De ‘zonnekoning’ van Frankrijk - Lodewijk XIV

ooit plaats op 1 en 2 september 1859. Daar waar een plasmawolk normaal gesproken met een snelheid tussen de 1000 en 2000 kilometer per seconde naar de aarde wordt geschoten, zodat de reis ongeveer drie à vier dagen duurt, bereikte deze plasmawolk de aarde al binnen achttien uur. Hierdoor kreeg de telegraafverbinding tussen Amerika en Europa kortsluiting, met zelfs branden tot gevolg. Bovendien was het noorderlicht tot in Rome waarneembaar. Er gaan ook verhalen dat mensen in Boston ’s nachts op straat de krant konden lezen.

Tijdens de Koude Oorlog, in mei 1967, was er ook een grote zonnestorm. Hierdoor werden verschillende radarinstallaties van het Amerikaanse luchtafweersysteem uitgeschakeld. De Verenigde Staten dachten dat de Sovjets de radarinstallaties onklaar hadden gemaakt. Daarom vond Amerika dat het een tegenaanval moest voorbereiden. Echter, voordat de aanval daadwerkelijk werd uitgevoerd, ontdekte het Solar Forecasting Center van de North American Aerospace Defence Command dat een zonnestorm de oorzaak was voor het uitvallen van de radars. De wereld kon opgelucht ademhalen; een kernoorlog werd op het nippertje afgewimpeld.

Ruim twintig jaar later was er ook weer een grote zonnestorm. De plasmawolk zorgde voor een lichtspektakel op aarde. Bovendien werd een energiecentrale in Québec (Canada) overbelast. Als gevolg hiervan hadden zes miljoen mensen voor negen uur lang geen stroom, terwijl het in de nacht afkoelde tot zes graden onder nul. In de stad Montréal lag het openbaar vervoer plat. Dezelfde zonnestorm zorgde er ook voor dat transformatoren in Groot-Brittannië doorbrandden. Hoewel zonnestormen van dergelijke omvang niet heel vaak voorkomen, dachten astronomen in 2012 dat de kans op een nieuwe zonnestorm binnen tien jaar – qua omvang gelijk aan die van 1859 – twaalf procent was. Negen van de tien jaar zijn inmiddels voorbij, dus laten we hopen dat dit ons ook volgend jaar bespaard blijft. d

AnnA vAn Schouten - Lodewijk XIV (1638-1715), ook wel bekend als de ‘zonnekoning’, was de Franse koning vanaf 1643, op dat moment nog maar 5 jaar oud, tot 1715. Lodewijk XIV was de zoon van Lodewijk XIII en Anna van Oostenrijk. Of Lodewijk XIV echt de zoon was van Lodewijk XII wordt betwijfeld omdat Lodewijk XIII en Anna van Oostenrijk een slecht huwelijk hadden. In 1643 stierf Lodewijk XII en werd Lodewijk XIV de troonopvolger onder het regentschap van zijn moeder Anna en kardinaal Mazarin. Lodewijk XIV heeft als een van de langste geregeerd over Frankrijk, ruim 72 jaar. Lodewijk XIV stierf op 1 september 1715 in Versailles waar hij gebalsemd en opgebaard is. Over de bijnaam zonnekoning twijfelen kunsthistorici of hij zichzelf zo heeft genoemd. Maar waarom wordt Lodewijk XIV eigenlijk gezien als de zonnekoning?

De zonnekoning woonde in het prachtige kasteel van Versailles, net buiten Parijs. Het kasteel was gebouwd in opdracht van zijn vader, maar Lodewijk heeft Versailles opgeknapt naar zijn wensen. Het kasteel Versailles speelde een belangrijke rol in de macht die Lodewijk XIV uitstraalde. Lodewijk zag zichzelf namelijk als de God op aarde, die vanuit Versailles zijn lichtstralen over Europa liet stralen. Daarom koos hij bij de balletshow Ballet de la Nuit van Jean-Baptiste Lully, een franse componist die werkte aan het hof van koning Lodewijk XIV, om zichzelf te presente-

ren als de zon. Lodewijk kwam via een luik op het podium waardoor het leek alsof de zon opkwam. Hij werd de dansende zon en om hem heen dansten mannen die planten moesten voorstellen. Dit was een verwijzing naar het feit dat hij de God van de aarde was en alle andere heersers van Europa om hem heen draaiden, net als alle planeten om de zon draaien.

Voordat hij deze balletvoorstelling had gemaakt had het volk geen vertrouwen in Lodewijk. Na de voorstelling kwam het vertrouwen in de zonnekoning langzaam op. De koning was gek op ballet en werkte in zo’n veertig balletvoorstellingen mee. In 1661 richtte hij de Academie Royale de la Danse op, de eerste dansacademie van Europa. Doordat dansen geinstitutionaliseerd werd, ontstond het eerste hofballet. Dit kwam omdat Lodewijk geen voorstellingen meer in zijn paleis organiseerde maar in een ander gebouw: het theater.

Daarnaast werd hij zonnekoning genoemd omdat hij het stralende middelpunt was van zijn rijk en omdat in zijn grote rijk altijd wel ergens de zon zou schijnen.

Lodewijk trouwde op 9 juni 1660 met Maria

Lodewijk zag zichzelf namelijk als de God op aarde, die vanuit Versailles zijn lichtstralen over Europa liet stralen.