Editie 31. Oktober / november 2019
LIFE
ESPECIAL
Nederlandstalig magazine over het leven aan de Costa del Sol
ESPECIAL SESSIES
Spaanse werknemers in Nederlands bedrijf
Bekroonde wijn uit MĂĄlaga gemaakt door Nederlanders
wandelfeest in Marbella De PyreneĂŤn van het zuiden: Alfernatejo
GRILL DEL PUERTO Puerto Banus 1ste lijn Tel : 952 811 686 www.grilldelpuerto.com open van 13:00 tot laat Dress code : Casual Elegant
Belgische keuken specialiteit : houtskool grill
Voor fijnproevers en wijnliefhebbers
Nieuw : Tiny Tastings Een selectie uit onze kaart als kleine degustatiegerechtjes. Kleine proeverijen met een lekker glaasje wijn. De perfecte oplossing voor de minder grote honger.
RANCHO GRILLE Ctra. de Cรกdiz - Urb Carib Playa Cambio de sentido LAS CHAPAS exit km. 194 Tel : 952 831 922 www.grillerancho.com open van 17:00 tot laat Dress code : Casual Elegant
EDITORIAL
COLOFON ESPECIAL LIFE TEAM Bianca van Hoorn Else Beekman Joyce van Ombergen-Jong Marcel Boers Maybritte van Blijderveen Nazli van den Kieboom Ronald Dorlas Sander Klomp Susanna Verboon Taco te Gussinklo Wim Lamers PUBLISHERS Marjan Schut (commercial director) sales@especial-life.com +34 680 674 188 Maria Kupers (creative director) maria@especial-life.com ADVERTENTIES sales@especial-life.com ESpecial Life is een tweemaandelijks GRATIS magazine dat ook online gepubliceerd wordt: especial-life.com Heeft u vragen, suggesties of tips? Mail ons! info@especial-life.com Dutch magazine, FOR FREE, with bi-monthly editions. Also published online: especial-life.com. If you have any questions or suggestions, mail us! info@especial-life.com Alle rechten voorbehouden ©2014-2019 Foto cover: Maria Kupers
Wij hebben allebei in de afgelopen maanden een uitstapje naar het noorden van Spanje gemaakt. Even iets anders zien en weer even met een dekbed over je heen slapen. Geen wonder dat Spanjaarden zelf graag in hun eigen land op vakantie gaan, elke regio is zo totaal anders dat het lijkt alsof je in het buitenland bent. Onafhankelijk van elkaar zijn we tot de conclusie gekomen dat Andalusië toch wel echt òns gebied is. Niet alleen vanwege het klimaat, de cultuur en geschiedenis maar ook omdat er een vriendelijkheid en optimisme in de lucht lijkt te hangen die je elders in Spanje niet tegenkomt. Waarschijnlijk genieten we daarom ook zo van het televisieprogramma ‘Brieven aan Andalusië’. Een feest van herkenning en er bekruipt ons ook een beetje een gevoel van trots omdat wij hier wonen. Tijdens gesprekken met Spaanse vrienden is dat ook wat we hen vertellen, van alle plekken op aarde hebben wij juist hier onze koffers uitgepakt. En dat bevalt dus over het algemeen uitstekend. Omdat nieuwsgierigheid in ons bloed zit waren we benieuwd hoe de Spanjaarden eigenlijk over ons denken. Voor de ESpecial Sessies vroegen we Spaanse werknemers hoe het is om voor een Nederlandse of Belgische baas te werken. Hun antwoorden maakten ons opnieuw een beetje trots, nu op onze eigen cultuur. Maar hier en daar moesten we ook hard lachen omdat we heel goed begrijpen dat sommige gewoonten van ons in de ogen van anderen wel een beetje raar kunnen zijn. In dit nummer ook meer informatie over de Spaanse gewoonte om samen het maal te delen, een fundamenteel onderdeel van het mediterrane dieet. En daar hoort natuurlijk een lekker glas wijn bij, onze wijnexpert ging op bezoek bij Bodegas Bentomiz voor een kijkje achter de schermen. We nodigen je uit voor een wandeling in La Axarquía, je als vrijwilliger in te zetten voor vluchtelingen of bij Protección Civil en zelf je tuin aan te leggen volgens de principes van permacultuur. Veel leesplezier!
Marjan & Maria ES Life 3
DECOR Cathelijne de Vilder: interior designer bij Acoola Decor
PERSONAL TOUCH
Showroom: Carril de Picaza 30, San Pedro (Marbella) www.acoola.eu | info@acoola.eu | +34 951 569 655
Het geheel witte interieur is goed voor de verkoop maar voelt het aan als een thuis? Wordt er in geleefd? Hoe geven we het toch die finishing personal touch? Tip 1: Charisma! Het toevoegen van een uniek kunstwerk met led light gaat de kamer een dynamisch gevoel geven. Tip 2: In plaats van een muur een heftig kleurtje of behang te geven, geef ik de voorkeur aan behang met textuur (zijde, parels, riet..) wat een veel interessanter en subtieler effect geeft.
Tip 3: Het toevoegen van kleine kleuraccenten in bijvoorbeeld een kussentje werkt niet, nodig die kleur (en veel van die kleur) uit in meerdere aspecten. Combineer felle kleuren en prints voor een een vrolijke touch. Tip 4: Het combineren van modern met vintage stukken uit verschillende tijden of landen vind ik super mooi. Het creĂŤert een rijk gevoel van invloeden en textuur terwijl het functioneel en tijdloos is. Voor verdere tips en inspiratie, bezoek onze showroom. Ik kijk er naar uit!
INHOUD LIFESTYLE, GASTRONOMIE & INTERVIEWS 14 Meer dan eten alleen 19 Konijn in een sausje 20 Gevarieerd werk bij de burgerbescherming 28 Werken voor Nederlanders of Belgen, is dat leuk? 34 Vrijwilligerswerk met vluchtelingen 40 Bekroonde wijn uit Sayalonga 42 Verfrissende rosé
NIEUWS & COLUMNS 39 Uw huis verhuren? 45 Schoonheidsidealen
20
46 Kijk de andere kant uit 51 Gechipte dieren 52 Op de kleintjes letten 54 Laatste wijsheid 58 De ziel van Andalusië 61 Leven op het platteland 62 Business Buzz
08
14 ACTIVITEITEN, NATUUR & CULTUUR 08 De Pyreneeeën van het zuiden 48 De wandelschoenen kunnen weer aan 54 Duurzaam voedselbos in je achtertuin
PRAKTISCH 26 Goede doelen en de belasting 65 Culturele agenda 66 Overzicht Nederlandstalige ondernemers en hulpverleners ES Life 5
adverteren bij ESpecial Life
MEER DAN PRINT! U wilt uw bedrijf onder de aandacht brengen maar hoe gaat u dat precies doen? Kiest u voor geprinte media, sociale media, uw eigen website of een combinatie van de diverse mogelijkheden? Het binnenhalen van nieuwe klanten, onder de aandacht brengen van producten en diensten en het creĂŤren van naamsbekendheid vereist een uitgekiende strategie. Via ESpecial Life kunt u het Nederlandstalige publiek aan de Costa del Sol bereiken op de manier die het beste bij uw doelstellingen past.
Offline & online
Met een advertentie in het magazine komt uw bericht bij duizenden mensen terecht. Niet alleen via de geprinte versie maar ook via onze site. Daar kan het magazine, waarin uw advertentie voorzien is van een link naar uw site, gedownload worden. Bovendien worden alle artikelen ook nog eens apart gepubliceerd en gepromoot zodat uw banner ook onder de aandacht komt. Als adverteerder bieden we u bovendien de mogelijkheid om via onze Facebook pagina uw nieuws te publiceren.
Waarom ESpecial Life?
Ons magazine wordt door de lezers gewaardeerd vanwege de kwaliteit van de inhoud en de vormgeving. Ons team streeft er elke editie weer naar een variatie aan interessante artikelen voor een breed publiek te bieden. Daarbij ligt de focus op de diverse aspecten van het leven aan de Costa del Sol, onze professionele schrijvers gaan altijd zĂŠlf op zoek naar de feiten en mooie verhalen. De magazines worden verspreid tussen Nerja en Sabanillas, op punten waar veel Nederlanders en Belgen komen.
Meer weten?
We hebben ons volledig verdiept in alle mogelijkheden om uw bedrijf onder de aandacht te brengen en vertellen u daar graag meer over. Neem contact op met Marjan Schut: sales@especial-life.com
especial-life.com facebook.com/especiallife instagram.com/especiallifespanje/ ES Life 6
de Pyreneeën van het zuiden Het is een privilege om in de provincie Málaga te wonen. De boeiende, nog echt Spaanse provinciehoofdstad vol culturele bezienswaardigheden ligt aan de internationaal georiënteerde en bruisende Costa del Sol. Het binnenland erachter is zeer gevarieerd en actievelingen, natuur- en rustzoekers kunnen er hun hart ophalen. Voor dit nummer van ESpecial Life bezochten we dit tamelijk onbekende deel van het binnenland. Tekst: Else Beekman. Foto’s: Else Beekman, Malaga Turismo
ES Life 8
We hebben het dan over het gebied ten noorden van de Montes de Málaga. Officieel behoort het tot de regio La Axarquía. Het overweldigende stuk natuur met woest ogende grijze rotsen in een glooiend en verlaten landschap ligt op iets meer dan een half uur rijden van de stad Málaga. Het is er uitgestorven en aan niets valt hier af te leiden dat de Costa del Sol, met alle daarmee gepaard gaande hectiek vlakbij ligt. Wentel je je graag in rust, ruimte en leegte, breng dan bezoek aan het gebied rond de dorpjes Alfarnate en Alfarnatejo. Het landschap hier schijnt menigeen aan de Pyreneeën te doen denken vanwege de hoge ligging, de ruigheid en de schoonheid ervan. De pieken steken als wij er zijn in vele grijstinten af tegen de staalblauwe lucht. In het voorjaar zijn de heldergroene weiden gelardeerd met felrode klaprozen. In de omgeving wordt veel gefietst, zowel door racefietsers als mountainbikers. De rustige, kronkelende bergwegen zijn uitstekend geschikt voor de beoefening van deze sport. Afwisselend passeer je er uitgestrekte velden met olijfbomen, granen en kikkererwten. Vanaf vele punten in het landschap trekken de toppen van de bergen Chamizo, Vilo en Gallo je aandacht. Uit diverse vondsten hebben archeologen kunnen afleiden dat de mens zich hier al erg vroeg heeft gevestigd. Voorwerpen van onze verre voorouders werden gevonden in de kloof van de rivier de Sabar en in de Gómer put troffen onderzoekers huishoudelijke gebruiksvoorwerpen aan van 5.000 jaar geleden. Mijd het gebied hartje zomer, vanwege de hoge temperaturen, maar de rest van het jaar kun je er naar hartenlust wandelen, rondtoeren of eten in
een historische ‘venta’, zoals de Venta de Alfarnate (zie verderop in het artikel).
De wandeling langs de toppen
We kiezen voor de Ruta de los Tajos de Doña Ana y Gómer, dat zijn de hoogste rotspieken bij Alfarnatejo, een zonnige en niet-regenachtige dag uit. De route leidt door de Sierra de los Tajos de Sabar naar de rivier de Sabar die zijn loop er vlakbij heeft. Het gebied heeft een oppervlakte van circa 10 vierkante kilometer en de Doña Ana van 1.202 meter hoog, de Pico de Gómer (1.129m) en de Pico del Fraile (1.229m) zijn de belangrijkste toppen. We volgen grotendeels de loop van de rivier de Sabar en kunnen de drie bergen uitgebreid en vanuit verschillende invalshoeken bewonderen. Onder de pieken zien we indrukwekkende verticale rotswanden van tientallen meters hoog in kleuren die variëren van grijs- tot bruintinten met hier en daar wat groen. Onze route is ongeveer 20 kilometer lang en heeft volgens Wikiloc een gemiddelde moeilijkheidsgraad. We rijden over de N157 richting Alfarnatejo en slaan linksaf bij de het bord dat de ‘camino de Tallón y alto del Fraile’ aangeeft. Deze volgen 1.500 meter we tot we bij een oude waterbak of veetrog aankomen. Ons pad volgend bereiken we de bergflank die Doña Ana van Cerro del Fraile scheidt. Net achter de heuvel worden we getrakteerd op een geweldig uitzicht op het stadje Riogordo en de Tajo de Gómer. Dan volgen we de Cerro de la Hiedra in zuidelijke richting. Hier begint de klim naar de top van de Doña Ana met aan het einde het moeilijkste gedeelte van onze wandeling. We moeten flink
spectaculaire uitzichten op zee en moeilijk bereikbare strandjes ES Life 9
stijgen en de weg is niet duidelijk gemarkeerd. Af en toe kost het ons moeite niet verkeerd te lopen. We moeten goed letten op gemarkeerde stenen of wegaanduidingen gevormd door de stenen zelf, die in een piramidevorm zijn gestapeld. Ook hier zien we een prachtig panorama als beloning. We zien Comares, Casabermeja en Periana liggen en ontwaren zelfs in de verte de kust bij Torre del Mar. De Maroma, de hoogste berg van Málaga ten oosten van ons is in nevelen gehuld. Voor de afdaling volgen we exact dezelfde route als tijdens de beklimming.
Alfarnate en Alfarnatejo
Beide dorpjes zijn erg leuk om even doorheen te wandelen. Ze doen vanwege de bebouwing en nauwe straatjes – net als tal van andere dorpjes in La Axarquía - Moors aan. Er zijn
een paar eenvoudige restaurants en bars met streekgerechten op het menu. Heb je trek gekregen van je inspanning dan is het goed te weten dat de beste kikkererwten van Málaga in Alfarnatejo worden verbouwd. Een stoofpot met kikkererwten (garbanzos) is dan ook op geen enkele menukaart weg te denken. Wij probeerden deze uit in restaurant Los Pirineos de la Costa del Sol in Alfarnatejo. Een ander typisch lokaal gerecht van Alfarnatejo is de ‘gazpacho de los tres golpes’, ofwel de gazpacho van de drie slagen. In dit dorp wordt deze koude tomatensoep op een bijzondere manier bereid door de drie ingrediënten water, zout en azijn in één keer toe te voegen aan de fijngehakte paprika, tomaat en ui. De gazpacho wordt hier dus niet gepureerd. Elk jaar wordt op 3 augustus La Fiesta del Gazpacho gevierd. Bezoekers krijgen dan een stenen bakje dat voortdurend wordt bijgevuld met het verfrissende gerecht. De geschiedenis van het dorp schijnt begonnen te zijn rond één Moorse boerderij die dankzij zijn hoge ligging lang dienstdeed als wachttoren. Het bouwwerk wordt door sommigen Castillo de Sabar genoemd en de resten ervan zijn nog te zien in de kloof van Gómer. Naast de bergpieken die we tijdens onze wandeling zagen zijn ook de kloven Tajo de Doña Ana en Tajo de Gómer de moeite waard voor een wandeling.
Venta de Alfarnate
Even buiten het dorp Alfarnate, als je eigenlijk langs de hoofdweg richting Alfarnatejo rijdt op de kruising van de MA-4102 en A-4152, ligt de oudste venta (wegrestaurant en vroeger herberg) van Andalusië uit de 13de eeuw. Hier kwamen
ES Life 10
mensen op adem die vanuit Granada via de Puerto de los Alzores onderweg waren naar de kust via de destijds enige doorgangsroute tussen Málaga en Granada. Venta de Alfarnate ligt op 900 meter hoogte en bevat zelfs een klein museum. De Spaanse koning Alfonso VIII bracht er ooit een nacht door. Lang geleden vormde deze herberg namelijk het decor voor diverse bandieten of struikrovers, de zogenaamde bandoleros. De ‘cel’ waarin struikrover Luis Candelas in 1824 een nacht gevangen werd gehouden, is nu omgebouwd tot originele eetruimte, en in een klein winkeltje worden streekproducten als zoete Málaga-wijn, ham, worsten en honing verkocht. Bij mooi weer is er een gezellig terras. Houd er wel rekening mee dat het menu niet echt uitnodigend is voor vegetariërs. Er staan veel vleesgerechten op de kaart. De venta ligt op de kruising van de A-4152 en de A-4102
De beste kikkererwten komen uit Alfarnatejo. Na een stevige wandeling gaat een stoofpotje met deze peulvruchten er wel in!
