekendmakingen in de huis-aan-huisbladen Het Stadsblad Utrecht en De Brug. Wilt u op de hoogte blijven van de bestemmingsplannen in uw omgeving? Via www.overuwbuurt.overheid.nl kunt u zich aanmelden voor een berichtenservice. Waar vindt u nu de bekendmakingen van bestemmingsplannen? 1. Via www.officielebekendmakingen.nl 2. Op de gemeentelijke website utrecht.nl/bestemmingsplan 3. U kunt bij het servicepunt op het Stadskantoor de publicaties van de gemeente bekijken via een computer. Een medewerker kan u hierbij helpen als u dat wilt. U kunt bij het servicepunt ook vragen om een papieren versie van het digitale gemeenteblad. Bestemmingsplannen bekijken U kunt de bestemmingsplannen nog steeds, zoals u gewend bent, op papier bekijken op het Stadskantoor of digitaal via onze gemeentelijk website utrecht.nl/bestemmingsplan. Heeft u hier vragen over? Bel naar 14 030 of mail naar gebiedsontwikkelingjz@utrecht.nl.
• • • • • • • •
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen* Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen of appen? Check de mogelijkheden bij Pierre via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen op
WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL * Tijdelijke aanpassing maximaal personen per zaal: Kantine 20 | Uitkijkpost 10 | Recreatiezaal 10 | Huiskamer 3
3
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
4 DUIC in beeld Kippen vangen
6 Festivals
Organisatoren boos op kabinet
7 Vijf vragen over...
De start van het studiejaar
W
at moet je eigenlijk doen als het luchtalarm afgaat? Die vraag stelden veel Utrechters zich maandag 16 augustus toen een paar minuten na elf uur de sirenes loeiden. Ramen en deuren dicht? Onder de tafel gaan zitten? Wat in ieder geval heel veel mensen deden was informatie opzoeken. Op DUIC.nl zagen we vanaf het moment dat het luchtalarm afging vele duizenden bezoekers op de website, een verveelvoudiging van het normale aantal lezers. De eerste minuten lazen ze – waarschijnlijk doordat het artikel op Google bovenaan stond – een publicatie op DUIC uit 2014. Want ook toen hoorden bewoners plotseling het luchtalarm en schreef DUIC erover. Afgelopen maandag elf minuten over elf konden we een nieuwe publicatie maken; het luchtalarm was zonder goede reden afgegaan. In de paar minuten dat niemand wist waarom de sirenes klonken waren er overigens geen paniek en vluchtende mensen. Los van wat informatie online opzoeken ging iedereen door met zijn leven. Op zich is het opzoeken van informatie via bekende overheids- en
nieuwswebsites een logische stap; want dat is de manier hoe bijna iedereen tegenwoordig aan informatie komt. De overheid adviseert echter iets anders; terwijl #luchtalarm viral ging op sociale media en tienduizenden mensen online informatie opzochten was het eigenlijk de bedoeling om ergens een televisie of radio te zoeken. Dit natuurlijk nadat iedereen naar binnen was gevlucht en ramen en deuren gesloten hadden. Het klinkt allemaal nogal ouderwets, en dat is het ook. Maar, zo moet ik wel toegeven, het geluid van luchtalarm was ook niet te missen en heel veel mensen gingen gelijk op zoek naar informatie. De sirene deed dus wel deels zijn werk. Niemand rende echter naar huis om de televisie aan te zetten. Wellicht moet de overheid ook maar eens gaan nadenken of online kanalen in het advies meegenomen moeten worden. Het luchtalarm was dan wel vals, het was wel weer een goede oefening. Robert Oosterbroek
Cultuur / Uit 8 Uittips
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Elke week op stap
9 Uit met DUIC
Terence Goodmann
Stad / Leven 10 Utrecht volgens
Kunstenaar Pet van de Luijtgaarden
11 Op bezoek bij
JAARBEURSPLEIN Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
Bureaubewust
12 Utrechts Gemaakt Robert Jan Lechner
Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel
1973
anders uit dan vroeger,
13 Allemaal Utrechters Marie-Line Kercret
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze
13 De stad in cijfers Speeltoestellen
2021
rubriek laten we dat zien. Ga naar DUIC.nl voor
13 In other news
meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Beeld Anne Frank
14 Verdwenen horeca
Chez François en Moustache
15 Puzzel
Zoek de verschillen
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Charlie van Dijk en Ilana Noot
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Amber Smits, amber@duic.nl, 06 86 86 87 07 Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Gezocht: chauffeurs DUIC-distributie Ken jij je stadsie op je duimpje, heb je een rijbewijs én ben je beschikbaar op oproepbasis? Word dan chauffeur voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC). De papieren krant van DUIC komt elke week uit en wordt op donderdag en vrijdag verspreid naar ruim 550 uitgiftepunten in Utrecht en omstreken. Ons team van chauffeurs kan op donderdag en vrijdag versterking gebruiken. Per editie ben je 8-16 uur onderweg in en rondom Utrecht tegen een marktconform uurtarief en kilometervergoeding. Een eigen auto is een pré. Iets voor jou? Bel of app Pierre voor meer informatie via 06-14415656 of mail je interesse naar pierre@duic.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
Fotografie: Robert Oosterbroek
Het “Kterras op
iiip kip-kip-kip, kiiip kip-kipkip”, roept Trizin Hof terwijl hij door de struiken klautert in het Julianapark in Utrecht. Hij is samen met zijn team bezig om 150 kippen en hanen te vangen. Het is een hele operatie waarmee de vrijwilligers van Akka’s Ganzenparadijs - strak in uniform - uren bezig zijn. Hoewel de kippen en hanen naar hét Ganzenparadijs gaan schijnt het er ook een paradijs te zijn voor ander gevogelte. De vogels zorgden voor overlast in Utrecht dus hier moesten ze weg. Het zal vast
goedkoper zijn geweest om een jager in te huren, maar het Ganzenparadijs klinkt wel wat diervriendelijker. De kippen- en hanenjacht in het Julianapark trok overigens ook een hoop bekijks – van journalisten maar ook omwonenden. Iedereen wilde nog een keer die kakelende en kukelende kippen en hanen zien. Er zijn er overigens een stuk of dertig achtergebleven, dus nu maar hopen dat er geen nieuwe hanen gedumpt worden, want dan moet Trizin Hof weer snel in actie komen. a
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
6
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
STREEP DOOR UTRECHTSE FESTIVALZOMER
Festivalorganisaties verbolgen: 'Er wordt gemeten met twee maten' De organisatoren van verschillende Utrechtse festivals die deze zomer nog op de agenda stonden, kregen vrijdag 13 augustus de zoveelste teleurstelling te verwerken sinds het begin van de pandemie. Tijdens de coronapersconferentie vertelde demissionair premier Mark Rutte dat de geldende maatregelen voor evenementen worden verlengd tot ten minste 19 september. Dit betekent dat Central Park Festival, By the Creek, A State of Trance, Soenda, Smeerboel en Lief in het water vallen. “Zwaar geïrriteerd”, “waardeloos” en “heel oneerlijk” zijn de eerste reacties van drie verschillende organisatoren op het besluit van het kabinet.
Tekst en fotografie: Bas van Setten
Geen bruisend festivalterrein dit jaar; Park Transwijk ligt er verlaten bij.
