Magazyn Square.pl April 2015

SPIS TREŚCI

MAGAZYNSQUARE.PL

04/15

ProPress (UK) Ltd 17 Hillfoot Street, Glasgow G31 2LD

tel. 0141 628 6655 tel: 0773 076 1022 redakcja@magazynsquare.pl marketing@magazynsquare.pl www.magazynsquare.pl

redaktor naczelna

Anna Bator Skórkiewicz

tel. 0773 076 1022 a.skórkiewicz@magazynsquare.pl

24

30

38

46

marketing / reklama Paulina Jaśkiewicz tel. 0792 139 3642 paulina@magazynsquare.pl marketing@magazynsquare.pl dział graficzny

Maciej Telega / Adam Szweda Adrian Jaśkiewicz / Agnieszka Równy

grafika@magazynsquare.pl

Monika Nowicka / Dariusz Dusza / Krzysztof Kruk / Adam Kurp Mateusz Nowak / Agnieszka Szturm / Marcin Wójcik / Iza Mikoś Agnieszka Szturm / Natalia Bator M.Stanisławowska / Mariola Pacholczyk Dariusz Dusza / Mateusz Śmigielski

Dominika Kaznowska / Michał Moniuszko

pro Press

36 EDUKACJA

8 WYSPA Z BLISKA

38 KROK W PRZESZŁOŚĆ

12 Z PERSPEKTYWY

42 SHORT PRESS

16 FELIETON

44 ZDROWIE

18 NASZE SPRAWY

46 TRADYCJE

18 PORADNIK UK

48 DOBRE WNĘTRZE

24 WYWIADY / OPINIE

50 NA WIDELCU

28 NAUKA I WIEDZA

53 URODA

30 TEMAT NUMERU

53 TECHNOLOGIE

32 RODZINA PL

55 MOTORYZACJA

34 PODRÓŻE

Przegląd wydarzeń

Wybory w UK - rokowania Druga Strona Lustra

korekta:

wydawca:

6 W PIGUŁCE

Wiadomości z UK.

dziennikarze:

druk:

Opłaca się być oryginalnym

.co.uk 17 Hillfoot Street, G31 2LD Glasgow

nasi partnerzy:

Plaga w internecie

94.000 kilometrów w kajaku Debata - Polacy w UK

Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Edynburgu

10 Maja - wybory Prezydenckie Charakter czy wychowanie Niesamowita wyspa MULL

4

Poglądy zawarte w felietonach są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze są zgodne z przekonaniami Redakcji Magazynu Square.pl.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów oraz obróbki nadesłanych zdjęć.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Reprodukcja i przedruk wyłącznie za zgodą wydawcy.

Co dwulatki wiedzą o językach Zabytkowa pierwsza liga

Informacje z UK w skrócie Katar sienny i jak z nim walczyć Magia Maja

Sposób na małą kuchnię Majowe grillowanie

Sposób na zdrowe włosy Czym jest perowskit?

”Prawko” w uk łatwiejsze

W PIGUŁCE

SQUARE.PL

OD REDAKCJI

Już za kilka tygodni, w Polsce odbędą się wybory głowy państwa.

Wielu z nas, żyjąc na obczyźnie, przestała interesować się sprawami kraju, i trudno się dziwić, wszak głównie zła polityka naszego rządu sprawiła, że Polacy zaczęli szukać możliwości godnego życia poza jego granicami.

D

latego nasi rodacy zmęczenie politycznymi zawirowaniami, niespełnionymi obietnicami, niechętnie idą do urn wyborczych, wątpiąc w skuteczność kandydatów do fotela Prezydenta RP. Mimo niewątpliwego społecznego zwątpienia, moim zdaniem naszym obywatelskim obowiązkiem jest udział w wyborach prezydenckich, i jakichkolwiek innych, których efekt ma wpływ na życie naszych rodzin, przyszłość dzieci.

Mimo, iż mieszkamy poza krajem, nadal możemy głosować i mieć wpływ na wynik wyborów, wszak jeśli z uporem maniaka nie będziemy dążyć do zmian w kraju, nikt za nas tego nie zrobi.

Wszelkie szczegóły dotyczące komisji wyborczych powołanych na terenie UK, oraz warunków, jakie należy spełnić przystępując do głosowania, znajdziecie Państwo na stronach magazynu Square .pl w Temacie Numeru.

Dla nas emigrantów równie ważną sprawą są planowane na 7 maja wybory samorządowe w Zjednoczonym Królestwie.

Partie, których przedstawiciele zasiadają w Brytyjskim Parlamencie mają ogromny wpływ na naszą egzystencję tutaj, a my biorąc udział w tychże wyborach możemy zyskać wpływ na tutejszych polityków, aby sprawy polskiej emigracji nie były pomijane, a nasze prawa jako mieszkańców Europy, przestrzegane.

6

W BRYTYJSKICH SZPITALACH BĘDĄ PYTAĆ O PASZPORT Personel w szpitalu będzie miał prawo poprosić pacjenta o paszport lub inny dokument potwierdzający status pobytu w Wielkiej Brytanii. Tak brytyjskie ministerstwo zdrowia chce ukrócić „turystykę zdrowotną” w szpitalach.

Wygląda więc na to, że w brytyjska służba zdrowia przestawia się powoli z modelu „leczyć, a potem martwić się o koszty” na model „najpierw sprawdzić prawo do bezpłatnego leczenia, a potem leczyć”.

Przyjezdni spoza Unii Europejskiej, którzy do Wielkiej Brytanii przybyli na krótko, będą się musieli liczyć z tym, że szpital zażąda 150 proc. kosztów leczenia.

Nowe zasady wymierzone są przede wszystkim w imigrantów i turystów z całego świata, oprócz obywateli państw należących do Unii Europejskiej. Chociaż ci nie raz będą musieli udowadniać prawo do bezpłatnego leczenia, które gwarantują przepisu

unijne. Warto podkreślić, że wspomniane zmiany dotyczą leczenia szpitalnego – podstawowa opieka lekarska i A&E będą działać na dotychczasowych zasadach. Ale to właśnie szpitale ponoszą największe koszty lecząc za darmo osoby, którym taka opieka się nie należy. Ministerstwo znalazło też sposób na „zdopingowanie” szpitali do skutecznej weryfikacji pacjentów – przewidziano kary finansowe za błędne weryfikacje. W takim przypadku pacjent, któremu się „udało” i tak w późniejszym czasie dostanie rachunek za leczenie.

SQUARE.PL

W PIGUŁCE

KSIĄŻĘ JAN ŻYLIŃSKI BRONI POLAKÓW Urodzony w 1951 roku na emigracji w Londynie Jan Żyliński, biznesmen wywodzący się z arystokratycznego rodu Żylińskich stanął w obronie godności Polaków na Wyspach i wyzwał na pojedynek Nigela Farage’a, słynącego z antypolskich wypowiedzi lidera Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UkiP) „Uświadomiłem sobie, że moim obowiązkiem jest stanąć w obronie moich rodaków tutaj, w Wielkiej Brytanii.

Mam dość dyskryminowania Polaków w tym kraju”. - mówi.

twierdzenie! Tu można obejrzeć video: www.youtube.com/ watch?v=VxA1J-uf7-4

Video, w którym Jan Żyliński wyzywa na pojedynek szefa UKiP Nigela Farage wywołało lawinę komentarzy i szeroką dyskusję w internecie. Tematem zainteresowały się media polskie i brytyjskie. W ciągu 2 dni film zyskał ponad 100 tys. odsłon na You Tube. Wśród komentarzy, które pojawiły się można było znaleźć wiele słów podziękowania, nie zabrakło także krytycznych opinii oraz typowego hejtingu, Żyliński uważa, że Polacy po- jednak większość komentarzy winni być traktowani przez miała bardzo pozytywny wyBrytyjczyków jak skarb na- dźwięk rodowy i podaje 7 głównych powodów uzasadniających to Pojedynek miałby się odbyć o świcie w Hyde Parku i „rozwiązać tę sprawę w tradycyjny sposób jak polski arystokrata i angielski gentelman uczyniliby w XVIII wieku”.

Ewentualnie jeśli z jakichś powodów wyzwanemu nie odpowiadałaby propozycja pojedynku, Żyliński proponuje pojedynek słowny w studio telewizyjnym.

7

WYSPA Z BLISKA TEXT MONIKA NOWICKA PHOTO 123RF.COM

Edynburg

20 KWIETNIA – 20 MAJA

A RETURN OF THE BRITISH TROOPS FINAL TOUR OF DUTY IN AFGHANISTAN

Wojna w Afganistanie to jeszcze żywy kawałek przeszłości w historii współczesnej polityki zagranicznej rządu brytyjskiego. Głęboko zapadła w pamięć rodzinom ofiar oraz tym, którzy byli przeciwni decyzji, by ingerować w konflikt wysyłając powietrzne i lądowe siły zbrojne w tereny dotknięte walkami. Warto wybrać się na bliskie spotkania z pięknem realizmu pokazanych zdjęć.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: National War Museum Of Scotland, Castle Hill, Edinburgh, EH1 2NG Więcej info: www.nms.ac.uk/national-war-museum/whats-on/ helmand-return/

SQUARE.PL

WYSPA Z BLISKA AND BRODY CONDON: CIRCLES OF FOCUS Sztuka i życie ludzkie wiąże niezaprzeczalna więź inspiracji i kontynuacji wykorzystywanych form. Słynne centrum sztuki nowoczesnej oraz świetne miejsce zlokalizowane w samym centrum tętniącej życiem ulicy Glasgow zaprasza na impresje artystyczne.

Dla małej chwili wytchnienia można zasiąść w wygodnym rogu kafejki i wyruszyć na małą podróż refleksji w głąb samego siebie.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: CCA: Centre For Contemporary Arts, 350 Sauchiehall Street, Glasgow, Lanarkshire, G2 3JD Więcej info: www.cca-glasgow.com/ programme/54f6eb97fb5b83990b000001 ....................................................

Glasgow

23 KWIETNIA – 30 MAJA

RSBP WEEKENDS

Słynne muzeum Kelvingrove nigdy nie zawodzi. Tym razem ten piękny budynek z kamienia o głębokim czerwonym kolorze piaskowca wybudowany w hiszpańskim stylu barokowym gorąco zaprasza na warsztaty techniczne pod patronatem organizacji zajmującej się ornitologią. Być może wśród najmłodszych znajdzie się nie jeden miłośnik świergotliwych władców niebios? ....................................................

Glasgow

21 KWIETNIA – 17 MAJA

CHRISTINE BORLAND 8

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Kelvingrove Art Gallery And Museum, Argyle Street, Glasgow, Lanarkshire, G3 8AG Więcej info: events.glasgowlife.org.uk

....................................................

Glasgow

25 KWIETNIA

THE ORIGINAL HARLEM GLOBTROTTERS

Wyskoki, trójstep oraz (prawie) mordercza walka o zdobycie punktów. Oto tylko kilka cech charakterystycznych, jakie towarzyszą amerykańskiej koszykówce. Słynny obiekt sportów halowych SSE Hydro będzie gościł mistrzów zza Oceanu, którzy dadzą popis, który na długo zapadnie w pamięci.

Wstęp: £13.00 Miejsce: The SSE Hydro, Exhibition Way, Glasgow, Lanarkshire, G3 8YW Więcej info: harlemglobetrotters.com ....................................................

Edynburg

26 KWIETNIA

ST GILES AT SIX

Katedra, której każdy zaułek i kąt kryją w sobie niesamowicie bogatą przeszłość historyczną zapraszają na chwilę muzycznego zapomnienia.

Dla tych, którym koncert katedralny nie koniecznie trafia w wieczorne gusta, warto zauważyć, że katedra mieści się w sercu tętniącego życiem Edynburga – patrząc w dół mamy pałac Elżbiety i piękny park; patrząc w górę – imponujący zamek, który od wieków przyciąga turystów z całego świata. Czy potrzeba większej zachęty, by zawitać w tę okolicę?

Wstęp: bezpłatny Miejsce: St Giles’ Cathedral, High Street, Royal Mile, Edinburgh, Midlothian, EH1 1RE Więcej info: stgilescathedral.org.uk ....................................................

Glasgow

27 KWIETNIA – 14 CZERWCA

GLASGOW SCIENCE FESTIVAL: SCIENCE SHOWCASE

Festiwal Nauki powraca! Tym razem naukowcy z katedry nauk geofizycznych Uniwersytetu Glasgow chętnie opowiedzą o minerałach, izotopach oraz innych ciekawostkach.

Niezdecydowanych może bardziej zachęci lokalizacja samego uniwersytetu – historyczna część miasta z krużgankami niczym z filmów o Harrym Potterze to miejsce, w którym mieści się ten jeden z najstarszych uniwersytetów na błękitnym globie.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Hunterian Museum, University Avenue, Glasgow, Lanarkshire, G12 8QQ Więcej info: gla.ac.uk/events/sciencefestival ....................................................

Edinburgh

28 KWIETNIA – 30 MAJA

VEGAS!

Oto przed państwem noc szaleństw rodem ze słynnego Vegas! Któż się oprze ruletce, tańczącym pięknością oraz niepowtarzalnej atmosferze?!

Propozycja na wieczór nie do odrzucenia i jednocześnie przedsmak do nadchodzącego pełną parą międzynarodowego festiwalu w stolicy Szkocji.

Wstęp: £6.00 Miejsce: The Voodoo Rooms, 19a West Register Street, Edinburgh, Midlothian, EH2 2AA Więcej info: thevoodoorooms.com ....................................................

nal Hotel, 31-35 Grassmarket, Edinburgh, EH1 2HS Więcej info: wineunearthed.co.uk ....................................................

Edinburgh

Edynburg

WINE TASTING EXPERIENCE DAY – WORLD OF WINE

THE CEILIDH CLUB

30 KWIETNIA – 8 SIERPNIA

Wódka, piwo, cydr...a może wino, którego wyborne smaki będzie można degustować z upodobaniem podczas dni otwartych? Szkocja raczej słynie z bogactwa whisky, dlaczego by jednak nie przełamać tego trendu i pokusić się właśnie o burgundowy, bądź złocisty kolor na wieczór?

Ponadto nadchodzi festiwal – wino na werandzie restauracji na Royal Mile to wyborna propozycja na wieczór.

Wstęp: £79.00 Miejsce: Apex Internatio-

2 – 26 MAJA

Czy ktoś słyszał o narodowej tradycji o nazwie Ceilidh? Należy szybko nadrobić te ewentualne zaległości.

Taniec bratania się i gwarnej atmosfery, panowie w kiltach, panie niekoniecznie. Przy tym dużo whisky, nieco haggisu i hałasu pełnego radości!

Leeds 1 MAJA

A GIFT FROM THE WHOLE NATION AT HAREWOOD HOUSE AND GARDENS

Obowiązkowo przy dźwiękach dud i w budynku, który otacza aura artystycznej twórczości, czyli pięknym Summerhall.

Trochę niczym prztyczek w nosa historii, dlaczego by nie wybrać się właśnie w Święto Pracy do pałacu, który obecnie należy do Funduszu (National Trust), którym nim zarządza? Piękne ogrody pałacowe, urzekająca historia, która sięga kilka stuleci wstecz przywitają każdego przybysza z otwartymi rękami. Pałac dysponuje różnymi wystawami malarstwa i sztuki pięknej.

Wstęp: £6.00 Miejsce: Summerhall, 1 Summerhall, Summerhall Place, Edinburgh, EH9 1QH Więcej info: edinburghceilidhs.com ....................................................

Wstęp: dla członków bezpłatnie; dla dzieci już od £7.50 Miejsce: Harewood House Trust, Harewood House Harewood, Leeds LS17 9LG Więcej info: harewood.org

9

WYSPA Z BLISKA TEXT MONIKA NOWICKA PHOTO 123RF.COM

Edynburg 4 – 31 MAJA

INTERNATIONAL GARDEN PHOTOGRAPHER OF THE YEAR

SQUARE.PL

WYSPA Z BLISKA nie to coś znacznie większego.

Opisy magika i jego zespoły w Centrum Sztuki Beacon Arts Centre zapewnią godną rozrywkę na wieczór.

Wstęp: £10.00 Miejsce: Beacon Arts Centre, Custom House Quay, Greenock, PA15 1HJ Więcej info: uk.patronbase.com ....................................................

Newbridge 9 MAJA

COLOR ME RAD 5K

Ogród botaniczny w stolicy nigdy nie zanudza propozycjami – cały rok zawsze coś się dzieje. Tym razem miłośnicy przyrody, fotografii oraz wypielęgnowanych ogrodów mogą przybyć na kilkanaście dni, podczas których mury ogrodowe będą gościły wystawę fotografii tych najpiękniejszych zielonych zapleczy. Ogródki, ogródeczki, nadciągają nie tylko jaskółeczki!

Wstęp: bezpłatny Miejsce: Royal Botanic Garden Edinburgh, 20a Inverleith Row, Edinburgh, Midlothian, EH3 5LR Więcej info: rbge.org.uk ....................................................

Greenock 8 MAJA

THE FIRELIGHT SHOW

Króliki z kapelusza, ptaszki z kołnierza i karty z rękawa to pokaz sztuczek i umiejętności na niewielką skalę, natomiast to przedstawie-

10

Gotowi? Do startu! Start! 9 maja rusza pełną parą maraton na 5 km, który będzie się wyróżniał od innych. Kolory to motyw przewodni. Nieokiełznana feeria neonowych zieleni i pomarańczy, fikuśny różowy oraz ujmująco łagodny błękit to tylko nieliczne z propozycji szerokiej gamy kolorów, w jakie można się odziać i zwycięsko pędzić ku mecie.

Wstęp: £16.00 za bilet dopuszczający do startu w maratonie Miejsce: The Royal Highland Centre, Ingliston, Newbridge, Midlothian, EH28 8NB Więcej info: colormerad.co.uk ....................................................

Glasgow 10 MAJA

BANFF MOUNTAIN FILM FESTIVAL: UK AND IRELAND TOUR

Śnieg, słońce i szusowanie bez końca to motywy przewodnie tego niezwykłego festiwalu. Banff to słynny region w zachodniej Kanadzie, który oferuje wielorakie sposoby na

korzystanie z naturalnego piękna krajobrazu i rzeźby terenu, a ten festiwal to taki mały pean ku pochwale Matki Natury.

Wstęp: £13.00 Miejsce: Scottish Exhibition And Conference Centre, Exhibition Way, Finnieston Street, Finnieston, Glasgow, Lanarkshire, G3 8YW Więcej info: banff-uk.com ....................................................

Edynburg

11 – 17 MAJA

IMAGINATE FESTIVAL 2015

Coś dla milusińskich. Festiwal sztuk scenicznych to wyjątkowo miły akcent na rozpoczęcie pory letniej i super przedsmak na nadchodzący międzynarodowy festiwal edynburski oraz słynny Fringe. Czego mogą spodziewać się rodzice?

Różnego rodzaju spotkań i pogadanek z ciekawymi osobistościami świata sceny, a milusińscy barwnego wachlarza wydarzeń i ciekawych zajęć interaktywnych.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: King’s Theatre, 2 Leven Street, Edinburgh, EH3 9LQ Więcej info: imaginate.org.uk/festival ....................................................

Edynburg

13 MAJA – 16 SIERPNIA

FULLY FASHIONED: THE PRINGLE OF SCOTLAND STORY

Tradycje i trendy w modzie w ojczyźnie Braveheart to nie tylko kilt i dudy. Okazuje się bowiem, że Szkocja słynie z nieco większego wysublimowania smaku. Oto dom mody Pringle, duma narodu, obchodzi swą 200-setną rocznicę.

Kaszmir, wełna owcza, i moher...hmmm, nic tylko rozmarzyć się w tych puchowych miękkościach...

Wstęp: bezpłatny Miejsce: National Museum Of Scotland, Chambers Street, Edinburgh, Midlothian, EH1 1JF Więcej info: nms.ac.uk/national-museum-of-scotland ....................................................

Ballater 16 MAJA

MURDER MYSTERY DINNER

Oto nietypowa propozycja na majowy weekend. Wykwintna kolacja, urzekające tereny, nocleg w zamku ... i morderstwo jednego z gości. Zagadka na miarę samego Sherlocka Holmesa i jego wiernego pomocnika dr Watsona. Należy odszukać winowajcę, który splamił swój honor targając się na życie innego z uczestników kolacji. Oczywiście wszystko z zmrużeniem oka – przed deserem nieustraszeni biesiadnicy kolacji w zamku powinni złapać mordercę.

Wstęp: za nocleg z kolacją i napojami ok. £150.00

Miejsce: Cairngorms National Park, AB35 5XR Więcej info: braemarcastle.co.uk ....................................................

Motherwell 16 MAJA

AN EVENING WITH JULIAN LLOYD WEBBER

Być może jego nazwisko jest znane niewielu, ale muzyka filmowa, którą tworzy na potrzeby BBC oraz wielkich produkcji na wielkim ekranie, jest rozpoznawana przez miliony.

Oto spotkanie z wybitnym muzykiem, na którym będzie można z nim porozmawiać oraz bliżej poznać.

Wstęp: £20.00 Miejsce: Motherwell Concert Hall And Theatre, Windmill Street Civic Centre, Motherwell, Strathclyde, ML1 1AB Więcej info: julianlloydwebber.com ....................................................

Ballater

16 – 22 MAJA

BALLATER ROYAL DEESIDE WALKING FESTIVAL

Podróże? Zwierzyna płowa?

Odgłosy natury? Oto jedne z nielicznych aspektów organizowanego przez miłośników przyrody festiwalu.

W telegraficznym skrócie rzecz ujmując, pod bacznym okiem leśników oraz znawców flory i fauny będzie można czerpać garściami z uroków pięknych okolic hrabstwa Aberdeenshire.

Wstęp: £10.00 Miejsce: Various Venues, Ballater, Aberdeenshire, AB35 5QD Więcej info: walkballater.com ....................................................

Leeds 24 MAJA

ONE DAY SOMETHING HAPPENS: PAINTINGS OF PEOPLE AT LEEDS GALLERY

24 maja to ostatni dzień otwarcia tej wystawy. Jej tematem przewodnim jest człowiek uchwycony w subtelnych momentach życia. Jeśli jednak artystyczna wrażliwość nie dla każdego, wówczas może smakowite oferty kafejki na jednym z pięter tej uroczej galerii okażą się dobrą zachętą.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: The Headrow, Leeds, West Yorkshire LS1 3AA Więcej info: leeds.gov.uk/ museumsandgalleries ....................................................

Aberdeen 17 -30 MAJA

CRAFTING KINGDOM: THE RISE OF THE NORTHERN PICTS Aberdeen słynie z platform wiertniczych i potocznie nazywane jest granitowym miastem, jednak posiada również inne perełki. Piękna linia brzegowa, różnicowane życie studenckie oraz chociażby wystawy w murach samej uczelni. Ta porpozycja katedry archeologii zaprasza na poszukiwanie przeszłości drogą walecznych Piktów.

Wstęp: bezpłatny Miejsce: University of Aberdeen King’s Museum, High Street, Aberdeen, AB24 3EN Więcej info: abdn.ac.uk/ museums/events

11

Z PERSPEKTYWY

SQUARE.PL

TEXT CONOR MACGUIRE PHOTO 123RF.COM

UK

WYBORY W

- ROKOWANIA Przed nami czas ogólnych wyborów parlamentarnych.

Nie tak dawno wszystkich całkowicie pochłonęło referendum niepodległościowe w Szkocji, a obecnie w związku z wyborami 7 maja, przez najbliższych kilka tygodni ponownie zagłębimy się w kulisy dramatu politycznego, obietnic, osobliwych opowieści, nadziei oraz przedwyborczych lęków.

T

ym razem tematy które okraszą tegoroczną walkę – najczęściej plasującą się gdzieś na tyłach badań opinii publicznych lub sztucznie wytworzonej histerii – będą oscylowały wokół służby zdrowia, czyli NHS, polityki imigracyjnej, oraz oczywiście problematyki ekonomicznej.

Według niektórych komentatorów to co cechuje polityka, to przekonanie o niezłomności własnych racji, oraz zasada żelaznych reguł.

Większość tych, którzy daleko zawędrowali w świecie polityki, cechowało wyczucie pulsu, jakim tętni naród, poczucie ukierunkowania opinii publicznej, oraz odpowiednio wdrażane decyzje. System implementacji decyzji politycznych nie polega na rozwijaniu dobrze przemyślanych strategii lub ideologii, ale poprzez reakcyjny mechanizm wyborczy, którego zadaniem jest monitorowanie opinii publicznej w chwilach, gdy w mediach na pierwszy ogień dyskusji idą gorące tematy, wytrawny polityk reaguje z zaciętym poświęceniem dla sprawy, można rzec,że cechuje go pewna obsesja.

Choć scena polityczna na terenie Zjednoczonego Królestwa nie posiada takiego zróżnicowania jak Francja, lub teatralnego etosu jak USA, przedwyborcza kampania polityczna może być wielce pochłaniająca. Być może zabrzmi to jak nieodpowiednio dobrane określenie, ale w gruncie rzeczy polityka to czysty spektakl teatralny. Analitycy ważą każdą sekundę wystąpienia liderów politycznych w transmitowanych debatach i wywiadach szukając haka, którego można by się uczepić, przypuścić jedno lub dwudniowy atak, ośmieszyć i czerpać z tego satysfakcję.

Obecnie partie polityczne zatrudniają armię specjalistów od wizerunku publicznego, tzw. PRowców, którzy w najlepszy możliwy sposób zaprezentują ich kandydata, jednocześnie obmyślając atak, wykorzystanie oraz działanie na niekorzyść opozycji przy każdej nadarzającej się ku temu okazji.

12

SQUARE.PL

Z PERSPEKTYWY

Choć do dnia, w którym wyruszymy w kierunku urn wyborczych pozostał mniej niż miesiąc, wyborcy jeszcze nie mieli okazji zapoznać się z manifestem politycznych wszystkich partii. Czy na tym etapie jest on w ogóle konieczny?

