ΕΤΟΣ: 18ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS
MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK
GÖRÖGÖK KIADVÁNYA
Καλή Χρονιά!
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012
750 FT 3€
A MGOÖ képviselőinek részvétele a 2011-es testületi üléseken, a jelenléti ívek alapján Η συμμετοχή των αντιπροσώπων της ΑΕΟΥ στις συνεδριάσεις με βάση τα παρουσιολόγια των συνεδριάσεων
Επίσκεψη του νέου Μητροπολίτη στην ΑΕΟΥ
Οι φωτογραφίες στο εξώφυλλο είναι απ’ την κοπή της βασιλόπιτας
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Ενημέρωση
Ενημερωτικό σημείωμα Ιανουαρίου του Λαοκράτη Κοράνη
1. Αγαπητοί Αναγνώστες, Στην συνεδρίαση της ΑΕΟΥ που έγινε στις 29 Νοεμβρίου 2011 πάρθηκαν σημαντικές αποφάσεις για τον εδώ Ελληνισμό. Αρχικά το Δ.Σ. δεν ενέκρινε τον συμβιβασμό που πρότεινε η δικηγόρος του Λευτέρη Κανάκη για να του πληρωθούν 4.324.875 φιορίνια (με βάση τον προϋπολογισμό της λογίστριας) τα οποία ισοδυναμούν με το μισθό του για ένα χρόνο με τα παράβολα, χωρίς όμως να παραλάβει τη δουλειά. Στην ίδια συνεδρίαση το Δ.Σ. δέχτηκε το σχέδιο εργασίας για το οικονομικά της ΑΕΟΥ για το 2012. Επίσης δεχτήκαμε την πρόταση του Προέδρου της Αυτοδιοίκησης των Ελλήνων του 7ου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης, του Νίκου Προδρομίδη, να συμμετάσχουμε με 150.000 φιορίνια στην τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας για τον Νικόλαο Δούμπα. Στη συνέχεια αποφασίστηκε ο εορτασμός των μικρών (Αϊ Βασίλης) και του ΚΑΠΗ στο ξενοδοχείο Actor, όπου η βραδιά στις 18 Δεκεμβρίου ήταν αξέχαστη για την κοινότητά μας. Επίσης αποφασίστηκε να υλοποιηθεί η απόφαση 87/2010 με βάση της οποίας προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός για την τοποθέτηση των παραθύρων του Οίκου του Ελληνισμού. Σε έκτακτη συνεδρίαση που έγινε στις 12 Δεκεμβρίου 2011 με βάση τις τρεις εισερχόμενες προσφορές, το Δ.Σ. ενέκρινε την χαμηλότερη προσφορά. Όποιος περνάει από την οδό Börzsöny, βλέπει ότι οι εργασίες ξεκίνησαν, τα περβάζια της πρόσοψης του κτιρίου είναι στη θέση τους, και σε λίγες μέρες θα τοποθετηθούν τα τζάμια. Οπότε με τις εργασίες αυτές τελειώνει η Τρίτη Φάση στα έργα
του Οίκου του Ελληνισμού. Στις 17 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η ενθρόνιση του νεοεκλεγμένου Μητροπολίτη Αυστρίας και Έξαρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης, Σεβασμιότατου Αρσένιου, στην εκκλησία του Ματθία της Βουδαπέστης. Στις 14 Ιανουαρίου παραβρεθήκαμε στο Δούναβη στο πλοίο Aquincum για να γιορτάσουμε τα Θεοφάνεια με την ορθόδοξη εκκλησία, την πρεσβεία και πλήθος κόσμου. Στη συνέχεια, στο ξενοδοχείο Actor έγινε η κοπή της Βασιλόπιτας από τον καινούριο Μητροπολίτη μας κ.κ. Αρσένιο, όπου προσφέρθηκαν στο κοινό από τον ιδιοκτήτη Γιώργο Κουκουμτζή καταπληκτικές φακές με κεφτέδες και αναψυκτικά και ακολούθησε ξεφάντωμα μέχρι αργά το απόγευμα. Στην εκδήλωση αυτή παραβρέθηκαν πάνω από 350 συμπατριώτες μας. Στις 15 Ιανουαρίου 2012 έγινε η επίσκεψη του κ.κ. Μητροπολίτη Αρσένιου στα γραφεία και τις εγκαταστάσεις της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας.
1. Η μακέτα του Οίκου του Ελληνισμού
2.
2. Τα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής πλάκας του Ν. Δούμπα από τους Πρέσβεις Ελλάδας και Αυστρίας και τον Δήμαρχο του 7ου διαμερίσματος Βουδαπέστης
3
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΠΟΥΛΙΑ
Ο Π������� ��� Δ���������� ���� ���� Ε������ ��� ���������� �� ��� �������� ��� ������� Αγαπητοί συμπατριώτες.
Η χρονιά που αφήνουμε πίσω μας υπήρξε γεμάτη από δυσκολίες και προκλήσεις. Παρά τα βήματα που έγιναν στην κατεύθυνση αντιμετώπισης της εθνικής κρίσης που δοκιμάζει το λαό μας σε όλα τα επίπεδα, γνωρίζουμε όλοι μας ότι ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε είναι ανηφορικός και συνεπάγεται συνεχείς προσπάθειες από όλους τους Έλληνες πολίτες. Στις δύσκολες αυτές περιστάσεις, καλούμεθα όλοι μας, ομογένεια και μητροπολιτικό κέντρο, να στηρίξουμε με τρόπο συντονισμένο, την εθνική προσπάθεια ώστε να υπερβούμε την κρίση και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές των Ελλήνων, ένα καλύτερο μέλλον. Σήμερα, η μητέρα πατρίδα, σας χρειάζεται περισσότερο από ποτέ. Εσείς, οι Έλληνες του εξωτερικού, με τον πατριωτισμό και την δημιουργικότητά σας, αποτελείτε για όλους μας, σταθερή πηγή έμπνευσης και δύναμης. Διακρίνεσθε και σταδιοδρομείτε με επιτυχία στις χώρες φιλοξενίας σας και ο ελληνικός λαός αισθάνεται υπερήφανος για τα έργα και τα επιτεύγματα των ξενιτεμένων αδελφών του. Χρειαζόμαστε το παράδειγμά σας, τις ιδέες, τις προσπάθειες, τις παρεμβάσεις σας. Χρειαζόμαστε την ηθική σας υποστήριξη αλλά και την έμπρακτη συνεισφορά σας. Όσοι έχετε την οικονομική δυνατότητα μπορείτε και πρέπει να αναζητήσετε στην πατρίδα, ευκαιρίες για οικονομικές συνεργασίες και επιχειρηματικές επενδύσεις. Είμαι βέβαιος και αισιοδοξώ, ότι στο κάλεσμα αυτό θα ανταποκριθείτε με όλους τους δυνατούς τρόπους και θα στρατευθείτε στον αγώνα που δίνει ο ελληνικός λαός για την ανόρθωση του τόπου και την δικαίωση των θυσιών του. Με τις σκέψεις αυτές, εύχομαι σε όλους σας και στον καθένα προσωπικά, Χρόνια Πολλά και Ευτυχισμένο το 2012 με υγεία, πρόοδο και ευτυχία.
�������� �������� ���� �� ����� �����������
Σ
την έδρα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας συναντήθηκαν πριν τις γιορτές ο Έλληνας Πρέσβης κ. Σπύρος Γεωργιλές με τον Δήμαρχο του χωριού Μπελογιάννης, κ. Κώστα Παπαλέξη. Ο κ. Γεωργιλές παρέδωσε επιταγή ύψους 10.000 ευρώ στον δήμαρχο με σκοπό την ενίσχυση του χωριού για τον καινούριο χρόνο από το ελληνικό κράτος, εκφράζοντας παράλληλα την επιθυμία του να συνεχιστεί η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και λαογνωσίας στο χωριό, κρατώντας έτσι ζωντανή τη ελληνικότητά του. Είναι μια σημαντική πρωτοβουλία ειδικά σε μια περίοδο τόσο δύσκολη, καθώς να θυμήσουμε πως μεγάλα χρέη βαραίνουν εδώ και καιρό τη διοίκηση του δήμου με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει -μεταξύ άλλων- σοβαρές
4
δυσκολίες στη λειτουργία και κατ’ επέκταση στη διατήρηση του σχολείου το οποίο ανήκει στη δικαιοδοσία του. Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας ήδη κινείται προς την κατεύθυνση παραλαβής του σχολείου Ν.Μπελογιάννης υπό την αιγίδα της, μετατρέποντάς το σε μειονοτικό. Β.Α.
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Τα νέα μας / Híreink Ημερήσια εκδρομή
Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση. Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com . Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας! – Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκη-
Αγαπητοί συμπατριώτες συνταξιούχοι, σας ενημερώνουμε ότι οργανώνουμε ημερήσια εκδρομή αναμνήσεων στη λίμνη Μπάλατον (Balatonkenese, Balatonalmádi). Κατ’ αρχήν περιμένουμε τη συμμετοχή εκείνων που πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια στους παιδικούς σταθμούς των συγκεκριμένων χωριών. Συγκέντρωση: 6 Απριλίου Αναχώρηση: 6 Απριλίου Επιστροφή: 6 Απριλίου
7.30 π.μ. 8.00 π.μ. 19.00
Βουδαπέστη 1054, Vécsey u.5 Βουδαπέστη 1054, Vécsey u.5 Βουδαπέστη 1054, Vécsey u.5
Το ταξιδιωτικό γραφείο Τζιμάκος προσφέρει δωρεάν το λεωφορείο. Είναι 50 θέσεων γι’ αυτό και θα γίνουν κρατήσεις για όσους ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος έναντι 1000 φιορινιών. Τα χρήματα θα επιστραφούν σε όσους βρίσκονται στο λεωφορείο την ώρα της αναχώρησης. Το ποσό που θα μαζευτεί απ’ όσους πληρώσουν και τελικά δεν έρθουν, θα πάει στον Οίκο του Ελληνισμού (με απόδειξη). Η εμπειρία λέει πώς πολλοί κάνουν κράτηση θέσεων και μετά δεν έρχονται στερώντας από άλλους την ευκαιρία, γι αυτό το λόγο οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να πληρώσουν την κράτηση (που θα τους επιστραφεί αργότερα).
σής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοί-
Σοφία Ακριτίδου τηλ.: 291 6885, 06 30 9062534
νωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις
Nosztalgia kirándulás
τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει την 1η του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden, az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejezi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága
Tájékoztatjuk kedves nyugdíjas honfitársainkat, hogy nosztalgia kirándulást szervezünk Balatonkenesére és Balatonalmádiba. Elsősorban azok jelentkezését várjuk, akik gyermekéveiket e gyermekotthonok valamelyikében töltötték. Gyülekezés: Indulás: Érkezés:
2012. április 6. 7,30 óra 2012. április 6. 8 óra 2012. április 6. 19 óra
1054 Budapest, Vécsey u. 5. 1054 Budapest, Vécsey u. 5. 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
A buszt a Jimakos Tours ingyen biztosítja. Ebédről mindenki maga gondoskodik. A busz 50 személyes, biztosan többen is lennének. Helyfoglalás a jelentkezés sorrendjében, 1000 Ft befizetése ellenében történik. Akik induláskor a buszon vannak, azok a helyfoglalási díjat, az ezer forintot VISSZAKAPJÁK. Akik pedig befizették az összeget, de végül nem utaznak el, ezer forintjukkal (nyugtával igazoltan) a Görögség Házának építését támogatják. Azért kell helyfoglalást fizetni, mert a tapasztalat az, hogy sokan jelentkeznek, és nem jönnek el, így azok, akik szívesen jönnének, a későbbi jelentkezés miatt lemaradnak a kirándulásról. Akritidu Szófia 291 6885, 06 30 9062534
5
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
Δ������ ������� ��� Ζ������ Σ
το Διαμέρισμα του Ζούγκλο, όπου κατοικούν και οι περισσότεροι Έλληνες της Ουγγαρίας, πραγματοποιήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2011 η ετήσια δημόσια ακρόαση, συνδυασμένη με την εορταστική εκδήλωση του Αϊ Βασίλη και των Χριστουγέννων, η οποία διεξάχθηκε στη Βίλα Lipták.
Η αίθουσα ήταν κατάμεστη από τους συμμετέχοντες κάθε ηλικίας που ήρθαν ν’ ακούσουν τον απολογισμό δουλειάς της Αυτοδιοίκησης για τον χρόνο που πέρασε, και να αποφασίσουμε από κοινού για το πλάνο εργασίας του έτους 2012. Αλλά και να περάσουμε όλοι μαζί μερικές ευχάριστες ώρες, αποχαιρετώντας τον παλιό χρόνο, προϋπαντώντας το νέο έτος 2012. Στην εκδήλωση συμμετείχαν και ο Zoltán Rozgonyi, Αντιδήμαρχος της Αυτοδιοίκησης του Zugló, η κ. Gyöngyi Jeneses, υπάλληλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Υποδιευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Hajós Alfréd κ. Koós Márta, ο Αντιπρόεδρος της ΑΕΟΥ Γεώργιος Κολλάτος κ.ά. Τον ετήσιο απολογισμό έκανε ο κ. Δημήτρης Μπεκιάρης, ο οποίος παρουσίασε λεπτομερειακή έκθεση όλων των εκδηλώσεών μας, του προηγούμενου έτους. Ευχαρίστησε τα μέλη της Αυτοδιοίκησης, τονίζοντας πως όλοι μας δουλέψαμε δραστήρια και με ανιδιοτέλεια, με συλλογική ευθύνη, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις απέναντι στους συμπατριώτες μας κατοίκους του Ζούγκλο. Τις ευχαριστίες του εξέφρασε και προς όλους τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση, υπογραμμίζοντας: “δίχως την δικιά σας συμμετοχή στις εκδηλώσεις που οργανώνουμε δεν θα είχαμε καμιά επιτυχία”. Για τον απολογισμό δουλειάς μίλησε στα ουγγρικά και η κ. Κατίνα Μητσοπούλου, μέλος της Αυτοδιοίκησης του Ζούγκλο. Ο δε Νίκος Σερταρίδης, Αντιπρόεδρος της ΑΕΖ μίλησε για τα οικονομικά έσοδα και έξοδα του έτους που πέρασε.
