magazine voor internationaal ondernemen
Schijvens Corporate Fashion p.10
“ Gerecycled is niet duurder.�
nr 432 juni 2018
16 Zelf doen of uitbesteden Wie gaat straks na de Brexit de uitvoeraangifte doen?
28 The little red dot Doe zaken vanuit de businesshub Singapore.
38 Hup Peru hup! Dankzij Peru is er toch nog wat oranje op het WK.
21 JUNI 2018 TIEL | 10.00 – 16:30 UUR
Dag van de Export Binnendienst
Een dag vol inspiratie en innovatie, mis het niet! In korte tijd word je bijgepraat over actuele
Workshops
ontwikkelingen in jouw vakgebied. Ook is er veel
•
Maak jouw bedrijf Brexit-proof
gelegenheid om inhoudelijk te sparren over lastige
•
Aan de slag met Incoterms
vraagstukken die we allemaal tegen komen, als
•
Exportdocumenten in de praktijk
professional in de export binnendienst. Onze trainers
•
Luchtvracht security voor de export
en experts sparren graag mee, zodat je met nieuwe inzichten en inspiratie de zomer in kunt gaan.
binnendienst •
Effectief telefoneren in het Engels
•
Het intern verkopen van jouw exportkennis
Donderdag 21 juni
•
De oorsprong en hoe deze te beoordelen
10.00 - 16.30 uur
•
De betalingsconditie in een notendop
Van der Valk, Tiel
www.evofenedex.nl/dag-van-de-export-binnendienst
magazine voor internationaal ondernemen
Op de cover Colofon
globe magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, globe magazine voor internationaal ondernemen verschijnt 11x per jaar.
Jaap Rijnsdorp CEO Schijvens Corporate Fashion
Hoofdredactie Elmar Otten Redactie Marianne Elissen Willemijn Gwanmesia Dorine Noordam Esther Riphagen Rob Zomer Aan dit nummer werkten mee Alice Boonstoppel, Anneke Huybens, Ariane van den Berg, Ivo van der Bent, John Schutten, Mylène Tabernal, Peter Teunisse, Pieter Rammeloo, Raoul Leering, Rob van Hilten, Sonja van Hall, Timme Spakman, Ton Bendermacher, Yoan Chung.
Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman Vormgeving/prepress Thielen Peters - de communicatie kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam
Foto: Ivo van der Bent
Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl
globe magazine voor internationaal ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt. Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex. Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346 e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding. Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies. ISSN 2352-5843
“ In Turkije maken we van petflessen en oud katoen nieuw garen. Daar breien we in Pakistan t-shirts en polo’s van. De kleding gaat naar Nederland, maar ook naar België en het MiddenOosten.” Lees het interview op pagina 10. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
3
Vertrouwen verzekerd. Waar gehandeld wordt is Atradius. Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd. Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend. Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen. Grijp uw kans en ontdek meer. Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl
Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie
voorwoord
Vriend en/ of vijand? Ondanks de in aantocht zijnde zomermaanden lijkt de nabije toekomst iets minder zonnig. Op 1 juni is de deadline van de Amerikaanse handelsbelemmeringen met tarieven op aluminium en staal verlopen. Met het opzeggen van de Iran deal erbij is de stap naar verdere escalatie inmiddels ook gezet. De eerst nog voorzichtige Europese reacties lie-
blijft stijgen, zo bericht ons eigen CBS. Uit deze
gen er ook niet om. “Lomp” (premier Rutte) en
rapportage blijkt ook doet toekomstige genera-
“Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer
ties een deel van de groeirekening krijgen. We
nodig” (EU-president Tusk) zijn nog maar enkele geluiden in een aanzwellend koor van steeds steviger kritiek op de Amerikaanse handelswijze. Om de zware sancties, die Trump na het opzeggen van de Iran-deal aankondigde, te neutraliseren, is door de EU het oude Cuba-statuut van stal gehaald om Europese bedrijven te beschermen tegen deze sancties. Dit dus nog los van de vergeldingsmaatregelen die de EU heeft
“ Er is een aanzwellend koor van kritiek op de Amerikaanse handelswijze.”
teren in op grondstoffen en milieu. De nieuwe strategienota van de vereniging evofenedex gaat bovengenoemde trends niet uit de weg. We denken zowel op handelspolitiek als op het gebied van verduurzaming goede en relevante antwoorden te hebben, die we graag met u delen. Vriend en vijand zijn het er in het algemeen over eens dat werken aan betere verstandhoudingen
klaarstaan als antwoord op Trump's mogelijke
met goed beleid langdurige ‘relaties’ opleveren
heffingen op staal en aluminium. De Wereld-
die onze brede welvaart ten goede komt. Net-
handelsorganisatie (WTO) en ons multilateraal
werken en communities die zaken met elkaar
ingerichte systeem piept en kraakt.
delen zijn van grote waarde. Vijanden maken is
In dit gepolariseerde handelsklimaat - spannin-
niet zo moeilijk, maar levert meestal ook heel
gen met Rusland en Turkije hadden we al volop
weinig op. Juist in de internationale handel zijn
- krijgt de nieuwe beleidsnota Hulp & Handel
persoonlijke verhoudingen van belang en speelt
van het ministerie van Buitenlandse Zaken op
het juiste netwerk en de gunfactor nog altijd een
voorhand aandacht tekort. Jammer, want we
grote rol van betekenis. evofenedex wijst u
moeten juist heel hard werken aan de hierin ge-
graag vriendschappelijk de weg.
noemde zaken, willen we bijvoorbeeld klimaaten migratieproblematiek effectief met elkaar aanpakken. Je zou bijna vergeten dat de economie in Nederland en in de meeste EU-landen (relatief) fors doorgroeit, dat het Nederlandse aandeel in de wereldhandel afgelopen jaar is gestegen en dat consumptie en investeringen in Nederland
Bart Jan Koopman
goed groeien. En ook onze bredere welvaart
Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
5
inhoudsopgave
Voorwoord 05 Vriend en/of vijand?
Column 09 Tijd voor TTIP 2.0
Ervaring 10 De cirkel is rond
16
Zelf doen? De hoeveelheid extra douane-aangiftes die dankzij Brexit op Nederlandse bedrijven afkomt, maakt de vraag weer actueel: zelf doen die aangifte? Of toch of uitbesteden?
38 Hup Peru hup!
Thema:
Exportbinnendienst 16 Uitvoeraangifte: zelf doen of uitbesteden? 20 Douane ziet raming als maximum 22 Incoterms: CFR Bergambacht? 24 Btw-wirwar 27 Exportdocumentenposter
Verkenningen 28 Singapore: the little red dot 32 Trump heeft een punt! 42 BraziliĂŤ: Lula achter de tralies
Expertise 36 Contracten met agenten en distributeurs
Elke maand 08 Kort 44 Export Matters: Q&A 46 Agenda 48 Vreemde zaken 49 Expats 50 evofenedex contact
6
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
32
Trump heeft een punt Valt de VS ten prooi aan oneerlijke handel? De Amerikaanse president heeft deels gelijk.
22
CFR Bergambacht? Hoe gaat de rechter eigenlijk om met Incoterms-afspraken die ‘fout’ zijn?
Hup Peru Hup! Dankzij de hospitality-units van Nederlandse Movico en het Peruaans elftal kleurt het WK voetbal in Rusland toch nog een beetje oranje.
38
De cirkel is rond
10
“Zou het niet mooi zijn als kleding vanzelf zou aangroeien?” Welkom in de gedachtewereld van Jaap Rijnsdorp, CEO bij Schijvens Corporate Fashion, en voortdurend bezig met het perfectioneren van de recycling van kleding.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
7
kort nieuws
kort EU beschermt Iran-deal De EU heeft 18 mei een ver-
Europese bedrijven en rechtbanken mee te werken aan sancties
ordening in werking gesteld
van buitenaf.
die Europese bedrijven, die
President Trump heeft zich uit het nucleaire akkoord van 2015
zowel in Iran als de VS actief
teruggetrokken en heeft aangekondigd de sancties tegen Iran
zijn,
tegen
weer in te stellen. De EU is erop gebrand de Iran-deal juist in
Amerikaanse sancties. Met
stand te houden, omdat het volgens de Unie de beste garantie
de verordening erkent de EU
biedt op veiligheid in de regio en in Europa.
de sancties niet en kunnen
De maatregelen treden binnen twee maanden in werking, mits
beschermen
ondernemingen gewoon blijven draaien. Voor eventuele verlie-
het Europees parlement ze niet blokkeert.
zen kunnen ze worden gecompenseerd. Het statuut verbiedt
Bron: nu.nl
Europese Innovatieraad moet technologische achterstand inlopen Europa wil zijn innovatieach-
Helaas kunnen pas na 2020 echte stappen worden gemaakt.
terstand op de VS, China,
Dan krijgt de Commissie de beschikking over een bedrag van
Japan en andere ontwikkelde
100 miljard om innovatie in Europa aan te jagen. Wel moet hier-
landen snel gaan inlopen.
voor eerst de onlangs ingediende meerjarenbegroting worden
Hiertoe
goedgekeurd.
wil
de
Europese
Commissie een aparte Inno-
Europa loopt op veel terreinen, zoals farmaceutica en hernieuw-
vatieraad instellen die baan-
bare energie, al voorop in de wereld. Tegelijk besteedt Europa
brekende nieuwe technolo-
maar 1,3 procent van het bbp aan innovatie, tegen 1,6 in China,
gieĂŤn of risicovolle innovaties moet ondersteunen. Ook de
2 in de VS, 2,6 in Japan en 3,2 in Zuid-Korea.
stroperige regelgeving moet worden aangepakt.
Bron: ad.nl
Nederlandse bijdrage aan wereldhandel stijgt
8
Het aandeel van de Neder-
Eerdere jaren ging het aandeel nog omlaag van circa 3,5 naar 3
landse export in de wereld-
procent. In 2016 was sprake van een kantelmoment. Dat kwam
handel is in de afgelopen
enerzijds doordat de Nederlandse export aan kracht won, en
twee jaar weer toegenomen,
anderzijds doordat de waarde van de totale wereldhandel juist
na een daling in de jaren na
afnam. In 2017 nam de waarde van de wereldhandel wel toe,
de kredietcrisis. Volgens het
maar ging de Nederlandse export toch harder vooruit.
Centraal Bureau voor de
Procentueel nam de goederenexport vanuit Nederland richting
Statistiek (CBS) nam Neder-
AziĂŤ tussen 2015 en 2017 het hardst toe, met ongeveer een
land vorig jaar met zijn export 3,2 procent van de wereldhandel
kwart.
voor zijn rekening.
Bron: reformatorischdagblad.nl
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
column
Raoul Leering
Tijd voor TTIP 2.0 Vorige maand was ik in New York en zag dat Donald Trump gelijk heeft. Er rijden inderdaad veel meer Europese auto’s rond dan Amerikaanse in Europese steden. De EU heft 10% op import van buitenlandse auto’s, de VS slechts 2,5%. Dit soort handelsvoorwaarden zijn oneerlijk en vormen de oorzaak van het Amerikaanse handelstekort met de EU, aldus Trump. De Amerikaanse president probeert nu betere
Het is voor sommigen vloeken in de kerk,
voorwaarden bij de EU en andere handels
maar de oplossing voor de handelsruzie tus-
partners af te dwingen door te dreigen met hef-
sen de EU en de VS noopt tot herstart van de
fingen op staal en aluminium. Maar EU- commissaris Cecilia Malmström houdt haar poot stijf en stelt niet met het mes op de keel te onderhandelen. Ze wil best praten over klachten van Trump, maar eist dat eerst de mogelijkheid van heffingen op staal en aluminium van tafel gaat. De EU kan zich deze opstelling beter veroor-
“ Trumps chantagestrategie werkt niet bij de EU.”
brede TTIP-onderhandelingen. Die werden in 2016 afgebroken nadat activisten in EU-landen met een ware campagne tegen TTIP het draagvlak voor een handels- en investeringsakkoord hadden ondermijnd. Ook aan de andere kant van de oceaan was er bij politici geen draagvlak meer voor TTIP toen bleek
loven dan andere landen. In onderhandelin-
dat de protectionistische insteek van de op-
gen met China en vooral Canada en Mexico
stormende presidentskandidaat Trump kie-
staan de VS heel sterk omdat die landen eco-
zers erg aansprak.
nomisch veel afhankelijker zijn van de VS dan
Maar nu Trumps chantagestrategie bij de EU
omgekeerd. Maar ten opzichte van de EU is
niet werkt, moet hij iets in ruil geven voor bete-
dat overwicht er nauwelijks.
re handelsvoorwaarden. Gewone onderhan-
Bovendien verdwijnt Trumps gelijk als naast
delingen over een handelsakkoord dus, ofte-
auto’s ook de handel in andere producten en
wel TTIP 2.0! Pas dan komt een uitweg voor
diensten worden meegenomen. Weliswaar
de huidige patstelling in zicht. Haal desnoods
zijn de Europese importheffingen gemiddeld
een aantal heikele TTIP-bespreekpunten van
anderhalf maal zo hoog als de Amerikaanse,
tafel, zoals de geschillenbeslechting tussen
maar daar staat tegenover dat de VS hogere
buitenlandse investeerders en nationale over-
niet-tarifaire handelsbelemmeringen hebben.
heden en verzin een minder besmette naam.
Zo mogen Europese bedrijven bijvoorbeeld
Raoul Leering is hoofd
Makkelijk zullen de onderhandelingen niet
niet meedingen naar Amerikaanse overheids-
Internationaal Handelsonderzoek
zijn, maar bij succes is de kans groter dat ik
aanbestedingen en kunnen Europese televi-
bij ING.
voor mijn volgende bezoek aan New York in
siezenders in de VS niet uitzenden, terwijl
een Amerikaanse auto naar Schiphol rijd en
zenders als CNN en CNBC hier hun program-
in de ‘Big Apple’ gewoon Europese tv kan
ma’s vrijelijk de huiskamers in mogen sturen.
kijken. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
9
“Zou het niet mooi zijn als kleding vanzelf zou aangroeien?� Welkom in de gedachtewereld van Jaap Rijnsdorp, CEO bij Schijvens Corporate Fashion, en voortdurend bezig met het perfectioneren van de recycling van kleding.
10
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Elmar Otten Ivo van der Bent
Schijvens Corporate Fashion
De cirkel is rond Van petflessen en oude kleding kun je prima kleding maken. In Nederland loopt familiebedrijf Schijvens Corporate Fashion daar naar eigen zeggen mee voorop. Het bedrijf maakt de bedrijfskleding voor onder meer Hema, Kruidvat, Praxis, Blokker en Intratuin. De productieketen begon al lange tijd in het buitenland, maar sinds een paar jaar vindt Schijvens ook zijn klanten over de grens. CEO Jaap Rijnsdorp vertelt hoe het bedrijf succesvol een circulaire keten wist op te zetten. Schijvens heeft opvallend veel klanten in het
standen in de textielsector. Na achttien jaar bij
Midden-Oosten. Kuwait Airways, Qatar Air-
een Chinees textielbedrijf weet hij dan ook
ways, Hamad Airport. Toeval, blijkt.
waar hij het over heeft.
“Het balletje is gaan rollen toen een bedrijf in het
“Ik heb wel genoeg ellende gezien. Schijvens
Midden-Oosten op zoek was naar bedrijfskle-
is gelukkig een familiebedrijf. We zitten hier
ding”, legt Jaap uit. “Een contact in de regio
niet om veel geld te verdienen, maar om het
kende ons al en bracht ons in contact. Het Mid-
bedrijf naar de volgende generatie te brengen.
den-Oosten is toevallig op ons pad gekomen,
Het milieu en de sociale omstandigheden zijn
maar we proberen bewust uit te breiden naar
als vanzelfsprekend belangrijk voor ons. Daar-
diverse landen. Wij kleden het personeel van
om doen we ook al jarenlang mee aan allerlei
bedrijven en winkels aan, alleen zijn er door de
praatgroepen, maar op een bepaald moment
toenemende verkoop via internet steeds minder
werden we een tikje praatmoe. Je zit veel met
winkels. Door naar het buitenland te gaan, ver-
managers van grote concerns aan tafel, die
groten we de ‘koek’. De vrijetijdssector is bo-
niets zelf mogen besluiten. Alles moet in over-
vendien nog groeiend, dus luchtvaartmaat-
leg en dan nog eens en nog eens. Wij wilden
schappijen zijn een goede doelgroep voor ons.”
gewoon aan de slag en gaan leren. We hebben onze fabriek in Turkije opdracht gegeven
Praatgroepjes
om gerecyclede kleding te maken. Een relatie
Jaap spreekt gepassioneerd over het aan-
van ons daar had hier al veel kennis van. Pas
pakken van sociale en milieutechnische mis-
toen begonnen de zaken te lopen.”
