MAGAZINE FOR SMART, STRONG AND TASTEFUL WOMEN
MAR C H 2 012
03
M
C
H
12 20
A
R
IT’S VERY IMPORTANT timely and carefully to identify and plan what you to want to do in your life ძალიან მნიშვნელოვანია სწორად განსაზღვრო და დროულად ჩამოყალიბდე, თუ რისი კეთება გინდა ცხოვრებაში
მთავარი რედაქტორი/ Editor in Chief აღმასრულებელი რედაქტორი/ Executive Editor
პასუხისმგებელი რედაქტორი/ Responsible Editor ლიტერატურული რედაქტორი/ Literary Editor არტ დირექტორი/Art Director კრეატიული დირექტორი/Creative Director ადმინისტრაციული მენეჯერი/Administrative Manager გაყიდვების მენეჯერები/Sales Managers
ანუკი ნაცვლიშვილი/Anuki Natsvlishvili ნატალია ლუჩანინოვა/ Natalia Luchaninova
ნინიკო ელიზბარაშვილი/ Niniko Elizbarashvili ნატუკა ნაცვლიშვილი/ Natuka Natsvlishvili სერგო კულიჯანოვი/Sergo Kulijanov საშა პრიშვინი/Sasha Prishvin გვანცა სალთხუციშვილი/Gvantsa Saltkhutsishvili მარიანა ნინიკაშვილი/Mariana Ninikashvili ხატია გუჯაბიძე/ Khatia Gujabidze
დიზაინი/ Design
გიორგი შოთაძე/George Shotadze სერგო ტიტენკოვი/Sergo Titenkov გიორგი წოწკოლაური/ Wer Michèlle
ფოტოგრაფები/ Photographers
გიორგი ნებიერიძე/Giorgi Nebieridze თამარა ლორთქიფანიძე/ Tamara Lortkipanidze
ჟურნალისტები/Journalists
ალექსანდრა აროშვილი/Aleksandra Aroshvili ელენე ფასური/ Elene Pasuri მარიამ ტაბაღუა/ Mariam Tabagua
კორექტორი/Corrector მთარგმნელები/ Translators
მანანა ხორავა/Manana Khorava ალექსანდრე სკრივენერი/Alexander Scrivener ელენე გრძელიძე/ Elene Grdzelidze მარიამ შარვაშიძე/Mariam Sharvashidze
დისტრიბუტორი/Distributor ბუღალტერი/Accountant
ჟურნალი ეგო
2012
03
მარტი MA RCH
დავით კუპრაძე/David Kupradze მარინა ალექსაური/Marina Aleksauri
რედაქცია: საქართველო, თბილისი მ. ბროსეს ქ, 7., საფოსტო ინდექსი 0108 , ტელ.: +995 322 946 446, ფაქსი.: +995 322 922 898 / მარკეტინგის სამსახური info@ego.com.ge / გამოცემის თარიღი: 7.03.12. გამომცემლობა „ფლიტ მედია“ საქართველო, თბილისი, მ. ბროსეს ქ. 7, ელ.ფოსტა flitmail@flit.ge. პერიოდული გამოცემა/ გამოდის 2011 წლის დეკემბრის თვიდან.
Editorial office 7 M. Brosse st. 0108 Tbilisi, Georgia. Tel.: +995 322 946 446 Fax: +995 322 922 898 Marketing department: info@ego.com.ge პოლიგრაფიული წუნის აღმოჩენის შემთხვევაში დაგვიკავშირდით ტელეფონის ან ელ.ფოსტის საშუალებით და 5 დღის განმავლობაში მიიღებთ ახალ ეგზემპლარს. კატეგორიულად იკრძალება „ეგოში“ გამოყენებული ტექსტური და ფოტო მასალის სრულად ან ნაწილობრივ გამოყენება მთავარი რედაქტორის წერილობითი თანხმობის გარეშე. გამომცემლობა პასუხისმგებლობას იხსნის რეკლამაში განთავსებულ შინაარსზე.
Date of edition: 07.03.2012. Publishing house “FLIT MEDIA”. In case of any polygraphic defects please address to our office or contact us by e-mail and new copy will be delivered within 5 days. Full or partial usage of texts or photo materials from “EGO” is forbidden without written confirmation of the Editor in Chief. Publishing house is
UDC (უაკ) 396(0512)+659.3 ე–162 E-31
E D I TO R ' S L E T T E R
ანუკი ნაცვლიშვილი ვფიქრობ, მეტისმეტად მოსაწყენი იქნება, ყოველ რედაქტორის წერილში იმაზე საუბარი, რაოდენ ძლიერი ეგო აქვთ ქალებს და რამდენად წარმატებულები შეუძლიათ იყვნენ, თუ მოინდომებენ. მოდით, ამაზე აღარ ვისაუბრებ, რადგან გამოცემაში წარმოდგენილი ქალები თავად უკეთესად მოგითხრობენ. მკითხველი კი „ეგოს“ საშუალებით კიდევ ბევრ აღმოჩენას გააკეთებს ან სულაც მივიწყებულ ინფორმაციას გაიხსენებს. ჩვენი ჟურნალი იწყება სტატიით თამარ მეფეზე - ეს უკვე ბევრს ნიშნავს. ქართველ ქალს მაგალითად თამარიც ეყოფა.
Anuki Natsvlishvili
წარმოიდგინეთ - დედოფალი კი არა, მეფე იყო - ქვეყანას მართავდა. თუ ძლიერ
I think it would be a little too boring to talk
გენს გავითვალისწინებთ... სუსტი და
about how strong women’s egos are and
წარუმატებელი ქართველი ქალი?! ვფიქრობ, ბევრი რამ ნათქვამია, დანარჩენს ეგოს
how successful they can be if they want to, in each of the editor’s letters. I won’t talk about that anymore, because all the women in each of the publications tell you better. Through “EGO” the reader will discover a lot and even remember some information buried in oblivion. Our magazine begins with an article on King Tamar – this already means a lot. Tamar is enough of an example of a Georgian woman. Imagine – she was not a queen, but a king – ruling the country. Considering the strong gene… a weak and unsuccessful woman?! I think enough has been said, you’ll know the rest from heroes of the new “EGO”.
გმირებისაგან შეიტყობთ.
ანაბარი დააგროვე უსაფრთხოდ და მიიღე სარგებელი
LEADER
TAMAR “She filled all hands requesting, fed all of the poor and enriched their fossils with abundance”
I
magine one day of an average student of the 21st century – when you have a thousand books to read, a thousand exams to pass, thousands of different things to do, when traveling is a waste of time, you keep reading in public transport, answer calls, meet people, get ideas. Along with all this, you have so many friends to see and you can’t forget their birthdays, their happiness, their problems and your parents should also see you between now and then.
8
201 2
MARCH
LEADER
Looking at my watch, thinking about a cup of coffee and thousands of batches of paper I enter the editorial office and prepare to work on the new issue of “Ego” with the rest of the team. Leaving the place I’m already looking through the list of new articles in my head and suddenly realize that I’ve accepted the editor’s offer to write one of the articles about King Tamar with pleasure.
was a monarch of Georgia till the last day of her life – the period of her reign is known as the Golden Age of history of Georgia. It became the strongest country of the Caucasus of the time –
It was then when I first thought that this issue, so easy to write about at first sight, was a much more difficult than anything else we could have chosen for the magazine. I realize that I could accomplish anything. I could write about any woman, any object - my neighbor’s dog, even grains of wheat. I could go to Japan and report from Fukushima nuclear stations, but in comparison to all of this, writing an article about King Tamar seemed a much harder thing to do; I immediately found the main knot of problems – the issue of such sensitivity, the sanctification of this universally holy and sacred figure, without peers in both its historical and religious importance, made her almost mythical. Having considered the above, I found it necessary to talk about Tamar not as a King, but as a woman – who reigned and the woman, whose governance brought unimaginable results to the country. I wanted to see her like I see other people – imagine her in everyday life, imagine her troubles, decisions, the weight of her responsibility – because by retelling the chronology of history I could not say anything new. Tamar – daughter of the Bagrationi royal family, was announced a co-ruler by her father, Giorgi the 3rd at an early age. After death of the king, in 1184, Tamar ascended the royal throne and
in addition to political and economic achievements, the social conditions improved abruptly - simply flourished. Agriculture took the lead through a number of irrigation channels, which created good conditions for gardening/ horticulture, grain and wine cultures to develop. Handicraft was promoted, which developed and facilitated both domestic and foreign trade. Fine arts flourished – large quantities of clay and gold crockery were produced. There was significant development in various fields, including education – the number of schools increased. At the time, schools taught gram-
mar, philosophy, arithmetic, rhetoric, geometry, music, astronomy… There is an assumption that medicine was also among the subjects. Fortresses were built: Khertvisi, Tmogvi, Okros Tsikhe, Atskuri and other engineering structures and historical bridges. In Tamar’s era, arts developed the most in Georgia – architecture in particular produced important monuments: The largest group of dome temples in Eastern Georgia with serious artistic merit belongs to the end of 12th and the beginning of the 13th centuries. These are: Betania, Kvatakhevi, Ertatsminda, Timotesubani, Kintsvisi churches, also the Davit-Gareji and Vardzia cave monastery complexes. The Tbilisi Blue Monastery is also from Tamar’s times. The famous Georgian goldsmiths, Beka and Beshken Opizars worked during her reigns – they are the authors of Berta and Tskarostavi gospel covers, Anchiskhati mounting and others. There were several local schools of painting in Georgia of that time. Along with the professional painting, satisfactory for the “high society” taste and requirements, we meet the stream of folk art as well. Beside the historic monuments, portraits of historical figures are also rather interesting in painting of those times – portraits of King Tamar, done while she was alive. One of the oldest pieces is in the Vardzia cave – displayed is a young, still unmarried Tamar. On portraits in Betania and Kintsvisi, along with Tamar and Giorgi the 3rd, there’s also Tamar’s son, little Lasha-Giorgi. The literary rise of the period should also be noted – secular literature and poetry also went through a vast development during the reign of King Tamar. One of the oldest masterpieces of Georgian literature – “The Knight in the Panther’s Skin” written by Shota Rustaveli was written in times of Tamar’s rulings and there are a number of assumptions that the poem is
MARCH
201 2
9
LEADER
თამარი „აღავსნა ყოველნი ხელნი მთხოველნი, განაძღნა ყოველნი გლახაკნი, აღუვსო წიაღნი მათ სიუხვითა“
წ
არმოიდგინეთ ერთი დღე ოცდამეერთე საუკუნის საშუალო სტატისტიკური სტუდენტისათვის - როცა ათასი წიგნი გაქვს წასაკითხი, ათასი გამოცდა ჩასაბარებელი, ათასი სხვადასხვა სამუშაო გასაკეთებელი, როცა მგზავრობასაც კი დაკარგულ დროდ აღიქვამ, ტრანსპორტშიც კითხულობ, პასუხობ ზარებს, ხვდები ადამიანებს, მოგდის იდეები. ამ ყველაფრის პარალელურად, სანახავი გყავს ათასი მეგობარი, არ უნდა დაგავიწყდეს არცერთის დაბადების დღე, არცერთის ბედნიერება, არცერთის პრობლემები და თან მშობლებსაც უნდა დაენახო შიგადაშიგ.
საათზე ყურებით , ერთ ჭიქა ყავაზე და ათას დასტა ფურცელზე ფიქრით შევდივარ რედაქციაში და სხვებთან ერთად, „ეგოს“ ახალი ნომრისათვის სტატიების თემების განსახილველად ვემზადები. იქიდან გამოსვლისას გონებაში უკვე ახალი სტატიების სიას ვავლებ თვალს და უცებ ვხვდები, რომ რედაქტორის შემოთავაზებას, ერთ-ერთი სტატია თამარ მეფეზე გვქონოდა, სიამოვნებით დავთანხმდი. პირველად მაშინ ვიფიქრე , რომ ერთი შეხედვით მარტივი თემა - რომელზეც შეგიძლია დაწერო, ბევრად უფრო რთულია, ვიდრე ნებისმიერი რამ, რაც შეიძლებოდა ჟურნალისათვის შეგვერჩია. ვაცნობიერებ, რომ ყველაფერს შევძლებდი. შევძლებდი დამეწერა ნებისმიერ ქალზე, ნებისმიერ ნივთზე, ჩემი მეზობლის ძაღლზე, ხორბლის მარცვლებზე. შევძლებდი წავსულიყავი იაპონიაში და
10
201 2
MARCH
ფუკუშიმას ატომური სადგურებიდან გამეკეთებინა რეპორტაჟი, მაგრამ ამ ყველაფერთან, თამარ-მეფეზე სტატიის დაწერა რატომღაც ბევრად რთული მომეჩვენა და მთავარ კვანძსაც მაშინვე მივხვდი - ასეთი საყოველთაოდ სენსიტიური, ყველასათვის წმინდა და საკრალური, ერთდროულად ისტორიულად და რელიგიურად უმნიშვნელოვანესი ფიგურა
იმდენად საკრალიზებულია, რომ მითოლოგიზებულია. მივხვდი, რომ თამარი უფრო მითოლოგიად აღიქმება, ვიდრე ქალად - ქალად, რომელმაც უამრავი რამ გააკეთა, რომელმაც „შეუძლებელი“ შეძლო. მისი სახელი იმდენად ნაცნობია ამ კულტურულ გარემოში მცხოვრები თითოეული ადამიანისათვის, რომ გააზრება აღარ ხდება როცა გესმის „თამარ მეფე“ - გიტივტივდება ისტორიული მოტივები, აბსტრაქტული
წარმოდგენები შენი ქვეყნის წარსულზე, რომელიც მუდმივი სმენადობის გამო - ყოველდღიურ ცხოვრებაში აღქმას მოკლებული და მითოლოგიზირებულია. ზემოთხსენებული მოსაზრებების საფუძველზე, საჭიროდ ჩავთვალე მესაუბრა თამარზე - არა როგორც მეფეზე, არამედ როგორც ქალზე - რომელიც გამეფდა და ქალზე, რომლის მმართველობამაც წარმოუდგენელი შედეგები მოუტანა ქვეყანას. მსურდა, დამენახა ისე, როგორც ვხედავ სხვა ადამიანებს - წარმომედგინა იგი ყოველდღიურ ცხოვრებაში, წარმომედგინა მისი სირთულეები, გადაწყვეტილებები, მისი პასუხისმგებლობის სიდიდე რადგან ისტორიული მონაცემების ქრონოლოგიური თხრობით, ახალს ალბათ ვერაფერს ვიტყოდი. თამარი - ბაგრატიონთა სამეფო ოჯახის ქალიშვილი, ჯერ კიდევ ადრეულ ასაკში გამოაცხადა მამამ, გიორგი III-მ თანამოსაყდრედ. მეფის გარდაცვალების შემდეგ, 1184 წელს, თამარი სამეფო ტახტზე ავიდა და ცხოვრების უკანასკნელ დღემდე საქართველოს მონარქი იყო - მისი მმართველობის პერიოდი ქვეყნის ისტორიაში ოქროს ხანის სახელით შევიდა. თამარის მეფობის დროს საქართველო კავკასიაში უძლიერეს სახელმწიფოდ იქცა - გარდა პოლიტიკურეკონომიკური მიღწევებისა, ამ ეპოქაში სოციალური მდგომარეობა მკვეთრად გაუმჯობესდა და შეიძლება ითქვას, უბრალოდ „აყვავდა“. სარწყავი არხების მეშვეობით დაწინაურდა სოფლის მეურნეობა, რაც კარგ პირობებს ქმნიდა მებაღეობა/მეხილეობის, მარცვლეული კულტურისა და
LEADER
directly related to the King and her modernity. Many important battles took place in Tamar’s era, including the Shamkori and Basiani battles. There were disputes with the neighboring Muslim countries – towards which she had truly “unprecedented” policies – she sent experienced, smart people for negotiations, many of whom were often women. Tamar annexed many parts of Georgia and increased the borders significantly. Talking about this is one thing, imagining is another: this also has to do with myths. It’s different when you hear the saying “From Nikopsia – To Darubandi” and when you actually see the map of the times of Tamar’s reign – it’s so impressive, it’s impossible for it not to make you think for a while. Tamar had received the best education at the royal court. Her wisdom was a subject of open discussions. In the historic resources of the time, Tamar is mentioned as one of the well-educated people: “Tamar did not have else at heart, other than commencement of wisdom and fear of God” . She was smart, strong and at the same time fair and peaceful – in times of her reigns, practically nobody was punished severely, which was a normal thing before. As the chronicler says, Tamar’s glory and success was all due to her wisdom. Tamar, a female ruler proved the idea that a woman in politics has a more social discourse and raises the social fairness to the appropriate level with a furor in the 12th century – which, at the time was unimaginable. From the social point of view, the difference between peasants and slaves disappeared in the 12th century. Peasants worked on the land of the feudal lord, paid obligations in
his favor and fulfilled other commitments and duties. The wide and diverse social class of peasants increased in numbers and the strength of Georgia as a consolidated land was based on a relevant socio-economic platform. In historical sources there are many references to Tamar’s social course – the country became rich and there were no longer any poor in the streets, the King herself knitted clothes for them. Her psych type is impressive as a whole – as powerful and terrible she was for the enemies, so fair and tolerant she was towards people – here I fully escape the imprisonment of mythology and what’s most interesting, I become completely sure that the reporting journey at the Fukushima nuclear stations would have been much less interesting. Now imagine a woman standing at head of all of this, but not an independent woman of the 21st century, but a woman of the 12th century who even had husbands chosen for her by a council. Imagine one day from a life of such a woman: when you have a thousand things to do, a thousand decisions to make, a thousand destinies to think about, a thousand enemies to make peace with, a thousand buildings to build, a thousand fields to develop, a country to enrich, the poor to take care of, children to raise… while doing all of this was much harder in that time than in the simplified 21st. While you are a woman and a King and a mother, a wife and a saint. Here we can already go past the myths based on this story and imagine all of this in reality. Imagine it in practice and trust me, after all of this, you will never, ever want to complain about a thousand things to manage, your family, exams or your job, while thinking that you are a woman.
მევენახეობის გასავითარებლად. დაწინაურდა ხელოსნობა, რამაც ვაჭრობას შეუწყო ხელი და განვითარდა როგორც საშინაო, ისე საგარეო ვაჭრობა, სახვითი ხელოვნება - იწარმოებოდა დიდი რაოდენობით თიხისა და ოქროვერცხლის ჭურჭელი. მნიშვნელოვნად განვითარდა სხვადასხვა სფეროები, მათ შორის განათლება - გაიზარდა სკოლების რაოდენობა. იმ პერიოდის აკადემიებში ისწავლებოდა გრამატიკა, ფილოსოფია, არითმეტიკა, რიტორიკა, გეომეტრია, მუსიკა, ასტრონომია... არსებობს ვარაუდი, რომ მედიცინაც. იგება სხვადასხვა ციხესიმაგრეები: ხერთვისი, თმოგვი, ოქროს ციხე, აწყური და სხვა საინჟინრო ნაგებობები და ისტორიული ხიდები. თამარისდროინდელ საქართველოში განსაკუთრებით ვითარდება ხელოვნება. ვითარდება არქიტექტურა, იგება უმნიშვნელოვანესი ხუროთმოძღვრული ძეგლები: მეთორმეტე საუკუნის დასასრულისა და მეცამეტეს დასაწყისს მიეკუთვნება აღმოსავლეთ საქართველოს გუმბათოვან ტაძართა უდიდესი ჯგუფი, რომლებიც სერიოზული მხატვრული ღირსებით გამოირჩევა: ბეთანიის, ქვათახევის, ერთაწმინდას, ტიმოთესუბანის, ყინწვისის ეკლესიები, ასევე დავით-გარეჯისა და ვარძიის კლდეში ნაკვეთი დიდი სამონასტრო კომპლექსები. თამარისდროინდელია თბილისის ლურჯი მონასტერიც. მისი მეფობის დროს მოღვაწეობდნენ ბეშქენ და ბექა ოპიზრები - ცნობილი ქართველი ოქრომჭედლები. სწორედ მათი შესრულებულია ბერთისა და წყაროსთავის სახარების ყდები, ანჩისხატის მოჭედილობა და სხვა. ამ დროის საქართველოში ფერწერის რამდენიმე ადგილობრივი სკოლაა. მაღალპროფესიული,“უმაღლესი საზოგადოების“ გემოვნებისა
MARCH
201 2
11
LEADER
და მოთხოვნების დამაკმაყოფილებელი, „არისტოკრატული“ მხატვრობის გვერდით ვხვდებით ხალხური შემოქმედების ნაკადსაც. იმდროინდელ მხატვრობაში, გარდა ისტორიული ძეგლებისა, დიდ ინტერესს იწვევს ისტორიულ პირთა პორტრეტებიც - მისსავე სიცოცხლეში შესრულებული თამარ მეფის პორტრეტები. ერთ-ერთი უძველესი ვარძიის გამოქვაბულშია - მასზე ახალგაზრდა, ჯერ კიდევ გაუთხოვარი თამარია გამოსახული. ბეთანიასა და ყინწვისში კი თამარისა და გიორგი III-ის გარდა თამარის შვილი, პატარა ლაშა-გიორგიცაა პორტრეტზე. აქვე აღსანიშნავია იმ პერიოდის ლიტერატურული აღზევებაც - თამარის მეფობის დროს მნიშვნელოვნად ვითარდება საერო მწერლობა, საერო პოეზია. ქართული ლიტერატურის ერთერთი უპირველესი შედევრი - შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანი“ სწორედ თამარის მმართველობისას დაიწერა. არსებობს არაერთი ვარაუდი იმის შესახებ, რომ პოემა უშუალოდ თამარს და მის თანამედროვეობას უკავშირდება. თამარის ეპოქაში გაიმართა არაერთი მნიშვნელოვანი ბრძოლა, მათ შორის შამქორისა და ბასიანის ბრძოლები. იყო დაპირისპირებები მეზობელ მუსლიმურ ქვეყნებთან - რომლებთანაც სწორედ რომ „უპრეცედენტო“ პოლიტიკა ჰქონდა - მოსალაპარაკებლად გამოცდილ, ჭკვიან ადამიანებს აგზავნიდა, მათ შორის, ხშირად ქალებს. თამარმა საქართველოს უამრავი ნაწილი შემოიერთა და მნიშვნელოვნად გაზარდა ტერიტორიული საზღვრები. ამაზე საუბარი ერთია, წარმოდგენა კი მეორე: აქაც მითოლოგიზებასთან გვაქვს საქმე. ერთია, როცა გესმის გამოთქმა „ნიკოფსიიდან - დარუბანდამდე“, ხოლო მეორეა, როცა თამარ მეფის დროინდელ საქართველოს რუკას დახედავ - იმდენად შთამბეჭდავია,
12
201 2
MARCH
რომ შეუძლებელია, ცოტა ხნით არ დაგაფიქროს. თამარს საუკეთესო განათლება ჰქონდა მიღებული მთელ სამეფო კარზე. მის სიბრძნეზე ღიად საუბრობდნენ. იმ დროის ისტორიულ წყაროებში, თამარი ერთ-ერთ ყველაზე განათლებულ ადამიანადაა წარმოჩენილი: „არარაი სხუა დაიდვა თამარ გულსა თვისსა, ვითარ დასაბამი იგი სიბრძნისა და შიში ღმრთისა“ (ქართლის ცხოვრება, ტომი II) იყო ძალიან ჭკვიანი, ძლიერი, ამავე დროს სამართლიანი და მშვიდობიანი მისი მმართველობის პერიოდში თითქმის არავინ დასჯილა სასტიკად, რაც მანამდე ჩვეულებრივი მოვლენა იყო. როგორც მემატიანე ამბობს, თამარის დიდება და წარმატება მისი კეთილგონიერებით იყო განპირობებული. დღესდღეობით მსოფლიოში დამკვიდრებული წარმოდგენა, რომ ქალი პოლიტიკაში ბევრად უფრო სოციალურ დისკურსს ატარებს და სოციალურ სამართლიანობას სწევს სათანადო სიმაღლეზე, მეთორმეტე საუკუნეში, შეიძლება ითქვას ფურორით დაამტკიცა თამარმა - ქალმა მმართველმა, რაც ფაქტობრივად წარმოუდგენელი იყო იმდროინდელი ეპოქისათვის. სოციალური თვალსაზრისით, XII საუკუნეში გაქრა არსებითი განსხვავება „გლეხსა“ და „ყმას“ შორის. გლეხი ფეოდალის მიწაზე მუშაობდა, მის სასარგებლოდ ბეგარას იხდიდა და სხვა სამსახურ-ვალდებულებებს ასრულებდა. გლეხობის ფართო და მრავალფეროვანი სოციალური ფენა რიცხობრივად იზრდებოდა, ერთიანი საქართველოს სიძლიერეც შესაბამის სოციალურ-ეკონომიკურ ბაზისს ემყარებოდა. წყაროებში არაერთი მითითებაა თამარის, ასე ვთქვათ „სოციალურ კურსზე“ -
ქვეყანა გახდა მდიდარი და ქუჩაში აღარ იყვნენ გლახაკნი, თავად მეფე კი თავისი ხელით უქსოვდა ღარიბებს ტანსაცმელს. მისი ფსიქოტიპი მართლაც შთამბეჭდავია - რამდენადაც ძლიერი და საზარელი იყო მტრებისათვის, იმდენად სამართლიანი და ლმობიერი იყო ადამიანებისათვის - აქ უკვე საბოლოოდ თავს ვაღწევ მითოლოგიზაციის ტყვეობას და რაც ყველაზე სანტერესოა, აბსოლუტურად ვრწმუნდები, რომ ფუკუშიმას ატომურ სადგურებზე რეპორტაჟული მოგზაურობა გაცილებით უინტერესო იქნებოდა. ახლა კი წარმოიდგინეთ, ამ ყველაფრის სათავეში მდგომი ქალი, ოღონდ ამჯერად ოცდამეერთე საუკუნის თავისუფალი ქალი კი არა, მეთორმეტე საუკუნის ქალი - რომელსაც მომავალ მეუღლეებსაც კი საბჭო ურჩევდა. წარმოიდგინეთ ერთი დღე ასეთი ქალის ცხოვრებიდან: როცა ათასი საქმე გაქვს მოსაგვარებელი, ათასი გადაწყვეტილება მისაღები, ათასი ადამიანის ბედზე საფიქრალი, ათასი მტერი მოსაგერიებელი, ათასი ნაგებობა ასაშენებელი, ათასი სფერო გასავითარებელი, ქვეყანა გასამდიდრებელი, ღარიბები - ფეხზე დასაყენებელი, შვილები გასაზრდელი... თანაც ამ ყველაფრის გაკეთება იმ დროისათვის ასჯერ მეტად რთულია, ვიდრე გამარტივებულ ოცდამეერთეში. ამ დროს კი შენ ხარ ქალი, და ამასთან ერთად ხარ მეფეც, ხარ დედაც, მეუღლეც, და წმინდანიც. აქ კი - უკვე შეგვიძლია ცოტა ხნით გავცდეთ ისტორიის მითოლოგიზაციას და ყველაფერი რეალურად წარმოვიდგინოთ. წარმოვიდგინოთ პრაქტიკაში და დამიჯერეთ, ამის შემდეგ აღარასოდეს, აღარასოდეს გაგიჩნდებათ სურვილი იწუწუნოთ ათას მოსასწრებ საქმეზე, ოჯახზე, გამოცდებზე თუ სამსახურზე, თანაც იმაზე ფიქრით, რომ ქალი ხართ. Aleksandra Aroshvili/ალექსანდრა აროშვილი
Read EXCLUSIVE Interviews & Articles in
The COMMERCIAL TIMES Newspaper Weekly
Mob: 5 70 700 253; 570 700 254 OFFICE: 2 309 786 E-mail: marketing@commercial.ge
CAREER
Ekaterine
Toroshelidze Director of Marketing Communications, Public Relations and Branding.
14
201 2
MARCH
CAREER
How did you start:
Until the eighth grade I went to a Tbilisi public school, then I continued studying at the North Shore High School, NY. After several visits to Georgia I had to stay there. After finishing school I entered Georgian Technical University and majored in International Economic Relations. First Job:
I started to work as a translator at a transporting company at the age of seventeen. I was working there as an intern for a year. I also was working for several charity organizations in the same period. Rotary Youth Leadership Association was one of them.
ეკატერინე ტოროშელიძე მარკეტინგული კომუნიკაციის, საზოგადოებასთან ურთიერთობისა და ბრენდინგის სამსახურის ხელმძღვანელი
First Paid Job:
My first job paying me a salary was TBSC. I worked as a service manager there. That's actually where my growth started. I changed positions, got promoted several times but it was never enough. I was constantly evolving. In reality the starting point of my professional growth was the Group of Development and Reforms (so called President's Fund). Transition period of your life:
The Fund of Development and Reforms was the place where I realized that I needed to learn something new and decided to do my masters. I chose the field that didn't have to do anything with what I was doing back then, but what I was really interested in . . . I went to Sweden to study marketing and brand management at Lund University. It was a real beginning. My mind that was so closed and limited by routine and everyday life problems in Tbilisi was starting to open. I realized that there were many perspectives and opportunities even though the branding as the business field was at the starting stage of development in my country. I was lectured by directors of marketing and branding from the leading companies such as Loreal, IKEA, Tesco, Unilever. SilkNet:
SIlkNet which was then known under the name “United Telecom” was at the starting stage of rebranding when I came back. I needed to use the knowledge that I had gained. During the job interview I said that I loved this job and I was ready to work on any position where I'd be able to execute my ideas. I still think that the company went on the big risk when they hired an inexperienced girl like me as a Brand Manager during
დასაწყისი
მერვე კლასამდე ვსწავლობდი თბილისში. შემდეგ ნიუ იორკში წავედი, North Shore High School-ში გავაგრძელე სწავლა. ერთ-ერთი ჩამოსვლის შემდეგ დარჩენა მომიწია. ჩავაბარე ტექნიკურ უნივერსიტეტში, საერთაშორისო ეკონომიკურ ურთიერთობებზე და ბაკალავრის ხარისხი ავიღე. პირველი სამსახური
ჩვიდმეტი წლის ასაკში თარჯიმნად დავიწყე მუშაობა ერთ-ერთ სატრანსპორტო კომპანიაში. დაახლოებით ერთი წლის განმავლობაში სულ "ინთერნად" ვმუშაობდი ამ სფეროში. პარალელურად ჩართული ვიყავი რამდენიმე საქველმოქმედო ორგანიზაციაში, მათ შორის როტარის ახალგაზრდულ ასოციაციაში. პირველი ანაზღაურებადი საქმე
ჩემი პირველი სამსახური, სადაც მიხდიდნენ, იყო
TBSC – სერვის მენეჯერის პოზიციაზე ვმუშაობდი.
