globe magazine januari 2018

magazine voor internationaal ondernemen

Vialle p.10

“ Export vraagt passie”

nr 438 januari 2019

16 Klaar voor no deal brexit Internationaal verhuisbedrijf Hen­ neken haalt douanekennis in huis

26 Handelsakkoord EU-Japan Kersvers verdrag moet onderlinge handel een impuls geven

30 Bescherm je innovatie Een nieuwe wet maakt bedrijfs­ geheimen beschermen eenvoudiger

Vertrouwen verzekerd.

Waar gehandeld wordt is Atradius.

Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd.

Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend.

Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen.

Grijp uw kans en ontdek meer.

Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl

Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie

magazine voor internationaal ondernemen

Op de cover Colofon

globe magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, globe magazine voor internationaal ondernemen verschijnt 11x per jaar.

Frans van den Dungen Salesmanager Vialle

Hoofdredactie Elmar Otten Redactie Marianne Elissen Willemijn Gwanmesia Dorine Noordam Esther Riphagen Rob Zomer Aan dit nummer werkten mee Alice Boonstoppel, Anneke Huybens, Erik Borst, Hans Siebum, Hans van Velzen, Job Halkes, Paul Schnabel, Peter Teunisse, Philip ter Burg, Regina Coeli, Tim Hesselink en Yoan Chung.

Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman Vormgeving/prepress Thielen Peters - de communicatie kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam globe magazine voor internationaal ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex.

Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346 e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding.

Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies.

ISSN 2352-5843

“ Zowel in India als Sri Lanka zijn we bezig met totaal nieuwe lpg-technologie voor tuktuks.

Die kunnen daarmee voldoen aan nieuwe uitlaatgasnormen en rijden net zo goed als op benzine.

Onze belangrijkste markt is Zuid-Korea, waar Kia en Hyundai onze technologie in hun auto’s gebruiken.”

Lees het interview op pagina 10.

Foto: Erik Borst

Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

3

AGS4: bent u er klaar voor?

De overgang naar AGS2 en AGS3 is achter de rug. Echter, voor veel bedrijven moet de grootste wijziging nog komen.

Per 1 mei 2019 wordt de GPA (ENT/IMP/AVS) uitgefaseerd. Door nu ac�e te ondernemen bent u erop voorbereid!

WAT VERANDERT ER VOOR U? Niet alleen de aangi�eso�ware verandert, ook bij vergunningen en procedures zijn er grote wijzigingen. Denk hierbij aan: • De achteraf aangi�e via de GPA wordt een vooraf aangi�e via AGS • Inschrijvingsprocedure via administra�e wordt noodzakelijk • Er komt een herbeoordeling van de vergunning

Dit kunnen wij voor u betekenen

Nieuw: 4, • Alle we�elijke wijzigingen, ook AGS t zijn inbegrepen in ons abonnemen so�ware • Dankzij onze SaaS oplossing zijn de Met LSPiShip zijn uw minimaal kosten laag en opera�onele risico’s douaneprocessen kken om • Ruime ervaring met douanevraagstu In-Control. eteren logis�eke en douaneprocessen te verb

LSPiShip!

zie LSPsolutions.com Wij helpen u graag in een vrijblijvend gesprek, bijvoorbeeld �jdens het Douanecongres op donderdag 12 oktober 2017!

SaaS: why buy the cow if you only need milk?

Tel. (088) 20 20 300 | mp@LSPsolutions.com | LSPsolutions.com

DOWNLOAD DE WHITEPAPER

Brexit.

‘40 ACTIES OM VANDAAG MEE TE STARTEN’

Blijf de concurrentie voor en onderneem actie!

Maak werk van voorbereiding op no deal brexit. We helpen je daar graag bij.

Op 29 maart 2019 verlaat het Verenigd Koninkrijk de Europese

Op www.evofenedex.nl/brexit vind je tips en informatie om

Unie. Voor deze datum moeten Brussel en London afspraken

direct mee aan de slag te gaan.

maken over de scheiding en de nieuwe handelsrelatie.

•

Brexit whitepaper - veertig acties om vandaag mee te starten

Het vertrek uit de Europese Unie kan grote economische

•

Brexit assessment & advies

gevolgen hebben voor bedrijven. Hope for the best, prepare for

•

Brexitdesk bereikbaar via brexitdesk@evofenedex.nl

•

Brexitnieuws via evofenedex.nl/brexit

the worst. Bereid je onderneming daarom voor op het no deal brexit scenario.

www.evofenedex.nl/brexit

voorwoord

Een ‘meaningful’ 2019 Als nieuwjaarswens is het misschien te veel

een serieuze ziekte te wachten kunnen staan.

gevraagd maar een positieve afloop van het

Genoeg pessimisme. Het nieuwe jaar is er

Engelse brexitdrama zou bijzonder goed uit­

tenslotte voor positieve voornemens. En die

komen. Een no deal uitkomst in het Verenigd

zijn er wat ons betreft genoeg. Laten we de

Koninkrijk is echter helaas nog steeds het

klimaat- en energieproblematiek als kans aan­

meest waarschijnlijke scenario. De ‘meaning­

grijpen, zonder de verdeeldheid verder te zien

ful vote’ van het Brits parlement over het voor­

toenemen. We praten ook in 2019 wederom

gelegde brexitakkoord vindt, maar niets is zeker in de brexitsaga, deze maand plaats.

‘Meaningful’ is het zeer zeker, gezien de forse consequenties. Daarover horen we ongetwij­ feld nog meer in het eerste kwartaal van 2019, want iets zegt mij dat we van dit onderwerp en bijhorende onverantwoordelijke politici nog

“ Een no deal brexit blijft helaas het meest waarschijnlijk.”

over groei. Groei in Nederland van misschien twee procent en groei van de wereldhandel van wel 3,5 procent. Een exportsector die weer tot de top vijf in de wereld behoort. Kort­ om, als we ons voornemen verder te groeien en de kansen in de internationalisering te blij­ ven grijpen dan is er veel reden tot optimisme.

niet af zijn.

Natuurlijk hebben we het allemaal veel te druk

Als ik dan toch met u het wensenlijstje langs

en kreunen we onder het gebrek aan gekwa­

mag lopen dan ontbreekt daar zeker niet de

lificeerd personeel, maar denk dat even weg

hoop op het behoud van de stabiliteit van ons

en de toekomst blijkt er voor 2019 best zon­

wereldhandelssysteem. Momenteel hebben we

nig uit te kunnen zien. En wie weet vallen de

te maken met een gevallen regering in België,

externe omstandigheden ook zomaar eens

verzwakt leiderschap in Duitsland en Frankrijk,

een keer mee. Wij helpen u in ieder geval ui­

chaos in het Verenigd Koninkrijk en een insta­

teraard graag weer verder bij het neerzetten

biel en zwak Italië. Toevallig zijn dat ook onze

van een meaningful 2019!

vijf belangrijkste Europese handelspartners. Tel daar bij op de Verenigde Staten, die de bijl zet­ ten in de wortels van een open en gebalanceerd handelssysteem, en China met alle daarmee gerelateerde problematiek en we hebben het lijstje met onze zeven belangrijkste handelspart­ ners compleet.

‘Als Duitsland niest, wordt Nederland verkou­ den’ luidt een oud adagium. Als dit voor al deze

Bart Jan Koopman

zeven landen opgaat, zou ons land wel eens

Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

5

inhoudsopgave

Voorwoord 05 Een ‘meaningful’ 2019

Column 09 Na het zuur het zoet?

Ervaring

10

Vol gas op de export Afzwaaiend salesmanager Frans van den Dungen is bij Vialle een van de drijvende krachten achter de export van autogassystemen. Een terugblik op zijn carrière, die hem onder andere naar Korea en Mexico bracht.

10 Vol gas op de export

Verkenningen 16 Klaar voor harde brexit 20 Beursdeelname Duitsland 26 Handelsakkoord EU-Japan: een nieuw tijdperk 33 Exportcontrole in China

20

Expertise 19 Belangstelling voor AEO neemt toe 22 E-commerce: lokaal internationaal 30 Bescherm je innovatie

Opinie 24 Geef export een stem

Elke maand 08 Kort 36 Export Matters: Q&A 38 Agenda 40 Vreemde Zaken 41 Expats 42 evofenedex contact

6

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

Beursbezoek Duitsland Om het maximale uit een beursdeelname te halen, is een goede voorbereiding noodzakelijk.

De doorgewinterde ondernemer Peter van Harten geeft tips.

Japan: een nieuw tijdperk

26

Gaat het kersverse handelsakkoord tussen de EU en Japan de export een nieuwe impuls geven?

16

Klaar voor no deal brexit

30

Bescherm je innovatie

Internationaal verhuisbedrijf Henneken wil na de brexit zelfstandig de douaneformaliteiten kunnen afhandelen.

De voorbereidingen zijn in volle gang.

Een nieuwe wet maakt de bescherming van bedrijfsgeheimen eenvoudiger. globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

7

kort nieuws

kort Europa verlengt economische sancties tegen Rusland De 28 regeringsleiders van

doende steun voor te zijn. De sancties die nu worden verlengd,

de Europese Unie hebben

dateren al uit 2014 en werden opgelegd na de steun van Mos­

unaniem ingestemd met het

kou aan pro-Russische rebellen in Oekraïne en annexatie van

verlengen van de economi­

de Krim. Zolang Rusland de afspraken uit het Minsk-vredes­

sche sancties tegen Rus­

plan niet nakomt, blijven de maatregelen van kracht. Volgens

land met zes maanden.

voorzitter Tusk van de Europese Raad is er op dat gebied geen

Vanwege de Russische ac­

enkele vooruitgang.

ties tegen Oekraïne in de Zee van Azov is overwogen de sancties ook nog eens aan te scherpen. Hier bleek onvol­

Bron: nos.nl.

Volledig bericht:

https://bit.ly/2zZD50v

‘Get ready for brexit’ loodst bedrijven snel door Nederlandse havens branche­

of exporteren. De lancering van de website is het startschot van

organisaties in de Nederland­

de internationale informatiecampagne die de hele logistieke

se havens lanceerden half

keten moet gaan begeleiden in aanloop naar de brexit.

december samen met Port­

Bart Jan Koopman, directeur van evofenedex: “Een internationale

base de campagnewebsite

campagne is ontzettend belangrijk. De vervoersketen loopt tot

www.getreadyforbrexit.eu.

diep in het achterland. Ook verladers en vervoerders in bijvoor­

De website richt zich op het

beeld Polen en Duitsland moeten weten hoe ze na de brexit

informeren en activeren van

zonder gedoe hun goederen snel via de Nederlandse havens van

partijen in de logistieke keten,

en naar het Verenigd Koninkrijk kunnen vervoeren.”

Samenwerkende

zoals importeurs, exporteurs, vervoerders en expediteurs. Per doelgroep is een ‘klantreis’ opgezet waarin stap voor stap wordt

Bron: evofenedex.nl

getoond wie wanneer welke actie moet ondernemen om ook na

Volledig bericht:

https://bit.ly/2EtFeVc

29 maart snel via de Nederlandse havens te kunnen importeren

Handelstekort met VS Nederland had in 2016 een

Nederland importeerde in 2016 voor 27,4 miljard euro aan goe­

goederenhandelstekort van

deren uit de VS. Een groot deel hiervan verliet Nederland weer

12 miljard euro als het gaat

als wederuitvoer.

om de handel met de Ver­

Bij de Nederlandse uitvoer naar de VS van 15,3 miljard euro was

enigde Staten.

ruim een derde wederuitvoer, bijna twee derde betreft uitvoer

Nederland importeerde dus

van goederen van Nederlandse makelij (zoals bier of machines).

meer goederen dan het expor­

Nederland heeft als de handel met alle landen in ogenschouw

teerde. Vrijwel het gehele han­

wordt genomen een goederenhandelsoverschot: het exporteert

delstekort is toe te schrijven

meer dan het importeert.

aan grote wederuitvoerstromen. Als alleen rekening wordt gehou­ den met de invoer voor Nederlands gebruik en de Amerikaanse

Bron: havenentransport.nl

import van goederen van Nederlandse makelij, dan is het tekort 0,6

Volledig bericht:

miljard euro. Dat meldt het CBS op basis van nieuw onderzoek.

8

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

https://bit.ly/2zZnluA

column

Paul Schnabel

Na het zuur het zoet?

Luidt 2019 het begin in van een nieuwe econo­

ring wordt duurder, de huren gaan omhoog en

mische recessie? Dat er na een periode van

ook voor energie zal fors meer moeten worden

hoogconjunctuur – een woord dat tot nu toe

betaald.

nauwelijks gevallen is – altijd weer een recessie

Meer nog dan de meeste andere hoogontwik­

komt, hoort tot de weinige zekerheden van het

kelde economieën is die van Nederland afhan­

kapitalistische systeem. Dat hoeft op zichzelf

kelijk van de export. Een derde van ons bruto

dus niet voorspeld te worden. De enige echte

binnenlands product, dat voor 2019 op 813 mil­

vraag luidt: wanneer is het zover en waar blijkt

jard euro geraamd wordt, hebben we te danken

dat uit? Het eerste signaal is al gegeven. In het

aan export. Voor een land als de Verenigde Sta­

derde kwartaal bleef de economische groei

ten is de export uiteindelijk maar gering van be­

achter bij de voorspellingen, niet alleen in Ne­

tekenis. Het gewicht van de import is veel groter

derland, maar ook in het voor onze handel zo

en dat is een probleem geworden dat president

‘lebenswichtige’ Duitsland. Het kan een tijdelijk

Trump nu met protectionistische maatregelen

effect zijn, veroorzaakt door een zeer lange en zeer warme zomer, die de consument wel naar buiten, maar niet naar de binnenstad dreef. Het vierde kwartaal van 2018 zou dan een inhaalef­ fect moeten laten zien.

