Tạp chí Forbes Việt Nam số 78 - Tìm kiếm điểm cân bằng

25 NỮ DOANH NHÂN CHÂU Á • FORBES 4OO THÁNG MƯỜI MỘT 2019 • WWW.FORBESVIETNAM.COM.VN

ẤN PHẨM BÁO VĂN HÓA

TÌM ĐIỂM CÂN BẰNG

010 014 936082 8

GIÁ: 45.OOO ĐỒNG #SỐ 78

ĐÔ THỊ HÓA – ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG DÀI HẠN CHO THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN

KÍNH BIẾU

DIỄN GIẢ THAM DỰ HỘI NGHỊ BẤT ÐỘNG SẢN 2019 CỦA FORBES VIỆT NAM

Phó Chủ tịch, Cengroup

Trưởng phòng phát triển kinh doanh BĐS thương mại, Nam Á HongKong Land

Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc, tập đoàn BĐS An Gia

Chuyên gia tư vấn độc lập

Phó tổng giám đốc Đầu tư, Trưởng phòng Nghiên cứu, Dragon Capital

Phó giám đốc, CBRE Việt Nam

CFA, Phó giám đốc cấp cao Phòng Kinh doanh và Marketing, Alpha King

NHÀ TÀI TRỢ

Tổng giám đốc, Jones Lang LaSalle Vietnam

Tổng Giám đốc, Gamuda Land (Tp.HCM), Dự án Celadon City

INTERCONTINENTAL SAIGON | 07.11.2019

C H Ủ Đ Ề B ẤT Đ Ộ N G S Ả N - R E A L E S T AT E

IN QUEST OF MARKET EQUILIBRIUM

w w w . e v e n t. f o r b e s v i e t n a m . c o m

w w w. fa c e b o o k .c o m / f o r b e s v n /

0933 244 600

Trong số này // THÁNG 11.2019

SỐ 11 CUỐN 78

p TRANG 48

“XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÁC DỰ ÁN VỀ TỈNH LÀ ĐIỀU TẤT YẾU. TRIỂN VỌNG CỦA PHƯƠNG HƯỚNG NÀY SẼ VẪN TIẾP TỤC LẠC QUAN TRONG TRUNG VÀ DÀI HẠN.” —DƯƠNG THÙY DUNG, GIÁM ĐỐC CẤP CAO CBRE.

19 | SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN // Phạm Phú Ngọc Trai Bất động sản và hành lang pháp lý

22 | THỜI CUỘC // Yuwa Hedrick-Wong Cơn nghiện nguy hiểm

24 | SÁNG TẠO // Rich Karlgaard Giống loài quý hiếm

ĐẦU TƯ BẤT ĐỘNG SẢN 38 | VẺ ĐẸP HOÀN MỸ

Khác biệt do vị kiến trúc sư, chủ tịch tạo ra ở nhà phát triển bất động sản Văn Phú.

GIANG THANH

44 | ĐÀN ONG DỊCH CHUYỂN

Bất động sản khu công nghiệp trong cơn sóng doanh nghiệp nhỏ và vừa.

MINH THIÊN

48 | NƯỚC CHẢY CHỖ TRŨNG

Bất động sản ở các tỉnh ven biển trở nên sôi động sau cú hích từ đầu tư hạ tầng.

CÔNG SANG – MINH TÚ

56 | HẠ LONG THỨC GIẤC

Công thức khiến Hạ Long thu hút các doanh nghiệp bất động sản lớn đến đầu tư.

CƯỜNG NGHIÊM

72 | LINH HOẠT KHÔNG GIAN LÀM VIỆC

Các nhà vận hành đang thử nghiệm những cách làm khác để thu hút khách hàng.

