ελληνισμός 2015/09-10 by Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 BUDAPEST, Vécsey u. 5.

ελληνισμός

Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2015

Προσφυγιά στην ελληνική λογοτεχνία Emigráció a görög irodalomban

περιεχόμενα / tartalom

Τα νέα μας Híreink

Λογοτεχνία Irodalom

Τα νέα μας Híreink

Ιστορία Történelem

Η χώρα του ουράνιου τόξου Szivárványország

Μνήμη Megemlékezés

Χωρίς σύνορα Határtalanul

Αθλητικά Sport

Αποχαιρετώντας έναν πολύτιμο συνεργάτη Βούλα Αυγουροπούλου Ένα από τα πιο αγαπητά και δραστήρια στελέχη της ελληνικής πρεσβείας στην Ουγγαρία, ο Νίκος Βλαχάκης ολοκληρώνει τη θητεία του την 1η Οκτωβρίου ως Σύμβουλος Τύπου και Επικοινωνίας στη Βουδαπέστη μετά από 6 περίπου χρόνια επιτυχημένου έργου στο γραφείο τύπου. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, ο Νίκος Βλαχάκης στάθηκε πολύτιμος συνεργάτης για όσους είχαν την τύχη να δουλέψουν μαζί του, έγινε σημαντικός φορέας της λεγόμενης πολιτιστικής διπλωματίας εμπλουτίζοντας τα δρώμενα της πόλης και κυρίως της εδώ ελληνικής κοινότητας με τη συμβολή του σε ποικίλες εκδηλώσεις, όπως διαλέξεις, συμπόσια, εκθέσεις φωτογραφίας, συμμετείχε σε λογοτεχνικές βραδιές και παρουσιάσεις βιβλίων, ενώ ενέταξε επιτυχημένα την Ελλάδα στο Φεστιβάλ Γαλλοφωνίας που διεξάγεται κάθε χρόνο στη Βουδαπέστη φέρνοντας αξιόλογους εκπρόσωπους των γραμμάτων και της τέχνης.

Παράλληλα έδωσε το παρών ακούραστα στις περισσότερες εκδηλώσεις της ελληνικής ομογένειας, διατηρώντας άψογες σχέσεις με τα μέλη της. Στήριξε τη δουλειά μας στο περιοδικό με αδιάκοπη παροχή υλικού ενθαρρύνοντας ένα πιο ανοιχτό και πολύπλευρο έντυπο, ενώ είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε και την ποιητική του ιδιότητα δημοσιεύοντας στο παρελθόν ποιήματά του. Επιπλέον, φρόντισε για την εικόνα της Ελλάδας στον ουγγρικό τύπο αυτό το -δύσκολο για τη χώρα μας- διάστημα και θεωρούμε ότι αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό η απόφαση να κλείσει το γραφείο στη Βουδαπέστη εν μέσω τόσο κρίσιμων εξελίξεων, εσωτερικών και ευρωπαϊκών. Να ευχηθούμε στον Νίκο από καρδιάς καλή επιτυχία στο νέο του πόστο στο Βερολίνο, είμαστε βέβαιοι ότι θα τα καταφέρει εξίσου άρτια, εργαζόμενος πάντα για το καλό του Ελληνισμού.

Érvényes és eredményes időközi választás Miskolcon Szeptember 20-án érvényes és eredményes időközi görög nemzetiségi önkormányzati választást tartottak Miskolcon, melyen két új képviselő szerezhetett mandátumot. A választásra jogosult 115 választópolgár közül 82-en jelentek meg, mindannyian érvényes szavazatot adtak le. Az eredmény alapján 54 szavazattal Mokka Pinelopi, illetve 42 szavazattal dr. Pecaszné Leskó Éva lettek a Miskolci Görög Nemzetiségi Önkormányzat új képviselői. A testület harmadik képviselője a tavaly novemberben megválasztott Hegedűsné Szambani Zója. A kiegészült képviselő-testület az új képviselők mandátumátvétele után választhat elnököt. Mint ismert, a 2014. évi választásokat követően Ondokné Peca Katerina tragikus halála után, májusban Kiriosz Judit is lemondott mandátumáról, így a testületi tagok létszáma a működéshez szükséges kettő alá csökkent, ezért volt szükség az időközi választások kiírására.

Τα νέα μας | Híreink | 3

Ελληνικές εκδηλώσεις στο Vác

Το μουσικoχορευτικό συγκρότημα «Πύργος» στο Pécs

Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Vác στο 23ο Φεστιβάλ της πόλης πήρε μέρος με δύο προγράμματα.

Στις 26 Αυγούστου στην πλατεία Széchenyi της πόλης Pécs έλαβε χώρα η κοινή εκδήλωση του Ελληνικού Συλλόγου Pécs και της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Pécs, με παρουσίαση ελληνικών παραδοσιακών χορών από την χορευτική ομάδα του συγκροτήματος «Πύργος», που ακολούθησε το ομώνυμο μουσικό σχήμα με το καθιερωμένο λαϊκό γλέντι. Στην πόλη φέτος θα διοργανωθούν κι άλλες τρεις φορές ελληνικά μουσικοχορευτικά γλέντια με τον Πύργο, στις 16 Οκτωβρίου, στις 20 Νοεμβρίου και στις 18 Δεκεμβρίου.

Στην έκθεση και στο καλλιτεχνικό εργαστήρι εθνοτήτων με τίτλο „Στιγμιότυπα του Vác” (16 Ιουλίου - 20 Αυγούστου) εκτέθηκαν πίνακες του κ. Σάββα Φωτιάδη. Εκτός από τον Έλληνα καλλιτέχνη, στην έκθεση προβλήθηκαν έργα τέχνης Ρομά, Ρουθήνων, Σλοβάκων και Ουκρανών καλλιτεχνών. Η εκδήλωση εγκαινιάστηκε στις 16 Ιουλίου από τον δήμαρχο κ. Attila Fördős, όπου έδωσε συναυλία μπουζουκιού ο κ. Σαράντης Μαντζουράκης, πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Vác. Στα πλαίσια του Φεστιβάλ, πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου και το δεύτερο πρόγραμμα της τοπικής ελληνικής αυτοδιοίκησης με μουσική και χορούς του Πόντου, στην κεντρική πλατεία του Vác, στο οποίο έλαβαν μέρος το χορευτικό „Φεγγάρι” από τη Βουδαπέστη, ο Σαράντης Μαντζουράκης και τα „Άστρα”, ερασιτεχνικό χορευτικό συγκρότημα της τοπικής ελληνικής Αυτοδιοίκησης.

Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Παντελεήμονος

Εκδηλώσεις της ελληνικής εθνότητας στο 13ο διαμέρισμα Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 13ου διαμερίσματος Βουδαπέστης συμμετέχει αδιαλείπτως και φέτος στα κοινωνικά δρώμενα της περιοχής. Στις 31 Μαΐου στο Φεστιβάλ Εθνοτήτων του 13ου διαμερίσματος, που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία μπροστά στον Ι. Ν. Αγ. Μιχαήλ στην οδό Babér, το συγκρότημα „Ήλιος” παρουσίασε παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς, ενώ το βράδυ ακολούθησε το μουσικοχορευτικό γλέντι με το συγκρότημα Μύδρος. Στα πλαίσια των „Βραδινών Καλοκαιρινών Συναυλιών” στο πάρκο Szent István στις 7 Ιουλίου ελληνικό πρόγραμμα παρουσίασε το χορευτικό Χελιδονάκι που επίσης ακολούθησε συναυλία και γλέντι με τον Μύδρο. Ημέρες του Ister στο Szentendre Οι „Ημέρες Ister” ήταν εμπλουτισμένες και με τους καλλιτεχνικούς και γαστρονομικούς θησαυρούς των εθνοτήτων της περιοχής. Ούτε η μεγάλη καταιγίδα μπόρεσε να εμποδίσει την ελληνική εκδήλωση της 25ης Ιουλίου, στο πρώτο μέρος της οποίας ο Gábor Furcsa και η σύντροφός του παρουσίασαν κρητικούς χορούς, ενώ στο δεύτερο ακολούθησε εμφάνιση του χορευτικού Ελληνισμός και του μουσικού σχήματος Akropolis Compania. Παρουσιάστηκε η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Kecskemét Αν και στην πόλη Kecskemét υπάρχει ελληνική παρουσία πολλών αιώνων, μειονοτική αυτοδιοίκηση ιδρύθηκε μόνο μετά τις περσινές εκλογές. Ένας από τους κυριότερους στόχους της είναι να ερευνηθεί σοβαρά η ιστορία της τοπικής ελληνικής κοινότητας. Στις 20 Ιουνίου το Μουσείο Αγιογραφίας δίπλα στον ελληνικό ιερό ναό πήρε επίσης μέρος στην σειρά εκδηλώσεων «Νύχτα των μουσείων». Στα πλαίσια της εβδομάδας «Hírös Hét» πραγματοποιήθηκε και η Ημέρα των Εθνοτήτων στις 15 Αυγούστου, στην οποία έλαβε μέρος για πρώτη φορά και ο ελληνισμός του Kecskemét με τη συναυλία του Σαράντη Μαντζουράκη.

Στις 26 Ιουλίου η σειρά εκδηλώσεων του Αγίου Παντελεήμονος ξεκίνησε με την Λιτανεία στον Ι. Ν. Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης του δήμου Μπελογιάννης. Ακολούθησε προσκύνημα προς την συνοικία Pentele της πόλης Dunaújváros, όπου μετά την θεία λειτουργία και την ευλογία των κολλύβων, τελέσθηκε η ρίψη του ιερού σταυρού στον Δούναβη. Επιστρέφοντας στο χωριό Μπελογιάννης στους συμμετέχοντες προσφέρθηκε γεύμα από τον τοπικό σύλλογο συνταξιούχων και ακολούθησε πανηγύρι με το συγκρότημα Πύργος. Την λειτουργία στο Pentele που τέλεσε ο πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Πατριαρχείου κ. Ιωσήφ Κάλοτα, τίμησαν με την παρουσία τους εκτός από τους ερευνητές της τοπικής ιστορίας και ο ιππότης του Διεθνούς Τάγματος Αγ. Γεωργίου κ. Kovács Balázs καθώς και οι αντιπρόεδροι της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Βασίλης Αγγελίδης και κ. Σπύρος Μπ. Αγκάρντι. Ουγγρικές φυλές εγκαταστάθηκαν στην περιοχή κατά τον 10ο αιώνα. Μεταγενέστερες ανασκαφές έφεραν στο φως το Pentele που η ιστορία του ανάγεται στην εποχή των Árpád, και πάνω στο οποίο βρίσκεται η σημερινή πόλη Dunaújváros. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Άγιο Παντελεήμονα τον ιαματικό, και πιο συγκεκριμένα από την ομώνυμη Ιερά Μονή που βρισκόταν στην βορειοανατολική άκρη της απέναντι νησίδας Duna (σήμερα: Szalki). Το μοναδικό μοναστήρι στην Ουγγαρία που φέρει το όνομα του αγίου απλωνόταν σε έκταση 140 επί 160 μέτρων και τα εναπομείναντα μέρη του καταστράφηκαν το 1903 μαζί με το νησί λόγω διευθέτησης του Δούναβη. Στην μνήμη αυτής της μονής πραγματοποιείται κάθε χρόνο το προσκύνημα του Αγίου Παντελεήμονος σε συνεργασία του Πατριαρχείου και του Συλλόγου «Πύργος». Την μνήμη της μονής τιμά σήμερα με το όνομά του και το νοσοκομείο Szent Pantaleon του Dunaújváros. Ξεκίνησε η διαχείριση της κληρονομιάς των Lyka Οι Antal Lantos και Antal Lantos-Lyka στις 29 Ιουλίου ήρθαν σε επαφή με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Ουγγαρίας με σκοπό να ξεκινήσουν την διαχείριση της κληρονομιάς Lyka. Οι κληρονόμοι του Károly Lyka, κορυφαίου εκπροσώπου των καλών τεχνών της χώρας θα ψηφιοποιήσουν ολόκληρο το υλικό, και θα καταλογογραφήσουν επίσης την βιβλιοθήκη Lyka. Το έργο τους θα βοηθά και θα παρακολουθεί ο κ. Βασίλης Αγγελίδης, αντιπρόεδρος της ΑΕΟΥ υπεύθυνος θεμάτων της ελληνικής κληρονομιάς.

| Τα νέα μας | Híreink

Görög programok a Váci Világi Vigalom keretében

Mandzurakisz Szarandisz adott koncertet.

A Váci Görög Nemzetiségi Önkormányzat két programmal vett részt a XXIII. Váci Világi Vigalom rendezvénysorozatban.

A Pyrgos Zenekar és Tánccsoport Pécsett

A „Váci Hangulatok” című nemzetiségi alkotótábor és kiállításon Fotiadis Savvas festményeit tekinthették meg az érdeklődők. A kiállítás 2015. július 16-tól augusztus 20-ig volt látható, a görög alkotón kívül egy-egy roma, ruszin, szlovák és ukrán művész mutatkozott be alkotásaival. A kiállítást Fördős Attila, Vác polgármestere nyitotta meg július 16-án. A megnyitón buzukin játszott Mandzurakisz Szarandisz, a Váci Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnöke. Szintén a „Váci Világi Vigalom” részeként, július 19-én, a Váci Görög Nemzetiségi Önkormányzat programjában pontuszi zenei és táncbemutatóra került sor a város főterén. A programban közreműködött a budapesti Fengári tánccsoport, Mandzurakisz Szarandisz, illetve a helyi görög önkormányzat amatőr tánccsoportja, az Astra. A Manolisz Glezosz 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskolának ősztől működik a váci tagozata is, amelynek révén a környékbeli gyermekek számára is megnyílt a lehetőség a görög nyelv tanulására. Görög nemzetiségi programok a XIII. kerületben A XIII. Kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzat idén is folyamatosan részt vesz az angyalföldi és újlipótvárosi közösségi rendezvényeken. Május 31-én, a XIII. kerületi nemzetiségek fesztiválján, a Babér utcai Szent Mihály templom előtti téren a görög nemzetiség programjában az Iliosz tánccsoport tartott bemutatót, majd az esti órákban a Mydros zenekar táncháza következett. A Szent István parki „Nyáresti koncertek” keretében, június 7-én a Helidonaki együttes táncbemutatóját szintén a Mydros zenekar koncertje és táncháza követte. Szentendrei hírek Pár év szünet után Szentendre város önkormányzata és a Szentendrei Kulturális Központ ismét megszervezte - immár 11. alkalommal - az Ister Napokat. A Duna, azaz görög nevén, az Ister köré szervezett programokat a helyi és környékbeli nemzetiségek művészeti és gasztronómiai bemutatói is gazdagították. Július 25én a nagy vihar sem tudta megakadályozni a görög programot, melynek első részében Furcsa Gábor és párja mutattak be krétai táncokat, majd a második részben az Ellinismos tánccsoport bemutatója, illetve az Akropolis Compania táncháza következett. A Szentendrei Görög Nemzetiségi Önkormányzat tavasszal útjára indította a népszerű görög táncházat is. Minden hónap utolsó szombatján várják az érdeklődőket a Barcsay Jenő Általános Iskola aulájába, a zenét az Akropolis Compania szolgáltatja. A táncházat a szentendrei székhelyű Marathon Foods Kft. is támogatja. Szintén a Barcsay Jenő Általános Iskolában indult el szeptembertől a Manolisz Glezosz 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola szentendrei tagozata is. Az iskoláskorú gyermekek oktatásán kívül a szentendrei tagozaton az óvodás korosztály számára iskola-előkészítő foglalkozások is indultak. Bemutatkozott Önkormányzat

a Kecskeméti képpel

Görög

Nemzetiségi

Habár Kecskeméten nagy múltra tekint vissza a görög nemzetiség, önkormányzatot csak tavaly októberben hozott létre a közösség. Az önkormányzat legfőbb céljai között találhatjuk a helyi görög közösség történetének alapos feldolgozását. Június 20-án a kecskeméti görög templom mellett működő Ikon Múzeum is részt vett a Múzeumok Éjszakája rendezvénysorozatban. Augusztus 15-én került sor a kecskeméti Hírös Hét keretében a Nemzetiségi Napra, melyen első alkalommal vehetett részt a görög nemzetiség is. A görög önkormányzat programjában

Augusztus 26-án, a pécsi Széchenyi téren került sor a Pécsi Görög Egyesület és a Pécsi Görög Nemzetiségi Önkormányzat közös programjára, melyen a Pyrgos Néptánccsoport tartott bemutatót, majd a Pyrgos Zenekar szokásos táncháza következett. Idén még három alkalommal lesz görög táncház a Pécsi Kulturális Központban a Pyrgos Zenekarral: október 16-án, november 20-án és december 18-án. Szent Panteleimon-napi zarándoklat foto Július 26-án, a beloianniszi Szent Demeter, Szent Konstantin és Heléna templomban, a gyógyulásért tartott litániával kezdődött a Szent Panteleimon-napi eseménysorozat. Ezt követően indult el a zarándokmenet Dunaújváros Pentele nevű városrészére, ahol az emlékszertartás és a kolliva megszentelését követően a zarándokok úszó emlékkeresztet indítottak útjára a Dunán. Visszaérkezvén Beloianniszba, a zarándokmenet résztvevőit a helyi nyugdíjasklub tagjai egytálétellel várták, majd a Pyrgos zenekarral ünnepi tánc vette kezdetét. A pentelei emlékszertartáson, melyet Kalota József, a Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus protopresbitere celebrált, részt vettek a pentelei helytörténet kutatói mellett Kovács Balázs, a Nemzetközi Szent György Lovagrend lovagja, illetve Agárdi Bendegúz Szpírosz és Angelidisz Vaszilisz, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnökhelyettesei is. A honfoglaló magyarok a 10. század elején telepedtek meg a térségben. A későbbi korból származó ásatások tárták fel a Dunaújváros elődjének tekinthető, már az Árpád-korban is létező, máig fennálló Pentelét, amely egy középkori görög gyógyító szentről, Szent Pantaleonról, pontosabban az egykori Duna-szigeti (a mai Szalki-sziget elődje) Szent Pantaleonapátság védőszentje után kapta a nevét. Magyarország egyetlen Szent Pantaleonnak szentelt monostora a mai Szalki-sziget északi végétől kissé észak-keletre állt, 140 x 160 méteres rommezejét 1903-ban robbantották fel, majd kikotorták a mellette fekvő kisebb zátonyszigettel együtt, az akkori Duna-szabályozás következtében. Ezen apátság emlékére szervezi meg évről évre a Patriarchátus a Pyrgos Egyesülettel közösen a Panteleimonnapi zarándoklatot. Az apátság emlékét őrzi Dunaújvárosban a helyi Szent Pantaleon Kórház is. Megkezdődött a Lyka-hagyaték feldolgozása foto Lantos Antal és LantosLyka Antal július 29-én azzal a céllal keresték fel a Képzőművészeti Főiskolát, hogy megkezdjék a Lykahagyaték feldolgozását. Lyka Károlynak, a magyar művészettörténet egyik legnagyobb alakjának örökösei a teljes anyagot digitalizálják, a Lyka-könyvtárat pedig katalogizálni fogják. Munkájukat segíti és figyelemmel kíséri Angelidisz Vaszilisz, az MGOÖ görög örökségért felelős elnökhelyettese is.

Agárdi Bendegúz Szpírosz

Τα νέα μας | Híreink | 5

Οι Έλληνες της Ουγγαρίας διαμαρτύρονται κατά των γενικεύσεων Σπ. Σχετικά με την ελληνική κρίση και τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της Ελλάδος, διοικητικά μέλη των κοινοτήτων μας μίλησαν περισσότερες φορές απ’ το συνηθισμένο στα ΜΜΕ της χώρας, αλλά όχι σε πολιτιστικές εκπομπές. Οι Έλληνες της Ουγγαρίας ερωτήθηκαν κυρίως για το πώς βλέπουν τα γεγονότα στην Ελλάδα, πώς αντιμετωπίζουν τις ειδήσεις για τα μέτρα λιτότητας και τι σκέφτονται για το μέλλον.

της Πρεσβείας μέσω του hvg.hu. «Αντί να ερευνήσει σε βάθος το ζήτημα, ο συντάκτης του άρθρου επέλεξε να επιμείνει στα ρατσιστικά στερεότυπα για την πατρίδα μου που προβάλλουν τα τελευταία χρόνια τα σκανδαλοθηρικά περιοδικά της Ευρώπης, καθώς την γνώμη του την μεταμφιέζει σε τάχα «κριτική ανάλυση». Βέβαια έχει το ελεύθερο να το κάνει. Ευτυχώς όμως o ουγγρικός λαός φαίνεται να μην συμμερίζεται την άποψή του» γράφει ο Έλληνας διπλωμάτης.

Τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια M1, Hír Televízió, Lánchíd Rádió, Katolikus Rádió, Magyar ATV, Civil Rádió και TV2, είχαν την περιέργεια να μάθουν τη θέση των Ελλήνων της χώρας. Αρκετές φορές έδωσαν συνεντεύξεις εκ μέρους της ΑΕΟΥ ο γενικός αντιπρόεδρος Σπύρος Μπ. Αγκάρντι και ο εκπρόσωπος Δημήτρης Τοπουζίδης. Ο κ. Αγκάρντι στην εκπομπή «Ma este» της κρατικής τηλεόρασης στις 10 Ιουλίου -και κατά τη ζώνη υψηλής τηλεθέασης- είπε πως “ο Ελληνισμός της Ουγγαρίας διαμαρτύρεται για τις γενικεύσεις που μας βλέπουν ως τεμπέληδες. Δεν μπορεί να αποκαλείται τεμπέλικο ένα ολόκληρο έθνος γιατί αυτό είναι ρατσισμός.” Υπογράμμισε ότι οι ισχυρισμοί τέτοιου τύπου είναι απαράδεκτοι, δεδομένου ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι περισσότερες εργατοώρες σημειώνονται στην Ουγγαρία και την Ελλάδα. Ήταν ανάγκη να ειπωθεί η σταθερή δήλωση αυτή διότι σε κάποια μέσα ενημέρωσης κυκλοφόρησαν δημοσιεύσεις που προκαλούν ολόκληρο το ελληνικό έθνος, ανάμεσα στις οποίες ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στα άρθρα του Tóta W. Árpád στον ιστότοπο hvg.hu. Ο κύριος έχει μακράν ιστορία στο να προσβάλει τους Έλληνες, ήδη από το 2010 τους περιγράφει ως τεμπέληδες, γλεντζέδες και διεφθαρμένους μεσογειακούς. Φέτος έχει υπερβεί κάθε όριο, τόσο που δεν μπόρεσε να μείνει αδιάφορη ούτε η Ελληνική Πρεσβεία στη Βουδαπέστη. Στον blogger που έγινε γνωστός για το χυδαίο ύφος του και αυτοαποκαλείται και δημοσιογράφος, απάντησε επίσημα ο κ. Νικόλαος Βλαχάκης, υπεύθυνος τύπου

Στα έντυπα και τα on-line μέσα δημοσιεύτηκαν πολλά ρεπορτάζ και από το χωριό Μπελογιάννης. Ο κ. Τάκης Ντούλας πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Δήμου Μπελογιάννη και εκπρόσωπος της ΑΕΟΥ, και ο δήμαρχος του χωριού κ. Κώστας Παπαλέξης μίλησαν στην εφημερίδα Magyar Nemzet. Ο κ. Ντούλας εξέφρασε τη λύπη του επειδή «στην Ευρώπη ρίζωσε η αντίληψη ότι οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, παρόλο που σε κάθε λαό υπάρχουν ανεπρόκοποι και φιλόπονοι άνθρωποι, καλοί και κακοί». Ο κ. Παπαλέξης επίσης διέψευσε ότι οι Έλληνες δεν δουλεύουν, κατά τη γνώμη του το σύστημα των μέτρων λιτότητας αποτελεί αδιέξοδο. Ο Ανδρέας Κωστόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημίου του Szeged και πρόεδρος της τοπικής ελληνικής αυτοδιοίκησης, μίλησε - κυρίως από επαγγελματική άποψη - στην εφημερίδα του Νομού Csongrád για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. «Ως συνέπεια των μέτρων που επιβλήθηκαν, τόσο η ελληνική οικονομία, όσο και το ΑΕΠ και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων σημείωσαν δραματική πτώση» είπε. Προσθέτει πως «οι Έλληνες το ξέρουν πως με τα νέα μέτρα λιτότητας που προτείνουν οι δανειστές, δεν θα είναι δυνατό η Ελλάδα να βγει από τη δύσκολη κατάσταση. Έχουν την άποψη αν δεν βλέπουν βελτίωση μακροπρόθεσμα ίσως θα ήταν καλύτερο να βγουν από την ευρωζώνη».

A magyarországi görög vezetők tiltakoznak az általánosító véleményekkel szemben Σπ. A görögországi válság és a hitelezői tárgyalások kapcsán az elmúlt időszakban önkormányzataink vezetői a szokásosnál többet szerepeltek a hazai médiumokban, és nem kimondottan a nemzetiségi műsorok kapcsán. A Magyarországon élő görögöket főként arról kérdezték, hogyan látják ők az anyaországi eseményeket, hogyan fogadják a megszorításokról szóló híreket, és mit gondolnak, hogyan alakulnak a jövőben az események. A televízió- és rádiócsatornák részéről az M1, a Hír Televízió, a Lánchíd Rádió, a Katolikus Rádió, a Magyar ATV, a Civil Rádió és a TV2 is kíváncsi volt a hazai görögök véleményére. A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata részéről számos alkalommal adott interjút Agárdi Bendegúz Szpírosz általános elnökhelyettes és Topuzidisz Dimitrisz szóvivő. Agárdi Bendegúz Szpírosz a Magyar Televízió „Ma este” című adásában, július 10-én, főműsoridőben közölte: a magyarországi görög nemzetiség tiltakozik azon vélemények ellen, melyek szerint a görög nemzet lusta lenne. “Nem lehet egy egész nemzetet lustának tekinteni, mert ez nem más, mint rasszizmus” – mondta. Megjegyezte, Magyarországon és Görögországban a legmagasabb a munkaórák száma az Európai Unióban, ennek tükrében elfogadhatatlanok az efféle állítások. Szükség is volt a határozott nyilatkozatra, hiszen bizonyos magyarországi médiumokban az egész görög nemzetet sértő írások jelentek meg. Ezek közül külön kell foglalkozni a hvg.hu-n publikáló Tóta W. Árpád írásaival. A szerző nem ma kezdte a görögök gyalázását, már 2010-ben is a görögöket lusta, bulizó, korrupt mediterrán népnek festette le. Idén túlment minden határon, olyannyira, hogy ezt már a budapesti görög nagykövetség sem nézhette

| Τα νέα μας | Híreink

tétlenül. A magát újságírónak nevező, „trágár” stílusáról elhíresült bloggernek Nikolaosz Vlahakisz, a követség sajtóattaséja, a hvg.hu-n adott megfelelő választ. „Alapos utánanézés helyett a cikk szerzője úgy döntött, hogy inkább az utóbbi években az európai bulvárlapok által országomról terjesztett rasszista sztereotípiáknál marad, miközben mondanivalóját a ‘kritikai elemzés’ jelmezébe öltözteti. Ehhez, természetesen, joga van. Szerencsére, a jelek szerint, a magyar nép nem osztja ezt a felfogását” - írta a diplomata. Az írott és on-line médiumokban többször készült riport Beloianniszban is. A Magyar Nemzetnek Dulasz Takisz, a Beloianniszi Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnöke, az MGOÖ képviselője és Papalexisz Kosztasz polgármester nyilatkoztak. Dulasz Takiszt bántja, hogy „Európa elkönyvelte a görögöket lustának, pedig minden nép közt található rest és szorgalmas, jó vagy rossz ember”. Papalexisz Kosztasz is cáfolta, hogy a görögök ne dolgoznának, szerinte a megszorítások rendszere zsákutca. Kosztopulosz Andreasz szegedi egyetemi docens, a Szegedi Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnöke, a Csongrád megyei regionális napilapnak nyilatkozva főként szakmai oldalról nyilatkozott a görögországi helyzetről. „Az intézkedéscsomag következményeként jelentősen visszaesett a görög gazdaság, csökkent a GDP és a közszférában dolgozók bére” – mondta a lapnak. Hozzátette: a görögök nem látják, hogy „az újabb, hitelezők által javasolt megszorító csomaggal kilábal Görögország a nehéz gazdasági helyzetből. Úgy vélik, ha hosszú távon nem látják, hogy javulni fog a helyzet, akkor tényleg lehet, jobb, ha kilépnek az eurózónából.”

