myh e a l t h
Θεόδωρος Λιακάκος Καθηγητής Χειρουργικής Διευθυντής Β΄ Χειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ
Η σπάνια περίπτωση της
αχαλασίας οισοφάγου Όλες οι διαστάσεις μιας άγνωστης, μάλλον, νόσου, της οποίας τα συμπτώματα μπορεί να αντιμετωπιστούν με πρωτοποριακές μεθόδους και τεχνικές.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αχαλασίας οισοφάγου; Το πιο κοινό σύμπτωμα της αχαλασίας του οισοφάγου είναι η δυσκολία στη λήψη τροφής (δυσφαγία), κυρίως των στερεών, και το αίσθημα της στάσης στον οισοφάγο. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνυπάρχουν είναι: ➔ Αναγωγές τροφών ακόμη και προη-
γούμενων ημερών. ➔ Πόνος κυρίως στην κατάποση. ➔ Αίσθημα καύσου (καούρα). Η αδυναμία λήψης τροφής μπορεί να προκαλέσει σημαντική απώλεια βάρους.
Πως θα διαγνωστεί η αχαλασία; Για τη διάγνωση της αχαλασίας του οισοφάγου, χρησιμοποιούνται συνήθως: ➔ Το Βαριούχο Γεύμα, όπου εμφανίζεται συνήθως ένας διατεταμένος οισοφάγος με ένα χαρακτηριστικό σημείο που οι ακτινολόγοι περιγράφουν ως «ράμφος πτηνού». ➔ Η Γαστροσκόπηση, η οποία κυρίως αποκλείει άλλες παθήσεις του οισοφάγου που μπορεί να προσομοιάζουν με την αχαλασία (ψευδοαχαλασία). ➔ Η Μανομετρία του οισοφάγου, η οποία είναι η εξέταση που θέτει τη διάγνωση της αχαλασίας. Τα τελευταία χρόνια η χρήση της Μανομετρίας Υψηλής Ανάλυσης (HRM) όχι μόνο διαγιγνώσκει με ακρίβεια την αχαλασία, αλλά καθορίζει και τον τύπο της, ώστε να επιλεγεί η κατάλληλη αντιμετώπιση.
Πώς αντιμετωπίζεται η αχαλασία του οισοφάγου; Δυστυχώς, η αχαλασία δεν θεραπεύεται. Δεν μπορούμε δηλαδή να αναγεννήσουμε τα νευρικά κύτταρα και να επαναφέρουμε τη φυσιολογική κινητικότητα του οισο-
92
φάγου. Σήμερα οι «θεραπείες» στοχεύουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και κυρίως της δυσφαγίας. Οι βασικές θεραπείες είναι: ➔ Η Συντηρητική Ενδοσκοπική. ➔ Η Χειρουργική. ➔ Η Επεμβατική Ενδοσκοπική.
Η Συντηρητική Ενδοσκοπική αντιμετώπιση Περιλαμβάνει: 1. Διαστολή του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα η οποία γίνεται με ειδικό μπαλονάκι κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης. Η διαστολή στοχεύει στη διάσπαση των μυϊκών ινών, ώστε να μειωθεί η πίεση και με τον τρόπο αυτό η δυσκολία της διέλευσης της τροφής στον στόμαχο. 2. Έγχυση της τοξίνης της αλλαντίασης (botox), η οποία και αυτή γίνεται κατά τη γαστροσκόπηση. Η τοξίνη αυτή που παράγεται από το βακτήριο Clostridium botulinum προκαλεί χαλάρωση του σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της δυσφαγίας. Οι θεραπείες αυτές δεν έχουν συνήθως πολύ καλά αποτελέσματα, και η διάρκειά τους είναι συνήθως ολίγων εβδομάδων, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται σε ασθενείς που η γενική κατάσταση της υγείας τους δεν επιτρέπει περισσότερο επεμβατικές πράξεις.
Photo: iStock by Getty Images
Η
αχαλασία είναι μια κινητική διαταραχή του οισοφάγου. Είναι μια σπάνια νόσος, 1 περίπτωση/ 100.000 κατοίκους ανά έτος, αν και τελευταία φαίνεται ότι η συχνότητά της έχει αυξηθεί 2 με 3 φορές. Είναι άγνωστης αιτιολογίας, ενώ πιθανολογείται ότι είναι αυτοάνοσος ή φλεγμονώδης ο παθολογικός μηχανισμός, ο οποίος προκαλεί καταστροφή των νευρικών πλεγμάτων του οισοφάγου που είναι υπεύθυνα για τον φυσιολογικό περισταλτισμό και την προώθηση της τροφής. Όταν τα νεύρα αυτά καταστραφούν, το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, που ονομάζεται Κατώτερος Οισοφαγικός Σφιγκτήρας (ΚΟΣ), δεν χαλαρώνει, όπως φυσιολογικά συμβαίνει, και έτσι δεν επιτρέπει τη δίοδο της τροφής στο στομάχι. Εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ηλικίες 20-40 και 60-70 ετών, ανεξάρτητα φύλου, φυλής ή γεωγραφικής κατανομής.
