ESpecial Life, editie 27

februari / maart 2019

LIFE

ESPECIAL

Nederlandstalig magazine over het leven aan de Costa del Sol

ESPECIAL SESSIES ondernemen in Spanje

Je eigen olijfboom Door je ouders meegesleept naar Spanje hoe leuk is dat eigenlijk?

Koud of regenachtig?

Doe een roadtrip!

NE

E

Satelliet Systemen T V - S AT E L L I T E - I N S TA L L AT I O N S

Televisie via NE de satelliet JOYNE www.joyne.nl

DUUR

PRIJS

REGISTRATIE KOSTEN

1 maand 3 maanden 6 maanden 1 jaar

€40 €30 p/m €25 p/m €22 p/m

€30 €30 €30 €30

· Voor al uw installaties · Alle TV en audio merken verkrijgbaar · Koelkasten, drogers, wasmachines

CAMERA BEWAKING SPECIALIST

Directie: Judith & Eric

Tel.: 952 591 603 · Mobiel: 676 888 565 E-mail: info@je-systems.net

w w w . j e - s y s t e m s . n e t

COLOFON

EDITORIAL

ESPECIAL LIFE TEAM Else Beekman Joyce van Ombergen-Jong Jet Bootsma Nazli van den Kieboom Ronald Dorlas Sander Klomp Susanna Verboon Taco te Gussinklo Wim Lamers PUBLISHERS Marjan Schut (commercial director) sales@especial-life.com +34 680 674 188 Maria Kupers (creative director) maria@especial-life.com ADVERTENTIES sales@especial-life.com ESpecial Life is een tweemaandelijks GRATIS magazine dat ook online gepubliceerd wordt: especial-life.com

De tijd vliegt. Vooral als er zoveel leuke dingen te doen zijn. Dat hebben wij de afgelopen maanden gemerkt bij het samenstellen van dit nummer. Ons team is weer uitermate actief geweest en in dit nummer leest u hun verhalen. Verhalen waarmee we u ook dit jaar weer hopen te inspireren.

We beginnen 2019 met een aantal nieuwe series en hebben daarom ook het magazine in een nieuw jasje gestoken. Marjan nodigde een aantal Nederlandstalige ondernemers uit voor een glas wijn, zij vertellen alles over hun ervaringen over zakendoen in Spanje. Het komende jaar zullen we vaker met lezers om de tafel gaan zitten voor een ESpecial Sessie over een bepaald onderwerp. Jet Bootsma gaat in gesprek met kinderen van expats om te weten te komen hoe zij de verhuizing naar Spanje ervaren hebben. En we steken de handen uit de mouwen want we gaan een ESpecial Moestuin aanleggen, in de tuin én op het terras.

Omdat het aan de Costa del Sol toch niet echt het hele jaar door strandweer is trokken Else en Maria eropuit. Ze vonden leuke bestemmingen voor een dagtrip, leuk voor als het wat kouder of grijs is. Onze wijnexpert Ronald Dorlas zocht lekkere volle wijnen voor de winteravond.

En als u liever water drinkt dan leest u in dit nummer alles over de drinkwatervoorziening in Málaga.

De tijd vliegt, wij hebben leuke dingen gedaan en hopen dat u daarvan geniet!

Heeft u vragen, suggesties of tips? Mail ons! info@especial-life.com Dutch magazine, FOR FREE, with bi-monthly editions. Also published online: especial-life.com.

If you have any questions or suggestions, mail us! info@especial-life.com Alle rechten voorbehouden ©2014-2019

Marjan & Maria

Foto cover: Maria Kupers ES Life 3

DECOR Cathelijne de Vilder: interior designer bij Acoola Decor

Showroom: Carril de Picaza 30, San Pedro (Marbella) www.acoola.eu | info@acoola.eu | +34 951 569 655

BOHO CHIC IN DE WINTER Wat is het recept? Een mespunt Indie, een scheutje gypsy, gevolgd door een sprenkeling van de vrije natuur en versierd met een weldaad aan charme.

berenvellen (afhankelijk van het interieur geven bruinen grijsteinten het warmste gevoel) en diverse kussens in verschillende materialen toe te voegen.

Dit is een individuele sfeer die inspiratie en rust uitlokt.

Een sfeer van het leven met culturele invloeden en items vanuit de hele wereld...

Vergeet ook niet om overal in huis veel kaarsen neer te zetten, in verschillende maten.

In de zomer is deze sfeer rustig en relaxed, een heerlijk bohemian gevoel.

In de winter passen we het geheel aan en maken we het sfeervol door

Voor de finishing touch maken we een muurtje donker door het gebruik van verf of nog leuker, harig behang!

Veel knus winter plezier!

INHOUD ACTIVITEITEN, NATUUR & CULTUUR 14 Zijn we d’r bijna? Dagjes uit in eigen provincie 27 Alles over olijfolie 31 Olijf en sinaasappel? Lekker recept!

36 Vida Española: drinkwater

36

LIFESTYLE & INTERVIEWS 08 ESpecial Sessies: ondernemen 42 Lekkere wijn in de winter 46 De kracht van water 48 Groen aan de Costa del Sol 54 Met je ouders meegesleept

18

48 NIEUWS & COLUMNS 07 Business Buzz 25 Een brief van Adrienne 40 Waar betaalt u belasting?

51 Kom in beweging 52 Allemaal beestjes 59 Leven de goede voornemens PRAKTISCH 63 Culturele agenda

61 Heb je even voor mij?

62 Vieze jurk

64 Overzicht Nederlandstalige ondernemers en hulpverleners

ES Life 5

COSTA DEL SOL BUSINESS BUZZ

Evenementen van Acoola Acoola begint het jaar met een super funky verbouwde showroom inclusief Ibiza bar. Vorig jaar werd het succesvolle Acoola Shade al uitgebreid met Acoola Decor. In 2019 is de samenwerking van Shade en Decor perfect te zien in een aantal nieuwe projecten. Het Acoola team ontwerpt en begeleidt kleine verbouwingen tot complete projecten. Dit gaat uiteraard gepaard met een nauwe samenwerking met ander lokale ondernemers. Samen met andere ondernemers wordt op 15 februari het eerste Acoola evenement gehouden!

Een super coole avond met originele kunst, een introductie van ‘art meets interior’ die ons laat zien hoe we onze favoriete kunst in het interieur kunnen verwerken, super mode van Nina B en meer....dit uiteraard onder het genot van een gezellig drankje. acoola.eu Inspiratie voor de keuken

Meer dan beleggen Als u dit jaar op zoek bent naar inspiratie dan bent u bij BinckBank Spanje aan het goede adres. Op de overvolle agenda van evenementen staan niet alleen seminars voor beleggers.

“Het leek ons leuk om het dit jaar nu eens niet alleen over beleggen te hebben. We weten van onze klanten dat er veel meer onderwerpen zijn die hen interesseren. We hebben daarom contact gelegd met een aantal sprekers die boeiend over die thema’s kunnen vertellen” aldus Femke Utrecht, marketingmanager van BinckBank in Spanje. Zo staan er seminars over de fiscus in Spanje, een Brexit Breakfast, een gastlezing ‘Málaga Bruist!’ en een lezing van misdaadjournalist Wouter Laumans over Nederlandse crime hubs in Spanje op het schema. Alle bijeenkomsten zijn toegankelijk voor iedereen en er zijn geen kosten of verplichtingen aan verbonden.

In 2019 wordt het opdoen van keukeninspiratie naar een geheel nieuw niveau getild. De nieuwste technologieën dragen eraan bij dat u de juiste sfeerimpressie krijgt van uw nieuwe keuken.

Bij Tielemans Keukens kunt u bijvoorbeeld met behulp van onze keukenadviseurs een moodboard samenstellen met de look & feel van uw woonwens. Met behulp van Virtual Reality en een VR-bril komt uw keukenontwerp vervolgens al daadwerkelijk tot leven. Dit helpt u om de juiste keuzes te maken op het gebied van indeling, kleur, grepen, materiaal en nog veel meer. Ook de LivingWall, waarop uw keukenontwerp in levensgroot formaat wordt getoond, draagt bij aan de complete ervaring van onze keukenshowroom. tielemankeukens.nl

binckspanje.com

ES Life 7

ESpecial Sessies

Ondernemen in Spanje De Costa del Sol is waarschijnlijk het meest internationale gebied van Spanje. In Barcelona en Madrid hebben veel internationale bedrijven een vestiging om de Spaanse markt te bedienen maar ondernemers hier richten zich vaak exclusief op de buitenlandse markt. Vooral in de kustplaatsen zitten veel Nederlandstalige dienstverleners en bedrijven. We gingen met een aantal Belgische en Nederlandse ondernemers om tafel zitten en vroegen hen naar hun ervaringen met ondernemen in Spanje.

Tekst & foto’s: Maria Kupers

Er zit een gemêleerd gezelschap aan tafel. Mensen die al in Nederland of België een eigen bedrijf hadden en dat naar Spanje verhuisd hebben zoals Peter Meirsman die zeer exclusieve woningen bouwt. Of Vanessa van Camp die vanwege gezondheidsredenen al op jonge leeftijd besloot in België een makelaarsstudie te volgen zodat ze in het warme en droge klimaat van Spanje aan de slag kon, Maryn Gerrits die met 2 compagnons in Amsterdam een zaak op zou zetten maar toen tijdens een vakantie verliefd werd op het kasteel van Monda en de vennootschap hier naartoe verhuisde. Of Kaspar Huijsman die gesteund door de Rabobank in Marbella een kantoor, van wat toen nog Alex (nu BinckBank) was, opende.

Hij stelde als eis dat zijn vrouw ook een baan bij het bedrijf zou krijgen.

De internationale Costa del Sol Want alles leuk en wel, als je een relatie hebt gaat je partner ook mee en die wil misschien ook werken. Bij Barbara Ingenbleek was het eigenlijk net andersom: “ik had de deal met mijn man dat we na zijn pensionering in het land waar de sinaasappels groeien zouden gaan wonen. Hij is twintig jaar ouder dan ik en ging vervroegd met pensioen. Maar ik wilde nog wel wat doen.

Vanwege mijn werk als trust manager in Nederland kwam ik al regelmatig in Spanje bij bedrijven die daar een dochteronderneming hadden. Ik had vanuit die functie ook vergaderingen met de mensen van EuroEconomics in Barcelona en uiteindelijk ben ik toegetreden als partner. We kregen veel klanten uit de regio Marbella, het was dus een logische stap om daar een kantoor op te richten.” Zodra ze vertelt dat ze in eerste instantie niet zo’n voorstander van Marbella ES Life 8

was vallen meerdere ondernemers haar bij. De reputatie van de stad was vooral vroeger niet bepaald goed vanwege corruptie en criminaliteit maar ook omdat veel mensen denken dat alles er oppervlakkig is, image zou het enige zijn dat telt.

Michel de Kroon zocht voor zijn bedrijf in eerste instantie een locatie in het gebied ten oosten van Málaga en rondom Almería. “Het gebied bij Cabo de Gata is prachtig maar ik dacht daar toch niet voldoende klanten te vinden. Uiteindelijk ben ik de Costa del Sol gaan verkennen en dat bleek toch niet zo ‘erg’ te zijn als ik gedacht had.

En zakelijk gezien een stuk interessanter.”

Eric Blankenstein heeft zijn kantoor in Mijas en voorziet vandaaruit de hele Costa del Sol van alles dat met televisies, audio en witgoed te maken heeft. Zijn ouders waren de uitgevers van een tijdschrift over technologie en besloten dit te verkopen en naar de Costa del Sol te verhuizen.

Hij vond het hier in eerste instantie vreselijk en was blij dat hij terug kon om in dienst te gaan en bij zijn vriendin te zijn. Uiteindelijk is het stel samen toch naar Spanje vertrokken en stapte (tijdelijk) bij zijn vader in de zaak voordat hij zelf zijn bedrijf oprichtte. Volgens hem waren het tot 2002 gouden tijden voor buitenlandse ondernemers in Spanje. “Er waren er niet zoveel maar er waren wel veel buitenlandse bewoners. Zodra je je afspraken nakwam had je al een trouwe klant gescoord. Spaanse bedrijven hebben een ander idee van het concept service en klantvriendelijkheid zullen we maar zeggen.”

Barbara begrijpt meteen wat hij bedoelt, ook zij merkt vandaag de dag nog steeds dat het feit dat je mensen terugbelt, mails en apps beantwoordt en goed voorbereid op afspraken komt je meteen een streepje voor geeft.

Over kastjes, muren en geschiedenis Van het onderwerp klantenservice is de stap naar bureaucratie snel gemaakt. Mariëlle de Bruin vertelt dat toen zij hier kwam het vak fysiotherapie hier nog niet officieel bestond.

Voor het erkennen van de diploma’s moest behoorlijk wat geregeld worden. In Nederland is fysiotherapie namelijk een hbo-opleiding en hier een universitaire opleiding, dat levert nogal wat papierwerk op en dat loopt niet altijd gunstig af voor de aanvrager. Vrijwel iedereen heeft anekdotes over alle loketten waar ze langs moesten. Allemaal hebben ze een bloedhekel aan klagen over het land waar ze met plezier wonen en ondernemen maar er zijn wel dingen die opvallen.

Volgens Vanessa is Spanje heel hard bezig om met alles op Europees niveau te komen maar ontbreekt het nog steeds aan professionaliteit

en kennis. “Er is inmiddels een oerwoud aan regels en niemand durft beslissingen te nemen want de boetes voor overtredingen zijn enorm hoog. Daarom vraagt men voor de zekerheid alle mogelijke soorten documenten en mét stempels.

Als ik een huis te koop aanbiedt met een dossier waarin bijvoorbeeld een energiecertificaat ontbreekt moet ik een boete van 300€ betalen.”

Eric en Peter denken beiden dat we de invloed van het Franco-tijdperk niet moeten onderschatten.

“Ik heb mensen van in de veertig in dienst die voor de invoering van de democratie op de lagere school zaten en dus behoorlijk subjectief onderwijs kregen. Hun ouders zijn helemaal in de Franco-tijd opgegroeid. Een tijd waarin je deed wat je gevraagd werd, eigen initiatief en nadenken werd niet op prijs gesteld. Dat is nog relatief kortgeleden, zoiets heeft tijd nodig.”

Spanjaarden versus de eigen nationaliteit

“Mensen rond en boven de veertig kampen nog met de gevolgen van de tijd van Franco”

Onder de deskundige leiding van Marjan Schut en het genot van een glas wijn wordt een levendig gesprek over ondernemen gevoerd.

ES Life 9

Ondanks de cultuurverschillen heeft Eric toch liever Spaanse medewerkers dan mensen van een andere nationaliteit “het zijn uitermate harde werkers.” Maryn werkt zowel bij El Castillo de Monda als bij La Cascada met een team van jonge Spanjaarden uit de omgeving. “We passen een Nederlandse managementstijl toe en dat gaat prima. Onze mensen zijn allemaal in de twintig en die hebben al een totaal andere mentaliteit.”

Kaspar merkt op dat je voor sommige zaken zelfs beter Spanjaarden kunt inschakelen. “In dorpen en wijken kent men elkaar dus als iemand slecht werk levert weet de hele gemeenschap dat. Spanjaarden zullen dan ook niet snel iemand aanraden die ze zelf niet vertrouwen.

Buitenlanders kunnen als alles fout is gelopen altijd nog naar hun eigen land terug om hun wonden te likken.”