Legende
Volgens de overlevering stortte na een zware regenbui een enorme steen op de enige weg die de twee plaatsjes Alfarnate en Alfarnatejo met elkaar verbond. Sindsdien worden de inwoners van Alfarnate ‘palancos’ (hefbomen) genoemd en die van Alfarnatejo ‘tejones’ (afgeleid van Alfarnatejones). Inwoners van Alfarnate besloten daarop om met ijzeren staven en stokken hefbomen te vormen om zo de steen de heuvel af te laten rollen. De steen viel uiteindelijk richting de vallei en ligt daar – zegt men - nog steeds.
ES Life 11
Satelliet Systemen T V - S AT E L L I T E - I N S TA L L AT I O N S
JOYNE
Televisie via de satelliet www.joyne.nl
JOYNE
YNE
CAMERA BEWAKING EN ALARMSYSTEEM SPECIALIST alarmsysteem zonder maandelijkse kosten. 路 Voor al uw installaties 路 Alle TV en audio merken verkrijgbaar 路 Koelkasten, drogers, wasmachines Directie: Judith & Eric
Tel.: 952 591 603 路 Mobiel: 676 888 565 E-mail: info@je-systems.net
w w w . j e - s y s t e m s . n e t
THE HOT NEW GRILLING SENSATION IS NOW IN STOCK! Barbecue World is happy to announce that it has partnered up with Traeger Grills to bring you the newest grilling fenomenon straight from the United States. SIX WAYS TO MASTER
ROAST
GRILL
YOUR GRILLING GAME
SMOKE BAKE
BRAISE
BBQ
Calle Juan de Mena 18, Polígono Industrial, Estepona, Costa del Sol
+34 699201365 - info@barbecueworld.es www.BARBECUEWORLD.es
WIJ WERKEN AAN UW IMAGO • • • • •
Vormgeving & Webdesign Logo´s & Huisstijlen Brochures & Advertenties Marketing & Events Fotografie
Voor pakkende communicatie, met een blijvende impact en een beter resultaat! Geef uw bedrijfsuitstraling een boost, neem vandaag nog contact op. www.splez.com | +34 693 728 960
EVA
FASHION FOR ALL WOMAN
Calle Hernan Cortes 6, San Pedro. Recht tegenover het postkantoor. Openingsuren van dinsdag tot zaterdag van 11u - 14u. en van 15h - 20h
NIEUWE COLLECTIE Van xxs tot xxl en meer!
Atelier E.
conceptstore
Paseo costa del sol 3, La cala de Mijas. Achter postkantoor. Openingsuren van maandag tot zaterdag van 10u - 14u.
mediterraan dieet
een manier van leven
ES Life 14
Vrijwel iedereen heeft wel eens van het mediterraan dieet gehoord. Een dieet dat vooral bestaat uit fruit, groente (waaronder veel peulvruchten), noten, vis en olijfolie extra vierge en in mindere mate uit rijst, pasta, vlees, melkproducten en alcohol. In 2010 is deze manier van eten zelfs door Unesco tot Werelderfgoed uitgeroepen. Het gaat echter niet alleen om wát je eet, vooral de cultuur die erbij hoort is belangrijk. Tekst: Susanna Verboon. Foto’s: Maria Kupers
De United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization beschrijft het culturele element als volgt: “het samen eten is de basis van de culturele identiteit en de continuïteit van leefgemeenschappen langs de Mediterrane zee. Het is een moment waarin er een sociale en communicatieve uitwisseling plaatsvindt en de vernieuwing van de familie of vriendschappelijke banden. Het mediterrane dieet benadrukt de gastvrijheid, interculturele dialoog en creativiteit door diversiteit.” Het mediterraan dieet is dus meer dan het eten volgens een bepaalde voedingspiramide met producten. Het gaat ook om de kennis, vaardigheden, rituelen en tradities rondom het verbouwen van gewassen, de visserij, de veeteelt en het oogsten, het conserveren, het bereiden van de grondstoffen en vervolgens het met elkaar delen en eten van het voedsel.
Gastronomische festivals
We duiken in deze wondere wereld van het mediterrane dieet, of liever gezegd: de mediterrane levensstijl. Een van de dingen die opvalt is het grote aanbod aan gastronomische festivals in de provincie Málaga. Ieder dorp of stad heeft wel een specifiek product waar het om bekend staat. In Ardales wordt de Fiesta de la Matanza (slacht) gehouden, waar varkens nog volgens plattelandstraditie geslacht worden. Coín viert haar sinaasappelfeest en in Málaga zijn de gegrilde sardines te proeven tijdens de Día del Espeto (feest van de gegrilde sardientjes). Ook zijn er dorpen waar bijvoorbeeld de moscatel druif, gazpacho, vino dulce (zoete wijn), kastanjes, tomaat, honing of geitenkaas in de spotlight staan. Tijdens deze gastronomische feesten worden de streekproducten volgens traditionele wijze bereid en kunnen de bezoekers genieten van
diverse proeverijen en lokale muziekstijlen, zoals bijvoorbeeld de Verdiales. Maar niet alleen dat, ook het samen eten en met elkaar delen zijn steeds weer terugkerende elementen.
Tradities en technieken
Een belangrijk onderdeel van het mediterraan dieet zijn haar tradities. Iedere bevolking heeft haar eigen, vaak al eeuwenlange tradities die tot op heden nog in ere gehouden worden. De mediterrane bevolking leeft met de seizoenen: in de zomer de tomaten, puntpaprika´s, meloen en vijgen, in het najaar de amandelen, druiven en olijven en in de winter de citrusvruchten. De lokale markten liggen vol met smaakvol, rijp fruit en groenten. Dat is niet hetzelfde als de vaak bleke, smaakloze groenten en fruit die het hele jaar door te koop zijn in de supermarkten. Alle landen en culturen rondom de mediterrane zee leveren hun eigen unieke bijdrage aan het mediterraan dieet.
Samen delen
Spanjaarden eten graag samen. Geen moment laten ze voorbijgaan om iets te vieren of om gewoonweg met elkaar te zijn en te eten. En niet alleen met hun eigen directe familie, vrienden zijn ook van harte welkom om aan te schuiven. Zo werden wij uitgenodigd te komen eten bij een Spaanse vriendin, Paqui, 49 jaar en dierenarts in het dorp. Aangekomen bij haar ouderlijk huis, zien we in de bloemrijke tuin allemaal gedekte, aan elkaar geschoven tafels staan met wat kleine hapjes: olijven, chorizo en geitenkaas. We worden enthousiast begroet. De voertaal is Spaans met af en toe een woordje ietwat beschaamd uitgesproken Engels. Wat meteen opvalt is dat een paar jongens in de puberleeftijd rondwandelen met een glaasje wijn. Gezellig babbelend en vriendelijk naar ons knikkend, vervolgen zij hun ommetje.
ES Life 15
Een paar dames, waaronder Paqui’s moeder, een kordate Spaanse dame van begin zeventig, is al sinds de ochtend in de weer om alles voor te bereiden: vis klaarmaken, groenten inkopen en tortilla´s bakken, alles lokaal en uit het seizoen. Als de lunch begint zit de stemming er al goed in. De tafels staan vol met schalen. Iedereen pakt, geeft door, schenkt een wijntje bij en geniet. Er ontstaan hilarische gesprekken over de Engelse uitspraak, maar ook over de vraag waarom wij in Spanje zijn komen wonen en of deze manier van samenkomen niet in Nederland voorkomt? Er ontstaat een bijzonder gevoel van saamhorigheid. Deze middag was de essentie van de mediterrane leefstijl!
En la cocina de mi madre
(in de keuken van mijn moeder) Anders dan in Nederland is het in Spanje heel gebruikelijk dat kooktradities nog worden doorgegeven. De Spaanse vrouwen spelen een belangrijke rol in het overbrengen van de kennis en tradities van het mediterrane dieet: zij beheersen de technieken, koken met de seizoenen en geven dit weer door aan de nieuwe generatie. Dat de interesse in oude recepten en tradities toeneemt is vooral te zien aan het groeiend aantal kookboeken hierover. In de provincie Málaga zijn al meer dan tien kookboeken over dit onderwerp te vinden. Ook driesterren Michelin chef-kok Dani García van het fameuze restaurant in Puente Romano in Marbella schreef een kookboek met hulp van zijn moeder, ‘En la cocina de mi madre’, met daarin recepten en herinneringen uit zijn jeugd die voor hem een inspiratiebron zijn voor zijn hedendaagse gastronomische creaties. Zo maakte hij van de ‘doodgewone’ gazpacho van zijn moeder een eigen variant met kersen bedekt met een laagje sneeuw van verse kaas (een van zijn meest succesvolle gerechten). Tegelijkertijd is het kookboek voor García een eerbetoon aan alle huisvrouwen, aan de traditionele gerechten, aan het samen vieren van levensgebeurtenissen, aan de geuren die je rook als je thuiskwam uit school en aan de verse, seizoensproducten.
Behoud het mediterrane dieet
Vanaf de jaren vijftig kreeg het mediterrane dieet steeds meer aandacht. Er is veel onderzoek gedaan, waarin keer op keer bevestigd is dat de mensen die leven volgens de uitgangspunten van het mediterrane dieet minder vaak hart- en vaatziekten en kanker ontwikkelen. Tegenwoordig verdringen in Spanje de fastfood sector en de industriële voedingsmiddelen de traditionele keuken. De gezinnen hebben minder tijd en kiezen sneller voor voorgekookte, makkelijke, voeding. Experts op het gebied van voeding en gezondheid, waarschuwen om het mediterrane dieet te behouden: “Het mediterrane dieet is voedzaam, geïntegreerd in de lokale cultuur, ecologisch duurzaam en ondersteunt de lokale economie”, aldus de experts. “Daarom moeten we het blijven promoten en mensen erover informeren.”
ES Life 16
Dit jaar nog een feest bezoeken? 5 oktober Día de la sopa perota in Álora In Álora wordt het feest van de broodpuddingsoep gevierd. Deze sopa perota werd oorspronkelijk gegeten door de dagloners op het land. Ze hadden een maaltijd nodig met veel energie en koolhydraten. Deze soep wordt gemaakt van gebakken aardappels, broodkruim van pan cateto (lokaal brood), bouillon, tomaten, asperges, knoflook en olijfolie extra vierge. Als het groentemengsel met bouillon gereed is wordt dit over het broodkruim geschonken en ontstaat een soort broodpudding. www.alora.es 5 oktober Festival de queso in Teba Tijdens dit kaasfestival in Teba zijn meer dan 40 kaasmakerijen uit heel Spanje aanwezig, met een uitgebreide vertegenwoordiging uit Andalusië. Er zijn kazen te proeven maar ook andere melkproducten. Ook zijn er workshops en verschillende andere activiteiten. www.teba.es 26/27 oktober Festival de las castañas y vino in Yunquera Tijdens dit herfstfestival kunnen er allerlei bereidingen met kastanjes worden geproefd. Yunquera ligt midden in de Sierra de las Nieves, waar de meeste kastanjes groeien en verwerkt worden van de provincie Málaga. Ook zijn er kookdemonstraties, lokale wijnproeverijen, een streekmarkt en excursies. www.yunquera.es 1 november Festival de tostón in Ojén Dit festival vindt de eerste zondag na Allerheiligen plaats. Eigenlijk is het een soort oogstfeest te noemen. Dit traditionele feest wordt tegenwoordig steeds vaker overschaduwd door Halloween, maar in de bergdorpen bestaat de traditie nog steeds. De geur van vers gepofte kastanjes, muziek, anijslikeur en gezelligheid maken dit tot een bijzonder festival. www.ojen.es 30 november Fiesta del mosto in Atajate Eind november vindt dit feest van de mosto plaats in één van de kleinste gemeenschappen (170 inwoners) van Málaga. Mosto is het versgeperste druivensap. Nog altijd wordt de mosto op traditionele en zuivere manier verkregen. Bezoekers kunnen dit verse vruchtensap proeven met traditionele migas (gebakken broodkruim). www.atajate.es
ES Life 17
Worldwide supplier of quality kitchens
Tieleman Keukens | Korendreef 15 | 3241 AS Middelharnis | +31 187 602555 | www.tieleman.nl
016
BESTE SERVICE AWARD OPINESS.NL
TOPWINKEL OPINESS.NL
FINANCIEEL GEZOND GROENE VLAG GRAYDON
BESTE KEUKENWINKEL WUGLY.NL
BESTE FAMILIEBEDRIJF VAN GOEREE-OVERFLAKKEE
BESTE FAMILIEBEDRIJF VAN WEST-NEDERLAND
BESTE ZELFSTANDIGE WINKEL VAN NEDERLAND
WARME DOUCHE TROS RADAR
BESTE KEUKENSPECIALIST VAN NEDERLAND
2018
2017
2012 - 2017
2012 - 2016
2014
2011
2011
2010
2003 / 2004 / 2009
Conejo en escabeche con cebolla Recept
voor vier personen Escabeche is een van oudsher een conserveringsmethode uit de tijd van de Arabieren, waarbij de voedingsmiddelen geconserveerd werden in het hoofdingrediënt azijn. Tegenwoordig wordt en escabeche gezien als een kooktechniek. De konijndelen worden in dit geval als het ware voorgekookt in een marinade van azijn, olijfolie extra vierge, wijn, laurier en zwarte peperkorrels. In plaats van wild kan er ook gekozen worden voor vis, zoals sardines of merluza (heek). Ingrediënten • 1 konijn in delen • 1 grote ui • 6 knoflooktenen • 50 ml vinagre de jerez • 100 ml witte wijn • 2 laurierblaadjes • enkele zwarte peperkorrels • theelepel paprikapoeder (pimentón dulce) • zout • olijfolie extra vierge Bereiding Schil de ui en de knoflooktenen en snijd ze in stukjes. Spoel de konijndelen af en dep ze droog. Strooi zout en peper naar smaak over de konijndelen. Schenk een royale scheut olijfolie extra vierge in een koekenpan en braad de konijndelen om en om goudbruin. Voeg daarna de ui en knoflook toe en laat alles nog verder bakken. Voeg vervolgens de laurierblaadjes en de paprikapoeder toe. Schenk als laatste de wijn en de azijn bij het mengsel en laat het gedurende tien minuten zachtjes koken. Zet daarna de deksel op de pan en laat het nog eens 25 minuten heel zacht koken, tot het konijn helemaal zacht is geworden. Serveer met een salade en rijst. ¡Buen proveche! Eet smakelijk!
ES Life 19
vida espaĂąola
protecciĂłn civil
ES Life 20
In Nederland of België weet je over het algemeen precies hoe alles in de maatschappij geregeld is. In Spanje gaan de zaken vaak anders en daar kom je meestal pas achter als je direct in aanraking komt met overheden, bedrijven en instellingen. In de serie ‘Vida Española’ neemt ESpecial Life je mee voor een kijkje achter de schermen. Deze keer spreken we met Jesús Equia, verantwoordelijk voor Protección Civil (burgerbescherming) in Marbella. Tekst Maria Kupers. Foto’s: Protección Civil & Maria Kupers
“Volgens de wet is iedere burger verplicht bij noodsituaties te helpen. Maar niet iedereen beschikt over de nodige kennis en kunde om correct te handelen. Zonder coördinatie zou het een chaos worden” vertelt Jesús Equía. De vrijwilligers van Protección Civil hebben diverse cursussen gedaan waardoor ze snel en adequaat kunnen optreden bij noodgevallen. Ze worden ingezet tijdens evenementen, bij grote branden of op de stranden. Het zijn geen politieagenten maar hun aanwijzingen moeten wel degelijk serieus genomen worden. Ik ontmoet Jesús in zijn kantoor, omringd door veiligheidsplannen voor het evenement Ironman. Hij is degene die deze plannen nauwkeurig leest en beoordeelt. Samen met de veiligheidsdiensten en de organisatie van het evenement zorgt hij ervoor dat sporters en publiek een veilige dag hebben. “In dit geval gaat het om een evenement dat op een zeer groot grondgebied plaatsvindt, dat betekent dat we ook met de gemeenten, politie, medisch personeel en Guardia Civil uit de regio om tafel zitten. Elk mogelijk gevaar wordt besproken, er worden diverse hulpscenario’s opgesteld en op basis daarvan weet iedereen wat er moet gebeuren om de risico’s zo laag mogelijk te houden.”
