Gezond, verantwoord én Instagramwaardig

Het aanbod van voedsel en drank op festivals is enorm gegroeid en er zijn talloze innovatieve trends op dit gebied te zien. Zo is de veganopmars niet meer te stuiten, kan het aanbod niet gek genoeg zijn en is duurzaamheid standaard geworden. De moderne festivalbezoeker wil het allemaal en is bereid daar best wat meer geld voor betalen, zo lijkt het. ‘We zien de opkomst van de compromisloze festivalbezoeker.’

Festivals hebben de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Niet alleen het muzikale aanbod, maar ook eten en drinken spelen een steeds belangrijkere rol op festivals. Het aanbod wordt uitgebreider en exotischer, maar tegelijkertijd is de verwachting dat het prijskaartje van datzelfde, immer uitdijende aanbod weer een stukje hoger zal liggen. Recente impactvolle gebeurtenissen spelen hierbij een grote rol. De naschokken van de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis, het personeelstekort en de inflatie laten hun sporen na.

Prijsstijgingen

Toen de bezoeker in 2022 weer naar festivals mocht na een aantal jaren van lockdowns en afzeggingen, was dat duidelijk te merken aan de horeca. De omzetten waren hoog, en er werd veel geconsumeerd. Tegelijkertijd zijn de prijzen omhooggegaan en het is niet de vraag óf de prijzen de komende tijd zullen stijgen, maar hoeveel. Zo ging de bierprijs bij grote muziekfestivals in 2022 door de traditionele grens van 3 euro. Bij Pinkpop betaalden bezoekers omgerekend €3,20 euro per biertje, bij Lowlands en Down the Rabbit Hole was dit €3,30 en Rock Werchter vroeg €3,50 euro voor een biertje (in de pre-sale ging daar 0,25 euro vanaf). Appelpop heeft begin februari aangekondigd dat eten en drinken duurder gaat worden op de 2023-editie van het gratis festival. Tegenover de Gelderlander zei Kees van Keulen, voorzitter van Stichting Muziekstad Tiel recent dat 'we er niet onderuit komen de consumptieprijzen nog wat te verhogen, maar dat is een trend die je overal ziet. Hoeveel dubbeltjes bovenop die €3,50 komen durf ik nu nog niet te zeggen, maar dat het gaat toenemen, is inherent aan de prijsontwikkeling in de markt.'

Er alles uit halen

Verschillende aanbieders denken overigens dat de festivalbezoeker bereid zijn om iets dieper in de buidel te tasten. Lars van de Kerkhof van De Zanzibar, een tropische fruitbar met frisse en gezonde snacks, is zelf een fanatieke festivalganger. “Als ik naar mijn vrienden en mezelf kijk: jongeren gaan misschien wat minder vaak uit of op vakantie, maar pakken wel vaker een festival in een jaar. Als ze daar eenmaal zijn, willen ze er ook alles uit halen en kijken ze niet op 20 euro meer of minder. Wij kunnen overigens onze prijzen scherp houden. Ons fruit komt direct van de boer of van de veiling en wordt ter plekke gesneden. Zo is het vers en zitten er geen partijen tussen die de prijs omhoogstuwen. Daarbij denken we dat onze gezonde snack iets toevoegt aan het huidige aanbod.”

Vegan wordt de norm?

Aan het totale aanbod zal het in ieder geval niet liggen. Dat wordt groter en diverser waarbij voedsel uit de wereldkeuken nog ieder jaar in populariteit stijgt. Verder neemt plantaardig en vegan een enorme vlucht. Steeds meer organisatoren doen vlees in de ban. Het aanbod van voedsel bij technofestival Awakenings was bijvoorbeeld al sinds 2015 voor 95% vegetarisch, waarbij de laatste 5% voor rekening van biologisch vlees kwam. Sinds 2022 is het festival 100% vleesloos en verwacht wordt dat andere festivals dat voorbeeld op termijn zullen volgen.

Binnen de wereld van de vlees- en visvervangers blijven zich sowieso interessante innovaties aandienen. Zo bracht Tindle anderhalf jaar geleden plantaardige kip in deegvorm op de Nederlandse markt. Het voordeel laat zich raden: cateraars en horeca kopen het plantaardige kipdeeg diepgevroren in en kunnen er daarna zelf kipstukjes, burgers of kebab van scheuren en kneden. Het Nederlandse Green Pro International (GPI) heeft dan weer plantaardige plakjes bacon (La Vie), en plantaardige rauwe zalmblokjes en gerookte zalm (Unfished) in het assortiment. Handig voor pokébowls en broodjes zalm én goed in te zetten op festivals om de twijfelende flexitariër over de streep te trekken.

