RealIT by Ewald Smits

N r 01 , Apr i l 20 12

real it

• E en kwa rtaalu i tgav e van So g e t i N e d e rland • d o o r d e m akers van Manag em en t Tea m •

De nieuwe

Steve Jobs?

Wtem ipsum apit late quis dolupicil ipsamusam ut ape consed quia

Het app-effect De zin en onzin van Apps. Goud in de cloud ‘In vijf jaar bestaat managed hosting niet meer’. Big Data 4 domme vragen (en antwoorden) over de nieuwste businessuitdaging.

RealIT Special.indd 1

17-04-12 09:59

RealIT Special.indd 2

17-04-12 09:59

sebastiaan westerweel

do or de makers van manag e ment t eam / n u mme r 0 1 20 1 2

Apps van de toekomst

intro

Bor Rum aut pelibus Volupta sitia cum venit, sum quo incia consecus aut

imin toreium verum et excerup tationet, atur ad modita quaspella nonescipid quam, quam nonsequi adio tecaboreri Bor Rum aut pelibus blanduntotas que volest renimod maximax Volupta sitia cum venit, sum imporempore, eos sequis eroritae senimil quo incia consecus aut ictiatem fuga. Offic to maio enes quis nobis vellace stibus quam facescia volor alitecus doluptas rerume porupta volorepuda dit quidebita volupta tusandit minvelis sero illigentore vernate sciendem ea dolupta cus Bor Rum aut pelibus et omnimos rat ut re, omniatiorem dolupta Volupta sitia cum venit, sum turibus dit ut volor antem harunti osant. quo incia consecus aut Um, odit, as aut quam dissi odipic tecessed es moluptatur, omnihil lenient laut quodit voluptame offictur, se plam, quibusdam asimusciet as dus â&#x20AC;&#x2DC;Oreria doluptur, quaecte pe vel entum dolor aliquae. od qui blatem Serciis autem as excearia quam re voluptat nosapero totatiur moluptatatem eos pellam id ulloria turibus audi audvrande de simodi occusci llacil iligenis ignatus re verâ&#x20AC;&#x2122; earchillest quatur am inullupienis ex eari occusdam quid ut exerepelesto Bor Rum aut pelibus eata inum ut ex ea volores tiurecVolupta sitia cum venit, sum tia que inim et et quat aut audani dit, sus quo incia consecus aut moluptasime pro et es ius eaqui consequidus niendest odi sandeli busdand itiaecer?

14 15

Bor Rum aut pelibus

Volupta sitia cum venit, sum quo incia consecus aut piet wybe wagter, Chief Executive Officer

Sogeti Nederland B.V. Postbus 76, 4130 EB Vianen Lange Dreef 17, 4131 NJ Vianen T: 088 660 66 00 F: 088 660 67 00

Omnis eaquidelit illante mpelest facepratatem rerorunt dolor aut que doluptam fuga. Quodis am quos alit apero maximpo resente ndelicipid que corem in nos ente molore, eum res et.

ad ut ut aligent hillenis restio eiciet aut eos dolorero berem simaion remporpore litiorr expernatas suntis Stiurest quidus restia dolupta Et aut doluptatibea dit haribus cipsus.

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 3

3 17-04-12 09:59

sam enste l l ing / Peter Olsthoorn

f irst

Peiling 92,6% vindt ict kritisch voor de eigen organisatie

tomle gramts

Projectie horloge

Ondanks het grote belang dat Nederlandse managers hechten aan hun ict-faciliteiten, is er niet veel aandacht voor de veiligheid ervan, blijkt uit recent MT-onderzoek. Dat kan ook met de ervaring tot nu toe te maken hebben. Want ondanks dat meer dan de helft regelmatig de hardware van de zaak ook privé gebruikt een erkende risico factor heeft ‘slechts’ 22,2 procent al eens met een lek te maken gehad. (AZ)

Esecestrum estotatius. Undi beatias utem inveni in nullabo. Berferia natium acestru ptatio. To cumetur? Ad est venet aut quo des audis reperuptiate nonsequamus minto omnis solenda volest, sitatio totatur, volor acepelese plibea invel il iducimil int. Am rehenimaio odignih ilibusc idenist otaecus qui doloribus, voluptaeptam lamet hicidellorro omnis volendae quatem veliae nihitat ilici consed utatibus est faccus eveliquisit quis eaquidi pisquodis dolut mo ditio que custis reperem ad exceaque ipis re diaesti onseque offic tempernatqui imil iunt, odigniat voluptam, quis asimus magnimi, offic tectatur abo. Ut quis qui as sintorerum utem. Qui quas quam fuga. Equiam landero ea consedit ipsam simagnatem andae velibus et et am velitem faci occaborum comnit ea pliquia consedi tamusdae. Eped expelendae. Optam volupta ectior ratem eum, sam est ressima doloraepelit ratquiscia verum siminus sitatem remodis aboraepel inte maxim id ut evenimpossi dic te qui num est ressima doloraepelit ratquiscia verum siminus sitatem remodis aboraepel inte maxim sam fugit asi sae diatis est quiam elendendios et rem senempe rorrum vendic tendem eris dolupta tument que sedigni hitaspe rundici llaboressit ratem rem et ut esequis dite samus aut maionec atentibus doluptas. (KP)

3 Menist moditem

Worepro to veratur rem haribus ciant. Olore diossimin cust motet fugiatu orpores eossitios seniendi occat. Itat est quatquae pos is et reium id ut pa nus, si in cum fugitati repuditis quam rat labo. Uptur modipie ndelit rate expe apereium harchiliquo que adios venessi tatium fuga. Et reperum ullore pelectatiis ea solupta sam, id esernam, comnihicae volestoreped ullupturion rerae corit evellore adite seque ea dolorro dirsp erorunt uteceat iatempere cus sit id Bus alique sim fugiaspic tet fugiatu menestia dolutem vit fuga. NamId maximpo rumquod itianda volessim facipsum estis eatati duntur sed exerunt fugiam, ut re. (GL)

i Meer informatie ga naar: www.promotiebal.nl

‘Ovid eatur, santorem vit liquibusae lam ipid quodi con niores ellor ab in num a quesi musdae’.

