magazine voor internationaal ondernemen
Vescom p.12
“ Kwaliteit gaat ook over het milieu.” nr 429 maart 2018
18 Blockchain in de export Nieuwe technologie vereen voudigt internationale handel.
24 Bij Parijs rechtsaf Het ‘vergeten’ Westen van Frankrijk innoveert razendsnel.
30 De Brexit in contracten Stel de juridische voorbereiding voor de Brexit niet uit.
Vertrouwen verzekerd. Waar gehandeld wordt is Atradius. Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd. Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend. Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen. Grijp uw kans en ontdek meer. Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl
Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie
magazine voor internationaal ondernemen
Op de cover Colofon
globe magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, globe magazine voor internationaal ondernemen verschijnt 11x per jaar.
Arno Beurskens sales director Vescom
Hoofdredactie Elmar Otten Redactie Marianne Elissen Willemijn Gwanmesia Dorine Noordam Esther Riphagen Rob Zomer Aan dit nummer werkten mee Alice Boonstoppel, Alicia Zwanikken, Anita Nijboer, Anneke Huybens, Astrid van Noort, Carl van der Zandt, Charles van den Berg, Erwin Tuil, Ivo van der Bent, Joost Maassen, Peter Teunisse, Raoul Leering, Sebastaan Bennink, Wilco Heijwegen en Yoan Chung. Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl
Vormgeving/prepress Thielen Peters - de communicatie kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam globe magazine voor internationaal ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.
Foto: Ivo van der Bent
Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman
Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex. Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346 e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding. Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies.
“ We proberen zoveel mogelijk in eigen hand te houden. Van eerste designidee tot de productie en distributie. Als je een groot deel van de keten in eigen handen hebt is het veel eenvoudiger om problemen op te lossen en de organisatie te verbeteren.” Lees het interview op pagina 12.
ISSN 2352-5843
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
Trends in Export 2018 20 jaar terug en 20 jaar vooruit kijken!
Nieuwsgierig naar alle resultaten? 10 april, Amsterdam ArenA
Het onderzoek
Dit jaar wordt ‘Trends in Export’ gehouden op dinsdag 10
Trends in Export is een gezamenlijk initiatief van Atradius
april in de ArenA in Amsterdam. Hier staat het thema: ’20
en evofenedex. Sinds 1998 wordt het onderzoek Trends
jaar terug en 20 jaar vooruit kijken!’ centraal. We blikken
in Export jaarlijks uitgevoerd onder 4.000 exporteurs.
terug op 20 jaar export, maar kijken ook vooruit.
Dit jaar brengt het onderzoek voor de twintigste keer de trends, knelpunten, ontwikkelingen en verwachtingen
Hoe heeft het Nederlandse bedrijfsleven zich de afgelopen
van de Nederlandse exporteurs in kaart.
20 jaar ontwikkeld en welke grote trends ziet u voor zich in de komende jaren? Hoe speelt u daarop in? Wat moeten we doen om onze positie als wereldspeler en exportgrootmacht te behouden en uit te bouwen?
Aanmelden kan via de website.
www.trendsinexport.nl
voorwoord
Custom’s Union? U raakt als internationaal opererend bedrijf vast niet erg opgewonden van het onderwerp douane-unie. Wellicht doet het uittreden van het Verenigd Koninkrijk u kort nadenken over alle stoffige douaneregelingen, maar verder is het voer voor specialisten. Toch? Het ís inderdaad een onderwerp voor specia
quenties. Een kleine minderheid is zelfs bezig
listen, maar veel ondernemers onderschatten
concreet actie te ondernemen. Zij doen aan
schromelijk het effect van de douane-unie op
passingen in de eigen supply chain, systemen
de dagelijkse praktijk en hun risicoprofiel. Tur
en douanefaciliteiten. Ze controleren of hun ca
kije is zo’n land waar we een (volstrekt geda
paciteit om met extra handelingen om te gaan
teerde) douane-unie mee hebben. Inmiddels hebben we als Nederland onze ambassadeur uit Turkije teruggetrokken en onderhandelin gen over een nieuwe douane-unie staan op een zeer laag pitje.
“ Bereid u op tijd voor op de Brexit.”
op orde is en breiden deze waar nodig uit. Som migen zijn nu al een zoektocht gestart naar nieuwe markten om te anticiperen het mogelijk deels wegvallen van de Britse markt. Er zijn volop mogelijkheden om u te oriënteren
Tegelijkertijd knettert op een hoog vuur het on
op de gevolgen van de Brexit. Op 20 maart
derhandelingsspel met de Britten. Brexit; wel of
vindt in Rotterdam het ODB-event plaats voor
geen douane-unie of in het slechtste geval een
onder andere douaneprofessionals en directies
cliff edge scenario? Als je de discussies aan de
van internationale bedrijven. En op 10 april ver
Britse kant zelf volgt dan zie je treffend hoe ver
welkomen wij exportmanagers en directies op
deeld het land is en hoeveel Britse politici met
Trends in Export in Amsterdam. Ook deze dag
vuur spelen. Een spel met grote gevolgen. Korte
gaan we diepgaand op de Brexit in.
termijn en lange termijn. Ook in dit nummer
In Londen mag dan hier en daar nog steeds
weer wat verdere achtergrond hierbij. En tevens
het mantra “no deal is better then a bad deal”
een uitnodiging om de aanwezige informatie
klinken, wij zeggen eenvoudig: “de wijze is op
goed te volgen. Zo is er de nieuwe website
alles voorbereid.”
hulpbijbrexit.nl en ons eigen Brexit-dossier op
In de hoop elkaar binnenkort te treffen,
evofenedex.nl. Daarin vindt u onder meer de uitkomsten van ons onderzoek naar de belang rijkste zorgen en wensen van ondernemers, die we vanzelfsprekend in de Europese discussie hebben ingebracht. De beste raad is om op tijd te starten met de voorbereiding op de Brexit. Bedrijven beginnen gelukkig, zij het schoorvoetend, zich nu daad
Bart Jan Koopman
werkelijk te oriënteren op de mogelijke conse
Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
5
inhoudsopgave
12 Voorwoord 05 Custom's Union?
Column 09 Dank de globalisering, Goudlokje!
Ervaring
Muurmode Wie in Rio de Janeiro het Gran Meliá Nacional-hotel binnenloopt, ziet daar zonder het te weten overal Nederland om zich heen. De wandbekleding is namelijk afkomstig van het Brabantse bedrijf Vescom.
12 Vescom: muurmode
Expertise 18 Blockchain in de export 22 Bewust over privacy 28 Amerikaanse distributeur failliet? 30 Brexit en contracten 33 Rusland: wel je huiswerk doen! 36 Incoterms: D-discussies 38 Btw-lappendeken
Verkenningen 24 Bij Parijs rechtsaf
Elke maand 10 Kort 11 Vreemde Zaken 40 Export Matters: Q&A 42 Agenda 45 Expats 46 evofenedex contact
6
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
18
Blockchain in de export Er wordt wel vaker geclaimd dat blockchaintechnologie ‘alles’ zal veranderen, maar in de export zou dat best wel eens de waarheid kunnen zijn.
22
Bewust over privacy Eind mei treedt er nieuwe Europese priva cywetgeving in werking. Bedrijven moeten kunnen aantonen alles gedaan te hebben om correct met gegevens om te gaan.
Bij Parijs rechtsaf Het westen van Frankrijk ligt er door gaans wat vergeten bij. Ook in Neder land staat het niet echt op de radar. Toch kan rechtsaf slaan bij Parijs best wel eens tot goede zaken leiden.
24 30
D-discussies Terwijl de Incoterms-conditie DAP zeer populair is, wordt DAT nauwelijks gebruikt. Is de ene D-term beter dan de andere?
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
7
Internationaal zakendoen? Door onze jarenlange ervaring en kennis in opkomende markten, zijn wij de expert op het gebied van internationalisatie. Wij begeleiden en ontzorgen ondernemers in hun buitenlandse activiteiten.
Profiteer van onze directe en duidelijke aanpak: Bel: +31(0) 20 491 7173
Mail: info@nxt-group.email
Bezoek: www.nxt-trade.com
NXT Group of Companies
Cursus
Douaneprocedures in de praktijk 5 april 2018 - Rotterdam
Leer als ondernemer in drie dagen alle douanezaken te doorgronden Goed inzicht in alle verschillende douaneprocedures is voor een internationaal bedrijf van groot belang. Het helpt om logistieke processen sneller te laten verlopen en bespaart kosten bij in- en verkoop. Laat je uitdagen door onze trainers en neem de eigen douaneprocessen onder de loep. Bekijk de mogelijkheden op www.evofenedex.nl/opleidingen
column
Raoul Leering
Dank de globalisering, Goudlokje! Op de financiële markten is de stemming niet zo euforisch meer als rond de jaarwisseling, maar als Goudlokje naar de echte economie kijkt, waant ze zich weer in het berenhuis. De temperatuur van de economie is als de tem peratuur van de pap in het huis van de drie be ren waar Goudlokje stiekem naar binnen sloop: precies goed. Lekker warm, maar van overver hitting is geen sprake. Voor dit jaar mag een economische groei van een kleine vier procent worden verwacht, nadat de wereldeconomie daar vorig jaar al dicht tegen aan zat. En het mooiste is: de inflatie loopt nau
“ De globalisering dreigt het zonder bedankje te moeten doen.”
Globalisering zou vooral voor werkloosheid en toenemende inkomensongelijkheid hebben ge zorgd, aldus de critici. Maar los van het feit dat voor veel landen en regio’s juist het tegenover gestelde waar is - denk aan de honderden mil joenen Chinezen die tot de lagere middenklasse zijn doorgedrongen - heeft globalisering ook een belangrijke vinger in de pap bij het uitblijven van oververhitting van de wereldeconomie.
welijks op. Naar verwachting komt de geldont
Door de globalisering staan tegenwoordig veel
waarding ook dit jaar ergens tussen de drie en
meer bedrijven bloot aan buitenlandse prijscon
drie en een half procent uit, vergelijkbaar met
currentie. Dit drukt de prijzen van internationaal
vorig jaar. En dat terwijl belangrijke spelers op
verhandelbare goederen. Terwijl de prijzen van
het toneel van de wereldeconomie, zoals de VS,
goederen die alleen binnenlands verkocht wor
China en Duitsland, al vele jaren achter elkaar
den, de afgelopen zes jaar flink zijn gestegen,
groeien. In het verleden leidde dat vaak tot snel
daalde gedurende de meeste jaren sinds 2011
oplopende inflatie en uiteindelijk oververhitting
het prijspeil van wereldwijd verhandelde produc
van de economie.
ten juist. Prijzen op wereldmarkten houden het
Aan wie hebben we de huidige zoete fase in de
algemene prijspeil dus stevig onder neerwaartse
wereldeconomie eigenlijk te danken?
druk. In de zes jaar voor de crisis was dit nauwe
Er wordt veel gewezen naar de arbeidsmarkt.
lijks het geval.
Die zou niet goed meer functioneren omdat de
Als hoofd Internationaal
Nu de wereldeconomie zo lekker groeit en nog
daling van de werkloosheid zich tot nu toe nau
Handelsonderzoek bij ING kijkt
niet serieus door oververhitting wordt bedreigd,
welijks heeft vertaald in hogere loonstijgingen.
Raoul Leering van nature over
dreigt de globalisering het zonder bedankje te
De loonontwikkeling verdient zeker aandacht,
grenzen heen.
moeten doen. Net als de beren die Goudlokje in
maar laten we de invloed van globalisering niet
hun huis aantroffen.
vergeten. Verguisd is ze, de afgelopen jaren. globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
9
kort nieuws
kort EU waarschuwt voor harde Brexit Hoofdonderhandelaar Michel Barnier van de Europese Unie waarschuwt dat het alsnog tot een harde Brexit kan komen. Tijdens een nieuwe onderhandelingsronde bleven de EU en de Britten het over veel zaken oneens. In december nog spraken de
zwaarprocedure tegen nieuwe EU-regelgeving waarin ze geen
voorzitter van de Europese
zeggenschap hebben gehad. Tegelijk willen ze wel de mogelijk
Commissie en de Britse pre
heid om zich bij nieuwe EU-samenwerking aan te sluiten, moch
mier May over een over
ten ze dat willen. Een ander twistpunt zijn de rechten van
gangsperiode, om burgers en bedrijven tijd te gunnen om zich
EU-burgers die tijdens zo’n overgangsperiode naar het Verenigd
voor te bereiden op de Brexit.
Koninkrijk verhuizen. Barnier onderstreept dat zonder overeen
Volgens Barnier is het lastig om het eens te worden over voor
stemming op deze punten er geen overgangsfase mogelijk is.
waarden voor die overgangsperiode. De Britten willen een be
Bron: nos.nl
“Wishfull thinking over Brexit niet verstandig.” De Nederlandse ambassa
Schiphol naar Heathrow, maar kan dat straks ook nog? Zeker
deur in Londen, Simon Smits,
wie bederfelijke waren vervoert, is kwetsbaar. Maar eigenlijk geldt
waarschuwt
dat voor iedereen die met just-in-time-delivery werkt, voor wie de
ondernemers
die denken dat het wel los zal
keten tegelijk de opslagplaats is.”
lopen met de Brexit: “Het is
De ambassadeur adviseert bedrijven om zo snel mogelijk te be
nooit goed om je beslissingen
ginnen met de voorbereiding op de Brexit. Voor bedrijven die tot
te baseren op wishfull thin
nog toe alleen binnen de Europese Unie handelden, zal er straks
king. Je moet plannen op het
veel nieuw zijn.
scenario dat de Britten over iets meer dan een jaar afscheid heb
Smits was aanwezig bij de lancering van de website hulpbijbrexit.
ben genomen.” Met name bedrijven die een strak georganiseer
nl, een initiatief van onder meer VNO-NCW en de Rijksoverheid,
de supply chain door het Verenigd Koninkrijk hebben lopen, krij
waar ook evofenedex zich bij heeft aangesloten.
gen last van de Brexit, voorspelt Smits. “Je rijdt nu in acht uur van
Bron: evofenedex
Nederlandse ambassadeur weg uit Turkije Nederland heeft begin februari
10
de landen bereikte een dieptepunt na de diplomatieke rel in 2017,
zijn ambassadeur in Turkije of
waarbij een Turkse minister het land uit werd gezet.
ficieel teruggetrokken. Het Mi
Zolang Nederland geen ambassadeur in Turkije heeft, zal er ook
nisterie van Buitenlandse Za
geen nieuwe Turkse ambassadeur in Nederland mogen aantre
ken laat weten dat er voorlopig
den. Deze boodschap is aan de Turkse zaakgelastigde in Den
geen zicht is op “normalisatie
Haag overgebracht. Hiermee is ook een pauze in de gesprekken
van de diplomatieke betrek
met Turkije gekomen.
kingen.” De crisis tussen bei
Bron: rijksoverheid.nl
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
vreemde zaken
Elmar Otten
De nanomaker Het Nederlandse bedrijf VSParticle maakt een machine die nano-deeltjes genereert. Mede-oprichter Aaike van Vugt vertelt over zijn nichemarkt.