Εκδήλωση εθνοτήτων στο Pécs Σπύρος Αγκάρντι Υπό την αιγίδα του διεθνούς καλλιτεχνικού συλλόγου TotalArt και στα πλαίσια της σειράς εκδηλώσεων «Πανόραμα Εθνοτήτων του νομού Baranya» στις 22 Ιουλίου παρουσιάστηκαν άλλες δύο εθνικές μειονότητες της Ουγγαρίας, η ελληνική και η ουκρανική, στην γκαλερί της οδού Király 24 στο Pécs. Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και το Ίδρυμα για τον Ελληνικό Πολιτισμό συνέβαλε στην εκδήλωση με την έκθεση «Δημιουργία αξιών από την πρώτη ελληνική διασπορά», η οποία διήρκησε ως τις 19 Αυγούστου. Στον εναρκτήριο λόγο της η κα. Ilona Rozsnyai, υπεύθυνη για τα ΜΜΕ και τις εκδηλώσεις του συλλόγου, τόνισε ότι το Pécs ανήκει στις σπάνιες πόλεις όπου είναι παρούσες και οι 13 αναγνωρισμένες εθνικές μειονότητες. Σε αυτό το πνεύμα διοργανώνεται και η εν λόγω σειρά εκδηλώσεων. Την εκδήλωση εκ μέρους των Ελλήνων εγκαινίασε ο γεννημένος στο Pécs αντιπρόεδρος πολιτιστικών θεμάτων της ΑΕΟΥ κ. Σαράντης Μαντζουράκης, καθώς η έκθεση παρουσιάστηκε από τον κ. Σπύρο Μπ. Αγκάρντι γενικό αντιπρόεδρο της ΑΕΟΥ.

Στα εγκαίνια οι μαθητές του λυκείου Janus Pannonius Gimnázium παρουσίασαν και παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς. Τα στελέχη της ΑΕΟΥ, στα πλαίσια σύντομης συνάντησης, διαβουλεύτηκαν για ζητήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινότητα με τον πρόεδρο της τοπικής αυτοδιοίκησης κ. Γρηγόρη Γεωργίου, καθώς κατέθεσαν στεφάνι στην αναμνηστική πλάκα του Βασίλη Μαντζουράκη, ιδρυτή του Συλλόγου Ελλήνων του Pécs. Το μνημείο φιλοτεχνήθηκε και τοποθετήθηκε από την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Pécs, την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Komló και τον Σύλλογο Ελλήνων του Pécs στη μνήμη όλων των Ελλήνων που απεβίωσαν στην πόλη αυτή. Η σειρά εκδηλώσεων για τις εθνότητες του Pécs στις 24 Ιουλίου συνεχίστηκε με την προβολή του ντοκιμαντέρ «Ελληνική κληρονομιά», ενώ στις 28 Ιουλίου ο Σαράντης Μαντζουράκης έδωσε συναυλία μπουζουκιού από το μπαλκόνι του Δημαρχείου του Pécs.

Baranyai Nemzetiségi Körkép 2015 Rozsnyai Ilona, az egyesület programés sajtómenedzsere megnyitó beszédében hangsúlyozta: Pécs azon ritka települések közé tartozik, ahol mind a 13 államalkotó nemzetiség jelen van. Ennek jegyében szervezik a Baranya megyei nemzetiségi körképet is. A nemzetiségek részéről az eseményt Mandzurakisz Szarandisz, az MGOÖ pécsi születésű kulturális elnökhelyettese nyitotta meg, a görög kiállítást pedig Agárdi Bendegúz Szpírosz, az MGOÖ általános elnökhelyettese mutatta be. A Jannus Pannonius Gimnázium tanulói hagyományos görög néptáncokat is bemutattak a megnyitón.

A TotalArt Nemzetközi Művészeti Egyesület szervezésében, a „Baranyai Nemzetiségi Körkép 2015” rendezvénysorozat keretében, július 22-én újabb két nemzetiség, a görög és az ukrán mutatkozott be Pécsett, a Király utca 24. szám alatti galériában. A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata (MGOÖ) együttműködésben „A Görög Kultúráért Alapítvánnyal” a görög kereskedő diaszpóra értékteremtését bemutató kiállítással járult hozzá az eseményhez. A kiállítás augusztus 19-ig volt megtekinthető.

Az MGOÖ vezetői a pécsi rendezvény kapcsán rövid találkozón egyeztettek a pécsi görög közösséget érintő legfontosabb témákban Georgiu Grigorisszal, a Pécsi Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnökével, illetve koszorút helyeztek el Mandzurakisz Vaszilisz, a Pécsi Görög Egyesület alapítójának emléktáblájánál, amelyet 2008-ban, valamennyi, Pécsett elhunyt görög emlékére állított a Pécsi Görög Kisebbségi Önkormányzat, a Komlói Görög Kisebbségi Önkormányzat és a Pécsi Görög Egyesület. A pécsi nemzetiségi rendezvénysorozat július 24-én folytatódott a „Görög örökség” című film bemutatójával, majd július 28-án a pécsi városháza erkélyéről Mandzurakisz Szarandisz adott buzukikoncertet.

Τα νέα μας | Híreink | 7

Eλληνικές εκδηλώσεις Μαΐου - Ιουνίου στο 3ο διαμέρισμα Στις 31 Μαΐου 2015 στο πολιτιστικό κέντρο Békásmegyeri διοργανώθηκε για 8η φορά η Ημέρα Κοινωνίας των Πολιτών και Εθνοτήτων με στόχο να παρουσιαστούν οι σχετικές οργανώσεις που λειτουργούν στο διαμέρισμα. Φυσικά κάθε χρόνο παίρνουμε μέρος κι εμείς με διάφορα προγράμματα. Φέτος οι ενδιαφερόμενοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την δράση του Συλλόγου Ελλήνων Νέων. Είχε τεράστια επιτυχία και το σύντομο θεατρικό τους σκετς με τίτλο „Σπάρτη”. Στον κήπο πραγματοποιήθηκε ο παραδοσιακός Διαγωνισμός Μαγειρικής με συμμετέχοντες από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των εθνοτήτων, όπου τα τρία καλύτερα πιάτα και οι ομάδες που τα έφτιαξαν βραβεύονται με αναμνηστικά διπλώματα. Επικρατεί καλή ατμόσφαιρα και τα ωραία φαγητά περνάνε από χέρι σε χέρι.

Μεταξύ 6 -21 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη το 20ο φεστιβάλ „Duna Karnevál” που αποτελεί κορυφαίο δρώμενο του ποιοτικού πολιτιστικού τουρισμού εδώ και δύο δεκαετίες. Φέτος, από τις 80 εκδηλώσεις - σε 12 σημεία και με 2000 περίπου ερμηνευτές - δύο έλαβαν χώρα στην Óbuda: το βράδυ της 14 Ιουνίου η υπαίθρια σκηνή του πολιτιστικού κέντρου Békásmegyeri φιλοξένησε τα χορευτικά, καθώς την επόμενη στην κεντρική πλατεία της Óbuda είχαμε την ευκαιρία να γλεντήσουμε σε ατμόσφαιρα καρναβαλιού μαζί με τους φιλοξενούμενους που προήλθαν από όλες τις χώρες του κόσμου. Την Ελλάδα εκπροσώπησε το χορευτικό του ΕΛ. ΚΕ. ΛΑ. Μ. από την Αθήνα.

Εμείς φέτος ετοιμάσαμε τουρλού με την καθοδήγηση του Χρήστου Παπαβασιλείου.

Στις 6 Ιουνίου στο πολιτιστικό κέντρο Békásmegyeri πραγματοποιήθηκε η εκδήλωσή μας με τίτλο „Βαλκανικό Μπουκέτο”. Η εορταστική εκδήλωση αυτή θεσπίστηκε πέρσι από την βουλγάρικη, την ελληνική, τη σέρβικη και την ρουμάνικη κοινότητα της Óbuda έχοντας σκοπό τη δημιουργία ενός θεσμού που θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Η γιορτή μας φέτος πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της σειράς εκδηλώσεων „Καλοκαίρι στην Óbuda” με την συμμετοχή κορυφαίων καλλιτεχνικών οργανώσεων των τεσσάρων βαλκανικών εθνοτήτων, οι οποίοι παρουσίασαν τις μοναδικές, πολύχρωμες και πλούσιες παραδόσεις τους στις μητρικές τους γλώσσες. Το επί σκηνής πρόγραμμα έκλεισε με κοινό βαλκανικό χωρευτικό γλέντι, συμβολίζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές των πολιτισμών μας. Παράλληλα με το πρόγραμμα πραγματοποήθηκε και παρουσίαση γαστρονομίας όπου οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν χαρακτηριστικές παραδοσιακές βαλκανικές γεύσεις. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν τα χορευτικά συγκροτήματα Ελληνισμός και Φεγγάρι.

Óbudai hírek III. kerületi görög programok 2015. május 31-én 8. alkalommal került megrendezésre a Békásmegyeri Közösségi Házban az Óbudai Civil és Nemzetiségi Nap, melynek célja, hogy bemutatkozhassanak a kerületben működő civilszervezetek és nemzetiségi önkormányzatok. Természetesen mi is minden évben részt veszünk az eseményen, más-más programmal. Ez alkalommal a Görög Ifjúsági Egyesület standján ismerkedhettek meg a résztvevők a görög fiatalok tevékenységével. Nagy sikere volt „Spárta” című rövid színpadi bemutatójuknak.

2015. június 6-án a Békásmegyeri Közösségi Házban került megrendezésre „Balkán Csokor” című programunk.

A kertben zajlott a hagyományos „ki főz jobbat” verseny – ahol civilek és nemzetiségek mérkőznek egymással, a zsűri döntése alapján a három legjobb étel és készítő csapata emléklapot kap. Remek hangulatban készülnek a különböző fogások és járnak körbe a kóstolók.

2015. június 6-21 között zajlott a XX. Duna Karnevál, mely immár két évtizede a minőségi kulturális turizmus kiemelt attrakciója. A 80 programon közel 2000 előadó 12 helyszínen szórakoztatta a közönséget, melyből két esemény Óbudán volt: június 14-én este a Békásmegyeri Közösségi Ház szabadtéri színpadán mutatkoztak be a résztvevő táncegyüttesek, másnap pedig az Óbudai Főtéren található Kobuci kertben karneváli hangulatban együtt mulathattunk a külföldi vendég együttesekkel.

Mi ebben az évben „turlu”-t készítettünk Papavasziliu Hrisztosz irányításával.

Görögországot az EL.KE.LA.M Táncegyüttes (Athén) képviselte.

Az óbudai bolgár-, görög-, román és szerb nemzetiségek hagyományteremtő céllal hozták létre az elmúlt évben a „Balkán csokor” ünnepi rendezvényt. Az „Óbudai Nyár” programsorozat kertében megvalósult ünnepi műsorban a négy „balkáni” nemzetiség egyegy, saját közösségében jelentős művészeti csoportja, saját anyanyelvén prezentálta, népszerűsítette sokszínű, gazdag hagyományait egy-egy attraktív színpadi produkció által. A színpadi műsor – kultúráink hasonlóságát és különbözőségét bemutatva – közös, balkáni táncházzal zárult. A program kísérőrendezvényeként gasztronómiai bemutató keretében jellegzetes nemzetiségi ételeket kóstolhattak a látogatók. A műsorban közreműködött az Ellinizmosz és a Fengari táncegyüttes. Halász Katalin Óbuda-Békásmegyer Görög Nemzetiségi Önkormányzata elnökhelyettes

| Τα νέα μας | Híreink

Εθνικό Κτηματολόγιο Παράταση προθεσμίας μέχρι 14 Οκτωβρίου 2015 υποβολής δηλώσεων για τους κατοίκους εξωτερικού και το Ελληνικό Δημόσιο που έχουν εγγραπτέα δικαιώματα σε ακίνητα που βρίσκονται στους προκαποδιστριακούς ΟΤΑ: 1. Αμυγδαλεώνος, Ζυγού, Κορυφών, Κρυονερίου, Λιμνίων, Νέας Καρβάλης, Παλαιάς Καβάλας, Πολυνέρου και Χαλκερού του Δήμου Καβάλας της περιφερειακής Ενότητας Καβάλας. 2. Αγίου Κοσμά, Γέροντα, Γραβούνης, Δικοτάμου, Δυσβάτου, Ελαφοχωρίου, Ερατεινού, Ζαρκαδιάς, Κεχροκάμπου, Λεκάνης, Μακρυχωρίου, Πέρνης, Πετροπηγής, Πλαταμώνος, Ποντολιβάδου, Χρυσουπόλεως και Χρυσοχωρίου του Δήμου Νέστου της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας 3. Ακροποτάμου, Αμισιανών, Αντιφιλίππων, Αυλής, Δωματίων, Ελαιοχωρίου, Κηπίων, Κοκκινοχώματος, Μελισσοκομείου, Μεσιάς, Μεσορόπης, Μουσθένης, Μυρτοφύτου, Ορφανού, Παγγαίου, Παλαιοχωρίου, Πλατανοτόπου, Ποδοχωρίου, Σιδηροχωρίου, Φωλέας και Χρυσοκάστρου του Δήμου Παγγαίου της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας. Πίνακας Γραφείων Κτηματογράφησης 1) Για τους προκαποδιστριακούς ΟΤΑ των Δήμων Καβάλας και Νέστου: επί των οδών Μητροπολίτου Χρυσοστόμου 2 και Εθνικής Αντιστάσεως (δίπλα από τα ΚΤΕΛ), ΤΚ. 65403, Καβάλα. 2) Για τους προκαποδιστριακούς ΟΤΑ του Δήμου Παγγαίου: επί των οδών Δημητρίου Δημάδη 7 και Θερμοπυλών (απένταντι από τα ΕΛΤΑ), ΤΚ. 64100, Ελευθερούπολη. 3) Για τους προκαποδιστρακούς ΟΤΑ του Δήμου Νέστου: επί των οδών Ξάνθης και παρόδου Παύλου Μελά, ΤΚ. 64200 Χρυσούπολη. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 08:00-16:00 και την Τετάρτη 08:00-20:00. Έναρξη Ανάρτησης Προσωρινών Κτηματολογικών Πινάκων και Διαγραμμάτων: α)

στους Δήμους Ηλιουπόλεως, Αργυρουπόλεως της Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τομέα Αθηνών,

β)

στους Δήμους Αργυρουπόλεως και Γλυφάδας της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών,

γ)

στους Δήμους Αχαρνών, Θρακομακεδόνων και την Κοινότητα Κρυονερίου της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής,

δ)

στους Δήμους Αγίων Αναργύρων και Καματερού της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικού Τομέα Αθηνών και

ε)

στους Δήμους Άνω Λιοσίων, Ζεφυρίου και Φυλής της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής

όπου τα Προσωρινά Κτηματολογικά Διαγράμματα και οι Προσωρινοί Κτηματολογικοί Πίνακες θα αναρτηθούν και θα παραμείνουν αναρτημένα επί δύο (2) μήνες στα Γραφεία Κτηματογράφησης με ημερομηνία έναρξης τη 17η Αυγούστου 2015. Όποιος έχει έννομο συμφέρον μπορεί μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από την ανωτέρω ημερομηνία να υποβάλει αίτηση διόρθωσης ή ένσταση κατά των στοιχείων της Ανάρτησης στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης. Για τους κατοίκους της αλλοδαπής και το Ελληνικό Δημόσιο η αντίστοιχη προθεσμία είναι τέσσερις (4) μήνες. Πίνακας Γραφείων Κτηματογράφησης α) Για τους Δήμους Ηλιουπόλεως, Αργυρουπόλεως και Γλυφάδας: Χρυσανθ. Τραπεζούντος και Αθ. Διάκου 29, 16777 Ελληνικό, τηλ. 210-3607231 και 210-9643774

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-17:00 και την Τετάρτη 08:00-20:00. β) Για τους Δήμους Αχαρνών, Αγίων Αναργύρων, Άνω Λιοσίων, Ζεφυρίου, Θρακομακεδόνων, Καματερού, Φυλής και Κοινότητα Κρυονερίου: Αριστοτέλους 26 και Ύδρας, 13674 Αχαρναί, τηλ.: 210-2460812 και 210-2460813.

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-17:00 και την Τετάρτη 08:00-20:00.

Τα νέα μας | Híreink | 9

Χτύπησε το κουδούνι στο σχολείο Νικ. Μήλιος Την 1η Σεπτεμβρίου 2015 η νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε με την τελετή έναρξης και στο Δημοτικό Σχολείο Νίκος Μπελογιάννης, που ανήκει στο ομώνυμο Γενικό Πολιτιστικό Κέντρο. Την διεύθυνση φέτος ανέλαβε η κα. Nelli dr. Orosházi Györgyné η οποία διηύθυνε και προηγουμένως το σχολείο του χωριού με πολύ καλά αποτελέσματα. Στον εναρκτήριο λόγο της χαιρέτησε τους παρευρισκόμενους, και προσφωνώντας τους μαθητές τόνισε τη σημασία της δια βίου μάθησης, βασικό στάδιο της οποίας αποτελούν τα πρώτα 8 χρόνια του δημοτικού. Την τελετή, εκτός από τους μαθητές, συγγενείς, εκπαιδευτικούς, κατοίκους του χωριού και τους εργαζόμενους του ιδρύματος, τίμησαν με την παρουσία τους εκ μέρους της ΑΕΟΥ (του φορέα που συντηρεί το ίδρυμα) ο πρόεδρος κ. Γεώργιος Κουκουμτζής, ο αντιπρόεδρος γενικών θεμάτων κ. Σπύρος Μπ. Αγκάρντι και η αντιπρόεδρος νομικών και διοικητικών υποθέσεων δρ. Νικολέτα Μήλιος, επίσης ο κ. Λουκάς Τσώκος Σύμβουλος Πρεσβείας Α΄ και ο κ. Τάκης Ντούλας πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Δήμου Μπελογιάννη και εκπρόσωπος της ΑΕΟΥ. Στην ομιλία

του ο κ. Τσώκος επισήμανε πως τα παιδιά ίσως να μην έχουν ακόμα επίγνωση του μεγάλου πλεονεκτήματος να είναι μαθητές ενός δίγλωσσου σχολείου με δύο πολιτισμούς, κάποτε στο μέλλον όμως σίγουρα θα το καταλάβουν. Προσέθεσε ακόμη πως ως απόγονοι των παλαιών μεταναστών πρέπει να είναι πάντα υπερήφανοι για τους προγόνους τους. Το κοινό χαιρέτησε και η δρ. Μήλιος η οποία αναφερόμενη στα γεγονότα των τελευταίων χρόνων τόνισε ότι «Σίγουρα συμφωνούμε πως ο κόσμος των παιδιών μας πρέπει να είναι ασφαλής, εκεί να μην υπάρχουν καυγάδες και να μην κυριαρχούν τα συμφέροντα κάποιων. Στον κόσμο αυτό να επικρατεί σύμπνοια, έχοντας όλοι μας καθήκον να βοηθάμε με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή και επαγγελματική γνώση, προκειμένου με την συνεχή αύξηση των γνώσεών τους να πραγματοποιήσουν όλο και περισσότερα όνειρά τους.» Μετά την τελετή έναρξης άρχισαν ήδη και τα πρώτα μαθήματα τα οποία θα ακολουθήσουν και πολλά άλλα έως τις 15 Ιουνίου 2016.

Becsöngettek dr. Miliosz Nikolett 2015. szeptember 1-jén évnyitó ünnepséggel vette kezdetét a Nikosz Beloiannisz Általános Művelődési Központ részét képező Nikosz Beloiannisz Általános Iskola 2015/2016-os tanéve. Az intézmény új vezetője nem ismeretlen az iskola történetében: dr. Orosházi Györgyné Nelli korábban már vezette a beloianniszi intézményt, akkor is kiváló munkát végezve. Évnyitó beszédében köszöntötte a megjelenteket, s a diákokhoz fordulva kiemelte, hogy a tanulás egy egész életen át zajló folyamat, melynek meghatározó állomása az általános iskolában eltöltött 8 év. Az ünnepséget megtisztelték jelenlétükkel a diákokon, a hozzátartozóikon, a pedagógusokon, a falu polgárain és az intézmény dolgozóin kívül: Boka Erika Beloiannisz alpolgarmestere, Kukumzisz György, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának, az Iskola fenntartójának elnöke, Agárdi Bendegúz Szpírosz, az MGOÖ általános elnökhelyettese, dr. Miliosz Nikolett, az MGOÖ jogi és közigazgatási elnökhelyettese, Lukasz Cokosz, a nagykövetség első titkára, valamint Dulasz Takisz, a Beloianniszi Görög Nemzetiségi Önkormányzat elnöke, az MGOÖ képviselője.

Lukasz Cokosz beszédében arra hívta fel a figyelmet, hogy a gyermekek talán még maguk sem érzik, mekkora előny számukra, hogy egy olyan iskolába járhatnak, ahol két nyelv, két kultúra van jelen. Életük egy későbbi szakaszában biztosan meg fogják érteni, milyen előnyökre tettek szert ezáltal. Azt is elmondta, hogy az egykori beloianniszi menekültek leszármazottjai legyenek büszkék őseikre. A megjelenteket dr. Miliosz Nikolett is köszöntötte, aki a diákok, a pedagógusok, a szülők, valamint a hozzátartozók köszöntése mellett, az elmúlt időszak eseményeire reagálva kiemelte: „Bizonyára egyetértünk abban, hogy gyermekeink világa védett, oda nem érhet el hangos szó, nem dominálhat negatív érdek. Világukban uralkodjon a béke, és legyen mindannyiunk közös feladata, hogy a lehető legnagyobb odafigyeléssel, szakmai tudással segítsük őket abban, hogy tudásszintjük folyamatos emelésével minél több álmukat valósíthassák meg.” Az évnyitót követően kezdetét vette az első óra, melyet számos újabb követ majd, egészen 2016. június 15-ig.

Ο Μητροπολίτης Αρσένιος στο Σχολείο μας Β.Α. Το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών «Μανώλης Γλέζος» επισκέφτηκε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αυστρίας και Έξαρχος Ουγγαρίας κ.κ. Αρσένιος την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2015, όπου συναντήθηκε με εκπαιδευτικούς και μαθητές του σχολείου και τέλεσε τον πατροπαράδοτο αγιασμό ευχόμενος καλή, δημιουργική και παραγωγική σχολική χρονιά σε διδασκόμενους και διδάσκοντες. Μοίρασε χρήσιμα δώρα στα παιδιά και συνομίλησε με την καινούρια διευθύντρια του σχολείου κ.Χριστίνα Πάρτιτς Κάκουκ. Παρόντες ήταν και ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Γιώργος Κουκουμτζής, οι αντιπρόεδροι κ.Σπύρος Αγκάρντι και Νίκη Μήλιου καθώς και ο κ. Απόστολος Μιχαλόπουλος, εμπορικός ακόλουθος της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουγγαρία.

10 | Εκπαίδευση | Oktatás

Ιδρύθηκε το Κέντρο Εκπαίδευσης των Εθνοτήτων ΣΠ Στις 31 Αυγούστου στο Βουλγάρικο Πολιτιστικό Κέντρο πραγματοποιήθηκε η ετήσια Έναρξη του Σχολικού Έτους για τους Εκπαιδευτικούς 2015. Εκ μέρους της οικοδεσπότριας Βουλγάρικης Αυτοδιοίκησης, εναρκτήριο λόγο εκφώνησε ο πρόεδρος δρ. Ντάντσο Μούσεφ. Στην εκδήλωση παρεβρέθηκε η καινούρια διευθύντρια του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών “Μανώλης Γλέζος” κα. Χριστίνα Πάρτιτς-Κάκουκ και ο αντιπρόεδρος γενικών θεμάτων της ΑΕΟΥ κος. Σπύρος Μπ. Αγκάρντι. Ιδιαίτερα επίκαιρο θέμα της εκδήλωσης αποτέλεσε και η πρόσφατη αναδιάρθρωση του Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης (ΟΗ). Για την νέα δομή και τα διευρυμένα καθήκοντα του οργανισμού μίλησε ο αντιπρόεδρος δημόσιας εκπαίδευσης του ΟΗ κ. Sándor Brassói. Τα νέα Κέντρα Εκπαίδευσης (POK) ανήκουν στα πλαίσια του ΟΗ και εξασφαλίζουν την παροχή και τον συντονισμό των παιδαγωγικών υπηρεσιών για την περιοχή που αντιπροσωπεύουν. Ιδρύθηκαν 14 ΡΟΚ σε όλη την χώρα, στα οποία προστίθεται και το 15ο που θα ασχολείται αποκλειστικά με τις εθνότητες. Ο κ. József Hanesz, πρόεδρος του Κέντρου Διατήρησης Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Klebelsberg Kunó (KLIK)

για τον ρόλο του KLIK είπε: ο σκοπός της αναδιάρθρωσης είναι οι πόροι, οι γνώσεις και οι εμπειρίες που έχουν συγκεντρωθεί στο κατακερματισμένο μέχρι τώρα σύστημα των ιδρυμάτων να τεθούν σε ένα ενιαίο πλαίσιο. Τα επαγγελματικά καθήκοντα του ΡΟΚ των Εθνοτήτων (NPOK) παρουσίασε η επικεφαλής του νέου αυτού θεσμού κα. Kállay Attiláné. Στην αρμοδιότητα του NPOK ανήκουν συνολικά 1730 ιδρύματα της δημόσιας εκπαίδευσης. Το NPOK παρέχει γενικές συμβουλές καθώς και υπηρεσίες για την φροντίδα των μαθημάτων των εθνοτήτων. Αναφορικά με αυτά σημειώθηκε ότι στις μικρές σε αριθμό εθνότητες όπως η ελληνική δεν είναι δυνατή η κατανομή των καθηκόντων ανά είδος ιδρύματος, και υπάρχει έλλειψη από Έλληνες συμβούλους. Το κέντρο θα εξασφαλίζει και τις υπηρεσίες που σχετίζονται με το σύνολο της διαπαιδαγώγησης και της εκπαίδευσης των εθνοτήτων. Καθήκον του νέου θεσμού θα είναι επίσης και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών των εθνοτήτων, όπως και η διοργάνωση στο εξής του Κρατικού Διαγωνισμού Δημοτικών Σχολειών των εθνοτήτων. Ιδιαίτερα για τα θέματα που αφορούν τις μικρές εθνότητες θα διοριστεί και ένας ειδικός.