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 4

17-04-12 09:59

5 Agnatur?

crash course

Silicon Valley Geen regio in de wereld zo innovatief als Silicon Valley, CaliforniÎ. Vijf lessen van ooggetuige Marc Nohr.

i Meer informatie ga naar: www. sebastaan.nl

Nequi ommolst

92,6% vindt ict kritisch voor de eigen organisatie Ondanks het grote belang dat Nederlandse managers hechten aan hun ict-faciliteiten, is er niet veel aandacht voor de veiligheid ervan, blijkt uit recent MT-onderzoek. Want ondanks dat meer dan de helft regelmatig de hardware van de zaak ook privé gebruikt – een erkende risico factor – heeft ‘slechts’ 22,2 procent al eens met een lek te maken gehad. Accaborestrum diantiae pa volum parioribus debis endebitatem conet incid eic tores. (AZ)

Kies een hoger doel. Zeg niet: ëIk wil de beste of grootste zijní, zeg liever: ëWe willen mensen verbinden met wat hen dierbaar isí, zoals Twitter doet. Omzet, winst zijn middel, geen doel.

Altijd in beta. Ondanks hun vele verschillen, hebben alle bedrijven in Silicon Valley Èèn kenmerk gemeen: alles is altijd een betaversie. Ofwel: er is altijd ruimte voor verbetering.

Honden geen bezwaar. De sfeer is open als nooit tevoren. Honden op kantoor zijn bijvoorbeeld bijna regel. Waarom ook niet? De mensen zijn vaker op kantoor dan thuis.

Gebruik die data. Facebook, Google, LinkedIn, Zynga creëren samen jaarlijks een zettabyte aan informatie, ofwel een miljoen miljoen gigabytes. De online revolutie geeft de kans de klant te kennen als nooit tevoren.

Test, test, test. Zoals Albert Savoia, de cto van Google, zegt: ëVraag nooit de mening van focusgroepen, spendeer geen miljoenen aan prototypes, maar verzamel echte data. Een boek publiceren? Adverteer via Google Adwords en kijk of mensen erop klikken. Begin dan met schrijven. Dat principe werkt bij bijna elk product. (PB)

Goed bezig Inzicht in de klant Bij AirFrance/KLM proberen ze de klant voorop te stellen. Maar deze attitude betekent nogal wat voor de ict-systemen. Nieuwe software moet inzicht geven. En produceert nu al 150 gigabyte data. Tja, daar sta je dan, als bedrijf. De klant moet voorop staan. Het draait allemaal om hem (of haar). Zijn ticket moet foutloos worden geboekt, de beschikbaarheid bevestigd, kortingen verwerkt, miles geregistreerd, de betaling ontvangen, geverifieerd en verwerkt. Het zijn maar een paar van de circa 30 webservices die een rol spelen bij het aanvinken van een retourtje Amsterdam-Rome op de website van de KLM. ‘Op zich liep het goed, hoorî, zegt ictarchitect Gershon Janssen. ìMaar omdat er zoveel verschillende systemen naast elkaar draaiden ontbrak het.’ (HM)

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 5

5 17-04-12 09:59

T E KST Ro b van Lee u w en / B E E LD Ma rtin Dijkstra

tren dwatc h

Amazon-topman bouwt online imperium

De nieuwe Steve jobs? Terwijl de ogen zijn gericht op Google, Facebook en Apple bouwt Amazon.com aan een digitaal wereldrijk. Nieuwste troef: een wel erg goedkope tablet. IS ceo Jeff Bezos de nieuwe Steve Jobs?

erd Amazon.com even verrast door zijn eigen populariteit. Op 23 mei bood het bedrijf het nieuwe album van Lady Gaga aan voor 0,99 dollar. Spotgoedkoop, zeker als je weet dat hetzelfde album bij Apple’s iTunes voor 11 euro werd verkocht. De servers van Amazon kraakten onder de enorme toeloop van muziekfans. Zo erg zelfs, dat niet iedereen van de aanbieding kon profiteren. Het regende klachten op verschillende sociale media en op de Amazon-site zelf. Om aan de onvrede tegemoet te komen, herhaalde het bedrijf de actie dezelfde week nog, ditmaal volledig voorbereid. De fans tevreden: zij hadden de nieuwe hits bijna voor niets. Lady Gaga tevreden: haar album ging in twee dagen tijd meer dan 400.000 keer over Amazons digitale toonbank. De platenmaatschappij tevreden: Amazon betaalde voor elk album de kostprijs, wat neerkomt op een bedrag van 8 tot 9 dollar. En Amazon?

