11 MAART 2011 | JAARGANG 33 | NUMMER 590 | € 4,95
beslist beter
MT.nl
03
Exit time
Hoe investeerders cashen op onze technologie
Smarter phone Flexplekken Michel Lamie Uw mobiel is Werken op Wat de baas van straks echt een kantoor? Dat is De Goudse van de alleskunner zó 2010 crisis heeft geleerd 30 JAAR STRATEGIE BUSINESS MANAGEMENT CARRIÈRE LIFESTYLE 001-001_MT0311_CVR 1
03-03-2011 15:48:50
Ahold is overgestapt op Google.
“Overstappen op Google” betekent het overschakelen van uw bedrijf op Google Apps: een online e-mail-, agenda- en documentenprogramma dat volledig online is. Meer informatie op www.google.nl/gagoogle.
© 2011 Google Inc. Alle rechten voorbehouden. Google en Google-logo zijn handelsmerken van Google Inc. Alle andere bedrijfs- en productnamen kunnen handelsmerken zijn van de respectievelijke bedrijven waar zij mee zijn geassocieerd.
GOL608_GoneGoogle_ManagementTeam_Ahold_NL_V4.indd 1
000-000_MT0311_ADV 2
18/02/2011 09:41
03-03-2011 15:49:30
inhoud
NR. 03 | 11 MAART 2010 | JAARGANG 33 | NUMMER 590
BUSINESS & STRATEGY 12 Casht u maar!
Hoe Nederlandse investeerders profiteren van hun goede neus voor technologiebedrijven.
20 Biomassa op de barbecue
Groene energie waar Nederland nog wél goed in is: pyrolyse.
22 Dokter Phone
Het mobieltje wordt smarter en smarter. Straks checkt het zelfs uw gezondheid.
30 40
oene kolen
bestaande biomassa om te zetten naar ‘groene kolen’ krijg je een andstof die past in de logistieke systemen die al voor kolen bestaan.
2 Torrefactie
Biomassa
Gedroogd plantaardig en ierlijk restmateriaal. evat nog veel vocht en is astig transporteerbaar.
12
Opslag in silo
3 Groene kolen
(vereenvoudige weergave)
Biomassa wordt geroosterd.
De brandstof die overblijft is: - waterafstotend - minder volumineus - makkelijk transporteerbaar.
30 Lekker flex werken
oeihout
val van ikerbieten
De mooiste en leukste flexplekken van Nederland. Voor als u een dagje niet naar kantoor wil.
Geroosterde biomassa wordt verkruimeld, en geperst in dunne staafjes
Verhit tussen 280° c - 300° c
20 22
38 BMW, nu ook in grijs
In Beieren laat de Duitse autobouwer de lopende band tegenwoordig iets langzamer laat lopen. Waarom?
40 Michel Lamie’s leiderschap Wat bezielt de bestuursvoorzitter van De Goudse?
28 29 37
How to
Tips Het succesrecept van Nespresso Cursus Hoe verander ik een bedrijfscultuur? Podium Zo brengt u de missie weer tot leven
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
outafval
MANAGEMENT
EN VERDER 19 50
003-004_MT0311_INH-COL 3
Column Hans Crooijmans: ‘Waar is ons lef gebleven?’ Bob de manager maakt er een mooie kick-off van
03 03-03-2011 16:32:43
inhoud
Colofon
Start
Management Team is een uitgave van MT MediaGroep, Paul van Vlissingenstraat 10e, 1096 BK Amsterdam. Management Team verschijnt tweewekelijks en vormt een belangrijke informatiebron voor meer dan 280.000 zakelijke beslissers in Nederland. Een abonnement op Management Team is gratis voor leidinggevenden in bedrijven met vijf of meer werknemers, na eenmalige betaling van € 49,- inschrijfkosten (incl. BTW). Een regulier jaarabonnement kost € 89,-. Wilt u meer informatie over een abonnement of wilt u een adreswijziging doorgeven, surf naar www.mt.nl
06 Hollands Glorie
Nijntje, nu ook in het Russisch. En in 49 andere talen.
08 Goed bezig
Bij NPSP Composieten ging het pas goed lopen na de ANWB-paddestoel.
09 Op de Slagtbank
Redactie@mt.nl | telefoon 020 - 262 07 01 Hoofdredactie Ewald Smits, Peter van Lonkhuyzen (adjunct) Coördinator gidsen en specials Linda Huijsmans Redactie Peter Boerman (eindredacteur), Philip Bueters (techbusiness.nl), Mariska Habets (ondernemerinbusiness.nl), Rob van Leeuwen, Kunieke Luth (mt.nl), Astrid Terpstra (redactie-assistente), Arjan Zweers Basisontwerp en beeldredactie Nicoline Caris Vormgeving colorscan BV, Voorhout - www.colorscan.nl Fotografie Marcel Bakker, Martin Dijkstra, Leonard Fäustle, Jan-Jaap Heine, Nevel Karaali, Ad Nuis, Sebastiaan Westerweel Illustraties Mokerontwerp, Loek Weijts Aan dit nummer werkten mee Hans Crooijmans, Rutger Huizenga, Petra Kruijt, Bert Nijmeijer, Katrijn de Ronde, Lizanne Schipper, Jan Maarten Slagter, Hans Verstraaten, Laurien Vest, Tseard Zoethout
Wat is de AEX toch een vreemde index, vindt VEB-directeur Jan Maarten Slagter.
10 Failliet hoeft vaak niet
Een bankroet is te voorzien. Pas op voor jonge, nieuwe ceo’s, zegt Bernard Santen.
Uitgever Berend Jan Veldkamp Sales sales@mt.nl | telefoon 020 - 262 07 00, Bas Berger, Marjolein de Bruijn, Maarten de Haan, Sharief Niamut, Stefan Smit, Erik Touwslager, Wilma Wijdoogen Marketing marketing@mt.nl | telefoon 020 - 262 07 25 Boris Scheepers (marketingmanager), José van den Haak, Kim Hiddink, Marloes Post, Florien Smits (online) Advertentie-aanlevering aanleveren voor print conform aanleverspecificaties www.beslissersbereiken.nl Druk Roto Smeets Weert
Life 45 Spek uw studenten
Studerende kinderen zijn maar wat blij met uw vrijvallende lijfrente. En u ook.
45 Baas boven baas
Informatie voor abonnees Management Team niet ontvangen? Mail naar: service@mtmediagroep.nl, en laat uw gegevens achter. Wilt u meer informatie over een abonnement of wilt u een adreswijziging doorgeven, surf naar www.mt.nl
Alles over het salaris van Randstad-ceo Ben Noteboom.
04 003-004_MT0311_INH-COL 4
MT is ook: Een website vol nuttige managementinformatie: www.mt.nl Een dagelijkse gratis nieuwsbrief, zie: mt.nl/nieuwsbrief Twitter: twitter@MTnieuws LinkedIn: MT-Management Team
Weinig doen en toch veel aandacht, dan ben je een held. Zoals Reinout Oerlemans.
46 Toppertje
De loopbaan van Symantec-directeur Peter Geytenbeek.
49 Gear
Waar vindt u these days nog leuke manchetknopen? Cover: martin dijkstra
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
46 Social media meetlat
PRIVACy MT MediaGroep BV, uitgever van Management Team, legt van haar abonnees en klanten in het kader van haar dienstverlening, gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de overeenkomst en om abonnees en klanten te informeren over relevante producten en diensten van MT MediaGroep BV. De gegevens kunnen ook worden gebruikt door zorgvuldig geselecteerde organisaties om klanten te informeren over relevante aanbiedingen betreffende producten en diensten. Als u op deze informatie geen prijs stelt, dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan: MT MediaGroep BV, t.a.v. klantenservice, Paul van Vlissingenstraat 10e, 1096 BK Amsterdam.
03-03-2011 17:10:37
Het Nederland van ons pensioen dat niet bestaat
000-000_MT0311_ADV 5 100801088 NN 215x285_ManTeam.indd 1
‘Ons’ pensioen bestaat niet Want niemand is gelijk. Niemand leeft gelijk. Ook niet als we straks stoppen met werken. En toch wordt er wel zo algemeen over ons pensioen gesproken. Ons pensioen, dat is een financiële regeling waar je wel of niet onder valt. Een regeling die bepaalt hoeveel u straks te besteden heeft. Maar wie zegt of dat bedrag wel past bij uw manier van leven? Wat zegt een regeling als u niet weet wat u gaat doen? Een goed pensioen begint niet bij een collectieve regeling of geld. Maar bij uw ideeën over de toekomst. Zelf bepalen hoe u nu en later wilt leven. Dat is de eerste stap naar een goed pensioen. Uw pensioen. Vind uit wat voor pensioentype u bent. Doe de test op nn.nl of bezoek onze pensioenbus. Op nn.nl ziet u wanneer hij bij u in de buurt is. Het Nederland van Nationale-Nederlanden.
03-03-2011 15:23:47 22-02-11 15:47
Hollands Glorie Nijntje
tekst Rob van Leeuwen
15,5 bij 15,5 centimeter Nijntje wordt geboren in 1955, op de dag dat geestelijk vader Dick Bruna samen met zijn eenjarige zoon een konijn door de duinen van Egmond aan Zee ziet rennen. ’s Avonds tekent Bruna het wereldberoemde konijn voor het eerst, dan nog met hangende oren. Autodidact Bruna, geboren in 1927, heeft dan al een paar jaar als ontwerper achter de rug bij A.W. Bruna & Zoon, het bedrijf waar zijn vader uitgever is en dat door zijn overgrootvader is opgericht. In 1953 brengt hij zijn eerste prentenboek uit, De Appel, maar Nijntje is het boekje dat echt aanslaat. Het eenvoudige ontwerp en beperkte kleurgebruik (alleen de kleuren rood, blauw, geel, groen, zwart, wit en heel soms grijs) maken van het konijn een herkenbaar en krachtig beeld. Elke uitgave van Nijntje wordt nadien volgens hetzelfde principe opgebouwd: een vierkant boekje van exact 15,5 bij 15,5 centimeter, met binnenin aan de ene kant een illustratie en aan de andere kant vier zinnen in dichtvorm. Waardering krijgt Bruna al jaren niet meer alleen van kleine kinderen. Door de jaren heen wijdden verschillende musea exposities aan zijn werk en sinds 2006 kunnen fans zich laven aan alles wat met Nijntje te maken heeft in het Dick Bruna Huis in geboortestad Utrecht. Jaarlijks ontvangt het museum, samen met het tegenovergelegen Centraal Museum, 140.000 bezoekers.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Miffy voor buitenlanders Anno 2011 zijn er 123 titels van Dick Bruna verschenen, waarvan wereldwijd bijna 85 miljoen exemplaren zijn verkocht. Recentelijk is Nijntje ook vertaald in het Russisch, alweer de vijftigste taal waarin de boekjes zijn uitgegeven. “En dit jaar zullen de boekjes ook in het Bulgaars en Tsjechisch verschijnen”, meldt Marja Kerkhof, directeur van Mercis, het bedrijf dat wereldwijd de rechten van het werk van Dick Bruna beheert. Door de jaren heen heeft Nijntje dus een flinke wereldreis gemaakt. Niet onder haar Nederlandse naam trouwens, maar als Miffy. Kerkhof: “Landen waar Nijntje het als merk erg goed doet zijn Japan, China en Korea. Ook is Nijntje aanwezig in de meeste Europese landen en is ze al jaren zeer geliefd in Engeland. Net als in Nederland zijn daar generaties opgegroeid met Miffy.” Zowel Mercis als Dick Bruna zelf krijgen enorme hoeveelheden post en e-mails van nationale en internationale Nijntje-fans. De meest fanatieke fans komen uit Azië. Niet vreemd dus, dat Dick Bruna in 1997 de eerste niet-Japanner was die werd uitgenodigd om een Japanse postzegel te ontwerpen.
06 006-007_MT0311_STA-HOL 6
03-03-2011 16:37:48
Start Klein land, wereldproduct. Deze aflevering: Nijntje van Dick Bruna, misschien wel het bekendste konijntje op aarde.
Waarde: 300 miljoen dollar Nijntje is ruim 55 jaar na haar geboorte een wereldmerk, dat volgens de Britse krant The Telegraph op 300 miljoen dollar kan worden gewaardeerd. Desondanks lijkt Bruna om geld niets te geven, Mercis wordt pas in 1971 opgericht, jaren na de eerste Nijntje-uitgave. Bruna schrikt als hij een door hem getekend beertje ziet op de zijkant van de raceauto van Lord Alexander Hesketh, een Brits politicus. In 2008 zegt hij daarover: “Ik dacht, wat als de auto crasht? Dat is niet erg fijn. Ik heb het voor kinderen gemaakt, niet voor raceauto’s.” Een vriend raadt Bruna aan een bedrijf op te zetten om zijn werk te beschermen. “Pas vanaf het moment dat het werk van Dick Bruna werd toegepast op producten die kindonvriendelijk waren, is besloten toezicht te houden op het gebruik van de illustraties”, zegt Kerkhof. “Er wordt met name gelet op betrouwbare kwaliteit, kindvriendelijkheid, dat het niet agressief is, tijdloos en niet controversieel. Elk product waar men Nijntje, of een ander beeld van Dick Bruna, op wenst te plaatsen, wordt getoetst aan deze waarden. Een speelpistooltje zal bijvoorbeeld nooit permissie krijgen om het beeld van Nijntje te dragen.” Volgens Mercis zijn er wereldwijd inmiddels meer dan 10.000 Nijntje-producten die wel aan deze voorwaarden voldoen. Kerkhof: “De boekjes vormen de ruggengraat van het merk, gevolgd door de pluche artikelen. Puzzels en houten speelgoed zijn ook evergreens, die goed passen bij het merk Nijntje.”
Wie goed zoekt, vindt online nog steeds Nijn-Eleven, de tekening waarop Nijntje in een vliegtuig op een toren afvliegt. Mercis houdt streng toezicht op het merk Nijntje en probeert – meestal met succes – te voorkomen dat de illustraties van Dick Bruna op dit soort manieren worden misbruikt. Ook internationaal moet Mercis regelmatig in het geweer om Nijntje te beschermen. Zo won het bedrijf eind 2010 nog een rechtszaak van het Japanse Sanrio, het bedrijf achter Hello Kitty, over het karakter Cathy, dat wel héél veel op Nijntje lijkt. Mercis probeert overigens het merk niet alleen te beschermen, maar ook uit te bouwen. Samen met producenten zijn de laatste jaren bijvoorbeeld usb-sticks, mp3-spelers en een spel voor de Nintendo Wii rondom Nijntje op de markt gezet, en is aandacht uitgegaan naar evenementen. Zo konden liefhebbers in 2001 naar Nijntje de Musical en in 2009 naar Nijntje het Concert. Voor de toekomst staan meer projecten op stapel, zegt Kerkhof: “Innovatie bij Nijntje is niet zozeer aan techniek gerelateerd, wij zoeken het meer in verdieping van de merkbeleving. Denk aan de succesvolle Nijntjetelevisieserie.” Aankomende samenwerkingen zijn de speciale tentoonstelling Nijntje in de Mode en Nijntje in De Keukenhof. “Daarnaast kijken we naar sociale media. Hoe past dit binnen de filosofie van Dick Bruna en onze doelgroepen? Het is een van de vragen die ons op dit moment bezighoudt.”
006-007_MT0311_STA-HOL 7
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Beschermen en verder uitbouwen
07 03-03-2011 16:37:50
NPSP-directeuren Mark Lepelaar, Willem Böttger en Niels Haarbosch
MARCEL BAKKER
Start
GOED BEZIG
Groei dankzij groene paddestoel Bij de eerste opdrachten moest NPSP Composieten nog zelf klanten bellen. Maar sinds het Haarlemse bedrijf de ANWB-paddestoel wist te verduurzamen, wórden ze gebeld. ‘Nu worden we serieus genomen.’
C MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
omposieten, materialen die zijn opgebouwd uit meerdere componenten en bijvoorbeeld veel in de vliegtuigindustrie worden gebruikt, gelden door hun vaak moeilijke recycling niet bepaald als duurzaam. Bij het Haarlemse NPSP
08
BRILJANT Een investeringsfonds van de Amerikaanse bank JP Morgan heeft zijn zinnen gezet op een belang van 10 procent in Twitter. Met de 450 miljoen dollar die het daarvoor wil betalen, stijgt de waarde van de 5 jaar oude netwerksite in één klap met bijna een kwart.
008-010_MT0311_STA1 8
zoeken ze daarom hoe met materialen als vlas, hennep en bio-harsen composieten wél duurzamer kunnen worden gemaakt. Dat begint in 1998, als Niels Haarbosch Natural Powered Speed Products opricht, en een jaar later samen met Robert van der Vliet een met vlas versterkte
“We kennen de functie pas 10.000 jaar, ons brein heeft er nog geen antwoord op gevonden.” VU-onderzoeker Mark van Vugt over de reden waarom de positie van de middenmanager altijd onder druk staat, op mt.nl.
catamaran bouwt: de Flaxcat. Drie jaar later volgt de Nuna I, de beroemde auto op zonne-energie, die NPSP samen met studenten van de TU-Delft bouwt. Mooie projecten, maar verdiend wordt er nog niet veel. Reden waarom in 2003 de naam verandert in NPSP Composieten, marketingkennis wordt aangetrokken en de koers naar serieproductie wordt verlegd. Dat mist zijn effect niet. Er volgen opdrachten voor kassakappen voor in de supermarkt en nieuwe treinneuzen voor Nedtrain. “Rijdende reclame voor ons”, zegt commercieel en financieel directeur Mark Lepelaar, een van de aanwinsten van 2003. “Nu worden we serieus genomen, want voor die toepassing is de wet- en regelgeving zeer zwaar.” Ook een mooie klus is de duurzame ANWB-paddestoel, die in 2005 wordt binnengesleept. Voor die opdracht moest NPSP nog zelf bellen, tegenwoordig komen de bedrijven naar Haarlem toe. Inmiddels werken er 25 mensen bij het bedrijf, en is de omzet gegroeid tot zo’n 1,5 miljoen euro op jaarbasis.
Pioniersrol Het duurzame aspect heeft NPSP veel naamsbekendheid opgeleverd. “Maar daar win je uiteindelijk geen opdrachten mee”, zegt Lepelaar. “We willen een zo duurzaam mogelijk product, maar ook de kwaliteit en prijs moeten goed zijn.” Dat lukt nu steeds beter, omdat NPSP het proces sterk heeft weten te automatiseren. “We waren de eersten, dus hebben we een voorsprong”, zegt Lepelaar. Een voorsprong die zich nu ook anderzins uitbetaalt: NPSP verdient ook steeds meer aan onderzoek en adviesdiensten voor derden. “We moeten dat onderzoek natuurlijk toch doen. Maar waarom zouden we het gratis weggeven?” (RvL)
100
triljoen spamberichten werden vorig jaar de wereld in gestuurd, een 1 met 18 nullen. Duizelingwekkend? Het zijn er in elk geval minder dan de 108 triljoen van 2009, blijkt uit het jaarlijkse security-onderzoek van Cisco. Meer over spam? Surf naar mt.nl/spam
03-03-2011 17:13:32
Libië invoer 476 (0,2%, waarvan olie en gas: 98,3%) uitvoer 191 (0,1%) Koewiet invoer 1.546 (0,6%, waarvan olie en gas: 97.5%) uitvoer 2.992 (0,9%) Egypte invoer 227 (0,1%, waarvan olie en gas: 32.5%) uitvoer 795 (0,3%)
... Maar de pijn zit in de stijging van de olieprijs... Olieprijs, jan. 2010 - feb. 2011, in dollars per vat 100 95 90 85 80
Olieprijs (jan 10 - feb 11)
13
Bron: Tradingeconomics.com
... Terwijl onze olie vooral eldersv andaankomt.