Vrijwel iedereen aan tafel richt zich op de Nederlandstalige markt. Vanessa heeft personeel van diverse nationaliteiten in dienst maar merkt dat klanten verderop in het proces van de aanschaf van een huis toch altijd voor mensen van hun eigen nationaliteit kiezen, simpelweg omdat duidelijke communicatie van

Barbara Ingenbleek Partner / directeur Euro Economics Marbella euroeconomics.com

Michel de Kroon Oprichter / directeur Aqua Sana Spain S.L. aqua-sana.es ES Life 10

het grootste belang is. Britten zullen eerder een Engelse advocaat inschakelen dan bijvoorbeeld een Zweedse advocaat ook al hebben beiden hier rechten gestudeerd. Mariëlle valt haar bij: “ik spreek vloeiend Spaans maar merk dat ik steeds vaker Nederlandstalige dienstverleners inschakel, het is toch prettiger dat je letterlijk en figuurlijk dezelfde taal spreekt.”

“Spanje is een stuk progressiever dan we denken” Succesvol ondernemen De mensen met wie we om tafel zitten zijn allemaal geslaagde ondernemers maar dat is niet zonder slag of stoot gegaan. Iedereen heeft een verhaal over tegenslagen, stommiteiten of gefaalde pogingen. Op basis daarvan hebben ze wel een paar tips voor mensen die hier een bedrijf willen beginnen. “Ga vooral niet met een Nederlandse bril naar dingen kijken, dat is pure arrogantie en ook dom. Men loopt hier zeker niet

Eric Blankenstein Mede-eigenaar JE-Systems je-systems.net

Kaspar Huijsman Directeur BinckBank Spanje & Portugal binckspanje.com

op alle gebieden achter in vergelijking met het noorden van Europa. Ik dacht zelf niet dat ik last zou hebben van een cultuurshock want ik heb wel eerder in het buitenland gewerkt. Maar toch liep ik tegen dingen aan, één van de grootste fouten was het vergelijken van Monda met Amsterdam.

In Nederland heb je in kleine dorpen ook niet dezelfde services en mogelijkheden als in de hoofdstad.” Michel moet nog lachen om de fouten die hij met het Spaans maakte. “De taal spreken is van het grootste belang, je hebt namelijk niet alleen te maken met je Nederlandstalige klanten.”

“Mensen die hier komen moeten voldoende geld op hun rekening hebben staan om het zeker twee jaar uit te kunnen houden” zegt Peter Meirsman.

Zijn Belgische en Nederlandse tafelgenoten en medeondernemers vallen hem meteen bij. “Als je geluk hebt red je het dan, eigenlijk moet je nog iets meer hebben om tegenslagen tijdens de opbouwfase te kunnen opvangen. Er zijn zoveel mensen die geen plan B hebben en we hebben allemaal veel mensen terug zien keren” vult fysiotherapeute Mariëlle de Bruin aan.

Aangezien ondernemen alle tafelgenoten in het bloed zit snappen ze niet waarom het

beginnende ondernemers zo moeilijk wordt gemaakt. De premies voor de Seguridad Social zijn tamelijk hoog en de salarissen laag, geen wonder dat mensen het zwarte circuit ingaan of liever gewoon thuisblijven in afwachting van een baan. Maar toch blijft Spanje voor hen een land waar ze zelf met veel plezier ondernemer zijn en ook nog veel kansen zien voor de toekomst. Voor henzelf, bedrijven uit het buitenland én Spaanse ondernemers.

Dit is het eerste verslag uit de serie ESpecial Sessies. Dit jaar gaan we in totaal zes keer om tafel zitten om met lezers over verschillende onderwerpen te praten.

Met dank aan Barbara Ingenbleek van EuroEconomics, zij verzorgt voor alle ESpecial Sessies de locatie en de versnaperingen.

Mariëlle de Bruin

Maryn Gerrits

Fysiotherapeut/Osteopaat marielledebruin.eu

Co-owner Castillo de Monda, Cascada Cocina & Bar, Vedette de la Fête castillodemonda.com - cascadamarbella.com - vedettedelafete.com

Peter Meirsman

Vanessa van Camp

Directeur NALIPEMI S.L.U. nalipemi.com

Directeur Vanessa van Camp Internacional Properties SL spainvancamp.com ES Life 11

ALS VAKSCHILDER BIED IK MIJN KLANTEN ALTIJD DE BESTE KWALITEIT VERF. EN NU KAN DAT OOK DUURZAAM. EEN WIN WIN VOOR IEDEREEN! John Wilst, vakschilder

InterCheM ontwikkelt samen met Inter-GreeN thinners en lakken van teruggewonnen grondstoffen uit ingezameld afval, gecombineerd met zuivere duurzame grondstoffen. InterCheM haalt chemisch afval op en zorgt via uitgekiende recyclingtechnieken voor bruikbare grondstoffen die vervolgens worden gebruikt om er o.a. kwalitatieve oplosmiddelen en verf van te maken. Goed voor nu, beter voor later.

Inter-Green levert vooral aan de professionele markt maar gaat zich nu ook op de consument richten. Rens Zwanenburg - directeur van Inter-Green: “De Inter-GreeN productlijn is ontstaan uit de jarenlange (meer dan 50 jaar!) kennis en activiteiten uit het verleden en voorziet in de behoeften van het heden: adequaat, kwalitatief en beter voor het milieu.

Inter-GreeN heeft de ambitie om internationaal een totaalpakket te vermarkten van duurzame producten. "Naast Nederland bedienen wij nu ook Spanje en Engeland. De markt is groot, denk maar eens aan alle urbanisaties. Onze verfproducten hebben een hogere viscositeit en dekken sneller dan die van andere partijen, wat ook nog scheelt in manuren en hoeveelheid product", aldus Rens.

INTER-GREEN: IN NEDERLAND UITGEROEPEN TOT HET GROENSTE –EN DUURZAAMSTE BEDRIJF 2015

Powered by:

Inter-GreeN | InterCheM Platinawerf 22-26, 6641 TL Beuningen GLD www.inter-green.eu - sales@inter-green.eu

Leveranciers in Spanje Tim Bakker, Pinturas Sostenibles: +34 952 919 980 - info@pinturassostenibles.es

namaste - s a f a r i spowered by nature

ERVAAR AFRIKA √ safari in Tanzania √ op maat gemaakte reizen √ avontuur is gegarandeerd

BARBARA INGENBLEEK | PARTNER

namastesafaris.nl

Wilt u onbezorgd gaan wonen en leven aan de Costa del Sol? Euro Economics helpt u hier graag bij.

Euro Economics

Euro Economics Marbella is in 2004 opgestart door Barbara Ingenbleek. Barbara is directeur van het kantoor, partner en het gezicht van Euro Economics. In 2015 is Barbara gekozen tot Nederlandse zakenvrouw van Andalusië. Dat zegt genoeg!

Euro Economics bevindt zich in het kwaliteitssegment van aan- en verkoopbegeleidingen, verzorgt uitsluitend vastgoedtransacties waarbij buitenlandse partijen zijn betrokken en heeft een uitgebreide dienstverlening. Door onze jarenlange internationale ervaring leveren wij hoge service inclusief de bijbehorende snelheid en efficiency.

Onze diensten

Ontdek onze diensten op het gebied van aan- en verkoop van woningen, nalatenschappen, oprichting van vennootschappen en het verzorgen van belastingaangiften. Daarnaast verzorgen wij boekhoudingen en belastingaangiften van uw (beleggings-) vennootschappen in Spanje.

U bent van harte welkom op ons kantoor in Marbella.

Wij helpen u graag!

Bekijk ook deze informatieve sites: www.koopbegeleidingspanje.nl www.belastingenspanje.nl www.dochterbedrijfspanje.nl

www.euroeconomics.com marbella@euroeconomics.com C/ Jacinto Benavente 23, Marbella +34 952 859 380

lekker weg in eigen provincie Er zijn van die dagen dat je echt even je huis uit wilt maar het toch nog wat te fris is om de hele dag buiten te zijn. De ideale oplossing: een dagje weg met de auto om nieuwe gebieden in de omgeving te ontdekken. We zochten een paar leuke bestemmingen en besloten de rest van de trip aan het lot over te laten. De enige technologie die we meenamen is voor het afspelen van een lekker muziekje onderweg, voor de route haalden we een heuse wegenkaart uit de oude doos.

We trokken er drie keer op uit, elke keer met een totaal andere bestemming. Else Beekman bezocht de grotten van RincĂłn de la Victoria en Maria Kupers ging op ontdekkingstocht naar Setenil de las Bodegas en bewonderde de leeuwen in het dierenopvangcentrum in Castellar de la Frontera. Leuke trips voor een koude dag, mĂŠt of zonder (klein) kinderen.

ES Life 15

Setenil de las Bodegas Vertrekpunt: Coín Hoofdbestemming: Setenil de las Bodegas Stopplaatsen: El Burgo, Carratraca Totaalaantal kilometers: 185

Er is één foto van Setenil de las Bodegas die je overal ziet: terrasjes onder een afdak van rotsen.

We besluiten dat we daar ook wel eens een drankje willen drinken en stappen in de auto.

Omdat we onderweg meteen een deel van de provincie willen zien rijden we via de Sierra de las Nieves in de richting Ronda. Dit gebied is al jarenlang een ‘Reserva de Biosfera’ en wordt dit voorjaar officieel tot Parque Nacional benoemd.

Het is 23.000 hectare groot en er ligt op het grondgebied van acht gemeenten. Je vindt er allerlei soorten roofvogels, berggeiten en de beschermde Pinsapo Abies (de Spaanse Zilverspar die alleen op koudere natte bergtoppen te vinden is). Voordat je in de vrijwel onbewoonde natuur komt gaat de A366 langs de plattelandsdorpen Alozaina, Jorox en Yunguera. Alozaina is een korte wandeling waard, vanaf de mirador in het dorp heb je een prachtig uitzicht over de regio Valle del Guadalhorce.

Ontbijtje in El Burgo We stoppen in El Burgo voor een laat ontbijt. We pakken een plekje in de zon op het eerste beste

ES Life 16

terras bij de rotonde. Het is woensdag, marktdag in het kleine dorp. Ondanks dat er ongetwijfeld elke week dezelfde (kleding)kramen staan is het best druk. Het is zo te zien de dag waarop de vrouwen van het dorp elkaar tegenkomen en bijpraten. Op de bankjes in het parkje en ons terras zitten oudere mannen naar de bedrijvigheid te kijken en wisselen zo nu en dan een paar zinnen uit. We vervolgen onze route door de bergen. De weg is goed onderhouden en het landschap is afwisselend. Rotsen, naalden loofbomen wisselen elkaar af tot we door een droog steenachtig gebied bij Ronda uitkomen. We nemen de noordelijke rondweg richting Sevilla tot we de afslag Setenil (MA-7402) tegenkomen.

Je ziet meteen dat we in een andere provincie zijn beland, het landschap bestaat uit de voor Cádiz zo typerende glooiende heuvels afgewisseld met rotsen.

We parkeren aan de rand van het dorp en lopen op goed geluk de straten in. Rond het centrum zijn die niet heel bijzonder, maar al gauw zien we de hoge rotswanden waar die ene bekende foto genomen moet zijn. We lopen door smalle straatjes, beklimmen trappen, gaan over

bruggetjes en zien leuke hoekjes. Op diverse plekken zien we huisjes die tegen de rotswanden aangebouwd zijn en proberen onopvallend naar binnen te kijken. Volgens onze berekeningen moeten de kamers wel erg klein zijn, geen wonder dat er veel leeg staat of de ruimtes nu als garage worden gebruikt.

Op zoek naar de foto De rivier Guadalporcún loopt door het dorp en heeft in de loop van de eeuwen de rotsen uitgesleten en de beroemde ‘tajo’ gevormd. Na de regens van de afgelopen winter hadden we meer water in de rivier verwacht, in de bedding is wel te zien dat het water in de afgelopen maanden veel takken heeft meegesleurd maar het is nu een rustig stroompje. Op diverse plekken in het dorp staan informatieborden die meer vertellen over de geschiedenis en de bewegwijzering is op zich ook goed. Maar ondertussen vragen we ons wel af waar we dan toch die beroemde straat met de terrassen kunnen vinden. Als we die dan eindelijk vinden blijkt dat we eigenlijk aan de verkeerde kant van het dorp hebben geparkeerd.

Daardoor hebben we routeaanwijzingen gemist maar uiteindelijk wel alles gezien dus de lunch is welverdiend. De meeste bars en restaurants zitten in de Calle Cuevas del Sol, de plek waar het zonlicht komt. Aan de andere kant van de rivier zit de Calle Cuevas de las Sombras, daar dringen de zonnestralen amper door. Overal kun je streekgerechten proberen maar ook voor vegetariërs is er meer dan alleen de typische tortilla. Het is een mooie dag dus we gaan buiten onder het rotsendak eten. Als het wat frisser is

kun je ook prima binnen zitten. In alle restaurants zie je de rotsen als achterwand en plafond.

Afslag op de gok We stappen weer in de auto en volgen de bordjes richting Málaga. Onderweg rijden we door wat gehuchten (CA-9122 / MA-7403) waarvan Ariate het meest levendige lijkt te zijn. We zijn nog maar net weer op weg dus het is nog te vroeg voor koffie. We besluiten nog even door te rijden tot we iets anders tegenkomen. Via de A367 komen we op de A357 die regelrecht naar Málaga gaat. We gaan er bij Carratraca af, simpelweg omdat die naam zo lekker klinkt. Het dorpje ligt tegen een bergwand aangeplakt en dat betekent weer steile straatjes. Als we van de Plaza de la Constitución naar het gemeentehuis lopen begint het wat te stinken naar rotte eieren. Die geur hangt er al eeuwen want het is de plek waar de thermale bronnen met een hoog sulfaatgehalte liggen. In het dorp is nog te zien dat de gegoede burgerij daar vroeger woonde. Er staan nog wat lichtelijk verwaarloosde, statige panden.

Het ‘balneario’ is tegenwoordig in handen van Villa Padierna die er een luxe kuuroord van heeft gemaakt. In diezelfde straat ligt de bar La Bocacha, gerund door de kleindochters van Pepa.

Pepa is de oprichtster van restaurant en pension La Fonda Casa Pepa waar je kunt genieten van zelfgemaakte traditionele streekgerechten. Op het terras drinken we een potje thee en genieten van het uitzicht over de bergen terwijl de zon ondergaat. Dan stappen we weer in de auto voor het laatste stuk terug en zijn voor het helemaal donker is weer thuis.

ES Life 17

We gaan de diepte in!

Vertrekpunt: Fuengirola Bestemming: Rincón de la Victoria Totaalaantal kilometers: 185

De gemeente Rincón de la Victoria zou meer profijt kunnen halen uit de unieke bezienswaardigheid die wij vandaag gaan bezoeken in dit dorp op twaalf kilometer ten oosten van de stad Málaga.

De Cueva del Tesoro –de Grot van de Schat – is werkelijk een schat voor de mensheid en levert ons een boeiende middag op.

Op zoek naar meer informatie, lazen we dat de Cueva del Tesoro de enige door de zee gevormde grot is in Europa die te bezoeken is. Hiervan zijn er slechts twee andere en die liggen in Mexico en China. Een van die drie ligt dus bij ons om de hoek! Waarom staat zoiets niet in alle lijstjes en overzichten voor toeristen die dit gedeelte van Málaga bezoeken?

Dat je de ingang van de grot bereikt na het doorkruisen van een wat flets aandoende urbanisatie boven op een heuvel, benadrukt ook de exceptionaliteit van deze attractie niet.

We bewaren ons bezoek voor een regenachtige dag, want in een grot is het – op wat druppels na die door de kalstenen rotsen sijpelen – altijd lekker droog. Anderen zoeken in de hete zomermaanden zo diep onder de grond wat verkoeling. Het is er gemiddeld altijd 18 graden Celcius.

Op deze dag met zo weinig andere nieuwsgierigen dat ze op één hand te tellen zijn, lijkt de ontvangstruimte overdreven groot. De toegangsprijs is daarentegen weer minimaal.

Op maandag kan iedereen gratis naar binnen.

