AMK Kαλημέρα Μπελογιάννη

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 BUDAPEST, Vécsey u. 5.

ámk | Δεκέμβριος 2016

•

ΚΑΛΗΜΕΡΑ, ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

ειο τ έ π Ε ή ικ ν θ Ε ν η τ ς Γιορτάζοντα

1

Ο εορτασμός της Εθνικής Επετείου του ΟΧΙ στο χωριό Μπελογιάννης Με την επιμέλεια και την φροντίδα της Αυτοδιοίκησης των Ελλήνων του χωριού Μπελογιάννης και συγκεκριμένα του Προέδρου της Τάκη Ντούλα οργανώθηκε στις 5 Νοεμβρίου2016 η γιορτή προς τιμήν της εβδομηκοστής έκτης επετείου του Ιστορικού ΟΧΙ. Ο εορτασμός ξεκίνησε στις 5 μ.μ. με εορταστική δοξολογία στην ελληνική εκκλησία του χωριού. Μετά ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στην προτομή του Νίκου Μπελογιάννη. Το πολιτιστικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στο πολιτιστικό κέντρο του χωριού, όπου συμμετείχαν και οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Νίκος Μπελογιάννης. Δύο μαθητές της 8ης τάξης μας παρουσίασαν την δικιά τους εργασία: την εξιστόρηση των γεγονότων του ΟΧΙ με προβολή φωτογραφιών. Τα παιδιά όλων τον τάξεων απήγγειλαν ποιήματα, είπαν τραγούδια σχετικά με τη γιορτή, και στο τέλος η 7η και η 8η τάξη μας παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό για την γέννηση της ελληνικής σημαίας. Μετά ακολούθησαν τα χορευτικά προγράμματα από την πλούσια παράδοση των ελληνικών χορών. Είδαμε το τμήμα μικρών του χορευτικού συγκροτήματος «Πύργος», χόρεψε το χορευτικό «Τριαντάφυλλα» που αποτελείται από γυναίκες του χωριού, και το πρόγραμμα έκλεισε ένα χορευτικό συγκρότημα από την Ελλάδα, από το νησί Εύβοια, που μας παρουσίασαν χορούς του νησιού τους. Η γιορτή έκλεισε με χορό, όπου έπαιξε η ορχήστρα Πύργος.

Vengrinyák Εdit

2

Ο Eλληνας κληρικός μας στην Ουγγαρία Με αφορμή την άφιξη και την τοποθέτηση του νέου κληρικού Αρχιμ. Παϊσίου Λαρεντζάκη Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας, στην Ουγγαρία, δημοσιεύουμε συνέντευξη που παρεχώρησε στο περιοδικό μας.

1. Πως αισθάνεστε που αναλαμβάνετε Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας με έδρα την Βουδαπέστη; Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα να βρίσκομαι στην Βουδαπέστη, την ομορφότερη πόλη της Ευρώπης. Πιστεύω δίκαια την έχουν ονομάσει «μικρό Παρίσι», «διαμάντι ριγμένο στο Δούναβη», «Βασίλισσα του Δούναβη». Ευχαριστώ θερμά τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Αρσένιο για την ανάθεση σε μένα της υψηλής θέσης του Πρωτοσυγκέλλου της ιστορικής Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας. Έχω ακούσει και έχω διαβάσει πολλά για την Βουδαπέστη. Την ιστορία της και για την Ορθόδοξη παρουσία εδώ. Ιδιαιτέρως αναφέρομαι στους μακαριστούς Μητροπολίτες Γερμανό Καραβαγγέλη, Χρυσόστομο και Μιχαήλ, που πολλά κοπίασαν για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Ξεκινώντας τα μοναχικά και ιερατικά μου βήματα από την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη και την Κρήτη δεν φανταζόμουν ότι θα βρισκόμουν στην κεντρική Ευρώπη και την Ουγγαρία. Όμως ο Θεός γνωρίζει καλύτερα και οδηγεί τον καθένα μας, όπου εκείνος τον χρειάζεται και τον έχει «ανάγκη», ως όργανό του, για την διάδοση του Ευαγγελίου και την σωτηρία των πιστών. Βρίσκομαι πλέον εδώ στη Βουδαπέστη, στην Ουγγαρία με σκοπό να βοηθήσω κι εγώ, δίπλα στον Σεβασμιώτατο και τους αγαπητούς Πατέρες, με όσες δυνάμεις διαθέτω το έργο της Εκκλησίας μας, να μαρτυρήσουμε εντονότερα εδώ, από την Μεσευρώπη, την ταυτότητα και το πνεύμα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.

