Editie 46 - Februari/maart 2023

COLOFON

ESPECIAL LIFE TEAM

Annebeth Vis

Eva Meenhorst

Helga van der Zon

Marcel Boers

Kaspar Huijsman Kees Diks

Maybritte van Blijderveen Nazli van den Kieboom Ronald Dorlas Susanna Verboon Taco te Gussinklo

Voor je ligt weer een extra dik nummer van ESpecial Life. Dankzij de vele adverteerders kunnen we deze keer meer artikelen publiceren. De redactie is druk aan de slag gegaan en het resultaat is een uitgebreide variëteit aan verhalen.

Wijnkenner Ronald proefde de wijnen uit Jérez, al eeuwenlang het paradijs van diverse soorten sherry. Dit keer hebben we een aanvullend verhaal over de geschiedenis van wijn in Spanje en de invloed op de economie en cultuur. Maria ging daarvoor naar El Puerto de Santa María, vanuit daar werden de eerste wijnen geëxporteerd.

PUBLISHERS

Marjan Schut (commercial director) sales@especial-life.com +34 680 674 188

Maria Kupers (creative director) maria@especial-life.com

ADVERTENTIES

sales@especial-life.com

ESpecial Life is een tweemaandelijks GRATIS magazine dat ook online gepubliceerd wordt: especial-life.com

Heeft u vragen, suggesties of tips? Mail ons! info@especial-life.com

Free bi-monthly Dutch magazine. Also published online: especial-life.com. If you have any questions or suggestions, mail us! info@especial-life.com

Alle rechten voorbehouden ©2014-2023

Foto cover: Atelier Pablo Romero

Deze maanden zijn bij uitstek geschikt om lekker uit eten te gaan, het is immers relatief rustig in de restaurants. Aan Susanna de zware taak diverse gerechten te proberen bij een selectie van de vegetarische en veganistische restaurants in Málaga. Die blijken zo hip te zijn dat reserveren vrijwel overal een must is. Niet verwonderlijk, als ergens vernieuwend gekookt wordt, is het daar wel.

Natuurlijk trok Helga ook deze keer weer de wandelschoenen aan. De diverse wandelingen die je in El Torcal kunt doen vervelen nooit, de prachtige rotsformaties en de vergezichten over het platteland zijn een lust voor het oog. Ook prettig om te zien: de beschilderde tegelmuren die je overal in Andalusië tegenkomt. Kunstenaar Pablo Romero gunt ons een kijkje in zijn atelier.

En voor wie op elk moment van het jaar goede plannen wil maken hebben we interessante informatie over het bouwen van een huis en succesvol beleggen. Alvast een voorschot op onze plannen voor dit jaar. We gaan namelijk de grens van Andalusië over, niet omdat hier niets meer te ontdekken valt maar simpelweg omdat we ook graag andere delen van het fascinerende Spanje onder de aandacht willen brengen. Daarom in deze editie alvast een nieuwe column van Barcelona expert Annebeth Vis over haar belevenissen daar.

Zoals altijd wensen we je ook nu weer veel leesplezier!

Marjan & Maria

geschiedenis, cultuur & economie HET BELANG VAN WIJN

Spaanse wijnen worden overal ter wereld gedronken. Na Frankrijk en Italië is Spanje de grootste wijnproducent ter wereld. Bijna een miljoen hectares aan wijngaarden zijn goed voor 427.700 banen en bijna 4 miljard aan inkomsten voor de schatkist. Hoe is die hele handel in wijn eigenlijk ontstaan? We doken de geschiedenis in en gingen op bezoek bij Bodegas Osborne waar de Vinos de Jerez worden gemaakt, één van de eerste wijnsoorten die geëxporteerd werd.

Tekst & foto’s: Maria Kupers.

Spanje is eigenlijk altijd al een wijnland geweest. Vandaag de dag wordt er dan wel vrijwel overal gebruik gemaakt van modernere technieken om de wijngaard te beheren en wijn te maken, maar de basisprincipes van wijn maken zijn hetzelfde gebleven. Nog steeds zijn het mensenhanden die de trossen druiven plukken en wordt de wijn gerijpt in grote vaten. Daar is sinds de Feniciërs de eerste wijngaarden plantten niets aan veranderd. De Spaanse cultuur en tradities zijn dan ook doordrongen van deze ‘godendrank.’

Ruim 3.000 jaar wijn in Spanje

De Feniciërs uit Libanon waren in 1.100 voor Christus de eerste buitenlanders die in Spanje voet aan land zetten. Dat deden ze in Cádiz, dat toen Gades heette. Zij waren degenen die de eerste georganiseerde wijngaarden aanplantten in die regio. De wijnen van Jerez zijn dan ook de oudste van Spanje. Toen al werden de wijnen geëxporteerd naar landen rondom de Middellandse Zee en waren vooral in Rome zeer geliefd.

De wijn was, gaan we vanuit, niet de reden voor de Romeinen om Spanje te bezetten maar zij pakten de handel wel meteen grondig aan. Er werden uitgebreide beschrijvingen gemaakt van de types grond die er in het gebied rondom Jerez voorkwamen, welk type druiven geschikt waren en hoe de diverse werkzaamheden voor het produceren van wijn moesten worden uitgevoerd. De wijnen uit Jerez werden naar alle uithoeken van het Romeinse rijk geëxporteerd.

Medicinale drank

Toen in de achtste eeuw de Arabieren een glas Andalusische wijn proefden wisten ze dat ze een goede reden moesten verzinnen om de wijngaarden in hun nieuwe vaderland in stand te houden. In sommige gevallen werden de druiven gedroogd tot rozijnen voor de legers van de kaliefs maar met het excuus dat wijn een medicinale drank was, konden de moslims deze gewoon drinken.

In 1264 heroverde koning Alphonso X het gebied rondom Jeréz op de Arabieren en verdeelde het land als beloning voor getoonde moed onder mensen uit zijn kringen. De enige voorwaarde was dat ze de grond moesten gebruiken om graan of druiven op te telen. Eén van die mensen was Fernán Ibáñez Palomino. De druivensoort die nu voornamelijk in het wijngebied ‘Marco de Jérez’ wordt geteeld is naar hem vernoemd: de Palomino druif.

Van Sherish naar sherry

In die tijd werd de wijn uit de regio rondom Jérez al geëxporteerd naar Groot-Brittannië. Koning Henry I stelde een ruilhandel voor: Engelse wol in ruil voor Sherish (de Arabische naam voor Jérez). Vanaf toen nam de wijnexport een grote vlucht. Aangezien de Spaanse schatkist inmiddels zoveel belastinginkomsten van de wijn ontving, vaardigde koning Enrique de Castilla een verbod op het vernietigen van druivenstruiken uit. Ondertussen zaten de Spanjaarden zelf ook niet stil, ze veroverden grote delen van de wereld en exporteerden ook daar hun wijn naartoe.

Rechtsboven: één van de oude sherry’s. Linksboven: de collectie van Osborne Onder: Wijn die op transport gaat (www.sherry-wine.es)

Opnieuw was het vooral de wijn uit Jérez die overzees verkocht werd. De reden daarvoor was heel simpel, de havens van Puerto Santa Maria, Sanlúcar de Barrameda en Cádiz waren in die tijd de vertrekpunten voor vrijwel alle expedities naar de koloniën. De vaten wijn werden direct van de bodega’s door de smalle straatjes naar de schepen gerold.

Wijnrevolutie

De handel in wijn bleef maar groeien en dat betekende dat er ook steeds meer mensen bij betrokken werden. Niet alleen kwamen er meer buitenlandse investeerders, er kwamen ook buitenlandse handelaren naar Cádiz.

Tot dan waren het de producenten die de macht hadden. Zij maakten jonge wijnen en de handelaars, die volgens de geldende normen zelf niet mochten produceren, moesten het daar maar mee doen. De gildes hadden strenge regels over hoe alle taken van het proces uitgevoerd dienden te worden, van het plukken van druiven en het maken van wijnvaten tot het produceren van de wijn zelf. En dat was precies de reden waarom er uiteindelijk een revolutie uitbrak.

De handelaren merkten dat de smaak van hun klanten begon te veranderen, er was behoefte aan nieuwe soorten wijn. Bovendien zouden de jonge wijnen eigenlijk moeten worden versterkt met alcohol om niet te bederven tijdens de lange reis over zee.

De producenten hadden echter geen boodschap aan deze vraag vanuit de markt. Wijn langer dan een jaar in een vat laten zitten behoorde volgens hen niet tot de mogelijkheden. Ze waren bang dat er dan met wijn gespeculeerd zou worden en dat ze daardoor niet meer elk jaar al hun liters kwijt zouden kunnen.

Na jarenlang getouwtrek en rechtszaken moesten de wijnproducenten het onderspit delven. Dit zorgde voor een revolutie in het hele proces van het maken van wijnen. Omdat de wijn nu langer in het vat mocht blijven zitten, veranderden de technieken. Er werden hele nieuwe systemen bedacht om druivensoorten te mengen, de vaten op diverse hoogtes te bewaren (soleras y criadera) en het maken van wijnen die jaar in jaar uit dezelfde kenmerken hebben.

Met dank aan de buitenlanders De Britse consul James Duff en de Franse Jean Hauri maakten deel uit van de groep handelaren die vanaf 1772 protesteerden tegen de geldende normen. Beide heren richtten een bodega op om de wijn uit Jerez vanuit El Puerto de Santa Maria te exporteren. Thomas Osborne Mann werd begin achttiende eeuw hun partner en breidde het bedrijf verder uit. In 1857 kwam de bodega, na het overlijden van de oprichters, volledig in handen van de familie Osborne.

Rechts: de bodega van Osborne Links: de tentoonsstellingsruimte

Hoewel de wijnen uit Jerez dus al eeuwenlang overal ter wereld gedronken werden is het de Bodega Osborne die de sherry en brandy uit de regio ècht wereldberoemd maakt. In de bodega liggen vaten met daarop in krijt de naam van koningshuizen en adellijke families die hun eigen exclusieve wijn hadden. De schrijver Irving Washington liet na zijn verblijf in El Puerto vaten wijn naar de Verenigde Staten vervoeren en ook andere internationale beroemdheden uit de geschiedenis lieten thuis hun vrienden kennismaken met de wijnen uit het zonnige zuidwesten van Spanje.

Ook al heb je nooit een druppel wijn gedronken, de stier van Osborne heb je waarschijnlijk wel eens ergens gezien. In 1956 maakte Manuel Prieto dit logo voor de bodega, er werden toen 200 stieren van hout langs de Spaanse wegen gezet. Deze eerste versie was 4 meter hoog. In de jaren zestig werden ze vervangen voor een metalen versie van 7 meter hoog. In 1988 verandert de wet op de publiciteit langs wegen en zouden alle stieren verwijderd moeten worden. Dat leverde zoveel protesten op dat er uiteindelijk 96 zijn blijven staan, door iedereen gezien als een cultureel symbool in plaats van reclame.