Andere dagen is het gratis voor kinderen tot 4 jaar. Kinderen van 4 tot 14 jaar, gepensioneerden en studenten betalen 2,75 euro en volwassenen betalen 4,65 euro. We krijgen een audiogids mee met uitleg over elke ruimte in het Spaans of Engels en dalen via lange trappen af de aarde in.

Voor mindervaliden is er een lift.

De receptie is ingericht als informatiecentrum en er zijn enkele archeologische vondsten te bewonderen. Ook onderweg naar beneden is meer te lezen over het ontstaan en de achtergrond van de grot. Beneden waar de lift uitkomt, staat de enthousiaste bewaakster ons te woord. Ze vertelt ons zoveel, dat we onze audiogids wel weg kunnen leggen. Het is duidelijk dat de godin Noctiluca en 'El Suizo' haar het meeste boeien en ons nu dus ook. Gefascineerd wandelen we verder naar de gelijknamige zalen.

ES Life 19

Ontstaan De Cueva del Tesoro is ruim tweeëneenhalve kilometer lang. Hiervan is bijna zeshonderd meter toegankelijk voor publiek. In dat gedeelte liggen diverse zalen, waaronder één met ondergrondse zoetwatermeren. Oorspronkelijk heet de grot Cueva del Higuerón. Voor de ingang groeide ooit een vijgenboom. Later werd het de Grot van de Zwitser (La Cueva del Suizo) en weer later kreeg de grot zijn huidige naam. De wanden van de ondergrondse ruimtes bestaat voornamelijk uit wit kalksteen en werden gevormd toen dit gedeelte van Spanje nog zeebodem was.

Het immer bewegende water, de druk van de zee en de beukende golven gedurende miljoenen jaren vormden gangen, zalen en spelonken die uiteindelijk, na botsing van tectonische platen, boven zeeniveau zijn uitgerezen. Vanaf dat moment veranderde de grot van vorm door 'normale' geologische processen en ontstonden ook stalagmieten, stalactieten en andere grillige vormen. Uit prehistorische schilderingen die diep in de grot op de wanden zijn aangetroffen blijkt dat de ondergrondse ruimtes tussen dertigduizend en vijfduizend jaar geleden voor de toenmalige bewoners een culturele functie hadden. De schilderingen zijn in rood en geel.

Ook trof men aantekeningen van meer recente ondergrondse ontdekkingsreizigers aan. De schilderingen zijn helaas afgesloten voor publiek om ze te behoeden voor verval. Dat de Cueva del Tesoro geen gewone grot is, zien we aan de grote hoeveelheid gladde, afgeronde en door het hoge vochtgehalte glimmende rotswanden.

De wonderlijke vormen herbergen spleten, spelonken en duistere nisjes die mooi tot hun recht komen door de subtiele geel-oranje verlichting.

Overal wekken geheimzinnige gangen waar we niet in mogen onze nieuwsgierigheid. Naast de

ES Life 20

schilderingen wezen ook andere archeologische vondsten historici op menselijke aanwezigheid in de grot van de prehistorie tot de tijd van AlAndalus. Hieronder met vuursteen geslepen messen, pijlpunten en harpoenen gemaakt van bot, botresten en complete schedels, keramiek, armbanden, een kandelaar en munten die wijzen op Feniciërs, Romeinen en Arabieren. De meeste voorwerpen liggen nu in het Nationaal Archeologisch Museum in Madrid. Enkele replica's zijn in Rincón zelf te bewonderen.

De schat en de Zwitser We lopen de Sala del Suizo in. De zaal van de Zwitser. Al eeuwenlang gaat de legende rond dat deze grot een schat herbergt. Die zou daar zijn achtergelaten door vijf Arabische koningen in de twaalfde eeuw om hun waardevolle spullen te beschermen tegen de oprukkende legers van de Katholieke Koningen. Eeuwenlang waagden velen zich in de krochten van dit stukje aarde in de hoop de vinder van de schat te zijn. De beroemdste schatzoeker is de Zwitserse avonturier Antonio de la Nari, 'El Suizo'. Hij zocht halverwege de negentiende eeuw bijna twintig jaar lang naar de schat. Gedurende die zoektocht woonde hij in de grot die hij enkel verliet om eten te kopen. Door met dynamiet te werken vergemakkelijkte hij zijn zoektocht en opende hij diverse gangen en een put. Helaas blies hij in 1847 ook zichzelf op.

Zijn geest met lange witte baard en slechts te zien vanaf zijn middel, zou volgens getuigenissen van verschillende bezoekers en medewerkers nog steeds rondwaren in de grot.

De godin van de nacht De geest van de Zwitser is echter niet het enige bijzondere verschijnsel in de Cueva del Tesoro.

In 1915 kocht de farmaceut Enrique Laza Herrera de grond inclusief grot eronder. Niet vanwege de archeologische waarde, maar om er zijn medicinale planten te kweken. Hij liet het geheel na aan zijn zoon Manuel Laza Palacio. Die raakte zo gefascineerd door de grot dat hij ruim vier decennia lang tot zijn dood in 1988 de grot onderzocht.

Die inspanningen bleken niet onvruchtbaar, want hij ontdekte het heiligdom van de godin van de maan, de nacht, de vruchtbaarheid en de dood, Noctiluca. Palacio schreef hierover: 'Ik heb het geluk gehad om dit prehistorische heiligdom te vinden waarin de kiem van de stad Malaka ligt (...) Na de pijnlijke opgraving in de verborgen kamers van de Zwitser op de bodem van de grot ontdekte ik de vreemde figuur van kalksteen die eruit ziet als de gestalte van een vrouw gewikkeld in een mantel'. Voor deze gestalte waarin een rond gat het gelaat aangeeft, ligt een door steen gevormde kom waarin Palacios asresten aantrof.

Deze liet hij onderzoeken en bleken afkomstig van botten. Aan de voet van het beeld van Noctiluca lag bovendien nog een altaar in de vorm van een halve maan. Palacios concludeerde dat Iberiërs en later de Feniciërs bij dit altaar offerden. Hij vond eveneens een kandelaar uit de tijd van Al-Andalus en vijf gouden munten.

Die vondst gooide weer olie op het vuur van de legende van de schat en zo kreeg de grot zijn huidige naam.

Andere zalen

Tesoro op de vlucht voor veldheer Marius en politicus Cinna. Dit zou blijken uit het werk van Plutarchus, een belangrijke Griekse historiograaf en filosoof die leefde tussen circa 46 tot minstens 120 na Chr. en in 1789 opgetekend zijn door Cecilio García de la Leña in 'Conversaciones Históricas Malagueñas'. In de Sala de la Virgen vond Palacios de Arabische kandelaar. Deze zaal dankt zijn naam aan het feit dat de vondst werd gedaan op de dag van de Virgen del Pilar op 12 oktober. De Sala del Águila heet zo vanwege een rots die de vorm heeft van een adelaar in neerwaartse vlucht. Doorwandelend naar de Sala del Volcán (zaal van de vulkaan) die op grote diepte ligt, gebeurt er iets vreemds: de temperatuur stijgt ineens flink, vandaar de naam. Tot slot is er nog de Sala de los Lagos, waar de grootste filtratie van zoet water heeft plaatsgevonden en de meeste stlagmieten en stalagtieten zijn te bewonderen, naast drie natuurlijke meren.

Hoe kom je er De grotten liggen 10 kilometer ten oosten van Málaga en zijn te bereiken via de A-7 waar je afslag 252 neemt en zuidwaarts de Carretera Benagalbón inrijdt. De ingang ligt aan Avenida de Picasso nº 21 (Cantal Alto). Er is een grote parkeerplaats. De grot is tot 15 juni open van 10 tot 13 uur en 15 tot 17 uur en in de zomer (15 juni - 15 september) van 10:30 tot 13 en 16:30 tot 19 uur. Gepensioneerden en werklozen woonachtig in Rincón mogen zelfs gratis naar binnen (wel op vertoon van bewijs).

Rincondelavictoria.es

Naast de genoemde zalen is er nog de Sala de Marco Craso. Deze Romein zou zich in het jaar 86 voor Chr. hebben verstopt in de Cueva del

ES Life 21

Op naar de dierentuin!

Vertrekpunt: Marbella Hoofdbestemming: Castellar de la Frontera Stopplaatsen: Zoo de Castellar, Castillo de Castellar Totaal aantal kilometers: 169

ES Life 22

Van meerdere mensen kregen we de tip om eens naar de ‘relaxte dierentuin’ in Castellar te gaan en dan meteen even het kasteel in de buurt te bezoeken. We gaan voor het gemak en nemen de tolweg richting Algeciras. De afslag 130 richting Castellar de la Frontera voert ons eerst door een woonwijk maar al vrij snel rijden we door het heuvelachtige platteland. De A-2100 is goed onderhouden en wat opvalt is dat er vrijwel over de hele lengte een fietspad naast loopt. We rijden de dierentuin voorbij en gaan eerst even naar het dorp om te ontbijten.

de bouw van een nieuw dorp. Er werd in die tijd ook een groot stuwmeer aangelegd waardoor de mensen meer mogelijkheden kregen voor de landbouw. Pueblo Nuevo werd opgericht als een zogenaamde ‘pueblo colonia’ waar mensen uit heel Spanje konden wonen en een stuk land ter beschikking gesteld kregen. Een gepland dorp dus, dat verklaart de strakke inrichting. Met deze kennis op zak vertrekken we naar de dierentuin.

En dat dorp verrast ons. Het heeft namelijk totaal niets typisch Spaans. De straten zijn recht, er is geen hoogbouw en alles is keurig onderhouden.

We gaan op een terrasje zitten en knopen een praatje aan met een paar oudere mannen, dat zijn namelijk altijd de beste informatiebronnen.

We zijn in Pueblo Nuevo de Castellar, een dorp dat aan het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw is gebouwd. Acht kilometer verderop ligt Pueblo Viejo de Castellar, bovenop een berg. Omdat er daar geen plaats meer was voor nieuwe woningen en de infrastructuur niet optimaal was, besloot men in de jaren zestig tot

De naam dierentuin is eigenlijk niet helemaal correct in dit geval. De Zoo van Castellar is een opvangcentrum voor dieren maar omdat er publiek mag komen moet het volgens de wet een dierentuin heten. We parkeren de auto op de parkeerplaats langs de weg en gaan via een smal paadje omhoog, daar is nog een parkeerplaats met beperkte ruimte. Bij binnenkomst begrijpen we waarom mensen het als een ‘relaxte dierentuin’ beschrijven. Het ziet er totaal niet gelikt uit zoals je dat elders wel eens ziet, wel keurig onderhouden overigens. Aangezien wij liefhebbers van grote katten zijn vragen we iemand ons wat meer te

Het is geen dierentuin!

vertellen over de herkomst van de aanwezige leeuwen, tijgers, panters en de caracal.

Het blijkt dat we de oprichter van de zoo hebben aangesproken, Ricardo Gistas Muñoz, hij geeft ons een rondleiding met uitgebreide uitleg. Als jongen nam hij al in de steek gelaten dieren mee naar huis, toen hij ouder werd besloot hij zijn leven volledig te wijden aan de zorg voor dieren die nergens anders onderdak kunnen vinden.

Aan de rand van het Parque de Alcornocales bouwde hij zijn opvangcentrum.

De dieren komen via de douane in Algeciras, de Guardia Civil (Seprona), via andere opvangcentra in Europa en soms ook van andere dierentuinen.

Hij vertelt dat er de zwarte handel in wilde dieren veel groter is dan wij in de gaten hebben, vooral in katachtigen en apen. Dieren die niet in gevangenschap zouden moeten leven maar als ze daar eenmaal geboren zijn kunnen ze niet meer in het wild worden vrijgelaten.

En dan komt het gelukkigste moment van de dag: er is een paar weken geleden een leeuwtje geboren en we mogen hem even op de arm nemen. De welp is nu al groter dan een huiskat en je voelt de roofdierkracht al in zijn lijfje. We gaan verder met de rondleiding en lachen om de capriolen van de apen en gruwelen bij de grote slangen. Bij elke leefruimte van de dieren staat een bord met informatie over diersoort zelf en ook waar deze exemplaren vandaan zijn gekomen.

Weer terug bij de in- en uitgang wijst Ricardo ons op de picknickbanken, je kunt hier rustig je meegebrachte lunch eten. Daar hadden we bij de voorbereiding geen rekening mee gehouden dus we vertrekken naar het kasteel om te kijken waar we daar een late lunch kunnen krijgen.

Prachtige vergezichten Je ziet het kasteel van Castellar al van verre liggen, logisch want vanaf daar moest men vroeger de omgeving in de gaten houden. Eeuwen geleden werden daar al torens gebouwd maar het waren de Arabieren die het daadwerkelijke kasteel hebben gebouwd. Binnen de muren was ruimte voor een beperkt aantal huizen en omdat het op een bergtop staat kon er omheen ook niet veel gebouwd worden. Dat is dan ook de reden dat men bijna vijftig jaar geleden het nieuwe dorp bouwde. Toen de meeste bewoners vertrokken waren werd het kasteeldorpje een geliefde plek voor hippies en kunstenaars. Daarna drong ook hier het toerisme door. In de smalle straatjes vind je diverse ‘alojamientos rurales’, een hotel, een paar bars en nog wat kunstwinkeltjes.

Nadat we wat gegeten hebben lopen we nog wat rond en genieten van de vergezichten die je vanaf de kasteelmuren hebt. We hebben hier en daar al een ooievaarsnest gezien maar iemand vertelde ons dat er langs de weg naar San Roque sprake is van een ware plaag. Dat willen we natuurlijk met eigen ogen zien. Het aantal nesten is inderdaad al snel niet meer te tellen en dat niet iedereen blij is met de aanwezigheid van de vogels blijkt wel uit de hekwerkjes die zijn gemaakt op elektriciteitsmasten en daken in een poging de vogels te weren. In de verte zien we de grote schoorstenen van de industrieterreinen bij San Roque, we zijn weer in een ander deel van de bewoonde wereld aangekomen en gaan weer op huis aan.

ES Life 23

Nederlandstalige vacature voor commerciële winnaars in Torremolinos !

Passen de volgende kwaliteiten bij jou: • • • • •

Nederlandstalig Vlotte babbel Voert graag zakelijke telefoongesprekken Goed luisteren Full time of parttime beschikbaar (min. 24 uur)

Wij bieden: • • • • •

Een fijne werkomgeving Werktijden: ma - do (09.00 - 18.00 uur) vr (09.00 - 14.30 uur) vroege start van je weekend.

Vast salaris + bonussen Dagelijkse lunch Maandelijkse borrel

Spreekt deze functie je aan, bel of mail ons +34 952 384 850

torremolinos@tmss.es

www.rogerslinnerie.com

www.tmss.es

www.keesdiksbedding.com

NEDERLANDSE BOXSPRINGS, MATRASSEN, KUSSENS EN BEDTEXTIEL PARTICULIER & BUSINESS TO BUSINESS

Avenida Carlota Alessandri 158, La Carihuela - Torremolinos · Schuin tegenover Carihuela Park - Discotheek Voom Voom Openingstijden: ma. t/m vr. 10-17u. - za. 10-14u. · Tel. 951 395934 · Eigen parkeer oprit

Zon, zee en strand, dat was wat ik dacht toen Emile me in 2012 voorstelde om een deel van onze bedrijfsactiviteiten naar Torremolinos te verplaatsen.

Vakantie: Ja! Maar werk?! In het kader van het nuttige met het aangename verenigen, gingen we op verkenning uit. Een klein kantoortje was snel gevonden en enkele bureaus waren in een handomdraai in elkaar gezet. Onze eerste vestiging in Spanje was een feit.

Belde je vanaf dat moment naar ons bedrijf dan stonden Nederlandse medewerkers je vanuit Spanje te woord. Wie had gedacht dat we zes jaar later vanuit een groot pand in la Carihuela met meerdere verschillende bedrijven zouden werken?