3

2. Μιλήστε μας για τις προτεραιότητές σας. Όπως γνωρίζετε στην Εκκλησία μας τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις τις δίδει ο Μητροπολίτης. Ακολουθώντας λοιπόν τις συμβουλές και οδηγίες του, ξεκινώ την διακονία μου εδώ στην Ουγγαρία. Πρώτιστο έργο είναι να βρίσκομαι κοντά στους ανθρώπους. Να νοιώθουν και να αισθάνονται ότι έχουν ένα δικό τους άνθρωπο εδώ. Στις χαρές και στις λύπες. Σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Θα τους βοηθήσω να ζήσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο. Το Ευαγγέλιο να είναι ο οδηγός της ζωής μας. Να αγωνιζόμαστε καθημερινά να πορευόμαστε με όσα επιτάσσει ο Λόγος του Θεού. Να γινόμαστε φίλοι του Χριστού, μέσα από τον προσωπικό μας αγώνα. Να ζούμε σαν μια οικογένεια, όπου ο ένας να στηρίζει τον άλλο. Ενωμένοι με τον Χριστό και μεταξύ μας ως αδελφοί. Να αγαπάμε αλλήλους, όπως έλεγε και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στους μαθητές του. Παράλληλα σημαντικό έργο είναι ο επανευαγγελισμός των ανθρώπων. Να μάθουν, να γνωρίσουν, να βιώσουν την Ορθοδοξία, τον ορθόδοξο τρόπο ζωής μέσα από τα μυστήρια της Εκκλησίας μας, τις εορτές, τα ήθη και τα έθιμά μας. Να γνωρίσουν την ιστορία μας, γιατί Ορθοδοξία και Ελληνισμός δεν είναι δύο ξένα και διαφορετικά πράγματα και έννοιες, αλλά ένα. Να κρατήσουμε τις παραδόσεις μας, τα ήθη και τα έθιμα μας, όπως στην Ελλάδα. Τις γιορτές μας, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα και τόσες πολλές άλλες. Επίσης, ένα εξ ίσου σημαντικό έργο είναι να κρατήσουμε ανοικτές τις Εκκλησίες μας. Να τις λειτουργούμε. Να δώσουμε ένα δυναμικό παρόν. Δεν είμαστε ένα κομμάτι του παρελθόντος, ξεχασμένο, που έχει αφεθεί στη λήθη και στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία υπάρχουν και θα υπάρχουν. Εσείς, εγώ, όλοι μαζί με πρωτεργάτη τον Σεβασμιώτατο, θα βάλουμε ένα μικρό λιθαράκι σ᾽ αυτό, με τη βοήθεια του Θεού.

3. Τι σημαίνει για σας να είστε ο παπάς μας; Μεγάλη τιμή αλλά παράλληλα και μεγάλη ευθύνη. Τις λίγες ημέρες που βρίσκομαι εδώ ένιωσα και βίωσα την ανάγκη να υπάρχει

4

ένας έλληνας κληρικός στην Ουγγαρία. Είδα πόσο πολύ το έχει ανάγκη ο κόσμος, από τη Βουδαπέστη μέχρι το Μπελογιάνη και τις άλλες ενορίες της Ουγγαρίας. Θα αναλώσω τον εαυτό μου να μορφώσω τον Χριστό στις ψυχές των ανθρώπων. Αυτό θα είναι το καύχημα μου και η τιμή μου. Να ζήσουμε ως πραγματικοί ορθόδοξοι χριστιανοί, εδώ στο κέντρο της Ευρώπης. Παράλληλα και όποιοι άλλοι ζητήσουν να μάθουν για τον Χριστό και την Εκκλησία, ευχαρίστως θα τους μεταφέρουμε τον λόγο του Ευαγγελίου.

4. Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλλετε στους πιστούς και γενικά στους Έλληνες της Ουγγαρίας μέσω του περιοδικού μας; Μήνυμα αγάπης, αδελφοσύνης, ειρήνης, ελπίδας προς όλους ανεξαιρέτως. Να παραμείνουν δυνατοί και ενωμένοι. Στις δύσκολες ημέρες που περνούν να δείξουν ομοψυχία και τότε θα υπερβούν τις όποιες δυσκολίες και αντιξοότητες. Να στηρίζει ο ένας τον άλλο. Να υπάρχει αλληλοβοήθεια. Να ζούν με τον Χριστό και την Εκκλησία. Σ᾽ αυτά να στηρίζονται και εκεί να έχουν την ελπίδα και την παρηγοριά τους. Διαφορετικά δεν θα έχουν ούτε όραμα, ούτε ελπίδα, ούτε προοπτική. Όλοι μαζί ενωμένοι να πορευθούμε με πίστη, ελπίδα, αισιοδοξία, οραματισμό για το μέλλον.

Σας ευχαριστώ πολύ! Εύχομαι να έχετε στη υγεία και δύναμη. Για τις επικείμενες εορτές των Χριστουγέννων και του νέου έτους, ο γεννηθείς Κύριος να σας χαρίζει κάθε ευλογία πνευματική και υλική, το δεν νέο έτος να είναι ευλογημένο, άλυπο και ευτυχισμένο! Πάτερ Παϊσιε εκ μέρους των αναγνωστών του περιοδικού μας αλλά και των Ελλήνων της Ουγγαρίας σας ευχαριστούμε για την συνέντευξη και σας ευχόμαστε ολόψυχα υγεία, καλή διαμονή και ευδόκιμο έργο Ανδρέας Οικονόμου

