Globe Magazine - februari 2017 by evofenedex

Magazine voor Internationaal Ondernemen

►Februari 2017 | nummer 417

Lisman Vorkheftrucks p.12

“Wij geven heftrucks een tweede leven.” 18 24 Vijf jaar handelsakkoord met Zuid-Korea Wat heeft het Nederlandse ondernemingen opgeleverd?

Creatieve kansen in Zuid-China Van fabriek van de wereld tot centrum van creativiteit.

34 Oorsprong: van Form. A naar REX Heeft u te maken met preferentiële oorsprong? Opgelet!

Global network, here I come

We’ve been to the moon and back. We’ve mapped every square inch of our planet and yet there’s still so much more to discover. It’s a matter of seeing opportunities, not obstacles. And then being flexible enough to roll with them. To find out how our global team can help you connect in over 40 countries, go to ingwb.com.

World, here I come

GLOBE MAGAZINE

Magazine voor internationaal ondernemen

Op de cover Colofon Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen is een uitgave van evofenedex en richt zich op Nederlandse bedrijven die internationaal ondernemen. Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen verschijnt 11x per jaar. Redactie Bart Jan Koopman (uitgever) Elmar Otten (hoofdredacteur) Marianne Elissen (redacteur) Willemijn Gwanmesia (redacteur) Dorine Noordam (redacteur)

Koen Lisman CEO Lisman Forklifts De showrooms van Lisman Forklifts staan vol met gebruikte machines voor intern vervoer: heftrucks, verrijkers, hoogwerkers en meer. Dagelijks krijgen enkele tientallen voertuigen een nieuwe bestemming in een ander land.

Contact redactie evofenedex Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 346 73 46 F +31 (0)79 346 78 00 E redactie@globemagazine.nl Vormgeving Silo, Den Haag Druk Veenman+, Rotterdam Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Abonnementen Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen wordt verspreid onder leden van evofenedex. Ontvangt u het magazine nog niet? Neem dan contact op met de redactie. Overige verspreiding Relaties van evofenedex in de politiek, bij ambassades en consulaten in het buitenland, werkgeversorganisaties, brancheorganisaties en docenten internationaal ondernemen in het HBO en MBO kunnen Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen toegestuurd krijgen. Verspreiding vindt plaats in controlled circulation. Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding. Disclaimer Aan de totstandkoming van deze uitgave is uiterste zorg besteed. evofenedex en haar auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden noch voor de gevolgen hiervan. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch advies. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

FOTO: ED COENEN

Advertenties Mooijman Marketing & Sales, Julius Röntgenstraat 17 2551 KS DEN HAAG T 070 – 323 40 70 E dm@mooijmanmarketing.nl

“Wij hebben 2000 gebruikte heftrucks op voorraad, die allemaal op onze site te bekijken zijn. Onze klanten hoeven geen voorraad meer aan te houden. Dat doen wij voor ze.”

ISSN: 2352-5843 Februari 2017 / Nr. 417

Thuis in Nederland.

Thuis in de wereld.

11 International Desks in Europa. Internationaal Zakendoen? De Rabobank is met 11 International Desks thuis in de belangrijkste Europese landen. We kennen er de markt, de weten de regelgeving en we hebben het netwerk waar u als ondernemer ĂŠcht wat aan hebt.

Kijk op rabobank.nl/internationaal Samen sterker. Dat is het idee van coĂśperatief bankieren.

GLOBE MAGAZINE

Voorwoord

Hard spel Eigenlijk zouden we een feestje willen vieren. Als nieuwe organisatie evofenedex (sinds 1 januari) zijn wij vast van plan er een groot succes van te maken. Met als rode draad de verbinding tussen logistiek en internationale handel nog beter te leggen. Dat feestje zouden we ook kunnen vieren als we bedenken dat we al 25 jaar een prachtige grote Europese interne markt hebben waar we als exporterend en verladend Nederland uitgebreid van hebben geprofiteerd en ook in de toekomst de vruchten verder van willen plukken. Helaas deelt niet iedereen de feestvreugde. De nieuwe premier van het VK bijvoorbeeld, die een harde Brexit zegt voor te staan en zich in principe dus geheel uit de EU wil terugtrekken. Dan de nieuwe Amerikaanse president: “Elke beslissing over handel, over belastingen, over buitenlandse zaken zal als doel hebben om Amerikaanse werknemers en Amerikaanse gezinnen te beschermen…Protectie zal tot grote voorspoed en kracht leiden.” Woorden die hij sprak tijdens zijn inauguratie. Hoewel we echt zullen moeten afwachten wat de nieuwe president zal doen, zijn protectionistische maatregelen uiteraard niet het goede antwoord voor de problemen in de VS. Hoewel naar alle waarschijnlijkheid de pijlen meer op Mexico en China zullen worden gericht, kan het ons in Nederland wel degelijk ook gaan raken. Daarentegen zouden extra investeringen in de VS zelf ook voor ons kansen kunnen opleveren. Ook binnenslands hebben we de nodige spelverruwing al meegemaakt en zijn er partijen die de EU zo snel mogelijk willen verlaten en de grenzen dicht willen gooien. Of het hier nu gaat om onderhandelingstactieken of een ideologische koerswijziging, wij geloven dat het spel anders en naar alle waarschijnlijkheid harder zal worden gespeeld. Dan is het een geruststelling om te weten dat wij met ons evofenedex-tienpuntenplan bij vele Nederlandse partijen een luisterend oor gevonden hebben. Acht van de tien punten worden vrijwel unaniem ondersteund. Het belang van Europa en de interne markt wordt door allen onderschreven. Kortom laten we ons feestje niet bederven door anderen maar zelf de toekomst vormgeven. Dat doen we graag samen met onze leden en met elkaar. Samen weten we meer en staan we sterker. Wie hard schreeuwt heeft nog geen gelijk. Resultaat telt.

Bart Jan Koopman Directeur evofenedex

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Inhouds opgave

Lisman Vorkheftrucks

Elke dag krijgen enkele tientallen heftrucks bij Lisman een nieuw leven. Vanuit IJsselstein exporteert het bedrijf wereldwijd tweedehands magazijnvoertuigen. l

Voorwoord 05

Hard spel

Column 09

Wijn uit Frankrijk

Ervaring 12

Lisman Vorkheftrucks

Expertise 21

EAC-keurmerk Eurazië

Investeringsbescherming

Chinese ‘Utility Model Patents’

Oorsprong: Van Form A naar REX

Verkenningen 18

Vijf jaar EU-handelsakkoord Zuid-Korea

Kansen in China: Zuid-China

Spotlight op Portugal

Elke maand 10

Kort

Vreemde Zaken

Export matters: Q&A

Agenda

Verenigingsnieuws

Expats

evofenedex contact

Februari 2017 / Nr. 417

Vijf jaar EU-handelsakkoord Zuid-Korea

In 2011 werden in het handelsakkoord tussen de EU en Zuid-Korea afspraken gemaakt over het wegnemen van drempels bij zakendoen. Met Ministerie van Buitenlandse Zaken zet op een rij wat er in de afgelopen vijf jaar daadwerkelijk is bereikt. l

GLOBE MAGAZINE

Chinese ‘Utility Model Patents’

Een kleine technische vernieuwing aan een product kan in China voldoende zijn om een gebruiksmodel te verkrijgen. Concurrenten kunnen dit misbruiken door u op die manier van de Chinese markt weren. Hoe beschermt u zichzelf hier tegen? l

Investeringsbescherming

In 2007 nationaliseerde toenmalig president Chávez een groot aantal bedrijven. Nederlandse bedrijven wisten hun investering te beschermen. l

Oorsprong: Van Form A naar REX De EU gaat over naar het REX-systeem om de oorsprong van goederen te bewijzen. Wat betekent dit voor u? l

Kansen in China: Zuid-China

Zuid-China staat bekend als de ‘fabriek van de wereld’. Hoewel productie nog steeds belangrijk is verschuift het accent langzaam naar innovatie en creatie. l

Februari 2017 / Nr. 417

Vertrouwen verzekerd. Waar gehandeld wordt is Atradius. Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd. Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien â&#x20AC;&#x201C; zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend. Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen. Grijp uw kans en ontdek meer. Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl

Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie

GLOBE MAGAZINE

PAUL SCHNABEL

Wijn uit Frankrijk

Column

Senator, hoogleraar en voormalig SCP-directeur Paul Schnabel observeert de Nederlandse handelsinspanningen.

Het leek zo’n leuk idee. Zelf wijn halen in Frankrijk en dan thuis in Nederland bottelen. Alles goed uitgezocht, contacten gelegd met wijnboeren in de Bourgogne en met twee auto’s naar Beaune. Op de terugweg bleek het bij de grens met België toch ingewikkelder dan gedacht. De wijn moest ingeklaard worden, accijnzen moesten contant worden betaald en stapels ingewikkelde formulieren vroegen om invulling in zwarte inkt. Het was weekend en eigenlijk was het douanekantoor gesloten, maar uit compassie met ons als naïeve nieuwkomers in het zakelijke grensverkeer werden we toch geholpen. Het kostte wel een halve dag. Zo ging het bijna veertig jaar geleden. Dat is nu wel anders. Bij de grens rijd je gewoon door en eerlijk gezegd is er ook weinig reden meer om nog zelf wijn te importeren. Alle kans dat die in Nederland zelfs goedkoper is dan in Frankrijk. En dat allemaal dankzij de Europese Unie en de euro, die vrij verkeer van mensen, goederen en geld zoveel gemakkelijker hebben gemaakt. Dat is inmiddels ook al weer zo lang het geval, dat we er niet meer bij stilstaan. De steun voor de EU brokkelt in Nederland duidelijk af. Hoewel niet meer dan 20% van de bevolking vindt dat het tijd wordt voor een Nexit onderschrijft toch nog maar bijna de helft van de Nederlanders dat het ‘lidmaatschap van de EU een goede zaak’ is. De rest weet het niet. Een meerderheid vindt wel dat we teveel bevoegdheden aan Brussel hebben overgedragen. Als dat al zo is, is het in ieder geval niet gemakkelijk daar wat aan te veranderen. Dat heeft de Engelse EU-ambassadeur Sir Ivan Rogers goed duidelijk gemaakt toen hij zei dat het wel tien jaar kon duren voor de Brexit echt een feit is. Niemand weet precies om hoeveel het gaat, maar de schatting is toch dat ieder jaar 50-60% van de nieuwe wetgeving uit Brussel komt. Na vijfenzestig jaar EGKS, EEG en EU is het nauwelijks voor te stellen hoe dat weer teruggedraaid of aangepast aan de Engelse wensen moet worden, laat staan dat het doenlijk is om in korte tijd ook tussen het Verenigd Koninkrijk en ieder van de 27 lidstaten weer nieuwe verdragen te sluiten. Als lid van de Eerste Kamer zie ik elke week op de agenda lange lijsten met EU-afspraken, verordeningen, reguleringen en besluiten staan. Ieder daarvan is de voorlopig laatste schakel in een vaak lange reeks van eerdere besluiten die allang praktijk zijn geworden. Ook onderling zijn die wettelijke regelingen weer met elkaar verbonden. Ze zien er altijd zeer ingewikkeld uit en dat zijn ze ook, maar ze maken uiteindelijk het zaken doen wel gemakkelijker. Wijn uit Frankrijk halen bijvoorbeeld.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Kort nieuws

Kort New Delhi en Toronto winnen Ambassadeprijs 2017! Al sinds 1983 reiken evofenedex, VNO-NCW en MKB Nederland de Ambassadeprijs uit om aandacht te vragen voor het belang van het economisch werk op de diplomatieke posten, en om de waardering van dat werk tot uitdrukking te brengen. De prijs wordt deze maal voor de zeventiende keer uitgereikt.