Wat begon als de serviceafdeling van MKB collectieven, is uitgegroeid tot TMSS: een in Nederland en Spanje gevestigde call centergroep die de Nederlandse en Belgische markt bedient, zowel qua inbound als outbound telefonie. Ook het grootste deel van de back office van MKB Collectieven gebeurt vanuit Torremolinos.

Daarnaast bouwen we intussen al twee jaar websites voor klanten vanuit onze onderneming Modual. De ontwikkelaars van ons eigen unieke Modual systeem zitten in Rotterdam en ik ben elke keer weer trots op die groep jonge kerels die een systeem hebben ontwikkeld om zulke professionele websites te maken. Als je op kantoor in Torremolinos ziet wat voor prachtige websites worden gemaakt, kun je je ogen niet geloven.

En dan natuurlijk hebben we natuurlijk ook nog de dames van de serviceafdeling. Belt een klant met een vraag, dan beantwoorden zij die met een grote lach.

Het is een gevarieerd team, met jonge medewerkers en onze oudste medewerkster die al 71 is. Mede daardoor is werken in Torremolinos zo leuk, allerlei mensen, uit alle hoeken van Nederland, met de meest uiteenlopende achtergronden, verenigd op de werkvloer onder de Spaanse zon.

We hebben wel een aantal ĂŠcht Nederandse rituelen. Zo verzorgen wij dagelijks een echt Nederlandse lunch, met bijvoorbeeld gekookte worst en hagelslag op tafel. Iedere week, op vrijdag, hebben we "krokettendag" (er gaan ook kaassoufflĂŠs en frikandellen in de frituur).

Wij zijn altjd op zoek naar nieuwe mensen om ons team te versterken. Dus: mocht je in de buurt zijn, kom dan gerust langs voor een kopje koffie of op vrijdag voor de lunch met friet en kroketten!

Met vriendelijke groet, ook namens Emile, Frank, Sonja, Dana, Marjan en het hele team, Adrienne van Veen

ES Life 25

HAK & REIN VOS

DENK OOK AAN UW NABESTAANDEN IN NEDERLAND. REIZEN IS NIET MEER NODIG. WIJ HOUDEN KANTOOR IN NEDERLAND EN SPANJE!

JURIDISCH ADVISEURS EN NOTARISSEN

AL MEER DAN 10 JAAR UW NEDERLANDSE NOTARIS AAN DE COSTA DEL SOL Kantoren Spanje, Costa del Sol, Marbella, Calle Jacinto Benavente 23 Spanje, Costa Blanca, El Albir/l’Alfàs del Pí, Carrer W.A. Mozart 3 Nederland, Lelystad, Meentweg 8 Afspraken per Skype of bij u thuis zijn ook mogelijk.

Contact Mail: info@erfrechtinspanje.nl Web: www.erfrechtinspanje.nl Telefoon: 965.020.254 (vanuit Spanje) Telefoon: 0320-247394 (vanuit Nederland)

De Nederlandse notarissen van Hak & Rein Vos Juridisch Adviseurs en Notarissen zijn specialisten in: • het opstellen van testamenten • het opstellen van levenstestamenten • het opstellen van tweetalige volmachten • het maken van een (fiscale) nalatenschapsplanning • het afwikkelen van nalatenschappen voor Nederlanders (met bezit) in Spanje.

Benieuwd?

Kom langs voor een gratis testamentcheck of intakegesprek.

Meubels van steigerhout, op maat gemaakt in onze eigen werkplaats.

Bezoek onze showroom van 400m2 in San Pedro de Alcántara.

Poligono San Pedro de Alcántara Calle Budapest 16 Mon-Fri: 10-16hrs. Sa: 11-14hrs

info@woodfactory.es - +34 620 230 376 - woodfactory.es

Olijfolie het vloeibare goud

Heuvelachtige velden met eindeloze rijen olijfbomen, de mosgroene bladkleur contrasterend met de bruine, droge aarde. De vruchten met een uitgebreid palet aan kleuren, variërend van lichtgroen, geelgroen, paars gevlekt tot aubergine-zwart. Enorme stammen met de meest wonderlijke vergroeiingen, olijfbomen van soms wel honderden of zelfs duizenden jaren oud. Deze beelden kennen we vooral uit de provincie Jaén en Córdoba, Spanjes grootste leveranciers van olijfolie. Toch is ook de provincie Málaga in opkomst, met bijzondere en hoge kwaliteit olijfolie: er zijn hier wel meer dan dertig verschillende olijfolies te vinden.

Zo is op de internationale olijfolie verkiezing in New York, de jaarlijkse NYIOOC (New York International Olive Oil Competition), de sublieme olijfolie extra vierge van Finca la Torre uit de regio Antequera al meerdere malen bekroond met de ´medalla de oro´ (gouden medaille).

Tekst & foto’s: Susanna Verboon

Olijvengebied Andalusië Wereldwijd bestaan er wel zo´n 300 verschillende olijfsoorten, waarvan er 260 in Spanje voorkomen. Spanje is de grootste producent van olijfolie ter wereld. De bekendste olijfsoorten zijn Hojiblanca, Arbequina en Picual. In Andalucia zijn het vooral de provincies Córdoba en Jaén die voor het overgrote deel van de olijfolieproductie zorgen. In de wintermaanden, vanaf oktober/ november tot ongeveer januari, worden de olijven geplukt. In bergachtige gebieden gebeurt dit soms nog handmatig, maar de meeste olijven worden machinaal met speciale trilmachines geoogst, waarbij de olijven worden opgevangen in grote netten.

Van vrucht tot olie We zijn te gast bij een kleine, particuliere olijfmolen in El Burgo, Sierra de las Nieves.

Cristobal Gil Luna, derde generatie eigenaars van de olijfmolen, legt ons alles haarfijn uit. “Olijfolie is eigenlijk het ‘sap’ van de olijf, de vrucht van de olijfboom. Olijven zijn zeer kwetsbaar, want ze fermenteren snel, wat de kwaliteit van de olijfolie natuurlijk niet ten goede komt. Onze ecologische olijfbomen staan in het Natuurpark Sierra de las Nieves en sommigen zijn wel honderden jaren oud. We plukken onze olijven vrij vroeg in het seizoen, omdat daarna de olijfboeren met hun oogst komen en er direct gemalen moet worden.

We malen ze binnen een dag, want dan krijgen we een smaragdgroene olijfolie.

Voor een liter olijfolie hebben we zes kilo olijven nodig.

ES Life 28

Om een goede olijfolie te verkrijgen (een extra vierge) mogen alleen de ‘hele’, ongeschonden olijven worden gemalen. Zodra ze bijvoorbeeld op de grond zijn gevallen of plekjes vertonen voldoen ze niet meer aan de kwaliteitseisen voor een olijfolie extra vierge.”

Cristobal gaat enthousiast verder: “wij produceren zo´n 15.000 liter ecologische olijfolie extra vierge per jaar. Nadat we de olijven van onze eigen ecologische bomen hebben gemalen, zijn de niet-ecologische olijven van de boeren uit de omgeving aan de beurt. De ecologische olijven zijn als eerste aan de beurt, zodat de ecologische olijfolie niet ‘vervuild’ kan worden en voldoet aan de strenge regelgeving voor het keurmerk ecologisch. De olijven worden door de boeren gebracht en gewogen. Daarna worden ze gewassen en door een grote ventilator gedroogd en van de blaadjes ontdaan. Vervolgens worden ze gemalen en wordt de olie van de pasta gescheiden. Dit mengsel gaat naar de centrifuge, waar de olijfolie wordt gescheiden van de laatste vloeistoffen en pulpresten. De vers verkregen olijfolie wordt gefilterd en gaat in luchtdichte tanks totdat ze wordt gebotteld.”

Het is een zeer arbeidsintensief en seizoensgebonden proces, waarbij de familie het hele jaar weer moet leven van de opbrengst.

Adopteer een olijfboom Sinds een jaar exporteren de Nederlanders Renée en Zoltan Ranti-Prins, onder de naam Olivarera, ecologische olijfolie naar Nederland, waarbij de Spaanse olijvenboeren een eerlijke prijs krijgen voor hun product. Renée vertelt met passie: “Ik kwam via mijn Spaanse teamleden Lenka en Paul in contact met Cristobal en zag hoeveel moeite en tijd het kost om een fantastische ecologische olijfolie te maken. Wij kunnen ons dit nauwelijks voorstellen. Dat bracht ons op het idee om deze olijfolie naar Nederland te exporteren.

In Nederland is er steeds meer bewustzijn over gezond eten en olijfolie maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Veel consumenten weten niet waar ze goede olijfolie kunnen kopen en wij willen graag in die behoefte voorzien.

Wij hebben als doel een band te scheppen tussen de consument en de producent. Daarom zijn we gestart met het project ‘adopteer een olijfboom’ via de site olivarera.eu. Dit is een manier om de consument te laten zien waar zijn olie vandaan komt en hoe de olijfboom groeit en bloeit. We nodigen iedereen ook uit om persoonlijk zijn of haar boom te komen bekijken, of zelfs te knuffelen”, voegt ze lachend toe, “en kennis te maken met de producent. Klanten krijgen hun certificaat en de gps-coördinaten, zodat de geadopteerde boom makkelijk te vinden is en men deze zelfs via google maps kan bekijken”.

Links: een geadopteerde boom.

Rechts: Renée en Zoltan Ranti-Prins

ES Life 29

Olijfolie en gastronomie Olijfolie is onlosmakelijk verbonden met de mediterrane keuken. Al sinds eeuwen wordt olijfolie gebruikt in de Spaanse keuken, maar ook als brandstof voor verlichting en in cosmetica. De eerste vermelding van olijfolie in de receptuur van Spaanse gerechten dateert al uit de Middeleeuwen.

In het mediterrane dieet neemt olijfolie een zeer belangrijke plaats in. Uit veel internationale studies komt steeds weer naar voren hoe gezond olijfolie is voor hart en bloedvaten en ook dat de hoeveelheid enkelvoudig onverzadigde vetzuren lager is dan in andere (plantaardige) oliesoorten.

In Málaga is dokter Francisco Lorenzo Tapia, een autoriteit op het gebied van olijfolie. Hij is een frequent spreker op conferenties en in seminars om zodoende het belang van olijfolie voor het menselijk lichaam te benadrukken.

Hij pleit voor consumptie van olijfolie extra vierge, ook als basisolie om in te frituren (zoals de ‘boquerones’: gefrituurde anjovisjes). Ook is er inmiddels een chefkok, Dani Garcia Peinado, die zich chefkok AOVE (aceite de oliva de virgen extra) mag noemen. Olijfolie extra vierge is één van de basisingrediënten in zijn gerechten.

Olijfolie, het vloeibare goud van Malaga, wint steeds meer aan bekendheid. Diverse restaurants in de regio presenteren mooie, bijzonder olijfolies. Laten we pleiten voor een menukaart met daarop, naast de gerechten, de vermelding van de gebruikte olijfolies. Want olijfolie is het proeven meer dan waard!

Terminologie Koudgeperst: deze term verwijst naar het productieproces. Er wordt een temperatuur van onder de 25 graden gebruikt, zodat alle voedingsstoffen en antioxidanten bewaard blijven.

Veel goede eigenschappen van de olijfolie zijn vluchtige stoffen en verdwijnen als er een hogere temperatuur aan te pas komt.

Extra Vierge: typering voor een olijfolie van goede kwaliteit. Daarnaast betekent dit dat het zuurgehalte van de olijfolie (< 0,8 %) laag is. In het algemeen geldt, hoe lager de zuurgraad, hoe hoger de kwaliteit van de olijfolie.

Vierge: hetzelfde proces als bij extra vierge, met als enige verschil dat de olijfolie niet dezelfde kwaliteit heeft (de olijven zijn niet in perfecte staat gemalen en hebben dus minder goede eigenschappen en een hogere zuurgraad dan de extra vierge).

Olijfolie: geraffineerde olijfolie, waar voor de kleur en smaak een klein percentage vierge aan wordt toegevoegd. In deze olie zijn geen gezonde eigenschappen meer terug te vinden. In de supermarkten wordt deze olijfolie ook wel aangeboden als ‘bakken en braden’, ‘olijfolie mild’, etc.

Bewaren: De kwaliteit van olijfolie vermindert door blootstelling aan licht en zuurstof.

Daarom moet olijfolie zoveel mogelijk op een donkere plaats worden bewaard en goed worden afgesloten. Goede olijfolie kun je een jaar bewaren.

Tips voor het kiezen van een goede kwaliteit olijfolie • Koop altijd olijfolie extra vierge • Koop de olijfolie het liefst in donkergetinte flessen (glas) • Vergelijk de houdbaarheidsdatum en kies voor de langst houdbare olie • Kies olijfolie van lokale boeren/producenten (niet van grote commerciële merken) • Biologische olijfolie bevat de minste toxines ES Life 30

Sinaasappelschuim met olijfolie extra vierge Recept Nu geen voor de hand liggend hoofdgerecht met olijfolie, maar juist een bijzondere smaaksensatie door olijfolie te gebruiken in een nagerecht!

IngrediĂŤnten 50 gram olijfolie extra vierge 0,5 liter verse sinaasappelsap 0,5 liter slagroom 10 gram gelatine 100 gram rietsuiker gemalen kardemom verse munt optioneel: chocolade snippers voor decoratie Bereiding Laat de gelatine een paar minuten weken in een bak met koud water.

Verwarm in een pan op een matig vuur het sinaasappelsap en voeg dan de uitgeknepen, geweekte gelatine toe (zonder het water). Roer de gelatine door het sap en laat het oplossen en zet het pannetje apart om af te koelen.

Klop de slagroom met de suiker en voeg een klein beetje kardemom toe.

Meng dan de slagroom voorzichtig met het sap/gelatine mengsel.

Voeg dan de olijfolie toe, meng het voorzichtig en laat het een half uur in de koelkast opstijven.

Vul daarna de glazen met het mengsel en decoreer het met wat muntblaadjes en eventueel chocolade snippers.

ES Life 31

Nederlands visrestaurant

BOUW- EN AANNEMINGSBEDRIJF SINDS 1997

Luna Azul

Alles in en rondom uw woning van Málaga tot Estepona

• • • • • • • • •

nieuwbouw verbouwingen renovatie schilderwerk tegelwerk metselwerk electra loodgieterswerk advies

Poligono Industrial Los Perales Calle Pera Trinidad, Nave 6 29651 Mijas Frank van Krimpen Telefoon Mobiel Mail

+34 951 135 973 +34 628 111 989 info@nedpiramide.com

Calle Calle Los Los Perros Perros 12 12 Maandag en zaterdag gesloten La Carihuela La Carihuela Zaterdags haringkar bij Eurocafe Torremolinos Torremolinos +34 +34 667702455 667702455 Open Open van van 12.00 12.00 tot tot 23.00 23.00

Worldwide supplier of quality kitchens

Tieleman Keukens | Korendreef 15 | 3241 AS Middelharnis | +31 187 602555 | www.tieleman.nl

016

BESTE SERVICE AWARD OPINESS.NL

TOPWINKEL OPINESS.NL

FINANCIEEL GEZOND GROENE VLAG GRAYDON

BESTE KEUKENWINKEL WUGLY.NL

BESTE FAMILIEBEDRIJF VAN GOEREE-OVERFLAKKEE

BESTE FAMILIEBEDRIJF VAN WEST-NEDERLAND

BESTE ZELFSTANDIGE WINKEL VAN NEDERLAND

WARME DOUCHE TROS RADAR

BESTE KEUKENSPECIALIST VAN NEDERLAND

2018

2017

2012 - 2017

2012 - 2016

2014

2011

2011

2010

2003 / 2004 / 2009

Mieke Feenstra en Tom van Wees van Very Good Estates vertellen u graag over de interessantste projecten aan de Costa del Sol. www.verygoodestates.com

info@verygoodestates.com

Telefoonnummers: +34 952 808 880 +34 629980882 (Mieke) +31 611334255

cosas de la vida española Pas als je in Spanje woont, krijg je in de gaten hoeveel je eigenlijk weet over het reilen en zeilen in Nederland of België. Hoe zijn de dingen hier eigenlijk geregeld? ESpecial Life neemt een kijkje achter de schermen bij overheden, bedrijven en instellingen in de serie ‘Vida Española’. Ditmaal waren we benieuwd naar de details over de drinkwatervoorziening aan de Costa del Sol en bezochten het gemeentelijk waterleidingbedrijf (Empresa Municipal de Aguas) van Málaga.