VSParticle B.V.
Wat zijn nanodeeltjes en hoe maak je die?
Gelden er restricties bij de verkoop van
“Nanodeeltjes worden ook wel de bouwstenen
jullie nanogenerator?
van de toekomst genoemd en bestaan vaak uit
“Elk land heeft weer andere regels voor het
Opgericht: 2014
enkele tot duizenden atomen. Wij focussen
verkopen van machines. Ten eerst moet een
Hoofdkantoor: Delft
ons vooral op nanodeeltjes van metalen. VS
machine volgens de juiste richtlijnen gekeurd
Aantal werknemers wereldwijd: 18
Particle heeft een geautomatiseerd productie
zijn. In de EU geldt CE maar in de Verenigde
Voornaamste exportproduct:
proces ontwikkeld voor het maken van schone
Staten FCC. Verder zien we ook veel papier
VSP-G1 nano-deeltjes-generator
nanodeeltjes. Het maakt gebruik van elektri
werk wanneer we producten naar buiten de
Voornaamste exportlanden:
sche vonkjes om bulkmateriaal om te vormen
EU verschepen. Om snel achter de benodig
China, VS en Japan
tot nanodeeltjes. Wij leveren machines aan
de documenten te komen schakelen wij snel
Exportomzet: 40%
klanten wereldwijd, die nanodeeltjes gebruiken
met evofenedex. We proberen vooral niet het
om nieuwe materialen te maken.”
wiel opnieuw uit te vinden.”
Wat zijn de toepassingsgebieden?
Is nanotech al in huis te vinden?
“Het speciale aan nanodeeltjes is dat ze zo
“Zeker, een veel genoemd voorbeeld zijn de
klein zijn dat ze door quantummechanica an
chips in mobiele telefoons en laptops. De
dere eigenschappen hebben dan de bulkma
schakelingen in deze chip zijn nog maar enke
terialen. Met nanodeeltjes zijn onderzoekers
le nanometers groot. In een huishouden ge
in staat om miljarden nieuwe materialen te
beurt er van alles op nanoschaal, alleen zijn
maken. Dat is ontzettend belangrijk voor in
we niet in staat om dat goed waar te nemen.
dustrieën als elektronica, energieproductie en
Tijdens het koken vinden er bijvoorbeeld
opslag, katalyse en nanomedicijnen.”
nanoveranderingen in ons eten plaats en ons lichaam is continu bezig om op nanoschaal
Wie zijn jullie klanten?
nieuwe structuren te maken. In drie seconden
“Op dit moment leveren wij vooral internatio
zijn je haren weer met enkele nanometers ge
naal aan topuniversiteiten. We werken er hard
groeid.
aan om in de toekomst ook aan industrie te
VSParticle ziet enorm veel kansen in het ont
kunnen leveren. De marketing gebeurt veel via
wikkelen van nieuwe materialen op deze
lokale distributeurs en op grote wetenschap
schaal en wil het maken van nanogestructu
pelijke conferenties. Via wetenschappelijke pu
reerde materialen zo simpel maken als het in
blicaties zijn onze klanten makkelijk te vinden.”
drukken van een knop.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
11
Wie in Rio de Janeiro het Gran Meliรก Nacional-hotel binnenloopt, ziet daar zonder het te weten overal Nederland om zich heen. De wandbekleding is namelijk afkomstig van het Brabantse bedrijf Vescom.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
Elmar Otten Ivo van der Bent
Muurmode Vescom
Bezoekers van het kantoor van Vescom in het Brabantse Deurne zullen met meer dan gemiddelde interesse de inrichting inspecteren. Het bedrijf maakt namelijk hoogwaardige wandbekleding, gordijnstoffen en meubelbekleding voor de ‘projectenmarkt’. Denk aan hotelketens, ziekenhuizen en
dat we hier op kantoor elke acht weken nieuwe
hoofdkantoren. De vele internationale gasten
wandbekleding aanbrengen, maar we probe
kunnen op het kantoor direct zien wat het be
ren wel voortdurend iets nieuws te laten zien.”
drijf in zijn mars heeft. Ook het kantoor van
Vescom opereert wereldwijd en is in Europa
marketing en sales director Arno Beurskens
verreweg de belangrijkste aanbieder. Afhan
fungeert als een stukje showroom. De vraag
kelijk van het land schommelt het marktaan
hoe lang het behang al op de muur zit, levert
deel tussen de 35 en 90 procent.
een vrolijke reprimande op.
“Onze producten worden voorgeschreven
“Het woord behang is echt verboden binnen
door architecten en interieurontwerpers”,
dit bedrijf, we spreken van wandbekleding,”
gaat Arno verder. “In opdracht van hun klan
zegt Arno lachend. “Behang is voor de parti
ten ontwerpen zij interieurs. Het is onze taak
culiere markt, wandbekleding voor de projec
om hen te voorzien van onze collectieboeken.
tenmarkt. De samenstelling van het product is
Je merkt dat designers steeds vaker iets wil
totaal anders en je zult bij ons niet die kleine
len voorschrijven wat nieuw is. Dat maakt het
rolletjes zien. Onze wandbekleding is 1,30
fabrikanten niet gemakkelijk. Je wilt een zeke
meter breed en wordt meestal op rollen van
re rust in je logistieke proces en niet telkens
50 meter geleverd.
met nieuwe producten komen. Wij denken
Maar dat terzijde, dit zit er nu drie maanden
daar een redelijke balans in te hebben gevon
op. Zes keer per jaar introduceren we nieuwe
den door voor de belangrijkste producten elk
dessins of kleuren. We maken het niet zo bont
half jaar met een nieuwe introductie te komen.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
13
Over het hele assortiment gezien hebben we dan elke twee maanden iets nieuws. Daarmee creëren we tegelijk een hoge barriè re voor nieuwkomers in de markt. Concurren ten voor wandbekleding zien we vooral buiten Europa. Willen zij Europa succesvol betreden dan moeten ze toch net zo vaak mooie collec ties zien uit te brengen.” Smaak “Smaken verschillen natuurlijk wereldwijd, maar in de projectenmarkt liggen die dichter bij elkaar dan in de consumentenmarkt. Een keten als het Marriott probeert in Dubai be wust hetzelfde gevoel op te roepen als in Lon den. Wij maken collecties die we wereldwijd kunnen afzetten. Om te weten waar de behoeftes liggen, spreekt onze designafdeling voortdurend met architecten en designers. Ze reizen veel, kij ken naar trends in mode, kleuren en interi eurs. We hebben duizenden contacten in onze database, die onze collectieboeken in het schap hebben staan. Zij zijn uiterst waar
“ Door elke twee maanden met iets nieuws te komen, creëren we een barrière voor nieuwkomers.” devol voor ons, want ze schrijven niet alleen onze producten voor, maar informeren ons ook over wat gaande is in de wereld.” De markt “Zo’n designer werkt in opdracht van een ho tel of restaurant. Het kan een ziekenhuis zijn of een kantoor. Grosso modo onderscheiden we drie segmenten: hospitality, de kantorenmarkt en de gezondheidszorg. Er zijn nog wat kleine sectoren, zoals high residential en retail, scho len en universiteiten maar die drie zijn het be langrijkste. Dat is waar je de projectenmarkt vindt. Wij richten ons op het midden- en hoge segment. In vrijwel alle West-Europese mark
14
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
ponden verkopen. Lokale concurrenten in En
ten hebben we eigen verkoopkantoren waar we met onze eigen mensen de markt bedie
geland hebben voordeel bij de huidige situatie.
nen. We hebben ervaren dat waar je de markt
De Britse markt is te klein om daar lokaal te
rechtstreeks bewerkt, je de beste resultaten
produceren, dus we zullen vanuit hier de En
realiseert. Het is niet voldoende dat een archi
gelse markt blijven beleveren. We kunnen de
tect een product van Vescom voorschrijft, je
concurrentie op zich prima aan, maar moeten
moet een project blijven volgen en dat kan het
nu een kleinere marge accepteren. Uiteindelijk
beste met eigen mensen. Je weet nooit of een
komt er een handelsverdrag, al kan dat best
concurrent te elfder ure op de proppen komt
een aantal jaar duren, en dan keert de rust
met een aanbieding. Of dat het bedrijf die de wandbekleding aanbrengt belang heeft bij een ander merk. We willen met alle deelnemers in een project rond de tafel zitten. Eigen mensen spreken de taal en begrijpen de cultuur. Ze kunnen service bieden, de levering in de gaten houden en staan klaar om proble men op te lossen. Ze kunnen ook technische ondersteuning bieden aan de specialisten die
“ In China heeft het geen zin om met Europese prijzen aan te komen.”
terug. Over Zwitserland hoor je tenslotte ook niemand klagen.” China “In Europa heeft Vescom een dominante posi tie en ook in Noord- en Zuid-Amerika staan we zeer goed op de kaart. In Azië nemen we een relatief bescheiden plek in, dat heeft voor al te maken met de afstand tot de markt.
onze wandbekleding aanbrengen.
Onze producten moeten vrij snel bij de klant
Buiten Europa hebben we kantoren in Dubai,
zijn. Door de lucht kan, maar dat is vrij duur.
Brazilië, Mexico en Singapore. In de Verenigde
Azië is de meest competitieve markt in de we
Staten hebben we een vrij grote organisatie. In
reld, met prijzen die onder het Europese ni
North-Carolina staat een identieke fabriek als
veau liggen. Feitelijk zouden we lokaal moeten
hier in Deurne, die wandbekleding voor de
produceren om de kosten omlaag te brengen.
Noord-Amerikaanse markt maakt. Binnen de
Niet eens zozeer vanwege de kosten van het
Vescom-groep hebben we ook nog drie we
produceren zelf. Een groot deel is namelijk ge
verijen, waarvan twee in het buitenland.
automatiseerd. Het zijn met name de trans
We proberen zoveel mogelijk in eigen hand te
portkosten en invoerrechten die het lastig ma
houden. Van eerste designidee tot de pro
ken om producten tegen marktconforme
ductie en distributie. Je weet vanaf het eerste
prijzen aan te bieden. In China heeft het geen
tot het laatste moment waar je het over hebt.
zin om met Europese prijzen aan te komen.
Je hebt controle over de grondstoffen die je
Dat is anders dan in bijvoorbeeld Zuid-Ameri
gebruikt, over het productieproces. Als je een
ka, waar mensen Europese producten waar
groot deel van de keten in eigen handen hebt,
deren en sneller bereid zijn daarvoor te kiezen.
is het veel eenvoudiger om problemen op te
De concurrentie in Latijns-Amerika is ook min
lossen en de organisatie te verbeteren.”
der dan in Azië. Toch merk je ook in China dat klanten na een
Brexit
tijdje de geleverde service en kwaliteit op prijs
“Ook in Engeland staat een groot verkoop
stellen en bereid zijn daar meer voor te betalen.
kantoor, het is een belangrijke markt voor ons.
Als ons volume in met name China groter wordt,
We waren als zoveel zakenmensen verrast
is het zeker een overweging om daar een fa
toen het Verenigd Koninkrijk voor de Brexit
briek te openen. De ontwikkelingen in China
koos. Het is haast onvoorstelbaar, maar zelf
gaan razendsnel en het land heeft op een aantal
spreek ik dus nooit iemand in Engeland die
gebieden al een voorsprong op Europa.
voorstander is.
We hebben al een jaar of zes een verkoop
Afgelopen jaar hebben we last gehad van de
kantoor in China. Bij het opzetten daarvan
koersdaling van de pond. We produceren in
hebben we externe hulp ingeschakeld. In zes
euro’s, maar ons kantoor in Engeland moet in
maanden gingen we van niets naar een draai globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
15
Efficient management of supplier declarations and correct use of free trade agreements – globally There are already more than 400 ratified free trade agreements (FTAs) around the world to ease trade among the involved countries and offering savings potentials to companies with respect to customs duties, which results in competitive advantages. However, companies can leverage such savings potentials and competitive advantages only by mandatory fulfilment of several complex rules of origin of goods as well as their detailed documentation. This requires to establish a process for the calculation of the origin of goods which conforms to the law and auditing requirements to avoid possible fines and unplanned costs in advance.
www.mic-cust.com
This is where MIC OCS supports you! It provides the necessary tools for the entire process of managing the origin of goods for a multitude of FTAs: From automated obtaining of supplier’s declarations using an innovative supplier web portal, to optimized calculation of the origin of goods based on multi-level bill of materials to the preparation of outbound supplier’s declarations. MIC OCS ensures that you will actually benefit from the savings potentials offered by FTAs. MIC Tel.: +43(0)732-778496 sales@mic-cust.com
end kantoor. Dat heeft me de ogen geopend, ik dacht dat China vanwege de cultuur- en taalverschillen en alle bureaucratie veel lasti ger zou zijn. Toch: je kunt exporteren naar China er niet even bij doen. Je moet er een kernactiviteit van maken. Maar eigenlijk geldt dat ook al voor de export naar Duitsland. Als je gaat investeren in een markt, in een eigen verkooporganisatie, dan gaan de kosten voor de baat. Daarom maken we liever geen al te grote sprongen maar kiezen voor een geleidelij ke groei. Doe dat wat je doet goed. Zorg dat een nieuw kantoor staat en een goede groei te pakken heeft voor je aan het volgende land be gint. Anders doe je teveel zaken tegelijk. China loopt nu goed, we zijn veertig procent gegroeid afgelopen jaar. In absolute bedragen is het nog een kleine markt, maar het loopt beter dan verwacht.” Copycats “We hebben in China ook een aantal produc tiefaciliteiten van concurrenten bezocht. Die lieten heel trots zien hoe mooi ze ons product konden namaken. Namaken en kopiëren is in China tot kunst verheven. Het is eerder de norm dan de uitzondering. Ze doen er ook niet geheimzinnig over. We zien het maar als een compliment voor ons product. Er zijn in onze branche wel een aantal partijen die dat proberen te bevechten. Dat is ondoenlijk. Je wint de slag, maar je ver liest de oorlog. Natuurlijk moet je wel je merk naam registreren en deponeren, inclusief de Chinese variant daarvan. We zijn ook bezig de
“ Wij waren de eerste die overstapte op watergedragen lakken.”
basis is veel lastiger, maar de uitstoot van op losmiddelen is daardoor verdwenen. Binnen de fabriek recyclen we warmte en water. We hebben onlangs besloten dat we naar een CO2-neutrale productie willen. Daarvoor gaan we 1500 zonnepanelen op ons dak leggen.
dessins en de namen daarvan te registeren.
in Azië niet of nauwelijks en zijn ook makkelijk
We kopen nu al onze stroom groen in.