 5

Η μυστική διαθήκη της Ελλης Παππά Αρχείο Μπελογιάννη – ξεφυλλίζοντας τα κιτάπια της ιστορίας (1) Συμπληρώθηκαν φέτος επτά χρόνια από τον θάνατο της πολυγραφώτατης συγγραφέως και αγωνίστριας της Αριστεράς, σύντροφο του Νίκου Μπελογιάννη Μια εμβληματική μορφή του αριστερού κινήματος της χώρας και της τραγικής μετεμφυλιακής πορείας του, η Ελλη Παππά, η πιστή σύντροφος και συνοδοιπόρος του ΝίκουΜπελογιάννη, «έφυγε» από τη ζωή πριν 7 χρόνια στις 27 Οκτωβρίου 2009, τα ξημερώματα σε ηλικία 89 ετών. Γεννημένη στη Σμύρνη το 1920, θυγατέρα του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου , ήταν η μικρότερη από τα υπόλοιπα τέσσερα αδέλφια της: την Ηρώ, τη Δέσποινα, τη Διδώ (η γνωστή συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου ) και τον Γιώργο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. «Η πρώτη μου τροφός ήταν μια αίγα, πράγμα που πολύ το καμάρωσα όταν, μεγαλώνοντας πια, το πληροφορήθηκα» έγραφε η ίδια αυτοβιογραφούμενη, καθώς, όπως εξιστορούσε, «η μάνα μου αρνήθηκε να με θρέψει». «Επέζησα χάρη στη μεγαλύτερη αδελφή της που προμηθεύτηκε για χάρη μου μια κατσικούλα» έγραφε, ενώ ως δεύτερη τροφό της θεωρούσε «τα κάστανα της προσφυγιάς το χειμώνα και τα σταφύλια το καλοκαίρι» . «Την υγεία μου την ανέλαβε η θάλασσα του Πειραιά και την αγωγή μου την ανέλαβαν τα αλητάκια του Πειραιά. Ολα έδειχναν ότι η προλεταριακή μου συνείδηση ήταν εξασφαλισμένη» . Μαθήτευσε στο Γυμνάσιο Θηλέων του Πειραιά. Στην τελευταία τάξη, πετάει προκηρύξεις μαζί με τα αγόρια συμμαθητές της στις συνοικίες της Κοκκινιάς και της Δραπετσώνας κατά του φασιστικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ενώ στην κεντρική εκκλησία της Κοκκινιάς σηκώνουν μια κόκκινη σημαία. Ακολούθως φοίτησε αρχικά στη Φιλοσοφική και μετά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά λόγω της Κατοχής δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τις σπουδές της. Την περίοδο εκείνη συνδέθηκε με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ αναπτύσσοντας αντιστασιακή δράση στις εργατικές συνοικίες του Γκύζη και της Νέας Ιωνίας, και συμμετέχοντας στον αντιστασιακό Τύπο. Και μετά... «το μεθύσι της Απελευθέρωσης, τα Δεκεμβριανά, η ήττα, ο Εμφύλιος, οι άγριοι διωγμοί, οι προσπάθειες ανασυγκρότησης της Αριστεράς και της Δημοκρατίας, οι πρώτες εκλογές, ο ερχομός του Μπελογιάννη και του μεγάλου έρωτα. Η σύλληψή μας, τα Χριστούγεννα του 1950. Οι ατέλειωτοι μήνες στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, μας συντροφεύει το αγέννητο παιδί μας. Η γέννα μου στις Φυλακές Αβέρωφ, οι δίκες, οι καταδίκες μας σε θάνατο, ο χωρισμός όταν η κυβέρνηση του Πλαστήρα δεν τόλμησε να εκτελέσει μάνα βρέφους». Ετσι έχει καταγράψει η ίδια την πορεία της ως τη γνωριμία της με τον Νίκο Μπελογιάννη, ο οποίος είχε φθάσει παράνομα στην Αθήνα από το εξωτερικό κατ΄ εντολήν του ΚΚΕ, τον Ιούνιο του 1950, δέκα περίπου μήνες μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, με αποστολή την ανασυγκρότηση των παράνομων κομματικών οργανώσεων. «Να ζήσεις για το παιδί και την εκδίκηση» Η Ελλη Παππά απολογείται κατά τη διάρκεια της δίκης της, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Τόσο η ίδια όσο και ο σύντροφος και πατέρας του παιδιού της Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκαν σε θάνατο, ωστόσο η ίδια δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους της Συνελήφθησαν με διαφορά τεσσάρων ημερών τον Δεκέμβριο του 1950. Επτάμιση μήνες κράτησε το μαρτύριό της στο φρικτό κελί της Ασφάλειας Αθηνών στην Καποδιστρίου. Ενάμιση επί ενάμιση ήταν, δίχως ίχνος φωτός. «Ο Νίκος έμεινε δέκα μήνες κλεισμένος. Το κελίτου ήταν πιο μεγάλο1,70 επί 1,70 θαρρώ. Και είχε φως. Μια λάμπα που άναβε εκτυφλωτικά μέρα νύχτα» αφηγείτο η ίδια σε συνέντευξή της στο «Βήμα». Παρέμειναν στην απομόνωση ως την πρώτη δίκη τους τον Οκτώβριο του 1951, με συγκατηγορούμενους άλλα 91 άτομα. Στην έδρα του στρατοδικείου και ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους γεννήθηκε στη φυλακή ο γιος τους Νίκος.

