Globe magazine - september 2018

magazine voor internationaal ondernemen

Kassenbouwer Certhon p. 10

“ Nederland staat er goed op in Rusland.� nr 434 september 2018

20 Incoterms 2020 Het concept mag nog wel iets worden bijgeschaafd.

24 Groeikampioen Polen Al een kwart eeuw de wind in de rug.

32 Brand op de Maersk Honam Wat betekent het als de rederij averij grosse uitroept?

MELD JE AAN WWW.EXPORTEVENT.NL

Nationaal Export Event 2018 3 oktober 2018, ‘s Hertogenbosch

Investeren in internationaal succes Huiskamersessies, interactieve workshops, een debat,

Unieke kans: spreek met de Nederlandse diplomatieke

adviesgesprekken, 35 sprekers en 600 bezoekers. Dit zijn

vertegenwoordigers uit meer dan 100 landen en de specialisten

de componenten van alweer het 8e Nationaal Export

van evofenedex, ING en de Rijksdienst van Ondernemend

Event! Dagvoorzitter Donatello Piras neemt je mee in de

Nederland (RVO.nl).

veranderingen en trends op het gebied van internationaal ondernemen. Op het event komen startende en ervaren exporteurs samen voor inspiratie ĂŠn netwerken op het gebied van internationaal zakendoen. Investeer in internationaal succes, kom ook en ontmoet collega-exporteurs tijdens deze dag of de aansluitende netwerkborrel!

Meer informatie op www.exportevent.nl

Uitgebreid programma met onder andere: Interactieve workshops Brexit | de juiste zakenpartner | juridische aspecten | Incoterms 2020 | succesvol managen | exportmanager van de toekomst Huiskamergesprekken Duitsland | Oost-Europa | Turkije | VS en Canada | Mexico | India

magazine voor internationaal ondernemen

Op de cover Colofon

globe magazine voor internationaal ondernemen is het maandblad van evofenedex en richt zich op exporterende en internationaliserende Nederlandse bedrijven, globe magazine voor internationaal ondernemen verschijnt 11x per jaar.

Richard van der Sande Commercial director Certhon

Hoofdredactie Elmar Otten Redactie Marianne Elissen Willemijn Gwanmesia Dorine Noordam Esther Riphagen Rob Zomer Aan dit nummer werkten mee Alice Boonstoppel, Alicia Zwanikken, Anneke Huybens, Godfried Smit, Ivo van der Bent, Loes Janson, Martijn van der Hel, Martin van Buuren, Peter Teunisse, Ramesh Kaushik, Raoul Leering, Sebastiaan Bennink, Yoan Chung en Yvo Amar.

Redactieadres Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer T +31 (0)79 3467 346 E redactie@globemagazine.nl

Vormgeving/prepress Thielen Peters - de communicatie kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon +31 (0)20 4083 100 Druk Veenman+, Rotterdam globe magazine voor internationaal ondernemen wordt milieuvriendelijk en op chloorvrij papier (TCF) gedrukt.

Advertenties Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T +31 (0)70 3234 070 E dm@mooijmanmarketing.nl Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex.

Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346

Foto: Ivo van der Bent

Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman

“ Rusland is toch een lastig land.

De taal, de douaneprocedures, de zakencultuur; het is een hele wedstrijd.” Lees het interview op pagina 10.

e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl Overname Overname van artikelen en andere informatie is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, mits met bronvermelding.

Copyright De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en medewerkers hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledige informatie. De inhoud van de artikelen hebben een informatieve strekking, zijn globaal en beschrijvend van opzet en kunnen niet worden gezien als juridisch of bedrijfsmatig advies.

ISSN 2352-5843

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

3

Vertrouwen verzekerd.

Waar gehandeld wordt is Atradius.

Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd.

Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien – zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend.

Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen.

Grijp uw kans en ontdek meer.

Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl

Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie

voorwoord

Dealbreakers Prinsjesdag nadert weer, inclusief de daarbij behorende plannen en economische vooruitzichten. Met een verwachte 2,5% groei voor 2019 van de NL economie lijkt er op het eerste gezicht weinig aan de hand en schijnt de zon volop. Toch zijn de verwachtingen van de groei van de wereldhandel naar beneden bijgesteld.

Het thema handelsoorlog en veel geopolitieke

staat. Het algemeen belang heeft het nakijken.

onzekerheid, gecombineerd met een almaar

Je zet je handtekening onder een akkoord - kli-

krappere arbeidsmarkt in Nederland, maakt het

maat, Iran, handel - maar je trekt net zo makke-

groeiperspectief opeens minder rooskleurig.

lijk je handtekening weer terug. Je laat je eigen

Wat voor het ene bedrijf een luxeprobleem is,

munt fors devalueren, maar geeft een ander de

vol bezet en hoogconjunctuur, is voor de ander opeens een strategisch probleem. Het kan zelfs reden zijn om de productie of andere activiteiten te verplaatsen naar het buitenland. Anderszins dwingt het bedrijven soms nog meer in te zetten op technologische vernieuwing en verdere automatisering en robotisering. Waar te investeren en waarheen te verplaatsen is overigens dan wel de vraag.

“ In de huidige wereld hebben de ‘dealbrekers’ meer vrijheid dan de ‘dealmakers’.”

schuld.

Een oude wijsheid is dat vertrouwen aan de basis ligt van zaken met elkaar doen. Op bedrijfsniveau maar ook op politiek niveau. Het komt te voet en gaat te paard. Ondernemers weten dit als geen ander. Een bedrijf of business kapot maken is geen kunst, een bedrijf opbouwen duurt wat langer. U kent het wel, die verhalen over de eerste, tweede en derde generatie

Het Verenigd Koninkrijk in ieder geval niet, zo-

familiebedrijven.

veel is wel duidelijk (hoeveel Brexit-ellende kan

Onze uitdaging en deal is als vereniging u niet

een mens aan?). Turkije met zijn heftige val van

alleen als individueel bedrijf verder te helpen

de lira is een stuk goedkoper geworden, maar

maar ook het algemene belang niet uit het oog

niet stabieler. Het handelsconflict tussen de VS

te verliezen. Wij denken met onze nieuwe ver-

en China zou ook neveneffecten kunnen heb-

enigingsstrategie daaraan een steentje te kun-

ben voor Europa (ook wij hebben een conflict)

nen bijdragen, voor de korte maar vooral ook

en daar komt bij dat de lonen in China fors stij-

voor de langere termijn, in het belang van ons

gen en het land tal van andere issues kent. Chi-

allen. Bent u geïnteresseerd in onze visie, we

na dus misschien ook niet. De VS dan? Het land

delen die graag. Wij zijn ook zeer geïnteresseerd

is ‘booming’ maar in een ongekende ‘allein-

in uw verhaal. Twee weten meer dan een en als

gang’ met America First ook minder aantrekke-

collectief weten we nog meer!

lijk. Oost-Europa is nog een optie of is het uiteindelijk slimmer gewoon in Nederland te blijven?

In deze overwegingen komt het beeld naar boven van een wereld die meer en meer fragmenteert en waar de onzekerheid in het algemeen en de (geopolitieke) risico’s in het bijzonder toenemen. Een omgeving waar gek genoeg de ‘dealbreakers’ meer vrij spel hebben dan de

Bart Jan Koopman

‘dealmakers’ en waar het eigen belang voorop

Directeur evofenedex globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

5

inhoudsopgave

10 Voorwoord 05 Dealbreakers

Column 09 Trumps geheim

“ We staan er goed op in Rusland.”

Kassenbouwer Certhon bouwt al ruim twintig jaar kassen in Rusland.

Globe magazine krijgt een inkijkje.

Ervaring 10 Certhon: “We staan er goed op in Rusland.”

16 Aftellen naar Brexit: bedrijven aan het woord

Verkenningen 18 Iran: sancties en het EU Blocking Statute 24 Groeikampioen Polen

Expertise 20 Incoterms 2020 kan nog beter 22 10 jaar AEO 28 Ongewenste online verkoop 32 Averij grosse op de Maersk Honam 34 Exportcontrole en mensenrechten

Elke maand 08 Kort 36 Export Matters: Q&A 38 Agenda 40 Vreemde Zaken 41 Expats 42 evofenedex contact

6

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

28

Ongewenste online verkoop Een uitspraak van het Europese Hof maakt het leveranciers mogelijk om ongewenste verkoop via online marktplaatsen door distributeurs aan banden te leggen.

24

Groeikampioen Polen 32

Als enige EU-land lukt het Polen om tijdens de crisisjaren niet in een recessie te belanden. Het land groeit al 26 jaar.

Brand op de Maersk Honam Na een wekenlange brand op het containerschip Maersk Honam riep de rederij ‘averij grosse’ uit. Wat is dat en wat betekent het voor exporteurs met lading aan boord?

Naar een betere Incoterms

20

Het eerste concept van de nieuwe Incoterms 2020 is klaar. De European Shippers Council is nog niet helemaal tevreden.

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

7

kort nieuws

kort Duitsland heeft opnieuw grootste handelsoverschot ter wereld Duitsland zal dit jaar op-

van 299 miljard dollar zal boeken. Dit komt vooral door de Duit-

nieuw het grootste over-

se export, die aanzienlijk groter is dan de import.

schot ter wereld hebben op

Ook Japan en Nederland gaan flinke overschotten, van naar

de lopende rekening. Hier-

schatting respectievelijk 200 en 110 miljard dollar, boeken.

mee blijft het Europese land

Over het handelsoverschot van Duitsland (en ook Nederland) is

Japan opnieuw voor. Neder-

al langer kritiek te horen, onder meer van de Amerikaanse pre-

land zal waarschijnlijk de

sident Trump. De Verenigde Staten hebben met 420 miljard

derde plek bezetten. De cij-

dollar wereldwijd het grootste tekort op de lopende rekening.

fers komen van het Duitse economische onderzoeksinstituut

Bron: nu.nl.

Ifo. Het instituut verwacht dat Duitsland dit jaar een overschot

Harde Brexiteers sturen aan op ‘no-deal-brexit’ Conservatieve

lijken niet terug te deinzen voor een zogenaamde no-deal-brexit

Partij van Theresa May is een

op eind maart 2019. Dat is het zeer ongunstige scenario waarin

flinke conflict gaande tussen

de EU en het VK terugvallen op de regels van de Wereldhandel-

voor- en tegenstanders van

sorganisatie. Ook overeenkomsten aangaande landingsrechten,

een harde brexit. Een belang-

medicijnen en bepaalde burgerrechten zouden dan per direct

rijke moment in deze strijd zal

komen te vervallen. Op korte termijn kan dit voor aanzienlijke

Binnen

de

het partijcongres in oktober

chaos zorgen. Maar ook op lange termijn is een no-deal-brexit

worden, twee weken voor

verreweg het meest schadelijke scenario, blijkt uit verschillende

een cruciale Europese top op 18 oktober. Volgens de Britse krant

studies. Het nationaal inkomen van het VK kan er tot 2030 zo’n

The Sun zal Boris Johnson op het partijcongres de plannen van

4 procent op achteruitgaan. Ook Nederland gaat er een dik

May voor een relatief zachte brexit aanvallen. Radicale Brexiteers

procent op achteruit. Bron: businessinsider.nl

Turkije in 2017 groeimarkt voor Nederland De handel tussen Nederland

naar Turkije vorig jaar zo’n 18 procent hoger dan het jaar er

en Turkije zat vorig jaar flink

voor. Met name elektrische apparaten, chemische producten

in de lift, rapporteert het

en ijzer en staal waren in trek. Ook de import steeg met bijna

CBS. Het land dat op dit

twee procent. Nederland importeert uit Turkije veel textiel,

moment kampt met flinke

groenten en fruit.

koersdalingen van zijn munt, de lira, hoorde vorige jaar

De huidige koersval van de lira zet handel en investeringen ech-

nog bij de tien snelst groeiende grote exportbestemmingen.

ter onder druk. Ook de onderlinge diplomatieke relatie is

Met in totaal zes miljard euro aan goederen, was de export

kwetsbaar. Bron: reformatorischdagblad.nl

Rectificatie In de mei-editie van globe magazine is op pagina 30 abusievelijk een verkeerde quote terecht gekomen.

De quote over het Amerikaanse protectionisme hoort niet in het artikel over Frankrijk thuis en is geen uitspraak van auteur Nico Schiettekatte.

8

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

column

Raoul Leering

Trumps geheim De verzoening tussen de Europese Unie en

importeren. Toch kon Juncker deze beloftes

de Verenigde Staten eind juli kwam als een

makkelijk doen. Een stijging van soja-import

donderslag bij heldere hemel. Na de be-

kwam namelijk sowieso al op gang. De Ame-

schuldigingen en bedreigingen van president

rikaanse sojabonen zijn immers een stuk

Trump hadden weinigen verwacht dat com-

goedkoper geworden, sinds de vraag vanuit

missievoorzitter Juncker en Trump zo har-

China is afgenomen, vanwege de Chinese

monieus uit elkaar zouden gaan.

importheffing op Amerikaanse soja als ver-

Hoe kan het dat Trump in een mum van tijd

gelding voor heffingen van Trump op Chine-

schakelt van het bestempelen van de EU als commerciële ‘vijand’ van de VS naar ‘geliefde vriend’? Het antwoord is simpelweg dat Trump een strategie van ‘aantrekken en afstoten’ volgt.

Zijn beschuldigingen en dreigementen om hogere importtarieven in te stellen, zorgen ervoor dat de handelspartners van de VS

“ Wat is een bevredigend onderhandelingsresultaat voor Trump?”

se producten. En op langere termijn ligt meer import van schaliegas ook voor de hand nu de gasproductie in de EU daalt, terwijl de behoefte aan gas voorlopig nog zal toenemen in de EU. Tot dusver weinig schade dus voor de Europese Unie. Te meer daar de afspraak om alle tarifaire en niet-tarifaire handelsbelemmeringen af te gaan bouwen naar nul,

schrikken en bereid zijn om te praten over

niet alleen winst voor de VS is maar ook voor

betere handelsvoorwaarden voor de VS.

de EU.

Nadat Zuid-Korea, Brazilië en Argentinië eer-

Maar het is te vroeg om de vlag uit te han-

der al zwichtten voor de Amerikaanse druk

gen. Een breed handelsakkoord waar ook de

en de VS handelsvoordelen boden in ruil voor

EU van profiteert, is niet zomaar is gesloten.

het afzien van hogere importheffingen, lijkt nu

Laten we niet vergeten dat Trump mikt op

ook de EU voor de bijl gegaan. Juncker heeft

deals die vooral de VS moeten bevoordelen

Trump beloofd dat de EU meer sojabonen en

in de onderlinge handel.

meer schaliegas uit de VS gaat importeren in

De kans blijft dus reëel dat Trump de bedrei-

ruil voor het voorlopig afzien van hogere hef-

gingen opnieuw van stal haalt als de onderhandelingen geen resultaten opleveren die

fingen op de import van auto’s.