6
Στη συνέχεια, ο Δ. Μπεκιάρης παρουσίασε το πλάνο δουλειάς που καταρτίσαμε για το έτος 2012. Χαιρετισμό στους συγκεντρωμένους απηύθυνε και ο Αντιδήμαρχος κ. Zoltán Rozgonyi, ο οποίος εξήρε την δουλειά της Αυτοδιοίκησης των Ελλήνων του Ζούγκλο, και μας ευχήθηκε μελλοντικές επιτυχίες, τονίζοντας πως θα έχουμε και στο μέλλον την αμέριστη συμπαράστασή τους. Συνάμα πρόσφερε σε όλους τους παραβρισκόμενους από ένα δίσκο CD με κλασική μουσική που παίζει η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ζούγκλο. Με την ολοκλήρωση της δημόσιας ακρόασης, περάσαμε στο δεύτερο μέρος της εορταστικής μας εκδήλωσης. Τα Ελληνόπουλα, μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού Σχολείου του Ζούγκλο „Hajós Alfréd”, μάς παρουσίασαν ένα σκετς που σχετιζόταν με τις χριστουγεννιάτικες εορτές και τις παραδόσεις. Όλοι οι μαθητές ήταν πολύ καλοί στην απόδοση του ρόλου τους. Η νεαρή δασκάλα μας Χριστίνα Πάρτιτς τα προετοίμασε άριστα. Την συγχαίρουμε και αυτήν και τα παιδιά για την όμορφη εμφάνιση -ντύθηκαν με διάφορες στολέςκαι την απόδοσή τους. Αφού τελείωσε και το πρόγραμμα των μαθητών, στην αίθουσα ήρθε και ο ασπρόγενης Αϊ Βασίλης (Γιάννης Ζώικας) φορτωμένος με πολλά δώρα, τα οποία μοίρασε σε όλα τα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους. Στην διπλανή αίθουσα υπήρχαν τραπέζια με διάφορα εδέσματα και αναψυκτικά, τα οποία καταναλώθηκαν με μεγάλη όρεξη. Η γιορτή συνεχίστηκε έως αργά το απόγευμα με χορούς και τραγούδια με την συνοδεία της δημοφιλούς ορχήστρας «Παλιό Μπουζούκι». Έτσι αποχαιρέτησαν οι Έλληνες της συνοικίας Ζούγκλο της Βουδαπέστης το χρόνο που πέρασε. Ενωμένοι και αγαπημένοι, με αισιοδοξία για το νέο έτος 2012. Θανάσης Ζιανός
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Πολιτιστική ατζέντα MEGHÍVÓ A Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete (Syllogos) meghívja Önt és családját A görögök tragédiája c. dokumentumfilm vetítésére. A film az 1946 – 49 között zajló polgárháború előzményeit, lefolyását, és végeredményét mutatja be 1900 – 1950 közötti időszakból származó hiteles történelmi adatokra épülve. Előszót mond és a film utáni beszélgetést megnyitja: Koranisz Laokratisz, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke. Időpont: 2012. február 4. 15:00 Helyszín: Actor Hotel (1094 Budapest, Viola u. 10-14.)
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας προσκαλεί εσάς και την οικογένειά σας στην προβολή του ντοκιμαντέρ Η τραγωδία των Ελλήνων. Η ταινία παρουσιάζει το ιστορικό, την πορεία και το αποτέλεσμα του εμφυλίου πολέμου 1946 – 1949 με βάση αυθεντικά ιστορικά δεδομένα από την εποχή 1900 – 1950. Την εισήγηση καθώς και την συζήτηση μετά την ταινία ανοίγει ο Λαοκράτης Κοράνης, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας.
Ημερομηνία: 4 Φεβρουαρίου 2012 και ώρα 3:00 μ.μ. Τόπος: Actor hotel (1094 Budapest, Viola u. 10-14.)
Kukumtzisz Georgiosz Elnök Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete
Γεώργιος Κουκουμτζής Πρόεδρος ΠΣΕΟΥ
Κ
αραγκιόζη θα ανεβάσει το κουκλοθέατρο Bobita στο Pécs τον Φεβρουάριο. Οι ακριβείς ημερομηνίες δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί, για περισσότερες πληροφορίες όμως μπορείτε να ανατρέξετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.bobita.hu/eloadasaink/csalafinta_ karagoz
A
Csalafinta Karagőz című színdarabot a Bóbita Bábszínház Pécsett 2012 februárjában mutatja be. Az előadások pontos dátuma még nem ismert, de az alábbi weboldal hírt majd róluk: http://www.bobita.hu/eloadasaink/csalafinta_ karagoz
7
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Οι αναγνώστες γράφουν
Σ
την παρούσα στήλη δημοσιεύουμε τις δικές σας απόψεις, ιδέες και επιστολές που φτάνουν επώνυμα στο περιοδικό μας. Μπορείτε να μας στείλετε τη γνώμη σας αλλά και την κριτική σας για θέματα της επικαιρότητας ή κάτι που θεωρείτε πως έχει ενδιαφέρον, αλλά και να μας ενημερώνετε για αξιόλογες δραστηριότητες που μπορούν να προβληθούν μέσα από τις σελίδες του Ελληνισμού. Αυτό το μήνα, ο Ίων Παππάς μας προτείνει σχετικό άρθρο γιατί πρέπει να προτιμάμε τα ελληνικά προϊόντα και δυο γονείς γράφουν τις εντυπώσεις και την κριτική τους για την χριστουγεννιάτικη γιορτή των παιδιών.
Αγοράζουμε ελληνικά! Κεντρικό σύνθημα της καμπάνιας που έχει ξεκινήσει πάνω από ένα χρόνο στην Ελλάδα και το εξωτερικό για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων στους καταναλωτές αποτελεί το “Αγοράζουμε ελληνικά!” με σκοπό την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας με έναν απλό και χειροπιαστό τρόπο. Η άνωθεν προτροπή είναι και το κεντρικό το θέμα του άρθρου του Λ. Κουμάκη που μας έστειλε ο Ίων Παππάς από την ιστοσελίδα: http://www.berlin-athen.eu. Διαλέγοντας ελληνικά προϊόντα έναντι των ξένων, μειώνουμε το δημόσιο χρέος και την ανεργία, περιορίζουμε τις εισαγωγές, δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας, υποστηρίζουμε το ασφαλιστικό σύστημα για την απρόσκοπτη καταβολή συντάξεων και επιδομάτων ανεργίας καθώς και τα δημόσια έσοδα από την «υγιή» φορολογία, βοηθάμε –με δυό λόγια- στην δημιουργία πλούτου μέσα στην Ελλάδα και μάλιστα στις σημερινές, δύσκολες συνθήκες της πρωτοφανούς υπερχρέωσης της χώρας. Προτιμώντας λοιπόν τα ελληνικά προϊόντα συνεισφέρουμε απλά και πρακτικά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός μέρους των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Με αφορμή την χριστουγεννιάτικη γιορτή Αγαπητή κ. Αρχισυντάκτρια Θεωρώ απαράδεκτη την συμπεριφορά των ενήλικων που δεν σεβάστηκαν καθόλου τα μικρά που προσπαθούσαν να πουν τα κάλαντα στην Χριστουγεννιάτικη γιορτή. Ήμουν μόλις 5 μέτρα από τα παιδάκια μου και όχι μόνο δεν έβλεπα τίποτα από τον πολύ κόσμο άλλα ούτε καν άκουγα τα τραγουδάκια που ετοίμαζαν επί εβδομάδες για να μας πουν στη γιορτή. Ο χώρος αυτός δεν είναι κατάλληλος για μια τέτοια εκδήλωση. Σκεφτόμουνα να αρπάξω το μικρόφωνο για να εκφράσω την αγανάκτηση που ένιωθα άλλα δυστυχώς λόγω του πλήθους ήταν αδύνατον, εκτός αυτού σεβάστηκα τα μικρά παιδιά γιατί τα λόγια μου δεν θα ήταν ευπρεπή. Φαίνεται ότι οι ηλικιωμένοι μας δεν μπορούν να δείξουν δέκα λεπτά πειθαρχία και να παραμείνουν σιωπηλοί μέχρι τα εγγονάκια τους, τα δικά τους παιδιά, να τους πουν τα κάλαντα των Χριστουγέννων. Απορώ, μετά πως έχουν την απαίτηση από την νεολαία να τους εκτιμά και να τους σέβεται; Ντρέπομαι εκ μέρους όλων των ομογενών μας! Με εκτίμηση, Αχιλλέας Γεωργίου Ένας πατέρας δυο μικρών παιδιών...
8
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Οι αναγνώστες γράφουν Karácsonyi ünnepség az Actor Hotelben Mi, büszke szülők a magyarországi görögök karácsonyi ünnepségére készülünk, a gyerekek kiöltözve, elvégre műsor is lesz, amit „Szofi nénivel” tanultak be a görög ovi délutáni foglalkozásain. Az Actor Hotelbe tartunk, ahol a költséghatékonyság jegyében egyben a nyugdíjasok évenkénti karácsonyi ajándékebédelése is zajlik. A gyerekek a lift mögötti ki térségben (mely egyben kis fedett udvar) öltözködnek, gyakorolnak, valaki fuvolázik, valaki énekel, többen táncolnak, mindenki izgul. Sajnos a szél ide pont befúj mindig, amikor kinyílik a hotel fotocellás ajtaja, és mivel a vendégek járnak-kelnek, lényegében folyamatos huzatról beszélhetünk. A kinti levegő frissítőleg hat, de a hideg szélben könnyű megfázni. A gyerekek a tervezett kezdési idő után bőven bemasíroznak a nagyterembe – azaz csak masíroznának, ha elférnének. A terem dugig van asztalokkal, ahol a kisebbségi görög nyugdíjasok étkezésük befejeztével szociális életüket élik. A „színpad”, kb. három asztalnyi üres hely, nagy részét a műsorhoz zenét szolgáltató fiatalok foglalják el. A szülők most benyomulnak az asztalok közé, sűrű elnézéskérések közepette, nehogy belelógjon a levetett kabát valakinek a kávéjába. A teremben trópusi a hőség, ablakot nem nyitnak – kisebbik fiam a nyakamban, de nyöszörög, leveszem, ott fenn valószínűleg 35 foknál is nagyobb a meleg. A kiöltözött, izgatott kis szereplők átnyomakodnak az embermas�szán, megpróbálnak elhelyezkedni a zsebkendőnyi területen. Körülöttük szülők karéja, másnak esélye sincs arra, hogy lássa őket. Hallani pedig végképp nem, mert a hangosítás tökéletlen, a terem távolabbi pontján ülők nem tiszteletlenségből beszélgetnek, hanem mert nincs is tudomásuk arról hogy ott elöl valami történik. A hely tökéletesen alkalmatlan bármilyen műsor előadására. A gyerekek szerepelnek, énekelnek, mondanak egy-egy görög mondatot, táncolnak, a szülők meghatódnak, fényképeznek, filmeznek – milyen szép pillanat is ez. Nem is bánom, hogy ilyen áldatlan körülmények közt zajlott mindez. De - költséghatékonyság ide vagy oda – örültem volna egy kicsivel jobb szervezésnek. Dercsényi Dávid
Μετάφραση Σουρή Ευχαριστούμε τον κ. Παναγιώτη Γκατζογιάννη για την πρωτοβουλία που πήρε να μεταφράσει στα ουγγρικά και να μας στείλει το ποίημα του Γ. Σουρή “Ποιος είδε κράτος λιγοστό” το οποίο είχαμε δημοσιεύσει στο προηγούμενο τεύχος. Μπορείτε να το διαβάσετε μεταφρασμένο στην ηλεκτρονική σελίδα του περιοδικού στη διεύθυνση ellinismos.hu, στην επιλογή “εκδόσεις”.
Szurisz fordítása Köszönjük Gadzojannisz Panajotisz úrnak, hogy G. Szurisz: „Ki látott ilyen pocsék álmot” című versét - melyet előző számunkban közöltünk - lefordította magyarra, és elküldte nekünk. A fordítást megtalálhatják a lap internetes kiadásában a www.ellinismos. hu helyen, a kiadványok menüpont alatt.