6

Ακολούθησε η δεύτερη δίκη τον Φεβρουάριο του 1952 και οι καταδίκες σε θάνατο. Ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελέστηκε, μαζί με τους Δημήτρη Μπάτση, Νίκο Καλούμενο και Ηλία Αργυριάδη. Η Ελλη (Ιωαννίδη, τότε) δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους. Η εκτέλεση έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952. Τις Κυριακές ούτε οι Γερμανοί δεν εκτελούσαν ανθρώπους. Το κελί της δεν το άνοιξαν. «Εσένα δεν σε έχουν στον κατάλογο» της είπε ο αρχιφύλακας. Ο Μπελογιάννης πλησίασε στο μικρό παράθυρο. Εγειρε το πρόσωπό του κοντά της. Η έκφρασή του ήταν παγωμένη. «Να ζήσεις» της είπε «για το παιδί και την εκδίκηση»αφηγείτο η ίδια. Αποφυλακίστηκε την Πρωτοχρονιά του 1964. Δραστηριοποιήθηκε στην ΕΔΑ και εργάστηκε στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή», ενώ στη χούντα συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο, απ΄ όπου αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968 λόγω σοβαρής ασθένειας. Αρνήθηκε να φιλοξενηθεί στη Σοβιετική Ενωση, όπως της προτάθηκε τότε, λόγω των διαφωνιών της για την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα, ενώ μεταπολιτευτικώς επανασυνδέθηκε με το ΚΚΕ προσβλέποντας στην επανένωση της Αριστεράς. «Η επανένωση ξεκίνησε με καλούς οιωνούς και είχε οικτρό τέλος. Απεχώρησα από το ΚΚΕ, πράγμα που και η ηγεσία του επιθυμούσε» έγραφε. Εκτοτε εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά ενώ συνέγραψε πλήθος μελετών και βιβλίων με έναν και μόνο στόχο: «Τη συμβολή μου σε μια κάθαρση της μαρξιστικής σκέψης από τις σταλινικές στρεβλώσεις, που την έσυραν σε μια ανανέωση του πλατωνισμού». Το 2003 η Ελλη Παππά παρέδωσε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) το σύνολο του αρχείου της που, ταξινομημένο σε 60 και πλέον φακέλους, ανήκει στις διαθέσιμες πηγές για τη μεταπολεμική Ιστορία. Αφησε ωστόσο πίσω της ένα μυστικό: τον σφραγισμένο φάκελο που εμπιστεύθηκε στο Μουσείο Μπενάκη υπό την προϋπόθεση να ανοιχτεί μετά τον θάνατό της. Πρόκειται για την πολιτική παρακαταθήκη της Ελλης Παππά, στην οποία, όπως εικάζεται, αναφέρεται στην υπόθεση Μπελογιάννη- τόσο στις συνθήκες της σύλληψής του (κυρίως το αν προδόθηκε ή όχι και από ποιον) όσο και στις δίκες. Η ίδια δεν έκρυβε στις κατ΄ ιδίαν συζητήσεις της ότι είχε πολλά ερωτήματα γύρω από αυτά τα ζητήματα, για τα οποία όμως δεν ήθελε να μιλήσει όσο βρισκόταν εν ζωή. Ετσι, αναμένεται με ιδιαίτερο ιστορικό (και πολιτικό) ενδιαφέρον η δημοσιοποίηση του περιεχομένου του σφραγισμένου φακέλου. Πλούσιο λογοτεχνικό έργο

Η Ελλη Παππά έγραψε δεκάδες βιβλία, κυρίως πολιτικού και κοινωνιολογικού περιεχομένου, αλλά και βιβλία για παιδιά. Ξεχωρίζουν: «Αρχαίοι Ελληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ» (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή), «Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας. Η έννοια της ελευθερίαςστον πρωτοσωκρατικό υλισμό» (εκδόσεις Αγρα), «Βίος και έργα της Γάτας της Σοφής. Αυθεντική βιογραφία μιας έγκλειστης και μαύρης γάτας» (εκδόσεις Οδυσσέας), «Γράμματα στο γιο μου» (εκδόσεις Αγρα), «Η Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21ου αιώνα;» (εκδόσεις Αγρα), «Μικρογραφίες: βιβλία από τη φυλακή» (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο), «Μακιαβέλλι ή Μαρξ» (εκδόσεις Αγρα), «Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου» (εκδόσεις Κέδρος), «Ο Πλάτωνας στην εποχή μας» (εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου), «Μύθος και ιδεολογία στη ρωσική επανάσταση. Οδοιπορικό από το ρωσικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν» (εκδόσεις Βιβλιοπωλείου της Εστίας). Πηγές + φωτογραφίες : ΑΠΕ – ΜΠΕ, Λ.Σταυρόπουλος, εφημ. «Το Βήμα»

Ρεπορτάζ: Ανδρέας Οικονόμου

Elli Pappa titkos testamentuma

Beloiannisz-archívum: utazás a történelem lapjain (1) Idén volt Elli Papa, a sikeres baloldali írónő és aktivista halálának hetedik évfordulója. Elli Papa Nikosz Beloiannisz felesége volt.

Hét évvel ezelőtt, 2009. október 27-én hajnalban, 89 éves korában elhunyt Elli Pappa, a görögországi baloldal és a polgárháborút követő tragikus időszak emblematikus alakja, Nikosz Beloiannisz egy életen át hű társa. Szmirnában született 1920-ban, Evangelos Pappas és Marianthi Papadopoulou ötödik, legkisebb lányaként. Testvérei Iro, Deszpina, Dido (a híres írónő, D. Szotiriu) és Jorgosz voltak.