Drink bewust

Je staat er waarschijnlijk nooit bij stil, maar die fles wijn die je opentrekt houdt een eeuwenoude maatschappelijke structuur levend. Generaties vatenmakers, telers, proevers, makers en handelaren die allemaal onderdeel van een lokale of regionale economie en gemeenschap zijn, kunnen blijven bestaan zolang er klanten zijn.

In het centrum van El Puerto de Santa María staan de eeuwenoude panden van de Bodega Osborne. In de bodega zelf liggen nog steeds duizenden vaten wijn te rijpen, andere delen van het pand zijn omgebouwd tot tentoonstellingsruimten waar je niet alleen alles kunt zien over de geschiedenis van het bedrijf zelf maar ook die van de wijn in de regio. De wijnen die je tijdens een rondleiding nog niet geproefd hebt kun je daarna bij het eten in het bijbehorende restaurant proberen.

SHERRY

smaakvolle wijnen uit Jerez

Bodegas Osborne bestaat 250 jaar. In die tijd heeft het maken van sherry wijnen een hele ontwikkeling doorgemaakt. Oorspronkelijk (al in de tijd van de Feniciërs) werd de wijn uit Jerez gemaakt van lokale druiven, geteeld op de witte kalkbodem, albariza genoemd, wat een lichte, makkelijk drinkbare witte wijn met een lage zuurgraad en zonder veel complexiteit opleverde. En dat is de jonge Jerez wijn nog steeds, bijvoorbeeld Barbadillo, een van de meest verkochte witte wijnen in Spanje.

Tekst: Ronald Dorlas. Foto’s: Maria Kupers

Toen men in de 18e eeuw de wijn begon te versterken (alcohol toevoegen) voor een betere houdbaarheid en de wijn langer ging bewaren, ontdekte men welke biochemische processen zich tijdens de rijping afspelen en welke invloeden deze hebben op de kleur en de smaak van de wijn.

Het maken van Sherry (Vino de Jerez) begint nog steeds met de fermentatie van de lokale druif, Palomino Fino, waarvan de witte ‘basiswijn’ wordt gemaakt, die vervolgens wordt versterkt en gerijpt in grote (600 liter) Amerikaans eikenhouten vaten, die worden gestapeld in het Solera-Criaderas systeem (zoals in Montilla-Moriles, zie ESpecial Life Magazine 37).

Droge sherry

De manier en de duur van de rijping is bepalend voor de kleur en smaak van de wijn. Daarom kan er een hele reeks verschillende soorten sherry wijnen gemaakt worden. Er zijn twee manieren van rijping: de biologische rijping onder een laag flor (bepaald soort gist), die een zeer licht van kleur en delicate, maar beendroge wijn met het kenmerkende amandelaroma oplevert, de ‘Fino’.

De ander manier is die van de langere, oxidatieve rijping. Daarbij komt de wijn in contact met zuurstof uit de lucht en ontstaat een diepe amber of goudbruine kleur en ronde aroma’s van gedroogd fruit, tabak en balsamico. Het Amerikaans eikenhout voegt daar vervolgens tonen van specerijen, truffel en leer aan de wijn aan toe. Deze wijn wordt ‘Oloroso’ genoemd.

Het is mogelijk de twee manieren van rijping te combineren: een Fino kan na de biologische rijping ook nog een oxidatieve rijping ondergaan, dan ontstaat een meer complexe wijn, die afhankelijk van de duur van de biologische rijping, ‘Palo Cortado’ of ‘Amontillado’ wordt genoemd.

Zoete sherry

Voor wie deze klassieke sherries te droog (of te bitter) smaken zijn er ook zoetere varianten, zoals ‘Pale Cream’, ‘Medium’ of ‘Cream’, die worden gemaakt door respectievelijk een Fino, Amontillado of Oloroso zoeter te maken door er geconcentreerde most of zoete Pedro Ximénez wijn door te mengen.

Oude Sherry

Naast de manier van rijping (biologisch en/of oxidatief) is vooral de duur van de rijping van invloed op de smaakcomplexiteit van de wijn. De biologische rijping bereikt zijn natuurlijk einde (flor sterft af) na 7 tot 8 jaar; de Amontillado kan daarna nog tot 7 jaar oxidatieve rijping ondergaan en bereikt een totale rijpingsduur van 15 jaar; de Oloroso rijpt 10 tot 25 jaar.

De bodega kan de rijpingsduur laten certificeren door de Consejo Regulador van Jerez en mag dan een indicatie van de rijpingsduur, meer dan 12 of 15 jaar op het etiket zetten. Als de wijn meer dan 20 jaar gerijpt heeft, mag het de aanduiding V.O.S. (Very Old Sherry) voeren; als hij meer dan 30 jaar gerijpt heeft krijgt het de aanduiding V.O.R.S. (Very Old Rare Sherry).

Sherry huizen

Thomas Osborne was niet de enige Engelsman, die in de 18e eeuw kansen zag in de sherry handel. Hij werd gevolgd door o.a. George Sandeman, Robert Blake Byass (van Gonzales Byass), Alexander Williams en Arthur Humbert, maar natuurlijk zagen ook Spaanse families die kansen, zoals Alvaro Domeq, Emilio Lustau. De bodega’s die zij oprichtten horen nu nog tot de top Sherryhuizen van Jerez.

Ieder sherryhuis geeft zijn eigen karakteristieken mee aan hun Fino’s, Amontillado’s en Oloroso’s en maakt daarnaast zijn eigen variëteiten of heeft een bijzondere Solera. Jerez is niet ver van de Costa del Sol (2 uur rijden) en zeker een bezoek waard om al die mooie wijnen te proeven.

Je neemt keurig je katoenen zakje mee naar de winkel om groenten en fruit in te doen, gaat picknicken met echt servies en drinkt water uit een stevige herbruikbare fles. En toch is je bak voor het recyclen van plastic elke keer weer overvol.

Plastic is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Een heel handig materiaal maar wel extreem vervuilend. Daarom wordt door diverse onderzoekers naar goede alternatieven gezocht.

Alejandro Heredia, scheikundige bij het Instituto de Hortofruticultura Subtropical y Mediterránea in Málaga maakt bioplastic van resten van tomaten.

Tekst & foto’s: Maria Kupers

TOMAAT met TOEKOMST

“Technisch gezien is plastic een enorm interessant materiaal en het is ook nog eens goedkoop” vertelt Alejandro Heredia. We zijn in zijn laboratorium in het Instituto de Hortofruticultura Subtropical y Mediterránea La Mayora in Teatinos (campus universiteit Málaga). “Maar ondertussen weten we ook dat het honderden jaren duurt voordat plastic afgebroken is. En dan gebruik ik met opzet het woord afgebroken, er blijven altijd kleine stukjes over die in de aarde, planten, dieren en mensen terecht komen. Dat is slecht voor iedereen en dus zijn we op zoek gegaan naar een alternatief.”

Plantaardig plastic

Alejandro werkt samen met een team scheikundigen aan het ontwikkelen van plastic dat gebruikt kan worden in de levensmiddelenindustrie. Een verpakkingsmateriaal dat volledig opgenomen kan worden in de natuur, zonder schadelijke reststoffen. Daarvoor gebruiken ze een natuurlijke grondstof, de resten van de tomatenplant. Die worden gedroogd en vermalen zodat er pure cellulose overblijft. Hetzelfde materiaal als waar papier van gemaakt wordt, maar met een andere bewerking kun je er een doorzichtig materiaal van maken dat aanvoelt als plastic. Een product dat als het een maand in zeewater of een jaar in de grond begraven ligt, volledig oplost.

Daarmee was de eerste stap gezet, maar het was nog niet resistent tegen water, voor de verpakking van verse levensmiddelen wel een essentiële eigenschap.

Oneindig experimenteren

De scheikundige vertelt met veel enthousiasme, en in begrijpelijke taal, over het hele proces van ontdekkingen. “We leren natuurlijk voortdurend van alle experimenten die we doen, als de basis eenmaal staat is het relatief makkelijk om aanpassingen te doen. Door een minimale hoeveelheid teflon toe te voegen, glijden de druppels water nu gewoon van het plastic af.”

Hij pakt een pipet en een flesje vloeistof om het te laten zien. Op de werktafel liggen nog meer petrischaaltjes met substanties en stukjes materiaal. Toen de waterafstotende versie eenmaal af was ging het team door met hun uitvindingen. Door resten van sinaasappelschillen te mengen met de cellulose wordt het materiaal antibacterieel. En door er een beetje zwavelzuur aan toe te voegen kun je zien of de temperatuurketen verbroken is. Op het verpakkingsmateriaal ligt een regenboogachtig filmpje dat doorzichtig wordt als er vocht bij komt, hetgeen gebeurt als de temperatuur stijgt.

Met vitamine C

In principe zijn alle door het team ontwikkelde materialen nu klaar om op grote schaal toegepast te worden. “Spanje is één van de grootste verbouwers van tomaten in Europa. Normaalgesproken worden de planten verbrand en daarmee komt dus ook veel CO2 in de lucht. Een win-win situatie om ze te gebruiken voor verpakkingsmateriaal. Afhankelijk van wat een producent nodig heeft, kunnen we de basis aanpassen om het helemaal op maat te maken” aldus Alejandro.

Alleen voor idealisten?

Het is dus de industrie die de volgende stap moet zetten en dat is waar het soms vastloopt. Een ondernemer wil van nature graag zo min mogelijk geld uitgeven, andere materialen gebruiken betekent echter dat bestaande machines anders ingesteld moeten worden, dat is niet gratis.

“Zonder een verplichting stappen alleen de ‘idealistische’ ondernemers over. Om je een voorbeeld te geven. Nog niet zolang geleden werd een bepaalde soort plastic door de overheid verboden. De industrie ging meteen over op een alternatief: dezelfde grondstof maar dan met een ietwat andere samenstelling waardoor het een andere naam heeft. Net zo schadelijk voor het milieu als de verboden soort. Maar zo hoefde er geen cent extra uitgegeven te worden.”

Zacht velletje, hard resultaat

Nu de plant van de tomaat volledig hergebruikt kon worden, was het tijd om ook het vel van de vrucht te gebruiken. Volgens de wet mogen de velletjes niet verwerkt worden in levensmiddelen, dus bij de bereiding van bijvoorbeeld gazpacho of sauzen gaan duizenden kilo’s resten de vuilnishoop op.

“Als je met de ogen van een wetenschapper naar een tomaat kijkt zie je het vel op een andere manier. Het is een beschermende laag en heeft dus eigenlijk dezelfde functie als plastic. Zo kwamen we op het idee het te gaan gebruiken voor bioplastic. Maar dan nu in een andere samenstelling zodat we er andere producten van kunnen maken. Het is een hardere soort plastic geworden waar je bijvoorbeeld lepeltjes voor ijsjes van kunt maken” vertelt Alejandro. Op de tafel liggen lepeltjes, knopen en andere snuisterijen die van het vel van tomaten gemaakt zijn.