O
nder de huidige coronamaatregelen is het niet toegestaan meerdaagse evenementen met overnachting te organiseren. Eendaagse evenementen, waarbij mensen geen vaste zitplaats hebben, zijn binnen ook niet toegestaan en buiten alleen met een maximum van 750 bezoekers die een coronatoegangsbewijs hebben. Deze regels zijn tijdens de laatste persconferentie van het demissionaire kabinet verlengd tot en met ten minste 19 september en dat betekent in de praktijk dat er een streep is gezet door de Utrechtse festivalzomer. Veel organisatoren kregen in juni van dit jaar weer hoop toen Den Haag besloot de coronamaatregelen te versoepelen. Clubs, discotheken en podia mochten de deuren weer wagenwijd openen en binnen kon ook de anderhalvemeterregel worden losgelaten. Voorwaarde was wel dat de bezoekers een negatieve coronatest of een vaccinatiebewijs konden laten zien. Politici spraken over een Summer of Love en het leek er even op dat corona bijna was verdwenen. In Utrecht werden weer feesten georganiseerd, waaronder het festival Verknipt. Al snel bleek echter dat de besmettingen weer opliepen, waardoor Den Haag op de rem trapte en de maatregelen voor de sector verscherpte. Elevation Events Jasper Coenen van Elevation Events, het bedrijf achter onder meer de Utrechtse festivals Soenda, Smeerboel, De Leuke Festival en In het Zand, noemt het besluit van Rutte van 13 augustus ‘waardeloos’. “Ik heb heel lang begrip gehad voor de besluiten die het kabinet nam, maar nu zijn we op een punt beland waarop het in onze ogen niet meer te rijmen valt met de maatregelen voor andere evenementen. Een tijd terug heeft Fieldlab samen met de overheid
onderzoek gedaan naar de manier waarop evenementen weer veilig georganiseerd zouden kunnen worden. In juni zaten we in een fase waarin het goed ging en er weinig besmettingen waren. Toen is besloten dat evenementen weer onder bepaalde voorwaarden door konden gaan en zijn er allerlei gekke keuzes gemaakt zoals het bekende ‘Dansen met Janssen’ en ook is de geldigheidsperiode van een negatieve test opgerekt. Hierin is afgeweken van de eerdere Fieldlabexperimenten. Het is toen ook fout gegaan en niet veel later is op de rem getrapt. Daar had ik toen ook nog wel enigszins begrip voor, maar nu lijkt het erop dat die fout zoveel angst heeft veroorzaakt dat nu geen besluit meer wordt genomen op gedegen onderzoek, maar op onderbuikgevoelens.” A State of Trance A State of Trance zou in eerste instantie in februari in de Jaarbeurs plaatsvinden. Toen bleek dat het op die datum niet ging lukken, besloot Allan Hardenberg, directeur en medeoprichter van festivalorganisator ALDA, het meerdaagse evenement te verplaatsen naar 3 en 4 september, maar daar werd 13 augustus een streep door gezet. “Ik ben zwaar geïrriteerd”, zegt Hardenberg. “We moesten al heel lang wachten voordat we deze speciale editie, waarbij Armin van Buuren zijn duizendste show zou draaien, konden organiseren. Nu horen we drie weken van tevoren dat het toch niet kan plaatsvinden. Er zouden ruim 55.000 bezoekers naar A State of Trance komen, waarvan meer dan de helft uit het buitenland komt. Deze mensen moeten ruim van tevoren een vliegticket en een hotelovernachting boeken. Wij kunnen geen beleid voeren op de wisselende besluiten vanuit Den Haag en we raken hierdoor het vertrouwen kwijt, niet alleen van onze bezoe-
kers, maar ook van bijvoorbeeld onze leveranciers en podiumbouwers.” Wat Hardenberg daarnaast enorm dwarszit is dat er voor zijn gevoel met twee maten gemeten wordt. Zo ziet hij dat er wel duizenden toeschouwers welkom zijn bij voetbalwedstrijden en er straks ook honderdduizenden mensen het Formule 1-evenement in Zandvoort bijwonen. “Ondanks dat het hier om geplaceerde evenementen gaat, hebben we gezien dat het moeilijk is om tijdens dit soort evenementen gepaste afstand te houden. Daarnaast is het afgelopen jaar gebleken dat festivals, notabene door de overheid zelf geïnitieerd, op een veilige manier kunnen plaatsvinden”, aldus Hardenberg. Central Park Festival Dit beaamt ook Jitske de Graaf van Central Park Festival. “Het voelt allemaal heel oneerlijk. Het feit dat veel evenementen wel door kunnen gaan, maar festivals niet, terwijl eerder aangetoond is dat het veilig kan, maakt mij echt woedend. Daarnaast is ons nog steeds geen duidelijk perspectief geboden. Deze editie van Central Park zou in eerste instantie in de zomer van 2020 plaatsvinden, maar dat hebben we toen verschoven naar juni 2021. Toen bleek dat het op die datum ook niet kon, hebben we besloten er een nazomerevenement van te maken en wilden we het in september organiseren. Alles was gereed, we hoefden alleen nog de puntjes op de ‘i’ te zetten, maar toen werd uiteindelijk dus toch besloten dat de maatregelen werden verlengd. Dat kwam voor ons heel onverwachts.” Niet verplaatsen Zowel Coenen als Hardenberg als De Graaf zien het niet zitten om hun evenementen te verplaatsen naar een paar weken later in het jaar. Ten eerste is het een organisato-
rische puzzel. Er moeten nieuwe vergunningen worden aangevraagd, er moeten nieuwe afspraken gemaakt worden met leveranciers, de artiesten die op zouden treden moeten op de nieuwe datum ook maar net kunnen, voor de duizenden bezoekers levert het onrust op en er is nog steeds geen zekerheid vanuit het kabinet. Daarnaast vergoedt het garantiefonds vanaf 20 september nog maar 80 procent van de gemaakte kosten, terwijl dat nu nog 100 procent is. Alle organisatoren hebben daarom besloten om de festivals die nu niet door kunnen gaan te verplaatsen naar volgend jaar. Unmute Us Dit betekent overigens niet dat zij niets van zich laten horen deze zomer. Samen met ruim duizend andere Nederlandse organisatoren wordt zaterdag 21 augustus in verschillende steden, waaronder in Utrecht, een protestmars gelopen. Onder de noemer ‘Unmute Us!’ uiten de organisaties en bezoekers hun gevoelens van onvrede. “We stevenen rap af op een vaccinatiegraad van 85 procent van de volwassen bevolking en op 1 september kan iedereen die dat wil gevaccineerd zijn. Als evenementen op de piek van de vaccinatiegraad nog steeds niet kunnen plaatsvinden, wanneer dan wel”, vragen de initiatiefnemers zich af. Op het moment dat dit artikel wordt geschreven is nog niet bekend wat de route van de protestmars in Utrecht gaat zijn. Coenen, die in de organisatie van de demonstratie zit, weet wel te vertellen dat er nu overlegd wordt om te kijken of er karren met dj’s mee kunnen rijden. “Ik wil benadrukken dat het geen rijdend festival wordt, maar een demonstratie. We doen het wel op de festivalmanier want dat is waar wij voor strijden.” a
7
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VRAGEN OVER...
Gelden er nog coronamaatregelen tijdens de lessen? En vier andere vragen over de start van het studiejaar
Het einde van de zomervakantie nadert voor de ruim 60.000 studenten die Utrecht rijk is. Velen van hen hoopten medio juni nog op de zogenoemde Second Summer of Love, een zomer waarin alle coronamaatregelen komen te vervallen. Het tegendeel wordt werkelijkheid. Nadat op 26 juni bijna alle deuren weer openen, stijgt het aantal besmettingen in Nederland sneller dan voorzien. En dat heeft gevolgen: het opnieuw aanscherpen van de coronamaatregelen. Voor studenten betekent dat geen festivalzomer en voorzichtig op vakantie, maar ook op het begin van het nieuwe studiejaar hebben de geldende maatregelen nog steeds invloed. Vijf vragen over het nieuwe studiejaar. Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Bas van Setten
1
Kunnen studenten weer lessen volgen op locatie?