A kisázsiai katasztrófát követően Pireuszban találtak menedéket. „Felnőttként tudomásomra jutott, hogy első szoptatós dajkám egy kecske volt, amire igen büszke vagyok azóta is” – olvassuk önéletrajzában. „Édesanyám nem akart szoptatni, de legidősebb nővérének hála életben maradtam, ő vette az állatot.” Második dajkájának „az emigrációban fogyasztott téli gesztenyét és a nyári szőlőt” tartja. „Az egészségemet a pireuszi tengernek köszönhetem, nevelésemet pedig a helyi utcagyerekeknek. Mindezek együttesen alapozták meg proletár beállítottságomat.”

A Pireuszi Leánygimnázium utolsó éveseként fiú osztálytársaival együtt augusztus 4-i fasiszta rendszerellenes szórólapokat osztogatott Drapetszona és Kokkinia szegény kerületeiben, utóbbi főterén pedig vörös lobogót emeltek a templomra. Később az Athéni Egyetemen bölcsészettudományt, majd jogot hallgatott, ám a német megszállás miatt lediplomázni már nem tudott.

Akkoriban lépett kapcsolatba az EAM –mal (Nemzeti Felszabadító Front) és a KKE –vel (Görög Kommunista Párt), és aktív ellenállói tevékenységet folytatott Gizi és Nea Ionia munkáskerületeiben, az Ellenállás sajtójának munkatársaként is. Ezután jött „a felszabadulás mámora, a decemberi események, a kudarc, a Polgárháború, az embertelenségek, a kitoloncolások, a Baloldal és a Demokrácia helyreállítására tett kísérletek, az első választások és a nagy szerelem Beloiannisz személyében. 1950 karácsonyán letartóztattak minket; a Belbiztonság sötét pincéinek hónapokig tartó fogságában vártuk első gyermekünket. Az Averof börtönben szültem, aztán jöttek a perek, ahol halálra ítéltek minket, és végül az elválás, mert a Plasztirasz-kormány nem merte kivégezni egy újszülött anyját.” Így írt a Nikosz Beloianisszal való találkozásukig tartó időszakról, a férfi tíz hónappal a polgárháború után, 1950 júniusában titokban érkezett Athénba külföldről, a KKE párt parancsára. Küldetése az illegális pártok újjászervezése volt. „A gyerekért és a bosszúért kell élned!”

Elli Pappa ügyének tárgyalása során, az 1950-es évek elején ekképp fogalmazott. Férjét és gyermeke apját, Beloianniszt vele együtt halálra ítélték, az asszonyt viszont a csecsemőre való tekintettel nem végezték ki.

Négy nap különbséggel tartóztatták le őket 1950 decemberében.

Mártíromsága hét hónapon át tartott az Athéni Kapodisztriu utcai Belbiztonsági Épület szörnyű, másfélszer másfél méternyi, vaksötét cellájában. „Nikosz tíz hónapig raboskodott. Az ő cellája nagyobb lehetett, kb. 1,7 x 1,7 m. Volt fény is: egy villanykörte, mely vakítóan égett éjjel-nappal” - mesélte a Vima napilapnak adott interjúban. Egészen 1951 októberéig, az első tárgyalásukig tartották elzárva őket, 91 másik emberrel egyetemben. A bíróság tagjai között volt a későbbi diktátor, Georgiosz Papadopulosz is. Ugyanazon év augusztusában született a börtönben fiuk, Nikosz is.

A második tárgyalásra 1952 februárjában került sor, ott született meg a halálos ítélet. Elli (akinek akkoriban Joannidi volt a vezetékneve) a baba miatt elkerülte sorsát, Nikosz Beloianniszt, Dimitrisz Batsziszt, Nikosz Kalumenoszt és Iliasz Argiriadiszt viszont 1952. március 30. hajnalán kivégezték. Pedig a németek sosem végeztek vasárnapokon kivégzéseket. A nő celláját ki sem nyitották: „Te nem szerepelsz a listán.” Beloiannisz odahajolt a pici ablakhoz: „A gyerekért és a bosszúért kell élned!” – mondta fagyos arckifejezéssel.

Elli 1964 újév napján szabadult. Csatlakozott az EDA (Demokratikus Baloldal) szervezetéhez, és állást vállalt a „Demokratikus Változás” című újságnál. A katonai junta idején Giarosz szigetére internálták, ahonnan komoly egészségi okok miatt 1968 júliusában szabadon engedték. Meghívást kapott a Szovjetunióba, ám a szovjet tankok Prágába való behatolása miatt visszautasította azt. A junta bukása után újra felvette a kapcsolatot a KKE-vel, azzal a céllal, hogy egyesítse a baloldalt. „Az egyesítés ígéretesen indult, ám szörnyű véget ért. Kiléptem a KKEből, amit a pártvezetés szintén kívánatosnak tartott”.

Attól fogva különböző újságok és magazinok munkatársa volt, tanulmányok és könyvek egész sorát írta. „Egyetlen célom volt: a marxista gondolkodás megtisztítása a sztálinista téveszméktől, amelyek platonikus megújulásba rángatták azt.”

