Editie 55 - september/oktober 2024 by ESpecial Life magazine

ESPECIAL LIFE

Nederlandstalig magazine over het leven in Spanje

Ondernemende Nederlanders

Goed zaken doen met Spanje

Vlucht

over

de continenten

Tropische fietstocht

Spanjaarden en hun peulvruchten

De wijn en golf combi

WEGWIJS IN HET ERFRECHT

NEDERLAND SPANJE

TESTAMENT TESTAMENTO

SCHENKINGEN DONACIONES

HERENCIAS

BELASTINGEN IMPUESTOS ERFENIS

Achtergronden en actuele informatie: Nalatenschap in Nederland en Spanje, precies zoals u het wilt!

Of u nu in Nederland of in Spanje woont of in beide landen bezit heeft, wij stellen het juiste testament voor ú op. Zo weet u zeker dat uw wensen worden uitgevoerd en uw nabestaanden probleemloos en belastingvriendelijk erven.

Nederland:

Op onze website vindt u zeer uitgebreide inhoudelijke informatie over erfrecht, nalatenschappen en schenkingen en de fiscale aspecten daarvan.

Scan de QR-code voor een eerste indruk van onze dienstverlening.

HAK & REIN VOS juridisch adviseurs en notarissen

www.erfrechtinspanje.nl info@erfrechtinspanje.nl

tel.: 965.020.254 (vanuit Spanje) tel.: 0320-247394 (vanuit Nederland)

Spanje:

Calle Jacinto Benavente 23, Marbella

mr. R.L. (Renato) Zanardi Calle W.A. Mozart 3 Spanje, Albir mr. J.T. (Judy) Tromp

HAK & REIN VOS JURIDISCH ADVISEURS

Het Ravelijn 50, Lelystad mr. J.T. (Judy) Tromp

ESPECIAL LIFE TEAM

Anne-Margreet v Huffelen

Bert Kloosterman

Helga van der Zon

Kaspar Huijsman

Kees Diks

Marcel Boers

Marlous Doeven

Maybritte van Blijderveen

Monique Ruesink

Ronald Dorlas

Susanna Verboon

PUBLISHERS

Marjan Schut (commercial director) sales@especial-life.com +34 680 674 188

Maria Kupers (creative director) maria@especial-life.com

ADVERTENTIES

sales@especial-life.com

ESpecial Life is een tweemaandelijks GRATIS magazine dat ook online gepubliceerd wordt: especial-life.com

Heeft u vragen, suggesties of tips? Mail ons! info@especial-life.com

Free bi-monthly Dutch magazine. Also published online: especial-life.com.

Deposito Legal MA 2009-2024

Especial Life verschijnt al tien jaar in gedrukte versie aan de Costa del Sol, de internationaal bekende naam voor de provincie Málaga. Het magazine wordt al die tijd ook online gelezen in heel Spanje, België en Nederland. Al jarenlang krijgen we regelmatig een mail van iemand uit de Costa Blanca met de vraag waar ze het magazine daar kunnen ophalen. En nu is het dan eindelijk zover: ESpecial Life wordt ook verspreid in het noordelijk deel van de provincie Alicante.

Je kent ons inmiddels een beetje, wij houden van grondig onderzoekswerk. En zo kwamen we achter de oorsprong van de namen van de Costa’s. Een aantal namen zijn tamelijk logisch want verwijzen direct naar het gebied, zoals de Costa Vasca en de Costa de Cantabria.

De naam Costa del Sol is in 1929 bedacht door de Oostenrijkse ondernemer Rodolfo Lussnigg. Hij wilde met die naam bezoekers van de Expo in Barcelona en Sevilla naar de kust van Almería trekken. Al snel werd de naam ook gebruikt voor de kust van de provincies Almería, Granada en Málaga. Totdat Granada de Costa Tropical uitvond en de Costa de Almería een begrip werd. Tot ongeveer tien jaar geleden verwees de Costa del Sol exclusief naar de kust van de provincie Málaga en dan ook nog eens specifiek aan het westelijk deel met steden als Torremolinos, Fuengirola en Marbella. Tegenwoordig gebruiken overheden uit de hele provincie de naam Costa del Sol in hun campagnes om ook het binnenland te promoten.

De naam Costa Blanca heeft ook haar oorsprong in de reclame. In 1957 wilde British Airways hun directe vluchten naar Valencia promoten en iemand kwam op het lumineuze idee om daarvoor de naam van de kleur die je vanuit de lucht ziet te gebruiken. Het wit van de stranden en de dorpjes langs de kust van de provincie Alicante zijn de reden waarom dit deel van de deelstaat Valencia al bijna zeventig jaar de Costa Blanca heet. Nadat de Britten de bestemming hadden ‘ontdekt’ volgden andere vliegmaatschappijen en touroperators al snel.

Samen met onze nieuwe schrijvers en partners ter plekke gaan ook wij de Costa Blanca ontdekken, we nodigen je uit dit samen met ons te doen!

m2Casas is een Deens bedrijf dat alles kan bieden wat u nodig heeft om snel en binnen het budget een prachtige, op maat gemaakte villa van de hoogste kwaliteit te bouwen.

NIEUWBOUW & RENOVATIE

Volgens de hoogste normen door ervaren internationale bouwers.

m2-Builders is een Deens bouwen renovatiebedrijf dat gespecialiseerd is in de bouwmarkt van Marbella. Wij bieden professionele bouwdiensten en garanderen snelle en efﬁciënte bouwprojecten uitgevoerd door ervaren Deense en internationale bouwers aan de Costa del Sol.

Skræddersyede luksusboliger | Nybyggeri | Totalrenoveringer

LIFESTYLE, GASTRONOMIE & INTERVIEWS

06 Fijn zaken doen

08 Nederlandse business in Spanje

10 Biologisch beestjes bestrijden

12 Natuurherstel met voordelen

18 Golfen en wijndrinken

24 Wonen op een afstandje

48 Spanjaarden en hun peulvruchten

NIEUWS, ACHTERGRONDEN & COLUMNS

60 Vliegen over de continenten 60

17 Business Buzz

29 De blauwe gazelle

39 Beleggen in zonnebrillen

57 Wandelen in de bergen

48 30

PRAKTISCH

36 Overzicht Nederlandstalige ondernemers en hulpverleners

66 Festivos en Nederlandstalige clubs

ACTIVITEITEN, NATUUR & CULTUUR

30 Nazomeren in Almería

38 Fietsen met een briesje

FIJNE ZAKENPARTNERS

Nederlanders staan bekend om hun handelsgeest. Waar ter wereld je ook komt, er is altijd wel een taalgenoot die er een zaak heeft opgezet. Soms een eenvoudig barretje, soms een internationale onderneming. Vooral op het gebied van innovatie, technologie, watermanagement en landbouw doet Nederland het goed. Hoog tijd om ons eens in ‘Nederlands trots’ te verdiepen.

Tekst: Maria Kupers. Foto’s: Rob Zoutberg, Koppert, Commonland, Stock

Spanje en Nederland hebben al jarenlang goede banden. Nederlanders houden van de cultuur, het klimaat en de prachtige natuur en de Spanjaarden genieten van het groene vlakke land waar alles in hun optiek zo goed geregeld is. De koningshuizen komen bij elkaar over de vloer en ondernemers uit beide landen doen graag zaken met elkaar.

Vooral op het gebied van landbouw werken bedrijven intensief samen aan innovatieve en duurzame oplossingen voor actuele uitdagingen.

Machiel Kommers werkt op de ambassade in Madrid waar hij het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vertegenwoordigt. Hij weet alles over de uitwisseling van kennis en kunde op deze gebieden tussen beide landen.

We drinken een kop koffie in een bar in het Parque Caleido vlak bij de ambassade. Een mooi aangelegd park, maar wat het extra speciaal maakt is het feit dat de Nederlandse startup Field Factors samen met de Universidad Politécnica de Madrid en de TU Delft de bouwtekeningen voor dit park hebben gemaakt. Het is één van de weinige parken in Spanje met een circulair watersysteem. Het regenwater wordt gebruikt voor de vijver in het lagergelegen deel van het park.

“Dit is nu een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen overheden, instellingen en bedrijven uit Spanje en Nederland” vertelt Machiel Kommers. In dit geval heeft Nederland de kennis en Spanje de ruimte en behoefte om die kennis in praktijk te brengen. Dat zien we op heel veel gebieden, beide landen vullen elkaar aan. In de landbouw bijvoorbeeld, in Nederland hebben we een uniek concept dat de Dutch Diamond wordt genoemd: samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en de landbouwen voedselsector. Samen komen zij tot innovatieve oplossingen die daadwerkelijk in de praktijk toepasbaar zijn. Tegenwoordig hebben we ook in Nederland bijvoorbeeld steeds vaker te maken met droogte, er wordt dan ook gewerkt aan allerlei technieken om gewassen aan te passen zodat ze minder water nodig hebben. Spanje is een uitstekend gebied om al die oplossingen uit te proberen en de Spanjaarden werken daar ook graag aan mee.”

Geen eenrichtingsverkeer

Het is de taak van een ambassade de belangen van in dit geval Nederland te behartigen. In hoeverre is er sprake van ordinaire lobby voor Nederlandse bedrijven en wordt Spanje als proeftuin gebruikt? Machiel lacht en vertelt dat het zo niet werkt. “Nederland heeft er belang bij dat het goed gaat met de Europese economie. Er zijn bepaalde punten waar wij als land goed in zijn en waarmee we ons kunnen profileren, dat geldt voor ons, maar ook voor de Spanjaarden. Dat doe je op nationaal en Europees niveau via de politiek en op economisch gebied door ontwikkelingen te stimuleren. Nederlanders zijn bijvoorbeeld goed in innovaties in de landbouw en in waterbeheer. Daar willen we een van de koplopers in blijven, en het sluit goed aan op de manier waarop de Spanjaarden hun landbouwen voedselbedrijven besturen

De taak van de landbouwattachés op de ambassades wereldwijd is het zoeken van kansen voor samenwerking. Het doel is dat Nederland een van die landen is waar je aan denkt als je over duurzaam voedsel- of waterbeheer praat.” aldus Kommers.

Netwerken, veel netwerken

Machiel reist door het hele land om vakbeurzen en bedrijven te bezoeken zodat hij op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen en ook om zelf lezingen te geven over wat Nederland bijvoorbeeld doet om voedselverspilling tegen te gaan of het restafval uit de verwerkende industrie opnieuw in de voedselketen komt.

“In Spanje zoeken bedrijven oplossingen voor bijvoorbeeld schillen van tomaten en sinaasappels, ook zij willen niet dat alles zomaar de verbrandingsoven ingaat. In Nederland zijn bedrijven op zoek naar dit restafval om daar weer nieuwe producten van te maken. Vanwege mijn werk kom ik in aanraking met ‘vraag en aanbod’ en breng hen dan in contact met elkaar. Waar nodig helpen we Nederlandse bedrijven met bijvoorbeeld marktonderzoek en praktisch advies om zich hier te kunnen vestigen.”

Duurzaam als uitgangspunt

Volgens Kommers is het van groot belang om naar het grote plaatje te kijken. Spanje is één van de grootste voedselproducenten van Europa en zal daar ook in de toekomst voldoende fysieke ruimte voor hebben. Bovendien wil het land die koppositie vasthouden. Om voedsel van kwaliteit te kunnen blijven produceren moet er gewerkt worden aan oplossingen op het gebied van milieu en watervoorziening. “Op Europees gebied moeten we samenwerken en kijken waar de sterke punten van elk land liggen. Door de samenwerkingsverbanden die er al zijn en die er in de toekomst zullen bijkomen tussen Nederlandse en Spaanse bedrijven kunnen we voedselvoorziening en kwaliteit blijven garanderen.”

Met de mantel der planten bedekken

Er zijn talloze voorbeelden van innoverende projecten tussen Spaanse en Nederlandse overheden en bedrijven, verderop in dit magazine gaan we op een aantal van deze initiatieven in.