,8
7,0
12,9
13
,8
7,0 Algerije
12,9
12,9
33,4
33,4
Libie 10,9
8,5
Iran (Islamitische Republiek)
7,0
10,9
8,5
10,9
8,5
33,4
Verenigd Koninkrijk Overig:13,8
Libie
Rusland
Iran (Islamitische Republiek)
Saoedi-Arabië
Koeweit
Verenigd Koninkrijk
Nigeria
Overig:13,8
Libie
Rusland
Iran (Islamitische Republiek)
Saoedi-Arabië
Koeweit
Verenigd Koninkrijk
Nigeria
Overig:13,8
Saoedi-Arabië
Nigeria Noorwegen
Noorwegen
Rusland
Koeweit
Algerije
Algerije
Noorwegen
940.000.000 euro Het bedrag dat Dell betaalt voor Compellent, leverancier van dataopslag, een deal die eind februari werd afgerond. Eerder viste Dell nog achter het net bij Compellents branchegenoten 3Par, dat voor 2,4 miljard dollar naar HP ging, en Isilon, dat voor 2,25 miljard dollar bij EMC in huis kwam.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
13 ,8in 2010 Herkomst Nederlandse olie
BIG DEAL
009-009_MT0311_STA2 9
6, 1
70
1,8 1 4,6
BRON: TRADINGECONOMICS.COM
75
1
Aegon is duidelijker: het staatsinfuus wordt er dit jaar uitgetrokken. Om af te lossen en de forse boete te betalen is er wel een aandelenemissie gedaan waardoor het aantal uitstaande aandelen met 10 procent toenam en de koers naar beneden ging. ING is nog wel een zwaargewicht, maar Aegon heeft nu nog maar een gewicht van 2,8 procent in de AEX. Of de index hoog of laag staat? Dat weet ik niet. Dat het gewicht van bepaalde financiële waarden nu relatief laag is, weet ik wel.
Handel met Libië, Egypte, Koeweit, jan.-sep. ’10
6,
Bankieren begint weer ouderwets winstgevend te worden
De volksopstand raakt maar 1 procent van onze handel...
1,8 1 4,6
R
egelmatig wordt mij gevraagd: staat de beurs nu te hoog of te laag? Tja, als ik dat wist... Ten opzichte van de hoogste stand ooit (boven de 700) lijkt de AEX bij de huidige 363 punten een koopje. Maar de AEX is ook een verraderlijke index. Bij die top in het jaar 2000 waren banken en verzekeraars goed voor 38 procent van de AEX. Bovendien waren rond de eeuwwisseling eendagsvliegen als Baan, UPC, KPNQwest en Versatel tijdelijk veel te veel waard, waardoor ze eventjes in onze hoofdindex mochten opdraven. Je kunt de AEX van nu daarom onmogelijk vergelijken met die van 10 jaar geleden. De banken en verzekeraars zingen nu een toontje lager, terwijl veel andere AEX-leden vandaag hoger staan dan toen. Daaruit blijkt meteen het nadeel van het volgen van een op marktwaarde gewogen index: je geeft de winnaars van gisteren het grootste gewicht in je portefeuille. Een recept voor matige rendementen.
Onlust zorgt voor hoge olieprijs, of toch niet?
1
Hoog of laag
SENTIMENT
6,
Jan Maarten Slagter Directeur VEB
Zo was kort voor het uitbreken van de kredietcrisis (AEX-stand: rond de 500 punten) het relatieve gewicht van de financiële waarden in de index met 40 procent hoger dan ooit. Nu zijn ABN Amro en Fortis uit de index verdwenen, en hebben ING en Aegon, die aan het staatsinfuus liggen, in de huidige AEX nog maar een gewicht van 14 procent. Samen. Dat lijkt dan weer het andere uiterste. Uit de ING-jaarcijfers blijkt immers dat bankieren weer ouderwets winstgevend begint te worden. De rentemarge liep flink op, doordat ING voor kredieten meer rente kon vragen en rekeninghouders met een positief saldo minder rente hoefde te vergoeden. Ceo Jan Hommen zei te hopen dat hij dit jaar een deel van de staatssteun kan terugbetalen, al gaf hij geen precieze datum of bedragen.
1,8 1 4,6
OP DE SLAGTBANK
Start
09 03-03-2011 13:55:47
Start
EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT
Voorzie het bankroet Bedrijven met een frisse, net aangetreden jonge directeur of met een buitenlandse commissaris lopen een aanzienlijk groter risico op een faillissement, stelt Bernard Santen.
MT RSM Ontbijt 22 mrt 2011 in Rotterdam 23 mrt 2011 in Amsterdam 24 mrt 2011 in Eindhoven Tijd: 8.00 tot 10.00 uur Deelname: ¤ 25 (incl. ontbijt)
Het Nieuwe…
Belonen met Prof. Frank Hartmann en Prof. Gerard Mertens Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) en Erasmus University Research Institute on Compensation and Incentives (EURIC) Wat is de relatie tussen belonen en presteren? Waarom heeft de banksector niets willen leren van de financiële crises? Waarom verdienen top-managers zoveel? Wat is de invloed van bonussen op de beslissingen die top-managers nemen? Hoe vermijd je een focus op de korte termijn?
Kom en vraag het de experts. MT RSM Ontbijt Meld u aan op
www.mt.nl/mtrsmontbijt
008-010_MT0311_STA1 10
Zijn faillissementen erg of horen ze er gewoon bij?
De ideale commissaris is lid van het old boys network?
“Faillissementen zijn een “Die conclusie wil ik niet trekken. Maar beschikbaarnationale kostenpost. heid, ervaring en een groot Crediteuren incasseren gemiddeld 7,5 procent van netwerk zijn wel belangrijk de uitstaande rekeningen. voor een commissaris. Het is overigens ook niet zo dat De schade telt op tot 0,39 A Q& goede controle het procent van het BNP, zo’n antwoord is op alles. Maar anderhalf miljard euro per jaar. Bijna eenderde van die schade als de monitoring op orde is, is de is een direct gevolg van mismanagekans op tunnelvisie wel aanzienlijk ment en dus vermijdbaar. Uit mijn kleiner. Als meerdere partijen kritische onderzoek blijkt dat voor zulk mismavragen stellen, verbetert de kwaliteit nagement duidelijke signalen zijn.” van de governance aanzienlijk.”
Zoals? “Failliete organisaties hebben vaker maar één directeur, die relatief jong is en er relatief kort zit. Verder valt in mijn onderzoek op dat buitenlandse commissarissen die toezicht houden bij een NV ook aanzienlijk vaker betrokken zijn bij faillissementen. Dat heeft te maken met taal, cultuur en beschikbaarheid. Ze zijn gewoon niet in staat om even informeel bij te praten, als dat nodig is. Zeker relatief jonge commissarissen met een klein netwerk en vaak een hoge workload vormen een risicofactor, net als grote en sterk wisselende directies of RvC’s. Ook als het gaat om een beursgenoteerde nv, die geen structuur-nv is, is er een verhoogde kans op bankroet.”
Veel managers en ondernemers vervloeken alle toezicht en rapportage. Moet daar van u nog een laagje bij? “Daar pleit ik zeker niet voor. Voor een onderneming met een stabiel omzetpatroon, is twee keer per jaar sparren met de accountant genoeg. Maar wel moet iedere ondernemer zorgen voor een adequate monitoringstructuur. Eentje die ook in tijden van crisis kan worden aangesproken. Het gaat er niet alleen om dat je als management verantwoording af legt. Goede commissarissen kunnen ook gewoon een bron van advies vormen die een bankroet helpt te voorkomen.” (AZ) Bernard Santen promoveerde op zijn onderzoek op 10 maart in Rotterdam.
BLIJKT UIT ONDERZOEK Manager analyseert liever
Yammer dan
Van alle medewerkers wil 95 procent dat managers taakproblemen samen met hen oplossen. Minder dan de helft van de managers doet dat ook. Meestal (34%) geeft de leidinggevende zijn analyse, die gevolgd moet worden.
Bij meer dan 7 op de 10 bedrijven in Nederland gebruiken medewerkers interne social media voor het uitwisselen van informatie en het bijhouden van onderlinge netwerken. Opvallend is dat het management hier zelden weet van heeft.
Bron: krauthammer oBservatory
Bron: intranet monitor, entopic
03-03-2011 14:57:51
Direct mail spreekt Janneke Mulder aan.
Zo deed Schuurman Schoenen Janneke en 400.000 andere klanten een passend aanbod. Als u modebewuste consumenten, zoals Janneke, ĂŠcht wilt bereiken, doet u dat met direct mail van TNT Post. Want een persoonlijke en tastbare boodschap op de deurmat werkt.
REDM_00670_TNT_215x285_SCHUURMAN.indd 1 000-000_MT0311_ADV 11
Dat merkte ook Schuurman Schoenen, die consumenten een aanbieding op maat stuurde. Dankzij hun direct mail kreeg Schuurman 18% meer klanten over de winkelvloer. Ook succes boeken met direct mail? Ga dan naar directmailspreektaan.nl
Direct mail spreekt aan.
2/25/11 3:25 PM 03-03-2011 15:23:49
mt.nl
Nederlandse techbedrijven zijn gewild in het buitenland. Goed nieuws voor hun investeerders, die nu schaamteloos kunnen cashen. ‘Onze bedrijven hebben iets wat de kopers niet hebben: innovatie.’ tekst Philip Bueters fotografie Martin Dijkstra
h c e t s d n a l r e k e Ned e w e d n a is snoepje v
EXIT TIME!
012-017_MT0311_ART-MAN2 12
03-03-2011 15:04:43
business & strategy
den Berg. “De angst voor een double dip is echt uit de markt. De resultaten van bedrijven waren over 2010 minder slecht dan aanvankelijk gevreesd. Ook de grote bedrijven kijken nu weer om zich heen voor overnames.” Van den Berg is partner bij TIIN Capital, The Informal Investors Network, dat geld van honderden informals heeft gezet op uiteenlopende bedrijven als ITpreneurs, (e-learning software), CWR Mobility
‘Onze return is met dertien procent in lijn’
(mobiele software voor klantenservice) en Bmeye (cardio-apparatuur). “We hebben het na 2008 vooral druk gehad met onze bedrijven te helpen de crisis zo goed mogelijk te overleven. Ze hebben zeker schade opgelopen, een enkeling is zelfs omgevallen. Maar nu zijn ze fit, en klaar voor groei.”
Venture capital alsVenture kruiwagen Venture capital helpt goed op weg capital helpt goed op weg Exits miljoenen Exits (in (in duizenden euro's)euro’s) 2.000
Minder slecht
012-017_MT0311_ART-MAN2 13
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Investeringen (in duizenden euro's) euro’s) Investeringen (in miljoenen 250
200 1.500 150 1.000 100 500
50
Source 2004-2006: EVCA/Thomson Reuters/ Source2004-2006: 2004-2006: EVCA/Thomson Reuters/ Bron EVCA/Thomson Reuters/ PwC Bron 2007-2009: EVCA/PEREP_Analytics PricewaterhouseCoopers Source 2007-2009: EVCA/PEREP_Analytics
PricewaterhouseCoopers Source 2007-2009: EVCA/PEREP_Analytics
2009
2008
2007
2006
2009
2008
2007
2006
2005
2005
0
0 2004
Vier grote deals in twee maanden, dat belooft wat. Het nieuwe overnameseizoen is in elk geval goed nieuws voor de investeerders achter de techbedrijven. De venture capital-firma’s en vermogende particulieren, informals, die met hun kapitaal de afgelopen jaren de innovatie aanjoegen, zien hun inzet nu beloond. De briljante businessplannen en dito technologie waarvoor zij de eerste tonnen of miljoenen aan zaaikapitaal verschaften, lijken zich nu uit te betalen. De oorzaak is helder, zegt Willem van
Van den Berg verwacht dan ook dat ook zijn TIIN Capital best wel een paar mooie exits kan gaan beleven. “Onze bedrijven zijn daar voor een deel nog wat te jong voor, maar er is zeker belangstelling van Amerikaanse partijen, en ook vanuit Japan en Azië. Daar zijn grote concerns op zoek naar kleine partijen, omdat ze goed door hebben dat die zorgen voor innovatie.” En dat het snel kan gaan, bewijst Liquavista. Dit bedrijf, dat zich in 2006 losmaakte van Philips, was al snel een maatje te groot geworden voor de TIINfondsen, waarna het uitkwam bij onder meer de grote Belgische investeerder GIMV. Later stapte ook Prime in, een van Nederlands grootste techinvesteerders. Samen staken zij 32 miljoen euro in de Eindhovense startup, wiens vloeistofscherm niet alleen zuinig is, maar ook bij daglicht perfect beeld belooft. “Toen we voor het eerst binnenkwamen, waren ze bezig in een lab, met glaasjes en een pipet”, herinnert Elderd Land van GIMV zich. “Dat hebben we in vier jaar kunnen ontwikkelen tot een scherm dat met vloeistoffen kleur en beweging weergeeft en dat inmiddels volautomatisch wordt geproduceerd!” De iPad kwam voor het bedrijf als geroepen. “We konden op elke beurs de
2004
I
n de technologiesector lijkt de crisis welhaast eeuwen geleden. Facebook wordt door een enkele analist gewaardeerd op 82,9 miljard dollar, tablets en smartphones zijn niet aan te slepen en ook de giga-winsten van weleer zijn terug in de branche. Om de groei verder aan te jagen, stropen giganten als Google en Cisco nu de markt af, op zoek naar the next big thing. Zij krijgen tijdens die tocht gezelschap van mediabedrijven en retailers die ook allemaal snappen dat internettechnologie op dit moment onmisbaar is voor groei. Hun overnamehonger blijft bepaald niet beperkt tot de VS. Ook techbedrijven uit Nederland staan volop in de belangstelling. Zo werd in januari Liquavista, dat een revolutionaire schermtechnologie ontwikkelt, gekocht door het Koreaanse Samsung. Q-go, dat zijn slimme zoeksoftware inzet voor klantenservice, ging in dezelfde maand voor 34 miljoen dollar over naar de grote Amerikaanse branchegenoot RightNow. Begin februari volgde een nieuwe deal: Intel kocht Silicon Hive, een bedrijf uit Eindhoven dat software levert die de grafische rekenkracht van chipsets vergroot en het ontwerp van nieuwe versies versnelt. Als (voorlopig) laatste in de rij ging later in februari Cybertech, specialist in opslag en analyse van telefoonverkeer, over in de handen van het Israëlische NICE, voor een bedrag van 60 miljoen cash.
13 03-03-2011 15:04:46
mt.nl
voordelen van onze technologie laten zien. En seeing is believing.” Of hij goed aan de verkoop van Liquavista heeft verdiend? Land: “Ik mag alleen zeggen dat onze return in lijn was met het gemiddelde rendement op venture capital, en dat is 13 procent.”
Knockout bod
wie Sake Bosch, Prime Ventures Investeringskapitaal 157 miljoen in laatste fonds afkomstig van Instituten en ‘rijke families’ investeert in Europese technologiebedrijven participaties o.a. Layar, eBuddy, Civolution exits Nedstat, Q-go, Liquavista, Silicon Hive afgeschreven Sellaband (failliet in 2010)
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
‘We helpen dromen waar te maken’
14
Sake Bosch is zelf startup-ondernemer: in 2001 stampte hij Prime Ventures eigenhandig uit de grond. Binnen 10 jaar is zijn venture capital-firma uitgegroeid tot een Europese top5-speler die nu namens klanten investeert via een fonds van 157 miljoen euro. Bosch schat dat hij de helft van zijn deals in eigen land doet, de rest door heel Europa. “We zijn kieskeurig.” In 2010 stapte Prime in een Britse ontwikkelaar van racegames, Eutechnyx, en via een nieuwe partner, voormalig TomTom-coo Alexander Ribbink, ook in een Zweedse marktplaats voor online onderzoeksbureaus, Cint. In Nederland nam hij belangen in Thuisapotheek.nl en Layar. Prime heeft verder vooral participaties in hard- en softwarebedrijven, maar ook in bijvoorbeeld online
012-017_MT0311_ART-MAN2 14
kaartenhuis Greetz en socialmediagrootheid eBuddy. Op het dieptepunt van de financiële crisis, in september 2008, sloot Prime een van zijn mooiste deals: in één transactie werden de belangen overgenomen die Philips aanhield in veelbelovende startups van eigen kweek, zoals Liquavista en Silicon Hive. Mede dankzij hun recente exits kan Prime een rendement claimen van gemiddeld 25 procent per jaar sinds de oprichting, comfortabel boven het marktgemiddelde van 15 à 20 procent. “Wij willen ondernemers die ambitieus zijn, helpen hun dromen waar te maken door te groeien. Uiteindelijk willen we er ook een keer uit, maar als die gelegenheid zich voordoet, gebeurt dat in overleg met de ondernemers.”
Ook Sake Bosch van Prime kan niet zeggen hoeveel van zijn miljoenen in Liquavista zijn gegaan, maar wel dat die er dubbel zijn uitgekomen. Aan chipontwikkelaar Silicon Hive heeft hij zelfs nog meer verdiend: “Je moet je voorstellen: er kwam een bieding binnen. Maar wij zeiden: dit is nog niet te koop. Maar vervolgens kwam er nog een bod, en daarop een knockout bod.” Geen toeval, zegt Bosch. “Deze hardwarebedrijven opereren in het brandpunt van de opkomst van smartphones en tablets. Dat gaat in enorme volumes.” Het optimisme is terug in de techsector, wil Bosch maar zeggen. “De bedrijven in onze portefeuille groeiden ook in de crisisjaren met 20 procent, maar vorig jaar heeft eenvijfde van de grootste bedrijven meer dan 80 procent groei laten zien.” In zo’n markt gaan strategische kopers altijd op zoek naar interessante prooien. “Al onze bedrijven zijn gekocht vanwege hun unieke technologie en positie. Ze hebben iets wat de kopers niet hebben. Niet zozeer omzet, maar innovatie.”
Pareltje
De meeste belangstelling van buiten gaat ongewijfeld uit naar Layar. Piepjong, en toch al wereldvermaard als zogeheten augmented reality browser voor smartphones. Prime heeft er bij herhaling miljoenen in gestoken. Nog zo’n pareltje dat drijft op de social media-golf: eBuddy, dat chatten op de eenvoudigste mobieltjes mogelijk maakt. Toch speculeert Bosch in zijn kantoor aan het Amsterdamse Museumplein niet op toekomstige exits. Land van GIMV doet dat wel. “Er is meer
03-03-2011 17:14:36
business & strategy wie Elderd Land, GIMV activa onder beheer 1,8 miljard euro (inclusief private equity) beschikbare liquide middelen 700 miljoen euro (inclusief private equity) afkomstig van Gewest Vlaanderen (27%), institutionele en particuliere beleggers (73%) investeert in Technology, cleantech en life sciences participaties o.a. Green Peak, Human Inference, 3Mensio, RES Software en Prosensa exits Liquavista (2010), Telenet (2005), Mobistar (2003) en Crucell (2000) afgeschreven Yournews (failliet in 2001), Tryllian (failliet in 2003)
reuring de afgelopen maanden; we krijgen meer inbound interest. De grote bedrijven zullen wel moeten overnemen, om bij te blijven met de new kids on the block, die slimmer en leniger zijn. En het kan ook, want ze zitten goed bij kas.”