Létrejött a Nemzetiségi Pedagógiai Oktatási Központ szp Augusztus 31-én, a Bolgár Művelődési Központban került sor a 2015. évi Nemzetiségi Szakmai Tanévnyitóra. Az eseménynek otthont adó bolgár közösség nevében dr. Muszev Dancso, a Bolgár Országos Önkormányzat elnöke köszöntötte a vendégeket. Az eseményen részt vett Kakukné dr. Partics Krisztina, a Manolisz Glezosz 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola új igazgatója és Agárdi Bendegúz Szpírosz, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának általános elnökhelyettese is. A nemzetiségi tanévnyitónak külön aktualitást adott az Oktatási Hivatal (OH) közelmúltban lezajlott átszervezése. Az OH új szervezeti felépítéséről és feladatainak bővüléséről Brassói Sándor, az OH köznevelési elnökhelyettese tartott előadást. Az Oktatási Hivatal keretében létrejövő Pedagógiai Oktatási Központok (POK) ellátási területükön biztosítják a pedagógiai-szakmai szolgáltatásokat, azok koordinálását. Országosan 14 POK jött létre, ehhez csatlakozik tizenötödikként a speciális feladatokat ellátó Nemzetiségi Pedagógiai Oktatási Központ. Hanesz József, a Klebelsberg Kunó Intézményfenntartó Központ (KLIK) elnöke a KLIK szerepéről elmondta: a köznevelési intézményfenntartás átszervezésének célja, hogy az eddigi szétszabdalt intézményrendszerben felhalmozódott erőforrásokat, tudást és tapasztalatot egységbe szervezze. A Nemzetiségi POK (NPOK) szakmai feladatairól Kállay Attiláné, az új intézmény vezetője tartott előadást. Az NPOK illetékességi körébe tartozó köznevelési intézmények száma összesen 1730. Az NPOK végzi a nemzetiségi tantárgyakkal kapcsolatos tantárgygondozói szolgáltatásokat, az új intézmény látja el a nemzetiségi tantárgyakhoz kapcsolódó általános szaktanácsadási

feladatokat is. Ennek kapcsán elhangzott, hogy a kis lélekszámú nemzetiségek, mint például a görögök esetében nem biztosított az intézménytípusonkénti feladatellátás, a görög nemzetiségnél szaktanácsadói hiány mutatkozik. A Nemzetiségi POK látja el a nemzetiségi nevelés-oktatás egészéhez kapcsolódó szolgáltatásokat is. A nemzetiségi oktatásban szükséges pedagógiai értékelés is a Nemzetiségi POK feladatai közé tartozik, illetve a nemzetiségi iskolák számára az Országos Általános Iskolai Tanulmányi Versenyt is az új intézmény szervezi a jövőben. Az intézményen belül a kis lélekszámú nemzetiségek oktatási feladataiért külön személy felel majd.

Εκπαίδευση | Oktatás | 11

ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ Γράφει η Ευαγγελία Τσαρούχα

“Παλιέ μου φίλε, τι γυρεύεις; Χρόνια ξενιτεμένος ήρθες με εικόνες που έχεις αναθρέψει κάτω από ξένους ουρανούς μακριά απ’ τον τόπο το δικό σου.”(…) (Γιώργος Σεφέρης: Ο γυρισμός του ξενιτεμένου) Η Αυτοδιοίκηση της Ελληνικής Εθνικότητας του 8ου Διαμερίσματος, σε συνεργασία με άλλες αυτοδιοικήσεις της ελληνικής εθνικότητας, κάθε χρόνο στα τέλη Σεπτεμβρίου, οργανώνει -μετά την τελετή της κατάθεσης στεφάνων στην αναμνηστική πλάκα του κτηρίου του Dohánygyár- Βραδιά Μνήμης στο Πολιτιστικό Κέντρο Törekvés. Εκεί συγκεντρώνονται κάθε χρόνο οι πρώην πρόσφυγες για να θυμηθούν και να διηγηθούν τα περασμένα μεταξύ τους και, πιο πολύ, να μεταδώσουν τις εμπειρίες και παραδόσεις τους στη νέα γενιά. Το προσφυγικό θέμα φέτος, δυστυχώς, είναι πολύ επίκαιρο σ’ όλη την Ευρώπη. Η διαχείριση του προβλήματος ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της, αλλά ο τρόπος αντιμετώπισης του θέματος είναι ανθρώπινος. Η δικιά μου γενιά το γνωρίζει πολύ καλά. Για το λόγο αυτό, επιτρέψτε μου να συμβάλλω στη Βραδιά αυτή μνημονεύοντας μερικά γεγονότα από την ελληνική ιστορία και την αντανάκλαση των γεγονότων αυτών στους ανθρώπους που βρέθηκαν αντιμέτωποι στο προσφυγικό πρόβλημα. Οι αυτόπτες μάρτυρες των αναφερόμενων ιστορικών γεγονότων είναι εκλεκτοί δημιουργοί των ελληνικών γραμμάτων. Η Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ήταν το γεγονός που έδωσε έμπνευση στο Διονύσιο Σολωμό να γράψει τους „Ελεύθερους Πολιορκημένους” και το συνθετικό έργο „Η Γυναίκα της Ζάκυθος”. Η πολιορκία άρχισε στις 25 Απριλίου του 1825 και τερματίστηκε στις 10 Απριλίου του 1826 με την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ : Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΖΑΚΥΘΟΣ Κεφάλαιον 3 Οι Μισολογγίτισσες 1. Κ αι εσυνέβηκε αυτές τες ημέρες οπού οι Τούρκοι επολιορκούσαν το Μισολόγγι, και συχνά ολημερνίς και κάποτε οληνυχτίς έτρεμε η Ζάκυθο από το κανόνισμα το πολύ. 2. Κ αι κάποιες γυναίκες Μισολογγίτισσες επερπατούσαν τριγύρω γυρεύοντας για τους άνδρες τους, για τα παιδιά τους, για τ’ αδέλφια τους που επολεμούσανε. 3. Σ την αρχή εντρεπόντανε να ’βγουνε και επροσμένανε το σκοτάδι για ν’ απλώσουν το χέρι, επειδή δεν ήτανε μαθημένες. 4. Κ αι είχανε δούλους και είχανε σε πολλές πεδιάδες και γίδια και πρόβατα και βόιδα πολλά. 5. Α κολούθως εβιαζόντανε και εσυχνοτηράζανε από το παρεθύρι τον ήλιο πότε να βασιλέψει για να ’βγουνε. 6. Α λλά όταν επερισσέψανε οι χρείες εχάσανε την ντροπή, ετρέχανε ολημερνίς. 7. Κ αι όταν εκουραζόντανε εκαθόντανε στ’ ακρογιάλι κι ακούανε, γιατί εφοβόντανε μην πέσει το Μισολόγγι. 8. Κ αι τες έβλεπε ο κόσμος να τρέχουνε τα τρίστρατα, τα σταυροδρόμια, τα σπίτια, τα ανώγια και τα χαμώγια, τες εκκλησίες, τα ξωκλήσια γυρεύοντας.

12 | Λογοτεχνία | Irodalom

9. Κ αι ελαβαίνανε χρήματα, πανιά για τους λαβωμένους. 10. Κ αι δεν τους έλεγε κανένας το όχι, γιατί οι ρώτησες των γυναικών ήτανε τες περσότερες φορές συντροφευμένες από τες κανονιές του Μισολογγιού και η γη έτρεμε αποκάτου από τα πόδια μας. 11. Και οι πλέον πάμφτωχοι εβγάνανε το οβολάκι τους και το δίνανε και εκάνανε το σταυρό τους κοιτάζοντας κατά το Μισολόγγι και κλαίοντας. 10. Κ αὶ δὲν τοὺς ἔλεγε κανένας τὸ ὄχι, γιατὶ οἱ ρώτησες τῶν γυναικῶν ἤτανε τὲς περσότερες φορὲς συντροφευμένες ἀπὸ τὲς κανονιὲς τοῦ Μισολογγιοῦ καὶ ἡ γῆ ἔτρεμε ἀπὸ κάτου ἀπὸ τὰ πόδια μας. 11. Καὶ οἱ πλέον πάμπτωχοι ἐβγάνανε τὸ ὀβολάκι τους καὶ τὸ δίνανε καὶ ἐκάνανε τὸ σταυρό τους κοιτάζοντας κατὰ τὸ Μισολόγγι καὶ κλαίοντας. Κεφάλαιον 4 Οι γυναίκες του Μισολογγίου διακονεύουνε και η γυναίκα της Ζάκυθος έχει δουλειά 8. Κ αὶ ἰδοὺ παρεσιάζουνται ὀμπρός της οἱ γυναῖκες τοῦ Μισολογγιοῦ. Ἐβάλανε τὸ δεξί τους στὰ στήθια καὶ ἐπροσκυνήσανε· καὶ ἐμείνανε σιωπηλὲς καὶ ἀκίνητες. 9. Κ αι ἔτσι δά, πῶς; Τί κάνουμε; θὰ παίξουμε; Τί ὁρίζετε, κυράδες; Ἐκάμετε ἀναβαίνοντας τόση ταραχὴ μὲ τὰ συρτοπάπουτσα, ποὺ λογιάζω πὼς ἤρθετε νὰ μοῦ δώσετε προσταγές. 10. Κ αὶ ὅλες ἐμείνανε σιωπηλὲς καὶ ἀκίνητες· ἀλλὰ μία εἶπε: «Ἂμ᾿ ἔχεις δίκαιο. Εἶσαι στὴν πατρίδα σου καὶ στὸ σπίτι σου, καὶ μεῖς εἴμαστε ξένες καὶ ὅλο σπρώξιμο θέλουμε». 11. Καὶ ἐτότες ἡ γυναίκα τῆς Ζάκυνθος τὴν ἀντίσκοψε καὶ ἀποκρίθηκε: «Κυρὰ δασκάλα, ὅλα τὰ χάσετε, ἀλλὰ ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ ἀκούω ἡ γλώσσα σᾶς ἔμεινε. 12. Ε ἶμαι στὴν πατρίδα μου καὶ στὸ σπίτι μου; Καὶ ἡ ἀφεντιά σου δὲν ἤσουνα στὴν πατρίδα σου καὶ στὸ σπίτι σου; 13. Κ αὶ τί σᾶς ἔλειπε, καὶ τί κακὸ εἴδετε ἀπὸ τὸν Τοῦρκο; Δὲ σᾶς ἄφηνε φαητά, δούλους, περιβόλια, πλούτια; Καὶ δόξα σοι ὁ θεὸς εἴχετε περσότερα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἔχω ἐγώ. 14. Σ ᾶς εἶπα ἐγὼ ἴσως νὰ χτυπήσετε τὸν Τοῦρκο, ποὺ ἐρχόστενε τώρα σὲ μὲ νὰ μοῦ γυρέψετε καὶ νὰ μὲ βρίσετε; 18. Κ αι τώρα ποὺ βλέπετε πὼς πᾶνε τὰ πράματά σας κακά, θέλτε νὰ πέσει τὸ βάρος ἀπάνου μου. 20. Καὶ ὅσοι μείνουνε ἀπὸ τὸν ξολοθρεμὸ ἔρχονται στὴ Ζάκυνθο νὰ τοὺς θρέψουμε, καὶ μὲ τὴν κοιλιὰ γιομάτη μας βρίζουνε». 23. » Ἐσεῖς δὲν ἔχετε ἄλλη δουλειὰ παρὰ νὰ ψωμοζητᾶτε. Καί, νὰ ποῦμε τὴν ἀλήθεια, στοχάζουμαι πῶς θὲ νἆναι μιὰ θαράπαψη γιὰ ὅποιον δὲν ντρέπεται. Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ Ο Ελληνισμός της Ανατολής, μετά την επανάσταση των Νεότουρκων το 1908, άρχισε να έχει προβλήματα, να διώκεται. Οι διωγμοί ξεκίνησαν από την Ανατολική Θράκη στα 1914. Μαύροι σταθμοί για τον Ποντιακό Ελληνισμό τα έτη 1916 έως 1918 με αποκορύφωμα τη 19η Μαΐου 1919, όπου ο Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα και αρχίζει η τρίτη και πιο σκληρή φάση της γενοκτονίας. Στις 8 Μαΐου 1919, ο Νίκος Καζαντζάκης, μαζί με τους συνεργάτες του, ως «σύγχρονοι αργοναύτες» θ’ αναλάβουν το τιτάνιο για την εποχή έργο, του επαναπατρισμού 150.000 Ελλήνων του Πόντου και της εγκατάστασής τους στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Νίκος Καζαντζάκης: Αναφορά στον Γκρέκο

Γιώργος Σεφέρης: Έξι νύχτες στην Ακρόπολη

(αποσπάσματα)

(απόσπασμα)

«Πρώτη φορά παρουσιαζόταν στη ζωή μου η ευκαιρία να μπω στην πράξη να μην έχω πια να παλεύω με Χριστούς και Βούδες, παρά με ζωντανούς, σάρκα και κόκαλα ανθρώπους. Καλή η στιγμή να δοκιμάσω αν η πράξη είναι η μόνη ικανή ν’ απαντήσει, κόβοντας με το σπαθί της τους αξεδιάλυτους κόμπους της θεωρίας. Δέχτηκα και για έναν άλλο λόγο∙ πόνεσα την αιώνια σταυρωμένη ράτσα μου που κιντύνευε πάλι στο προμηθεϊκό βουνό του Καυκάσου. Δεν ήταν ο Προμηθέας, ήταν η Ελλάδα καρφωμένη πάλι από το κράτος και τη βία και φωνάζει. Φωνάζει όχι τους θεούς, φωνάζει τους ανθρώπους, τα παιδιά της να τη σώσουν. Έτσι, ταυτίζοντας τα σημερινά παθήματα, με τα αιώνια πάθη της Ελλάδας, υψώνοντας την τραγική σύγχρονη περιπέτεια σε σύμβολο, δέχτηκα»(…).

Άκουσα σήμερα από έναν πρόσφυγα τούτο: Βγήκαν κυνηγημένοι σ’ένα ελληνικό νησί. Μαγαζιά, σπίτια, πόρτες, παράθυρα, έκλεισαν όλα μονομιάς. Αυτός με τη γυναίκα του μέσα στο κοπάδι. Το μωρό έξι μέρες να τραφεί· έκλαιγε, χαλνούσε τον κόσμο. Η γυναίκα παρακαλούσε για νερό. Τέλος από ένα σπίτι της αποκρίθηκαν: «Ένα φράγκο το ποτήρι». Κι ο πατέρας συνεχίζει: «Τι να κάνω, κυρ Στράτη, έφτυσα μέσα στο στόμα του παιδιού μου για να το ξεδιψάσω».

«Tο βαπόρι ήταν γεμάτο ψυχές που ξεριζώθηκαν από τα χώματά τους και πήγαινα να τις φυτέψω στην Ελλάδα. Ανθρώποι, αλόγατα, βόδια, σκάφες, κούνιες, στρώματα, αξίνες, άγια κονίσματα, Βαγγέλια, τσάπες έφευγαν τους μπολσεβίκους και τους Κούρδους και δρόμωναν κατά τη λεύτερη Ελλάδα. Η Μαύρη θάλασσα κυμμάτιζε αλαφριά σκούρα, λουλακιά και μύριζε σαν καρπούζι∙ ζερβά μας τ’ ακρόγιαλο και τα βουνά του Πόντου. Μια φορά κι έναν καιρό δικά μας∙ δεξιά αστραφτερό, απέραντο το πέλαγο. Ο Καύκασος είχε σβύσει μέσα στο φως, μα οι γέροι, με τη ράχη γυρισμένοι, κάθονταν στην πρύμνα και δεν μπορούσαν να ξεκολλήσουν τα μάτια τους από τ’ αγαπημένο ακροθάλασσο. Ο Καύκασος είχε χαθεί, φάντασμα ήταν και σκόρπισε, μα απόμεινε ασάλευτος, αβασίλευτος, βαθιά στις λαμπυρίθρες των ματιών τους. Δύσκολο πολύ η ψυχή να ξεκολλήσει από την πατρίδα. Βουνά θάλασσες, αγαπημένοι άνθρωποι, φτωχό αγαπημένο σπιτάκι. Ένα χταπόδι είναι η ψυχή του ανθρώπου κι όλα ετούτα απλοκαμοί της».(…) Η Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922) ήταν μια σειρά στρατιωτικών γεγονότων, που συνέβηκαν κατά το διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Μάιο του 1919 η Ελλάδα εξασφάλισε από τις μεγάλες δυνάμεις της «Αντάντ» την άδεια να αποβιβάσει στρατεύματα στη Σμύρνη, προκειμένου να προστατεύσει τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Ιωνίας από δολιοφθορές των Τούρκων ατάκτων. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1922 μπήκαν οι πρώτοι Τούρκοι στρατιώτες στη Σμύρνη και στις 13 ξεκίνησε η καταστροφή.. Οι ελληνικές και αρμενικές συνοικίες της Σμύρνης παραδόθηκαν στις φλόγες, ενώ οι κάτοικοί τους αναζητούσαν απεγνωσμένα τρόπο διαφυγής προς το Αιγαίο. Η αρνητική έκβαση της μικρασιατικής εκστρατείας οδήγησε στη μεγάλη καταστροφή, την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών και την προσφυγοποίηση 1,5 εκατομμυρίου άλλων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελ. Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Αδάνα 70.000. Σύνολο 2.845.000 Έλληνες που αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά, είχε δε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά παρ’ ότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον. Στα συντρίμμια της Σμύρνης τερματίσθηκε η Ελληνική παρουσία 2.500 ετών στη Μικρά Ασία. Ο ελληνισμός στη Μικρά Ασία (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία) και στην Ανατολική Θράκη υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του ελληνικού έθνους. Κατοικούσαν εκεί 2.500.000 Ελληνες περίπου, οι οποίοι είχαν 2.177 σχολεία με 177.505 μαθητές και 4.596 δασκάλους, καθώς και 2.232 εκκλησίες.

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ Ο Μιχάλης Γκανάς, το 1954 επέστρεψε στην Ελλάδα από το χωριό Μπελογιάννης. Το πεζογράφημά του “Μητριά Πατρίδα” απεικονίζει τα βιώματα του Εμφυλίου και τα παιδικά του χρόνια της ξενιτειάς. Στα τεύχη 2003/ 1-2 του περιοδικού “Καφενείο” έχει δημοσιευθεί δίγλωσσα όλο το κείμενο. (…)Από τα Μακεδόνικα ακούγονται κάθε τόσο μοιρολόγια. Τους έρχονταν τα μαντάτα από το Γράμμο, το Βίτσι. Οι μανάδες μας κοιτάζονταν αμίλητες, κούναγαν το κεφάλι. Μαζεύουνε τα παιδιά. Θα μας στείλουν αλλού, χώρια απ’ τους δικούς μας. Οι Μακεδόνισσες τα ‚δωσαν τα δικά τους. Έκλαιγαν, τα φιλούσανε, δεν είπανε όχι. Οι δικές μας αγρίεψαν. Έσκουζαν, καταριόντανε, μας έσφιγγαν πάνω τους, μια δυο πέσανε στους υπεύθυνους με τα νύχια, βάλαμε κι εμείς τα κλάματα, μας αφήσανε. Πήραν τα μεγαλύτερα, από δέκα και πάνω. Μας φορτώνουν σε μεγάλα καμιόνια. Μετά στο βαπόρι, ένα πολωνέζικο φορτηγό, είπανε. Μας ανεβάζουν με βίντσι και τρέμουμε, κάποιος πέφτει στη θάλασσα. Κατεβάζουν το φαγητό με αλυσίδες, είμαστε μέσα στο αμπάρι πατείς με πατώ σε. Δεν μας αφήνουν να ξεμυτίσουμε. Ανέβηκε ο πάππους μια μέρα στο κατάστρωμα, περνούσε ένα βαπόρι, „Πέσε κάτω” του λένε, δεν έπεφτε, τον κατέβασαν με τη βία. Περάσαμε το Γιβραλτάρ, μετά και Μάγχη. Δώδεκα μερόνυχτα. Από το βαπόρι στο τρένο. Μπαίνουνε κάτι όμορφες κάθε τόσο, μας δίνουνε μήλα, μπισκότα, είναι αλλιώς. Στην Ουγγαρία κρύο πολύ. Κουβαλάγαμε ψείρες. Περνούν τα ρούχα μας από κλίβανο, μας βάζουν στα μπάνια. (…) Χριστόφορος Μηλιώνης: «SYMPHONIA” (αποσπάσματα) Το περασμένο καλοκαίρι κάτι φίλοι - τι φίλοι δηλαδή: Γνωστοί πες καλύτερα - μου γίνανε φόρτωμα να ταξιδέψω κι εγώ μαζί τους στις σοσιαλιστικές χώρες, να ιδούμε, μου λέγανε, πώς είναι εκεί το σύστημα, πώς περνάει ο κόσμος, να βγάλουμε μόνοι μας συμπέρασμα κι όχι ν’ ακούμε λόγια, άλλος το κοντό του κι άλλος το μακρύ του. (…) Δυο πρόσφυγες με συνόδεψαν στο καφενείο για ένα ρακί, ενώ στους δρόμους παίζανε τα Ελληνόπουλα και φλυαρούσαν ουγγαρέζικα. Οι άντρες άφησαν το τάβλι και τα χαρτιά και μαζεύτηκαν στο τραπέζι μας. Μονάχα ένας γέρος, πετσί και κόκκαλο, ετοιμόρροπος, δεν έλεγε ν’ αφήσει την καρέκλα του μπροστά στο παραθύρι. Καθόταν εκεί ασάλευτος όλη την ώρα, με τα χέρια του ακουμπισμένα σ’ ένα χωριάτικο μπαστούνι, κι αγνάντευε μακριά, κατά το Δούναβη, που δε φαινόταν - μονάχα η πεδιάδα. (…) Ρώτησα ποιος είναι. “Α” μου κάνουν. “Ο μπάρμπα-Μήτσος ο Ντούλιας”. Δεν πίστευα στα μάτια μου. Πλησίασα κι έβαλα το χέρι μου στον ώμο του. “Τι κάνεις Θείε;” τον ρώτησα. Κούνησε το κεφάλι του και κατάφερε να πει: “Δε σε γνωρίζω” Του είπα το όνομά μου. “Μεγάλωσες”, είπε.(…) Πάντως, με όλα αυτά που μου ‘λεγε και με όλα που άκουγα για κείνον, έβγαλα τελικά το συμπέρασμα πως ο Ντούλιας δεν ήταν

Λογοτεχνία | Irodalom | 13

άνθρωπος σαν τους άλλους. Γι’ αυτό, κι όταν μια μέρα ακούστηκε πως εξαφανίστηκε – ήταν εκείνες τις μέρες που κυκλοφορούσαν φήμες για κάτι ομάδες που φάνηκαν κατά τον Κασιδιάρη και τράβηξαν για τη Μουργκάνα - , μου φάνηκε ολότελα φυσικό σαν κάτι που ήταν να το περιμένει κανείς.(…) Από κει κι ύστερα όλα ήρθαν άνω κάτω. Κι αν με ρωτούσες ποιος ζει και ποιος πέθανε, δε θα ‘ξερα να σου πω. Σκόρπισαν οι άνθρωποι και ρήμαξε ο τόπος. Ώσπου ήρθε εκείνο το ταξίδι μου, και να ‚τος ο Ντούλιας, ένα φάντασμα δηλαδή, δίπλα στο παραθύρι.(…) Καθώς έπιασα το παγωμένο του χέρι να τον αποχαιρετήσω, ο γέρος κατάφερε να με ρωτήσει: “Το σπίτι μου; Είναι το;” (…) και να με τώρα εδώ, στο “σπίτι του”, σ’ αυτή την ερειπωμένη πέτρινη σκάλα, χωρίς την κρεβάτα της και χωρίς το σπίτι πια – μια σκάλα δηλαδή που δεν ανεβάζει πουθενά, όπως είπα. Κάθομαι στο κεφαλόσκαλο, μονάχα για ν’ αγναντέψω και να καπνίσω ένα ουγγαρέζικο τσιγάρο, από το πακέτο που μου χάρισαν στο καφενείο, την ώρα που με ξεπροβοδούσαν. Η μυρουδιά του βρεγμένου χόρτου. Είναι ένα πακέτο άσπρο, με φέτες κόκκινες και μαύρες, με μια λύρα επάνω. 9,60 φιορίνια, πες είκοσι δραχμές δικές μας. Μάρκα ΣΥΜΦΩΝΙΑ. Και δίπλα μου ο Ντούλιας που τον ξανάφερα στην κρεβάτα του και τον έβαλα να ξαπλώσει στο ντιβάνι – το μόνο που περνούσε από το χέρι μου να κάνω

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ Ο Κάσπαρ Χάουζερ στην έρημη χώρα (απόσπασμα από το μυθιστόρημα Διπλό βιβλίο) Για να πάω το πρωί στο εργοστάσιο παίρνω το μετρό, παίρνω και λεωφορείο, αλλιώς δεν προφταίνω. Το βράδυ όμως άμα σκολάσω, πάω με τα πόδια, χειμώνα και καλοκαίρι. Για να φτάσω στο σπίτι πρέπει να περάσω από το κέντρο της πόλης, τη μεγάλη τη λεωφόρο, με τις ρεκλάμες, τα καταστήματα, τα μπαρ, τις βιτρίνες. Τα φώτα της έχουν ανάψει. Κι αν θέλεις να ξέρεις, εγώ πολύ τ’ αγαπάω τα φώτα της πόλης.(…) Βάζω τα χέρια μου και τα δυο στις τσέπες του παντελονιού μου, με το σακάκι πίσω ανασηκωμένο -κακή συνήθεια μου λένε και δεν την κόβω- παίρνω τη λεωφόρο, την περπατάω, με το κεφάλι σκυμμένο, σαν κάτι να ψάχνω να βρω. Άνθρωποι, κόσμος πολύς, περνάνε δίπλα μου, πάνε μαζί μου. Και πάω και γω - ο δρόμος μάς πάει, η λεωφόρος, κάτω απ’ τα φώτα της. Τους κοιτάζω. Όλοι τους, λέω, πηγαίνουνε κάπου, έχουνε κάπου να πάνε. Εγώ είμαι εδώ, στη λεωφόρο, στην άσφαλτο, περισσότερο απ’ όλους. Δε με περιμένει κανένας εμένα, δεν έχω πουθενά που να θέλω να πάω, να γυρίσω κάπου. Σαν να ‚ναι το σπίτι μου εδώ, εδώ κι η πατρίδα μου, το κανένα σπίτι μου, η καμιά μου πατρίδα. Λένε στο καφενείο και για τους άλλους - πως ξένοι γινήκαμε όλοι στις μεγάλες αυτές πολιτείες. Αν είναι έτσι, λέω τότες εγώ - εγώ, λοιπόν, πρέπει να ‚μαι ο πιο γνήσιος πολίτης της πολιτείας των ξένων, ο ιθαγενής. Και να φροντίσεις εσύ, κύριε συγγραφέα, να μου βάλουνε κάποτε και μια πλάκα στο σπίτι της Φράου Μπάουμ, από την πίσω μεριά, της αυλής, πως εδώ κατοίκησε κάποτε ο ξενότερος απ’ όλους τους ξένους της πολιτείας των ξένων.

