Magazine Emigrant April 2014

61

MIESIĘCZNIK BEZPŁATNY

KWIECIEŃ 2014

ISSN 1759 - 2577

www.magazynemigrant.pl

Polish Magazine in Scotland & Northern England

s.012

Syndrom Wypalenia Podróże s.024

Wyspa Wielkanocna

Fabryka Kurczaków s.013

SPISTREŚCI

04

Motoryzacja

029 Kupujemy samochód

Na co zwrócić uwagę kupując używany samochód

Spis Treści

036 Ciekawostki i wiedza

Wyspa z bliska

08

Cenne porady, uwagi oraz rozwiązania.

Wydarzenia - Kwiecień 2014

Wydarzenia, informacje oraz aktualności z Szkocji i Pł. Anglii.

Wszystko czego szukasz w jednym miejscu.

Krzyżówka

045 Krzyżówka

Druga strona lustra

014

Short Press

Rozwiąż krzyżówkę i wygraj nagrodę!

Związek - Darek Dusza

Smacznie i zdrowo

016 Śniadanie wielkanocne Tradycyjnie i nowocześnie.

Nasze Sprawy

018

013 Fabryka Kurczaków 012 Burn Out 020 Wielkanoc 026 Test na ‘Rezydenta’ 030 Porządkowy zawrót głowy Opowieść z pierwszej ręki.

041

Syndrom wypalania

Święto narodów

Od Redakcji

Urzędnicze pułapki

Wiosenne porządki

Drodzy czytelnicy !

Poradnik UK

034

022 023 Skarga na personel medyczny Stop Przemocy

Stop Przemocy Seksualnej / Gdzie się udać po pomoc

Procedury

Mama i dziecko

040

Leworęczność

032 Aplikacje

Jakie problemy sprawia dziecku.

Podróże

024

Wyspa Wielkanocna

Kultura Cafe

041

Historia

Okiem Reportera Majestatyczny Pałac Wycieczka do Scone

Sport, Zdrowie i Uroda

033 Wiosna - pora odnowy 042 Sport i Rekreacja

Mount Everest

o witaminach i nie tylko.....

Anglicy na dachu świata

Gadżety

032

Telewizja w pudełku

Wyspa Skarbów Przygoda z Tójkistną konicznką.

Aktualności ze świata filmu, teatru, literatury, muzyki i sztuk wizualnych.

034

/ Karaoke

030 Zielono Mi

Podróż do innego świata..

038 Wydarzenia kulturalne

Technologie

Mój dziadek zwykł mawiać: Jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale jedna biała wrona wystarczy, by udowodnić, że wrony mogą być białe... Taki ptasi paradoks w wolnym tłumaczeniu oznacza, że owa wyczekiwana pora roku w końcu do nas zawita, w zieloność ubierze przyrodę, a panny rozbierze, szczególnie te młode...Cóż, niech tak się dzieje, niech się świat odradza w naturalnym procesie zmian...

A jeśli o zmianach mowa, w Emigrancie również one nastąpiły. Otóż mam przyjemność powitać nowych autorów, których teksty zagoszczą na łamach naszego magazynu.

Przyjmijcie ich łaskawie i z pewną dozą tolerancji.

To ludzie, którzy piszą o swojej rzeczywistości, postrzeganiu świata na obczyźnie, relacjach międzyludzkich, piszą zwyczajnie, bez zbędnych ozdobników, a jaki jest owoc ich pracy - oceńcie sami.

Na tym nie koniec zmian, bo nadal szczerze oczekujemy nowych wyzwań i tematów, których Wy również możecie być autorami!

co, gdzie, kiedy.....

Chromecast / Amazon Fire TV

DZIENNIKARZE

WYDAWCA:

MARKETING & REKLAMA marketing@magazynemigrant.pl DZIAŁ DYSTRYBUCJI Ewelina Sochacka ewelina@magazynemigrant.pl DZIAŁ GRAFICZNY Agata Ornowska, Adam Szweda, Adrian Jaśkiewicz, Maciej Telega, Szymon Fiuk design@magazynemigrant.pl

Monika Nowicka Anna Bator-Skórkiewicz Joanna Pawlikowska Dariusz Dusza Krzysztof Kruk Agnieszka B.Molak Jarosław Ginał Magdalena Gajdel Mateusz Chamuczyński

pro Press

REDAKTOR NACZELNA Anna Bator-Skórkiewicz ania.bator@magazynemigrant.pl DRUK:

.co.uk 17 Hillfoot Street, G31 2LD Glasgow ADRES REDAKCJI / DZIAŁ REKLAMY: ProPress (UK) Ltd 19 Hillfoot Street Glasgow G31 2LD tel: 07730 761022 redakcja@magazynemigrant.pl marketing@magazynemigrant.pl www.magazynemigrant.pl

TO ADVER TISE CALL: 07730 761022

WSPÓŁPRACA Dariusz Barabasz Sylwia Szczęsna Magdalena Urbanowska David Flint Maciej Tomczyk Kamil Bielat

or

Poglądy zawarte w felietonach sa osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze są zgodne z przekonaniami Redakcji Magazynu Emigrant.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów oraz obróbki nadesłanych zdjęć.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Reprodukcja i przedruk wyłącznie za zgodą wydawcy.

Nasi Partnerzy:

Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Edynburgu

EMAIL: marketing@magazynemigrant.pl

REKLAMY

05

REKLAMY

07

WYSPA Z BLISKA

08

WYSPA Z

Z BLISKA

17 KWIETNIA

21 KWIETNIA – 2 LISTOPADA

EDYNBURG

EDYNBURG

EDINBURGH INTERNATIONAL SCIENCE FESTIVAL

THE COMMONWEALTH GIFTS TO THE QUEEN

11Nauka

Czy nauka to domena świata dorosłych? Okazuje się, że obecnie technologia dotyka przede wszystkim najmłodszych, którzy z wyjątkowym nienasyceniem chłoną wszelkie nowinki. Debata na temat tego, jak technologia zmienia nasze dzieci.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Summerhall Place Edinburgh EH9 1QH Więcej info: www.sciencefestival.co.uk

11Historia

Królowa Elżbieta II niepodzielnie sprawuje władzę już od ponad 60 lat. W trakcie swego panowania odwiedziła wszelkie możliwe kraje będące częścią Zjednoczone Królestwa Wielkiej Brytanii. Pałac Holyrood House wyjątkowo gorąco zaprasza na wystawę prezentów ofiarowanych Jej Królewskiej Mości podczas tych właśnie wizyt.

Wstęp: od £6.80 Miejsce: Palace Of Holyroodhouse, Edinburgh, Midlothian, EH8 8DX Więcej info: www.visitscotland.com 23 KWIETNIA

11Zabawa

GLASGOW

TALL TALES

Każdy z nas przechodzi tą fazę: kilkuletni umysł wydaję się chłonąć otoczenie jak gąbka wodę a teatr Tron w związku z tym ma idealną ofertę - rozwijanie twórczej strony dojrzewającego umysłu. Zabawa uczy a najmłodsi z pewnością wyjdą z uśmiechem i rumieńcem radości.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Tron Theatre, 63 Trongate, Glasgow, Lanarkshire, G1 5HB Więcej info: www.visitscotland.com 19 KWIETNIA

25 KWIETNIA – 31 MAJA

LOANHEAD

MANCHESTER

11Kultura

BREWERY TOURS

Poza whisky Szkocja ma jeszcze jeden as w rękawie, a mianowicie różnorodność piwa. Aby odkryć jego bogactwo smakowe oraz dynamikę produkcji wystarczy wybrać się na połudne od Edynburga, aby w spokojnej okolicy oddać się majestatycznej degustacji tego złotego napitku.

Wstęp: od £12.00 Miejsce: 26a Dryden Road, Bilston Glen Ind Estate, Loanhead, Midlothian, EH20 9LZ Więcej info: www.visitscotland.com

Kwiecień/Maj 2014

11Historia

FROM STREET TO TRENCH: A WORLD WAR THAT SHAPED A REGION Pierwsza wojna światowa odbiła się wyjątkowym jarzmem na każdym kraju europejskim, który był jej bezpośrednim uczestnikiem. Wystawa ta jest poświęcona zmianom, do jakich doszło w świadomości Anglików. W programie fotografie oraz listy, które tym bardziej przybliżą osobiste historie uwikłanych.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: The Quays, Trafford Park, Trafford Wharf Rd, Manchester M17 1TZ Więcej info: www.iwm.org.uk 27 KWIETNIA

11Kultura

MANCHESTER

TOP 5 RESTAURANTS: JAMES MARTIN

Być może zamiast wystawy w muzeum warto poświęcić czas na degustacje posiłków w wyjątkowym stylu?

Duch angielskiej artystokracji podany w postaci subtelnego wystroju wnętrz

oraz menu, które przekona nawet najbardziej wybredne podniebienie.

Wstęp: zależny od wybory potraw Miejsce: Manchester House Tower 12 18 -22 Bridge Street Manchester M3 3BZ Aumbry 2 Church Lane Prestwich M25 1AJ Damson MediaCityUK Orange Building Media City UK Salford M50 2HF Grenache 15 Bridgewater Road Walkden Worsley M28 3JE James Martin Manchester Manchester 235 Watson Street Manchester M3 4LP Więcej info: www.visitmanchester.com 29 KWIETNIA

11Kultura

GLASGOW

GLASGOW INTERNATIONAL FESTIVAL: KHALED HOURANI

W sztuce nie sposób uciec od tematyki politycznej. Ta kolekcja współczesnego twórcy odzwierciedla obecne wydarzenia w Palestynie a subtelność artystyczna nadaje teraźniejszości bardziej duchowego wymiaru.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: CCA, 350 Sauchiehall Street, Glasgow, Lanarkshire, G2 3JD Więcej info: www.visitscotland.com 30 KWIETNIA

11Sport

SHEFFIELD

AEROBIC

Sheffield i sport? Dlaczego nie!

Oto propozycja dla nieśmiałych do rozmów ale chętnych do ruchu. W nietypowej lokalizacji (kościół metodystów) dla fanów ruchu i duchowej regeneracji.

Wstęp: bezpłatny Więcej info: www.activitysheffield.org.uk 1 – 31 MAJA

11Kultura

EDYNBURG

HOMECOMING SCOTLAND 2014: DISTILLERY DAYS

Kolejny powód do dumy narodowej. Tym razem jednak wiąże się to z podkreślaniem wagi, jaką ma kolejny złoty trunek – whisky. Do degustacji cały wachlarz rodzajowy w przepięknych wnętrzach przepojonej wonią historii stolicy.

Wstęp: od £6.50

SPISTREŚCI Miejsce: 354 Castlehill, The Royal Mile, Edinburgh, Lothian, EH1 2NE Więcej info: www.visitscotland.com

09

3 MAJA

11Architektura

MANCHESTER

THE HIDDEN GEM CHURCH

Nie tylko Paryż może poszczycić się przepychem symboliki religijnej w licznych kościołach.

Manchester również posiada miejsca duchowego wyciszenia takie jak ukryty kościół w spokojnej dzielnicy tętniącej życiem miasta.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: St. Marys Catholic Church Mulberry Street M2 6LN Więcej info: www.visitmanchester.com 5 MAJA

11Muzyka

GLASGOW

JAZZ IN THE AFTERNOON

Nieco klasyki z odrobiną nowoczesnego czaru.

Oto wspaniała okazja dla miłośników jazzu i nie tylko. Za niewielką opłatą można w wyjątkowym stylu spędzić popołudnie. Relaks gwarantowany.

Wstęp: £5.00 Miejsce: Tron Theatre, 63 Trongate, Glasgow, Lanarkshire, G1 5HB Więcej info: www.visitscotland.com 8 MAJA

11Natura

AVIEMORE

SPRING AT LOCH VAA

Góry i jeziora w Szkocji to najlepszy sposób na relaks w pojedynkę lub z grupą. Tym razem to możliwość do zgłębienia tajników tego mało znanego jeziora oraz jego flory i fauny. Ogranizatorzy zachęcają do pikniku na łonie natury.

Wstęp: od £3.00 Miejsce: Laggantygown Cemetery Car Park, Loch Vaa, Aviemore, Inverness-Shire, PH22 1QD Więcej info: www.visitscotland.com 9 MAJA

* 5 9 0,

11Nauka

MANCHESTER

MOSI

Nauki nigdy dość a museum nauki i przemysłu w Manchesterze nigdy nie zawodzi. To miasto o wyjątkowej historii jest tym bardziej idealnym miejscem na zagłębienie się w rewolucji epickiej historii przemysłowej.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Museum of Science & Industry Liverpool Road Castlefield Manchester M3 4FP Więcej info: www.mosi.org.uk 11 MAJA

11Kultura

ABERDEEN

MAY FESTIVAL

Co porabiać w maju w Aberdeen? Odpowiedź aż sama ciśnie się na usta. Majówka! A otoczeniu murów akademickich wspaniały event kulturowogastronomiczny. Ponadto super muzyka, film i wszelkiego rodzaju sztuka nad morskim wybrzeżem miasta północy.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: University Of Aberdeen, High Street, Aberdeen, AB24 3UB Więcej info: www.visitscotland.com 13 MAJA

11Sztuka

GLASGOW

www.transfer24.co.uk wersja mobilna: m.transfer24.co.uk *przy przelewach do 50 GBP Transfer24 działa pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (zezw. IP5/2013)

NASZE SPRAWY

012

BURN OUT – SYNDROM WYPALENIA AUTOR: ABS

Burnout, czyli syndrom wypalenia zawodowego, to występująca coraz częściej choroba cywilizacyjna, będąca rodzajem depresji.

Potocznie uważa się, się jest on chorobą menadżerów; tymczasem podatni na niego są wszyscy ci, którzy na co dzień mają dużo obowiązków. Burnout może dotknąć nawet przebywającą na urlopie wychowawczym matkę, która nie otrzymuje odpowiedniego wsparcia ze strony partnera czy rodziny.

OBJAWY: • poczucie beznadziei, brak chęci na cokolwiek • poczucie osamotnienia • unikanie kontaktów społecznych • długotrwałe zmęczenie • problemy ze snem • zmiana nawyków żywieniowych (częstsze sięganie po niezdrowe jedzenie, alkohol) • podatność na choroby Syndrom wypalenia zawodowego może być poważnym problemem, utrudniającym codzienne funkcjonowanie i wymagającym profesjonalnej pomocy. Gdy jednak choroba nie jest zbyt zaawansowana, warto spróbować poradzić sobie z nią samodzielnie.

Jak to zrobić? Poniżej przedstawiamy 5 pomocnych sposobów.

ZWOLNIJ TEMPO. Burnout jest najczęściej rezultatem długotrwałego stresu, a ten z kolei powiązany jest z nadmiarem obowiązków. Czasem trzeba zatrzymać się w biegu i po prostu odpocząć.

Zrezygnuj z wszelkich aktywności, które nie są niezbędne, poświęć więcej czasu w ciągu dnia na relaks.

Dobrym rozwiązaniem może być wieczorne odcięcie się od technologii – wyłączenie komputera, telefonu i komórki, spędzenie czasu z najbliższymi lub relaksującą książką. Staraj się też nie myśleć o pracy w domu. Nie wymagaj od siebie zbyt wiele i zaakceptuj fakt, że na obecnym etapie życia spokój i odpoczynek są ważniejsze niż stuprocentowa efektywność.

NAUCZ SIĘ MÓWIĆ „NIE”.

Najprostszy i jednocześnie najtrudniejszy sposób na walkę z syndromem wypalenia. Jeśli w pracy przytłaczają Cię obowiązki, a nadgodziny stały się normą, czas nauczyć się asertywności.

Koleżanka z pracy po raz kolejny prosi Cię o zrobienie czegoś, co nie należy do zakresu Twoich zadań? Wyjaśnij jej to spokojnym tonem, najlepiej na osobności.

Warto też porozmawiać z szefem i poprosić o dokładne zdefiniowanie zakresu zadań – wielu z nich nie zdaje sobie sprawy z tego, czym dokładnie zajmują się ich pracownicy, i jak dużo czasu to zajmuje. Argument, że regularne nadgodziny powodują chroniczne zmęczenie, a w efekcie spadek efektywności, z pewnością przekona niejednego przełożonego POŚWIĘĆ WIĘCEJ CZASU NA PRZYJEMNOŚCI: SPOTKANIA Z PRZYJACIÓŁMI, HOBBY. Czasem burnout jest wynikiem tego, że po prostu zbyt mocno koncentrujemy się na pracy i zapominamy o rzeczach, które sprawiają nam prawdziwą frajdę. Choć jedną z oznak wypalenia zawodowego jest brak chęci na spotkania

towarzyskie, warto jest się do nich przemóc.

Rozmowa z przyjacielem pozwoli Ci podzielić się z kimś swoimi problemami, a także będzie dobrym sposobem na oderwanie się od rutyny, dzięki czemu uświadomisz sobie, że Twoje życie to nie tylko praca. Świetnym sposobem na walkę z wypaleniem zawodowym jest powrót do zarzuconych pasji. Kiedyś dużo przyjemności sprawiały Ci zajęcia jogi, ale od kilku lat nie masz na nie czasu? Może czas do nich wrócić!

WEŹ WOLNE. Wybierz się na wypoczynek tak długi, jak tylko możesz sobie pozwolić. Podczas urlopu skoncentruj się na odpoczynku i przyjemnościach, a także postaraj się nie myśleć w ogóle o pracy.

Dobrym rozwiązaniem może być odpoczynek w hotelu SPA – Masaże, specjalne maseczki, kąpiele w jacuzzi, pobyt w saunie czy różnorodne zabiegi lecznicze pozwolą Ci się zrelaksować zarówno psychicznie, jak i fizycznie.

WPROWADŹ ZMIANY W ŻYCIU ZAWODOWYM. Czasem niezbędne może okazać się przeprowadzenie totalnej rewolucji w życiu zawodowym. Jeśli pomimo prób nie udało Ci się zredukować stresu, być może nadszedł czas na drastyczne środki: zmianę pracy. Jest to zawsze trudna decyzja, zwłaszcza w czasie kryzysu, ale pamiętaj, że Twoje zdrowie jest zawsze priorytetem. Czasem wystarczy zacząć wszystko od nowa, by odzyskać dawno utraconą energię!

NASZE SPRAWY

013

FABRYKA KURCZAKÓW AUTOR:

Mateusz Chamuczyński

Kryminaliści, złodzieje, narkomani, byli więźniowie, w tym grypsujący, ukrywający się przed organami ścigania mężczyźni, kibole, nastoletnie matki kilkorga dzieci, a z drugiej strony rodzice odkładający dzieciom na studia, młodzi studenci opłacający czesne, a także „zwyczajni ludzie”. W całej tej mieszance brakuje tylko jednorożców i krasnali ogrodowych.

A pomiędzy tym wszystkim stoję ja. Co tam robię? Pracuję jak wszyscy, a przy okazji dobrze się bawię.

Fabryka Kurczaków na obrzeżach komercyjnej stolicy Szkocji, Glasgow, to świetny przekrój imigracyjnego społeczeństwa Polaków. Obserwowanie zachowań i zwyczajów ludzkich smakuje dużo lepiej, gdy ów przekrój wymieszany jest ze Szkotami, których w fabryce jest mniej więcej tyle samo, co byłych mieszkańców kraju nad Wisłą.

Pierwsze dni pracy fizycznej były dla mnie, świeżego imigranta, który wcześniej pracowałtylko za biurkiem, katorgą – każda minuta ciągnęła się godzinami, a na plecach czułem każdy krąg.

Powtarzałem sobie: „Po to tu przyjechałeś, do cholery, masz się męczyć”.

Już pierwszego dnia poznałem dziewczynę, której jedno zdanie zapamiętam do końca życia. „Ale ja nigdy nie miałam kontaktu z językiem” - oto ono. To odpowiedź na moje pytanie, dlaczego po 3 latach mieszkania w kraju anglojęzycznym dalej nie zna języka angielskiego. Później czas jakoś zleciał przy przerzucaniu martwych kurczaków na taśmę.

Każdego dnia po powrocie do domu sprawdzałem w internecie, czy nie ma dla mnie jakiejś innej pracy. Miałem dosyć ciągłego gadania o kurczakach i wypłatach. Chciałem posłuchać trochę o Freudzie, czy chociaż o Tuwimie. Jednak los znów zadecydował za mnie. Nie znalazłem żadnej innej pracy, mimo kilkunastu wysłanych życiorysów.

Zdałem sobie sprawę, że na taśmie co chwilę poznaję kogoś nowego, kogoś kto ma coś bardziej lub mniej ciekawego do powiedzenia. A tu ktoś twierdził, że był gangsterem, inny jeździł na ustawki z Ruchem Chorzów, jedna nawet przekonywała mnie, że można ćpać heroinę

codziennie latami i nie być uzależnionym (ponoć w Glasgow jest 120 takich osób!).

Większość, oczywiście, to bardziej przyziemne przypadki: „Też byłam kiedyś w Paryżu”, „U nas w Łodzi to żylibyśmy w nędzy”, „W Chełmnie raczej nie mam żadnych perspektyw”.

Oczywiście, są też przypadki bardziej spektakularne: „Ja uczyłem się jeździć w kradzionych samochodach”, „Jak Boga kocham, 120 km/h w 7 osób w maluchu!”.

Poznałem kilka lat temu pewnego Anglika, który od 24 lat jest w podróży. W tym czasie zwiedził ponad 100 krajów i imał się 150 różnych prac. Myślałem wtedy, że to nie lada wyczyn, i że raczej mało kto by się na takie coś odważył.

W fabryce kurczaków poznałem kobietę, któraprzerzuca kurczaki na taśmę w tej samej fabryce od 27 lat (słowem: dwudziestu siedmiu lat). To dopiero jest nie lada wyczyn.

Nie wyobrażam sobie pracy, którą miałbym wykonywać przez tak długi czas. Jednak przerażające jest to, że wiele osób naprawdę o tym wręcz marzy. Słowo„kontrakt” (odpowiednik polskiego „etatu”) jest tutaj czymś, co można spokojnie porównać do złowienia złotej rybki. „Chłopie, masz kontrakt i spokojnie dadzą ci samochód na kredyt”. Super! I co? Będę nim dojeżdżał do fabryki kurczaków resztę życia?

Idę o zakład, że większość ludzi w tej fabryce podpisałaby swoją krwią cyrograf z samym diabłem, żeby mieć zapewnioną tam pracę przez 27 lat.

To nic złego, rzecz jasna. Wpadasz na produkcję, odbębniasz i wracasz do domu.

Włączasz telewizor, puszczasz latawca z synem, idziesz spać. Rano wstajesz, wsiadasz w Audi A4 w skórze, jedziesz do pracy. Raz w roku

wakacje na Malcie (jeden pan strasznie chwalił tamtejsze toalety. Tak jak za PRL chwalili toalety we Włoszech). I w ten sposób oczekujesz swojej emerytury. Łatwo, lekko i przyjemnie. A także nudno.

Pytałem wielu kontraktowców, jakie mają zainteresowania. Nie skłamałbym prawie w ogóle mówiąc, że 95% nie ma żadnych.

W takim wypadku 27 lat z martwymi kurczakami to chyba nie jest zła opcja. Ale serio, czy to życie, czy po prostu umieranie?

Ja jednak w fabryce jeszcze zostanę. Mam swoje plany i nic nie stanie mi na przeszkodzie w ich realizacji. Kurczaki to środek, nie cel.

A o Freudzie poczytam sobie w domu. Albo w lesie.

Więcej kurczaków...

W styczniu tego roku właściciele Fabryki kurczaków firma 2 Sister Food Group ogłosiła plan rozwoju i zatrudnienia 180 osób. W fabryce w Cambuslang planuje się poszerzyć bazę o kolejne 1000 m2.