KHỔNG LOAN

ẢNH BÌA: TRẦN NGUYÊN MINH HỌA CHO FORBES VIỆT NAM 10

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

80 | ĐIỀN VÀO KHOẢNG TRỐNG

CityHouse Apartment đi vào phân khúc tầm trung, cho chuyên gia nước ngoài. ĐẶNG THƯ

ALPINE EAGLE

Trong số này // THÁNG 11.2019

SỐ 11 CUỐN 78

25 NỮ DOANH NHÂN QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á 92 | NHỮNG NGƯỜI PHÁ VỠ RÀO CẢN

Việt Nam có hai gương mặt trong danh sách.

FORBES ASIA

400 NGƯỜI GIÀU NHẤT NƯỚC MỸ 114 | ĐẦU TƯ CÓ CHỦ ĐÍCH

50 người giàu nhất nước Mỹ đang đầu tư vào các doanh nghiệp tạo tác động.

FORBES

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT PHILIPPINES 150 | TẠO ĐÀ

Edgar Saavedra vươn lên thành đối thủ đấu thầu của các nhà bất động sản lớn nhất.

ROEL LANDINGIN

p TRANG 110

TUA-BIN GIÓ DƯỚI CON MẮT CỦA ANSCHUTZ CŨNG TƯƠNG TỰ NHỮNG LĨNH VỰC KINH DOANH TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN KHÁC – GIỐNG NHƯ MỘT GIẾNG DẦU LỘN NGƯỢC, HÚT NĂNG LƯỢNG RA KHỎI KHÔNG KHÍ. VÀ CÁI GIẾNG ẤY KHÔNG BAO GIỜ CẠN.

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT NƯỚC ÚC 104 | CUỘC CHƠI CỦA HARRY

Harry Triguboff, người giàu thứ hai tại Úc, kiếm tiền khi thị trường bất ổn.

CHRISTIAN BARKER

CÔNG TY, CON NGƯỜI 108 | RÚNG ĐỘNG HỆ THỐNG

Hai thanh niên dưới 30 tuổi khuấy động thị trường vận chuyển xe hai bánh ở Ấn Độ.

AMBIKA BEHAL

144 | NHÀ GIAO DỊCH HÀNG ĐẦU PHỐ WALL

Vận động viên quần vợt hồi niên thiếu Orlando Bravo bước vào cuộc tranh tài mới: hiệu quả của quỹ đầu tư tài chính.

ANTOINE GARA

LỐI SỐNG 152 | CÚ CHẠM KỲ DIỆU

Siam Wellness muốn đưa dịch vụ massage của Thái phát triển hơn nữa.

DANIELLE KEETON-OLSEN

166 | SUY NGẪM Về lắng nghe.

u TRANG 156

”KHÁCH HÀNG ĐẾN MÀ ĐƯA TẤM HÌNH VÀ MUỐN LÀM GIỐNG VẬY THÌ SẼ BỊ TỪ CHỐI, VÌ TÔI KHÔNG SAO CHÉP AI HẾT.” —NHÀ THIẾT KẾ THÁI CÔNG. 12

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

TI M E , A H E RMÈ S OB J ECT.

Arceau L’heure de la lune Time flies to the moon

FORBES VIỆT NAM

THƯ TÒA SOẠN TỔNG BIÊN TẬP

Chu Thị Thu Hằng PHÓ TỔNG BIÊN TẬP

Lương Trung Hiếu Phan Thanh Nam CỐ VẤN BIÊN TẬP

Phạm Phú Ngọc Trai THƯ KÝ TÒA SOẠN

Võ Quốc Khánh

PHÓ THƯ KÝ TÒA SOẠN

Giang Thanh

TRƯỞNG BAN BIÊN DỊCH

Khổng Loan

PHỤ TRÁCH THIẾT KẾ

Trần Quốc Luật

TÒA SOẠN – TRỊ SỰ 124 Nguyễn Du, Hà Nội Tel: 024 38220036 – 3822 3836 Fax: 024 3822 9302