Crea Bea

Het belangrijkste dat het team van het vel van tomaten heeft weten te maken is het beschermende laagje aan de binnenkant van blik. Om oxidatie van het blik tegen te gaan wordt er nu bisfenol op de binnenkant aangebracht, een

stof die in 2021 door het Europese Hof als ‘zeer zorgwekkend’ is gekenmerkt. Hoewel je er niet veel van binnenkrijgt, is het niet goed voor de hormoonhuishouding van de mens en zeker niet voor het milieu. Er is dus nu een alternatief dat onschadelijk is voor mens en natuur.

“Ik werk altijd met afval. Zo zijn we nu ook aan het experimenteren met aardappelschillen en die van avocado’s. Mijn persoonlijke filosofie is dat we zoveel mogelijk alles moet hergebruiken en door mijn werk kan ik daar een steentje aan bijdragen. Ik hou ervan creatief bezig te zijn, zoeken naar oplossingen waar de wereld iets mee kan.”

Het Instituut voor Subtropische en Mediterrane Tuinbouw (IHSM) La Mayora is een samenwerkingsverband tussen het Consejo Superior de Investigaciones Científicas (EELM-CSIC) en de Universidad de Málaga. Het IHSM doet wetenschappelijk onderzoek voor de intensieve tuinbouw en de subtropische fruitteelt.

Sinds maart 2021 zit het hoofdkantoor in het nieuwe IHSM-gebouw op de universiteitscampus in Málaga. In Algarrobo staat het ‘La Mayora Experimental Station’. Daar wordt uitgebreid geëxperimenteerd met allerlei soorten planten en bomen. Onder andere de teelt van avocado’s en mango’s, soorten die van oorsprong niet voorkomen in Andalusië, is mogelijk gemaakt door onderzoek van het IHSM La Mayora. Het instituut organiseert regelmatig lezingen voor verenigingen van landbouwers om hen te informeren over efficiënte en milieuvriendelijkere vormen van telen. Op dit moment wordt gewerkt aan het telen van cacao, door veranderende klimaatomstandigheden zal het mogelijk zijn dit gewas (op kleine schaal) in de provincie Málaga te verbouwen.

Barça, Barca, Barna

Recentelijk nam ik een journaliste van De Telegraaf mee op fietstour door Barcelona voor een reportage in het reiskatern van de krant. Niet naar de Sagrada Familia of Park Güell, maar juist de minder bekende delen van de stad. Want Gaudí en de Rambla kennen we zo onderhand wel. Hoewel ik het artikel van tevoren had gelezen om onjuistheden eruit te halen, had ik de titel nog niet gezien. ‘Bijzonder Barça’ stond er boven het fantastische verhaal en onder de lekkermakende foto’s, toen ik de krant met de publicatie onder ogen kreeg. Help!

Misschien denk je nu ‘prima toch?’. Kan ik me goed voorstellen, want dat is ongetwijfeld wat de meeste Nederlanders zullen denken. En dat zal de redactie van De Telegraaf ook wel hebben gedacht. Bijzonder Barça bekt best lekker. Maar de kenner weet direct: hier gaat iets mis. Als de locals het over hun ‘Barça’ hebben, bedoelen ze nooit, maar dan ook echt nunca, hun stad. Barcelona korten ze namelijk af tot Barna, een term die je Nederlanders in het vliegtuig naar de Spaanse stad, inderdaad zelden zult horen gebruiken. Barna komt simpelweg van BARceloNA.

Vroeger werd dit op de wegen geschilderd om de richting naar Barcelona aan te geven. In de jaren ’80 raakte de afkorting in zwang onder jongeren. Tegenwoordig weet elke inwoner van de stad (behalve misschien recent gelande of niet geïntegreerde expats) wat ermee wordt bedoeld, maar hoor je de afkorting niet zo vaak meer.

De afkorting BCN komt veel vaker voor. Die wordt gebruikt voor de internationale luchthaven, maar tegenwoordig ook voor de stad in het algemeen. Wat formeler dan ‘Barna’ kom je BCN ook op allerhande officiële uitingen tegen, bijvoorbeeld van de gemeente.

Maar Barça? Nee lieve mensen, dat heeft zelfs een totaal andere betekenis. Met Barça bedoelen de Barcelonezen namelijk FC Barcelona, de voetbalclub. Dus wie van plan is een ‘heerlijk weekendje Barça’ te boeken, gaat in strikte zin niet eens op stedentrip �� Dat geldt ook voor degenen die appen dat ze naar ‘Barca’ gaan en de Catalaanse cedille (Ç) vervangen door een gewone ‘c’. Dit wordt in het Spaans uitgesproken als ‘barka’. Letterlijk wordt hiermee een kleine boot bedoeld.

Ik ben overigens al lang geleden opgehouden met dit bij iedereen te verbeteren of uitleg te geven over hoe het zit, want van mijn beste vrienden (die mij al 21 jaar bezoeken in Barcelona) tot aan de krant: Barça en Barca zijn in het Nederlands gewoon synoniem voor Barcelona. Maar wil je jezelf niet verraden als toerist, dan weet je nu: vermijd ten alle tijden deze termen en boek gewoon een retourtje Barcelona. Of BCN, als je de volledige naam te lang vindt.

www.barcelonatips.nl annebeth@barcelonatips.nl

Annebeth Vis Barcelona Expert

HIP & HEALTHY vleesloos uit eten in Málaga

Málaga is bij uitstek de plek om lekker uit eten te gaan. In de prachtige straten van het centrum vind je letterlijk honderden restaurants. De traditionele ‘paella’ en gazpacho zullen nooit van de menukaart verdwijnen maar ondertussen is de stad ook een paradijs voor de liefhebbers van creatieve gastronomie geworden.

Dat is vooral te danken aan de grote hoeveelheid expats die in Málaga is komen wonen. Koks spelen in op de trends, vegetariërs en veganisten hoeven geen genoegen meer te nemen met een simpele salade of een tortilla de patatas.

Tekst:; Susana Verboon. Foto’s: Maria Kupers

Veggie of vegan

Die veelzijdigheid geeft veel te kiezen, maar waarin onderscheidt een vegetarisch restaurant zich van een veganistisch restaurant? Het verschil is dat een veganistisch restaurant geen enkel product, afkomstig van dieren, in de gerechten verwerkt, dus bijvoorbeeld ook geen zuivel of eieren.

Vandaag de dag zijn de vegetarische gerechten niet meer uit ons weekmenu weg te denken. Bijna iedereen doet wel aan een vlees- of visloze dag. Daar heeft de voedingsmiddelenindustrie dan ook slim op ingespeeld: van de vegetarische slager tot allerlei andere culinaire vegetarische gerechtjes, het is in de grotere supermarkten allemaal te vinden. Maar wil je als vegetariër eens uiteten met je vlees of visetende vrienden, dan is de kans groot dat ze toch nog flink ‘bevooroordeeld’ liever niet naar zo’n ‘geitenwollensokken’ plek gaan. Gelukkig is op dat terrein veel veranderd. Tegenwoordig kun je met een gemengd gezelschap prima terecht bij de vegan of vegetarische restaurants in Malaga. We zijn een ‘groene’ tour door Malaga gaan maken en bezochten de meest bijzondere restaurants van dit moment met verrassende menukaarten.

Let’s go vegan

Meet Vegano is een klein, knus restaurant in een klein steegje in het centrum, met compleet veganistische kaart. Justas (27) en Brigitta (25) uit Litouwen, zijn de jonge, trotse eigenaren.

Brigitta: “Hiervoor woonden we in verschillende Europese steden zoals Manchester en Kopenhagen, waar vegan al veel meer ingeburgerd is. Wij kregen de smaak zelf te pakken en eten sindsdien alleen vegan. We besloten, mede vanwege het weer, af te zakken naar Zuid-Europa en kozen voor de stad Màlaga. Het viel ons op dat het aanbod voor veganisten vrij beperkt was. Onze uitdaging werd om de inwoners en bezoekers van Malaga te laten zien en te laten proeven dat veganistisch niet alleen maar een rauwe salade met wat nagemaakte kaas hoeft te zijn. Ons concept was het aanbieden van creatieve, volwaardige gerechten. Het vervolg? Een leuke plek vinden om een restaurant te openen,” voegt Brigitta lachend toe.

Spannend

Justas gaat enthousiast verder: ‘Brigitta is altijd al heel creatief in de keuken geweest. Ze heeft zich verdiept in alles wat vegan heet. De ingrediënten, beschikbare vleesvervangers, wat lekker met elkaar combineert en hoe je dan vervolgens een smakelijk recept samenstelt. Thuis probeerden we alles uit en langzaamaan ontstond de menukaart. Het was allemaal best spannend want we zijn geen kok, noch ondernemers. Maar sinds maart 2022 hebben we onze deuren geopend, hier in het centrum van Malaga en loopt het heel goed. We hebben veel profijt van de vegan community hier in Malaga. Deze community is vrij actief op facebook en daardoor komen er geregeld bezoekers naar ons restaurant. We krijgen hier vooral veel buitenlanders maar we zien het aantal Spanjaarden ook groeien.”

Sappige burger en dumplings

Na zoveel praten over eten, krijgen we ook trek. We spitten de menukaart door en bestellen wat gerechtjes. Vooraf krijgen we gefrituurde bloemkool stukjes in een krokant jasje van broodkruim met vegan parmezaan en knoflook geserveerd. Erg verrassend en lekker! De zachte bloemkoolsmaak wordt opgepept met de pittige smaken van het krokante ‘jasje’.

Daarna serveert Brigitta ons twee verschillende hoofdgerechten: dumplings met een crème vulling van edamame (sojabonen) en een crunchyburger, gemaakt van soja met zacht briochebrood, gesmolten ‘kaas’, BBQ saus en knapperige frieten met truffelmayo. Zeker stuk voor stuk verrassende smaken en texturen. Als toetje delen we nog de cheesecake met lotus koekjes als bodem. Knap van het stel dat ze zo’n romige en stevige ‘kaasstructuur’ kunnen maken en zeker een zoete verleiding!

Vegan tapas

Een zoektocht op internet voert ons verder naar La Vegana, vlakbij Plaza de la Merced. Ook dit is een klein restaurant met zes hoge tafels en een nononsense inrichting.

De kaart roept wat verwarring op, er staan namelijk namen van allerlei vlees- en vissoorten op. De ober legt uit dat het allemaal de vegetarische versies zijn. Ook hier vooral de bekende gerechten, net geen fast food maar wel het type ‘comfort food’ dat je niet zo snel thuis maakt.

Omdat het restaurant klein en populair is bestaat de kans dat je moet wachten tot er een tafel vrij komt. Het ‘gewone’ buurrestaurant speelt hier handig op in. Meteen naast het terrasje hebben zij een groot bord opgehangen met hun menu voor veganistische tapas.