Maar ook als het laatste kwartaal meevalt, lijkt er toch meer aan de hand dan alleen met een verwijzing naar een seizoenseffect te verklaren

“ De huiver in de wereld­ handel bezorgt Nederland rillingen.”

probeert op te lossen. Protectionisme in welke vorm en waar dan ook is nooit bevorderlijk voor de Nederlandse handel. Als klein land en als lid van de Europese Unie kan Nederland beperkin­ gen op de eigen export ook niet met effectieve tegenmaatregelen beantwoorden. De huiver die nu in de wereldhandel merkbaar is, bezorgt ons dan ook rillingen. Export is de bron van onze

valt. In een op zich goed lopende economie

welvaart, minder of zelfs maar stagnerende ex­

dient een recessie zich vaak aan als een tekort

port maakt ons snel armer. Dat is wat ook het

aan arbeidskrachten. Daar is duidelijk sprake

meest gevreesd wordt van de brexit, zeker ge­

van. De werkloosheid ligt nu al ruim onder de

zien de kans dat een in waarde dalend pond en

vier procent en het toch al bescheiden aanbod

lastigere

op de arbeidsmarkt sluit bovendien niet goed

bloemen, groente en fruit te duur zouden kun­

aan op de vraag van de ondernemers en bedrij­

nen maken voor veel Britten. Het huidige over­

ven. In de bouw en in de digitale dienstverle­

schot van bijna 10 miljard op de rijksbegroting

ning, maar ook in de zorg en het onderwijs is dat

kan dan weer snel omslaan in een tekort: min­

heel erg merkbaar. Geld genoeg, maar mensen

der belastingopbrengsten en meer werkloos­

te weinig. Dat remt de groei en drijft de lonen

heidsuitkeringen.

omhoog. Dat laatste is tot nu toe structureel nog

Economisch gaat het nog goed met Nederland

weinig gebeurd, maar alles wijst erop dat voor

en ook voor 2019 wordt nog groei verwacht. Iets

de werknemers in 2019 ‘na het zuur het zoet

inklaringsprocedures

Nederlandse

minder dan in 2018 en ook weer met meer infla­

komt’, dat het kabinet Rutte III bij zijn aantreden

Senator, hoogleraar en voormalig

tie, dat wel. Het blijven verwachtingen op basis

heeft beloofd. Heel veel zoet zal het niet zijn,

SCP-directeur Paul Schnabel

van resultaten uit het verleden en we weten alle­

omdat ook de vaste lasten en de kosten van le­

observeert de Nederlandse

maal dat die geen garantie voor de toekomst

vensonderhoud zullen stijgen. De zorgverzeke­

handelsinspanningen.

zijn.

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

9

Afzwaaiend salesmanager Frans van den Dungen is bij Vialle een van de drijvende krachten achter de export van autogassystemen. Een terugblik op zijn carrière, die hem onder andere naar Korea en Mexico bracht.

10

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

Elmar Otten Erik Borst

Vialle

Vol gas op de export Op de dag van zijn interview met globe magazine is salesmanager Frans van den Dungen 64 jaar geworden. Na het weekend zal hij beginnen met het inwerken van zijn opvolger bij Vialle, volgend jaar is het de bedoeling dat hij zich geleidelijk aan terugtrekt uit het bedrijf.

Frans lijkt aan het woord pensioen nog te moeten wennen; meer vrije tijd klinkt aanlokkelijk, maar het exportbloed stroomt nog volop.

Zijn werk bij Vialle, de wereldwijd bekende pro­

terug waar hij was gebleven. In zijn verhaal

ducent van autogassystemen, is veeleisend,

staat inlevingsvermogen telkens centraal.

zegt Frans. Hij meldt er direct bij dat hij vooral zelf degene is die de lat hoog legt. “Met tachtig

Pionieren

procent inzet kan ik niet tevreden zijn. Voor mij

In de loop van het gesprek wordt duidelijk dat

is mijn baan altijd veel meer geweest dan een

Frans wel houdt van wat pionieren. Daarin lijkt

plaats waar je je geld verdient. Ik heb het altijd

hij op de oprichter van het bedrijf, Sjef Vialle, die

met veel liefde en plezier gedaan. Ik vind het

in de jaren zestig als touringcarchauffeur toeris­

nog steeds een uitdaging om een nieuwe

ten vervoerde door Europa. Het viel hem op dat

markt te onderzoeken en daar dan je weg in te

auto’s in Italië veel op lpg reden. Hij besloot on­

vinden. Het is een spannend beroep en als je

derdelen voor lpg-installaties in zijn bus mee te

succes hebt, geeft dat heel veel voldoening!”

nemen en in Nederland te verkopen aan gara­

Frans oogt rustig maar gedreven. Hij vertelt

gehouders. Complete systemen bestonden er

gepassioneerd over zijn vak, slaat verschillen­

nog niet in die tijd, garagehouders sprokkelden

de zijwegen in, maar keert telkens exact weer

zelf alle componenten bij elkaar. Lpg was

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

11

spotgoedkoop en als een auto een keertje niet wilde starten hoorde dat er bij.

In 1967 besloot Sjef Vialle als eerste in de we­ reld complete autogasinstallaties te ontwer­ pen die helemaal waren afgestemd op een specifieke auto en motor. De lpg-installaties werden daarmee een betrouwbaar alternatief voor benzine en Vialle deed goede zaken. “Er is een tijd geweest dat dertien procent van het Nederlandse wagenpark op lpg reed”, vertelt Frans. “Dat is nu twee à drie procent. Die da­ ling komt voornamelijk doordat merkimpor­ teurs en dealers zich steeds meer op diesel zijn gaan richten.”

Toen Frans in 1980 bij Vialle begon, deed het bedrijf nauwelijks aan export. Negentig pro­ cent van de systemen werd afgezet in Neder­ land, de rest ging naar België en Duitsland.

Vialle moest zijn koers wijzigen toen de Ne­ derlandse overheid een speciale wegenbelas­ ting invoerde voor lpg-auto’s. De firma besloot de Amerikaanse markt op te gaan.

Frans: “Ook in die tijd waren de brandstofprij­ zen in de Verenigde Staten vrij laag, maar je

“‘ Sjef Vialle nam lpg-onderdelen uit Italië mee in zijn touringcar.” zag toch dat wagenparkbeheerders geïnteres­ seerd waren in mono-fuel lpg. Daarmee be­ doel ik auto’s die alleen op lpg rijden. Lpg was nog veel goedkoper dan benzine en leverde toch een flinke besparing op. Wat in het ach­ terhoofd ook wel meespeelde was dat lpg niet zomaar gestolen kon worden. Tegenwoordig is het vooral het groene imago dat bedrijven als UPS, Fedex, DHL en ook bepaalde steden neer willen zetten. Desondanks is de autogas­ markt in Amerika nog steeds vrij klein. De grootste markt voor Vialle is Azië geworden.”

Naar Zuid-Korea Vialle is in de jaren tachtig begonnen met het ontwikkelen van zijn positie in de Aziatische

12

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

markt. Zuid-Korea is nog altijd de grootste af­

tuurlijk helpt de theorie daar wel bij, maar ik

zetmarkt. Bij Hyundai en KIA lopen jaarlijks

geloof niet dat iemand die het niet ‘in de ge­

150.000 auto’s van de band met technologie

nen’ heeft zitten echt succesvol kan worden.

van Vialle. “De systemen worden door Moto­

Je moet de klant vooral goed kunnen aanvoe­

nic in licentie geproduceerd”, licht Frans toe.

len. Luisteren en openstaan voor zijn wensen is

“We zijn heel gelukkig met het besluit om de

belangrijk. Die sluiten vaak niet honderd procent

systemen niet in Nederland te maken. Dan

aan bij de eigen wensen van het bedrijf. Je kunt

hadden we op de Koreaanse markt nooit

nu eenmaal niet met één systeem alle klanten

deze schaal kunnen bereiken. Als je nu in Ko­

tevreden stellen. Je zult hier en daar wat moe­

rea bij Hyundai of Kia de showroom inloopt, kun je niet alleen kiezen uit benzine of een die­ sel, maar ook uit lpg.”

Frans was persoonlijk betrokken bij het betre­ den van de Koreaanse markt. “Dat begon in 1978. We waren toen al actief in Taiwan en hadden de eerste stappen in China gezet. We wisten dat er ook in Zuid-Korea kansen lagen.

Met een PESP-subsidie (Programma Econo­ mische Samenwerking Projecten) konden we een haalbaarheidsonderzoek doen. We heb­ ben al vrij snel besloten een paar auto’s om te bouwen en door de ingenieurs van Hyundai

“ De Koreaanse ingenieurs van Hyundai en Kia concludeerden al snel dat onze installaties beter waren.”

ten aanpassen. Dat betekent dat je een product vaak niet alleen buiten moet verkopen maar ook nog een keer intern. Niemand ziet uit naar za­ ken als andere labels of extra keuringen, dus dat moet je intern goed begeleiden.”

Een nieuwe markt op Vorig jaar heeft Vialle de Mexicaanse markt betreden, waar de overheid de brandstofprij­ zen heeft losgelaten. De prijzen zijn hierdoor gaan schuiven, waarbij lpg als het goedkope­ re alternatief uit de bus kwam. Er is in Mexico nog een reden om voor lpg te kiezen. Vanwe­

en Kia te laten bestuderen. Zij concludeerden

ge de ernstige luchtvervuiling in Mexico-Stad

dat het vermogen een heel stuk beter was dan

is het alleen met een autogasinstallatie toege­

de lpg-installaties die ze zelf installeerden. En

staan om iedere dag de stad in te rijden. Op

de uitstoot was fors lager. Toen is onze sa­

een andere brandstof kom je alleen om de

menwerking begonnen. We hebben nog een

dag naar binnen.

vervolgsubsidie gekregen om onze samen­

Frans: “Vrijwel alle automerken zijn in Mexico

werking met Motonic gestalte te geven.

vertegenwoordigd. Ook de Amerikaanse mer­

Ik heb altijd de subsidiepotjes in Den Haag we­

ken maken er veel auto’s. Met alle ontwikkelin­

ten te vinden. Een subsidie verlaagt de drem­

gen is het voor ons dus een zeer interessant

pel om een exportmarkt te betreden enorm.”

land. Maar het betreden van een nieuwe markt, zeker een waar je de taal niet van spreekt, is

In de genen

lastig. Je hebt altijd een tussenpersoon nodig,

Frans is, als zoveel salesmanagers, via een

waardoor je het directe gevoel met de klant

technische functie bij het bedrijf binnengeko­

mist. Zakendoen in Mexico werkt ook anders

men. “Ik heb vier jaar in de VS gewoond en

dan bij ons. Hier maak je twee, drie weken van

gewerkt voor de afdeling productontwikke­

tevoren een afspraak. Je verschijnt op het af­

ling. Daarna ging ik naar Canada om onze

gesproken moment en dan vindt de vergade­

partners daar technisch te ondersteunen. In

ring dus ook plaats, want het stond in de agen­

1986 keerde ik terug naar Nederland. In die

da. In Mexico moet je lange tijd vooruit geen

tijd ging ik veel op pad met een salesmanager,

afspraak maken, want dan zijn ze het gewoon

waarbij ik het technische deel deed en hij de

vergeten. E-mail is minder ingeburgerd, grote

verkoop. Zo heb ik het verkopen geleerd. Ik

bedrijven hebben niet altijd een website.

heb nooit een commerciële studie gedaan,

Je moet er als verkoper dus veel meer boven­

maar ik denk dat het in mijn bloed zit. Volgens

op zitten. Langsgaan en je boodschap vaak

mij kun je sales ook niet in de schoolbanken

herhalen. Daarom willen we via een lokale im­

leren; het is een vak dat je moet liggen. Na­

porteur de markt gaan bedienen. Dat doen globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

13

we in de meeste landen zo. Vaak is het de enige manier die werkt.”

Business-scan Inmiddels heeft Frans een importeur in Mexico op het oog. Die heeft hij gevonden via een business-scan van Rijksdienst voor Onderne­ mend Nederland (RVO). “Zo’n scan is bedoeld om een zakenpartner te vinden. Voorafgaand aan de scan had ik een gesprek bij RVO om vast te leggen wie wij zijn en wat we willen be­ reiken in Mexico. Ik moest ook een profiel op­ stellen van de partner die we zoeken. Dat pro­ fiel is eigenlijk de grondslag voor succes. Als je daar tijd en aandacht in steekt, heb je veel meer kans van slagen.

Uit de scan kwam een longlist met zo’n twin­ tig potentiële kandidaten. Dan ga je zelf een onderzoekje achter je bureau doen; zijn dit de bedrijven die je zoekt? Ik heb uiteindelijk tien firma’s geselecteerd, die ik in één week tijd met het Netherlands Business Support Office in Querétaro heb bezocht. Dat was zeer inten­ sief. Vooraf rekende ik op een handvol geïnte­ resseerde bedrijven, maar uiteindelijk was er één bedrijf echt geïnteresseerd om met ons samen te werken. Bedrijven zijn tijdens het bezoek laaiend enthousiast maar als je weg bent zakt het door het tijdverschil en de taal­ barrière toch weer weg. Dat onderstreept al­

China geen Chinees spreekt, dan begrijpt men

Een contract is de aftrap voor de echte on­

leen maar hoe belangrijk het is om lokale ver­

dat nog wel. Maar je kunt bij een Duitser niet

derhandelingen.

tegenwoordiging te hebben. Daarmee heb je

aankomen met Engels. Bovendien, in China zit

Zakendoen is in zekere zin een spel; het gaat

oren en de ogen in de markt en je hebt nog

er weliswaar dan een tolk bij het gesprek,

om geven en nemen en samen tot een oplos­

maar met één partij te maken.

maar door de vertaalslag mis je het fingerspit­

sing komen. Vergeet ook het guneffect niet.

Ons plan is daarnaast om in Mexico een as­

zengefühl om te achterhalen wat er echt bij de

Gaan ze met jou zakendoen of kiezen ze ie­

semblage op te zetten. Het is geen land dat

klant leeft. Dat wil je zoveel mogelijk vermijden,

mand anders? Je moet 24 uur per dag met

zich Westerse prijzen kan veroorloven. Via lo­

dus een salesmanager van vandaag de dag

de klant optrekken, samen eten en drinken.

kale leveranciers kunnen we besparen op de

moet meerdere talen kunnen spreken. Daar­

Chinezen noemen dat ‘guanxi’, de onderlinge

onderdelen die wij zelf toch niet maken. De

naast moet diegene zich vooral kunnen inle­

band. Een Chinees doet geen zaken als er

hoofdcomponenten komen dan van Vialle, de

ven in en aanpassen aan de lokale cultuur.

geen vertrouwensband is. Laat je klant dus

andere componenten betrekken we lokaal.