EMIGRÁCIÓ Caruha Vangelio írása Jorgosz Szeferisz: Hazatérés „Öreg barátom, mit kutatsz? Idegen földről, hogy visszatérsz, otthonodtól távoli, idegen egek alatt született emlékképekkel.” (Nagy Kalliopé Mária fordítása)

III. FEJEZET A MESZOLÓNGI ASSZONYOK ADOMÁNYT GYŰJTENEK A SZIGETEN 1. É s történt azokban a napokban, hogy a törökök Meszolóngit ostromolták, és gyakorta naphosszat és nemritkán éjjelente is rengett a föld Zakinthoszon, miközben odaát szakadatlanul dörgött az ágyú.

A VIII. kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzat - több más görög nemzetiségi önkormányzattal együttműködve - minden év szeptemberében megszervezi a hagyományos, koszorúzással egybekötött Dohánygyári Emlékestet a Törekvés Kulturális Központban. Ott gyűlnek össze a volt emigránsok feleleveníteni emlékeiket, átadni tapasztalataikat és hagyományaikat a fiatal nemzedéknek.

2. S akkoriban néhány meszolóngi asszony járta a vidéket, hogy adományt gyűjtsön férjeiknek, fiaiknak, fivéreiknek, akik harcban álltak.

A migrációs kérdés az idén nagyon aktuális. A probléma kezelése az EU-hoz és annak tagállamaihoz tartozik, de leküzdése emberi dolog. Az én nemzedékem ezt jól tudja, mert átélte. Ezért szeretnék hozzájárulni az Emlékesthez néhány fontos görög történelmi esemény említésével, amelyeknek az emberekre mért visszahatását a görög irodalom nagymesterei ábrázolják, akik az események szemtanúi voltak.

5. h iszen egykor nekik is voltak cselédeik, mezőik, kecskéik, barmaik és juhaik.

Az 1821-es szabadságharc harci eseményeinek egyike Meszolóngi egy évig tartó, harmadik ostroma volt (1825-1826), amely Dionisziosz Szolomoszt a „Szabad ostromlottak” és „A zákinthoszi asszony” megírására ihlette.

14 | Λογοτεχνία | Irodalom

3. E leinte röstelltek nyilvánosan mutatkozni az idevalósiak előtt, ezért megvárták, amíg besötétedik, csak azután tárták ki karjukat esdekelve, 4. mivelhogy nem szoktak ilyesmit tenni soha még,

6. K ésőbb azonban sietősebbre fogták a dolgot, s türelmetlenül várták, mikor megy le a nap, hogy elinduljanak. 7. Á m amikor egyre nagyobb lett a szükség, észrevették az emberek, 8. h ogy magukat nem kímélve igyekeznek az útkereszteződések, a közterek, a házak, az udvarházak és a cselédszállások, a templomok, a kápolnák felé, 9. hogy pénzt gyűjtsenek és kötszert a sebesült harcosoknak. 10. É s senki sem mondott nekik nemet, mert ezeket az asszonyokat a Meszolóngi ágyúszó kísérte útjukon, miközben lábuk alatt rengett a föld.

11. S még a koldusszegények is elővették akkor féltve őrzött obulusukat, s odaadták keresztet vetve, s könnyes szemmel fordulva Meszolóngi felé. IV. FEJEZET A ZÁKITHOSZI ASSZONYNAK DOLGA VAN 8. É s máris megjelentek előtte a meszolóngi asszonyok. Jobb kezüket a keblükre szorították, s meghajoltak, amint illik, majd némán és mozdulatlanul megálltak. 9. „ Hát így vagyunk! Nos, mi szél hozott ide benneteket? Olyan nagy zajt csaptatok a báli cipellőitekkel, hogy már-már azt hinné az ember lánya, tán ti fogtok itt dirigálni.” 10. V alahányan csak voltak, némán és mozdulatlanul álltak, egyikük azonban ezt felelte:”Bizonyára igazad van. Ez a te hazád és a te házad, mi pedig idegenek vagyunk itt, akiknek hordd- el-magad a nevünk.” 11. A zákinthoszi asszony azonban közbevágott és így folytatta:”Lám-lám, tanítóné asszonyság, mindent elveszítettetek, de amint hallom, fullánkos nyelvetek az megmaradt. 12. A zt mondtad, ez az én hazám és az én házam? Talán bizony kegyednek nem volt háza és hazája? 13. M i bajotok volt a törökkel, mi szükséget láttatok az ő uralma alatt? Tán nem volt betevő falatok, nem volt cselédetek, kertetek, gazdagságotok? Istenemre mondom, több kincsetek volt, mint amennyim van nekem. 14. Tanácsoltam én valaha, hogy támadjatok a törökre, hogy most idejárjátok kéregetni és szitkozódni?(…) 18. Most viszont, hogy látjátok, milyen rosszul áll a szénátok, rám akartok lőcsölni minden terhet.(…) 20. S akik megmaradnak a végpusztulásban, majd idetolják a képüket Zákinthoszra, hogy etessük-itassuk őket, s ha jóllaktak, még bántatlanul szidalmazhassanak is bennünket.”

most segítségért kiált: nem az istenekhez, hanem az emberekhez, fiaihoz, hogy mentsék meg. Hellász mai szenvedését ekképpen ősi szenvedéseivel azonosítva, jelképpé emeltem tragikus helyzetét, és elvállaltam a megbízatást.(…) A hajó tele volt gyökerük vesztett menekülőkkel, s vittem őket haza, Görögországba, hogy áttelepüljenek. Ember, ló, ökör, teknő, bölcső, matrac, szent ikonok meg bibliák, ásók és kapák menekültek a kurdok elől, és igyekeztek a szabad Görögországba. Nem röstellem megvallani, hogy mélyen meg voltam rendülve: kentaurnak éreztem magam, s mintha ez a hajórakomány mind az én testem volna, deréktól lefelé. A Fekete-tenger mély indigókéken hullámzott, és görögdinnyeszagot árasztott. Bal felől a pondoszi partok és hegyek – valamikor, réges-régen mindez a miénk volt -, jobbról a tenger beláthatatlan tükre szikrázott a napsütésben. A Kaukázus már eltűnt szem elől, de a vének a hajó farában ültek, háttal a fedélzetnek, és nem bírták levenni szemüket tenger és ég megszokott látványától, a Kaukázus eltűnt, miként a délibáb, de ott maradt mindörökre, mozdulatlanul a szemük mélyén. Nehezen szakadt el a lélek a hazától, hegyektől, tengerről, szeretteitől, szegényes házikójától – polip a lélek, s mindezek a fogókarjai.”

Az én nemzedékem ezt jól tudja, mert átélte.

(Szabó Kálmán fordítása)

A NÉPÍRTÁS Musztafa Kemal forradalma után, már 1908-ban megkezdődött a görögök üldöztetése. 1914-ben nagyon komoly üldöztetések folytak Kelet-Trákiában, majd 1916-1918-ig intenzíven folytatódtak a Pondoszon, 1919. május 19-én pedig tetőfokára hágott a pondoszi görögök kiirtása. 1919. május 8-án Nikosz Kazandzakisz és munkatársai elvállalták 150.000 pondoszi görög szállítását és áttelepítését Makedóniába és Trákiába.

(Szőllösy Klára fordítása) A Kis-Ázsiai hadjárat (1919-1922) azzal kezdődött, hogy 1919 májusában, az ANTANT beleegyezésével, a görög hadsereg partra szállt Szmirnában, hogy megvédelmezze a keresztény lakosságot Atatürk csapataitól. 1922 szeptemberében a törökök elfoglaltak a várost, és megkezdődött a keresztények mészárlása. A kis-ázsiai katasztrófa több ezer ember életébe és másfél millió görög kényszermenekülésébe került. A párizsi békekonferencia adatai szerint KisÁzsiában és a Kaukázus vidékén az ókortól kezdve: 1.694.000; Trákiában: 731.000; Trapezundban: 350.000; Adanában:70.000 görög élt. Összesen: 2.845.000 görög, akiknek 2.177 iskolájuk, 177.506 tanulójuk, 4.596 tanítójuk és 2.232 templomuk volt.

J. Szeferisz: Hat nap az Akropoliszon (részlet) „Az egyik menekülttől hallottam a minap ezt a történetet: Egy görög szigetről űzték el őket. Sietve bezárták a boltokat, házakat, ajtókat, ablakokat. Egy csapat emberrel menekültek, ő meg a felesége. A csecsemő hat napja nem kapott enni, csak sírt egyfolytában. Az asszony vízért könyörgött. Végül az egyik háznál azt mondták neki: „Egy drachma egy pohár.” Az apa folytatta: Mit tehettem volna, Sztratisz úr, beleköptem a gyerek szájába, hogy szomjan ne haljon.”

Nikosz Kazandzakisz: Jelentés Grécónak

A POLGÁRHÁBORÚ KÖVETKEZMÉNYEI

„Kaukázus, 1919 (részletek)

Mihalisz Ganasz 1954-ben települt vissza Görögországba Beloiannisz községből. A „Mostoha anyám” című novellája megjelent két nyelven is, a „Kafenió 2003/1-2.” számaiban.

Még Olaszországban voltam, amikor táviratot kaptam Athénból, a Népjóléti Minisztériumból, azzal a kérdéssel, elvállalnám-e, hogy a minisztérium megbízásából, mint kormánybiztos elutazom a Kaukázusba, ahol több mint százezer görög sorsa forog veszélyben, s megpróbálom megtalálni a módját, miként lehetne őket hazatelepíteni Görögországba. Életemben most először kínálkozott alkalom, hogy a gyakorlat terére lépjek, és ne eszmékkel, elméletekkel, Krisztusokkal meg Buddhákkal viaskodjam, hanem hús-vér, élő emberekkel. (…) Más okom is volt rá, hogy elvállaljam a megbízatást: sajnáltam szenvedő népemet, mely a Kaukázus szikláihoz láncolva vergődik. Mert nem Prométheusz, hanem Hellász volt az, akit Kratosz és Bia fölfeszített keresztjére – a Kaukázus szikláira -, és

„… A makedónok szobáiból egyre gyakrabban hallatszott siratódal. Grammosz, Vici csatáiról sorban érkeztek a rossz hírek. Anyáink szótlanul nézték egymást, csóválták a fejüket. Összegyűjtik a gyerekeket. Elválasztanak minket a családunktól, s máshová visznek. A makedón asszonyok már odaadták gyermekeiket. Sírva csókolták meg őket, de nem ellenkeztek. A mi anyáink felbőszültek. Sikoltoztak, átkozódtak, magukhoz szorítottak minket, voltak, akik tíz körömmel estek a felelősöknek, mi is elkezdtünk bömbölni, így aztán minket nem vittek el. Csak a tíz éven felülieket.

Λογοτεχνία | Irodalom | 15

Nagy kamionokra raknak minket. Onnan hajóra, egy lengyel teherhajóra. Csörlővel húznak fel, reszketünk a félelemtől, s valaki be is esik a tengerbe. A hajó gyomrában vagyunk egymás hegyén-hátán összezsúfolva, az ételt pedig lánccal küldik le. Az orrunkat sem engedik kidugni. Egyszer a nagypapa felment a fedélzetre, éppen arra járt egy hajó: „feküdj” ordítanak neki, nem feküdt le, erőszakkal hurcolták vissza. Átkeltünk a Gibraltári-szoroson, majd a La Manche csatornán, 12 napon át hajóztunk. A hajóból egyenesen vonatra raktak minket. Időnként csinos nők jönnek a vagonba, almát, kekszet osztanak. Mindjárt más a helyzet. Magyarországon nagy hideg fogad minket. Tele vagyunk tetvekkel. Fertőtlenítik a ruháinkat, minket is fürdőbe küldenek. (…)”

(Caruha Vangelió fordítása)

Hrisztoforosz Milionisz: SYMPHONIA Tavaly nyáron néhány barátom – a barát szó talán mégis túlzás, inkább csak ismerős – arra biztatott, hogy utazzak velük néhány szocialista országba. Nézzük meg, ajánlották, milyen a rendszer, mégiscsak biztosabb, mint annak alapján ítélni, amit idehaza mondanak róluk. „Két emigráns kíséretében léptem be a kocsmába egy pohár pálinkára, miközben az utcán a görög gyerekek játszadoztak és cseverésztek magyarul egymással. Benn a férfiak félbehagytak az ostáblajátékot, és lassan valamennyien a mi asztalunk köré gyűltek. Csak egy csont és bőr öregember, akibe már a lélek is hálni jár, csak ő nem mozdult az ablak melletti székéről. Órák hosszat ült ott magában, két kezével nagy pásztorbotra támaszkodva, és előre meredt, a Duna felé, amely nem látszott, csupán a végtelen sík vidék (….) Megkérdeztem, kicsoda. Ő – mondták – Micosz apó, Duliasz a családneve, - Megdöbbenten néztem. Nem hittem a szememnek. Odaléptem hozzá, és a tenyerem a vállára tettem. -Hogy vagy, Micosz bácsi? Felém fordult, s rekedten suttogta. -Nem ismerlek. Megmondtam a nevem. -Megnőttél. -Egy biztos volt számomra, hogy nem mindennapi ember. Így azután, amikor egyszer elterjedt a hír, hogy nyoma veszett – abban az időben sokat hallottunk partizáncsapatokról, amelyek Murgána felé tartottak-, nem lepett meg, természetesnek tűnt, hogy neki is mennie kellett… -Azóta minden a feje tetejére állt. S ha megkérdezne valaki, soroljam fel, ki halt meg, ki maradt életben, bajban lennék. Szétszéledtek a régiek, elnéptelenedett a vidék. És sor került egyszer erre az utazásra is. És lám, itt ül Duliasz apó, aggastyánként az ablak mellett…. -Amikor megszorítottam jéggé dermedt kezét, az öregember még egyszer odafordult hozzám: - A házam… megvan még? -(…) S lám csak, újra itt vagyok a „házánál”, azaz az elhagyott kőlépcsőnél, de sehol már a padlásszoba, és sehol már a ház – egy lépcsőnél, amely nem vezet sehová. Ülök a lépcső tetején, belebámulok a messzeségbe és rágyújtok egy magyar cigarettára abból a dobozból, amit ott, a kocsmában kaptam búcsúajándékul. Aromája az eső áztatta mezők kellemes fűillatára emlékeztet. Fehér papírdoboz, piros és fekete mintázattal, lant van a tetején. S a felirat: Ára: 9.60 Ft., azaz kb. húsz drachma. A márka neve: SYMPHONIA. S közelemben itt érzem Duliasz apót, akit hazahoztam a padlásszobába, s lefektettem a díványra – csak ennyit tehettem érte.”

(Caruha Vangelió fordítása)

16 | Λογοτεχνία | Irodalom

Dimitriosz Hadzisz: Kaspar Hauser Pusztaországban (részlet a Kettős könyv c. regényből) „Reggelente, munkába menet metróra szállok, csak így érek be időre. Este azonban hazafelé, télen-nyáron gyalog jövök, át kell vágnom a városközponton, végig kell jönnöm a nagy sugárúton, amely tele reklámokkal, üzletekkel, presszókkal, kirakatokkal. Már kigyúltak a fények. Ha érdekel, én nagyon szeretem a város fényeit.(…) Kezem a nadrágzsebbe rakom, zakóm a vállamra dobva – elég rossz szokás ez, korholnak is, hogy nem tudom elhagyni -, és nekiindulok a sugárútnak, lehajtott fejjel sétálok végig rajta, mintha valamit keresnék. Emberek haladnak el mellettem, sok-sok ember, jönnek velem. Én is megyek – az út visz valahová bennünket, a kivilágított sugárút. Elnézem az embereket. Mindnyájan mennek valahová, van valahová menniük. Én itt vagyok otthon, a sugárúton, az aszfalton, sokkal inkább, mint ők. Engem senki sem vár, én nem kívánok sehová se menni, sehová se hazamenni. Tulajdonképpen itt van az otthonom, itt van a hazám, az úgynevezett otthonom, az úgynevezett hazám. A kávéházban megvitatják elég sokszor, másokra is értve, hogy valamennyien idegenekké váltunk ezekben a nagy városokban. Ha így van, mondom, akkor én az idegenek városának legtősgyökeresebb polgára vagyok. (Jó lesz igyekezned, író uram, utána talpalni, hogy egyszer Frau Braun házának hátsó fertályán, az udvari bejáratnál emléktáblát állítsanak az idegenek városa összes idegenek közül legidegenebb polgárának – csekélységemnek -, aki itt húzott le néhány esztendőt.”

(Szabó Kálmán és Caruha Vangelió fordítása)

ΆΝΤΡΕΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΊΟΥ „Αφήνω να καθοδηγούμαι απ’ το τυχαίο”

Έχει ενδιαφέρον η διαδικασία όταν ο άδειος καμβάς σιγα σιγά ζωντανεύει από το χέρι του καλλιτέχνη. Όταν το άσπρο μεταμορφώνεται σε κάτι καινούριο, κάτι ενδιαφέρον, κάτι λαμπερό: την εικόνα. Είναι πραγματική γιορτή τόσο για το κοινό όσο και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Συνομιλήτριά μου η Άντρεα Παπαγεωργίου, που καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης δημιουργούσε παράλληλα.

της dr. Miliosz Nikolett Πολιτισμός | Kultúra | 17

Τι ζωγραφίζεις τώρα; Έναν πίνακα που άρχισα στο καλλιτεχνικό εργαστήρι του Hajós. Πρόκειται ουσιαστικά για την άποψη της Βουδαπέστης από τον Πύργο των Ψαράδων, με δέντρα μπροστά από τις στέγες και χλωμά κτίρια. Την τεχνοτροπία αυτή την εφαρμόζω για πρώτη φορά αλλά την απολαμβάνω πολύ. Τα τελευταία χρόνια αντί για τοπία φτιάχνω πανοραμικές εικόνες από πόλεις, και παρόλο που δεν απεικονίζω καθόλου ανθρώπους οι πίνακες όμως έχουν κάτι το ανθρώπινο, δίνοντάς μου την ευκαιρία να κοιτάξω μέσα στη ζωή των ανθρώπων και να φανταστώ το πώς ζούνε στα σπίτια που ζωγραφίζω. Πώς επιλέγεις τα θέματα; Την πρώτη φορά που «ανακάλυψα» τη ζωγραφική έφτιαχνα κυρίως τοπία, από τότε όμως δοκίμασα και διάφορα άλλα θέματα, όπως πόλεις, χορευτές. Όταν είχα ξεκινήσει ιππασία, ζωγράφιζα πολλούς πίνακες με άλογα. Αντλούσα τα θέματά μου πάντα από καινούριες εμπειρίες που με απασχολούσαν, όπως κάνουν κατά τη γνώμη μου και οι καλλιτέχνες που «λειτουργούν» με ειλικρίνεια και ενστικτωδώς. Είμαι ανοικτή προς τα νέα θέματα, όπου και αν πάω έχω πάντα μαζί μου την φωτογραφική μου ή ένα μπλοκ σχεδίου, έτοιμη να ανακαλύψω καινούρια πράγματα. Από πού προέρχεται η αγάπη για τη ζωγραφική; Μ’ άρεσε να ζωγραφίζω από πολύ μικρή χωρίς να εκδηλώσω ιδιαίτερο ταλέντο, μόνο και μόνο το πάθος και το μεγάλο μου ενδιαφέρον. Γύρω στα 11ή 12 μου ο πατέρας μου μας πήγαινε με την αδερφή μου σε ιδιαίτερα μαθήματα ζωγραφικής, όπου η δημιουργία έγινε έρωτας. Ύστερα πήγαινα στην τάξη ζωγραφικής του Γυμνασίου Kaffka (σήμερα Szent Margit), και τα επόμενα 4 χρόνια προετοιμαζόμουν για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Πότε βρήκες τον προσωπικό σου ύφος, τον δρόμο που θέλεις να ακολουθήσεις; Αρκετά νωρίς κατά τη γνώμη μου, ήμουν στο τρίτο έτος όταν διακρίθηκα με την καλλιτεχνική υποτροφία Amadeus. Ποιες τεχνικές εφαρμόζεις; Από τους διαφόρους πίνακές σου στην ιστοσελίδα www.papageorgiuandrea.hu διακρίνεται αμέσως ότι λατρεύεις τα έντονα χρώματα. Ναι, τα χρώματα είναι ίσως τα πιο βασικά στοιχεία του προσωπικού μου ύφους. Δουλεύω σχεδόν αποκλειστικά με λαδομπογιά την οποία λατρεύω και χρησιμοποιώ ήδη από φοιτήτρια χωρίς να μπορώ να «ξεκολλήσω». Κάπου-κάπου πειραματίζομαι και με άλλες τεχνικές, αλλά πάντα συνειδητοποιώ ότι μόνο με την λαδομπογιά μπορώ να εκφράζομαι. Μ’ αρέσει ακόμα και το σμάλτο που χρησιμοποιώ όμως μόνο μία φορά το χρόνο, σε μια πενθήμερη καλλιτεχνική κατασκήνωση. Πολλές φορές χρησιμοποιώ και ακουαρέλα. Το σχέδιο είναι απαραίτητη βάση για ένα καλό αποτέλεσμα. Πάντα ζωγραφίζω την πραγματικότητα, αλλάζοντας τα χρώματα όμως με τρόπο που στο τέλος να βγει η καλύτερη δυνατή σύνθεση. Κατά πόσο σε εμπνέει η ελληνική σου καταγωγή; Είναι σίγουρο ότι στο προσωπικό μου ύφος συμβάλλουν και οι ελληνικές ρίζες μου αλλά όχι συνειδητά. Δυστυχώς δεν έχω πάει πολλές φορές στην Ελλάδα, χάρη στις εμπειρίες όμως που μάζεψα εκεί φιλοτέχνησα πολλούς πίνακες με ελληνικό θέμα.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σου ζωγράφος; Σε ποια εποχή θα προτιμούσες να ζεις; Θα έπρεπε να πάω 120 χρόνια πίσω, γιατί το ύφος μου ταιριάζει με την εποχή εκείνη. Οι πραγματικοί ζωγράφοι για μένα είναι ο Van Gogh και ο Gauguin. Από τους σύγχρονους καλλιτέχνες προτιμώ εκείνους που ακολουθούν παραδοσιακές τεχνικές. Ζωγραφίζεις συνήθως με μουσική ή προτιμάς την ησυχία; Γενικά ακούω μουσική σε γρήγορους και έντονους ρυθμούς που μου δίνει ενέργεια. Δεν ακούω κλασικά κομμάτια γιατί δεν μπορώ να συγκεντρωθώ. Η μουσική απλά συνοδεύει την διαδικασία της ζωγραφικής. Τα τελευταία χρόνια δουλεύω πιο αργά γιατί εμβαθύνω στις λεπτομέρειες, οι οποίες είναι τόσο σύνθετες που θέλει φακό για να τις βρει όλες κανείς. Πόσον καιρό σου παίρνει να ετοιμάσεις έναν πίνακα; Τον τελευταίο χρόνο όπως είπα ζωγραφίζω αργά, μου παίρνει 2-4 μήνες να φτιάξω ένα έργο, οι πολλές λεπτομέρειες επιβραδύνουν τη δημιουργική διαδικασία. Για χρόνια ζωγράφιζα πολύ εκφραστικά και με ζωντάνια, τα πράγματα όμως που με απασχολούσαν τότε τα έχω ξεπεράσει.Τώρα βρίσκομαι σε διαφορετική φάση κι έχω άλλα πράγματα που με ενδιαφέρουν. Πόση ώρα ζωγραφίζεις συνήθως και πώς περνάς την ημέρα σου; Έχω μια συνηθισμένη ημερίσια ρουτίνα. Στο σπίτι δουλεύω από αργά το μεσημέρι μέχρι την νύχτα ή τα χαράματα. Στο καλλιτεχνικό εργαστήρι προσαρμόζομαι στους ρυθμούς της πλειοψηφίας. Φέτος στα μέσα του καλοκαιριού πέρασα 3 εβδομάδες στο Hajós, όπου ζωγράφιζα 10-14 ώρες την ημέρα, αυτό όμως είναι εξαντλητικό. Τι διαδικασία ακολουθείς όταν δημιουργείς; Ξεκινάς από το προσχέδιο ή ζωγραφίζεις κατευθείαν; Ο κάθε πίνακας μου βασίζεται σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Όταν έχω έμπνευση και αρχίζω την δουλειά πρώτα πρώτα φτιάχνω τα μοντέλα και τις ρυθμίσεις. Εφόσον δεν γίνεται να φτιάχνω σχέδια τόσο λεπτομερή όσο είναι οι πίνακές μου, για βάση χρησιμοποιώ φωτογραφίες. Ως αφετηρία έχω πάντα την πραγματικότητα, όμως για να μην κυριαρχεί αυτή στις εικόνες ζωγραφίζω βασιζόμενη είτε στην μικρή οθόνη της φωτογραφικής μηχανής μου, είτε σε μιαν εκτυπωμένη ασπρόμαυρη και κακής ποιότητας φωτογραφία. Σου έχει τύχει αντί για τα αρχικά σου σχέδια τελικά να καταλήξεις σε κάτι διαφορετικό; Αυτό γίνεται πολλές φορές κι είναι παράξενο. Πρώτα σχεδιάζω τις γενικές γραμμές και μετά αρχίζω να ζωγραφίζω το πιο ενδιαφέρον σημείο, βάζοντας μερικά χρώματα ανάλογα με το ύφος που διαλέγω. Αυτό μοιάζει με το δίχτυ της αράχνης ή με μωσαϊκό, τα χρώματα εξαπλώνονται σιγά-σιγά από το επίκεντρο προς τις άκρες, και η εικόνα παίρνει την τελική της μορφή. Πολλές φορές η εικόνα παίρνει διαφορετικό δρόμο απ’ ότι ήθελα αρχικά, και αν μ’ αρέσει αφήνω να καθοδηγούμαι από το τυχαίο. Είχες εκθέσεις και στο εξωτερικό... Ήμουν μία από τους 35 Ούγγρους καλλιτέχνες που πήγαν στην παγκόσμια έκθεση του Μουσείου Καλών Τεχνών του Πεκίνου μέσω της Γκαλερί Forrás. Στο Klosterneuburg πήγα μέσω του Amadeus, αλλά είχα εκθέσεις στη Βιέννη και την Potenza επίσης. Ποιος επιλέγει τους πίνακες μιας έκθεσης;

Álmatlanság / Αϋπνία

Μετά που αποφοίτησες από το Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Ουγγαρίας άρχισες αμέσως να εργάζεσαι ως επαγγελματίας ζωγράφος; Μετά την αποφοίτηση αξιοποίησα την υποτροφία Amadeus μέσω της οποίας είχα την ευκαιρία να εκθέσω έργα μου σε γκαλερί,

πράγμα θετικό, επειδή δεν χρειάστηκε να εγκαταλείψω μονομιάς τη ασφάλεια του πανεπιστημίου. Το 2010 όμως μετακόμισα στο δικό μου εργαστήρι, γιατί συνειδητοποίησα ότι μόνη μου δουλεύω πιο εύκολα.