Liderzy polityczni uprawiają technikę rzucania rękawicy, to wyzwanie skierowane do oponentów na arenie medialnej. Podczas takich debat starają się najlepiej jak mogą dowieść swoich racji, wielokrotnie powtarzając hasła polityczne partii, do których przynależą, jednocześnie unikając jak tylko się da wszelkich nieporęcznych pytań. Idealnym przykładem takiej sytuacji jest niedawno transmitowany wywiad przeprowadzony z przedstawicielami dwóch głównych partii rządowych, Davidem Cameronem oraz Edem Milibandem.

Za sterem tego politycznego parowca wieczornej debaty stał okryty sławą intelektualnego tyrana Jeremy Paxman.

PHOTO: WWW.HUFFINGTONPOST.CO.UK

Główne partie polityczne wypuszczają w obieg pewne jego elementy mające na celu wyartykułowanie obietnic przedwyborczych w wykalkulowanych momentach, co pozwala uderzać w odpowiednie tony opinii publicznej. Cały czas jednak trzymają się mantry politycznej tych partii, które uważają za najważniejsze lub te, dzięki którym ich zdaniem zdobędą największa ilość głosów.

dzie nam głosować. Poniżej znajduje się zestawienie samych partii oraz głównych punktów ich programów politycznych, wobec których opowiemy się podczas majowego głosowania: Partia Konserwatywna – The Conservative Party: Obecnie największa partia polityczna, w ramach obietnic przedwyborczych zapewnia kontynuację obecnego planu ekonomicznego, cięcia budżetowe w sektorze socjalnym w wysokości 12 milionów funtów, oraz dodatkowo referendum na temat podtrzymania członkostwa w Unii Europejskiej wedle renegocjowanych warunków.

Wyborcy chętnie ukaraliby Camerona pozbawieniem posady, ale nie ma go kim zastąpić. Mało kto wierzy, że Ed Miliband nadaje się na premiera.

Partia Pracy – The Labour Party: Partia opozycyjna, choć bez wątpienia ciesząca się największym poparciem na terenie Szkocji. Skupia się na promowaniu celów polityki ekonomicznej oraz oszczędności fiskalnej.

Wszelkie propozycje dotyczące planów politycznych zawarte w nowym manifeście były związane z wydatkami, czego wynikiem były szybkie kroki, jakie podjęto w kierunku akcji zbierania funduszy mających na celu opłacenie tychże wydatków. Na liście znalazły się m.in. zwiększenie płacy minimalnej, zatrzymanie opłat komunalnych na obecnym poziomie, zredukowanie opłat za czesne w Anglii i Walii, które zostałyby opłacone częściowo poprzez wprowadzenie 50% opodatkowania dla najbogatszych, wprowadzenie podatku willowego, oraz zwiększenie opodatkowania sektora bankowego.

David Cameron, jak przystało na człowieka polityki tego kalibru, sprytnie uniknął wszystkich pytań bezpośrednich tak kierując rozmową, że zeszła ona na linię działań, jaką przyjęła za taktykę jego partia, czyli stworzenie zatrudnienia w sektorze prywatnym, zmniejszenie deficytu oraz propozycję przeprowadzenia referendum członkostwa unijnego. Ed Miliband miał problemy z powieleniem sukcesu oponenta, gdyż najwyraźniej poczuł się zagrożony pytaniami zadawanymi przez Paxmana.

Liberalni Demokraci – The Liberal Democrats: Ta stosunkowo młoda partia koalicji zajęła miejsce rozsądnego środka obiecując mniej cięć niż Partia Konserwatywna oraz mniejsze zapożyczenia niż Partia Pracy, co ostatecznie pozwala na większy balans budżetowy w najbardziej sprawiedliwy i rozsądny sposób. Ponadto sektor opieki zdrowia psychicznego, to kluczowy element ich obietnic przedwyborczych do przyszłorocznych wyborów parlamentarnych, jak również dodatkowe inwestycje w sektorze ochrony środowiska.

Co prawda udało mu się zdobyć zadowalającą dawkę poparcia opinii publicznej prawdopodobnie głównie dzięki temu, że wypadł lepiej, niż przewidywano.

Narodowa Partia Szkocka – The Scottish National Party: Choć publikacja nie pojawiła się jeszcze w całości, to SNP zmieniła stanowisko i obecnie partia jest przeciwna rezygnacji z członkostwa w Unii Europejskiej, chcą zwiększyć budżet wydatków publicznych oraz przyjmują stanowisko krytyki cięć w sektorze pomocy socjalnej. Jest to jedyna partia tego kalibru,

W całym tym politycznym smogu zagrań różnego kalibru możemy w pewien sposób podsumować, czego można się spodziewać ze strony partii, na jaką przyj-

David Cameron to premier Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej od 11 maja 2010 roku.

Od 2005 roku jest liderem Partii Konserwatywnej.

Urodził się 9 października 1966 roku w Londynie jako syn maklera giełdowego lana Donalda Camerona.

David posiada szkockie korzenie, jego przodkiem był Wilhelm IV Hanowerski.

Wykształcenie odebrał w Eton College, wyjechał do ZSRR, gdzie przypuszczalnie miał być zwerbowany przez KGB. Następnie, zaczął studia na Uniwersytecie Oksfordzkim z zakresu nauk humanistycznych i ekonomii.

Był podobno najzdolniejszym studentem na roku.

13

SQUARE.PL

PHOTO: STEFAN ROUSSEAU/PA THEGUARDIAN.COM

Z PERSPEKTYWY

która nie skupia się na polityce ekonomicznej oraz zmniejszeniu deficytu budżetowego. Obecnie SNP nie określiła, czy będą oponowali za kolejnym referendum niepodległościowym w następnej kadencji parlamentarnej w wypadku jeśli wejdą w skład rządu koalicji, czego prawdopodobnie będziemy świadkami.

Partia Niepodległej Wielkiej Brytanii – United Kingdom Independence Party: UKIP jest za tym, aby wyjść z Unii, zmniejszyć ilość ludności napływowej oraz usunąć pewną liczbę departamentów rządowych, m.in. departament energii i zmian klimatycznych. UKIP chciałby usunąć podatek od spadku oraz obniżyć podatek dochodowy w najwyższej kategorii poboru podatkowego.

Partia Zielonych - Green Party: podczas transmitowanych wywiadów Zieloni mieli problemy z wyłożeniem swoich planów utrzymując wiarygodność fiskalną. Partia obiecała zapewnić sprawiedliwe społeczeństwo z polityką, która znaczną uwagę poświęca ochronie środowiska, zapewnia cyrkulację zasobów finansowych oraz promuje mobilność społeczną.

Tak jak w przypadku każdych wyborów parlamentarnych, sytuacja ekonomiczna zajmuje kluczowe miejsce debat. Podczas gdy takie partie jak UKIP oraz SNP cieszą się wyjątkowo niedawno zwiększoną popularnością dzięki polityce, która znaczną uwagę poświęca określonym kwestiom polityki imigracyjnej w przypadku pierwszej z nich, a spraw regionalnych w przypadku partii szkockiej, obie partie kontynuują wyznaczanie głównych trendów swojej polityki głównie skupiając się na problemach ekonomicznych, co w zamierzeniu ma na celu zdobycie głosów poparcia i ostatecznie pozwoli zasiąść na fotelu władzy.

Ciekawostkę wyborczą w Szkocji stanowi to, że tradycyjna kuźnia władzy na szkockiej arenie politycznej jaką jest Partia Pracy może zyskać na drodze elektoralnej dzięki SNP. Podobnie w przypadku Lib Dems, choć tutaj bierzemy pod uwagę skalę krajową, mogą znaleźć się w sytuacji o obniżonej liczbie członków w następnym politycznym zestawieniu rządowym.

Według badań opinii publicznej prognozy nie przewidują wygranej dla żadnej z partii miażdżącą przewagą głosów. W ramach obecnej koalicji rządowej Premier nie ma możliwości zwołania wcześniejszych wyborów przez najbliższe pięć lat, choć w wypadku braku jednoznacznego zwycięzcy, ta decyzja może zostać zweryfikowana przy wystarczającym poparciu

14

Przywódcy głównych partii opozycji starli się w debacie przed majowymi wyborami w W. Brytanii.

Według pierwszych sondaży wygrał lider laburzystów Ed Miliband, ale komentatorzy uważają, że nieobecność premiera Camerona umniejsza znaczenie zwycięstwa.

Na zdjęciu od lewej: Przywódca Laburzystów Ed Miliband, centrolewicową partią polityczną Plaid Cymru reprezentowała Leanne Wood, Partia Zielonych Party oraz lider Natalie Bennett, SNP przywódca Nicola Sturgeon oraz UKIP lider Nigel Farage.

pomniejszych partii, i ogłoszeniu kolejnych wyborów za pięć lat.

Choć SNP jeszcze nie określiła chęci zwołania kolejnego referendum, jest to raczej mało prawdopodobne, aby partia nie zamieściła wzmianki w mediach na ten temat po majowych wyborach, szczególnie jeśli Partia Pracy będzie potrzebowała głosów SNP do utworzenia nowego rządu.

MAY 2015

GENERAL ELECTION

Election season is here again. Not so long ago we were consumed by the referendum on Scottish independence and now for the next few weeks prior to the election on May 7th we will once again dive into the political drama, promises and scare stories, hope and fear. The chosen topics for battle this time, usually on the back of public opinion polls or manufactured hysteria, include the NHS, immigration policy and of course the economy.

T

hough some may argue that what they want in a politician is conviction and principle, most often those who succeed are those that can feel the pulse of the nation, sense the direction of public opinion and act accordingly. Policies don’t often seem to develop from a well thought out and considered strategy or ideology but a rather through reactive electoral machines that monitor public opinion on major talking points with ferocious dedication and obsession, looking for any change in popularity that might give their party an edge and chance of power.

SQUARE.PL

Z PERSPEKTYWY

Though not quite as ideologically diverse as France or as theatrical as the USA, the political campaign in the lead up to a general election can be quite engrossing.

It might seem like the wrong word to choose, though in reality politics is pure theatre. Analysts pour over leaders performances in televised debates and interviews, looking for something to cling on to, to attack for a day or two, to ridicule and enjoy. Parties today employ armies of public relations specialists and staff to present the best of their candidate whilst always aiming to attack, exploit and damage the opposition at any opportunity.

We are still to see the manifesto of all the parties even though there is less than a month before we go to the polls. Are they even necessary at this stage? The main political parties have been sending out the feelers to try and pitch their election promises at just the right moment, striking just the right cord with the public, keeping to the chosen mantra of the party which they feel is either most important or will win them the most votes.

The leaders have all the while been running the media gauntlet, doing their best to repeat as many times as possible their party’s mantra whilst avoiding as many difficult questions as possible. A perfect example of this was a recent televised interview with the two main party leaders, David Cameron and Ed Miliband with the infamously bullish Jeremy Paxman. David Cameron in true statesman fashion managed to avoid all direct questions whilst steering all talking points back towards the party line of having created private sector jobs, decreasing the deficit and offering a referendum on EU membership. Ed Miliband struggled somewhat to repeat the same feat, clearly feeling challenged by some of the probing questions of Paxman, though he did manage to achieve a decent bit of public approval, possibly in response to the procession like performance that proceeded him.

In Scotland we had our own televised debate which descended into candidates asking and responding to their own questions of other party leaders, presumably in an attempt to deprive their opponents the opportunity of performing ninja like reflexes in deflecting the question and firing it back at them.

So peering through the smoke and trying to pin down what we can expect of the parties we have to choose from, below is a short summary of some of the main issues that each party has chosen to focus on to win your vote: The Conservative Party: Currently the largest party have promised to continue the current economic plan, promising to cut an additional £12bn on welfare with the addition of offering a referendum on EU membership under renegotiated terms.

The Labour Party: The opposition party, though by far the largest party in Scotland, have focused on promoting their economic credentials and their fiscal frugality. Each of the policies suggested in their newly published manifesto which involved spending money was quickly followed by a fund raising policy in order to pay for it. These include, raising the minimum wage, freezing utility prices, reducing tuition fees in England and wales which would be paid for in part by reintroducing the 50% top rate of tax, introducing a mansion tax and raising the bank levy.

The Liberal Democratics: The junior coalition partner have positioned themselves as the reasonable middle ground, promising to cut less than the Conservatives and borrow less than Labour and thus balance the budget in the fairest and most reasonable way. They

have also made mental health care a key policy promise for the next parliament and additional investment in the green sector.

The Scottish National Party: Though not yet published in full the SNP has moved to oppose an exit from the EU, increase public spending and positioned itself against welfare cuts. It is the only main party which has not focused on economic credentials and reducing the budget deficit. As of yet the SNP have also not clearly stated whether they would push for another referendum during the next parliament should they enter a coalition which many expect may happen.

United Kingdom Independence Party: UKIP would like to leave the European Union, reduce immigration and remove a number of government departments including the department of energy and climate change.

UKIP would also abolish inheritance tax and lower the top rate of income tax.

Green Party: The Greens have struggled in a number of televised interviews to convey their plans whilst maintaining fiscal credibility. The party has promised to deliver a fairer society with policies focusing heavily on protecting the environment and redistributing wealth and promoting social mobility.

As in any election, the economy has taken centre stage, and whilst parties such as UKIP and the SNP are enjoying surges in popularity of late focusing on specific issues relating to immigration in the case of the former and regional Scottish issues in the case of the latter, the two main parties have continued to focus on the economy as the main issue to win votes and eventually win power.

What is interesting for Scotland in this election is that the traditional powerhouse of Scottish Politics, the Labour party could be on the receiving end on an electoral route at the hands of the SNP. The lib Dems likewise, though on a UK wide scale, could find their numbers significantly decreased in the next parliament.

Five Westminster opposition party leaders took part in a debate, with Labour’s Ed Miliband and the SNP’s Nicola Sturgeon in heated exchanges UKIP’s Nigel Farage accused the audience - which was independently selected and broadly representative - of being „left-wing” Leanne Wood, of Plaid Cymru, and the Green Party’s Natalie Bennett took on Mr Farage over his attitude to migrants In other news Richard Desmond, whose publishing company owns the Daily and Sunday Express, gave £1m to UKIP Nick Clegg said a vote for the Lib Dems could prevent a right-wing coalition of the Conservatives, UKIP and the DUP - or „Blukip” There are 21 days left until polling day

Though the Labour party has categorically denied the prospect of joining in a coalition with the SNP who look set to become the third largest party at the Westminster Parliament, it seems they will need the SNP to form a government, assuming they do become the largest single party. According to polls it seems almost impossible for any of the parties to win an outright majority. Under the current coalition government the ability for the prime minister to call an early election was removed and terms set to 5 years, though with the likely outcome being no clear winner this might be thrown out with enough cross party support and another election called within the 5 year term.

Though the SNP have yet to clearly state that they would push for another referendum, it seems unlikely that this would not surface at some point in time after the May election, especially if Labour need SNP votes to form a government.

15

FELIETON

SQUARE.PL

RYTM

DRUGA STRONA LUSTRA

TEXT DARIUSZ DUSZA PHOTO 123RF.COM

16

DRUGA STRONA

LUSTRA Raz, dwa, trzy, cztery. Raz, dwa, trzy, cztery! Albo jak u Ramonesów: „Ein, zwei, drei, vier”. Wszystko ma swój rytm.

N

asze życie to wielka symfonia różnych, przeplatających się rytmów. Pory roku są jak uderzenia w centralę (czyli w bęben taktowy). Wiosna, lato, jesień, zima. Twardy, parzysty rytm, chociaż od pewnego czasu coraz bardziej rozregulowany. Jesień jakaś dziwna, ciepła, słoneczna, bez deszczu. Zima też w wersji odchudzonej, pozbawionej śniegu. Nie, żebym bardzo tęsknił za odśnieżaniem podjazdu, ale …

UDERZENIOM CENTRALI TOWARZYSZY RYTMICZNY WARKOT WERBLA, ODMIERZAJĄCEGO DNI I NOCE. JASNO, CIEMNO, JASNO, CIEMNO. ZDECYDOWANIE NAJLEPIEJ BRZMIĄ UDERZENIA WERBLA OD PIĄTKU DO NIEDZIELI. TAKI WEEKENDOWY PULS. W PONIEDZIAŁEK RYTM ROBI SIĘ NIEZNOŚNY I NATARCZYWY. Wiem, zapomniałem wspomnieć o rytmie wyznaczającym miesiące i tygodnie. To rytm otrzymywanej wypłaty: Jedni odmierzają go miesiącami, inni tygodniami. No, są jeszcze tacy ludzie, pozbawieni poczucia rytmu, którzy nie otrzymują tej wypłaty wcale. Na dzień dzisiejszy w naszym kraju bez pracy mamy dwa miliony obywateli. Dodajmy kolejne dwa na emigracji ... Hmm, niezbyt ciekawy wynik. Można by niewielki kraj zasiedlić i zaludnić.

Polirytmia. Na te podstawowe cykle przyrody nakładamy swoje cichutkie rytmy przyzwyczajeń i nawyków.

Pierwsza kawa, druga kawa, trzecia kawa. I tak od lat, regularnie, w każdym miejscu, w każdej sytuacji. Jakiekolwiek odstępstwo powoduje, że natychmiast źle się czuję, jestem zdenerwowany i oczywiście kombinuję, skąd tę kawę wytrzasnąć. Z jedzeniem podobnie. O określonej godzinie żołądek podnosi alarm, włącza syrenę i krzyczy: „Jeść, jeść!”

Z nowocześniejszych rytmów polecam codzienny rytm odbieranej poczty elektronicznej. Albo ze stacjonarnego, albo z telefonu. Za chwilę już zupełnie zapomnę, że kiedyś można było spokojnie żyć bez internetu, komórki, laptopa i stu tysięcy innych urządzeń. Niedługo za początek naszej cywilizacji uzna się dzień wynalezienia komputera.

Określenie „rytm serca” wydaje się takie banalne, kiczowate. Faktynie, użyto go w tylu tandetnych piosenkach i wierszach, że na dźwięk tych słów robi się mdło. Im gorszy tekst, tym więcej „serc” i innych podrobów.

Rytm serca. Niby banał, niby kicz. Dopóki jest miarowy. Gdy pojawia się arytmia, robi się nieciekawie.

Pływy oceanów, fazy księżyca, ruch planet. Wszystko ma swój rytm, swój cykliczny przebieg.

Moje coroczne zapalenie krtani również utrzymuje stały puls. Niestety.

Bez rytmu nie byłoby muzyki.

Byłby chaos.

A bez muzyki świat byłby znacznie smutniejszy.

Oczywiście, rola muzyki w życiu zmienia się wraz z kolejnymi pokoleniami odbiorców. Dla mojej generacji muzyka była niezwykle ważna, wypełniała całe życie. Teraz jej rola zmieniła się. Została dodatkiem, tłem, jedną z wielu dostępnych rozrywek.

Inny rytm miał Woodstock (ten prawdziwy), inny rytm mają telewizyjne programy formatu „talent show”.

Muzyka, mimo że w tle, to nadal gra i pulsuje. W knajpach, sklepach, autach, domach. Wszędzie rytm, wszędzie muzyka. Może coraz więcej tej plastikowej Puszczę sobie Ramonesów. „Ein, zwei, drei, vier”

NASZE SPRAWY

SQUARE.PL

TEXT SANDRA SZYMAŃSKA PHOTO 123RF.COM

PLAGA W INTERNECIE Badania przeprowadzone przez organizację Citizens Advice dowodzą, że każdego roku około czterech mln osób w Wielkiej Brytanii daje się oszukać na różne sposoby: przez telefon, internet , faks i listownie.

tatywnych przez internet i telefonicznie. W przypadku zgłoszeń drogą internetową, możliwy jest bezpośredni kontakt komunikatorem internetowym. Ponieważ Istnieje wiele rodzajów przestępczości internetowej Action Fraud zbiera zgłoszenia w imieniu policji, taka i ciągle napotykamy nowe przypadki. Na przykład: forma może być dla Państwa wygodniejsza, niż wizyta Phishing – e-maile z odnośnikiem do fałszywych stron internetowych, mających na celu podstępne zachęcenie na lokalnym posterunku policji.

Najczęstszym sposobem oszustów wydaje się podszyosób do wprowadzenia swoich danych osobowych, wanie pod bank. Ofiara otrzymuje e-mail z informacją lub informacji o rachunku internetowym. Przestępcy o nieudanym logowaniu na swoje konto lub podobną, atakujący Wasz komputer wirusami lub programami która zmusza do zalogowania się na stronie internetowej szpiegującymi w celu pozyskania informacji takich jak banku. W e-mailu zawarty jest link do fałszywej strony, nazwy użytkownika i hasła. Oszustwa na aukcjach internetowych, kiedy sprzedawca prosi o zapłatę prze- która często do złudzenia przypomina autentyczną stronę naszego banku. W pośpiechu i zdenerwowaniu kazem pieniężnym, lub przelewem na konto bankowe.

Najlepszym sposobem na pokrzyżowanie planów osób mało kto jednak sprawdza, że adres strony z e-maila korzystających z internetu w celach przestępczych jest różni się od prawdziwego. Logując się na takiej fałszywej stronie otwieramy oszustom drzwi do naszego konta zgłaszanie takich przypadków. bankowego.

CZYM JEST OSZUSTWO I PRZESTĘPCZOŚĆ INTERNETOWA?

CZYM JEST ACTION FRAUD?

Action Fraud jest ogólnokrajowym brytyjskim centrum zajmującym się oszustwami i przestępczością internetową. Zgłoszenia mogą być przyjmowane od osób prywatnych, policji, przedsiębiorstw i organizacji chary-

18

ZAKUPY INTERNETOWE

Internauci są kuszeni atrakcyjnymi ofertami zakupu samochodów, telefonów komórkowych, zwierząt itp.

Oszuści wykorzystują fałszywe strony internetowe, a

SQUARE.PL

NASZE SPRAWY

w przypadku aukcji oferują przegranym „drugą szansę”.

Należy także uważać na strony z ofertami mieszkań do wynajęcia. Oszuści kopiują zdjęcia lokali z różnych autentycznych stron agencji nieruchomości, a zainteresowanej osobie przedstawiają się jako właściciele.

WADLIWE OPROGRAMOWANIE

Oszuści podszywają się pod dobrze znane firmy komputerowe i obiecują pomoc w rozwiązaniu problemów z komputerem. Wystarczy... podać dane karty kredytowej, aby otrzymać odpowiednie oprogramowanie. Innym sposobem jest zainstalowanie szkodliwego oprogramowania, a następnie pobieranie od klienta opłaty za jego osunięcie.

URZĄD SKARBOWY (HMRC)

Bardzo podobnie działa sposób na „zwrot podatku”.

Podatnik otrzymuje e-mail, rzekomo od brytyjskiej skarbówki, że należy mu się zwrot podatku - ma tylko pobrać załącznik i wpisać dane swojego konta. Już samo otwieranie e-maili od nieznanych użytkowników może być niebezpieczne dla naszego komputera (ryzyko zainfekowania komputera wirusem czy trojanem, a w efekcie - dostęp oszusta do wszystkich plików na naszym komputerze czy też możliwość obserwowania wpisywanych kodów, PIN-ów, numerów kart, kont bankowych itp.

Dowodem na intensywną działalność oszustów internetowych niech będzie opowiedziana poniżej historia.

Jeden z moich znajomych chcąc sprzedać samochód, którego już nie używał, zamieścił ogłoszenie na kilku portalach internetowych z możliwością licytacji, lub natychmiastowego kupna przedmiotu, którym jest się zainteresowanym. Po kilku godzinach od wystawienia ogłoszenia, na jego skrzynce mailowej pojawiła się wiadomość, od niejakiego pana Corna Williamsa, Brytyjczyka chcącego dowiedzieć się więcej o pojeździe.

Wszystko wyglądało wspaniale. Znajomy zadowolony z potencjalnego kupca samochodu, udzielał coraz więcej informacji o stanie pojazdu, o naprawach, które zrobił i o częściach które wymienił. Po kilku wiadomościach od Pana Corna padła oferta kupna rzeczonego pojazdu.

Potencjalny nabywca twierdził, że jest bardzo zainteresowany, ale niestety pracuje jako marynarz, i obecnie jest w trakcie rejsu, więc już teraz chciałby wysłać całą należność za auto na popularną platformę płatniczą „Pay Pal”. Kolejny długi mail od Pana Williamsa zawierał mnóstwo informacji w języku angielskim, był tak ciekawy, że miałam problem ze zrozumieniem natłoku bzdur i nonsensów opisujących jak ma wyglądać cały zakup, przypomnę, że miał to być zakup w dziewięćdziesięciu procentach internetowy. Otóż transakcja miała polegać na tym, że kupiec wyśle kwotę za samochód, dodatkowe pięćdziesiąt funtów za opłatę pobieraną przez firmę „Western Union”, oraz czterysta funtów na opłacenie kuriera, który przyjedzie po samochód i podpisze wszystkie potrzebne dokumenty. Sprawa zaczęła wyglądać podejrzanie: kto kupując samochód, i wydając na niego spore pieniądze nawet nie chce go zobaczyć ?

Po ponownym przetłumaczeniu maila, okazało się, że znajomy musi udać się do jednego z oddziałów „Western Union”, następnie zapłacić z własnej kieszeni czterysta funtów, tylko po to, żeby na jego koncie „PayPal” ukazała się należność za całą przeprowadzoną transakcję. Żyjąc w obcym kraju, jesteśmy bardziej narażeni na oszustwo, niezrozumienie całego zdania, czy jednego

poszczególnego słowa. Dlatego też postanowiłam, że zadzwonię na infolinię „PayPal” i dowiem się czegoś więcej na temat całej transakcji z Panem Cornem. Po dziesięciu minutach sympatyczna Pani w słuchawce uświadomiła mi, że platforma płatnicza „PayPal” nigdy nie współpracowała z firmą „Western Union”, co więcej, nie ma nawet takiej transakcji.

Przeglądając ciągle tę ostatnią wiadomość od Pana Corna, staraliśmy się doszukać błędu, może inny mail, całkowicie niezwiązany z PayPal’em? Niestety, nie było nic, co różniłoby się od prawdziwych danych PayPal. Dodatkowo nabywca używał konta, z którego nie dało się odczytać adresu IP, pozwalającego chociażby na zlokalizowaniu delikwenta.