Veiligheid is te plannen
Protección Civil is in 1982 officieel opgericht. Voor die tijd werd bij noodsituaties een team van militairen ingezet. Dat is bij grote rampen nog steeds het geval, maar het bleek efficiënter om lokale teams te hebben die meteen ter plekke kunnen optreden en ook de preventie voor hun rekening nemen. Het inzetten van vrijwilligers
bij evenementen of het opstellen en actueel houden van rampenplannen zijn taken die onder de verantwoordelijkheid van Protección Civil vallen. Jesús geeft leiding aan een team van drie professionals die, net als hij, in dienst zijn van de gemeente. Dit team zorgt ervoor dat de rampenplannen van de stad Marbella zelf of die voor evenementen correct en up to date zijn. Maar ook urbanisaties en bijvoorbeeld hotels zijn wettelijk verplicht om plannen voor noodsituaties te hebben. Deze worden allemaal door Protección Civil gecontroleerd. De afdeling van Protección Civil in Marbella kan rekenen op de inzet van tweehonderd vrijwilligers. Die hebben allemaal een basiscursus van twee maanden gevolgd. Ze kunnen eerste hulp toepassen en zijn op de hoogte van alle veiligheidsprocedures. Daarna kunnen ze zich specialiseren op diverse gebieden zoals bijvoorbeeld reddingsacties in de bergen of op zee. “De vrijwilligers zijn van alle leeftijden en komen uit alle lagen van de bevolking. Veel van hen schrijven zich in om kennis en ervaring op te doen zodat ze die later bij bijvoorbeeld de politie kunnen gebruiken. Samen zijn ze 80.000 uren per jaar aan het werk. Hoeveel uren je werkt bepaal je zelf, niet iedereen heeft evenveel tijd beschikbaar” vertelt Jesús. “Het lijkt soms saai werk, bijvoorbeeld als je tijdens de processies van Semana Santa lang op een bepaald punt staat. Maar als er iets gebeurt ben jij wel degene die moet handelen en waar iedereen naar kijkt in afwachting van aanwijzingen over wat te doen.”
Foto links: de telefoon van Jésus Equía staat nooit stil... ES Life 21
Samenwerking met veiligheidsdiensten
De vrijwilligers van Protección Civil gaan zelf geen branden blussen of mensen arresteren. Hun werk bij rampen en noodsituaties bestaat uit het ondersteunen van het werk van bijvoorbeeld brandweer en politie en uit het coördineren van de inzet van burgers. Bij de grootste brand van de afgelopen decennia, die ontstond in Barranco Blanco in 2012, moesten duizenden inwoners geëvacueerd worden. Dat gedeelte wordt door de mensen Protección Civil uitgevoerd. Bij dergelijke rampen willen veel mensen helpen met blussen, onderdak bieden of dekens en eten brengen naar de opvangcentra. Om ervoor te zorgen dat burgers niet in de weg lopen of zelf in gevaar komen, zorgt het team van Protección Civil voor een soepel verloop van deze hulp. Jesús is niet alleen trots op het team van vrijwilligers, ook de speurhonden doen goed werk. “Afgelopen november werd in de wijk Las Chapas een bejaarde man vermist. Agenten van de Polica Nacional waren al enkele uren naar hem op zoek en dachten te weten in welke richting hij was gegaan. De honden gingen echter meteen de andere kant op en wisten de man snel op te sporen. Bij een nationaal kampioenschap voor speurhonden heeft onze eenheid de tweede prijs gehaald, het zijn fantastische dieren!” glundert Jesús.
ES Life 22
Geschikt voor iedereen?
Jesús werkt inmiddels 17 jaar bij Protección Civil. Daarvoor gaf hij les op de politie-academie en in zijn vrije tijd geeft hij cursussen zelfverdediging voor vrouwen en lezingen voor het leger en politie. “Veiligheid heeft me altijd gefascineerd. Je moet in noodsituaties snel en koelbloedig kunnen denken en daarna meteen in actie te komen.” Iedereen die Spaans spreekt, uit een van de landen van de Europese Unie komt en overweg kan met de hiërarchische structuur van veiligheidsdiensten kan zich aanmelden als vrijwilliger bij Protección Civil.
Linksonder: tijdens M4DW. Midden: het team met de speurhonden Rechtsonder: verkeerstoezicht tijdens Iron Man Rechtsboven: oefening reddingsactie verdrinking
ES Life 23
BOUW- EN AANNEMINGSBEDRIJF SINDS 1997
Alles in en rondom uw woning van Málaga tot Estepona
• • • • • • • • •
nieuwbouw verbouwingen renovatie schilderwerk tegelwerk metselwerk electra loodgieterswerk advies
Poligono Industrial Los Perales Calle Pera Trinidad, Nave 6 29651 Mijas Frank van Krimpen Telefoon Mobiel Mail
+34 951 135 973 +34 628 111 989 info@nedpiramide.com
Urb. El Rosario, Ctra. N340 km 188, Marbella Tel.: +34 625 133 526 Facebook: Royal Rabibo Restaurant, Sports Bar and Pool Club
Onze vis is de verste vis van de hele Costa del Sol! Elke dag geopend van 12.00 - 16.30 en van 18.00 - 24.00 uur. NIEUW: Onze menukaart is aangevuld met heerlijke Thaise gerechten.
TEPPAN YAKI SUSHI SHASIMI CHINEES JAPANS THAIS
NUEVO TORREQUEBRADA CENTRO COMMERCIAN TORRENUEVA • BENALMADENA COSTA 952 961 397 • WWW.YINTEPPANYAKI.COM
FACEBOOK.COM/YINTEPPANYAKI
Experten
in de Spaanse vastgoedmarkt sinds 1984
East Meets West 6-daagse retreats
In Andalusië, Zuid-Spanje, schenken we aandacht aan het bewust ervaren van het nu. Het resultaat is een hervonden evenwicht tussen lichaam en geest. Een exclusief programma, gericht op het in balans brengen van de levensenergie.
Verkoop - Huur - Verzekering Zoekt u een vakantiestekje of wilt u permanent komen wonen in Spanje? Bij aankoop van een huis in het buitenland komt heel wat kijken, daarom is het belangrijk om de juiste partner te vinden. Niet enkel voor de aankoop maar ook voor alle vragen en diensten nadien. Ons team van experts zit voor u klaar en begeleidt u in heel het proces. Neem contact op en geniet van onze 100% klantgerichte service. Marbella Valencia Barcelona Ibiza
Leer omgaan met stress en burn-out klachten en herwin je vitaliteit op mentaal, emotioneel en fysiek niveau. Vanuit de Oosterse en Westerse benadering kom je in contact met de natuurlijke wijsheid van je lichaam en de rust van je geest. Away from it all.
Wie zijn wij: Ellen Röst: gecertificeerd lichaamsgericht coach en trainer. Hanneke Peters: gecertificeerd Yuan Gong docent en Ren Xue levenscoach.
+34 952 78 75 52 +34 639 67 18 93 +34 930 15 75 19 +34 971 09 50 71
Vanessa Van Camp S.L.
admin@vancamp.es | www.spainvancamp.com
Kijk voor meer informatie op: www.ellenrost-coaching.com/retreats www.qi-connection.com/retreats
www.rogerslinnerie.com
D é s l a a ps pe cia lis ten van d e C o st a d el So l NEDERLANDSE BOXSPRINGS, MATRASSEN, TOPPERS, KUSSENS EN BEDTEXTIEL
Avenida Carlota Alessandri 158, La Carihuela - Torremolinos · Schuin tegenover Carihuela Park - Discotheek Voom Voom Openingstijden: maandag t/m zaterdag: 10.00 - 14.00 u. · Tel. 951 395934 · Eigen parkeer oprit
Vrijwilligerswerk of geld geven aan goede doelen?
Zo werkt dat met de belastingen
Dit jaar besteden we extra aandacht aan mensen die zich als vrijwilliger inzetten voor een goed doel. Maar hoe zit dat eigenlijk belastingtechnisch gezien? Moet je eventueel gemaakte kosten uit eigen zak betalen of kun je die als kostenpost opvoeren? En als je geld geeft aan goede doelen, zijn die giften aftrekbaar? We vroegen Jan Doorakkers, van Doorakkers & Partners Tax Law, dit eens uit te zoeken. Tekst: Jan Doorakkers & Maria Kupers
ES Life 26
Als je in Spanje inkomstenaangifte doet zie je op de laatste bladzijde waaraan de overheid het door jou betaalde belastinggeld aan uitgeeft. Het grootste deel is voor openbare diensten zoals onderwijs, veiligheid en gezondheidszorg maar net als vrijwel elk westers land reserveert ook Spanje 0,7% van de begroting om goede doelen te helpen.
Schenken aan goede doelen
Natuurlijk kun je zelf ook geld geven aan een liefdadigheidsinstelling die zich bezighoudt met iets dat jou persoonlijk raakt of om wat voor reden dan ook belangrijk vindt. En ook al doe je dat niet om er vervolgens belastingvoordeel mee te behalen, onder bepaalde voorwaarden kun je deze giften wel aftrekken. Een win-win situatie dus. In de wet 49/2002 staat precies omschreven hoe dat werkt. De stichting of liefdadigheidsinstelling dient via deze wet aangemeld te zijn en over het zogenaamd ‘goede doelen certificaat’ te beschikken. Bekende voorbeelden van goede doelen in Spanje zijn Cruz Roja, Fundación Pasqual Maragall (Alzheimer) en La Fundación Española del Corazón (Hartstichting). Giften tot een bedrag van 150€ zijn voor 75% aftrekbaar en van alles wat je meer schenkt kun je 30% aftrekken. Jaarlijks terugkomende schenkingen zijn aftrekbaar voor 35%. Gaat het echter om instellingen -goede doelen die niet vermeld zijn in de genoemde wet- dan kan nog altijd een bedrag van 10% aftrekbaar zijn. De regels daarvoor verschillen echter per deelstaat. Wat wel voor heel Spanje geldt is dat er geen sprake mag zijn van een tegenprestatie zoals bijvoorbeeld een reis of boek.
Aftrekbaar van de winst
Ook als je een bedrijf hebt kun je je giften van de belasting aftrekken. In artikel 15 van de wet op de vennootschapsbelasting staat dat van dit bedrag 35% ten laste van de winst kan worden gebracht. Als er in de voorgaande twee jaar aan dezelfde instantie schenkingen zijn gedaan kan dit zelfs naar 40% worden verhoogd. Het maximumbedrag van de schenking mag niet meer zijn dan 10 procent van de belastinggrondslag van het jaar van de schenking. Voor een zelfstandig ondernemer gelden dezelfde eisen als voor een privépersoon.
Het is natuurlijk wel zo dat je een bewijs van je schenking moet kunnen tonen als de belastingdienst hier om vraagt. Een bankafschrift is voldoende.
Belasting over onkostenvergoedingen?
Als je besluit om een deel van je vrije tijd te besteden aan vrijwilligerswerk doe je dat omdat het goede doel je aanspreekt. Maar dat betekent nog niet dat je dan ook maar alle kosten voor bijvoorbeeld vervoer, eten of speciale kleding uit eigen zak hoeft te betalen. Sommige organisaties geven een financiële vergoeding of betalen de onkosten, moet je daar dan ook belasting over betalen? Op zich niet, tenzij het om een bedrag van meer dan 5.500 euro per jaar gaat. Buiten dat hoef je als vrijwilliger ook niet op te geven dat je getrakteerd bent op een dagje uit of een etentje.
Geld of tijd: alles is welkom
Of je er nu voor kiest een instelling financieel te steunen of om een deel van je tijd aan vrijwilligerswerk te besteden, goede doelen kunnen niet functioneren zonder de hulp van mensen. Aan de Costa del Sol is een uitgebreid aanbod aan stichtingen en liefdadigheidsinstellingen die zitten te springen om geld en inzet. Kies wat bij jou past maar let wel op een paar praktische zaken. Een geregistreerde instelling voldoet aan de door de overheid gestelde eisen en dan weet je dus zeker dat er controle op de gang van zaken wordt uitgeoefend. Als je als vrijwilliger aan de slag gaat vraag dan altijd hoe het geregeld is met de verzekering, wat je verantwoordelijkheden zijn en hoe het zit met begeleiding en opleiding. Ondanks dat het niet om een werkverband gaat ga je wel een verplichting aan en een contract zorgt dan voor duidelijkheid voor beide partijen.
ES Life 27
ESPECIAL SESSIES
Spaanse werknemers: cultuurshock? Aan de Costa del Sol zitten veel bedrijven die gerund worden door Belgen en Nederlanders. Onder het personeel dat zij in dienst hebben bevinden zich ook Spanjaarden. We vroegen ons af hoe zij het ervaren om voor een Nederlandstalige baas te werken. Zijn er grote cultuurverschillen? Wat kunnen wij van de Spanjaarden leren en wat vinden zij leuk, of juist niet aan de Belgische en Nederlandse werkomgeving? ESpecial nodigde vier Spaanse werknemers uit voor een glas wijn en een goed gesprek (in het Engels). Tekst & foto’s: Maria Kupers
Toen het idee voor dit onderwerp van de ESpecial Sessies ontstond wisten we meteen dat het risico bestond dat we de beleefde versie van de meningen van de Spanjaarden zouden krijgen. Daarom spraken we met hen af dat we niet bij elke uitspraak de naam van de spreker zouden vermelden, geen blad voor de mond dus. Het valt ons op dat, hoewel de flessen wijn op tafel staan, iedereen voor water kiest.
Moreno Gómez vindt Nederlanders juist aardig en beleefd. Zij werkt als officemanager en architect bij Residencia Estates en heeft ook geregeld met Nederlandse klanten te maken. “Ze geven duidelijk aan wat ze willen, maar wel altijd op een hele beschaafde manier. En ze willen samenwerken, dat was vooral op de werkvloer voor mij echt een shock.”
Belgen en Nederlanders ideale baas? Marjan Schut valt meteen met de deur in huis De opmerking van Ester over samenwerking met de vraag wat zij vinden van het stereotype binnen het bedrijf is voor iedereen aanleiding dat Nederlanders bot en onbeleefd zijn. Christina met voorbeelden te komen. “Alles is makkelijk, Cuevas heeft twintig jaar in diverse landen als mijn kind ziek is bijvoorbeeld, kan ik zonder gewoond en gewerkt voor ze weer terugkwam problemen naar huis” vertelt José. Op het kantoor naar Marbella. Sinds een half jaar werkt ze als waar Christina werkt wordt personal assistant van Franciska wekelijks werkoverleg Schmidt van Professional Law gehouden en dan wordt International en Christina is “Belgen en Nederlanders iedereen geacht meningen het totaal niet met die uitspraak en suggesties te geven over eens. “Bot is echt niet het woord, zijn veel meer van het de lopende projecten en de direct wel. Dat past prima bij samenwerken dan plannen voor de toekomst. mijn persoonlijkheid, het maakt Spanjaarden” “Dat is bij Spaanse bazen het leven makkelijker, je weet echt wel anders, die vragen waar je aan toe bent.” niet om je input en stellen het ook niet op prijs als ze die ongevraagd José Miguel Robles vindt ook dat direct een krijgen.” beter woord is dan bot. Hij werkt inmiddels vijf jaar op de Tax and Legal Department van Ester weet nog dat ze bijna van haar stoel viel Euro Economics. Francisco Melero, technisch toen haar baas Marijke de Nier na de eerste architect bij Acoola, is van mening dat directheid weken vroeg of ze het naar haar zin had, of dat niet zo zeer een cultuurverschijnsel is, maar er misschien iets verbeterd kon worden om het meer een karaktertrek van iemand. “Ik heb werken nog prettiger en efficiënter te maken. ook voor Spaanse werkgevers gewerkt en daar Zowel Francisco als José hebben Engelse les zaten ook hele directe mensen bij. Dat werkt gehad op kosten van de baas en Christina gaat erg prettig, niet om de dingen heen draaien, een basiscursus Nederlands volgen. dat schept duidelijkheid voor iedereen.” Ester ES Life 28
De algemene mening is dat Nederlandse en Belgische bazen cool zijn. Maar ook slim. Want tevreden werknemers hebben er ook geen probleem mee om als het nodig is wat langer te blijven om een project af te maken. Francisco denkt dat daar juist het verschil zit met de Spaanse werkgevers. “Die zijn toch meer geneigd tot misbruik van de tijd van werknemers. Je kunt geen overwerk eisen en er niets tegenoverstellen. Als je je personeel de ruimte geeft, komt die extra inzet vanzelf.� Iedereen is van mening dat er in Spanje wel sprake is van verandering. Het onderwijs en de maatschappij zijn voortdurend in ontwikkeling. Het verschijnsel van de personal coach voor managers begint ook hier normaal te worden en er zijn steeds meer internationale bedrijven die hun manier van werken importeren. Maar de vier tafelgenoten vrezen wel dat meer flexibiliteit op de werkvloer misbruik door de Spaanse werknemers zou kunnen uitlokken. Ze vermoeden dat de Spanjaard in het algemeen, sneller dan de andere nationaliteiten, geneigd zal zijn die vrijheid oneigenlijk te gebruiken.