Gelukkig begrijpen ook in China steeds meer
te omzeilen. Wij hebben geen zware metalen
Wereldwijd is er een tendens om verantwoor
partijen dat het ongepast is om te jatten van
of andere milieubelastende materialen in onze
der om te gaan met de milieu-impact van wat
een ander. Met de gerenommeerde architec
producten zitten en blijven ver weg van inferi
je doet. Wij vinden dat belangrijk en ook klan
tenkantoren hebben we geen probleem, het is
eure toeleveranciers. We willen weten waar
ten vinden dat steeds belangrijker. Doordat wij
meer de lokale hoteleigenaar die sneller voor
onze grondstoffen vandaan komen en hoe die
onze wandbekleding, meubelbekleding en
namaak kiest.
gemaakt zijn.”
gordijnstoffen zelf ontwikkelen, produceren én distribueren, beheersen wij nagenoeg de ge
Zo’n namaakproduct kan dan wel ongeveer op iets van ons lijken, de producteigenschappen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
hele productieketen. Daardoor zijn wij goed in
zijn vaak totaal anders. Al onze producten vol
“Wij waren de eerste fabrikant die vinylwand
staat de effecten van onze activiteiten op het
doen aan stringente eisen op het gebied van
bekleding ging maken met watergedragen
milieu te beperken. Kwaliteit heeft bij Vescom
brandveiligheid, licht- en kleurechtheid, stoot
lakken. Dat is al zo’n twintig jaar terug. Het
dus nooit alleen betrekking op het product.
vastheid en duurzaamheid. Die eisen bestaan
was een grote stap, want drukken op water
Ook op het productieproces.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
17
Er wordt wel vaker geclaimd dat blockchain-technologie ‘alles’ zal veranderen, maar in de export zou dat best wel eens de waarheid kunnen zijn.
Elmar Otten
Concrete toepassingen
Blockchain in de export Had een paar jaar terug iedereen het over ‘de cloud’, nu is de term ‘blockchain’ helemaal in. Het gaat ‘alles’ op zijn kop zetten, al kan zelden iemand uitleggen hoe en waarom. Dat verandert, nu Rabobank samen met partners een zeer concrete blockchain-toepassing op de markt brengt. Deze maakt in één klap duidelijk wat im- en exporteurs aan de technologie hebben. globe magazine sprak met twee blockchain-specialisten van Rabobank. Stel je voor: je ontvangt per e-mail een grote
Smart contracts
order van een bedrijf in Spanje. Je kunt de
Im- en exporteurs kennen bovenstaand di
opdracht goed gebruiken, maar de klus is zo
lemma. ‘Gelijk oversteken’ zou het meest ide
groot dat er ook een risico is. Wordt er niet
aal zijn, al is er ook dan nog een moment van
betaald, dan zit je met een serieus probleem.
vertrouwen nodig. Het nieuwe handelsplat
Je kent het Spaanse bedrijf niet, dus je zou
form we.trade, dat Rabobank met een con
het liefst vooruitbetaald krijgen. De potentiële
sortium van partners ontwikkelt, doet dit slim
koper zit echter met de omgekeerde situatie:
mer. Joost Volker, Lead Product Manager
deze wil eigenlijk eerst de goederen veilig op
Import/Export bij Rabobank en Chris Huls,
de stoep hebben staan en dan pas betalen.
co-lead blockchain, geven uitleg. “Het platform zit heel praktisch in elkaar”, ver telt Joost. “Je logt als verkoper in en klikt een koopovereenkomst met alle hoeveelheden, prijzen en leveringsvoorwaarden bij elkaar. Die
18
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
“ Een ‘smart contract’ kan automatisch aan de exporteur uitbetalen als de vervoerder laat weten dat de goederen geleverd zijn.”
Wat is blockchain? Blockchain heeft zijn bekendheid te danken aan de
dat controleren. Dat maakt het vele malen minder
populaire bitcoin, dat blockchaintechnologie gebruikt
kwetsbaar voor hackers, fraudeurs en dieven.
om financiële transacties bij te houden. Blockchains
Een centrale database heeft nog een nadeel: het is
zijn echter veel breder inzetbaar en dat heeft te maken
lastig om grote hoeveelheden gebruikers toe te voe
met een aantal eigenschappen, die hieronder aan bod
gen; het systeem wordt dan al snel te langzaam.
komen. Maar eerst: wat is blockchain nu eigenlijk? De
Blockchain kent dat nadeel niet, want er is geen cen
sheet of Ex beste vergelijking is met een spread
trale database. Het is dus schaalbaar. Een beperking
cel-werkblad, vol met rijen informatie. Wat er in die
is wel dat iedereen voortdurend alle data tot zijn be
spreadsheet wordt bijgehouden maakt niet uit. Je kunt
schikking moet hebben, dit kan juist weer wel vertra
er betalingen op bijhouden of de leverstatus van een
gend werken. Inmiddels zijn er varianten op block
partij goederen, maar ook wie de eigenaar van een
chain ontwikkeld die hier iets anders mee omgaan.
bepaalde auto is.
Je komt blockchain tegen in publieke varianten (bij
Er is één belangrijk verschil met een spreadsheet. Je
voorbeeld de blockchain achter bitcoin), maar er zijn
kunt onderaan nieuwe regels toevoegen, maar je kunt
ook gesloten versies. Het platform we.trade, dat in dit
geen bestaande informatie wijzigen. Hier komt ook de
artikel beschreven wordt, is bijvoorbeeld alleen toe
naam blockchain vandaan: telkens als iemand een
gankelijk voor de aangesloten deelnemers. Bij publie
blokje (rij) data toevoegt, wordt de ketting langer. Het
ke blockchains kan iedereen alle transacties zien
voordeel: niemand kan de historie van de gegevens
(maar niet tussen welke personen). Bij een gesloten
aanpassen of wissen.
blockchain is er slechts een beperkt aantal deelne
Een ander voordeel: de blockchain is een decentrale
mers, wat het qua vertrouwen een stuk makkelijker
database. Het staat niet op één centrale plaats opge
maakt.
slagen, zoals bijvoorbeeld de database met Neder
Tot slot, voor de fijnproever: een bredere naam voor
landse octrooien die RVO beheert. Iedereen die mee
blockchain is distributed ledger of shared ledger (ge
doet in de specifieke blockchain (specialisten hebben
distribueerd of gedeeld grootboek). Hieronder vallen
het dan over nodes; knooppunten) heeft een exacte
ook varianten waarin de data niet in een ketting van
kopie van de ‘spreadsheet’, kan zien wat er in staat en
blokjes is gerangschikt. globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
heb je vooraf met de koper afgesproken. Door
kening van de klant, maar van de rekening
actie gaat doen met een onbekende koper?
middel van een keuzemenu kun je bijvoorbeeld
van de bank. Dat is echt nieuw. De verkoper
Hoe kun je groei van een onderneming bevor
aangeven dat je de betaling automatisch wilt
kan als extra dienst ook voor invoice financing
deren? De eerste stap is toch vaak door inter
laten plaatsvinden als aan alle voorwaarden
kiezen. De bank stelt dan het bedrag van een
nationaal te gaan handelen. Hoe zou je dat
voldaan is. Dat kan zijn als de vervoerder door
toekomstige betaling eerder beschikbaar,
kunnen doen op een manier waar geen papier
geeft dat de goederen geleverd zijn. Hiervoor
waardoor je als exporteur over extra financiële
voor nodig is? Want nu wordt er in het inter
wordt gebruik gemaakt van een smart con-
ruimte kunt beschikken. Het platform zorgt
nationaal zaken doen heel veel papier ge
tract, een goed voorbeeld van wat blockchain
voor veel meer transparantie in geld- én goe
bruikt. Het is traag en gevoelig voor fouten.”
technologie mogelijk kan maken. De betaling
derenstroom. Zo bieden tracking & tracing
gebeurt daarna via het traditionele betalings
meer inzicht in de levering van de goederen.
Blockchain
verkeer (via Euro- en Wereldbetaling).
Bij het bedenken van het platform zijn we he
Er zijn intussen heel wat blockchain-varianten
Je kunt ook voor een bank payment underta-
lemaal blanco begonnen en hebben klanten
in de wereld. Het we.trade project maakt ge
king kiezen. Daarmee neemt de bank van de
gevraagd waar ze behoefte aan hebben als ze
bruik van Hyperledger Fabric. IBM is hier part
koper de betaling, en dus ook het risico, over.
internationaal zaken doen. Wat heeft een
ner van en tevens de bouwer van we.trade.
De verkoper krijgt dan niet betaald van de re
klant nodig als deze voor het eerst een trans
Momenteel doen er negen banken mee aan
20
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
het we.trade project. Naast Rabobank zijn dat
per en verkoper minder noodzakelijk om el
Banco Santander, Deutsche Bank, HSBC,
kaar goed te kennen, maar geen enkele on
KBC, Natixis, Societé Generale, Nordea en
dernemer doet graag helemaal blind zaken.
UniCredit.
Joost: “Iedereen die straks toegang heeft tot heel
we.trade, is al klant bij één van de aangesloten
West-Europa af,” legt Joost uit. “Dat is ons
Europese banken. Die zijn dus allemaal door
startpunt. In 2018 willen we verder groeien
het klantacceptatietraject van de betreffende
naar Oost-Europa. De meeste banken in het
bank heen gegaan. In de 1.0 versie van het
“Daarmee
dekken
we
nagenoeg
platform kunnen klanten elkaar bovendien al
consortium hebben daar een bankvergunning. We zien ook al veel interesse vanuit Azië.”
Chris Huls en Joost Volker
‘scoren’, net als op Zoover of Marktplaats. Je
In tegenstelling tot de blockchain die bijvoor
(Rabobank).
kunt zien hoe eerdere transacties zijn verlo
beeld bitcoin gebruikt, is de blockchain van
pen: hoe soepel dit liep, of er problemen wa
we.trade besloten.
ren… Partijen kunnen elkaar met deze social-
Chris: “Bij we.trade heeft het helemaal geen
scoring-functionaliteit
voordeel als iedereen kan meekijken. Zoals
vertrouwen.”
nog
makkelijker
het nu in elkaar zit, controleren de banken el kaars data voor die transactie waarin men
Toekomst
betrokken is. Zo weten we altijd dat die cor
Rabobank verwacht dit voorjaar de eerste pi
rect is, niet gemanipuleerd of per ongeluk
lotversie gereed te hebben en na de zomer
aangepast is. Dat is dé kracht van blockchain.
grootschalig ‘live’ te gaan. In die eerste versie
Je hoeft niet te vertrouwen op een centrale
zit het smart contract met betaling, social sco
partij, maar je hebt je eigen kopie van de ad
ring, tracking & tracing van goederen en ook
ministratie waardoor je weet wat waar is. Een
al de bank payment undertaking en invoice fi-
bank kan de eigen transacties op detailniveau
nancing.
zien, maar niet die van een ander.
Joost: “Klanten spreken ook de wens uit om
Omdat alles decentraal is, is het ook schaal
te kunnen koppelen met het erp-systeem zo
baar. Bij blockchain kunnen er in de toekomst
dat ze nog minder gegevens, die al bekend
allerlei partijen bijkomen, zonder tegen allerlei
zijn bij ons, opnieuw moeten invoeren. We blij
technische moeilijkheden en afhankelijkheden
ven ontwikkelen. Documentenstromen zou
aan te lopen.” Door de blockchain-technologie is het eenvou dig om informatie te delen, zonder dat mensen er mee kunnen knoeien. Er is een gedeelde ‘waarheid’ waar iedereen op kan vertrouwen. Joost: “Het is heel handig om als uitgangspunt het contract tussen koper en verkoper te heb ben, waar meerdere partijen vervolgens dien sten aan kunnen koppelen. Bijvoorbeeld de transporteur of een warehouse, maar ook een
“ Koper en verkoper kunnen elkaar scores geven, net als op Zoover of Marktplaats.”
den digitaal via het platform kunnen lopen. Denk ook aan verbeterde tracking & tracing met nieuwe technologieën. Je kunt een chip in een container plaatsen die kan bijhouden of de goederen gedurende het hele transport onder de juiste omstandigheden zijn vervoerd. Of een chip die nauwkeurig de locatie van jouw goederen bijhoudt. Alles wat je zou wil len hebben om meer zekerheid te krijgen wanneer jouw goederen binnenkomen.”
kredietverzekeraar. Internationaal zaken doen wordt zo veel eenvoudiger.”
Betalingen
Chris: “In een blockchain is het veel eenvoudi
Ook al is we.trade een blockchain-toepas
ger om data te delen en je wéét dat je allemaal
sing, crypto-currency als de bitcoin past niet
dezelfde info hebt. Geen datalekken, geen cor
in het plaatje, aldus Joost.
rupte data, geen verdwenen data. Daardoor
“We richten ons op de volwassen financiële
kun je beter samenwerken met partijen die wat
wereld. Betalingen lopen voorlopig via de be
verder van je afstaan.”
staande banksystemen in klassieke valuta. Op termijn kunnen deze betalingen via block
Duimpje omhoog
chain gaan, maar in eerste instantie doen we
Een platform als we.trade maakt het voor ko
dat dus niet.” globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
21
Eind mei treedt er nieuwe Europese privacywetgeving in werking. Bedrijven moeten kunnen aantonen alles gedaan te hebben om correct met gegevens om te gaan.
Astrid van Noort en Anita Nijboer
Algemene Verordening Gegevensbescherming
Bewust over privacy Nog een paar maanden en dan is het zover: de nieuwe Europese privacywet
en lid van de Privacy Desk bij Ekelmans & Meijer Advocaten.
