Έ
ελληνισμός M A G YA R O RSZÁGI G ÖR ÖGÖK ORSZ ÁGOS ÖN KORM ÁN YZ ATA 1054 BU DAPEST, Vécsey u. 5
Έκδοση
τ η ς Α υ τοδ ιοίκη ση ς
Ε λ λ ήνων Ουγ γαρ ί ας
το
Μάρτιος 2014
Β.Αλεξάκης Ο συγγραφέας που διαπρέπει
Εγκαινιάζεται
το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού
Η ελληνική γλώσσα στην επαρχία
ς
20
ο
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Περιεχόμενα Híreink
4
Meghívó Közgyűlésre
Νεανικό θέατρο
“Οι πέτρες”
9
Τα νέα μας
5
Ενημέρωση ψηφοφόρων
Ατζέντα
Τα νέα μας
6
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην Ουγγαρία
Νεανική Σκηνή
7
Hagyomány
Gyerekprogramok
Húsvét
10 12 Πρόσωπα
Βασίλης Αλεξάκης
Η διπλή εορτή της 25ης Μαρτίου και η συγκρότηση της Νεανικής Σκηνής
Σχολείο
Είμαστε παντού... Είμαστε δίπλα σας...
Σκονάκι
Δημιουργώντας το λογότυπο του σχολείου
16 18
Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα
14
Filhellén magyar és hungarofil görög megemlékezés az értékőrzés jegyében
Interjú
Csernai Alexandrosz
22
20
Φόρος τιμής
Αθηνά Θωίδου
Γιορτές
Ο εορτασμός της ΕΠΟΝ
26 28
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
M
M
elszívó
M
M
M
kiszolgáló pult
(max. melegítő konyha)
Εορταστικά Εγκαίνια του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού büfé
M
M
(Bp.1098, Börzsöny u.2.)
1η Μαΐου 2014 στις 11 π.μ. H
M
Σας περιμένουμε! nézőtéri bejárat
M
Με εγκάρδιους χαιρετισμούς, το Προεδρείο της Α.Ε.ΟΥ.
M
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
M
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Σώμα Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Αυγουροπούλου Βούλα Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Καρύδης Γιάννης Συντακτική επιτροπή: Φαρατζής Βίκτωρ, Κολλάτος Γιώργος, Καρύδης Γιάννης Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989
M M
nézőtéri bejárat
Α Görög Kultúralis Intézet ünnepélyes megnyitója M
(Bp.1098, Börzsöny u.2.)
9
M
300 340
épület bejárata
Május 1-én 11.00 órakor Várjuk Önöket!
Szívélyes üdvözlettel: MGOÖ Elnöksége
ELLINIZMOSZ
vizesblokk bejárata
pincelejáró
M
paravánok
paravánok
paravánok
A vizesblokk falazott szerkezeteinek felületén 2,00 m-ig falicsempe készül
1 rtg. 12,5 mm vtg. impregnált gipszkarton álmennyezet
É-2/M
8 cm vtg. HERATEKTA - C3 hőszigetelés a zárofödém alsó sikjában rögzítve
paravánok
A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Avgouropoulou Voula Kreatív Igazgató: Karydis Ioannis Szerkesztőbizottság: Faratzis Viktor, Kollatosz Jorgosz, Karydis Ioannis Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277
e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989
3
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Híreink
MEGHÍVÓ A Szervezeti és Működési Szabályzat 15. § (3) a) pontja értelmében a Közgyűlés rendkívüli ülését
2014. április 4. szerda, 17:30 órára
összehívom, és kérem szíves megjelenését. Az ülés helye: az MGOÖ Hivatala (1054 Budapest, Vécsey u. 5.) 1.) A Görög Kulturális Intézet, mint intézmény megalapítása. Előterjesztő: MGOÖ elnök Előkészítésért felelős: MGOÖ elnök Előadó: Sianos Tamás, MGOÖ elnökhelyettes Külön meghívott: Takács Imre könyvvizsgáló, Halasi Márta gazdasági vezető Előzetesen megtárgyalja: Elnökség, Takács Imre könyvvizsgáló, Kulturális Bizottság, valamint a Jogi Bizottság 2.) A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata 2013. évi költségégvetési beszámolójának előterjesztése és elfogadása.
Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Halasi Márta, gazdasági vezető Előadó: Halasi Márta, gazdasági vezető Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja a Jogi Bizottság, a Pénzügyi Bizottság, valamint a Kulturális és Oktatási Bizottság
3.) A Görögség Háza Alapítvány Kuratóriumának és elnökének beszámolója a magánszemélyek, társadalmi szervezetek, nemzetiségi önkormányzatok részéről a Görögség Háza Alapítványnak befizetett pénzeszközök sorsáról és jelenlegi helyzetről. Előterjesztő: MGOÖ elnök Előkészítésért felelős: a Görögség Háza Alapítvány, Kuratóriumának elnöke Előadók: a Görögség Háza Alapítvány Kuratóriumának elnöke 4.) A beérkezett hivatalvezetői pályázatok értékelése, döntés a hivatalvezetőről. Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Dr. Topuzidisz Dimitrisz, mb. hivatalvezető Előadó: Dr. Topuzidisz Dimitrisz, mb. hivatalvezető Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja: Dr. Topuzidisz Dimitrisz és a Jogi Bizottság
4
5.) A 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola 2013. évi 1. félévének munkájáról beszámolás. Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Janakakisz Nóra, mb. intézményvezető Előadó: Janakakisz Nóra, mb. intézményvezető Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja a Kulturális és Oktatási Bizottság, valamint a Pénzügyi Bizottság 6.) Pályázat kiírása a 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola intézményvezetői munkakörének betöltésére. Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Jogi Bizottság Előadó: Jogi Bizottság elnöke Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja a Jogi Bizottság, Pénzügyi Bizottság, valamint a Kulturális és az Oktatási Bizottság 7.) Pályázat kiírása a Nikosz Beloiannisz ÁMK Általános Iskola intézményvezetői munkakörének betöltésére.
Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Jogi Bizottság Előadó: Jogi Bizottság elnöke Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja a Jogi Bizottság, Pénzügyi Bizottság, valamint a Kulturális és az Oktatási Bizottság
8.) A Görög Húsvét ünnepének megszervezése és lebonyolítása. Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Kollátosz Jorgosz, elnökhelyettes Előadó: Kollátosz Jorgosz, elnökhelyettes Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja: Pénzügyi Bizottság, Kulturális és Oktatási Bizottság 9.) Szent Konstantin és Heléna ünnepének megszervezése és lebonyolítása. Előterjesztő: a MGOÖ elnöke Előkészítésért felelős: Kollátosz Jorgosz, elnökhelyettes Előadó: Kollátosz Jorgosz, elnökhelyettes Az előterjesztést előzetesen megtárgyalja: Pénzügyi Bizottság, valamint a Kulturális és az Oktatási Bizottság
Tisztelettel, Koranisz Laokratisz elnök
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Τα νέα μας Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων
Σας ενημερώνουμε ότι το περιοδικό μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση. Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση του περιοδικού:
ellinismos@hotmail.com
Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας! – Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους του περιοδικού μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη του περιοδικού κλείνει την 1η του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή του περιοδικού ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Minden, az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejezi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága
Ενημέρωση ψηφοφόρων Οι υποψήφιοι της ελληνικής λίστας των αντιπροσώπων που θα λάβουν μέρος στις επερχόμενες εκλογές θα ενημερώσουν το κοινό και τον τύπο για τον ρόλο και τις αρμοδιότητές τους το Σάββατο 5 Απριλίου 11π.μ στον προαύλιο χώρο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Bp., 1098 Börzsöny u. 2.). Θα ακολουθήσει δεξίωση.
Választási tájékoztató A görög nemzetiségi listára került testületi tagok, akik a következő választáson indulnak tájékoztatót tartanak, melyen beszámolnak a választópolgároknak és a sajtónak saját szerepükről. A rendezvény április 5-én szombaton, 11:00 órakor kerül megrendezésre a Görög Kulturális Intézet előkertjében (Bp.,1098 Börzsöny u. 2.). A Tájékoztatót fogadás követi.
Εθελοντικά στον “Οίκο” Εθελοντική εργασία οργανώνεται την Κυριακή 13 και 27 Απριλίου στις 9 το πρωί στον προαύλιο χώρο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Βp., 1098, Börzsöny u. 2) που θα περιλαμβάνει τακτοποίηση του κήπου, καθάρισμα τζαμιών και πλακών. Η συμμετοχή όσων μπορούν να λάβουν μέρος σε αυτή την προσπάθεια θα είναι μεγάλη βοήθεια. Ευχαριστούμε!
Szépítsük együtt a Görög Kultúralis Intézetet! Önkéntes munkát szervezünk a Görög Kultúra Háza javára! Április 13-án és 27-én minden segítő kezet szeretettel várunk a Görög Kultúralis Intézet előkertjében (Bp., 1098 Börzsöny u. 2.) egy kis kerti munkára, ablaktisztításra, kőmosásra. Nagy segítség lenne ez a hazai görögség ügyének. Előre is köszönjük!
Pályázati felhívás A Görög Kultúra Háza épületében létesítendő büfé létesítésére és üzemeltetésére a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata pályázatot ír ki. A részletes pályázati dokumentáció átvehető a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata titkárságán 2014. március 31-től 2014. április 7-ig hétköznapokon 10 és 15 óra között. Az érdeklődők számára helyszíni bejárást tartunk 2014. április 2-án 11 órakor, a Budapest, IX. ker. Dési Hubert utca 25-27. szám alatt.
5
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στη Βουδαπέστη Επίσημη επίσκεψη στην ουγγρική πρωτεύουσα πραγματοποίησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ.Βαρθολομαίος 2-4 Μαρτίου, μετά από πρόσκληση του πρωθυπουργού Βίκτωρ Όρμπαν. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπέγραψε σύμφωνο συνεργασίας με την ουγγρική κυβέρνηση για θέματα κοινού ενδιαφέροντος και είχε συναντήσεις με επίσημους φορείς της χώρας. Τη Δευτέρα 3 Μαρτίου, η αίθουσα της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών κατακλύστηκε από κόσμο που ήρθε να παρακολουθήσει τη διάλεξη του Πατριάρχη με θέμα “Κρίση και διάκριση στην Καινή Διαθήκη”. Στη συνέχεια ακολούθησε στον ίδιο χώρο συνάντηση με τους Έλληνες ομογενείς, όπου έγινε λόγος για στήριξη κι ενότητα της ελληνικής κοινότητας αλλά και του Πατριαρχείου. Ο κ.κ.Βαρθολομαίος με χαρά παρακολούθησε παιδιά από την ορθόδοξη κοινότητα του Κεστχέι που τραγούδησαν κι έπαιξαν παραδοσιακά όργανα, από το χωριό Μπελογιάννης έπαιξε μπουζούκι ο Χρήστος Πλέτσερ ενώ μαθητές του 12τάξιου σχολείου ελληνικών είχαν θερμή συνάντηση μαζί του. Χαιρετισμό απηύθυναν ο πρόεδρος της ΑΕΟΥ Λαοκράτης Κοράνης, ο πρώην δήμαρχος Μπελογιάννη Κώστας Ριζογιάννης, ενώ ανάμεσα στα δώρα που έλαβε ο Πατριάρχης ήταν έργα του γνωστού καλλιτέχνη Γ.Τζώρτζογλου, ένα σπάνιο βιβλίο από το αρχείο Ζαβίρα στο Κέτσκεμετ κι ένα βιβλίο για τη δυναστεία των Άρπαντ και τις σχέσεις με το Βυζάντιο, από τον Σύλλογο Ελλήνων Ουγγαρίας και τον Μακεδονικό Σύλλογο. Β.Αυγουροπούλου
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Híreink
Επιτυχημένη διεθνής πρεμιέρα της ‘’Μικράς Αγγλίας’’ Στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματογράφου Ουράνια έκανε επιτυχημένα την διεθνή πρεμιέρα της η ταινία του Παντελή Βούλγαρη ‘’Μικρά Αγγλία’’ ανοίγοντας το Φεστιβάλ Γαλλοφωνίας στη Βουδαπέστη. Η Ελλάδα συμμετείχε φέτος στο Φεστιβάλ Γαλλοφωνίας ως τιμώμενη χώρα, λόγω της προεδρίας της στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο που διοργανώθηκε από την Ελληνική πρεσβεία στην Ουγγαρία και περιλάμβανε πέραν της “Μικράς Αγγλίας” και τις μικρού μήκους ταινίες: ‘’45 βαθμοί’’ του Τζώρτζη Γρηγοράκη, ‘’Ο Μπαμπάς μου ο Λένιν και ο Φρέντυ’’ της Ρηνιώς Δραγασάκη, ‘’Stone story’’ των Σπύρου Παπαναστασίου και Γιάννη Νικολάου, ‘’Το Χαμομήλι’’ του Νεριτάν Ζιντζιρία, καθώς και ‘’Cavo d’ Oro’’ του Σιαμάκ Ετεμανί. Προλογίζοντας στην εναρκτήρια εκδήλωση την προβολή, ο πρέσβης κ.Δημήτρης Γιαννακάκης τόνισε πως η ταινία εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τη διαχρονική σχέση του ελληνικού λαού με τη ναυτική ζωή και την προσκόλληση του στη θάλασσα, ενώ παρέπεμψε στο γεγονός, ότι έχει γυριστεί εξ ολοκλήρου σε ένα ελληνικό νησί, την Άνδρο, καθώς και στις πολύ καλές κριτικές που έχει αποσπάσει έως τώρα. Στο χαιρετισμό της η επίτροπος της ουγγρικής κυβέρνησης για θέματα Γαλλοφωνίας, Κάταλιν Νόβατς, χαρακτήρισε ως ‘’ευτυχή συγκυρία την επικοινωνία και τη συνεύρεση μέσω του πολιτισμού, χωρών όπως η Ουγγαρία, η Γαλλία και η Ελλάδα, που επισφραγίζουν με αυτό τον τρόπο τη συμμετοχή τους στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια’’.
Ελληνικές Ημέρες στην Κεντρική Αγορά Στα πλαίσια των εθνικών τριημέρων που πραγματοποιούνται επί σειρά ετών στην Κεντρική Κλειστή Αγορά της Βουδαπέστης (Budapesti Nagyvásárcsarnok), η Ελληνική Πρεσβεία στη Βουδαπέστη, σε συνεργασία με το Γραφείο ΕΟΤ Βιέννης, αρμόδιο για την Ουγγαρία, διοργανώνουν από κοινού, για έκτη συνεχή χρονιά, στην Κεντρική Κλειστή Αγορά της Βουδαπέστης, εκδήλωση τουριστικής και εμπορικής προβολής της Ελλάδας με τίτλο «Ελληνικές Ημέρες», από 10 έως και 12 Απριλίου 2014. Στο τριήμερο των εκδηλώσεων παρέχεται η δυνατότητα γνωριμίας με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ουγγαρία και συγκεκριμένα στον τομέα του τουρισμού (τουριστικά πρακτορεία με προγράμματα και πακέτα διακοπών για Ελλάδα), στον τομέα της ελληνικής γαστρονομίας (εστιατόρια και εταιρείες παρασκευής ελληνικών εδεσμάτων) καθώς και στον τομέα του εμπορίου (επιχειρήσεις εισαγωγής και διακίνησης ελληνικών ειδών διατροφής και ποτών). Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ενημερωθεί για τα προγράμματα και τις υπηρεσίες που έχουν σχέση με την Ελλάδα αλλά και να προβεί σε απευθείας αγορές ελληνικής παραγωγής προϊόντων.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας σας ενημερώνει για την εκδήλωση που διοργανώνει για να τιμήσει τα 95 χρόνια του ΚΚΕ Η εκδήλωση θα γίνει στις 11 Μαΐου 2014 στην αίθουσα του Angyalföldi Gyermek és Ifjúsági Ház (1138 Budapest, Dagály utca 15/A) και ώρα 16.00. Στην εκδήλωση θα παραβρεθεί εκπρόσωπος του Κ.Κ.Ε. Η επίσημη πρόσκληση για την εκδήλωση θα σταλεί τις επόμενες μέρες.