Ik vond het tijdens mijn eerste bezoek aan

weten dat je er altijd voor hem of haar bent.

Door zoveel mogelijk lokaal te produceren be­

China eerlijk gezegd verschrikkelijk om daar

Soms betekent dat dat je binnen het eigen

sparen we ook op loon- en transportkosten en

zaken te doen. Terug in Nederland dacht ik

bedrijf de confrontatie moet opzoeken om iets

de klant krijgt nog steeds een compleet sys­

een order voor vijftig systemen binnen te heb­

voor elkaar te krijgen.

teem dat aan de kwaliteit van Vialle voldoet.”

ben. Ik had een contract met een handteke­

Ik ben met Nederlanders op pad geweest die

ning en prijzen en aantallen erbij. Maar een

om vijf uur naar het hotel wilden. Zaten we in

Wat maakt een exportmanager goed?

getekend contract stelt voor een Chinees

India. Dat werkt niet. De klant wil ’s avond met

“Een goede exportmanager moet allereerst

niets voor, het is niet meer dan een intentie­

jou eten en in India eet niemand voor negen

zijn talen spreken. Als je als Nederlander in

verklaring dat hij met jou iets wil gaan doen.

uur ‘s avonds, dus je ligt pas middernacht in

14

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

bed, met jetlag en al. Toch is het belangrijk,

tijdverschil had. Maar nu, met internet, is de

Tip voor starters

want zo smeed je een band. Je praat over za­

wereld pas echt klein geworden. Of je nu infor­

Aan het einde van het gesprek heeft Frans

ken maar ook over je privéleven. Ik weet of

matie uit Australië nodig hebt of Canada, vrij­

nog een tip voor jonge, startende exportma­

mijn klanten getrouwd zijn, of ze kinderen

wel alles is op internet te vinden. Het commu­

nagers. “Kijk vooral of je het leuk vindt, of het

hebben, waar ze op school zitten. Dat vindt

niceren via e-mail, via Skype, via Whatsapp:

je passie is”, zegt hij. “Als je het doet vanwege

een klant ook leuk. Als ik zeg ‘Pradip, hoe

dat is geweldig! Ik was gisteren onderweg in

het loon, dan denk ik niet dat je het in deze

gaat het met jouw zoon Pradep? Hij zat toch

de auto via Whatsapp in gesprek met een po­

functie vol kunt houden. Het vraagt veel meer dan een acht tot vijf mentaliteit. Je bent ’s

in Londen op school?’, dan weet hij dat ik in hem ben geïnteresseerd. Zo doe je langdurig zaken met elkaar.”

Bereid je voor Naast je talen spreken en guanxi is een dege­

“ Je zit vaak met twee, drie man aan tafel.

Jij bent alleen.”

avonds bezig, soms in de weekenden. Je bent vaak van huis. Je moet het leuk vinden, anders ga je er ook niet goed in worden.” Hij gaat wat zachter praten. “Heel belangrijk is dat het thuisfront achter je staat. Dat is bij mij gelukkig altijd zo geweest. Toen mijn kinderen

lijke voorbereiding volgens Frans essentieel.

Dat begint met zaken als het hebben van de

tentiële klant in Indonesië. Prachtig, toch?

klein waren, was dat niet altijd makkelijk. Ik

juiste inentingen en het kiezen van een ge­

Ook het samengaan van Europa is fantas­

was soms twee, drie weken van huis weg en

schikt hotel in een goed deel van de stad.

tisch. Toen ik hier begon, had elk land in Euro­

dan stond mijn vrouw er toch alleen voor. Het

Voorbereiden betekent ook je verhaal op orde

pa zijn eigen wetgeving voor lpg-systemen.

succes dat ik heb gehad voor Vialle is ook

hebben. “Zorg dat je presentaties klaar zijn.

Dus voor elk land hadden we een ander sys­

door háár gekomen. In je eentje kun je dit

Maak een lijst met vragen die de klant aan jou

teem nodig. Nu is het één set regelgeving

niet.”

zou kunnen stellen. Zij zitten vaak met twee,

voor heel Europa, één munt, je hebt niets

drie man aan tafel. Jij bent dikwijls alleen. Ter­

meer met grenzen te maken, geen gedoe met

wijl de een zijn vraag stelt, is de ander al een

documenten, ik vind het echt zalig.

nieuwe aan het voorbereiden. Je moet dus kordaat op kunnen treden. Je hoeft heus niet op alles een antwoord te hebben, je mag best later op iets terugkomen maar zeg dat dan

Lpg, elektrisch of toch waterstof?

ook duidelijk.

De dag voor het interview met Frans van den Dungen maakte de Nederlandse overheid bekend

Vaak zit je niet met de eindklant aan tafel. Pro­

dat ze vanaf 2030 liefst alleen nog elektrische auto’s in de showrooms zien. Een fiscale

beer dus te weten te komen wie de klant van

stimuleringsregeling moet hier aan bijdragen. Hoe ziet Frans dit streven?

jouw klant is. Is dat een lokale overheid die

“Het is een mooie doelstelling. Vooral in stedelijke omgevingen is er een vervuilingsprobleem,

vanwege het groene imago auto’s op lpg wil

daar kan elektrisch vervoer bijdragen aan de oplossing. Wel moet je je beseffen dat elektrisch

hebben, waarbij de prijs iets minder belangrijk

vervoer het vervuilingsprobleem alleen verplaatst, aangezien elektriciteit nog niet schoon wordt

is? Of is het een taxibedrijf die heel erg kijkt

geproduceerd. Veel stroom komt bijvoorbeeld uit Duitse bruinkool. Ook het mijnen van de

naar de kosten per kilometer. Wanneer heeft

grondstoffen voor accu’s kent veel negatieve aspecten, die we hier in Nederland niet zien. We

jouw klant succes?”

hebben veel te weinig een mondiale blik.

Whatsapp

alternatief. Overstappen op bio-lpg biedt direct een CO2-voordeel. Helaas erkent de overheid dat

Wie zo lang in het vak meedraait, heeft veel

onvoldoende. Er gaat veel geld naar stimuleringsregelingen van elektrische auto’s, terwijl ze voor

veranderingen in het vak meegemaakt. De

het gebruik van lpg niets doen. Sterker nog, een paar jaar terug is er nog een accijns op de

grootste is wat Frans betreft internet. “Dat is

brandstof ingevoerd. Desondanks blijft autogas nog steeds interessant. Je betaalt nog altijd

echt een genot. Als ik kijk hoe we in de jaren

minder dan de helft voor een liter lpg dan voor een liter benzine. Vanaf 12000 gereden kilometers

‘80 zaken moesten doen... Toen ik begon,

per jaar is het prijstechnisch gezien al de moeite waard.

werkten we nog met telex. Dan moest je van

Bij Vialle denken we dat over pakweg tien jaar waterstof de nieuwe standaard is. Onderweg

tevoren een bandje maken en dan kon je een

laden is dan niet meer nodig. We willen ons bij die ontwikkeling aansluiten. Ondertussen werken

bericht versturen. Telefoon was enorm duur,

we met Volvo Trucks ook aan brandstofsystemen voor Dimethylether (DME), dat gemaakt kan

dus je ging niet zomaar bellen. De faxmachine

worden uit biomassa. De karakteristieken daarvan lijken op lpg. Het is interessant omdat als

was al een hele verademing. Dat werkte al veel

alternatief te onderzoeken.”

Lpg kent van nature een vijftien procent lagere CO2-uitstoot dan benzine en is een volwaardig

effectiever, zeker in landen waarmee je een globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

15

Job Halkes

Verhuisbedrijf Henneken is marktleider in verhuizingen van en naar het Verenigd Koninkrijk.

Het bedrijf kiest ervoor om alle douaneformaliteiten zelf te gaan doen met het oog op de brexit.

Klaar voor no deal brexit Met negen verhuizingen per week van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk (VK) en terug is Henneken uit Zoetermeer marktleider. Voor directeur Lauwrens de Jong is de brexit vervelend, maar hij doet er alles aan om op 29 maart klaar te zijn voor een no deal.

De ochtend na het brexitreferendum in 2016

knop om. “We besloten om uit te gaan van

was er vooral verbazing bij Lauwrens. “Hoe

een harde brexit. Geen deal en alles wat beter

onverstandig kunnen ze zijn, dacht ik. Dat

of minder slecht is, is meegenomen.”

idee bekruipt mij overigens nog iedere dag als

16

ik alle verhalen over deze ‘soap’ lees.” Toch

Douanekennis ontbreekt

moest hij er wel iets mee doen. “De dagen

Een van de problemen die Henneken heeft, is

erna werd ik door mijn medewerkers aange­

de ontbrekende kennis over douaneformalitei­

sproken met de vraag wat het voor hen ging

ten. “We verhuizen wel eens wat naar Zwitser­

betekenen. Een terechte vraag, maar op dat

land of Noorwegen, maar verder niet. We heb­

moment wist ik dat ook niet. We zijn wel wat

ben wel een beetje kennis over douanezaken

plannen gaan maken. In eerste instantie ga je

in huis, maar onvoldoende voor na de brexit.

uit van de redelijkheid en dat er uiteraard wel

Straks hebben er in één keer 35.000 bedrij­

een goede deal gesloten zal gaan worden.

ven, die nu handelen met het VK en geen ken­

Want, ze zullen het toch niet op een no deal

nis hebben van douane, iemand nodig. Er is

aan laten komen? Snappen de mensen dan

nu al een groot tekort aan douanedeclaranten.

echt niet hoe zwaar dit ze kan raken?”

Dus je kunt wel zeggen, ik bel tegen die tijd

Naarmate de tijd verstrijkt, zakt het idee dat er

een douane-expediteur voor aangifte, maar

een goede, gemakkelijke deal gesloten gaat

de kans bestaat dat die geen tijd meer heeft.

worden weg bij Lauwrens. “Al twee jaar lang

En als ze al tijd hebben, zullen ze vanwege de

lees ik iedere letter over brexit en loop ik semi­

hoge vraag de prijs verhogen. Het is een

nars en beurzen af om me te laten voorlich­

kwestie van vraag en aanbod. Daarnaast is er

ten, maar we weten nog steeds niet heel veel

ook een kans dat de wachttijd oploopt als de

en de uitkomst is nog steeds onduidelijk.” Na

stapels aanvragen hoger worden.”

de zomervakantie dit jaar ging bij hem de

Om het bovenstaande scenario te voorkomen

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

“ Snappen de mensen echt niet hoe zwaar de brexit ze gaat raken?”

Directeur Lauwrens de Jong van verhuisbedrijf Henneken nam na de zomer het besluit om zich voor te bereiden op een no deal brexit. “Geen deal en alles wat beter of minder slecht is, is meegenomen.”

besloot Lauwrens om het douanegedeelte zelf

werking gezet. Ook is er een vergunningsaan­

vrachtwagens. De containers worden dan

te gaan organiseren met hulp van evofenedex.

vraag ingediend om een douane-entrepot te

opgehaald in de Engelse havens door onze

“De trend is namelijk dat mensen steeds snel­

worden, waardoor goederen kunnen worden

Engelse agent en die zorgt voor de rest van

ler en op steeds kortere termijn willen verhui­

opgeslagen zonder belast te worden. “Daar

de verhuizing. Maar dat zal wel wat beteke­

zen. Nu kunnen we redelijk tegemoet komen

hebben we advies voor gehad van evofene­

nen voor de prijs. Nu rijden we met een volle

aan die wensen, want we hebben geen doua­

dex. Er wordt een maatwerktraining voor ons

vrachtauto, leveren de spullen af en halen

netoestanden. Dat wordt straks anders, want

personeel opgezet, omdat wij alleen maar

spullen op die weer terugverhuisd moeten

dan moeten alle douanedocumenten worden

verhuizingen doen en verder geen producten

worden. Onze vrachtauto’s zijn nooit leeg en

afgehandeld. Als de douane-expediteur dan

of iets dergelijks vervoeren. Ook houden we in

daardoor kunnen we een scherpe prijs bie­

even geen tijd heeft, stokt het werk. Ik wil daar

de gaten of er internationale rijbewijzen nodig

den. Als we noodgedwongen minder efficiënt

niet afhankelijk van zijn. Daarnaast kunnen we

zijn, want die zijn nodig als het tot een no deal

kunnen werken, gaan de kosten wel omhoog.

ons met deze service onderscheiden van de

komt en elkaars rijbewijzen nog niet zijn er­

Dat zou tijdelijk zijn totdat we weer gewoon

concurrentie. Als wij zelf de douaneformalitei­

kend. Het streven is om op 29 maart helemaal

met onze eigen wagens kunnen rijden en de

ten kunnen regelen, is dat interessant voor

klaar te zijn voor een no deal brexit.”

chaos voorbij is.”

klanten. Nu kan iedereen nog op Engeland rij­

De grootste zorg die Lauwrens momenteel

den, straks niet. Zeker kleinere verhuisbedrij­

heeft, is hoe zaken zijn geregeld in het VK. “In

Disclaimer op offerte

ven gaan niet aan al die douaneformaliteiten

Nederland hebben we het in de havens, op

Verhuisaanvragen die nu bij Henneken bin­

beginnen. Ik denk wel dat de totale koek na de

de ferry’s en met de douane aardig voor el­

nenkomen voor na de brexit krijgen op de of­

brexit kleiner wordt, maar ik wil wel een groter

kaar, maar in Engeland is er nog niet één dou­

ferte een disclaimer. “Daarin staat dat we nog

deel van die koek die overblijft.”

anier extra aangenomen.” Samen met zijn

niet weten wat er gaat gebeuren en dat de

Engelse agent werkt hij daarom ook al aan

kosten nog kunnen worden aangepast”, al­

Voorbereiden

een plan B, mocht er chaos ontstaan. “Mis­

dus Lauwrens. “Btw zal niet meer van toepas­

Inmiddels zijn alle procedures om de benodig­

schien gaan we dan wel werken met het ver­

sing zijn, maar je hebt wel te maken met kos­

de douanevergunningen op tijd te hebben in

voer van inboedel via containers in plaats van

ten voor de douane.” Overigens is er volgens

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

17

MELD JE AAN

EVOFENEDEX.NL/DOUANE

Aankomende douane-opleidingen

Markterkende douane-opleider Grenzeloos ondernemen en de juiste kennis van douanezaken? De meest complete informatie krijg je bij onze douane-opleidingen. Praktijkgericht en altijd actueel door onze contacten met de Douane.