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
11
Katoen en polyester Makkelijk is het recyclen van kleding niet. Punt van zorg is altijd de kwaliteit van het katoen. “De katoenvezels moeten een bepaalde lengte hebben, maar door het recyclen worden die korter en dus minder sterk”, legt Jaap uit. “Daarom vermengen we het katoen met polyester van petflessen. Daar zijn er – helaas – genoeg van.” Machines verwerken de flessen in een aantal stappen tot wollige plukken en vermengen dit met katoenpluis. Hier wordt in Turkije nieuw garen van gesponnen. Een gerecycled kledingstuk bestaat uiteindelijk uit 50% pet-polyester, 30% ingezamelde kleding en 20% ‘pre-consumer’ textiel, bijvoorbeeld snijafval. Op de kledingstukken zit tien cent statiegeld, want de gerecyclede kleding is ook weer herbruikbaar. “Eigenlijk zou je eten moeten verbouwen in plaats van katoen,” merkt Jaap op. “Wist je dat er drieduizend liter water nodig is voor een katoenen t-shirt? Daar staat niemand bij stil. De textielindustrie is na de petrochemie de meest vervuilende industrie. We kunnen zo niet door blijven gaan.
“ Op de kleding zit tien cent statiegeld.” De tranen springen me in de ogen als ik hoor dat iemand een t-shirt koopt van drie euro en het na een paar weken alweer weggooit. Daar heeft een boer katoen voor verbouwd, er heeft iemand een draad staan maken, er is een doek van geweven, het is in elkaar gezet. Misschien wel ’s nachts, want naaiers werken soms tachtig uur per week werken om te overleven. Dat gooien wij dan achteloos weg. Mensen weten dit soort dingen niet meer. Daarom proberen we onze cijfers tastbaar te maken. Je kunt niet over tonnen bespaarde CO2 of liters water praten, dat zegt niemand wat. We hebben het dus over douchebeurten of kilometers autorijden of aantal jaren tv kijken. Er moet een nieuwe generatie komen die
12
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
anders denkt. Want anders is het klaar met de
dan voelen ze pas echt wat de impact is van
aarde. Hier ligt ook een taak van de overheid
wat we aan het doen zijn.”
en het onderwijs.” Vanuit recycle-oogpunt zou het voor Schij-
Kostprijs
vens ideaal zijn als kleding geen katoen bevat,
“Om goed circulair te werken, heb je uit heel de
maar volledig uit polyester bestaat.
keten gegevens nodig. Wij hebben open kost-
Jaap: “We kunnen een kostuum van 100%
prijscalculaties met onze leveranciers, zodat
polyester maken, de stof, de knopen, alles. Je
we precies weten wat een productiestap kost
hoeft het dan alleen in een bad te laten vallen
in plaats van dat iemand iets roept wat je maar
en dan smelt het tot nieuw polyester. Dat is het meest mooie, maar niet iedereen wil kleding van puur polyester en dat begrijp ik ook wel. Bij het maken van nieuwe designs houden we er al wel rekening mee dat een kledingstuk gerecycled gaat worden. Geen knoopjes op polo’s, als die er toch alleen voor de sier zitten. Je kunt dat ook door stiksels vervangen. Recycling begint bij het ontwerp."
“ De eerste stap was om onze supply chain circulair te organiseren.”
moet aannemen. We weten wat het garen kost, we weten wat de fabricage kost. We zijn nu trouwens ook in kaart aan het brengen hoeveel minuten de fabricage van een kledingstuk kost, zodat we mensen een loon kunnen betalen waar ook echt van te leven valt. Omdat we wisten wat ons gerecyclede garen uit Turkije kost en ook het normale garen van de fabriek in Pakistan, konden we het effect op de kostprijs calculeren. Ons hele uitgangs-
Circulair
punt was dat gerecycled niet duurder mocht
Om de transitie naar circulair produceren te
zijn dan nieuw.”
maken, besloot Schijvens in 2013 om hun
De hele transitie ging zeker niet zonder slag of
supply chain anders in te richten.
stoot voor Schijvens.
“Dat was de eerste stap”, zegt Jaap. “Van li-
“Het was echt al doende leren. Onze vracht-
neair naar circulair. We hebben al onze leve-
wagens met oude kleding kwamen bijvoor-
ranciers naar Nederland gehaald, ook om ons
beeld Turkije niet in. Je mag namelijk niet zo-
150 jarig jubileum te vieren. De bedoeling was
maar kleding verkopen op de Turkse markt,
om het hele proces zo transparant mogelijk te
ook geen gedragen kleding. Het mocht wel
krijgen. We hebben toen voor het eerst en pu-
als we het eerst in stukjes sneden.
blic een vendor rating gedaan. Dat is de be-
Het garen dat we in Turkije van petflessen en
oordeling van leveranciers op criteria als le-
oud katoen maken, gaat dus van Turkije naar
vertijd, kwaliteit of prijs. Normaal gesproken
Pakistan. Daar breien we er t-shirts en polo’s
zijn dat een-op-een gesprekken, maar wij
van. Jammer genoeg heft Pakistan 25 pro-
deden het met de hele groep tegelijk. Dat was
cent invoerrechten op garens, om de eigen
nogal een shock, natuurlijk. In de loop van de
katoenmarkt te beschermen. Zonde, want wij
tijd zijn er wat leveranciers afgevallen en nieu-
denken juist dat we het land een kans bieden
we voor teruggekomen, maar het werkt won-
om een nieuwe industrie te ontwikkelen.
derwel. Het creëert een open atmosfeer en
Ons uitgangsmateriaal is goedkoper dan
vertrouwen in elkaar. We zijn geen concurren-
nieuw katoen, maar de retourlogistiek en in-
ten van elkaar, we werken in een cirkel waar
voerrechten maken het weer duurder. Zowel
iedereen waarde toevoegt. Zeker bij een cir-
wij als de fabrieken maken geen extra marge
culair product blijf je afhankelijk van elkaar,
op de gerecyclede kleding. Alles bij elkaar ko-
dus je moet ook samen zorgen dat je markt
men we nu enkele tientallen centen hoger uit
groter wordt. De huidige groep snapt dat, ie-
dan bij een nieuw product. Dat stelt natuurlijk
dereen helpt elkaar, ook buiten ons om.
niets voor. Het kan dus gewoon!"
Afgelopen jaar zijn we gezamenlijk naar de recyclingfabriek in Turkije gereisd. Als mensen
Lage lonen landen
die enorme muren met plastic flesjes zien,
Schijvens heeft een stuk of tien hoofdleveranglobe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
13
Inenuitvoer.nl Hét online platform voor een efficiënt en compliant douaneproces
Kennis, kunde en vakbekwaamheid; essentieel en verplicht! U wilt toch ook compliant zijn?
In- en Uitvoer biedt u het meest complete online pakket douanecontent voorzien van onze eigen professionele toelichting en annotatie. Maak nu gebruik van In- en Uitvoer en bespaar tijd in uw douaneaangifteproces en beperk financiële risico’s. Maar vooral, blijf ‘in control’, u bent verantwoordelijk! In- en Uitvoer bestaat uit de volgende onderdelen: Dagelijkse nieuwsbrief Gebruikstarief; alle actuele douanetarieven, regelingen en bijlagen Toelichting; snel en eenvoudig goederen indelen Rechtspraak; alle gepubliceerde douanerechtspraak Douanewetgeving; alle relevante nationale én Europese douanewetgeving
Meer informatie? Ga naar sdu.nl/inenuitvoer of bel met Sdu klantenservice 070-378 98 80
ciers en nog een aantal ‘backups’, voor het geval dat er probleem mocht opduiken. Volgens Jaap is het aantal zeer bescheiden. “Er zijn ketens die met meer dan tweeduizend toeleveranciers werken. Wij houden het bewust beperkt. Alles in één fabriek gaat sowieso niet, want niet iedere fabriek kan alles maken. Wij doen heel veel in Turkije en verder onder andere in Pakistan, China en Bangladesh. Wat je waar doet hangt af van waar een land goed in is, de prijsstelling, de invoerrechten. Voor China betaal je bijvoorbeeld twaalf procent invoerrechten. Op een technisch jack van 80 euro is dat te overzien, maar op een goedkoop t-shirt lijkt het veel meer.” Die maak je dus niet in China, wil Jaap er mee zeggen. “Er is altijd frictie tussen het sociaal beleid en het economisch beleid dat je als bedrijf wilt voeren. Ook wij zoeken naar een aantrekkelijke prijs, maar we willen ook dat fabrieken zich blijven verbeteren. Betere lonen, veilige werkomstandigheden, goed licht, hygiënische toiletten en zo verder. We verwachten dat fabrieken daarin investeren, maar kunnen dan daarna natuurlijk niet zeggen: goed gedaan, maar nu ben je te duur. Bij het Chinese bedrijf waar ik ooit zat, schoof de productie vanuit
“ Textiel is de poor man's business.”
Zuid-China steeds verder op naar het goed-
eens jammer dat de media bedrijven aanvalt die het convenant hebben ondertekend, terwijl een aanzienlijk percentage van de Nederlandse textielindustrie nog niet eens meedoet.
kopere noorden. Textiel is nu eenmaal de
Deze bedrijven proberen in ieder geval wat.”
poor man’s business. Iedereen met een naai-
industrie. Het logo staat op de site, met nog
machine kan meedoen. Bij Schijvens zitten
tien andere keurmerken.
Verkoopbaar
we zolang als ik hier werk al in dezelfde lan-
“Verschrikkelijk, hè?”, zegt Jaap geksche-
Hoe zit het eigenlijk met de belangstelling
den. Een paar leveranciers wilden of konden
rend. Het is lastig om het overzicht te houden.
voor duurzaamheid bij klanten?
niet met ons nieuwe concept werken, maar
Jaap licht er een paar toe. “Fair Wear audit al
Jaap: “Je ziet daar gelukkig een verandering.
verder is het nog steeds dezelfde groep. Ja,
onze fabrieken en onszelf. We zijn ISO-gecer-
Er was altijd wel interesse, maar je had bedrij-
ze worden duurder. Maar alles in ander land
tificeerd, dat is nodig voor tenders maar het
ven voor wie het marketing was en bedrijven
weer opnieuw opstarten kost ook geld en
helpt ons ook zelf om ons proces scherp te
die écht iets wilden. Die zeiden: wij willen het
moeite. Wij zien het als gezamenlijke verant-
krijgen. Dan zijn we nog aangesloten bij de
goed doen, wat kost dat? Met deze klanten
woordelijkheid om de fabriek steeds efficiën-
Sustainable Apparel Coalition (SAC). Daar zit
zijn we begonnen. Verrassend genoeg waren
ter te maken, zodat het product toch rendabel
veertig procent van de wereld bij, inclusief de
dat lang niet altijd de namen waarvan je het
blijft. Daarom sturen we regelmatig adviseurs
grote merken. Zij werken aan een label zoals
van te voren had verwacht.
om verbetermogelijkheden in kaart te bren-
we dat van het witgoed kennen, met een
Tegenwoordig is eigenlijk iedereen wel geïnte-
gen, die zijn er altijd wel.”
waardering voor milieu en ‘sociaal’. We heb-
resseerd. Er is ook geen reden meer om nee
ben ook het verduurzamingsconvenant on-
te zeggen, want de prijs van gerecycled is bij-
Een keur aan keurmerken
dertekend dat minister Ploumen in 2016 initi-
na gelijk. Misschien dat we vanaf volgend jaar
In 2010 heeft Schijvens zich aangesloten bij
eerde. Je wordt dan door de Sociaal
voor een aantal producten uit Turkije alleen
de Fair Wear Foundation, die zich inzet voor
Economische Raad gecontroleerd op de ver-
nog maar gerecyclede kleding bieden. Dan
goede arbeidsomstandigheden in de kleding-
beteringen waar je aan werkt. Het is soms wel
hebben we gewoon niet meer anders.”
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
15
John Schutten
De hoeveelheid extra douane-aangiftes die dankzij Brexit op Nederlandse bedrijven afkomt, maakt de kwestie ‘zelf doen’ of uitbesteden weer actueel.
De uitvoeraangifte
Zelf doen of uitbesteden? Iedere exporteur krijgt te maken met douane-aangiftes. Je kunt de administratieve handelingen hiervoor zelf doen of ze uitbesteden. De keuze kan voor elk bedrijf anders uitpakken. Voorop staat dat het besluit weloverwogen gebeurt en positief bijdraagt aan de
Software Solutions, maker van douane-aangiftesoftware.
John Schutten is productmanager Logistiek & Industrie bij Stratech
bedrijfsvoering. Maar waar baseer je de juiste keuze op?
Niet alleen het aantal uitvoeraangiften, ook het kennisniveau
handelingen richting het Verenigd Koninkrijk (VK) gaan veran-
binnen je organisatie en de mogelijke financiële risico’s beïn-
deren. Exporteer je naar het VK? Dan heb je voor deze bestem-
vloeden deze keuze. Ook actuele ontwikkelingen zoals de
ming op dit moment niets te maken met de Douane. Dit zal
Brexit en het nieuwe Douane Wetboek van de Unie hebben
zeker anders zijn na de (harde) Brexit. Kort geleden is berekend
mogelijk invloed. Vast staat dat je als exporteur, onafhankelijk
dat door de Brexit het aantal uitvoeraangiften met 33 procent
van of je nu kiest voor zelf doen of uitbesteden, altijd eindver-
zal toenemen naar 4,2 miljoen. Nederlandse bedrijven voeren
antwoordelijk bent voor de eigen aangiften.
jaarlijks voor 38 miljard euro aan goederen uit naar het VK. Al dit verkeer krijgt straks te maken met nieuwe douaneverplich-
Dan doen we het toch mooi zelf!
tingen. De gevolgen van de Brexit kunnen dus een belangrijk
Een veelgehoorde stelling dat het doen van een aangifte een-
onderdeel zijn van de vraag ‘zelf doen of uitbesteden?’.
voudig zelf kan, omdat de aangiftesoftware tegenwoordig veel kennis borgt en het ‘toch’ om enkele eenvoudige producten
Eisen aan kennis en kunde
gaat, is te kort door de bocht. Een douane-expediteur heeft
Sinds 1 mei 2016 is het Communautair Douane Wetboek ver-
naast het indienen van de aangifte toegevoegde waarde als het
vangen door het Douanewetboek van de Unie (DWU). Ook al
gaat om inhoudelijke zaken. Echter, je bent als exporteur zelf
duurt de implementatie hiervan tot 2020, er zijn zeker gevolgen
verantwoordelijk voor de douaneaangiften, ook al word je ver-
die je als ondernemers nu al gaat merken en waar je rekening
tegenwoordigd door een externe partij. Die verantwoordelijk-
mee moet houden. In het DWU wordt gesproken over onder
heid is veelal onderbelicht, brengt risico’s met zich mee en
andere de ‘kennis en kunde’ die je moet kunnen aantonen als
moet je dus in de keuze tussen zelf doen of uitbesteden zeker
je de AEO-status hebt. In deze aangescherpte AEO-eis wordt
mee te laten wegen.
beschreven dat een exporteur moet beschikken over voldoende praktische vakbekwaamheid.
16
Brexit
Doe je de aangifte zelf, dan moet je als klant van de Douane die
Nog circa één jaar en dan moet de Brexit een feit zijn. Welke
vakbekwaamheid in huis hebben. Besteed je de aangifte uit?
handelsafspraken er ook gemaakt gaan worden, logistieke
Ook dan is een zekere kennis van zaken noodzakelijk, je bent
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Door de Brexit zal niet alleen het aantal aangiftes stijgen, maar ook het aantal controles.
immers eindverantwoordelijk en aansprakelijkheid voor een
het elektronische bericht ‘Exit of Goods’ is hier een mooi voor-
correcte aangifte.
beeld van. Ontvangt de douaneagent dit bericht niet, dan dient
We kunnen kennis en kunde onderverdelen in twee delen. Ten
hij dit te melden aan de opdrachtgever en moeten ze samen
eerste is er het aspect verantwoordelijkheid. Heb je voldoende
zorgen voor alternatief bewijs in de vorm van bijvoorbeeld een
kennis van het uitvoerproces, zodat je weet waar je verant-
copy van de Bill of Lading. Heeft je douaneagent het proces
woordelijkheid ligt? Het andere aspect is praktische kennis, ook in relatie tot compliance. Heb je voldoende kennis voor het aanleveren van (product)informatie over de fysieke zen-
“ Het aantal aangiftes neemt na de Brexit flink toe.”
ding voor het (laten) doen van een uit-
niet onder controle, dan kan er dus onverwacht een btw-naheffing op de mat vallen! Doe je de aangifte zelf, dan kun je middels douaneaangiftesoftware prima zicht houden op deze afhandeling en de con-
voeraangifte? Doe je alles conform de douanewetgeving? Kun
trole in eigen handen houden. In beide gevallen geldt hoe dan
je vragen als deze beantwoorden: “Mag ik mijn product(en)
ook dat basiskennis van het uitvoerproces een vereiste is en
exporteren of is er een vergunning nodig omdat mijn product
aanwezig moet zijn. Voor eventuele bijscholing zijn voldoende
voor militaire doeleinden gebruikt wordt?”
mogelijkheden.