Platbellen
Knagen
Temidden van deze deals en de reeks die waarschijnlijk nog volgt, blijft één ding wel knagen. Is het niet jammer dat het ultieme succes voor een Nederlands techbedrijf, TomTom uitgezonderd, bestaat uit de overname door een grote buiten-
012-017_MT0311_ART-MAN2 15
‘Wij stappen nog niet in social media’ In de jaren ’80, de pionierstijd van de private equity, richtte het gewest Vlaanderen GIMV op als regionale participatiemaatschappij. De Belgen maakten in 2000 de overstap naar Nederland, met de overname van Halder. Inmiddels drijven ze een beursgenoteerde investeerder die zich richt op bedrijven in met name de Benelux, Frankrijk en Duitsland. De venture capital-tak zet geld uit bij jongere technologiebedrijven die hun producten en hun markten nog volop moeten ontwikkelen. Vanuit de Haagse Lange Voorhout wordt gespeurd naar tech-, cleantech- en lifesciencebedrijven met potentie. Miljoenendeals zijn daarbij eerder regel dan uitzondering. Land kijkt voor nieuwe investeringen vooral naar e-commerce. “Liefst partijen die online
combineren met offline winkels. In Frankrijk hebben we daar al in geïnvesteerd, in Nederland zijn we er nog niet tegenaangelopen.” Ook in virtualisatie (het efficiënter gebruiken van reken- en opslagcapaciteit), ziet Land goede mogelijkheden. Bij cleantech denkt Land bijvoorbeeld aan technologie die elektriciteitsnetwerken efficiënter en apparaten zuiniger maakt. “Green Peak ontwikkelt chips, die in afstandsbedieningen en televisies het batterijverbruik aanzienlijk vermindert. Dat is hardware, maar ook groene technologie.” Met social media is Land voorzichtig. “Je moet je afvragen: hoe lang kan een lokale kampioen overleven? We zien hoe cruciaal social media zijn, ook voor andere bedrijven, maar we zijn er zelf nog niet ingestapt.”
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
De hoek waar overnames en exits echt een vlucht zullen nemen is die van online marketing, verwacht Daan Witteveen, die namens Deloitte onder meer adviseerde bij de verkoop van Q-go. Nu e-commerce gemeengoed is, kijkt iedereen naar de vergelijkingssites, de specialisten in zoekmachineoptimalisatie en affiliate marketeers, zegt hij. “Onder de kopers zitten financiële spelers die inhaken op de verwachte consolidatieslag, maar ook grote techbedrijven, reclamebureaus en direct marketingbedrijven. Uitgevers worden ook nerveus: kijk naar de overname van vergelijkingssites door Sanoma en, recenter, de verkoop van Hyves aan Telegraaf Media Groep. Dat draait allemaal om online marketing.” Witteveens werkgever Deloitte stelt al jaren de Fast50 samen, een lijst van de 50 snelstgroeiende techbedrijven, die de venture capital-investeerders naar verluidt ver volgens platbellen met aanbiedingen. In de jaren tot 2008 waren zulke overnames vaak financieel gedreven, zegt Witteveen. “Maar nu gaat het echt om de business zelf: de grote bedrijven hebben hun kosten onder controle en zijn nu weer klaar voor groei, en die wil je realiseren via overnames of innovatie.” Q-go is een mooi voorbeeld hiervan: hun technologie is onmiddellijk opgenomen in het portfolio van koper RightNow.
15
03-03-2011 17:14:53
Antivirus software is alleen veilig genoeg als deze -net zoals een airbag- proactief ingrijpt. De meeste antivirus software werkt echter reactief, middels herkenning van reeds bekende virussen e.d. welke in het geheugen als definitiebestand opgeslagen zijn. Deze reactieve werkwijze kan pas nieuwe kwaadaardige software herkennen nadat er wereldwijd tientallen miljoenen updates verzonden zijn. Norman heeft echter de unieke “zero-day malware protection”, waarbij ook de allernieuwste -dus nog onbekende- virussen e.d. proactief herkend kunnen worden! Deze gedragsdetectie gebeurt veilig in een afgeschermde virtuele PC omgeving. Virussen e.d. “denken” dat ze daar al het hart van uw PC bereikt hebben en verraden zich dan door hun boosaardig gedrag. Bij Norman beperken deze bedreigende activiteiten zich dus tot de trusted-zone quarantaine van de Norman SandBox® technologie, waarna de virussen e.d. worden vernietigd. ** Bijvoorbeeld: Norman lanceerde met Dell de “Norman Network Protection” appliance (complementaire malware detectietechniek). Was daarna ook weer de eerste met de nieuwe virusscantechniek “DNA-Matching” (herkennen van gekopieerde kwaadaardige code). Daarna volgde “True Incremental Updates” (de nieuwste scanmanagement techniek) en “Exploit Detection” (tegen kwetsbaarheden in populaire applicaties en bestandsformaten). Norman: door gebruikers als beste getest. O.a. veelvuldig erkend door “PC Consument” met de “Award voor Internet Security” (let op: “According to the FBI, cyber-crime is now larger than the worldwide narcotic market”).
*
Norman: de enige antivirus software met de reactiesnelheid van een airbag ...
Norman werkt als een airbag: direct!
En niet zoals de meeste virusbestrijders pas uren of dagen* na de virus verspreiding. Met Norman’s unieke SandBox technologie is uw PC als geen ander beschermd tegen onherstelbare schade. Dus kunt u veiliger surfen, online-bankieren, kortom: veiliger internetten.
Norman is al 25 jaar de trendsetter** in beveiligingssoftware en alleen Norman heeft de gepatenteerde SandBox technologie voor proactieve computerbeveiliging. Daarom kiezen professionals voor Norman. U heeft Norman antivirus al vanaf € 39,95 incl. BTW.
Surf direct naar www.norman.nl voor verkooppunten. Tel. 023 789 02 33
info@norman.nl
Norman: de airbag voor uw PC
Norman_Airbag_MT3_11_03_2011_215x285.indd 1 000-000_MT0311_ADV 16
Proactive IT security
17-2-2011 8:32:58 03-03-2011 15:23:51
business & strategy
landse speler? “Dat is een beetje het lot van Nederland, ja”, bevestigt Van den Berg. “Amerikaanse startups hebben wat dat betreft veel profijt van de grootste aaneengesloten markt ter wereld.”
Zwaartepunt
Voor software- en internetbedrijven zijn Amerikanen een logische koper, voor hardware is dat eerder Azië. “Daar wordt alles geproduceerd”, zegt Land van GIMV. “Als je zoals Liquavista een hardwareplatform ontwikkelt dat grootschalig wordt toegepast door Aziatische partijen, ligt het voor de hand dat je met hen samenwerkt. En vervolgens eist een koper exclusiviteit, omdat die goed doorheeft dat hij met de Nederlandse schermen echt een verschil kan maken.”
wie Willem van den Berg, TIIN Capital investeringskapitaal 28 miljoen euro afkomstig van Informals, EZ (nu: EL&I) investeert in Ict, maakindustrie, life sciences participaties o.a. CWR Mobility, BMeye, Madcap, One2many, Readspeaker, Vision Waves, ITPreneurs, Secondfloor exits Rood Technology, Momac, BHold afgeschreven Phi-Ton (failliet in 2008)
Geldschieters
Reageren: philip@mt.nl
012-017_MT0311_ART-MAN2 17
‘Wij halen meer uit R&D dan de VS’ Michiel Bloemer en wijlen Gerrit Jan Wanrooy waren al bekende informals nog voor die term in ons land was ingeburgerd. Eind jaren ’90 richtten ze The Informal Investors Network op, een club van 500 vermogende, ondernemende particulieren. Als TIIN Capital is hun initiatief institutioneler geworden, met enkele fondsen voor start- en groeikapitaal, samen goed voor 28 miljoen euro. “Dat geld komt van gefortuneerde ondernemers die hun bedrijf hebben verkocht, maar ook van bijvoorbeeld advocaten en specialisten die op zoek zijn naar wat meer rendement dan een spaarrekening”, zegt directeur Willem van den Berg, die vanuit een kantoorvilla in Bosch en Duin bedragen van meestal enkele
tonnen tot 2 miljoen in ict-, maakindustrieen medische technologiebedrijven steekt. “De Amerikaanse vc’s gaan soms uit van 60 procent falen, dergelijke multiples zijn lastig in de Nederlandse markt. Wij mikken er toch op met tweederde van onze investeringen geld te verdienen. Dat is soms een kwestie van geduld: als je niet meteen de stekker uit een B-performer trekt, kan met de ontwikkelde technologie soms een verrassend succesvolle andere toepassing worden gevonden. Tussen 2000 en 2009 hebben we zo toch ruim boven de 20 procent rendement behaald. Dat is prima. Weet je, de Amerikanen spenderen wel tweemaal zoveel aan R&D, maar wij halen er meer uit.”
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Het is wel eens anders geweest, maar druk van geldschieters zit de laatste tijd niet achter de exits, stelt Witteveen. “Het is nu eerder een logische stap voor de ondernemer zelf. Vroeger ging je op je 65ste denken aan opvolging. Als je nu een geweldige technologie ontwikkeld hebt, die enorm schaalbaar is, dwingt dat een exit bijna af: je zoekt aansluiting bij een partij die past wat betreft de verkoopkracht. Daar is helemaal niets mis mee, zolang we in Nederland maar een dynamiek houden in de technologiesector waarin startups het zo ver schoppen.” “Toen ik 20 jaar geleden begon wilde elke ondernemer naar de beurs”, herinnert Bosch zich. “Nu wil niemand dat meer, vanwege de regelgeving en de publiciteit die je dan over je afroept. Ik denk gewoon dat het een eer is dat de Nederlandse bedrijven iets hebben, wat Intel of Samsung zelf niet kunnen. Besef wel: we hebben in een maand tijd Samsung én Intel naar Eindhoven gehaald. Dat zie ik minister Verhagen en burgemeester Van Gijzel ons niet snel nadoen!”
17
03-03-2011 17:15:08
Geen vaste lijn, wel een vast nummer Start Vodafone VastOpMobiel Gesprekken op uw vaste nummer ontvangt u direct op uw mobiele telefoon, zonder doorschakelkosten. U houdt uw eigen vaste nummer en kunt uw huidige vaste abonnement opzeggen. Uw voordeel t.o.v. bijvoorbeeld de vaste KPN ISDN lijn kan wel oplopen tot 50%! Dus neem afscheid van uw vaste telefoon. Kijk voor meer informatie op vodafone.nl/vastopmobiel
280.00.367 Vast_Mobiel_215x285_WHITE C_SPROUT.indd 1 000-000_MT0311_ADV 18
17-02-11 14:56 03-03-2011 16:10:06
column
Carl Rohde
Hans Crooijmans
Richard Branson
Waar is ons lef gebleven? Met veel bedrijven die zogenaamd ‘noodzakelijk’ fuseerden, is het daarna alleen maar bergaf gegaan. Denk aan VNU, Hoogovens of Elsevier. Ook de verkoop van Nuon en Essent (waarom geen fusie?) is op termijn rampzalig. Tot dusver vallen de wederwaardigheden van KLM mee. Maar nu Air France het bedrijf volledig in zijn greep heeft, houd je je hart vast. Zelfs Shell slankt steevast af. Het bedrijf trekt zich uit diverse regio’s terug en krimpt zijn raffinage- en verkooporganisatie. En intussen moeten we ook geloven dat Kleisterlee het de afgelopen 10 jaar bij Philips goed heeft gedaan. O ja? Het vroegere wereldconcern telt zegge en schrijve nog 3 divisies, waarvan de grootste permanent op omvallen staat. Van de 360.000 medewerkers, die het concern in de jaren ’80 nog telde, is nog maar een derde over. Shell en Philips bulken van het geld, maar hebben daar vrijwel niks productiefs mee gedaan. Lafjes gaven ze tientallen miljarden euro’s terug aan hun aandeelhouders. Waarom niet aanvallender? Waarom niet meer ondernemerschap? Vast staat dat veel ‘topmanagers’ weinig emotionele binding hebben met het bedrijf dat ze leiden. Ze zijn passanten, met een houdbaarheidstermijn van hooguit 5 jaar. Hoe anders is dat bij veel bestendige en succesvolle bedrijven (Heineken, Aalberts, Mittal, Bavaria) waar de oprichter/familie nog steeds een grote say heeft. Dat er in het buitenland wordt beslist over inkrimping, sluiting of overname is levensgevaarlijk. Bij Organon kunnen ze erover meepraten.
Hans Crooijmans
De dreigende ontmanteling van farmaciebedrijf Organon is de zoveelste Nederlandse blamage. Opnieuw wordt een onderneming die essentieel is voor een hele sector en internationaal vooroploopt, lelijk in de steek gelaten. Her en der klinkt het nu dat Den Haag moet ingrijpen, dat er weer industriebeleid moet komen. Ik ben daar niet zo voor: de overheid moet vooral voorwaarden scheppen, niet op de stoel van de ondernemer zitten. Van de andere kant: de gigantische schade die de voorbije jaren is aangericht, rechtvaardigt radicale maatregelen. En de zogenaamde ‘topmanagers’ die deze desastreuze beslissingen namen, zouden achteraf ontoerekeningsvatbaar moeten worden verklaard. Kapot heb ik me geërgerd aan de lankmoedige houding van al degenen die beslisten over het lot van miljardenbedrijven. Elke ambitie werd de kop ingedrukt door banale biedingen op de beurs – waarvan de quasitoppers zelf uiteraard ook financieel beter werden. Lef en ondernemerszin maakten Nederlandse bedrijven ooit groot. Maar al meer dan 10 jaar heerst de angst en regeert de calculator. ABN Amro en ING ontpopten zich ooit tot wereldspelers; Getronics was de grootste in zijn soort in Europa. Wat is er nu nog van over? Numico, Stork, Hagemeyer, Océ, en nog een hele rits oerHollandse bedrijven; ze zijn allemaal verkocht, geannexeerd of uiteengespat. Het is stuitend dat ceo’s van miljardenbedrijven hun beleid sterk laten bepalen door rapportjes van snotneuzen die ocharm een mba’tje hebben gehaald. Een fabriek hebben die wijsneuzen nog nooit van binnen gezien, laat staan dat ze enig idee hebben wat een ‘echt’ bedrijf succesvol maakt: wij-gevoel, creativiteit, ambitie, betrokkenheid van hoog tot laag. In de top van de Nederlandse zakenwereld zijn afschuwelijke strategische missers gemaakt. Niemand die corrigeerde of ook maar een hand uitstak. De premier en de minister van Financiën hadden even geen tijd toen ABN Amro door drie tweederangs instellingen werd uiteengereten.
019-019_MT0311_CLM-HAN 19
Hans Crooijmans is een in bedrijfseconomie gespecialiseerde journalist en columnist. Hij werkt vanuit Moskou.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Zelfs Shell is continu aan het krimpen
19 03-03-2011 15:23:29
mt.nl
Groene kolen Door bestaande biomassa om te zetten naar ‘groene kolen’ krijg je een biobrandstof die past in de logistieke systemen die al voor kolen bestaan.
1 Biomassa Gedroogd plantaardig en dierlijk restmateriaal. Bevat nog veel vocht en is lastig transporteerbaar.
2 Torrefactie
(vereenvoudige weergave)
Biomassa wordt geroosterd.
Opslag in silo
3 Groene kolen De brandstof die overblijft is: - waterafstotend - minder volumineus - makkelijk transporteerbaar.
Snoeihout
LOEK WEIJTS
Houtafval
Verhit tussen 280° c - 300° c
Geroosterde biomassa wordt verkruimeld, en geperst in dunne staafjes
Afval van suikerbieten
Biomassa op de barbecue Nederland loopt voorop in torrefactie, ofwel: geroosterde biomassa. Nu deze duurzame technologie tot wasdom komt, lonkt de stap naar het buitenland.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
tekst Tseard Zoethout illustratie Loek Weijts
20
B
iomassa is, op windenergie na, inmiddels de belangrijkste bron voor duurzame stroom in Nederland. Maar waar ‘we’ in windenergie bepaald niet (meer) vooroplopen, doen we dat in biomassa nog wel. Zeker op het gebied van pyrolyse, waarbij vloeibare olie gemaakt wordt uit organische materialen, zijn kennisinstituten, universiteiten, producenten en afnemers in de energiesector samen inmiddels hard op weg naar een koppositie in de wereld. En dat is goed nieuws, zegt IJsbrand Galema, directeur van Stramproy Green Coal uit Steenwijk. “De toekomst voor deze nieuwe technologie is immers veelbelovend.” Om zijn woorden op waarde te kunnen schatten, eerst maar even de techniek. Bij
020-021_MT0311_TECHB 20
pyrolyse wordt onder min of meer zuurstofloze omstandigheden een organische reststroom verhit tot enkele honderden graden. Daardoor verdwijnt het water uit de biomassa, andere chemische verbindingen komen vrij en er blijft een geconcentreerde vaste of vloeibare stof over. Bij langzame of lagetemperatuur pyrolyse, ook wel torrefactie of ‘roosteren’ genoemd, kan de massa geperst worden tot handzame pellets (staafjes) of brickets, die weer als brandstof kunnen dienen.
Klinkende munt
Met een productie van 45.000 ton biokolen per jaar is Stramproy Green Coal voorlopig het enige bedrijf ter wereld dat torrefactie heeft weten om te zetten in klinkende munt. Voor de komende 5 jaar heeft Stramproy een contract met Essent,
dat de pellets in de Amer centrale bijstookt. Logisch, vindt Galema. “Biokool heeft dezelfde eigenschappen als steenkool. De kolen zijn waterafstotend, biologisch niet actief en kunnen dus buiten worden opgeslagen. Qua vervoer en lossen lopen ze zelfs in hetzelfde traject als steenkool mee. Maar bio-kolen besparen tot wel 2,5 ton CO2-uitstoot per ton. En dat voor iets meer dan de prijs van steenkool. We zetten nu een tweede lijn in Steenwijk op. Daarna willen we projecten opstarten in de VS, Canada en de Baltische staten, landen die torrefactie op grote schaal kunnen toepassen.” Het buitenland lonkt, want ruimte en regelgeving blijven in Nederland problematisch, zegt Galema. Uit de bossen kan maximaal zo’n 2 miljoen ton biomassa worden gehaald. En zolang volgens de
03-03-2011 16:10:56
business & strategy Techbusiness is het nieuwe platform van MT dat business maakt van technologie. Ga voor briljante business en snelle groei naar techbusiness.nl
en
ne
HARDWARE
Slachting onder tablets
Tablet-fabrikanten komen zó massaal met iPad-killers, dat er wel een slachtpartij moet volgen. Vooral onder de honderden Android-tablets zullen er veel geen succes worden. Het Mobile World Congress in Barcelona maakte vorige maand duidelijk dat de stortvloed aan nieuwe tabletcomputers aanhoudt. Modellen van merken als HTC, Samsung, Motorola, HP en Dell zijn serieuze concurrenten voor Apple, voor het overgrote deel van de goedkopere tablets uit Azië rest echter weinig anders dan een vechtmarkt waar de marges richting putje gaan. techbusiness.nl/hardware
‘Wie als eerste pyrolyse uit afval weet te beheersen, is spekkoper’ Maar dat is makkelijker gedacht dan gedaan. BTG Bioliquids BV, een spin-off van de TU Twente, is hier al ruim 10 jaar mee bezig en voert snelle pyrolyse uit met diverse biomassastromen. Na een demonstratieproject in Maleisië start het volgend jaar met een pyrolysefabriek bij AkzoNobel in Hengelo die zo’n 22.000 ton zuivere pyrolyse-olie gaat produceren. “Pyrolyse-olie is de helft goedkoper dan biodiesel en kan met huisbrandolie concurreren. Azijn- en mierenzuur kunnen we eruithalen. Die stoffen kan Akzo weer goed gebruiken”, zegt Gerhard Muggen, directeur van moederbedrijf BTG-BTL. Net als Stramproy wil BTG-BTL de productie grotendeels naar het buitenland verleggen. “We hebben recent een grote opdracht gekregen voor pyrolyse-oliewinning uit resten van palm en suikerriet”, vertelt Muggen. “Daar, in groene OPEClanden als Canada, Brazilië of Maleisië, zal de echte groei plaatsvinden. Het westen neemt die olie daarna weer af.” Energieonderzoeksbedrijf ECN mikt nóg hoger in de keten. “Wij onderzoeken nu pyrolyse-producten uit afval dat vrijkomt bij papierproductie”, zegt projectleider Paul de Wild. “Zulke producten hebben een waarde van ruim 10.000 euro per ton. Dan heb je het niet langer over biobrandstoffen, maar over groene chemie.” Voordat pyrolyse-olie dergelijke brede toepassingen in de markt vindt, moeten er nog wel een paar grote hobbels worden genomen. “De kwaliteit van de olie laat nog vaak te wensen over”, zegt Ronald Verberne van adviesbureau Ingenia, dat voor investeerders de pyrolyse-markt onderzoekt. “Acceptatie in de markt is niet zonder meer evident. Technisch is pyrolyse-olie wel mogelijk, economisch is het kritisch gebleken. Maar als de olieprijs nog even doorstijgt, wordt het natuurlijk wel steeds aantrekkelijker.”