Declaranten en douanespecialisten

Generalisten •

Export control & sanctiebeleid, 24 januari Zoetermeer

•

Brexit workshop douaneaangifte zelf doen of uitbesteden, 29 januari Zoetermeer

•

Elektronische douaneaangifte, 1 februari Zoetermeer

•

Certificaten van Oorsprong, EUR.1 en factuurverklaringen, 12 februari Utrecht

•

Basisopleiding Declarant, 22 januari Zoetermeer

•

Vakopleiding declarant, 27 maart Utrecht

•

Douaneprocedures in de praktijk, 13 februari Utrecht

•

Coördinator Customs & Trade Compliance (voorheen

•

Risicovolle douanezaken, 11 april Utrecht

Import-Export Specialist), 18 maart Utrecht Manager Customs & Trade Affairs, 19 september

• 18

Utrecht globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

Per jaar verzorgt Henneken 450 verhuizingen naar het Verenigd Koninkrijk.

Drie vragen van evofenedex-leden over de brexit hem nog geen sprake van een massale vlucht

Steeds meer ondernemers bereiden zich voor op het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de

uit het VK van expats. “Ik heb het gevoel dat

Europese Unie. De brexit-desk van evofenedex krijgt veel vragen en het brexit-whitepaper

iedereen nog zit te wachten op een besluit. Er

voor ondernemers: ‘Brexit – veertig acties om vandaag mee te starten’ wordt veelvuldig

zijn wel mensen die alvast terugkomen, maar

gedownload. Deze hulpgids is half december door de voorzitter van evofenedex, Steven Lak,

nog niet in grote getale. De andere kant op zie

aangeboden aan de Tweede Kamerleden Anne Mulder (VVD) en Pieter Omzigt (CDA). Een greep uit vragen die leden voorlegden aan de brexit-desk: Ik krijg de tip een EORI-nummer aan te vragen in verband met de brexit. Wat houdt dit in en

“ Wij zijn straks verhuizer én douane-agent.”

waarvoor gebruik ik dat nummer?

Het Economic Operators Registration and Identification-nummer (EORI) is een identificatie­ nummer dat verplicht moet worden gebruikt bij alle douanehandelingen bij het zakendoen in een land buiten de EU. Omdat het VK straks buiten de interne markt valt is een EORI-nummer nodig. Uitbesteden aan een douane-expediteur kan, maar het nummer zelf moet door het bedrijf worden aangevraagd.

Kunnen wij standaardclausules in onze bestaande contracten opnemen, waarin staat dat alle

je ook wel wat bewegingen, al is dat wat min­

kosten voor rekening van de Britse klant komen?

der. Het gaat dan om mensen die vóór de

De overeengekomen Incoterms-conditie bepaalt of de inklaringskosten en invoerrechten voor

brexit in Engeland willen zijn om hun rechten

rekening van de klant komen. Dat is alleen het geval bij DDP (franco huis). Een zogenaamde

niet kwijt te raken.”

brexit-bepaling kan in bestaande en toekomstige contracten worden opgenomen, waarin ge­

Toch ziet Lauwrens ook wel kansen door de

volgen van de brexit worden geregeld. Denk aan een bepaling waarin de mogelijkheid tot

brexit. “Wij zijn straks verhuizer en douane­

heronderhandeling of beëindiging van het contract staat. De juridische afdeling van evofene­

agent. Dus wij kunnen voor Engelse verhuis­

dex kan hierbij adviseren.

bedrijven ook veel betekenen als zij klanten hebben die naar Nederland willen verhuizen.

Wat verandert er na de brexit ten aanzien van de btw-aangifte?

Ook zijn we bezig om onze naamsbekendheid

Het btw-tarief bij de uitvoer van goederen naar landen buiten de EU, zoals het VK na een

in het VK te vergroten. Dat tezamen kan zorgen

no deal brexit, is nul procent. Wel is daar een bewijs van uitvoer voor nodig. Bij invoer vanuit

voor meer werk. Het kost veel energie, maar

het VK moet er wel btw worden afgedragen.

het is interessant en uitdagend om te proberen

Meer informatie, waaronder de whitepaper, is te vinden op

onderscheidend te blijven. Ik denk dat we per

De brexit-desk is telefonisch bereikbaar op 079-3467346.

www.evofenedex.nl/brexit.

29 maart klaar zijn voor de brexit.” globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

19

Regina Coeli

Om het maximale uit een beursdeelname te halen, is een goede voorbereiding noodzakelijk. De doorgewinterde ondernemer Peter van Harten geeft tips.

Beursdeelname in Duitsland

Ga voor de inhoud!

In Duitsland vinden jaarlijks veel grote beurzen plaats voor de meest uitlopende branches en vakgebieden. Door de enorme potentie van het zakendoen in Duitsland lijken deze beurzen aantrekkelijk voor Nederlandse bedrijven. Of beursdeelname daadwerkelijk interessant is, hangt onder andere af van de keuze voor de juiste beurs, een gedegen aanpak en of je als organisatie goed voorbereid bent op het bedienen van Duitse klanten.

“Met alleen een stand op de beursvloer ben je er niet”, vertelt Peter van Harten. Hij is met Isah Business Software al enkele ja­ ren actief op de Duitse markt. “Een beurs is vooral bedoeld om te netwerken. Je moet dus vooraf goed onderzoeken wie de beslis­ sers zijn en naar welke beurs zij gaan. Daarnaast heb je een goed verhaal nodig dat je op een duidelijke manier kunt uitdragen.”

Aantrekkelijk perspectief voor Duitse ondernemers Op de Duitse markt ondervindt Isah hevige concurrentie van lo­ kale partijen die vergelijkbare bedrijfssoftware aanbieden. Peter: “Dat zijn stuk voor stuk functioneel goede pakketten. Wij onder­ scheiden ons echter vaak met onze pragmatische aanpak bij het implementeren van het pakket. In Duitsland zie je vaak dat er vooraf een heel boekwerk tot op detail wordt geschreven en dat er dan pas wordt gestart met het inrichten van het pakket. Zo werken wij niet. Wij kijken eerst naar de onderneming en vooral naar de strategische doelstellingen en de processen, want het heeft geen zin om een niet-efficiënte omgeving in te richten in nieuwe software. Wij zorgen er bovendien voor dat de klant zijn Nederland was in 2018 met een Holland Startup Pavilion

‘happy flow’ (tachtig procent van de dagelijkse business) al bin­

aanwezig op de beurs ‘Young Tech Enterprises’ in Hannover.

nen twee maanden in een testomgeving werkend heeft. Op die manier zorgen we voor een snelle implementatie, bouwen we

20

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

vertrouwen op en dat geeft minder risico’s. Dat is een aantrekke­

je vakkennis en door het geven van duidelijke, concrete en gede­

lijk perspectief voor Duitse ondernemers.”

tailleerde informatie. Anderzijds wek je een betrouwbare indruk door de manier waarop je communiceert. Kom je niet zelfverze­

Een Duitser gaat vaak voor de inhoud

kerd over als je Duits spreekt, dan lijk je minder competent."

“Niet alle beurzen zijn voor ons interessant”, geeft Peter aan.

“Op een beurs proberen we ons onderscheidend vermogen

Vertrouwen

voor het voetlicht te brengen. Dat kan niet alleen in een stand.

“Het is niet nodig om volledig foutloos Duits te spreken”, ver­

We geven bijvoorbeeld een lezing met een bestaande klant

volgt Eva, “maar je moet niet de indruk wekken dat je Duitsland

waaruit blijkt hoe goed onze aanpak werkt. Een Duitser gaat nu

er even bij doet. Een Duitser wil honderd procent vertrouwen

eenmaal vaak voor de inhoud. Een beurs wordt steeds vaker

hebben dat je een betrouwbare partner bent en ook je Duitse

gecombineerd met een congres waar het inhoudelijke verhaal

klanten serieus neemt. Zorg er dan ook zeker voor dat je een

een belangrijkere rol speelt. Hand in hand met deze trend zie je

Duitse website en een Duitse brochure hebt en dat je een goe­

de ontwikkeling dat er meer beurzen komen voor specifieke

de follow-up mail in het Duits kunt versturen. Als je offerte bij­

doelgroepen. Je kunt je verhaal dus heel gericht vertellen. Dan

voorbeeld niet in het Duits is, dan zal een Duitser zich afvragen

is een beurs een heel goede plek om aanwezig te zijn.”

Tips Peter van Harten heeft met zijn organisatie zijn draai gevonden op de Duitse markt en heeft er inmiddels twee kantoren, in Hamburg en Karlsruhe. Voor ondernemers die zich gaan wa­ gen op de Duitse markt heeft hij twee belangrijke tips.

“ Beurzen worden steeds vaker gecombineerd met een inhoudelijk congres.”

➊ Sluit aan bij een bestaand initiatief

hoe het vervolg van het contact zal gaan verlopen.”

“Om op te vallen op de beursvloer is het soms slim om krach­

Peter van Harten heeft het spreken van de Duitse taal tot prio­

ten te bundelen. Misschien kan je bedrijf deel uitmaken van het

riteit gemaakt. “Ik ben twaalf ochtenden bij Regina Coeli ge­

Holland Paviljoen dat op veel grote Duitse beurzen aanwezig is.

weest om mijn Duits bij te spijkeren. Ik sprak al redelijk goed

Zeker als er een bewindspersoon langskomt, heb je kans op

Duits, maar ik vond dat dat voor zakelijke gesprekken nog be­

aandacht van de pers. Het is vaak ook kostentechnisch veel

ter moest. Om me echt comfortabel te voelen, wilde ik een

interessanter.”

bepaald level hebben. Iedere les nam ik voorbeelden mee waarover ik met de taaltrainers in gesprek ging. Daardoor heb

➋ Spreek Duits

ik in een korte tijd enorm veel geleerd.”

“Ik blijf me erover verbazen dat Nederlanders het belang van goed Duits spreken onderschatten. Door Duits te spreken geef je aan dat je echt serieus zaken wilt doen. Ik hoor soms dat een deal om een onverklaarbare reden afketst. Achteraf blijkt dan

Agenda

bijvoorbeeld dat er toch te weinig vertrouwen is en de klant je als een ‘te Nederlands’ bedrijf ziet. Duits spreken is echt de sleutel.”

Succesvoller ondernemen in Duitsland 24 januari 2019 – Vught

Duitsers vragen om een ander verhaal Het spreken van de taal van de Duitsers gaat verder dan het

Ben je als ondernemer al actief in Duitsland maar heb je

spreken van Duits. In de Duitse zakelijke cultuur wordt veel

het gevoel dat je nog niet alles uit de markt haalt? Op 24

waarde gehecht aan feiten, resultaten en gedegen informatie.

januari vertellen evofenedex, DNHK en Regina Coeli hoe

Om succesvol te kunnen communiceren met Duitsers is een

je je marktbenadering nog net even wat verder kunt aan­

andere benadering nodig dan bij Nederlandse ondernemers.

scherpen. Want ook al is het ons buurland, Duitsland

“Duitsers maken graag weloverwogen keuzes en gaan voor

‘doe je er niet even bij’.

zekerheid", vertelt Eva Huisman, een van de taaltrainers Duits bij Regina Coeli. “Het is dan ook ontzettend belangrijk om duidelijk te maken dat jij een specialist op je vakgebied en een betrouwba­

Informatie en aanmelden www.evofenedex.nl/evenementen

re zakenpartner bent. Dat doe je enerzijds door te overtuigen met globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

21

Hans Siebum

Maak het ook de internationale webshopbezoeker zo goed mogelijk naar de zin met een mix van lokaal en internationaal.

E-commerce

Lokaal internationaal Een toverwoord in de huidige e-commerce is customer experience ofwel de klantervaring. Webshops en marktplaatsen doen er alles aan om de ervaring van de klant zo aangenaam mogelijk te maken. Zeker over de grens is dat zo

Hans Siebum is managing director van Salesupply Nederland.

makkelijk nog niet.

Wie als ondernemer de stap naar het buitenland wil zetten,

site? Thuiswinkel Waarborg bedient de Nederlandse markt uit­

moet zeker de tijd nemen om de webshop eens grondig na te

stekend, maar wie internationaal gaat, is wellicht beter af met

kijken en aan te passen aan de lokale gebruiken en cultuur. Het

een internationaal bekend keurmerk als Trusted Shops of een

kan zomaar zijn dat de Nederlandse shop zeer goed conver­

lokaal bekend keurmerk als BeCommerce (België). Tot slot, uit

teert en de pakketjes als warme broodjes met de last-mile-bezorger mee gaan. Dat is in het bui­ tenland geen garantie.

Neem kennis van lokale partners Lokale partners kunnen helpen de onli­

Beginnen

nebusiness in het buitenland goed op

Stap één is natuurlijk het vertalen van

te zetten. Er zijn partijen genoeg die

de webshop. Daaronder vallen niet

juridisch advies verstrekken. Andere

alleen alle productteksten maar ook

partijen kunnen weer de culturele en

de ‘alt-teksten’ van afbeeldingen

economische verschillen binnen het

(een samenvatting van wat te zien is

land uitleggen en weer anderen hel­

in het plaatje) en het lokaal maken

pen bij het zoeken naar een lokale,

van de juridische voorwaarden. Zoek

betrouwbare fulfilmentpartner.

uit wat de beste manier is om de doel­

Op het moment dat de praktische kant

groep in het buitenland aan te spreken.

van een webshop goed in elkaar zit en de

In de tweede fase moet de webshop aan de juiste, lokale wet- en regelgeving gaan voldoen.