Astrid van Noort (o.) en Anita Nijboer (b.) zijn beiden partner
treedt in werking. Bedrijven moeten hun gegevensverwerking goed op orde
22
hebben als ze het risico op hoge boetes of reputatieschade willen vermijden. De nieuwe privacywet heet in Nederland de
zogenaamd passend beschermingsniveau. De
Algemene Verordening Gegevensbescher
Europese Commissie heeft een lijst opgesteld
ming (AVG) en vervangt de Nederlandse Wet
van derde landen die zij heeft goedgekeurd (zie
bescherming persoonsgegevens. De Engelse
ec.europe.eu, trefwoord 'adequacy').
naam luidt General Data Protection Regulati on (GDPR). Het doel van de AVG is om de
De AVG verdient aandacht
bestaande rechten van natuurlijke personen
Als ondernemer werk je al snel met persoons
ten aanzien van persoonsgegevens uit te brei
gegevens, alleen al de gegevens van het ei
den en te versterken.
gen personeel vallen hieronder. Daarnaast valt te denken aan gegevens van partijen waar
Internationaal gegevensverkeer
mee je als ondernemer zaken doet, zoals ge
De AVG is per 25 mei 2018 direct van kracht
gevens van freelancers, eenmanszaken, en
in de hele EU, waardoor binnen de hele Unie
gegevens uit klantenbestanden, e-mailadres
hetzelfde niveau van gegevensbescherming
sen enzovoort.
geldt. Mits aan de AVG is voldaan, mogen bij
Veel bedrijven die werken met persoonsgege
internationale transacties persoonsgegevens
vens zijn met het oog op de aanstormende
worden uitgewisseld met een andere EU-lid
AVG bezig met de spreekwoordelijke grote
staat. Daar zijn geen extra regels voor.
schoonmaak. Als ondernemers nu tijd en
Voor doorgifte van persoonsgegevens naar lan
aandacht besteden aan privacy binnen de or
den buiten de EU (‘derde landen’) gelden wél
ganisatie kunnen kostbare problemen voor
afzonderlijke regels. Een organisatie mag, op
komen worden. Preventief juridisch advies
uitzonderingen zoals de uitdrukkelijke instem
kan een organisatie redden van aansprakelijk
ming van de betrokkene na, persoonsgegevens
heid door nalatigheid. Een ondernemer die
alleen doorgeven naar derde landen met een
niet beseft dat zijn organisatie beschikt over
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
“ Er moet een noodzaak zijn om persoonsgegevens te verzamelen.”
gevoelige informatie stelt zich bloot aan boe
der meer moet een ondernemer met alle der
tes, imagoschade en zelfs een faillissement.
de partijen die onder zijn verantwoordelijkheid de persoonsgegevens verwerken, zoals
De boetes kunnen oplopen tot twintig
een payrollorganisatie of zijn administra
miljoen euro of vier procent van de we
tiekantoor, zogeheten verwerkersover
reldwijde omzet als dat meer is.
eenkomsten afsluiten. De ‘verwerkers’ Maatregelen
moeten afdoende garanties bieden
Iedere organisatie die persoonsgege
dat zij de AVG naleven. De onderne
vens verwerkt, moet kunnen aanto
mer blijft als ‘verwerkingsverantwoor
nen dat de juiste en effectieve organi
delijke’ volledig verantwoordelijk voor
satorische en technische maatregelen
het gebruik van de gegevens. Als een ondernemer wordt betrapt op het niet
zijn genomen om aan de strenge nieu
goed beheren van privacygevoelige infor
we eisen van de AVG te voldoen. Zo mo
matie, is hij direct aansprakelijk.
gen niet zomaar alle persoonsgegevens worden verzameld maar moet er een nood zaak zijn om dat te doen. Een goed voorbeeld
Bewustzijn en de verantwoordingsplicht
hiervan is Airbnb, die is aangeschreven door
Bewustzijn is het toverwoord. Op tijd begin nen met het in kaart brengen van de gege
de Autoriteit Persoonsgegevens omdat zij ko pieën van paspoorten van gebruikers be
vens van werknemers moeten op een correc
vensverwerking is de eerste stap. Vervolgens
waarde. Weliswaar was een kopie van een
te manier worden verwerkt. Screening van
moet worden nagedacht over welke protocol
paspoort toegestaan ter identificatie van de
personeel, cameratoezicht binnen het bedrijf
len de onderneming nodig heeft voor een
gebruiker, maar diende het BSN-nummer van
en omgang met verzuimgegevens van werk
deugdelijke gegevensverwerking en moeten
de betreffende persoon te worden weggelakt.
nemers zijn allemaal zeer privacygevoelige
de medewerkers worden getraind.
Er was immers geen reden om dat gegeven
aspecten van de bedrijfsvoering.
Het belangrijkste is dat de ondernemer kan
te verkrijgen.
De organisatie moet verder zijn ingesteld op
aantonen dat hij er alles aan heeft gedaan om
Daarnaast moeten de persoonsgegevens
het beantwoorden van verzoeken van betrok
op correcte wijze met persoonsgegevens om
goed worden beveiligd. Daarbij moet niet al
kenen tot inzage, correctie of verwijdering van
te gaan. Dat heet in de AVG de ‘verantwoor
leen gedacht worden aan de gebruikelijke
gegevens.
dingsplicht’. Zolang de organisatie keurig
maatregelen
Andere vragen zijn:
heeft vastgelegd welke gegevens worden
• Is het nodig om een functionaris gegevens
verwerkt, welke risico’s daaraan kleven en
zoals
wachtwoordbeveiliging
maar kunnen onder omstandigheden ook meer geavanceerde maatregelen geboden
bescherming aan te stellen?
zijn, zoals het invoeren van end-to-end en-
• Is het nodig een DPIA (data protection im
cryptie voor de digitale communicatie, en
pact assessment) voor bepaalde verwer
pseudonimisering van persoonsgegevens.
kingen uit te voeren?
Verder mogen de persoonsgegevens niet te lang worden bewaard. De bewaartermijn
welke maatregelen zijn genomen om die risi co’s in te perken, is er in ieder geval aan die verantwoordingsplicht voldaan.
• Is de organisatie voorbereid op beveiligings incidenten, zoals een datalek?
dient slechts zo lang te zijn als nodig in een
Dossier AVG
bepaalde situatie. Dit betekent dat in een pro
Bewijslast
Lees alles over de nieuwe wet in het
tocol voor de verschillende persoonsgege
De bewijslast of aan alle privacyregels is vol
AVG-dossier van de Autoriteit Per
vens verschillende bewaartermijnen zullen
daan, ligt bij de ondernemer. Daarom is het
soonsgegevens.
moeten worden vastgesteld.
belangrijk dat de zaken vooraf juridisch goed
Niet alleen klantgegevens, maar ook gege
zijn geregeld en technisch veilig gesteld. On
autoriteitpersoonsgegevens.nl
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
23
Met een exportwaarde van 37 miljard euro, is Frankrijk een belangrijke handelspartner. In een serie van drie artikelen presenteert het Economisch Netwerk Frankrijk de Franse markt. Het NBSO-kantoor in Nantes trapt af.
Erwin Tuil
Frankrijk
Bij Parijs rechtsaf Het westen van Frankrijk ligt rechts als je langs Parijs rijdt richting Bordeaux en Spanje. Doorgaans ligt het daar wat vergeten. En zo voelt het voor de Fransen in het verre westen
NBSO-kantoor in Nantes, actief in West-Frankrijk.
Erwin Tuil is Chief Representative van het
vaak ook wel: ze staan niet echt op de radar.
24
Rechtsaf slaan bij Parijs kan wel eens leiden
gio’s ingezet op specifieke sectoren waaraan
tot goede zaken. De regio’s Bretagne en Pays
veel aandacht wordt besteed en waar over
de la Loire zijn de afgelopen jaren sterk op
heid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, zoals
komst. Inmiddels is le Grand Ouest uitge
universiteiten en onderzoekscentra, nauw sa
groeid tot het tweede industriële gebied van
menwerken. De ‘Triple Helix’, zoals dat in Ne
Frankrijk, na de regio Parijs en voor het
derland ook wel wordt gepromoot. Een ver
Zuid-Oosten van het land.
schil is wel dat in Frankrijk de banden tussen
Vooral die economische ontwikkeling was
bedrijfsleven, bestuur, branche- en vakvereni
voor het Economisch Netwerk Frankrijk aan
gingen nauwer zijn dan in Nederland.
leiding om in 2016 een kantoor te openen in Nantes, de hoofdstad van Pays de la Loire en
Nieuwe industrie
voor Bretagne de historische hoofdstad van
Zowel Bretagne als Pays de la Loire zoeken
die regio. Hoewel de agrarische sector van
hun economisch heil de komende jaren in in
cruciaal belang is, investeren beide regio’s in
novatie en nieuwe industrie op die terreinen
sectoren waar de toekomst ligt. De werkloos
waar vraag en lokale werkgelegenheid elkaar
heid ligt onder het landelijk gemiddelde en het
ontmoeten: digitalisering, cyber en composiet.
gemiddeld inkomen er boven. Bovendien blijkt
Neem bijvoorbeeld de luchtvaart (Airbus,
de bevolking hier optimistischer dan de door
Daher) waar composietmaterialen van groot
snee Fransman.
belang zijn. Spin-offs van het onderzoek dat bij
In plaats van alles te doen, wordt door de re
het landelijke kenniscentrum voor composiet,
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
“ Bretagne en Pays de la Loire mikken op nieuwe industrie zoals digitalisering, cyber technologie en composietmaterialen.”
Het uitgestrekte Bretagne en Pays de la Loire heeft niet voor niets de bijnaam 'le Grand Ouest': het gebied is anderhalf zo groot als Nederland.
EMC2, wordt gedaan, vindt zijn weg naar an
daarbij hoorde. Het Île de Nantes was een
rijs en het voelt minder formeel en gestrest
dere bedrijfstakken zoals de jachtenbouw. De
grote industriezone die door de succesvolle
dan de hoofdstad.
zeilsport is in Bretagne weer enorm belangrijk,
concurrentie uit andere landen als een molen
Bekende bedrijven als Airbus, GE Alstom,
met meer dan 1200 bedrijven die uitsluitend in
steen de agglomeratie Nantes Saint-Nazaire
STX en Renault dragen in hoge mate bij aan
dit segment werken.
naar beneden trok. De misère vertaalde zich
de werkgelegenheid. Minder bekend in Ne
Met de huisvesting van kenniscentra als ID
langzaam in een leegloop. Jongeren vertrok
derland, maar dominant in Frankrijk en daar
4Car (automotive), EMC2 (composiet), Laval
ken naar plaatsen waar wel werk was.
buiten, zijn ondernemingen als Leclerc en In
Virtual Center (VR/AR) of het INRIA, het digita
Wat het tij keerde was een ambitieus en goed
termarché (retail), Bolloré (handel en diensten),
le- en cybercentrum in Rennes, hebben de
gefinancierd moderniseringsplan dat zocht
Yves Rocher (cosmetica) en Ubisoft (enter
regio’s hoogwaardige kennis en dito produc
naar diversificatie, stadsvernieuwing, het te
tainment en software).
ten om de hele industrie verder te helpen.
rugbrengen van werk en het behoud van jon
De agrarische en levensmiddelenindustrie
Door de nauwe samenwerking van publieke
geren. Niet alleen Nantes, maar ook andere
(agro-agri in het Frans) werken voor heel
en private partijen, slagen de Fransen er
steden als Lorient namen soortgelijke stap
Frankrijk en de export. De maritieme en nauti
steeds beter in om innovaties en ideeën om te
pen. Anno 2018 is er nog steeds wel zware
sche sectoren leveren cruise- en speciaal
zetten in concrete producten en diensten.
industrie. De werf STX, waar per jaar twee
schepen, jachten en windmolens. Voor de
megacruisers van stapel lopen, is daar een
kust van Bretagne en Pays de la Loire zijn vijf
Diversificatie
trots voorbeeld van. Maar door de diversifica
offshore windmolenparken gepland of al in
Dat is een enorme verandering ten opzichte
tie van werk en opleidingen, blijven jonge pro
aanbouw. Innovatie rond de energietransitie
van veertig jaar geleden, in de nadagen van
fessionals wonen in de steden en omgeving.
wordt zo langzamerhand een serieuze eigen
de zware scheepsbouwindustrie en alles wat
Er is werk, het leven is goedkoper dan in Pa
bedrijfstak.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
25
Het NBSO Nantes heeft contacten in alle sec
taal niet spreekt, moet echt geluk hebben, een
Nederlandse handelshuizen vestigden zich al
toren, maar legt nadruk op sectoren als ener
goed product en een goede prijs. Wie zijn pro
in de 16e en 17e eeuw in Nantes voor de han
gietransitie, maritiem, composiet en virtual re-
duct in het Engels presenteert of denkt te kun
del in Loirewijn, kaas, graan en andere pro
ality. Wat ons kantoor daarbij opvalt, is de
nen brainstormen met een potentiële afnemer,
ducten. Uiteindelijk ontstond er een concen
welwillendheid om voorbij de landsgrenzen te
verkleint zelf de kansen op succes. Hoe moet
tratie van Nederlanders op het Ile Feydeau,
kijken voor koop en verkoop, maar ook voor
het dan wel?
midden in de stad, vlakbij de vroegere kades
samenwerking. De verkiezing van Emmanuel
“Er is haast geen grotere fout dan een Frans
en de versmarkt van La Petite Hollande. Ove
Macron tot president in mei vorig jaar heeft de
bedrijf het idee te geven dat je hen onder
rigens waren sommige handelshuizen ook
ondernemers een positief gevoel en wat meer
schat,” zei een Franse consultant, als ant
betrokken bij de slavenhandel waardoor de
vertrouwen in de toekomst gegeven.
woord op de vraag hoe een buitenlands bedrijf
Nederlandse geschiedenis en het Nederlands imago in de regio wat gemengd is.
Het zoeken naar nieuwe economische terrei nen betekent allerminst dat traditionele secto ren als automotive, aerospace en maritiem worden vergeten. Maar helder is ook dat al leen door het omarmen van innovatie, ook uit
“ Even snel iets verkopen is er niet bij.”
Hoe dan ook worden Nederlanders toch wel gezien als geboren handelaren. Inventief, uit op een scherpe prijs en een goede neus voor kansen die worden gegrepen als ze zich voordoen. Daar kan heel goed een strategie
het buitenland, een economische toekomst snel zijn ruiten kan ingooien. “Wat ook niet
aan ten grondslag liggen, maar die is lang
werkt, is om binnen te komen met een oplos
niet altijd tot op de komma uitgewerkt. Daar
Geduld
sing voor een probleem dat door de Franse
zit meteen ook de valkuil: te gehaast, te veel
De dynamiek van de regio’s betekent niet dat
partij niet zo gezien wordt en dan de Frans
uit op de snelle deal, te weinig tijd om een
de deuren wagenwijd open staan voor buiten
man te corrigeren.”
relatie op te bouwen. Nog een overtuiging
landse ondernemers. Dit is een ontwikkelde
Er gebeurt veel op het gebied van innovatie.
hier: Nederlanders denken teveel vanuit hun
markt, net zoals Duitsland of het Verenigd Ko
Meer dan buiten de landsgrenzen bekend is.
eigen belang.
ninkrijk. Bedrijven en sectoren hebben hun ei
“Daarom is het essentieel de Franse markt
Franse partijen werken meer vanuit een zorg
gen infrastructuur voor R&D, productontwik
goed te verkennen, want er komen veel
vuldig uitgedachte strategie. Mogelijke koer
keling
buitenlandse aanbieders met producten die
sen worden vooraf uitgewerkt, inclusief een
we al hebben en dan vaak nog beter ook.”
risicoanalyse en scenario’s voor wat te doen
kan worden veiliggesteld.
en
het
vermarkten
van
nieuwe
producten. De verbanden tussen overheid en
als A of B gebeurt. Wat is er nodig om de kans
private sector zijn stevig en fijn vertakt. Perceptie
te verzilveren en hoe wordt voorkomen dat
drijven die de West-Franse markt op willen.