Zdecydowanie należy uważać na ludzi, którzy oferują za kupno samochodu lub telefonu znacznie większe pieniądze niż te przedmioty są warte. W internecie jest wiele takich ofert. Okazało się, że opisany przypadek nie jest pierwszy (i zapewne nie ostatni).

Wśród podejrzanych nabywców pojawił się np. pracownik platformy wiertniczej, który chce kupić telefon dla ojca, czy biznesmen z Londynu, który wierzy na słowo, i jest wręcz zdesperowany aby kupić samochód.

Każde podejrzanie wyglądające zdarzenie w Internecie może być oszustwem. Uważajmy jakie informacje podajemy w sieci, ponieważ każda taka informacja może być wykorzystana w działaniach oszustów internetowych.

Oszustwa internetowe w Wielkiej Brytanii niepokoją osoby korzystające z Internetu, jednak władze wciąż mają trudności ze zwalczaniem przestępstw dokonywanych przy użyciu technologii, wynika z raportu brytyjskiego Prokuratora Generalnego. Raport dotyczący oszustw został zlecony przez rząd w październiku 2005 roku w ramach oceny problemu, który każdego roku kosztuje Wielką Brytanię 14 miliardów funtów.

Jednym z głównych problemów stojących przed autorem raportu, Prokuratorem Generalnym Lordem Goldsmithem, była konieczność przystosowania procedur do ewolucji współczesnej technologii.

Według raportu, oszustwa internetowe stanowią 8% wszystkich oszustw.

Wynik ten uzyskano na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród ofiar tego typu przestępstw.

JAK USTRZEC SIĘ PRZED OSZUSTAMI? ■■ Nie wierz w superokazje.

■■ Nigdy nie podawaj danych bankowych ani nie wysyłaj pieniędzy nieznanym osobom.

■■ Pamiętaj, że ani bank, ani policja nie przyjdzie do domu po odbiór karty płatniczej.

■■ Nie podawaj PIN-u do karty nikomu.

■■ Przy transakcjach online, sprawdzaj czy przy adresie http jest symbol kłódki. Nie kupuj na nieznanych stronach, korzystaj z bezpiecznych form płatności (np. PayPal) lub karty kredytowej, a nie debetowej (karta kredytowa daje Ci większe zabezpieczenie).

■■ Nie daj się nabrać na wygrane w konkursach, w których nie brałeś udziału.

■■ Zrezygnuj z aplikowania o posady, gdzie wymagane jest wpłacenie jakiejś opłaty z góry.

■■ Nie ufaj Polakom w Wielkiej Brytanii tylko dlatego, że są Twoimi rodakami. Sprawdź osobę, firmę, za-

19

AUTOPROMOCJA

SQUARE.PL

ODSZOKODOWANIA Z DALLAS MCMILLAN W drugim z serii naszych miesięcznych artykułów, wyjaśnimy jak określić kto winny jest wypadkowi, i jak za dany wypadek uzyskać odszkodowanie.

Q1 – W JAKICH OKOLICZNOŚCIACH Z SUKCESEM MOGĘ STARAĆ SIĘ O ODSZKODOWANIE ZA WYPADEK? Aby Dallas McMillan mógł z sukcesem poprowadzić Państwa roszczenie, spełnione muszą by następujące warunki: (A) do wypadku musiało dojść na terenie Szkocji, (B) wypadek musiał być spowodowany przez zaniedbanie lub być wina strony przeciwko której roszczenie będziemy kierować, (C) musimy uzyskać z drugą stroną ugodę w ciągu trzech lat od daty wypadku (bądź jeśli w tym czasie nie uda się uzyskać całkowitego porozumienia, musimy przed upływem trzech lat rozpocząć w Państwa imieniu procedurę sądową, która zapobiegnie przedawnieniu roszczenia).

Q2 – JAK DALLAS MCMILLAN MOŻE USTALIĆ KTO JEST WINNY WYPADKOWI JEŚLI SAMI PAŃSTWO TEGO NIE WIEDZA? (1) WYPADKI DROGOWE W wypadkach samochodowych bądź rowerowych bardzo często łatwo jest ustalić (i) osobę, która ten wypadek spowodowała i (ii) w jaki sposób osoba ta jest prawnie odpowiedzialna za wypadek. Czasami kierowca już na miejscu zdarzenia przyznaje się do winy zostawiając swoje dane osobowe razem z danymi firmy ubezpieczeniowej. W innych przypadkach jest to bardziej skomplikowane. Dallas McMillan ma jednak kilka możliwości ustalenia kto prawnie jest za wypadek odpowiedzialny.

Jeśli zdarzenie zostało zgłoszone policji, możemy uzyskać raport policyjny, w którym umieszczone będą dane sprawcy, jego/jej firmy ubezpieczeniowej, a także dane potencjalnych świadków. Możemy także przeszukać bazę danych DVLA oraz bazę danych firm ubezpieczeniowych. Również mamy możliwość zebrać oświadcze-

nia świadków i oficerów policji, którzy byli na miejscu zdarzenia. Nie musicie się więc Państwo martwić jeśli nie macie pełnych informacji odnośnie osoby, która wypadek spowodowała czy jego/jej firmy ubezpieczeniowej.

(2) POTKNIĘCIA I POŚLIZGNIĘCIA W MIEJSCACH PUBLICZNYCH Weźmy pod uwagę wypadek, w którym ktoś z Państwa potknął się i zranił na chodniku z powodu brakującej lub zepsutej płyty chodnikowej. Urząd Miasta (Council) ma obowiązek dbania o drogi i chodniki zarówno jeśli jest właścicielem jak i podmiotem tylko użytkującym, czyli wynajmującym ten teren. Możemy sprawdzić czy na dane uszkodzenie złożone zostały wcześniejsze skargi, a także jak długo w danym miejscu uszkodzenie to się znajduje (np. poprzez zebranie zeznań od okolicznych mieszkańców czy świadków zdarzenia). Możemy także ustalić kiedy ostatni raz Council przeprowadził inspekcje terenu, na którym doszło do wypadku.

Wszystko to pomoże nam ustalić czy Urząd Miasta (Council) jest odpowiedzialny za wypadek. Jeśli do wypadku doszło na terenie prywatnym, sprawdzimy kto jest jego prawnym “użytkownikiem” bądź był takim “użytkownikiem” w okresie gdy do wypadku doszło. Roszczenie będzie wtedy skierowane przeciwko takiemu “użytkownikowi” i jeśli to możliwe ,przeciwko jego firmie ubezpieczeniowej. Taki prawny “użytkownik” ma obowiązek zapobiegania wszelkim niebezpieczeństwom na podległym mu terenie.

(3) WYPADKI W PRACY Jeśli doszło do wypadku w pracy, Dallas McMillan na początek dokładnie sprawdzi postępowanie pracodawcy.

Pracodawcy mają szereg obowiązków wobec swoich pracowników, włączając obowiązek zapewnienia swoim pracownikom bezpiecznego miejsca pracy, odpowiedniego i bezpiecznego sprzętu, a także przeprowadzenia właściwego szkolenia dla każdego z pracowników. Czasami jest tak, że pracodawca jako firma nie jest za wypadek odpowiedzialny, a w zamian winny wypadkowi może być np. pracujący obok kolega, który niewłaściwie wykonywał swoje obowiązki.

Jednak za błędy innych pracowników również odpowiada pracodawca. Udowadniamy wtedy, że pracodawca jest “zastępczo” odpowiedzialny za zdarzenie, i na tej podstawie wygramy odszkodowanie. W niektórych przypadkach wypadek nie jest winą pracodawcy ani też innego pracownika, ale np. niezależnie zatrudnionego kontrahenta, bądź osoby, która udostępniła wadliwy sprzęt. W takich przypadkach przeprowadzimy dokładne śledztwo, ustalimy odpowiedzialnego za wypadek i zidentyfikujemy jego firmę ubezpieczeniową.

ZMIENIŁY SIĘ BRYTYJSKIE PRZEPISY DOTYCZĄCE WYPADKÓW W MIEJSCACH PRACY. UZYSKANIE ODSZKODOWANIA JEST TERAZ PROCESEM BARDZIEJ KOMPLEKSOWYM I SKOMPLIKOWANYM. BARDZO WAŻNE JEST WIĘC POSIADANIE DOŚWIADCZONEGO PRAWNIKA ZE SPECJALISTYCZNĄ WIEDZĄ. W DALLAS MCMILLAN TAKIE ATRYBUTY POSIADAMY. PRZYKŁAD WYGRANEJ PRZEZ NAS OSTATNIO SPRAWY Polski operator maszyn doznał poważnego urazu stopy po tym jak ogromna płyta spadła mu na nogę. Płyta ta przemieszczana była na terenie fabryki przy użyciu wideł wózka widłowego, a nasz klient poproszony był o jej ręczne przytrzymywanie. Na nierównym terenie fabryki wózek widłowy wjechał w dziurę, i płyta zsunęła się z wideł. Nasz klient otrzymał £82,500 odszkodowania.

20

SQUARE.PL

OPŁACA SIĘ

BYĆ

TEXT M. URBANOWSKA PHOTO 123RF.COM

swojej twórczości, że pozwolenie sobie na skopiowanie cudzych praw autorskich to potencjalnie ryzykowna i kosztowna sprawa. Prawnik rodziny Gaye miał powiedzieć, że będą oni starali się o zakaz sprzedaży piosenki „Blurred Lines”, dopóki nie zostanie uzgodnione, jak przyszłe zyski zostaną podzielone pomiędzy rodzinę Gaye oraz trio Robina Thicke, Pharrella Williams i Clifforda Harrisa Jr. Wygląda na to, że brak wyrazistej oryginalności może ich w przyszłości kosztować wiele więcej niż 7.4 miliona dolarów.

ORYGINALNYM! W lutym tego roku głośna stała się sprawa dotycząca naruszenia praw autorskich o wysokim profilu, z udziałem Robina Thicke i Pharrella Williama. Sprawa dotyczyła kontrowersyjnego hitu „Blurred Lines” i wcześniejszego utworu Marvina Gaye „Got to Give It Up”.

K

iedy myśleliśmy, że szaleństwo mediów trwające od 2013 roku dotyczące kontrowersyjnych tekstów wspomnianych muzyków w końcu ucichło, utwór „Blurred Lines” sprawił, że znaleźli się oni ponownie w centrum uwagi. Tym razem, twórcy „Blurred Lines” – Robin Thicke, Pharrell Williams i Clifford Harris Jr (bardziej znany jako raper TI) – musieli bronić się przed procesem sądowym wniesionym przez rodzinę Gaye.

Państwo Gaye twierdzili, że utwór stworzony przez trio był w rzeczywistości naruszeniem prawa autorskiego Marvina Gaye i słynnego utworu „Got to Give It Up”.

Rodzina Marvina Gaye twierdziła, że hit „Blurred Lines”, który osiągnął zyski w wysokości ponad 16.000.000 dolarów i zdobył nominację do nagrody Grammy, i „Got to Give It Up” miał podobne cechy w odniesieniu do nut i nagrań dźwiękowych. Podobieństwa te przewyższyły „granice możliwego przypadku”.

Sąd cywilny w Los Angeles zgodził się z rodziny Gaye, przyznając rodzinie zmarłego muzyka prawie 7.4 miliona dolarów odszkodowania. Wyrok potwierdził, że utwór „Blurred Lines” rzeczywiście skopiował wcześniejszy znany utwór „Got to Give It Up”.

Werdykt ten jest wyraźnym przypomnieniem dla artystów czerpiących inspirację z istniejących utworów w

PORADNIK UK

Creative Content UK – program edukujący internautów w zakresie praw autorskich Creative Content UK to porozumienie podpisane pod patronatem brytyjskiego rządu pomiędzy dostawcami Internetu a organizacjami z branży muzycznej i filmowej.

Program będzie monitorować sieci P2P w celu odnalezienia nielegalnych treści. Po ich zlokalizowaniu, ustali adresy IP internautów, którzy je pobrali i wyśle do nich informację, która zawierać będzie m.in porady na temat tego, w jaki sposób można pobierać podobne materiały w legalny sposób.

Powszechnie słyszy się opinie, że wszystkie piosenki pop „brzmią tak samo”. Wiadomym również jest, że muzycy często czerpią inspirację z innych prac. Rzeczywiście, nawet Pharrell Williams bronił się mówiąc, że wszystko co było w tym przypadku podobne to „odczucie” piosenki.

Koniecznie należy pamiętać, że prawnie niedozwolone jest, aby „rozmyta linia” pomiędzy inspiracją, „odczuciem” lub „groove” danej piosenki przemieniła się w naruszenie praw autorskich.

Dla wszystkich przedsiębiorstw uczestniczących w produkcji twórczości muzycznej, wynalazków i wzorów konieczne jest rozważenie podstaw inspiracji danej pracy. Należy zapewnić, jasny i przejrzysty proces twórczy.

Jeśli jest się zmuszonym do obrony swojego stanowiska przeciw oskarżeniami o naruszenie praw autorskich, ważne jest, aby być w stanie wykazać w szczegółach jak wpadło się na dany pomysł oraz to, w jaki sposób dany pomysł został opracowany. Dodatkowo, wytwórnie zajmujące się pomocą artystom w twórczości będą często wymagały od klienta, aby zagwarantował, że praca jest oryginalna.

Jeżeli następnie wniesione zostanie oskarżenie o naruszenie praw autorskich, wytwórnia będzie musiała zmierzyć się nie tylko z roszczeniem o odszkodowanie i koszty, ale potencjalne również roszczeniami z tytułu naruszenia gwarancji oryginalności przez (prawdopodobnie byłego) klienta.

Nie wiemy jeszcze, czy trio odwoła się od decyzji sądu.

Niezależnie od tego, sprawa pokazała wyraźnie, jak ważna jest świadomość wpływów na naszą twórczość.

Opłaca się być oryginalnym!

Oferuje leczenie: - bóli kręgosłupa - bóli mięśni i stawów - kontuzji sportowych - masaż leczniczy i sportowy - wad postawy u dzieci i młodzieży - uszkodzeń okołoporodowych usz niemowląt - zestaw ćwiczeń rehabilitacyjnych - terapia ultradźwiękowa

Polski fizjoterapeuta Glasgow, Edynburg, Motherwell, Hamilton

MOŻLIWOŚĆ WIZYT W DOMU PACJENTA! Kontakt:

tel: 07809870275 (Marcin) e-mail: maser74@wp.pl

21

PORADNIK UK

SQUARE.PL

TEXT DARIUSZ BARABASZ PHOTO 123RF.COM

ILE CZASU NA ODSZKODOWANIE? “Jeżeli miałeś wypadek nie z Twojej winy w ciągu ostatnich trzech lat należy Ci się odszkodowanie” Powyższe wyrażenie pojawia się w niemal każdej reklamie firm oraz kancelarii zajmujących się odszkodowaniami. Kwestia przedawnienia jest jednak dużo bardziej skomplikowana.

O

gólna zasada wynikająca z Limitation Act 1980 mówi iż okres przedawnienia dla spaw cywilnych związanych z odszkodowaniami wynosi 3 lata od daty wypadku lub daty wiedzy. Po upływie tego czasu sprawa się przedawni.

O ile ustalenie końcowej daty związanej z pojedynczym wypadkiem nie stanowi żadnego problemu, wyznaczenie daty wiedzy jest znacznie trudniejsze. Trzyletni okres zaczyna się od momentu, kiedy dana osoba wiedziała lub powinna wiedzieć, iż doznała obrażeń lub choroby. Może to być czas, kiedy pojawiły się pierwsze symptomy, lub kiedy choroba została zdiagnozowana przez lekarza, a nawet pojawiło się podejrzenie odnośnie danej przypadłości.

życia. Oznacza to, iż postępowanie sądowe musi zostać rozpoczęte przed dwudziestymi pierwszymi urodzinami.

Kolejnym przykładem są osoby, które były leczone z powodu chorób psychicznych na podstawie Mental Health Act 1983 i w związku z tym nie miały pełnej zdolności do czynności prawnych w czasie gdy zdarzył się wypadek. Wówczas trzyletni okres przedawnienia zaczyna się od wypisu z opieki lekarskiej lub momentu zakończenia się niepełnosprawności.

Przy odszkodowaniach za wypadki śmiertelne czas przedawnienia zaczyna się od daty śmierci lub od daty, kiedy został zauważony związek pomiędzy śmiercią i wypadkiem lub narażeniem na niebezpieczeństwo. Ma to szczególne znaczenie, gdy śmierć została spowodowana przez wystawienie pracownika na działanie substancji szkodliwych, np. azbestu. Często dopiero sekcja zwłok jest w stanie określić dokładną przyczynę śmierci. Gdy śmierć została spowodowana przez nieodpowiednie traktowanie podczas pobytu w placówce państwowej wówczas czas na podjęcie działań na podstawie Human Rights Act wynosi jedynie rok.

Aby nie utracić szansy na odszkodowanie warto uzyskać profesjonalną poradę jak najszybciej. Dodatkowo im bliżej daty przedawnienia tym trudniej będzie znaleźć kancelarie chętną na zaoferowanie umowy No Win No Fee.

Sąd może zadecydować o przedłużeniu okresu limitacji korzystając z sekcji 33 z Limitation Act. Jednak taka decyzja będzie zależna od szczegółów każdej sprawy z osobna. Dodatkowo sądy bardzo niechętnie zgadzają się na uwzględnienie takiej aplikacji. Jeżeli obrażenia zostały doznane w wyniku aktu przemocy, wówczas należy zwrócić się do Criminal Injuries Compensation Authority. Limit wynosi tylko dwa lata. Jest bardzo mało prawdopodobne, iż wnioski złożone po upływie tego okresu zostaną zaakceptowane, jednak zawsze warto to sprawdzić gdyż zdarzają się wyjątki.

Gdy ofiarą wypadku jest osoba niepełnoletnia, okres limitacji zaczyna się od ukończenia osiemnastego roku

ODSZKODOWANIE

ZA WYPADEK NA ROWERZE

Miałem wypadek na rowerze. Nie z mojej winy.

Ale jechałem bez kasku i bez kamizelki odblaskowej.

Czy w takiej sytuacji mogę ubiegać się o odszkodowanie?

Do wypadków z udziałem rowerzystów zgodnie z ustaleniami ROSPA, dochodzi zazwyczaj w gęsto zaludnionych miastach, a 75 proc. z nich ma miejsce na lub w pobliżu skrzyżowań. Poszkodwanemu rowrzyście przysługują określone uprawnienia, w tym możliwość wystąpienia o odszkodowanie za obrażenia oraz utratę zarobków, jeśli nie był w pracy z powodu wypadku. Rowerzysta ma prawo wystąpić o odszkodowanie nawet jeśli jechał bez kasku lub bez kamizelki odblaskowej.

Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerami: 075 14 65 18 41 oraz 033 00 36 00 05 Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik slatergordon.co.uk/pl

22

woarty! o N tw O

WYWIADY OPINIE

SQUARE.PL

TEXT KRZYSZTOF KRUK PHOTO 123RF.COM

„Mam chyba wspaniałego anioła stróża, który ciągnie mnie w kierunku, w którym trzeba.

Dziękuje tobie aniele stróżu, że dopłynąłem tam, gdzie zamierzałem.“ Olek

94 000 KILOMETRÓW W KAJAKU

Ma na liczniku 94 tysiące kilometrów w kajaku i dwie samotne wyprawy przez Atlantyk. Za sprawą tej ostatniej stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych podróżników w Polsce, a być może także na świecie. To właśnie ona przyniosła mu zwycięstwo w prestiżowym plebiscycie na podróżnika roku, organizowanym przez redakcję National Geographic.

24

S

SQUARE.PL

WYWIADY OPINIE

swój głos oddało na niego ponad pół miliona internautów. Kilka tygodni temu otrzymał też Nagrodę Specjalną Kolosów (najbardziej prestiżowe polskie wyróżnienie za osiągnięcia podróżnicze). Tyle, że to jeszcze nie koniec. O swoich planach na przyszłość i o tym jak przeżyć pół roku w kajaku na oceanie opowiada nam Aleksander Doba.

CHCĄC, CZY NIE STAŁEŚ SIĘ JEDNAK ROZPOZNAWALNĄ POSTACIĄ. CZY KIEDY IDZIESZ ULICĄ LUDZIE CIĘ ZATRZYMUJĄ, ZAGADUJĄ O WYPRAWĘ?

ROZMAWIAMY W PIERWSZY DZIEŃ WIOSNY. PAMIĘTASZ, GDZIE BYŁEŚ ROK TEMU O TEJ PORZE?

O CO SIĘ LUDZIE NAJCZĘŚCIEJ CIEBIE PYTAJĄ?

- No jasne, byłem na Atlantyku. W tym czasie wyruszałem z Bermudów. Musiałem tam dopłynąć i zrobić sobie przymusową przerwę po awarii steru w moim kajaku.

CZY TO JUŻ BYŁ TEN MOMENT KIEDY WIEDZIAŁEŚ, ŻE CI SIĘ UDA? ŻE NIC NIE MOŻE POKRZYŻOWAĆ WYPRAWY PRZEZ OCEAN?

- Widzę, że niektórzy ludzie na ulicy tak jakoś dziwnie na mnie patrzą, niektórzy podchodzą i pytają, żeby się upewnić, czy aby to na pewno ja jestem, a jeszcze inni od razu gratulują. Dość często mi się to zdarza i to w różnych miastach.

- Zwykle o to jak mogłem sam tam długo wytrzymać. I są też zdziwieni, że jestem takiego normalnego wzrostu, a nie jakimś wielkim atletą. Wyobrażenia ludzi o mnie są bardzo różne i niektórzy są zaskoczeni widząc takiego normalnego człowieka. Dużo jest tych pytań, często się powtarzają, choć to generalnie jest dla mnie bardzo miłe.

Salwami armatnimi powitała społeczność florydzkiej miejscowości New Smyrna Beach Aleksandra Dobę w chwili, gdy na horyzoncie pojawił się jego żółty kajak – “OLO”, którym już po raz drugi przepłynął Atlantyk: tym razem na trasie pomiędzy najdalej położonymi punktami na wybrzeżach Europy i Stanów Zjednoczonych.

Komandor Dan Kolassa wita Aleksandra Dobę na wybrzeżu New Smyrna Beach.

FOT. NICOLA MUIRHEAD/@NICOLAANNE_PHOTO

- Do Florydy miałem jeszcze kawał drogi, przede mną był jeszcze Golsztrom, czyli Prąd Zatokowy, ale mimo to byłem przekonany, że wszystko będzie dobrze i nie dopuszczałem do siebie myśli, że mogę tam nie dopłynąć.

SPODZIEWAŁEŚ SIĘ, ŻE TA WYPRAWA PRZYNIESIE CI TAKI ROZGŁOS? ZOSTAŁEŚ WYBRANYM PODRÓŻNIKIEM ROKU W PRESTIŻOWYM PLEBISCYCIE THE NATIONAL GEOGRAPHIC, OTRZYMAŁEŚ NAGRODĘ SPECJALNĄ NA TEGOROCZNYCH KOLOSACH. MOŻNA POWIEDZIEĆ, ŻE STAŁEŚ SIĘ NIEMALŻE CELEBRYTĄ.

- Nie, nic z tych rzeczy. Ja tego w ogóle nie brałem pod uwagę. Przecież ja nie robię wypraw po to, by potem brać udział w plebiscytach. To wszystko zaczęło się dziać samo dopiero po jej zakończeniu.

DWA RAZY PRZEPŁYNĄŁEŚ ATLANTYK KAJAKIEM, WIĘC TERAZ CHYBA JUŻ DASZ SOBIE SPOKÓJ Z TAKIMI WYPRAWAMI?

- A gdzie tam! To, że zdobyłem tytuł podróżnika roku The National Geographic nie mobilizuje mnie przecież do siedzenia w domu przed telewizorem. Za rok i dwa miesiące wyruszam znowu na Atlantyk. Tyle, że teraz chcę go przepłynąć w drugą stronę, czyli z zachodu na wschód. To ma być samotna transatlantycka wyprawa kajakowa, bez żadnej pomocy z zewnątrz. Ma być też trudniejsza od poprzednich, bo będę płynął bardziej na północ, gdzie wody są zimniejsze, a sztormy silniejsze i częstsze. Na pewno będzie ciężko, ale dlatego też kajak będzie przerobiony, tak abym dał radę podołać tym warunkom.

CO CIĘ PCHA DO TAKICH WYPRAW? CHCESZ COŚ UDOWODNIĆ?

Od początku stycznia Atlantyk nie oszczędzał Olka, fundując mu jedną ‚atrakcję‘ za drugą. Siła woli, siła ducha i przemożna wiara w realizację celu doprowadziły go jednak do szczęśliwego zakończenia. Olek twierdzi: „Mam chyba wspaniałego anioła stróża, który ciągnie mnie w kierunku, w którym trzeba. Dziękuje tobie aniele stróżu, że dopłynąłem tam, gdzie zamierzałem.“

- Nie, no przecież Europy już nie odkryję, bo dawno jest odkryta. Mam za sobą już dwie takie wyprawy.

Mam kajak, którym bezpiecznie przepłynąłem Atlantyk. Ja się też sprawdziłem i gdybym nie doprowadził do tej wyprawy, to byłoby we mnie takie wielkie poczucie niezadowolenia i przekonanie, że coś ciekawego przechodzi mi koło nosa. Natomiast na samym początku tych wypraw pomyślałem sobie, że skoro nigdy wcześniej nie byłem w Ameryce, to spróbuje do niej dopłynąć.

25

SQUARE.PL

WYWIADY OPINIE

CO JEST NAJWIĘKSZYM WYZWANIEM W TRAKCIE TAKIEJ WYPRAWY?

UDAŁO SIĘ JEDNAK JĄ W KOŃCU UDOBRUCHAĆ?

- Psychika. Trzeba mieć naprawdę mocną psychikę.

Ja już wcześniej się przekonałem jaką mam mocną, bo dawałem sobie rade w różnych niełatwych sytuacjach. Kiedyś byłem porwany przez bandytów na Amazonce. Nikomu nie życzę takiej sytuacji, gdy człowiek znajduje się pod lufą karabinu.

