ESpecial Life - editie 26. November - december 2018. Januari 2019 by ESpecial Life magazine

november-december 2018 / januari 2019

LIFE

ESPECIAL

Nederlandstalig magazine over het leven aan de Costa del Sol

TORREMOLINOS Hip en trendy Wieg van het massatoerisme De vallei van de wolf

Editie 26 Spaanse kersttradities - wijnen uit Ronda - alles slow - kerstrecepten - kadotips - Ă&#x161;beda

inhoud

Natuur & Cultuur

Special Torremolinos 6

Wijnen uit Ronda

De plannen van de burgemeester

Winter in de tuin

De achtertuin van Torrremolinos

Tripje: Úbeda en Baeza

Torremolinos, een geschiedenis

Lifestyle & interviews

Feestdagen special Hoe doen de Spanjaarden het

Eten met vrienden

Zelf de keuken in

De Nederlandse ambassadeur

Kadotips 30 Licht in donkere dagen

Graag traag 58

Praktisch

Nieuws & columns Privécontract huizenverkoop

Markten 72

Feestdagen voor huisdieren

Culturele agenda 73

Geen tijd? 57

Overzicht Nederlandstalige

Schooltje 64

ondernemers en hulpverleners

Spanglish 70

colofon

Nieuws van de Costa del Sol

ESpecial Life team

Publishers

Else Beekman

Marjan Schut (commercial director)

Joyce van Ombergen-Jong

sales@especial-life.com

Nazli van den Kieboom

+34 680 674 188

Ronald Dorlas Samuel Berral

Maria Kupers (creative director)

Sander Klomp

maria@especial-life.com

Susanna Verboon Wim Lamers

Advertenties

Taco te Gussinklo

sales@especial-life.com

ESpecial Life is een tweemaandelijks GRATIS glossy magazine met actuele website en een digitale nieuwsbrief. Mail ons uw suggesties, vragen, tips, opmerkingen of als u wilt inschrijven voor de nieuwsbrief of wilt adverteren in het magazine of op de website: info@especial-life.com Dutch glossy magazine, FOR FREE, with bi-monthly editions. Also a website with weekly columns, information and a newsletter. Please do email us your questions, tips, remarks or if you would like to advertise on the website or magazine or wish to subscribe for the newsletter: info@especial-life.com

Foto cover: Else Beekman

editorial

Als je aan de Costa del Sol woont kun je doen alsof Kerst niet bestaat. Het is per slot van rekening een stuk warmer en zonniger dan dat het in Nederland of België is en wij zijn toch gewend aan donker en koude tijdens de feestdagen. Maar zodra je de deur uitgaat zie je wel overal kerstverlichting in de straten. Winkels zijn opgetuigd met versiering met als doel je in de stemming te brengen cadeaus voor onder de kerstboom en ingrediënten voor exclusieve recepten te kopen. Kortom, je komt er niet helemaal onderuit: Kerst en Oud & Nieuw staan voor de deur. In deze editie leest u verhalen over Spaanse tradities, doen we een paar suggesties voor leuke cadeaus en hebben we een lekkere recepten voor u verzameld. Maar in dit extra dikke eindejaarsnummer valt natuurlijk nog veel meer te lezen. We sluiten de serie stedenspecials af met Torremolinos. Else Beekman dook in het heden en verleden voor interessante achtergrondverhalen en leuke tips over deze stad die bekend staat vanwege het massatoerisme. We spraken met de Nederlandse ambassadeur over zijn band met Spanje en Tom van Wees vertelt alles over de nieuwe manier om goede restaurants te vinden. Wie graag meer ontdekt over de geschiedenis van Andalusië kan met het artikel over Úbeda en Baeza een leuke korte vakantie houden. En daar dan meteen de tips over slow toerisme en slow food van de Belgische Inez Lenière López in praktijk brengen. En terwijl u geniet van de feestdagen is het team van ESpecial Life alweer druk bezig met het voorbereiden van de volgende edities. U kunt van ons ook volgend jaar weer boeiende reportages over gastronomie, natuur, cultuur, lifestyle en kunst verwachten. Maar er staan ook veel nieuwe onderwerpen op stapel, we hopen u in de eerste week van februari weer te verrassen met een mooi magazine. We danken onze schrijvers, adverteerders en lezers voor hun bijdragen en enthousiaste steun in de afgelopen maanden. Een fantastisch 2019 toegewenst!

Marjan & Maria

ALS VAKSCHILDER BIED IK MIJN KLANTEN ALTIJD DE BESTE KWALITEIT VERF. EN NU KAN DAT OOK DUURZAAM. EEN WIN WIN VOOR IEDEREEN! John Wilst, vakschilder

InterCheM ontwikkelt samen met Inter-GreeN thinners en lakken van teruggewonnen grondstoffen uit ingezameld afval, gecombineerd met zuivere duurzame grondstoffen. InterCheM haalt chemisch afval op en zorgt via uitgekiende recyclingtechnieken voor bruikbare grondstoffen die vervolgens worden gebruikt om er o.a. kwalitatieve oplosmiddelen en verf van te maken. Goed voor nu, beter voor later. Inter-Green levert vooral aan de professionele markt maar gaat zich nu ook op de consument richten. Rens Zwanenburg - directeur van Inter-Green: “De Inter-GreeN productlijn is ontstaan uit de jarenlange (meer dan 50 jaar!) kennis en activiteiten uit het verleden en voorziet in de behoeften van het heden: adequaat, kwalitatief en beter voor het milieu. Inter-GreeN heeft de ambitie om internationaal een totaalpakket te vermarkten van duurzame producten. "Naast Nederland bedienen wij nu ook Spanje en Engeland. De markt is groot, denk maar eens aan alle urbanisaties. Onze verfproducten hebben een hogere viscositeit en dekken sneller dan die van andere partijen, wat ook nog scheelt in manuren en hoeveelheid product", aldus Rens.

INTER-GREEN: IN NEDERLAND UITGEROEPEN TOT HET GROENSTE –EN DUURZAAMSTE BEDRIJF 2015

Inter-GreeN | InterCheM Platinawerf 22-26, 6641 TL Beuningen GLD www.inter-green.eu - sales@inter-green.eu

Leveranciers in Spanje Tim Bakker, Pinturas Sostenibles: +34 952 919 980 - info@pinturassostenibles.es

Torremolinos

Geliefd vakantieoord voor de massa met bewogen en glamoureuze historie

Aan Torremolinos wordt gewerkt. Omdat de roemruchte kustplaats al bijna zeventig jaar een geliefde vakantiebestemming is, achtte de gemeente een opknapbeurt dringend nodig. Ondanks diverse hermodelleringswerkzaamheden biedt de stad tal van interessante plekken, zowel historisch gezien als op het gebied van vermaak. Je kunt er op een aangename manier je tijd doorbrengen. Tekst & fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Else Beekman.

ES Life 6

Het kleine vissersdorpje met een relatief vrije geest in het donkere Spanje van Franco veranderde in de jaren vijftig en zestig van idyllisch vakantieoord voor beroemdheden als Brigitte Bardot, John Lennon, James Brown en Frank Sinatra vanaf halverwege de jaren zeventig langzaam in een vakantieoord voor de massa. De massa die koos voor de all inclusive pakketreizen, wist echter niet de tolerante en liberale geest uit Torreomlinos te verdrijven. De stad bezit al jaren een bruisende LGBT-scene en organiseert elk jaar de tweede grootste Gay Pride van Spanje. Het historische centrum van Torremolinos is altijd levendig en gezellig gebleven en hetzelfde geldt voor de beroemde – onder Nederlanders en Vlamingen zeer geliefde – wijk La Carihuela. De vier stranden Los Alamos, Playamar, El Bajondillo en La Carihuela zijn lang, breed en schoon en met uitstekende voorzieningen en populaire beach clubs, die vanwege het comfort en de reputatie ook mensen van verder weg trekken. Tel daarbij op dat Torremolinos op drie plaatsen na de meeste bars en restaurants in Andalusië heeft en je zult je er op culinair vlak ook uitstekend vermaken. Aan de hand van diverse markante punten, leer je Torrmeolinos beter kennen. Het water en de molens Door en rond Torremolinos stroomt al sinds mensenheugenis rijkelijk water vanuit bronnen in de bergen naar zee. De Arabieren benutten de waterkracht van deze ‘cauce’ en bouwden er een twintigtal watermolens die tot 1926 in bedrijf waren. Het water volgde ‘El Cau’, door wat nu Calle Cauce is, parallel aan de beroemde winkelstraat Calle San Miguel, tot het water met donderend geraas richting zee stortte waar nu de Cuesta del Tajo is. Met de molens die van de waterkracht gebruik maakten, werden granen, mineralen, zout en olijven

gemalen. De katholieke koningen gaven de molens, het omliggende gehucht en het water na hun overwinning op de Moren aan de stad Málaga. Zo bleef Torremolinos een ‘barrio’ van Málaga tot de eerste onafhankelijkheid in 1801. De enige molen die nu nog te bezichtigen is en die volledig werd gerestaureerd en een monumentale status bezit, is Molino de Inca aan de rand van de stad met een gevel uit 1488. In de molen is nu een museum dat inzicht biedt in de geschiedenis van de watermolens en hun invloed op de huidige stad. Er omheen ligt een bijzondere botanische tuin. (Turismotorremolinos.es/en/discover/placesof-interest/molino-inca/). De toren Het leven bij de molens was helaas niet zonder gevaar. Dat kwam in de vorm van piraten uit de zee. Om aanvallen te weren, werden langs de hele kust wachttorens gebouwd. Een ervan diende specifiek ter bescherming van de molens. Dit was de Torre de los Molinos, de huidige Torre Pimentél, die in 1300 werd gebouwd en nu nog te zien is op het laagstgelegen gedeelte van de Calle San Miguel vlakbij de gelijknamige mirador. In 1489 wordt voor het eerst op schrift naar de plaats bij de molens gerefereerd met la torre de los molinos (de toren van de molens) tot het definitief Torremolinos werd. De molens waren tot 1924 in bedrijf tot het water definitief naar Málaga werd omgeleid en elektriciteit hun werk deels overbodig maakte. De laatste werkende molen was Molino de Manojas. Deze pureerde linzen voor het bedrijf Ceregumil. Torremolinos hoorde door de eeuwen heen diverse keren bij Málaga. Op 27 september 1988 werd de stad definitief zelfstandig. Deze dag wordt jaarlijks gevierd en valt samen met de Feria de San Miguel rond de dag van de patroonheilige op 29 september.

El Morro en Cueva Bajondillo Inwoners noemen de rots die als een punt de zee insteekt tussen Playa La Carihuela en Playa El Bajondillo ‘El Morro’. Bij bouwwerkzaamheden in 1989 werden grotten in de bergwand onder het uitkijkpunt San Miguel ontdekt. Archeologen vonden hier de bewijzen van de aanwezigheid van Neanderthalers. Op basis van hun vondsten concludeerden ze dat de vroege bewoners van deze plek tot de eerste mensen ter wereld behoorden die zeevruchten aten en dat Neanderthalers zich dus niet enkel voedden met rauw vlees. Bovenop de strategisch gelegen rots verscheenwerd in 1763 Castillo Santa Clara gebouwd. Dit fort diende net als de Torre de los Molinos ter verdediging van de molens en de mensen die er werkten. In 1898 kocht de rijke Brit George Langworthy het fort, dat tot dat moment het hoofdkwartier voor carabineren was, om er zelf te gaan wonen. Langworthy transformeerde het tot een schitterende woning met weelderige tuinen. De Brit stond bekend als weldoener en schonk een groot deel van zijn geld aan bedelaars en andere hulpbehoeftigen. Omdat zijn fortuin zo snel slonk, besloot hij een deel van zijn ‘Castillo del Inglés’ om te vormen tot hotel. Hotel Castilla Santa Clara werd in de jaren daarna een ontmoetingspunt voor tegenstanders van het

ES Life 8

Europees fascisme en verwelkomde beroemde gasten als Pablo Picasso en Salvador Dalí. Lang na de dood van Langworthy in 1945 werd in 1971 het huidige, niet al te fraai ogende hotel gebouwd. Hotel Pez Espada Een ander belangrijk symbool voor de komst van massa’s toeristen in de stad is hotel Pez Espada. Het werd in 1959 geopend en was het het enige gebouw met verdiepingen aan het strand, waar verder slechts vissershuisjes stonden. Geen ander hotel in de stad kan zich bogen op het feit dat beroemdheden als Frank Sinatra, Ava Gardner, Sofía Loren, Elton John en Brigitte Bardot er ooit de nacht doorbrachten of een dry Martini bestelden in de sjieke lobby. Een bekend incident is dat van Sinatra die in 1964 in Pez Espada werd opgepakt nadat hij de camera van een lastige fotograaf had vernield. De zanger moest mee naar het politiebureau in Málaga, kreeg een boete en werd het land uitgezet. Torremolinos kreeg dankzij deze beroemdheden kleur in een tijd dat het Spanje van Franco nog zwart wit was en hotel Pez Espada speelde in deze ‘ gouden eeuw’ een belangrijke rol. Het hotel is nog steeds in bedrijf en werd onlangs omvangrijk gerenoveerd.

Door de populairder wordende clubs die er zaten, kreeg Torremolinos steeds meer faam als plek voor vrije geesten. Iconische restaurants als El Caballo Vasco, El Igueldo, Cosa Nostra en Elle et Luis werden geopend. In de Librería Internacional werden boeken verkocht die dat moment in het franquistische Spanje en soms ook elders verboden waren. Ook waren er veel buitenlandse titels in oorspronkelijke taal verkrijgbaar. Prins Alfonso de Hohenlohe, die later Marbella omtoverde tot een resort voor de happy few, opende in Torremolinos zijn King’s Club met twee orkesten en een flamencokwartet. Men at broodjes van de Belgische banketbakkerij Reine Astrid, danste in de Zwitserse salon Bagatelle en kocht kunst uit de verzameling van de Hongaarse Andrés Laszlo. In het beroemde Barbarela traden sterren als James Brown en Tom Jones op en in club Piper’s pastten 1.500 personen. In Tiffany’s kwamen de hippies van weleer bijeen en Bossanova werd vereerd met een bezoek van John Lennon. Torremolinos was het Ibiza van de jaren 60 en pionier van het hedendaagse uitgaansleven.

Met de toename van het aantal commerciële vluchten op Málaga in de jaren zeventig ontdekte ook de massa de kustplaats. In hun kielzog verschenen projectontwikkelaars die – veelal monsterlijke – gebouwen aan de stad toevoegden. Tot dan toe magische hoekjes verdwenen om plaats te maken voor veel steen en beton. De kwaliteitstoerist trok verder naar het westen en de ‘gouden eeuw’ van Torremolinos kwam ten einde. De vrije geest van La Nogalera bleef echter hangen waardoor het gebied nu dé place to be is voor de gay-scene. Casa de Maria Barrabino Volledig uit het zicht onttrokken door neonletters en luifels van falafelzaken en souvenirwinkels ligt verscholen onder hoge bomen Casa María Barrabino. Eigenaresse María werd in 1866 geboren in Córdoba en bracht vele zomers door bij familie in Torremolinos voordat ze zich er definitief vestigde op wat toen nog Hacienda San Miguel heette. Ze erfde deze woning van een tante en het werd de plek waar ze veel goeds deed voor de arme bevolking. Ze bereidde maaltijden en hielpen waar mogelijk hun medemens in voor Andalusië zware tijden eind 19e en begin 20e eeuw. Maria Barrabino was de beschermvrouwe van het dorp. Haar finca besloeg wat nu Plaza Costa del Sol is en de straten er omheen. In een nis in de muur die om de woning staat, staat een Christusbeeld. Dit is een van de veertien beelden die deel uitmaakten van een kruisweg of Via Crucis die hier begon en hoger eindigde in de wijk El Calvario. Het huis is inmiddels aangekocht door de gemeente die het in ere wil herstellen en er een museum zal vestigen.

Torremolinos

La Nogalera Tot vroeg in de jaren zestig was Torremolinos, afgezien van hotel Pez Espada voor het selecte gezelschap dat Torremolinos als glamoreuze vakantiebestemming koos, slechts een visserswijkje van de stad Málaga. De gemeente besloot dat het dorpje wel wat met de tijd mee kon gaan en trok architect Antonio Lamela aan die voor het centrum van de stad het appartementencomplex La Nogalera ontwierp. Op een grondstuk van 23.000 vierkante meter verrezen zes hoge gebouwen die via loopbruggen met elkaar werden verbonden met onderin gemeenschappelijke tuinen, zwembaden en ruimte voor horeca en winkels. Binnen het complex werd zelfs een ‘pueblo Andaluz’ aangelegd, met smalle straatjes, witte gevels en pittoreske pleintjes.

De Arabieren bouwden meer dan twintig watermolens (molinos) in Torremolinos. Om deze te beschermen werd een speciale wachttoren (torre) gebouwd.

ES life 9

Casa de los Navajas In Bajondillo ligt aan de gelijknamige straat Casa de los Navajos. Deze woning ligt verscholen tussen monotone, hoge flatgebouwen waar uniforme balkons de aanwezigheid van heel veel toeristen verraden. Anonio Luque Navajas verbouwde suikerriet op een stuk grond dat hij van de markies van Larios huurde bij het vliegveld van Málaga. Die business leverde hem geen windeieren op. Als inwoner van het in het binnenland gelegen Churriana droomde hij er altijd al van aan zee te wonen. Toen hij het zich eindelijk kon veroorloven, bouwde hij 1925 zijn finca aan het strand, vlakbij de toen beroemde hotels Parador de Montemar en Santa Clara. Hij koos voor de destijds zeer populaire neomudéjar-stijl en inspireerde zijn interieur op het Alhambra. In 2000 kocht de gemeente het pand van de laatste generatie eigenaren van de familie. De bijzondere woning is dagelijks gratis te bezichtigen tussen 11 en 14 uur en tussen 18 en 20 uur (Turismotorremolinos.es/es/descubre/ lugares-de-interes/casa-los-navajas/).

