ΕΤΟΣ: 17ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS
MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK
GÖRÖGÖK KIADVÁNYA
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Πολυτεχνείο, 38 χρόνια μετά Αχαρνείς με τη Νεανική Σκηνή Μια βόλτα στο Σέγκεντ Εορτασμός του ΟΧΙ
750 FT 3€
Η γιορτή του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών για την 28η Οκτωβρίου
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Ενημέρωση
Ενημερωτικό σημείωμα Νοεμβρίου του Λαοκράτη Κοράνη
Αγαπητοί Αναγνώστες, Στις τελευταίες εξελίξεις για τον ελληνισμό της Ουγγαρίας περιλαμβάνεται ο τερματισμός της απογραφής του πληθυσμού καθώς και οι διαβουλεύσεις των μειονοτικών οργανώσεων σχετικά με την συμβολή τους στην διαμόρφωση του νέου μειονοτικού νόμου που ετοιμάζεται από την ουγγρική κυβέρνηση. Είχαμε την προκήρυξη διαγωνισμού για τα σχέδια του Οίκου του Ελληνισμού και σε έκτακτη συνεδρίαση ανοίχτηκαν οι φάκελοι με τις προσφορές. Η χαμηλότερη ήταν 2 εκατομμύρια φιορίνια και βάσει αυτής ξεκίνησε η εκτέλεση του έργου σχεδιασμού. Συνεχίζεται η άνανδρη επίθεση εναντίον του προσώπου μου, με ανώνυμες επιστολές σε όλους τoυς φορείς των διοικητικών αρχών της Ουγγαρίας. Βέβαια με το πρόσχημα της επίθεσης εναντίον μου δεν διστάζουν να μαυρίσουν ακόμα και
την μνήμη αποθανόντων συμπατριωτών μας, των οποίων η δράση στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό ήταν και παραμένει ανεκτίμητη. Αξιοπρεπέστατα τιμήσαμε την ημέρα της εθνικής γιορτής, καταθέτοντας στεφάνια στο μνημείο της αντίστασης και με τον εορτασμό στο πανεπιστήμιο Corvinus, όπου με συντομία αναφέρθηκα για την ημέρα με τα ακόλουθα λόγια: “Αγωνιστές του ιστορικού ΟΧΙ, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, αντάρτες του ΔΣΕ. αγωνιστές του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα του έθνους. Είμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε εσάς, που είστε σήμερα κοντά μας και να αποτίσουμε φόρο τιμής σε όλους αυτούς που πέσανε στον αγώνα και αυτούς που αφήσανε την τελευταία τους πνοή στην ξενιτιά. Για μας, τα παιδιά των αγωνιστών και των πρώην πολιτικών προσφύγων, ο εορτασμός του ΟΧΙ – της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ είναι κάτι το ιερό, είναι ο συνεχής αγώνας των γονέων μας, των παππούδων μας για την λευτεριά, τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαίωση. Η αντίσταση του λαού μας εναντίον των ξένων ιμπεριαλιστών και των συνεργατών τους τερματίζεται τον Αύγουστο του 1949. Εμείς οι απόγονοι, τα παιδιά και εγγόνια των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, δηλώνουμε: για ό,τι παλέψατε θα παλέψουμε. Γι’ αυτό και δεν μας φοβίζουνε οι όποιες ανώνυμες ή επώνυμες αναφορές. Χρόνια σας πολλά! Ζήτω οι ένδοξοι μαχητές των εθνικο-απελευθερωτικών αγώνων του λαού μας!”.
Εθελοντική εργασία για την περίφραξη του Οίκου του Ελληνισμού
Κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο της Αντίστασης
Τέλος, καλώ όλους όσους μπορούν και έχουν το κουράγιο να συμμετέχουν στην εθελοντική εργασία για την περίφραξη του Οίκου του Ελληνισμού. Ήδη ξεκίνησε το προηγούμενο Σάββατο η πρώτη φάση των εργασιών που θα συνεχιστούν και τις επόμενες εβδομάδες.
3
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Επέτειος
Μαρτυρία του στρατιώτη-οδηγού του τανκ που παραβίασε την καγκελόπορτα του Πολυτεχνείου
«ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ HMOYN, ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ EKANA. Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου. »
«Την ηµέρα εκείνη ήµουν υπηρεσία. Στο στρατό είχα δέκα µήνες. Μόλις άρχισαν τα επεισόδια, µπήκαµε επιφυλακή. “Οι κοµμουνιστές καίνε την Αθήνα”, µας έλεγαν κι εµείς τους πιστεύαµε. Μισή ώρα µετά τα µεσάνυχτα της 16ης Νοεµβρίου η ίλη µου πήρε εντολή να ετοιµαστεί για έξοδο. Αποφασίστηκε να βγουν πέντε δικά µας άρµατα, εγώ ήµουν οδηγός στο πρώτο που βγήκε στο δρόµο.Ο κόσµος θυµάµαι ότι µας φώναζε: “Είµαστε αδέρφια, είµαστε αδέρφια”. Εγώ ήθελα να τους φάω. Τους έβλεπα σαν παράσιτα! Μας είπαν να πάµε κοντά στο Πολυτεχνείο, αλλά όχι µπροστά στην πόρτα. Σταµατήσαµε λίγα µέτρα πιο πέρα. Δεκάδες φοιτητές κρέµονταν από τα κάγκελα, ενώ εκατοντάδες βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο. Έδειχναν πανικόβλητοι. Τότε ήρθε ο οδηγός εδάφους του άρµατος και µου λέει: “Θα µπούµε µέσα, θα ρίξουµε την πύλη. Ετοιµάσου!” Πήρα θέση και ξεκίνησα. Δεν έβλεπα πολλά πράγµατα, δεν είχα καλό οπτικό πεδίο, γιατί κοιτούσα πλέον από τη θυρίδα του άρµατος. Δέκα εκατοστά πριν από την πόρτα σταµάτησα. Σταµάτησα σκόπιµα. Αυτό φαίνεται στο βίντεο της εποχής. Στο φρενάρισµα οι φοιτητές, τροµαγµένοι, έφυγαν προς τα πίσω. Αν έµπαινα µε ταχύτητα, θα σκότωνα δεκάδες άτοµα, που εκείνη τη στιγµή ήταν κρεµασµένα στα κάγκελα. Η καγκελόπορτα έπεσε αµέσως. Με το που έπεσε η πύλη του Πολυτεχνείου εισέβαλαν οι αστυνοµικοί για να συλλάβουν τους φοιτητές. Λίγο αργότερα κατέβηκα κι εγώ από το άρµα και µπήκα μέσα. Δεν υπήρχε νεκρός. Θα µπορούσε όµως και να υπάρχουν νεκροί. Αστυνοµικοί κυνηγούσαν και χτυπούσαν τους φοιτητές όπου τους έβρισκαν. Αν δεν ήταν οι λοκατζήδες να τους σταµατήσουν δεν ξέρω κι εγώ τι θα γινόταν. Στο προαύλιο του Πολυτεχνείου ήταν πολλοί χτυπηµένοι, θυµάµαι ότι είδα πολλούς τραυµατίες, ενώ τρεις τέσσερις ήταν σωριασµένοι κάτω, ακίνητοι. Δεν ξέρω αν ήταν
νεκροί. Δεν κοίταξα να δω. Κάποια στιγµή ένας φοιτητής όρµησε καταπάνω µου και µου είπε: “Τι κατάλαβες τώρα που µπήκες;” Αφήνιασα. Έβγαλα το πιστόλι και προτάσσοντάς το γύρισα και του είπα ουρλιάζοντας: “Σκάσε, ρε κωλόπαιδο, µη σε καθαρίσω”. Αυτός ο φοιτητής δεν ξέρει πόσο τυχερός στάθηκε εκείνη τη στιγµή... Αν έλεγε µια κουβέντα παραπάνω, θα τον σκότωνα! Τέτοιος ήµουν. Ένας φασίστας. Όταν γυρίσαµε στο στρατόπεδο, έγινα ήρωας. Οι στρατιωτικοί µού έδιναν συγχαρητήρια. Τότε αισθανόµουν ότι ήµουν κάποιος, ότι έκανα κάτι καλό, κάτι µεγάλο. [...] Στο µεροκάµατο η ζωή µου άλλαξε 180 µοίρες. Έκανα όποια δουλειά µπορείς να φανταστείς. Εργάτης κατάλαβα ότι δεν µπορώ να έχω τα ίδια αιτήµατα µε τους εργοδότες. Εµένα, που µου έµαθαν να µισώ τους κοµμουνιστές, ψήφισα δύο φορές ΚΚΕ! Στη δουλειά, πριν από χρόνια, κάποιος άκουσε πώς µε λένε και ρώτησε αν έχω κάποια σχέση µε τον “πορτάκια”, όπως είπε, του Πολυτεχνείου. “Ξάδερφός µου είναι, µακρινός. Σκοτώθηκε σε τροχαίο”, απάντησα. Οι φίλοι µου δεν ξέρουν ποιος είµαι, ούτε κανείς στη γειτονιά. Μόνο η γυναίκα µου το ξέρει. Της το είπα ύστερα από χρόνια. Στα παιδιά µου δεν το είπα ακόµα. Ντρέποµαι γι’ αυτό που ήµουν, γι’ αυτό που έκανα. Στη θέση µου θα µπορούσε να βρεθεί ο καθένας, έφεδρος στρατιώτης ήµουν άλλωστε. Δε µε απαλλάσσει όµως αυτό. Μέχρι που µπήκα µέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής µου. (..)Είχαν µεγάλη ψυχή. Ήταν παλικάρια. Δεν ξέρω αν έχει νόηµα, αλλά θα ήθελα να τους πω µια µεγάλη συγνώµη…» (αποσπάσματα απ’την έρευνα του Κώστα Χατζίδη)
4
Νοέμβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Επέτειος Μανώλης Αναγνωστάκης
Φοβάμαι
Φοβάμαι τους ανθρώπους που εφτά χρόνια έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου– βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας «Δώστε τη χούντα στο λαό». Φοβάμαι τους ανθρώπους που με καταλερωμένη τη φωλιά πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου. Φοβάμαι τους ανθρώπους που σου ‚κλειναν την πόρτα μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν. Φοβάμαι τους ανθρώπους που γέμιζαν τις ταβέρνες και τα ‚σπαζαν στα μπουζούκια κάθε βράδυ και τώρα τα ξανασπάζουν όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη και έχουν και «απόψεις». Φοβάμαι τους ανθρώπους που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν και τώρα σε λοιδορούν γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο. Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους. Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο. (Το ποίημα «Φοβάμαι» γράφτηκε τον Νοέμβρη του 1983 και δημοσιεύτηκε στην εφημ. Αυγή)
Τάκης Χατζηαναγνώστου
Ενας πολίτης ελεεινής μορφής (….) Ωστόσο οι μηχανές μήτε από ιστορία ξέρουν, μήτε από καρδιά. Οι ερπύστριες γύρισαν. Το αγριο τέρας, αναποδογύρισε τη γυναίκα, μάστισε την άσφαλτο, σκαρφάλωσε στο πεζοδρόμιο. Τα παιδιά, αλύγιστα, τραγουδούσαν ασταμάτητα μπροστά του, σκαρφαλωμένα σαν άγγελοι θεού πάνω στα κάγκελα της πύλης. Μαζί τους πάντα κι εκείνος κι δυό του γιοί. Το τέρας μούγκρισε, πήρε φόρα, ώρμησε. Η πύλη γκρεμίστηκε στο λεφτό, έγινε άμορφος σωρός, χώματα, σίδερα. Ο όλεθρος κι θάνατος πέρασαν από πάνω αδάκρυτοι, αλέθοντας πέτρες, τραγούδια και σάρκες. *** Με την αύριο, όταν οι δυνάμεις της «εξουσίας» καθάριζαν τον τόπο της σφαγής απ’ τα αίματα κα τις άλλες ακαθαρσίες, βρήκαν μες στο σωρό ένα κομμάτι ξεσκισμένο σακκακιού, με μιαν ανοιχτή τσέπη να χάσκη μπροστά στα βαριεστημένα τους μάτια. Μεσ’ απ’ αυτήν την τσέπη ξεμύτιζε ένα βρώμικο χαρτί. Το τράβηξαν, το εξέτασαν. Διάβασαν τούτα τα γράμματα με μολύβι. Καταγγέλλω Κ α τ α γ γ έ λ λ ω τ ο ν ε α υ τ ό μ ο υ, π ο υ δ ε ν ξ ύ π ν η σ α π ι ο μ π ρ ο σ τ ά , π ο υ δ ε ν ξ ε σ η κ ώ θ η κ α π ι ο μ π ρ ο σ τ ά, ν’ α ν τ ι σ τ α θ ώ σ τ η β ί α κ α ι σ τ ο ν τ ρ ό μ ο. Κ α τ α γ γ έ λ λ ω τ ο ν ε α υ τ ό μ ο υ, π ο υ υ π ή ρ ξ α έ ν α ς π ο λ ί τ η ς ε λ ε ε ι ν ή ς μ ο ρ φ ή ς . (Από το μυθιστόρημα «Ένας πολίτης ελεεινής μορφής», Αθήνα 1975)
5
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Οι αναγνώστες γράφουν
Σ
την παρούσα στήλη δημοσιεύουμε τις δικές σας απόψεις, ιδέες και επιστολές που φτάνουν επώνυμα στο περιοδικό μας. Μπορείτε να μας στείλετε τη γνώμη σας αλλά και την κριτική σας για θέματα της επικαιρότητας ή κάτι που θεωρείτε πως έχει ενδιαφέρον, αλλά και να μας ενημερώνετε για αξιόλογες δραστηριότητες που μπορούν να προβληθούν μέσα από τις σελίδες του Ελληνισμού. Παρακάτω δημοσιεύουμε το σχόλιο που μας έστειλε ο Αλέξανδρος Πούρος, Προέδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Σέγκεντ, για την ελληνική οικονομική κρίση και με αφορμή τα όσα γράφτηκαν στο προηγούμενο τεύχος.