Dat lijkt een knieval maar is in feite een loze

Als hoofd Internationaal

hem aanstaan. De vraag is dus vooral wat een

belofte. Immers, Brussel importeert zelf geen

Handelsonderzoek bij ING kijkt

bevredigende uitkomst is voor Trump. Dat is

sojabonen en ook geen schaliegas. Alleen

Raoul Leering van nature over

het geheim dat de Europese onderhande-

marktpartijen kunnen beslissen meer te gaan

grenzen heen.

lingsdelegatie moet zien te achterhalen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

9

Kassenbouwer Certhon bouwt al ruim twintig jaar kassen in Rusland. Een inkijkje.

10

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

Elmar Otten Ivo van der Bent

Certhon

“We staan“ er goed op in ”Rusland.”

De roem van de Nederlandse glastuinbouw reikt tot over de hele wereld. De Poeldijkse kassenbouwer Certhon is al ruim twintig jaar in Rusland actief, waar zijn kennis van de kassenbouw zeer gewild is. Verkoopmanager Richard van der Sande vertelt dat het familiebedrijf vrijwel alle projecten in Rusland turn-key oplevert.

Dat betekent dat er niet alleen verstand in huis

gebruiken en lokale wet- en regelgeving moet

moet zijn van ontwerpen en bouwen, maar

kennen.

ook van de teelt en alle klimatologische instal-

We zijn sterk op Oost-Europa georiënteerd,

laties. Er werkt dan ook zeer divers gezel-

Rusland is een belangrijk land voor ons. Wij zijn

schap bij Certhon: van agronomen, ingeni-

de afgelopen twintig, vijfentwintig jaar die markt

eurs om 3D-ontwerpen te maken tot een

in gegroeid en bouwen er steevast grote, high-

wiskundige om luchtstroommodellen door te

techprojecten. Ook in de Verenigde Staten en

rekenen. En dan zijn er nog de indoor-farms,

Canada zijn we actief, zeker nu met de opko-

waar wordt geëxperimenteerd met het kwe-

mende cannabismarkt. Ik verwacht de komen-

ken zonder daglicht.

de paar jaar veel vraag uit deze drie markten.

Maar je ziet de behoefte aan veilig en schoon

“Waar projecten zijn, daar zijn wij,” begint

voedsel van hoge kwaliteit over de hele wereld

Richard. Certhon is niet geografisch georga-

toenemen. Ook in China bijvoorbeeld, waar nu

niseerd, maar volgt de ontwikkelingen in de

de middenklasse opkomt. Lokaal geteeld eten

markt. Wat niet wil zeggen dat het bedrijf over

heeft op veel plaatsen de voorkeur.”

de wereldwijd actief is. “We zitten bijvoorbeeld niet in Australië en Nieuw-Zeeland”, legt

Waar staat Rusland qua gemak van za-

Richard uit. “Wat we doen, willen we ook

kendoen?

goed doen. Dat betekent onder meer dat je in

“Rusland is en blijft een uitdagend land. De

een land service moet kunnen verlenen en de

taal, de douaneprocedures, de zakencultuur;

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

11

het is een hele onderneming. Je moet er als organisatie op zijn ingericht. We hebben hier bijvoorbeeld vertalers in dienst, extra mensen voor de logistieke- en douanezaken en mensen die bereid zijn veel te reizen.

Bij het zaken doen met Rusland is het van belang nog verder vooruit te denken dan normaal. Bij de ontwerpfase houden onze engineers er al rekening mee hoe de spullen later door de douane moeten. Hoe moet het verpakt zijn? Welke info heb je nodig voor de classificatie? Onze kennis over Rusland beperkt zich dus niet tot de logistieke jongens, je moet bedrijfsbreed op Rusland zijn georiënteerd. We stoppen veel energie in het delen van kennis en ervaring en proberen dezelfde collega’s te sturen, om de klant een vertrouwd gezicht te geven en kennis te kunnen uitbouwen.”

Wat was jullie laatste klus in Rusland?

Richard aarzelt met antwoorden. “Wanneer eindigt een project en wat is dan de laatste?” vraagt hij zich hardop af. “Projecten kunnen nog een lange after-salesperiode hebben.

Mensen hebben nog vragen, zoeken extra technische of teeltbegeleiding of willen een

“ Als kassenbouwer leren we de klant ook steeds vaker beter te telen.” nieuwe werknemer laten inwerken. We hebben net bij twee klanten projecten opgeleverd, maar gaan daar binnenkort ook opnieuw aan de slag. Bijna alle projecten die we in Rusland doen zijn turn key. Dus dan bouwen we niet alleen de kas maar doen ook de verwarming, irrigatie, elektra en geven ondersteuning.

Eerder zat bijvoorbeeld teeltbegeleiding niet standaard in het turnkeypakket, maar dat begint steeds normaler te worden. Over een paar jaar zal het denk ik een standaardonderdeel zijn.”

Hoe komen jullie aan projecten?

“We doen twee beurzen per jaar en reizen veel

12

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

in het land. Opdrachtgevers kunnen kwekers

Als we weten waar de kas moet komen, gaan

zijn, maar je hebt ook te maken met investeer-

we naar de tekentafel. We bepalen welke fac-

ders die op zoek zijn naar rendement. Je hebt

toren meespelen. Hoe is bijvoorbeeld het lo-

een lange adem nodig, tussen het eerste con-

kale klimaat, welk product wil de klant telen

tact en de start van een project zit vaak twee,

en in welke periode van het jaar moet het op

drie jaar. Je moet het vertrouwen van de klant

de markt komen? We maken een ontwerp,

winnen en een relatie opbouwen, dus we zijn

doen een offerte, een haalbaarheidsstudie en

voortdurend aanwezig. We hebben een colle-

zoeken samen met de klant naar de beste op-

ga wonen in Rusland, die doet voor ons de

lossing voor het vraagstuk. Het is leuk om zul-

‘eerste lijn’. Hij is van origine Nederlander, maar spreekt en schrijft vloeiend Russisch.

Zonder het spreken van de taal zou het niet gaan. Met alleen Engels kom je niet ver en daarbij moet je de cultuur en de markt snappen. Onze collega heeft Ruslandkunde gestudeerd en woont er al dertig jaar. Niet dat je niet jezelf moet zijn, maar je moet wel rekening houden met de gebruiken. Op de juiste momenten samen eten of drinken is belangrijk.

“ Ook in het buitenland willen ze de laatste stand van de techniek hebben.”

ke projecten te doen. Als je er over nadenkt, is het heel bijzonder dat een klant je het vertrouwen geeft om zijn doelen te realiseren.”

In welke regio’s zijn jullie actief?

“Overal. Veel tuinbouw zit in het zuiden, maar we doen ook projecten in Moskou, Sint-Petersburg, langs de rand van Oeral. In grote delen van Rusland is het koud en lang donker, maar juist in dit soort omgevingen willen men-

Daarnaast hebben we inmiddels al aardig wat

sen graag schoon en vers voedsel eten. Dag-

projecten in Rusland gedaan, waar best uitda-

lichtloze teelt, dus het volledig kweken bij

gende klussen tussen zaten in techniek, orga-

kunstlicht, is dan een oplossing. Je kunt LED

nisatie en het laten renderen van het project.

verlichting inzetten om op te kweken, dus van

Intussen stralen we wel het vertrouwen uit dat

zaadje naar jonge plant. Maar je kunt er ook

we dat kunnen.”

de hele teelt mee doen, bijvoorbeeld in kassen met meerdere etages.”

Zijn Russen van de handdruk of van de contracten?

Welke trends zie je in de tuinbouw?

“Daar zitten fases in. Het begint met vertrou-

Duurzaamheid is belangrijk. Het valt niet mee

wen en een handdruk. Maar Russen zijn erg

om voor energie- of milieubesparende maat-

van de formaliteiten, dus uiteindelijk wordt al-

regelen de handen op elkaar te krijgen in Rus-

les vastgelegd met stempels en handtekenin-

land, maar de interesse begint toch lang-

gen. Bij de financiering is meestal ook een

zaamaan te komen. Ook de robotisering en

bank betrokken, die ook zijn zegje over het

automatisering neem toe. Kwekers maken

contract wil doen. Het is verder verstandig om

meer gebruik van sensoren om processen in

in het contract al rekening te houden met

de kas te managen. Dat geeft een hele nieu-

douane-eisen, want alle materialen moeten

we dimensie aan de tuinbouw.

een keer de grens over.”

We hebben onze eigen R&D-afdeling, zodat we voorop blijven lopen in de ontwikkelingen

Is een project in Rusland technisch lasti-

die gaande zijn in de tuinbouw. Zo bouwen

ger dan in Nederland?

we traditionele kassen, maar ook semi-geslo-

“Ja. In Nederland zijn we gewend dat er over-

ten kassen. Hierin wordt veel meer gedaan

al stroom, gas en water is. Dat is in Rusland

met klimaatbeheersing, waardoor een jaar-

zeker niet zo. Vaak moeten we met de lokale

ronde teelt mogelijk is en het energieverbruik

autoriteiten kijken hoe dat te organiseren valt.

naar beneden gaat. Daarnaast ontwikkelen

Onze klanten weten soms een lokale subsidie

we researchkassen en indoorfarms voor ver-

te krijgen, maar daar staan dan wel vesti-

edelaars, waarin de teelt volledig controleer-

gingseisen tegenover.

en stuurbaar is. We willen alle kennis in eigen globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

13

Efficient centralization and standardization of your entire customs tariff and export control classification – globally Correct customs tariff & export control classification of parts is a crucial yet often very difficult task in international trade. It is an essential part of corporate compliance and the key factor in the calculation of customs duties and the correct application of rules of origin.

Large multinational companies typically have considerable in-house staff alongside external service providers making classification decisions on a daily basis – often duplicating efforts and working with limited information.

One of the most common errors found in a customs audit is the use of inconsistent classifications for the same part – an easy win for the authorities, and an often expensive black mark for the company involved.

www.mic-cust.com

To avoid this, a centralized and standardized tool is necessary to manage parts’ tariff & export control classifications.

MIC‘s Central Classification System CCS helps companies precisely classify parts to conform to multi-national customs tariff schedules as well as export control lists while reducing costs and workload. Our software permits clear and easy control of the entire product classification process e.g. via a full workflow management with the ability to manage multiple teams on a global basis.

You want to know more about MIC CCS? Please contact us: MIC Tel.: +43(0)732-778496 sales@mic-cust.com

huis hebben, zodat we een goede partner voor de klant kunnen zijn.

De modernste kassen staan niet meer per definitie in Nederland. Ook in het buitenland willen ze de laatste technische toepassingen hebben. Tien jaar geleden stonden de modernste kassen alleen bij ons, maar dat is niet meer zo. Het speelveld is veranderd. Toch denk ik niet dat de positie van Nederland als groenteleverancier wordt bedreigd. Onze kennis van het telen is enorm.”

Vertel eens hoe de organisatie van een project in elkaar zit.

“De meeste arbeid wordt door Russen zelf gedaan. Vaak organiseert de klant de grote werkploegen. Wij sturen ondersteunende mensen: supervisors, kwaliteitscontroleurs, adviseurs.

Dat zijn vaak Russische collega’s die van project naar project reizen, maar we sturen ook mensen vanuit Nederland naar Rusland. ’Een Russische entiteit is een eis om te mogen importeren. Er zijn ook constructies mogelijk waarbij de import via een ander Russisch bedrijf loopt, maar dan heb je niet meer de touwtjes in handen. Wij doen steeds vaker DDP-leveringen en dan wil je gewoon ‘in charge’ zijn.”

“ Rusland wil zelfvoorzienend zijn, wij leveren daar het gereedschap voor.”

soms Nederlands, dat is onderdeel van de onderhandelingen. Op betalingsgebied willen we betrouwbaar zakendoen, bijvoorbeeld door het inzetten van L/C’s.

Hoe kijken jullie tegen de sancties tegen Rusland aan?

Waarom DDP?

“Die pakken voor ons positief uit. Rusland wil

“Dan kunnen we zelf de douanezaken en het

Natuurlijk duikt er een enkele keer wel eens een

zelfvoorzienend zijn en wij leveren daar het

transport regelen. Voor ons is dat makkelijker.

probleem op bij het transport. Dan proberen we

gereedschap voor. Onze klanten kunnen om

We doen dan telkens met dezelfde partijen

een zo goed mogelijke oplossing te zoeken,

die reden ook subsidie krijgen. Daar hoort dan

zaken, waardoor je niet iedere keer een nieuw

ook al is hier niet altijd de ruimte voor. Een Rus

soms de eis bij dat een gedeelte van de goe-

leertraject in hoeft te gaan. Soms wil de klant

zal niet snel op voorhand voor mogelijke proble-

deren uit Rusland zelf komt. Dat is op zich

het echter zelf regelen.

men waarschuwen; hij bekijkt het altijd positief.

geen probleem. Douanezaken en Rusland

Alle materialen vertrekken uit Nederland. Een

De projecten die we doen zijn vaak grootscha-

blijven een politiek gevoelig thema. Toen Ne-

deel maken we zelf, een deel krijgen we aan-

lig, dus de impact als er iets fout gaat, is ook

derland zich hard opstelde in de zaak rond

geleverd. Goederen komen eerst naar Poel-

groot. Werkkrachten krijgen hun spullen niet

MH17 zaten we midden in een groot project.

dijk en worden gecontroleerd op kwaliteit.

op tijd, de liquiditeit komt onder druk te staan.

Ineens kregen Nederlandse bedrijven te ma-

Dan beginnen de douanezaken. Het douane-

We doen er zoveel mogelijk aan om alles goed

ken met 100% douanecontrole. De Russi-

proces plannen we vanuit Nederland en is

te laten lopen en meestal lukt dat prima.”

sche diensten konden dat natuurlijk helemaal niet aan, dus er ontstond veel vertraging.

zeker niet altijd hetzelfde. Veel hangt af van het douanekantoor waarmee je te maken

Hoe gaan jullie met juridische en financi-

Gelukkig merk je in gesprekken met klanten

krijgt. Het kan zijn dat goederen die bij elkaar

ële risico’s om?

weinig van de spanning tussen Nederland en

horen ook bij elkaar de vrachtauto in moeten.

“We hebben hier op kantoor een bedrijfsjurist.