Parque la Batería Het centrale park van Torremolinos werd in 2007 geopend op de strategische plek met uitkijktoren en fort vanwaar eeuwenlang de kust in de gaten werd gehouden. Tijdens de Spaanse burgeroorlog werden er twee ondergrondse bunkers en een gangenstelsel gebouwd en een batterij kanonnen toegevoegd. Toen de militairen de plek in de jaren vijftig verlieten, kwam deze in handen van de gemeente die er in 2007 een groot park opende. De originele kanonnen staan er nog en de vijftien meter hoge wachttoren is nu een uitkijktoren voor prachtige uitzichten. Het grote park ligt ten noorden van La Carihuela en is goed bereikbaar per trein (station Montemar). Er zijn ruim 1.000 bomen van 25 soorten, fiets- en wandelpaden, picknickplekken, twee Italiaans ogende fonteinen, een grote speeltuin, een kunstmatig meer waarop je kunt varen in huurbootjes voor 2 euro per uur en een draaimolen. Openingstijden zijn elke dag van 9 tot 18 uur. Huisdieren zijn niet toegestaan (Turismotorremolinos.es/es/descubre/lugaresde-interes/parque-de-la-bateria/).

Casa de los Navajas is gebouwd in de neomudéjar stijl

ES Life 10

Onder veel Nederlanders is het meest westelijk gelegen strand Playa La Carihuela erg beroemd. In de wijk met smalle straatjes achter het strand vind je diverse Nederlandse én ook Vlaamse horecazaken voor een Hollandse Nieuwe, een frikadel of een broodje kroket. Er is zelfs een Surinaamse toko.

Waterpark Aqualand, het waterpark van Torremolinos is het oudste van de kust en biedt waterliefhebbers hoge glijbanen, golfslagbaden, pierenbadjes, ligweiden en horecagelegenheden. Het is geopend van mei tot begin oktober van 11 tot 18 uur (Aqualand.es).

Culinair Zoals al eerder genoemd hoef je dankzij het gigantische horeca-aanbod bij een bezoek aan Torremolinos geen honger of dorst te lijden. Ongetwijfeld vind je tussen de 933 horecagelegenheden iets van je gading. Het zijn er zoveel dat het hier wat ver voert om een opsomming te geven.

Stranden Torremolinos heeft ruim zes kilometer aan brede zandstranden. Elk strand heeft uitstekende voorzieningen, douches, ligbedden, restaurants, diverse mogelijkheden om te watersporten en is goed bereikbaar. Van oost naar west vind je Playa de los Álamos, Playamar, Playa El Bajondillo en Playa de la Carihuela.

La Carihuela is een klein mekka voor Nederlanders met veel Nederlandse bars (Carribean, de Klikspaan, Eurocafé, Trefpunt en Stamcafé), de Nederlandse winkels Supermercado Diferente en ‘t Kruideniertje. Dus mocht je tijdens je verblijf in Zuid-Spanje trek hebben in een broodje kroket of een uitsmijter, dan strijk je hier neer. Zelfs voor een Hollandse Nieuwe kun je terecht bij Luna Azul aan de boulevard. Voor lekkere broodjes met Nederlandse vleeswaren zit je lekker bij Cafeteria Gourmet Carihuela.

Playa Los Álamos grenst aan de monding van de Guadalquivir en schurkt tegen Málaga aan. De stranden zijn hier relatief rustig, want verder van het centrum. Beach clubs, waaronder het relatief nieuwe Nuevo & Sur van Nederlanders, zijn tot ver in de omgeving beroemd vanwege een bruisend avond- en nachtleven vooral in de zomer. Playamar wordt ook wel Playa El Retiro genoemd en is op het gebied van watersporten het beste uitgerust. Je kunt hier aan parasailing doen, paddle boarden en kajakken tegen betaalbare prijzen. Playa El Bajondillo is het stadsstrand en bereikbaar via de panoramische trappen vanaf Calle San Miguel in het historische centrum of met de lift (50 ct).

Torremolinos

Krokodillenpark Aan de rand van Torremolinos, vlakbij waar het nieuwe winkelcentrum INTU verschijnt en naast Aqualand ligt het krokodillenpark. Je kunt hier diverse soorten krokodillen en kaaimannen bewonderen of oogcontact maken met Paco, de grootste krokodil van Europa (Cocodrilospark.com)

Toch vind je hier ook Spaanse restaurants met goed eten zoals El Botijo met bijvoorbeeld lam, konijn of ‘cochinillo’ (speenvarken) op het menu, Tito Juan, een begrip is in deze kustplaats of het enorme Casa Juan midden in Carihuela met het standaardrepertoire aan gefrituurde vis of gerechten à la plancha. Erg goed eet je bij chiringuito Rafael aan de boulevard vlak tegen Benalmádena en Puerto Marina aan. Genieten van internationale en verrassende gerechten kan bij Gastrobar Florín. In het centrum vlakbij Playa Bajondillo vind je Ibiza Grill Bar Restaurant en El Gato Lounge aan de boulevard. Wat exclusievere gerechten worden geserveerd bij Coco Bambu en Aziatisch eet je bij Tiki Lounge. Calendula serveert heerlijke tapas.

ES life 11

De geplande gedaanteverandering van Torremolinos Ooit stond Torremolinos internationaal bekend als idyllische, mediterrane vakantiebestemming voor beroemdheden. Het kleine visserdorpje naast Málaga trok vrije geesten en beleefde een 'gouden eeuw' in de jaren vijftig en zestig. Met de toename van commerciële vluchten op Málaga, de populariteit van pakketreizen en de bouw van hotels veranderde de plaats in een rap tempo van hotspot voor vips in een all inclusive resort. In elk tot dan toe nog magisch hoekje van de stad verrezen hoge appartementsgebouwen en in de eens illustere Calle San Miguel begon het te wemelen van souvenirwinkels, falafelzaken en horeca gericht op toeristen. Tekst en foto’s: Else Beekman

De huidige burgemeester José Ortíz Galván en zijn team willen daar iets aan veranderen en Especial Life wilde hem hierover graag aan de tand voelen. Dit leek de burgemeester een goed idee, zo begrepen wij van zijn perschef. Wel dienden we de vragen per e-mail toe te sturen omdat er geen tijd was voor een liveontmoeting. Wat volgde waren ruim drie weken van vrijwel dagelijkse en veelal vruchteloze pogingen tot contact. De twee keren dat er wel contact was leek alles goed te komen. Helaas bleven de antwoorden uit. Omdat we toch van mening zijn dat de inspanning die Torremolinos verricht op het gebied van imago-verandering aandacht verdient in deze special, hebben we deze verzameld zonder hulp van de burgervader. José Ortíz Galván stootte bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2015 met een ambiteus verkiezingsprogramma voor vernieuwing Pedro Fernández Montes uit het regentenpluche. Dat was een behoorlijke prestatie, want Fernández kon met zijn Partido Popular (PP) twintig jaar lang Torremolinos besturen met een absolute meerderheid. Recent heeft Ortíz aangegeven zich voor de lokale verkiezingen van volgend jaar opnieuw verkiesbaar te stellen.

Torremolinos moet op de schop, letterlijk en figuurlijk

ES Life 12

Transformatie Ortíz regeert met steun van de partijen Ciudadanos, Costa del Sol Sí Puede en Izquierda Unida. Wat hij in 2015 aantrof was niet mals: een schuld van 200 miljoen euro en een verouderde, ietwat verpauperd ogende stad met een tanend ondernemersklimaat. De economische crisis had eveneens flink bijgedragen aan het verval. Ortíz was duidelijk in zijn verkiezingsprogramma: De boekhouding moest gezond en de badplaats moest flink op de schop voor transformatie. De burgemeester wil korte metten maken met veel oude rommelige bebouwing en het dito stratenplan en de vergane glorie van het imago afpoetsen. Ook zet hij zich in op nieuwe technologie in de toeristische sector – de grootste bron van inkomsten voor de gemeente - om zo het 'smart tourism' in Torremolinos te introduceren. Autovrije binnenstad Een van de projecten waar de gemeente al aan is begonnen is het autovrij maken van de Plaza Costa del Sol en de verkeersader ten oosten en westen daarvan. Als het werk van stadsarchitect Salvador Moreno Peralta klaar is, kunnen inwoners en bezoekers voor, tijdens of na het winkelen in de omliggende straten gemoedelijk flaneren over de nieuwe Bulevar de la Plaza Costa del Sol, uitrusten op een bankje in de schaduw van (palm)bomen of moderne designpergola, genietend van fleurige bloemenperkjes en spelende kinderen.

Avenida Carlota Alessandri De Avenida Carlota Alessandri, die het centrum van Torremolinos met buurgemeente Benalmádena verbindt, wordt tweebaans gemaakt om ook hier voetgangers meer ruimte te geven. Een fietspad en fietsrekken moeten meer mensen op hun tweewieler krijgen en er zullen 240 parkeerplaatsen bijkomen. De gemeente maakt van de gelegenheid gebruik om gelijk de verouderde riolering en het waterleidingnet te verbeteren. Ter hoogte van de wijk Montemar bouwt men een lift om mensen dertig meter hoger direct in stadspark Parque la Batería af te leveren.

Torremolinos

Opknapbeurt historisch centrum Aan de zeekant van Calle San Miguel krijgt ook de omgeving van de Torre Pimentél of de Torre de Los Molinos – de toren waaraan de stad zijn naam dankt – een opknapbeurt. Neonletters en gevels die het zicht op het historische erfstuk belemmeren zullen verdwijnen en de Cuesta del Tajo – de smalle straat die in trappen omlaag leidt naar de boulevard van Bajondillo - krijgt eveneens een opknapbeurt. In 2017 kocht de gemeente voor 1,1 miljoen euro Casa María Barrabino op Plaza Costa del Sol van de erfgenamen om dit op te knappen en om te toveren tot museum voor moderne kunst en cultuurcentrum. Op dit moment wordt nog onderhandeld over de horecaen winkelruimtes ervoor, die moeten verdwijnen om de villa in zijn originele staat en volle glorie te herstellen.

Gastromarkt De buurt rond Plaza de la Independencia – net achter Plaza Costa del Sol en Casa María Barrabino – krijgt een economische impuls doordat in het oude gemeentehuis op Plaza de la Independencia een gastromarkt geopend wordt. De werkzaamheden om het oude pand aan de nieuwe bestemming aan te passen, zijn al in volle gang en worden gefinancierd door de provincie Málaga. De bedoeling is dat de markt in het voorjaar net voordat het toeristisch seizoen van start gaat open kan. In de markt worden uitsluitend authentieke producten uit de provincie Málaga verkocht. De stichting Sabor a Málaga organiseert dat de 22 verkooppunten in de overdekte markt worden bevoorraad met olijfolie, olijven, marmelade, rozijnen, ambachtelijke bieren, lokale wijnen, honing, kazen, worstproducten en noten.

ES life 13

Centro Comercial INTU Ook ligt het miljardenproject voor een reusachtig groot winkelcentrum van de Britse projectontwikkelaar INTU op stapel. Het zal net buiten de stad worden gebouwd op het nu nog kale en zeer strategisch gelegen terrein naast Palacio de Congresos en de oprit naar de snelweg A7. Om de grond bebouwbaar te maken, wordt het bestemmingsplan PGOU (Plan General de Ordenación Urbana) gewijzigd. Het landelijke ministerie van Ontwikkeling gaf al groen licht voor de aanleg van nieuwe afritten van de snelweg, waarmee zowel het winkelcentrum als Torremolinos zelf beter bereikbaar worden. Met dit enorme winkelcentrum, dat het grootste in zijn soort van Zuid-Spanje zal worden, gaat een investering van 1,2 miljard euro gepaard. Het is de grootste particuliere investering in de geschiedenis van Málaga. De bouw van Centro Comercial INTU zal gedurende 36 maanden werk bieden aan 2.500 mensen. Na opening wordt dat aantal minstens verdubbeld. Op last van de gemeente zal de projectontwikkelaar alleen mensen uit de provincie Málaga aannemen. Het terrein is al gereedgemaakt voor de bouw en hiertoe moesten 716 olijfbomen worden verwijderd. Deze zijn tijdelijk ondergebracht op een stuk grond van de gemeente en een groot deel ervan keert terug om de tuinen van het winkelcentrum te sieren. Daarbij worden honderd bomen aan de stad gedoneerd om op andere plekken opnieuw wortel te schieten.

Tanende middenstand Tot slot wil de gemeente graag de problemen die de plaatselijke middenstand ervaart oplossen. Dit jaar daalden de verkopen in voorjaar en zomer met circa 30 procent ten opzichte van 2017, terwijl het aantal toeristen dat in de stad verbleef al jarenlang toeneemt. Diverse zaken, waaronder Zara en Mango, verlieten Torremolinos en winkeliers en andere ondernemers willen dat de gemeente zich hard maakt voor het winkelcentrum in de open lucht met een stempel van kwaliteit en een promotie van de lokale commercie. Winkelen in Torremolinos moet weer aantrekkelijk worden. Positief in dit verband is dat Torremolinos van de stichting Andalucía Emprende de prijs voor de meest ondernemende gemeente van Andalusië heeft ontvangen. Deze werd uitgereikt tijdens de zevende editie van de Día de la Persona Emprendedora (dag van de ondernemende persoon) in Andalusië. Sinds het aantreden van Ortíz is de werkloosheid in de stad met 7 procent gedaald en steeg het aantal geregistreerde zelfstandigen met 11 procent. Er was een toename van 70 procent van aanvragen voor openingsvergunningen en er werd meer dan 300 miljoen euro aan particuliere investeringen gedaan in hervormingen en aankopen van hotels. Ortíz wil de investeringen in de stad nog verder stimuleren door de afstand tussen de verschillende overheden verkleinen ten gunste van ondernemers die in de stad willen investeren. Alle stranden in de stad voldoen inmiddels aan het kwaliteitskeurmerk Q voor stranden en jachthavens en dit jaar heeft Playa Bajondillo voor het eerst een Blauwe Vlag.

José Ortíz De 55-jarige José Ortíz studeerde rechten aan de Universiteit Camilo José Cela in Madrid. Sinds 1991 is hij lid van de PSOE en afgevaardigde van het Andalusische parlement. Vanaf 2007 was hij wethouder in Torremolinos. In 2011 werd hij benoemd tot woordvoerder van zijn partij en in 2011 werd hij oppositieleider in de gemeenteraad onder leiding van de PP die toen met absolute meerderheid de stad bestuurde. Ortíz is vader van drie kinderen.

ES Life 14

Nederlands visrestaurant

Cafeteria Gourmet

Luna Azul

Carihuela

Slagerij Stam

Filet Americain, belegde broodjes

Vleeswaren en salades

Gourmet, fondue en Barbecue schotels, diverse sauzen, kazen, wijnen en kant en klare maaltijden

Calle Calle Los Los Perros Perros 12 12 Maandag en zaterdag gesloten La La Carihuela Carihuela Zaterdags haringkar bij Eurocafe Torremolinos Torremolinos +34 +34 667702455 667702455 Open Open van van 12.00 12.00 tot tot 23.00 23.00

Open van dinsdag t/m zaterdag van 11.00-21.00 De keuken is de hele dag open Adres: Avenida Carlota Alessandri 87 29620 Torremolinos - Rotonda Pez Espada Telefoon: 0034 672108573

Controle en veiligheid in en om uw woning Toezicht, waar je ook bent Heldere beelden dag en nacht Tĳdig melding vóór inbraak

Global Security Spain | Marbella voor meer informatie bel: +34 653 47 56 65 of mail: paul @globalsecurityspain.com

WWW.GLOBALSECURITYSPAIN.COM

PLATINUM CAR PARKING +34 951 402 866 | +34 695 982 031

€14,95

MENU DEL DÍA, 12.00 A 6.00

persoonlijke service 24 /7

Entrantes

* betrouwbare airport valet parking * geen wachttijd voor pendelbussen * persoonlijk ophalen en afleveren auto bij aankomst en vertrek * lange termijn tarieven al vanaf € 1,35 per dag * binnen en buiten parkeren beschikbaar

Precio Incluye

Gambas Pil-Pil Sopa del día Mejillones al vapor Tartar vegetariano Pate Campero

Media Botella de Vino

Segundo plato

Pollo al curry Solomillo de cerdo con salsa mostaza y sus legumbres Lasaña vegetariana Spaghetti con salmón y Salsa Cebollino

Postres

gratis wassen (als u vertelt deze advertentie te hebben gezien in dit blad) Engels sprekend. www.carparkingatmalagaairport.es platinumcarparking@gmail.com

Mousse de chocolate Tarte tatin Dama Blanca Crepe con limón o azúcar Café

MENU OF THE DAY, 12PM UNTIL 6PM Starters

€14,95 Price Includes

Prawns Pil-Pil Soup of the day Steamed mussels Vegetarian tartare Pate with French Toast

Half Bottle of Wine!

Main Course bereikbaar quality in compassionate care

24/7

Chicken curry Pork loin in a mustard sauce with season vegetables Spaghetti with salmons with chives Vegetarian lasagna

Desserts

Chocolate mousse Appel tarte

Dame Blanche “ vanilla ice cream with hot chocolate sauce A French Crepe with lemon or sugar Coffee

600 613 008 latablabelga@gmail.com

Nederlandse Dierenartsen met ruime ervaring! • State of the Art Diagnostiek • Eigen snelle bloed analyse • Digitale Rontgen • Centraal in Nueva Andalucia • Privé parking • Pet shop

+34 952 906 626 Avenida de los Girasoles 344 Nueva Andalucia, Marbella www.pointermarbella.com

CC Valdepino, Calle Calypso 22-23B

Calahonda

YNE

Satelliet Systemen T V - S AT E L L I T E - I N S TA L L AT I O N S

Televisie via NE de satelliet JOYNE www.joyne.nl

DUUR

PRIJS

REGISTRATIE KOSTEN

1 maand 3 maanden 6 maanden 1 jaar

€40 €30 p/m €25 p/m €22 p/m

€30 €30 €30 €30

· Voor al uw installaties · Alle TV en audio merken verkrijgbaar · Koelkasten, drogers, wasmachines

CAMERA BEWAKING SPECIALIST

Directie: Judith & Eric

Tel.: 952 591 603 · Mobiel: 676 888 565 E-mail: info@je-systems.net

w w w . j e - s y s t e m s . n e t

DE ACHTERTUIN VAN TORREMOLINOS het ravijn van de wolf Het uitkijkpunt Mirador La CaĂąada del Lobo ligt in de bergen achter Torremolinos. Omdat een wandeling met doel altijd leuker is dan zomaar een rondje lopen, leek ons een panoramisch zicht over dit gedeelte van de kust en achterland een mooie beloning voor een stevige klimpartij. Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Else Beekman

ES Life 18

Met de eerste geef je jezelf ook meteen een flinke uitdaging: je begint aan de kust bij het bekende Parque La Batería in de wijk Montemar op de heuvel achter La Carihuela en loopt omhoog via de Avenida del Carmelo, en Camino del Pinillo tot je onder de A7 doorwandelt. Vanaf daar leidt de weg nog anderhalve kilometer de bergen in tot je bij het Depósito Municipal uitkomt. Als je je auto in Torremolinos fout parkeert, is dit de plek waar je hem weer op kunt halen.