Tapería Orgánica Astrid

Vegetariërs die regelmatig in Málaga uit eten gaan, kennen ongetwijfeld het restaurant Astrid, vlakbij parkeergarage Camas en de Mercado Ataranzas. Niet strikt vegetarisch maar al jaren bekend omdat ze één van de eerste restaurants waren die een uitgebreide keuze aan veggie gerechten presenteerden. Hier kun je terecht voor alles: vlees, vis en heerlijke vegetarische gerechten, zoals bijzondere salades. Alles vers bereid en zoveel mogelijk biologisch, uit de regio en het seizoen.

Cañadú – Vegetarische klassieker

Cañadú zit al meer dan tien jaar op Plaza de la Merced. Vroeger kwam hier overduidelijk het meer ‘alternatieve’ publiek. Ondertussen is ook daar de hippe bezoeker van Málaga te vinden. Er is een groot terras en binnen een gezellige sfeer met voldoende ruimte, maar ook hier is reserveren een must. De menukaart is uitgebreid; er zijn diverse voorgerechten en er is een ruime keuze uit rijst - en pastagerechten. De specialiteiten op de menukaart zijn de gegratineerde aubergine, vegetarische albondigas (gehaktballetjes), pinchito moruno (vegetarische spies) of de vega burger. Allemaal met speciale sauzen en verschillende bijgerechtjes.

Verwennerij in Soho

Ook relatief jong in Malaga is Mimo Vegan Bistro. Het mogen dan wel de buitenlanders zijn die de initiële vraag naar vegan en vegetarische gerechten hebben aangewakkerd, maar overal waar we komen vertellen de koks en eigenaren dat ondertussen de helft van hun clientèle uit Spanjaarden bestaat.

Bartek Karwowski is de eigenaar van restaurant Mimo in de wijk Soho. Hij komt van oorsprong uit Polen en heeft als marketingdirecteur voor een Amerikaans bedrijf gewerkt. Zijn vrouw werkte jarenlang als kok in een veganistisch restaurant in Málaga. Toen dat sloot, besloten ze in 2019 samen een restaurant te openen. Zijn schoonmoeder, voorheen advocate bij een internationale bank, sloot zich bij hen aan. “Ik had totaal geen ervaring in de horeca maar dat zie ik als pluspunt. We hebben de zaak opgezet met onze ervaringen als gasten van restaurants en hotels in het achterhoofd. We bieden de service die we zelf ook graag willen ontvangen” vertelt Bartek.

Hij neemt voor alle gasten de tijd om uit te leggen wat de filosofie is, waar de producten vandaan komen en adviseert over de menukeuze. Vrijwel alle groenten en kruiden komen uit Coín en zijn 100% ecologisch. Op de kaart staan verrassende gerechten zoals een Japans geïnspireerde ‘Mimo’ Ramen, een citroen-spaghetti, een ‘mevrouw bonenburger’ gemaakt van onder andere zwarte bonen met gekarameliseerde mango, gemarineerde rode ui, vegan kaas en onweerstaanbare saus. Ook staan er cocktails, diversen soorten ambachtelijk (glutenvrij) bier en wijnen uit de regio op de kaart.

“We veranderen de kaart elk seizoen minstens één keer, afhankelijk van wat er op dat moment beschikbaar is. Het grappige is dat 80% van onze klanten geen vegetariër is, mensen willen gewoon lekker en gezond eten” aldus Bartek. Het eten is inderdaad bijzonder lekker, de smaken en texturen zijn prima op elkaar afgestemd. Ook dit restaurant is klein en reserveren is een aanrader. In februari verhuizen ze naar de Avenida Manuel Heredia met een klein beetje meer ruimte!

Tis heerlijk

Al met al kunnen we na deze veggie tour, met smaak concluderen dat Malaga inmiddels een verrassend aanbod heeft voor foodies en eigenlijk iedereen die eens bijzonder en lekker uit eten wil.

ANDALUSISCHE TEGELWIJSHEID

Wandelend door een dorp of stad kom je ze overal tegen: beschilderde tegels.

Groot of klein, met de naam van een huis of met afbeeldingen van oude ambachten of heiligen. Ze zijn niet uit het Spaanse straatbeeld weg te denken. Het beschilderen van deze tegels is een vak apart.

Pablo Romero heeft vele van deze grote ‘murales’ op zijn naam staan, we nemen een kijkje in zijn atelier.

Tekst

& foto’s: Maria Kupers

Pablo woont en werkt in één van de schattige huisjes aan de Paseo de Sancha in Málaga. In de hal staan kasten vol beschilderd aardewerk en op een tafel staat een ontwerp voor één van de meest typische tegels van Andalusië: een afbeelding van een heilige, omgeven door een brede rand vol mooie krullen.

Zijn atelier is een feest voor het oog. Overal staan potjes met kleurige poeders, er liggen tegels met diverse testkleuren en er staan diverse ontwerpen tegen de muur. Eén wand is volledig in gebruik voor zijn nieuwste werk, een tegelmuur van twee bij twee meter.

Nauwkeurig werkje

Bij die wand is goed te zien hoe Pablo te werk gaat. Naast de tegels hangen tekeningen die keurig onderverdeeld zijn in vakjes en de originele afbeelding. Er omheen staan potjes verf en diverse tegels waarop diverse tinten te zien zijn. Eén van de tekeningen zit vol kleine gaatjes. “Als ik tevreden ben over het ontwerp op papier ga ik aan de slag met een naald, langs alle lijnen. Een precies werkje inderdaad. Die ‘geprikte’ versie plak ik daarna op de tegels en ga er dan lichtjes met een kwast met poeder overheen. Zo komt het ontwerp perfect op de tegels en is het eigenlijk een kwestie van de lijntjes inkleuren” vertelt de kunstenaar.

Oud ambacht Pablo studeerde architectuur in Sevilla. Toen er bij de voorbereidingen van de Expo in Sevilla (1992) mensen gevraagd werden om te helpen met het beschilderen van diverse objecten, meldde hij zich aan. “Ik heb mijn hele leven getekend, dit was iets nieuws dat me meteen aansprak. In principe kun je de techniek van het beschilderen van aardewerk in een dag leren, de trucjes moet je daarna zelf ontdekken. Er was in die tijd geen enkele opleiding op dat gebied en andere ‘ceramistas’ deelden niet graag hun kennis. Tegenwoordig kun je het vak kiezen op de Faculteit Schone Kunsten (Bellas Artes) bij de studierichting toegepaste kunst” vertelt Pablo.

Fleurige traditie Vanaf het moment dat er pigmenten werden ontdekt, heeft de mens aardewerk beschilderd. Bij opgravingen worden nog regelmatig resten van versierd servies gevonden. Maar niet alleen borden, bekers en tegels werden van een fleurig ontwerp voorzien.

In Málaga zie je op daken van oude huizen nog steeds, de voor deze regio typerende, groen geglazuurde dakpannen liggen. En om het onderste deel van muren te beschermen tegen vocht werden tegels gebruikt en ook die werden beschilderd.

Die ‘zócalos’ werden soms voorzien van heel simpele patronen maar er waren ook mensen die er een heel kunstwerk van maakten. Al dat werk werd door de ‘ceramistas’ gedaan.

“Huizen zijn tegenwoordig helemaal wit en glad, zonder enkele vorm van franje. Bovendien kun je nu veel voordeliger tegels met diverse motieven bij de groothandel kopen. Vooral in de landen rondom de Middellandse Zee staan veel tegelfabrieken. Toch zal de behoefte aan iets origineels dat met de hand gemaakt is nooit helemaal verdwijnen. Een mooie schaal of een tegel met een tekening van iets persoonlijks blijft van alle tijden” aldus Pablo.

Luxe borden

Er mag dan minder vraag zijn naar beschilderde tegels, andere soorten beschilderd aardwerk worden steeds geliefder. De duurdere restaurants serveren hun gerechten liever op handgemaakte borden dan op het standaardservies uit de fabriek. “Mijn nichtje maakt hele serviezen en is onlangs begonnen met het maken van sieraden van aardewerk. Dat is een trend die overgewaaid is uit de Algarve en die jonge kunstenaars de mogelijkheid geeft de kost te verdienen.”

Te rustiek?

Natuurlijk zijn overal in het huis van Pablo zijn kunstwerken te zien. De treden van de trappetjes, de muren van de keuken en woonkamer zijn voorzien van gekleurde tegels. Ze passen prima bij de prachtige houten meubels, een rustieke sfeer. “Deze stijl hoort van oudsher bij Andalusië. Ik had vroeger heel veel klanten in Marbella, mensen wilden allemaal hun stempel zetten op hun villa’s. Er was zelfs een jaarlijkse keramiekbeurs. Toen Jesús Gil burgemeester werd schafte hij de beurs af. Hij vond keramiek niet modern genoeg en het paste niet in het plaatje van ‘rijk Marbella’ dat hij voor ogen had” vertelt Pablo.

Verkeerd geplakt

Pablo Romero werkt in opdracht van particulieren, kerkgenootschappen en gemeentes. Tegels en tegelwanden ter versiering of ter herinnering aan een speciaal moment. Het is hem wel eens gebeurd dat hij ergens liep en zijn eigen werk tegenkwam, maar niet helemaal zoals het bedoeld was. “De grotere ‘murales’ bestaan uit honderden tegels, als je even niet oplet plak je een tegel waar die niet hoort. Laten we dat dan ook maar als handwerk beschouwen” lacht Pablo.

Instagram: ceramicapabloromero

Kom niet voor verrassingen te staan

Sinds 2022 is de vraag naar camerabewaking en alarmsystemen erg toegenomen, maar mensen willen deze systemen wél zonder maandelijkse kosten van een bewakingsbedrijf.

Door de supersnelle internetverbindingen die nu aan de Costa aanwezig zijn, is het heel makkelijk om nieuwe snufjes te koppelen aan je mobiele telefoon. Zo kun je zelf een oogje in het zeil houden, waar dan ook ter wereld je bent.

Onze alarmsystemen van het merk AJAX zijn volledig te koppelen aan systemen met camerabeveiliging, dubbele beveiliging van je huis of appartement dus.

Het AJAX systeem heeft nu ook water- en rookmelders in het assortiment. Daarmee kun je op afstand zien of er waterschade in huis is, of dat er rook of gevaarlijke gassen aanwezig zijn.

De watermelder is een klein en slim apparaatje dat op 4 metalen pootjes staat. Zodra er meer dan 1 millimeter water over de grond komt, wordt er een alarm afgegeven op je mobiele telefoon. Denk even aan de voorbeelden als een zonneboiler op het dak waar de buis van gesprongen is en werkelijk wekenlang water je huis inloopt, de schade is dan niet te overzien. De rookmelder meldt snel oplopende temperaturen, gassen of rook via een pushbericht op je mobiel. Al deze systemen zijn met elkaar te combineren en zo kun je dus snel (laten) ingrijpen.

www.je-systems.net

Welkom!