Wie van plan is de algemene voorwaarden te vertalen (niet

22

welke betaalmethoden kan de klant kiezen?

ondernemer de nodige informatiebronnen tot de beschikking heeft, is er alle ruimte om aandacht te geven aan de beleving van de klant. De ondernemer ont­

doen!) zal nog heel wat moeten aanpassen. Een andere vraag:

dekt dan steeds meer over betaalvoorkeuren, maar leert ook

welk telefoonnummer, e-mailadres of keurmerk komt er op de

dat een consument in Spanje het liefst in het Spaans (of Cata­

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

laans) wordt aangesproken, terwijl een Fransman toch echt

den geleverd. Door een degelijke internationale partner in te

voor Frans kiest. Een open deur wellicht, maar wat is de beste

zetten voor het bezorgen van bestellingen, ervaart de doel­

oplossing? Kies je er als ondernemer voor de internationale

groep dat het logistieke proces goed is ingericht en groeit het

klantenservice uit te besteden, zodat lokaal personeel de tele­

vertrouwen in de shop.

foon opneemt en e-mails verstuurt? Of haal je alles in eigen

Het internationale aspect etaleren gaat ook op voor de produc­

huis, met het risico dat iemand zomaar ineens kan vertrekken?

ten zelf. Een product uit de EU staat in de Verenigde Staten

Wat ook een rol speelt zijn de verwachte contactvolumes.

(VS) voor degelijkheid en kwaliteit. In Nederland en andere

Spanjaarden bellen relatief veel, terwijl Amerikanen bijna alleen

EU-landen is dat misschien niet iets om te benadrukken (klan­

nog maar e-mailen en chatten.

ten zijn vaak gevoeliger voor een snelle levertijd of een goede

En wat is de beste optie om de goederen bij de klant te krijgen?

prijs), maar in de VS kan het een unique selling point zijn. Vertel

Wordt het één warehouse van waaruit alle internationale zen­

de consument dus dat het product uit de EU komt.

dingen vertrekken? Regel dan wel scherpe prijsafspraken met de carrier. Lokale verzending is vaak voordeliger en sneller en

Lokaal internationaal

draagt dus bij aan de positieve beleving van de klant. Maar het

Lokaal aanwezig zijn heeft nut. Analyseer het gedrag van de

is alleen lonend als er voldoende volume in een land valt te

webshopbezoekers en win bij de lokale partners advies in. Dit

versturen.

geeft de bouwstenen om het potentieel van de webshop ook internationaal verder te benutten. Zorg voor een goed vertaalde

Luister naar de internationale klant

webshop die is aangepast aan de lokale juridische voorwaar­

Enkel op de raad van partners afgaan, is niet genoeg. Onder­

den, de cultuur, de voorkeuren op het gebied van customer-

zoek zelf wat consumenten ervaren. Een voorbeeld: de

service en betalingswijzen. Zorg voor soepele leveringen en

Spaanse consument is van nature wantrouwig naar lokale

retourzendingen en kijk welke internationale aspecten juist wél

Spaanse last-mile-carriers. Ze hebben geen goede reputatie

aan een positieve klantbeleving kunnen bijdragen. Dan zit je als

en het komt geregeld voor dat bestellingen niet of te laat wor­

ondernemer op de lokale weg naar internationalisatie. globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

23

Elmar Otten

In maart mag Nederland weer naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezingen. Zeker voor de internationaal actieve ondernemer zijn dit interessante verkiezingen. Drie gedeputeerden laten zien waarom.

Provinciale Statenverkiezingen 2019

Geef export een stem

19%

De opkomst bij de Provinciale Statenverkiezingen ligt gewoonlijk flink lager dan die bij de landelijke verkiezingen. Bij de laatste verkiezingen in 2015 was de opkomst 47,5%. Dat steekt schril af tegen de 81,9% die kwam opdagen bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017. Zonde, want op provinciaal niveau vallen er heel wat besluiten die het internationaal zakendoen van Nederlandse ondernemers beïnvloeden. Op 20 maart 2019 vinden er nieuwe Provinciale Statenverkiezingen plaats. Drie gedeputeerden vertellen over het internationale tintje van hun provincie.

Eddy van Hijum (CDA)Gedeputeerde van Overijssel voor

bindingen en vaarwegen. Daarnaast wil het CDA het succesvolle programma Go4Export

Economie, Financiën en

voortzetten, waarbinnen de provincie samen

Deelnemingenbeleid.

met de ontwikkelingsmaatschappij OostNL ondersteuning geeft aan mkb-bedrijven bij ex­

24

“Internationale handel begint met

port en internationaal zakendoen. Ook stimu­

een goede bereikbaarheid via

leren we samenwerking tussen onderwijs en

spoor, weg en water. De provincie

bedrijfsleven over de (Nederlands-Duitse)

Overijssel moet volgens het CDA fors

grens en zetten we ons in voor wederzijdse

blijven investeren in regionale infrastructuur.

diploma-erkenning.

Ook willen we samen met de Duitse deelsta­

Nederland moet blijven investeren in de kracht

ten Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen

en bereikbaarheid van onze mainports Rotter­

(blijven) lobbyen voor goede grensoverschrij­

dam en Schiphol. Daarnaast moet er wat het

dende corridors zoals de A1, A35, spoorver­

CDA betreft meer en beter worden samen­

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

“ Internationale handel begint met goede bereikbaarheid.”

22%

gewerkt tussen de Mainports en de

opgeslagen en gedistribueerd kunnen worden.

Overijsselse Ports in Twente, Zwolle en

Daarnaast kenmerkt de regio zich door een

Deventer. De provincie moet

sterke maakindustrie en groeiend aanbod van

deze regionale logistieke hot­

hoger onderwijs op de Brightlands Campus

spots ruimte geven om

Greenport Venlo. Een goede bereikbaarheid

zich te ontwikkelen en

van dit gebied is van levensbelang om een

investeren in een goede

logistieke hotspot te blijven.

bereikbaarheid.

Ook

De arbeidsmarkt is op dit moment een beetje

moet de provincie de

oververhit. Ook het internationale bedrijfsle­

samenwerking

tussen

ven merkt dat. Organisaties doen al veel om

logistieke bedrijven, on­

personeel binnen te houden en te krijgen. Via

derwijs en kennisinstellin­

de vouchers van omscholingsfondsen kun­

gen bevorderen. Bijzondere

nen werkzoekenden en werkenden zich laten

aandacht verdient het tekort

omscholen. Dat heeft de afgelopen jaren al

aan vakkrachten in de trans­

vruchten afgeworpen en helpt mee om de

port en logistiek; samen met

juist krachten op de juiste plek te krijgen. De

het onderwijs en bedrijven

VVD is groot voorstander van programma’s

willen we investeren in om- en bijscholings­

waar jonge en ook oudere medewerkers be­

programma’s om zo vacatures te kunnen

wust worden gemaakt van een leven lang le­

vervullen.”

ren. Mensen arbeidsfit krijgen en houden is een continue zorg.”

Joost van den Akker (VVD) - Gedeputeerde van de

provincie Noord-Holland voor onder

economie en

meer economische zaken en

kennisinfrastructuur.

internationale marketing en acquisitie.

“In een grensprovincie bij uitstek

“Voor Noord-Holland zijn Schiphol en de Ha­

(Limburg grenst aan België én Duits­

vens van Amsterdam en Den Helder econo­

land) werkt de Limburgse VVD vooral

misch van groot belang. De hubfunctie van

hard aan het slechten van barrières.

Schiphol is cruciaal voor de vesti­

Samenwerken met onze EU-buurregio’s is

ging van internationale bedrijven

essentieel. We liggen dicht tegen elkaar aan

in onze provincie. Een gecontro­

en hebben cultureel veel overeenkomsten.

leerde groei en inzet op grotere

Toch ondervinden we hinder van landsgrenzen.

en stille vliegtuigen en de ope­

Dat moet verdwijnen. Dus geen discrimine­

ning van Lelystad Airport voor va­

rende Duitse tol voor personenauto’s.

kantievluchten moet leiden tot ontlas­

Ook werken we veel samen met de Duitse en

ting van Schiphol. Het CDA wil niet dat

Belgische Kamer van Koophandel om

Schiphol op slot gaat maar we beseffen dat

regels op elkaar af te stemmen.

veel mensen overlast ervaren. Schiphol mag

Limburg is de exportprovincie

dus groeien, op voorwaarde dat de overlast

van Nederland; zeker op het

niet verder stijgt en bij voorkeur zelfs daalt.

gebied van landbouw (20%) en

Innovatie in de luchtvaartsector (zoals elek­

chemie (12%) wordt veel vanuit

trisch stijgen of landen) is daarvoor cruciaal.

Limburg geëxporteerd.

25%

Jaap Bond (CDA) – Gedeputeerde van de

provincie Limburg voor

De lucht- en zeehavens zijn grote banenmo­

De aanwezigheid van logistieke bedrij­

tors en van groot belang voor de energietran­

ven en distributiecentra trekt ook nieuwe

sitie maar ook voor de bedrijvigheid die nu al

bedrijven aan. De regio Venlo-Venray ligt op

in die regio zit. De foodsector, de visserij en

het kruispunt van de verkeersaders in

innovatieve bedrijven kunnen een nieuwe, cir­

Oost-Westelijke richting (A67, spoorlijn) en

culaire, economie vormgeven. Daar is wel

Noord-Zuidelijke richting (A73, de Maas).

ruimte voor nodig. Het CDA is daarom tegen

Exportbijdrage aan

Rondom strekt zich het grootste land- en

de plannen van Amsterdam voor de bouw

regionaal product

tuinbouwgebied van Noord-West-Europa uit.

van de woonwijk Haven-Stad. Liever benut­

in procenten.

Het loopt tot ver in Duitsland door. Die combi­

ten we de ruimte in de haven voor de energie­

Bron: CBS (2014)

natie zorgt dat versproducten snel geteeld,

transitie.”

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

25

Henry Philippens

Nederlandse Ambassade in Tokio.

Henry Philippens is handelssecretaris bij de

Zakendoen in Japan

Een nieuw tijdperk breekt aan In 2019 breekt voor Japan in zowel politieke als economische zin een nieuw tijdperk aan.

Het land staat volop in de belangstelling en er staat veel te gebeuren. Met name door het in werking treden van het nieuwe handelsakkoord tussen de Europese Unie en Japan, dat nieuwe economische kansen creĂŤert. Het economisch potentieel van de relatie tussen Nederland en Japan wordt momenteel nog lang niet volledig benut. Nederlandse bedrijven doen er daarom goed aan om zich op dit veelbelovende land te richten.

26

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

Nederlanders lijken Japan een beetje vergeten te zijn als het gaat om de handel met Azië. Het kersverse handelsakkoord tussen de EU en het land van de rijzende zon kan een nieuwe impuls geven.

Als voorzitter van de G20 in 2019, het ver­

sparende en efficiëntieverhogende oplossin­

zet Japan in op verduurzaming door zich te

band waarin de negentien grootste econo­

gen om de economische groei en productiviteit

richten op het ontwikkelen van zowel een wa­

mieën plus de EU samenkomen, én als host

op peil te houden. Hiervoor is veel innovatie,

terstof- als circulaire economie. De plas­

van zowel het wereldkampioenschap rugby

kennis en technologie nodig, waar Japanse

tic-problematiek zal aangekaart worden als

2019 als de aankomende Olympische- en Pa­

bedrijven en overheden veel voor over hebben.

thema onder het G20-voorzitterschap. Om de

ralympische Spelen 2020, staat Japan flink in

Ter illustratie: 3,3% van het BNP, ongeveer

arbeidsproductiviteit te stimuleren wordt er,

de schijnwerpers. Bovendien heeft Japan zich

150 miljard euro, gaat jaarlijks naar research &

naast robotica, aan arbeidsmigranten ge­

ontpopt tot aanjager van de vrije handel door

development.

dacht. Eind 2018 is een wet aangenomen die,

in korte tijd twee grote handelsakkoorden af

Om de samenleving leefbaar en productief te

voor het eerst, relatief grote hoeveelheden ar­

te sluiten. Eén met tien andere landen in de

houden is voldoende (groene) energie en

beidsmigranten toelaat op de Japanse markt.

Pacifische regio (CPTTP) en de ander met de EU. Vooral dit laatst genoemde akkoord – ook

Onbenut potentieel

wel bekend onder de Engelse benaming EU

Nederland en Japan delen een unieke histori­

- Japan Economic Partnership Agreement (EPA) - biedt Nederlandse en Europese bedrij­ ven nieuwe mogelijkheden op de Japanse markt. Het akkoord treedt op 1 februari 2019 in werking.

“ Het nieuwe handelsakkoord treedt in februari in werking.”

sche relatie. Sinds 1600 wordt handel met elkaar gedreven. Meer dan twee eeuwen lang was Nederland zelfs het enige Westerse land waarmee officiële betrekkingen bestonden.