TÁJÉKOZTATÁS
A Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete 2014 május 11.-én emlékestet szervez a GKP 95 éves fennállása alkalmából. A megemlékezésre az Angyalföldi Gyermek és Ifjúsági Ház-ban. (1138 Budapest, Dagály utca 15/A) 2014 május 11.-én 16 órai kezdettel kerül sor. Az esten részt vesz a GKP képviselője. A hivatalos meghívó a napokban kerül elküldésre
Δωρεά βιβλίων Μια πλούσια συλλογή βιβλίων δώρισε στην ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας ο Αντιδήμαρχος Αθηναίων κ.Ανδρέας Βαρελάς με τη διαμεσολάβηση της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βουδαπέστη. Πιο συγκεκριμένα, 31 τόμοι δόθηκαν στην Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας, 40 τόμοι στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του χωριού Μπελογιάννης και 30 τόμοι στην Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Eötvös Lóránd της Βουδαπέστης. Με επιστολή του ο Έλληνας Πρέσβης κ.Δημήτρης Γιαννακάκης ενημέρωσε τον κ. Βαρελά για την διανομή των βιβλίων που δώρισε και διαβίβασε τις θερμές ευχαριστίες του ίδιου και των αποδεκτών τους. Ο κ.Γιαννακάκης συνεχάρη τον κ.Βαρελά για την αξιέπαινη πρωτοβουλία του, η οποία ελπίζει να βρει και άλλους μιμητές καθώς συμβάλλει στη διατήρηση και προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στην Ουγγαρία.
7
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας Διεθνής Ολυμπιάδα Ελληνικής Γλώσσας Η Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας διοργανώνει την πρώτη Διεθνή Ολυμπιάδα Ελληνικής Γλώσσας, υπό την αιγίδα του Ελληνικού και Ρουμανικού Κοινοβουλίου, στο Βουκουρέστι από τις 11 έως 13 Σεπτεμβρίου 2014. Το γεγονός αυτό είναι ενταγμένο στο Πρόγραμμα Σχολικών Διαγωνισμών του Υπουργείου Παιδείας Ρουμανίας και τοποθετημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου http://www.edu.ro . Το έργο εντάσσεται στο πλαίσιο πολιτικής για την προώθηση της πολυγλωσσίας στην αρμονική έκφραση της συνύπαρξης μεταξύ των εθνοτήτων που βρίσκονται στις ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ολυμπιάδα, καλούνται να συμμετάσχουν, μαζί με μια αντιπροσωπευτική ομάδα των Ρουμάνων μαθητών, και μαθητές από τις γειτονικές χώρες ( Ουκρανία, Μολδαβία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Σερβία, κλπ.) και από την Ελλάδα, και από χώρες όπου υπάρχουν ελληνικές κοινότητες. Στόχοι της διεθνής φάσης του Ελληνισμού είναι: - Γνώση και την προώθηση της νεοελληνικής γλώσσας στον ευρωπαϊκό χώρο μέσω των δραστηριοτήτων της κοινότητας σε κάθε χώρα. -Παραλαβή των ελληνικών ηθικών και πολιτιστικών αξιών. -Η προώθηση της πολυπολιτισμικότητας και της συνύπαρξης στον εθνικό και διεθνές περιβάλλον χώρους. Ο διεθνής διαγωνισμός φέρνει σε επαφή μαθητές από τη δημόσια και την ιδιωτική μέση εκπαίδευση, σε χώρες όπου υπάρχει ελληνική κοινότητα και σχολεία όπου οι μαθητές σπουδάζουν την ελληνική γλώσσα και τον νεοελληνικό πολιτισμό. Από την κάθε χώρα, μπορούν να συμμετέχουν πέντε μαθητές. Οι συμμετέχοντες από άλλες χώρες, θα πρέπει να παρέχουν τα έξοδα μεταφοράς για τη συμμετοχή στη Διεθνή φάση της Ολυμπιάδας. Οι διοργανωτές θα προσφέρουν διαμονή, τα γεύματα, τα βραβεία και το πολιτιστικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις όλων των διεθνών Ολυμπιάδων που πραγματοποιούνται στη Ρουμανία. Η Ολυμπιάδα της Νεοελληνικής Γλώσσας λαμβάνει χώρα σε επίπεδα επάρκειας και ηλικιακές ομάδες των κατηγοριών σεβόμενο το Κοινό Ευρωπαϊκό πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες: Νεοελληνική Γλώσσα Επίπεδο Α (αρχάριοι), με δύο ηλικιακές κατηγορίες: A1(8-13 ετών) και Α2 (14-18 ετών), Επίπεδο Β (μέσο) – Β1 και Β2, και Επίπεδο Γ (για προχωρημένους). Ο διαγωνισμός έγκειται σε ένα γραπτό (3 ώρες) για κάθε επίπεδο. Για περισσότερες πληροφορίες: • καθ. Άννα Νικόλα Σύμβουλος για εκπαιδευτικά θέματα ana_nicola_ro@yahoo.com • Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας UNIUNEA ELENA DIN ROMANIA Str. Vasile Alecsandri nr. 8,sector 1, Bucuresti Tel.:+0040-21 3179877, Fax: +0040-21 3179874 uersediu@yahoo.com, www.uniunea-elena.ro
8
Η διπλή εορτή της 25ης Μαρτίου και η συγκρότηση της Νεανικής Σκηνής Το σχολικό έτος 2003/2004 του λεγόμενου Σαββατοκυριακάτικου Ελληνικού Σχολείου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας λειτουργούσε στα πλαίσια προεργασιών για την ανακήρυξή του ως εκπαιδευτικό ίδρυμα της ομογένειας. Εκπαιδευτικοί και μαθητές, καθώς και το προεδρείο της Αυτοδιοίκησης, έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να ανταποκριθεί το σχολείο στους όρους και τις απαιτήσεις του Υπουργείου Παιδείας και να πάρει την άδεια λειτουργίας. Για το σκοπό αυτό από κοινού, εκπαιδευτικοί και αυτοδιοίκηση, σκεφτήκαμε να γιορτάσουμε κάπως διαφορετικά από το συνηθισμένο την διπλή επέτειο της 25ης Μαρτίου, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Εθνική Εορτή μας. Με πλαίσιο το σύγχρονο, γεμάτο αυτοειρωνεία σχολικό έργο: ‘’Τι μέρα πέφτει;’’ παρουσιάσαμε αποσπάσματα έργων για τον καιρό της Τουρκοκρατίας με αποκορύφωμα την ‘’Εσμέ η Τουρκοπούλα’’ του Περεσιάδη στο Μέγαρο Δούναβη. Στην επιτυχία της πανηγυρικής αυτής παράστασης, όπου οι προβολείς φώτιζαν μόνο τα άσπρα κρίνα ανοίγοντας την αυλαία και, στο τέλος την γαλανόλευκη - καθώς οι συμμετέχοντες στην παράσταση τραγουδούσαν τον Ύμνο εις την Ελευθερία - συνέβαλαν σημαντικά οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές του σχολείου, καθοδηγούμενοι, χωρίς να το καταλάβουν, από τους ηθοποιούς Αθηνά Παπαδημητρίου και Χρήστο Πετρίδη. Την παράσταση αυτή έτυχε να την παρακολουθήσουν και αρμόδιοι από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, οι οποίοι πρότειναν να πάρουμε μέρος στο Φεστιβάλ Θεάτρου και Θιάσων των Μειονοτήτων της Ουγγαρίας, το οποίο θα πραγματοποιούνταν μέσα σ’ ένα μήνα. Στο πι και φι χρειάστηκε να δημιουργήσουμε τον θεατρικό μας θίασο, την Νεανική Σκηνή, και να διαμορφώσουμε ανάλογα το σενάριο και τη σκηνοθεσία. Το επίτευγμά μας ήταν να ανεβάσουμε ένα συνειρμό σκέψεων - έργων που να εκφράζει κατανοητά στο ευρύ - και μη ελληνόγλωσσο κοινό θεατών, την ελληνική μας ταυτότητα. Στο Θέατρο Θάλεια αποδείχτηκε ότι η Νεανική Σκηνή μπορεί να αναβιώσει τον ελληνόφωνο θεατρικό θίασο που είχε μεγάλες επιτυχίες στις δεκαετίες του ’50 και ’60, ο οποίος θίασος σε σκηνοθεσία του Παπαδημητρίου Νίκου είχε ανεβάσει, μεταξύ άλλων, και τα δυο έργα του Περεσιάδη: την Γκόλφω και την Εσμέ. Μετά την συγκρότηση της Νεανικής Σκηνής, υπογράφτηκε από τον υπουργό παιδείας η εγκαθίδρυση του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, την πρώτη Σεπτεμβρίου 2004. Τα επιτεύγματα και η εξέλιξη της Νεανικής Σκηνής – που θα τα παρουσιάσουμε στο επόμενο φύλλο -, είναι συνδεδεμένα με το πλαίσιο διδακτικού προγράμματος και τις δραστηριότητες του σχολείου και των εκπαιδευτικών του. Τελειώνοντας ας υπενθυμίσουμε ότι το 2006 στην Εθνική Εορτή παρουσιάσαμε αποσπάσματα από το έργο του Νίκου Καζαντζάκη : ‘’Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος’’, και ας μνημονεύσουμε τα λόγια του Ηγουμένου: Προστάτεψε, Χριστέ, το Γένος των Ελλήνων! Το ματωμένο δρόμο Σου ακολουθάει, σηκώνει το φως κι αυτό στον ώμο σαν σταυρό και πάει στης γης απάνω και σταυρώνεται, και τώρα θα κατεβεί κι αυτό στον Άδη, σαν και Σένα! Χριστέ, θυμήσου την Ανάσταση, θυμήσου πως Έλληνας λογιέσαι, Αρχέλληνας, δικός μας! Ευαγγελία Τσαρούχα
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Νεανικό Θέατρο
«ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ» Με τους μεγάλους μαθητές μου (από 12 χρονών και άνω) είδαμε την παράσταση «Οι Πέτρες» στο Θέατρο Kolibri στις 28 Φεβρουαρίου και μας άρεσε πάρα πολύ. Δύο καταπληκτικοί ηθοποιοί παίζουν τέσσερις ρόλους και η σκηνοθεσία είναι φοβερή. Δυο παιδιά, 15 και 13 χρονών βαριούνται υπερβολικά. Για να «σκοτώσουν» το χρόνο τους αποφασίζουν να ανεβούν σε μια υπέργεια διάβαση και να σημαδεύουν με πέτρες τα αυτοκίνητα που περνούν από κάτω. Τελικά αυτό που καταφέρνουν να σκοτώσουν είναι ένας ανυποψίαστος οδηγός που περνάει εκείνη την ώρα, ένας καθηγητής πανεπιστημίου. Το έργο είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στην Αυστραλία το 1994. Αλλά θα μπορούσε να συμβεί και στην Ουγγαρία ή στην Ελλάδα…. «ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ» είναι ένα από τα πιο δημοφιλή θεατρικά έργα (που κατατάσσονται στο χώρο του Νεανικού Θεάτρου) σε όλο τον κόσμο. Έχει μεταφραστεί και ανεβάζεται τα τελευταία δέκα χρόνια σε πάνω από 20 διαφορετικές γλώσσες. Από το 1996 που γράφτηκε παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου και στο Νιου Βίκτορυ Θήατερ της Νέας Υόρκης. Οι ίδιοι οι συγγραφείς (Τομ Λύκος & Στέφανο Νάντσου) σκηνοθέτησαν το έργο εδώ στην Ουγγαρία. Πρωτοποριακό θέατρο, πρέπει να το δείτε! Χριστίνα Πάρτιτς Δασκάλα του Δημοτικού Σχολείου Zuglói Hajós A.
Σχέδια των μαθητών με αφορμή την παρακολούθηση της παράστασης “Οι Πέτρες”
9
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Gyerekprogramok
Bóbita Bábszínház
( Pécs, Felsővámház utca 50., telefon: 06-72-210-301)
Csalafinta Karagöz
(4-99 éves korig) Tradicionális görög árnyjáték-komédia alapján színpadra alkalmazta: Giorgos Haridimos Fordította: Károlyi Szabolcs Mi történjen a város sütödéjével, ha az üresen áll? Működtessük becsületesen, vagy adjuk el a berendezéseit egy ócskásnak? Esetleg készítsük el benne mások ételeit, és lakjunk jól belőle? Ha mindezt egy vérbeli görög csalóra bízzuk, nem kérdés mi lesz belőle… A mediterrán vidékről származó árnyjáték-komédiánkból megismerhetjük Karagözt és családját, barátait, ellenségeit, és persze az igazi görög sziesztát! Külön köszönet Panos Kapetanidis segítségéért!
Tropikárium - A cápás állatkert
(Bp., 1222, Nagytétényi út 37-43., telefon: 061 424-30-53) Nyitva: mindennap 10:00-20:00h
Budapesti Fesztiválzenekar (Bp., 1034, Selmeci utca 14-16.)
Április 5., szombat, 14:30h és 16:30h, Kakaókoncert
Művészétek Palotája (Bp., 1095, Komor Marcell u.1., telefon: 061 555-33-01) Április minden vasárnap 10:00h, „Cifra Palota”, interaktív program tanulni vágyó gyerekeknek Április 6., vasárnap, 11:00h, Altatok Klub Palya Beával (ének, vers, világzene) Április 12., szombat, 11:00h, Zenebona - Ne csak hallgasd (kreatív játék hangokkal és hangszerekkel)
Vasúttörténeti park
(Bp.,1142, Tatai út 95., telefon:061 238-05-58) Nyitva: keddtől-vasárnapig 10:00-18:00h, hétfő szünnap
Gyermekvasút 10
(Bp., 1121, Golfpálya út, telefon: 061 397-53-94) Április 5-től mindennap 08:45-18:00h
Közlekedési Múzeum
Fővárosi Állat- és Növénykert
(Bp., 1146, Állatkerti krt., telefon: 061 273-49-00) Nyitva: mindennap 10:00-18:00h
(Bp., 1146, Városligeti krt. 11., telefon: 061 273-38-40) Nyitva: hétfő kivételével mindennap 10:00- 18:00h
Budapesti Bábszínház (Bp., 1062, Andrássy út 69.) Mindennap vannak előadások, kezdés: 10:00-18:00h
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
PROGRAMAJÁNLÓ 2014. április
ZENE
Mydros - www.mydros.hu
03. 12. szombat 19:00 Ferencváros József Attila lakótelep Közösségi Ház (Budapest, IX. kerület, Toronyház utca 3/b) 03. 17. csütörtök 19:30 ROHAM Bár (Bp. VII. kerület, Dohány utca 22.) 03. 20. vasárnap 10:00 Görög Húsvét Hari Görög Tanyáján (Vecsés, Budai Nagy Antal utca) 03. 25. péntek 18:00 Kispesti Munkás Otthon (Bp. XIX. kerület, Teleki utca 50.) 03. 26. szombat 19:00 Radnóti Művelődési Központ (Bp., XIII. kerület, Kárpát utca 23.)