Twee jaar geleden namen wij het besluit een nieuw leven in Spanje op te bouwen om meer te genieten van alles wat het leven te bieden heeft. Net als zoveel Nederlanders voor ons, stonden we te trappelen om een nieuwe start te maken, na de coronapandemie. In het voorjaar van 2022 reden we met onze auto volgepakt naar Andalusië, waarbij de eerste maanden in het teken stonden van een eindeloze zoektocht naar een nieuw huis. We verhuisden van de ene vakantiewoning naar de andere, soms blij verrast door de gastvrijheid maar soms ook teleurgesteld door een gebrek aan sfeer, netheid en communicatie.

aire concierge is ontstaan door en gebouwd op onze eigen ervaringen gedurende die eerste maanden in Spanje, waarin we naarstig op zoek waren naar een plek waar we ons echt thuis konden voelen. Wij vinden dat er best wat mag veranderen in de wereld van property management, want voor ons zijn klanten geen nummers, schudden we ze graag persoonlijk de hand en zorgen we dat hun bezit tot in de kleinste puntjes verzorgd wordt.

Met oog voor detail, liefde voor onze lokale community en een beetje Hollandse nuchterheid, brengen wij in ieder (vakantie) huis in de Costa del Sol een persoonlijke sfeer aan. Een belofte die wat ons betreft staat als een huis en die aire onderscheidt van de rest van de wereld.

Op donderdag 2 februari openen wij de deuren van ons nieuwe kantoor en showroom in San Luis de Sabinillas. Je bent van harte welkom en we kijken ernaar uit je persoonlijk te mogen begroeten!

Pascal & Esther

www.aireconcierge.com

Capitonné...maar dan modern

Er zijn trends die nooit helemaal uit de mode raken. Bepaalde stijlen verdwijnen soms voor langere tijd uit het zicht, maar voordat we er erg in hebben komen ze weer terug. En vaak zelfs nog krachtiger dan voorheen.

Dit is precies wat er gebeurd is met capitonné. Onvermijdelijk geassocieerd met interieurs uit het verleden en met de Chesterfield banken, merken we plotseling dat grote ontwerpers en prestigieuze muebelmakers de capitonné beginnen te gebruiken op een manier die we nog niet eerder hebben gezien.

Gemoderniseerd en klaar om te verrassen

Door deze handgemaakte naaitechniek te combineren met hedendaagse ontwerpen, stoffen en leer zijn gecapitoneerde meubelstukken tegenwoordig een fundamenteel decoratief element in elk interieur geworden. Passend bij zowel modern, klassiek als industrieel.

Bij ´Sofas by Kees Diks´ zijn we dan ook achter de tekentafel geklommen en hebben een bank ontworpen met strakke lijnen, hoge poten en een gecapitoneerde rugleuning. Strak, tijdloos en passend in elk interieur. Uiteraard met het ultieme zitcomfort zoals u dat van ons gewend bent. Uitvoerbaar in zowel Italiaans kalfsleer als in één van onze vele Italiaanse designstoffen. Verkrijbaar in alle mogelijke kleuren én..... binnen vier weken geleverd! Kom gerust proefzitten in onze showroom.

www.sofasbykeesdiks.com

Lekker lezen over keukens

Tieleman Keukens presenteert met trots ons compleet vernieuwde magazine ‘Welkom Thuis’. Een uniek keukenmagazine vol inspiratie. Niet alleen krijgt u een kijkje in maar liefst 16 keuken, u leest ook alles over het hoe en waarom van deze keukens.

Magazine vol inspiratie Lees in het magazine het uitgebreide interview met cabaretier Richard Groenendijk, in zijn leven staat het woord ‘keuzestress’ centraal. Een keuken uitzoeken bleek uiteindelijk niet zo heel stressvol te zijn.

We spraken met de interieurontwerpers van onze partner Maison Sucre. Samen met onze keukenadviseurs stelden ze een aantal klassieke modellen samen. Daarnaast leest u alles over achterwanden, aanrechtbladen en keukenapparatuur zodat u beter uw keuze kunt maken.

Naast alle inspiratie leest u ook wat er komt kijken bij het kopen van een keuken. Ontdek hoe de Tieleman Keukenreis van aanschaf tot plaatsing eruit ziet. Het kopen van een keuken is een investering voor jaren. Bij Tieleman Keukens is de keukenreis een complete ontzorging van A tot Z.

Het magazine lezen?

Zoals u leest, een magazine vol inspiratie waar u lekker voor kunt gaan zitten. Kom langs in onze unieke keukenshowroom in Middelharnis om ons nieuwe magazine te bewonderen en mee te nemen of vraag het magazine kosteloos aan via www. tielemankeukens.nl/magazine-aanvragen

Uw zaken zijn in goede handen bij Marbella’s meest gerenommeerde advocaten, accountants en belastingadviseurs. Om uw juridische en belastingzaken nog begrijpelijker voor u te maken, spreken we meerdere talen, waaronder Spaans, Nederlands, Engels, Duits en Frans.

• Gerechtelijke en buitengerechtelijke civiele zaken

• Koop en verkoop van onroerend goed

• Belastingadvies en accountantsdiensten

• Corporate law, handelsmaatschappijen

• Erfrecht: testamenten en successie

• Handelsmerken en patenten

• Strafrechtzaken

• Afwikkeling faillissementen

• Algemeen fiscaal en juridisch advies

Overwinterleed

“Het is toch te gek voor woorden meneer, dat ik hier een 4-seizoenen dekbed moet kopen omdat ik het koud heb terwijl we hier in Spanje zijn..!”

De dame op leeftijd meent wat ze zegt en zet haar klacht kracht bij: ze heeft ook al 2 dagen geen zon meer gezien en ze heeft eergisteren zelfs een paraplu moeten kopen. En dát ging niet zonder slag of stoot ondanks haar mime-spel van een opgestoken pols en het herhaalde “pááráplúúú pááráplúúú!!!”, de Chinese mevrouw begreep het niet. Mevrouw had vernomen dat ze hiervoor bij ´die Chinezen´ moest zijn, maar bij déze Chinees stond er geen paraplu op de kaart…

“Ach, weet u wat het is, mijn man en ik moeten gewoon nog een beetje wennen aan de Spaanse mentaliteit, die snappen we nog niet zo goed.” Ik kijk een beetje verbaasd en zonder iets te vragen… “Gisteren bijvoorbeeld, wilden we een keer Spaans gaan eten. We zien een restaurantje met allemaal borden buiten staan met van die foto´s van diverse schotels. We kijken naar binnen en niemand te zien. Mijn man vond dat iemand de eerste moest zijn en hij loopt naar de deur en rammelt met de klink: gesloten! Om half zes, etenstijd, gesloten! Waarom zetten ze dan al die borden buiten??”

Ik probeer uit te leggen dat dit restaurant waarschijnlijk nét dicht is – na vanaf één uur ‘s middags open te zijn geweest- en straks rond half negen gewoon weer opengaat tot zeker weer een uur of elf. Dát gaat er bij mevrouw niet in: “Als je borden buiten zet dan hoor je open te zijn en om half negen is het tijd voor koffie, punt.”

Tsja, ga daar maar eens tegenin…

“Nee meneer, wat dat betreft is het hier toch anders gesteld. Wat wij vanochtend weer meemaken: we zijn gisterenavond pas aangekomen dus we hadden vanochtend nog niks in huis en we wilden ontbijten dus vroegen we op straat met handen en voeten waar dat in de buurt kon. Worden we naar een bruine kroeg gestuurd waar een tosti-ijzer achter de bar stond. Op de bar stonden flessen olijfolie en blikken met jam die naar tomaten smaakte en filet americain die naar boter smaakte. Dat hebben we maar laten staan. De koffie ook, want die zat in een limonadeglaasje zonder oortje, we brandden zowat onze vingers.”

“Het is me allemaal wat” stamel ik.

“Ach, het is ook maar voor een paar maanden” resumeert de man rustig.

Nadat ik ze heb uitgelegd hoe ze terug moeten en uitgeleide heb gedaan, kijk ik ze nog even na en zie dat ze in de verkeerde bus stappen. Met een glimlach loop ik weer naar binnen. Mijn dag kan niet meer stuk…

Kees Diks, slaapspecialist www.rogerslinnerie.com

Wereldeconomie:

dit is je jaarhoroscoop

Januari en februari zijn bij uitstek maanden waarin iedereen benieuwd is hoe het komende jaar er ongeveer uit zal zien.

De jaarhoroscopen vliegen je om de oren, weeralmanakken worden er op nageslagen om een nat voorjaar of hete zomer te voorspellen en economen geven hun visie over de financiële toekomst van de wereld.

Het één is wat wetenschappelijker onderbouwd dan het ander, maar het kan een leidraad zijn voor je plannen. Na een turbulent jaar willen wij wel eens weten wat de voorspellingen voor de wereldeconomie zijn, de ‘outlook 2023’ volgens de diverse financiële instellingen. Hugo vat het even fijn samen.

& foto’s: Maria Kupers

Tekst

Of je nu wel of niet snapt hoe ‘de economie’ precies werkt, in je dagelijks leven heb je wel met de gevolgen van bepaalde economische ontwikkelingen te maken. Heel simpel en actueel voorbeeld: de huidige inflatie. De kosten voor boodschappen, brandstof en energie zijn een stuk hoger dan voorheen. Gaat het goedkomen in 2023?

Vreemde verschijnselen “Afgelopen jaar was een extreem volatiel jaar op de beurzen. Als je niet belegt merk je daar eigenlijk niet zoveel van. Je hoort op het nieuws eens iets over aandelenkoersen en dat was het dan wel. Maar als de beurzen lange tijd onstabiel blijven slaat die onrust van de financiële markten over op de consument,” vertelt Kaspar Huijsman van Hugo Investing. “In 2022 hadden we de vreemde situatie dat het consumentenvertrouwen op een dieptepunt kwam, de inflatie enorm hoog was maar er over het algemeen niet minder geld uitgegeven werd.”

Net als meteorologen die extreme weersomstandigheden als uitermate interessant beschrijven, heeft ook Kaspar met veel interesse gekeken naar het afgelopen beursjaar. “De ontwikkelingen volgden elkaar snel op, als belegger en beleggingscoach vond ik het een uitdaging om in te spelen op alle veranderingen, risico’s minimaal te houden en kansen te grijpen. Het is mijn dagelijks werk maar ik blijf het fascinerend vinden.”

Koffiedik of keiharde voorspellingen?

Aan het begin van het jaar komen diverse financiële instellingen met hun verwachtingen voor het komende jaar. Het team van Hugo Investing bestudeerde veel rapporten en maakte een vergelijkende samenvatting. Op de kantoren in Marbella en Alicante organiseerden ze een speciaal seminar voor iedereen die goed voorbereid het beursjaar wil beginnen en voor mensen die sowieso benieuwd zijn naar de trends in de economie.

“We hebben de gegevens van onder andere Standard & Poor, Eurostat, IMF, de Europese Commissie, de Wereldbank, Goldman Sachs, Goldman Morgan en de FED naast elkaar gelegd. Daar zie je een aantal zaken die overeenkomen. Even kort door de bocht: technologie, de gezondheidssector en de energiemarkt zijn interessant voor beleggers en de inflatie zal in 2023 iets dalen” aldus Kaspar.