Nederlanders hebben een wel een goede
een eventuele mislukking de ondergang van
Wie het idee heeft dat je wel even wat gaat
naam. Bretagne en Pays de la Loire hebben al
de onderneming betekent? Overdreven of
verkopen, zal teleurgesteld worden. Wie de
eeuwen handelscontacten met Nederland.
niet, er moet rekening worden gehouden met
Er is geen algemene blauwdruk voor alle be
In de 16e en 17e eeuw ontstond er een Nederlandse handelsgemeenschap op het Île Feydeau in Nantes.. Nog altijd is er een Marché de la Petit-Hollande.
26
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
het feit dat Franse bedrijven zelden over een
en Pays de la Loire een kleinere rol te spelen
NBSO Nantes
nacht ijs gaan.
dan elders. Buitenlandse partijen bieden nog
Het NBSO-kantoor in Nantes biedt vooral
Het dwingt je om je te verplaatsen in de Fran
wel eens iets wat Franse concurrenten mis
de eerstelijnsservice voor handelsbevorde
se manier van denken en de potentiële afne
sen. Zo werkt er een Nederlands bedrijf suc
ring in Bretagne en Pays de la Loire. Daar
mer of partner. De strategie betekent namelijk
cesvol in de Franse glastuinbouw. Het bedrijf
onder vallen handelsvragen, markt- en za
ook dat er nog wel eens wat minder flexibiliteit
maakt geen reclame, maar staat wel op beur
kenpartnerscan
is in de onderneming dan wij willen. Daarom is
zen. Het product is duurder dan dat van de
informatie. Daarnaast onderhoudt het kan
brainstormen voordat een contract getekend
Franse concurrentie. Maar de after sales ser
toor een netwerk met daarin bedrijven en
doorgaans weinig zinvol. Bovendien geeft het
vice is zo goed en snel dat het prijsverschil
overheden, inclusief de regionale organisa
geen probleem oplevert.
ties voor buitenlandse investeringen. Door
Fransen bouwen relaties overdacht op, han
dat netwerk kan het NBSO kansen signale
del wordt niet per se even terloops gedaan.
ren en bedrijven beter op weg te helpen.
“ Chauvinisme speelt in Bretagne en Pays de la Loire een kleinere rol dan elders.”
en
op
maatgemaakte
Want uiteindelijk is een afnemer of aanbieder iemand die je vaker tegenkomt. Verkoper en koper komen elkaar als het goed is op de vak
Cijfers
beurzen weer tegen, al dan niet met eigen
Het BBP van Bretagne en Pays de la Loire
stand, een eigen borrel in de middag of een
is samen goed voor 200 miljard euro. De
de indruk niet te weten wat de klant wil. Een
lunch tussendoor. Want als de relatie eenmaal
regio’s, bijna anderhalf keer zo groot als
concreet voorstel doet dat wel. Als er werkaf
bestaat, dient ze onderhouden te worden om
Nederland, tellen zeven miljoen inwoners.
spraken zijn en het vertrouwen is wederzijds,
voor alle partijen interessant te blijven.
Dat lijkt weinig, maar de economische im
dan kan zich een partnerschap ontwikkelen,
pact is aanzienlijk. Alleen al de vijf grootste
hoewel de ervaring ook is dat er een duidelijke
Steeds aantrekkelijker
agro-ondernemingen in Bretagne hebben
taakafbakening blijft tussen vraag en aanbod.
Maar is die markt om de hoek dan niet onaan
een gezamenlijke omzet van ruim twaalf
trekkelijk door dat chauvinisme en veelge
miljard euro.
Chauvinisme
noemde zaken als arbeidswetgeving en sta
Nantes Saint-Nazaire is de grootste agglo
Wat telt is niet alleen een zakelijke klik, maar
kingen? Frankrijk kent zeker zijn uitdagingen,
meratie in het gebied waar dit NBSO
ook de persoonlijke klik tussen koper en ver
maar de meeste buitenlandse ondernemers
werkt. Gevolgd door steden als Rennes,
koper. Er moet vertrouwen en respect zijn.
in Frankrijk zijn desondanks zeer tevreden en
Angers, Le Mans en Brest. Het gemiddeld
Een Franse aanbieder heeft op papier een
zien de aantrekkelijkheid van Frankrijk met
inkomen ligt rond de 30.000 euro, onge
voordeel omdat die ‘het gevoel’ begrijpt en de
name de laatste jaren groeien. Dus kom die
veer de helft van wat in Parijs verdiend
taal tot in de finesse beheerst. Dat chauvinis
mondiale markt om de hoek ontdekken!
wordt. Daar staat tegenover dat de kosten
me wordt niet ontkend, maar lijkt in Bretagne
voor wonen en levensonderhoud in de re gio’s beduidend lager liggen.
Economisch Netwerk Frankrijk De
handelsbevordering
voor
Frankrijk
wordt aangestuurd vanuit de Economische Afdeling van de ambassade in Parijs, waar in innovatie, landbouw, milieu en infrastruc tuur en handel zijn samengebracht. Onder die afdeling vallen ook de NBSO’s in Lyon en Nantes. Voor de creatieve sector is in Parijs nog het Atelier Néerlandais waar jon ge ontwerpers een platform in de Franse hoofdstad hebben om zich te presenteren op de Franse markt. Verder kan het net werk terugvallen op een tiental hono In Saint Nazaire bouwt STX France grote cruise schepen.
rair-consuls en een consulaat-generaal in Monaco.
www.nederlandwereldwijd.nl/
zakendoen/zakelijk-netwerk-en-contacten/ frankrijk
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
27
Van wie zijn eigenlijk de goederen die bij de Amerikaanse distributeur liggen opgeslagen? Een vraag die opeens relevant is als de curator zich meldt.
Carl M.R. van der Zandt en Stéphanie Cassimon
Consignatie in de VS
Dagelijks gaan enorme hoeveelheden producten de Atlantische Oceaan over richting de masteropleiding Rechten aan de Fordham Law School in New York.
Carl M.R. van der Zandt is advocaat te New York. Stéphanie Cassimon volgt
Distributeur failliet? de Verenigde Staten (VS). Veelal schakelen Nederlandse bedrijven een Amerikaanse distribiteur in om hun producten daar op de markt te brengen. Lastige punten bij de onderhandelingen zijn vrijwel altijd de betalingsvoorwaarden en het voorraadrisico. De Amerikaanse distribiteur wil graag zolang
de leverancier. De distribiteur is pas verplicht
mogelijk wachten met betaling, liefst totdat de
tot betaling op het moment dat hij de produc
producten weer zijn doorverkocht. De Neder
ten weer heeft doorverkocht. Op dat moment
landse leverancier gaat hier soms mee akkoord
gaat het eigendom van de producten over op
op voorwaarde van een zogenaamd eigen
de distribiteur en direct weer verder over op
domsvoorbehoud of retention of title. De be
de (eind)koper.
doeling van de Nederlandse leverancier is dat
Veel grote warenhuizen en distribiteurs in de
het eigendom van de geleverde producten pas
Verenigde Staten maken graag gebruik van
overgaat naar de distribiteur op het moment
consigment en bieden ook buitenlandse bedrij
dat volledige betaling is ontvangen. Echter, ei
ven een Amerikaanse distribution and consig-
gendomsvoorbehoud zoals dat in Nederland
ment agreement aan. Maar het aangaan van
gebruikelijk is, bestaat niet in de VS. Als er ver
een dergelijke overeenkomst is niet voldoende
der niets wordt geregeld, zal de Nederlandse
om een geldige consignatie tot stand te bren
leverancier met lege handen komen te staan
gen en de rechten van de leverancier veilig te
als er beslag wordt gelegd op de producten of
stellen. Er gelden wettelijke formele eisen die
als de Amerikaanse distribiteur failliet gaat.
vaak niet expliciet in de overeenkomst staan vermeld. Als niet aan deze vereisten wordt vol
28
Consignatie
daan vist de onwetende leverancier alsnog
Een andere wijze om een distribiteur door
achter het net als er beslag wordt gelegd op de
middel van uitgestelde betaling over de streep
voorraden van de Amerikaanse distribiteur of
te trekken is het leveren van producten in con
als deze failliet gaat. De in consignatie gelever
signatie. Bij consignatie worden producten
de producten worden dan behandeld als eigen
feitelijk geleverd maar blijft het eigendom bij
voorraad van de distribiteur en mogen door de
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
2. De leverancier moet aan andere houders curator worden verkocht zonder voorrangs
geen veilingbedrijf zijn en mag hij niet bekend
van (mogelijk) conflicterende ‘zekerheids
recht van de leverancier.
staan goederen van anderen te verkopen. De
rechten’ een authenticated notification stu
De meeste regels over commerciële transac
waarde van iedere consignatielevering dient
ren met daarin een nauwkeurige omschrij
ties, zekerheidsrechten en contractenrecht
minimaal duizend dollar te zijn. Maar ook als
ving van de in consignatie geleverde
zijn te vinden in de wet- en regelgeving van de
aan deze voorwaarden is voldaan is er nog
goederen. Ook deze authenticated notifica
individuele staten. Met betrekking tot consig
geen geldige consignatie tot stand gekomen.
tions zijn vijf jaar geldig en kunnen worden
natie gelden de regels van de staat van vesti
Daarvoor is perfection nodig.
verlengd.
ging van de distributeur of consignatienemer.
Zowel het financing statement als de authenti
Dit artikel gaat uit van de regels in de staten
Perfection
New York en California.
Voor een geldige consignatie, waarmee nog
of verzonden vóórdat de betreffende goederen
niet betaalde goederen die in consignatie zijn
worden geleverd. In de meeste staten kunnen
Eisen
geleverd teruggekregen kunnen worden na be
leveranciers vrij eenvoudig online zoeken naar
De Uniform Commercial Code (“UCC”) is een
slag of faillissement, moet aan de volgende ad
geregistreerde zekerheidsrechten ten aanzien
modelwet op het gebied van commercieel
ditionele eisen zijn voldaan:
van bedrijven in de betreffende staat. Daar
recht, die in de meeste staten van de VS in min
1. De leverancier of consignatiegever moet
naast kunnen gespecialiseerde agenten zoge
of meer dezelfde vorm is opgenomen in de lo
een financing statement invullen en depone
naamde lien-searches uitvoeren om er achter
kale wetgeving. Als het gaat om consignatie
ren in de staat of staten waar de distributeur
te komen of en welke andere schuldeisers ze
bepaalt de UCC onder andere dat een hande
of consignatienemer is gevestigd. Het finan
kerheidsrechten hebben gevestigd.
laar (consignatienemer) niet onder dezelfde
cing statement is vijf jaar geldig en kan wor
naam handel mag drijven als de leverancier
den verlengd door middel van een continu-
Tot slot
(consignatiegever). Verder mag de handelaar
ation statement.
Het is bij consignatie essentieel om te handelen
cated notification moet worden gedeponeerd
volgens de regels van de staat van vestiging van de Amerikaanse distribiteur. Door aan alle voor waarden, depots en aankondigingen te voldoen krijgt de leverancier een Purchase-Money Security Interest in Inventory (PMSI). Met een PMSI krijgt de leverancier een voorrangsrecht op de in consignatie geleverde goederen dat deze kan inroepen tegen andere schuldeisers, inclusief schuldeisers met oudere zekerheidsrechten. In geval van faillissement van de distributeur of consignatienemer kunnen de in consignatie ge leverde goederen buiten het faillissement wor den gehouden. Wel zo prettig!
Masterclass Juridische & fiscale aspecten in Amerika 22 maart 2018 • Rosmalen Hoe start je een eigen onderneming in Amerikaanse distributeur failliet? Voorkom dat de curator de nog niet betaalde goederen opeist.
de VS of exporteer je naar Amerika? www.evofenedex.nl/evenementen
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
29
Wat zijn de mogelijke effecten van Brexit op contractuele verhoudingen? En hoe kunt u zich juridisch hierop voorbereiden?
Joost Maassen
Brexit en contracten
Stel de juridische voorbereiding niet uit! willen verlaten. Ingevolge artikel 50 van het EU Verdrag zal dit uiterlijk op 29 maart 2019 gebeuren, tenzij het vertrek met medewerking van alle lidstaten wordt uitgesteld of herroepen.
handels-, contracten- en overnamerecht.www.maassenlaw.com
Nederlands en Engels recht bij grensoverschrijdende zaken op het gebied van het vennootschaps-,
Joost Maassen is zowel Nederlands advocaat als solicitor of England & Wales. Hij adviseert over
Op 29 maart 2017 gaf het Verenigd Koninkrijk (VK) officieel kennis de Europese Unie (EU) te
30
Eind december 2017 werden er principeaf
Ontvlechting van regelgeving
spraken gemaakt over een aantal aspecten
Sinds de toetreding in 1973 is de Engelse
van de scheiding (de financiële afwikkeling,
wetgeving steeds meer geharmoniseerd en
rechten van EU-burgers en de Ierse –
verweven met de regelgeving van de EU. De
Noord-Ierse grens). Hierdoor kan verder ge
ontvlechting zal een zeer ingewikkeld juridisch
praat worden over de toekomstige handelsre
onderhandelingsproces worden. De schattin
latie. Op dit moment is nog niet duidelijk of
gen lopen uiteen, maar het zou wel eens om
partijen er in zullen slagen een akkoord te
zo’n 20.000 regelingen kunnen gaan.
sluiten die een ‘harde Brexit’ voorkomt.