VĂN PHÒNG PHÍA NAM • Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, P. 5, Q. 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 – Fax: 028 3834 3535 email: toasoan@forbesvietnam.com • 170 Nguyễn Đình Chiểu, Q.3, TP.HCM Tel: 028 3823 0890 – Fax: 028 3910 0922 Giấy phép xuất bản số 79/GP-BTTTT cấp ngày 02.04.2013

MEDIA CHAIRMAN & EDITOR-IN-CHIEF

Steve Forbes

CHIEF EXECUTIVE OFFICER: Michael Federle CHIEF CONTENT OFFICER: Randall Lane CEO / ASIA, FORBES MEDIA & PRESIDENT & PUBLISHER, FORBES ASIA: William Adamopoulos EXECUTIVE DIRECTOR, EDITORIAL CONTENT, FORBES ASIA: Justin Doebele SENIOR VICE PRESIDENT, FORBES ASIA:

Tina Wee FOUNDED IN 1917 B.C. Forbes, Editor–in–Chief (1917–54) Malcom S. Forbes, Editor–in–Chief (1954–90) James W. Michaels, Editor (1961–99) William Baldwin, Editor (1999–2010) FORBES VIỆT NAM is published under a license agreement with Forbes Media LLC © 2013 Công Ty TNHH Truyền Thông Tương Tác. © 2013 FORBES. All Rights Reserved.

14

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

S

Đi tìm điểm cân bằng

au chu kỳ phát triển gần nhất của thị trường bất động sản Việt Nam từ đầu năm 2014, bước sang năm 2019, thị trường địa ốc ở hai thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM trở nên kém sôi động. Lý do đến từ việc nguồn cung không có nhiều dự án mới do quỹ đất trung tâm khan hiếm và quá trình rà soát lại thủ tục pháp lý các dự án bất động sản kéo dài. Hai điểm sáng của thị trường đến từ bất động sản công nghiệp và sự sôi động của thị trường bất động sản địa phương. Dòng vốn FDI tiếp tục rót vào Việt Nam khiến nhu cầu bất động sản công nghiệp tăng cao. Thị trường địa ốc cũng ghi nhận yếu tố tích cực từ số lượng các dự án phát triển khu đô thị, cụm dân cư ở các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Cho dù thị trường đang gặp một số bất cập liên quan đến chính sách, các câu chuyện trong số báo này cho thấy, các công ty bất động sản tiếp tục thể hiện sự linh hoạt đưa ra các hướng đi, giải pháp, sản phẩm phù hợp với nhu cầu xã hội. Cú hích từ đầu tư hạ tầng, đánh thức cho tiềm năng phát triển bất động sản ở các địa phương. Bên cạnh đó, không thể bỏ qua tác động của công nghệ, tuy còn ở mức độ khiêm tốn, song cũng bước đầu gây được ảnh hưởng nhất định trên thị trường bất động sản. Để thị trường có thể phát triển mang tính bền vững, Forbes Việt Nam cho rằng nhà nước giữ vai trò nhạc trưởng thể hiện trong định hướng quy hoạch phát triển đô thị, định hướng phát triển vùng kinh tế, song song với việc hoàn thiện khung hành lang pháp lý và tháo gỡ các nút thắt đang khiến thị trường rơi vào trạng thái trì trệ ở Hà Nội và TP.HCM. Cây đũa của vị nhạc trưởng còn được kỳ vọng khuyến khích ưu tiên phát triển như đô thị thông minh, tiết kiệm năng lượng, hài hòa với môi trường sinh thái.

Nhằm đánh giá và dự báo các yếu tố tác động đến thị trường bất động sản năm 2020, Forbes Việt Nam tổ chức hội nghị bất động sản “Tìm điểm cân bằng” vào ngày 7.11 tại khách sạn Intercontinental TP.HCM. Hội nghị quy tụ các chuyên gia tên tuổi, nhà đầu tư nước ngoài, các nhà phát triển bất động sản hàng đầu, để cùng trao đổi, thảo luận về các yếu tố quan trọng giúp cho thị trường bất động sản Việt Nam phát triển bền vững.