Een tweede mogelijkheid is je auto direct tegenover de ingang van het Depósito parkeren. Als je hiervandaan nog 50 meter verder omhoog loopt, zie je een met graffiti versierd bord waar een pad linksaf het bos inleidt. Alleen een klein bordje met de aanduiding PR-A172 duidt op het bestaan van een route. Laat je niet afschrikken door het wat shabby uiterlijk van de omgeving hier en al helemaal niet door de enorme nog in bedrijf zijnde afgraving. De bouwwoede langs de Costa del Sol moet natuurlijk ergens zijn materiaal vandaan halen... Eenmaal in het bos en verder op de berg merk je daar niets meer van en bevind je je midden in de natuur. Vanaf deze plek kun je er ook voor kiezen om langs de westkant van de afgraving naar de mirador te klimmen in een niet te moeilijke route van 8,8 kilometer. Zoek voor de exacte omschrijving hiervan op Wikiloc met de woorden ‘Mirador Cañada del Lobo, Pico Palomas, Torremolinos’.

Route vanuit Arroyo de la Miel De derde optie is geschikt voor wie wel de natuur in wil, maar daar liever niet zoveel moeite voor doet. Rijd over de A7 naar de afslag Benalmadena Arroyo de la Miel (222). Ga vanaf daar de bergen in (komend van richting Málaga is dat rechtsaf en komend vanuit richting Marbella linksaf en dan de snelweg onderdoor. Je rijdt de nieuwbouwwijk in en parkeert je auto aan het begin van Calle Miami. Deze straat loopt door tot het uitkijkpunt Mirador La Cañada del Lobo en passeert eerst nog een berghut met dezelfde naam. Raak niet in de verleiding om net als wij die weg in te rijden omdat de ketting op de grond ligt. Die ligt daar niet voor niets, ontdekten wij bij terugkeer toen we opgesloten bleken te zitten. Het geluk was met ons, want na een paar minuten enigszins vertwijfeld te hebben bestudeerd of we die ketting toch nog los zouden kunnen krijgen, kwam er een aimabele boswachter aan. Hij zwaaide demonstratief met een sleutel en liet ons door. Niet zonder te benadrukken dat we er normaliter een fikse boete voor hadden gekregen. Wel lezen we later op de website van de gemeente, dat je vooraf toestemming kunt vragen om naar boven te rijden.

Torremolinos

Uitkijkpunten liggen doorgaans hoog. Ons doel van vandaag bevindt zich op een hoogte van 644 meter op de grens van de gemeentes Alhaurín de la Torre, Torremolinos en Benalmádena. We onderzochten drie manieren om bij La Cañada del Lobo (het ravijn van de wolf) te komen.

Terug naar de route: wandel de Calle Miami omhoog tot je bij het uitkijkpunt bent. Als je redelijk doorstapt, ben je er in een uur en heb je 3,8 kilometer afgelegd.

ES life 19

Route vanaf de Depósito Municipal De leukste weg naar boven vonden wij die vanaf de gemeentelijke autobewaarplaats. Zodra je hier het bos inwandelt, neemt de onbedorven natuur het over van de enorme afgraving die je vanaf je parkeerplaats ook ziet liggen. Bij de eerste splitsing van het pad houd je rechts aan. Volg de stip en pijl die met blauwe verf op boom en steen zijn aangebracht en wandel door langs een riviertje. Althans, dat is het als het geregend heeft. Eind september is de grond kurkdroog en het enige echte groen is afkomstig van dennen en lichtend groene ‘palmitos’. Het pad is overal goed begaanbaar. Wel met veel losliggende stenen, dus het dragen van comfortabele schoenen is geen overbodige luxe. Bij het volgende kruispunt volgen we weer de blauwe pijl. Ook hebben we de wandelapp Wikiloc aanstaan. Die leidt je via GPS (ook als je geen bereik hebt) precies over de route. Je hoort een bliepje als je van je pad afraakt en een sympathiek belletje klingelt als je daar weer opkomt. Een fijn houvast. Fanatiekelingen kunnen deze route ook rennend volbrengen, zo toont ons een hijgende passant die in kleurrijk glanzende sportoutfit soepel de berg op draaft. Een beetje confronterend want wij hijgen al terwijl we alleen maar rustig omhoog lopen. Bij een bordje met ‘Del Lobo’ erop begint het pad te dalen. Een dal met droge rivier volgt en vanuit hier komen we uit bij Puerto del Lobo. Drie routepaaltjes met dezelfde tekst leveren enige verwarring op. Welke te volgen?

ES Life 20

Wij slaan linksaf en gaan de berg op. Rechtdoor zou je direct naar de mirador lopen. Wij kiezen voor een rondje en gaan liever niet dezelfde weg heen en terug. Hakgeluiden en downhillers Na nog een bochtje zien we beneden ons Torremolinos liggen met daarachter de inmense blauwe watervlakte van de Middellandse Zee. Hoge flats weerkaatsen via de ramen het zonlicht. Bij de volgende splitsing gaan we naar rechts. Even later volgt een mooi doorkijkje naar Arroyo de la Miel, de jachthaven Puerto Marina en zien we op de flank van de Calamorro-berg de kabelbaan. Vervolgens leidt ons pad weer door een rustiek dalletje en kunnen we even uitrusten van het behoorlijke klimwerk. Tot we een vreemd hakgeluid horen. De hond kijkt er wat zorgelijk bij. Eenmaal dichterbij ontwaren we een mountainbiker die wat onderhoud aan het pad pleegt en ons behulpzaam bevestigt dat we op de goede weg zijn. Het gebied hier is een walhalla voor ‘downhillers’ ofwel échte mountainbikers die over smalle, bochtige en rotsachtige bergpaadjes de berg afraggen. Ieder zijn hobby!

Op de wandelapp Wikiloc kun je deze routes en vele anderen vinden. Gebruikers kunnen via GPS eigen tracks en waypoints delen met andere leden

Torremolinos

De mirador Ons pad komt uit op de deels verharde Calle Miami, die we eerder noemde bij de alternatieve route naar de mirador vanuit Arroyo de la Miel. Tien minuten later passeren we een groot kruispunt. Linksaf ga je naar het bovenstation van de kabelbaan, de middelste weg leidt je omlaag naar Alhaurín de la Torre en rechtsaf vervolgt onze route. Vanaf hier zien we beneden in de diepte de Vallei van de rivier Guadalhorce liggen en zijn we nog tien minuten lopen verwijderd van de mirador. Het beeld van een huilende wolf siert het wat bombastisch aangelegde betonnen, maar mooi gelegen complexje. Helemaal in het oosten zien we Vélez-Málaga liggen. Beneden voorbij de afgraving liggen Torremolinos, Puerto Marina en Torrequebrada te schitteren in de zon. Als het helder weer is, zie je vanuit hier ook El Torcal en de Sierra Nevada. Vandaag beperken heiige sluierwolken ons zicht. Na even van het uitzicht en een kleine picknick te genieten, dalen we af via een klein pad dat vanaf het toegangspad naast de mirador linksaf slaat richting Torrmeolinos. Dit zigzagt vrij steil naar beneden.

Let onderweg goed op aanstormende fietsers. Die hebben doorgaans een flinke snelheid en rijden je zo van de sokken. Wij werpen ons gelukkig net op tijd in de bosjes tegen de bergwand, alvorens een downhiller met piepende remmen tot stilstand komt. Vriendelijk vraag hij of alles goed is en verdwijnt net zo snel uit ons zicht als dat hij erin kwam. Bij de drie paaltjes van Puerto de Torremolinos die we op onze heenweg ook zagen, wandelen we rechtdoor tot we weer in het dennenbos komen, dat ons naar het begin van de route leidt. La Cañada del Lobo Het complex La Cañada del Lobo rond de mirador werd in 2004 aagelegd. Het bevat een refugio forestal (berghut), een albergue (een herberg) en een aula de la naturaleza (een natuurmuseum) en is normaal gesproken te huur. Om veiligheidsredenen werd het vorige zomer voor onbepaalde tijd gesloten. De gemeente zoekt nu naar een nieuw bedrijf dat het complex op een milieuvriendelijke manier kan gaan uitbaten. Meer informatie https://turismotorremolinos.es/es/descubre/ lugares-de-interes/la-canada-del-lobo/ ES life 21

Nederlandstalige vacature voor commerciële winnaars in Torremolinos ! Passen de volgende kwaliteiten bij jou: • • • • •

Nederlandstalig Vlotte babbel Voert graag zakelijke telefoongesprekken Goed luisteren Full time of parttime beschikbaar (min. 24 uur)

Wij bieden: • • • • •

Een fijne werkomgeving Werktijden: ma - do (09.00 - 18.00 uur) vr (09.00 - 14.30 uur) vroege start van je weekend. Vast salaris + bonussen Dagelijkse lunch Maandelijkse borrel

Spreekt deze functie je aan, bel of mail ons +34 952 384 850

torremolinos@tmss.es

www.tmss.es

Compleet: 160 x 200: €2.595

Boxspring Bornelli

Nú:

€ 1.795

handgemaakt volgens familietraditie

180 x 200: €2.895 Nú: € 1.995

Gratis thuisbezorgd en gemonteerd aan de gehele Costa del Sol (+34) 604 360 158

√

Boxen en matrassen 360 pockets per m2

√

Hoofdbord ook in capitoné of geblokt zonder meerprijs

√

Luxe design-stof verkrijgbaar in 5 verschillende kleuren

√

Keuze uit verschillende potensets zonder meerprijs

√

Inclusief luxe traagschuim topper

Uitgebreide collectie Nederlands bedtextiel

Avenida Carlota Alessandri 158, La Carihuela - Torremolinos · Schuin tegenover Carihuela Park - Discotheek Voom Voom Openingstijden: ma. t/m vr. 10-17u. - za. 10-14u. · Tel. 951 395934 · Eigen parkeer oprit - www.keesdiksbedding.com

HAK & REIN VOS JURIDISCH ADVISEURS EN NOTARISSEN

DENK OOK AAN UW NABESTAANDEN IN NEDERLAND. REIZEN IS NIET MEER NODIG. WIJ HOUDEN KANTOOR IN NEDERLAND EN SPANJE!

AL MEER DAN 10 JAAR UW NEDERLANDSE NOTARIS AAN DE COSTA DEL SOL Kantoren Spanje, Costa del Sol, Marbella, Calle Jacinto Benavente 23 Spanje, Costa Blanca, El Albir/l’Alfàs del Pí, Carrer W.A. Mozart 3 Nederland, Lelystad, Meentweg 8 Afspraken per Skype of bij u thuis zijn ook mogelijk.

Contact Mail: info@erfrechtinspanje.nl Web: www.erfrechtinspanje.nl Telefoon: 965.020.254 (vanuit Spanje) Telefoon: 0320-247394 (vanuit Nederland)

De Nederlandse notarissen van Hak & Rein Vos Juridisch Adviseurs en Notarissen zijn specialisten in: • het opstellen van testamenten • het opstellen van levenstestamenten • het opstellen van tweetalige volmachten • het maken van een (fiscale) nalatenschapsplanning • het afwikkelen van nalatenschappen voor Nederlanders (met bezit) in Spanje. Benieuwd? Kom langs voor een gratis testamentcheck of intakegesprek.

You willalonneeve! r walk Madrid

Barcelona

T. 0034 951 400 187 M. 0034 678 394 109

Breda

Amsterdam

W. www.gimbrere.es @ info@gimbrere.es

W W W.G I M B R E R E . E S

MARBELLA

Feestdagen in Spanje Met een beetje geluk is het tijdens Kerst en Oud & Nieuw nog steeds zonnig en kun je in een t-shirt over straat. Belgen en Nederlanders die hier wonen hebben dan ook niet altijd dat typische kerstgevoel dat ze in het (koude) vaderland wel hadden. De Spanjaarden hebben geen kou nodig om in de stemming te komen. Wat zijn hun tradities tijdens de feestdagen? Tekst: Susanna Verboon. Foto’s: Stock

El Gordo Als de wereldberoemde Spaanse loterij ´el Gordo´ (de dikkerd) in beeld komt, is dit ook meteen een teken van de aankomende kersttijd. Deze Kerstshow, die sinds 1811 ieder jaar georganiseerd wordt op 22 december, wordt uitgezonden op de nationale radio- en tv. Het houdt de gemoederen flink bezig. Iedereen probeert op zijn manier aan het ´beste´ lot te komen. Sommigen reizen ervoor naar een andere stad om daar een specifiek nummer te kopen of ruilen met een familielid in een andere provincie. Op de trekkingsdag zijn de straten uitgestorven en hoor je overal de tv of radio schallen. Kerstmarkten In de weken voorafgaand aan Kerstmis worden er op veel plekken kerstmarkten georganiseerd. De straten worden versierd en er klinkt overal muziek. Tijdens de kerstmarkten worden villancicos gezongen (kerstliedjes) of klinken de verdiales (typische volksmuziek uit de streek), met het traditionele instrument de zambomba. Er zijn lekkernijen te koop en veel vleeswaren zoals chorizo (pikante worst), morcilla (bloedworst) en salchichon (soort metworst). Tijdens de kersttijd staan er in de meeste winkels ook lekkernijen klaar voor de klanten, zoals de wereldberoemde mantecados, polvorones, turron, roscos de vino (typische koekjes met wijn). De fles Anis (sterke anijsdrank) ontbreekt meestal niet. Ook tankstations vormen daarop geen uitzondering. Anis hoort er gewoon bij in de kersttijd en met een borreltje op achter het stuur is hier voor veel bestuurders (nog) geen probleem.

ES Life 24

Polvorones en mantecados Deze wereldberoemde zoetigheden dateren uit de 16e eeuw. De mantecados, de naam betekent varkensvet, bestaan hoofdzakelijk uit volkorenbloem, varkensvet en poedersuiker, hoewel tegenwoordig ook een olijfolie variant bestaat, waarbij het varkensvet is vervangen door olijfolie. De smaak komt van de specerijen en natuurlijke smaakmakers: kaneel, anijs, sesamzaadjes, amandelen, hazelnoten, kokos, cacao en vanille. Volgens de verhalen ligt de oorsprong van de mantecado in Estepa (Sevilla), daar had men tijdens een goed oogstjaar zoveel tarwe over dat men besloot hier in combinatie met het altijd voorradige varkensvet koekjes van te maken. Polvorones hebben hun naam te danken aan de poedersuiker waarmee ze worden bedekt. Qua vorm en textuur verschilt de polvoron van de mantecado: de polvoron is langwerpig (mantecado heeft een ronde vorm) en door het toevoegen van gemalen amandelen is de textuur van de polvoron anders dan van de mantecado. In Estapa begint men in september al met de productie voor Kerstmis. Er zijn 22 lokale fabrieken die vorig jaar zo´n 22.0000 ton van deze zoetigheden produceerden. Aan het einde van het jaar komt er een enorme stroom toeristen op gang, want de Spanjaarden combineren graag een bezoek aan de mantecado fabriek met een dagje uit.

Kersttijd: vakantie, lichtjes en warmte in Spanje, veel lekkernijen en familiebezoek.

Groen in huis Kerstbomen zie je niet veel in Zuid Spanje. Als er dan toch een moet staan is het vaak een kunststof exemplaar. De 'echte' bomen komen uit Noord-Spanje en omdat de vraag steeds minder wordt (door de warmte blijven ze minder lang goed en de meeste Spanjaarden vinden die uitvallende naalden toch echt niks), moet je je best doen om een vivero (tuincentrum) te vinden waar ze ze nog verkopen. Kerstavond Verzamelen wij ons op eerste kerstdag allemaal rondom de kerstdis, bij de Spanjaarden is La Nochebuena (kerstavond) hét familiemoment. Ik vraag mijn vriendin Lola, geboren in Marbella, naar haar ervaringen: “We eten op kerstavond heel uitgebreid. Op het menu veel vlees, zoals varkenshaas op verschillende manier bereid, vooraf vaak een garnalencocktail of andere schelpdieren en als dessert een flan (pudding).” “We komen allemaal bij elkaar: mijn kinderen met hun familie. Vroeger zongen we ook nog kerstliedjes, maar die tijd is een beetje overgegaan. De kinderen zijn er niet meer voor te porren.” Lola vervolgt enthousiast: “Vroeger zongen wij dus wel, begeleid door typische kerst instrumenten, zoals de tamboerijn, rammelaar

met belletjes, een lege fles van anis (sterke anijsdrank). Met een lepel kun je lekker over het reliëf van de fles raspen en dat geeft een typisch geluid.” “En eerste kerstdag? ” vraag ik haar. “Op kerstdag slapen we lekker uit en eten we tijdens de lunch meestal de restjes van de avond ervoor, of we maken een lekkere soep.” Papa Noel Ook in Spanje heeft de gecommercialiseerde Papa Noel (kerstman) zijn intrede gedaan. Voor de meeste Spanjaarden gebeurt dat ook gewoon uit gemak: de kinderen moeten anders namelijk nog bijna twee weken wachten tot ze met driekoningen hun cadeaus krijgen. Dat heeft natuurlijk het praktische nadeel dat ze er niet meer mee kunnen spelen tijdens de kerstvakantie. Meestal worden de cadeaus rond middernacht op kerstavond gegeven. De meer religieuze Spanjaarden bezoeken dan de traditionele mis bezoeken, ook wel de 'misa de Gallo' genoemd, (de mis van de haan), zo genoemd omdat men gelooft dat de haan de eerste was die de geboorte van Christus aankondigde.

ES Life 25

Twaalf druiven Oud en nieuw (noche vieja) wordt gewoontegetrouw vooral met familie gevierd, met cava en druiven. Veel mensen in de grote steden verzamelen zich op de centrale pleinen en vieren daar het overgangsmoment van het oude naar nieuwe jaar. De druiven (twaalf stuks per persoon, eentje voor elke maand) staan voor geluk en voorspoed voor het nieuwe jaar. Deze traditie zou uit 1909 stammen, toen er een goed oogstjaar van de druiven was en deze verkocht werden onder de naam 'druiven van geluk'. Maar er zijn ook bronnen die zeggen dat deze traditie uit 1889 stamt. De Spaanse bourgeoisie had de gewoonte om tijdens het diner op oudejaarsavond druiven te eten. Een groep Madrilenen heeft die gewoonte meegenomen naar het bekende plein Puerta del Sol en daar met het slaan van de klok, bij elke klokslag eentje, de twaalf druiven gegeten. Cabalgata de los Reyes Magos De dag waar de kinderen in heel Spanje het meest naar uitkijken is zes januari: Los Reyes Magos (Drie Koningen). Wat zouden de drie Koningen voor ze meebrengen dit jaar? Zijn ze lief geweest? De Nederlandse Sinterklaas is een goede vergelijking met de Drie Koningen. Ook in Spanje krijgen de kinderen als ze lief zijn geweest cadeautjes, maar als ze stout zijn geweest een vorm van straf: een stuk houtskool (tegenwoordig zijn dat brokken van suiker in de vorm en kleur van houtskool). Ieder dorp of stad bereidt zich voor op de komst van deze drie oriëntaalse heren: Melchior, Balthazar en Caspar met uitbundige feesten en optochten (Cabalgata de los Reyes Magos).