De prijs wordt uitgereikt op basis van een peiling onder bedrijven, dit jaar waren dat er 4000, waarvan er tegen de 800 reageerden. Van de respondenten heeft 86% de afgelopen twee jaar een of meerdere keren een beroep gedaan op een diplomatieke post. Dat percentage is iets gezakt ten opzichte van voorgaande jaren (93% in 2015 en 90% in 2012). Waardering

Het Nederlandse bedrijfsleven geeft de ambassades en consulaten gemiddeld een 8,7 als rapportcijfer. Door de jaren heen is de waardering flink gestegen: van een 7,8 in 2005 tot een 9,3 in 2015. Bedrijven waarderen met name de persoonlijke inzet, de proactieve aanpak en directe hulp. Negatieve ervaringen zijn er ook (8% van de respondenten). Het gaat dan vaak om het uitblijven van reacties op verzoeken voor ondersteuning of een niet klantvriendelijke houding. Winnaar

In de peiling kunnen respondenten posten voordragen voor de Ambas10

Februari 2017 / Nr. 417

sadeprijs. We maken hierbij een onderscheid tussen grote posten (5 of meer economische medewerkers) en kleine. Bij de grote posten is New Delhi op de eerste plaats geĂŤindigd, voor Riyad en Singapore. Toronto is winnaar van de prijs voor beste kleine post. Teheran, Milaan en Ho Chi Mihn City delen de tweede plaats. Geen gebruik

Bedrijven die geen gebruik hebben gemaakt van ambassades doen dit om dat zij zelf hun weg in het buitenland weten te vinden (29%), daarnaast geeft 19% aan geen behoefte te hebben aan overheidsondersteuning en 19% geeft aan onbekend te zijn met de dienstverlening. Visa-aanvragen

Dit jaar hebben we de respondenten wederom gevraagd hoe men de service van Nederlandse ambassades bij het aanvragen van een Nederlands visum voor buitenlandse relaties ervaart. 53% van de respondenten had over dit onderwerp geen mening. Van de respondenten die hier wel een mening over hadden was 92% tevreden of zeer tevreden. Als belangrijkste verbeterpunt wordt de snelheid van het proces genoemd. Daarnaast vindt een deel van de bedrijven dat de uitgifte van visa altijd in het land zelf door de ambassade zou moeten worden afgegeven. Geen doorverwijzing meer dus naar een ander land. l Bron: evofenedex

Export groeit De export van Nederland is in november met 5,5 procent

gegroeid ten opzichte van een jaar eerder. Dat maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bekend. Daarmee werd de sterkste toename sinds januari 2015 gemeten. In november groeide vooral de export van aardgas, aardolieproducten en transportmiddelen. De Nederlandse import nam in november met 4 procent toe. Het handelsoverschot kwam daarmee op 5,5 miljard euro, tegen 4 miljard euro in oktober. l Bron: telegraaf.nl Volledig bericht: bit.ly/2iMyYJZ

Handelsbelemmeringen Ecuador deels opgeheven Per 1 januari 2017 is een deel van de handelsbelemmeringen tussen de Europese Unie en Ecuador opgeheven, omdat Ecuador zich aansluit bij het handelsakkoord tussen de EU, Colombia en Peru. Ecuador is hiermee het derde land van de Andesgemeenschap dat deelneemt aan het akkoord. Hierdoor versterkt de EU haar handelsrelatie met Latijns-Amerika. Op 1 januari schaft de EU direct 95% van de importtarieven af, Ecuador doet dit voor 60%. De komende jaren zullen meer tarieven worden afgebouwd. l Bron: evofenedex Volledig bericht: http://bit. ly/2k3IOZ1

GLOBE MAGAZINE

Vreemde zaken ELMAR OTTEN NATECESTI NOBIS ET FUGIAS NOBITET

Vreemde Zaken

Het stoelgangkrukje Het bedrijf Brilliant Bamboo heeft een voetkrukje ontwikkeld dat voor een betere stoelgang zorgt: de Relaxx footstool. Voorlopig is het alleen in de VS te koop. Leg eens uit waarom we op het toilet een voetkrukje nodig hebben. “Daarvoor is een klein beetje kennis van het einde van ons spijsverteringskanaal nodig. Om onze endeldarm ligt een lusvormige spier die zich aanspant wanneer we rechtop staan. Best handig, want dan kan onze darm zich niet zomaar spontaan legen. Op een westerse wc zit je in een hoek van 90 graden en in die houding kan de spier zich niet volledig ontspannen. Bij veel mensen zorgt dat voor een blokkade. Gehurkt naar de wc gaan, zoals in Azië nog veel gebeurt, is het beste. Door op een normale wc een voetkrukje te gebruiken, komt het lichaam in een hoek van 35 graden en dat is voldoende. Het oorspronkelijke krukje is bedacht door Squatty Potty en is van plastic. Wij hebben een eigen verbeterde versie gemaakt. De Relaxx.” Is niet ieder krukje goed genoeg? “Nee. Het bekende plastic IKEA-opstapje is bijvoorbeeld niet hoog genoeg. Bovendien heeft iedere persoon een andere lengte, daarom is ons krukje verstelbaar. Wij wilden ook iets dat er mooi uitziet en opvouwbaar is. Uiteindelijk kwamen we uit op ons krukje van bamboe.”

Praten over wc-gewoontes is in het Westen meestal ongemakkelijk. Hoe lastig maakt dat het om jullie product in het buitenland te verkopen? “Dat was een belangrijk punt voor ons. Onze concurrenten in de VS hebben besloten om humor te gebruiken: bijvoorbeeld een reclamespotje waarin een eenhoorn zittend roomijs uitpoept, die heeft daar veel moeite bij en krijgt zijn ijshoorntjes niet meer vol. Vervolgens wordt er een wc krukje onder zijn voeten gezet met perfecte ijsjes als resultaat. In de eindshot geniet een groep kinderen van de ijsjes. Een uiterst bizarre gewaarwording, maar wel met het gewenste effect: het filmpje is miljoenen keren bekeken. Het concept is hierdoor in de VS al heel bekend en wij moesten onszelf alleen nog maar anders op te markt zien te zetten dan de plastic varianten. We hebben daarom voor een discretere aanpak gekozen, minder poep-praat en meer nadruk op functionaliteit en design van het product.”

Brilliant Bamboo B.V. Opgericht: 2016 Hoofdvestiging: Groningen Aantal werknemers: 2 Belangrijkste product: Relaxx footstool Belangrijkste exportlanden: Verenigde Staten Exportomzet: 100%

In welke landen zijn jullie al actief? “We zijn op dit moment alleen in de Verenigde Staten actief. De logistiek van China tot aan de opslagplaats in de VS regelen wij, vanaf daar neemt Amazon.com het over; zij pakken onze producten in en versturen het naar de klant. Amazon is in de VS zo groot dat consumenten vaak eerst daar kijken en daarna pas naar Google gaan als ze iets niet kunnen vinden. We hebben op Amazon een advertentie-campagne lopen. Een set van twee Relaxx footstools kost op dit moment $69,95.”

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Lisman Vorkheftrucks koopt en verkoopt over de hele wereld tweedehands machines voor intern transport. Een bijzondere branche die draait om hoge volumes en een flinke doorloopsnelheid.

ELMAR OTTEN ED COENEN

Export tweedehands goederen

Z.g.a.n. Het is drie graden onder nul als we voorrijden bij de expeditie van Lisman Vorkheftrucks in IJsselstein. De laaddocks zijn ondanks de kou vrijwel allemaal bezet. Het personeel is druk bezig om gebruikte heftrucks te laden. Naast de docks ligt de gedemonteerde arm van een reach-stacker te wachten op een tweede leven. Een bijzonderheid, want Lisman Vorkheftrucks houdt zich vooral bezig met de inen verkoop van gebruikte machines voor met name intern transport. Naast vorkheftrucks zijn dat ook reach-trucks, pallettrucks, stapelaars, orderpickers, hoogwerkers en zo nu en dan een veegwagen of ander exotisch materiaal. “Je krijgt er wel eens wat bij,” zal CEO Koen Lisman later vertellen, een jonge lange man waar de energie vanaf spat.

Februari 2017 / Nr. 417

Koen Lisman koopt het liefste groot in: “Om prijsvoordeel te halen moeten de inkoopvolumes groter zijn dan de verkoopvolumes. Hoe groter de deal, des te beter.” Op het moment van schrijven heeft Lisman ruim 1500 machines in de verkoop staan. Drie enorme hallen bieden onderdak, want alle voertuigen staan binnen. Voor een machine in de verkoop gaat, maakt deze eerst een onderhouds- en inspectieronde binnen het bedrijf. Koen leidt ons rond. Eerste halte: de expeditie. “Dagelijks komen er zo’n 25 heftrucks of ander materiaal binnen en gaan er 22 tot 23 uit, de rest wordt gesloopt. Als een machine binnenkomt krijgt deze een intern nummer opgeplakt en proberen we alvast in te schatten op welke markt het verkocht zou kunnen worden. De Duitse markt heeft bijvoorbeeld het liefste gebruiksklare voertuigen. Op de Oost-Europese

markt vinden veel inkopers het geen probleem als er nog wat aan moet gebeuren. Dat is voor hen een manier om waarde toe te voegen. Een deel van wat binnenkomt is in te slechte staat om nog iets mee te kunnen. Een verliespost die we graag zo klein mogelijk houden.” Lisman verkoopt hun machines alleen aan handelaars, die zich bezighouden met aankoop, verkoop en verhuur. “Dat doen we bewust, om niet te concurreren met onze klanten en leveranciers. We doen daarom ook geen verhuur of verkoop van onderdelen. Onze leveranciers zijn vaak de fabrikanten zelf, die heftrucks uit de verhuur terugkrijgen.” Transparantie Na binnenkomst gaan de heftrucks als eerste naar het laadstation. Als de accu geen teken van leven geeft, wil dat nog niet zeggen dat die vervan-

GLOBE MAGAZINE

 Koen Lisman “De meeste inkopers komen niet meer langs voor een inspectie. Ze vertrouwen op ons.” Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

“Je moet gevoel voor het prijzen van voertuigen ontwikkelen.”

gen wordt. “Veel klanten doen dat liever zelf, als ze accu’s voor een goede prijs kunnen vinden.” Van de voertuigen met een verbrandingsmotor worden de vloeistoffen nog nagekeken. Indien nodig worden verslijtbare onderdelen als banden, stoel of de vorken zelf vervangen. Koen laat ons het ‘wasplein’ zien waar een tiental medewerkers druk zijn met het schoonmaken en ontstickeren van heftrucks. “Op de elektrische heftrucks kun je natuurlijk niet zomaar een hogedrukspuit zetten, het meeste moet dus met de hand.” Zijn de machines schoon, dan volgt er een fotoshoot. Hiervoor is een studiogedeelte ingericht. “De foto’s zijn nodig voor de website. Je moet bedenken dat de meeste inkopers niet meer langskomen voor een inspectie, ze vertrouwen op onze reputatie. Misschien dat één op de tien inkopers nog langskomt en dat zijn dan vooral de Nederlanders. De website is dus enorm belangrijk. Klanten kunnen inzoomen op plekjes, we verhullen niets. We geloven ook niet in overspuiten, je moet kunnen zien wat een machine waard is. Op de site laten we ook zien hoeveel voorraad we hebben. We willen zoveel voorraad hebben dat een koper altijd eerst even bij ons komt kijken.

Februari 2017 / Nr. 417

En het heeft nog een voordeel: omdat wij zoveel hebben staan, hoeven ze geen eigen voorraad aanhouden. Eigenlijk zijn we de voorraadhal en de bank van onze klant. Als een klant belt, bestellen ze gewoon bij ons en leveren hem dan door. Je kunt ook eerst de heftruck reserveren, maar als een andere klant belt, vragen we wel om direct een besluit te nemen.” Na de shoot maakt een inspecteur een technisch rapport op. Machines die grote gebreken vertonen worden gerepareerd in de werkplaats en nadien opnieuw aangeboden voor een technische inspectie. “Het technisch rapport is eigenlijk het enige dat we niet op de site publiceren. Niet omdat een klant het niet mag weten, maar omdat het nogal open voor interpretatie is. Wat de een beoordeelt als goed, kan een ander zien als krap voldoende. Daarom lichten we dit onderdeel liever persoonlijk toe.” Koen neemt ons mee naar een andere hal, waar een deel van de voorraad is te zien. Een aantal voertuigen staat afgezonderd. “Dit is wat er tot nog toe vandaag verwerkt is, je ziet dat er van alles wat staat. Op deze plek prijzen we de voertuigen. Dat doen we het liefste met zijn

drieën en met het hele dossier bij de hand. Je moet hier echt gevoel voor ontwikkelen en het bijhouden. Als je het een half jaar niet zou doen, kost het je maanden om weer in te komen. Zelfs op vakantie kijk ik altijd even wat er bij ons inen uitgaat.” Na het prijzen gaan de machines in de verkoop. “Ze zijn dan beschikbaar voor onze verkopers en zichtbaar op de site. Op verse voorraad wordt de eerste dagen geen korting gegeven. Over de prijzen van machines die iets langer op voorraad staan kan wel onderhandeld worden. Zo krijgt de bestaande voorraad ook nog voldoende aandacht.” Bedreigingen Lisman stelt hun mooiste materiaal in twee nieuwere hallen op die een honderd meter van het hoofdgebouw afliggen. Ze zijn ingericht als showroom met lange rijen heftrucks en andere voertuigen. We vragen of hij de robotisering van distributiecentra als bedreiging ziet. “Dat is natuurlijk in opkomst, maar voorlopig hebben we daar nog weinig last van. Wat we wel merken is dat voertuigen steeds vaker op maat worden gebouwd voor een specifiek distributiecentrum. Dat maakt het lastiger om een latere bestemming te vinden. Er is ook een trend naar steeds lichtere machines. Ze worden zo gebouwd dat ze net de afschrijvingstermijn halen. En in het laatste jaar wordt sowieso bezuinigd op onderhoud. Het gevolg is dat wij steeds meer aan de voertuigen moeten doen om ze verkoopklaar te krijgen.” Een aantal grote heftruckmerken biedt tegenwoordig ook zelf occasions aan: voertuigen die eerst in de verhuur zijn geweest. Toch ziet Koen dat niet als een enorm probleem. “De pareltjes houden ze natuurlijk zelf, maar wij krijgen voldoende binnen. Ons grote voordeel is dat wij multi-brand zijn én zo enorm veel voorraad en afzetmarkten hebben.”