ფაქტობრივად წინსვლა აქედან დაიწყო. რამდენიმე პოზიცია გამოვიცვალე, რამდენჯერმე დავწინაურდი, თუმცა ეს არ აღმოჩმდა საკმარისი, ყოველთვის ავტომატურად მივდიოდი განვითარებისაკენ. რეალურად ჩემი პროფესიული ზრდის საწყის ეტაპად განვითარებისა და რეფორმების გუნდი იქცა (ეგრეთ წოდებული პრეზიდენტის ფონდი). გარდატეხა
სწორედ განვითარების და რეფორმების ფონდში მივხვდი, რომ ის პრაქტიკული და თეორიული
MARCH
201 2
15
CAREER
the high process of rebranding. I recruited a group out of people I could rely on and started a year of 24 hour working regime. It was a hard work. We had to start everything from the very beginning. We had to create the whole new meaning for our company and make it a leader on the market. Our plans were very ambitious and global. In this kind of situations you either take a major step forward or fail. I was lucky. Strong management, team work, and the selfless devotion helped me to achieve my goal. Bank Republic:
After a year I received an offer from ‘Societe Generale’ Company and accepted the offerred job without thinking. Making this step meant working at the international company for me which was very important for my future development. I started to work there as an Adviser of the Commercial Director. I think I was lucky because as I started working there at a “Restart” stage. New team, new director, new vision – everything was new. I have been working for the Bank Republic for five months and I keep the position of the Director of Marketing Communication, Public Relation and Branding Services. I would not say it is easy. Banking area is a like an industry and very specific as you have to make specific decision at every stage. Most tough and bold step in your career:
Setting aside everything to do masters degree. It was very spontaneous decision to leave the field of project management and move to marketing. The Biggest Success:
Successful rebranding of SilkNet Most difficult part of marketing.
As I said marketing is a new field in Georgia and in the whole world in general. They have not studied its vast opportunities yet. In parallel the customers and buyers of modern communication means are developing and growing. Their demands are improving and refining, they are getting diverse and their values are changing. Likewise for the specialists working in this sector it is important to develop creativity and enhance the market demands on the relative product. They are to be always one step ahead of customers and the competitors which is even more important. They are supposed to look for something new all the time. . . Any other interests:
Culinary - the best way to relax. 16
201 2
MARCH
ბაზა, რომელიც დავაგროვე, უკვე ამოიწურა და რაიმე ახალია საჭირო - თეორიული მხარდაჭერა, ამიტომაც გადავწყვიტე, სამაგისტრო პროგრამაში ჩავრთულიყავი. სფერო, რომელიც არანაირ კავშირში არ იყო ჩემს მაშინდელ ინტერესებთან და პრინციპში რადიკალურად განსხვავდებოდა ჩემი საქმიანობისაგან, მაგრამ ძალიან მაინტერესებდა, მარკეტინგი და ბრენდ მენეჯმენტი გახლდათ. არჩევანი შვედეთზე შევაჩერე და ლუნდის უნივერსიტეტში ჩავაბარე. ეს იყო დასაწყისი. თბილისური ყოველდღიურობისაგან დახშული და შეზღუდული გონება იქ რაღაცნაირად გაიხსნა. დავინახე, რომ პერსპექტივის წარმოუდგენლად მრავალფეროვანი სპექტრი არსებობს, და რომ უამრავი რამის გაკეთება შეიძლება, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენთან ბრენდინგი, როგორც ბიზნეს სფერო ჯერ კიდევ განვითარების საწყის ეტაპზეა. ლექციებს წამყვანი კომპანიებს მარკეტინგის და ბრენდინგის სამსახურის ხელმძღვანელები, მსოფლიო ცნობილი ბრენდის შემქმნელები გვიკითხავდნენ, ლორეალიდან, იკეადან, ტესკოდან... სილქნეთი
ჯერ კიდევ გაერთიანებული ტელეკომის სახელით ცნობილი სილქნეთი მაშინ რებრენდინგის საწყის ეტაპზე იყო. მე კიდევ დაგროვილი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენებაზე ვიყავი მომართული. გასაუბრებაზე ვთქვი, რომ ეს საქმე ძალიან მიყვარს და ნებისმიერ პოზიციაზე დავთანხმდები, თუ იდეების განხორციელების საშუალება მომეცემა. ახლაც ვთვლი, რომ კომპანიამ გარისკა, როცა გამოუცდელი გოგონა რებრენდინგის პროცესში ბრენდ მენეჯერის თანამდებობაზე აიყვანა. შევკარი გუნდი, რომელსაც ვენდობოდი და აქ დაიწყო ერთწლიანი, დატვირთული 24 საათიანი რეჟიმი. რთული ამოცანა გვქონდა. ყველაფერი თავიდან იყო გასაკეთებელი, ჩვენ კომპანიის სრულიად ახალი და უნიკალური სახე უნდა შეგვექმნა, სილქნეთი ლიდერ კომპანიად უნდა გვექცია ბაზარზე. უნდა აღინიშნოს, რომ გეგმები საკმაოდ ამბიციური და მასშტაბური იყო. საერთოდ, ასეთ მომენტებში საქმე ან კარიერისტული დაღმასვლის ან ძალიან დიდი ტრამპლინის გარანტია ხოლმე, საბედნიეროდ, ჩემ შემთხვევაშიც ასე მოხდა. ძლიერმა მენეჯმენტმა, გუნდურმა ერთსულოვნებამ და თავდაუზოგავმა შრომამ დასახული მიზანი სისრულეში მოიყვანა. ბანკი რესპუბლიკა
ერთი წლის შემდეგ მივიღე შემოთავაზება სოსიეტე ჟენერალისგან და დაუფიქრებლად დავთანხმდი, იმიტომ, რომ ახალი ნაბიჯი ჩემ შემთხვევაში საერთაშორისო კომპანიასთან თანამშრომლობასთან
CAREER
ასოცირდებოდა – შემდგომი განვითარებისათვის ეს აუცილებელი იყო. მუშაობა დავიწყე კომერციული დირექტორის მრჩეველის პოზიციაზე, სტრატეგიული მარკეტინგის მიმართულებით. ვთვლი, რომ გამიმართლა, რადგან ბანკშიც ერთგვარი “რესტარტის” პერიოდში მოვხვდი. ახალი გუნდი, ახალი დირექტორი, ახალი ხედვა – ყველაფერი ახალია. დაახლოებით ხუთი თვეა, რაც ბანკ რესპუბლიკაში ვმუშაობ და დღესდღეობით მარკეტინგული კომუნიკაციის, საზოგადოებასთან ურთიერთობისა და ბრენდინგის სამსახურის ხელმძღვანელი ვარ. ვერ ვიტყვი, რომ მარტივია, საბანკო სივრცე ხომ ცალკე ინდუსტრიაა, საოცრად კონკურენტული, აქ ყოველი ნაბიჯი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. ყველაზე რთული/თამამი ნაბიჯი კარიერაში
ყველაფრის დავიწყება, გვერდზე გადადება და მაგისტრატურაში ჩაბარება, მე ხომ პროექტის მენეჯმენტიდან უცებ, ძალიან სპონტანურად გადავედი მარკეტინგში. ყველაზე დიდი წარმატება
სილქნეთის წარმატებული რებრენდინგი. მარკეტინგის ყველაზე რთული ნაწილი
როგორც უკვე აღვნიშნე, ჩემი მოღვაწეობის სფერო ჯერ კიდევ ახალია საქართველოში და ზოგადად მსოფლიოში. დღესაც ბოლომდე არ არის შესწავლილი ბრენდის სრული შესაძლებლობები. პარალელურად თანამედროვე კომუნიკაციის საშუალებებით მომხმარებელი თანდათან ვითარდება, მისი მოთხოვნები იხვეწება და მრავალფეროვანი ხდება, იცვლება მისი ღირებულებები. შესაბამისად, ამ სფეროში მოღვაწე სპეციალისტებისთვის უმთავრესია, არ დაკარგო კრეატიულობა, არ შეიზღუდო ბაზარზე არსებული მოთხოვნილებებით, ყოველთვის ერთი ნაბიჯით წინ უსწრებდე მომხმარებელს და რაც მთავარია, კონკურენტს, იყვნენ მუდმივად სიახლის ძიებაში. რომელიმე სხვა პროფესია...
კულინარია, საუკეთესო სარელაქსაციო საშუალებაა ჩემთვის.
MARCH
201 2
17
DIGEST
Play Smile Refresh T
hey say that in Japan, there exists a corporate building which has a special room for relaxation which has a life-size effigy of the boss made from soft sponge. In their free time workers go into this spare room and hit the so-called boss as much as they can…strange, isn’t it? There are different methods of stress management and busy people have different ways of dealing with it. It is not even worth mentioning how many things in life can lead to stress. The more important the job we are doing is, the more barriers there are and the more difficult it becomes to overcome them. There are stress balls, there is spa and yoga which are all very useful but as the busy time hits, there is no way you can enjoy spa treatment. For those who have so much to think about and can only afford to take a two-minute mental break, there are tiny little pleasures at hand. Some magazines advise women to sprinkle perfume during stressful moments at work, saying this has the same effect that clicking the refresh button has on a computer. And of course, a little bit of chocolate can help, as can soaking your hands in cold water. It would be good to have such little buttons all over our body, shortcuts – that would be great. One button for relaxation, another for smart answers, yet another for inspiration, etc. In real life some people need spa and yoga treatment, for others knowledge accumulated over many years helps more, but what about the rest of us? Well, try out this method for coping with stress. The simple secret is that watching a video on Youtube can only take a few minutes. So, instead of rubbing your temples or going to see a psychiatrist, just press the play button. Here are the three best motivation videos from Youtube.
18
201 2
MARCH
თ
ურმე იაპონიის ერთ-ერთ კორპორატიულ შენობაში სპეციალური განტვირთვის ოთახი არსებობს. ამ ოთახში უფროსის გარეგნობის სრული ანალოგი დგას, ოღონდ რბილი, ღრუბლის. თავისუფალ დროს თანამშრომლები შედიან ამ იზოლირებულ სივრცეში და ე.წ. ფიტულს გამეტებით ურტყამენ... რას გაიგებ. სტრეს-მენეჯმენტის სხვადასხვა ფორმა არსებობს და საქმიანი ადამიანები მას სხვადასხვა სახით უმკლავდებიან. სტრესის წყაროებზე საუბარიც კი არ ღირს, ალბათ, რაც უფრო დიდი მნიშვნელობის საქმეს ვუძღვებით, მით მეტია ბარიერებიცა და მით უფრო რთულია მათი გადალახვაც. სტრესის ბურთებიც არანაკლებ ცნობილია, სპა და იოგაც, რაღა თქმა უნდა, ყველაზე სასარგებლოა, თუმცა საქმიანი ციებ-ცხელების წუთები ხანდახან პიკს აღწევს და ვის სცალია სპასთვის. მათთვის კი, ვისაც უამრავი საფიქრალი და მხოლოდ ორი წუთი აქვს გონებრივი პაუზისათვის, პატარა სიამოვნებები არსებობს, მაგ: ერთ-ერთ ჟურნალში სუსტი სქესის წარმომადგენლებს სამსახურებრივ დაძაბულ მომენტებში სუნამოს დასხმას ურჩევენ. ამბობენ, რომ ეს ფაქტობრივად იგივეა, რაც დესკტოპისათვის refresh-ი. კიდევ, რაღა თქმა უნდა, შოკოლადის პატარა ნაჭერი, ხელების ცივი წყლით გადაბანა და ა.შ. საერთოდაც, კარგი იქნებოდა სხეულზე ღილაკები გვქონოდა, Shortcutsასეთი სიტუაციებისათვის იდეალურ მომსახურებას გაგვიწევდა: ერთი ღილაკი რელაქსაციისათვის, მეორე- ენამოსწრებული პასუხებისათვის, მესამემომენტალური ინსპირაციისათვის და ა.შ. როდესაც რეალობაში ერთს სპა და იოგის სეანსები სჭირდება, მეორეს წლების მანძილზე ნაგროვები განათლება, მესამეს კი დღემდე არავინ იცის, რა... მოკლედ რომ ვთქვათ, თუ შემდეგი აქტივობა არასოდეს არ გიცდიათ როგორც სტრესზე გამკლავების მეთოდი, აუცილებლად სცადეთ. მარტივი საიდუმლო ისაა, რომ youtube-ის ვიდეო მაქსიმუმ რამდენიმე წუთს გვართმევს - ანუ იმის მაგივრად, რომ საფეთქლები დაიზილოთ და ფსიქოლოგთან ჩაეწეროთ, დაიჯესტი "პლეის" ღილაკზე დაჭერას გთავაზობთ. თქვენ წინაშეა საუკეთესო სამი სამოტივაციო ვიდეო youtube-ზე.
DIGEST
T
his is the longest video of the three but it briefly encapsulates several important issues. As the phenomenal Steve Jobs says, this is a story of the convergence of three points. Jobs, who is a role model for Stanford graduates, future politicians, artists and basically a whole generation, says smilingly that he did not graduate from any college. The multibillionaire idealist says that years ago he collected bottles to buy food and started building his company when he had only a photocopier and a car garage for an office, and then he was kicked out of his own company. As young people face the beginning of the long path ahead, Jobs tells them to “stay hungry, stay foolish”. The video has driven many people to tears. Out of a maximum of 5 points, we would give this video 6 points for its ability to motivate and manage stress. http://news.stanford.edu/news/2005/june15/jobs-061505.html
1
Steve Jobs addressing Stanford graduates in 2005
1
სტივ ჯობსის მიმართვა სტენფორდის 2005 წლის კურსდამთვრებულებს
ეს ვიდეო ყველაზე გრძელია ჩამოთვლილთაგან, თუმცა იმასთან შედარებით, რა მასშტაბის თემებსაც მიმოიხილავს, ძალიან მოკლე. როგორც თავად ეს ფენომენალური ადამიანი ამბობს: ეს არის ისტორია, სამი წერტილის გადაკვეთის შესახებ. ჯობსი, რომელიც სამაგალითო ფიგურაა სტენფორდის გამოშვების მომავალი პოლიტიკოსებისთვის, არტისტებისა და, საერთოდ, როგორც მიჩნეულია, თაობის მთავარი ხმებისათვის, ღიმილით აღნიშნავს, რომ თავად სულაც არ დაუმთავრებია კოლეჯი. სწორედ ამ ინტრიგით ხსნის თავის მოხსენებას მულტიმილიარდერი იდეალისტი, რომელიც რამდენიმე წლის წინ ბოთლებს აბარებდა ვახშმის საჭმელად, რომელმაც ქსეროქსის აპარატითა და ავტოფარეხის ოფისით დაიწყო კომპანიის შენება, რომელიც საკუთარი შექმნილი კომპანიიდან გამოაგდეს და რომელიც მაინც აფრთხილებს ახალგაზრდებს ცხოვრების დიდი გზის დასაწყისში: Stay Hungry, stay foolish. ბევრი ამ ვიდეოს ცრემლებამდე მიჰყავს. მოტივაციისა და სტრეს მენეჯმენტის ხუთბალიანი სისტემიდან ამ ვიდეოს დაიჯესტი ექვსს აძლევს.
MARCH
201 2
19
DIGEST
T
It takes just 6 minutes to believe that true talent can break through all obstacles. Susan Boyle, a 47 year old British farmer, is thrust into the world of showbiz. In her funny dress and hairdo she enters a huge stage. The whole audience begins to laugh at her as she announces her sincere wish to become a real diva. Despite the jury’s sarcasm and giggles from the audience, Susan is standing there smiling. She takes the microphone and well, you will see what happened next in this video.
2
Listen to
Susan Boyle sing for Britain’s Got Talent
2
სიუზენ ბოილის მოსმენა შოუზე Britain’s got talent ექვსი წუთი იმის დასაჯერებლად, რომ ნიჭს წინ ვერაფერი აღუდგება. სიუზენ ბოილი, ორმოცდაშვიდი წლის ბრიტანელი ფერმერი, გადის შოუბიზნესის ცენზურის ქვეშ. ის სასაცილო კაბითა და ვარცხნილობით შეაბიჯებს უზარმაზარ სცენაზე. მთელი დარბაზი სიცილს აყრის, როდესაც გულწრფელად ამბობს, რომ უნდა გამოვიდეს ნამდვილი დივა. ჟიურის სარკაზმისა და მაყურებლის ხარხარის ფონზე სიუზენი უხერხულად დგას და იღიმება, იღებს მიკროფონს და თუ რა ფინალი აქვს ამ ამბავს, ვიდეოში იხილავთ.
http://www.youtube.com/watch?v=RxPZh4AnWyk
20
201 2
MARCH
DIGEST
A
nd lastly, here is probably the most pacifying little clip. If your nerves fail and you cannot cope with something and you quickly need to be reassured that your aspirations are not going to die for good, and you are not alone in this world, just watch this video: http://www.youtube.com/watch?v=dT4Fu-XDygw&feature=player_embedded
3
Famous Failures
It tells a story of the mistakes and failures of the greatest people of the world. And when Walt Disney is kicked out of a magazine due to his “poor imagination”, what do our minor problems matter? We hope these videos will help you relax. Actually, I quite liked the boss effigy idea as well… დაბოლოს, ალბათ ყველაზე დამამშვიდებელი კოლაჟი. თუ მაინც მოხდა ისე, რომ ნერვებმა გიმტყუნათ, რაღაცას ვერ გაართვით თავი და სასწრაფოდ გჭრიდებათ მტკიცება, რომ ამით თქვენი ასპირაცია სამუდამოდ არ მოისპობა და რომ მარტო არ ხართ ქვეყანაზე, უყურეთ აი, ამ ვიდეოს: http://www.youtube.com/watch?v=dT4Fu-XDygw&feature=player_embedded
რომელიც მოგვითხრობს მსოფლიოში ყველაზე დიდი ადამიანების შეცდომებსა და წარუმატებლობებზე. და როდესაც უოლტ დისნეის აგდებენ ჟურნალიდან თავისი ”ღარიბი ფანტაზიის გამო”, რაღა მოსატანია პატარა ყოველდღიური პრობლემები. იმედია, ეს ვიდეოები შეძლებს თქვენს განტვირთვას. თუმცა, რა დასამალია და უფროსის ფიტულიც არ იყო ცუდი იდეა...
MARCH
201 2
21
DIGEST
D
4
The Help
Kathryn Stocket
espite the fact that the book was written in 2009, it has only recently become popular. The book was deemed a real sensation and was even adapted into a feature film. It is now too early to judge whether the book will be listed among the masterpieces of all time or whether it will survive the test of time, as with the previous two authors. However, it is a fact that prominent literary critics have already described it as “vitally important”. The book narrates the story of three ordinary women who undertake an extraordinary feat. The events unfold in Jackson, Mississippi in the 1960s and the book examines the cultural remnants of racist America. A century after the proclamation of female emancipation, black women still take care of the children of white women, use separate bathrooms and are not allowed to mix with others in public transport. Stockett, a young black writer, comes up with the idea of basing her first book on interviews with black housemaids. The very idea of the book was risky, and the tone of the African American women is rather impertinent even in dialogues in which both the author and her characters are anonymous. Discrimination, oppression and humiliation were part of these women’s everyday lives, so the book is not easy reading. However, it is definitely worth reading if only because it is based on true stories and because it is about women defying established rules and bringing about important changes. The fact that these real women acted so bravely in the name of justice will encourage you and lift your spirits. Author Kathryn Stockett has her own story to tell as well. As many as 60 publishers rejected her book on the grounds that it was on a trite subject and that the book would not be a commercial success. Nevertheless, the book has already been published in 35 countries and sold 5 million copies.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს რომანი 2009 წელს დაიწერა, მხოლოდ ახლახანს გახდა პოპულარული. წიგნი სრულ სენსაციად აღიარეს და 2011-ში მისი ეკრანიზაციაც შედგა. ჯერ-ჯერობით უცნობია, შევა თუ არა ეს ნაწარმოები ყველა დროის შედევრთა სიაში და გაუძლებს თუ არა თაობებს. მაგრამ ფაქტია, რომ ლიტერატურის ყველაზე ცნობილი კრიტიკოსები ამ ნოველას ”სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანს” უკვე უწოდებენ. ამბავი სამ ჩვეულებრივ ქალზეა, რომელიც არაჩვეულებრივ ნაბიჯს გადადგამს. მოქმედება 1960 წელს ამერიკის სამხრეთული შტატის, მისისიპის ქალაქ ჯექსონში ვითარდება და რასისტული ამერიკის კულტურულ ნარჩენებს მიმოიხილავს. ემანსიპაციის პროკლამაციის შემდეგ ერთი საუკუნეა გასული, თუმცა, ოჯახებში შავკანიანი ქალები ჯერ კიდევ ზრდიან თეთრკანიანი ქალბატონების ბავშვებს, იყენებენ ცალკე სააბაზანოებს და საზოგადოებრივ ტრანსპორტში სპეციალურად შემოსაზღვრულ ადგილს ვერ სცილდებიან. ახალგაზრდა თეთრკანიან მწერალს კი ამ დროს იდეა უჩნდება, თავის პირველ წიგნად აქციოს ინტერვიუები
22
201 2
MARCH
სხვადასხვა შავკანიან მომსახურე ქალთან. წიგნი ჩანაფიქრშივე რისკია, აფრო-ამერიკელი ქალების ხმამაღალი ტონი კი მიუღებელი, იმ შემთხვევაშიც თუ ავტორიცა და გმირებიც ანონიმურები იქნებიან. დისკრიმინაცია, ჩაგვრა და შეურაცყოფა ამ ქალების ყოველდღიურობის ნაწილია შესაბამისად, წიგნი ნამდვილად არ არის ადვილი წასაკითხი. თუმცა ნამდვილად ღირს გადაკითხვა თუნდაც მხოლოდ იმიტომ, რომ ის რეალურ ფაქტებზეა დაფუძნებული, თუნდაც იმიტომ, რომ ქალები მიღებულ აზრს უპირისპირდებიან და მნიშვნელოვან ცვლილებებს ახდენენ. ხოლო იმის გააზრება, რომ ქალებს რეალურ ცხოვრებაში შეუძლიათ სამართლიანობის სახელით ასეთი თამამი ნაბიჯების გადადგმა, აუცილებლად გაგამხნევებთ. თავად კეტრინ სტოკეტს, ავტორსაც თავისი ისტორია აქვს - წიგნი ზუსტად სამოცმა ლიტ.აგენტმა უარყო, იმ მიზეზით, რომ თემა გაცვეთილი იყო და წიგნი იზარალებდა. თუმცა ის ახლა 35 ენაზეა თარგმნილი და მისი გაყიდვების რაოდენობა 5 მილიონს აჭარბებს. Elene Pasuri/ელენე ფასური
OUt dooR ge ipoveT Tqveni adgili auTdor.ji-s sareklamo sivrceSi
ტელ: +995 32 291 61 21 INFO@OUTDOOR.GE WWW.OUTDOOR.GE
O N E D AY
YOUNG PRESIDENT OF A LEADER COMPANY We're starting our discussion with her childhood period, from where she has a lot of fun and happy memories.
I grew up in a big family. Thanks to the warmth and care of my relatives I remember only positive emotions on my childhood. I'm often recalling my relationships with my father, how he took me to his work. I liked it very much because it was so different from home. I was observing the working process, that's where I got used to communicating with people. We in lived in Tbilisi until I my preschool age. Then we had to move to Batumi due to my father's work. I've spent the best years of my childhood there and made many close friends from Batumi. I always traveled a lot. My brother lived abroad and when visiting him I was getting used to an independent lifestyle like him. I've attended t summer and winter schools in different countries. From the age of 13 Nino continued studying at American Academy in Tbilisi. Afterwards she got into the Bocconi University, in Milan (Italy) and majored in International Economics and Business Administration. Bocconi University is one of the leading ones and studying there is very hard and overloaded. But Nino managed it and was even happy to be able to take painting courses in the art academy in parallel. She was painting from her childhood. She says she always loved to sketch. Nino lived in several countries, including Italy, England and Switzerland. As she uses to say all of those countries made exceptional impression on her.
The knowledge I gained in those countries is very important for me. The relationships that I had with people coming from a different cultures and experiences really enriched my abilities afterwards. Milan is the city where I've spent most of the time outside Georgia. It's the city that can inspire you in many ways. The life in an industrial city of Italy where many exhibitions of economical achievements and innovations are held is really exciting. One can meet famous people in streets every day, especially at the World Fashion Center and the bars and restaurants in vicinity. The more time you spend in Milan the more it becomes very close to you and the more you fall in love with it. Being there means refining Each working day of Nino Shevardnadze is very loaded but interesting. She begins her day by swimming at 7 or 8 a.m. after which her working day starts and goes on until the job is done. The first thing she does at job is reading the news. As the President of Goodwill Hypermarket Nino considers her duties are correct administration and controlling of the working process.
24
201 2
MARCH
O N E D AY
NINO SHEVARDNADZE In this issue we decided to tell you about Nino Shevardnadze. Despite her young age she already has determined goals for her future. She loves the work she does and enjoys communicating with her co-workers.
MARCH
201 2
25
O N E D AY
It's very important timely and carefully to identify and plan WHAT YOU WANT TO DO in your life 26
201 2
MARCH
O N E D AY
I am very happy that I started to work together with my father after I had finished my studies. Step by step he and his associates managed to create a very successful company and gained immense experience. Currently I'm leading the working process together with them and I'm trying to motivate the Goodwill staff members who are working hard to create new values of the brand. This is what makes us a leading company. Goodwill has a very strong management team. Their qualification, experience and working abilities are facilitating the management of the business. We offer our customers the quality they expect from a leader company. We are a team each member of which knows his/her responsibilities before the society. Retail market is not easy to manage. Customers are rightfully demanding high, controlled quality, modern technologies, and comfortable purchasing services. Goodwill has employed more than 2000 workers and the number is going to be even higher than 3000 at the end of the year. It's pretty hard to establish proper corporative responsibilities and encourage fine team-working within a a staff of so many people, but our staff policy and motivation systems are helping us to make every co-worker happy with the existing working conditions. Administrating these processes is the activity that occupies the major part of my day along with meetings, controlling the shopping process and making management decisions. Despite the tight schedule Nino always finds time for her beloved people. She enjoys relaxing with her friends and tries to spend adequate time with her family too. She talks about her younger sister with love: "She's very sweet and fills me up with so much warmth". Nino is an active person, she follows a healthy lifestyle: fitness, swimming, skiing. . . She enjoys driving and biking, loves traveling and discovering new places.
I love Georgian resorts, I'm going to Gudauri and Bakuriani whenever I have such opportunity. I love Europe. Even though I always travel for business trips I still enjoy being there. When I'm going on a vacation I'm trying to choose for this winter or summer time. I love the south seaside of France. It's a very beautiful place. One can have lots of fun and have a perfect relaxation at the same time in "Eze-village". "Eze-Village" is the most beautiful and calm village and it is my favorite place.
Of course achieving goals and success is not easy. Nino was very lucky. After graduating from the university she decided that she needed some practical experience. She came back to Georgia and started to work at her father’s company. Everything happened step by step. Her first year was mostly about getting acquainted with the working process and going through each stage of the business she needed for development and getting used to the work. "Working practice is the life experience. It helps me in self-realizing and in objective evaluation of the business processes.",says Nino and continues with our discussion about the future plans of Goodwill. As you know Goodwill is well presented at the market and is developed in many respects. Besides the net of supermarkets and hypermarkets we have our own production company “MARSHEA” broadening and centralization of which is planned for the current year Approximately 500 people will be employed at the company. We have been training staff at the Goodwill Studying Center. A few of them have already been trained at the special qualification courses in France. MARSHEA will employ high qualified and valuable specialists. The company is supposed to become multifunctional and comprehensive manufacturer. It is difficult to talk about specific directions now, but I like the views of our management on this issue and the attitude of our staff members is correct as well. We constantly think about offering customers high quality products, We have got ISO 9001:2008 HACCP for quality management and ‘safe product systems’ and control each stage of the production enterprise according to those standards. We take into account the interests of customers, staff and the society in our business. Each staff member works hard to be innovators at the market and offer the customers the services, exclusive assortments, big variety and high quality products following the world standards. We lean and develop on daily basis. It interesting fact that based on the business sector research of 2009 Goodwill was awarded by a special deed and was nominated as the leading company according to the numbers of women keeping leading positions in the company.
We think that creating equal opportunities for men and women keeping leading positions at Goodwill Hypermarket is affecting positively on successful running of the Company. That is why the number of women keeping those positions is big. They have performed as great
MARCH
201 2
27
O N E D AY
services as men. Goodwill is keeping the rating as a leader Company thanks to women working in the company along with the managers. Leadership contains risks. If one wants to be a good manager he/she is supposed to offer innovations, create new projects and produce new products. . . But such steps are always connected with a specific risk. But our women co-workers usually put up with it pretty well. The
28
201 2
MARCH
world business sector is in general tended to strive towards the gender balance.
My last question was about Nino's future plans. I have lots of plans and goals. The experience I have now should really help me achieve them. The more I work the more hopefully I look
towards the future, because my abilities to work hard will pay off for achieving my goals. I'm planning to continue with my studies at the world's leading business school INSEAD. Future working plans are mostly connected to the strategic development of the Goodwill Company. I would like my team to create good employment opportunities that will also help the economical development of my country.
O N E D AY
ლიდერი კომპანიის ახალგაზრდა პრეზიდენტი ნინოსთან საუბარს ბავშობით ვიწყებთ, საიდანაც მას ბევრი მხიარული და თბილი მოგონება შემორჩა.