DRUGA STRONA LUSTRA

014

DRUGASTRONA

LUSTRA

DAREK DUSZA

Związek

PNa przykład chemiczny.

C2H5OH. Znacie? Lubicie? Spożywacie?

Jeden z najbardziej powszechnie stosowanych związków chemicznych. Od Antarktydy po Arktykę. Od nizin po góry. Od chłopów po panów. Od biednych po bogatych. Od głupich po mądrych. Od, po. Tylko etykietki bywają różne.

Spragnieni chemicy łączcie się!

Albo taki związek, równie popularny.Jeden atom sodu, jeden atom chloru. NaCl. Wiem, trochę kozaczę, ale w podstawówce chodziłem na kółko chemiczne.

Związki mogą powodować problemy. Za dużo związku NaCl wpływa na smak zupy, a to z kolei wpływa na jakość związku. Przynajmniej tak wynikało z kampanii społecznej.

Niestety, związki pomiędzy ludźmi bywają bardziej nietrwałe niż chemiczne.

Dużo bardziej nietrwałe.

Powstają podobnie. Najpierw zachodzi reakcja chemiczna. Gdzieś w klubie, w pracy, w metrze zaczyna tworzyć się wiązanie. Z czasem wiązanie może przemienić się w węzeł. Węzeł jak najbardziej małżeński. W wielu krajach również w związek, jak najbardziej partnerski.

ów. ekst rci t r o t e i au Śmi ytor kowej żemu. z o p un dla D ł kom el p . oży sta, łożyci y m.in m i zał ja. y z r a t Gita spółz ał teks Dudkie Redakc W j. Pis ół m e i e Irk ny zesp zn c z i a n i s w Kl wła gry cnie e b O

Niestety, czasem związki osiągają temperaturę wrzenia, lub poszczególne pierwiastki wchodzą w reakcję z innymi pierwiastkami. I po związku. Zasady upadają, zostają kwasy. Oraz sól, ten wcześniej wymieniony chlorek sodu.

W łzach.

Związki na odległość niestety nie mają takiej chemii, zazwyczaj się nie sprawdzają. Tak, jak związki wirtualne, pozostają pełną abstrakcją.

Internet, portale społecznościowe i inne formy komunikacji zawsze pozostaną namiastką normalnych kontaktów międzyludzkich. Ersatzem.

Lipą.

Najbardziej niebezpieczne są tak zwane związki toksyczne. Na pewno znacie przynajmniej jedną parę napędzaną trującym uczuciem.

Przyprawiają ten swój związek cierpieniem, poniżaniem, awanturami, przemocą, nienawiścią.

Oczywiście związki można również podzielić na hetero, homo. Albo na legalne i nie zalegalizowane.

Tak naprawdę dzielą się na dobre i złe. Potrzeba czasu, żeby to ocenić.

Potrzeba też trochę szczęścia ...

Znacznie ciekawsze od obserwowania związków pomiędzy ludźmi jest badanie związków przyczynowo-skutkowych.

Taka sytuacja. Budzik nie zadzwonił, bo dzień wcześniej zapomniałeś kupić baterie. W efekcie zaspałeś. Już wiesz, że spóźnisz się do pracy.

Szef będzie wściekły. Ba, wręcz dostanie apopleksji. Próbujesz nadrobić spóźnienie. Jedną ręką stawiasz na kuchence gazowej czajnik z wodą, drugą próbujesz zawiązać krawat. Wybiegasz z domu. Teoretycznie mógłbyś zostawić czajnik na gazie, wybuchłby pożar i mielibyśmy taki klasyczny i pospolity związek przyczynowy. Ale na szczęście zgasiłeś gaz. Biegniesz do autobusu, przebiegasz przez jezdnię. Czerwone audi hamuje z piskiem opon, słychać brzęk tłuczonej szyby. Nawet nie zauważasz, biegniesz dalej, doganiasz autobus. Spóźniasz się o kwadrans, lecz szefa jeszcze nie ma. Nie ma go godzinę, dwie. Po czterech okazuje się, że miał wypadek. Tak, to on był w tym czerwonym audi. Rozmawiał przez komórkę, zagapił się, a gdy hamował, to w bok uderzyło go inne auto. Auto faceta, który rok temu sprzedał Ci czajnik. Ten, który został na kuchence. Zgaszonej. Jarzysz?

Dlatego nie śpiesz się do pracy. Nie warto. Nie poniesiesz konsekwencji, wybronią Cię związki. Związki zawodowe. Lub związki wyznaniowe. Zawsze gdzieś się warto zapisać, bo w tłumie łatwiej się schować.

Zapomniałbym, lecz wydarzenia ostatnich dni przypominają o jeszcze jednym związku. Związku Radzieckim. Wiecznie żywym. Aż przykro patrzeć na słabość i bezsilność ONZ, Unii Europejskiej, NATO. Europa naprawdę brzydko się starzeje.

Riga

Derry Knock Dublin

Warsaw Wroclaw

5

Paris

Pisa Carcassonne

Lataj za Mniej!

Reus Alicante

Rome Corfu

Ibiza

Dlaczego warto wybrac lotnisko Glasgow Prestwick Tylko 50km z centrum Glasgow Bezstresowe i przyjemne podr贸zowanie Niskie oplaty pakingowe Konkurencyjne ceny lot贸w do 27 miast europejskich Loty do 2 polskich miast - Warszawa i Wroclaw Jedyne lotnisko w Szkocji polaczone z linia kolejowa 50% znizki na bilety kolejowe do/z lotniska do/z kazdego mista w Szkocji

Barcelona Palma

Faro

Murcia Malaga

Malta

Crete

Tenerife, Lanzarote, Gran Canaria, Fuerteventura

Zarezerwuj online at www.ryanair.com

/glasgowprestwickairport

@pikairport

www.glasgowprestwick.com

SMACZNIE I ZDROWO

016 PASZTET

DROBIOWY W ŚWIĄTECZNYM WYDANIU üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü

1 kg udek z kurczaka 1 kg udźca z indyka 1/2 kg wątróbek drobiowych 15 dag marchwi 10 dag pietruszki 10 dag grzybów suszonych 20 dag pistacji 20 dag cebuli 200 ml oleju 15 ml koniaku sos sojowy 4 jajka 100 ml śmietany 36-proc. imbir mielony 1 liść laurowy ziele angielskie sól, pieprz gałka muszkatołowa masło do foremek

Mięsa, marchew, pietruszkę i namoczone wcześniej grzyby oczyść, umyj i razem z liściem laurowym, zielem angielskim, szczyptą soli i pieprzu ugotuj na wolnym ogniu w małej ilości wody, tak aby podczas gotowania prawie cała woda wyparowała. Gdy mięso będzie łatwo odchodzić od kości, odstaw całość do ostygnięcia. Pistacje obierz i chwilę pogotuj, aby zmiękły. Cebule pokrój w plasterki, zeszklij na oleju, po czym dodaj oczyszczone i wypłukane wątróbki. Smaż razem kilka minut.

Ostudzone mięso obierz z kości i przepuść dwa razy przez maszynkę razem z warzywami, wątróbką i cebulą. Do masy wbij jajka, dodaj śmietanę, pistacje i przyprawy: imbir, gałkę , sól, pieprz i sos sojowy. Na końcu wlej koniak, wymieszaj (najlepiej ręką), sprawdź smak i konsystencję (w razie potrzeby dodaj troszkę wywaru mięsnego). Masę przełóż do natłuszczonych foremek. Przykryj folią aluminiową i piecz 45-60 minut w kąpieli wodnej w temp. 180°C. Ostudź, wyjmij z foremek. Przed podaniem możesz posypać pistacjami. stopień trudności: średnio czas: 90 minut

' Sniadanie

Wielkanocne Nie ma Wielkanocy bez żurku. A jeśli żurek, to koniecznie na białej kiełbasie z jajkiem na twardo. Tradycyjna potrawa wielkanocna, którą przygotowuję często, jednak nigdy nie smakuje tak dobrze jak właśnie w święta. Żurek wielkanocny musi smakować wyjątkowo, więc zachęcam do przygotowania zakwasu samodzielnie. Kilka przypraw i dobrej jakości składniki to cały sekret idealnego wielkanocnego posiłku.

ŻUREK WIELKANOCNY üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü üü

2 suszone grzybki 2 l bulionu warzywnego 2-3 cebule 20 dag bekonu lub wędzonki 1/2 l zakwasu 2 ząbki czosnku łyżka chrzanu 3 ziarna ziela angielskiego 2 łyżki oleju Majeranek 30 dag białej parzonej kiełbasy 4 żółtka ugotowane na twardo sól, pieprz

WYKONANIE Grzybki namoczyć. Bekon pokroić. Cebule posiekać. Olej rozgrzać w rondlu, przesmażyć bekon i cebulę. Wlać bulion i zakwas, dodać grzyby i ziele angielskie, gotować 20 minut.

Czosnek posiekać, utrzeć z odrobiną soli. Kiełbasę pokroić w plasterki. Czosnek dodać do zupy, przyprawić majerankiem, solą i pieprzem. Włożyć kiełbasę, podgrzać. Zupę wlać na talerze, posypać pokruszonymi żółtkami.

ZAKWAS Szklankę mąki żytniej zalać taką ilością gorącej wody, aby powstało luźne ciasto (ok. 1 i 1/2 szklanki). Ostudzić. Dolać 2 szklanki letniej wody, włożyć skórkę razowego chleba (można także dodać 2 ząbki czosnku), zamieszać. Zakwas przelać do szklanego słoja, przykryć gazą, obwiązać, odstawić na 2-3 dni w ciepłe, ciemne miejsce.

RZEŻUCHA

ZASTRZYK WITAMIN I MINERAŁÓW Rzeżucha, pochodzi z północno-wschodniej Afryki i południowo-zachodniej Azji. Do Europy dotarła w starożytności, uprawiano ją w Grecji i w Rzymie. W starożytnym Egipcie była cenioną rośliną przeznaczoną jako prezent dla faraonów spoczywających w piramidach. W starożytnej Europie roślina ta wykorzystywana była do celów leczniczych jako środek pobudzający, poprawiający urodę i regulujący zaburzenia tarczycy. Jest bogata w łatwo przyswajany jod, ponadto zawiera pewne ilości witamin: A, B1, B2, E, PP oraz siarkę, chrom, potas, mangan, magnez i wapń.

Jedzenie rzeżuchy zalecane jest osobom cierpiącym na cukrzycę (obniża poziom cukru we krwi, zaś zawarty w niej chrom wspomaga prawidłową pracę trzustki), osteoporozę (ze względu na wapń i mangan), anemię, dolegliwości tarczycy, chorobę wieńcową, reumatyzm, mających kłopoty z krążeniem, z problemami skórnymi i z paznokciami. Dzięki dużej zawartości siarki rzeżucha działa korzystnie na włosy, paznokcie i skórę. Uważa się, że rzeżucha jadana systematycznie odmładza, odświeża cerę, nadaje jej blasku i rumieńców. Sok z rzeżuchy wcierany w skórę rozjaśnia cerę i usuwa piegi i plamy pigmentowe. Ponadto systematyczne jadanie rzeżuchy zapobiega wypadaniu włosów.

Składniki odżywcze docierają z krwią do skóry głowy, pobudzając cebulki włosowe co w efekcie wzmacnia włosy i zapobiega ich wypadaniu.

stopień trudności: łatwe

Tradycyjny stół Wielkanocny w nowoczesnej oprawie

czas: 30 minut

WIELKANOCNE JAJKA NA WIELE SPOSOBÓW JAJECZNE ROLADKI W SOSIE TATARSKIM

¬¬ sos Tatarski - 6 łyżek ¬¬ jajko na twardo - 6 sztuk ¬¬ ogórek kiszony - 3 sztuki ¬¬ szynka - 16 plastrów ¬¬ chrzan - 3 łyżki ¬¬ natka pietruszki - 2 łyżki ¬¬ kapary - 18 szt. ¬¬ szczypta pieprzu, soli

Sposób wykonania:

prosta i efektowna przekąska

Jajeczne roladki to prosta i efektowna przekąska.

Ugotowane jajko i ogórek kiszony zawiń w plastry szynki, dodaj 4 kapary na roladkę, a całość przewiąż szczypiorkiem. Jogurt grecki wymieszaj wraz z sosem tatarskim, chrzanem i posiekanym szczypiorkiem i ułóż na wierzch roladek. Pamiętaj, że w tej przekąsce liczy się prostota podania, a zobaczysz, że nie wiele potrzeba by stworzyć prawdziwą dekorację stołu.

FASZEROWANE JAJKA Z PIECZARKAMI ¬¬¬¬¬¬¬

6 jajek na twardo łyżeczka szczypiorku 2 łyżki majonezu rzodkiewka - 4 szt. szynka - 4 plastry pieprz, sól

Sposób wykonania: Ugotować jajka na twardo w posolonej wodzie (10 -15 min). Ugotowane Wyrafinowana jajka obrać ze skorupek, poprzecinać przystawka wzdłuż na pół i wyjąć żółtka. Rozgnieść na każdą widelcem żółtka w misce, dodać drobno okazję posiekaną szynkę, majonez, szczypiorek, rzodkiewkę, pieprz i sól. Dobrze wymieszać. Nakładać masę łyżeczką do połówek jajek, schłodzić i podać.

Dekorować pietruszką.

DE KO RA CJE

WIELKANOCNY STÓŁ UCZTA NIE TYLKO DLA PODNIEBIENIA ALE I OKA

SZTUCZNA TRAWA W DONICZCE Sztuczna roślina, jak żywa, która wygląda świetnie na wigilijnym stole. cena: £3 I FEJKA / sklep Ikea www.ikea.com

JAJKO WIELKANOCNE - NIESPODZIANKA Kolorowe papierowe jajka można wypełnić słodyczami – jest to miły Wielkanocny prezent cena: £0.99 I PÅSKÄGG / sklep Ikea www.ikea.com

ZAJĄCE WIELKANOCNE NA ŚWIĄTECZNY STÓŁ 12 zajączków ozdobią wnętrze mieszkania i świąteczny stół, a zarazem wprowadzą wiosenny nastrój. cena: £1 / sklep Poundland www.poundland.co.uk

ŚWIĄTECZNE DRZEWKO NA KTÓRYM ZAWIŚNIE NIE JEDNA PISANKA

SPRAWDZONE PRZEPISY JAJ WIELKANOCNYCH NASZYCH CZYTELNIKÓW

JAJECZNE GNIAZDKA Z ŁOSOSIEM I CHILLI

¬¬ 3 jajka na twardo ¬¬ 6 plastrów wędzonego łososia ¬¬ 1 awokado ¬¬ pęczek szczypiorku ¬¬sok z połowy cytryny ¬¬ pół łyżeczki żelatyny w proszku ¬¬ 1 łyżka majonezu ¬¬ szczypta chilli, sól, biały pieprz

Sposób wykonania: Żelatynę namoczyć w soku z cytryny, a następnie podgrzać do rozpuszczenia. Awokado rozgnieść widelcem. Dodać rozpuszczoną żelatynę i majonez. Przyprawić solą, pieprzem, chilli i dokładnie wymieszać. Wstawić na 15 minut do lodówki aż stężeje. Jajka przekroić w poprzek na pół. Łosoś pokroić w paski i owinąć połówki jajek. Związać całość łodygą szczypiorku.Musem z awokado oraz łodyżkami szczypiorku i cząstkami cytryny udekorować każde jajko.

JAJECZNE FRYKASY Z KAWIOREM I KONIAKIEM Sposób wykonania:

¬¬ 4 jajka na twardo ¬¬ 3 łyżki majonezu ¬¬ 3 łyżki kawioru ¬¬1łyżeczka koniaku ¬¬ 1łyżeczka soku z cytryny ¬¬ koperek ¬¬ 3 łyżki posiekanego szczypiorku ¬¬ sól, pieprz

Ugotowane na twardo jajka przekrojoić na pół. Żółtko z jajek ucieramy z majonezem, dodajemy kawior (2 łyżki), sok z cytryny oraz troszkę koniaku by masa stała się gładka. Doprawiamy solą i pieprzem. Przygotowaną masę wypełniamy połównki jajek oraz dekorujemy kawiorem, koperkiem i szczypiorkiem.

Udekoruj stół drzewkiem, na którym zawisną świąteczne dekoracje.

Drzewko ma wysokość 58cm i szerokie na 12cm. Świetnie komponuje w zestawieniu z zieloną trawką i pisankami. cena: £15 / sklep John Lewis www.johnlewis.com

32 DEKORACJE DO POWIESZENIA NA ŚWIĄTECZNYM STROIKU Aż 32 dekoracji, od kurczaczków aż po bajecznie kolorowe pisanki do zawieszenia na gałązce bazi i nie tylko.

W zestawie również są spinacze, którymi umocujesz urocze figurki z drewna. cena: £9 / sklep John Lewis www.johnlewis.com

KOLOROWE SIANKO KURZE SIANKO, KTÓRE POMIEŚCI NIE JEDNĄ KURKĘ NA STOLE LUB JAJECZKO Dekoracja bez, której nie obejdzie się w świeta wielkanocne. Kurka, pisanka czy inna dekoracja zaskoczy nie jednego gościa na Wielkanocny Śniadaniu. cena: £2.50 / sklep John Lewis www.johnlewis.com

NASZE SPRAWY

018

e j a z c y w Z e n c o n a k l e i W na świecie Autor tekstu: ABS

01 czechy

02 Australia

W PIĄTEK, ZARÓWNO W MIASTACH JAK I NA WSI MALUJE SIĘ PISANKI. CZESI KUPUJĄ TEGO DNIA TAKŻE BARANKI Z BISZKOPTOWEGO CIASTA, MASOWO WYPIEKANE PRZEZ CUKIERNIKÓW. KOLEJNE DNI TO CZAS ZADUMY NAD MAGIĄ ŚWIĄT WIELKIEJ NOCY. Chrześcijanie, podobnie jak w Polsce modlą się w kościołach. Nasi najbliżsi sąsiedzi obchody świąt zaczynają się w poniedziałek rano. Jest to dzień szczególnie lubiany przez młodzież, ponieważ w tym czasie kilkuosobowe grupki chłopców odwiedzają domy rówieśniczek i kiedy te obleją ich wodą- smagają je pomlazkam(wierzbowymi gałązkami). Tymczasem dziewczyny na znak zgody wiążą na pomlazkach kokardki z karbowanej bibułki.

ŚWIĘTA NA TYM KONTYNENCIE, TO MIESZANKA ANGIELSKO-IRLANDZKICH OBYCZAJÓW. Bardzo popularne jest spożywanie wspólnego wielkanocnego śniadania w gronie ubogich. Spotkania organizowane są w kościołach, wspólnie z duchownymi.

W poniedziałkowy poranek dzieci, zbierają jajka w ogrodzie a następnie wymieniają się z rówieśnikami.

Tradycyjny wielkanocny posiłek składa się z wieprzowiny i kurczaka, smażonego z ziemniaki, marchewką i dynią.

03 Szwecja

W SKANDYNAWII PANUJE ZWYCZAJ PRZEBIERANIA SIĘ ZA PÅSKKÄRINGAR CZYLI “WIELKANOCNE WIEDŹMY”.

Zazwyczaj są nimi dziewczynki w wieku 5–11 lat. W Wielką Sobotę spacerują po domach i w zamian za ofiarowanie świątecznych kartek i laurek żądają, aby wrzucić im do koszyka jakieś łakocie lub symboliczny datek. W Szwecji obowiązuje również zwyczaj przyozdabiania brzozowych gałązek różnokolorowym pierzem.

Påskkris, czyli gałązki brzozy mają związek z wiarą w ludzką moc przyspieszania nadejścia wiosny.

Wielka Sobota jest najważniejszym dniem w trakcie trwania świątecznego czasu.

W godzinach popołudniowych spożywa się wykwintny obiad złożony przede wszystkim z jajek i ryb. Dzieci natomiast mają okazję do radości, ponieważ w ten właśnie dzień zajączek wielkanocny (påskhare) przynosi im wielkie wielkanocne jajko, w którym znajduje się ogromna ilość cukierków.

NASZE SPRAWY

019

04 Hiszpania

05 Meksyk

06 Stany Zjednoczone

WIELKANOC TO NAJWAŻNIEJSZE ŚWIĘTO W TYM KRAJU. MIESZKAŃCY ŚWIĘTUJĄ W KOŚCIOŁACH, ORAZ NA ULICACH MIAST I WIOSEK, BIORĄC UDZIAŁ W LICZNYCH PROCESJACH. Zdecydowanie większy nacisk kładzie się tutaj na mękę Chrystusa niż na zmartwychwstanie. W Wielki Czwartek i w Wielki Piątek gmina San Vicente de la Sonsierra w La Rioja pełna jest tzw. picaos, którzy biczują swoje plecy dotąd, aż skóra nabierze fioletowego koloru.

Wtedy ochotnicy zadają im dwanaście ukłuć za pomocą wtopionych w pszczeli wosk ostrych kawałków szkła. Zgodnie z dawnymi wierzeniami, w ten sposób zła krew wypływa z ciała .W ciągu wielkiego tygodnia w całym kraju odgrywane są widowiska pasyjne.

ŚWIĘTY TYDZIEŃ (SEMANA SANTA) ROZPOCZYNA SIĘ OD NIEDZIELI PALMOWEJ. MEKSYKANIE UCZESTNICZĄ W PROCESJI I ŚWIĘCĄ GAŁĄZKI PALM. PÓŹNIEJ ZOSTAJĄ SPALONE I WYKORZYSTANE JAKO POPIÓŁ DO POSYPYWANIA GŁÓW. W Wielki Piątek w wielu miasteczkach odgrywa się sceny męki i ukrzyżowania Jezusa.

Meksykanie nie mają zwyczaju malowania i święcenia jaj. Coraz częściej jednak ich dzieci dostają wielkanocne zajączki z czekolady. Jest to wpływ amerykańskiej kultury. Niedziela Zmartwychwstania to huczne święto obchodzone do późnej nocy. Towarzyszą mu pokazy sztucznych ogni, zabawy w wesołym miasteczku, oraz jedzenie tradycyjnych potraw z ulicznych budek.

Poniedziałek wielkanocny rozpoczyna Semana Pascua, czyli Tydzień Paschalny. Semana Santa i Semana Pascua to łącznie dwa tygodnie wolne od pracy i szkoły.

ŚWIĘTA W USA OGRANICZAJĄ SIĘ DO JEDNEGO DNIA. W NIEDZIELĘ WIELKANOCNĄ ORGANIZOWANE SĄ KONKURSY NA NAJCIEKAWSZY EASTER BONNET. Kapelusz , bo tak nazywa się takie wielkanocne nakrycie głowy zapoczątkowały kobiety, ale coraz częściej można spotkać w ich również małych chłopców.

Na świątecznym stole oprócz jajek, pieczonej szynki w słodkim sosie i ciast nie ma specjalnych potraw. Dzieci zbierają jajka schowane przez Easter Bunny, a później muszą je zjeść.

W stanach z okazji świąt zajączek przynosi dzieciom prezenty. W koszyczku znajdą się najczęściej słodycze, owoce oraz drobne upominki.

NASZE SPRAWY

020

Wielkanoc to święto obchodzone nie tylko przez Chrześcijan. Jest świętem ruchomym, a zależy od fazy księżyca. Mianowicie uzależniona jest od pierwszej pełni księżyca występującej po dniu przesilenia wiosennego.

W najbliższa niedzielę po wystąpieniu pełni księżyca obchodzimy święto, które jest najważniejszą uroczystością katolicką.