Ciężko z tym było. Do ostatniej chwili była przeciwna temu pomysłowi i jak mi coś nie wychodziło, to cieszyła się mając nadzieję, że może jednak do tej wyprawy nie dojdzie. Kiedy już jednak wyruszyłem do Berlina na lotnisko i było przesądzone, że nie ma odwrotu, to wtedy zmieniła nastawienie i bardzo mi wtedy pomogła.

A JAK TO JEST ZE SPANIEM? TRUDNO SOBIE WYOBRAZIĆ, ŻE KTOŚ MOŻE SPOKOJNIE SOBIE SPAĆ W KAJAKU NA ŚRODKU OCEANU.

PODRĄŻMY ZATEM TEN TRUDNY TEMAT. CZY ŻONA WIE, ŻE ZA ROK ZNOWU CHCESZ WYRUSZYĆ NA ATLANTYK?

- Różnie z tym bywało. Były okresy spokoju kiedy ocean kołysał bardzo łagodnie i wtedy mogłem sobie nawet powiedzieć, że mam łóżku wodne. Natomiast generalnie wygląda to tak, że fale są bardzo nieregularne. Co kilkadziesiąt fal zdarza się jakaś silniejsza i kiedy ona uderzała o kajak, to się budziłem. Spoglądałem na zewnątrz, czy w pobliżu nie ma jakiegoś statku, czy coś nie płynie blisko mnie i kładłem się znowu.

I następowała następna „rata” snu. No i faktycznie pewne zmęczenie i niedosyt snu stale mi towarzyszyło. A już podczas sztormów, a przeżyłem ich osiem, to w ogóle nie było mowy nawet o drzemce. Najdłuższy sztorm trwał trzy doby i wtedy naprawdę już miałem dosyć.

CZY W TRAKCIE TEJ PRZEPRAWY PRZEZ ATLANTYK PRZESPAŁEŚ UCZCIWIE CHOĆ JEDNĄ NOC?

- Najdłużej chyba jednym ciągiem to trzy godziny spałem.

CO JADŁEŚ PODCZAS REJSU?

- Takie „klasyczne” jedzenie jak konserwy, czy słoiki np. z fasolką starczyło mi na miesiąc. Później pozostało mi już tylko jedzenie liofilizowane (tzn. zamrożone, a następnie pozbawione wody – przyp. red.) i tych zapasów miałem na pół roku. W zupełności ich zatem wystarczyło. Miałem ze sobą też bardzo dużo też słodyczy. To nauka po wcześniejszej wyprawie, kiedy mi ich zabrakło i wówczas schudłem 14 kilogramów.

Tym razem schudłem już znacznie mniej, bo słodyczy wziąłem ze sobą naprawdę bardzo dużo.

A CZEGO CI NAJBARDZIEJ BRAKOWAŁO W CZASIE TEJ WYPRAWY?

- Zwykłego naszego polskiego chleba i zwykłych gotowanych ziemniaków. I do nich, a nie do jakiś wyszukanych potraw, tęskniłem najbardziej.

TO CHYBA PO POWROCIE DO POLSKI URZĄDZIŁEŚ SOBIE ZIEMNIACZANĄ UCZTĘ?

- Tak naprawdę pierwszy porządny posiłek zjadłem jeszcze na Florydzie. Zaprosili mnie tam do baru irlandzkiego i ugościli... pierogami. A że mieli tam pierogi tak dobre jak w Polsce, więc zjadłem dwie porcje.

A JAK ŻONA REAGUJE NA TE WSZYSTKIE WYPRAWY? BO PRZECIEŻ NIE MA CIĘ W DOMU PRZEZ MNÓSTWO CZASU.

- To trudny temat. Czasem mówię, że podczas pierwszej swojej wyprawy miałem 50 burz tropikalnych, ale burza, którą mi żona urządziła na wieść, że faktycznie się wybieram w taką podróż, zarówno długotrwałością, jak też intensywnością zdecydowanie przebiła tamte pięćdziesiąt. W porównaniu z tą, jaką przeżyłem w domu, były to małe „pikusie”.

- Tak, wie o tym, choć ją mocno zaskoczyłem.

Dowiedziała się w trakcie programu „Dzień dobry TVN”, którego byliśmy gośćmi. W pewnym momencie padło pytanie o to, co teraz będę robił. Żona siedziała tuż obok, a ja wypaliłem, że za rok i kilka miesięcy chcę się znowu wybrać na ocean. W żonę jakby piorun strzelił. Jak wyszliśmy ze studia, to znowu posypały się na mnie gromy. No, ale mleko się już rozlało. Wiadomo, nie popiera, ale też już za bardzo nie protestuje.

KIEDY STARTUJESZ? - Któregoś dnia – opowiada żona Olka - Gabi - starsza wnuczka, pięcioletnia Olga, zapytała swoją mamę, dlaczego dziadek popłynął kajakiem. Kasia, nasza synowa, odpowiedziała, że dziadek spełnia swoje marzenia. Na to Olga: mamo, a ja mam marzenie, żeby dziadek szybko wrócił i już nie pływał.“ Czy dziadek posłucha?

- Chciałbym wyruszyć 13 maja 2016 roku z kontynentalnej części Nowego Yorku. Przepłynę obok Statuy Wolności. Nie wiem natomiast gdzie uda mi się wylądować. Zamierzam dopłynąć do Portugalii, ale jeśli będzie z tym problem, bo koło Azorów prądy znoszą na południe, to może się skończyć na wybrzeżu północnej Afryki.

LICZYŁEŚ KIEDYŚ ILE JUŻ PRZEPŁYNĄŁEŚ KAJAKIEM?

- Tak, mam już na liczniku 94 tysiące kilometrów.

ATLANTYK

TO NIE WSZYSTKO Aleksander Doba ma 68 lat, z czego dokładnie połowę spędził w kajaku (zaczął pływać jako 34-latek).

Jako pierwszy kajakarz przepłynął Wisłę, całe polskie wybrzeże morskie, samotnie opłynął Bałtyk (w ciągu 80 dni), również samotnie pokonał trasę z Polic do Narwiku i opłynął jezioro Bajkał. W roku 2004 po raz pierwszy (wtedy jeszcze z partnerem) spróbował przepłynąć kajakiem Atlantyk – wówczas jednak śmiałkowie szybko przegrali z oceanem. Do pomysłu wrócił sześć lat później. 26 października 2010 r. wyruszył z Dakaru i 99 dni później 2 lutego 2011 r.) dopłynął do Acarau w Brazylii stając się tym samym pierwszym człowiekiem w historii, który po-

konał Atlantyk wykorzystując wyłącznie siłę własnych mięśni (przed kim kilka osób dokonało tej sztuki, ale oni posługiwali się kajakami z żaglem). Po niespełna trzech lat powtórzył swój wyczyn. 5 października 2013 roku wyruszył z Lizbony ponownie w podróż przez Atlantyk. 17 kwietnia 2014 – po 167 dniach w specjalnym kajaku o wdzięcznej nazwie „Olo” – dotarł do Canaveral na Florydzie. Sztormy i awarie sprzętu sprawiły, że wyprawa wydłużyła się o dwa miesiące i 1300 mil w stosunku do pierwotnego planu. Przez 47 dni nie miał żadnego kontaktu ze światem, gdyż jego telefon satelitarny przestał działać po dwóch miesiącach rejsu.

27

NAUKA I WIEDZA

SQUARE.PL

TEXT ADRIANA CHODAKOWSKA LONDYNEK.NET PHOTO 123RF.COM

DEBATA POLACY W ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE

K

westie imigracyjne już od dłuższego czasu stają się głównym tematem wielu debat, a dla partii politycznych – kartą przetargową w obliczu zbliżających się wyborów. Polacy rezydujący w Zjednoczonym Królestwie czują się coraz mniej pewnie. Szczególnie zaniepokojeni są ci, którzy już od kilku lat nazywają Wielką Brytanię swoją drugą ojczyzną – tu pracują, mieszkają razem ze swoimi rodzinami, ich dzieci chodzą do brytyjskich szkół. Większość z nich wciąż ma tylko polski paszport, bo przecież obywatele Unii Europejskiej są uprawnieni do tego, aby przenieść swoje życiowe interesy do innego kraju Wspólnoty i tam osiąść. Tylko... czy to się może zmienić?

Jeśli akceptujemy siebie, to jesteśmy w stanie osiągać sukcesy i brać cenne lekcje z porażek. Ponadto bronimy swoich praw i jesteśmy asertywni. Osoby z zaniżoną samooceną często określane są jako agresywne lub aroganckie, ponieważ w ten sposób maskują to, co same o sobie myślą.

O tych i o innych sprawach, związanych z polska emigracją rozmawiano niedawno podczas debaty zatytułowanej „Is there a future for Poles in the UK?” (Czy jest przyszłość dla Polaków w Zjednoczonym Królestwie?”).

Debata, zorganizowana już po raz drugi przez Polskich Profesjonalistów w Londynie i Brytyjsko-Polskie Stowarzyszenie Prawników, przy wsparciu Poland All-Party Parliamentary Group, była wyjątkowa nie tylko ze względu na prestiżowe miejsce (spotkanie odbyło się w budynku Portcullis House, należącym do brytyjskiego parlamentu). Duża część panelistów miała bowiem silne związki z Polską – czy to poprzez swoje pochodzenie, czy przez wykonywaną pracę.

Moderująca debatę Kasia Madera to znana prezenterka stacji telewizyjnej BBC. Urodziła się w Londynie, ale jej rodzice są Polakami. Mówi po polsku i jest honorową ambasadorką Zjednoczonego Królestwa Polek w Wielkiej Brytanii.

Gospodarzem spotkania był urodzony w Polsce brytyjski poseł konserwatystów Daniel Kawczyński, specjalny doradca premiera Davida Camerona ds. Europy Środkowej i Wschodniej. Jak sam przyznał, co sobotę razem z córką uczy się języka polskiego.

28

Liberalnych Demokratów reprezentował Stefan Kasprzyk - były burmistrz gminy Islington, także mówiący po polsku.

W imieniu UKIP głos zabierał polski kandydat tej partii w okręgu Tooting Przemek Skwierczyński, a głosem Partii Pracy był poseł Andy Slaughter z okręgu Hammersmith, mający styczność z problemami Polaków w swojej codziennej pracy.

Politykiem reprezentującym interesy wszystkich Europejczyków - a w tym także Polaków - był Roger Casale, były poseł Partii Pracy z londyńskiego okręgu Wimbledon, a obecnie szef organizacji New Europeans, nawołującej imigrantów do ubiegania się o swoje prawa - przede wszystkim wyborcze.

Panel uzupełniali specjaliści: prawnik James Dixon i ekonomista dr Andrew Lilico z Instytutu Spraw Ekonomicznych (London School of Economics).

Jako gości, a zarazem uczestników debaty zadających pytania, zaproszono przedstawicieli organizacji, stowarzyszeń i mediów polonijnych, oraz instytucji z nimi współpracujących.

Dyskusję rozpoczęto od dość popularnego ostatniego pytania: czy imigracja jest dobra czy zła dla brytyjskiej ekonomii? Zdaniem dra Lilico, ogólnie jest dobra, ale są w Anglii takie obszary, na których gęstość zaludnienia wzrosła bardzo gwałtownie właśnie przez imigrantów. O pozytywnych skutkach przekonany był także Andy Slaughter, natomiast Daniel Kawczyński zauważył, że trudno będzie ograniczyć imigrację z UE, jeśli Wielka Brytania pozostanie w unijnych strukturach.

O australijskim systemie kontroli imigracji, polegającym na wprowadzeniu zakazu wjazdu do kraju przyjmującego dla pracowników niewykwalifikowanych, mówił z kolei Przemek Skwierczyński. Kandydat UKIP stwierdził, że obecny system jest dyskryminujący, bo faworyzuje imigrantów z Unii Europejskiej.

Dodał, że nie można generalizować, czy imigracja do Wielkiej Brytanii jest pozytywna czy negatywna, bo są różne jej aspekty.

Narastająca antyimigracyjna retoryka, zapowiadane referendum w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, postępujące ograniczenia przywilejów dla przyjezdnych z krajów unijnych - to wszystko nie napawa optymizmem Polaków mieszkających i pracujących na Wyspach.

SQUARE.PL „To kategoryzowanie ludzi, gdy mówimy o pozytywnej lub negatywnej imigracji, bo ludzkie zachowanie jest przecież skomplikowane” - wskazał natomiast James Dixon. Z kolei Roger Casale przypomniał, że nawet Nigel Farage jest przekonany, że imigracja z UE jest dobra dla brytyjskiej ekonomii. „Problemem jest tylko odbiór tego zjawiska przez ludzi - wielu z nich nie zdaje sobie sprawy i nie rozumie związanych z tym procesów i efektów dla ekonomii. Stąd powstała antypatia wobec imigrantów - i właśnie dlatego musimy dużo na ten temat rozmawiać, aby wszystko wyjaśnić” - ocenił szef New Europeans.

Atmosfera na sali zrobiła się gorętsza, gdy podjęto temat zapowiedzianego przez konserwatystów referendum w sprawie wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Co to będzie oznaczać dla Polaków, gdy zapadnie decyzja: „TAK, chcemy wyjść z Unii”? padło pytanie z sali. „Ostatnie referendum w Wielkiej Brytanii - nie licząc ubiegłorocznego szkockiego - miało miejsce w 1975 roku. Europejskie referendum powinno się więc odbyć - po to, aby nasze społeczeństwo mogło się na ten temat wypowiedzieć” - stwierdził Daniel Kawczyński. „Kwestia naszego członkostwa w Unii to jakaś nadmuchana obsesja rodem z Westminsteru. Tak naprawdę na niższych szczeblach ten problem nie jest podejmowany, w żadnej gminie się o tym nie mówi!” zapewnił Andy Slaughter. „Kwestia europejska rzeczywiście nie jest kluczowa; podgrzewa się ją przed wyborami, a przecież są ważniejsze problemy” - zgodził się z przedmówcą Stefan Kasprzyk. „Zresztą lata temu wstąpiliśmy do tego europejskiego klubu, jakim jest Unia” - przypomniał

NAUKA I WIEDZA

(Wielka Brytania weszła do UE w 1973 roku - przyp. red.). „W ostatnim czasie pojawiła się specjalna klauzula, Zdecydowana mówiąca o tym, że jeśli Wielka Brytania opuści Unię, większość emigrantów wówczas obywatele UE dostaną propozycję zostania przebywa w innych rezydentem lub obywatelem tego kraju” - poinformokrajach Starego wał Przemek Skwierczyński.

Kontynentu.

Tylko nieco ponad 300 tysięcy osób zdecydowało się na wyjazd dalej.Jak wynika z ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego, przeprowadzonego przez GUS, podstawową przyczyną wyjazdów jest znalezienie „Jeśli Wielka Brytania wyjdzie z Unii, nie będzie nas zatrudnienia. W przy negocjowaniu ważnych spraw Europy, zabraknie poszukiwaniu pracy nas podczas różnych szczytów” - przestrzegł James wyjechało z Polski Dixon. A co to będzie oznaczać dla Polaków?” prawie 78 procent „Dalej będziecie obywatelami UE, ale stracicie ochro- emigrantów. Pozostałe nę, prawo do głosowania w wyborach lokalnych, powody to edukacja, znajdziecie się w niepewnej pozycji. A przeciętni sprawy rodzinne lub leczenie i rehabilitacja.

Brytyjczycy? Oni nie są zainteresowani sprawami Za pracą wyjeżdżają europejskimi - wystarczy posłuchać rozmów w pubie, głównie mężczyźni, aby się o tym przekonać” - stwierdził Roger Casale. natomiast kobiety jako powód podają jeszcze Paneliści poruszyli także temat planowanej likwisprawy rodzinne. dacji języka polskiego podczas egzaminów A-level.

Ogółem jednak za Mówiono przy tym o „kulturze strachu i ignorancji”, granicą przebywa podsycanej przez takie partie jak UKIP. więcej kobiet (51,1 procenta) niż mężczyzn (48,9 procenta).

„To nie będzie takie proste” - zauważył James Dixon. „Trzeba bowiem będzie sprawdzić, kto ma prawo do rezydentury. A co z członkami rodzin tych imigrantów? Europejska Konwencja Praw Człowieka może tu spowodować wiele podziałów. Co stanie się z prawem do swobodnego przemieszczania się? To będzie prawdziwy koszmar dla prawników, a nie sądzę, żeby ktokolwiek myślał, co to za sobą pociągnie z prawnego punktu widzenia” - zauważył.

KOMENTARZE: Agata Dmoch, współorganizatorka debaty (British Polish Law Society): „Czas najwyższy, żeby przeciętny Polak w Wielkiej Brytanii zainteresował się brytyjską polityką.

Mam wrażenie, że my jesteśmy tak zmęczeni polską polityką, że staramy się trzymać z daleka od tej angielskiej, a prawda jest taka, że jeżeli nie będziemy głosować czy czegokolwiek wymagać od naszych lokalnych posłów, jeżeli nie będziemy debatować na temat naszych praw w tym kraju - to nigdy nic się nie zmieni.

Tak jak jeden z gości powiedział: to również od nas zależy, co się z nami dzieje, a nie tylko od polityków. Musimy wywierać presję i zacząć się angażować.

Jeżeli czujemy się niepewnie, to tym bardziej powinniśmy się kontaktować z naszym lokalnym MP. Jestem przekonana, że może nie większość, ale ogromna ilość osób nawet nie wie, kto jest ich lokalnym przedstawicielem w parlamencie - już nie wspominając o tym, że nigdy się z nim nie spotkało ani nie miało żadnego kontaktu”.

Wiktor Moszczyński, działacz polonijny, prezes Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Ltd.:

Jerzy Byczyński,

„Muszę przyznać, że w strukturze debata była bardzo dobrze przygotowana, ale ostatecznie - frustrująca. Po pierwsze: rzadko kiedy odpowiadano na pytania, a politycy atakowali się nawzajem, co nie zawsze było na miejscu.

Wyszło na jaw, że właściwie nie ma konkretnego planu, co robić gdy w referendum większość opowie się za wyjściem z UE. Nikt na przykład nie poruszył sprawy, czy ci Polacy, którzy tu już są więcej niż 7 lat i mają prawo rezydencji, ale nie dysponują brytyjskim paszportem, będą mogli zostać.

Według prawa brytyjskiego tak powinno być, ale nikt tego nie potwierdził. A co z ich rodzinami w Polsce? Czy będą mogły do nich przyjeżdżać bez problemów?

„Nasza debata zdecydowanie była za krótka. Jej tematem było bardzo duże zagadnienie, dlatego chcieliśmy podjąć wiele kwestii. Cieszę się, że mieliśmy okazję poznać wiele różnych punktów widzenia i wysłuchać nawet ostrzejszej wymiany zdań. Naszym celem jest to, aby Polacy zaangażowali się politycznie - nieważne, w jakiej partii, bo przecież mamy różne poglądy polityczne. Każdy może jednak znaleźć taki program, z którym się będzie utożsamiał.

Wniknięcie w struktury polityczne pomoże nam budować silniejszą pozycję Polaków w Wielkiej Brytanii.

współorganizator debaty (PPL, British Polish Law Society):

Monika Tkaczyk, Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii: „Brakowało mi dyskusji, co możemy zrobić, żeby zatrzymać likwidację języka polskiego z egzaminów A-level - i zrobić coś więcej nie tylko dla Polaków, ale i dla innych narodów, których języki też mają być usunięte z tego egzaminu.

Zabrakło mi też dyskusji na temat tego, że Polacy jednak bardzo dużo wpłacają do kasy rządu brytyjskiego.

Ogólnie debata była ciekawa, bardzo bogata w informacje dotyczące nie tylko Polaków, ale i Europy.

29

TEMAT NUMERU

SQUARE.PL

RED. A.SKÓRKIEWICZ PHOTO 123RF.COM WIKIPEDIA.ORG

10 MAJA WYBIERAMY PREZYDENTA POLSKI

Wybory prezydenckie 2015 odbędą się 10 maja. Obecnie, od 6 sierpnia 2010 roku urząd prezydenta RP pełni Bronisław Komorowski. Jego kadencja zakończy się 6 sierpnia 2015 roku, z chwilą złożenia przysięgi przez nowo wybranego prezydenta.

O

d godz. 7.00 do godz. 21.00 czynne będą lokale wyborcze, w których społeczeństwo zadecyduje, kto obejmie funkcję Prezydenta RP. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska ponad 50% głosów, to dwa tygodnie później (24 maja) odbędzie się druga tura wyborów. Prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.

Obywatele polscy, przebywający w dniu wyborów za granicą, będą mogli wziąć udział w głosowaniu, jeżeli posiadają ważny polski paszport lub ważny polski dowód osobisty oraz zostaną wpisani, na podstawie zgłoszenia, do spisu wyborców sporządzonego przez konsula właściwego terytorialnie dla miejsca pobytu wyborcy.

Powyższy wymóg wcześniejszego wpisania do spisu wyborców nie dotyczy wyborców posiadających zaświadczenie o prawie do głosowania. Osoby stale zamieszkałe w kraju, wyjeżdżające za granicę, mające zamiar wziąć udział w głosowaniu powinny zaopatrzyć się przed wyjazdem w zaświadczenie o prawie do głosowania.

W nadchodzących wyborach prezydenckich po raz pierwszy w historii można będzie głosować korespondencyjnie i to już kilka dni przed wyborami.

Dotychczas głosować korespondencyjnie (a więc wysyłając kartę wyborczą pocztą) mogli tylko niepełnosprawni i osoby, które w czasie wyborów przebywały za granicą.Teraz głosowanie korespondencyjne jest dostępne dla każdego .

„MAMY KONSTYTUCYJNY OBOWIĄZEK, I KAŻDY Z NAS BEZ WZGLĘDU NA TO GDZIE MIESZKA POWINIEN WZIĄĆ UDZIAŁ W WYBORACH PREZYDENCKICH - JEŻELI JEST TAKA PRAWNA MOŻLIOWŚĆ” DARIUSZ ADLER

- KONSUL GENERALNY RP W EDYNBURGU

30

Warunkiem wzięcia udziału w wyborach w obwodach utworzonych za granicą jest zarejestrowanie się w spisie wyborców prowadzonym przez właściwego terytorialnie konsula RP (Po dokonaniu rejestracji u części osób w momencie sprawdzania statusu rejestracji wyświetla się komunikat „Wniosek zawiera błędy”. Prosimy o zignorowanie tej informacji i ponowne sprawdzenie po kilku dniach). Zgłoszenia można dokonać także telefonicznie, e-mailowo, telefaksem lub osobiście), lub przedstawienie zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przez urząd gminy lub konsula.

Osoba zgłoszona do spisu wyborców może pobrać „Zaświadczenie o prawie do głosowania”(nie dotyczy osób głosujących korespondencyjnie). Dokument ten umożliwia oddanie głosu przed dowolną komisją wyborczą na całym świecie. W przypadku utraty „zaświadczenia” nie będzie możliwości otrzymania kolejnego ani oddania głosu w żaden inny sposób. Wniosek o wydanie zaświad-

SQUARE.PL czenia należy złożyć najpóźniej do 8 maja (przez I turą wyborów). Zgłoszeń wyborców do spisu można dokonywać najpóźniej na 3 dni przed dniem wyborów tj. do 7 maja 2015 r. (czwartek). W przypadku wyborców zamierzających oddać głos korespondencyjnie termin zgłoszenia do spisu wyborców upływa 27 kwietnia 2015 r. (poniedziałek).

Wybór sposobu głosowania (osobiście lub korespondencyjnie), Obwodowej Komisji Wyborczej oraz wystąpienie o „Zaświadczenie o prawie do głosowania” dotyczą automatycznie pierwszej jak i ewentualnej drugiej tury wyborów. Nie będzie możliwości dokonania zmiany. Warunkiem oddania głosu w siedzibie OKW będzie przedstawienie ważnego paszportu lub dowodu osobistego.

Polacy, którzy chcą oddać głos w majowych wyborach prezydenckich za granicą, mogą już rejestrować się przez portal Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Rejestracja dotyczy głosowania osobistego i korespondencyjnego. MSZ utworzyło 229 obwodów głosowania za granicą w 87 krajach, najwięcej w Wielkiej Brytanii - 35 ZAŚWIADCZENIE O PRAWIE DO GŁOSOWANIA Wyborca zmierzający przebywać w dniu głosowania poza miejscem stałego pobytu może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Wniosek o wydanie zaświadczenia składa się konsulowi (w Polsce w urzędzie gminy, w której wyborca jest ujęty w spisie wyborców) najpóźniej do 8 maja 2015 r.

Wniosek może być złożony osobiście, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Do odbioru zaświadczenia wyborca może upoważnić inną osobę.

Wówczas wyborca sporządza wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienie (może być to jeden dokument) w którym wskazuje swoje imię/imiona i nazwisko oraz numer Pesel oraz te same dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia. W szczególnych sytuacjach konsul może wyrazić zgodę na wysłanie zaświadczenia pocztą.

Wyborca otrzyma dwa zaświadczenia: zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu pierwszego głosowania oraz zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu ponownego głosowania (tzw. II tury wyborów).

W przypadku przeprowadzenia ponownego głosowania wyborca zmieniający miejsce pobytu po dniu pierwszego głosowania, a przed ponownym głosowaniem, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu ponownego głosowania.

Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia składa się konsulowi do dnia 22 maja 2015 r.

GŁOSOWANIE KORESPONDENCYJNE Każda osoba rejestrująca się do spisu wyborców za granicą może wybrać korespondencyjny sposób oddania głosu. Takiej osobie do dnia 30 kwietnia zostanie wysłany pakiet wyborczy w którym znajdzie się: karta do głosowania, koperta na kartę do głosowania, koperta zwrotna, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu oraz instrukcja głosowania korespondencyjnego. Po otrzymaniu pakietu wyborczego i zapoznaniu się z instrukcją, należy oddać głos źródło: Konsulat Generalny RP. w Edynburgu

TEMAT NUMERU

na karcie do głosowania i kartę umieścić w kopercie na kartę do głosowania, a kopertę zakleić. Następnie należy podpisać oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu i włożyć je wraz z kopertą na kartę do głosowania w której znajduje się karta do głosowania do koperty zwrotnej na której znajduje się adres placówki konsularnej i numer obwodowej komisji wyborczej. Zaklejoną kopertę zwrotną (z kartą do głosowania i oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu) należy wysłać na swój koszt na adres widniejący na kopercie.