Ondanks het feit dat Japan de derde grootste economie ter wereld is, wordt het land soms

Uitdagingen

toch door Nederlandse partijen over het

Japan treft verschillende maatregelen om de

menskracht nodig. Er zal naar alle waarschijn­

hoofd gezien. Misschien omdat het zich, let­

samenleving voor te bereiden op een aantal

lijkheid binnenkort een nieuwe wet over het

terlijk en figuurlijk, achter de horizon van Chi­

grote maatschappelijke uitdagingen. In het

ontwikkelen van offshore windparken worden

na bevindt.

land is er een groeiende behoefte aan pro­

aangenomen. De hoop is dat deze wet een

Uit eigen onderzoek van de ambassade komt

ducten, technologieën en diensten die men­

boost zal geven aan de duurzame energiesec­

naar voren dat veel economische kansen in

sen langer comfortabel en gezond doen laten

tor. Verder is er onlangs een overeenkomst

Japan onbenut blijven. De export van goede­

leven. Daarnaast is Japan, door de toene­

gesloten voor samenwerking tussen de ha­

ren naar Japan is sinds 2012 redelijk stabiel

mende vergrijzing, op zoek naar kostenbe­

vens Rotterdam, Amsterdam en Tokio. Tevens

gebleven en was in 2017 3,6 miljard euro

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

27

waard. In deze periode bedroeg de import

diensten hebben we een positieve handelsba­

in goederen, diensten en investeringen en

vanuit Japan 8 miljard euro. Het handelstekort

lans van ongeveer een miljard.

streeft ernaar deze makkelijker en goedkoper

is ruim 4 miljard. Echter, andere landen blijken

Meer dan 500 Japanse bedrijven en 750 enti­

te maken. EPA wordt het grootste handelsak­

het in Japan beter te doen. Nederland is mon­

teiten bevinden zich in Nederland en bieden

koord ooit en zal 635 miljoen mensen en 30%

diaal vergeleken slechts de 35ste importeur

werk aan zo’n 37.000 werknemers. In Japan

van het mondiale BNP omvatten.

van goederen. In andere Aziatische landen in

hebben zich 160 Nederlandse bedrijven ge­

EPA zorgt voor een gelijk speelveld en versoe­

de regio staat Nederland gemiddeld op de

vestigd met 10.000 werknemers in dienst.

pelt douaneprocedures, wat tot kostenbespa­

twintigste plaats. Kijken we alleen naar de

Het bovenstaande illustreert dat er een solide

ring kan leiden. Verder streeft het akkoord naar

EU-landen, dan staat de Nederlandse import

basis bestaat om de handelsrelatie verder uit te

milieubescherming, verduurzaming van de han­

naar Japan op de tiende plek, waar we in de

bouwen. Relevante sectoren die kansen bieden

del en verbetering van arbeidsomstandigheden.

regio gemiddeld op de vijfde plaats staan. In

voor Nederlandse bedrijven zijn onder meer: au­

Eén van de hoofdredenen voor het uitonder­

de 17e eeuw trotseerden Nederlandse koop­

tomatisering, robotica, innovatie, kunstmatige

handelen van het EU-Japan EPA is het onbe­

lieden vele gevaren om handel te drijven met

intelligentie,

wind-

nutte potentieel van de handel tussen de bei­

Japan en concurrenten af te troeven. Waarom

op-zee, havensamenwerking, nanotechnologie,

de economieën. Zodra EPA in werking treedt,

het in de 21ste eeuw lastiger lijkt is niet zo een,

bio-technologie, cybersecurity, fintech, start-

vervallen per direct 86% van de bestaande

twee, drie te verklaren. Deze vraag maakt on­

ups, deeleconomie, circulaire economie, water­

importtarieflijnen. Wanneer EPA na 15 jaar vol­

derdeel uit van een vervolgonderzoek.

stof en de life science- & healthsector. Boven­

ledig is geïmplementeerd, verdwijnen uiteinde­

Aan de andere kant geldt voor de diensten­

dien blijft Japan een belangrijke exportmarkt

lijk aan EU-zijde 99% van de tarieven en aan

sector dat zowel import maar met name de

voor de Nederlandse voedsel-, landbouwpro­

Japanse zijde 97%. Drie procent van de tarief­

export sinds 2015 aan het stijgen zijn. Waar

ducten en agro-technologie.

lijnen blijven gehandhaafd maar Japan komt

digitalisering,

gaming,

dit in 2015 nog 1,5 miljard euro bedroeg is dit

daarentegen de EU tegemoet door verruimde

binnen 2 jaar opgelopen naar 2,3 miljard. De

EU-Japan handelsakkoord

quota’s en non-tarifaire handelsbelemmerin­

invoer van diensten uit Japan was in 2017

De

partnerschapsovereen­

gen te verminderen. Volgens een schatting zal

goed voor 1,3 miljard euro. Op het gebied van

komst tussen de EU en Japan betreft handel

EPA in 2035 ervoor zorgen dat het BNP in Eu­

economische

Kaas voor Japan Het Nederlandse bedrijf Cono Kaasmakers exporteert al jaren hun Beemsterkazen naar Japan. De kaas is met name te koop in premium warenhuizen en in restaurants en hotels in het hogere segment. ‘Beemster Ambassador’ Gijs Dankers vertelt hoe hij hoopt te profiteren van het nieuwe handels­ akkoord tussen de EU en Japan.

“Het handelsakkoord zal in de toekomst zeker impact hebben op de wijze waarop we zakendoen of de volumes die we exporteren naar Japan. Met name de stapsgewijze ver­ laging van de importtarieven is voor alle exporteurs belangrijk en biedt nieuwe mogelijkheden om de export verder te laten groeien. De par­ tijen die reeds actief zijn en hun netwerk op orde hebben zullen hier het snelst profijt van gaan hebben. Onze export loopt via een exclu­ sieve partner. We bezoeken Japan regelmatig om de verkoop te on­ dersteunen en de relatie met onze partner verder uit te bouwen.

De handelsovereenkomst zal op de lange termijn bijdragen aan lagere prijzen en een verdere groei van de kaasexport naar Japan.

Bijkomend voordeel voor ons is dat een exclusieve en ambachtelijk bereide kaas als Beemster door de te verwachte prijsverlaging voor een groter gedeelte van de markt beschikbaar komt.”

28

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

ropa met 0,14% extra groeit (33 miljard euro) tegen 0,61% (29 miljard euro) in Japan.

Internationale datastromen De digitale economie neemt een steeds promi­ nentere plek in binnen de wereldhandel. Japan en Europa gaan onder EPA meer informatie met elkaar uitwisselen. Bedrijven en autoriteiten krij­ gen bevoorrechte toegang tot elkaars consu­

Zo’n 160 Nederlandse bedrijven hebben zich reeds in Japan gevestigd.

menten. Daarom komt er, in aanvulling op EPA, een regeling over de bescherming van bescher­ ming van (persoons)gegevens en privacy. Hier­ door ontstaat de grootste ruimte van veilige datastromen ter wereld.

Profiteren van het handelsakkoord Dat het verdrag tussen Japan en Europa 1 febru­ ari in werking treedt, betekent niet dat onderne­ mingen hier automatisch van profiteren. Bedrij­ ven moeten zich registeren (zie verderop) en overheden en de EU hebben de taak belangheb­

“ Japan en de EU schrappen vrijwel alle onderlinge importtarieven.”

Vanwege de sterke vergrijzing zet Japan sterk in op ondersteuning door robots, zoals deze Pepper.

benden te informeren over de mogelijkheden.

Daarnaast zullen alle gebruikers van het akkoord

Ondersteuning

tijd nodig hebben om te wennen aan de toepas­

De Ambassade in Tokio en het Consulaat-Generaal te Osaka staan altijd klaar om bedrijven

sing van nieuwe procedures en regelingen.

en ondernemers te helpen om succesvol te worden op de Japanse markt (www.nederland­

Om gebruik te maken van verlaagde invoer­

wereldwijd.nl/landen/japan).

rechten onder het EU-Japan EPA, moeten

In Nederland vinden in februari twee evenementen plaats, die specifiek gericht zijn op Japan.

bedrijven zich registeren in het systeem van

Tussen 4 en 7 februari 2019 vindt de Japan Business Week plaats. De Economische en

Geregistreerde Exporteur (REX). Een bedrijf

Landbouwafdelingen van de Nederlandse Ambassade in Japan zullen dan door Nederland

kan een registratie tot Geregistreerde Expor­

reizen om vragen te beantwoorden over de zakelijke mogelijkheden. Op 7 februari 2019 vindt

teur aanvragen via de website van de Doua­

bij VNO-NCW in Den Haag een EPA-seminar plaats met minister Kaag en met VNO-NCW

ne. Ondernemers met een REX-nummer kun­

voorzitter Hans de Boer. Op 30 januari is er tijdens de Bedrijvendag van de Ambassadeurs­

nen zelf een oorsprongsverklaring afgeven,

conferentie gelegenheid om specifieke vragen te stellen.

waarmee ze de Europese oorsprong van de

Ben je als ondernemer op zoek naar een zakelijke partner in Japan? Mogelijk kom je in

te exporteren goederen bevestigen. Voor klei­

aanmerking voor een Business Partnerschap Scan. Ook bestaat er een subsidieregeling

ne zendingen onder € 6.000,- kan een onder­

voor demonstratieprojecten, haalbaarheidsstudies en investerings- voorbereidingsstudies.

nemer zelf een verklaring afgeven (een zoge­

Ziet u kansen om als consortium de markt te betreden, kijk dan naar het Partners for Inter­

naamde ‘factuurverklaring’). De te gebruiken

national Business (PIB) programma.

tekst voor de verklaringen zit als bijlage bij het

Kijk voor meer informatie over deze onderwerpen op

www.rvo.nl.

akkoord. globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

29

Philip ter Burg

Nederland kent sinds kort een wettelijke regeling voor de bescherming van bedrijfsgeheimen. Ondernemers zullen wel bepaalde maatregelen moeten treffen om goed gebruik te kunnen maken van deze wet.

Intellectueel eigendom

Bescherm je innovatie De nieuwe Wet bescherming bedrijfsgeheimen moet de bescherming van geheimen verbeteren en definieert tegelijk duidelijker wat een bedrijfsgeheim nu eigenlijk is. De wet is op 23 oktober 2018 in werking getreden en geeft uitvoering aan Richtlijn 2016/943/EU betreffende de ‘bescherming van niet-openbaar gemaakte knowhow en bedrijfsinformatie (bedrijfsgeheimen)

advocaten, belastingadviseurs, notarissen.

Philip ter Burg is advocaat bij Buren N.V.

tegen het onrechtmatig verkrijgen, gebruiken en openbaar maken daarvan’.

30

Tot 23 oktober 2018 was er geen wettelijke regeling voor de

Agreement van de Wereldhandelsorganisatie WTO voorziet

bescherming van bedrijfsgeheimen, maar kon in bepaalde ge­

sinds 1995 al in de bescherming van bedrijfsgeheimen. Hieruit

vallen een beroep worden gedaan op de leer van de ‘onrecht­

mag duidelijk zijn dat de bescherming van bedrijfsgeheimen

matige daad’. Artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt

internationaal als een belangrijk onderwerp wordt gezien.

namelijk dat iemand die verwijtbaar een onrechtmatige daad pleegt, verplicht is de schade die een ander daardoor lijdt te

Wat is een bedrijfsgeheim?

vergoeden. Een onrechtmatige daad is in de kern een inbreuk

Welke veranderingen heeft de Wet bescherming bedrijfsgehei­

op een recht of wettelijke plicht. Artikel 7:611 BW bijvoorbeeld

men gebracht? Om te beginnen geeft de wet een definitie van

verplicht de werknemer om zich als een goed werknemer te

wat onder een bedrijfsgeheim wordt verstaan, namelijk infor­

gedragen, waaronder ook kan worden verstaan de plicht om

matie die (a) niet algemeen bekend of voor de hand liggend is,

bedrijfsgeheimen van de werkgever geheim te houden. Bij een

(b) commerciële waarde heeft, en (c) door de houder met rede­

verandering van werkgever kon de oude werkgever naast een

lijke maatregelen geheim wordt gehouden.

mogelijk beroep op contractueel overeengekomen geheimhou­

In deze definitie zit een belangrijke beperking. Om als bedrijfs­

dingsbepalingen tevens steun vinden in de wetgeving over de

geheim voor bescherming in aanmerking te komen moet infor­

onrechtmatige daad.

matie door de houder daarvan met redelijke maatregelen ge­

Dankzij de nieuwe regeling is de bescherming van bedrijfsge­

heim worden gehouden. Daarbij kan bijvoorbeeld worden

heimen stevig verankerd in de wet. Nederland en de EU zijn

gedacht aan het goed beschrijven en apart opslaan van be­

daarmee zeker geen voorlopers. De Verenigde Staten kent al

drijfsgeheimen, met toegang enkel voor een beperkte groep

sinds 1979 the Uniform Trade Secrets Act; in 2016 vervangen

medewerkers. Deze medewerkers zouden bij voorkeur ook

door de federale Defend Trade Secrets Act. Ook de Trips

contractueel moeten zijn gebonden aan geheimhoudingsver­

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

Een bedrijf moet bedrijfsgeheimen met redelijke maatregelen beschermen.

Bijvoorbeeld door toegang te beperken tot een kleine groep medewerkers.

plichtingen, bijvoorbeeld in hun arbeidsovereenkomst. Voor zo­

Een bedrijfsgeheim wordt niet beschouwd als onrechtmatig

ver bedrijfsgeheimen met zakenpartners wordt gedeeld, is het

verkregen indien de informatie geheel onafhankelijk wordt ont­

van belang vooraf een geheimhoudingsverklaring (non-dis­

wikkeld of wordt verkregen door observatie, onderzoek, de­

closure agreement of NDA) door deze partners te laten tekenen.

montage of testen van een product of voorwerp dat vrij in de

(On)rechtmatige verkrijging Informatie die kwalificeert als bedrijfsgeheim is voor onbepaalde tijd beschermd, mits die daadwerkelijk geheim wordt gehouden.

Het gebruiken of openbaar maken van een bedrijfsgeheim zon­ der de toestemming van de houder is onrechtmatig indien het bedrijfsgeheim onrechtmatig is verkregen of inbreuk maakt op een geheimhoudingsovereenkomst of een andere verplichting tot

“ Bedrijfsgeheimen zijn voor onbepaalde tijd beschermd, mits ze daadwerkelijk geheim worden gehouden.”

niet openbaarmaking. Bij onrechtmatige verkrijging kan worden gedacht aan een computerhack, maar ook aan een oud-werkne­

markt verkrijgbaar is, mits degene die de informatie verwerft

mer die vertrouwelijke klantenbestanden of productinformatie

niet gebonden is aan contractuele geheimhoudingsverplichtin­

meeneemt naar zijn nieuwe werkgever. In deze gevallen handelen

gen. Tevens is het verkrijgen, gebruiken of openbaar maken

niet enkel de hacker of werknemer onrechtmatig, maar ook de

van het bedrijfsgeheim niet onrechtmatig indien dat plaats vindt

nieuwe werkgever die de informatie verkrijgt, gebruikt, of open­

in het kader van het recht op vrijheid van meningsuiting, of het

baar maakt, en weet (of gezien de omstandigheden had moeten

onthullen van wangedrag, fouten of illegale activiteiten, op

weten) dat het bedrijfsgeheim onrechtmatig werd verkregen.

voorwaarde dat de inbreukmaker handelde met het oog op de globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

31

bedrijfsgeheim; f. gehele of gedeeltelijke vernietiging van de documenten, voor­ werpen, substanties, materialen of elektronische bestanden die op onrechtmatige wijze het bedrijfsgeheim bevatten of de gehele of gedeeltelijke overhandiging daarvan aan de houder van het bedrijfsgeheim.

Daarnaast kan beslag worden gelegd op de inbreukmakende goederen of kan de afgifte daarvan worden gevorderd.

Aangezien civiele procedures in beginsel openbaar zijn, zijn er tevens in het burgerlijk procesrecht maatregelen getroffen om de geheimhouding van bedrijfsgeheimen gedurende een ge­ rechtelijke procedure zoveel mogelijk te waarborgen. Plezierig voor de houder van bedrijfsgeheimen is ook dat een inbreukma­ ker in een zaak over bedrijfsgeheimen kan worden veroordeeld om de ‘volledige’ proceskosten voor zijn rekening te nemen.