Autor: ABS

NASZE SPRAWY

021

KUCHNIA

Jeżeli chodzi o jadłospis w czasie Świąt Wielkiej Nocy, to na lunch lub obiad jada się baraninę badź pieczonego indyka. Podobnie jak w Polsce przysmakiem królującym na stole są jajka. Tradycyjne jajka “po szkocku” (scottish eggs) to danie z dodatkiem mięsa mielonego i cebuli, panierowane w mące i bułce tartej.

Nadal jeszcze na świąteczne stoły stawia się koszyczki z pisankami, czekoladowym zającem i zieleniną. Ostatnimi laty pojawiły się nawet babki włoskiej proweniencji, obok angielskich “hot cross buns” - słodkich bułeczek z nacięciem w kształcie krzyża.

Różnice w obchodach Wielkanocy przez Polaków i Brytyjczyków polegają na długości trwania świąt. W Wielkiej Brytanii pierwszy dzień wolny od pracy to już Wielki Piątek.

WIELKANOCNE ZABAWY W Wielkiej Brytanii istnieje kilka popularnych wielkanocnych zabaw z jajami w roli głównej. Jedną z najpopularniejszych jest zwyczaj turlania ugotowanych jajek ze szczytu wzgórza – wygrywa ten, którego jajo doturla się najdalej. W czasie obchodów wspomnianego święta Beltane turlanie jajka ze szczytu wzgórza symbolizować miało ruch słońca. Interpretacja przejęta przez chrześcijaństwo nawiązuje do odsuwania się kamienia broniącego wstępu do grobu Jezusa.

Wielkanoc w UK ma swój początek na długo przed nastaniem chrześcijaństwa. Nazwa wzięła się od anglo-saskiej bogini wiosny - Eostre. Narodziny, szczęście i płodność to niektóre z symboli przypisywanych bogini.

Dawniej obchodzenie Świąt Wielkiej Nocy w krajach celtyckich, do których należała Szkocja, wiązało się z obrządkiem pożegnania się z zimą i przywitania wiosny. Rozpalano wielkie ogniska, aby symbolicznie pożegnać się z zimnymi dniami.

Ponadto Wielkanoc nie oznacza jedynie końca zimy, ale również koniec postu, dlatego też jest czasem radości i świętowania.

Wielki Czwartek, czyli Maundy Thursday bądź Holy Thursday, jest szczególnym dniem nie tylko ze względu na wydźwięk religijny. W XVII wieku monarcha Wielkiej Brytanii obmywał nogi pewnej grupie ubogich, naśladując w ten sposób Jezusa.

Obecnie królowa bierze udział w ceremonii Royal Maundy, w trakcie której zasłużeni mężczyźni i kobiety (po jednym na każdy rok życia monarchini) otrzymują czerwone i białe portfeliki ze specjalnie na tę okazję wybijanymi monetami w nagrodę za służbę społeczeństwu.

A jak obecnie obchodzone jest to święto w UK i jak bardzo różni się od tradycji polskich?

Wielkanoc w tym roku wypada w …. Wielki Piątek (Good Friday) jest dniem, w którym ustanowiono Bank Holiday (dzień ustawowo wolny od pracy). Wielka Sobota to czas wielu ulicznych festiwali. W Szkocji, jak i całej Wielkiej Brytanii, nie ma tradycji święcenia potraw.

Zwyczaj ten pochodzi od święta paschy żydowskiej i jest kultywowany głównie w Polsce, Czechach, Niemczech i na Słowacji.

W dzisiejszych czasach święta Wielkanocne w Szkocji i całej Wielkiej Brytanii mają bardzo komercyjny charakter. W sklepach roi się od wyprzedaży. A głównym symbolem świąt jest nie mający nic wspólnego z chrześcijaństwem zajączek wielkanocny (Easter Bunny), będący raczej symbolem odradzającej się przyrody i płodności. Dla dzieci“Easter Bunny”to zwiastun prezentów. Najczęściej są to drobne podarki w postaci słodyczy.

Brytyjczycy w Niedzielę Wielkanocną spotykają się z rodziną i przyjaciółmi, po śniadaniu wybierają się do kościoła lub, w przypadku, gdy świeci słońce, na spacer.

Jaja jako symbol wiosny i nowego życia są nierozerwalnie związane z Wielkanocą w wielu krajach, również w Wielkiej Brytanii. Dawniej były kolorowo malowane farbami, podobnie jak polskie pisanki. Tradycja ta nie przetrwała czasu a Brytyjczycy najchętniej zaopatrują się w czekoladowe jajka wielkanocne.

Dawną tradycją kościoła katolickiego jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę.

Dobór produktów żywnościowych w koszyku nigdy nie był przypadkowy. Każdy Boży Dar symbolizuje co innego. Do zestawu darów bożych, które obowiązkowo powinny się znaleźć w koszyku wielkanocnym należą: chleb, jajko, sól, wędlina, ser, chrzan, babka wielkanocna, baranek oraz woda.

Ilość produktów w koszyku może być oczywiście znacznie rozszerzona, jednak o tych nie powinniśmy zapomnieć. Koszyk wielkanocny tradycyjnie przyozdobiony jest gałązkami borówki oraz koronkowymi serwetkami z nadrukami symboli wielkanocnych.

Inna popularna zabawa polega na trzymaniu jajka w dłoni i uderzaniu nim o jajko trzymane przez przeciwnika – przegrywa osoba, która skończy z materiałem na jajecznicę w dłoni. Nie sposób też nie wspomnieć o popularnym szukaniu jajek ukrytych przez wielkanocnego królika (Easter Bunny) w trawie.

Pace Egg plays to popularne niegdyś w całej Anglii (dziś przede wszystkim w rejonie Calder Valley) tradycyjne wiejskie sztuki uliczne z motywem odrodzenia. Główny bohater (zwykle święty Jerzy) zostaje zabity przez łotra, a następnie przywrócony do życia przez wiejskiego medyka. Słowo pace w nazwie sztuki pochodzi od staroangielskiego pasch oznaczającego Wielkanoc.

Morris dancing z kolei to tradycyjny wielkanocny uliczny taniec ludowy (popularny także w niektórych rejonach USA i Australii).

Jego początki sięgają prawdopodobnie średniowiecza. Tancerze często występują w kapeluszach udekorowanych kwiatami i wstążkami oraz z dzwonkami zawiązanymi wokół kostek. W dłoniach trzymają zwykle patyki, miecze lub chusteczki.

Jak widać co kraj , to obyczaj, istnieje jednak wspólny mianownik, dla nas wszystkich święta Wielkiej Nocy są niezwykle ważne, są symbolem odrodzenia i radości, dlatego też staramy się je odpowiednio celebrować, najlepiej w gronie rodziny i przyjaciół .

PORADNIK UK

022

Aresztowania w związku z zarzutami

łapownictwa

TEKST: DAVID FLINT - PARTNER, MACROBERTS MAGDALENA URBANOWSKA - TRAINEE SOLICITOR, MACROBERTS

Dwóch mężczyzn zostało aresztowanych w związku z dochodzeniem dotyczącym łapownictwa. Dochodzenie koncentruje się na relacjach Rolls-Royce w Azji. Aresztowania są następstwem przeszukań lokali w Londynie przez służby prowadzące dochodzenia w sprawach poważnych nadużyć (Serious Fraud Office, SFO).

Rzecznicy SFO i Rolls-Royce odmówili komentarza w związku z aresztowaniami. Jedno ze źródeł ujawniło jednak, że mężczyźni nie są obecnymi ani byłymi pracownikami giganta lotnictra i obrony.

Potwierdzono jednak, że jeden z mężczyzn był agentem pracującym dla Rolls-Royce w Indonezji. Uważa się także, że do aresztowań przyczyniły się przeszukania pięciu lokali mieszkalnych i jednego biura.

Oficjalnie żaden z tych lokali nie był związany z Rolls-Royce.

Aresztowania są następstwem ogłoszenia w grudniu zeszłego roku, że SFO rozpoczęło dochodzenie dotyczące potencjalnych korupcyjnych zachowań Rolls-Royce w Indonezji i Chinach. Ponadto, w zeszłym roku firma dobrowolnie przekazała pewne informacje dotyczące korupcji do SFO i przyznała, że w wyniku tego, może zostać oskarżona. RollsRoyce zatrudnia około 45 tysięcy pracowników na całym w świecie.

W zeszłym roku firma wyznaczyła prawnika odpowiedzialnego za zbadanie przestrzegania przepisów związanych z korupcją.

Kilka zarzutów przeciw globalnej firmie Rolls-Royce pojawiło się ponad dziesięć lat temu. Dotyczyły one byłego pracownika, który twierdził że na początku lat dziewiędziesiątych około 20 milionów funtów oraz nowy samochód Rolls-Royce były podarowane Tommy Suharto, synowi ówczesnego dyktatora Indonezji. Ten “prezent” miał na celu zapewnienie, że krajowa linia lotnicza, Garuda, kupi silniki do swoich samolotów od Rolls-Royce.

Warto wspomnieć, że jakiekolwiek przejawy korupcji są objęte ustawą o korupcji z 2010 roku jedynie jeśli miały miejsce po czerwcu 2011. Wszelkie wcześniejsze przestępstwa objęte są uprzednio obowiązującymi przepisami zawartymi w: ustawie o korupcyjnych praktykach organów publicznych z 1889, ustawie o przeciwdziałaniu korupcji z 1906 oraz ustawie o przeciwdziałaniu korupcji z 1916.

Przestępstwa te jest dużo trudniej udowodnić zwłaszcza, że do oskarżenia potrzebne są dowody zaangażowania kadry zarządzającej firmą.

Przemysł obronny był przedmiotem wielu podobnych zarzutów w ostatnich latach. W 2010 roku BAE Systems zostało ukarane grzywną 286 milionów funtów w związku z przestępczymi działaniami w wielu krajach świata. Niedawno Indie wycofały się z umowy zakupu śmigłowca o wartości 455 milionów funtów od włoskiego giganta Finmeccanica w związku z zarzutami korupcji.

M, 23 lata, zgwałcona podczas tygodniowego wypadu zagranicę z przyjaciółmi.

Impreza w klubie, alkohol, zgubiła się w tłumie. Facet był miły, zaopiekował się, kupował drinki. Teraz ma za sobą koszmar przesłuchań przez obcą policje, nie jest w stanie wrócić na studia. Znajomi też jakoś się nie odzywają, każdy zwala winę na innych, a jak rozmawiać z M, nikt nie wie.

F, 35 lat, zaatakowana przez grupę mężczyzn, sobota wieczór, centrum miasta.

Spóźniła się na autobus, a na taksówkę nie miała pieniędzy. Wracała z urodzin przyjaciółki.

D, 42 lata, mąż zmusza ja do seksu od lat. Piątek, to dzień, którego D nienawidzi najbardziej, mąż idzie wtedy do knajpy, po powrocie jest pijany i wulgarny. Jaki gwałt kobieto, mówi, Żoną jesteś w końcu czy nie? D zwykle zamyka oczy i stara się myśleć o czymś innym, często łyka łzy. Nie chce obudzić dzieci.

P, lat 57, molestowana latami jako dziecko przez członka rodziny. Nikomu nie powiedziała, nikt by nie uwierzył. Starała się zapomnieć i ułożyć sobie życie. Co z tego, kiedy wspomnienia wracają w koszmarach, a życie też jakoś wymknęło się spod kontroli.

Kobiety doświadczają przemocy seksualnej niezależnie od szerokości geograficznej, koloru skóry, wieku, wykształcenia czy zasobności portfela. Według danych Rape Crisis Scotland, połowa młodych kobiet doświadczy jej w jakiejkolwiek formie (od flashing po gwałt) zanim skończy 18 lat, i będzie to miało długotrwały, negatywny wpływ na ich życie.

Najczęściej doświadczają jej ze strony mężczyzn, których znają, co sprawia że kobiety nie zgłaszają faktu przemocy. Boją się, że nikt im nie uwierzy, że będą obwiniane (za krótka spódnica, za dużo alkoholu, sama się prosiła etc), boją się wstydu i zszarganej opinii.

Statystyki mówią, że tylko 24,13% kobiet zgłasza na policję przestępstwo na tle seksualnym. Na szczęście w ciągu ostatnich 20 lat nastąpiło wiele zmian w społecznej percepcji problemu, szczególnie w UK. Poświęca się więcej uwagi przemocy seksualnej w małżeństwie, ‘‘date rape’’, pornografii i sposobu w jaki

PORADNIK UK

023

STOP!

PRZEMOCY SEKSUALNEJ

AUTOR: Karina Krawiec

kształtuje ona obraz kobiety i seksu, edukację młodzieży i obecność przemocy seksualnej w social media: Facebook, Twitter etc.

Zmienia się prawo, podejście policji do kobiet, oraz podejście rządu, który coraz bardziej widzi potrzebę istnienia takich organizacji jak Rape Crisis Centre, Women’s Aid, Women and Children First, Wise Women i wiele innych.

W Szkocji, główną organizacją zajmującą się pomocą kobietom, które doświadczyły przemocy seksualnej jest Rape Crisis Centre.

Założona przez grupę feministek 30 lat temu w Glasgow, rozwija się i rozszerza działalność. W centrum pracują wyłącznie kobiety, oferują pomoc niezależnie od tego czy ktoś planuje zgłosić się na policję.

Wolontariuszki udzielają informacji jak działa system sądowniczy w Szkocji, pośredniczą w kontaktach z policją i sądem, kierują do innych agencji, takich jak Archway ( w której pracują lekarze, i gdzie można zrobić wszystkie potrzebne badania), czy Womens Aid, która udostępnia tymczasowe locum.

Centrum oferuje pomoc i poradę przez darmowy telefon zaufania (0 808 8000 014), można też zjawić się osobiście (w środy 10.30 do 15.30 i od 17.30 do 19.30). Przychodzą tam kobiety żeby porozmawiać, poradzić się, czasem po po prostu wypić herbatę.

Centrum oferuje bezpłatną terapię indywidualną, grupową, terapię artystyczną, zapewnia pomoc tłumacza, gwarantuje całkowitą prywatność, poufność i przyjazną atmosferę.

Ostatnio uruchomiony The Ruby Project skupia się na pomocy kobietom z mniejszości narodowych, w tym Polkom. Trzy główne zasady pracy Centrum: empathy instead of sympathy ( empatia zamiast współczucia), empowerment oraz survivors instead of victims. Ostatnia zasada nawiązuje do tego, że kobiety które przychodzą do Centrum, to bynajmniej nie ofiary, to silne istoty ludzkie, których bez ich winy spotkała wielka krzywda. One jednak nie poddały się, przetrwały i chcą znów cieszyć się życiem.

fotografia: www.123rf.com

Adres Glasgow Rape Crisis 30 Bell Street, 5th Floor, Glasgow G1 12 LG Strona internetowa:: www.rapecrisiscentre-glasgow.co.uk

SKARGA NA PERSONEL MEDYCZNY

TEKST: DARIUSZ BARABASZ KANCELARIA PRAWNA GRAHAM M RILEY & CO SOLICITORS

Zdarza się iż mimo naszego niezadowolenia z otrzymanej pomocy medycznej, lekarz nie chce brać pod uwagę naszych komentarzy odnośnie terapii.

Wówczas najprostszym sposobem na wyjaśnienie nieporozumień związanych z leczeniem w placówkach medycznych w UK jest złożenie formalnej skargi.

Kwestie związane ze skargami regulują następujace akty prawne: • Local Authority Social Services oraz • National Health Service Complaints (England) 2009.

Procedury opisane w tych dokumentach odnoszą się do wszystkich pracowników NHS, takich jak: lekarze GP, specjaliści, pielęgniarze, a nawet pracownicy administracyjni i osoby sprzątające.

Celem tej procedury jest umożliwienie osobie składającej zażalenie aby zajęto się nim bez opóźnień i jeżeli to możliwe na poziomie lokalnym. Rząd doszedł do wniosku iż szybkie rozwiązanie problemu często zabobiega wniesieniu sprawy do sądu przez poszkodowanego.

Należy wziąść pod uwagę to iż poprzez procedurę zażaleń w większości przypadków nie jest możliwe uzyskanie zadośćuczynienia za błąd lekarski.

Mimo to odpowiedź na skargę może dostarczyć wiele wskazówek prawnikowi oceniającemu potencjalną sprawę odszkodowawczą związaną z zaniedbaniem.

Dodatkowo zgodnie z Compensation Act 2006 przeprosiny lub zaoferowanie dodatkowego lecznia nie jest traktowane jako przyznanie się do winy.

Głównym celem tej procedury jest odpowiedź na samą skarge, a nie wyciąganie konsekwencji wobec pracowników NHS. Tą drugą kwestią zajmuje się postępowanie dyscyplinarne. Jednak taka skarga może zwrócić uwagę zarządu na poszczególnych pracowników, a tym samym doprowadzić do wyciągnięcia odpowiednich konsekwencji.

Informacje odnośnie samej procedury składania skarg można znaleźć na stronie internetowej NHS, jak również na stronach poszczególnych szpitali i przychodni. Zażalenie składa się do osoby wydelegowanej przez NHS do pełnienia tej funkcji. Najczęściej jest to Chief Executive Officer.

Skarga powninna zostać głoszona na piśmie nie póżniej niż 12 miesięcy od zdarzenia które jest jej powodem. Okres ten może być dłuższy jeżeli są ku temu odpowiednie powody.

W liście z zażaleniem należy opisać problem związany z leczeniem, czyli powód naszej skargi, postawić konkretne pytania na które chcemy uzyskać odpowiedź, jak również podać swoje dane kontaktowe.

Po otrzymaniu skargi, odpowiedni oddział NHS powinien: • potwierdzić otrzymanie skargi w ciągu 3 dni od jej dostarczenia.

• przeprowadzić odpowiedznie dochodzienie, które pozwoli na szybkie i właściwe rozwiązanie sprawy. Podczas trwanie dochodzenia osoba poszkodowana powinna być na bieżąco informowana o jego przebiegu.

Po zakończeniu dochodzenia wysłana odpowiedź powinna zawierać infomacje odnośnie tego w jaki sposób skarga została rozważona, wnioski oraz potwierdzenie iż procedura została zakończona, a odpowiednie działania podjęte.

Odpowiedź powinna zostać dotarczona w ciągu 6 miesięcy. Jeżeli nie jest to możliwe NHS musi poinformować osobę składającą zażalenie na piśmie, przy jednoczesnym podaniu powodów.

Odpowiedź powinna również zawierać informacje iż skarżący ma prawo aby w przypadku niezadowolenia wnieść swoją skargę do Health Service Commisioner.

W zależności od tego co było celem wniesienia zażalenia, możemy uzysać przeprosiny, zapewnienie o lepszym leczeniu w przyszłości lub naprawie popełnionych błędów. NHS może również uznać iż skarga była bezzasadna i jedynie wyjaśnić swoje stanowisko.

Zadaj pytanie naszemu Doradcy ds. ODSZKODOWAŃ: Dariusz: dariusz@magazynemigrant.pl Odpowiedzi na najciekawsze listy zostaną opublikowane na łamach magazynu (wysłanie listu do Redakcji jest równoznaczne ze zgodą na publikację).

Na życzenie Czytelników listy drukujemy anonimowo.

PODRÓŻE

024

WYSPA WIELKANOCNA TEKST: Anna Bator-Skórkiewicz

La Paz

Brasilia Bolivia

Sucre

Brazil Paraguay

Asuncion

Wyspa Wielkanocna Santiago

Uruguay

Buenos Aires Montevideo Argentina

Chociaż to jedno z najbardziej odosobnionych miejsc na świecie, co roku odwiedzają je tysiące turystów - Wyspa Wielkanocna.

A dlaczego jedna z wielu wysp Polinezji nosi nazwę Wielkanocnej?

Można się domyślić, ze nie jest to nazwa ustanowiona prze rodzimych mieszkańców wyspy.

Chile

Falkland Islands

Otóż, 5 kwietnia 1722 r. do brzegów wyspy dobił pierwszy europejski statek, którym dowodził holenderski admirał Jacob Roggeveen. Aby upamiętnić datę swojego odkrycia, nadał nowym terenom nazwę Wyspy Wielkanocnej.

Główną atrakcją Wyspy Wielkanocnej przyciągającą najwięcej turystów są słynne posągi moai, które dominują nad jej scenerią. Najsłynniejsze, te odrestaurowane, stoją na platformach. Pozostałe są rozproszone po najdalszych zakątkach wyspy.

Wszystkie robią niesamowite wrażenie, szczególnie jeśli pozna się ich historię. Oczywiście można to zrobić na własną rękę, tak będzie najtaniej. Jednak jeśli ktoś chce się dowiedzieć czegoś więcej, polecamy zwiedzanie z lokalnym przewodnikiem SPOSOBY ZWIEDZANIA WYSPY WIELKANOCNEJ Wyspę Wielkanocną można zwiedzić na wiele sposobów. Na głównej ulicy w Hanga Roa funkcjonuje mnóstwo wypożyczalni rowerów, skuterów, motocykli, quadów czy samochodów, więc do wyboru do koloru!

Dość popularnym sposobem jest wynajęcie w kilka osób samochodu na 24 godziny. Warto to zrobić choćby dla zobaczenia spektakularnego wschodu słońca w najlepszym do tego miejscu, czyli w Tongariki. Bez własnego środka lokomocji trudno się tam inaczej dostać, bo żadnego publicznego transportu na wyspie nie ma, a stopa o 5 rano trudno złapać.

Warto dodać, że aby zobaczyć zdecydowaną większość historycznych miejsc na wyspie nie ma konieczności kupowania biletu wstępu do Parku Narodowego, który sprzedawany jest już na lotnisku.

Bilet potrzebny jest jedynie w dwóch miejscach: żeby wejść na teren kamieniołomów Rano Raraku, w których produkowano posągi, oraz do wioski na zboczu wulkanu Rano Kau. Jednak, jeśli ktoś ma znikomy budżet, oba miejsca można obejrzeć z trochę większej odległości.

fotografia: www.123rf.com

Peru

Trzeba się trochę natrudzić, żeby dostać się na Wyspę Wielkanocną, bo niewiele jest połączeń lotniczych, które tam docierają. W końcu to najbardziej oddalona od ludzkich osiedli zamieszkała wyspa na świecie. Jednak, kiedy już się tam dotrze, warto zatrzymać się na dłużej.

Zdecydowanie jest to raj dla wytrawnych podróżników.

PODRÓŻE

025 WYSPA WIELKANOCNA - NAJBARDZIEJ ODOSOBNIONE MIEJSCE NA ŚWIECIE

Wyspa Wielkanocna

CEVICHE

Info:

TANIE NOCLEGI I COUCHSURFING

fotografia: wikipedia / 123rf.com / www.wine-searcher.com

Podróżujących z niskim budżetem ucieszy fakt, że na Wyspie Wielkanocnej można dość tanio zanocować. Jest tu dobrze przygotowany kemping (nie trzeba mieć nawet własnego namiotu). Można też skorzystać z gościnności miejscowych ludzi w ramach couchsurfingu. Oczywiście jest też opcja dla zasobniejszych portfeli, czyli hotele, czy SPA all inclusive jeśli ktoś sobie życzy. De facto jeden z bardziej eleganckich ośrodków SPA na wyspie znajduje się tuż obok kempingu, więc widok zachodu słońca z okna luksusowego pokoju, czy z namiotu jest dokładnie taki sam.

Niestety nie jest tak łatwo z wyborem budżetowej opcji jedzenia. Na Wyspie Wielkanocnej jest ono kilkukrotnie droższe niż na kontynentalnej części Chile, do którego wyspa należy. Dlatego warto jest przed przylotem zapakować do plecaka jedzenie, które wystarczy na cały pobyt.