Ban Biên Tập

Forbes Việt Nam

FORBES VIỆT NAM

Ý KIẾN BẠN ĐỌC ĐẠI DIỆN THƯƠNG MẠI

Công ty TNHH Truyền Thông Tương Tác TỔNG GIÁM ĐỐC

Đường Thu Hương PHỤ TRÁCH KINH DOANH

Bùi Quang Đạt PHỤ TRÁCH TIẾP THỊ – PHÁT HÀNH

Nguyễn Hải Bằng PHỤ TRÁCH VĂN PHÒNG

Phạm Trà Kim Anh PHỤ TRÁCH SỰ KIỆN

Nguyễn Minh Đức ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC

Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường 5, Quận 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 Fax: 028 3834 3535 ĐẶT BÁO DÀI HẠN

Tại TP. HCM liên hệ

Xóa ranh giới địa lý bằng công nghệ

Chia sẻ của bà Đàm Bích Thủy, đại học Fulbright Việt Nam và ông Stephan Ulrich, ILO tại hội nghị Giáo dục 2019 của Forbes Việt Nam mang đến những thông tin rất hữu ích về giáo dục khai phóng. Bên cạnh việc truyền thụ kiến thức, các kỹ năng mềm, ngoại ngữ là những kỹ năng quan trọng để nâng cao chất lượng cạnh tranh của thanh niên Việt Nam. Tôi đặc biệt chia sẻ với ý kiến của TS Lê Trường Tùng về việc dịch vụ giáo dục và giáo viên giỏi chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn, tạo ra sự mất cân đối về nguồn nhân lực chất lượng cao ở các vùng miền khác nhau. Đây cũng chính là bài toán công nghệ được chúng tôi lựa chọn để giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, giúp các học sinh ham học ở Sơn La, Lai Châu có thể được học với giáo viên tiếng Anh giỏi ở Hà Nội. Công nghệ cũng giúp cho việc cá nhân hóa lộ trình học tập đến từng học viên và giúp học viên được luyện tập tiếng Anh với giáo viên bản ngữ với chi phí phù hợp.

Trước đây, các trường học cần rất nhiều chi phí cho giáo viên nước ngoài nhằm mục tiêu nâng cao khả năng nghe nói tiếng Anh của học sinh. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp kết quả không tương xứng với đầu tư. Trong thời gian tới, tôi tin rằng hệ thống này có thể được áp dụng rộng rãi tại các trường công để giúp nhà trường nâng cao chất lượng giảng dạy môn tiếng Anh với nguồn lực giáo viên hiện có, đồng thời lượng hóa một cách chính xác trình độ của từng học sinh.

NGUYỄN MẠNH HÀO, CEO AMES ENGLISH

Thông tin cần đa chiều

Bản quyền đã được đăng ký. Không hình ảnh và/hoặc nội dung nào trên tạp chí được phép tái xuất bản dưới bất kỳ hình thức nào nếu không có sự cho phép hoặc cấp phép bằng văn bản. Bất kỳ vi phạm bản quyền nào sẽ bị xử lý theo các quy định và pháp luật Việt Nam.

Một trong những điểm tâm đắc nhất của tôi khi đọc Forbes Việt Nam chính là thông tin đa chiều. Chẳng hạn với đề tài P2P Lending (cho vay ngang hàng) của Forbes Việt Nam tháng 10.2019, lĩnh vực sôi động và có rất nhiều vấn đề cần giải quyết từ phía nhà nước như hành lang pháp lý, sự linh hoạt và đường lối kinh doanh từ các công ty tham gia vào cuộc chơi này. Tôi tin rằng bài viết có thể mang lại thông tin cần thiết đối với những người quan tâm đến lĩnh vực này.