1.

2.

Istnieje także możliwość osobistego odbioru pakietu wyborczego z placówki konsularnej o czym należy poinformować konsula w czasie rejestracji do spisu wyborców (inną drogą niż przez dedykowany portal ewybory) lub zaznaczając właściwą opcję w czasie rejestracji przez stronę ewybory.

Wyborca może doręczyć kopertę zwrotną osobiście do właściwego konsula przed dniem głosowania lub w dniu i godzinach głosowania do obwodowej komisji wyborczej w obwodzie głosowania, w którym jest wpisany do spisu wyborców.

SONDAŻE Jeśli poparcie kandydatów na prezydentów utrzymałoby się na tym poziomie co obecnie, to 10 maja Bronisław Komorowski mógłby liczyć na 45 proc. głosów. To o trzy punkty proc. lepiej niż wskazywał sondaż z 30 marca.

3.

4.

5.

Na drugim miejscu umocnił się Andrzej Duda, na którego zagłosowałoby 28 proc. osób. Kandydat PiS uzyskał wynik lepszy niż w poprzednim sondażu o 2 punkty proc.

KORWIN BEZ ZMIAN, OGÓREK W DÓŁ Janusz Korwin-Mikke zachował 6 proc. poparcia w sondażu i dzięki temu przesunął się na trzecie miejsce w porównaniu z poprzednimi prognozami.

Remisuje z nim jednak Paweł Kukiz, również może liczyć na 6 proc. głosów wyborców. To o 2 punkty proc. lepiej niż w marcu.

Najmniej zadowolona z najnowszego sondażu może być Magdalena Ogórek. Kandydatka SLD zanotowała aż 3-punktowy spadek poparcia i obecnie głosowałoby na nią 4 proc. respondentów Prognozy frekwencji utrzymują się na tym samym poziomie – 62 proc. zadeklarowało udział w I turze wyborów prezydenckich.

6.

7.

8.

9.

KANDYDACI NA PRZYDENTA RP 1. BRONISŁAW KOMOROWSKI 7. GRZEGORZ BRAUN Bezpartyjny Bezpartyjny 8.

PAWEŁ TANAJNO 2. ADAM JARUBAS Demokracja Bezpośrednia Polskie Stronnictwo Ludowe 9. MARIAN KOWALSKI 3. JANUSZ PALIKOT Ruch Narodowy Twój Ruch 10. PAWEŁ KUKIZ 4. JACEK WILK Bezpartyjny Kongres Nowej Prawicy 11. JANUSZ KORWIN5. ANDRZEJ DUDA -MIKKE Prawo i Sprawiedliwość Kongres Nowej Prawicy 6. MAGDALENA OGÓREK Stronnictwo Ludowo Demokratyczne

10.

11.

31

RODZINA.PL

SQUARE.PL

TEXT MARIOLA PACHOLCZYK

CHARAKTER CZY WYCHOWANIE? „Kim jestem?” to pytanie zadaje sobie prawie każdy , a wiele osób zastanawia się nad tym, co ma większy wpływ na życie człowieka: charakter czy wychowanie.

N

iestety nie jest łatwo jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ od wielu lat toczą się na ten temat spory, nawet wśród naukowców i nikt jeszcze nie udowodnił całemu światu, co jest ważniejsze. Podzielę się moją własną refleksją na ten temat i powiem, dlaczego uważam, że wychowanie ma większy wpływ na nasze życie.

Od czasu, kiedy naukowcy odkryli znaczenie genów, zaczęto zrzucać odpowiedzialność za nasze życie na geny, ponieważ wierzono, że zachowanie dzieci podobne do zachowania rodziców jest zjawiskiem powszechnym a nawet dziedzicznym. Ten pogląd jest bardzo wygodny dla tych ludzi, którzy wszelkie niepowodzenia życiowe tłumaczą złymi genami. Nie ulega wątpliwości, że pewne cechy zewnętrzne w dużej mierze dziedziczy się, np. kolor włosów, oczu, paznokcie, długie palce u rąk, itp.

W spadku po przodkach można dostać również temperament, ale są też naukowcy, którzy twierdzą, iż można odziedziczyć gen przestępczości, czy alkoholizmu. Tymczasem geny stanowią jedynie potencjał, warunkują nas do pewnego stopnia i mogą zadecydować o pewnych tendencjach, ale to od środowiska zależy, czy to nastąpi i którą drogą człowiek pójdzie przez życie. Poza tym, charakter człowieka kształtuje się od pierwszych dni życia. Pewnych cech temperamentu nie da się zmienić, jednak nad niektórymi udaje się pracować.

W przeciwieństwie do charakteru i dziedzicznych genów, to środowisko, w którym człowiek żyje ma na niego największy wpływ, ponieważ na jego osobowość od najmłodszych lat działają różne systemy społeczne, interpersonalne, które powodują bezpośrednie i pośrednie zmiany w zachowaniu. Jednakże największy wpływ na rozwój mają rodzice, którzy przekazują dzieciom odpowiednie lub nieodpowiednie wzorce.

Dziecko zwykle ma najwięcej kontaktu z rodzicami i na co dzień obserwuje relacje tata-mama, widząc, czy tata szanuje mamę, czy codziennie ze sobą rozmawiają, czy są dla siebie mili i czuli. Mały człowiek poznaje, jakim wartościom hołdują rodzice, czy mają zainteresowania intelektualne, i czy je rozwijają.

Uczestnicząc w życiu rodziny, dostrzega, jak rodzice funkcjonują w rozmaitych sytuacjach życiowych, np. czy mówią „dzień dobry” sąsiadom, ekspedientce w sklepie, w jaki sposób tata traktuje innych kierowców na drodze. Przykłady można mnożyć, ale każdy z nich wywiera wpływ na dzieci, które są świetnymi

32

obserwatorami i naśladowcami. Bardzo ważne jest to, że rodzice dostrzegają mocne i dobre strony dziecka, kiedy towarzyszą mu, obserwują i wspierają np. jeśli maluch jest energiczny, to nie zmuszają go, by przez pół godziny siedział spokojnie przy stole w oczekiwaniu na obiad. Jeśli lubi brykać, a powrót z przedszkola to dla niego tor przeszkód, po którym można biegać, skakać, wspinać się, pozwalają mu na tę formę aktywności, oczywiście w granicach rozsądku. W przeciwnym razie dziecko skieruje swoją energię w inną stronę, np. pobije kota lub ugryzie siostrę. Należy też pamiętać, że to rodzice są dla dziecka pierwszymi nauczycielami, a kiedy przyglądają się zabawie swoich dzieci, mogą zobaczyć siebie jak w krzywym zwierciadle, ponieważ one naśladują ich zachowania, ton głosu, gesty albo krzyk i przemoc, jeśli jest obecna w ich domu.

Kolejnym środowiskiem mającym znaczący wpływ w procesie kształtowania jest szkoła. Związane jest to z organizacją szkolnictwa, standardami dążeń proponowanymi przez nauczycieli i wychowawców. Środowisko szkolne kształtuje każdego ucznia podczas całego okresu nauczania z różnym nasileniem uzależnionym zarówno od jego wieku jak również atmosfery wychowawczej w szkole, typu szkoły, jej tradycji, osobowości nauczycieli, oraz poziomu i stylu pracy dydaktyczno-wychowawczej.

Szkoła ma za zadanie prowadzić systematyczną i zaprogramowaną działalność polegającą na ukształtowaniu zasad uczestnictwa w życiu społecznym, popularyzować i wpajać hierarchie wartości, cele życiowe oraz przybliżać wizje wartościowego życia.

Rozwój osobowości każdego dziecka zachodzi w ciągu całego życia. Chodzi w nim o ciągłe, występujące przez całe życie realizowanie siebie.

Każdy człowiek stopniowo odkrywa siebie, poznaje swoje możliwości, zdolności, upodobania i dąży do ich realizowania oraz wykorzystania. Każdy człowiek może nauczyć się różnych wzorów i kształtować swoje życie, bez względu na to w jakim środowisku się wychował.

Jeśli tylko potrafimy spojrzeć na świat z otwartym umysłem, uczyć się nowych rzeczy, umieścić swoje cele i je realizować, to można zmienić nie tylko siebie, ale również świat wokół siebie.

PODRÓŻE

SQUARE.PL

TEXT MONIKA NOWICKA PHOTO 123RF.COM

NIESAMOWITA WYSPA

MULL

Szkocja to nie tylko jedyna w swoim rodzaju kraina whisky i męskiej spódniczki. Przyjacielsko nastawieni mieszkańcy, wokoło pasące się słynne włochate krowy, czyli hairy coos, i hasające owieczki to tylko część unikalnej aury, jaką roztacza wokół siebie ta północna część Zjednoczonego Królestwa. Jeśli jednak zerkniemy na mapę geograficzną, wówczas wszystko będzie jasne. Szkocja to wyspiarska kraina. Oto małe przybliżenie Mull, wyspy położonej w północnozachodniej części kraju.

HISTORIA Pod względem historii stajemy oko w oko z czymś wyjątkowo nieszablonowym. Mull aż kipi od niecodziennych wydarzeń i nietuzinkowych mieszkańców. Mamy tutaj nie lada bandę wilków morskich, którzy zawijali do tutejszych portów. Mrożące krew w żyłach są opowiadania z czasów hiszpańskiej Armady. Legenda głosi, że w błotnistych brzegach jednej z zatok znajduje się zatopiony ładunek złota.

Zatonął w roku słynnej bitwy bezprecedensowym zwycięstwem floty angielskiej nad hiszpańską flotyllą. Złoto, którego ówczesną wartość szacowano na £300 000, poszło na dno i wszelki ślad po nim zaginął. Obecnie wartość złota sięgałaby kilka bilionów. Wielu śmiałków bezskutecznie przeczesywało te błotniste brzegi. To nie jedyna opowieść morska. Mimo oddalenia od chociażby takiego centrum dowodzenia i strategicznej lokalizacji, jaką posiada Londyn, Mull służyło jako baza wojskowa podczas drugiej wojny światowej. Wedle opowieści jeden z czołowych dowódców z uwagi na wyjątkową zaciekłość w walce oraz nieposkromiony temperament, zyskał sobie przydomek „Terror z Tobermoy” od nazwy zatoki, Tobermoy Bay. Miejscowi stwierdzą zapewne, że cała ta historia jest bujdą, bo chociaż w zatoce z pewnością znajduje się wrak owego statku, to przyczyna jego zatopienia była bardziej prozaiczna. Okręt zatopiony został bowiem przez miejscową wiedźmę, Doideag, która rzuciła na niego swój urok.

Tak czy siak, żadnego wraku w zatoce do dziś nie odnaleziono, a historycy i znawcy tematu sprzeczają się, jakiż to okręt mógł zawieruszyć się w tych okolicach? Była to Florencia, Florida, San Francisco, czy może San Juan de Sicilia? A może San Juan de Baptista? Do dziś nie wiadomo.

TURYSTYKA Co jednak można porabiać na Mull? Mieszkańców niewielu (cenzus z 2011 r. zawierał poniżej 3 tys. ludności), lekkie odizolowanie, ekspozycja na wiatry zachodnie gwarantuje rwanie czapek z głów i niemałe deszcze. Okazuje się jednak, że Mull to niemałe licho. 480 km epickiej linii brzegowej, najwyższy szczyt liczący prawie 1000 m.n.p.m oraz wrzosowiska, które o zachodzie nabierają niepowtarzalnego czaru. Należy pamiętać, że jest to głównie miejscówka portowa, zatem doki, kolorowe promenady, owoce

34

SQUARE.PL

W południowej części wyspy obejrzymy malowniczo położony na klifie zamek Duart.

Zamek został zbudowany w XIII wieku, był siedzibą klanu Maclean.

PODRÓŻE

Wyspa Mull położona jest na zachodnim wybrzeżu Szkocji, po wyspie Skye jest drugą co do wielkości wyspą archipelagu Hebrydów Wewnętrznych. Wyspę Mull zamieszkuje ok 2500 ludzi, z czego większość w miasteczku Tobermory, które jest stolicą wyspy. W miasteczku Tobermory znajduje się jedna z bardziej znanych szkockich destylarni whisky.

morza oraz kafejki i nadbrzeżne restauracyjki na długo zapadną w pamięć. Czaru dodają liczne latarnie, które swym światłem przyciągają...osobistości spod znaku pióra. Pisarze, dziennikarze czy też krytycy literaccy wszyscy wydają się znajdować wytchnienie na wyspie od zgiełku wielkich miast i ciągłej pogoni zawodowej.

Istnym trendem stał się wynajem domków, w których w odosobnieniu można poświęcić się pisaniu książek, bądź szeroko komentować różnorakie wydarzenia na potrzeby mediów ciesząc się urokami błogiej flory i fauny na Mull.

wchodzi oczywiście transport surowca na zamówienie, ale to już inny wymiar gry rynkowej. Mull to nie tylko konsumpcja, gdyż wyspa może się pochwalić intrygującym portfiolio. Kilka zamków (tak, tak, arystokracja pełną parą!), które niejednokrotnie wykorzystano jako lokalizacje podczas kręcenia filmów fabularnych, seriali TV czy też programów dokumentalno-historycznych.

Po takim wprowadzeniu do tej z pozoru sennej wysepki niejednemu Mull już się marzy...

EKONOMIA

WHISKY

Znaczna odległość od większych miast to dla mieszkańców wyspy żaden problem. Jeszcze przed rozwinięciem się turystyki na szeroką skalę, dziarscy wyspiarze parali się rolnictwem, rybołówstwem oraz paleniem wodorostów. Te ostatnie wykorzystywano do produkcji mydła oraz szkła. XIX w. znacznie osłabił wyporność ekonomiczną Mull, gdyż właśnie w owym czasie doszło do klęski nieurodzaju ziemniaków. Ponadto proces przymusowego wysiedlania podczas tzw. Highland Clearances z terenów wyżyn znacznie nadwyrężył wydajność terenów północnej Szkocji.

Taki stan rzeczy ostatecznie doprowadził do zapadnięcia się ekonomii.

Tobermory to również siedziba jedynej na Mull destylarni whisky, Tobermory Distillery. Zakład założony został w 1798 roku przez niejakiego Johna Sinclaira, który do budowy destylarni posłużył się małym fortelem.

Trzy lata wcześniej, destylacja została w Wielkiej Brytanii zakazana, co było skutkiem zwiększonego zapotrzebowania na zboże podczas wojny z Francją. Sinclair, aby uzyskać pozwolenie na budowę, obiecał lokalnym władzom, że w zakładzie warzyć będzie piwo. Po wybudowaniu destylarni powrócił jednak do pierwotnych zamierzeń. W 1823 roku, produkowana tutaj whisky została oficjalnie sklasyfikowana jako „single malt”, czyli wyrabiana w jednym miejscu z jednego rodzaju słodu, a nazwa Tobermory znalazła się wśród innych rozpoznawanych przez smakoszy marek. Na przełomie XIX i XX wieku zakład dwukrotnie zmienia właściciela, a wprowadzenie prohibicji w Stanach Zjednoczonych i spadek zapotrzebowania na whisky skutkuje zamknięciem destylarni w 1930 roku. Firma zostaje ponownie otwarta w 1972 roku pod nową nazwą „Ledaig Distillery” i działa do 1989 roku, kiedy to zamknięta zostaje po raz drugi w swojej historii. Wznowienie produkcji następuje dwa lata później i – na szczęście – trwa do dziś. Osobiście, polecam próbowaną przeze mnie dziesięcioletnią single malt, do produkcji której używa się wody z okolicznych „lochs”, czyli górskich jezior. Niektórzy smakosze cenią również sobie tak zwaną „irlandzką” wersję whisky z Tobermory, sprzedawaną pod nazwą Ledaig. Jeśli nie skorzystamy jednak z oferty destylarni, stańmy przy potoku, wpadającym nieopodal do morskiej zatoki. Pobliski zakład spuszcza do niego wodę, używaną wcześniej w procesie produkcji miejscowej whisky. Efekt zapachowy jest niezmiernie ciekawy.

Początek XX w. liczył sobie więcej owiec, niż mieszkańców. Jednak do czasu. Druga połowa XX w. to istny rozkwit całej Mull. Ekoturystyka, leśnictwo, dystylarnie oraz powrót do korzeni, czyli rolnictwo i rybołówstwo to główne kanały zasilające wyspiarski skarbiec. Wszechobecne na Wyspach sery Cheddar dostępne w szerokiej gamie smaków i tutaj znajdują swoje godne miejsce, gdyż i na Mull ma miejsce jego ożywiona produkcja. Jeszcze większym dynamizmem charakteryzuje się przemysł alkoholowy. Co prawda największa miejscowość, Tobermory, może pochwalić się tylko jedną dystylarnią, mimo to przyciąga rzesze wielbicieli bursztynowego trunku. Ciekawostkę stanowią wycieczki japońskich przedstawicieli produkcji whisky, która również jest wytwarzana w tym kraju kwitnącej wiśni. To, co wabi Japończyków to unikalna naturalna kompozycja drewna, z którego wykonane są beczułki do wytwórstwa alkoholu, coś czego nie można powielić nigdzie indziej na świecie. W grę

35

EDUKACJA

SQUARE.PL

TEXT REDAKCJA PHOTO 123RF.COM

RELACJA Z III KONKURSU PIĘKNEGO MÓWIENIA

W

dniu 21 marca 2015 roku w Polskiej Szkole w Glasgow odbył się III Konkurs Pięknego Mówienia. Miałam okazję obserwować to wydarzenie i zauważyłam, że w konkursie wzięło udział bardzo dużo dzieci!

Przybyło też wielu zacnych gości, m.in. Pani Konsul Anna Zawisza, nasza Pani Dyrektor Lucyna Gil, Pani Maria Augustyn, ale najważniejszą osobą była niewątpliwie Pani Wiosna (w tę rolę wcieliła się Pani Marzanna Antoniak)! Te panie weszły w skład jury, które miało wyłonić zwycięzcę. W konkursie uczestniczyło dwadzieścioro dwoje dzieci.

Pięcioro z nich miało 4 latka, dziewięcioro - 5 lat i pozostałą ósemkę tworzyli sześciolatkowie. Spotkanie rozpoczęło się występem dzieci z kółka tanecznego pod kierunkiem Pani Joasi Matwiejczuk. Zaśpiewały one piosenkę opartą na tekście poetyckim Marii Konopnickiej „Jadą, jadą dzieci drogą”, a potem zatańczyły polkę w ślicznych strojach ludowych. Następnie przyszedł czas na recytację! Uczestnicy konkursu pięknie zaprezentowali wybrane wierszyki.

EDUKACJA

SQUARE.PL

TEXT KAROLINA MIESZKOWSKA PHOTO 123RF.COM

CO DWULATKI WIEDZĄ O JĘZYKACH?

I

m więcej dziecko zna słów w swoim języku ojczystym, tym łatwiej będzie wzbogacało swoje słownictwo w nowym języku. Szybko też zorientuje się, że istnieją inne języki, które rządzą się swoimi prawami – takie wnioski przyniósł eksperyment przeprowadzony przez amerykańskie badaczki Melissę Koenig i Amandę L. Woodward.

Dlaczego „stół” „table” i „Tisch” brzmią inaczej, a oznaczają to samo? Aby nauczyć się nowego języka, dziecko musi rozumieć, że relacja pomiędzy słowem, a jego znaczeniem, jest umowna.

W różnych językach określone znaczenie może być wyrażone za pomocą innych słów. Już roczne dzieci, obserwując jak dorosły wskazuje na jakiś przedmiot i nazywa go nowym słowem, bez trudu przyjmują to słowo jako nazwę wskazywanego przedmiotu. Niemowlęta zaczynają także rozumieć, że nazwa ta jest wspólna dla wielu osób i dziwią się, gdy okaże się, że ktoś nazwie ten sam przedmiot w inny sposób. Co więc dzieje się, gdy obcojęzyczny znajomy próbuje rozmawiać z naszym dzieckiem i nazywa znane mu pojęcia w nowy sposób? W takiej interakcji zapewne nie obędzie się bez tłumaczenia na migi, które pomoże dziecku skojarzyć nowe słowa ze znanymi mu wcześniej przedmiotami lub czynnościami.

Dr Melissa Koenig z Uniwersytetu w Minnesocie i profesor Amanda L. Woodward z Uniwersytetu w Chicago, USA postanowiły sprawdzić, w jaki sposób jednojęzyczne dwulatki uczą się nowych słów podczas krótkiej interakcji w nieznanym sobie języku. Druga faza eksperymentu miała na celu sprawdzenie, czy dzieci potrafią zauważyć odrębność tego nowego dla nich języka od rodzimego. W badaniu brały udział amerykańskie dzieci jednojęzyczne, które podzielono na dwie grupy: jedna uczyła się nowych pseudosłów w swoim ojczystym języku, a druga – po holendersku – język ten został wybrany ze względu na jego podobieństwo do niderlandzku. W obu grupach były dzieci o wysokim oraz niskim zasobie słownictwa, co uprzednio było sprawdzone za pomocą odrębnego testu.

Podczas krótkiej przerwy mogliśmy się poczęstować przekąskami, w tym czasie jury obradowało w pokoju nauczycielskim.

Trudno było podjąć decyzję i wyłonić zwycięzcę. Przed ogłoszeniem wyników Pani Joanna Matwiejczuk, w towarzystwie Pani Konsul i Pani Dyrektor naszej szkoły, wręczyła wszystkim uczestnikom konkursu dyplomy, pamiątkowe kalendarze i nagrody książkowe.

Chociaż wybór był trudny, jury wybrało laureatów. W grupie czterolatków wygrała Kasia Kuta ze Szkoły bez Granic im.

Niedźwiedzia Wojtka w Livingston , która recytowała wiersz pt. „Kot”. W grupie pięciolatków laureatami zostali: Janek Chołuj ze Szkoły Języka Polskiego i Kultury w Motherwell – za recytację wiersza “Mariackie hejnały”i Nikola Gruszczyńska, reprezentująca Renfrewshire Polish Association – za recytację wiersza „Dorota”.

Spośród sześciolatków wybrano Gabrysię Ryś- uczennicę naszej Polskiej Szkoły w Glasgow, która recytowała wiersz pt.“Lala gąski, lala”. Wyróżnienie otrzymała Daria Krążek, za wiersz „Gaiczek”z popołudniowego klubu „Polskie ABC”.

36

Dzieciom były prezentowane kolejno dwa rodzaje przedmiotów, których następnie używały w zabawie. Pierwszy z nich zostawał nazwany słowem pozbawionym znaczenia zarówno w jednym jak i drugi języku, np. „sep” (brzmienie wskazuje, że mogłoby ono należeć zarówno do języka niderlandzkiego, jak i angielskiego). Następnie dzieci dostawały do ręki inny, nienazwany, przedmiot, po to, aby odwrócić ich uwagę. Po chwili oba przedmioty, ten nazwany – „sep”, a także i nienazwany przedmiot-dystraktor, wracały w pole widzenia dziecka, a dziecko było proszone, o wskazanie „sepa”, czyli nazwanego przedmiotu. W drugiej fazie eksperymentu, wszystkie dzieci ponownie były proszone, tym razem wyłącznie po angielsku, o wskazanie „sepa”.

Wyniki tego badania pozwoliły poczynić ciekawe obserwacje.

Dzieci z wysokim zasobem słownictwa w swoim pierwszym języku były także w stanie w przeważającej liczbie przypadków prawidłowo wskazać właściwy przedmiot, gdy eksperymentator mówił do nich po niderlandzku.

Natomiast w drugiej fazie eksperymentu, gdy eksperymentator

SQUARE.PL

NAUCZANIE JĘZYKÓW OBCYCH DZIECI W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM

EDUKACJA TEXT MARCIN WÓJCIK PHOTO 123RF.COM

W rozwoju dziecka istnieje okres, w którym posiada ono zadziwiającą zdolność wykorzystania tych partii mózgu, które odpowiedzialne są za akwizację języka ojczystego i naukę języka obcego. Później w miarę pojawiania się uczenia pojęciowego, ta zdolność w dużej mierze zanika. prosił po angielsku o wskazanie „sepa”, te same dzieci (czyli te, które zaznajomiły się z „sepem” po niderlandzku), czyniły to znacznie rzadziej.

Badaczki wyciągnęły następujące wnioski: po pierwsze, dzieci jednojęzyczne lepiej znające swój język ojczysty łatwiej uczą się nowych słów, także od użytkowników obcego języka; po drugie – zauważają odrębność różnych języków (nawet w sytuacji, gdy jeden z nich jest zupełnie dla nich obcy) i nie przenoszą znaczenia podobnie brzmiących słów z jednego do drugiego – jakby roboczo zakładają, że „sep” niekoniecznie musi znaczyć to samo po angielsku i niderlandzku. Źródło: MELISSA KOENIG and AMANDA L. WOODWARD (2012).

Toddlers learn words in a foreign language: the role of native vocabulary knowledge.

Journal of Child Language, 39, pp 322-337 doi:10.1017/ S0305000911000067

W krtani osoby dorastającej lub dorosłej następują strukturalne zmiany, przez co staje się ona mniej elastyczna i gorzej przystosowuje się do tworzenia nowych dźwięków. Badacze sugerują, że okres między czwartym a ósmym rokiem życia bardzo sprzyja nauce języka obcego. Wówczas najsprawniej działa aparat mowy a mózg charakteryzuje się największą plastycznością i specjalną zdolnością niezbędną podczas nauki obcego języka.