GLOBE MAGAZINE

Kuala Lumpur Die voorraad blijkt niet alleen in IJsselstein maar ook in Maleisië te staan. “Een grote groeimarkt voor ons is Azië. Dat is vanuit Nederland toch lastig te bedienen. We hebben uitgebreid onderzocht wat voor ons de beste plek zou zijn en hebben uiteindelijk voor een locatie in Maleisië gekozen, vlakbij Kuala Lumpur. In tegenstelling tot hier in Nederland komen in Azië klanten vrijwel altijd eerst langs om de machines te bekijken. Het vliegveld van Kuala Lumpur is een groot knooppunt in de regio en ook de internationale haven heeft met heel veel landen een directe verbinding. Prima plek dus. We hebben de vestiging daar van de grond af opgezet, een enorme klus. We werken met lokaal personeel, maar in het management hebben we toch het liefste iemand die aansluit op onze cultuur. Mark Ward, een Brit met een indrukwekkende staat van dienst in de intern transport wereld , leidt voor

ons de vestiging. In Azië hebben we meer dan 300 machines op voorraad die verkoopklaar zijn. Het merendeel is eerst in IJsselstein geweest. In de toekomst willen we ook via de vestiging meer lokaal gaan inkopen voor de Zuid-OostAziatische markt. Chinese heftrucks zullen daar niet snel tussen zitten. Een probleem met Chinese machines is dat de kwaliteit zeer wisselend is. Zelfs binnen een en dezelfde serie kunnen onder de kap verschillende motoren worden gebruikt. Bovendien heeft geen van de Chinese merken nog een degelijk wereldwijd servicenetwerk, zoals Toyota dat bijvoorbeeld wel heeft.”

“Chinese merken zullen we voorlopig niet voeren.”

Multi-cultureel Na de showrooms laat Koen ons, terug in het hoofdgebouw, nog het kantoordeel zien. “Onze areamanagers hebben een hele diverse achtergrond, we hebben meer dan tien talen in huis. Je moet de taal van je klant spreken en zijn cultuur begrijpen. Een tijdje terug waren we op zoek naar een Moldaviër, die Roemeens, Russisch en Engels spreekt. Een onwaarschijnlijke combinatie, maar die zijn er dus gewoon. Wat dat betreft zit je in Nederland perfect.” In een aparte ruimte is de exportadministratie te vinden. “Onze binnendienst heeft echt veel kennis. Voor ongeveer 90% van onze klanten handelen we al het papierwerk af en voor 75% organiseren we ook het transport. We willen de klant, die vaak minder bekend is met internationale transacties, zoveel mogelijk ontzorgen. We verkopen tenslotte naar meer dan 80 verschillende landen.” Omdat de regels voor de verkoop van

Seoel

Februari 2017 / Nr. 417

Bent u al AGS-proof? Wij wel! De douanemodules van CustomsController®, direct duidelijk AGS is de nieuwe standaard voor uw douaneaangiften. Bestaande aangiftesystemen als Sagitta Invoer en Sagitta Uitvoer komen te vervallen. Bent u nog niet klaar voor AGS? Of heeft u uw douaneaangifte uitbesteed en wilt u in de toekomst meer grip op uw aangiften en écht in control zijn? Met CustomsController bent u optimaal voorbereid op de komst van AGS. Profiteer van onze direct duidelijke aanpak en dito support. Kijk voor meer informatie over AGS en de mogelijkheden van CustomsController op www.beurtvaartadres.nl/douane.

Over CustomsController® Met CustomsController doet u gemakkelijk en snel uw douaneaangifte. CustomsController is een webbased applicatie met een scala aan functionaliteiten. Een efficiënt online loket waarbij u zich nooit zorgen hoeft te maken over updates. Daar zorgen wij namelijk voor. CustomsController biedt onder andere de volgende modules: • AGS • Sagitta • Transit (Doorvoer) • EMCS • Trader at Exit • Portbase • E-Balie (APCS Antwerpen) • Management • Koppeling ERP/WMS/TMS • Automatische aangifteverwerking

Postbus 24023, 2490 AA Den Haag E info@beurtvaartadres.nl I www.beurtvaartadres.nl T 088 55 22 152 F 088 55 22 103

GLOBE MAGAZINE

(gebruikte) machines per land sterk verschillen, moet de binnendienst goed op de hoogte blijven. “In sommige landen mogen tweedehands machines niet geïmporteerd worden. In Zuid-Korea mogen alleen elektrische heftrucks het land in. Dieselheftrucks zijn in veel landen binnen niet toegestaan. Hier in Europa heb je een CE-certificaat nodig. Regels veranderen voortdurend, je moet blijven opletten. In Noord-Amerika worden dusdanig andere specificaties gevraagd dat dit eigenlijk het enige gebied is waarin we helemaal niet actief zijn.” De inkoopafdeling is, zoals het hoort, op pad. “Zelf kopen we vrijwel nooit iets ongezien. Zeker als het om grotere partijen gaat, moet je weten wat je koopt en of er nog een marge op te halen is. Ik besteed zelf ook nog de helft van mijn tijd aan inkopen. Je

moet het spel blijven spelen.” Lisman is voortdurend bezig met marketing om nieuwe klanten te vinden en bestaande te binden. In de eigen reproruimte worden regelmatig krantjes met het aanbod gedrukt, die in meerdere talen de deur uitgaan. “We doen dat zelf omdat het snel moet. Je wilt niet dat de helft al verkocht is als het krantje bij iemand op zijn bureau belandt. Ik geloof heilig dat papier nog werkt. Als ik klanten bezoek, zie ik regelmatig een uitgave van ons liggen. We staan natuurlijk ook veel op beurzen, voor ons is de CeMAT belangrijk. Customer relations management is uiteindelijk de sleutel. We hadden vroeger een van de eerste IBM-computers staan, dat ding was net zo duur als een huis. Die gebruikten we om een klantendatabase mee op te bouwen. Met een nietmachine hechtten we een polaroid aan een brief en die ging dan op de post. Je kunt je niet meer voorstellen dat het nu zo gaat, maar toen maakte je het verschil ermee!”

“Regels veranderen voortdurend, je moet blijven opletten.” Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Handelsakkoorden kunnen de internationale handel in goederen en diensten goedkoper, makkelijker en efficiënter maken. En duurzamer. De sleutel naar succes? Inbreng van alle belanghebbenden.

Wat heeft het gebracht?

Vijf jaar EUhandelsakkoord Zuid-Korea In 2011 sloten de Europese Unie en Zuid-Korea het eerste in een serie moderne handelsakkoorden. Doel: wereldwijde handel makkelijker, goedkoper en efficiënter maken en zorgen voor een voorspelbaarder handels- en investeringsklimaat. Enkele ervaringsdeskundigen blikken terug op het resultaat. Welke drempels moest het akkoord wegnemen en wat is er in vijf jaar bereikt? En wat verandert er in de nieuwe generatie handelsakkoorden?

“Qua logistiek werkt alles alsof het in de EU ligt: iets verschepen naar Zuid-Korea kost ons precies evenveel moeite als wanneer we dat doen naar Duitsland.” Steven Goetstouwers is CEO van technologiebedrijf Admesy. Het bedrijf staat in de top 30 van de MKB innovatie top 100. Zuid-Korea is de grootste afzetmarkt 18

Februari 2017 / Nr. 417

voor hun meetinstrumenten, die taks op zat.” Dat maakt veel uit voor worden ingezet bij productiecontrole de levertijd. “Wat we vrijdag naar van vooral telefoon- en computerZuid-Korea versturen, is maandag bij schermen en led-verlichting. de klant.” Het Limburgse bedrijf opende het Invoerheffingen: Buikspek en kantoor in Zuid-Korea in 2013. Hun eerste lokale verkopen dateren uit bloembollen In het akkoord is afgesproken om pakweg 2011, het jaar waarin het binnen vijf jaar ruim 98% van de handelsakkoord in werking trad. invoerheffingen af te Goetstouwers merkt “Ons schaffen. Dit scheelt duidelijk verschil importtarief Europese exporteurs met andere landen ongeveer €1,6 milwaarmee hij hanging van 30% jard per jaar. En daar delt, voornamelijk naar nul.” hoefden zij niet lang in Oost-Azië. “Het op te wachten. Vanaf dag één van het zit ‘m voor ons in kleine dingen. De akkoord schafte Zuid-Korea de helft rompslomp. De douane in Zuidvan de invoerheffingen af. Korea scant de code en weet wat de “Voor buikspek bijvoorbeeld ging afspraken zijn. Handig, want het gaat het importtarief van 30% naar nul.” om hightech-spullen. We hebben Frank Bertens, beleidsadviseur bij de in andere landen meegemaakt dat Kamer van Koophandel herinnert de douane een lading drie weken zich juist dat voorbeeld vanwege de vasthield voor ze wisten wat het was, kansen die het bood. “In Nederland dat het was toegestaan en dat er geen

GLOBE MAGAZINE

is de afzetmarkt voor dat deel van een ren verscheept die van oorsprong uit varken beperkt. Het wordt nauwelijks bijvoorbeeld India of de VS komen, gegeten. In Zuid-Korea zijn ze er loopt die voordelen mis.” dol op.” De Nederlandse export van buikspek groeide de afgelopen jaren Wegnemen overige dan ook flink. handelsbelemmeringen Datzelfde geldt voor een oerNaast het wegnemen van financiële Hollands product als bloembollen. barrières moet het akkoord de handel Zuid-Koreaanse bedrijven importussen de EU en Zuid-Korea ook op teren er jaarlijks zo’n 35 miljoen uit andere vlakken makkelijker maken. Nederland, met een In het akkoord waarde van ruim 6 “Wat we vrijdag met Zuid-Korea miljoen euro. Door naar Zuid-Korea is bijvoorbeeld het handelsakkoord om cerversturen, is maan- afgesproken hoeven de Nedertificaten en testen dag bij de klant.” voor elektronica, landse bloembollenexporteurs auto’s, medicijnen niet langer de oorspronkelijke 8% en medische apparatuur wederzijds te invoerheffing aan de Zuid-Koreaanse erkennen. Daardoor zijn er geen dure douane te betalen. en ingewikkelde dubbele testproceBertens maakt hierbij wel een kantdures nodig als een Europees bedrijf tekening. “De lagere invoerheffingen zijn producten in Zuid-Korea wil gelden meestal alleen voor producten verkopen en andersom. die gemaakt zijn in de landen die de Andere voorbeelden zijn de marktovereenkomst ondertekenden. Een toegang voor Europese scheepvaartNederlandse merkhouder die goedeen bouwbedrijven, de toestemming

voor Europese expreskoeriers om in Korea te bezorgen en de toestemming voor EU-satellietdiensten om diensten zonder tussenkomst van een Koreaanse aanbieder te leveren. Europese ondernemers hebben door het akkoord toegang tot een groter deel van de Zuid-Koreaanse overheidsaanbestedingen. En Europese advocatenkantoren kunnen er een kantoor openen om buitenlandse investeerders of Koreaanse cliënten te adviseren over niet-Koreaanse wetten. “Er zijn afspraken die specifieke sectoren raken, daarnaast zijn er in het akkoord veel zaken opgenomen die handel in brede zin vergemakkelijken”, vertelt Nanja Piek, afdelingshoofd handelspolitiek van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij was van 2009 tot 2011 verantwoordelijk voor de onderhandelingen van dit akkoord. “Zo zijn er afspraken gemaakt om het betalingsverkeer eenvoudiger te maken en over beschermde

Seoel

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

aanduidingen zoals ‘Gouda Holland’; ook in Zuid-Korea mag alleen échte Goudse kaas zo heten.” Wereldwijde kansen