Rusland. De tuinbouwsector van Nederland

Gaan er meerdere vrachtauto’s naar Rusland,

De contracten die we met onze Russische

staat er goed op in de wereld, ook in Rusland.

dan moeten die soms in één konvooi de grens

klanten sluiten, zijn ingewikkeld en niet altijd

We zijn niet voor niets de tweede exporteur

passeren.

hetzelfde. Soms spreek je Russisch recht af,

van tuinbouwproducten in de wereld.”

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

15

Elmar Otten en Esther Riphagen

Nog een dik half jaar en dan is de brexit een feit. Hoe bereiden ondernemers zich voor op alle komende veranderingen?

Hoe bereiden bedrijven zich voor?

Aftellen naar de brexit Na de officiële brexit op 29 maart 2019 treedt een overgangsperiode van twee jaar in werking, waarin Groot-Brittannië onderdeel blijft van de interne markt.

Bedrijven krijgen zo wat respijt, maar de noodzaak om zich voor te bereiden blijft

Bart Boer Manager Global Supply Chain & Logistics Allison Transmission Allison Transmission is marktleider in de automotive-industrie voor het fabriceren en distribueren van volautomatische versnellingsbakken voor trucks, bussen, voertuigen voor de mijnbouwindustrie en vele andere applicaties. Het bedrijf verscheept goederen naar klanten in het Verenigd Koninkrijk, maar heeft ook een aantal leveranciers in het land die aan de fabrieken en distributiecentra op het continent leveren. Zo’n tien procent van de omzet behaalt het bedrijf in het VK. Met welk eindscenario houdt u rekening?

“Als bedrijf gaan wij uit van een harde Brexit, wat inhoudt dat het VK als derde land behandeld dient te worden. Als wereldwijde distributeur leveren we nu ook reeds aan landen buiten de EU, dus de impact valt in dat opzicht voor ons mee. Natuur-

onverminderd groot. Globe magazine

lijk zal het de handelsbetrekkingen alleen maar ten goede ko-

vroeg twee exporteurs welke

douanebelemmeringen of vertragingen minimaliseert. We vol-

maatregelen zij treffen.

men als er een handelsovereenkomst met het VK komt die gen de ontwikkelingen rond de brexit op de voet via seminars en workshops.”

Waar liggen de risico’s voor uw bedrijf?

“Aangezien wij als distributeur een douane-entrepot beheren van waaruit wij alles regelen, zien wij vooralsnog alleen problemen met de verkoopafspraken die we voor de lange termijn met onze klanten hebben gemaakt. Hierin zijn ook de Incoterms-condities vastgelegd. De afspraken zijn gemaakt voor de brexit en lopen door tot na de brexit.

Praktische beperkingen die wij momenteel zien oprijzen, zijn de douaneformaliteiten en de aanpassing in de Incoterms-condities die gemaakt zullen moeten worden. Ook zullen wij onze

16

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

ingekochte materialen middels een (T1) undeclared moeten

De brexit is nog geen feit, maar veel bedrijven ondervin-

gaan verwerken in onze systemen.”

den desondanks al veel gevolgen. Hoe is dat voor Rinos?

“Nadat de uitslag van het referendum bekend werd was de

Hoe bereidt het bedrijf zich voor?

commotie in eerste instantie groot, maar de daadwerkelijke im-

“De verantwoordelijkheid voor de coördinatie ligt bij mij als ma-

pact kwam wat later. Door de waardedaling van het Britse

nager Global Supply Chain & Logistics. Transparantie binnen

pond zijn de marges bij ons en onze klanten afgenomen. De

het bedrijf is belangrijk: afdelingen zoals Sales of Finance moe-

omzetten zijn overeind gebleven, maar binnen de productran-

ten zich bewust worden van eventuele gevolgen na 29 maart of

ges vinden verschuivingen plaats naar goedkoper geprijsde

het aflopen van de overgangstermijn. We geven voorlichting en

artikelen.”

delen regelmatig alle beschikbare informatie. Verder zullen we workshops en andere branchegerelateerde informatiedagen

Met welk eindscenario houdt u rekening?

blijven volgen en bekijken of we eventueel extra aanpassingen

“Wij denken dat het zogenaamde Canadese model (een vrij-

moeten doen binnen ons bedrijf.”

handelsovereenkomst tussen Groot-Brittannië en de EU) de meeste kans van slagen heeft.”

Biedt de brexit voor uw bedrijf ook kansen?

“Nee, voor de automotive-industrie zien wij vooralsnog geen

Hoe heeft u de kwetsbaarheden voor uw bedrijf in kaart

additionele kansen als de brexit een feit is. Wij zullen net als

gebracht?

andere bedrijven meer werk moeten verzetten door de extra

“We zijn lid van evofenedex en hebben daar de online brexit-

douaneafhandelingen. Dat is alleen maar een nadeel.”

scan gedaan. Daarnaast zijn we lid van brancheorganisatie Modint. Zij informeert ons, maar is net als evofenedex ook actief bezig in het lobby-circuit in Brussel. Binnen onze ‘eigen’ Ondernemerskring Genemuiden staat brexit bij iedere bespreking op de agenda. Verder houden wij intern de scenario’s en voortgang in de gaten. Al deze informatie geeft ons een duidelijk beeld van onze positie en waar we mogelijk kwetsbaar zijn.

Het voornaamste risico zit hem voor ons in vertragingen van leveringen en (mede daardoor) kostprijsverhogingen. Dit zal een negatief effect hebben op de afzet en marges. Afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen zullen deze beperkt zijn dan wel groot.”

Welke stappen zetten jullie in de aanloop naar brexit?

“Het thema is bij ons een directie-aangelegenheid. We zetten

Paul van Kassel

op dit moment nog geen concrete stappen. Wel overleggen we

Commercial Director

al met onze klanten welke producten straks, afhankelijk van de

Rinos

situatie, het meeste kans in de markt hebben.”

Rinos is producent van kokosmatten en textiele entreematten.

Biedt de brexit Rinos ook kansen?

Het bedrijf verkoopt hun producten op de Engelse markt aan

“Nee, niet direct. Wel verschuift door de brexit onze focus naar

diverse vloeren- en entreematdistributeurs. Net als Allisson

andere exportlanden. Engeland zal niet een land zijn waar we

Transmission is het voor zo’n tien procent van hun omzet

de komende jaren groei verwachten. Dat dwingt je om andere

afhankelijk van Groot-Brittannië.

landen weer eens goed onder de loep te nemen.” globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

17

Sebastiaan Bennink en Yvo Amar

Het Europese Blocking Statute dwingt ondernemers die in Iran zaken doen een keuze te maken tussen de VS of Iran.

Iran-sancties en het EU Blocking Statute

Een duivels dilemma Na de eerdere terugtrekking door Amerika uit de Iran-deal, is op 6 augustus 2018 de eerste wind-downperiode geëindigd. Dat betekent dat een deel van het Amerikaanse Iran-sanctieregime, zoals dat gold voor de Iran-deal, weer van kracht is geworden. Op 5 november 2018 zullen, na het aflopen van de tweede wind-downperiode, de resterende

advocaat bij Wladimiroff Advocaten.

Sebastiaan Bennink en Yvo Amar zijn

Amerikaanse (extraterritoriale) sancties tegen Iran ook weer van kracht worden.

De herinvoering van de sancties heeft ook op het Europese

sonen die onderdaan van een lidstaat zijn, maar ook op alle

bedrijfsleven een grote impact. Dit komt omdat de ingevoerde

volgens het recht van een lidstaat erkende of opgerichte

sancties extraterritoriaal werken. Dat betekent dat deze sanc-

rechtspersonen, entiteiten of lichamen. In het kort, bepaalt de

ties ook niet-Amerikaanse personen en entiteiten met straf-

Blocking Statute ten aanzien van deze (rechts)personen het

baarstelling bedreigen, wanneer zij transacties met Iran aan-

volgende.

gaan die zijn verboden onder de sancties. Deze sancties gelden dus evenzeer indien een transactie geen enkele con-

De Blocking Statute:

nectie met de VS heeft.

• Verbiedt deze (rechts)personen, hetzij rechtstreeks, hetzij

De straffen op overtreding van de sancties kunnen bestaan uit

via een dochteronderneming of tussenpersoon, actief dan

uitsluiting van handel met Amerikaanse personen of entiteiten

wel door opzettelijke nalatigheid, gevolg te geven aan de

en uitsluiting van handel met Amerikaanse financiële- of han-

Amerikaanse extraterritoriale Iran-sancties;

delsmarkten, maar het is de Amerikaanse autoriteiten ook toe-

• Verplicht deze (rechts)personen de Europese Commissie te

gestaan andere ‘gepaste’, niet nader gedefinieerde, maatrege-

informeren wanneer hun belangen worden geschaad door de

len te nemen tegen niet-Amerikaanse bedrijven die blijven

werking van de Amerikaanse extraterritoriale Iran-sancties.

handelen met Iran.

Indien de belangen van een rechtspersoon zijn geschaad, geldt deze verplichting voor directieleden, managers en

De EU Blocking Statute

• Geeft deze (rechts)personen het recht op verhaal van de

Europa aangekondigd wel vast te willen houden aan deze deal

schade, met inbegrip van de proceskosten, die worden ge-

in zijn huidige vorm. Sterker nog, op 7 mei 2018 is de herziene

leden als gevolg van de toepassing van de Amerikaanse

versie van de zogenaamde EU Blocking Statute van kracht ge-

extraterritoriale Iran-sancties of daarop gebaseerde of daar-

worden. Deze aangepaste wetgeving verbiedt Europese per-

uit voortvloeiende handelingen van natuurlijke, rechtsperso-

sonen en entiteiten te voldoen aan de Amerikaanse extraterritoriale Iran-sancties.

18

andere personen met bestuursverantwoordelijkheden;

Ondanks de terugtrekking door Amerika uit de Iran-deal, heeft

nen en andere entiteiten; • Laat het aan de lidstaten de sancties bij overtredingen van

De EU Blocking Statute is van toepassing op alle zich op of

de EU Blocking Statute vast te stellen. Deze sancties dienen

buiten het grondgebied van de EU bevindende natuurlijke per-

doeltreffend en evenredig te zijn, alsmede een preventieve

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

De grensovergang bij het Turkse plaatsje Esendere ligt op een belangrijke doorvoerroute van het westen naar Iran.

Nederlandse exporteurs merken dat het steeds lastiger is om hun goederen naar Iran te transporteren.

dat veel bedrijven niet langer zaken zullen doen met Iran.

werking te hebben en; • Bevat tevens de mogelijkheid om de Europese Commissie om toestemming te vragen te worden uitgezonderd van de

Banken

werking van de EU Blocking Statute en gevolg te geven aan

De praktijk laat zien dat dit voornamelijk geldt voor Europese

de

indien

financiële instellingen. Financiële instellingen hebben vaak gro-

niet-naleving hun belangen of de belangen van de EU ern-

te belangen in de VS en die zijn in het verleden ook regelmatig

stig schaadt.

onderwerp van onderzoek naar overtreding van het Ameri-

Amerikaanse

extraterritoriale

Iran-sancties,

kaanse Iran-sanctieregime geweest. De meeste banken voeren Duivels dilemma

bijvoorbeeld sinds het besluit van de VS om zich terug te trek-

Bedrijven worden door de invoering van de EU Blocking Statu-

ken uit de Iran-deal dan ook geen nieuwe transacties met Iran

te voor een duivels dilemma geplaatst en dienen te kiezen tus-

meer uit. Dit onder de noemer van ‘gewijzigd beleid’, om over-

sen twee kwaden. Voldoen aan de Amerikaanse extraterritoria-

treding van de EU Blocking Statute te voorkomen.

le Iran-sancties of aan de EU Blocking Statute. Gelet op het verleden zullen veel bedrijven uiteindelijk ervoor kiezen geen

Tot slot

zaken meer met Iran te doen. Daarbij dient te worden opge-

Gelet op het voorgaande, adviseren wij bedrijven om per trans-

merkt dat dit ook is toegestaan onder de EU Blocking Statute.

actie goed te beoordelen welk risico zij lopen ten aanzien van

De EU Blocking Statute verplicht het bedrijven namelijk niet om

de Amerikaanse extraterritoriale Iran-sancties en een plan van

zaken te doen met Iran.

aanpak op te stellen om overtreding van wetgeving te voorko-

Dat maakt de EU Blocking Statute vooral een papieren tijger.

men en blootstelling aan risico’s te minimaliseren.

De handhaving ervan is bovendien al jaren praktisch non-existent (het statuut bestaat al sinds 1996). Dit terwijl de Amerikaanse toezichthouders de sancties tegen Iran altijd zeer streng hebben gehandhaafd. Daarbij komt dat het belang om

Een overzicht van de Amerikaanse sancties is te vinden in het

de toegang tot de Amerikaanse markt te verliezen voor veel

artikel ‘Vaarwel Teheran?’ op

Europese bedrijven vele malen groter is dan het verliezen van

kennis/actualiteiten/vaarwel-teheran.

https://www.evofenedex.nl/

hun positie op de Iraanse markt. Daarom zal het niet verbazen globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

19

European Shippers’ Council

De European Shippers Council licht enkele verbetermogelijkheden toe.

Incoterms® 2020

Naar een betere Incoterms Elke tien jaar werkt de International Chamber of Commerce (ICC) de Incoterms® bij, zodat ze weer aansluiten op de praktijk van het handeldrijven. Sinds de laatste uitgave zijn er bijna tien jaar verstreken en de diverse betrokken nationale en regionale commissies zijn inmiddels goed op weg met het herzieningstraject. De nieuwe Incoterms® 2020 zullen van kracht zijn vanaf 1 januari 2020. In samenwerking met experts van evofenedex heeft de European Shippers' Council (ESC) op basis van de conceptversie van Incoterms 2020 enkele aanpassingen voorgesteld.