Lambropoulou Alexandra & Balkán Trió
04. 25. péntek Parola Vendéglő (Szentendre, Vasvári Pál utca 6.) 04. 04. és 18. péntek 19:00 Gyradiko Estia étterem (Bp. XIII. kerület, Viktor Hugo utca 35.)
Zeys - www.zeys.hu
4. minden vasárnap 13:00 Gyradiko Pünkösdfürdő (Bp. III. Békásmegyer, Pünkösdfürdő - Királyok útja sarok)
Πολιτιστική ατζέντα
EGYÉB
Fővárosi Görög Önkormányzat és a Beloianniszi Görög önkormányzat rendezésében 04. 20. vasárnap 10:00 Görög Húsvét Beloianniszban Fellépők: Palio Buzuki és a Taverna zenekar
Kariatidák - www.kariatidak.hu
04. 23. szerda 17:00 Pireuszi esték, kávéházi beszélgetések.
Téma: Modern görög mítoszok Előadó: Dr. Solti Dóra adjunktus Váci Utca Center Irodaház (Bp. V. kerület Váci utca 81.)
Papadimitriou Athina
04. 08. kedd, 09. szerda, 10. csütörtök 19:00 „Abigél” Operett Színház (Bp. VI. Nagymező u.17., tel: 312-48-66) 04. 02. szerda, 03. csütörtök, 04. péntek, 10:00 „Erdei Kalamajka” Operett Színház (Bp. VI. Nagymező u.17., tel: 312-48-66) 04. 07. hétfő, 20. péntek, 19:00: Szeretetkönyv, Budapest Jazz Klub (Bp. XIII. Hollán Ernő utca 7., telefon:06-70-413-98-37) 04. 25. péntek, 19:00 Estia Gyradiko (Bp., XIII. Victor Hugo utca 35.)
www.sarantismantzourakis.hu
EGYHÁZ
Sirtos - www.sirtos.hu
Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz
Sarantis Mantzourakis
3. minden vasárnap 17:00 Óbudai Kulturális Központ (Budapest III. kerület, San Marco utca 81.) 04. 04. péntek 22:00 Dionysos Taverna (Bp. V. Belgrád rkp. 16., tel: (1)318-1222) 04. 19. szombat 24:00 Dionysos Taverna
Palio Buzuki - www.paliobuzuki.net
04. 04. péntek 18:00 Budaörsi Ifjúsági Ház (Budaörs, Károly Király út 3.) 04. 20. vasárnap 12:00 Beloiannisz falu főterén
TV, RÁDIÓ GÖRÖG NYELVŰ ADÁSAI 04. 03. csütörtök 12:29 M1, Rondó 04. 04. péntek, 06:00 ismétlés, Duna TV 04. 17. csütörtök 12:29 M1, Rondó 04. 18. péntek, 06:00 ismétlés, Duna TV 03. minden csütörtök 13:00-13:30 MR4 Rádió Görög nyelvű műsor Minden szombaton 00:01 ismétlés, MR4 Rádió (Középhullámon a 873 vagy 1188 khz)
1
Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus - www.patriarchatus.hu
és Szent István kápolnája (Bp., V. kerület, Váci utca 55., I. emelet 1.) 04. minden szombat 18:00 Esti Istentisztelet 04. minden vasárnap 09:00 Hajnali Istentisztelet 04. 02. szerda 18:00 Nagykánon 04. 04. péntek 18:00 Akathisztosz Himnusz 04. 06. vasárnap18:00 Nagyböjt 5. vasárnapja 04. 09. szerda 18:00 Előreszenteltek Liturgia 04. 11. péntek 18:00 Előreszenteltek Liturgia 04. 13. vasárnap 10:00 Virágvasárnap 04. 14. Nagyhétfő 18:00 04. 15. Nagykedd 18:00 Olajkenet 04. 17. Nagycsütörtök 08:00 Szent Liturgia 04. 18. Nagypéntek 18:00 Sírba tétel 04. 19. Nagyszombat 11:00 Szent Liturgia, 23:00 Éjféli Feltámadás, hajnalig tartó Húsvéti Liturgia 04. 20. vasárnap 10:00 Agapé 04. 21-26.-ig Fényes héten minden reggel 08:00 Szent Liturgia 04. 27. vasárnap 08:00 Tamás Vasárnapja, 10:00 Szent Liturgia Húsvét alkalmából áldott ünnepeket kíván minden kedves olvasónak exarchátusunk papsága, és kéri, hogy minél többen vegyenek részt a Nagyhéti és Húsvéti szertartásokon. Támogassa egyházát adója 1%-val. Technikai szám:0224
Kapcsolattartó: Stefanidu Janula
tel.: +36 70 31 20 783 e-mail: stefaniduj@gmail.com
11
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
HATÁRTALANUL Miliosz Katalin írása
A legtöbb embernek, ha Görögországra gondolnak, az égszínkék tenger, a napfény, vakítóan fehér házak, a több ezer éves ókori emlékek jutnak eszükbe. Nem véletlenül lettek ezek az ország védjegyei, messze földről utaznak ide évente turisták milliói, hogy nyári vakációjukat ilyen környezetben töltsék. A télnek vége, ismét beköszöntött a tavasz, a jó idő, a napsütés és a görög ortodox kereszténység legfontosabb ünnepének időszaka. A karneváli színes forgatag, a reggeltől estig tartó mulatságok után következik a Görögországban kicsik és nagyok, idősek és fiatalok életében egyaránt központi szerepet betöltő időszak, a húsvét ideje. Az ünnepkör nem csak jelentőségében, de hosszúságában is domináns; a különféle hagyományok és előkészületek két hónappal előzik meg a jeles napokat.
12
Húsvét
Kevés olyan keresztény ország létezik, ahol nem a karácsonyé a leghangsúlyosabb szerep. Márpedig a hellén kultúrában a karácsonyt megelőzi a húsvét, melyet elejétől a végéig mély áhítat és tradíciók sokasága jellemez. Mielőtt elmerülnénk azonban ezen ünnepkör részleteiben, ne feledkezzünk meg arról, hogy a farsangi szezon vége idén márciusra, azaz a tavasz kezdetére esik. Az évszak köszöntéséhez rengeteg hagyomány társul, melyek tájegységenként változnak. Ilyenkor sokan friss forrásvízzel mosdanak meg, mások pedig nagytakarítás keretében szabadulnak régi kacatjaiktól, hogy helyet adjanak az új tárgyaknak. Ha ezen tradíciókat nem is sok helyen tartják manapság, a martis hordása még mindig országszerte jellemző. Március első napján teszik fel ezt a fehér és piros színekből álló karkötőt, melyet néhol fiatalok, idősebbek, férfiak és nők is egyaránt hordanak, máshol viszont csak az ifjú lányok, akiknek a már elkelt nők, asszonyok küldik szerencsehozóként. Nemcsak a férjfogásban segíthet azonban ez a fonaldarabka, de a hagyomány szerint egészséget és szerencsét is hoz. A martist sokan akkor oldozzák le magukról, amikor megpillantják az első visszatért fecskét, mások március végén, de sokan csak feltámadáskor, az örök lánggal égetik el. Az ortodox vallás húsvétja nem mindig esik egybe a katolikus időponttal. Ennek egyszerű az oka: míg a keleti vallás az ó-naptárat használja a tavaszi napéjegyenlőség utáni első holdtöltét követő vasárnap meghatározására, addig a nyugati a Julián-naptár szerint kalkulál.
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Hagyomány A húshagyó keddig (ez Görögországban a Tiszta Hétfő – Kathara Deftera) tartó karnevál által megnyitott és felvezetett ünnepkör a nagyböjttel folytatódik. Ez az időszak (Megali Szarakoszti és a Megali Evdomada) a római katolikus egyházzal ellentétben tovább, összesen hét hétig tart. Első napját sok család a szabadban töltve ünnepli, friss zöldségeket, salátákat, kenyeret, kagylót, polipot, tintahalat és halvát fogyasztva, a húsokat, halakat és tejtermékeket mellőzve, mely a farsangi dínomdánom után jól is esik a szervezetnek. Az egész hét a megtisztulás jegyében telik, ami nem csak a táplálkozást érinti, de az otthonra és a közvetlen környezetre is vonatkozik. A Tiszta Hétfő előtti estéhez szintén tartozik néhány népszokás: sok helyen ilyenkor a lányok jó sok sóval megszórt kalácsot készítenek, hogy azt elfogyasztva egész éjjel folyadékra vágyjanak. A hiedelem szerint aki ilyenkor álmában vízzel kínál egy lányt, az lesz a férje. Az ilyenkor fogyasztott vacsora alkalmával figyeljünk arra, hogy aki tüsszent, annak valószínűleg nemsokára a menyegzőjén fogunk ülni. Erre a napra a fiatalemberek is készülnek: a tüzet háromszor átugorva annak a lánynak a nevét ismétlik, akit nőül akarnak venni. A böjt első szombatját, a Pszichoszavatot, amolyan halottak napjaként tartják számon. Ilyenkor szabadon kószálnak az elhunyt lelkek. A hiedelem szerint ilyenkor nagyon kell vigyázni, nehogy feldühítsük őket, így kerülni kell a mosást és ezáltal a szappan használatát, hisz az a szemükbe kerülve felbosszanthatja őket. Ez a nap szintén kapcsolódik a jövendőbeli megtalálásához, hiszen mind a jóslás, mind a tükör megsúghatja a keresett személy kilétét. Még a nagyhét előtt, szombaton megemlékeznek Lázár feltámadásáról is. Ilyenkor a gyerekek dalolva járnak házról házra, és édességeket gyűjtenek az előadásukért cserébe. Van, ahol tojást kapnak, amit később majd maguk festhetnek be. Nem csak a kicsik, az ifjú lányok is útra kelnek, és dalban beszélik el Lázár történetét, halálának körülményeit, illetve feltámadását. Virágvasárnap (ez már április 13-ra esik) jelzi a nagyhét kezdetét (Megali Evdomada), mely egyben Jézus Jeruzsálembe történő megérkezésére is emlékeztet. A fiatalasszonyok ilyenkor fűzfavesszőkkel díszítik a templomot, melyből a liturgia végén mindenki egy-egy ágacskával távozik. A gyermektelen asszonyoknak ez hozhatja meg a szerencsét, a már várandós feleségeknek pedig könnyű szülést ígér. Hazaérve az ikonnál helyezik el a vesszőcskét, így egészség és boldogság tölti be a házat. Következő hónapban a nagyhét hagyományaival és szokásaival folytatjuk. Addig is kellemes, békés és szeretetteljes készülődést mindenkinek!
Βασίλης Αλεξάκης
“Κάθε φορά που ταξιδεύουμε κάτι αλλάζει στην ταυτότητά μας” Β.Αυγουροπούλου Μέσα Μαρτίου βρέθηκε στη Βουδαπέστη ο πολυδιαβασμένος συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης και με την ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας έδωσε διάλεξη στο Γαλλικό Ινστιτούτο με θέμα: «Η Ευρώπη της γλωσσικής πολυμορφίας- ανάμεσα σε δύο γλώσσες» ως επίσημος προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Γαλλοφωνίας με τη συνεργασία του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βουδαπέστη. Ο Βασίλης Αλεξάκης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση Έλληνα που ζει στο Παρίσι για περισσότερα από σαράντα χρόνια, περνώντας παράλληλα αρκετό χρόνο και στην Ελλάδα, γράφει και στις δυο γλώσσες κι εκτιμάται και στις δυο χώρες ιδιαιτέρως. Πολλά βιβλία του έχουν βραβευτεί στην Ελλάδα και τη Γαλλία: οι Ξένες Λέξεις κέρδισαν το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 2004, η Μητρική Γλώσσα το βραβείο Médicis, το Πριν το βραβείο Αλμπέρ Καμύ, ο Μπαμπάς το βραβείο διηγήματος της Γαλλικής Ακαδημίας και το μ.Χ. το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας το 2007. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εδώ, συναντήθηκε με τους φοιτητές του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο ΕΛΤΕ, είχαμε όμως την χαρά να τον δούμε και στην Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας όπου μας επισκέφθηκε, συναντήθηκε με μαθητές και εκπαιδευτικούς του σχολείου και κουβέντιασε μαζί μας.
Ουρανοκατέβατος στο Παρίσι
Μιλώντας για την εποχή που έφυγε για τη Γαλλία, τέλη του 1968, “μόλις είχε ανέβει η χούντα στην Ελλάδα, φτάνω στο Παρίσι όπου υπάρχει μια τεράστια ελευθερία, είναι η περίοδος μετά τον Μάη, λεφτά και ιδέες υπάρχουν, όλα είναι ανοιχτά και με δέχονται στην μεγάλη και δύσκολη εφημερίδα Λε Μοντ. Δεν ήξερα κάποιον εκεί, ήμουν ουρανοκατέβατος, ίσως όμως να με ευνόησε και το γεγονός ότι ήμουν Έλληνας και υπήρχε χούντα πίσω. Σιγά-σιγά άρχισα να συνειδητοποιώ πράγματα, δεν ήμουν ενταγμένος πολιτικά καθώς δεν είχα ζήσει κανονική ζωή στην Ελλάδα, μετά το στρατό έφυγα αμέσως”.