18 | Η χώρα του ουράνιου τόξου | Szivárványország

Τις περισσότερες φορές εγώ κάνω την επιλογή, με την οποία πολύ σπάνια διαφωνεί η γκαλερί. Προσπαθώ πάντα να συντάσσω ένα ολοκληρωμένο υλικό επιλέγοντας συναρπαστικούς πίνακες που ο ένας συμπληρώνει τον άλλον, κι αυτό συνήθως «πιάνει». Κατά πόσο διαφέρει ο κόσμος των καλλιτεχνών απ’ τον δικό μας; Υπάρχουν λίγες διαφορές βέβαια. Δεν έχω αφεντικό, και πρέπει να προσαρμόζομαι μόνο όταν συνεργάζομαι με γκαλερί. Επικρατεί όμως πλήρης αβεβαιότητα και ποτέ δεν είναι σίγουρο αν μπορείς να πουλήσεις έργα σου ή όχι. Στην Ουγγαρία υπάρχει ελάχιστο ενδιαφέρον για τις καλές τέχνες, στα σχολεία δεν διδάσκουν τα παιδιά να τις εκτιμούν, να τις κατανοούν, και ο κόσμος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράζει πίνακες. Έχεις και διάφορα βραβεία… Το πρώτο ήταν η υποτροφία Amadeus από το πανεπιστήμιο, η μεγαλύτερη διάκριση για μια φοιτήτρια. Βραβεύτηκα πολλές φορές και στο Hódmezővásárhely, τα δύο σημαντικότερα βραβεία ήταν του Υπουργείου Ανθρωπίνων Πόρων και το Βραβείο Galyasi Miklós.

Με τόσο ταλέντο δεν σκέφτηκες ποτέ να κάνεις καριέρα στο εξωτερικό; Βασικά όχι, γιατί μεγάλωσα στη Βουδαπέστη και είμαι δεμένη με την οικογένεια, όλους τους φίλους μου και τα πολλά όμορφα σημεία της πόλης. Επίσης στο εξωτερικό ο ξένος καλλιτέχνης δύσκολα μπορεί να βρει ευκαιρίες και γκαλερί που να τον δεχτούν. Στο εξωτερικό βέβαια μπορείς να πουλήσεις τα έργα σου πολύ πιο ακριβά, είναι δύσκολο όμως να φτάσεις ως εκεί. Ποια έργα τέχνης υπάρχουν στο δικό σου σπίτι; Το σπίτι μου, που είναι και εργαστήρι μου, είναι γεμάτο με δικά μου έργα. Τα αγαπώ και δύσκολα τα αποχωρίζομαι όταν τα πουλώ. Πάντα οι τελευταίοι μου πίνακες είναι και οι πιο σημαντικοί για μένα, έργα όμως που τα βλέπω για αρκετό διάστημα και μου δημιούργησαν πολλές σκέψεις είναι πιο εύκολο να τα αποχωριστώ. Από τότε που δουλεύω πιο πολύ με τον κάθε μου πίνακα ο δεσμός είναι ακόμα πιο δυνατός, αλλά βασικά νιώθω και μεγάλη χαρά που τα έργα μου αρέσουν στον κόσμο. Σ’ ευχαριστώ για τη συζήτηση.

Papageorgiu Andrea „Hagyom dolgozni a véletleneket”

dr. Miliosz Nikolett rovata Érdekes folyamat az, ahogy egy fehér vászon a művész keze nyomán lassan megtelik élettel. Ahogy a fehérség átadja a helyét valami újnak, valami pezsgőnek, valami izgalmasnak: a képnek. Nemcsak a közönség, de az alkotó számára is ünnep ez: Papageorgiu Andrea festőművésszel beszélgettünk. S miközben az interjú készült, Andi közben is alkotott. Min dolgozol most? Egy olyan képen, amit Hajóson kezdtem el, és több művésztelepre is vittem magammal. Ez tulajdonképpen egy budapesti látkép a Halászbástya felől, háztetőket ábrázol, a háztetők előtt pedig egy nagy facsoport van, amelyen keresztül nagyon áttörten látszódnak át a házak. Konkrétan ilyen festészeti megoldással még sosem festettem, de nagyon élvezem. Az elmúlt években a tájképeket felváltották nálam a városképek, mert annak ellenére, hogy teljesen embermentesek, mégis az emberekről szólnak. Minden ilyen kép kicsit olyan nekem, mintha belelátnék az emberek életébe azáltal, hogy elképzelem őket, hogyan élnek az általam lefestett lakásokban.

Honnan ered a festészet szeretete? Már kicsi gyerekként is nagyon szerettem rajzolni, de akkor még különösebb tehetséget nem lehetett nálam felfedezni, csak a szenvedélyt, azt, hogy ez engem érdekel. 11-12 éves koromban jártam először rajzszakkörben, ide apám vitt el a húgommal együtt, ott aztán az alkotás szerelem lett. A Kaffka (ma Szent Margit) Gimnázium rajztagozatára jártam, utána 4 éven át készültem az egyetemi felvételire. A festészeten belül mikor találtál rá a saját utadra? Szerintem elég korán, úgy harmadéves lehettem, amikor kaptam egy nagyon komoly elismerést, az Amadeus alkotói ösztöndíjat. Milyen technikával dolgozol? Oldaladon, a www. papageorgiuandrea.hu oldalon több festményedről is van kép, és ami elsőként feltűnik rajtuk, hogy rajongsz az élénk színekért… Igen, a legfontosabbak talán a színek, amelyek a festészetem alapját képezik. Szinte kizárólag olajjal dolgozom, az egyetemen kezdtem el használni, és annyira beleszerettem, hogy azóta nem nagyon tudok erről „lekattanni”. Néha próbálkozom más technikákkal is, mert érdekelnek, de mindig rájövök, hogy azt, amit én szeretnék, olajjal tudom a legjobban kifejezni. Imádom

Remény / Ελπίδα

Mi határozza meg azt, hogy milyen témák felé fordul a figyelmed? Amikor a festészetben először megtaláltam önmagam, elsősorban tájképeket festettem, de sok témát boncolgattam már: a tájképeket felváltották a városképek, volt egy időszak, amikor táncosokat festettem, amikor pedig elkezdtem lovagolni, nagyon sok lovas kép készült. A fő témáimat mindig az határozta meg, ami újdonság volt az életemben, ami aktuálisan a

legjobban foglalkoztatott, bár szerintem ez a legtöbb őszintén és ösztönösen dolgozó művésznél így van. Nyitott vagyok az új témákra, mindenhová úgy megyek, hogy van nálam egy fényképezőgép vagy vázlatfüzet, így mindig készen állok rá, hogy új dolgokat fedezzek fel.

Η χώρα του ουράνιου τόξου | Szivárványország | 19

még a tűzzománcot is, de ahhoz ritkábban jutok, évente egyszer, egy ötnapos táborban. Akvarellezni szoktam még sokat. A rajz egy nagyon fontos lépés ahhoz, hogy jó festmény szülessen. Én mindig a valóság alapján festek, átírva a színeket, úgy formálva azokat, hogy a létező legjobb kompozíció jöjjön ki belőle. Mennyire motivál téged a görög vérvonalad? Biztos, hogy a görögségem is dolgozik a festészetemben, de nem tudatos szinten. Sajnos nem voltam sokszor Görögországban, de amikor már úgy tudtam odautazni, hogy motivációt is gyűjthettem, több festményt is készítettem görög témában. Miután elvégezted a Magyar Képzőművészeti Egyetem festő szakát, főállású művésszé váltál? Az egyetem után egy kollektív műteremben kaptam helyet egy ösztöndíj keretében, ami azért volt jó, mert nem kellett egyből kiszakadni a meleg egyetemi fészekből. Ez volt az Amadeus Alkotóház, onnan viszont 2010-ben már saját műterembe jöttem. Addigra érett meg bennem a gondolat, hogy jobban tudok egyedül dolgozni. Ki a te kedvenc festőd? Melyik korszakban élnél szívesen? Nekem körülbelül 120 évet kellene visszarepülnöm az időben, a festészetemnek ott lenne helye. Számomra az igazi festészetet Van Gogh és Gauguin munkássága jelenti, a mai kortárs festészetből is a hagyományos festészetet követőket kedvelem. Hogy szoktál festeni? A csendet szereted közben vagy inkább zenét hallgatsz? Általában zenét hallgatok, olyan számokat szoktam választani, amelyek pörgősebbek, energetizálnak. Nem hallgatok komolyzenét, mert nem tudok koncentrálni rá. Ez inkább csak egy mellékes inger, ami lendületet ad. Az utóbbi évben lassabban dolgozom, nagyon el tudok veszni a részletekben, úgy festek, hogy nagyítóval lehet nézegetni a képeimet, az apróbb részleteken is el lehet merengetni. Mennyi idő alatt készül el egy kép? Az elmúlt egy évben nagyon lassan, 2-4 hónap alatt készült el egy kép, olyan szintű részletességbe mentem bele, ami lelassította az alkotás folyamatát. Expresszíven, lendületesen is festettem éveken át, de amit akkor ezzel a módszerrel ki akartam fejezni, már kiadtam magamból. Már máshol tartok, most más a fontos. Mennyit festesz egy nap? Hogy alakul az időbeosztásod? Nagyjából kialakult már a megszokott munkarendem. Ha itthon dolgozom, akkor kora délután kezdek, és akár éjszakáig, hajnalig is dolgozom. Ha művésztelepen vagyok, a tábor munkaritmusához igazodom. Idén, a nyár közepén, Hajóson voltam 3 hetet, ahol naponta 10-14 órát festettem, ez viszont már nagyon megterhelő.

Külföldön is vannak/voltak kiállításaid… A pekingi kiállítás lehetősége a Forrás Galériától jött, ők 35 magyar művészt vittek ki Pekingbe, az ottani Szépművészeti Múzeumba. Klosterneuburgba az Amadeuson keresztül jutottam ki, de volt már kiállításom Bécsben és Potenzában is. Egy kiállításhoz te választod ki a képeidet vagy a kiállító? Legtöbbször én választom ki, nagyon ritkán van, amikor a galéria megvétózza az elképzelésemet. A kiállítás anyagának kiválasztása során megpróbálok komplex anyaggal készülni, izgalmas, egymást segítő képeket összeválogatni. Ez a legtöbbször jól tud működni. Mennyiben más a művészek világa? Alapvetően nem az, de vannak eltérések. Nincs főnököm, alkalmazkodnom csak akkor kell, ha galériákkal dolgozom együtt. Viszont teljes a létbizonytalanság, teljesen kiszámíthatatlan, hogy egy művész mikor tud képet eladni. Magyarországon az embereket kevésbé érdekli a képzőművészet, az iskolában nem tanulják meg értékelni azt, nem tanulják meg a nyelvezetét, ugyanakkor anyagilag sem engedhetik meg maguknak, hogy festményt vásároljanak. Számos díjad is van… A legelső az Amadeus alkotói ösztöndíj, amit még az egyetemen kaptam, ez a legnagyobb elismerés, amit el lehetett nyerni. Hódmezővásárhelyen kaptam több díjat, ebből kettő emelkedik ki: az egyik az Emberi Erőforrások Minisztériumának a díja, a másik pedig a Galyasi Miklós díj. Ilyen tehetséggel nem gondoltál arra, hogy külföldön próbálj szerencsét? Alapvetően nem, mert Budapesten nőttem fel, a családom, minden barátom, minden helyszín ideköt. Emellett számos olyan ország van, ahol az „idegen” művészeket a galériák a közelükbe se engedik, egyszerűen nem tudnak labdába rúgni. Külföldön sokkal drágábban lehet eladni egy képet, ha egyáltalán egy művész eljut odáig. A te lakásodban mi lóg a falon? Az én lakásom, amely egyben a műtermem is, telis-tele van a saját képeimmel, nagyon szeretem őket, nehezen válok meg tőlük, mikor valaki megvásárolja őket. Mindig úgy van, hogy a legutolsó műveim a legfontosabbak, később azonban, mikor már sokat láttam őket, eleget gondolkoztam rajtuk, könnyebb őket elengedni. Amióta ennyit dolgozom egy-egy festményen, a kötődésem is erősebb hozzájuk, de alapvetően örülök neki, hogy az embereknek tetszik, amit csinálok. Köszönöm, hogy beszélgettünk!

Város szeletke / Χαραμάδα πόλης

Hogy alakul nálad a festés folyamata? Szoktál-e vázlatot készíteni, vagy a kép egyszer csak megszületik? Nálam minden festmény valamilyen látványalapból indul ki. Ha jön egy ötlet, nem állok neki dolgozni anélkül, hogy ne szereznék hozzá modelleket, ne készítenék beállítást. Olyan részletes rajzot nem tudok készíteni, mint a festményeim, így alapként fotókat használok. Nálam a kiindulópont mindig a valóság, ám azért, hogy ne az domináljon a képeken, vagy a fényképezőgép csöppnyi kijelzőjéről festek, vagy a rossz minőségben, feketefehérben kinyomtatott képről.

Van az úgy, hogy megszületik a fejedben egy festmény, de a végén más lesz belőle? Elég sokszor előfordul, ez egy érdekes folyamat. Úgy dolgozom, hogy felrajzolom a vázlatot vonalakkal, aztán egy ponton, ami nekem a legérdekesebb, elkezdem megfesteni a képet. Felrakok egy pár színt, annak megfelelően, hogy milyen színvilágba akarom a képet elhelyezni. Nem festem meg az egész felületet, hanem mint egy pókháló, elindulnak a színek a képen. Ahogy a kezdeti színek elkezdenek működni egymás mellett, elindul a kép is, s mint egy mozaik, kialakul az egész. Sokszor van, hogy a kép teljesen más irányba halad, mint amit én szeretnék, de ha látom, hogy ez jó, hagyom. Hagyom dolgozni a véletleneket.

20 | Η χώρα του ουράνιου τόξου | Szivárványország

Τα ελληνικά μνημεία του Szeged Dr. György Antal Diószegi Οι αυτοδιοικήσεις του 2ου και 8ου διαμερίσματος Βουδαπέστης, το ζήτημα». (7) Εδώ να σημειωθεί ότι μέσα από τη διερεύνηση στις 14 Ιουνίου 2015 πραγματοποίησαν μια επιτυχημένη εκδρομή των ελληνικών πολιτιστικών και θρησκευτικών στοιχείων στην στην πόλη Szeged με σκοπό τη γνωριμία με την ιστορία και τις ουγγρική ιστορία θα μας εμφανιστεί και η ιστορία των Ούγγρων παραδόσεις μας, που ανάγονται έως τον μεσαίωνα, στον κόσμο χριστιανών ορθοδόξων του μεσαίωνα. Στην ουγγρική επικράτεια των ελληνοουγγρικών σχέσεων. Στο λήμμα «Ελληνορθόδοξη έως τον 15ο αιώνα υπήρχαν 20 ναοί ή μονές αφιερωμένες στον ιεραποστολική δράση στην Ουγγαρία» το Ουγγρικό Καθολικό Άγιο Δημήτριο. (8) Σύμφωνα με την Katalin Dávid ένα από τα Λεξικό αναφέρει τα εξής: «Μιλώντας για την περιοχή όπου κάποτε κέντρα των Ελλήνων ιεραποστόλων επισκόπων βρισκόταν στο κυριαρχούσε το γένος των Ond, στη δεξιά όχθη του ποταμού Τίσα Szeged, στη συμβολή των ποταμών Maros και Tisza. Σήμερα δεν μπορούμε να μην κάνουμε λόγο στην ελληνική προέλευση στο Szeged σώζονται μόνο οι πύργοι του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου. του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου (Szent Demeter στην ουγγρική) του Ολοκληρώθηκε τον 13ο αιώνα, ωστόσο η πρώτη φάση κτίστηκε Szeged». Κατά τον νεοελληνιστή Gyula Moravcsik στον ναό κατά τα μέσα του 10ου αιώνα. (9) εκείνο «είναι πολύ πιθανή η άμεση επίδραση της Ανατολικής Αναφορικά με τον κ. Moravcsik θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Εκκλησίας». Σύμφωνα με τον László Mezei «δεν αποκλείεται έργο ζωής του αποτελεί εξαιρετικό θησαυρό της ουγγρικής η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου στο Szeged να ανήκε στους ιστορικής επιστήμης, διότι διατηρούσε άψογες σχέσεις και Βασιλίτες, στους βυζαντινούς μοναχούς δηλαδή. Οι ονομασίες με τους ελληνικούς επιστημονικούς κύκλους της εποχής του. των εκκλησιαστικών μονάδων του Szeged Δημήτριος, Νικόλαος Ο László Mezey πριν από τέσσερις δεκαετίες έγραφε: «Δεν και Γεώργιος αποδεικνύουν οπωσδήποτε τον ανατολικό μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες αρκετά για το έργο του κου. προσανατολισμό τους. Την άποψη αυτή ενισχύουν επιπλέον και οι Moravcsik, καθώς είναι πασίγνωστη η πρακτική και ηθική του σχέσεις που είχε η πόλη με τον οικισμό Szávaszentdemeter, όπου συμβολή στην μελέτη των ουγγροβυζαντινών σχέσεων, ακόμα στους καταλόγους της τοπικής ελληνικής Επισκοπής αναφέρονται και σε εποχές όταν η μονόπλευρη επίσημη ιστορική επιστήμη δεν κτήματα με ονομασίες όπως Άγιος Αναστάσιος (ένα κτήμα), είχε την παραμικρή θέληση να εξετάζει κάτι διαφορετικό από την Άγιος Γεώργιος (δύο), Άγιος Δημήτριος (δύο), Άγιος Νικόλαος παρερμηνευμένη και εσφαλμένα διατυπωμένη θεωρία της σχέσης (5 κτήματα). Στην περίπτωση με τον «χριστιανογερμανικό αυτή είναι αυτονόητο ότι οι κύκλο πολιτισμού». Αναβάθμισε ονομασίες αυτές κατά τον την ουγγρική βυζαντινολογία σε 11ο-12ο αιώνα αποδεικνύουν διεθνώς αναγνωρισμένο υψηλό την ελληνική, δηλαδή επίπεδο, και δεν εξαρτώταν από βυζαντινή προέλευση.» (1) H τον ίδιο ότι οι διάδοχοί του δεν εξής διατύπωση ρίχνει φως ήταν σε θέση να διατηρήσουν στην ύπαρξη ενός ευρύτερου το κύρος αυτό. Παρ’ όλα αυτά οι πλαισίου: «Το βυζαντινό ταξίδι σκέψεις του, τα αποτελέσματά του πρίγκιπα Tormás του του και οι οδηγίες του χάραξαν Οίκου Άρπαντ με τον στρατό πορεία και αποτελούν πρότυπα του άρχοντα Bulcsú το έτος για ολόκληρη την ουγγρική 948 σήμαινε την ενδυνάμωση έρευνα του μεσαίωνα.» (10) των ουγγροβυζαντινών Για το έργο του Φρειδερίκου σχέσεων, όπως και η βάπτιση Μουράτη «Πολιορκία του του άρχοντος Zsombor στην Βελιγραδίου» (Αθήνα 1927) Κωνσταντινούπολη το 953, ο Moravcsik γράφει τα εξής: μετά την οποία στάλθηκε και «Δούκας, Φραντζής, Λαόνικος, Βυζαντινός αρχιεπίσκοπος Κρητόβουλος: τα «πρώτης Στην αναμνηστική πλάκα του οίκου Zsótér στην πλατεία Széchenyi. στην «Τουρκία», όπως τάξεως μυαλά» του Βυζαντίου Csoportkép a Széchenyi téren elhelyezkedő Zsótér-házon lévő emléktáblánál. αποκαλούσαν τότε την έχουν εξαιρετική σημασία και Ουγγαρία. Στις νότιες περιοχές σχετικά με τις ουγγροβυζαντινές της χώρας - από τη Νότια Τρανσυλβανία έως τον ποταμό Maros σχέσεις, επειδή κατά τον 15ο αιώνα - που ήταν από τις πιο - που ανήκαν στη σφαίρα επιρροής του Βυζαντίου, μεγάλος ενδιαφέρουσες περιόδους - οι τύχες των δύο χωρών συνδέονται αριθμός ελληνικών εκκλησιών αποδεικνύουν την επίδραση του λόγω του αγώνα ενάντια στους Οθωμανούς Τούρκους». Έτσι Ανατολικού Χριστιανισμού, όπως και στις πόλεις Marosvár, Titel «τα έργα των Βυζαντινών ιστοριογράφων αποτελούν πολύτιμες και Szeged.» (2) ιστορικές πηγές και για τις ουγγροτουρκικές μάχες». «Με ιδιαίτερη χαρά θα πρέπει να υποδεχτούμε και την πρόσφατη σχετική μελέτη Κατά τον μεσαίωνα από τους προστάτες αγίους των ναών της -γραμμένη στην νεοελληνική- του απόστρατου συνταγματάρχη Ουγγαρίας εξέχουσα σημασία έχει ο βυζαντινός πολεμικός Φρειδερίκου Μουράτη, ο οποίος κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες Άγιος Δημήτριος. (3) Κατά τον Gyula Moravcsik «οι αφιερώσεις στην προβολή της ουγγρικής βυζαντινολογικής βιβλιογραφίας των εκκλησιών της χώρας στον Δημήτριο, όπως και εκείνης στην Ελλάδα.» Χάρη στην σχετική δράση του εξελέγην επίτιμο του Szeged αποδεικνύουν την άμεση επίδραση της Ανατολικής μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. «Μεγάλη του αξία αποτελεί και ότι Εκκλησίας.» (4) Το ουγγρικό όνομα Dömötör ή Demeter πάλι με βάση την αγάπη του προς το θέμα, στη μάχη του Βελιγραδίου δείχνει ορθόδοξη επίδραση. (5) Ο πρωτοχριστιανός μάρτυρας παρουσιάζει και τον χαρακτήρα του Ιωάννη Ουνιάδη σύμφωνα με Δημήτριος γεννήθκε στην περιοχή του Σρεμ, είναι πολιούχος την ιστορική πραγματικότητα και παράλληλα με τρόπο ελκυστικό. της Θεσσαλονίκης και ένας από τους πολεμικούς αγίους Το έργο του μαρτυρά τις πολύτιμες υπηρεσίες που πρόσφερε της Ανατολικής Εκκλησίας.» (6) Λόγω έλλεψης στοιχείων ο συγγραφέας στην προβολή της ουγγρικής επιστήμης στην «δεν μπορούμε να μιλάμε με σιγουριά για την εδραίωση της Ελλάδα μέσα από τον ενθουσιασμό, τις ιστορικές γνώσεις του και λατρείας του στο Szeged, μπορούμε όμως να προσεγγίσουμε την υψηλή ελληνομάθειά του. (11)

Ιστορία | Történelem | 21

Η Lili Muráti υπήρξε ηθοποιός-θρύλος στην Ουγγαρία του 20ου αιώνα. Το πραγματικό της όνομα ήταν Θεοδώρα Αυρηλία, και όπως ομολογεί και η ίδια: «ο πατέρας μου ήταν Έλληνας, το επώνυμό του το έγραφε Murát χωρίς το τελικό i». (12) Ο πατέρας της ηθοποιού ήταν ο αξιωματικός Φρειδερίκος Μουράτης, που παράλληλα με τις ιστορικές έρευνες ήταν και διάσημος ζωγράφος της εποχής εκείνης. Φιλοτεχνούσε μ.ά. και πίνακες με τοπία της Τίσας κοντά στο Szeged, καθώς ζωγράφιζε και τον παραδοσιακό κόσμο της υπαίθρου. (13) Ο Φρειδερίκος Μουράτης (Muráti Frigyes, Barcarozsnyó 1856–1939 Szeged) υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες των ουγγροελληνικών πολιτιστικών σχέσεων το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Στην Ελλάδα θεωρείται αξιόλογος συγγραφέας εως και σήμερα με το έργο «Εν χειρόγραφον της Κωνσταντινουπόλεως - Χρονικόν της εποχής Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και Ιωάννου Ουνιάδου» (1931). (14) Οι πλέον γνωστοί Έλληνες του Szeged ήταν η οικογένεια Zsótér. Τα μέλη της υποστήριζαν τον Lajos Kossuth ήδη κατά την Εποχή των Μεταρρυθμίσεων, που αποδεικνύει και το γεγονός ότι ο Ferenc Zsótér ο νεότερος το 1846 ένα πλοίο του το ονόμασε Kossuth, με το οποίο ταξίδευε περήφανα στoυς ποταμίους λιμένες. Ο γιος του ελληνικής καταγωγής έμπορου δημητριακών και ιδιοκτήτης ενός στόλου στον ποταμό Τίσα János Zsótér (17881861), ο Andor Zsótér (1824-1906) φοιτούσε στη στρατιωτική σχολή και λύκειο του Szeged όπου και δραστηριοποιούνταν ως επικεφαλής των Μεταρρυθμιστών φοιτητών. Την ημέρα της έναρξης της Ουγγρικής Επανάστασης του 1848 ήταν μέλος της 4μελούς αντιπροσωπείας που ζήτησε από το Δημοτικό Συμβούλιο η εθνική σημαία να εκτεθεί στην κορυφή του Δημαρχείου. Από το φθινόπωρο του 1848 ως μέλος του 1500μελούς τοπικού (7ου) τάγματος της εθνοφρουράς πήρε μέρος στις μάχες την Νότιας Ουγγαρίας. Μετά την μάχη του Szenttamás του νομού

Bács (3 Μαρτίου 1849) όπου κατέλαβε τις αμυντικές γραμμές των Σέρβων, διορίζεται υπολοχαγός του τάγματός του. Από τον Μάιο του 1849 διορίζεται λοχαγός στο 104ο τάγμα πεζικού που συγκροτείται από το τάγμα του. Ο Οίκος Zsótér στην πλατεία Széchenyi 9 του Szeged κτίστηκε το 1844 από τον János Zsótér σε κλασικιστικό ρυθμό. Κατά την επανάσταση του 1848-49 λειτουργούσε ως στρατόπεδο και στρατιωτικό νοσοκομείο, το 1849 στέγαζε την ανεξάρτητη απελευθερωτική ουγγρική κυβέρνηση (οι αίθουσες φιλοξένησαν δύο φορές την Βουλή), ενώ σήμερα είναι διατηρητέο κτήριο. Ο πλούσιος έμπορος Andor Zsótér υπήρξε σημαντικός άνθρωπος της δημόσιας ζωής του Szeged στα 1860-70, και εργάστηκε για 55 χρόνια για την κοινότητα. Ήταν ευρύτερα γνωστός μαικήνας επίσης, υποστήριζε μ.ά. τον ζωγράφο Ferenc Joó και τον γλύπτη György Vastagh. Μετά τις πλημμύρες του 1879 διέθεσε σημαντικό ποσό για την ανακαίνιση της πόλης, και εκλέχτηκε πρόεδρος του Ταμιευτηρίου Szeged-Csongrád. Το έτος 1892 απέκτησε τίτλο ευγενείας. Στο κτήμα του Szatymaz ίδρυσε μια πρότυπη (πιλοτική) φάρμα. (15) Στο διάσημο καθεδρικό ναό του Szeged βρίσκονται τα λείψανα του κόμη Kunó Klebelsberg (1875-1932) εξέχουσα πολιτική φυσιογνωμία, ο οποίος ως υπουργός πολιτισμού μεταξύ 19221931 διοργάνωσε και το σύστημα των εξωτερικών υποτροφιών. Είχε δώσει μεγάλη προτεραιότητα στο ζήτημα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης κατά τη δεκαετία του 1920, και συνεργαζόμενος με τους Έλληνες της χώρας (ειδικά με το Χαρίσειο Ίδρυμα) κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για την ανάπτυξη των ελληνοουγγρικών σχέσεων. Ο παππούς του ήταν ο Ferenc Klebelsberg (18041850) και γιαγιά του η Ρόζα Δέρρα (?-1878 Freystadt). Το τελευταίο στοιχείο απαιτεί περαιτέρω έρευνες, επειδή οι Δέρρα ανήκαν στις πιο αξιόλογες ελληνικές οικογένειες της Πέστης.