Valt er nog wat te leren van de Spanjaarden?
In hoeverre passen de Belgen en Nederlanders zich eigenlijk aan, als het gaat om het werkzame leven in Spanje? Het valt de vier Spanjaarden op dat ze vooral onderling zaken doen en alleen Spaanse bedrijven inschakelen als het niet anders kan. Hoewel hun bazen wel allemaal Spaans spreken, blijkt dat bij andere Nederlandstalige leveranciers niet altijd het geval te zijn. Het gebeurt geregeld dat iemand die bijvoorbeeld het onderhoud van de airconditioning doet, amper Engels en helemaal geen Spaans spreekt. En daarom dus alleen door een Nederlandstalige werknemer te woord gestaan kan worden. Dat vinden onze tafelgenoten lastig en eigenlijk ook een beetje vreemd. Omdat zowel Christina als Ester, Francisco en JosĂŠ ook met Nederlandse en Belgische klanten werken vallen hen nog wel meer dingen op. Belgen kunnen af en toe wat grof zijn in de benadering van personeel van andere bedrijven. Nederlanders zien volgens hen alles nogal zwartwit, grijstinten bestaan niet. Nederlandse zoetigheden vallen altijd in goede aarde...
ES Life 29
Er wordt over het algemeen maar weinig rekening gehouden met de Spaanse feestdagen. Het feit dat de supermarkt open is, is voor ondernemers voldoende reden om ook aan het werk te zijn. En dat terwijl het in Spanje de gewoonte is dat de baas het personeel uitnodigt voor een middag of avond op de lokale feria. Ze voegen eraan toe dat dat dan wel meteen het enige bedrijfsuitje is dat je bij een Spaans bedrijf kunt verwachten. De werkgevers van onze vier Spanjaarden organiseren echter wel leuke uitjes of dinertjes en dat wordt wel degelijk gewaardeerd.
“Een tikkie sturen, dat is echt zoooo Nederlands!” Vreemde gewoonten
Zodra we het over eten hebben, wordt duidelijk dat sommige gewoonten van de Nederlanders en Belgen volgens de Spanjaarden uitermate hilarisch zijn. Zo staan ze erop dat ze de bon meekrijgen, geven ze amper fooi en ieder betaalt voor zich. Er wordt smakelijk gelachen als iemand begint over het ‘tikkie’. (een digitaal betaalverzoek dat je aan mensen kunt sturen zodat ze het verschuldigde bedrag meteen aan je kunnen overmaken, red.) Ze weten het niet met zekerheid te zeggen maar het zou niemand verbazen als die uitvinding door Nederlanders is gedaan.
ES Life 30
Francisco is onlangs nog in België geweest en hij begrijpt niet hoe mensen mosselen met patat kunnen eten. De Belgische chocolade weet hij wel weer enorm te waarderen. José snapt niet hoe mensen warme wijn kunnen drinken. Als hij uitlegt wat glühwein is worden er meer wenkbrauwen gefronst. Ester is echter wel een fan, in de winter maakt ze zelf thuis ook wel eens een glaasje. De Nederlandse bitterballen vallen wel in de smaak en andere Nederlandse hapjes die ze tijdens Marbella 4Days Walking hebben geproefd zijn ook goedgekeurd. Terwijl we het gesprek afronden vragen we of iemand nog wat te drinken wil. En wat schetst onze verbazing? Nu wil iedereen wel wijn. Waren ze dan toch bang dat ze een verkeerde indruk zouden wekken? Omdat wij de directe Nederlanders zijn vragen we het natuurlijk even. Inderdaad, er was sprake van wat zenuwen vooraf want wie weet zouden we lastige vragen gaan stellen. Maar, zo vertellen ze ons, we zijn inmiddels allemaal vrienden geworden en dan is het tijd om te ontspannen. Iets wat de Nederlanders en Belgen overigens volgens hen ook nog van de Spanjaarden kunnen leren. Daar heffen we het glas op!
De wijn wordt bewaard voor de ‘sobremesa’
Ester Moreno GĂłmez
Cristina Cuevas
Office manager, rentals agent en architect Residencia Estates
Personal assistant Professional Law International
Francisco Melero
JosĂŠ Miguel Robles
Technisch architect Acoola
Tax & Legal Department Euro Economics
Dit is het vijfde verslag uit de serie ESpecial Sessies. Dit jaar gaan we in totaal zes keer om tafel zitten om met lezers over verschillende onderwerpen te praten. Artikelen van eerdere Sessies vind je terug op www.especial-life.com
Met dank aan Barbara Ingenbleek van EuroEconomics, zij verzorgt voor alle ESpecial Sessies de locatie en de versnaperingen. ES Life 31
Mieke Feenstra en Tom van Wees van Very Good Estates vertellen u graag over de interessantste projecten aan de Costa del Sol. www.verygoodestates.com
info@verygoodestates.com
Telefoonnummers: +34 952 808 880 +34 629980882 (Mieke) +31 611334255
makelaar marbella
vrijwilligerswerk in Zuid-Spanje
marjan looye & het opvanghuis
Muurschildering in Hogar Betania
Wat drijft mensen om vrijwilligerswerk te doen? En halen ze eruit wat ze verwachten? We wijden een speciale serie aan mensen aan de Costa del Sol die zich als vrijwilliger inzetten voor een goed doel. In het vierde deel van deze serie spreken we met Marjan Looije. Eens per maand gaat zij naar een opvanghuis voor mensen die zich in een situatie van sociale uitsluiting bevinden (daklozen, ex-gevangenen, vrouwen die mishandeld zijn, immigranten, slachtoffers van mensenhandel) om hen voetreflexologie aan te bieden. Tekst: Else Beekman
ES Life 34
Nuevo Hogar Betania is gevestigd in La Linea de la Concepción in de provincie Cádiz en draait volledig op donaties. Voetreflexologie is een vorm van massage die is gebaseerd op het principe dat er energiezones van de bovenkant van het hoofd naar de voetzolen lopen. Door druk op verschillende punten van de voetzool uit te oefenen kunnen stress, spanningen en andere aandoeningen verminderd worden, verbetert de bloedcirculatie en komen gifstoffen vrij zodat het lichaam in een natuurlijke staat van evenwicht en harmonie terug kan keren. Marjan werd geboren in Rotterdam, ze woonde elf jaar in Australië en emigreerde in 2000 naar Spanje. Toen daar de crisis toesloeg besloot ze terug te keren naar haar passie en begon haar eigen bedrijf als massagetherapeut met voetreflexologie als specialiteit.
Niet zo ver van je bed
“Voor mij betekent vrijwilligerswerk gewoon compassie tegenover andere mensen met andere achtergronden en andere mogelijkheden. Ik kom bij Betania mensen tegen die pech hebben gehad, die een verkeerde partner zijn tegengekomen bijvoorbeeld, of een vrijgezelle vrouw die haar baan verloor en de huur ging omhoog en ineens stond ze op straat! Het is niet zo’n ver-van-je-bedshow als mensen vaak geneigd zijn te denken.” Marjan gaat samen met een Zweedse vrijwilligster maandelijks naar Hogar Betania toe. Charlotta
Östing is naturopaat en geeft manuele therapie en acupunctuurbehandelingen in het opvanghuis. “Een van de redenen dat ik alleen voetreflexologie geef en geen andere massages doe is dat ik dan zoveel mogelijk mensen in de relatief korte tijd die ik daar heb kan behandelen. Het ontspant, brengt hun lichaam in evenwicht en je kunt er ook een soort zorg, compassie en empathie overdragen aan mensen die gebroken zijn.” Na een tijdje begint Marjan de mensen die ze behandelt een beetje te leren kennen. Ze geeft wel aan dat ze altijd vraagt hoe ze bij Hogar Betania terecht zijn gekomen. “Zo hoorde ik al meerdere verhalen van mannen die volledig zijn ingestort nadat hun moeder was overleden. Die komen vervolgens in aanraking met drugs of alcohol en raken volledig de weg kwijt. Dan biedt Hogar Betania een plek, hulp en eventueel onderdak, zodat ze in een jaar tijd hun leven weer op de rit kunnen krijgen.” Marjan voegt toe dat daar onder meer psychologen, sociaal werkers, beveiligers en mensen die ze helpen hun verblijfspapieren te verkrijgen voor worden ingezet. Hogar Betania kwam op Marjan’s pad via de Rotary Club in Guadalmina waar klanten van haar lid van zijn. Die vroegen haar om bij een benefietwandeling in het natuurgebied Refugio de Juanar in Ojén te komen masseren. De leden van de Rotary gingen lopen voor verschillende goede doelen. Daar kwam Marjan Begoña Arana Álvarez, de directrice van Hogar Betania tegen.
Even volledig ontspannen met een voetmassage ES Life 35
Gewoon het beste vlees aan de Costa del Sol
Filet Americain & diverse salades
Winkel: Slagerij Stam Restaurant: CafetarĂa Gourmet Carihuela
De beste biefstuk
Op ons terras geniet u van ons kwaliteitsvlees uit onze eigen slagerij, diverse delicatessen en heerlijke wijnen! Open van dinsdag t/m zaterdag van 11.00 - 21.00. De keuken is dan de hele dag open. Kom gezellig langs!
Diverse vleeswaren & belegde broodjes
Gourmet, fondue & Barbeque schotels diverse sauzen Kazen, wijnen, & kant en klare maaltijden
GROOT IN KLEINE KLUSSEN Construxus S.L. is speciaal opgericht om uw kleine klussen zo snel en efficient mogelijk op te lossen. De meeste bedrijven nemen dergelijke klussen niet aan omdat het financieel niet aantrekkelijk is of omdat het hen aan tijd ontbreekt. Wij wel! Wij werken met een betrouwbaar team van schilders, loodgieters, electriciens en overige vakmensen zodat wij u met welke klus dan ook direct kunnen helpen. Voorbeeld klussen: klein schilderwerk, electrische reparaties, lekkages, instalatie sanitair, reparaties van kasten en deuren, vervangen van ramen of spiegels en kleine verbouwingen.
Av. Carlota Alessandri 87 Rotonda Pez Espada Torremolinos
(+34) 672 108 573
BEL VRIJBLIJVEND NAAR:
628 111 989
Een jonge Spaanse vrouw die het opvanghuis in haar eentje heeft opgericht en voor haar uitzonderlijke prestaties ook prijzen voor in ontvangst heeft kunnen nemen. Het goede doel sprak Marjan aan en ze besloot geld te doneren. “Toen ik op een gegeven moment door wijzigingen in mijn persoonlijke omstandigheden meer tijd overhield heb ik aan Begoña gevraagd of ik iets kon doen, schoonmaken of koken ofzo en zij vroeg meteen of ik massages wilde geven en dat vond ik natuurlijk veel leuker. Toen heb ik Charlotta ook enthousiast gekregen en die gaat mee en verzorgt andere massagevormen. Met zijn tweeën kunnen we het goed aan. In Hogar Betania worden ongeveer 35 mensen full time opgevangen, maar er is ook een gaarkeuken waar mensen van buiten kunnen komen voor een maaltijd en er worden maaltijden bezorgd aan bejaarden die aan huis gekluisterd zijn.”
Aangrijpende verhalen
Marjan vertelt over de vele achtergronden van de mensen die ze er behandelt. Zo was er een Marokkaanse jongen die haar vertelde dat hij op een boot naar Spanje is gekomen waarvan hij de enige overlevende was. Dat soort verhalen grijpen haar erg aan. Zo ook dat van een hele jonge vrouw uit Ivoorkust. Toen zij 12 jaar oud was had het hele dorp geld ingezameld om haar via mensensmokkelaars naar Europa te sturen. “Er rusten dus zoveel verwachtingen op de schouders van dat meisje en dat bezorgt haar heel veel stress. Die mensen verwachten wel dat ze iets terugzien voor hun ‘investering’. Veel vrouwen komen ook zwanger hier in de hoop dat hun kind in Spanje of elders in Europa wordt geboren, zodat het er legaal kan blijven.”
Naast Afrikanen zitten ook heel veel Spanjaarden in Hogar Betania. Bijvoorbeeld een vrouw uit Sevilla die zo is mishandeld dat ze haar familie is ontvlucht en niemand mag weten dat zij hier is. Zo fungeert het opvanghuis als een soort blijfvan-mijn-lijf-huis. Er belanden veel mensen die niet succesvol zijn, pech hebben gehad en arm zijn of met alcohol en drugsproblemen kampen. Marjan: “Bijna alle mensen die er zitten zijn ook heel gestrest en ik voel gewoon met die voetreflexologie dat ze helemaal ontspannen. Er zijn ook mensen die heel veel afstanden lopen op slechte schoenen en die vinden het dan ook heel prettig dat hun voeten worden gemasseerd. Ik vind het heel fijn om te doen en ik kom er ook echt gelukkig vandaan. Het geeft een erg goed gevoel om die mensen een beetje te kunnen helpen.” De massages worden door de bewoners erg op prijs gesteld. (foto midden: Marjan en collega vrijwilliger Sorana Filipescu
Hogar Betania
Wil je Hogar Betania ook helpen, dan kun je meer informatie vinden op de website: www. hogarbetania.es. Donaties zijn heel erg welkom omdat Hogar Betania geheel op donaties draait. Op de website staat ook alle informatie voor als je je wilt inzetten als vrijwilliger. Dat kan op verschillende afdelingen, zoals in de gaarkeuken, het verzorgen van workshops, de maaltijdbezorging, het zomerkamp en de afdeling sociale transformatie.
ES Life 37
COLUMN Huis verhuren? Ken de wet! De huurmarkt wordt in Spanje steeds belangrijker. Veel mensen investeren in een woning om deze vervolgens te verhuren, al dan niet voor lange termijn. Tegelijkertijd zijn er veel mensen die het zich niet meer kunnen permitteren een woning te kopen en dus moeten huren. Dit jaar zijn er wijzigingen in de huurwet doorgevoerd, die bieden vooral de huurder extra bescherming. Verlening van het contract Als er bij afloop van het contract niet binnen de opzegtermijn is gemeld dat dit niet verlengd wordt is de verhuurder verplicht dit te verlengen en de huurder om deze verlenging te accepteren. Het contract is dan nog maximaal 5 jaar geldig. Is die periode voorbij en geen van beide partijen heeft opgezegd, gaat een tweede verlenging van maximaal 3 jaar in. Als er in die tijd geen nieuw contract wordt getekend en de huurder of verhuurder het contract nog niet hebben opgezegd gaat de periode van de stilzwijgende verlenging in alleen indien deze niet uitdrukkelijk van het contract was uitgesloten. Verkoop De verkoop van een huis betekent nu niet meer dat het contract tijdens de looptijd ontbonden kan worden. De rechten van de huurder blijven bestaan totdat het contract is afgelopen. De nieuwe eigenaar neemt de rechten en plichten over en moet dit dus ook binnen de geldende opzegtermijn opzeggen. Kosten doorberekenen De verhuurder kan andere kosten dan bijvoorbeeld elektriciteit en water in rekening brengen. Dat geldt bijvoorbeeld voor belastingen en heffingen die over de woning worden betaald. Dat moet echter wel in het contract worden vastgelegd, met vermelding van de bedragen. De hoogte van het te betalen bedrag voor elektriciteit en water kan worden bewezen met de meterstanden, als het gaat om heffingen is het de overheid die het bedrag bepaalt. Het volstaat om in het contract te melden wat het bedrag op dat moment is, het kan op elk moment geactualiseerd worden. De kosten voor een bemiddelende makelaar komen altijd voor rekening van de verhuurder. Het maximale bedrag dat voor de borg gerekend mag worden is twee maanden het huurbedrag. Hiervoor mag een bankgarantie worden afgegeven. Verhuren? Door uw woning voor lange termijn te verhuren heeft u de garantie op maandelijkse inkomsten en heeft u over het algemeen verder geen omkijken meer naar de woning. U kunt op internet diverse voorbeelden van huurcontracten vinden maar om zeker te weten dat uw belangen goed vertegenwoordigd zijn raad ik u altijd aan contact op te nemen met een advocaat.
Wim Lamers Partner bij Welex, Lawyers & Accountants www.welex.es ES Life 38
Dit voorbeeld houdt in geen enkel geval juridisch of fiscaal advies in. Elke soortgelijke situatie moet zorgvuldig per geval worden geanalyseerd waarbij altijd de betreffende belastingkantoren moeten worden geraadpleegd.
Uw advocaat en uw accountant werken samen voor u Uw zaken zijn in goede handen bij Marbella’s meest gerenommeerde advocaten, accountants
en belastingadviseurs. Om uw juridische en belastingzaken nog begrijpelijker voor u te maken, spreken we meerdere talen, waaronder Spaans, Nederlands, Engels, Duits en Frans.