020-021_MT0311_TECHB 21
DEALS
Geld voor FullFact
Venture capitalfirma TIIN Capital neemt ‘een substantieel minderheidsbelang’ in FullFact, het bedrijf uit Lieshout dat software maakt die de productiviteit van productiemachines inzichtelijk maakt. FullFact, dat grote namen als Boeing, Numico en Daf als klant heeft, is voortgekomen uit een adviesbureau dat een product besloot te maken van zijn zelf ontwikkelde softwaregereedschap. Daarmee zou een productiviteitsverbetering van zo’n 25 procent haalbaar zijn. techbusiness.nl/deals
WEB
Mobiel adverteren werkt
Adverteren op smartphones en mobieltjes komt nog niet echt van de grond. Onterecht, meent Deloitte, dat uit gebruikersonderzoek concludeert dat consumenten er zeker gevoelig voor zijn. Volgens het rapport Addicted to Connectivity nemen consumenten nergens zo makkelijk actie als na een mobiele advertentie. Vooral in Nederland zijn de kansen groot, aldus Deloitte: in Nederland onderneemt 28 procent van de gebruikers wel eens actie naar aanleiding van mobiele advertenties, vergeleken met 9 procent in het Verenigd Koninkrijk. techbusiness.nl/web
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
us or-
regels groene stroom slechts mag komen uit schone biomassa, is de ruimte voor meer torrefactiebedrijven beperkt. Met Torr Coal in het Limburgse Dilsen-Stokkem (36.000 ton) en Topell, een dochterbedrijf van Essent dat eind dit jaar gaat draaien (60.000 ton), zit de markt al bijna vol. Volgens deskundigen is er in ons land nog maar plaats voor 1 of 2 extra torrefactiefabrieken – zoals de eerste van Vattenfall. Anders wordt het als je meer biomassa kunt gebruiken, zoals riet, stro, bermgras of maïsstengels. En al helemaal als ook agrarisch afval of swill – resten uit de voedingsmiddelenindustrie – gepyrolyseerd kunnen worden. Wie dat procédé als eerste beheerst en weet te vermarkten, is spekkoper.
21
03-03-2011 16:40:10
mt.nl
De telefoon wordt steeds meer een multifunctionele alleskunner: van speelgoed tot opbergkast, van kijkbuis tot portemonnee. Een blik op de mogelijkheden van morgen, waarop u vandaag al kunt inspelen. tekst Rob van Leeuwen illustratie Mokerontwerp
Mobieltje wordt smarter en smarter
DE NIEUWE HEILAND
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
N
22
og niet zo heel lang geleden was een mobieltje een apparaat waar u mee kon bellen en sms’en. Wie geluk had, kon ook nog een simpel spelletje spelen met zijn Nokia. Tegenwoordig wordt dit eenvoudige mobieltje van weleer, zeker in de westerse wereld, in razend tempo verdrongen door de smartphone: een apparaat dat óók kan bellen, maar vooral zo populair is dankzij de mobiele internetverbinding. Het Zweedse Ericsson verwacht dat er in 2016 wereldwijd 5 miljard mensen met een mobiel breedbandabonnement zijn en dat de dataconsumptie een jaar eerder al 25 keer zo hoog zal zijn als in 2011, vooral dankzij de groei in video. Volgens MarketResponse groeit mobiel internet ook in Nederland explosief. Het aantal gebruikers nam in één jaar toe van 1,5 miljoen mensen in 2009 naar 2,2 miljoen vorig jaar. Volgens Gfk zijn er in Nederland in 2010 ruim 2 miljoen smartphones verkocht, plus nog eens 350.000 e-readers en tablets. Want niet alleen de slimme telefoon is aan een opmars bezig, ook de tablet wordt langzaam maar zeker een steeds belangrijker mobiel apparaat. Apple opende de markt (en verkocht 15 miljoen iPads), inmiddels proberen alle hardwarefabrikanten mee te snoepen. Merken als Research in Motion, Motorola, Lenovo, HP, HTC en Samsung intro-
022-026_MT0311_ART-MAN1 22
duceerden allemaal een tablet of kondigen een model aan voor de nabije toekomst. De toekomst is, kortom, mobiel. Niet voor niets zei Google-ceo Eric Schmidt al in 2008 dat de markt voor mobiel binnen een paar jaar groter is dan die van de desktop-pc. De denkbare toepassingen zijn veel groter. Ontmoet het Zwitsers zakmes van de 21ste eeuw.
1. De mobiel als…
Portemonnee
In de toekomst heeft Dagobert Duck geen geldpakhuis meer nodig; hij heeft genoeg aan zijn mobieltje. De rol van cash geld in het betalingsverkeer wordt steeds kleiner, de mobiele telefoon is straks misschien het enige betaalmiddel. Betalen kan door simpelweg langs een kaartlezer te zwaaien: het mobiele appa-
raat wordt creditcard, pinpas en chipknip in één. Nog beter is dat alle spaar-, kortings- en andere kaarten ook een plek vinden onder de motorkap van wat we nu nog een telefoon noemen. Air Miles? Museumjaarkaart? OV-chipkaart? Bonuskaart? Het zit straks allemaal verzameld op één plek. Handig voor de gebruiker, maar ook voor de aanbieder, die zo toegang krijgt tot een enorme berg waardevolle data. Online betalingsbedrijf PayPal verwacht dat in 2011 al enkele belangrijke stappen worden gezet. In de VS is het nu al mogelijk om met je mobiel een kop koffie af te rekenen bij Starbucks. In Nederland begint Rabobank in april met een mobiele proefversie van betalingssysteem iDeal. Welke technologie gaat zorgen voor een lege portemonnee, is nog niet helemaal uitgekristalliseerd. NXP hoopt op Near Field Communication (NFC), waarbij chips contactloze betalingen mogelijk maken, PayPal kijkt ook naar zaken als barcode scanning en QR-codes, zegt Dennis van Allemeersch, country manager Benelux. “Dat is makkelijker van de grond te krijgen, omdat er minder partijen bij nodig zijn.” Volgens Juniper Research is de markt voor mobiele betalingen in 2014 630 miljard dollar waard, volgens onderzoeksbureau Frost & Sullivan zal NFC in 2015 wereldwijd een waarde van 100
03-03-2011 16:29:55
miljard dollar vertegenwoordigen. Aangezien de markt nog niet verdeeld is (providers, aanbieders van betaal diensten en software/internetbedrijven vechten om een stukje van de taart), is er nog veel ruimte voor nieuwe uitdagers.
2. De mobiel als…
Kijkbuis
Zet die nieuwe bank maar bij het grof vuil; televisie kijken is in de toekomst gebonden aan tijd noch locatie. Om acht uur allemaal klaar voor het
022-026_MT0311_ART-MAN1 23
journaal? Hopeloos achterhaald. Het mobiele scherm wordt steeds meer ons venster op de actualiteit: we willen op de hoogte blijven. En wel nú. Films kijken? Idem. Een film keek u vroeger in de bios, na een tijdje via de videotheek en nog later kwam er een versie op video of dvd. Die tijd is voorbij: de nieuwste films zijn altijd en overal meteen na uitkomst te bekijken. Het aanbod is overweldigend. Eigenlijk heeft u dus geen tijd om de hele komende aflevering van Boer Zoekt Vrouw te zien, maar gelukkig wordt u via Twitter
en Facebook op de hoogte gehouden. Hé, mijn netwerk kijkt vaak naar een bepaald programma, misschien toch maar eens checken via de on demand uitzenddienst. Consumenten in de VS genieten nu al een tijdje van de mogelijkheid om via de iTunes Store de nieuwste blockbusters te huren, of via apps van bijvoorbeeld Netflix een filmpje te kijken. Die mogelijkheid heeft de Nederlandse consument nog niet. Maar Warner Home Entertainment lanceerde in februari rond de films Inception en The Dark Knight al wel twee applicaties voor de
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
business & strategy
23
03-03-2011 16:29:57
mt.nl
iPhone, iPad en iPod Touch, waarmee niet alleen de film kan worden gestreamd én gedownload, die ook bonuscontent bevat en waar bovendien sociale media in zijn geïntegreerd. Nog een lichtpuntje: vanaf april biedt Apple ook in Nederland de mogelijkheid videocontent te bekijken. Het wachten is op een allesoverkoepelende streaming videodienst met een compleet aanbod, tegen een vaste abonnementsprijs. Maar ook andere businessmodellen maken een kans. Zo ontwikkelt Atos Origin een applicatie voor de Olympische Spelen in Londen van 2012, waarbij live beelden worden gecombineerd met metadata en sociale media. Gebruikers kunnen zelf kiezen welke sport of atleet ze willen volgen, en vanaf welk apparaat. “Zo kun je langer dan slechts voor een bepaalde periode geld aan de consument verdienen”, zegt Miguel Morcuende, New media & business development director bij Atos Origin. “Hier komt de long tail in beeld.”
schrijvers, adverteerders en lezers ons gaan zien als een realistisch en winstgevend alternatief voor de huidige markt en de piraterij”, aldus Justo Hidalgo, een van de oprichters. “We willen niet dat boekuitgevers dezelfde fouten maken als de muziek- en filmindustrie”. Net als Spotify is 24Symbols van plan een freemium-model toe te passen, zegt Hidalgo. “Lezers hebben de keuze tussen
interactie mogelijk te maken binnen de dienst. Hidalgo geeft als voorbeeld het online delen van alinea’s en quotes, het plaatsen van reacties en het crowdsourcen van aanvullende informatie. Wie weet wordt het remixen van Nederlandse literatuurklassiekers zo nog eens een mooi beroep. De fysieke kastenmakers verdwijnen, kansen zijn er voor digitale kastenmakers: bedrijven die content en data op de juiste manier weten te presenteren en rubriceren, naar wens van de individuele gebruiker. En dan ook nog eens weten wat ze morgen willen lezen, horen of zien.
4. De mobiel als…
Gereedschapskist
een gratis of een betaald abonnement. Bij de gratis optie krijgen ze ook advertenties te zien, die worden gerelateerd aan hun leesvoorkeuren. De betaalde optie, per maand, kwartaal of jaar, geeft de lezer toegang tot een grotere catalogus en geavanceerde opties, zoals de mogelijkheid om een boek te lezen zonder internetverbinding.” 24Symbols is ook van plan de volledige leeservaring te veranderen door sociale
Dat zult u nou net zien: rijdt u in the middle of nowhere, geeft uw auto opeens een foutmelding. Geen nood, motorkap open en kijken maar. Specifieker: kijken door het scherm van uw mobiele apparaat, die het probleem analyseert en ziet dat de koelvloeistofsensor kapot is. Even doorrijden naar de garage kan dus gewoon. Thuisgekomen blijkt uw vrouw een nieuwe printer te hebben gekocht. Er zit geen gebruiksaanwijzing bij, dus u downloadt gewoon een applicatie op uw smartphone en kijkt naar het apparaat, waarna op het scherm te zien is hoe de toner vervangen kan worden. Oh, wacht,
Mobiele data, het lijkt internet wel De groei van mobiele data nu, vergeleken met de groei van internet eind jaren ’90
3. De mobiel als… MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Opbergkast
24
Wat zal Wikipedia over een paar jaar schrijven over de boekenkast? Of over het cd-rek? Niet alleen tv en film verschuiven naar de cloud, alles dat digitaal kan, zal verdwijnen uit de fysieke wereld. Op dit moment zorgen online diensten als Spotify (dat na een recente investering een geschatte waarde kent van 1 miljard dollar) er al voor dat je geen muziek meer hoeft te bezitten, ondertussen is het Spaanse 24Symbols bezig met een soortgelijke dienst die ervoor zorgt dat gebruikers altijd en overal hun favoriete boek kunnen lezen op smartphone, tablet of e-reader. “We hopen dat uitgevers,
022-026_MT0311_ART-MAN1 24
1997
178%
2008
156%
1998
124%
2009
140%
1999
128%
2010
159%
2000
195%
2011
131%
2001
133%
2012
113%
Groei van wereldwijd internetverkeer Groei van mobiel dataverkeer
Bron: Cisco VNI Mobile, 2011
03-03-2011 16:30:00
business & strategy
moet zwaaien. “Maar in de toekomst zitten deze functies gewoon in je bril verwerkt”, aldus Raimo van der Klein, mede-oprichter van de Nederlandse AR-pionier Layar, tijdens een paneldiscussie over AR tijdens het Mobile World Congress in Barcelona.
5. De mobiel als…
Personal shopper
Op dit moment betaalt u nog een flinke zak geld voor een personal shopper, in de toekomst zit hij standaard in uw mobiel. Spreek in wat u zoekt en u krijgt direct te horen of te zien waar het te koop is. Gefilterd op locatie, prijs of serviceniveau.
022-026_MT0311_ART-MAN1 25
Voor de gebruiker is de mobiele personal shopper natuurlijk gratis; hij betaalt door zijn gegevens prijs te geven, zoals zijn voorkeuren of zijn locatie. Het is aan slimme bedrijven om de personal shopper daarna een handje te helpen. Denk aan reclameborden met gezichtsherkenning
een spaarprogramma gestart dat op bepaalde locaties inchecken beloont met VIP-kaartjes voor concerten of feesten. ABI Research verwacht dat adverteerders in 2015 bijna 2 miljard dollar uitgeven aan locatiegebonden campagnes. En Foursquare is zeker niet het enige bedrijf dat hier kansen ziet. Zo wordt de telefoon steeds meer een soort gepersonaliseerde huis-aan-huisfolder. Gecombineerd met barcodescanning (om prijzen te vergelijken), augmented reality (meteen zien hoe het Lego-bouwwerk in de doos eruit komt te zien) en sociale media (wat vinden uw vrienden leuk?) biedt dat oneindig veel kansen voor bedrijven.
6. De mobiel als…
Afstandsbediening die uw doelgroep kunnen spotten, om ze daarna direct via de mobiel een kortingsbon te sturen. Of neem een voorbeeld aan locatiedienst Foursquare, dat wereldwijd al meer dan 6 miljoen gebruikers zover kreeg dat ze via hun telefoon laten weten waar ze zich bevinden. Waarom? Ten
Straks zitten de functies in uw bril verwerkt
eerste omdat het – blijkbaar – leuk is, ten tweede door het spelelement (wie het meest op een bepaalde locatie komt, krijgt meer status) en ten derde omdat er in de echte wereld voordelen aan vast kunnen zitten voor gebruikers. Zo krijgt degene die in de VS ‘mayor’ (de meest ingecheckte persoon) is in een bepaald Starbucks-filiaal korting op de koffie, terwijl frequente bezoekers van Domino’s Pizza kans maken op een gratis pizza. Ook enkele Nederlandse bedrijven experimenteren al met de mogelijkheden: KLM gaf eind vorig jaar bijvoorbeeld cadeaus aan klanten die op Schiphol incheckten via Foursquare. Ook Heineken heeft de dienst ontdekt, de brouwer is
Sesam, open u, maar dan net even anders. Huisdeuren, auto’s, koelkasten, zonneschermen, tv’s of miniatuur helikopters: u kunt het zo gek niet bedenken of het kan straks gecontroleerd worden van achter uw scherm of door een smartphone langs een ontvanger te zwaaien. Bedrijven kunnen hieromheen extra diensten aanbieden, bijvoorbeeld rond energie- en kostenbesparingen, of juist meer geld vragen voor apparaten die deze functionaliteiten bevatten. Ericsson denkt dat steeds meer apparaten en machines met elkaar in verbinding zullen staan. “Alles zal verbonden zijn”, vertelde ceo Hans Vestberg tijdens een persconferentie in Barcelona. NXP presenteerde tijdens het Mobile World Congress in Barcelona samen met Continental een conceptauto die kon worden geopend met een mobiel, waar een NFCchip in was opgenomen. Handig: via software kunnen vooraf bepaalde voorwaarden worden ingesteld, zoals een kilometerbeperking, voor bijvoorbeeld autoverhuurbedrijven, of rechten om de auto te starten (handig voor ouders met kinderen). Daarnaast onthoudt de chip waar de auto is geparkeerd, praktisch in onbekende gebieden. Een contactloze NFC-chip kent behalve betalen trouwens ook nog veel andere mogelijkheden: van het onderling uitwisselen van persoonsgegevens, tot het samen spelen van een spelletje of het kijken van een filmtrailer op uw telefoon na het aantikken van een filmposter.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
er zit wel een handleiding bij de printer, maar niet in het Nederlands – ja ja, alles zit tegen. Dankzij de vertaalapplicatie is één blik op de pagina voldoende om de tekst in het Nederlands te lezen. Hoog tijd voor wat frisse lucht. Zeg, is dat niet…? Op het scherm wordt in rap tempo gezichtsherkenningssoftware gecombineerd met data van sociale netwerken en eventuele locatiegegevens. Ja hoor, het is collega John van Schagen die daar loopt. Had hij de vorige keer niet minder dan 400 volgers op Twitter? Het handige overzicht op uw scherm laat meteen alle beschikbare informatie over hem zien. Toekomstmuziek? Dankzij augmented reality, waarbij een laag over de werkelijkheid wordt gelegd, zijn de meeste van deze scenario’s al technisch uitvoerbaar – al roepen dingen als gezichtsherkenning nog wel veel vragen op over privacy. In ieder geval biedt het oneindig veel kansen om aanvullende diensten aan te bieden, of gebruikers nog meer aan uw merk te binden. Over de marktkansen op korte termijn lopen de schattingen uiteen van honderden miljoenen tot luttele miljarden. Het is natuurlijk maar de vraag of het handig is dat u bij deze scenario’s de hele tijd met uw smartphone of tablet
25
03-03-2011 16:30:02
mt.nl
Een andere leuke toepassing komt van Google, dat bedrijven in Portland, Oregon, helpt beter vindbaar te worden door een ‘Recommended on Google’-sticker op hun raam plakken, waar een NFC-chip in zit verwerkt. Bezoekers hoeven alleen hun met NFC ondersteunde smartphone tegen de sticker aan te houden om meer informatie over het bedrijf te vinden en een cijfer te geven, of om een recensie te schrijven. Zo trekken de fysieke en digitale wereld steeds meer naar elkaar toe.
ze een experiment hebben gedaan rond het live taggen van hoorcolleges. Studenten konden tijdens colleges via hun mobiele telefoon steekwoorden invoeren, zodat zij (en studenten die niet aanwezig waren) achteraf makkelijk fragmenten in de weblecture konden terugvinden. Andere opties waar technologie-, software- en onderwijspartijen op in kunnen spelen: educatieve gps-tochten, instruc-
7. De mobiel als…
Leraar
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Het nieuwe leren? Ja hoor, waarom ook niet? Zowel voor leraren als voor studenten of leerlingen kan een mobiel apparaat zorgen voor nieuwe invalshoeken. Op 17 februari kwamen een paar interessante voorbeelden voorbij, tijdens een door Surfnet georganiseerd seminar over innovatieve onderwijstoepassingen. Zo sprak Stefaan Ternier van de Open Universiteit over een project waarbij leerlingen in Firenze letterlijk tegen audio-opnames aanliepen. Als de leerlingen zich op een bepaalde locatie bevonden, werd op hun smartphone
26
Die spijbelapplicatie, laat maar komen
tievideo’s op tablets, e-studieboeken, nieuwe lesmethodes en interactieve examens. En zou het niet handig zijn als ouders op hun eigen mobiele apparaat kunnen bijhouden hoe het staat met de ontwikkeling van hun kind? Laat die spijbel-applicatie maar komen.
