De krant die verder kijkt in de stad
15 APRIL 2022 | 8E JAARGANG NR. 168 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
DUIC.NL
Achter de schermen bij de Ulu-moskee P. 13
Elk ew eek een nieu DUI we C
Aanpak Utrechtse werven: Alles voor het behoud van erfgoed
Joyce Overheul maakt beeld van Truus van Lier
Utrecht in woord en beeld
P.7
Boek over zoektocht van donorkinderen
Co-ondernemer worden in Utrecht? Groei van verkoopmedewerker naar ondernemer!
21
Prijs
Scan de QR-code om het boek te bestellen
P.10
*
€24,95 nden
Steenweg 22, Utrecht info@bakkertjebol.nl www.bakkertjebol.nl
*gratis verzo
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT MET CATERING MOGELIJK!
Voor meer info: WhatsApp 06 - 14 41 56 56 of zie campingganspoort.nl
Advertenties
3
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws 4 DUIC in Beeld Rietveld
6 Column Koos Marsman Klepjère
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
7 Kinderen van spermadonoren
Vera en Linda schrijven boek over zoektocht
8 Wervengebied
WATERSTRAAT
Wat komt er kijken bij de aanpak?
Cultuur / Uit 10 Utrecht volgens
Kunstenaar Joyce Overheul
11 Uittips
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
Elke week de leukste tips
Hierdoor ziet de stad er
Stad / Leven
anders uit dan vroeger,
13 Achter de Schermen Bij de Ulu-moskee
15 Verdwenen winkels Schoenenmagazijn Presburg
op sommige plekken heel terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze
1973 2022
rubriek laten we dat zien. Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe
17 Stad in cijfers
foto’s van de stad.
Huizenprijzen
17 In other news Steel Craft House
17 Puzzel
Zoek de verschillen
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Charlie van Dijk en Ilana Noot
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Fabiënne Heijne fabienne@duic.nl 06 86 80 32 22
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 168 | 15 APRIL 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
N
Fotografie: Bas van Setten
a drie weken werken was ‘ie af: de nieuwste muurschildering van de Utrechtse JanIsDeMan, ook wel bekend als Jan Heinsbroek. Hij is te vinden op de zijmuur van Jutfaseweg 22. Deze keer maakte Heinsbroek op initiatief van de omwonenden een schildering die is geïnspireerd op het Rietveldhuis. De ha-
gelwitte muren en primaire accenten die kenmerkend zijn voor het ontwerp van Rietveld komen in 3d terug in het ontwerp van Heinsbroek. Toch zitten er ook verrassingselementen verstopt in de schilderingen, zoals de buurtkat. Ook voegde JanIsDeMan een kleine easter egg toe: het roemruchte mandarijntje.
6
NR. 168 | 15 APRIL 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
COLUMN
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
Klepjère Wa hewwe an Klepjère? Da's de eigenaor van Hoog Sjacherijne. Nou heb die laote wete an 'n Uterechse fillemklup da die nie welkom zijn om de voormaolige Wollef-bioscoop nieuw leve in te blaoze. De geminte had al 'n vergunning veleénd, maor Klepjère kwamp d'r op trug en zei nee tegen de fillemklup. Of ze zeije eigelijk: non, wan 't is 'n Frans bedrijf da vanuit Parijs werrek. De vraog is dus nu: wa hewwe nou eigelijk an da Klepjère? D'r is 'n geheél verbouw winkelsentrum da me heul erreg an Schiphol doe denke. Op de kledingzaok van Bayer en een of twee horecazaoke na, zit d'r helemaol gin Uterechs gevoel meer in da heule compleks. 'Uterech is van ons', zegge ze. Da's 'n klisjee en in 't geval van Hoog Sjacherijne is 't helemaol complete nonsens. Ze hadde iets kenne doen door die fillemklup 'n kans te geve in 'n al jaorelang (!) leegstaond pand iets voor Uterech te beginne. Waor we wa an hebbe as kultuur. Nee!, daor houwe ze nie van. Ken da ammaol zomaor? Blijkbaor wel. En we zitte ze gin haor in de weg. Inteugedeel, we hebbe ze jaore trug ook 't rech gegeve om winkelsentrum Leidsche Rijn uit te baote en onlangs wer bekend da we ze heul veul geld gaon geve omda we graog trappe wille anlegge vanaf de Moreelsebrug de perrons op van 't Cetraol Stasion. Klepjère was daor teuge omda de mense dan nie meer door hun winkelsentrum lope en volleges de ketrakte hadde ze daor rech op. Hoeveul geld ze krijge is nie bekend gemaok, maor geloof me da 't flink wa nulletjes zijn. Meer dan de 20.000 euro die Klepjère vorige week bij 't sjieke Domdiner uitgaf voor 'n stuk steén van de Domtoren. Tusse de hotemetote zat 't Franse bedrijf daor voor de restaurasie van onze toren op te bieje om uitsloverig te laote zien dat ze wa voor Uterech betekene. En da's gelul van de hoogste Franse orde wan we kenne nie anders zegge: d'r is niks Uterechs an Klepjère! En da's merde jammer.
Advertentie
Oekraïners helpen? Dit kan je doen in Utrecht Ook in Utrecht zoeken vluchtelingen uit de Oekraïne bescherming. Misschien vraag je je af hoe jij kan helpen? De Tussenvoorziening vangt Oekraïners op in een opvanglocatie in de stad. Ze zoeken vrijwilligers die hen wegwijs maken in Utrecht en een warm welkom heten. Hou je van aanpakken en kan je je goed inleven in de ander? Meld je dan aan als vrijwilliger op deze opvang!
Wat kan je doen voor vluchtelingen? Met een klein beetje van je tijd kan je een groot verschil maken voor vluchtelingen uit de Oekraïne. Als vrijwilliger bij de Tussenvoorziening begeleid je vluchtelingen in een opvanglocatie in Utrecht. Je bied hen een luisterend oor en helpt hen om zelf hun weg te vinden in de stad en onze maatschappij. Aan de slag in de opvang voor Oekraïners Als vrijwilliger in de opvang werk je samen met een betaalde kracht. Je draait mee op de opvang in diensten van 4 uur. Je kiest zelf de dag en het dagdeel waarop je werkt. Je hebt veel vrijheid om het contact met de gasten
vorm te geven. Denk aan taken als: • Mensen verwelkomen en een praatje maken. • Spelen met kinderen of een activiteit doen met gezinnen. • Mensen wegwijs maken in de stad: samen naar de winkel of een leuk park voor de kinderen. • Hulp bij contact met instanties, zoals de gemeente, scholen of de huisarts. Wat vragen we van jou? Het belangrijkste dat we van je vragen? Dat je iets wil betekenen voor medemensen die het moeilijk hebben. Voor onze vrijwilligers
in deze opvang vragen we daarnaast: • Je houdt ervan om mensen te helpen met praktische regelzaken. • Je kunt je goed inleven in de ander en kunt op tijd hulp vragen. • Je schrikt niet van een taal-barrière, of je spreekt zelf Russisch, Oekraïens of Engels. • Je bent minimaal 18 jaar en kunt een VOG aanvragen. • Je kunt twee keer per maand een dienst van 4 uur draaien. • Je wilt je minstens een half jaar inzetten. Wat krijg je daarvoor terug? Als vrijwilliger in deze opvang maak je het
leven van mensen in een heel lastige situatie een stukje beter. Je stapt een nieuwe wereld in, je hoort nieuwe verhalen en ontmoet mensen die je anders niet zou ontmoeten. En, niet onbelangrijk, je ontwikkelt nieuwe kwaliteiten van jezelf. Meld je aan! Wil je ook meehelpen aan de opvang voor vluchtelingen uit de Oekraïne? Meld je vandaag nog aan: www.tussenvoorziening.nl/ oekraine.