Νεανική Σκηνή Με αφορμή την εμφάνιση της Νεανικής Σκηνής στην ετήσια συνάντηση των θιάσων των εθνικοτήτων, θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές της παράστασης Αχαρνείς, τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς που έλαβαν μέρος ή βοήθησαν στην προετοιμασία. Χωρίς τη δική τους συμβολή δεν θα είχε πραγματοποιηθεί αυτό το εγχείρημα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Με κέφι και όρεξη δουλέψαμε όλοι σκληρά και σας ευχαριστώ! Ευαγγελία Τσαρούχα Διευθύντρια του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών
9
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Πρόσωπα
„A ���������� ����� ���, ���� ������������ �������” – beszélgetés Georgiu Achilles informatikai szolgáltatások szakértőjével, a Közép-európai Egyetem adjunktusával
G
eorgiu Achillest közösségünk a Greekcafe.net internetes portál révén ismerheti – a portál 1999-től 2007-ig adott virtuális teret az itteni fiatal görögség közösségi szerveződésének. Az informatikus, a CEU-n oktató, de a vezetéstudomány területén is jártas Achilles gyerekkora és a portál története mellett terveiről is beszélt az Ellinizmosznak. – Magyarországon születtél görög édesapától és magyar édesanyától. Hogyan és mikor kerültél Görögországba? – Valóban, itt születtem, a polgárháborús menekültek harmadik generációjához tartozom. 1981-ben édesapám döntésének köszönhetően kiköltöztünk Görögországba. Akkor hatéves voltam. Egészen érettségiig ott tanultam, és amikor eldöntöttem, hogy tovább szeretnék tanulni, az informatikai terü„A fiatalok let, amit én kedveltem, az Görögországban nem érzik, hogy nem igazán létezett. Így jött az ötlet, hogy Magyarorvagyunk már szágra jöjjek tanulni, ami 1993-ban meg is történt. olyan sokan, hogy – Voltak-e nyelvi nehézségeid, amikor hatévesen megengedhetnénk Görögországban kezdtél iskolába járni? magunknak azt, – Hatévesen lényegében értettem, amit mondanak nekem görögül, de nem nagyon reagáltam rá. több irányba Van egy történetem is, amikor az iskolában matekhúzzunk.” óra volt elsőben, és megkérdezték, hogy kettő meg kettő az mennyi. Akkor én nagyon nagy büszkeséggel mondtam magyarul, hogy négy. Néztek is rám nagy szemekkel, és mikor édesapám bement megkérdezni, hogy milyen tanuló a gyerek, mondták, hogy a gyerek biztos nagyon okos, csak az a baj, nem értjük, mit mond. Nem tudtam feldolgozni olyan hirtelen, hogy ők nem értik, amit én magyarul mondok. Ehhez annyit kell hozzátenni, hogy 1981. augusztus 20-án mentünk ki Görögországba, és szeptember elején kezdtem az iskolát. Szóval egy kicsit intenzív volt ez a váltás. Szerintem jó döntés volt és talán nem véletlen, hogy a matematikát választottam. A gyerekszobában a nagymamámmal laktunk együtt, és minden este matekoztunk. Úgy mentem ki Görögországba, hogy már ismertem a szorzótáblát, holott ott csak másodikban kezdték azt el tanulni. És mivel a többi területen hátrányból indultam a nyelvi problémák miatt, ezért a matek, amelynek nemzetközi nyelve van, kis versenyelőnyt biztosított számomra. Az informatika meg talán úgy jött, hogy a ’80-as évek végén apukám kiment Németországba autót venni, és autó helyett egy számítógéppel állított be. Így utólag nem is csodálkozom rajta, mivel édesapám villamosmérnök és meglátta, hogy mit hoz a jövő, sokkal inkább édesanyámon szoktam csodálkozni, hogy mért nem
10
vágta apám fejéhez az akkoriban több ezer márkát érő számítógépet. Halkidában, ahol éltünk, szinte nekünk volt az első számítógépünk a városban. Ez is önmagában egy érdekesség volt, óriási támogatás ahhoz, hogy már akkor el tudtam kezdeni foglalkozni ezzel a területtel. – Miért pont Magyarországra jöttél továbbtanulni? Görög diákok tanulnak Európa számos más országában, nem lett volna elvileg kötelező itt folytatni. – A családi kapcsolatok miatt is. Magyar gyökereim ellenére fizetős oktatásra jártam, hiszen külföldi diákként kezeltek. Ami könnyedség volt, hogy lakásra nem kellett költeni és a magyar nagymamám főzött rám, tehát volt hova visszajönni, és nem kellett teljesen egyedül boldogulnom. Szóval itt végeztem el az egyetemet, az ELTE programtervező-matematikus szakán, és utána már nem mentem vissza Görögországba, mert az egyetemmel párhuzamosan dolgoztam egy informatikai cégnél Magyarországon. Ezek után nem is nagyon szándékoztam visszamenni, mert ugyanebben a témakörben Görögországban csak Athénban lehet állást találni, viszont Halkidához képest Athénban senki se lakna szívesen. Ezért inkább itt maradtam. – Jelenleg mivel foglalkozol? – Jelenleg a világ egyik vezető informatikai vállalatánál dolgozom, mint az informatikai szolgáltatások vezető szakértője és értékesítője. Főállásom
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Πρόσωπα mellett 2009 óta a Közép-európai Egyetem Üzleti karán (CEU Business School) oktatok Informatikai Menedzsment és Vezetéstudomány témakörökben angol nyelven. Az utóbbi témában tavaly nyáron jelent meg egy cikkem a Harvard Business Review magyarországi kiadásában „Majdcsak lesz valahogy...(Motiválni tudni kell)” címmel. A cikk a leterhelt vezetők számára mutat be egy újfajta megközelítést, melynek segítségével jobban tudják motiválni beosztottjaikat, átsegítve saját magukat és szervezetüket ezen nehéz válságos időszakokon. – Egyetemi éveid alatt, mikor itt éltél, volt-e valamilyen kapcsolatod a görögséggel, megkeresett-e a görög közösség? Egyáltalán volt-e lehetőséged kapcsolatba kerülni a hazai görögséggel? – Az akkori időben több ezer görög diák tanult Magyarországon, főleg orvostanhallgatók, és inkább velük tartottam kapcsolatot, az itt élő görögökkel kevésbé. A hazai görögséggel igazából 2001-ben találkoztam, a Görög Ifjúsági Egyesület volt a kapocs velük. Ez annak volt köszönhető, hogy 1999-ben önszorgalomból, és végül is hobbiból létrehoztam egy portált, az akkori Greece.hu-t, ami később Greekcafe.net lett, és a fiatal görögök felfigyeltek erre. Felkerestek, hogy össze tudnánk rakni a tudásunkat, és csinálhatnánk egy olyan weboldalt, ami az itthoni görögség információs központjaként működhetne. – Ez egyébként működött is. – Működött egészen sokáig, 2007-ig fent is tartottuk, akkor volt egy váltás az életemben szakmai irányból, és az új munkahelyem nagyobb koncentrációt és energiát, odafigyelést igényelt, ezért kénytelen voltam bizonyos döntéseket meghozni. Ezek közé tartozott az is, hogy arra koncentráljak, ami fontossági sorrendben előrébb van, és ami a megélhetést biztosítja. Magunk között szólva a Greekcafeból nemhogy megélni nem lehetett, hanem az ember saját hobbiját finanszírozta. Addig nem is lett volna gond, amíg nem kezdtek el támadni emberek, és akkor úgy gondoltam, hogy ha teszek valamit a közösségért, és ennek ellenére azt támadják, akkor nincs értelme ezzel bajlódni. – Talán az olvasók kedvéért beszélhetnél pár szóban arról, milyen jellegű támadások voltak ezek! – Nem érdemes felpiszkálni a sebeket, és ma már nem is lényeges. Nem mindenkinek tetszett a szólásszabadság, mivel az oldalunkon egy fórumot is biztosítottunk, és a hazai görögség elég intenzíven használta is azt. Mindenki megpróbálta elmondani a véleményét, és ez sok embernek nem tetszett. Ebből adódtak a konfliktusok, amivel nem értettem egyet, és úgy döntöttem, hogy arra nincs energiám, hogy hadakozzak. Meg nem is szándékozom senkivel szemben állni, inkább úgy döntöttem, hogy azzal foglalkozok, ami nekem és a családomnak fontosabb. – Vannak-e új ötletek? – Ötletek mindig vannak, annak ellenére, hogy most aktívan nem foglalkozom ezzel. Végül is az alapöt-
let akkor is az volt, hogy a hazai, de akár a nemzetközi görögségnek virtuális teret kéne biztosítani, ami máshol már jól működik. Miért ne működne ez a mi kis közösségünkben is? Igazából egyetlenegy dolog fontos: összefogás nélkül nem lehet megvalósítani igazán nagy dolgokat, és jelenleg én nem érzem azt, hogy az itteni kolónia igazán összetartó lenne. A fiataloknál meglepő módon erősebb ez az érzés, ők talán érzik is azt, hogy nem vagyunk már olyan sokan, hogy megengedhetnénk magunknak azt, hogy több irányba húzzunk. Abban bízok, hogy a fiatalokkal idővel össze lehetne hozni a virtuális görögség címszó alatt egy olyan oldalt, ami az idősek számára is szolgáltatást nyújt. A virtuális világ ma már nem életkorfüggő, hanem egyszerűen csak ki kell használni az adottságokat és a lehetőségeket. – Beszéltünk a szakmai téren bekövetkezett váltásról, de ez időben körülbelül egybe esett a családi téren beállt változásokkal. – Igen, 2006-ban megszületett a kisfiam, így a munka és a család mellett a hobbira sokkal kevesebb idő jutott. Akkor egyértelmű döntés volt, hogy a család és a gyermek sokkal fontosabbak, mint egy hobbi. Arisz fiam nyáron volt ötéves és azóta gyarapodott a család Artemisz lányommal, aki nemrég volt hároméves. – Lehet, hogy rosszul látom, de úgy vélem, hogy most vagy túl a mélyponton, és megújult energiát tapasztalok az irányodból. – Nem mondanám, hogy mélypont lett volna, ezek döntések voltak, amiket meg kellett hozni. Ennek szakmai, anyagi és családi része egyaránt volt, melyek közül természetesen az utóbbi a legfontosabb. A megújult energia abból is adódik, hogy növekednek a gyermekeim, és szeretném, hogyha nem veszítenék el kapcsolatukat a görögséggel. Ezért most új célom talán az, hogy a saját gyermekeimért is megpróbálok tenni valamit a görögség érdekében. – Vannak olyan törekvéseink, mint görög közösség, hogy a különböző szakterületen dolgozó görög embereket szakmai munkacsoportokba szerveznénk. Ugyanez a görög informatikusokra vonatkoztatva is hasznos lenne. – Mindenképp van benne ráció, és a virtuális görögségnek is az egyik célja volt, amikor beszéltünk róla korábban, hogy a hazai görögség tudását össze tudjuk fogni. Tudjunk róla, hogy ki mivel foglalkozik, mihez ért, és legyen egy olyan adatbázisunk, amiből bármikor tudunk meríteni, vagy akár mi is tudunk segíteni, ha valamely görög szakember állást keres. – Reméljük, hogy a felnövekvő generációt is bevonva sikerül egy hatékony adatbázist összeállítanunk a jövőben. – Azt szoktam mondani, hogy ahol nincs víz, ott nem lehet hullámot csinálni. Szerintem a vizet kéne úgymond megtalálni. És még egy mondás, amit szívesen idézek, hogy „a helyzetnek nincs oka, hogy megváltozzon magától.” – Legyen ez a zárszó. Sok sikert kívánok.
„A hazai, de akár a nemzetközi görögségnek virtuális teret kéne biztosítani.”
Agárdi Szpirosz
11
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Πρόσωπα
G���� �������� B������� �������� Erzsébetvárosban 2002 óta működik a görög kisebbségi önkormányzat. Jelen riportunkban az önkormányzat és elnöke, Prodromidisz Nikosz tevékenységét mutatjuk be. Prodromidisz Nikosz görög politikai menekült szülők gyermekeként született 1958. augusztus 2-án Budapesten. Édesapja Prodromidisz Marinosz, édesanyja Gaki Hriszanti volt, mindketten a budapesti Új Köztemetőben nyugszanak sok más honfitársunkkal együtt. Az észak-görögországi Szerresz megyéből származik a család. Az általános iskolát 1964-72 között először a Manolisz Glezosz Görög-Magyar Tannyelvű Általános Iskolában, majd az Őrnagy Utcai Általános Iskolában végezte, ezt követően 1972-76 között gimnáziumi tanulmányokat folytatott, illetve magas- és mélyépítő szakvizsgát tett. A VI. kerületi IKV-nál dolgozott, majd később vállalkozóként próbált meg érvényesülni. Három gyermeke közül Nikolett lánya első házasságából született, majd egy válást követően új családot alapított Hartz Andreával, akivel Péter és Nikosz fiaikat együtt nevelik a mai napig. 1995-ben egész további életét meghatározó balesetet szenvedett, agytrombózist kapott, amely féloldali lebénulással járt. Németországban kezelték, hiszen a baleset is ott érte, s az ottani orvosoknak köszönhetően a lehetőségekhez képest felgyógyult. Óriási akaratereje is segítette ebben, hiszen tudta, hogy nagylánya mellett két kisgyermekéről is gondoskodnia kell még. Betegsége után is folytatta a vállalkozói tevékenységet, de egyre inkább bekapcsolódott a magyarországi görögség társadalmi életébe. 2002-től, azaz alapításától kezdve elnöke az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzatnak, amely immáron harmadik négyéves ciklusában működik. Igyekszik a kerületben élő mintegy húsz görög családot összefogni, a városrész kulturális életében a görög nemzetiségű lakosságot képviselni, hol tánccsoporttal, hol zenekarral, hol pedig gasztronómiai vagy egyéb bemutatókkal. A testületben jelenleg az elnök mellett képviselő még Bene Nikolett, Nikolaidisz Andreasz és Szeltner László. Nikosz szintén elnöke a lassan tíz éves Magyar-
12
Görög és Nemzetközi Ifjúsági Alapítványnak, amely gyermekek csereüdültetését szervezi főként görögországi és magyarországi fiatalok számára, de számos alkalommal már más országok (Bulgária, Franciaország) fiataljai is részt vettek a programokon. Nagyon jó kapcsolatot épített ki Szerresz városával, de az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzatnak köszönhetően jött létre Budapest VII. kerületének testvérvárosi kapcsolata Thesszaloniki Sztavrupoli nevű városrészével is. Néhány évig társtulajdonosa volt az Olympiakos Labdarúgó Akadémiának is, amely révén számos gyermekkel szerettették meg a népszerű sportágat. A kerület rászoruló lakosait is évről évre meglátogatja alapítványa szervezésében, gyümölcsöt vagy egyéb ételeket osztva a hajléktalan embereknek, illetve a Dankó utcai óvodában, továbbá a kerületben működő, Down-kóros gyermekekkel foglalkozó szervezetet is rendszeresen felkeresi adományaival, melyeket saját ismeretségi körében lévő vállalkozók ajánlanak fel. Legutóbbi ilyen alkalom 2011. december 28-án volt, amikor Angelosz Szimeonidisz és Harisz Hriszodulidisz jóvoltából görög narancsokat oszthattak ki a gyermekeknek. Szociális érzékenységéért és közösségi munkájáért 2004-től a Szent György Lovagrend is tagjai közé fogadta. Jelentős esemény volt 2011. december 16-án a Dumba Miklós tiszteletére a Király utca 57. számú Manno-ház homlokzatán elhelyezett emléktábla avatása, melyet Ausztria és Görögország magyarországi nagykövete egyaránt megtisztelt jelenlétével. Jelen volt az ünnepségen a Manno család több
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Δρόμοι / Utak
leszármazottja is. Az emléktáblát a Fővárosi Görög Önkormányzat és az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzat közösen kezdeményezte még 2009-ben, és a tavalyi évben vált lehetővé a projekt megvalósulása. Sztefanu Sztefanosz Magyarországon élő görög szobrászművész készítette el Dumba Miklós bronztondóját. Korának ismert görög mecénását 1900. március 23-án felesége családjának házában érte a váratlan halál. Hogy mekkora tisztelet övezte az osztrák és a magyar közéleti szereplők részéről, az is mutatja, hogy Széll Kálmán miniszterelnök is részvéttáviratot küldött a családnak, halála után három nappal Bécsben utcát neveztek el róla, amely a mai napig megszakítás nélkül az ő nevét
viseli. Temetésén az uralkodócsalád mellett mindkét ország legnagyobb közéleti személyiségei vettek részt. A budapesti emléktábla három nyelvű, amely Dumba Miklós mindhárom ország iránti kötődésére utal. Az emléktábla elkészülésében a következő szervezetek vettek részt: Fővárosi Görög Önkormányzat, Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzat, Budapest VII. Kerület Erzsébetváros Önkormányzata, Ausztriai Görög Egyesületek Szövetsége, Magyarországi Görögök Kutatóintézete. A projektben kiemelt segítséget nyújtott Agárdi Bendegúz Szpírosz, a Fővárosi Görög Önkormányzat korábbi elnöke és dr. Diószegi György, A Görög Kultúráért Alapítvány kurátora is. Prodromidisz Nikosz és az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzat jövőbeni tervei között szerepel a Görög Helytörténeti Füzetek című sorozat erzsébetvárosi kiadványának megjelentetése még idén, illetve egy újabb emléktábla-avatás, mégpedig a Rottenbiller utcában található kulturális központban, amely egykoron az ‘50-es években a görög menekültek Ilektra leánykollégiumának adott otthont. Agárdi Szpirosz
Νέα λεωφορειακή γραμμή την EXPRESS OLYMPIC LINES ξεκίνησε ήδη το πρακτορείο Τζιμάκος κάθε Δευτέρα από Βουδαπέστη. Δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα παρακάτω και πληροφορίες στο διαδίκτυο: www.jimakostours.hu ή στα τηλ.: +36 1 281 5541 +36 70 513 6570 ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ ΔΕΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΒΡΑΤΙΣΛΑΒΑ - ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ - ΣΕΓΚΕΝΤ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ - ΑΘΗΝΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ - ΣΕΓΚΕΝΤ - ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ - ΒΡΑΤΙΣΛΑΒΑ Τιμή κατ’ άτομο Απλή μεταβαση ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ - ΣΕΓΚΕΝΤ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 21.000 HUF / 70 € ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ - ΣΕΓΚΕΝΤ - ΑΘΗΝΑ 22.500 HUF / 75 € ΠΑΙΔΙΑ από 4-12 ετών 50% Αναλαμβάνουμε μεταφορά δεμάτων σε λογικές τιμές!