Τα ελληνικά μνημεία του Szeged Dr. György Antal Diószegi A II. és VIII. kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzatok 2015. június 14-én kiválóan sikerült hagyományőrző honismereti kirándulást szerveztek Szegedre: e körben indokolt a középkori magyar-görög kapcsolatrendszer világába is betekinteni. A Magyar Katolikus Lexikon „görög térítés Magyarországon” címszavában azt rögzítette, hogy a „Tisza jobb partját birtokló Ond-utódok partvonalán is lehet gondolni a védőszent alapján … a szegedi Szent Dömötör-templom görög előzményeire”. Moravcsik Gyula lehetségesnek tartotta, hogy „a szegedi Szent Dömötör templom is a keleti egyház közvetlen ihletését őrzi”. Mezei László szerint „a szegedi Szent Miklós monostor esetleg a bazilitáké, tehát a bizánci szerzeteseké volt”. „A Dömötör, a Miklós, s az ugyancsak szegedi Szent György titulus mindenképpen a keleti egyház itteni orientációját mutatja. S ezt még csak erősítik Szeged szávaszentdemeteri kapcsolatai. A szávaszentdemeteri görög apátság birtokösszeírásában … egy Szent Anasztásius, két-két Szent György, Szent Demeter titulus mellett Szent Miklós ötször szerepel. Nyilvánvalóan ebben az esetben a XI-XII. században Szent Demeter, Szent György, Szent Miklós, Szent Anasztásius görög, vagyis bizánci egyházakra vonatkozhat.” (1) A tágabb összefüggésekre világít rá az alábbi megállapítás: „A század közepe táján a bizánci kapcsolatok erősödését jelképezte Bulcsú horda bizánci útja Tormás Árpádházi herceggel, még 948ban, majd Zsombor gyula 953-as ottani megkeresztelése, amikor Bizáncban püspököt is küldenek „Turkiába”, azaz a magyarok közé. A bizánci befolyási övezethez tartozó Dél-Erdélyben és a Maros vonaláig terjedő déli országrészekben görög templomok sora jelzi a keleti kereszténység befolyását Marosvárott, Titelen, sőt Szegeden is.” (2)

22 | Ιστορία | Történelem

A középkori magyar templomok patrónusai közül a bizánci görög egyház harcos szentje, Szent Demeter igen kiemelendő. (3) Moravcsik Gyula szerint: „a hazai Dömötör-dedikációk, s így a szegedi Szent Dömötör-templom is, a keleti egyház közvetlen ihletését őrzik”. (4) A Dömötör/Demeter név görögkeleti hatást mutat. (5) A „szerémségi születésű Dömötör őskeresztény vértanú, Szaloniki városának híres patrónusa, a keleti egyház „harcos” szentjeinek sorába tartozik”. (6) Adatok híján „a Szent Dömötör-kultusz szegedi gyökérveréséről semmi biztosat nem tudunk mondani, de a problémát meg tudjuk közelíteni”. (7) E körben fontos utalnom arra, hogy a magyar történelem konstantinápolyi vonatkozású, görög egyházi és műveltségi kapcsolatainak föltárása lévén a görög szertartású magyarok középkori története mutatkozik meg. A középkori Magyarország területén, a XV. századig, mintegy húsz Szent Demeter tiszteletére emelt templom, illetve monostor létezett. (8) Dávid Katalin szerint a görög missziós püspökség egyik központja Szegeden volt, vagyis a Maros és a Tisza találkozásánál: a XIII. századi szegedi Szent Demeter-templomnak mára már csak a tornya maradt meg, de e templom első építési korszaka a X. század közepére tehető. (9) A fentebb már említett Moravcsik Gyula kapcsán indokolt rögzítenem, hogy az ő életműve különleges értéke a magyar történettudománynak, mivel kiváló kapcsolatban állt korának görög tudósvilágával is. Mezey László négy évtizede ezt írta: „Moravcsik Gyula eléggé nem hangoztatható, bár közismert érdeme, hogy a bizánci-magyar kapcsolatok kutatásának fontosságát szóval és tettel bizonyította. Ezt tette már akkor, amikor az egyoldalú és célzatos hivatalos történetszemlélet egy

helytelenül értelmezett és megfogalmazott „keresztény—germán egyik hajóját „Kossuth” névre keresztelte: büszkén járta vele a kultúrkörhöz” kapcsolódást volt csak hajlandó elismerni. A magyar folyami kikötőket. A szegedi Zsótér János (1788-1861) görög bizantinisztikát nemzetközileg elismert magas színvonalra eredetű hajósgazda, gabonakereskedő, „tiszai flotta”-tulajdonos emelte, s nem rajta múlt, hogy e tekintély megőrzésének fia, Zsótér Andor (1824-1906) a szegedi katonai nevelőintézet személyi feltételei — közvetlen utódlással és folytatással — és gimnázium diákja volt: a reformifjúság vezetőjeként nincsenek biztosítva. Mégis gondolatai, eredményei, útmutatásai tevékenykedett szülővárosában. 1848. március 18-án Zsótér a magyar középkorkutatás egésze számára határoznak meg Andor is tagja volt annak a 4 tagból álló küldöttségnek, amely a irányt és normát.” (10) Jó példa erre, hogy „Muráti Frigyes: városi tanácstól a nemzeti zászló kitűzését kérte a széképület, Nándorfehérvár ostroma, 1456” (Athén, 1927.) címet viselő azaz a városháza tornyára. 1848 őszétől részt vett a délvidéki művéről Moravcsik Gyula ezt rögzítette: Dukasz, Phrantzesz, harcokban, a szegedi önkéntes nemzetőrzászlóalj nemzetőreivel. Laonikosz, Kritoboulosz „elsőrangú bizánci kútfők” jelentősége Zsótér Andor hadnagy lett az 1500 főből álló szegedi (7.) azért is kiemelkedő, mert a „magyar-bizánci érintkezések egyik zászlóaljnál: 1849. március 3-án a Bács vármegyében fekvő legérdekesebb … fejezete a XV. század története, amikor Szenttamás, szerbek birtokolta (Tiszánál lévő) védvonalát vette Magyarország és a … középkori görög birodalom sorsa az be a szegediek zászlóalja. 1849 májusától főhadnagy lett az oszmanli törökség elleni küzdelem révén összefonódik”; és alakulatából szervezett 104. honvéd zászlóaljnál. A szegedi ekként a „XV. századi bizánci historikusok művei a török-magyar Széchenyi téren Zsótér János 1844-ben építtette föl a klasszicista harcok történetének igen becses forrásai”. „Különös örömmel stílusú Zsótér-házat (Széchenyi tér 9.): 1848-49-ben kaszárnya kell üdvözölnünk Muráti Frigyes nyugalmazott honvédezredes e és katonai kórház működött benne, 1849-ben a Szegedre körbe tartozó újgörög értekezését”: e „szerzőnek nagy érdemei menekült szabadságharcos, független magyar kormány vannak a magyar bizantinológiai irodalom Görögországban való székháza lett ez az épület (termeiben ekkoriban két alkalommal ismertetése körül”, melynek kapcsán kiemelendő, hogy Muráti is működött a magyar országgyűlés: e klasszicista épület ma már Frigyest az „athéni Bizantinológiai Társulat tiszteleti tagjává műemlék védettségű). A vagyonos kereskedő és hajótulajdonos választotta”. Muráti kimagasló „érdeme, hogy a tárgy iránti Zsótér Andor fontos közéleti emberként volt közismert Szegeden szeretettől vezérelve Hunyadi János alakját és a nándorfehérvári az 1860-1870-es években. Mecénási tevékenysége közismert diadal jelentőségét a történeti tényeknek megfelelően, s a mellett volt: pártfogolta Joó Ferenc festőművészt és Vastagh György vonzó előadásban ismerteti”: szobrászt. Az 1879. évi „értekezése bizonyságot tiszai árvíz után Szeged tesz azokról a becses újjáépítése érdekében szolgálatokról, melyeket a komoly pénzadományt szerző a magyar tudomány tett a város javára Zsótér görögországi népszerűsítése Andor (1824-1906), akit terén nyelvismerete, történeti a „Szeged–Csongrádi képessége és lelkesedése Takarékpénztár” elnökévé révén végez”. (11) A XX. is választottak: Szeged század színészlegendája tekintélyes polgáraként 55 volt Muráti Lili, akinek az éven át tevékenykedett „eredeti neve Teodóra a helyi közösségért. Aurélia” volt. „Édesapám 1892-ben kapott magyar görög volt és őt Murátnak nemességet. Szatymazon hívták, i nélkül.” - mondta.” lévő földbirtokán (12) Muráti Lili édesapja, a mintagazdaságot hozott katonatiszt Muráti Frigyes létre. (15) Szegeden, a hadtörténelmi kutatása Η αναμνηστική πλάκα στον οίκο Zsótér στην πλατεία Széchenyi. a nevezetes fogadalmi mellett még festőművészként A Széchenyi téren elhelyezkedő Zsótér-házon lévő emléktábla. dómban nyugszik gróf is közismert volt kortársai Klebelsberg Kunó körében: Szeged környékén tiszai tájképeket alkotott, valamint a (1875-1932), kiemelkedő kultúr- és tudománypolitikus, aki népélet világát festette. (13) Muráti Frigyes (Barcarozsnyó, 1856 kultuszminiszterként 1922 és 1931 között a külföldi ösztöndíjak – Szeged, 1939) a magyar-görög műveltségi kapcsolatrendszer rendszerét is megszervezte: kiemelten kezelte a magyarországi egyik legjelentősebb személyisége volt a XX. század első görög iskolai nyelvoktatás ügyét az 1920-as években, és a felében. A Görögországban napjainkban is számon tartott szerző magyarországi görögökkel (és különösen a Haris Alapítvánnyal) Muráti Frigyes (azaz Phreiderikos Mourate): „Hen cheirographon együttműködve sokat tett a magyar-görög kapcsolatok tes Konstantinoupoleos: Chronikon tes Epoches Konstantinou fejlesztéséért. Klebelsberg Kunó nagyszülei Klebelsberg Ferenc Palaiologou kai Ioannou Hounyadou. Phreiderikos Mourate” (1804-1850) és Derra Róza (?-1878, Freystadt) voltak. Ez utóbbi címet viselő műve 1931-ben jelent meg Görögországban. (14) adalék azért igényel további kutatásokat, mert a pesti görög A XIX. századi legnevezetesebb szegedi görög család a családok legjelentősebbjei közé tartozott a Derra-család. Zsótér-família volt. A Zsótér család tagjai már a reformkorban is Kossuth Lajost támogatták: 1846-ban ifjabb Zsótér Ferenc az

Források: (1) Magyar Kálmán: Bizánci kapcsolataink somogyi forrásairól (X-XI. század). In.: Kanyar József: Somogy megye múltjából. Levéltári évkönyv 12. Kaposvár 1981. 10. o.; (2) Dóka Klára — Albrechtné Kunszeri Gabriella: Levéltári ismeretek: Oktatási segédanyag a segédlevéltáros és a levéltári kezelőtanfolyamok hallgatói részére I. rész. Levéltári módszertani és oktatási füzetek 4. Budapest, 1998. 219. o.; (3) Mező András: A templomcím a magyar helységnevekben (11-15. század). Budapest, 1996. 66-67. o.; (4) Bálint Sándor: Újabb adatok Szeged közékori történetéhez. In.: A Móra Ferenc Múzeum Évkönyve. 1970. I. kötet. Szeged, 1970. 207. o.; (5) Melich János: Az Árpád-kori becéző keresztnevek egy csoportjáról. In.: Magyar nyelv. 1907. III. évfolyam. 4. füzet. Április. 168. o.; (6) Bálint Sándor: Újabb adatok Szeged közékori történetéhez. In.: A Móra Ferenc Múzeum Évkönyve. 1970. I. kötet. Szeged, 1970. 208. o.; (7) Bálint Sándor: Újabb adatok Szeged közékori történetéhez. In.: A Móra Ferenc Múzeum Évkönyve. 1970. I. kötet. Szeged, 1970. 207. o.; (8) Mező András: A templomcím a magyar helységnevekben (11-15. század). Budapest, 1996. 66-67. o.; (9) Dávid Katalin: A kereszt mint jel és ereklye az Árpád-kori Magyarországon. Haza a magasban. Előadások a Szent István Társulatnál. VIII. Sorozatszerkesztő Farkas Olivér és Sarbak Gábor. Bp., 2003. 7-8. o.; (10) Mezey László: Moravcsik, Gyula: Studia Byzantina. In.: Irodalomtörténeti Közlemények. 1970. 74. évfolyam. 3. füzet.; (11) Moravcsik Gyula: Muráti Frigyes: Nándorfehérvár ostroma, 1456. In.: Történeti Szemle. XIII. évfolyam. 1928/1–4. 165-166. o.; (12) Muráti Lili - Sztárlexikon - Starity.hu. starity.hu/sztarok/murati-lili/eletrajz/- letöltve 2015. március 14-én.; (13) Muráti Frigyes - Első Magyar Festményszakértő Iroda. www.biralat.hu/ muveszek/murati_frigyes_.3757.html?pageid=56/- letöltve 2015. március 14-én.; (14) Palaeologus, Emperor of the East Constantinus XIII - WorldCat www.worldcat.org/.../ np-constantinus%20xiii,%20palaeo.. letöltve 2015. március 14-én; (15) Reizner János: Szeged története. II, III. kötet. Szeged, 1899., 1900.; Bálint Sándor: A szögedi nemzet. A Móra Ferenc Múzeum Évkönyve. Szeged, 1976-77/2.; Szeged története 1686-1849. Szerkesztette Farkas József.; Péter László: Szeged. Bp., 1980.; Dr. Tráser Ferenc: A logisztikai szerepkör jelentőségének vizsgálata Szeged példáján. PhD dolgozat. Szegedi Tudományegyetem Természettudományi Kar. Szeged, 2003.; Bona Gábor: Hadnagyok és főhadnagyok az 1848/49. évi szabadságharcban. III. Bp., 1999.

Ιστορία | Történelem | 23

Η Ελλάδα κάτω απ΄το νερό γράφει η Miliosz Katalin Ο φετινός καύσωνας έχει ήδη περάσει αλλά η περίοδος εκτός αιχμής ακόμα κρατάει. Πολλοί ήδη σχεδιάζουν τις επόμενες διακοπές, αλλά ας μη ξεχάσουμε ότι υπάρχουν αμέτρητες δυνατότητες και πριν το ερχόμενο καλοκαίρι. Μπορούμε να γνωρίσουμε έναν κόσμο που αν τον γευτούμε ίσως να μην θέλουμε ποτέ να τον αφήσουμε. Είναι μοναδικό το υποθαλάσσιο „βασίλειο” της Ελλάδας είτε βρισκόμαστε ακριβώς κάτω από την επιφάνεια είτε καταδυόμαστε δεκάδες μέτρα βαθιά. Ας πάρουμε μια βαθιά ανάσα λοιπόν και ας βυθιστούμε για να δούμε τους θησαυρούς της θάλασσας, τα αξιοθέατα του απέραντου γαλάζιου. Η Ελλάδα με ακτές συνολικού μήκους 15 χιλιάδων χιλιομέτρων και τα περίπου 1400 νησιά της διαθέτει αμέτρητες ευκαιρίες για θαλάσσια σπορ. Μέχρι το 2006 οι καταδύσεις είχαν πολύ αυστηρά πλαίσια και σε πολλά σημεία ήταν απλά απαγορευμένες, λόγω των πολλών θησαυρών που βρίσκονται στη θάλασσα, που πρέπει όσο γίνεται να προστατευτούν από τους επιτήδιους. Στις μέρες μας, οι αρχές ζητούν να αναφέρονται τα τυχόν ευρήματα, αλλά σε καμία περίπτωση να μην τα αγγίξουμε ή να μην τα μεταφέρουμε. Η Ελλάδα χάρη στην προνομιακή της θέση, κρύβει αμέτρητα σημεία και ακτές όπου μπορεί κανείς να ανακαλύψει παλιά και ξεχασμένα ερείπια κτιρίων, ναυάγια, σπήλαια ή υφάλους. Εκτός απ’ αυτά, υπάρχει και εντυπωσιακή χλωρίδα και πανίδα, με καβούρια, χταπόδια, ιππόκαμπους, πολύχρωμα ψάρια και διάφορα άλλα ζώα που „κυβερνούν” το βασίλειο αυτό. Όσοι είναι έτοιμοι να κάνουν κατάδυση, αρκεί να επισκεφτούν το τοπικό κέντρο κατάδυσης, που εκτός από τα μεγαλύτερα νησιά υπάρχουν πλέον και σε διάφορα σημεία των ακτών της στεριάς, όπου θα κανονιστούν οι λεπτομέρειες ανάλογα με τις ανάγκες του

24 | Χωρίς σύνορα | Határtalanul

καθένα. Ας δούμε τώρα όμως τί αξίζει να επισκεφτούν οι λάτρες των υδάτων. Μύκονος Το διαμάντι του Αιγαίου με τα κάτασπρα σπίτια και τους ανεμόμυλους χαράζει μια αξέχαστη εικόνα στις καρδιές εκείνων που θα την επισκεφτούν. Το νησί είναι πλούσιο τόσο στη στεριά όσο και κάτω από τη θάλασσα. Υπάρχουν άπειρες δυνατότητες ανάλογα με την πείρα του καθενός βέβαια. Στον κόλπο Παραντάις το γαλάζιο μπορεί να εξερευνηθεί μέχρι το βάθος των 30 μέτρων όπου θα βρείτε πολύχρωμα ψάρια. Είναι ιδανικό σημείο για τους αρχάριους. Κοντά του βρίσκεται ο βράχος Grouper με την ιδιαίτερα έντονη χλωρίδα και πανίδα του. Εδώ μας συνοδεύουν φιλικά ψαράκια και αν έχουμε τα μάτια μας „δεκατέσσερα” μπορεί να διακρίνουμε και δύο-τρία αρχαία μνημεία. Οι έμπειροι καταδύτες επιβάλλεται να επισκεφτούν το ναυάγιο του ελληνικού πλοίου „Πελοπόννησος”, που καταποντίστηκε την δεκαετία του ‚30. Ο ύφαλος SuperParadise είναι ιδανική επιλογή σε περίπτωση κακοκαιρίας με την μοναδική ποικιλία από χταπόδια, πολύχρωμα ψαράκια, σμέρνες και καβούρια. Πραγματικός υποβρύχιος παράδεισος θεωρούνται τα Πρασονήσια με πραγματικούς θησαυρούς στο βυθό. Σε ελάχιστη απόσταση, στο ακατοίκητο Δρακονήσι τα κύματα διαμόρφωσαν πανέμορφα βράχια και σπήλαια, που κατοικούνται από τελείως διάφανα ψάρια με ξεχωριστή εμφάνιση. Δεν αποκλείεται να συναντήσουμε και καμιά φώκια σε κάποιο από τα σπήλαια. Νάξος Η υποβρύχια πανίδα και χλωρίδα στα τυρκουάζ νερά των Μικρών Κυκλάδων είναι μία από τις πλουσιότερες της χώρας. Ασυνήθιστα πολλά ζώα βρίσκουν καταφύγιο ανάμεσα στις θαλάσσιες τζίβες.

Διάφορα ναυάγια περιμένουν τους περίεργους ερευνητές, όπως π.χ. το βομβαρδιστικό αεροπλάνο Beaufighter που ανακαλύφτηκε πρόσφατα σε βάθος 34 μέτρων. Το οικοσύστημα στο εσωτερικό του τεράστιου σπηλαίου „Θόλος” παρουσίαζει μεγάλη ποικιλία, αλλά ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι και το θέαμα του θόλου με το γαλάζιο φως. Σαντορίνη Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στο γραφικότατο αυτό νησί. Στην καλντέρα δεν βρίσκεις μεν πολύχρωμους υφάλους, ωστόσο είναι εμπειρία ζωής να κοιτάζεις τα βάθη που είναι κατάμαυρα από την υφαιστιακή στάχτη. Στη Νέα Καμένη θα βρείτε και ένα ναυάγιο, τα μικρά φαράγγια που καταλήγουν σε σπήλαια κάνουν την περιοχή μοναδική και ξεχωριστή. Χίος Αν και δεν είναι και τόσο μεγάλη, η Χίος είναι δημοφιλής ανάμεσα στους καταδύτες. Γεωγραφικά η Τουρκία βρίσκεται πιο κοντά απ’ ό,τι η ηπειρωτική Ελλάδα, εδώ όμως ο καταδύτης θα τα βρει όλα. Μοιάζει περισσότερο με ενυδρείο, όπου υπάρχει μια συλλογήλίγο απ’ όλα, που σε συνδυασμό με τα καταγάλανα νερά και την πολύχρωμη πανίδα και χλωρίδα την μεταμορφώνουν σε πραγματικό παραμυθένιο τοπίο. Στο φαράγγι Μέγα Τείχος με βάθος ενός μέτρου κυριαρχούν κόκκινα και κίτρινα κοράλλια, όπου κατοικούν χέλια, τούνες ακόμα και θαλάσσιες χελώνες.

Κρήτη Πρέπει να αναφερθεί οπωσδήποτε και το πιο διάσημο ελληνικό θέρετρο. Κι εδώ υπάρχουν διάφορα ερείπια κατά μήκος της ακτής όπως το γερμανικό αεροπλάνο Messerschmitt, που βυθίστηκε επίσης κατά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Ενώ βρίσκεται ανεστραμμένο στο βυθό, αρκετά μέρη του όμως είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Το σπήλαιο Ελ Γκρέκο είναι σωστό βασίλειο σφουγγαριών, καβουριών και διάφορων σπάνιων ειδών. Ένα μέρος του εξέχει από την επιφάνεια της θάλασσας σαν πύργος. Ο κατάλογος αυτός βέβαια είναι ατελής. Όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά για τα διάφορα είδη κατάδυσης ας επιλέξουν από την ποικιλία των μύριων κέντρων, οι εμπειρίες θα είναι σίγουρα αξέχαστες. Καλή διασκέδαση και ασφαλή κατάδυση!

Ιόνιο πέλαγος Αξίζει να κάνουμε μια βουτιά τόσο κατά μήκος των παραλιών όσο και κοντά στα νησιά του. Κοντά στην Κεφαλονιά βρίσκεται το ναυάγιο του υποβρυχίου HMS Perseus από το 1941. Ο σκελετός του χάρη στα θαλάσσια φυτά εκπέμπει όλα τα χρώματα του ουρανίου τόξου, και αν έχει καλό καιρό θα μπορείτε να κάνετε εξαιρετικές φωτογραφίες. Κοντά στη Μακρόνησο βρίσκεται το ναυάγιο του Rosa Vlasi που καταστράφηκε από σοβαρή καταιγίδα και σήμερα είναι γερμένο στο πλάι του σε βάθος 51 μέτρων.

A víz alatti Görögország Miliosz Katalin Az idei kánikulát már magunk mögött tudhatjuk, ám az utószezon még javában zajlik. Bizonyára sokan már a következő évi nyaralást tervezik, de nem árt tudni, hogy számtalan lehetőség áll előttünk az újabb hőség beköszönte előtt is. Megismerhetünk egy olyan világot, melybe, ha belekóstolunk, könnyen lehet, hogy el sem tudjuk többé képzelni az utazásunkat nélküle. Görögország víz alatti birodalma páratlanul csodálatos, legyen szó közvetlenül a felszín alatti területről vagy több tíz méteres mélységről. Vegyünk egy nagy levegőt, s merüljünk alá megszemlélni a tenger kincseit, nézzük, hol, mit tartogat számunkra a végtelen kékség! Hellász rendkívül hosszú, mintegy 15 ezer kilométernyi partszakasza és kb. 1400 szigete bőven magában hordozza a vízi sportok lehetőségét. Egészen 2006-ig, a búvárkodásnak nagyon szigorú rendje volt, rengeteg helyen egészen egyszerűen tilosnak minősült. Ennek oka a sok-sok felszín alatt lapuló kincs, melyektől olyan távol akarták tartani a potenciális rablókat, amennyire az csak lehetséges volt. Manapság mindenkit arra kérnek, hogy a vízi túrája során talált műtárgyakat a felszínre érkezés után jelentsék, de semmi esetre se érjenek hozzá és hozzák fel magukkal.