Het zit ‘m in details

Het publiek bij het seminar in Marbella bestaat uit doorgewinterde beleggers en mensen die net begonnen zijn. De één houdt van het spel, de ander wil met de behaalde winst een lange reis gaan maken en weer een ander wil het pensioen veiligstellen. Sommigen hebben al één of meerdere online cursussen van www.academyfor-investors.com gedaan, anderen komen naar elke bijeenkomst die Hugo organiseert, want hoe meer kennis hoe beter de resultaten.

Tijdens het seminar gaat Kaspar in op de details van de voorspellingen en presenteert duidelijke voorbeelden. Waar je vroeger nog zonder problemen in vrijwel alle tech-bedrijven kon investeren, blijkt dat je nu toch wat meer onderzoek moet doen.

“Vorig jaar zijn de aandelen van onder andere Amazon, Meta (facebook) en Snapchat behoorlijk in waarde gedaald. De sector blijft interessant maar je moet wel selectief zijn. Neem bijvoorbeeld een bedrijf als Adyen, weinig mensen zullen de naam herkennen maar Ebay heeft het betalingssysteem van Paypal vervangen voor de betaaltechnologie van dit Nederlandse bedrijf. Ze zijn goedkoper en beter en als je de volgende keer als je online iets bestelt goed oplet zie je in de betaallink die naam verschijnen. Dat is een voorbeeld van een bedrijf dat je in de gaten moet houden” vertelt Huijsman.

De truc zit ‘m dus in het bestuderen van de plannen van een bedrijf, natuurlijk de financiële gegevens en ook van de trends op de markt. Vorig jaar kwam het bedrijf OpenAI in het nieuws omdat het met een programma van hen mogelijk wordt om met een paar sleutelwoorden de computer een volledig werkstuk te laten schrijven.

De naam van het bedrijf zegt het al, artificial intelligence is waar het allemaal om draait. De ontwikkelingen gaan snel en onder andere Microsoft gaat hun programma ChatGPT van hen integreren in hun systemen. In eerste instantie was Google niet onder de indruk maar vlak voor het einde van 2022 werd de CEO van Google toch zenuwachtig, het zou hen miljarden aan reclameinkomsten kunnen schelen.

Kansen genoeg

Ook voor de (nog) niet beleggers is de informatie van Hugo Investing interessant, simpelweg om wat extra inzicht in de financiële wereld en economie te krijgen. Zo blijkt dat de waarde van goud maar licht is gestegen en beursgenoteerde onroerend goed fondsen vorig jaar licht gedaald is. En dat terwijl die normaalgesproken in tijden van inflatie nou juist als zekere investering worden gezien.

Ondanks alle ontwikkelingen op het gebied van milieuvriendelijke energie blijkt toch dat men verwacht dat de komende jaren de prijs van uranium omhoog zal gaan. Door de huidige energiecrisis zijn de plannen voor kerncentrales weer uit de kast gehaald. Investeren in de gezondheidssector is gebaseerd op een heel logische redenering: mensen worden ouder en hebben allerlei soorten zorg nodig. Bovendien is er sinds corona veel meer aandacht voor persoonlijke gezondheid, dus niet alleen grote verzekeringsmaatschappijen, farmaceutische bedrijven maar ook allerlei andere bedrijven die inspelen op die trend zijn de moeite van het onderzoeken waard. Volgens de verwachtingen zal deze sector sneller groeien dan de Amerikaanse economie.

Trade Saf€

Iedereen die belegt moet natuurlijk goed beslagen ten ijs komen en de risico’s zo minimaal mogelijk houden. Tijdens het seminar vertelt Kaspar over opties om aandelen te verzekeren, aandelenmandjes (ETF’s) voor een hele sector en obligaties met een vooraf vastgestelde rente.

“Hoe accuraat de diverse voorspellingen voor 2023 zijn zal nog blijken. Maak goed doordachte plannen en zorg dat je over informatie beschikt. Daarbij kun je altijd rekenen op Hugo, met cursussen, seminars of via persoonlijk contact met onze beleggingsexperts” sluit Kaspar af.

Meer informatie en de agenda: www.hugoinvesting.com

Meer info over de Outlook 2023: de editie van 14 januari van ‘Beursredacteurs’ op youtube.com/hugoinvestingspanjeportugal

Presentatie ontvangen? Stuur een mail naar info@hugoinvesting.com

Na het seminar is er tijd om onder het genot van een drankje na te praten met andere beleggers en het team van Hugo Investing.

WEGWIJS IN HET ERFRECHT

HAK & REIN VOS JURIDISCH ADVISEURS EN NOTARISSEN

NEDERLAND SPANJE

TESTAMENT TESTAMENTO

SCHENKINGEN DONACIONES HERENCIAS

ERFENIS

BELASTINGEN IMPUESTOS

Nalatenschap in Nederland en Spanje, precies zoals u het wilt!

Of u nu in Nederland of in Spanje woont of in beide landen bezit heeft, wij stellen het juiste testament voor ú op. Zo weet u zeker dat uw wensen worden uitgevoerd en uw nabestaanden probleemloos en belastingvriendelijk erven.

Achtergronden en actuele informatie:

Op onze website vindt u zeer uitgebreide inhoudelijke informatie over erfrecht, nalatenschappen en schenkingen en de fiscale aspecten daarvan.

Scan de QR-code voor een eerste indruk van onze dienstverlening.

HAK & REIN VOS juridisch adviseurs en notarissen

Nederland:

Het Ravelijn 50, Lelystad mr. J.T. (Judy) Tromp

www.erfrechtinspanje.nl info@erfrechtinspanje.nl tel.: 965.020.254 (vanuit Spanje) tel.: 0320-247394 (vanuit Nederland)

Spanje: Calle Jacinto Benavente 23, Marbella mr. R.L. (Renato) Zanardi Calle W.A. Mozart 3 Spanje, Albir mr. J.T. (Judy) Tromp

Wandelen op de zeebodem

Op een uur afstand vanaf de stad Málaga ligt, net even onder Antequera, een indrukwekkend landschap. Rijdend vanuit het dorpje Villanueva de la Concepción doemt een grote, indrukwekkende rotswand op: El Torcal. Vol bijzondere karstformaties is dit één van de meest unieke natuurgebieden van heel Spanje. Een bijna buitenaards landschap. De erosie door water en wind heeft het zelfs een beetje surrealistische sfeer gegeven.

Tekst en foto’s: Helga van der Zon. Kaart: © OpenStreetMap contributors

Het natuurpark van El Torcal is, zoals gezegd, een karstlandschap van kalksteen. Ongeveer 200 miljoen jaar geleden lag een gedeelte van Europa en het Midden-Oosten onder de zee van Tethys. Door de opeenhoping van skeletten en schelpen van zeedieren op de bodem van de zee begon een proces van koolzuurhoudende sedimentatie. Deze sedimenten hebben zich in een tijd van 175 miljoen jaar op verschillende niveaus opgehoopt en verdicht tot horizontale lagen met een dikte van duizenden meters.

Toen de Iberische en Afrikaanse platen later tegen elkaar aan schoven werden de sedimenten samengedrukt, vervormd en gebroken. Een gedeelte kwam aan de oppervlakte te liggen. Door de langdurige werking van water, ijs en wind op de kalksteen ontstond dit spectaculaire landschap.

Karst is te vergelijken met een grote spons. Regenwater wordt opgeslagen en zakt naar binnen, waardoor de oplossing van de koolzuurhoudende kalksteen wordt bevorderd. Het regenwater vormt samen met het koolstofdioxide uit de lucht een zuur dat een chemische verbinding aangaat met de koolzuurhoudende kalksteen. De stof die daardoor ontstaat is oplosbaar in water en wordt gemakkelijk meegevoerd door de regen. Hierdoor ontstaan grotten en leisteen.

Langs de hele omtrek van El Torcal komt het water op het laagste punt weer naar buiten via bronnen. De kalksteen komt zowel voor in dunne lagen als in massieve blokken, is meer of minder poreus en koolzuurhoudend. Als gevolg hiervan gaat de erosie op sommige stukken sneller, waardoor de grillige vormen ontstaan. Zoals punten en bogen, plateaus, gangen en, zo je wilt, de rots voorstellingen.

Mooie bloemen en enge slangen

De samenstelling van de bodem is zo speciaal dat er ook speciale (beschermde) plantensoorten groeien. Er zijn maar liefst 664 soorten, in het voorjaar vind je er o.a. de bergroos en verschillende wilde orchideeën.

Er leven hier 23 soorten zoogdieren, waaronder de Cabra Montés en de vos. En de liefhebbers van vogels kunnen hier hun hart ophalen met maar liefst 93 vogelsoorten. Met een beetje geluk en geduld kun je tijdens een wandeling de vale gier, de gouden adelaar, de roodsnavel kauw die nestelt op kliffen en in grotten en de veel voorkomende blauwe rotslijster tegenkomen.

De lime-groene en grootste hagedissoort van Europa ‘woont’ hier ook. En dan is er nog de stompneuzige, beetje giftige adder. Die laatste zien we overigens liever niet.

De route (5 km, 1,5 tot 2 uur, makkelijk maar soms over keien)

Op rustige dagen kun je via de A-7075 en afslag MA9016 rijden tot aan het bezoekerscentrum (Torcal Alta). Op drukke dagen kun je rijden tot aan de slagboom en van daaruit naar boven lopen (3,5 km over de oranje route) of gebruik maken van één van de pendelbussen. Als je met de auto kunt doorrijden, vergeet dan niet te stoppen bij de mirador iets verderop. Prachtig uitzicht!

Het weer in Torcal kan heel anders zijn dan dat aan de kust. Soms pakken zich dikke mistwolken rond de pieken en kan het best koud zijn. Neem daarom voldoende kleding mee en bepaal boven wat meegaat op de wandeling. Deze wandeling loopt over een pad met rotsblokken en grote keien ertussen. Niet ingewikkeld maar pas op wanneer het heeft geregend, het kan dan behoorlijk glad zijn.

De route start op de parkeerplaats naast het bezoekerscentrum. Wanneer je komt aanrijden, direct rechts in de hoek. Daar staan ook informatieborden. Maar misschien is toch eerst behoefte aan een stop bij het bezoekerscentrum voor koffie en toiletten Omdat we graag alles willen zien combineren we de gele langere route (3 km) met de groene van slechts 1,7 km. We maken een “8-je”. We volgen eerst de paaltjes met zowel een gele als groene band. Kijk goed rond terwijl je loopt want al heel snel zagen wij de eerste steenbokken, springend over de hoogste rotsen. Na zo’n 10 minuten bereiken we de eerste vallei met rotsen rondom. Een prachtig gezicht. Dit is Torcal.

Met een beetje fantasie Sommige rotsen hebben als gevolg van erosie unieke vormen die tot de verbeelding spreken gekregen. De Sfinx, de kanarie, de kan met de fles en de kameel. In het restaurant van het bezoekerscentrum hangen foto´s van deze voorstellingen. Handig om die van tevoren even te zien. Laten we het erop houden dat je zelf ook iets anders kunt verzinnen.