Wracając na koniec do słynnych figur moai. Trzeba przyznać, że są po prostu wszędzie: oryginalne na ceremonialnych platformach, podrabiane w prywatnych ogródkach, lub nawet na kempingu. Ponadto sklepiki z pamiątkami oferują je w postaci małych figurek, wisiorków, kolczyków, breloczków a nawet czekoladek. Jednym słowem, czego dusza zapragnie!

A tych, którzy lubią tego typu pamiątki ucieszy fakt, że na poczcie można poprosić o stempel w paszporcie przedstawiający oczywiście słynne posągi.

KULT CZŁOWIEKA-PTAKA W schyłkowym okresie kultury Rapa Nui, przywódcy wojowników, zwani matatoa z nieznanych powodów ustanowili nowy kult oparty na wcześniej niewyróżniającym się bogu ptaków Make-make. W kulcie człowieka-ptaka (tangata manu), każdego roku wraz z nastaniem wiosny rozpoczynała się rywalizacja, w której reprezentant każdego klanu skakał do morza ze skały Orongo i płynął do pobliskiej skalnej wysepki Motu Nui. Pierwszy, który znalazł jajo rybitwy i wrócił z nim na skałę był uważany przez cały rok za człowieka-ptaka i opiekuna wspólnoty. Tradycja ta była praktykowana jeszcze po przybyciu Europejczyków, ale została zniesiona w połowie XIX wieku przez chrześcijańskich misjonarzy.

Jako że Wyspa Wielkanocna, jak sama nazwa wskazuje, jest wyspą gdzie dostęp do ryb i owoców morza jest nieograniczony, najbardziej popularne dania składają się właśnie z ryb.

Ceviche to potrawa bardzo dobrze znana na terenach Ameryki Południowej i Centralnej.

Posiekaną, surową rybę marynuje się w soku z liminki i cytryny razem z cebula i papryczka chili.

üü ok. 300g świeżej, białej ryby üü 3 limonki üü 1 cytryna üü 1 papryczka chili üü 1 czerwona cebula średniej wielkości üü 1 łyżeczka soli üü 1/2 łyżeczki pieprzu üü garść pietruszki drobno posiekanej Poszatkowaną cebule zanurzamy na 5-10 minut w zimnej wodzie.

Rybe kroimy na ok. 2cm kawałki wrzucamydoosobnegonaczynia, przyprawiamy solą i pieprzem.

Drobno kroimy papryczke chili i wrzucamy ja razem z cebula, ktorą ówcześnie odsączyliśmy z wody. Wyciskamy sok z limonek i cytryny. Posypujemy pietruszka i marynujemy od 10 do 15 minut.

Można podawać ze słodkim ziemniakiem i kukurydzą. ¡Que aproveche! stopień trudności: łatwy

czas: 30 minut

Według podań spisanych przez misjonarzy w połowie XIX wieku, wyspa początkowo miała bardzo jasny system klasowy, na czele którego stał ariki, czyli władca absolutny obdarzony boską mocą. Niżej byli kapłani, następnie wojownicy i reszta ludu. Zanim urząd władcy stał się tylko zwykłym symbolem, był on szanowany i niedotykalny, ale posiadał jedynie symboliczną władzę. Ważne miejsce w kulturze społeczeństwa zajmowała produkcja wielkich posągów moai, które stanowiły część kultu. Według miejscowej legendy były to posągi wojowników, którzy przybyli na wyspę z wodzem Hotu Matuą.

Najstarsze rzeźby datowane na okres 4001100 roku były raczej niedużych rozmiarów, wznoszono je na kamiennych platformach zwanych ahu, a przedstawione postacie cechował duży realizm

Więcej info w skrócie:

///////////////////////////////////////////////////////////

NIE TYLKO POSĄGI MOAI Poza podziwianiem posągów jest jeszcze wiele innych możliwości aktywnego wypoczynku na Wyspie Wielkanocnej. Miłośnicy trekkingu znajdą sporo szlaków prowadzących wzdłuż stromych klifów, czy na znajdujące się na wyspie wulkany. Koniarze mogą wybrać się na zwiedzanie wyspy w siodle. Tym, którzy lubią wodę spodoba się z pewnością nurkowanie, snorkowanie czy surfing. A dla amatorów przedstawień scenicznych kilka razy w tygodniu lokalni artyści dają pokaz miejscowych tańców.

Wyspa Wielkanocna pod względem geologicznym jest jednym z najmłodszych zamieszkanych obszarów na Ziemi oraz najdłużej odizolowanym. W miejscowym języku nazywana jest Rapa Nui, co oznacza „Wielką Ziemię” lub Te Pito o Te Henua („Pępek świata”). Jej historia obfituje w wiele tragicznych wydarzeń takich, jak chociażby: głód, epidemie, choroby, kanibalizm, wojny domowe, niewolnictwo i kontakty z kolonizatorami, a jej późniejsza spuścizna kulturalna przyniosła jej nieproporcjonalny duży rozgłos.

5 kwietnia 1722 r. do brzegów wyspy dobił pierwszy europejski statek, którym dowodził holenderski admirał Jacob Roggeveen. Aby upamiętnić datę swojego odkrycia, nadał nowym terenom nazwę Wyspy Wielkanocnej. Holendrzy spędzili na wyspie tydzień, w czasie którego Roggeveen oszacował liczbę jej mieszkańców na 2000–3000. Z kolei archeolodzy uważają, że kilka dekad wcześniej populacja wyspy mogła wynosić nawet od 10 000 do 15 000 osób.

Obecnie wyspa liczy ok. 5700 mieszkańców, z czego praktycznie wszyscy mieszkają w osadzie Hanga Roa. Na wyspie znajduje się też szkoła, biblioteka, kościół, dwie lokalne stacje radiowe i jedna telewizyjna, mały port i międzynarodowe lotnisko Mataveri.

30 lipca 2007 r. ustrojowa reforma nadała Wyspie Wielkanocnej i Juan Fernández status specjalnych terytoriów Chile, które jednak nadal pozostaną w granicach administracyjnych prowincji Valparaíso

NASZE SPRAWY

026

TEST

REZYDENTA AUTOR: A.M.A.

Urzędnik podsuwa następnie Imigrantowi pojedynczy arkusz papieru do podpisania. Jest to deklaracja, że udzielił informacji zgodnych z prawdą. Imigrant podpisuje deklarację, w której de facto deklaruje, że wszystko, co napisał za niego pracownik Jobcentre wypełniając Residence Test jest prawdą. Kłopot zaczyna się, kiedy Imigrant jakiś czas później zostaje poinformowany, że odmawia mu się danego zasiłku z powodu niezaliczenia testu. Urząd odmawia jednocześnie dostępu to rzeczonego dokumentu.

Nowy Residence Test, przeprowadzany w urzędach Jobcentre począwszy od tego roku, zasadniczo różni się od swojego poprzednika znacznym poszerzeniem uprawnień urzędnika, dając mu większą władzę co do [subiektywnej] oceny sytuacji petenta.

Nie wiadomo dokładnie ile pytań zawiera Test, jaka odpowiedź zostanie uznana za poprawną (uprawniającą do zasiłku), a jaka za błędną (odbierającą to prawo). Test jest przeprowadzany przez urzędnika Jobcentre i wprowadzany do systemu komputerowego­podczas interview z Imigrantem. Imigrant udziela informacji na temat swojego pobytu w UK (przede wszystkim kiedy tu przybył i w jakim celu), swojego zatrudnienia (jak długo pracował, ile godzin tygodniowo, itp), czy przebywał poza granicami UK dłużej niż 13 tygodni a jeśli tak to kiedy i dlaczego, czy starał się wcześniej o zasiłki. Imigrant, udzielając tych informacji, nie ma żadnej pewności jak są one interpretowane przez urzędnika ani czy dane są wprowadzane poprawnie. Zakończonego testu nie można wydrukować, nie jest też dołączany do akt. Wydaje się, że jest on przesyłany wprost do urzędu głównego drogą komputerową, skąd jest go niezwykle trudno pozyskać w wypadku jakichkolwiek nieścisłości i problemów z aplikacją.

Urzędnik podsuwa następnie Imigrantowi pojedynczy arkusz papieru do podpisania. Jest to deklaracja, że udzielił informacji zgodnych z prawdą. Imigrant podpisuje deklarację, w której de facto deklaruje, że wszystko, co napisał za niego pracownik Jobcentre wypełniając Residence Test jest prawdą. Kłopot zaczyna się, kiedy Imigrant jakiś czas później zostaje poinformowany, że odmawia mu się danego zasiłku z powodu niezaliczenia testu. Urząd odmawia jednocześnie dostępu to rzeczonego dokumentu. Bo tak naprawdę Imigrant podpisał deklarację zaufania w stosunku do urzędnika, który wypełniał dokumenty dla

niego i za niego. Przeciętny urzędnik brytyjski, będący na usługach i utrzymaniu swojego kraju, raczej nie będzie zainteresowany wspieraniem upływu pieniędzy z budżetu owego kraju na rzecz zasiłków dla obcych przybyszów. Przybysze ci, w razie niezdolności do [ciężkiej] pracy powinni albo wrócić do swojego kraju, albo umrzeć. Biorąc pod uwagę fakt, że niewielu [Polaków] zada sobie trud dochodzenia swoich praw drogą pisemnej apelacji i regularnych wycieczek do Jobcentre Plus, rząd brytyjski może już zacząć liczy profity nowej regulacji.

Jedyną formą obrony w przypadku, jeśli trzeba przejść rzeczony Test, jest: üü Zebranie możliwie jak największej ilości dokumentów potwierdzających uprawnienia do zasiłków: bardzo ważne jest wykazanie się aktywnością zarobkową (payslipy, najlepiej te z największą liczbą godzin i nadgodzin), edukacją w UK (nie tylko w collegu, liczy się każdy kurs), pracą jako wolontariusz, itp. üü Dokumentów typu Home Office, potwierdzających datę przybycia do UK. üü Pomocne mogą być dokumenty potwierdzjące przyznane kredyty studenckie (SAAS) lub stypendia na naukę (bursary). üü Sposób, w jaki przekazuje się informację: miło, rzeczowo i ze zdrową dozą pewności siebie. üü Danie do zrozumienia, że petenta interesuje to, co dzieje się z jego aplikacją, np. poproszenie o możliwość przeczytania Testu na ekranie komputera (upewnienie się, że urzędnik wpisuje np. dokładną liczbę przepracowanych godzin tygodniowo), poproszenie o kserokopię aplikacji i

NASZE SPRAWY

027

Testu (tego ostatniego nie dostanie, jak wyjaśniono w artykule, ale samo poproszenie o kopię dokumentu pokaże, że nie pozwala się lekceważyć). üü W nowym Teście poziom znajomości języka angielskiego będzie brany pod uwagę.

W wypadku negatywnego rozpatrzenia aplikacji : üü Otrzymuje się list z zawiadomieniem, że można się ubiegać o tzw. Mandatory Reconsideration Notice, czyli uzasadnienie decyzji (o dziwo, list informujący o odrzuceniu aplikacji nie informuje o powodach tegoż odrzucenia (!!). üü Najlepiej zwrócić się z prośbą o Reconsideration Notice i pisemnie, i telefonicznie. W obu przypadkach należy być konkretnym i bezpośrednim, powołując się na dokumenty i fakty. üü Każde uzasadnienie podane przez urzędnika przez telefon powinno zostać dokładnie sprawdzone, czy na pewno ma ono podstawy prawne (urzędnik może powiedzieć cokolwiek w celu pozbycia się petenta). üü Po otrzymaniu pisemnej odpowiedzi (uzasadnienia odrzucenia aplikacji) należy przejść do pisemnej apelacji, znowu powołując się na konkretne dokumenty i załączając ich kserokopie.

Zdarza się, że takowej odpowiedzi nie otrzymuje się w ogóle. Można wtedy ponowić próbę (listem poleconym), albo wyszukać dane instytucji, która zajmuje się skargami (complaints) kierowanymi pod adresem danego urzędu. üü Każdorazowo kontaktując się pisemnie z jakimkolwiek urzędem należy zrobić to listem poleconym (recorded, albo signed for), zachowując przy tym pokwitowanie nadania listu z poczty. Każdy list powinien być podpisany i skserowany przed wysłaniem. W wypadku ignorowania listu przez dany urząd, albo jakichkolwiek nieścisłości, zachowana dokumentacja stanowi niepodważalny dowód na to, że petent stosował się do procedury apelacyjnej. Dokumentacja będzie też potrzebna do udowodnienia winy urzędu i spowodowanych przez niego opóźnień.

Procedura apelacyjna jest pracoi nerwochłonna, ale przynosi rezultaty. Wszystko zależy od tego, na ile zdeterminowany jest petent i ile może nerwowo znieść. Decyzja o rozpoczęciu apelacji powinna być też rozważona pod kątem tego, o jak duży zasiłek chodzi i przyznawany na jak długi okres czasu.

Powód utrudniania zdania Residence Test jest oczywisty: każda negatywnie rozpatrzona aplikacja to czysty zysk i oszczędność dla brytyjskiego rządu.

Każda osoba biernie zgadzająca się na niesprawiedliwie odrzuconą aplikację potwierdza, że nowy sposób dyskryminacji Imigranta sprawdza się w praktyce.

Każdy taki kolejny przypadek ośmiela rząd i urzędy lokalne do następnych nadużyć.

Nowe przepisy zainteresowały Brukselę, która sprzeciwiła się zasadności stosowania Residence Test, uznając go za przejaw dyskryminacji imigrantów w stosunku do rodowitych brytyjskich obywateli. Więcej na ten temat w www.telegraph.co.uk, pod hasłem Habitual Residence Test.

POLAKU ZAGŁOSUJ NA SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ!

W Wielkiej Brytanii w wyborach do PE i organizowanych równolegle wyborach lokalnych, Polacy są potencjalną siłą polityczną, ale na ogół czekają, by brytyjskie partie pierwsze do nich wyszły – ocenia Jakub Krupa, koordynator akcji “Głosuj! Jesteś u siebie”.

chcemy z wami rozmawiać«. Tymczasem mamy do czynienia ze sprzężeniem zwrotnym – jeśli Polacy będą zamknięci w sobie, to dla brytyjskich polityków będą niewiadomą poza zasięgiem ich politycznych radarów – wyjaśnia Krupa.

W rozmowie zauważa, że Polacy na Wyspach są “dużym elektoratem do zagospodarowania”, zarówno dla brytyjskich partii politycznych, jak i animatorów polskiego lobby. - Chcą głosować, ale nie wiedzą jak, i w związku z tym będą się wahać – mówi Krupa.

Z kolei zdaniem dr. Michała Garapicha z wydziału nauk społecznych uniwersytetu w Roehampton w południowo-zachodnim Londynie sondaże takie jak ten warte są uwagi, ponieważ “wykrywają tendencje”.

Do tej pory, nasi rodacy jeśli głosowali, to zwykle na konserwatystów, kojarząc tę partię z prawicą i antykomunizmem, tym razem jednak może być zupełnie inaczej. Wielu Polaków dotychczas sadziło, że właśnie z tym ugrupowaniem można się dogadać, a tymczasem Cameron zrobił coś zupełnie przeciwko zyskaniu polskiego elektoratu.

Chodzi oczywiście o jego wypowiedź o tym, że Polacy nadużywają zasiłku rodzinnego, pobieranego na dzieci w Polsce.

Z sondażu przeprowadzonego wśród Polaków mieszkających na Wyspach, wynika, że ok. 50 proc. spośród 550 ankietowanych ma zamiar głosować 22 maja w wyborach do Parlamentu Europejskiego, i nieznacznie mniej w wyborach lokalnych. W stosunku do poprzednich wyborów do PE z 2009 r., jest to liczba dużo większa.

To szczególnie ważne w świetle dużej liczby Polaków deklarujących zamiar pozostania w W. Brytanii na stałe (72 proc.), zainteresowanych naturalizacją (40 proc.), i rozważających zamiar włączenia się w pracę społeczną dla lokalnych organizacji charytatywnych (60 proc.)

Krupa zwraca uwagę, że sondaż jest reprezentatywny dla postaw Polaków w Wielkiej Brytanii. Co prawda, do liczby 50 proc. zdecydowanych na wzięcie udziału w głosowaniu należy podchodzić z pewnym dystansem, ale trzeba zrobić wszystko, by rzeczywiście tak się stało. Ważne nie jest to, by Polacy zagłosowali jednym głosem, lecz to, by głosując zaznaczyli swoją obecność.

Polscy emigranci nauczeni złymi doświadczeniami z kraju zdecydowanie oczekują, że ktoś (spośród brytyjskich polityków – PAP) do nich wyjdzie i powie: »Słuchajcie, rozumiemy wasze problemy,

W ocenie Garapicha adekwatny jest wynik sondażu mówiący o 72 procentach Polaków deklarujących zamiar pozostania na stałe w Wielkiej Brytanii. Reszta imigrantów “żyje na dwie nogi między Polską a Anglią” - zaznacza badacz.

- Na pewno jakieś zainteresowanie wyborami do PE i lokalnymi wśród Polaków występuje.

Kilku Polaków ubiega się o mandat w wyborach do rad dzielnicowych, bardzo aktywne w namawianiu do udziału w wyborach są brytyjskie związki zawodowe. Wybory są także sposobem na to, by Polacy mający polityczne ambicje dali się poznać – ocenia.

- Niechętne wypowiedzi czołowych brytyjskich polityków przeciwko imigrantom dały argument politycznie aktywnym Polakom na rzecz szerszej mobilizacji rodaków.

Niewątpliwie ważne jest to, by Polacy mieli jak największe doświadczenie tutejszych mechanizmów politycznych – mówi Garapich.

Zaznacza, że Polacy w Wielkiej Brytanii nie tylko mają poglądy polityczne “od prawa do lewa”, ale także rozwarstwiają się społecznie i materialnie. Stąd mówienie o “społeczności polskiej” jako takiej nie ma według niego większego sensu.

Reasumując, warto zyskać wpływ na swoją egzystencję w UK, a aby tak się stało, należy brać udział w wyborach tak tych lokalnych jak i do PE. Red. ABS Żródło: onet.pl

NASZE SPRAWY

028

JESTEŚ U SIEBIE ZAGŁOSUJ! Relacja Weroniki Zając kl. V

PROCEDURY WYBORCZE DLA OBYWATELI RP W WIELKIEJ BRYTANII Obywatele Polski, przebywający na terenie UK, mogą oddać swój głos w wyborach do Parlamentu Europejskiego, wyborach lokalnych, wyborach do Szkockiego Parlamentu (Scottish Parliament) oraz Walijskiego Zgromadzenia Narodowego (Welsh Assemblies) i Zgromadzenia Irlandii Północnej (Northern Ireland Assembly), mogą także wziąć udział w niektórych referendach. Nie mogą jednak głosować w generalnych wyborach do parlamentu brytyjskiego.

Kto może oddać głos w wyborach przeprowadzanych na terenie Wielkiej Brytanii?

MASZ PRAWO GŁOSU, JEŚLI SPEŁNIASZ RÓWNOCZEŚNIE PONIŻSZE KRYTERIA: • masz ukończone 18 lat w dniu wyborów (możesz zarejestrować się wcześniej) • oraz przebywasz w Wielkiej Brytanii.

CZYM JEST ELECTORAL REGISTER? Aby móc wziąć udział w głosowaniu, musisz zarejestrować się rejestrze wyborców (electoral register). Electoral register czyli rejestr wyborców, jest listą nazwisk i adresów osób zarejestrowanych do głosowania. Kopia tego rejestru przetrzymywana w lokalnym urzędzie miasta (biurze rejestracji wyborców w Szkocji, Electoral Office w Północnej Irlandii). Każdy ma dostęp do tego rejestru.

Głównym powodem istnienia rejestru jest pokazanie kto może głosować w wyborach i referendach. Jednak dostęp do niego mają także takie instytucje jak agencje informacji kredytowej. Może on być także udostępniony w celach egzekwowania prawa. Niektóre informacje, zawarte w rejestrze, mogą być odsprzedawane organizacjom i firmom i użyte w celach marketingowych (wersja edited register).

Uwaga! Wypełniając formularz rejestracyjny, możesz zastrzec, że nie życzysz sobie, aby twoje dane były udostępniane osobom trzecim zaznaczając odpowiednią opcję.

REJESTRACJA ANONIMOWA (ANONYMOUS REGISTRATION) Jeśli masz wątpliwości co do bezpieczeństwa swoich danych, możesz zarejestrować się anonimowo. Każdy może się ubiegać o anonimową rejestrację. Należy jednak podać ważny powód, na którego poświadczenie muszą przedstawić dowód tj. Court Order lub zaświadczenia od pewnych osób w celu wsparcia aplikacji o rejestrację anonimową. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie www.aboutmyvote.co.uk JAK SIĘ ZAREJESTROWAĆ?

Możesz zarejestrować się online w kilku prostych krokach. Po prostu kliknij na podany link i na stronie www.aboutmyvote.co.uk i wypełnij formularz. Następnie wydrukuj go, podpisz i odeślij do lokalnego biura rejestracji wyborców . Dane adresowe znajdziesz na stronie www. aboutmyvote.co.uk.

Pamiętaj! Formularz zgłoszeniowy musisz podpisać osobiście.

KIEDY MOGĘ SIĘ ZAREJESTROWAĆ?

Zarejestrować się możesz w jakimkolwiek momencie w ciągu roku, ponieważ rejestr uaktualniany jest każdego miesiąca.

Większość ludzi rejestruje się jednak raz do roku (annual canvass), kiedy to lokalny urząd miasta rozsyła formularz rejestracyjny do wszystkich mieszkańców w celu rejestracji nowych wyborców, a także, aby uaktualnić dane osób już zarejestrowanych.

UWAGA! TERMINY REJESTRACJI: • wybory do Parlamentu Europejskiego – 6 maja 2014 • wybory lokalne – 17 kwietnia 2014 Pomocne linki www.jusz.eu www.aboutmyvote.co.uk

Polska Szkoła w Glasgow W sobotę 22 lutego 2014r. w Polskiej Szkole w Glasgow odbył się II Konkurs Pięknego Mówienia, w którym brały udział dzieci w wieku od 4 do 6 lat.

Uczestnikami konkursu byli uczniowie polskich szkół /organizacji polonijnych w Motherwell, Edynburgu, Paisley i Linwood.

Zebranych w szkole gości przywitały młode tancerki ludowe z koła tanecznego p. Joanny Matwiejczuk – głównej organizatorki i pomysłodawczyni tego właśnie konkursu.

Następnie uczestnicy rozpoczęli recytację wierszy.

Kalinka Korzeniowska zaprezentowała wierszyk pt. „Dżońcio”, a pomagał jej w tym zadaniu brat.

Igor Mames przedstawił utwór pt. „Foka”, a trzy dziewczynki – Nikola Gruszczyńska, Wiktoria Szymniak i Oliwia Lubowska wyrecytowały wiersz pt. „Samochwała”. Mogliśmy również usłyszeć recytacje „Żaby”, „Kotka”, „Jeża”, „Spóźnionego słowika”, „Okularów”, „Żuka” , „Skarżypyty” i wielu innych.

W tej edycji konkursu bowiem uczestnicy mieli wybrać utwory poetyckie polskich poetów – Jana Brzechwy lub Juliana Tuwima.

Mimo lekkiej tremy, wszystkie dzieci świetnie poradziły sobie z prezentacjami wybranych wierszy, a najlepsze recytacje zostały nagrodzone.