მშობლებისა და დიდი სანათესაო წრის გარემოცვაში ვიზრდებოდი. მათი სითბოსა და მზრუნველობის წყალობით ბავშვობა გალაღებული მქონდა. ხშირად ვიხსენებ ჩემი და მამაჩემის ურთიერთობის ბავშვობისდროინდელ ფრაგმენტებს – იმას, თუ როგორ დავყავდი სამსახურში, სადაც სულ სხვა, სახლისგან განსხვავებული გარემო მხვდებოდა, რაც ძალიან მომწონდა. ვაკვირდებოდი მუშაობის პროცესს, შევეჩვიე ხალხთან ურთიერთობას და ამან შემდგომში ჩემს მომავალზეც იქონია გავლენა. სკოლის ასაკამდე თბილისში გავიზარდე, შემდეგ კი, მამის სამსახურიდან გამომდინარე, მოგვიწია ბათუმში საცხოვრებლად გადასვლა. იქ ბავშობის საუკეთესო წლები გავატარე და შევიძინე ბევრი მეგობარი. ყოველთვის ბევრს ვმოგზაურობდი. ამ პერიოდში ჩემი ძმა საზღვარგარეთ ცხოვრობდა და მეც მასავით დამოუკიდებლობას ვეჩვეოდი. გარკვეული პერიოდი გატარებული მაქვს სხვადასხვა ქვეყნის საზაფხულო და ზამთრის სკოლაში.
ჟ
ურნალის ამ ნომერში გადავწყვიტეთ, ნინო
შევარდნაძეზე გიამბოთ. მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ ახალგაზრდაა, მომავლისაკენ სწრაფვის ზუსტად განსაზღვრული მიზნები აქვს. უყვარს საქმე, რომელსაც აკეთებს და სიხარულს ანიჭებენ ის ადამიანები, რომლებთანაც მუშაობა და ურთიერთობა უწევს.
13 წლიდან სწავლა თბილისის ამერიკულ აკადემიაში გააგრძელა. შემდეგ მილანში, „ბოკონის“ უნივერსიტეტში ჩააბარა, სადაც საერთაშორისო ეკონომიკისა და ბიზნესის ადმინისტრირების ფაკულტეტი დაამთავრა. „ბოკონის“ უნივერსიტეტი მსოფლიოს წამყვანი უნივერსიტეტების რიგშია. სწავლის პროცესი აქ რთული და დატვირთულია. მიუხედავად ამისა, ნინოს ძალიან უხარია, რომ პარალელურად მოახერხა საყვარელი საქმიანობის - ხატვის კურსების გავლა მილანის სამხატვრო აკადემიაში. ბავშვობიდან ხატავს. ამბობს, რომ ყოველთვის უყვარდა ჩანახატების
კეთება. პერიოდულად მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში ცხოვრობდა. მათ შორის იტალიაში, ინგლისში და შვეიცარიაში. როგორც ამბობს, თითოეულმა ქვეყანამ განსაკუთრებული შთაბეჭდილება მოახდინა მასზე.
ძალიან მნიშვნელოვანია ის ცოდნა , რომელიც ამ ქვეყნებში შევიძინე. მქონდა ურთიერთობა სხვადასხვა კულტურისა და გამოცდილების ადამიანებთან, რაც შემდეგში ძალიან დამეხმარა. გამორჩეულად მახსენდება მილანში ცხოვრების პერიოდი. საქართველოს ფარგლებს გარეთ ყველაზე დიდი დრო სწორედ ამ ქალაქში გავატარე. მილანში ბევრი რამით შეიძლება აღფრთოვანდე. ცხოვრობ იტალიის ძლიერ ინდუსტრიულ ქალაქში, სადაც ხშირად ეწყობა ეკონომიკაში მიღწევებისა და ინოვაციების საინტერესო გამოფენები; ცხოვრობ მოდის მსოფლიო ცენტრში, სადაც ქუჩაში, ბარში, რესტორანში ყოველდღე შეიძლება შეხვდე ბევრ ცნობილ ადამიანს. ეს არის ქალაქი, რომელიც, რაც უფრო დიდ დროს ატარებ, მით უფრო საყვარელი და ახლობელი ხდება შენთვის. სწავლობ ურთიერთობებს, გიყალიბდება გემოვნება. მილანი გაძლევს საშუალებას, შენი შესაძლებლობები მრავალფეროვნად გამოიყენო. მოგეხსენებათ, წარმატების გამზადებული ფორმულა, ყველანაირ სიტუაციაში რომ იმუშავებს, არ არსებობს, თუმცა ნინო ორ რამეს თვლის ყველაზე საჭიროდ - იღბალს და ცოდნას. ძალიან მნიშვნელოვანია, სწორად განსაზღვრო და დროულად ჩამოყალიბდე, თუ რისი კეთება გინდა ცხოვრებაში, რა არის შენი მთავარი ინტერესი, რისი მიღწევა გინდა. თუ ზუსტად განსაზღვრავ პრიორიტეტებს და იპოვი შენს საყვარელ
MARCH
201 2
29
O N E D AY
საქმეს, მაშინ წარმატებისკენ სვლა გაცილებით მარტივი იქნება. საქმისადმი სიყვარული, მიზანდასახულობა, შრომისმოყვარეობა, პრინციპულობა, გარემოს ობიექტური შეფასების უნარი, სიტუაციის ანალიზი გეხმარება წარმატების მიღწევაში. ნინო შევარდნაძის ერთი დღე საკმაოდ დატვირთული, მაგრამ საინტერესოა. როგორც წესი, დილას 7-8 საათზე აუზში ცურვით იწყებს. ამის შემდეგ სამუშაო დღე იწყება და გრძელდება ისე, როგორც საქმე მოითხოვს. პირველად სიახლეებს ეცნობა. მთავარი, რაც "გუდვილის" პრეზიდენტის მოვალეობაში შედის, სწორი ადმინისტრირება და სამუშაო პროცესის კონტროლია.
ბედნიერი ვარ, რომ სწავლის შემდეგ მამას გვერდში დავუდექი. მან მრავალი წლის მანძილზე ნაბიჯ-ნაბიჯ, თავის გუნდთან ერთად შექმნა
30
201 2
MARCH
წარმატებული კომპანია და დააგროვა დიდი გამოცდილება. მე ახლა მათთან ერთად ვხელმძღვანელობ სამუშაო პროცესს და ვცდილობ მოტივაცია შევუქმნა თითოეულ თანამშრომელს, რომელთა თავდაუზოგავი შრომის ნაყოფია "გუდვილის", როგორც ბრენდის ღირებულების და ფასეულობის შექმნა, რაც საბოლოოდ ლიდერ კომპანიად გვაყალიბებს. "გუდვილს" ძალიან ძლიერი მენეჯერთა გუნდი ჰყავს. მათი კვალიფიკაცია, გამოცდილება, შრომისმოყვარეობა გვეხმარება, სწორად ვმართოთ ბიზნესი, შევთავაზოთ მომხმარებელს ის ხარისხი, რომელსაც ლიდერი კომპანიისგან ელიან. ჩვენ ვართ ერთიანი გუნდი, რომლის თითოეულ რგოლს გაცნობიერებული აქვს პასუხიმგებლობა საზოგადოების წინაშე. საცალო ბაზარი ადვილი სამართავი არ არის. მომხარებელი სამართლიანად ითხოვს პროდუქტის უმაღლეს, კონტროლირებულ ხარისხს, თანამედროვე ტექნოლოგიებს, კომფორტულ შესყიდვებს და სერვისებს. "გუდვილი" 2000–ზე მეტ ადამიანს ასაქმებს და წლის ბოლომდე მათი რიცხვი 3000–ს გადააჭარბებს. ამდენი ადამიანისთვის კორპორატიული პასუხისმგებლობის ჩამოყალიბება და ერთიანი გუნდის პრინციპით მუშაობა საკმაოდ რთულია, მაგრამ ჩვენი საკადრო პოლიტიკა და სამოტივაციო სისტემები გვეხმარება, რომ თითოეული თანამშრომელი მაქსიმალურად კმაყოფილი იყოს სამუშაო პირობებით. მე დღის ძირითად ნაწილს სწორედ ამ პროცესების ადმინისტრირებას, საქმიან შეხვედრებს, სავაჭრო პროცესის კონტროლს და მენეჯერული გადაწყვეტილებების მიღებას ვუთმობ. დატვირთული გრაფიკის მიუხედავად, საყვარელი ადამიანებისთვის დრო ყოველთვის რჩება. საღამოობით მეგობრებთან ერთად განტვირთვა ნინოს დიდ სიამოვნებას ანიჭებს. ცდილობს, ოჯახსაც საკმარისი დრო დაუთმოს. განსაკუთრებული სიყვარულით უმცროს დაზე საუბრობს. „ძალიან საყვარელია და უსაზღვრო სითბოთი მავსებს“ - ამბობს ნინო. აქტიური ადამიანია. ცხოვრების
O N E D AY ჯანსაღი წესი მოსწონს: ფიტნესი, ცურვა, თხილამურებით სრიალი. დიდ სიამოვნებას ანიჭებს ავტომობილის მართვა და ველოსოპედით სიარული. უყვარს მოგზაურობა და ახალი ადგილების აღმოჩენა.
ძალიან მიყვარს საქართველოს კურორტები და შეძლებისდაგვარად ვსტუმრობ ბაკურიანსა და გუდაურს. განსაკუთრებით მიყვარს ევროპა. მიუხედავად იმისა, რომ ძირითადად საქმიანი მივლინებით მივემგზავრები, მაინც ძალიან დიდ სიამოვნებას მანიჭებს იქ ჩასვლა. დასასვენებლად წასვლას როცა ვახერხებ, ვცდილობ, დავამთხვიო ზაფხულის ან ზამთრის პერიოდს. მიყვარს საფრანგეთის სამხრეთ სანაპირო, სადაც დასვენება ძალიან მრავალფეროვანია: ერთდროულად შეგიძლია აქტიური დასვენების წესით გაერთო და ამავე დროს სულიერად განიტვირთო იქვე მდებარე “Eze-village”-ში. ეს არის ულამაზესი და მშვიდი სოფელი – ჩემი საყვარელი ადგილია. რა თქმა უნდა, წარმატების მიღწევა ადვილი არ არის. ნინოს განსაკუთრებულად გაუმართლა. უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ჩათვალა, რომ პრაქტიკული გამოცდილება სჭირდებოდა. დაბრუნდა საქართველოში და მამის კუთვნილ კომპანიაში დაიწყო მუშაობა. ყველაფერი ეტაპობრივად მოხდა. ნინომ პირველი წელი "გუდვილში" ელემენტარული სამუშაო პროცესების გაცნობას დაუთმო და ნაბიჯ-ნაბიჯ გაიარა ყველა ის საფეხური, რომელიც შემდგომი განვითარებისთვის და სამუშაოს გასაცნობად დასჭირდა. „სამუშაო გამოცდილება დიდი ცხოვრებისეული გამოცდილებაცაა. ეს ეტაპები მეხმარება თვითრეალიზებაში და პროცესების ობიექტურ შეფასებაში“
- ამბობს ნინო და საუბარს "გუდვილის" მომავალ გეგმებზე ლაპარაკით აგრძელებს.
როგორც იცით, "გუდვილი" ბაზარზე მრავალმხრივ არის განვითარებული. სუპერმარკეტებისა და ჰიპერმარკეტების გარდა, გვაქვს საკუთარი წარმოება, რომლის
გაფართოება და ცენტრალიზებაც მიმდინარე წელს იგეგმება "მარშეს" სახელით. "მარშე" დამატებით 500 ადამიანს დაასაქმებს. უკვე ნახევარი წელია, მიმდინარეობს კადრების გადამზადება "გუდვილის" სასწავლო ცენტრში. რამდენიმე მათგანმა კვალიფიკაციის ასამაღლებელი კურსი საფრანგეთშიც გაიარა. "მარშეში" დასაქმდებიან ყველაზე კვალიფიციური და ძლიერი სპეციალისტები. ყველაფერი იმდენად მულტიფუნქციური და ყოვლისმომცველია, რომ აქ რამე კონკრეტული მიმართულების გამოყოფა ძნელია. მომწონს ჩვენი მენეჯმენტის ხედვა – ის, რომ თითოეულ თანამშრომელს გააზრებული აქვს პასუხისმგებლობა საზოგადოების წინაშე. ჩვენ მუდმივად ვზრუნავთ მომხმარებლისათვის უმაღლესი ხარისხის პროდუქციის მიწოდებაზე, დაცული გვაქვს ISO 9001:2008 HACCP ხარისხის მენეჯმენტისა და სურსათის უვნებლობის სისტემები და ამ სტანდარტების შესაბამისად ვაკონტროლებთ წარმოებისა და მიწოდების თითოეულ ეტაპს. ბიზნესს ვმართავთ მომხმარებლის, თანამშრომლებისა და საზოგადოების ინტერესების გათვალისწინებით. სწორედ ეს არის ჩვენი უპირატესობა. "გუდვილის" თითოეული თანამშრომელი თავდაუზოგავად შრომობს იმისთვის, რომ ვიყოთ ინოვატორები ბაზარზე, შევთავაზოთ მომხმარებელს მსოფლიო სტანდარტების შესაბამისი მომსახურება, ხარისხი, სერვისები, მრავალფეროვანი, ექსკლუზიური ასორტიმენტი. ჩვენ ყოვედღიურად ვსწავლობთ და ვვითარდებით. საინტერესო ფაქტია, რომ 2009 წელს "გუდვილს" ბიზნეს-სექტორის კვლევის საფუძველზე სპეციალური სიგელი გადაეცა და დასახელდა ხელმძღვანელ თანამდებობებზე საუკეთესო გენდერული ბალანსის მქონე კომპანიად. ვფიქრობთ, რომ "გუდვილში"
ხელმძღვანელ თანამდებობებზე ქალისა და მამაკაცისთვის თანაბარი შესაძლებლობების შექმნა კომპანიის წარმატებაზე დადებით გავლენას ახდენს. სწორედ ამიტომ, ჩვენს კომპანიაში ხელმძღვანელ თანამდებობაზე არაერთი ქალბატონი მუშაობს. მათ საკმაოდ დიდი პასუხისმგებლობა აკისრიათ და თუ დღეს "გუდვილი" ლიდერ პოზიციაზეა, მამაკაც მენეჯერებთან ერთად, მათი დიდი დამსახურებაცაა. ლიდერობა ყოველთვის რისკს მოითხოვს. თუ გინდა, კარგი მენეჯერი იყო, უნდა შეგეძლოს ინოვაციების შეთავაზება, ახალი პროექტებისა და პროდუქტების შექმნა, თუმცა ბაზარზე მათი გამოტანა და დამკვიდრება ყოველთვის დაკავშირებულია გარკვეულ რისკთან, რასაც ქალები წარმატებით უმკლავდებიან. ზოგადად, მსოფლიო ბიზნეს სექტორში, გენდერული ბალანსისკენ სწრაფვა ტენდენციად იქცა. ანალიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ ეკონომიკაში ქალთა მოზიდვა ბიზნესის სტიმულირების აუცილებელი საშუალებაა. ჩემი ბოლო კითხვა კი ნინოს სამომავლო გეგმებს შეეხებოდა.
ძალიან ბევრი გეგმა და მიზანი მაქვს. მათ შესრულებაში ჩემი ამჟამინდელი გამოცდილება აუცილებლად დამეხმარება. რაც მეტს ვმუშაობ, მით უფრო იმედიანად ვუყურებ მომავალს, რადგან ვფიქრობ, რომ შრომა ხელს შემიწყობს მიზნების მიღწევაში. მომავალში ვაპირებ სწავლის გაგრძელებას ბიზნეს სკოლა INSEAD-ში, რომელიც მსოფლიოში ერთ–ერთი წამყვანია. სამსახურეობრივი სამომავლო გეგმები, ძირითადად, "გუდვილის" შემდგომ სტრატეგიულ განვითარებას უკავშირდება. მინდა, რომ მე და ჩვენმა გუნდმა შევქმნათ დასაქმების კარგი შესაძლებლობები, რაც ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებასაც შეუწყობს ხელს. Mariam Tabagua/მარიამ ტაბაღუა
MARCH
201 2
31
P E R F E C T I O N I N D E TA I L S
Esther Hörchner
ე
E
sther Hörchner is a young Dutch designer. After having finished the illustration faculty of the Zwolle University she started a design studio “Paradise” with her friends. Europe first knew about Esther Hörchner through her tea sets. These are white porcelain dishes – each piece has the same girl on it, in different poses. The main idea is that the figure swims differently in, per say, a cup, having left the bra and slippers on the saucer, in a second cup she’s diving, in a third – with breaststrokes, in some of teapots she’s sitting frightened, waiting for hot watter to pour. Once you put the teaspoon over the little naked figure, the black-and-white girl is already dressed in her underwear. As the author says, she always wanted to somehow show the pleasant vibes coming from the tea-drinking ceremony and she did succeed in it. I am sure, if you offer the Lady Earl Green tea to your guests from Esther Hörchner’s Tea set, you will no longer need to worry about their entertainment. You can visit the web-page: www.hetparadijs.net and patiently wait for new, interesting projects from Esther Hörchner.
32
201 2
MARCH
სთერ ჰორშნერი ახალგაზრდა ჰოლანდიელი დიზაინერია. ცვოლეს ხელოვნების ინსტიტუტის ილუსტრირების ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ მეგობრებთან ერთად დიზაინ სტუდია „ Paradise” ჩამოაყალიბა. თუმცა, ევროპაში ესთერ ჰორშნერი ჩაის სერვიზით გაიცნეს. ეს არის თეთრი ფაიფურის ჭურჭელი - ყველა ნივთზე ერთი და იგივე გოგონაა გამოსახული, სხვადასხვა პოზაში. მთავარია, რომ ფიგურა, მაგალითად, ჭიქაში სულ სხვანაირად ბანაობს, ლამბაქებზე ბუსჰალტერი ან ჩუსტები აქვს დატოვებული, მეორე ჭიქაში ყვინთავს, მესამეში ბაყაყურად ცურავს, ზოგიერთ ჩაიდანში კი შეშინებული ზის და ცხელ სითხეს ელოდება. საკმარისია ჩაის კოვზი პატარა შიშველ ფიგურას შეახო, შავთეთრ გოგონას უკვე საცვლები აცვია. როგორც თვითონ ავტორი ამბობს, ყოველთვის უნდოდა, როგორღაც გადმოეცა ჩაის სმის პროცესის სასიამოვნო მუხტი და კარგადაც გამოუვიდა. დარწმუნებული ვარ, თუ სტუმრებს ესთერ ჰორშნერის ჩაის სერვიზით მიართმევთ Lady Earl Green-ს, მათ გართობაზე ზრუნვა აღარც დაგჭირდებათ. შეგიძლიათ ესტუმროთ ვებ გვერდს
www.hetparadijs.net
და მოთმინებით დაელოდოთ ახალ, საინტერესო პროექტებს ესთერ ჰორშნერისგან.
P E R F E C T I O N I N D E TA I L S
THELERMONT AND HUPTON
თ
ელერმონტი და ჰაფტონი დიზაინერების გვარებია. ორივე მათგანი თანამედროვე ინტერიერის დიზაინის სამყაროში საოფისე ავეჯის დიზაინიდან მოვიდა. პრინციპში, დღემდე ამ კუთხით აგრძელებენ მუშაობას, ერთი განსხვავებით, პროდუქტი თანდათან იხვეწება და მრავალფუნქციური ხდება. ნამუშევრების დიდი ნაწილი ზუსტად ერგება სოციალურ კონვენციებს და თავისებურებებს, ამავდროულად, ყოველი ნივთი სიურპრიზებით არის სავსე - გამოყენების თვალსაზრისით. კომპეტენტური პირები ამბობენ, რომ თანამედროვე ინტერიერის დიზაინის საზომი სწორედ ეს არის - ნივთები აუცილებლად საინტერესო ვიზუალით უნდა გამოირჩეოდეს და ამავდროულად პრაქტიკულიც იყოს. პრიალა ფერადი ხელები საკიდებად? რატომაც არა, თუ თეთრ კედელთან კონტრასტს ქმნის, ლამაზია და სახლში შემოსულ სტუმრებს გაოცებანარევი ღიმილით მარტივად შეუძლიათ ქურთუკები ჩამოკიდონ ხელის ჩამოსართმევად გამოზრდილ შავ მტევანზე.
T
helermont and Hupton are designer surnames. Both of them came to the world of modern interior design from designs of office furniture in. They’re still working in this direction, with one difference, products are gradually being improved and become multifunctional. Most of the work fit the social conventions and specialties while at the same time, each item is full of surprises – in terms of usage. Competent officials say, that the criterion for modern interior design is exactly this – items have to look interesting and be practical at the same time. Using colorful glossy hands as clothes hangers? Why not, if they create contrast with a white wall, are beautiful and give the guests a chance to hang their coats with a smile on black palms reaching out for a handshake. Natuka Natsvlishvili/ნატუკა ნაცვლიშვილი
MARCH
201 2
33
PORTRAIT
A
EKA ABULADZE a famous painter and founder of the Art-class 34
201 2
MARCH
portrait should always start with childhood, because everything always begins with it. Sometimes, when kids grow up, they become painters. Eka Abuladze is a painter – a good one – her house is big and beautiful, with many pictures and carpet-covered armchairs, painted furniture and transparent colorful beads on the window. She can tell you many interesting things, about her childhood for example… Since a portrait should always start with childhood… I remember many things clearly – in photo frames and facts… I had a very interesting childhood. It was the soviet period… I grew up in a family of architects, painters and philologists. There were always members of elite of the time gathering at our place – artists mainly. It was natural for me. I am glad that from an early age I had the chance to communicate with many interesting people. Among them were: Elene Akgvlediani, Sergo Parajanov, Lado Gudiashvili, Sviatoslav Richter, Andrei Tarkovsky, Maya Plisetskaya… You should put the memories in photo frames – just like they remember childhood – little by little, in parts.
PORTRAIT
MARCH
201 2
35
PORTRAIT
someone else’s exclusive. Time went by, Elene Akhvlediani passed away and I missed her very very much… Sergo Parajanov Sergo Parajanov was also a close friend of our family. I was around 14 when he got out of prison and settled on Mtatsminda. A very interesting and important relationship started for me – a friendship with a genius director and a very talented and extraordinary person! Everyone who created anything important in art gathered at his place. That’s exactly where I had the chance to meet Maia Plisetskaya, Vladimir Visotski and Marcello Mastroianni. He liked arranging surprises and did it with a spirit of great creativity. He enjoyed it very much himself. He once surprised me too: took me to a wonderful journey – to Lvov. We traveled through the West Ukraine – visited magnificent places – he shared his feelings with me, explained and taught me many things… This journey became one of the most interesting experiences for me – an exclusive master-class from Sergo Parajanov that he did for me personally! I consider Sergo to be one of my teachers up to now, despite the fact that he never taught me painting. Now when I think about it, he taught me completely differently: I often finished collages he had started. He explained composition to me that way. Andrei Tarkovsky
Elene Akhvlediani Elene Akhvlediani was a close friend and a very dear person to my grandfather, grandmother and all of our family, but our relationship developed separately. She had a warm and a special attitude towards all children, and she always made me feel that we were “colleagues”. Our every meeting began with a hug and then she would always show me her new works or saw mine, depending on who visited whom – it was a real ritual! I called her aunt Elichka, I loved her very much. I was around four years old when I got sick and drew Elisha’s portrait with black, red and blue markers my grandfather had brought me from the US; it’s still stored in the children’s art gallery. When Elene saw it, she liked it so much, she said: “This is so
36
201 2
MARCH
good, it looks like Astrid Lindgren”. I was five when Elichka took the propaganda of children’s art seriously and arranged the first exhibition at her workshop. This was the first biggest impression in my life. Most of the participants of this exhibition are painters now… Then the Children’s Art Gallery was founded, which was at first located on the second floor of the Philarmony Hall and then moved next to the Baratashvili Bridge. As a rule, all painters, old or young, sign their works and so did i: E.A. – are my initials… When my mother saw this, she said: “Eka, this is Elisha’s signature!” I remember worrying, because I was shy and confused. But Elichka liked my signature and said: “Keep it up; it will be better for me”. …I never signed like that ever since, because it already was
Andrei Tarkovsky was one of Sergo Parajanov’s guests. His movie week was arranged at Derjinksy club, at the “Gazapkhuli” cinema and the Trade Union Palace – there were closed views. Everyone wanted to somehow meet the director. I didn’t hope I’d manage to meet him, but luckily, we met when Sergo and I were at one of the exhibitions. I remember how Sergo told him they’d celebrate the New Year at our place – I was astonished. They really came. Eventually that New Year’s Eve became one of the most interesting and best memories of my life. He stayed in Tbilisi for one more week after that and visited us almost every day. We had dinner together, drank tea or coffee, talked… Andrei called me Eko. It was amazing how he described the movies he’d shoot in detail while talking. He knew exactly how dark the
PORTRAIT
პ
ორტრეტი ყოველთვის ბავშვობით უნდა დაიწყოს, იმიტომ, რომ ყველაფერი ყოველთვის ბავშვობით იწყება. იზრდებიან ბავშვები და ზოგი მხატვარი ხდება. ეკა აბულაძე მხატვარია, კარგი მხატვარია; დიდი და ლამაზი სახლი აქვს, უამრავი ნახატით და ფარდაგებგადაკრული სავარძლებით, მოხატული ავეჯით და გამჭვირვალე, ფერადი მძივებით ოთახის ფანჯარაზე. ბევრი საინტერესო რამ შეუძლია მოგვიყვეს, მაგალითად, ბავშვობის შესახებ… პორტრეტი ხომ ყოველთვის ბავშვობით უნდა დაიწყოს ...
ეკა აბულაძე ცნობილი მხატვარი და არტ-კლასის დამაარსებელი
ცხადად მახსოვს ბევრი რამ, მახსოვს კადრებად და ფაქტებად... საოცრად საინტერესო ბავშვობა მქონდა. საბჭოთა პერიოდი იყო... მე არქიტექტორების, მხატვრებისა და ფილოლოგების ოჯახში გავიზარდე. ჩვენთან ყოველთვის იმდროინდელი "ნაღები" საზოგადოება იკრიბებოდა, ძირითადად ხელოვანები. ეს ბუნებრივი იყო ჩემთვის. ბედნიერი ვარ, რომ ადრეული ასაკიდან მომიწია ურთიერთობა უამრავ საინტერესო ადამიანთან. მათ შორის იყვნენ: ელენე ახვლედიანი, სერგო ფარაჯანოვი, ლადო გუდიაშვილი, სვიატოსლავ რიხტერი, ანდრეი ტარკოვსკი, მაია პლისეცკაია... მოგონებები უნდა დააწყო კადრებად , ისე, როგორც ბავშვობა ახსენდებათ - ნაწილ-ნაწილ - პატარ-პატარა.
სერიოზულად მოჰკიდა ხელი ბავშთა ხელოვნების პროპაგანდას და პირველი საბავშვო გამოფენაც ელენე ახვლედიანი ბაბუას, ბებიასა მოაწყო საკუთარ სახელოსნოში. ეს და მთელი ჩვენი ოჯახის ახლობელი, იყო პირველი დიდი შთაბეჭდილება მეგობარი და უძვირფასესი ადამიანი ჩემს ცხოვრებაში. ამ გამოფენის იყო, მაგრამ ჩვენი ურთიერთობა მონაწილეების უმეტესობა დღეს დამოუკიდებლად ჩამოყალიბდა. მხატვარია... შემდეგ ჩამოყალიბდა მას თბილი და განსაკუთრებული ბავშთა ხელოვნების გალერეა, მიდგომა ჰქონდა ყველა ბავშვთან, რომელიც თავიდან ფილარმონიის მე კი ყოველთვის მაგრძნობინებდა, ზედა სართულზე განთავსდა, რომ ჩვენ „კოლეგები“ ვიყავით. ჩვენი შემდეგ კი ბარათაშვილის ხიდთან ყოველი შეხვედრა მოფერებით გადმოიტანეს. იწყებოდა და შემდეგ აუცილებლად როგორც წესი, ყველა მხატვარი, მათვალიერებინებდა ახალ დიდი თუ ბავშვი, ხელს აწერს საკუთარ ნამუშევრებს ან ნახულობდა ნამუშევრებს და მეც ვაწერდი ხელს: ჩემებს, იმის მიხედვით, თუ ვინ ვის ე.ა. - სახელისა და გვარის პირველი სტუმრობდა. ნამდვილი რიტუალი იყო! დეიდა ელიჩკას ვეძახდი, ძალიან ასოებია... დედაჩემმა ეს რომ ნახა, მითხრა: „ეკა, ასე ხომ ელიჩკა მიყვარდა. აწერს ხელს.’’ მახსოვს, როგორ დაახლოებით ოთხი წლის ვიყავი, ავნერვიულდი, რადგან მომერიდა და როცა ავად გავხდი და ამერიკიდან ბაბუაჩემის ჩამოტანილი შავი, წითელი დავიბენი. მაგრამ თვითონ ელიჩკამ მომიწონა ხელმოწერა და მითხრა და ლურჯი მარკერით ელიჩკას ასე გააგრძელე, ჩემთვის უკეთესი პორტრეტი დავხატე, რომელიც დღემდე ინახება ბავშვთა ხელოვნების იქნებაო... მას შემდეგ ასე არასოდეს მომიწერია ხელი, რადგან ეს მე არ გალერეაში. თვითონ ელენემ რომ მეკუთვნოდა. ნახა, ძალიან მოეწონა და მითხრა: გავიდა დრო, ელენე ახვლედიანი „ეს ისეთი კარგია, მე კი არა, ასტრიდ გარდაიცვალა და ძალიან, ძალიან ლინდგრენს ჰგავსო“. ხუთი წლის ვიყავი, როდესაც ელიჩკამ დამაკლდა... ელენე ახვლედიანი
სერგო ფარაჯანოვი სერგო ფარაჯანოვიც ჩვენი ოჯახის ახლობელი იყო. დაახლოებით 14 წლის ვიყავი, ციხიდან რომ გამოვიდა და მთაწმინდაზე დასახლდა. ჩემთვის ძალიან საინტერესო და მნიშვნელოვანი ურთიერთობა დაიწყო - მეგობრობა გენიალურ რეჟისორთან და უნიჭიერეს, არაორდინალურ პიროვნებასთან! მასთან სახლში იკრიბებოდა ყველა, ვინც რაიმე მნიშვნელოვანს ქმნიდა ხელოვნებაში. იქ გავიცანი მაია პლისეცკაია, ვლადიმერ ვისოცკი და მარჩელო მასტროიანი. სიურპრიზების მოწყობა უყვარდა, ამას დიდი შემოქმედებითი მუხტით აკეთებდა. თვითონაც დიდ სიამოვნებას იღებდა. ერთხელ მეც მომიწყო სიურპრიზი: წამიყვანა სამოგზაუროდ ლვოვში. მოვიარეთ დასავლეთ უკრაინა. საოცარი ადგილები ვნახეთ, საკუთარი ემოციები გამიზიარა, ბევრი რამ ამიხსნა და მასწავლა... ეს მოგზაურობა ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო გამოცდილებად იქცა ჩემთვის - სერგო ფარაჯანოვის
MARCH
201 2
37
PORTRAIT
ექსკლუზიური მასტერ-კლასი, რომელსაც პირადად ჩემთვის ატარებდა! სერგო დღემდე ჩემს ერთ-ერთ მასწავლებლად რჩება, მიუხედავად იმისა, რომ ფერწერა არასოდეს უსწავლებია. ახლა რომ ვფიქრობ, სრულიად განსხვავებულად მასწავლიდა: ხშირად მის დაწყებულ კოლაჟებს ვასრულებდი. ასეთი ფორმით მიხსნიდა კომპოზიციას.