Μετ`επιστροφής 40.500 HUF / 135 € 42.000 HUF / 140 €
ΩΡΕΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΒΡΑΤΙΣΛΑΒΑ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ 08.00 ΒΡΑΤΙΣΛΑΒΑ – BRATISLAVA 08.00 ATHÉN – ΑΘΗΝΑ Moskovska 13, 00421944043183 Eleythenion 6 τηλ. 2105236107 11. 10 ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ – BUDAPEST 10.30 LAMIA – ΛΑΜΙΑ Népliget, Volán busz Restaurant Makedonia 13. 30 ΣΕΓΚΕΝΤ – SZEGED 12.30 LARISA – ΛΑΡΙΣΑ Tisza Volán busz Lilian Express 17. 30 ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ – BELGRÁD 14.00 KATERINI – ΚΑΤΕΡΙΝΗ Ivana Daje 3 Olympus Plaza 04. 00 ΘΕΣ/ΝΙΚΗ – THESSALONIKI 15.30 THESSALONIKI – ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 26 Oktovriou 26 Oktovriou 05. 00 ΚΑΤΕΡΙΝΗ – KATERINI 01.00 BELGRÁD – ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Olympus Plaza Ivana Daje 3 06. 00 ΛΑΡΙΣΑ – LARISA 05.00 SZEGED – ΣΕΓΚΕΝΤ Lilian Express Tisza Volán busz 07. 00 ΛΑΜΙΑ – LAMIA 07.30 BUDAPEST – ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ Restaurant Makedonia Népliget Volán busz 09. 30 ΑΘΗΝΑ – ATHÉN 10.30 BRATISLAVA – ΒΡΑΤΙΣΛΑΒΑ Eleythenion 6 τηλ. 2105236107 Moskovska 13, 00421944043183
13
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Δρόμοι / Utak
Χ���� Σ����� Vác
της Κάτι Μήλιου
Αγαπητοί μου Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες,
Εμπορικό κέντρο της πόλης είναι η πλατεία 15ης Μαρτίου που θεωρείται η πιο ωραία πλατεία της ουγγρικής επαρχίας.
Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει από τους περασμένους μήνες, στη στήλη αυτή αντί να διασχίζουμε τα σύνορα θα επισκεπτόμαστε ουγγρικές πόλεις και χωριά όπου λειτουργούν ελληνικές μειονοτικές αυτοδιοικήσεις. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα κυριότερα και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα, και θα σας προτείνω και μερικές τοπικές εκδηλώσεις. Πάει ο παλιός ο χρόνος και έχουμε επιστρέψει στον ρυθμό της καθημερινότητας, όμως και φέτος σας προσκαλώ σε καινούριες εκδρομές, γιατί όπως είναι γνωστό μπορούμε να ξεκουραστούμε και με τρόπο δραστήριο, πράγμα που μας χαρίζει πολλές φορές και περισσότερη ενέργεια. Ας αφιερώσουμε λοιπόν λίγο ελεύθερο χρόνο για μια βόλτα ανακαλύπτοντας αυτή τη φορά μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ουγγαρίας, το γραφικό παραδουνάβιο Vác. H πόλη απέχει 34 χιλιόμετρα από τη Βουδαπέστη, με εύκολη πρόσβαση είτε σιδηροδρομικώς από τον σταθμό Nyugati, είτε με υπεραστικά λεωφορεία από τον Újpest-Városkapu, καθώς και με αυτοκίνητο μέσω της εθνικής οδού Μ2. Πριν φτάσουμε στον προορισμό μας αξίζει να κάνουμε μια στάση στον Ιερό Ναό Hétkápolna που αποτελεί τόπο προσκυνήματος. Η ιστορία του ανάγεται στο 1074. Οι πρίγκιπες Γκέζα και Λάσλο προετοιμάστηκαν εδώ για τη μάχη εναντίον του Ούγγρου βασιλιά, πριν από την οποία ο Άγιος Λάσλο είδε ένα όνειρο που αργότερα έγινε πραγματικότητα: ο αρχάγγελος Γαβριήλ έστεψε βασιλιά τον Γκέζα. Ο Γκέζα που ορκίστηκε να χτίσει μια εκκλησία μετά τη σύγκρουση, καθώς έψαχνε για κατάλληλο μέρος, του εμφανίστηκε ένα ελάφι στην γύρω περιοχή, με αναμμένα κεριά στα κέρατά του. Έτσι κτίστηκε στην τοποθεσία ο ναός της Παναγίας, ο οποίος καταστράφηκε μεν κατά την επιδρομή των Τατάρων αλλά στη θέση του κτίστηκε ο Ι. Ν. της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής (Kúti Boldogasszony). Καταστρέφεται και πάλι επί τουρκοκρατίας, ξανακτίζεται όμως αργότερα
14
στην σημερινή μορφή του ως Ι. Ν. Hétkápolna. Στο διπλανό τεχνητό λόφο βρίσκεται το μνημείο της μάχης του Vác επί επανάστασης του 1848-49, ένας οβελίσκος και μια μπάλα κανονιού στην κορυφή του, που είναι το πρώτο μνημείο του είδους του στην Ουγγαρία. Συνεχίζοντας θα περάσουμε την πέτρινη γέφυρα του ρέματος Gombás που φέρει διάφορα αγάλματα αγίων και είναι η μοναδική στο είδος της γέφυρα που δεν υπέστη ζημιές. Φτάνοντας στη χιλιόχρονη πόλη του Vác πρώταπρώτα να επισκεφτούμε την πλατεία Βασιλέως Γκέζα (Géza király) και τον ναό των φραγκισκανών μοναχών με τις εξαιρετικές μπαρόκ Αγίες Τράπεζες. Η μεγαλύτερη απ’ αυτές είναι ξύλινη και την στολίζουν 14 εικόνες και 14 αγάλματα. Στο μοναστήρι του ναού, στο εργαστήρι βιβλιοδεσίας ετοιμάστηκε τεράστιος αριθμός ακριβών τόμων, μεταξύ άλλων και παραγγελία της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών. Θρησκευτικό κέντρο της πόλης είναι η πλατεία Κωνσταντίνου (Konstantin) με τον Καθεδρικό Ναό και διάφορα άλλα εκκλησιαστικά κτίρια στην γύρω περιοχή όπως το επισκοπικό μέγαρο, το λύκειο των πιαριστών μοναχών, το κοσμητορικό μέγαρο και το ιεροδιδασκαλείο. Ο Καθεδρικός Ναός της Παναγίας και του αρχ.Μιχαήλ έχει ρυθμό μπαρόκ με κλασικιστικά στοιχεία, ενώ οι τοιχογραφίες και τα εικονίσματα είναι έργα εξαιρετικών μαστόρων. Τα πέτρινα κιγκλιδώματα του Ιερού που ανήκε στον αρχικό μεσαιωνικό ναό τοποθετήθηκαν και στον σημερινό, χάρη στην λαμπρή ιδέα του Κανεβάλε. Πίσω από τον ναό, στην οδό Báthory 15, κατοικούσαν στα γεράματά τους οι γονείς του μεγάλου ποιητή Petőfi, μέρος όπου ο ίδιος έγραψε διάφορα γνωστά ποιήματά του. Στην πλατεία Αγίας Τριάδος (Szentháromság) βρίσκεται το ομώνυμο άγαλμα. Τα πιο σημαντικά κτίρια είναι ο ναός και το μοναστήρι των πιαριστών. Αξίζει να δούμε το μοναδικό αρτοφόριο του ναού που αποτελείται από καθρέφτες Βενετίας, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν χαραγμένες σκηνές από την Αγία Γραφή. Εμπορικό κέντρο της πόλης είναι η πλατεία 15ης Μαρτίου που θεωρείται η πιο ωραία πλατεία της ουγγρικής επαρχίας. Εδώ βρίσκεται η εκκλησία των δομινικανών που είναι μοναδική σε όλη την
Ιανουάριος 2012 • ΈΤΟΣ: 18°
Δρόμοι / Utak
1. Ευρώπη επειδή διέθετε σπάνια μνημεία από τον 16ο-18ο αιώνα, τα οποία βρίσκονται στην έκθεση “Memento Mori” στο μεσαιωνικό υπόγειο στην κεντρική πλατεία. Το ξενοδοχείο Kúria δίπλα στον ναό φιλοξένησε κάποτε τον πλανόδιο τότε ηθοποιό Petőfi. Στην πλατεία βρίσκονται ακόμα: το μεσαιωνικό κτίριο του πρώτου Ιδρύματος Κωφάλαλων Ουγγαρίας με γοτθικά στοιχεία, απέναντί του το Δημαρχείο σε ρυθμό μπαρόκ, καθώς και το Νοσοκομείο των Αδελφών του Ελέους με τα ωραία κιγκλιδωτά παράθυρα από σφυρήλατο σίδηρο. Εδώ βρίσκεται και το Μέγαρο των Πρυτάνεων, στο κτίριο του οποίου φιλοξενείται η συλλογή τοπικής ιστορίας του Μουσείου Tragor Ignác μαζί με τη Συλλογή της Επισκοπής Vác. Το μονοπάτι περιπάτου που μας πάει από εδώ μέχρι τον Δούναβη πλαισιώνεται από νεογοτθικούς σιδερένιους φράκτες που μεταφέρθηκαν
από το Κοινοβούλιο της Βουδαπέστης. Αν είμαστε προσεκτικοί θα βρούμε και τα ερείπια των παλιών τειχών της πόλης μαζί με το μοναδικό σωζόμενο πύργο, τον λεγόμενο Hegyes. Η μοναδική στη χώρα αψίδα θριάμβου βρίσκεται στο Vác, δίπλα της η φημισμένη φυλακή. Κατά τη διάρκεια της εκδρομής μας πιθανώς να συναντήσουμε διάφορες εκδηλώσεις και προγράμματα. Στις 9 Φεβρουαρίου στο πολιτιστικό κέντρο Madách Imre, η Νεανική Ορχήστρα Πνευστών του Vác δίνει συναυλία, ενώ την επόμενη μπορείτε να δείτε την οπερέτα με τίτλο «Η Βαρώνη Λιλή». Στις 14 Φεβρουαρίου εμφανίζεται το μουσικό σχήμα Apacuka, ενώ με την ευκαιρία του Αγίου Βαλεντίνου θα γίνει προβολή ρομαντικών ταινιών. Για τα διάφορα δρώμενα επισκεφτείτε την διαρκώς ανανεούμενη ιστοσελίδα της πόλης.
Στο εργαστήρι βιβλιοδεσίας που στεγαζόταν στο μοναστήρι του ναού των φραγκισκανών μοναχών, ετοιμάστηκε τεράστιος αριθμός ακριβών τόμων, μεταξύ άλλων και παραγγελία της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών.
Ελπίζω η εκδρομή της πρωτοχρονιάς να σας μείνει αξέχαστη! Για το έτος 2012 σας εύχομαι υγεία, πολύ δύναμη, ευτυχία και όνειρα πραγματοποιημένα. Συνοδέψτε με και τον επόμενο μήνα: θα περιηγηθούμε τη χώρα και πάλι για να κάνουμε και αυτόν τον χρόνο αξιομνημόνευτο!
1. Πλατεία 15ης Μαρτίου, θεωρείται η πιο ωραία της ουγγρικής επαρχίας 2. Πύργος Hegyes
2.
3.
3. Καθεδρικός Ναός της Παναγίας και του αρχ.Μιχαήλ
15
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Οι γιορτές μας
Χριστουγεννιάτικη γιορτή
16
ΙανουαρΙος 2012 • ΈΤος: 18°
Οι γιορτές μας
17
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Θέατρο
Αχαρνείς από τη Νεανική Σκηνή λαυστικός ήταν και ο Μεγαρέας, κατά κόσμον, Κ. Φλουρής. Ο χορός θα μπορούσε να έχει καλύτερο συντονισμό, ο περιορισμένος χρόνος όμως δεν επέτρεψε σε ορισμένα παιδιά να προετοιμαστούν καλύτερα. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της παράστασης και καλές επιτυχίες στο μέλλον!
Μ
ε επιτυχία ανέβασε η Νεανική Σκηνή την κωμωδία του Αριστοφάνη Αχαρνείς, στα πλαίσια της ετήσιας συνάντησης των θιάσων των μειονοτήτων που πραγματοποιήθηκε στο θέατρο των Σέρβων στις 12 Δεκεμβρίου, με τη συμμετοχή μαθητών και δασκάλων του 12τάξιου σχολείου ελληνικών καθώς και γονέων στους βασικούς ρόλους. Η ομάδα είχε λιγότερο από ένα μήνα στη διάθεσή της να προετοιμαστεί, όμως η καλή διάθεση και η ευχάριστη ατμόσφαιρα που επικράτησε στις πρόβες ήταν κλειδί για να βγάλουν εις πέρας την αποστολή τους, με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού Ευριπίδη Κολτσιάκη. Η διευθύντρια του σχολείου Ευαγγελία Τσαρούχα έκανε την επιλογή του έργου καθώς και τη συντόμευση του κειμένου, δεδομένου ότι υπήρχε μία ώρα μόνο στη διάθεση της κάθε ομάδας. Ο Δ.Σαϊμανίδης στον κεντρικό ρόλο του Δικαιόπολη σήκωσε επιτυχώς στους ώμους του το βάρος της παράστασης, ενώ απο-
Πληροφοριακά αξίζει ν’αναφέρουμε πως oι Αχαρνείς είναι η τρίτη κωμωδία που γνωρίζουμε ότι έγραψε ο Αριστοφάνης και η αρχαιότερη που μας σώζεται ακέραια. Διδάχθηκε στα Λήναια του 425 π.Χ., όταν ο Αρι-
στοφάνης ήταν περίπου 20 ετών και πήρε το πρώτο βραβείο. Είναι ένας ύμνος στο αγαθό της ειρήνης, ένα έργο διαχρονικό που ανεβαίνει αρκετά συχνά στα θέατρα ανά τον κόσμο μέχρι σήμερα.