Tekst & foto’s: Maria Kupers

Trots op water

De bron

Je draait de kraan open en er komt water uit. Heel gewoon. Maar waar komt dat water eigenlijk vandaan? Spanje heeft niet bepaald te maken met een hoge grondwaterstand, er vallen geen enorme hoeveelheden regen en je ziet op verschillende plekken stuwmeren. Pablo Temboury Moreno is de directeur van het drinkwaterproductiestation El Atabal in Málaga. Vanuit daar worden de ruim 600.000 inwoners van de stad voorzien van drinkwater.

Het drinkwater in Málaga komt uit meerdere bronnen. Het water uit de stuwmeren Guadalhorce-Guadalteba wordt via een kanaal van 40 kilometer naar El Atabal vervoerd. De rivier Guadalhorce heeft een aftapping naar het drinkwaterstation en via de stations El Limonero en Pilones wordt water uit andere stuwmeren aangeleverd. We gaan het terrein op en Pablo laat zien waar alle stromen samenkomen. Dat water ziet er wat mij betreft wel heel helder uit maar dat betekent niet dat het drinkbaar is. Via grote buizen komt het in grote bassins terecht waar een soort draaimolen het water langzaam in beweging houdt. Hier vindt het eerste zuiveringsproces plaats.

Bij binnenkomst op zijn kantoor vraagt hij wat ik wil drinken. Natuurlijk vraag ik om een glas water. Ik verwacht de typische chloorsmaak van het drinkwater aan de kust maar tot mijn verrassing is dit water net zo lekker als dat van de bron die ik thuis heb. Pablo kan een trotse glimlach niet onderdrukken. “De burgemeester heeft de bevolking ooit beloofd dat ze drinkwater van uitstekende kwaliteit zouden krijgen en daar zorgen we dan ook voor. We hebben hier namelijk een zuiveringsinstallatie die via omgekeerde osmose alle onnodige mineralen uit het water haalt.” Hij doelt op de ‘desaladora’, een systeem dat 65 miljoen euro heeft gekost en één van de toonaangevende zuiveringssystemen voor de stedelijke drinkwatervoorziening ter wereld is.

ES Life 36

Door het toevoegen van bepaalde stoffen veranderen het ijzer en mangaan in het water in grote vlokken die op de bodem neerslaan.

Vervolgens wordt het water vervoerd naar een soort overkapte zwembaden. Op de bodem daarvan ligt zand, het water zakt daar vervolgens doorheen, zodat het nog verder gefilterd wordt.

Het resultaat is dan al drinkbaar en bij de andere waterleidingbedrijven aan de Costa del Sol gaat men met de zuivering ook niet verder dan dat. Er staat een ouderwetse kraan naast deze installatie en Pablo nodigt me uit dat water te proeven. Het heeft inderdaad de smaak van het kraanwater zoals ik dat op diverse plekken aan de kust heb geproefd, absoluut niet te vergelijken met het water dat ik op zijn kantoor dronk.

Je zou er zo in willen duiken...

ES Life 37

Extra zuivering De gemiddelde waterhardheid (de concentratie van metaal-ionen, veelal magnesium- en calciumcarbonaat, maar ook bicarbonaten en sulfaten) wordt in Spanje uitgedrukt in Franse graden. Het drinkwater in Marbella heeft 27 graden, in Rincón de la Victoria 20 en in Málaga 10. Dat zogenaamde ‘harde water’ wordt veroorzaakt door de kalkrijke grond in de provincie. In Málaga wordt het water daarom nog verder gezuiverd. In een enorme loods staat de apparatuur voor de omgekeerde osmose.

Omdat er binnen veel herrie is wijst Pablo vanaf de drempel aan wat de functie is van elk systeem. Het water wordt door heel fijne filters geperst, alle resten van mineralen en eventuele andere stoffen die zich nog in het water bevinden worden verwijderd. Het resultaat is gedistilleerd water, ideaal voor biochemische toepassingen maar omdat de Ph waarde hoger is smaakt het wat zurig. Daarom wordt er nog een beetje kalk en zuurstof aan toegevoegd voordat het de distributieleidingen in gaat.

Controle op de kwaliteit Op het terrein van El Atabal staat ook een laboratorium. Dagelijks worden daar watermonsters van de diverse bronnen, de zuiveringsinstallaties en ruim tachtig controlepunten in de stad geanalyseerd. De kwaliteit en de veiligheid van het drinkwater zijn dus gegarandeerd tot het punt dat het water daadwerkelijk een huis binnengaat.

Drinkwaterfilters of flessenwater drinken hoeft in Málaga niet maar ik wil toch wel graag de mening van Pablo Temboury Moreno weten over deze toepassingen. Hij is voorzichtig in zijn uitspraken want het is volgens hem niet aan een overheid om de concurrentie aan te gaan met commerciële bedrijven.

ES Life 38

“Koolfilters of systemen met osmose kunnen bepaalde stoffen uit het water halen waardoor de smaak verbetert. Die systemen zijn echter niet te vergelijken met de apparatuur die we hier hebben, daarmee filteren we bijvoorbeeld ook microplastic en resten van pesticiden uit het water. Málaga is daar uniek in, als je elders woont kan een filter voor kalk bijvoorbeeld veel schade aan witgoed voorkomen.”

Droogte en hergebruik In Spanje is het niet toegestaan om rioolwater te hergebruiken als drinkwater.

Het afvalwater dat via de riolering bij de speciale zuiveringsinstallaties komt mag wel gebruikt worden voor het beregenen van bijvoorbeeld golfterreinen of als koelwater in fabrieken. Al het overtollige water van de rioolzuiveringsstations wordt via buizen op een afstand van twee kilometer van het strand in zee geloosd. “Nog niet alle gemeenten langs de kust beschikken over dergelijke zuiveringsstations en daarom hoor je nog wel eens verhalen over vies zeewater.

Dat zijn echter uitzonderingen, er worden nu overal moderne zuiveringsinstallaties gebouwd” vertelt Pablo.

Het drinkwater aan de Costa del Sol komt voor het grootste deel uit de stuwmeren. En daar horen we de laatste jaren alarmerende berichten over, vanwege het gebrek aan regen komt het waterniveau daar steeds lager te staan. Volgens Pablo levert dat tot nu toe nog geen problemen op. “Als er sprake is van tekorten kunnen we die opvangen met water elders uit de regio. We hebben een overeenkomst met AguaAxarquia en Acosol, als één van ons zonder water dreigt komen te zitten kunnen we onderling aan elkaar water leveren.”

EEN INITIATIEF VAN TOM VAN WEES

WELKOM BIJ DE CLUB Restaurantliefhebbers, opgelet!

De Costa del Sol heeft er een nieuw concept bij: een (nu nog lokale) restaurant website waarbij gourmets en gourmands hun favoriete restaurants waarderen en delen.

type restaurant

prijs

Het is eenvoudig zelf restaurants aan te melden en te beoordelen. Zo blijven we elkaar verrassen en kunnen we nog meer genieten van de lekkerste restaurants in onze buurt.

Ook leuk: verdien punten en kies voor een restaurant voucher of voor aandelen in Q2eat!

sfeer

kwaliteit

Neem eens een kijkje en oordeel zelf.

Wij zijn benieuwd naar uw favoriete restaurant! Doet u mee?

WWW.Q2EAT.COM - VOOR IEDEREEN DIE VAN LEKKER ETEN HOUDT ES Life 39

Waar betaalt u belasting?

Het begin van een nieuw jaar is altijd hét moment om na te denken over de komende 12 maanden en om uw financiële planning nogmaals te bekijken, ervoor te zorgen dat deze up-to-date is en vooral dat deze erop gericht is om uw vermogen op lange termijn te beschermen. Daarbij is het zeker niet onhandig om ook rekening te houden met de belastingdienst. Waar en hoeveel belasting u moet betalen heeft u namelijk (deels) zelf in de hand.

Belasting betalen in Spanje Het nieuwe wereldwijde regime van automatische informatie-uitwisseling is momenteel in meer dan 50 landen van kracht. Dus waar u ook woont, de belastingdiensten zijn volledig op de hoogte van uw inkomsten en bezittingen. Afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden, zoals bijvoorbeeld waar u werkt of uw hoofdverblijf staat, kunt u ervoor kiezen fiscaal ingezetene van uw thuisland of van Spanje te zijn. Die keuze kan echter een grote invloed hebben op uw huidige én toekomstige vermogen. Zoek daarom gespecialiseerd advies, dit zal bijdragen aan uw gemoedsrust en voorkomen dat u te veel belasting betaalt.

Schenkingen en erfenissen Als u ervoor kiest een deel van uw vermogen te schenken krijgt u te maken met de belastingdienst. Het bedrag van successie- en schenkingsrechten dat door de ontvanger of erfgenamen zal worden betaald, hangt af van de mate van verwantschap, het huidige vermogen van elke erfgenaam, de lokale normen in de overeenkomstige autonome gemeenschap en, onder andere, of de regionale of nationale normen zullen worden toegepast.

Het verdelen van de erfenis is in Spanje bij wet geregeld. Partners en kinderen krijgen standaard een vast percentage van het vermogen van de overledene en iemand onterven is zonder gerechtelijk bevel onmogelijk. Dit kan u belemmeren om uw vermogen te verdelen zoals u dat wilt. U kunt echter ook voor de regelgeving van uw land of nationaliteit kiezen, maar u moet deze optie in uw (bij de notaris geregistreerde) testament duidelijk aangeven.

Pensioenen Het huidige pensioenstelsel in Spanje verschilt nogal van dat van enkele jaren geleden. Ook in Nederland en België is de situatie veranderd. Het kan voor u best interessant zijn wat tijd te besteden aan het kiezen van het juiste plan voor u zodat u als u ouder bent zonder financiële zorgen kunt leven. Momenteel zijn meer opties beschikbaar dan ooit tevoren. Daarom dient u heel voorzichtig te zijn om zich ervan te verzekeren dat u de juiste beslissing maakt voor uw doeleinden en om uw pensioenbesparingen te beschermen. Bestudeer uitgebreid al uw opties, evenals de fiscale gevolgen in Spanje en uw thuisland, om de beste oplossing voor uw specifieke situatie te kiezen.

Tot slot…

Laat één keer per jaar uw vermogensplanning herzien, dit kan rendabel zijn en zorgen voor gemoedsrust. Bekijk dan ook het geheel, want veranderingen in de ene sector kunnen de andere onderdelen van uw plan beïnvloeden, en zoek integrale oplossingen die werken voor uw persoonlijke situatie.

Wim Lamers Partner bij Welex, Lawyers & Accountants www.welex.es ES Life 40

Dit voorbeeld houdt in geen enkel geval juridisch of fiscaal advies in. Elke soortgelijke situatie moet zorgvuldig per geval worden geanalyseerd waarbij altijd de betreffende belastingkantoren moeten worden geraadpleegd.

Uw advocatenkantoor in Spanje

Av. Ricardo Soriano 12, Edif. Marqués de Salamanca 1, 3B Marbella Tel. (+34) 952 775 521 info@welex.es - www.welex.es

•

Advies bij aan- en verkoop van onroerende zaken

•

Testamenten en Nalatenschappen in Spanje

•

Deskundige accountants en belastingadviseurs in Spanje

•

Bedrijven en vennootschappen in Spanje

•

Procesrecht in Spanje

•

Inkomstenbelasting in Spanje voor personen die niet in Spanje wonen

•

Advies bij arbeidszaken in Spanje

•

Bijzondere procedures

•

Herziening van de financiële en boekhoudkundige balansen in Spanje

•

Fiscale verplichtingen van een vennootschap in Spanje

•

Verplichtingen volgens de handelswetgeving van een Spaans vennootschap

warm van wijn Winter aan de Costa del Sol, is dat niet een contradictio in terminis? Het is natuurlijk niet te vergelijken met de Nederlandse winter, maar toch is het vroeg in de ochtend en ’s avonds kouder en zitten we binnen bij de haard.

De winter vraagt om een wat steviger maaltijd, ik denk aan kruidig stoofvlees met kruidnagel en laurier; de rijpe smaak van wild en wintergroenten, zoals boerenkool, koolraap, pastinaak, rode kool, schorseneer, spruitjes. En daarbij drinken een winterwijn: een volle rode wijn met een stevige structuur en concentratie, aroma’s van rijp of gekonfijt fruit, aardse aroma’s van een herfstbos, paddenstoelen, en kruidigheid van laurier, kruidnagel, peper onderbouwd door mooi geïntegreerd eikenhout, een wijn met een lange afdronk.

Tekst: Ronald Dorlas

ES Life 42

In Frankrijk zou ik grijpen naar een Rhône wijn, zoals Chateauneuf du Pape of Gigondas, waarin de Grenache de belangrijkste druif is. In Spanje hebben we natuurlijk de stevige varianten van Rioja en Ribeira del Duero, de Reservas en Gran Reservas, maar er zijn nog enkele andere interessante winterwijnen.

Toro is een D.O. gelegen in de provincie Zamora in het noordwesten van Spanje. Het gebied heeft een sterk continentaal klimaat met korte, hete zomers en lange, strenge winters. De Tinta de Toro (zoals u weet: een synoniem voor Tempranillo) groeit er tot een stevige druif met met een dikke schil. De combinatie van de rustieke tannines, aangrijpende zuren, specerij en rijp fruit met veel diepte en concentratie, maken de Toro wijnen een perfecte match voor een rijk gerecht van rood vlees of wild op een koude winteravond. Goede voorbeelden zijn: Bodega Numanthia, Dominio del Bendito en Teso La Monja.

De Franse Grenache druif levert in Spanje, waar hij Garnacha heet, mooie volle wijnen. Garnacha doet het goed in de heuvels van noordoost Spanje, in D.O.Q. Priorat, D.O. Montsant en VdT Valdejalon.

Priorat heeft een unieke terroir van vulkanische oorsprong, die bestaat uit leisteen en mica, ‘llicorella’ in het Catalaans, die warmte vasthoudt.

De toplaag heeft een halve meter diepte en bestaat uit schaliegesteente, waardoor de wijnstokken diep moeten graven om water en voedingstoffen te vinden. Daardoor is de opbrengst laag, maar de wijn zeer geconcentreerd en het geeft Priorat wijn de karakteristieke mineraliteit van leisteen.

De Garnatxa en Samsó (Catalaanse naam voor Garnacha en Cariñena) gedijen uitstekend in deze bodem.

De topwijn uit Priorat is L’Ermita van Alvaro Palacios, die van Robert Parker (Amerikaanse wijncriticus) de perfecte score van 100 punten kreeg en dat vertaalt zich in de prijs van rond €800.

Ik proefde van Alvaro Palacios de meer betaalbare Les Terrasses (rond €30), een mooie volle wijn met aroma’s van rijpe bosvruchten, met een vleugje balsamico, specerijen, tabak en vanille/eikenhout, een volle structuur in de mond, elegante zuren en zachte tannine. Verder kan ik uit Priorat aanraden: Scala Dei, Clos Mogador, Terroir al Limit, Mas d’en Gil en Mas Doix.