De drie koningen gooien snoep naar de kinderen die langs de weg staan. In de meeste optochten hebben de drie koningen hun trouwe viervoeters allang ingeruild voor stoerdere en hedendaagse machinerie, zoals tractoren. Drie Koningen In de nacht van 5 op 6 januari zetten de kinderen melk en koekjes neer voor de koningen om de volgende morgen op te staan en te kijken wat zij hebben achtergelaten. Reken maar dat er wordt uitgepakt met Driekoningen: vorig jaar werd er onderzoek gedaan naar de uitgaven en wat bleek? Spanje ging net Groot-Brittannië voorbij als het gaat om uitgaven rondom Kerstmis/drie Koningen, met een gemiddelde van 250 euro per gezin waarvan zo´n 168 euro per kind besteed wordt. Tijdens deze periode liggen in alle bakkerijen de toonbanken vol met de Roscos del Reyes, een rond gebakken, zacht broodgebak, gevuld met room. In het room zit ergens een cadeautje verstopt en een boon. De traditie zegt dat degene die het cadeautje vindt de ´koning´ van de dag is en degene die de boon vindt de Rosco moet betalen. Met de komst van de Reyes Magos eindigt ook de kerstperiode en gaan de kinderen weer naar school.

Wat zet u op tafel? Gezellig om tafel met vrienden en familie. We vroegen de chefs van Maumm en La Reserva de Antonio om hun sterrecept met de lezers van ESpecial Life te delen. Op de volgende pagina’s ziet u wat zij serveren, wij vroegen onze wijnkenner Ronald Dorlas welke wijnen hij daarbij schenkt. De terrine van Maumm biedt een bijzondere combinatie van zachte smaken van kabeljauw en kreeft met het aardse van de bospaddestoelen en truffel en het hartige van het noriblad en de gerookte zalm opgefrist door de zure room. Een even bijzondere combinatie van smaken treffen we in de Belondrade y Lurton Verdejo, die een rijping op eikenhouten vat heeft gehad. Het frisse, droge van de verdejo contrasteert mooi met de zachte, romige vissmaken terwijl de aardse tonen terugkomen in het subtiele eikenhout. Het voorgerecht van garnalen van La reserva de Antonio heeft fris, zuurzoete accenten van ananas en appel. Dat combineert uitstekend met de ananas en groene appel aromas in de Mar de Frades Albariño, terwijl de ziltigheid in deze wijn mooi bij de garnalen smaakt. Brasem is een volvette vis en de saus is smaakvol. Hier past een volle, smaakvolle wijn bij met voldoende frisheid om te contrasteren met de stevige saus: Enate Uno Chardonnay heeft aroma’s van rijpe perzik en noten met frisse zuren en mineraliteit, de wijn is romig vol in de mond met een frisse afdronk. Wie van nog steviger wijn houdt kan kiezen voor Enate Chardonnay Fermentado en Barrica met arkma’s van tropisch fruit, noten, toast en eikenhout. Vol en romig in de mond met frisse zuren en een lange afdronk.

Lekker eten met een goed glas wijn ES life 27

Terrine van kabeljauw met kreeft (een dag van tevoren bereiden)

IngrediĂŤnten voor 1 terrine (6 a 8 personen): 300 g dikke kabeljauwfilet (royale) een scheut room 3 eiwitten peper en zout 1 levende kreeft van 650 g (je kunt ook de kreeft voor je laten koken in de winkel) court-bouillon (dit heb je niet nodig als je de kreeft niet zelf kookt) 150 g gemengde bospaddestoelen boter 6 a 8 plakken gerookte zalm 2 grote vellen noriblad (samengeperste groene algen) Voor het garnituur: zure room zwarte truffelpuree *Noribladen en truffelpuree zijn o.a. verkrijgbaar bij Mercadona Bereidingswijze Doe de rauwe kabeljauwfilet in de blender samen met de room en 3 eiwitten. Kruid met peper en zout en laat rusten in de koelkast. Kook de kreeft in court-bouillon (5min.). Laat afkoelen en haal het vlees uit pantser en scharen. Maak de bospaddestoelen schoon en bak even in boter. Kruid met peper en zout en laat uitlekken. Bekleed een rechthoekige terrine tot over de rand met gerookte zalm. Vul voor een derde met kabeljauwmousse. Leg de 2 noribladen voor een derde over elkaar. Schik de kreeft en de paddestoelen in het midden, kruid met peper en zout en rol op. Leg in het midden van de terrine. Vul de terrine verder op met kabeljauwmousse en vouw het dicht met de gerookte zalm. Dek af met aluminiumfolie en zet 20 minuten au bain-marie in de oven (200 graden). Zet daarna de terrine ten minste 6 uur in de ijskast. Lepel zure room en zwarte truffelpuree op de borden en schik er de plakken terrine op. Recept van Stephane Bruylant, chefkok en eigenaar Bistro MAUMM maumm.es

Typisch Spaans menu voor Nochebuena Starter: Iberische ham (Bellota) & Manchego kaas Beide in plakjes op een schaal in het midden van de tafel. Voorgerecht: Garnalen met ananas Ingrediënten 4 personen: Sla in dunne reepjes gesneden (julienne) ½ ananas (in blokjes gesneden) 1 appel (groene) in dunne reepjes gesneden (julienne) ½ kilo gamba’s gekookt en gepeld Ingrediënten voor de salsa rosa: Mayonaise (4 eetlepels) ketchup (2 eetlepels), scheutje tabasco, 1 eetlepel sinaasappelsap, scheutje brandy Leg de gesneden sla midden op ieder bordje, daar bovenop de gesneden appel. Schik de garnalen op de appel. Garneer de stukjes ananas rondom. Garneer het geheel met de schijfjes sinaasappel en begiet met wat salsa rosa. Hoofdgerecht: Zeebrasem (Besugo) uit de oven In plaats daarvan kun je ook een lubina of dorade gebruiken. Ingrediënten 4 personen: 1 ½ kilo vis (schoongemaakt en ontschubt) 2 kilo aardappelen (plakjes van ½ cm) ½ kilo (rijpe) tomaten 2 middelgrote uien ¼ kilo groene paprika (langwerpige) ¼ kilo rode paprika Snij de tomaten, uien en paprika’s in stukjes 1 ½ liter visbouillon Verwarm de over voor op 200 graden. Giet wat olijfolie in een grote pan of schaal die in de oven kan of schep het later over in een ovenschotel en fruit eerst de paprika’s en uien aan. Voeg daarna de stukjes tomaten toe en als laatste de schijfjes aardappel. Kruid met zeezout en vers gemalen peper. Leg de hele vis bovenop dit mengsel. Snij in de bovenkant van de vis 2 schuine inkepingen. Giet de visbouillon over de vis en het mengsel en een scheut witte wijn (optioneel). De vis moet circa 40 minuten in de oven. Begiet de vis iedere 15 minuten. Menu en recepten van chefkok Fernando Romero van La Reserva de Antonio in Torremolinos. lareservadeantonio.com

Verwen een ander (of jezelf)

Terug van weggeweest! De Cocoon opnieuw opgenomen in de collectie van De Tropen® en ditmaal in een geheel eigentijds jasje. Nog steeds geïnspireerd op de veilige, geborgen cocon, met fraaie groene loungekussens met Bee Wett® technologie in combinatie met het uitzonderlijk dik gevlochten Biculair® vlechtdraad van maar liefst 20 mm! detropen.es

Weekje op het water Heerlijk een weekje relaxen op een zeilboot in Turkije. Geweldig gezelschap, goede gesprekken, smaakvol eten, excursies en uitstekende verzorging door de crew. ScicSailing Limited Edition aanbieding: happy singles €899, just the two of you € 1799 pw incl maaltijden & drankjes aan boord! scicsailing.eu

Even ontspannen Geef vrienden en familie een kadobon voor een massage deze feestdagen! Een origineel geschenkidee, waarbij de ontvanger zich kan verheugen op een combinatie van heerlijke voetreflexologie en rugmassage. De behandeling duurt een uur en de prijs is €50. Een kado dat voor ontspanning en tevredenheid zorgt. marjanmassage.com

ES Life 30

ESpecial kadotips

Licht in huis Sfeervolle kandelaar van ecologisch merk Gommaire. Verkrijgbaar in verschillende soorten kleuren, waardoor het toegepast kan worden in elk interieur. acoola-decor.eu

Kwaliteitslinnen Washandjes, handdoeken, hoeslakens, dekbedden, dekbedovertrekken of een lekker een paar nieuwe kussens? Kom gezellig shoppen, de koffie staat klaar! rogerslinnerie.com Lekker eten met kerst Gourmet-, fondue- en barbecueschotels, diverse salades, vleeswaren en kazen. Bestel ze op tijd! Slagerij Stam / Gourmet Carihuela tel: 672 108 573

ES life 31

ESpecial kadotips Mooie foto’s Aanbieding: 50 euro korting op een photoshoot waarbij u kunt kiezen uit (zakelijke) portret fotografie, familie shoot of een event zoals huwelijken en verjaardagen. Bij Sjoots kunt u rekenen op oog voor detail, natuurlijke styling en daar waar nodig zorgt Sjoots ook voor de aankleding en decoratie. sjoots.com

Exotische kaarsen Er bestaat geen twijfel over: luxe kaarsen zijn de nieuwste trend in het interieur. U gebruikt ze om extra sfeer toe te voegen of om te genieten van een kamer die alleen met kaarsen is verlicht. De Boabab Collection bestaat uit kaarsen waarvan het ontwerp geïnspireerd is op verre plekken en ongerepte natuur. De grootste kaarsen geven 800 uur lang licht en een zalige geur. siestainteriordesign.com

Nederlandse delicatessen Geniet deze feestdagen van goede wijnen, heerlijk vlees en Nederlandse en Franse kazen. Vakslager Willem biedt een uitgebreid assortiment kwaliteitsproducten én advies voor recepten. Voor uzelf óf om cadeau te geven. carniceriaholandesa.com

EEN INITIATIEF VAN TOM VAN WEES

WELKOM BIJ DE CLUB Restaurantliefhebbers, opgelet! De Costa del Sol heeft er een nieuw concept bij: een (nu nog lokale) restaurant website waarbij gourmets en gourmands hun favoriete restaurants waarderen en delen.

type restaurant

prijs

Het is eenvoudig zelf restaurants aan te melden en te beoordelen. Zo blijven we elkaar verrassen en kunnen we nog meer genieten van de lekkerste restaurants in onze buurt. Ook leuk: verdien punten en kies voor een restaurant voucher of voor aandelen in Q2eat!

sfeer

kwaliteit

Neem eens een kijkje en oordeel zelf. Wij zijn benieuwd naar uw favoriete restaurant! Doet u mee?

WWW.Q2EAT.COM - VOOR IEDEREEN DIE VAN LEKKER ETEN HOUDT

ES Life 34

Licht in donkere dagen Het seizoen van de donkere dagen is weer aangebroken. In de steden en dorpen schittert de kerstverlichting van begin december tot na Driekoningen in de straten. Het aansteken van die duizenden lampjes is in veel gemeenten inmiddels een officiële gelegenheid geworden met speeches, muziek en lichtshows. Málaga staat al jarenlang internationaal bekend als ‘the place to be’ tijdens de feestdagen. De binnenstad lijkt een grote kunsttentoonstelling van lichtjes. Tekst: Maria Kupers. Foto’s: Iluminaciones Ximenez

In de kleinere dorpen hangen meestal nog simpele in elkaar geknutselde kerstversiersels in de straten. Maar in de grotere steden wordt de kerstverlichting steeds professioneler. In Málaga wordt in de straten elk jaar iets nieuws opgehangen, alleen in de Calle Larios zal nu voor de vierde keer achter elkaar dezelfde verlichting worden geplaatst. Het ontwerp daarvan is gebaseerd op de kathedraal in de stad en valt bij iedereen nog steeds in de smaak. Sinds 2016 worden er ook elke avond muziekshows gegeven. Tienduizenden mensen, uit de provincie maar ook uit het buitenland, komen speciaal voor de kerstverlichting naar de stad. Die verlichting komt van Andalusische bodem. Het bedrijf Ximenez Iluminaciones uit Puente Genil (Córdoba) verzorgt al sinds de jaren veertig de kerstverlichting in vele steden. Ook dit jaar hangt hun verlichting in onder andere Madrid, Brussel, Los Angeles, Moskou, New York en Las Vegas. En dat alles omdat er een waterval vlak bij het dorp ligt. Puente Genil was 126 jaar geleden de tweede gemeente (na Barcelona) in Spanje die elektriciteit kreeg. De graanmolen vlakbij het dorp werd aangestuurd door de elektriciteit die werd opgewekt door middel van een waterkrachtcentrale. Geen wonder dus dat hier de eerste elektriciens aan de slag gingen met het aanleggen van netwerken. In de jaren veertig bedacht Francisco Jiménez, verkoper van witgoed, dat het wel leuk zou zijn om een verlichte kerstster in zijn winkel te hangen. Hij maakte die zelf en de bevolking vond het enig. Hij kreeg het lumineuze idee om meer versieringen te maken, niet alleen voor kerst maar ook voor ferias. Puente Genil ligt tamelijk centraal in Andalusië en men kon dus alle dorpen en steden makkelijk bereiken. Op die manier kon hij zijn verlichting het hele jaar door inzetten. Vandaag de dag behoort het bedrijf tot de vijf grootsten ter wereld op het gebied van kerstverlichting.

Kerstverlichting Costa del Sol Op de meeste plaatsen brandt de kerstverlichting van 6 december tot 6 januari. Enkele gemeenten hebben inmiddels de officiële datum voor het aansteken van de verlichting bekend gemaakt: Málaga: 30 november Marbella: 30 november Fuengirola: 9 december Torremolinos: 2 november

Wim Lamers Partner bij Welex, Lawyers & Accountants www.welex.es

Privé contract huizenverkoop Stel, u koopt een woning die nog in aanbouw is. Daarvoor sluit u een koopcontract af en doet een aanbetaling waarover u ook belasting betaalt. Voordat de woning klaar is besluit u deze echter weer te verkopen. U verkoopt dan dus het recht op de woning. Daar moet echter ook belasting over betaald worden: de overdrachtsbelasting en de zegelbelasting. Hoe werkt dat? Koper ‘X’ heeft in Andalusië een privékoopcontract getekend voor een woning in aanbouw met ontwikkelaar ‘Y’. De prijs van het huis is 300.000 euro inclusief btw. De datum van oplevering van het voltooide huis wordt geschat op 20 maanden na de ondertekening van het contract. X heeft een aanbetaling gedaan van 40.000 euro inclusief de bijbehorende btw. De koopovereenkomst staat de overdracht aan een derde partij toe, met schriftelijke toestemming van de ontwikkelaar. Tien maanden na ondertekening van het privé verkoopcontract ontvangt X een aanbieding van ‘Z’ voor de overdracht van de rechten in het koopcontract, waarbij Z de positie van X zou overnemen.

column

De partijen X en Z komen een prijs overeen: Z betaalt zowel het bedrag van 40.000 euro (de gedane aanbetaling) aan X én een bijkomend bedrag van 50.000 euro, de overeengekomen prijs voor de overdracht. Daarmee is het verhaal nog niet afgelopen, de belastingdienst wil hier ook nog graag een heffing over doen. Daar hebben ze een speciale rekenformule voor ontwikkeld. Volgens artikel 17.1 van de wet die de belasting regelt, ‘wordt in geval van onroerend goed in aanbouw de belastinggrondslag gevormd door de reële waarde van het onroerend goed op het moment van de overdracht van het krediet of het recht, waarbij die niet minder kan zijn dan het bedrag van de betaalde vergoeding voor de overdracht’.

ES Life 36

In Andalusië geldt het belastingtarief van 8% in de eerste schijf (artikel 11.1.a). In ons voorbeeld vinden we verschillende waarden die twijfel kunnen veroorzaken bij het bepalen van de belastinggrondslag voor deze belasting: • Enerzijds is er de aanbetaling van 40.000 euro gemaakt door X bij de ondertekening van het privécontract. • Anderzijds is er het bedrag van 50.000 euro die de partijen zijn overeengekomen voor de overdracht. • Ten slotte is er de reële waarde van de woning op dit moment, dat wil zeggen tien maanden na het ondertekenen van de privékoopovereenkomst. De architect van de projectontwikkelaar stelt dat die waarde op dat moment, op basis van wat er inmiddels gebouwd is, 150.000 euro is. De belastinggrondslag wordt bepaald door het hoogste bedrag van de volgende variabelen: de waarde van de constructie op het moment van de overdracht óf de prijs die daarvoor werd betaald. In ons voorbeeld is de waarde van het huis hoger dan wat er onderling betaald is dus zal Z 8% belasting moeten betalen over de 150.000 euro die de woning op dat moment waard is.

Dit voorbeeld houdt in geen enkel geval juridisch of fiscaal advies in. Elke soortgelijke situatie moet zorgvuldig per geval worden geanalyseerd waarbij altijd de betreffende belastingkantoren moeten worden geraadpleegd.

Uw advocatenkantoor in Spanje

Av. Ricardo Soriano 12, Edif. Marqués de Salamanca 1, 3B Marbella Tel. (+34) 952 775 521 info@welex.es - www.welex.es

•

Advies bij aan- en verkoop van onroerende zaken

•

Testamenten en Nalatenschappen in Spanje

•

Deskundige accountants en belastingadviseurs in Spanje

•

Bedrijven en vennootschappen in Spanje

•

Procesrecht in Spanje

•

Inkomstenbelasting in Spanje voor personen die niet in Spanje wonen

•

Advies bij arbeidszaken in Spanje

•

Bijzondere procedures

•

Herziening van de financiële en boekhoudkundige balansen in Spanje

•

Fiscale verplichtingen van een vennootschap in Spanje

•

Verplichtingen volgens de handelswetgeving van een Spaans vennootschap

Meubels van steigerhout, op maat gemaakt in onze eigen werkplaats. Bezoek onze showroom van 400m2 in San Pedro de Alcántara.