7
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Vera en Linda schreven een boek over kinderen van spermadonoren: ‘Het is een zoektocht naar je identiteit’ De Utrechtse Vera de Lange heeft een halfzus: Linda Sprado. Ze hebben dezelfde biologische vader, maar ze zijn beiden niet door hem opgevoed. Ze zijn kinderen van een spermadonor. Hun biologische vader, Jan uit Amsterdam, leerden ze pas op latere leeftijd kennen. Samen schreven Vera en Linda het boek Schaduwfamilie. Het gaat over de zoektocht van donorkinderen naar hun biologische familie Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Kate Ford
E
en donorkind heeft eigenlijk twee soorten familie, vertelt Vera. “Het ene deel daarvan bestaat uit je wettige familie, die je al jarenlang kent, en het andere deel bestaat uit familie die in de schaduw staat, de kant van je donorvader.” Het zijn familieleden die je als donorkind mogelijk niet kent en misschien ook nooit leert kennen. Maar je deelt wel je dna met deze schaduwfamilie. “Ons doel is om die familie uit de schaduw te halen, net als het donorkind zelf overigens.” Wattenstaafje Want donorconceptie is voor heel veel mensen nog een taboe-onderwerp. Geschat wordt dat er zo’n 55.000 donorkinderen in Nederland rondlopen, waarvan slechts ergens tussen de 10 en 30 procent ervan op de hoogte is dat die kind is van een spermadonor. Vera en Linda willen met het boek Schaduwfamilie het onderwerp bespreekbaarder maken. Dat doen ze door de verhalen van verschillende donorkinderen en hun zoektocht naar hun identiteit te bundelen. Daarbij zitten ook de verhalen van Linda en Vera zelf. De twee halfzussen leerden elkaar in 2019 kennen. Vera had een dna-test gedaan: ze stuurde een wattenstaafje met speeksel naar een lab in de Verenigde Staten. Daar vergelijken onderzoekers het dna met het dna van andere mensen die in de dna-bank te vinden zijn. De uitslag laat zien waar jouw voorouders vandaan kwamen, maar de data laten ook zien wie jouw familieleden zijn. Vera kreeg in de uitslag te horen dat zij een halfzus had: Linda. Net als Vera had zij jaren terug dna afgestaan, om uit te zoeken of er halfzussen of -broers van haar rondliepen. “Ik hoorde jarenlang niks, ik had de hoop eigenlijk al opgegeven. Maar met Vera was het gelijk raak. Ik stond bovenaan de lijst”, vertelt Linda. Niet veel later hangen de halfzussen met elkaar aan de lijn. Vera: “Ondanks dat we heel
verschillend zijn, voelde het wel meteen vertrouwd.” Binnen de kortste keren besluiten ze samen het boek Schaduwfamilie te schrijven. Een vervolg op een boek van Linda, genaamd Op zoek naar mijn vader, dat eveneens gaat over de zoektocht van donorkinderen. Ze schreef het tien jaar geleden. “Veel van die donorkinderen stonden toen aan het beginpunt van hun zoektocht”, legt Linda uit. “We zijn voor dit boek echt op zoek gegaan naar de personen die toen geïnterviewd zijn, om ze te vragen: is het nou gelukt? Zijn de verwachtingen die je had uitgekomen?” Daaruit kwamen hele uiteenlopende verhalen. Linda: “Alle verhalen hebben een eigenheid. Eén iemand is zelf donor geworden, om beter te begrijpen hoe zijn donorvader dat ervaren heeft, iemand heeft zelf een kind van een donor gekregen, en iemand anders is helemaal gestopt met de zoektocht. Die was te bang dat de donorvader niet zou voldoen aan de verwachtingen.” ‘Niet zo’n makkelijke man’ “Het schrijven van ons eigen verhaal hebben we helemaal tot het einde uitgesteld”, geeft Vera toe. “Voor mij was het opschrijven van het verhaal ook het verwerken van wat ik had meegemaakt. Het was best wel heftig om het op te schrijven, maar toen het eenmaal op papier stond, gaf het ook veel rust.” Voor Linda was het na het schrijven van haar vorige boek niet voor het eerst dat ze haar verhaal op papier zette. Maar in de tussentijd was er wel een belangrijke gebeurtenis aan het verhaal toegevoegd: Linda had via Vera haar biologische vader ontmoet. “Hij was toch niet de man die ik me in mijn hoofd voorgesteld had. Hoe gaat zo’n ontmoeting dan? Wat doet het met je als de ontmoeting met je donorvader tegenvalt? Of als die helemaal niet in jou geïnteresseerd is?” Dat zijn vragen waar Linda, net als veel andere donorkinderen, mee worstelde. Ook
Vera bleef met vragen zitten toen het op een gegeven moment botste tussen haar en haar donorvader. “Het is niet zo’n makkelijke man. Maar je deelt dna met elkaar, je hebt veel eigenschappen waarvan je wil weten waar ze vandaan komen. Het is een zoektocht naar je identiteit, in die zin.” In gesprek Voor mensen die het niet zelf meemaken, is het waarschijnlijk moeilijk inleven in de situatie van donorkinderen. Maar ook voor donorkinderen zelf kan het lastig zijn om bepaalde vragen te stellen. Vera: “Het boek kan dan een aanknopingspunt zijn om het erover te hebben. Wij horen dat mensen die voor het boek geïnterviewd zijn, ook meer over hun herkomst zijn gaan praten. Eén van de geïnterviewden was bijvoorbeeld wel altijd heel open over zijn situatie, maar durfde eerder nooit het gesprek met zijn opvoedvader aan te gaan en om hem te vragen: Hoe was het voor jou om een donorkind te krijgen? Naar aanleiding van het boek heeft hij dat wel gedaan. Het is heel bijzonder om dat teweeg te brengen.” Prikkelende verhalen Behalve de verhalen van de donorkinderen hebben ook enkele andere mensen bijgedragen aan het boek Schaduwfamilie. Zo heeft René Hoksbergen, emeritus hoogleraar adoptie aan de Universiteit Utrecht, het voorwoord geschreven. “Hoksbergen zet
zich al sinds de jaren ‘80 in voor de rechten van het donorkind”, vertelt Linda. Zijn sterke gevoel voor rechtvaardigheid is nog terug te lezen in de tekst. Andere ‘prikkelende verhalen’ werden geschreven door onder meer een beleidsspecialist van het Fiom, in Nederland een belangrijke instelling op het gebied van versoof. Linda: “Zo willen we het onderwerp van alle kanten belichten, zonder een oordeel uit te spreken. We willen iedereen die een bepaalde mening over spermadonoren heeft aan het woord laten. Daarmee willen we een discussie over het onderwerp op gang brengen.” Ook staat er een stappenplan in het boek dat donorkinderen kan helpen hun biologische vader te vinden. Uit de anonimiteit Want het gesprek is nog lang niet geopend, vinden de twee halfzussen. Desondanks is er al wel een groot verschil merkbaar met tien jaar geleden. “Toen Linda haar boek maakte, wilde iedereen slechts anoniem meewerken”, vertelt Vera. “De donorkinderen die nu meewerkten aan het boek, wilden daar met vooren achternaam in en gingen ook meteen akkoord met de foto.” In haar stem klinkt trots. “Overigens leuk om te weten”, voegt Vera toe, “is dat de fotograaf van de portretten in het boek zelf ook een donorkind is. Familiefotografe Kate Ford ontdekte per toeval dat ze een donorkind was, en begon daarna met het fotograferen van donorkinderen.”
Schaduwfamilie verschijnt op 16 april: 176 pagina’s, uitgeverij Scriptum, 20 euro. Tegelijkertijd opent in Museum IJsselstein een fototentoonstelling met de portretten uit het boek.
Advertentie
Warmt uw elektrische boiler automatisch in de nacht op? Vanaf 7 juni krijgen boilers in grote delen van gemeente Utrecht geen seintje meer om aan te gaan. Het water uit de boiler blijft koud. Kijk op stedin.net/boiler of dit ook voor u geldt.