Görögország a már említett adottságának hála, bőven tartogat olyan szakaszokat, ahol a búvárok régi korok romjait, hajóroncsokat, barlangokat, esetleg zátonyokat fedezhetnek fel. Mindezek mellett természetesen lenyűgöző élővilág is várja a látogatókat. Rákok, polipok, tengeri csikók, színesebbnél színesebb halak és rengeteg más élőlény uralja az itteni birodalmat. Aki merülésre adja a fejét, elég, ha megkeresi a helyi búvárközpontot, ami már nemcsak a nagyobb szigeteken, de a szárazföld partszakaszain is megtalálható. Itt pedig a vállalkozó szándékához mérten egyeztetésre kerülnek a részletek. De nézzük csak, melyek azok a paradicsomok, melyek kihagyhatatlanok a vízi világ szerelmesei számára! Mikonosz: Az Égei-tenger eme gyöngyszeme gyönyörű fehér házaival és szélmalmaival lopja be magát örökre annak a szívébe, aki itt jár. Igazi Kánaán ez a sziget víz felett, de alatta is. Felkészültségi szinttől függően, lehetőségek tárháza áll a vállalkozó kedvűek rendelkezésére. A Paradise zátonynál egészen 30 méteres mélységig térképezhető fel a kékség, ahol gyönyörű színekben pompázó halak úszkálnak. Tökéletes helyszín ez a kezdők számára. Innen nem messze található a Grouper szikla, ami

Χωρίς σύνορα | Határtalanul | 25

igen élénk élővilágot tudhat magáénak. Barátkozó halak kísérik végig itt a búvár útját, aki, ha nyitott szemmel sodródik az árral, felfedezheti az itt-ott megbúvó műkincseket is. Tapasztalt merülők számára kihagyhatatlan a Peloponiszosz roncsának megtekintése. A görög hajó a harmincas évek óta fekszik a tenger mélyén. Rossz idő esetén is kiváló helyszín a Super Paradise zátony, ahol polipok, színes halacskák, murénák, tengeri rákok varázsolják a területet egyedivé. A környék igazi víz alatti mennyországának Praszonisziát tartják. Itt valóban kincsek rejtőznek a meder alján. Nem messze, a lakatlan Dragoniszi szigetnél, a hullámok már évezredek óta formálják a sziklákat, csodálatos barlangokat létrehozva. Ezek lakói, a - nevükhöz méltóan - teljesen áttetsző üveghalak, nem mindennapi látványnak számítanak. Nincs kizárva, hogy a szellőrózsákkal tarkított kis vájatokban összetalálkozunk egy fókával. Naxosz: A Kis-Kikládoknak is nevezett földdarabka türkizszínű vízéről ismert, felszín alatti élővilága az egyik leggazdagabb az országban. A tengeri fű között rendkívül sokfajta állat keres menedéket. Számtalan roncs is várja a kíváncsi felfedezőket, mint például a nemrégiben felfedezett Beaufighter névre hallgató második világháborús bombázó, mely 34 méteres mélységben nyugszik a hullámsírban. A Dóm névre keresztelt hatalmas barlang élővilága igen változatos, de maga a természeti jelenség sem elhanyagolható: kupolaszerű terét légiessé teszi az itt uralkodó kék fény. Szantorini: Nem mehetünk el szó nélkül a festői sziget mellett sem. A vulkán alakította kaldérák ugyan nem a klasszikus színpompás zátonyok lelőhelyei, mégis egy életre szóló élmény a hamutól feketére színeződött meder élővilágát pásztázni. Nea Kameninél egy roncs is megcsodálható, a kis kanyonok barlangokkal övezve pedig egyedivé és különlegessé varázsolják a helyet. Hiosz:

26 | Χωρίς σύνορα | Határtalanul

Amennyire aprócska, annyira híres a búvárok körében. Földrajzilag közelebb helyezkedik el Törökországhoz, mint a görög szárazföldhöz, ám itt valóban minden megtalálható, amitől egy merülőnek leesik az álla. Leginkább egy akváriumhoz hasonlítható, mintha mindenből gyűjtöttek volna egy kicsit, s ezeket az égszínkék víz és a színpompás élővilág mesebirodalommá varázsolja. A Nagy Falként ismert méteres szakadékot piros és sárga korallok uralják, angolnákba, tonhalakba, sőt, akár teknősökbe is lehet botlani errefelé. Égei-tenger: Mind a szárazföld mentén, mind az itt található szigetek környékén megéri csobbanni egyet. Kefaloniától nem messze található az 1941-ben elsüllyedt HMS Perszeusz roncsa. Az egykori tengeralattjáró váza mára a szivárvány minden színében pompázik a növényeknek köszönhetően. Kedvező időjárási viszonyok esetén rendkívül szép fényképeket lehet itt készíteni. A viharban elsüllyedt Rosa Vlasi roncsai Makroniszosz szigeténél találhatóak. A viharban elsüllyedt teherszállító hajó oldalára dőlve adta át magát az örök enyészetnek 51 méteres mélységben. Kréta: Mindenképpen meg kell említeni az egyik leghíresebb hellén turistaközpontot is. A part mentén itt is több roncs fekszik a mederben, mint például a német Messerschmitt, mely szintén a második nagy háború során zuhant a tengerbe. Ugyan fejjel lefelé helyezkedik el, sok része rendkívül ép állapotban van. Az El Greco nevét viselő barlang szivacsok, rákok és még számtalan, itt előforduló élőlény birodalma. Egy része a vízből kiemelkedve, mintegy kupolaként tör a magasba. A listát természetesen a teljesség igénye nélkül állítottam össze. Aki valóban érdeklődik a búvárkodás iránt, legyen az felszíni vagy mélytengeri, szemezgessen az interneten megtalálható búvárközpontok lehetőségei közül, az élmény garantáltan felejthetetlen lesz. Jó szórakozást, biztonságos merülést!

Ή ξερες ότι…

Tudtad-e, hogy... Miliosz Katalin

• το τυρί φέτα είναι το κατ’ εξοχήν τυρί των Ελλήνων; Η παραγωγή του ξεκίνησε τα ομηρικά χρόνια. Ο μέσος όρος κατανάλωσής του στην Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος σε παγκόσμια βάση. Από το 2005 είναι προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης της Ευρώπης: αποτελείται αποκλειστικά από ελληνικό πρόβειο γάλα ή μίγμα αιγοπρόβειου γάλακτος. Να μην συγχέεται με το λευκό αγελαδινό τυρί άλμης, που πολλές φορές το πουλούν για φέτα.

• a juhtejből készült feta sajt a görögök nemzeti sajtjának számít? Készítése a homéroszi időkben kezdődött, egyénenkénti átlagos fogyasztása világszinten Hellászban a legnagyobb. 2005 óta földrajzi eredetvédelem illeti meg az EU-ban: az igazi változat kizárólag görög juhtejből vagy juh- és kecsketej keverékéből áll. Nem összetévesztendő a tehéntejből készült, agyonsózott ún. krémfehér sajtokkal, melyeket sokszor fetaként árulnak.

• το τεστ Παπ για την διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών ανακαλύφθηκε από Έλληνα γιατρό; Ο Γεώργιος Παπανικολάου ήταν υποψήφιος του Βραβείου Νόμπελ, τελικά

• a méhnyakrák kiszűrésére használatos pap-teszt megszületése egy görög doktor nevéhez fűződik? Jeorgiosz Papanikolaut ezért terjesztették elő Nobel-díjra, de a bizottság végül egy mondvacsinált indok miatt mégsem őt tüntette ki. A Time magazin szerint ez volt az addigi legnagyobb „rablásnak” minősülő döntés a Nobel történetében. (fotoPapanikolaou)

όμως δεν διακρίθηκε για πλασματικούς λόγους. Σύμφωνα με το περιοδικό Time ήταν η μεγαλύτερη έως τώρα εσφαλμένη απόφαση της επιτροπής. • υπάρχουν πολλές εκδοχές για την προέλευση του εθίμου σπασίματος των πιάτων που βλέπουμε στους γάμους και τις τουριστικές βραδιές; Σύμφωνα με μερικούς κάποτε συμβόλιζε την απώλεια στις κηδείες. Στην αρχαιότητα συνδεόταν με την ευημερία που επέτρεπε και την σπατάλη, όταν τα σκεύη αντί να τα πλύνουν και να τα ξαναχρησιμοποιήσουν τα χτυπούσαν στην εστία. Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος το απαγόρεψε επί Χούντας το 1969, αυτό όμως προκάλεσε έντονη αντίδραση από τους Έλληνες αλλά και από τους τουρίστες. Στα κέντρα διασκέδασης καταργήθηκε τελευταία για λόγους ασφάλειας. • στην Ελλάδα βρίσκονται τα περισσότερα αρχαιολογικά μουσεία; Αυτό ίσως να μη μας φαίνεται παράξενο αν σκεφτούμε την πλούσια ιστορία της. Το πιο διάσημο απ’ όλα είναι το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, και είναι ακριβώς κάτω από τον Παρθενώνα. Έχει μοναδική θέα 360 μοιρών και απέσπασε πολλά βραβεία.

• az esküvőkön és a turisztikai esteken bemutatott tányértörés eredetének számos variációja van? Egyes mondák szerint hajdanán a veszteségek feldolgozását szimbolizálta a gyászszertartásokon. Az ókorban ehhez kötötték a pazarlást is megengedő jólétet, amikor a tányérokat és a poharakat a tűzhelyhez vágták ahelyett, hogy elmosták volna, hogy legközelebb újra használják őket. Jorgosz Papadopulosz katonai diktátor 1969-ben betiltotta ezt a hagyományt, mely rendkívül nagy felháborodást keltett nemcsak a helyiekben, de a turistákban egyaránt. Balesetveszélyessége miatt szórakozóhelyeken ma is tilosnak számít. • Görögországban található a legtöbb régészeti múzeum? Az állam gazdag történetére gondolva ez nem is igazán meglepő tény. A leghíresebb mind közül, a mindössze pár éve átadott Új Akropolisz Múzeum, mely közvetlenül a Parthenon alatt fekszik. Nagy harcok árán sikerült felhúzni az egyedülálló, 360 fokos panorámával rendelkező épületet, mely fennállása alatt számtalan díjat besöpört már. • a korinthoszi-csatorna megépítése előtt a tengerjárók mintegy 400 km-es kerülő megtételére kényszerültek, ha a Földközitengerről az Adriai-tengerre szerettek volna átjutni? A 6343 méter hosszú, Égei- és Jón-tenger között húzódó mesterséges vízi utat 1881 és 1893 között építették, Türr István és Gerster Béla tervei alapján. A csatorna megépítésére ugyan már sokkal korábban is lett volna igény, az akkori technika azonban nem

• πριν την κατασκευή της διώρυγας της Κορίνθου τα πλοία αναγκάζονταν να κάνουν παράκαμψη 400 χιλιομέτρων ανάμεσα στην Αδριατική και την Μεσόγειο; Η τεχνητή υδάτινη αρτηρία έχει μήκος 6343 μέτρων ανάμεσα στο Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος και χτίστηκε ανάμεσα το 1881 και 1893 σε σχέδια των Ούγγρων István Türr και Béla Gerster. Ανάγκη για την διώρυγα υπήρχε βέβαια και πολύ πιο πριν, λόγω έλλειψης τεχνοτροπίας όμως δεν ήταν δυνατό. Για να την κλείνουν αντί για υδατοφράκτες χρησιμοποιούνται υποβρύχιες γέφυρες στις δύο άκρες της που καταδύονται κάθε φορά που περνάει πλοίο. Αν και λόγω του περιορισμένου μεγέθους της δεν γίνεται να την διασχίσουν πολύ μεγάλα σκάφη, πάλι εξυπηρετεί πολλά δρομολόγια: 11.000 πλοία ετησίως.

tette lehetővé a kivitelezését. Lezárásához nem zsilipeket alkalmaznak, hanem a szakasz két végpontján merülő hidakat helyeztek el, melyek a hajók érkezésekor alábuknak. Ugyan igazán nagyméretű járművek áthaladása a szoros szélessége miatt nem lehetséges, így is jelentős forgalom zajlik itt: évente mintegy 11000 hajó halad át rajta.(foto Korinthos)

• Pete Sampras - Ο Πητ Σάμπρας χάρη στα ιδιαίτερα γρήγορα σερβίς του έχει το παρατσούκλι «Πιστόλι Πήτ»; Γεννήθηκε σε ελληνική οικογένεια μεταναστών στο Μαίριλαντ των ΗΠΑ και παίζει επαγγελματικά ήδη από τα 16 του. Είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους τεννίστες με 14 τίτλους Grand Slam, κατέκτησε 5 φορές το US Open και δύο φορές το Australian Open.

• Pete Sampras - született Petrosz Szamprasz - rendkívül gyors szervái miatt a „Pisztoly Pete” becenevet viselte? A teniszlegenda görög bevándorlók gyermekeként született az amerikai Marylandben. Már 16 évesen professzionális szinten sportolt, minden idők egyik legsikeresebb teniszezőjeként 14 Grand Slam címet tudhat magáénak, ötször nyert a US Open versenyen és két Ausztrál Open győzelmet is szerzett.

Ενδιαφέροντα | Érdekességek | 27

VAJDA ATTILA

ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΙΟ 2016 – ROAD TO RIO 2016 της Σοφίας Πιπιτσούλη Με αφορμή την αλλαγή ομάδας μου, βρέθηκα στο Szeged ενόψει της προετοιμασίας για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κάνοε Καγιάκ τέλη Αυγούστου στο Μιλάνο και δίπλα στον Ούγγρο Ολυμπιονίκη Vajda Attila, ο οποίος είναι άμεσα συνδεδεμένος με την Ελλάδα καθότι κατέκτησε το πρώτο του Ολυμπιακό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Αποφάσισα να εκμεταλλευτώ την 10ετή φιλία μας και την ευκαιρία που μου δόθηκε να προετοιμαστώ αυτό το μήνα στην ίδια ομάδα μαζί του, ώστε να μου απαντήσει σε μερικές ερωτήσεις που έχουν σκοπό να τον γνωρίσετε καλύτερα. Ο Αττίλα ξεκίνησε το Κανό το 1993 μόλις δέκα χρονών, όταν είδε το ξάδερφό του που είχε ξεκινήσει νωρίτερα. Μέχρι τότε έπαιζε ποδόσφαιρο στη θέση του τερματοφύλακα. Ένα ατύχημα όμως στο οποίο έσπασε το χέρι του τον έκανε να καταλάβει ότι το ποδόσφαιρο δεν του ταιριάζει. Τότε δειλά δειλά 2-3 φορές την εβδομάδα παρακολουθούσε προπονήσεις κανό κάτι που δεν γνώριζαν ακόμα οι γονείς του. Μόλις το συνειδητοποίησαν οι γονείς του αλλά κατάλαβαν και το πόσο του ταιριάζει το άθλημα κατάλαβαν ότι έπρεπε να κάνει πιο πολλές προπονήσεις, έτσι πήγαινε σχεδόν κάθε μέρα, άλλαξε ακόμα και το σχολείο του για να βρίσκεται πιο κοντά στον όμιλο και σιγά σιγά μπορούσε πιο εύκολα να αφιερώνει περισσότερες ώρες την ημέρα σε διπλή προπόνηση. Όπως μας αποκαλύπτει ο πρώτος αγώνας του ήταν στο Auronzo της Ιταλίας το 1997 όπου και νίκησε στην απόσταση των 1000μέτρων και κάπως έτσι ξεκίνησε η χρυσή πορεία του! Είναι πλέον ένας από τους κορυφαίους αθλητές της Ουγγαρίας, τουλάχιστον 3 χρυσά και 20 δεύτερα και τρίτα σε Παγκόσμια και Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αττίλα έχει λάβει μέρος μέχρι στιγμής σε 3 Ολυμπιάδες : •

Αθήνα 2004, όπου κατέλαβε την 3η θέση στα 1000μέτρα μονό κανό

•

Πεκίνο 2008, όπου κατέλαβε την 1η θέση στα 1000μ μονό κανό και την 9η στα 500μέτρα μονό κανό

•

Λονδίνο 2012, όπου κατέλαβε την 6η θέση στα 1000μ και την 11η στα 200μ μονό κανό

καθώς και στους: •

Ευρωπαϊκούς Ολυμπιακούς Αγώνες 2015, όπου κατέλαβε την 3η θέση στο μονό καγιάκ 1000μέτρων.

Χαμογελώντας μου αποκαλύπτει ότι φέτος άλλαξε τον προπονητή του, χρειαζόταν μια αλλαγή, διάλεξε μια ομάδα με περισσότερη δύναμη, με μεγαλύτερο <θέλω>, έτσι ώστε να καταφέρει να συγκεντρωθεί, να τελειοποιήσει τα πρώτα 500μέτρα από τα 1000. Στο Μπακού 2015 επιβραβεύτηκε για αυτή την αλλαγή, βρέθηκε κοντά στο Γερμανό επίσης κορυφαίο αντίπαλό του εφόσον ο στόχος του ήταν να μπορέσει να αντιμετωπίσει αθλητές που είναι πολύ γρήγοροι στην αρχή. Δεν έκρυψε ότι μετά το Μπακού στόχος κύριος είναι το Παγκόσμιο του Μιλάνο και η διεκδίκηση μιας θέσης στην πρώτη τριάδα

28 | Αθλητικά | Sport

παρότι είναι πολύ δύσκολο εφόσον αθλητές από όλο τον κόσμο θα βρίσκονται εκεί. Μια τέτοια θέση του εξασφαλίζει και το εισιτήριο για τους Ολυμπιακούς του Ρίο, μια πρόκριση για να συμμετάσχει στην 4η Ολυμπιάδα της καριέρας του. Λάμπει ολόκληρος όταν ακούει Ρίο 2016, ένα μετάλλιο εκεί είναι ο τελικός του στόχος αφού κατά πάσα πιθανότητα θα είναι και η τελευταία Ολυμπιάδα που θέλει να συμμετάσχει, όπως δηλώνει. Με μεγάλη χαρά μού παρουσιάζει πλάνα και προγράμματα σε σχολεία, κατασκηνώσεις και όπου αλλού πηγαίνει παρουσιάζοντας το κανό αλλά και την κύρια ιδέα του αθλητισμού. Όσον αφορά το λιγοστό ελεύθερο χρόνο που του απομένει, προτιμά να ασχολείται με τον κήπο του, να διαβάζει βιβλία, να μαγειρεύει ιδιαίτερα φαγητά και να πηγαίνει σε συναυλίες αφού οι περισσότεροι φίλοι του ανήκουν σε μπάντες. Όμως και ο ίδιος ασχολείται και λατρεύει τη μουσική. Παίζει παραπάνω από 6 μουσικά όργανα (κιθάρα, πιάνο, τρομπέτα, ντραμς, κ.α.), στα οποία αξίζει να σημειωθεί ότι είναι αυτοδίδακτος. Ξεχωρίζει ως αγαπημένη μουσική του τη Ροκ. Όταν παίζει νιώθει ότι σβήνουν όλα, πετάει, ελευθερώνεται δεν ακούει τίποτα γύρω του και αυτό είναι κάτι που χρειάζεται για να ηρεμεί από την γεμάτη και έντονη καθημερινότητα του. Στο μέλλον θέλει να επενδύσει περισσότερο στο ίδρυμα που έχει δημιουργήσει και να το επεκτείνει -και εδώ είναι το αξιοπερίεργοόχι σαν προπονητής, αλλά κυρίως δείχνοντας σε παιδιά και γονείς τον αθλητισμό γενικότερα και όχι μόνο το κανό. Τα λόγια του ακριβώς είναι : „Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει μόνο αν προσέξουμε πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, γιατί μέσω της τεχνολογίας τα πράγματα έχουν ξεφύγει, έχουν χάσει την παιδικότητα τους. Πρέπει να υπάρχει όριο- μέτρο στο διαδίκτυο και όταν χρησιμοποιείται να γίνεται μόνο ως επιμορφωτικό μέσο.” Τον ρωτώ αν θέλει να προσθέσει κάτι άλλο, αν θέλει ο κόσμος να γνωρίζει κάτι παραπάνω για αυτόν … Χαμογελά ακόμα πιο πλατιά και δηλώνει ότι το πιο σημαντικό για εκείνον στη ζωή του είναι ο γιος του, ο Dávid, ο οποίος είναι 4 χρονών και λατρεύει να περνάει έστω και λίγο χρόνο μαζί του. Οι στιγμές με το μικρό του είναι ανεκτίμητες, αντλεί δύναμη, θετική ενέργεια και αγάπη. Και κάπως έτσι τον ευχαριστώ που μοιράστηκε τόσα πράγματα μαζί μας… Προπονητής γενικός του Αττίλα : Sík Márton Προπονητής τεχνικής : Boldizsár Gáspár Προπονητές φυσικής κατάστασής και τεχνικοί : Varga Tamás, Bezzeg Péter Περισσότερες πληροφορίες για τον Αττίλα αλλά και φωτογραφίες μπορείτε να βρείτε στην αθλητική του σελίδα στο fcbk: Vajda Attila sportolo /facebook.hu

VAJDA ATTILA

ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΙΟ 2016 – ÚT A RIO 2016 FELÉ Pipitsouli Sofia Csapatváltásom okán, az augusztus végi milánói Kajak-Kenu Világbajnokságra való felkészülési időszakot Szegeden, Vajda Attila olimpiai bajnok mellett töltöttem, aki erősen kötődik Görögországhoz, mivel első olimpiai érmét a 2004-es athéni játékok alkalmával szerezte. Tízéves barátságunk miatt és abból az alkalomból, hogy egy hónapon keresztül egy csapatban készültünk fel, úgy határoztam, meginterjúvolom, hogy Önök is jobban megismerhessék. Alig tízévesen, 1993-ban kezdett kajakozni unokatestvére hatására, aki akkor már egy ideje űzte ezt a sportot. Attila azelőtt focikapus volt, de egy kéztörés után rájött, hogy a labdarúgás nem neki való. Heti 2-3 alkalommal, félénken kezdett el kenuedzésekre járni, a szülei tudta nélkül. Miután rájöttek és belátták, hogy ez az ő sportja, és több edzésre lesz szükség, napi szinten kezdték el edzésre járatni, és még iskolát is váltottak, hogy fiuk jóval közelebb lehessen az egyesülethez. Attila lassan egyre több időt tudott az edzésre szánni, mígnem a napi kétszeri edzésig is eljutott.

Minden alkalommal felvillanyozódik, amikor azt hallja: Rió 2016, legvégső célját ugyanis egy ottani helyezésben jelölte meg, mivel - bevallása szerint - minden bizonnyal ez lesz az utolsó olimpia, amin részt szeretne venni. Minden alkalommal nagy örömmel mutatja meg nekem azokat a terveket és programokat, melyekkel iskolákban, táborokban járva népszerűsíti a kajakozást, és úgy általában véve a sport eszméjét. Ami a kevéske szabadidejét illeti, szereti a kertjét gondozni, könyveket olvas, egyedi ételeket főz és koncertekre jár, mivel a legtöbb barátja zenekarban játszik. Ő maga is imádja a zenét, sőt, több mint 6 hangszeren játszik (pl. gitáron, zongorán, trombitán, dobfelszerelésen, stb.), autodidaktaként. Leginkább a rockzenéhez vonzódik. Amikor zenél, úgy érzi, hogy a külvilág szépen elhalványul, elcsendesedik körülötte, ő pedig repül szabadon, és pont ez az, ami őt a rohanó, megerőltető hétköznapok után kikapcsolja.

Első versenye - mint meséli - 1997ben, az olaszországi Auronzoban volt, ahol az 1000 méteres szakaszt meg is nyerte. Valahogy így kezdődött útja az aranyig. Ma már az egyik legkitűnőbb magyar sportolónak számít, legalább 3 arannyal és összesen 20 második, illetve harmadik - európai- és világbajnokságokon elért - hellyel büszkélkedhet. Érdemes megemlíteni, hogy Attila eddig 3 olimpián vett részt: •

2004-ben Athénban, 1000 harmadik helyen végzett,

•

2008-ban Pekingben, 1000 méteres kajak egyesben aranyérmes, 500 méteres kajak egyesben pedig kilencedik helyen végzett,

•

2012-ben Londonban, kajak egyesben, 1000 méteren hatodik, 200 méteren pedig tizenegyedik helyen végzett.

méteres kajak

egyesben,

Emellett pedig szintén részt vett: •

jelentené.

a 2015-ös Európai Olimpiai Játékokon is, ahol 1000 méteres kajak egyesben bronzérmes lett.

Mosolyogva meséli, hogy idén változásra volt szüksége: edzőt váltott és olyan csapathoz szegődött, ahol több energia és akarat van, aminek köszönhetően sokkal koncentráltabban tudja leküzdeni az ezer méteres táv első 500 méterét. A Baku 2015ön ezt a váltást siker koronázta: sikerült a német bajnokhoz is felzárkóznia, mivel a cél az volt, hogy képes legyen felvenni a versenyt azokkal a versenyzőkkel is, akik nagyon gyors startot tudnak produkálni. Nem titok, hogy Baku után a legfőbb cél egy dobogós helyezés a Milánói Világbajnokságon, annak ellenére, hogy ez nyilván nagyon nehéz lesz: a világ minden tájáról ott lesznek a legjobbak. Az első három helyezés bármelyike egyben egyenes utat biztosít a 2016-os riói játékokra is, ami Attilának élete negyedik olimpiáját

A jövőben majd szeretne több időt és energiát fektetni az általa létrehozott sportalapítványba, és kibővíteni azt. Ám ami a legmeglepőbb: ebben nem edzőként fog részt venni, inkább a sport szeretetét szeretné általánosságban megmutatni a gyerekek és a szülők számára, nem kizárólag a kajakozást. Így fogalmaz: „A világ csak akkor fog megváltozni, ha odafigyelünk gyerekeink nevelésére. A technológia kifordult korában a gyermeki lét szépségei kezdenek eltűnni. Egy egészséges határt lehetne szabni az internet használatának, és csak az oktatás és a műveltség fejlesztésére kellene korlátozni.” Kérdezem tőle, szeretne-e még valamit hozzátenni, amin át a világ még jobban megismerhetné... Még jobban elmosolyodik, és bevallja, életében a legnagyobb kincs a kisfia, a 4 éves Dávid, akivel imád akár csak egy kis időt is együtt tölteni. Ezek a pillanatok felbecsülhetetlenek, erőt, pozitív energiát és szeretetet merít belőlük. És valahol itt ér véget az interjúnk. Köszönöm, hogy ilyen sok részletet megosztott velünk magáról. Attila általános edzője: Sík Márton Technikai edző: Boldizsár Gáspár Fizikai kondíciójáért felelnek: Varga Tamás, Bezzeg Péter

Attilával kapcsolatos egyéb információkért és fényképekért látogassanak el sportolói facebook-oldalára: Vajda Attila sportolo/facebook.hu

Αθλητικά | Sport | 29

Οι Πυραμίδες της Ευρώπης Τα Μετέωρα Καλαμπάκας του Θανάση Ζιανού 30

Ο τουρισμός στην Ελλάδα είναι αναπτυγμένος και κερδοφόρος για την οικονομία της χώρας, με δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες να επισκέπτονται την Ελλάδα από ολόκληρο τον κόσμο για να γνωρίσουν τον αρχαίο και νεότερο πολιτισμό της και ν’ απολαύσουν την κρυστάλλινη θάλασσα και τον ήλιο που λάμπει σ’ ολόκληρη την όμορφη πατρίδα μας, στα νησιά και στα βουνά μας, στους κάμπους και στις ακρογιαλιές. Να γνωρίσουν τα αμέτρητα αξιοθέατα, ιστορικά μνημεία, κάστρα, μουσεία, εκκλησιές, μοναστήρια και θέατρα που βρίσκονται διάσπαρτα σε ολόκληρη την επικράτεια. Στο παρόν τεύχος θα σας παρουσιάσουμε τα Μετέωρα της Καλαμπάκας, ένα γραφικό τοπίο που εντυπωσιάζει προκαλώντας θαυμασμό τόσο για τη φυσική ομορφιά του όσο και για την αρχιτεκτονική των Μοναστηριών που κτίστηκαν πριν 600-650 περίπου χρόνια στους πανύψηλους γιγάντιους βράχους τους. Με χίλια δυο σχήματα, σωστό «βραχοδάσος» τα Μετέωρα, ένα θαύμα της Ανατολής ως άλλες πυραμίδες της Αιγύπτου όπως ονομάστηκαν από περιηγητές.