Φιλελληνισμός στη Γαλλία
Ερωτώμενος για την στάση των Γάλλων απέναντι στην Ελλάδα αναφέρθηκε στο ρεύμα φιλελληνισμού που υπάρχει ήδη από τον 19ο αιώνα και είναι παρών ακόμα. ”Ένα από τα πιο διάσημα ποιήματα του Βίκτωρα Ουγκώ Ο Μικρός Έλληνας (σ.σ. απ’ όπου και ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου του), αναφέρεται στην ελληνική επανάσταση και το ξέρει όλη η Γαλλία. Υπάρχουν πολλά έργα και στη ζωγραφική όπως Η Σφαγή της Χίου του Ντελακρουά, στο λεξικό επίσης υπάρχει η λέξη φιλελληνισμός. Θα έλεγα ότι μετά την κρίση τα ΜΜΕ μάλλον με συμπάθεια αντιμετωπίζουν την Ελλάδα, δεν έχω παρατηρήσει ακρότητες όπως των Γερμανών”. Ο Νίκος Βλαχάκης, οργανωτής του ταξιδιού και των εκδηλώσεων με τον συγγραφέα, σε παρέμβασή του τόνισε τη θέση που έχει ο Β.Αλεξάκης στη σύγχρονη λογοτεχνία λέγοντας ότι “πρόκειται για έναν Έλληνα συγγραφέα ο οποίος εκτιμάται ιδιαίτερα στη Γαλλία, ειδικά τα τελευταία χρόνια μπαίνει όλο και περισσότερο στη θεσμική ζωή της γαλλικής λογοτεχνίας. Ενδεικτικό είναι ότι το γαλλικό σχολείο εδώ ανάμεσα στα βιβλία που πρότεινε στα παιδιά του λυκείου να διαβάσουν ήταν και δύο βιβλία του
Β.Αλεξάκη. Για τους Γάλλους δεν είναι μόνο ένας εκπρόσωπος της ελληνικής λογοτεχνίας στη Γαλλία αλλά θεωρείται κι ένας δικός τους άνθρωπος πλέον. Η ιδέα να έρθει ο Β.Αλεξάκης έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους Γάλλους και γι’ αυτό οι εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχε (διάλεξη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, συνάντηση με τους φοιτητές της έδρας γαλλικής και νεοελληνικής γλώσσας στο ΕΛΤΕ, βιβλιοπωλείο Latitudes) είχαν ανταπόκριση από τον κόσμο, ικανοποίηση και περιέργεια θα έλεγα για το γεγονός ότι ένας Έλληνας έχει διεισδύσει στα γαλλικά γράμματα διατηρώντας τη διακριτότητα της ελληνικής ταυτότητας αλλά αποκτώντας μια σημαντική γαλλική διάσταση. Ένας Έλληνας του εξωτερικού που διαπρέπει και διατηρεί ανάλογες ομοιότητες με την περίπτωση του ελληνισμού εδώ. Η παρουσία του εδώ, και το γεγονός ότι δεν έχει μεταφραστεί στα ουγγρικά, όπως και πολλοί άλλοι νεοέλληνες συγγραφείς, έγινε η αφορμή για το γαλλόφωνο ουγγρικό κοινό να γνωρίσει μια πλευρά της νεοελληνικής λογοτεχνίας μέσω μιας παγκόσμιας γλώσσας που είναι τα γαλλικά. Χαρακτηριστικό ήταν στο γαλλικό βιβλιοπωλείο το έκδηλο ενδιαφέρον από ουγγρικό αναγνωστικό κοινό να τον συναντήσουν και να υπογράψει βιβλία του. Είναι ιδιαίτερη τιμή να έρθει να δει τους συμπατριώτες του εδώ και να βρούμε τις παραλληλίες μιας ελληνικής παρουσίασης στην Ουγγαρία”. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΑΕΟΥ Λαοκράτης Κοράνης ευχαρίστησε θερμά τον Β.Αλεξάκη για την επίσκεψη του και την όμορφη συζήτηση μαζί τους, δώρισε ένα λεύκωμα φωτογραφιών και τις δύο τελευταίες εκδόσεις του Ινστιτούτου Ερευνών κι εξέφρασε την επιθυμία να εμπλουτιστεί η βιβλιοθήκη της αυτοδιοίκησης με βιβλία του, κάτι για το οποίο δεσμεύτηκε ο δημοφιλής συγγραφέας ότι θα πράξει. Η Ευαγγελία Τσαρούχα, πρώην διευθύντρια του Συμπληρωματικού Σχολείου, ζήτησε την άδεια του συγγραφέα να συμπεριληφθούν και δικά του κείμενα στο επόμενο βιβλίο λαογνωσίας που θα ετοιμαστεί για τους μαθητές του λυκείου, κάτι που τον βρήκε σύμφωνο.
Πρόσωπα Έλληνες του εξωτερικού
Κάθε φορά που ταξιδεύουμε, κάτι αλλάζει στην ταυτότητά μας. Κάτι έχει προστεθεί σ’εμένα με το ταξίδι μου εδώ –και δεν αναφέρομαι στους τρεις τόμους που μου δώσατε (γέλια). Θα χαιρόμουν αν το κύριο χαρακτηριστικό της σημερινής ελληνικής κουλτούρας ήταν το άνοιγμα προς τους άλλους, η έφεση στο διάλογο”.
Ρατσισμός
Σχετικά με τις ρατσιστικές συμπεριφορές που παρατηρούνται όλο και πιο συχνά πιστεύει ότι “το ελληνικό σχολείο δεν κάνει καλά τη δουλειά του, δεν μαθαίνουν τα παιδιά σωστά τα πράγματα και βγαίνουν από κει διάφοροι φανατισμοί, παρερμηνείες, υπεροψίες τις οποίες μετά κάποιος τις κουβαλάει σε όλη του τη ζωή γιατί έτσι έμαθε”. Μοιραία έπεσε στο τραπέζι της συζήτησης το θέμα του ελληνισμού και με ποιον τρόπο μπορούν οι Έλληνες του εξωτερικού να διαφυλάξουν την ταυτότητά τους. Ο Β.Αλεξάκης εξέφρασε τις αμφιβολίες του σε σχέση με το πώς μπορούμε να μιλάμε για έννοιες σαν να είναι αυτονόητες: ”Τί είναι ο ελληνισμός; Τί είναι ο γαλλισμός; Υπάρχει κάτι για το οποίο είμαστε βέβαιοι; Εγώ πιστεύω ότι όλοι οι Έλληνες είναι διαφορετικοί, οι γενικεύσεις είναι επικίνδυνες. Υπάρχει η γλώσσα, αλλά και αυτή έχει ένα σωρό ξένα στοιχεία μέσα της. Όταν αρχίσεις και το ψάχνεις, το πρόβλημα γίνεται όλο και πιο μπερδεμένο. Ο καραγκιόζης για παράδειγμα είναι Έλληνας; Δεν είναι, το ξέρουμε, έγινε όμως. Όλες οι κουλτούρες είναι μείγματα χιλίων πραγμάτων. Αυτό αντικρούει όλους τους εθνικισμούς, διοτί όλες οι γλώσσες είναι κατασκευάσματα πολλών λαών. Οι ερωτήσεις γύρω από τις ταυτότητες έχουν βέβαια ενδιαφέρον γιατί σου επιτρέπουν να πεις ένα σωρό ιστορίες πολύ ωραίες, οι απαντήσεις όμως είναι κακές.
“Να μη φοβόμαστε να μαθαίνουμε από τους άλλους, να παίρνουμε τα καλά τους” Έχουμε λόγο να εμβαθύνουμε στα πράγματα γιατί έτσι πλησιάζουμε την αλήθεια. Τί θα πει ακριβώς να είσαι Έλληνας, πέρα από τη γλώσσα; Είναι η λαϊκή παράδοση, το δημοτικό τραγούδι, η μουσική και το θέατρο. Εκεί που έχουμε παράδοση. Είναι σαν να με ρωτάτε αν ο Ελ Γκρέκο είναι Έλληνας ζωγράφος. Αρκεί που είναι ζωγράφος, δεν χρειάζεται να του κολλήσουμε και μια σημαιούλα δίπλα. Μας ενδιαφέρει ότι έκανε καλά τη δουλειά του. Κι εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω και νομίζω ότι έτσι κερδίζουμε όλοι, και εγώ και η Ελλάδα και η Γαλλία και οι πάντες. Ανακάλυψα την αρχαία Ελλάδα χάρη στη Γαλλία, μέσα από μεταφράσεις και όχι από τα αρχαία του ελληνικού σχολείου όπου δεν τα μελετάμε σοβαρά. Η αρχαία φιλοσοφία και ποίηση λέει να μην κλεινόμαστε στον εαυτό μας. Όλα τα ακροδεξιά κόμματα –κατά τη γνώμη μου και η εκκλησία- ονειρεύονται μια Ελλάδα με σύνορα, κλειστή. Η αρχαία κουλτούρα σου λέει να ταξιδεύεις: ο Οδυσσέας ταξιδεύει, ο Πλάτωνας είχε μάθει ότι οι Αιγύπτιοι ξέρουν κάποια πράγματα για τον ουρανό και πήγε στην Αίγυπτο, και μιλάμε για εποχή που κινδύνευες να χάσεις τη ζωή σου σε ένα τέτοιο ταξίδι. Οι Έλληνες ταξιδεύουν και καλό είναι να είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο. Σας ζηλεύω που έχετε ένα διάλογο με την Ουγγαρία. Να μη φοβόμαστε να μαθαίνουμε από τους άλλους, να παίρνουμε τα καλά τους. Να μην καταντήσουμε σε μια μιζέρια τύπου «εμείς κλεισμένοι σ’ένα ελληνικό χωριό και θα προστατεύσουμε το νεκροταφείο μας»...(γέλια)
“Όλες οι κουλτούρες είναι μείγματα χιλίων πραγμάτων. Αυτό αντικρούει όλους τους εθνικισμούς.”
Συγγραφή Σχετικά με τον τρόπο που γράφει είπε ότι δυο χρόνια παίρνει να ολοκληρώσει ένα βιβλίο, ένα χρόνο περίπου η έρευνα και άλλον ένα η συγγραφή. “Άπειρες ώρες την ημέρα, προχωρά φρασούλα φρασούλα, κάθε φράση αντιστοιχεί σε δουλειά 2 με 3 ωρών. Δεν γράφω ποτέ χαλαρά. Θέλω να είμαι απολύτως βέβαιος ότι κάθε φράση που προστίθεται είναι η σωστή. Και στη μέση να βρίσκεται η ιστορία θέλω να ξέρω ότι μπορεί να πάει να τυπωθεί. Τόσο βέβαιος θέλω να είμαι. Δεν μ’αρέσει να αισθάνομαι στον αέρα. Η γλώσσα είναι εργαλείο, αυτό που θέλω να πώ είναι το σημαντικό. Γράφοντας ανακαλύπτεις αυτό που θέλεις να γράψεις, είσαι λίγο και αναγνώστης. Είναι οφθαλμοφανές όταν κάτι είναι σωστό, σου προχωρά το βιβλίο. Μπορείς να γράψεις 2-3 σελίδες πάνω σ’ένα λάθος, θα το βρεις όμως μπροστά σου, κάποια στιγμή θα σταματήσεις, δεν μπορεί να προχωρήσει η ιστορία και πρέπει να γυρίσεις πίσω να βρεις το σημείο που έχει γίνει. Είναι δύσκολη δουλειά”. Σύγχρονη λογοτεχνία δεν προλαβαίνει να διαβάσει γιατί όπως λέει “πρέπει να μελετήσω μια ολόκληρη βιβλιογραφία για να γράψω τα δικά μου, χρειάζεται προσοχή. Έχω διαβάσει τους κλασικούς και βιβλία φίλων που μου ζητάνε τη γνώμη μου”.
Το επόμενο βιβλίο του, για το οποίο μετακόμισε το τελευταίο διάστημα στην Αθήνα, καταπιάνεται με την Ελλάδα της κρίσης, και αναμένουμε με ανυπομονησία την έκδοσή του.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΝΤΟΥ… ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΠΛΑ ΣΑΣ… Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών έχει την έδρα του στη Βουδαπέστη, πάραυτα στέκεται δίπλα στους μαθητές της επαρχίας παρέχοντάς τους πεντάωρα μαθήματα εβδομαδιαίως και ανελλιπώς. Με τη βοήθεια των Τοπικών Ελληνικών Αυτοδιοικήσεων από μεγάλες πόλεις της Ουγγαρίας δημιουργούνται κέντρα- σταθμοί που προσελκύουν μαθητές σχεδόν από όλες τις πόλεις και τους δίνουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τις ρίζες τους και την ελληνική παράδοση. Σοφία Πιπιτσούλη
Πεταλούδες και χελώνες: Τμήματα προσχολικής αγωγής του σχολείου μας Σε δύο τμήματα συμμετέχουν παιδιά προσχολικής ηλικίας. Με βάση την μέχρι τώρα εμπειρία μας, εκτιμούμε ότι, είναι καλύτερο αν τα Νήπια αρχίσουν να συμμετάσχουν στην προσχολική απασχόληση, όταν έχουν ήδη συμπληρώσει ένα χρόνο σε ουγγρικό νηπιαγωγείο ή παιδικό σταθμό. Όπως κάθε χρονιά έτσι και φέτος λειτουργούν δύο τμήματα, της «Πεταλούδας» κάθε Δευτέρα και Τετάρτη και της «Χελώνας» κάθεΤρίτη και Πέμπτη. Υπάρχουν και παιδιά που έρχονται από την επαρχία (Csobánka, Etyek), μια φορά όμως την εβδομάδα λόγω της απόστασης. Η διδασκαλία γίνεται στα ελληνικά. Τα παιδιά συμμετέχουν σε κοινωνικές, συνεργατικές και κοινωνικές δραστηριότητες όπως ζωγραφική, παιχνίδια ρόλων, δραστηριότητες αναδυόμενου αλφαβητισμού, δραστηριότητες καλλιέργειας δεξιοτήτων και δραστηριοτήτων στις μόνιμες γωνιές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν τα παιδιά για το κουκλοθέατρο, την μουσική, τα παραμύθια αλλά και για αρχαία ελληνική ιστορία μέσα από τη μυθολογία. Υπεύθυνη τμήματος: Σοφία Οικονόμου
«Διαδρομές στη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας» Τμήμα ετήσιας επιμόρφωσης εκπαιδευτικών από απόσταση στη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας σε συνεργασία με το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών πραγματοποιείται στο χωριό Μπελογιάννης με τις Ομογενείς δασκάλες του χωριού. Στόχος να επανδρωθεί το 8τάξιο Δίγλωσσο Δημοτικό Σχολείο Ν. Μπελογιάννης με ικανά στελέχη, γνώστες της γλώσσας, της παράδοσης και του πολιτισμού μας που θα μεταφέρουν αργότερα τις γνώσεις τους στους μικρούς μαθητές του σχολείου του χωριού. Ήδη την προηγούμενη χρονιά μια εκπαιδευτικός του 12τάξιου απέκτησε επιτυχώς το συγκεκριμένο πιστοποιητικό και είμαστε αισιόδοξοι ότι άλλες 5 εκπαιδευτικοί θα έχουν την ευκαιρία να το πετύχουν με το τέλος της σχολικής χρονιάς. Φυσικά αυτό απαιτεί σκληρή δουλειά και διαρκής μελέτη της Ελληνικής. ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ… κάθε Τρίτη απόγευμα… Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός του τμήματος: Χατζηευγενάκη Θεοδοσία
16
Οι μαθητές μας από τη Σάσχαλομπαττα Οι μαθητές μας προτιμούν τα απογεύματα της Τετάρτης αλλά και τα πρωινά του Σαββάτου… να περνούν την ώρα τους μαθαίνοντας την Ελληνική Γλώσσα και γνωρίζοντας τον Ελληνικό Πολιτισμό. Έχουν δημιουργήσει ένα δυναμικό τμήμα, που επικοινωνεί, σκέφτεται, εκφράζεται, παίζει και κυρίως τραγουδά ελληνικά και είναι έτοιμο να δώσει τη δική του ελληνική νεανική νότα στην Ομογένεια… Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός του τμήματος: Πιπιτσούλη Σοφία
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Οι μαθητές του Győr…
Στην πόλη Győr της Ουγγαρίας μέχρι φέτος δεν υπήρχε τμήμα του 12τάξιου Ελληνικού Σχολείου ώστε να μπορέσουν να μάθουν τα παιδιά ελληνικά. Φέτος ξεκίνησαν τακτικά μαθήματα ελληνικών, όπου τα παιδιά, έχουν επιτέλους τη δυνατότητα να μάθουν την ελληνική γλώσσα. Επιπλέον μέσω της εμπειρίας του υπευθύνου τους πάνω στο θέατρο, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τα παραδοσιακά τραγούδια, τους ελληνικούς χορούς, τα ήθη και έθιμα της Ελλάδας, το θεατρικό παιχνίδι και άλλα πολλά. Ο υπεύθυνος του τμήματος: Κολλάτος Φώτιος