Poligono San Pedro de Alcántara Calle Budapest 16 Mon-Fri: 10-16hrs. Sa: 11-14hrs

info@woodfactory.es - +34 620 230 376 - woodfactory.es

Mieke Feenstra en Tom van Wees van Very Good Estates vertellen u graag over de interessantste projecten aan de Costa del Sol. www.verygoodestates.com

info@verygoodestates.com

Telefoonnummers: +34 952 808 880 +34 629980882 (Mieke) +31 611334255

Verrassende wijn uit Ronda

Wie kent Ronda niet? Het is een bijzonder middeleeuwse stadje in Andalusië. Bekend vanwege de meer dan honderd meter diepe kloof, El Tajo, die de stad in tweeën deelt en de oudste stierenvechtersarena van Spanje. Ronda krijgt bovendien ook toenemende bekendheid om zijn wijnen. Tekst & foto’s: Ronald Dorlas

Nadat het phylloxera virus eind 19e eeuw de wijnstokken uitroeide (zoals in heel Zuid-Europa), is er sinds 1986 een hernieuwde opkomst van de wijnbouw rond Ronda. Er zijn nu meer dan twintig bodega’s in het gebied om Ronda, waar op vernieuwende manier verrassende wijnen worden gemaakt. De meeste verwelkomen graag bezoekers voor een proeverij (na telefonische afspraak) en zijn gemakkelijk te bereiken op ruim een uur rijden vanaf de Costa del Sol. Sinds 2000 staat het gebied bekend als Serranías de Ronda, een sub-zone van de D.O. Sierras de Malaga. Serranías de Ronda ligt tussen 750 en 1000 meter hoogte. Er heerst een warm Mediterraan hooglandklimaat maar de koele invloed van de Atlantische oceaan is te merken: tijdens de rijpingstijd van de druiven is het overdag heet maar ’s-nachts koud. Het grote verschil in dagen nachttemperatuur geeft de druiven tijd om te ‘rusten’ en om zuren en complexiteit te ontwikkelen die de smaak van Ronda wijnen bepalen. Bodega Vetas Juan Manuel Vetas is geboren in Ávila en emigreerde naar de Medoc om het wijnvak te leren. Hij was één van de eerste wijnmakers die eind jaren tachtig naar Ronda kwamen. Hij introduceerde Franse druiven, zoals Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Petit Verdot. Bodegas Vetas is een boutique wijnmakerij, die 8.000 flessen per jaar maakt. Vetas wil het niet groter laten groeien, hij beschouwt de wijnstokken als zijn baby’s, die hij persoonlijk verzorgt. Hij maakt zijn wijnen met 'Passie, Geduld en Respect'; in harmonie met de natuur zonder enige toevoegingen, niet meer dan

ES Life 40

Franse druiven in Spaanse grond. Bodegas Vetas maakt drie wijnen: Vetas Seleccion is de topwijn, een blend van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Petit Verdot met 24 maanden rijping op Frans eikenhouten vaten. Het is een wijn in de stijl van de Haut Medoc in Bordeaux en gaat goed samen met rood vlees in fijne saus of romige (Franse) kazen. Vetas Petit Verdot is door de stevige tannine iets droger (wranger) en vraagt om steviger begeleiding zoals een ragout of oude kaas. Vetas Junior is een nieuwe wijn, gemaakt door de derde generatie van de familie Vetas. Het is een blend van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Petit Verdot met acht maanden rijping op Frans eiken. Een fris fruitige wijn met een vleugje toast en vanille, soepel in de mond met elegante zuren en zachte tannine. Pasos Largos Manuel Maria Lopez Dominquez is geboren en getogen in Ronda. Als Flamenco gitarist heeft hij de wereld rondgereisd en heeft vanaf zijn achttiende opgetreden in Europa, Canada, Verenigde Staten, Japan en Afrika. Toen hij als twintiger terugkeerde naar Ronda trad hij in de voetsporen van zijn familie in restaurant Tragabuches, het eerste Michelin restaurant van Ronda, en kwam zo in contact met de wereld van wijn. In 1998 kocht hij zijn eerste wijngaard en was met Juan Manuel Vetas een van de wijnpioniers van Ronda. Zijn bodega Pasos Largos maakt nu op ecologische wijze 30.000 flessen rode wijn per jaar. Apasos Joven is een blend van Tintilla de Rota, Syrah, Petit Verdot en Merlot. Het is een jonge

frisse wijn met het aroma van rood fruit compote. Apasos Roble is een blend van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Syrah en Merlot met zes maanden rijping op Frans en Amerikaans eiken. De wijn heeft aroma’s van bosvruchten en pruimen met een vleugje chocola en cederhout. Apasos Crianza is 100% Syrah met twaalf maanden vatrijping; een wijn met een rijp aroma, een vleugje peper, vol en soepel in de mond. Pasos Largos is de topwijn van deze bodega, een blend van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Petit Verdot, Merlot, Syrah, en Garnacha met twaalf maanden rijping op Frans en Amerikaans eiken. De wijn heeft aroma’s van rijpe kersen en cassis, mineraliteit en toast, de smaak is vol met veel structuur, rijpe tannine en een lange afdronk. Drink hem bij een mooi stuk gegrild vlees met paddenstoelen of een hartige (blauwe) kaas. Bodega Schatz Friedrich Schatz stamt uit een Würtembergse wijnmakers familie en kwam ook eind tachtiger jaren naar Ronda en kocht Finca Sanguijuela. Schatz verbouwt zijn druiven op biodynamische, organische wijze. Hij plant

gras en (on)kruiden, dat vogels aantrekt, die de insecten eten, die wijnstokken infecteren. Zo beschermt hij zijn druiven op natuurlijke wijze in plaats van met chemicaliën. Volgens Schatz word je van organische wijnen niet ziek, je krijgt er geen hoofdpijn van en geen kater. Hij bracht druiven uit Duitsland en Frankrijk naar Ronda en maakt 4 rode wijnen, een witte wijn en een rosé wijn. Schatz’s witte wijn is een frisse, fruitige, mineralige Chardonnay (Chablis stijl); de rosé heeft veel (zoet) rood fruit, is vol in de mond met een droge mineraliteit. De Pinot Noir is een rijpe, zwoele wijn, met de kruidigheid van gember, chocola en koffie. De Petit Verdot heeft aroma’s van eucalyptus en laurier, kruidigheid, levendige zuren en stevige tannine. Acinipo is gemaakt van Lemberger (een Duitse blauwe druif), dat een frisse, lichte wijn geeft met lichtzoet kersenfruit en een lichte kruidigheid. Fina Sanguijuela is het vlaggenschip, een blend van Tempranillo, Syrah, Merlot en Cabernet Sauvignon met aroma’s van bosvruchten, subtiel vanille en eikenhout, vol in de mond met elegante zuren, rijpe tannine en een lange afdronk.

ES Life 41

Descalzos Viejos Flavio Salesi en Paco Retamero hebben hun wijnmakerij gevestigd in een voormalig klooster uit 1505. De monniken liepen er destijds blootvoets – descalzos. Toen het klooster naar de stad verhuisde bleven de oude monniken achter om voor de tuinen te zorgen. Daarom hebben zij de wijnmakerij Descalzos Viejos genoemd. Het klooster ligt in een unieke vallei, Hoya del Tajo, beschut tegen de wind met een uniek klimaat; het is hier altijd een paar graden warmer dan elders rond Ronda en daarom een uitstekende locatie om wijnstokken te telen. Flavio komt uit Buenos Aires en Paco uit Málaga. Zij werkten samen als architecten en kochten het klooster in 1998. De renovatie heeft twee jaar geduurd en in 2003 maakten zij hun eerste wijn. Nu ontvangt de bodega vele bezoekers per jaar en organiseert jaarlijks een Jazzfestival. Descalzos Viejos maakt vijf rode wijnen, een witte

wijn en een zoete wijn. DV+ is de klassieker van deze bodega, een blend van Graciano, Cabernet Sauvignon en Merlot met twaalf maanden rijping op Frans en Amerikaans eiken. De wijn is kersenrood met aroma’s van bosvruchten, balsamico en mineraliteit; een volle wijn met complexiteit, elegante zuren en rijpe tanines. DV wordt gemaakt van Garnacha, Syrah en Merlot met zes maanden rijping op vat (Crianza). DV Aires is een blend van Petit Verdot en Garnacha met zestien maanden rijping op Frans eiken. DV Iusta is een 100% Garnacha wijn, DV Rufina is 100% Syrah, de witte DV is 100% Chardonnay, DV Minima is een zoete wijn van Garnacha met botritys (edele rot, zoals Sauterne). Ik heb hier slechts vier van de ruim twintig bodega’s in Ronda beschreven, er valt voor de liefhebbers dus nog veel meer te ontdekken. Ronda is meer dan de moeite waard, alleen al voor de wijn!

Ronald Dorlas is vinoloog van de Nederlandse Wijnacademie sinds 2007. Hij heeft wijngebieden in Frankrijk, Italië, Duitsland, Californië, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika bezocht en is enthousiast wijnproever. Volg Ronald’s proefnotities op https://www.vivino.com/ users/ronald.dor/. Reacties of uw interesse in (niet-commerciële) wijnproeverijen kunt u mailen naar ronald.dorlas@gmail.com

ES Life 42

Hills Café & Restaurant

BOUW- EN AANNEMINGSBEDRIJF SINDS 1997

Alles in en rondom uw woning van Málaga tot Estepona

• • • • • • • • •

nieuwbouw verbouwingen renovatie schilderwerk tegelwerk metselwerk electra loodgieterswerk advies

Poligono Industrial Los Perales Calle Pera Trinidad, Nave 6 29651 Mijas Frank van Krimpen Telefoon Mobiel Mail

+34 951 135 973 +34 628 111 989 info@nedpiramide.com

Indonesische rijsttafel Een tafel vol saté stokjes, rijst, geurende vlees- en groentegerechten en knapperige kroepoek! Elke zaterdag vanaf 12.30 uur. Bel voor reserveringen: 952 856 171 of mail hillscafe@benahavishills.com sector la Coja s/n - Benavahavis

De kleur van dit jaar voor de wintermaanden is Spiced Honey. Deze mooie amberkleurige tint geeft je een warm gevoel met de kerstdagen. Door zijn elegante gouden karakter kan Spiced Honey elke ruimte een gevoel van gezelligheid geven, super voor de feestdagen! Deze prachtige kleur gaat perfect samen met een scala aan andere tinten. Fijne kerst! ~ Cathelijne de Vilder

Zo kun je een sfeer creëren die past bij jouw persoonlijke stijl. Combineer je het met zachte pasteltinten dan ontstaat er een rustige ruimte, met diep rood een chique ruimte, of met groen creëer je een levendige omgeving. Allemaal perfecte elementen om de sfeer van kerst in je huis te halen.

De showroomlocatie: Pol. Ind. San Pedro Alcantara Nave 30 · 29670 Marbella (Gelegen tussen Costa Jump en ITV) Telefoon: (+34) 661 435 595 www.acoola-decor.eu info@acoola-decor.eu

ADDING WARMTH TO YOUR LIVING

ww w. a c o o l a -d ecor.eu i nf o @ a c o o l a -decor.eu Tel.: + 3 4 9 5 1 569 655

.EU

All year round outdoor living  info@acoola.eu

 San Pedro de Alcántara (Marbella)

 951 569 655

online restaurantgids

Eten waar je vrienden eten Je hebt besloten vandaag buiten de deur te gaan eten en vraagt een van je vrienden een goede tip voor een restaurant. Want als je dan toch je geld gaat uitgeven wil je wel graag lekker eten, op een mooie locatie met sympathiek personeel. Op de site Q2eat.com vind je een uitgebreide vriendenkring die ook van lekker eten houdt en daar hun favoriete restaurants en bars hebben gepubliceerd. Tekst: Maria Kupers. Foto’s: Marieke Vaandrager, Maria Kupers

Tom van Wees kent de beste plekken om te eten in Estepona en omgeving. Samen met zijn vrouw Mieke ontdekt hij graag nieuwe restaurants. Mensen uit zijn vrienden- en kennissenkring vragen hem dan ook regelmatig om tips. “Wij kunnen enorm genieten van eten en delen onze ervaringen graag. In de appartementen die we verhuren hebben we altijd een lijst met restaurants en bars liggen. We krijgen zelf ook regelmatig een naam van een restaurant dat we eens moeten proberen. Zo is het idee voor een site ontstaan” vertelt Tom. Anders dan anderen Tom heeft uitgebreid onderzoek verricht naar wat er al op internet bestaat op het gebied van sites met reviews van restaurants. “Veel van die sites zijn op een heel breed publiek gericht, je moet dan toch echt weten hoe je die waarderingen moet inschatten. Bovendien zijn ze niet echt objectief. Restaurants blijken te moeten betalen voor andere services die deze sites aanbieden. Als ze dat niet doen verschijnen ze nooit bovenaan de lijst die internetgebruikers te zien krijgen. Op deze manier wilde ik absoluut niet te werk gaan, het moeten echt alleen de gebruikers zijn die hun waardering geven en de ranglijst bepalen.” Tom weet dan wel alles van lekker eten, een website bouwen is toch een vak apart. Daarom schakelde hij Alphons Gerritsen in. “Ik ken Tom en Mieke al een tijd en weet dan ook dat ze graag uit eten gaan. Ik vond zijn plan voor een nieuwe site een goed idee en we zijn aan de slag gegaan. Er zit absoluut geen verdienmodel achter maar in de toekomst kunnen we het hele idee wel uitbreiden naar andere onderwerpen en er wel wat inkomsten uithalen.”

ES Life 46

Eerlijk en heerlijk Op de site Q2eat.com vind je dus reviews van mensen die uit eten gaan omdat ze geen zin hebben om te koken. Ze zoeken specifieke restaurants om te genieten van culinaire hoogstandjes. In eerste instantie zullen er vooral eetgelegenheden aan de Costa del Sol opstaan maar iedereen die een tripje naar andere bestemmingen in Andalusië of Spanje maakt kan er ook haar of zijn ervaring op delen. De site is beschikbaar in vijf talen en met een druk op de knop kun je een review in je eigen taal laten vertalen. “Lekker eten en een goede prijs-kwaliteitverhouding zijn de belangrijkste criteria.”

Op de site kun je een account aanmaken of inloggen met je facebookprofiel. Daarna geef je een waardering voor verschillende onderdelen zoals sfeer, hygiëne, kindvriendelijkheid, service, parkeren en toegankelijkheid voor rolstoelen. Adresgegevens en een foto mogen natuurlijk niet ontbreken voor de volledige beschrijving. Aan de hand van deze gegevens kunnen andere gebruikers snel zoeken naar iets wat bij hun voorkeuren past. Het plaatsen van waarderingen levert ook waardering op. Je kunt punten verdienen en daarmee uiteindelijk een kortingsbon van een restaurant krijgen. Dat is de enige manier waarop restauranthouders iets te maken hebben met de site, er wordt op geen enkele wijze reclame gemaakt voor de horeca die deze bonnen beschikbaar stelt. Bovendien zijn ze ook niet verplicht om korting ter beschikking te stellen. Eerste reviews Tom heeft zelf al een aantal restaurants in Estepona op de site gezet. “Wij hebben volgens mij alle restaurants in de stad al geprobeerd en daar zitten absoluut aanraders bij. Voor de zekerheid proberen we er een aantal opnieuw” lacht hij. Alphons doet hetzelfde voor de restaurants in Ronda: “voor de mensen die hier in de buurt wonen maar ook voor diegenen die er een dagje op uit trekken is het natuurlijk leuk te weten waar anderen van lekker eten hebben genoten.” Meer informatie: q2eat.com

ES Life 47

Spanje en Nederland, hand in hand Matthijs van Bonzel is sinds 2015 ambassadeur van Nederland in Madrid. Hij is goedlachs, diplomatiek, maar steekt zijn mening zeker niet onder stoelen of banken. Hij heeft een heldere blik op wat de functie van een ambassadeur is. Onlangs sprak hij bij de Marbella Dutch Business Club en we maakten van de gelegenheid gebruik hem persoonlijk te spreken. Tekst & fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Maria Kupers

ES Life 48

De ambassadeur legt uit wat de taak van de Nederlandse ambassade in Madrid is: “een ambassade is een soort Nederlandse overheid in het klein in een ander land. We verlenen diverse diensten aan Nederlandse inwoners, toeristen en bedrijven in Spanje. Daarbij moet je denken aan het verstrekken van paspoorten, het opzetten van handelsmissies en hulp bieden als er iets met Nederlandse toeristen hier gebeurt. We behartigen ook de belangen van Nederland. Ons land heeft er bijvoorbeeld baat bij dat Spanje een eenheid is, een afscheiding van Catalonië is niet in ons belang. We willen bijvoorbeeld ook graag dat men hier de begroting op orde heeft, dat zorgt voor economische stabiliteit en daar hebben Nederlandse bedrijven die naar Spanje exporteren weer belang bij.” Diplomatie versus manipulatie De Nederlandse en de Spaanse cultuur zijn verschillend, om iets te bereiken moet je je dan ook aanpassen aan de cultuur. Te beginnen met het spreken van de taal. De ambassadeur spreekt zelf vloeiend Spaans, mede vanwege het feit dat zijn vrouw uit een Spaanssprekend land komt. “Engels mag dan een internationale taal zijn, maar je krijgt een betere band met iemand als je diens taal beheerst. De communicatie verloopt veel vloeiender, vooral hier omdat het niveau van het Engels van politici en ondernemers toch niet heel hoog is. Dat is echter niet het enige waar je rekening mee moet houden. Je moet ook weten hoe de omgangsvormen hier zijn zodat je niemand voor het hoofd stoot. Als je iets wilt bereiken moet je niet alleen dingen willen halen, je moet ook iets brengen en op zoek gaan naar een gezamenlijk gewin. En Spanje en Nederland hebben heel veel kansen op dat gebied.” Ik vraag hem waar de grenzen van de diplomatie liggen. Ik snap wel dat Nederland het prettig vindt dat Spanje een stabiele economie heeft en de overheid een goed financieel beleid voert, maar elk land heeft per slot van rekening een eigen cultuur en geschiedenis en het recht om zelf beslissingen te nemen. “Ik handel nooit vanuit arrogantie. Nederland weet het niet per se beter. Er zijn echter wel specifieke onderwerpen waar de

ambassade extra aandacht aan besteedt. Zo hebben we vertegenwoordigers van de Algemene Rekenkamer naar Spanje te laten komen om uitleg te geven over de manier waarop zij in Nederland de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen doorrekenen. En we hadden dit jaar voor de gaypride een vrouwelijke en mannelijke agent uit Nederland uitgenodigd. Beiden zijn van Marokkaanse afkomst en homo. Daarmee wilden we op subtiele wijze aangeven dat we tolerantie erg belangrijk vinden. Ik had een brief geschreven aan de minister van Binnenlandse Zaken om hem over hun komst op de hoogte te stellen. Dat was toen nog een minister van de Partido Popular. Op dat moment nam echter net de PSOE de regering over. De nieuwe minister werd Fernando Grande-Marlaska, openlijk homoseksueel. Hij nodigde de agenten en mij uit voor een persoonlijke ontmoeting vlak voor de gaypride.” ‘Lands wijs, ’s lands eer Matthijs van Bonzel was voorheen ambassadeur in onder andere Roemenië en Japan. Hij heeft daar bedrijven tenenkrommende fouten zien maken. “Ik herinner me dat een Nederlands telecombedrijf voet aan de grond wilde krijgen in Japan. Ze stuurden een jonge flitsende directeur en een advocaat naar een eerste ontmoeting met de directie van een Japans telecombedrijf. Die bestond uit oudere mannen die hun sporen in het zakenleven hadden verdiend. Mensen die volgens de Japanse cultuur met het grootste respect benaderd dienen te worden. Daar dan even binnen komen vallen om spijkers met koppen te slaan tijdens een eerste afspraak valt helemaal niet in goede aarde. En een advocaat meenemen getuigt voor de Japanners van wantrouwen. Dat zijn zaken waar ik erg op let. Ook hier in Spanje moet je de tijd nemen om vertrouwen te winnen omdat de gunfactor erg belangrijk is. Onze economische afdeling staat bedrijven in Spanje en in Nederland bij die zaken met elkaar willen doen. En daarbij geven we dus ook praktische informatie over de hier geldende omgangsvormen.”