We volgen de paaltjes en zodra de gele en de groene uit elkaar lopen (na zo’n 600 meter), nemen we de groene route, het dal in. We steken over en aan de overkant zoeken we naar het gele paaltje, waar we dan rechtsaf gaan. Hier staan de gele pijlen op de rotsen en paaltjes de andere kant op, we gaan nu immers tegen de richting in. Er volgt een stuk met wat smallere paden tussen de hoge rotsen door. Terwijl we genieten van de rotsformaties lopen we de linkerbocht en komen weer op het punt waar we eerder afsloegen de vallei in. Dit doen we nu nog een keer, van geel gaan we weer over in groen, maar nu gaan we aan het einde juist linksaf: de geel/groene route. Volg je het nog? Denk aan het 8-je.

Zeedieren boven water

We bereiken het laatste gedeelte. In de verte zien we het bezoekerscentrum weer opdoemen. Wanneer het pad verandert in grind en er een kleine open vlakte komt, met in het midden een paaltje, kunnen we even een uitstapje omhoog maken om daar van het uitzicht te genieten.

Eerder zagen we vanuit de verte hier al mensen op indrukwekkende hoogte. Naar boven loop je in 3 minuten. Daar zien we dat de bovenkant van de grote rotsformatie vol scheuren zit. Rechts zijn 2 uitstulpingen. Wanneer je daardoorheen loopt kun je in het oppervlak zelfs nog fossielen van zeedieren vinden. Bijzonder.

We dalen weer af naar het bezoekerscentrum, vanuit hier kan je nog een uitstapje maken naar de mirador, zeker aan te raden als je de eerder omschreven klim naar boven niet wilde maken.

Wie nog een stukje verder wil gaan kan nu, ook vanaf het parkeerterrein, nog de oranje route naar beneden nemen. Daar bevindt zich, niet al te ver vanaf boven, “El Tornillo” (de schroef), de rotsformatie die je vaak op foto’s van Torcal aantreft en die is uitgeroepen tot natuurmonument. Deze formatie illustreert perfect wat dit natuurgebied te bieden heeft; de oude horizontale sediment lagen die door erosie zijn blootgelegd. Een klein stukje heen en weer kan ook, of iemand zal de auto mee moeten nemen naar beneden.

Even bijtanken

Aan het einde van de route kun je bij het bezoekerscentrum, waarvan de expositieruimte eigenlijk wel een opfrisbeurt kan gebruiken, wat eten. Maar het is wellicht gezelliger om in het dorp, waar we op de terugweg toch weer doorheen rijden, een stop te maken bij “Meson Rincon de la Villa”, gelegen aan de doorgaande weg door Villanueva de la Concepción. Vanaf het terras kun je ook nog even genieten van het fraaie uitzicht op El Torcal.

Funky tapijten

Rechthoekige tapijten met neutrale tinten hebben hun tijd gehad. Het is nu tijd om je interieur wat op te pimpen met funky tapijten.

Kies een keer voor een uitdagende kleur, in een bijzondere vorm of juist een abstract patroon.

Leg het daarnaast een keer niet op een traditionele manier, maar juist half onder de bank, schots en scheef of midden in een ruimte. Plaats er dan niets op zodat het tapijt, het mooiste accessoire in de ruimte wordt.

Cathelijne de Vilder: creative director bij Acoola

FEESTELIJKE

OPENING Donderdag 2 februari - 16:00, San Luis de Sabinillas

Met oog voor detail, liefde voor onze lokale community en een beetje Hollandse nuchterheid, brengen wij in ieder (vakantie) huis in de Costa del Sol een persoonlijke sfeer aan. Een belofte die wat ons betreft staat als een huis en die aire onderscheid van de rest van de wereld. Van onze duurzame housekeeping services, de eerlijke producten van onze amenity kits tot de aanvullende diensten van de winkel en design studio - we zijn volledig uitgerust om je te helpen met alles wat je nodig hebt om een thuis ver van huis te creëren. Voor jezelf of jouw gasten. Welkom bij aire

Geboren in Andalusië, gebouwd op eigen ervaring, gedreven door duurzaamheid.

HUISJE BOOMPJE BEESTJE

Als je een huis wilt kopen heb je twee keuzes: een bestaand huis of nieuwbouw. De verhalen over ellenlange vertragingen en al het papierwerk weerhouden sommige mensen ervan een huis te laten bouwen. Toch staan er overal in de provincie bouwkranen, zo’n drama kan het dus niet zijn. We vroegen Eddie Christiansen van Marbella & Co naar de details.

Tekst & foto’s: Maria Kupers

Er komt geen einde aan de stroom buitenlanders, en Spanjaarden, die in het zuiden van Spanje willen wonen. Al die mensen moeten natuurlijk ergens wonen en de voorkeur van velen gaat uit naar de kust. Tijdens de crisis van 2008 waren er nog veel huizen in voorraad maar dat is tegenwoordig niet meer het geval. Vooral sinds 2020 is de vraag naar woonruimte toegenomen.

Droomhuis

“Door de lockdowns willen mensen tegenwoordig buitenruimte, een stukje tuin met wat bomen en planten. Hoogbouw, hoe luxe dan ook, lijkt tot het verleden te horen” vertelt Eddie. “Die ruimte vind je meestal niet bij bestaande bouw, de klant wil dus nieuwbouw maar vreest al het gedoe dat daarbij komt kijken. En natuurlijk duurt het langer voor je in je nieuwe huis kunt settelen dan

als je een bestaand huis koopt. Maar zelf bouwen betekent wel dat je alles zo krijgt zoals je wilt en na de koop niets hoeft te verbouwen.”

Kwestie van plannen Eddie komt van oorsprong uit Denemarken en heeft daar en in Spanje jarenlang als architect de bouwprojecten van supermarkten geleid. “Voor de bouw van een nieuwe Lidl of Aldi is beperkt tijd beschikbaar, efficiënte is dus een must. Tijdens de werkzaamheden nog bedenken dat er hier of daar nog een muurtje moet of dat het stopcontact toch ergens anders moet is niet efficiënt. Toen ik overstapte naar de bouw van woningen heb ik die principes meegenomen en onze manier van werken is dan ook uitermate efficiënt. Het daadwerkelijk bouwen van een huis duurt bij ons een half jaar.”

Stap voor stap

Zelf een huis bouwen is op papier niet zo moeilijk. Je moet natuurlijk eerst een stuk grond, waar überhaupt op gebouwd mag worden, hebben. Vervolgens huur je een architect in die jouw ideeën omzet in een ontwerp. Met dat project in handen ga je naar de gemeente voor een vergunning en dan kan de aannemer aan de slag. En dan blijkt in de praktijk vaak tijdens de bouw dat toch niet alles helemaal gaat zoals verwacht. Als dat ene muurtje eenmaal staat blijkt de ruimte toch wat klein te zijn en als je er dan eindelijk woont zit dat stopcontact inderdaad op de verkeerde plaats. Dat is het ‘drama’ dat veel mensen ervan weerhoudt zelf te gaan bouwen.

Het kan anders

Eddie vertelt over de aanpak van Marbella & Co. “Wij bouwen zowel voor mensen die zelf al grond hebben als voor mensen die één van onze plots kopen. We bekijken dat terrein om te weten wat de meest gunstige ligging van de villa is. Door bijvoorbeeld rekening te houden met zon en schaduw kun je later veel energie besparen.

Daarna gaan we om tafel zitten en vragen mensen het hemd van het lijf. Zo weten we precies wat ze willen en kunnen we het basismodel voor de woning kiezen. We werken met twee modellen, alleen begane grond of met één verdieping, die we zo groot kunnen maken als nodig is. Twee of vijf slaapkamers, maakt niet uit.

Het model met twee verdiepingen heeft op de begane grond altijd een badkamer en een ruimte die indien nodig omgebouwd kan worden naar een slaapkamer. Vervolgens kiest de klant alle materialen en maken we het hele ontwerp in 3D. Zo kunnen ze ‘door het huis’ lopen en zeker weten dat alle stopcontacten op de juiste plaats zitten.”

De aannemer gaat aan het werk zodra alles definitief is. Zowel voor de buiten- als de binnenmuren wordt gewerkt met cellulair beton. “De meeste projectontwikkelaars gebruiken dit alleen voor de buitenmuren en de rest wordt dan gemetseld. Dat kost meer tijd en levert ook meer rotzooi op. Wij zetten alles meteen op z’n plek en dan is het een kwestie van deuren, kozijnen en de rest van de afwerking. Daarom kunnen wij zo snel werken” vertelt Eddie.

Sneller

Het bouwen van een huis kan dus relatief snel, de tijd zit ‘m in de voorbereiding. En dan vooral in de aanvraag van de vergunning. “Dat hangt echt van de gemeente af. In Estepona zijn ze snel, meestal kun je binnen drie maanden aan de slag. Marbella is ook hier weer een uitzondering, een half jaar wachten op die felbegeerde stempel is heel gewoon. Maar dan heb je uiteindelijk wel je droomhuis.”

www.marbellaco.com

“Het kopen van een keuken moet een feest zijn!”

PROPERTY MANAGEMENT/SLEUTELBEHEER

Wij zorgen voor uw woning in tijden dat u er niet bent en treden op in geval van onderhoudsproblemen of calamiteiten.

Wilt u meer rendement uit uw tweede huis halen? Wij verzorgen het gehele verhuur traject, zodat uw gasten een top vakantie hebben zonder dat u er omkijken naar heeft.

Transparante tarieven Jarenlange ervaring in marketing en hospitality Online dashboard voor eigenaren met verslagen, kalender en financiële overzichten Tweemaandelijkse inspectie bezoeken Schoonmaak- en wasservice Onderhoud en reparatieservice Geautomatiseerd verhuursysteem inclusief populaire verhuurplatforms zoals Booking.com, airbnb en Vrbo Advisering op gebied van regelgeving vakantieverhuur in Andalusië

Uw Nederlandse tandarts aan de Costa del

Sol

gespecialiseerd in kroon- en brugwerk

We zijn gespecialiseerd in herstellen van uw gebit door middel van kronen en bruggen waarbij vaak implantaten (en chirurgie) overbodig zijn.

Maak een vrijblijvende afspraak voor een informatie consult.

Leonard Pelzer: of bezoek onze site: www.cdsoriano.com 951 31 70 21

HEEFT U EEN TWEEDE HUIS AAN DE COSTA DEL SOL? WIJ STAAN VOOR U KLAAR !

VAKANTIE VERHUUR

WIJ BIEDEN:

Hanneke

UW HUIS, ONZE ZORG

BEL ONS VANDAAG NOG!

Ruisend hart

Je bent met je hond of kat naar de dierenarts geweest en er wordt een hartruis geconstateerd. Wat betekent dat eigenlijk?