Het demissionaire kabinet heeft zich de afgelopen weken gebogen over de mogelijke versoepelingen van de coronamaatregelen voor studenten. Deze groep krijgt als eerste de aandacht in de afweging, laat premier Mark Rutte weten. Hij noemt dat in Nederland 1 miljoen mensen al anderhalf jaar lang online onderwijs volgen. Dat zou volgens hem ernstige gevolgen hebben. Voorbeelden daarvan zijn hogere studie-uitval, studieachterstanden en meer mentale en geestelijke problemen onder studenten. Dit zou volgens Rutte komen door het ontbreken van begeleiding en het verminderde sociale contact tussen studenten. Met dit in het achterhoofd, kiest het demissionaire kabinet ervoor om het mbo en het hoger onderwijs vanaf 30 augustus weer volledig te openen. Deze datum valt drie weken eerder dan de openingsdatum die het Outbreak Management Team (OMT) adviseert; volgens hen zou 20 september een meer acceptabele datum zijn
2
Gelden er nog coronamaatregelen tijdens de lessen?
Met name het loslaten van de anderhalvemeterregel in het onderwijs ziet het OMT liever op 20 september gebeuren. Het kabinet heeft echter besloten dat studenten zich vanaf de openstelling van het onderwijs niet meer aan de anderhalve meter hoeven te houden. Wel geldt er een aantal andere voorwaarden voor de mbo’s en het hoger onderwijs: er mogen maximaal 75 studenten in een ruimte zijn, studenten en docenten moeten zich twee keer per week testen en in de gangen moet je een mondkapje op. Verder is het advies om te blijven letten op goede ventilatie, afstand waar het kan en hygiëne. Het maximumaantal van 75 studenten in een ruimte is vooral voelbaar voor studenten van populairdere studies, zoals bedrijfskunde en rechten. De hoorcollegezalen hebben slechts beperkt ruimte voor
mensen die de les live willen bijwonen. De rest van de studenten moet ook komend jaar een deel van het onderwijs online volgen.
3
Hoe maken de nieuwe studenten nu kennis met Utrecht?
De jaarlijkse Utrechtse Introductie Tijd voor nieuwe studenten in de stad, ook wel de UIT-week, gaat dit jaar ondanks corona gewoon door. Zo’n 3.500 nieuwe studenten krijgen de mogelijkheid om Utrecht en de medestudenten te leren kennen. De studenten konden van maandag 16 tot en met woensdag 18 augustus in het Griftpark een bezoek brengen aan de informatiemarkt. Hier kregen ze informatie over wat Utrecht te bieden heeft op onder meer het gebied van cultuur, sport en verenigingen. Ook waren er stadstours die de studenten met hun mentorgroepje konden volgen en in de avonden waren er muzikale en culturele activiteiten. De tickets voor de fysieke activiteiten tijdens de UIT-week waren helemaal uitverkocht. Los van het fysieke programma waren er online bijeenkomsten te volgen. De gemeente heeft vooraf alle aanvragen voor evenementen en activiteiten samen met de GGD en politie besproken en beoordeeld. Voor studenten die van plan zijn om in 2022 of daarna te gaan studeren, zijn er open dagen op de verschillende onderwijsinstellingen. Die vinden in veel gevallen plaats in het najaar, de meeste open dagen vallen in oktober en november. De kans bestaat dat er tegen die tijd geen coronamaatregelen van kracht zijn. Desondanks geven meerdere instellingen via hun website te kennen dat de open dagen en andere kennismakingen online bij te wonen zijn. Dat kan bijvoorbeeld door virtuele tours, filmpjes, podcasts en chatsessies met studenten.
4
Komt er een vaccinatielocatie op het Utrecht Science Park?
Aan het begin van het nieuwe studiejaar wordt er een vaccinatielocatie op het Utrecht Science Park geopend. Dat maakte de GGD regio Utrecht eerder
deze week bekend. De Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht willen studenten op deze manier de mogelijkheid geven om makkelijk een coronavaccin te halen. De drie partijen waren hierover al langer in gesprek. Met name de Hogeschool Utrecht stelde dat studenten een risicogroep kunnen vormen. Zij zouden veel onderling contact hebben, zeker nu de anderhalvemeterregel in de onderwijslocaties is afgeschaft. Beide onderwijsinstellingen vinden het belangrijk dat studenten zich makkelijk kunnen laten vaccineren, als ze dat graag willen. De GGD zegt dat de priklocatie op maandag 6 september opengaat. Vanaf dan is de locatie drie weken lang, drie dagen per week geopend. Na die periode zal de locatie nog maar één dag per week open zijn. Na acht weken bekijken de instellingen of zij het initiatief door willen zetten.
5
Kunnen studenten alweer met de Uithoflijn naar de campus?
De gecombineerde tram- en busbaan van en naar Utrecht Science Park, waar onder meer tramlijn 22 rijdt, ondergaat al sinds 26 juni een grootscheepse vernieuwing. Al sinds de ingebruikname van de Uithoflijn zijn er problemen met de asfaltlaag. De deklaag brokkelt regelmatig af en dat kan op den duur gevaren opleveren voor het openbaar vervoer, liet de provincie Utrecht eerder weten. Er zijn dan ook al meerdere keren reparaties uitgevoerd. Die waren van tijdelijke aard. Nu komt er een hele nieuwe, beschermende laag op de tram- en busbaan tussen de Padualaan en het Prinses Máxima Centrum. Het laatste deel van de tram- en busbaan op de Heidelberglaan wordt deze weken nog vernieuwd. Ondertussen wordt er ook al ‘volop geasfalteerd’, zodat in de week van 2 september de eerste testritten met de tram kunnen plaatsvinden. Volgens de planning moet op maandag 6 september de dienstregeling van tramlijn 22 worden hervat. De bussen rijden vanaf dat moment dan ook weer via de oorspronkelijke route. Tot die tijd blijft gedurende de werkzaamheden nog altijd vervangend busvervoer rijden. a
8
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Franse filmklassieker La Haine
Jim van der Zee
Waar: Louis Hartlooper Complex Wanneer: vrijdag 20 t/m woensdag 25 augustus Prijs: standaardticket 10 euro
Waar: in de binnentuin van het Centraal Museum Wanneer: vrijdag 20 augustus, 20.00 uur Prijs: 20 euro
De Franse filmklassieker La Haine is 25 jaar na de release opnieuw te bewonderen op het Utrechtse witte doek. De film is gedigitaliseerd en opnieuw gemasterd en vertelt een nog altijd actueel verhaal: een dag in het leven van drie vrienden uit de Parijse banlieus, waar de politie hard optreedt tegen de altijd aanwezige dreiging van oproer en vandalisme.
Met zijn gitaar en zang staat Jim van der Zee net zo lief op een plein vol mensen als voor televisiepubliek. Deze keer is de binnentuin van het Centraal Museum aan de beurt. Van der Zee won in 2018 The Voice of Holland en werd vroeger al geïnspireerd door zijn vader die ’s avonds bij zijn bed liedjes voor hem speelde. In 2018 bracht Van der Zee zijn nummer ‘Where I Come From’ uit, als eerbetoon aan de legendes die hem inspireerden. Inmiddels is zijn eerste album met eigen werk ook overal te beluisteren: ‘Starting the Engine’.
Burgemeester Sharon Dijksma leest voor bij de biebfiets Waar: Stadsboerderij Gagelsteede Wanneer: dinsdag 24 augustus, 13.00 uur Prijs: gratis
Midzomergrachtfestival Waar: verschillende locaties Wanneer: zaterdag 21 augustus t/m zaterdag 28 augustus Prijs: wisselend Deze jaarlijks terugkerende #celebration van de LHBTI+-gemeenschap kan ondanks de coronamaatregelen doorgaan en bestaat 25 jaar! Utrecht kleurt alle kleuren van de regenboog tijdens deze week met vermakelijke, inspirerende, tot nadenken stemmende en boeiende culturele evenementen en optredens. Ga online speeddaten, picknicken met regenbooggezinnen of bezoek het Queer Film Festival. Van alles te doen! Het hele programma staat op midzomergracht.nl.
