MARKERET BIOKIMIK TE INFARKTI AKUT I MIOKARDIT
Prof.Dr.Valdete Topรงiu Studentja: Edona Halili
P Ë R M B A J T J A 01 02 03 04
HYRJE – INFARKTI AKUT I MIOKARDIT
` DIAGNOSTIFIKIM TË IAM KRITERIUMET PËR
KARAKTERISTIKAT E MARKERIT IDEAL
MARKERET BIOKIMIK TE IAM
INFARKTI MIOKARDIAL Është nekrozë e parikthyeshme e muskulit kardiak që shkaktohet si pasojë e një ishemie të zgjatur ATEROSKLEROZA Ateroskleroza shkaku me i zakonshem i vdekjes në boten perendimore
PATOFIZIOLOGJIA
GJINIA
MOSHA
Meshkujt janë më të prekur se femrat para moshës 60 vjeç. Pas kësaj moshe reziku është i njëjtë
80%
60%
Incidenca rritet me moshën, por në të shumtën e rasteve IM ndodh pas moshës 65 vjeç.
SIMPTOMAT
Të dhënat anamnestike dhe shenjat klinike
Analizat kliniko-biokimike ose markerët biokimik
Ndryshimet në EKG
KRITERIUMET NË BAZË TË CILËVE BËHET DIAGNOSTIKIMI I IAM
KRITERET PËR NJË MARKER BIOKIMIK
ANALIZIMI ME METODA TË THJESHTA DHE TË SHPEJTA
DUHET TË MBETET I NGRITUR NË GJAK PËR DISA DITË NDJEJSHMËRIA E LARTË Duhet të jetë i dukshëm në gjak menjëherë pas dëmtimi të miokardit SPECIFIK PËR INDET E MIOKARDIT Perqendrimi i lartë në indet e miokardit mirëpo i ulet te indet tjera jo miokardiale
KARAKTERISTIKAT E MARKERIT KARDIAK IDEAL MADHËSIA
01 APLIKIMI
DALJA NË QARKULLIM
08 M. KARDIAK
07
STABILITETI
02
06
LOKALIZIMI QELIZORË
SPECIFITETI PER DEMTIME IREVERSIBILE
03
04
KLIRENSI
05 PËRPARËSIA E PËRCAKTIMIT LABORATORIK
MARKERET BIOKIMIK Përdorimi i tyre prej markereve të parë të perdorur e deri më sot
❶
KREATIN KINAZA CK CK-MB
LAKTAT DEHIDROGJENAZA
TROPONINA
LDH HBDH
T-I T-T
❺
❹
MIOGLOBINA
❷
❸
ASPARTAT AMINOTRANSFERAZA
AST
MARKERET E TJERË MË TË RINJË Për zbulimit të hershëm të dëmtimit të IAM janë: Glikogjen fosforilaza BB Raporti mioglobine/ Anhidras karbonik III Proteina lidhëse e acidit yndyror në zemër (FABP)
ASPARTAT AMINOTRANSFERAZA AST Me vite është konsideruar si marker i hershëm në diagnostikimin e IAM
Më vonë, përdorimi i saj bëhet i kufizuar për shkak të ngritjes së tij në trauma ndaj muskujve skeletik dhe sëmundjet e mëlçisë Nivelet e aktivitetit të AST në serum fillojnë të rriten: o 3-8 orë pas fillimit të dëmtimit të miokardit o Vlerat më të larta i arrin pas 24 orëve o Kthehet në nivele normale në 3-6 ditë
LAKTAT DEHIDROGJENAZA (LDH) LDH është enzimi më i përhapur në organizëm Nivelet e aktivitetit të LDH në serum fillojnë të rriten: o Brenda 12 orëve o Vlerat maksimale i arrin pas 48 orë o Mbetet e ngritur për 4-14 ditë Përdorimi i saj është dekurajuar për shkak të mos-specificitetit të saj Nivelet e saj të rritura janë gjetur në: Distrofinë muskulare ,mioglobinuri, leukemia, anemia pernicioze, megaloblastike dhe hemolitike Sëmundjet renale dhe tek karcinomat e përgjithësuara
IZOENZIMET E LDH
01