8. De mobiel als...
Dokter
automatisch een door de leraar ingesproken fragment opgestart. Liepen ze weg van de bewuste plek, dan vervaagde het geluid. Ook kon een leraar vooraf opdrachten verstoppen op de kaart, of vanachter zijn bureau live bekijken waar zijn leerlingen zich bevinden en online suggesties geven. Een andere toepassing kwam van Pim Schonk van de Hogeschool Utrecht, waar
022-026_MT0311_ART-MAN1 26
U wordt wakker en merkt dat u last heeft van jeukende uitslag op uw been. U besluit het even aan te kijken en belt na een paar dagen toch maar de dokter, waar u een dag later op afspraak mag komen. Uw huisarts twijfelt over de oorzaak en stuurt u door naar een specialist. Die doet een aantal testen en zegt: afwachten maar. Tijdverlies: groot. Informatiedichtheid: klein. Even doorspoelen naar 2020. U wordt wakker en merkt dat u last heeft van een jeukende uitslag op uw been. Met uw
mobiel maakt u een foto van de plek, en met een druk op de knop, of een gesproken commando, wordt het beeld doorgestuurd naar een slimme database in de cloud, die de klacht analyseert en binnen luttele seconden terugkoppelt wat de oorzaak van uw klacht is. Bij hoge nood wordt direct een dokter ingeseind – niet de huisarts op de hoek, maar een expert die op elke locatie in de wereld kan zitten. In een ander geval kan de apotheker worden verteld welke medicijnen moeten worden klaargelegd, of de patiënt krijgt slechts een geruststellende mededeling dat er geen reden tot onrust is. Tijdverlies: nauwelijks. Informatiedichtheid: groot. De gezondheidssector kan enorme tijdswinst behalen en flink kosten besparen, door een deel van de verantwoordelijkheid bij de patiënt te leggen. Denk aan de onnodige doktersbezoeken die worden voorkomen als een mobieltje de patiënt kan geruststellen. Pijn bij het plassen? Hartkloppingen? Oneindige moeheid? Voortdurende koorts? De mobiel biedt uitkomst, de dokter komt pas om de hoek kijken als het probleem is geanalyseerd. In de toekomst zit de huisarts dus gewoon in uw broekzak.
Regelrechte ramp
Hoe prachtig ook, twee dingen moeten er in ieder geval niet gebeuren. Verlies of diefstal van uw mobiele alleskunner zal een regelrechte ramp veroorzaken. Net zoals het wegvallen van de internetverbinding, die u mede van al dit moois voorziet. Maar ook daar liggen weer businesskansen. Wie duikt erin?
Reageren? rob@mt.nl, of @leeuwenrob. Meer over de laatste ontwikkelingen op mobiel gebied: www.techbusiness.nl
03-03-2011 16:30:04
De eenvoudigste beslissing neemt u zelf...
of
nieuw: decision makers survey (dms) Helpdesk Bij vragen over DMS en over het maken van analyses, bel 035-6421455 of mail dms@mediacraft.nl
Decision Makers survey (DMs) biedt actuele informatie over beslissers in het bedrijfsleven en bij de semioverheid. Welke media gebruiken ze, wat is hun rol binnen hun bedrijf, welke producten en diensten overwegen ze aan te schaffen. onmisbare informatie voor adverteerders en mediaplanners die zich bezig houden met business-to-business communicatie en voor uitgevers die zich richten tot zakelijke doelgroepen. Met DMs kunt u zelf analyses maken die uw marketing- en communicatiestrategie ondersteunen. Hebt u vragen over DMs en het gebruik daarvan? Bel of mail dan de DMs Helpdesk, die helpt u met beslissen!
stichting
d m s i s e e n i n i t i a t i e f v a n d e v o l g e n d e u i t g e v e r s : D e P e r s g r o e P N e D e r l a N D , D e Z a a k , F D M e D i a g r o e P, M T M e D i a g r o e P, r e e D B u s i N e s s , s c o P e B u s i N e s s M e D i a , T e l e g r a a F M e D i a g r o e P, V N u M e D i a . d e d m s H e l p d e s k wo r dt u i tg e vo e r d d o o r m e d i a C r a f t.
000-000_MT0311_ADV 27
w w w. s t i c h t i n g d m s . n l
03-03-2011 15:23:53
mt.nl
acroniEm
DMEDI Afkorting van: Define-MeasureExplore-Develop-Implement, een methode uit de Six Sigma-theorie om nieuwe producten en /of processen te ontwikkelen. Dit in tegenstelling tot DMAIC (DefineMeasure-Analyse-Improve-Control), de methode om fouten in het bestaande proces zo ver mogelijk terug te dringen, het eigenlijke doel van de Six Sigma-theorie.
Eind aan dE mythE
Verandering? Ja, graag! Mythe Mensen schieten bij iedere verandering meteen in de weerstand. Realiteit Mensen willen best veranderen, ze willen alleen niet veranderd wórden. Voormalig TU-hoogleraar en Akzo-directeur Wissema schreef het al op in een klassiek onderzoek uit 1996: mensen zijn best bereid om (mee) te veranderen, maar managers doen meestal onvoldoende om die bereidheid te mobiliseren. De groep die echt niets wil, is meestal maar 10 tot 20 procent groot. De andere 80 tot 90 procent wil wél, als hen het nut van de verandering maar goed wordt uitgelegd, zo blijkt uit het onderzoek. Of, zoals iemand het uitdrukte in een van Wissema’s interviews: ‘ Als de wagen piept, moet je niet direct denken aan langzamer rijden, maar eerder aan een betere smering.’ (PBo)
succEsrEcEPt
Clooney als groeimotor De koffiecupjes zijn duur en in geen supermarkt te vinden. Toch werden er in 2010 wereldwijd 12.300 cups per minuut van verkocht. Wat is het geheim van Nespresso?
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
1. Exclusieve verkoopstrategie. Het was ooit wel de bedoeling om Nespresso ‘gewoon’ in de supermarkten te krijgen, maar die bleken eind jaren ’80 niet geïnteresseerd in dure koffie in de schappen. Toen besloot Nestlé, de uitvinder ervan, het over een andere boeg te gooien: de Nespresso Club werd opgericht, waar iedereen die een koffieapparaat kocht automatisch lid van werd. Het bleek een wereldidee, niet alleen omdat deze Club de exclusiviteit van de koffie bevestigt, maar ook omdat Nestlé zo een enorme klantendatabase opbouwt en precies weet wie, wanneer, welke koffie drinkt.
28
2. Juridisch dichtgetimmerd. Senseo lukte het niet zijn pad-idee te beschermen. Nestlé slaagt daar (voorlopig) wel in, mede dankzij ruim 1.700 patenten. Soms verliest het bedrijf een rechtszaak, zoals onlangs nog in thuisland Zwitserland, maar dan is er nog altijd de vlucht naar voren: het bedrijf werkt naar verluidt aan chips in de machines die illegale kopieën weigeren. Eén probleempje is er wel: in 2012 lopen de eerste patenten af. 3. George Clooney. Who else? Nestlé had al snel door dat het niet alleen draait om de kwaliteit (al schijnt slechts 1% van de totale koffieproductie in de wereld in aanmerking te komen), maar dat het succes vooral afhankelijk is van goede branding. Clooney, bekend van Korea tot Kopenhagen, bleek een schot in de roos. Sinds hij in 2006 de campagne aanvoert in alle 40 landen waar de koffie verkrijgbaar is, is de omzet jaarlijks met minstens 20 procent gestegen. Waar in 2005 Nespresso 640 miljoen euro opleverde, was dat vorig jaar ruim 2,3 miljard. Vooral dankzij Nespresso is Nestlé nu het derde bedrijf in Europa, met een totale beurswaarde van ruim 140 miljard. En de groei lijkt er nog lang niet uit. Single serve coffee maakt nog steeds maar 8 procent van de totale koffiemarkt uit. En dat voor een producent van cupjes, waarvan iedere consument zegt ze eigenlijk te duur te vinden. (PBo)
028-029_MT0311_MAN_HOW 28
crash coursE
Slijmen Likken naar boven is niet netjes, maar als u een topfunctie ambieert, helpt het wel, blijkt uit nieuw onderzoek. Vijf keer vakkundig slijmen.
1. Verpak het compliment als verzoek om advies. ‘ Goh, hoe bent u er toch in geslaagd die deal zo goed te sluiten?’ 2. Pruttel eerst tegen. Geef dan toe. ‘Hm, ja, eerst zag ik er niet veel in. Maar nu heeft u me echt overtuigd.’ 3. Geef complimenten indirect. Vertel de vrienden van uw baas hoe goed hij (of zij) is, in de hoop dat zij dat weer zullen doorgeven. 4. Doe of u eigenlijk niet wilt slijmen. Doe het dan toch. ‘Ik wil u niet in verlegenheid brengen, maar uw presentatie heeft me echt aan het denken gezet.’ 5. Spreek gerust tegen. Maar doe dat nooit op de basiswaarden. Mijd de confrontatie, en bevestig waar het kan. ‘U heeft gelijk: aan hard werken is nog nooit iemand doodgegaan.’ De onderzoekers, verbonden aan Kellogg School, claimen dat hun werk duidelijk maakt waarom relatief meer juristen en verkopers dan ingenieurs de top halen: zij zouden subtieler zijn in dit gedrag en daardoor eerder door de echte top als gelijke worden gezien, omdat dit soort omgangsvormen ook juist in de hogere klassen heel geaccepteerd zijn. (PBo) Bron: I. Stern, Stealthy FootStepS to the Boardroom
03-03-2011 13:58:38
how to | management
Renée Mauborgne Wie Een van de weinige vrouwelijke én een van de weinige Europese grote goeroes, deze in 1963 geboren strategiedeskundige, verbonden aan Insead, en de hoogst geplaatste vrouw in de Thinkers50, de ‘wereldranglijst’ van invloedrijke goeroes. Tags Strategie, innovatie, leiderschap Bekend van De Blue Ocean Strategy, een boek dat ze samen schreef met haar Insead-collega W. Chan Kim en dat sinds verschijning in 2005 jarenlang de bestsellerlijsten van managementboeken in de hele wereld domineerde en dat eigenlijk nog steeds doet. Het boek, dat in 42 talen is vertaald en meer dan 2 miljoen keer over de toonbank ging, is min of meer een vervolg op Value Innovation, een artikel dat Chan Kim en Mauborgne al in 1997 schreven voor Harvard Business Review, waarvoor de ontwikkeling van meer dan 30 industrieën vanaf 1880 is onderzocht. Theorie Kern van de Blue Ocean Strategy is dat succes niet ligt in ‘rode oceanen’, waar concurrenten elkaar de tent uitvechten in de strijd om marktaandeel. Zulke rode oceanen leiden immers alleen maar tot lage marges. Het gaat er volgens Chan Kim en Mauborgne juist om ‘blauwe oceanen’ te vinden: onontgonnen markten, die rijp zijn voor groei. Hoewel hun onderzoeksmethoden niet bij alle wetenschappers onomstreden zijn, en ook de nieuwheid van het concept wordt betwist, weet Mauborgne nog steeds volle zalen te trekken met haar verhaal hoe zulke blauwe oceanen te vinden. Quote ‘Het belangrijkste argument voor waarde-innovatie is de winstgevendheid ervan. Terwijl 86 procent van alle nieuwe producten bestaat uit me-too-lanceringen of marginale verbeteringen, zorgen deze slechts voor 62 procent van alle omzetgroei en voor 39 procent van de winstgroei. De andere 14 procent nieuwe producten, die dus echt waarde innoveren, zorgen daarentegen voor 38 procent van de omzetgroei, en voor 61 procent van de winstgroei.’ (PBo)
028-029_MT0311_MAN_HOW 29
Kruijt op cursus
Cultuur is niet onwrikbaar training Strategisch management leerdoel Bedrijfscultuur analyseren en veranderen inzicht achteraf ‘Je kunt altijd iets doen om te veranderen’ De cultuur in een bedrijf veranderen is lastig, maar niet onmogelijk, vertelt docent Jamie Anderson. Hij haalt het voorbeeld aan van Deutsche Telekom, een bedrijf dat ooit een vastgeroeste cultuur had, die nu helemaal is omgekeerd. Hoe ze dat gelukt is? In ieder geval door eerst goed de bestaande cultuur in kaart te brengen. Want daar begint het altijd mee, zegt Anderson, en dat is dan ook de pauzeopdracht die de cursisten meekrijgen op zijn ‘werkcollege’: maak een test waaruit blijkt hoe de cultuur is in jullie eigen bedrijf. De resultaten uit al deze tests pakt Anderson na de pauze op, om weer een vergelijking te maken met Deutsche Telekom, en dan vooral met vastenetbeheerder T-Com. “Dat was een typische netwerkorganisatie, met een hoog saamhorigheidsgevoel, maar weinig doelmatigheid. Als het dan met zo’n bedrijf misgaat, zoals een paar jaar geleden gebeurde, gaat het snel in een neerwaartse spiraal naar een gefragmenteerde cultuur. Het wordt dan ieder voor zich. En dan willen managers die zichzelf hebben opgewerkt in de organisatie hun positie niet meer afstaan.” De oplossing? De meeste studenten zijn het erover eens: de managers moeten het veld ruimen. Dat vond kennelijk ook René Obermann, die werd aangetrokken om Deutsche Telekom te redden, en prompt zijn eigen mensen op topposities plaatste. Nog belangrijker: hij gaf hen ook een doel, want, parafraseert Anderson Alice in Wonderland: “Als je niet weet waar je naartoe gaat, kom je er ook niet.” Met zijn interactieve manier van presenteren nodigt Anderson alle deelnemers uit om mee te denken over waar ze met hun bedrijf naartoe willen, ook als ze (nog) niet in de positie zijn om die verandering te bewerkstelligen. “Je kunt altijd iets doen”, is zijn overtuiging. Wat? Dat is het huiswerk voor de volgende bijeenkomst. Petra Kruijt
‘Je kunt altijd iets doen’
organisatie TiasNimbas waar Tilburg duur onderdeel van de 2,5-jarige opleiding Register Controller/Executive Master of Finance & Control kosten € 21.500 (btw/vrij, excl. literatuur) Lees alle cursussen: mt.nl/cursus
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Doe De goeroe
29 03-03-2011 13:58:41
mt.nl
Werken in een kantoor, das war einmal. De werker van nu doet het waar en wanneer hij of zij het wil. Een overzicht.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
tekst Bert Nijmeijer
flExE plEkkEn
30 030-034_MT0311_ART-MAN4 30
03-03-2011 16:43:55
Leonard FäustLe
management
030-034_MT0311_ART-MAN4 31
Amsterdam Bright City Waar: Zuidas Amsterdam Open: ma-vrij 8.00-20.00 uur. ‘Ontmoetingspunt’ voor mensen die werken, wonen en studeren op en rond de Zuidas. Grand café, vergader- en ontmoetingsruimtes, evenementen. Op de ‘mezzanine’ bevindt zich het Smart Work Center, 70 werkplekken met breedbandinternet, print- en kopieerfaciliteiten. Groepsopstellingen, nissen en tafels met of zonder compartimenten. Een jaarabonnement kost er 6.000 euro, een dagkaart gaat voor 50 euro.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
AmsterdAm Bright City
H
et is nog maar 3 jaar geleden dat in Almere het eerste Smart Work Centre van Nederland opende: een plek, waar iedereen flexibel kon werken, tegen een lage uurprijs, met optimaal gebruik van alle denkbare ict-voorzieningen. Inmiddels zijn er overal voorzieningen waar flexwerkers, freelancers, zzp’ers en forenzen terecht kunnen, openbaar, semi-openbaar of alleen voor leden. Niet alleen de tientallen Smart Work Centers, die sinds die eerste vestiging in Almere uit de grond zijn geschoten, maar ook op allerlei andere plekken; van koffiehuis tot tijdelijk kantoor. Werkplekken, wifi en koffie bieden ze allemaal, maar verder zijn de verschillen even talrijk als het aantal aanbieders. Sommige hebben vergaderfaciliteiten, mogelijkheden om klanten te ontvangen en voorzieningen voor videoconferences, maar waar u niet zomaar voor een uurtje binnenwaait. Daar tegenover staan de koffiebars, de bibliotheken en stationsrestauraties: plekken waar u altijd terechtkunt, maar waar u voor elke kop koffie betaalt, terwijl draadloos internet en het rumoer gratis zijn. Met de WorkSnug, een door Cisco ontwikkelde app voor iPhone, Android en Blackberry, ziet u snel waar in de buurt in de wereldsteden (van Shanghai tot Leiden) zich mobiele werkplekken bevinden, live op het scherm, dankzij augmented reality, met recensies en een decibelmeter, die aangeeft onder welk geluidsniveau er gewerkt moet worden. Waar kunt u in Nederland zoal terecht? MT wijst de weg.
31
03-03-2011 16:43:59
Maliebaan 45
Goede GaSten
SpaceS
mt.nl
Goede Gasten Waar: Arnhem Open: 24/7
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Flexwerkplek en ontmoetingskantoor voor freelancers en ondernemers, vanaf 120 euro per maand. Wifi-internet en flatscreens, koffie, thee, lunch en lounge inclusief. Fullservice werkplek vanaf 225 euro per maand
32
Maliebaan 45 Spaces Waar: twee locaties in Amsterdam. Open: ma-vrij 08.00-18.00. Lunchen in Café Deli Spaces, ontspannen in de zitjes van het Sociale Hart, werken in een gemeenschappelijke omgeving. Wifi, reproservices, postabonnement, en dat allemaal voor 150 euro per maand, ex. btw. Contractduur minimaal een jaar. Meetingrooms voor 5 euro per uur. Eigen kantoorruimte huren kan ook, vanaf 245
030-034_MT0311_ART-MAN4 32
euro per m2 per jaar. Daar komen nog wel kosten voor service, schoonmaak en energie bij. Freelancers en zzp’ers kunnen terecht bij Independent Spaces. Voor 2 dagen in de week kost een abonnement 310 euro per maand, oplopend tot 460 euro voor 5 dagen. De independent workers hebben geen vaste plek, maar kiezen een bureau uit op de freelanceverdieping. Dit jaar openen vestigingen in Den Haag en Rotterdam.