Wiele uwagi poświęcili badacze zagadnieniu krytycznego wieku rozpoczynania nauki języka obcego. Najciekawszych dowodów na ten temat dostarczyli L. Peufield, L. Roberts, W. Lenneberg. Są oni zwolennikami wczesnego rozpoczynania nauki języka obcego. Swoje stanowisko w tej sprawie uzasadnili przeprowadzonymi badaniami. Badania Lenneberga dotyczyły ustalenia faz fizjologicznego procesu dojrzewania i lateralizacji półkul mózgowych. Okazuje się, że w dzieciństwie jedna z nich, najczęściej lewa, zaczyna dominować. Uwidacznia się to w dziesiątym roku życia. Zakończenie tego procesu przypada na wiek dwunastu, trzynastu lat. Wiek ten wyznacza zatem koniec okresu naturalnej gotowości do nauki języków obcych.

Inni jednak twierdzą, iż dopiero w wieku dziewięciu, dziesięciu lat można stwierdzić, czy dziecko jest uzdolnione do nauki obcego języka.

37

KROK W PRZESZŁOŚĆ TEXT ADAM KURP PHOTO 123RF.COM

SQUARE.PL

ZABYTKOWA PIERWSZA LIGA

Światowy Dzień Zabytków. Brzmi nudno? Kojarzy się ze smutną panią w muzeum i koniecznością zakładania kapci? Te czasy już raczej za nami, a wspomniane święto, które obchodzimy 18 kwietnia, to doskonały pretekst, aby odwiedzić wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO miejsca. Szkocja ma ich pięć, w całej Wielkiej Brytanii natomiast jest ich aż dwadzieścia osiem.

S

poro zwiedzania i niezłe wyzwanie, prawda? Zacznę więc od wersji dla leniwych.

Jeśli macie do dyspozycji tylko jedno popołudnie i mieszkacie w Edynburgu lub w jego okolicach, to koniecznie wybierzcie się do Scottish Storytelling Centre (Storytelling Court and Bothy, 43-45 High Street). 18 kwietnia w godzinach 12:00–16:00 odbędzie się tam wystawa poświęcona szkockim zabytkom wpisanym na Listę światowego dziedzictwa. Old and New Towns of Edinburgh, New Lanark, St Kilda, Heart of Neolithic Orkney, Frontiers of the Roman Empire - oto wybitna piątka, duma Szkocji.

Organizatorzy przygotowali sporo dodatkowych atrakcji, dzieci będą mogły przebrać się w strój osiemnastowiecznego pracownika młynu, albo wykonać własnoręcznie kartonowy rzymski miecz. Wizytę w Storytelling Centre można potraktować jako wstęp przed zwiedzaniem jednej z atrakcji wpisanej na wyżej wspomnianą listę. No bo skoro jesteśmy już w EDYNBURGU, to grzechem było by nie udać się na spacer urokliwymi zaułkami ukrytymi wzdłuż Royal Mile – reprezentacyjnego traktu stolicy Szkocji. Na stronie: www.ewht.org.uk/trails, znajdziecie osiem tras spacerowych. Polecam również wizytę w zamku, od którego Royal Mile się zaczyna.

Na drugim krańcu znajduje się HOLYROOD PALACE – siedziba królowej. Na dobrą sprawę o Edynburgu można napisać odrębny i bardzo obszerny artykuł, a ja w niniejszym tekście muszę wam jeszcze opowiedzieć o kilku innych miejscach.

Czas więc na kolejne, zdecydowanie mniej zurbanizowane atrakcje: MUR HADRIANA i SKARA BRAE. Dlaczego umieściłem je obok siebie? Przecież na pierwszy rzut oka widać, że nie mają ze sobą wiele wspólnego.

Uważny, i co ważniejsze, regularny czytelnik może się jednak domyślić, o co chodzi. Otóż, oba miejsca pojawiły się dwa miesiące temu w lutowym numerze w artykule o pierwszych Szkotach. Trzymając się więc tej analogii spieszę wyjaśnić, dlaczego są wyjątkowe na tyle, że zainteresowała się nimi UNESCO. SKARA BRAE to osada z epoki kamienia, bardzo dobrze zachowana, mimo że pochodzi z 3 200 roku p.n.e. Wraz z okazałym kurhanem z komorą grobową (Maes Howe) i dwoma kamiennymi kręgami wchodzi w skład Heart of Neolithic Orkney, czyli Serca Neolitycznych Orkadów. Bardzo podoba

38

SQUARE.PL mi się ta nazwa. Przenieśmy się teraz na południe, na granicę Rzymskiego Imperium. FRONTIERS OF THE ROMAN EMPIRE – tak brzmi nazwa kolejnego zabytku wpisanego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Bardzo długiego zabytku, trzeba dodać.

117 kilometrów muru rozpostartego między zatoką Solway Firth a twierdzą Segedunum nad rzeką Tyne.

Fortyfikacja powstała na polecenie cesarza Hadriana (stąd też nazwa: MUR LUB WAŁ HADRIANA) i miała odgradzać pogańskie plemiona od cywilizowanego świata. Można na tę fortyfikację symbolicznie spojrzeć również z drugiej, północnej strony, Rzymianie po prostu bali się niezależnych, broniących niepodległości, dumnych Kaledończyków. Nie mogąc podbić terenów dzisiejszej Szkocji, postanowili się od niej odgrodzić. Głową muru nie przebijesz, teorii jest kilka, skupmy się na faktach. Fortyfikacja powstała w latach 121 – 129 n.e., była wysoka na sześć metrów, grubość muru to około trzy metry. Co pięćset metrów wybudowano wieże strażnicze, a co półtora kilometra małe forty. HADRIAN’S WALL był już kilkakrotnie bohaterem publikacji w tym magazynie, ja tylko podpowiem, że jeżeli wątek was zainteresował, to najlepiej na zwiedzanie wybrać się rowerem. Dwa, trzy dni niespiesznej eskapady z noclegami w przytulnych bed and breakfast, kontakt z naturą plus lekcja historii – oto recepta na przedłużony, na przykład wielkanocny weekend.

Ale to nie koniec pomysłów na niebanalne spędzenie wolnego czasu. Zapraszam do NEW LANARK – osiemnastowiecznej fabryki bawełny. Choć to zbyt skromne określenie. W przepięknej dolinie nad rzeką Clyde Robert Owen wybudował kompleks przemysłowy z doskonałym zapleczem socjalnym dla pracowników. Rzecz raczej niespotykana w osiemna-

KROK W PRZESZŁOŚĆ

jest jego główny atut. Obecnie na wyspach stacjonuje wojsko, a opiekuje się nimi National Trust for Scotland.

Największą wyspą jest HIRTA i to na niej znajduje się najwyższy w Wielkiej Brytanii klif – 427 metrów.

Osada składa się z 8 kamiennych domostw, które były w neolicie połączone kamiennymi tunelami (obecnie odsłonięte przejścia). Każde z domostw ma ok. 40 m², z dużą izbą (o przekątnej od 4,5 do 6 m) mającą pośrodku kamienne palenisko.

W niektórych od głównej izby odchodziły jeszcze boczne alkowy.

Umeblowanie izb zrobione było z kamienia. W plan architektoniczny miasteczka był nawet włączony prymitywny system kanalizacji.

Mieszkańcy osady łowili ryby, hodowali bydło i owce, uprawiali zboże oraz polowali. Znaleziono również wiele narzędzi wykonanych z kości zwierząt.

Ponieważ „Square” poszerza horyzonty i precyzyjniej rzecz ujmując, zasięg, to postanowiłem zadbać również o czytelników mieszkających w Anglii. Jak wspomniałem we wstępie, w całej Wielkiej Brytanii jest dwadzieścia osiem miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wybrałem dwa zlokalizowane w północnej Anglii. Zajrzyjmy najpierw do SALTAIRE w zachodnim Yorkshire. Nad rzeką Aire położona jest urocza wiktoriańska wioska, a w niej była fabryka włókiennicza Salt Mills. Wybudowana w 1853 roku uchodziła wtedy za największy na świecie obiekt przemysłowy. Pomysłodawcą tych inwestycji był sir Titus Salt. Kompleks przypomina trochę opisywany wyżej New Lanark. Sir Salt bowiem, podobnie jak Robert Owen, postanowił zadbać o swoich pracowników. W skład całego przemysłowego kompleksu wchodziły mieszkania dla pracowników, szpital, biblioteka, szkoła i ogródki działkowe. Całość robi wrażenie, we wiosce pracowało i mieszkało ponad cztery tysiące ludzi. Niestety obecnie w budynkach nie ma śladu przeszłej przemysłowej działalności. W okazałych murach zadomowiły się galerie, sklepy, sale konferencyjne i restauracje. Pod tym względem New Lanark, mimo że mniejszy, prezentuje się lepiej, zachował ducha osiemnastowiecznego przemysłu, przenosi nas w tamte czasy.

Na zakończenie wybierzmy się na spacer, pozostańmy jednak w Yorkshire. STUDLEY ROYAL PARK to 323 hektary okazałych przesyconych zielenią terenów.

Z powodzeniem można tu spędzić cały dzień, tym bardziej, że w skład parku wchodzi opactwo cysterskie FOUNTAINS ABBEY. Rozległe ruiny klasztoru prezentują się bardzo dostojnie. Jeżeli lubicie robić zdjęcia, nie będziecie zawiedzeni. Widziałem kilka sesji fotograficznych z tego miejsca, robią wrażenie. W parku znajduje się również ogród wodny, a po okolicznych terenach spacerują jelenie.

Mam nadzieję, że po raz kolejny udało mi się przekonać was do wyjścia z domu. Kwiecień, to przecież wiosna, aura powinna być łaskawsza. Czas najwyższy zbratać się trochę z naturą, a Światowy Dzień Zabytków niech będzie pretekstem, aby poznać unikalne miejsca, którymi zainteresowała się UNESCO. Uważa się, że po zbudowaniu Wału Hardiana został on pokryty gipsem a następnie wybielony, aby słońce odbijało od niego swoje promienie, a blask Wału był widoczny z odległości na przestrzeni wielu kilometrów.

stym wieku. Ludzie pracujący w fabryce otrzymywali mieszkania, bezpłatną opiekę zdrowotną, a ich dzieci chodziły do przyfabrycznej szkoły. Mało tego w New Lanark powstało pierwsze na świecie przedszkole. I co chyba najważniejsze, robotnicy byli godziwie wynagradzani za swoją pracę. Brzmi niewiarygodnie, ale tak właśnie było. Przekonajcie się o tym sami.

Głuptaki, maskonury i fulmary, oto mieszkańcy ostatniego miejsca na szkockiej Liście światowego dziedzictwa UNESCO. ST KILDA, odizolowany archipelag wysp położony ponad sześćdziesiąt kilometrów na północny zachód od Hebrydów Zewnętrznych tętni życiem, choć bez znaczącego udziału człowieka. I to

39

KULTURA CAFE

SQUARE.PL

Książka / Film / Muzyka / Wydarzenia Kulturalne

TEXT MARCIN WÓJCIK PHOTO 123RF.COM

Kultura Cafe / Czytelnia

POLECAMY W tym miejscu będziemy rekomendować książki, które lubimy i uważamy za godne polecenia. Zrobiły one na nas duże wrażenie i często korzystamy z wiedzy w nich zawartej. Opisujemy równiez informacje ze świata kultury, aktualne wydarzenia, wiadomości z wysp i nie tylko. Sprawdź co dzieje się w świecie kina, teatru i inne ....

Resortowe dzieci ’Służby’ Dorota Kania, Jerzy Targalski, Maciej Marosz

HISTORIA Prawie 1000 stron fascynujących historii, nazwisk, dat, liczb i dokumentów. Twarde dane o dynastiach w służbach specjalnych PRL- u i III RP. Nad Wisłą tajnym służbom nigdy nie działa się krzywda.

Bezpieka cywilna i wojskowa najpierw umacniała władzę ludową, później broniła socjalistycznej ojczyzny przed Kościołem i opozycją demokratyczną, by ostatecznie stać się zakulisowym animatorem III RP. Całe rodzinne klany zagnieździły się w strukturach MBP, MSW i MON. Ogromna władza, dostęp do tajemnej wiedzy i duże pieniądze. Poczucie bezkarności, znajomości, wpływy, międzynarodowe koneksje, haki na każdego i lewe interesy.

WYDAWNICTWO: ROK WYDANIA:

CENA: GDZIE KUPIĆ:

Fronda Maj 2015 £10.90 przedsprzedaż polbooks.co.uk

Najgorszy człowiek na świecie Małgorzata Halber

OBYCZAJOWA Krystyna czuje się wśród ludzi niepewnie. Od zawsze tak było. Nie wie, jak i o czym z nimi rozmawiać, choć od lat pracuje w telewizji. Jednak umie się kamuflować.

Dla znajomych jest przebojową imprezowiczką, wygadaną i wesołą bo wie, jak można dodać sobie odwagi. Wystarczy mały drink, może dwa. Przed szkołą, po pracy, przed randką, na imprezie. Żeby dobrze się bawić. Żeby wreszcie się nie bać. Żeby cokolwiek poczuć. Przecież wszyscy tak robią. Ale to lekarstwo działa tylko do czasu. Przed trzydziestką Krystyna decyduje się przestać. Na dobre.

Wyleczyć ciało, ale przede wszystkim umysł.

Brawurowy debiut Małgorzaty Halber to szczera i bezkompromisowa relacja z krainy nałogu. To opowieść o szukaniu nowej drogi i znajdowaniu odwagi, by wreszcie być sobą.

WYDAWNICTWO: Znak ROK WYDANIA: 2015

CENA: £7.90 GDZIE KUPIĆ: polbooks.co.uk

Polub Nas na Facebooku i weź udział w losowaniu książek NAGRODY

Chcesz zgarnąć nagrody za LUBIĘ TO?

To proste! Polub nasz profil - zostań naszym fanem: www.facebook.com/magazynsquarepl

i odbierz nagrody!

SPONSOREM NAGRÓD JEST KSIĘGARNIA POLBOOKS W GLASGOW 1328 Duke Street w Glasgow, G31 5QG, UK

40

Śmierć nieznajomego Anne Perry

KRYMINAŁ Dla prostytutek z Leather Lane klinika prowadzona przez Hester Monk jest jedynym miejscem, gdzie mogą liczyć na opiekę medyczną i choć chwilową ucieczkę od ciężkiego życia – szczególnie teraz, gdy kobiety coraz częściej stają się ofiarami brutalnych ataków. Wszystko inne schodzi jednak na dalszy plan w obliczu tajemniczej śmierci magnata kolejowego Nolana Baltimore’a w obskurnym domu publicznym. Co ten powszechnie szanowany człowiek robił w takim miejscu? Czy był to nieszczęśliwy wypadek, czy może morderstwo?

Tymczasem mąż Hester, prywatny detektyw William Monk, bada możliwość defraudacji pieniędzy w firmie Baltimore’a. Śledztwo zmierza w nieoczekiwanym kierunku. Detektyw odkrywa bowiem, że jego przeszłość, której nie pamięta z powodu amnezji, łączy się z bieżącymi wydarzeniami. By zapobiec nowej tragedii, Monk będzie musiał stawić czoło zapomnianym demonom, nawet jeśli narazi się na utratę wszystkiego co mu bliskie.

WYDAWNICTWO: Zysk i S-ka ROK WYDANIA: 2012

CENA: £5.50 GDZIE KUPIĆ: polbooks.co.uk

SQUARE.PL

KULTURA CAFE

Film / Książka / Muzyka / Wydarzenia Kulturalne

Disco Polo

Karski i władcy ludzkości

Reżyseria: Maciej Bochniak

Reżyseria: Sławomir Grünberg

KOMEDIA

Szalone lata dziewięćdziesiąte, gdy nad Wisłą zagościła wolność, a cała Polska śniła amerykański sen. Wielka transformacja, gorączka złota, spełniają się marzenia “od zera do Rockefellera”. Tomek i Rudy - chłopaki z prowincji napędzani pasją i marzeniami żegnają szarą rzeczywistość i ruszają na podbój discopolowych list przebojów. Lecz sukces ma swoją cenę – dolary pozornie dają wolność i swobodę, a z amerykańskiego snu możnasię szybko i brutalnie przebudzić. To komediowy thriller, szalony romans oraz film drogi podany z lekkością i w oparach absurdu. Film wyreżyserował Maciej Bochniak, autor głośnego pełnometrażowego dokumentu MILIARD SZCZĘŚLIWYCH LUDZI o chińskiej przygodzie zespołu Bayer Full.

DOKUMENT Najnowszy film Sławomira Grünberga, poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych Polaków XX wieku. Niekwestionowanym walorem filmu są animowane rekonstrukcje wielu historii. Jan Karski, pseudonim „Witold”, jako pierwszy człowiek na świecie ujawnił przed państwami zachodniej koalicji okrucieństwa i masowe zbrodnie, jakich hitlerowcy dopuszczali się na terenie Polski. Był emisariuszem Polskiego Państwa Podziemnego, potajemnie wysłanym do warszawskiego getta z misją rozpoznania sytuacji Żydów w przededniu „ostatecznego rozwiązania”. Jego celem było przekazanie światu wstrząsających informacji o tragedii narodu żydowskiego.

System/Child 44

Kopciuszek/Cinderella

Reżyseria: Daniel Espinosa

Reżyseria: Kenneth Branagh

DRAMAT / THRILLER

Stalinowska Rosja. Lew Stiepanowicz Demidow (Tom Hardy) to młody funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego sprawnie pnący się po szczeblach kariery. Jest posłusznym sługą systemu, jednak pewnego dnia jego wiara w ideały Partii zostaje zachwiana. Przełożeni każą mu zatuszować sprawę okrutnego morderstwa czteroletniego chłopca.

Gdy zaczynają ginąć kolejne dzieci, narażając się na gniew zwierzchników, Demidow rozpoczyna śledztwo na własną rękę.

FANTASY “Kopciuszek” to adresowany do całej rodziny film fabularny inspirowany klasyczną baśnią o tym samym tytule. W najnowszej produkcji Disneya, w reżyserii nominowanego do Oscara Kennetha Branagha (“Thor”, “Hamlet”), zobaczymy jedne z najbardziej intrygujących aktorek współczesnego kina: Cate Blanchett w roli złej macochy i Helenę Bonham Carter jako dobrą wróżkę. W filmie poznajemy historię Elli, której życie diametralnie zmienia się po niespodziewanej śmierci ojca. Wystawiona na łaskę i niełaskę bezwzględnej macochy i jej dwóch córek, dziewczyna staje się służącą, złośliwie nazywaną Kopciuszkiem…

Muzyka / Książka / Film / Wydarzenia Kulturalne Mark Knopfler LIVE KONCERT

Mark Knopfler wyruszy w trasę koncertową już w maju, która potrwa do sierpnia 2015. Będzie to jednocześnie okazja dla fanów, żeby usłyszeć na żywo piosenki z najnowszego albumu “Tracker”. Nie zabraknie również jego największych przebojów. Na scenie będzie występować z siedmioosobowym zespołem. Z większością muzyków współpracuje już przez niemal dwie dekady.

Trasa Koncertowa 16 Maj 19 Maj 20 Maj

Manchester Arena Manchester, godz: 19:30 The SSE Hydro Glasgow, godz: 19:30 Metro Radio Arena Newcastle Upon Tyne, godz: 19:30

41

SHORT PRESS

SQUARE.PL

TEXT MONIKA NOWICKA PHOTO 123RF.COM

FUNDRAISING,

CZEKOLADA

Jej smak rozpływa się w ustach, ciężko jej się oprzeć i każda okazja stanowi idealną wymówkę, aby obdarować nią najbliższych. O kim mowa?

N

iezaprzeczalnie schodzimy na słodki temat czekolady. Jej obecność w dziejach ludzkości sięga znacznie dalej w przeszłość, niż półki sklepowe supermarketów i ekskluzywnych butików z szerokim wachlarzem wykwintnych specjałów. Czekolada pojawiła się znacznie wcześniej, niż podboje nieustraszonego Kolumba i Pizarro na Półwyspie Jukatan.

Już na początku ery po Chrystusie czekolada zajmowała kluczowe miejsce na stołach starożytnych Majów i Azteków. Gorzko ale z pianką, tak nakazywała tradycja. Po procesach adaptacyjnych, czekolada przyjęła się na gruncie europejskim. Na tym etapie przybrała ona nieco bardziej słodką otoczkę. Biorąc pod uwagę szkodliwy wpływ cukru na nasz organizm, czy nie warto powrócić do starej klasyki serwowania gorzko, ale z pianką?

Jest wiele plusów. Po pierwsze czekolada z wysoką zawar-

tością miazgi kakaowej może wywrzeć pozytywny wpływ na układ krwionośny i tym samym zredukować problemy z krążeniem obniżając ciśnienie krwi. Ponadto już dawno okrzyknięte cudem przemysłu piękności antyoksydanty nienagadujące się w większych ilościach właśnie w gorzkiej czekoladzie. Nie zapominajmy o wymiarze estetycznym, który jest głęboko zakorzeniony chociażby w kulturze francuskiej. Degustacja gorzkiej czekolady na deser po posiłku to wyjątkowo trafny sposób na zakończenie wieczoru. Warto jednak pomyśleć o ograniczeniu tych przyjemności z uwagi na składniki chemiczne.

Kofeina to znany stymulant, który również znajduje się w czekoladzie, a teobromina przyczynia się do zgagi, gdyż jej obecność rozluźnia wpust ziejący żołądka, co pozwala na przemieszczanie się kwasów żołądkowych do krtani. Nie należy jednak całkowicie wykluczać tak doskonałego przysmaku z jadłospisu – kluczem do przyjemności jest umiar.

JAKIE TAJEMNICE KRYJE W SOBIE

EDYNBURG?

Główna ulica stolicy Szkocji, czyli Royal Mile, to mila pełna magii.

P

ocząwszy od samego dołu, na którym znajduje się Pałac Holyrood, cały czas siedziba Królowej Elżbiety II, aż po samą górę tej niezwykłej ulicy, którą zamyka majestatyczny zamek, ta historyczna droga kryje w sobie wiele ciekawostek.

Sama lokalizacja miasta jest niezwykle fascynująca. Kocie łby bowiem pokrywają tzw. wtycz-

42

kę wulkaniczną, pod powierzchnią których kilka stuleci temu szerzyły się choroby i przerażająca nędza mieszkańców. Obecnie historyczne centrum miasta kryje w sobie świat nieopisanej magii, która pobudziła wodze wyobraźni wielu pisarzy. Pierwszym z nich jest słynny twórca dr Jekylla i Pana Hyde’a. Robert Louis Stevenson zaczerpnął tę postać literacką z prawdziwego

CZYLI CO NAM PRZYJDZIE Z AKCJI CHARYTATYWNYCH Spopularyzowane przez niebagatelna osobistość, bo samą księżną Walii Dianę, bale dobroczynne oraz wszelkiego rodzaju działalność charytatywna nabrała zupełnie nieoczekiwany charakter.

W

ielka Brytania jest pod tym względem krajem osobliwym, gdyż tego rodzaju pomoc jest bardzo często działalnością, z która wiążą się osoby o nienagannej prezencji i wysokiej pozycji społeczno-zawodowej.

Jak właśnie tragicznie zmarła księżna Walii.

Pomoc potrzebującym to nie tylko zbieranie datków na podstawę potrzeby, choć nie ulega wątpliwości, że ten powód leży u podstawy samej działalności.

Są jednak i inne, równie ważne.

Jeśli jednak nie urodziliśmy się ze srebrną łyżką w ustach, warto zwrócić uwagę na pozostałe aspekty angażowania się w działalność charytatywną na Wyspach. Pierwszym rzutem na taśmę jest szeroka gama wyboru...sformułowanie być może nieco osobliwe, jednak na terenie Wielkiej Brytanii takie akcje bardzo często połączone są z wyjazdami, które dają sposobność nawią-

absztyfikanta, którym był niejaki Deacon Brodie. W ciągu dnia pełnił poważaną funkcję diakona cechu rzemieślniczego specjalizującego się w wytwarzaniu sekretarzyków, a pod osłoną nocy oddawał się haniebnemu złodziejstwu, które wykorzystywał do finansowania hazardu. Kolejnym historycznym klejnotem z przeszłości jest serce Heart Of Midlothian wmurowane w bruk uliczny a mieszczące się tuż przy katedrze St Giles’. Co kryje w sobie ten symbol burzliwej przeszłości?

Męki nieszczęśników. W XV w. było to miejsce, którym

zania kontaktu z osobami, dla których zbieramy fundusze.

Istnieje wiele organizacji charytatywnych, które narzucając określoną kwotę na uczestnika akcji zapewniają tygodniowy pobyt ze zwiedzaniem Kanionu Kolorado, trekking wysokogórski w Andach i zdobycie Machu Pichu, czy spływ Amazonką. Jednak uzbieranie kwoty, która zakwalifikuje uczestnika do takiego wyjazdu często towarzyszy niemały wysiłek i zmysł menadżera.

Akcje bowiem polegają na organizowaniu różnych, często większych imprez, dłuższych negocjacji i umiejętnego pertraktowania warunków lokalowo-gastronomicznych. Po kilku miesiącach wypełnionych nieustannym zabieganiem o sponsorów i chętnych, będzie można pochwalić się tymi dokonaniami na CV i podczas rozmowy kwalifikacyjnej. A na koniec, w nagrodę, czeka nas niezapomniana podróż do np.

Tanzanii i trekking przez ośnieżone szczyty Kilimandżaro.

znajdował się budynek podatkowy ściągający należności i pozostawiający niejednego mieszkańca bez grosza przy duszy. Obecnie o godzinie 13:00 daje się słyszeć kanonada działa, które upamiętnia brutalność aparatu państwa, a przechodzący obok mieszkańcy spluwają w samo serce jako wyraz pogardy wobec podatków, władzy, więziennictwa oraz szubienicy. Na tym jednak nie koniec tajemnic stolicy – zwykła przechadzka po Royal Mile sprawi, że nabierzemy przeczucia o tym, jak niezwykłe jest to miejsce.

SQUARE.PL

SHORT PRESS

WYBORY,

CZYLI POLITYCZNE KULUARY NA SEZON WIOSENNY Pełną para nadchodzą wybory parlamentarne, które być może całkowicie zmienią politykę w Westminster.