Machiel vertelt enthousiast over een onderzoek dat de Universiteit van Wageningen in samenwerking met de Junta de Castilla-La Mancha, landbouwers en de Nederlandse ambassade uitvoerde.

“In de deelstaat Castilla-La Mancha heeft men, net als in andere delen van Spanje overigens, te maken met erosie en verdroging van de bodem. Daardoor is er veel irrigatiewater nodig. Daarnaast verwacht men dat de olijfoogst in de toekomst met nog eens 15% zal dalen vanwege het tekort aan water en de stijgende temperaturen. De Universiteit van Wageningen heeft daarom een methode ontwikkeld waarbij planten en grassen op het land blijven staan en alleen aan het begin van het droge seizoen worden gemaaid, waardoor de bodem onder bijvoorbeeld olijfbomen tijdens de droge zomers bedekt blijft. Dit zorgt voor een betere structuur van de grond waardoor water beter vastgehouden wordt. Het zorgt er ook voor dat via de wortels stikstof in de bodem komt als het gemaaide blijft liggen is het een natuurlijke meststof. Deze proef was zo succesvol dat deze manier van werken nu ook bij andere landbouwbedrijven wordt toegepast. Voor de universiteit een unieke mogelijkheid om op grote schaal onderzoek uit te voeren, voor de boeren een grotere kans op een goede oogst, een beter inkomen, besparing op irrigatie en voor de consument duurzaam geteelde olijven, wat wil je nog meer?” lacht Machiel.

Lang voor het woord ecologisch op ieders lippen lag, had Jan Koppert een probleem. Hij verbouwde komkommers in het Oostland en bleek allergisch te zijn voor de bestrijdingsmiddelen die in de jaren zestig nog volop gebruikt werden. Hij ging op zoek naar een alternatief om de spint te bestrijden en vond de natuurlijke vijand: de roofmijt. Zijn komkommers zagen er beter uit en smaakten lekkerder dan die van zijn collegatelers en hij kreeg er op de veiling dan ook een betere prijs voor. Logisch dus dat hem gevraagd werd wat de truc was. Het begin van een bedrijf dat nu in meer dan dertig landen een vestiging heeft.

Hommels vangen voor een zakcentje

“Ik kan me nog herinneren dat we met onze neven [de kleinkinderen van Jan Koppert, red.] in de vakantie hommels gingen vangen voor de bestuiving van gewassen, we kregen een rijksdaalder voor een doosje vol” vertelt Boaz Oosthoek. “Inmiddels hebben onze onderzoekers meer dan honderd insecten gevonden die ingezet kunnen worden om schadelijke beestjes te bestrijden. Daarnaast hebben we een uitgebreid assortiment van microbiologische oplossingen voor allerlei schimmels, bacteriën en virussen waar men in de landen tuinbouw mee te maken heeft. We hebben ons lang alleen op de teelt in kassen gericht, tegenwoordig hebben we ook oplossingen voor de teelt in de openlucht.”

Elk land is anders

Het Spaanse Research Centre van Koppert ligt aan de rand van het uitgestrekte kassengebied bij Vicar, in de Andalusische provincie Almería. “Ons grootste onderzoekscentrum zit in Berkel en Roderijs, daarnaast hebben we centra in Brazilië, de Verenigde Staten en dus hier. Verschillende locaties opdat we onder diverse klimaatomstandigheden kunnen testen. Hoewel we klanten hebben in heel Spanje, is Almería voor ons de meest geschikte plek, het is het grootste kassengebied van Europa” aldus Boaz.

Oosthoek is zeer te spreken over de samenwerking met de regionale ondernemers en de diverse Spaanse universiteiten. Koppert werkt voornamelijk samen met de universiteiten van Málaga, Córdoba en Valencia. Waar mogelijk worden onderzoeken en gegevens met elkaar gedeeld zodat problemen waar telers mee te maken krijgen zo snel mogelijk opgelost kunnen worden.

Reizende beestjes

“Een plaag of een ziekte kan de hele oogst om zeep helpen en dat heeft niet alleen gevolgen voor de teler zelf, het betekent ook dat er minder groenten en fruit op de markt komen. We hebben een heel scala aan oplossingen maar we weten natuurlijk allemaal uit het recente verleden dat bacteriën en virussen razendsnel kunnen muteren en dan resistent zijn voor welke vorm van bestrijding ook.

Waar kun je nu beter alle kennis over agricultuur toepassen en verder ontwikkelen dan in Almería? Het Nederlandse bedrijf Koppert is daar al jaren actief. We namen een kijkje achter de schermen.

Het feit dat producten en mensen de hele wereld over reizen betekent dat ook allerlei ziektes en insecten meereizen” vertelt Boaz.

Zonder paspoort niet welkom Eén van die onwelkome reizigers naar Europa is de wolluis uit Afrika die de tuinbouwers nu het leven zuur maakt. Er is een natuurlijke vijand en die zou ook makkelijk op grote schaal ‘geproduceerd’ kunnen worden ware het niet dat daar geen toestemming voor wordt gegeven. Die vijand hoort namelijk ook niet in Europa thuis.

“Het krijgen van een vergunning voor de verkoop van een natuurlijk bestrijdingsmiddel is in Europa een extreem lastig gebeuren. Op zich goed dat men het risico niet wil lopen dat die exoot ecosystemen in gevaar brengt, maar ondertussen doet de Afrikaanse wolluis dat wèl. Bovendien zorgt die ook nog eens voor financiële schade voor de telers. In de Verenigde Staten lopen de procedures ook erg traag. In Afrika daarentegen kun je binnen zes maanden een vergunning krijgen en is men net zo grondig in de regelgeving.

Bestendige planten

Terwijl we door het laboratorium en de kassen, met alles hermetisch van elkaar gescheiden, lopen vertelt Boaz over de diverse onderzoeken waar men nu mee bezig is. Voor de meeste schadelijke insecten inde tuinbouw is al een natuurlijke oplossing gevonden, het gaat nu vooral om de diverse bacteriën, schimmels en virussen. De onderzoekers hebben inmiddels duizenden mogelijke oplossingen voor diverse ziektes gevonden.

“We richten ons nu vooral op onderzoek dat als doel heeft de plant gezonder te maken. Je kent ongetwijfeld het woord ‘waterstress’. Een plant verzwakt als er niet voortdurend voldoende water is en dat betekent dat ze vatbaarder zijn voor ziektes. Ons doel is planten op ecologische wijze sterker te maken zodat ze überhaupt minder water nodig hebben en dus ook gezond en productief blijven. Een uitdaging maar absoluut nodig, zeker in Spanje waar de droogte ook in de toekomst een groot probleem zal zijn” sluit Boaz af.

www.koppert.nl

De benaming ‘Moeder Aarde’ is niet voor niets ontstaan: ze zorgt voor ons. Zonder alles wat de aarde voortbrengt zou de mens niet kunnen bestaan. De Nederlandse stichting Commonland steunt de Spaanse vereniging AlVelAl in de regio Altiplano bij de uitvoering van een groot project om woestijnvorming tegen te gaan, landbouwgrond weer gezond te maken en gemeenschappen op het platteland sociaal en economisch duurzaam te maken.

De Altiplano is een gebied van een miljoen hectare dat ligt in de provincies Almería, Granada en Murcía. Eén van de meest bekende plaatsen in deze regio is Guadix, tot op de dag van vandaag leeft een deel van de bevolking in eeuwenoude grotwoningen. Er valt niet veel regen maar het is ook nog geen woestijngebied.

Men leefde er voornamelijk van het verbouwen van graan en gras voor het maken van manden en stoelzittingen. Door de komst van synthetische materialen en goedkopere graanproducenten uit andere landen was de landbouw niet meer echt rendabel. Daarnaast heeft het gebruik van chemische middelen en zwaar landbouwmaterieel de grond enorm verarmd en erosie is een groot probleem. Vele mensen trokken weg uit het gebied, op zoek naar andere manieren om de kost te verdienen.

Handdoek niet in de ring

Toch zijn er mensen die zich met hart en ziel inzetten om het landschap veerkrachtiger te maken. De Spaanse vereniging AlVelAl, in 2014 nog bestaande uit dertig boeren, probeerde de landbouw en de lokale economie nieuw leven in te blazen. Hun initiatief werd opgemerkt door de Nederlandse Stichting Commonland en samen ontwikkelden ze een project met een termijn van twintig jaar. Commonland steunt met een financiële bijdrage en kennis. De basis van dit project zijn de 4Returns: sociale waarde, natuurlijke waarde, financiële waarde en inspiratie of hoop.

Concepten die een gebied en dus de gemeenschap daar weer waarde geven en vooral hoop en inspiratie. Deze principes worden inmiddels in projecten wereldwijd toegepast en overal met het beoogde resultaat. In Spanje heeft Commonland inmiddels acht verschillende locaties waar mensen samenwerken om het landschap te herstellen. Het is de bedoeling een grote groene corredor te creëren, in eerste instantie in het zuidoostelijke deel van Spanje maar daarna ook richting Portugal.

Blij

In de tien jaar dat beide organisaties samenwerken is het aantal aangesloten boeren gegroeid tot 555. De betrokken gemeentes zijn blij met het project, het betekent dat er weer leven in de brouwerij komt. Er is weer hoop voor de inwoners, ze kunnen beter in hun levensonderhoud voorzien en dat komt de sociale samenhang ten goede.

Bovendien zien ze hoe de natuur zich herstelt. Dat herstel gaat langzaam, de 240.000 bomen die geplant zijn groeien niet snel vanwege het gebrek aan water, maar uit onderzoek van de Universiteit van Almeria blijkt wel dat de toegepaste technieken in de regeneratieve landbouw er al voor gezorgd hebben dat er weer natuurlijke voedingstoffen in de aarde zitten.

Ook de provinciale overheden zijn blij. Er is al een Europese norm voor natuurherstel maar vanaf 2026 zijn alle overheden verplicht een project op te stellen en uit te voeren om de natuur in stand te houden. De Junta de Andalucía en de regering van Murcía zijn verantwoordelijk voor de natuurparken en hebben in de Altiplano maar al te graag de poorten geopend voor de projecten van Commonland/AlVelAl.

Logische investering

Willem Ferweda is de grondlegger van Commonland. In een artikel in het Amerikaanse tijdschrift Forbes vertelt hij over de andere manier om naar de natuur te kijken. Volgens hem is investeren in landschap de meest logische investering. De mens kan immers niet zonder water, lucht en eten en het is ook de natuur die ons van de materialen om te kunnen wonen, ons te verwarmen en te kleden voorziet.

Hij pleit voor een holistische aanpak om al deze voorzieningen in stand te kunnen houden. Niet de grote bedrijven die hier en daar een boom planten om ‘iets terug te doen’ en dat in hun jaarverslagen voor de aandeelhouders te zetten, maar daadwerkelijk de gemeenschap ter plekke verantwoordelijk maken voor hun omgeving. Niet voor veel geld een stukje van de rivier schoonmaken terwijl de hele omgeving vervuild is. Nu investeren in duurzaam en holistisch natuurherstel betekent volgens hem dat de mensheid beter voorbereid is op de klimaatveranderingen.

Spaanse natuur

Volgens Kyra van den Hil, Landscape Developer bij Commonland, is Spanje een fantastisch land om deze projecten te doen. “Een heel groot deel van het land bestaat uit landbouwgebied en natuur. In de Nationale Parken gelden strenge regels over wat wel en niet mag, Spanje ziet duidelijk het belang van natuurbehoud in. En wat ons opvalt in de lokale projecten van AlVelAl is dat de hele gemeenschap wordt meegenomen in het beslissingsproces” sluit Kyra af.

https://4returns.commonland.com

PINK MIAMI

Miami heeft de hoogste concentratie van Art Deco gebouwen in de wereld. De art deco stijl , die opbloeide in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw, wordt gekenmerkt door geometrische vormen, fijne lijnen en decoratieve elementen. Miami interieurs omvatten ronde vormen in meubels, afgeronde hoeken en symetrische patronen.

Pak een interieurblad of zoek een trendy hotel op Ibiza en je vindt de combinatie van pistache, mint, roze en perzik gekleurde interieurs.