Για την ελληνική κρίση του Αλ.Πούρου
„...δεν είναι πολλοί οι Έλληνες που μπορούν να φανταστούν μέχρι που μπορούν να φτάσουν τα μέτρα αυτά (σ.σ. λιτότητας), εννοώ π.χ. την κρατικοποίηση των αποταμιεύσεων των ιδιωτικών ταμείων συνταξιοδότησης στην Ουγγαρία”.
Ο Αλέξανδρος Πούρος είναι Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Σέγκεντ
6
«Δεν λέω ότι εγώ δεν φταίω, αλλά ο άλλος ...» - γνωστή δεν μας φαίνεται αυτή η επιχειρηματολογία όταν κάποιος θέλει να ξεμπλέξει ρίχνοντας την ευθύνη σε άλλον; «Ναι μεν, αλλά ...». «Ναι μεν έχει η Ελλάδα και αυτή ευθύνες για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους, αλλά το ευρώ, το ΔΝΤ, οι τράπεζες, τα ξένα συμφέροντα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, η Siemens, ο ανταγωνισμός των εξοπλισμών που της επιβάλλει η γεωπολιτική της θέση, όπως και πολλοί άλλοι παράγοντες ...». Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, ας έχουμε το θάρρος να μην ξεγελάσουμε τον εαυτό μας και να ξεκαθαρίσουμε σε τι φταίει η Ελλάδα, και μετά να ψάξουμε για ευθύνες στο εξωτερικό, γιατί να βρούμε φτηνή λύση είναι εύκολο! Η αλήθεια είναι όμως οδυνηρή. Η Ελλάδα άρχισε να παίρνει πολύ υψηλά δάνεια ήδη από την δεκαετία του ΄90, τα οποία μοίραζε στην πελατεία της εκάστοτε εξουσίας, κατά κάποιον τρόπο σε όλον τον κόσμο, αγοράζοντας με τον τρόπο αυτό ψήφους. Αναπτύχθηκε ένα πελατειακό σύστημα που είχε ως συνέπεια να μην γνωρίζει το ίδιο το κράτος πόσους ανθρώπους απασχολεί, το μισθολογικό κόστος στο Δημόσιο υπερδιπλασιάστηκε, και όταν ήταν πλέον φανερό ότι τα ταμεία είναι άδεια εξακολουθούσε να χορηγεί πολλά και διάφορα επιδόματα, 13η και 14η σύνταξη, πράγμα από το οποίο ωφελούνταν και οι ιδιώτες, αφού η εσωτερική ζήτηση ήταν μεγάλη, και είχαν σίγουρα και αυτοί κάποιον στο Δημόσιο.
Είναι γεγονός ότι το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η Ελλάδα. Πρόκειται για κρίση της καταναλωτικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας η οποία έχτισε παλάτια στην άμμο, δηλαδή έκανε επενδύσεις σε ακίνητα, αυτοκίνητα, φροντιστήρια έως και πλυντήρια πιάτων από δάνεια, τα οποία θέλει τώρα να τα αγνοήσει, λες και έγραψε κατά λάθος ένα μηδενικό παραπάνω στο κομπιουτεράκι και με ένα πάτημα πλήκτρου πάει να το σβήσει. Το ίδιο ισχύει και για το δημόσιο χρέος. Το επιχείρημα ότι η ελληνική κοινωνία υφίσταται μέτρα λιτότητας που κανείς άλλος δεν έχει τολμήσει να λάβει σε ολόκληρη την ευρωζώνη, κανένας Ούγγρος δεν θα το πιστέψει, όπως και δεν είναι πολλοί οι Έλληνες που μπορούν να φανταστούν μέχρι που μπορούν να φτάσουν τα μέτρα αυτά, εννοώ π.χ. την κρατικοποίηση των αποταμιεύσεων των ιδιωτικών ταμείων συνταξιοδότησης στην Ουγγαρία. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι τα συνθήματα τύπου «δεν χρωστάμε, δεν πουλάμε, δεν πληρώνουμε», η άποψη που ισχυρίζονται πολλοί ότι η Γερμανία ακόμη από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο χρωστάει τόσα χρήματα στην Ελλάδα ώστε τώρα είναι υποχρεωμένη να την ξεχρεώσει, και γενικά η λαϊκιστική πολιτική που πιάνει εύκολα τόπο κάνουν να πιστεύει ο κόσμος ότι υπάρχει άλλη λύση πέρα από την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική.
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Τα νέα μας / Híreink
Εξελέγη ο νέος Μητροπολίτης Αυστρίας
Μ
ητροπολίτης Αυστρίας, Έξαρχος Ουγγαρίας και Μεσευρώπης εξελέγη ο Αρχιμανδρίτης Αρσένιος Καρδαμάκης, Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Γαλλίας. Ο νέος μητροπολίτης Αυστρίας κ.κ. Αρσένιος, γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1973 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ σπούδασε Καθολική Θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου Marc Bloch. Επίσης το 2011 έγινε κάτοχος διδακτορικού τίτλου στο Κανονικό Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Ο νεοεκλεγείς μητροπολίτης μιλάει, εκτός της μητρικής του γλώσσας, γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά. Έγινε Μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη Κρήτης, όπου χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος και έλαβε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου. Ο νέος Μητροπολίτης Αυστρίας μέχρι την εκλογή του διακονούσε την Εκκλησία από την θέση του Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Γαλλίας όπου διακρίθηκε για την συνέπεια και την προσφορά του στην τοπική Εκκλησία. Ο εψηφισμένος μητροπολίτης Αρσένιος από το έτος 2005 είναι συν-γραμματέας στο Οικουμενικό Συμβούλιο των Εκκλησιών της Γαλλίας.
Η χειροτονία του θα πραγματοποιηθεί στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, στις 30 Νοεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Ανδρέα, Θρονικής εορτής της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο αρχιμανδρίτης Αρσένιος Καρδαμάκης
NEMZETISÉGI GÁLA – 2011 A Magyar Művelődési Intézet és Képzőművészeti Lektorátus elismeréssel kíván adózni a magyarországi nemzeti és etnikai kisebbségek kulturális, művészeti területein kimagasló eredménnyel tevékenykedő személyeknek, intézményeknek, ezért alapította meg 2005-ben a
„PRO CULTURA MINORITATUM HUNGARIAE” (a magyarországi kisebbségek kultúrájáért) díjat. A díjjal emlékplakett és díszoklevél jár, s az Intézet főigazgatója adományozza. Az elismerést olyan Magyarországon élő nemzeti vagy etnikai kisebbséghez tartozó személyek, szervezetek kaphatják, akik/ amelyek a tevékenységükkel hozzájárulnak a Kárpát-medence népeinek tolerancián alapuló együttéléséhez. Az idei kitüntetettek köszöntésére, az emlékplakettek átadására a Nemzetiségi Gálán kerül sor, mely 2011. december 11-én, vasárnap 17 órakor kezdődik a Budai Vigadóban a Hagyományok Háza színháztermében (Bp., I. ker. Corvin tér 8.). A kitüntetettek, a kisebbségek képviselői, a sajtó munkatársai, a diplomáciai képviseletek munkatársai és minden vendég az idén is színvonalas gálaprogramot élvezhetnek. A Kisebbségek Napjához kötődő rendezvényen mind a 13 hazai nemzeti és etnikai kisebbség részt vesz. Nemzetiségenként egy-egy saját kulturális körén belül kiváló eredményt elért fellépő csoport műfaji megkötöttség nélkül mutatja be nemzetisége kultúráját és sajátos művészetét.
7
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
ΒΟΛΤΑΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ Ναι μεν, αλλά...
Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com . Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας!
Π
ερνώντας κανείς απ’ την κεντρική πλατεία (μία από τις πολλές,για να είμαστε πιο ακριβείς) του Vου διαμερίσματος Március 15. tér, αισθάνεται πως μπορεί να απολαύσει άλλη μια “γωνιά” στην πόλη, καθώς η πρόσφατη ανακαίνιση του χώρου είναι αρκετά πετυχημένη έτσι που λίγους να αφήνει ανικανοποίητους. Δεν μπορούμε να κρύψουμε και την ευχάριστη έκπληξή μας όταν διαπιστώσαμε πως σε κεντρικό σημείο βρίσκονται τρεις επιγραφές, γραμμένες σε διάφορες γλώσσες, ανάμεσά τους και στα ελληνικά. Είναι κρίμα όμως μια τέτοια ωραία ιδέα να χαλάει από την αβλεψία να ρωτήσουν κάποιον που γνωρίζει τη γλώσσα προκειμένου να αποφευχθούν τα ορθογραφικά λάθη... Β. Α.
– Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága
8
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Θέατρο / Színház
ΟΙ ΑΧΑΡΝΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
Η
ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας στις 12 Δεκεμβρίου και ώρα 19:00 θα παρουσιάσει στο Θέατρο των Σέρβων ( Magyarországi Szerb Színház, Nagymező u. 49) τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη, στα πλαίσια της ετήσιας συνάντησης των θιάσων των εθνικοτήτων. Πριν κάμποσα χρόνια η ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ είχε παρουσιάσει με μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο „Θάλεια” τον Πλούτο του Αριστοφάνη. Η κωμωδία Αχαρνείς είναι μια από τις καλύτερες του Αριστοφάνη, δεν είναι τυχαίο που το 425 π.Χ. πήρε το α΄βραβείο στα Διονύσια. Είναι μια επίκαιρη κωμωδία, η οποία στην Ελλάδα παίζεται συνεχώς, ιδίως από το 2010. “Οι Αχαρνείς, έργο της νεανικής περιόδου του δημιουργού του, είναι ένα κείμενο που φωτίζει μ’ έναν έξοχο τρόπο τη δυνατότητα του ανθρώπου να επιβιώνει στα κρίσιμα όρια της υπάρξεώς του… Το έργο είναι δραματικά επίκαιρο σε συνθήκες ηθικής πτώσης και πολισμικής παρακμής που συνοδεύουν πάντοτε την οικονομική κρίση…” αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Σωτήρης Χατζάκης. Το κείμενο του Αριστοφάνη που παρουσιάζει η ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ δεν είναι επεξεργασία, αλλά έχει συντομευθεί, λόγω έλλειψης χρόνου.