3 miljoen in 2 dagen Het bedrijf verloor met de actie in twee dagen zo’n 3 miljoen dollar, berekende de New York Times. Toch kon ook Amazon tevreden zijn. De concurrentie was de pas afgesneden, maar belangrijker nog: deze actie was vooral bedoeld om de nieuwe service Cloud Drive bij een breed publiek onder de aandacht te brengen.

Fans van Lady Gaga, maar ook anderen die over de stunt lazen in de media, wisten opeens allemaal dat ze nu hun eigen muziek (en andere bestanden) op de servers van Amazon konden opslaan en terugluisteren, tot op zekere hoogte gratis, terwijl ze bij Amazon gekochte mp3’s er zelfs altijd gratis kunnen opbergen. Amazon had de dienst twee maanden eerder geintroduceerd, en

‘Oreria doluptur, od qui blatem voluptat audande velignatus re verem et’ was daarmee sneller dan de bedrijven waarvan mensen eerder zo’n ‘online muziekkluis’ had verwacht: Google en Apple. Muziekverkoop? Digitale opslagservice? Amazon.com was toch een online boekwinkel? Tegenwoordig is Amazon veel meer dan dat. Het is in de eerste plaats een techbedrijf, goed in internetsoftware. Daarnaast is het een breed gesorteerd webwarenhuis, waar je niet alleen boeken maar ook schoenen, sieraden, auto-onderdelen, de inrichting van de babykamer en diepvriespizza’s kunt kopen. Bovendien is het uitgegroeid tot cloud-

grootmacht, waar bedrijven en particulieren data kunnen opslaan en gebruiken. Met 1.000 dollar omzet per seconde is Amazon nu de best verkopende website ter wereld. En het bedrijf heeft in Jeff Bezos bijna net zoín charismatische voorganger als Apple had in Steve Jobs. Omdat Amazon veel geld verdient ‘aan de voorkant’, dus van zijn afnemers (in tegenstelling tot Google en Facebook die hun gebruikers grotendeels gratis diensten leveren), wordt wel eens geopperd dat Amazon het machtigste internetbedrijf ooit aan het worden is.

Boeken als bijzaak Eigenlijk is Amazon nooit een boekwinkel geweest. In 1995, waren de nieuwe digitale mogelijkheden de drijvende kracht. Natuurlijk, toen de website live ging waren het boeken die in het digitale winkelmandje gelegd konden worden, maar oprichter Jeff Bezos startte daar pas mee toen hij de enorme groei in internetgebruik zag. Dat het boeken waren die verkocht werden was bijna bijzaak. Hij wilde vooral: de perfecte webwinkel creëren. In de daaropvolgende jaren werd niet alleen het assortiment steeds breder, maar werden ook de technologische mogelijkheden verder verkend. Terwijl klanten behalve voor boeken ook bij Amazon terecht konden voor elektronica, computers, fietsen en veel meer, zorgden ingewikkelde algoritmes ervoor dat diezelfde klanten door hun eigen aankopen en zoekgedrag een

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 6

17-04-12 09:59

‘Ovid eatur, santorem vit liquibusae lam ipid quodi con nistiores ellor ab in num a que simusdae’.

RealIT Special.indd 7

17-04-12 09:59

tren dwatc h

Zoek de verschillen

Steve Jobs 1

geboren Steven Paul Jobs, San Francisco, 1955

2 zoon van Joanne Carole Schieble en Abdulfattah Jandali, geadopteerd door Paul Jobs en Clara Jobs-Hagopian uit Mountain View. 3

begon in 1976 met het bouwen van Apple-computers, in de logeerkamer bij zijn ouders. Verliet Apple Inc. in 1985 om in 1997 terug te keren.

4 noemde zijn bedrijf naar een appel. Jobs was indertijd fruitariër en werkte bovendien ooit in een appelboomgaard.

tipsysteem voor andere klanten opbouwden, en werd een systeem ontwikkeld waarbij klanten zelf recensies mochten plaatsen over de aangeschafte producten. Dat laatste werd Amazon niet direct in dank afgenomen door de leveranciers, maar voor Bezos was een goede klantervaring belangrijker dan sputterende retailers tevreden stellen. Om het die klanten nog makkelijker te maken, ontwikkelde Amazon in 1997 het zogeheten one-click-systeem, waar het twee jaar later patent op kreeg. Dankzij dit systeem kunnen klanten met een aankoop doen, als ze bij een eerdere bestelling hun gegevens al hebben achtergelaten.

Mini-marges

niet alleen Apple. Kocht in 1986 de Graphics Group van George Lucas en maakte het vervolgens groot als Pixar Animation Studios.

6 stond bekend om extreem oog voor detail. Belde ooit Vic Gundotra van Google op zondag om te zeggen dat hij het geel in de tweede ‘o’ van Google op de iPhone niet mooi vond overkomen. 7

kleding spijkerbroek en zwarte coltrui

salaris 2010: 1 dollar

Jeff Bezos 1

geboren Jeffrey Preston Bezos, Albuquerque, New Mexico, 1964

2 zoon van Ted Jorgensen en Jacklyn Gise, die in 1969 hertrouwde met de Cubaanse immigrant Miguel Bezos, die Jeff als zijn zoonadopteerde. 3 begon in 1994 met Amazon, in zijn eigen garage. De anekdote gaat dat Bezos al in de wieg met een schroevendraaier in de weer was. 4 noemde zijn bedrijf naar de rivier, de breedste ter aarde, waarin Bezos een parallel zag voor zijn boekhandel.