Verantwoordelijkheid
Praktische kennis en compliance
Besteed je de uitvoeraangifte uit? Dan laat je je dus vertegen-
Een deel van de praktische kennis is eigenlijk altijd wel aanwe-
woordigen door een derde partij. Dit gaat vaak als directe verte-
zig binnen het bedrijf. De onderneming voorziet de douane
genwoordiging, wat inhoudt dat je douaneagent in naam en voor
agent toch al van bijna alle informatie met betrekking tot de
rekening van jou als exporteur de aangifte doet en je als expor-
zending, zodat hij de aangifte kan verzorgen. Dit is zowel pro-
teur dus ook aansprakelijk bent voor de inhoud van de aangifte.
ductinformatie als informatie over de afzender, bestemming en
Controleer regelmatig de aangiften en maak goede afspraken
vervoerswijze. Deze informatie kun je in principe ook zelf naar
over de afhandeling van de uitvoeraangifte. De ontvangst van
de Douane sturen. Douaneaangifte-software werkt tegenwoorglobe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
17
De voorbereidingstijd van een aangifte wordt flink korter als het ERP-systeem met de aangiftesoftware is gekoppeld.
dig vrij intuïtief en helpt je stapsgewijs bij het opstellen van de
Tijd en flexibiliteit
aangifte.
Voor het ene bedrijf is tijd de doorslaggevende factor. Een zen-
Wanneer de aangifte zelf wordt gedaan, moet je als exporteur
ding met bijvoorbeeld bederfelijke goederen mag niet langer
wel minimaal op de hoogte zijn van de indelingsregels/classifi-
blijven staan dan noodzakelijk. Voor de ander is flexibiliteit weer
catie. Een douane-agent kan hierover meedenken, maar blijft
extra van belang. Een aangifte moet ook buiten de gebruikelijke
afhankelijk van de (correcte) gegevens die je over de goederen
kantooruren verzonden kunnen worden, toch? Het doen van
verstrekt. Na de juiste training zou iedereen prima in staat moe-
een aangifte kan een tijdrovend klusje zijn als niet de juiste tool
ten zijn om te controleren of artikelen op de juiste manier zijn
of het juiste niveau van automatisering voorhanden is. Tijd is er
ingedeeld.
in verschillende factoren, zo heb je de factor voorbereidingstijd.
Compliance, tot slot, is een uitermate ruim begrip. Of je nu uit-
Dit is tijd die nodig is voor het voorbereiden van een aangifte,
besteedt of zelf de uitvoeraangifte doet, je bent altijd zelf ver-
dus het inhoudelijk verzamelen van alle zending gegevens.
antwoordelijk. Compliance zal onder andere betekenen dat je
Deze taak en dus benodigde tijd ligt sowieso bij de im- en/of
de actuele douanezaken op de voet volgt. Dit kan al heel een-
exporteur, onafhankelijk van het feit of je zelf de aangifte gaat
voudig met een gratis inschrij-
doen of dat je dit hebt uitbesteed. Dan is er de factor doorloop-
ving op de nieuwsbrief van
tijd. Dit is de tijd die nodig is om de aangifte elektronisch bij de
Douane. Wil je er zeker van zijn
Douane te krijgen. Doe je zelf de aangifte, dan kan de door-
dat je niets mist, dan is een
looptijd korter zijn dan wanneer je het proces uitbesteedt. Er
abonnement op een betaalde
zijn immers minder schakels in de gehele keten. Als laatste fac-
dienst de juiste optie. Op deze
tor is er de reactietijd. Dit is de tijd die tussen het indienen van
manier volg je de wetgeving op
de aangifte en de uiteindelijke elektronische afhandeling hier-
“ Heb je voldoende kennis om zelf met de Douane te communiceren?”
de voet en kom je niet voor verassingen te staan.
van zit.
Bovenstaande zou een goed beeld moeten geven aan wat er
18
aan kennis en kunde noodzakelijk is in het uitvoerproces. Be-
Voorbereidingstijd
steed je uit, dan ligt een deel van de kennis bij de douane
Het voorbereiden van een aangifte kost tijd. Alle relevante infor-
agent. Doe je zelf de aangifte? Dan zal je deze kennis en pro-
matie over de zending dient verzameld te worden voor het in-
cedures in huis moeten halen en mogelijk het personeel
formeren van de douaneagent of het zelf indienen van de aan-
moeten opleiden. Het doen van een aangifte is namelijk meer
gifte. Vaak wordt de douaneagent gezien als een partij die
dan invuloefening.
informatie overtypt en dus makkelijk kan worden overgeslagen.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Als we alleen kijken naar de parameter voorbereidingstijd klopt
hankelijk van een derde partij en word je rechtstreeks door de
dat, maar zoals eerder genoemd telt ook kennis mee. Kennis
Douane op de hoogte gehouden van mogelijke Fyco’s.
moet aanwezig zijn wanneer je zelf rechtstreeks met de Douane gaat communiceren. Het is onlosmakelijk verbonden met de
Kosten
factor voorbereidingstijd. Heb je de benodigde kennis of haal je
Is douanesoftware duur? Tien jaar geleden misschien, maar
deze in huis door de juiste scholing, dan kan op de factor voor-
tegenwoordig vind ik dit zeker niet meer het geval. Door het
bereidingstijd een winst worden behaald als je de aangifte zelf
toepassen van nieuwe prijsmodellen, zoals het pay-per-use
gaat doen, zeker als een ERP-systeem met douane-aangif-
principe, zijn initiële investeringen laag en reken je alleen af voor
tesoftware kan worden gekoppeld.
wat je verbruikt. Natuurlijk spelen niet alleen de kosten voor de douanesoftware
Doorlooptijd
mee in een juiste afweging. Ook de kosten voor opleiding en de
De doorlooptijd van de aangifte is de tijd die nodig is om de
uren die werknemers maken tijdens het voorbereiden en doen
aangifte bij de Douane te krijgen. Doorlooptijd is het invullen
van een aangifte zijn allen onderdeel van een goede kosten-ba-
van de aangifte en het vervolgens elektronisch versturen van de
ten analyse. Zet je deze kosten af tegen de kosten die je maakt
aangifte naar de Douane. Deze tijd spreekt eigenlijk altijd in het
bij de douaneagent of expediteur en de tijd die hier mee ge-
voordeel van het ‘zelf doen’. Een douaneagent of expediteur
moeid is, dan kun je de juiste afweging maken.
heeft uiteindelijk tijd nodig voor het overnemen van de aangeleverde informatie voordat deze naar de Douane verzonden
Hoe verder?
kan worden. Deze tijd gaat ertussenuit als je zelf de in de voor-
De Brexit is een goede aanleiding om je huidige situatie eens
bereidingstijd verzamelde gegevens direct via de eigen doua-
grondig onder de loep te nemen. In het goederenverkeer tus-
nesoftware bij de Douane indient. Bij het uitbesteden ben je
sen Nederland en Groot-Brittannië gaat veel veranderen; de
afhankelijk van de hoeveelheid werk die er op dat moment bij
hoeveel administratieve Douanehandelingen zal fors toene-
een declarant ligt, wat van invloed kan zijn op een snelle afhan-
men. Of je nu kiest voor ‘zelf doen’ of uitbesteden, realiseer je
deling van je zending.
dat je in elk scenario altijd zelf eindverantwoordelijk bent voor de aangifte. Kies je voor uitbesteden, maak dan dus goede
Reactietijd
afspraken met de douaneagent of expediteur.
Zoals aangegeven is de reactietijd de tijd die tussen het indienen van de aangifte en de uiteindelijke elektronische afhandeling hiervan zit. Deze tijd ligt voor een groot deel aan de kant van Douane en is bijvoorbeeld afhankelijk van de vraag of er wel of niet een fysieke controle moet plaatsvinden voordat de goederen kunnen worden vrijgegeven. Deze factor ‘fysieke controle’ is voor zowel het zelf doen als het uitbesteden gelijk. De Douane past immers de mogelijke selectie voor een fysieke controle (een ‘Fyco’) niet aan op de indiener van de aangifte, maar beslist dit op basis van het profiel van de im- of exporteur. Wat wel een negatieve invloed kan hebben op deze reactietijd, is de tijd die een expediteur nodig heeft voor het communiceren van de Fyco naar jou als exporteur. In het slechtste geval zit je te wachten op een bericht dat de goederen kunnen vertrekken en staat er geheel onverwacht opeens een Douane-amb-
Fysieke ladingcontrole door de Douane.
tenaar op de stoep. Doe je de aangifte zelf, dan ben je niet afglobe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
19
Ton Bendermacher
Schattingen die ondernemers bij de aanvraag van een douanevergunning invullen, interpreteert de Douane als maximumgrens. Klopt dat wel?
Douanevergunningen
Douane ziet raming als maximum Het Douanewetboek van de Unie is alweer twee jaar van kracht. Tot nu toe bleef het redelijk rustig. Afgelopen jaar heeft echter een aantal bedrijven te maken gekregen met opgelegde uitnodigingen tot betaling. Het beleid van de douane is aangescherpt en men neemt indicatieve waardes en hoeveelheden in vergunningaanvragen over als vaste (maximale) waarden. Ook is er soms een meningsverschil over de periode waarover je de waarde berekent. Maar staat de douane hierbij in haar recht? Om gebruik te kunnen maken van een bijzon-
de vergunning te brengen goederen voor de
dere douaneregeling zoals actieve veredeling
gehele geldigheidsperiode van de vergunning.
manager bij KPMG Meijburg & Co.
Ton Bendermacher is senior tax
of bijzondere bestemming, moet een ondernemer een vergunning hebben van de Doua-
Schatting
ne. Met deze vergunning kan de ondernemer
Onder de oude wetgeving, voor de komst van
doorlopend, vaak voor een vastgestelde peri-
het Douanewetboek van de Unie (DWU) op 1
ode, gebruik maken van de faciliteiten en ver-
mei 2016, gold dat een vergunning schriftelijk
eenvoudigingen die met de vergunning wor-
moest worden aangevraagd, volgens het mo-
den verleend. In een aantal vergunningen
del dat was opgenomen in deze wetgeving.
wordt de ondernemer gevraagd om van de
Net als in de huidige situatie, moest de aan-
onder de vergunning te brengen goederen,
vrager vermelden voor welke hoeveelheid
onder meer, de hoeveelheid en waarde te ver-
goederen de vergunning gebruikt ging wor-
melden. In het verleden werd deze hoeveel-
den. Uit het modelformulier volgde dat deze
heid en waarde als indicatief gezien. Recente-
vermeldingen als een raming (schatting) van
lijk is er echter een wijziging in het beleid van
de onder de vergunning te brengen hoeveel-
de douane geweest. De in de vergunning ver-
heid en waarde werd aangemerkt. Logischer-
melde hoeveelheid, dan wel waarde, wordt nu
wijs kan aan een schatting geen gevolgen
door de douane beschouwd als de maximum-
voor de toepassing van de vergunning ont-
hoeveelheid, dan wel -waarde, van de onder
leend worden. Uit het gebruik van het woord
“ Wat voorheen als schatting werd gezien, is nu opeens een maximum.�
raming volgt daarnaast dat de communautai-
en ‘hoeveelheid’ zijn het maximum voor de
de vergunning, dan is de Douane van mening
re wetgever niet heeft beoogd om bij de afgif-
goederen die u onder deze vergunning
dat er een douaneschuld ontstaat voor het
te van een vergunning een maximum hoeveel-
plaatst.”
surplus aan goederen dat onder de vergunning
heid of waarde vast te stellen voor de volledige geldigheidsduur van de vergunning.
is gebracht. Het gevolg is dat de douane een Dit staat in schril contrast met de schatting
uitnodiging tot betaling (UTB) oplegt voor de
waarover wordt gesproken in het huidige mo-
over deze goederen verschuldigde rechten.
Formulieren
delformulier voor de aanvraag van een vergun-
Een korte zoektocht door het Handboek Dou-
Zoals eerder aangegeven lijkt dit beleid inmid-
ning voor een bijzondere regeling, opgenomen
ane leert dat de douaneambtenaren min of
dels door de Nederlandse Douane te zijn ver-
in Verordening 2016/341. In de toelichting op
meer geïnstrueerd worden om op deze wijze
laten. Dit is opmerkelijk aangezien het model-
het formulier wordt nog steeds gesproken
te werk te gaan. Hoewel het Handboek Dou-
formulier, ook na de inwerkingtreding van het
over “geraamde” hoeveelheden of waarde.
ane geen formele wetgeving is, zal een in-
DWU, ongewijzigd is in de zin dat er nog altijd
specteur deze in de regel volgen en aldus
een schatting van de hoeveelheid goederen
Uitnodiging tot betaling
overgaan tot het opleggen van de UTB. De
moet worden gegeven bij aanvraag. Maar
De douane volhardt echter in de stelling dat de
vergunninghouder zal dan de, in mijn ogen
wanneer de toelichtingen van het modelfor-
in de aanvraag en vervolgens in de afgegeven
onrechtmatige, douanerechten moeten beta-
mulier en het formulier dat de Douane ter be-
vergunning opgenomen hoeveelheid en waar-
len of kosten moeten maken om bezwaar aan
schikking stelt vergeleken worden, valt direct
de een maximum is voor de gehele geldig-
te tekenen. Een vervelende bijkomstigheid is
op dat bij het Nederlandse formulier het vol-
heidsduur van de vergunning. Wanneer een
dat sinds de invoering van het DWU het niet
gende staat:
vergunninghouder meer goederen onder een
meer mogelijk is om wijzigingen aan te bren-
“Let op! De gegevens die u invult bij ‘waarde’
douaneregeling brengt dan staat vermeld op
gen in een vergunning nadat deze is afgegeven. Wanneer een vergunninghouder dus de hoeveelheid in zijn vergunning wil verhogen zal hij een nieuwe aanvraag moeten doen. Dit betekent dat er opnieuw tot zelfs enkele maanden gewacht moet worden op toekenning van de vergunning en, indien van toepassing, eventueel opnieuw toetsing aan de economische voorwaarden. Rechter Hoe deze discussie de komende tijd gaat lopen is de vraag. De oplettende ondernemer heeft bij het ontvangen van een UTB die gebaseerd is op de bovenstaande kwestie, inmiddels bezwaar aangetekend. Het zal dan ook een kwestie van tijd zijn tot er een oordeel wordt geveld door een rechter. Wat mij betreft is de huidige gang van zaken van de Douane
Wie meer goederen onder de vergunning brengt dan aangege-
onjuist en strijdig met het geldende com-
ven in de aanvraag, kan een naheffing krijgen.
munautaire recht. De tijd zal leren of de rechter deze visie deelt. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
21
Hoe gaat de rechter eigenlijk om met Incoterms-afspraken die niet kloppen?
Sonja van Hall
Incoterms
CFR Bergambacht? Soms kom je een Incoterms®-afspraak tegen waarbij er spontaan diverse vraagtekens boven het hoofd verschijnen. Bij het doen van onderzoek naar Incoterms zag ik in een zaak voor de rechtbank Rotterdam1 een bijzondere: CFR Bergambacht NL. Ik begon direct aan mijn topografische kennis te twijfelen, want beschikt die plaats in de polder ten noorden van de Lek over een flinke haven waar diverse containers kunnen worden gelost? Was er een vergissing gemaakt in de plaatsnaam of was de verkeerde Incoterm-conditie opgenomen?
van het juridisch adviesbureau Jurimpex en gastdocent bij evofenedex.
Arnhem en Nijmegen, gastdocent bij Universiteit van Amsterdam, eigenaar
Sonja van Hall is hoofddocent internationaal recht op de Hogeschool van
Indien er sprake was van een vergissing: hoe gaat een rechter daar dan mee om?