38
201 2
MARCH
ანდრეი ტარკოვსკი ანდრეი ტარკოვსკი სერგო ფარაჯანოვის სტუმარი იყო. მისი ფილმების კვირეული ეწყობოდა ძერჟინსკის კლუბში, კინოთეატრ „გაზაფხულში“ და პროფკავშირების სასახლეში, მიმდინარეობდა დახურული ჩვენებები. ყველას უნდოდა, როგორმე შეხვედროდა რეჟისორს. მე იმედი არ მქონდა,
რომ მის გაცნობას მოვახერხებდი, მაგრამ საბედნიეროდ, ერთ-ერთ გამოფენაზე მისულს სერგოსთან ერთად შემხვდა. მახსოვს, როგორ უთხრა სერგომ, რომ ახალ წელს ჩვენთან შეხვდებოდნენ, გავოგნდი. მართლაც გვეწვივნენ. ის ახალი წელი ჩემს მოგონებებში ყველაზე საინტერესო და კარგ დღედ დარჩა. ამის შემდეგ კიდევ ერთი კვირის განმავლობაში დარჩა თბილისში და
PORTRAIT
You can teach an elephant to paint and they actually do so. It’s not much of a problem. Problems start later. Let’s agree on the fact that everyone has a gift – more or less. And there are giants of art that are born that way. But the more talented a painter, the more hardworking he/she is. There is a common saying – “Talented, but lazy” – this is unimaginable in painting. If a person is talented, he works a lot, but that who works a lot, might as well be ungifted. You can become a master of technology, but there are things, that cannot be generated artificially. A masterpiece is a piece of work that carries a strong, vital energy. Talent is sometimes hard to discover – it’s sometimes seen from childhood, sometimes found very late. For example: Van Gogh was a church person over his thirties when he started to paint, Rafael was 26 or 27 when he died and he had already said his word. “Has everything been said already?”
scene would be in a specific episode, how he’d use shadows and lights… I remember expressing my opinion and assumptions on several details my childish impudence a couple of times with. Later, when he moved to Italy and shot the pieces of the final period, I was very surprised and glad when I saw several scenes built with my advice taken into account. I feel shy to talk about this often, but that’s how it was. … So I spent my childhood among artists
– watching people who worked with all their hearts and souls, with full self-oblivion. I saw what hard work painting is – as a result I knew, I’d choose this road. Regarding certain stereotypes: Gift/Hard work Can you teach painting? There is no gift without hard work, just like there is no hard work without a gift.
Everything new is a well forgotten old – this is an axiom. Inventing a bicycle has nothing to do with arts. Everything develops spirally. You don’t need to invent anything – everything is already there in the world – you just need to find it. It carries. If you are focused on inventing something new “artificially”, there is a big chance you won’t be able to do it. Culture cannot develop separately from current events – art and environment are a whole. For example, at the end of the 19th century, when industrialization began and technical progress inflamed, they learned to blow glass and showcases appeared, they made cars and distance decreased, they discovered electricity – they got new views of interior and exterior… Material existence changed at the time and this caused big changes in art, many “isms” formatted: Impressionism, Expressionism, Abstractionism, Post impressionism, Fauvism, Cubism, Pointillism… As a result we got one of the most interesting eras from the point of cultural development Image of a drunken artist A masterpiece is created only in sobriety – an artist goes to an easel as to a confes-
MARCH
201 2
39
PORTRAIT
sion – there you are completely transparent! A piece done in a non-sober state – is the area of Fantastic. Trust me, even the artist who like drunkenness or any other form of non-sobriety, are completely “clean” while working! … And this is not just my attitude – any painter would tell you the same! Realizing the inevitability of death, to be more productive? The problem is that, in most cases, a person lives with either the past, or the future. I think that all artists feel the present, the momentary world much sharply than the rest of the people. When you’re holding a brush every day, mix different paints and create something, you know that if you don’t do what has to be done today, it will form as something different, or be completely lost tomorrow. That is why you have to manage today! This process
40
201 2
MARCH
is often called a “creative combustion”, but it’s not burning – it’s our life, the life of painters. I always say and I will do so now, painting is not a profession, painting is a lifestyle. There are short-term periods when you don’t work at the easel – you are not ready for a “confession”, but you do a lot during this time – you collect, think, reflect – this is also work! You never stop – that’s impossible! Brilliant people are immortal in a sense that mankind always remembers them – every artist is probably striving for immortality! If they achieve it or not, is for the mankind to decide… Thanks to my teachers I want to thank my teachers: Givi Tseradze, Givi Kasradze, Temo Machavariani, Bezhan Shvelidze, Dimitri Khakhutashvili, Zurab Nizharadze, Edmund Kalandadze, Levan Tsutskiridze, Rusiko Gachechiladze, Shota
Kuprashvili, Zurab Samkharadze, Eter Kakabadze, Tengiz Kikaleishvili, Tengiz Samsonadze, Dinara Nodia, Dimitri Eristavi… these people have taught me many things – they were in fact the “living encyclopedias”. I’ve gone through a wonderful school. On the third year I realized all of a sudden that it was over, I had passed the age of changes and I could already work as I felt and wanted to. One of the teachers once told me: “If there is a perfect ear in music, there is a perfect ear in painting and you have it”. I am very glad for that – colors are a separate world, an amazing world! The 90’s Cultural heritage is created every day. It’s important that this process does not stop. In the 90’s we lived for survival and even in this harsh period, we, the artists, still
PORTRAIT
worked constantly. For example: in 1991 Dato Aleksidze, Vazha Mikaberidze and I arranged an exhibition at Karvasla, where the minister of culture of the time came on foot to attend. Can you imagine?! What I wanted to say is that in that awful period, when it was very dark and cold, when ministers walked on foot, we did not stop working. Art-class In 2007 I decided to open a study-creative studio I called “Eka Abuladze Art-class”. This is a studio where a person of age over nine, with any kind of interest or profession can study painting, drawing, composition and the basics of art history. Training goes through in groups – the maximum of students per senior-group is 7-8 people and the studies are 3-4 hours long. Everyone choses an individual schedule at the beginning of the year. The art-class academic year starts on September 15 and ends with a yearly report exhibition arranged by the middle of June. Visiting teachers often teach art history and basics of composition, among them are: artist-painter, Professor Tina Ratiani-Tskhadadze and art critic, direct of the “Union of New Arts” – Rusiko Oat. Besides, the art-class also holds masterclasses and lectures in different humanitarian and technical subjects, what helps artists to broaden their outlook and expand their knowledge in different directions, because painting is not art depending solely on muse and lyrics. A painter is also a handicraftsman. That is why it’s important to understand chemistry, physics, optic, 3 dimensional spaces, anatomy and other natural sciences. Accordingly, it’s been 3 years that within the art-classes, lectures in Astronomy are held, taught by astronomer, Professor Gia Javakhishvili. We also have summer practices. in summer of 2010 it was held in Abastumani – we visited the Abastumani Astrophysics Observatory, where there were night-sky observations and astronomy lectures held for us; we also went sightseeing to the historic monuments of Samtskhe-Javakheti. It’s been 2 years since there’s a Junior-group at the art-class, where students are between 4 and 9 years old. Here the studies are conducted by a graphic designer Manana Kavtaradze. The aim of the Junior-group is to open up children’s artistic potential, fully maintain their individuality and prepare
თითქმის ყოველ დღე მოდიოდა ჩვენთან. ერთად ვვახშმოდით, ჩაის ან ყავას ვსვამდით, ვსაუბრობდით... ანდრეი ეკოს მეძახდა. საოცარი იყო, რომ საუბრისას დეტალურად აღწერდა გადასაღებ ფილმებს, ზუსტად იცოდა, როგორი სიმუქის კადრი ექნებოდა კონკრეტულ ეპიზოდში, როგორ გამოიყენებდა შუქ-ჩრდილებს... მახსოვს, ბავშვური უტიფრობით ერთი-ორჯერ ჩემი აზრიც გამოვხატე და რამდენიმე კონკრეტულ დეტალზეც ვარაუდები გამოვთქვი. მერე, როცა იტალიაში გადავიდა საცხოვრებლად და ბოლო პერიოდის ფილმები გადაიღო, გაოცებული და გახარებული დავრჩი, როცა ერთ-ერთ ფილმში ჩემი რჩევის მიხედვით აწყობილი რამდენიმე კადრი ვნახე. ძალიან მერიდება ხოლმე ამაზე საუბარი, მაგრამ ასე იყო. მოკლედ, მთელი ბავშვობა ხელოვანთა წრეში გავატარე ვუყურებდი ადამიანებს, რომლებიც მთელი სულითა და გულით, უდიდესი თავდავიწყებით მუშაობდნენ. ვხედავდი, როგორი მძიმე შრომაა მხატვრობა, თუმცა ზუსტად ვიცოდი, რომ ამ გზას ავირჩევდი. რამდენიმე სტერეოტიპის შესახებ: ნიჭი/შრომა - ისწავლება თუ არა ხატვა? ნიჭი შრომის გარეშე არ არსებობს, ისევე, როგორც შრომა ნიჭის გარეშე. ხატვა შეიძლება სპილოსაც ასწავლო და ასწავლიან კიდეც. ეს პრობლემა არ არის. პრობლემები მერე იწყება. მოდით, შევთანხმდეთ, რომ ნიჭი აქვს ყველას, მეტ-ნაკლებად. კიდევ არიან ბუმბერაზები, რომლებიც უბრალოდ ასეთებად იბადებიან. მაგრამ, რაც უფრო მეტად ნიჭიერია მხატვარი, მით უფრო მეტია მისი შრომისუნარიანობაც. ხომ არსებობს გავრცელებული ფრაზა - „ნიჭიერია, მაგრამ ზარმაცი“ - მხატვრობაში ეს წარმოუდგენელია. თუ ადამიანი ნიჭიერია, აუცილებლად ძალიან ბევრს მუშაობს, თუმცა ის, ვინც ძალიან ბევრს მუშაობს, თავისუფლად შეიძლება უნიჭოც აღმოჩნდეს. შეიძლება გახდე ოსტატი ტექნიკაში, მაგრამ არის რაღაცები, რისი ხელოვნურად გამომუშავებაც უბრალოდ შეუძლებელია. შედევრი არის ნამუშევარი, რომელიც ძლიერ სასიცოცხლო ენერგიას ატარებს. ნიჭი ზოგჯერ ძნელი აღმოსაჩენია - ხან ბავშვობიდან ჩანს, ხან ძალიან გვიან აღმოაჩენენ ხოლმე. მაგალითად: ვან-გოგი 30 წელს გადაცილებული საეკლესიო პირი იყო, როცა ხატვა დაიწყო, რაფაელი კი 26 თუ 27 წლის ასაკში გარდაიცვალა და ყველაფერი უკვე ნათქვამი ჰქონდა. „უკვე ყველაფერი ნათქვამია?“ ყველაფერი ახალი კარგად დავიწყებული ძველია - ეს აქსიომაა. ველოსიპედის გამოგონება არაფერ შუაშია ხელოვნებასთან. ყველაფერი სპირალურად ვითარდება. არაფრის გამოგონება არ გჭირდება - სამყაროში ყველაფერი ისედაც არის, მთავარია იპოვო. თუ მომართული ხარ, რომ „ხელოვნურად“ ახალი გამოიგონო, დიდი ალბათობაა რომ ამას ვერ გააკეთებ. კულტურა ვერ ვითარდება მიმდინარე მოვლენებისგან განყენებულად - ხელოვნება და გარემო ერთი მთლიანობაა. მაგალითად, მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოს, როცა ინდუსტრიალიზაცია დაიწყო და ტექნიკური პროგრესი გაღვივდა, შუშის გაბერვა ისწავლეს – გაჩნდა ვიტრინები, ავტომობილი – შემცირდა მანძილები, ელექტრობა აღმოაჩინეს - ინტერიერის და ექსტერიერის ახალი ხედები მიიღეს... ამ დროს მატერიალური ყოფა შეიცვალა და სწორედ ამან გამოიწვია
MARCH
201 2
41
PORTRAIT
დიდი ძვრები ხელოვნებაში, ჩამოყალიბდა უამრავი „იზმი“: იმპრესიონიზმი, ექსპრესიონიზმი, არტ ნუვო, აბსტრაქციონიზმი, პოსტ იმპრესიონიზმი, ფოვიზმი, კუბიზმი, პუანტელიზმი... შედეგად კულტურული განვითარების თვალსაზრისით მივიღეთ ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ეპოქა. ლოთი მხატვრის ხატი შედევრი იქმნება ფხიზელ მდგომარეობაში მოლბერტთან მხატვარი მიდის ისე, როგორც აღსარებაზე - იქ გამჭვირვალე ხარ! არაფხიზელ მდგომარეობაში შესრულებული ნამუშევარი ფანტასტიკის სფეროა. მერწმუნეთ, ის მხატვრებიც კი, რომელთაც სიმთვრალე მოსწონთ, მუშაობის დროს სრულიად „სუფთები“ არიან! და ეს მხოლოდ ჩემი მოსაზრება არ არის, ამავეს გეტყვით ნებისმიერი მხატვარი! სიკვდილის გარდაუვალობის გაცნობიერება იმისათვის, რომ ნაყოფიერი იყო? პრობლემა ის არის, რომ უმეტეს შემთხვევაში, ადამიანი წარსულით ან მომავლით ცხოვრობს. მე მგონია, რომ ყველა ხელოვანი აწმყოს, წუთისოფლის წამიერებას ბევრად უფრო მძაფრად შეიგრძნობს, ვიდრე დანარჩენები. როცა ყოველდღიურად გიჭირავს ფუნჯი, ურევ საღებავს და ქმნი რაღაცას, იცი, რომ თუ გასაკეთებელი დღესვე არ გააკეთე, ხვალ სულ სხვა რამედ ფორმირდება ან საერთოდ დაიკარგება. ამიტომ, უნდა მოასწრო! ამ პროცესს ხშირად შემოქმედებით წვას უწოდებენ, მაგრამ წვა არ არის, ეს არის მხატვრების ცხოვრება. მითქვამს და ახლაც გავიმეორებ, მხატვრობა პროფესია არ არის, მხატვრობა - ცხოვრების წესია. არის ხოლმე ხანმოკლე პერიოდები, როცა მოლბერტთან არ მუშაობ - „აღსარებისთვის“ ჯერ მზად არ ხარ, მაგრამ ამ დროს აკეთებ ძალიან ბევრს, აგროვებ, ფიქრობ, აზროვნებ - ესეც მუშაობაა! არასოდეს ჩერდები - გამორიცხულია! გენიალური ადამიანები უკვდავები არიან იმ თვალსაზრისით, რომ კაცობრიობა მათ მუდმივად იხსენებს. ყველა ხელოვანი ალბათ უკვდავებისკენ მიისწრაფვის! აღწევენ თუ ვერა ამას, უკვე კაცობრიობის გადასაწყვეტია ... მადლობა ჩემს პედაგოგებს დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო ჩემს პედაგოგებს: გივი ცერაძეს, გივი კასრაძეს, თემო მაჭავარიანს, ბეჟან შველიძეს, დიმიტრი ხახუტაშვილს, ზურაბ ნიჟარაძეს, ედმუნდ კალანდაძეს, ლევან ცუცქირიძეს, რუსიკო გაჩეჩილაძეს, შოთა კუპრაშვილს, ზურაბ სამხარაძეს, ეთერ კაკაბაძეს, თენგიზ კიკალეიშვილს, თენგიზ სამსონაძეს, დინარა ნოდიას, დიმიტრი ერისთავს ... ამ ადამიანებმა უამრავი რამ მასწავლეს, ფაქტობრივად „ცოცხალი ენციკლოპედიები“ იყვნენ. საოცარი სკოლა მაქვს გავლილი.
42
201 2
MARCH
მესამე კურსზე მოულოდნელადად მივხვდი, რომ მორჩა, გავიარე გარდატეხის ასაკი და უკვე შემიძლია ვიმუშავო ისე, როგორც მე ვგრძნობ და მინდა. ერთხელ ერთ-ერთმა პედაგოგმა მითხრა, თუ არსებობს აბსოლუტური სმენა მუსიკაში, არსებობს აბსოლუტური სმენა ფერწერაშიც და შენ ის გაქვსო. უზომოდ ბედნიერი ვარ ამით - ფერი ხომ ცალკე სამყაროა, საოცარი სამყარო! 90-იანები კულტურული მემკვიდრეობა ყოველდღე იქმნება. მნიშვნელოვანია, რომ არ მოხდეს ამ პროცესების წყვეტა. 90-იან წლებში ვცხოვრობდით გადარჩენისათვის და ამ მძიმე პერიოდშიც კი, ხელოვანები მაინც მუდმივად ვმუშაობდით. მაგალითად, 1991 წელს დათო ალექსიძემ, ვაჟა მიქბერიძემ და მე მოვაწყეთ გამოფენა ქარვასლაში, სადაც მაშინდელი კულტურის მინისტრი ფეხით მოვიდა. წარმოგიდგენიათ?! იმის თქმა მინდა, რომ იმ საშინელ პერიოდში, როცა ძალიან ბნელოდა, ციოდა, როცა მინისტრები ფეხით დადიოდნენ, მუშაობა არ შევყვიტეთ. არტ-კლასი 2007 წელს გადავწყვიტე გამეხსნა სასწავლოშემოქმედებითი სტუდია, რომელსაც დავარქვი „ეკა აბულაძის არტ-კლასი“. ეს არის სტუდია, სადაც ცხრა წლიდან დაწყებული, ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის, ინტერესისა თუ პროფესიის მქონე ადამიანს შეუძლია შეისწავლოს ფერწერა, ხატვა, კომპოზიცია და ხელოვნების ისტორიის საფუძვლები. მეცადინეობების ფორმა ჯგუფურია - თითო სენიორ-ჯგუფში მაქსიმუმ 7-8 მოსწავლეა, მეცადინეობის ხანგრძლივობა - 3–4 საათი. გრაფიკს ყველა ინდივიდუალურად ირჩევს წლის დასაწყისში. არტ-კლასის სასწავლო წელი იწყება 15 სექტემბერს და მთავრდება წლის საანგარიშო გამოფენით, რომელიც ეწყობა ივნისის შუა რიცხვებში. ხელოვნების ისტორიას და კომპოზიციის საფუძლებს პერიოდულად კითხულობენ მოწვეული პედაგოგები, მათ შორის არიან: მხატვარი - ფერმწერი, პროფესორი თინა რატიანი-ცხადაძე და ხელოვნებათმცოდნე, „კავშირი ახალი ხელოვნების“ დირექტორი რუსიკო ოატი. გარდა ამისა, ტარდება მასტერ-კლასები და ლექციები სხვადასხვა ჰუმანიტარულ თუ ტექნიკურ საგნებში, რაც ეხმარება მხატვარს მსოფლმხედველობის გაფართოვებასა და სხვადასხვა მიმართულებით ცოდნის გაღრმავებაში, რადგანაც მხატვრობა არ არის მხოლოდ მუზასა და ლირიკაზე დაყრდნობილი ხელოვნება. მხატვარი ხომ თან ხელოსანია. ამიტომ აუცილებელია, ერკვეოდე ქიმიაში, ფიზიკაში, ოპტიკაში, 3 განზომილებიან სივრცეში, ანატომიასა და სხვა საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში. შესაბამისად, უკვე 3 წელია, არტკლასის ფარგლებში პერიოდულად ტარდება ლექციები ასტრონომიაში, რომელსაც კითხულობს ასტრონომი, პროფესორი გია ჯავახიშვილი.
PORTRAIT
ვატარებთ საზაფხულო პრაქტიკებსაც. 2010 წლის ზაფხულში ჩატარდა აბასთუმანში. ვსტუმრობდით აბასთუმნის ასტროფიზიკურ ობსერვატორიას, სადაც ჩვენთვის ეწყობოდა ღამის ცის დაკვირვებები და ასტრონომიის ლექციები; პარალელურად დავათვალიერეთ სამცხე-ჯავახეთის ისტორიული ძეგლები. უკვე 2 წელია, რაც არტ-კლასში ფუნქციონირებს იუნიორ-ჯგუფი, სადაც მოსწავლეთა ასაკი 4-დან- 9 წლამდეა. მეცადინეობებს უძღვება მხატვარი გრაფიკოსი მანანა ქავთარაძე. იუნიორ-ჯგუფის მიზანია ბავშვის შემოქმედებითი პოტენციალის გახსნა, მისი ინდივიდუალურობის სრული შენარჩუნება და შემზადება სენიორ-ჯგუფში მუშაობისთვის. იუნიორ-ჯგუფის მეცადინეობები ძირითადად მიმდინარეობს შაბათ-კვირას. ჯგუფში მაქსიმუმ 5 ბავშვია. აქ მეცადინეობების ხანგრძლივობა 2 საათია. დანარჩენი, ყველაფერი მიმდინარეობს არტ-კლასის საერთო გრაფიკით. წელს სიახლეები გვაქვს - ფუნქციონირებს ანიმაცია- მულტიპლიკაციის და თოჯინebის სახელოსნო, რომელსაც მხატვარ-ანიმატორი ლელა ტაბლიაშვილი უძღვება. ამავე დროს არტ-კლასი ატარებს საზაფხულო კურსებს მსურველთათვის, რომლებიც წლის განმავლობაში ვერ ახერხებენ მეცადინეობებზე დასწრებას ან საერთოდ სხვა ქვეყანაში ცხოვრობენ და ზაფხულობით ჩამოდიან თბილისში. საქმეში, რომელიც მე წამოვიწყე, აუცილებლად უნდა არსებობდეს შემოქმედებითი ინტერესი, თანაც დიდი დოზით! აი, ამ განწყობით დავიწყე მუშაობა და შედეგებით მივხვდი, რომ კარგ საქმეს ვაკეთებ. ჯერ ადრეა იმის თქმა, რომ თაობა გავზარდეთ, რადგან არტ-კლასი სულ 6 წელია არსებობს. ჩემი დიდი სურვილია, რომ მუშაობა მრავალმხრივი, საინტერესო და მუდმივად განვითარებადი იყოს!
them to work in the Senior-group. Junior-group studies are mainly on the weekend. Maximum number of students in a group is 5 people. Here the studies are 2 hours long. The rest goes through in a common schedule with the Art-class. We have news this year – there’s a cartoon-animation and dolls workshop, led by artist-animator Lela Tabliashvili. At the same time, the Art-class holds summer courses for those who cannot attend studies throughout the year or live abroad and come back to Tbilisi in summer. What I’ve started has to have an artistic interest, and in a large dose! I started working with this attitude and according to results I realized that I’m doing something good. For now it’s too early to say we’ve raised a generation, because it’s been only 6 years that the Art-class exists. It’s my great desire for work to be diverse, exciting and constantly developing!
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
I
graduated the Academy of Arts, majoring in offset graphics. I was always interested in interior design so I decided to study this area thoroughly. I took classes from an architect Aleko Rkotashvili, who taught me many things, especially spatial planning, which, I think is the primary issue in design. Several years ago I took a short course in design in London and it helped me a lot in improving my skills. Several years ago I took a short course in design in London and it helped me a lot in improving my skills.
48
201 2
MARCH
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
The thing is that I’m interested in everything concerning interior. Unfortunately, there are practically no items and interior accessories in Georgia that I would use in my projects, so I decided to open a shop. This was basically the only way for me to choose my desired collections. We mainly choose collections in Paris, at the - MAISON & OBJET exhibition. The exhibition itself is held twice a year and hosts many interesting brands. We choose the most optimal versions – the product has to be of high quality and at the same time, easily accessible for Georgian customers. Of course we also have exclusive and unique items and these are quite expensive. The collection consists of 10-11 European brands and is quite diverse. For example: one brand has beautiful frames, the other – chandeliers and lampshades, the third one – crystal and porcelain items. In the end the collection is a perfection, with a little of everything. Brands - Kroemer-Germany, Amadeus-France, Q&Q –Spain, ChehomaBelgium, G&C interiors-Denmark, PTMD- The Netherlands, ART-ImportSpain, ADALEYA-Spain, Zandbergen-Netherlands, Asiatides-France, Becara-Spain, Goodwill-Belgium Interior design in Georgia I would change many things in the contemporary Georgian design, but talking about this would take us far; there are already certain positive changes, although this is just the beginning. There are many things to improve and this takes time. The term “Euro-repair” is slowly declining, which never really had anything to do with the European design. People pay more attention to design now, than several years ago. Aesthetic sense of beauty is very important in interior, be it classical or contemporary… Each item should be harmonized and create a whole. Personally I like the synthesis of old and modern things very much when distributed correctly their unity creates a very comfortable and interesting environment. Features of interior design Our job is not easy; we often have to work 24/7. There are details that cause certain complications. You have to think about many things simultaneously to do everything as you’ve intended. You are constantly in touch with representatives of the brands in store, since, along with Paris, we often get our items through the internet. Especially pleasant and at the same time the most labor-consuming is the exhibition itself, held in Paris. We inspect huge pavilions from dusk till dawn, to study the European trends and then compile a collection taking them into consideration. It should be noted that the process itself is very tiring, but it’s so interesting that I feel tired only upon arrival at the hotel. Receiving the collection is also an overwhelming process - opening boxes and then placing items in the shop according to the composition of the array. I have a wonderful team, thus everything goes through with quite a cheer.
მაიკო ჯიმშელეიშვილი საკუთარი ბიზნესის შესახებ
დ
ავამთავრე სამხატვრო აკადემია, დაზგური გრაფიკა. ყოველთვის ძალიან მაინტერესებდა ინტერიერის დიზაინი, ამიტომაც გადავწყვიტე, საფუძვლიანად შემესწავლა ეს სფერო. ვემზადებოდი არქიტექტორ ალეკო კორკოტაშვილთან, რომელმაც ბევრი რამ მასწავლა, განსაკუთრებით კი სივრცის დაპროექტება, რაც, მე ვთვლი, უპირველესი საკითხია დიზაინში. რამდენიმე წლის წინ ლონდონში გავიარე ინტერიერის დიზაინის მოკლე კურსი, რაც საგრძნობლად დამეხმარა კვალიფიკაციის ამაღლებაში. საქმე ისაა, რომ მაინტერესებს
ყველაფერი, რაც ინტერიერს ეხება. სამწუხაროდ, საქართველოში თითქმის არ არსებობს ნივთები და ინტერიერის აქსესუარები, რომლებსაც ჩემს პროექტებში გამოვიყენებდი, ამიტომაც გადავწყვიტე მაღაზიის გახსნა. ფაქტობრივად ეს გახლდათ ერთადერთი გზა ჩემთვის სასურველი კოლექციების შესარჩევად. კოლექციას ძირითადად პარიზში, გამოფენა MAISON & OBJET-ზე ვარჩევთ. თვითონ გამოფენა წელიწადში ორჯერ იმართება და უამრავ საინტერესო ბრენდს მასპინძლობს. ჩვენ ოპტიმალურ ვარიანტებს ვარჩევთ აუცილებელია პროდუქტი ხარისხიანი იყოს და ამავდროულად ქართველი მომხმარებლისთვის ხელმისაწვდომი. რა თქმა უნდა, გვაქვს ექსკლუზიური და უნიკალური ნივთებიც და ეს ნივთები საკმაოდ ძვირია. კოლექცია 10-11 ევროპული ბრენდით
არის დაკომპლექტებული და საკმაოდ მრავალფეროვანია. მაგალითად: ერთ ბრენდს ლამაზი ჩარჩოები აქვს,
I love what I do very much. I believe that a job done with love will help me overcome all kinds of difficulties. MARCH
201 2
49
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
მეორეს - ჭაღები და ბრები, მესამეს - ბროლის და ფაიფურის ნივთები. საბოლოოდ სრულყოფილი კოლექცია იქმნება. ბრენდები - Kroemer-Germany, Amadeus-France, Q&Q –Spain, Chehoma-Belgium, G&C interiors-Denmark, PTMD- The Netherlands, ART-Import-Spain, ADALEYA-Spain, Zandbergen-Netherlands, Asiatides-France, Becara-Spain, Goodwill-Belgium ინტერიერის დიზაინი საქართველოში თანამედროვე, ქართულ დიზაინში ბევრ რამეს შევცვლიდი,
მაგრამ ამაზე ლაპარაკი შორს წაგვიყვანს... უკვე შეინიშნება გარკვეული პოზიტიური ძვრები, თუმცა ეს მხოლოდ დასაწყისია, ბევრი რამ არის დასახვეწი, ამას კი დრო სჭირდება.