Waar: Utrecht Open: 8.30-17.30 uur, daarbuiten in overleg Verhuur van kantoorruimte, flexwerkplekken, coach- en spreekkamers, groepsruimtes, een multiruimte, een terras, een tuin. Je kunt per keer afspreken of een abonnement nemen, zonder lidmaatschapverplichting. Er zijn diverse ruimtes om te werken, van het werkcafé beneden tot de huiskamer bovenin. Tarieven variërend van 50 euro (bij 10 keer) tot 34 per dag (afname van 1000 dagen).
03-03-2011 16:44:01
management
030-034_MT0311_ART-MAN4 33
Regus Waar: op 24 locaties in Nederland Open: 24/7 Eigenlijk geen echte aanbieder van flexplekken, maar meer een van tijdelijk kantoorverhuur, in eigen woorden: ‘leverancier van werkplekoplossingen’. Met het Regus Businessworld Platinum Plus-lidmaatschap is een privékantoor voor 10 dagen per maand te huur. Regus is wereldwijd actief.
Waar: in Amsterdam (bij station Amstel) Open: vanaf 9.00 uur. Na 16.00 ook toegankelijk voor niet-betalende gasten. De LaptopLounge zit op een verdieping van Hotel Casa 400. Dagkaarten kosten 20 euro, abonnementen 125 euro per maand, ex. btw. De werkplekken hebben 2 stopcontacten, wifi, onbeperkt koffie (via de espressomachine), thee, water en koekjes. Er zijn zitjes voor kleine besprekingen, vergaderzalen voor grote, en een restaurant, waar u voor 5 euro kunt lunchen.
Igluu Waar: Utrecht, Den Haag Open: ma-vrij 7.00 - 22.00 uur Mooie, hip ingerichte flexwerkplekken in de binnenstad. Leden krijgen een werkplek met draadloos internet, printer, scanner, copier en Nespresso-apparaat. Er zijn focus- en stilteplekken, vergader-, coach- en loungeruimtes en een dakterras. Ook zijn er events om andere leden te ontmoeten. Advocaten, programmeurs, tekstschrijvers, web developers, fotografen, grafisch ontwerpers en vastgoedspecialisten horen tot de klantenkring. Lidmaatschap: vanaf 252 euro per maand ex. btw. Igluuleden kunnen terecht in beide vestigingen. In 2011 openen ook vestigingen in Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
COPYRIGHT NEVEL KARAALI
IGLUU
NOMADZ
Kantoor met flexwerkplekken, 200 m2 open kantoor en deelkantoren. Twee vergaderruimtes en mogelijkheden om klanten te ontmoeten. Vrij parkeren, een grote, betaalbare kantine voor de lunch, printer, scanner, koffie, thee en internet. Halve dag werk voor 12,50 euro, 1 dag voor 23 euro. Lidmaatschap biedt voordeel. Vergaderruimtes en ruimtes ook voor meerdaagse events te huur.
LaptopLounge
REGUS
Waar Den Haag Open: 7.00-21.00 uur, do, vr, za: tot 24.00.
LAPTOPLOUNGE
Nomadz
33 03-03-2011 16:44:07
SeatS2meet
mt.nl
Seats2meet Waar: in Utrecht, Maarssen, Amsterdam, Eindhoven, Lelystad en Scheveningen. Open: ma-vrij 8.30–18.00 uur. Europese formule om vergaderstoelen en –ruimtes te huren. Tevens (gratis) flexwerkplekken. Bij de locaties in Utrecht en Maarssen kun je altijd binnenlopen en plaatsnemen in de lounge. Wifi, drinken, lunch. Er zijn mogelijkheden om een vaste werkplek te huren. In dat geval ook gratis koffie en thee.
Het Coachhuis Waar: 26 locaties (4 in Amsterdam, 2 in Den Haag, Rotterdam, Leiden en Utrecht, maar ook in bijvoorbeeld Joure, Zutphen en Zeist) Open: verschillend per pand
International Executive MBA at Maastricht School of Management Success in today’s global business climate demands highly specialized global business managers. The MSM Executive MBA with a specialization in International Business provides you with enhanced career prospects worldwide. The internationally accredited MSM Executive MBA program is designed to be completed in 24 months. Classes are conducted in 7 nine-day modules, each followed by a three month break, thereby enabling you to combine this program with your professional responsibilities. The program includes an attachment abroad. Do you prefer distance learning? Then check out our Global Distance MBA program. For more information, check out our website www.msm.nl, call us on + 31 43 38 70 808 or send an e-mail to admissions@msm.nl the globally networked management school
030-034_MT0311_ART-MAN4 34
Smart BuSineSS Center
Study part-time to make a full-time difference
Het CoaCHHuiS
Spreekkamers en trainingsruimtes te huur vanaf 10 per uur, naast werkplekken voor freelancers en zzp’ers. Koffie, thee, flip-over, draadloos internet. Online te reserveren tot 24 uur vooraf.
Smart Business Center Waar: Amsterdam Open: 24/7 Gestoffeerde, gemeubileerde werkplekken met plug & play internetaansluiting en VOIP-telefooncentrale. Met nummerbehoud, bemande receptie, coffeecorner, business lounge, leestafel, iemand die de telefoon aanneemt en netwerkactiviteiten. Prijzen vanaf 152 euro voor 5 dagen.
03-03-2011 16:44:09
management
THE HUB
JAN-JAAP HEINE
Adressen, routes en website? www.mt.nl/flexplekken
The Hub Waar: Amsterdam, Rotterdam Open: Amsterdam, tijdens kantooruren, voor leden 24/7. Rotterdam, ma-vrij 9.00-17.00, voor leden.
BasicKantoor
Coffee Company
Starbucks
Waar: Amsterdam-Sloten Open: 24/7
Waar: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen en Delft Open: Verschilt per vestiging
Waar: Schiphol (2x), NS-stations van Utrecht, Amsterdam (CS en Sloterdijk) en Leiden. Open: Verschilt per vestiging
Het instapmodel voor de flexwerker. Binnenlopen, koffie bestellen, gaan zitten. En werken, als het lukt. Zitplek, tafeltje en internet zijn gratis, net als het rumoer om u heen.
Zelfde laken een pak als de Coffee Company, vanwege uitstekende branding echter nog net iets hipper. De nadelen zijn evenwel ook evident: het is bepaald geen werkomgeving, bij toiletbezoek moeten de laptop en alle spullen mee. Iets wat natuurlijk ook geldt voor alle bibliotheken, NS-stations en dergelijke.
Flexibele kantoorruimte voor starters, zzp’ers, freelancers. Een BasicKantoor (40 uur per maand) kost 200 euro per maand ex. btw. Langlopende contracten vanaf 75 euro per maand. Huurders krijgen een post- en een vestigingsadres en een werkplek. Het kantoor heeft een receptie, wacht- en vergaderruimtes, en een ontspanningruimte met biljart.
030-034_MT0311_ART-MAN4 35
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
STARBUCKS
COFFEE COMPANY
BASICKANTOOR
Internationale keten van flexwerklocaties. Werk- en vergadertafels staan bij elkaar in grote werk- en ontmoetingsruimtes. Lidmaatschap 110 tot 400 euro per maand. Gratis koffie, thee en fruit. Vanwege community-gedachte ook een intake-gesprek.
35
03-03-2011 16:44:17
ONDERNEEM EEN SPROUT ABONNEMENT.
Ga naar sprout.nl voor een gratis abonnement! Kijk op sprout.nl voor de voorwaarden.
000-000_MT0311_ADV 36 Sprout adv Onderneem 215x285 1-1 MT-SPROUT.indd 1
03-03-2011 20-01-2009 15:23:54 10:59:47
podium | management
Het beste van Podium
Op mt.nl/podium schrijven lezers artikelen over hun expertisegebied. De beste bijdragen verdienen een plek in MT-‘papier’.
iedereen is een viP
doen wat je kunt Geld, sfeer en opleiding zijn niet de belangrijkste reden om een nieuwe baan te zoeken, claimt trainer/coach Herman Beuker. Belangrijker zijn: de waarden, erkenning, de collega’s, kunnen doen waar je goed in bent, een extra kwaliteit willen bieden, samenwerken en communicatie.
samen bakkie doen De tv-serie Hillstreet Blues begon steevast met de rollcall: een gezamenlijke bak koffie en een praatje door de brigadier die vertelde wat er die dag op het programma stond. Waarom doen we dat niet meer, vraagt inspirator John Vrakking zich af. ‘Er is veel te winnen met de herintroductie van Praatje Pot.’
begin met cultuur Begin pas over leiderschap als je weet hoe de cultuur eruitziet en wat voor type daarbij past, zegt TiasNimbas-hoogleraar Jan de Vuijst. Anders loop je dikke kans op een (fatale) mismatch, waarschuwt hij.
mt.nl/podium
037-037_MT0311_MAN-PODI 37
door Jancees van Westering
Poets op, die missie Aan het mission statement is vaak lang gesleuteld, toch kijkt het personeel er zelden naar om. Hoe zorgt u dat de mooie woorden wél leiden tot even mooie daden?
A
mbitieuze uitspraken werken als een batterij: ze geven energie zolang je ze oplaadt met daden. Doe je dat niet, dan lopen ze leeg en verzuren ze het klimaat. Zo is het ook met uw missie. Om de missie weer tot leven te wekken, zie ik 3 stappen: 1. Poets uw missie op. Voor u de missie nieuw
leven inblaast, is het natuurlijk eerst goed hem tegen het licht te houden. Klopt het verhaal dat bij u in de kast ligt nog met de praktijk van vandaag? Spreekt de missie nog beide hersenhelften aan? Hoe onderscheidend en origineel is hij eigenlijk? En biedt de missie wel genoeg aanknopingspunten voor directe actie? 2. Zoek daden bij de woorden. Daal neer uit de
ivoren toren van abstractie en stel de vraag waar het praktisch allemaal op neerkomt. Als de missie zegt dat u ‘betrokken’ bent, wat betekent dat dan voor Piet, maandagmorgen om 9.00 uur? Het is een kwestie van gedrag uitvinden. Zelf geef ik vaak het voorbeeld van de ‘Liefde is...’-strip, die het abstracte begrip liefde opdeelt in hapklare brokken. Pas dit creatieve denkraam toe, bedenk bijvoorbeeld: ‘Ondernemen... is koffie met een broodje
regelen, terwijl de kantine nog dicht is.’ Het achterliggende idee hierbij is dat u de missie pas waarmaakt als u samen systematisch het gedrag uitvindt – en vertoont – dat de door u gekozen waarden tot uitdrukking brengt. 3. Beloon gewenst gedrag. Uit de leerpsychologie
weten we dat je mensen kunt aanzetten tot (nieuw) gedrag, door dit gedrag te benoemen, het belang ervan te onderstrepen en door ze – zonodig – te trainen. Maar bepalend of het gedrag ook blijvend is, zijn de consequenties ervan. Komt er geen reactie? Dan houdt het snel op. Maar komt er een directe, positieve reactie, dan is de kans groot dat het gedrag gaat groeien en bloeien. Direct uitgesproken waardering blijkt meestal veel effectiever dan welke financiële beloning op termijn ook. Gewenst gedrag is nooit vanzelfsprekend, en mag dus best worden beloond. Als je wilt dat je missie tot leven komt én blijft, dan vraagt dat nu eenmaal een doordacht pluimbeleid. Maar dan heb je ook wat: medewerkers die ’s ochtends opstaan met de gedachte: ‘Ha, vandaag gaan we onze missie waarmaken!’ Dit artikel is geschreven door Jancees van Westering, coach, trainer en tekenaar.
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Slecht idee van KPN om te komen met VIP-behandelingen, vindt Cees de Wildt, creative director van bureau Art.341. Door sommigen te behandelen als VIP’s, zeg je eigenlijk dat je product niet deugt, maar dat je alleen voor belangrijke mensen bereid bent daaraan iets te doen. ‘De merkwaarden die je jarenlang verkondigt schop je daarmee keihard onderuit.’
37 03-03-2011 13:59:22
mt.nl
Bij de grootste BMW-fabriek in Beieren werd recent voor 20 miljoen verbouwd. Reden: de toenemende vergrijzing. Nu is BMW Dingolfing helemaal klaar voor de vergrijzende medewerker. tekst Philip Bueters en Peter Boerman
BMW opent fabriek voor 50-plussers
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
NU OOK IN GRIJS LEVERBAAR
38
W
erken aan de lopende band is tegenwoordig geen slavenarbeid meer, maar de hele dag op je benen staan, kan voor oudere werknemers een zware opgave zijn. In het Beierse Dingolfing heeft BMW daarom een nieuwe montagehal geopend, die speciaal is aangepast voor de oudere werknemers van de autofabrikant. Een paar ingrepen die het werkende leven veraangenamen: betere verlichting, rijdende gereedschapskisten, zodat werknemers minder hoeven te bukken om onderdelen of montagematerialen te pakken, krukken op plaatsen waar veel wordt gestaan, in hoogte verstelbare stoelen, grotere letters op de computers,
038-039_MT0311_ART-MAN3 38
vergrootglazen in de werkkasten en extra veel robots die zware en monotone taken overnemen van de mens. Er zijn zelfs speciale schoenen met verende zolen aangeschaft, afgestemd op het gewicht van elke individuele medewerker, zodat hun rug ontzien wordt. Ook is er een fitnessruimte en een rustruimte die iets comfortabeler is ingericht dan het toilet waar men tot nu toe even bij kon komen.
Tragere band
Niet alleen fysiek is de ruimte aangepast, er zijn ook aanpassingen in het proces gemaakt. Zo rouleren de collega’s vaker tussen verschillende taken, om te zorgen dat ze nooit te lang eenzelfde
handeling moeten verrichten. En de kantine serveert gezonder en afwisselender eten. Maar wat misschien nog het meeste helpt: de fabriek bevat ook een lopende band die eenderde langzamer draait dan de norm die BMW elders hanteert. Dat lijken stuk voor stuk misschien dure aanpassingen, maar er ligt wel degelijk een businesscase onder, bezweert BMW. De fabricagekosten in de nieuwe fabriek zijn bijvoorbeeld met 20 procent gedaald. De aanpassingen zijn dan ook zeker geen publiciteitsstunt of gebaar naar de vakbonden, aldus BMW-bestuurder FrankPeter Arndt. “Het is belangrijk, gezien het nijpende tekort aan vakbekwame technici en de daling van het geboortecijfer.
03-03-2011 17:16:26
management
Maar we zijn er ook volledig van overtuigd dat we alle ervaring die onze collega’s over de jaren hebben opgedaan, niet moeten verliezen. Onze medewerkers zijn geen kostenpost, maar een succesfactor.”
Altstadt
De nieuwe assemblagefabriek, die al de bijnaam Altstadt kreeg, kostte BMW zo’n 20 miljoen euro. Een bedrag waar je ook zo’n 300 gloednieuwe BMW 5’s voor kunt kopen. Maar wie beseft dat dagelijks zo’n 1.200 auto’s in Dingolfing van de band rollen, dat is één BMW elke zestien seconden, ziet de investering ook weer in perspectief. De montagehal in Beieren, waar elke dag zo’n 4.000 assen voor BMW worden gemaakt, draait in drieploegendienst en biedt werk aan 200 mensen – die op dit moment lang niet allemaal boven de 50 zijn. De hal werd ontworpen door ingenieurs en architecten, die daarbij hulp kregen van fysiotherapeuten en artsen. En van de medewerkers zelf, die in een vroeg stadium bij de ontwikkeling werden betrokken. Volgens hen is de seniorenfabriek dan ook een uitkomst:
Dingolfing in cijfers Grootte fabriek ca. 2,45 miljoen m2, de grootste BMW-fabriek ter wereld Locatie ca. 100 km noordoost van München Aantal werknemers 18.600 Productie per jaar >270.000 auto’s, ongeveer een kwart van de BMW-productie in Duitsland. Modellen BMW 5 Limousine, Touring en Gran Turismo, BMW 6 Coupé en Cabrio, BMW 7, Rolls Royce Phantom Geschiedenis De midsize autofabriek Hans Glas GmbH, onder meer verantwoordelijk voor de Goggomobil, werd in 1967 door BMW overgenomen en later uitgebouwd.
De assemblagefabriek kreeg al snel de bijnaam ‘Altstadt’
Heute für Morgen
BMW wil het concept uitbreiden naar andere vestigingen om daar in totaal 4.000 oudere werknemers aan het werk te houden. De nieuwe fabriek is een uitvloeisel van het programma ‘Heute für Morgen’ dat al sinds 2004 loopt. De Duitse autobouwer wil zich met slimme technologie en ontwerp wapenen tegen de vergrijzing, die ook in Beieren snel om zich heengrijpt. Binnen 10 jaar zal het aantal 50-plussers onder het medewerkersbestand gegroeid zijn van 25 procent tot 45 procent. De gemiddelde leeftijd van het concern is tegen die tijd ruim 47 jaar, zo wordt verwacht. De Duitse Kamer van Koophandel meldt in het hele land al een tekort van 400.000 opgeleide vakkrachten. Frank-Peter Arndt geeft dan ook toe dat de aangepaste productielijn “pure noodzaak” is, “gezien het nijpende tekort aan geschoolde technici en de daling van het geboortecijfer.”
038-039_MT0311_ART-MAN3 39
En nu ook in groen Met de nieuwe montagehal wil de Bayerische Motoren Werke zich niet alleen van zijn meest sociaal verantwoorde kant laten zien, ook aan het milieu is gedacht. Het gebouw van zo’n 6.500 m2 is volledig geïsoleerd, ligt vol met zonnepanelen en verbruikt 25 procent minder energie. Bovendien wordt het regenwater naar het grondwater geleid.
Leeftijdsbewust beleid is hier voorbij in Nederland gaf het ministerie van SZW de afgelopen jaren ook zo’n 400 subsidies aan bedrijven die, net als BMW, leeftijdsbewust personeelsbeleid wilden ontwikkelen. Sinds juni vorig jaar is die subsidieregeling ten einde, al is er wel een boek gemaakt, met alle praktijkverhalen erin, getiteld Een schatkist vol ervaring. Ook is er een toolbox met tips hoe ouderen aan het werk te houden. Boek en toolbox zijn gratis te downloaden via mt.nl/50plus
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
zonder de aanpassingen zouden veel van hen thuis zijn geëindigd. “Ik hoef nu niet meer zo ver voorover te bukken als vroeger en kan flink wat taken rechtop zittend uitvoeren. Mijn werk is echt een stuk minder lastig”, zei de 57-jarige Ludwig Lang, die al 40 jaar bij BMW aan de lopende band staat, bij de officiële opening van de fabriek. Medewerkers krijgen een uitgebreide training, rond thema’s als gezondheid en beweging en kunnen de hulp inroepen van een fysiotherapeute. In een volgend stadium wordt voorzien dat medewerkers ook zelf hun roosters kunnen maken.
39 03-03-2011 14:00:44
mt.nl
nieuw leider schap
Het leiderschap van de 21ste eeuw vraagt om nieuwe vaardigheden, een nieuwe mentaliteit. Hoe geven leiders van nu daar inhoud aan? Drie dilemma’s van Michel Lamie. tekst Arjan Zweers fotografie Ad Nuis
deel 2
Michel Lamie
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Ceo De Goudse
Voor hij bij verzekeraar De Goudse terechtkwam, werkte Michel Lamie (1966) bij Achmea, als cfo bij de Benelux-tak van verzekeraar Royal & Sun Alliance en daarvoor bij KPMG. Hij stond meermalen in de Goudhaantjes 100, de jaarlijkse MT-lijst van aanstormend toptalent. Lamie is sinds 2005 vice-voorzitter van De Goudse, en sinds april 2009 bestuursvoorzitter. Hij vormt dat bestuur samen met Geert Bouwmeester, kleinzoon van de oprichter van het familiebedrijf. De Goudse, opgericht in 1924, is met een omzet van 722 miljoen een relatief kleine verzekeraar, maar het is wel goed voor plaats 36 in de FB50, de jaarlijkse MT-lijst met 50 beste familiebedrijven. De Goudse richt zich steeds meer op de relatieve nichemarkt van ondernemersverzekeringen. Onderdeel van de visie is dat De Goudse zelf de meest ondernemende verzekeraar wil zijn: dicht op de huid van klanten, met een goed begrip van diens risico’s. Daarvoor is de tussenpersoon een essentiële schakel, die de ondernemer moet begrijpen en die gevoel moet hebben voor de hectische context waarbinnen ondernemers ondernemen, net als De Goudse zelf wil. Als bestuursvoorzitter probeert Lamie de focus daarom steeds meer te leggen op het weerbaar en veranderingsgezind maken van de organisatie.