ES Life 49

Samenwerking en de kansen Spanje is een grote exportbestemming voor Nederland maar omgekeerd wordt er ook veel vanuit Spanje naar Nederland geëxporteerd. Volgens Van Bonzel hebben beide landen er belang bij dat zo te houden. “Spanjaarden weten zelf vaak niet waar hun land goed in is en ze weten dat ook niet uit te buiten. Maar veel Nederlanders weten ook niet dat Spanje meer is dan een fijne toeristische bestemming. Zo worden de treinen van de NS in Bilbao gemaakt en worden het openbaar vervoer in Amsterdam en het luchtverkeer op Schiphol geregeld door automatiseringssystemen van het Spaanse bedrijf Indra. Modebedrijf Inditex heeft een distributiecentrum in Lelystad en van hun systemen kunnen Nederlanders absoluut nog wat leren. Dit zijn slechts een paar voorbeelden, ik ben van mening dat Spanje op meerdere gebieden een goede partner voor Nederland is.” Van Bonzel legt uit dat vooral op het gebied van de landbouw en veeteelt beide landen elkaar van dienst kunnen zijn. Zo moet de melkindustrie in Spanje gemoderniseerd worden en Nederland heeft daar de kennis voor in huis. Door die te delen kunnen boeren hier een beter rendement behalen maar tegelijkertijd kunnen Nederlandse bedrijven ook rekenen op een nieuwe afzetmarkt. De ambassade organiseert elk jaar in samenwerking met Spaanse en Nederlandse bedrijven een ‘Día de Holanda’ in Almería. Iedereen die iets met groente- en fruitteelt te maken heeft, is daar

aanwezig en er worden contacten gelegd om samen aan innovatie, vooral op het gebied van de ecologische landbouw, te werken. De veranderingen in Spanje Spanje heeft sinds enkele maanden een nieuwe regering, ik vraag wat onze ambassadeur daarvan vindt. “Het is nog even afwachten wat er gaat gebeuren de komende tijd. Pedro Sánchez is voortvarend van start gegaan en was in eerste instantie van plan veel geld uit te geven. Daar is hij gelukkig van teruggekomen. Verder heeft hij nogal wat onderwerpen op zijn bordje gekregen, waaronder de situatie in Catalonië die de overheid veel hoofdbrekens bezorgt en op allerlei gebieden veel geld kost. Het is sowieso een totaal andere man dan Rajoy. Die is van de generatie die nog denkt dat je als je de leider bent je geen dialoog hoeft aan te gaan, daar was geen doorkomen aan.” Volgens Van Bonzel valt er nog wel wat te doen in Spanje. De overheid is nog steeds log, de rechters zijn ouderwets en men heeft nog steeds te lijden onder corruptieschandalen. Het valt hem op dat de media erg veel aandacht aan politiek (en aanverwante schandalen) besteedt en vrij weinig aan economie en de zaken waar Spanje mee scoort. “De bevolking krijgt op die manier nooit een goed beeld van wat er in het land speelt. Dat is jammer want dan weten ze ook niet dat het echt een fantastisch land is om te wonen en te werken.”

De ambassadeur tijdens de lunch met de leden van de Marbella Dutch Business Club

ES Life 50

breng uw tuin tot leven √ tuinonderhoud √ design √ aanleg irrigatiesystemen √ snoeiwerkzaamheden √ bemesting

Vier

met

ons

feestdagen!

√ bestrijding van plagen

Een knapperend haardvuur, heerlijk eten en drinken en de bijzondere sfeer van de laatste dagen van December. Kerst en Oud & Nieuw vier je nergens beter dan in ons stijlvolle restaurant in Marbella.

Samuel Berral 635 887 652 samuelberraljardin@hotmail.com

Bekijk voor meer informatie en de menus onze

website.

Beperkte

plaatsen

beschikbaar, dus boek je tafel snel!

n va in. na m 2 ña a g C La ppin sho all m

www.cascadamarbella.com

Tuinman, natuurliefhebber en verzamelaar van bijzondere planten. (Spaans en Engels)

Vol leuke wetenswaardigheden en tips over cultuur, gastronomie, natuur en geschiedenis van de Zuid-Spaanse stad en provincie. Te koop bij Attent Holandes en Supermercado Diferente in Torremolinos of bestel een exemplaar via else@inspanje.nl. Prijs 19,95 euro.

meer dan je dagelijks brood

in onze winkel: • allerlei soorten beleg • uitgebreide collectie wijnen • koekjes, zoetwaren en sauzen

Open v an maand ag t/m zaterda g van 9 to t 17u

op ons terras: • ontbijt • koffie met gebak • lunch

PANADE R IA LA H E R E D I A

Urb. La Heredia, Ctra de Ronda (A397) Km 43. Tel 952 92 70 81

Groen aan de Costa del Sol Het is winter en dus een stuk kouder dan de rest van het jaar. Bomen en planten gebruiken hun energie om te overleven en dan in het najaar weer volop tot bloei te komen. Dat betekent dat je dus ook geen drastische dingen in de tuin hoeft te doen. Snoeien en opruimen Nederlanders en Belgen staan erom bekend dat ze hun tuin graag keurig opgeruimd hebben. Maar een laagje bladeren in de tuin is gunstig voor bomen en planten. Omdat het in dit seizoen vaker regent composteert natuurlijk materiaal snel en krijg je een actief bodemleven. Bacteriën, wormen en insecten zorgen voor een goed voedingsklimaat en daardoor zullen planten uitbundiger groeien en bloeien. Bladafval dat je van het terras veegt kun je daarom het beste vermengen met de aarde in de buurt van bomen, ze waaien dan niet meer terug en je hebt meteen natuurlijke mest. Omdat alle sapstromen minimaal stromen kun je nu beter niet gaan snoeien, alleen de groene uitlopers mogen weggeknipt worden. Nu de eerste regen gevallen is steekt het onkruid ook weer enthousiast de kop op. Je kunt wekelijks een ‘onkruiduittreksessie’ houden of besluiten het gewoon tot het voorjaar te laten staan. Deze planten gaan namelijk vanzelf weer dood zodra ze geen water meer krijgen en dienen dan als compost. De moestuin In november kun je nog steeds diverse koolsoorten poten. Koop ze als plant bij de kweker want zaaien heeft nu geen zin meer. Meng de aarde met wat mest voor je de plantjes in de grond zet. Als het een relatief droge winter is moeten ze twee keer per week water krijgen. Paddenstoelenseizoen! De eerste regen is gevallen en de bodem in de bossen houdt nu de vochtigheid goed vast. Diverse soorten paddenstoelen komen nu weer boven. Die mogen geplukt worden maar daar gelden wel regels voor, boswachters voeren regelmatig controles uit in de natuurgebieden. • Paddenstoelen moeten afgesneden worden met een mesje, de wortel moet blijven zitten • Let op waar je loopt, verniel geen planten en bomen • Je mag alleen voor eigen consumptie plukken • Snij alleen volgroeide en eetbare paddenstoelen af • De oogst moet in een rieten mandje vervoerd worden, op die manier kunnen de sporen die uit de paddenstoelen vallen op de bosgrond terecht komen ESpecial plant: Hibiscus Cayena De hibiscus staat ook bekend als pacífico en is overal in Spanje te vinden. De Hibiscus Cayenne is een weinig voorkomende soort met verfijndere bloemen dan haar soortgenoten. De verzorging is wel hetzelfde: geen wind, veel zon en de grond moet vochtig gehouden worden. De bloeiperiode is van eind mei tot begin oktober.

Samuel Berral is tuinman, natuurliefhebber en verzamelaar van bijzondere planten

ES Life 53

Nazli van den Kieboom Dierenarts bij Pointer Clinic in Estepona. Zelf heeft zij 3 honden, 2 schaapjes, 2 katten, 7 kippen, 2 kwartels, 2 landschildpadden en een aquarium met guppen plus een vijver met vissen en kikkers!!! pointerclinic.com

Feestdagen, ook voor uw huisdier Het is alweer bijna Kerstmis! Voor ons mensen is dat een leuke en gezellige tijd met feestelijke decoraties, uitgebreid eten en familie. Voor onze huisdieren is het echter een stressvolle tijd, vooral voor puppies en kittens zijn er veel mogelijke gevaren. Het hele huis komt in de kerstsfeer: de kerstboom wordt opgetuigd, decoraties opgehangen en kaarsjes neergezet. Zorg ervoor dat deze niet kunnen worden opgegeten. De kerstboom moet vastgezet worden aan de muur zodat deze niet om kan vallen; kittens klimmen graag in de boom. Verlengsnoeren moeten goed verstopt zijn, opdat de puppy er niet op kan kauwen. Een echte kerstboom is potentieel giftig dus zorg ervoor dat je huisdier niet het sap van de boom binnenkrijgt. Hang breekbare ballen hoog in de boom en hang er geen koekjes of chocolaatjes in. De kerstroos is ook een giftige plant dus plaats die op de kast of tafel. Kaarsen moeten zo geplaatst worden dat een kwispelende staart er niet langs kan en ze niet kunnen omvallen. Lekker! Kerstmis komt met allerlei lekkernijen die gevaarlijk kunnen zijn voor je huisdier. Alcohol kan een coma, vergiftiging en de dood tot gevolg hebben. Avocadoâ&#x20AC;&#x2122;s bevatten de stof persin die braken en diarree kan veroorzaken. Druiven en krentenpitten kunnen nierfalen veroorzaken. Walnoten en macademianoten beschadigen het zenuwstelsel en en spierstelsel. Chocolade bevat teobromide en is giftig voor het hart en zenuwstelsel en kan een plotselinge dood veroorzaken. Vet eten (jus) kan de oorzaak zijn van een acute pancreatitis. Gekookte botten(kalkoen) kunnen maag en darmen beschadigen en acute chirurgie vereisen. Snoep kan xylitol bevatten, dat beschadigt de lever.

column

Met Kerst komen de familie en vrienden op bezoek, je huisdier kent ze misschien niet (goed) of wie weet houden ze helemaal niet van bezoek. Houd daar rekening mee. We weten hoe hectisch het kan zijn met het eten bereiden, tafel dekken, gasten entertainen etc. Vergeet je huisdier niet! Zij moeten ook eten, uitgelaten worden, spelen enzovoort. Zorg ervoor dat je bezoek de dieren niets te eten geeft. Tip: geef de hond een nieuw speeltje of een geschikt kauwbot en na de maaltijd mag gerust wat van de ongekruide-niet vette delen in de bak worden gegeven. Laat geen eten in de keuken staan en zorg dat het kalkoenen karkas veilig wordt weggegooid. Nieuw jaar Met oud en nieuw wordt in Spanje georganiseerd vuurwerk afgestoken. Daar zijn veel huisdieren niet blij mee. Zorg dat ze binnen zijn en niet kunnen ontsnappen, doe de gordijnen dicht en zet de televisie aan. Soms is een kalmerend middel nodig, maar het is beter om tevoren al bepaalde oefeningen te doen (het boek HELP My Dog is Scared of Fireworks van Toni Shelbourne, via Kindle te verkrijgen). Als we toch bezig zijn met goede voornemens voor 2019, betrek daar je huisdier in! Vijf minuten extra wandelen per dag, eens in de week een langere wandeling, ergens anders gaan lopen en neem je voor vaker ook met je kat, konijn, schaap of schildpad te spelen! Fijne Feestdagen en een gezond 2019. ES Life 54

ES Life 55

Vier Kerst en Oud & Nieuw in Castillo de Monda Kom

met

Kerst

lunchen

dineren met vrienden en familie of vier met ons Oud en Nieuw met vuurwerk, live music, DJ en een heerlijk 4-gangen dinner! Voor meer informatie: www.castillodemonda.com

ERVAAR AFRIKA’S MEESTERWERK De ongerepte natuur van Tanzania is een prima plek om alle stress van het dagelijkse leven achter je te laten. Omdat je in de wildernis bent, afgesloten van de informatie-overload van het moderne westerse leven, kom je tot rust. Je geest wordt leger, waardoor er ruimte ontstaat voor andere, wezenlijke dingen. Je zintuigen staan weer open voor de schoonheid om je heen.

√ safari in Tanzania √ op maat gemaakte reizen √ avontuur is gegarandeerd

namaste - s a f a r i spowered by nature

+34 952 459 836 | info@cassllodemonda.com www.cassllodemonda.com

namastesafaris.nl

Taco te Gussinklo, relatiemanager van Alex / BinckBank in Spanje, behandelt verschillende thema’s over het (zelf) beleggen op de beurs. Dit keer een uitleg hoe de ‘automatisering’ u kan helpen bij het beleggen. Heeft u vragen of opmerkingen, dan kunt u contact met hem opnemen via mail taco.te.gussinklo@alexspanje.com of telefonisch: +34 952 924 011. alexspanje.com

Geen tijd? Hoewel de maatschappij volledig gedigitaliseerd is, hoor ik relatief vaak bovenstaande kreet. Ik denk dat de meeste mensen daarmee een beetje overdrijven. Maar écht weten welke acties ze bij het beleggen kunnen uitbesteden aan hun computer weten ze vaak niet. Dat u op kwartaalbasis uw posities drie maanden lang kan laten bewaken door winst te nemen en/ of verlies te beperken, is bijvoorbeeld nog niet bij iedereen bekend. Geavanceerde orders Hoe mooi is het niet dat er dag in dag uit elk moment voor u gekeken wordt of uw beoogde aankoop op de prijs die u maximaal wilt betalen gekocht kan worden? En het aandeel dat u met 5% meer winst wilt verkopen ook inderdaad op die prijs verkocht wordt? Dit kunt u met een eenvoudige koerslimiet opgeven – en drie maanden lang hoeft u niet meer achter het scherm te zitten. Een andere manier, is de trailing-stop. Heeft u een verkoopniveau in gedachten zoals hierboven, maar wilt u toch nog van een eventuele verdere stijging profiteren? Met een trailing-stop bepaalt u hoeveel procent of euro uw positie onder het hoogste punt mag zakken alvorens uw order naar de beurs gaat. En tot slot kunt u ook de bracket-limiet hanteren. Dit zijn eigenlijk twee koerslimieten: komt de koers van uw positie buiten deze range dan zal uw order naar de beurs worden verstuurd. Bijvoorbeeld uw aandeel staat op 10 en u voegt uw geavanceerde order met ondergrens 9 en bovengrens 13 toe. Dan zal bij een koers ofwel onder de 9 dan wel boven de 13 automatisch uw order naar de beurs worden gestuurd. De volledige ‘handleiding conditionele orders’ is beschikbaar op de website www.alexspanje.com. Automatische maandelijkse orders En er is meer dat u uw computer kunt toevertrouwen. Met een periodieke order kunt u maandelijkse op twee verschillende momenten automatisch voor een door u te bepalen bedrag uw beleggingsfonds of tracker aankopen. Dit kan zowel met grote als met kleine maandelijkse bedragen. Het leuke is dat u op de lagere punten meer stuks krijgt voor dit bedrag.

column

Tijd heb je niet maar moet je maken Dus heeft u geen tijd (of wilt u geen tijd vrijmaken) voor beleggen, dan ziet u dat u wel degelijk gestructureerd en planmatig uw beleggingen kunt organiseren. Sterker nog, ook al heeft u de tijd, waarom uw doelstellingen en grenzen niet door een computer laten bewaken? U bepaalt uiteraard de criteria vanachter uw scherm of in onze Investment Academy, maar laat vervolgens het beeldscherm voor wat het is! (of blijf het toch wel volgen via uw telefoon…)

De informatie in deze column is een momentopname en niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van Taco te Gussinklo staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten in deze column ES life 57

Graag traag… ‘Slow living’ Druk druk druk… Jarenlang werden mensen die weinig tijd hadden als belangrijk en succesvol gezien. Je telde mee als je meedeed aan het ‘snelle leven’. En nog steeds hebben we het druk met werk, gezin, en zelfs in onze vrije tijd. We proberen alles te plannen, voor te bereiden en in te schatten. We hollen onszelf vaak voorbij. Maar de gevolgen van al die snelheid worden steeds duidelijker zichtbaar. Verhalen over burn out, chronische vermoeidheid, stress, langdurige werkonbekwaamheid, werkende moeders met schuldgevoelens zijn in elke krant of tijdschrift te vinden. Vaak genieten we enkel van rust tijdens de vakantie. Dat is dan ook het moment dat we besluiten als we weer thuis zijn alles anders te doen: langzamer, rustiger en meer tijd te nemen voor wat écht belangrijk is. Mindfulness Je ziet en leest het overal: Mindfulness. Boeken over dit onderwerp gaan als warme broodjes over de toonbank en speciale cursussen die je leren meer mindfull te leven zitten vol. Maar wat is mindfulness nu eigenlijk? Mindfulness is misschien het makkelijkst te begrijpen vanuit zijn tegengestelde: leven op automatische piloot. Mindfulness is van alle tijden en vormt het hart van het boeddhisme. De Amerikaan Jon Kabat- Zinn, oprichter van het Centrum voor Mindfulness in Massachusetts beschreef mindfulness zoals we het vandaag de dag in het Westen beoefenen; als oplettendheid: “Doelbewust aandacht schenken aan de dingen waar we gewoonlijk niet bij stilstaan. Het is een systematische aanpak om nieuwe manieren van controle en wijsheid in ons leven te ontwikkelen, gebaseerd op ons innerlijk vermogen tot ontspanning, aandacht, bewustzijn en inzicht.” Slow food Niets geen fastfood, weg van de industriële productie van voedsel en terug naar de culturele en traditionele keuken. Neem de tijd om eten te bereiden, maak gebruik van seizoensgebonden en regionale producten en vooral: geniet van het koken én van het eten!