22
Laten we de zaak eens nader bekijken. Een
staan. Paget richt zich tot de verzekeraar,
Zwitserse onderneming (Paget Trading GmbH)
maar deze weigert uitbetaling. Want niet de
heeft aan een Duitse onderneming (Bonus)
verkoper Paget, maar koper Bonus heeft het
27.000 stuks houten en met leer beklede ge-
verzekerd belang tijdens het zeevervoer. Er
reedschapskoffers verkocht voor € 834.489,-.
was immers CFR Bergambacht afgespro-
De koffers worden in China gefabriceerd.
ken, hetgeen betekent dat de koper Bonus
Paget heeft het zeevervoer Shekou - Rotter-
het risico draagt voor het zeevervoer en niet
dam en het natransport over de weg tot aan
de verkoper Paget.
de opslagruimte van de vervoerder in Bergambacht verzekerd.
Lettergroepen
De koper weigert de zending, want er is
Wanneer de partijen daadwerkelijk een CFR
schimmel aangetroffen in de leren bekleding
hadden willen overeenkomen, dan was het
van de koffers. Paget is van mening dat
niet aan de verkoper om een verzekering voor
deze schimmel tijdens het zeevervoer is ont-
het zee- en navervoer af te sluiten, maar aan
1
Rechtbank Rotterdam, 18-02-2009, S & S 2011/47, ECLI:NL:RBROT:2009:BI6304
2
Hof Den Haag, 20-05 2012, SES 2013/60, ECLI:NL:GHSGR:2012:BY3542
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
“ Heeft Bergambacht opeens een container haven?”
EXW
F
C
D
E-groep: EXW = levering en
F-groep: FCA, FAS, FOB =
C-groep: CPT, CIP, CFR, CIF = deze Inco-
D-groep: DAP, DAT, DDP =
risico-overgang vinden plaats
hier dient een plaats op het
terms zijn in alle opzichten een Incoterm uit de
nu pas vinden de levering en
op het terrein van de verko-
continent van de verkoper
F-groep met uitzondering van de kosten van
risico-overgang plaats op
per;
opgenomen te worden;
het hoofdvervoer: die reiken tot aan de plaats
het continent van de koper en wel op de plaats ge-
genoemd achter de Incoterm;
noemd achter de Incoterm.
de koper. Met het afschaffen van de letter-
rechter vervolgens uit van een DDP Bergam-
kijken aan de hand van schema 1.1 tot waar
groepen (E-groep, F-groep, C-groep, D-groep)
bacht. Verkoper Paget had hierdoor dus wél
de verplichtingen van de verkoper zouden
bij de invoering van de Incoterms 2010 ont-
een verzekerd belang bij de goederentrans-
moeten reiken. Is de verkoper bereid om ook
staat het gevaar dat de onjuiste plaats achter
portpolis.
het risico van het hoofdvervoer op zich te ne-
de Incoterms-conditie geplaatst wordt of dat
Er zijn natuurlijk situaties bij de rechter waarbij
men? Zo ja, dan hadden de partijen alvast de
ondernemers een Incoterms-conditie uit de
de partijen ieder hun eigen bedoeling bij de
D-groep kunnen selecteren. Resteert de
verkeerde groep in het contract opnemen. Het
overeengekomen Incoterms-conditie hebben.
vraag:
bovenstaande schema is ter voorkoming van
Dan zal de rechter wel degelijk aansluiting
D-groep gaat het dan worden: een DAP Ber-
verwarring behulpzaam. In hoger beroep2
zoeken bij de verplichtingen van de Inco-
gambacht of een DDP Bergambacht? Bij de
bleek dat verkoper Paget en koper Bonus in-
terms-conditie in het contract. Daar is de
laatste Incoterms-conditie neemt de verkoper
derdaad DDP Bergambacht hadden willen af-
rechter heel beslist in: als ondernemer dien je
ook nog eens de handelingen voor de invoer
spreken en geen CFR Bergambacht. Er was
op de hoogte te zijn van de werking van Inco-
in de EU en de kosten daarvan op zich.
dus een ‘foute’ Incoterms-conditie in het con-
terms. Ben je dat niet, dan is de vergissing
tract opgenomen.
voor eigen risico4. Daarom is het uitermate
Hoe liep het af?
welke
Incoterms-conditie
uit
de
van belang de Incoterms-conditie te kiezen
Verkoper Paget kon uiteindelijk toch geen be-
De rechter
die past bij de bedoelingen van beide partijen
roep doen op de goederentransportverzekering,
Omdat ondernemers zelf de inhoud van over-
om rechtszaken te voorkomen.
omdat de oorzaak van de schade in de produc-
eenkomsten mogen bepalen, gaan rechters
ten zelf was gelegen. Eigen gebrek was jammer
uit van het idee van partij-autonomie. Als een
Advies
contract niet helemaal duidelijk is, dan gaat
Een goed begrip van de lettergroepen is bij-
de rechter op zoek naar de bedoeling van de
zonder behulpzaam bij het kiezen van een In-
partijen. Deze bedoeling gaat boven de tekst
coterms-conditie. Ondernemers kunnen on-
van het contract . In hoger beroep hebben de
derhandelingen
verkoper Paget en de koper Bonus de rechter
overeenstemming over de lettergroep te berei-
Masterclass Incoterms® 2010
ervan weten te overtuigen dat zij DDP Ber-
ken en daarna pas de Incoterm te selecteren.
18 juli 2018 • Leusden
gambacht hadden willen afspreken. De partij-
Voorbeeld: verkoper Paget en koper Bonus
bedoeling gaat voor op de tekst, dus ging de
hadden in hun onderhandelingen kunnen be-
3
3
genoeg niet meeverzekerd in de polis.
ook
voeren
door
eerst
www.evofenedex.nl/incoterms
Rechters refereren veelvuldig naar het Haviltex arrest, Hoge Raad 13-03-1981, NJ 1981, 635 CFR Dammam Port in de zaak: Hof Leeuwarden, 16-08-2011, ECLI:NL:GHLEE:2011:
4
BR5134 bevestigd door de Hoge Raad, 25-01-2013, ECLI:NL:HR:2013:BY3235 globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
23
Een recente rechtszaak laat nog maar eens zien hoe complex de btw-afwikkeling van een levering binnen de EU is, waarbij drie partijen betrokken zijn.
Ariane van den Berg
Nultarief bij ABC-transacties
Btw-wirwar Bij goederenleveringen binnen de Europese Unie waarbij drie of meer partijen betrokken
adviseren van ondernemingen over de btw-consequenties van het internationaal zaken doen.
Ariane van den Berg werkt als btw-adviseur voor VAT Institute. Zij is gespecialiseerd in het
zijn en waarbij de goederen van lidstaat X naar lidstaat Y worden vervoerd, kan slechts
24
één levering als intracommunautaire levering (ICL) worden aangewezen. Op de ICL is het btw-nultarief van toepassing. De andere transacties in de keten betreffen lokale leveringen waarop lokale btw van toepassing is. Het belang van het correct bepalen van de ICL in de keten komt naar voren in het zogenaamde Kreuzmayr-arrest. Hoe zit deze zaak in elkaar? Een Duitse on-
hen is betaald. B corrigeert de facturen met
dernemer A heeft producten verkocht aan
btw en stuurt nieuwe facturen zonder btw aan
Oostenrijkse ondernemer B. A en B spreken
C, maar betaalt de teveel betaalde btw niet
af dat het vervoer van Duitsland naar Oosten-
aan C terug. De Oostenrijkse belastingdienst
rijk door B verzorgd wordt. A factureert een
weigert vervolgens alsnog de btw-aftrek van
intracommunautaire levering (ICL) aan B.
B omdat deze transactie zonder btw in reke-
B verkoopt de goederen echter door aan de
ning gebracht had moeten worden.
Oostenrijkse ondernemer C (Kreuzmayr) die,
C gaat in beroep tegen de beslissing van
zonder dat A op de hoogte wordt gebracht,
Oostenrijkse belastingdienst. C kan de btw
deze goederen laat afhalen bij A. B brengt
niet meer verhalen op de ondertussen faillie-
Oostenrijkse btw in rekening aan C. C vordert
te B.
deze btw terug via zijn btw-aangifte in Oos-
De Oostenrijkse rechter stelt over deze zaak
tenrijk.
vragen aan het Hof van Justitie (HvJ). Deze
A komt er na enige tijd achter dat in plaats van
oordeelt dat bij een ABC-levering, de ICL aan
B, C de goederen is komen halen (fig.1) en
de tweede levering moet worden toegere-
informeert de Duitse belastingdienst hierover,
kend als de eindafnemer als eigenaar over de
die bij A een naheffing Duitse btw oplegt. De
goederen kon beschikken voordat de goede-
levering van A aan B classificeert nu als een
ren werden vervoerd. Omdat C de goederen
lokale levering en geen ICL.
zelf heeft vervoerd, is hier dus sprake van een
De Oostenrijkse belastingdienst constateert
ICL in de schakel B-C. Het HvJ oordeelt dan
dat de door B aan C berekende btw niet aan
ook dat C de ten onrechte betaalde Oosten-
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
“ A ontdekt dat niet B maar C de goederen heeft opgehaald. Een naheffing van de Duitse belastingdienst volgt.”
Fig. 1 De ABC-levering in de zaak Kreuzmayr.
A
B
C rijkse btw niet als voorbelasting in aftrek
Krijgt C nu uiteindelijk de betaalde btw terug
toe te wijzen als B het vervoer regelt.
mocht brengen.
van de belastingdienst als verhaal op B on-
Stel dat hetzelfde aan de orde is als in dit ar-
mogelijk is? In eerdere arresten heeft het HvJ
rest. Dan zal ook onder de nieuwe btw-regel-
Afhaalverklaring
bepaald dat lidstaten daarvoor de mogelijk-
geving geconcludeerd worden dat A een lo-
In het arrest wordt niet behandeld of A de
heid moeten bieden via een speciaal terug
kale levering in Duitsland verricht, belast met
naheffing aan Duitse btw daadwerkelijk moet
gaafverzoek. Maar in die arresten werd de
Duitse btw. Voor A blijven de risico’s dus het-
betalen. Normaliter wordt A beschermd als
btw door B wel afgedragen aan de belasting-
zelfde. C loopt eventueel minder risico. Onder
aan materiële vereisten is voldaan. Dit is het
dienst. De belastingdienst zal niet zo happig
de nieuwe regels zal op de intracommunau-
geval als hij kan aantonen dat de goederen
zijn om de btw te vergoeden aan C als zij zelf
taire transactie tussen B en C Oostenrijkse
zijn vervoerd naar een andere lidstaat in het
de btw niet ontvangen heeft en de eerdere
btw verschuldigd zijn en zal C naar verwach-
kader van een levering aan een ondernemer.
arresten dwingen dit ook niet per se af. Een
ting geen probleem hebben deze terug te vor-
Bij afhaaltransacties zal partij A lang niet altijd
financiële strop voor C ligt dus op de loer.
deren bij de Oostenrijkse belastingdienst, ook al draagt B de btw niet af.
op de hoogte (kunnen) zijn van een doorverkoop en de daarmee samenhangende af-
De toekomst
B mag onder de nieuwe btw-regels onder
spraken (bijvoorbeeld EXW of DDP) van de
Op basis van de nieuwe btw-regels, waarvan
voorwaarden factureren zonder btw en de
goederen voordat het vervoer plaatsvindt. A
delen vanaf 2019 ingevoerd zullen worden, is
btw-plicht verleggen naar C maar dan moeten
doet er daarom goed aan B te laten verklaren
onder voorwaarden met zekerheid vast te
beide partijen een CTP-status hebben (Certi-
dat hij de goederen zelf zal vervoeren naar de
stellen waar in de keten de ICL plaatsvindt. Dit
fied Taxable Person; te vergelijken met
andere lidstaat. In een Nederlandse situatie
heeft betrekking op transacties waarbij het
AEO-certificering) waarvoor volledige trans-
dient B voor de bewijslast een zogenoemde
moeilijk vast te stellen kan zijn aan welke
parantie van de transacties naar verwachting
afhaalverklaring te ondertekenen.
transacties binnen de ABC-keten de ICL is
een vereiste zal zijn.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
25
Streamlines Logistics • Stroomlijnt de logistiek met geïntegreerde oplossingen ontworpen voor industriële verzenders, logistieke dienstverleners en douane-agenten • Levert geïntegreerde oplossingen die uw zakelijke processen stroomlijnen, uw management ondersteunen en een platform bieden voor de toekomst
DOUANE EN ACCIJNZEN De Customs Streamliner® is de one-stop oplossing voor douanetechnische en fiscale optimalisatie van douaneagentschappen en departementen in de Benelux: GC, Fiscale Vertegenwoordiging, douane entrepots, economische regimes, PLDA, NCTS, EMCS, Sagitta en GPA in één high-tech communicatie omgeving.
LOGISTIEKE DIENSTVERLENERS Expediteurs en groupage bedrijven, scheepsagenten en logistieke dienstverleners hebben specifieke behoeften in automatisering. Stream Software is gespecialiseerd in deze zaken en biedt bedrijfsomvattende en flexibele oplossingen.
INDUSTRIELE VERZENDERS Industriële bedrijven hebben core ERP, maar wat met de logistiek? Stream Software brengt een oplossing om de logistieke departementen van de industriële bedrijven volledig te stroomlijnen en te integreren met ERP systemen zoals SAP.
STREAM SOFTWARE POTVLIETLAAN 4 | B-2600 BERCHEM | T +32 3 825 77 74 | F +32 3 830 19 28 | INFO@STREAMSOFTWARE.BE | WWW.STREAMSOFTWARE.BE
OP VIJF LOCATIES DOOR HEEL NEDERLAND TE VOLGEN
Opleiding Export van A t/m Z Er zijn allerlei zaken waarmee een exporterend bedrijf rekening moet houden. Je krijgt te maken met verschillende wet en regelgeving en uiteenlopende bedrijfsrisico’s. Een groot deel van deze risico’s kan beperkt worden als je op de hoogte bent van de belangrijkste zaken die met export te maken hebben. De cursus export van A t/m Z geeft je eerste kennismaking met de belangrijkste facetten binnen de export. Meld je aan op onze website voor het te laat is! https://www.evofenedex.nl/export-van-a-tm-z
In de export krijg je met een waaier aan benodigde documenten te maken. Een handige poster biedt overzicht.
Elmar Otten
Documentenposter
Handig! Op de afdeling Europe Export & Global Duty Free van Heineken houden ze van maatwerk. Ze zijn gespecialiseerd in het bevoorraden van vliegtuigen, cruiseschepen en duty free shops over de hele wereld. Maar ze pakken ook de merken en markten op, die nog niet klaar zijn voor de hectoliters waarin Heineken normaal gesproken denkt. Als er ergens gedegen kennis nodig is van exportdocumenten en processen, dan is het hier. Bij de afdeling Europe Export & Global Duty Free van Heineken
Maar wij doen de organisatie. Moet er een kleine zending Tiger
komen kleine partijen bier en andere dranken binnen. Vaak ver-
Beer vanuit Singapore naar Zweden, dan loopt dat dus via ons.”
trekken ze weer als gemengde zendingen. Logistics manager Maurits Verhoogt wil me laten zien hoe zijn afdeling de poster
Kennis
Documenten bij export gebruikt. Hij heeft ook de teamleider van
De customerservice-afdeling van Heineken Europe Export & Glo-
de ‘Duty Free’-afdeling, Joost Klaver, erbij gevraagd. Zijn team
bal Duty Free heeft veel inhoudelijke kennis nodig.
heeft als enige binnen Heineken geen regionale focus, maar een
Joost: “Onze club heeft gelukkig veel ervaring in huis. We sparren
wereldwijde. Daarnaast heeft de vestiging nog een exportteam
veel onderling, vaak heeft iemand een bepaalde situatie al eens
dat kleinere zendingen in Europa verzorgt.
meegemaakt. De poster Documenten bij export is een perfect
Zo’n tien procent van wat we als afdeling aan volume doen, loopt
hulpmiddel om bij twijfel na te gaan hoe iets ook al weer in elkaar
via dit magazijn,” legt Joost uit. “We proberen zoveel mogelijk
zat. Zeker als een we nieuwe college moeten inwijden in de we-
rechtstreeks vanuit de brouwerij naar de klant te verzenden.
reld van de export, dan is een hulpmiddel als dit van waarde.” “Ik kan hem iedereen aanprijzen,” bevestigd Maurits. “Er staat voor elke exportfase op wat nodig is. Natuurlijk beantwoordt de poster niet al je vragen – er zijn zoveel uitzonderingen - maar het biedt een mooi compact overzicht. Nieuwe collega’s kijken er vaker op dan ervaren, maar ik loop hier bijna tien jaar rond en kijk er nog steeds zo nu en dan op.”