De Utrechtse bibliotheek trekt er deze zomer op uit met de biebfiets. Op verschillende locaties in de hele stad kiezen kinderen en volwassenen uit een menukaart welk verhaal ze willen horen. Een griezelverhaal, stadspoëzie, een romantisch verhaal of toch een humoristisch verhaal? De verhalen worden voorgelezen door bibliotheekmedewerkers, maar af en toe is het de beurt aan een speciale voorlezer. Bij Stadsboerderij Gagelsteede is die speciale voorlezer op 24 augustus niemand minder dan burgemeester Sharon Dijksma!
Spinvis brengt de steigers van de Domtoren tot klinken Waar: op en rond het Domplein Wanneer: maandag 23 augustus, 20.00 uur Prijs: gratis De hele zomer kon Utrecht op maandagavond genieten van de zomerconcerten op de Dombeiaard, maar nu is het toch alweer tijd voor het laatste concert in de reeks. Met niemand minder dan stadsbeiaardier Malgosia Fiebig en Spinvis. Verder zijn ook Ingmar Heytze, Saartje van Camp, Mike del Ferro en Jeroen van Veen van de partij. Spinvis schreef voor het 700-jarig bestaan van de Domtoren nieuwe muziek voor carillon, steigerpijp, trombone, cello en elektronica. Het stuk Steigers is een ode aan de mensen die de toren bouwden, onderhielden en restaureren.
Uitalage Waar: Steenweg 34 Wanneer: elke woensdag t/m zondag t/m 24 oktober Prijs: gratis, vol = vol Wie een bezoekje brengt aan de twee verdiepingen tellende Uitalage aan de Steenweg, wordt verrast met optredens, een minibioscoop en wisselende exposities die stuk voor stuk laten zien wat de Utrechtse culturele sector de komende maanden allemaal te bieden heeft. Uitalage Utrecht zet zich in om de culturele instellingen na een zware periode even extra in de spotlight te zetten. De optredens en exposities zijn de komende maanden elke woensdag tot en met zondag te bezoeken. .
St. Juttemis o.l.v. Kees van Hondt Waar: TivoliVredenburg Wanneer: vrijdag 20 augustus, 20.30 uur Prijs: 12,50 euro Ondanks de coronamaatregelen en te midden van de afgelaste festivals en concerten gaat St. Juttemis dit jaar gewoon door. Niemand minder dan Kees van Hondt neemt het publiek in Cloud Nine mee in een speciaal op kroegniveau afgestemd programma. Vol kwalitatief hoogstaande flauwekul voor de intelligente onbenul. Het blijft een verrassing wat er precies gaat gebeuren, maar verwacht anekdotes, comedy, pubquiz, film en spelletjes met mooie prijzen.
9
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Terence Goodmann wil zijn album pas uitbrengen als er weer een volle zaal naar mag luisteren De Utrechtse zanger Terence Goodmann heeft in augustus zijn tweede single uitgebracht: Nachttrein. Zijn debuutsingle bracht hij dit voorjaar uit. Deze en andere nummers, die Goodmann maakte in samenwerking met uiteenlopende muzikanten, moeten binnenkort verschijnen op het album Kleurplaat. Maar de lancering moet nog even wachten, totdat de coronamaatregelen zijn afgeschaft. Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Bas van Setten
T
erence staat tussen lange, matglanzende treinen. Achter hem staat een viertal muzikanten. De klanken uit hun instrumenten klinken enthousiast maar ingehouden. “Ik drink uit de fles / Ik ben onderweg / Niet naar huis / Het woord kuis wordt allang niet meer gebruikt”, zijn de eerste zinnen van Goodmanns nummer Nachttrein. Verderop in het nummer leeft de muziek op. Terence zet de microfoonstandaard opzij en begint te dansen.Zo gaat het door tot hij, met een vergeten kaassoufflé op zijn gezicht, wakker wordt van een bekend geluid. Het is de ‘ding-dong-ding, beste reizigers’ die station Utrecht Centraal aankondigt. De muziekvideo voor het nummer Nachttrein is opgenomen in het Spoorwegmuseum. Het gaat over het nachtleven, dat nu helemaal stilligt. Hij vindt het een belangrijk onderwerp: “Ik denk dat
veel mensen zich niet echt bewust zijn van de impact die dat heeft – het feit dat we niet samen kunnen dansen of van livemuziek kunnen genieten. Dat is voor velen een belangrijke manier om te ontspannen, het is een uitlaatklep.” Gedichten Terence had altijd al interesse in muziek, vertelt hij. “Ik heb lang aan de andere kant van de schermen gestaan; achter de schermen bij andere muzikanten. Toen schreef ik al vaak gedichten, maar die bracht ik niet uit. Ik kwam vaak in ’t Oude Pothuys, omdat daar veel livemuziek wordt gespeeld. Ik maakte daar kennis met een violist, Myrthe van de Weetering.” Sommigen zullen deze naam herkennen. Van de Weetering is violist en componist van snaarmuziek. Ze heeft onlangs samengewerkt met artiesten als Akwasi en Duncan Lawrence. “Wij hebben sa-
men gekeken naar hoe ik mijn gedichten op muziek kan zetten. Zo ben ik in de muziek gerold.” Genre Na het luisteren van Terence’ muziek is het niet zo gemakkelijk te zeggen wat voor genre het is. “Dat is een goed teken, dat is precies wat ik wil”, lacht hij. “Mijn muziek omschrijf ik als een combinatie van pop en soul, in een elektronisch jasje.” Terence schrijft de teksten. Dat is zijn ‘stempel’ op de nummers die hij maakt. Steeds wisselende muzikanten maken de muziek. Mede daardoor is Terence’ muziek zo eclectisch. Het samenwerken met verschillende muzikanten, met uiteenlopende stijlen, is uitdagend vertelt Goodmann. Maar uitdagingen gaat hij graag aan. “Ik heb geen muziekopleiding gehad. Ik ben redelijk nieuw in het wereldje. Daarom heb ik weleens het gevoel dat muzikan-
ten zich bij mij afvragen: ‘Wat kom jij hier doen?’” Kleurplaat Terence werkt aan zijn eerste album, met de naam Kleurplaat. Daarvoor heeft hij al verschillende nummers gemaakt. Ze zouden gedurende de afgelopen zomer stuk voor stuk uitkomen. De meeste nummers hebben echter de oren van het publiek nog niet bereikt. “De huidige situatie, met de coronamaatregelen, staat zo haaks op wat ik met mijn muziek wil bereiken. Ik wil de nummers pas uitbrengen als we daar met een zaal vol mensen naar kunnen luisteren.” ‘Kleurplaat’ staat volgens Goodmann voor het leven. “Dat kleur jij
in zoals je dat wilt. Daarbij is het soms ook oké om buiten de lijntjes te kleuren, als je daarbij niemand anders in de weg zit.” De muziekvideo’s van Terence Goodmann worden ieder opgenomen in in het oog springende Utrechtse gebouwen. De Domtoren, hotel BUNK, het Muntgebouw en de Metaalkathedraal zijn locaties waar Terence zijn nummer voor de camera heeft opgevoerd. “Ik vind het mooi om deze gebouwen, waar niet iedere Utrechter binnen is geweest, vanuit een andere context te belichten.” Waar hij de volgende videoclip gaat opnemen? Terence leunt achterover. “Misschien in de Inktpot.”
a
KOOP NU JE TICKETS!
20 - 29 AUGUSTUS 2021
QUEER FILM FESTIVAL UTRECHT
we gaan van start ! UTRECHT ALS ÉÉN GROTE BIOSCOOP!