D

otychczasowy Premier, czyli David Cameron, pełni tę funkcję już na tyle długo, że niektórzy przebąkują o rychłych zmianach w kulisach rządowych. Kto jednak będzie w tym boju uczestniczył? Kandydatów jest kilku.

Pierwszym z nich jest należący do partii Torysów sam David Cameron. Czym przysłużył się mieszkańcom Wysp? Jeśli pamiętamy wielkie zawirowanie, jakie zawładnęło mediami ponad rok temu w związku z regulacją

polityki dotyczącej ludności napływowej i niezadowolenie, jakie niczym złowrogi pomruk wypełniało opinię publiczną, to właśnie pan Cameron zajął się tym problemem. Obecnie ludność napływowa spoza Unii Europejskiej napotyka znacznie większe restrykcje przy szukaniu zatrudnienia oraz osiedlaniu się.

Ponadto kryzys ekonomiczny znacząco wpłynął na wysokość i system udzielania świadczeń socjalnych. Kolejna ciekawa osobistość na panelu polityki Westminsteru to Edward Mili-

band, zwany przez wszystkich w formie skrótowej Ed. Czego można się po nim spodziewać?

Przede wszystkim to przeciwnik Camerona i przedstawiciel partii pracy, czyli Lejburzysta.

Chce chronić służbę zdrowia przed cięciami i opodatkować bogatych. Nie wywodzi się tak jak Cameron ze środowiska arystokracji, ale czy jest równy przeciętnemu obywatelowi Królestwa? Syn wykładowcy ekonomii na prestiżowych uczelniach, sam Ed Miliband jest również wykształcony w tym kierunku. Ciekawostką jest jego pochodzenia etniczne, gdyż wywodzi się ze środowi-

ska polsko-żydowskiego, a jego rodzice pamiętają Holokaust.

Kolejna, choć wyjątkowo nieszablonowa osobistość, to okryty chmurą kontrowersji politycznej niepoprawności Nigel Farage. Wyjątkowy przeciwnik emigracji i Unii Europejskiej, zwolennik promowania interesów brytyjskich oraz faworyzowania rdzennych mieszkańców Wysp, mimo tak kontrowersyjnych poglądów doczekał się wyjątkowo dużego poparcia. Wybory już niebawem a napięcie wzrasta z każdym tygodniem. Czas pokaże, komu przyjdzie się cieszyć teką premiera kraju.

43

ZDROWIE

SQUARE.PL

TEXT M. STANISŁAWOWSKA PHOTO 123RF.COM

PRZEKICHANE...

Katar sienny, znany również jako alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, to bardzo powszechna choroba, z którą zmaga się nawet co czwarty Europejczyk. O ile diagnoza kataru siennego jest stosunkowo prosta, o tyle jego leczenie nie jest wcale łatwe.

SKĄD BIERZE SIĘ KATAR SIENNY? Alergiczne zapalenie błony śluzowej to sezonowa przypadłość, którą wywołują pyłki roślin oraz zarodniki grzybów. W okresie wiosennym szczególnie dokuczliwe są pyłki drzew, w lecie – pyłki traw, a jesienią – zarodniki grzybów. W przypadku kataru całorocznego przyczyna leży zwykle w uczuleniu na roztocza kurzu domowego lub styczności z sierścią zwierząt domowych. Do wystąpienia kataru siennego predysponują dwie główne grupy czynników: genetyczne oraz kontakt z alergenami. Ryzyko zachorowania wzrasta u osób, które mają w rodzinie przypadki astmy lub alergii. W przeważającej większości uczulenie sienne to wynik działania pyłków roślinnych, ale za objawy alergii odpowiedzialne mogą być również inne alergeny. Mechanizm występowania kataru siennego jest stosunkowo nieskomplikowany.

Gdy organizm ma styczność z alergenem, komórki tuczne zostają pobudzone i zaczynają wydzielanie histamin.

Następnie ma miejsce stan zapalny, a gruczoły śluzowe zostają aktywowane do produkcji dużej ilości śluzu.

OBJAWY KATARU SIENNEGO Główne oznaki alergicznego zapalenia błony śluzowej to: wodnista lub wodnisto-śluzowa wydzielina z nosa oraz zapalenie spojówek, które objawia się zaczerwienieniem, światłowstrętem, świądem oraz łzawieniem oczu. Ponadto pojawia się uczucie zatkania nosa, swędzenie wnętrza nosa, wielokrotne kichanie oraz bóle głowy. Symptomy te są charakterystyczne dla alergików, zwłaszcza w okresie pylenia roślin, czyli od lutego do sierpnia. Katar sienny jest częstym problemem również wśród dzieci. Niemal co piąte dziecko zmaga się z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa. Mali pacjenci doświadczają zwykle sapki oraz zapalenia spojówek, ale katar sienny może przebiegać także w „wariancie kaszlowym”. W takiej sytuacji wydzielina spływa po tylnej ścianie gardła, powodując zaburzenia koncentracji. Katarowi siennemu u dziecka może towarzyszyć alergiczny wyprysk, astma, przerost migdałków oraz zapalenie zatok obocznych nosa. W razie zaistnienia

podejrzenia kataru siennego należy wybrać się do lekarza alergologa. Brak podjęcia leczenia może bowiem znacząco zwiększać ryzyko zachorowania na astmę. W czasie wizyty lekarz przeprowadza wywiad lekarski, a na jego postawie decyduje o ewentualnej konieczności wykonania dodatkowych badań.

LECZENIE KATARU SIENNEGO Proces leczenia kataru siennego zaczyna się od testów alergicznych, które mają na celu ustalenie konkretnych alergenów odpowiedzialnych za objawy uczulenia. W leczeniu alergicznego zapalenia błon śluzowych wykorzystuje się przede wszystkim leki antyhistaminowe oraz kortykosteroidy w postaci aerozolu. Ciekawym rozwiązaniem jest aerozol do nosa Otrivin Allergy. Preparat ten łączy w sobie właściwości leków antyhistaminowych z lekami obkurczającymi błonę śluzową nosa.

Dzięki temu redukuje ilość wydzieliny z nosa i ułatwia oddychanie.

W leczeniu kataru siennego długoterminowo można stosować również kromoglikany. Inne popularne metody leczenia to: immunoterapia swoista (odczulanie), kortykosteroidy doustne oraz leki antyleukotrienowe.

Immunoterapia swoista (SIT) polega na podawaniu alergikowi dawek szczepionki, które zawierają alergen, na który jest uczulony. Wskazania do odczulania to: atopowa astma oskrzelowa na wczesnym etapie rozwoju choroby, atopowe zapalenie skóry oporne na klasyczne metody leczenia, a także uczulenie na alergeny wziewne.

DOMOWE SPOSOBY NA KATAR SIENNY Katar sienny można zwalczać na wiele domowych sposobów. Wystarczy 2 razy dziennie płukać gardło ciepłą wodą z solą, aby ukoić swędzenie i dokuczliwy ból. Z kolei wywar z owoców cytrusowych wzmocni naturalną odporność organizmu i w ten sposób złagodzi objawy alergii. Herbata z mięty pieprzowej czy napar z imbiru być może nie zlikwidują problemu, ale z pewnością złagodzą objawy kataru siennego i zapobiegną ich spotęgowaniu.

Najnowsze badania epidemiologiczne wykazały, że u wielu pacjentów proces zapalny dotyczy jednocześnie górnych dróg oddechowych, co jest przyczyną alergicznego nieżytu nosa, popularnie nazywanego katarem siennym. Bardzo często objawy astmy i alergicznego nieżytu nosa współistnieją.

Szacuje się, że do 80% chorujących na astmę cierpi jednocześnie na alergiczny nieżyt nosa.

To pozwala mówić o wspólnej chorobie dróg oddechowych.

Wiedza o współistnieniu tych dwóch chorób nie jest wciąż jeszcze powszechna. Astmatycy często są tak bardzo skoncentrowani na głównym objawie choroby, jakim są duszności, że nie zwracają uwagi na symptomy jej towarzyszące, np. niedrożność nosa czy katar. Badania kliniczne wykazały, że alergiczny nieżyt nosa ma bezpośredni wpływ na zaostrzenie przebiegu astmy i aż o połowę zwiększa ryzyko hospitalizacji z tego powodu. Ponadto nieżyt nosa pogarsza kontrolę astmy i zwiększa koszty jej leczenia.

NIEŻYT NOSA – JAK GO SKUTECZNIE LECZYĆ?

100% Naturalna Woda Morska w Sprayu 100ml łagodzi niedrożność nosa, pomaga przywrócić prawidłowe funkcje nosa i ułatwia oddychanie przez nos.

Nawilżacz powietrza + inhalator VICKS Czysta, ciepła para - wolna od bakterii i innych zanieczyszczeń, przywraca wilgotność powietrza. Możliwość dodania olejków eterycznych.

Weleda Rhinodoron naturalny Spray do nosa rozrzedza wydzielinę ułatwiając oddychanie przez nos i wspomaga proces regeneracji błony śluzowej.

Gdzie można kupić: www.boots.com Cena: £7.99

Gdzie można kupić: www.amazon.co.uk Cena: £29.99

Gdzie można kupić: www.amazon.co.uk Cena: £29.99

44

TRADYCJE

SQUARE.PL

TEXT MARIOLA PACHOLCZYK PHOTO 123RF.COM

Magia

MAJA

W

Miesiąc maj jest jednym z najpiękniejszych miesięcy w roku. Na półkuli północnej jest to okres wiosenny, natomiast na południowej jesienny. Nazwa miesiąca pochodzi od łacińskiej nazwy Maius i utożsamiana jest z nazwą bogini Mai, matki boga Merkurego. Została też zapożyczona przez większość języków europejskich, a w języku polskim określenie „maić” oznacza tyle samo, co stroić. Słowo maj stanowi również określenie młodej ziemi, która w całej swej krasie występuje w tym miesiącu.

edług starej legendy Bóg Ojciec w maju stworzył świat. W Polsce miesiąc jest dość ciepły, noce i poranki są jeszcze chłodne. Czasem zdarzają się przymrozki. Słońce ogrzewa coraz głębsze warstwy ziemi i budzi do życia owady.

Od 12 do 15 maja panują zwykle najchłodniejsze dni miesiąca. Zjawisko klimatyczne charakterystyczne dla środkowej Europy, kiedy po okresie utrzymywania się wyżu barycznego nad Środkową i Wschodnią Europą następuje zmiana cyrkulacji atmosferycznej i przy słabnącym wyżu zaczyna, wraz z niżem barycznym, napływać zimne powietrze z obszarów polarnych.

Według ludowej tradycji, środek miesiąca maja powinien być zimny, deszczowy i czasem mroźny (tzw. trzej ogrodnicy i zimna Zośka). Oznaczać ma to, że aż do jesieni nie powinno być przymrozków. Wydłuża się dzień, a słońce nawet jeżeli wyjdzie zza chmury tylko na chwilę, ma już ogromną moc. Poprawia się nastrój, ciepłe okrycia zostają w domu i dzięki słońcu pojawia się wiosenna euforia. Kiedyś na wsiach wiosną bielono chałupy i strojono izby, a w miastach robiło się remonty mieszkań. Te rytuały nie przetrwały i obecnie remonty robione są przez cały rok. Być może dlatego, że farby już tak nie cuchną jak przed laty, a nowoczesna technologia nie potrzebuje wiosennego słońca. Z mieszkaniowych wiosennych rytuałów pozostał jeszcze tylko jeden: zwyczajowy ruch na rynku nieruchomości. Ludzie wiosną chcą kupować mieszkania, bo nadzieja i euforia wygania ich z domów do oglądania przyszłych “gniazdek szczęścia”. Wiosna sprzyja też temu, że jesteśmy bardziej otwarci na nowe znajomości i przyjaźnie. Naturalne endorfiny wzmagają w nas optymizm, lepiej się czujemy, więc lepiej wyglądamy, jesteśmy też o wiele bardziej tolerancyjni wobec innych.

Maj od dawna uznawany jest też za miesiąc miłości i powstawania nowego życia. Majowa zieleń była symbolem siły i zdrowia. Mimo tej budzącej się radości i

46

optymizmu, miesiąc ten przez wieki był postrzegany jako miesiąc zagrożeń i niebezpieczeństw. Być może nasi pradziadkowie nieufnie podchodzili do nieuzasadnionej radości i entuzjazmu, jakie odczuwa się w tym okresie - złudne nadzieje rozpalone w maju kończyły się fiaskiem w następnych miesiącach. To jednak nie przeszkadzało nikomu cieszyć się życiem i poddawać wiosennym uniesieniom. Kiedy widzimy, że wokół nas wszystko odżywa, przyroda jest w pełnym rozkwicie, to my sami jesteśmy gotowi na rozkwit uczuć. Wiosna najlepiej sprzyja amorom i to nie tylko ludzkim. Gdyby się nad tym głębiej zastanowić, to możemy dojść do wniosku, że na naszą podświadomość mogą także działać zaloty innych żywych istot, które nas otaczają – lepienie gniazd przez ptaki, amory wiewiórek w parku, gołębie tańce godowe na podwórkach. Wszystko wokół przepełnione jest pięknem i niezwykłą magią, co niewątpliwie wpływa na nasze zachowania.

O ile maj sprzyja nowym związkom, nie sprzyja przysięgom na całe życie i uważany jest za miesiąc zwodniczy, łudzący i pechowy. W świadomości Polaków istnieje przesąd mówiący, że nie powinno się zawierać związku małżeńskiego w maju. Podzielają go także mieszkańcy Wysp Brytyjskich. W języku angielskim funkcjonuje rymowanka: „marry in the month of May, and you’ll surely rue the day” (jeśli weźmiesz ślub w maju, pożałujesz tego). Można to rozumieć dosłownie: będziesz żałować, że ślubowałeś akurat w maju.

Bardziej metaforyczne znaczenie przestrzega, że będziesz żałować swojej decyzji o ślubie. Wniosek płynący z mądrości ludowej jest jednoznaczny: małżeństwa zawarte w piątym miesiącu roku są skazane na niepowodzenie. Wersja polska tego powiedzenia jest o wiele bardziej makabryczna: „w maju ślub, szybki grób”. Mimo tych przesądów są osoby, które decydują się na ślub majowy. Być może robią to z przekory, albo ze względu na piękną pogodę i cudne majowe krajobrazy. Osoby te zawsze muszą jednak bronić swojego wyboru - czy to przed rodziną i znajomymi, czy też na

forach internetowych. Temat pozostaje wciąż żywy i poruszający, o wiele bardziej istotny niż literka „r” w nazwie miesiąca naszego ślubu. Nawet w poradnikach weselnych wciąż pojawiają się ostrzeżenia i porady, aby jednak wybrać inny miesiąc. Maj jest miesiącem przebudzenia po śnie zimowym, odradzany jest zatem ze względu na naszą nadzwyczajną aktywność i optymizm. Jest to miesiąc pełen namiętności, gwałtownych uniesień, pożądania - a to nie sprzyja długodystansowym związkom. Można by wnioskować, że doradcy weselni niżej cenią sobie poryw uczuć od stabilnej relacji partnerów.

W tradycji katolickiej nie ma żadnych przeciwwskazań dla małżeństw majowych i księża udzielają ślubów dokładnie tak samo, jak w każdym innym terminie.

Według kalendarza katolickiego i wierzeń związanych z tym wyznaniem, jest to miesiąc maryjny, zatem zawieranie małżeństwa pod egidą Matki Boskiej sprzyja szczęściu i powodzeniu. Poza tym pracownicy Urzędu Stanu Cywilnego również nie widzą zależności pomiędzy wyborem miesiąca zawierania związku, a rozpadaniem się małżeństw. Szczęśliwe mogą być pary zarówno te z maja, jak i z każdego innego miesiąca.

Małżeństwa zawarte w innych miesiącach rozwodzą się równie często, jak te majowe.

W tradycji anglosaskiej z majem związane są jeszcze inne przesądy. Jeden z nich przestrzega, że maj jest miesiącem, w którym można utracić ukochanego. Żeby temu zapobiec, nie wolno prać koców. Pranie jako takie w wielu kulturach było czynnością objętą pewnym tabu - miało swoje prawa, którymi się rządziło, i które każda porządna gospodyni dobrze znała.

W Anglii to tabu obejmowało między innymi pranie koców w maju: „wash a blanket in May, wash a dear one away” (wypierz koc w maju, a utracisz ukochanego). Inna wersja tego przysłowia odnosiła się do utraty członków rodziny: „if you wash a blanket in May, you will wash one of the family away” (jeśli wypierzesz koc w maju, stracisz kogoś z rodziny). Przekleństwo majowe wisiało nie tylko nad nowo zawieranymi małżeństwami, ale także nad nowo narodzonymi kotami. W Anglii wierzono, że nie należy do domu brać kociaka urodzonego w maju, bo nie będzie on dobrze służył, łapiąc drobne gryzonie, ale wręcz przeciwnie: będzie tylko utrapieniem, a do domu będzie przynosił węże.

Nie wróżono też niczego dobrego dla ludzi urodzonych w maju. Na Wyspach uważano, że takie dzieci są chorowite i słabe. Miało to też swoje uzasadnienie, ponieważ ciąża, w której rozwijało się dziecko trwała przecież przez całą zimę a jej końcowa faza przypadała na przednówek, czyli najtrudniejszy okres roku w

Wyraź uczucia za pomocą kwiatów

Od dawna kwiatom przypisywane są najróżniejsze znaczenia, mogą symbolizować myśli oraz uczucia. Dostajemy lub obdarowujemy kwiatami z różnych powodów. Dlatego dobrze jest wiedzieć co konkretnie oznacza kwiat który dajemy drugiej osobie. Zapoznaj się naszym przewodnikiem po kwiatach i ich znaczeniu.

BUKIET RÓŻ

Czerwona jest symbolem miłości, kwiatem, który króluje w Walentynki. Tuzin czerwonych róże symbolizuje namiętne uczucie. Żółta róża to wyraz troski, radości, przyjaźni, kolor żółty niesie ciepło. Herbaciana kojarzona przede wszystkim z wyrazem szacunku i elegancją. Pożądanie i zachwyt wyrazisz wręczając wybrance fioletową różę. Biała zarezerwowana jest dla niewinnego i lojalnego uczucia. Uznana jako kwiat weselny.

BUKIET TULIPANÓW

w starożytnej Grecji był symbolem szczęścia i błogosławieństwa. Współcześnie to wyznanie autentycznej miłości, wyjątkowo silnego uczucia.

BUKIET ŻONKILI

Darujemy z okazji podziękowania lub składamy gratulacje. Żonkile nie dajemy dla ukochanej ponieważ symbolizuje zazdrość lub miłość bez wzajemności.

BUKIET GOŹDZIKÓW

tak naprawdę to bardzo wdzięczny kwiat.

Większości z nas kojarzy się jednak z Dniem Kobiet w poprzednim ustroju. W kulturze anglosaskiej oznacza chęć związania się z kimś, wręczany bardzo często z okazji zaręczyn. W Chinach jest symbole małżeństwa, a w Polsce oznacza podziw i uznanie.

BUKIET LILIOWY

Lilia symbolizuje czyste uczucia, szczere intencje, życzenie wszystkiego najlepszego – pewnie dlatego swego czasu tak często spotykało się ją na imieninach czy urodzinach.

BUKIET PACHNĄCYCH FREZJI

Frezja to wyraz szacunku, uznania oraz radości, ale także zaproszenie do flirtu. Wręczany najchętniej z okazji narodziny dziecka, urodziny dziecka, urodzin babci lub żony.

47

DOBRE WNĘTRZE

SQUARE.PL

TEXT AGNIESZKA SZTURM PHOTO 123RF.COM

SPOSÓB NA MAŁĄ KUCHNIĘ

48

T

o niewiarygodne, jak bardzo można powiększyć przestrzeń, wykorzystując magię kolorów. Kuchnia optycznie wyda się większa, jeśli pomieszczenie będzie utrzymane w jasnych kolorach. Białe ściany i biała podłoga sprawią, że wnętrze będzie sprawiało wrażenie bardziej przestrzennego.

JAKIE WYBRAĆ MEBLE? Kwestia doboru mebli ma ogromne znaczenie, ponieważ ich nieodpowiednie ustawienie może dać efekt odwrotny. W małej kuchni powinniśmy zrezygnować z wysokiej zabudowy górnej, a przede wszystkim z szafek do sufitu. W niedużym pomieszczeniu powinno się stosować wyłącznie niskie szafki kuchenne, przeszklone lub półki, wówczas pomieszczenie optycznie się pogłębia.

Jeśli już ktoś zdecyduje się na górną zabudowę, to byłoby dobrze, aby fronty szafek kuchennych były wykonane ze szkła zmatowionego lub półprzezroczystego tworzywa sztucznego. Meble przezroczyste znajdujące się na poziomie oczu, dają iluzję przestrzeni i poczucie głębi.

roboczego.Jeżeli w kuchni ma się znaleźć miejsce do spożywania posiłków, pomyśl o blacie montowanym do ściany. Można go w dowolnym momencie złożyć, by nie zajmował dodatkowej przestrzeni.

Praktycznym rozwiązaniem w małej kuchni jest też zwiększenie szerokości blatu do 80 cm. Dzięki temu pod ścianą (w pasie ok. 20 cm) można umieścić schowki na przechowywanie podręcznych narzędzi pracy: noży, łyżek, cedzaków niezbędnych przy przygotowywaniu posiłków.

Poszerzając płaszczyznę blatu zyskujemy pod nim więcej miejsca na szafki kuchenne, które mogą teraz mieć 60 cm głębokości. Dodane 20 cm to również miejsce na instalacje i niezbędne zawory. Dzięki poszerzeniu dolnych szafek możemy przechowywać w nich więcej przedmiotów, a funkcjonalne, wysuwane półki i szuflady umożliwiają maksymalne wykorzystanie przestrzeni w małej kuchni.

WAŻNY SPRZĘT AGD

W każ­dej kuch­ni sprzęt AGD jest nie­zbęd­ny. Je­że­li chcesz zy­skać na prze­strze­ni, po­staw na urzą­dze­nia prze­zna­czo­ne do za­bu­do­wy. W przy­pad­ku np. zmy­ war­ki zy­skasz do­dat­ko­we blaty ro­bo­cze. W Two­jej Warto natomiast pamiętać o tym, by wszystkie szaf- kuch­ni nie po­win­no za­brak­nąć lo­dów­ki, pie­kar­ni­ka, ki znajdowały się w równych liniach - na jednym po- no­wo­cze­snej ba­te­rii ku­chen­nej i płyty grzew­czej (ga­ ziomie. W ten sposób można dodatkowo optycznie zo­wej lub elek­trycz­nej). powiększyć przestrzeń pomieszczenia. Kolory ciemne przytłaczają i sprawiają, że kuchnia staje się mniejsza Pod­czas wy­bo­ru kie­ruj się nie tylko głów­ny­mi pa­ra­ me­tra­mi oraz funk­cjo­nal­no­ścią czy de­si­gnem. Weź i bardziej ciasna. pod uwagę rów­nież ich wy­mia­ry - by za­osz­czę­dzić na By maksymalnie spożytkować każdą wolną po- prze­strze­ni wy­bierz lo­dów­kę jed­no­drzwio­wą za­miast wierzchnię, dobrze jest zamówić meble na wymiar. dwu­drzwio­wej, wy­bierz zmy­war­kę o sze­ro­ko­ści 45 Pozwoli to na zoptymalizowanie przestrzeni i wyko- cm za­miast 60 cm, itp. rzystanie najmniejszego jej fragmentu.

Je­że­li chcesz mieć pew­ność, że mała kuch­nia bę­dzie Warto także wziąć pod uwagę szafki na kółkach. Dzię- bar­dzo funk­cjo­nal­na, do­kład­nie za­pla­nuj jej aran­ża­cję. ki temu wszystko, co niezbędne do pracy, jest „pod Jeśli masz z tym pro­blem, sko­rzy­staj z usług ar­chi­tek­ ręką”, wszystko lekko się wysuwa i podjeżdża. Więk- tów wnętrz. szość czynności można wykonać na wyspecjalizowanym ruchomym sprzęcie, wysuwanym spod blatu

Fot. www.kuwans.com

Małe kuchnie mają wiele zalet – są urokliwe, przytulne i ciepłe. Niestety z powodu niewielkiej powierzchni ich funkcjonalność bywa ograniczona.

Mogą też sprawiać wrażenie ciasnych i zatłoczonych.

Jednak umiejętne rozplanowanie umeblowania, dobór kolorów i odpowiedniego sprzętu AGD pozwolą odzyskać utraconą przestrzeń.

NA WIDELCU

SQUARE.PL

Grillowanie TEXT AGNIESZKA SZTURM PHOTO 123RF.COM

Majowe

Nic tak nie łączy ludzi, jak wspólne grillowanie będące świetnym sposobem na spędzenie czasu z rodziną i przyjaciółmi. Nie wiem jak Was, ale mnie zapach grilla od razu wprawia w dobry nastrój. Przygotowując wspólnie potrawy, nie tylko możemy się świetnie bawić, ale także poznawać nowe smaki, dzielić się doświadczeniem i odkrywać kolejne potrawy/ produkty, które można przyrządzić na grillu.

Tutaj znajdziecie praktyczne porady kulinarne, a także przygotuję kilka ciekawych przepisów.

Będzie przepysznie!

GRILLOWANE STEKI WOŁOWE Z CYTRUSOWEJ MARYNATY SKŁADNIKI: ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■

6 steków wołowych około 20dag 6 ząbków czosnku pół łyżeczki kuminu mielonego pół szklanki soku z pomarańczy ćwierć szklanki soku z cytryny 5 łyżek oliwy pół łyżeczki chili sól i pieprz

PRZYGOTOWANIE: Wyciśnij czosnek, dodaj kumin, łyżeczkę soli, pół łyżeczki pieprzu oraz chili, dokładnie wymieszaj, dodaj sok z pomarańczy i cytryny oraz 3 łyżki oliwy. Wymieszaj. Umyte steki ułóż w naczyniu i zalej marynatą. Odstaw na minimum 2 godziny do lodówki.