Traditioneel gebruikt in kinderkamers of als onderdeel van de chabby chiq stijl, is dit kleuren gebruik nu ineens superhip!

Deze kleuren zijn ook ontzettend populair in badkamers waar deze ijsjeskleuren mooi combineren met de roze en bronskleurige kranen die we nu al een tijdje zien op de markt zien.

Al deze kleuren kunnen makkelijk met elkaar gecombineerd worden, leef je dus uit!

Showroom: Carril de Picaza, 30, San Pedro (Marbella)

Cathelijne de Vilder: Creatief directeur bij Acoola

Uw advocaat en uw accountant werken samen voor u

Uw zaken zijn in goede handen bij Marbella’s meest gerenommeerde advocaten, accountants en belastingadviseurs. Om uw juridische en belastingzaken nog begrijpelijker voor u te maken, spreken we meerdere talen, waaronder Spaans, Nederlands, Engels, Duits en Frans.

• Gerechtelijke en buitengerechtelijke civiele zaken

• Koop en verkoop van onroerend goed

• Belastingadvies en accountantsdiensten

• Corporate law, handelsmaatschappijen

• Erfrecht: testamenten en successie

• Handelsmerken en patenten

• Strafrechtzaken

• Afwikkeling faillissementen

• Algemeen fiscaal en juridisch advies

C/RAMÓN GÓMEZ DE LA SERNA 23, LOCAL 7 • 29602 MARBELLA

TEL: +34 952 775 521 • email: info@welex.es • www.welex.es

Uw Nederlandstalige uitvaartbegeleider in de regio Marbella.

Een bijzonder afscheid van u of uw dierbare, geheel conform uw wensen.

Vanaf het moment van overlijden tot en met de dag van de uitvaart begeleid ik u.

voor meer informatie kijkt u op de website: www.stijlvol-afscheid.nl.

Een gekoeld glas wijn na een inspannende golfcompetitie of een fles wijn als prijs voor het winnen van een golfwedstrijd. Wijn en golf gaan goed samen. Zo goed dat sommige professionele spelers besluiten een wijngaard te kopen en hun eigen wijnen te produceren.

glaasje uit eigen wijngaard

GOLF & WIJN

Tekst: Ronald Dorlas. Foto’s: Ernie Els, Stock

Wijn is mijn hobby, ik ben liefhebber van een goed glas wijn, ik heb wijngaarden van Californië tot Australië en Nieuw-Zeeland en van Nederland en Duitsland tot Zuid-Afrika bezocht en zo heb ik veel geleerd over wijn en wijnmaken. In 2005 wilde ik mijn wijnkennis meer structureren, besloot cursussen te gaan volgen en in 2007 heb ik de titel “Vinoloog” van de Nederlandse wijnacademie behaald.

Mijn andere grote hobby is golf. Dat heb ik ook over de hele wereld gespeeld, veel lessen gehad, maar (nog) geen titel behaald, ik ben nog steeds aan het oefenen. Golf is ook zeker geen beroep voor mij, daar kan ik het niet goed genoeg voor. Maar soms denk ik wel eens, “Ik wou dat ik zo goed kon golfen als ……, dan kocht ik ook een wijngaard.” Ik zou niet de eerste golfer zijn die dan na een wedstrijd van een glas wijn uit eigen gaard kan genieten.

Ernie Els

Ernie Els (geboren 1969) is een Zuid-Afrikaanse professionele golfer. Hij won 4 Majors: U.S. Open in 1994 en 1997 en The (British) Open in 2002 en 2012. In 2003 en 2004 ging hij aan kop in de Europese tour. Hij kreeg de bijnaam The Big Easy vanwege zijn grote postuur en vloeiende golf swing. Tegenwoordig speelt hij in de PGA Tour Champions (voorheen de Senior PGA Tour).

Ernie’s belangstelling voor wijn ontstond in de jaren 1990 toen hij zijn vrouw Liezl ontmoette, die was opgegroeid in Stellenbosch. Door haar leerde hij Jean Engelbrecht van de “Rust en Vrede” wijnmakerij kennen. In 2000 maakten

Ernie en Jean de eerste Ernie Els Signature wijn, een klassieke Bordeaux blend van 62% Cabernet Sauvignon, 25 % Merlot en Cabernet Franc, Malbec en Petit Verdot. De wijn was gericht op de Amerikaanse markt, waar Robert Parker een grote invloed had. De wijn moest dus smaken naar rijp fruit met veel structuur en soepele tannines en duidelijke tonen van nieuw eikenhout.

In 2004 kochten Ernie en Jean samen 95 hectare wijngaarden van Webersburg, gelegen naast Rust en Vrede. Daar werd Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot en Syrah geteeld. Daarnaast kocht Ernie nog 12 hectare wijngaarden met Cabernet Sauvignon, Malbec en Petit Verdot. Op het landgoed bouwden zij een wijnmakerij, die voor de oogst van 2005 gereed was. Louis Strydom werd aangetrokken als wijnmaker.

In het begin maakte Ernie wijnen in Bordeaux stijl, volle structuur met krachtige, stevige smaak. Later ontwikkelde hij een genuanceerder smaakpalet. Hij begreep smaken beter en begon af te stappen van de traditionele Bordeaux stijl, waarbij hij de karakteristieken van de druiven meer tot hun recht liet komen. Waar hij voorheen de voorkeur gaf aan wijn met fruit aroma’s, opende hij zich nu voor iets drogers, meer gestructureerd.

Over andere boeg

Toen hij vaker in de Verenigde Staten kwam en Napa Valley wijnen leerde kennen, kreeg hij een voorkeur voor die stijl. Neem bij voorbeeld de Enrie Els Proprietor’s Blend: Ernie vond dat deze fruitiger moest worden en dus voegde Louis Strydom meer Shiraz toe aan deze blend van 6 druivensoorten.

Maar Ernie is niet de enige in de familie, die de smaak van de wijn bepaalt. Zijn vrouw Liezl, die komt uit Stellenbosch, heeft een belangrijke stem in de smaak van de wijnen. “Het is teamwerk” zegt Ernie, “Ik mag de eigenaar zijn, maar ik zou geen wijn kunnen maken zonder Louis en Liezl.”

Ernie Els maakt nu vier series wijnen: The Big and Easy zijn de instap wijnen van €15, er is een Red Blend, een Cabernet Sauvignon, Cabernet Sauvignong rosé en een Chenin Blanc. The Proprietor’s serie zijn premium wijnen van €32, er is een Blend, een Cabernet Sauvignon en een Shiraz. De Major serie komt van specifieke wijngaarden met graniet bodem, er is een Cabernet Sauvignon en een Merlot beide rond €25. De Signature blend is de topwijn van het huis, een Bordeaux blend zoals hierboven beschreven en kost rond €60. De wijnen zijn in Spanje en Nederland verkrijgbaar via Capreo.com

Greg Norman

Greg Norman (1955) was de No. 1 golfer van de wereld gedurende zeven jaar in de jaren 1980-90. Hij won twintig PGA toernooien en 2 Majors: The Open in 1986 en in 1993. Zijn helblonde haar, grote postuur en agressieve golfstijl leverde hem in het Masters toernnooi van 1981de bijnaam “Big White Shark” op. In 2001 trad hij toe tot de World Golf Hall of Fame. In 2021 werd hij de eerste CEO van LIV Golf.

Greg Norman kreeg serieuze interesse in wijn toen hij in 1977 het Frans Open speelde. Nadat hij een paar Bordeauxwijnen had geproefd, ging hij ook serieuzer wijnproeven in zijn thuisland Australië. Met een van zijn vrienden bij Foster’s Brouwerij, die ook wijngaarden bezitten, richtte hij in 1996 Greg Norman Estates op om wijn te maken voor de Amerikaanse markt. Hij wist de aandacht van het magazine Wine Spectator te trekken, die zijn 1999 Reserve Shiraz als de No. 8 wijn van de wereld aanprezen.

Inmiddels maakt Greg Norman Estates ook wijn in Nieuw-Zeeland en Californië. In Australië worden de Lime Stone Coast Shiraz, LSC Cabernet Sauvignon en LSC Shiraz-Cabernet gemaakt. In Nieuw-Zeeland wordt de Marlborough Sauvignon Blanc gemaakt. In Californië werkt Greg Norman samen met wijnmaakster Margo van Staaveren van Chateau St. Jean en maakt de Napa Valley Reserve Cabernet, Knights Valley Cabernet Sauvignon, Paso Robles Cabernet Sauvignon, Sonoma Coast Pinot Noir, Santa Barbara Pinot Noir, Russian River Chardonnay.

Jack Nicklaus

Jack Nicklaus werd professioneel golfer op 21-jarige leeftijd in 1961. In zijn golfcarrière won hij achttien Major titels, en verwierf de bijnaam Golden Bear. Hij won zijn laatste Major op 46-jarige leeftijd in 1986 en speelde tot 2005 in de Senior PGA Tour. Daarnaast stond hij aan het hoofd van een van de grootste golfbanen ontwerp- en bouwbedrijven.

In 2010 ging Nicklaus een samenwerking aan met Terlato Wines in Napa Valley, Californië om onder het Jack’s House label 5 wijnen te maken: Jack’s House Chardonnay, Jack’s House Cabernet Sauvignon, Jack Nicklaus Private Rserve White, Jack Nicklaus Private Reserve Red en Jack Nicklaus Cabernet Sauvignon. In 2012 maakten zij de Golden Bear Reserve, a rode wijn in de stijl van Bordeaux, om de 50ste verjaardag van Jack’s eerste overwinning in een Major te vieren, het U.S. Open van 1962.

Sir Nick Faldo

De Brit Nick Faldo (1957) werd professioneel golfer op 19-jarige leeftijd in 1976. Hij speelde vooral in de Europese Tour waar hij dertig overwinningen behaalde en hij won zes Majors: driemaal The Open in 1987, 1990 en 1992; en driemaal de Masters 1989, 1990, 1996. Hij speelde elfmaal in de Ryder Cup. Sinds 2006 is hij golfcommentator bij CBS Sports en sinds 2012 ook bij de BBC.

Zijn interesse in wijn begon in 2002 in Australië, waar hij wijnmaker Wayne Stehbens van Katnook Estate in Coonawarra leerde kennen. Nick houdt van gemakkelijk drinkbare wijn, fruitige neus, fluweelzacht, niet overweldigend. Hij bracht drie wijnen uit: Nick Faldo Selection Caberbet, Shiraz en Sauvignon Blanc. In samenwerking met wijnhandel Milton Sandford Wines uit Berkshire, UK kwam daar Nick Faldo’s European Collection bij, bestaande uit een Sauvignon de Touraine van Domaine de la Reinaudie, Chablis van Jean-Marc Brocard, Chateau Neuf du Pape van Domaine Berthet Rayne, Valpolicella Ripasso van Le Tobele, Rioja van Bodegas Baigorri, en een Baroli van Paolo Monti in Monforte d’Alba.

Hole in one

Een carrière als professioneel golfspeler zit er voor mij niet in maar na een aangename wedstrijd geniet ik wel graag van een lekker glas van één van deze wijnen. Even dagdromen over golfbanen die in wijngaarden veranderen kan natuurlijk altijd!

JOHAN BUCKERT

Vermogensbeheer & Family Ofﬁce

Neemt u gerust contact op voor een persoonlijk gesprek, Gratis en vrijblijvend.

Mobiel: +41 79 236 23 21 Mail: johan.buckert@swisspartners.com

gespecialiseerd in kroon- en brugwerk T H U IS A LLE S G O E D GEREGEL D electro-experts voor thuis

Judith en Eric, bekend van JE-Satelliet Systemen, brengen expertise aan huis. U kunt rekenen op vakmanschap, advies op maat, fantastische service en perfecte installatie.

TV, AUDIO, INTERNET

Wij beschikken over up-to-date kennis én apparatuur.

CCTV- & ALARM INSTALLATIES

Houd uw woning overal in het oog met alarm en camera beveiliging.

WITGOED

Alle merken snel leverbaar.