9
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Dit zijn de struikelblokken en oplossingen bij de restauratie van het Utrechtse wervengebied Ook tijdens deze rondleiding door het Utrechtse wervengebied werd door medewerkers van de gemeente benadrukt dat het herstel complex is en dat veel zaken niet te agenderen zijn. Desalniettemin is er de afgelopen tijden veel veranderd in de werkwijze. Zo zijn onder meer op verschillende plekken sensoren geplaatst waardoor veel eerder afwijkingen boven water komen en daar dus ook sneller op geanticipeerd kan worden. Wervenmeester Gerrit Heenck en programmamanager wervengebied Eelkco van den Boogaard lieten woensdagochtend een aantal plekken in het historische centrum van de stad zien, die noemenswaardig zijn voor het gehele project en de tussentijdse innovatie. Tekst en fotografie: Bas van Setten
D
e rondleiding, waar naast de medewerkers van de gemeente ook een handjevol journalisten bij aanwezig was, begon op de Choorstraat. Bovengronds was daar niets opmerkelijks te zien, maar onder de klinkers en de verschillende panden ligt volgens Van den Boogaard een labyrint aan kelders. “Het gaat in totaal om zo’n dertig kelders. Deze liggen niet netjes naast elkaar, maar kriskras door elkaar. Sommige liggen dwars, andere weer recht en weer andere zijn in de loop der tijd opgesplitst door een muurtje. Dit laat duidelijk een van de problemen zien waar ze tijdens de werkzaamheden tegenaan lopen. Want van wie zijn deze kelders? Is dat de gemeente of zijn dat de eigenaren van de panden?” En dit probleem speelt op veel meer plekken. In 1948 verkeerde het hele wervengebied namelijk in zeer slechte staat en veel bouwwerken stonden destijds op instorten. De gemeente is toen eigenaar geworden van alle muren, omdat dit de restauratie makkelijker zou maken. Het voordeel daarvan was dat er veel is opgeknapt, maar het nadeel is dat er tot op de dag van vandaag verwarrende eigendomsverhoudingen zijn. Waterspuwers Even verderop, langs de Oudegracht ter hoogte van de Lichte Gaard, zijn twee mannen bezig om de middeleeuwse waterspuwers schoon te maken. Dit systeem moet ervoor zorgen dat het regenwater, dat door de klinkers sijpelt, niet de onderliggende werfkelders in loopt, maar naar buiten wordt be-
geleid. Een van de mannen laat een spuwer zien waar in de loop der tijd veel aanslag van onder meer roest, zand en vegetatie aan vast is komen zitten. Met een krabbertje haalt hij dit vervolgens makkelijk weg. De volgende spuwer is ogenschijnlijk schoon, maar dit betekent in veel gevallen juist dat er iets verderop in de pijp een verstopping zit. Met een slang, waarmee hij water onder grote druk de leiding inspuit, komt alles weer los. Volgens Heenck zijn er in het historische wervengebied in Utrecht ongeveer 1.100 van dit soort spuwers. “In 2014 hebben we ze allemaal voor het laatst gereinigd en het idee was destijds om dit iedere tien jaar te doen. In de tussentijd hebben we veel meldingen gekregen van keldereigenaren over verstoppingen en wateroverlast. Daarom hebben we besloten om de spuwers eerder dan gepland weer schoon te maken. We gaan dit vervolgens evalueren en bepalen wanneer we de volgende schoonmaakronde moeten organiseren.” Heenck zegt dat dit een goed voorbeeld is van hoe de gemeente in de hele aanpak van het wervengebied te werk gaat. “In plaats van een reactief beleid hanteren we een proactief beleid. Dit doen we dus niet alleen bij de waterspuwers, maar bij elk onderdeel van het project.” Het deel van de Oudegracht waar woensdagochtend de spuwers werden schoongemaakt, is eerder al opgeknapt. Zo zijn onder andere de kademuren vernieuwd, maar een plekje is bewust overgeslagen. Langs een grote plataan die op de werf staat is de muur
Dankzij de versteviging van de muur kon de plataan blijven staan.
namelijk niet opgeknapt. Van den Boogaard: “Als we dat wel hadden gedaan was de boom omgevallen. We hebben ervoor gekozen om een versteviging langs de muur aan te brengen en als de plataan op een gegeven moment, vanwege bijvoorbeeld ouderdom, toch het veld moet ruimen, knappen we ook dit deel van de muur op. Deze manier is misschien wel iets duurder, maar het geeft wel aan dat we veel waarde hechten aan deze oude bomen.” Bellegers Terwijl het groepje verder liep langs de Oudegracht, nodigde kunstenaar en bewoner van een werfkelder Kees Wennekendonk ons uit in zijn woning. Hij uitte zijn zorgen over de vele panden, en daarmee ook de vele werfkelders, die in handen zijn van beleggers. “Het is zo dat de eigenaar een deel van het bedrag van de renovatie zelf moet betalen, de rest betaalt de gemeente. Deze beleggers zien alles als een dossier en zij zijn alleen maar bezig met winst maken. Ik vermoed en vrees dat zij niet zomaar een groot bedrag willen betalen voor de restauratie, ik merk dat ook aan de eigenaar van mijn kelder. We moeten een truc verzinnen om ook deze eigenaren over de streep te trekken.” En die truc is er ook wel volgens Van den Boogaard. “Zolang er geen onveilige situaties ontstaan en het erfgoed niet wordt aangetast kunnen eigenaren niet gedwongen worden, maar we doen wel een beroep op deze mensen.” Zodra het bijvoorbeeld wel onveilig wordt ontstaat er een andere situatie, waar-
in eigenaren wel gedwongen kunnen worden om voor de renovatie te betalen. Ondanks dit gegeven kan het voor het project wel belemmeringen veroorzaken wanneer een eigenaar weigert mee te werken. De gemeente wil namelijk minimaal dertig kelders per jaar aanpakken en het liefst wordt dat in blokken gedaan, zodat bijvoorbeeld het verkeer zo min mogelijk hinder van het werk ondervindt. De rondleiding eindigde aan de Oudegracht vlakbij de Bakkerbrug. Op deze plek is goed te zien dat ook de aannemer de manier van werken op het wervengebied moet aanpassen. Van de Boogaard: “Ze hebben speciaal voor deze locatie een ponton ontwikkeld dat op maat is gemaakt, onder de bruggen door kan varen en niet kapseist zodra de kraan zwaar materieel optilt. Daar komt nog bij dat het ponton binnenkort een elektrische aandrijving krijgt.” 450 tot 550 miljoen Ongeveer een jaar geleden werd bekend dat de renovatie van het gehele wervengebied tussen de 450 en 550 miljoen euro zou gaan kosten. In de jaren daarvoor was er al zo’n 50 miljoen euro uitgegeven aan het erfgoed, maar na kritiek op de werkwijze van de gemeente werd het project uitgebreid. Er werd besloten om het project veel groter te maken. Niet alleen de wal- en kluismuren zouden worden aangepakt, ook de aangrenzende werfkelders en andere bouwwerken. Alles om ervoor te zorgen dat het erfgoed behouden blijft.
10
NR. 168 | 15 APRIL 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS KUNSTENAAR JOYCE OVERHEUL
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een
‘Als je langs wandelt, kan je Truus recht in de ogen kijken’
bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
Op 22 april wordt het standbeeld van de Utrechtse verzetsheldin Truus van Lier onthuld in het Zocherpark. Kunstenaar Joyce Overheul maakte het ontwerp. Truus van Lier was in de Tweede Wereldoorlog lid van een verzetsgroep. Ze werkte onder meer als koerier en bracht Joodse mensen naar onderduikadressen. In 1943 schoot ze een Utrechtse NSB-hoofdcommissaris van de politie dood in het Willemsplantsoen. Ze werd uiteindelijk opgepakt, gedeporteerd en in concentratiekamp Sachsenhausen gefusilleerd. In Utrecht is een straat naar haar vernoemd en is er elk jaar een eerbetoon aan de Catharijnesingel. In het voorjaar staat, in het gras tegenover de Geertekerk, ‘Truus’ uitgebeeld met narcissenbollen. Binnenkort komt daar dus een standbeeld bij. We vroegen Joyce hoe ze het beeld heeft ontworpen en waar ze tot rust komt in Utrecht.