• Gerechtelijke en buitengerechtelijke civiele zaken • Koop en verkoop van onroerend goed • Belastingadvies en accountantsdiensten • Corporate law, handelsmaatschappijen
• Erfrecht: testamenten en successie • Handelsmerken en patenten • Strafrechtzaken • Afwikkeling faillissementen • Algemeen fiscaal en juridisch advies
C/RAMÓN GÓMEZ DE LA SERNA 23, LOCAL 7 • 29602 MARBELLA
96
TEL: +34 952 775 521 • email: info@welex.es • www.welex.es ESPANJE!
Kom langs in onze 400m2 showroom in San Pedro de Alcantara. Voor inspiratie & meubels op maat! Ma - Vrij: 10-16 uur Za: 11-14 uur
OP MAAT GEMAAKTE MEUBELS VAN STEIGERHOUT Calle Budapest 16 San Pedro de Alcantara Tel.: 620 230 376 www.woodfactory.es info@woodfactory.es Welex 3-2019.indd 96
10-05-19 11:08
wijn uit
Verborgen op het platteland van Sayalonga ligt de bodega van de Nederlanders Clara Verheij en AndrÊ Both. De wijn die zij maken wordt over de hele wereld geprezen. Tekst: Ronald Dorlas. Foto’s: Ronald Dorlas, Bodegas Bentomiz
ES Life 40
la axarquia In mijn artikel over wijnen uit Málaga (augustus 2018) vermelde ik Bodegas Bentomiz als één van de vernieuwende wijnmakers rond Málaga. Deze bodega in La Axarquía wordt bestierd door een Nederlands echtpaar, zij maken mooie, zoete en droge wijnen. Ik bracht hen een bezoek om wat meer van de achtergrond van deze inmiddels internationaal bekende Ariyanas wijn te weten te komen. Ik word hartelijk ontvangen door Clara Verheij, die mij een kleine rondleiding door de wijnmakerij op de begane grond van het gebouw geeft. Het is een moderne, state-of-the-art wijnmakerij met roestvrijstalen fermentatievaten, eikenhouten rijpingsvaten, leidingen en pompen, koelinstallatie, microfilterinstallatie en flessen afvullijn met etiketteermachine. Op de eerste verdieping van het gebouw is de ontvangstruimte, restaurant, keuken en kantoor. Clara’s echtgenoot, André Both voegt zich bij ons. Vanuit de ontvangstruimte hebben we een prachtig uitzicht tussen de steile heuvels van La Axarquía door naar de Middellandse zee in de verte. Direct achter het gebouw liggen de wijngaarden. De wijnstokken groeien als struiken op de steile heuvels (niet in rijen opgebonden, zoals in een Franse wijngaard). Het onkruid tiert er welig want de druiven worden ecologisch geteeld dus worden er geen pesticiden gebruikt.
De eerste schreden als wijnmakers
La Axarquía staat van oudsher bekend om de zeer zoete (veelal versterkte) wijn van de Moscatel de Alajandría druif. Veel van hun Spaanse buren maakten op traditionele wijze wijn voor eigen gebruik. Dus probeerden Clara en André ook eens om de druiven van hun eigen grond met de voeten te persen en tot wijn te laten gisten. Heel romantisch, maar het was geen grootse wijn. Rond die tijd kwam Telmo Rodríguez (Spaanse wijnmaker uit La Rioja) naar het nabijgelegen Cómpeta om de wijnbouw rond La Axarquía
nieuw leven in te blazen. Samen met de lokale wijnmaker Pepe Ávila maakte hij de eerste Molino Real, een niet-versterkte, zoete wijn. André en Clara waren onder de indruk van deze wijn en dit inspireerde hun om te proberen ook zulke wijn te gaan maken.
De start van het wijnbedrijf
Clara ging zich verdiepen in het maken van wijn en zocht advies van Francisco Medina, de voormalig wijnmaker van Málaga Virgen. Van de oogst van 2003 maakte Clara de eerste Ariyanas Naturalment Dulce, een niet-versterkte, zoete, wijn. De wijn werd goed ontvangen en Clara besloot zich nu voltijds te gaan toeleggen op het maken van wijn. “Voor het maken van een goede wijn” zegt Clara, “is het zaak controle over het proces te verkrijgen” – van het oogstmoment, plukken, drogen in de zon, persen, fermentatie, rijping tot de botteling. Op advies van Paco Medina, schafte zij gekoelde, roestvrijstalen fermentatie vaten en de verdere installatie aan. Ook richtte zij een klein laboratorium in voor de analyse van druiven en de most. Clara heeft alles wat zij van Paco Medina geleerd heeft opgeschreven en noteert elke stap in het proces, ze heeft nu haar eigen vier “bijbels” over het maken van wijn.
Op naar de sterren
Clara en André wilden hun wijn meteen in het topsegment van de markt zetten. Daarom pakten zij hun oude liefhebberij weer op: eten in driesterrenrestaurants. Bij het dessert introduceerden zij Ariyanas aan de sommelier, die de wijn graag met hen proefde en in veel gevallen opnam in zijn wijnkaart. Inmiddels wordt Ariyanas geschonken in 6 driesterren- en 7 tweesterrenrestaurants in Madrid maar ook in El Celler de Can Roca in Girona (beste restaurant ter wereld in 2013 en 2015), in Barcelona in Enoteca Paco Pérez en in de restaurants van Ferran en Albert Adrian (beroemd van El Bulli), bij Gordon Ramsey in London en vele andere restaurants in Europa.
ES Life 41
Ariyanas wijnen kregen ook lovende kritieken van bekende wijnschrijvers als Jancis Robinson, Julia Harding, Rose Murray Brown, Hervé Lalau, José Peñin en Huibrecht Duiker.
Wijn & spijs en wijntoerisme
Sinds 2008 is ook André zich voltijds gaan bezighouden met het wijnbedrijf. En sinds 2015 kan hij zijn liefde voor lekker eten uitleven in het restaurant boven de wijnmakerij. In samenwerking met chefkok Juan Quintanilla van restaurant Sollun in Nerja heeft hij lokale, seizoensgebonden gerechten ontworpen, die perfect samengaan met de Ariyanas wijnen. Bodegas Bentomiz biedt toeristen nu de mogelijkheid de wijngaarden en de wijnmakerij te bezoeken, de Ariyanas wijnen te proeven en te combineren met mooie, passende gerechten in een moderne omgeving met prachtig uitzicht over de heuvels van La Axarquía naar de Middellandse zee. In de zomer organiseert Bodegas Bentomiz Wijn & Muziek avonden met een diner en bijpassende wijnen in de openlucht, onder het genot van flamenco, jazz of klassieke muziek.
Van druif naar wijn
Het maken van wijn begint in de wijngaard. De Moscatel de Alejandría groeit als struiken op de steile heuvels in een leisteen bodem (pizarosso). De wijnstokken zijn 80 tot 100 jaar oud, waardoor de opbrengst laag is, maar de kwaliteit van de druiven uitzonderlijk hoog. De wijngaarden liggen op 500m tot 800m hoogte en worden
beschut door de Sierra Almijara in het noorden en krijgt een frisse, ziltige Middellandse zeebries uit het zuiden. In de zomer zijn de dagen heet, maar de nachten koel; het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht is ideaal voor de rijping van de druiven. Het klimaat is droog, waardoor het risico op schimmels en verrotting laag is. De steile heuvels maken mechanisatie van de wijngaard moeilijk, dus er wordt in augustus/ september met de hand geoogst. Dan worden de druiventrossen in de ‘pasero’ enkele dagen in de zon gedroogd, waardoor de suiker geconcentreerd wordt. Bodegas Bentomiz gebruikt naast de traditionele pasero ook zwevende plateau’s waarop de druiven in de wind gedroogd worden. Fermentatie geschiedt in gekoelde roestvrijstalen vaten bij een temperatuur van 15°C. Voor de zoete wijnen wordt de fermentatie gestopt voordat alle suiker is vergist door een koude schok naar -3°C. Dan wordt de most gefilterd om de gist te verwijderen. Sommige wijnen ondergaan een rijping van enkele maanden op Frans eikenhouten vaten.
De toekomst
André werkt aan de ontwikkeling van nieuwe producten. Hij een samenwerking aangegaan met Pamela Geddes van Lobban Wines in Sant Jaume Sesoliveres, Penedès (het cava gebied) om een mousserende wijn te maken, waarin de zoete Ariyanas als licor de expedition (die smaakbepalend is) wordt gebruikt. Verder heeft André gin gedistilleerd van de Ariyanas Seco, een prachtig florale gin, heel bijzonder.
Links: Clara en haar team brengen de nieuwe vaten naar binnen Rechts: André leeft zich uit in de keuken
ES Life 42
De wijntips van Ronald Ariyanas Naturalmente Dulce 2012, D.O. Malaga (€16) is een zoete witte wijn van zongedroogde Moscatel de Alejandría druiven. De wijn is sprankelend goudgeel en heeft aroma’s van abrikoos, marmelade en een vleugje honing en kruidnagel; zijdezacht en vol in de mond met een prachtige, frisse zoet-zuur balans en een volle, lange afdronk. Serveert u deze wijn op 8-10°C bij zoete desserts van sinasappel, mandarijn, abrikoos of ananas, of als aperitief. Ariyanas Terruño Pizarosso 2012, D.O. Malaga (€24) is een zoete witte wijn van Moscatel de Alejandría van de beste, op het zuidoosten (naar de ochtendzon) georiënteerde wijngaarden met 80-100 jaar oude wijnstokken. De wijn is diep goudgeel, amberkleurig en heeft aroma’s van gedroogde perzik en abrikoos, honing en getoast eikenhout; weelderig en vol in de mond, zoet, maar in balans met frisse zuren en lichte bitters en een lange, aromatische afdronk. Deze wijn drinkt u licht gekoeld (10°C) bij foie gras, patés, blauwe kaas en desserts van gekonfijt of tropisch fruit. Ariyanas David Tinto Dulce 2012 (€17) is een zoete rode wijn van Merlot. Clara maakte deze wijn voor het eerst in 2007 en heeft hem genoemd naar hun in dat jaar geboren petekind. Nadat de trossen Merlot in de zon gedroogd zijn, ondergaan zij 1 week koude inweking (maceration) om de kleur (maar niet de tannine) aan de schillen te onttrekken. Daarna fermenteert de most zonder schillen en de wijn rijpt 4 maanden in Frans eikenhouten vaten. De wijn is diep robijnrood en heeft aroma’s van gekonfijte kersen, zwarte bessen, een vleugje chocola en vanille; romig en zacht in de mond, zoet, maar in balans met een fris zuurtje en lange afdronk van rijp fruit. Gekoeld op 10-12°C combineert deze wijn uitstekend met desserts van chocolade of rood fruit,of licht gechambreerd (14-16°C) bij een harde oude kaas of wildgerechten.
Ariyanas Seco sobre lías finas 2017, D.O. Malaga (€14) is een droge witte wijn van de Moscatel de Alejandría, die na de fermentatie 8 maanden rijping op de “lie” (droesem van uitgewerkte gistcellen) ondergaat, wat de wijn meer complexiteit en structuur geeft. Het is een licht strogele wijn met een bloemige, licht fruitige neus (grapefruit, citrus, muskaat), zilt en mineralig (leisteen); elegante structuur in de mond met frisse zuren, mineraliteit en een droge afdronk. Drinkt u deze wijn gekoeld op 8°C als aperitief of bij oesters of andere zeevruchten, zeebaars, zomerse salades of risotto. Ariyanas Romé rosado 2017, D.O. Malaga (€14) is een rosé wijn van de inheemse Romé druif, die eveneens 8 maanden rijping op de “lie” heeft ondergaan. Het is een licht roze wijn met een neus van viooltjes en rozen, licht rood fruit, frisse citrus; elegant en fris in de mond met prettige zuren en mineraliteit en een licht bittertje in de afdronk. U serveert deze wijn op 8-10°C bij garnalen, kreeft, visstoofpotje, paella, jamon iberico of als aperitief. Ariyanas Tinto 2018 (€16) is een rode wijn van Merlot (56%) uit Moriles Alto, Cabernet Franc (14%) en Termpranillo (30%) uit Mollino, die 5 maanden rijping op Frans (80%) en Amerikaans (20%) eikenhout heeft gehad. De wijn is diep robijnrood met een neus van kersen, bessen, laurier, licht eikenhout; vol en fruitig in de mond met nog stevige tannines (deze zullen met de tijd zachter worden) en mooie fruitige afdronk. Deze wijn kunt u jong (2-4 jaar) drinken op 16-18°C bij pasta’s, lichte vleesgerechten en zachte kazen. U vindt Ariyanas wijnen bij Vinoteca Terroirs in San Pedro de Alcántara, On-line bij: Mundovinum.com; Decantalo.com; Vinissimus.com; Bodeboca.com; U kunt zelf de prachtige Bodegas Bentomiz in Sayalonga bezoeken voor een rondleiding door de wijngaarden en de wijnmakerij, een wijnproeverij en/of een lunch met schitterend uitzicht op de heuvels van La Axarquía en de Mediterranée. www.bodegabentomiz.com.
Ronald Dorlas is vinoloog van de Nederlandse Wijnacademie sinds 2007. Hij heeft wijngebieden in Frankrijk, Italië, Duitsland, Californië, Australië, Nieuw-Zeeland en ZuidAfrika bezocht en is enthousiast wijnproever. Volg Ronald’s proefnotities op vivino.com/users/ronald.dor/.
ES Life 43
namaste - s a f a r i spowered by nature
ERVAAR AFRIKA √ safari in Tanzania √ op maat gemaakte reizen √ avontuur is gegarandeerd namastesafaris.nl
GRATIS MONTAGE BIJ AANSCHAF VAN EEN QUOOKER CUBE • • • •
SPARKLING KOUD KOKENDHEET GEFILTERD WATER
AQUA-SANA BIEDT DUURZAME FILTEROPLOSSINGEN VOOR PARTICULIEREN EN BEDRIJVEN.
SPANJE & GIBRALTAR | WWW.AQUA-SANA.ES | +34 622 088 234
COLUMN Schoonheid zit tussen je oren Wat maakt een persoon aantrekkelijk? Dat hangt ervan af, het concept schoonheid verschilt per plek en per moment. In Syrië zijn er volken die mensen met doorlopende wenkbrauwen uitermate aantrekkelijk vinden en voor de Maya’s waren mensen die scheelkijken het toppunt van schoonheid. Twee eeuwen geleden stelden de Belgen een vrouw met een enorm achterwerk uit Congo tentoon in het rariteitenkabinet, tegenwoordig laten mensen implantaten plaatsen om zogenaamde ‘Jennifer López billen’ te krijgen. Het enige dat in de loop van de geschiedenis niet veranderd lijkt te zijn is de voorkeur voor symmetrie. Om de soort in stand te houden moeten mensen zich voortplanten. Om een partner te kiezen gaan we instinctief op zoek naar degene waarvan we denken dat die het meest geschikt is om onze genen door te geven. Dat werkt ook zo lang nadat de vruchtbare leeftijd voorbij is of als er geen kinderwens is; pure biologie. Als we iemand als mooi ervaren koppelen onze hersens daar meteen aan vast dat deze persoon gezond is en goede eigenschappen heeft. Niet voor niets zijn slechte mensen in films altijd lelijker dan de goede mensen. Bij vrouwen spelen de hormonen ook nog een rol. Ten tijde van de eisprong vinden ze stoere mannen aantrekkelijk en tijdens de menstruatie gaan ze voor de man die een wat zachtere uitstraling heeft. De mens heeft de aangeboren behoefte aantrekkelijk gevonden te willen worden. Afhankelijk van plaats, tijd en persoonlijke omstandigheden doen we daar dan ook moeite voor. Als je de cosmetica-afdeling van een warenhuis binnenloopt zie je een keur aan verzorgingsproducten voor mannen en vrouwen. Je zou bijna geloven dat alles maakbaar is. Dat is helaas niet helemaal waar. Het enige dat je zelf kunt doen is je huid gezond, en dus stralend en schoon, houden. Gevarieerde voeding, lichaamsbeweging en plezier in het leven zijn daarbij belangrijker dan wat voor crème dan ook. Maar ook op het gebied van schoonheid heeft de techniek niet stilgestaan. Er is tegenwoordig een keur aan mogelijkheden om wat aan jezelf te ‘verbouwen’. Hoewel er nog steeds klinieken zijn die op hun site of op een uithangbord ‘lippen 200€’ aanbieden, is de trend toch de gepersonaliseerde aanpak. Daarbij wordt gekeken naar het geheel en wat daar eventueel aan veranderd kan worden. Het tijdperk van de zogenaamde klonen is voorbij, artsen die hun vak serieus nemen kiezen voor de subtiele aanpak waarbij de tekenen van veroudering worden tegengegaan. Het doel is een symmetrisch gezicht dat er stralend en gezond uitziet: de basiskenmerken van schoonheid.