Met Het Nationaal Theaterweekend, Festival Tweetakt, Festival Oude Muziek en het Uitfeest. meer informatie: ssbu.nl 27 augustus start kaartverkoop november & december
WWW.QFFU.NL
QFFU
10
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS KUNSTENAAR PET VAN DE LUIJTGAARDEN
‘Kijk eens wat je allemaal hebt en maak er iets leuks van’ Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
Kunstenaar en verzamelaar Pet van de Luijtgaarden is gefascineerd door de absurditeit van de hoeveelheid aan spullen. Daarom maakte hij het Duurzaamheidsdoolhof, dat op zaterdag 28 augustus neerstrijkt in het Griftpark. Het doolhof bestaat normaal gesproken uit tien aan elkaar geschakelde caravans met daarin verzamelingen van allerlei spullen, maar dit keer probeert Pet wat nieuws: containers. Je dwaalt er rond in compartimenten met verschillende thema’s. Ook zijn er muziekoptredens. We vroegen Pet wat de boodschap is van zijn doolhof en wat zijn lievelingsplek is in Utrecht.
'Het was zo bijzonder dat het zomaar in de grootste hal van de Jaarbeurs kon. Ik was zo verbaasd dat ik die zomaar een maand gratis mocht lenen' Wat is er te zien in de containers? “Er zitten onder meer heel veel videobanden in, een doolhof van dvd’s en andere verzamelingen. Ook is er een infinity room met tweedehands lampen. Je loopt van de ene naar de andere ruimte en vergeet waar je in bent. Er zit ook een speels element in. Ik zal niet te veel verklappen. De meeste mensen zijn helemaal verbaasd over alle spullen die erin passen. Het is heel visueel. Sommige mensen zoomen in op cassettes die ze nog kennen van vroeger, anderen kijken meer naar het totaalplaatje. Kinderen lopen soms eindeloos rondjes, dat is leuk om te zien.” Wat is de boodschap van het Duurzaamheidsdoolhof? “Het idee is om te laten zien dat we in een overvloed van spullen leven. Men koopt maar en koopt maar en uiteindelijk moet het natuurlijk weer ergens heen. Meestal belandt het op de afvalberg en in de verbrandingsoven. Ik wil laten zien: kijk eens wat je allemaal hebt en probeer er juist iets leuks en grappigs van te maken. Van videoof cassettebanden, cd’s, spullen die eerst nog populair waren, maar nu letterlijk afval
zijn geworden. Dat is zo zonde. We willen mensen inspireren, wakker maken en hun creativiteit aansporen: gooi dingen niet zomaar weg.” Hoe zou je jouw stijl als kunstenaar omschrijven? “Het is installatiekunst, maar het draait altijd om verzamelingen. Het schuurt ook tegen belevingstheater aan: vaak moet je ergens doorheen lopen. Het gaat er altijd om dat mensen dingen kunnen ervaren. En om indruk te maken met de hoeveelheid spullen, dat is wel iets wat terugkomt. De absurditeit van de hoeveelheid spullen die we hebben.” Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “Dat is mijn werkplek op de Jutfaseweg. Het is zo’n fantastische plek. Het is een hele rustige straat. Ik kan er uren genieten. Ik kijk regelmatig naar wat de overburen aan het doen zijn. En zij kijken dan weer naar ons en denken waarschijnlijk: ‘Wat doen zij nou?’ Af en toe komt er een grote boot voorbij. Het is leuk om te zien wat er in die kleine omgeving allemaal gebeurt. Soms wandelen er mensen langs, die staan dan
eerst een halve minuut verbaasd te kijken naar al die caravans. Daar geniet ik dan van.” Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht? “Het eerste project dat ik in Utrecht deed was in de Jaarbeurs: Gullivers Verzamelingen. De Jaarbeurs is een bijzonder en gigantisch complex. En Gulliver was toen mijn grootste expositie. Het was zo bijzonder dat het zomaar in de grootste hal van de Jaarbeurs kon. Ik was zo verbaasd dat ik die zomaar een maand gratis mocht lenen. De directeur vond het geen probleem en zei: ‘Maak er maar iets leuks van’. Ik mocht toen ook een deel van de garage lenen als atelier. Die was ook gigantisch. De goeie ouwe tijd, toen kon dat nog gewoon.” Wat is je grootste ergernis aan Utrecht? “Door alles vol te bouwen komen er weinig vrije plekjes bij. Daardoor is er geen plek meer om gekke dingen te doen als kunstenaar. De ruimte wordt steeds beperkter. Waarom? De gemeente heeft genoeg grond, dat is het probleem niet. Er kan voldoende gebouwd worden in de hoekjes. Waarom niet meer ruimtes zoals het nieu-
we stuk van de singel creëren in plaats van alleen maar volbouwen. De singel is echt een verbetering. Maak meer van dat soort mooie plekjes. Een paar nieuwe parken bijvoorbeeld in plaats van huizen. Mensen moeten kunnen genieten van de ruimte. Maak er geen megalomane stad van, dan verlies je de knusse identiteit.” Wat is je droomhuis in Utrecht? “Een tijdje geleden stond er een huis te koop in Park Oog in Al. Daar loop ik altijd hard. Het is een vrijstaand huisje tegen het park aan. Wat een fantastische plek: je zit helemaal in het park verweven. Dat is leuk, want je woont in de stad maar toch heb je een soort bos om je heen. Vrijstaand, afgezonderd van de rest en toch in de stad. Hoe cool is dat.” Utrecht is… “…een hele fijne stad om te wonen, maar door alles vol te bouwen zie je dat het wooncomfort steeds meer wordt aangetast.” a
11
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
OP BEZOEK BIJ BUREAUBEWUST IN DE ZAKKENDRAGERSSTEEG
‘Je begint een winkel en die moet aansluiten bij je levensstijl’
De winkel van Betsie Wassenaar en Ton Bals in de Zakkendragerssteeg zit er sinds 1994. Bureaubewust begon als milieuvriendelijke kantoorvakhandel, maar heeft inmiddels een breder assortiment duurzame artikelen. Denk aan milieubewuste cadeaus, accessoires, maar ook nog steeds duurzame kantoorartikelen en groene relatiegeschenken. Hun uitgangspunten zijn al die jaren gelijk gebleven, onder meer duurzaam, ambachtelijk en eerlijke handel. DUIC bracht een bezoekje en kreeg te horen waar de naam van de zaak vandaan komt. Niet milieubewust, maar… Bureaubewust.