De Britse regering heeft besloten in de zoge
De problemen liggen niet alleen in de relatie
naamde ‘Great Repeal Bill’ vast te leggen dat
tussen het VK, de EU en de individuele lidsta
na Brexit alle bestaande regelgeving voorlopig
ten met ieder hun eigen belangen, maar ook
van kracht blijft. Daarna zal geleidelijk worden
binnen het VK, waar de conservatieven bij de
bekeken welke regelingen definitief worden
laatste verkiezingen hun meerderheid verlo
gehandhaafd. Dit zal echter onvoldoende zijn.
ren. De Britse regering zal voorzichtig moeten
Het VK wordt na de uittreding een zogenaamd
manoeuvreren om niet alleen de voor- en te
‘derde land’: een land dat geen deel meer uit
genstanders van een harde Brexit op één lijn
maakt van de EU-rechtsorde en de gemeen
te krijgen, maar ook de deelregeringen van
schappelijke interne markt. Dit betekent dat
Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ier
voor de wederzijdse erkenning of uitvoering
land. Die deelregeringen willen hun over de
van veel regels in grensoverschrijdende geval
afgelopen jaren verkregen zelfstandigheid ver
len aparte afspraken met de EU of individuele
groten of voor de individuele regionale belan
lidstaten nodig zijn. Mede om die reden wordt
gen opkomen. Daarnaast dreigt de Noord-Ier
ook over een eventuele overgangsperiode na
se kwestie weer een rol te gaan spelen.
29 maart 2019 onderhandeld.
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
“ De Brexit telt straks niet als ‘onvoorziene omstandigheid’.”
xx
Effecten nog onduidelijk
de benodigde vakbekwaamheid/diploma’s;
houden. Dit kan betekenen dat er in de toe
In afwachting van de uitkomst van de onder
• veranderingen in wetgeving, bijvoorbeeld
komst wellicht geen beroep op onvoorziene
handelingen is nog onduidelijk wat de veran
op het gebied van financiële instellingen,
omstandigheden, overmacht, de redelijkheid
deringen en de daarmee samengaande effec
verzekering, consumenten- en werkne
en billijkheid of andere vergelijkbare bepalin
ten van de uittreding zullen zijn. Deze kunnen
mersbescherming,
mededin
gen kan worden gedaan. In dit verband is ook
onder andere verschillen per sector, contract
ging, intellectueel eigendom, dataprotec
van belang dat het Engelse recht de redelijk
of geografisch gebied van het VK. Daarnaast
tie, toepasselijke recht, bevoegde rechter
heid en billijkheid als algemeen doorwerkend
is de kans groot dat bij een akkoord vanwege
en grensoverschrijdende tenuitvoerlegging
principe niet kent. Om deze onzekerheden te
de complexiteit van de ontvlechting niet alle
van rechterlijke uitspraken.
vermijden zouden ondernemers dus op z’n
agentuur,
gevallen gedekt zullen zijn.
Deze veranderingen kunnen onder andere de
minst moeten overwegen om nu al zo veel
Zonder afspraken over een nieuwe handelsre
volgende effecten hebben:
mogelijk contractueel te anticiperen om op
latie zullen automatisch de minimale regels van
• stijging van de productie- en/of financie
die manier hun risico’s te beperken.
de World Trade Organisatie van toepassing zijn,
ringskosten;
met als gevolg het einde van het vrije verkeer
• verplaatsing van bedrijfsactiviteiten;
De eerste stap: inventarisatie
van personen, goederen, diensten en kapitaal
• migratie van arbeidskrachten;
Daarvoor zullen bedrijven eerst hun contracten
en de terugkeer van im- en exporttarieven.
• verandering in consumentenbestedingen;
moeten doorlichten op de mogelijke effecten
Een greep uit de mogelijke veranderingen:
• koers- en valutaschommelingen; en
voor het productie-, in- en verkoopproces en de
• het instellen van im- en exporttarieven en
veranderingen of onzekerheden met be •
daarmee samenhangende geldstromen.
complexere douaneprocedures; • de verandering van BTW- regels;
trekking tot de wettelijke of contractuele
Deze inventarisatie betreft niet alleen de eigen
rechtspositie.
positie, maar ook die van de contractspartner en andere relevante ketenpartners. Het gaat hier om
• de inperking van vrij verkeer van personen, Brexit is geen excuus
zaken als wederzijdse prestaties (inclusief geo
• het vervallen van de wederzijdse erkenning
Met de huidige kennis van de Brexit zou van
grafische omschrijvingen, bijvoorbeeld bij exclu
van (a) vergunningen, (b) eisen voor de van
bedrijven verwacht kunnen worden dat zij nu
siviteit), nakoming, financiering, zekerheden,
buiten de EU ingevoerde goederen en (c)
al zo veel mogelijk rekening met de gevolgen
executie, kosten en compliance met wetgeving.
goederen, diensten en kapitaal;
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
31
menstelling van het VK?
Vervolgens moeten per onderwerp de volgen
• specifieke gevolgen regelen; of
de vragen worden gesteld:
• leiden tot heronderhandeling en - indien
• Hoe verhouden de nieuwe bepalingen zich
dat mislukt - tot beëindiging van het con
ten opzichte van de bestaande bepalingen
tract.
in het contract?
• Wie is onder het contract voor wat verant woordelijk? • Bevat het contract relevante bepalingen? • Zijn die bepalingen voldoende om de gevol gen van een Brexit gebeurtenis te regelen?
Daarbij moet onder andere het volgende wor
Wanneer de contractspartijen verplichte on
den geregeld:
derhandelingen zijn overeengekomen moet aan het volgende worden gedacht:
• Bieden bepalingen over force majeure,
• Hoe lang mogen de onderhandelingen du
material adverse change, prijsaanpassin
Wanneer is sprake van een Brexit-gebeurtenis
gen, beëindiging en/of opzegging wel vol
(definitie en moment) en wanneer gaat het om
doende bescherming?
een algemene, specifieke of onvoorzienbare
• Onder welke spelregels worden zij gevoerd?
• Of is het in het belang van het bedrijf dat
gebeurtenis? Houd in dit verband niet alleen
• Wat zijn de gevolgen van een impasse (bij
die bepalingen bij een Brexit-gebeurtenis
rekening met het moment van daadwerkelijke
juist niet in werking treden?
uittreding, maar ook met gebeurtenissen er voor en tijdens het onderhandelingsproces,
ren?
voorbeeld mediation of arbitrage)? • Wat zijn de opzeggings- en vervaltermijnen bij beëindiging?
Deze vragen moeten in de context van het
die een grote impact kunnen hebben.
toepasselijke recht worden beantwoord. Het
• Wanneer en voor hoe lang kan men zich
Nederlandse en Engelse contractenrecht zijn
op de gebeurtenis beroepen? En mag dit
erg verschillend. Bovendien kan een term on
ook meerdere malen of voordat de ge
Conclusie
beurtenis zich voordoet?
Het VK zal als gevolg van het inroepen van
der het Engelse recht een andere betekenis hebben dan wij gewend zijn.
• Wat zijn de consequenties van beëindiging (bijvoorbeeld de kosten)?
• In hoeverre moet er een verband zijn tussen
artikel 50 naar alle waarschijnlijkheid de EU op
de gebeurtenis en het te regelen gevolg?
29 maart 2019 verlaten, tenzij er unaniem an
De tweede stap: eventuele contractuele
• Wat is het gevolg van een gebeurtenis?
dere afspraken worden gemaakt. Het is nog
aanpassingen
• Is dit een optie of een automatisch gevolg?
onduidelijk hoe een eventuele overgangsre
Indien aanpassingen in het contract nodig zijn,
• Moet er een aantoonbaar negatief effect
geling en de toekomstige handelsrelatie tus
voor een partij zijn en zo ja, hoe groot?
sen het VK, de EU en de lidstaten eruit gaat
kunnen grofweg de volgende twee soorten Brexit-bepalingen (of een combinatie daarvan)
• Wie mag de bepalingen inroepen?
zien. Dat maakt het inventariseren en eventu
worden opgenomen: bepalingen, die
• Wat te doen bij een verandering van de sa
eel aanpassen van de contractuele verhou ding in afwachting van Brexit een ingewikkeld proces waar de meeste ondernemers onge twijfeld tegenop zullen zien. Bedrijven kunnen echter nu al iets doen door in bestaande en toekomstige contracten Brexit-bepalingen op te nemen. Zij zouden dat op z’n minst moeten overwegen om zo veel mogelijk onaangena me verrassingen te voorkomen.
Trends in Export 10 april 2018 • Amsterdam Veel aandacht voor de Brexit tijdens deze jubileumeditie. www.trendsinexport.nl
32
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
Sebastiaan Bennink en Wilco Heiwegen
Wie zich aan de regels houdt en zich goed voorbereid, kan prima zaken doen met Rusland.
is beleidsadviseur internationaal ondernemen bij evofenedex.
Sebastiaan Bennink is advocaat bij Wladimiroff Advocaten. Wilco Heiwegen
Sancties Rusland
‘ Wel je huiswerk doen!’
Steeds meer Nederlandse bedrijven tonen interesse in de Russische markt. Dit ondanks de sanctieregels die sinds 2014 gelden bij im- en export. Zaken doen met Rusland is voor de im- en exporteurs uit de meeste sectoren prima mogelijk. Wel is belangrijk dat ondernemers de sanctiewetgeving goed naleven en hun huiswerk doen als ze de markt willen betreden.
In de eerste helft van 2017 groeide de Neder
schap zet economische sanctieregimes in als
landse export naar Rusland met 35 procent
instrumenten om het gedrag van bepaalde
ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
landen te sturen of te bestraffen, met als doel
Dit onder meer dankzij de aantrekkende Russi
de internationale vrede en veiligheid te hand
sche economie en de gunstigere koers van de
haven of te herstellen. Sancties kunnen wor
roebel. In 2016 exporteerden Nederlandse be
den opgelegd door de Verenigde Naties (VN)
drijven voor zo’n 4,3 miljard euro aan goederen
en de Europese Unie (EU), maar ook door
naar Rusland. De verwachting is dat in 2017
landen, zoals de Verenigde Staten (VS) of Ne
de export de vijf miljard overschrijd. Met name
derland. De voor Nederland relevante sanc
voor producten als kassen, (landbouw)machi
ties tegen Rusland zijn opgelegd door de EU.
nes en trucks is een forse exportgroei te zien.
Het Europese sanctieregime tegen Rusland is
Sancties
deningen, waarvan EU-verordening 833/2014
Im- en exporteurs zijn wel gebonden aan de
(de ‘Rusland Verordening’). Op grond van de
sanctiewetgeving. De internationale gemeen
Rusland Verordening gelden er onder meer
“ De export naar Rusland laat weer groei zien.”
neergelegd in enkele EU-besluiten en veror
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
33
exportbeperkingen, is het verboden bepaalde technische en financiële bijstand te leveren en is het ook verboden te hande len in bepaalde financiële instrumenten. Daarnaast gelden er sancties tegen de Krim en Sebastopol die momenteel streng worden gehandhaafd. Het gaat te ver in dit artikel om inhoudelijk in te gaan op alle sancties tegen Rusland, maar de belangrijkste Europese sanc ties tegen Rusland zijn: • een wapenembargo; • een verbod op technische/financiële dienstverlening; • een verbod op handel in effecten/geldmarktinstrumenten; • een bevriezing van tegoeden en economische middelen; • exportbeperkingen (verbod/vergunning); • een verbod op uitvoer goederen in bepaalde sectoren (ver voer, telecommunicatie, energie, exploitatie van olie, gas en minerale rijkdommen); • een verbod op invoer van goederen met een oorsprong in de Krim/Sebastopol en • een verbod op betrokkenheid bij infrastructurele projecten in de Krim/Sebastopol. Wel doen, niet doen Naleving van sanctieregimes brengt voor ondernemers de no dige verplichtingen met zich. De ondernemer dient zich bewust te zijn van zijn of haar wettelijke verplichtingen en is ook gehou den maatregelen te treffen ter
“ Licht de bank op tijd in over je plannen in Rusland.”
voorkoming van overtreding van deze verplichtingen. Wij adviseren een ‘gelaagde’ benadering toe te
Tijdens deze vlootschouw in Sebastapol in 2013 lagen
passen op transacties. Zorg er
Oekraïense en Russische schepen nog broederlijk naast
voor dat alle relevante informatie
elkaar. Inmiddels gelden er diverse sanctieregels voor de
beschikbaar is, zodat kan worden
export naar de Krim en Sebastopol, waaronder een wape
gecontroleerd of de transactie onder de geldende sancties is
nembargo..
toegestaan. Dat betekent: • Ken uw klant;
34
• Ken het ontvangende land;
geen zaken verborgen voor de toezichthouder. Wat zijn de ge
• Ken het product of de dienst;
volgen van het niet naleven van de sancties? In Nederland wor
• Ken het eindgebruik;
den Europese verordeningen strafbaar gesteld op grond van de
• Ken de eindgebruiker en
Wet op de economische delicten (‘Wed’). Overtreding van het
• Ken de transactie.
sanctierecht levert op grond van de Wed een strafbaar feit op.
Daarnaast doet een ondernemer er goed aan de bank te laten
Preciezer gezegd: schending van sancties onder de Wed is een
weten dat ze van plan zijn te gaan handelen met een organisa
misdrijf indien zij opzettelijk is begaan en een overtreding indien
tie in een land waartegen sancties zijn ingesteld, zoals Rusland.
zij niet opzettelijk is begaan. Voor zover het een misdrijf betreft,
De bank kan dan aangeven welk beleid zij ten aanzien van dat
kan aan de rechtspersoon een maximumboete van 820.000
betreffende land hanteert en of zij bijvoorbeeld transacties met
euro worden opgelegd. De rechter kan deze zelfs verhogen tot
dat land uitvoert. Ook is het raadzaam om in offertes of over
maximaal tien procent van de jaaromzet van de betreffende on
eenkomsten rekening te houden met sancties.
derneming. Daarnaast kan aan de feitelijke leidinggever, de na
Mocht je als ondernemer in verband met sanctieregelgeving,
tuurlijke persoon die feitelijk leiding heeft gegeven aan de verbo
om welke reden dan ook, in aanraking komen met een toe
den gedraging van de rechtspersoon (dus veelal een manager
zichthouder, wees dan transparant, weet hoe je moet reageren
of een bestuurder), onder omstandigheden een gevangenisstraf
en - mocht er onverhoopt toch iets zijn misgegaan - houd dan
van maximaal zes jaren en een geldboete van maximaal 82.000
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
euro worden opgelegd. Indien er geen opzet in het spel is, gel
Tweede Kamer volle aandacht. Zo stelde VVD-Kamerlid Bente
den aanzienlijk lagere straffen. Opeenstapeling van de boetes is
Becker in navolging van het interview eind november Kamer
mogelijk als de delicten herhaaldelijk zijn gepleegd.
vragen aan minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwik
In november 2017, is transport- en opslagbedrijf U-Freight Hol
kelingssamenwerking.
land BV strafrechtelijk veroordeeld tot het betalen van een geld
Bente Becker vroeg de minister onder meer met name het
boete van 50.000 euro, waarvan de helft voorwaardelijk, voor
MKB betere handvatten te geven om te voldoen aan de sanc
het doorvoeren van militaire goederen naar Rusland. De direc
tiewetgeving. Zo is het vaak moeilijk te achterhalen wie de uit
teur van het bedrijf is toen vrijgesproken: er was niet bewezen
eindelijke eindgebruiker is van de goederen. De minister rea
dat hij van dit transport op de hoogte was.
geerde op 19 december op de vragen. Zij ging daarbij met name in op wat het ministerie van Buitenlandse Zaken nu al
Ontwikkelingen
doet om bedrijven te helpen te voldoen aan de wetgeving. Op
De Europese Unie verlengde de Russische sancties recent met
23 januari diende Bente Becker nieuwe Kamervragen in, als
een half jaar tot eind juli 2018. Gezien de politieke verhoudin
vervolg op de antwoorden van de minister. Daarbij vraagt ze de
gen tussen de EU en Rusland lijkt een verdere verlenging van
minister onder meer het Handboek Rusland te updaten en
de sancties reëel. Mede door een interview met de auteurs van
meer praktisch te maken, onder meer door het opnemen van
dit artikel op BNR hebben de sancties tegen Rusland ook in de
een verwijzing naar de company check. globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
35
Alicia Zwanikken
Terwijl de Incoterms-conditie DAP zeer populair is, wordt DAT nauwelijks gebruikt. Is de ene D-term beter dan de andere?