Elli Pappa 2003-ban az ELIA (Görög Irodalmi és Történeti Archívum) rendelkezésére bocsátotta egész életművét, a több mint 60 aktányi anyag a háború utáni történelem szabadon hozzáférhető forrásai között található. Mindazonáltal egy titkot is hagyott az utókorra: egy lepecsételt borítékot bízott a Benakisz Múzeumra azzal a feltétellel, hogy csak halála után nyithatják ki. Ez Elli Pappa politikai örökségét tartalmazza, amelyben feltehetően a Beloiannisz-ügy részleteiről is beszél, a letartóztatás körülményeitől kezdve (árulás történt-e, és ha igen, ki tette) egészen a tárgyalásokig. Személyes beszélgetések során sosem titkolta, hogy az ügy részleteit illetően tengernyi kérdés foglalkoztatta, melyekről viszont haláláig nem szívesen beszélt. Ezért igen nagy történelmi és politikai várakozás övezi a lepecsételt boríték nyilvánosságra hozatalát.

Gazdag irodalmi életmű Elli Pappa több tucat könyvet írt, főleg politikai és szociológiai témákban, ám nem elhanyagolhatóak gyermekregényei sem.

Legjelentősebb művei: „Ókori görög írók Marx Tőkéjében” (Sinhroni Epohi Kiadó), „Tanulmány a Szabadságról. A szabadság értelmezése a protoszokratikus materializmusban” (Agra Kiadó), „A Bölcs Macska élete és művei. Egy bebörtönzött fekete macska hiteles életrajza” (Odysseas Kiadó), „Levelek fiamnak” (Agra Kiadó), „Az 1871-es Kommün: a 21. század forradalma?” (Agra Kiadó), „Miniatúrák: könyvek a zárkából” (Kaleidoskopio Kiadó), „Macchiavelli vagy Marx” (Agra Kiadó), „Búcsú az évszázadomtól” (Kedros Kiadó), „Platón korunkban” (Ikostou Protou Kiadó), „Mítosz és ideológia az orosz forradalomban. Út az orosz populizmustól a sztálini populizmusig” (Estia Kiadó).

Források+ fotok: Athéni és Makedon Hírügynökség, L.Stavropoulos.Vima napilap

7

Γιορτάζοντας την Εθνική Επέτειο του ΟΧΙ

Görög nemzeti ünnep

Η γιορτή της 28ης Οκτωβρίου γιορτάστηκε και φέτος από

A Nikosz Beloiannisz Általános Iskolában idén is nagy sikerrel

το Δίγλωσσο Δημοτικό Σχολείο Νίκος Μπελογιάννης με

került megrendezésre az október 28-i görög nemzeti ünnep.

επιτυχία. Αν και το χρονικό διάστημα προετοιμασίας ήταν

Annak ellenére, hogy a felkészülési idő igen rövid volt, a

αρκετά

στο

tanulók kihozták magukból a maximumot: örömmel vettek

μέτρο των δυνατοτήτων τους και συμμετείχαν με χαρά στη

részt a rendezvényen, ami nagy segítséget jelentett nekünk,

γιορτή, βοηθώντας και εμάς τους αποσπασμένους Έλληνες

görögországi pedagógusoknak ahhoz, hogy színvonalas

εκπαιδευτικούς να δημιουργήσουμε μια γιορτή αξιόλογη. Πολύ

műsort adjunk elő. Ki kell emelni magyar kollégáink, valamint

σημαντική υπήρξε η βοήθεια και η στήριξη των Ούγγρων

a szülők segítségét és támogatását is, melynek hiányában

συναδέλφων, καθώς και των γονέων των μαθητών του

nem tudtuk volna megrendezni az ünnepséget. Így újra

σχολείου. Αν απουσίαζε η συμβολή τους δεν θα ήταν δυνατή

tolmácsolni tudtuk a béke és a szabadság üzenetét, és

η πραγματοποίηση της γιορτής. Για μία ακόμη φορά πέρασε το

bemutathattuk a görögök hősi ellenállását a német megszállók

μήνυμα της αξίας της ελευθερίας, της ειρήνης, της δυναμικής

ellen. Reméljük, ezzel hozzájárulhattunk egy picit a görög

αντίστασης των Ελλήνων κατά των Γερμανών κατακτητών.

gyermekek nemzettudatához, a község lakosai számára pedig

Ελπίζουμε να προσφέραμε ένα λιθαράκι στη συνείδηση

– akik intenzíven ápolják a hagyományaikat – elhozhattunk egy

των Ελλήνων μαθητών, αλλά και μια ανάσα Ελλάδας στους

leheletnyi Görögországot. Együtt minden sikerül!

κάτοικους του χωριού που δυναμικά κρατούν τα ήθη, τα έθιμα

περιορισμένο,

οι

μαθητές

ανταποκρίθηκαν

και τις παραδόσεις του χωριού. Όλοι μαζί μπορούμε.

8

Elsa Kalemou

 9

Τρεις νέοι εκπαιδευτικοί στο Δημοτικό Σχολείο «Νίκος Μπελογιάννης» Το Περιοδικό «ΚΑΛΗΜΕΡΑ Μπελογιάννης».