ES Life 43

PLATINUM CAR PARKING +34 951 402 866 | +34 695 982 031

persoonlijke service 24 /7 * betrouwbare airport valet parking * geen wachttijd voor pendelbussen * persoonlijk ophalen en afleveren auto bij aankomst en vertrek * lange termijn tarieven al vanaf â&#x201A;Ź 1,35 per dag * binnen en buiten parkeren beschikbaar

gratis wassen (als u vertelt deze advertentie te hebben gezien in dit blad) Engels sprekend. www.carparkingatmalagaairport.es platinumcarparking@gmail.com

D.O. Montsant ligt als donut rondom Priorat. De bodem bestaat uit kalkhoudende klei, graniet, zand en leisteen en het klimaat is er mediterraan.

Daardoor is de opbrengst in Montsant hoger, de wijn is iets minder geconcentreerd en minder mineraal dan die van Priorat. Ook hier zijn Garnacha en Cariñena de voornaamste druiven, maar vaak worden er ook Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah bijgemengd. De wijnen hebben medium body, zachte zwart fruit aroma’s, lichte zuren en zachte tannine. Ze worden in het algemeen jonger gedronken dan Priorat wijn.

Espectacle de Montsant, gemaakt door René Barbier van Clos Mogador is de top uit Montsant: een robijnrode kleur met een paarse schittering; neus van rode kers, framboos, dennennaalden, iets rokerig; een volle wijn in de mond met kruidigheid en leertonen, elegante zuren en rijpe tannine met een volle afdronk.

Andere Montsant wijnen die ik aanbevelen: Bráo Vinyes Velles van Acústic Celler; La Nit de les Garnatxes Licorella van Celler de Capçanes; Teixar van Vinyes Domenėch; en Venus la Universal van Dido (de laatste is een blend van Garnacha, Syrah, Cabernet Sauvignon en Merlot).

Een interessant nieuw gebied voor Garnacha is Valdejalón, de vallei van de rivier Jalón ten westen van de stad Zaragoza. Valdejalón is (nog) geen Denominación de Origen, de wijnen zijn Vino de la Tierra. De bodem bestaat uit klei en kalksteen, het klimaat is continentaal. Bodegas Frontonio in Épila heeft 25 hectare wijnstokken en had zijn eerste oogst in 2010. De topwijn, Las Alas de Frontonio, is een Garnacha wijn van een enkele wijngaard met leisteen bodem op 600m hoogte, waarvan slechts één vat per jaar gemaakt wordt. Het resultaat is een granaatrode wijn met een neus van rijpe kersen, pruimen en een vleugje tabak, vol en fruitig in de mond met balsamiek en een pepertje en een lange afdronk. Frontonio Garnacha (1000 flessen) komt van een klei en kalksteen bodem, is iets lichter met meer rood fruit aromas en frisser zuur. De Garnacha Blanca (700 flessen) is ook interessant met verassende diepte en zuurgraad voor een wijn uit Aragón.

Als u van volle rode wijn houdt, wens ik u veel genoegen bij het proeven van een van deze Spaanse winterwijnen. Dan zult u merken wat voor moois de moderne wijnmakers in Spanje te bieden hebben.

Ronald Dorlas is vinoloog van de Nederlandse Wijnacademie sinds 2007.

Hij heeft wijngebieden in Frankrijk, Italië, Duitsland, Californië, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika bezocht en is enthousiast wijnproever. Volg Ronald’s proefnotities op vivino.com/users/ronald.dor/.

Het vulkanische gebied Priorat, goed voor wijnen met een zeer karakteristieke smaak

ES Life 45

de weldadige kracht van

water

“We waren rond de dertig, keken elkaar aan en wisten dat we allebei hetzelfde dachten: is dit nu echt alles? Gaan we nu de rest van ons leven in Denemarken blijven? Kinderen en een vaste baan met een paar weken vakantie per jaar?” Anja rilt nog bij die gedachte. Samen met haar man Claus woont ze inmiddels 15 jaar aan de Costa del Sol. Tekst: Maria Kupers. Foto: Aquapool

Zowel Anja Mynster als Claus Kielskov zijn reislustige mensen, hoewel ze beiden uit Denemarken komen hebben ze elkaar in Australië leren kennen. Ze is net terug van een vakantie met het gezin naar dat continent en tussen de bubbelbaden vertelt ze me haar verhaal. “Mijn vader was hier een huis aan het bouwen en wilde daar graag een spa bij hebben.

We zijn toen diverse zaken langs geweest maar we waren niet echt onder de indruk van het aanbod. Toen hebben we op internet het bedrijf Hotspring gevonden. Daar waren we wel meteen enthousiast over en uiteindelijk zijn we dealer voor hen in Spanje geworden.”

Anja vertelt dat ze het allemaal best eng vonden in het begin. “We hadden de stap gezet om te verhuizen maar ja, dan moet je het natuurlijk ook allemaal maar kunnen redden hier. Het was een risico en een behoorlijke investering. Claus en ik hebben beiden de filosofie dat je niet bij de pakken neer moet zitten, altijd vooruitkijken en gaan. We hebben toen een spa in het winkelcentrum Idea in Mijas gezet en bouwden onze tuin om zodat er vijf verschillende showmodellen in konden staan. Dat was in de tijd dat het uitermate goed ging op de huizenmarkt en daar had de hele economie in de regio profijt van, er was nergens een winkelruimte te krijgen.”

Spa, jacuzzi of hot tub?

Omdat Anja steeds het woord ‘spa’ gebruikt wil ik toch eerst even weten wat ze daar nu ES Life 46

precies mee bedoelt. Ik denk dan namelijk aan een uitgebreid centrum met sauna, douches, zwembaden en een stoombad. Ze legt me uit dat veel mensen het woord jacuzzi gebruiken maar dat dat een merknaam is, de gangbare naam voor het bubbelbad is spa of hot tub.

De showroom op het industrieterrein in San Pedro de Alcántara staat er vol mee en ook in Fuengirola is een showroom van Aguapool te vinden. Bij beiden kun je zelf een spa uitproberen, er is een aparte ruimte met kleedkamer, douches en er is een heuse sterrenhemel nagemaakt. De meeste kopers van een spa zetten deze buiten om ook daadwerkelijk naar de sterren en de maan te kijken. Volgens Anja gaan veel mensen ’s avonds even in het bad. Dat doet ze zelf ook. “Ik vind het een heerlijke manier om even helemaal te ontspannen, de dag achter me te laten. Het is ook het moment voor goede gesprekken, er is niets dat je kan storen want je legt echt niet je mobieltje op de rand zodat je nog appjes of mails kunt beantwoorden. Wij voeren ook vaak gesprekken met het hele gezin in de spa, de sfeer is daar uitermate geschikt voor. En ik slaap ook uitstekend na zo’n bad.”

Het is duidelijk dat Anja enthousiast is. Ze benadrukt de positieve effecten van water op de gezondheid. “Het is niet voor niets dat uit steeds meer onderzoeken blijkt dat mensen zich psychisch en lichamelijk beter voelen als ze zwemmen, douchen of in bad zitten. Water geeft ons een bepaald gevoel van geborgenheid, van gewichtloosheid en vrijheid.” In de spa’s zit zout

water dat door middel van filters schoongehouden wordt en in principe een jaar lang gebruikt kan worden. Er zijn veel verschillende modellen en de prijzen variëren tussen de 4.000 en 50.000 euro. Voor dat laatste bedrag krijg je wel een heel speciale spa, bedoeld om in te sporten. Er zit een krachtige waterstroom in die ervoor zorgt dat je op je plaats blijft als je zwemt of hardloopt. Als je daar dan mee klaar bent kun je in een andere hoek van het tamelijk grote bad bijkomen met een massage. Deze en ook de andere baden zijn geen bouwpakketjes die je zelf in elkaar moet timmeren. “We hebben een internationaal team

van adviseurs en monteurs. Iedereen kent alle modellen door en door en daardoor zijn we in staat klanten te adviseren over de spa die bij hen persoonlijke wensen past. We gaan ook bij hen thuis op bezoek om samen de beste plek voor de plaatsing te bepalen. Behalve dat Claus en ik het zelf van het grootste belang vinden om op alle gebieden kwaliteit te leveren, dat verwachten we zelf immers ook van anderen, is service het sleutelwoord om je bedrijf ook in de toekomst draaiende te houden.” aquapool.es

Anja Mynster bij de muur met reviews van klanten

ES Life 47

Alles op zâ&#x20AC;&#x2122;n tijd Terwijl de walnootboom nog in diepe slaap lijkt te zijn om straks weer frisgroene blaadjes te laten groeien, staan anderen bomen volop in bloei. De amandelboom is een van de eersten die het landschap wit-roze kleurt. Pas als de bloesem valt komen de blaadjes uit. De sinaasappelboom is een van de weinige loofboomsoorten die nooit haar bladeren verliest en ook nog tegelijkertijd vruchten draagt en bloeit.

ES Life 48

Groen aan de Costa del Sol

Verse piepers!

Je hebt geen grote akkers nodig om zelf aardappels te telen. Sterker nog, op een hoekje op je balkon kun je nog een behoorlijk aantal kilo’s verbouwen. Wij staken de handen uit de mouwen en ploegden een stuk tuin om én maken ruimte op het terras voor de nieuwste trend op het gebied van aardappels telen: in een zak. Op onze site kun je de voortgang van dit experiment volgen.

Op je balkon of terras, zo doe je dat: • Je kunt een oude boodschappentas of direct een zak tuinaarde gebruiken.

• Zorg voor afwatering: prik gaatjes aan de onderkant • Leg 3 of 4 aardappels op een laag van 50cm aarde (evt gemengd met mest) en dek ze af met 15cm aarde • Zodra de planten 10-15cm boven de grond uitsteken doe je er nog een laagje aarde bij op zodat de plant gedwongen wordt meer wortels aan te maken.

Herhaal dit nog twee keer tot de zak bijna vol is • Geef water via de bovenkant, let op dat je niet te dicht bij de plant giet. Als de plant hoger is kun je via een schotel aan de onderkant watergeven.

• Na een maand of drie gaat de plant dood: het moment om te oogsten! Je kunt de onderkant van de zak nu simpelweg opensnijden en de aardappels eruit halen.

Zelf compost maken

De tuin in februari en maart

Binnenkort is het weer tijd om zomergroenten te zaaien.

Als u een tuin heeft kunt u nu beginnen met het maken van compost, een makkelijke en goedkope manier om de grond van voedingsstoffen te voorzien.

Deze maanden zijn uitermate geschikt om te snoeien. De meeste bomen hebben nog geen blaadjes dus zijn de takken goed zichtbaar. Bekijk eerst goed welke structuur de boom volgens u moet hebben voor u de zaag of schaar ter hand neemt.

Op especial-life.com leest u hoe u zelf compost kunt maken.

Zorg er trouwens voor dat die schoon en scherp zijn. Snoei niet al te dicht bij de stam want dan beschadigt de basis van de boom. Als het om grotere snijvlakken gaat kan het verstandig zijn deze te behandelen zodat er geen ziektes via de ‘wond’ binnen kunnen komen. Al het groenafval kan op de composthoop.

ES Life 49

meer dan je dagelijks brood

in onze winkel: • allerlei soorten beleg • uitgebreide collectie wijnen • koekjes, zoetwaren en sauzen

Open v an maand ag t/m zaterda g van 9 to t 17u

op ons terras: • ontbijt • koffie met gebak • lunch

PANADE R IA LA H ER EDI A

Urb. La Heredia, Ctra de Ronda (A397) Km 43. Tel 952 92 70 81

Gezond beleggen Wellicht bent u bij een van onze seminars over ‘Investeren in lang en gezond leven’ geweest onder andere afgelopen zomer in El Higueron. Aan de opkomst bij deze seminars te zien, leeft het thema gezondheid enorm, zeker ook bij beleggers.

Een gezonde levensstijl is natuurlijk voor ieder individu goed. U hoort vast wel eens de uitspraak dat ‘iets net topsport is’. Beleggen kan ook net topsport zijn, afhankelijk van wat uw doelstellingen zijn.

Een gezond lichaam is dan meer dan handig, en praktisch gezien: als u ziek bent dan is het natuurlijk moeilijker om over uw beleggingen na te denken....

Het bedrijfsleven is ook meer dan geïnteresseerd in alles wat met gezondheid te maken heeft: voeding, medicijnen, demografische ontwikkelingen - er zijn voldoende (beursgenoteerde) ondernemingen die daar tot in detail mee bezig zijn. En u kunt natuurlijk weer in die bedrijven beleggen.

Beweeglijkheid En of het nog niet genoeg is, beweging is op de financiële markten ook nog eens een belangrijk gegeven.

De beweeglijkheid (implied volatility) van een onderliggende waarde bepaalt bijvoorbeeld voor een belangrijk gedeelte de optiepremie. De historische volatiliteit is de beweeglijkheid van een onderliggende waarde, berekend uit de historische koersen. De implied volatility is de verwachte beweeglijkheid die wordt afgeleid uit de optiepremies.

Een uitkomst van bijvoorbeeld 20% bij de implied volatility van de AEX wil zeggen dat op jaarbasis er 68,3% kans is dat de AEX binnen de range -20% en +20% blijft. En 95,4 % kans op een beweging binnen de -40% en +40%, dus tweemaal die waarde.* Deze statistische informatie heeft uiteraard geen voorspellende werking, maar kan wel nuttig zijn bij het uitzetten van uw strategie. Zeker bij Indexbeleggers die met verkochte maand-, week- of dag opties werken. Zij bepalen een range waar binnen de index moet blijven, dus onder- en bovenkant, hebben in dat geval de premie die daarvoor is ontvangen verdiend.

In de benen!

Een beetje beweging voor uzelf kan nooit verkeerd zijn. En als er nooit beweging op de beurs zou zijn, dan zou u met beleggen ook niet veel kunnen verdienen. Met de implied volatility ziet u met statistische onderbouwing de verwachte beweging die uw aandeel of index over periode X mogelijk zal kunnen maken. Meer dan nuttige informatie om niet met uw beleggingen te worden ingehaald door de hectiek van het moment! * Normaalverdeling van Gauss, Beleggen voor Dummies, Volatiliteit - pagina 52.

Taco te Gussinklo, relatiemanager van BinckBank in Spanje taco.te.gussinklo@binckspanje.com / +34 952 924 011 / binckspanje.com De informatie in deze column is een momentopname en niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van Taco te Gussinklo staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten in deze column

ES Life 51

Allemaal beestjes Onze huisdieren zijn onderdeel van onze familie, dat betekent dat we dagelijks contact hebben met hun lichaam. Daarom is het van groot belang dat zij niet ‘onder de beestjes’ zitten. Deze beestjes veroorzaken ziektes en ongemak bij onze dieren. Sterker nog deze beestjes kunnen via onze huisdieren ook ziekten bij de mens veroorzaken. Ik zet de beestjes van onze huisdieren en een paar andere onwelkome beesten even voor u op een rijtje: Vlooien: behalve jeuk en huidontstekingen, zuigen ze bloed en kunnen ze ook ziekten overdragen zoals de hemobartonella.

Teken: teken kunnen bloedarmoede veroorzaken maar het belangrijkste zijn de 30 verschillende ziekten die ze kunnen overbrengen. De ziekte van Lyme is daar een van.

Muggen: deze veroorzaken jeuk. Maar gewone muggen kunnen hartwormen verspreiden en de Flebotombus is de vector van de gevreesde Leishmaniosis.

Vliegen: stekende vliegen veroorzaken wondjes die bloeden en andere vliegen aantrekken. Ook kunnen vliegen hun eieren in een wond leggen die als maden dan het vlees opeten.

Mieren: de hele kleine vuurmier, die nu ook in Marbella is gesignaleerd, kan bij een steek in het oog blindheid veroorzaken.

Bijen en wespen: beide kunnen, behalve een pijnlijke steek, ernstige allergische reacties opwekken.