Η διδασκαλία της Ελληνικής στην Tatabánya Η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στην πόλη Ταταμπάνια το 2002 ξαναζωντανεύει με την ίδρυση της Τοπικής Ελληνικής Αυτοδιοίκησης, στην έδρα της οποίας φιλοξενείται και το σχολείο, στην οδό Mártírok 54. Το έτος 2013-14 το τμήμα Ελληνικών κάθε Τρίτη μεσημέρι καλωσορίζει μικρούς και μεγάλους μαθητές. Υπεύθυνος εκπαιδευτικός του τμήματος: Στεφόπουλος Βασίλης
Οι μαθητές του Μίσκολτς Στο σχολικό παράρτημα του Μίσκολτς λειτουργούν 4 τμήματα με μαθητές ελληνικής καταγωγής. Πρόσφατα αρχίσαμε τις διαδικασίες δημιουργίας τμήματος προσχολικής αγωγής! Η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και η διάδοση των ελληνικών παραδόσεων είναι ο πρωταρχικός ρόλος του σχολείου. Παράλληλα μερικοί μαθητές και μαθήτριες παίρνουν μέρος στο χορευτικό συγκρότημα το οποίο σχηματίστηκε και λειτουργεί με την φροντίδα της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης. Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός του τμήματος: Μόκκα Πηνελόπη
Συμμετοχή σε συνάντηση Εκπαιδευτικού Προγράμματος
της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αυστρία (soft skills)
Στις 5 και 6 Φεβρουαρίου 2014 πραγματοποιήθηκε η 5η εκπαιδευτική συνάντηση για το έργο Soft Skills, ένα Δια Βίου Μάθησης πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Fohnsdorf της Αυστρίας. Συμμετείχαν αντιπροσωπίες από 7 χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Κύπρος, Ιταλία, Δανία, Αγγλία και Ουγγαρία. Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο συμμετείχε επιτυχώς με επικεφαλής της ομάδας εργασιών την κ. Γιαννακάκη Νόρα. Στόχος του προγράμματος είναι ο σχεδιασμός προγραμμάτων που θα μπορέσουν να εφοδιάσουν τους νέους για να αποτελέσουν αξιόπιστους, δημιουργικούς και παραγωγικούς πολίτες σε μια Ευρώπη που συνεχώς αλλάζει μορφή και εξελίσσεται. Σε όλα τα μέλη της αποστολής δόθηκε η ευκαιρία να δραστηριοποιηθούμε σε έναν τομέα πολύ ενδιαφέροντα για την εκπαίδευση, να εκφράσουμε τις απόψεις μας αλλά και να κινηθούμε δημιουργικά και να αυτοσχεδιάσουμε ομαδικά στα διάφορα καινοτόμα προγράμματα σχετικά με την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις με εκπαιδευτικούς από άλλες χώρες, να αναπτύξουμε συνεργασίες πολύτιμες για το σχολείο και τους μαθητές μας. Η φιλοξενία ήταν ζεστή με αρκετές ευκαιρίες για εποικοδομητικές συζητήσεις αλλά και απρόσμενες δραστηριότητες που μας έμειναν αξέχαστες όπως νυχτερινή πορεία στο χιονισμένο βουνό, παραδοσιακό δείπνο και κατάβαση με έλκηθρο. Η αδρεναλίνη στα ύψη σε όλους τους τομείς της διοργάνωσης. Τους περιμένουμε στη Βουδαπέστη το Μάιο για να ανταποδώσουμε τη φιλοξενία αλλά και για να ολοκληρωθούν οι εργασίες της χρονιάς και να γνωρίσουν από κοντά το σχολείο μας και τους μαθητές μας. Χατζηευγενάκη Θεοδοσία
17
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Σκονάκι Δημιουργώντας το λογότυπο του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός λογότυπου του 12 τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου ΕΛληνικών. Συγκεντρώθηκαν πολλές όμορφες και πρωτότυπες ζωγραφιές από όλους τους μαθητές της Βουδαπέστης και της επαρχίας. Κατόπιν, την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου το μεσημέρι στο σχολείο, η πολυμελής επιτροπή, αφού με προσοχή μελέτησε τα έργα των μαθητών ένα προς ένα, αποφάσισε ποιες ζωγραφιές θα εμπνεύσουν το λογότυπο. Τα μέλη της επιτροπής επιλογής ήταν: ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Βουδαπέστη, κ. Α. Θεοχάρους, ο υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βουδαπέστη, κ. Νικόλαος Βλαχάκης, ο Πρόεδρος Α.Ε.ΟΥ., κ. Λαοκράτης Κοράνης, ο Αντιπρόεδρος Α.Ε.ΟΥ., κ.Γεώργιος Κολλάτος, η Πρόεδρος της Εκπαιδευτικής επιτροπής της Α.Ε.ΟΥ., κ. Ε. Παπακωνσταντή, η εκπαιδευτικός από το σχολείο Ν. Μπελογιάννης, κ. Ιωάννα Φαρσάλας, ο παππούς και γονέας μαθητών του σχολείου μας, κ. Θ. Ζιανός. Οι νικητές του διαγωνισμού αναλυτικά είχαν ως εξής:
Α. Κατηγορία 3 έως 6 ετών:
Β. Κατηγορία 7 έως 14 ετών:
1) Σοφία Δημητρίου,
1) Αλέξανδρος Πούλος
2) Χριστόφορος Μαργαριτίδης
2) Ζαφείρης Μιχαλόπουλος
3) Θάλεια Σαϊνίδου
3) Κατερίνα Δημητρίου
Γ. Κατηγορία 15 έως 21 ετών: 1) Λάμπρος Μιχαλόπουλος 2) Μπεττίνα Μόλναρ 3) Ντορότια Βάργκα.
18
Συγχαρητήρια στα παιδιά! Κολλάτος Φώτιος
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Σκονάκι ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ VIDEO Για τους μαθητές της Oμογένειας
Το Υπουργείο Παιδείας και η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση, προκηρύσσουν διαγωνισμό δημιουργίας video για παιδιά και νέους με θέμα:
“ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΟΥ- Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΙ ΕΣΥ” Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε ελληνικά σχολεία του εξωτερικού. Ο κάθε μαθητής συμμετέχει με ένα βίντεο. Η αξιολόγηση των συμμετοχών θα γίνει κατά κατηγορία. Το κάθε video θα έχει διάρκεια έως 7 λεπτά. Οι αιτήσεις συμμετοχής των διαγωνιζομένων υποβάλλονται αποκλειστικά με τη συμπλήρωση ειδικής ηλεκτρονικής φόρμας συμμετοχής, που διατίθεται μέσω της πλατφόρμας www.i-create.gr με ημερομηνία ανάρτησης από 10/03/2014 έως και 30/05/2014. Το σημαντικό σε αυτή τη δράση δεν είναι τα έπαθλα αλλά η συμμετοχή. Τα videos που θα διακριθούν, θα προβληθούν στο πλαίσιο ενημερωτικών-πολιτιστικών εκπομπών από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση και θα αναρτηθούν στις ψηφιακές της πλατφόρμες. Επίσης, θα πάρουν μέρος σε ειδικό τμήμα του 14ΟΥ Φεστιβάλ ΟΛΥΜΠΙAΣ για Παιδιά και Νέους, στην Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας ¨camera Zizanio¨
Πάρε μέρος στο διαγωνισμό… Δήλωσε συμμετοχή… Γίνε κι εσύ παραγωγός και σκηνοθέτης… μπορείς…
Συντονιστικό Γραφείο Μαριούπολης
Η φαντασία στην εξουσία Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργανώνει, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ‘’Βουλή των Εφήβων’’. Γενικός στόχος του προγράμματος είναι η εξοικείωση των μαθητών με το ρόλο και τη λειτουργία του Κοινοβουλίου καθώς και την ανάδειξη των δημοκρατικών θεσμών στη σύγχρονη κοινωνία αλλά και την αξία συμμετοχής του πολίτη στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών, δίνοντας ήδη εδώ και τρία χρόνια το παρών στο πρόγραμμα, οι προηγούμενοι μαθητές μας εκπροσώπησαν αντάξια την ομογένεια στην Ουγγαρία, δήλωσε και φέτος τη συμμετοχή του. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι μαθητές των μεγάλων τάξεων του σχολείου μας ηλικίας μέχρι 21 ετών αφού παρακολουθήσουν την τρίωρη ενημέρωση του συνδέσμου εκπαιδευτικού. Φέτος έγιναν σημαντικές αλλαγές στο πρόγραμμα. Οι μαθητές μπορούν να διεκδικήσουν μια θέση στο Κοινοβούλιο συμμετέχοντας επιτυχώς σε διάφορες δραστηριότητες που απαιτούνται μέσω του Εργαστηρίου Πληροφορικής του Σχολείου μας σε όλη τη διάρκεια του μηνός Μαρτίου. Ξεκινάμε λοιπόν… Πληροφορίες στο σύνδεσμο εκπαιδευτικό: Χατζηευγενάκη Θεοδοσία
Ώρα για παιχνίδι, ώρα για δράση … Μέρα αθλητισμού
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει ολοήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στις 26 Απριλίου 2014 στα πλαίσια της Μέρας Αθλητισμού με θέμα “Ευ αγωνίζεσθαι “. Οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με το άθλημα του Κάνοε-Καγιάκ, θα δοκιμάσουν ομαδικά να κωπηλατήσουν dragon boat στο Δούναβη, θα λάβουν μέρος σε αρκετούς διαγωνισμούς με παιχνίδια στη φύση ώστε να έρθουν σε επαφή με τον αθλητισμό μέσα από το παιχνίδι, να γνωρίσουν, να κατανοήσουν και να καλλιεργήσουν το αθλητικό πνεύμα και την ευγενή άμιλλα. Για δηλώσεις συμμετοχής και περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στη γραμματεία του σχολείου (Τοπουζίδου Γιάσμιν) στο τηλέφωνο: 00361 3027275 ή στην υπεύθυνη εκπαιδευτικό (Πιπιτσούλη Σοφία) στο τηλέφωνο: 0036 305998914 Σας περιμένουμε όλους!!!
Πάμε κατασκήνωση; Τσαφ Τσουφ… φύγαμε… Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών σκοπεύει να διοργανώσει, όπως κάθε χρόνο, την εκπαιδευτική ελληνική κατασκήνωση ΤΣΑΦ ΤΣΟΥΦ στο Ορφάνι Καβάλας μετά τη λήξη του σχολικού έτους από 8 Ιουλίου έως και 24 Ιουλίου 2014, για όλους τους μαθητές του. Τα έξοδα της κατασκήνωσης θα καλυφθούν ολοκληρωτικά από το σχολείο μας και τα παιδιά θα συνοδεύονται φυσικά από υπεύθυνους συνοδούς του σχολείου. Τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε ομαδικά παιχνίδια, αθλήματα, εκπαιδευτικές εκδρομές, καθημερινό κολύμπι στη θάλασσα, να πάρουν μέρος σε διαγωνισμό τραγουδιού και θεάτρου αλλά να έρθουν και σε επαφή με Ελληνόπουλα που θα βρίσκονται στην ίδια κατασκήνωση και να επικοινωνήσουν … ελληνικά. Για περισσότερες πληροφορίες θα ενημερωθείτε στο επόμενο τεύχος ή μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη γραμματεία του σχολείου (Τοπουζίδου Γιάσμιν) στο τηλέφωνο: 00361 3027275.
19
Dr.Horváth Endre Fiumei úti sírkert
Dr. Horváth Endre (1891-1945) tudományos kutatásának jelentősége külön is kiemelendő a magyar-görög nemzetbarátság jegyében folytatott szemlélete okán. A magyar és a görög kapcsolatrendszer a kölcsönös értékteremtés jegyében zajlik évszázadok óta. Magyarország és Görögország között mindig is jelentős művelődési és gazdasági kapcsolatok épültek. Az egyik művében írt arról, hogy a XVIII. századi görög tudós Zavirasz György a korabeli Magyarországot a nemzetiségek „türelmes anyjának” nevezte! Dr. Horváth Endre a családjában és a barátai körében a kutatásáról és a sokrétű személyes görög kapcsolatairól szólva ezzel a kifejezéssel élt: „az én görögjeim”, ami a korabeli filhellén magyar műveltségi kör egyik legbensőségesebb szóbeli emléke. 1937 tavaszán a „Hariseion” alapítvány támogatásával tanulmányúton járt Görögországban. Dr. Horváth Endre a magyar-görög nemzetbarátság jegyében végezte a kutatói munkáját: tudományos írásai és szemlélete napjainkban is meghatározó értékrendet képvisel. A Magyar Életrajzi Lexikon ezt rögzíti az életútjáról: „Horváth Endre (Mindszent, 1891. november 23. – Bp., 1945. február 15.): újgörög filológus. Tanulmányait – mint Eötvös Collégista – a budapesti egyetemen végezte, 1913-ban bölcsészdoktorátust szerzett. 1914-ben tanulmányútra ment Görögországba, ahonnan az I. világháború kitörése miatt csak 1921-ben tért haza. 1916-ig Athénben, utána 3 és fél évig Tripoliszban, majd ismét Athénben élt mint óraadó nyelvtanár. Visszatérve Magyarországra 1922-ben leánygimnáziumi tanár, tanulmányi szakfelügyelő, 1923-tól 1937-ig a budapesti egyetem bölcsészkarán az újgörög nyelv lektora, 1937-ben az újgörög filológia magántanára. (…) 1932-től 1939-ig a Parthenon egyesület titkára. Főleg az újgörög költészettel foglalkozott. Fő művei: Görög históriás ének Mihály vajdáról (Bp., 1935); Zavirasz György élete és munkái (Bp., 1937); Az újgörög (Bp., 1943)”. Dr. Horváth Endre Kozáni díszpolgára volt. E görög városból a korábbi századokban nagy számban vándoroltak Magyarországra, és találtak biztonságos otthonra és megélhetésre a befogadó lelkületű Magyarországon: ez oly köztudott e városban, hogy ma is mély és őszinte rokonszenvvel vannak az itt élő görögök a magyarok iránt. 2014. február 15-én tisztelgő, megemlékező látogatásra került sor a kiváló magyar filhellén tudós, Dr. Horváth Endre síremlékénél (e jeles tudós elhunytának 69. évfordulójára emlékezve): a jelenlévők számára a „Görög értékteremtés Magyarországon. Dr. Horváth Endre tudományos munkásságának jelentősége a Trianon utáni magyar-görög nemzetbarátsági kapcsolatokban” című emlékbeszédemben a filhellén magyarok és hungarofil görögök együttműködésének művelődéstörténeti fontosságát hangsúlyoztam. Dr. Horváth Endre életútjának diplomáciai értéke is van a történelmi gyökerű magyar-görög együttműködés világában.