Thực tế hiện nay, nhu cầu vay ở nước ta rất lớn. Tuy nhiên, chỉ một phần nhỏ trong số đó đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của ngân hàng. P2P Lending là miếng bánh béo bở chưa được khai thác nhiều do chưa có cơ chế rõ ràng. Điều cần nhất là làm thế nào để có được định hướng đúng để xu hướng này không bị biến tướng, mang lại lợi ích cho cả người cho vay lẫn người cần tiền. Tôi tin rằng nếu làm tốt phần này, chúng ta sẽ giảm thiểu tối đa tình trạng tín dụng “đen” đang làm đau đầu các cơ quan nhà nước lẫn người dân. Nhìn ở mặt tích cực, nếu dòng tiền được dẫn hướng đúng, đời sống kinh tế - xã hội sẽ ngày một tốt hơn. Tuy nhiên, có lẽ sẽ trọn vẹn hơn nếu chúng ta có thêm phân tích về những mặt khác nhau của P2P Lending đối với khách hàng (người vay). Từ đó người đọc sẽ có cái nhìn hoàn thiện hơn về bức tranh về P2P Lending tại Việt Nam, nhất là trong giai đoạn truyền thông xã hội đang có tác động rất nhiều đến đời sống hiện nay.

In tại Công ty cổ phần in Trần Phú 71 - 75 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP. HCM.

Mời bạn gửi nhận xét, ý kiến về nội dung tạp chí đến: toasoan@forbesvietnam.com

Email: phathanh@forbesvietnam.com Tel: 028 3832 7575 Tại các địa phương khác liên hệ đặt báo dài hạn tại Bưu điện gần nhất, mã số đặt báo C018

THÁNG MƯỜI MỘT 2019 — SỐ 11 CUỐN 78 Tạp chí Forbes Việt Nam, ấn phẩm của báo Văn Hóa được xuất bản hằng tháng vào tuần đầu tiên trong tháng.

16 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

PHAN NGUYỆT XUÂN TRANG, GIÁM ĐỐC KINH DOANH AQUITY VIỆT NAM

BEAU TI FUL IS A NUMB ER

www.hochiminh.astonmartidealers.com

Aston Martin Hồ Chí Minh, Toà nhà Deutsches Haus, 33 Lê Duẩn, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh | www.hochiminh.astonmartindealer.com Tel: (028) 3825 6666 | Hotline: 036 938 8888 - 096 958 3030 | Hotline Dịch vụ: 0362 000 555 Facebook: www.facebook.com/AstonMartinHcmc | Instagram: www.instagram.com/AstonMartinHcmc

American Study

D ch v t v n du h c, h ng d n n p h s vĂ xin h c b ng lĂŞn n 5 tÂ? ng vĂ o nhÂ?ng tr  ng Ä?H hĂ ng ‚u cƒa M†

Ch ng trĂŹnh tr‰i Hè vĂ tr‰i T t c quy‘n. H c, “n ” vĂ sinh ho‰t v i h c sinh M†, v i gia ĂŹnh trĂ­ th–c ng  i M†, tham quan vĂ tr˜i nghi™m thšc t t‰i Ä?H Harvard, MIT, UCLA

Ch ng trÏnh luy™n thi TOEFL/IELTS/SAT/ SSAT/ACT/AP c quy‘n v i 100% giåo viên tt nghi™p t‰i cåc tr  ng ‰i h c danh ti ng nh Upen, Northwestern

HOTLINE : 0964 102 268 - 0912 170 676

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN “Trong tất cả những gì bạn tích lũy, hãy tích lũy sự hiểu biết”

BẤT ĐỘNG SẢN VÀ HÀNH LANG PHÁP LÝ PHẠM PHÚ NGỌC TRAI

Ở VIỆT NAM, ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ nhắm tới mục tiêu đạt 50% vào năm 2025, so với mức 38% của năm 2018, theo dự báo của ngân hàng Thế giới và chính phủ.