Cienpies: dit is een hele grote duizendpoot die zeer pijnlijk bijt en leidt tot afsterven van weefsel.

Schorpioenen en slangen: aan de Costa komen eigenlijk geen dodelijk giftige soorten voor, maar de beet is pijnlijk en duurt lang eer het genezen is.

Processierupsen: in februari vallen de processierupsen weer massaal uit de nesten in de dennenbomen.

De haartjes van deze rups zijn uiterst allergeen. Na aanraking van de tong zwelt deze tot wel 10 de grootte op, hetgeen de ademen en slikken verhindert.

Padden: De pad heeft 2 orgaantjes op de rug die een gif kunnen uitstoten en zo een enorme reactie in de mond kunnen veroorzaken en het dier in shock gaat.

Maar er zijn ook inwendige beestjes die voor problemen zorgen: Mijten: de zogenoemde schurft, daar zijn verschillende typen van, jeukt ontzettend, waardoor het dier zich helemaal openkrabt, met alle nare gevolgen vandien.

Wormen: deze leven in de darmen, en soms in de bloedbaan en leven van de voeding van het dier, hetgeen uiteindelijk leidt tot ondervoeding van het dier.

Bacteriën: veroorzaken infecties. Dat kan elk orgaan aantasten en in de regel goed met antibiotica te behandelen.

Virussen: ook deze veroorzaken ziekte van verschillende organen en zijn met vaccinaties te voorkomen.

Protozoën: dit zijn eencellige organismen die in het darmkanaal mee-eten en de darm beschadigen.

Nazli van den Kieboom Dierenarts bij Pointer Clinic in Estepona. pointerclinic.com ES Life 52

B Y

S I E S T A

H O M E S

B Y

S I E S T A

H O M E S

DECO LIFESTYLE DESIGN SHOP Centro Comercial Centro Plaza 44-46, Nueva Andalucia, naast de bullring in Puerto Banus Openingstijden: maandag-vrijdag 10.00 -18.00, zaterdag 10.00 -14.00 Telefoon +34 952 908 705 | interiordesign@siestahomes.com www.siestainteriordesign.com | Facebook: siesta interior design | Instagram: @siesta_interior_design B Y

S I E S T A

H O M E S

B Y

S I E S T A

H O M E S

Ik Vertrok

Het is weer zover, de krant kopt â&#x20AC;&#x2DC;Nederlandse kinderen zijn het gelukkigstâ&#x20AC;&#x2122; ES Life 54

Wat bezielt mensen eigenlijk, om hun toch zo bevoorrechte spruiten uit het Walhalla weg te halen en mee te nemen naar een land dat beduidend slechter scoort op wezenlijke punten als onderwijs, arbeidsperspectief, algeheel welbevindenâ&#x20AC;Ś ?

Als Nederlandse moeder met twee Nederlandse kids die al geruime tijd in Spanje woont, vraag ik me af of ik er verstandig aan gedaan heb, verstandig aan doe. Zien ze straks de winst van het tweetalig opgroeien?

Van leven in een land met ruimte, mooie natuur en zonneschijn? Tussen verschillende culturen? Of gaan ze me straks van alles kwalijk nemen?

Dat ik ze hun creatieve ontwikkeling ontzegd heb, dat ze daarom kansen missen? Dat ik ze een gelukkigst mogelijke jeugd heb ontnomen? Had ik ze niet het beste moeten gunnen?

Hoe hebben de kinderen het ervaren die ooit door hun ouders zijn meegenomen naar Spanje om hun aan sleur onderhevige leven om te gooien? En wat vinden die kinderen van toen, nu volwassen, er nu van?

Hier volgt het eerste van een serie interviews waarin ik het ze gewoon maar eens vraag.

Tekst: Jet Bootsma. Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Jet Bootsma & stock

ES Life 55

Jesse was acht. Zijn vader en moeder waren zoveel jaar getrouwd, en gingen dat met z’n tweeën vieren in Spanje. Bij terugkomst hadden ze ‘Groot Nieuws’. Jesse en zijn zus moesten aan tafel komen zitten en daar kregen ze het te horen: wij willen in Spanje gaan wonen!

Jesse is kort over hoe hij daarover dacht: ‘Leuk’.

Ze waren al weleens in Spanje op vakantie geweest en dat was toen leuk en ook het achterlaten van zijn Nederlandse leventje leek hem geen probleem. 'Mijn vriendjes en vriendinnetjes kunnen toch naar Spanje op bezoek komen?

Of wij op visite in Nederland?’ Nee hoor, Jesse vond het prima. Het is grappig om te zien hoe luchtig hij erover praat, daar zit voor hem écht geen ellende of pijn. Hij geeft wel aan dat dat voor zijn twee jaar oudere zus wel anders was. Zij wilde niet weg, haar leven niet zomaar opgeven.

Haar bezwaren hebben echter geen invloed op de voortvarendheid van de plannen van pa en ma.

Twee weken later is het huis verkocht en is er een caravan voor in de plaats gekomen. Er wordt een grote loterij georganiseerd en alles wat niet in de caravan past gaat weg.

‘Jemig’, Jesse, vond je dat niet heftig? Zo snel?

Alle mensen uit de straat met jouw spullen onder de arm weg zien lopen?’ Mijn gedachten dwalen toch even af naar zijn zus. ‘Nee hoor’, zegt hij weer opgeruimd, ‘Dingen die voor ons écht belangrijk waren mochten we meenemen’. Zo ook zijn trampoline, die altijd in de tuin stond, die gaat ook gewoon mee.

Op 22 juli, de dag van Jesse’s negende verjaardag, vertrekt het gezin, mét hond en al naar Spanje.

De achterbak is volgeladen met schoolboeken van de wereldschool voor een jaar. Ze gaan op de bonnefooi, reizen al sight seeënd in een paar maanden naar Spanje, en hebben nog geen idee waar ze zich zullen gaan vestigen. Ze hebben hun huis bij zich, de kinderen, de hond. Het avontuur kan beginnen.

‘We hebben veel gezien en volgens mij was het een hele goede manier om ons te laten wennen aan de veranderingen en het idee. We kregen drie uur per dag les van m’n vader en moeder, en voor de rest was het luilekkerland’. Weer rept hij niet van heimwee of gemis. Maar goed, het was natuurlijk ook zomervakantie, en dan is bijna iedereen onderweg. Misschien komt gemis pas later? Óf…

ES Life 56

Vijf maanden later komen ze aan in Zuid-Spanje.

Ze zetten hun caravan op een camping aan de Costa del Sol, besluiten te blijven en zoeken een huurhuis, dat ze uiteindelijk vinden in Coín.

Onderweg hebben ze elke dag al wat Spaans geoefend. In het begin wordt Jesse overhoord door zijn vader, maar in no-time zijn de rollen omgedraaid en overhoort hij z’n vader. Hij blijkt een talig mannetje en dat is fijn voor hem, want hij en z’n zus moeten gewoon naar een Spaanse school.

‘Wat heb je daar allemaal van onthouden? Vond je dat moeilijk? Dat je de taal nog niet zo goed sprak? En was het heel anders? Leuker, of minder leuk dan de Nederlandse school? Moest je veel harder leren?’ Ik zou Jesse ‘t liefst helemaal binnenstebuiten keren over dit onderwerp.

‘In Nederland, als we een werkje moesten doen, was het altijd wel stil. In Spanje was het veel ongeregelder. In die vreselijk galmende oude gebouwen was het altijd een enorme herrie’. Ik moet grinniken om herrie, daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Zelf kan ik de juf al bijna niet verstaan bij rapportvergaderingen in het klaslokaal en die zijn één op één. Ongeregeld daarentegen verbaast me. De nette rijen op het plein elke ochtend en de manier waarop die rijen één voor één naar binnen gaan doen anders vermoeden. Het heeft op Jesse kennelijk geen indruk gemaakt. De taal pikt hij vrij makkelijk op. ‘Als je de hele dag niks anders hoort moet je wel’, zegt hij nuchter.

Jesses’ boom

Jesse heeft er geen slechte herinneringen aan overgehouden. Integendeel.

Hij weet het nog goed. Jesse zal een jaar of elf zijn geweest. Op een middag klom hij aan de rand van het land in een amandelboom, vanwaar hij de hele Guadalhorce vallei kon overzien. Hij zat daar een poosje in z’n eentje zijn leven te overdenken en voelde zich erg bevoorrecht en gelukkig. Dát is het overheersende gevoel dat er bij hem is blijven hangen.

Vier jaar, drie verschillende huizen en drie verschillende scholen verder besluiten Jesse’s vader en moeder dat ze terug willen naar Nederland. Dat zal geen makkelijke keuze zijn geweest. Een keuze die ze wellicht niet zouden hebben gemaakt als alles ze allemaal alleen maar voor de wind zou zijn gegaan? Bij Jesse is er van geploeter of moeilijkheden thuis niks blijven hangen en over nu weer terug naar Nederland moeten, zegt hij wederom dat het hem niet zo veel uitmaakte. ‘Ook wel weer leuk’. Zijn zus, inmiddels 15, net weer gewend in het laatste huis en op haar nieuwe school, vindt het wél weer net zo verschrikkelijk.

Het gezin woont, terug in Nederland, met twee honden en twee katten anderhalf jaar lang op elkaar gepakt in een houten chaletje op een camping. Dan gaan zijn ouders uit elkaar.

Omdat Jesse toch Nederlands onderwijs heeft gemist wordt hij, dertien jaar oud, teruggeplaatst naar groep acht. Hij aardt niet op school en hij volgt een groot aantal opleidingen. Volgens Jesse heeft dat weinig te maken met de vier jaar die hij in Spanje gewoond heeft en meer met het feit dat hij school nou eenmaal niet zo leuk vond en vindt. Nu, acht jaar later, heeft hij een vaste baan en binnenkort zijn eigen chalet op dezelfde camping waar ze ooit vanuit Spanje terechtkwamen.

Ik vraag hem hoe hij denkt over het begrip ‘thuis’.

Is Spanje toen thuis geweest? Is Nederland altijd thuis gebleven? Of voelt hij zich in Spanje ook nog steeds thuis?'

naar zijn leven in Nederland doen kijken. Hij is naar eigen zeggen vele malen relaxter dan zijn vrienden en heeft het Spaanse tempo wel degelijk in zich opgenomen.

‘Mijn intentie is toch om terug te gaan ooit.

Leven op een manier van het het is wel goed zo en het komt wel, trekt me veel meer dan twintig afspraken op een dag van links naar rechts omhoog omlaag. Thuiskomen uit school en de rest van de middag lekker in het zwembad springen kán gewoon niet in Nederland. Hoe of wat of wanneer weet ik nog niet, maar ‘t is wel de bedoeling.’

Laatste vraag: 'Stel dat je mensen tegenkomt met kinderen van een jaar of acht die naar Spanje willen gaan emigreren. Wat adviseer je ze? Heb je nog tips?’. ‘Nou, doen!’ reageert hij direct.

‘Misschien de taal: zorg dat de kinderen Spaans spreken voor ze naar een Spaanse school moeten, maar dat is eigenlijk wel logisch, tóch?’

Tóch?

Jesse past precies in het beeld dat vaak geschetst wordt over kinderen. Dat het niet uitmaakt wáár ze zijn, als ze maar bij jóu zijn en dat ze zich op die leeftijd o, zo makkelijk aanpassen. Voor Jesse was het één groot avontuur en als hij erover vertelt straalt hij als een zonnetje.

So far so good!

Maar dat de zus van Jesse haar verhaal níet wil doen, omdat ze helemaal geen zin heeft die hele pijnlijke geschiedenis nog eens op te dissen, maakt overduidelijk hoe verschillend kinderen zijn en hoewel ze in hetzelfde gezin toch min of meer dezelfde dingen meemaken, alles toch écht heel anders kunnen ervaren.

Het behoeft nader onderzoek.

Zou je zelf je verhaal wel kwijt willen? Of ken je iemand anders die dat graag wil? Mail me dan: info@jetbootsma.com

Tja, wat is thuis…?

Jesse gaat nog regelmatig terug naar Spanje. Hij heeft er vrienden aan overgehouden die hij nog ziet en hij weet er nog steeds goed de weg. Zijn Spaanse ervaring heeft hem wel echt anders ES Life 57

GRILL DEL PUERTO Puerto Banus 1ste lijn Tel : 952 811 686 www.grilldelpuerto.com open van 13:00 tot laat Dress code : Casual Elegant

Belgische keuken specialiteit : houtskool grill

Voor fijnproevers en wijnliefhebbers

In februari en maart op zondag open voor lunch!

RANCHO GRILLE Ctra. de Cรกdiz - Urb Carib Playa Cambio de sentido LAS CHAPAS exit km. 194 Tel : 952 831 922 www.grillerancho.com open van 17:00 tot laat Dress code : Casual Elegant

GAST-COLUMN leve de goede voornemens Intussen zijn we al een tijdje het jaar 2019 ingedoken. Een jaar waarin alles nog moet gebeuren. Enkele weken geleden hebben we er nog op geklonken. Op 2019! Met vrienden en familie of zelfs in je eentje. We hebben in ons hoofd 2018 als een mini-filmvoorstelling nog eens bekeken. Bij sommige zaken hebben we iets langer stilgestaan, met een lach of een traan.

We hebben tijdens datzelfde klinken op de laatste dag van 2018 ook onze goede voornemens opgesteld.

Kleine en grote, zeer gedurfde en misschien wel unieke. Hoe we 2019 willen beleven, wat we willen verwezenlijken, wat we anders en beter willen aanpakken deze keer. Nieuwe hoop. Nieuwe kansen. Nieuwe verwezenlijkingen. Want uiteindelijk willen we allemaal ons leven beter maken in denken en doen. De wereld een veel betere plek maken om in te wonen, voor ons, voor onze kinderen en kleinkinderen, voor iedereen. En alleen al denken aan al die positieve gedachten is fantastisch.

Deze goede voornemens die we uitspreken, elk jaar opnieuw rond dezelfde tijd, is heel fijn. Op die momenten gaan we letterlijk naar onze diepste ziel kijken, ernaar luisteren. Wat ons als individu echt bezighoudt op dat moment. Wat onze echte verlangens zijn. Eigenlijk zouden we best het woord voornemens met het woord verlangens kunnen verbinden. We nemen ons voor, we verlangen naar…

Mooi toch?

Persoonlijk hou ik het niet bij die ene maal met oudjaar of nieuwjaar om dit alles te verwoorden.

Voornemens en verlangens door mijn hoofd laten dwalen is iets wat ik bijna dagelijks doe. Het helpt me enorm vooruit in mijn positief denken over al wat er gebeurt in mijn leven. Hoe ik de dingen kan aanpakken en bijsturen. Telkens voelen waar ik op dit moment in mijn leven sta. Ben ik goed bezig? Wat moet ik aanpassen of wat kan blijven zoals het is? Het helpt mij persoonlijk én het helpt mij om anderen nog beter te kunnen helpen.

Enkele kleine tips hoe ook jij je voornemens, je verlangens kunt verwezenlijken en dat het niet alleen blijft bij een belofte aan jezelf op oudejaarsavond. Uiteraard is elk voornemen anders en heeft een gepersonaliseerde aanpak nodig, jouw aanpak…

• Schrijf je voornemens, je verlangens duidelijk en uitgebreid op • Maar ze meetbaar in tijd en mogelijkheden • Leef in het ‘nu’ met je voornemens, je verlangens in gedachten • Stuur bij als je voelt dat je dat moet doen • Zorg voor zelfdiscipline – blijf volhouden • Denk eraan dat elke stap, hoe klein ook, belangrijk is • Vertel mensen om je heen wat je voornemens zijn zodat ze er af en toe naar kunnen vragen • Maak het voor jezelf leuk, focus niet alleen op je doel, maar geniet van de weg ernaartoe Leve de goede voornemens en verlangens! Geniet van ze!