Haal ook de poster in huis De poster Documenten bij export geeft een handig overzicht van de meest voorkomende documenten die in alle verschillende exportfases nodig zijn. Hij is ontwikkeld door exportspecialist Ivo Veraart, in samenwerking met evofenedex. Wil je ook de poster bij jou op kantoor ophangen? Ga dan naar www.evofenedex.nl/exportdocumentenposter en bestel een exemplaar (ledenprijs € 7,50).
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
27
De nieuwe handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en Singapore biedt Nederlandse bedrijven grote kansen. Singapore is als economische hub de toegangspoort tot de regio.
Mylène Tabernal
Singapore als hub voor Nederlandse bedrijven
The little red dot Wie niet groot is, moet slim zijn. Singapore is één van de kleinste landen in Zuid-Oost-Azië, maar speelt een belangrijke economische rol in de regio. Met zijn unieke geografische ligging, goede business-klimaat en hoge levensstandaard is Singapore een aantrekkelijke bestemming om in te investeren. Hoewel dit land slechts 5,5 miljoen inwoners telt, is Singapore belangrijk als economische hub in de regio, met ruim 650 miljoen inwoners. Inmiddels zijn meer dan 1.600 Nederlandse
Sterke banden
bedrijven in Singapore neergestreken om van
De betrekkingen tussen Singapore en Neder-
deze unieke positie te kunnen profiteren.
land zijn sterk sinds de onafhankelijkheid in
bij de Nederlandse Ambassade in Singapore.
Mylène Tabernal is communicatiemedewerker
1965. De Nederlandse econoom Albert Winse-
28
De handelsovereenkomst tussen de Europe-
mius werd door de Verenigde Naties naar Sin-
se Unie en Singapore is één van de eerste
gapore gestuurd om een economische missie
bilaterale EU-overeenkomsten van de ‘nieuwe
te leiden. Hij raakte bevriend met de founding
generatie’ en de eerste overeenkomst tussen
father van Singapore, Lee Kwan Yew, en werd
de EU en een lidstaat van de Association of
chief economic advisor van de overheid - een
South East Asian Nations (ASEAN). Er wor-
rol die Winsemius meer dan 20 jaar heeft ver-
den niet alleen importtarieven en niet-tarifaire
vuld. De sterke banden zijn nu nog steeds
belemmeringen mee opgeheven, maar de
zichtbaar in samenwerkingen tussen de twee
overeenkomst bevat ook belangrijke bepalin-
landen. Ze zijn te zien in innovatieve projecten
gen voor de bescherming van intellectueel ei-
en in de 1.600 Nederlandse bedrijven die zich
gendom, de liberalisering van investeringen,
in Singapore hebben gevestigd. Onder deze
openbare aanbesteding, concurrentie en
bedrijven zijn grote spelers als ABN Amro, Hei-
duurzame ontwikkeling. Hiermee wordt de
neken en Philips, maar inmiddels hebben ook
handelsvrijheid tussen EU-lidstaten en Sin-
meer dan honderd start-ups en scale-ups zich
gapore flink vergroot, en dat biedt interessan-
gevestigd in the Little Red Dot.
te kansen; zeker ook voor Nederlandse be-
Positieve handelsrelaties zoals deze zijn niet
drijven.
alleen een resultaat van de historische ban-
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
“ Singapore omarmt innovatieve methodes om de klimaatafdruk te beperken.”
Omdat de stadstaat Singapore op de kaart meestal niet veel meer is dan een rood stipje, wordt het ook wel 'the little red dot genoemd.'
den, ze zijn ook een product van de overeen-
Een positief investeringsklimaat
Voedselindustrie
komsten tussen Nederland en Singapore.
Nederland is een van Singapore’s belangrijk-
Een belangrijk onderdeel van de nieuwe han-
Beide landen zijn klein, dichtbevolkt en om-
ste handelspartners: in 2017 was Nederland
delsovereenkomst is het verbeteren van de
ringd door water. Bovendien spelen heden-
het dertiende land dat de meeste Singapore-
import en export van voedselproducten. De
daagse uitdagingen als vergrijzing van de sa-
se producten importeerde en Nederland staat
strikte regels en procedures op het gebied
menleving, digitalisering van de economie en
in de top vijf van landen die direct in Singapo-
van landbouw- en voedselproducten veran-
een verschuiving naar duurzame energiebron-
re investeren. De Singaporese overheid sti-
deren niet, maar het proces wordt makkelijker
nen in beide landen een rol. Dit biedt een
muleert bedrijven en staat als niet-corrupt
gemaakt. De voedselindustrie in Singapore
goed uitgangspunt om te zoeken naar nieu-
bekend. Het rechtssysteem is van topniveau
groeit hard en Singapore faciliteert dit mede
we, specifieke oplossingen voor de lange ter-
en biedt een goede bescherming van intellec-
door verschillende nieuwe onderzoeksinstitu-
mijn. Tegelijkertijd zijn beide landen niet bang
tueel eigendom. Bovendien is het een relatief
ten te openen. Ook gaat het land op het ge-
om nieuwe technologieën te omarmen. De
makkelijk land om zaken in te doen: Engels is
bied van onderwijs samenwerkingen aan: de
hightechsector van Singapore is goed ontwik-
de voertaal en het land is schoon, veilig en
universiteit van Wageningen en de Singapore-
keld en vooruitstrevend, en er wordt veel sa-
goed georganiseerd. Nederlanders staan op
se Nanyang Technological University bieden
mengewerkt door bedrijven, universiteiten en
hun beurt bekend om hun innovaties, zijn in-
een succesvolle gezamenlijke tweejarige op-
de overheid; de triple helix waar ook Neder-
genieurs van het hoogste niveau en hebben
leiding in Food Science and Technology aan.
land een groot voorstander van is. Veiligheid is
veel kennis op het gebied van water en milieu.
Deze academische uitwisseling groeit door
één van de topprioriteiten van de overheid.
De relatie is bijna symbolisch te noemen: met
het toevoegen van onderzoeksprogramma’s
Experimenten met nieuwe technologieën zo-
grote havens is Singapore de toegangspoort
en samenwerkingen met voedselbedrijven.
als blockchain, FinTech en cyber security krij-
tot Zuid-Oost-Azië en is Nederland met Rot-
Er is een grote interesse in het ontwikkelen
gen veel ruimte.
terdam de toegangspoort tot Europa.
van nieuwe technieken om voedsel te verbou-
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
29
“De open en” ondernemende houding zorgt ervoor dat Nederlandse bedrijven zich als een vis in het ”water voelen.” wen in een dichtbebouwde omgeving. Een
grondstoffen en het dichten van de afvalkring,
goed voorbeeld daarvan zijn de innovaties op
zodat Singapore en Nederland allebei ze-
het gebied van de urban farming, waar Ne-
ro-waste nations worden.
derland in Singapore inmiddels een prominente rol bij speelt.
Als een vis in het water De 1.600 Nederlandse bedrijven die in Sin-
Stedelijke ontwikkelingen en innovatie
gapore gevestigd zijn, zijn niet alleen de be-
Door het gebrek aan ruimte en natuurlijke
drijven die al naam voor zichzelf gemaakt
grondstoffen staan de leefbaarheid en pro-
hebben: er zijn meer dan honderd Nederland-
ductiviteit van Singapore onder druk. Het land
se start- en scale-ups in Singapore. Zij zijn
is er echter in geslaagd om de uitdagingen
actief op verschillende gebieden, onder meer
van stedelijke ontwikkelingen om te zetten in
op het terrein van biotech, voedsel, FinTech,
economische mogelijkheden door progressief
circulaire economie, cyber security, robotica
leiderschap en een inzet voor duurzame ont-
en blockchain. De open en ondernemende
wikkeling. Net als de Nederlandse overheid,
houding van Singapore zorgt ervoor dat Ne-
omarmt ook Singapore het idee dat het nodig
derlandse bedrijven zich als een vis in het wa-
is om innovatieve methoden te gebruiken om
ter voelen. Er is een solide basis voor bedrij-
de klimaatafdruk tegen te gaan. Circulaire
ven om zich in Singapore te vestigen,
economie en het hergebruiken van producten
gesteund door de handelsrelaties die al sinds
en afval bieden hierin grote mogelijkheden.
de jaren zestig positief zijn. Singapore en Ne-
Het ‘ReCirc’-programma van de Nederlandse
derland hebben elkaar veel te bieden. Zij vin-
en Singaporese overheid, bedrijven en onder-
den elkaar niet alleen in de geografische over-
zoeksinstituten benadrukt dit. Dit driejarige
eenkomsten, maar ook in een gedeelde visie:
programma richt zich op praktische concep-
die van het creëren van een duurzame toe-
ten en oplossingen voor het hergebruik van
komst door innovatie.
Een residentiële wijk in Singapore.
30
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Ondersteuning voor bedrijven
Business Developer houdt het bedrijfsklimaat
De Nederlandse ambassade in Singapore is
en ontwikkelingen in de ASEAN-regio in de
een spil in de handelsrelatie tussen beide lan-
gaten. Er is een Startup Liaison die zich spe-
den. Zij werpt zich op als tussenpersoon en
cifiek richt op het helpen en adviseren van
ondersteunt bedrijven die zich in Singapore
startups en ze in contact brengt met de juiste
willen vestigen. De verschillende afdelingen
mensen, en een Adviseur Agricultuur die ex-
op de ambassade bieden elk hun eigen ex-
pertise en kennis biedt in de kennisuitwisse-
pertise: zo is er de handelsafdeling die bedrij-
ling op het gebied van landbouw. De Innovatie
ven van advies voorziet op het gebied van
AttachĂŠs van het Holland Innovation Network
business en reguleringen. De Netherlands
concentreren zich op samenwerkingen tus-
Foreign Investment Agency, een afdeling van
sen Nederland en Singapore op het gebied
het Ministerie van Economische Zaken, is ac-
van innovatie, technologie en wetenschap. Zij
tief bezig met het zoeken naar bedrijven die
brengen Nederlandse en Singaporese stake-
willen investeren in Nederland. De Regional
holders samen in de triple helix. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
31
Valt de VS ten prooi aan oneerlijke handel? De Amerikaanse president heeft deels gelijk.
Timme Spakman
Oneerlijke handel
Trump heeft een punt! President Trump klaagt over de wijze waarop er handel wordt gedreven met Amerika. In het bijzonder bekritiseert hij de hoogte van de handelstarieven aan de Chinese en Europese grenzen en beticht hij China van schendingen van intellectuele eigendomsrechten. Het ongelijke speelveld is volgens hem de oorzaak van het Amerikaanse handelstekort.
Chinese bedrijven worden – ook in Nederland - vaak beschul-
namaakgoederen, wereldwijd, zijn oorsprong in China. De be-
digd van het imiteren van andere merken en het schenden van
scherming van intellectuele eigendomsrechten in China is de
patenten. Van namaak Duracell-batterijen tot imitatie Star-
afgelopen jaren overigens wel verbeterd.
bucks-koffiezaken: hele ketens worden in China geĂŻmiteerd. Hoewel deze praktijken ook in China illegaal zijn, is de handha-
Bedrijfsgeheimen
ving zwak. Volgens schattingen van de VN en de werelddoua-
Naast vervalsing en namaak is ook het stelen van bedrijfsgehei-
ne-organisatie zijn ongeveer 20% van alle Chinese consump-
men een heikel punt. Bekend zijn de Chinese hackers die inbre-
tie-producten vervalsingen en heeft 65% van alle onderschepte
ken in de computersystemen van grote multinationals, zoals af-
internationaal handelsonderzoek bij ING.
Timme Spakman is macro-econoom
Fig. 1 Gemiddelde importheffing 12%
10%
8%
6%
4%
2%
0% Verenigde staten
Europese Unie Rekenkundig gemiddelde
32
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Handelsgewogen gemiddelde
China
Bron: WTO, Bewerkingen ING
Fig 2. Verschil importheffing per product groep. Een positief percentage betekent hogere tarieven dan de VS. Andere fabricaten Transport middelen Elektrische machines Niet elektrische machines Leer en leer producten Kleding Textiel Hout en papier Chemicaliën Petroleum Mineralen en Metalen Vis Andere landbouwproducten Katoen Tabak en drank Suikers en suikergoed Vetten en Oliën Granen Koffie en thee Plantaardige producten Zuivel producten Dierlijke producten -10%
-5%
0% China
5%
10%
15%
Europese Unie
20%
25%
Bron: WTO, Bewerkingen ING
gelopen jaren gebeurde bij onder andere Moody’s, Siemens en
Niet-tarifaire handelsbelemmeringen
Trimble. Maar bedrijven kunnen ook op andere manieren hun
Dat de importtarieven hoger zijn in de EU en China, wil nog niet
geheimen kwijtraken. Zo worden de fabrieksinspecties die een
zeggen dat er per saldo sprake is van oneerlijke handel. Vol-
vereiste zijn voor toegang tot de Chinese markt soms uitge-
gens onderzoeksbureau Ecorys zijn niet-tarifaire handelsbe-
voerd door inspecteurs van concurrerende Chinese partijen.
lemmeringen tegenwoordig in veel gevallen belangrijker dan
Investeringsbeperkingen zijn feitelijk ook een manier om buiten-
handelstarieven. Voorbeelden van niet-tarifaire handelsbelem-
landse ondernemingen te dwingen kennis prijs te geven. In een
meringen zijn importquota en douaneprocedures. Ook ver-
aantal sectoren, waaronder automotive, kunnen buitenlandse
schillen in productstandaarden werken belemmerend op
bedrijven vooralsnog enkel zaken doen via een joint venture met
grensoverschrijdende handel.
een Chinese bedrijf. Deze joint ventures geven Chinese bedrij-
Ecorys heeft deze niet-tarifaire handelsbelemmeringen tussen
ven toegang tot buitenlandse bedrijfsgeheimen. Hoewel dit niet
de EU en de VS in kaart gebracht voor zowel goederen als
illegaal is, is het begrijpelijk dat de betreffende ondernemingen
diensten. Hoewel voor goederen deze niet tarifaire handelsbe-
menen dat het op deze wijze wel erg gemakkelijk is voor Chine-
lemmeringen tussen de EU en de VS redelijk in balans zijn, is
se concurrenten om cruciale kennis te verwerven. Aangezien de
het voor Europese bedrijven een stuk lastiger om diensten naar
VS omgekeerd geen joint venture eist bij investeringen door Chi-
de VS te exporteren dan andersom. Zo mogen bijvoorbeeld
na in de VS, is er sprake van een ongelijk speelveld.
Amerikaanse zenders als CNN en CNBC wel uitzenden over Europese kanalen, maar kunnen Europese zenders geen zend-
Handelstarieven
rechten krijgen voor de Amerikaanse ether. Ook op het gebied
Zowel China als de EU heffen hogere importtarieven dan de VS
van overheidsaanbestedingen zijn de Amerikanen een stuk
(figuur 1). Als rekenkundig gemiddelde geldt voor de VS een tarief
protectionistischer dan de EU.
van 3,5% terwijl de EU en China uitkomen op 5,2% en 9,9%.
Hoewel handelstarieven in Europa wat hoger zijn dan in de VS,
China beschermt niet alleen de landbouwsector met hogere ta-
compenseert de EU dit dus met lagere niet-tarifaire handels-
rieven. Voor veel fabricaten zoals kleding, elektronica en machi-
barrières. Dit maakt dat Trump per saldo niet echt een punt
nes zijn de verschillen ook groot. Met uitzondering van landbouw-
heeft als hij de EU van oneerlijke handelsregels beticht.
producten zijn voor de EU deze verschillen veel kleiner. Tarieven op landbouwproducten zijn in de EU wél veel hoger dan in de VS. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
33
AGS4: bent u er klaar voor? De overgang naar AGS2 en AGS3 is achter de rug. Echter, voor veel bedrijven moet de grootste wijziging nog komen. Per 1 mei 2019 wordt de GPA (ENT/IMP/AVS) uitgefaseerd. Door nu ac�e te ondernemen bent u erop voorbereid! WAT VERANDERT ER VOOR U? Niet alleen de aangi�eso�ware verandert, ook bij vergunningen en procedures zijn er grote wijzigingen. Denk hierbij aan: • De achteraf aangi�e via de GPA wordt een vooraf aangi�e via AGS • Inschrijvingsprocedure via administra�e wordt noodzakelijk • Er komt een herbeoordeling van de vergunning
Dit kunnen wij voor u betekenen
Nieuw: 4, • Alle we�elijke wijzigingen, ook AGS t zijn inbegrepen in ons abonnemen so�ware • Dankzij onze SaaS oplossing zijn de Met LSPiShip zijn uw minimaal kosten laag en opera�onele risico’s douaneprocessen kken om • Ruime ervaring met douanevraagstu In-Control. eteren logis�eke en douaneprocessen te verb
LSPiShip!
zie LSPsolutions.com Wij helpen u graag in een vrijblijvend gesprek, bijvoorbeeld �jdens het Douanecongres op donderdag 12 oktober 2017!