Β.Αυγουροπούλου
18
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Πολιτιστική ατζέντα
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 2 ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος • Σάββατο 4 Φεβρουαρίου, ώρα:18.30 στην Petőfi Csarnok • Σάββατο 11 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila του Ferencváros (Bp 9ο διαμ. οδός Toronyház 3/b) • Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 στο KMO (Bp 19ο διαμ.οδός Teleki 50) • www.mydros.hu Kollonay Zoltán, πιανίστας • Κάθε Τετάρτη του Φεβρουαρίου, ώρα:19.00 στο Σχολείο του Hévíz • www.kollonay.hu Σαράντης Μαντζουράκης • Κάθε Πέμπτη του Φεβρουαρίου στο “Γυράδικο” (Bp 3ο διαμ.. Pünkösdfürdő és Királyok útja γωνία) • www.sarantismantzourakis.hu Ζευς • Κάθε Πέμπτη του Φεβρουαρίου στο “Γυράδικο” (Bp 3ο διαμ.. Pünkösdfürdő és Királyok útja γωνία) • Κάθε Κυριακή του Φεβρουαρίου, ώρα:13.00 στο „Γυράδικο” • www.zeus.hu Φανάρι • Σάββατο 11 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Αποκριάτικος Χορός” .Θέμα: αρχαιοελληνικές ενδυμασίες. Όποιος δεν έχει ντυθεί, είσοδος:2000 φιορ. “Γυράδικο” (Bp 3ο διαμ.. Pünkösdfürdő és Királyok útja γωνία) Συρτός • Κάθε Κυριακή του Φεβρουαρίου, ώρα:18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ομπούντα (Bp 3ο διαμ. οδός San Marco 81) στις 19.00 στο Θέατρο Thália, Bp VIο διαμ. Nagymező u. 22-24. τηλ.:312-42-30. ΧΟΡΟΣ Ήλιος • Σάββατο 11 Φεβρουαρίου „Ημέρες μειονοτήτων του Rákospalota” στο Μουσείο του Rákospalota (Budapest 15 ο διαμ. οδός Pestújhelyi 81) Ολοήμερη εκδήλωση. ΔΙΑΦΟΡΑ
Πειραϊκές Βραδιές • Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου, ώρα: 17.00 „Άφιξη Ελλήνων προσφύγων στην Ουγγαρία” Ομιλήτρια: Ειρήνη Μποζωνά.Στο Center Irodaház (Bp 5ο διαμ. οδός Váci 81, στην πλατεία Fővám)
Αθηνά Παπαδημητρίου • 1-3 Φεβρουαρίου, ώρα:18.00 óra „Δεσμοί αίματος” στο Θέατρο Petőfi του Σόπρον. • Σάββατο 4 Φεβρουαρίου, ώρα: 17.00 Βιβλίο αγάπης του Müller Péter- στο Πνευματικό Κέντρο Vigyázó Ferenc (Budapest XVII kerület) • Σάββατο 4 & Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Honfoglalás” RAM Coloseum- Πολιτιστικό Κέντρο Radnóti Miklós (Bp 13 ο διαμ.. Pannónia út 86). • Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου, ώρα: 17.00, Παρασκευή 17, & Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου ώρα:19.00 „Η Όπερα της Πεντάρας” στο Θέατρο Petőfi Sándor του Veszprém • 20-23 Φεβρουαρίου, ώρα: 10.00 „Μπελάδες του Δάσους”. Μουσικό παραμύθι στο Θέατρο της Οπερέττας (Bp 6ο διαμ. οδός Nagymező) • Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Δεσμοί Αίματος” στο Θέατρο Petőfi του Σόπρον • Τρίτη 28 Φεβρουαρίου, ώρα:19.00 óra στο Πνευματικό Κέντρο του Siófok • Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου, ώρα:19.00 „Bubus” στο Kőrúti Játékszínben (Bp. 6 ο διαμ. πλατεία Nyugati) ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ • Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου, ώρα:13.00 στο κανάλι m1. Εκπομπή Ρόντο. Επανάληψη την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου, ώρα:11.00 στο κανάλι Duna TV • Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου, ώρα: 13.00 στο κανάλι m1. Εκπομπή Ρόντο. Επανάληψη την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου, ώρα:11.00 στο κανάλι Duna TV • Κάθε Πέμπτη του Φεβρουαρίου, ώρα: 13.00 στο ραδιόφωνο MR4 η ελληνική εκπομπή της Αντιγόνης Σάμπο (στα μεσαία 873 ή 1188 khz) ΕΚΚΛΗΣΙΑ Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου & Στεφάνου, Εξαρχία Ουγγαρίας του Οικ. Πατριαρχείου Κων/λεως (Bp 6ο διαμ. οδός Váci 55. I. 1ος όροφος) www.patriarchatus.hu • Αναζητήστε το πρόγραμμα στην ιστοσελίδα: www.patriarchatus.hu Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com
19
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα
Görög emlékek a Csepel-szigeten Dr. Diószegi György Antal írása
A
legrégebbi magyarországi ortodox templom Ráckevén található. 1440. október 10-én adott engedélyt I. (Jagelló) Ulászló magyar király az al-dunai Keve város és környéke görög szertartású lakóinak, hogy a Csepel-szigeten fekvő Szent Ábrahám-egyház körül letelepedhessenek: idejövetelük oka a törökök előrenyomulása volt. E betelepülők a Szent Ábrahám-monostortól délre fekvő területet vehették birtokba: az al-dunai Keve neve nyomán ekkor vette föl a Keve nevet is a település, melynek neve csak jóval később lett Ráckeve. A kevei későgótikus ortodox templomot 1487-ben Hunyadi Mátyás király építtette föl az idetelepülő görögkeleti vallásúak részére. Az ekkor felépített Boldogasszonytemplom Magyarország egyetlen épségben maradt későgótikus-reneszánsz görögkeleti temploma: padlózatában, falain, mennyezetén egyaránt őrzi a középkori kevei görögök emlékét. Görög családnevek voltak Kevén a XV. században többek között: Lavtar, Kozma, Demján, Nikosz, Duka, Mimár/Latomusz/ Latimal (Építész). Füves Ödön írt arról, hogy 1587-ben Lubenau német utazó Kevén a görögkeleti templomban öt görög könyvet látott. Az 1600-as években kevei görög diakónus volt Szakosz. Az itteni görögség tekintetében fontos irat az az 1546-ban készített összeírás, melyben szereplő nevek közül több (pl. Kozma, Konsztantin) még a XVIII-XX. században is előfordult a ráckevei lakosok között.
A kevei görög szertartású monostor rendfőnöke, a görög Konsztantinusz 1704-ben oltalomlevelet kért és kapott II. Rákóczi Ferenctől (itt érdemes felidézni, hogy a kuruc szabadságharc idején, 1708-ban pedig a kecskeméti görögök részesültek védlevélben a vezérlő fejedelemtől). Ráckevén az 1730-as évekre a helyi kereskedelem irányítói a görög kereskedők lettek. Görög eredetűek voltak az alábbi kevei családok: Szappanyos Dionisius és Szappanyos Dakrisz (1725), Hacsy Mihály (1737), Demeter Miklós, Doctor János, Görög Demeter, Görög Miklós, Görög Pál, Görög Péter, Görög Simon, Kozma György, Doctor György, Kozma Demeter. A Keresztelő Szent János nevét viselő oldalkápolnában, a templomba vezető átjáró felett a kápolna falképeinek készítéséről kétsoros görög nyelvű felirat emlékezik meg: a templom falképei az egyházközség görög gondnokának (epitroposz) a megbízásából készültek. Az átjáró feletti fölirat szerint 1771-ben Thémiosz Gianotisz (más néven Janótisz Dimó) templomgondnok időszakában festették ki a kápolnát. Az „Istenanya Elszenderedése” templomának kertjében hantolták el Krisztosz Hadzi Dimosz kereskedőt, aki Thesszalonikiből származott: vérségi kapcsolatok fűzték Thémiosz Gianotiszhoz. A templom f a l ké p e i n e k ké s z í t ő i Moszchopoliszból érkeztek Theodorosz Szimo festőmester vezetésével: e művészcsoport 1765-ben a főtemplomot, 1771-ben
Az 1771-ből való kétsoros görög nyelvű felirat a templomban.
20
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα pedig a melléktemplomot festette ki. A templomban lévő festmények feliratai is görög nyelvűek: ez azért is természetes, hiszen a kevei görög kereskedők adományai révén jöttek létre. Ezen ortodox templom gótikus hálóboltozatának posztbizánci falképei egyedülállóvá teszik a ráckevei műemlékegyüttest a nyugati és a keleti keresztény művészettörténetben is. A Magyar művelődéstörténeti lexikon így ír erről az értékvilágról: a „sokszínű posztbizánci görög nemzeti művészetben a magyarországiakat Georgiosz és Mitrofan zograf, a ráckevei festők” képviselik igen kimagasló színvonalon. A Jelenések könyvének „Napba öltözött asszonya” 12 csillagból álló koronával a fején szerepel János evangéliumában (Jel 12, 1): a kevei templom Istenanya ábrázolása nem a bizánci hagyományt követi: itt ugyanis a galambként megjelenített Szentlélek társaságában a Teremtő Atya és a Fiú tartják a koronát az Istenanya feje felett. A bizánci hagyományban Jézus tartja a koronát az Istenanya feje felett. A kevei ortodox templomban lévő kis szentély délkeleti ablaka alatt
Az 1780-ban elhunyt Hadzsi Demeter görög föliratos síremléke a templom külső falában.
vörösmárvány sírlap található 1780-ból: felirata görög nyelvű. Az 1780. szeptember 4-én 60 éves korában a Kozani közelében fekvő Szervia görög városból származó elhunyt Aszmaki Hadzsi Demeter görög föliratos, nagy méretű síremléke Ráckeve ortodox temploma külső falában napjainkban szintén emlékeztet a régi görögök itteni jelenlétére. Görög kereskedők sokan lehettek Ráckevén: Ceglédre is mentek innen görögök (1765-ben Cegléden még csak egy görög bolt volt). 1770-ben a Kozániból származó Doctor János
itt kordovánnal, szattyánnal, sóval, iparcikkekkel kereskedett. 1774-ben itt élt a szintén Kozániból származó, 65 éves Kozma Demeter (ő Tasról érkezett ide): fia, Kozma György a szabómesterséget tanulta ki. Kozániból származott el Kevére Platoni Liveriusz ácsmester is (itt érdemes rögzíteni, hogy a görög Platoni-családnév Tokajban is feltűnt). A XVIII. század végi Ráckeve görög lakosai az alábbiak voltak: Johannidesz János mészáros (1794), Platoni Liveriusz, Zsigmond György, Agrisz Mihály, Tamaskovics György, János Manuel Kallinó, Görög Pál, Csanádi Itria, a pesti érdekeltségű Demetriosz Hadzi Asznaki, Szappanyos Timotheusz. Füves Ödön szerint az itt élő Rósa, Sztankovics, Nikolics, Kozma, Argirusz, Pente, Demeter, Kapitány és Kalina vezetéknevű családok is mind görögök voltak. Ráckeve lakója volt az 1760-as években a XVIII. századi magyarországi görögség legjelentősebb szellemi vezére, a magyarországi görög kultúra legnagyobb alakja, Zavirasz György (1744-1804), aki innen költözött át Kalocsára. Zavirasz György (1744-1804) neve közismert: 1790 táján görög nyelven írott kézirata, értekezése a Magyar Szent Koronáról igazi kuriózum, melyet napjainkban is érdemes lenne egy kétnyelvű reprint könyvben közkinccsé tenni Magyarországon és Görögországban egyaránt. Zavirasz György (1744-1804) rokonai voltak a szabadszállási Zabira Konstantin (?-1805) és Zabira István nagykereskedő is: ez utóbbi férfi feleségül vett egy Óváry-leányzót, és ekként sógorságba került a vagyonos pesti Monaszterly Demeterrel. E dúsgazdag Monaszterly Demeter a XIX. század elején Ráckeve mellett komoly földekkel bírt. A Ráckeve közelében fekvő Lórév ortodox templomának ikonosztázát a (komáromi görög kereskedőcsaládból származó) szentendrei Dumtsa Jenő (1838-1917) nagylelkű adománya révén újíthatták fel az itteni szerb hívek a XX. század legelején. Keve középkori ortodox temploma kapcsán külön kiemelendő, hogy a magyarországi görögség legjelentősebb kutatója, Füves Ödön szerint e „műemlék-templom XV. századi ismeretlen bizánci festő által készített freskói hirdetik” a görög szellemet napjainkban is!
Források: Genthon István: Magyarország művészeti emlékei. 2. kötet Bp., 1961. Miskei Antal: A ráckevei szerb ortodox templom. Bp., 2008. Balogh Ferenc: Magyarország. Országismeret. Bp., 2007. Mészáros László: A hódoltsági latinok, görögök és cigányok története. In.: Századok 1976. Fenyvesi László: A budai szandzsák görögkeleti központjainak görög diaszpórája a 16. században. In.: Századok 120. 1986. l. Magyar művelődéstörténeti lexikon. Főszerkesztő Kőszeghy Péter. VIII. kötet. Bp., 2008. Petróci Sándor: Pest megye újjátelepülése 1711–1760. In.: Pest megye múltjából. Tanulmányok. 1. Szerkesztették Keleti Ferenc, Lakatos Ernő, Makkai László. Bp., 1965. Dr. Miskei Antal: Ráckeve története a kezdetektől 1848-ig. Ráckeve, 2003. Füves Ödön: A ráckevei görögök nyomában. In.: Antik Tanulmányok VI/l2. Különnyomat. 1959.