Laureatami tegorocznej edycji konkursu byli: •

w grupie 4-latków – Nikola Gruszczyńska („Samochwała” J. Brzechwa ) - Renfrewshire Polish Association w Paisley

•

w grupie 5-latków – Wiktoria Steć („Jeż” J. Brzechwa) - Renfrewshire Polish Association w Paisley

•

w grupie 6-latków – Julia Frączek („Spóźniony słowik” J. Tuwim) - Szkoła Języka Polskiego i Kultury w Motherwell

Przyznano także wyróżnienia : Julii Wolszczak (Polish Little Angels Club w Linwood), Aleksowi Mamesowi (Polska Szkoła w Glasgow), Kalince Korzeniowskiej (Polska Szkoła w Glasgow) i Wiktorii Szyminiak (Polska Szkoła Sobotnia im. Niedźwiedzia Wojtka).

Każde dziecko uczestniczące w konkursie otrzymało książeczkę i dyplom.

II Konkurs Pięknego Mówienia dostarczył nam wszystkim wielu wspaniałych wrażeń i z pewnością zachęci inne dzieci do udziału w kolejnych edycjach.

Tego rodzaju wydarzenia to doskonała okazja do poznawania twórczości polskich poetów i pielęgnowania ojczystej - polskiej mowy!

Ryby, żaby i raki Raz wpadły na pomysł taki, Żeby opuścić staw, siąść pod drzewem i zacząć zarabiać śpiewem.

No, ale cóż, kiedy ryby Śpiewały tylko na niby, Żaby Na aby-aby, A rak AUTOR: Jan Brzechwa Byle jak.

MOTORYZACJA

029

KUPNO UŻYWANEGO SAMOCHODU AUTOR:

Kupno auta zawsze wiąże się z wieloma dylematami. Jeżeli kupujemy nowe auto, z salonu, sprawa jest względnie prosta. Musimy tylko zdecydować się na konkretną markę, model, wyposażenie i za to auto zapłacić. Gorzej, gdy kupujemy samochód używany. Aby zakup używanego auta nie zamienił się w koszmar, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad.

Pierwszą zasadą, jaką zawsze przy tego typu zakupach należy się kierować, jest zasada ograniczonego zaufania. Oczywistą sprawą jest, że sprzedawca chce sprzedać auto jak najlepiej.

Nam oczywiście zależy aby kupić dobre auto za sensowną sumę. Tak czy inaczej, przy zakupie samochodu warto wykazać się podstawową wiedzą techniczną i, niezależnie od kogo kupujemy samochód, należy podejść do tego skrupulatnie, dokładnie sprawdzając wszystko, co możliwe.

Niestety większość z nas wierzy w 10-letnie diesle z przebiegiem mniejszym niż 200 tys. km, nabywane najczęściej od starszej osoby.

Owszem, tego typu okazje zdarzają się, ale niezmiernie rzadko. Przyjrzyjmy się zużyciu pokrycia kierownicy, drążka zmiany biegów, wytartej tapicerce siedzeń. Te cechy znacznie więcej powiedzą na temat przebiegu niż łatwy do spreparowania stan licznika.

Zajrzyjmy pod maskę. Silnik czysty jak łza świadczy raczej o tym, że był niedawno myty, niż o tym, że ktoś o niego dbał przez cały czas eksploatacji. Mycie silnika pozwala usunąć ślady wycieków oleju świadczące o problemach z uszczelkami. Obejrzmy dokładnie pas przedni pod kątem jakichkolwiek śladów świadczących o naprawach blacharskich. Podobnie dokładnie sprawdzimy tylną krawędź bagażnika, jego podłogę oraz boki.

Bardzo pomocny przy analizie stanu blacharskiego auta jest miernik grubości lakieru. Przy odrobinie wprawy wystarczający jest najprostszy, i zarazem najtańszy, miernik z magnesem i wysuwającą się skalą. Przykładamy go prostopadle do elementu i delikatnie odciągając obserwujemy moment oderwania się magnesu od blachy. Magnes powinien odrywać się wskazując na skali zawsze podobną wartość. Gdy natrafimy na element dwukrotnie malowany, magnes oderwie się wcześniej. W przypadku elementu szpachlowanego jeszcze wcześniej, lub, gdy szpachli jest bardzo dużo, może w ogóle nie przyczepić się do „blachy”.

Oprócz blach obejrzyjmy również szyby.

Różne roczniki szyb oczywiście nie muszą wskazywać na wypadkową historię auta.

Podobnie sprawa ma się z lampami, na nich

również często naniesione są daty produkcji.

Zwróćmy również uwagę czy ich mocowania nie są klejone.

Zwróćmy uwagę na progi, mogą one świadczyć o próbie ukrycia pojawiającej się korozji.

ABS

cylindrze mieć podobną kompresję. Jeśli wyniki znacznie się różnią, może to świadczyć o uszkodzeniu pierścieni, cylindra, nadpalonym lub niedomkniętym zaworze, uszkodzeniu uszczelki pod głowicą.

Jeżeli mamy możliwość dobrze jest oglądnąć samochód od spodu. Pozwoli nam to na ocenę stanu, w jakim znajduje się układ wydechowy.

Jakiekolwiek zmarszczki podłogi, zwłaszcza w okolicach mocowań wahaczy, tylnej belki czy jakichkolwiek innych elementów zawieszenia, świadczą o powypadkowym pochodzeniu.

W czasie jazdy zwróćmy również uwagę na to, czy auto samoczynnie nie skręca w którąś stronę przy hamowaniu, czy przy przyśpieszaniu. Z zawieszenia nie powinny dobiegać żadne stuki czy piski. Hamulce powinny działać płynnie i być łatwe do wyczucia, zapewniając jednocześnie wystarczający zapas siły, aby zablokować koła.

Najwyższy czas na uruchomienie silnika.

Powinien on startować bezproblemowo, cicho, bez zbędnych stuków i pisków. Jeżeli wystąpi problem z rozruchem, lepiej odpuścić sobie ten egzemplarz. Delikatne stukanie z okolic pokrywy zaworowej zaraz po uruchomieniu silnika może świadczyć o uszkodzeniu hydraulicznych regulatorów luzu zaworowego.

Sprawdźmy również dokładnie dokumenty auta, zgodność numerów nadwozia.

Dokładnie przysłuchajmy się pracy alternatora, pompy wspomagania, sprężarki klimatyzacji. Piskliwe dźwięki mogą świadczyć o zużytych łożyskach. Jeżeli pompa wspomagania wydaje dziwne dźwięki przy skręcaniu kół od oporu do oporu, świadczy to o jej powolnym zacieraniu się lub zbyt małej ilości płynu w układzie wspomagania.

Po rozgrzaniu silnika możemy sprawdzić czy płynnie wchodzi na obroty, czy przy nagłym odjęciu nogi z gazu silnik nie przygasa.

W czasie jazdy próbnej dokładnie sprawdźmy działanie sprzęgła i skrzyni biegów. Biegi powinny wchodzić bez użycia dużej siły, cicho i płynnie. Spróbujmy kilkakrotnie zmienić bieg na wyższy, po czym zredukować.

Sprzęgło powinno pracować lekko i zapewniać płynne rozłączanie napędu.

Aby dokładnie sprawdzić stan silnika należałoby zmierzyć kompresję w cylindrach.

Rzadko kiedy sprzedający godzi się na tak dogłębną kontrolę samochodu, gdyż wiąże się to z wykręcaniem świec i zajmuje sporo czasu.

Sprawny silnik, nawet, jeśli jest już trochę zużyty, powinien na każdym

Jeżeli nie czujemy się na siłach, aby sprawdzać wszystkie te punkty, możemy oczywiście skorzystać z rady fachowców świadczących tego typu usługi. Opłaca się zapłacić za solidne sprawdzenie naszego pojazdu przez specjalistę.

Pozwoli to zaoszczędzić wielu późniejszych rozczarowań i kosztów.

W Polsce legalnie z kierownicą po prawej stronie ?

Być może już wkrótce po wielu latach walk o to prawo Angielskie samochody z kierownicą po prawej stronie będzie można rejestrować w Polsce. Dotychczas jaza nie była zabroniona ale rejestracja wymagała przełożenia układu kierowniczego na lewą stronę. Cena takiej usługi wynosiła od kilku do nawet 10 tys. złotych.

NASZE SPRAWY

030

PORZĄDKOWY

ZAWRÓT GŁOWY Autor: Magdalena Gajdel

Zbieractwo rzeczy rozwijało się w społecznościach ludzkich od pradziejów.

Współcześnie jednak rozszerzyło swoje pole znaczeniowe ze zbierania na zatrzymywanie rzeczy. Nie wiąże się już z koczownictwem, ale z osiadłym trybem życia i koniecznością gromadzenia przedmiotów.

Według psychologów i psychiatrów,skłonność do magazynowania i kolekcjonowania przedmiotów, również tych zbędnych, zapewnia ludziom poczucie bezpieczeństwa, tworzy bufor wobec ryzyka nieposiadania niczego.

Bywa niebezpieczne i chorobliwe. Jednak chomikowanie to dobry zwyczaj, jeśli uznamy, że rzeczy chomikowane można przeznaczyć do recyklingu lub komuś przekazać.

Po długiej zimie w barwach szarości i mroku, przychodzi czas na pozbycie się wszystkiego, co jest zbędne i zabiera nam przestrzeń.

W każdym domu znaleźć można tony rzeczy, do których jesteśmy przyzwyczajeni, które budzą nasze wspomnienia, a od których nie możemy się uwolnić. Prawdą jest, że wiele z tych fascynujących dla nas obiektów gromadzimy po to, aby po pewnym czasie o nich zapomnieć.

Nie jest łatwym zadaniem wyrzucenie tych ulubionych butów, w których przewędrowaliśmy tyle kilometrów, ale nie nadających się już do chodzenia. Znalezienie czasu na spakowanie wszystkiego, czego nie używamy od dłuższego czasu, również staje pod znakiem zapytania. Co robić, kiedy rzeczy nas przytłaczają i nie mamy pomysłu, jak sobie z tym fantem poradzić?

Okazuje się, że nie taki diabeł straszny, wystarczy krok po kroku zrealizować klika sprawdzonych sposobów na odgruzowanie naszego domu.

‘Wiosna w kwietniu zbudziła się z rana, Wyszła wprawdzie troszeczkę zaspana, Lecz zajrzała we wszystkie zakątki: - Zaczynamy wiosenne porządki.’

Krok 1 - szafa Spójrz w krytyczny sposób na zawartość swojej szafy. Spakuj wszystkie rzeczy , których nie założyłaś przez ostatnie 6 miesięcy z różnych powodów ( niemodne, stare, za małe).

A jeśli ogarnie Cię sentyment, spraw, aby jeszcze ktoś mógł się nimi cieszyć, np. zostaw je w jednym z wielu sklepów charytatywnych, nastrój z pewnością się poprawi, tym bardziej, że ich miejsce zajmą nowe, bardziej ekscytujące fatałaszki.

Krok 2 - różności Nie oszukujmy się, wszyscy mamy coś z chomika. Z uporem maniaka kolekcjonujemy rzeczy, które kiedyś na pewno się przydadzą....Po jakimś czasie okazuje się , że wypychamy nimi każde wolne miejsce w domu. Szkopuł jednak w tym, aby nauczyć się funkcjonować z mniejszą ilością rzeczy, a otaczać się takimi, które nas motywują i są zwyczajnie przydatne. Jest kilka możliwości na pozbycie się rzeczy zbędnych.

W świecie pełnym możliwości realnych i wirtualnychkupowanie, sprzedawanie, wymiana informacji czy recycling, stały się doskonale proste. Przedmioty codziennego użytku- ubrania, płyty, zabawki, nie muszą zostać zwyczajnie wyrzucone. Strony internetowe takie jak ebay, ułatwiają nam sprzedaż wielorakich produktów. Skuteczna jest tez wymiana owoców naszego kolekcjonerskiego stylu życia, pomiędzy znajomymi urządzając mały kiermasz garażowy. Organizacje charytatywne prowadzą sklepy, gdzie przyjmowane są nie tylko ubrania, ale nawet dekoracje, które być może nie pasują już do naszych wnętrz. Możliwości jest wiele, trzeba tylko zacząć działać.

Krok 3 - sentymentalne Porządkowanie nieodmiennie wymusza na nas konieczności wyboru, które rzeczy z nami zostają, a które poszukają nowego właściciela.

Wiele z nich, choć dni świetności mają za sobą, ma dla nas wartość sentymentalną. Oczywiście tak cennych skarbów przeszłości nie sposób się pozbyć. Warto jednak je uporządkować, najlepiej wygospodarować mały kącik w swoim mieszkaniu, aby stworzyć swoja prywatną przestrzeń. Znajdą się tam rzeczy, których naprawdę nie jesteśmy w stanie rozdać- może to być inspirujący wiersz, który dostaliśmy od przyjaciółki, stary pamiętnik, czy szal po babci. Umieszczenie ich w jednym miejscu z pewnością ułatwi powrót, za każdym razem, kiedy odczujemy potrzebę podróży do przeszłość.

Robienie gruntownych porządków i pozbywanie się niepotrzebnych rozmaitości bywa bardzo inspirujące i przyjemne, szczególnie wtedy , kiedy urządzimy domówkę, której głównym tematem będzie wymiana różności, co nam w domu zawadza, może być przydatne dla kogoś innego. Przedmioty w towarzystwie serwowanego wina i przepysznych koktajli na pewno znajdą nowego właściciela.

Mam nadzieję , że, wobec powyższego, wiosenne sprzątanie już Was nie przeraża.

Nadejście wiosny to idealny czas na zorganizowanie naszej przestrzeni. Na koniec jeszcze jedna rada: nie róbcie nic na chybcika, i nie starajcie się zrobić wszystkiego na raz, bo utoniecie w chaosie. Krokiem do sukcesu jest organizacja czasu i przestrzeni, podzielcie dom na pomieszczenia, i porządkujcie je kolejno.

Po wszystkim z pewnością odczujecie zmianę - i oczywiście ogromna satysfakcję z nowego wyglądu Waszego mieszkania.

GADŻETY

032 Gadżety

Przygotował: Jerzy Urbaniak

PRZEGLĄD

Najnowsze technologie na rynku. Wiadomości ze świata elektronicznych zabawek.

Najlepsze pomysły na przydatny prezent dla niej i dla niego, oraz miejsca gdzie można je kupić.

Google Chromecast VS Amazon Fire TV

Inteligentna doniczka zioła na stole

Chromecast

Obudowa Wello monitoruj swoje zdrowie

Dzięki obudowie Wello nasz telefon stanie się przenośnym centrum medycznym.

Szukając obudowy do telefonu, wybieramy najczęściej, która chronią nasz telefon a przy tym ciekawie wyglądają.

Smartfony stają się jednak coraz bardziej profesjonalne i zastępują nam wiele innych urządzeń. Wello to zwykły wydawałoby się czarny matowy plastik. Jednak jego funkcje są bardzo różnorakie. Dzięki czujnikom zmierzy on nasze ciśnienie, EKG, tętno, temperaturę a nawet przekaże nformacje na temat pracy naszych płuc.

Wello pasować będzie do telefonów Apple Iphone 4S, 5S, 5. Natomiast z urządzeniami opartymi o system Android łączyć się będzie za pomocą Bluetooth 4.0.

Pomysł zrodził się w Indiach, firma Azoi zamierza wprowadzic produkt na rynek jeszcze w tym roku w cenie 199 dolarów.

Aplikacja umożliwi założenie nawet kliku profili, dzięki czemu każdy z członków rodziny będzie mógł na bieżąco kontrolować swoje zdrowie.

Chętny na więcej?

zapraszamy na www.magazynemigrant.pl

Bez wątpienia to sprzęt, który jest wart swojej ceny, nie ma w nim jednak żadnej rewolucji.

Jest wyłącznie przydatnym w niektórych przypadkach narzędziem, niczym więcej.

Nie zmienia to jednak faktu, i z danych pochodzących z brytyjskiego rynku, że urządzenie to sprzedaje się rewelacyjnie.

Amazon Fire TV to małe, czarne pudełko waży niecałe 300 gramów - Amazon Fire TV. Jego podzespoły zbliżone są do tych które obecnie można znaleźć w wielu smartfonach z czterordzeniowym procesorem Qualcomm Krait 300 1,72 Ghz. Sprzęt ten został też wyposażony w wyjścia USB, Ethernet, HDMI oraz audio. Co warto zaznaczyć sprzedawany jest w zestawie z pilotem z wbudowanym mikrofonem z możliwością sterowania komendami głosowymi.

Opracowano je z myślą o kanapowych leniach, podobnie jak przejrzyste, proste menu nawigacyjne.

Amazon oferuje też przestrzeń w chmurze na przechowywanie własnych rzeczy.

Oparty na systemie operacyjnym Android w zmodyfikowanej wersji. Ma ona umożliwić dostęp do dziesiątkek tysięcy

gier znanych z Google Play.

Osobno do dokupienia jest pad Amazon Fire Game Controller.

To niemniej dodatkowy wydatek około 40 dolarów. Współpraca z popularnymi grami i aplikacjami ma być największą zaletą tego urządzenia.

Oprócz gier Amazon Fire TV umożliwia strumieniowanie filmów oraz muzyki i odtwarzanie tych multimediów na ekranie telewizora czy w głośnikach kina domowego.

Do tego oczywiście rozmaite internetowe usługi: Netflix, Hulu+, HBO Go, czy Amazon Instant Video .

Amazon Fire TV jest sprzętem naturalnie wpasowującym się w aktualne trendy na rynku rozrywki. Mając na uwadze dzieci Amazon zapowiedział FreeTime, zmieniający menus w przyjazne dla najmłodszych użytkowników i ograniczających dostęp do treści tylko do tych wskazanych przez rodzica, wybranych z szerokiej oferty programów.

BIERZEMY POD LUPĘ APLIKACJE O c e n i a m y ,

s p r a w d z a m y

THE VOICE On Stage

The Voice: On Stage Aplikacja do karaoke, która przypadnie do gustu fanom programu telewizyjnego “The Voice of Poland”. Zabawa bazuje tu na podobnym schemacie: mamy czteroosobowe jury siedzące na obrotowych fotelach, które ocenia nasz występ i przyznaje punkty. Program dobrze rozpoznaje nasz głos i potrafi go rejestrować, dzięki czemu naszymi wokalnymi popisami możemy pochwalić się na Facebooku. Oprawa graficzna nie powala, ale siłą rzeczy w trakcie zabawy akurat ten element schodzi na drugi plan. Aplikacja jest darmowa, ale za dostęp do kolejnych utworów musimy płacić wirtualną walutą, zdobywaną w trakcie gry. Oczywiście jest też droga na skróty - za 9 złotych na miesiąc możemy wykupić sobie dostęp do całej bazy piosenek.

i

p o l e c a m y

KARAOKE Śpiewanki Dla dzieci

Karaoke dla dzieci Karaoke to również świetna forma rozrywki dla dzieci. Dzięki tej aplikacji możemy zorganizować pociechom zabawę, polegającą na wspólnym śpiewaniu wielu znanych hitów dla najmłodszych. Znalazło się tu miejsce dla takich piosenek jak “Kundel bury”, “Dostał Jacek elementarz”, “My jesteśmy krasnoludki” i wielu innych dziecięcych przebojów. Wszystkie te utwory są dostępne za darmo i oczywiście opatrzone tekstami ułatwiającymi ich śpiewanie. Sama aplikacja również jest darmowa, a także posiada kolorowy i prosty w obsłudze interfejs.

fotografia: www.wikipedia.pl fotografia: www.123rf.com

To pomysł stworzenia, inteligentnej elektronicznej doniczki. Umieszcza sie w niej maksymalnie trzy niewielkich rozmiarów rośliny. Projektanci sugerują koktajlowe pomidory, bazylię, pietruszkę, tymianek a nawet papryczke chilli. Wyjątkowość polega jednak na tym, że dzięki zastosowanej elektronice nie trzeba im prawie wcale poświęcać uwagi. Wystarczy jedynie wlać wodę i podłączyć do prądu, dzieki czemu będą miały automatycznie dozowany dopływ wody .

ten nieduży gadżet, wielkości pendrive’a, wpinany jest do telewizora przez gniazdo HDMI a zasilany za pośrednictwem złącza USB. Urządzenie korzysta z sieci Wi-Fi i pozwala streamować internetowe programy ze smartfona, tabletu lub komputera bezpośrednio do telewizora. Jednocześnie nie nie przezkadza w dalszym korzystaniu z tych sprzętów w inny sposób. Obecnie Chromecast zintegrowany jest z takimi serwisami jak: Netflix, YouTube, Google Play, wkrótce dołączyć mają kolejne aplikacje, w tym internetowe radio Pandora. Co bardzo ciekawe to można streamować obraz bezpośrednio z wybranej karty w przeglądarce internetowej Chrome. Google udostępniło także Google Cast, pakiet SDK dla deweloperów do tworzenia aplikacji wykorzystujących możliwości Chromecast.

ZDROWIE I URODA

033

WIOSNA...

PORA ODNOWY Autor: ABS

Po zimie, nasz organizm jest osłabiony, szczególnie kości cierpia na niedobór potrzebnych składników.

Uzupełnienie wiosennej diety o witaminę D jest niezbędne do sterowania procesem utrzymania mocnych kości, ale do tego konieczny jest jeszcze sam budulec!

Należy zatem jednocześnie z witaminą D dostarczać odpowiednich ilości wapnia oraz mikroelementów niezbędnych dla prawidłowych przemian metabolicznych tkanki kostnej – magnezu uczestniczącego w regulowaniu gospodarki wapniowofosforanowej, oraz cynku będącego składnikiem enzymów biorących udział w procesie mineralizacji kości. Wskazany jest również regularny wysiłek fizyczny. Wykazano, że systematyczne ćwiczenia wzmacniają stawy i kości.

Pamiętajmy zatem, aby na wiosnę zadbać o nasze kości. Ruszajmy się na świeżym powietrzu eksponując skórę na światło słoneczne i odżywiajmy się prawidłowo, mając na względzie dostarczenie naszemu organizmowi odpowiednich ilości witaminy D oraz niezbędnych do budowy kości minerałów.

W PIĘKNYM CIELE - ZDROWY DUCH Kiedy wreszcie nadejdzie ta cudowna pora roku , wypadałoby w szczególny sposób potraktować swoje ciało, które po zrzuceniu grubych ubrań może doznać szoku.

Jak to zwykle bywa po zimie, cera na twarzy czy dłoniach jest przesuszona oraz poszarzała.

Pierwszym ważnym krokiem jaki należy poczynić, jest znalezienie odpowiedniego kremu, który usunie stare, obumarłe komórki.

Drugą sprawą są maseczki i peelengi, które także potrafią zregenerować naszą skórę po zimie. Dobrze przygotowany roztwór powtarzany regularnie może przynieść zadziwiające efekty. Najlepszymi trafnymi

maseczkami w tym przypadku okłady z ogórków, które doskonale odżywią wysuszoną twarz.

Na pozbycie się poszarzałej cery odpowiednią maseczką będzie świeża mięta, posiekana na drobno i wymieszana z jogurtem. Jeśli cera jest trudna do oczyszczania domowymi sposobami, można próbować stosować gotowe preparaty np. Glyco-A z kwasem glikolowym, który rozjaśni poszarzałą skórę.

Niezwykle ważna jest również odpowiednia dieta, przede wszystkim należałoby ograniczyć ilość spożywanych tłuszczów, natomiast zwiększyć dawkę witamin konsumując warzywa i owoce. Ponadto kluczową rolę w przygotowaniu ciała do wiosennej pory odgrywa aktywny wypoczynek. Świeże i rześkie powietrze czyni cuda, poprawia samopoczucie oraz ogólny stan naszego ciała.

KUPUJEMY PODKŁAD - PORADNIK Podstawą perfekcyjnie wykonanego makijażu jest dobrze dobrany podkład. To właśnie on daje zaskakujący efekt gładkiej, zadbanej, pięknej skóry.

Oto kilka sposobów, jak go właściwie dobrać.