SaaS: why buy the cow if you only need milk?
Tel. (088) 20 20 300 | mp@LSPsolutions.com | LSPsolutions.com
Internationaal zakendoen? Door onze jarenlange ervaring en kennis in opkomende markten, zijn wij de expert op het gebied van internationalisatie. Wij begeleiden en ontzorgen ondernemers in hun buitenlandse activiteiten.
Profiteer van onze directe en duidelijke aanpak: Bel: +31(0) 20 491 7173
Mail: info@nxt-group.email
Bezoek: www.nxt-trade.com
NXT Group of Companies
Fig. 3 Handelsfacilitering China en de VS. 100% is maximaal haalbare score op elk onderdeel Informatie voorziening Governance
100%
Betrokkenheid bij handelsgemeenschap
75%
50%
Externe duane
Voorlopige duanebeschikkingen
25% 0% Interne duoane
Bezwaar procedures
Procedures
Kosten en vergoedingen China Automaatisering
Verenigde staten
Documenten
Bron: OECD 2018, bewerkingen ING Voor zover we weten is een dergelijk onderzoek naar niet-tarifai-
tekort als een percentage van het BBP de helft tot driekwart lager
re handelsbelemmeringen tussen VS en China niet beschikbaar.
uitpakken als gecorrigeerd wordt voor belastingconstructies van
Echter, de Chinese economie lijkt over het algemeen een stuk
grote bedrijven. Zo tellen de exporten van Apple’s diensten als Ier-
geslotener dan die van de VS. Zo schermt China haar economie
se uitvoer en gaan de exporten van diensten door Google de boe-
voor een belangrijk gedeelte af met investeringsbelemmeringen.
ken in als uitvoer van Bermuda.
In termen van bureaucratie en handelsfacilitering scoort China in ieder geval een stuk slechter dan de VS (zie figuur 3).
Schot in eigen voet Het gebruik van handelstarieven om het Amerikaanse handels-
Trump’s gelijk
tekort te laten verdwijnen, is dan ook problematisch. Niet alleen
Trump heeft dus een punt met zijn klachten over de wijze waarop
omdat bilaterale handelstekorten niet op een probleem hoeven
China handel drijft. De bescherming van intellectuele eigendom-
te duiden, maar ook omdat het Amerikaanse consumenten en
men en bedrijfsgeheimen laat te wensen over in China en China
producenten raakt met prijsstijgingen. Bovendien, een hoop
hanteert flink hogere importtarieven dan de VS. Ook schermt het
Amerikaanse goederen voor de export, bevatten onderdelen
zijn economie af met investerings-belemmeringen én scoort het
geïmporteerd uit het buitenland. Zodoende kunnen Amerikaan-
een stuk slechter dan de VS als het gaat om handelsfacilitering.
se importheffingen ook nadelig uitwerken op Amerikaanse ex-
Dit betekent overigens niet dat het verschil in protectionisme de
porten.
enige oorzaak is van het handelstekort met China. Bilaterale han-
Een beleid dat poogt handelstekorten terug te dringen met ho-
delstekorten en overschotten horen bij internationale handel en zijn
gere importtarieven kan bovendien ontaarden in een schot in
in eerste aanleg vooral het gevolg van verschillen in specialisatie.
eigen voet. Het verleden leert immers dat het instellen van im-
Aanpassing van de handelstarieven en andere handelsbeper-
portheffingen doorgaans wordt beantwoord met overeenkom-
kende maatregelen zullen tevens niet veel veranderen aan het
stige heffingen door de getroffen landen, wat, in dit geval, de
totale handelstekort van de VS. Een land dat een handelstekort
Amerikaanse exportindustrie zal treffen. Banen die erbij komen
heeft, investeert en consumeert meer dan er binnenlands
bij binnenlandse bedrijven die de import gaan vervangen, wor-
wordt geproduceerd. Dit wordt in de VS onder meer veroor-
den dan teniet gedaan door banen die verloren gaan in de ex-
zaakt door de influx aan buitenlandse investeringen en de grote
portindustrie. Gezien de aankondiging van de EU en China dat
buitenlandse vraag naar dollars. Een handelsoverschot of een
zij bij verhoging van de Amerikaanse importheffingen, met gelijke
handelstekort is dan ook niet per definitie slecht voor een eco-
munt zullen terugslaan, is dit een scenario waar Amerikaanse
nomie, zolang het maar op een duurzame manier gefinancierd
beleidsmakers dan ook serieus rekening mee dienen te houden.
kan worden. Voor de VS zal dit laatste, gezien de rol van de
Al met al heeft Trump gelijk met zijn klacht over de hoge Chinese
dollar als reservevaluta, doorgaans het geval zijn.
handelsbelemmeringen, maar gaat dat niet op voor Europa. Bo-
Bovendien lijkt het Amerikaanse handelstekort veel groter dan in
vendien kiest hij met protectionisme voor een oplossing die
reële zin het geval is. Volgens een recente studie zou het handels-
slechts verliezers kent. globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
35
Bij het betreden van een nieuwe markt maken bedrijven meestal gebruik van een handelsagent of distributeur. Wat zijn de verschillen in de juridische positie van deze twee tussenpersonen?
Marianne Elissen
Contracten met agenten en distributeurs
Let op de verschillen
Sommige exporteurs gebruiken de termen agent en distributeur door elkaar, alsof de verschillen er weinig toe doen. Dat is onterecht. Een agent is met name in de Europese Unie goed beschermd door een Europese richtlijn. De meeste landen hebben geen specifieke wetgeving op het gebied van distributieovereenkomsten. Bij distributiecontracten dient er echter weer
adviseert leden op het gebied van internationaal ondernemen.
Marianne Elissen is werkzaam als jurist bij evofenedex en
rekening gehouden te worden met de beperkingen van het mededingingsrecht. Een agent bemiddelt ‘slechts’ voor de expor-
Wettelijke bescherming agent
teur bij verkopen. Zijn taak is het verwerven van
In veel landen bestaat er wetgeving op het ge-
opdrachten in een bepaald gebied die hij door-
bied van agentuur. Binnen de lidstaten van de
speelt naar de exporteur tegen een vergoeding
Europese Unie is deze wetgeving gebaseerd
in de vorm van een bepaalde provisie. De han-
op de EG-Richtlijn inzake handelsagentuur-
delsagent koopt en verkoopt de producten in
overeenkomsten van 18 december 1986. Hoe-
beginsel dus niet zelf. Bij de overeenkomsten
wel de richtlijn geen eensluidende wetgeving in
die tussen de exporteur en de afnemers tot
alle lidstaten tot gevolg heeft, zijn de diverse
stand komen, is de handelsagent geen partij.
wetgevingen wel veel meer met elkaar in over-
Hij mag alleen in naam van de principaal over-
eenstemming gebracht. De wettelijke bescher-
eenkomsten afsluiten, indien hij daartoe door
ming van de handelsagent bestaat onder meer
de principaal schriftelijk gevolmachtigd is. De
uit een minimale opzegtermijn die de principaal
distributeur (ook wel importeur, wederverkoper
in acht moet nemen en het recht van een agent,
of dealer genoemd) handelt op eigen naam en
onder bepaalde voorwaarden, op een klanten-
voor eigen rekening en risico. Hij koopt de pro-
vergoeding.
ducten zelf in om deze vervolgens door te verkopen aan derden, die zowel eindgebruikers
Minimale opzegtermijn
als handelaren kunnen zijn. De verkoopprijs, en
Indien een exporteur het contract met een han-
daarmee dus zijn winstmarge, wordt door de
delsagent wil beëindigen, schrijft de Nederland-
distributeur zelf bepaald.
se wet voor dat deze opzegtermijn minimaal vier maanden dient te bedragen, vermeerderd met een maand na een looptijd van drie jaren
36
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
“ De handelsagent wordt door de wet goed beschermd.”
en met twee maanden na zes jaar. Het staat
komst profijt houden van de inspanningen van
wetgeving verbiedt namelijk overeenkomsten
partijen echter wel vrij zelf een opzegtermijn
de agent doordat door zijn inspanning de klan-
tussen ondernemingen die de handel tussen de
overeen te komen, maar die dient ook weer te
tenkring is uitgebreid of meer opdrachten wor-
EU-lidstaten kunnen belemmeren (kartelver-
voldoen aan bepaalde minimumvereisten.
den geplaatst door bestaande klanten.
bod). Dit verbod geldt zowel voor horizontale als
Klantenvergoeding
Geen wettelijke regels distributeur
spraak wordt bijvoorbeeld verstaan een af-
De handelsagent heeft bij beëindiging van het
Voor de distributieovereenkomst bestaan in
spraak tussen exporteur en distributeur. Be-
contract in beginsel recht op een zogenaamde
Nederland en in veel andere landen geen wet-
paalde
klantenvergoeding als hij nieuwe klanten heeft
telijke regels. De relatie tussen de exporteur en
onder het kartelverbod vallen voor zover de
aangebracht of overeenkomsten met bestaan-
de distributeur wordt gezien als een gewone
overeenkomst bepalingen bevat die mededin-
de klanten aanmerkelijk heeft uitgebreid en de
relatie tussen verkoper en koper. De distribu-
gingsbeperkend zijn. Denk hierbij aan exclusie-
overeenkomsten met deze klanten de princi-
teur wordt dan ook geacht op basis van open
ve gebiedsbescherming, verticale prijsbinding,
paal ook na beëindiging van de relatie met de
onderhandelingen zijn belangen ten opzichte
non-concurrentiebedingen,
agent nog aanzienlijke voordelen zullen opleve-
van de exporteur veilig te kunnen stellen. Toch
boden etc. Aangezien aan de andere kant dis-
ren. Naar Nederlands recht is de te betalen pro-
is in veel landen, waaronder Nederland, een
tributieovereenkomsten juist ook mededin-
visie maximaal de provisie van een jaar, bere-
tendens waarneembaar in de jurisprudentie die
gingsbevorderend zijn, heeft de Europese
kend over de gemiddelde provisie in de laatste
ook aan de distributeur enige bescherming toe-
Commissie een verordening uitgevaardigd die
vijf jaar. Het recht op de klantenvergoeding ver-
kent. Met name bij beëindiging van de overeen-
ziet op verticale overeenkomsten en die een vrij-
valt als de agent de principaal niet uiterlijk een
komst met de distributeur kan dit het geval zijn.
stelling geeft van het kartelverbod. Die vrijstel-
jaar na het einde van de overeenkomst heeft
Overigens kent België als enig land binnen de
ling vindt toepassing indien wordt voldaan aan
meegedeeld dat hij deze vergoeding verlangt.
EU een voor de distributeur beschermende
de voorwaarden van de verordening.
De achterliggende gedachte voor het toeken-
wetgeving.
De regels van het mededingingsrecht zijn in be-
verticale afspraken. Onder een verticale af-
nen van een klantenvergoeding is dat het onbil-
distributieovereenkomsten
kunnen
doorleveringsver-
ginsel niet toepasselijk op handelsagentuurrela-
lijk zou zijn als de agent na beëindiging van de
Mededingingsrecht
ties. Alleen in de situatie dat de handelsagent
overeenkomst geen vergoeding meer van de
Bij distributierelaties kan een exporteur in aanra-
zelf financiële of commerciële risico’s loopt,
principaal zou ontvangen. De principaal blijft
king komen met beperkingen die voortvloeien
dient er weer wel met deze beperkingen reke-
immers ook na beëindiging van de overeen-
uit Europese mededingingswetgeving. Deze
ning gehouden te houden. Conclusie Of je als exporteur een agent of een distributeur aanstelt in een land, maakt in juridische zin wel degelijk verschil. Laat je daarom goed voorlichten bij de keuze en bij het opstellen van distributie- en agentuurcontracten.
Workshop ‘ Contracten met agenten en distributeurs in het buitenland’ 26 juni 2018 • Rosmalen Een distributeur koopt voor eigen rekening en risico producten in om deze door te verkopen aan anderen.
www.evofenedex.nl/opleidingen/ internationaal-management-sales
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
37
Ook al is Nederland niet op het WK in Rusland aanwezig, dankzij het bedrijf Movico en het Peruaans elftal kleurt het toernooi toch nog een beetje oranje.
Rob van Hilten
WK Rusland
Hup Peru hup! Tot groot verdriet van veel Nederlanders is het Nederlands elftal niet aanwezig op het WK Voetbal 2018 in Rusland. Niet alleen op sportief gebied is dit een enorme tegenvaller, ook veel bedrijven zien hiermee een lucratief buitenlands avontuur van de tekentafel naar de prullenbak verdwijnen. Betekent dit dan dat er geen enkele Nederlander op het WK aanwezig zal zijn? Gelukkig niet! Movico volgt het Peruaanse elftal op de voet gedurende zijn wedstrijden in poule E. Met meer dan 25 jaar ervaring is Movico de
Samsung. We doen dit in samenwerking met
nummer één specialist in de wereld van mobi-
het Europese of Global hoofdkantoor en ver-
le event marketing. Wat Movico precies doet
zorgen roadshows door Europa, Rusland of
en waarom Peru voor dit bedrijf uit Deurne
zelfs Zuid-Afrika.
kiest om Peru op het WK Voetbal te promoten,
Voor sportevenementen leveren we tijdelijke
vertellen Business Development Manager
mobiele faciliteiten voor hospitality, podia,
Teddy van Lieshout en Logistics Manager
persunits, podia, finishboog, et cetera. We zijn
Leon Cornelissen.
bijvoorbeeld te vinden bij alle grote internationale wielerevenementen, zoals de Giro d’Italia,
Marketing events en sports events
Tour de France en de Vuelta, maar ook bij alle
“Movico heeft twee businessunits: marketing
Belgische, Franse en Italiaanse Klassiekers. Bij
events en sports events,” begint van Lieshout.
de grote rondes heb je de meeste logistieke
“We hebben meer dan vijftig verschillende
uitdagingen vanwege de dagelijkse verplaat-
configuraties, die we voor verschillende doel-
singen van etappeplaats naar de volgende, in
einden inzetten. Voor marketing events wer-
combinatie met soms wat lastig bereikbare
ken we vaak voor merken die een productlan-
locaties zoals de Col de Tourmalet, de Stelvio
cering hebben of die uitleg en training willen
of Col d’Izoard.”
geven. Ook trekken we met die merken naar
38
hun business partners om nieuwe producten
Tour de France
te laten zien, zoals voor Valeo, Grohe of
De Tour de France is al meer dan twintig jaar
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
“ Omdat je in Rusland op meerdere locaties zit, is het handig om een mobiele oplossing te hebben.”
xx
een van de grootste projecten van Movico.