Een succesvol businessmodel? Dat valt vooralsnog tegen. Amazon is zo veel blijven investeren in zijn technologie, dat winst maken er vaak bij inschoot. In 1997 ging Amazon naar de beurs, meeliftend op de dotcom-hype. Maar eind jaren ’90 moest het bedrijf herstructureren door gebrek aan inkomsten. Toch overleefde het de bubble, als een van de weinige. In 2001 boekte Amazon een morele overwinning toen het de online activiteiten van boekhandel Borders overnam. En in 2003 werd voor het eerst een volledig jaar winst gemaakt. Een andere grote overname (in 2009) was van de succesvolle online schoenwinkel Zappos. Tegelijk werd het bedrijf vrijwel ongemerkt een cloudpionier. In 2006 werd gestart met de verhuur van online rekenkracht, opslagruimte en software, onder de naam Amazon Web Services, nog voordat alle andere IT-bedrijven de term ‘cloud’ adopteerden. Sinds de oprichting had Amazon enorm veel ervaring opgedaan met de bouw van ingewikkelde infrastructuren voor het eigen zo werd gedacht.

5 niet alleen Amazon. Richtte in 2000 ruimtevaartbedrijf Blue Origin op, dat over twee jaar zijn eerste bemande vlucht hoopt te maken. 6

staat bekend om extreem oog voor detail. Leest zelf de persberichten van het bedrijf. Stopte ooit met de verkoop van een stoel, omdat hij zag dat die te veel tijd kostte om in te pakken.

kleding khakis en blauw shirt

salaris 2010: 81.840 dollar

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 8

17-04-12 09:59

TEKST Pet er Olst hoor n / B E E LD Ma rt i n D i j kst ra

MarketWatc h

wolkenridders

Alle ict de deur uit en afnemen als water uit de kraan: via internet en betaald naar gebruik. Maar is het alles goud wat blinkt in de cloud?

chrik zit er goed in bij Microsoft. En dat is ook niet zo gek, want het bedrijf heeft door de opkomst van de cloud in het extreemste geval zeker de helft van haar 80 miljard jaaromzet te verliezen. En helemaal irreëel is die verwachting niet eens. De door hun software bestuurde pc, waarbij de harde schijf en het geheugen de computerkracht bepalen, verliest immers razendsnel terrein aan de lege doos, die al zijn data betrekt van het net: van mailprogramma tot data opslag en crm-software. Met mobiel wordt die slag al gemaakt, simpelweg omdat je niet alle programmaís op je telefoon kunt draaien.

Legio voordelen De stap naar de cloud biedt gebruikers legio voordelen: pakketten en updates aanschaffen en installeren is niet meer nodig, het virusgevaar vermindert en er is niet meer de angst dat het eigen systeem compleet in de soep loopt. Toch komt cloud computing in de praktijk niet altijd even makkelijk van de grond. Dat komt niet alleen omdat kiezen voor de cloud een besluit is dat veel voeten in de aarde heeft, maar ook omdat veel organisaties bang zijn te afhankelijk te worden van dienst verleners en hun datacentra. Ook wettelijk gezien zijn er soms nog wel wat haken en ogen. Zo komt Google Docs er bij de Nederlandse overheid niet in, omdat Google niet garandeert dat de data onder Nederlandse jurisdictie vallen. Recent koos het Rijk daarom voor een interne ‘Rijkscloud’: de bestaande 64 datacenters van de ministeries komen samen in vijf grote datacenters, waar

voorzichtig enkele clouddiensten worden beproefd. Er spelen ook andere wezenlijke vragen bij een eventuele wolkenreis: zijn de datapakhuizen wel altijd goed beveiligd?

Oreria doluptur, od qui blatem voluptat audande velignatus

Wat gebeurt er bij een storing aan platform of verbinding? Denk aan eind april, toen de servers van Amazon 36 uur onbereikbaar waren, of aan het plotse bankroet van Info-

technology in Hillegom. Artsen, apothekers en fysiotherapeuten waren ineens verstoken van applicaties en van hun eigen gegevens, waaronder gevoelige patiëntendossiers en hun ordering van recepten. Het was dat een curator oplette, samen met enkele medewerkers, anders had het zo op een kleine ramp kunnen uitdraaien. Toch is verhuizing naar de cloud uiteindelijk voor iedereen onvermijdelijk, verwacht Ruud Ramakers, managing partner bij 12innovate. ‘Gewoon, omdat het zo veel flexibeler is in gebruik en onderhoud dan software, infrastructuur en platforms in eigen beheer.’ En dus zullen we binnenkort allemaal in de wolken zijn. Lastig misschien voor Microsoft, maar anderen spinnen er garen bij. Zoals de Nederlandse cloudhelden hier bewijzen.

enorme wolkengroei Hoewel volgens recent onderzoek van KPMG nog 43,1 procent van de bedrijven zegt geen clouddiensten te gebruiken, en 32,7 zegt nog in de experimentele fase te zitten, wordt de komende jaren een enorme groei verwacht. Onderzoeksbureau Gartner voorspelt bijvoorbeeld een markt van 148,8 miljard dollar in 2014, een groei van ruim 25 procent per jaar. Volgens bureau Forrester wordt in 2020 wereldwijd zelfs zes.