Goetstouwers beschrijft het treffend. “We zitten in Nederland, maar onze omzet hier is misschien 1%.” Steeds meer bedrijven maken hun producten in andere landen en laten benodigde onderdelen van over de hele wereld aanvoeren. In een globaliserende wereld kunnen handelsakkoorden zorgen voor economische groei en werkgelegenheid. Maar niet alle mensen profiteren daar in gelijke mate van. Vooral de allerarmsten en de lagere middenklasse in ontwikkelingslanden profiteren minder, maar ook in Nederland en de Westerse wereld vallen er mensen buiten de boot. Minister Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking pleitte daarom recent voor een ‘reset’, waarbij nog sterker aandacht is voor de sociale en duurzame gevolgen van handelsakkoorden. Ook in het akkoord met Zuid-Korea is een duurzaamheidsparagraaf opgenomen, vertelt Piek. ”In het akkoord is opgenomen dat de partijen willen voldoen aan de internationale arbeidsnormen die door de International Labour Organisation (ILO) van de VN zijn vastgesteld. Er is door de EU en Zuid-Korea een gezamenlijk comité opgericht om te zorgen dat bedrijven de afgesproken arbeids- en milieustandaarden naleven.” Voor toekomstige handelsakkoorden is meer nodig. Onderhandelingen gaan steeds vaker over onderwerpen als arbeidsomstandigheden, milieu, dierenwelzijn en klimaat. Piek: “Door samen een handelsakkoord aan te gaan neem je ook verantwoordelijkheid voor elkaars bredere belangen. Je bent méér dan handelspartners alleen.” 20

Februari 2017 / Nr. 417

Alle belangen meewegen

Voordat het handelsakkoord met Zuid-Korea tot stand kwam hield het Ministerie van Economische Zaken (toen verantwoordelijk voor handelspolitiek) zogeheten consultaties met bedrijven en brancheverenigingen. Ook de Europese commissie organiseerde sessies waarin bedrijven konden meedenken, zowel online als offline. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat sommige bedrijven zich zorgen maakten over de mogelijkheid om douanerechten die zijn betaald voor grondstoffen of onderdelen terug te vorderen, als het eindproduct weer terug de grens over gaat. Zij zagen risico’s voor hun concurrentiepositie. Daarom is afgesproken om de terug te vorderen tarieven in vijf jaar af te bouwen naar een maximum van 5%. Daarnaast is een evaluatie van deze ‘draw back’-regeling opgenomen. De uitkomst daarvan is nog niet bekend. De consultatierondes voor op handen zijnde handelsakkoorden worden transparanter en breder. “Als alle belanghebbenden laten weten waar zij kansen en risico’s zien, kunnen we de effecten van een handelsakkoord zo goed mogelijk inschatten. Positief en negatief.”, vertelt Piek. “We kunnen dan de juiste onderwerpen op de agenda zetten voor bespreking binnen de EU.” Minister Ploumen kondigde de ‘reset’ van handelsakkoorden aan bij de OESO in Parijs. “Toename van handel en investering zijn essentieel, maar de opbrengst daarvan moet ten goede komen aan iedereen”, aldus de minister. Deelnemen aan consultatierondes

Piek roept de leden van evofenedex op om deel te nemen aan de consultaties voor handelsakkoorden. “We willen ieders belangen vertegenwoordigen. Daarom is inbreng van alle belanghebbenden een prioriteit voor Nederland.” De uitnodigingen voor de consultaties worden onder andere verspreid via de ECHO-berichtge-

ving van VNO-NCW, ambassades, de RVO en de KvK. Op dit moment peilt DG Trade (Europese Commissie) met een online vragenlijst de ervaringen van alle partijen die te maken hebben met het handelsakkoord met Zuid-Korea. De consultatie is beschikbaar op de website: http://trade.ec.europa.eu/ consultations/

Positieve effecten voor Nederland, de EU en Zuid-Korea De Nederlandse export naar ZuidKorea is sinds het akkoord gestegen van €3,2 mld. in 2010 naar €4,2 mld. in 2015, een stijging van 31%1. Voor de gehele export uit de EU naar Zuid-Korea is dit zelfs 55%2. De Nederlandse import vanuit ZuidKorea steeg in die periode met 41%. De belangrijkste productgroepen in de Nederlandse handel met ZuidKorea zijn, met een aandeel van 60%, machines en vervoermaterieel. De Europese autosector heeft sterk geprofiteerd van het handelsakkoord, door de afbouw van invoerheffingen. Zo is de export van motorvoertuigen naar Korea met 206% gestegen en de import van auto-onderdelen vanuit Korea met 36%3. 1 2 3

2015 t.o.v. 2010, Centraal Bureau voor de Statistiek Eurostat Eurostat

GLOBE MAGAZINE

MIRÈSE HEIJTING

Waar staat het EAC-logo voor en wanneer heeft u dit nodig?

Certificering in Eurazië

Het EAC-logo EAC staat voor EurAsian Conformity. Dit logo is het Euraziatische equivalent van het CE-logo en moet op de producten gezet worden zodra deze geleverd worden aan (één van) de lidstaten van de Customs Union: Rusland, Wit-Rusland, Kazachstan, Armenië en Kirgizië. Om het logo te mogen plaatsen moet een van de volgende certificaten zijn verkregen: • CoC (Certiﬁcate of Conformity); • DoC (Declaration of Conformity); • State Registration (hygiëne-certiﬁcaat). De certificaten tonen aan dat het product voldoet aan de technische voorschriften van de douane-unie. Niet alle producten hebben certificering nodig – zodra het product ‘exempt’, dus vrijgesteld is, kan men geen verplichte certificering krijgen en is het EAC-logo dus ook niet toepasbaar. Gebruik van het logo We nemen als voorbeeld een document dat veel wordt afgeven: de DoC CU TR 010 - Mechanical Safety. Eerst was een EAC-logo op de verpakking voor de douane afdoende, maar de eisen zijn aangescherpt dus is het beter het zekere voor het onzekere te nemen. Het EAC-logo moet als volgt toegepast worden: • Voordat uw product op de markt van één van

de CU-members wordt geplaatst moet er een EAC-markering op staan, tenminste, als u een DoC of een CoC heeft verkregen voor uw product(en). • Het EAC-logo moet op elk individueel product, de verpakking en/of op de begeleidende operationele documenten komen te staan, op wat voor manier dan ook, maar wel zodanig dat een duidelijk en leesbaar logo zichtbaar is gedurende de gehele levensduur van het product. • Het is toegestaan om het logo alleen op de verpakking en op de begeleidende operationele documenten te zetten als het niet mogelijk is het logo op het product zelf te zetten. De toepassing van het logo kan enigszins per DoC of CoC verschillen; de ‘zwaardere’ certificeringen stellen hogere eisen en dan is het bijvoorbeeld niet mogelijk om het logo niet op het product zelf te plaatsen. Grootte van het logo De basis-afmetingen mogen niet minder zijn dan 5 mm. Het logo moet in ieder geval duidelijk zichtbaar zijn – met het blote oog te onderscheiden van de achtergrond.

 Mirèse Heijting Mirèse Heijting is directeur-eigenaar van CIS Certification B.V.

Levert u aan een distributeur in de CU? Overleg dan even wie de markering op de individuele producten zal verzorgen.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

MARHIJN VISSER

In discussies over handelsakkoorden als TTIP en CETA gaat het vaak over investeringsbescherming. Wat is dat precies en waarom is het belangrijk?

Handelsakkoorden

Investeringsbescherming Het sluiten van handels- en investeringsakkoorden door de EU staat de laatste jaren in de publieke belangstelling – het akkoord tussen de EU en de VS (TTIP) voorop. Centraal in de discussie over dergelijke akkoorden staat investeringsbescherming. Wat is investeringsbescherming precies? Investeringsbescherming wordt geregeld in investeringsbeschermingsovereenkomsten (IBO’s). Dit zijn internationale verdragen tussen staten. De eerste IBO kwam in 1959 tot stand tussen Duitsland en Pakistan. Inmiddels bestaan er wereldwijd zo’n drieduizend verdragen met een regeling tot investeringsbescherming. Nederland heeft er ongeveer negentig afgesloten.

In 2007 nationaliseerde toenmalig president Chávez van Venuzuela investeringen van oliereus ConocoPhillips. De Nederlandse tak spande succesvol een zaak aan op grond van de IBO.

Februari 2017 / Nr. 417

De eerste IBO’s bevatten geen bepalingen over de beslechting van geschillen tussen staten en investeerders, men moest naar de nationale

GLOBE MAGAZINE

rechter in het gastland of hopen dat het eigen land diplomatieke middelen inzette. Gaandeweg is een stelsel ontwikkeld waarbij investeerders gebruik konden en kunnen maken van internationale arbitrage. Dit stelsel wordt Investor to State Dispute Settlement genoemd – kortweg ISDS. Hierbij zijn investeerders niet meer afhankelijk van hun thuisstaat bij een geschil. Ook is men zodoende niet meer afhankelijk van in ontwikkelingslanden vaak zwak ontwikkelde nationale rechtspraak. IBO’s zijn er in allerlei soorten en maten. Soms gaat het om een verdrag waarin niet alleen handelsafspraken over bijvoorbeeld markttoegang zijn geregeld maar ook de investeringsbescherming staat beschreven. Het verdrag tussen de EU en Canada (CETA – Comprehensive Economic and Trade Agreement) is hiervan een voorbeeld. Soms gaat het alleen om investeringsbescherming. Maar ook bijvoorbeeld het Energy Charter, een internationale samenwerkingsovereenkomst, bevat afspraken over investeringsbescherming. Op EU-niveau zelf (de EU-verdragen) bestaat geen investeringsbescherming, al heeft Nederland nog wel enkele bilaterale IBO’s met OostEuropese landen daterend van voor hun toetreding tot de EU. Ook bestaat er – in tegenstelling tot de handelsafspraken in de Wereldhandelsorganisatie – geen mondiaal kader voor investeringsbescherming. Onteigening Dat er geen wereldwijd kader is voor IBO’s, maakt ook dat deze onderling verschillen. Maar de kern van IBO’s zijn drie elementen: de plicht tot eerlijke en billijke behandeling van investeerders, het verbod op discriminatie tussen enerzijds buitenlandse investeerders en anderzijds binnenlandse investeerders en/of investeerders uit derde landen en het stellen van voorwaarden aan onteigening.

“Wereldwijd zijn er zo’n 3000 verdragen om investeringsbescherming te regelen.”

Kernpunt bij investeringsbescherming zijn de regels rond onteigening. Een land mag onteigenen. Maar IBO’s bepalen dat een staat buitenlandse eigendommen alleen mag onteigenen mits dit gebeurt in het algemeen belang, op niet-discriminatoire wijze, volgens de wettelijke procedure en de schade wordt gecompenseerd. Onteigening kan direct plaats vinden door de investering over te nemen of het eigendom te ontnemen, of indirect als een staat met een maatregel de feitelijke bedrijfsvoering onmogelijk maakt. Als sprake is van directe of indirecte onteigening van de investering en er geldt een IBO, kan de investeerder gebruik maken van internationale arbitrage (ISDS). Hiervoor zijn drie hoofdopties: arbitrage via het International Centre for Settlement of Investment Disputes van de Wereldbank, arbitrage met de regels van de United Nations Commission on International Trade Law of via het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag. In de meeste IBO’s is bepaald welke weg men voor arbitrage moet bewandelen. In de kern wijst bij ISDS de aangesproken staat een arbiter aan, de investeerder wijst een arbiter aan en deze twee arbiters zoeken een onafhankelijk arbiter als voorzitter. Dit panel onderzoekt dan de onteigening en toetst aan de criteria in de IBO en doet vervolgens uitspraak.

investeerders meer durven nemen. Met name enkele ontwikkelingslanden zeggen daarom momenteel hun IBO’s op, zo heeft India per 1 december jl. zijn IBO met Nederland opgezegd. Om tegemoet te komen aan de kritiek op ISDS, heeft de Europese Commissie in recente akkoorden met Canada (CETA) en Vietnam een nieuw stelsel ontworpen, het zogenaamde Investment Court System. Grootste verschil met het klassieke ISDS is, dat men met door de verdragspartijen aangewezen arbiters werkt en dus niet meer als investeerder zelf een arbiter aan kan wijzen. Ook is de regelgevende bevoegdheid van overheden duidelijker omschreven. Onbelangrijk? Voor de meeste Nederlandse ondernemers zal investeringsbescherming een ver-van-hun-bed-show zijn. Maar mocht u een investering hebben gedaan in het buitenland en dreigt u direct of indirect onteigend te worden door een maatregel van het gastland, dan loont het de moeite te bestuderen of Nederland een IBO heeft met dit gastland. Een gespecialiseerd advocatenkantoor kan u hierbij helpen en kijken of het starten van een arbitragezaak zinvol is.

 Marhijn Visser is secretaris handels- en investeringspolitiek bij VNO-NCW / MKB-Nederland.

Kritiek Er is veel kritiek op ISDS. Omdat men bang zou zijn voor soms forse claims onder ISDS, zouden landen geen beperkende maatregelen tegenover

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Je broodrooster, het hoesje van je telefoon, de ouderwetse radio die je elke dag nog trouw aanzet: Als er ‘made in China’ op staat, is de kans groot dat het in ZuidChina gemaakt is.