ADVIES

Advies en begeleiding tijdens de bouw over uw electro-systemen.

Volg ons op facebook voor de laatste up-dates en mooie aanbiedingen: JEsystemsSPAIN

We zijn gespecialiseerd in herstellen van uw gebit door middel van kronen en bruggen waarbij vaak implantaten (en chirurgie) overbodig zijn.

Maak een vrijblijvende afspraak voor een informatie consult.

Leonard Pelzer: of bezoek onze site: www.cdsoriano.com

Binnenland van

weg van de drukte

Alicante

Wanneer je aan de Costa Blanca

denkt, stellen de meeste mensen zich automatisch een zonnig appartement voor. Omgeven door palmbomen, een terras op loopafstand waar je een koude sangria of cerveza kunt bestellen, en een boulevard vol vrolijke vakantiegangers, met winkeltjes om de hoek waar je tot laat in de avond terecht kunt voor boodschappen en souvenirs.

Yanni Zwart en Dick en Regina Sluijs vonden in Alicante echter een heel andere manier van leven. Met buren op kilometers afstand, totale rust en heel veel dieren. Want ook dít is Alicante!

Tekst: Monique Ruesink. Foto’s: Regina Sluijs, Yanni Zwart

Yanni’s avontuur naar Spanje begon tijdens de coronatijd onverwacht met een bericht van een vriendin: “Kun je met je bestelbus helpen om wat spullen van Nederland naar Spanje te verhuizen?”

Haar vriendin woonde daar al jaren, en Yanni besloot op het aanbod in te gaan. Na jarenlang hard werken als zelfstandig ondernemer in de zorg en het overwinnen van kanker, besefte Yanni dat het tijd was om nu echt van het leven te gaan genieten. “We denken vaak dat er altijd nog tijd is, dat we later wel gaan genieten. Maar mijn ziekte liet me inzien hoe kwetsbaar het leven is. Wat voorheen vanzelfsprekend leek, kreeg een andere betekenis. Ik dacht altijd dat de zorg mijn roeping was, maar na mijn diagnose, toen ik de dood in de ogen had gekeken, besefte ik dat ik mezelf iets had ontzegd: ECHT leven.”

En waar kun je dat beter doen dan onder de warme zon van Spanje? “Het voelde alsof het zo had moeten zijn. Deze beslissing heeft me rust gebracht. Het leven hier, alleen met mijn dieren, zorgt dat ik in het moment kan leven. Ik maak me minder druk, kijk geen nieuws meer. Doordat ik half off grid leef ben ik in verschillende opzichten zelfstandiger geworden maar is mijn leven ook vereenvoudigt op héél veel vlakken.”

De reis naar rust en ruimte

Na wat omzwervingen en speurwerk vond ze uiteindelijk haar plek op het platteland van Alicante, in de bergen van het pittoreske dorpje

Tormos in de regio Marina Alta met slechts 350 inwoners. Hier woont Yanni nu op een perceel van ruim 6000 vierkante meter met fruitbomen, omringd door haar katten, honden, kippen,

Wil je ook een dagje onder de dieren zijn? Yanni kan altijd wat hulp gebruiken. Neem je compost en werkkleding mee en dompel je onder in het plattelandsleven.

Stuur een mailtje naar info@especial-life.com en we sturen je gegevens door.

geiten en varkens (allemaal rescues). “Mijn buren zijn boeren die in de omringende steden wonen die hier ook niet dagelijks aanwezig zijn. De ene buurman verbouwt sinaasappels, een oudere man die ik eigenlijk alleen uit de verte zie en dan zwaaien we even. De andere heeft een avocadoplantage, daar maak ik soms wel even een praatje mee.”

Kluizenaar en sociaal dier Yanni ging bewust op zoek naar de stilte maar wist ook dat ze geen kluizenaar wilde worden. In de eerste anderhalf jaar hier werkte ze als vrijwilliger bij een asiel, dat is ook meteen de reden dat haar ‘kuddes’ zo gegroeid zijn. “Ik vind het heerlijk die rust, ik ga ongeveer twee keer per week met vriendinnen luncfhen in een dorp of stadje in de buurt en doe dan ook meteen die boodschappen die in Tormos niet kan krijgen. Je kunt je voorstellen dat er voor 350 inwoners geen grote supermarkten zijn hier.”

Yanni is het grootste deel van de dag druk met haar dieren maar er is zo nu en dan ook tijd voor feestjes, bij haarzelf of bij anderen. “Ruimte genoeg hier om met dertig mensen buiten te zitten, het is altijd een internationaal gezelschap, ook met Spanjaarden.”

Vrienden en familie uit Nederland vragen haar wel eens of ze het niet eng vindt zo in de campo. “Overdag vinden ze het een paradijs maar als de avond valt voelen sommige mensen zich toch wat ongemakkelijk. Ik moest er zelf ook aan wennen, je hoort of ziet dan echt helemaal niks hier!” sluit Yanni af.

Spaans leren via Whatsapp Dick en Regina waren op zoek naar rust, bergen en groen. Ze wisten dat de provincie Alicante hun bestemming was maar moesten nog wel even dát ene plekje vinden. Dat vonden ze in Gaianes, 20 minuten rijden van Alcoy en aan de voet van het natuurpark Benicadell. Een dorp met slechts 452 inwoners, waarvan ze overigens een groot deel inmiddels kennen.

“Dat is een leuk verhaal” lacht Regina, “toen we hier net twee weken woonden hoorden we van iemand dat de Vuelta [Spaanse wielertocht, red.] hier langs zou komen. Dus gingen we op de fiets naar het dorp en gingen bij een rotonde staan wachten op het peloton. Er kwam een Spanjaard op ons af die vroeg of we Nederlanders waren, onze fiets had ons blijkbaar verraden. Het was Josep, een Spanjaard uit het dorp die nu lesgeeft aan de Universiteit van Amsterdam. Hij vroeg of we al in de dorps-whatsappgroep zaten en voegde ons meteen toe. Zijn beste vrienden wonen twee huizen bij ons vandaan en we konden altijd een beroep op hen doen. Hij heeft overigens bijna nooit meer een woord Nederlands met ons gesproken, we moesten Spaans leren. In die whatsapp groep vroegen we, gebruikmakend van google translate overigens, een rollator te leen en de volgende dag kwam iemand die brengen. Zo hebben we veel meer mensen leren kennen, de Spanjaarden zijn echt een heel hartelijk volk. En ons Spaans is inmiddels met sprongen vooruitgegaan.”

Spaanse rust Het echtpaar runt inmiddels twee B&B’s en hun gasten genieten net zo van de rust als Regina en Dick zelf. “Het is ongeveer twintig minuten lopen naar het dorp, als het niet heel heet is maken we regelmatig die wandeling om even een kopje koffie te gaan drinken en wat boodschappen te doen. We raden onze gasten ook altijd aan te genieten van het lokale leven, een heerlijke lunch voor 10 of 12 euro en daarna een siësta.”

Alles goed en wel, maar hebben ze dan nooit behoefte aan wat meer leven in de brouwerij?

Er zijn eigenlijk altijd gasten dus van totale eenzaamheid is geen sprake en het sociale leven in het dorp biedt voldoende afwisseling. “We waren op zoek naar rust en zoeken ook absoluut niet de mensenmassa’s of grote groepen buitenlanders op, we hebben het prima naar onze zin zo. Het enige dat we wilden is dat er bepaalde voorzieningen relatief dicht in de buurt zijn” vertelt Dick. Eén van die belangrijke voorzieningen is een ziekenhuis, Regina wilde daar binnen een half uur kunnen zijn, je weet immers maar nooit. Alsof de duivel ermee speelde, werd dit scenario werkelijkheid toen Dick tijdens het klussen een val van drie meter hoogte maakte en op zijn rug terechtkwam. “Gelukkig liep het goed af en is hij inmiddels weer volop bezig om er een prachtig paleisje van te maken, met onder andere een badkuip in de buitenlucht!”

Regina en Dick houden op hun website een blog bij, waar ze schrijven over hun avonturen. https://reginaendick.blogspot.com/

Integratietip van Regina: “ Schrijf je in voor een cursus: yoga, pottenbakken of naailes. Zo kom je in contact met de lokale bevolking en ook al snap je niet alles wat er gezegd wordt, gewoon afkijken en dan leer je de woorden die erbij horen vanzelf.”

Wilt u onbezorgd gaan wonen en leven aan de Costa del Sol? Euro Economics helpt u hier graag bij.

Euro Economics

Euro Economics Marbella is in 2004 opgestart door Barbara Boshuis Ingenbleek. Barbara is directeur van het kantoor, partner en het gezicht van Euro Economics. In 2015 is Barbara gekozen tot Nederlandse zakenvrouw van Andalusië. Dat zegt genoeg!

Euro Economics bevindt zich in het kwaliteitssegment van aan- en verkoopbegeleidingen, verzorgt uitsluitend vastgoedtransacties waarbij buitenlandse partijen zijn betrokken en heeft een uitgebreide dienstverlening. Door onze jarenlange internationale ervaring leveren wij hoge service inclusief de bijbehorende snelheid en efficiency.

Bekijk ook deze informatieve sites: www.koopbegeleidingspanje.nl www.belastingenspanje.nl www.dochterbedrijfspanje.nl

Onze diensten

Ontdek onze diensten op het gebied van aan- en verkoop van woningen, nalatenschappen, oprichting van vennootschappen en het verzorgen van belastingaangiften. Daarnaast verzorgen wij boekhoudingen en belastingaangiften van uw (beleggings-) vennootschappen in Spanje.

U bent van harte welkom op ons kantoor in Marbella. Wij helpen u graag!

www.euroeconomics.com marbella@euroeconomics.com

C. Jacinto Benavente 23, Marbella +34 952 859 380

Kom langs in onze 400m2 showroom in San Pedro voor inspiratie.

Ma-vrij: 10 – 18 uur

Za: op afspraak

Calle Budapest 16

San Pedro de Alcantara

Tel: 620230376

www woodfactory es info@woodfactory es

BARBARA BOSHUIS PARTNER

Monique Ruesink Alicante Expert www.alicantelikealocal.com

De blauwe gazelle

Tien jaar geleden kocht ik in Nederland een knalblauwe Gazelle-fiets. Zo’n fiets die in Nederland iedereen heeft, inclusief een rieten mand voorop, met fuchsiakleurige kunstbloemen. Deze fiets kon ik in Spanje destijds niet vinden, laat staan met een degelijk kinderzitje erop om mijn peuters veilig naar het kinderdagverblijf te brengen. Dus zette ik hem op transport van Nederland naar Spanje.

De fiets werd een ware attractie in Alicante en omgeving. Ik parkeerde hem regelmatig bij een speeltuin. En soms kwamen er mensen naar mij toe om te vragen of ze met de fiets op de foto mochten, of zelfs of ze er even op mochten zitten. Het probleem was dan meestal dat ze met de voeten niet bij de grond konden komen. Opvallend voor de Spanjaarden was vooral de grootte van de fiets en het robuuste materiaal in de felle kleuren. Oftewel, voor ons Nederlanders dus gewoon een heel doorsnee fiets!

Wanneer ik op de boulevard fietste, kwam er al snel commentaar van de oudere Spanjaarden die daar hun middagwandelingetje maakten. “Kijk eens uit! Ga eens op de weg fietsen!” Wanneer ik mij richting de grote weg begaf en hier tussen de auto’s doorslingerde als een doorgewinterde Nederlandse, ging er regelmatig een raampje van een voorbijganger naar beneden: “Ga eens van de weg af met je fiets! Levensgevaarlijk!”

Nu, zo’n tien jaar later, zijn er heel veel fietspaden bijgekomen in Alicante en omgeving. Deze zomer werd er, na maanden van renoveren, zelfs een fietspad geopend midden in het centrum. Het grappige is dat deze fietspaden, net zoals in Valencia, vaak opeens ophouden. En dan sta je dus met je transportfiets opeens tussen het drukke verkeer in de hoofdstraat van Alicante.