Het hart heeft 4 compartimenten waartussen kleppen zitten. Die bestaan uit 3 of 2 delen. De hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed niet kan terugstromen en het dus één richting opgaat. Bij het luisteren naar de hartslag (auscultatie) hoort men onder andere het dichtslaan van deze kleppen. Als een klep niet goed sluit (hartklepinsufficiente) dan hoor je de ruis van het terugstromende bloed.

Een hartruis kan dus op een of meer van deze kleppen zitten. De meest voorkomende plek is op de mitralisklep tussen de linkerboezem en de linkerkamer. Behalve dat je al luisterend de hartruis ontdekt, kun je dan ook de intensiteit beoordelen: de hoeveelheid bloed die terugstroomt. Door middel van echocardiografie wordt deze terugstroom in beeld gebracht. Wanneer er veel bloed terugstroomt dan komt bijvoorbeeld de linkerboezem onder te veel druk te staan. Daardoor wordt deze groter, zo groot dat hij uiteindelijk zo uitgerekt is dat hij niet meer goed kan samenspannen en dan ontstaat er een serieus hartfalen.

Het hebben van een lichte hartruis hoeft dus nog niets te betekenen, maar moet uiteraard wel regelmatig gecontroleerd te worden. Symptomen zoals kortademigheid, hoesten, snel moe worden of een opgeblazen buik zijn een indicatie dat het hart niet optimaal functioneert.

Bij honden komt er ook hartworm (dirofilaria)voor waarbij eerst larfjes in het bloed zitten die uitgroeien tot volwassen wormen en dan klem raken in het hart. Deze hartworm wordt overgebracht door muggen. Het regelmatig ontwormen van de hond (om de 3 maanden) voorkomt deze infectie

Nazli van den Kieboom Dierenarts bij Pointer Clinic in Estepona. pointerclinic.com

Beleggen als een piloot – maar eerst nog even instappen

Ik kijk graag nog even verder met u naar ‘de belegger als piloot’. Weet u het nog? DODAR –Diagnose (van de situatie), (wat zijn mijn) Options, Decide, Act, Review. Deze methodiek zou u natuurlijk als belegger op elk moment kunnen toepassen, maar in de vorige column schreef ik vanuit de belegger die op deze wijze zijn portefeuille beheert. Bij elke nieuwe situatie analyseert deze belegger opnieuw zijn of haar positie, stelt verschillende mogelijkheden vast, neemt een beslissing, voert deze uit en evalueert later opnieuw.

Dit keer ga ik een stapje terug en kijk ik naar de belegger die nog een portefeuille moet opbouwen. Voor sommige mensen is dat eigenlijk het echte beleggen: iets ‘uitkiezen’ en deze aandelen alleen volgen. Hoewel ik deze manier van belegggen in het algemeen te passief vind, is de keuze van uw beleggingen zoals de verschillende aandelen natuurlijk uiteindelijk een zeer belangrijk onderdeel van uw resultaat. Ik bedoel hiermee dat het managen van een portefeuille, bijvoorbeeld als een piloot via de DODAR techniek, in mijn optiek zeer belangrijk is. Maar het uiteindelijke resultaat wordt niet alleen door het managen van uw actuele posities bepaald – ook door de keuze van die posities.

Ik heb vanmorgen de podcast van Hugo met Kaspar opgenomen waarin we een aandeel dat in het nieuws was uitvoerig besproken. Dat doen we met een uitgebreide analyse, die uitkomst kan per onderdeel positief, negatief of neutraal zijn.

•

Fundamenteel: op basis van de kwartaalcijfers krijgt u een indruk hoe het bedrijf bijvoorbeeld in de kosten snijdt en in het algemeen heeft gepresteerd • Technisch: er zijn natuurlijk verschillende indicatoren, als u met een vaste selectie werkt waaronder bijvoorbeel de Dual Moving Average • Fundamenteel: u zou ook een mening over de balans hebben, bijvoorbeeld wat is de schuldenpositie, ook ten opzichte van uw rentevisie • Fundamenteel: wat zijn de verwachtingen van winst en omzet, dividend, de outlook.

Vanzelfsprekend kunt, en eigenlijk moet, u deze lijst met criteria zelf aanvullen en aanpassen. Bijvoorbeeld met het algemene beursklimaat en de stand van de AEX. Ook kunt u nog een weging per punt vast stellen, bijvoorbeeld dat u aan de toekomstverwachtingen meer waarde toekent dan bijvoorbeeld de cijfers van het laatste kwartaal. Zo kunt u dus ook voor uw ‘vlucht’ al via een stappenplan tot de voor u juiste beslissingen komen!

Wilt u ook op deze wijze zelf beleggen, of heeft u vragen of opmerkingen, laat het mij weten.

Taco te Gussinklo ‘understand your options’ taco@hugoinvesting.com www.hugoinvesting.com

De informatie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

ACTIVITEITEN / MUZIEK

Al ritmo de caballo (paardenshow - flamenco) Elke woensdag 17.45u - Torremolinos https://ranchito.com/

Alle culturele evenementen kijk voor de meest actuele agenda op: www.mmalaga.es

Cuarteto Granada (viool) 18 februari, 20u - Málaga ttps://elcamm.es/

Routes wolvenpark Antequera Donderdag tm vrijdag en feestdagen www.lobopark.com

NEDERLANDSTALIGE CLUBS COSTA DEL SOL

Marbella Dutch Business Club (marbelladutchbusinessclub.nl)

Bijeenkomsten eerste dinsdag van de maand Ellas (ellas-spanje.nl) Bijeenkomsten tweede dinsdag van de maand

Belgian Business & Community Club (bbcce.be)

Nederlandse Club Costa del Sol (nccs.es)

Club Tulipan (www.clubtulipan.nl)

Golfwedstrijden elke dinsdag op verschillende banen

SPAANSE FEESTDAGEN

27 februari - 3 maart Semana Blanca 28 februari Día de Andalucía 6 april Jueves Santo

7 april Viernes Santo

Evenement vermelden? Stuur een e-mail naar info@especial-life.com

West Schilderwerken, al decennia lang een vertrouwd gezicht in Nederland, nu ook voor al uw binnen- en buitenschilderwerk aan de Costa del Sol.

Wij werken uitsluitend met Nederlandse materialen zoals Sikkens, in samenwerking met InterGreeN.

Mail, bel of Whatsapp voor een vrijblijvende offerte.

Jan Doorakkers

International Tax Law

info@doorakkerstaxlaw.com Fiscaal & juridisch advies www.doorakkerstaxlaw.com

Lynn Van Wilderode

Primrose Real Estate

Estepona - Casares Costa - Manilva - La Duquesa www.primrose-realestate.com +34 952 893 289 +34 661193789

Zigtema Idiomas

Asociación Parasol Costa del Sol Onderwijs in de Nederlandse taal zigtema.com - nscds.nl (+34) 649 335 336

Welex Abogados y Economistas

Advocaten, Economen & Acccountants

C/Ramón Gómez de la Serna 23, Marbella Telf +34 952 775 521 www.welex.es

AJ Automotive Services

Auto invoer – uitvoer – transport – ITV Telf +31 492 477 522 +34 617 781 091 www.invoerinspanje.nl

Martin Faessen WeCare Mortgages

+34 952 263 023 info@wecaremortgages.com www.spanjehypotheek.com

Amber de Kroes Fysiotherapie - revalidatie - training www.clinica95.com Tlf: +34 654737083 clinica95marbella@gmail.com

Hugo Investing De broker die zorgt voor beleggers Zelf beleggen & Managed Portfolios hugoinvesting.com I info@hugoinvesting.com + 34 951 56 56 56 I + 31 20 499 07 62

Baika & Erik Bablo Marbella makelaar regio Marbella info@bablomarbella.com www.bablomarbella.com

Roger’s Linnerie / Bornelli by Kees Diks Slaapspecialisten & op maat gemaakte bankstellen Avenida Carlotta Alessandri 158 Torremolinos www.rogerslinnerie.com

Uw bedrijf in een kadertje? Stuur een mail naar: sales@especal-life.com

BaBlo MARBELLA

NEDERLANDSTALIGE HULPVERLENERS

HUISARTSEN

Alhaurin el Grande

Medical Centre Alhaurin - Ch. M van Meer 952 597 230

El Morche

Mar y Salud - Bernadette Veeger - 952 532 065

Fuengirola Medisch Centrum PG - Henri Guemal - 952 461 992

Nerja Medical Clinic Nerja - Rik Heyman - 952 526 775

Nueva Andalucía

Centro Medico Romano - Carlos Azcona 952 810 154

Torremolinos

J.O. Landman - 952 388 872 Frank Buster - 952 380 279

TANDARTSEN

Marbella

Clinica Dental Soriano - Leonard Pelzer 951 317 021

Clinica Dental Doctor Wouter Teng 952 827 392

Mijas Clinica Monte Blanco, Hans Kools - 952 475 972

Nueva Andalucia

Dental Arts - Jose Luis Morena Miranda 952 817 110

Torremolinos

Clinica Montemar - Snezana Kools 661 470 111

FYSIOTHERAPIE / OSTEOPATIE / MASSAGE

Pizarra / Monda Markus Link Fasciatherapie & massage- 684 123 107

Benalmadena

Body Center - Mireille Rinchard - 607 153 025

Fuengirola/Mijas

Marielle de Bruin - 670 663 910

Stanley Groot - 952 933 975

Marbella Centro de Fisioterapia Roda Robina vd Berge - 639 926 228

Patrick Vervaeke - 691 320 710

Nerja

Fisioterapie Holandesa - Rutger - 952 526 881

KRAAMZORG Costa del Sol Esther de Vries - +34 603115125 / +31 634893247

ORTHOPETEN

Nerja

Ortopedia Chatelin - 685 773 857

Marbella / Estepona Joris van der Lugt (tevens traumatoloog) - 603115125

UROLOOG

Marbella / Pizarra Urologie Marbella - Wim de Bruyn - 619 992 369

THUISZORG

Algarrobo Costa

Miranda van Poortvliet van Tiel - 618 552 919 Benalmadena Anneke Verhoeff - 619 287 481

Fuengirola Bep van de Bremer - 687 487 291

El Morche Mar y Salud - Jolanda de Kuijer - 676 991 443

PSYCHOLOOG

Marbella Marlies van Boxtel - +31 627 320 264 Mijas/Fuengirola Clinica Monte Blanco Maryna Khorolska - 657 198 928

Nerja/Málaga

Gerlinda Smit - 669 579 996

PODOLOOG / PEDICURE

Torremolinos

Desiré González Bossaers- 951 339 219

DIERENARTSEN

Estepona

Pointer Clinic - Nazli Kreft - 952 804 165 Tamara Veterinary clinic - Marcel Vet - 952 795 049 Nueva Andalucía Pointer Marbella - André Evers - 952 906 626 algemeen noodnummer 112

Voor correcties of toevoegingen: stuur een e-mail naar info@especial-life.com

ARCHITECTUUR & INTERIEUR

Blvd. Alfonso de Hohenlohe s/n - Marbella Club Hotel - 29602 Marbella www.lijomi.eu - showroom@lijomi.eu - +34 951 17 79