Παίζουν ( με σειρά εμφάνισης): Δημήτριος Σαϊμανίδης (Δικαιόπολης) Χαράλαμπος Υφαντίδης (Κήρυκας) Λάμπρος Μιχαλόπουλος (Αμφίθεος) Βασίλης Στεφόπουλος ( Ευριπίδης) Γιώργος Αρβίθης (Λάμαχος) Αρετή Μπακιρτζή Έντιτ Βενγκρινιάκ ( Βοιωτός) Σπύρος Αγκάρντι ( Νίκαρχος) Ζωή Ευστρατιάδου (Υπηρέτης) Ιορδάνης Λαζαρίδης ( Γεωργός) Καλλιόπη Νάγκυ (Παράνυμφος) Δάφνη Ευστρατιάδου (Αγγελιοφόρος A΄) Αλευρογιάννη Βιβιέν (Αγγελιοφόρος Β’ ) Χορός ( με αλφαβητική σειρά) Αλευρογιάννη Βιβιέν, Ευστρατιάδου Δάφνη, Ευστρατιάδου Ζωή, Καρασάντες Σοφία, Κωστόπουλου Κλεοπάτρα, Νάγκυ Αλκυόνη, Νάγκυ Καλλιόπη, Πετκάρη Λητώ, Χορβάτ Αριάδνη, Στρατή Ευγενία. Συντελεστές της παράστασης: Σενάριο: Ευαγγελία Τσαρούχα Μουσική : Διονύσης Σαββόπουλος Σκηνοθεσία: Ευριπίδης Κολτσιάκης Συνεργάτες: Θεοδοσία Χατζηευγενάκη, Αντιγόνη Σαμπό, Σαράντης Μαντζουράκης, Περιστέρα Γώγου, Ελένη Παπακωνσταντή.
Στην πρόβα, προετοιμάζοντας τους Αχαρνείς
9
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Θέατρο / Színház
Nemzetiségi Színházi Találkozó Programja NAPJA December 11. vasárnap December 12. hétfő
December 13. kedd
December 14. szerda
December 15. csütörtök
December 16. péntek
10
IDŐPONT
HELY
19.00
Szerb
19:30
Szerb
FELLÉPŐ
MŰSOR MEGNYITÓ
Szerb Színház
Rideg Sándor: Indul a bakterház
14:00
Szerb
Cinka Panna
I. Matykó Király
18.00
Szerb
Karaván
MEGLEPETÉS
19:00
Szerb
Neaniki Szkini
Arisztophanész: Az Akharnaibeliek
18:00
Szerb
Reneszánsz Roma Műhely
Gyűlölet nélkül
20:30
Szerb
Budavári Örmény Kp
Nahapet Kucsak:Százegy hajren
14:00
MERLIN NAGY
Hókirálynő Meseszínpad
A fecsegő csodaszamár
18:00
MERLIN NAGY
Pécsi Horvát Színház
Ivica Ivanac: A fáradt lovasok pihenője, avagy Don Juan mosolya
21:00
MERLIN NAGY
Karaván
A show folytatódik (Utána beszélgetés)
19:00
Szerb
Német Nemzetiségi Gimnázium
Peter Weiss: Marat/ Sade
21:30
Szerb
Vertigo Szlovák Színház Roman Oleksák: Csend
14:00
Szerb
MNSZSZE
Közgyűlés
17:00
MERLIN NAGY
Pathália, Soproni Líceum Színjátszó Kör
Shakespeare
19:00
MERLIN NAGY
Első Mo-i Ukrán Színház
Kvitka Osznovjancsko:Harcias Menyecske
21:00
MERLIN NAGY
Deutsches Theater
Titan der Musik und des Anstands (Erkel)
19:00
Szerb
Malko Teatro
A Balkán Expressz
21:30
Szerb
Cervinus Teátrum
Lasica-Satinsky: Barátunk, René
15:00
Szerb
Szlovén Vidám Barátok
Kovács László: Amig másnak van felesége
15:00
Merlin NAGY
Romano Teatro
Roma Római Musical
17:00
Merlin Nagy
DBU
Patrick Süskind: A nagybőgő
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Πολιτιστική ατζέντα
PROGRAMAJÁNLÓ 2011. DECEMBER
Zenekarok Mydros • December 2. péntek 19:00 óra KMO (Bp XIX. kerület Teleki utca 50) • December 3. szombat, Csepel Radnóti Miklós Művelődési Ház • December 9. Zorbas Taverna • December 10. szombat, 19:00 óra, József Atilla Lkt. Közösségi Ház (Bp. IX. kerület, Toronyház utca 3/b) • December 29. csütörtök 19:00 óra, József Attila Művelődési Ház (Bp, XIII. kerület) • www.mydros.hu Kollonay Zoltán zongoraművész • December 1. Hévíz, Panoráma Hotel, 20:30 óra • December minden szerda 20:00 óra, Hévíz, Általános Iskola. Zongorakoncert • December 16. Böhönye, 18 óra, Karácsonyi koncert • December 20. Nagykanizsa, református templom • www.kollonay.hu Stefanidu Janula és zenekara • December 3. szombat 20:00 óra, Eger, Tiszti klub • December 10. Zorbas Taverna • December 16. péntek 20:00 óra Zorbas Taverna • www.janula.hu Zeus • December minden vasárnap 13: 00 óra Gyradiko (Bp. III. kerület, Pünkösdfürdő u. és Királyok útja sarok) • www.zeus.hu Sarandis Mantzourakis • December minden csütörtök, 19:00 óra, Budapest Gyradiko. Énekel: Fanari. (Bp.III. kerület Királyok útja és Pünkösdfürdő utcasarok) • December 25. szombat, 20:00 óra. Ráckeve, Zeus Taverna. • www.sarantismantzourakis.hu Tzotzoglou Jorgos Balkan Fanatik • December 19. hétfő „Cipősdoboz” jótékonysági koncert. Budapest, Papp László Sport Aréna (XIV. kerület Stefánia út 2) • December 29. csütörtök 21:00 óra, Szombathely, Agora Művelődési Ház • December 30. péntek 21:00 óra, Porth városi csárda (Bp. VII. kerület, Dohány utca 7) • www.balkanfanatik.hu Palio buzuki • December 17., szombat, 20:00 óra, Zorbas Taverna • www.paliobuzuki.net Syrtos • December 4. és 11. vasárnap 18:00 óra, Óbudai Kulturális Központ (Bp. III. kerület, San Marco u. 81) Tánc Helidonaki • December 29. csütörtök 18:00 óra „Pezsgő Balkán”, József Attila Művelődési Központ (Bp. XIII. kerület, József Attila tér 4)
• December 30. péntek, 18:00 óra, GIE előszilvesztere, VAM Design Center (Bp. VI. kerület, Király utca 26) • www.helidonaki.hu Fengari • December 11., péntek, 18:00 óra, Nemzetiségi Gála, Magyar Művelődési Intézet ( Bp.I. kerület Corvin tér 8) • December 16. szerda, 15:00 óra, a Parlament Vadásztermében (Budapest V. kerület Kossuth tér.) Kisebbségekért-díjátadó ünnepség. Egyéb Kariatidák •• December 15., szerda, 17:00 óra: Pireuszi esték Kávéházi beszélgetések. Váci utca, Center Irodaház (a Fővám térnél). Előadó: Bakirdzi Kalliopé: „Ünnepi étkek és szokások az ókortól napjainkig” Görög Ifjúsági Egyesület • December 30., péntek, 20:00, „Előszilveszter”, VAM Design Center (Bp. VI. kerület, Király utca 26) Tévék és az MR görög nyelvű műsorai • December minden csütörtök 13:00-13:30-ig az MR4 rádióban hallható (középhullámon a 873 vagy 1188 Khz) az MR görög nyelvű műsora • December 1. csütörtök 13:00 óra m1 Rondó • December 2. péntek 11:00 óra ismétlés Duna TV • December 15. csütörtök 13:00 óra m1 Rondó • December 16. péntek 11:00 óra ismétlés Duna TV • December 29. csütörtök 13:00 óra m1 Rondó • December 30. péntek 11:00 óra ismétlés Duna TV Zorbas Taverna • December 10. szombat 19:00 óra. Terézvárosi nemzetiségi est. Bolgár, szerb, görög találkozó (Budapest, VI. ker., Podmaniczky 18) Egyház Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest V. kerület Váci utca 55. I. emelet 1. • December 5. hétfő 18:00 óra Alkonyati szolgálat • December 6. kedd 8:00 óra Isteni Liturgia • December 24. szombat 9:00 óra Királyi imaórák • December 24. szombat 22:00 óra Virrasztás. • December 25. vasárnap 10:00 óra Isteni Liturgia • December 26. hétfő 10:00 óra Isteni Liturgia
Kapcsolattartó Stefanidu Janula tel.: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com
11
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Δρόμοι/ Utak
���� ����� Szeged
της Κάτι Μήλιου
Αγαπητοί μου Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες,
Η τέλεια σχεδιασμένη πολεοδόμηση που επικρατεί μέχρι και σήμερα, είναι αποτέλεσμα πρωτοφανούς εθνικής και διεθνούς συνεργασίας.
Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει από τους περασμένους μήνες, στη στήλη αυτή αντί να διασχίζουμε τα σύνορα, θα επισκεπτόμαστε ουγγρικές πόλεις και χωριά όπου λειτουργούν ελληνικές μειονοτικές αυτοδιοικήσεις. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα κυριότερα και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα, και θα σας προτείνω και μερικές τοπικές εκδηλώσεις. Τώρα που έπιασαν τα κρύα είναι λογικό να προτιμήσουμε το ζεστό μας σπίτι παρά να βγούμε έξω στον ελεύθερο χρόνο μας. Θα ήταν όμως μεγάλο λάθος να χάσουμε όχι μόνο τις χίλιες ομορφιές που προσφέρουν ο χειμώνας και ο τελευταίος μήνας πριν τις γιορτές, αλλά και την μεγάλη ποικιλία εκδηλώσεων που σχετίζονται με τις 4 εβδομάδες που προηγούνται των Χριστουγέννων. Κι εφόσον μιλάμε για την περίοδο αυτήν της Αναμονής, ο προορισμός μας δε θα μπορούσε να είναι άλλος παρά η μεγαλύτερη xριστουγεννιάτικη αγορά της Ουγγαρίας: στην πλατεία Dóm της πόλης Szeged σίγουρα θα βρείτε ό, τι θελήσετε. Είναι γεγονός ότι μέσα σε μία μόνο ημέρα είναι αδύνατο να γνωρίσουμε την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας – καθώς τους περισσότερους μας εμποδίζει και η μεγάλη απόσταση – επειδή το Szeged προσφέρει τόσο πολλά αξιοθέατα, που θα ήταν αμαρτία να διαλέξουμε μόνο δύο ή τρία από αυτά. Από την πρωτεύουσα θα ξεκινήσουμε είτε από
Αναθηματικός Ναός στην πλατεία Dóm
12
Το Δημαρχείο του Σέγκεντ τον σιδηροδρομικό σταθμό Nyugati είτε από τον σταθμό λεωφορείων Népliget. Γρήγορη μετακίνηση εξασφαλίζει και η εθνική οδός M5 για όσους προτιμήσουν το αυτοκίνητο για το ταξίδι αυτό των 170 χιλιομέτρων. Η πόλη Szeged είναι πρωτεύουσα του νομού Csongrád με 170 χιλιάδες κατοίκους. Έχει βαθιά ιστορία η οποία – πότε με θετικά, πότε με αρνητικά γεγονότα – χαράχτηκε κυριολεκτικά, όπως τον Μάρτιο του 1879 όταν οι πλημμύρες προκάλεσαν την ολική καταστροφή της πόλης. Η τέλεια σχεδιασμένη πολεοδόμηση που επικρατεί μέχρι και σήμερα είναι αποτέλεσμα πρωτοφανούς εθνικής και διεθνούς συνεργασίας ανθρώπων, ονόματα των οποίων φέρουν διάφοροι δρόμοι στην πόλη, ενώ το παράθυρο του κύριου κλιμακοστασίου του Δημαρχείου σήμερα φέρει τα ιστορικά λόγια του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ: «Το Σέγκεντ θα γίνει πιο όμορφο από ποτέ!» Το κέντρο της αδελφής πόλης της Οδησσού κέρδισε το βραβείο Europa Nostra και έχει ίσως την πιο ωραία και μεγαλύτερη πλατεία της Κεντρικής Ευρώπης, την πλατεία Széchenyi, όπου ανάμεσα σε αγάλματα βασιλιάδων και αριστοκρατών θα δούμε και το ξενοδοχείο Tisza που φιλοξένησε μεγάλο αριθμό μουσικών, λογοτεχνών και ιστορικών προσωπικοτήτων, καθώς και το νεομπαρόκ Δημαρχείο με τον διπλανό οίκο Zsótér. Τα λεγόμενα Χαιρετιστήρια Αγάλματα στον πεζόδρομο Kárász μας προσελκύουν με χάρη και ευθυμία, ενώ διασχίζοντάς τον, φτάνουμε στην πλατεία Klauzál που με την μεσογειακή ατμόσφαιρα μας κάνει να ξεχάσουμε τον χειμωνιάτικο καιρό. Μια και είμαστε εδώ μπορούμε να περάσουμε από το ζαχαροπλαστείο Virág να δοκιμά-
Νοέμβριος 2011 • ΈΤΟΣ: 17°
Δρόμοι/ Utak
Η εκδρομή μας θα είναι πλήρης με μια βόλτα στις όχθες του ποταμού Τίσα και στις παραδοσιακές ψαροταβέρνες του Το Μέγαρο Reők σουμε την πλούσια ποικιλία του. Πριν συνεχίσουμε ας δώσουμε λίγη προσοχή στον οίκο Kárász στο μπαλκόνι του οποίου εκφώνησε τον τελευταίο λόγο του στην Ουγγαρία ο Lajos Kossuth το 1849. Μη χάσετε ούτε το κτίριο της Συναγωγής, μετά από σύντομη βόλτα από την πλατεία. Ακόμα περισσότερα κτίρια θα μας μαγέψουν με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρά τους αν συνεχίσουμε προς τις πλατείες Dugonics και Aradi Vértanúk: στην πρώτη βρίσκεται το μέγαρο του Πανεπιστημίου, στο οποίο ο πρύτανης κάλεσε σε απολογισμό τον ποιητή Attila József για ποίημά του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Szeged, ενώ στη δεύτερη βρίσκεται το διάσημο Ινστιτούτο Bolyai. Λίγα βήματα πιο πέρα υπάρχει η πλατεία Dóm που έχει έκταση παρόμοια με εκείνη του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, και φιλοξενεί τον Πύργο Dömötör, το Μέγαρο Εθνικής Μνήμης, καθώς και τον Αναθηματικό Ναό που διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο εκκλησιαστικό όργανο της Ευρώπης με 9040 αυλούς. Εδώ μπορείτε να απολαύσετε και το Μουσικό Ρολόι που φέρει σύμβολα των μεσαιωνικών πανεπιστημίων. Στο κτίριο της Ιατρικής Χημείας εργάστηκε ο διάσημος Albert Szent-Györgyi ο οποίος το 1937 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ ιατρικής για την βιταμίνη C. Στα βόρεια της πλατείας υπάρχει ο Σέρβικος Ιερός Ναός. Αξίζει να κάνουμε μια παράκαμψη προς το Μέγαρο Reök που θυμίζει το ύφος του Antonio Gaudí, και με λίγο επιπλέον περπάτημα φτάνουμε στο εντυπωσιακό κτίριο του μουσείου Ferenc Móra στην πλατεία Roosevelt. Όσοι “αντέχουν” ακόμα ας επισκεφτούν και τον οίκο Fekete, το Εθνικό Θέατρο του
Szeged, το ανάκτορο Gróf, τον πύργο υδροδεξαμενής, τα Λουτρά Anna, αλλά και τα υπόλοιπα καταπληκτικά κτίρια της πόλης με τα οποία δεν θα χορτάσουν τα μάτια τους. Το όνομα της πόλης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πάπρικα και τα σαλάμια Pick. Στο ομώνυμο μουσείο εκτός από την γνωριμία με την ιστορία τους θα έχουμε την ευκαιρία να τα δοκιμάσουμε επίσης, και να διαπιστώσουμε ότι δεν είναι τυχαίο που τα διάσημα παραδοσιακά προϊόντα του Szeged έχουν τόσο μεγάλη επιτυχία και στο εξωτερικό. Η εκδρομή μας θα είναι πλήρης με μια βόλτα στις όχθες του ποταμού Τίσα και στις παραδοσιακές ψαροταβέρνες του, όπου θα δοκιμάσουμε τις ντόπιες σπεσιαλιτέ (και κυρίως την φημισμένη ψαρόσουπα). Αν πάτε τον Δεκέμβριο στην πλατεία Dóm σίγουρα θα μείνετε ώρες, γιατί εδώ λαμβάνει χώρα από τα τέλη Νοεμβρίου σειρά εκδηλώσεων αναμονής των Χριστουγέννων με την ατμόσφαιρα των εορτών, όπου δίπλα στα ζεστά ροφήματα και νόστιμα φαγητά μας περιμένουν θεατρικές και μουσικές παραστάσεις.
Στο κτίριο της Χημείας εργάστηκε ο διάσημος Albert Szent-Györgyi οποίος το 1937 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής για την βιταμίνη C
Όσοι επισκεφτούν το Szeged σίγουρα θα ξανάρθουν και άλλη φορά, γιατί δεν φτάνει μία μόνο επίσκεψη για να απολαύσει κανείς την πόλη πλήρως. Θα τα πούμε λοιπόν τον Δεκέμβριο στην πλατεία Dóm! Καλό ταξίδι και καλές γιορτές σε όλους! (Απόδοση στα ελληνικά: Βασίλης Στεφόπουλος)
13
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Οι γιορτές μας
Ο εορτασμός της 71ης επετείου του ιστορικού ΟΧΙ του Θανάση Ζιανού
Σ
τις 29 Οκτωβρίου 2011 οι Έλληνες της Ουγγαρίας γιόρτασαν με λαμπρότητα και φέτος την 71η επέτειο του ιστορικού ΟΧΙ του λαού μας και της Εθνικής Αντίστασης κατά των ξένων κατακτητών και των συνεργατών τους. Η μεγάλη αίθουσα του Πανεπιστημίου Corvinus της Βουδαπέστης ήταν και πάλι κατάμεστη από συμπατριώτες μας που ήρθαν από ολόκληρη την Ουγγαρία για να γιορτάσουμε όλοι μαζί την ιστορική επέτειο του έθνους μας, μεταξύ αυτών και αρκετοί παλαίμαχοι αγωνιστές και αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης. Τη γιορτή τίμησαν με την παρουσία τους ο Γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας κ.Ιωάννης Σταματέκος, ο δήμαρχος του χωριού Μπελογιάννης κ. Κώστας Παπαλέξης, ο πρωτοπρεσβύτερος Ιωσήφ Κάλοτα, ο πρόεδρος της ΑΕΒ κ. Γιώργος Τζιτζής, ο πρόεδρος της Ελληνικής Νεολαίας Ουγγαρίας κ. Σοφοκλής Νικάκης κα. Η γιορτή άνοιξε με τους εθνικούς ύμνους Ελλάδας και Ουγγαρίας που τραγούδησε η χορωδία «Καρυάτιδες». Στη συνέχεια οι εξαίρετες εκφωνήτριες της βραδιάς, Φαίδρα Χόρβατ και Δωροθέα Έντρες, προσκάλεσαν στο βήμα τον πρόεδρο της ΑΕΟΥ κ .Λαοκράτη Κοράνη να εκφωνήσει τον πανηγυρικό λόγο της γιορτής, ο οποίος αφού χαιρέτησε όλους τους παρεβρισκόμενους, ξεχωριστά χαιρέτησε με θερμά λόγια τους παρόντες στην γιορτή αγωνιστές και αγωνίστριες της ΕΑ και του ΔΣΕ. Εν συντο-
14
μία αναφέρθηκε στους αγώνες του λαού μας εναντίον των ξένων κατακτητών με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές που καθοδηγούσαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα μαζί με ορισμένους άλλους προοδευτικούς και δημοκρατικούς πολιτικούς μέσα απ’ τις γραμμές του ΕΑΜ –ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ. Χαιρετισμό απηύθυνε στους συγκεντρωμένους και ο Γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας Βουδαπέστης κ. Ιωάννης Σταματέκος, ο οποίος αναφέρθηκε στους ηρωικούς αγώνες ολόκληρου του έθνους εναντίον των ξένων κατακτητών και τονίζοντας πως όπως τότε ο λαός πάλεψε ενωμένος έτσι και σήμερα θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι για να αντιμετω-
Νοέμβριος 2011 • ΈΤΟΣ: 17°
Οι γιορτές μας
πίσουμε τις νέες προκλήσεις που απειλούν την πατρίδα μας, ιδιαίτερα με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Στη συνέχεια ανέβηκε στο βήμα ο Κύπριος φοιτητής Θωμάς Μίχας ο οποίος αναφέρθηκε λεπτομερειακά στους αγώνες του ελληνικού λαού και της Κύπρου εναντίον των κατακτητών και εξήρε την προσφορά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ και του ΑΚΕΠ, τις θυσίες που πρόσφεραν για να απελευθερωθεί η πατρίδα μας απ’ τον ξένο ζυγό.
Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα μάς παρουσίασαν η χορωδία «Καρυάτιδες», το χορευτικό συγκρότημα «Ήλιος», χορευτική ομάδα των μαθητών του χωριού Μπελογιάννης και η ορχήστρα του Γιώργου Κολλάτου. Επιπλέον απαγγέλθηκαν ποιήματα από τους μαθητές Καλλιόπη Νάγκι,
Φαίδρα Νικολαΐδου και Γιώργο Αρβίθη. Τα παιδιά του χωριού χόρεψαν λεβέντικα, ήταν χαριτωμένα και καλά προετοιμασμένα, συγχαίρουμε τη δασκάλα τους που δίδαξε τους χορούς. Το ίδιο ισχύει και για όλους τους υπόλοιπους ερασιτέχνες καλλιτέχνες που πήραν μέρος στο πρόγραμμα. Ιδιαίτερα καλή εντύπωση μας προξένησε και πάλι η ορχήστρα του νεαρού Γ. Κολλάτου αποτελούμενη από 15 οργανοπαίχτες, και με τραγούδια που ενθουσίασαν, τους οποίους και καταχειροκροτήσαμε
Το όλο πρόγραμμα ήταν καλά οργανωμένο, σύντομο και καθόλου κουραστικό. Το γλέντι συνεχίστηκε έως τις πρωινές ώρες με τραγούδια και χορούς με τη συμμετοχή των ορχηστρών “Γ. Κολλάτος και οι μουσικοί φίλοι του” και “Ταβέρνα” του χωριού Μπελογιάννης. Την οργάνωση και διεκπεραίωση της γιορτής ανέλαβε ο Γ. Κολλάτος, αντιπρόεδρος της ΑΕΟΥ και καλλιτεχνικός διευθυντής. Τον συγχαίρουμε. Έτσι τίμησαν οι Έλληνες της Ουγγαρίας την ιστορική μας εορτή.