In 2022 kondigde de gemeente Alicante aan dat er 3,8 miljoen euro geïnvesteerd zou worden in het verbeteren van de infrastructuur in de stad, waar het fietsplan een onderdeel van was. En deze verbeteringen zijn meteen zichtbaar. Fietswinkels ploppen als paddenstoelen uit de grond en inmiddels worden overal fietsroutes met fietsverhuur aangeboden. De grootste afnemers hiervan zijn uiteraard de Nederlandse toeristen!

De grootste verschillen zie ik in Alicante nog in de fietsbeleving. Een Nederlander gebruikt een fiets als transportmiddel om van A naar B te komen. Een Spanjaard fietst vooral in het weekend (en dan nog het liefst op een mountainbike) als activiteit. Na meer dan tien jaar is mijn knalblauwe fiets dus nog altijd een bezienswaardigheid. En hoef ik hem bijna nergens op slot te zetten. Iedereen weet: daar rijdt er hier maar één van rond, en die is van die ‘holandesa’!

zon, zand, zee & plastic

Vraag de gemiddelde internationale toerist of ze wel eens in Roquetas de Mar op vakantie zijn geweest en het antwoord zal ‘nee’ zijn. De kust van Almería is veel bekender bij de Spaanse vakantieganger, vooral mensen uit het binnenland en Madrid brengen er graag de zomer door. Het is een goede plek voor relaxed nazomeren, om lekker te eten en te genieten van het strand.

Tekst

& foto’s: Maria Kupers.

Zodra je in de buurt van de provincie Almería komt wordt het landschap er niet echt mooier op. Een zee van plastic met als achtergrond de bergen en de Middellandse Zee. De meest bekende stranden zijn die van het natuurpark Cabo de Gata, een stuk oostelijker, voorbij de stad Almería. Maar de drukstbezochte stranden in de zomer zijn die van Roquetas de Mar en Aguadulce, ongeveer 20 kilometer ten westen van de provinciale hoofdstad.

Inwoners van beide plaatsen zeggen dat die van hun buren het meest toeristisch is maar in mijn ogen valt het allemaal reuze mee, zeker in vergelijking met de Costa Blanca en de Costa del Sol.

Mar de plástico

Langs de A7 loopt het ene industrieterrein over in het andere, allemaal vol transportbedrijven, conservenfabrieken en zaadleveranciers. De kassen strekken zich op sommige plaatsen uit tot vlak aan de kust, het is duidelijk dat men hier voornamelijk van de tuinbouw leeft. Heel even twijfel ik over mijn keuze om hier een paar dagen door te brengen en vraag me af of ik niet even ergens in die kassen zou kunnen kijken.

Via buitenwijken die me aan de voorsteden van Dar Es Salaam doen denken met hun gezelligheid op straat, kleine winkeltjes die van alles en nog wat verkopen en de prachtig gekleurde jurken van vrouwen, rijd ik het stadje zelf binnen. Heel Spaans met een wirwar van bouwstijlen, plantenbakken waar ook maar een beetje ruimte is en verwijzingen naar de verschillende stranden en de ‘urbanizaciones’.

Geen ‘tourist go home’

Mijn appartement ligt bij de Playa de Bajadilla, in de buurt van het Castillo Santa Ana. Ik vraag de eigenaresse naar het toerisme hier en haar antwoord is “daarvoor moet je bij de urbanizaciones zijn”. De rest van de stad is vooral om te wonen. In die urbanizaciones staat voornamelijk laagbouw, meestal uit de jaren tachtig en negentig maar er wordt ook hier en daar wat nieuws gebouwd in de blokkendoosstijl die tegenwoordig op veel plekken de overhand heeft. In die buurten vind je ook de straten vol met barretjes, restaurants en souvenirwinkels. Ik besluit er snel weer weg te gaan en zoek een restaurantje dichter in de buurt van het centrum. En wat een zaligheid, niemand die me in het Engels aanspreekt.

Keurig Spaans

Ik kwam voor een paar daagjes strand en besluit er meerdere te bezoeken. Na een ontbijtje in de vissershaven van Roquetas rijd ik naar Playa de Los Bajos. Aan de ene kant van de zandweg het strand, aan de andere kant een stuk natuur. Prima plek voor ochtendje met een boek en zo nu en dan een frisse duik. Er zijn geen chiringuitos hier dus ik besluit voor de lunch naar Aguadulce te gaan. Ondanks dat de inwoners wat anders zeggen, doet het hier wel toeristischer aan, waarschijnlijk omdat de mensen die in de kassen werken bijna allemaal in Roquetas wonen. Ook hier weer fleurige straten en veel restaurantjes. In de sporthaven zitten de hippere tenten, langs de Paseo de Marítimo een keur aan bars en restaurants waar natuurlijk veel vis op het menu staat.

De stranden en de stadjes hebben me overtuigd, het is een goede plek voor een korte vakantie. Deze plek heeft iets fascinerends, juist door de zeeën van water en plastic die hier bij elkaar komen. Ik heb een gelukje, de eigenaresse van het appartement heeft me uitgenodigd in haar kassen in het buitengebied van Roquetas de Mar. Vanwege de hitte, het is ruim 30 graden, werken ze tot 13 uur dus ik kom zo vroeg mogelijk. María José Fernández Tarifa opent de deur van de kas zo min mogelijk en sluit deze meteen weer zodra ik binnen ben. Er mogen geen virussen en bacteriën van buiten binnen komen.

Gutsend zweet

Zij ziet er fris en fruitig uit, ik voel me bij binnenkomst meteen verlept, hoe kunnen mensen hier werken? Ze lacht en zegt dat ze al sinds ze een kind is met haar opa in de kassen werkt, het is warm inderdaad maar dit is nog niets vergeleken met de zomer. “Het werk op zich is niet zwaar, we hebben een karretje waar we de kratten voor de groente opzetten en gaan zo de planten langs om te plukken. In het voorjaar en deel van de zomer verbouwen we puntpaprika’s, in de winter komkommers” vertelt María José.

Als het tijd is voor de oogst wordt er per dag gemiddeld 5.000 kilo geplukt. Dat doet ze samen met haar man Javier, soms de kinderen en een aantal tijdelijke werknemers. “De Spanjaarden willen niet in de kassen werken, die zitten liever op een kantoor waar ze overigens hetzelfde verdienen als hier. Ook bij ons werken Afrikanen, dat is al heel lang gebruikelijk in de regio, de toestanden van uitbuiting zijn echter al wel lang voorbij.”

Bacteriën tegen bacteriën

In al die jaren dat de familie in de tuinbouw zit is er wel meer veranderd. De vele kassen in het gebied gebruiken veel water en dat is steeds schaarser. Grote ontzoutingsinstallaties voorzien de bedrijven en de inwoners van al het benodigde water. Ik zie aan verschillende planten kleine zakjes hangen en op diverse plekken hangen gekleurde vellen. “De regels voor het gebruik van pesticiden zijn veel strenger geworden, sowieso willen de klanten geen resten op hun eten. Die gele vellen zijn om insecten te vangen en in die zakjes zitten bacteriën die diverse ziekteverwekkers onschadelijk maken.”

Regels niet voor iedereen

En daarmee komen we meteen bij een pijnpunt: de import van groenten en fruit uit andere continenten. “Telers hier moeten aan allerlei regels op het gebied van voedselveiligheid en arbeidsvoorwaarden voldoen. Onze oogsten worden door tussenhandelaren gemengd met die uit andere landen waar men veel goedkoper produceert en zich dus niet aan die regels houdt en verkocht als Spaans product. Of de multinationals kopen daar direct en laten ons links liggen. En dan is er nog het probleem met de prijzen, wij hebben daar niet veel over te zeggen. We krijgen nu 70 cent per kilo en in de winkel betaalt de consument twee euro voor die kilo. Tussenhandelaren mogen best betaald krijgen voor hun werk maar de verhoudingen zijn zoek” aldus María José.

Lekker!

Ik heb nog een prangende vraag: moet dat nu echt al dat plastic? “Glazen kassen zoals jullie die in Nederland hebben zijn niet te betalen. Het is voor ons goedkoper om elke vier jaar alles te vervangen, het plastic kan gelukkig wel gerecycled worden.” De paprika’s uit de kassen van Maria José gaan op transport naar de supermarkten in het noorden van Europa. Behalve één kistje, die is naar de provincie Málaga vervoerd en met smaak verorberd.

Tieleman Keukens

Al meer dan 60 jaar een hecht en zelfstandig familiebedrijf!

“Wij leveren en monteren keukens voor ieder budget en wereldwijd!”

Jan Doorakkers

International Tax Law

Fiscaal & juridisch advies

Begeleiding aan- en verkoop onroerend goed info@doorakkerstaxlaw.com www.doorakkerstaxlaw.com

Lynn Van Wilderode, vastgoedmakelaar

Primrose Real Estate

Estepona - Casares Costa - Manilva - La Duquesa www.primrose-realestate.com +34 952 893 289 +34 661 193 789

Zigtema Idiomas

Asociación Parasol Costa del Sol Onderwijs in de Nederlandse taal zigtema.com - nscds.nl (+34) 649 335 336

Martin Faessen WeCare Mortgages

Hypotheekbegeleiding in uw eigen taal

info@wecaremortgages.com I +34 952 263 023 www.spanjehypotheek.com

Pascal van der Woude StartGroup makelaardij

pascal@startgroup.com www.startgroup.com

Welex Abogados y Economistas

Advocaten, Economen & Acccountants

C/Ramón Gómez de la Serna 23, Marbella Telf +34 952 775 521 www.welex.es

AJ Automotive Services

Auto invoer – uitvoer – transport – ITV Telf +31 492 477 522 +34 617 781 091

www.invoerinspanje.nl

Storage – Verhuizingen – Transport

Suzanne van Nunen & Arabella Wessels

+ 34 693 244 472 - +34 637 8757 22 move@vidastorage.com www.vidastorage.com

FM Thuis in Spanje

Baukje de Vries

Uw Nederlandse makelaar in Spanje +31 611591388

baukje@fmthuisinspanje.com www.fmthuisinspanje.com

Hugo Investing De broker die zorgt voor beleggers Zelf beleggen & Managed Portfolios hugoinvesting.com/nl I info@hugoinvesting.com + 34 951 56 56 56 I + 31 20 499 07 62

Baika & Erik Bablo Marbella makelaar regio Marbella

info@bablomarbella.com www.bablomarbella.com

Roger’s Linnerie / Bornelli by Kees Diks Slaapspecialisten & op maat gemaakte bankstellen

Avenida Carlotta Alessandri 158 Torremolinos www.rogerslinnerie.com

Wen’s Conceptstore Kleding, accessoires & lifestyle

Avenida Isaac Peral, Alhaurin de la Torre www.wensconceptstore.com

Osteopathy & Physiotherapy Costa del Sol

Mariëlle de Bruin

Tel/w-app: +34 670663910 www.osteopathycostadelsol.com

Uw bedrijf in een kadertje?