ნელ-ნელა ხმარებიდან გადადის ტერმინი “ევრო-რემონტი”, რომელსაც არანაირი კავშირი არ აქვს ევროპულ დიზაინთან. ხალხი ახლა უფრო დიდ ყურადღებას აქცევს დიზაინს, ვიდრე რამდენიმე წლის წინ. ინტერიერში ძალიან მნიშვნელოვანია ესთეტიკური სილამაზის შეგრძნება, იქნება ის კლასიკური თუ თანამედროვე... აუცილებელია, თითოეული ნივთი ერთმანეთთან ჰარმონიაში მოდიოდეს და ერთ მთლიანობას ქმნიდეს. მე პირადად ძალიან მომწონს ძველებური და თანამედროვე ნივთების სინთეზი, მათი სწორად განაწილებული ერთიანობა საოცრად მყუდრო და საინტერესო გარემოს ქმნის. ინტერიერის დიზაინის თავისებურებები ჩვენი საქმე მარტივი არაა, ხშირად გვიწევს 24 საათიან რეჟიმში მუშაობა. არის წვრილმანები, რომლებიც ერთგვარ სირთულეებს ქმნის. ერთდროულად ბევრ რამეზე უნდა იფიქრო, რომ ყველაფერი ზუსტად ისე გამოვიდეს, როგორც ჩაფიქრებული გაქვს. მუდმივი კონტაქტი გვაქვს მაღაზიაში წარმოდგენილი ბრენდების წარმომადგენლებთან, რადგან პარიზის გამოფენებს გარდა ხშირად ვუკვეთავთ ნივთებს ინტერნეტით. განსაკუთრებით სასიამოვნო და ამავდროულად ყველაზე შრომატევადი თვითონ გამოფენაა პარიზში. დილიდან საღამომდე უზარმაზარ პავილიონებს ვათვალიერებთ, ევროპაში არსებული ტენდენციების შესწავლა და შემდეგ, მათი გათვალისწინებით, კოლექციის შედგენა. უნდა ითქვას, საოცრად დამღლელია, მაგრამ იმდენად საინტერესოა, რომ დაღლას პირადად მე მხოლოდ სასტუმროში მისვლისას ვგრძნობ ხოლმე. სასიამოვნო პროცესია კოლექციის მიღებაც, ყუთების გახსნა და შემდეგ მაღაზიაში კომპოზიციურად გამართული წყობის შესაბამისად განლაგება. შესანიშნავი გუნდი მყავს, ასე რომ, ყველაფერი საკმაოდ მხიარულად მიმდინარეობს. უზომოდ მიყვარს ჩემი საქმე. მჯერა, რომ სიყვარული ყველანაირ სირთულეს გადამალახინებს.
50
201 2
MARCH
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
Doing your job gives you the different kind of motivation
“Hello Kitty” was opened on 1st of June, the International Children's Day. One of my Husband's friend wanted to be a franchisor of ‘Sanrio’ brand at the Georgian market and asked me for an advice as it was a brand for girls. It happened so that we opened the shop together in the end.
Before I started ‘Hello Kitty’ business I mostly had lived abroad - I spent 10 years in Moscow and afterwards I stayed for a while in Germany. I always wanted to come back to Georgia and to start a career here. Soon after coming back I started working on the ‘Mtatsminda’ Park project. I always loved children and wanted to create a fantasy world like the one you can find at the toy stores abroad. ‘Hello Kitty’ gave us such an opportunity. We wanted to establish a place where kids would enter with big smiles on their faces. The slogan of the brand says the same Small Gift, Big Smile. The smile on children’s faces even though buying a small souvenir is very important for me. We are developing step by step. We have recently opened a branch in Kutaisi. From the beginning we faced some problems as people looked at our shop with suspect. They thought the prices would be very high and did not enter the shop. Let me note that the prices start from GEL 1 in our stores. And in addition we have sales and different kind of offers all the time to make our product available for everyone. We tried to recruit the staff carefully. Consultants at the children's stores should always be smiling and have a positive attitude. Unfortunately, service sector is not well developed in Georgia. I'm very happy that along with pink, fantasy world, bows and colorful souvenirs children are greeted with smiley and responsive faces. It is the best part of my job - seeing that you're positively affecting children's emotions - and it is the biggest motivation for me too. Exchanging positive aura fills me up with amazing energy.
48
201 2
MARCH
Tini
Kalandarishvili
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
Future plans
We want to expand our business. We have lots of new things to offer but since kids love surprises we're not giving out our plans. As to me, besides being a co-owner of the store I don't want to abandon my career. Doing your job gives you the different kind of motivation, it's the same in business but I'm not going to stop my personal development. I'm very energetic and I need to spend my energy to be developed in different ways. It's hard when you're only using the half of own resources. I sometimes get tired but as my life is full of positive emotions I'm never bothered by my tiredness That's why I would like to recommend the beginner "business women": they should love and value their jobs, obtain the skills of diplomacy and follow them, and finally try to look the positive sides of the issues they come across.
MARCH
201 2
49
R U N N I N G YO U R O W N B U S I N E S S
შენი საქმის კეთებისას სულ სხვანაირი მოტივაცია იჩენს თავს Hello Kitty 1 ივნისს, ბავშვთა დაცვის დღეს გაიხსნა. ჩემი მეუღლის მეგობარმა სანრიოს ქართულ ბაზარზე შემოტანა გადაწყვიტა და რჩევა მკითხა იქიდან გამომდინარე, რომ ეს ბრენდი ძირითადად გოგონებისთვის არის. ისე მოხდა, რომ საბოლოოდ ერთად გავხსენით მაღაზია. სანამ Hello Kitty–მდე მოვიდოდი, ძირითადად საზღვარგარეთ ვცხოვრობდი. 10 წელი მოსკოვში გავატარე, შემდეგ გერმანიაში ვიცხოვრე გარკვეული ხნით. ძალიან მინდოდა, დავბრუნებულიყავი და აქ ამეწყო კარიერა. საქართველოში ჩამოსვლიდან მალე მთაწმინდის პარკის პროექტში დავიწყე მუშაობა. ყოველთვის მიყვარდა ბავშვები და სულ მინდოდა ზღაპრული სამყარო შემექმნა, დაახლოებით ისეთი, უცხოურ სათამაშოების მაღაზიაში შესვლისას რომ გვხდება. Hello Kitty-ს პროექტმა ამის საშუალება მოგვცა. გვინდოდა, შეგვექმნა ადგილი, სადაც ბავში ხალისით შემოვიდოდა. თვითონ ბრენდის სლოგანია – პატარა საჩუქარი, დიდი ღიმილი. სწორედ ეს არის ჩემთვის მნიშვნელოვანი – ღიმილი ბავშვების სახეზე, რომლებმაც, თუნდაც, უმნიშვნელო სუვენირი შეიძინეს. ნელ-ნელა ვვითარდებით, ცოტა ხნის წინ ქუთაისშიც გაიხსნა ფილიალი. ერთადერთი პრობლემა საწყის ეტაპზე იყო გარკვეული უნდობლობა, რადგან ბევრ მომხმარებელს ეგონა, რომ ბრენდიდან გამომდინარე ფასებიც მაღალი იქნებოდა. მინდა აღვნიშნო, რომ ჩვენს მაღაზიებში ფასები 1 ლარიდან იწყება და ასევე მუდმივად გვაქვს ფასდაკლებები და ვაწყობთ სხვადასხვა სახის აქციას იმისათვის, რომ ჩვენი ბრენდის პროდუქცია ყველასთვის მისაწვდომი გავხადოთ. ვცდილობდით პერსონალიც სათანადოდ შეგვერჩია. საბავშვო მაღაზიაში კონსულტანტების მუდამ მომღიმარი სახე უნდა ჰქონდეთ და დადებით მუხტს გასცემდნენ. ასეც არის, საქართველოში სერვისის სფერო, სამწუხაროდ, არც ისე განვითარებულია. ძალიან მიხარია, რომ Hello Kitty-ში შემოსულ პატარებს ვარდისფერ, ზღაპრულ სამყაროსთან, ბაფთებსა და ფერად სუვენირებთან ერთად საპასუხო ღიმილიც ხვდებათ. ჩემი საქმის ყველაზე სასიამოვნო ნაწილი სწორედ ეს არის - ხედავ, რომ დადებითად მოქმედებ ბავშვის ემოციებზე – ეს არის ყველაზე დიდი მოტივაციაც. დადებითი მუხტის გაცვლა-გამოცვლა საოცარი ენერგიით გავსებს.
გეგმები გვინდა, რომ გავფართოვდეთ. უამრავი სიახლე იქნება, თუმცა, ბავშვებს სიურპრიზები უყვართ, ამიტომ სამომავლო გეგმებს ჯერ არ ვახმაურებთ. რაც შემეხება მე, გარდა იმისა, რომ მაღაზიის თანამფლობელი ვარ, მინდა, კარიერასაც არ დავანებო თავი. როცა საქმეს გულით აკეთებ, სხვა მოტივაციაც ჩნდება ხოლმე, რა თქმა უნდა, გარკვეულწილად ბიზნესშიც ასეა, თუმცა კვალიფიციური ზრდის შეწყვეტას არ ვაპირებ. ძალიან ენერგიული ვარ და მრავალწახნაგოვანი, რაც განვითარებისათვის აუცილებელია. როცა რესურსების მხოლოდ ნაწილს იყენებ, ენერგიას სრულად ვერ ხარჯავ. ამით უფრო ვიღლები, მაგრამ ჩემი ცხოვრება იმდენი პოზიტივით არის სავსე და ისე ვცდილობ, სწორედ ამაზე ვკონცენტრირდე, რომ დიდად არ მაწუხებს. სწორედ ამიტომ ვურჩევ დამწყებ “საქმიან ქალბატონებს”, კარგად გაიაზრონ შრომის ფასი, დიპლომატია ყოველთვის და ყველაფერში შეინარჩუნონ და ეცადონ, რომ პოზიტიურ ჭრილში უყურონ ყველაფერს. 50
201 2
MARCH
STO RY
The secret
საიდუმლო
Oprah Winfrey „The big secret in life is that there is no big secret. Whatever your goal, you can get there if you're willing to work.“
The big secret in life is that there is
no big secret. Whatever your goal, you can get there if you're willing to work. “ Miracles never existed for Oprah Winfrey. It’s just that when your mom is a teenager, you live in the dirty suburbs, have excess weight and black skin and get raped at the age of nine while all of this takes place in 60’s US – you’re not really into the whole Santa Claus and Fairy stories. Later she got her private villa on the Maui Island, her musical, a magazine under her name, five books, her most famous show, her brand, her media holding and the rank of one of the richest Americans. “Oprah has undoubtedly more authority over today’s culture than any University president, politician or a religious leader – probably more than the Pope himself” - they say. There are many cases like this one, stories of “Zero to Heaven”. They try to makes us believe that a happy life comes in a miraculous fashion; give us the initial picture and then the result – success and nothing about the little details in-between. Today Oprah is the number one black millionaire. Everything she pays even a little attention to, becomes popular. Her listeners, readers and followers take her advice and attitudes as formulas for life and the most beautiful girls all across America learn how to take care of themselves from her magazine.
52
201 2
MARCH
STO RY
…She got her first pair of shoes when she was 6 – because of illiteracy her parents mispronounced her name, which was supposed to be biblical” Orpah”, and thus it switched to ”Oprah”. Then the unmarried couple finally separated and left the girl to grow up at her grandmother’s place. The only positive things she mentions while talking about her childhood are her grandmother and how she imitated a journalist holding a hairbrush while interviewing her dolls as they sat on her bed as if they were the audience. She gave her first speech at the church; she was only three and became famous as “The little speaker”; after that, whenever she was asked about her future profession, she’d say: “I want to be paid for talking”. She had an effective character from the beginning; she learned how to read and write at the age of three and addressed her kindergarten teacher with a letter: she would not go to school, since her place was in the first grade already – Oprah was transferred to the third grade the next year. Despite the material hardship and unprecedented problems, Oprah was the best student at school and the university. She would go to school in Nashville for the night, tired of taking care of her siblings, drying her tears on the way after everyday fights with her mother. The victim of negligence at home, she was in the spotlight at school. The hard life with her mother in the city did not matter and neither did the chain of harmful, rough and unjustified relationships – this young woman was always energetic, completely concentrated on her wills. She was soon elected as president of school and finally,
ო
პრა უინფრისთვის არ არსებობდა სასწაულები. საქმე ისაა, რომ, როდესაც დედა თინეიჯერი გყავს და ორივე ერთად მარტო ცხოვრობთ მიგდებული სოფლის ბინძურ უბანში, ჭარბი წონა გაქვს, შავი კანი, ხოლო ცხრა წლის ასაკში გაუპატიურებენ და ეს ყველაფერი ამერიკის სამოციანებში ხდება, ფერიებისა და სანტა-კლაუსისათვის მაინცდამაინც არც გცხელა. მერე, რაღა თქმა უნდა, იყო მისი პრივატული ვილა მაუის კუნძულზე, მისი მიუზიკლი, მისი სახელობის ჟურნალი, მისი ხუთი საავტორო წიგნი, მისი ყველაზე ცნობილი შოუ, მისი ბრენდი, მისი მედია ჰოლდინგი და ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი ამერიკელის წოდება. „ოპრას უდავოდ ბევრად მეტი გავლენა აქვს დღევანდელ კულტურაზე, ვიდრე ნებისმიერი უნივერსიტეტის პრეზიდენტს, პოლიტიკოსს, რელიგიურ ლიდერს, შეიძლება, რომის პაპზე მეტიც“ - ასე ამბობენ.
ძალიან ბევრია ასეთი ისტორია, ამბები ”ნულიდან ზეცამდე.” ისინი გვაჯერებენ, რომ ბედნიერი ცხოვრება სასწაულებრივად მოდის, გვაძლევენ საწყის სურათს და შემდეგ საბოლოო შედეგს - წარმატებას და არასოდეს პროზაულ პატარა დეტალებს, რაც ხდებოდა ამ ყველაფერს შორის. ოპრა დღესდღეობით პირველი შავკანიანი მილიონერია. ყველაფერი პოპულარული ხდება, რასაც ის თავის მცირედ ყურადღებას დაუთმობს. მისი მსმენელი, მკითხველი და, შეიძლება ითქვას, მიმდევარიც კი, ოპრას რჩევებსა და შეხედულებებს ცხოვრების ფორმულად მიიჩნევს, ხოლო მთელი ამერიკის მასშტაბით ულამაზესი გოგონები მისი სახელობის ჟურნალიდან სწავლობენ თავის მოვლას. ...თავად მას კი პირველად ფეხსაცმელი 6 წლისას უყიდეს. მისი სახელი, რომელიც უნდა ყოფილიყო ბიბლიური „ორპა“, მშობლებმა წერა-კითხვისა და გამოთქმის პრობლემების გამო შეცდომით შეცვალეს „ოპრა“-თი. შემდეგ დაუქორწინებელი მშობლემი ერთმანეთს საბოლოოდ დაშორდნენ და
გოგონა ბებიასთან დატოვეს გასაზრდელად. ბავშვობის ტკბილ მოგონებად იხსენებს ბებიას და საკუთარ ოთახში თოჯინებისგან აღებულ ინტერვიუებს. მისი აუდიტორია მისივე საწოლზე იჯდა და ოპრაც სავარცხლით ხელში
MARCH
201 2
53
STO RY
იმიტირებდა ჟურნალისტს. პირველი სპიჩი ეკლესიაში ჰქონდა, სულ სამი წლის იყო და ცნობილი გახდა, როგორც ”პატარა სპიკერი”, ამის შემდეგ კითხვისას მომავალ პროფესიაზე, პირდაპირ ასე პასუხობდა: ”მე მინდა ლაპარაკში მიხდიდნენ.” ეფექტური ხასიათით კი ის თავიდანვე გამოირჩეოდა. სამი წლისამ ისწავლა წერა-კითხვა და ბაღის მასწავლებელს წერილით მიმართა: ის არ წავა ბაღში, რადგან მისი ადგილი უკვე პირველ კლასშია. ოპრა მესამე კლასში გადაიყვანეს მომდევნო წელს. მატერიალური გაჭირვებისა და არნახული პრობლემების ფონზე ოპრა საუკეთესო სტუდენტი იყო სკოლაშიც და უნივერსიტეტშიც. ნეშვილის სკოლაში მიდიოდა მთელი ღამით. და-ძმის მოვლისაგან დაღლილი, დედასთან ყოველდღიური ჩხუბის შემდეგ, გზაში იწმენდდა ცრემლებს. ოჯახში უყურადღებობის მსხვერპლი მთელი სკოლის ყურადღებას იპყრობდა. უკვე მნიშვნელობა არ ჰქონდა მძიმე ცხოვრებას დედასთან ქალაქში, საზიანო, უხეში და გაუმართლებელი რომანტიკული ურთიერთობების ჯაჭვს - ახალგაზრდა ქალს არასდროს ელეოდა ენერგია, ის მთლიანად იყო კონცენტრირებული საკუთარ სურვილზე. ცოტა ხანში სკოლის პრეზიდენტადაც კი აირჩიეს. საბოლოოდ, თინეიჯერულ ასაკში, ნამდვილი, ქვეყნის პრეზიდენტიც გაიცნო. სკოლის ბოლო წლებში ოპრა ჰოლივუდისკენ გაემართა, სადაც ნამდვილი ჩამწერი სტუდიები იხილა, დრამ. წრის ერთ-ერთ რეპეტიციაზე პირველად შესთავაზეს სამსახური – რადიოში, სადაც ახალი ამბების წაკითხვა მოუხდებოდა. პარალელურად ჩააბარა ტენესის უნივერსიტეტში პერფორმანსული ხელოვნებისა და კომუნიკაციის ფაკულტეტზე. ღამით მუშაობდა და დღისით სწავლობდა, თუმცა, ”მის შავკანიანი ტენესის” კონკურსში მიიღო მონაწილეობა და გაიმარჯვა. ”მე საკუთარი თავი გავაკვირვე” ამბოდა ის. უნივერსიტეტი მისთვის ბევრს ნიშნავდა. თავად მოიპოვა სტიპენდია. მაშინ, როცა ბევრი შავკანიანი უმაღლეს განათლებაზე ვერც კი ოცნებობდა. შემდეგ იყო პირველი სამუშაო CBS-ზე და მრავალი კონფლიქტი, ოპრა სამსახურიდანაც გააგდეს, რადგან შუა ეთერში სიცილი აუტყდა, თუმცა, მომენტში, როდესაც დილის ტოქ-შოუს თანაწამყვანად დანიშნეს, შეიცვალა ყველაფერი. "People Are Talking" - ასე ერქვა შოუს და სწორედ ოპრამ გახადა ის პოპულარული. ერთ-ერთი ჩანაწერი ყოველი შემთხვევისათვის გააგზავნა შოუსათვის "A.M. Chicago", რომელსაც მოგვიანებით უკვე ”ოპრა უინფრის შოუ დაერქვა.” დანარჩენი კი უკვე ვარსკვლავების ულევი ცვენა იყო მისთვის. ამ გამორჩეული პიროვნების ყველაზე მთავარი დამსახურება ისაა, რომ მას არასოდეს დაუკარგავს აბსოლუტური უშუალობა და ღია დამოკიდებულება ხალხთან, სწორედ ამან ჩამოაყალიბა განუმეორებელ ორატორად. არსებობს მრავალი ბლოგი, სტატია, ესეც კი, რომელიც განიხილავს ოპრას ფენომენსა და მისი წარმატების საიდუმლოს. დეტალურად განიხილავდნენ მის დღის რეჟიმს, დიეტას, მუშაობის მეთოდებსა და დაუსრულებლად ეკითხებოდნენ ”როგორ, როგორ, როგორ?”
54
201 2
MARCH
still a teenager, she met the real president of the United States. In the final years of school Oprah headed to Hollywood where she first saw real recording studios. On one of her drama circle rehearsals she was offered her first job at the radio, where she would have to read the news. Simultaneously she enrolled at the University of Tennessee on the faculty of performance art and communications – she worked night shifts and studied during the day. She participated in the “Black Miss Tennessee” competition and won. “I surprised myself” – she said. University meant a lot to her – she got the scholarship on her own, when at that time, most of the black people didn’t even dream of higher education. Then was her first job at CBS and many conflicts – Oprah even got fired because she burst into laughter on air, but everything changed once she was appointed the host of the morning talk show. The name of the show was “People Are Talking” and Oprah was the one who made it popular. She sent one of the recordings to the show to
STO RY
”მის წარმატებაში არ არის ნატამალი ცინიკურობისა და ქედმაღლობისა, ის უბრალოდ გაჟღენთილია ღრმა და წარუშლელი სურვილით, მისცეს ხალხს იმედი, სწორედ ესაა მთავარი საიდუმლო. როდესაც ისმენ მის ისტორიას, შეუძლებელია, არ დაიჯერო, რომ თავადაც შეძლებ...”- იტყობინება ნიუ იორკ თაიმსი. მართლაც ყველაზე გვიანი ამ ეტაპისათვის, მაგრამ არა საბოლოო ხაზი მის ცხოვრებაში, არის მისი ქველმოქმედება. როდესაც მსგავსი მიღწევები გაქვს და წვალებით ამოძვერი გაჭირვებიდან, ძალიან რთულია დამსახურებული სიმდიდრით დაუსრულებლად არ დატკბე. შესაბამისად მსგავს ადამიანებს იშვიათად აქვთ სურვილი, შეხება იქონიონ პრობლემებთან. თუმცა ოპრას წამითაც არ დაუხუჭავს თვალები. მას ხალხისათვის მრავალი სახის დახმარება აქვს გაწეული: მატერიალური თუ მორალური. მრავალი მილიონი დოლარი აქვს გადარიცხული სხვადასხვა ტიპის ქველმოქმედებისათვის: გოგონების აკადემიური განვითარება სამხრეთ აფრიკაში, ცხოველების დახმარება და შიდსის პრევენციის აქციები. თავისივე მოხვეჭილი პოპულარობა მან ამ იდეების გავრცელებაში გამოიყენა. აქტიურად არეკლამებდა მნიშვნელოვან კამპანიებს, როგორც თავისი შოუს საეთერო დროში, ისე მის გარეთაც. მიენიჭა 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე საპატიო ფილანტროპის წოდება. საბოლოო ჯამში მას დაახლოებით მილიარდი დოლარი აქვს დახარჯული ქველმოქმედებაზე. ”ოპრას მთავარი საიდუმლო ალბათ დაუღალავ ინტერესში და ულევ ენერგიაშია, უნარში მისცეს შანსი მომენტს და უკანმოუხედავად გაჰყვეს ახალს, ენდოს და დაიხარჯოს მათზე.” როდესაც მოტივაციის ნაპერწკალი მოდის ჩვენამდე და დიდ იმედებს გვამყარებინებს, თვალწინ გვიდგება ამერიკული ფილმების ჩვეული, მოკლე მონტაჟით ნაჩვენები გზა წარმატებამდე, სადაც ყველაფერი სილამაზის სალონით იწყება, გრძელდება ტრენაჟორზე სირბილით წიგნით ხელში, სულ რაღაც სამ წუთში ფილმის კულმინაციურ მომენტამდე, ხოლო შემდეგ საბოლოო გამარჯვებამდე მივყავართ. თუმცა ოპრამ, რომელიც ასეთი ფორმულის მქონე საზოგადოებაში გაიზარდა, ალბათ ყველაზე კარგად გააცნობიერა პატარა გამარჯვებების ნელი, რთული და დამსახურებული გზა. ”გააკეთეთ რამე ისეთი, რაც გგონიათ არასდროს გამოგივათ, დამარცხდით, სცადეთ კიდევ და ამჯერად უკეთესად” - ის მეთოდურად, დაუღალავად შრომობდა და ამბობდა: ”მე არ მჯერა წარუმატებლობის, თუ პროცესი სასიამოვნო იყო, მაშინ ეს არ შეიძლება იყოს წარუმატებლობა.” შემდეგში უკვე ცნობილი ოპრა ყოველთვის გაუსვამს ხაზს იმას, რომ ძალიან დიდი შრომა მხოლოდ იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუ საყვარელი საქმის კეთება უკვე სიამოვნებაა - მისთვის ჯილდო და მატერიალური უზრუნველყოფა არასდროს ყოფილა მოტივაცია: ”თუ ამ სამუშაოს აუნაზღაურებლადაც გააკეთებდით, ეს უკვე წარმატების გზაზე ყოფნას ნიშნავს.” ოპრასთვის საკუთარი ძალებითა და უნარებით გართობა უკვე ჩვეულებრივი მომენტიც კია. როდესაც იცი შრომისა და ნებისყოფის ფასი, მიუღწეველი არაფერია. ამ არაჩვეულებრივმა ქალმა საკუთარ თავს რამდენიმე დიდი გამოწვევა მოუწყო და სწორედ ამან მიიყვანა ბედნიერებამდე. და დიახაც, არა წარმატებამდე, არამედ ბედნიერებამდე. რადგან მისი თქმით: მთავარია იმუშაო იმაზე, რაც გიყვარს, სიყვარულია მთავარი და დანარჩენი თავისით მოვა. თუ დავუკვირდებით, არა მხოლოდ კარიერაში, ნებისმიერ შემთხვევაში ასეა.
MARCH
201 2
55
STO RY
“A.M. Chicago” just in case, which was later renamed as “The Oprah Winfrey Show”. The rest was going uphill for her. Although the main merit of this exceptional person is that she never lost her absolute straightforward attitude and openness while talking to people - this is what made her a unique orator. There are many blogs, articles and even essays discussing Oprah’s phenomenon and the secret of her success. Her everyday schedule, her diet and work methods are constantly under detailed consideration and she is asked over and over again – “How?” “There is not even a grain of cynicism or arrogance in her success, she is simply full of deep and indelible desire to give people hope and this is her biggest secret. When you listen to her story, it’s impossible not to believe that… ” says the New York Times. Indeed, most of her recent but not final doings of her life is charity. When you have such achievements after barely surviving hardship, it’s hard not to spend the rest of times sitting back and enjoying the well-earned wealth. So such people rarely want to deal with problems. However, Oprah never stopped caring . She has helped people in many ways: materially and morally. Oprah has donated millions of dollars to charity: Leadership Academy for Girls in South Africa, animal aid and AIDS prevention activities. She used her popularity to bring these ideas to life and actively promoted important campaigns on her show as well as აside of it. She received the honorary title of one of the greatest philanthropists of the 21st century. Overall she has spent nearly a billion dollars on charity. “Oprah’s biggest secret is probably her continuing interest and inexhaustible energy, her ability to give the moment a chance and follow the new without looking back, to trust and work on it”. When the spark of motivation comes to us and makes us build our hopes up, we think of a road to success typically cut short in the installations of American movies – where everything starts from a beauty salon, continues with training on a simulator with a book in hand just three minutes before the culmination of the movie, which soon brings us to the final triumph. Oprah however, growing up in the society of such formulas, has best acknowledged the slow, difficult and well-earned road of small victories. “Do the one thing you think you cannot do. Fail at it. Try again. Do better the second time.” (The only people who never tumble are those who never mount the high wire. This is your moment. Own it.) – She worked methodically, tirelessly and said: “You know you are on the road to success if you would do your job, and not be paid for it.” It’s already a normal thing for Oprah to have fun with what she can do – when you know the price of hard work and patience, nothing is impossible. This wonderful woman challenged herself greatly and this was what led her to happiness; and yes, happiness – not success, because as she says: “If you do work that you love, and the work fulfills you, the rest will come”; and if we look closely, this is true, not only regarding a career, but life in general. Elene Pasuri/ელენე ფასური 56
201 2
MARCH
A ROOM OF ONE’S OWN
A ROOM OF ONE’S OWN საკუთარი ოთახი
MARCH
201 2
57
A ROOM OF ONE’S OWN
I
Amélie Nothomb ამელი ნოტომი
On 2 March 1973 Mademoiselle Chauvin sat on Mademoiselle Engler’s bedside and told her: today it’s been 50 years since we met. - Has it really? - Yes, it has. We are not getting any younger (Amélie Nothomb, Mercure, 1992 )
1973 წლის 2 მარტს მადმუაზელ შავენი მადმუაზელ ენგლერის საწოლის კიდეზე ჩამოჯდა და უთხრა: - დღეს ჩვენი შეხვედრიდან ორმოცდაათი წელი გავიდა. -
ნუთუ მართლა?
-
დიახ. არც ისე ახალგაზრდები
ვართ. (ამელი ნოტომი;„მერკური“; 1992 )
58
201 2
MARCH
magine a Belgian girl who was born in Japan in 1967 and spent her first years of life in China and various other Oriental countries. Due to the diplomatic career of her Belgian father, the family had to travel a lot, a fact that helped shape Amelie’s unique multicultural mindset: her refined writing manner, Oriental “cosmic openness” and unprecedented treatment of crime – her true-to-life characters, a certain aesthetic discourse of brutality and cynicism. As you read you come to love these criminals. They are no longer deviants. Their behavior is predictable, logical and comprehensible. I believe this quality best conveys Notomb’s idiosyncratic style which was best revealed in her first novel Murderer’s Hygiene. The book was released in 1992, when Amelie was only 25. The book was immediately deemed the discovery of the year. After this, Notomb released book after book, one a year. Almost all of them were awarded a lot of prizes. In 1999, her most famous book, Fear and Trembling, won her the grand prix of the French Academy. Ameli’s characters are mainly radicalized – they are either very beautiful, or else, very fat, obnoxious, or else, extremely refined. Her every book becomes an object of particular discussion, which is indicative of her uncompromising, direct and risky character. In one of her books she said that “what does it matter if you fall from the third floor or from the hundredth floor, when the result is the same. When you have to fall it is better to fall from a skyscraper.”