15
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Βιβλίο / Könyv
„Egy élet két hazában”
N
ovember 4-én délután a Zuglói Kisebbségi Görög Önkormányzat tanácskozó termében, bensőséges és jó hangulatú könyvismertetés volt Zianosz Thanaszisz honfitársunk „ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΕ ΔΥΟ ΠΑΤΡΙΔΕΣ” című, 2009-ben kiadott, nagyrészt életrajzi ihletésű könyvéről. Számos zuglói és más kerületekből jött honfitársunk mellett a rendezvényt jelenlétükkel megtisztelték: a Zuglói Görög Kisebbségi Önkormányzat teljes vezetősége, az Országos Görög Kisebbségi Önkormányzat részéről Kollatosz Jorgosz úr, a Kőbányai Görög Kisebbségi Önkormányzat részéről Zachou Vasziliki Asszony, a XIII. ker. Görög Kisebbségi Önkormányzat elnöke, Thomaidu Eleftheria, valamint Viktoras Farantzis honfitársunk. A könyvről Szkevisz Theodorosz tartott lényegre törő és tartalmas ismertetést. Mondandójában elsősorban a könyv szerzőjének gyermekkorával, ifjúsági éveivel, majd a Nemzeti Ellenállásban és ezt követően a Görög Demokratikus Hadsereg harcában és csatáiban való részvételével foglalkozott. A GDH csatái és az azokban való résztvevők embert próbáló helytállásról szóló rész felemelő, igaz és megható. Több kiemelt részlet mellett felolvasta a szerzőnek édesanyjának írt, szívből jövő versét – és a GDH harcosainak esküszövegét. Az eskü tartalma mai kritikai megközelítésben is nagyszerűen megállja helyét. Méltónak tartom, hogy ezen a helyen is, néhány sort idézni belőle. “Εγώ, παιδί του Λαού της Ελλάδας και μαχητής του ΔΣΕ, ορκίζομαι: να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι, να χύσω το
16
αίμα μου και να δώσω την ίδια μου τη ζωή για να διώξω από τα χώματα της πατρίδας μου και τον τελευταίο ξένο κατακτητή. Για να εξαφανίσω κάθε ίχνος φασισμού. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω την εθνική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μου. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω τη Δημοκρατία, την τιμή, την εργασία, την περιουσία και πρόοδο του λαού μου”. („Én, Görögország népének fia és a Görög Demokratikus Hadsereg harcosa esküszöm, hogy fegyverrel a kezemben harcolok, véremet ontom és életemet is feláldozom, hogy kiűzzek hazám földjéről minden idegen megszállót. Hogy megsemmisítsem a fasizmus minden nyomát. Hogy biztosítsam és védelmezzem hazám nemzeti függetlenségét és területi egységét. Hogy biztosítsam és védelmezzem a demokráciát, a becsületet, a munkát, népem javait és előrejutását”). Ismertetésének második részében Szkevisz úr a második hazába, Magyarországra került, és itt letelepedett, akkor politikai emigránsnak tekintett emberek életével, vágyaik, reményeik és sorsuk alakulásával foglalkozott – ahogyan a szerző látta akkor és látja most is az eseményeket, az élet örömeit és szomorú részeit is. Az előadás végén a megjelent vendégek, illetve a hallgatóság részéről néhány hozzászólás is elhangzott. Én, a könyvet megjelenése után néhány hónappal olvastam el. Nagyon tetszett. Mondanivalója őszinte, mélyen humánus és igaz. Érdemes elolvasni. dr. Szterjopulosz Krisztoforosz
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Βιβλίο / Könyv
Παρουσίαση βιβλίου
Τ
ο βιβλίο του Θανάση Ζιανού “Μια ζωή σε δυο πατρίδες” παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που οργάνωσε η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Ζούγκλο στις 4 Νοεμβρίου. Ο πρόεδρος της τοπικής αυτοδιοίκησης, Δημήτρης Μπεκιάρης, απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους και ακολούθησε η εμπεριστατωμένη παρουσίαση του βιβλίου από τον καθηγητή φιλολογίας και τουριστικό επιχειρηματία, κ. Θεόδωρο Σκεύη. Μεταξύ άλλων υπογράμμισε πως το βιβλίο του βετεράνου αγωνιστή Θ. Ζιανού περιέχει πολλά στοιχεία και ντοκουμέντα από τους αγώνες του ελληνικού λαού στην Εθνική Αντίσταση και του ΔΣΕ, καθώς και από τη δράση και τη ζωή των πολιτικών προσφύγων. Εκείνο που διακρίνει τον συγγραφέα είναι η σεμνότητα και η απλότητα με την οποία αφηγείται τα γεγονότα. Απ’ την πλευρά του ο Θ. Ζιανός, ευχαρίστησε συγκινημένος τους καλεσμένους που τον τίμησαν με την παρουσία τους στην εκδήλωση καθώς και όλους εκείνους που του συμπαραστάθηκαν ηθικά και υλικά ώστε να γίνει δυνατή η έκδοση του βιβλίου. Είπε λίγα λόγια για τον σκοπό και τον προορισμό των γραπτών του υπογραμμίζοντας: “ Το βιβλίο μου είναι μια αφήγηση της ζωής μου, συνδεδεμένη με τους αγώνες του λαού μας στην πατρίδα και στη συνέχεια με τη ζωή και δράση όλων των πολιτικών προσφύγων στην Ουγγαρία. Νομίζω ότι τα γραπτά μου θα είναι ενδιαφέροντα για τις νεότερες γενιές μας, οι οποίοι διαβάζοντάς τα θα μπορούν να συγκρίνουν τη δική τους σημερινή ζωή με αυτή των γονιών τους και των παππούδων τους. Θα δούνε πώς ήμασταν οργανωμένοι και πώς λύναμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε αναμεταξύ μας, πώς μας βοηθούσε το ουγγρικό κράτος, ο ουγγρικός λαός. Πώς αγωνιζόμασταν για
τον επαναπατρισμό μας, αλλά και πώς συμπαραστεκόμασταν στον αγωνιζόμενο λαό μας στην πατρίδα, καθώς και πολλές άλλες διηγήσεις από την καθημερινή ζωή μας. Διαβάζοντας τα γραπτά μου ο αναγνώστης θα μπορεί να κρίνει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των δυο συστημάτων, του σοσιαλισμού και καπιταλισμού, όπως εμείς τα βιώσαμε. Όλα τα ντοκουμέντα που δημοσιεύω είναι απολύτως αυθεντικά ή προέρχονται από αξιόπιστες πηγές. Τέλος, στο βιβλίο αυτό δημοσιεύω μερικά απλά ποιήματά μου εμπνευσμένα από τις προσωπικές μου εμπειρίες και τους αγώνες μας”. Παρότρυνε τους αγωνιστές της ΕΑ και του ΔΣΕ που έχουν τη δυνατότητα να γράψουν τις αναμνήσεις τους, να μην αδρανούν ή υποτιμούν τον εαυτό τους γιατί αυτό είναι το χρέος τους απέναντι στους χιλιάδες συναγωνιστές τους που θυσίασαν τη ζωή τους για τα κοινά ιδανικά και τους οποίους δεν πρέπει -και δεν έχουν το δικαίωμα- να τους ξεχάσουνε ποτέ. Σημ.της Σύνταξης: Ο Θανάσης Ζιανός είναι ένας από τους παλιότερους και αναντίρρητα από τους πιο συνεπείς συνεργάτες του “Ελληνισμού”, που με ενθουσιασμό και σταθερότητα αρθρογραφεί όλα αυτά τα χρόνια στο περιοδικό μας. Με εξαίρεση την φετινή χρονιά, όλο το προηγούμενο διάστημα μάς παρείχε εθελοντικά τα γραπτά του και τον ευχαριστούμε ιδιαιτέρως γι’αυτό. Του ευχόμαστε να είναι υγιής και να έχει πάντα την ίδια δύναμη και όρεξη να συμμετέχει αλλά και να καταγράφει τις δραστηριότητες της κοινότητας. Τέλος, ευχόμαστε καλή επιτυχία στο βιβλίο του και να έχει την αναγνώριση που αξίζει.
17
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα
A XIX. ������� P���-B��� �� B��� ����� ������������������ Dr. Diószegi György Antal írása
B
eloianniszban 2011. október 22-én (szombaton) 16 órakor liturgia keretében emlékeztek meg Michail Sztaikosz metropolitáról, aki 18-án hunyt el: a bécsi görög templomban nagy létszámú gyászoló (közöttük egy beloianniszi görög csoport, valamint több budapesti és érdi görög) jelenlétében 25-én megtartott liturgiát követően a bécsi Központi Temetőben lévő családi kriptában helyezték végső nyugalomra. A gyászistentiszteletet Kyrillosz Kogerakisz érsek, Rodosz metropolitája, bécsi görög-ortodox egyházmegyei adminisztrátor celebrálta. Michail Sztaikosz metropolita számos magas
állami és egyházi kitüntetésben részesült: a Magyar Köztársaság Középkeresztje és Athén város aranyérme is ezek közé tartozott. A görög metropolita lélekben nagyon közel állt a magyarsághoz: októberben letette a magyar állampolgári esküt, ami a metropolitának a magyarországi görög közösség iránti elkötelezettségét is mutatja. Michail Sztaikosz (Athén, 1946-2011., Bécs) Ausztria metropolitája, Magyarország és Közép-Európa exarchája kiemelkedő műveltségű tudással bírt: ennek jegyében jelen történelmi írás révén is érdemes tisztelegni az emléke előtt, mivel a XIX. századi Pest-Buda és
A legjelentősebb bécsi görögök névsora 1854-ből: számosan közülük Magyarországgal is kapcsolatban álltak. (E tabló Bécsben a görög metropolita fogadótermét ékesíti).