Stuur een mail naar: sales@especal-life.com

BaBlo MARBELLA

NEDERLANDSTALIGE HULPVERLENERS COSTA DEL SOL

HUISARTSEN

Alhaurin el Grande

Medical Centre Alhaurin - Ch. M van Meer 952 597 230

El Morche

Mar y Salud - Bernadette Veeger - 952 532 065

Fuengirola

Medisch Centrum PG - Henri Guemal - 952 461 992

Nerja

Medical Clinic Nerja - Rik Heyman - 952 526 775

Nueva Andalucía

Centro Medico Romano - Carlos Azcona 952 810 154

Torremolinos

J.O. Landman - 952 388 872

Frank Buster - 952 380 279

TANDARTSEN

Marbella

Clinica Dental Soriano - Leonard Pelzer 951 317 021

Mijas

Clinica Monte Blanco, Hans Kools - 952 475 972

Nueva Andalucia

Dental Arts - Jose Luis Morena Miranda 952 817 110

Torremolinos

Clinica Montemar - Snezana Kools 661 470 111

FYSIOTHERAPIE / OSTEOPATIE / MASSAGE

Op locatie omgeving Guadalhorce

Markus Link Fasciatherapie & massage- 684 123 107

Benalmadena

Body Center - Mireille Rinchard - 607 153 025

Sitio de Calahonda / Mijas

Marielle de Bruin / Melushka Quandus - 670 663 910

Stanley Groot - 629529447

Marbella

Centro de Fisioterapia Roda

Robina vd Berge - 639 926 228

Patrick Vervaeke - 691 320 710

Nerja

Fisioterapie Holandesa - Rutger - 952 526 881

KRAAMZORG

Costa del Sol

Esther de Vries - +34 677 362 317 / +31 634893247

ORTHOPEDEN

Nerja

Ortopedia Chatelin - 685 773 857

Marbella / Estepona

Joris van der Lugt (tevens traumatoloog) - 603115125

UROLOOG

Marbella / Pizarra

Urologie Marbella - Wim de Bruyn - 619 992 369

THUISZORG

Algarrobo Costa

Miranda van Poortvliet van Tiel - 618 552 919

Benalmadena

Anneke Verhoeff - 619 287 481

Fuengirola

Bep van de Bremer - 687 487 291

El Morche

Mar y Salud - Jolanda de Kuijer - 676 991 443

PSYCHOLOOG

Marbella

Marlies van Boxtel - +31 627 320 264

Mijas/Fuengirola

Clinica Monte Blanco Maryna Khorolska - 657 198 928

Nerja/Málaga

Gerlinda Smit - 669 579 996

Alhaurin el Grande

Psychotherapiepraktijk Irma Kanters - +31 613563860

PODOLOOG / PEDICURE

Torremolinos

Desiré González Bossaers- 951 339 219

DIERENARTSEN

Estepona

Pointer Clinic - Nazli Kreft - 952 804 165

Tamara Veterinary clinic - Marcel Vet - 952 795 049

Nueva Andalucía

Pointer Marbella - André Evers - 952 906 626

DIETIST

Casarabonela

Gerry van den Brekel - +31 6 222 22 559

Voor correcties of toevoegingen: stuur een e-mail naar info@especial-life.com

Kaspar Huijsman kaspar@hugoinvesting.com www.hugoinvesting.com

Gekleurde glazen een hit?

De zomer is voorbij maar hier in Zuid-Spanje dragen de meeste mensen het hele jaar door een zonnebril, vandaag wil ik het hebben over EssilorLuxottica.

EssilorLuxottica is de wereldmarktleider op het gebied van brillen. Misschien kent u het bedrijf niet direct, maar wel de merken die het bezit, zoals Ray-Ban, Armani, Burberry en Chanel. EssilorLuxottica was in het nieuws door de overname van het merk Supreme van VF Corporation voor 1,5 miljard dollar in contanten.

Supreme is opgericht in 1994 in New York en werd enorm populair, vooral onder jongeren. Ik herinner me een bezoek aan Londen enkele jaren geleden met mijn zoon, toen hij per se naar een Supreme-winkel wilde. We stonden meer dan een uur in de rij om binnen te komen.

EssilorLuxottica bezit maar liefst 150 merken en heeft een marktaandeel van 36% in Europa en 47% in Noord-Amerika. Het bedrijf is genoteerd aan de Euronext Parijs en heeft een marktkapitalisatie van ongeveer 85 miljard euro. Het ontstond uit de fusie van een Frans en een Italiaans bedrijf in 2018 en heeft momenteel 149.000 werknemers.

De financiële cijfers van EssilorLuxottica zijn indrukwekkend. De omzet voor dit jaar wordt geschat op 26 miljard euro, en de winst per aandeel ligt rond de 7 euro. Met een koers van rond de 200 euro is dat een Koers/Winst verhouding van rond de 28. Nu is dat wellicht niet heel laag, maar de markt verwacht de komende jaren groei van omzet en winst. Het bedrijf biedt ook een aantrekkelijk dividendrendement van ongeveer 2%. Ondanks de recente stijging van de aandelenkoers blijft het een solide investering met een sterke marktpositie en hoge marges.

Recent nieuws suggereert dat Meta mogelijk een belang van 5% in EssilorLuxottica overweegt.

Dit komt met onder andere door de bestaande bril die Meta tezamen met Ray-Ban op de markt gebracht heeft. Met zijn sterke merkportfolio een marktleiders positie is EssilorLuxottica een robuuste speler in de brillenindustrie.

Ik hoop dat deze column u een beter inzicht heeft gegeven in EssilorLuxottica. Het is een fascinerend bedrijf met een rijke geschiedenis en een veelbelovende toekomst. Of u nu al bekend was met hun merken of niet, EssilorLuxottica blijft een krachtpatser in de markt. Als u vragen heeft of meer wilt weten over dit onderwerp, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen!

De informatie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Ookleukmet deautoofdemotor!

Fietsen met een briesje

Andalusië is een prachtig fietsgebied. De mooiste routes liggen in het binnenland en vereisen wat klimwerk. Maar ook langs de kust kun je prima fietsen, vooral in de maanden dat de temperaturen hoog zijn is een windje vanaf de zee welkom. We zetten de fiets in het busje en rijden naar het grensgebied tussen de provincies Málaga en Granada, de Costa Tropical.

Tekst & foto’s: Bert Kloosterman

De meeste mensen hebben waarschijnlijk wel eens gehoord van de Cuevas de Nerja. Deze mooie grotten liggen echter in het naast Nerja gelegen dorpje Maro, het beginpunt van onze tocht. We parkeren op de algemene parkeerplaats van Playa Maro en zetten koers in de richting van La Herradura over de N-340. Deze weg is vrij rustig omdat al het snelverkeer wat richting het noorden van Spanje rijdt de A-7 neemt.

Verleiding van het strand

Na de eerste kilometers beginnen we kleine baaitjes te zien, inhammen in de rotsachtige kust. Bij ieder baaitje kun je boven aan de weg je auto parkeren en dan afzakken naar een klein strandje. Sommige hebben een chirinquito en verhuren ligbedjes, het ziet er aanlokkelijk uit.

Voordat we La Herradura inrijden naderen we een tunnel. Vlak voor die tunnel is er een afslag naar rechts, deze wordt aangegeven als de afslag Cerro Gordo. Dat is de oude weg naar het dorp. De weg is zeer rustig en nog steeds goed begaanbaar. De uitzichten zijn schitterend en stoppen is bijna een must.

Na een stukje klimmen begint de afdaling naar het begin van de boulevard van La Herradura. Dit plaatsje is het eerste dat je tegenkomt als je de regio Costa Tropical van de provincie Granada binnenrijdt. Het plaatsje heeft naar mijn inzicht een chique en charmante uitstraling. Waarschijnlijk heeft het de naam gekregen vanwege de vorm van de baai waar het aan ligt: die van een hoefijzer.

La Herradura staat vooral bekend om zijn watersporten, je kunt er prima duiken, snorkelen en zeilen. Het kleine centrum is redelijk authentiek gebleven met kleine straatjes en patio’s.

Rustige badplaats

Na een verfrissend drankje op een van de vele terrasjes aan de boulevard, vervolgen we onze weg in oostelijke richting. Daar vinden wij Punta de la Mona, een uitstekende rotspunt met daarop veel vrijstaande villa’s met uitzicht op zee.

Daarnaast bevindt zich Marina del Este, een van de weinige luxe havens aan de Zuid-Spaanse kust met ongeveer 200 ligplaatsen.

Wederom fietsen wij op de N-340 richting Almuñecar. Almuñecar is een populaire badplaats, vooral de inwoners van de stad Granada komen hier graag een dagje of vakantie aan het strand doorbrengen. Wat ons redelijk verbaasde dat het vrij rustig was. Navraag bij onze ober, wederom op een terrasje, leert dat eigenlijk alleen in de maand augustus alles vol vakantiegangers is.

Woonplaats voor velen

Dit plaatsje heeft een rijke geschiedenis. De oorspronkelijke bewoners kwamen uit Afrika, de Iberiërs en deden veel aan landbouw, dit was in de 9e eeuw voor Christus. 6 eeuwen later werd het gebied veroverd door de Romeinen. Het was voor de Romeinen een belangrijke stad. De overblijfselen uit deze tijd zijn nog steeds te zien, de Romeinse Aquaducten en het El Majuelo park met haar Romeinse visvijvers zijn zeker de moeite waard om te bezoeken.

“nemen we tijdens of juist ná de fietstocht een duik?”

“een briesje vanaf de zee brengt verkoeling”

Op de heuvel San Miquel ligt het Castillo de San Miguel. Het is van oorsprong een Moors kasteel en heeft een gracht en hoge toren. Na de herovering door de Christenen kreeg het de huidige naam.

Onderaan de voet van het kasteel komen we langs het beeld van Abderamán, een prins uit Syrië. Na verdreven te zijn uit zijn stad Damascus zette deze prins met hulp van de Marokkaanse Berbers in augustus 755, voet in Europa bij de kust van Almuñecar.

Naast het kasteel ligt een grot die je kunt bezoeken, wel even een kaartje kopen. Ook Almuñecar heeft weer een leuk oud centrum met kleine straatjes en witgekalkte huizen. Met uiteraard een grote hoeveelheid aan pleintjes, terrasjes en restaurantjes.Op de boulevard vinden we openbare bankjes en een rotonde met een beeld van een grote octopus, gemaakt van mozaïek, typerend is voor Almuñecar.

Klimmen en dalen

Nadat we het centrum doorkruist hebben, verlaten we Almuñecar en gaan richting Salobreña. De route van vandaag gaat niet naar grote hoogten, ongeveer 140 meter, maar is wel een route met vele malen dalen en weer klimmen. Door rustig aan te doen en eens om je heen te kijken naar de verschillende landschappen is het prima te doen.

We komen aan bij het eindpunt van onze route. Salobreña is een plaats met een zeer rijke geschiedenis. De meest prominente overheersers waren de Moren in de 8e eeuw. In die tijd bouwden de Moren een stad op de heuveltop tezamen met het indrukwekkende kasteel. Dit kasteel is nog steeds typerend voor Salobreña.

Bij het binnenfietsen van Salobreña zien we een eenzame fabriekstoren. Een herinnering aan de vele suikerfabrieken uit het verleden.

Gelukkig zijn er veel architectonische elementen behouden gebleven en deze trekken vele toeristen. In de 19e eeuw kwamen er veel kunstenaars en schrijvers naar Salobreña vanwege de schilderachtige omgeving. Uiteraard zijn deze plekjes nog te vinden, maar ook deze plaats is helaas veranderd door de vele appartementen en hotels voor toeristen en overwinteraars.

Tijd om te eten

Na de ongeveer 32 kilometer fietsen wordt het tijd voor een heerlijke lunch. En als je dan toch aan de kust bent is het logisch dat we voor een chiringuito gaan. De keuze valt op Casa Emilio, een eenvoudig restaurant met heerlijke verse vis. Uiteraard mag de espeto niet ontbreken.

Na de lunch stappen we voldaan weer op de fiets voor de terugweg naar Maro. Wij kiezen ervoor de hele route over de N-340 te fietsen totdat we weer bij onze auto waren. Mocht je dat niet prettig vinden kan je uiteraard de weg langs de kust terug volgen. Op het moment dat we de parkeerplaats weer bereiken staat de teller op 65 kilometer en 1025 hoogtemeters. Wellicht is dit voor mensen die recreatief willen fietsen te veel van het goede. Er zijn dan ook natuurlijk andere mogelijkheden. Begin je route in La Herradura. Vandaar naar Salobreña en terug is ongeveer 38 kilometers en 650 hoogtemeters.

Een andere optie is dat je je laat afzetten in Maro en elkaar in Salobreña bij de lunch weer treft. Er zijn dus diverse mogelijkheden om ook in de warme maanden een mooie, echt aan te bevelen fietsroute te rijden. Veel fietsplezier, doe voorzichtig, smeer je goed in en neem voldoende water mee.

Ellas is een netwerk van Nederlandstalige zakenvrouwen aan de Costa del Sol. Dé ontmoetingsplaats om kennis en ervaringen uit te wisselen, van elkaar te leren en samen leuke dingen te ontdekken en doen.