40 040-043_MT0311_ART-MAN-Ser 40
‘Ik kan slechts urgentie creëren’
E
Eén verzoek, zegt hij tegen het eind van het gesprek. “Plaats me in dit interview niet op een voetstuk. Zo zit ik niet in elkaar. En dat wil ik ook niet. Het past niet bij mij, niet bij mijn functie en niet bij een bedrijf als De Goudse. Ik probeer juist tussen de mensen te staan. Ik heb zeker de wijsheid niet in pacht. Als leider ben ik hooguit een ervaringsdeskundige.” Het tekent Michel Lamie, de bescheiden en omgevingssensitieve bestuursvoorzitter van verzekeraar De Goudse. Een leider die veel tijd besteedt aan de vele stakeholders die de context vormen waarbinnen hij onderneemt: klanten, aandeelhouders, de Raad van Commissarissen, businesspartners, wet- en regelgevers, toezichthouders en de concurrentie. “Alles bij elkaar? Zo’n twee dagen per week. Het wordt in ieder geval steeds meer.” Logisch, want de verzekeringsbranche waarin Lamie actief is, heeft het de afgelopen jaren flink voor de kiezen gekregen. Affaires met woekerpolissen en de financiële crisis trokken diepe groeven. “Mea culpa”, zegt Lamie daarover, mede namens zijn concurrenten. “Wij zijn dan wel klein en de markt wordt gemaakt door de grote spelers, maar ook wij hebben lessen moeten leren uit alles wat er is misgegaan.” De Goudse heeft bovendien nog met een ander probleem te kampen. De tussenpersonen, die hun polissen moeten verkopen aan de eindgebruiker, zijn in paniek. Hun provisiegedreven verdienmodel wordt in 2013 verboden. Een extra uitdaging voor de leider Lamie. Maar niet iets waar hij tegenop kijkt. Integendeel. Juist door de vele belanghebbenden voelt hij zich onafhankelijk. “Ik kan, rekening houdend met alle stakeholders, de beslissingen nemen die goed zijn voor dit bedrijf.”
03-03-2011 14:02:11
Dilemma 1: Snelheid of uithoudingsvermogen? Uw carrière voerde langs een beursgenoteerd bedrijf, een coöperatie en nu zit u bij een familiebedrijf. In welke context is leiderschap het makkelijkst? “Hier. Leiden is de koers zetten, mensen meenemen. Dat is per definitie iets dat over een langere periode gaat. Als bedrijf moet je ook altijd voor succes op de lange termijn gaan, vind ik. Alleen dan zijn de resultaten houdbaar. Ik zie bij grote bedrijven veel snelle wisselingen in het management. Ik heb zelf aardig wat bazen versleten, dus ik moet een beetje oppassen, maar het wringt. In de verzekeringsindustrie is niets makkelijker dan kortetermijnsucces. Je kunt in 3 jaar heel veel winst maken, bijvoorbeeld door heel hard in de kosten te snijden. De ellende komt altijd pas daarna. Zeker in een industrie in transformatie.
040-043_MT0311_ART-MAN-Ser 41
Hier prevaleert gelukkig de lange termijn. Al is het maar omdat de aandeelhoudende familie veel waarde hecht aan continuïteit. Mijn beloningssysteem kent bijvoorbeeld een forse nadruk op de langetermijnstrategie en nauwelijks kortetermijnprikkels.”
Dat klinkt mooi, maar uw intermediairs worden nu acuut bedreigd in hun bestaan. En u bent afhankelijk van hen. Wat kunt u doen? “Hun oude businessmodel verdwijnt inderdaad. Maar ik heb geen twijfels over hun toegevoegde waarde. De kernfunctie, het gedegen en verantwoorde advies, staat niet ter discussie. De nieuwe transparantie betekent veel voor hen én voor ons. Daarom organiseren we ook sessies met onze intermediairs. Daar praten we en dagen we elkaar uit. Wat zijn de kansen en ontwikkelingen? Als initiatiefnemer zijn wij daarin leidend,
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
management
41
03-03-2011 14:02:15
mt.nl
nieuw leider schap
maar ze vinden wel plaats op basis van gelijkwaardigheid. Sterker nog, die gelijkwaardigheid bewaken is een typisch onderdeel van nieuw leiderschap. Het gaat om verbinding; met de klant, maar ook met alle partners. Je moet een zo efficiënt mogelijke en kwalitatief goede keten hebben van ons als verzekeraar naar onze klant, de ondernemer. Een goede verbinding met de intermediairs is voor ons een integraal onderdeel van de propositie aan die klant.”
in het verleden kon u nog sturen met provisies. die grip raakt u kwijt. wat betekent dat voor u? “Dat we nu grip hebben op intermediairs is een misvatting. Ondernemers hebben behoefte aan advies en de tussenpersonen moeten dat advies onafhankelijk geven. Grip gaat daar tegenin. Wij moeten gewoon de beste propositie hebben. De klant kiest in vrijheid, als ze niet tevreden zijn gaan ze weg. Wij zetten daar een scherpe focus op onze performance tegenover. Als de onafhankelijkheid van de intermediair toeneemt, moet de kwaliteit omhoog. Dat is de enige manier. Die tendens wordt verder versterkt door alle maatschappelijke aandacht rondom verzekeraars. De awareness van de klant is enorm toegenomen. En hun kritische houding neemt de komende jaren alleen maar toe. We willen de beste zijn, wat betekent dat we dicht tegen de klant aan moeten kruipen. Klantcontact wordt doorslaggevend. Dat vraagt intern zowel een cultuur- als een gedragsverandering, die alleen met een nieuwe vorm van aansturen en bijbehorend leiderschap is te realiseren. Hoe moeilijk dat ook is. Er bestaat geen blauwdruk voor.”
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Leiderschap
42
“Leiderschap is niet uitstralen dat je het allemaal beter weet. Leiden is koerszetten en mensen meenemen. Een duidelijke visie is de basis. Daarin moet je oprecht geloven en die uitdragen met je hele persoonlijkheid. Mijn taak is het om met die visie en strategie de organisatie mee te trekken. Het kernpunt van leiderschap in dit tijdsgewricht draait om het optimale aanpassingsvermogen van het bedrijf, met het vermogen tot cultuur- en gedragsverandering als belangrijke, nieuwe vaardigheid.” Inspiratiebron “Veel verschillende mensen op veel verschillende plekken. Nu lees ik het boek dat Nelson Mandela schreef tijdens zijn gevangenschap. Maar ook het laatste boek van Jaap Boonstra, Leiders in cultuurverandering, werkt voor mij inspirerend. En niet te vergeten de inhouse masterclass van de Amsterdamse hoogleraar leiderschap en gedrag Erik van de Loo. Die zette het aanpassingvermogen van de organisatie nog hoger op de agenda.”
040-043_MT0311_ART-MAN-Ser 42
Moeilijk? als ceo verordonneert u toch gewoon dat het klantbelang leidend moet zijn? “Van bovenaf kun je slechts de urgentie creëren, de richting aangeven. Het moet decentraal echt gebeuren. Hoe wordt een individuele klant benaderd? Dat moet ontstaan in de teams zelf. Het gaat om het ontwikkelen van zelfcorrigerend vermogen, van voorbeeldgedrag, van kruisbestuiving binnen de teams. Ik stel vooral vragen: hoe vind jij dat het zou moeten zijn? Dat is mijn rol als leider: vragen stellen, het proces aanjagen, tempo maken en soms ook onrust brengen als er onvoldoende beweging is. Blijven agenderen. Het wortelt in mijn overtuiging dat veranderkracht een kerncompetentie van de organisatie moet zijn.”
Dilemma 2: Vrijheid of controle? hoe organiseer je die veranderkracht? “We hebben bijvoorbeeld een tijdje geleden De Goudseondernemersprijs in het leven geroepen. Die prijs, een paarse appel en een teamuitje, reiken we elk kwartaal uit aan het team dat het meest innovatieve idee heeft om ons bedrijf, of hun onderdeel, beter aan te laten sluiten op de wensen van de klant. Ik heb dat idee gekopieerd van een ander bedrijf en alleen de kleur van de appel veranderd. Maar wat een dynamiek zo’n relatief simpel initiatief veroorzaakt! De laatste keer waren 9 initiatieven genomineerd. Dat zijn dus 9 best practices waarover ik kan praten op onze kwartaalbijeenkomsten. Voorbeeldgedrag dat ik kan huldigen. De jury bestaat uit champions van de afdelingen. Zij beoordelen elk idee: is het vernieuwend? Is het ondernemend? De competitie leeft. En het levert echt concrete projecten op. Mede naar aanleiding van de callcenteractie van Youp van ’t Hek en een YouTubefilmpje over Mobistar heeft het team met het meeste klantcontact bijvoorbeeld alle momenten geïnventariseerd waar het fout kan gaan. En nu is er dus een database van best practices om zulke fouten te voorkomen. Ander voorbeeld: het schadeteam dat gericht probeert de klant te leren kennen vóór er schade is. Of nieuwe klantenquêtes, die door afdelingen zelf worden geïnitieerd. Ondernemersinitiatieven als deze worden behapbaar in kleine eenheden. Dan kun je mensen ook de vrijheid geven risico’s te nemen, zonder dat eventuele missers de gehele organisatie belasten. Decentraliseren is een manier om die vrijheid en dynamiek te vergroten.”
die vrijheid, ook om te falen, vraagt nogal wat van u als bestuurder. wat doet u om toch in control te blijven? “Een goed geleide organisatie met veel aanpassingsvermogen en de ruimte voor initiatief kan niet zonder goede controls. Dat is een randvoorwaarde. Maar deze processen zijn niet volledig te vangen in businessplannen, managementrapportages of score cards. De transitie is ook zichtbaar in mijn eigen kernteam. Steeds vaker bespreken we individuele dossiers. Zo krijgen we een beter gevoel voor waar verbeteringen mogelijk zijn. Daarbij kom je ook allerlei dilemma’s tegen. Neem een brand in een leegstaand bedrijfspand. Die had gemeld moeten worden en extra preventie was nodig, ook volgens de polisvoorwaarden.
03-03-2011 14:02:15
management
‘Ik heb het meest geleerd van te laat ingrijpen’
Dilemma 3: Individueel leiderschap of teamprestatie? Heeft de verzekeringsbranche de juiste lessen getrokken uit de crisis en de maatschappelijke woede? “De sector in zijn algemeenheid wel, denk ik. De Goudse zeker. Ik vind het lastig dat het antwoord op alles wat misging, nu gezocht wordt in regulering. Wij zijn ondernemers. En dat ondernemen wordt nu beperkt. Die regulering is voor ons, als relatief kleine partij, een zware last. Ik begrijp de drang wel om het te doen. Maar ik neem alle stakeholders mee in mijn dilemma’s en strategische keuzes. Dan is die zware regulering niet opportuun.”
U kiest liever voor leiderschap? “Het is niet zwart/wit. Ik denk wel dat leiderschap belangrijker is dan regulering, want als leiders vanuit hun eigen authenticiteit in staat zijn de goede afwegingen te maken, vermijd je veel ellende. Ik zeg niet dat de crisis door falend leiderschap komt. Maar ik vraag me wel af of veel beslissingen wel zijn genomen in het langetermijnbelang van een bedrijf.”
U kunt uw beslissingen onafhankelijk nemen, zegt u. Is leiderschap zo’n individuele aangelegenheid? “Als leider moet je onafhankelijk blijven, je eigen koers varen.
040-043_MT0311_ART-MAN-Ser 43
Maar die koers, die focus, dat is een teameffort. Daar hoort altijd een beetje interne strijd bij, ook in een weinig politieke organisatie als deze. Soms is leiderschap wel eenzaam. De echt wezenlijke vraagstukken, met wie spar je dan? Dat is zoeken. Je kunt niet altijd sparren met je eigen directie. En ook niet altijd met de RvC, want zij zitten er óók om toezicht op je te houden. Er zijn gewoon bepaalde beslissingen die op jou neerkomen. Wanneer en hoe grijp ik in? Daar zijn geen wetten voor, dat is buikgevoel. Praten, kijken, en op een gegeven moment afwegen. Uiteindelijk zit je er ook om het beste team voor het bedrijf bij elkaar te krijgen. Dat vind ik soms echt moeilijk. Ik heb de neiging ervan uit te gaan dat het verantwoordelijk management een probleem oplost. Ik heb het meeste geleerd van de gevallen waarin ik te laat ingreep.”
Ooit te vroeg ingegrepen? “Dat is een lastige, want wat is de bewijsvoering? Het kan zijn dat het beter gaat, maar dat die verbetering zich al had ingezet. Het kan ook slechter gaan, maar ligt dat dan altijd aan de leider? Leiderschap is afhankelijk van tijd, plaats en context. Als iemand niet de juiste leider is, betekent dat nog niet het geen goede leider is. Die onzekerheid hoort bij het werk. Toen ik hier voorzitter werd, zei mijn voorganger: ‘Michel, inhoudelijk zie je nu ook als vice-voorzitter al alles. Dat verandert niet. Maar als voorzitter is het wezenlijk anders. Het is nog eenzamer.’ Hij had gelijk.”
Volgende keer Arnoud van Tulder, ceo Cryo-Save Reageren? arjan@mt.nl
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
De brand is echt, de schade is echt, maar de polis is ook echt. En de verzekering is ook echt bedoeld om de schade af te dekken. Hoe ga je daar dan mee om? Dan betreed je een grijs gebied. Als leider is het belangrijk de business ook op dossierniveau te kunnen doorgronden, als we onze klanttevredenheid zo hoog willen krijgen en houden.”
43 03-03-2011 14:02:20
Er zit business in technologie Een mobieltje bleef een mobieltje totdat Steve Jobs zich ermee ging bemoeien. TechBusiness.nl is gek op technologische innovatie die wordt omgezet in zakelijk succes. Daarom brengen we slimme technologie, briljante businessplannen en de snelst groeiende bedrijven, op www.techbusiness.nl.
Meld je aan voor de wekelijkse nieuwsbrief op techbusiness.nl/nieuwsbrief en maak kans op het boek ‘Ingenieus, de mooiste technische illustraties’.
Techbusiness 1-1pag adv 2011.indd 1 000-000_MT0311_ADV 44
Er zit business in Technologie
07-02-11 11:39 03-03-2011 15:23:56
geld Life
BAAS BOVEN BAAS
Heeft u studerende kinderen die u financieel wilt helpen? Elke maand geld overmaken kan, maar er is een fiscaal aantrekkelijker alternatief: geef hen uw vrijvallende lijfrente. Voordelig voor u, fijn voor uw kroost. Sneu, die studenten van nu. Een basisbeurs van krap 250 euro, nauwelijks genoeg voor meer dan een halve maandhuur van een fatsoenlijke kamer. En een beetje freewheelen is er ook al niet meer bij, zeker nu minister Zijlstra lanterfanters – dan wel actieve verenigingsleden of buitenlandgangers – bestraft met een schep extra collegegeld. Heeft u medelijden en wat geld over? Dan kunt u uw kinderen natuurlijk elke maand wat toestoppen, of bijvoorbeeld jaarlijks hun collegegeld doneren. Maar een beetje fiscaal parelduiken levert een veel beter alternatief op. Wie op het punt staat zijn – voor 1992 afgesloten – lijfrente te incasseren, kan de uitkering lucratief doorsluizen naar de kinderen.
Let eens op wat er gebeurt als u geld overhevelt naar uw kind Veel van die destijds massaal afgesloten polissen vallen binnenkort vrij. En op de belastingvrije inleg die al die jaren gedaan is, moet nu alsnog inkomstenbelasting worden afgetikt. Die belasting valt vaak lager uit dan tijdens het werkzame bestaan. Stel dat u terugvalt naar het tarief van 42 procent, dan levert dat de facto een winst op van 10 procent. Maar let op wat er gebeurt als u het geld overhevelt naar uw studerende kind. Over de basisbeurs betaalt hij of zij geen belasting, over extra inkomsten het laagste tarief van 33 procent. Gezien de algemene heffingskorting van bijna 2 mille kan hij of zij ongeveer 6.000 euro per jaar opstrijken zonder daar ook maar een cent over af te dragen. Blijft het opgespaarde bedrag dus binnen de 6.000 euro, dan wordt het bruto bedrag in één klap netto. Ook bij 8.000 euro (het collegegeld plus 500 euro per maand) vallen de gevolgen mee: dan gaat er jaarlijks zo’n 650 euro naar de fiscus. Zet dat even af tegen 42 procent van diezelfde 8.000 en tel uit uw winst. Eén waarschuwing: schiet ook weer niet door in vrijgevigheid, want als uw gift de 13.000 euro ruim passeert, dan wordt de studiefinanciering geschrapt.
Lizanne Schipper schrijft over personal finance. lizanne@mt.nl
045-045_MT0311_LIF-GELD 45
Ben Noteboom (53) Ceo Randstad
€ 1.476.827 7,9 x omgerekend 2,83 euro per uitzendkracht, die gemiddeld aan het werk is per fulltime medewerker 57,50 euro per euro omzet 0,01 eurocent per euro nettowinst 0,43 eurocent Hoe opgebouwd? Vast salaris: 823.000 euro, pensioenpremie: 219.000 euro, een post ‘overig’: 26.000 euro en een optie-en aandelenpakket dat bij 100% toekenning zo’n 409.000 euro waard is. Koersrendement sinds aantreden +384,2% (AEX 36,8%) In het nieuws omdat Noteboom erin geslaagd is Randstad (opnieuw) boven verwachting te laten presteren. De uitzendreus mag dan wat saai ogen, de prestaties zijn ronduit indrukwekkend. Bij zijn aantreden in 2003 zat Randstad in zwaar weer en was de omzet nog 5,2 miljard, nu 8 jaar later is de omzet bijna drie keer over de kop gegaan. En dat na ‘rampjaar’ 2009, waarin de omzet nog met 11 procent daalde. Natuurlijk, de goed getimede overname van Vedior in 2008 speelt een belangrijke rol bij die fraaie cijfers, maar toch: het ruim 50 jaar oude uitzendbureau is nu wel mooi de nummer twee in de wereld (achter Adecco) en groeit nog steeds. De Zeeuw Beschier Jacob Noteboom, soms afgeschilderd als weinig charismatisch leider zonder visie, heeft Randstad waar hij het hebben wil: als innovator in de branche, die tegenwoordig véél meer doet dan alleen maar uitzenden, en vanuit Diemen de flexibilisering van de hele wereld vormgeeft. (PBo) Meer lezen? mt.nl/baasbovenbaas BRON: BESTUURSVOORZITTER.NL
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Gun uw kind uw lijfrente
45 03-03-2011 14:03:30
DE SOCIAL MEDIA MEETLAT
Toppertje
door Rutger Huizenga
Reinout Oerlemans Ceo Eyeworks
Slechts weinig ceo’s hebben zoveel socialmediapotentie als Reinout Oerlemans. Waar ex-TMG-topman Ad Swartjes bijvoorbeeld domweg niet bestaat op web 3.0, galmt de naam van de Eyeworks-baas volop rond op blogs, Facebook en Twitter. Volgens Brandwatch, een bureau dat personen op internet analyseert, viel zijn naam de laatste 2 maanden op deze socialmedia 253 keer, waarvan geen enkele keer in een negatieve context. Jaloersmakend is ook de Reinout en Dani-fanhyves (reinoutdani.hyves.nl), waar 549 leden zich sinds 2008 kromkrabbelen over elke scheet die ‘Arnie’ laat. Slechts één lid ontbreekt: Oerlemans zelf. Waar hij wel is? Niet op Facebook in elk geval, en ook niet op Twitter (op @ReinoutOerleman gebeurt niets) en ook zijn blog (oerlemans90210.blogspot.com) staat al droog sinds hij in 2009 vanuit LA naar Nederland terugkeerde. En dat terwijl hij daarop niet eens onverdienstelijk schreef en familiekiekjes deelde waar roddelbladen een spreekwoordelijke moord voor zouden doen. Niets doen, maar toch het hele socialmediadomein over je laten praten: dat noemen wij een staaltje pr waar wij graag de pet voor afnemen!