NELLEKE BAKKER X

Vierluik Kansen in China – deel 2

Zuid-China Zuid-China, vooral het gebied dat bekend staat als de Parelrivierdelta, was de afgelopen decennia een waar paradijs voor massaproductie. Het imago van ‘fabriek van de wereld’ heeft het gebied geen windeieren gelegd: De economie doet het er goed, zelfs nu de groei in heel China iets afneemt. Productie voor bijna de hele wereld blijft heel belangrijk voor de regio, maar de creatieve industrie krijgt daarin een steeds grotere rol. Met name Shenzhen, een stad in de Parelrivierdelta, ontwikkelt zich tot een internationaal bolwerk van creativiteit.

Shenzhen

Februari 2017 / Nr. 417

Shenzhen, van dwerg naar reus De stad Shenzhen begon als een klein vissersdorpje. Dat veranderde toen de Chinese overheid het in 1980 aanmerkte als de eerste Speciale Economische Zone van het land. Als Speciale Economische Zone werd Shenzhen een oefenterrein voor China om te experimenteren met kapitalisme en marktwerking. Dat bleek een daverend succes, en de bevolking van de stad groeide mee met de economie. In 1980 telde de stad nog 30.000 inwoners, maar 35 jaar later was dit aantal uitgegroeid tot 18 miljoen. Shenzhen trekt niet alleen veel mensen, ze zijn ook jong – gemiddeld 27 – en ondernemend. In 2015 telde de stad 1,12 miljoen MKB ondernemingen. Kortom: Shenzhen is booming. Dat betekent niet dat ondernemers in Shenzhen het gemakkelijk hebben. De enorme bevolkingsgroei van de

GLOBE MAGAZINE

Traditionele visser op de rivier Li in het karstgebergte bij Guilin.

stad brengt drie problemen met zich mee. Ten eerste zijn de vastgoed- en huizenprijzen in de stad als een raket omhoog geschoten. Daarnaast zorgt de grote bevolkingsdichtheid ervoor dat de druk op de stad steeds groter wordt. Ten slotte brengt de groei ook een grotere mate dan vervuiling met zich mee. Dat kan problemen met zich meebrengen. Of uitdagingen voor een slimme ondernemer?

Nederlandse bedrijven in de regio te ondersteunen. Er was bijvoorbeeld een Holland Paviljoen op Canton import- en exportbeurs, maritieme vakbeurs INMEX en de Ghuangzou Design Week. Voor veel ondernemers in de regio is het consulaat een belangrijke vraagbaak. Het doel van deze hulp: een steentje bijdragen aan het succes van Nederlandse expertise en Nederlandse ondernemers in heel “Shenzhen telde in China. Want dat Informatie, hulp en 2015 1,1 miljoen succes creëert ook ondersteuning mkb-bedrijven.” weer groei en banen Nederlandse onin Nederland. dernemers die zich Peter Ouwerkerk willen vestigen in Zuid-China, kunnen van leverancier en producent van terecht bij het Nederlandse consuetalagepoppen Hans Boodt noemt laat-generaal in Guangzhou. Zo het consulaat ‘de ‘go-to-guy’ voor helpt het consulaat bedrijven met het bedrijven die zich in China verder vinden van een Chinese partner. Ook willen ontwikkelen. Het consulaat doet het consulaat-generaal mee vroeg zijn bedrijf om deel te nemen aan beurzen en tentoonstellingen om aan een vakbeurs. “Ik kende de

beurs in eerste instantie niet, maar onze deelname leverde veel nieuwe leads op. Dat het consulaat zo veel verschillende Nederlandse creatieve ondernemers bij elkaar wist te brengen gaf onze deelname en de beurs als geheel een meerwaarde.” Van productie naar creatie Ondernemers die de weg naar Shenzhen hebben gevonden, zoeken meestal niet naar ‘veel voor weinig’, maar naar slimme manieren om hun producten te verbeteren. Waar vroeger de goedkope productie van grote hoeveelheden goederen de norm was, lijken mooiere en slimmere producten nu de weg naar succes. De stevige concurrentie in Shenzhen zorgt voor een enorme variëteit aan innovatieve producten, tegen scherpe tarieven. Nederlandse MKB’ers die hun product willen innoveren kunnen hier van profiteren, net als

Februari 2017 / Nr. 417

MAATWERK VOOR ZAKELIJKE VORDERINGEN IN EUROPA

INCASSEREN IN DE TAAL VAN UW DEBITEUR! Vanuit Nederland vliegen onze internationale advocaten naar debiteuren in Europa en daarbuiten om uw vorderingen te incasseren. Neem vrijblijvend contact met ons op: www.bierensgroup.com - +31 (0)20 312 11 00 - info@bierensgroup.com

www.mic-cust.com

Denk je aan douane? Wij hebben oplossingen!

Solutions software Panasonic, PCA Peugeot Citroën MIC Customs Soluti ons is leverancier van maatwerk oplossingen voor uw douanerapportages. MIC soft ware bespaart bedrijven (zoals NXP, Panasonic, PCA Peugeot Automobile, Chemours e.v.a) werk en bovenal automatiseren douane en uitvoerprocessen. De MIC is naar tevredenheid Citroën Automobile e.v.a) tijd,tijd, werk en bovenal geldgeld doordoor het het automati seren vanvan douane in –inen– uitvoerprocessen. De MIC softsoftware ware is naar vollevolle tevredenheid operationeel continenten. operati oneel bij meer dan 700 klanten in ruim 48 landen verdeeld over zes conti nenten. MIC Customs Solutions is gespecialiseerd in douanesoftware voor: · In- en uitvoeraangiften in meerdere landen / zelf archivering · De grensoverschrijdende Single Authorization for Simplified Procedures (SASP) · Entrepot opslag, actieve veredeling, passieve veredeling, behandeling onder douane toezicht, vrije zones · Automatisch omzetten en hergebruiken van exportdata naar importdata – Data integratie/Global Trade Data Chain (GTDC) · Intrastat rapportage, Doorvoer / New Computerized Transit System (NCTS), vervoer van accijnsgoederen middels het Excise Movement Control System (EMCS) · Geautomatiseerde product classificatie (Global Product Classification) · Op Bill Of Material gebaseerde oorsprongbepaling alsmede het managen van het vooronderzoek (90+ vrijhandelsovereenkomsten volledig ondersteund) · Sanctielijst screening en Export Control · MIC Software is beschikbaar als in-house oplossing maar ook als een hosted service oplossing MIC Customs Soluti Solutions inNederland Nederlandacti actief enbiedt biedtuuapplicati applicaties aandie dierechtstreeks rechtstreeks aansluiten Nederlandse ons isisin ef en es aan aansluiten opop dede Nederlandse douanesystemen. MIC Customs Solutions neemt ook deel aan het Platform Software Leveranciers en blijft volledig douanesystemen, zoals Douane Sagitt a Invoer, Douane Sagitt a Uitvoer, etc. MIC Customs Solutions neemt ookzo deel aan op hoogte vanware de ontwikkelingen. hetde Platf orm Soft Leveranciers en blijft zo volledig op de hoogte van de ontwikkelingen. Wilt u een persoonlijke voorlichting over onze producten, aarzel dan niet om rechtstreeks contact met ons op te nemen!

MIC Customs Solutions | Austria | Tel.: +43 (0)7 32 - 77 84 96 | sales@mic-cust.com | www.mic-cust.com

AZ_Fenedex_Press_175x135_nl_RZ.indd 1

13.04.15 15:26

GLOBE MAGAZINE

creatieve professionals. Tommie Varekamp is product designer bij Orange Creatives, dat ondernemers begeleidt in het hele proces van de ontwikkeling van een idee naar uiteindelijke massaproductie. Hij ziet dat er steeds meer bedrijven van zijn diensten gebruik willen maken. Bedrijven met een achtergrond in software, bijvoorbeeld: “Omdat die wel een idee hebben maar niet de juiste ervaring, kunnen wij ze van A tot Z ondersteunen.” Hippe buur Doordat de stad bedrijven trekt die op zoek zijn naar creatieve manieren om producten te ontwikkelen of te verbeteren, liggen er in Shenzhen kansen voor ondernemers in de creatieve industrie. In de stad is een overvloed aan beurzen en tentoonstellingen, waar creatievelingen elkaar kunnen vinden. De nadruk ligt hierbij op product design, maar ook andere terreinen komen aan bod. Architect Thomas Grievink, werkzaam bij de firma Powerhouse, bezocht een tijdje terug de Shenzhen Architecture Biënnale. Daarover zei hij: “Je kunt zien dat de creatieve industrie in opmars is in Shenzhen. De drive is er zeker. Wel lijkt er nog ruimte voor inhoudelijke verbetering.” Nederland blijft hierin niet onopgemerkt. Op 21 december opende de Shenzhen Design Week met een Nederlandse dag, waarop Nederlandse bedrijven hun designs kunnen laten zien.

Serie Kansen in China Dit artikel is het tweede deel uit een reeks van vier artikelen over het Nederlandse postennetwerk in China. In deze reeks worden de kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven in de vier zeer verschillende windstreken van China over het voetlicht gebracht. Ook zal er aandacht zijn voor wat de Nederlandse vertegenwoordigingen in China allemaal voor u als ondernemer kunnen betekenen en waar de Nederlandse ondernemer in China tegen aan kan lopen. Voor meer informatie, kijkt u op hollandinchina.org.

 Nelleke Bakker is commercial officer bij het consulaat-generaal te Guangzhou. Meer weten over ondernemen in Shenzhen en de dienstverlening van het consulaatgeneraal? Stuur de economische afdeling een mail op gnz-ea@minbuza.nl.

Er is nog iets dat de creatieve industrie in Shenzhen een boost geeft. Telecom gigant Tencent en internet gigant Huawei zijn in de stad gevestigd, zij stimuleren innovatie. Daarnaast ligt Shenzhen ten noorden van Hong Kong, waar het stadsbestuur creatieve industrie en design actief ondersteunt. Een hippere buur kun je je als innovatieve en creatieve stad bijna niet wensen. Het financiële centrum van Shenzhen.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

BAS PETERS

Chinese bedrijven maken veelvuldig gebruik van zogenaamde gebruiksmodellen om intellectuele eigendomsrechten te verkrijgen. Mede hierdoor zullen deze bedrijven vaker de mogelijkheid hebben om concurrenten van de markt te weren. Hoe kunnen Nederlandse bedrijven zich hier tegen wapenen?

Chinese ‘Utility Model Patents’

Het sluipende gevaar Het aantal aanvragen voor intellectuele eigendomsrechten door Chinese bedrijven is het laatste decennium explosief toegenomen. China heeft, net als Nederland, een uitgebreid stelsel van wetten voor het beschermen van intellectueel eigendom (IE).

Ook in China kunt u bescherming verkrijgen voor uitvindingen en innovaties door het aanvragen en/of registreren van: • Octrooien (Invention Patents); voor het beschermen van nieuwe en inventieve technische oplossingen of verbeteringen van een product of een proces; • Modellen (Design Patents); voor het beschermen van een nieuw uiterlijk van producten; • Merken (Trademarks); voor het beschermen van tekens die geschikt zijn om producten of diensten van een onderneming te onderscheiden. Daarnaast voorziet de wetgeving in China tevens in het zogenaamde gebruiksmodel. Het ‘Utility Model Patent’ zoals het in China wordt genoemd. In dit artikel gaan we daar uitgebreid op in. 28

Februari 2017 / Nr. 417

Wat is een gebruiksmodel? Een gebruiksmodel is een IE-recht dat bescherming biedt aan nieuwe structurele en/of materiële kenmerken van producten. Het gebruiksmodel biedt de mogelijkheid om, net als een octrooi, nieuwe technische oplossingen of verbeteringen van een product te beschermen. Echter bij een gebruiksmodel worden minder hoge eisen gesteld aan de inventiviteit van de vinding dan bij een octrooi. Zo hoeft er slechts sprake te zijn van ‘notable progress’, d.w.z. een kleine technische vernieuwing. Dit betekent dat een geldig gebruiksmodel verkregen kan worden voor relatief kleine vernieuwingen op een bestaand product of op een bestaande machine. In verband met de lage vereisten van inventiviteit kan het bovendien lastiger zijn om een gebruiksmodel te vernietigen in een juridische procedure.

GLOBE MAGAZINE

In tegenstelling tot een octrooiaanvraag in China, wordt een gebruiksmodel niet voor verlening getoetst op nieuwheid en inventiviteit. Indien de aanvraag voldoet aan de formele vereisten die de Chinese wet aan een gebruiksmodel stelt (o.a. moet de aanvraag in het Chinees worden ingediend) wordt het gebruiksmodel direct verleend. Gewoonlijk wordt een gebruiksmodel binnen een jaar na indiening van de aanvraag verleend en kan dan meteen ingezet worden om tegen inbreukmakers op te treden. Een gebruiksmodel is maximaal tien jaar geldig vanaf de indieningsdatum. Een voordeel van het gebruiksmodel is dus dat de procedure voor het verkrijgen van een gebruiksmodel relatief eenvoudig en snel is.

meer dan in 2014, en 1,13 miljoen aanvragen voor een gebruiksmodel, 30% meer dan in 2014. Verder laten de cijfers zien dat het aantal ‘buitenlandse’ aanvragen in China zeer veel kleiner is dat het aantal aanvragen door Chinese bedrijven. Het zal duidelijk zijn dat Chinese bedrijven een enorm arsenaal aan IErechten aan het opbouwen zijn voor grote en kleine technische uitvindingen, waardoor deze Chinese bedrijven vaker de mogelijkheid hebben om concurrenten (zowel Chinese als buitenlandse) van de Chinese markt

te weren. Daarnaast zijn innovatieve Chinese bedrijven ook steeds meer actief buiten China. Gebruik en misbruik van IErechten in China

Meer verontrustend zijn berichten van enkele van onze Nederlandse klanten, dat hun Chinese concurrenten, leveranciers of afnemers aanvragen voor gebruiksmodellen of octrooien indienen in China, die betrekking hebben op technologie en/of geleverde machines van deze Nederlandse klanten.

