ANTIGJENET DHE IMUNO GJENET Prof.Ass.:Kemajl Gashi Studentja: Edona Halili
PËRMBAJTJA ÇKA JANË ANTIGJENET? KARAKTERISTIKAT E ANTIGJENEVE KLASIFIKIMI I ANTIGJENEVE SPECIFITETI I ANTIGJENEVE TERMINOLOGJIA
ÇKA JANË ANTIGJENET? Struktura apo substanca të huaja që shkaktojnë një përgjigjje imune në trup Specifikisht shkaktojnë prodhimin e antitrupave Antigjenet janë "të synuara" nga antitrupa Zakonisht janë proteinat, peptidet dhe polisaharidet
KARAKTERISTIKAT E ANTIGJENIT IMUNOGJENITETI DEFINOHET SI :
“Aftësia për të nxitur një përgjigje imune humorale ose qelizore”
ANTIGJENITETI DEFINOHET SI :
“Aftësia e Ag qe te lidhet me produktet e pergjigjes imune”
KLASIFIKIMI I ANTIGJENEVE Ag i plotë duhet ti plotesoj këto kushte: o Të ketë përmbajtje proteinike o Të ketë heterogjenitet në ndertimin e zingjirit polipeptid o Të ketë peshë të madhe o Të jetë e huaj ose të ketë pësu mutacion gjenetik (autoantigjen) te semundjet autoimune
ANTIGJEN I PLOTE
ANTIGJEN PARCIAL (HAPTEN) Kjo substancë e është në gjendje me reagu me përgjegjjen imune (me At ose limfocitet –T të sensibilizuar), ka vetem vetinë e antigjenitetit
HAPTENI Struktura kimike e haptenit nuk shkakton sintezen dhe sekretimin e At ne organizem Mund të lidhen me antitrupat e sintetizuar më parë
Kur hapteni lidhet me bartesin e vet proteinik krijohet kompleksi hapten-proteinë(bartes) dhe fiton imunogjenitetin Këtu bëjnë pjesë shumë barna, hormonet peptide, hormonet steroide
RËnditja e molekulave prej atyre më imunogjene te ato më pak imunogjene Antigjeniciteti është në proporcion direkt me shkallen e diversitetit struktural
PROTEINAT POLISAHARIDET LIPIDET ACIDI NUKLEIK
Kontributi i sistemit biologjik që ndikon në Imunogjenitet
MOSHA Personat shumë të ri ose shumë të vjetër kanë aftësi të zvogluar për të inicuar një përgjigjje imune
GJENOTIPI Konstituimi gjenetik ndikon në llojin e reagimit imunitar që manifestohet si dhe në shkallën e përgjigjes imune Kontrollimi gjendet tek gjenet brenda MHC
LLOJET E ANTIGJENEVE
ANTIGJENET E PAVARURA NGA LIMFOCITET Stimulojnë drejtpërdrejt qelizat B për të prodhuar antitrupa Polisaharidet janë antigjene të pavarura nga limfocitet T
ANTIGJENET E VARURA NGA LIMFOCITET T Nuk mund te stimulojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë prodhimin e antitrupave pa ndihmesën e limfociteve T Në këtë grup antigjenesh bëjnë pjesë proteinat
KLASIFIKIMI I ANTIGJENEVE
NË BAZË TË ORIGJINËS
• • • • • •
ANTIGJENET EKZOGJEN ANTIGJENET ENDOGJEN AUTOANTIGJENET NEOANTIGJENET ANTIGJENET VIRAL ANTIGJENET TUMORAL
DY KLASAT MAJORE
ENDOGJENE
EKZOGJENE Antigjene që kanë hyrë në trup nga jashtë psh. nga inhalimi, gëlltitja ose injektimi Te prezantuara nga qelizat antigjen prezentuese(B-cell,makrofagje,qeliza dendritike) MHC-II T-cell C4
Gjenerohen brenda qelizave normale si rezultat i metabolizmit normal të qelizave, ose për shkak të infeksionit bakterial viral ose intracelular MHC-I
T-cell C8
SPECIFITETI ANTIGJENIK
“Aftësia e qelizave pritëse të njohin një antigjen si një entitet molekular unik dhe ta dallojnë atë nga një tjetër me saktësi” Specifitetet kryesisht janë të grupuara në grupe: - Specifiteti i lidhur me llojin përcaktohet nga lloji i species, ky antigjen është”ksenogjen” reaksioni është specifik dhe lidhet me dallimet mes llojeve të specive - Specifiteti i lidhur me individin (përbrenda species), individet në të gjitha rastet nuk kanë të njejten përberje antigjenike
Bëhet në tri faza: FAZA E PARË, e shpejtë i përgjigjet shpërndarjes së Ag në hapsiren ku ai difundon FAZA E DYTË, ma e ngadaltë i përgjigjet katabolizmit të Ag ajo mund të jetë shume e zgjatur, kur mungojnë sistemet enzimatike të nevojshme, nga ku rrjedh një qendrim shpesheherë shumë i gjatë i Ag FAZA E TRETË, e shpejtë i pergjigjet prodhimit të At të parë dhe formimin e kompleksit Ag-At që siguron zhdukjen e antigjenit
Eliminimi i Antigjenit
terminologjia TOLEROGJEN Substancë që inicon një tolerancë imunologjike
ALERGJEN ADJUVANSI Substancë e cilae eaftë permireson dhe përforcon pergjigjen imune Një substancë për të shkaktuar një reaksion alergjik
SUPERANTIGJEN Një klasë e antigjeneve që shkaktojnë aktivizimin jo-specifik të qelizave T
EPITOP Një determinant i vetëm i një antigjeni, që lidhet me paratopin e antitrupit (Konformacional dhe linear)
PËRMBLEDHJE
?
Çka bën një antigjen? Ndihmon sistemin imunitar të prodhoj antitrupa Hapteni është një molekulë e vogël që është antigjenike, por jo Çka është hapteni? imunogjenike Brenda trupit, tek pacientet që vuajnë nga sëmundjet autoimune Ku krijohen autoantigjenet? Të jetë e huaj, të ketë hetorgjenitet, përmbajtje proteinike dhe Cilat kushte duhet ti plotsoj një antigjen që të jetë imunogjen? peshë të madhe molekulare Si është renditja e molekulave prej atyre më imunogjenike te ato Proteinë > Polisaharid > Lipid > Acid nukleik më pak imunogjenike?
REFERENCAT Antigen, Wikipedia The Free Encyclopedia [online] https://enwikipedia.org/wiki/Antigen
Antigen and Factors Affecting Immunogenicity [online] https://microbeonline.com/antigen-structure-types-factors-affectingimmunogenicity/
Hysni Daka. Antigjenet, Shenime të ligjeruesit nga ligjeratat të pabotuara. Rezonancë (2017) Kemajl Gashi. Antigjenet, Shenime të ligjeruesit nga ushtrimet të pabotuara. Rezonancë (2017)