წ
არმოიდგინეთ წარმოშობით ბელგიელი გოგონა, რომელიც 1967 წელს, იაპონიაში დაიბადა და ცხოვრების პირველი წლების გატარება ჩინეთსა და აზიის სხვადასხვა ქვეყნებში მოუხდა. მამის, ბელგიელი დიპლომატის საქმიანობის გამო, ოჯახს მუდმივი მოგზაურობა უწევდა, რაც შეიძლება ითქვას, ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია ამელის უნიკალური მულტიკულტურული ცნობიერების ჩამოყალიბებისათვის: დახვეწილი წერის მანერა, აზიური „კოსმიური გახსნილობა“ და - უპრეცედენტო დამოკიდებულება დანაშაულის აღქმისადმი - არაიდეალიზებული პერსონაჟები, სისასტიკისა და ცინიზმის ესთეტური დისკურსი, რომელიც კითხვისას, გაყვარებს დამნაშავეს ის აღარ არის დევიანტი - მისი ქცევა მოსალოდნელია, ლოგიკური, გასაგები. ალბათ, ეს თვისება ყველაზე მეტად აღწერს ამელი ნოტომის თავისებურ ხელწერას, რომელიც განსაკუთრებით მის პირველ რომან, „მკვლელის ჰიგიენა“-ში აისახა. იგი 1992 წელს გამოიცა, როდესაც ამელი მხოლოდ 25 წლის იყო და წიგნი მაშინვე წლის აღმოჩენად აღიარეს. ამის შემდეგ, ნოტომი წელიწადში ერთ რომანს უშვებს - თითქმის ყველა მათგანს უამრავი პრიზი აქვს მიღებული, 1999 წელს კი მისმა ყველაზე ცნობილმა ნაწარმოებმა „კრძალვით და ცახცახით“ - ამელის საფრანგეთის აკადემიის გრანპრი მოუტანა. პერსონაჟები ძირითადად რადიკალიზებულნი არიან - ან ძალიან ლამაზები, ან პირიქით, ან ძალიან მსუქნები, ამაზრზენები, ან პირიქით - ზედმეტად სრულყოფილნი. მისი ყოველი ახალი ნამუშევარი განსაკუთრებული განსჯის საგანია, რაც უკომპრომისო, პირდაპირ და რისკიან ნატურაზე მეტყველებს - როგორც თავად თქვა ერთ-ერთ წიგნში - „რა მნიშვნელობა აქვს, მესამე სართულიდან ვარდები თუ მეასედან, როცა შედეგი ერთი და იგივეა. და თუ ეცემი, ისევ ცათამბჯენიდან ჯობია.“
A ROOM OF ONE’S OWN
C
hrist is the central figure of Christendom and the current era of human history dates back from his birth. Mary Magdalene is the most important woman after he Virgin Mary. There are numerous stories and theories about her, including an idea about a relationship between Jesus and herself, something which the Church and the Christian world consider to be sacrilegious. Mary was born in the town of Magdala near Capernaum. According to Church tradition, she was a beautiful and charming woman and led a loose lifestyle but this ceased to be the case after she met Jesus. Jesus healed her of “the seven demons”. According to the gospel, Mary afterwards became Jesus’ devoted pupil and follower. She is one of the characters of the New Testament and was a participant in different passages of Christ’s life. She witnessed the Crucifixion when the disciples left him and she also attended his burial. Mary Magdalene is sometimes referred to as “equal to the apostles” because after Virgin Mary she was the first who saw Jesus’ resurrection and brought the good tidings to his disciples. Mary told them what the disciples were supposed to preach to the entire world. The Easter tradition of red eggs is also linked to her. Following the Resurrection of Christ, Mary preached Christianity in Rome where Christians were persecuted by Emperor Trajan. No one could go and see him without a present and an egg was the least one could present him with. Mary Magdalene brought him an egg and preached Christianity to him. According to the tradition, the emperor told her he would not believe in the Resurrection of Christ until the egg went red. As Mary said “Christ is risen” the egg indeed went red and the emperor replied: “indeed risen”. He stopped persecuting the Christians.
თ
უ ქრისტე - ასე ვთქვათ, ცენტრალური ფიგურაა მთელი ქრისტიანული სამყაროსი და ახალი წელთაღრიცხვაც მას უკავშირდება, მარიამ მაგდალინელი - პირველი ქალია ღვთისმშობლის შემდეგ: მის შესახებ უამრავი გადმოცემა და მოსაზრება არსებობს, მათ შორის იესო ქრისტესა და მის ურთიერთობაზე, რასაც ეკლესია და ქრისტიანული საზოგადოება შებღალვად და მკრეხელობად მიიჩნევს. მარიამი კაპერნაუმთან ახლოს, ქალაქ მაგდალაში დაიბადა. საეკლესიო გარდამოცემით, ის მშვენიერი და მომხიბლავი იყო, თავშეუკავებლად ცხოვრობდა, რაც მისი და იესოს შეხვედრის შემდეგ შეიცვალა - ქრისტემ ის განკურნა „შვიდი ეშმაკისაგან“ - როგორც სახარებაშია ნათქვამი, რის შემდეგაც მარიამი იესოს ერთგული მოწაფე და მიმდევარი გახდა. იგი ახალი აღთქმის ერთერთი პერსონაჟია, როგორც ქრისტეს სხვადასხვა სცენების თანამონაწილე. ესწრებოდა ქრისტეს ჯვარცმას, მაშინაც, როცა მას მოწაფეები შემოეფანტნენ გარშემო, იყო მისი დაკრძალვის მოწმე. მარიამ მაგდალინელს „მოციქულთა სწორსაც“ უწოდებენ, რადგან, ღვთისმშობლის შემდეგ ის იყო პირველი, ვინც იესოს აღდგომა იხილა და შემდეგ აცნობა ქრისტეს მოწაფეებს. ის, რაც მოციქულებს უნდა ექადაგათ მთელი სამყაროსათვის, მათ თავად მარიამმა ამცნო. ასევე, მას უკავშირდება სააღდგომო, წითელი კვერცხების ტრადიცია - ქრისტეს აღდგომის შემდეგ, მარიამი რომში ქადაგებდა ქრისტიანობას, სადაც იმდროინდელი იმპერატორი - ტრაიანე ქრისტიანებს დევნიდა. მასთან შესვლა ძღვენის გარეშე არავის შეეძლო, მინიმალურ ძღვნად კი კვერცხი ითვლებოდა. სწორედ კვერცხით მივიდა მასთან მარიამ მაგდალინელი, და აღდგომას უქადაგებდა. როგორც მის ცხოვრებაშია აღწერილი, იმპერატორმა მას უთხრა რომ იქამდე არ დაიჯერებდა ქრისტეს აღდგომას, სანამ კვერცხი არ გაწითლდებოდა. როდესაც მარიამმა თქვა - „ქრისტე აღსდგა“, კვერცხი მართლაც გაწითლდა და იმპერატორმა მიუგო „ჭეშმარიტად“; რის შემდეგაც მან ქრისტიანების დევნა შეწყვიტა.
Mary Magdalene
მარიამ მაგდალინელი
MARCH
201 2
59
A ROOM OF ONE’S OWN
O
lympe de Gouges was an 18th century French writer, publicist, critic and feminist political figure. She was born Marie Gouze into a petit bourgeois family in 1748 in Montauban. At the age of 18 she married an Intendant officer who died soon afterwards. Despite being proposed to on several occasions she never remarried. She lived together with her son, Pierre to whom she gave a sound education. In her writings she referred to herself as Marie-Olympe and afterwards changed Gouze into Gouge and continued writing under the pseudonym Olympia de Gouges. Her sister, Jean Gouge also changed her name. Her most famous work at the time was the “Declaration of the rights of women and female citizens”, which was published in 1791 and was written according to the declaration of the rights of men and citizens. In it, she demanded equal civil and political rights for both women and men. Olympe Gouge believed that women could undertake activities that were traditionally male. They could participate in public or political debates. She believed her gender were oppressed and that women should reinstate everything they had been deprived of by the masculine gender. Due to her revolutionary ideas, Olympe de Gouge was beheaded at the guillotine at the age of 45.
Olympe de Gouges ოლიმპია დე გუჟი
“A woman has the right to mount the scaffold. She must equally possess the right to mount the speaker's platform”. (Olympe de Gouges; Declaration of the rights of women and citizens ; 1791) „თუ ქალს აქვს ეშაფოტზე ასვლის უფლება, მას უნდა ქონდეს ტრიბუნაზე ასვლის უფლებაც“ (ოლიმპია დე გუჟი; „დეკლარაცია ქალისა და მოქალაქის უფლებების შესახებ“; 1791)
60
201 2
MARCH
მ
ეთვრამეტე საუკუნის ფრანგი მწერალი, პუბლიცისტი და კრიტიკოსი, ფემინისტი, პოლიტიკური მოღვაწე - ალბათ ასეთი იქნება ოლიმპია დე გუჟის მოკლე დახასიათება. მისი ნამდვილი სახელია მარი გუზი. დაიბადა მონტობანში, ერთ-ერთ ბურჟუაზიულ ოჯახში. 18 წლის ასაკში ცოლად გაჰყვა ინტენდანტის ოფიცერს, რომელიც მალევე გარდაიცვალა. მიუხედავად იმისა, რომ ჰქონდა შემოთავაზებები, მეორედ არ გათხოვილა - ცხოვრობდა შვილთან, პიერთან ერთად, რომელსაც სრულფასოვანი განათლება მისცა. ტექსტებში იგი თავს მოიხსენიებდა როგორც „Marie Olympe”, შემდეგ გვარი - Gouze გადააკეთა Gouge-დ და ფსევდონიმით - „Olympia de Gouges“- აწერდა ხელს. ასევე გადაიკეთა გვარი მისმა დამაც - ჟანა გუჟმა. მისი ყველაზე ცნობილი და იმდროისათვის სკანდალური ნაშრომია „დეკლარაცია ქალისა და მოქალაქის უფლებების შესახებ“ (Declaration de droits de la Femme et de la Citoyenne) რომელიც 1791 წელს გამოვიდა და დაიწერა მაშინდელი „დეკლარაცია ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების შესახებ“- ის მიხედვით, სადაც იგი ითხოვდა ორი სქესის თანასწორობას მოქალაქეობრივი და პოლიტიკური უფლებების სახით. ოლიმპია დე გუჟი თვლიდა, რომ ქალებს შეეძლოთ, აეღოთ საკუთარ თავზე ყველა ის საქმიანობა, რაც ტრადიციულად კაცებს ევალებოდათ; შეეძლოთ მონაწილეობა მიეღოთ საზოგადოებრივ თუ პოლიტიკურ დებატებში - მდედრობით სქესს იგი თვლიდა დაჩაგრულად და მიაჩნდა, რომ ქალებს უნდა დაებრუნებინათ ის ბუნებრივი შესაძლებლობები, რაც მათ მასკულინურმა სქესმა წაართვა. რევოლუციური იდეების გამო, ოლიმპია დე გუჟს 45 წლის ასაკში, 1793 წელს მოჰკვეთეს თავი გილიოტინაზე.
A ROOM OF ONE’S OWN
Edith Piaf ედიტ პიაფი
I
t is not difficult to think of epithets to describe her, but what can possibly depict the sounds she makes? Unique? Special? Inimitable? Historic!? – no. All these epithets are far too down-to-earth, far too worldly and limiting. The only word that can be used is the word “different”. Edith Piaf’s “different” voice captivated millions of listeners. She was born in the street on a frosty December night in 1915. Her vision was impaired at an early age. When doctors concluded that little Edith had gone blind, she was taken to St Teresa’s grave where she regained her vision in a few days. She afterwards moved to live in Paris and sang in the streets. Edith Giovanna Gassion, who is known to the world as Edith Piaf, had a tragic life. When you listen to her and know nothing about her, you can fully perceive the tragic charm the little “little sparrow” brings to the stage. Edith’s stage name, Piaf, a “little sparrow” in Parisian slang was given to her by Raymond Asso, a prominent French producer. Edith’s success and achievements in the music industry are attributed to Asso. He created the Piaf style, brought her to the ABC music hall where Edith was acknowledged as a great singer. She later performed numerous legendary songs, played in a Jean Cocteau play and various films. In WWII Germany she travelled to POW camps and sang for them. Her success in the 1950s was stunning. She toured the USA and France. In 1962 she sang her most famous songs from the Eiffel Tower and whole Paris listened to her. Piaf died at the age of 48. Her fans often visit her grave at Père Lachaise cemetery to this day.
“France has two greatest virtues for which the whole world bows its head to it. These are Gitanes cigarettes and Edith Piaf..” „საფრანგეთს ორი ყველაზე დიდი ღირსება აქვს , რის გამოც მას მთელი მსოფლიო ქედს უხრის. ეს არის - სიგარეტი „ჟიტანი“ და ედიტ პიაფი...“
შ
ეფასებების ძებნა არ არის საჭირო - უამრავი ზედსართავი მოგივა თავში, თუმცა რა უნდა შეუსაბამო ამ „ბგერას“ უნიკალური? განსაკუთრებული? განუმეორებელი! მმმ.. ისტორიული! - არა. ყველა ეს ეპითეტი ზედმეტად „ამქვეყნიურია“, ზედმეტად მიწიერი, წესით უნდა ასახავდეს, სინამდვილეში კი ზღუდავს მას. ერთადერთი, რისი თქმაც შეიძლება, არის სიტყვა „სხვა“ - ედიტ პიაფის „სხვა“ ხმამ უამრავი მსმენელი მოაჯადოვა. ის 1915 წელს, დეკემბრის სუსხიან ღამეს, ქუჩაში დაიბადა. ადრეულ ასაკში დაუზიანდა მხდველობა. როდესაც ექიმებმა დიაგნოზი დასვეს,რომ პატარა ედიტი დაბრმავდა, იგი წმინდა ტერეზას საფლავზე წაიყვანეს, სადაც რამდენიმე დღეში დაუბრუნდა ხედვის უნარი. ამის შემდეგ, საცხოვრებლად პარიზში გადავიდა და ქუჩებში მღეროდა. ედიტ ჯოვანა გასიონის, რომელსაც მსოფლიო ედიტ პიაფად იცნობს, საკმაოდ ტრაგიკული ბიოგრაფია აქვს. მაშინაც კი, როცა უსმენ ამ ქალს და მასზე არაფერი იცი, კანის ყველა უჯრედით გრძნობ იმ ტრაგიზმს, იმ მომხიბვლელ ტრაგიზმს, რასაც სცნაზე ატარებს „ბეღურა“ - სწორედ ბეღურას ნიშნავს პარიზულ სლენგზე ედიტის, ასე ვთქვათ, სასცენო გვარი - პიაფი, რომელიც მას რეიმონ ასომ, ცნობილმა ფრანგმა პროდიუსერმა შეარქვა. სწორედ რეიმონს უკავშირებენ ედიტის წარმატებას და წინსვლას მუსიკალურ სამყაროში - მან შექმნა პიაფის სტილი, მიიყვანა მიუზიკ-ჰოლ ABC –ს სცენაზე, სადაც ედიტი უდიდეს მომღერლად აღიარეს. მას შემდეგ უამრავი ლეგენდარული სიმღერა შეასრულა, ითამაშა ჟან კოკტოს პიესაში, სხვადასხვა ფილმებში. მეორე მსოფლიო ომის დროს გერმანიაში, ტყვეთა ბანაკებში ასრულებდა საკუთარ რეპერტუარს. 50 იანი წლებიდან მისი წარმატება შოკისმომგვრელი იყო - მოაწყო დიდი ტურნე აშშ-სა და საფრანგეთში. 1962 წელს ის თავის ყველაზე ცნობილ სიმღერებს ეიფელის კოშკიდან მღეროდა, საიდანაც მას მთელი პარიზი უსმენდა. ედიტ პიაფი 48 წლის ასაკში გარდაიცვალა მისი თაყვანისმცემლები პერ ლაშეზის სასაფლაოზე დღემდე იყრიან თავს. Aleksandra Aroshvili/ალექსანდრა აროშვილი MARCH
201 2
61
Gift Ideas 01 TIC TAC TOE GAME www.zgallerie.com 39.95 USD
02 TROY BURCH DOUBLE Wrap Bracelet www.nordstrom.com 95.00 USD
04 PARKER - Jotter Premium Classic www.sales.ge 50.00 GEL 03 "LUNA PIENA" PENDANT "Living Art" Collection
1215.00 GEL
62
201 2
MARCH
Tbilisi, Georgia, Rustaveli Ave. 26 Tel: +995 322 990 957 tbilisi@freywille.ge | www.frey-wille.com
GIFT IDEAS
06
07
KEEP CALM AND CARRY ON - Pencil Se www.zgallerie.com 10.95 USD
1001 MOVIES YOU MUST SEE BEFORE YOU DIE www.nordstrom.com 34.95 USD
08
ZIPPO - 121 FB www.sales.ge 95.00 GEL
09
ZIPPO - SOLOD BRASS www.sales.ge 80.00 GEL
MARCH
201 2
63
OT H E R
TAMAR SABEDASHVILI ADVISOR ON GENDER ISSUES FOR UN WOMEN ORGANIZATION IN GEORGIA
64
201 2
MARCH
OT H E R
Tamar Sabedashvili is an Advisor on Gender Issues for UN Women organization in Georgia. She has a bachelor’s degree in international relations and she did her masters on gender issues at Central European University in Hungary. Before UN Women Tamar worked for UNIFEM, at the humanitarian organization "Oxfam GB" and also, at the Association of American Lawyers. She says that the first time she got interested in gender issues was when she volunteered for the project of Women Research Center at her university and for the project of her American colleagues. The project were researching the conditions of female refugees.
That's when I realized how big the load was that these women were carrying. They did not get any support from their husbands. They had to solve their problems alone. Due to my personal experience and the observations on their everyday lives increased my interest in gender problems. What is the situation about gender equality in Georgia and where do we meet the discrimination against women? In Georgia it's not very evident that women are oppressed and many of them do not even realize such a problem around them. But we come across the real situations by analyzing the statistics and after talking to the female victims of different kind of violence. If we start listing the problems we have discovered the first in the list will be the low participation of women in decision-making structures and in the other political sectors. The participation percent of women in the parliament is only 6%, and 11% in self-government. Georgia is on the last place among the post-soviet countries when it comes to the number of women participating in politics. It's not because there are only a few women in the political parties. They do have sufficient women members in their lists and they are very smart and active ones. But the problem is internal party regulations and/or election code setting a threshold for women which does not give them chance to come to politics as required by just representative principles.
Recently they have adopted some encouraging measures as amendments to the Election Code and the Law on Political Parties according to which political parties which include 20% of representatives of the opposite sex in their lists will get state funding increased by 10%. Current elections will show how effective are such changes to the laws. It is worldwide acknowledged that in the countries were women are sufficiently represented in the lawmaking bodies politics are more focused on social issues; Health and Social Security systems are working much better; and so on. . . What's the situation at the job market?
თამარ საბედაშვილი საქართველოში გაეროს ქალთა ორგანიზაციის მრჩეველია გენდერის საკითხებში.
განათლებით საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტია და უნგრეთში, ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტში გენდერის საკითხებში მაგისტრატურა აქვს გავლილი. გაეროს ქალთა ორგანიზაციამდე, სადაც ამჟამად მუშაობს, მის წინამორბედში ‘ UNIFEM“-ში მუშაობდა. უფრო ადრე ჰუმანიტარულ ორგანიზაციაში „ოქსფამ - დიდი ბრიტანეთი“ და ამერიკის იურისტთა ასოციაციაში. ამბობს, რომ გენდერული თანასწორობის საკითხებით პირველად მაშინ დაინტერესდა, როცა მოხალისე იყო მის უნივერსიტეტში არსებული ქალთა კვლევის ცენტრისა და ამერიკელი კოლეგების მიერ განხორციელებულ პროექტში. პროექტი დევნილ ქალთა მდგომარეობას იკვლევდა. მაშინ დავინახე, რამხელა სიმძიმე იყო ამ ქალების მხრებზე. მათი ქმრებისგან კი საჭირო მხარდაჭერას ვერ ვხედავდი. ისინი ფაქტობრივად მარტონი იყვნენ პრობლემების წინაშე. ამ პროექტში მიღებულ გამოცდილებას ჩემი პირადი გამოცდილებაც დაემატა, ასევე ყოველდღიურ ცხოვრებაზე დაკვირვებები და ძალიან დიდი ინტერესი გამიჩნდა გენდერული საკითხების მიმართ.
თამარ, რა მდგომარეობაა დღეს საქართველოში გენდერული თანასწორობის მხრივ და სად ვხვდებით ქალების დისკრიმინაციას? საქართველოში, ერთი შეხედვით, შეიძლება არ ჩანდეს, რატომაა ქალი დაჩაგრული და ბევრი ვერც ხედავს ამ პრობლემას გარშემო. რეალური მდგომარეობა გამოჩნდება, თუ გავაანალიზებთ, მაგალითად, სტატისტიკას ან დაველაპარაკებით ქალებს, რომლებიც სხვადასხვა ფორმის ძალადობის მსხვერპლნი გამხდარან. პრობლემების ჩამოთვლა რომ დავიწყოთ, პირველად უნდა ვახსენოთ ქალების დაბალი მონაწილეობის დონე გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და პოლიტიკურ სარბიელზე. ამის მანიშნებელია ქალების მცირე რაოდენობა პარლამენტში - 6%, თვითმართველობაში - 11%. ჩვენ ვართ ბოლო ადგილას ყოფილი საბჭოთა ქვეყნებს MARCH
201 2
65
OT H E R
If we'll take the average salary of women and compare it to men's average salary we'll see that women are earning half less than men. The reason is that women are employed on low-paid jobs at small companies or are occupying low-paid positions at the bigger companies. There is a very bad condition in the sense of violence too. I won't talk much about it as it's a frequently discussed theme. But the researches on violence show us that every eleventh women in Georgia is a victim of domestic violence and since this is the problem that people don't talk about, statistically confirmed numbers is only ‘a tip of the iceberg’. There are also the problems related to traditions. There still are facts of kidnapping, forced marriages and others. There is also a property problem discriminating women. Even though by the civil code the daughter and the son are the equal heirs, the real estate is mostly inherited by men. I see a lot of inequalities in everyday life, for instance, in labor distribution. . . For some reason the housekeeping and child care is considered as women's duty only. We know that biologically women give birth to children, feed them and etc., but in the process of bringing them up both parents should actively participate. Women shouldn't be raising kids alone. Father’s care is as important as mother’s. Recently I have come across a very interesting quote of Shirin Ebadi, Iranian human rights activist, who said: "Women are the victims of this patriarchal culture, but they are also its constructors. Let us keep in mind that every oppressive man was raised by their mothers. Don’t you agree and don’t you think that the present situation is mostly the women's fault?”
It's true that women are the ones who carry values, but I don't think that they're to be blamed for everything what happens and I'll tell you the reason. If we look at this fact from the theoretical point of view, when one lives in a patriarchal community, she or he has to follow the set rules. It's hard to go against the system and make a breakthrough. They do have abilities but they do not have courage and/or time to think about it and make changes. Of course not every woman is a victim and every man is an oppressor. We're dealing with the whole system of mechanisms and values that is passed from generation to generation. We need to change the mentality of both men and women. And still we can't entirely blame women from keeping the patriarchy, it not in their interests. Why do you think people have the negative attitude towards feminists?
My explanation is such - we are a post-soviet country. In the Soviet Union there was a big agitation of the radical feminism. This is the type of feminism which is really aggressive towards men. This is how feminism was presented
66
201 2
MARCH
შორის ქალების პოლიტიკაში მონაწილეობის მხრივ და არა იმიტომ, რომ საქართველოში პოლიტიკურ პარტიებში ცოტა ქალია. ქალები არიან, ძალიან ჭკვიანები და აქტიურები, თუმცა შიდაპარტიული თუ საარჩევნო კოდექსიდან გამომდინარე ბარიერების გამო მათ საშუალება არ აქვთ, იმ რაოდენობით მოვიდნენ პოლიტიკაში, რასაც სამართლიანი რეპრეზენტაციის პრინციპები მოითხოვს. რამდენიმე კვირის წინ წამახალისებელი ზომები იქნა მიღებული საარჩევნო კოდექსში და პოლიტიკური პარტიების შესახებ კანონში, რომლის მიხედვითაც 10% ეზრდება სახელმწიფო დაფინანსება იმ პარტიებს, რომლებსაც პარტიულ სიის ყოველ ათეულში 20% სხვა სქესის წარმომადგენელი ჰყავთ; წლევანდელი არჩევნები გვიჩვენებს, რამდენად ეფექტური იქნება ცვლილება. არადა, ცნობილი ფაქტია, რომ იმ ქვეყნებში, სადაც საკანონმდებლო ორგანოში ქალები მეტი რაოდენობით არიან წარმოდგენილნი, პოლიტიკა უფრო სოციალურად ორიენტირებულია, უკეთესია ჯანდაცვის და სოციალურუი დაცვის სისტემები და სხვა.
რა მდგომარეობაა სამუშაო ბაზარზე? საშუალოდ რომ ავიღოთ, ქალების ნომინალური ხელფასი და შევადაროთ კაცებისას, გამოვა, რომ ისინი მათზე ნახევარს ან კიდევ უფრო ნაკლებს გამოიმუშავებენ. ეს იმიტომ ხდება, რომ ქალები ძირითადად დასაქმებულნი არიან დაბალშემოსავლიან სექტორებში. მომგებიან სექტორებში კი ძირითადად დაბალ თანამდებობს იკავებენ. სავალალო მდომარეობაა ძალადობის მხრივაც. ამაზე ბევრს არ ვისაუბრებ, იმიტომ რომ უკვე ყბადაღებული თემაა, მაგრამ ვიტყვი, რომ უახლესი კვლევების მიხედვით ყოველი მეთერთმეტე ქალი, რომელიც ქორწინებაში იმყოფებოდა, გამხდარა ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლი მეუღლის მხრიდან. უნდა გვახსოვდეს, რომ ოჯახში ძალადობა პრობლემაა, რომელზეც ხალხი არ ლაპარაკობს, ამიტომ ციფრები მხოლოდ აისბერგის თავია. რაც შეეხება სხვა პრობლემებს, დაკავშირებულია ჩვეულებებთან. მაგალითად, დღემდე არსებობს მოტაცებით ქორწინების ფაქტები, რაც იძულებასთანაა დაკავშირებული. არსებობს პრობლემა საკუთრებასთან დაკავშირებით. მიუხედავად იმისა, რომ სამოქალაქო კოდექსით ქალი და ვაჟი თანაბარ მემკვიდრეებად ითვლებიან, უძრავი ქონება მაინც ვაჟს რჩება ხოლმე. მე დიდ უთანასწორობას ვხედავ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც შრომის გადანაწილების მხრივ. რატომღაც სახლის საქმე და ბავშვის მოვლა მხოლოდ ქალის მოვალეობად ითვლება. რა თქმა უნდა, ბიოლოგიურად ქალი აჩენს ბავშვს, კვებავს ბუნებრივად და ა.შ. მაგრამ აღზრდაში ორივე სქესმა უნდა მიიღოს აქტიური მონაწილეობა. ბავშვისთვის ისეთივე მნიშვნეოვანია დედის ზრუნვა, როგორც მამის. მარტო ქალები არ უნდა ზრდიდნენ შვილებს.
OT H E R
ამას წინათ საინტერესო ციტატას გადავაწყდი, რომელიც ირანელ ქალთა უფლებების დამცველს, შირინ ებადის ეკუთვნის. ის ამბობდა, რომ ქალები პატრიარქალური კულტურის მსხვერპლებიც არიან და მაშენებლებიც. უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა მამაკაცი, სინამდვილეში საკუთარი დედის გაზრდილიაო. რამდენად ეთანხმებით ამ აზრს და გამოდის თუ არა, რომ დიდწილად ქალების ბრალიცაა დღევანდელი მდგომარეობა? ის, რომ ქალები ფასეულობების მატარებლები არიან, სიმართლეა, თუმცა, არ ვფიქრობ, რომ ყველაფერი ქალების ბრალია და გეტყვით რატომ. თუ თეორიულად შევხედავთ, როცა პატრიარქალურ საზოგადოებაში ცხოვრობ, არსებობ ამ სისტემაში, თამაშობ იმავე თამაშის წესებით, ძალიან ძნელია, წახვიდე ამ ყველაფრის წინააღმდეგ და რამე შეცვალო. ყველას არ აქვს საშუალება, არ ყოფნის ძალა ან დრო, დაფიქრდეს, კრიტიკულად მიუდგეს მსგავს საკითხებს და რამე შეცვალოს. რა თქმა უნდა, არც ისე მშრალადაა საქმე, რომ ქალები დაჩაგრულები არიან, კაცები კი მოძალადეები. ყველაფერი უფრო რთულადაა. აქ მთელი სისტემაა მექანიზმების და ფასეულობების, რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემა და საჭიროა, როგორც კაცების, ასევე ქალების მენტალიტეტის შეცვლა. მიუხედავად ამისა, როგორც გითხარით, პატრიარქალური სისტემის შენარჩუნებას მთლიანად ქალებს ვერ დავაბრალებთ, იმიტომ რომ, სხვა თუ არაფერი, ქალებს ყველაზე ნაკლებად აძლევს ეს ხელს.
თქვენი აზრით, რატომ არსებობს უარყოფითი დამოკიდებულება ფემინისტების მიმართ? ჩემი ახსნა ასეთია: ჩვენ პოსტ-საბჭოთა ქვეყანა ვართ. საბჭოთა კავშირში რადიკალური ფემინიზმის დიდი აგიტაციაპროპაგანდა მიმდინარეობდა. ეს ფემინიზმის მხოლოდ ერთი მიმართულებაა, რომელიც მართლა აგრესიულია კაცების მიმართ. ამ მიმდინარეობით ხდებოდა მთელი ფემინიზმის წარმოჩენა. ასეთი აღქმა დღემდე დარჩა. ბევრს, მათ შორის ისეთებსაც, რომელთათვისაც საბჭოთა პერიოდში არ უცხოვრია, მიაჩნია, რომ თუ ფემინისტი ხარ, მაინცდამაინც აგრესიული უნდა იყო და ქვებს ისროდე. ბევრ ქალსაც ჰგონია, რომ უკეთესი გამოჩნდება თუ იტყვის, რომ არაა ფემინისტი. ხშირად მომისმენია, როგორ ამბობენ „ფემინისტი არ ვარ, მაგრამ...“ და მოაყოლებენ შემდეგ მსჯელობას, რაც მთლიანად ფემინისტურია.
ნათელია, რომ ხშირად თანასწორობასა და ფემინიზმს მცდარად აღიქვამენ ხშირად ადგილი აქვს თანასწორობის იდეების და ფემინიზმის მცდარ აღქმას. გვითხარით, რა არის ამ მოძრაობის მთავარი იდეა. ფემინიზმი პოლიტიკურ-იდეოლოგური მოძრაობაა, რომელიც ამბობს, რომ ქალები უნდა იყვნენ თვითრეალიზებულები, ბედნიერები და არ უნდა იყვნენ
and how some people still perceive it. There are young people that haven’t lived in the Soviet Union but still think that being feminist mean being aggressive and they ‘throw rocks’ at men. Even some women think it's bad to be a feminist or it’s a move tone to say the opposite. It's clear that sometimes the feminism and equality are the ideas that are perceived in a wrong way. Tell us what the main idea of this movement is.