De Nederlandse wet voorziet niet in een gebruiksmodel, waardoor deze vorm van bescherming van IE bij Nederlandse bedrijven vrij onbekend is. Chinese bedrijven daarentegen maken zeer veel gebruik van het gebruiksmodel. Ontwikkeling van IE-rechten in China

De Chinese overheid streeft ernaar om China om te vormen naar een kenniseconomie. Zij willen de Chinese economie omvormen van ‘made in China’ naar ‘invented in China’. Het indienen van aanvragen voor octrooien, modellen, merken en gebruiksmodellen wordt gestimuleerd door de Chinese overheid, onder meer door middel van subsidies voor Chinese bedrijven. Maar ook de Chinese bedrijven zelf hebben inmiddels de waarde van IE-rechten onderkend en maken hiervan veelvuldig gebruik. Dit heeft tot een explosie van het aantal aanvragen voor onder meer octrooien en gebruiksmodellen door Chinese aanvragers in China geleid. De cijfers voor 2015 laten zien dat het aantal aanvragen in China nog steeds toeneemt: in 2015 zijn 1,10 miljoen octrooiaanvragen ingediend, 19%

Het Nederlandse bedrijf VMI procedeerde succesvol tegen het Chinese Shuangjun, dat inbreuk maakte op het octrooi op een machineonderdeel. Op de foto een machine om banden te maken. Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Butterfly Gazebo

Om een voorbeeld te geven: De Rechtbank Den Haag heeft op 2 november 2016 vonnis gewezen in de kortgedingprocedure van Zheijang Zhengte Co. Ltd (Zhengte) tegen gedaagden Blokker en Leen Bakker. Leen Bakker verkocht een partytent met de naam ‘Le Sud paviljoen Grimaud’ die ook door Blokker werd verkocht. Het innovatieve Chinese bedrijf Zhengte, vertegenwoordigd door Vriesendorp & Gaade, meende dat Blokker en Leen Bakker inbreuk maakten op haar model- en auteursrecht op een partytent (de ‘Butterfly Gazebo’). De Rechtbank stelde Zhengte in het gelijk.

Le Sud paviljoen Grimaud

Het spreekt voor zich dat innovatieve Chinese bedrijven met een authentiek product, zoals Zhengte, door middel van rechtmatig verkregen IE-rechten kunnen optreden tegen inbreuk op hun IE-rechten, ook in Europa.

“Het is achteraf zeer lastig te bewijzen dat een onderdeel al eerder door uzelf bedacht is.”

Februari 2017 / Nr. 417

Zo werd het een van onze Nederlandse klanten, die door hemzelf ontworpen onderdelen voor een machine in China liet produceren, onmogelijk gemaakt om diezelfde onderdelen door een andere leverancier in China te laten vervaardigen, omdat zijn eerste leverancier een Chinees gebruiksmodel had geregistreerd voor het betreffende onderdeel. Mede omdat deze Nederlandse klant zelf geen aanvraag voor een gebruiksmodel of octrooi had ingediend voordat hij het ontwerp voor het onderdeel naar China stuurde, of anderszins had laten vast leggen dat het ontwerp van zijn hand was, was het lastig om overtuigend bewijs te leveren dat het IE niet aan die Chinese leverancier toekwam en/of om een nietigheidsprocedure tegen het Chinees gebruiksmodel te starten.

Ook worden door Chinese concurrenten soms aanvragen voor een gebruiksmodel of octrooi ingediend op onderdelen van een machine, die onze Nederlandse klant bij de ontwikkeling van de betreffende machine onvoldoende vernieuwend of innovatief vond om hierop zelf octrooi aan te vragen. De ervaring leert dat het zeer lastig is en veel moeite kost om achteraf sluitend bewijs te verzamelen dat een betreffend onderdeel eerder door onze Nederlandse klant is ontwikkeld, of zelfs onderdeel vormde van een reeds op de markt gebrachte machine. Hierdoor is er een risico dat de betreffende Nederlandse klant wordt beschuldigd van inbreuk op een gebruiksmodel of octrooi als hij zijn machine met het betreffende onderdeel op de markt brengt in China.

GLOBE MAGAZINE

Daarnaast zien wij ook soms aanvragen voor een gebruiksmodel of octrooi door Chinese bedrijven voor kleine aanpassingen die zij wel zelf hebben bedacht, maar die grotendeels gebaseerd lijken te zijn op machines of onderdelen van onze Nederlandse klanten. Dit soort aanvragen vallen op omdat vaak grote delen van de tekst en/of tekeningen van de betreffende aanvraag gekopieerd lijken te zijn uit eerdere aanvragen van onze Nederlandse klanten. Op zichzelf staat het eenieder natuurlijk vrij om (kleine) doorontwikkelingen vast te leggen.

bewijs verzamelt van eerder gebruik van uw product of proces (liefst zo gedetailleerd mogelijk en eventueel genotariseerd) om uw vrijheid van handelen te beschermen;

Omdat de procedure voor het verkrijgen van een gebruiksmodel relatief eenvoudig en snel is, worden gebruiksmodellen veelvuldig ingezet door Chinese bedrijven om IErechten te verwerven, soms ook voor IE die in oorsprong niet van henzelf is. Sommige Chinese bedrijven vragen octrooien en gebruiksmodellen aan om munitie te hebben om een beschuldiging van inbreuk van een ander bedrijf te weerstaan. Daarnaast zijn er ook in China aanvragers met kwade bedoelingen die IE-rechten aanvragen om hiermee geld te verdienen, eventueel via de rechtbank. Dergelijke aanvragers worden ook wel ‘trolls’ genoemd.

zich laat bijstaan door een ervaren IE-advocaat in China, indien een of meer van uw IE-rechten worden geschonden en u van plan bent hiertegen op te treden. Als deze situatie zich voordoet, is het verstandig om vooraf de IE-portefeuille van de vermeende inbreukmaker in kaart te brengen, zodat u enig zicht heeft op de mogelijkheid van een tegenaanval van deze vermeende inbreukmaker.

Wat kunt u doen?

Het is belangrijk dat u zich wapent tegen dergelijke praktijken, in het bijzonder indien u zaken doet in China. Met name is het belangrijk dat u: uw eigen IE laat beschermen door het indienen van een aanvraag voor een octrooi, gebruiksmodel of model. Zonder geldige IE-rechten in China is het zeer lastig tot onmogelijk om uw IE te handhaven. Na publicatie van uw aanvragen kunnen deze tevens ingezet worden bij het invalideren van IE-rechten van concurrenten;

uw strategie voor het indienen van aanvragen voor IE-rechten voor China aanpast. Denk ook aan gebruiksmodellen, eventueel in combinatie met octrooiaanvragen; de activiteiten van concurrenten, leveranciers en afnemers met betrekking tot hun aanvragen van IE-rechten bewaakt;

Procederen in China

De ervaring leert dat het procederen in China steeds beter gaat, en dat buitenlandse bedrijven niet bij voorbaat kansloos zijn als zij een rechtszaak aanspannen tegen een bedrijf in China. Behalve dat het aantal aanvragen voor octrooien en gebruiksmodellen explosief is gestegen, is ook het aantal rechtszaken in China sterk toegenomen. Alleen al in het jaar 2015 zijn er in heel China meer dan 100.000 civiele rechtszaken op het gebied van IE-rechten gevoerd, waarbij in slechts 1327 zaken een buitenlandse partij betrokken was. Om een voorbeeld te geven:

Het innovatieve Nederlandse bedrijf VMI (Veluwse Machine Industrie) ontdekte dat Shuangjun Plastic and Rubber Machinery Ltd. (Shuangjun), een Chinese concurrent, een machineonderdeel verkocht dat

inbreuk maakte op ten minste één van haar Chinese Octrooien. VMI verkreeg één van de inbreuk makende machineonderdelen als bewijs en diende vervolgens een klacht in bij de Chinese autoriteiten, wat resulteerde in een inval bij Shuangjun. VMI startte een civiele rechtszaak tegen Shuangjun, die desondanks doorging met de verkoop van de betreffende machineonderdelen. Shuangjun trachtte nog tevergeefs het Chinese octrooi van VMI te invalideren. De Chinese rechtbank voor Intellectueel Eigendom heeft VMI op alle eisen in het gelijk gesteld en de volledige door VMI gevraagde compensatie toegekend, te betalen door Shuangjun. In een persverklaring van 30 juni 2016 stelt VMI dat deze overwinning haar vertrouwen in het Chinese juridische systeem bevestigt en haar sterkt om alle significante octrooiinbreuk te blijven identificeren en hier in elke zaak snel en krachtig op te reageren. Conclusie

Het is van belang dat u zich realiseert dat de hiervoor beschreven vloedgolf aan IE-rechten en rechtszaken in China, ook consequenties kan hebben voor uw zaken in China. Het is in het bijzonder van belang om weet te hebben van de IE-rechten van concurrenten, leveranciers en afnemers zodat u niet voor onaangename verrassingen komt te staan.

 Bas Peters MSc is European and Dutch Patent Attorney bij Vriesendorp & Gaade. Vriesendorp & Gaade assisteert haar klanten bij het aanvragen, behandelen, verdedigen en handhaven van haar octrooien, merken en modellen.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

ANTONIO VIÑAL

Spotlight op

Portugal Waarom zou je zaken doen in Portugal? Als je de potentiële markten voor Nederlandse producten en diensten tegen elkaar afzet, wat heeft Portugal dan te bieden dat andere landen niet hebben? De goede locatie in Zuid-WestEuropa is een deel van het antwoord; Portugal vormt een knooppunt tussen Europa, Afrika en ook Zuid-Amerika. Het Portugees wordt wereldwijd door meer dan 250 miljoen mensen gesproken. Het gunstige belastingklimaat is zeker niet onbelangrijk.

Lissabon

Portugal telt 10,3 miljoen inwoners, waarvan er een half miljoen in de hoofdstad Lissabon wonen. Lissabon is een van de prettigste steden om te wonen en te werken en voor expats prima betaalbaar.

Handelsverdragen en -akkoorden Portugal

Op de ‘Doing Business’ index van de Wereldbank staat Portugal op een 25ste plaats, drie plaatsen boven Nederland. Op het aspect grensoverschrijdende handel haalt Portugal net als Nederland een score van 100%. Het starten van en vestiging krijgt een score van 93%. Nederland

Verdrag / Akkoord

Landen

Verdragen dubbele belastingbetaling

Brazilië, Kaapverdië, Macau, Mozambique

Akkoorden voor wederzijdse promotie en investeringsbescherming

Brazilië, Kaapverdië, Oost-Timor, Guinnee-Bissau Mozambique

Akkoorden sociale zekerheid

Brazilië, Kaapverdië

Februari 2017 / Nr. 417

Belangrijke industrieën waar Portugal in uitblinkt zijn: textiel en schoeisel, mallen (verpakkingen en plastics), chemie, automotive, glas en keramiek en agri-food. De handelsbalans tussen Portugal en Nederland is in het voordeel van de laatste. In 2015 exporteerde Nederland ter waarde van 3.061 miljoen euro aan goederen en diensten naar Portugal. Het gaat dan vooral om machines (742 mil-

GLOBE MAGAZINE

verwante cultuur maar kent ook een juridisch stelsel waar de meeste van de voormalige koloniën hun eigen wetgeving op hebben gebaseerd. Tot slot heeft Portugal met verschillende oudkoloniën verdragen lopen. Belastingen

Als het gaat om belastingen kent Portugal zowel voor ondernemingen als particulieren vrij gunstige tarieven.

joen), chemicaliën (540 miljoen), agrarische producten (431 miljoen), plastics en rubber (284 miljoen) en metaal (206 miljoen). Andersom bedroeg de waarde van de import uit Portugal 1.908 miljoen euro. De top 5 bestaat uit minerale brandstoffen (365 miljoen), schoenen (268 miljoen), plastics en rubber (255 miljoen), agrarische producten (144 miljoen) en machines (142 miljoen). Nederland is Portugal’s vijfde belangrijkste leverancier en zesde belangrijkste afnemer (Bron: Portuguese Institute of Statistics). Portugal als hub

Portugal onderhoudt nauwe banden met zijn voormalige koloniën die nu hotspots voor nieuwe investeerders zijn geworden. Van Brazilië tot Afrika (Angola, Mozambique, Kaapverdië, Guinnee-Bissau en São Tomé en Principe) tot Azië (Oost-Timor en Macau) bestrijken deze markten het hele spectrum van ontluikende belofte tot volwaardige handelspartner. Portugal profiteert vanzelfsprekend vanwege haar taal en

“Portugal onderhoudt nauwe banden met zijn voormalige koloniën die nu hotspots voor nieuwe investeerders zijn geworden.”