Samenwerking
Het hele land moet het WK kunnen volgen én
Tijdens de Tour heeft Movico meer dan 35
Vanuit de Tour de France valt er een lijntje te
Peru moet als land in de spotlight worden ge-
trailers - ook wel ‘mobiele event structures’ -
trekken naar het Peruaanse elftal. De eigenaar
plaatst, onder het motto ‘Perú, el país más
genoemd, rondrijden en verzorgt de startloca-
van de Tour is namelijk het Franse bedrijf
rico del mundo’. “De overheid van Peru heeft
tie en bijna de volledige finishlijn. Ook een
A.S.O., dat zich ook over de Dakar Rally in
bij Mataojo aangeklopt en gevraagd welke
Relais d’Etape, meestal zo’n 5 à 10 kilometer
Zuid-Amerika ontfermt. “Voor een groot deel
partij dit het beste zou kunnen verzorgen. En
van de finish, met hospitality units voor 150
vindt die plaats in de woestijn van Peru. Wij
zo kwamen ze bij ons,” vertelt van Lieshout
gasten, vormt onderdeel van de dienstverle-
verzorgen daar de mobiele editing room. Alle
trots. “Wij gaan dus naar Rusland om Peru te
ning.
beelden die wij hier via RTL7 zien, maar ook
promoten maar ook om samen met ESPN, de
“Daarin zit ons onderscheidend vermogen,”
die van alle andere internationale mediapart-
Amerikaanse broadcast, een verslag te doen
vervolgt Teddy. “Al onze objecten staan op
ners van het event, komen via onze editing
van de prestaties van het nationale team. Om-
wielen. Op de snelweg lijkt het op een truck
unit.”
dat je daar op meerdere locaties zit, is het
met een trailer, maar eenmaal op locatie zijn
Het Argentijnse marketing- en eventbureau
handig om een mobiele oplossing te hebben.”
het van die transformers, die zich omvormen
Mataojo werkt al sinds 2012 met Peru samen
tot grote hospitality units met een dakterras,
om het land te promoten. Hun speciale tak,
Speelschema Peru
een finishboog, een tribune of een startpodi-
Promperú, verzorgt bijvoorbeeld de promotie
Peru speelt in Rusland in Poule E op drie ver-
um. Dan kun je niet eens zien dat het op wie-
van de Dakar Rally. Nu het nationale voetbal-
schillende locaties: op 16 juni in Saransk te-
len staat.”
team van Peru voor het eerst sinds 36 jaar
gen Denemarken, op 21 juni tegen Frankrijk in
“Ook al doen we het nu voor de 22e keer, het
weer mag meedoen aan het WK, heeft de
het 1.300 kilometer verder gelegen Jekateri-
blijft altijd bijzonder,” beaamt Cornelissen.
overheid besloten daar gebruik van te maken.
nenburg en sluit de poule op 26 juni af tegen
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
39
Australië in Sotsji, bijna 2.800 kilometer verder.
als stroomvoorziening, maar dat regelen we
Verder moet je zorgen voor een extra per-
“Ondanks de flinke afstanden gaan we maar
met een lokale partner. Ten eerste is het een
soonlijke verzekering voor je mensen, een
met een truck op pad,” vertelt Leon Cornelis-
kostbare aangelegenheid om mee te nemen
speciale transportvergunning en je verzeke-
sen. “We reizen met het elftal mee. De plekken
en ten tweede is het tijdelijk invoeren van dat
ring moet op orde zijn. Wij moeten borgstellin-
waar wij staan vallen niet onder de regels van
soort apparaten veel te gecompliceerd, dus
gen en garanties afgeven voor onze mensen,
de FIFA, maar Mataojo heeft locaties gezocht
waarom zou je dat dan doen? We hebben een
zorgen dat ze worden betaald en dat ze zich
waar veel publiek komt, het is vooral voor de
Russische partner die assisteert bij de lokale
netjes gedragen. Ook benoemen we een aan-
fans.”
aangelegenheden.”
spreekpunt voor wanneer er zaken toch niet
In de trailer laten we zien hoe mooi Peru is.
volgens de regels gebeuren. Dit alles behoort
Mataojo zorgt ervoor dat er zoveel mogelijk
Papieren rompslomp
mensen komen, ook fans van Peru. ESPN ver-
“We kunnen voor Rusland gewoon werken
zorgt er uitzendingen, misschien komen er
met een ATA-carnet, een soort paspoort voor
Asdruk en begaanbare routes
ook nog wel spelers over de vloer,” vult van
goederen. Bijna negentig procent van alle lan-
“Je moet verder goed kijken naar gewichten
Lieshout aan. “Maar het hoofddoel blijft de
den accepteert dit document, alleen Rusland
en naar je gewichtsverdeling. Rusland heeft
promotie van Peru, Promperú is de opdracht-
zou Rusland niet zijn als er geen extra restric-
een maximumgewicht maar kijkt ook heel
gever van Mataojo. Het Mataojo-team in Rus-
ties voor gelden. Naast een ATA in het Engels
sterk naar asdruk. Ook moet je, afhankelijk
land bestaat uit vijf medewerkers en wij zijn
wil Rusland ook een Russische vertaling erbij
van de tijd van het jaar, kijken of de routes die
een onderdeel van het geheel. Zij verzorgen de gehele eventproductie met als doel het land Peru te promoten.” Logistiek traject Leon Cornelissen is verantwoordelijk voor alles wat met de logistiek te maken heeft. Dat
“ In zulke landen moet je niet zelf het wiel opnieuw willen uitvinden.”
tot onze standaard service.”
je gepland hebt goed toegankelijk zijn. Wat verder van belang is, is dat een lokale partij je uitnodigt en aangeeft wanneer jij aankomt en vertrekt. Je mag niet elk type werk doen in Rusland, dat moet je een lokaal iemand laten uitvoeren. Je mag dan wel aanwezig zijn als adviseur of supervisor. Daarnaast moet je per
varieert van het organiseren van de visa van
hebben. Daarnaast moet elk item dat op het
stad controleren of er een soort verblijfsmel-
de werknemers tot het regelen van de juiste
carnet staat tot in detail gefotografeerd zijn. Je
dingsplicht geldt. Het kan dus zijn dat wan-
douanedocumenten en lokale ontheffingen.
moet dus een driedubbele administratie in je
neer onze chauffeurs een aantal dagen in een
De trailer wordt volledig door twee eigen men-
douanedocumenten voeren. Het carnet gaat
stad verblijven, ze zich moeten melden bij de
sen van Movico verzorgd. “Zij rijden ermee,
van tevoren al verschillende keren heen en
lokale autoriteiten. Wij regelen van tevoren de
bouwen het op, richten het in en zorgen dat
weer, dus voordat wij in Rusland zijn, is het
plaatsen waar ze verblijven, zodat we kunnen
het schoon en netjes opgeleverd wordt. Ter
document er al geweest. Voordeel is wel dat
aantonen dat zij geen rondtrekkende noma-
plekke hebben we wel wat dingen nodig, zo-
de passage daarna een stuk makkelijker gaat.
den zijn.” Aan de slag
Movico is ook bij de Giro d'Italia actief.
Dit project verliep qua voortraject, besluitvorming en commerciële onderhandeling redelijk snel. Toen het contract getekend was, begon de projectfase. “Dat is de fase waarin we nu zitten,” zegt van Lieshout. “Dat gaat over het hele logistieke gedeelte maar ook over hoe de trailer eruit moet zien. Een projectmanager begeleidt alles, van de bestickering aan de buitenkant tot het interieur en de kleur van het meubilair. Dat gebeurt hier allemaal op ons terrein in Deurne. In deze fase hebben we veel contact met de klant en dat is uitdagend vanwege het tijdsverschil tussen Mataojo in Buenos Aires en Peru en onze partners in Rusland. We werken dus in drie verschillende tijdszones! De voertaal
40
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
is Engels. In Rusland spreken ze prima Engels
belchecken of alles nog gaat als de vorige
krijgt te maken met juridische aspecten, con-
maar bij de Zuid-Amerikanen moet je veel dub-
keer, of je dat ene documentje nog nodig hebt,
tractvormen, betalingen et cetera. In dit geval
belchecken, omdat je daar het risico loopt dat
of je dat bedrag nog moet betalen, of die ene
zitten we met een ‘buiten-Rusland-partij’ en dat
je naast en langs elkaar heen communiceert.”
grensovergang nog het beste is of dat we via
maakt een aantal zaken wel makkelijker. In de
een andere moeten. We merken gelukkig niets
tijd dat we voor Channel One op pad waren,
Rusland bekend terrein
van de internationale spanningen van dit mo-
was dat vele malen ingewikkelder. Ook dat
Rusland is voor Movico geen onbekend ter-
ment. Het enige wat we zouden kunnen mer-
komt goed, maar vraagt wel een hele andere
rein. “We zijn onder andere bij de Olympische
ken is dat we, wanneer we de grens overgaan,
manier van voorbereiden.”
Spelen in Sotsji geweest,” vertelt Cornelissen.
daar in een soort vertragingsproces terechtko-
“Een aantal jaar geleden hebben we voor
men. Daarvoor werken wij in dergelijke landen
Tot na de achtste finale
Channel One, een Russische tv-zender, tij-
altijd met lokale partners die ons bij dat soort
“We blijven niet tot aan de finale in Rusland,
dens de Olympische Spelen een groot project
handelingen assisteren. Die loodsen je langs
ook al zou Peru de finale halen,” zegt van Lies-
gedaan en de afgelopen twee jaar zijn we voor
de diverse stations om de grens te kunnen
hout. “We hebben wel alle scenario’s uitge-
diverse roadshows naar Rusland, Kazachstan
passeren. Dat moet je gewoon doen, je moet
werkt, maar Promperú heeft de kansen van het
en Azerbeidzjan geweest. Dus we hebben wat
niet zelf het wiel opnieuw willen uitvinden. Als
nationale elftal ingeschat en waarschijnlijk ge-
ervaring. Op basis van dergelijke projecten
er mensen zijn die die kennis bezitten en die
dacht dat ze niet verder komen dan de achtste
weten we hoe de hazen gelopen hebben,
ons daarmee kunnen helpen, dan maken we
finale. Als ze wel verder zouden komen, dan
maar we moeten altijd blijven kijken of dat pad
daar gewoon gebruik van.
snijden ze niet alleen zichzelf maar ook ons in
er nog op dezelfde manier ligt. Je weet in ieder
Het maakt een groot verschil of je de opdracht
de vingers. Dan hadden we nog drie weken
geval in grote lijnen aan welke zaken je moet
vanuit Rusland van een Russische partij krijgt of
langer kunnen blijven,” besluit Cornelissen.
voldoen. Je moet iedere keer als je gaat dub-
van een willekeurige partij buiten Rusland. Je
Eenmaal op locatie veranderen de trailers van Movico in grote 'hospitality units'.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
41
Slaat Brazilië met de veroordeling van oud-president Lula da Silva een andere weg in? Pieter Rammeloo analyseert de ontwikkelingen.
Pieter Rammeloo
Het begin van een hervormd Brazilië?
Lula achter de tralies Veel mensen herinneren zich vast nog de lovende krantenkoppen van de afgelopen vijftien jaar: ‘Booming Brazil’, ‘Wirtschaftswunder Brasil’, ‘BRIC-landen groeien het
Olympische spelen is het stil rondom het grootste land van Zuid-Amerika. uit Brazilië naar Europa en de Verenigde Staten, en gastdocent bij evofenedex.
Pieter Rammeloo is eigenaar van Moinho, gespecialiseerd in de export van natuursteen
hardst van iedereen’. Anno 2018, drie jaar na de WorldCup en nog geen twee jaar na de
Met een aantal berichten over schandalen zoals die van Petro-
systeem van maandelijkse (‘mensal’) betalingen van regering
bras, SBM Offshore, het afzetten van president Dilma en het
aan de oppositie in het parlement. Het zorgt voor een schok in
proces tegen haar voorganger Lula, houdt de berichtgeving wel
Brazilië. Na de Worldcup in 2014 en Olympische spelen in 2016
op in de Nederlandse pers. Wat is er gebeurd en waar gaat dit
komt met de operatie ‘Lava Jato’ (hogedrukspuit) een institutio-
land, groter dan de Europese Unie, de komende jaren naartoe?
nele vorm van corruptie aan het licht. Op dit moment is een
Eind 2002 wordt Lula da Silva, oud-vakbondsleider en voorman
groot gedeelte van de parlementsleden aangeklaagd voor ver-
van de arbeiderspartij Partido dos Trabalhadores (PT), verkozen
schillende vormen van corruptie, criminaliteit en witwassen. Se-
tot president van een land in opkomst. Het begin van een veel-
natoren, gouverneurs, volksvertegenwoordigers en vele CEO’s
belovende periode. De jaren negentig kenmerkten zich door he-
van grote (bouw-)bedrijven worden vervolgd. De zittende politie-
vige crises en structurele hervormingen, met name monetair: de
ke klasse verschanst zich achter de vergulde poorten van fede-
torenhoge inflatie wordt bedwongen. Vanaf 2003 zal er geoogst
rale hoofdstad Brasilia, de private sector houdt het land draaien-
worden, zo belooft de verse PT-regering: een opkomende mid-
de. Dit is nu, in 2018, de wrange realiteit van het gastland van de
denklasse, exploderende exportcijfers, groeiende productiviteit
laatste Olympische Spelen.
en ruime handelsoverschotten. Hiermee zal het land niet alleen haar IMF-schulden vereffenen, maar rijkdom vergaren en betere
Heden en toekomst na PT
voorzieningen voor de hele bevolking bouwen. Hoge rentes, een
De bevolking merkt dagelijks de erfenis van ruim vijftien jaar be-
immer in waarde stijgende Real en oneindige oliereserves maken
wind van de Arbeiderspartij. Een land dat structureel is leegge-
het land een geliefde bestemming voor fondsen, bedrijven en
roofd, met onveiligheid, armoede en werkloosheid. Toch gloort
investeerders.
er hoop. De opmars en macht van het socialistische bewind is voorbij en de eersten van de club van de corrupte politici en
42
Hogedrukspuit
bestuurders zitten achter de tralies. Nu neemt de private sector
Al in 2005 komen de eerste haarscheuren in de alom bejubelde
met hardwerkende, nuchtere Brazilianen het heft weer in han-
regering van president Lula. Het schandaal rond de ‘mensalão’
den. En met een zeker succes: het gebrek aan politieke federale
wordt bekend, een naar westerse begrippen onvoorstelbaar
leiding zorgt voor lokale succesvolle besturen van onder andere
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
In 2015 gingen Brazilianen massaal de straat op om te protesteren tegen Lula da Silva en zijn Partido dos Trabalhadores.
steden en gemeentes, innovatieve bedrijven groeien weer. De
cesverbeteringen, kan Nederland enorme meerwaarde bieden in
achteruitgang is een halt toegeroepen en organisaties en bevol-
Brazilië. De hoge mate van kostenefficiëntie en innovatie zijn in
king weten dat ze op zichzelf zijn aangewezen. Het land biedt
Nederland van topklasse en zelfs na importheffingen kan een
ongekende mogelijkheden op tal val van vlakken, waarbij de
Europees apparaat beter en goedkoper zijn dan de lokale,
agro-business een hele belangrijke is.
Zuid-Amerikaanse variant. Importbelastingen variëren, maar bie-
De politiek en de rechtstaat in Brazilië heeft nog een lange weg
den soms ook een stimulans. Met het Braziliaanse ‘Ex-Tariff’
te gaan voor corruptie in alle partijen en in alle lagen van bestuur
voor technische producten kan het importtarief bijvoorbeeld op
tot een minimum is teruggebracht, maar het begin is er. Bureau-
bijna nul uitkomen.
cratie, oligopolie en inefficiëntie zijn niet in een paar jaar verhol-
De schoonmaakbeurt van operatie Lava Jato zorgt dit najaar
pen, maar de werkende man en vrouw wil weer vooruit. Dat
voor nieuwe kansen bij de Braziliaanse presidentsverkiezingen.
positivisme laat zich zien in de laatste groeicijfers: na jaren van
En voor Nederlandse bedrijven om hun innovatieve producten in
krimp wordt een groei van 2,2 % verwacht in 2018.
Brazilië aan te bieden.
Kansen Voor de Nederlandse exporteur is Brazilië altijd een belangrijk land geweest. Na de dip van de afgelopen jaren is de kans groot dat de vraag vanuit Brazilië naar producten en machines uit Nederland gaat stijgen. Belangrijke valkuilen zijn nog steeds de
risico. Deze wetten worden langzaam aangepast, maar nog
Workshop Douane en Logistieke zaken naar Brazilië
steeds geldt dat de werknemer op vele onredelijke manieren kan
7 november 2018
koerswisselingen en regelgeving: prijzen wisselen sterk en personeel aannemen in Brazilië is met de strikte arbeidswetten een
claimen bij de werkgever.
www.evofenedex.nl/evenementen
Met technische oplossingen, in de vorm van machines of proglobe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
43
Q&A
Export matters Website in Duitsland Q
A
“De richtlijnen van SASO met betrekking tot het certificaat van conformiteit spreken over een ‘establishment’,
“Een collega wees mij erop dat op een Duitse web-
waar de goederen worden geproduceerd of waarvandaan de
site altijd een zogenaamd ‘Impressum’ moet staan.
goederen worden vermarkt (www.saso.gov.sa/en/Certification/
Ik vraag mij af of dit ook voor ons bedrijf geldt. Wij hebben
Certificates_of_conformity).
immers een Duitstalige website.”
Het lijkt inderdaad sterk dat een logistieke dienstverlener deze aanvraag kan doen, zeker als u aangeeft dat deze niet over
A
“De Telemediengesetz (mediawet) verplicht Duitse
productinformatie beschikt. De richtlijnen geven ook aan dat
websites inderdaad tot het hebben van een Impres-
het establishment enige aansprakelijkheid met zich meedraagt
sum. Alle websites die zijn gepubliceerd door Duitse individuen
bij de aanvraag. Dit kan van belang zijn bij een eventueel ver-
of organisaties vallen onder de wet, dus niet alleen websites
keerd ingediende aanvraag of onjuiste verstrekte informatie.
met een .de domein.
We raden aan de kwestie nog eens met de distributeur be-
Het Impressum moet informatie bevatten over de uitgever, inclu-
spreekbaar te maken.”
sief naam en adres, telefoonnummer of e-mailadres, Kamer van Koophandelnummer, belastingnummer en andere informatie, afhankelijk van het type bedrijf. In het geval van Nederlandse dienstverlenende websites staan er in het Burgerlijk Wetboek voorschriften over het vermelden van contact- en bedrijfsgegevens (3:15d & 6:230m BW).”