18
Νοέμβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα Bécs görög kapcsolatrendszere számos fontos mozzanatra mutat rá a korabeli kereskedelmi és műveltségi viszonyok tekintetében. Bécs legjelentősebb görög családjai közé tartoztak a Patziatziszok. Gróf Széchenyi István és a korabeli görögök pest-budai és bécsi kapcsolatrendszere igen sokrétű volt. Széchenyi „Hitel” és „Világ” című könyveit a görög származású Pazziazzi Mihály ügyvéd, a bécsi kancellária tisztviselője fordította németre. A görög Patziatzisz/Pazziazzi-család olaszos névhasználata (az évezredeken átnyúló kapcsolatrendszer jegyében) a görög és az itáliai kereskedelmi viszonyok miatt alakulhatott ki (pl. Fiume, Kréta, Korzika, Nápoly, Velence, Trieszt). E család az 1780-as években érkezett Pestre: a görög Patziatzisz Hadzsi (aki később Miklós keresztnéven szerepelt) 1793-ra igen meggazdagodott: görög nyelvű végrendeletében 20 000 forintos alapítványt tett a pesti görög egyház javára. Pazziazzi Mihály Sárospatakon jogot tanult: a Kisfaludy kör tagja lett, Toldy Ferenccel került barátságba. Egy másik Pazziazzi-név is felmerül a reformkorban: Vörösmarty Mihály baráti körébe tartozott a görög Pazziazzi György jurátus, aki német nyelvre tanította a híres magyar költőt. A bécsi Sina-bankház pesti megbízottjaként a görög Gyra Konstantin nagykereskedő rendkívül fontos szerepet játszott a Lánchíd megépítésében. 1842. augusztus 4-én került sor az alapkő letételére: ekkor került fölolvasásra a híd keletkeztét rögzítő okirat, melynek aláírói között ott voltak a görögök közül báró Sina György, báró Sina János, Gyra Constantin. Bécsben, a képzőművészeti akadémián tanult a görög Sterio Károly (1821-1862), aki korának egyik jelentős mestere volt Magyarországon: 1841-től Pozsonyban élt, majd Pestre költözött. Közismert Sterio Károly vízfestménye Klapka György honvédtábornokról, helyettes hadügyminiszterről. Görgey Artúrról is készített akvarellt. 1849-ben megfestette a „Buda megvívása” címet viselő nevezetes alkotását. Életművének nagyobb részét arcképek és népi életképek alkotják. Több képe található a Magyar Nemzeti Galériában. Fontos kapocs a Bécs – Budapest viszonylatban a görög Dumba és a Manno családok története. Széchenyi az írásai mellett részt vett a a Kereskedelmi Bank alapításában: fölismerte, hogy a haza érdekeit szolgáló pénzügyi folyamatok nem teremtődhetnek meg saját magyar bank nélkül. A Pesti Magyar Kereskedelmi Bank igazgatójaként tevékenykedett Manno Demeter pesti görög kereskedő fia, Manno István (1812-1888), aki Kossuth Lajos egyik fontos pénzügyi tanácsadója is lett. Manno István 1847-ben „Kereskedő ülnök” volt a pesti „Első Bíróságu Törvényszéken”, majd a pesti árvaszék elnökeként is dolgozott. „A budapesti lóvonatú vasúttársaság’’ 1865. május 22-én tartotta alakuló közgyűlését: e részvénytársaság első választmányi tagjai közé tartozott Manno István. A pesti görög Manno-kereskedelmi cég megszűnt Manno István halálával. E család több leszármazottja is Budapesten a ma is álló Király utca 57. számú házban élt, egészen a legutóbbi időkig: e pesti
házban hunyt el 111 éve az egyik legjelentősebb bécsi görög személyiség, Dumba Miklós. A görög Dumba család tagjai Bécsben és Pest-Budán is jelen voltak. 1857. február 23-án Pesten, a Vigyázó utcában vett egy ingatlant Dumba Teodór a görög Vrányi Györgytől 60 000 pengő forintért. Dumba Teodór (1818-1880) unokatestvére volt a nevezetes bécsi görög Dumba Miklós, akinek édesapja, Sztergiosz Dumbasz 1817-ben jött el Vlaszti faluból (Kozani megyéből) Bécsbe, ahol kereskedőként telepedett le. A pesti görög házaspár, Manno István és Kápra Katalin leánya, Manno Mária Irma (1845-?) férje lett Dumba Miklós. A híres bécsi görög Dumba Miklós (1830-1900) egyike volt az Osztrák-Magyar Monarchiában a politikai élet kitűnőségeinek: fontos mecénás és műgyűjtő, a bécsi zenei élet támogatója volt. A művészetpártoló Dumba Miklós 1900 márciusának utolsó hetén Buda¬pesten járt: magyarországi rokonait látogatta meg. Dumba mindig rokonszenvvel viseltetett Magyarország iránt: igaz ez a magánéleti és a politikai tevékenységére is. Dumba Miklós 1900. március 22-én este érkezett Bécsből Budapestre: 23-án reggel tíz órakor Dumba a Vasárnapi Újság szerkesztőjét, Nagy Miklóst kereste föl. Az „Osztrák Magyar Monarchia írásban és képben” címet viselő, nagy ívű kötetsorozat kiadása ügyében egyeztettek. E munka német kiadásának Dumba kezdettől fogva az egyik mozgatója volt: a kiadást irányító igazgatótanács tagjai volt (többek között) Dumba Miklós és a szerkesztő Jókai Mór. Dumba érdeklődéssel tekintette meg a magyarországi rész addig még meg nem jelentetett több száz rajzát is. Ennek keretében elkérte a nevezetes szobrászművész Zala György címét, mert meg akarta tekinteni a műtermében készülő Andrássyszobrot. 12 óra után néhány perccel érkezett vissza a Király utca 57. szám alatt levő szállására: ekkor „Dumba megszédült, jajszó nélkül összeesett, s - meghalt, a nélkül, hogy egy perczre is magához tért volna. Szívszélhűdés ölte meg a 70 éves öreg urat”. A Fővárosi Görög Önkormányzat és az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzat több éves sikeres együttműködése révén a Király utca 57. szám alatti ház falán 2011 novemberétől emléktábla emlékezteti az utókort Dumba Miklósra, aki fontos jelképe az 1867 utáni Budapest és Bécs közötti görög kapcsolatrendszernek. Dumba Miklós jelentőségét, közismertségét és közszeretetét jól mutatja, hogy Széll Kálmán miniszterelnök részvétiratot intézett az elhunyt özvegyéhez. Neki és Manno Máriának, egyetlen gyermeke Dumba Irén volt. Dumba Miklós beszentelését 1900. március 24-én Budapesten Trojanosz Germanosz archimandrita végezte el; e szertartás után a Nyugati pályaudvarról vonaton vitték Bécsbe, ahol a görög templomban közszemlére tették ki a holttestét, majd másnap eltemették. Az egyik legnépszerűbb ember volt az osztrák fővárosban.
Források: Kósa János: Pest-Buda elmagyarosodása 1848-ig. Bp., 1937.; Nagy J. Béla: Magyarosan. 1932.; Magyar levelestár. Széchenyi pesti tervei. Válogatta, a szöveget gondozta, és a jegyzeteket írta Bácskai Vera és Nagy Gyula. Bp., 1985.; Széchenyi István: Napló. Válogatta, szerkesztette és a fordítást ellenőrizte, a jegyzeteket és a szerkesztői utószót írta Oltványi Ambrus. Bp., 2002.; Nagy Iván:
Magyarországi
képzőművészek a legrégibb időktől 1850-ig. In.: Századok. 1874. Budapest lexikon II. kötet L-Z főszerkesztő Berza László Bp., 1993.; Kovácsyné dr. Medveczki Ágnes: A Pesti Közúti Vaspálya Társaság első vonala 271. In.: A Közlekedési Múzeum Évkönyve. 8. 1985-1987. 1988.; Rokken Ferenc: A Ferenc József-tér 40-62. In.: Tanulmányok Budapest Múltjából. 2. 1933.; Vasárnapi Újság. 47. évfolyam. 1900.
19
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα
21 Miliosz Nikolett írása
2
1 fő, ennyien alkotják a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának testületét. 21 ember, akik a kisebbségi önkormányzati választások eredményeképpen a hazai görögség képviselőiként a magyarországi görögséget érintő legfontosabb kérdésekben döntenek. 21 görög képviselő, akiket nem ismer feltétlenül mindenki, akik nevének említése hallatán valakinek csak az arca rémlik, megint másnak viszont a családneve cseng ismerősen… Sorozatomban minden hónapban egy kollegámmal beszélgetek, azzal a céllal, hogy a kedves Olvasók megismerkedhessenek velük közelebbről, megismerjék a gondolataikat, céljaikat, valamint azt a munkát, amit közvetlen környezetükben, illetve az országos testület tagjaként végeznek. Nyolcadik beszélgetőtársam Pancsosz Alexandra, az Újpesti Görög Kisebbségi Önkormányzat elnökhelyettese, valamint a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselője.
„A gyermekeinkért mi vagyunk felelősek, ha én nem viszem el a gyerekemet táncolni, nem taníttatom és tanítom görögül, akkor ezt senki más nem teszi meg helyettem”.
20
Pancsosz Alexandra a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának legújabb tagja, Bozonasz Irinit váltotta a képviselői székben. Szandi ugyanúgy egri leányka, mint én, gyerekkorom óta ismerem, így ez a beszélgetés most kicsit személyesebbre sikeredett. Apukája, dr. Pancsosz Jorgosz volt az Egri Görög Önkormányzat alapító atyja, az egri görög gyerekek első görög nyelvtanára, aki 2000ben hatalmas űrt hátrahagyva ment el, de munkájának gyümölcsét, az Egri Görög Önkormányzatot azóta is saját gyermekünkként nevelgetjük tovább. Szandi néhány hónappal ezelőtt már mesélt az Országos Idegennyelvű Könyvtárról, amelynek görög nyelvi referense, de ezen alkalommal ő maga érdekel, az, hogy ki is Pancsosz Alexandra… – Édesapám révén görög származású vagyok, Egerben születtem. Egerhez mind a mai napig nagyon erős szálak fűznek, hiszen abban a gyönyörű városban nőttem fel, 18 éves koromig ott jártam iskolába, ott is érettségiztem, a görög hagyományokkal ott kerültem először kapcsolatba. Érettségi után Szegedre kerültem, a Szegedi Tudományegyetemre, ahol mint történelem-orosz szakos középiskolai tanár, illetve mint német nyelvtanár diplomáztam. A Szegeden eltöltött éveimre nagy szeretettel emlékszem vissza, hiszen abban a városban is alkalmam nyílt rá, hogy szoros kapcsolatot alakítsak ki az ottani görög kolóniával: az akkori elnökasszonnyal, Ungi Ferencnével rengeteg közös programot szerveztünk. – Mégis Eger maradt a kedvenc? – Természetesen! A gyermekéveimben, még az Egri
Görög Önkormányzat létrejötte előtt, nem volt sok lehetőségünk a görögségünk megélésére, de amikor édesapám, dr. Pancsosz Jorgosz kezdeményezésére, a jelenlegi elnök, dr. Miliosz Kozmasz segítségével 1998-ban megalakult az Egri Görög Önkormányzat, hirtelen kinyílt a világ. Az önkormányzat megszületése igencsak fellendítette Eger kulturális életét, ami azóta is érezhető a városban. Lehetőségünk nyílt a görög nemzeti ünnepek megünneplésére, görög tánccsoportok jártak nálunk, görög táncoktatás kezdődött, görög témájú kiállításokon, előadásokon vehettünk részt, és a városi lakosság is egyre jobban kezdett érdeklődni irántunk. Hála a mostani elnöknek és kis csapatának, ez a hagyomány továbbél, és az Egri Görög Települési Önkormányzat nagyon nagy szerepet tölt be a városban, és szerencsére minden program, akár nemzeti ünnep, akár gasztronómiai est, telt házzal zajlik. – Még mindig emlékszem arra a pillanatra, amikor az Egri Görög Önkormányzat által szervezett anyaországi kirándulás alkalmával Athénban leszálltál a buszról, és nem jöttél velünk tovább. Mi célból maradtál a görög fővárosban? – Akkoriban nyertem el egy egy évre szóló görög állami ösztöndíjat, amely lehetőséget nyújtott számomra, hogy ezen idő alatt közelebbről is megismerkedhessek a görög nyelvvel és kultúrával. Nagyon szép időszaka volt ez az életemnek, ekkor ismerkedtem meg a férjemmel, Dimitrivel is. Az athéni kirándulás azonban nemcsak egy évig tartott, hiszen a következő esztendőben felvételt nyertem az athéni Kapodisztriasz Egyetemre, ahol egy újabb évet töltöttem a görög nyelv és a görög kultúra bűvöletében. Ezt követően teológiai tanulmányokat is folytattam. – Eddigi életed során rengeteg időt töltöttél el tanulással. Mi motivál ilyenkor, a leküzdendő cél, hogy letedd a vizsgát, vagy maga a tanulnivaló is? „Élménytanuló” vagy? – Amikor kimentem Görögországba tanulni, mindenképpen az élményszerzés motivált. Mivel két diploma birtokában vágtam neki az útnak, már nem a papír megszerzése volt a legfőbb cél. Nekem mindig az volt a fontos, hogy a görög nyelvet minél tökéletesebb mértékben elsajátítsam, ezért is volt ez remek lehetőség számomra, hiszen Görögországban profiktól, anyanyelvi környezetben tanulhattam meg görögül olyan szinten, ahogy mindig is szerettem volna. Jelenleg is tanulok, a bajai Eötvös József Főiskola informatikus könyvtáros szakára járok. – Férjed, Nachkebia Dimitri görög ortodox papként a magyarországi görög közösség ismert és elismert tagja. Biztos sokszor találkoztál a kérdéssel, de
Νοέμβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα engem is nagyon érdekel, hogy milyen egy pap feleségének lenni? Hogyan gazdagodott ezzel a többlettel az életetek? – Én úgy gondolom, hogy teljesen természetes életet élünk, szeretetteljes környezetben neveljük a gyermekünket, Ádámot. Nekem ezen a „poszton” az a legfontosabb feladatom, hogy támogassam a férjemet a munkája végzésében, biztosítsam számára azt az időt, amit rá kell szánnia a hivatására, a hívekkel való kapcsolattartásra, a lelki életre. A Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarchátusán három pap lát el szolgálatot: Kalota József protopresbiter, Nacsinák Gergely András és a férjem, ők azok hárman, akik munkásságukkal lefedik egész Magyarország területét. Dimitri Szentesen, Kecskeméten és Karcagon szolgál, s mivel egyik város sincs közel, a hétvégék bizony utazással telnek. A különbség talán más családokhoz képest abban áll, hogy az egyházi ünnepek, a húsvét, a karácsony nagyobb hangsúlyt kapnak nálunk, egyáltalán nem a külsőségekről szólnak. Hogy milyen lehet más feleségének lenni, nem tudom, mert mindig is az ő felesége voltam. Dimitri nagyszerű ember, tőlem bármilyen foglalkozást választhatott volna, én akkor is mellette lennék.