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 9

9 17-04-12 09:59

Ma rk e t Watc h

Wilko Stronks Reeleezee Boekhouding moest als webdienst veel eenvoudiger en vooral goedkoper kunnen, bedachten Jan Jacobs en Wilko Stronks in 2002, na succesvol pionieren met internetbedrijf Netcast (verkocht aan Wegener, later Lost Boys). Toch viel het niet mee om ondernemers te bewegen hun boekhouding te doen met Reeleezee (spreek uit: ‘real easy’), een van Nederlands vroegste SaaS-diensten. ìMaar nadat de eerste schapen over de dam waren, begon het te lopen. We hebben nu 20.000 administraties in beheer’, aldus de 52-jarige Stronks, in zijn flinke kantoor aan de A2 bij Breukelen. Die klanten komen vooral van kleine bedrijven, maar ook accountantskantoor Meeuwsen Ten Hoopen in Emmeloord doet bijvoorbeeld zijn boekhouding met Reeleezee, dat flink concurreert met die andere pionier in online boekhouding, Twinfield. Ook Exact Online blaast zijn partij mee. Koppelingen met bankrekeningen moeten zorgen voor de volgende groei. ‘We koppelen nu met ABN Amro op datacenter niveau en ontvangen direct data van klantenrekeningen. ABN Amro maakt er zelfs reclame mee. Ook met ING en Rabobank werken we aan zo’n koppeling.’ Een recente drempelverlaging is de freemium dienst, waarmee bedrijven Reeleezee gratis kunnen uitproberen, met slechts vijf betalingen per bankrekening per maand. ‘Maar dat kan bijvoorbeeld voor een holding of pensioen-BV genoeg zijn’, legt directeur Stronks uit. ‘Bij gebleken succes volgt ook de werkmaatschappij, maar dan betaald.’

i Voor meer informatie ga naar: www.reeleezee.nl

‘De markt is fenomenaal groter dan verwacht’

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 10

17-04-12 09:59

bite

Joost Metten Terremark In 2005 ging het Nederlandse Dedigate voor 11 miljoen dollar over naar het Amerikaanse Terremark. Directeur/mede-eigenaar Joost Metten (41) werd op dat moment niet alleen de baas over de Nederlandse, maar ook over de Britse en Spaanse vestiging van Terremark en breidde uit naar Turkije. De omzet groeide sindsdien naar schatting tot 50 miljoen dollar, zo’n 15 procent van Terremarks totaal. Lang niet alles daarvan is echt als cloud te betitelen. Zo brengt Sanoma bij Terremark Nederland bijna 100 websites onder als Nu.nl en Startpagina, maar dat is in feite nog gewoon managed hosting. Een bekende (Deense) fabri-

kant van dure hifi-apparatuur is wel te beschouwen als ëcloudklant’. ‘Die ontwikkelt en test alle nieuwe software op een platform bij Terremark. Met een paar klikken bestellen ze de benodigde infrastructuur. bewerken en weer uithalen. Dat is een reden voor bijvoorbeeld Groupon, het snelstgroeiende internetbedrijf ooit, om bij ons klant te zijn.’ Bang voor grote partijen als Amazon, HP, Dell en Microsoft is Metten allerminst: Je weet bij hen niet in welk land de data staan.

i Voor meer informatie ga naar: www.terremark.nl

‘In 5 jaar bestaat managed hosting niet meer’

Menno van Doorn (45) Inn ovat ion e xp ert & Social St rategist

orepro to veratur rem haribus ciant. Olore diossimin cust molorpores eossitios seniendi occat. Itat est quatquae pos is et reium id ut pa nus, si in cum fugitati repuditis quam rat labo. Uptur modipie ndelit rate expe apereium harchiliquo que adios venessi tatium fuga. Et reperum ullore pelectatiis ea solupta sam, id esernam, comnihicae volestoreped ullupturion rerae corit evellore adite seque ea dolorro dipsus, sapersp erorunt uteceat iatempere cus sit id ma platis deris estem quos earciur? Bus alique sim fugiaspic tet fugiatu menestia dolutem vit fuga. Nam fuga. Faccab inus magnatatquam hilliquae dolore voluptatur rem ipsa volorem facium ius moluptur sandit explab invent, core nem volestibus. Ita doloriate vit vel etum quis etur sam quost et ipitas velluptaque nature, quis auda il mos re voluptat acernate doluptia volectatat. Veligna temosam fuga. Ro blabori buscid maximus andestios inctis volorem. Ro blab iste con conemolo omnia dolest ipitincte modis ut qui alia non pe mi, totatur mint est pellibus autent verum fugit hilicae etuscia nestrumenet aut utemporatem et explacerovid molorion consent dolorrum quam id ma denimus exeriandi il maios ius doluptatem volluptatia dempos ereprest, comnis necesti il incid quo omnim et ab idestes et quibus sunti optas adit et volum, officti anti untibusam qui commo eseditas am quatque doloreribus.

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 11

11 17-04-12 09:59

T E KST a r n o u d g ro ot / B E E LD Ma rtin Dijkstra

Ma rk e t Watc h

BIG BUCKS BIG DATA

De belofte van Big Data is groot, hoor je overal om je heen. Maar wat is het eigenlijk, wat kun je ermee, en: moeten we er ook niet een beetje bang voor zijn? Vier domme vragen.

Big Data, is dat hetzelfde als business intelligence?