Niet de booze, wel de buzz

Ook op het gebied van drinken zijn er tal van ontwikkelingen gaande. Bier en frisdrank zijn al lang niet meer de enige opties. Tegenwoordig bieden festivals wijn, cocktails en speciaal bier aan. Een trend op het gebied van alcoholische dranken is het gebruik van zogenoemd craft beer (bier op ambachtelijke wijze gebrouwen in een onafhankelijke brouwerij) en lokale dranken. Dit verschijnsel past dan weer goed bij de trend van duurzame producten, omdat craft beer vaak is gebrouwen met lokale ingrediënten en in kleine hoeveelheden. Een andere trend op het gebied van de natte horeca is health. Festivals bieden tegenwoordig steeds vaker gezonde drankjes aan, zoals verse sappen en smoothies. Ook alcoholvrije dranken blijven toenemen in populariteit. Op festivals zie je dan ook steeds vaker mocktails, alcoholvrije cocktails, op de menukaart pronken. Pernille Kok–Jensen, Director Cultural Insights bij creatief strategisch bureau Fitzroy uit Amsterdam, ziet een onderstroom die ze kwalificeert als 'niet de booze; wel een buzz'. Ze doet voor haar werk veel onderzoek naar drank- en eetgewoontes van met name Gen Z: “We zien een duidelijk opkomst van zogeheten 'social elixirs' en 'adaptogenics'. Consumenten willen wel een bepaalde sensatie voelen, een bepaalde kick of positieve boost ervaren, maar dan zonder alcohol. Denk aan drankjes die veel gebruik maken van kruiden, paddenstoelen of andere plantaardige ingrediënten.”

Duurzaamheid is de standaard Minder plastic, minder afval en minder foodwaste zijn actuele thema’s die niet meer weg te denken zijn op evenementen. Loc7000 blijft hierin een voorloper en zet vol in op een partnerschap met afvalverwerker The One Project en verpakkingsfabrikant Huthamaki. De drie bedrijven zijn de afgelopen jaren bezig geweest om het perfecte (r)PET-inname systeem te zoeken en de gesloten kringloop verder te perfectioneren. In 2022 zijn verschillende pilots gedraaid en in 2023 gaan we hier meer van horen. Op het gebied van drankverspilling én om de actuele personeelstekorten te tackelen, bedacht datzelfde Loc7000 de volautomatische LocTap. Het betreft een automatische tapinstallatie die zonder tapverlies snel en gelijktijdig 24 biertjes kan tappen. Met één druk op de knop, tapt het apparaat precies de inhoud die in de beker hoort.

In datzelfde spectrum vinden we de BeerMate van ondernemers Ralph Bethlem en Marijn Venmans. BeerMate is volledig automatisch, wat betekent dat ook de beker uit de machine komt. Een heuse onbemande, selfservice fast- lane voor bier moet ervoor zorgen dat de beleving van het evenement verbeterd wordt.

Drie trends

Volgens Kok–Jensen zijn de mogelijkheden van nieuw eten en drinken op festivals nog lang niet uitgeput. De ontwikkelingen die zij waarneemt zijn nu nog niet mainstream maar kunnen dat heel snel wel worden. Daarbij bespeurt ze drie belangrijke trends: 'snack hacks', 'yuck to yummy' en 'multisensory food & drinks'.

Kok-Jensen: “Hacks met eten zien we nu al bij bijvoorbeeld pizzabodems van bloemkool. Op festivals zien we ontwikkelingen waarbij een ingrediënt vervangen is door bijvoorbeeld een superfood om deze slimmer, gezonder of functioneler te maken. Multisensory is al het eten en drinken met een verrassend multisensorisch element. Denk aan bubbeltjesthee, Japanse mochi of ramen-drankjes. Yuck to yummy, tenslotte, is de trend die voortkomt uit de klimaat- en financiële crisis. Dingen die we voorheen vies vonden, willen we nu best proberen als het betaalbaar is en goed voor het milieu. Denk aan het eten van insecten en meelwormen bijvoorbeeld.”

Wat al deze trends met elkaar verbindt? “Ze zijn allemaal perfect geschikt voor TikTokfilmpjes en Instagram-posts!” lacht KokJensen. “Eten en drinken moet gezond en lekker zijn, maar ook vooral mooi en bijzonder. Dat doet het goed op social media. En dan ook nog eens duurzaam zijn. We bespeuren de opkomst van de compromisloze festivalbezoeker die lang niet meer met alles genoegen neemt. Het zou een gemiste kans zijn als mensen daar niet op inspelen.” ◾