Abraham Benzaquén Cosmetisch arts www.clinicabenzaquen.com
ES Life 45
COLUMN De andere kant opkijken Tijdens mijn rondleidingen vertel ik altijd graag het verhaal van het standbeeld van de Marqués de Larios. Het staat precies op de kruising van de Calle Larios met de Alameda Principal en dat is geen toeval. Het werd er eind negentiende eeuw geplaatst, na de oplevering van de beroemdste winkelstraat van Málaga. Na het terugdringen van de zee en de aanleg van de Alameda Principal, een avenida naar Parijs´ voorbeeld, wordt besloten dat het belangrijkste plein van de stad, de Plaza de la Constitución, verbonden moet worden met deze nieuwe hoofdstraat. Enig probleem; geld. In de Marqués de Larios, afkomstig uit een adelijke, zeer welgestelde familie uit Málaga, wordt een financier gevonden. Hij geeft de opdracht de steegjes en straatjes die daar destijds stonden plat te gooien en op die plek een grote, deftige winkelstraat te bouwen. De man heeft wel wat noten op zijn zang. Hij vraagt de architecten de straat een paar graden te draaien, zodat die niet richting de haven komt te liggen, maar richting zijn paleis. Daarnaast wil hij graag dat de straat zijn naam gaat dragen en vraagt hij om aan het einde van de straat een beeld voor hem op te richten. En zo geschiedde. Klein detail; de Marques de Larios komt zijn belofte niet na om de financiering voor zijn rekening te nemen. De arbeiders krijgen hun salarissen nooit betaald. Op een avond willen ze verhaal gaan halen en omsingelen ze woedend zijn huis. Omdat de Marques afwezig is richten ze hun woede op het beeld, dat uiteindelijk op de bodem van de zee beland. Jaren later wordt het beeld weer uit de zee gevist maar zorgen diezelfde arbeiders ervoor dat hij niet trots over de straat die zijn naam draagt uitkijkt. In plaats daarvan kijkt hij meer dan honderd jaar lang de Alameda in. Vooral de laatste decennia zal dat geen pretje geweest zijn. Die ooit prachtige avenida met zijn imposante ficussen was veranderd in een van de belangrijkste wegen van Málaga. Acht rijen breed stormde het verkeer op de Marques af. Gelukkig is daar nu verandering in gekomen. In twee jaar tijd is de Alameda volledig op de schop genomen en heeft het een groot deel van zijn oorspronkelijk allure weer teruggekregen. Van de acht rijstroken zijn er nog maar twee over. De zijkanten zijn verworden tot aantrekkelijke voetgangerszones en de vele bomen zorgen voor een intieme sfeer en voldoende schaduw in de hete zomermaanden. Málaga heeft er met die vernieuwde Alameda weer een zeer aantrekkelijk stadsgebied bijgekregen. Door de vernieuwing van de Alameda moest het beeld van de Marqués de Larios wel enkele meters opschuiven. Van die gelegenheid werd meteen gebruik gemaakt om hem weer te draaien en sinds enkele maanden kijkt hij nu fier uit over de Calle Larios. Hoe mooi de nieuwe Alameda is geworden zal hij de komende honderd jaar waarschijnlijk niet weten komen.
Sander de Klomp is eigenaar van Hotel Casa de las Mercedes in het centrum van Málaga. casadelasmercedes.com ditismalaga.nl. ES Life 46
Genieten op de mooiste Plaza Andaluz van Fuengirola (Pueblo Lopez)!
Otelli´s Kitchen restaurant & catering
Zeetong, steaks, schnitzels & verse zalm Salades, tapas, snacks & burgers Catering & Bruiloften Elke vrijdag Luxe Tapas Lunch: 5 tapas, 2 pers, 25 euro (o.a. carpaccio, gerookte zalm, garnalen, heerlijke kazen & gerookte kip)
Na 12 jaar Benalmadena/Arroyo, zitten wij al ruim een jaar in hartje Fuengirola!
www.otellis-restaurant.com
Mike en Fiona: 692 300 610
• • • • •
Aannemingsrecht Zakelijke zekerheden en Beslagrecht Huur en pachtrecht Vennootschapsrecht Contractenrecht
• • • • •
Vermogensrecht Personen- en familierecht Aansprakelijkheids- en Verzekeringsrecht Erfrecht Wegverkeer
Juridisch Advies Civiele & Strafrechtelijke Procedure Fiscaal Advies & Administratieve Ondersteuning
FRANCISKA SMIDT
NIEUW KANTOOR
EXPOSITIE
Mede oprichter Advocaat & Jurist Spreekt Spaans, Nederlands, Zweeds en Engels Gedreven en een doorbijter Lid van Ellas
Recent hebben wij een nieuw kantoor geopend voor allround Juridische, Fiscale & Administratieve Ondersteuning m.b.t. Onroerend Goed.
Momenteel hebben wij een expositie van het kleurrijke werk van de Nederlandse schilderes Petra Wilderink. Kom gerust eens langs om haar werk, waaronder het schilderij Love Life, te bewonderen.
LEGAL/CONVEYANCING DEPARTMENT (NIEUW)
LITIGATION DEPARTMENT & LO&AL ASESORIA FISCAL
Avda. Ricardo Soriano Nº5, edificio Espléndido 7ºB
Avda. Ricardo Soriano 29, Edificio Azahara II
Marbella, Málaga
Marbella, Málaga
+34 952 860 215
WWW.PROFESSIONALLAWINTERNATIONAL.COM
Klop het stof van je wandelschoenen
Het is weer oktober: tijd om te wandelen! In 2008 deden ruim 600 wandelaars mee aan de eerste vierdaagse van Marbella. Inmiddels gaan elk jaar in oktober meer dan 2.000 wandelaars op pad voor een route van 20 of 30 kilometer. Dit jaar kunnen ook de mensen die liever een kortere afstand willen lopen hun hart ophalen. Er zijn dagelijkse routes van 10 kilometer en daar blijkt veel belangstelling voor te zijn. We vroegen organisator Hans Wohl naar de laatste nieuwtjes over Marbella 4Days Walking. Tekst: Maria Kupers. Foto’s: Marbella 4Days Walking
ES Life 48
Na een eenmalig uitstapje naar het Parque de Represa is het start- en finishplein van de vierdaagse weer terug aan de Paseo Maritimo. Vanwege klachten van omwonenden over geluidsoverlast van de muziek moest de organisatie vorig jaar op zoek naar een andere locatie en dit jaar is hopelijk de nieuwe definitieve plek gevonden: de Plaza del Mar. “Vlak naast de Plaza ligt een hotel en de woningen liggen wat verder weg dus we verwachten dat het goed gaat dit jaar. We zijn blij weer op een centrale plek te staan, hier zijn veel meer voorbijgangers en die zijn natuurlijk ook van harte welkom om mee te doen of even een dansje te wagen” vertelt Hans Wohl.
Vierdaagse op maat
Inmiddels hebben zich alweer meer dan tweeduizend mensen ingeschreven, tweederde van hen doet voor het eerst mee. Op woensdag 16 oktober halen ze hun startbewijzen op en donderdag de zeventiende gaan de lopers van start. De routes zijn grotendeels hetzelfde als elk jaar. Het gros van de deelnemers doet alle vier dagen mee en loopt 20 kilometer maar je kunt min of meer je eigen vierdaagse samenstellen door zelf te kiezen hoeveel dagen je meeloopt en of je voor de 10, 20 of 30 kilometer gaat. Om iedereen wel ongeveer om dezelfde tijd terug te laten komen en de mogelijkheid te geven om samen een drankje op de goede afloop te drinken verschillen de starttijden. De mensen die 10 kilometer lopen vertrekken tussen 10 en 10.30 uur als laatsten. Op de routes bevinden zich diverse controleposten waar de deelnemers ook even gebruik kunnen maken van het toilet en hun flesje water kunnen bijvullen. De wandelaars krijgen bij het ophalen van hun startbewijs een drinkfles die ze gedurende het hele evenement kunnen gebruiken. In voorgaande jaren werd er nog gebruik gemaakt van plastic flesjes maar dat vond de organisatie vandaag de dag echt niet meer kunnen. Daarom staan er nu grote tanks met gecertificeerd drinkwater langs de route, dat scheelt 16.000 flesjes aan plastic afval.
Feestje!
Het maakt niet uit hoeveel kilometers je loopt, of zelfs helemaal niet meedoet: vanaf het middaguur is het feest op de Plaza del Mar. Er staat dit jaar een groot podium op het plein waar dagelijks de Swing Dixieland Band en het MOOOV DJ team zullen optreden. Daarnaast zijn er elke dag twee optredens van Nederlandse, Engelse en Spaanse artiesten uit de provincie Málaga. En dan is er natuurlijk nog het openingsfeest op woensdagavond 16 oktober. Het volledige programma van de feesten staat op de site van de vierdaagse: marbella4dayswalking.com/fiestas/ Op het plein zelf staan de tenten van de organisatie, de bar van Goyo, de medische hulp en er is veel ruimte om te zitten. “Het mooie van de Plaza del Mar is dat er veel pergola’s en bankjes zijn” aldus Hans Wohl. “Behalve op het terras van de bar kunnen mensen dus overal zitten uitrusten. De pergola’s zorgen voor schaduw en bovendien worden ze afgedekt met grote zonneschermen die ook bescherming tegen de regen bieden. We hopen natuurlijk dat het droog blijft maar dat weet je ook aan de Costa del Sol nooit helemaal zeker.”
Niet zonder hulp
De vierdaagse wordt mede mogelijk gemaakt door de sponsors maar zeker net zo belangrijk is het grote team van vrijwilligers. Tijdens het evenement zelf zijn er meer dan vijftig mensen actief in de administratietenten en op de routes. Op het gebied van veiligheid worden ze bijgestaan door de mensen van de lokale en nationale politie, protección civil, guardia civil en het medisch personeel van de ambulances. Marbella 4Days Walking vindt plaats van 17 tot en met 20 oktober. Meer informatie en inschrijven kan via www.marbella4dayswalking.com
ES Life 49
Installatie, reparatie en onderhoud van alle merken ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥
Airconditioning Verwarming Zonneboilers Warmtepompen Elektriciteit Camerabewaking Zonnepanelen Zwembadtechnieken Loodgieterswerken Alle technische problemen
Bij ons steeds de beste prijskwaliteit en service
www.allcoolheatingsolutions.com
Met ons advies onderneemt ú de juiste stappen in Spanje. Fiscaal & Juridisch Advies Spanje Nederland Aan- & Verkoopbegeleiding Onroerend Goed Spanje Belasting Aangiftes Spanje Nederland Overige fiscale en juridische diensten
Nederland: Breda | Spanje: Marbella (+34) 951 419 998 www.doorakkerstaxlaw.com info@doorakkerstaxlaw.com
& PARTNERS
COLUMN De microchip In heel Spanje is de microchip verplicht voor honden, katten, fretten en paarden. De microchip is een kleine transponder die door middel van een naald onder de huid tussen het hoofd en de schouderbladen wordt geĂŻmplanteerd. Het nummer van de chip wordt door de dierenarts geregistreerd op RAIA (Registro Andaluz de Identificacion Animal). Deze registratie bevat de naam van het dier, diersoort, ras, geboortedatum, geslacht, gewicht en doel (gezelschap/ blindegeleidehond/ jacht etc) en de gegevens van de eigenaar: naam, adres, paspoort of NIE nummer, telefoonnummers en email adres. Deze gegevens vallen dus onder de wet op de bescherming van persoonsgegevens, en kunnen dan ook niet zomaar worden vrijgegeven. De dieren moeten gechipt worden als ze 3 maanden oud zijn en dan moet ook meteen de inenting tegen hondsdolheid worden gedaan (met de herhaalvaccinatie na een aantal weken). Die moet verplicht elk jaar herhaald worden. Dieren die, met de benodigde chip, uit een ander land naar Spanje komen moeten binnen 3 maanden in Spanje worden geregistreerd. Dat geldt ook als een dier uit een andere deelstaat binnen Spanje komt. De inentingen tegen hondsdolheid kunnen alleen gegeven worden als het dier bij de RAIA geregistreerd staat. Een correct telefoonnummer is het belangrijkste gegeven van de registratie omdat wanneer een dier gevonden wordt op deze manier de eigenaar kan worden verwittigd. Als dat niet lukt wordt er via email contact opgenomen. Het is dus van belang wijzigingen door te geven. Als een dier een andere eigenaar krijgt moeten zowel de nieuwe als de vorige eigenaar het registratieformulier ondertekenen, daarvoor moeten beide dus fysiek aanwezig zijn. En dat is weleens lastig. Een dier wordt hier aangemerkt als eigendom dus de geregistreerde eigenaar is verantwoordelijk voor de schade dat dit dier kan veroorzaken. Een gevonden dier met microchip waarvan de eigenaar niet te bereiken is moet naar een officieel asiel. Als de eigenaar binnen 10 dagen niet verschijnt, kan het dier worden herplaatst. Vroeger konden onofficiĂŤle asiels en dierenartsen dat ook doen maar dat is onmogelijk gemaakt. In Nederland is de eigenaar verantwoordelijk voor de registratie van de microchip op de NDG, zorg dus dat dit is gedaan alvorens naar Spanje te komen. In Belgie doet de dierenarts dit op DogID. Neem het bewijs daarvan mee. Na de microchip registratie moet het dier ook ingeschreven worden bij de gemeente waar u woonachtig bent. Daarvoor moet het paspoort van het dier en het registratiebewijs meegenomen worden. Men wil ook het origineel van uw eigen paspoort of NIE zien en u moet overal een kopie van achterlaten. Er zijn geen kosten aan verbonden.
Nazli van den Kieboom Dierenarts bij Pointer Clinic in Estepona. pointerclinic.com ES Life 51
COLUMN Op de kleintjes letten Ook voor wat betreft de kosten bij het beleggen moet u duidelijke prioriteiten stellen. Natuurlijk moet u opletten dat u niet de hoofdprijs betaalt en zorgen dat u marktconforme tarieven heeft bij het beleggen. Let overigens wel op dat u een goede vergelijking maakt – gratis bestaat niet, er zitten dan altijd addertjes onder het gras. Maar goed, natuurlijk wilt u een zo hoog mogelijk rendement en alles kan daar aan bijdragen.
Securities Lending
Hou bij die vergelijking rekening met de mogelijkheid dat sommige partijen op andere manieren geld aan u verdienen. Een mooi voorbeeld is het uitlenen van (uw) aandelen. Als u niet weet dat dit gebeurt en u er niets aan overhoudt, zijn lagere tarieven eigenlijk een sigaar uit eigen doos. Securities Lending, want daar hebben we het over, is wel degelijk een interessante manier om mogelijk extra rendement te maken. Stel, u krijgt op jaarbasis een uitleenvergoeding van 1% dan heeft u op een ton de eerst 1.000 euro rendement al binnen. Natuurlijk moet u zich wel even verdiepen in de voorwaarden en risico’s, ik help u hieronder op weg.
Even wat snelle feiten
Zeker bij het uitlenen van financiële waarden wilt u natuurlijk wel weten met wie u zaken doet. Bij BinckBank worden uw effecten alleen uitgeleend als u hier expliciet toestemming voor heeft gegeven. BinckBank is in deze uw ‘tegenpartij’. BinckBank stort 105% over de waarde in een aparte stichting. Via deze Stichting wordt bij een eventueel faillissement van BinckBank (tegenpartij-risico) het onderpand uitgewonnen om uiteindelijk de van u geleende effecten terug te kopen. De opbrengsten worden tussen u en BinckBank verdeeld. Naast het gegeven dat alle acties moeten worden uitgevoerd en de administraties moeten worden bijgehouden, loopt BinckBank dus het risico dat derde partijen (aan wie uiteindelijk uw effecten worden uitgeleend) niet aan haar verplichtingen kunnen voldoen. U heeft immers alleen het tegenpartijrisico van BinckBank. Als u aandelen uitleent, heeft u recht op een vervangende dividendbetaling, u heeft geen stemrecht bij de Algemene Aandeelhoudersvergadering, (net als zonder uitlenen), houdt u het koerspotentieel en -risico en kunt u uw aandelen gewoon op de beurs verkopen.