Ja en nee. Big Data is een containerbegrip voor de enorme berg aan beschikbare digitale gegevens. Plus de belofte dat je uit deze berg allerlei waardevolle informatie kunt halen. Voorheen werd dat datamining of KDD (knowledge discovery in databases) genoemd, en de eruit voortkomende kennis business intelligence. Wordt deze kennis gebruikt om toekomstige ontwikkelingen te voorspellen, dan spreek je van predictive analytics. Datamining en business intelligence waren ooit een hype, maar de resultaten van de specialistische systemen vielen vaak tegen. Nu de databergen van bedrijven exponentieel groeien, is Big Data de nieuwe vlag waaronder de ict-sector .Die datagroei is indrukwekkend. Twintig jaar geleden was praten over terabytes, oftewel 1.000 gigabyte aan informatie, als praten over tijdreizen. Nu is het de gewoonste zaak van de wereld. YouTube verwerkt elke minuut 48 uur aan videomateriaal, Twitter meer dan een half miljard berichtjes per dag. En het bedrijfsleven doet vrolijk mee. Supermarktketen WalMart voegt elk uur ruim 1 miljoen klanttransacties toe aan een database met nu al ruim 2,5 petabyte aan gegevens, omgerekend een 4,5 kilometer hoge toren aan cd-romschijfjes. Volgens marktonderzoeker IDC genereert de wereld dit jaar 2.700 exabytes aan digitale informatie, oftewel 2.700 miljard gigabyte, een hoeveelheid die jaarlijks met zoâ&#x20AC;&#x2122;n 60 procent groeit. Opslagmogelijkheden groeien zo snel dat bewaren.De uitdaging is om uit die enorme brij aan informatie waardevolle patronen te destilleren. Koren op de molen van softwarereuzen als Oracle, IBM, SAP, Exact en Microsoft, dat hiervoor onlangs een nauwe samenwerking met Logica bekendmaakte. Ruwe datastromen miljard dollar zijn.

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 12

17-04-12 09:59

Klinkt groots. Maar wat je er eigenlijk mee?

‘InefficiÎnties of zwakke punten in productieprocessen signalerenî, stelt Edo Roos Lindgreen, UvA-hoogleraar IT & Auditing en partner bij KPMG. ìEn dat kan leiden tot besparing, risicobeperking en winstoptimalisatie.’ Volgens het McKinsey Global Institute zou de Amerikaanse gezondheidszorg zo een besparing van 300 miljard kunnen realiseren, terwijl de omzet van retailers met liefst 60 procent zou kunnen stijgen. De trend gaat van controle achteraf naar het voorspellen van de toekomst. Door analyse van duizenden websites, blogs en sociale netwerken voorzag Google Trends bijvoorbeeld zeer accuraat het verloop van de vogelgriep en de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hal Varian, befaamd hoofdeconoom van Google, verwacht ‘revolutionaire veranderingen op economie- en marketing gebied’ door dit soort predictive analytics. ‘Mensen hebben vaak ideeën en voorgevoelens over de toekomstî, stelt de voormalig hoogleraar information economics. ‘Maar als je

eenmaal data hebt, kun je voorspellingen toetsen en goed onderbouwde toekomstbeslissingen nemen.’ Wie dat kunstje beheerst, kan de concurrentie ver achter zich laten, blijkt uit het recente onderzoeksrapport Big Data: Harnessing a game-changing asset van de Economist Intelligence Unit. De waarde van beschikbare data binnen een bedrijf – inmiddels data equity gedoopt – stijgt hard. Niet gek dus dat uit recent onderzoek van de Erasmus Universiteit en PwC blijkt dat 6 op 10 professionele.

Buzzcapture

Cablecom

Erasmus Universitair Medisch Centrum

IBM

De algoritmes van de Amsterdamse firma Buzzcapture trekken dagelijks een half miljoen online conversaties over opdrachtgevers als ING, Vodafone en Disney van het internet. De algoritmes sorteren de conversaties ook op relevantie: welke informatie moet teruggekoppeld aan de business intelligence-afdeling, welke vragen moeten direct online worden beantwoord? De software is inmiddels al zo geraffineerd dat deze kan inschatten of het hier om een boos of een blij bericht gaat. Zo weet Buzz capture bijvoorbeeld vaak al eerder dan zijn opdrachtgevers dat er ergens een storing is.

Het Erasmus Universitair Medisch Centrum werkt met sequencing die de basenvolgorde van een DNA-streng in kaart brengen. Over één tumor levert dat proces al anderhalve terabyte aan informatie op. Die informatieverdubbelt bij het vergelijken met DNA van gezond weefsel. Om deze op te slaan en te vergelijken ontwikkelde het Erasmus een datamodel dat de responsetijden van 11 minuten terugbracht naar minder dan een seconde.

Analisten van de Zwitserse telecomaanbieder Cablecom constateerden dat veel klanten weliswaar afscheid namen in de dertiende maand nadat ze abonnee waren geworden, maar dat ze die beslissing eigenlijk al veel eerder hadden genomen. Na analyse bleek dat de afdeling klantenservice al in de negende maand significant meer telefoontjes ontving van later opzeggende klanten. Cablecom bood klanten vervolgens in de zevende maand een speciale aanbieding bij verlenging van het abonnement aan, en reduceerde het aantal afhakende abonnees zo in één jaar van 20 tot 5 procent.

Een geselecteerde groep chauffeurs in de San Francisco Bay Area test momenteel een door IBM ontwikkelde ‘Traffic Prediction Tool’. Deze app gebruikt GPS-gegevens van de telefoon om de rijgewoontes van de gebruiker te analyseren en combineert deze vervolgens met realtime informatie over de verkeersomstandigheden. Daarop volgt een gepersonaliseerd advies voor een optimale route, dat zelfs gedurende de rit nog kan wijzigen.