De ICC heeft veel van de adviezen uit het bedrijfsleven over de

Unloaded. Hopelijk zullen hierdoor meer partijen deze Inco-

leesbaarheid, duidelijkheid en praktische toepasbaarheid van

terms-conditie in overweging nemen.

belangen van producenten, retailers en groothandelaars

deel van uit maakt, behartigt op Europees niveau de logistieke

European Shippers’ Council (ESC). De ESC, waar ook evofenedex

meerdere Incoterms-condities ter harte heeft genomen en dat

20

is vanzelfsprekend goed nieuws. Toch worden niet alle proble-

Uitleg

men die gebruikers van Incoterms ervaren, opgelost met de

Andere voorgestelde aanpassingen hebben te maken met een

voorgestelde wijzigingen. Zonder verdere verbeteringen ver-

betere uitleg van de afspraken in de Incoterms-tekst, zodat hier-

wacht de ESC nog steeds dat er problemen ontstaan rond the-

over minder vaak discussies ontstaan onder gebruikers. Dit is nu

ma's als verpakkingen, EXW en accijns-/douanegerelateerde

nog met name het geval met de conditie ExWorks (EXW) en alle

activiteiten.

bijhorende accijns- en douanegerelateerde formaliteiten. Veel bedrijven zijn zich niet bewust van de risico’s die door een verkeerde

DAT

keuze of toepassing van deze conditie ontstaan. Onvoldoende

De voorgestelde wijzigingen in het Incoterms-concept zijn niet

kennis of een foutieve interpretatie is de oorzaak. Een van de

heel drastisch. Misschien weerspiegelt dit het feit dat de inter-

uitdagingen is bijvoorbeeld het effect van EXW op formaliteiten

nationale handel sinds 2010 ook niet drastisch is veranderd.

als goederen onder een 0% btw-tarief worden geëxporteerd.

De enige afkorting die een ‘facelift’ zal krijgen, is Delivered At

De voorgestelde wijzigingen zijn een flinke verbetering, maar

Terminal (DAT). Deze conditie wordt in de praktijk namelijk re-

lossen nog niet alle problemen op. Het zou prettig zijn als er

gelmatig verkeerd uitgelegd. Ondernemers denken vaak dat

meer aandacht wordt besteed aan het effect van de verschil-

met het woord terminal een customs terminal wordt bedoeld.

lende Incoterms-condities op douanetarieven, btw en accijns-

Dat is natuurlijk niet het geval. Om dit misverstand te voorko-

procedures. Doordat sommige passages in Incoterms 2020

men, wordt de afkorting gewijzigd in DPU; Delivered at Place

over deze onderwerpen nog steeds vrij algemeen is, blijft de

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

tekst voor meerdere uitleg vatbaar, wat tot verwarring in de

vaarlijke goederen of consumentenproducten zonder de juiste

sector zal zorgen. De tekst van Incoterms 2020 moet helder en

verpakking worden verkocht. We begrijpen dat onder de EXWen F-condities de verplichtingen voor de

bondig zijn en zoveel mogelijk worden voorzien van praktische voorbeelden. Voor een deel is dat al het geval in de officiële toelichting op Incoterms. Door meer praktische voorbeelden en cases per conditie

“De term DAT wordt straks DPU.”

op te nemen, zullen bedrijven een beter

koper minimaal horen te zijn, maar veiligheidsinformatie zou altijd gedeeld moeten worden. Dat kan als een last ervaren worden, heel begrijpelijk. Toch, er zijn verschillende gevallen bekend waarin verkopers

inzicht in de do’s en don’ts krijgen. Zo kunnen ze de beste Inco-

zich op de huidige Incoterms-afspraken beroepen om aan

terms-conditie voor een bepaalde situatie kiezen en deze cor-

noodzakelijke informatie te komen. In plaats van de verplichting

rect toepassen.

simpelweg te schrappen, zou er dus een evenwicht gezocht moeten worden tussen de noodzaak om te assisteren bij het

Verpakkingen

aanleveren van informatie en de last hiervan voor de koper.

In de wijzigingsvoorstellen is de verplichting van de koper om de verkoper te assisteren bij het verkrijgen van informatie over spe-

Conclusie

cifieke verpakkingseisen in alle Incoterms-condities geschrapt.

Als ESC steunen we de meeste voorgestelde wijzigingen. Maar

Dat is zorgelijk. Aangezien de verkoper maar beperkte middelen

zoals eerder al is gesteld, lost de huidige conceptversie niet alle

heeft om alle wettelijke verpakkingseisen in een ander land te

problemen op rond verpakkingen, EXW en accijns- of doua-

onderzoeken, terwijl de koper juist volledige toegang heeft tot dit

ne-activiteiten. We hopen dat deze problemen in de finale ver-

soort informatie, kan dit tot ernstige problemen leiden als ge-

sie van Incoterms 2020 nog worden aangepakt. globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

21

Godfried Smit

AEO is in tien jaar tijd een vaste waarde geworden onder internationaal opererende bedrijven. Toch valt er op de destijds gepresenteerde voordelen wel wat af te dingen.

10 jaar AEO

Valt er iets te vieren?

Tien jaar geleden werden de eerste AEO-certificaten afgegeven. Zeven jaar daarvoor vonden de aanslagen plaats op het World Trade Center in New York en het Pentagon.

Het waren de Amerikanen die erin slaagden vrij snel te reageren op de gebeurtenissen.

C-TPAT (Customs-Trade Pact Against Terrorism) werd al in november 2001 van kracht.

De Europese Unie kwam wat trager uit de startblokken. De eerste ‘mededelingen’ (zoals

projectmanager bij evofenedex.

Godfried Smit is senior

de EU dat noemt) die een kiemcel bevatten voor de latere AEO, verschenen in 2003.

Een van de voordelen van een AEO-status is voorrang bij douanecontroles. Op de foto een mobiele containerscanner.

22

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

De eerste mededeling betrof de ontwikkeling

ondernemers willen deze kosten veelal te-

douaneproces hebben uitbesteed, is dit veelal

naar het elektronisch doen van de aangifte en

rugverdienen. In de beginperiode van het

een zwart gat.

de daarmee verbonden mogelijke vereenvou-

AEO-programma heeft de Nederlandse Dou-

digingen. De tweede ging over het veilig-

ane veel aan promotie gedaan. Door de na-

Minder of meer gegevens?

heidsbeleid. Elementen van beide medede-

druk te leggen op de voordelen en minder op

Het gebruik van een gereduceerde gege-

lingen zijn uiteindelijk in het ontwerp voor de

de kosten en een goede implementatie is -

vensset gaat een beetje in tegen de trend in

Europese AEO terecht gekomen. De zoge-

met de kennis van nu - een onjuiste indruk

de toezichtsvisie van de Nederlandse Douane

naamde

648/2005

gewekt. Bij de herbeoordeling van vergun-

en de conclusies van het Europese onder-

was de voorloper van het huidige Douane-

ningen, zoals die momenteel plaatsvindt, ke-

zoeksprogramma CORE. Hierin wordt gesug-

wetboek van de Unie (DWU). De verordening

ren bedrijven in één klap terug in de realiteit.

gereerd dat de verdergaande vereenvoudi-

veiligheidsverordening

ging van douaneprocedures uitsluitend kan

werd verwerkt in het toenmalige Communautair Douanewetboek (CDW) en de uitgangs-

Dood geld

worden gerealiseerd met vrijwillig verstrekte

punten vormen ook nu dus nog een hoek-

Tegenover de investeringen die nodig zijn voor

extra gegevens en zeker niet met minder.

steen van het DWU.

het behalen van de AEO-status staan inder-

Veelal beschikken partijen ook over die data

daad een aantal voordelen. Zonder compleet

en het weglaten hiervan in een aangifte levert

Investering

te zijn gaat het dan om voordelen als:

maar weinig (of geen) voordelen op.

Het uitgangspunt ‘voor wat hoort wat’ ligt

• Minder frequente douanecontroles;

ten grondslag aan het uiteindelijke AEO-con-

• Bij controles voorrang krijgen ten opzichte

cept. Dit uitgangspunt leidt tegelijkertijd tot

van goederen bestemd voor of afkomstig

In de afgelopen tien jaar is AEO een vaste

hoge verwachtingen bij bedrijven. Hoewel dit

van een niet AEO-onderneming;

waarde geworden binnen het douaneland-

nooit de bedoeling van de wetgever is geweest, wordt AEO door ondernemers toch vaak gezien als een businesscase. Voor ondernemers is het immers van belang zat er

• Gebruik kunnen maken van een geredu-

Valt er iets te vieren?

schap. Eigenlijk kan een bedrijf dat regelmatig

ceerde set van gegevens en • Het krijgen van een melding indien een controle wordt ingesteld.

een zekere 'return on investement' is. De kosten voor de aanvraag van een AEO-ver-

In het DWU is hier nog de vermindering van de

gunning zijn vaak aanzienlijk en Nederlandse

borgstelling aan toegevoegd. Deze borgstelling

“ Ondernemers zien de AEO-status als businesscase.”

is bedoeld voor het geval dat een bedrijf douanerechten verschuldigd is, zodat de overheid

met douaneprocedures te maken krijgt niet

geen risico loopt met lege handen te komen te

meer zonder. Wel moet worden aangetekend

staan. In Nederland was dit voordeel al eerder

dat de AEO-vereiste nu geldt voor vereenvou-

gerealiseerd, na overleg tussen overheid en be-

digde douaneprocedures die in het verleden

drijfsleven-organisaties. Het is dit voordeel dat

zonder AEO mogelijk waren. Je zou het daar-

voor ondernemers het meest tastbaar is, om-

mee een sigaar uit eigen doos kunnen noe-

dat het direct in geld waardeerbaar is. Het stel-

men. Maar laten we niet te negatief zijn. Met

len van de zekerheid betekent in veel gevallen

een glas dat half vol is, valt er nog genoeg te

‘dood geld’ dat niet kan bijdragen aan het be-

vieren.

halen van de ondernemingsdoelstellingen.

Minder controles

AEO in het kort

Hoewel de Nederlandse Douane bereid is in-

AEO staat voor Authorised Economic

zicht te verschaffen in de aantallen niet uitge-

Operator. Het is een certificaat dat inter-

voerde controles, blijft dit cijfer toch vooral the-

nationaal actieve bedrijven kunnen aan-

oretisch van aard. Een wijziging in de aard van

vragen bij de Douane. De AEO-status

het goederenpakket of volume, dan wel strin-

biedt voordelen in het handelsverkeer,

gentere risicoprofielen, kunnen leiden tot meer

maar is mede bedacht om logistieke

in plaats van minder controles. Soms is de

ketens veiliger te maken. Er bestaan drie

Douane ook niet in staat de maximale vermin-

varianten. Meer informatie:

dering

te

realiseren

omdat

niet

alle

https://www.evofenedex.nl/kennis/

EORI-nummers (nodig voor snelle internationa-

internationaal-ondernemen/douane/

le gegevensuitwisseling) binnen de leverings-

authorised-economic-operator-aeo.

keten bekend zijn. Voor ketenpartners die hun globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

23

Op slechts 700 kilometer van Utrecht begint de achtste exportbestemming van Nederland: Polen, de groeikampioen van Europa.

Martin van Buuren

Polen

Groeikampioen Geen van de landen, die zich eind jaren ‘80 van het communistische juk bevrijdden, deed het Polen na: 26 jaar economische groei, die zelfs niet werd onderbroken door de financieel-economische crisis aan het eind van het vorige decennium. Tijdens het hoogtepunt van deze crisis in 2009, het jaar dat het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de EU kromp met gemiddeld 4,9 procent, groeide de Poolse economie nog altijd met

op de Nederlandse ambassade in Warschau.

plaatsvervangend hoofd van de Economische Afdeling

Martin van Buuren is eerste ambassadesecretaris en

1.6%, waarmee Polen het enige EU-land is dat tijdens de crisis niet in recessie belandde.

24

Ook anno 2018 lijkt de economische groei in

ger’ naar innovatieve oplossingen op allerlei

Polen nog altijd niet te stuiten. In 2017 en in

terreinen. Tegelijkertijd zien we nauwelijks de

de eerste helft van 2018 groeide de economie

nadelen die veelal zijn verbonden met opko-

met ruim 5%. Het land is inmiddels volgens

mende markten, zoals een ongunstig investe-

sommige maatstaven de zesde economie van

ringsklimaat, gebrek aan (menselijk) kapitaal,

de EU, de 24ste economie mondiaal en sinds

een relatief grote afstand met Nederland en

2009 wordt het door de Wereldbank geclassi-

soms grote culturele verschillen.

ficeerd als hoog inkomensland.

Belangrijke oorzaken voor dit aanhoudende Poolse economische succes zijn de grote binnenlandse afzetmarkt, het relatief gunstige ondernemingsklimaat (hoewel sinds vorig jaar de ontwikkelingen in de Poolse rechtsstaat toenemend zorgen baren), de strategische ligging tussen West- en Oost- Europa, een

“ Polen weet al 26 jaar economische groei te boeken.”

Nederlandse economische activiteiten in Polen De Nederlands-Poolse economische betrekkingen gaan vele eeuwen terug. Meer dan zevenhonderd jaar geleden werden de eerste handelscontacten gelegd. Een belangrijk voorbeeld is de Nederlands-Poolse handel in

goed opgeleide en gemotiveerde beroepsbe-

het Hanzetijdperk, waarin Nederlandse en

volking en grootschalige investeringen, ge-

Poolse steden zoals Amsterdam en Gdansk

co-financierd met vele tientallen miljarden eu-

een belangrijke rol speelden. Ook vandaag de

ro’s aan EU-fondsen.

dag staan de commerciële betrekkingen tus-

Het unieke van Polen is dat het land veel van

sen beide landen nog steeds in volle bloei.

de voordelen heeft van een opkomende

Vele Nederlandse multinationals maar ook het

markt, zoals een aanzienlijk potentieel voor

MKB vonden in de afgelopen decennia hun

verdere groei, relatief lage lonen en een ‘hon-

weg naar Polen, wat hielp om de handel tus-

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

De Nederlandse export naar Polen steeg in 2017 met 15% en was daarmee dat jaar de grootste exportstijger.

Op de foto hoofdstad Warschau.

sen beide landen sinds het begin van de jaren

in Gdansk, Poznan, Łódz en in Nederland.

vergrijzing van het land en de deels daarmee

’90 meer dan te verdrievoudigen. Inmiddels is

Volgens algemeen directeur van de NPCC Elro

verbonden krapte op de arbeidsmarkt, de ne-

onze export naar Polen zelfs groter dan de

van den Burg zijn afgelopen jaren de kansen

gatieve neveneffecten van de economische

uitvoer naar China. In 2017 groeide de export

voor Nederlandse bedrijven verder toegeno-

ontwikkeling op het milieu, een relatief lage

naar Polen met maar liefst 14,6% en had deze

men: "Vooral de middenklasse profiteert van

productiviteit in de landbouw, de noodzaak

een waarde van circa twaalf miljard euro,

de sterke economische groei in Polen in de

om de infrastructuur van het land verder uit te

waarmee Polen vorig jaar de achtste export-

afgelopen jaren. Hierdoor is er steeds meer

breiden en te moderniseren en de technologi-

bestemming voor Nederland was.

behoefte aan kwalitatieve hoogwaardige op-

sche dimensie van de economische ontwik-

Nederland is bovendien een van de grootste

lossingen en producten. Deze trend biedt

keling te versterken. De uitdagingen waarmee

buitenlandse investeerders in Polen. In vrijwel

nieuwe kansen voor Nederlandse bedrijven."