Penny wise and pound foolish
Toch weer een beurswijsheid als afsluiter. Besluit u met het beleggen ook op de kleintjes te letten, zorg dan niet dat u voor een paar euro goedkoper bij een partij uitkomt waarvan de financiële gegoedheid te wensen overlaat, of dat u via verborgen kosten alsnog meer betaalt. Wellicht kiest u liever om op een transparante manier via het bewust uitlenen van uw aandelen bij een gegoede partij uw slag te slaan!
Taco te Gussinklo, relatiemanager van BinckBank in Spanje taco.te.gussinklo@binckspanje.com / +34 952 924 011 / binckspanje.com
ES Life 52
Deze informatie is afkomstig van BinckBank Spanje. De informatie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Kijk voor de volledige kenmerken en risico’s van Securities Lending op https://www.binck.nl/zelf-beleggen/pakketten/securities-lending Let wel! Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden.
PLATINUM CAR PARKING +34 951 402 866 | +34 695 982 031
WIJ LOSSEN UW COMPUTERPROBLEMEN OP! persoonlijke service 24 /7 * betrouwbare airport valet parking * geen wachttijd voor pendelbussen * persoonlijk ophalen en afleveren auto bij aankomst en vertrek * lange termijn tarieven al vanaf € 1,35 per dag * binnen en buiten parkeren beschikbaar
Dankzij onze Nederlandse medewerker kunt u uw computerproblemen nu ook in uw eigen taal uitleggen.
Home & office visits, virus removal, disaster recovery, screen repair, IPTV (40 countries) software updates, managed IT services and much more from Málaga to Estepona. We are your experts in PC, laptop and Macbook repairs, cover all your IT needs and offer excellent remote support service.
gratis wassen (als u vertelt deze advertentie te hebben gezien in dit blad) Engels sprekend. www.carparkingatmalagaairport.es platinumcarparking@gmail.com
We also offer web design and development, social media marketing, site and email hosting and other business support services.
www.electronbox.net info@electronbox.net Phone (+34) 952 591 071
Paseo Jesús Santos Rein Nº. 11 Edificio Vega, Portal 3 Fuengirola
KriAgg Projects S.L. CONSTRUCTIE & TECHNIEK Onze projecten:
Architectuur & ontwerp. Bouwvergunningen & - certificaten. Alle houtwerk. Keukens & inrichtingen. Luxe badkamers & walk-in douches. Luxe zwembaden, watervallen & spa’s. Terrassen. Exclusief afgewerkte interieurs & exterieurs. Glas & roestvrijstaal projecten. Luifels & trappen. Verwarming. Ventilatie. Airconditioning. Koel- & warmtepomp. Loodgieterswerk. Electrische installaties. Home automation. Zonneënergie. Fotovoltaïsche energie. Wind energie. Technisch onderhoud & reparaties.
Alleen het allerbeste!
+34 627 914 769 - info@kriaggprojects.com - www.kriaggprojects.com
Permacultuur in je achtertuin Nu onheilsberichten over de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande verdwijnende leefbaarheid op onze planeet niet meer uit ons leven zijn weg te denken, beginnen steeds meer mensen met initiatieven om hun steentje bij te dragen aan het keren van het tij. In deze aflevering in de serie over duurzaamheid liet ESpecial Life zich door Paul Arts rondleiden in zijn toekomstige voedselbos, waar hij ons de basisprincipes van de permacultuur uitlegde. Tekst: Else Beekman. Foto’s: Else Beekman & Paul Arts
ES Life 54
Permacultuur is het ontwerpen van een menselijke leefomgeving die zowel ecologisch duurzaam/regeneratief - alles blijft in één systeem en er is geen afval - als economisch stabiel is. Die economische stabiliteit vloeit voort uit het feit dat ieder element meerdere functies heeft en dat elk van die functies door een ander element binnen het systeem kan worden overgenomen. Een boom bijvoorbeeld produceert vruchten, slaat water op en geeft schaduw. Maar andere bomen kunnen ook vruchten leveren, schaduw kan op een andere manier verkregen worden en water kun je ook in de grond opslaan. Hoe meer biodiversiteit er is, hoe flexibeler en resistenter het systeem wordt.
Water opvangen
Onze rondleiding begint bij de basis voor het toekomstige voedselbos, waarvan nu vooral de fundamenten zichtbaar zijn. Paul, gewezen tandarts en begenadigd kunstschilder, is pas net uit het ontwerpstadium in de eerste fase beland. Zijn grond ligt in een aflopend dal omringd door hoge, rijke begroeiing op een idyllische en landelijke locatie tussen Fuengirola en Mijas.
Hij wijst ons op de smalle zandweg die door het terrein loopt met haaks daarop uitkomende grote geulen en zegt dat die zandweg bij regen een riviertje vormt. “Al het water dat hier binnenkomt, stroomt meteen de volgende ‘arroyo’ in. Dus we hebben hier geulen gemaakt die het water opvangen en helemaal volstromen. Dat water zakt langzaam de bodem in en als je dat jaren volhoudt, raakt die bodem verzadigd en heb je geen irrigatie meer nodig, ook niet in droge zomers.” Paul licht toe dat het met 608 mm per jaar in Mijas best veel regent (in Utrecht is het 810mm), maar dat de regen hier kort en snel valt en je het moet opvangen voor het wegloopt. Een andere manier om water vast te houden in de bodem is door gebruik te maken van bodembedekking: lagere planten. Die bodembedekking heeft daarnaast ook een andere functie. Paul: “Ik heb overal klaver gezaaid. Stikstof is het meest voorkomende element in de lucht en planten moeten dat in de grond zien te krijgen. Klaver is een van de planten die dat heel goed kan. Vroeger hadden boeren altijd stikstofminnende bomen en planten rond hun akkers staan. Tegenwoordig gooien ze er kunstmest op.” Paul wijst ons op de miniblaadjes
ES Life 55
klaver die overal voor een voorzichtige groene waas zorgen. “Over een tijd is alles ermee bedekt en blijven er alleen paar paden over.” Ondanks dat het terrein qua ligging erg gunstig is voor zijn plannen, kun je volgens Paul op elk stukje grond aan de Costa del Sol zoiets beginnen. “Zolang je maar je water opvangt.” Het afvalwater dat Paul, zijn gezin en de gasten in hun kleinschalige hotel Finca ‘Back to la Tierra’ gebruiken, maakt hij zelf schoon. “We zijn niet op riolering aangesloten, dus we zuiveren ons eigen water. Zie je die papyrusplanten? Daar is een bak van 10 kubieke meter waar al het vuile water ingaat en de planten reinigen het. Het water dat daaruit komt ruikt niet meer en gaat zo de tuin in. Het water bevat bovendien veel meer fosfaten en nitraten en is dus vruchtbaar. Ons zwembad is ook een gesloten systeem met water dat circuleert en schoongehouden wordt met behulp van papyrusplanten.”
Bodembedekking
Paul vertelt dat hij de hele bodem van de tuin moet bedekken met een laag ‘mulch’ om de groei van onkruid tegen te gaan. Daartoe wordt alle tuinafval gehakseld in een enorm apparaat dat hij daarvoor onlangs heeft aangeschaft. “Overal moet een dikke laag komen dus ik vraag mijn buurman ook om zijn tuinafval. ‘Mulch sheeting’ noemen ze dat. Onder die laag vindt een rottingsproces plaats en daardoor ontstaat er nieuwe aarde met een heel microleven. Daarnaast kun je er compost mee maken en van compost kun je weer mestsprays maken. Zo gaat er niets van het terrein
ES Life 56
af en hergebruiken we alles.” We lopen langs een enorme stapel bamboestokken die klaarligt om door de hakselaar te gaan of als steun voor de tomatenplanten zal gaan dienen. “Het grappige is dat als je die bamboetakken met afnemende maan oogst, dan blijven die veel langer goed, wel vijf keer zo lang. Ik heb een keer twee partijen geoogst, een met de goede maanstand en een met verkeerde maanstand en die laatste partij was al na een paar jaar rot. Bij een afnemende maan neemt de sapstroom af en dat betekent dat er dan minder vocht in zit en ze dus minder snel zullen vergaan.”
Bodem
Veel permacultuurtechnieken zijn oeroud en worden nu nieuw leven ingeblazen. Paul wijst ons op een grote stapel van hout en aarde. Dit is een voorbeeld van ‘Hügelkultur’, een heel oude techniek uit Oost-Europa. “Het hout houdt vocht vast waardoor bij de rotting ervan veel voedingsstoffen vrijkomen. En binnen de heuvel stijgt de temperatuur wel twee graden wat een enorm verschil is voor planten. Daar gaan ze veel harder van groeien, alles wat je daarop plant groeit minstens twee tot drie keer zo hard. Het gaat eigenlijk om de bodem. Je moet zorgen dat die bodem gezond is. Een Amerikaanse geleerde, een oudere vrouw Elaine Ingham, is een van de weinigen die in gewone taal kan uitleggen wat ze doet. Die beweert dat in een hand vol met bodem van haar tuin meer levende wezens zijn dan er mensen zijn op aarde. Dat hele bodemleven is zo subtiel, dus daar moet je je voornamelijk op richten.”
Biodiversiteit
Het voedselbos komt vol te staan met vele soorten noten- en fruitbomen en vruchtdragende struiken. “Het moet echt een zo gevarieerd mogelijk bos worden. We moeten eigenlijk toe naar het gebruik van alleen meerjarige planten, want eenjarigen zijn energetisch superongemakkelijk. Die moet je altijd planten, die moet je bijhouden, die moeten geoogst worden. Meerjarige planten zijn de oplossing voor de mens”. Om de biodiversiteit nog verder te vergroten probeert Paul in zijn toekomstige voedselbos verschillende microklimaatjes te creëren. “De vijver is zo aangelegd dat er een warme vochtige hoek ontstaat en ik ga proberen hier ananas te laten groeien. Iedereen vertelt me dat me dat niet zal lukken, maar ik probeer het toch. Ik heb aan de andere kant van de tuin weleens vorst gezien aan de grond” Paul wijst naar een helling aan de rand van het terrein. “Een bekend fenomeen in de meteorologie is de kouval. Koude lucht van boven zakt naar beneden waardoor je zelfs vorst aan de grond krijgt. Op die plek ga ik proberen kastanjes te laten groeien. Die groeien hier normaal niet, maar meer in het binnenland in hoger gelegen en dus wat koudere gebieden. Zelfvoorzienend? We vragen Paul of het zijn doel is om uiteindelijk volledig zelfvoorzienend te worden. “Dat zou mooi zijn maar honderd procent zal het nooit worden want ik heb bijvoorbeeld geen bier of boter. Als het bos over een jaar of drie klaar is, zijn we in elk geval een eind op weg. Dat is ook een fenomeen van permacultuur: van sommige
dingen, zoals sinaasappelen zal je teveel hebben en dat kun je dan als ruilmiddel inzetten met iemand die van iets anders weer teveel heeft. Dat doen we al regelmatig op een informele manier.” Paul’s interesse voor permacultuur ontstond toen hij in 1994 een huisje had in Coín, zonder water. Hij zocht naar de mogelijkheden en hoorde voor het eerst over permacultuur. Daarna volgde hij samen met zijn broer een cursus en dat motiveerde hem ermee door te gaan. “Persoonlijk denk ik dat we, toen de industriële revolutie begon, uit de cirkel zijn geslingerd. Daarvoor bestond er geen afval. Mensen gebruikten alles. We lopen nu op alle manieren tegen de grenzen van het kapitalistisch systeem aan. De moderne landbouw is volledig afhankelijk van kunstmest en pesticiden, de agrarische gronden zijn sterk verarmd en vervuild en dit neemt alleen maar verder toe. De hele permacultuur is niets anders dan oude technieken weer nieuw leven inblazen. Ik weet zeker dat de natuur ons zal corrigeren. Uiteindelijk komt alles weer in balans en met het toepassen van permacultuur gebeurt dat op een vrijwillige manier. Als we zo doorgaan als nu gebeurt het op een niet-vrijwillige manier. We weten dat het misgaat en we moeten iets doen. Ik wil niet dat mijn kinderen straks tegen me zeggen ‘je wist het, waarom heb je niets gedaan?’ Terug naar de natuur is de enige manier.” Volgens Paul kunnen ook mensen op hun balkon met permacultuur beginnen. Door hun eten te composteren en dat te gebruiken voor bijvoorbeeld tomatenplanten in een pot. Met zijn voedselbos wil Paul graag laten zien dat het anders en beter kan en wellicht wil hij op termijn cursussen gaan geven.
ES Life 57
COLUMN El alma de Andalucía De verhuisdozen staan ingepakt. We hebben het goed gehad hier, in dit huis waar we zo vaak mensen te eten hadden aan lange tafels; waar we talloze feestjes vierden. Waar we lachten en huilden, waar we muziek luisterden en mooie gesprekken hadden. De kinderen groeiden hier op. Door alle verhuisrommel verdwijnt langzaam de ziel uit onze woning; ons thuis wordt weer gewoon een huis. Dat maakt het afscheid makkelijker, merken we. Straks stappen we in de auto richting onze nieuwe plek in de Vallei van het Geluk. Eerst verbouwen, daarna krijgen onze spullen hun plek. Dan kunnen we ook hier weer etentjes geven, lachen en muziek maken. Pas dan is dit nieuwe huis weer ons thuis. We staan te popelen om daaraan te beginnen. In een nieuw land, met een nieuwe cultuur en andere gewoontes. We zullen onszelf vast en zeker tegenkomen, gewend als we zijn aan het overgeorganiseerd Nederland. Maar we storten ons ook in de Spaanse cultuur en proberen te denken als een Andalusiër. Contacten zijn hartelijker dan dat we in Nederland gewend zijn. Dat komt wellicht door de warmte, de ruimte, de rust, de grotere noodzaak om dingen samen te doen. Misschien is het ook gewoon de typisch Andalusische cultuur, waarin je altijd El Alma - de ziel herkent; waar gevoel vóór verstand komt, eerst het hart, dan het hoofd. Liever zingen en dansen dan praten, liever leven dan haasten. Het is een levensstijl waar we van houden, die zoveel dichter bij ons mens-zijn hoort dan we in Noord-Europa meestal meemaken. In ons werk, waarin het samenbrengen van culturen een hoofdrol speelt, is zo’n levenswijze een geweldige stimulans. De wens om elkaar te begrijpen, de intentie om het samen beter te hebben dan in je eentje, is de basis voor culturele integratie. Wij werken daar hard aan en dat doen ‘onze’ dorpsbewoners ook. Telkens als we in ons huis zijn, schuift er binnen een minuut een dametje voorbij, vriendelijk lachend en zwaaiend. Tien minuten later komen er dan vijf uit de andere richting, allemaal even nieuwsgierig. In no time zijn we met handen en voeten in gesprek over de oogst, de kinderen, en wanneer we er eindelijk komen wonen. De uitbaatster van het buurtcentrum aan de overkant heeft intussen tuinbonen voor ons verwerkt in tapas en dringt erop aan dat we er ruim van nemen. We krijgen ook wat mee voor thuis. Natuurlijk is nieuwsgierigheid dan een belangrijkste drijfveer, maar het is hartelijke nieuwsgierigheid, geen inschattende gereserveerde taxatie. Met elke doos die we inpakken zijn we een stapje dichter bij onze nieuwe bestemming, dichter bij een samenleving waar volop in verbinding geleefd wordt, dichter bij ons nieuwe thuis. Andalucía, we komen eraan!
ES Life 58
Bianca en Cees hebben jarenlang trainingen ontwikkeld en gegeven over bewustzijn en LevensKunst. Zij hebben over dit onderwerp boeken en columns geschreven. Zij wonen deels in de Lecrin Vallei net onder Granada. Ook wel ‘de vallei van het geluk’ genoemd. Zij werken daar aan een project over de vergeten schatten van Andalusie. Op de website www. andarlucia.com kan je er alles over lezen.
HAK & REIN VOS
DENK OOK AAN UW NABESTAANDEN IN NEDERLAND. REIZEN IS NIET MEER NODIG. WIJ HOUDEN KANTOOR IN NEDERLAND EN SPANJE!
JURIDISCH ADVISEURS EN NOTARISSEN
AL MEER DAN 10 JAAR UW NEDERLANDSE NOTARIS AAN DE COSTA DEL SOL Kantoren
De Nederlandse notarissen van Hak & Rein Vos Juridisch Adviseurs en Notarissen zijn specialisten in:
Spanje, Costa del Sol, Marbella, Calle Jacinto Benavente 23 Spanje, Costa Blanca, El Albir/l’Alfàs del Pí, Carrer W.A. Mozart 3 Nederland, Lelystad, Meentweg 8
• het opstellen van testamenten • het opstellen van levenstestamenten • het opstellen van tweetalige volmachten • het maken van een (fiscale) nalatenschapsplanning • het afwikkelen van nalatenschappen voor Nederlanders (met bezit) in Spanje.