Zakendoen met Iran Q
“Wij zouden graag voedingsmiddelen willen exporteren naar Iran, kunt u ons laten weten welke res-
tricties en welke documenten hiervoor nodig zijn? En uiteraard eventuele andere obstakels?”
Conformiteitscertificaat voor Saudi Arabië
A
Q
“Wij exporteren machines en reserve-onderdelen
“Voor wat betreft de uitvoer van uw product naar Iran zijn er geen bijzondere maatregelen/beperkingen. Wel zijn er
andere aandachtspunten om rekening mee te houden:
naar onze distributeur in Saoedi-Arabië. De zen-
dingen zijn voorzien van een Certificate of Conformity (CoC), volgens de SASO-richtlijnen. Onze distributeur
Q
A
• Er geldt een verbod op zakendoen met Iraanse partijen die genoemd worden op de Europese sanctielijst.
heeft ons nu gevraagd om een aantal zendingen ‘Ex
• Banken zijn nog steeds terughoudend met het faciliteren van
Works’ te boeken. Na facturatie worden de zendingen
financiële transacties met Iran. Het advies is dan ook bij uw
door de transporteur afgehaald. De transporteur zal voor
bank na te gaan wat hun beleid is!
de CoC zorgen. Onze vraag is of de transporteur het CoC wel kan en mag verzorgen, daar wij de exporterende
Graag verwijs ik u ook naar het Handboek Iran dat is opgesteld
partij zijn. Temeer daar de transporteur geen productin-
door de overheid: www.rijksoverheid.nl/documenten/publica-
formatie kan overhandigen als de certificerende organi-
ties/2017/01/04/handboek-iran."
satie daarom vraagt.” (Red: deze vraag is beantwoord voordat president Trump zich op
44
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
maak kennis met:
8 mei terugtrok uit het nucleair akkoord met Iran. Volg de berichtgeving op www.evofenedex.nl voor actuele ontwikkelingen.)
Certificaat van oorsprong bij tussenhandel Q
Yoan Chung Ledenadviseur Internationaal Ondernemen
“Ons bedrijf in Nederland maakt een product voor
Sinds 2017 ben ik ledenadviseur Internationaal Ondernemen
een klant in Zuid-Afrika. Onze klant verkoopt dit
bij evofenedex voor de regio Zuid-Oost Nederland. Daarvoor
weer door naar een tweetal ander bedrijven in Nigeria en
was ik al sinds 2008 werkzaam bij voorloper Fenedex. Ik ben
Qatar. De verkoop vindt plaats vanuit een magazijn in Ne-
het vaste aanspreekpunt voor leden uit mijn regio wanneer er
derland, waar wij onze producten naar toe versturen op
internationale vraagstukken spelen.
verzoek van onze Zuid-Afrikaanse klant. Op dit moment
Na mijn studie Trade Management, gericht op Azië, heb ik een
verzorgt onze Zuid-Afrikaanse klant de verzending van de
aantal jaren ervaring opgedaan in de food en de pet food bran-
goederen naar Qatar en Nigeria. Zij maken daarvoor ook
che. Ondertussen heb ik mijn masteropleiding Contemporary
de documenten op, waaronder een Certificaat van Oor-
Asian Studies in Amsterdam afgerond.
sprong. Om dit te kunnen doen, krijgen ze ieder jaar van
Het internationale aspect is altijd bij me gebleven. Door de diver-
ons een leveranciersverklaring. Onze Zuid-Afrikaanse
siteit van het evofenedex-netwerk en de vraagstukken leer ik
klant wil nu de export overdragen aan hun klant in Nigeria
elke dag nog een stukje bij. Deze kennis en ervaring deel ik
en Qatar. Deze klanten gaan dan de externe partij vragen
graag met de leden. Ik ben blij dat ik hiervan deel kan uitmaken
om dit voor hun te doen. Deze externe partij moet dan ook
en dat ik mijn steentje kan bijdragen aan exporterend Nederland.
het Certificaat van Oorsprong verzorgen. De vraag is nu: wat hebben ze daarvoor nodig. Moet onze Zuid-Afrikaanse klant een leveranciersverklaring via hun Kamer van
Contactinformatie
Koophandel aanvragen? En zo ja, wat hebben ze daar-
evofenedex
voor nodig?"
+31 (0)79 346 73 46 ledenservice-io@evofenedex.nl
A
"In uw situatie bestaan er twee mogelijkheden: • U geeft een Certificaat van Oorsprong af ‘on behalf of’
de bedrijven in Nigeria en Qatar. Er wordt dan wel bekend dat jullie de leverancier in Nederland zijn. • U vraagt een Certificaat van Oorsprong aan bij de Nederlandse Kamer van Koophandel ten behoeve van de Zuid-Afrikaanse klant. Op basis hiervan vraagt de Zuid-Afrikaanse klant op zijn beurt een Certificaat van Oorsprong aan in Zuid-Afrika. Qatar en Nigeria laten een Certificaat van Oorsprong aanvragen in Nederland, op basis van het certificaat uit Zuid-Afrika." globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
45
agenda Juni di 12
Documenten bij export
di 12
Verdieping in de BTW en internationaal
Cursus • Utrecht
ondernemen Training • Nijkerk
di 12
HulpbijBrexit on tour
di 26
Bijeenkomst • Oranjewoud
Contracten met agent/importeur in het buitenland Vught Ontdek alle tips en tricks voor contracten met agenten/importeurs in het buitenland. Tijdens deze compacte training krijg je een overzicht van en inzicht in het
wo 13
Samenspel Sales & Shipping
spectrum van contracts bepalingen bij agentuur- en
Utrecht
distribiteurscontracten.
do 14
Het salescontract en de Letter of Credit
do 14
HulpbijBrexit on tour
do 14
do 21
Incoterms 2010
do 28
Certificaten van Oorsprong, EUR. 1 en
Training • Rotterdam
Workshop • Utrecht
factuurverklaringen Eindhoven
Bijeenkomst • Hoeven
Juli ATA Carnet Zwolle
di 03 Dag van de Export Binnendienst Event • Tiel Laat je als exportbinnendienstprofessional in één dag
46
wo 27
wo 18
Letter of Credit bij export Workshop • Zoetermeer
Incoterms® 2010 Masterclass • Leusden
bijpraten over actuele vakontwikkelingen. Tijdens de
Verdiep je verder met andere professionals over com-
verdiepende workshops heb je de mogelijkheid in-
plexe Incoterms-vraagstukken. Een compact twee-
houdelijk te sparren over lastige vraagstukken rond-
daags programma met praktijkcases en inleidingen
om de exportprocessen.
door onze Incoterms-experts.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
September Basisopleiding Declarant In september gaat op diverse data en locaties de basisopleiding Declarant van start. De training is
ma 24
di 25
Douaneprocedures in de praktijk
do 20
Manager Customs and Trade Affairs (MCTA)
do 20
Eindhoven
Training • Zoetermeer
Certificaten van Oorsprong, EUR. 1 en factuurverklaringen Zwolle
ook online te volgen.
wo 19
BTW en fiscale vertegenwoordiging
vr 28
Exportkennis voor Decisionmakers Utrecht
Oktober Opleiding • Utrecht
Nationaal Export Event
wo 03
Den Bosch
Sales Contract en Incoterms 2010
Houd vast een plekje in de agenda vrij voor het Na-
Den Bosch
tionaal Export Event, dit jaar in congrescentrum 1931. Zoals vanouds kun je weer rekenen op een mooi programma met interessante sprekers, kennissessies en adviesgesprekken met ambassa-
vr 21
Documenten bij export
de-attachés.
Cursus • Zwolle
i
Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of 079-346 69 90.
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
47
vreemde zaken
Elmar Otten
De robotarm Mensen die hun eigen handen niet meer kunnen gebruiken, hebben baat bij de robotarm van Assistive Innovations. Marketing communicatiespecialist Bart Weitering vertelt er meer over.
Een robotarm, wat moeten we ons daar-
belangrijker nog de lokale wetgeving en moge-
bij voorstellen?
lijkheden. Op het gebied van marketing werken
"Assistive Innovations ontwikkelt en levert medi-
we nauw samen met onze distributeurs. Wij
sche hulpmiddelen voor mensen met een be-
hebben enorm veel productkennis, zij hebben
perking aan hun bovenste ledematen. Wij leve-
de kennis van de markt.
Opgericht: 1991
ren o.a. eethulpmiddelen, armondersteuningen
We zijn nu actief in West-Europa, ScandinaviĂŤ
Hoofdkantoor: Didam
en robotarmen. De robotarm wordt aan een
en Noord-Amerika. De keuze hebben we ge-
Aantal werknemers: 8
elektrische rolstoel gemonteerd en kan vrijwel
maakt op basis van een aantal criteria, zoals
Voornaamste exportproduct:
alle handelingen voor iemand uitvoeren. Denk
welstandniveau, taal, cultuur, reisafstand en ook
afhankelijk per land
hierbij aan bijvoorbeeld boodschappen doen en
niet onbelangrijk: hoe gebruikelijk is de inzet van
Voornaamste exportlanden:
deuren openen, maar ook aan krabben, een bril
hulpmiddelen in het doelland."
West-Europa, ScandinaviĂŤ en
rechtzetten, eten en drinken. De meeste men-
Noord-Amerika
sen besturen deze robotarm met de joystick van
Is het lastig om toegelaten te worden op
hun rolstoel, maar het is ook mogelijk om de ro-
een nieuwe markt?
botarm op andere manieren te bedienen, zoals
"Het kost werkelijk ontzettend veel tijd om een
via je smartphone of met je kin."
hulpmiddel in een nieuwe markt te introduceren. Enerzijds heb je te maken met de onbekendheid
48
Assistive Innovations
Hoe benaderen jullie afnemers in het bui-
van innovatieve hulpmiddelen voor partijen in de
tenland?
nieuwe markt, anderzijds met de extreem com-
"In Nederland vergoeden zorgverzekeraars van-
plexe materie rondom wet- en regelgeving, ver-
uit de basisverzekering onze hulpmiddelen. He-
goedingen en de ontvankelijkheid van de markt.
laas zijn de vergoedingen buiten Nederland niet
En helaas, tegen de tijd dat je een markt en zijn
overal even goed geregeld. In de VS moeten
spelregels denkt te kennen, wijzigen de regels
mensen hun hulpmiddelen bijvoorbeeld zelf be-
weer...
talen. Maar zelfs binnen West-Europa is in geen
Hoewel het zeker niet altijd even makkelijk is, la-
enkel land de wetgeving omtrent mogelijke ver-
ten we ons hierdoor echter niet snel tegenhou-
goeding hetzelfde. Mede daarom werken wij
den. Met onze producten bereiken mensen
buiten Nederland met zorgvuldig geselecteerde
meer vrijheid en zelfstandigheid. Dat maakt het
distributeurs. Zij kennen de lokale markt, maar
altijd de moeite waard."
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
Exportomzet: 50%
expats
Esther Riphagen
Standplaats
Milaan Hoe is het om in het buitenland te wonen en werken? Globe magazine vroeg het business unit manager Alain Grillo, die voor Bolsius een aantal jaar intensief heen-en-weer pendelde naar Milaan. Hoe ben je in Milaan verzeild geraakt?
beslist in de meetings en ook daarbuiten. Er is
“In 2013 nam Bolsius de distributie-activiteiten
veel ‘verbaal geweld’ voordat er uiteindelijk za-
over van onze lokale Italiaanse importeur, om
ken op papier komen. Relaties zijn daarin zeer
vervolgens een verkoopkantoor in de buurt van
belangrijk om zakelijke geschillen op te lossen:
Milaan te openen. De eerste jaren moest ik
'ne parliamo' (laten we er over praten) wordt
daar veel aanwezig zijn, om de week circa drie
veel gebruikt om tot elkaar te komen. Als er dan
dagen). Ik verbleef in een hotel. Pendelen met
een akkoord is, dan volgt er vaak een onwaar-
een low-cost carrier is goed te doen.”
schijnlijk grote stapel documenten om in orde te maken. Ook de overheidsbureaucratie is on-
Hoe is het om zo lang in een hotel te ver-
gelooflijk hoog, dat is echt een remmer op het
blijven?
investeringsklimaat.
“Omdat je steeds in hetzelfde hotel verblijft,
Nederlanders zijn toch wel veel efficiënter als het
wordt dat toch een beetje je tweede 'thuis'.
om zakelijkheid gaat. Maar soms ook wel wat
Maar het ontbijt is totaal anders dan in Neder-
lomp; een beetje Italiaanse ‘franje’ om het leuker
land. Meer dan een espresso of cappuccino
te maken mag best. En de successen vieren,
met soms iets van een croissant erbij is het niet.
vergeten we in Nederland ook nog wel eens.”
Milaan
Italianen vinden ontbijt totaal onbelangrijk.” Wat is uw favoriete plek in de stad? Hoe is de zakencultuur?
“We zitten met ons kantoor net buiten Milaan, in
Milaan
“De werktijden zijn flexibeler dan ik van Neder-
Legnano. Daar zit een geweldig restaurant dat
Bedrijf: Alain Grillo
land gewend ben. Mensen blijven vaker zitten
door een Napolitaanse familie wordt gerund. Het
Functie: business unit manager
tot na zessen, maar als er een keer de tand-
zit elke dag vol met nog een rij mensen voor de
Standplaats: Legnano
arts moet worden bezocht, dan kan dat ook
deur, er is TL-verlichting en er hangen veel voet-
onder werktijd.
bal-shirts aan de muur. Maar het eten is waanzin-
Italië is behoorlijk hiërarchisch, 'il capo' praat en
nig lekker en de ontvangst altijd hartelijk.” globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
49
komend nummer In het komende nummer van globe magazine voor internationaal ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:
In zaken met de Kazachen
online
Gedupeerde exporteurs
1 jaar handelsakkoord Canada
www.evofenedex.nl HĂŠt startpunt voor exporterende ondernemers.
linkedin.com/company/evofenedex Discussieer mee met meer dan 1500 betrokkenen in de LinkedIn groep Export en Internationaal Ondernemen.
twitter.com/evofenedex www.globemagazine.nl
Volg evofenedex op Twitter voor het laatste
@
facebook.com/evofenedex
Website met het archief van globe magazine
nieuws over logistiek en internationaal onder-
Volg de activiteiten van evofenedex op
voor internationaal ondernemen.
nemen.
Facebook.
evofenedex is dĂŠ vereniging voor bedrij-
Postadres
Contact
ven met een logistiek of internationaal
Postbus 350
belang. Via evofenedex nemen zij hinder-
2700 AJ Zoetermeer
nissen in de logistiek en internationaal
Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl
ondernemen weg en voegen zij kansen
Bezoekadres
toe. Regionaal, nationaal en internatio-
Signaalrood 60
Opleidingen en trainingen
naal. Van een veiliger en efficiĂŤnter ma-
2718 SG Zoetermeer
opleidingen-io@evofenedex.nl
gazijn, slimmer vervoer, goede opslag
T +31 (0)79 346 73 46
+31 (0)79 346 69 90
van gevaarlijke stoffen tot meer export. Bedrijfsjuristen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.
50
globe magazine voor internationaal ondernemen | juni 2018
bedrijfsjuristen@evofenedex.nl
ExportVacaturE met vijf poten? wij ViNDEN DE juistE pErsooN
markt- en klantenkenniS voor de juiste distributiestructuur
exportkenniS
over logistiek en financiering
landenervaring
voor een zakelijk culturele aanpak
Vijf onmisbare competenties voor een succesvolle export. Dat is ons uitgangspunt voor selectie van een export- of accountmanager, die past bij uw organisatie.
internationale ervaring relevant voor uw business
Met onze focus, unieke netwerk en persoonlijk advies zorgen wij voor de beste
talenkenniS
voor blijvende internationale aanwezigheid
exportSelect | werving en selectie voor export www.exportselect.nl
kandidaat om uw export te laten groeien. Neem vrijblijvend contact met ons op!
Bedrijvenpark ijsseloord 2
t +31(0)26 37 64 581
6825 Mc arnhem
e info@exportselect.nl
Uw internationale bankzaken efficiĂŤnt geregeld.
Doet u zaken over de grens? Dan begrijpt u als geen ander dat internationaal ondernemen verschilt met zakendoen in Nederland. Uw bankzaken worden complexer en omvangrijker. In ieder land werkt het betalingsverkeer tenslotte weer anders. Dan wilt u inzicht, controle en grip op uw geld- en goederenstromen houden. Daarom geven wij u graag advies en bieden we u oplossingen voor internationaal betalingsverkeer en internationaal cashmanagement. Meer informatie: abnamro.nl/internationaal