Ondernemingen • Vennootschapsbelasting: het algemene tarief is nu 21% maar het midden- en kleinbedrijf profiteert van een verlaagd tarief van 17% over de eerste belastbare 15.000 euro. • Deelnemingsvrijstelling: alle inkomende en uitgaande dividenden zijn onder voorwaarden vrijgesteld. • Kapitaalwinst: eveneens onder dezelfde voorwaarden vrijgesteld. • Herinvestering: midden- en kleinbedrijven die hun winsten herinvesteren komen in aanmerking voor 10% verlaging. • Patent box: slechts 50% van het inkomen verkregen uit licenties op patenten of industriële ontwerpen is belastbaar. • Madeira’s International Business Centre: bedrijven die geregistreerd staan in Madeira’s IBC kunnen in aanmerking komen voor een vennootschapsbelastingtarief van 5%. Particulieren Particulieren die in de afgelopen 5 jaar geen ‘tax resident’ zijn geweest komen in aanmerking voor de status van Non-Habitual Residency (NHR). Over inkomen dat in Portugal is verkregen in loondienst of als zelfstandig ondernemer wordt in dat geval een speciaal tarief van 20% geheven. Bepaalde andere vormen van inkomen zijn zelfs (vrijwel) vrijgesteld. De status van NHR geldt 10 jaar en mag onderbroken worden. Het is echter niet vernieuwbaar.  Antonio Viñal is partner bij AVCO Abogados, met vestigingen in onder meer Lissabon en Madrid.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Gebruikt u het Form A om de oorsprong van goederen aan te tonen, dan krijgt u vanaf 1 januari 2017 te maken met het REX-systeem.

HANS MAESSEN

Oorsprong goederen

Van Form A naar REX De Europese Unie kent verlaagde invoerrechten toe aan specifieke landen. Dit is vastgelegd in het Algemeen Preferentieel Systeem (APS). Om aan te tonen dat de geïmporteerde goederen ook echt uit die landen komen, moet de oorsprong worden bewezen met een Form A dat in het land van oorsprong door de autoriteiten is afgestempeld. Het REX-systeem gaat het Form A vervangen door een verklaring op de factuur. Alleen geregistreerde exporteurs mogen een dergelijk attest van oorsprong gebruiken. Deze exporteurs worden opgenomen in een database die wereldwijd te raadplegen is. Het systeem wordt geleidelijk ingevoerd.

Voor wie?

Registratie in het REX-systeem is in principe alleen nodig voor exporteurs in begunstigde APS-landen zoals hierboven genoemd. In een paar bijzondere situaties kan het ook voor exporteurs in de EU nodig zijn om zich te registeren. 34

Februari 2017 / Nr. 417

Als marktdeelnemer in Nederland zijn er op dit moment twee situaties waarbij registratie noodzakelijk is: • exporteren van goederen ter bewerking of verwerking naar begunstigde APS-landen, waarbij de waarde van de producten van oorsprong hoger is dan € 6.000. Het betreft hier zogenaamde bilaterale cumulatie van oorsprong; • wederverzenden, bij voorbeeld na bewerking, van uniegoederen uit begunstigde APS-landen, naar landen binnen de EU, Noorwegen of Zwitserland, waarbij de waarde van de producten van oorsprong hoger is dan € 6.000 en waarbij geen kopie van het in het APS-land opgestelde oorspronkelijke attest van oorsprong wordt bijgevoegd. Indien er sprake is van een zending met een waarde tot € 6.000 of er is een kopie van het oorspronkelijke attest van oorsprong bij de zending gevoegd, dan is registratie als exporteur niet noodzakelijk. Wanneer?

Het REX-systeem wordt geleidelijk ingevoerd waarbij 30 juli 2020 als

streefdatum wordt genoemd voor afronding van de omzetting. Een klein aantal begunstigde APS-landen is ook al begonnen met het registreren van exporteurs. Deze landen zijn Congo, Comoren (m.u.v. Mayotte), Guinee-Bissau, India, Kenia, Laos, Niue eiland, Salomonseilanden en Zambia. Ook Noorwegen en Zwitserland zijn gestart met de registratie van exporteurs en wederverzenders. Vanaf 1 januari 2017 kunnen EUbedrijven zich voor REX registreren. Procedure in Nederland

In Nederland gevestigde exporteurs of wederverzenders kunnen met een officieel aanvraagformulier een aanvraag tot registratie als geregistreerd exporteur indienen. Het registratieformulier is te vinden via de website van de douane en wordt beoordeeld door het Landelijk Oorsprong Team. http://www.belastingdienst.nl/wps/ wcm/connect/bldcontentnl/themaoverstijgend/programmas_en_formulieren/aanvraag_geregistreerde_ exporteur

GLOBE MAGAZINE

Het attest van oorsprong

Het attest van oorsprong wordt door de geregistreerde exporteur op zijn handelsdocument vermeld. Belangrijk is dat op dit handelsdocument de naam en het volledige adres van de exporteur en de geadresseerde zijn vermeld en een omschrijving van de producten bevat. Het attest dient gedateerd te zijn en kan worden opgesteld in het Engels, Frans of Spaans volgens een vaste tekst. Een attest van oorsprong is vanaf de datum van opstelling twaalf maanden geldig. Vervangen attest van oorsprong

Om de oorspronkelijke leverancier niet te hoeven vermelden, is het mogelijk een attest van oorsprong te vervangen voor verzending naar een andere lidstaat of Noorwegen of Zwitserland, indien de producten van oorsprong nog niet in het vrije verkeer van de EU zijn aangegeven. Aan het vervangen zijn de volgende voorwaarden verbonden. • Op het oorspronkelijk attest van oorsprong moet de wederverzender de naam en het adres van de geadresseerde vermelden. • Op het oorspronkelijke attest wordt vermeld: “Replaced”, “Remplacee” of “Sustituida”. • Op het vervangend attest van oorsprong vermeldt de wederverzender: o De gegevens van de wederverzonden producten o Datum opmaak oorspronkelijk attest o Naam en adres en nummer geregistreerd exporteur o Naam en adres van de geadresseerde o Plaats en datum van vervanging o Gegevens van het oorspronkelijk attest zoals cumulatie Op • het vervangend attest wordt vermeldt: “Replacement statement”, “Attestation de remplacement”of “Comunicatcion de sustitucion”.

Let op: Vervanging verlengt de geldigheidsduur van het oorspronkelijke attest van oorsprong niet. De geldigheidsduur blijft 12 maanden vanaf datum opstelling oorspronkelijk attest.

 Hans Maessen is directeur van Maco Customs Systems.

Importeren van goederen uit APSlanden

In de douaneaangifte voor het in het vrije verkeer brengen van preferentiele goederen uit APS-landen, moet naar het attest van oorsprong worden verwezen inclusief de datum van opmaak (jjjjmmdd). Als de waarde van de zending hoger is dan € 6.000 moet ook het nummer van de geregistreerde exporteur in de aangifte vermeldt worden. Let op: Een geregistreerde exporteur stelt een attest van oorsprong op vanaf de datum dat zijn registratie geldig is. Tot deze datum kan nog gebruik worden gemaakt van een Form A. Op grond van een Form A dat is afgegeven op of na de datum van registratie mag geen preferentie meer worden gevraagd.

Sri Lanka is één van de vele APS-landen. Op de foto de zeehaven van Colombo.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Q&A

Export matters Verzekeren tegen zoekgeraakte Bill of Lading

welwillende verzekeraar, kan men dit onderwerp wellicht tegen een aanvullende premie bespreken. Of er een aanvullende dekking wordt geboden en of er een aanvullende premie wordt gevraagd is afhankelijk van het jaarlijks transport-volume en de verzekerde sommen onder de cargopolis voor de betreffende verzekerde.

“Voor onze export verschepen wij nagenoeg alles per container, dat betreft honderden containers per jaar. De bij dergelijke transacties benodigde documenten, o.a. originele set Bill of Lading, verzenden wij naar onze klanten in Nederland per aangetekende post en naar buitenlandse afnemers per koerier. Het zoekraken van een B/L kan tot flink wat kosten leiden, niet alleen voor vervangende documenten, maar ook voor mogelijke demurragekosten. Vandaar de volgende vragen: • Valt het verzenden per aangetekende post en per koerier onder de gebruikelijke voorwaarden van een transportverzekering? Immers we transporteren toch ook, in dit geval die documenten. • Indien dit niet onder de doorsnee transportpolis valt, is het dan mogelijk om dit risico middels een extra clausule te verzekeren? Zo ja waar en wat is een premie-indicatie.”

Daarnaast speelt een belangrijk punt dat wellicht verder gaat dan de genoemde casus. Het verlies van het originele B/L (het waarde document) kan wel financiële gevolgen met zich mee brengen. Het verlies van een B/L kan met medewerking van de rederij opgelost worden door een tweede origineel op te maken en een verklaring op te maken door de afzender dat de rederij geen risico loopt door het afgeven van de goederen na overgave van het tweede origineel. Er wordt nader bepaald dat het eerste origineel ‘void’ is. Maar zoals bekend is wil, elke rederij haar rechten beschermen en risico vermijden. De rederij zal vragen om een bankgarantie voor een x-percentage van de waarde, met een looptijd van x-aantal jaar. Een bankgarantie kost geld.

“De goederenverzekering gaat uit van materiële schade: verlies van of schade aan de verzekerde goederen. Verlies van een B/L heeft geen materiële schade van de verzekerde zaken tijdens transport tot gevolg, derhalve biedt een doorsnee transportverzekering geen dekking voor de in de casus genoemde kosten. Afhankelijk van de door verzekerde gewenste hoogte en dekking voor een dergelijke extra kostenclausule én een

Februari 2017 / Nr. 417

Wellicht is een andere oplossing om een cognossement op naam af te geven: alleen de aangeduide persoon kan de goederen in ontvangst nemen. Een dergelijke Bill of Lading is niet overdraagbaar. De rederij kan bij verlies van dit document waarschijnlijk minder moeilijk doen op omdat een `derde` niet de goederen kan opeisen. Al met al, een verzekeringstechnische oplossing ligt bij deze casus minder (of niet) voor de hand.” l

GLOBE MAGAZINE

Q&A

Maak kennis met:

Alice Boonstoppel Ledenadviseur Internationaal Ondernemen

Factuurvereisten bij online verkopen in Duitsland “Als wij producten verkopen via onze Duitse dochtermaatschappij aan particulieren in Duitsland en hierbij wordt gebruik gemaakt van een website van een derde partij, moeten wij dan voor elke verkoop de complete N.A.W.-gegevens van deze particulieren op de factuur afdrukken?” “De wettelijke eisen die aan een factuur gesteld worden, conform § 14 lid 4 UStG, zijn: • vermelding van de volledige naam en het volledige adres van de verkopende partij en van de begunstigde, • vermelding van het door de federale centrale belastingdienst (in dit geval Duitsland) aan de ondernemer afgegeven Duitse BTW-nummer of het Duitse BTW-identificatienummer, • vermelding van de datum van afgifte van de factuur, • vermelding van het factuurnummer, • vermelding van het bedrag en de commerciële benaming van het voorwerp van de levering of de aard en de omvang van andere geleverde prestaties, • vermelding van het moment van levering of verrichting van een (andere) dienst, • vermelding van de vergoeding voor de levering en/of andere geleverde prestatie en • vermelding van het btw-percentage en het Btw-bedrag toe te schrijven aan de producten of diensten Het is niet relevant of de geadresseerde een bedrijf of een particulier is.

Samen met mijn collega’s van het kerngebied Internationaal Ondernemen beantwoord ik jaarlijks meer dan duizend vragen van aangesloten leden. Soms gaat het om problemen van praktische aard, bijvoorbeeld het juiste gebruik van Incoterms. Maar ook strategische vraagstukken over bijvoorbeeld marktentree komen regelmatig langs. Ook voor actuele onderwerpen als het nieuwe douanewetboek of de ontwikkelingen in Iran kunt u bij ons terecht. Neem gerust contact met me op om uw vraag voor te leggen! Contactinformatie evofenedex Kerngebied Internationaal Ondernemen +31 (0)79 346 73 46 ledenservice-io@evofenedex.nl

Echter conform § 33 Umsatzsteuer-Durchführungsverordnung (UStDV) voor kleine facturen tot een bedrag van € 150,-, zijn alleen de volgende minimale vermeldingen vereist: • de volledige naam en het volledige adres van de verkopende ondernemer, • de datum van afgifte, • het bedrag en de aard van de geleverde goederen of de omvang en aard van de andere geleverde prestaties, • de vergoeding en het bedrag van de belasting voor de levering of andere geleverde prestatie in een bedrag, evenals het belastingtarief.” l

De voorschriften van § 14 lid 4 zin nr. 1 van de wet zijn voldoende, indien op grond van de aanduidingen op de factuur de naam en adres van de geadresseerde duidelijk te identificeren zijn.