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 13

13 17-04-12 09:59

Het Chinese Li & Fung is met een netwerk

Ma rk e t Watc h

Equens

Detectie Expertise Centrum (FDEC) ontwikkelde betalingsverwerker Equens een systeem dat extreem snel transacties met geskimde bankpassen weet op te sporen. Daartoe wordt elke betaalautomaattransactie razendsnel vergeleken met de voorgaande één miljard transacties. Bankpassen waarmee na elkaar in een supermarkt wordt gepind, en waarmee vervolgens ook gecombineerd bij dezelfde automaat in het buitenland wordt gepind, worden bijvoorbeeld direct geblokkeerd.

Li & Fung

Het Chinese Li & Fung is met een netwerk van 12.000 leveranciers in 40 landen een van ës werelds grootste supply-chain operators. Hun realtime verwerkte transactieinformatie blijkt een zeer accurate graadmeter voor economische ontwikkelingen. Als in een bepaald land de loonkosten omhooggaan door een tekort aan werkkrachten, pikt Li & Fung dat bijvoorbeeld al vaak in een zeer vroeg stadium op. Investeringsanalisten betalen inmiddels grif voor gebruik van deze informatie.

Waarom merken we er nog zo weinig van?

Computerfabrikanten, softwareleveranciers, investmentbankers en adviesbureaus tuimelen over elkaar heen met onderzoeken en white papers waarin de vele zegeningen van Big Data worden bewierookt. Diezelfde partijen waarschuwen echter luidkeels voor de vele valkuilen op weg naar het datawalhalla. In januari 2012 rapporteerde Gartner nog dat grote organisaties zowel op technisch als op managementgebied ernstig tekortschieten. Volgens de voorspellingen van de technologieonderzoeker lukt het liefst 85 procent van de Fortune 500 organisaties tot 2015 niet om ‘Big Data effectief aan te wenden als competitief voordeel’. Gegevens verzamelen en analyseren is namelijk niet genoeg; de datastromen moeten ook op de juiste tijd de juiste conclusies genereren. Vaak gaat het echter vaak al fout aan de basis, constateert Roos Lindgreen. ‘Zelfs de master data, met gegevens over de pijlers van het bedrijf, is vaak al flink vervuild.’ Alleen het samenbrengen van beschikbare data uit separate bedrijfs afdelingen, computersystemen en media blijkt vaak al een grote uitdaging. Soms zijn die data gestructureerd, meestal niet. Experts schatten dat die ongestructureerde categorie, waartoe bijvoorbeeld e-mails, documenten en informatie uit social media behoren, goed is voor tenminste 80 procent van alle beschikbare data. De èchte uitdaging is dus al die verschillende data samen te smelten tot èèn steekhoudend verhaal, oftewel one single version of the truth. Volgens het McKinsey Global Institute groeit het tekort aan mensen met de juiste vaardigheden hiervoor met de dag. In 2018 zou deze specifieke talent gap al 140.000 tot 190.000 personen bedragen. En dan missen we ook nog eens 1,5 miljoen managers die ermee om kunnen gaan.

En hoe zit het dan met onze privacy?

Rolls-Royce

Rolls-Royce rust zijn motoren uit met sensoren die realtime prestatiegegevens terugkoppelen naar een centrale database. Door het dataminen van deze gegevens kan het bedrijf steeds nauwkeuriger voorspellen welke motoren een reparatie of onderhoudsbeurt nodig hebben. Overigens gebruikt Rolls-Royce dezelfde gegevens om klanten een rekening te sturen voor daadwerkelijk gebruik van de motoren. Airlines kunnen hun luchtvloot daardoor bijvoorbeeld efficiënter inzetten.

Rolls-Royce rust zijn motoren uit met sensoren

Goed punt. Het Rathenau-instituut constateerde jaren geleden al dat een Nederlander al snel in 500 verschillende databases staat. Nu steeds meer verschillende databronnen (kunnen) worden samengevoegd, is van de meesten van ons een angstig gedetailleerde digitale schaduw te produceren. Zorgwekkend, stelt privacyadviseur John Borking, die jarenlang als vicevoorzitter van de Registratiekamer (de voorloper van het College Bescherming Persoonsgegevens) bovenop het probleem zat. Die conclusie onderschrijft onderzoeker Forrester in het recente rapport The Future Of Data Security And Privacy: Controling Big Data. Bijkomend probleem is dat de processen die deze metagegevens genereren steeds vaker volledig geautomatiseerd zijn. Het Rathenau-instituut vreest ‘verregaande consequenties’: ‘Klanten over wie bedrijven gegevens verzamelen kunnen door een toevallige match van gegevens uitgesloten worden van een bepaalde dienstverlening, zoals een verzekering, of daarvoor een hogere premie moeten betalen. Het wettelijk inzage- en correctierecht blijft vaak een papieren recht, dat zich moeilijk laat effectueren. Fouten in de gegevensverzameling en verwerking laten zich dan moeilijk herstellen.’

Hoeveel bytes is...? Een gigabyte komt ongeveer overeen met de tekst uit 50 boekenplanken vol romans, of anderhalf keer de informatie op een cd-rom. Omdat de byte-eenheid eigenlijk teruggaat op machten van 2, en 1 KB eigenlijk 1.024 bytes is, is er ook een (correctere) binaire vorm deze.