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
V
oordat Betsie en Ton hun winkel begonnen, was het duidelijk dat ze iets met milieubewuste spullen wilden doen. Beiden waren ze in hun privéleven al veel met duurzaamheid bezig. “Je begint een winkel en die moet aansluiten bij je levensstijl”, zegt Ton. “En dat is duurzaamheid.” Betsie vult aan: “We kozen heel bewust iets waar we achter konden staan. En leuk om met zijn tweeën iets te doen.” Voordat ze de winkel openden, hebben ze ‘van alles en nog wat’ gedaan. Zo studeerde Ton Architectuurgeschiedenis en was hij onder meer peuterleider. Betsie heeft de Sociale Academie gedaan, werkte voor Vrouwen bouwen en zat op de lts Begin jaren 90 waren er geen kantoorvakhandels die zich specifiek richtten op milieubewuste kantoorartikelen. “We waren wat dat betreft wel een pionier”, zegt Betsie. “Dat was echt wel bijzonder. Ik denk dat we een beetje de weg geplaveid hebben voor anderen die na ons begonnen zijn.” Ze hebben veel Duitse leveranciers, maar ook Franse. Bij de gangbare groothandels halen ze de krenten uit de pap. “Dan moet je echt op zoek welke groothandel bijzonder papier heeft.” Ze blijven altijd zoeken naar spullen om hun assortiment mee uit te breiden. Tassen bijvoorbeeld. “We willen geen leer verkopen. Dan valt er een heleboel af. We hebben tassen van kurk en gerecyclede binnenbanden. Nu zijn we aan het kijken naar nieuwe materialen.” Soms zijn dingen niet te krijgen, maar
dan laten ze die gewoon zelf maken. “Dat is het voordeel als je je specialiseert”, zegt Ton. “Veel kaartjes laten we zelf snijden en rillen.” Ook laten ze speciale enveloppen maken. Hij pakt er een paar bij. Zo verkopen ze enveloppen die gemaakt zijn van oude posters van TivoliVredenburg en de Stadsschouwburg. “De man die ze verspreidt in de stad laat een stapeltje achter. Als hij over heeft of ze teruggehaald heeft bijvoorbeeld. En er wordt natuurlijk altijd te veel gedrukt. We gebruiken het als inpakpapier en laten er dus envelopjes van maken.” Van Betsie moet hij ook hun ‘topo-enveloppen’ van Duitse landkaarten pakken. “Dit zijn de kaarten die weggegooid worden als er een nieuwe druk uitkomt. Om de tien jaar moet zo’n kaart vervangen worden. De topografische dienst heeft dan soms hele stapels liggen.” Het monsterkoffertje Het begon allemaal thuis aan de keukentafel in 1993 met een papieren catalogus en een monsterkoffertje. Ongeveer een jaar later openden Betsie en Ton hun winkel in de Utrechtse steeg. Ze begonnen als leverancier aan kantoren. “Om op te starten”, zegt Betsie. “In die tijd was het niet zo makkelijk om een winkel te beginnen. Nu begin je eerst je webwinkel en bouw je een voorraad op, of je begint een pop-up. Toen moest je gewoon je Vestigingsdiploma halen; je papieren halen. We hebben allebei ons middenstandsdiploma moeten halen.
Het was een hele andere tijd.” Als het aan hen had gelegen, hadden ze het liefst meteen een winkel geopend. “We wilden wel iets met milieuvriendelijk, zoals dat toen heette”, legt Betsie uit. “Nu noem je het duurzaamheid. In al die jaren zie je die benaming veranderen. Het eerste plan was heel breed. We zijn naar verf wezen kijken, naar kleding. Maar dat was niet te doen. Uiteindelijk kozen we voor kantoorartikelen, omdat dat we allebei wel iets hadden met papier. We zagen zulke mooie dingen die hier niet verkrijgbaar waren, veel in Duitsland. Vandaar dat het monsterkoffertje waar we mee begonnen vol zat met kantoorartikelen.” Switch Het is nog steeds een groot deel van hun assortiment. “Het is hetgeen waar we sterk in zijn”, zegt Betsie. “Maar om dat alleen te doen werd te weinig.” Ton knikt instemmend. “Stapje voor stapje komt er van alles bij”, zegt hij. “Fotoboeken, en dan komen mensen voor kraamcadeautjes. Je hebt al houten bureau-accessoires, dus je gaat wat houten speelgoed doen en voordat je het weet verkoop je ook knuffels. En dan komen de slabbetjes, babykleertjes en uiteindelijk ook kleding voor volwassenen.” Betsie: “Toen we vijftien jaar bestonden, hebben we een switch gemaakt. Er kwamen meer andere duurzame dingen bij en we hebben de boel verbouwd. We moesten het roer een beetje omgooien. Door de di-
gitalisering werden er steeds minder kantoordingen verkocht. Je zag veel kantoorvakhandels verdwijnen.” Dezelfde buren Ton en Betsie begonnen ooit met de helft van het pand. Na vijf jaar konden ze het naastgelegen pand erbij huren en braken ze de muur door. “Wat een geluk hè”, zegt Betsie. Hun magazijn zit boven de winkel. En ook hun hondje brengt daar zijn dagen door als ze aan het werk zijn. Een ‘winkelhondje’. “We hebben een paar honden gehad”, vertelt Betsie. “De eerste zat altijd gewoon beneden in de winkel. De ander kon pas naar beneden toen ze wat ouder werd.” Sinds de verdubbeling van de winkelruimte in 1999 verkopen ze onder meer ook meubels, lampen, keramiek, maar ook lunchtrommels en thermosflessen. Nu op naar de volgende 27 jaar? “Dat is best lastig”, zegt Betsie. “We hebben geen kinderen. Dus in die zin zit er geen opvolger in. We weten het nog niet.” Volgens Ton gaan ze voorlopig nog een paar jaar door. “We zijn niet actief aan het zoeken, maar het zou ook leuk zijn als je het over kan doen aan iemand.” Ze hebben al heel wat ondernemers zien komen en gaan in de steeg, maar hebben nog steeds dezelfde buren. “De meeste zaken, vrijwel alleen maar zelfstandig ondernemers, zitten er toch al heel wat jaren”, zegt Betsie. “Het is een heel leuk hecht steegje.” a
12
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHTS GEMAAKT
'Ik vind het geweldig om iemand anders’ visie te mogen verbeelden'
In deze rubriek staat een creatief, ambachtelijk, innovatief of historisch product uit de stad centraal. In deze editie: de illustraties van Robert Jan Lechner
Grafisch ontwerper Robert Jan Lechner verwerkt zijn gedachten in kunst
Robert Jan Lechner is van origine grafisch ontwerper, maar hij heeft in de afgelopen twee jaar de switch gemaakt naar ‘puur illustreren’. Nu is hij volledig naar analoog illustreren en ontwerpen overgestapt.
Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Bas van Setten
“I
k maak regelmatig illustraties op aanvraag. Ik heb bijvoorbeeld laatst een illustratie voor het Volkshotel in Amsterdam gemaakt; illustraties die zij vervolgens gebruikten voor de huisstijl. Dat soort opdrachten heb ik vaker, van een andere grafisch ontwerper of van een ontwerpbureau.” Zo is Lechner veel bezig in de uitgaansscene door uitgaansposters voor clubs of artwork voor evenementen te maken. Robert maakt daarnaast graag eigen werk. “Dat zijn wel de dingen waarover ik het meest enthousiast ben, de dingen die ik gewoon voor het kunstenaarschap doe. De meeste ontwerpen werk ik uit in zeefdruk of risoprint, een vorm die wat lijkt op zeefdruk. De overeenkomst is dat ze beide werken met verschillende kleurlagen. Zeefdruk is dan een vrij am-
bachtelijk proces, net als risoprint. Riso werkt in zekere zin hetzelfde als een zeefdruk, maar wordt gemaakt met een soort grote printer. Die maakt de prints en dat werk verkoop ik.” Verwerkingsproces “Hoe zou ik de uitstraling van mijn werk omschrijven? Ik ben veel bezig met persoonlijke ontwikkeling. Mijn eigen werk is in veel gevallen een verbeelding van concepten waar ik veel over nadenk. Dingen die in de alledag op de voorgrond treden. Dat zijn vaak interesses van mij." Sjamanisme is een oude spirituele levenswijze, die in de moderne samenleving ook wel in meer praktische zin wordt geïnterpreteerd. Sjamanisme heeft als uitgangspunt: leven in harmo-
nie met de natuur. “Het uitwerken van die gedachten in een ontwerp is voor mij een verwerkingsproces, in zekere zin.” Zweethut Om een idee te geven van zo’n verwerkingsproces, vertelt Robert het achtergrondverhaal bij een risoprint op A2-formaat – dat is bijzonder groot, meestal wordt riso op A2-papier gedrukt. Robert hervat zijn verhaal. In het sjamanisme bestaat er zoiets als een zweethut. Dat is een hut van wilgentenen met daaroverheen een kleed of doek. Stenen worden opgewarmd in een heet vuur en in de hut gelegd. Zo ontstaat er een soort sauna. Binnen wordt er gemediteerd, onder leiding van een sjamaan. “Ik heb me voor mijn laatste werk la-