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
In cijfers
46
181
filmpjes op YouTube
67
blogposts op blog
11
followers op blog
549
fans op fanhyves
1
Wikipedia-pagina Engels
1
Wikipedia-pagina Nederlands
0
tweets op twitteraccount
eindoordeel: Held Rutger Huizenga is creatief directeur van Social People Meer lezen? mt.nl/socialmedialat De zoekopdrachten zijn uitgevoerd op 16 februari.
046-047_MT0311_LIF-CAR 46
8
Voor hij zijn school had afgemaakt, stond Peter Geytenbeek al achter de kassa. Die handelsgeest is hij vervolgens nooit meer kwijtgeraakt. Nu leidt hij Symantec Nederland. 1985 Megaworld
“Ik was na de havo bezig met het vwo, toen op een gegeven moment een vriend belde en vroeg of ik bij Megaworld wilde komen werken, het bedrijf dat tegenwoordig Dynabyte heet. ‘Als je een baan hebt, mag je van school’, zei mijn moeder. Dus dat deed ik. Na een paar weken riep de bedrijfsleider me bij zich. ‘Je doet het… aardig’, zei hij. ‘Maar als je de volgende keer een computer verkoopt, probeer daar een doos met diskettes of een joystick bij te verkopen.’ De maanden erop werd ik de beste verkoper van het filiaal, mijn liefde voor sales was geboren.”
1988 MacVonk
“Bij Megaworld klom ik op tot bedrijfsleider, maar uiteindelijk was een winkel me toch te passief. Via mijn zus kwam ik in contact met MacVonk, een distributeur van Apple-software, waar ik aanvankelijk channel sales manager werd. Een jaar later splitste eigenaar Piet Vonk dat bedrijf in twee BV’s, waarbij ik commercieel directeur kon worden van de BV Nederland. Een collega werd technisch directeur, zodat we samen verantwoordelijk werden voor de winsten verliesrekening. Alle besluiten moesten we unaniem nemen en elke maand gingen we met zijn tweeën uit eten om de zaken te bespreken. Dat doe ik nu nog steeds met mijn team.”
1991 Geytenbeek Beheer
“Bij MacVonk, dat aan de high end van de markt zat, schreef ik op een gegeven moment een businessplan voor de handel aan de consument, zoals ik die ook bij Megaworld had gezien. Toen Piet Vonk daar niet aan wilde, ben ik voor mezelf begonnen. Wij waren in Nederland de eersten die begonnen met het zogeheten rack jobbing van software: we kochten een schap bij een winkelier, vulden en beheerden dat zelf en rekenden vervolgens af wat er was verkocht. Toen we datzelfde ook gingen doen voor Windows, ging het ineens hard: de omzet verveelvoudigde. Dat bracht financieringsproblemen mee, die mijn vader, onze eerste investeerder, niet meer alleen kon oplossen.
03-03-2011 14:05:25
carrière Life
Peter Geytenbeek [44] cv
Peter Geytenbeek functie managing director Nederland bij Symantec geboren 14 juni 1966 burgerlijke staat getrouwd, drie kinderen
tips
sebastiaan westerweel
>‘Mijn vrouw sms’te in reactie op de baan in Wenen: Kansen die voorbij komen, moet je grijpen.’ >‘Relaties onderhouden is belangrijk. Ik vond vroeger het old boys network klef en nep, maar uiteindelijk bepaal je zelf hoe je ermee omgaat.’
Gelukkig nam een hardwaredistributeur, die ik nog kende uit de tijd van MacVonk, ons toen over en kon ik aanblijven als directeur. Dat hardwarebedrijf ging een paar jaar later echter failliet en sleurde mijn oorspronkelijke bedrijf mee. Toen heb ik de succesvolle productlijnen, zoals Quarterdeck, meegenomen naar een bedrijfje van twee vrienden, dat in de Benelux distributiekanalen opzette voor Amerikaanse bedrijven.”
1999 Lernout & Hauspie
“Op een gegeven moment werd ik gebeld door Lernout en Hauspie, de Belgische makers van spraakherkenningssoftware, waar een oude relatie van Quarterdeck
046-047_MT0311_LIF-CAR 47
nu directeur was. Hij wilde dat ik salesen marketingmanager voor Nederland werd. Een fantastische tijd, echt de American Dream in België, die helaas uitmondde in een zwarte geschiedenis. Het bedrijf kwam onder curatele en is later – sterk afgeslankt – geïntegreerd in een Amerikaans softwarebedrijf.”
2001 Symantec
“Diezelfde voormalige Quarterdeckrelatie belde weer, met de vraag of ik niet naar Powerquest wilde komen. Daar zat ik nog maar net, of dat bedrijf werd gekocht door veiligheidssoftwareontwikkelaar Symantec. Hun hr-manager belde toen op een dag met de vraag of ik
voor een paar maanden naar Wenen wilde. Dat werden uiteindelijk 4 jaar. Na de eerste 2 jaar kreeg ik Roemenië en Hongarije erbij. Mijn gezin ging niet mee, ik vloog op maandag heen, vrijdag terug. Nu ben ik managing director Nederland. Het is een ‘promotie schuin omhoog’: in Oost-Europa ging het vooral om het mkb, terwijl Nederland een aantal grote multinational-accounts heeft. Het is een mooie ervaring. Binnen Symantec heb ik veel vrijheid om te ondernemen en ik geef mijn team ook veel vrijheid. Je moet altijd de grenzen opzoeken, vind ik. Mijn motto is: één risico per dag. Toen onze ceo dat hoorde, zei hij: ‘Een weloverwogen risico, hoop ik.’” (KdR)
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
‘Mijn motto is: één risico per dag’
47
03-03-2011 14:05:28
Coming soon: EDiTiE 2011
EDiTiE 2011 sTAAT WEER BooRDEVoL CAsEs, PRoFiELEn VAn onLinE BUREAUs, PRAKTisCHE Do’s En Don’Ts En RELEVAnTE ACHTERgRonDARTiKELEn
de meest complete gids voor opdrachtgevers van online projecten
Editie 2010 nog niet in huis? Bestel vandaag nog via www.eguide.nl/bestellen
KiJK VooR onLinE CAsEs En BUREAUPRoFiELEn oP WWW.EgUiDE.nL
Inspirerende vergaderlocatie in hartje Amsterdam
Boven Heineken the City, de officiële winkel van Heineken, vindt u drie inspirerende ruimtes. De vergaderlocatie is gevestigd in het hartje van Amsterdam, naast het Rembrandtplein. Check de ruimtes in 3D op www.heinekenthecity.nl/vergaderlocatie
Amstelstraat 31 - 1017 DA Amsterdam - Tel. 020 - 530 4777
AD MT FEB2011 215X140 000-000_MT0311_ADV 48DEF C.indd 1
17-02-2011 03-03-2011 13:59:49 15:23:59
gear Life
NIEUW BLIK
Godswonder Door Ewald Smits
N
Voor haar Als vrouw een overhemd dragen? Doe het dan perfect. Net als bij het mannenpak, moet een overhemd – geen blouse dus – getailleerd zijn. Kleur? Wit, zwart of lichtblauw, gesteven en gestreken. Iets te lange mouwen, prettig decolleté en een fikse kraag. Wie een grote jongen wil zijn in het zakenleven, moet zich als een grote jongen gedragen. Dus: overhemd, manchetknopen, das, de hele mikmak. Hoge hakken en manchetknopen mogen wel vrouwelijk zijn, want laten we wel wezen: dat zijn we. Paul Smith heeft niet alleen een fijne fetisj voor de manchetknoop, de beste designer heeft ook met ons meegedacht. Keuze uit bijna 40 schitterende paartjes, waarvan deze echt ‘I lóve business’ uitstralen. Paul Smith, € 100,-
m Voor hem
Waar manchetknopen ooit bedoeld waren om het uiteinde van een mouw bij elkaar te houden, of het feestelijk tenue wat mee op te leuken, lijken ze nu een patserig statussymbool te zijn geworden waar menig proleet de grootte van zijn eh ... vermogen mee denkt aan te duiden. Not done en not interested. Hou het simpel en sober, heren. Dus niet wijverig (met kleurtjes), patserig (bling), studentikoos (van die goedkope Suit Supply-balletjes) of suf (van die muntjes). Je munten aan je mouwen etaleren, is gewoon niet sjiek. Wel chique: Leren cufflinks van Ralph Lauren. Bescheiden en toch net even anders. Met geinig bewaaretui. Ralph Lauren, € 117,-
Laurien Vest
schrijft over business fashion. laurien@mt.nl
049-049_MT0311_LIF-GEAR 49
AUDI A6 3.0 TDI
Prijs Vanaf 46.900 euro, de 3.0 TDI Quattro kost 64.900 euro Bij de dealer Vanaf eerste kwartaal Voor hetzelfde geld Subaru Outback, Mercedes E300 CDI, Volvo XC70
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
v
et geen 5 meter lang, door het vele aluminium verrassend licht, 19 procent zuiniger dan zijn voorganger en volgepakt met alle (elektronische) snufjes die een beetje zakenmens zich maar kan wensen: met de nieuwe A6 heeft Audi een waardig opvolger van de meest gewilde zakenauto van het moment (MT-onderzoek, december 2010). Rijden in de nieuwe A6 is smullen, zelfs in het instapmodel, dat al leverbaar is vanaf 46.900 euro. U rijdt dan 1 op 20, maar ontbeert de toeters en bellen die het verpozen in de duurdere versies van deze compacte limousine (3.0 TDI) tot een godswonder maken. Zoals de adaptive cruisecontrol, die ongeacht de snelheid die u instelt, altijd keurig afstand houdt tot uw voorganger. En het revolutionaire lane assist, dat waarschuwt wanneer u niet binnen de lijnen blijft en – zo u wilt – uw rijgedrag corrigeert. Of de navigatie, die volledig is geïntegreerd met Google maps, zodat een tussenstop-etablissement zo gevonden is. Wie 9.350 euro extra neertelt voor de Pro Line plus-uitvoering kan verder nog genieten van lederen bekleding, een prachtig afgewerkt houten dashboard en talloze andere finesses die het rijden aangenaam maken.
49 03-03-2011 14:06:49
Bob de manager
in aflevering 157 krijgt hij nieuwe consultants over de vloer.
van robert-jan aan bob onderwerp real time report management consultancy
MANAGEMENT TEAM 11-03-2011
Hoi Bob, Ik hoor net dat we bureau Real Time Report Management Consultancy op bezoek krijgen. Klopt dat? Ik hoop het toch van niet, hè? Ik heb die lui in mijn vorige baan meegemaakt en het is in één woord verschrikkelijk hoe ze te werk gaan. Ze komen echt naast je zitten, een hele dag, en dan schrijven ze op hun sheets echt alles wat je doet. Ik had collega’s die halverwege de dag overstuur wegliepen. En weet je wat zo’n idioot van Real Time Report Consultancy dan deed? Die schreef dan, zonder met zijn ogen te knipperen, op z’n sheet: ’13.12 – Weggelopen.’ Geloof me, Bob, hier zitten onze managers bepaald niet op te wachten. Robert-Jan
50
Hoi Robert-Jan, Maar ik zit hier ook helemáál niet op te wachten, ik krijg ze op mijn dak van Hoofdkantoor! Denk je dat ik dat wil, zo’n idioot de hele dag naast me? Hoofdkantoor heeft weer eens zo’n periodieke aanval, dat ze denken dat er te veel managers zijn. En nee, dan natuurlijk niet op Hoofdkantoor zelf, maar bij de divisies, en nou hebben ze onze divisie gekozen tot pilot voor die idioten van Real Time Report Management Consultancy. Ik ben het soms zo zat, altijd die suggestie alsof wij managers eigenlijk niks noemenswaardig doen… Maar we zitten eraan vast. Wanneer ze precies komen weet ik niet, dat houden ze strikt geheim bij dat soort operaties, maar een kennis op Hoofdkantoor liet doorschemeren dat het wel eens volgende week woensdag zou kunnen zijn. We kunnen vrees ik niets anders doen dan ons zéér goed voorbereiden. Bob
050-050_MT0311_BOB 50
Bob, Maar hoe? Toen ze langskwamen bij mijn vorige baan had ik voor mezelf de hele dag meetings georganiseerd. Nergens voor nodig natuurlijk, maar ik dacht: dat geeft ze in elk geval de indruk dat ik flink bezig ben. Nou, dat heb ik geweten… Zegt zo’n idioot op een gegeven momen met een zacht stemmetje, even van zijn sheet opkijkend: ‘Doet u eigenlijk nog meer dan vergaderen?’ Toen wist ik het meteen: ze gaan me nu wegzetten als zo’n meetingmanager… En jawel hoor, nog geen twee maanden later had ik mijn exitgesprek. Dus dat is dit keer zeker geen optie. Wat ik toen wel heb geleerd: áltijd rustig blijven met zo iemand naast je. Maar ook niet té rustig natuurlijk, anders valt dat weer verkeerd. Het helpt bijvoorbeeld als je twee, drie rapporten voor je hebt en flink wat aantekeningen maakt. Maar je moet ook weer niet te veel rapporten hebben. Anders denken ze weer dat je zo’n manager bent die de hele dag rapporten leest van een andere manager die hetzelfde doet met jouw rapporten. Help eens mee, Bob, wat kunnen we nou nog meer doen om ze de indruk te geven dat we hier heel zinvol werk verrichten? Robert-Jan
Robert-Jan, Ik heb volgende week woensdag een lunchafspraak staan met een klant. Vroeg ik aan Hoofdkantoor: het zal toch niet zo zijn dat zo’n type dan gewoon meegaat met al z’n sheets? Ja hoor, zeiden ze toen, de consultant blijft de hele dag aan je zijde, want Real Time Report Management Consultancy werkt volgens het fly on the wall-principe. Nou, lekkere fly on the wall, zo’n vent met z’n sheets naast je aan tafel.
Alsof de klant dat allemaal maar normaal zal vinden. Ik heb die lunch in elk geval maar wel vast teruggebracht van 3 uur naar 1 uur, en in plaats van Chez Maurice zit ik nu bij Van der Valk, anders krijg je dat weer op je dak. Maar dan heb ik die dag nog steeds minimaal 7 uur te gaan. Nog meer eigenlijk, want ik wou hoe dan ook die woensdagavond nog wel een paar uurtjes doorgaan, al weet ik nog even niet zo goed met wat. Heb jij nog ideeën? Bob
Bob, Ik heb inmiddels Frank, Irene, Jack en Willemien hierover ingelicht: allemaal geschokt. Vooral Frank is geschrokken. Volgens hem is het nu namelijk doodstil op de markt. En wat moet je dan als sales director? Willemien zegt trouwens dat ze op Marketing hartstikke druk druk druk is met ‘allerlei projecten’, maar toen ik even doorvroeg, hoe haar dag er dan precies uitziet, nou, toen reageerde mevrouw plots bijzonder giftig: ‘Alsof die Management Breed en Management Bila Meetings van jou wat voorstellen!’ Elkaar nu al zo aanvallen en afvallen, dat moeten we dus echt zien te voorkomen, vind ik. De enige die in mijn ogen nuchter reageerde was Irene. Die zei gewoon: we moeten hier asap een projectteam op zetten, dat inventariseert wat we hier allemaal doen en vooral wat we woensdag zouden kunnen doen. Robert-Jan
Robert-Jan, Hé zeg, goed idee, dat we daar zelf niet opgekomen zijn. Ik heb Irene net gesproken: die is al aan de slag, heeft er ook tijd voor, net als Jack en Willemien, en Frank natuurlijk, die was zelfs dolblij. De kick-off is vanmiddag al, van 3 tot 5, op mijn kamer. Kun jij ook? Bob
Bob, Geen probleem. Lijkt me goed dat we dan van 5 tot 6 ook meteen de kick-off evalueren. Robert-Jan
hans verstraaten – lees meer bob: mt.nl/bob
bob is divisiedirecteur van een groot concern hij doet zijn best.
03-03-2011 14:07:10
Als het om starters gaat, maken we er extra werk van. Dat is het idee. Een bedrijf starten is vaak een hele onderneming. U moet snel beslissingen nemen en er komen veel vragen op u af. Daarom heeft Rabobank een platform speciaal voor oriĂŤnterende starters: www.rabobank.nl/ikgastarten. Alles wat u nodig heeft voor een succesvolle start brengen we hier bijeen. Denk aan actueel nieuws, handige tools en waardevolle tips van experts zoals Alex Klein.
Ga naar www.rabobank.nl/ikgastarten Rabobank. Een bank met ideeĂŤn.
www.rabobank.nl/ikgastarten
000-000_MT0311_ADV 51
03-03-2011 15:50:00
www.citroen.nl
DE NIEUWE CITROËN C4 = POSITIVE POWER
20% BIJTELLING
eMYWAY NAVIGATIESYSTEEM MET BLUETOOTH® PARKEERSENSOREN ACHTER AUTOMATISCHE AIRCONDITIONING AUTOMATISCH INSCHAKELENDE VERLICHTING 16” LICHTMETALEN WIELEN eTOUCH MODULE
Gem. verbr.: 4,2 - 6,4 l/100 km; 15,6 - 23,8 km/l; CO2:109 -148 g/km. Vanaf €18.990. Citroën C4 Ligne Business vanaf € 20.490. Prijs is incl. BTW en BPM, excl. verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaar maken. Leaseprijs vanaf € 349 excl. BTW, Full Service Operational Lease excl. brandstof, inclusief metallic lak, via Citroën Business Finance op basis van 48 maanden, 20.000 km per jaar. Afgebeeld model kan afwijken van het standaardmodel. Prijs-, model- en fiscale wijzigingen voorbehouden. Bel 0800-CITROEN (0800-2487636) voor meer informatie of kijk op www.citroen.nl.
Positive Power is innovatie voor de bestuurder én zijn omgeving. Neem bijvoorbeeld de micro-hybride technologie met Stop & Start systeem. Minder verbruik + minder vervuiling = meer respect. Zo tellen we meer op. Masserende voorstoelen + bagageruimte van 408 liter = comfortabeler rijden. De nieuwe Citroën C4 is opgeteld de beste keuze. En voor de zakelijke rijder is de zeer rijk uitgeruste Ligne Business uitvoering met 20% bijtelling helemaal perfect. Natuurlijk luistert u bij het uitzoeken van een auto ook naar uw gevoel. En dat is bij de Citroën C4 onbeschrijflijk.
000-000_MT0311_ADV 52
03-03-2011 15:50:10