Serie Incoterms®
D-discussies In 2017 deed evofenedex onder exporteurs onderzoek naar het gebruik van Incoterms®. De D-condities bleken in wisselende mate populair. De helft van de exporteurs gaf aan DAP het meest te gebruiken. Een andere vijftig procent gaf juist aan de conditie DAT nooit te gebruiken. DDP werd niet eens genoemd. Vallen deze voorkeuren te verklaren of
Alicia Zwanikken is jurist bij evofenedex.
gaan er nog onvermoede mogelijkheden in de D-condities schuil? DAT
DDP
De conditie DAT houdt in dat de verkoper al het transport zal
DDP is het makkelijkst uit te leggen als het tegenovergestelde
regelen en betalen tot aan de (douane) terminal in het land van
van Ex-Works. Bijna alle verplichtingen voor het vervoer vallen
bestemming. De verkoper regelt bovendien alle formaliteiten en
bij DDP op de verkopende partij. De verkoper draagt niet alleen
kosten met betrekking tot de aangifte tot uitvoer, maar niet voor
de rekening en het risico voor het transport tot aan de plaats
de aangifte tot invoer. Dit is de reden dat er vaak voor een
die de partijen hebben afgesproken, hij is ook verantwoordelijk
douaneterminal wordt gekozen, omdat de koper vanaf daar
voor de kosten voor de aangifte tot uitvoer én invoer van de
makkelijk de verplichtingen over kan nemen.
goederen. DDP kan een goed idee zijn voor organisaties die werken met koeriersdiensten of vergelijkbaar transport.
DAP Bij DAP gaat de verkoper een stap verder. Daarbij moet de
DDP kwesties
verkoper namelijk zorg dragen voor de aankomst van de goe
De problemen bij DDP komen vooral om de hoek kijken bij be
deren in het vervoersmiddel op de plaats van bestemming zo
drijven die net even wat kleine dingen over het hoofd hebben
als afgesproken. Omdat de verkoper nog steeds alleen zorg
gezien. Zo is er een verkoper geweest die regelmatig zaken
draagt voor de aangifte tot uitvoer maar niet voor de aangifte
deed met een klant in de VS op basis van DDP. Diezelfde klant
tot invoer, geeft juist deze conditie veel problemen. Als de ko
vroeg of er ook een levering naar Brazilië kon, en dat was geen
per namelijk voor verwarring zorgt of niet alle documenten op
probleem… totdat bleek dat de invoerkosten van Brazilië voor
orde heeft bij het inklaren van de goederen, of er ontstaan door
dat product zestig procent hoger lagen dan in de VS.
een andere oorzaak lange wachtrijen, dan zijn de kosten voor
Er kunnen ook problemen ontstaan doordat er in een land aan
de vertraging toch in eerste instantie voor de verkoper.
vullende voorwaarden zitten aan het doen van aangifte tot in voer. In Europa kennen we bijvoorbeeld de eis dat de persoon die aangifte doet of zijn vertegenwoordiger gevestigd moet zijn in de Europese Unie. Andere landen kennen weer andere eisen
36
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
Bij alle D-condities zal de koper meestal nog een stuk transport voor zijn rekening moeten nemen.
zoals het hebben van een btw-registratienummer in het land
DAT de enige veilige keuze?
van invoer. Het inzetten van een expediteur lijkt dan misschien
Is dan DAT de enige veilige keuze van deze drie? Nee, want
een oplossing, maar dat brengt wel wat risico’s met zich mee
ook daarbij doen zich problemen voor. Om maar een voorbeeld
voor de expediteur. Niet iedere expediteur heeft daar zin in.
te noemen, het afsluiten van een verzekering is bij geen enkele van de bovenstaande Incoterms verplicht. Ook zal de koper
Algemene discussies
onder alle D-condities in de meeste gevallen nog een klein stuk
Een algemeen probleem bij het gebruik van D-condities is dat
transport voor zijn rekening moeten nemen, of in ieder geval
bedrijven niet altijd goed specificeren waar de levering plaats zal
het lossen. Juist daarbij ontstaat vaak schade en het is dus
vinden. DDP Nederland zegt namelijk nog steeds niet waar pre
belangrijk om dit van tevoren goed te regelen.
cies geleverd moet worden. Het beste is een volledig adres. Zo
Je kunt dus niet concluderen dat de ene D-term beter of slech
werd een leverancier bijvoorbeeld verrast toen hij ‘DAP Chicago’
ter is dan de andere. Kies altijd voor de Incoterms-conditie die
had geleverd. De klant had de geleverde goederen met intern
het beste past bij de verantwoordelijkheden en risico’s die je
transport naar zijn andere vestiging in Chicago gebracht. Deze
wilt nemen als bedrijf.
kosten waren erg hoog en werden aan de leverancier gepresen teerd. De leverancier moest deze kosten inderdaad voor zijn re kening nemen, aangezien er ‘Chicago’ was afgesproken. Ter verduidelijking, in Nederland zullen geschillen altijd beoor
Workshop Incoterms® 2010
deeld worden door te kijken naar wat partijen ‘bedoeld hadden’,
28 maart 2018 • Eindhoven
in Engelssprekende landen wordt er echter vaak heel letterlijk
Breng in een halve dag je vaardigheid met Incoterms op
naar de tekst van het contract gekeken en kan er dus een con
een hoger niveau. Deze workshop wordt ook op andere
clusie worden getrokken die bedrijven niet altijd zien aankomen.
data en locaties gegeven. www.evofenedex.nl/opleidingen/export-binnendienst
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
37
Charles van den Berg
In 2019 en 2021 treden er een aantal btw-wijzigingen voor de EU in werking. Sommige maken het leven eenvoudiger, andere juist lastiger.
E-commerce en btw-wijzigingen in de EU
Btw op de schop De Europese Unie (EU) heeft diverse voorstellen gedaan om het btw-systeem van de Unie ingrijpend te wijzigen gedurende de periode 2018-2022. Over dit zogenaamde Btw-actieplan heb ik in de decembereditie van globe magazine geschreven. Al op 1 januari 2019 kunnen de nodige regels wijzigen. 2019
derland. De vereenvoudiging per 1 januari
Een aantal voorstellen rond btw en e-com
2019 staat toe dat als de omzet onder de
merce heeft de Raad van de Europese Unie al
10.000 euro blijft, de Nederlandse onderne
in december 2017 formeel aangenomen. On
mer Nederlandse btw in rekening mag bren
derdelen van dit e-commercepakket treden in
gen en deze btw op de normale wijze in de
werking per 2019 en per 2021.
Nederlandse btw aangifte kan verantwoorden.
VAT-partners en trainer voor evofenedex.
Charles van den Berg is VAT-specialist bij
Per 1 januari 2019 is de Nederlandse onder Op 1 januari 2019 gaat er een btw-vereen
nemer ook niet meer verplicht om twee be
voudiging in voor de volgende diensten, ver
wijsstukken te verzamelen om de woonplaats
richt aan particulieren of niet-ondernemers:
van de afnemer vast te stellen. Per genoemde
• telecommunicatiediensten;
datum is dit teruggebracht naar één bewijs
• radio- en televisieomroepdiensten;
stuk (bij een omzet onder de 100.000 euro).
• diensten verricht langs elektronische weg (e-commerce).
2021
Op basis van de huidige regels moeten onder
Per 1 januari 2021 treden er nog een aantal
nemers voor deze diensten de btw in rekening
andere wijzigingen in werking. Deze hebben
brengen van het land waar de afnemer woont.
niet alleen op e-commerce betrekking, maar
Bijvoorbeeld, een Nederlandse ondernemer
hebben wel veel effect op die sector.
die telecommunicatiediensten verricht voor
38
een particulier of een gemeente in Duitsland,
Afstandsverkopen
moet nu Duitse btw in rekening brengen. De
Als een Nederlandse ondernemer op dit mo
Nederlandse ondernemer moet daarvoor een
ment goederen verkoopt aan particulieren of
btw-registratie aangaan in Duitsland of kiezen
niet-ondernemers in een andere lidstaat waar
voor een speciaal compliancesysteem in Ne
bij een bepaalde omzetgrens wordt over
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
“ De vrijstelling bij invoer van goederen onder 22 euro vervalt.”
schreden, moet deze ondernemer de btw van
eerder de omzetgrens zult overschrijden en
euro komt te vervallen. Op basis van schattin
die lidstaat in rekening brengen. Een Neder
dus ook eerder buitenlandse btw in rekening
gen worden er nu per jaar meer dan 150 mil
landse ondernemer die bijvoorbeeld voor
moet gaan brengen.
joen invoerhandelingen verricht met goederen
150.000 euro aan goederen verkoopt aan di
Ten tweede, per 1 januari 2021 is een onderne
waarbij wordt aangegeven dat het goederen
verse particulieren in België, moet vanaf
mer niet langer verplicht om zich te registreren
betreft met een waarde van minder dan 22
35.000 euro omzet Belgische btw in rekening
voor de btw in andere lidstaten. Per genoemde
euro. Niet alleen de enorme toename van
brengen (België hanteert een omzetgrens van
datum kan hij of zij namelijk deze transacties in
deze zendingen maar ook het misbruik van
35.000 euro). Bovendien moet deze onderne
Nederland verantwoorden, via een speciale
deze vrijstelling (lagere waarde opgeven) heeft
mer zich dan ook in België registreren voor de
portal van de belastingdienst. Het vervallen van
de EU doen besluiten om deze vrijstelling op
btw. Vanaf 1 januari 2021 gaan deze regels
de verplichting tot btw-registraties in andere
te heffen. Vanaf 1 januari 2021 wordt er dus
veranderen.
lidstaten is uiteraard een enorme verbetering.
ook over de import van een goed met een
Ten eerste komt er een EU-brede omzet
Vanaf de genoemde datum kunnen onderne
waarde onder de 22 euro btw geheven. Dat
grens. Nu bepalen lidstaten nog zelf wat de
mers
heeft uiteraard een enorme impact op de
omzetgrens is (doorgaan tussen de 35.000
btw-registraties in de EU opheffen.
bovendien
bestaande
buitenlandse
euro en 100.000 euro). Vanaf 2021 geldt er
btw-compliance van de partijen die deze in voer moeten gaan verantwoorden.
een omzetgrens van 10.000 euro voor alle lid
Invoer
Daarnaast worden de online platforms, mark
staten, hetgeen een enorme verduidelijking is.
De huidige btw-vrijstelling bij invoer van goe
plaatsen en portals (bijvoorbeeld Amazon) zelf
Dat neemt niet weg dat je als ondernemer wel
deren met een waarde van minder dan 22
belastingplichtig voor deze invoer en de leverin gen van deze goederen aan de afnemer in de EU. Wel komt er een vereenvoudiging voor deze partijen met betrekking tot de btw-compliance. Meer voorstellen Medio januari 2018 zijn er weer nieuwe voor stellen gepubliceerd. Deze voorstellen heb ben betrekking op de btw-tarieven (meer vrij heid voor de lidstaten) en op harmonisatie van bepaalde vereenvoudigingen voor het MKB. Al met al is het inmiddels een aardige lappen deken aan voorstellen waardoor het ingewik keld wordt om de verschillende voorstellen uit elkaar te houden en te overzien wanneer de verschillende voorstellen in werking (moeten gaan) treden. Eén ding is in ieder geval zeker, de komende vier jaren zal het niet saai zijn op btw-gebied. Laten we hopen dat de wijzigingen gaan lei
Online platforms als Amazon worden zelf belastingplichtig voor de invoer
den tot meer harmonisatie en vereenvoudi
van goederen onder 22 euro.
ging van het btw-stelsel en dus gemak voor de Nederlandse ondernemer. globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
39
Q&A
Export matters Preferentiële oorsprong bij doorverkoop Q
“Een van onze partners heeft een vestiging in Zuid-Korea. Wij zijn van plan om te importeren uit
dit land. Voor Zuid-Korea bestaat geen Form A, de oor-
Incoterms verplicht? Q
“Wij hebben een vraag over leveringsvoorwaarden. Zijn er ook landen waar niet gewerkt wordt met In-
coterms®? Zo ja, welke landen zijn dat? Hoe verloopt verkoop en inkoop zonder Incoterms in die landen?”
sprong van de goederen wordt vermeld op de factuur van de fabriek (verklaring over de oorsprong van de goederen, waarbij een customs-authorization-nummer staat):
A
“De Incoterms zijn in eerste instantie een afgesproken leveringsvoorwaarde tussen verkoper en koper bij inter
Bij zendingen die in Rotterdam op de inkoopfactuur wor-
nationale transacties. Er is geen verplichting om gebruik te ma
den ingeklaard (aankoop), hebben wij geen probleem.
ken van de door de International Chamber of Commerce opge
Maar hoe moet dit met zendingen die via andere havens
stelde Incoterms. In de Verenigde Staten wordt ook wel de
direct naar onze klanten (tussenhandel) gaan? Dan wordt
Uniform Commercial Code (UCC) gehanteerd. Die kent gedeel
op de verkoopfactuur ingeklaard en hier staat de oor-
telijk dezelfde drieletterige afkortingen, maar wel met een ande
sprong van de goederen niet op. Een inkoopfactuur zit er
re betekenis.
in deze situatie niet bij. Is het toegestaan om het
Wij raden bedrijven aan om goed gebruik te maken van Inco
customs-authorization-nummer over te nemen en op ver-
terms. De Incoterms van de laatste versie 2010 bestaat uit elf
koopfactuur te vermelden?”
condities, die voor verschillende situaties aangeven welke ver plichtingen, verantwoordelijkheden en kosten voor de koper en
A
Q
A
“Je kunt in ieder geval niet het vergunningsnummer van
verkoper zijn.
de Zuid-Koreaanse klant op je eigen factuur gebruiken.