Μπελογιάννη»

παρουσιάζει

τους τρεις νέους εκπαιδευτικούς του Δημοτικού Σχολείου «Νίκος

Ευχαριστούμε τους Ελληνες εκπαιδευτικούς για την πολύ καλή συνεργασία και την προθυμία τους και τους ευχόμαστε καλή δύναμη και επιτυχίες στο δύσκολο έργο που έχουν αναλάβει. Από την πλευρά μας το Περιοδικό μας είναι πάντα ανοικτό για την προβολή των δραστηριοτήτων του Σχολείου. (α.οικ)

Αλέξης Κουτρούβελης «Η τοποθέτησή μου στην Ουγγαρία, και μάλιστα στο χωριό Μπελογιάννης, ήταν κάτι που δεν το περίμενα, παρότι βρισκόταν στην πρώτη θέση των επιλογών μου σαν χώρες απόσπασης.Οπότε ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, και ακόμα μεγαλύτερη όταν έμαθα πως θα εργαστώ στο σχολείο του ιστορικού αυτού χωριού, το οποίο γνώριζα μόνο απο εκπομπές που έχουν προβληθεί πολλές φορές στην ελληνική τηλεόραση.Εκπομπές που παρά το ότι μεταφέρουν μια γενική εικόνα του τόπου αυτού-και χάρη σε αυτές μεγάλο κομμάτι των Ελλήνων γνωρίζει την ύπαρξη και την ιστορία αυτού του χωριού-εικόνα εκ διαμέτρου αντίθετη με το τι γινόταν μερικές δεκαετίες πριν, αδυνατούν να περιγράψουν πως είναι απο κοντά ένα μέρος-ζωντανός φορέας ιστορίας, και μάλιστα των δεινότερων σελίδων της ελληνικής (σχεδον) μεταπολέμικής ιστορίας.Ενας τόπος που οι γηραιότεροι ακόμα ζουν και μεταφέρουν τις μοναδικές εμπειρίες τους, έρχονται στο σχολείο να πάρουν τα εγγόνια τους και ακους κάθε μέρα μια ιδιαίτερη ιστορία.Ισως βέβαια να το προκαλώ και εγώ με τις ατελείωτες ερωτήσεις μου, αφού απο δάσκαλος μάλλον έχω γίνει και ιστοριοδίφης! Δεν φταίω εγώ αλλά η ενέργεια που κουβαλάει ο τόπος αυτός, και παρά την έντονη πληθυσμιακή αλλαγή που πέρασε δεν παύει να μεταφέρει στον επισκέπτη, κοιτώντας και μόνο τα ονόματα των οδών... Στο σχολείο αποτελεί ευχάριστη έκπληξη για μας τους εκπαιδευτικούς να βλέπουμε παιδιά που παρά το ότι είναι 3ηςκαι 4ης γενιάς μετανάστες ακόμα διατηρούν όχι μόνο ελληνικά ονοματα και επώνυμα, αλλά και μιλάνε ακόμα ελληνικά.Ως εκπαιδευτικοί ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι αυτό μετά από τόσα χρόνια, και μάλιστα προσπαθώντας να βρει ένα παιδί τη χρυσή τομή ανάμεσα στην ελληνικότητα της καταγωγής και την προσαρμογή στη χώρα διαμονής, που είναι αναμφισβήτητα πλέον, η δική τους χώρα.Επίσης, το σχολείο πλέον περιλαμβάνει και πολλά παιδιά που δεν έχουν κάποια ελληνική ρίζα.Αυτό είναι μια επιπλέον πρόκληση για μας τους δασκάλους, να προσπαθούμε να εμφυσήσουμε σ’ αυτά τα παιδιά το ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Παράλληλα όμως τα παιδιά αυτά προκαλούν και το δικό μας θαυμασμό όταν τα βλέπουμε να γιορτάζουν τις ελληνικές γιορτές, όπως πρόσφατα στην γιορτή του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου.Το ενδιαφέρον που δείξαν τα παιδιά στο να μάθουν να τραγουδάνε ελληνικά τραγούδια και να γιορτάσουν μαζί μας αυτή τη σπουδαία ημέρα στην ελληνική ιστορία, όπου ένα μικρό έθνος αντιστάθηκε σε μια πολύ μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη μας εξέπληξε ευχάριστα και μας απέδειξε ότι τα ΟΧΙ ηχούν το ίδιο δυνατά όταν ακούνονται απο αληθινές παιδικές φωνές, από όποια χώρα αυτές κι αν προέρχονται!».

AMK Kαλημέρα Μπελογιάννη

Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Κουκουμτζής Γεώργιος Αρχισυντάκτης : Οικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Σέλτνερ Λεβέντε Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989 διόρθωση ουγγρ.κειμένου : Κατερίνα Μίλιος, Δρ.Νικολέττα Μίλιος μετάφραση : Βασίλης Στεφόπουλος φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη

10

ΑMK Kalimera Beloiannisz

Az MGOÖ kiadványa Kiadó: az MGOÖ Testülete Felelős kiadó: Kukumzisz Jorgosz Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.aitosz.hu 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat Kft. ISSN: 1786-0989 Korrektúra: Miliosz Katalin, dr. Miliosz Nikolett Fordítás: Sztefopulosz Vaszilisz Fotók: Karajorgis Maria