Afspraken per Skype of bij u thuis zijn ook mogelijk.
Contact
Benieuwd? Kom langs voor een gratis testamentcheck of intakegesprek.
Mail: info@erfrechtinspanje.nl Web: www.erfrechtinspanje.nl Telefoon: 965.020.254 (vanuit Spanje) Telefoon: 0320-247394 (vanuit Nederland)
ARCHITECTUUR URBANISME DUURZAAMHEID
Wij maken dromen waar.
Een comfortabel en betaalbaar huis.
952 89 39 58 info@a4tecnicos.com www.a4tecnicos.com
Met uw wensen als leidraad, helpen wij u met het kopen van het plot, het ontwerpen van het project en het selecteren van materialen en machines. Wij begeleiden de bouw zodat u uiteindelijk geniet van een kosteneffectieve woning met duurzame langetermijnwaarde.
Hills Café & Restaurant
Indonesische rijsttafel Als je iets wilt vieren met je familie of vrienden of gewoon een heerlijke lunch wilt, dan is dit verborgen juweeltje een uitstekende plaats om naar toe te gaan. Kies voor de rijs�afel en de tafel komt helemaal vol te staan met allemaal bakjes rijst, stokjes saté, knapperige kroepoek en geurende groente- en vleesgerechten. Wat ons betre� de beste rijs�afel aan de kust! Elke zaterdag van 12.30 tot 16 uur (geopend tot 20 uur)
Hills Café & Restaurant Benavahavis Hills Country Club Bel voor reserveringen: 952 856 171 of mail hillscafe@benahavishills.com
EEN IDEALE PLEK VOOR UW GROEPS EVENEMENT Voor meer informatie over groepsevenementen, neem contact op: events@benahavishills.com 952 856 171
SPECTACULAIR RUIM TERRAS VOOR EVENTS ZOALS VERJAARDAGEN
ZOWEL BINNEN ALS BUITEN SPORT & WELNESS FACILITEITEN
KEUKEN OP MAAT, VOOR ZOWEL KLEINE ALS GROTE GROEPEN
HILLS CAFE & RESTAURANT MET SCHITTEREND UITZCHT
COLUMN Leven op het platteland “Life at the campo is hard, but at least you know you are alive”, dit werd 11 jaar geleden tegen ons gezegd door de vorige eigenaar van ons huis. Een flamboyante Engelse muzikant die met zijn lovely wife op het punt stond wederom te emigreren, ditmaal naar Bulgarije. En wat had hij achteraf gelijk! Het leven op het platteland is niet voor iedereen weggelegd, er is namelijk altijd wat te doen of te repareren. Veel tijd en geld gaat naar ‘houden wat je hebt’ en dat frustreert wel eens. Zo was het voor ons de afgelopen twee maanden weer prijsschieten. Problemen met het toilet, het bleek dat de sceptic tank aan vervanging toe was en dat deze, uiteraard volgens de nieuwe geldende eisen, vervangen moest worden. Daar sta je dan zo’n groot gevaarte te bestellen in je beste Spaans, waarop de dame achter de balie je verzekert dat je een behoorlijk Andalusisch accent hebt. Waarvan akte, het moet niet gekker worden. Graafmachine bestellen en een mannetje regelen om de sceptic te komen plaatsen. En weken later nog met een half omgewoelde boomgaard zitten omdat al de overtollige aarde ook weer afgevoerd moet worden. Er moet tussendoor ook nog gewoon gewerkt worden door ons, dus dat wordt weer eens op de lange baan geschoven. Vervolgens hebben we een waterpomp die om de haverklap aanslaat. Nou is het goed dat hij aanslaat, maar niet elke 2 seconde. We hebben een eigen bron dus ons water wordt eerst opgepompt naar een deposit en van daaruit zorgt een andere waterpomp ervoor dat het netjes uit de kraan komt. Op zoek naar een lekkage ontdekt ons mannetje dat de boiler een soort van ontploft is. Het water dat uit de bron komt is niet al te schoon dus mineralen en roest verkorten de levensduur van zo’n boiler stevig. Dat wordt een nieuwe boiler, hardop vragen we ons af hoe lang, of liever hoe kort, deze laatste überhaupt geleefd heeft. Wat volgt is het waterfilter in de keuken dat ons bronwater omzet in schoon drinkwater. Gelukkig hebben we daar een abonnement voor afgesloten, dus dit wordt netjes en snel opgelost zonder dat het weer al te veel in de papieren loopt. En zo kan ik nog wel even doorgaan; nieuwe kraan, zwembad, wasmachine en een veranda die verzakt doordat het dan weer te droog en dan weer te nat is. Never a dull moment, dat is zeker. Zouden we het anders willen? Weer in een rijtjeshuis in de stad willen wonen met alle gemakken en comfort? In een land waar zo’n beetje alles voor je geregeld en bedacht wordt? Het antwoord is nee. Natuurlijk balen we wel eens als we voor de zoveelste keer iets moeten vervangen of laten repareren. Maar we waren gewaarschuwd en die tellen voor twee! We laten ons dus niet zo snel gek maken en kijken vooral naar de voordelen die het leven op het platteland ons opleveren. Want hoe tof is het dat we zomaar een feestje te kunnen geven voor 50+ gasten? Uren op de veranda kunnen genieten van een drankje met een geweldig uitzicht. Maar liefst 3 honden hebben rondlopen die we niet hoeven uit te laten. Onze zoon ‘uit huis’ kan gaan terwijl hij op hetzelfde terrein blijft wonen. Altijd parkeerplek voor de deur. En … buiten, heel veel buiten kunnen zijn. Okey it’s a hard life, but someone has got to do it!
Joyce van Ombergen-Jong Internship & personal coach jongleren.es / yourjourney.academy ES Life 61
COSTA DEL SOL BUSINESS BUZZ
Nieuwe events in de planning
BinckBank gaat internationaal BinckBank maakt nu deel uit van de Deense Saxo Bank. Beide banken hebben al jaren een uitstekende reputatie op het gebied van service, innovatie en digitale investeringsplatformen. BinckBank blijft gewoon bestaan, klanten behouden hun rekeningen in Nederland maar hebben nu via Saxo Bank wel toegang tot meer beleggersmogelijkheden. Het team in Spanje en Portugal blijft, zoals al jaren het geval is, beleggers de benodigde service bieden. Toch verandert er wel ìets: het team van BinckBank in Spanje biedt vanaf heden ook ondersteuning en seminars in het Engels. Met een rekening van Saxo Bank hebben internationale klanten toegang tot een platform in 28 talen. Directeur Kaspar Huijsman is blij met de samenwerking: “in de ruim twaalf jaar dat we in Spanje zitten hebben we regelmatig de vraag van buitenlandse beleggers gekregen of ze niet ook via BinckBank konden investeren op de beurs. Omdat alles in het Nederlands was konden we hen die service niet bieden. Nu dus wel.” www.binckbank.com / www.binckspanje.com
ES Life 62
Acoola organiseert regelmatig evenementen waarbij de laatste trends op het gebied van interieur en design centraal staan. De Afterwork Drinks vinden plaats van 19 tot 22 uur in de @Ibiza Bar in de showroom van Acoola in San Pedro de Alcántara. Voor elke bijeenkomst wordt een ander thema gekozen en laat een hippe ontwerper op het gebied van mode, interieur of kunst zijn of haar werk zien. Het volgende evenement staat gepland voor begin december, kijk op https://www. facebook.com/acooladecor/ voor de meest actuele informatie. www.acoola.eu
COSTA DEL SOL BUSINESS BUZZ
15 jaar Aquapool Spas Aquapool Spas viert in oktober haar vijftiende verjaardag. Sinds Anja Mynster en Claus Kilskov het bedrijf oprichtten hebben ze veel veranderingen op de markt gezien. “Vroeger wilden mensen gewoon in een warm bubbelbad zitten, tegenwoordig zijn mensen op zoek naar de beste ervaring op het gebied van water en massages” vertelt Anja. Vooral de zoutwatersystemen zijn populair, dit water blijkt het gezondst te zijn voor het lichaam en bovendien hoeft het water dan maar één keer per jaar vernieuwd te worden. Vorig jaar lanceerde het bedrijf de serie ‘Endless Fitness Systems’, zwembaden waarvoor geen graafwerkzaamheden verricht te hoeven worden. Aquapool Spas is ook het enige bedrijf in Andalusië dat de Hotspring Spas verkoopt. Volgens Anja ligt het succes van Aquapool niet alleen aan de kwaliteitsproducten en de uitgebreide prijsrange. “We zijn perfectionistisch als het gaat om klantenservice en dat betekent dat we veel trouwe klanten hebben. Mede dankzij hen kunnen we ons vijftienjarig bestaan vieren!” www.aquapool.es
Internationaal Marbella Bridge toernooi Op 7, 8 en 9 november aanstaande wordt de 6e editie van het Internationale Marbella Bridge Toernooi georganiseerd. Een evenement dat heel duidelijk aanslaat bij grote groepen bridgers gezien het sterk stijgende aantal deelnemers. Ook dit jaar worden weer ruim 100 paren verwacht uit alle landen van de wereld. De dames Geeta Siersma en Phia van Lohuizen vormen al die jaren de drijvende kracht achter dit toernooi, De opzet van het International Marbella Bridge Toernooi is zodanig, dat het geschikt en aantrekkelijk is voor bridgers van alle niveaus. Kortom ´n ideale mogelijkheid om 3 dagen lang heerlijk te genieten van Marbella www.marbellabridge.com ES Life 63
DECOR
SHADE
HOMES
EVENTS
Showroom: Carril de Picaza 30, 29670 San Pedro | www.acoola.eu | info@acoola.eu | +34 951 569 655
AGENDA EVENEMENTEN
KUNST / MUZIEK
Red Friday 8 november, 19u - La Térmica - Málaga www.latermicamalaga.com
Orquesta Filarmónica 10 & 11 oktober 20u - Teatro Cervantes www.teatrocervantes.com
Ballet Romeo y Julieta Noche de los aullidos (nacht van de huilende wolven) 13 oktober & 12 novemeber, 19u - Lobo Park - Antequera 27 november, 20u - Teatro Cervantes - Málaga www.teatrocervantes.com www.lobopark.com Benalfest 12 oktober - Benalmádena Pueblo www.benalfest.com
Cyrano de Bergerac 20 oktober, 19.30u - TAF - Estepona www.tafestepona.com
Pasión Bandolera 11, 12, 13 oktober, 13u - El Burgo www.elburgo.es
Kunstsymposium Luz 12 tm 19 oktober, Cómpeta www.galerialuzdelavida.com
SPAANSE FEESTDAGEN 12 oktober Fiesta de la Hispanidad 1 november Allerheiligen 6 december Día de la Constutición NEDERLANDSTALIGE CLUBS COSTA DEL SOL Marbella Dutch Business Club (marbelladutchbusinessclub.nl) Bijeenkomsten eerste dinsdag van de maand Ellas (ellas-spanje.nl) Bijeenkomsten tweede dinsdag van de maand
Belgian Business & Community Club (bbcce.be) 10 oktober- networking event Nederlandse Club Costa del Sol (nccs.es) 13 oktober - jubileumfeest Evenement vermelden? Stuur een e-mail naar info@especial-life.com
ES Life 65
NEDERLANDSTALIGE HULPVERLENERS HUISARTSEN Alhaurin el Grande Medical Centre Alhaurin - Ch. M van Meer 952 597 230 El Morche Mar y Salud - Bernadette Veeger - 952 532 065 Fuengirola Medisch Centrum PG - Henri Guemal - 952 461 992 Nerja Medical Clinic Nerja - Rik Heyman - 952 526 775 Nueva Andalucía Centro Medico Romano - Carlos Azcona 952 810 154 Torremolinos J.O. Landman - 952 388 872 Frank Buster - 952 380 279 TANDARTSEN Marbella Clinica Dental Soriano - Leonard Pelzer 951 317 021 Clinica Dental Doctor Wouter Teng 952 827 392 Mijas Johan Alphons Kools - 952 475 972 Nueva Andalucia Dental Arts - Jose Luis Morena Miranda 952 817 110 Torremolinos Clinica Monte Blanco - Snezana Kools 661 470 111 FYSIOTHERAPIE / OSTEOPATIE / MASSAGE Pizarra / Coín Markus Link Fasciatherapie & massage- 684 123 107 Benalmadena Body Center - Mireille Rinchard - 607 153 025 Fuengirola/Mijas Marielle de Bruin - 670 663 910 Stanley Groot - 952 933 975 Marbella Centro de Fisioterapia Roda Robina vd Berge - 639 926 228 Patrick Vervaeke - 691 320 710
Monda Craniokracht - Sophie Pothoven - 647 677 365 Nerja Fisioterapie Holandesa - Rutger - 952 526 881 Torremolinos Fisioterapia PlayaMar - Desiree - 952 123 742 ORTHOPETEN Marbella Dr Marc Bosquet - 952 771 637 Nerja Ortopedia Chatelin - 685 773 857 UROLOOG Marbella Urologie Marbella - Wim de Bruyn - 619 992 369 THUISZORG Algarrobo Costa Miranda van Poortvliet van Tiel - 618 552 919 Benalmadena Anneke Verhoeff - 619 287 481 Fuengirola Bep van de Bremer - 687 487 291 El Morche Mar y Salud - Jolanda de Kuijer - 676 991 443 PSYCHOLOOG Marbella Marlies van Boxtel - 697 878 694 Mijas/Fuengirola Clinica Monte Blanco Maryna Khorolska - 657 198 928 Nerja/Málaga Gerlinda Smit - 669 579 996 DIERENARTSEN Estepona Pointer Clinic - Nazli Kreft - 952 804 165 Tamara Veterinary clinic - Marcel Vet - 952 795 049 Nueva Andalucía Pointer Marbella - André Evers - 952 906 626 algemeen noodnummer 112
Voor correcties of toevoegingen: stuur een e-mail naar info@especial-life.com
ES Life 66
NEDERLANDSTALIGE ONDERNEMERS Baika & Erik Bablo Marbella makelaar regio Marbella info@bablomarbella.com www.bablomarbella.com
B
BaBlo MARBELLA
Saskia Gruijters & Martin Faessen WeCare Mortgages Hypotheken in Spanje info@wecaremortgages.com www.Spanjehypotheek.com
Lynn Van Wilderode Primrose Real Estate info@primrose-realestate.com Belgische Costa del Sol makelaar www.primrose-realestate.com
Barbara De Swaan Orange Insurances barbara@orangeinsurances.com Verzekeraar voor Nederlandstaligen www.orangeinsurances.com
Zigtema Idiomas Asociación Parasol Costa del Sol Onderwijs in de Nederlandse taal zigtema.com - nscds.nl (+34) 649 335 336
Barbara Ingenbleek EuroEconomics marbella@euroeconomics.com Advocaten en accountants www.euroeconomics.com
De tuinmeubelspecialist met 13.000m2 expositie info@detropen.es A7-salida 272 Vélez Malaga www.detropen.es
Rens Zwanenburg lzwanenburg@interchem.nl InterChem - InterGreen - Marbella Sterk in duurzaam verven www.inter-green.eu
Welex Abogados y Economistas Advocaten, Economen & Acccountants C/Ramón Gómez de la Serna 23, Marbella Telf +34 952 775 521 www.welex.es
Roger’s Linnerie / Bornelli by Kees Diks Slaapspecialisten Avenida Carlotta Alessandri 158 Torremolinos www.rogerslinnerie.com
Residencia Estates Uw droomhuis aan de Costa del Sol Telf. +34 952 85 00 01 www.residenciaestates.com
JongLeren.es Joyce van Ombergen-Jong Stage- en projectbemiddeling in en rond Málaga www.jongleren.es
AJ Automotive Services Auto invoer – uitvoer – transport – ITV Telf +31 492 477 522 +34 617 781 091 www.invoerinspanje.nl
Andalucía Specialist NVM-gecertificeerd aankoopmakelaar Bas Mulders & Angelique van Luijn www.andaluciaspecialist.com
Uw bedrijf in een kadertje? Stuur een mail naar: sales@especal-life.com
ES Life 67
VERGROOT UW KANSEN LEER MEER OVER BELEGGEN BIJ DE BINCK ACADEMY IN MARBELLA
BELEGGEN BRENGT RISICO’S MET ZICH MEE. JE INLEG KAN MINDER WAARD WORDEN.
www.binckspanje.com info@binckspanje.com +34 952 924 011