Dr. György Antal Diószegi
20
Filhellén magyar és hungarofil görög megemlékezés az értékőrzés jegyében
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα A XVI. század első harmadában a magyar politikai közgondolkodásban jelen volt a Balkán fölszabadításának igénye, melyet egy érdekes görög vonatkozású adalék is megerősít. A kor neves krónikaírója, Szerémi György „Magyarország romlásáról” szóló könyve szerint 1514-ben a nándorfehérvári hős bajvívó székely vitéz Dózsa György a görögök sorsa kapcsán azt mondta a török elleni harc szükségességéről: „Most könnyen be tudunk nyomulni Görögországba, hogy a keresztény lelkeket feloldozzuk s megszerezzük Konstantinápoly városát a pátriárkák javadalmára.”. Dr.Horváth Endre díszpolgársága Kozániban 1930-ban Később pedig ezt írta Dózsa György (Ambrus pap jegyzője révén) a Egy adalék az évezredes görög kapcsolatok jelentősége királynak és Bakócz Tamás konstantinápolyi pátriárkának, okán! A székely hagyományban Réka volt Attila hun király érseknek, pápai legátusnak: „Induljon már el hadával, amefelesége, és így Csaba királyfi édesanyja. A XIV. századi kkorával csak tud, szentséges atyaságod utánam, mert Képes Krónika szerint e hölgy görög császárlány volt. van már tízezer lovasom és háromezer gyalogosom, s én Megítélésem szerint e két történelmi hagyomány a görög be fogom vezetni őt (mármint a sereget) Konstantinápoly szófejtés jegyében egy irányba mutat: a görög „Euréka” név városába, pátriárkaságába.” (3) „Eu Réka” névalakja ugyanis arra mutat, hogy Csaba királyfi 1849. április 6-án került sor az isaszegi csatára a dicsőséges édesanyja magyarul „Jó Réka” volt! tavaszi hadjárat keretében! Előzményként indokolt utalni Isaszeg helytörténeti emlékei kapcsán érdemes néhány arra, hogy 1849. április 4-én zajlott a tápióbicskei ütközet: e görög vonatkozású adalékot rögzíteni: az Öregtemplom ma küzdelemben a legfontosabb pillanat az volt, amikor Kiss Pál már barokk stílusú, de eredetileg itt XII. századi körtemplom alezredes a vörössipkásnak is nevezett 9. honvéd zászlóalj állt. Az Árpád-kor magyar-görög műveltségi kapcsolatrendparancsnokaként (Földvári Károly őrnaggyal, a fehértollaszere jegyében érdemes utalnom a középkori körtemplomok soknak nevezett 3. honvéd zászlóalj parancsnokával együtt) jelentőségére a korszak történelmi viszonyainak meghatároa rettenetes golyózáporral szemben rohant a Tápió hídjára. zó tényeivel összefüggésben. Fontos kiemelni, hogy a kiváló Ezután szuronyrohammal megtisztították a települést az szakértő Gervers-Molnár Vera ezt rögzítette: az „Árpád-házi ellenségtől. Az ezt követő isaszegi csata szintén sorsdöntő királyaink idején Bizáncnak is volt hatása”: „görög papok ütközet volt: Kiss Pál a csapatával itt is igen bátran harnagy számban kerültek Magyarországra”; és e „kapcsolatnak colt. A késő déli órákban (2 óra körül) kezdődött a csata: a jelentőségét építészetünk történetében ma még korántDamjanich János tábornok Klapka György zászlóaljának sem ismerjük eléggé”; valamint, hogy a „jövendő kutatók támogatására Kiss Pál dandárját küldte Szentgyörgy majoron foglalkozhatnának a centrális templomok Bizánc felé mutató át a harctérre. (4) Egy bihardiószegi görög kereskedő csaeredetével”. (1) Isaszeg nevének szófejtése is felkeltette lád sarja, Kiss Pál (1809–1867) tábornok egyike lett a az érdeklődésemet: megítélésem szerint Lélekszeg, azaz magyar szabadságharc 30 magyar honvédtábornokának. Lélekhatár jelentéssel bír, ami valójában az Istenhez közeli Dr. Székely András Bertalan közigazgatási főtanácsadó lelki tartalmat fejezheti ki a régi korokban. Indokolt szót (Emberi Erőforrások Minisztériuma) vetette fel „A Tóth Árpád ejteni a nikeai görög Laszkarisz-család magyar királynévá lett Nemzeti Társaskör” és „A Görög Kultúráért Alapítvány” császárleányáról is! A Magyar Életrajzi Lexikon ezt rögzítette közös szervezésében Isaszegen 2014. március 21-én meg„Béla herceg” szócikkében: „Béla herceg (1243 – 1269): IV. tartandó „Görög örökség” címet viselő tárlat megszervezéBéla és Laszkarisz Mária fia”: az „isaszegi csatában (1265) sét; és a „Görög örökség” címet viselő ismeretterjesztő apja oldalán vett részt”. Isaszegen található a Dózsa György film levetítését is a Jókai Mór Városi Könyvtárban. Érdekes Művelődési Otthon (a Dózsa György u. 2. szám alatt): az adalék, hogy Jókai baráti kapcsolatban állt a dunaföldvári 500. évforduló okán indokolt megemlékezni az 1514. év görög családból származó Tomori Anasztázzal (1824–1894), eseményeiről, és Dózsa György személyéről a görög irányba aki tanár, mérnök, mecénás, és az MTA levelező tagja volt. mutató adalékok jegyében! Dózsa György (másként Székely Erről Jókai alábbi sorai is tanúskodnak! A „nagykőrösi kálGyörgy) a nándorfehérvári várőrség katonájaként párviadalvinista kollégiumban megválasztották a görög ortodox hitű ban legyőzte a szendrői lovas szpáhik török vezérét, Alit. Tomori Anasztázt matheseos professzornak”: „ő volt az Dózsa vitézségének híre eljutott a királyi udvarba is. II. Ulászló utolsó görög Nagykőrös városában”. „A nagykőrösi görög magyar király megjutalmazta a bajvívó magyar hőst. A templom … kicsiny volt. Miután gazdája nem volt, a városra végvári székely vitéz „Dózsa György epirótai Ali fejét karjával maradt; a város meg nem tudott vele mit csinálni, utoljára együtt leszelte: címerül karddal átütött véres kart kapott”. (2) kiadta haszonbérbe. Tomori kivette azt és aztán imitt-amott Dózsa György a törökök elleni keresztes hadjárat megindíellakogatott benne. Már most hát csak azt is meg kell vallatására Bakócz Tamástól (1442 –1521) kapott fölhatalmazást, nom, hogy bizony mi a gazdátlan templomban ültük meg ezt aki esztergomi érsek és konstantinápolyi pátriárka volt. a búcsúlakomát.” (5) Források: (1) Gervers-Molnár Vera: A középkori Magyarország rotundái. Művészettörténeti Füzetek 4. Bp., 1972. 45., 46. o.; (2) Szendrey Zsigmond: Történeti népmondáink. (III—VI. r.). In.: Ethnographia. A Magyar Néprajzi Társaság értesítője. 37. évfolyam, Budapest, 1926. 134. o.; (3) Szerémi György: Magyarország romlásáról. Bp., 1961. 62-63. o.; (4) isaszegihuszar.hu/csata.html – letöltve 2014. január 21.; (5) Jókai Mór: Egy nap Arany Jánosnál. In.: Koszorú 1880 április
21
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Szivárványország
Csernai Alexandrosz dr. Miliosz Nikolett rovata
Végigjárta a szakmai ranglétrát, sokat és sok helyen tanult, hogy aztán a tapasztalatait összegyűjtve a saját álmát váltsa valóra. A porból készült ételekkel ki lehetne kergetni a világból, de a bélszínért és a mogyorós étcsokiért rajong. Csernai Alexandrosszal beszélgettünk. Hol nőttél fel? 1978-ban, Budapesten születtem, életem első két hónapját a fővárosban, a nagymamámnál töltöttem, majd ezt követően, 1978 novemberében költöztünk Beloianniszba. Mire emlékszel a Beloianniszban töltött időből? Gyönyörű gyerekkorom volt, akkortájt szinte csak görögök laktak a faluban. Igazi kis görög világ vett körül: a bölcsibe és az oviba szinte csak görög származású gyerekek jártak, a Kultúrházból folyamatosan szólt a görög zene, hétvégenként a téren táncoltak, a boltban is csak elvétve lehetett magyar szót hallani. Az általános iskola első osztályát, valamint a második osztály felét is a faluban végeztem, napi két görög nyelvóránk volt. Imádtam a faluban élni, nehéz volt elszakadni tőle, olyannyira, hogy a költözés után, majd 10 éven keresztül minden nyáron visszatértem ide, s évzárótól évnyitóig a nagymamámnál nyaraltam. Milyen volt felköltözni Budapestre? Gyerekként nagyon rossz volt otthagyni a megszokott környezetemet, a barátaimat, az osztálytársaimat, a nagyszüleimet, nagyon nehéz volt a fővárosban beilleszkednem. Más körülmények, más feltételek fogadtak itt, amelyekkel nem volt könnyű megbirkóznom. Édesanyámnak viszont fontos volt, hogy a görög nyelv megmaradjon az életemben, így én is a szombati görög nyelvoktatás állandó résztvevőjévé váltam. Hogyan alakult ki benned, hogy mivel szeretnél foglalkozni? A történetem úgy indult, hogy Gazdagréten, ahová költöztünk, az egyik szomszédunk a
22 22
Thermal Hotel Heliában volt felszolgáló, tőle származott az ötlet, hogy próbáljam ki magam a szakácsszakmában, nézzük meg, van-e hozzá tehetségem. Akkoriban kerestem a helyem, nem tudtam egykönnyen megszokni a fővárost és az általa támasztott új követelményeket, ezért beleegyeztem, s ezt követően két hetet töltöttem a Heliában gyakornokként. A csepeli vendéglátóipari szakközépiskola elvégzése után még 3 évet dolgoztam itt, a gyakornoki időmön felül. Innen a Thesszaloniki Tavernába vezetett az utam, amely egy hajó volt a Dunán, a Petőfi térrel szemben. Itt találkoztam szakmailag először a görög konyhával, s noha a görög ízek gyermekkorom óta részét képezték a mindennapjaimnak, itt lehetőségem volt megtanulni, hogyan készülnek el. A Hotelben végzett munka után kihívást jelentett számomra ez az új közeg, itt inkább a gyorsaság és a pontosság, míg a Heliában a tálalás, a külcsín volt a fontosabb. A hajón – annak bezárása miatt - négy hónapot töltöttem, majd egy kisebb kitérő után a Kelenföldi Hidegkonyha Nagyüzemben kezdtem el dolgozni, ahol a hidegkonyha csínját-bínját sajátítottam el. Ezt követően a Duna Plázában kerültem vissza a görög gasztronómia világába, ahol szintén sokat tanultam a görög konyhaművészetről. Az itt töltött időszak alatt ismertem meg Orsit, a feleségemet, s mivel úgy döntöttünk, összeköltözünk, új lakóhelyünk, az Aquincum közelében kerestem munkát. Így kerültem a Gyradikóba, ahol szakácsként 3,5 évet dolgoztam. A Gyradiko után ismét visszatértem a magyar konyha világához, az Ericsson székházában dolgoztam 3,5 évet szakácsként, valamint másfél évet konyhafőnökként, ám már egyre erősebb volt bennem a késztetés, hogy elinduljak a saját álmaim útján. Hogyan képzelted el a saját helyed? Minden szakács álma, hogy egyszer saját étterme legyen, én sem voltam ezzel másként, emellett szerettem volna visszatérni a görög konyhához. Vettem egy nagy levegőt, megszámoltam a pénzemet, és elkezdtem üzlethelyiség után kutatni. Találtam is egyet, amely első látásra szerelem volt, hát így kezdődött. Nagyon sok munkám van benne, de lassan 3 év távlatából azt mondhatom, megérte. Mit talál a vendég az Alexandrosz Gyrosban? A fő célom az volt, hogy megmutassam – elsősorban - az aquincumi lakótelepen élő embereknek, hogy milyen az igazi görög gyros, milyen egy igazi kis görög büfé. Gyrosszal, biftekivel, csirkemellből készült szuvlakival, hideg előételekkel, frappéval, üdítőitalokkal találkozhat az, aki betér hozzám. Főként görög alapanyagokból dolgozom, nálam állandóan szól a görög zene. A kiváló ételek mellett viszont az is célom volt, hogy átadjak valamit abból a görög vendégszeretetből, amit a neveltetésem során megtanultam. Lépten-nyomon gyrost árusító helyekbe botlik az ember, így az, aki nem ismeri, milyen az igazi gyros, akár előítélettel is viseltethet az autentikus iránt. Kötsz-e ebben a tekintetben kompromisszumot, vagy megpróbálsz úttörő lenni? Érdekes kérdés ez, hiszen a gyros Görögországban eredetileg sertéshúsból készül. Az egészséges életmód hívei viszont a csirke mellett kampányolnak, így a kereslet miatt a görögök is rá lettek kényszerítve
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Szivárványország arra, hogy a sertés mellett csirkéből is készítsenek gyrost. Én nem vagyok csirkepárti, ezért a sertéshús mellett döntöttem, abból készítem el ezt az ételt, amit magam fűszerezek, pácolok, tűzök. Nem volt könnyű menet, a vendégeim kezdetben ellenérzéssel fogadták a sertést, de sikerült meggyőznöm őket arról, tegyenek egy próbát, hiszen nagyon sokat számít az elkészítés módja is. Mára azonban már büszkén mondhatom, hogy az általam készített gyrost a vendégeim nagyon szeretik. Kell ennél nagyobb elismerés?