Καλαμπάκα Καλαμπάκα όμορφη στον κόσμο ξακουσμένη έγινες τώρα πια γνωστή σ’ όλη την οικουμένη.

Η ιστορία και η ζωή των Μετεώρων είναι συνδεδεμένη όχι μόνο με τον χριστιανισμό αλλά και με τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των κατοίκων της περιοχής εναντίον της Τουρκοκρατίας, εναντίον της τριπλής (γερμανο-ιταλικής και βουλγαρικής) φασιστικής κατοχής, ακόμη και με τον Εμφύλιο.

Με τους ψηλούς τους βράχους σου που φτάνουν ως τα ουράνια τα μοναστήρια τα πολλά σ’ είναι περηφάνια. Όλος ο κόσμος έρχεται εσένα να θαυμάσει τ’ αθάνατα τα έργα σου αυτά να τ’ απολαύσει. Τι ήρωες ήταν αυτοί τεχνίτες και μαστόροι π’ αντάμωσαν με τους θεούς σε τούτα δω τα όρη. Σαν κυπαρίσια στέκουν όρθια όλα αραδιασμένα.. μ’ αγνάντα τα ψηλά βουνά τον κάμπο των Τρικάλων. Που’ ταν λημέρια των κλεφτών και των καπεταναίων τα σπίτια όλων των πιστών και των γραικών σχολεία. Και τώρα η Καλαμπάκα μας μαζί και το Καστράκι λαμπρίνουν την πατρίδα μας στου κόσμου όλα τα πλάτη. Τρικοκκιά, 31-07-2006 Θανάσης Ζιανός

Η Καλαμπάκα απέχει 22χλμ. από τα Τρίκαλα και είναι η τελευταία πόλη της Θεσσαλίας που συνορεύει με την Ήπειρο και την Μακεδονία. Εδώ λοιπόν, σε αυτό το θεαματικό μετεωρίτικο τοπίο με τους γιγάντιους βράχους, γύρω στα 1100-1200μ.Χ. έκαναν την εμφάνισή τους ιερομόναχοι που κατοικούσαν σε σπηλιές και ρωγμές των βράχων, διαδίδοντας την ορθοδοξία. Αργότερα κτίστηκαν αρκετά μοναστήρια στις κορυφές των βράχων, ενώ σήμερα σώζονται μόνο 6 από αυτά, στα οποία υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες και θησαυροί από κειμήλια και άγια λείψανα. Διατηρείται βιβλιοθήκη με 240 χειρόγραφους τόμους Αγίων και του φιλόσοφου Αριστοτέλη. Από τους ιερομόναχους κτήτορες και ιδρυτές, πιο γνωστοί είναι οι αδερφοί Νεκτάριος και

Μνήμη | Megemlékezés | 31

Θεοφάνης από τα Γιάννινα που ήρθαν στα Μετέωρα το 1511 κι έκτισαν τον ναό των Αγίων Πάντων στην ψηλότερη κορυφή, στην Πέτρα του Βαρλαάμ. Πραγματικό θαύμα το κτίσιμο αυτών των μοναστηριών σ’ ένα τοπίο που μόνο με δίχτυ μπορούσες ν’ανέβεις, με τον ίδιο τρόπο μετέφεραν οι εργάτες όλα τα υλικά οικοδόμησης, μια δύσκολη κι επικίνδυνη δουλειά. Ακόμη και σήμερα είναι κουραστικό το ανέβασμα των 195 σκαλιών της λαξευμένης σκάλας, αξίζει όμως τον κόπο. Φτάνοντας στην κορυφή, περικυκλώνεσαι από την μεγαλειώδη θέα. Μπροστά ο θεσσαλικός κάμπος, αντίκρυ στο βάθος σειρές βουνοκορφών γεμάτες έλατα. Βόρεια, τα Χάσια, τα αθάνατα λημέρια της κλεφτουριάς. Στο νότο τα πολυτραγουδισμένα Άγραφα και ο Κόζιακας. Κάτω ο ποταμός Πηνειός ποτίζει τον κάμπο. Γύρω-γύρω οι πολυάριθμοι σε σχήμα βράχοι των Μετεώρων. Το μεγαλείο της θέας άφθαστο, θαμβώνει. Από το 1961 εγκαταστάθηκαν και οι πρώτες μοναχές-καλόγριες στο μοναστήρι αγίου Στεφάνου. Αργότερα, το 1963, κτίστηκε ορφανοτροφείο θηλέων, λειτούργησε δημοτικό σχολείο καθώς και άλλα -απαραίτητα για τη ζωή των μοναχών- έργα, ενώ αναπτύχθηκε η χειροτεχνία. Τα μοναστήρια της πατρίδας μας, σε βάθος χρόνου συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στη διατήρηση του ελληνισμού και του πόθου των υπόδουλου έθνους μας για τη λευτεριά του. Έγιναν εθνικές εστίες, λειτούργησαν κρυφά σχολεία κ.α. Πολλοί οπλαρχηγοί έβρισκαν καταφύγιο στα μοναστήρια, ανάμεσά τους και ο Παπαθύμιος Βλαχάβας, θρυλικός αρματολός των Χασίων, για τη ζωή και τη δράση του οποίου αξίζει να πούμε λίγα λόγια. “Ο αετός των Χασίων”

Ο Ευθύμιος Βλαχάβας γεννήθηκε το 1750 στο χωριό Σμόλιανη Καλαμπάκας. Το πατρικό του σπίτι βρισκόταν μέσα στα κτήματα του μοναστηριού Αγίας Τριάδας. Εκεί πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, έμαθε γράμματα, μορφώθηκε έχοντας δασκάλους του τους μοναχούς του μοναστηρίου. Έγινε ιερέας όμως δεν εξάσκησε ποτέ τα καθηκόντά του. Όταν πέθανε ο πατέρας του Αθανάσιος Βλαχάβας, που είχε υπό την εποπτία του το Αρματολίκι των Χασίων, ένα από τα μεγαλύτερα της σκλαβωμένης πατρίδας που περιλάμβανε 80-90 χωριά, ανέλαβε ο ίδιος την αρχηγία του με έδρα την Καλαμπάκα. Οι κάτοικοι δέχτηκαν με χαρά και ικανοποίηση την ανάληψη της αρχηγίας από τον “Αετό των Χασίων” που έγινε ο φόβος και ο τρόμος του Αλή Πασά στα Γιάννινα. Ο Βλαχάβας είχε σκοπό, σε συνεργασία και με άλλα αρματολίκια, να προχωρήσουν στην κήρυξη της επανάστασης, όντας επηρεασμένος σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχημένη επανάσταση των Σέρβων το 1804, και την απελευθέρωσή τους από τον τουρικό ζύγο. Σε συνελεύσεις καπεταναίων το Φλεβάρη και τον Μάρτη του 1808 στον Όλυμπο, όρισαν την 29η Μαΐου 1808 ως ημέρα κήρυξης της επανάστασης, με επιδίωξη την

32 | Μνήμη | Megemlékezés

ανατροπή του Αλή Πασά και εγκατάσταση κυβέρνησης στα εδάφη που θα επελευθερώνονταν. Ο Παπαθύμιος μαζί με τους αδερφούς του Θεόδωρο και Δημήτριο, αφού ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης στα Χάσια στις 5 Μαΐου 1808, κατέβηκε κι εγκαταστάθηκε με 600 παλικάρια του στην Καλαμπάκα κι απέκοψε κάθε επικοινωνία της Θεσσαλίας με την Ήπειρο. Ο Αλή Πασάς, μόλις το πληροφορήθηκε έγινε έξω φρενών κι έστειλε αμέσως το γιο του Μουχτάρ Πασά, επικεφαλής 6000 Τουρκαλβανών για να καταπνίξει την επανάσταση. Οι Τουρκαλβανοί δεν θα μπορούσαν να φτάσουν στην Καλαμπάκα εαν οι αρματωλοί Δεληγιάννης Τσάπος του Μετσόβου και Ευθύμιος Στουρνάρας του Ασπροποτάμου είχαν κλείσει τα στενά περάσματα του Μετσόβου και των Καλαβρύτων, όπως είχαν συμφωνήσει. Αντιθέτως, πρόδωσαν τα σχέδια του Βλαχάβα για κήρυξη της επανάστασης. Ο Βλαχάβας, μόλις πληροφορήθηκε την προδοσία, εκτίμησε ότι η κατάσταση ήταν πολύ κρίσιμη και ο κίνδυνος μεγάλος για την επανάσταση. Άφησε στην Καλαμπάκα τους δυο αδερφούς του Θεόδωρο και Δημήτριο, και έσπευσε στον Όλυμπο για να συγκεντρώσει δυνάμεις και να ενισχύσει τους 600 άνδρες που βρίσκονταν στην Καλαμπάκα. Ο Μουχτάρ Πασάς από τα Γιάννενα έφτασε πολύ γρήγορα στο Μέτσοβο και στις 7 Μαΐου 1808 έφτασε στην Καλαμπάκα. Την επομένη άρχισε η μεγάλη μάχη στο Καστράκι Καλαμπάκας μεταξύ 6000 Τουρκαλβανών και 600 ανδρείων μαχητών του Βλαχάβα. Οι πολεμιστές των Βλαχαβαίων μάχονται με ηρωισμό και γενναιότητα και προξενούν μεγάλες απώλειες στους αντιπάλους τους. Η μάχη συνεχίστηκε με σφοδρότητα επί 24 ώρες. Την επομένη βρέθηκαν οι Έλληνες περικυκλωμένοι από τις υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού που συνεχώς ενισχύονται. Τα πολεμοφόδια των Ελλήνων έχουν τελειώσει. Αποφασίζουν τότε την ηρωική έξοδο από το πεδίο μάχης. Με τα σπαθιά στα χέρια ορμούν εναντίον των εχθρών, πολλοί πέφτουν νεκροί, άλλοι πιάνονται αιχμάλωτοι. Ανάμεσα στους νεκρούς είναι και τα δυο αδέρφια, ο Θοδωράκης και ο Δημήτρης Βλαχάβας. Δύο ώρες μετά την καταστροφική λήξη της μάχης στο Καστράκι, έφτασε εκεί από τον Όλυμπο ο Παπαθύμιος με 500 πολεμιστές. Ήταν όμως αργά, η μάχη είχε τελειώσει και η καταστροφή των Ελλήνων πολεμιστών ήταν ολοκληρωτική. Θεώρησε άσκοπη και ανώφελη τη διεξαγωγή νέας μάχης, υποχώρησε προς τον Όλυμπο με τους 500 πολεμιστές που έφερε και όσους διασώθηκαν από τη μάχη. Στις δύσκολες αυτές στιγμές ο Παπαθύμιος Βλαχάβας δεν το βάζει κάτω, ενώνεται με άλλους αρματωλούς- Νικοτσάρα, Λαζαίους, Σταθά- οργανώνει τους πολεμιστές του και προκαλεί το φόβο και τον τρόμο στους Τούρκους. Τελικά πιάστηκε με δόλο κοντά στην Κατερίνη από Τουρκαλβανούς, μεταφέρθηκε σιδηροδέσμιος στα Γιάννενα όπου υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια από τον Αλή Πασά και ξεψύχησε. Μετά τη σύλληψη και εξόντωση του Βλαχάβα, η οργή του Αλή Πασά ξέσπασε και κατά των μοναστηριών των Μετεώρων. Το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου όπου είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του ο Παπαθύμιος, το κατέστρεψαν ολοσχερώς. Η περιοχή κατά την Εθνική Αντίσταση Το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης στη Θεσσαλία και τα Χάσια εναντίον της φασιστικής κατοχής ήταν πολύ ανεπτυγμένο και πρωτοπόρο: απ’ το 1941-42 οργανώθηκαν ένοπλες δυνάμεις με πρωτοστάτες τους Ν.Αραιοβηματά, Θεόπιστο Παπαδόπουλο, Αχ.Θεοδωρόπουλο, Ν.Ζαραλή, Κ.Γαλάνη κ.α. που αποτέλεσαν κατόπιν πυρήνες του ΕΛΑΣ. Η περιοχές ήταν από τις καλύτερα οργανωμένες. Στις 10 Φλεβάρη 1943 ένα τάγμα Ιταλών μετακινήθηκε προς το χωριό Οξύνεια (Μερίτσα) για πλιάτσικο και εκφοβισμό των κατοίκων. Οι αντάρτες, με επικεφαλής τον χασιώτη καπετάνιο Ν.Ζαραλή αποφάσισαν να τους χτυπήσουν. Τους έστησαν ενέδρα και με συγκεντρωτικά πυρά τους προξένησαν μεγάλες απώλειες, 160 νεκρούς και τραυματίες και 137 αιχμαλώτους. Πήραν λάφυρα ολόκληρο τον οπλισμό τους. Οι αντάρτες είχαν τρεις νεκρούς. Είχε προηγηθεί στις 8 Φλεβάρη μάχη στο χωριό Σνίχοβο (Δεσπότη) με διλοχία Ιταλών, με 11 νεκρούς και 20 τραυματίες του εχθρού. Στις αρχές Μαρτίου 1943

έγινε και η μεγάλη μάχη του Φαρδύκαμπου όπου πιάστηκαν 603 αιχμάλωτοι, υπήρχαν νεκροί και πολλά λάφυρα (ακόμη και ορεινά πυροβόλα). Από τότε ουσιαστικά η Καλαμπάκα και τα Γρεβενά ήταν ελεύθερα.

Δεσκάτη. Η Καλαμπάκα χτυπήθηκε αιφνιδιαστικά τον Αύγουστο του ‚48 όπου τμήματα του ΔΣΕ μπήκαν στην πόλη χωρίς να την καταλάβουν ολοκληρωτικά, με απώλειες κι απ’ τις δυο πλευρές.

Τα μοναστήρια βοηθούσαν στον αγώνα κρύβοντας στους βράχους και στις σπηλιές τους όπλα και αντάρτες, γι’ αυτό οι Γερμανοί το ’43 τους προξένησαν μεγάλες ζημιές βάλοντάς τα με όλμους. Επίσης έκαψαν την εκκλησία της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα κι άλλες στο Καστράκι. Η προσφορά και οι θυσίες του θεσσαλικού λαού και των Χασίων την περίοδο της τουρκοκρατίας αλλά και κατά την κατοχή είναι ανεκτίμητη στους αγώνες για τη λευτεριά του έθνους μας. Και στους πολιτικούς αγώνες για τα δίκια των εργατών και αγροτών της Θεσσαλίας. Κατά την περίοδο της Ε.Α. η Θεσσαλία ανέδειξε πολλά και ικανά στρατιωτικά και πολιτικά στελέχη (Σαράφης, Μπαντέκος, Καραγιώργης, Σιάντος, Μπουκουβάλας, Ζαραλής, Γαλάνης, Φλωράκης, Βρατσάνος κ.α.). Ανάμεσα στα αίτια του εμφυλίου ήταν και η τρομοκρατία των μοναρχοφασιστικών συμμοριών που άρχισε αμέσως μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου 1945 που εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα εναντίον των αγωνιστών της Ε.Α. Σε αυτό το πρωτοφανές τρομοκρατικό όργιο πρωτοστάτησαν με τα εγκλήματά τους και οι συμμορίες των Σούρλα-ΜαϊμάνηΒουρλάκη-Βόιδαρου και άλλων στη Θεσσαλία και τα Χάσια, όπου σακάτεψαν τους δημοκράτες αγωνιστές με βασανιστήρια (μεταξύ αυτών ξυλοκοπήθηκε και ο γράφων). Ακόμη άλλους τους έθαψαν ζωντανούς όπως έγινε με τους αγωνιστές Θανάση Κουτούπα και Αντώνη Πολίτη από το χωριό Ασπροκκλησιά Καλαμπάκας και τον Γιώργο Τόλιο (Ζάμπα) από το χωριό Γρηά –τώρα ΆνοιξηΓρεβενών. Έτσι εξανάγκαζαν τους αγωνιστές να ξαναβγούν στα βουνά ή στην παρανομία και να δημιουργηθεί ο ΔΣΕ. Πολλοί ήταν οι καταδιωκόμενοι που κρύβονταν και στις σπηλιές και τα βράχια των Μετεώρων, ώσπου δημιουργήθηκαν τα πρώτα συγκροτήματα των ανταρτών και στις 28 Οκτώβρη 1946 ιδρύθηκε το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ στο χωριό Τσούκα Αντιχασίων του νομού Τρικάλων (τώρα ονομάζεται Φωτεινό) και βρίσκεται στα όρια των συνόρων Θεσσαλίας-Μακεδονίας κοντά στην κωμόπολη

Εδώ κλείνουμε τη σύντομη παρουσίαση των Μετεώρων. Η ίδια η Καλαμπάκα είναι μια πανέμορφη πόλη με 15 χιλιάδες περίπου κατοίκους, πλατείες με συντριβάνια, πολλά ξενοδοχεία και εστιατόρια. Χάρη στα Μετέωρα ο τουρισμός της είναι αρκετά ανεπτυγμένος. Γειτονεύει με το πανέμορφο Καστράκι, με τα χωριά Θεόπετρα και Βλαχάβα. Πριν μερικά χρόνια ανακαλύφθηκε το σπήλαιο Θεόπετρας που κατοικούνταν ήδη από την Μέση Παλαιολιθική Εποχή (πριν 130.000 χρόνια). Οι κάτοικοι της περιοχής είναι φιλόξενοι και ο κάθε επισκέπτης θα αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις που θα του μείνουν αξέχαστες. Συνιστώ στους συμπατριώτες μας να πάνε έστω και μια φορά στη ζωή τους στα Μετέωρα, είμαι σίγουρος πως όχι μόνο δε θα μετανιώσουν, μα θα θελήσουν να ξαναπάνε.

Μνήμη | Megemlékezés | 33

Κεχρινιώτη Αλεξάνδρα 1926-2015

Ύστερα από μακρόχρονη ανίατη ασθένεια “έφυγε” η Αλεξάνδρα Κεχρινιώτη, του Νίκου και της Αθηνάς, το γένος Κυριαζή. Γεννήθηκε το 1926 στο χωριό Χιονιάδες Ν.Κονίτσης. Ο πατέρας της ασκούσε το επάγγελμα του ξυλουργού και δούλευε στη Β. Αφρική για να συντηρεί την οικογένεια του. Στα 18 της έμεινε ορφανή από μητέρα. Την περίοδο του εμφυλίου σπαραγμού –το 1947 ακόμα- η προσωρινή κυβέρνηση του βουνού αποφασίζει και οργανώνει τη διάσωση ανήλικων παιδιών από τις μαχόμενες εμπόλεμες περιοχές. Αρχές του 1948 η Αλεξάνδρα συμμετέχει ως ομαδάρχισσα στη μεταφορά παιδιών της περιοχής της για να βρουν άσυλο και προστασία στη γειτονική Λ.Δ. της Αλβανίας, να γλιτώσουν από τη φρίκη και τον κατατρεγμό του εμφυλίου. Στη συνέχεια, μέσα σε δύσκολες και άθλιες συνθήκες φτάνουν στη Λ.Δ. της Ουγγαρίας όπου και τακτοποιήθηκαν όλοι τους. Η Αλεξάνδρα αρχικά λαμβάνει μέρος στο φροντιστήριο παιδαγωγών που οργανώνει η ΕΒΟΠ (Επιτροπή «Βοήθεια στο Παιδί») υπό την καθοδήγηση του φημισμένου Πέτρου Κόκκαλη, καθηγητή ιατρικής και της Έλλης Αλεξίου, καθηγήτριας, συγγραφέως και παιδαγωγού, και αποκτά το δίπλωμα διδασκαλίας. Δίδαξε επαναπατρισμένα ελληνόπουλα του εμφυλίου σε διάφορους παιδικούς σταθμούς όπως στο Hőgyész, Iszkaszentgyörgy, Dég, Balatonkenese και τελικά στο ελληνικό χωριό Μπελογιάννης, όπου οι μαθητές της την αγαπούσαν και τη σέβονταν πολύ. Την περίοδο 1955-57 σπουδάζει στην ανώτατη απογευματινή Σχολή Φιλολογίας. Σαν εκπαιδευτικός τιμήθηκε και βραβεύτηκε πολλές φορές με διάφορες διακρίσεις και μετάλλια. Το 1950 παντρεύεται τον Νίκο Κεχρινιώτη, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και ανθυπολοχαγό του ΔΣΕ, και αποκτούν δύο παιδιά. Το 1964 επαναπατρίζονται οικογενειακώς και εγκαθίστανται στη Λαμία Ν.Φθιώτιδας, όπου ασχολείται μαζί με το σύζυγό της με το εμπόριο. Το Νοέμβρη του 2014 χάνει το σύζυγό της και μερικούς μήνες αργότερα τον ακολουθεί κι η ίδια. Το βασανισμένο της κορμί δε βάστηξε πια άλλο, «έφυγε» στις 16 Ιουνίου 2015, σε ηλικία 89 ετών. «Η Αλεξάνδρα ήταν πάντα χαμογελαστή, καλή δασκάλα και παιδαγωγός, πάντα πρόθυμη να τους βοηθά όλους», έτσι τη θυμούνται οι πρώην συνάδελφοί της Τ. Ψημμένος και Γ. Τσαμασιώτης. Την πενθούν τα παιδιά της Σοφία και Γιάννης, ο γαμπρός της Πασχάλης, τα εγγόνια και δισέγγονά της κι όλοι όσοι τη γνωρίσανε από κοντά και τη θυμούνται, όπως κι οι μαθητές της. Αιωνία της η μνήμη! Τάκης Χριστοδουλάκης

Papadopulosz Theodorosz (1941-2015)

Papadopulosz Theodorosz 1941. január 10-én, a görögországi Pszaradesz nevű kis faluban született. A falu 2000 méter magasan, a makedón hegyekben, egy Balaton nagyságú tó partján terül el. Theodoroszt édesanyja - aki egy állattenyésztő leánya volt - nagyon fiatalon szülte. Édesapja katonatiszt volt, aki a fasiszta rendszer ellen harcolt, ezen harcok eredményeképpen kellett a kis Theodorosznak 1948-ban, az éj leple alatt, szülei és a kisöccse nélkül, több hasonló sorsú társával együtt az akkori Jugoszláviába menekülnie. Onnan a Vöröskereszt segítségével jutott el Magyarországra. Édesanyját 30 évig, édesapját soha többé nem látta. Magyarországon a gyermekkorát nevelőotthonokban töltötte, főleg Fehérvárcsurgón élt, állandóan a hazatérésre várva. Kamaszkorában Budapestre került, ott is nevelőotthonba, ahol cipésznek tanult, bár kiválóan rajzolt. Több híres művész is elismeréssel nyilatkozott róla. Későbbi feleségét 1959-ben ismerte meg, és 1962-ben keltek egybe. 52 évig, Theodorosz haláláig voltak házasok. Egyetlen gyermekük 1963-ban született. Theodorosz több mint 30 évig volt taxis és sofőr, majd 1990-ben leszázalékolták. Ezután is dolgozott még 15 évet a Budapesti Művelődési Központban. Minden munkahelyén sok elismerést kapott. Közben három unokája született, akikkel rengeteget foglalkozott, sokszor hetekig voltak együtt a telkükön. Mind a három unokájával - egészen a haláláig - különleges kapcsolatot ápolt. Sok mesét és viccet mesélt nekik, társasági ember volt. Mindenkit meg tudott nevettetni. Élete folyamán sok komoly betegségben szenvedett, de mindig felépült. 2014 októberében súlyos rákbetegséget diagnosztizáltak nála. Szerető családja körében volt haláláig, 2015. július 7-ig. Emlékét őrzi családja és mindazok, kik ismerték és szerették.

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Κουκουμτζής Γεώργιος Αρχισυνταξία: Αυγουροπούλου Βούλα Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Σέλτνερ Λεβέντε Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989

34 | Διάφορα | Egyéb

ELLINIZMOSZ

A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete Felelős kiadó: Kukumtzisz Jorgosz Főszerkesztő: Avgouropoulou Voula Grafika: www.aitosz.hu 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989

Εορτασμός επετείου του ιστορικού ΟΧΙ

Ünnepi megemlékezés

Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας σας καλεί στον εορτασμό της 75ης επετείου

A Magyarországi Görög Országos Önkormányzat szeretettel meghívja Önt és kedves családját a Görög Ellenállás 75. évfordulója alkalmából rendezendő

του ιστορικού ΟΧΙ το Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2015 και ώρα 7μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila (Bp. XIII. kerület, József Attila tér 4.). Παίρνουν μέρος: μαθητές του Σχολείου Μανώλης Γλέζος, η χορωδία Καρυάτιδες, η ορχήστρα Το Παλιό Μπουζούκι. 36

Nemzeti Ünnepére 2015. október 31-én, szombaton 19:00 órától az Angyalföldi József Attila Művelődési Központba (Bp. XIII. kerület, József Attila tér 4.). A műsorban közreműködnek: A Manolisz Glezosz Iskola tanítványai Kariatidák Görög-Magyar Női Kórus Táncház: A Palio Buzuki zenekarral