Met deze maatregel zijn in het bijzonder kleinere ondernemin­ gen beter in staat hun bedrijfsgeheimen te handhaven.

Conclusie De nieuwe wet biedt een waardevolle verbetering in de be­ scherming van bedrijfsgeheimen, met dien verstande dat be­ De bescherming van bedrijfsgeheimen sluit nauw aan

drijven daar enkel goed gebruik van kunnen maken indien zij

op de EU-handhavingsrichtlijn voor intellectueel

ook organisatorische, technische en contractuele maatregelen

eigendom. Op de foto namaaktassen in Maleisië.

nemen om hun bedrijfsgeheimen geheim te houden. Voor een goede bescherming van bedrijfsgeheimen is het dus van groot belang goede beschermingsmaatregelen te nemen en te docu­ menteren.

bescherming van het algemeen belang (de zogenoemde klok­ kenluidersregeling).

Maatregelen

Checklist Intellectueel Eigendom

Voor de bescherming van bedrijfsgeheimen wordt nauw aange­

Nederlandse bedrijven innoveren voortdurend om de

sloten bij het bestaande beschermingsregime voor intellectuele

concurrentie in het buitenland een stapje voor te blijven.

eigendomsrechten, zoals vastgelegd in de EU IE-handhavings­

Innoveren kost tijd en geld; alle reden om die hoogwaar­

richtlijn. De rechter kan op vordering van de houder van het be­

dige technologie goed te beschermen! Fouten liggen

drijfsgeheim de volgende maatregelen jegens de inbreukmaker

daarbij op de loer. Een eis voor het verkrijgen van een

bevelen:

octrooi is bijvoorbeeld dat een vinding nieuw is. Dan moet

a. de staking van of het verbod op het onrechtmatig gebruik of

je deze dus niet eerst trots presenteren op een congres!

op de onrechtmatige openbaarmaking van het bedrijfsge­

Ga verstandig om met intellectueel eigendom en weet

heim;

waar je op moet letten bij het zakendoen in het buiten­

b. het verbod om inbreukmakende goederen te produceren,

land en het maken van afspraken met partners.

aan te bieden, in de handel te brengen of te gebruiken, of

De vernieuwde evofenedex ‘Checklist Intellectueel Ei­

om inbreukmakende goederen voor deze doeleinden in te

gendom’ neemt je in vier hoofdstukken mee langs de

voeren, uit te voeren of op te slaan;

onderwerpen intellectuele eigendomsrechten, de licen­

c. het terugroepen van de inbreukmakende goederen van de markt; d. het ontdoen van de inbreukmakende goederen van hun in­

tieovereenkomst, internationale transacties en fiscale aspecten van licenties bij internationaal zakendoen.

Vraag de checklist aan op:

breukmakende hoedanigheid; e. de vernietiging van de inbreukmakende goederen of het uit de handel nemen ervan, op voorwaarde dat het uit de han­ del nemen geen afbreuk doet aan de bescherming van het

32

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

w ww.evofenedex.nl/ checklist-intellectueel-eigendom

Tim Hesselink

Niet alleen via importheffingen maar ook via exportcontrole wedijveren de Verenigde Staten en China. In juni 2017 heeft China’s Ministry of Commerce een concept ‘Export Controls Law’ gepubliceerd, die vergaande veranderingen introduceert.

Kneppelhout & Korthals Advocaten.

Tim Hesselink is advocaat (partner) bij

Exportcontrole in China

Reguleren naar Amerikaans voorbeeld De wetgeving in China op het gebied van exportcontrole bestaat momenteel nog uit een lappendeken van wetten die meer dan tien jaar geleden voor het laatst zijn aangepast.

Sinds juni 2017 ligt er echter een conceptwet op tafel van China’s Ministry of Commerce, die een aantal vergaande veranderingen met zich meebrengt. De begrippen ‘re-export’ en ‘deemed transfer’ duiken op; termen die ook de Amerikaanse exportcontrolewetgeving kent. Voor bedrijven die actief zijn in China is het raadzaam de ontwikkelingen rondom China’s nieuwe exportcontrolewetgeving te volgen. globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

33

Importheffingen zijn niet het enige middel voor

exportcontroleregime verantwoordelijk zijn, on­

de Verenigde Staten (VS) en China om onder­

der toeziend oog van de State Council en de

China beschouwt ook het

ling te wedijveren, ook wetgeving op het ge­

Central Military Commission. Op uitvoerend

verschepen van goederen vanuit

bied van exportcontrole kan effectief zijn. Chi­

vlak zorgt het Bureau of Industry, Security and

China naar Hong Kong als export.

na speelt een belangrijke en vooral groeiende

Import and Export Control voor de afgifte van

rol als exporteur van hightechproducten. De

exportvergunningen, onderzoeken en handha­

VS proberen deze ontwikkeling af te remmen,

ving. De export van militaire items is uitsluitend

onder meer door de uitvoer van bepaalde

toegestaan voor door de staat geautoriseerde

Amerikaanse technologische producten naar

handelsbedrijven. Dual-use items mogen door

diverse Chinese technologische bedrijven te

bedrijven met een vergunning worden uitge­

verbieden. China probeert op zijn beurt de ei­

voerd. De Chinese douaneautoriteiten treden

gen exportcontrolewetgeving aan te trekken

bij de fysieke uitvoer als poortwachter op.

en het handhavingsbeleid te versterken.

De concepttekst van de nieuwe wet breidt het begrip export uit. Niet alleen het overbrengen

Huidige wetgeving

van aan controle onderhevige items naar plaat­

Het huidige exportcontroleregime van China is

sen buiten China’s vaste land valt hier onder,

een tamelijk onoverzichtelijke lappendeken van

maar ook het uitwisselen van items tussen Chi­

wetten (zoals China’s Customs Law, Foreign

nese bedrijven en niet-Chinese bedrijven. De

Trade Law en Criminal Law) en administratieve

verkoop van een dual-use-item van een Chi­

regels (bijvoorbeeld de ‘Regulations on the Im­

nees technologisch bedrijf aan een in China

port and Export Control of Technologies

opererend EU-bedrijf wordt dus aan exportcon­

2011’). Net als in de Europese Unie (EU) en de

trole onderworpen. Daarmee introduceert de

VS vormen internationale verdragen, zoals het

conceptwet het begrip ‘deemed transfer’. Dit is

Nucleair Non-proliferatie Verdrag (1970) en het

vergelijkbaar met een ‘deemed export’ in de VS,

Verdrag Biologische Wapen (1972), de bron­

zijnde overdracht van gecontroleerde technolo­

nen voor deze wetgeving. China is echter geen

gie aan een buitenlands persoon in de VS waar­

deelnemer aan de Wassenaar Arrangement.

voor een uitvoervergunning is vereist.

Voor een goed begrip van China’s exportcon­

Ook introduceert China een vorm van ‘re-ex­

troleregime is het belangrijk om te weten dat

port’, die de VS vanuit een extraterritoriale ge­

het land Hong Kong, Taiwan en Macau op

dachte toepassen. Een buitenlands item kan

handelsvlak als buitenlands gebied be­

onder de Chinese exportcontrole vallen indien

schouwt. Het overbrengen van goederen van­

dat item aan controle onderhevige content

uit het vasteland van China naar deze gebie­

van Chinese oorsprong bevat. Ofschoon de

den is dan ook export. Indien het de uitvoer

conceptwet nog geen nadere invulling van het

van aan exportcontrole onderhevige goede­

begrip re-export geeft, wordt verwacht dat

ren betreft, dan moet naast bijvoorbeeld de

China – net als de VS – een tien procent de

worden vrijwel zeker geconsolideerd in een

douanewetgeving ook worden voldaan aan

minimusregel gaat toepassen. Kort gezegd:

lijst van dual-use items en militaire goederen.

de exportcontrolewetgeving. De nu geldende

alleen indien het betreffende buitenlandse pro­

De export van nucleaire items blijft overigens

wetgeving heeft met name betrekking op

duct uit maximaal tien procent onder controle

afzonderlijk geregeld en is dan ook niet opge­

dual-use, militaire en nucleaire items. Het betreft

vallende onderdelen van Chinese oorsprong

nomen. Helaas bevat de concepttekst over

niet alleen tastbare goederen zoals materialen

bestaat, is de wederuitvoer hiervan, ongeacht

de genoemde consolidatieplannen geen na­

en uitrustingen, maar ook niet-tastbare goe­

het land van bestemming, niet aan exportcon­

dere informatie.

deren zoals technologie en diensten (de ex­

trole onderworpen. Tot slot valt de toepassing

Vanuit nationale veiligheidsoverwegingen kunnen

port in het kader van onderzoek en product­

van douane-entrepots en speciale economi­

de Chinese autoriteiten via een ‘catch-all-bepa­

ontwikkeling valt hier ook onder).

sche zones ook onder het begrip export.

ling’ alsnog items onder controle stellen die niet op de dual-use lijsten staan vermeld. Het feit dat

Export Controls Law

Lijst van strategische goederen

het concept spreekt over een maximumperiode

Nu ligt er dus een conceptversie van de Export

De huidige diverse lijsten van onder controle

van twee jaar voor een dergelijke maatregel doet

Controls Law op tafel, die een eind moet ma­

vallende items (zoals de afzonderlijke lijsten

denken aan eerder genomen handelsbeperken­

ken aan de lappendeken aan wetgeving. Het

voor nucleaire exportcontrole, biologische du­

de maatregelen, zoals China’s verbod op de uit­

Chinese Ministry of Commerce zal voor het

al-use items, precursor chemicaliën, etc.)

voer van grafiet uit 2006.

34

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

China’s handhavingsbeleid

trole onderworpen items aan organisaties en

Export Controls Law wil China de wetgeving

De conceptwet geeft het Ministry of Com­

personen onderhevig aan sanctiemaatregelen

moderniseren. Het concept ligt momenteel

merce en de uitvoerende autoriteiten ver­

is een verboden gedraging. Wie in China za­

ter consultatie voor en oogstte al de nodige

gaande opsporing- en handhavingsbevoegd­

kendoet, moet hier dus screeningprocedures

kritiek. Het Center for Information on Security

heden. Daartoe behoren bijvoorbeeld het

voor inrichten.

Trade Controls in Japan (CISTEC) benadrukt

betreden en controleren van bedrijfspanden,

Naast boetes voor bedrijven en individuele

dat China de lijsten van gecontroleerde goe­

ondervraging, het verzegelen van en beslag

personen (RMB 300000, omgerekend on­

deren naar internationale maatstaven had

leggen op goederen en het bevriezen van

geveer 38000 euro), moet ook ernstig wor­

moeten inrichten en stelt voorts dat de con­

bankrekeningen.

den rekening gehouden met mogelijke repu­

cepttekst een verdere uitwerking ontbeert. De

De nieuwe wet bevat een verbod op de

tatieschade. De Chinese autoriteiten houden

vraag is of China zich überhaupt door buiten­

schending en omzeiling van de exportcontro­

namelijk een openbaar register bij van over­

landse opmerkingen laat beïnvloeden. Er is

le. In dit verband noemt de wetgeving als be­

treders.

geen specifieke tijdlijn voor de introductie van het nieuwe exportcontroleregime gegeven.

boetbare gedragingen onder meer de export zonder uitvoervergunning, het overleggen van

Slotopmerkingen

Voor bedrijven die actief zijn in China zit er

valse of vervalste informatie en het vermijden

Met de introductie van de begrippen ‘deemed

niets anders op om de ontwikkelingen nauw­

van controles. Ook de levering van aan con­

transfer’ en ’re-export’ in het concept van de

lettend te blijven volgen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

35

Q&A

Export matters Importer Security Filing voor de Verenigde Staten Q

land) door middel van een EUR.1 certificaat verlaging of vrijstel­ ling van invoerrechten kunnen krijgen bij import. Het is aan te

“Voor een containertransport naar de VS wordt

raden om vooraf uit te zoeken of er invoerrechten op jullie pro­

gevraagd om een ISF-document. Hier is discussie

ducten worden geheven in Zwitserland. Is dat niet het geval,

rond ontstaan tussen alle betrokken partijen, de ver-

dan heeft een EUR.1 ook geen nut.

scheper (wij), het transportbedrijf en de eindklant. De

Een EUR.1-certificaat dien je aan te vragen bij Kamer van

vraag is: wie moet dit document moet opmaken?”

Koophandel (KVK). Voor zendingen tot zesduizend euro kun je volstaan met een verklaring op de factuur. Daarboven moet

A

A

Q

“Via onderstaande link kunt u lezen dat de importeur of

een EUR.1 worden aangevraagd. Indien je de vergunning Toe­

diens aangewezen douane-agent het ISF bij de Ameri­

gelaten Exporteur hebt, kun je een factuurverklaring gebruiken

kaanse autoriteit moet aanmelden. Voor het opmaken van het

met de vermelding van het vergunningsnummer.

ISF is uiteraard informatie nodig die je als leverancier aan de

Voorwaarde om in aanmerking te komen voor de verlaging of

importerende partij moet aanleveren.

vrijstelling van invoerrechten is dat je producten aan de oor­

De genoemde link is zeer handig wanneer je zaken doet met

sprongscriteria (EU) voldoen. Na goedkeuring zal de KVK een

landen buiten de EU. Je kunt hier de invoerheffing in het land

EUR.1 afgeven, die je dan moet aanbieden bij de douane sa­

van bestemming en ook de documenten bij import terugvinden.

men met de aangifte ten uitvoer (EXA).”

Market Access Database:

http://madb.europa.eu/”

Hoe werkt het EUR.1certificaat met Zwitserland?

Q

“Als bedrijf willen we binnenkort gaan exporteren naar Zwitserland. Heb ik daar een EUR.1 voor no-

dig en hoe werkt dat?”

Importer Dual Use Verordening Q

“Wij maken een product voor een opdrachtgever in Zwitserland. We leveren onder de Inco-

terms-conditie FCA Groningen, maar weten al dat het product naar een fabriek in Zuid-Korea gaat. Onze opdrachtgever vraagt ons nu om een verklaring in te vullen

A 36

“De EU heeft een handelsovereenkomst met Zwitser­

dat we geen dual-use goed leveren en dat de gebruikte

land, waardoor goederen met oorsprong EU (of Zwitser­

onderdelen ook niet onder deze regeling vallen. Er zitten

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

maak kennis met:

Alice Boonstoppel Ledenadviseur Internationaal Ondernemen

Samen met mijn collega’s van de Ledenservice Internationaal overigens ook toeleveringen bij.