21
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα
21 Miliosz Nikolett írása
2
„az asszimiláció egyre alattomosabb ellenségünkké válik”
22
1 fő, ennyien alkotják a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának testületét. 21 ember, akik a kisebbségi önkormányzati választások eredményeképpen a hazai görögség képviselőiként a magyarországi görögséget érintő legfontosabb kérdésekben döntenek. 21 görög képviselő, akiket nem ismer feltétlenül mindenki, akik nevének említése hallatán valakinek csak az arca rémlik, megint másnak viszont a családneve cseng ismerősen… Sorozatomban minden hónapban egy kollegámmal beszélgetek, azzal a céllal, hogy a kedves Olvasók megismerkedhessenek velük közelebbről, megismerjék a gondolataikat, céljaikat, valamint azt a munkát, amit közvetlen környezetükben, illetve az országos testület tagjaként végeznek. Tizedik beszélgetőtársam Mandzurakisz Szarandisz, a Váci Görög Kisebbségi Önkormányzat elnöke, valamint a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselője. „Mandzurakisz Szarandisz érdeklődése és zenei tanulmányai már a középiskolás évek alatt a görög zene és a hagyományos görög hangszer, a buzuki felé irányultak. Repertoárját Görögország különböző területéről gyűjtött zenei anyagok és saját szerzemények alkotják. Újszerű zenei megoldásokkal kísérletezik, amelynek lényege: a buzuki szimfonikus zenekarba illesztése, átvéve a hegedű szerepét. 8 nagylemezéből 2 aranylemezzel, valamint az Isztambuli Nemzetközi Fesztivál különdíjával büszkélkedhet. Művészi munkája mellett a Váci Görög Önkormányzat elnöke.” Az alábbi méltatás egy díjátadóról származik, ahol 2011 végén képviselőtársam, Mandzurakisz Szarandisz a Pro Cultura Minoritatum Hungariae díjat vehette át. Ebben a hónapban vele beszélgetek. – Szívből gratulálok neked ehhez az elismeréshez! Milyen érzés volt átvenni a díjat? – Fantasztikusan jó érzés, egyfelől, mert nem számítottam rá, másfelől pedig, mert hatalmas megtiszteltetés számomra, hogy ilyen módon értékelték a munkámat. Itt szeretném megragadni az alkalmat, és köszönetet mondani ezért a díjért és azért a támogatásért, amit az elmúlt 20 évben kaptam. Külön köszönöm a görög közösségnek, hogy jelöltek erre a díjra, hiszen annak elnyerésével nemcsak én, hanem az egész magyarországi görögség elismerésben részesült, s ezáltal is jelezni tudjuk a magyar társadalom felé, hogy vagyunk, létezünk, dolgozunk. – Azok kedvéért, akik nem hallottak még e díjról, dióhéjban elmondom, hogy ezen elismerést olyan
Magyarországon élő nemzeti és etnikai kisebbséghez (bolgár, roma/cigány, görög, horvát, lengyel, német, örmény, román, ruszin, szerb, szlovák, szlovén, ukrán) tartozó személyek, szervezetek kaphatják meg, akik vagy amelyek kiemelkedő tevékenységet végeznek a Magyarországon élő nemzeti és etnikai kisebbségek körében az anyanyelvű kulturális örökség megtartásáért, fejlesztéséért, s tevékenységükkel hozzájárulnak a Kárpát-medence népeinek együttéléséhez. (Zárójelben megjegyzem, hogy a 2011. évi CLXXIX. törvény hatálybalépésével már nem nemzeti és etnikai kisebbségekről, hanem nemzetiségekről beszélünk, de ez csak egy apró kitérő.) A fenti elismerésen kívül, ahogy a bevezetőben is volt róla szó, más díjjal is büszkélkedhetsz… – Igen, ezt a díjat az Isztambuli Nemzetközi Fesztiválon kaptam, 2010-ben, amikor Isztambul Pécs és Essen mellett Európa Kulturális Fővárosa volt. Ezen a fesztiválon 12 európai ország képviseltette magát, ahol én magyar színekben indultam, és a produkciómat a zsűri különdíjjal jutalmazta. – Mikor kezdtél el zenélni és énekelni? – Pécsett születtem, ott is nőttem fel. Körülbelül 1987-88 környékén, a sport befejezése után fordultam a görög zenéhez, akkor tanultam meg buzukin és gitáron játszani, majd 1989-ben lettem hivatásos előadó. Ezen hangszereken kívül játszom még dzurán, baglamán, basszusgitáron és zongorázni is tudok egy picit. Körülbelül erre az időpontra tehető az is, hogy énekelni kezdtem. – Melyiket szereted jobban: az éneklést vagy a hangszereket? – Külön-külön mindegyiket szeretem, mert egyik „hozza” a másikat. Amikor az ember megszólaltat egy hangszert, az már önmagában is nagyon sokat tud adni, de az is nagy kihívás, mikor az ember a színpadon áll, és csak az éneklésre koncentrál. Igazából nem tudok a kettő között különbséget tenni, de valahogy a buzukinak mindig is megkülönböztetett helye volt a szívemben. – Honnan örökölted a tehetséged? – Ez jó kérdés, mert az unokatestvéremen kívül, aki hegedűművész, nincs sem zenész, sem előadóművész a családban. Már gyerekkorom óta élt bennem a vágy, hogy megtanuljak buzukin játszani, hiszen már egész kicsi korom óta a görög zene rabja vagyok. Aztán később, mikor 15 éves koromban kinn jártam Görögországban, akkor szerettem bele végleg ebbe a különleges hangszerbe, egyszerűen lenyűgöz az a mód, ahogyan a görög zenészek a buzukit megszólaltatják. A gyerekeid örökölték a tehetségedet?
Ιανουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18°
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα
Mandzurakisz Szarandisz Remélem, hogy örököltek abból a szenvedélyből, ami engem a zenéhez fűz. A fiam gitározik és buzukizik, a lányom most kezdett el gitározni. Tanítom őket, aztán, hogy mi lesz a dologból, majd kialakul. – Vannak saját számaid is? – Igen vannak, bár sajnos manapság kisebb az igény a saját számok bemutatására, az emberek inkább a már jól ismert görög számokat várják, kérik. Mindezek ellenére biztos vagyok benne, hogy egyszer ezek a számok is teret kapnak majd. – Akár egy saját est keretein belül? – Igen, már gondoltam rá, viszont egy ilyen est kivitelezése nagyon sok munkát igényel, de nagy vágyam, hogy egyszer a saját szerzeményeimből önálló koncertem lehessen. – Szintén a bevezetőben volt szó arról a különleges elgondolásodról, ami a klasszikus zene egyfajta új alapra helyezéséről szól… – Nagyon szeretem a klasszikus zenét, folyamatosan kutatom azokat az anyagokat, amelyekben a buzuki nagy szerepet játszhat. Többek között Mozart, Brahms, Dvořak, Bizet művei közül játszom néhányat, de szeretnék majd görög klasszikusokat is beépíteni a repertoáromba, hogy a magyar közönség is megismerhesse őket. – Egy éve beszélgettünk utoljára, akkor még nagyon fiatal, csupán néhány hónapos volt a Váci Görög Kisebbségi Önkormányzat. Mesélj az eltelt egy évről! – Az első év sok munkával, rengeteg örömmel telt, sokan csatlakoztak a görög közösséghez. Elindult a görög nyelvoktatás, rendeztünk görög táncházakat, megünnepeltük a nemzeti ünnepünket, voltak koncertjeink. Köszönöm azoknak az embereknek, akik közreműködtek,hogy ilyen jól sikerüljön ez az első év, s ezáltal mi, váci görögök ilyen sok mindent letehessünk az asztalra. Fontosnak tartom, hogy a város is lássa, hogy van értelme annak, hogy létrejött a Váci Görög Kisebbségi Önkormányzat, és hogy a hagyományőrzés mennyire fontos a számunkra. A közeljövőben pedig szeretnénk ezt a tendenciát folytatni, minél több előadást, programot szervezni, hogy az emberek minél job-
ban megismerhessék a görög kisebbséget. – 2011 februárja óta tagja vagy a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának is. Mely bizottságban dolgozol? – Jelen pillanatban a Kulturális Bizottság tagja vagyok, hiszen a munkámhoz kötődően ez az a terület, ahol a legtöbbet tudok segíteni. – Érzésed szerint mi az a plusz, amit te hozzá tudsz tenni a közös munkához? – Nagyon fontosnak tartom, hogy a nyelvünk, a kultúránk minél hosszabb ideig fennmaradjon, hiszen mindannyian tapasztalhatjuk, hogy az idő előrehaladtával az asszimiláció egyre alattomosabb ellenségünkké válik. Fontosnak tartom az olyan kapcsolatok kiépítését is, melyek a hagyományőrzést, nyelvünk, kultúránk átörökítését minél teljesebben tudják segíteni. Zenészként különösen nagy felelősséget érzek aziránt, hogy a kultúránk fennmaradásában tevékenyen részt vegyek. – Mik azok a célok, amiket mint országos képviselő szeretnél megvalósítani? – Egyfelől mindenképpen a már meglévő intézmények fenntartása és fejlesztése az, ami előtérbe kell, hogy kerüljön, gondolok itt például az iskolánkra. Másfelől fontosnak tartom - mint ahogy már az előbb is elmondtam-, hogy olyan lehetőségeket kell teremtenünk, melyek által minél szélesebb körben, minél jobban meg tudjuk élni a görögségünket. – Mint vidéki görög önkormányzati képviselő, men�nyit érzékelsz a Budapest kontra vidék problémából? – Szerencsések vagyunk, mert Vác közel van a fővároshoz, azonban ez nem jelenti azt, hogy ne érződnének a különbségek. Vidéken kicsit jobban magára van utalva az ember, idő kell ahhoz, míg egy vidéki közösség kialakul, fejlődik, formálódik, összerázódik, magához tér. Ez a folyamat nagyon sok munkát, időt, energiát igényel, sokat kell ezért tenni. Viszont mindezek ellenére azt látom, hogy amellett, hogy a vidéki kisebbségi önkormányzatok nincsenek túl jó anyagi helyzetben, mégis nagyon keményen küzdenek a céljaik eléréséért, görög hagyományaink ápolásáért. – Te, mint apa, hogy látod a mai görög fiatalok helyzetét? Visszatérő kérdésem ez, hiszen én is folyamatosan kutatom azokat a módokat, hogyan tudnánk egyre több görög fiatalt bevonni a munkánkba, vagy legalább megtartani őket ebben a közösségben. – Én ezt úgy látom, hogy ez rajtunk, szülőkön múlik, hiszen a szülők felelőssége, hogy jó példával járjanak a gyermekeik előtt. Ez viszont csak akkor működik, ha a közösség tényleg közösség, működnek benne az emberi és társadalmi kapcsolatok. Szerencsés vagyok, hogy ezért én is tudok tenni, akár Vácott, akár az ország egyéb helyein, hogy mind a nyelvoktatás, mind a hagyományőrzés által elősegíthessük bennük azon érzés kialakulását, hogy ide, a görög közösséghez, hozzánk tartoznak. – Köszönöm, hogy beszélgettünk!
„egyszerűen lenyűgöz az a mód, ahogyan a görög zenészek a megszólaltatják a buzukit”
Névjegy: Mandzurakisz Szarandisz Váci Görög Kisebbségi Önkormányzat, E-mail: sarantis.m@freemail.hu
23
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Στο ράφι / Könyvajánló
Ουγγρο - ελληνικοί Διάλογοι
Τ
ο Παράρτημα Νομού Τσόνγκραντ του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων της πόλης Σέγκεντ, και χάριν στον εκπαιδευτικό μας συνάδελφο Αλέξανδρο Πούρο, έχει κάνει ως τώρα μια πολύ σημαντική δουλειά για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, για την διατήρηση, καλλιέργεια και διάδοση – εκλαΐκευση του ελληνικού πολιτισμού. Πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων εκδόθηκε το βιβλίο Ουγγρο-ελληνικοί Διάλογοι, το οποίο περιέχει 150 Ούγγρο-ελληνικούς διαλόγους και εξηγήσεις 400 γλωσσικών φαινομένων στις ενότητες: 1) Ταξίδι, συγκοινωνία, 2) Διαμονή, 3) Διατροφή, 4) Ψώνια, 5) Καθημερινή επικοινωνία, 6) Διασκέδαση, ανάπαυση, 7) Υγεία, αρρώστια, 8) Παροχές, 9) Σπουδές, 10 ) Επίσημες αρχές. Οι διάλογοι αυτοί είναι για εκείνους που ξέρουν να διαβάζουν ελληνικά, κατέχουν πρωτοβάθμια την ελληνική γλώσσα και θέλουν να πλουτίσουν τις γνώσεις στον τομέα επικοινωνίας, κυρίως ταξιδεύοντας στην Ελλάδα. Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών αγόρασε 250 βιβλία για Πρωτοχρονιάτικο δώρο στους μαθητές που δεν κατέχουν καλά οι γονείς τους την ελληνική γλώσσα για να μπορούν να βοηθάνε τα παιδιά. Για την αναβάθμιση του γλωσσικού επιπέδου του Σχολείου Ν. Μπελογιάννης, δωρίσαμε σε όλους τους μαθητές του σχολείου, καθώς και στους
μαθητές των τμημάτων μας στις επαρχιακές πόλεις γιατί είναι διασκορπισμένοι και μόνο στα μαθήματα γλώσσας επικοινωνούν ελληνικά. Ευαγγελία Τσαρούχα
Το μυστικό των εορτών – Γεια χαρά σου, Περικλή... – Βρε καλώς τον Σοφοκλή... – Τρέχω, φίλε, και δεν φτάνω, τα δώρα σε όλους να προλάβω... – Τέτοια εποχή της κρίσης τρέχεις τώρα να ψωνίσεις; – Τι να κάνω βρε παιδί μου... Δες τιμές, δες την ακρίβεια... Δεν αντέχω, δεν μπορώ, μου έρχεται να τρελαθώ... Καλύτερα να μην ερχόταν οι γιορτές θαρρώ... Καλλικάντζαρος καλύτερα θα ήταν να γεννώ... – Μήπως τρέχεις περιττά για τα δώρα τα ακριβά; Δες το και διαφορετικά. Φτιάξε μόνος κουραμπιέδες, μελομακάρονα, γλυκά... και χάρισε για δώρα „χαμόγελο, συγγνώμη, παρέα, ελπίδα”, τα έχεις ακουστά; Έτσι θα κάνω φέτος εγώ, το φιλοσόφησα αρκετά... - Σάμπως, φίλε, να έχεις δίκιο. Μάλλον μες την οικογένεια θα είναι η ζεστασιά... μες τους φίλους η χαρά... το χαμόγελο και η καλή καρδιά... – Άντε, καλή χρονιά. Η γυναίκα περιμένει... Όχι άλλες μουρμούρες πια... Το ρόδι μην ξεχνάς να αγοράσεις για το γούρι της χρονιάς... – Καλή χρονιά φίλε μου, με ξελάφρωσες... Τα βλέπω όλα αλλιώς τώρα... πιο φωτεινά να πω; Πιο χαμογελαστά... Καλή χρονιά! Χατζηευγενάκη Θεοδοσία από το ανθολόγιο του Χατζηευγενάκη Δημητρίου
24
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Σκονάκι Να πως μας περιγράφει την σημαντική στιγμή της ενθρόνισης του Νέου Μητροπολίτη Αυστροουγγαρίας ο μαθητής του σχολείου μας, Λάμπρος Μιχαλόπουλος. Τα σχόλια τα δικά μας περιττεύουν. Θεοδοσία Χατζηευγενάκη εκπαιδευτικός
ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΘΡΟΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ �. ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΩΣ ΝΕΟΥ ΕΞΑΡΧΟΥ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΕΥΡΩΠΗΣ
T
o Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011 στις 11 π.μ., πραγματοποιήθηκε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ματθία στη Βουδαπέστη η τελετή ενθρόνισης, ως Εξάρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης, του Μητροπολίτη κ. Αρσενίου. Εγώ μαζί με την οικογένειά μου παρακολουθήσαμε με πολύ ενδιαφέρον την τελετή. Παρόντες ήταν ο Πρέσβυς της Ελλάδος και μέλη της Πρεσβείας, ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Ουγγαρίας, εκπρόσωπος της Ουγγρικής Κυβέρνησης, εκπρόσωποι άλλων θρησκειών, μέλη Συλλόγων της Ελληνικής Ομογένειας, του Ελληνικού Σχολείου καθώς και πολλοί ομογενείς. Η τελετή ενθρόνισης ξεκίνησε με ψαλμωδία Βυζαντινών ύμνων από χορωδία και κατόπιν ο πρωτοπρεσβύτερος κ. Ιωσήφ Κάλοτα διεξήγαγε την καθιερωμένη δοξολογία, με την
συμμετοχή και άλλων ιερέων. Μετά την ολοκλήρωση της δοξολογίας, ο Μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, χειροτόνησε τον Μητροπολίτη Αρσένιο ως Έξαρχο Ουγγαρίας και Μεσευρώπης. Ακολούθησε εκφώνηση συγχαρητηρίων λόγων για την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Μητροπολίτη, ενώ η τελετή ολοκληρώθηκε με την αναφώνηση από τους παρευρισκόμενους «Άξιος» τρεις φορές, προς τιμήν του. Η εμπειρία της τελετής μου άρεσε πολύ αφού ήταν η πρώτη φορά που παρακολούθησα τέτοιο σημαντικό εκκλησιαστικό γεγονός. Η ατμόσφαιρα μέσα στην εκκλησία ήταν επί-
σης μοναδική και πρωτόγνωρη, λόγω της σημαντικής θέσης που κατέχει ο ναός στην ιστορία της Ουγγαρίας και της αρχιτεκτονικής του κατασκευής. Εύχομαι στο μέλλον να μου δοθεί η ευκαιρία να παρακολουθήσω παρόμοια τελετή και σε άλλη χώρα.