• ocena skóry W przypadku cery tłustej lub mieszanej, najlepiej wybrać podkład matujący (z cząsteczkami pochłaniającymi nadmiar sebum), natomiast przy cerze suchej – idealny będzie podkład o dodatkowych właściwościach nawilżających, który sprawi, że nasza cera nabierze świeżego, pięknego odcienia.

• efekt i cel Warto zastanowić się, co chcemy osiągnąć stosując podkład. Dla wielu pań istotna będzie funkcja kryjąca podkładu, często też przez podkład chcemy podkreślić naturalny kolor skóry czy opaleniznę.

•

kiedy stosować

Latem lepiej sprawdza się lekki podkład

o żelowej konsystencji, który „nie spłynie”.

Podkład powinien wtedy chłodzić i chronić skórę przed szkodliwymi promieniami słonecznymi. Zimą natomiast podczas silnych wiatrów czy mrozów stosujmy gęstszy podkład bardziej kryjący niedoskonałości skóry.

• odpowiedni odcień Dobrze dobrany fluid jest naszą drugą skórą, ale niestety często staje się teatralną maską, przez co postarza nas i sprawia, iż buzia ma sztuczny, nienaturalny charakter. Prawidłowym sposobem wyboru podkładu jest nałożenie odrobiny kosmetyku na szyję lub twarz, bo próbowanie na ręce- co najczęściej robimy nie daje pożądanych efektów, bo jak niewiele z nas wie skóra na nadgarstku ma inny odcień niż na szyi.

GRUPA KRWI , A WYBÓR PERFUM Do tej pory na podstawie grupy krwi dietetycy proponowali odpowiednio skomponowane menu, jednak jak udowodnili Włosi, nie tylko w tym celu może być pomocna nasza „krwista” metryczka. Pewna włoska niszowa marka perfumeryjna „Blood” stworzyła uniseksową linię perfum inspirowaną właśnie poszczególnymi grupami krwi. Uzasadnieniem pomysłu był fakt, iż przez tę koncepcję twórcy oddali hołd rzece życia, jaka w nas płynie, oraz zastosowali antropologiczne badania potwierdzające, iż osoby o podobnych grupach krwi mają podobne do siebie cechy psychiczne i fizyczne.

Pomysł bardzo intrygujący, aż trudno uwierzyć, że krew może być czynnikiem wyznaczającym dobór określonego zapachu.

Twórcy perfum wyjaśniają, skąd taka fascynacja: ,,Krew to najczęściej testowany i badany element ludzkiego ciała. To również strażniczka wielu tajemnic, warunkuje nasze wnętrze i niepowtarzalny sposób bycia”.

fotografie: www.123rf.com

WZMOCNIJ KOŚCI

HISTORIA

034

MOUNT EVEREST ANGLICY NA DACHU ŚWIATA Autor tekstu: Krzysztof Kruk

‘Mount Everest, pokonałeś nas.

Ale ja wrócę. I ja pokonam ciebie.

Ponieważ ty już nie możesz urosnąć, a ja mogę.’

Edmund Hillary – zdobywca Mount Everestu.

W tej historii nie ma szczęśliwego zakończenia.

Jest za to tajemnica, której już nikt nigdy nie zdoła zapewne rozwikłać. Kto pierwszy zdobył Mount Everest? Czy faktycznie dokonali tego 29 maja 1953 roku – jak można przeczytać we wszystkich encyklopediach – Nowozelandczyk Edmund Hillary wespół z Szerpą Norgayem Tenzingiem? A może jednak rację mają ci, którzy twierdzą (albo raczej wierzą), że pierwszymi ludźmi na „dachu świata” byli dwaj Anglicy: George Mallory i Andrew Irvine?

Choć od ich słynnej wyprawy mija właśnie równe 90 lat, to wciąż rozpala ona wyobraźnię i wywołuje niekończące się dyskusje. Weszli, czy nie weszli? Oto jest pytanie...

To było ostatnie wielkie wyzwanie ludzkości Dla Anglików zdobycie Mount Everestu było sprawą prestiżową. To właśnie oni w połowie XIX stulecia odkryli Peak XV (jak początkowo „roboczo” nazwano ten szczyt), a następnie ustalili jego wysokość, szacując ją na przeszło 29 002 stopy, czyli przeszło 8840 metrów npm. Kilkanaście lat później – w roku 1865 – to właśnie Wyspiarze nadali górze obecną nazwę, chcąc w ten sposób upamiętnić walijskiego geodetę i kartografa sir George’a Everesta. No i wreszcie to oni z początkiem XX stulecia rozpoczęli przymiarki do zdobycia tego szczytu.

Seria brytyjskich wypraw na Everest ruszyła po I wojnie światowej. Pierwszymi trzema kierował George Mallory – z wykształcenia nauczyciel historii, z zamiłowania alpinista, który już przed wybuchem wojny z powodzeniem wspinał się w Alpach. Jego marzenia sięgały jednak znacznie dalej i wyżej. Wojenna zawierucha, w której od roku 1914 pogrążyła się Europa sprawiła, że musiał je odłożyć o niemal dekadę (Mallory służył jako podporucznik w brytyjskiej artylerii, biorąc udział m.in. w bitwie nad Sommą, jednej z najkrwawszych batalii tej wojny).

Dopiero w roku 1921 Mallory wreszcie ruszył w Himalaje, by przeprowadzić rekonesans w rejonie Everestu. Zdobycie tego szczytu było wówczas największym wyzwaniem dla człowieka – do obu biegunów zdołano już dotrzeć wcześniej, a o lotach w kosmos chyba nikt jeszcze nawet nie myślał.

Dlaczego chcę go zdobyć? Dlatego, że tam jest!

Pierwsza wyprawa to tak naprawdę jeszcze nie był atak na Everest. To było raczej szukanie drogi, którą w przyszłości ten atak będzie można poprowadzić. I Mallory ją znalazł. Dotarł do tzw. Przełęczy Północnej (Chang La). Zdobył też kilka pomniejszych szczytów w okolicy. Dalszą wspinaczkę uniemożliwiły obwite opady śniegu. Trzeba było się wycofać.

Po kilku miesiącach, w roku 1922 roku Mallory wrócił pod Everest. Znał już drogę, więc mógł od razu przystąpić do rzeczy. Początek wspinaczki przebiegał pomyślnie i obiecująco, lecz niebawem doszło do tragedii. Lawina pochłonęła siedmiu Szerpów pokonujących lodospad. To był koniec ekspedycji. Wstrząśnięty Mallory wrócił do Anglii myśląc o porzuceniu swego marzenia i oddaniu się bez reszty życiu rodzinnemu (w tym czasie miał już trójkę dzieci).

Długo jednak nie wytrzymał. Już w 1923 jeździł z cyklem poświęconych Everestowi prelekcji po Stanach Zjednoczonych, zbierając w ten sposób pieniądze na kolejną wyprawę. To właśnie podczas tego „tournée” doszło do słynnej już wymiany zdań między himalaistą, a jednym z amerykańskich dziennikarzy. Gdy żurnalista zapytał go dlaczego chce wejść na Mount Everest Anglik bez zastanowienia wypalił: dlatego, że tam jest!

Recepta na sukces: stary lis i młody żółtodziub Rok później Mallory po raz trzeci ruszył w Himalaje. W składzie jego drużyny znalazł się

HISTORIA

035

21-letni student chemii, Andrew Irvine. Jeśli chodzi o znajomość wysokich gór - był kompletnym nowicjuszem. Znał się jednak dobrze na działaniu aparatów tlenowych, a wówczas nikt jeszcze sobie nie wyobrażał, aby bez takiej aparatury pokusić się o wejście na Mt. Everest.

29 lutego 1924 roku Mallory wsiadł na statek w Liverpoolu i po raz ostatni wyruszył do Azji. Przed wyjazdem obiecał żonie, że zostawi jej zdjęcie na „dachu świata”. Rejs i długi marsz pod ścianę Everestu zajęły w sumie dwa miesiące, ale wreszcie pod koniec kwietnia można było postawić bazę i rozpocząć oblężenie.

Góra nie zamierzała się jednak łatwo poddawać.

Pogoda była fatalna, w trakcie zakładania kolejnych obozów kilku członków wyprawy doznało odmrożeń, a co gorsza nadchodził monsun, który w Himalajach wiąże się z obwitymi opadami śniegu.

Mimo tego Mallory nie zamierzał się wycofywać; 6 czerwca rano wspólnie z Irvinem opuścili obóz na Przełęczy Północnej ruszając do góry. W ciągu dwóch następnych dni przekroczyli wysokość 8000 metrów npm i rozbili obóz VI. Z niego nad ranem 8 czerwca ruszyli w kierunku wierzchołka Everestu.

Tuż przed godziną 13 Noel Odell (jeden z członków wyprawy) obserwujący z niższego obozu grań szczytową w przerwie między chmurami zauważył dwie zmierzające do góry postacie. Od wierzchołka dzieliło je jakieś 800 stóp (niespełna 300 metrów).

Chwilę później kolejna ławica chmur zakryła górę i od tej chwili już nikt nigdy nie ujrzał Mallory’ego oraz Irvine’a.

Gdzie się podziało zdjęcie żony? Czyżby zostało na szczycie?

W maju 1999 roku amerykański himalaista Conrad Anker odnalazł ciało George’a Mallory’ego.

Na podstawie stwierdzonych urazów kości można było wywnioskować, że zaginiony przed laty alpinista stoczył się z dużej wysokości.

Prawdopodobnie nie zginął jednak od razu wskutek upadku. Przy zwłokach odnaleziono zachowane listy, zegarek i schowane do marynarki gogle (co znaczy, że do tragedii doszło już po zachodzie słońca). Brakowało jednak aparatu fotograficznego.

Nie znaleziono też zdjęcia żony Mallory’ego – Ruth.

Tego samego, które himalaista obiecał zostawić jej na„dachu świata”. A zatem?

Sugestie, że Mallory z Irvine zdobyli Mount Everest pojawiły się jednak na długo przed tym nim odnaleziono ciało brytyjskiego alpinisty. Już w latach 20-tych XX wieku nie brakowało opinii, że mogło się mu udać. Później w latach 70-tych takie sugestie wysuwał Amerykanin Tom Holzel.

Argumenty, eksperymenty i chiński ślad Sprawa była dość delikatna, bo uznanie, że Everest został zdobyty w roku 1924 chcąc nie chcąc oznaczało umniejszenie wyczynu jakiego 29 lat później dokonali Hillary z Tenzingiem. Na dodatek zwolennicy takiej tezy nie mieli żadnych jednoznacznych dowodów na jej udowodnienie.

Mogli jedynie wskazywać na relatywnie niedaleką odległość od szczytu w jakiej po raz ostatni widziani obaj alpiniści, co dawało im realne szanse dotarcia do celu. Oponenci kwestionowali jednak relację Odella sugerując, że błędnie ocenił wysokość na jakiej zauważył Mallory’ego oraz Irvine’a. Przekonywali również zaplanowana przez Mallory’ego trasa wejścia na Everest była w ówczesnych warunkach nierealna ze względu na trudności w rejonie tzw. drugiego stopnia, czyli skalnego progu, który musieliby pokonać (obecnie umożliwia to tzw. chińska drabinka).

Poszukując odpowiedzi na pytanie o to, czy Mallory z Irvinem mogli sforsować tę przeszkodę Conrad Anker przeprowadził 7 lat temu swoisty eksperyment. Usunął z drugiego uskoku drabinkę, po czym spróbował przejść skałę bez tego ułatwienia. I udało mu się! Nie oznacza to automatycznie, że Mallory zdobył Everest. Pokazuje jednak, że mógł to uczynić.

Ciekawą teorię wysnuł ostatnio również znany w środowisku polskich wspinaczy Piotr Korczak „Szalony”. Jego zdaniem na możliwość zdobycia przez Brytyjczyków Everestu może paradoksalnie świadczyć zadziwiający… brak materialnych śladów po obu śmiałkach. Niedwuznacznie sugeruje również, że „wysprzątali” je (ze szczególnym uwzględnieniem aparatu fotograficznego Mallory’ego) członkowie chińskiej wyprawy z roku 1960. Co mogłoby skłonić Chińczyków do takiego zachowania? Odpowiedź na to pytanie wydaje się być oczywista.

ROZMOWA Z RYSZARDEM PAWŁOWSKIM, ZDOBYWCĄ 10

OŚMIOTYSIĘCZNIKÓW I JEDYNYM POLAKIEM, KTÓRY CZTEROKROTNIE WSZEDŁ NA MOUNT EVEREST

Wierzy Pan w to, że Mallory z Irvingiem mogli wejść jako pierwsi ludzie w historii na Mount Everest?

- Realistycznie patrząc to raczej mało prawdopodobne. Oczywiście chciałbym wierzyć, że im się udało, ale szczerze mówiąc jestem dość sceptyczny. Po prostu nie ma żadnych jednoznacznych dowodów na to, że weszli na szczyt.

Czy to w ogóle było możliwe przy ówczesnym wyposażeniu?

- Akurat sprzęt nie był aż taką przeszkodą. Ja sam jeszcze pamiętam czasy, gdy polscy alpiniści chodzili w góry w nylonowych anorakach i w takich ubraniach odnosili wspaniałe sukcesy. Oczywiście taki ubiór ważył znacznie więcej niż to, co się nosi obecnie. Znacznie cięższe w porównaniu do obecnych były też butle z tlenem. Himalaiści nie mieli też do dyspozycji precyzyjnych prognoz pogody, które dziś pozwalają dość precyzyjnie wstrzelić się w okno pogodowe. Nie sądzę jednak, by te wszystkie różnice w wyposażeniu automatycznie przekreślały szanse na zdobycie Mount Everestu przez himalaistów z lat 20-tych XX wieku. Co jednak nie oznacza, że wierzę w sukces ekspedycji Mallory’ego.

Wielu jednak wierzy. Skąd bierze się ta wiara? I dlaczego ta wyprawa owiana jest taką legendą i aurą niesamowitości?

- Mallory był prawdziwym romantykiem gór, a przy tym najlepszym i najbardziej znanym himalaistą swoich czasów. Można powiedzieć, że należało mu się to historyczne, pierwsze wejście na Everest. Dlatego właśnie tak wielu ma nadzieję, że jednak mu się udało.

SHORT PRESS

036

INFORMACJE

OPINIE

01

01

02

Wiosenna zwodniczość

Po wietrznej zimie, szybko chowającym się na horyzoncie słońcu, oraz odczuwalnej przedwiosennej chandrze, z wielkim utęsknieniem wyglądamy pogodowej zmiany. Właśnie podczas tych pozimowych symfonii budzą się wszelkie możliwe strony charakteru matki natury. Ta rozbudzająca się świeżość, oraz psychofizyczny dobrostan, to jednak nie wszystko.

Okazuje się, że mimo pozytywnej energii, wiosna ukradkiem pokazuje swoje ciemne strony.

Z laickiego punktu widzenia wielokolorowa aura, jaką emanują kwitnące kwiaty, to piękno natury w najczystszej postaci. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę, że o tej porze roku mamy do czynienia z mieszaniną, która zawiera w sobie piekielnie trującą dawkę.

Do szeregu tych silnie trujących należą śnieżyczka przebiśnieg oraz śnieżyca wiosenna.

Diabelską naturę tych roślin doceniła nauka. Podczas niedawno prowadzonych badań udało się wyizolować gen kodujący odmianę toksycznej lektyny, która wykorzystywana jest w walce ze szkodnikami roślin uprawnych. To nie wszystko! Już od pewnego czasu prowadzone są badania nad wykorzystaniem wyciągów ze śnieżyczki przebiśnieg w walce z chorobą Alzheimera.

u s ł y s z e n i a

i

d o

o p o w i e d z e n i a

Tekst: Monika Nowicka

w a r t e

c i e k a w o s t k i z a s k a k u j ą c e

o p i n i e w y d a r z e n i a w i e d z a n i e z w y k ł e i n i e c o d z i e n n e

n a u k a

CIEKAWOSTKI

02

Inna edukacja

Co tak naprawdę potrafimy docenić w brytyjskim systemie szkolnictwa?

Ma mniej godzin edukacyjnych, wszem i wobec zdezorientowani rodzice komentują znaczące różnice programowe, a ostatnio też zdarza się, że pociechy zapominają rodzimego języka, i rozmawiają między sobą po angielsku.

Mimo tego dysonansu, system edukacyjny na Wyspach ma konkretne plusy.

Po pierwsze zakłada, że stres, oraz obłożenie ucznia jarzmem progresu edukacyjnego niekoniecznie będzie dla niego dobre. System oferuje nieco zrelaksowany program, który pozwala na rozwój intelektualny w spokojnym tempie. Dlatego też, po powrocie ze szkoły nie ma typowego dla polskiego systemu szkolnictwa „ślęczenia nad książkami”, praca domowa to część pobytu ucznia w szkole. Mimo takiego luzu, Brytyjczycy wymagają produktywnego spędzenia czasu zarówno u uczniów szkół średnich, jak i podstawowych.

Najlepszym tego przykładem jest chociażby studiowanie medycyny lub weterynarii na każdej angielskojęzycznej uczelni. Jak to wygląda? Otóż potencjalni studenci tych właśnie kierunków już na kilka (najlepiej 4 lub 5) lat wcześniej rozpoczynają praktyki w miejscach, które w przyszłości będą ich bazami do pracy. I tak w szpitalach, przychodniach, lub gabinetach weterynaryjnych można spotkać wyjątkowo jeszcze dziecinnie wyglądających praktykantów. Ten etap jest wyjątkowo ważny, dlatego że przy dużym zainteresowaniu tymi kierunkami, od aplikujących oczekuje się stosunkowo dobrego obeznania w przyszłym zawodzie.

Mimo potencjalnych różnic programowych, system brytyjski oferuje duże wsparcie (choćby np. logopedyczne dla dzieci wywodzących się z nieangielskojęzycznych rodzin) oraz pozwala na szeroki rozwój zainteresowań.

W zamian oczekuje produktywności wobec planów życiowych, oraz samego siebie, co w bardzo szybkim tempie zwraca się z nawiązką.

03 Potęga Wielkiego Brata

Mimo sporadycznych wybuchów niezadowolenia społecznego (np. wakacyjne zamieszki w Londynie w 2011 roku) Wielka Brytania uchodzi za kraj o spokojnym usposobieniu. Brak większych ekscesów o podłożu kulturowo-społecznym jest być może wynikiem wyjątkowej poprawności politycznej mieszkańców Wysp, a to w gruncie rzeczy przejawia się w ich naturze. Być może też z tego właśnie powodu (poza wymiarem ekonomiczno-finansowym) Wielka Brytania cieszy się wyjątkowo dużą popularnością wśród nowo przybyłych. Czy jednak wymiar kulturowej uprzejmości zamyka temat? Otóż niekoniecznie.

Być może nie rzuca się to w oczy za pierwszym razem, ale poddani Elżbiety II są poddawani wyjątkowej inwigilacji. Elementy kontroli zachowania społeczeństwa są widoczne dosłownie wszędzie. Podczas zakupów do supermarketu, w trakcie krótkiej przejażdżki autem, czy też podczas spaceru ulicami nawet na krok nie odstępują nas kamery krótko-wizyjne. Okazuje się, że w dobie zaawansowanej technologii życia i pracy Wielki Brat ciągle patrzy.

Do pełnej inwigilacji już niedaleko, bowiem za przykładem USA może pójść Wielka Brytania. W czym rzecz? Otóż w kontroli totalnej. W Stanach pojawiła się ustawa o kontrolowaniu rozmów telefonicznych o poszerzonym zakresie. Ponadto Szwecja wprowadziła prawie absurdalną zgodę na monitoring korespondencji elektronicznej bez zgody sądu.

Kontrola totalna organu państwa rozszerza się w wyjątkowo szybkim tempie, a rozrastająca się sieć kamer na terenie Wysp, to ewidentny przykład, że uczucie spokoju społecznego ma swoją cenę.

03

SHORT PRESS

037

05

Pigułki wczesnoporonne dla dziewcząt

Dziewczęta poniżej 16. roku życia będą mogły legalnie kupić pigułki wczesnoporonne. Pozwolą na to nowe wytyczne wprowadzone przez NHS, które ułatwiają dostęp do tego typu specyfików dla osób, które nie ukończyły 25 lat.

Oznacza to, że nastoletnie dziewczęta będą mogły odpowiednio wcześniej zaopatrzyć się w zapas wybranych pigułek. Tego typu rozwiązanie sprawia, że z ministerstwa zdrowia słychać wyraźne obawy o wzrost rozwiązłości wśród młodych ludzi.

Wytyczne mówią o tym, ze pacjentki będą się mogły w nie zaopatrywać odpowiednio wcześniej, na podobnej zasadzie, jak inne środki antykoncepcyjne. Ich pomysłodawcy argumentują, że ułatwienie dostępu w dużym stopniu przełoży się na zmniejszenie liczby niechcianych ciąż wśród młodych kobiet i dziewcząt. To dlatego też rekomendują kolejne kroki, w tym bezpłatny dostęp do prezerwatyw w takich miejscach jak “szkoły, uczelnie, kluby młodzieżowe”.

Minister Hunt z pewnością będzie próbował blokować wprowadzenie wytycznych. Jego zdaniem ułatwienie dostępu do tabletek wczesnoporonnych nie przekłada się na zmniejszenie liczby niechcianych ciąż. Za to z pewnością doprowadzi do wzrostu występowania chorób przenoszonych drogą płciową.

04

06

05

04 Zdezorientowana Szkocja?

Referendum o ustawową niepodległość kraju niekoniecznie tuż tuż. Jednak już od dłuższego czasu pełną parą działa machina, która stara się przekonać Szkotów, że osobno będzie im lepiej. Trzysta lat jako jeden kraj niekoniecznie było usłane różami, jednak Szkocja to kraina, której znaczna część ziemi jest nadal własnością angielskiej arystokracji, a komplikacje budżetowe sprawiają, że chęć na odseparowanie się nagle zanika. Jak to wszystko w skrócie wygląda?

Już od dłuższego czasu przedstawiciele partii rządzącej Szkocją z wielką determinacją starają się udowodnić, że kraj ma odpowiednią wyporność finansowo-ideową, a sama separacja sprawi, że Szkoci będą mogli spokojnie oddychać. Warto również wspomnieć, że w obiegu już od dawna znajduje się wizualnie inna waluta funta szterlinga, odrębny system służby zdrowia, oraz szkolnictwo.

Najlepszym sposobem na przekonanie się o tym, w jakim miejscu stoi Szkocja, była marcowa debata zorganizowana w parlamencie w Edynburgu. Mimo wielkiej otwartości wobec separacji oraz politycznej poprawności, wyraźnym elementem debaty był brak konkretnych odpowiedzi na temat członkostwa w takich organizacjach jak UE, NATO, ONZ, WTO czy też Bank Światowy. Jeden z komentarzy pozostawionych przez szkocką uczestniczkę, dosadnie określił brak praktycznego rozwiązania względem tych organizacji. Niepodległa Szkocja odłączając się do Wielkiej Brytanii straci członkostwo wielu organizacji, i będzie musiała wystąpić o przyjęcie jako już nowy, niepodległy kraj. Być może, że będzie musiała również wziąć pod uwagę administracyjną batalię, jaką przyjdzie jej stoczyć, aby stać się w pełni funkcjonalnym członkiem Europy.

06

Stonehenge nie tylko na Wyspach

Niezaprzeczalny symbol kulturowy, duma Brytyjczyków, ale jednocześnie miejsce okryte wyjątkową mistyką. Mowa oczywiście o Stonehenge. Zbudowany z kamiennych kręgów, zwanych kromlechami (od celtyckiego crom – wygięty, lech – kamień) był miejscem kultu starożytnych druidów. Głównie wykorzystywany w czasie przesileń sezonowych, a obecnie miejsce pielgrzymek zafascynowanych turystów. Czy jednak jest on unikatem na skalę międzynarodową?