• LEZINGEN

• SEMINARS EXCURSIES

•

KUNT

LAATSTE

www.medischtestament.com ALS JE ZELF NIET

Je staat nu midden in het leven maar er kán een moment komen dat alles verandert. En dan wil je natuurlijk wel dat jouw wensen voor de laatste momenten van je leven gerespecteerd worden.

De enige manier in Spanje om dit juridisch vast te leggen, is via het medisch testament.

Daarin geef je aan wat je wilt op het gebied van: √ behandeling

medicatie

donorschap

wettelijk vertegenwoordiger

euthanasie

Hulp en vertaling bij het invullen en registreren van jouw medisch testament.

Vrouwenzaken in 2024

Heb je altijd al willen weten aan welke knoppen je kunt draaien om jouw toekomst te optimaliseren? Of hoe jouw ´maskers´ je ervan weerhouden om er helemaal voor te gaan? Dan weten wij wel waar jij wilt zijn vrijdag 27 september: in Valencia!

Ook dit jaar staat het VrouwenZaken Event weer bol van de inspiratie om de volgende stap in jouw persoonlijke ontwikkeling te zetten.

In de eerste interactieve workshop staat ‘Levensdraai’ centraal, daarin neem je jouw levensloop onder de loep.

In de tweede interactieve workshop gaan we nader in op de ‘Maskers’ die we allemaal dragen. Welke maskers houd jij voor en waarom? Wat weerhoudt je ervan om ´er´ helemaal voor te gaan?

Naast al deze food for thought, komt ook je inwendige ik niks tekort op het VrouwenZaken Event 2024. Hotel el Coso zorgt voor heerlijke hapjes, drankjes en een diner om je vingers bij af te likken. En DJ/Zangeres Sylvia van der Sluis maakt er samen met ons een female feestje van om nog lang aan terug te denken.

Nu al zin in zo´n leuk programma met minstens zulke leuke ondernemende vrouwen in Spanje? Verzeker je van jouw plek en stuur een mailtje naar Angelique Boulonois.: angeliqueboulonois@gmail.com

De deelnameprijs 150 euro.

Datum: vrijdag 27 sept 2024

Locatie: Valencia, Hotel el Coso Aanvang: 14.30 uur

Nationale Business Meeting

Op 25 en 26 oktober 2024 komen Nederlandse ondernemers en professionals die zich in Spanje hebben gevestigd, of dat van plan zijn bij elkaar tijdens de Nationale Business Meeting in Valencia.

Een unieke kans voor ondernemers en professionals om elkaar te ontmoeten, nieuwe contacten te leggen en hun kennis en ervaringen te delen.

Ondernemersprijs

Tijdens de Nationale Business Meeting worden er drie hoofdprijzen voor ondernemerschap toegekend: Ondernemer van het jaar, Starter van het jaar en Manager van het jaar.

Arjen Heeres (Decide Soluciones SL), Bas Dekker (ErasmoPower2X) en Kaspar Huijsman (Hugo Broker AV SL) zijn finalisten in de categorie ‘Ondernemers’, Annabelle Borra (Vinos de Bellite), Jelle de Jong (MAD Artes Digitales SL) en Lindy Ravestein (Font Services Finestrat SL) in de categorie ‘Starters’ en Gosse Wijnsma (Yource SL), Marja Huiskamp (Barcelona Health Hub) en Sybrand Sybertsma (Zafiro Mallorca) in de categorie ‘Managers’.

De uiteindelijke winnaars worden gekozen na de publieksstemming tijdens de Nationale Business Meeting in CaixaForum in Valencia op 25 oktober aanstaande. Ambassadeur Roel Nieuwenkamp reikt de prijzen uit.

www.nbm2024.com

SPANJAARDEN & HUN peulvruchten

Ze zijn er in veel kleuren van bijna zwart naar rode tinten, gespikkeld of wit. Groot, klein, rond of wat onregelmatig gevormd: peulvruchten. Erwtensoep, een bruine bonen schotel of snij- of slaboon met aardappels: veel meer doen Belgen en Nederlanders er niet mee. In de Spaanse keuken zijn peulvruchten echter in heel veel typische gerechten het hoofdingrediënt.

Tekst: Susanna Verboon. Foto’s: Stock

Uit de cijfers blijkt dat in 2023 de Spanjaarden gemiddeld 3,34 kilo peulvruchten per persoon eten. Bijna 1,5 kilo daarvan zijn kikkererwten, de rest linzen en bonen (alubias). De gemiddelde Nederlander eet ruim twee kilo peulvruchten per jaar. In Spanje worden ze voornamelijk verbouwd in Castilla la Mancha en Castilla León, de regio’s rondom Cuenca en Valladolid. In de provincie Málaga worden peulvruchten verbouwd ten noorden van Antequera.

Comfort food

Peulvruchten worden overal ter wereld al eeuwenlang geteeld. Ze vormen, samen met granen, al sinds het Neolithicum de basis van diverse gerechten. Een van de meest bekende beschavingen van de mensheid, van de Egyptenaren, vereerde zelfs een peulvrucht:

linzen. Deze traditie werd overgenomen door de Romeinen. Er wordt zelfs melding gemaakt in de geschriften uit die tijd dat ze meer dan achthonderd ton linzen vervoerden op hetzelfde schip dat een obelisk van Egypte naar Rome bracht.

Linzen werden, in de tweede eeuw na Christus, in de Romeinse tijd ook gebruikt als ‘troostvoedsel’ en daarom geserveerd bij begrafenisrituelen omdat het de ‘depressieve, wenende en wanhopige’ mensen zou opvrolijken. In tijden van hongersnood waren linzen de belangrijkste voedingsbron voor het volk. In de 17e eeuw verdwenen linzen uit de keuken en werden ze aan paarden gevoerd. Maar tijdens de Franse Revolutie keerden ze, opnieuw vanwege geldgebrek en honger, weer terug naar de kookpotten.

Dat is dan 8 bonen en 3 linzen alstublieft

Van de ‘Nieuwe Wereld’ weten we dat de bonen die daar verbouwd werden door precolumbiaanse Amerikaanse beschavingen, vooral in Mexico en Peru, sinds 8.000 jaar vóór Christus, niet alleen als voedsel werden gebruikt, maar ook als betaalmiddel. Nadat ze binnenkwamen in Europa, vormden ze al snel een onlosmakelijk onderdeel van wat tegenwoordig het Mediterrane Dieet wordt genoemd.

Redding en de dood

Dat ze een voedzaam en dus belangrijk onderdeel waren van de dagelijkse pot blijkt wel uit het voorgaande, maar de Italiaanse schrijver Humberto Eco ging nog verder. Hij beweerde zelfs dat peulvruchten Europa tijdens de middeleeuwen van de ondergang hebben gered, omdat de gevolgen van epidemieën, oorlogen en hongersnoden alleen dankzij peulvruchten konden worden bestreden. “Zonder bonen”, zegt Eco, “zou de Europese bevolking in een paar eeuwen niet hebben kunnen verdubbelen en zouden we vandaag de dag met zovelen zijn.”

De almorta boon is echter niet zo goed voor het voortbestaan van de mens. In tijden van armoede en honger at men in Castilla la Mancha overvloed aan de almorta, een ‘graserwt’ die overal groeide en bijna niets kostte. Hiervan werden gachas gekookt, een soort pap. Maar deze boon veroorzaakt bij overmatige consumptie een dodelijke zenuwen botziekte door de aanwezigheid van giftige aminozuren. In de tijd van de Moren had deze boon in het Mozárabe de bijnaam ‘tand van de dood’. Veel naoorlogse Spanjaarden liepen in de jaren veertig deze dodelijke ziekte van almorta’s op, ze werden niet alleen gebruikt voor pap maar ook voor stoofschotels of cakes.

Onlosmakelijk verbonden

Of het nu ging om de rijken of de armen, bij alle lagen van de bevolking stonden peulvruchten dagelijks op tafel. Ze werden met alles gemengd wat maar voorhanden was; vis, zeevruchten, vlees, groenten. In tijden van feest of de jaarlijkse slachtperiode, was er gegarandeerd vlees. Daarbuiten? Een klein stukje chorizo om het gerecht wat ‘pit’ te geven. In de oude kookboeken èn Spaanse literatuur kunnen we uitgebreid lezen over hoe de peulvruchten onderdeel waren van de traditionele culinaire cultuur van de Spaanse keuken.

Van eigen bodem

In Spanje zijn veel verschillende peulvruchten te vinden en minstens de helft zijn hoofdingrediënt van een beroemd en geliefd (streek)gerecht. Neem zo de vers geoogste pocha uit Tudela (Navarra). Deze peulvruchten verschillen van alle andere bonensoorten omdat ze vers van het land, al gekookt en direct gegeten kunnen worden. Het hele proces van drogen slaat men over. Dan kennen we nog de bonen uit La Bañeza (Castilla en Leon), de Asturische verdina’s, een verfijnde boon, ook gebruikt in het beroemde bonengerecht Fabada. En de olleta, (bonenschotel) uit La Plana in Castellón. In Madrid en Andalusië zijn er twee verschillende stoofgerechten met in de hoofdrol de kikkerwerwten: de cocido Madrileno en de Puchero in Andalusië. Naast de kikkererwten zitten er stukken vlees (veelal varken en soms wat kip), aardappelen en groenten in.

Weer een hit

In de twintigste eeuw verliest de peulvrucht steeds meer terrein: te veel calorieën, te winderig en de vleesindustrie komt sterk op. Ze hebben inmiddels weer aan populariteit gewonnen door de hummus of pittige kikkererwtenpurees of alle hippe burgers van bonen of linzen die we steeds vaker als alternatief naast de hamburgers zien liggen.

Essentieel gezond

Dat ze niet mogen ontbreken laat ook de Harvard T.H. Chan School of Public Health, autoriteit op het gebied van gezonde voeding, weten. Zij raden aan om regelmatig peulvruchten te eten. Ze zouden voor 25% deel moeten uitmaken van gezond eiwit dat we dagelijks nodig hebben. De rest mag afkomstig zijn van vissen, vogels en noten, in mindere mate van rood vlees en kaas en in geen geval van bewerkt vlees. De kikkererwt is, samen met sojabonen, de enige peulvrucht die volledige eiwitten bevat. Dat betekent dat ze alle essentiële aminozuren hebben en daarom van grote waarde zijn voor het lichaam.

Inmiddels durven we het winderige aspect blijkbaar steeds meer te laten waaien en kiezen we een aantal keer per week voor de peulvrucht op ons menu. Het jaar 2016 werd zelfs uitgeroepen tot het internationale jaar van de peulvruchten, en vanaf dat jaar wordt iedere 18e januari van het jaar, de dag van de peulvruchten gevierd: Olé!

we spreken nederlands

renovatie • schilderwerk

• tegelwerk • metselwerk

• electra

• loodgieterswerk

• advies

Alle

Alleen

NEDERLANDSE BAAN IN SPANJE? KOM WERKEN BIJ YOURCE!

Geen ervaring nodig; Binnen 24 uur reactie!

Mariëlle de Bruin

Osteopaat

Osteopathy & Physiotherapy Costa del Sol www.osteopathycostadelsol.com

Bergwandelen met Nederlandse benen

Vorig jaar hielp ik mee als verzorgster bij Marbella 4Days Walking, een geweldig wandelevenement dat wandelaars van vele nationaliteiten naar onze mooie Costa del Sol trekt. Het was een weekend lang hard werken: vroeg uit de veren om wandelaars preventief te tapen om blaren te voorkomen, of om enkels en knieën van extra steun te voorzien. Na slechts een kort moment van rust kwamen de eerste wandelaars dan alweer binnen, waarna we urenlang druk waren met het verzorgen van vermoeide benen en voeten, of het geven van advies bij ontstane klachten. Ondanks het harde werken in een warme tent, vond ik het geweldig om te doen. De vrolijke en energieke sfeer maakte het inleveren van een weekend vrije tijd meer dan goed.