Λάμπρος Μιχαλόπουλος (μαθητής 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Βουδαπέστης)
25
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Σκονάκι Σ�������� 90 ���� ��� ��������� ���������
Σ
το τεύχος του Σεπτεμβρίου 2011 δημοσιεύσαμε μια συνέντευξη με τη μαθήτρια του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών, Καλλιόπη Νάγκι, με αφορμή τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού „Συνάντηση στην Ελλάδα 90 Νέων της Ελληνικής Διασποράς από τις πέντε Ηπείρους”, εκπροσωπώντας με πολύ καλές επιδόσεις τους μαθητές της ομογένειάς μας. Παρακάτω δημοσιεύουμε την σχετική επιστολή που απέστειλε ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Δόλλης στους συμμετέχοντες του προγράμματος.
��� ����������� ��� �����������
Τ
ην Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2012, οι μαθητές του τμήματος προσχολικής ηλικίας ελληνικής γλώσσας Βουδαπέστης, έκοψαν την πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα μαζί με τις δασκάλες τους στο χώρο του νηπιαγωγείου. Τραγούδησαν, έπαιξαν και ζωγράφισαν καλωσορίζοντας τη Νέα Χρονιά.
Σ.Πιπιτσούλη και Σ.Οικονόμου
26
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Οι ρίζες μας Οι βετεράνοι μας
Απόστολος Κουφάκης
“ορκίστηκα να εκδικηθώ τους βασανιστές..” Του Θανάση Ζιανού
Σ
’ αυτό το φύλλο σας παρουσιάζουμε τον παλαίμαχο αγωνιστή της ΕΑ και του ΔΣΕ, Απόστολο Κουφάκη, κάτοικο του 14ου διαμερίσματος της πρωτεύουσας. Στο σπίτι του συναντηθήκαμε και κουβεντιάσαμε για τη ζωή του.
– Γεννήθηκα στις 2 Αυγούστου του 1928 στο χωριό Μάρμαρα του νομού Φθιώτιδας. Γιος του Χαράλαμπου Κουφάκη και της Παναγιώτας Ντιλέζου. Κατάγομαι από φτωχή αγροτική οικογένεια. Είμασταν πέντε αδέλφια, δυο αγόρια και τρία κορίτσια. Εγώ ήμουν ο πρωτότοκος. Στο χωριό μου, με πολλές δυσκολίες τελείωσα το δημοτικό σχολείο γιατί συνάμα έπρεπε να βοηθάω τους γονείς μου, δουλεύοντας σε διάφορες αγροτικές δουλειές για την επιβίωση της πολυμελούς μας οικογένειας. Η ζωή μας ήταν πολύ δύσκολη και φτωχική, μες την ανέχεια, όμως προχωρούσε με χαρές και λύπες με τα καθημε-
ρινά προβλήματα, ωσότου ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ήρθε η κατοχή των ξένων
κατακτητών και στην πατρίδα μας. Πλάκωσε η μαύρη σκλαβιά. Τα εγκλήματα των Γερμανών, Ιταλών και Βούλγαρων κατακτητών δεν είχαν σταματημό. Στο χωριό μας εγκαταστάθηκε ένας λόχος Ιταλών. Θυμάμαι τα άλογά τους τα τάιζαν χαρούπια. Εμείς που πεινούσαμε, κάπουκάπου πηγαίναμε μαζί με άλλους φίλους και κλέβαμε από τα παχνιά χαρούπια. Μας ‘πιάσαν μερικούς από εμάς, περάσαμε από δίκη, αλλά δεν μας δίκασαν τελικά. Όπως είναι γνωστό, η περιοχή της Ρούμελης πρωτοστάτησε στον ένοπλο αγώνα κατά των κατακτητών. Το χωριό μας πήρε δραστήρια μέρος στην ΕΑ. Πολλοί συγχωριανοί μου πολέμησαν με το όπλο στο χέρι τον ξένο κατακτητή από τις γραμμές του ηρωικού ΕΛΑΣ, τρεις απ’ αυτούς θυσίασαν τη ζωή τους. – Εσύ Αποστόλη πώς συνδέθηκες με το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης; – Ο πατέρας μου ήταν από τους πρώτους που οργανώθηκε όταν ιδρύθηκε η ΚΟΒ του ΚΚΕ του χωριού μας και με παρότρυνε κι εμένα να ενταχθώ στην ΕΠΟΝ. Στην οργάνωση αυτή αναλάμβανα κι εκτελούσα διάφορες σοβαρές υπηρεσίες. Πολλές φορές μεταφέραμε με τα ζώα μας πυρομαχικά σε ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην περιοχή μας, φτάνοντας μέχρι τα βουνά Γκιώνα και Παρνασσό. Στις αρχές του 1944 στο χωριό Κουκουβίτσα, δώσαμε πολυήμερη μάχη με τους Γερμανούς. Εκεί τραυματίστηκα για πρώτη φορά στο αριστερό μου χέρι. Μετά την απελευθέρωση της χώρας απ’ τον ξένο ζυγό, περιμέναμε την αναγνώριση των υπηρεσιών μας από την πολιτεία. Συνέβη το αντίθετο. Με τη συμφωνία της Βάρκιζας και την παράδοση των όπλων μας, στην περιοχή μας όπως και αλλού, οργίαζαν οι παρακρατικές τρομοκρατικές, φασιστικές συμμορίες του αιμοβόρου Σούρλα και Βουρλάκη. Στο χωριό μας βασάνισαν απάνθρωπα πάρα πολλούς αγωνιστές . Ένας από αυτούς ήταν ο πρόεδρος του χωριού μας, ο σύντροφος Χρήστος Κατσιμάνης που υπέκυψε στα βασανιστήρια. Μεταξύ των βασανισμένων ήταν κι ο πατέρας μας. Εγώ τότε ορκίστηκα ότι θα τους εκδικηθώ γι’ αυτά τα εγκλήματά τους. Έτσι τον Οκτώβρη του 1946 βγήκα στο βουνό αντάρτης και κατατάχτηκα στο συγκρότημα του ξακουστού Διαμαντή, Αλέ-
27
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι ρίζες μας
ξανδρου Γιάννη. Υπηρετούσα στο λόχο «Πελοπίδα». Δρούσαμε στην περιοχή Παρνασσού, μετέπειτα με το λόχο «Βλαχάβα». Επεκτείναμε τη δράση μας εως την Πάρνηθα. Στο χώρο που δρούσαμε δώσαμε πολλές και σκληρές μάχες με τον αντίπαλο Εθνικό Στρατό. Σε μάχη που δώσαμε στο βουνό Ελικώνα, στο χωριό Κυριάκη, στις αρχές Νοεμβρίου 1947, τραυματίστηκα από χειροβομβίδα σοβαρά στο κεφάλι και στα πόδια. Μεταφέρθηκα σε μια σπηλιά όπου με περιέθαλψαν. Στις αρχές του 1948 στάλθηκα στην πρώτη σειρά στη σχολή αξιωματικών του αρχηγείου του ΔΣΕ Νότιας Ελλάδας. Τέλειωσα τη σχολή με τον βαθμό Ανθυπολοχαγού Πεζικού. Με τη σχολή αξιωματικών δώσαμε αλλεπάλληλες μάχες. Σε μάχη στον Τύρναβο-Λαρίσσης τραυματίστηκα ξανά από σφαίρες πολυβόλου στο δεξί μου χέρι. Μεταφέρθηκα σε νοσοκομείο του ΔΣΕ που λειτουργούσε στον Όλυμπο. Μετά την αποθεραπεία μου με τοποθέτησαν Διοικητή διμοιρίας στο λόχο νεολαίας. Το Γενάρη του 1949 με τη διμοιρία μου έλαβα μέρος στη μάχη για την κατάληψη του Καρπενησίου. Μετά τη μάχη αυτή μετατέθηκα στην 144η ταξιαρχία με τον θρυλικό καπετάν-Πυθαγόρα. Στη Ρούμελη δώσαμε πάρα πολλές μάχες. Στις 13 Μαΐου 1949 σε σφοδρή μάχη με τον κυβερνητικό στρατό η ταξιαρχία μας είχε πολλές απώλειες και σχεδόν διαλύθηκε. Εγώ στη μάχη αυτή ξανατραυματίστηκα δυο φορές, τη μια ελαφρά στο στήθος από θραύσμα οβίδας, την ίδια μέρα τραυματίστηκα πάλι από ρουκέτες βομβαρδιστικών αεροπλάνων στο κεφάλι με συνέπεια να χάσω την όραση στο δεξί μου μάτι και την ακοή στο αριστερό αυτί. Τον Απρίλη του 1949 ονομάστηκα υπολοχαγός
28
πεζικού. Τέλη Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, μετά από πολλές μάχες και περιπέτειες, περάσαμε τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Από ολόκληρη την μεραρχία μας, μόνο 70 μαχητές/τριες του ΔΣΕ φτάσαμε στην Αλβανία. Εκεί αποθεραπεύτηκα και στη συνέχεια στάλθηκα στην Πολωνία όπου αποφοίτησα από σχολή. Το 1951 ήρθα στην Ουγγαρία, όπου για 4 χρόνια πρόσφερα τις υπηρεσίες μου στην ΕΒΟΠ (Επιτροπή Βοήθεας Παιδιών). Αργότερα εισάχθηκα στη σχολή Κάντο Κάλμαν. Δούλεψα στο Υπουργείο Εσωτερικών και προάχθηκα σε λοχαγό πεζικού. Ακολούθως εργάστηκα στο εργοστάσιο “Távfűtés Művek” ως υπεύθυνος του τμήματος URH μέχρι τη συνταξιοδότησή μου. Παράλληλα, τέλειωσα και το βραδινό Μαρξιστικό Λενινστικό Πανεπιστήμιο. Το 1952 παντρεύτηκα με την αγωνίστρια Βασιλική Κιζάκη, από το Μακροχώρι Καστοριάς. Αποκτήσαμε δυο κόρες, την Ανθούλα και τη Μαρίκα, οι οποίες δημιούργησαν οικογένειες και μας χάρισαν πέντε εγγόνια και τρία δισέγγονα. Όπως όλοι οι γονείς, παππούδες και γιαγιάδες, έτσι κι εμείς τα καμαρώνουμε. Οι αρρώστιες μας παιδεύουν βέβαια, μα στεκόμαστε όρθιοι ακόμα.
Ευτυχώς μπορέσαμε και χτίσαμε ένα εξοχικό σπίτι στο Budaörs κι εκεί περνάμε ευχάριστα τα καλοκαίρια. – Αγαπητέ Αποστόλη, απ’ ότι μας είπες, βλέπω ότι κι η δική σου ζωή ήταν πολυτάραχη, με αγώνες και περιπέτειες. Πριν μερικούς μήνες, διάβασα το βιβλίο που έγραψε ο αδελφός σου Γιώργος με τίτλο “Επιστολές”. Προσωπικά μ’ άρεσε και τα γραπτά του μου έκαναν καλή εντύπωση. Εσύ δεν σκέφτεσαι να γράψεις τις αναμνήσεις σου; – Με απασχολεί αυτή η σκέψη, ήδη έχω αρκετές σημειώσεις, όμως ακόμη δεν το πήρα απόφαση...θα δούμε. – Πάντως εγώ εύχομαι να γίνει πράξη αυτή σου η σκέψη. Σ’ευχαριστώ για την κουβέντα μας και σου ευχόμαστε καλή υγεία, ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή και μεγάλο κουράγιο! – Κι εγώ σας ευχαριστώ!