Hoe ben je op het idee gekomen voor dit project? “Ik heb gekeken hoeveel beelden van mensen er in de Utrechtse openbare ruimte staan: ruim 160. Daarna keek ik of het een bekend persoon was of een anoniem iemand. De man-vrouwverhouding onder de anonieme beelden is netjes verdeeld. Wat wel opviel was dat 5 procent van de mannelijke beelden naakt is, tegenover 50 procent van de onbekende vrouwen. In totaal staan er in Utrecht 83 beelden van bekende mensen. 73 beelden van mannen en dus maar tien van vrouwen. Ik vond dat het beeld van Truus van Lier moest bijdragen aan de representativiteit: een herkenbaar beeld van een jonge vrouw.” Hoe ben je te werk gegaan bij het maken van het ontwerp? “Van Truus van Lier zijn maar vier foto’s bekend. Een kinderfoto en de rest vooral van haar gezicht. Waar baseer je dan een lichaam op? Dan moet je heel veel invullen en wie ben ik om dat te doen? We weten dat ze rechten studeerde. Ik wilde een rechtenstudente van nu vinden: van dezelfde leeftijd en met enige gelijkenis, onder meer qua postuur. Via via vond ik iemand: Juliëtte Meeuwsen. Zij heeft model gestaan voor het lichaam. Daar heb ik
mallen van gemaakt. De schaal is één op één. Het beeld staat op een plaat, niet op een sokkel. Als je langs wandelt, kan je Truus recht in de ogen kijken. Ze staat straks tussen de mensen in.” Hoe ziet het beeld er verder uit? “De kleding heeft elementen van toen en nu. De jurk met kraag heeft een iets moderner model. En ze draagt schoenen die zowel vroeger als nu kunnen worden gedragen. Ook heeft ze een ouderwetse schooltas vast. Die refereert niet alleen aan haar studentenleven, maar ook aan haar verzetsleven. Ze smokkelde onder meer wapens, brieven en kranten die toen illegaal waren. Ze heeft meer gedaan dan alleen die liquidatie. Het hoofd van Truus is geboetseerd door een beeldhouwer. Dat heb ik uitbesteed, want dat is niet mijn vakgebied. Het lijf en de kleding heb ik zelf gemaakt. Ook het bronzen beeld gieten besteedde ik uit: aan gieterij Flassh. Die zat van oudsher in Utrecht, maar verhuisde naar Friesland. Ze maken nog steeds de Gouden Kalveren.” Met wat voor onderwerpen hou jij je in je werk bezig? “De laatste tijd gaat het vaak over gelijkheid,
emancipatie en feminisme. Over de dynamiek tussen verschillende mensen: hoe gaan we met elkaar om en waarom? Ik werk veel met technieken die lang in dat verdomhoekje hebben gezeten van ‘vrouwenhobby’s’, zoals textiel. Van oudsher worden wandkleden gebruikt om verhalen te vertellen, maar in de loop van de tijd werd het een ‘vrouwendingetje’. Ik vind het interessant om oude ambachten en technieken weer als serieuze kunst toe te eigenen. Ik heb een oude Singer naaimachine uit 1873. Dat apparaat heeft oorlogen meegemaakt en zoveel andere ontwikkelingen in de wereld. Het loopt nog als een zonnetje. Het is bijzonder om daar activistische werken mee te maken.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Bij mijn atelier in de Vlampijpateliers en het gebied daaromheen: het hele Werkspoorkwartier. Het is heel rauw, industrieel en ook weer mooi daarin. Er zitten ook veel kippen die vanuit het park het terrein op komen. Die dieren zijn compleet geïntegreerd in het gebied en gaan ’s avonds op stok in de bomen. Als je er ’s avonds rondloopt, zie je er zo tien op de takken zitten.”
“Er moeten meer permanente atelierruimtes komen voor kunstenaars en creatieve ondernemers. Er is een mega tekort, waardoor veel creatievelingen de stad verlaten. Dat is zo zonde.” Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “Alles rondom het Ledig Erf. Daar kom ik veel sinds mijn studietijd. De hele sfeer daar is ergens te zitten.” Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Bij Ledig Erf, shout-out naar de nacho’s van Café Ledig Erf en De Poort, maar ook bij plekken aan de Voorstraat. Ik vind kleinschalige dingen waar je wat nieuws kan proberen leuk, zoals Anan Saigon. Ik ben niet zo van de massale, brallerige studentencafés. Je zal me niet vaak vinden in grootschalige cafés aan de Neude, maar wel in Taplokaal Gist of Café de Zaak.” Utrecht is… “…mijn thuisbasis.”
Wat mist Utrecht?
Advertenties
Gemeentelijke vellijst Er is weer een nieuwe gemeentelijke vellijst vastgesteld. Hierop staan bomen die de gemeente medio 2022 gaat kappen. De belangrijkste reden is meestal ziekte of instabiliteit. Waar dit mogelijk is, plant de gemeente bomen terug. Kijk op Utrecht.nl/vellijst voor de bomen bij u in de buurt. Hier leest u ook tot wanneer u uiterlijk kunt reageren op de plannen.
Utrecht.nl/vellijst
alz... wat
je niet meer weet wat je net gelezen hebt? 1 op de 3 vrouwen krijgt dementie. Geef nu voor meer onderzoek, zodat dementie niet jouw toekomst wordt. stopdementie.nu
Scan de code en doneer gemakkelijk online!
11
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Het Grote Frankrijk College Schaap Zacht
Waar: TivoliVredenburg Wanneer: woensdag 20 april Prijs: 18,50 euro
Waar: Theater Lombok Wanneer: woensdag 20 april Prijs: 7 euro
Blijft Emmanuel Macron president of kiest Frankrijk deze maand voor een andere koers? De Fransen bepalen met hun stem niet alleen hun eigen toekomst, maar ook de onze. Want de geschiedenis wijst uit: de richting van Europa wordt in Parijs uitgestippeld. In het Grote Frankrijk College neemt Europa-verslaggever van o.a. BNR Stefan de Vries het publiek mee naar het Frankrijk van nu. Want la douce France is de laatste jaren veranderd in een land van terreuraanslagen, gele hesjes en banlieues. Hoe zien de twee presidentskandidaten de toekomst van Frankrijk?
Het schaap met zijn zachte wol is de inspiratiebron voor deze beeldende dansvoorstelling. Wat schuilt er achter het onverstoorbare uiterlijk van dit beestje? Is dat schaap wel zo mak? Wat gaat er verborgen onder de dikke wollen vacht? En hoe voelt het om alle tijd van de wereld te hebben? Schaap Zacht is een interactieve en zintuigelijke voorstelling voor kindjes van 1,5 tot 5 jaar. De voorstelling is woensdag twee keer: om 11.00 uur en om 15.00 uur.
SETUP alternatief Paasweekend: The Silicon Passion (Engelstalig) Waar: Theater Kikker Wanneer: zaterdag 16 t/m maandag 18 april Prijs: 9 tot 18 euro
OSCAR Waar: Stadsschouwburg Utrecht Wanneer: vrijdag 15 april Prijs: 10 tot 21,50 euro O S C A R is een installatie en performance tegelijk. Arno Schuitemaker gaat hierin op zoek naar een nieuw gevoel van identiteit nadat het leven je naar een breekpunt heeft gebracht. De drie performers doen dat samen met het publiek, op het toneel dat bestaat uit een geheel spiegelende vloer en talloze schaduwen. Daardoor ontstaat een transparante, drievoudige wereld waarin geen mens begrensd is.
Medialab SETUP neemt dit paasweekend Theater Kikker over! Het wordt een weekend vol passie, zonden, berouw en technologie. Wat kunnen paasrituelen ons leren over onze omgang met big tech? In The Silicon Passion zoeken de performers naar een uitweg uit de put die technologie voor ons gegraven heeft. In de zoektocht naar die uitweg halen de performers inspiratie uit een van de belangrijkste verhalen over boetedoening: de kruisiging. Daarbij vragen ze zich af: is het big tech dat aan het kruis moet?
Huishonger
Utrecht Urban Trail Waar: in Utrecht Wanneer: maandag 18 april Prijs: 27,50 euro (incl. ontbijt)
Waar: Berlijnplein Wanneer: vrijdag 15 april t/m zondag 29 mei Prijs: gratis In deze expositie staat het falende woonbeleid en de blijvende honger naar een passend huis centraal. Bezoek een absurdistisch makelaarskantoor, bouw vliegende luchtkastelen en ontdek je eigen woonketen. Wie bij het woonprotest in Utrecht aanwezig was, kan hier herkenbare dingen tegenkomen: de protestborden van die dag zijn bij de expositie verzameld.
Nog geen plannen voor Tweede Paasdag? Nu wel: de vijfde editie van de KLM Urban Trail Utrecht vindt namelijk die dag plaats. Deelnemers leggen een uniek parcours af door tal van markante gebouwen in de Domstad. Deelnemers kunnen dit keer kiezen tussen een parcours van 5 en een parcours van 10 kilometer. En je hoeft niet eens van tevoren te bedenken wat je wilt: bij de splitsing op het parcours zelf bepaal je wat je doet. De start- en finishlocatie is voor beide afstanden hetzelfde.
FABRIEK. Waar: De Helling Wanneer: zaterdag 16 april Prijs: 11 euro Deze zaterdag is FABRIEK. terug in Utrecht, met een hete Tropenrooster-editie! Hier kun je dansen, schuren en knuffelen op Latin, Dancehall en African tunes. En dat feestje wordt natuurlijk gevierd in homebase De Helling. Vibe je mee?
Advertentie
13
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ACHTER DE SCHERMEN BIJ DE ULU-MOSKEE
Wat vind je achter de voordeur van de grootste moskee van Nederland?
De deuren van de Ulu-moskee aan het Utrechtse Moskeeplein staan altijd open – zo hoort dat volgens Yücel Aydemir, de voorzitter van de grootste moskee van Nederland. Toch is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om even binnen te lopen. Wat vind je eigenlijk achter de voordeur van de moskee? Dat laat Aydemir zien aan de lezers van DUIC.
Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Robert Oosterbroek
T
ijdens de ramadan vieren moslims wereldwijd de gezegende maand op de islamitische kalender. De maand is er één van onthouding en van bezinning, maar staat voor velen ook in het teken van samenkomen. Afgelopen twee jaar werd dat bemoeilijkt door de bekende spelbreker, het coronavirus. Maar sinds dit voorjaar zijn de maatregelen tegen de verspreiding van het virus opgeheven en kunnen de festiviteiten weer in volle gang doorgaan. Yücel Aydemir heeft tussen de gebeden door net tijd om een rondleiding door de moskee te geven. Hij gaat voorop naar de grote gebedsruimte in het gebouw. Voor je de gebedsruimte binnengaat, kom je in een wasruimte. Hier doen de bezoekers van de moskee hun schoenen uit en kunnen ze voorafgaand aan het gebed hun voeten wassen. “In de moskee is hygiëne erg belangrijk. Je mag de gebedsruimte niet betreden met schoenen of natte voeten”, legt Aydemir uit. In de wasruimte hangen briefjes die de bezoekers daaraan herinneren. Je schoenen laat je achter in een van de vakken van een grote kast, die gaan niet mee naar binnen. Balkons In de gebedsruimte ligt een hemelsblauw tapijt dat veert onder je voeten. Hier en daar zitten mensen te bidden, in deze ruimte zijn dat alleen mannen. Zij konden niet bij het gezamenlijke gebed zijn en halen dat nu in. Met een koran op schoot lezen ze de verzen door.
De meesten doen dat in stilte, maar een van de bezoekers prevelt hardop mee. Het is voor mannen en vrouwen niet toegestaan om gemengd te bidden, legt Aydemir uit. Vrouwen volgen het gebed daarom vanaf een andere verdieping, maar wel in dezelfde grote gebedsruimte. Hoe dat werkt? Rondom de gebedsruimte hangen grote balkons. Vanaf een andere verdieping volgen de vrouwelijke bezoekers van de moskee het gebed. Een derde verdieping in de gebedsruimte biedt nog extra plaats voor mannen óf vrouwen. De gebedsruimte baadt in het daglicht dat door de hoge ramen binnenvalt. Aan alle kanten fonkelen goudkleurige details in de zonnestralen. Yücel Aydemir: “De binnenkant van de moskee is ontworpen door een Turkse architect. In zijn ontwerp heeft hij een connectie tussen Nederland en Turkije terug laten komen: tulpen. Die zie je overal.” En inderdaad, van de patronen op het dakgewelf, tot de ornamenten aan de kroonluchter en de tekeningen in het tapijt. Overal zie je tulpen terugkomen in de decoraties. In het midden voorin de gebedsruimte staat de mihrab. Het is een gebedsnis die de richting van Mekka aanwijst. Tijdens het gebed neemt hier de imam plaats; de nis zorgt ervoor dat zijn stemgeluid wordt versterkt, wat het makkelijker maakt om gelijktijdig te bidden. Oproep De stem die je hoort wanneer er vanuit de
moskee wordt opgeroepen tot gebed is echter niet die van de imam. Meer achterin de ruimte is er een speciale plek voor de muezzin, dat is de persoon die de oproep doet. De omroepinstallatie, de minaret, speelt de oproep buiten af. Sinds 1983 gebeurt dat elke dag twee keer. “Niet iedereen kan of mag dat zomaar doen”, vertelt Yücel Aydemir. “Je moet wel een goede stem hebben om de oproep tot gebed te kunnen doen. Dat is niet voor iedereen weggelegd.” Máximazaal Niet alleen voor het gebed komen Utrechters naar de Ulu Moskee. De moskee is een plek waar de deuren altijd openstaan, benadrukt Aydemir. Ook voor huiswerkklassen, trouwerijen, vergaderingen en voor de gezelligheid komen mensen naar de moskee. Zo is er op de eerste verdieping een kantine waar bezoekers van de moskee samen een kopje koflijke bezoekers is er de Máximazaal. In deze zaal, vernoemd naar onze koningin, kunnen zij samenkomen. Aydemir neemt ons mee naar de onderste verdieping van het gebouw. Hier laat hij een keurig opgeruimd klaslokaal zien. De tafels staan in drie rijen van twee. Hier wordt ook koranles gegeven aan kinderen tot een jaar of 13. Ernaast ligt een zelfstandig jongerencentrum. Het zit in de moskee, maar heeft een eigen bestuur. Hier kunnen jongere mannen samenkomen. Het is er vooral druk als er ge-
voetbald wordt. Ajax, Fenerbahçe en Galatasaray zijn populaire clubs. Andere geloven Een ruimte die Aydemir speciaal wil laten zien is de stilteruimte voor andere geloven. “Dit is een plek waar we heel trots op zijn.” Waarom is er in een moskee ook ruimte voor andere geloven? “Het idee moest even weken bij zowel orthodoxe moslims als bijvoorbeeld de orthodoxe christenen.” Volgens Aydemir waren sommige moslims het er niet mee eens dat de moskee ook aan andersgelovigen ruimte voor gebed bood. Orthodoxe gelovigen zouden ervan overtuigd zijn dat de moskee hiermee zieltjes wilde winnen. De voorzitter van de moskee wuift het idee weg. “De profeet heeft ruimte voor andere geloven gegeven, daarom moet die er ook in de moskee zijn.” En hoewel het voor sommige mensen even wennen was, is er inmiddels vanuit de verschillende partijen begrip ontstaan. Het moment van het volgende gebed nadert. Op het zonnige Moskeeplein beginnen zich groepjes mensen te verzamelen voordat zij het gebouw betreden. Het is nog een bétje wennen, na een lange tijd vol maatregelen en restricties, maar volgens Aydemir raakt de gebedsruimte langzaamaan weer steeds voller. Zeker tijdens de ramadan komen moslims veel samen in de moskee en gelukkig mag dat weer. De deuren van de moskee horen immers altijd open te staan.
Advertentie
www.vanmossel.nl
15
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN WINKELS IN UTRECHT
Schoenenmagazijn Presburg aan de Oudegracht
De Oudegracht tussen de Zakkendragers- en Hekelsteeg wordt wel eens de schoenenboulevard genoemd. Schoenwinkels als Van Haren, Sacha en Dolcis zaten hier vele jaren. Tegenwoordig zijn Manfield en Nelson er nog gevestigd, ook ketens met een lange historie. Al voor de Tweede Wereldoorlog waren er twee schoenenzaken te vinden aan weerszijden van de HEMA. Op de hoek met de Bakkerstraat zat MESCO (Maas en Spapens Co.) en direct links van het warenhuis het schoenenmagazijn Presburg.
Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief
'I
edereen is blij omdat Presburg komt', stond er in februari 1926 in het Utrechtsch Nieuwsblad. 'Iedereen in Amsterdam, Haarlem en Hilversum kent Presburg. Iedereen in Utrecht zal Presburg leeren kennen.' In een grote advertentie stelde het bedrijf zich aan de Utrechters voor. 'Wij zijn schoenfabrikanten en exploiteeren in Amsterdam, Haarlem en Hilversum 10 schoenzaken, waarin een overgroot deel der Amsterdammers, Haarlemmers en Hilversummers koopt, zoodat wij daar een geweldigen omzet hebben. Waarom koopen zij allen bij Presburg? Omdat zij weten l00% waarde te krijgen voor hun geld, steeds een enorme collectie te vinden, vakkundig bediend te worden, aparte modellen te koopen. Ook weten zij dat alle artikelen in onze eigen fabriek te Waalwijk vervaardigd worden en wij daarom volkomen garant blijven voor het door ons verkochte schoenwerk'. Om te vervolgen: 'Dit alles weten zij. U moet dit nog ondervinden.' Schoenenpaleis De advertentie kondigde de ope-
Presburg aan de Oudegracht 139. Dit 19e-eeuwse winkelpand werd eerst 'geheel verbouwd en uiterst modern ingericht'. De winkelpui werd deels bekleed met lood en boven de inloop-etalages kwam de naam Presburg in grote art deco-letters, gebed in sierlijk glas-in-lood dat vanachter werd verlicht. De bovenkant van de lichtbak fungeerde als plantenbak. Boven het steegje tussen de HEMA en Presburg bracht men een decoratief paneel aan met de tekst 'Wij bieden steeds het nieuwste'. Het winkelontwerp was van Gerardus Alphonsus Maria Loogman (1892-1976), sinds enkele jaren de huisarchitect van de keten. In 1927 ontwierp hij ook het spectaculaire 'schoenenpaleis' van Presburg aan de Kalverstraat, met een kleurrijke art deco-glaspartij als voorgevel. De glas-in-loodstrook aan de Oudegracht was daarvoor alvast een vingeroefening. De winkelinterieurs ontwierp Loogman ook met zorg. 'De stofvrije etalages zijn in den winkel met schitterende glas-in-loodramen afgesloten en de binnen-decoratie is zeer fraai. Ook de verlichting is geheel naar de eischen
des tijds en uit alles blijkt, dat hier als ontwerper iemand aan het werk geweest is, die den smaak van het tegenwoordige publiek volkomen kent.' Dat schreef een schede in 1928, maar in Utrecht zal het niet veel anders zijn geweest. Winkelimperium Het schoenenimperium Presburg was in 1909 opgericht door de Joodse ondernemer Salomon Presburg (1864-1942). Zijn familie was eind 18e eeuw vanuit Bratislava (Duitse naam: Preßburg) naar Nederland gekomen. Salomon begon in 1909 zijn eerste winkel in de Oude Doelenstraat in Amsterdam. Zijn zoons Louis en Abraham traden toe tot de zaak en openma Presburg al snel aan over een 'eigen fabriek' in Waalwijk te beschikken. Daarvoor gingen ze in 1917 een nauwe samenwerking aan met de Waalwijkse schoenenfabrikant Adrianus Cornelis Pulles (1862-1946). De winkelketen groeide snel, want toen Presburg in 1935 het 25-jarig bestaan vierde,
Amsterdam. Hoe het Joodse bedrijf en de familie Presburg de Tweede Wereldoorlog doorkwamen, is onbekend. In ieder geval bleef het schoenenimperium overeind. Wel veranderde het bedrijf van gezicht. Vanaf het begin had Presburg betaalbare, in massa geproduceerde schoenen aangeboden, maar voor de oorlog werden die verkocht met een zweem van luxe, wat bleek uit de fraai gedecoreerde winkels. Dat veranderde: rond 1955 liet men de sierlijke art deco-pui aan de Oudegracht vervangen door een rechte etalage en zakelijke lichtletters Presburg. Ook interieurKalverstraat — maken duidelijk dat de winkels er rond 1960 vrij sober uitzagen. In het UN adverteerde Presburg in die jaren met 'schattige schoentjes voor kinderprijsjes', 'pantoffels voor het hele gezin!' en 'modern / elegant / rubberzool / oersterk'.
In 1973 nam Presburg schoenhandel Matto over met als doel 'een vergroting van onze afzet in de zogenaamde middenklasse schoeMatto 17. Wegens 'de ontwikkeling van huren en loonkosten' volgde een jaar later al een fusie van de schoenenketens Presburg, Matto, Bervoets-Vriezelaar en Van Woensel. De nieuwe schoenenreus Presburg-Van Woensel telde 83 winkels door het hele land en begon in 1979 ook het goedkope Bristol Shoes. Al hadden ze hetalen behielden nog jarenlang hun oude namen, zoals Presburg aan de Oudegracht. In 1990 werd deze schoenwinkel echter gesloten en begon daar kledingzaak Steps. Rond 2010 gaf Didi het pand een nieuwe natuurstenen pui en sinds kort zit er weer een schoenenzaak (althans sneakers) op Oudegracht 139: Sidestep.
Advertentie
VOOR DE CATERING OP EEN SCHIP, ZIJN WIJ OPZOEK NAAR EEN ENTHOUSIASTE
Keukenhulp Heb jij affiniteit met koken en liefde voor het horeca vak? Dan zijn wij op zoek naar jou! Voor de catering op een schip, waar vluchtelingen onderdak krijgen, zijn wij opzoek naar een enthousiaste keukenhulp. Bij het ontbijt, lunch en het diner ondersteun je de chef-kok bij het bereiden van gerechten, het serveren hiervan en de afwas. Voor deze leuke en afwisselende taken bieden wij een salaris vanaf €80,00 per dag!
Afvalinzameling rond Pasen 2022 Op maandag 18 april (tweede paasdag) halen wij geen afval op. Daardoor verandert het rooster van al het afval dat we die week ophalen. Dit geldt voor het restafval, groente,- fruiten tuinafval en papier en karton. Ook de afvalscheidingsstations zijn op eerste en tweede paasdag gesloten. Wanneer halen we het afval op? Alle buurten en wijken in Utrecht (behalve binnen de singels centrum Utrecht) Maandag 18 april Verschuift naar dinsdag 19 april Dinsdag 19 april Verschuift naar woensdag 20 april Woensdag 20 april Verschuift naar donderdag 21 april Donderdag 21 april Verschuift naar vrijdag 22 april Vrijdag 22 april Verschuift naar zaterdag 23 april
Heeft deze vacature je interesse gewekt? Stuur dan je cv en motivatie naar ons op.
!
!
Mailen
info@moodsandroots.catering
06 46 25 77 69
Maandag 18 april Dinsdag 19 april Woensdag 20 april Donderdag 21 april Vrijdag 22 april
Binnen de singels centrum Utrecht Vervalt Blijft hetzelfde Blijft hetzelfde Blijft hetzelfde Blijft hetzelfde
Op de hoogte via de Afvalwijzer-app In de Afvalwijzer-app of op www.mijnafvalwijzer.nl vindt u alles over de afvalinzameling in uw buurt.
www.moodsandroots.catering
NUMMER 4 - 2022
5
SFEERVOL VERGADEREN ‘Niet stil blijven staan, maar Bijeenkomst Alzheimer Trefpunt gewoon de volgende stap maken!’ Rhenen: april OP DE 12 CAMPING RHENEN - Op dinsdagavond 12 april is er
00,AF € 1 AL VAN AGDEEL PER D
een nieuwe bijeenkomst van het Alzheimer Trefpunt Rhenen in de Buurtgarage, Valleiweg 16, Rhenen. Deze avond is een geriater te gast. Mensen met (vermoeden van) dementie, hun partners, familieleden,
Foto: Conny Plomp
vrienden en andere geïnteresseerden zijn
krijgt. Heeft u vragen? Stel ze gerust. Nienke pro-
van harte welkom.
beert deze avond al uw vragen te beantwoorden. Toegang is gratis. Vrijwilligers staan klaar met
Geriater (specialist ouderengeneeskunde) Nienke
koffie en thee. Inloop is vanaf 19.00. Programma
REGIO - “Afgelopen april ging mijn bedrijf
volgen en wanneer ze klaar was. “Op school
Golüke van Gelders Vallei ziekenhuis vertelt meer
loopt van 19.30-21.00 uur. Wees welkom op 12
reorganiseren en mijn functie zou ver-
kan ik altijd terecht bij mijn studentcoach. In
over de verschillende vormen van dementie. Ze
april vanaf 19.00 uur in de Buurtgarage, Vallei-
dwijnen. Dat was voor mij hét moment
overleg met haar kan ik versnellen of vertragen.
gaat op interactieve wijze in op wat een diagnose
weg 16 in Rhenen. Aanmelden bij Hanneke de
om te kijken naar wat ik nu echt wil. Ik
Samen met haar ben ik nu aan het kijken hoe ik
‘dementie’ betekent en waar je mee te maken
Jong, 06-53518147.
wil al langer graag de zorg in en ben me
kan instromen in de kraamzorg. We stippelen
gaan verdiepen: welke zorgsector en hoe
samen die route uit, het is echt maatwerk.”
pakt het financieel uit?” Aan het woord is Dominique Verleum. Zij heeft, zoals veel
Welkom
anderen, gemerkt dat het werk verandert.
Of je nu werkt in de zorg, de techniek of de ho-
Nieuwe technologieën, andere vormen
reca: het is essentieel dat je je blijft ontwikkelen.
van werken en samenwerken en functies
Omdat het werk verandert en je daarmee stevi-
die wijzigen.
ger staat in de arbeidsmarkt. Ontwikkelen begint met je goed te oriënteren, zoals Dominique
Persoonlijk
ook deed. “Daarom geef ik anderen graag mee:
Wil je bijblijven in de je vak, ben je nog niet uit-
volg je hart. Bij ROC Midden Nederland is íeder-
geleerd of wil je je ambities volgen? Genoeg re-
een welkom: het maakt niet uit welke leeftijd je
denen om je te blijven ontwikkelen. Voor Domi-
hebt. Leren kun je altijd.”
nique was het moment helder om de overstap van detailhandel naar zorg te maken. Belangrijk
Stap-budget
was dat het paste binnen haar privésituatie. Bij
Wat past er bij jou? Een cursus, training, oplei-
ROC Midden Nederland kreeg zij een intake
ding of opleiden op maat? Check de QR-code
op basis van haar CV, een talentscan en een
en kijk welk onderwijs bij jou past. Heb je je
gesprek. Daarop volgde een persoonlijk studie-
keuze gemaakt? Check op www.rocmn.nl/stap
advies. Zo wist zij precies welke vakken ze ging
of je het Stap-budget kunt aanvragen.