Polen in de komende jaren wordt geconfronteerd en de antwoorden die daarop gevonden

alle sectoren vinden we Nederlandse investeringen, zoals in de industriële sector, transport

Vooruitzichten

moeten worden, bieden ongetwijfeld kansen

en logistiek, financiële sector, onroerend

Polen blijft met een bevolking van 38 miljoen

voor het Nederlandse bedrijfsleven. In het

goed, en retail en diensten. Daarnaast inves-

en een snel groeiend besteedbaar inkomen

hieronder volgende deel worden een paar

teerden veel Nederlandse bedrijven in de af-

anno 2018 een aantrekkelijke nabije markt

specifieke sectoren uitgelicht, waar sprake is

gelopen jaren in zogenaamde Business Sup-

voor de Nederlandse ondernemer. De alge-

van een goede match tussen Poolse uitdagin-

port Offices (BSO’s, oftewel administratieve

mene verwachting is dat de economische

gen en vanuit Nederland beschikbare oplos-

backoffices).

groei ook komende jaren blijft aanhouden.

singen op basis van onze technologie en er-

Polen te vinden.

De grote uitdaging voor de Poolse economie

varing. Polen is zeker bekend met onze

Veel Nederlandse investeerders zijn aangeslo-

is om ook op langere termijn het niveau van

mondiale positie en activiteiten op deze terrei-

ten bij de zeer actieve Nederlands Poolse Ka-

groei en investeringen vast te houden en te-

nen. Onderstaand overzicht van potentiële

mer van Koophandel (NPCC), die naast het

gelijkertijd antwoorden te vinden op een aan-

kansen voor Nederlandse bedrijven op de

hoofdkwartier in Warschau, vestigingen heeft

tal belangrijke uitdagingen, zoals de sterke

Poolse markt is zeker niet uitputtend.

Veel

MKB-bedrijven

wisten

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

25

Transport en (water)infrastructuur

cent op het vlak van land- en tuinbouw en vee-

De sterke economische groei van Polen in het

teelt. In de afgelopen jaren maakte de sector

laatste decennium zet grote druk op de Pool-

groei door, dankzij modernisering en ontwikke-

se infrastructurele capaciteit. De verwachting

ling van overheidsprogramma’s, gericht op het

is dat deze druk verder zal toenemen, doordat

vergroten van de productie. Komende jaren zal

Polen in de komende jaren steeds meer zal

er speciale aandacht van de Poolse overheid

gaan fungeren als een centrale hub voor de

uitgaan naar versterking van de Poolse vee-

doorvoer naar landen zoals Oekraïne, Rus-

teeltsector (onder meer zuivelproductie en var-

land, Wit-Rusland en China.

kenshouderijen) en de agrologistiek. Ondanks

De Poolse overheid is van plan om de komen-

de sterke groei heeft deze sector in Polen

de jaren onverminderd door te gaan met

evenwel nog steeds te maken met een aantal

deels uit EU-fondsen gefinancierde projecten

belangrijke uitdagingen: de productiviteit is te

op het gebied van spoor en snelwegen, inter-

laag en oogsten worden negatief beïnvloed

“ De Nederlandse export naar Polen is groter dan die naar China.”

door fragmentatie en de bodemkwaliteit.

Nederland heeft op landbouwgebied, als een van de weinige landen, een positieve handelsbalans met Polen. Vooral de export van Nederlandse bloemen en planten, Nederlandse expertise en landbouwtechnologie doet het

modale logistiek en binnenlandse waterwe-

goed op de Poolse markt. Onze export naar

gen. Bij dit laatste gaat het met name om het

Polen steeg in 2017 met 15%, de Nederland-

verbeteren van de bevaarbaarheid van de ri-

se bloemenexport steeg zelfs met 22%. Daar-

vieren Oder en Vistula en de verbeterde aan-

mee was Polen in 2017 mondiaal voor Neder-

sluiting daarvan op de Poolse havens.

land de sterkste exportstijger in waarde.

Ook zijn er vergevorderde plannen voor de

Er bestaan nog volop kansen binnen deze

aanleg van een nieuw vliegveld (ook wel ge-

sector, onder meer op het vlak van bepaalde

naamd ‘Central Communication Port’) nabij

opkomende marktniches, zoals ecologische

het tussen Warschau en Łódz gelegen plaatsje

landbouwproducten. Zo steeg de verkoop

Baranów. Dit megaproject met een geschatte

van ecologische producten in 2017 met 6%

waarde van circa zeven tot negen miljard euro

en naar verwachting zal de groei van dit mark-

zou in 2027 operationeel moeten zijn en zal

segment komende jaren gestaag doorzetten.

samenwerken met kennisinstellingen, zoals

ook de functie moeten vervullen van centraal

Ook de agrologistiek is een groeiend segment

universiteiten, en met het bedrijfsleven. Een

knooppunt voor hogesnelheidstreinverbindin-

binnen de Poolse landbouwmarkt.

groot deel van de Nederlandse bedrijven die actief zijn in de Life Sciences and Health-sec-

gen vanuit de grootste Poolse steden.

Gezien de ontwikkelingen op het gebied van

Gezondheidszorg

tor heeft niet zonder reden aangegeven Polen

(logistieke) infrastructuur in Polen heeft de Ne-

Door onder meer de sterke vergrijzing van de

als potentiële groeimarkt te zien.

derlandse Topsector Transport het land eerder

Poolse bevolking is de modernisering van ge-

als prioriteitsland bestempeld, met potentiële

zondheidszorg topprioriteit voor Polen. De

Duurzaamheid en groene technologie

kansen voor onder meer consultancy op het

Poolse maatschappij heeft hier hoge verwach-

Dit jaar staan de onderwerpen klimaat en duur-

vlak van (intermodale) logistiek, projectma-

tingen van de eigen overheid. Veel Poolse zie-

zaamheid hoog op de politieke agenda in Po-

nagement, en de levering van technologie. Van

kenhuizen worden op dit moment gemoderni-

len. Allereerst omdat dit jaar van 3 tot 14 de-

9 t/m 10 oktober zal de minister van Infrastruc-

seerd en er worden aanzienlijke investeringen

cember de internationale VN Klimaattop

tuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen,

gedaan in poliklinische faciliteiten.

(COP24) in de Poolse stad Katowice zal plaats-

vergezeld van een Nederlandse bedrijvenmis-

Voor de periode van 2014-2020 heeft het land

vinden. Tijdens de top zal onderhandeld wor-

sie op de gebieden van transport & logistiek en

drie miljard aan EU-gelden opzijgezet voor de

den over de mondiale klimaatafspraken.

water & maritiem, Polen bezoeken.

modernisering van de gezondheidssector. Te-

In de Poolse maatschappij is er sprake van toe-

vens is er nieuwe wetgeving aangenomen

nemende onvrede over de ernstige luchtver-

Land- en Tuinbouwsector

voor de reorganisatie van het zorgstelsel. Bo-

ontreiniging in grote Poolse steden, zoals War-

Polen is binnen de EU een belangrijke produ-

vendien is de Poolse overheid nauwer gaan

schau en Krakau. Zo bevinden 33 van de 50

26

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

De productiviteit van de Poolse landbouwsector is laag en heeft last van fragmentatie en een wisselvallige bodemkwaliteit.

Al in het Hanzetijdperk speelde Gdansk een belangrijke rol in de internationale handel.

meest vervuilde steden in Europa zich in Polen

giemix substantieel verhogen. Voor Polen is de

en sterven er ieder jaar vele Polen vroegtijdig

implementatie van deze afspraken een lastige

door smog, veelal veroorzaakt door de trans-

en kostbare opgave. Ongeveer tachtig procent

portsector en vervuilende verwarming van de

van de elektriciteitsproductie in het land is geba-

Ambassade in Warschau

Poolse huizen. De druk op de Poolse politiek

seerd op verbranding van vervuilende kolen, ter-

De Nederlandse Ambassade te War-

om hier iets aan te doen heeft onder meer ge-

wijl nieuwe EU-regelgeving het in standhouden

schau publiceert regelmatig factsheets

leid tot de aanname van een nieuwe wet voor

van kolencentrales steeds moeilijker en duurder

en rapportages over kansen in diverse

de ontwikkeling van elektromobiliteit (e-mobili-

maakt. Daarom overweegt Polen aanzienlijke

sectoren (o.a. de gezondheidssector,

ty), gebaseerd op gedurfde ambities. Daar-

investeringen in onder meer (offshore) windener-

zuivel, e-mobility etc.).

naast zet de Poolse overheid in op toenemen-

gie en gasgestookte elektriciteits- en warmteop-

Deze

de elektrificatie van verwarmingssystemen.

wekking. Ook zal er in de komende jaren toene-

www.nederlandwereldwijd.nl/landen/

De toegenomen politieke aandacht voor klimaat

mende behoefte zijn aan innovatieve oplossingen

polen/zakendoen te vinden. Daarnaast

en duurzaamheid is ook een gevolg van de op

om de energie-efficiĂŤntie te vergroten.

worden bedrijven met vragen aangemoe-

EU-niveau afgesproken klimaatdoelstellingen,

Voor Nederland bieden deze ontwikkelingen

digd om contact op te nemen met de am-

die voor het jaar 2030 moeten worden gereali-

volop kansen. Zo is Nederland een koploper

bassade. Dit kan door te e-mailen naar

seerd. Zo moet de EU als geheel de uitstoot van

op het gebied van (offshore) windenergie en

war-ea@minbuza.nl of war-lnv@minbuza.nl

broeikasgassen met minimaal veertig procent

e-mobility en heeft Nederland veel expertise

(voor vragen over de land- en tuinbouw-

terugbrengen en moeten individuele lidstaten

en know-how op het gebied van energie effici-

sector).

het aandeel hernieuwbare energie in hun ener-

ĂŤntie.

documenten

zijn

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

op

de

site

27

Komen uw producten ongewild, vaak tegen een lagere prijs, op online marktplaatsen terecht? Uit recente rechtspraak blijkt dat het opzetten van een selectief distributiestelsel de oplossing kan zijn.

Martijn van de Hel, Ramesh Kaushik

Selectieve distributie

Ongewenste online verkoop Een veelgehoorde vraag van producenten en distributeurs is of het is toegestaan om verkoop via internetplatformen van derden zoals online marktplaatsen te verbieden.

Ramesh Kaushik is juridisch medewerker bij Maverick Advocaten.

Martijn van de Hel is partner en advocaat bij Maverick Advocaten,

Een producent kan bijvoorbeeld van mening zijn dat hij door vrije internetverkoop te weinig

28

controle meer heeft over waar en hoe zijn product wordt aangeboden. Dit artikel gaat in op de mededingingsrechtelijke achtergrond van selectieve distributiestelsels en de ontwikkelingen met betrekking tot het online marktplaatsverbod.

Een bezwaar tegen vrije internetverkoop dat

baar zijn binnen het mededingingsrecht.

producenten noemen, is dat het tot imagoschade en prijserosie kan leiden. Zeker met de op-

Selectief distribueren

komst van sites zoals Ebay, Amazon en

In een selectief distributiestelsel selecteert

Marktplaats zijn platformen ontstaan waar ie-

een producent of leverancier de distributeurs

dereen in een (relatief) ongecontroleerde om-

op grond van vastgestelde criteria. Dit waar-

geving producten kan kopen en verkopen.

borgt dat distributeurs aan een bepaalde

Ook kunnen internetverkopers in het alge-

kwaliteitsstandaard voldoen. Selectieve distri-

meen meeliften op diensten geleverd door fy-

butiestelsels zijn daarom met name geschikt

sieke winkels, zonder de lasten van een fysie-

voor producten met bijzondere kenmerken,

ke winkel te dragen (bijvoorbeeld de huur van

zoals merkproducten (en vooral luxe merk-

een winkelpand en winkelpersoneel).

producten) omdat consumenten deze pro-

In de afgelopen decennia is, mede met be-

ducten associĂŤren met hoge kwaliteit en ex-

hulp van het (Europese) mededingingsrecht,

clusiviteit. Het mededingingsrecht beoogt

geprobeerd een balans te vinden tussen het

verstoring van de concurrentie te voorkomen

beschermen van de fysieke winkel enerzijds

en is gericht op het bevorderen van economi-

en het bevorderen van internetverkoop ander-

sche efficiency en vergroting van de consu-

zijds. Een recente, baanbrekende zaak bij het

mentenwelvaart. Dit uit zich niet alleen in het

Europese Hof van Justitie over selectieve dis-

bevorderen van lage prijzen maar ook in sti-

tributiestelsels heeft meer duidelijkheid ver-

mulering van productdifferentiatie, innovatie

schaft in hoeverre afspraken, die de verkoop

en kwaliteit van producten en diensten. Een

via online markplaatsen beperken, toelaat-

selectief distributiestelsel kan hieraan bijdra-

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

Vrije internetverkoop maakt het voor een producent lastig om te controleren hoe en waar zijn product wordt aangeboden.

gen door voor meer concurrentie tussen aan-

voorwaarden toelaatbaar zijn onder het me-

• Een absoluut verbod op internetverkoop;

bieders van verschillende merken te zorgen.

dedingingsrecht. Op het kartelverbod bestaat

• Het voorschrijven van vaste of minimum-

Dat zou een beperking van concurrentie tus-

namelijk een belangrijke uitzondering, indien

sen de distributeurs van hetzelfde merk recht-

de voordelen van de beperkende afspraken

vaardigen. Selectieve distributiestelsels wor-

opwegen tegen de mogelijke nadelen voor de

den derhalve als positief beoordeeld onder

concurrentie. Deze uitzonderingen heeft de

• Beperking met betrekking tot klanten

het mededingingsrecht maar dienen wel aan

Europese Commissie uitgewerkt in een aantal

waaraan of gebieden waarin verkocht mag

bepaalde eisen te voldoen.

groepsvrijstellingen die rechtstreeks doorwer-

prijzen; • Beperking van de verkoop aan consumenten;

worden.

ken in Nederland. De Groepsvrijstelling voor

Deze laatste beperking kent wel enkele nuan-

Eisen

verticale overeenkomsten (waaronder distri-

ces. Zo mogen selectieve distributeurs bij-

Het is vaste Europese rechtspraak dat een

butieovereenkomsten), die geldig is voor kwa-

voorbeeld wel beperkt worden om aan

selectief distributiestelsel op basis van zuiver

litatieve en kwantitatieve selectieve distribu-

niet-geselecteerde distributeurs te verkopen.

kwalitatieve criteria, bijvoorbeeld ten aanzien

tiestelsels ongeacht de aard van het product,

Hierdoor ontstaat een gesloten selectief distri-

van de locatie van de winkel, het assortiment

is van toepassing indien het marktaandeel van

butiestelsel.

van de producten en opleiding van personeel,

betrokken partijen niet meer dan 30% be-

buiten de toepassing van het kartelverbod

draagt en de overeenkomst geen afspraken

Verbod online marktplaats

valt. Een mits is dan wel dat de selectiecriteria

bevat die als ‘hardcore-beperking’ worden

De vraag die centraal stond in de zaak bij het

niet verder gaan dan noodzakelijk om de kwa-

aangemerkt.