Okazuje się, że nie. Stonehenge miało wyjątkowe szczęście. Jego sława rosła w siłę dzięki temu, że jest chętnie wybieranym miejscem produkcji filmowych zarówno tych rodzimych, jak i międzynarodowych.

Mniejszym zainteresowaniem cieszą się dokładnie takie same konstrukcje megalityczne na terenie Wysp. Ogólnie jest ich około dziewięciuset rozsianych po różnych zakątkach kraju.

Na samych Wyspach świat mistycznych kręgów kamiennych się nie kończy. Na terenie Francji odkryto ponad dwieście takich budowli, a w malowniczej Szwecji jest ich około tysiąca. Piękno i moc religijną potężnych kamieni megalitycznych, potrafiono dostrzec również poza Europą. Ich turystyczne walory można docenić podróżując po Indiach, oraz Chinach, a nawet w niektórych zakątkach Polinezji. Jedno jest pewno, każda z tych monumentalnych budowli kamiennych była związaną z niewyobrażalnych wysiłkiem ludzkim, oraz zmysłem logistycznym.

KULTURACAFE

038

Bridget Jones. Szalejąc za facetem I Fielding Helen W poprzednich dwóch książkach Bridget Jones podbiła serca swoim niezwykłym podejściem do życia, w którym jej głównym celem jest znalezienie prawdziwej miłości. Pozycja “Bridget Jones. Szalejąc za facetem” to opowieść o tej samej bohaterce, bogatszej jednak o wiele życiowych doświadczeń i będącej w wieku średnim. Nietrudno się domyślić, że jej cel życiowy nie uległ jednak wielkiej zmianie.

Różnica jest taka, że Bridget Jones ma teraz dwoje potomstwa, które przysparza jej nie lada zmartwień, więcej zmarszczek, których bardzo chciałaby się pozbyć oraz większą ilość dylematów, z którymi musi borykać się na co dzień. Dzięki temu w książce pojawia się nowy, piękny wątek miłosny - o miłości matczynej oraz jeszcze więcej sytuacji wywołujących uśmiech na twarzy czytelnika.

Wydawnictwo: Zysk i S-ka Wydawnictwo I Data premiery: 2014-03-03

Kultura Cafe ...

Informacje ze świata kultury, aktualne wydarzenia, wiadomości z wysp i nie tylko. Sprawdź co dzieje się w świecie książki, kina, teatru i inne ....

Znaki szczególne I

Wilk Paulina

„Znaki szczególne” to prywatny zapis dorastania w czasie demokratycznych przemian.

Osobista i poruszająca historia do rodzinnego czytania. Współczesna Polska ujęta w autobiograficznej opowieści trzydziestolatki, która razem z rówieśnikami przeżywała zachwyty i rozczarowania nową rzeczywistością. Ukształtowani w okresie gwałtownych przemian i entuzjastycznej atmosferze wolności, stworzyli różnorodne pokolenie. „Znaki szczególne” są zapisem dorastania w wolności, która także dzieciom i nastolatkom postawiła zaskakujące wyzwania.

Urodzona w 1980 roku autorka była jednym z dzieci porwanych przez wir przemian. Teraz ogląda własne dzieciństwo, dorastanie i dorosłość, opisuje też losy rodziny, sąsiadów i bliskich, by zrozumieć, jak głęboka, wszechobecna – i niezakończona – jest transformacja życia w Polsce.

Powrót na podwórko to okazja, by z przeszłości zabrać wszystko, co potrzebne teraz w nowym, ale niekoniecznie lepszym świecie: czas wolny, wspólną przestrzeń, zdolność bycia razem i budowania kompromisów.

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie I Data premiery: 2014-03-19

Strongman u szczytu władzy I Roxburgh Angus Były moskiewski korespondent BBC, Angus Roxburgh opisuje dramatyczną walkę o przyszłość Rosji pod rządami Władimira Putina.

W jaki sposób dawny agent KGB zmienił się z reformatora w autokratę?

Jak to się stało, że Putin zabiegał o szacunek Zachodu, a wywołał lęk?

Książka powstała w oparciu o dziesiątki wywiadów przeprowadzonych na zasadzie wyłączności w Europie, Stanach Zjednoczonych i w Rosji, gdzie autor pracował przez pewien czas jako konsultant Kremla doradzający Putinowi w sprawach relacji prasowych. Roxburgh przekonuje, że Zachód zaprzepaścił szansę rozbicia zimnowojennego lodu, który skuł Rosję, bo nie zdołał zrozumieć jej lęków i aspiracji rozbudzonych po upadku komunizmu.

Wydawnictwo: Wydawnictwo OLE I Data premiery: 2014-04-02

TEKST: Redakcja

Poznaj Monikę Z, żonę Słowika, damę z zamiłowaniem do ogromnego luksusu i potencjałem mafijnego bossa. Agnieszka R., konkubina Świni.

Git-falbana, czyli prawdziwa kobieta mafii. Niewiarygodna historia pięknej Polki, która trzęsła kalabryjską mafią! Szaleńczo zakochane? Żądne sławy i luksusu? A może z ambicjami, by wpływać na decyzje polskiej mafii?

Wiele osób odradzało pisanie tej książki. W tej książce znajdują się rzeczy niewygodne dla wielu – i dla gangsterów, i dla biznesmenów, i dla polityków, a nawet dla celebrytów. Także dla samego Masy, który nie wybiela siebie, ale też nie oszczędza dawnych kompanów. Intencja była jasna: cała prawda i tylko prawda. Nawet jeśli nie wszyscy w nią uwierzą.

Wydawnictwo: Prószyński Media I Data premiery: 2014-03-18

Masa o kobietach polskiej mafii I Górski Artur

Sophie miała dwadzieścia cztery lata, kiedy pojechała do Włoch odwiedzić chłopaka – swojego dobrego przyjaciela. Spędzili razem romantyczny weekend i Sophie uwierzyła, że to miłość jej życia. Ale kiedy powiedziała, że musi wracać do Anglii, wszystko się zmieniło.

Uroczy i troskliwy Kas pokazał swoją prawdziwą twarz: brutalną i cyniczną. I poinformował ją, że będzie dla niego pracowała. Na ulicy...Pierwszej nocy miała dziesięciu klientów. Potem „pracowała” bez przerwy, siedem dni w tygodniu, po trzydzieści razy dziennie.

Jeśli nie dość zarobiła, była okrutnie karana. Nie mogła uciec; Kas zapowiedział, że jeśli to zrobi, zabije jej młodszych braci. Wiedziała, że nie żartuje... Wykorzystywana, gwałcona, bita i poniżana Sophie spędziła sześć miesięcy w piekle. Ale znalazła siłę, by wyrwać się z zaklętego kręgu strachu i przemocy. Musiało jednak minąć kolejnych pięć lat, żeby przestała oglądać się przez ramię, poczuła się bezpieczna i opowiedziała o tym, co przeżyła – żeby żadna dziewczyna nie powtórzyła jej losu współczesnej niewolnicy.

Wydawnictwo: Amber Wydawnictwo I Data premiery: 2014-03-27

Sprzedana. Moja historia I

Hayes Sophie

fotografia: www.123rf.com I wikipedia.org

Kim były matki, żony i kochanki polskich gangsterów?

Wstrząsająca opowieść o kobietach w cieniu wielkich mafiosów. Co porabia piękna i bezwzględna Inka, która wystawiła ministra Dębskiego?

KULTURACAFE

PERMIERA POLSKI DRAMAT

GLASGOW 19 - 26 KWIECIEN

I Scottish Ballet I Choreografia: Krzysztof Pastor

HARDKOR DISKO I Reżyseria: Krzysztof Skonieczny

www.szkocja.fm

Choreografia: Krzysztof Pastor

„Hardkor Disko” to debiut filmowy Krzysztofa Skoniecznego, reżysera i twórcy kultowych, wielokrotnie nagradzanych teledysków dla m.in. Brodki, Nosowskiej, Projektu Warszawiak, donGURALesko, czy hitu Jamala - „Defto”. W roli głównej Marcin Kowalczyk, jeden z najciekawszych polskich aktorów młodego pokolenia, uhonorowany Nagrodą Aktorską Festiwalu Filmowego w Gdyni i Nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego.

Współczesna, pełna kontrastów metropolia.

Nowobogaccy rodzice i ich pochłonięte hedonizmem, żyjące chwilą dzieci, a wokół nich rzeczywistość, w której wzbiera gniew i napięcie bliskie eksplozji. W takiej scenerii poznajemy Marcina, młodego chłopaka, który zaraz po przyjeździe do miasta spotyka trochę młodszą od siebie Olę.

Zafascynowana nim dziewczyna zaprasza go do swojego świata, w którym królują mocne używki, niekończące się imprezy artystycznej bohemy i nielegalne wyścigi samochodów. Marcin przyjechał jednak z głęboko skrywaną tajemnicą i dokładnym planem zemsty, o którym ani dziewczyna, ani jej najbliżsi nie mają pojęcia…

PIERWSZY WSCHÓD SŁOŃCA I Chris Michael Birkmeier

Kurt i Paul są razem od dwóch lat. Każdą wolną chwilę spędzają razem ciesząc się upalnym latem i eksplorując nocne życie Chicago. Kurt sprzedaje na imprezach trawkę i kiedy poznaje Kevina i zgadza się dostarczyć towar do jego mieszkania. Kiedy Kevin próbuje go uwieść, Kurt odmawia, ale nie może przestać myśleć o tym, co się stało.

Kiedy pod wpływem impulsu Kurt zrywa z Paulem, ten jest zdruzgotany. Kurt natomiast korzysta z odzyskanej wolności. Kurt i Paul spotykają się ponownie kilka miesięcy później. Obaj wspominają swój pierwszy pocałunek. Było to nad ranem, po jakiejś imprezie, na brzegu jeziora przy wschodzie słońca. Dla Paula był to pierwszy wschód słońca, jaki zobaczył.

Premiera: • 18 kwietnia 2014 (Polska) • 28 maja 2013 (świat)

HOP na TOP GŁOSUJ

na platformie Notowanie 238 www.szkocja.fm z 07.04.2014

Emigrant zaprasza na “roztańczoną” wersję romansu wszech czasów w Teatrze King’s Theatre w Glasgow.

Unieśmiertelnił ich Szekspir (1597), do panteonu tym tytułem próbowali wejść Vincenzo Bellini (1830), Hector Berlioz (1839) i Charles Gounod (1867). Siergiej Prokofiew po ponad 300 latach po Szekspirze (1936) dokonał cudu – może dlatego, że kazał tańczyć, a nie mówić czy śpiewać. Krzysztof Pastor przyzwyczaił warszawską publiczność do swojego języka, w którym dużą rolę odgrywają światło i przestrzeń pozostające w nieustannym ruchu – jakby naśladowały ruchy i gesty tancerzy. Jego choreografia “Romea i Julii” powstała dla zespołu Scottish Ballet. Premiera w Edynburgu wzbudziła entuzjazm krytyki; „wyśmienita produkcja”, „eksplozja namiętności”, „uderzenie geniuszu”, „olśniewający triumf” – czytaliśmy w prasie brytyjskiej. Czyż trzeba więcej, by z zainteresowaniem oczekiwać na polską realizację baletu Krzysztofa Pastora, powtarzaną krótko potem przez słynny amerykański Joffrey Ballet?

Wstęp: od £11.50 Więcej info: King’s Theatre I 297 Bath Street I Glasgow I G2 4JN www: www.atgtickets.com

spektakl którywarto zobaczyc

Więcej info: www.hardkordisko.com

PERMIERA NAGRODZONY NA FESTIWALACH

039

ROMEO I JULIA

EDINBURGH 20-26 KWIECIEN JEZIORO ŁABĘDZIE I Matthew Bourne I Legendarny spektakl baletowy

Spektakl “Swan Lake” Matthew Bourne’s to najdłużej wystawiana produkcja baletowa w światowej historii tańca i kamień milowy współczesnej sztuki scenicznej.

“Jezioro łabędzie” Matthew Bourne’s to spektakl wyjątkowy. Na podstawie pierwowzoru, z muzyką Piotra Czajkowskiego, została stworzona inscenizacja rewolucyjna, kontrowersyjna i odważna. Po raz pierwszy role łabędzi w tym balecie odegrali wyłącznie mężczyźni. Matthew Bourne – jedyny i niepowtarzalny choreograf i reżyser, pięciokrotny laureat Olivier Award, w 2011 roku po raz kolejny wystawił swój sztandarowy spektakl (grany w różnych obsadach od 1995 roku!), który zarejestrowany dziesiątkami kamer, można podziwiać w wersji kinowej w 3D. To właśnie„Jezioro Łabędzie” rzuciło na kolana publiczność i krytyków. tAkcja spektaklu rozgrywa się w angielskiej rodzinie królewskiej. Główny bohater Zygfryd stylizowany jest na księcia Karola, ale z charakteru przypomina raczej księżnę Dianę - jest nadwrażliwy, prawy, od pierwszych scen widzimy, że organicznie nie cierpi paparazzich, którzy w końcu doprowadzają do jego upadku. Zamiast nad jezioro, jak w tradycyjnej wersji, trafia do miejskiego parku, gdzie spotyka pięknego łabędzia-mężczyznę, o którym zawsze skrycie marzył, i to w nim się zakochuje. Jednak nagle w jego życiu pojawia się nikczemny, piękny bohater w czarnym stroju. Uwodzi wszystkich, od królowej począwszy, a na Zygfrydzie skończywszy.

Wstęp: od £17.00 Miejsce: Edinburgh Festival Theatre, 13-29 Nicolson St., EH8 9FT, Edinburg www: www.edtheatres.com

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

Venya Uwolnij Sen

bez zmian, 29 tyg.

Bob One & Pokahontaz Przestań

awans z 5, +3, 10 tyg.

Patrycja Grabarczyk Klepsydra

spadek z 2, -1, 11 tyg.

Marta Podulka Mocna

awans z 6 , +2, 6 tyg.

Sunset Strip ft. Ettexor Mówili na nią słońce awans z 8, +3, 5 tyg.

Dawid Kwiatkowski Mój Świat

awans z 10, +4, 3 tyg.

Tałi Tak Na Zawsze

awans z 12, +5, 2 tyg.

UFly White Rain

awans z 9, +3, 11 tyg.

Agata Czyż Plan Awaryjny

spadek z 3, -6, 5 tyg.

Sylwia & Rob Gitarnik Dziś w nocy

spadek z 4, -6, 18 tyg.

Stashka Chcę Kochać NOWOŚĆ!!!

Lies Nakręceni NOWOŚĆ!!!

zaprasza Maciej Tomczyk

Lista HOP na TOP nadawana jest w Radiu Pulse na 98.4 FM w Glasgow i okolicach w każdy poniedziałek od 21:00 do 22:00 Słuchaj też online na:

www.szkocja.fm

MAMA I DZIECKO

040

LEWO RĘCZNOŚĆ

TEKST: AGNIESZKA B MOLAK

Wielu rodziców przeraża myśl, że ich dziecko może być leworęczne a ich strach skrzętnie podsycany jest przez starsze pokolenia. Każda inność przeraża, szczególnie, gdy wcześniej nie miało się z nią do czynienia. A w leworęczności nie ma nic złego, niewłaściwego czy „chorego”.

Po prostu jest i trzeba nauczyć się z nią żyć, dostosować do świata praworęcznych ludzi.

DO POCZYTANIA Dziecko leworęczne I Sylwia Weber Ta książka pomoże Wam przygotować leworęczne dziecko do nauki pisania oraz pomoże radzić sobie z otaczającym praworęcznym światem.

Cena ok. £5.00

Długopis dla dzieci leworęcznych I produkt firmy Stabilo Doskonale wyprofilowany długopis dla dzieci leworęcznych do nauki pisania (np. www.amazon.co.uk STABILO EASY original Left Handed Blue Pen) Cena ok. £6.60

Na świecie żyje około 15% osób, których lewa strona ciała jest dominująca. I chodzi tu nie tylko o ręce, ale i nogi, uszy, oczy.

Podejrzewam jednak, że liczba ta może być znacznie zaniżona. W pokoleniach naszych rodziców leworęczność była piętnowana a dzieci przestawiane na ”właściwą” stronę.

Badania pokazują jednak, że to nie jest dobry pomysł. Notoryczne poprawianie dziecka, które przekroczy okres niemowlęctwa, wkładając mu łyżeczkę, zabawkę czy kredkę do prawej rączki wywołuje w dziecku agresję i sprzeciw oraz poczucie braku akceptacji. W okresie wczesnoszkolnym natomiast ma problemy z nauką pisania i czytania. A to prowadzi do niechęci do szkoły i nauki, może też powodować zaburzenia emocjonalne, brak wiary w siebie, reakcje nerwicowe, jąkanie się, moczenie łóżka…

Proces lateralizacji, czyli kształtowania większej sprawności jednej strony ciała jest kwestią genetyczną i wynikiem dominacji jednej z półkul mózgu nad drugą a jego pierwsze objawy można obserwować już u dziecka niespełna rocznego. U większości pięciolatków można już z całą pewnością określić, czy dziecko będzie prawo czy leworęczne. Proces lateralizacji kończy się około 12 – 14 roku życia. Istnieją jednak ludzie, którzy nie poddają się prostym podziałom i mogą mieć np. sprawniejsze lewą nogę i prawą rękę lub obie strony ciała równie sprawne. Nie ma tu lepszych i gorszych, są po prostu ludzie różni i warto tę ich różność pielęgnować tak, by mogli osiągnąć swoje szczyty możliwości zgodnie z tym, co dostali od natury.

Niekiedy jednak nie tak łatwo jest odkryć leworęczność własnego dziecka.

Przyzwyczajeni do praworęcznego świata możemy chcący lub całkiem nieświadomie

LEWA RĘKA RYSUJE I PISZE I Marta Bogdanowicz, Małgorzata Rożyńska Książeczka pooza rysunkami zawiera ćwiczenia wprowadzające kolejne litery.

tografia: www.123rf.com

Ćwiczenia służą usprawnieniu motorycznemu ręki oraz współpracy ręki i oka (koordynacji wzrokoworuchowej). Jeśli dziecko osiągnie taką sprawność ruchową lewej ręki, by mogło swobodnie wykonywać zadania graficzne, to bez trudu opanuje umiejętność pisania.

Autorki w części teoretycznej szeroko omówiły warunki, jakie powinny zostać spełnione, by dziecko mogło się swobodnie rozwijać, wskazały, jak trzymać ołówek, jaka jest prawidłowa pozycja dziecka leworęcznego przy stole (biurku). Dokładnie też opisały, jak wykorzystywać opracowane przez nie ćwiczenia.

Cena ok. £5.50

„wdrukowywać” mu praworęczne zachowania. Jak to sprawdzić? Całkiem prosto. Nic nie sugerując poproście Wasze maluchy, żeby po kilka razy zapukały do drzwi, poodbijały piłkę, kopnęły ją, weszły na schody, sięgnęły po zabawkę. Jeśli dziecko większość tych zadań wykona lewą ręką lub nogą, znaczy, że ta strona dominuje. U dzieci, które potrafią już pisać, zastanowić może Was tzw. pismo lustrzane (wygląda jak odbite w lustrze), pisanie z lewej do prawej, pisanie cyfr i liter w odwrotną stronę. Poproście wtedy, by napisały dla Was kilka słów lewą i prawą ręką. Porównajcie, które wyglądają lepiej, które litery są mniejsze (mniejsze litery to większa sprawność ręki).

A co, kiedy okaże się, że macie w domu mańkuta? Przede wszystkim zaakceptujcie to i wytłumaczcie dziecku, że to naturalne. Jedni piszą prawą a inni lewą ręką, tak po prostu jest. Kupcie długopis, nożyczki itp. stworzone specjalnie dla leworęcznych. Przystosujcie biurka do ich potrzeb, np. światło powinno padać z prawej strony. Trenujcie razem pisanie, sposób trzymania pióra. Porozmawiajcie z nauczycielem i poproście o rady oraz zwrócenie uwagi na dziecko w klasie pod kątem nabierania prawidłowych dla niego nawyków. Pamiętajcie też, że mańkuci powinni siedzieć po lewej stronie kolegi w ławce.

No tak. Życie leworęcznych jest odrobinę trudniejsze, choć w pokoleniu naszych dzieci tolerancja tej cechy znacznie się zwiększyła.

Produkcja rzeczy dla mańkutów rozkwitła. A na dodatek okazuje się, że wielu wielkich ludzi było leworęcznych, szczególnie artystów i matematyków, np. Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Albert Einstein, Napoleon Bonaparte…

Może więc okazać się, że w domu mamy małego geniusza a jego wyjątkowość jest dużo większa w pozytywnym tego słowa znaczeniu.

Oferuje leczenie: - bóli kręgosłupa - bóli mięśni i stawów - kontuzji sportowych - masaż leczniczy i sportowy - wad postawy u dzieci i młodzieży usz - uszkodzeń okołoporodowych niemowląt - zestaw ćwiczeń rehabilitacyjnych - terapia ultradźwiękowa

MOŻLIWOŚĆ WIZYT W DOMU PACJENTA! Kontakt:

tel: 07809870275 (Marcin) e-mail: maser74@wp.pl

Polski fizjoterapeuta Glasgow, Edynburg, Motherwell, Hamilton

OKIEM REPORTERA

041

SCONE PAŁAC Z MAJESTATEM Autor: Monika Nowicka

REWIND FESTIVAL - impreza, która nie zna granicy wieku. W otoczeniu historycznego pałacu oraz pięknych ogrodów (po których przechadzają się pawie – bogactwa fauny nie brak) przez cały weekend można oddać sie rytmom lat 80-tych.

Obowiązkowe wymyślne stroje – im bardziej kolorowe tym lepiej.

ANTYKI W SCONE - okazja dla wielbicieli antyków. Nie tylko mebli ale również wyjątkowej biżuterii, którą oferują kolekcjonerzy i znawcy sztuki jubilerskiej na terenie całych Wysp.

Scone to miejsce o wyjątkowej historii – poza tym, że zamieszkiwany był przez możnowładców szkockich, zatem powinowactwo z kluczowymi zdarzeniami w dziejach kraju jest niezaprzeczalne. Ku chwale dokonań patriotycznych pałac w Scone organizuje wydarzenie upamiętniające dzień bitwy, w której Szkocja pokonała Anglię. Kartka z kalendarza to 22 czerwca. Rycerze w zbroi i topory w akcji.

Pałac w Scone to nie tylko letnia impreza. Każdego roku w Święta Bożego Narodzenia organizowany jest koncert muzyki klasycznej, podczas którego wieczór przy grzanym winie umilają dźwięki granych kolęd. Ponadto gwarantowane wypieki domowej roboty. Nic tylko serce mięknie na samą myśl o takich pysznościach w pięknych wnętrzach!

Scone to pałac, który prowadzi politykę drzwi otwartych. Oczywiście tylko w sezonie, czyli przez pół roku można spacerować po ogrodach oraz cieszyć sie widokiem rustykalnej magii: stada owiec, kóz, kaczek oraz koni, czyli cały zwierzyniec pasie się wzdłóż drogi wjazdowej, a romatycznie urządzony park stanowi idealne miejsce na chwilowe wytchnienie od zgiełku codzienności.

Nadarzyła się wyjątkowa okazja do wyściubienia nosa z domowej dziupli. Mimo śniegu zalegającego na szczytach gór, które spoglądają na okolice Perth, urokliwego miasteczka na północ od Edynburga, piękna pogoda i wiosenna aura podziałały motywująco. Ponadto ta weekendowa świeżość zbiegła się z organizowanym w pałacowych murach targiem antyków.