Feminism is a political-ideological movement; it says that women should be self-realized, happy and not oppressed. Different feminist organizations are arguing about the ways of achieving this goal. Radicals want the revolution; liberals think that one should fight for it in the system in which they live in. The main thing is that women should know their rights; they have a right to be free and happy from their birth time. What are the projects that UN Women has MARCH
201 2
67
OT H E R
დაჩაგრულები. სხვადასხვა ფემინისტური მიმდინარეობები ვერ თანხმდებიან მიზნის მიღწევის გზებში. რადიკალები ამბობენ, რომ საჭიროა რევოლუცია, ლიბერალები, რომ იმ სისტემას უნდა ვებრძოლოთ, რომელშიც ვცხოვრობთ... მთავარი ისაა, რომ ქალებმა თავის უფლებების შესახებ ყველაფერი იცოდნენ. მათ, დაბადებიდან აქვთ უფლება, იყვნენ თავისუფლები და ბედნიერები.
რა პროექტები განახორციელა (ახორციელებს დღესაც) გაეროს ქალთა ორგანიზაციამ საქართველოში? ჩვენი ორგანიზაცია სამ სხვადასხვა დონეზე მუშაობს. რაიმე ცვლილების მიღწევა მხოლოდ მაშინაა შესაძლებელი, თუ რამდენიმე დონეზე ერთად მოხდება მუშაობა. ეს დონეებია პოლიტიკისა და საკანონმდებლო, ინსტიტუტების დონე, სადაც არასამთავრობო ორგანიზაციები და სახელმწიფო ინსტიტუტები იგულისხმება და თემის დონე. პირველ რიგში ჩვენ ვმუშაობთ იმ ადამიანებზე, რომლებიც სხვადასხვა ფორმის დისკრიმინაციის მსხვერპლნი არიან და ვცდილობთ მათ გააქტიურებას, რომ მოითხოვონ ის, რისი უფლებაც აქვთ; ვმუშაობთ ინსტიტუტებთან – მათი სერვისების განვითარების მხრივ, ვმუშაობთ კანონების და პოლიტიკის მხრივ, რომ სწორი გარემო შეიქმნას და სახელმწიფოსგან მოდიოდეს პოზიტიური მესიჯი ქალების უფლებების დაცვასთან დაკავშირებით. ჩვენ შევქმენით თავშესაფრები ძალადობის მსხვერპლთათვის, რომელიც ახლა უკვე სახელმიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდება, ასევე 24 საათიანი ცხელი ხაზი, სადაც შეიძლება უფასო იურიდიული კონსულტაციის მიღება - 2 309-903 - თუ ოჯახში ძალადობის პრობლემა აქვს ადამიანს, ვუტარებთ ტრეინინგებს სამართალდამცავებს, ვმუშაობთ ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა რეაბილიტაციაზე, მათი დასაქმებისა და განათლების კუთხით. ვთანამშრომლობთ დევნილ და კონფლიქტის შედეგად დაზარალებულ ქალებთან, მათი სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური გაძლიერების თვალსაზრისით.
და ბოლოს, რა გეგმები აქვს თქვენს ორგანიზაციას 8 მარტთან დაკავშირებით? ამ დღეს გაეროს ერთობლივი პროგრამის პრეზენტაცია შედგება, რომლსაც „გენდერული თანასწორობის გასაძლიერებლად საქართველოში“ ჰქვია. ამ პრეზენტაციის ფარგლებში გაიხსნება ძალიან საინტერესო გამოფენა, სადაც წარმოდგენილი იქნება XIX საუკუნის ქართველი საზოგადო მოღვაწე ქალების ცხოვრების და მოღვაწეობის ამსახველი მასალა. გამოფენა შეგვახსენებს, რომ ქალთა უფლებებზე მსჯელობა და დისკუსია საქართველოში დღეს არ დაწყებულა, არამედ აქტუალური იყო XIX საუკუნეშიც და აუცილებელია, არ დავივიწყოთ იმ ქალების სახელები, გვარები და სახეები, რომლებიც აქტიურად იღებდნენ მონაწილეობას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში და მსჯელობდნენ „ქალთა საკითხზე“. Mariam Tabagua/მარიამ ტაბაღუა
68
201 2
MARCH
implemented, or is still working on in Georgia?
Our organization works on three different levels. It's possible to make a change, only if you work on those levels same time. These are the levels of the political and legislative institutions, which include the international organizations and government institutions. Working with victims is the priority for us. We're trying to make them active and encourage them to demand everything they have rights for. We're working with some institutions to improve their services. We are working on laws and policies so that to build proper environment for women for receiving proper positive massages from the governmental levels on women’s rights. We have established a shelter for the victims of domestic violence, which is already being funded by the state budget. There is a 24 hour hotline- 2 309 903 through which people can get free legal consultations on domestic violence issues. We're holding trainings for police; working on the rehabilitation of victims; we assist them in education and employment issues. We also work with the refugees and strengthen them socially, economically and politically. And finally, what are the plans of your organization for the 8 March?
On this day the presentation of UN joint program will be held. The name of the program is "Strengthening the Gender Equality in Georgia". There also will be opened a very interesting exhibition, presenting the materials that display the lives of the female public figures of XIX century. This exhibition will remind us that the discussions about the women rights in Georgia had started way back in XIX century and It is important not to forget the names and faces of women who were actively participating in the social life of Georgia and used to discuss "women issues".
Marie Curie
Be less curious about people and more curious about ideas.
იყავი ნაკლებ ცნობისმოყვარე ადამიანების და მეტად ნობისმოყვარე იდეების მიმართ.
მარი კიური
Catherine the Great
A great wind is blowing, and that gives you either imagination or a headache. როდესაც ძლიერი ქარი ქრის, ან ფანტაზიას გიღვივებს, ან თავის ტკივილს.
ეკატერინე დიდი
Elizabeth I
I pray to God that I shall not live one hour after I have thought of using deception. ღმერთს ვევედრები, რომ ერთი საათიც ვერ ვიცხოვრო, მას შემდეგ, რაც ტყუილის გამოყენებას გადავწყვეტ.
ელიზაბეტ პირველი
Anne Frank
Laziness may appear attractive, but work gives satisfaction.
სიზარმაცე შეიძლება მიმზიდველი იყოს, მაგრამ მუშაობას კმაყოფილება მოაქვს.
ანა ფრანკი
70
201 2
MARCH
Marie Antoinette
Let them eat cake.
აცადეთ, მიირთვან.
მარია ანტუანეტა
Admiration and familiarity are strangers.
აღფრთოვანება და მოურიდებლობა უცხონი არიან ერთმანეთისთვის.
George Sand ჟორჟ სანდი
Marina Tsvetaeva
. A deception that elevates us is dearer than a host of low truths.
Billie Holiday ბილი ჰოლიდეი
never hurt nobody but myself and that's nobody's business but my own. არასდროს მიმიყენებია ზიანი ვინმესთვის, საკუთარი თავის გარდა და ეს მხოლოდ ჩემი საქმეა.
მარინა ცვეტაევა
ტყუილი, რომელიც აღგვამაღლებს, უფრო ძვირფასია, ვიდრე ბევრი სიმართლე, რომელიც დაგვაკნინებს.
Charlotte Bronte
I try to avoid looking forward or backward, and try to keep looking upward. ვცდილობ თავი ავარიდო წინ ან უკან ყურებას და ზევით ვიყო მიმართული.
შარლოტა ბრონტე
MARCH
201 2
71
A D V I C E S F O R T R AV E L E R S
DOLM AMA
Yerevan is a very interesting city – upon arrival there are a lot of interesting places awaiting for everyone. There are quite a many museums in the city – be it historical museums, the art gallery of Armenia or the modern art gallery; housemuseums of Parajanov, Tumanyan, Saryan and Spendiarova…There’s quite a wide choice. There is also a museum of ancient manuscripts in Yerevan, where there are sixteen thousand manuscripts of different size and thickness stored. The Armenian cuisine is also remarkable – its greens (lots of greens!), various types of cheese, vegetables, meat and of course – *Lavash! – Without the latter, the Armenian cuisine simply does not exist. This thin layer of bread is still baked using ancient technologies in clay bakeries. You can have a tasty snack practically anywhere in Yerevan, although there are places that are especially “Delicious”. Dishes with meat are most respected and popular all around Armenia.
Lali Svimonia ლალი სვიმონია Head of Marketing and PR Department VTB Bank | Armenia მარკეტინგის და
PR დეპარტამენტის უფროსი ვითიბი ბანკი | სომხეთი
72
201 2
MARCH
ერევანი ძალიან საინტერესო ქალაქია - აქ ჩამომსვლელებს უამრავი საინტერესო ადგილის ნახვის შესაძლებლობა ეძლევათ. ქალაქში არც ისე ცოტა მუზეუმია - იქნება ეს ისტორიული, სომხეთის სამხატვრო გალერეა თუ თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი; ფარაჯანოვის, თუმანიანის, სარიანის, სპენდიაროვის სახლმუზეუმები... საკმაოდ ფართო არჩევანია. ერევანში მდებარობს უძველესი ხელნაწერების მუზეუმიც, სადაც თექვსმეტი ათასამდე სხვადასხვა მოცულობისა და სისქის ხელნაწერებია
A D V I C E S F O R T R AV E L E R S დაცული. საუცხოოა სომხური სამზარეულოც: მწვანილი (ბეევრი მწვანილი!) სხვადასხვა სახის ყველი, ბოსტნეული, ხორცი და რა თქმა უნდა - *ლავაში! - ამ უკანასკნელის გარეშე ხომ, სომხური სამზარეულო, უბრალოდ, არ არსებობს. პურის ამ უთხელეს ფენას დღემდე უძველესი ტექნოლოგიებით აცხობენ თიხის თონეებში. გემრიელად წახემსება ერევანში პრაქტიკულად ყველგან შეიძლება, თუმცა ძალიან ძალიან „გემრიელი“ ადგილებიც არსებობს. განსაკუთრებული პოპულარობითა და პატივისცემით, სომხეთში, ტრადიციულად ხორციანი კერძები სარგებლობენ.
• B • S raised gre • L alad “Tabu ens; • C avash, dar le”; • T arrot juice k bread; e ;
09:00 am Breakfast: It’s a good idea to visit the restaurant “Ararat Hall”, where you will be offered a tasty and a diverse menu: კარგი იქნება, თუ რესტორან „არარატ ჰოლს“ ესტუმრებით, სადაც გემრიელ და მრავალფეროვან მენიუს შემოგთავაზებენ:
14:00 oup ntil s e l , k velu and Dinner: “Dolmama” up- A lnuts us so h wa t o i i c w i l d „დოლმამა“ De la a s • s” – h “Cres shrooms s a v • n la mu y and rout i fried hone h–T h is t i d w n ll Mai Fig ro • ert – Dess • ut უპი ა waln ესი ს ნიგვზით ლ ე ი ი რ თ მ ა ე უგ ი ალ კოთ • ს“ - ს ი „კრე წვარი სო კალმახ • ემ ძი რ ე და შ კ არი მთავ ში ვის • აშ ლავ ტი - ლეღ თა და ი რ ე ლ ს დე თაფ • ეტი ლ უ რ ზით. ნიგვ
a or c
o
ffee… • ჩ ა შ უ შ ულ • • ლსალათი „ ი მწვანილ • ს ავაში, შ ტაბულე“; ი; • ჩ ტაფილო ავი პური ; ა ს ი ან
ყავა წვენი; ...
am
A DOLMAM
Ele ctr ic B ras seri e
19:00 am Supper: Restaurant “Old Yerevan” რესტორანი „ძველი ერევანი“
Cold snac k: “Bas turm a”, s lavas ujuk h. • , che ese, Sala ds: C ham , gree h i cken plan ns, t roll salad Main s with dish waln es: • ut, e Large ggpi • Calf b ece of ba rbeq arbe • ue – que Mea an “Kho t ball rovat s from d “Duma ized s” ”–“ mea in a p • Iki-b t coo artic ir” The f ked a ular amo nd te way us “D – Ar – fas nder olma tin • ” and menian “ Seva g “Dolma Gupt its fa n’s tr ” a” s t i n o g ver ut ro “Ishk sion asted han • Khor o n And a roa ovats of co sting ” urse bran spit – the n dy. ation al dr ink – Arme nian •
Electric Brasserie
ც ივ
ად
წას ახე მსი ს ტუ : რ მა“, მ წვ ანი • ს უჯუ ლი სალ ხი, ,ლ ყვე ათი ავ ა ლი ში : ქა ბად „ლ თმი რი ძირ ორ ჯ ნი ს სა ით ი“, ს ლა ად რულ • იკ თი ე ე ნ რძ ტ მ წვ ი ე გ ბი ები ვზი ადი : თ, ხ ნ აჭ • რე ბ ო რ ც ი ს ისა ს აქ მ ო გან ზრდ ონლ - „ხ ილ მ წვ ისა ორ ი ადი • და ოვ ა მის - „ი ხორ ც ი ი კ “ ი გ ავ ცი ს - ბი ის ც რ“ წე ს ბუ რ ხიმ ით თულ ის დ ა ბე ხორ ე ბ ი გა გ ვი • ცი ს ლი ნსა აგა სახ კუ თ და ნელ მო სომ გან ხ ა რ რე ბ უ ლ სამ ხუ რ თქ მ არხ • შ ულ ი ი „გ ულ ვო შამ ი ი „ტ უფთ ვა რ ფუ რ ო ა ლმ იან “ ზე შ - „ი ა“ დ ტი შ ხა ემწ • ა მი ვა რ - „ კა ს რაღ ნ ხორ სი უ ი სე ცდ ოვ ა ათ ოლ ვა ნ ქ მა ც“ ნაც უ მ რ ა“ უ ნდ იო ი კა ნალ ა, ქ ლმ კო ნ ვ უ ა ე რ ხ ი აკ ყ ნი ი ი სა ი ს ს მე ლი - სო მ ხუ რი
•
„ბა
MARCH
201 2
73
A D V I C E S F O R T R AV E L E R S
* Lavash! In summer there are many open terrace cafés in Yerevan, where you can drink coffee, tea or other drinks in a calm atmosphere. The visitors prefer the Northern avenue. ზაფხულობით ერევანში ძალიან ბევრი კაფეა ღია ტერასებით, სადაც მშვიდ ატმოსფეროში შეძლებთ ყავის, ჩაისა ან სხვა სასმელის დალევას. ჩამოსული სტუმრები უპირატესობას „ჩრდილოეთის გამზირს“ ანიჭებენ.
What to visit: Streets: Right in the heart of Yerevan, on “Republic Square” there are beautiful, huge singing fountains. The square is surrounded by arch buildings, where the central streets take lead from; they’re a little far from the main center of the city “Cascade”. You have to visit the Northern avenue – a pedestrian avenue in Yerevan, linking the Armenian Opera and Ballet National Academic Theatre with Republic Square. Along the Opera and Ballet theatre there are many elite buildings, offices, shops and restaurants. The avenue is approximately 1.5 km long.
რა მოვინახულოთ: ქუჩები: ერევანის ზუსტად შუაგულში „რესპუბლიკის მოედანზე“ ულამაზესი, დიდი ფანტანებია განლაგებული. მოედანი გარშემორტყმულია თაღებიანი შენობებით. აქედან მიმართება ცენტრალური ქუჩები, თუმცა, ჩემი საყვარელი ადგილი
Parajanov’s museum: Sergei Parajanov, a film director and artist, never lived in Armenia, although all of his creative inheritance, be it paintings, collages or installations, he succeeded to his ancestors’ homeland. The exposition contains
(http://w ww.para janov.co m/main .html) over 250 works of art, documents and photos, also two large memorial rooms. The whole museum clearly reflects Sergei Parajanov’s creative and artistic principles of exposition.
ქალაქის ცენტრისგან ცოტა დაშორებულია. აუცილებლად უნდა ნახოთ ჩრდილოეთის გამზირი - ფეხით სასიარულო ქუჩა ერევანში, რომელიც ოპერის თეატრს რესპუბლიკის მოედანთან აკავშირებს. 1,5 კილომეტრის სიგრძის გამზირზე ბევრი ელიტარული საცხოვრებელი სახლია, ასევე ოფისები, მაღაზიები და რესტორნები.
ფარაჯანოვის მუზეუმი: : სერგო ფარაჯანოვი არასდროს ცხოვრობდა სომხეთში, თუმცა მთელი მისი შემოქმედებითი დანატოვარი, იქნებოდა ეს ნახატები, კოლაჟები თუ ინსტალაციები მან წინაპრების სამშობლოს უანდერძა. მუზეუმის ექსპოზიცია მოიცავს 250-ზე მეტ ნამუშევარს, დოკუმენტებსა და ფოტოებს, ასევე ორ დიდ მემორიალურ ოთახს. მთელი მუზეუმი თვალსაჩინოდ ასახავს სერგო ფარაჯანოვის მხატვრულ და ექსპოზიციურ შემოქმედებით პრინციპებს.
74
201 2
MARCH
კონიაკის ქარხანა „არარატი“: თუ თქვენ უკვე ერევანში იმყოფებით, აუცილებლად მოინახულეთ კონიაკის ქარხანა „არარატი“სადაც, დეგუსტაციის დარბაზში, სომხური კონაკის სხვადასხვა სახეოებების დაგემოვნებას შეძლებთ.
A D V I C E S F O R T R AV E L E R S
Ararat Brandy Factory: If you’re already in Yerevan,
you have to visit the brandy factory “Ararat” – where, in the sampling chamber, you will be able to taste different types of Armenian brandy.
Echmiadzini: 25 kilometers from Yerevan, there’s the Echmiadzin Cathedral, which is the oldest state-built church in the world. The original vaulted basilica was built in 301-303 and was renewed with stone in the 5th and 7th centuries. The cathedral is the Pontifical Residence of the Supreme Patriarch and Catholicos of All Armenians. ეჩმიადინი: ერევნიდან 25 კილომეტრში მდებარეობსეჩმიადინის კათედრალური ტაძარი, რომელიც თავდაპირველად ხის მასალისგან იყო აშენებული. ტაძარი 303 წლით თარიღდება, V და VII საუკუნეებში იგი ქვით განაახლეს. ამჟამად მონასტერი სომხეთის პატრიარქის რეზიდენციაა.
Where to spend time:
Malkhas Jazz Club – Levon Malkhasyan, whose name is a synonym of Armenian Jazz for many, is the owner of this club from 2006. He was the one to open the doors to the main Jazzclub in Yerevan, after what practically no visiting star has left the city without visiting and performing at this place. The club offers a vast repertoire of jazz – everyday, from 21:00 to 02:30 and with a wide choice of the best performers: Malkhas Jazz Band, Cross-Road, Time-Report, Vahagn Hayrapetyan Jazz Trio, Aramo, Forsh and others. And after midnight, every day, Levon Malkhasyan himself will play for you. Mezzo Classic House-Club – Club “Mezzo” Club “Mezzo” – is a musical complex, located in the center of Yerevan, next to different cultural and entertainment facilities. Every evening, the club offers different genres and trends of live music. From 20:00 you can dine accompanied by classical music, compositions performed live on piano, after 21:30 you can see many musical groups of different genres on stage of “Mezzo” – be it Jazz, Blues, Jazz-rock, Latino, Ethno, Classic or other. Along with this, club “Mezzo” often organizes live concerts for beginner groups and singers. This is the club that hosted the unforgettable concert of a Georgian singer Nino Katamadze.
სად გავატაროთ დრო: Malkhas Jazz Club - ლევონ მალხასიანი, ვისი სახელიც ბევრისთვის სომხური
ჯაზის სინონიმია, ამ კლუბის მფლობელია 2006 წლიდან. სწორედ მან გახსნა ერევანში მთავარი ჯაზ-კლუბის კარი, რის შემდეგაც, პრაქტიკულად არცერთ ჩამოსულ ვარსკვლავს არ დაუტოვებია ქალაქი ამ კლუბში სტუმრობის გარეშე. კლუბი გთავაზობთ ჯაზის მრავალფეროვან პროგრამას: ყოველ დღე, 21:00 - დან 02:30 მდე, კლუბში საუკეთესო შემსრულებლების ფართო არჩევანია: Malkhas Jazz Band, Cross-Road, Time-Report, Vahagn
Hayrapetyan Jazz Trio, Арамо, Forsh და ასე შემდეგ. შუაღამის შემდეგ კი თქვენთვის ყოველდღე დაუკრავს თავად ლევონ მალხაზიანი.
Mezzo Classic House-Club - კლუბი „მეცო“ - ეს არის მუსიკალური კომპლექსი,
რომელიც ერევნის ცენტრში, სხვადასხვა კულტურული თუ გასართობი დაწესებულებების ახლოს მდებარეობს. ყოველ საღამოს, კლუბი სხვადასხვა ჟანრებისა და მიმდინარეობების ცოცხალ მუსიკას გთავაზობთ. 20:00დან, შეგიძლიათ ივახშმოთ კლასიკური მუსიკის, ფორტეპიანოზე ცოცხლად შესრულებული კომპოზიციების თანხლებით, 21:30 -დან კი „მეცოს“ სცენაზე ერთმანეთისაგან განსხვავებული ჟანრის უამრავი მუსიკალური ჯგუფის ნახვა შეიძლება, იქნება ეს ჯაზი, ბლუზი, ჯაზ-როკი, ლათინო, ეთნო, კლასიკა თუ სხვა. ამასთან ერთად, კლუბი „მეცო“ ხშირად უწევს ორგანიზებას ცოცხალი მუსიკის კონცერტებს დამწყები თუ უკვე შემდგარი ჯგუფებისათვის, მომღერლებისთვის. სწორედ ამ კლუბში გაიმართა ქართველი შემსრულებლის, ნინო ქათამაძის ერთ-ერთი დაუვიწყარი კონცერტი.
Shopping You can see many shops in the city, branches of different brands: Armani, Stefano Ricci, Escada, Max Mara, Nougat London, Burberry and others. These kinds of shops are mainly located on the Northern avenue. There are all kinds of shops and boutiques on Abovyan Street.
ა ა დ ა ს ხვ იას, სხვ ზ a, Max ა d ღ a c ა s მ რავ icci, E მ R ა o უ n თ fa ი te ებ აზიები, ani, S ი შ ე ხვ დ თ ი მაღ ბს: Arm ე ე ს ა ლ . ა ა ქალაქშ ი ვ ხ ებული. ბის ფილ , Burberry და ს გა ნ ლაგ ა ე ა ზ n ბრენდე რ o ი d n ზ იე ბ ი დ გა მ ზ ougat Lo ოე თ ი ს ი ს მაღა პ ლ ი ი ტ Mara, N დ ი რ რ აი დად, ჩ ყ ვ ე ლა ნ ძ ირითა ჩ ა ზე კ ი უ ქ ს ი . ნ ი ლ აბოვია ლ ა გ ე ბუ ბ ი ა გა ნ ბუტიკე
ი შოპინგ
MARCH
201 2
75
THE BEST INTERIORS
Name - Keti Toloraia Age - 30 Years Old Zodiac - Taurus Education - Tbilisi State Academy of Arts, Interior Design
სახელი და გვარი - ქეთი თოლორაია ასაკი - 30 წლის ზოდიაქოს ნიშანი - კურო განათლება - აპოლონ ქუთათელაძის სახელობის თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია
ROOMS
ფაკულტეტი - ინტერიერის დიზაინი
76
201 2
Opening of one of the Europe's biggest and interesting annual exhibitions will take place on 17 March. Salone Internazionale del Mobile is held annually and the Georgian design studio ‘Rooms’ is taking part in there for the third time. 17 მარტს ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური და საინტერესო დიზაინის კვირეულის გახსნაა. Salone Internazionale del Mobile ყოველწლიურად იმართება მილანში და ქართული დიზაინ სტუდია, Rooms -ი მასში უკვე მესამედ იღებს მონაწილეობას.
MARCH
THE BEST INTERIORS
Holiday Inn Hotel, Tbilisi
MARCH
201 2
77
THE BEST INTERIORS
78
201 2
MARCH
Radisson Blu Hotel, Lounge bar, Batumi
THE BEST INTERIORS
Name - Nata Janberidze Age - 30 Years Old Zodiac - Taurus Education - Tbilisi State Academy of Arts, Interior Design სახელი და გვარი - ნატა ჯანბერიძე ასაკი - 30 წლის ზოდიაქოს ნიშანი - კურო განათლება - აპოლონ ქუთათელაძის სახელობის თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია
ROOMS
ფაკულტეტი - ინტერიერის დიზაინი
After finishing Tbilisi State Academy of Arts, Nata Janberidze and Keti Toloraia decided to execute the knowledge they had gained into the practical use. The First work they have done together was an interior design of a clothes shop located in Abashidze Street (in Tbilisi). Since 2003 they have started to work together systematically. In result, in 2007 the two young artists created a design studio named ‘Rooms’. In 2009 after they were joined by Baia Davitaia, another business partner, they established an office where very interesting products are being created. ‘Rooms’ is mostly working on Interior, Exterior and Product Designs. They have made interior designs for the Hotel Holiday Inn, restaurants Loft and Vong, stores - Bikkembergs and Cloud Nine in Batumi; the store Prive and the restaurant Gradus in Gudauri; Vinyl store and cafe Paprika . . .
MARCH
201 2
79
THE BEST INTERIORS
80
201 2
MARCH
Restaurant LOFT, Tbilisi
THE BEST INTERIORS
Restaurant CLOUD 9, Batumi
MARCH
201 2
81
THE BEST INTERIORS
ROOMS
სამხატვრო აკადემის ინტერიერის დიზაინის ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ ნატა ჯანბერიძემ და ქეთი თოლორაიამ დაგროვილი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება სცადეს. პირველად აბაშიძის ქუჩაზე მდებარე ტანსაცმლის მაღაზიის დიზაინი გააკეთეს. 2003 წელს უკვე საფუძვლიანად შეუდგნენ მუშაობს. შედეგად, 2007 წელს ორმა ახალგაზრდა არტისტმა, დიზაინ სტუდია, Rooms-ი შექმნა. 2009 წელს მათ ბიზნეს პარტნიორი, ბაია დავითაია შეემატა, სწორედ მაშინ გაკეთდა ოფისი, სადაც საკმაოდ საინტერესო პროდუქტი იქმნება. „რუმსი“ ძირითადად ინტერიერის, ექსტერიერის და პროდუქტის დიზაინზე მუშაობს. ამავე კომპანიის დიზაინით არის გაკეთებული: სასტუმრო ჰოლიდეი ინი, რესტორანი ლოფტი, რესტორანი ვონგი, მაღაზია ბიკენბერგსი, ქლაუდ ნაინი - ბათუმში, მაღაზია პრივე, რესტორანი გრადუსი - გუდაურში, დისკების მაღაზია და კაფე პაპრიკა....
თითოეული ნივთის დაკვეთა შეუძლია, ამ შემთხვევაში შესაძლო რაოდენობა განუსაზღვრელია, გააჩნია პროდუქტს. არის შეკვეთები უცხოური კომპანიებისა და კერძო პირებისგანაც, მაგალითად, კომპანიის ერთ-ერთი ყველაზე გახმაურებული პროდუქტის, „Dressed Chair”-ის ორი ეგზემპლარი ჟურნალმა „ვოგმა“ შეიძინა, მაგიდები ბერლინში და მილანში, მაღაზიების შოუ რუმებშია დგას, რამდენიმე ნივთი შეიძინეს ჰონგ-კონგის ერთერთი მუზეუმისთვის. ტენდენციების შესახებ
რა თქმა უნდა, უნებლიედ შეიძლება მოექცე ნებისმიერი ტენდენციის გავლენის ქვეშ, მაგრამ ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, რომ ინდივიდუალური პროდუქტი შევქმნათ, გვინდა, რომ გამორჩეული და დასამახსოვრებელი იყოს და რაც მთავარია, დროს გაუძლოს. ამ ეტაპზე Rooms-ი კიდევ რაიმდენიმე საინტერესო პროქეტზე მუშაობს, მათ შორის: სასტუმრო ყაზბეგში, Rooms-ი ცალკეული პროდუქტის რედაქციის შენობა, ბელინსკის ქუჩის მასიურ წარმოებაში ჩაშვებას კუთხეში, რომელიც რეკონსტრუქციის გეგმავს, თუმცა არის პროტოტიპებიც, შემდეგ სასტუმროს, საგამოფენო რომლებსაც უცხოელი დარბაზის და რესტორნების ერთგვარ მწარმოებლები აწარმოებენ, კომპლექსად გარდაისახება, თვითონ აპიარებენ და ყიდიან სილამაზის სალონი „გრატო პასაჟი“ კიდეც. ქართველ მომხმარებელს და რამდენიმე “ Fasshion” მაღაზია.
82
201 2
MARCH
‘Rooms’ is planning to continue producing own goods for mass production, though they have some prototypes that foreign companies produce, promote and sell as well. Georgian consumers can order each of those goods in any quantity. They already have got orders from foreign companies and individuals, for instance two samples of their most famous product "Dressed Chair" was purchased by Vogue magazine; tables designed by them are displayed in the showrooms of Berlin and Milan. Few things were also purchased by one of the museums in Hong-Kong. About the Existing Tendencies Of course, one can unintentionally occur under the influence of any tendency, but for us it's very important to create unique products, that are different from others and memorable . . . and what is the most important for us we would like our products to be enduring. At this stage ‘Rooms’ is working on several interesting projects in Tbilisi, including: the interior design of the Hotel "Kazbegi"; Editing House at the corner of Belinski Street that after its reconstruction is going to turn into a complex building for a hotel, a picture gallery and a restaurant; beauty salon Grato Passage; and a net of the "Fasshion" store.