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Agenda

ma 6 Documenten bij export Cursus · Rotterdam

Februari

Maart

do 2

di 7

Verdieping in BTW en internationaal ondernemen

Export Sales for Young Professionals

Training · Rotterdam

Cursus · Zoetermeer

BTW bij meerdere entiteiten in de EU

Internationale btw-wetgeving is een lastig onderwerp. Welk tarief moet u toepassen? Is er sprake van verlegging, hoe zit het met ABC-transacties? In deze verdiepingstraining gaan we er uitgebreid op in.

Tijdens deze interactieve cursus laten succesvolle en ‘out of the box’ denkende exporteurs en professionals zien hoe zij hun export aanpakken.

Portugal in the spotlight Workshop · Zoetermeer

do 9 Letter of Credit bij export

Training · Zoetermeer

wo 8 Sales contract en L/C Workshop · Zoetermeer

Een Letter of Credit kan in onzekere situaties een uitkomst bieden. Wij vertellen u waar u rekening moet houden, waar de ‘bottlenecks’ zitten en hoe u met het L/C rekening kunt houden als u een contract sluit.

Workshop · Eindhoven

Export van A t/m Z

do 16 Incoterms 2010 in English Course · Utrecht

Indeling douanetarief Workshop · Utrecht

vrij 3

vrij 17

Ontdek uw kansen in Oekraïne

Tunisia in the spotlight

Bijeenkomst · Zoetermeer

Februari 2017 / Nr. 417

Workshop · Zoetermeer

Cursus · Zwolle

GLOBE MAGAZINE

do 9

di 28

Documenten bij export

Letters of Credit

Cursus · Zwolle

Masterclass · Utrecht

Manager Export Binnendienst Cursus · Utrecht

do 30 Leveranciersverklaringen

Wilt u verder groeien in het Export Binnendienstvak? Deze cursus helpt u zich verder te ontwikkelen in het exportvak. Na het behalen van het officiële diploma Export Binnendienst, bent u in staat om exportprocessen binnen de eigen organisatie te optimaliseren en efficiënt aan te sturen.

Masterclass · Utrecht

Douanezaken in de praktijk! Cursus · Rotterdam

vrij 10

wo 22

Customs en Supply Chain Compliance

Effectief deelnemen aan beurzen in het buitenland

Master · Rotterdam

Workshop · Zoetermeer

di 14

do 23

Leveranciersverklaringen

Compliance bij Internationaal Ondernemen

Workshop · Utrecht

Cursus · Zoetermeer

Sales contract en de Incoterms

do 16 Het effectief selecteren en managen van je zakenpartner in het buitenland

Workshop · Rosmalen Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Vragen: per e-mail oet@fenedex.nl of telefonisch 070-330 56 60

Cursus · Hoenderloo

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Verenigings nieuws evofenedex

onze bladen

Op 1 januari zijn de verenigingen Fenedex en EVO officieel gefuseerd tot evofenedex. Een mijlpaal waar lang naartoe is gewerkt. In het voorjaar van 2016 verhuisde reeds het merendeel van de Fenedex-medewerkers van Den Haag naar het pand op Signaalrood 60 in Zoetermeer. Op het moment dat u dit leest prijkt daar al groot ons nieuwe evofenedex-logo op.

Onder de vlag van evofenedex presenteren we vanaf 2017 drie titels:

Dit voorjaar laten wij u kennismaken met onze nieuwe huisstijl en de 360⁰-filosofie van evofenedex. We leveren in een wereld waar consumenten producten in China bestellen en drie dagen later keurig bezorgd krijgen. Waarin Nederlandse ondernemingen niet alleen vanuit Nederland wereldwijd zaken doen, maar ook vanuit hun buitenlandse vestigingen, multimodaal en 24/7. In een continu veranderende omgeving waarin logistiek en internationaal ondernemen innig zijn verweven is een breder perspectief nodig. Met kennis en innovatieve inzichten die zijn geworteld in de praktijk van alledag . Een integrale blik die alle richtingen op kijkt, een nieuwe visie op de toekomst. Dit noemt evofenedex: 360⁰ logistiek en internationaal ondernemen.

evofenedex magazine Het verenigingsblad van evofenedex, waarin we schrijven over verenigingsactiviteiten en onderwerpen die u en ons bezighouden. In het magazine maakt u kennis met onze leden en leest u hoe wij hen dagelijks van dienst zijn met advies, opleidingen, een omvangrijk netwerk en als behartiger van logistiek en internationaal ondernemend Nederland. Globe Magazine Het enige Nederlandse vakblad over internationaal ondernemen, geschreven door en voor vakspecialisten. Blijf op de hoogte van trends en ontwikkelingen, lees inspirerende verhalen van Nederlanders die over de grens ondernemen en verdiep uw kennis op tal van onderwerpen. Van marktentreestrategieën en partnerselectiemodellen tot Incoterms en douaneregels. Globe Magazine wordt gelezen door directie, managers en medewerkers in export en import. evofenedex logisticx Met evofenedex logisticx blijven professionals, managers en specialisten op de hoogte van relevante logistieke zaken. Of het nu gaat om (internationaal) ondernemen, overheid en regelgeving, gevaarlijke stoffen, vervoer, warehousing of human capital. evofenedex logisticx laat deskundigen aan het woord, analyseert logistieke trends en geeft ‘best practices’ ruim baan.

Dit is de laatste aflevering van Verenigingsnieuws in Globe Magazine. U kunt evofenedex blijven volgen in evofenedex magazine.

Februari 2017 / Nr. 417

‘Elke dag met plezier naar mijn werk’

nr 1 januari 2017

Logistiek en internationale handel in cijfers Seago Line wint Container Liner Shipping Award Lithiumbatterij wint terrein

Magazine voor Internationaal Ondernemen

►Februari 2017 | nummer 417

Lisman Vorkheftrucks p.12

“Wij geven heftrucks een tweede leven.” 18 24 Vijf jaar handelsakkoord met Zuid-Korea Wat heeft het Nederlandse ondernemingen opgeleverd?

Creatieve kansen in Zuid-China Van fabriek van de wereld tot centrum van creativiteit.

Oorsprong: van Form. A naar REX Heeft u te maken met preferentiële oorsprong? Opgelet!

logistic

nr 1 | februari 2017

vakblad voor logistiek management

“Het akkoord van Parijs is een wake up call” Technologie gaat het overnemen

Lijnvaart zoekt uitweg uit de crisis

Robots over een lijntje

GLOBE MAGAZINE

Expats ELMAR OTTEN

Expats

Standplaats Doha Waarom bent u naar Qatar verhuisd? “Ik ben in mei 2013 naar Doha vertrokken om een vestiging op te zetten voor mijn toenmalige werkgever, Jan Snel, een Nederlands bouwbedrijf gespecialiseerd in flexibel bouwen. Na twee jaar heb ik de overstap gemaakt naar Frijns Structural Steel Middle East. Daar ben in 2015 begonnen als projectcoördinator/manager voor diverse grote bouwprojecten in Qatar. Een mooi voorbeeld daarvan is de bouw van een aantal metrostations.”

manier om snel een divers sociaal netwerk op te bouwen. Contact met de lokale bevolking is beperkt. Ik heb een aantal Qatari vrienden, waar ik altijd zeer gastvrij ben ontvangen, maar het is en blijft een wat gesloten wereld. In Qatar word ik gezien als een expat die op bezoek is in hun land. Van de 2,6 miljoen inwoners is maar rond de 10% Qatari. Nederlanders staan bij de lokale bevolking bekend om hun hoge kwaliteit en kunde, dus heb ik bijna altijd zeer positief kunnen werken met de lokale bevolking.”

Waar moest u het meeste aan wennen? “Leven in het buitenland was voor mij niet nieuw, maar Qatar bleek desondanks behoorlijk wennen. Ik had het geluk dat er veel ervaren Nederlandse expats in mijn omgeving woonden. Door hen kon ik vrij snel mijn weg vinden in dit nieuwe land. Het verkeer in Qatar was flink aanpassen. Waar in Europa richting aangeven en voorsorteren in de correcte baan iets normaals is, is dat hier verre van het geval. Netjes op je beurt wachten bij een rotonde resulteert in eeuwig stilstaan en een hoop getoeter van de auto’s achter je.”

Heeft u tips voor collega-exporteurs? “Geduld, heb een hoop geduld! Het is een hele interessante en kansrijke markt, maar het kan lang duren voordat het uitbetaalt. Ten eerste moet je zorgen dat je met een goede lokale partner in zee gaat. Dit is geen gemakkelijke keuze en vergt een hoop voorbereiding en onderzoek. De Nederlands ambassade kan hierbij van grote waarde zijn. Ook moet je echt fysiek in Qatar aanwezig zijn. Een afspraak maken voor nog dezelfde ochtend of middag komt regelmatig voor. Als je er dan niet bij bent omdat je nog in het vliegtuig moet stappen, kun je snel vergeten zijn.”

Hoe ziet uw sociale netwerk eruit? “Direct bij aankomst in Doha ben ik lid geworden van de Dutch Business Council Qatar (DBCQ). Dit is een groep Nederlanders die maandelijks borrels en evenementen organiseert voor hun leden. Dit was een geweldige

Yoeri van Rumund Bedrijf: Frijns Structural Steel Middle East Functie: Project manager Standplaats: Doha, Qatar

25.2854° N 51.5310° E

Februari 2017 / Nr. 417

GLOBE MAGAZINE

Komend nummer In het maartnummer van Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:

evofenedex is dé vereniging voor bedrijven met een logistiek of internationaal belang. Via evofenedex nemen zij hindernissen in de logistiek en internationaal ondernemen weg en voegen zij kansen toe. Regionaal, nationaal en internationaal. Van een veiliger en efficiënter magazijn, slimmer vervoer, goede opslag van gevaarlijke stoffen tot meer export. Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.

Postadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer

Winnaars Ambassadeprijs

Bezoekadres Signaalrood 60 2718 SG Zoetermeer T +31 (0)79 346 73 46

Kerngebied Internationaal Ondernemen Management Bart Jan Koopman Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl Opleidingen en trainingen opleidingen-io@evofenedex.nl +31 (0)79 346 69 90 Bedrijfsjuristen bedrijfsjuristen@evofenedex.nl

Online www.globemagazine.nl Website met het archief van Globe Magazine voor Internationaal Ondernemen.

Kansen in West-China

www.export.nl Al jaren hét startpunt voor exporterende ondernemers. twitter.com/evofenedex Volg evofenedex op Twitter voor het laatste nieuws over logistiek en internationaal ondernemen. www.linkedin.com/groups?gid=42534 Discussieer mee met meer dan 1500 betrokkenen in de LinkedIn groep Export en Internationaal Ondernemen. www.fenedex.nl/exportnieuwsbrief Gratis nieuwsbrief met het laatste nieuws en artikelen over export en internationaal ondernemen.

Eurasian Customs Union

Februari 2017 / Nr. 417

ExportVacaturE met vijf poten? wij ViNDEN DE juistE pErsooN

markten klantenkenniS voor de juiste distributiestructuur

exportkenniS

over logistiek en financiering

landenervaring

voor een zakelijk culturele aanpak

Vijf onmisbare competenties voor een succesvolle export. Dat is ons uitgangspunt voor selectie van een export- of accountmanager, die past bij uw organisatie.

internationale ervaring relevant voor uw business

Met onze focus, unieke netwerk en persoonlijk advies zorgen wij voor de beste

talenkenniS

voor blijvende internationale aanwezigheid

exportSelect | werving en selectie voor export www.exportselect.nl

kandidaat om uw export te laten groeien. Neem vrijblijvend contact met ons op!

Bedrijvenpark ijsseloord 2

t +31(0)26 37 64 581

6825 Mc arnhem

e info@exportselect.nl

Doet u zaken over de grens? Dan begrijpt u als geen ander dat internationaal ondernemen verschilt met zakendoen in Nederland. Uw bankzaken worden complexer en omvangrijker. In ieder land werkt het betalingsverkeer tenslotte weer anders. Dan wilt u inzicht, controle en grip op uw gelden goederenstromen houden. Daarom geven wij u graag advies en bieden we u oplossingen voor internationaal betalingsverkeer en internationaal cashmanagement. Meer informatie: abnamro.nl/internationaal