• • • • • • • •
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis zwarte koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen? We zijn te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op
WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL
17
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE DOMPLEIN
De stad in cijfers In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
D
e economische onzekerheid door de oorlog in Oekraïne mag dan zijn toegenomen, de woningmarkt blijft ook dit jaar waarschijnlijk oververhit. Dat concludeert Brecheisen Makelaars in de eerste kwartaalrapportage van dit jaar. En dat is ook te merken in Utrecht. Al voordat de oorlog in Oekraïne uitbrak, kent dat mensen minder te besteden hebben, minder kunnen sparen en uiteindelijk minder
In other news
Steel Craft House
U
trecht kent veel bijzondere projecten die regelmatig het nieuws halen. Vaak is dat het regionale of landelijke nieuws, maar soms is een project zó bijzonder dat ook de internationale media het oppikken. Dat geldt bijvoorbeeld voor Steel Craft House, aan Bouwstraat 45 in Utrecht. Het project werd in 2020 afgerond, maar trok onlangs weer de aandacht van het Britse architectuurtijdschrift Dezeen. In de Utrechtse wijk Wittevrouwen werd in 2020 een voormalige garage omgebouwd tot woonhuis met stalen gevel. Een bijzonder project, waar door de eigenaren en vakmensen tien jaar aan werd gewerkt. Steel Craft House, zoals de woning heet, springt nogal online magazine Dezeen. En dan gaat het niet
alleen over de door Zecc Architecten ontworpen gevel. Dezeen nam Steel Craft House namelijk op in de lijst met ‘ten interiors with creative built-in furniture solutions’. Dutch studio Zecc Architecten converted a garage in Utrecht into an artist’s home with a striking Corten-steel facade”, schrijft Dezeen over Steel Craft House. Maar ook binnenin het huis zijn bijzondere keuzes gemaakt. Het interieur is gevormd door een ‘meubel’ in eikenhout, verdeeld over drie bouwlagen. “The clever use of materials continues indoors, where the owner designed a sculptural built-in oak furniture piece. The harmonious interior with closed surfaces make the house appear calm and the sculptural piece of furniture saves space.”
tie zorgt op de middellange termijn voor nog meer druk op de koopwoningmarkt. Huurders in de vrije sector krijgen te maken met forse huurstijgingen, wat een stimulans kan zijn om toch een huis te kopen. Bestaande koopwoningen waren in
Utrecht eind 2021 20 procent duurder dan een jaar eerder, maar het aanbod in Utrecht stijgt weer, na kwartalen van dalingen. Ten opzichte van het vorige kwartaal is het aanbod met 19 procent gestegen naar 366 woningen in heel Utrecht. Huizen in de gemeente staan wel nog steeds heel kort te koop: gemiddeld negentien dagen. Mensen die in Utrecht een huis willen kopen, zoeken vooral naar gezinswoningen met vier tot vijf slaapkamers met een prijs tussen de 400.000 en 500.000 euro. In Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern ligt het budget voor deze woningen iets hoger, namelijk tussen de 500.000 en 600.000 euro. In de categorie appartementen is de meeste belangstelling voor 3 tot 4-kamerappartementen in de prijsklasse 350.000 tot 400.000 euro.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door het Utrechts Oranje Comite
Voorbereidingen voor een veilige Koningsdag: ‘Maak er een feest van, maar hou het gezellig’
Over iets minder dan twee weken is het eindelijk zover: dan kleurt heel Utrecht weer oranje om te vieren dat onze koning zijn 55e verjaardag viert. Of je nou van plan bent om flink door het geluid te gaan op een van de vele feestjes in de stad, of juist rustig met een kleedje op de vrijmarkt wil gaan zitten: je zult ongetwijfeld blij zijn dat het evenement eindelijk weer zonder al te veel beperkingen door kan gaan, na twee magere edities vanwege de coronapandemie. Maar waar we vaak niet bij stilstaan, is dat er best wel wat werk zit in het organiseren van zo’n Koningsdag en -nacht in Utrecht. Want hoe zorgen de verschillende partijen er bijvoorbeeld voor dat zo’n feestdag veilig kan verlopen?
W
ie aan veiligheid denkt, denkt misschien in eerste instantie aan de politie. Zij hebben inderdaad een grote verantwoordelijkheid op een dag als Koningsdag, om ervoor te zorgen dat eventuele incidenten zo snel mogelijk in de kiem gesmoord worden. Maar ook de gemeente Utrecht heeft een belangrijke rol, met name in de voorbereiding op het hele evenement, waar jaarlijks zo’n honderdduizend bezoekers op af komen. ‘’De gemeente is goed voorbereid op de aanwezigheid van veel bezoekers in de stad, tijdens zowel Koningsnacht als Koningsdag’’, vertelt Marten Grupstra, woordvoerder van de gemeente Utrecht. ‘’We zetten in op crowdmanagement. Maatregelen die in het verleden effect hadden, worden ook deze editie weer ingezet.’’ Daarbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het plaatsen van kleedjes aan één zijde in drukke straten, zoals de Weerdsingel Oostzijde, Bemuurde Weerd Oostzijde en Van Asch van Wijckskade. ‘’Maar ook het instellen van eenrichtingsverkeer voor wandelend publiek in verschillende straten in het vrijmarktgebied, cameratoezicht, tekstkarren om met het publiek te communiceren en het verwijderen van obstakels in de openbare ruimte’’, vervolgt Grupstra. Scenario’s Waar de gemeente de regie heeft om Koningsdag in goede banen te leiden, zorgt ook de politie dat er sprake is van een goede voorbereiding. ‘’Koningsdag en de vrijmarkt trekken altijd veel bezoekers. Daarom is een belangrijk aspect van de politie crowd controle,
dus voorkomen dat grote mensenmassa’s zich ophopen’’, aldus Wim Hoonhout, woordvoerder van politie Midden-Nederland. Dat doet de politie in nauwe samenwerking met onder andere de gemeentelijke handhaving. ‘’We doen bijvoorbeeld beroep op publiek en inwoners van Utrecht om brugdekken vrij te houden. Daar is de vrijmarkt niet toegestaan, omdat dat leidt tot een te grote versmalling van werkruimte voor hulpdiensten.’’ De politie houdt rekening met alle scenario’s rondom Koningsdag. Dat kan dus ook een terroristische aanslag of een incident
gemeente aan dat het de drukte in de stad nauwlettend in de gaten zal houden. ‘’Zodat we kunnen bijsturen waar nodig’’, legt Grupstra uit. Als dat nodig is, kan dat bijsturen bijvoorbeeld gedaan worden door boa’s. ‘’Maar we kunnen ook richting bezoekers communiceren via tekstkarren die op verschillende plekken in de stad zullen staan.’’ Vorig jaar nog moest de gemeente vanwege de toen nog geldende coronamaatregelen noodgedwongen ingrijpen tijdens Koningsdag. Zo werd mensen opgeroepen om niet meer naar de stad te komen en moesten
'Als je het afzet tegen het aantal bezoekers dat op zo’n dag afkomt, is het aantal incidenten eigenlijk te verwaarlozen' zoals op Koningsdag 2009 in Apeldoorn zijn, waarbij een man met zijn auto op een mensenmenigte inreed, met meerdere doden tot gevolg. ‘’Al dat soort scenario’s maken onderdeel uit van de voorbereiding op een evenement als Koningsdag. Dat is nu niet anders, maar op dit moment hebben we geen concrete signalen dat ons zoiets te wachten staat’’, stelt Hoonhout gerust. Bijsturen Niet alleen de voorbereiding op Koningsdag is belangrijk, ook op de dag zelf doen de gemeente en de verschillende hulpdiensten er alles aan om het feest in goede -en vooral veilige- banen te leiden. Zo geeft de
bezoekers in de namiddag onder andere de Ganzenmarkt, ‘t Wed en Park Lepelenburg verlaten omdat het er te druk werd. Dat werd gedaan door boa’s, met hulp van de politie als dat nodig was. ‘’Vier Koningsdag thuis!’’, riep de gemeente alle bezoekers op. Vlam in de pan Dit jaar is dat wel anders. Met z’n allen leven we toe naar een ‘coronaloze’ editie van Koningsdag, waarbij we ons natuurlijk wel netjes aan de regels moeten houden. De politie en gemeente zijn er om die regels te handhaven en alles veilig te laten verlopen. Maar wat nou als je poffertjes staat te verkopen op de vrijmarkt en de vlam slaat ineens in de pan
(letterlijk), met een hoop paniek en vuur tot gevolg? Dan is daar de brandweer. Ook zij bereiden zich voor op een Koningsdag volgens het ‘oude normaal’, maar eigenlijk zonder extra maatregelen te treffen. ‘’Wij staan op Koningsdag op dezelfde wijze paraat als iedere andere dag. Er worden geen extra mensen ingeroosterd’’, vertelt Tom Vinke van de Veiligheidsregio Utrecht, waar onder andere de brandweer en 112-meldkamer deel van uitmaken. ‘’Maar we houden wel rekening met extra drukte in de grotere steden. Daarnaast adviseren we de betreffende gemeenten vooraf en tijdens Koningsdag over de hulpverlening en zorgcontinuïteit.’’ De afgelopen edities hebben ons geleerd dat Koningsdag in Utrecht vaak rustig verloopt, zonder dat de brandweer vaak uit moest rukken en zonder veel andere grote incidenten. ‘’Als je het afzet tegen het aantal bezoekers dat op zo’n dag afkomt, is het aantal incidenten eigenlijk te verwaarlozen’’, zegt Wim Hoonhout. ‘’Er gebeurt altijd wel wat, maar dat mag gezien het aantal mensen niet als afwijkend worden beschouwd.’’ De gemeente, politie en Veiligheidsregio Utrecht doen er alles aan om daar ook dit jaar weer voor te zorgen. Zodat iedereen in alle veiligheid bijzondere vondsten kan doen op de vrijmarkt, een spontaan feestje op straat kan vieren of lekker kan dansen en springen op het BEAT-RIX Festival op het Janskerkhof. ‘’Ik zou vooral willen zeggen: maak er een feest van’’, besluit Hoonhout. ‘’Maar hou het wel gezellig!’’