ES Life 58

In Andalusië weten ze al lang dat traag leven gelukkiger maakt, inmiddels is slow een officiële trend geworden die op allerlei terreinen toegepast wordt. De aanzet werd gegeven in 1986 door de Italiaanse kok Petrini. Hij vond dat het tijd was om mensen weer rustig te laten tafelen in plaats van gehaast fastfood te eten en opende een slow foodrestaurant. Dit was het begin van de ‘slow movement’’. Alles leuk en wel, maar traag leven, hoe doe je dat? Tekst: Inez Lenière López. Foto: Maria Kupers

Slow fashion Slow fashion wil ons helpen om de kwaliteit van kleding te herontdekken en te waarderen. Kwaliteit in plaats van kwantiteit. Geen kleding weggooien, maar doneren of verkopen. Duurzaamheid en bewustzijn dus. Slow fashion geeft een goed gevoel en laat je nadenken over wat we eigenlijk echt nodig hebben en waar dingen vandaan komen. Slow travel Wie langzaam reist ziet meer, ervaart meer en geniet meer! Vertragen dus, zodat er meer tijd is voor nieuwe ontdekkingen. Niet te veel plannen op voorhand en ruimte laten voor improvisatie. Bij slow travel wordt aangeraden om op alle manieren bewuster te reizen en te genieten. Blijf langer op één plek, neem deel aan het lokale leven, proef, leef en heb respect voor mens en milieu. Slow travel heeft veel voordelen: reizen wordt goedkoper, authentieker en ontspannener. Je verkleint je ecologische voetstap, ontmoet meer mensen en door de tijd te nemen krijg je een gevoel van ultieme vrijheid. Slow sports Bij slow sports ligt de focus niet op presteren, maar op genieten van beweging en je daarbij bewust zijn van je lichaam. We kennen inmiddels allemaal de oosterse vormen van bewegen: Yoga, Tai Chi, Qi Gong. Sterker, leniger en fitter worden kan dus echt allemaal op een rustige manier, zodat je de tijd neemt om op je ademhaling te letten, je hoofd leeg te maken en beter te leren luisteren naar je lichaam. Slow sex Tja… ook hier mag het allemaal wat langzamer. Brigitte Kaandorp zong zo mooi: 'Ik wil je traag en teer beminnen', en we kennen allemaal de zomerhit van Luis Fonsi: 'Despacito'. Tijd nemen voor elkaar, aandacht hebben voor elkaar, langzaam beminnen. Het creëren van sfeer, tijd en aandacht voor elkaar bouwt bruggen, en zorgt ervoor dat je je verbonden voelt met je partner, zowel op lichamelijk als op geestelijk vlak. Kortom: Slow Living Trager leven dus. Genieten van alle aspecten van je leven, zonder schuldgevoel. Als we langzamer leven hebben we meer innerlijke rust en voelen we ons meer verbonden.

ES Life 59

B Y

S I E S T A

H O M E S

LICHT IN ELKE RUIMTE Onderschat niet het belang van kaarsen in uw interieur. Het licht van een vlammetje geeft een warme gloed aan uw kamer. Ze zorgen niet alleen voor een romantische sfeer maar dragen ook bij aan een gevoel van ontspanning. CreĂŤer een prettige sfeer in elke ruimte van uw huis, met geurkaarsen, prachtige kandelaars en kaarsen van verschillende hoogte. Kom gerust eens langs voor een kopje koffie en inspiratie! Centro Comercial Centro Plaza 44-46, Nueva Andalucia, naast de bullring in Puerto BanĂşs Telefoon +34 952 908 705 | Openingingstijden: maandag-vrijdag 10.00 -18.00, zaterdag 10.00 -14.00 www.siestainteriordesign.com | info@siestainteriordesign.com | facebook: siesta interior design

Ă&#x161;beda & Baeza monumentale steden

ES Life 61

Andalusië heeft een rijk verleden. Overal zie je daar nog de tastbare overblijfselen van. In de provincie Jaén liggen de steden Úbeda en Baeza. Beiden speelden een grote rol in de geschiedenis van Spanje. ESpecial Life trok er een paar dagen op uit en genoot van prachtige panden en mooie verhalen. In de omgeving staan miljoenen olijfbomen, dus deden we ook nog even aan ‘oleoturismo’. Tekst & foto’s: Maria Kupers

Overal in Andalusië zie je olijfbomen, maar zodra je provincie Jaén binnenrijdt zie je vrijwel niets anders meer. De snelweg door het binnenland heet dan ook de ‘Ruta del Olivar’. De olijfboomgaarden worden afgewisseld door middelhoge bergen waarop vrijwel altijd een kasteel staat. De provincie was het grensgebied voor de katholieke koningen die van daaruit hun troepen aanstuurden om het rijk van de Nazarí aan te vallen. Koningin Isabel verbleef in 1489 in het Santa Clara klooster in Úbeda voordat ze met haar soldaten via de Puerta de Granada de provincie Granada introk. Úbeda: stad van adel Er zijn bewijzen gevonden dat er 6.000 jaar voor Christus al mensen in Úbeda woonden. Alle volkeren hebben er een nederzetting gehad maar de gouden tijd was ten tijde van de Moren. De uitvindingen op het gebied van de landbouw en ambachten droegen bij aan de rijkdom van de stad. Toen de plaatselijke emir zag hoeveel bloed er in 1227 gevloeid was bij de verovering van het nabijgelegen Baeza besloot hij dit de inwoners niet aan te doen. Hij gaf de stad in 1233 zonder gevecht over aan de katholieke koningen en vertrok naar Granada. In de volgende eeuwen vestigde zich steeds meer adel in de stad, zij bouwden de meest prachtige paleizen voor zichzelf. Veel van die

panden werden ontworpen door Andrés de Valdevira, een zeer bekende architect uit de Renaissance. Vrijwel al die paleizen zijn bewaard gebleven en gerestaureerd. De binnenstad ademt geschiedenis en met een beetje fantasie zie je jezelf in zo’n paleis wonen. Om wat meer over het verleden te weten te komen besluit ik een professionele gids van het bedrijf Fenice te vragen om me een rondleiding te geven. Behalve dat hij zelfs de kleinste details van alle panden weet, ontdek ik ook mooie verhalen over de stad. Carlos neemt me mee naar het gemeentelijk archief. Op zich is een archief niet de meest spannende bestemming, maar terloops meldt hij dat er ook ‘cartas del perdón’ opgeslagen liggen. In vroeger tijden, als een man vreemdging en dat bekend dreigde te raken, stuurde hij een brief naar de regent. In die brief biechtte hij dan zijn zonde op en vroeg om vergeving. Vrouwen die in die tijd buitenechtelijke affaires hadden moesten deze schande maar gewoon de rest van hun leven met zich meedragen. Vanaf de derde verdieping van het gemeentehuis heb je een mooi uitzicht over het plein waar diverse monumenten liggen en het achterliggende platteland.

Úbeda wordt ook wel Salamanca in het klein genoemd: op een klein oppervlak zijn zeer veel monumenten te vinden.

Aan dat plein ligt ook de Sacra Capilla del Salvador. De in Úbeda geboren Francisco de los Cobos heeft dit mausoleum voor zichzelf en zijn vrouw gebouwd. Francisco is van lage adel en begon als administratief medewerker aan het hof. Hij maakt snel carrière en wist het vertrouwen van de koningen te winnen. Toen Carlos V uit Duitsland de troon besteeg werd Francisco in 1528 zijn persoonlijke secretaris. Naast zijn salaris als secretaris had hij inkomsten uit diverse landgoederen die hij in eigendom had gekregen. Hij was een rijk man. Maar dat was niet genoeg, hij wilde een belangrijkere titel en trouwde op veertigjarige leeftijd met de veertienjarige Maria de Mendoza y Sarmiento, dochter van een van de meest invloedrijke families op dat moment. Hij was een zeer religieus man en dat is te zien in de Sacra Capilla del Salvador. Het monument staat vol staat vol beelden van heiligen en bladgoud glimt je aan alle kanten tegemoet. Francisco ligt begraven onder de koepel, met zijn voeten precies onder het middelpunt, zodat zijn lichaam een directe verbinding met de hemel heeft. Vanwege de oorlogen van de keizer waren zijn inkomsten dramatisch gedaald, hij stierf voordat het mausoleum helemaal af was. Aan de buitenkant is de zien dat er nog lege plekken zijn waar beelden hadden moeten komen.

Tijdens de burgeroorlog hebben monumenten veel schade opgelopen. Beelden werden in hun geheel geroofd of deels vernield. Tot op de dag van vandaag zijn daar de sporen van te zien.

ES Life 63

Baeza: stad van de kerk Eeuwen voor Christus was Baeza al een plek waar religie de overhand had. Tijdens de periode dat de Moren aan de macht waren leefden ook hier moslims, joden en christenen vreedzaam naast elkaar. Baeza was de eerste stad in Andalusië die door de katholieke koningen veroverd werd. Die vestigden daar hun administratieve centrum en de katholieke kerk maakt van de gelegenheid gebruik om er een groot bisdom te vestigen. Dat is de reden dat alle kloosterordes er hun kloosters en kerken bouwden. De meest bekende daarvan is de kathedraal met in de directe omgeving het Palacio de Jabalquinto en het Semenario. In de achttiende eeuw komt er echter een einde aan de bouw van nieuwe kloosters. De Spaanse overheid begon in 1789 namelijk met het onteigenen van stukken grond en panden. Het idee daarachter is heel simpel: het waren vooral kerken en kloosterorders die veel grond in hun bezit hebben en daar ook alle vruchten van plukken. De staat wil zelf meer belastinginkomsten en de maatschappij veranderen. Tot dan ontbreekt namelijk een middenklasse in de Spaanse samenleving. Maar de herverdeling van de grond wordt door de gemeenten uitgevoerd en die zijn zo slim om alleen maar grote stukken land te koop aan te bieden, onbetaalbaar voor mensen die niet al heel rijk zijn. Corruptie is van alle tijden…. In 1836 blaast minister van belastingzaken Juan Alvarez Mendizábal het onteigeningsproces nieuw leven in en dat heeft vooral in Baeza grote gevolgen gehad. Vele kloosters en kerken moesten gesloten worden. Internationale universiteit De Universidad de Baeza werd in 1538 opgericht, het was een van de vier universiteiten die Andalusië toen telde. Tot 1824 konden studenten daar verschillende studierichtingen volgen. Daarna werd het een school voor het voortgezet onderwijs waar de beroemde dichter Antonio Machado tussen 1912 en 1919 Franse les gaf aan leerlingen die de voorbereidende opleiding voor de universiteit volgden. Sinds 1994 is het monumentale pand onderdeel van de Universidad Internacional de Andalucía. Aan de buitenkant is nog goed te zien op welke manier de gegoede burgerij vroeger hun blijdschap over het behalen van het diploma vierde: met een mix van stierenbloed en koper schreven ze hun naam en het jaartal van slagen op de gevel.

ES Life 64

Lekker olijfolie! De provincie Jaén telt 97 dorpen en steden en 66 miljoen olijfbomen. Vrijwel iedereen van de bijna 650.000 inwoners heeft wel ergens een lapje grond met een paar bomen. Olijven maken al eeuwen deel uit van de geschiedenis en ook hier speelt het toerisme tegenwoordig een rol, er is zelfs een speciale naam voor in het Spaans: oleoturismo. Ik maak een afspraak met José Antonio Jiménez Molina van Oleícola San Francisco in Begíjar om hier het fijne van te weten en natuurlijk om de olijfolie die zij produceren te proeven. We komen vrijwel meteen op het pijnpunt van de olijfboeren in Spanje terecht: de Italianen. “Al in de tijd van de Romeinen werd de olijfolie die hier gemaakt werd geëxporteerd en onder een andere naam verkocht. Dat is tot eind vorige eeuw zo gebleven. Zo is het beeld ontstaan dat zij de experts zijn en daarom staan in alle schappen flessen olijfolie uit Italië. Geproduceerd in Spanje” vertelt José lichtelijk gefrustreerd. De Spanjaarden hebben het heft echter weer in eigen handen genomen en beginnen hun plaats op de markt te veroveren. Een belangrijke manier om de Spaanse olijfolie onder de aandacht te brengen is het verstrekken van informatie. José en zijn broer hebben de fabriek geschikt gemaakt voor bezoek van toeristen. Elke dag worden er rondleidingen gegeven, er is een speciale bezoekersruimte en een leslokaal waar mensen leren diverse soorten tapas met olijfolie te maken. “We hebben contracten met touroperators, behalve dat we uitleg geven over het productieproces en mensen de diverse

soorten olie laten proeven nemen we ze ook mee de boomgaarden in. Op deze manier hebben niet alleen extra inkomsten maar promoten we ook onze olijfolie.” Volgens José is er nog veel onbekend over de diverse soorten olie en het gebruik daarvan. “De beste olie is de ‘virgen extra’ en die kun je overal voor gebruiken, ook om in te bakken. Wat veel mensen niet weten is dat veel van de olijfolie die in supermarkten, in Spanje en in het buitenland, wordt verkocht geraffineerde olie is. Dat is een restproduct van de persing dat via een chemisch proces ontdaan is van elke geur en smaak en dus ook totaal niet meer over goede eigenschappen voor de gezondheid beschikt.” Na de rondleiding door de fabriek gaan we zitten om drie soorten olie te proeven. Ik moet eerlijk toegeven dat ik nooit een groot fan geweest ben van de sterke smaak van olijfolie. We ruiken en proeven en het blijkt dat ik de olie van de groene en die van de zwarte (rijpe) olijven van de soort Picual eigenlijk best lekker vind. “Het is met olijfolie net als met wijn, je moet meerdere soorten proberen om uiteindelijk je favoriet te vinden” aldus José.

ES Life 65

Monumenten, shoppen en eten Baeza en Úbeda werden in 1996 door de Spaanse overheid officieel als ‘Conjunto Historico-Artistico’ erkend. In 1975 verklaarde de Europese Commissie de steden als voorbeeldsteden voor de renaissance en in 2003 kwamen beide steden op werelderfgoedlijst van Unesco te staan. Deze feiten hebben voor een ommekeer in de recente geschiedenis gezorgd. Er kwam een einde aan de leegloop en men begon zich op het toerisme te richten. De binnensteden zijn keurig onderhouden, er is gezorgd voor goede bewegwijzering en voldoende parkeergelegenheid en er zijn veel accommodaties om voor een schappelijk bedrag te overnachten. Er is een uitgebreide keuze aan restaurants en bars, van typisch Spaans tot uitermate hip. Men heeft in de hele provincie nog de goede gewoonte om bij een drankje gratis tapas te serveren, je kunt op die manier tamelijk goedkoop lunchen of dineren. Het zijn leuke steden om heerlijk door de straten te slenteren en te winkelen, je komt er geen franchises tegen, allemaal originele winkels die over het algemeen zeer stijlvol ingericht zijn. Je kunt met een plattegrond in de hand langs alle monumenten lopen, de meeste zijn gratis te bezichtigen. Maar als je echt meer wilt weten van de geschiedenis en liefhebber bent van details is het zeker aan te raden om een gids in te schakelen, voor 10 euro (inclusief entree) zie je alle hoogtepunten.

Aanbieding voor lezers Hotel Alvaro de Torres ligt midden in het historische centrum van Úbeda. Lezers krijgen een korting van 10% (of gratis ontbijt). Aanbieding geldig tot 15 maart. Vermeld bij reserveren dat u via ESpecial Life komt. hotelat.es Praktische informatie Rondleidingen door Úbeda en Baeza: fenice.es Fabrica de Aceites Oleícula San Francisco: oleoturismojaen.es Afstanden vanaf Úbeda Málaga: 250km Jaén: 57km Cazorla: 45km Úbeda en Baeza liggen op 12 km afstand van elkaar, er zijn fietspaden tussen beide steden.