Vandaag en de rest van je leven…

Joris Plu Inspirerend Luisteraar - Life & Mental Coach jorisplu.com ES Life 59

THE BEST WAY TO ENJOY THE BEACH

southbeachmarbella.com (+34) 665 660 737 - 636 605 059

Heb je even voor mij?

“Ik app het je wel ff ”. “Straks kijk ik ff naar je mail”. “Het duurt nog wel ff ”. Zonder dat ik er erg in heb gehad is ‘ff ’ mijn leven én erger nog mijn taalgebruik in geslopen. Ik betrap mezelf erop dat ik de afkorting van het woord even te pas en te onpas gebruik. Verbaal én in geschreven tekst. En om eerlijk te zijn word ik er niet blij van. Even klinkt als vluchtig, halfslachtig, met minder aandacht, tussendoor en letterlijk kleurloos. Hoe komt het dat dit fenomeen vast onderdeel is geworden van mijn communicatie?

Zou het komen door het feit dat alles steeds sneller gaat en vooral moet? Of door het vele communiceren via WhatsApp? Op dat medium is het normaal om woorden zoveel mogelijk af te korten. Toch herken ik dat laatste niet, ik typ namelijk nog heel ouderwets hele woorden in mijn berichtjes. Met twee handen, dat dan weer wel.

Om me heen hoor en lees ik ook veel mensen de term gebruiken en ik begin me er steeds meer aan te ergeren. Ik besluit op onderzoek uit te gaan en begin te googlen. Ik stuit op een artikel uit 2015. Daarin wordt gesteld dat meer vrouwen dan mannen het woord gebruiken. Gebruik van het woord ‘even’ zou ervoor zorgen dat je jezelf of je werk minder serieus neemt. Kleiner en minder belangrijk. Zonder te willen generaliseren, denk ik dat dit wel eens kan kloppen. Wij vrouwen willen vaak iets echt beheersen alvorens we roepen dat we iets kunnen en verontschuldigen ons ook vaker dan de meeste mannen. Hmm, toch eens aan wat mannen in mijn omgeving voorleggen hoe zij het woord even gebruiken. En vooral hoe vaak!

Ik zoek verder en stuit op een ander interessant artikel. Daarin wordt gesteld dat je iets wilt uitstellen of vermijden als je zegt ‘Dit doe ik wel even’. Als je namelijk het ene doet, kun je het andere niet doen. Dus wat maakt dat je dat zo wilt doen. Food for thought.

Op de site van WikiWoordenboek lees ik de positieve betekenis van ‘even’, namelijk: in korte tijd, met weinig moeite, in dezelfde gelijke mate. Hier word ik al een stuk vrolijker van.

Welke speciale herinneringen heb ik bij het woord even? Ik herinner mijn jongste zusje die vroeger aan tafel, na lang op haar beurt te moeten wachten, regelmatig riep “mag ik nou ook eens even?”. Dat viel niet mee in een gezin van 6. Ik herinner me de meezinger “heb je even voor mij?” En mijn moeder die me vanuit de badkamer roept ‘heb je even?”, waarna ik voor de honderdste keer haar zoekgeraakte lens mag gaan zoeken. Het zijn over het algemeen geen negatieve herinneringen. Waarom stoort het me dan?

Het ligt aan het ‘te pas en te onpas’ gebruik van het woord. In de juiste context voegt het juist iets toe.

Hoogste tijd om kritisch te gaan kijken waar ik het woord kan schrappen. Dat zou nog wel eens op heel veel momenten kunnen zijn ben ik bang. Misschien mag ik jou uitnodigen hetzelfde te doen? Of is het jou om het even?

Joyce van Ombergen-Jong Internship & personal coach jongleren.es / yourjourney.academy ES Life 61

Vieze jurk “Ik zal alleen nog maar deze jurk aantrekken en mijn haar niet meer wassen, totdat de herovering van Granada voltooid is.” Het zijn de woorden van Koningin Isabel II nadat de Koningen eindelijk Málaga in handen hebben. De strijd om Málaga was een bloederige geweest. Meer dan vier maanden had de herovering in beslag genomen. Gedurende de strijd is Koning Fernando, als aanvoerder van de troepen, steeds in de omgeving van de stad te vinden. Zijn kampement staat op enkele honderden meters van de stadsmuur, daar waar nu de Basiliek van la Victoria staat.

Koning Fernando is naar Málaga gekomen met meer dan 78.000 strijders, waarvan 20.000 te paard.

Daartegenover staan 15.000 Malagueños en Afrikaanse huurlingen die stad verdedigen. Maar ondanks de enorme numerieke overmacht van Fernando´s leger, valt de strijd niet mee. Málaga is erg goed verdedigd. De hele stad is ommuurd en daarbovenuit torent het Alcazaba, een burcht die voorzien is van de beste en modernste verdedigingstechnieken. En of dat nog niet genoeg is, is het door de Coracha, een pad met dubbele muur, verbonden met het Gibralfaro. Deze vesting is na de uitvinding van het buskruit bovenop de berg gebouwd, om te zorgen dat het Alcazaba vandaaruit niet beschoten kan worden.

De Katholieken besluiten de aanval te openen op het Gibralfaro. Nadat ze enkele dagen lang de vesting bestookt hebben, lukt het ze eindelijk een kleine opening te forceren. Maar het brengt ze weinig goeds.

De Moren reageren onmiddellijk door naar buiten te komen en weten enkele tientallen Katholieken om te brengen. Het is een grote mentale slag voor de troepen van de Reyes Catolicos. Koning Fernando vraagt zijn vrouw Koningin Isabel om naar Málaga te komen, om de troepen mentaal te ondersteunen.

Maar wie denkt dat ze in het kampement van Koning Fernando intrekt, heeft het mis. Voor haar wordt een eigen kamp opgericht, aan de andere kant van de rivier. Op die plek wordt later het Klooster van La Trinidad gebouwd.

Het Katholieke leger geeft niet op en omsingelt de stad, zodat het afgesloten is van vers voedsel. Daarnaast verzint het steeds nieuwe manieren om de stad aan te vallen. De beschietingen van de stadsmuur blijken weinig uit te halen en daarom wordt een nieuw plan bedacht. Er wordt een tunnel gegraven en het allerzwaarste kanon dat het leger tot haar beschikking heeft, wordt onder een van de torens afgevuurd.

De toren stort in en veel Moorse soldaten komen om.

Het breekt de moraal van het Moorse leger. De hitte van de Andalusische zomer, het gebrek aan voedsel en het verliezen van vele manschappen leidt ertoe dat ze besluiten zich over te geven. Op 18 augustus 1487 worden de sleutels van de stad overgedragen aan de Katholieke Koningen.

Na de triomfantlijke intocht worden de Katholieke legers richting Granada gestuurd. De Koningen blijven een tijdje in Málaga om orde op zaken te stellen en volgen van daaruit de strijd om Granada. Het schijnt dat tijdens dit tijdelijke verblijf Koningin Isabel haar intrek neemt in het Alcazaba. En Fernando?

Die sloeg zijn tenten een paar honderd meter verder op, in het Gibralfaro. Maar aangezien zijn vrouw enkele jaren lang in dezelfde ongewassen jurk rond zou lopen, valt daar wel iets voor te zeggen.

Sander de Klomp is eigenaar van Hotel Casa de las Mercedes in het centrum van Málaga.

ES Life 62

casadelasmercedes.com ditismalaga.nl.

DECOR

SHADE

HOMES

EVENTS

Showroom: Carril de Picaza 30, 29670 San Pedro | www.acoola.eu | info@acoola.eu | +34 951 569 655

Cafeteria Gourmet

Carihuela

Slagerij Stam

Filet Americain, belegde broodjes

Vleeswaren en salades

Gourmet, fondue en Barbecue schotels, diverse sauzen, kazen, wijnen en kant en klare maaltijden

Vol leuke wetenswaardigheden en tips over cultuur, gastronomie, natuur en geschiedenis van de Zuid-Spaanse stad en provincie.

Open van dinsdag t/m zaterdag van 11.00-21.00

Te koop bij Attent Holandes en Supermercado Diferente in Torremolinos of bestel een exemplaar via else@inspanje.nl.

Adres: Avenida Carlota Alessandri 87 29620 Torremolinos - Rotonda Pez Espada Telefoon: 0034 672108573

De keuken is de hele dag open

Prijs 19,95 euro.

Controle en veiligheid in en om uw woning Toezicht, waar je ook bent Heldere beelden dag en nacht Tijdig melding vóór inbraak

Global Security Spain | Marbella voor meer informatie bel: +34 653 47 56 65 of mail: paul @globalsecurityspain.com

WWW.GLOBALSECURITYSPAIN.COM

AGENDA EVENEMENTEN

KUNST / MUZIEK

Art meets interior 15 februari - Acoola San Pedro acoola.eu

Amor Flamenco 23 februari, 19.30u - Teatro Ciudad de Marbella http://cultura.marbella.es/agendacultural.html

Alles wat u moet weten over de fiscus in Spanje 21 februari 15.30u - Binck Investment Academy binckspanje.com Málaga bruist 23 april 15.30u - Binck Investment Academy binckspanje.com

Jazz festival 27 februari - 2 maart Centro Cultural MVA Málaga centroculturalmva.es Mañanas en el Museo 10 maart 12u - Museo de Málaga Concert Música Ensemble mmalaga.es/agenda/las-mananas-en-elmuseo-de-malaga-marzo.html Cómpeta Artwalk 20 - 24 april artcompeta.com

SPAANSE FEESTDAGEN 28 februari Día de Andalucía 14 - 21 april Semana Santa

NEDERLANDSTALIGE CLUBS COSTA DEL SOL Marbella Dutch Business Club (marbelladutchbusinessclub.nl) Ledenbijeenkomsten eerste dinsdag van de maand Belgian Business & Community Club (bbcce.be) 13 februari, 17u - networking event

Ellas (ellas-spanje.nl) 12 maart, 19u - Human Design Nederlandse Club Costa del Sol (nccs.es) 1 maart, 18u - inloopborrel Finca Los Caballeros - Benalmádena

evenement vermelden? stuur een e-mail naar info@especial-life.com

ES Life 65

NEDERLANDSTALIGE HULPVERLENERS HUISARTSEN Alhaurin el Grande Medical Centre Alhaurin - Ch. M van Meer 952 597 230 El Morche Mar y Salud - Bernadette Veeger - 952 532 065 Fuengirola Medisch Centrum PG - Henri Guemal - 952 461 992 Nerja Medical Clinic Nerja - Rik Heyman - 952 526 775 Nueva Andalucía Centro Medico Romano - Carlos Azcona 952 810 154 Torremolinos J.O. Landman - 952 388 872 Frank Buster - 952 380 279 TANDARTSEN Marbella Clinica Dental Soriano - Leonard Pelzer 951 317 021 Clinica Dental Doctor Wouter Teng 952 827 392 Mijas Johan Alphons Kools - 952 475 972

Monda Craniokracht - Sophie Pothoven - 647 677 365 Nerja Fisioterapie Holandesa - Rutger - 952 526 881 Nueva Andalucia Marjan Massage - 696 423 870 Torremolinos Fisioterapia PlayaMar - Desiree - 952 123 742 ORTHOPETEN Marbella Dr Marc Bosquet - 952 771 637 Nerja Ortopedia Chatelin - 685 773 857 UROLOOG Marbella Urologie Marbella - Wim de Bruyn - 619 992 369 THUISZORG Algarrobo Costa Miranda van Poortvliet van Tiel - 618 552 919 Benalmadena Anneke Verhoeff - 619 287 481 Fuengirola Bep van de Bremer - 687 487 291

Nueva Andalucia Dental Arts - Jose Luis Morena Miranda 952 817 110

El Morche Mar y Salud - Jolanda de Kuijer - 676 991 443

Torremolinos Clinica Monte Blanco - Snezana Kools 661 470 111

PSYCHOLOOG Marbella Marlies van Boxtel - 697 878 694

FYSIOTHERAPIE / OSTEOPATIE / MASSAGE Pizarra / Coín Markus Link fasciatherapie & massage- 684 123 107 Benalmadena Body Center - Mireille Rinchard - 607 153 025 Fuengirola/Mijas Marielle de Bruin - 670 663 910 Stanley Groot - 952 933 975 Marbella Centro de Fisioterapia Roda Robina vd Berge - 639 926 228 Patrick Vervaeke - 691 320 710

Mijas Maryna Kohrolska - 657 198 928 DIERENARTSEN Estepona Pointer Clinic - Nazli Kreft - 952 804 165 Tamara Veterinary clinic - Marcel Vet - 952 795 049 Nueva Andalucía Pointer Marbella - André Evers - 952 906 626 algemeen noodnummer 112

Voor correcties of toevoegingen: stuur een e-mail naar info@especial-life.com

ES Life 66

NEDERLANDSTALIGE ONDERNEMERS

B

Baika & Erik Bablo Marbella aan en verkoop regio Marbella BaBlo info@bablomarbella.com

Saskia Gruijters & Martin Faessen WeCare Mortgages Hypotheken in Spanje info@wecaremortgages.com Spanjehypotheek.com

Lynn van Wilderode Primrose Real Estate info@primrose-realestate.com Nederlandse Costa del Sol makelaar www.primrose-realestate.com

Barbara De Swaan Orange Insurances barbara@orangeinsurances.com Verzekeraar voor Nederlandstaligen orangeinsurances.com

Gert Cleymans info@iddomus.com Iddomus Developers, SL - Marbella Nieuwbouw - Renovatie - Interieur iddomus.com

Barbara Ingenbleek EuroEconomics marbella@euroeconomics.com Advocaten en accountants euroeconomics.com

De tuinmeubelspecialist met 13.000m2 expositie info@detropen.es A7-salida 272 Vélez Malaga detropen.es

Rens Zwanenburg lzwanenburg@interchem.nl InterChem - InterGreen - Marbella Sterk in duurzaam verven www.inter-green.eu

Hakotrans Verhuizingen Pol. ind. la Vega del Cañadón Nave 13a, 29649 Mijas.

Tlf. 952 587 619 hakotrans.com

Roger’s Linnerie / Diks Bedding Slaapspecialisten Avenida Carlotta Alessandri 158 Torremolinos rogerslinnerie.com

Residencia Estates Uw droomhuis aan de Costa del Sol Telf. +34 952 85 00 01 residenciaestates.com

Jongleren Joyce van Ombergen-Jong Hét stagebemiddelingsbedrijf van Málaga jongleren.es

MARBELLA

Uw bedrijf in een kadertje?

Stuur een mail naar: sales@especal-life.com

ES Life 67

Leuke plannen voor uw agenda voor 2019

ALLE EVENEMENTEN ZIJN GRATIS EN VRIJBLIJVEND Bij Binck kunt u seminars volgen over alle vormen van beleggen.

Daarnaast organiseren we ook lezingen en debatten over het leven als buitenlander aan de Costa del Sol. feb 21 mrt 29 apr 25 mei 23 jun 14 jul/aug sep 19 okt 17 nov 07 dec 12

Alles wat u moet weten over de fiscus in Spanje Brexit Breakfast Málaga bruist Alles over ProTrader Nederlandse crime hubs in Spanje Bespreken van voorbeeldportefeuilles op afspraak Debat: het gaat goed met de Spaanse economie Mystery Guest Het leven als guiri aan de Costa del Sol Vooruitblik en visie op 2020 & KerstBorrel

CONTACT:

telefoon +34 952 924 011

web www.binckspanje.com

Alle bijeenkomsten vinden plaats in onze Binck Investment Academy in Marbella

Schrijf u in via BinckSpanje.com

e-mail info@binckspanje.com

Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan deels verloren gaan. BinckBank nv – Vergunninghouder DNB Geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Marketen – Kvk Amsterdam 33162223