Rozgrzej grill ogrodowy. Osącz steki i posmaruj je oliwą, ułóż na ruszcie. Grilluj steki po 3-5 minut z każdej strony, podawaj z pieczywem, sosem i sałatką. tartej. Smażyć na oleju ze wszystkich stron na złoty kolor. Podawać na ciepło jako danie obiadowe lub na zimno jako przystawkę.

GRILLOWANE STEKI WOŁOWE Z PIEPRZEM I ŚMIETANKOWYM SOSEM SKŁADNIKI:

50

Steki wołowe z grilla to prawdziwy mięsny przysmak, jednak przyrządzając je należy pamiętać o pewnych zasadach. Mięso na steki kroimy zawsze w poprzek włókien, optymalna grubość plastra to 2,5cm.

Stek powinna otaczać cienka warstwa tłuszczu, wtedy mięso nie będzie suche. Stopień wypieczenia jest tutaj kwestią indywidualnych upodobań, można go ocenić na podstawie wyglądu mięsa w środku. Krwisty stek powinien być jasnoczerwony i soczysty, średnio wypieczony ma jasnoróżowe mięso i brązową otoczkę, a mocno wypieczony jest cały brązowawy. Najlepiej sprawdzić stopień wypieczenia nacinając steki nożem.

■■ 80dag wołowiny ■■ różnokolorowy pieprz w ziarnach ■■ sól ■■ sos: 1/3 szklanki śmietanki 30% ■■ 3/4 szklanki gęstej śmietany ■■ 2 łyżki brandy lub wytrawnego wermutu ■■ cukier ■■ sól PRZYGOTOWANIE: Mięso umyj i podziel na steki, pieprz zmiel w młynku lub utłucz w moździerzu. Obficie natrzyj steki pieprzem, rozgrzej grill ogrodowy.

Umieść mięso na ruszcie, grilluj przez około 4-5 minut z każdej strony, zdejmij z rusztu i posól.

Wymieszaj ze sobą składniki sosu, dopraw do smaku solą i cukrem.

Steki podawaj polane sosem.

SQUARE.PL

GRILL

- KTÓRY WYBRAĆ

SZASZŁYKI Z KREWETEK KRÓLEWSKICH Z LIMONKĄ SKŁADNIKI: ■■ 60 ml (1/4 szkl.) oliwy z oliwek ■■ 60 ml (1/4 szkl.) soku z cytryny ■■ 3 łyżki posiekanej natki pietruszki ■■ 1 łyżka rozgniecionego czosnku ■■ 1/4 łyżeczki mielonego czarnego pieprzu do smaku ■■ 1/4 łyżeczki rozgniecionej czerwonej papryki w płatkach, do smaku ■■ 700 g średnich krewetek, obranych i odżyłowanych PRZYGOTOWANIE: W dużej szklanej lub metalowej misce wymieszać oliwę z sokiem z cytryny, natką pietruszki, czosnkiem i czarnym pieprzem.

Można doprawić mielonym pieprzem.

Dodać krewetki i lekko podrzucać miską by się dobrze pokryły marynatą. Marynować w lodówce przez 30 minut. Rozgrzać grill do wysokiej temperatury. Nadziewać krewetki na patyczki do szaszłyków, wkłuwając patyczek przy ogonie i przy głowie. Usunąć pozostałą marynatę. Lekko posmarować olejem ruszt. Grilować z każdej strony po 2 do 3 minut, lub do momentu kiedy będą nieprzezroczyste.

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PRZY ZAKUPIE KREWETEK? Oprócz chemikaliów w hodowli krewetek stosuje się szereg różnego rodzaju antybiotyków. Są one używane na dużą skalę aby zapobiec chorobom krewetek. Najlepiej kupować krewetki żyjące na wolności wyławiane z Atlantyku, gdyż są gwarancją zdrowego jedzenia bez antybiotyków i innych chemicznych zanieczyszczeń.

POZWALA MIŁO, W GRONIE BLISKICH, SPĘDZAĆ CZAS POD CHMURKĄ. ABY NIC NIE ZAKŁÓCAŁO TEJ SIELANKI, GRILL MUSI BYĆ SOLIDNY. PODPOWIADAMY, NA CO JESZCZE ZWRÓCIĆ UWAGĘ.

Najpierw zdecyduj, czy wolisz grill gazowy, węglowy, na drewno czy elektryczny. Jeśli będziesz go używać na tarasie lub balkonie (to możliwe tylko w domu jednorodzinnym), sprawdzi się elektryczny. Ale jeśli w ogrodzie lub na kempingu, raczej wybierz węglowy lub gazowy na butlę. Pamiętaj przy tym, że gazowe są na ogół większe i cięższe, ale za to tańsze w eksploatacji.

NA CO ZWRÓĆ UWAGĘ PRZY ZAKUPIE GRILLA: POWIERZCHNIA RUSZTU. To podstawowy parametr w przypadku każdego rodzaju grilla. Jeśli zapraszasz sporo osób, ruszt powinien mieć wymiary ok. 60 x 50 cm.

NA WIDELCU

Z JAKIEGO MATERIAŁU. Kupując grill na lata, wybierz wykonany ze stali chromowanej lub pokrytej trwałą porcelanową emalią lub żeliwny.

CENY. Za grill gazowy zapłacisz nawet kilkaset złotych. Najtańsze grille węglowe można kupić już za kilkadziesiąt złotych.

ZESTAW PRZYŁĄCZENIOWY. Jest dołączony do grilla na gaz. Składa się z węża, reduktora, opasek zaciskowych.

KÓŁKA powinny być dość duże, jeśli często przestawiasz grill. W sklepie przeciągnij urządzenie kilka metrów, aby je wypróbować.

PÓŁKI I BLATY. Im jest ich więcej, tym łatwiej przygotować posiłek. Drewniane trzeba dobrze zaimpregnować.

POKRYWA. Ułatwia szybkie i równomierne grilowanie. Ważne, aby miała uchwyt, który się nie nagrzewa oraz wywietrznik.

PALNIKI. W większych grillach gazowych powinny być trzy, aby równomiernie rozprowadzały ciepło pod rusztem.

NÓŻKI muszą być solidne, aby palenisko było stabilne. Sprawdzają się metalowe i z twardego drewna liściastego.

DANIA Z GRILLA – ZDROWE CZY TOKSYCZNE? Opinie na ten temat są podzielone. Jedni postulują, że jedzenie pieczone na grillu jest mniej kaloryczne, gdyż podczas grillowania wytapia się tłuszcz.

Inni zaznaczają, że grillowanie jest szkodliwe ze względu na powstające podczas spalania szkodliwe substancje i dym…

Potrawom z grilla mówimy „tak”! Musimy jednak pamiętać o odpowiednim ich przygotowaniu.

Zaletą grillowanych mięs jest to, że nie dodajemy do nich tłuszczu, a dodatkowo pozbawiamy mięso tłuszczu i kalorii poprzez jego wytapianie. Mięso czy warzywa pieczemy krótko, dlatego pozostaje w nich więcej składników odżywczych, wrażliwych na temperaturę.

51

SQUARE.PL

NATURALNE SPOSOBY NA

ZDROWE

URODA

TEXT AGNIESZKA SZTURM PHOTO 123RF.COM

WŁOSY

Choć dziś mamy dostęp do całej gamy wygodnych kosmetyków pielęgnacyjnych do włosów, w wolnej chwili warto przetestować stare, domowe sposoby.

Zwłaszcza, że wszystkie są niezwykle ekologiczne!

S

tan włosów wiernie odzwierciedla kondycję zdrowotną organizmu. Gęste i błyszczące włosy oznaczają, że dostarczamy mu odpowiednie składniki pokarmowe bogate w witaminy i mikroelementy. Czasami do ich złej kondycji przyczyniamy się sami, stosując zbyt silne środki do stylizacji lub farbowania.

W walce o piękne włosy warto wykorzystać naturalne specyfiki, które możemy przygotować własnoręcznie.

nego koloru. Płukać umyte włosy.

Tyle blondynki. Jak o kolor mogą dbać brunetki? Np. za pomocą płukanki z zielonych osłonek, w których rosną orzechy włoskie. Płukanie włosów w takim roztworze daje lekki, orzechowy poblask.

Na włosy przetłuszczające znakomicie działa wywar z pokrzywy - świeże pokrzywy gotujemy, a w uzyskanej - mocno zielonej wodzie - myjemy dokładnie włosy, przy użyciu tradycyjnego szamponu. Włosy są lśniące, nie przetłuszczają się.

PROCENTY NA WZMOCNIENIE

Łykasz skrzyp w tabletkach? Wzmocnij efekt napojem z tej rośliny. Łyżkę stołową suszone skrzypu polnego zalej szklanką wrzątku, parz pod przykryciem 20 minut. Odcedź i pij 2-3 razy dziennie. Skrzyp wzmacnia i hamuje wypadanie włosów.

Jednym z najpopularniejszych sposobów na zdrowe, mocne włosy jest płukanka z piwa. Sposobów na użycie złocistego napoju na fryzurze jest wiele - są zwolenniczki wcierania piwa we włosy na zasadzie maski, ale nie brak też pań, które po prostu pod koniec mycia płuczą włosy z resztek szamponu. Piwo pomaga na włosy przetłuszczające się. Ważne - piwo powinno być otwarte ok. 30 minut przed zastosowaniem, tak by mogło swobodnie się wygazować.

JAJA DLA DELIKATNYCH

Jest kilka sposobów jajecznej terapii. Możesz przygotować szampon jajeczny - rozbełtać 2 żółtka i jedno białko wraz z łyżeczką miodu i sokiem z cytryny. Druga opcja to maseczka - 10 dkg drożdży, 2 żółtka, kilka kropel olejku rycynowego oraz nafty kosmetycznej- ta mieszanka, nałożona na włosy i pozostawiona na 20 minut wzmocni i nawilży włosy zniszczone farbowaniem. Ostatnią opcją jest puszysta mieszanka z piany z białek połączonej delikatnie z żółtkami. Nałożony na włosy mus polecany jest w pielęgnacji włosów rozjaśnianych chemicznie.

JAK NA DROŻDŻACH

Drożdże mogą być także wykorzystywane w kuracji przyspieszającej porost włosów. 1/4 kostki drożdży należy rozpuścić w połowie szklanki ciepłej wody lub ciepłego mleka. Do smaku można dodać nieco cukru.

Nie brzmi zachęcająco? Zapewniamy, są tacy, którzy uwielbiają ten napój. Dla najlepszego efektu wywar należy pić raz dziennie.

NIEZŁE ZIÓŁKO

Wystarczy zerknąć na półkę z szamponami, by od razu wiedzieć, że pokrzywa i rumianek mają korzystny wpływ na włosy. Nasze babcie stosowały płukanki z rumianku dla zachowania jasnego koloru - włosy nie tylko miały piękny odcień, nie przetłuszczały się, ale także pięknie pachniały. Nic nie stoi na przeszkodzie, by również dziś zastosować tę metodę - do miski należy wlać wrzątek, wrzucić trzy torebki rozdrobnionego, suszonego rumianku i zaparzyć do uzyskania brunat-

53

TECHNOLOGIE

SQUARE.PL

TEXT MATEUSZ NOWAK PHOTO 123RF.COM

CZYM JEST

PEROWSKIT?

Przełom w energetyce odnawialnej już niedługo może być możliwy dzięki młodej polskiej naukowiec Oldze Malinkiewicz. Odkrycie to pozwoli wytwarzać energię w sposób znacznie tańszy i wydajniejszy w porównaniu do obecnie znanej technologii pozykiwania energii z paneli słonecznych.

Perowskity są znane nauce już od XIX wieku, te nieorganiczne związki chemiczne zostały nazwane na cześć rosyjskiego uczonego Lwa Perowskiego.

Jednak dopiero niedawno odkryto, że stanowią one idealny budulec do produkcji ogniw słonecznych, dzięki czemu mogłyby zastąpić drogi w produkcji paneli słonecznych, a także limitowany w zastosowaniu krzem.

Koszt instalacji paneli słonecznych zwraca się dopiero w ciągu kilku do kilkunastu lat ich użytkowania, przez co niestety energia ze Słońca jest nadal droższa niż pochodząca z paliw kopalnych.

Perowskity mają właściwości bardzo zbliżone, również pochłaniają widzialne światło i zwracają je w postaci energii elektrycznej. A przy tym jak udowodniła Pani Olga można je tanio wyprodukować w warunkach laboratoryjnych. Co interesujące, szczególną zaletą tego materiału jest jego wszech-

stronne zastosowanie, możliwość umieszczania na tekstyliach i innych powierzchniach elastycznych. A dzięki temu, że można je rozpuszczać w rozpuszczalnikach i przykładowo magazynować w puszkach ze sprayem, to już być może niedługo będziemy zdolni nanosić te tajemniczo dziś brzmiące ‚perowskity’ na dowolne powierzchnie, ubrania, papier czy fasady budynków.

„WYOBRAŹMY SOBIE, ŻE ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ BĘDZIE MOGŁA PRODUKOWAĆ NP. NAKLEJKA PRZYKLEJONA NA SZYBĘ”. w historii fotowoltaiki. Postęp ten sprawił, że materiały te zostały okrzyknięte jednym z odkryć roku 2013 według magazynu „Science”.

Dla porównania , stosowane i udoskonalane od wielu lat ogniwa krzemowe osiągają sprawność nieco przekraczającą 20% i dziś już w przeciwieństwie do perowskitów nie wiąże już dużych nadziei na poprawę tych wartości.

Perowskity mają potencjał do zdominowania rynku ogniw cienkowarstwowych. Elastyczne, lekkie, tanie i wydajne ogniwa mogą znaleźć zastosowanie w urządzeniach powszechnego użytku, takich jak smartfony, tablety czy notebooki. Odzież generująca energię, elewacje budynków z baterii słonecznych czy samochody elektryczne zasilane bądź wspomagane przez energię słoneczną to zbliżająca się przyszłość, którą mogą zdominować właśnie ogniwa perowskitowe.

Cecha, która niewątpliwie jest zaletą, na obecnym etapie rozwoju wciąż jest również wadą. Ze względu na jego rozpuszczalność trzeba jeszcze opracować skuteczną metodę zabezpieczania ich przed deszczem tak, aby nie zmniejszyć jego wydajności. Jeśli ta wada zostanie usunięta, już wkrótce może się okazać, że prąd ze słońca będziemy mieć może nie za darmo, ale znacznie tańszy w pozyskaniu niż z węgla, ropy czy gazu.Co Ciekawe, jeszcze kilka lat temu z perowskitami nie wiązano wielkich oczekiwań, natomiast dziś są one Na razie perowskity udaje się wytwaniewątpliwie nadzieją fotowoltaiki. rzać na niewielkich powierzchniach Pierwsze perowskity miały w porów- - rekordowej wielkości materiał ma naniu z krzemem bardzo niską wydaj- dopiero powierzchnię 1 cm x 1 cm. ność, zaledwie 3,8 proc. Jednak już po Nie są to więc jeszcze na tyle duże potrzech latach od wytworzenia pierw- wierzchnie, by wykorzystywać perowszego ogniwa perowskitowego osią- skity w dużych ogniwach słonecznych. gnięto sprawność rzędu 20%. Jest to Jednak to dopiero początek badań nad najszybciej rozwijająca się technologia tym materiałem.

Xiaomi jeden z najsilniejszych graczy na rynku smartfonów w Państwie Środka zamierza namieszać w świecie kamerek sportowych. Urządzenie Yi Action Camera posiada o wiele lepszą specyfikację od najtańszych modeli GoPro i kosztuje znacznie mniej. Kamerę Xiaomi Yi Action Camera wyposażono w 16-megapikselową matrycę Sony Exmor R i jasny obiektyw o świetle f/2.8 i kącie widzenia 155°. Urządzenie umożliwia nagrywanie filmów Full HD 1080p i wykonywanie 16-megapikselowych zdjęć w maksymalnej rozdzielczości 4608 x 3456. W jakości 720p można nagrywać filmy w zwolnionym tempie z prędkością 120 kl/s. Dodatkowo dostępny jest tryb seryjny, który pozwoli na fotografowanie z prędkością 7 kl/s. Kamera posiada też specjalny tryb do nagrywania time-lapsów. Wodoszczelność: do 40 m.

Aplikacje Bierzemy pod lupę aplikacje na smartfony i oceniamy

54

wszechstronne zastosowanie rozpuszczalność cena produkcji rozpuszczalność mała powierzchnia

DSUMOWANIE

Xiaomi Yi Action Camera

Polecamy

wady/zalety

01 YouTube Kids

YouTube Kids to aplikacja, przed którą śmiało można zostawić dzieci - to w końcu z myślą o nich powstała. Oficjalne narzędzie stworzone przez Google zbiera w jednym miejscu wszystkie najciekawsze bajki, animacje i filmy, przeznaczone dla najmłodszych. Produkcje mają ogromny walor edukacyjny i zostały dobrane pod takim kątem, aby jak najbardziej zainteresować wasze pociechy.

Yi Action Camera to kamerka sportowa, za którą zapłacimy mniej niż połowę ceny popularnego GoPro Hero.

Zaskoczeniem może być naprawdę niezła specyfikacja, przewyższająca możliwości droższego pierwowzoru.Łączność: wbudowany moduł WiFi Pamięć: do 64 GB

02 PhotoMath

Czy aby na pewno PhotoMath jest aplikacją, która powinna znaleźć się na smartfonie każdego ucznia? Jej zadaniem jest szybkie rozwiązywanie działań i równań matematycznych. Wystarczy wykonać zdjęcie matematycznego zadania, aby program był w stanie wyświetlić poprawny wynik oraz... całą resztę obliczeń za Ciebie! Zalecamy wykorzystywać program jako pomoc naukową, a nie ściągę!

„PRAWKO” W UK ŁATWIEJSZE

SQUARE.PL

MOTORYZACJA

TEXT ANNA BATOR SKÓRKIEWICZ PHOTO 123RF.COM

DO UZYSKANIA

Szykują się kolejne poważne zmiany w egzaminie praktycznym na prawo jazdy w UK. Tym razem chodzi głównie o manewry. Już niebawem kandydaci na kierowców w Wielkiej Brytanii mogą mieć nieco łatwiej niż ich poprzednicy, gdyż Driver and Vehicle Standards Agency (DVSA) rozważa zlikwidowanie niektórych manewrów z egzaminu praktycznego.

T

zw. zawracanie na trzy (three-point turn) może całkowicie zniknąć z brytyjskiego testu praktycznego na prawo jazdy. Jest to część planu rządowego, który przewiduje duże zmiany w egzaminach dla kandydatów ubiegających się o brytyjskie prawo jazdy.

Kolejną rozważaną zmianą ma być rezygnacja z manewru cofanie po łuku wzdłuż krawężnika (reverse around a corner). Zamiast tego – jak mówią specjaliści – kandydaci na kierowców powinni skupić się na bardziej istotnych (i użyteczniejszych w codziennym życiu) manewrach, takich jak parkowanie prostopadłe tyłem (reverse parking into a parking bay), parallel parking, czyli parkowanie równoległe, parkowanie po prawej stronie drogi lub włączanie się do ruchu z pobocza.

PODCZAS NOWEJ WERSJI EGZAMINU KANDYDACI MOGĄ BYĆ POPROSZENI O WYKONANIE NOWYCH MANEWRÓW: 1. Parkowanie przodem, zatrzymanie, a następnie wycofanie w lewo lub w prawo oraz wyjazd z parkingu.

2. Zatrzymanie się po prawej stronie drogi w bezpiecznym miejscu, wycofanie o dwie długości samochodu, a następnie kontynuowanie jazdy.

Nowością dla kandydatów na kierowców w zakresie jazdy indywidualnej ma być polecenie dojechania do celu przy użyciu systemu nawigacji zamiast prostego podążania za znakami drogowymi.

MOTO-INFO Od 8 czerwca 2015 roku w Wielkiej Brytanii przestanie być ważna papierowa wersja prawa jazdy tzw. counterpart.

DVLA nie będzie już dłużej wydawać tego dokumentu kierowcom.

Zmiany te to kolejny element polityki oszczędnościowej brytyjskiego rządu.

Kiedy DVLA (Driver and Vehicle Licening Agency) skończy wydawanie counterpart (czyli od 8 czerwca b.r.) wszyscy kierowcy posługiwać się będą wyłącznie photocard driving licence czyli główną częścią prawa jazdy (plastikową kartą). Jeśli jesteś posiadaczem counterpart, możesz ją zniszczyć lub zachować dla siebie. W przyszłości będziesz mógł użyć tego dokumentu w celu zmiany adresu, tak jak to było wcześniej. Adres możesz zmienić także online.

Natomiast posiadacze papierowej wersji prawa jazdy wydanej przed 1998 r. powinni zatrzymać dokument, gdyż jedynie w tym przypadku pozostaje on ważny i nie należy go niszczyć. Tym kierowcom zostanie wydane photocard driving licence przy następnej zmianie adresu, nazwiska lub odnowieniu prawa jazdy.

Jeśli chodzi o dwa pytania z zakresu obsługi auta (Show me – Tell me questions), które były zadawane na początku egzaminu to w przyszłości jedno z nich może być zadane podczas jazdy egzaminacyjnej.

Próbny egzamin ma zostać wprowadzony już w kwietniu tego roku, a nową jego formułę miałoby wstępnie przejść ok. 3 tys. kandydatów na kierowców. Jednak DVSA zapowiada, iż wszelkie ewentualne zmiany będą najpierw poddane konsultacjom społecznym.

Obecnie wiadomo już, iż próbne testy nowych egzaminów będą przeprowadzane w następujących 20 siedzibach: Basiliss, Lower Gornal, Bishopbriggs (Glasgow), Musselburgh (Edinburgh), Blackpool, Mitcham, Cheetham Hill (Manchester), Norwich, Enfield, Oxford, Farnborough, St Helens, Folkestone, Sunderland, Handsworth (Sheffield), Swansea, Kings Heath (Birmingham), Weston-super-Mare, Lincoln, York. (Źródło: www.bbc.co.uk, www.emano.co.uk)

55

KĄCIK MALUCHA

SQUARE.PL

Ile ptaków widzisz?

Policz wszystkie ptaszki!

Znajdź 10 różnic!

Porównaj pierwszy obrazek z drugim i Znajdź 10 innych owoców!

Wygrywa kto pierwszy!

56

DO WYGRANIA ZABIEG RELAKSUJĄCY - MASAŻ KLASYCZNY.

SQUARE.PL

KRZYŻÓWKA

Fundatorem nagrody jest salon urody Beauty Factory

4 B a c k C a u s e w ay, G 3 1 5 H E , G l a s g o w. Te l : 0 7 4 4 3 6 5 2 9 1 2 . flamaster

obrazek w tekœcie

bombowa substancja

mg³a nad bagnem

Robert De ...

produkuje piwo

obok liryki i dramatu

przystojny w filmie

z Lubiczami

ogrodowa budowla

barwa

wa³ deska tynkarza

niewiadoma

dowcip kojarzy pary

waluta Meksyku

pora kaniku³y

cukrowa na patyku

mroŸna pora

wielki w¹wóz sypia na gwoŸdziach

japoñska wódka

w nim myjesz naczynia

czas wolny

gatunek wierzby

8

makabra

to czym siê pali

serial TVP 1

poród u zwierz¹t

11

ptasi dom

zwód silny argument

Pary¿Dakar

Agent 007

2

3

tajne w archiwum

zastój

... niemieckie auto Europejska

defensywa

fotel króla

korab

obowi¹zek ucznia naprawia piece koniec i ...

skarpa

tenisowy

6

czêœæ szachownicy

musuj¹ca tabletka

10

³añcuchowe zero

ksi¹¿ê samiec byd³a

w œwiecy

za³oga wioœlarska z cennym futrem chwytny u ma³py

puszysta u lisa

koperkowy lub tatarski

5

metal l¿ejszy od wody

otacza lagunê

7

na nosie

charakterystyka

puchacz 9

kanadyjskie drzewo

okres wstrzemiêŸliwoœci

4

wódka angielska

sprint lub maraton du¿a papuga

pasiasty kamieñ

1

uczy moralnoœci

z niego œwieca

siedz¹ w izbie nad kolanem

mrówka lub osa

jezioro nad Ba³tykiem

wdychany ..., nadzieja nad morzem i mi³oœæ

ara lub nimfa

persona

na bank

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 11 utworz¹ koñcowe rozwi¹zanie - przys³owie ludowe

SUDOKU Wype³nij wszystkie pola diagramu w taki sposób, aby ka¿dy wiersz, ka¿da kolumna i ka¿dy kwadrat 3x3 obwiedziony grubsz¹ lini¹ zawiera³ komplet cyfr od 1 do 9. Zarówno w poszczególnych wierszach jak i kolumnach nie mog¹ powtarzaæ siê identyczne cyfry.

3

6 8

5

1

8 9

3

6

4 2

9

1

3

2

3

1 2 3

8 4

7

6

9

4

3

2

8

5

10

9

6

11

1

2

3

4

POZIOMO: PIONOWO: 1) znaczenie 1) wygodnie 5) psie 2) zebranie 6) raz 3) Rysy 7) gaz 4) ujœcie 8) czêsto 9) olejek

5

8

6 7

1 7

4

Nale¿y po³¹czyæ dwa fragmenty objaœnieñ i odgadniête wyrazy wpisaæ do diagramu.

Litery z oznaczonych pól,czytane rzêdami utworz¹ rozwi¹zanie.

2 6

3

SWATKA

9 1

2

2

4

6

3

9

8

5

1

6

8 9

Dokoñczenie objaœnieñ: - o symbolu N - wulkanu - wypowiedzi - dyrektorów - ró¿any - gdy s¹ ruchome - imiê - w ³ubiance - w Tatrach - na sekundê

57

Biuro u Briana

 Rozliczenie Podatkowe jako TAX AGENT  Benefity  Home Office/Rezydentura  Ksiegowość  Sprawy Mieszkaniowe i Pracy EUROTRADEZONE 372 Gorgie Road Edinburgh EH11 2RQ

T: 0131 337 9377 admin@neweusupportservice.com

www.neweusupportservice.com