ΙανουαρΙος 2012 • EΤος: 18°
Φόρος τιμής
Σ
Λεωνίδας Μπίτας 1933-2011
τις 19 Οκτωβρίου 2011 πέθανε στη Βουδαπέστη ο συμπατριώτης μας, αγωνιστής, Λεωνίδας Μπίτας και κηδεύτηκε στις 3 Νοεμβρίου στο νεκροταφείο του 3ου διαμερίσματος της πρωτεύουσας. Στην κηδεία του παραβρέθηκαν τα μέλη της οικογένειάς του, συγγενείς και φίλοι, καθώς και αρκετοί συναγωνιστές και συμπολεμιστές του στο ΔΣΕ. Τον νεκρό αποχαιρέτησε ο Λαοκράτης Κοράνης, πρόεδρος της ΑΕΟΥ, ο οποίος αναφέρθηκε στους αγώνες και τις θυσίες του για την πατρίδα. Ο σ. Λεωνίδας γεννήθηκε στο χωριό Κρανιώνα Καστοριάς, ήταν γιος του Απόστολου Μπίτα και της Φανής Σισκοπούλου. Ήταν έξι αδέρφια και δούλευαν σκληρά για τα προς το ζήν. Στην Εθνική Αντίσταση πήρε ενεργά μέρος ολόκληρη η οικογένειά τους. Ο ένας αδερφός του, ο Βαγγέλης, σκοτώθηκε στο αλβανικό μέτωπο. Ο πατέρας του επίσης σκοτώθηκε το 1947 στον Εμφύλιο. Στην περιοχή του Βιτσίου όπου βρίσκεται το χωριό του, δώθηκαν πολλές και σκληρές μάχες μεταξύ των δυνάμεων του ΔΣΕ και του Εθνικού Στρατού. Τρία αδέρφια του Λεωνίδα υπηρετούσαν στο ΔΣΕ. Ο σ. Λεωνίδας που ήταν ο νεότερος σε ηλικία, στις αρχές του 1948, για να γλυτώσει από τα δεινά του πολέμου, μεταφέρθηκε μαζί με εκατοντάδες άλλα παιδιά, στην πρώην Λ.Δ. της Ουγγαρίας. Εδώ έμαθε την τέχνη του τορναδόρου. Συνέχισε τις σπουδές του
στο Λενινιστικό Ινστιτούτο. Απ’ το 1956 δούλευε στο Υπουργείο Εσωτερικών ως τη συνταξιοδότησή του. Σ’ αυτό το διάστημα τέλειωσε και την Ακαδημία Αξιωματικών Χωροφυλακής κι έφτασε το βαθμό Ταγματάρχη. Το 1959 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Πετροπούλου, απέκτησαν δυο παιδιά μαζί, τον Γιώργο και τη Χριστίνα, τα οποία με τη σειρά τους δημιούργησαν οικογένειες και τους χάρισαν 2 χαριτωμένα εγγόνια, τον Λεωνίδα και τη Φανή. Ζούσε μια ήσυχη κι αρμονική ζωή ως τις 19 Οκτωβρίου που άξαφνα έφυγε για πάντα από κοντά μας, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην οικογένειά του αλλά και την ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας. Ήταν δραστήριο μέλος της κοινότητάς μας, απ΄το 1998 ήταν εκλεγμένο μέλος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του 3ου διαμερίασματος Βουδαπέστης και βοηθούσε στη λύση προβλημάτων που απασχολούσαν τους συμπατριώτες μας. Αγαπητέ και αξέχαστε σύντροφε Λεωνίδα, φεύγεις για πάντα από κοντά μας, όμως φεύγεις με ήσυχη τη συνείδησή σου πως έκανες στο ακέραιο το καθήκον σου απέναντι στην οικογένειά σου και απέναντι στην πατρίδα. Εμείς πάντα θα θυμόμαστε τον γελαστό μα και αυστηρό σύντροφό μας. Όλοι οι φίλοι σου, συμπατριώτες και συναγωνιστές σου, όσοι σε γνωρίζαμε, στέλνουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας στη λατρευτή σου σύζυγο, Αλεξάνδρα, στα παιδιά σας, Γιώργο και Χριστίνα, στα εγγόνια σας, Λεωνίδα και Φανή, στα αδέλφια σου, Γιάννη, Αλέκο και Χρήστο στα Σκόπια, καθώς και σε όλους τους συγγενείς και φίλους σας όπου κι αν βρίσκονται. Αιώνια η μνήμη σου αξέχαστε Λεωνίδα. Θ. Ζιανός
Δημήτρης Αλευράς 1912-2011 (επικήδειος από τον Λ.Κοράνη) Ήρθαμε εδώ σήμερα για να αποχαιρετήσουμε στο στερνό του ταξίδι τον αγαπητό συμπατριώτη μας και σύντροφο, Δημήτρη Αλευρά. Σύντροφο στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του λαού μας και σύντροφο στην μακρόχρονη πολιτική προσφυγιά μας. Ο Δημήτρης Αλευράς γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1912 στο χωριό Εμμανουήλ Παππάς Σερρών σε οικογένεια καπνοπαραγωγών και εμπόρων. Νωρίς γνώρισε την απάνθρωπη εκμετάλλευση του αστικού κράτους, γι’ αυτό και εμπνευσμένος από τις επαναστατικές ιδέες του μαρξισμού, οργανώνεται στο ΚΚΕ. Γίνεται μέλος του κόμματος το 1936. Για την κομμουνιστική του δράση φυλακίζεται, βασανίζεται. Πολεμά στο αλβανικό μέτωπο, διακρίνεται για τον ηρωισμό του και παρασημοφορείται. Μετά τη γερμανική εισβολή, στο κάλεσμα του ΚΚΕ, εντάσσεται στον ΕΛΑΣ. Το 1943 ο τραυματισμός του τον βρίσκει στο χωριό Σόχο, όπου η επονίτισσα Σταυρούλα Νάσιου νοσηλεύει τους τραυματίες του μετώπου. Εκεί γίνεται η πρώτη γνωριμία με την μετέπειτα σύντροφο της ζωής του. Το 1944 τραυματίζεται για δεύτερη φορά και για ανάρρωση φτάνει στο Μπούλκες της
Γιουγκοσλαβίας. Μετά τη Βάρκιζα, εντάσσεται στον ΔΣΕ για να πάρει μέρος στον αντι-ιμπεριαλιστικό και ταξικό αγώνα του λαού μας. Ο τραυματισμός του το 1948 τον οδηγεί στη Βουλγαρία. Εκεί παντρεύεται την Σταυρούλα και αποκτούν το γιό τους, Γιώργο. Το 1950 μετακομίζει η οικογένεια στη Βουδαπέστη, όπου και γεννιέται η κόρη τους, Άννα. Ο σύντροφος Αλευράς, στα χρόνια της αναγκαστικής προσφυγιάς, ήταν συντάκτης του «Λαϊκού Αγώνα» και εργάστηκε στην ελληνική εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού Βουδαπέστης. Το 1986 επαναπατρίστηκε και μετά 12 χρόνια παραμονής στην Ελλάδα, επέστρεψε στην κόρη του Άννα και την εγγονή του Νόρα. Μαζί με την οικογένεια και τους συγγενείς σου, σε αποχαιρετά η ομογένεια. Εκ μέρους της Κ.Ε. του ΚΚΕ, σε αποχαιρετά το κόμμα. (τον λόγο εκφώνησε ο Δ. Τοπουζίδης εκ μέρους του Λ. Κοράνη)
29
Ελληνισμóς • Έκδοση της αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας
Γαστρονομία
Κανελόνια Της Κλειώς Μυτηλιναίου
Υλικά • • • • • • • •
1 πακέτο κανελόνια μισό κιλό κιμά μοσχαρίσιο ή ανάμεικτο με χοιρινό 1 κρεμμύδι 1 μεγάλη σάλτσα ντομάταs ελαιόλαδο αλάτι πιπέρι κανέλα ή πάπρικα
Για την διακόσμηση • • • • •
8 κουταλιέs σούπαs αλεύρι 4 κουταλιέs σούπαs ελαιόλαδο 1 λίτρο γάλα διάφορα τυριά τριμμένα αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι μαs στο ελαιόλαδο και προσθέτουμε τον κιμά. Σωτάρουμε καλά μέχρι να αλλάξει χρώμα και ρίχνουμε τα μπαχαρικά μαs μαζί με τη μισή ποσότητα από την σάλτσα ντομάταs. Βράζουμε για 5 λεπτά ανακατεύοντας συνεχώς και κατεβάζουμε το τηγάνι από τη φωτιά. Ετοιμάζουμε την μπεσαμέλ σωτάροντας το αλεύρι με το λάδι, ρίχνονταs σιγά σιγά το 1 λίτρο γάλα ανακατεύονταs συνέχεια μέχρι να πήξει. Η μπεσαμέλ αυτή είναι η πιο εύκολη και γρήγορη συνταγή που υπάρχει για την παρασκευή τηs και πάνω από όλα χρησιμοποιούμε μόνο μια κατσαρόλα. Προσθέτουμε και τα τυριά και ανακατεύουμε καλά να λιώσουν μέσα στην μπεσαμέλ. Εάν θέλουμε, βάζουμε και έναν κρόκο αυγού μαζί με ένα ζωμό κνορ. Κατόπιν ενώνουμε το μείγμα του κιμά με την μπεσαμέλ και είμαστε έτοιμοι για την διαδικασία του γεμίσματοs. Λίγο βαρετό μεν αλλά είναι κάτι που αξίζει τον κόπο και το αποτέλεσμα θα μαs δικαιώσει με τη νοστιμιά αυτού του φαγητού. Πρώτα απλώνουμε σε τετράγωνο ταψί ή πύρεξ το υπόλοιπο τηs σάλτσαs ντομάταs, κρατώντας 2-3 κουταλιές. Εάν θέλουμε μπορούμε να βάλουμε και φέτεs ντομάταs από πάνω για ακόμα πιο έντονη γεύση. Bάζουμε όρθια τα κανελόνια μας μέσα στο ταψί και τα γεμίζουμε (το μείγμα είναι αρκετά ρευστό, αλλά έτσι πρέπει να ‘ναι, για να ψηθούν καλά και να διατηρηθούν ζουμερά). Τα ξαπλώνουμε αμέσως, όπως είναι, στο ταψί μας. Περιχύνουμε τα κανελόνια με το μείγμα της γέμισης που μας περίσσεψε. Απλώνουμε επάνω τις 2 κουταλιές από τη σάλτσα ντομάταs που μας έχουν μείνει και πασπαλίζουμε με αρκετό τυρί. Το ταψί που θα χρησιμοποιήσουμε δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο, αλλά βαθύ αν γίνεται, έτσι ώστε τα κανελόνια να είναι καλά μέσα στο μείγμα της γέμισης, για να μην μείνουν ορισμένα κομμάτια άψητα και πάνω από όλα να παραμείνουν μαλακά. Πριν τοποθετήσουμε το ταψί μαs στο φούρνο, το σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο και ψήνουμε, σε προθερμασμένο φούρνο πάντα, στους 200 βαθμούς για 45 λεπτά περίπου. Η συνταγή αυτή είναι η παραδοσιακή και η πιο συνηθισμένη συνταγή για κανελόνια. Είναι ένα γευστικότατο πιάτο που ξετρελαίνει μικρούs και μεγάλουs. Παραλλαγή: Μπορείτε εάν θέλετε αντί του κιμά, να βάλετε διάφορα λαχανικά όπωs μπρόκολο, μανιτάρια και αντί μπεσαμέλ να βάλετε κρέμα γάλακτοs. Πάντωs, όποια εκδοχή και να διαλέξετε το αποτέλεσμα θα σαs δικαιώσει, είμαι σίγουρη. Πολύ καλή σαs όρεξη!
30
Αναμνηστική πλάκα για τον Ν. Δούμπα
Τ
α αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλάκας, που τοποθετήθηκε προς τιμήν του μεγάλου έλληνα ευεργέτη, μαικήνα των γραμμάτων και των τεχνών Νικόλαου Δούμπα, έγιναν στις 16 Δεκεμβρίου, στην οδό Király 57 του 7ου διαμερίσματος της Βουδαπέστης. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν από τον Έλληνα Πρέσβη κ Σπύρο Γεωργιλέ, τον Αυστριακό Πρέσβη Dr. Michael Zimmermann και τον δήμαρχο του 7ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης κ. Vattamány Zsolt. Την πρωτοβουλία της οργάνωσης είχαν η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης, η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 7ου Διαμερίσματος, ο Δήμος του 7ου Διαμερίσματος, η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας και το Ίδρυμα Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας. Για τον Νικόλαο Δούμπα μίλησε ο ιστορικός Dr György Diószegi. Λίγα λόγια τώρα για το ποιος ήταν ο Νικόλαος Δούμπας. Μακεδονικής καταγωγής, έζησε και διέπρεψε στην Βιέννη τον 19ο αιώνα, κοσμώντας την πόλη με λαμπρά έργα, στηρίζοντας, προβάλλοντας και αναδεικνύοντας τις δημιουργίες των σημαντικότερων μουσικοσυνθετών και καλλιτεχνών της εποχής. Ως ευεργέτης της Αυστρίας και της Ελλάδας, προώθησε με το πολιτικό του κύρος και το υψηλό πολιτικό του φρόνημα τις αρχές του δικαίου και του ανθρωπισμού. Ήταν εκλεγμένος στην Κάτω Βουλή της Αυστρίας, διετέλεσε μέλος της Αναλογικής Αυστρο-Ουγγρικής Αντιπροσωπείας και αργότερα διορίστηκε ισόβιος γερουσιαστής στην Άνω Βουλή ενώ για μεγάλο διάστημα διετέλεσε μυστικοσύμβουλος του αυτοκράτορα. Σε όλη τη ζωή του πρόσφερε οικονομική στήριξη σε σχολεία στους τόπους των προγόνων του, στο Μπλάτσι, την Κοζάνη και τις Σέρρες - αρχική έδρα του Εμπορικού Οίκου της οικογένειας Δούμπα- υπήρξε «ιδεολόγος μαικήνας των Τεχνών». Συνεισέφερε στην ανέγερση του αυστριακού Κοινοβουλίου, του βιεννέζικου Πανεπιστημίου, της Ακαδημίας Τεχνών, του δημαρχείου της Βιέννης, του περίφημου Καθεδρικού του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης. Ήταν αντιπρόεδρος και διευθυντής της Εταιρείας Φίλων της Μουσικής από το 1866. Με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε το Μεγάρο Μουσικής της Βιέννης, η πασίγνωστη Musikverein. Μετά τον θάνατο του, η οδός που οδηγεί στο μέγαρο φέρνει το όνομα του, «Dumba Strasse». Ο Δούμπας υπήρξε προσωπικός φίλος του Ρίχαρντ Βάγκνερ, του Γιοχάνες Μπραμς και του Γιόχαν Στράους. Επηρέασε και χρηματοδότησε τις προσπάθειες να εκτιμηθεί και να μελετηθεί η μουσική του Φραντς Σούμπερτ. Ήταν συλλέκτης χειρογράφων του Σούμπερτ και του Μπραμς, φίλος και προστάτης μεγάλων καλλιτεχνών της Βιέννης, όπως των νέων τότε ζωγράφων Γκούσταβ Κλιμτ και Χανς Μάκαρτ, του οποίου τις σπουδές κοντά στον Τιτσιάνο είχε προηγουμένως χρηματοδοτήσει. Χαρακτηρίστηκε ως «μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες του 19ου αιώνα», πέθανε το 1900 στη Βουδαπέστη κι ετάφη, τιμής ένεκεν, δίπλα στους τάφους των Μπετόβεν, Μότσαρτ, Στράους, Μπράμς και Σούμπερτ στη Βιέννη. Επιμ: Β.Α.
Θεοφάνεια Αγιασμός των υδάτων από τον νέο Μητροπολίτη κ.κ.Αρσένιο
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989
ELLINIZMOSZ
A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989