ES Life 66

GRILL DEL PUERTO Puerto Banus 1ste lijn Tel : 952 811 686 www.grilldelpuerto.com open van 13:00 tot laat Dress code : Casual Elegant

Belgische keuken specialiteit : houtskool grill

Voor fijnproevers en wijnliefhebbers

RANCHO GRILLE Ctra. de Cรกdiz - Urb Carib Playa Cambio de sentido LAS CHAPAS exit km. 194 Tel : 952 831 922 www.grillerancho.com open van 17:00 tot laat Dress code : Casual Elegant

THE BEST WAY TO ENJOY THE BEACH

southbeachmarbella.com (+34) 665 660 737 - 636 605 059

Joyce van Ombergen-Jong Internship & personal coach www.jongleren.es en www.yourjourney.academy

Schooltje Als ik mijn hoofd om de hoek van ons huis steek om te kijken hoe het met mijn dochter en haar kersverse vriendinnetje gaat, deins ik achteruit. 'Vamos a ver' schreeuwt haar vriendinnetje en slaat met een liniaal op tafel. Ze spelen 'schooltje'. Oeps, denk ik, als dat de Spaanse versie van 'schooltje spelen' is, ben ik benieuwd naar haar nieuwe juf. We zijn op dat moment net naar Spanje verhuisd en ik heb nog geen idee hoe streng de juffen en meesters hier zijn. Het blijkt per leraar gelukkig enorm te verschillen. Mijn dochter heeft gewoon pech en valt met haar neus in de boter. 'Pera te' klinkt het nu uit de mond van mijn dochter. Ik pak mijn woordenboek erbij en zoek tevergeefs het werkwoord 'perar' op. Niet veel later valt het kwartje. Ze bedoelt natuurlijk 'espera te'. Zo maak ik meteen kennis met het Andalusisch Spaans. Andalusiërs eten de taal, slikken halve woorden in. Het duurt lang voordat ik daar echt chocola van kan maken. Mijn dochter lukt het daarentegen binnen niet afzienbare tijd om de taal perfect te beheersen. Grappig, in het Nederlands spreekt ze ABN, hier een soort Drents-Spaans. Als ik jaren later een gesprek met haar heb over haar eerste schooljaar in Spanje, zegt ze. "Het was hel, mam. En je mag het best weten, ik heb jullie gehaat". Oké, denk ik, dat kan ook maar duidelijk zijn. Toch ben ik blij dat ze tenminste eerlijk is. Ze geeft ook meteen maar toe dat ze in dat eerste jaar, op weg naar huis, wel eens een proefwerk heeft weggegooid omdat het compleet rood zag van de correcties. Niet zo gek, als je bedenkt dat ze de taal nog niet beheerste! Haar juf hield er overigens een rare tactiek op na. Als mijn dochter haar niet begreep, ging ze voor haar staan en herhaalde dezelfde zin steeds harder. Totdat ze op een gegeven moment zelfs schreeuwde. Niet dat dit ook maar iets hielp, maar dat weerhield haar er niet van. Gelukkig kreeg mijn dochter op een gegeven moment extra taalles zodat het volume van de juf binnen vrij korte tijd naar een normaal niveau teruggebracht kon worden. Het was op zijn zachtst gezegd niet haar meest favoriete juf.

column

Toch heeft dezelfde juf later alsnog een bijzondere plek in het hart van mijn dochter veroverd. Ze kreeg haar namelijk een paar klassen later weer. Dit keer verstond ze elk woord en was ze de uitblinker van de klas. Stiekem was ze hierdoor ook een beetje het lievelingetje van de juf. Helaas bleek de juf al tijden ziek te zijn. En die ziekte was niet te stoppen. Van de eens zo stevige juf bleef nog maar een schim over. De ziekte zorgde er ook voor dat ze meer geduld had en zich minder druk maakte. Schreeuwen maakte plaats voor fluisteren en op een gegeven moment had ze zelfs een microfoontje nodig om zichzelf verstaanbaar te maken. Tot het moment aanbrak dat het écht niet meer ging en ze afscheid moest nemen van haar leerlingen en droombaan. Na het nieuws over haar overlijden bleef het nog lang stil in de klas...

ES life 69

Sander is eigenaar van Hotel Casa de las Mercedes, gevestigd in een 18e eeuws pand in het centrum van Málaga. Zijn liefde voor Málaga is groot, in zijn columns deelt hij interessante feiten over de stad met de lezers. casadelasmercedes.com ditismalaga.nl.

Spanglish Hello, are you looking for a restaurant? Nee hoor, dank je wel. You are speaking Dutch to me! Are you from Holland? That´s right. I like Holland! Auf wiedersehen! Met een voldane glimlach loopt de jongen terug naar de deur van het restaurant waar hij de voorbijgangers naar binnen probeert te praten. Hij is er maar wat trots op dat hij zoveel mensen in hun eigen taal kan begroeten... Ik moet hardop lachen. Malagueños en taal, het is een aparte combinatie. Jaren geleden was de meest gehoorde klacht dat er zo weinig Engels gesproken werd. Een overblijfsel uit het verleden onder dictator Franco, toen het leren van vreemde talen geen enkele prioriteit had. Inmiddels ziet men het belang in, zeker na de toeristische boom die Málaga ondergaan heeft. De talenscholen richten zich niet meer alleen op buitenlanders die Spaans willen leren, maar steeds meer op Malagueños die hun Engels willen verbeteren. Maar hoeveel moeite de Malagueños ook mogen hebben met het gebruik van de Engelse taal, zo creatief zijn ze in het gebruik van het Castiliaans. Het dialect uit Málaga is zelfs voor een Spanjaard moeilijk te volgen. Deels door de slechte uitspraak, maar vooral omdat het doorspekt is met woorden waarvan alleen de Malagueños de betekenis kennen.

column

Zelf ondervond ik dat een aantal jaren geleden toen ik voor een sollicitatie naar Mallorca moest. ´s Ochtends liep ik zelfverzekerd een bar in en ging aan de volle bar zitten. Daar bestelde ik een broodje met olie en tomaat en een koffie met melk. Althans dat dacht ik. In Málaga had ik zonder problemen mijn bestelling gekregen, maar op Mallorca dacht een halve bar dat ik de arme barman in de maling wilde nemen. Later begreep ik dat het voor hen anders geklonken had: een smurf met olie en tomaat en een dubbele helft (pitufo con aceite y tomate y un mitad doble). De dubbele helft is verzonnen door de oude eigenaar van de beroemdste koffiebar van Málaga, Café Central. Om verwarring te voorkomen bij alle verschillende bestellingen waarbij iedere gast een andere hoeveelheid melk in zijn koffie wilde. Daarom bedacht hij verschillende namen, die nog altijd op een groot mozaiek achterin de bar hangen. Zo zijn de schaduw (sombra), de wolk (nube) en nog zeven andere koffies inmiddels ingeburgerd in het taalgebruik van de Malagueño.

ES Life 70

Maar ook El Pimpi, waarschijnlijk het beroemdste restaurant van de stad, kreeg zijn naam door het creatieve taalgebruik van de Malagueños. De naam komt door de mannen die zich aan de bar ophielden, wachtend op toeristen en bemanningen van een van de vele boten die in de haven lagen. De mannen gaven rondleidingen door de stad, brachten ze naar restaurants of hotels en, indien gewenst, werden er ook dames van plezier geregeld. Vandaar dat de mannen al gauw de bijnaam Pimpi´s kregen, een verbastering van het Engelse pimp (pooier). Sowieso is de haven een bron van mooie nieuwe woorden. Overal in Spanje heet een boormachine bijvoorbeeld een taladro, behalve dan in Málaga. De eerste boormachines kwamen namelijk aan wal in de haven maar de havenarbeiders konden de merknaam niet uistpreken: Warrington. En dus spraken ze het maar op hun eigen manier uit: guarrito. En zo heten de machines nog steeds. Het is nu nog slechts wachten totdat alle Malagueños Engels spreken, ik ben erg benieuwd wat voor uitvindingen er dan bijkomen!

De reacties waren enthousiast en de eerste inschrijvingen voor 2019 zijn al weer binnen. Het wandelfestijn vindt dan plaats op 17, 18, 19 en 20 oktober. marbella4dayswalking.com

Ondernemersdag De Marbella Dutch Business Club nodigde sprekers uit om op de ondernemersdag iets te vertellen over hun bedrijf, hun successen en hun tegenslagen. Joost Jong van het bedrijf Jongleren ontving de prijs voor de beste presentatie. Volgend jaar in oktober krijgen ondernemers opnieuw de kans hun verhaal te delen. marbelladutchbusinessclub.nl

Roman vol geschiedenis Marion Hoogwegt heeft haar derde boek uitgegeven. ‘Isabel’ is een waargebeurde familiegeschiedenis die het leven van een Spaanse vrouw rondom de periode van de Spaanse Burgeroorlog volgt. Haar verhaal is echter niet uniek. Isabel staat model voor duizenden vrouwen die deze periode hebben doorgemaakt. Een aanrader voor mensen die meer willen weten over de recente geschiedenis van Spanje. isabelboek.wordpress.com

Marion Hoogwegt

ISABEL

De fascinerende reis van deze bijzondere vrouw, die onder barre omstandigheden gedwongen deelneemt aan de grote exodus van Republikeinse vluchtelingen van Spanje naar Frankrijk, geeft een prachtig beeld van de kwetsbaarheid en de armoede van mensen ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog. Dit meeslepende familieportret voert de lezer door de geschiedenis van de onrechtvaardige samenleving in het kleurrijke Spanje en het verdeelde Frankrijk van die periode.

Marion Hoogwegt (1960) woont in Andalusië. In 2011 debuteerde ze met haar verhalenbundel ‘Kus uit Spanje’. Na het succes van haar autobiograﬁe ‘Wind en Water’ in 2015, verschijnt nu haar derde boek ‘Isabel’. In het dagelijks leven schrijft ze blogs en publiceert ze artikelen in magazines over Spanje.

Marion Hoogwegt

Tegen de achtergrond van een veranderend Spanje zwoegt Isabel om haar leven op orde te krijgen en doet ze alles om de waardigheid van haar familie te behouden.

ISABEL

Het boek Isabel vertelt het persoonlijke verhaal van een Spaanse vrouw die, omdat ze zich verplicht voelt de idealen van haar vader en haar echtgenoot te respecteren, haar eigen leven volledig ondergeschikt maakt. De beslissingen die anderen nemen, beïnvloeden alle aspecten van haar leven en hebben consequenties die haar hele levensloop bestemmen.

ISABEL

Ondertussen aan de Costa del Sol

De paden op… De deelnemers aan de vierdaagse van Marbella moesten dit jaar toch een paar keer de regenjas uit hun koffer halen. Maar dat mocht de pret absoluut niet drukken. Ruim 2.000 wandelaars deden mee aan de achtste editie en genoten na de wandeling van de livemuziek op het start- en finishplein.

Een familiegeschiedenis ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog.

ES Life 71

lokale markten Maandag Marbella (feriaterrein) Torrox Costa Dinsdag Benamocarra Fuengirola (feriaterrein bij Los Boliches) Nerja Salobreña

Donderdag Alhaurín el Grande (La Fama) Benahavís Calahonda (Calypso) Frigiliana Mijas Costa San Pedro de Alcántara (feriaterrein) Torremolinos (El Calvario) Torre del Mar Vélez-Málaga

Woensdag Algarrobo Costa Alhaurín de la Torre Benalmádena (rommelmarkt) Benamargosa Calahonda Estepona (Avda Pueblo del Mar) La Cala de Mijas (feriaterrein) Rincón de la Victoria

Vrijdag Arroyo de la Miel (naast Tivoli) Almuñécar Benahavís Cala del Moral Elviria (nabij de Banco Atlántico) Salobreña Sabinillas

Zaterdag Alcaucín Axarquía Benahavís Cómpeta Caleta de Velez La Cala de Mijas Fuengirola ook rommelmarkt Caleta de Velez Axarquía - N340 tegenover jachthaven Marbella 1ste zat v/d maand bio/eco markt avda españa, pinares de Elviria bio/eco markt Málaga 2de zat La Malagueta bio/eco markt, 1ste zat Parque de la Alameda, 4de zat v/d maand bio/eco markt Parque de Huelin Nueva Andalucía - bij de bullring / CC Plaza Ojén Pueblo Torre del Mar - 2de en 4de zat - bij de camping

Zondag Estepona - in de haven Málaga - op het jaarbeursterrein Fuengirola - nabij Parque Doña Sofía Fuengirola-Mijas 2de zon - Av. los Lorios bio/ eco markt Nerja rommelmarkt Torremolinos rommelmarkt Cartama Estación 1ste zon bio/eco markt Coin - naast la Trocha bio/eco markt en rommelmarkt Pizarra 4de zon Plaza de Ayuntamento bio/eco markt Málaga - nabij het voetbalstadion Mijas laatste zon v/d maand bio/eco markt iglesia San Manuel Benahavís Benalmadena 3de zon v/d maand bio/eco markt Arroya de la Miel Alhaurín el Grande - 2de zon Calle Real Sabinillas rommelmarkt Sotogrande arts, antiek en ambachtenmarkt in de haven

ES Life 72

agenda KERSTMARKT

TENTOONSTELLINGEN / MUZIEK

Muello Uno - Málaga 2 december tot 5 januari

Museo Ruso Málaga 14 sept - 3 februari 2019 Tentoonstelling Kazimir Malévich coleccionmuseoruso.es

NEDERLANDSTALIGE CLUBS COSTA DEL SOL Marbella Dutch Business Club (marbelladutchbusinessclub.nl) 11 december - lunch bij Naga & bezoek juwelierszaak Naves Belgian Business & Community Club (bbcce.be) Ellas (ellas-spanje.nl) 13 november - workshop conflicthantering Nederlandse Club Costa del Sol (nccs.es) 19 december: kerstexcursie

WORKSHOPS

Blues at Moonlight 15 november vanaf 12 uur Hotel Beach Sunset Club - Benalmádena bluesatmoonlight.com Mañanas en el Museo 9 december 12u - Museo de Málaga Concert Academía de Música Iván Galamián Philamonisch Orkest Málaga 29 & 30 november 20u - Teatro Cervantes orquestafilarmonicademalaga.com Ballet De Notenkraker 7 & 8 december 19u - Auditorio Estepona auditorioestepona.com

SPAANSE FEESTDAGEN 6 december 8 december 24 december 25 december 6 januari 28 februari

Dag van de grondwet van Spanje Maria Onbevlekte Ontvangenis Kerstavond Kerstmis Driekoningen Día de Andalucía

Excursie paddenstoelen plukken 23 november - Cortes de la Frontera cortesdelafrontera.es/10917/programa

evenement vermelden? stuur een e-mail naar info@especial-life.com

ES LIFE | 73

ES Life 73

Nederlandstalige ondernemers B

Baika & Erik BaBlo Bablo Marbella aan en verkoop regio Marbella info@bablomarbella.com

Saskia Gruijters & Martin Faessen WeCare Mortgages Hypotheken in Spanje info@wecaremortgages.com Spanjehypotheek.com

Lynn van Wilderode Primrose Real Estate info@primrose-realestate.com Nederlandse Costa del Sol makelaar www.primrose-realestate.com

Barbara De Swaan Orange Insurances barbara@orangeinsurances.com Verzekeraar voor Nederlandstaligen orangeinsurances.com

MARBELLA

Gert Cleymans info@iddomus.com Iddomus Developers, SL - Marbella Nieuwbouw - Renovatie - Interieur iddomus.com

Barbara Ingenbleek EuroEconomics marbella@euroeconomics.com Advocaten en accountants euroeconomics.com

De tuinmeubelspecialist met 13.000m2 expositie info@detropen.es A7-salida 272 Vélez Malaga detropen.es

Susanna Verboon info@lapuravida.es La Pura Vida - Alhaurin de la Torre Ontdek de smaken van Andalusië lapuravida.es

Hakotrans Verhuizingen Pol. ind. la Vega del Cañadón Nave 13a, 29649 Mijas. Tlf. 952 587 619 hakotrans.com

Rens Zwanenburg lzwanenburg@interchem.nl InterChem - InterGreen - Marbella Sterk in duurzaam verven www.inter-green.eu

Uw bedrijf in een kadertje? Stuur een mail naar: sales@especal-life.com

Nederlandstalige hulpverleners Huisartsen

Fysiotherapeuten / osteopathie / massage

Alhaurin el Grande Medical Centre Alhaurin - Ch. M van Meer - 952 597 230

Pizarra / Coín Markus Link fasciatherapie & massage- 684 123 107

El Morche Mar y Salud - Bernadette Veeger - 952 532 065

Benalmadena Body Center - Mireille Rinchard - 607 153 025

Fuengirola Medisch Centrum PG - Henri Guemal - 952 461 992

Fuengirola/Mijas Marielle de Bruin - 670 663 910 Stanley Groot - 952 933 975

Nerja Medical Clinic Nerja - Rik Heyman - 952 526 775 Nueva Andalucía Centro Medico Romano - Carlos Azcona - 952 810 154

Marbella Centro de Fisioterapia Roda Robina vd Berge - 639 926 228 Patrick Vervaeke - 691 320 710

Torremolinos J.O. Landman - 952 388 872 Frank Buster - 952 380 279

Monda Craniokracht - Sophie Pothoven - 647 677 365

Tandartsen

Nueva Andalucia Marjan Massage - 696 423 870

Marbella Clinica Dental Soriano - Leonard Pelzer – 951 317 021 Clinica Dental Doctor Wouter Teng - 952 827 392

Torremolinos Fisioterapia PlayaMar - Desiree - 952 123 742

Mijas Johan Alphons Kools - 952 475 972 Nueva Andalucia Dental Arts - Jose Luis Morena Miranda - 952 817 110 Torremolinos Clinica Monte Blanco - Snezana Kools - 661 470 111

Uroloog Marbella Urologie Marbella - Wim de Bruyn - 619 992 369

Thuiszorg

Nerja Fisioterapie Holandesa - Rutger - 952 526 881

Orthopeten Marbella Dr Marc Bosquet - 952 771 637 Nerja Ortopedia Chatelin - 685 773 857

Dierenartsen Estepona Pointer Clinic - Nazli Kreft - 952 804 165 Tamara Veterinary clinic - Marcel Vet - 952 795 049 Nueva Andalucía Pointer Marbella - André Evers - 952 906 626

Algarrobo Costa Miranda van Poortvliet van Tiel - 618 552 919 Benalmadena Anneke Verhoeff - 619 287 481 Fuengirola Bep van de Bremer - 687 487 291 El Morche Mar y Salud - Jolanda de Kuijer - 676 991 443

algemeen noodnummer 112

Psychologen Marbella Marlies van Boxtel - 697 878 694 Mijas Maryna Kohrolska - 657 198 928

Voor correcties of toevoegingen: stuur een e-mail naar info@especial-life.com

ES life 75

Laten beleggen met Binck Comfort

NIEUW BIJ ALEX SPANJE: BINCK COMFORT

Een combinatie van behoud & groei van uw geld. Nadruk op actieve risicobeheersing. Persoonlijk beheerplan op basis van uw financiële situatie, uw kennis & ervaring en uw risicobereidheid. Aan de hand van het beheerplan bepalen wij voor u de optimale verdeling over aandelen en obligaties op individuele basis. Lage kosten; voor het beheer van uw vermogen rekenen we een vergoeding van 0,60% over het beheerde vermogen. De kosten van de beleggingsinstrumenten waarin wij voor u beleggen bedragen liggen tussen de 0,48 % - 0,72% per jaar. Voor een volledig overzicht van de rendementen, de risico’s en de kosten kijkt u op onze website.

CONTACT:

telefoon +34 952 924 011

Vragen? Maak een afspraak bij u in de buurt.

Lees meer over Binck Comfort: alexspanje.com/binckcomfort

web www.alexspanje.com

e-mail info@alexspanje.com

Natuurlijk zijn er ook risico’s, het blijft tenslotte beleggen. Uw inleg kan minder waard worden. BinckBank nv – Vergunninghouder DNB Geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Marketen – Kvk Amsterdam 33162223