Europese Hof van Justitie, was of het Duitse

liteit van het product te waarborgen en objec-

cosmeticahuis Coty Germany een van haar

tief en non-discriminatoir worden toegepast.

Hardcore-beperkingen zijn type afspraken die

distributeurs, Parfümerie Akzente, een beper-

Ook distributiestelsels die geen zuiver kwalita-

meestal verboden zijn onder het mededingings-

king op mocht leggen om geen cosmetica te

tieve criteria hebben, kunnen onder bepaalde

recht. Voorbeelden hiervan bij distributie zijn:

verkopen op platforms van derden, maar lou-

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

29

Zorg dat het goed voor u uitpakt

Grateisr! post ncode

re Godee indteernatiordnale andaa

WDO (WCO) Wereld Douane Organisatie (World Customs Organization)

Geharmoniseerde Systeem (GS)

www.wcoomd.org/en.aspx

EU Europese Unie Gecombineerde Nomenclatuur (GN)

© Sdu 2018

st Internationale standaard de Goederencode

Elke 5 jaar wordt het Geharmoniseerde Systeem herzien.

Op 1 januari 2017 is de nieuwste versie in werking getreden (HS Nomenclature 2017 edition). Met deze laatste herziening zijn enkele posten en onderverdelingen verwijdert, nieuwe posten en onderverdelingen opgevoerd en zijn aantekeningen, aanvullende aantekeningen en de algemene indelingsregels gewijzigd.

Code GS (Geharmoniseerd Systeem) *1

Tweemaal per jaar kunnen de toelichtingen en tarifering op het Geharmoniseerde Systeem wijzigen. Deze wijzigingen worden gepubliceerd in het zogeheten Publicatieblad*1 C van de Europese Unie.

eur-lex.europa.eu/homepage.html

Eenmaal per jaar wordt de wetgeving herzien. De wijzigingen worden gepubliceerd in de bijlage bij de GN verordening*2.

Code GN (Gecombineerde Normenclatuur) Taric (Geïntegreerd communautair tarief) 1e aanvulling Taric 2e aanvulling Taric

Er kunnen meerdere malen per jaar aanvullende aantekeningen GN, toelichtingen en conclusies verschijnen.

De toelichtingen op het GS en de GN zijn handige hulpmiddelen bij het verantwoord indelen van goederen in de nomenclatuur.

*2

Wat is een goederencode, hoe is deze opgebouwd en op welke wetgeving is deze gebaseerd?

De goederencode is gebaseerd op een internationale standaard die gebruikt wordt door de douane en/of andere overheidsinstellingen in meer dan 200 landen om goederen eenduidig te identificeren. Deze standaard, het Geharmoniseerde Systeem (GS), wordt wereldwijd toegepast. In het Geharmoniseerde Systeem zijn de eerste 6 cijfers van de goedercode (1-4 voor de post en 5-6 voor de onderverdeling) vastgelegd en dus internationaal gelijk. Het Geharmoniseerde Systeem wordt door de Wereld Douane Organisatie (WDO) in Brussel onderhouden en de GS-codes zijn essentieel in het wereldwijde handelsverkeer. Verdere onderverdelingen kunnen van land tot land verschillen, afhankelijk van de behoefte.

Code 1e aanvulling code Gebruikstarief 2e aanvulling code Gebruikstarief

De Taric-codes en nationale onderverdeling worden gebruikt voor o.a.: • Antidumpingheffingen • Autonome schorsingen • Tariefcontingenten • De nationale aanvullende code (nac) voor accijnsgoederen, verbruiksbelastinggoederen en keuze omzetbelastingtarief

xx

9-10

xx

11-14 15-18

xxxx xxxx

Positie 19-20

xx

21-22

xx

Verplicht bij invoer Verplicht bij uitvoer

Code GS (Geharmoniseerd Systeem) GN (Gecombineerde Normenclatuur) Taric (Tarif Integré Communautaire) 1e aanvulling Taric 2e aanvulling Taric 1e aanvulling code Gebruikstarief 2e aanvulling code Gebruikstarief

Positie 7-8

In de verordening (EEG) nr. 2658/87 wordt de wettelijke basis gelegd voor Taric, het geïntegreerd tarief van de EU.

Nationaal bestaat de Goederencode uit de GN-code en de Taric-codes aangevuld met de nationale onderverdeling.

www.inenuitvoer.nl/gebruikstarief

Niveau WDO EU EU EU EU NL NL

xxxxxx

Het Publicatieblad van de Europese Unie (PB) is de belangrijkste bron van informatie. Het publicatieblad is er in twee series: L-blad (wetgeving) C-blad (mededelingen en bekendmakingen)

Om onduidelijkheden of discussie met betrekking tot de indeling van bepaalde goederen in de GN weg te nemen kan de Europese Commissie lopende het jaar “indelingsverordeningen” publiceren.

NL Nederland Gebruikstarief

Positie 1-6

Positie 1-6 xxxxxx

Positie 7-8

Optioneel voor maatregelen

Positie 9-10

Positie 11-14

Positie 15-18

Optioneel voor accijns en omzetbelasting

Positie 19-20

Positie 21-22

xx xx xxxx xxxx xx xx De goederencode wordt gebruikt als basis voor: Toepassen van douane(invoer)rechten Handelsstatistieken Oorsprongsregelgeving Handelsafspraken Monitoren van gecontroleerde goederen (o.a. wapens en beschermde flora en fauna) Risicoanalyses Verwerken in Douane-aangiftesystemen De Europese Unie hanteert een op het WDO model gebaseerde combinatie van douanenomenclatuur en handelsstatistiek, de gecombineerde Nomenclatuur (GN). De GN-code wordt gevormd door de GS-code, aangevuld met twee cijfers. Deze GN-code vormt de basis voor onze goederencode en bestaat dus uit 8 cijfers. Om, naast de douanerechten, ook andere financiële maatregelen en niet-financiële

Een efficiënt en compliant douaneproces via Inenuitvoer.nl Twijfelt u bij de import of export van goederen weleens over een goederencode? De juiste indeling maken, is geen toevalligheid.

De Douane controleert streng en is onverbiddelijk bij fouten.

Voorbeelden uit de praktijk tonen aan dat het belangrijk is om kennis en kunde te hebben van de actuele wet- en regelgeving.

maatregelen (veiligheid, gezondheid, economie, milieu en landbouw) die bij de invoer en/of de uitvoer van goederen in de Europese Unie worden toegepast te kunnen verwerken, is er aanvullend op de GN-code de Taric (Tarif Integré Communautaire) onderverdeling.

Taric-onderverdelingen kunnen elke dag wijzigen, afhankelijk van de ingangsdatum van een maatregel met betrekking tot de betreffende GN-code.

Nederland maakt gebruik van het Gebruikstarief. Dit Gebruikstarief is gebaseerd op Taric, eventueel aangevuld met nationale codes van tweemaal twee cijfers. Het Gebruikstarief wordt gebruikt als hulpmiddel voor de toepassing van de financiële maatregelen (rechten en belastingen bij invoer) en de niet-financiële maatregelen VGEM (veiligheid, gezondheid, economie, milieu en landbouw) bij invoer en/of uitvoer van goederen in Nederland. Het gebruikstarief is onderverdeeld in 21 afdelingen en 99 hoofdstukken.

www.inenuitvoer.nl 0182-poster Goederencode-V4.indd 1

17-07-18 07:48

Ga naar sdu.nl/gebruikstarief en vraag de gratis poster aan

ter via haar eigen website en in haar fysieke

worden gesteld aan de omgeving waarin de

tikelen te verkopen via niet-geautoriseerde

winkels. Coty heeft hierbij betoogt dat deze

producten verkocht worden. En ook deze kwa-

platforms om zo haar merkimago te bescher-

beperking gerechtvaardigd is omdat het hier

liteitseisen kunnen niet afgedwongen worden

men. Ook de Autoriteit Consument & Markt,

gaat om luxe merkproducten. Het zou niet bij

van een online marktplaats omdat er geen

die in Nederland het mededingingsrecht

dergelijke producten passen om verkocht te

contractuele relatie bestaat tussen leverancier

handhaaft, heeft zich bij deze zienswijze aan-

worden via deze online marktplaatsen. Het

en het platform. Het lijkt er dus sterk op dat

gesloten.

Hof van Justitie is hierin meegegaan.

dezelfde redenering toepasbaar is op niet-

Zij stelde voorop dat een selectief distribu-

luxe goederen en dus ook in het geval van

Prijsvergelijkingssites

tiestelsel voor het behoud van een luxe merk-

selectieve distributie van niet-luxeproducten

Opvallend in het geheel is de rol van de Duitse

imago toelaatbaar is onder de mededingings-

een online marktplaatsverbod gerechtvaar-

mededingingsautoriteit. Zij hanteert een strik-

regels. Een verbod op verkoop via online

digd kan worden.

te interpretatie van de Coty-uitspraak en is

marktplaatsen is gerechtvaardigd om het luxe

Omdat het Hof heeft aangegeven dat een on-

van mening dat een online marktplaatsverbod

imago van een merk in stand te houden en

line marktplaatsverbod geen hardcore-beper-

alleen is toegestaan bij selectieve distributie

wordt door het Hof ook als evenredig geacht.

king vormt, kunnen ook andere verticale over-

van luxeproducten. Van een zogenaamde ‘carte blanche’ voor producenten om distri-

Een belangrijk argument hierbij is dat leveranciers meestal geen directe contractuele relatie hebben met deze online marktplaatsen en zij dus deze verkopers niet kunnen dwingen zich te houden aan bepaalde kwaliteitseisen. Deze directe relatie hebben de leveranciers uiteraard wel met hun geselecteerde distributeurs.

“ Producenten van luxegoederen mogen online verkoop beperken.”

buteurs te verbieden via online marktplaatsen te verkopen, is hierbij zeker geen sprake volgens de Duitse mededingingsautoriteit.

Kort na de Coty-uitspraak heeft een Duitse rechter geoordeeld dat een verbod voor distributeurs van niet-luxeproducten om gebruik te

Ook oordeelt het Hof dat een verbod om via

maken

online marktplaatsen van derden te verkopen

wordt de concurrentie te beperken en dus

van

prijsvergelijkingssites

geacht

geen hardcore beperking vormt. Een online

eenkomsten, zoals overeenkomsten omtrent

verboden is. De Commissie heeft aangege-

marktplaatverbod kan dus onder de Groeps-

open distributiestelsels, profiteren van de Co-

ven hier genuanceerder in te staan en betoogt

vrijstelling voor verticale overeenkomsten val-

ty-uitspraak. Zij kunnen dan, indien betrokken

dat er in ieder geval wel objectieve en kwalita-

len. Dat wil zeggen dat een dergelijk verbod

partijen een marktaandeel van minder dan

tieve criteria kunnen worden gesteld aan het

wordt uitgezonderd van het kartelverbod als

30% hebben, gebruik maken van de Groeps-

gebruik van dit soort websites. Gelet op de

de betrokken partijen een marktaandeel van

vrijstelling voor verticale overeenkomsten en

groeiende aanwezigheid van prijsvergelij-

kleiner dan 30% hebben op de markten waar

voor wat betreft hun distributieovereenkomst

kingssites wordt de discussie hierover onge-

de distributieovereenkomst op ziet.

uitgezonderd worden van het kartelverbod.

twijfeld vervolgd.

Alleen luxegoederen?

Nederland

Tot slot

Het arrest laat er geen enkele twijfel over be-

De Europese Commissie heeft de Coty-uit-

Merkbeleving is vaak een belangrijke factor bij

staan dat leveranciers van luxeproducten se-

spraak met open armen verwelkomd. Maar

de verkoop van goederen en bij luxegoederen

lectieve distributeurs mogen verbieden om

ook in Nederland heeft de rechtspraak al eer-

in het bijzonder. Een selectief distributiestelsel

producten via online marktplaatsen van der-

der in lijn met de Coty-uitspraak geoordeeld.

kan helpen een product op een gewenste

den te verkopen. Het is echter ook interessant

Zo kwam de rechtbank Amsterdam in 2017 in

manier op de markt te zetten. Voor veel leve-

om te kijken of de reikwijdte van de Coty-uit-

een zaak met sportmerk Nike en een van haar

ranciers die ontevreden waren met de invloed

spraak eventueel verder strekt.

wederverkopers, Action Sport, tot dezelfde

van online marktplaatsen bij internetverkoop

De redenering van het Hof in Coty geeft daar-

conclusie als het Hof in Coty. In deze zaak

zal de recente Coty-uitspraak van het Euro-

voor ruimte. Zo mogen volgens vaste recht-

stelde de rechtbank dat Nike in het kader van

pees Hof dan ook een opluchting zijn en een

spraak van het Hof ook bij een selectief distribu-

haar selectieve distributiestelsel inderdaad

belangrijke aanleiding om de huidige distribu-

tiestelsel van niet-luxe goederen kwaliteitseisen

haar distributeurs mag verbieden om Nike-ar-

tiepraktijk te heroverwegen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

31

Alicia Zwanikken

Als na een scheepsramp avarij-grosse wordt uitgeroepen, betaalt iedereen mee aan de kosten van de reddingsoperatie.

Avarij-grosse

Brand op de Maersk Honam mijl ten zuidwesten van de Omaanse haven Salalah, toen er een zware brand uitbrak. Het kostte meer dan tien weken om alle brandhaarden te doven en het bij evofenedex.

Alicia Zwanikken is jurist

Op 6 maart 2018 voer de Maersk Honam midden in de Arabische zee, op 900

schip naar een veilige haven te slepen. Vrijwel alle containers in de voorsectie van het schip waren weggesmolten en vijf bemanningsleden zijn helaas overleden aan de gevolgen van deze heftige brand.