És neked mi a kedvenc ételed? A nemes húsok nagy rajongója vagyok, a jól átsütött bélszínt és a hátszínt nagyon szeretem. Nem kötöm az ízlésemet egyetlen nemzet konyhájához, az olasz, a magyar és a görög ételek is egyaránt rabul tudnak ejteni. Rajongok a bárányért, de egy csirkepaprikás nokedlivel, egy vörösboros marhapörkölt tarhonyával vagy akár egy tojásos nokedli fejes salátával is nagyon jól tud esni. Egyedül a belsőségeket és a nyers húsokat nem szeretem. Hogy állsz az édességekkel? Bevallom őszintén, nem vagyok süteményfüggő, egy-egy szelet mogyorós étcsoki, vagy egy-egy zacskó gumicukor boldogabbá tud tenni. Amivel kivételt teszek, az a kedvenc cukrászdámból származó Eszterházy-torta, évente egyszer, a születésnapomon. Milyen az, amikor egy szakács ül be egy étterembe? El tudod engedni magad? Csak olyan helyre ülök be, amit ismerek, vagy amit ajánlanak. Ezeken a helyeken viszont nem azt nézem, hogyan szolgálnak ki, mert ezek általában igényes helyek. Nem kritikusként, hanem vendégként megyek egy étterembe enni. Mi az a gasztronómia világában, amitől téged is kiver a víz? Amikor tanultam, a mestereim mindig azt mondták, hogy aki ételízesítővel, delikáttal főz, az nem szakács, én nem is használok delikátot soha, megtanultam magam fűszerezni az ételeket. De ami igazán ki tudja nálam verni a biztosítékot, az a porból készült ételek csoportja. A porból készült sajtkrémleves, a porból készült tzatziki, szerintem ez a szakma legalja. Az ételnek a lelkét veszi el az, aki porból főz. Fel tud még bosszantani, hogy egyes helyeken mit árulnak gyros álnév alatt? Az a véleményem, hogy akkor nyúljon valaki a nemzetek ételeihez, ha azt megfelelően el is tudja készíteni. A vendégeim rengeteget panaszkodnak egyes helyek silány kínálata miatt. Hétvégén én ugyan zárva vagyok, de ilyenkor mindig ajánlom a görög honfitársaim büféit, éttermeit, ahol hagyományos görög
ízekkel találkozhat az éhes ember. Szeretnéd az Alexandrosz Gyrost étteremmé fejleszteni? Eljátszottam már a gondolattal. Szeretnék egy maximum 20 asztalos kis görög tavernát, ahol kibővült választékkal várnám a vendégeimet. Ezt az álmomat még szeretném megvalósítani. Hol képzeled el? A helyszín gyakorlatilag mindegy, bár könnyebb volna, ha valahol a közelben találnék erre egy alkalmas helyet. Beszéltünk arról, mennyire nehéz váltás volt az életedben az, hogy felköltöztetek a fővárosba, hiszen az anyai ágról származó görögséged és az apai ágról származó magyarságod addig megszokott aránya teljesen felborult. Ezt a hiányt volt hivatott enyhíteni többek között a szombati görög iskola. Táncolni is ezen hiány pótlására kezdtél újra? A görög tánc akkor már nem volt ismeretlen számomra, hiszen a bölcsődében, az óvodában és az általános iskolában is tanultunk alaplépéseket. 1996-ban, amikor Agárdi Elektra a Helidonaki megalapításán gondolkozott, kedvet kaptam én is, és a görög barátaimmal együtt a tánccsoport tagjai lettünk. Kezdetben nem volt szó fellépésekről, csupán arról, hogy elsajátítjuk a legfontosabb görög táncokat, ám néhány hónappal később már az első fellépésünkön találtam magam. 10 évet töltöttünk együtt, nagyon sokat köszönhetek a tánccsoportnak, sok olyan helyre jutottam el általa, ahová nélküle valószínűleg nem. Jártunk Görögország és Magyarország számos pontján, Lengyelországban és Németországban is. Sajnos a munka miatt az idő múlásával kevesebbet tudtam fellépni, de egy-egy buliban szívesen állok fel táncolni, a mai napig nagyon szeretem. Akik ismernek, tudják, nemcsak a görög tánc, a buzuki is nagy szerelmed… Még azt sem tudtam, hogy mi a neve, már szerelmes voltam a buzuki hangjába. Van egy fotó, körülbelül 3-4 éves lehetek rajta, úgy tartok a kezemben egy tollasütőt, mintha az volna a buzukim. Életem első buzukiját 2001-ben, Athénban vettem, addig csak mint álom létezett számomra. Sajnos a munka erre a szenvedélyre is rányomja a bélyegét: viszonylag kevés időm marad gyakorolni, pengetni. Amikor viszont van egy kis időm, a kezembe veszem és amatőr szinten zenélgetek, bár a kottát egyáltalán nem ismerem, autodidakta módon tanulok. A görög zenén belül nagy szerelem lett a rembetiko, Markos Vamvakaris, Tsitsanis. 4 évvel ezelőtt, Thesszalonikiben vettem meg a jelenlegi hangszeremet, egy hathúros buzukit. Ahogy egy híres athéni buzukis, Giannis Moraitis mondta: „a zene a feleségem, a buzuki a barátnőm”. Én is ezt mondom: „Orsi a feleségem, de a buzuki a szerelmem”. Jelen pillanatban el sem tudom képzelni az életemet a hangszer nélkül.
„Szeretnék egy maximum 20 asztalos kis görög tavernát, ahol kibővült választékkal várnám a vendégeimet” Van egy gyönyörű kislányod, neki mit szeretnél átadni a görögségedből? Athina 7 éves, úgy tűnik, nyitott erre a vonalra, bár, én nem erőltetek rá semmit. Nagyon szereti a görög zenét, táncot, a görög ételeket, s minden évben alig várja, hogy Görögországban nyaralhasson, büszkén meséli az iskolában a barátainak, hogy a másik otthonában járt. Próbálok neki minél több görög dolgot megmutatni, rajta múlik, mit tesz ebből a saját élete részévé. Köszönöm, hogy beszélgettünk!
23 23
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Φόρος τιμής
Αθηνά Θωΐδου 1929-2014
Στις 4 Ιανουαρίου απεβίωσε στη Βουδαπέστη η αγωνίστρια Αθηνά Θωΐδου. Η κηδεία της έγινε στις 24 Ιανουαρίου 2014 στο νεκροταφείο Κιούμπανια όπου παραβρέθηκαν τα μέλη της οικογένειάς της και άλλοι συγγενείς, φίλοι και γνωστοί, Έλληνες και Ούγγροι, καθώς και λίγοι συμπολεμιστές και συναγωνιστές της. Χοροστάτησε ο ιερέας Ιωσήφ Κάλοτα. Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο τέως πρόεδρος της ΑΕΟΥ, Θεόδωρος Σκεύης, ο οποίος μίλησε με θαυμασμό για τον χαρακτήρα, το ήθος, την ψυχραιμία, το κουράγιο και την ψυχική δύναμη που διέπνεε την αείμνηστη συντρόφισσα Αθηνά σε όλη της τη ζωή. Παρά τη βαριά αναπηρία της, με ακρωτηριασμένα τα δυό της πόδια, δεν απογοητεύτηκε, δεν έγινε μοιρολάτρης, πάλεψε για τη ζωή και νίκησε. Δημιούργησε πολυμελή οικογένεια και δούλεψε πολλές δεκαετίες στη ραπτομηχανή ως μία από τις καλύτερες μοδίστρες στην Ουγγαρία. Ήταν αξιοπρεπής και υπερήφανη για τους αγώνες και τις θυσίες που πρόσφεραν η ίδια και ο σύντροφος της ζωής της Παναγιώτης για τη λευτεριά και την προκοπή της πατρίδας μας. Ο νυν πρόεδρος της ΑΕΟΥ, Λαοκράτης Κοράνης, που αποχαιρέτησε την Αθηνά, ανέφερε εν συντομία τους αγώνες και τις θυσίες της, τη γνωριμία, τις σχέσεις καλής γειτονίας και φιλίας που διατηρούσαν οι οικογένειές τους.Η αείμνηστη Αθηνά ήταν παράδειγμα προς μίμηση για όλους μας. Η Αθηνά Θωΐδου γεννήθηκε στις 8 Αυγούστου 1929 στη Νάουσα Ημαθίας, κόρη του Χρήστου Ιωαννίδη και της Σοφίας Χορομιάδου, που το 1922 ήρθαν πρόσφυγες από την Τουρκία. Η περιουσία τους έμεινε ολόκληρη πίσω. Στη Νάουσα ο πατέρας της εργαζόταν σαν μικροπωλητής/μικροέμπορος,
24
ενώ η μητέρα της δούλευε καθαρίστρια σε ξένα σπίτια για την επιβίωσή τους. Ήταν 4 αδέρφια, δυο αγόρια και δυο κορίτσια. Περνούσαν δύσκολη και σκληρή ζωή. Η Αθηνά τελείωσε της Γ’ τάξη του δημοτικού και μετά μπήκε στη βιοπάλη, δούλευε και η ίδια σε ξένα σπίτια, έπλενε ρούχα και καθάριζε, έτσι βοηθούσε τους γονείς της. Όταν έγινε 16-17 ετών μια καλόκαρδη γειτόνισσά τους, η Αγγελική Σοφελίδου, που ήταν και μοδίστρα, την πήρε δίπλα της και της έμαθε την τέχνη της ραπτικής. Η Αθηνά έγινε και η ίδια μια καλή και επιδέξια μοδίστρα. Αγαπούσε τη δουλειά της και για ένα διάστημα δούλεψε με ζήλο στην Ελλάδα. Έτσι κυλούσε η ζωή της οικογένειάς της με πολλές δυσκολίες και στερήσεις, όμως προχωρούσε. Ώσπου ξέσπασε ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος, ήλθε η Κατοχή. Ο λαός της Νάουσας αντιστάθηκε στους ΙταλοΓερμανούς και Βούλγαρους κατακτητές. Οργανώθηκε από τους πρώτους και αγωνίστηκε από τις γραμμές του ΕΑΜΕΠΟΝ-ΚΚΕ-ΕΛΑΣ. Ανέδειξε ικανά πολιτικά και στρατιωτικά στελέχη που καθοδηγούσαν αυτόν τον τίμιο αγώνα στην περίοδο της κατοχής, αλλά και στους μετέπειτα αγώνες. Η Νάουσα ήταν η ανταρτομάνα της Ε.Ε. και του ΔΣΕ. Σ’αυτόν τον αγώνα πήρε μέρος και η οικογένεια της Αθηνάς. Η ίδια πρώτα οργανώθηκε στα Αετόπουλα και αργότερα στην ΕΠΟΝ. Στο ΔΣΕ κατατάχτηκε εθελοντικά στις 13 Ιανουαρίου 1949, όταν η πόλη της Νάουσας καταλήφθηκε από τμήματα του ΔΣΕ. Εκπαιδεύτηκε στην Πρέσπα στη χρήση όπλων στα Έμπεδα και στη συνέχεια την μετέθεσαν ως μαχήτρια στην 108η Ταξιαρχία της 9ης Μεραρχίας που διοικούσε ο τιμημένος Παναγιώτης Ζάρας και μέραρχος ήταν ο Παλαιολόγος/ Μ.Ζυγούρας. Στις αρχές Απριλίου 1949 η ταξιαρχία τους μετακινήθηκε στην περιοχή του Γράμμου όπου δώσαν πολλές και σκληρές μάχες για την ανακατάληψή του στα υψώματα προφήτη Ηλία, Φούρκας, Ταμπούρι, Γύφτισσα, Πουλιάνα, Πύργος Στράτσιανης, Αμάροντο, Γκόλιο, Γοργοπόταμο, Ασημοχώρι. Διέλυσαν στο χωριό Πυρσόγιαννη την 75η Ταξιαρχία του αντίπαλου όπου είχε και την έδρα του. Προκαλώντας τους πολλές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες και πιάνοντας πολλούς αιχμαλώτους και παίρνοντας πολλά λάφυρα σε οπλισμό, ρούχα και τρόφιμα. Η ίδια η Αθηνά τότε τραυματίστηκε βαριά από νάρκη που πάτησε. Η έκρηξη της νάρκης της έκοψε το δεξί της πόδι κάτω από το γόνατο, ενώ το αριστερό που ήταν πιο βαριά πληγωμένο, έπαθε γάγγραινα και το κόψανε από τον μηρό. Η εγχείρηση έγινε από τον ξακουστό χειρούργο Τζαμαλούκα Γιώργο στο νοσοκομείο του ΔΣΕ στο Γράμμο. Μετά τη μεταφέρανε στην Αλβανία κι από κει στην Ουγγαρία, όπου συνέχισε την αποθεραπεία της στο νοσοκομείο Bajor της Βουδαπέστης, όπου θεραπεύονταν και εκατοντάδες άλλοι τραυματίες του ΔΣΕ. Μεταξύ αυτών και ο γράφων. Την Αθηνά την θαυμάζαμε όλοι μας για την αντοχή και το κουράγιο της, ήταν μια πραγματική ηρωίδα σε όλη της τη ζωή. Το 1952 παντρεύτηκε με τον συμπολεμιστή της Παναγιώτη Θωΐδη, δραστήριο αγωνιστή της ΕΑ και του ΔΣΕ, παλιό μέλος του ΚΚΕ. Ο Παναγιώτης ήταν τίμιος και πιστός αγωνιστής, αξιόλογος άνθρωπος με μεγάλη καρδιά. Όλοι οι γνωστοί του τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν. Μαζί έζησαν αρμονικά ευτυχισμένοι, απόκτησαν τρία παιδιά, την Ελπίδα, τη Σοφία και τον Χαράλαμπο, τα οποία και ανέθρεψαν με πολλές δυσκολίες και κόπους. Τα παιδιά τους δημιούργησαν οικογένειες και ήρθαν στον κόσμο τα εγγόνια και τα δισέγγονα για τα οποία ήταν υπερήφανοι και τα καμάρωναν όπως όλοι οι παππούδες και γιαγιάδες. Για τη φροντίδα και συντήρηση της οικογένειάς τους δούλευαν σκληρά και οι δυο γονείς. Η Αθηνά δούλευε πολλές δεκαετίες στη ραπτομηχανή. Το 1991 έφυγε από τη
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Φόρος τιμής
Αλεξάνδρα Σούλη
Έξι χρόνια από το θάνατό της
ζωή ο αγαπημένος της σύντροφος Παναγιώτης, ήταν μεγάλο πλήγμα για όλη την οικογένεια και ιδιαίτερα για την Αθηνά. Η ζωή της δυσκόλεψε πολύ, όμως και πάλι δεν απογοητεύτηκε, με υπομονή και θάρρος τα αντιμετώπιζε όλα. Ήταν πάντα αισιόδοξη. Μετά το θάνατο του Παναγιώτη τη φρόντιζε η κόρης της Σοφία. Ευτυχώς, το 1997, μετά από πάρα πολλές ενέργειες, της χορηγήθηκε πολεμική αναπηρική σύνταξη από την Ελληνική Πολιτεία κι έτσι δεν δυσκολευόταν οικονομικά. Τα τελευταία 10-15 χρόνια περνούσε περισσότερο χρόνο στην αγαπημένη της Νάουσα και λιγότερο στην Ουγγαρία, τη δεύτερη πατρίδα της. Τα πολλά βάσανα και οι ταλαιπωρίες επιδείνωσαν σε μεγάλο βαθμό την υγεία της και στις 4 Ιανουαρίου 2014 επήλθε το μοιραίο. Έπαψε να χτυπάει η πονεμένη της καρδιά αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην οικογένειά της και στην ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας. Η ζωή της Αθηνάς ήταν παράδειγμα μίμησης για όλους μας. Ποτέ να μην το βάζουμε κάτω, να μην απογοητευόμαστε, να έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και να παλεύουμε για το ξεπέρασμα των δυσκολιών που παρουσιάζονται. Αγαπημένη μας συντρόφισσα Αθηνά, Εμείς όλοι οι συμπατριώτες σου, φίλοι και γνωστοί, συναγωνιστές και συμπολεμιστές σου, εκφράζουμε τα βαθιά και ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένεια σου, στους συγγενείς και φίλους, όπου κι αν βρίσκονται. Αιώνια η μνήμη σου αξέχαστη Αθηνά! Θανάσης Ζιανός
Στη μνήμη της αξέχαστης χωριανής μας Αλεξάνδρας Σούλη, τα αδέρφια Σκεύη Αρετή, Θεόδωρος και Κώστας, τη θυμόμαστε με αγάπη, εκτίμηση και μεγάλο σεβασμό. Η Αλεξάνδρα Σούλη, το γένος Νάσιου, γεννήθηκε στο χωριό Λιά Φιλιατών Θεσπρωτίας στις 14 Οκτωβρίου 1922 και άφησε την τελευταία της πνοή στις 16 Οκτωβρίου 2008 στη Βουδαπέστη. Η Αλεξάνδρα μπήκε στη βιοπάλη από πολύ μικρή όπως και άλλα παιδιά του χωριού μας την εποχή εκείνη. Τελείωσε το δημοτικό στο χωριό, ήταν πολύ καλή μαθήτρια, αγαπούσε πολύ τη μάθηση... Στην Κατοχή ήταν ενεργό μέλος της ΕΠΟΝ. Παντρεύτηκε τον Σταύρο Σούλη, γεωπόνο στο επάγγελμα και απέχτησαν δυο κόρες, τη Βασιλική και την Ανθούλα. Το 1948 με τις μεγάλες επιχειρήσεις της Μουργγάνας, πέρασε στην Αλβανία με τις κορούλες της για να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς, τον ίδιο χρόνο ήρθε στην Ουγγαρία. Εν τω μεταξύ, πέθανε ο σύζυγός της στην Ελλάδα. Έμενε στο Ντοχάνγκιαρ, τελείωσε τη Σχολή Βρεφοκόμων και στη συνέχεια την Υγειονομική Σχολή Νοσοκόμων. Εργάστηκε σε διάφορα νοσοκομεία μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Έφτασε να γίνει αρχινοσοκόμα, οι ασθενείς την λάτρευαν, βοήθησε πάρα πολλούς συμπατριώτες μας και τους εξυπηρετούσε ανιδιοτελώς. Οι κόρες της σπουδάσανε και οι δυο, η Κική έγινε καθηγήτρια και η Ανθούλα τελείωσε την Ανωτάτη Εμπορική Σχολή. Παντρεύτηκαν με Ούγγρους και της χάρισαν τέσσερα εγγόνια, δυο αγόρια και δυο κορίτσια, χάρηκε και τρία δισέγγονα. Όλη η οικογένεια τη φρόντισε με αγάπη και στοργή. Αιώνια η μνήμη σου αγαπητή Αλεξάνδρα. Αρετή Μπακιρτζή
Σταύρος Τσουκαλάς
10 χρόνια από τον θάνατό του Στις 4 Μαρτίου συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από τον θάνατο, στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, του παλαίμαχου αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑ. Ο Σταύρος Τσουκαλάς γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου 1929 στο Ελληνοχώρι Διδυμοτείχου νομού Έβρου. Καταγόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και αγωνίστηκε κατά του ξένου κατακτητή μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας καταδιώχτηκε ο ίδιος και μαζί του και η οικογένειά του από τις παρακρατικές συμμορίες. Στην περίοδο του Εμφυλίου, ως μαχητής του ΔΣΕ συμμετείχε σε πολλές μάχες και επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί και να μείνει ανάπηρος. Στην Ουγγαρία έφτασε από τη Βουλγαρία το 1950. Το 1953 παντρεύτηκε την αγωνίστρια Αποστολία Πολυχρονίδου με την οποία απέκτησαν δυο παιδιά, τον Παναγιώτη και τον Χρήστο. Ο θάνατος του Σταύρου δεν ήταν μόνο μεγάλη απώλεια για την οικογένειά του, αλλά και για όλη την ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας. Ήταν δραστήριο μέλος του τμήματος των Ελλήνων Αντιστασιακών-Αντιφασιστών Ουγγαρίας. Στη μνήμη του Σταύρου Τσουκαλά, η σύζυγος και τα παιδιά του προσφέρουν 100 ευρώ στο ΚΚΕ για την ενίσχυσή του.