ten inspireren door een bezoek aan een zweethut, een ritueel afkomstig van Native Americans waarin een zelfgemaakte sauna, meditatie en sjamanisme samenkomen. Daaruit ontstond de illustratie van de boom omdat alles met elkaar in verbinding staat: aarde, water, lucht en vuur. Die ervaring heb ik verbeeld in dit werk. Zo zijn alle werken ontstaan, het zijn allemaal uitwerkingen van nieuwe ervaringen en gedachten.” Lechner kijkt uit naar het verwerkelijken van het volgende werk dat hij in zijn hoofd heeft. “Ik vind het geweldig om voor andere mensen te mogen werken, om iemand anders’ visie te mogen verbeelden. Maar het allervetst vind ik om concepten die in mijn opborrelen te verbeelden en daarmee te communiceren naar anderen.” a
'Dat zijn wel de dingen waarover ik het meest enthousiast ben, de dingen die ik gewoon voor het kunstenaarschap doe'
Het op de zweethutexperience geïnspireerde werk van Robert Jan Lechner
13
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Allemaal Utrechters Française Marie-Line Kercret kwam voor de liefde naar Nederland
"I
k woon sinds vier jaar in Utrecht, maar ik ben in ’86 naar Nederland gekomen. Voor de liefde”, vertelt Marie-Line met een zangerig Frans accent. “Twee jaar voordat ik definitief naar Nederland kwam, was ik hier op vakantie. Ik heb hier mijn huidige man ontmoet.” Marie-Line woont een tijd in Eindhoven en Soest, maar vertrekt uiteindelijk naar de Domstad. “Als beeldend kunstenaar heb ik een sterk netwerk in Utrecht. Ik had bovendien al heel lang de wens om in deze stad te komen wonen.” Kercret vindt het culturele aanbod in de stad heel fijn, zegt ze, in ieder geval zoals het was voor de coronapandemie. “Ik heb interesse in alles wat maar een beetje met beeldende kunst te maken heeft. Theater spreekt mij erg aan, net als kleinere festivals en films. Evenementen zoals Struinen in de Tuinen bezoek ik ook graag – eigenlijk alles wat mij de mogelijkheid geeft om de stad beter te leren kennen.” Marie-Line loopt iedere dag van haar huis in Buiten Wittenvrouwen naar haar werk in Ondiep. “Ik kom door allerlei kleine wijken, en daar kom ik
vaak dezelfde mensen tegen. Deze mensen groeten elkaar op straat. Ik kom uit een klein plaatsje met 1600 inwoners en ik had altijd het idee dat de grote stad anoniem is, maar dat blijkt niet zo te zijn. Dat vind ik een prettig gevoel.” Als de Française iets aan Utrecht zou mogen veranderen, dan zijn dat de vuilniszakken op straat. "’s Ochtends liggen er nog veel zakken op straat. Katten en vogels zijn er in de nacht vaak ontzettend mee bezig geweest. Dat vind ik een vreemd beeld, in 2021.” Op de foto staat Marie-Line in de R.A. Kartinistraat in Blauwkapel, op de achtergrond haar eigen kunstwerk voor het project EXtuin. Het is een raamkozijn dat voor het ‘gewone’ raam hangt. “Het kunstwerk heeft met de straatnaam te maken. R.A. Kartini was een Javaanse aristocrate en kwam uit een milieu waarin het gebruikelijk was dat vrouwen tot het huwelijk werden opgesloten. Zij is voor de positie van vrouwen en meisjes opgekomen. In 1964 is Kartini benoemd tot Nationale held van Indonesië.” EXtuin loopt deze maand af, maar het werk blijft nog even hangen, zegt Kercret. a
Allemaal Utrechters is een reeks interviews met onze in het buitenland geboren stadsgenoten. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad. Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan! Mail naar redactie@ duic.nl.
'Ik had altijd het idee dat de grote stad anoniem is, maar dat blijkt niet zo te zijn'
Paspoort Naam: Marie-Line Kercret Land: Frankrijk Geboorteplaats: Auray Geboortedatum: 11 april 1961
#
De stad in cijfers
In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
H
In other news Utrechts beeld van Anne Frank heeft exacte kopie gekregen in Canadese stad Edmonton
B
ijzondere buitenlandse aandacht deze week. Het nieuws speelt zich dit keer niet af in Utrecht, maar in de Canadese stad Edmonton, en toch zit er een zeer Utrechts tintje aan. Sinds vorige week staat in Edmonton namelijk een exacte kopie van het beeld van Anne Frank dat op het Janskerkhof in Utrecht staat. Frank Stolk, een Canadees met Nederlandse roots, was op vakantie in Utrecht en raakte onder de indruk van het Utrechtse beeld van Anne Frank. Stolk groeide op in Nederland en hoorde in zijn jeugd veel verhalen over de rol van het Canadese leger in de bevrijding van Ne-
derland tijdens de Tweede Wereldoorlog. “De dankbaarheid daarvoor zit voor altijd in ons hart”, vertelt Stolk aan de lokale Canadese krant Edmonton Journal. Light Horse Park Als eerbetoon aan Anne Frank en de Canadese militairen wilde Stolk, die ook voorzitter is van de Nederlands-Canadese Club Edmonton, dat er eenzelfde beeld in Edmonton zou komen. Hij maakte zich er samen met de andere clubleden hard voor en vorige week was het, na uitstel vanwege corona, zover: in het Light Horse Park in Edmonton werd het beeld van Anne Frank onthuld.
et zijn er honderden in Utrecht: speelplaatsen. Sommige daarvan zien er prachtig uit en hebben meerdere speeltoestellen, andere speeltuinen bestaan uit één duikelrek of wipkip. Een feit is dat de gemeente Utrecht de komende jaren meer speelplekken bij wil bouwen. De stad groeit en dus zijn er nieuwe plannen gemaakt, waarin staat waar nieuwe speelplekken moeten komen en hoe de speelruimtes eruit moeten zien. De gemeente wil graag dat er straks voor elk kind in Utrecht binnen 200 meter een speelplek te vinden is. Maar hoeveel speelplaatsen zijn er dan nu? De laatste cijfers over zijn al een paar jaar oud, namelijk uit 2016. Toch geven ze wel een beeld van in welke wijken veel en in wel-
Het beeld in Canada is niet alleen een kopie van het beeld dat op het Janskerkhof staat. Voor het Canadese beeld is namelijk ook nog eens de mal gebruikt die beeldhouwer Pieter d’Hondt in 1960 gebruikte voor het Utrechtse beeld. Stolk hoopt dat mensen die het beeld zien even nadenken over wat vrijheid werkelijk betekent. “In alle oorlogen (zelfs nu) zitten mensen ondergedoken en worden mensen vermoord en gemarteld. We zouden ons geen zorgen moeten maken dat we anderhalf jaar niet naar een bar konden. Mensen zouden moeten reflecteren op hoe goed ons leven in Canada is.” a
ke wijken weinig speeltoestellen te vinden zijn. Ook wordt duidelijk dat de ene leeftijdsgroep meer te kiezen heeft dan de andere. De meeste speeltoestellen in de stad zijn voor kinderen tussen de 5 en 10 jaar en staan in de wijk Vleuten - De Meern. Daar waren in 2016 bijna tien keer zoveel speeltoestellen te vinden als in de dichtbebouwde binnenstad. Ook Utrecht-Oost en -West moeten het doen met relatief weinig toestellen. In die wijken zijn voor kinderen van 10 jaar of ouder respectievelijk slechts twaalf en tien speeltoestellen te vinden, is te zien in de grafiek. Of en hoe de verhoudingen komende jaren gaan veranderen, is nog even afwachten. De nota met de nieuwe speelplekplannen ligt eerst nog tot 17 september ter inzage. a
14
NR. 135 | 20 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN HORECA IN UTRECHT
Chez François en Moustache aan de Drieharingstraat Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief
De eerste Franse bistro van Nederland werd in 1961 geopend in de Drieharingstraat door Frans Fagel. Het bistro-idee vond navolging door het hele land. De familie Fagel groeide met negen broers uit tot een ware horeca-dynastie. In de Drieharingstraat zaten zelfs twee van hun zaken naast elkaar: Chez François werd Café de Paris en in het buurpand ging Frans verder met Moustache, populair bij studenten en kunstenaars.