Έλσα Καλέμου Η Έλσα Καλέμου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη κάποιους Μάηδες πριν…αρκετούς δηλαδή, ώστε να έχει τη δυνατότητα να έρθει δασκάλα στην Ουγγαρία. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη σε μια πολύ όμορφη και δεμένη πενταμελή οικογένεια. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μιλάει τέσσερις γλώσσες και την ελληνική νοηματική γλώσσα. Αφού γύρισε τα νησιά της χώρας ως δασκάλα, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη όπου δίδασκε στο Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας για 8 χρόνια, ένα σχολείο που αγάπησε και αγαπάει πολύ. Στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με ειδίκευση στη Διδασκαλία των Γλωσσών σε Πολύγλωσσα Περιβάλλοντα, τη Διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας και την έρευνα στην αξιολόγηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Η διδασκαλία στο εξωτερικό ήταν επιθυμία ετών και πραγματοποιήθηκε φέτος με την απόσπαση από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στην Ουγγαρία και την τοποθέτηση στο ελληνικό χωριό Νίκος Μπελογιάννης, όπου διδάσκει στις μικρές τάξεις. Το νέο σχολικό περιβάλλον αποτελεί δημιουργική πρόκληση και συμβάλλει σημαντικά στο άνοιγμα των εκπαιδευτικών της οριζόντων. Είναι νωρίς ακόμη για συμπεράσματα, αλλά οι αρχικές της εμπειρίες μιλούν για κάτι εντελώς καινούριο, διαφορετικό και ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η στήριξη από συναδέλφους και εργαζόμενους του Δίγλωσσου Δημοτικού Σχολείου του Μπελογιάννη, καθώς και η προθυμία των κατοίκων του χωριού. Είναι μια αγκαλιά ανοιχτή που αναγνωρίζει, σέβεται τις δυσκολίες προσαρμογής και στέκεται αρωγός. Αυτό είναι πραγματικό δώρο. Προσωπικός της οραματισμός είναι η δημιουργία και η μεγαλύτερη -το δυνατόνπροσφορά στη συνέχεια της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού.Τα αποτελέσματα προς το παρόν είναι αξιόλογα και οι αγκαλιές των μικρών μοναδικές. Η συνέχεια έπεται στη σχολική καθημερινότητα. ..

Ευγενία Ντεμερτζίδου Γεια σας!!! Ονομάζομαι Ντεμερτζίδου Ευγενία, κατά κόσμον Τζένη. Είμαι γέννημα θρέμμα της Μακεδονίας και πιο συγκεκριμένα, γεννήθηκα πριν από τριάντα τρία χρόνια στα Γιαννιτσά του Νομού Πέλλης και μεγάλωσα στις Σέρρες με καταγωγή από τη Νέα Τυρολόη Σερρών!!! Είμαι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Διμοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και είχα την ευκαιρία μέσω του επαγγέλματός μου, να διδάξω στα ομορφότερα μέρη της Ελλάδας. Η δέκατη τρίτη χρονιά στο χώρο της εκπαίδευσης, μου επεφύλασσε μία ευχάριστη έκπληξη, αφού για μένα ήταν απρόσμενη η τοποθέτησή μου στην Ουγγαρία και συγκεκριμένα στο ελληνικό χωριό Νίκος Μπελογιάννης, από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα συναισθήματα ανάμεικτα, καθώς άφησα πίσω μου μία πατρίδα που λατρεύω, ανθρώπους και καταστάσεις που με έκαναν αυτό που είμαι σήμερα. Όμως ερχόμενη στο χωριό αυτό, διαπίστωσα με μεγάλη χαρά, ότι το ελληνικό στοιχείο είναι εντονότατο. Από τις ταμπέλες των μαγαζιών και των οδών, μέχρι και τη μουσική που ακούγεται στις γειτονιές του. Είναι συγκινητικό να συναντάς ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, οι οποίοι προσπαθούν με τα σπαστά πλέον ελληνικά τους , αλλά με απίστευτη λαχτάρα να σου εξιστορήσουν πώς από την Ελλάδα, έφτασαν πριν πολλά χρόνια στην Ουγγαρία, πόσες δυσκολίες αντιμετώπισαν και «από πού κρατάει η σκούφια τους». Το σχολείο είναι δίγλωσσο. Αυτό σημαίνει ότι διδάσκονται και η ελληνική, αλλά και η ουγγρική γλώσσα. Εγώ διδάσκω στην Πέμπτη και έκτη τάξη. Οι μαθητές είναι ουγγρικής και ελληνικής καταγωγής. Τα Ελληνόπουλα, τέταρτης γενιάς πλέον, διατηρούν την ελληνικότητά τους σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Καταλαβαίνουν και μιλούν αρκετά καλά τη γλώσσα, παίρνουν μέρος σε μουσικές και όχι μόνο, δραστηριότητες της ελληνικής κουλτούρας αλλά και ιστορίας. Ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα, όταν άκουσα μαθητές και των δύο εθνικοτήτων να τραγουδούν τραγούδια, που μαθαίνουν και τα παιδιά στην Ελλάδα. Το ευχάριστο είναι, ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και από τους Ούγγρους μαθητές για τη γλώσσα μας, τον πολιτισμό μας και την ιστορία μας. Είναι μία πρόκληση για μένα, να συμβάλλω όσο το δυνατόν περισσότερο, στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, και στην προώθηση του πολιτισμού και της ιστορίας μας, τόσο στους Έλληνες μαθητές, όσο και στους Ούγγρους. Καθώς όμως είμαι μόλις 15 μέρες σε τούτο το σχολείο, τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα… σε τρία χρόνια… Εύχομαι, φεύγοντας από την Ουγγαρία, να είμαι γεμάτη εμπειρίες ζωής, ευτυχισμένες στιγμές και εκπληρωμένους στόχους!!!

11

ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2017 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΕΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΟΥΜΤΖΗΣ

12