25
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Παρέμβαση ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑ Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή καταδίκασε την ιμπεριαλιστική επέμβαση ΗΠΑ-ΝΑΤΟΕΕ στην Ουκρανία και την πραξικοπηματική κατάληψη της διακυβέρνησης από αντιδραστικές δυνάμεις, με τη συμμετοχή των ναζιστών, που δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για τον ουκρανικό λαό. Η στάση αυτών των δυνάμεων και η κριτική τους, σχετικά με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και το δημοψήφισμα στην Κριμαία, αποτελούν μνημείο υποκρισίας. Αφού είναι οι ίδιες δυνάμεις που πρωτοστάτησαν στο διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, στην απόσπαση του Κοσσόβου, στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη, στην οργάνωση πραξικοπημάτων εναντίον κυβερνήσεων που δεν τους ήταν αρεστές. Το ίδιο επιχείρησαν στη Συρία και τώρα στην Ουκρανία. Έχοντας ως κριτήριο το συμφέρον των λαών, θεωρούμε ότι η ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία ούτε αντιμετωπίζει αποτελεσματικά αυτή την επέμβαση, ούτε θα λύσει ουσιαστικά κανένα από τα πραγματικά προβλήματα του λαού της Κριμαίας, ούτε θα σημάνει καμία πραγματική εξομάλυνση της κατάστασης ή μακροπρόθεσμη λύση ειρήνης και συνεργασίας για τους λαούς της περιοχής με ευημερία και πρόοδο. Και στη Ρωσία και στην Ουκρανία η πλειοψηφία του λαού υποφέρει, ζώντας μέσα σε συνθήκες καπιταλιστικής βαρβαρότητας, που έφεραν οι αντεπαναστατικές ανατροπές το 1991. Κατανοούμε πως ο λαός της Κριμαίας, που σε μεγάλο βαθμό είναι ρωσικής και ταταρικής καταγωγής, ανησυχεί για την κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας από εθνικιστικές και φασιστικές δυνάμεις, που με μία από τις πρώτες ενέργειές τους στράφηκαν ενάντια στις μειονότητες και τους κομμουνιστές, καταργώντας το νόμο για τις «περιφερειακές γλώσσες» και καταστρέφοντας αντιφασιστικά μνημεία. Ωστόσο, η αποχώρηση της Κριμαίας από την Ουκρανία και η ενσωμάτωσή της στη Ρωσία δε θα λύσει το πρόβλημα της αλλαγής του συσχετισμού δύναμης σε βάρος των αντιδραστικών και φασιστικών δυνάμεων. Θα ήταν διαφορετικό αν η Ρωσία ήταν μια σοσιαλιστική χώρα κι ο λαός της Κριμαίας είχε κάνει την επιλογή και ζητούσε την ένταξη σε μια σοσιαλιστική ένωση μαζί με τη Ρωσία, όπως έγινε με την ένταξη χωρών στην ΕΣΣΔ. Η απόσχιση της Κριμαίας κι η ενσωμάτωσή της στη Ρωσία θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο το εθνικιστικό ρεύμα, τόσο στην Ουκρανία, όσο και στη Ρωσία. Θα εγκλωβίσει εκατομμύρια εργαζόμενους σε μια αντιπαράθεση σε εθνοτική βάση, κρύβοντας τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης, όπως και τη μοναδική εναλλακτική λύση, που υπάρχει για τους εργαζόμενους και βρίσκεται σ’ έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, στο σοσιαλισμό. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να «ανοίξει τον ασκό του Αιόλου» και σε άλλες περιοχές, ειδικά στα Βαλκάνια, να οδηγήσει και σε άλλες ενσωματώσεις περιοχών, π.χ. στην ενσωμάτωση του Κοσσόβου στη λεγόμενη «Μεγάλη Αλβανία», που συνδέεται με προσαρτήσεις εδαφών γειτονικών χωρών. Υπάρχουν άλλωστε παραδείγματα από το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας που, στο όνομα της αυτοδιάθεσης των λαών, άνοιξε ο δρόμος για αλλαγές συνόρων. Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν την υπεροχή του σοσιαλισμού στην αντιμετώπιση σχετικών προβλημάτων. Όλες οι διοικητικές αλλαγές στην Κριμαία, από την ανακήρυξή της σε αυτόνομη δημοκρατία το 1921, στο πλαίσιο της ΕΣΣΔ, μέχρι την διοικητική ενσωμάτωσή της στην Ουκρανία τη δεκαετία του ’50, έγιναν ομαλά και ειρηνικά, γιατί κυριαρχούσαν οι σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής και επομένως κριτήριο ήταν το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού. Ο λαός της Κριμαίας, ο ουκρανικός λαός, ο ρωσικός λαός έχουν ιστορικές μνήμες και θετικές εμπειρίες από τα χρόνια του σοσιαλισμού, που δε σβήνονται ακόμη και αν έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από τις ανατροπές. Ο λαός της Κριμαίας έχει έντονες τις μνήμες της αντιφασιστικής πάλης του σοβιετικού λαού, που έγραψε ιστορία στην πολιορκία της Σεβαστούπολης. Το γεγονός ότι σε διάφορες περιοχές όσοι ζητούν ένωση με τη Ρωσία διαδηλώνουν, μεταξύ άλλων, με τις κόκκινες σημαίες εκφράζει μια τέτοια ανάμνηση ή προσδοκία, παρότι μια τέτοια προσδοκία δεν πατάει ρεαλιστικά στη σημερινή πραγματικότητα και εξέλιξη. Γιατί σήμερα η Ρωσία είναι καπιταλιστική χώρα, που βρίσκεται σε ανταγωνισμό με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, και ο λαός της επίσης υποφέρει. Η ιστορική εμπειρία διδάσκει ότι στις συνθήκες του σοσιαλισμού οι λαοί και οι εθνότητες στην ΕΣΣΔ ζούσαν αδελφωμένοι και προόδευαν με ειρήνη, ενώ τώρα χύνεται το εθνικιστικό-διχαστικό δηλητήριο. Αυτό τον άλλο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν αυτοί οι λαοί, όλοι οι λαοί, σήμερα. ΑΘΗΝΑ 14/3/2014
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ Για την αναδημοσίευση η Λέσχη των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ
26
Οι Έλληνες της Βουδαπέστης γιόρτασαν και φέτος την ίδρυση της θρυλικής ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων). Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τις ελληνικές Αυτοδιοικήσεις Βουδαπέστης και 13ου διαμερίσματος. Στη γιορτή συμμετείχαν αρκετοί κάτοικοι της πρωτεύουσας καθώς και από την επαρχία. Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν και ο Νίκος Βλαχάκης, υπεύθυνος Γραφείου Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουγγαρία, ο Λαοκράτης Κοράνης, πρόεδρος της ΑΕΟΥ, ο αντιπρόεδρος Θανάσης Σιανός, ο γραμματέας της Λέσχης Φίλων και Οπαδών ΚΚΕ Ουγγαρίας σ.Βίκτωρ Φαρατζής, ο τέως πρόεδρος της ΑΕΟΥ Θεόδωρος Σκεύης κ.α. Η γιορτή άνοιξε με τους εθνικούς ύμνους Ελλάδας και Ουγγαρίας από τη χορωδία Καρυάτιδες και ακολούθησε ο χαιρετισμός της προέδρου των Ελλήνων 13ου διαμερίσματος Ελευθερίας Θωμαΐδου προς όλους τους προσκεκλημένους και ξεχωριστά στους λίγους Επονίτες βετεράνους που ήταν παρόντες στη γιορτή. Για το ιστορικό της ΕΠΟΝ μίλησε εν συντομία η Ειρήνη Μποζώνα, αντιπρόεδρος της ΑΕΒ, και στη συνέχεια ο βετεράνος Επονίτης Γεώργιος Κολλάτος απήγγειλε το ποίημα «Τελευταίο τραγούδι» του Κώστα Γιαννόπουλου. Ακολούθησε το καλλιτεχνικό πρόγραμμα με την χορωδία Καρυάτιδες σε επονίτικα τραγούδια και με τα χορευτικά συγκροτήματα Ελληνισμός και Τριαντάφυλλα που χόρεψαν διάφορους παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς. Ιδιαίτερη χαρά μας προξένησαν οι λαϊκοί χοροί της χορευτικής ομάδας του χωριού Μπελογιάννης που για πρώτη φορά την παρακολουθήσαμε. Το πρόγραμμα ήταν καλό κι ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Άνγκιαλφολντ που πολλά χρόνια τώρα πρωτοστατεί στην οργάνωση τέτοιων εκδηλώσεων. Το γλέντι συνεχίστηκε με χορό για μερικές ακόμη ώρες, καθώς και κουβεντολόι που όπως πάντα γίνεται από γνωστούς και φίλους που συναντιούνται σε τέτοιες εκδηλώσεις. Πάντως και τώρα ήταν αισθητή η απουσία πολλών, ‘’υπεύθυνων’’ στελεχών των οργανώσεών μας. Αλήθεια αυτά τα πρόσωπα πότε και πώς έρχονται σε επαφή με τους συμπατριώτες μας, πότε αφουγγράζονται τα προβλήματά τους και πώς τους συμπαραστέκονται; Πώς εκτιμούν και σέβονται τους αγώνες και τις θυσίες των ίδιων των γονιών τους, παππούδων και γιαγιάδων τους που ήταν μέλη της ΕΠΟΝ; Πώς προβάλουν το έργο της ΕΑ και της ΕΠΟΝ που λάμπρυνε την ιστορία της πατρίδας μας; Είχαμε επισημάνει και παλιότερα την γιορτή της ΕΠΟΝ να την οργανώνει το προεδρείο του Συλλόγου Ελληνικής Νεολαίας Ουγγαρίας. Αυτό είναι πρώτα απ’ όλα δικό τους χρέος. Οι νέοι μας έχουν να διδαχτούν πολλά από τους αγώνες και τις θυσίες της ΕΠΟΝ, από τη ζωή και τη δράση της στα χρόνια του πολέμου αλλά και μετέπειτα. Μπορούν ακόμα να οργανώσουν Λέσχη Φίλων και Οπαδών της ΕΑ και ΕΠΟΝ όπου θα συμμετέχουν οι πιο δραστήριοι νέοι μας, εκλαϊκεύοντας τα ιδανικά και τους σκοπούς της. Ας αποφασίσουν, εμείς -όσο το επιτρέπουν οι σωματικές μας δυνάμεις- θα τους βοηθήσουμε. Θανάσης Ζιανός
Μάρτιος 2014 • Έτος: 20°
Ο εορτασμός της ΕΠΟΝ
27
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και η Αυτοδιοίκηση του χωριού Μπελογιάννης σας προσκαλεί να γιορτάσουμε μαζί το Πάσχα των Ελλήνων. Ημερομηνία: Κυριακή, 20 Απριλίου 2014 και ώρα 12.00 – 20.00 Τόπος: η πλατεία του χωριού Μπελογιάννης Τα λεωφορεία αναχωρούνε μπροστά από τα κεντρικά γραφεία μας (1054 Budapest, Vécsey u. 5.) στις 10:30 π.μ. Στη διασκέδασή σας θα συμβάλουν οι ορχήστρες Παλιό Μπουζούκι και Ταβέρνα. Διαθέτουμε για το κοινό ελληνική κουζίνα, ελληνική μουσική και χώρους για παιχνίδι. Η παρουσία σας θα μας τιμούσε ιδιαίτερα!
Λαοκράτης Κοράνης Πρόεδρος Αθανάσιος Σιανός Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Κολλάτος Αντιπρόεδρος
MEGHÍVÓ A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata és Beloiannisz Görög Nemzetiségi Önkormányzata szeretettel meghívja Önt és családját a Görög Húsvét megünneplése alkalmából. Időpont: 2014. április 20. vasárnap 12.00 – 20.00 óráig Helyszín: Beloiannisz község főtere A buszok 10 óra 30 perckor indulnak a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata székhelyétől (1054, Budapest, Vécsey u. 5.) A zenét szolgáltatják a Palio Buzuki és Taverna zenekarok. Vendégeinket görög konyhával és zenével várjuk, gyermekeink számára pedig szabadtéri játékokat biztosítunk. Megjelenésükre feltétlenül számítunk! Koranisz Laokratisz Elnök Sianos Tamás Elnökhelyettes
Kollátosz Jorgosz Elnökhelyettes