4 minute read
Douaneprioriteiten 2021: brexit, e-commerce en drugs
Tijdens het Douanecongres op 24 november jl. ontvouwde minister van Financiën Vincent Van Peteghem zijn plannen voor 2021. De brexit, e-commerce en de ‘war on drugs’ zijn dé prioriteiten voor 2021. Meer uitleg in dit dubbelinterview met de kersverse minister en de geroutineerde topman van de douane, Kristian Vanderwaeren.
MELANIE DE VRIEZE
Door de coronacrisis stond de douane dit jaar operationeel voor zware uitdagingen. Er werd vrij snel geschakeld naar thuiswerk en de douaniers op het terrein deden minder fysieke controles om besmettingen te vermijden. Voor alle activiteiten die fysiek contact vergen, zoals congressen, brexitroadshows en kennisuitwisseling bij de bedrijven ter plaatse, werd de pauzeknop ingeduwd. “We werden echter wél mee in het bad gegooid om COVID-19 te bedwingen”, zegt Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van de FOD Financiën. “We speelden een actieve rol bij de import van mondmaskers en beschermingsmateriaal en ondersteunden de federale politie bij de bewaking van de binnengrenzen.” “Tegelijk zagen we een sterke toename van de criminaliteit, zoals de sigaretten- en alcoholsmokkel en de drugshandel.”
StroomverSnelling
Door de coronacrisis kwam de digitalisering in een stroomversnelling. Alle begeleidende documenten bij een aangifte, zoals vergunningen en certificaten, kunnen volledig elektronisch worden ingediend. “De industrie heeft ons gevraagd om daar verder in te gaan”, legt Vanderwaeren uit. Ook het logistieke proces wordt verder gedigitaliseerd. De douane connecteert zijn applicaties met die van de logistieke gemeenschappen in de Haven van Antwerpen en in de luchthavens van Brussel en Luik. Vanderwaeren is nog niet helemaal tevreden over die digitalisering. “Ons systeem kent veel losstaande toepassingen. Dat is historisch gegroeid. We hebben plannen om die allemaal te integreren. Daarnaast sleutelen ▲
Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van FOD Financiën, en Vincent Van Peteghem, minister van Financiën
(Foto FOD Financiën)
De douane wil meer scannen op de terminals. Daarvoor zijn snellere scanners en artificiële intelligentie nodig.
(Foto Bart Timperman)
we aan de prestaties van onze systemen. Onder meer door upgrades willen we het uitvallen van onze systemen tot een minimum beperken.”
Speerpunten 2021
De lijst met prioriteiten voor 2021 is lang. Maar voor minister Van Peteghem en Vanderwaeren springen er drie in het oog. Een eerste uitdaging is de brexit. “Bellogistieke impact van brexit het hardst zal voelen”, zegt minister waeren aan. “We communiceerden via het Nationaal Forum* en hebben heel wat EORI-nummers en vergunningen afgeleverd. Ook de sectorfederaties hebben goed werk geleverd. Het grote vraagteken blijft natuurlijk Groot-Brittannië. De eerste maanden zouden
gië is een van de landen die de ze geen controles uitvoeren, in tegenstelling tot wij, die wel zullen controleren op vraag van Europa.”
e-noSe
Uitdaging twee baart al meerdere jaren kopzorgen: de ‘war on
(Kristian Vanderwaeren)
Van Peteghem. “De IT-systemen zijn klaar, de douane heeft extra personeel aangeworven voor Zeebrugge en Brussel-Zuid en lanceerde informatiecampagnes voor de bedrijven. Maar dat neemt niet weg dat de brexit op 1 januari veel last zal meebrengen.”
“Onze bedrijven zijn inderdaad goed op de hoogte”, vult Vanderdrugs’. Dit jaar alleen werd al 58 ton cocaïne onderschept in de haven van Antwerpen. De douane wil het percentage gescande containers substantieel opdrijven. Nu is dat slechts 1,6%. “Ook hier moet de technologie soelaas brengen. We wachten op de ‘e-nose’, die net zoals honden aangeeft of containers ‘besmet’ zijn”, zegt Van-
derwaeren. “Volgens ingenieurs zal dat snufje binnen vijf jaar op punt staan. Nu gaan de containers nog naar de grensinspectieposten, maar ik wil snel meer op de terminals scannen. Daarvoor hebben we snellere scanners en artificiële intelligentie nodig.”
100% Scanning
“De 100%-scanning van hoogrisicocontainers moet inderdaad een antwoord bieden op de drugsproblematiek”, voegt de minister toe. Dit project heeft een relatief grote budgettaire impact en zal wellicht pas over tien jaar volledig uitgerold zijn. Maar vanaf 2021 wordt het scansysteem al verbeterd en worden externe mobiele scanners ingezet. Met artificiële intelligentie kunnen we containers ook beter identificeren en verdachte zendingen sneller en adequater opsporen. In een eerste fase willen we vijf extra scanners in gebruik nemen, op termijn gaan we dit uitbreiden. Het feit dat we die scanners inzetten, is ook een signaal en zal hopelijk op zich al een afradend effect hebben. Op die manier willen we voorkomen dat ons land een internationale draaischijf wordt van drugshandel.”
e-commerce
Ten slotte halen beide heren de e-commerce aan als een belangrijk speerpunt voor de komende beleidsjaren. Half 2021 komt de inwerkingtreding van het ‘btw e-commercepakket’ eraan. “Dat is een btw-hervorming die een grote impact zal hebben op de douane”, legt Van Peteghem uit. “Vroeger waren zendingen van minder dan 22 euro vrijgesteld van btw, maar dat valt weg. Dat maakt dat heel wat meer pakketten aangegeven en gecontroleerd moeten worden. Dat zal met een elektronische aangifte gebeuren en de btw moet op elk pakje betaald worden in het land van de klant.”
“We verwachten dat het aantal aangiften in ons e-commercesysteem zal stijgen van 250 miljoen naar 900 miljoen”, besluit Vanderwaeren. “Onze IT-systemen moeten dat natuurlijk kunnen dragen.” Daarbovenop komen nog de brexit en de COVID-19-crisis. “Binnen afzienbare tijd komen de sneltesten en de vaccins op ons af. Het tarief van invoerrechten is daarop niet voorzien.” Beide heren weten de komende jaren dus zeker wat gedaan.
*Het Nationaal Forum is het overlegplatform van de privésector en de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen (AAD&A). Binnen het Nationaal Forum bespreken vertegenwoordigers van de privésector en medewerkers van de douane de wetgeving en administratieve richtlijnen die de businessprocessen van de privésector beïnvloeden.