De meeste deelnemers hadden zich prima voorbereid op dit sportieve evenement, maar toch was het opvallend hoeveel wandelaars om verzorging kwamen vragen voor knieklachten. De oorzaak? Het mooie Spaanse berglandschap! Spieren en gewrichten die getraind waren om 30 of 40 kilometer per dag te wandelen door het vlakke Nederland, gingen hevig protesteren nu er door de bergen gestapt moest worden. De afstanden van de vierdaagse in Marbella zijn wat korter, maar je ontkomt hier niet aan hoogteverschillen en dat valt zelfs met goed getrainde Nederlandse benen niet altijd mee. Heuvelop en -af vergt nu eenmaal een compleet andere belasting en balans van het lichaam dan de vlakke Nederlandse paden, en de knie is het gewricht dat dan het meest te verduren krijgt. Met behulp van stevig tape konden de meeste gedupeerden gelukkig de vierdaagse uitlopen, al was het hier en daar behoorlijk afzien.

Voor mij was het inspirerend om zoveel enthousiaste mensen te helpen die, ook met pijntjes, met een brede lach over de finish kwamen. Begin oktober is het weer zover en gaan er weer duizenden wandelaars van start om te genieten van het prachtige landschap, de sportieve uitdaging en de Nederlandse sfeer. En ach, mocht het wandelen ook na een goede voorbereiding niet lukken of heb je er gewoon geen zin in, dan is er altijd nog een gezellig feestje te vieren in de middag en avond!

BERGWANDELTIP: Wandel je normaal gesproken vooral in Nederland maar wil je het mooie Spaanse landschap verkennen of meedoen met de Marbella Vierdaagse? Neem dan wandelstokken mee! Deze helpen niet alleen om de druk op de knieën te verminderen, maar geven ook extra stabiliteit op oneffen paden met veelal losse steentjes plus dat de rug ontlast wordt bij steile afdalingen. Ze zijn een eenvoudige maar effectieve manier om gewrichts- en spierklachten te voorkomen, en de wandeling comfortabeler te maken. Dat wordt genieten!

Wakker worden aan een azuurblauw meer, herten spotten in een national park, lokale specialiteiten ontdekken, snorkelen bij verlaten stranden, bodega´s bezoeken, wandelen, ﬁetsen... het kan allemaal vanuit een comfortabele en veilige camper met Nederlandse uitleg en service.

Spanje, Portugal of allebei!

Denkt u erover een villa te bouwen aan de Costa del Sol?

Neem contact met ons op voor meer informatie of een afspraak

duizenden kilometers vliegen om te overwinteren

VRIJ ALS EEN VOGEL

Qua aantallen is het waarschijnlijk de drukste vliegroute ter wereld: de Straat van Gibraltar. Elk voor-en najaar vliegen miljoenen vogels van Afrika naar Europa en andersom. Vogelaars komen speciaal voor dit verschijnsel naar de Straat, om vervolgens urenlang met hun verrekijkers de lucht af te turen. Er worden zelfs speciale vogelreizen hier naartoe georganiseerd. Voor mij een reden om eens in deze vogelwereld te duiken en dus gingen we op pad met Nacho van Birding The Strait om alles over de vogeltrek uit te vinden.

Tekst: Helga van der Zon. Foto’s: Birding the Strait

De Straat van Gibraltar is een belangrijke plek voor de migratie. Hier liggen twee routes. De ene route is die tussen de twee grote continenten, Afrika en Europa. De vogels die afhankelijk zijn van thermiek willen een lange vlucht over water beperken en kiezen voor de Straat. De tweede route is die van de zeevogels die van west naar oost of andersom trekken en daarbij juist zoveel mogelijk over water willen vliegen. De Straat vormt de enige manier om de Middellandse Zee ‘in en uit’ te komen.

Iedere vogel eigen voorkeur

De grote voorjaarstrek is die van Afrika naar Europa en vindt plaats tussen half februari en mei. Maart is de beste maand voor de meeste roofvogels, behalve voor de vale gier, die vliegt liever in mei. Voor zangvogels is april de beste maand en zeevogels hebben een voorkeur voor de periode februariapril.

Tussen juli en november vliegen de vogels weer terug naar Afrika om daar te overwinteren. Soms kun je zwermen van meer dan 15.000 witte ooievaars zien, er zijn zelfs dagen dat er ruim 30.000 Zwarte Wouwen overvliegen. Dat moet een machtig gezicht zijn. Veel van de kleinere, voornamelijk zangvogeltjes steken over in de nacht. Die zijn dan te zien in de gebieden waar zij voor en na de oversteek rusten en eten. Hun aantal wordt geschat op 30 tot 35 miljoen per seizoen.

De beste plek

In de provincie Cádiz zijn veel verschillende plaatsen waar je naartoe kunt gaan om de vogels te zien. Dit varieert van het natuurpark Doñana, de moerassen van Barbate, de rijstvelden van La Janda, de bossen van de Alcornocales tot de vlaktes van Libar in Grazalema. Er is een enorme verscheidenheid aan habitats waar vogels eten, rusten en broeden.

Elke vogelsoort heeft een eigen voorkeur: rotswanden, kreupelhout, grasland, rivieren, stranden…. Wij kiezen voor het gebied rond Tarifa, daar zijn een paar goede spotplaatsen.

Wanneer de oversteek vanuit Afrika veel inspanning kost, vliegen de vogels laag wanneer ze de kust bereiken bij Punta Carnero. Op zo’n plek kan het behoorlijk druk zijn met vogelaars, sommigen voorzien van enorme cameralenzen, wachtend op het ideale fotomoment. Het leuke voor de beginnende vogelaar is dat ervaren mensen graag hun kennis delen en bijna in de rij staan om de onwetende bezoeker van kennis te voorzien.

Relaxed vliegen in het najaar

Voor leken op het gebied van vogel spotten is de najaarstrek eigenlijk meer geschikt dan die in het voorjaar. Omdat de vogels dan het broeden achter de rug hebben en de jongen hun eigen voedsel moeten vinden, zijn de vogels wat meer relaxed. Wanneer de wind te hard is of het weer te slecht, wachten ze met de oversteek. Ze verblijven dan in de weidegebieden op de heuvels rond Tarifa en in de Sierra de Grazalema. Ook zijn de rijstvelden van La Janda dan populair, voor de mens makkelijk te bereiken via twee exits vanaf de weg van Tarifa naar Vejer.

Gieren en roofvogels vinden er voldoende kikkers, ratten en konijnen. Hier kunnen ze rusten en is er voldoende te eten. De wadevogels blijven bij het strand en de riviermondingen. De beste maanden om ze allemaal te zien zijn september en oktober en de vogels vliegen met veel meer soorten per dag. Soms kun je wel twintig verschillende soorten spotten.

Winderige glijbaan

De vogels die naar Europa vliegen komen uit verschillende landen in Afrika. Spanje is soms de eindbestemming, maar veel soorten vliegen nog een stukje noordelijker. De geografische ligging van de Straat veroorzaakt een trechtereffect op de twee dominante winden, de oostenwind (Levante) en de westenwind (Poniente). Vogels maken gebruik van de wind zodat ze hun duizenden kilometerlange reis zo makkelijk mogelijk kunnen maken.

Aan de overzijde van de zee liggen de bergen van Marokko, met de Jbel Musa als hoge top (842m).

De zwevende vogels die vanaf daar naar Spanje vliegen zoeken de thermiek om steeds hoger te komen en dan over zee naar beneden te glijden. Dit is de zogenaamde “tobogan”, de glijbaan.

Zoals de wind waait

De grotere zwevende vogels, sommigen met een enorme spanwijdte, hebben thermische opwaartse luchtstromen nodig. Die zijn vaak meer midden op de dag, wanneer de zon de lucht opwarmt, optimaal. Tussen 11 en 15 uur spreiden deze vogels dan ook hun vleugels. De zeevogels vertrekken in grote groepen tussen 9 en 13 uur, wanneer het nog wat koeler is. Kleinere vogels migreren ’s nachts en gebruiken de ondergaande zon om hun richting te bepalen. Ze komen op dat tijdstip geen roofvogels tegen en omdat de thermiek stabieler is, kost vliegen minder moeite. Bovendien is de kans op uitdroging een stuk lager omdat de zon niet meer aan de hemel staat te branden.

De wind is bij vertrek naar Afrika overigens minder belangrijk, alle soorten vertrekken dan immers vanaf een relatief klein gebied. Bij oostenwind wordt overigens niet gevlogen. Dan is de kans te groot dat de vogels boven de Atlantische Oceaan uitkomen. Zeker de kleine vogeltjes volgen bij hun oversteek in het najaar zoveel mogelijk de kust.

Spectaculaire vluchten

Uiteraard zijn enorme groepen van duizenden vogels spectaculair om te zien. Er zijn volgens Nacho echter een paar heel speciale soorten en routes. Van midden tot eind maart vliegen grote groepen Atlantische papegaaiduikers vanuit de Balearen waar ze overwinteren, terug naar hun noordelijke broedgebieden in Schotland, IJsland, Scandinavië. Maar omdat ze boven de zee vliegen, zijn ze alleen te zien vanuit een boot tijdens de boottochten die speciaal hiervoor georganiseerd worden.

Makkelijker te volgen is de Europese Wespendief, een soort havik, die altijd in de eerste week van mei in enorme groepen in Europa arriveert. Laat in oktober/vroeg in november zijn de vale gieren en de zeldzame Afrikaanse Rüppell’s gier, prachtig om te zien.

Gevaren

Van de droogte, zoals bijvoorbeeld in Doñana hebben de vogels blijkbaar minder last. Ze verzamelen zich eenvoudigweg in de gebieden waar meer water is en zoeken naar plekken met voldoende voedsel.

Op mijn vraag of de vele windmolens, die hier op heel veel plaatsen staan, geen belemmering vormen, antwoordt Nacho dat een speciale dienst ervoor zorgt dat de windmolens op bepaalde tijden, wanneer veel vogels worden verwacht, worden stopgezet.

Tenslotte

Wij zagen nog niet de extreem grote groepen, maar gaan later dit najaar zeker een nieuwe poging doen. Voor wie het interessant lijkt, raad ik een begeleide tour van Birding The Strait van harte aan. Waar vind je nog een gids die vertelt dat hij kippenvel krijgt als hij de vogels in het voorjaar weer ziet terugkeren naar ‘huis’. Dus vraag dan even om Nacho!

Verrekijker kiezen

Zonder verrekijker heeft het weinig zin de vogeltrek te bekijken. Wanneer je van plan zelf een verrekijker aan te schaffen, kun je op de website van vogelbescherming.nl kijken voor uitgebreide informatie. Het meest geschikt voor vogel spotten is een 8x40 (42), of 10x40. Het eerste getal geeft de vergrotingsfactor aan, het tweede de objectiefdiameter. Als de diameter van de lenzen aan de voorkant, groter is, komt er meer licht naar binnen en heb je een helderder beeld. Een 8x kijker is makkelijker ‘stil’ te houden en heeft een breder gezichtsveld, dat maakt het zoeken van het onderwerp iets makkelijker. Daarentegen geeft de 10x kijker iets meer details weer omdat het onderwerp dichterbij wordt gehaald.

Tijd voor een wandeling?

Wanneer je voor de vogels vroeg op pad bent gegaan, is er wellicht in de middag nog tijd voor één van de prachtige (circulaire) wandelingen die hier te maken zijn. De wandeling langs het strand en terug door de duinen van Bolonia, zoals deze werd beschreven in ESpecial Life juni/juli 2023. Of de wandeling op de Lomo de San Bartolomé (Wikiloc 131391483) waarvan een beschrijving is te vinden op www.casasojen.com/wandelen-over-het-mooiste-strand-van-andalusie

LEZERSAANBIEDING

Birding The Strait biedt ESpecial Life lezers een 10% korting op een prive dagtrip of halve dagtrip. Deze kun je individueel of met je eigen groep tot 7 personen reserveren. Het aanbod is geldig tot eind 2024. Voor informatie of reserveren kun je een email sturen aan info@ birdingthestrait onder vermelding van “vogelobservatie”. https://birdingthestrait.com/birding-day-trips