PAŁAC W PRZESZŁOŚCI Historyczne piękno artefaktów to nie jedyna zaleta tego miejsca. Scone zasłynęło już w czasach Piktów.

Jako miejsce kultu religijnego nabierało swojego znaczenia przez dłuższy okres czasu, czyli kilka stuleci, aż do momentu rozruchów reformacyjnych. Wtedy zniknęło z mapy wpływów, a wnętrza zostały splądrowane przez szarżujący tłum z innego miasteczka na północy. Najlepszy czas, czas potęgi politycznej Scone Palace, to średniowiecze. Właśnie w tym czasie był on miejscem koronacyjnym królów szkockich na Kamieniu Przeznaczenia. Obecnie ten artefakt znajduje się na zamku edynburskim razem z regaliami szkockimi.

PAŁAC OBECNIE W jakim stopniu burzliwe karty historii odbiły się na wyglądzie tej majestatycznej budowli?

Obecnie - dzięki ambitnym wizjom artystycznym poprzednich pokoleń właścicieli – pałac emanuje silnie stylem rokoko. Bogato zdobione wnętrza, od mebli po ceramikę, stanowią doskonały przykład finezji oraz filuternego polotu artystycznego charakterystycznego właśnie dla tej epoki. Czy można prosić o lepsze miejsce dla zorganizowania stylowego targu antyków?

Pałacowe budowle to nie wszystko. Nie należy zapominać o świetnie zadbanych ogrodach, które są otwarte dla okolicznych mieszkańców i zwiedzających. Jest to symbol statusu społecznego, ale jednocześnie wielki ukłon w kierunku tradycji – rodzina zarządzająca od pokoleń organizuje polowania na terenie posiadłości, a wspaniały ogród oraz egzotyczny zwierzyniec to część spuścizny historycznokulturowej. Mała niespodzianka dla najmłodszych – na terenie pałacu znajduje się labirynt. Prawie jak w Harrym Potterze!

Targ staroci miał również pewne znaczenie symboliczne – w pewnym stopniu zbiegł się nie tylko z otwarciem sezonu, czyli okresu, w którym wszystkie pozostałe zamki i pałace zapraszają turystów w swe progi. Przy nadchodzących Świętach Wielkanocnych stanowił idealne zamknięcie okresu zimowego.

Wiosna! A wraz z nią świeżość i regeneracja. Nic tylko zwiedzać i cieszyć się wypielęgnowaną spuścizną historyczną. Targ staroci miał również pewne znaczenie symboliczne – w pewnym stopniu zbiegł się nie tylko z otwarciem sezonu, czyli okresu w którym wszystkie pozostałe zamki i pałace zapraszają turystów w swe progi.

Przy nadchodzących Świętach Wielkanocnych stanowił idealne zamknięcie okresu zimowego.

Wiosna! A wraz z nią świeżość i regeneracja. Nic tylko zwiedzać i cieszyć się pielęgnowaną spuścizną historyczną.

sport

SPORT I REKREACJA

042

e i w o r d z ? y d e i K ? e i z d G ? o C a j c a e r i rek iele inncyh

z nami

5-6 KWIECIEŃ 2014

The Scottish Bike Show 2014

Może być twoja jedyna i ostatnia szansa, aby zobaczyć wewnątrz Velodrome, nowo powstałego ośrodka sportowego do trenowania kolarstwa, samego Sir Chris Hoy. Zeszłoroczna impreza w ośrodku okazała się strzałem w dziesiątkę.

Organizatorzy tegorocznego spotkania zapowiadają jeszcze więcej atrakcji i podwojony sukces z zeszłego roku. Więcej informacji będzie dostępnych bliżej wydarzenia. Zarejestruj się na stronie by otrzymywać na bieżąco informacje.

WIĘCEJ INFO: www.thescottishbikeshow.com MIEJSCE: Glasgow Velodrome

5-6 KWIECIEŃ 2014

Newcastleton Cross Border Classic Sportive

To wielkie wydarzenie dla fanów jazdy na rowerze. Ten dwudniowy maraton cieszy ogromnym powodzeniem wśród zawodników i uczestników wydarzenia. Dla zwolenników rowerowego szaleństwa przygotowano trasy na dystansie dystansie do wyboru od 45 aż do 160 mil. Organizatorzy przewidują ogromne zainteresowanie tego typu imprezą, ponieważ spędzanie czasu właśnie na dwóch kółkach ma coraz więcej zwolenników.

enia, spotkania i w z r a d y w e w a k ie c nie minął cię

udziału w niesamowitej rowerowej przygodzie. Świetna atmosfera murowana!

CENA: £17/£30 WIĘCEJ INFO: www.sip-events.co.uk/border-classicsportive.php

11-12 KWIECIEŃ 2014

The Lord of the Isles Challenge

Czy ktokolwiek wie co to jest Duathlon? Zapewne wielu osobom, to słowo kojarzy się z triathlonem (przynajmniej mniej więcej).A triathlon natomiast, to dyscyplina sportowa, która polega na tym, że zawodnik najpierw pokonuje określony dystans płynąc, potem jadąc na rowerze i na koniec biegnąc.

Duathlon wywodzi się właśnie z triathlonu, a mianowicie składa się tylko z dwóch dyscyplin. Jest to wydarzenie na tyle niespotykane, ponieważ łączy ze sobą maraton i grę w golfa! To absolutnie oryginalne i niespotykane. Sceneria wydarzenia osadzona jest na pięknych terenach wyspy Islay, zaś cały dochód z niego przeznaczony będzie na potrzeby młodzieży z lokalnej szkoły. Zmagania sportowe są skierowane wyłącznie do amatorów, zatem każdy może spróbować swoich sił.

Duathlon rozpoczyna się na polu golfowym “Marchie”. Ilość miejsc jest ograniczona!

Nie zwlekaj więc i rejestruj się póki czas! Więcej informacji na stronie organizatora.

CENA: OD £15 WIĘCEJ INFO: www.lordsoftheisles.com MIEJSCE: Islay High School Expeditions

11 - 17 MAJ 2014

CAPE WRATH CHALLENGE Tygodniowy program pełnym różnego rodzaju wydarzeń w pięknej puszczy w północnym Cape Wrath, jest uwieńczony maratonem, który jest otwarty dla wszystkich uczestników bez względu na wiek i stopień zaawansowania.

Poza zmaganiami sportowymi, organizatorzy również zaplanowali na ten czas mnóstwo spotkań towarzyskich, gdzie można poznać innych uczestników, nawiązać znajomości i przyjażni w bardzo relaksującej atmosferze.

INFO: www.capewrathchallenge.co.uk er Fixie, wyścigowy, bmx lub górski i oczywiście ekstremalną jazdę gwarantującą sporą dawkę adrenaliny. Wpisowe, to jedynie 5 f, które to zebrane od 500 uczestników , zasili konto jednej z organizacji charytatywnych. Spośród wszystkich uczestników zmagających się z trasą o stopniu wysokiej trudności, wyłoniona zostanie szczęśliwa 30stka. Jeśli uda Ci się zakwalifikować do puli finalistów, będziesz miał szansę konkurować z 10 najlepszymi kolarzami w Wielkiej Brytanii.

Kolejny etap, to zmagania z udziałem elity- najwyższej klasy rowerzystów i kolarzy. Z pewnością będzie to prawdziwy sprawdzian dla najlepszych. Dla zwycięzcy prestiżowe trofeum w postaci nagrody zwanej „Królem Gór”.

Aby wziąć udział w zmaganiach, należy wcześniej się zarejestrować i uiścic opłatę w wysokości 17 f za jeden dzień lub 30 f za dwa pełne dni.

Czego można się spodziewać w czasie przemierzania kilometrów wzdłuż krętych dróżek, stromych gór? Oczywiście wspaniałych widoków zapierających dech w piersiach, zaczerpnięcia historii Rzymian zamieszkujących tereny na granicy Anglii ze Szkocją, i wielu innych wyłącznie pozytywnych wrażeń. Zapraszamy więc do wzięcia

featured event

13 KWIECIEŃ 2014

Piękny krajobraz, oraz bogate w historię tereny Fife, ugoszczą tego roku maraton. Organizatorzy maratonu wzdłuż widowiskowych plaż, oferują uczestnikom maraton, czyli 5K i 10K.

Jeśli znany ci jest film „Rydwany ognia” z niesamowitą scenerią pięknej plaży i błękitnego morza, będziesz

CENA: różna WIĘCEJ INFO: www.thestandrewsrunningfestival.co.uk

CENA: £5 WIĘCEJ INFO: www.redbull.co.uk/hillchasers MIEJSCE: Edinburgh

12 KWIECIEŃ 2014

Red Bull Hill Chasers 2014

Edinburgh ponownie zaprasza do wzięcia udziału w wyczerpującym wyścigu pod górę. W wyścigu może wziąć udział każdy kto posiada row-

mieć okazję poczuć magiczny klimat tego miejsca.

Chariots of Fire Running Festival 2014

Dla najmłodszych przybyłych oglądać i podziwiać uczestników maratonu, organizatorzy zadbali o dmuchane zamki, rowerowe zabawy oraz mini golf.

SPORT I REKREACJA

043

13 KWIECIEŃ 2014

The Glenlivet 10k 2014

Przyjemne z pożytecznym, to hasło charakteryzuje maraton organizowany wzdłuż mało znanych dróg i ścieżek Parku Narodowego Cairngorms w okolicy Glenlivet Estate.

Sport i pomoc tym najbardziej potrzebującym, to główna idea maratonu.

Zeszłoroczna impreza przyciągnęła ponad 500 biegaczy, którzy uzbierali kwotę ponad £18,000 , przeznaczoną na badania naukowe, oraz zwalczanie schorzeń klatki piersiowej, serca i udaru mózgu. Świetna zabawa sportowa niosąca nadzieje osobom chorym. Nie bój się pomagać!

26 KWIECIEŃ 2014

Run Balmoral

featured event

Wielkie Wielkanocne poszukiwanie skarbów już wkrótce się zacznie!

Nie trać czasu, oderwij dzieci sprzed monitora komputera, i koniecznie wybierzcie się do lasu na łowy.

Komisja Leśnictwa Szkocji jest organizatorem tej jakże świątecznej zabawy dla najmłodszych. Poszukiwania mają się odbyć w słynnych lasach Larbert w pobliżu Forth Valley Szpitala w Falkirk. Personel będzie pod ręką, aby pomóc i dać dzieciom wskazówki, gdzie skarb może być ukryty. Gwarantowana zabawa dla maluchów powiązana z nauką o leśnym życiu tych małych i dużych zwierząt.

CENA: różna / pytać o szczegóły WIĘCEJ INFO: www.runbalmoral.com

04 MAJ 2014

ROYAL DEESIDE TRIATHLON / DUATHLON 2014

Jazda na rowerze 36-km, bieg 11km i 15,5 km wiosłowania kajakiem wzdłuż silnego nurtu rzeki to prawdziwe wyzwanie dla kochających adrenalinę! Jeśli poziom wody na rzece Dee nie spełnia wymogów, cześć zmagań sportowych na kajaku może być zastąpiona ekstra dodatkową trasą rowerową. Początek traitlonu bierze swój start w Highland Games Arena, Braemar i kończy swój bieg w centrum miasta Aberdeen. Koszt wpisowego to £37, lub £30 dla posiadaczy licencji wyścigu Triathlonu w Szkocji, £54 dla zespołów dwu lub trzyosobowych (£ 48, jeśli członkowie zespołu są posiadaczami licencji wyścigów Triathlonowych w Szkocji).

INFO: www.entrycentral.com/Royal_Deeside_Duathlon_Triathlon GDZIE: Princess Royal & Duke of Fife Memorial Park, Braemar, AB35 5YX, UK CENA: £19.79 WIĘCEJ INFO: www.theglenlivet10k.com

17 KWIECIEŃ 2014

John Muir Festival

W 2014 przypada setna rocznica śmierci Johna Muira. Ten niebanalny człowiek uważany jest dziś za założyciela Parków Narodowych.

John Muir przeniósł się z rodzinnego miasta w Dunbar, do Stanów Zjednoczonych, gdzie został pomysłodawcą i założycielem niesamowitego miejsca- Yosemite w Kalifornii.

Ten inauguracyjny festiwal świętuje życie tego człowieka, a także otwarcie nowej drogi nazwanej imieniem Johna Muir, która rozciąga się od Dunbar do Helensburgh. Podczas festiwalu zapowiada się wiele interesujących imprez i wydarzeń.

Więcej informacji na stronie internetowej organizatora.

CENA: £19.79 WIĘCEJ INFO: www.johnmuirfestival.com

18 KWIECIEŃ 2014

Easter fun at Larbert woods

Wielkie Wielkanocne poszukiwanie skarbów już wkrótce się zacznie!

Nie trać czasu, oderwij dzieci sprzed monitora komputera, i koniecznie wybierzcie się do lasu na łowy.

Komisja Leśnictwa Szkocji jest organizatorem tej jakże świątecznej zabawy dla najmłodszych. Poszukiwania mają się odbyć w słynnych lasach Larbert w pobliżu Forth Valley Szpitala w Falkirk. Personel będzie pod ręką, aby pomóc i dać dzieciom wskazówki, gdzie skarb może być ukryty. Gwarantowana zabawa dla maluchów powiązana z nauką o leśnym życiu tych małych i dużych zwierząt.

CENA: £1 WIĘCEJ INFO: www.forestry.gov.uk

27 KWIECIEŃ 2014

The Glasgow Kiltwalk 2014

Kilty, rude peruki, berety w kratę szkocką - to strój wymagany, aby móc wziąć udział sportowej imprezie. Spacerowicze mają do wyboru dystans - 23, 13 lub 6 km.

Wszystkie zebrane środki zebrane podczas imprezy zasilą konto charytatywnej organizacji Yorkhill, która pomaga chorym i potrzebującym dzieciom. Początek imprezy rozpoczyna się od SECC. CENA: £20 WIĘCEJ INFO: www.secc.co.uk

27 KWIECIEŃ 2014

Run Balfron 10K

Uznany za najlepszy wyścig 10k w Szkocji w roku 2009, Balfron 10k nadal przyciąga biegaczy z całego kraju. Dzięki wspaniałej atmosferze jaka towarzyszy podczas spotkaniu, maraton o długości 10k jest idealna trasą dla nowicjuszy, jak i tych, którzy biorą udział w bardziej profesjonalnych biegach.

Bieg rozpoczyna się i kończy przy campusie Szkoły Balfron. Uczestnicy spotkania mają prawo wyboru organizacji charytatywnej dla, której chcieliby przeznaczyć wpisowe na poczet rozpoczęcia biegu. Opłata wynosi £15.

CENA: £15 WIĘCEJ INFO: www.balfron10k.org.uk

2 i 5 MAJ 2014

Rat Race Road Trip – London to Edinburgh

Rowerem z Tower Bridge aż po Holyrood Park? Zmierz się z własnymi słabościami i progiem wytrzymałości i weź udział w niezwykłym wydarzeniu spor-

towym, po którym nie jeden kolega uzna cię wzorem do naśladowania!

W ubiegłym roku aż 95 procent uczestników dotarło do mety! Zatem dotrzesz również i Ty! Liczy się cel i dobre towarzystwo, którego nie brakuje co roku.

CENA: bezpłatne WIĘCEJ INFO: www.monster.maggiescentres.org

4 MAJ 2014

Aż 440 mil do pokonania przez cztery dni czeka na śmiałków tego nietuzinkowego wyzwania. Jeśli potrzebujesz większej adrenaliny i większego sprawdzianu wytrzymałościowego, weź udział w dwudniowym maratonie rowerowym z Londynu do Edynburga rozpoczynająca się o świcie 5 rano z tylko jednym przestankiem na spoczynek w miejscowości York.

Trasa maratonu jest poprowadzona przez wiejskie i mało uczęszczane drogi, unikając tym samym dużych miast oraz korków ulicznych. Trasa rowerowa jest dostępna na stronie organizatora.

CENA: od £195 WIĘCEJ INFO: www.ratraceroadtrip.com

3 MAJ 2014

Maggie’s Monster Bike & Hike 2014

Dla nielicznych i odważnych śmiałków tym razem wycieńczająca, bo aż 24 godzinna przygoda na świeżym powietrzu to praqwdziwe starcie z własnymi słabościami. 31 mil na rowerze po czym bieg 9, 23 lub 41 mil do wyboru przez dzikie rejony Szkockich Highlandów. Aby wziąć udział w sportowym wydarzeniu, musisz wystąpić w grupie od dwu do 6 osobowej i grupę wspierających osób składających się z minimum 2 osób. Wszystko to w bardzo szczytnym celu jakim jest zebranie funduszy do walki z rakiem w centrum Maggie. Każda z uczestniczących grup jest proszona o zebranie kwoty minimalnej £375 pozyskanej od sponsorów, znajomych i ludzi dobrej woli. Nie ma opłaty rejestracyjnej i warunek inny do spełnienia to musisz mieć ukończone 18 lat w dniu imprezy.

Etape Loch Ness

Wydarzenie, które ściaga uczestników z każdego zakątka nie tylko UK ale i Europy. Ci co już brali udział w poprzednich latach wiedzą, że na długo przed rozpoczęciem maratonu trzeba zarejestrować się by zapewnić sobie udział w obecnym roku. Wolne miejsca są wyprzedane dużo wcześniej, więc upewnij się dużo wcześniej, że weźmiesz udział w wydarzeniu i będziesz miał okazję stawić czoło 67mil niesamowitych tras i niezapomnianych wrażeń. Trasa biegu biegnie wzdłuż najbardziej niesamowitej scenerii jaką może zaoferować prawdziwa Szkocja. Piękne widoki, dzikie tereny poprowadzą Ciebie i innych uczestników ku mecie. Będziesz miał również okazję poznać niesamowitych ludzi z pasją, którzy biorą udział w biegu od dłuższego czasu – prawidziwi weteranie tych spotkań!

Jeśli nie ma miejsca, to dlaczego nie być widzem tym razem u spróbować w przyszłym roku?

CENA: czytaj na stronie organizatora WIĘCEJ INFO: www.etapelochness.com

DLA DZIECI

044

KRZYŻOWKA

DO WYGRANIA 2 ROCZNE PRENUMERATY MAGAZYNU EMIGRANT KRZY¯ÓWKA PANORAMICZNA UFUNDOWANE PRZEZ FIRMĘ PRO PRESS. Poro¿e dla myœliwego Poczet, dru¿yna

Umowa o najem statku

Legenda na Wawelu

Zalegaj¹ w archiwum

Czu³y w zêbie

Ska³a dziel¹ca siê na p³ytki

Ropucha

14

3

Pora na prywatki Gotuje na statku

Kradnie kury

Okrasa

Nag³y rozkwit gospodarki

Instrument strunowy

Imponuj¹ca u ¿yrafy

Licha kurtka

5 Za niego czerwona kartka Napoleoñska wyspa Muzyczne wspó³brzmienie

Pasza Na twarzy przebierañca

Zmierza do ³uzy

4

Dwuczuby na jeziorze

Zapach we flakonie

Potocznie pieni¹dze

Pi³karze z Mielca Sprawa Rywina

045

G³os kaczki

W¹wóz

Jedna drug¹ myje

Pani Bovary

Od³am wyznaniowy

1

10 Pu³apka na myszy

Filmowe imiê Miara gruntu Praca w polu

4046,86 m..kw.

Choroba z wysypk¹

Hañbi rodzinê ,,Pan” w kurniku

Platynowiec Odwo³uje siê od wyroku

Patron zakocha- Sarmacka gorza³ka nych

Celne u snajpera Wrz¹tek

Do skrawania Odrobina p³ynu

Dawny popularny komputer

15 Lubi zadymy

Po³udniowa z Seulem

P³ywa w elektrolicie

Tu¿ przed ¿ab¹

9

Z dystansem podchodzi do ¿ycia

Unik przed ciosem

Rozwiązanie wyslij na stronie www. magazynemigrant.pl

Nazwa

W³ochaty strzêp

Antypoda dziobu Solidna laska

Miara p³ynu

12

Dziedzic lub Santor

Imiê Piechniczka

Przep³ywa przez Kair

2

Brzuszny major

Jedna z elektrod

13

6

Mêski strój Poœlubi³a Wac³awa

Kompres

8

Ciê¿ar opakowania

S³owa przysiêgi

Góry w Azji Œrodkowej Brzmienie dŸwiêku

7 Potocznie areszt ...

Sinatra

Miasto w Arabii Saudyjskiej

11

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 15 utworz¹ koñcowe rozwi¹zanie - przys³owie ludowe

SUDOKU Wype³nij wszystkie pola diagramu w taki sposób, aby ka¿dy wiersz, ka¿da kolumna i ka¿dy kwadrat 3x3 obwiedziony grubsz¹ lini¹ zawiera³ komplet cyfr od 1 do 9. Zarówno w poszczególnych wierszach jak i kolumnach nie mog¹ powtarzaæ siê identyczne cyfry.

1

2

3

10

9

4

4

7 7

6

8

5

5 9

3

6

7

4

2

9

6 7

7 8

6 8

13

7

14

8

9

15

3

4

POZIOMO: 1) opad 5) imiê 6) p³ynie 7) choroba 8) w nim 9) ciê¿ar

PIONOWO: 1) zapowiedŸ 2) od uwagi 3) boczna 4) uczucie

5

9 3

12

6

SWATKA

1

3

5

Nale¿y po³¹czyæ dwa fragmenty objaœnieñ i odgadniête wyrazy wpisaæ do diagramu.

Litery z oznaczonych pól,czytane rzêdami utworz¹ rozwi¹zanie.

5

7

8

8 9

7

8

11

9

2

6 4

6

8

5

3

4

8 9

Dokoñczenie objaœnieñ: - z wysypk¹ - opakowania - atmosferyczny - œcianka zapa³ek - niebezpieczeñstwa - mnóstwo kont - niechêci - przez Miêdzyrzecz - Astaire’a - do zniewagi

Rozwiązanie krzyżówki prosimy o wysłanie przez formularz na stronie: www.magazynemigrant.pl Rozwiązanie Krzyżówki z NR.59 ‘JAN NOWICKI ’. Nagrody wylosowała: Aurelia Kastelik .

Jeszcze raz gratulujemy wygranej!

Zapraszamy do współpracy!

Jeżeli masz ochotę współtworzyć Magazyn Emigrant skontaktuj się z nami.

Poszukujemy - dziennikarzy - grafików - fotografów

- specjalistów ds. reklamy ( poszukujemy na pół etatu - praca płatna )

Wymagania:

doświadczenie dziennikarskie i nie tylko, lekkie pióro, zapał, kreatywność !

Proponujemy pracę na zasadzie wolontariatu, oferujemy za to możliwość zdobycia doświadczenia i zaświadczenie o współpracy z redakcją.

Długotrwała współpraca z możliwością wynagrodzenia!

Zainteresowanych prosimy o kontakt – email: redakcja@magazynemigrant.pl

ANTENY SATELITARNE MONTAŻ USTAWIENIE SYGNAŁU NAPRAWA WYMIANA DEKODERÓW

CAŁA

SZKO

CJA

SPRZEDAŻ ZESTAWÓW DO ODBIORU GWARANCJA NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI !!!

079 545 00 545

SUPER PROMO CJE

NISKIE CENY PROFESJONALNY SERWIS

www.mojasatelita.eu

Biuro u Briana

 Rozliczenie Podatkowe jako TAX AGENT  Benefity  Home Office/Rezydentura  Ksiegowość  Sprawy Mieszkaniowe i Pracy EUROTRADEZONE 372 Gorgie Road Edinburgh EH11 2RQ

T: 0131 337 9377 admin@neweusupportservice.com

www.neweusupportservice.com