02
03
04
05
LDH 1
LDH 2
LDH 3
LDH 4
LDH 5
HBDH (hidroksibutirat-dehidrogjenaza)
KREATIN KINAZA (CK) Kreatin-fosfati është burimi kryesor i energjisë i cili mundëson kontrakcionin e muskujve Kreatin kinaza konsiderohet si enzimi kryesorë në metabolizmin e muskujve Nivelet e aktivitetit të CK në serum fillojn të rritet: o Brenda 4-6 orëve o Vlerat maksimale i arrin pas 24 orë o Kthehet në vlerat normale pas 2-3 ditëve Prania e saj në sasi të mëdha në muskujt skeletor dhe nivelet e rritura të gjendura në crregullime të ndryshme e bëjnë atë të papërshtatshme si një shenjë e dëmtimit kardiak
Distrofia muskulare
Alkoolizmi
VLERAT E RRITURA TĂ‹ CK
Aksidentet cerebro vaskulare
Hipo tiroidizmi
Hipotermia
IZOENZIMET E KREATIN KINAZES CK-MM - Muskujt e skeletit CK-MB - Muskulin e zemrës
CK-BB - Indin trunorë
CK-MB është konsideruar si 'Standardi i Artë' për konfirmimin e IAM Nivelet e saj fillojnë të rriten: o Pas 3-5 orë o Vlerat maksimale arrijnë pas 16-20 orë Eshtë vërtetuar roli i CK-MB-së, në paralajmërimin e reinfarktit
Në këto raste pas rënjes së aktivitetit të CK-së dhe CK-MB-së, fillon rritja e sërishme vetëm e izoenzimit CK-MB, ndërsa enzimi CK mbetet i qetë. CK-MB, gjindet në dy izoforma si: CK-MB1 dhe CK-MB2
CK - MB
MIOGLOBINA Mioglobina, gjindet në citoplazmën e të gjitha qelizave të miokardit. Eshtë proteinë me peshë të vogël molekulare dhe përbën hem-in Nivelet e dukshme të mioglobinës në gjak gjenden herët: o Pas 2 deri 3 orë o Vlera maksimale e saj është marr pas 6 - 12 orë o Normalizohet gjatë 24 orëve të ardhshme
TROPONINA Troponina konsiderohet si marker biologjik për detektimin e dëmtimeve të miokardit Ajo është një proteinë kardio-specifike me specifitet dhe sensivitet të lartë për nekrozën e muskulit të zemrës Troponina në indin e miokardit ka dy lokalizime o Gjindet në citosol (cTnT 6.8% ; cTnI 4.1%) o Struktrurat e aparatit kontraktil të miokardit Troponina është një kompleks proteinash që ndodhet në filamentin e hollë të muskujve të strijuar që përbëhen nga tre nën-njësitë: o Troponina T (TnT), Troponina I (TnI) dhe Troponina C (TnC)
Si shenues biokimik për diagnozen e dëmtimit të miokardit janë: o TnT dhe TnI Këto troponina kardiake shfaqen në gjak herët : o Pas 3-4 orë o Vlerat maksimale i arrijnë pas 18-24 orëve o Koncentrimi është i rritur për 4-14 ditë
MARKERET POTENCIAL TË INFLAMACIONIT APO FORMIMIT TË TROMBIT
PROTEINA C REAKTIVE (CRP) PROKALCITONINA
RRITJA E SEDIMENTIT DHE LEUKOCITEVE
LDL HDL Triglicerideve Lipoproteines (a)
REFERENCAT BIOCHEMICAL MARKERS OF MYOCARDIAL INJURY , Indian Journal of Clinical Biochemistry, 2007 / 22 (1) 10-17, P.K. Nigam ,Department of Cardiology, King George’s Medical University, Lucknow ENZIMOLOGJIA KLINIKE, Prof.Valdete Topciu