Niet alleen Maersk zal worden geconfronteerd met de financiĂŤle afwikkeling van de tragedie. Kort nadat de omvang van de scheepsramp duidelijk werd, verklaarde Maersk namelijk avarij-grosse van toepassing.

32

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

worden. Denk daarbij aan de reder, de belanghebbenden bij de verschuldigde vracht, de ontvanger van de lading en de eigenaren van de overige zaken die zich aan boord bevonden. De verdeling wordt doorgaans gemaakt door een daarin gespecialiseerd persoon, de ‘dispacheur’, en uiteengezet in een rapport, de ‘dispache’ (of in het Engels adjustment) genoemd. Zo kan het zijn dat de ladingbelanghebbenden moeten meebetalen aan de bergings- of sleepkosten. Alleen de ladingbelanghebbenden van lading die is opgeofferd om de brand te blussen, hebben een voordeliger positie, omdat zij deze schade mogen claimen bij alle andere belanghebbenden.

Internationaal gezien is er niet een bindend verdrag dat alle regels omtrent avarij-grosse vaststelt. De Comité Maritime International (CMI) heeft daarom de York Antwerp Rules uitgebracht (laatste versie van 2016), die partijen zelf van toepassing kunnen verklaren. Dat zie je dan ook vaak op de Bill of Lading (cognossement) gebeuren.

Verzekering Meestal vallen de kosten die gemaakt worden voor avarij-grosse onder de goederentransportverzekering. In Nederlandse verzekeringen kom je dan vaak nog wel tegen dat specifieke kosten, zoals kosten voor ligdagen zijn uitgesloten, en de hoogte van de dekking kan erg verschillen. Als er gekozen is voor de Institute Cargo Clauses (A, B, of C) dan kan avarij-grosse hier expliciet of impliciet in zijn opgenomen. Omdat deze Een containerschip van rederij Maersk in de haven van Miami.

polissen meestal naar Engels recht zijn, is dat geen probleem en is avarij-grosse meestal gedekt, tenzij de oorzaak van de avarij-grosse een uitgesloten oorzaak betreft. Als bijvoorbeeld de brand is uitgebroken doordat piraten de brand zijn begon-

Wat is avarij-grosse?

nen, en dekking voor piraterij is expliciet uitgesloten, dan ver-

Avarij-grosse of general average wil zeggen dat de kosten en

valt ook de dekking voor avarij-grosse.

verliezen die opzettelijk gemaakt zijn ter redding van schip, lading en overige vermogensbestanddelen, worden omgeslagen

Drempel

over de diverse partijen die bij de genomen maatregelen direct

Een recente ontwikkeling is dat steeds meer reders ervoor kie-

belang hebben gehad. Dit betekent onder andere dat er moet

zen om in hun voorwaarden op te nemen dat als de kosten

worden bepaald welk gedeelte van de schade is opgetreden

voor avarij-grosse beperkt blijven tot € 100.000,- (en in sommi-

door de brand zelf, en welk gedeelte van de schade is opgetre-

ge gevallen zelfs tot € 500.000,-) er geen avarij-grosse ver-

den doordat men heeft geprobeerd de brand te blussen. Alleen

klaard zal worden, en de reder deze kosten zelf zal dragen. Als

de laatstgenoemde schade komt voor avarij-grosse in aanmer-

de kosten boven deze ‘drempel’ uitstijgen, zullen de kosten wel

king, en dan nog alleen als de pogingen om de brand te blus-

weer worden omgeslagen over alle belanghebbenden. Als er

sen succesvol zijn geweest.

dan geen goederentransportverzekering is afgesloten zal de

Als deze schade en bijbehorende kosten eenmaal bepaald zijn,

ladingbelanghebbende de schade hiervoor zelf moeten dra-

zullen de kosten door alle belanghebbenden betaald moeten

gen. globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

33

Loes Janson

In een vijfdelige serie bespreekt Loes Janson de moderniseringsplannen van de Europese Commissie voor de dual-use-verordening.

Serie exportcontrole (2)

Mensenrechten en de internationale handel In het voorstel tot herziening van de Europese dual-use-

Loes Janson is consultant Trade Compliance & FEC bij Philip Sidney.

verordening (zie ook globe magazine 433), worden op meerdere

34

gebieden ingrijpende veranderingen verwacht. De belangrijkste verandering voor exporteurs is de toevoeging van het concept ‘menselijke veiligheid’. In het voorstel komt dit aan bod in toevoegingen met betrekking tot mensenrechten en het internationaal humanitair recht (ook wel het IHR of ‘oorlogsrecht’ genoemd).

De aanpassingen werken voornamelijk door in

al-use items (op basis van artikel 8.1 van de du-

de controle op cybersurveillancesoftware en

al-use-verordening), maar in de huidige regelge-

-technologie, in de besluitvorming aangaande

ving worden mensenrechten en het IHR nog niet

de vergunningverlening en in de zogenaamde

expliciet genoemd.

catch-all, oftewel de vangnetclausule. Het is vooral deze laatste clausule welke exporteurs de

Een omstreden toevoeging

grootste zorgen baart. Onder deze clausule val-

Tijdens het proces van de herziening van de

len transacties met producten die niet nader zijn

dual-use-verordening waren NGO’s, waaron-

beschreven in de verordening, de zogenaamde

der Access Now en Amnesty International,

‘non-listed dual-use items’. Lidstaten kunnen op

grote voorstanders van toevoegingen met be-

dit moment al uit mensenrechtenoverwegingen

trekking tot mensenrechten en het IHR. Zij

een vergunningplicht instellen voor non-listed du-

pleitten onder andere voor het opnemen van

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

verschillende criteria uit Europese mensen-

binnen het focusgebied dienen te liggen.

rechten richtlijnen. Andere belanghebbenden

pleitten daarentegen juist voor het weglaten

In het voorstel tot herziening wordt aangevoerd

van deze criteria, en in plaats daarvan voor het

dat de Raad en Europese Commissie in sa-

opstellen van een ‘zwarte’ en ‘witte’ lijst van

menwerking met de lidstaten richtlijnen en/of

ontvangers.

aanbevelingen beschikbaar zullen maken voor

Een uitdaging bij de introductie van mensen-

de vergunningverleners, om de praktische im-

rechten als afwegingskader, is het verduidelij-

plementatie van de criteria rondom mensen-

Het zal voor de exporteur van belang zijn om,

ken van welke mensenrechten zouden moeten

rechten en het IHR te verduidelijken. Deze

bijvoorbeeld bij het aangaan van een contract,

worden benadrukt. Aan de ene kant wordt be-

richtlijnen zouden gelijktijdig met de herziening

rekening te houden met deze criteria. Verder zal

argumenteerd dat de nadruk vooral zou moe-

moeten worden gepubliceerd. Het is echter

de implementatie van een intern compliance-

ten liggen bij binnenlandse repressie. Voor goe-

nog niet duidelijk in welke vorm dit zal gebeu-

programma een eis worden voor de verlening

deren die hierbij gebruikt kunnen worden is een

ren. De vrees is dat het hanteren van algemene

van een globale uitvoervergunning. Het spreekt

lijst opgesteld, naar welke vandaag wordt gere-

criteria zal leiden tot een interpretatie die van

voor zich dat zowel screening van derde partij-

fereerd binnen verschillende sanctieverordenin-

lidstaat tot lidstaat verschilt, waardoor het doel

en als de beoordeling van bovenstaande crite-

gen. Het gaat hier vooral om mogelijkheden tot

van deze herziening, namelijk harmonisering

ria hierin een belangrijk onderdeel vormen.

grove schending van de algemene rechten en

van het ten uitvoer brengen van de Europese

de rechten van arrestanten, beklaagden en ge-

dual-use-verordening, juist belemmerd wordt.

- Het respect voor mensenrechten en het IHR in het land van bestemming; - De interne veiligheidssituatie in het land van eindbestemming; en - Het behoud van regionale vrede, veiligheid en stabiliteit.

Gevolgen voor de vangnetclausule Op dit moment zijn exporteurs wettelijk ver-

detineerden, zoals het martelverbod, bescherming van personen en het verbod op willekeuri-

Gevolgen voor de vergunningverlening

plicht om voorafgaand aan een uitvoer melding

ge arrestatie en detentie.

Op het gebied van mensenrechten en het IHR

te maken van enige wetenschap dat de pro-

Aan de andere kant wordt beargumenteerd dat

geeft het voorstel voor herziening de vergun-

ducten gebruikt zouden kunnen worden voor

het afwegingskader breder zou moeten zijn, en

ningverlener vooral aanvullende handvatten om

massavernietigingswapens of, in bepaalde ge-

dat mensenrechten zoals de bescherming van

aanvragen te beoordelen. Nieuwe criteria die

vallen, voor een militair eindgebruik. Bij het van

de privacy, vrijheids- en participatierechten ook

hierbij een rol zullen spelen zijn onder andere:

kracht worden van de herziening zal deze meldingsplicht worden verbreed naar een mogelijk gebruik door personen verantwoordelijk voor-, of betrokken bij ernstige schendingen van

Vluchtelingen uit het Midden-Oosten

mensenrechten of het IHR. Hoewel iedereen

op het hoofdstation van Boedapest.

onder de Sanctiewet 1977 en andere specifieke sanctiewetgeving reeds verplicht is ervoor te zorgen dat transacties in lijn zijn met de geldende sancties op landen en personen, wordt in de nieuwe vangnetclausule de plicht tot een gedegen due-diligence (diepgaand onderzoek) nog eens extra benadrukt. Het is daarom belangrijk voor exporteurs om de huidige interne processen betreft screening van klanten en andere derde partijen te evalueren en, indien nodig, aan te scherpen.

Serie exportcontrole en dual-use 1. Introductie; 2. Humanitair recht en de ‘catch-all’; 3.

Cyber security en technologie-overdracht; 4. Het interne complianceprogramma na de dual-use reform; 5. Veranderingen in uitvoervergunningen.

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

35

Q&A

Export matters Voorlopige vrijwaringsmaatregelen op staalimport in EU

met zich mee. Het is belangrijk om te weten wie de klant is en de kredietwaardigheid te controleren. Daarnaast is het belangrijk om te weten welke bank deze tegenpartij gebruikt om de bankgarantie te laten voldoen, welke bank gaat jullie uiteindelijk betalen? En tot slot, hebben deze bank en klant de benodigde vergunning om het

“Wij importeren stalen producten uit derde landen,

bedrag in USD over te maken aan jullie? Dit omdat in Oezbekistan

die onder de EU Tariefcontingent gaan vallen, wel-

een strikt deviezenbeleid kent en er vooraf een vergunning van de

ke sinds kort van kracht is. Hoe kunnen wij de actuele si-

Centrale Bank nodig is. De bank waar jullie de betaling willen ont-

tuatie van bepaalde producten monitoren?

vangen, moet uiteraard ook de lijntjes hebben met de bank van de

Q

tegenpartij. Het is verstandig om jullie bank in dit controleproces te

A

“Het klopt inderdaad dat de Europese Unie heeft beslo-

betrekken. Ook kan er worden gekeken of er alternatieven zijn, te

ten om voorlopige vrijwaringsmaatregelen te nemen op

denken aan gesplitste betalingen. Bijvoorbeeld gedeeltelijke voor-

23 productcategorieën in staal. Dit gaat in de vorm van een ta-

uitbetaling en de rest via bankgarantie of documentaire incasso of

riefcontingent en wanneer dit uitgeput is, geldt er een importta-

letter of credit. Mogelijk kan ook het Dutch Trade & Investment

rief van 25%. De huidige status van dit tariefcontingent kunt bij

Fund iets voor u betekenen:

de Douane vinden via:

regelingen/dutch-trade-and-investment-fund-dtif.”

https://bit.ly/2MzG3AE. Hierbij wordt

https://www.rvo.nl/subsidies-

gevraagd om een ‘ordernummer’ op te geven en dit nummer kunt u terugvinden in Bijlage V van de Verordening. Hier staat hij als ‘volgnummer’ opgegeven, deze moet u zonder interpunctie invoeren. Vervolgens klikt u helemaal rechts op ‘detail’. Extra informatie vindt u op:

A

Q

https://bit.ly/2BfCvif.”

Schade bij transport Q

“Mijn Duitse charter heeft goederen beschadigd afgeleverd en hij stelt nu niet aansprakelijk te zijn

voor de schade, klopt dat?”

Betaling ontvangen uit Oezbekistan

A

“Naar Duits recht kan een vervoerder zijn wagen en chauffeur beschikbaar stellen zonder dat het gaat om een ‘ver-

voerovereenkomst’. In het Duits heet dit ‘Lohnfuhr’. Dit begrip is

“Wij hebben een aanvraag van een potentiële klant

niet vastgesteld in het Duitse recht en kan dus in de praktijk ver-

uit Oezbekistan ontvangen en zij verzoeken een

schillende verschijningsvormen hebben zoals een overeenkomst

CIF-levering met betaling via 100% bankgarantie in Ame-

van opdracht of bijvoorbeeld een huurovereenkomst. Omdat

rikaanse dollars. Is dit gebruikelijk?”

deze overeenkomsten naar Duits recht niet verplichten tot het

Q

dragen van vervoerdersaansprakelijkheid, kunnen partijen deze

A 36

“Het voorstel van de tegenpartij in Oezbekistan om met

aansprakelijkheid geheel uitsluiten. Als uw charter dus naar Duits

100% bankgarantie te werken brengt toch wat risico’s

recht heeft gecontracteerd, kan het zijn dat hij u inderdaad geen

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

maak kennis met:

Anneke Huybens

schadevergoeding hoeft te betalen. Dit is alleen anders als u kunt bewijzen dat u en de vervoerder een ‘vervoerovereenkomst’ zijn

Ledenadviseur Internationaal Ondernemen

aangegaan. Hiervoor kunnen allerlei omstandigheden van het geval relevant zijn. Zo kan bijvoorbeeld instructiebevoegdheid of een specifieke vervoeropdracht een doorslaggevende rol hebben. In

Samen met mijn collega’s beantwoord ik jaarlijks meer dan dui-

het vervolg zou ik u aanraden enkel naar Nederlands recht te con-

zend vragen op het gebied van internationaal ondernemen. Of

tracteren met uw vervoerder. Dan is een dergelijke contractuele

het nu gaat om de juiste keuze en het gebruik van Incoterms, de

constructie namelijk niet mogelijk.”

invoerbebepalingen in een nieuwe exportmarkt, douanezaken, documentenstromen of een goederencode: ik help graag.

Uit de vele vragen die wij krijgen, blijkt meer en meer de behoef-

AEO en Toegelaten Exporteur

te om met collega’s 'best practices' te delen over het optimaliseren van interne im- en exportprocessen. Zeker als het gaat om actuele thema’s als de Brexit, exportcontrole en sancties.