I
n 1936 begon de Brabander Martin Fagel samen met zijn Friese vrouw Greetje Fagel-Posthuma de Boer een lunchroom in Apeldoorn. Al snel verhuisde Martin's Cafetaria (zoals de zaak heette) naar Rotterdam, maar werd in 1940 getroffen door het bombardement. Het jaar daarop kwam Fagel naar Utrecht, waar hij Martin's Cafetaria voortzette aan het Vredenburg 23. Kort na de bevrijding opende Fagel z'n tweede Utrechtse zaak. Hij had café-restaurant Witjens op Vredenburg 6 overgenomen van de gelijknamige familie en noemde het na verbouwing Cambridge. In 1951 nam Fagel ook de exploitatie van Hotel Kagenaar aan het Stationsplein op zich. Enkele jaren later verkocht hij Cambridge weer om zich te richten op de Oporto-bar, een wijnlokaal aan de Drieharingstraat 16 (tegenwoordig FAK French Asian Kitchen). De katholieke Martin en Grétje Fagel hadden negen zoons, die op één na allemaal de horeca
in gingen (Dick werd abt van een Trappistenklooster). Vader Martin trok zich in 1962 vanwege zijn gezondheid terug en zou twee jaar later overlijden. Franse bistro De vierde zoon, François Fagel oftewel Frans, runde al even de Oporto-bar aan de Drieharingstraat. Hij zag echter liever mensen eten dan drinken. Een boekje over Franse eethuizen bracht hem op het idee om de bar om te bouwen tot bistro. Het was in 1961 de allereerste. Op het menu stonden uiensoep, slakken, entrecôtes — geserveerd op een houten plank — en poule au pot (kip in het pannetje). Frans schonk daarbij eenvoudige maar goede wijn met slechts de keuze uit rood, wit of rosé. Restaurantrecensent Gaston van het Utrechtsch Nieuwsblad noemde in 1967 de sfeer 'typisch on-hollands'. Bij binnenkomst liet hij direct 'Utrecht achter zich' en waande zich 'zelfs diep in Frankrijk'. Toch was de patron evenmin
als chef Heiko Dorenbos zelf een Fransman. Gaston ging niet in z'n eentje uit eten op kosten van de krant: 'De vrouw krijgt er bij de intieme kaarsverlichting dat tikkeltje geheimzinnige en verwachtingsvolle in haar blik, dat haar begeleider trots en jaloers doet worden…' Ze bestelden een krabcocktail, paté met toast en escargots oftewel slakken. 'Laat u niet afschrikken door de naam van dit tussengerecht. Het is een feestelijk rustpunt in de maaltijd…' Voor het hoofdgerecht vroegen ze Frans om advies. 'Zonder u persoonlijk te kennen, zal hij u na kort overleg kunnen aanraden — want ook dat is het geheim van de volmaakte gastheer — wat bij u het meest in de smaak zal vallen.' Het werd Côte de boeuf gourmand, een steak van 500 gram (!) met geplette peperkorrels, geflambeerd met cognac. Gastons eindoordeel luidde: 'Uitstekend!’ Horeca-imperium We kunnen gerust stellen dat
Frans Fagel vanuit de Drieharingstraat een restaurantrevolutie ontketende. Het bistro-principe en de Franse keuken sloegen aan bij het publiek en vonden veel navolging — ook in de familie. Zo zou broer Gerard later in Den Haag Le Bistroquet beginnen, John het restaurant Tout Court in Amsterdam, Nico La Provence in Laren en Paul L'Entrecôte in Amsterdam. Uiteindelijk haalden Gerard en Martin een Michelinster binnen met De Hoefslag in Bosch en Duin, Ton met Klein Paardenburg in Ouderkerk en Paul als chef-kok bij restaurant Duurstede. Terug naar de Drieharingstraat: daar zetten Gerard en Martin Fagel rond 1973 Chez François voort als een duurder Frans restaurant met een nieuwe naam: Café de Paris. Frans ging toen in het buurpand (nummer 18, nu Tapasbar Vintage) verder met Moustache, een 'Salle à manger' met bescheiden prijzen. De naam en het beeldmerk waren op zijn eigen snor gebaseerd. Het ging er meer
om gezelligheid dan om de haute cuisine, al bleef hij slakken, uiensoep en zijn befaamde knoflooksaus serveren. Er kwamen veel studenten en kunstenaars (het schijnt dat die soms met een schilderijtje betaalden). De sfeer was typisch jaren zeventig: een bordeauxrood interieur met zwarte zitblokken en minimale verlichting met kaarsen. Op de tafels lagen geen witte tafellakens maar rode placemats. 'De mensen zitten hier niet opgeprikt, ik heb zelf ook bijna nooit een stropdas voor', vertelde de gemoedelijke Frans, die samen met zijn vrouw Jannie (achter de bar) de sfeer bepaalde. Dochters Pascale en Jacqueline werkten in de bediening. Frans was ook kunstkenner, wielerliefhebber en levensgenieter. Na 27 jaar Moustache — zonder veel veranderingen — besloot hij te stoppen. Fagel overleed in 2005 op 68-jarige leeftijd. De beide dochters zetten hun horeca-carrière voort in Den Bosch en Zeist. a
15
20 AUGUSTUS 2021 | NR. 135 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT
Advertenties
®
WORD JIJ BLIJ VAN FOTOGRAFIE?
Fotografie: Petri Vermunt
Zwemles in het weekend!
LEER BIJ ONS FOTOGRAFEREN
Voor een vaste prijs -met diplomagarantie- wordt er door Zwemschool Midden op twee locaties zwemles gegeven. Op zaterdag bij Zwemschool Midden in Helsdingen Vianen en op zondag bij de Mytylschool in Utrecht. De lessen worden gegeven in diep water met een temperatuur van 32 graden.
Basisopleiding fotografie (3 mnd) 1-jarige vakopleiding fotografie P R I S M A (1 jaar)
De zwemlessen vinden voornamelijk in het weekend plaats. De ervaring leert dat kinderen in het weekend uitgerust zijn en dat heeft positieve invloed op hun prestaties en welzijn. In Vianen kan er ook op eigen gelegenheid gratis gezwommen worden. In de begingroepen zijn niet meer dan vier kinderen ingedeeld en als de situatie daarom vraagt blijft dat zo.
www.schoolvoorfotografie.nl BREDA - UTRECHT - GRONINGEN
Voor informatie, check de website. www.zwemschoolmidden.nl
Advertenties
5 9 , 7 €
VERKRIJGBAAR OP DUICSHOP.NL
€1 9 9, 5
LIMITED EDITION WENSKAARTEN EEN UNIEKE SAMENWERKING TUSSEN ECHT UTRECHT EN DUIC Stuur eens een kaartje! Met deze Limited Edition wenskaarten heb je voor elke gelegenheid een prachtig kaartje in huis. Een samenwerking tussen Echt Utrecht en DUIC ontstaan uit liefde voor de stad en haar iconische plekken. Van bekende klassiekers tot gebouwen die alleen de échte Utrechter kent! Dus maak je familie, vrienden, buren of iemand anders blij met een wens en ontwerp van de Domtoren, Watertoren, Neude, Tivoli Vredenburg, Stadskantoor, Winkel van Sinkel, Muntgebouw, Pastoefabriek, Inktpot, of Stadion Galgenwaard!
EXCLUSIEF VERKRIJGBAAR OP DUICSHOP.NL