Pancsosz Alexandra – Kisfiatok, Ádám igazi multikulturális környezetben nőhet fel. Milyen elveket tartotok fontosnak a nevelésében? – Ádámmal, aki most nyolcéves, nagy szerencsém van, hiszen jár a 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskolába, illetve a Helidonaki Tánccsoport legkisebb csoportjába is, és mind a nyelvtanulást, mind a tánctanulást nagyon szereti. Kiskora óta hordjuk görög rendezvényekre, és szerintem ez is hozzájárult ahhoz, hogy ennyire megszeresse ezt a kultúrát. Nagyon fontosnak tartom, hogy a gyerekeinknek tovább tudjuk adni a görögségtudatot, még akkor is, ha vegyes házasság gyümölcseként jönnek a világra. Igaz, hogy ezek a gyerekek, lehet, hogy csak negyed-, vagy nyolcadrészben görögök, de ha ők is következetesen tanulják a nyelvet, és őrzik a görög hagyományokat, ez számunkra is megerősítés, hogy jó úton járunk ahhoz, hogy eredményesen vegyük fel a harcot az asszimiláció ellen. Történelmi tanulmányainkból emlékezhetünk rá: ahhoz, hogy egy nemzet fennmaradjon, három dolog szükségeltetik: nyelv, kultúra és a vallás. Úgy gondolom, ha ezt a három dolgot egy nemzet meg tudja őrizni, fenn tud maradni tartósan idegen környezetben is. A gyermekeinkért mi vagyunk felelősek, ha én nem viszem el a gyerekemet táncolni, nem taníttatom és tanítom görögül, akkor ezt senki más nem teszi meg helyettem. A fiatalokban erősíteni kell azt az érzést,
hogy a görög közösséghez tartoznak. Mi már felnőttünk, nekünk a következő generációra kell koncentrálnunk. Nagyon fontosnak tartom, hogy az idősebb generáció segítse a fiatalságot, hiszen ezzel tudjuk csak elérni a céljainkat. – 2006 és 2010 között az Egri Görög Települési Önkormányzat képviselője voltál, majd 2010-től az Újpesti Görög Kisebbségi Önkormányzatot erősíted. Kikkel dolgozol ott együtt? Szerencsés vagyok, hiszen azzal, hogy felköltöztünk Pestre, továbbra is foglalkozhatok azzal, amit szeretek. Az Újpesti Görög Kisebbségi Önkormányzat nagyon szimpatikus volt nekem már korábban is, nagyon aktív Önkormányzatról van szó, köszönhetően azoknak a személyeknek, akik eddig is nagyon sokat tettek azért, hogy az Önkormányzatnak hírnevet szerezzenek. Kacimbari Georgia elnökasszonnyal, Mousios Georgiosszal és Apterman Janisszal dolgozom együtt. Mint említettem, nagyon aktív önkormányzat a miénk, tavaly volt egy helytörténeti fotókiállításunk, amelynek folytatásaként idén került sor a Görögök Újpesten című kiadvány kiadására, mely Diószeghy György Antal és Agárdi Bendegúz Szpírosz közös alkotása. Emellett belföldi-, és ha anyagi lehetőségeink engedik, külföldi kirándulásokat, kiállításokat szervezünk, kapcsolatot tartunk, és közös rendezvényeket bonyolítunk le más kisebbségekkel, ilyen például az újpesti bolgárokkal és szerbekkel minden évben megrendezésre kerülő Balkán est. Támogatjuk a könyvkiadást, kiadványok megjelentetését, amire példaként a fent említett kiadványon túl Papadopulosz Filipposz Miként a madarak című művének első és második kötetét említeném. – Mint korábbi vidéki, és jelenlegi kerületi képviselő, tudod milyen vidéken, és milyen a fővárosban görögnek lenni. Van különbség? – Egyértelműen. Budapesten sokkal könnyebb helyzetben vagyunk, általában kerületi szinten is sokkal több görög él, mint egy kisvárosban, több a lehetőség, hogy az ember görög programokon vehessen részt, sokkal jobb az információáramlás. Vidéken csak akkor vannak görög rendezvények, ha azt a vidéki önkormányzat megszervezi, Pesten pedig legfeljebb csak át kell menni egy másik kerületbe, ha görög programra vágyunk. – 2011 októbere óta vagy tagja a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának. Miért vállaltad a megkeresést? Mit tudsz Te hozzátenni a munkához? – Bennem mindig megvolt a késztetés, hogy tegyek valamit a görögségért. Úgy gondoltam, ha bekerülök az MGOÖ-be, akkor még több lehetőségem lesz e területen dolgozni. Végzettségem és érdeklődésem révén a kultúra és az oktatás az, amely területeken aktívan részt tudok vállalni a feladatok ellátásában, a felmerülő problémák megoldásában. – Köszönöm, hogy beszélgettünk!
Névjegy: Pancsosz Alexandra Újpesti Görög Kisebbségi Önkormányzat E-mail: pancsosza@freemail.hu
21
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Μουσική
Μαθήματα μουσικής
Μ
αθήματα μουσικής κάθε Σάββατο στην Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας για μικρούς και μεγάλους! Διδάσκονται μπουζούκι, τραγούδι, κιθάρα και πιάνο, ελληνικό αλλά και κλασσικό ρεπερτόριο. Μέρος των διδάκτρων επιδοτείται από την Αυτοδιοίκηση, ενώ κάποια τοπικά διαμερίσματα επιδοτούν τους μαθητές τους με το υπόλοιπο ποσό. Για περισσότερες πληροφορίες δεν έχετε παρά να περάσετε από την οδό Vécsey ένα πρωινό του Σαββάτου ή πάρτε μας τηλέφωνο στο : 0670-543 0741.
22
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Σκονάκι
“Τρέχει” ήδη το πρόγραμμα ΓΛΩΣΣΑ Στα διαδικτυακά μαθήματα ελληνικών συμμετέχουν και μαθητές μας
της Nόρας Γιαννακάκη
Ξ
εκινήσαμε την πιλοτική φάση του προγράμματος την 1η Νοεμβρίου που σημαίνει ότι τα μαθήματα δοκιμάζονται δωρεάν από μαθητές από όλον τον κόσμο με τους καθηγητές Ελληνικών που παρέχουν οι εταίροι του προγράμματος. Στα δωρεάν πιλοτικά διαδικτυακά μαθήματα ελληνικών του προγράμματος «ΓΛΩΣΣΑ» συμμετέχουν και μαθητές μας από το 12-τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών Ουγγαρίας. Το διδακτικό υλικό Πριν τα μαθήματα, ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να κάνει το προκαταρκτικό τεστ για να μπορέσει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα στο επίπεδο που του ταιριάζει.
Τα κύρια κείμενα των διαδικτυακών μαθημάτων διαβάζονται από φυσικούς ομιλητές- καθηγητές. Με τον ήχο αυτά τα κομμάτια βοηθάνε στην μάθηση κι εκείνους τους μαθητές που μπορεί να έχουν κάποιο πρόβλημα όρασης. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων υπάρχουν τεστ που θεματικά είναι συνδεδεμένα με τις εξετάσεις της Ελληνομάθειας. Εκτός από τις ενότητες και τα τεστ για τους προχωρημένους μαθητές της ελληνικής, σκοπεύουμε να περιέχεται στο υλικό και μια «τράπεζα γνώσεων» για τον καθηγητή.
Πριν τα μαθήματα, ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να κάνει το προκαταρκτικό τεστ για να μπορέσει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα στο επίπεδο που του ταιριάζει
Το υλικό μοιράζεται σε 2 επίπεδα: Γ1 και Γ2, όπου το Γ1 αντιστοιχεί σε «Πολύ καλή γνώση» και Γ2 σε «Άριστη γνώση» όσον αφορά τον γενικό εκπαιδευτικό στόχο, τους ειδικούς εκπαιδευτικούς στόχους (κατανόηση προφορικού λόγου, κατανόηση γραπτού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου, παραγωγή προφορικού λόγου), τις καταστάσεις επικοινωνίας, το λεξιλόγιο, τη φωνητική και την κοινωνικοπολιτισμική ικανότητα του μαθητή της γλώσσας. Οι εταίροι της «ΓΛΩΣΣΑΣ», με συντονιστή το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, έχουν σχεδιάσει τη δομή των μαθημάτων έτσι ώστε να καλύπτει όλους τους στόχους των 2 επιπέδων: Εισαγωγή στην ενότητα, Ζέσταμα, Βασικά κείμενα, Κατανόηση του βασικού κειμένου, Λεξιλογικές ασκήσεις, Εμπέδωση λεξιλογίου, Συζήτηση για το κείμενο, Παραγωγή λόγου, Άσκηση ακουστικής κατανόησης, Επέκταση λεξιλογίου, Γραμματική-Μορφολογικές δομές, Άλλα κείμενα και Πολιτιστικά/ Διαπολιτισμικά στοιχεία, Συνθετικές δημιουργικές εργασίες, Επανάληψη.
Παράλληλα με την επεξεργασία του διδακτικού υλικού, ολοκληρώνεται και το Πιστοποιητικό Εργαλείο καθώς και το Προφίλ του καθηγητή ξένης γλώσσας. Η «Γλώσσα» έχει ήδη δύο εξωτερικούς εταίρους από την Ελλάδα και τον Καναδά και περιμένουμε κι άλλους. Θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε στα μαθήματα του προγράμματος «ΓΛΩΣΣΑ»!
23
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Σκονάκι
Ελληνική Γλώσσα & Ελληνικός Πολιτισμός στην Ταταμπάνια
Κ
άθε Σάββατο από τις 9 το πρωί στα γραφεία της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων της Ταταμπάνια, τα Ελληνόπουλα της περιοχής βρίσκουν μια ζεστή φωλιά και παρακολουθούν μαθήματα ελληνικής γλώσσας και λαογνωσίας. Μέσα από τη γραφή, την ανάγνωση, το τραγούδι, το παιχνίδι, το παραμύθι, τη συζήτηση και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις προάγουμε τον ελληνικό πολιτισμό σε αυτή τη γωνιά της Ουγγαρίας κάτω από την παιδαγωγική υποστήριξη της διευθύντριας του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Ουγγαρίας κ.Τσαρούχα Ευαγγελίας και της αποσπασμένης εκπαιδευτικού Χατζηευγενάκη Θεοδοσίας. Αισίως φέτος οι μαθητές μας άγγιξαν τους 12, ηλικίας από 5 έως 15 ετών. Ο χώρος που φιλοξενείται το σχολείο, συνεχώς αναμορφώνεται με την οικονομική στήριξη της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, αφού αυξήθηκαν οι ανάγκες και ο αριθμός των μαθητών. Πρόκληση για οποιοδήποτε επισκέπτη να αποδράσει στην καταπράσινη φύση της Ταταμπάνια, τα βουνά και τις λίμνες της αλλά και να επισκεφτεί το Σχολείο μας και το έμψυχο υλικό του, τα παιδιά μας, στην εκδρομή του σαββατοκύριακου.