Ondernemen beantwoord ik jaarlijks meer dan duizend vragen

Ik heb aangegeven dat wij dan het eindgebruik en de

van aangesloten leden. Soms gaat het om problemen van prak­

eindgebruiker moeten weten en we hebben dan ook een

tische aard, bijvoorbeeld het juiste gebruik van Incoterms. Maar

eindgebruikersverklaring aan onze opdrachtgever ge-

ook strategische vraagstukken over bijvoorbeeld marktentree

vraagd. Die heeft vervolgens zelf de verklaring ingevuld.

komen regelmatig langs. Ook voor actuele onderwerpen als het

De persoon is dus niet de eindgebruiker en volgens mij

nieuwe douanewetboek of de ontwikkelingen in Iran kun je bij

ook niet tekenbevoegd.

ons terecht.

Hebben wij beslist een verklaring van de eindgebruiker nodig en moet deze ondertekend worden door een be-

Neem gerust contact met me op om je vraag voor te leggen!

voegd iemand?”

A

“Inderdaad klopt deze manier van werken niet. De Zwit­ serse klant zal de verklaring moeten laten invullen door

de eindgebruiker in Zuid-Korea. Deze Zuid-Koreaanse firma moet het document bij de lokale overheidsinstantie die hierover gaat, laten legaliseren om de authenticiteit te waarborgen. Aan de hand van de HS-code/GN-nummer van het te leveren pro­ duct valt het Export Control Classification Number (ECCN) of de Strategische Goederenpost (SGP) te achterhalen. Dit geeft

Heb je ook een exportvraag?

een eerste indicatie of het daadwerkelijk een dual-use-goed

Leden van evofenedex kunnen kosteloos hun vraag

betreft. Afhankelijk van het vervaardigde materiaal én de toe­

neerleggen bij de ledenadviseurs van evofenedex.

passing in de industrie kan het daadwerkelijk een strategisch

Zij zijn thuis in diverse onderwerpen zoals Incoterms,

goed zijn.

brexit, btw of marktentree en helpen je graag verder!

Bij dual-use-goederen zijn meerdere toepassingen mogelijk, met het risico dat het wordt gebruikt voor de massavernieti­

Contactinformatie

gingswapensindustrie. Met een eindgebruikersverklaring kan

evofenedex

uitgesloten worden dat er geleverd wordt aan een verkeerde

+31 (0)79 346 73 46

instantie.”

ledenservice-io@evofenedex.nl

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

37

agenda Januari do 31

Bedrijvendag Ambassadeursconferentie Evenement • Den Haag

Februari vr 01

do 07

Elektronische douaneaangifte Training • Zoetermeer

De internationale handel en zeevracht

vr 15

Optimalisatie van het exportproces Masterclass • Utrecht

Training • Zwolle Wie zijn de spelers bij zeevracht en hoe lopen de logistieke processen als je goederen exporteert?

Onze trainers praten je in een dag bij over de be­

do 21

Sales contract en Incoterms Workshop • Apeldoorn

trokken partijen en processen aan de hand van

Succesvol onderhandelen met je buitenlandse

eenvoudige schema’s.

klant? Met deze training doe je praktische kennis van Incoterms® op, om je onderhandelingspositie te versterken en risico’s contractueel te beperken.

di 12

Certificaat van Oorsprong, EUR.1 en factuurverklaringen Workshop • Utrecht

vr 15

wo 27

Documenten bij export

wo 28

Manager exportbinnendienst

Opleiding • Zwolle

Basisopleiding declarant Dagopleiding • Utrecht

Opleiding • Zwolle

Maart

38

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

do 07

Export van A t/m Z

do 07

Indeling in het douanetarief

Opleiding • Zwolle

Workshop • Utrecht

wo 13

Basisopleiding declarant

ma 18

Coordinator customs & trade compliance

di 19

Verdieping in btw bij internationaal ondernemen

Dagcursus • Venlo

Opleiding • Utrecht

wo 27

Vakopleiding declarant

wo 27

Manager exportbinnendienst

do 28

Medewerker luchtvracht

do 28

Basisopleiding declarant

do 28

Incoterms 2010

Dagopleiding • Utrecht

Cursus • Zoetermeer

Cursus • Zoetermeer

Training • Vught Deze compacte training daagt je uit om internationa­ le btw-vraagstukken te analyseren, de juiste gege­ vens te verzamelen om tot een oplossing te komen en correct de facturen te maken en te verwerken in

Avondopleiding • Utrecht

de aangifte.

vr 22

Letter of Credit bij export

di 26

Leveranciersverklaringen

Workshop • Eindhoven

Workshop • Zwolle

Export A t/m Z

vr 29

Cursus • Rotterdam

Workshop • Rotterdam

Nieuwe exportmedewerkers in het team? Deze cursus is voor duizenden medewerkers de basis geweest voor een succesvolle exportcarrière.

Ervaren exporteurs nemen je mee in het exportproces van A t/m Z. In korte tijd raak je bekend met de details van export aan de hand van sprekende praktijkcases.

i

Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of 079-346 69 90.

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

39

vreemde zaken

Esther Riphagen

Kamperen hoeft allang niet meer met een koepeltentje en gasbrander. Wie een zekere mate van comfort wil hebben, kiest voor het hippe fenomeen ‘glamping’.

De glampingtent Dankzij de opkomst van glamorous camping of glamping zit de wereldwijde vraag naar luxe kampeertenten in de lift, merkt ook Robin van Kooten, co-owner bij Outstanding. Outstanding is een groothandel en bedenkt, ontwikkelt en assembleert compleet ingerichte tenten.

Hoe gaan jullie om met regelgeving?

Wie kopen jullie tenten?

“Onze klanten zijn heel gevarieerd: van een camping op de

“Tenten zijn op de meeste plaatsen wettelijk niet geclassificeerd

Veluwe tot aan een subtropisch resort in Laos. Het

als bouwwerk, maar als een permanente constructie. Wereldwijd

gros van onze afnemers zijn campings, par­

is deze classificatie onduidelijk voor gemeentes wat betreft regel­

ken en resorts. Denk bijvoorbeeld aan

geving, iets waar we tot dusver profijt van hebben. Veel knelpun­

een hotel in Azië, die creatieve en

ten ontdekten we pas tijdens het handelen, maar zo hebben we in

originele

accommodaties

wil

toevoegen aan zijn aanbod.”

korte tijd wel veel kunnen leren. De regelgeving rondom water en elektriciteit is per land verschillend. Soms moet je een lokale partij inschakelen voor de aanleg.”

In welke landen zijn jullie actief?

Vormen importtarieven een belemmering?

“In totaal exporteren we

“In Azië zijn de importtarieven hoog. Bedrijven vinden het niet

naar meer dan veertig

erg om dit te betalen, vanwege de hoge kwaliteit van Europese

landen wereldwijd. De

producten. Daarnaast staat Nederland wereldwijd hoog

dichtste bezetting van

aangeschreven als het gaat om kamperen en innovaties. De

campings zit in Europa,

Nederlandse tentstof die we bijvoorbeeld gebruiken staat wereld­

namelijk in Frankrijk en

wijd bekend om zijn kwaliteit. Ondanks dat

Spanje. Frankrijk alleen telt al zo’n 10.000 cam­ pings. De meeste omzet komt dus uit landen dichtbij.

er import beperkingen zijn in sommige landen weerhoudt dat bedrijven over de gehele wereld niet om te investeren in kwaliteit.

Het internet en onze ‘360 online showroom’ (virtuele showroomtour) maakt het makkelijk voor potentiële klan­ ten om ons te vinden.”

En, hoe loopt het?

40

Outstanding

“We groeien dit jaar met honderd procent en dat heeft veel impact

Opgericht: 2014

op onze bedrijfsvoering. We investeren in marketing, maar richten

Hoofdkantoor: Renswoude

ons niet specifiek op een nieuwe markt. In Europa hebben we een

Aantal werknemers wereldwijd: 10 personen

aantal focuslanden waar agenten actief de markt benaderen. Dit

Voornaamste exportproduct: Glampingtenten en inrichting

persoonlijke contact en bezoek vanuit onze naam werkt erg goed.

Voornaamste exportlanden: Frankrijk, Spanje, Kroatië

Buiten Europa hebben we alleen in Israël een actieve agent,

Exportomzet: 60 procent

omdat de markt daar nog een stuk kleiner is.”

Website: www.outstandingtent.nl

globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

expats

Esther Riphagen

Standplaats

Londen Hoe is het om in het buitenland te wonen en te werken? Globe magazine vroeg het Khoa Bui, die in 2018 naar Londen is verhuisd om het brexit-team op de Nederlandse ambassade te versterken.

De brexit staat centraal in je werk. Hoe

volledig hebben doorlopen en daar moeten

ziet jouw dag er uit?

echt nog wel een paar flinke hobbels voor

“Het is mijn taak om samen met mijn collega’s

worden genomen. Mijn advies aan het be­

context en duiding te geven aan de brexit-ont­

drijfsleven blijft dus steevast: hope for the

wikkelingen in het VK. Dit doen we bijvoor­

best, prepare for the worst.”

beeld door zoveel mogelijk insiders te spre­ ken. Met de informatie die we verzamelen,

Hoe is de omgang in deze tijd tussen Brit-

proberen we een beeld te vormen van de dy­

ten en Nederlanders?

namiek en het krachtenveld in het brexitde­

“Door de goede relatie die Nederland met het

bat. Hiermee ondersteunen onze collega’s op

VK heeft, merk ik in mijn contacten dat de

het ministerie in Den Haag en de Nederlandse

Britten vaak denken dat ons land wel even

vertegenwoordiging in Brussel.”

een goede brexitdeal voor het VK regelt. Daar heeft Nederland ook zeker belang bij, maar

Met welke vragen kloppen Nederlandse

niet ten koste van alles. De integriteit van de

ondernemers aan bij de ambassade?

Europese interne markt is vitaal voor onze

“De meest gestelde vragen zijn: Komt er een

economie en dus is het cruciaal dat die niet in

deal? Hoe gaat de toekomstige relatie tussen

gevaar komt.”

het VK en de EU eruit zien? En hoe kan ik mij

Londen

voorbereiden op brexit?

Is er nog tijd om te ontspannen?

Khoa Bui

Op al die vragen hebben wij helaas ook niet

“Zeker. Hyde Park is een heerlijke plek om wat

Organisatie: Nederlandse

altijd een helder antwoord. Momenteel is er

tijd door te brengen. Het is een groene oase in

ambassade

weliswaar een akkoord bereikt tussen de EU

de drukke stad. Ik ga graag eten in Dishoom

Functie: Tweede secretaris

en het VK maar is het nog allerminst zeker of

Kensington, dat is een restaurant met een vin­

Standplaats: Londen, Verenigd

het Britse Lagerhuis met het akkoord zal in­

tage Bombay vibe en op elke woensdag en

Koninkrijk

stemmen. Het no deal scenario is pas écht

donderdag live jazzmuziek.”

Website: nederlandwereldwijd.nl/

van tafel als beide partijen het ratificatieproces

landen/verenigd-koninkrijk globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2019

41

komend nummer In het komende nummer van globe magazine voor internationaal ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:

Doe de Incoterms quiz

online

Haal meer uit beurzen

Dropshipments

www.evofenedex.nl Hét startpunt voor exporterende ondernemers.

linkedin.com/company/evofenedex Discussieer mee met meer dan 1500 betrok­ kenen in de LinkedIn groep Export en Interna­ tionaal Ondernemen.

twitter.com/evofenedex www.globemagazine.nl

Volg evofenedex op Twitter voor het laatste

@

facebook.com/evofenedex

Website met het archief van globe magazine

nieuws over logistiek en internationaal onder­

Volg de activiteiten van evofenedex op

voor internationaal ondernemen.

nemen.

Facebook.

evofenedex is dé vereniging voor bedrij-

Postadres

Contact

ven met een logistiek of internationaal

Postbus 350

belang. Via evofenedex nemen zij hinder-

2700 AJ Zoetermeer

nissen in de logistiek en internationaal

Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl

ondernemen weg en voegen zij kansen

Bezoekadres

toe. Regionaal, nationaal en internatio-

Signaalrood 60

Opleidingen en trainingen

naal. Van een veiliger en efficiënter ma-

2718 SG Zoetermeer

opleidingen-io@evofenedex.nl

gazijn, slimmer vervoer, goede opslag

T +31 (0)79 346 73 46

+31 (0)79 346 69 90

van gevaarlijke stoffen tot meer export.

Bedrijfsjuristen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.

bedrijfsjuristen@evofenedex.nl

Zaken doen met de douane?

Zorg voor voldoende praktische vakbekwaamheid, kennis en kunde!

Download nu onze handige checklist via sdu.nl/checklist-douane

Gratis In- en Uitvoer checklist Sinds 2016 is er binnen de EU het Douanewetboek van de Unie (DWU). Een belangrijk punt in deze wetgeving is dat u moet beschikken over voldoende praktische vakbekwaamheid, kennis en kunde.

Bijna alle douanevergunningen vereisen een zogenaamde AEO-waardige organisatie, waarvoor de verplichting geldt aan te kunnen tonen dat u beschikt over gekwalificeerd personeel ten aanzien van uw douaneactiviteiten. Voorkom boetes en naheffingen, zorg ervoor dat u kennis en kunde borgt.

Download nu onze handige checklist en ga eenvoudig zelf na of uw organisatie beschikt over voldoende kennis en kunde!

Download de checklist op sdu.nl/checklist-douane

Uw internationale bankzaken efficiĂŤnt geregeld.

Doet u zaken over de grens? Dan begrijpt u als geen ander dat internationaal ondernemen verschilt met zakendoen in Nederland. Uw bankzaken worden complexer en omvangrijker. In ieder land werkt het betalingsverkeer tenslotte weer anders. Dan wilt u inzicht, controle en grip op uw geld- en goederenstromen houden.

Daarom geven wij u graag advies en bieden we u oplossingen voor internationaal betalingsverkeer en internationaal cashmanagement.

Meer informatie: abnamro.nl/internationaal