Q

“Als organisatie hebben wij besloten om te starten

Door het uitgebreide ledennetwerk van evofenedex kunnen wij je

met de aanvraag van een AEO-status (Authorized

snel in contact brengen met de juiste contactpersoon bij een

Economic Operator). Is het zo dat wij direct een toegela-

collega-exporteur of met een specialist uit ons netwerk.

ten exporteur worden wanneer wij de AEO-status hebben

Kortom, wil je advies, ondervind je knelpunten of zoek je een

behaald of moet dit dan nog steeds los worden aange-

klankbord op het gebied van uw internationale activiteiten, laat

vraagd? Kunnen we met de factuurverklaring ook het Cer-

het ons weten!

tificaat van Oorsprong vervangen voor landen zonder handelsverdrag, of is dit alleen een vervanger voor het Contactinformatie

EUR1-certificaat?”

evofenedex

A

“Voor wat betreft de AEO-status, dit staat los van de

Kerngebied Internationaal Ondernemen

regeling Toegelaten Exporteur. Deze douaneregeling

+31 (0)79 346 73 46

moet u apart aanvragen en is alleen voor zelfafgifte van prefe-

ledenservice-io@evofenedex.nl

rentiële oorsprongsbewijzen (EUR) van toepassing. Een Certificaat van Oorsprong wordt nog altijd via de Kamer van Koophandel afgegeven. Het is wel mogelijk om dit digitaal te doen.

U kunt ervoor kiezen om het geheel zelf te doen, of via de aansluiting van een expediteur of de applicatie van een douane-software leverancier. Meer hierover is te lezen via:

https://

www.kvk.nl/advies-en-informatie/internationale-handel/exportdocument- aanvragen/certificaat-van-oorsprong/.” globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

37

agenda September wo 19

Douaneprocedures in de praktijk Training • Eindhoven

Oktober di 02

Cursus Export van A t/m Z Training • Zwolle Leg samen met andere exportcollega's een goede basis voor je exportcarrière met de vernieuwde cursus Export van A t/m Z. Ervaren exporteurs nemen

do 20

Manager Customs and Trade Affairs (MCTA)

je aan de hand van sprekende praktijkcases van voor

Opleiding • Utrecht

tot achter mee in het exportproces.

do 20

Sales Contract en Incoterms® 2010

vr 21

Documenten bij export

ma 24

di 25

Training • ‘s-Hertogenbosch

Cursus • Zwolle

Btw en fiscale vertegenwoordiging Training • Zoetermeer

Certificaten van Oorsprong, EUR. 1 en factuurverklaringen Training • Zwolle

di 02

De internationale handel en zeevracht

di 02

Import-export-specialist

di 02

Manager Customs and Trade Affairs (MCTA)

wo 03

Training • Rotterdam

Training • Eindhoven

Training • Eindhoven

Nationaal Export Event Evenement • Den Bosch Schrijf je nu in voor het Nationaal Export Event, dit jaar in congrescentrum ‘1931’. Zoals vanouds kun je weer rekenen op een mooi programma met workshops,

38

di 25

Medewerker luchtvracht

huiskamergesprekken en adviesgesprekken met

Training • Badhoevedorp

onder meer ambassade-attachés.

vr 26

Exportkennis voor decisionmakers Training • Utrecht

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

do 04

Manager exportbinnendienst

di 09

Elektronische douaneaangifte

Cursus • Nijkerk

Training • Eindhoven

di 09

Incoterms® 2010 Training • Zwolle

Het selecteren en managen van je buitenlandse zakenpartner

do 11

Training • Hoenderlo Laat je inspireren door experts en collega-exportmanagers om het rendement uit je buitenlandse

wo 10

Medewerker luchtvracht

zakenpartners te verhogen. Deze tweedaagse trai-

Training • Venlo

ning biedt je praktische tools die helpen bij het effectief managen van handelsagenten, distributeurs en dealers in het buitenland.

do 11

Trade Compliance Congres Congres • WTC Rotterdam Succesvol internationaal ondernemen en verantwoord zakendoen, gaat dat samen? Ga de uitda-

di 16

Export control and Sanctiebeleid

di 23

Optimalisatie van het exportproces

di 30

Indeling douanetarief

Training • Apeldoorn

ging aan om jouw compliancerisico’s onder de loep te nemen. Afwisselend programma met interessante lezingen en praktische workshops.

do 11

do 11

Masterclass • Eindhoven

Nationaal Douanecongres 2018 Congres • WTC Rotterdam Workshop • Utrecht

Documenten bij export Cursus • Eindhoven

i

Meer info over de trainingen of inschrijven: www.exporttrainingen.nl Bij vragen: opleidingen-io@evofenedex.nl of 079-346 69 90.

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

39

vreemde zaken

Esther Riphagen

Deze zomer bracht het startende modehuis Rasa Lila haar eerste collectie uit. Het bedrijf opereert vanaf het begin al internationaal.

Eigenaar Corné van Nijhuis vertelt hoe hij alle ballen in de lucht houdt.

De alpaca-cape Wat is Rasa Lila?

en zien. Parallel aan het productontwerp liep de rest van het

“Rasa Lila is een nieuw, exclusief lifestyle-merk dat bijzondere

bedrijfsproces, zoals het inregelen van de logistiek en het ont-

producten ontwikkelt van natuurlijke materialen, zoals alpaca-

wikkelen van een website. De reacties na de lancering waren

wol. Deze eerste collectie bevat shawls, omslagdoeken en

overweldigend, met name over het ontwerp en het materiaal.”

capes van luxe materialen.”

Via welke kanalen is de collectie te koop?

Hoe zit de bedrijfsvoering in elkaar?

“De eerste collectie is nu alleen nog online verkrijgbaar. Dit komt mede doordat veel boetieks en warenhuizen

“Enerzijds ben ik oprichter, eigenaar en de enige werk-

hebben gewacht tot ze de producten konden

nemer van het bedrijf. Anderzijds is Rasa Lila een

zien en voelen. In Nederland en België lopen

internationale organisatie. Ik zie mezelf als een spelverdeler die samenwerkt met partnerbe-

inmiddels meerdere gesprekken met moge-

drijven en serviceproviders. Voor het brand-

Rasa Lila

management, het productdesign en de

Hoofdkantoor: Amsterdam

met enkele internationale warenhuizen in

productie werk ik in een partnerschap sa-

Aantal werknemers: 1

het hogere segment. Ik denk inmiddels al

men met gespecialiseerde internationale

Website: rasa-lila.com

partijen, waaronder een Peruaanse specialist in weeftechniek. En voor de totale internationale logistiek, marketing en websitebeheer maak ik

lijke verkooppunten. Er is zelfs al contact

aan nieuwe producten, zoals een clutch of een riem met een gesp met het Rasa Lila logo. Onlangs ontdekte ik een zeer exclusieve leersoort die hier erg geschikt voor is.”

gebruik van gekwalificeerde serviceproviders.”

Hoe bereik je de doelgroep?

40

Hoe verliep de opstartperiode van het bedrijf?

“Met de bijzondere ontwerpen en de hogere prijsklasse richt

“Vanwege enkele productinnovaties en de ‘bijzondere’ wijze

het merk zich op het internationale hogere segment. Deze

waarop de samenwerking met Peruaanse partijen verliep, be-

doelgroep laat zich inspireren door influencers op social media,

droeg de doorlooptijd van de eerste collectie vijftien maanden.

glossy magazines, luxury events en celebrities. Het inzetten

Hierdoor kon ik het salestraject pas laat opstarten. Alpaca is

van deze kanalen is voor ons zeer belangrijk. Het draagt name-

voor de Westerse modemarkt namelijk een relatief onbekend

lijk niet alleen bij aan de verkoopresultaten maar ook aan de

materiaal en daardoor willen kopers het materiaal eerst voelen

positionering van het merk.”

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

expats

Elmar Otten

Standplaats

Shanghai Hoe is het om in het buitenland te wonen en werken?

Globe magazine vroeg het aan Martijn Voerman, die voor een zuivelexporteur naar China verhuisde.

Waarom ben je naar Shanghai verhuisd?

het wachten dubbel en dwars waard; Chine-

“Een paar jaar geleden ben ik met twee vrien-

zen zijn heel trouw en beschouwen je vanaf

den op vakantie geweest in China. Ik had

dat moment ook als een vriend.”

meteen het gevoel: hier moet ik naartoe. China is een land dat zich razendsnel ontwikkelt, vol

Wat was het meeste wennen?

energie zit en daarnaast ook een erg interes-

“De bureaucratie. In China is men er vrij goed

sante cultuur heeft. Ik ben Chinees gaan leren

in om voor alles een administratief proces op

en na een paar omzwervingen door Duitsland

te stellen; van het openen van een bankreke-

en Rusland woon ik hier inmiddels alweer an-

ning tot het aanvragen van een visum tot het

derhalf jaar. Ik werk hier voor een Nederlandse

opzetten van een bedrijf. De regels kunnen

zuivelexporteur: Unilac Holland B.V.”

ook van dag tot dag veranderen, zelf hebben we dit bij de importwetgeving ervaren.”

Hoe is de zakencultuur?

“Geduld is een van de belangrijkste aspecten

Wat is je favoriete plek in Shanghai?

die je in je achterhoofd moet houden. Be-

“De wijk waar ik woon: Xuhui, ook wel Old

paalde zaken duren hier nu eenmaal (zeer)

French Concession genoemd. Dit is een wijk

lang en dat gaat ook niet veranderen. Chine-

met lage gebouwen, veel bomen, relatief wei-

zen kunnen bijzonder lang wachten met het

nig verkeer en talloze kleine koffie- en eet-

nemen van een beslissing maar wanneer

tentjes. Daarnaast blijft de Bund ook wel iets

deze eenmaal genomen is, schakelen ze ont-

bijzonders: aan de ene kant van de rivier vind

zettend snel.

je de oude koloniale gebouwen, aan de an-

Marthijn Voerman

Het opbouwen van een relatie is essentieel

dere kant reiken de wolkenkrabbers tot in de

Bedrijf: Unilac Holland B.V

voor succes in China. Ook hier is het sleutel-

hemel. Dat uitzicht blijft indrukwekkend,

Functie: S ales and Marketing

woord geduld. Wanneer je eenmaal het ver-

vooral als je je bedenkt dat er 30 jaar geleden

trouwen van iemand gewonnen hebt, is dat

nog praktisch niets stond.”

Shanghai

Manager China Standplaats: Shanghai

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

41

komend nummer In het komende nummer van globe magazine voor internationaal ondernemen kunt u lezen over o.m. de volgende onderwerpen:

Hollands zeewier voor de export

online

Ondernemen in Zuid-Duitsland

Special: exportmanagement

www.evofenedex.nl HĂŠt startpunt voor exporterende ondernemers.

linkedin.com/company/evofenedex Discussieer mee met meer dan 1500 betrokkenen in de LinkedIn groep Export en Internationaal Ondernemen.

twitter.com/evofenedex www.globemagazine.nl

Volg evofenedex op Twitter voor het laatste

@

facebook.com/evofenedex

Website met het archief van globe magazine

nieuws over logistiek en internationaal onder-

Volg de activiteiten van evofenedex op

voor internationaal ondernemen.

nemen.

Facebook.

evofenedex is dĂŠ vereniging voor bedrij-

Postadres

Contact

ven met een logistiek of internationaal

Postbus 350

belang. Via evofenedex nemen zij hinder-

2700 AJ Zoetermeer

nissen in de logistiek en internationaal

Ledenservice ledenservice-io@evofenedex.nl

ondernemen weg en voegen zij kansen

Bezoekadres

toe. Regionaal, nationaal en internatio-

Signaalrood 60

Opleidingen en trainingen

naal. Van een veiliger en efficiĂŤnter ma-

2718 SG Zoetermeer

opleidingen-io@evofenedex.nl

gazijn, slimmer vervoer, goede opslag

T +31 (0)79 346 73 46

+31 (0)79 346 69 90

van gevaarlijke stoffen tot meer export.

Bedrijfsjuristen Met ruim 15.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten en exporteurs die samen werken aan 360 graden logistiek en internationaal ondernemen.

42

globe magazine voor internationaal ondernemen | september 2018

bedrijfsjuristen@evofenedex.nl

donderdag 11 oktober 2018 WTC Rotterdam

Nationaal Douanecongres 2018

Brexit, e-commerce en allerlei ontwikkelingen op douanegebied staan centraal tijdens de 13e editie van het Nationaal Douanecongres. Op 11 oktober 2018 vindt het congres plaats in het WTC Rotterdam.

Sprekers van diverse organisaties vertellen over onder andere de laatste ontwikkelingen in de Brexitonderhandelingen, de afhandeling van e-commercegoederen en oplossingen voor de naderende douaneproblematiek door de Brexit. Daarnaast vindt hĂŠt douanedebat plaats met diverse sprekers.

Nieuwsgierig? Houd de website in de gaten! www.douanecongres.nl

Partners:

Douane congres 210x136.indd 1

11-06-18 13:41

donderdag 11 oktober 2018 WTC Rotterdam Organisaties en overheden eisen in toenemende mate dat een bedrijf kan aantonen dat aan alle compliance voorwaarden wordt voldaan. Niet alleen ontwikkelingen op douanegebied of internationale handel, maar ook op het gebied van IT, privacywetgeving of product- en voedselveiligheid spelen daarbij een rol.

Het belang van compliance en daarmee degene die er verantwoordelijk voor is worden steeds groter. Daarom organiseren Customs Knowledge en Sdu dit jaar de eerste editie van het Trade Compliance Congres. Tijdens dit congres wordt u in ĂŠĂŠn dag bijgepraat over een reeks van onderwerpen in relatie tot international trade, maar u kunt ook zelf kiezen welke verdiepende themasessies u bezoekt.

Nieuwsgierig? Houd de website in de gaten! www.tradecompliancecongres.nl

Partners:

Trade compliance 210x136.indd 1

11-06-18 13:46

Uw internationale bankzaken efficiĂŤnt geregeld.

Doet u zaken over de grens? Dan begrijpt u als geen ander dat internationaal ondernemen verschilt met zakendoen in Nederland. Uw bankzaken worden complexer en omvangrijker. In ieder land werkt het betalingsverkeer tenslotte weer anders. Dan wilt u inzicht, controle en grip op uw geld- en goederenstromen houden.

Daarom geven wij u graag advies en bieden we u oplossingen voor internationaal betalingsverkeer en internationaal cashmanagement.

Meer informatie: abnamro.nl/internationaal