In het geval er geen Incoterms worden gebruikt, dan zal dit
De beste oplossing is om op jullie verkoopfactuur zelf een oor
moeten worden ondervangen door een schriftelijke overeen
sprongsverklaring te vermelden met jullie eigen vergunnings
komst waarin de leveringsvoorwaarden zijn beschreven (een
nummer. Dit kan alleen als jullie een vergunning Toegelaten
contract, orderbevestiging en/of van toepassing verklaarde al
Exporteur hebben voor zelfafgifte van preferentiële oorsprongs
gemene voorwaarden).
bewijzen. Als interne bewijslast dien je wel de factuurverklaring
Er zijn veel kruisverbanden tussen Incoterms en andere zaken
van de Zuid-Koreaanse leverancier te hebben. Op deze manier
zoals douane, betalingsverkeer en
kunnen jullie de oorsprong aantonen bij een eventuele controle.
Lees bijvoorbeeld het artikel
Let op, dit kan alleen indien de goederen in een andere EU-lid
actualiteiten/incoterms-en-de-douane-aangifte.”
staat worden ingevoerd.”
40
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
transportdocumenten.
www.evofenedex.nl/kennis/
maak kennis met:
Anneke Huybens Vereisten verpakkingshout naar Nigeria Q
Ledenadviseur Internationaal Ondernemen
“Wij gebruiken houten pallets onder onze goede-
Samen met mijn collega’s beantwoord ik jaarlijks meer dan dui
ren, die voorzien zijn van een HT-stempel (Heat
zend vragen op het gebied van internationaal ondernemen. Of
Treatment). Nu vraagt onze klant in Nigeria om een fytosa-
het nu gaat om de juiste keuze en het gebruik van Incoterms, de
nitair certificaat. Klopt dat, of is een Heat Treatment certi-
invoerbebepalingen in een nieuwe exportmarkt, douanezaken,
ficaat voldoende?”
documentenstromen of een goederencode: ik help graag. Uit de vele vragen die wij krijgen, blijkt meer en meer de behoef
A
“Hieronder staan de eisen die Nigeria stelt aan verpak kingshout. De klant zal doelen op de container zelf, die
te om met collega’s 'best practices' te delen over het optimalise ren van interne im- en exportprocessen. Zeker als het gaat om
actief is begast, waarbij dan een fytosanitair certificaat zal kun
actuele thema’s als de Brexit, exportcontrole en sancties.
nen worden aangevraagd bij de NVWA. Als het HT behandelde
Door het uitgebreide evofenedex ledennetwerk kunnen wij je
pallets en verpakkingshout betreft is dit niet noodzakelijk. Ver
snel in contact brengen met de juiste contactpersoon bij een
standig is dit nogmaals met de klant te bespreken.
collega-exporteur of met een specialist uit ons netwerk. Kortom, wil je advies, ondervind je knelpunten of zoek je een
Eisen verpakkingshout naar Nigeria
klankbord op het gebied van uw internationale activiteiten, laat
Sinds 1 oktober 2004 moet verpakkingshout bij import in Nige
het ons weten!
ria behandeld en gemarkeerd zijn conform ISPM 15. De Nigeriaanse autoriteiten hebben officieel bevestigd dat er geen fytosanitair certificaat of andere documenten bij de zen
Contactinformatie
ding hoeft te worden geleverd. Uiteraard dient het behandelde
evofenedex
hout wel voorzien te zijn van het ISPM 15-merkteken. Voor
Kerngebied Internationaal Ondernemen
containers bestaat er de mogelijkheid om niet conform ISPM
+31 (0)79 346 73 46
15 behandeld hout alsnog te begassen met methylbromide of
ledenservice-io@evofenedex.nl
een hittebehandeling toe te passen. Het hout hoeft dan niet gemarkeerd te zijn of te worden. Op basis van een behande lingsdocument (begassings-, behandelingsrapport), dat duide lijk moet refereren aan de behandelde container, kan door de NVWA een fytosanitair certificaat verstrekt worden. De gege vens van het behandelingsdocument moet met het originele certificaat bij de zending blijven. De NVWA zal steekproefsge wijs controles uitvoeren op deze behandelingen.” globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
41
agenda Maart di 20
ODB-event Event • Rotterdam
April di 03
Basisopleiding Declarant
di 03
Vakopleiding Declarant
Opleiding • Zoetermeer
Opleiding • Amsterdam / Eindhoven
ma 09
di 10
Documenten bij export Cursus • Eindhoven
Trends in export Event • Amsterdam Arena Wat zijn de verwachtingen voor de Nederlandse ex port in 2018? Kom naar de Amsterdam Arena voor een presentatie van het rapport Trends in Export en
wo 04
Vakopleiding Declarant
ontmoet mede-exporteurs in deze bijzondere entou
Online
rage. In deze jubileumeditie kijken er 20 jaar terug en 20 jaar vooruit!
do 05
do 05
www.trendsinexport.nl
Vakopleiding Declarant Opleiding • Zoetermeer / Online
di 10
Export van A t/m Z Cursus • Eindhoven Leg samen met andere exportcollega's een goede
Douaneprocedures in de praktijk
basis voor je exportcarrière met de vernieuwde cur
Cursus • Rotterdam
sus Export van A t/m Z. Ervaren exporteurs nemen je
Deze training leert je in drie dagen om alle douaneza
mee in het exportproces van begin tot einde. In korte
ken waar je als ondernemer mee te maken krijgt te
tijd raak je bekend met de ins en outs van export aan
doorgronden. Ook al heb je alle douanezaken uitbe
de hand van sprekende praktijkcases.
steed, als exporteur blijf je verantwoordelijk. Ons trai nersteam daagt je uit kritisch te kijken naar jouw ei gen douaneprocessen om risico's en kosten optimaal te kunnen managen.
do 05
42
Risicovolle douanezaken Voorlichtingsbijeenkomst • Utrecht
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
do 12
Vrachtbrief CMR
do 19
CvO, EUR 1 en factuurverklaringen
Masterclass • Utrecht
Workshop • Utrecht
In- en uitgaande missies do 19
Iran & Export Control
Inkomend
Event Georgië 20 maart
Letter of Credit
vr 20
Vlees- en Zuivelprocessingsector RVO, NEC e.a.
Masterclass • Veluwe Als exporteur moet je gaan voor een 100% goede
Brazilië
L/C. Dit begint met het goed organiseren van het
10 - 15 juni
L/C-proces binnen het eigen bedrijf, vanaf de order
Agrifood
tot en met het moment van uitbetaling. Leer aan de
Founders Carbon Network
hand van een flowchart van een exportbedrijf een wa terdicht L/C-proces te organiseren.
Uitgaand China
di 24
Elektronische douaneaangifte
8 - 12 april
Cursus • Utrecht
Economische missie met minister-president Rijksoverheid Denemarken 8 - 11 april Metaal- en machineindustrie, Agrifood, High Tech Koninklijke Metaalunie Verenigde Staten 15 - 20 april Innovatiemissie Cybersecurity San Fransico Innovatie Attachénetwerk VS Duitsland 23 - 24 april Hannover Messe Ministerie EZK Verenigde Staten 8 - 10 mei Smart Cities NY Gemeente Eindhoven
i
Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of 079-346 69 90.
Kijk voor de actuele economische reisagenda en definitieve data op www.rijksoverheid.nl/documenten, treftwoord ‘reisagenda’ of raadpleeg www.internationaalondernemen/agenda
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
43
Inenuitvoer.nl Hét online platform voor een efficiënt en compliant douaneproces
Kennis, kunde en vakbekwaamheid; essentieel en verplicht! U wilt toch ook compliant zijn?
In- en Uitvoer biedt u het meest complete online pakket douanecontent voorzien van onze eigen professionele toelichting en annotatie. Maak nu gebruik van In- en Uitvoer en bespaar tijd in uw douaneaangifteproces en beperk financiële risico’s. Maar vooral, blijf ‘in control’, u bent verantwoordelijk! In- en Uitvoer bestaat uit de volgende onderdelen: Dagelijkse nieuwsbrief Gebruikstarief; alle actuele douanetarieven, regelingen en bijlagen Toelichting; snel en eenvoudig goederen indelen Rechtspraak; alle gepubliceerde douanerechtspraak Douanewetgeving; alle relevante nationale én Europese douanewetgeving
Meer informatie? Ga naar sdu.nl/inenuitvoer of bel met Sdu klantenservice 070-378 98 80
expats
Esther Riphagen
Standplaats
Bandung Hoe is het om als Nederlandse expat in het buitenland te wonen en werken? Jos van der Knaap vertrok twintig jaar terug naar Indonesië en woont daar nog steeds. Waarom ben je naar Indonesië verhuisd?
alleen was. Overal zijn mensen: Java is tweeën
“Na mijn studie heb ik een lange reis door Azië
eenhalf keer zo dicht bevolkt als Nederland.”
gemaakt. Samen met een vriend zochten we naar tuinbouw in de verschillende landen en
Hoe is de zakencultuur?
schreven we rapporten die we verkochten om
“Het is belangrijk eerst een relatie op te bou
onze reis te bekostigen. Hier en daar werkten
wen voor je echt zaken kan doen. Mensen
we en bleven we wat langer. Zo ook in Indone
nemen veel meer de tijd voor elkaar. In het
sië. Terug in Nederland werd ik gevraagd een
Westen werken we vaak hard om geld te ver
project te leiden in Oost-Java. Van het een
dienen om tijdens je vrije tijd van te genieten.
kwam het ander: ik woon nu al twintig jaar in
Hier hebben mensen vaak nog maar weinig te
Indonesië, de laatste tien jaar in Bandung.
besteden tijdens hun vrije tijd, misschien
Ik werk voor het groenteveredelingsbedrijf Rijk
neemt men daarom ook door de week wat
Zwaan en reis veel door heel Azië. Door het
meer tijd voor een praatje.”
reizen zie ik meer de overeenkomsten dan de verschillen tussen mensen. Vooroordelen ver
Heb je veel contact met de lokale bevol-
dwijnen vanzelf.”
king?
Bandung
“Elke dag. Om te beginnen is mijn vrouw een Waar moest je het meeste aan wennen?
‘local’. Op de school van mijn kinderen zitten
“In het begin natuurlijk de taal. Er spreken maar
veel ‘locals’. Ik verzorg veel trainingen aan lo
Jos van der Knaap
weinig goed Engels in Indonesië, dus ik moest
kale tuinders. Samen met lokale collega's be
Bedrijf: Rijk Zwaan
heel snel Indonesisch leren. Dit heeft me later
zoeken we hen en helpen ze het beste resul
Functie: Crop coordinator lettuce
veel geholpen. Verder was de privacy even
taat te halen uit onze zaden. De uitdaging is
Asia & product development specialist
wennen, in Indonesië denken ze daar heel an
om de lokale manier van denken te begrijpen,
Standplaats: Bandung, Indonesië
ders over. Als ik even lekker ergens een boek
zodat ze dat wat we vertellen ook echt kun
zat te lezen vond men het zielig dat ik helemaal
nen toepassen.” globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
45
komend nummer In het aprilnummer van globe magazine voor internationaal ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:
Zestig jaar Benelux
online
Wie spreekt er nog Duits?
De Britse grens over
www.evofenedex.nl Hét startpunt voor exporterende ondernemers.
linkedin.com/company/evofenedex Discussieer mee met meer dan 1500 betrok kenen in de LinkedIn groep Export en Interna tionaal Ondernemen.
twitter.com/evofenedex www.globemagazine.nl
Volg evofenedex op Twitter voor het laatste
@
facebook.com/evofenedex
Website met het archief van globe magazine
nieuws over logistiek en internationaal onder
Volg de activiteiten van evofenedex op Face
voor internationaal ondernemen.
nemen.
book.
evofenedex is dé vereniging voor bedrij-
Postadres
ven met een logistiek of internationaal
Postbus 350
Kerngebied Internationaal Ondernemen
belang. Via evofenedex nemen zij hinder-
2700 AJ Zoetermeer
nissen in de logistiek en internationaal
Management
ondernemen weg en voegen zij kansen
Bezoekadres
toe. Regionaal, nationaal en internatio-
Signaalrood 60
naal. Van een veiliger en efficiënter ma-
2718 SG Zoetermeer
Ledenservice
gazijn, slimmer vervoer, goede opslag
T +31 (0)79 346 73 46
ledenservice-io@evofenedex.nl
Rob Zomer
van gevaarlijke stoffen tot meer export. Opleidingen en trainingen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een
opleidingen-io@evofenedex.nl
krachtig collectief van handelaren, produ-
+31 (0)79 346 69 90
centen en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal
Bedrijfsjuristen
ondernemen.
bedrijfsjuristen@evofenedex.nl
46
globe magazine voor internationaal ondernemen | maart 2018
ExportVacaturE met vijf poten? wij ViNDEN DE juistE pErsooN
markt- en klantenkenniS voor de juiste distributiestructuur
exportkenniS
over logistiek en financiering
landenervaring
voor een zakelijk culturele aanpak
Vijf onmisbare competenties voor een succesvolle export. Dat is ons uitgangspunt voor selectie van een export- of accountmanager, die past bij uw organisatie.
internationale ervaring relevant voor uw business
Met onze focus, unieke netwerk en persoonlijk advies zorgen wij voor de beste
talenkenniS
voor blijvende internationale aanwezigheid
exportSelect | werving en selectie voor export www.exportselect.nl
kandidaat om uw export te laten groeien. Neem vrijblijvend contact met ons op!
Bedrijvenpark ijsseloord 2
t +31(0)26 37 64 581
6825 Mc arnhem
e info@exportselect.nl
Uw internationale bankzaken efficiĂŤnt geregeld.
Doet u zaken over de grens? Dan begrijpt u als geen ander dat internationaal ondernemen verschilt met zakendoen in Nederland. Uw bankzaken worden complexer en omvangrijker. In ieder land werkt het betalingsverkeer tenslotte weer anders. Dan wilt u inzicht, controle en grip op uw geld- en goederenstromen houden. Daarom geven wij u graag advies en bieden we u oplossingen voor internationaal betalingsverkeer en internationaal cashmanagement. Meer informatie: abnamro.nl/internationaal