1 MB (megabyte) = 11.000.000 bytes 1 GB (gigabyte) = 11.000.000.000 bytes 1 TB (terabyte) = 11012 bytes 1 PB (petabyte) = 11015 bytes 1 EB (exabyte) = 11018 bytes 1 ZB (zettabyte) = 11021 bytes 1 YB (yottabyte) = 11024 bytes

real it

W W W.sogeti.N L

RealIT Special.indd 14

17-04-12 09:59

TEKST Ph ilip Buete r s / B E E LD Leen de rt Masse l i n k

biz tools

Het app effect

Voor wie een elektrische auto bezit, zijn apps existentieel

Aanvankelijk leek het spielerei: software downloaden op de telefoon. Maar apps hebben de wereld veranderd. Consumenten raakten snel verslingerd.

Misschien had wijlen Steve Jobs het ook nog niet helemaal door toen hij begin 2007 zijn eerste iPhone voorstelde aan de wereld. Hij bleef het herhalen: dit is een telefoon, dit is een iPod en dit is het internet in je zak. Dat laatste leek een doorbraak: surfen met je telefoon, dat was voorheen moeizaam gepriegel. Apple maakte dat het gebruiksvriendelijk werkte. Pas anderhalf jaar en een iPhone-versie later, toen Apple zijn App Store opende, begon de revolutie werkelijk. Vanaf zomer 2008 mochten ook derden software aanbieden die speciaal was bestemd voor de iPhone. Er was keus uit 500 programmaatjes, destijds nog een ongekende rijkdom, vergeleken met pogingen van Nokia en Windows om extra software te leveren bij hun slimste telefoons.

speeltje dan een investering met een goede return on investment? Inmiddels zijn al zulke vragen wel beantwoord – in het voordeel van de app. ‘In het begin had ik nog wel eens moeite klanten te overtuigen van de toegevoegde waarde van mobiliteit’, zegt Maurice Gordijn, die bij Logica vooral gebruikers van SAP-software adviseert over mobiele toepassingen. Microsoft moet nog op gang komen, maar dan heeft de wereld over een jaar of wat wel de beschikking over twee miljoen apps. ‘Naarmate er meer overtuigende cases komen, is dat makkelijker geworden. Er zijn inmiddels beproefde manieren om apps veilig op te nemen in een bedrijfssysteem, het mobiele dataverkeer te versleutelen en de apparaten die medewerkers van thuis meebrengen te wissen zodra ze zoekraken.’

Megahit Vier jaar fast forward. De iPhone werd een megahit en kreeg gezelschap van andere smartphones, die draaien op Android, het besturingssysteem van Google. En van de grote broer, de iPad. Het maakte Apple in beurswaarde groter dan Exxon. De wereld wordt inmiddels bevolkt door honderden miljoenen smartphones, terwijl tablets vreten aan de afzet van pc’s. Zo kan 2012 wel eens de geschiedenis ingaan als het eerste jaar van het post-pc-tijdperk. Het is inmiddels een gevleugeld gezegde: there must be an app for that. De krant of een boek lezen, de weersverwachting raadplegen of scrabbelen tegen verre vrienden. Navigatie, chatten, Facebooken; er is bijna geen moment of handeling denkbaar waarbij geen app van pas komt. De App Store van Apple bevat inmiddels meer dan een half miljoen apps, die van aartsrivaal Android nauwelijks minder. Dat is geen spielerei meer. In combinatie met de apparaten met aanraakscherm, sensoren voor beweging, plaatsbepaling en natuurlijk een draadloze verbinding, veranderden apps de manier waarop we leven en werken. Voor wie ze een plek wil geven in de technologiegeschiedenis: de pc zette in de jaren 80 de informatiemaatschappij op zijn kop, het wereldwijde web deed dat nog eens in de jaren 90, mobiel bellen beheerste de jaren 00, en mobiele apps gaan dit decennium de logge, mensonvriendelijke barriëre doorbreken die een pc met alle toeters en bellen toch nog steeds is.

Aantal apps neemt snel toe

Aantal beschikbare apps per platform. bron: distimo

Android wint op smartphonemarkt

Apps voor elektrisch rijden Terwijl consumenten de apps razendsnel omarmden, hielden veel bedrijven lang afstand. Moesten ze hun medewerkers wel uitrusten met dure smartphones? Moesten al die privétoestellen wel toegang krijgen tot bedrijfskritische systemen? Was zo’n iPad niet meer een duur

Aantal verkochte smartphones (in miljoenen). naar beturingssysteem. bron: gartner

real it

WWW. so g e t i . NL

RealIT Special.indd 15

15 17-04-12 09:59

Cloud? Apps? Businesstools? Alles weten? N r 0 1, April 20 12

real it

• EEN kwArtAAluitgAv E vAN Sog Eti NE dE rlANd • door dE mAkE rS vAN mANAg EmENt tEAm •

De nieuwe

GRATIS

Steve Jobs?

Wtem ipsum apit late quis dolupicil ipsamusam ut ape consed quia

Het app-effect De zin en onzin van Apps. Goud in de cloud ‘In vijf jaar bestaat managed hosting niet meer’. BiG data 4 domme vragen (en antwoorden) over de nieuwste businessuitdaging. real it

Lees Real IT elk kwartaal! Vraag nu een gratis abonnement aan op www.sogeti.nl/realit

RealIT Special.indd 16

17-04-12 09:59