Νατάσα Κουκουμζή Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ταταμπάνια Σοφία Πιπιτσούλη φοιτήτρια τμήματος ελληνικών σπουδών στο ELTE υπεύθυνη τμήματος
Επιτυχίες και στην Ιππασία Ο μαθητής της τρίτης τάξης του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Βουδαπέστης Ευάγγελος Νάγκυ συμμετείχε επιτυχώς σε πανουγγρικούς αγώνες θεραπευτικής ιππασίας που έγιναν στο Φότ στις 23-25 Σεπτεμβρίου, καταλαμβάνοντας την 1η και 3η θέση στις κατηγορίες που αγωνίστηκε. Συγχαρητήρια Βαγγέλη, μας έκανες περήφανους! Θεοδοσία Χατζηευγενάκη
24
Νοέμβριος 2011 • EΤος: 17°
Σκονάκι
Ελληνική λαογνωσία
(Για όλες τις μορφές μειονοτικής εκπαίδευσης) της Ευαγγελίας Τσαρούχα
2. Κριτική σκέψη
(συνέχεια απ’ το προηγούμενο τεύχος) Σχολική τάξη 1-4.
Σχολική τάξη 5-6.
Σχολική τάξη 7-8.
Σχολική τάξη 9-12.
Οι μαθητές συζητούν μεταξύ τους για τις οικογένειες τους, την ελληνική τους καταγωγή και τον τόπο όπου κατοικούν. Σχηματίζουν γνώμη για το περιβάλλον τους, για τις εκπαιδευτικές εκδρομές και κατασκηνώσεις, τα ταξίδια που έκαναν στην Ελλάδα και για τις εμπειρίες τους. Οι μαθητές ανεβάζουν παραστάσεις με θεματολογία παρμένη από τους μύθους του Αισώπου, ιστορίες από την μυθολογία, την γέννηση του Χριστού, αποκριάτικα τραγούδια και παιχνίδια με μεταμφιέσεις. Προετοιμάζονται για να τραγουδήσουν τα κάλαντα των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Λένε τη γνώμη τους για τον τρόπο παρουσίασης των Ελλήνων ηρώων στα βιβλία και το πώς τους φαντάζονται οι ίδιοι.
Αυτοτελής διατύπωση ερωτήσεων σε σχέση με θέματα προς συζήτηση (π.χ. η πρώτη ελληνική διασπορά, τα ορόσημα της ελληνικής ιστορίας, η ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία). Η δραστηριότητα γνωστών εκπροσώπων του ελληνισμού που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της μειονότητας. Παρουσίαση διασήμων Ελλήνων της Ουγγαρίας, ιστορικών προσώπων και καθημερινών ανθρώπων (π.χ. Σίνας, Ζαβήρας, Χατζής, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, αθλητές κτλ.). Αναγνώριση διαφορών και παρακολούθηση των αλλαγών με αφορμή ένα ιστορικό φαινόμενο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία της μειονότητας (π.χ. η πτώση της Χούντας στην Ελλάδα το 1974, η ίδρυση των μειονοτικών αυτοδιοικήσεων το 1995, η ένταξη της Ουγγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004).
Παρουσίαση της πολιτιστικής ζωής της μειονότητας και της πατρίδας και των σημαντικότερων γεγονότων (συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, καλλιτεχνικές εκθέσεις, εκθέσεις βιβλίων, επέτειοι, αθλητικές εκδηλώσεις). Δραματοποίηση σκηνών, συμμετοχή σε τοπικά φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Διατύπωση γνώμης σχετικά με την πορεία και τα ορόσημα του ελληνισμού στο παρελθόν και στο παρόν. Συλλογή επιχειρημάτων για να στηρίξει ο μαθητής την προσωπική του γνώμη. Γνώσεις για την ιστορία του ελληνισμού και την κοινωνική του γεωγραφία. Παρουσίαση φαινομένων με ακρίβεια και κριτική, ερμηνεία ορόσημων (π.χ. Μικρασιατική Καταστροφή, εμφύλιος πόλεμος). Παρουσίαση της ιστορίας της πατρίδας και των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων της κοινωνικής της γεωγραφίας.
Αυτόβουλη διατύπωση ερωτήσεων σχετικά με τα ορόσημα του ελληνισμού. Έκφραση προσωπικής γνώμης και επιχειρηματολογία για διάφορες απόψεις και δράσεις που καθόρισαν την πορεία του ελληνισμού. Σύγκριση και κριτική επεξεργασία λογοτεχνικών έργων και έργων της μειονοτικής πολιτικής. Εξέταση από άποψη ιστορικής αξιοπιστίας κειμένων, ταινιών κτλ. Διατύπωση προσωπικής γνώμης για γεγονότα, φαινόμενα που αφορούν τον ελληνισμό και γνωστούς εκπρόσωπους της μειονότητας. Αξιολόγηση της ουγγρικής πολιτικής απέναντι στις μειονότητες και τα ανθρώπινα δικαιώματα βασισμένη στο σύστημα αξιών του μαθητή. Κριτική παρουσίαση των διεθνών σχέσεων του ελληνισμού στο παρελθόν και στο παρόν. Ο μαθητής να είναι ενήμερος για επίκαιρα γεγονότα της μειονοτικής πολιτικής και των ανθρώπινων δικαιωμάτων και σύγκρισή τους με βάση διαρθρωτικά και λειτουργικά κριτήρια. Σκιαγράφηση της τάσης του μέλλοντος. Γνώση και παρουσίαση της παρουσίας του ελληνισμού εκτός των συνόρων της πατρίδας. Απόκτηση βασικών γνώσεων για τη Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, το τμήμα νεολαίας του ΣΑΕ και κριτική παρουσίαση της δραστηριότητάς τους.
25
έλληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης έλλήνων ουγγαρίας
Γαστρονομία
Τάρτα με κρεμμύδια Της Κλειώς Μυτηλιναίου
Α
γαπητοί αναγνώστες χειμώνιασε για τα καλά. Χρειαζόμαστε εκτόs από τα ρούχα τα ζεστά και δυνατό φαγάκι για να αντέξουμε το κρύο και για να έχουμε ενέργεια να ανταπεξέλθουμε στις τόσεs υποχρεώσεις που οι περισσότεροι έχουμε. Ελπίζω η ακόλουθη συνταγή να σας φτιάξει το κέφι και η πληρότητα που θα φέρει στον ουρανίσκο να σας δώσει τη δύναμη για τον καθημερινό αγώνα. Κακά τα ψέμματα ένα νόστιμο φαγητό μπορεί να φτιάξει τη διάθεση και να μας δώσει ικανοποίηση, πόσο μάλλον εάν είναι από τα χεράκια μας. Ομολογώ πως την συγκεκριμένη συνταγή δεν την έχω φτιάξει ακόμα, καθώς μου την έστειλε μια φίλη της μαμάς μου, η οποία όμως είναι πολύ καλή μαγείρισσα. Ανεπιφύλακτα λοιπόν μας την προτείνω και ας την φτιάξουμε όλοι μας το Σαββατοκύριακο.
Υλικά 1 πακέτο βούτυρο 2 φλιτζάνια αλεύρι 2 αβγά 1 φλιτζάνι νερό 2 κουταλιές βούτυρο 200 γρ. κρέμα γάλακτοs 100 γρ. τριμμένο τυρί 3 ψιλοκομμένα κρεμμύδια 150 γρ. ψιλοκομμένο μπέικον 1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο μαϊντανό 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο αλάτι πιπέρι
Εκτέλεση Χτυπάμε στο μίξερ το βούτυρο, το αλεύρι, τα αβγά, λίγο νερό, το αλάτι και το πιπέρι για 5 λεπτά σε χαμηλή ταχύτητα. Αλείφουμε ένα ταψάκι με τιs 2 κουταλιές βούτυρο και δουλεύουμε με τα δάχτυλα τη ζύμη μας, ώστε να πάρει το σχήμα της τάρτας. Την απλώνουμε σε όλο το ταψάκι και τρυπάμε με ένα πιρούνι το ζυμάρι μας για να μην φουσκώσει και για να ψηθεί ομοιόμορφα. Ψήνουμε στους 170 βαθμούς κελσίου για 5 λεπτά.
Εκτέλεση γέμισηs Σωτάρουμε σε 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο τα κρεμμύδια μέχρι να μαλακώσουν. Αλατοπιπερώνουμε και ανακατεύουμε συνεχώς για 10 λετπά. Κατόπιν τα βγάζουμε και τα τοποθετούμε σε μπολ. Την ίδια διαδικασία ακολουθούμε και με το μπέικον και ύστερα προσθέτουμε το κρεμμύδι. Τα ανακατεύουμε καλά και μετά μεταφέρουμε τη γέμιση στη ψημένη ζύμη. Απλώνουμε ομοιόμορφα κάνοντας βαθουλώματα. Ρίχνουμε την κρέμα γάλακτος , πασπαλίζουμε με το τριμμένο τυρί και τον μαϊντανό και ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 20 λεπτά.
Καλή σας όρεξη!
26
Υγεία και διατροφή
Σ
το Σχολείο Μπελογιάννης ο μήνας Νοέμβριος είναι αφιερωμένος στην διατροφή και την υγεία. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος την Τρίτη 15 Νοεμβρίου οι μαθητές μας σαν ένα πολύβουο μελίσσι ανασκουμπώθηκαν για να μαγειρέψουν. Κάθε τάξη προετοίμασε τα δικά της νόστιμα, πρωτότυπα διακοσμημένα πιάτα, με υλικά που έφεραν οι μαθητές από το σπίτι ενώ κάποια τα πρόσφεραν ευγενικά διάφοροι χορηγοί. Πιάτα με βασικό υλικό το παραδοσιακό ουγγρικό τυρί – κρέμα, άλλοτε γλυκό και άλλοτε πικάντικο, στολισμένα με φρέσκα λαχανικά, λαχταριστές σαλάτες λαχανικών και φρούτων αλλά και πιάτα με ψητή κολοκύθα και ψητή χήνα. Στο τέλος, οι μαθητές με τάξη μαζεύτηκαν στην μεγάλη αίθουσα και απόλαυσαν τις γευστικές δημιουργίες τους μαζί με τους δασκάλους τους και τη διευθύντρια του σχολείου. Πολύ σημαντικό στην δραστηριότητα αυτή του σχολείου ήταν το κλίμα συνεργασίας που επικρατούσε, καθώς και η συμμετοχή και η προσπάθεια όλων των μαθητών στην προετοιμασία του γεύματος με το συντονισμό των δασκάλων τους και της διευθύντριας του σχολείου κ.Kosáné Katalin. Χατζηευγενάκη Θεοδοσία εκπαιδευτικός
Μελωδικό ταξίδι
Ό
σοι βρέθηκαν στη συναυλία της Μάρτα Σεμπεστιέν και του ελληνικού συνόλου The Görögs Ensemble στο Παλάτι των Τεχνών στις 5 Νοεμβρίου δεν έμειναν παραπονεμένοι. Παραδοσιακά ακούσματα από την Ελλάδα και την Ουγγαρία σε ένα πάντρεμα μοναδικό, μας παρέσυραν σ’ ένα όμορφο μελωδικό ταξίδι... Η συγκεκριμένη σειρά συναυλιών, που ξεκίνησε πέρσι στη Θεσσαλονίκη, φέρει τον τίτλο Γέφυρες απολύτως δικαιολογημένα, καθώς συνδέει τη μουσική των δυο χωρών, τα τραγούδια της Ηπείρου, της Θράκης και του Βοσπόρου με τις ουγγρικές λαϊκές μελωδίες, κάνοντάς μας να δούμε πόσο κοντά βρίσκονται οι μουσικές παραδόσεις των δυο λαών. Το ελληνικό σύνολο ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για όσους δεν το είχαν ξανακούσει, έπαιξαν με κέφι, ο ήχος από τα παραδοσιακά όργανα ήταν πλούσιος και έδεναν αρμονικά μεταξύ τους. Η συναυλία διανθίστηκε ( κι επιμηκύνθηκε αρκετά..) από διάφορες διηγήσεις της Μάρτα που σχετίζονταν με την ιστορία των τραγουδιών, αλλά και τους μουσικούς που γνώρισε και την επηρέασαν στην διάρκεια της ενασχόλησής της με την ελληνική μουσική. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε είναι από την πρόβα που πραγματοποιήθηκε την μέρα που προηγήθηκε της συναυλίας, τραβηγμένες απ’ την φωτογράφο μας, Μαρία Καραγιώργη. Β. Α.
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989
ELLINIZMOSZ
A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989