PRETTY WOMAN
COCO AVANT... TOUS! 84
201 2
MARCH
PRETTY WOMAN
L
et's admit that we all have seen the film " The Devil Wears Prada" and that the following two scenes were very memorable: the final scene, in which the amazing actress hides her sincere smile behind the black sunglasses and says "Go!" to the driver; and the other, where the "devil" is picking the very last details for the photo session and serenely underlin es the origin of the brand of her synthetic sweater to her new assistant (the main character of the film): "This... stuff'? Oh. Okay. I see. You think this has nothing to do with you. You go to your closet and you select... I don't know... that lumpy blue sweater, for instance because you're trying to tell the world that you take yourself too seriously to care about what you put on your back. But what you don't know is that that sweater is not just blue, it's not turquoise. It's not lapis. It's actually cerulean. And you're also blithely unaware of the fact that in 2002, Oscar de la Renta did a collection of cerulean gowns. And then I think it was Yves Saint Laurent... wasn't it who showed cerulean military jackets? I think we need a jacket here. And then cerulean quickly showed up in the collections of eight different designers. And then it, uh, filtered down through the department stores and then trickled on down into some tragic Casual Corner where you, no doubt, fished it out of some clearance bin. However, that blue represents millions of dollars and countless jobs and it's sort of comical how you think that you've made a choice that exempts you from the fashion industry when, in fact, you're wearing the sweater that was selected for you by the people in this room from a pile of stuff". Sure the addressee of these statements had instantly realized her place and functions and the viewers of the film had instantly felt the dangerous attraction of the inaccessible social stratum.
The ruinous charm of elitism was once again underlined for them... One significant detail though... this brief passage clearly shows the destiny of any masterpiece. . . Any culture, tendency, theory and innovation starts from minority, it develops in a small group of acquaintances, then spreads through masses and then dies – that means it becomes unnoticed as an item of everyday utilization. Let us take too much fake tan and a low class worker that works in the hot weather... hippies of early sixties called as “dirty” generation and then a image of Janis Joplin on the t-shirt of the most glamourous It girl... short-cut hair of Jeanne D’Arc and the hairstyle of Agyness Deyn... let us take all this and mix them... "Fashion is not something that exists in dresses only. Fashion is in the sky, in the street, fashion has to do with ideas, the way we live, what is happening."– This quotation belongs to the other lady. Comparing with the first one she never met existing standards. She was entertaining militaries at cabarets at night to earn her bread. She grew at orphanage and as a daughter of strolling musician she never had refined taste and a sense of style. She even did not have proper dresses to put on. Comparing with the previous hero she never had an access to the elite circles. She had neither the creative team nor the loyal friends... thus she once cut her hair and put on man’s suit. She decided to get rid of ribbons and laces from blouses and put on high boots. She decided to take off a corset and not to put on a bra. She considered that it is not necessary to put on expensive jewels... and finally she started to smoke a cigarette and proudly stepped into a party... for the whole twentieth century the creations of this lady were established as the initial concepts of taste and style...
Little Black Dress
S
he was going to the theater and didn't know what to wear. That is how a moderate combination of crepe de chine and silk was created. The combination gave freedom to her accessories and simplicity to her body. ‘Little black dress’ occupies first place in the fashion dictionary. It can be symbol of magnificence and the way to look elegant. The fact is that without a ‘little black dress’ any woman’s wardrobe collection looks empty. It is the fact also that a ‘little black dress’ is kind of stylistic fundament the interpretation of which becomes the source of ideas for both, the high class designers and the girls walking in ‘hysterical’ boots.
პატარა შავი კაბა
თ
ეატრში მიდიოდა და უბრალოდ არ იცოდა, რა ჩაეცვა. სწორედ ასე გაჩნდა ის, კრეპ-დეშინისა და აბრეშუმის
MARCH
201 2
85
PRETTY WOMAN
უპრეტენზიო ნაერთი, რომელმაც ულევი თავისუფლება აჩუქა აქსესუარებს და განუმეორებელი უბრალოება სხეულს. პატარა შავი კაბა პირველია მოდის ლექსიკონში. ის შეიძლება იყოს ბრწყინვალების მანიშნებელიცა და ელეგანტური გამოსავალიც. ფაქტია, რომ მის გარეშე ნამდვილად ცარიელია ქალის მთელი კოლექცია, ფაქტია ასევე ისიც, რომ პატარა შავი კაბა ერთგვარი სტილისტური ფუნდამენტია, რისი საკუთარი ინტერპრეტაციაც გააჩნია როგორც მაღალი ეშელონების დიზაინერებს, ასევე ყველა ჰიპსტერული ბათინკებით მოარულ ყველა გოგოსაც.
მ
ოდით, ყველა გამოვტყდეთ და ვთქვათ, რომ ნანახი გვაქვს „ეშმაკი ატარებს პრადას“. აქედან კი ყველაზე კარგად ორი მომენტი გვახსოვს: ფინალი, სადაც ეს გენიალური მსახიობი გულწრფელ ღიმილს და აღფრთოვანებულ თვალებს შავი სათვალის იქით მალავს და მომენტალური გამომეტყველების ცვლილებით მძღოლს მიუგებს: „Go!“ და მეორე - როდესაც ეს „ეშმაკი” სამოსის საბოლოო დეტალებს არჩევს ფოტო-სესიისათვის და აუღელვებლად უხსნის ახალბედა ასისტენტს (მთავარ გმირს) თავისი სინთეთიკის სვიტერის წარმომავლობას. სიტყვა სიტყვით შემიძლია გავიხსენო: „გასაგებია, ანუ თქვენ თვლით, რომ მსგავსი „ხარახურა“ თქვენ არ გეხებათ. თქვენ - მიდიხართ საკუთარ კარადასთან და არჩევთ.... არვიცი, აი, ამ
ჩამოკიდებულ ლურჯ სვიტერს, გინდათ სამყაროს აჩვენოთ, რომ ზედმეტად სერიოზული ბრძანდებით იმისათვის, რომ იღელვოთ, რა ჩამოიცვათ ტანზე, მაგრამ რაც ნამდვილად არ იცით, არის ის, რომ ეს სვიტერი ლურჯი არ არის, არც ფირუზისფერი და არც ლილისფერი. ის ლაჟვარდისფერია. და რაღა თქმა უნდა, წარმოდგენაც არ გექნებათ, რომ 2002 წელს ოსკარ დე ლა რენტამ პირველად შექმნა ლაჟვარდისფერი კაბების კოლექცია, შემდეგ, თუ არ ვცდები, იყო ივ სენ ლორანი, რომელმაც ლაჟვარდისფერი ქურთუკების კოლექცია აჩვენა. შემდეგ ეს ფერი სასწრაფოდ აიტაცა რვა სხვადასხვა დიზაინერმა და გამოჩნდა მათ კოლექციაში, განაწილდა სხვადასხვა ბრენდულ მაღაზიაში და საბოლოოდ ჩამოქვეითდა რომელიღაც საცოდავ სავაჭრო დახლამდე, სადაც თქვენ, დარწმუნებული ვარ, ის ფასდაკლებისას გამოქექეთ. თუმცა, ეს ფერი მილიონობით დოლარს და უთვალავ მშრომელს განასახიერებს. ასე რომ, საკმაოდ კომიკურია, თითქოს თქვენი არჩევანი მოდის ინდუსტრიისგან განგასხვავებთ, ამ დროს კი გაცვიათ ის, რაც თქვენთვის ამ ოთახში შეირჩა, სხვათაშორის, „ხარახურის“ ხროვიდან.“ რაღა თქმა უნდა, მოხსნებების პირდაპირმა ადრესატმა თავისი ადგილი მომენტალურად გააცნობიერა, მაყურებელმაც იგრძნო ეს საშიში სიტკბო მიუღწეველი სოციუმისა და კიდევ ერთხელ გაესვა ხაზი ელიტიზმის დამღუპველ მშვენებას.... თუმცა... ერთი მნიშვნელოვანი დეტალი...ეს პატარა ამონაკვესი ნათლად გვაჩვენებს ნებისმიერი შედევრის ბედს - ნებისმიერი კულტურა, ტენდენცია, თეორია, ნებისმიერი სიახლე, იწყება უმცირესობიდან ვითარდება ვიწრო წრეში, გადის მასების ტალღებს და შემდეგ კვდება, ანუ ხდება ყოველდღიური
მოხმარების შეუმჩნეველი საგანი. ავიღოთ სოლარიუმის გადამეტებული რუჯი და მუშა, რომელიც სიცხეში მუშაობს. ავიღოთ ორმოცდაათიანი წლების მოჰიპო ობიექტების „ჭუჭყიანებად“ შერაცხვა და დღესდღეობით კი ჯენის ჯოპლინის გამოსახულება ყველაზე გლამურული “It” გოგონას მაისურზე. ავიღოთ, ბოლოს და ბოლოს, ჟანა დარკის მოჭრილი თმები და აგნეს დეინის თმის ვარცხნილობა. ავიღოთ და ავურიოთ ერთმანეთში - „ მოდის არსებობა არ არის მხოლოდ კაბებში. ის ცაშია, ქუჩაშია, ყველგანაა, ის ჩვენი ცხოვრებაა, მოდა ისაა, რაც, ზოგადად, ხდება.“ - ამ შემთხვევაში ციტატა უკვე სულ სხვა ქალს ეკუთვნის, განსხვავებით პირველისაგან ეს ქალი ვერასოდეს აკმაყოფილებდა არსებულ სტანდარტებს, რადგან ღამღამობით კაბარეში ართობდა სამხედროებს, რომ საჭმელი ჰქონოდა, უპატრონო ბავშვთა სახლში გაიზარდა და მოხატიალე მამის შვილს, არათუ დახვეწილი გემოვნება და სტილის შეგრძნება, ტანსაცმელიც კი არ მოეძებნებოდა ხანდახან. განსხვავებით პირველისაგან, ამ ქალს არ ჰქონდა ყოველდღიური წვდომა ელიტურ სივრცეებთან, ამ ქალს არათუ კრეატიული გუნდი, მეგობრებიც კი დიდად არ ჰყავდა და აი, მან, სრულიად მარტომ, ერთხელ შეიჭრა თმები და ჩაიცვა მამაკაცის კოსტიუმი, მან, მარტომ გადაწყვიტა მოეშორებინა მაქმანები და ბუმბულები თავისი ბლუზიდან, მან მაღალი ჩექმა ჩაიცვა, მან გადაწყვიტა მოეხსნა კორსეტი და არ ჩაეცვა აზღუდი, მან გადაწყვიტა, რომ სულაც არ არის აუცილებელი ძვირფასი თვლები გეკეთოს... მერე კი მოუკიდა თამბაქოს და ამაყად გავიდა წვეულებაზე შემდეგი ასწლეულისათვის ამ ქალის ქმნილებები გემოვნების და სტილის საწყის ცნებებად ჩამოყალიბდება:
PRETTY WOMAN
Tweed We recommend raising the collar of your tweed coat and wearing bijouterie like the lady with dandy charm.
ტვიდი თამამად ავწიოთ ტვიდის ქურთუკის საყელო და ამ ქალბატონის დენდური შარმითვე ვატაროთ ბიჟუტერია.
Suit Elegance is refusal” – She used to say. The lady meant feminine minimalism and refined reserve. Her famous suit is the mean for renovating of women’s silhouette. A cardigan cut straight and a skirt of a pencil shape – this is what we wear everyday when going to our offices and thanks to this lady the suit makes us assure in being presentable.
Long pearl necklace კოსტიუმი And this too. . .
გრძელი მარგალიტის მძივი ესეც. ესეც.
„ელეგანტურობა ეს უარყოფაა“ ამბობდა ის. ამ ქალბატონს ფემინური მინიმალიზმი, დახვეწილი თავშეკავება ჰქონდა მხედველობაში. მისი ცნობილი კოსტიუმი ქალის სილუეტის განახლებაა: სწორხაზოვნად აჭრილი კარდიგანი და ფანქრის ფორმის ქვედაბოლო, ანუ ყოვედღე, როდესაც სამსახურში მივემართებით და საკუთარი თავის პრეზენტაბელურობაში ოდნავ მაინც ვართ დარწმუნებულნი, სწორედ ამ ქალს უნდა ვუმადლოდეთ.
MARCH
201 2
87
PRETTY WOMAN
And you can pass into infinity...
No. 5 Back in the past the respectable ladies were choosing only delicate scents of flowers and those who preferred provocative and intense fragrances were considered to be a representative of lower classes or prostitutes. In early twenties of the XX century when the toilette desks were full of rococo style minced glass bottles, she made her first feminine statement on emancipation wrapped up and bottled in square transparent perfume bottles. According to statistics nowadays this magic liquid is sold once a 30 second.
მაშინ, როდესაც „პატივცემული“ ქალები ირჩევდნენ მხოლოდ ერთ, რომელიმე ყვავილის ნაზ არომატს, მძაფრი და პროვოკაციული სურნელი დაბალი კლასის ან მსუბუქი ყოფაქცევის ქალის შთაბეჭდილებას ტოვებდა. ოციან წლებში, როდესაც როკოკოულად გადაპრანჭული შუშის ბოთლთა მწკრივები იდგა ტუალეტის მაგიდებზე, მან ოთხკუთხა გამჭვირვალე შუშაში მოათავსა პირველი ქალური განაცხადი ემანსიპაციაზე. ახლა ეს სითხე მონაცემების მიხედვით ყოველ 30 წამში ერთხელ იყიდება.
88
201 2
MARCH
Big black ribbon as an accessory detail, brilliant buttons on a blazer, extensive skirt and a belt on hips and finally a raincoat on Audrey Hepburn... All these served “not for memorizing the clothes but for memorizing the lady”. It was the main idea for the given phenomenon – Clothes do not present women, but women who wear the clothes present them... it is to feel comfortable with own self, to make a statement and highlight own personality in any weather, conditions and situation... This lady proved herself as a manager of fashion and style. We just wanted to remind you that it doesn’t matter what you have to present – a dress, a cottage cheese pack, diary notes or a business project... the main instrument for a successful woman is courage... In such case any of her creation will become unique, popular and needed... from tiny booths her products might move to the Hotel Ritz... they might occur on a Queens’s shoulders, on blogs of teenagers, in dreams of a man in love, on Christie’s Auction, in Anna Wintour's imagination and currently on the pages of EGO, where we wanted to tell you about Coco Channel.
PRETTY WOMAN
და შეიძლება წახვიდე უსასრულოდ: შავი დიდი ბაფთა, როგორც დეტალი, ბრჭყვიალა ღილები ბლეიზერზე, გაშვებული კაბა და ქამარი თეძოების არეში, საწვიმარი ქურთუკი ოდრი ჰეპბერნზე....მოკლედ ყველაფერი, რისი საშუალებითაც შეიძლება „არ დაამახსოვრდეთ ტანსაცმელი, მაგრამ დაამახსოვრდეთ ქალი“ და სწორედ ესაა ამ ფენომენის უმთავრესი იდეა - ტანსაცმელი არა როგორც ქალის შემქმნელი, არამედ ქალი, როგორც მისი მატარებელი. კომფორტი საკუთარ თავთან, საკუთარი თავის გაცხადება და ხაზგასმა ყოველთვის, ყველა ამინდში, კონდიციასა და სიტუაციაში. ამ ქალბატონმა თავი მოდისა და სტილის მმართველად დაამტკიცა. ხოლო ჩვენ უბრალოდ გვინდოდა შეგვეხსენებინა, არ აქვს მნიშვნელობა, ეს კაბა იქნება თუ არაჟნის ქილა, სადღიურო ჩანაწერი თუ ბიზნეს პროექტი - წარმეტებული ქალის მთავარი იარაღი ეს სითამამეა. ნებისმიერი მისი ქმნილება გახდება უნიკალური, მოივლის მასებს და მეტიც,..ჯიხურებიდან ისევ დაბრუნდება სასტუმრო რიტცის ნომერში, დედოფლის მხრებზე, თხუთმეტი წლის გოგონას ბლოგზე, შეყვარებული მამაკაცის სიზმრებში, კრისტის აუქციონზე, ანა ვინტურის იმიჯში და ამ შემთხვევაში ეგოს ფურცლებზე, სადაც კოკო შანელზე გიყვებოდით.
Elene Pasuri/ელენე ფასური
MARCH
201 2
89
CULINARY
The main course of “Goodwill” pastry was initially European. Three main lines developed: Italian, French and Austrian. A group of professionals aimed to produce confectionery of a true European level and they did achieve this. As of today, there are 300 types of products made at the “Goodwill” pastry. The product is very popular and demand for it is constantly increasing. Cakes should be noted especially, since each and every one of them are works of art. Most of the ingredients are imported from Europe and of highest quality. Only several local products are used, among them are eggs, butter and sugar. As of fruit porridges, high quality chocolate, candied fruits, marzipan and many of other ingredients, they are imported from Italy, France and Austria. All of the products are healthy and of high quality, they don’t include any essences or extracts. The recipes are also European and followed strictly. Deviating from the recipe is out of the question, since the production formulas are perfect and even a slightest change in them results in a different taste. Following the recipe precisely is controlled strictly at the pastry. “Along with the European vision, we do our best to fit the product to Georgian consumers” – says the “Goodwill” production manager Lia Kandelaki. All confectioners are Georgian and they understand the little details related to the taste of Georgians. Mainly light, low-calorie desserts are popular among customers. Tasting them is pleasant and does not leave bad results in forms of extra kilograms. “Demand changes according to seasons as well. For example, chocolate cakes are especially popular in winter, while fruit cakes become a preference in summer. Although there are products demanded all through the year - “Tiramisu” is one of them” – says Lia Kandelaki.
I
t’s been six years since “Goodwill” has its own pastry production. Initially, the production began on a small scale, expanded gradually and from spring it will appear as a new brand by “Goodwill” – “Marshe”. Along with pastry, “Marshe” will also include sausages, fish, dairy products, ready-made food and other types of production that will unite in an ultra-modern factory and be centralized. 4500 types of products are planned to be produced under the “Marshe” brand. There will be distribution channels assembled, through which the products will be distributed through all of Georgia. In the future, it is planned to export “Marshe” products.
90
201 2
MARCH
The “Goodwill” team is currently preparing for the World Competition of Confectioners, held in Paris and judged by the famous French confectioners – among them Arno Gauthier, Bruno Pastoralli, Bruno Coure, Patrick Casulla and others. Georgia already is among the 16 best out of 135 participants. “We are very nervous, although we do have high hopes regarding this competition. Being in the finals is already something to be proud of”. – Lia tells us. In the second round teams are asked to make some of the most complicated desserts on the spot. Among them are sculptures from chocolate and caramel that require a very high technique of preparation. The “Goodwill” pastry production team have gained a lot of experience over the years and formed as a group of specialists of their job. They have taken master-classes from many famous Italian and French confectioners.
CULINARY
“France is the main center of pastry production and it dictates the trends to the rest of the world. We are trying to develop our production from this point and offer our Georgian customers the highest quality pastry products, popular all over the world today.” says Lia Kandelaki. The “Goodwill” pastry has the quality management and food safety mark - ISO 9001:2008 HACCP and is equipped with modern tools needed to produce cakes of the most complex techniques. All standards of hygiene and safety are strictly followed at the pastry. Baking cakes is a truly creative process. When we have an order from a customer about a certain subject, the whole team begins to think, discuss and great ideas are born in this process. In the end, we always have very interesting results. There are all kinds of equipment in “Goodwill” and any kind of cake can be made there. The pastry has many devoted customers and their number is growing. “Individualism is the main thing for us. We produce something special for each of our clients. We want them to feel that the cake was made for them only. We never repeat ourselves.” – Says Lia Kandelaki and adds – “Confectionery was not prestigious in Georgia. Our aim was to show people that this is true art and I think we managed to do that”.
უ
კვე ექვსი წელია, რაც „გუდვილს“ საკუთარი საკონდიტრო წარმოება აქვს. თავიდან მცირე მასშტაბით დაიწყო, თანდათან გაფართოვდა და გაზაფხულიდან „გუდვილის“ ახალი ბრენდის - „მარშეს“ სახელით მოგვევლინება. „მარშეში“, საკონდიტროს, ძეხვეულის, თევზის, რძის პროდუქტების და მზა საკვების გარდა, სხვა სახის წარმოებაც შევა, რომელიც საბოლოოდ ულტრათანამედროვე ქარხანაში ერთიანდება და ცენტრალიზებულ სახეს იღებს. „მარშეს“ ბრენდით 4500 სახეობის პროდუქტის წარმოება იგეგმება. ჩამოყალიბდება სადისტრიბუციო არხები, რომელთა საშუალებითაც პროდუქტი მთელი საქართველოს მასშტაბით გავრცელდება. მომავალში „მარშეს“ პროდუქციის ექსპორტზე გატანაც იგეგმება. „გუდვილის“ საკონდიტროს მთავარი მიმართულება თავიდანვე ევროპული იყო. განვითარდა სამი ძირითადი ხაზი: იტალიური, ფრანგული და ავსტრიული. პროფესიონალთა გუნდს მიზნად ჰქონდა ნამდვილი ევროპული დონის საკონდიტრო ნაწარმის შექმნა და მიაღწია კიდეც ამას. დღეს „ გუდვილის" საკონდიტროში 300-მდე სახეობის პროდუქტი მზადდება. ნაწარმი დიდი პოპულარობით სარგებლობს და მოთხოვნა სულ უფრო იზრდება.
MARCH
201 2
91
CULINARY
განსაკუთრებით აღსანიშნავია ტორტები, რადგან თითოეული მათგანი ფაქტობრივად ხელოვნების ნიმუშს. საჭირო ინგრედიენტების სრული უმრავლესობა ევროპიდან შემოდის და უმაღლესი ხარისხისაა. იყენებენ სულ რამდენიმე ადგილობრივ პროდუქტს, მათ შორის: კვერცხს, კარაქსა და შაქარს. რაც შეეხება ხილის ფაფებს, მაღალი ხარისხის შოკოლადს, ცუკატებს, მარციპანს და სხვა უამრავ ინგრედიენტს, იტალიიდან, საფრანგეთიდან და ავსტრიიდან შემოდის. თითოეული პროდუქტი ეკოლოგიურად სუფთა და ხარისხიანია, არ შეიცავს არანაირ ესენცის და ექსტრატს. ევროპულია რეცეპტებიც, რომლებსაც მკაცრად იცავენ. გამორიცხულია, რეცეპტიდან გადახვევა, რადგან დამზადების ფორმულები სრულყოფილია და მათი ოდნავი შეცვლაც კი სხვა გემოს იძლევა. რეცეპტის ზუსტი დაცვა საკონდიტროში მკაცრად კონტროლდება. „ევროპულ ხედვასთან ერთად ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ, რომ პროდუქცია ქართველ მომხმარებელზე იყოს მორგებული“ - ამბობს „გუდვილის“ წარმოების
92
201 2
MARCH
ხელმძღვანელი – ლია კანდელაკი. ყველა კონდიტერი ქართველია და მათ კარგად ესმით ნიუანსები, რომლებიც ქართვულ გემოვნებას ახასიათებს. მომხმარებელში ძირითადად პოპულარულია მსუბუქი, ნაკლებკალორიული დესერტები. მათი დაგემოვნება სასიამოვნოა და ცუდ შედეგსაც არ ტოვებს, ზედმეტი კილოგრამების სახით. „მოთხოვნა სეზონის მიხედვითაც იცვლება. მაგალითად, ზამთარში განსაკუთრებით პოპულარულია შოკოლადის ტორტები, ზაფხულში კი - ხილის. თუმცა არის ნაწარმი, რომელსაც მთელი წლის განმავლობაში ითხოვენ. ასეთია „ტირამისუ“ ამბობს ლია კანდელაკი. „გუდვილის“ გუნდი ამჟამად კონდიტერების მსოფლიო კონკურსისთვის ემზადება, რომელიც პარიზში ჩატარდება და რომლის ჟიურიშიც ცნობილი ფრანგი კონდიტერები შედიან, მათ შორის: არნო გოტიე, ბრუნო პასტორალი, ბრუნო კურე, პატრიკ კაზულა და სხვები. საქართველო 135 გუნდიდან, რომელიც თავიდან იღებდა მონაწილეობას, უკვე გავიდა 16 საუკეთესოში. „ძალიან ვნერვიულობთ, თუმცა დიდ იმედებს ვამყარებთ ამ კონკურსზე. ჩვენთვის ფინალში გასვლაც საამაყოა“ - გვეუბნება ლია კანდელაკი. მეორე ტურში გუნდებს რამდენიმე ურთულესი დესერტის ადგილზე დამზადება ევალებათ. მათ შორის შოკოლადისა და კარამელის სკულპტურების, რაც უმაღლეს ტექნიკას მოითხოვს. „გუდვილის“ საკონდიტრო წარმოების გუნდმა წლების განმავლობაში დიდი გამოცდილება დააგროვა და ძლიერ სპეციალისტთა ჯგუფად ჩამოყალიბდა. მათ გავლილი აქვთ მასტერკლასები ბევრ ცნობილ იტალიელ და ფრანგ კონდიტერთან. „საფრანგეთი, საერთოდ,
საკონდიტრო წარმოების ცენტრია და მთელს მსოფლიოს კარნახობს მოდას. ჩვენც ვცდილობთ სწორედ ამ კუთხით განვავითაროთ წარმოება და ქართველ მომხმარებელს შევთავაზოთ უმაღლესი ხარისხის საკონდიტრო ნაწარმი, რომელიც დღეს მთელ მსოფლიოში პოპულარულია“- ამბობს ლია კანდელაკი. „გუდვილის“ საკონდიტრო ფლობს ხარისხის მენეჯმენტისა და სურსათის უვნებლობის ნიშანს ISO 9001:2008 HACCP, აღჭურვილია თანამედროვე დანადგარებით. საკონდიტროში მკაცრადაა დაცული ჰიგიენისა და უსაფრთხოების ყველა ნორმა. ტორტების შექმნა ნამდვილი შემოქმედებითი პროცესია. როცა მომხმარებლისგან შეკვეთა შემოდის რაიმე თემის გარშემო, მთელი გუნდი იწყებს ფიქრს, აზრთა გაცვლა-გამოცვლას და ამ პროცესში განსაკუთრებული იდეები იბადება. საბოლოოდ, ძალიან საინტერესო შედეგს ვღებულობთ. „ გუდვილში" ნებისმიერ ტექნიკას ფლობენ და ყველანაირი ტორტის დამზადება შეუძლიათ. საკონდიტროს ბევრი ერთგული მომხმარებელი ჰყავს და მათი რაოდენობა სულ უფრო იზრდება. „ჩვენთვის ინდივიდუალიზმი მთავარია, ყველა კლიენტს განსაკუთრებულ ნაწარმს ვუმზადებთ. გვინდა იგრძნონ, რომ ტორტი მხოლოდ მათთვისაა შექმნილი. არასდროს ვიმეორებთ ნიმუშს’’ - აქამდე საქართველოში საკონდიტრო საქმიანობა არ წარმოადგენდა პრესტიჟულ სფეროს. ჩვენი მიზანი იყო ხალხისთვის გვეჩვენებინა, რომ ეს ნამდვილი ხელოვნებაა და ვფიქრობ, ამას მივაღწიეთ კიდეც“.
On February 23rd Omega Motors held a presentation of one more new brand – the MINI. The attending guests had the chance to look through different MINI models and familiarize with the history and specifics of the brand. Omega Motors took care of the guest’s mood as well, the presentation included: a specially prepared showprogram, a stand-up buffet, many surprises and gifts. Omega Motors is the official BMW importer in Georgia. As for MINI, its production started in 2001 in Oxford. In 2011 the BMW group provided additional 500 million pounds for the British production network. Over time Mini has become an inseparable and one of the most important parts of the BMW group. In 2012, thanks to Omega Motors this brand already arrived to Georgia.
23 თებერვალს ომეგა მოტორსში კიდევ ერთი ბრენდის, MINI-ს პრეზენტაცია გაიმართა. პრეზენტაციაზე მისულ სტუმრებს საშუალება მიეცათ დაეთვალიერებინათ MINI-ს სხვადასხვა მოდელები და ბრენდის ისტორიას თუ თავისებურებებს გაცნობოდნენ. ომეგა მოტორსმა სტუმრების განწყობაზეც იზრუნა, პრეზენტაციის ფარგლებში გახლდათ: სპეციალურად მომზადებული შოუპროგრამა, ალაფურშეტი, უამრავი სიურპრიზი და საჩუქარი. ომეგა მოტორსი BMW-ს ოფიციალური იმპორტიორია საქართველოში. რაც შეეხება MINI-ს, მისი წარმოება 2001 წლიდან დაიწყო ქალაქ ოქსფორდში. 2011 წელს BMW ჯგუფმა დამატებითი 500 მილიონი ფუნტი გამოყო ბრიტანეთის საწარმოო ქსელისათვის. დროთა განმავლობაში MINI BMW ჯგუფის განუყოფელ და შეიძლება ითქვას, ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ნაწილად იქცა. 2012 წელს კი ეს ბრენდი ომეგა მოტორსის წყალობით უკვე საქართველოშია.
ADDRESSES
01
RADISSON BLU HOTEL, BATUMI/Batumi, Georgia, Ninoshvili Str. 1./Tel: +995 422 255 555./Fax: +995 422 228 888./info.batumi@radissonblu.
com/radissonblu.com/hotel-batumi
02
RADISSON BLU IVERIA HOTEL/Tbilisi 0108, Georgia/Tel: +995 322 402 200/Fax: +995 322 402 201/info.
tbilisi@radissonblu.com/radissonblu.com/hotel-tbilisi 03 HOLIDAY INN/Tbilisi 0171, Georgia/26 May Sq. 1/Tel: +995 322 300 099/info@hi-tbilisi.com/ hi-tbilisi.com
04
FREY WILLE/Tbilisi 0105, Georgia/Rustaveli Ave. 25/Tel: +995 322 990 957/tbilisi@freywille.ge/frey-wille.com
Tbilisi 0131, Georgia/Parnavaz Mepe Ave. 1/Tel: +995 322 243 673/info@goodwill.ge/www.goodwill.ge Chavchavadze Ave. 34/Tel: +995 322 244 333/info@goodwill.ge/www.goodwill.ge gia/Tel: +995 322 400 002/info@goodwill.ge/www.goodwill.ge bankconstanta.ge
96
201 2
FEBRUARY
06
06
05
04
GOODWILL/
GOODWILL - VAKE/Tbilisi 0179, Georgia/
GOODWILL - KAVTARADZE/Kavtaradze str. 1, Tbilisi, Geor-
BANK CONSTANTA/Tsereteli ave. 117, Tbilisi, Georgia/ +995 322 401 401/www.
MAGAZINE FOR SMART, STRONG AND TASTEFUL WOMEN
MAR C H 2 012
03
M
C
H
12 20
A
R
IT’S VERY IMPORTANT timely and carefully to identify and plan what you to want to do in your life ძალიან მნიშვნელოვანია სწორად განსაზღვრო და დროულად ჩამოყალიბდე, თუ რისი კეთება გინდა ცხოვრებაში