19
15 APRIL 2022 | NR. 168 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT
'Als iemand de club verder kan helpen is het Henk Fraser wel' Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht in het stadion volgen, maken een column voor DUIC. Zij doen dit geheel op hun eigen manier en durven alles te zeggen. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Wat vinden de mannen van het vertoonde spel? Wie waren de uitblinkers? En wat vinden de mannen van bestuurlijke keuzes die gemaakt worden? Martijn Kramer schrijft het verhaal vervolgens op.
Het was een rumoerige week voor iedereen die FC Utrecht een warm hart toedraagt. Afgelopen zaterdag werd thuis tegen degradatiekandidaat Fortuna Sittard slechts één punt behaald. Daarmee lijkt het seizoen af te stevenen op een catastrofe. Tegelijkertijd werd vol trots en blijdschap de nieuwe trainer voor volgend seizoen gepresenteerd en is het onzeker hoeveel supporters nog meekunnen naar uitwedstrijden.
'De keuze voor Fraser is op alle vlakken de beste'
Tekst: Martijn Kramer / Fotografie: Bas van Setten
“H
et was een afschuwelijke zaterdag. We zaten in het stadion totdat mijn zoon rond zes uur ziek werd. We hebben hem naar huis gebracht, maar wisten niet dat de rest van de supporters vervolgens om negen uur ook allemaal ziek naar huis zouden gaan”, zo begint Pep. “Hake heeft het slecht gedaan en is terecht ontslagen, maar er blijkt nu wel dat er ook iets niet goed zit in de selectie. De wil om te strijden ontbreekt en als het even niet meezit, sluipt er ongeloof in de koppies van de spelers.” Frans vult deze uitspraken verder aan. “Op dit moment heb je echt niks te zoeken in de play-offs. Na het maken van de eerste goal stagneert het qua doelpunten en wordt er niet doorgedrukt. Daarnaast gaat deze trainer dan ook nog de nare trekjes van Hake overnemen. Ricky Kruys is een clubman, maar begint ook opeens zijn beste spelers te wisselen.’’ Pep is het eens met zijn broer en reageert. “Niemand snapt de reden van de wissels. Je haalt je beste spelers er toch alleen af als je 3-0 voor staat? Je mag inmiddels toch wel verwachten dat de onbetwiste basisspelers richting het einde van het seizoen hele wedstrijden kunnen maken waar je het hele seizoen voor hebt gespeeld.” De mannen zijn teleurgesteld in het vertoonde spel. Pep wil dan ook een oproep aan Jordy Zuidam doen. “Dit team mist
onoverwinnelijkheid en het kan de tegenstander gewoon niet de wil opleggen. Het resultaat is daardoor te vaak dat de supporters naar pure ellende zitten te kijken. Er mist een winnaarsmentaliteit en het ontbreekt aan gifkikkers die af en toe eens iemand over de reclameborden trappen. Het wordt nu tijd dat Zuidam gaat handelen. De bezem moet door de selectie. Jongens zoals Janssen, Maher, Gustafson, Van Overeem en Van de Streek zullen waarschijnlijk vertrekken. Het is nu aan onze technisch directeur om een gevarieerdere selectiesamenstelling te maken waar volgend jaar eens overwinningen mee geboekt kunnen worden.” Henk Fraser Ondanks het pijnlijke puntverlies van afgelopen weekend was er ook nog goed nieuws omtrent FC Utrecht deze week. De club heeft in Henk Fraser namelijk een nieuwe trainer gevonden voor het nieuwe seizoen. Pep is erg blij met de aanstelling van de huidige Sparta-trainer “Fraser is een goede keuze van de club. Bij alle clubs waar hij heeft gezeten heeft hij prima werk geleverd. Hij heeft zelfs met Vitesse de beker gewonnen. Een prijs winnen in Nederland zonder bij een topclub te werken is bijzonder knap. Daarbij komt kijken dat hij ook een oud-speler van de club is. Hij kent de club en weet dat de supporters voetbal
willen zien waarmee ze zich mee kunnen kan helpen is het Fraser wel.’’ Ook Frans is blij dat FC Utrecht een nieuwe trainer heeft gevonden, maar plaatst wel zijn vraagtekens bij de aansteleen sympathieke man en ongetwijfeld een goede kerel. Toch voelt het gek dat we blij moeten zijn met een trainer die dit seizoen met zijn team in de onderste regionen van de competitie speelt. De top drie ambitie daadwerkelijk die stappen wil maken, moet je ook een trainer zoeken die daarbij past. de club de lijn van dit seizoen ook komend jaar doorzet, stevenen we af op degradatie. In dat geval hebben we alvast een trainer binnengehaald die verstand heeft van degradatievoetbal.” Pep is het hier niet mee eens en wil nog even dieper doorgaan op de aanstelling. “De keuze voor Fraser is op alle vlakken de beste. Het kan zelfs op bestuurlijk niveau gaan leiden tot ontwikkeling van de club. De hele club zit vol met vriendjes van elkaar. Silberbauer, Broerse, Keller, Postma, Van den Brink en Zuidam kennen elkaar al jaren, want ze hebben met elkaar in het eerste gespeeld. Die gaan natuurlijk nooit de boel op scherp kunnen zetten. Met een onafhankelijke nieuwe jongen als Fraser
kan die ontwikkeling er wellicht wel eens komen.” Geen uitwedstrijden meer voor FC Utrecht. Desondanks willen de mannen nog een probleem binnen de club aankaarten. Er zijn slechts drie supportersbussen beschikbaar voor de uitwedstrijd met Feyenoord. Pep vindt dat een behoorlijk probleem. “In het verleden zijn er blijkbaar te veel bussen gesloopt en daarom wil het huidige bedrijf het vervoer niet meer doen. De supporters zitten nu wel met een probleem. Er willen straks 700 man naar de Kuip, maar dat kan niet omdat er geen vervoerder gevonden kan worden. Door corona hebben we veel wedstrijden gemist. Nu mogen we weer en dan kan je niet, omdat niemand ons wil brengen. We hebben nog maar zonder vervoerder komen we als supporters niet heel ver.” Frans reageert tot slot. “Met het huidige spel is het misschien wel beter dat we niet meer mee kunnen naar uitwedstrijden. Het scheelt veel supporters waarschijnlijk een pijnlijke middag. Misschien moeten we ook hopen dat de vervoerder van de selectie ermee gaat stoppen. Dan kan dit pijnlijke seizoen meteen stoppen en kunnen we volgend seizoen met een schone lei beginnen.
Advertentie