Năm 2018 với hàng chục ngàn căn hộ mới được giới thiệu, ở một số dự án lượng khách nước ngoài mua nhà tăng cao, nguồn vốn FDI vào bất động sản đạt 5,6 tỉ đô la Mỹ. Nhưng tín hiệu tích cực đó không kéo dài.

Thống kê từ hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho thấy, năm 2019 có tổng nguồn cung bất động sản giảm mạnh nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch HoREA lo ngại tình hình như hiện nay thì từ giờ đến cuối năm sẽ có rất nhiều doanh nghiệp không thể trụ lại thị trường.

Trong bối cảnh nguồn cung giảm mạnh kỷ lục, nhiều chuyên gia nhận định thị trường bất động sản sẽ còn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là các vướng mắc về mặt hành lang pháp lý.

Theo báo cáo từ JLL Việt Nam, thị trường nhà ở tại TP HCM và Hà Nội quý 2.2019 nguồn cung sụt giảm mạnh, giá nhà tiếp đà leo thang. Tình trạng này cũng xảy ra hầu như tại các tỉnh thành khác.

MINH HOẠ: THOMAS KUHLENBECK

TẠI SAO CUNG GIẢM?

Trên 70% dự án nộp hồ sơ cấp phép không đáp ứng được yêu cầu. Tại TP.HCM, một trong hai thị trường bất động sản lớn của cả nước, một số dự án có thể bị thu hồi hoặc hủy bỏ chủ trương đầu tư. Nói chung, các dự án bất động sản trở nên bất động, hoàn toàn theo nghĩa đen.

Trong sáu tháng đầu năm 2019, chỉ có ba dự án nhà ở thương mại mới được đề xuất công nhận chủ đầu tư, giảm 84,2% về số lượng so với cùng kỳ năm trước. Có 24 dự án đủ điều kiện bán nhà hình thành trong tương lai, với tổng số 7.313 căn hộ, giảm 24,2% về số lượng, 29,4% về số dự án.

Sự khan hiếm hàng hóa góp phần đưa giá trung bình thị trường lên mức cao hơn trước. Mức giá sơ cấp trung bình toàn thị trường đạt 2.009 đô la Mỹ mỗi m², tăng 21,6% theo năm.

Phân khúc cao cấp tăng 52,9% theo năm, ở mức 4.569 đô la Mỹ mỗi m² trong quý 2.2019 nhờ sự tham gia của một số dự án hạng sang ở khu vực trung tâm.

VƯỚNG MẮC TỪ THỦ TỤC PHÁP LÝ

Những vướng mắc về quy hoạch đất đai, thủ tục phê duyệt dự án được siết chặt là hai yếu tố quan trọng tác động lớn đến thị trường. Từ những tín hiệu thị trường và các động thái chính sách liên quan đều cho thấy, thị trường đi xuống, suy giảm, không thể tăng trưởng trong những tháng còn lại của năm 2019.

Một phần nguyên nhân ách tắc trong triển khai dự án còn liên quan đến sự thay đổi về chính sách. Giai đoạn 2010 - 2015, một số dự án bất động sản được chuyển đổi chủ đầu tư thông qua chuyển nhượng cổ phần trong doanh nghiệp, được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thủ tục và đăng ký. Tuy nhiên, nhiều dự án có nguồn gốc công sản đang bị soi xét lại, thậm chí bị coi là giao dịch không hợp pháp, bị hủy bỏ để tiến hành “bán đấu giá công khai”. Đó là chưa kể nếu các giao dịch chuyển nhượng dự án bất động sản bị hủy bỏ, quyền lợi của khách hàng, người thứ ba bị ảnh hưởng trực tiếp. Những rủi ro về pháp lý, thay đổi về chính sách là thực tế không thể chối cãi.

Tuy nhạy bén, biết vận dụng giải pháp, cơ chế thị trường để phát triển, doanh nghiệp chỉ có thể vẫy vùng trong môi trường kinh doanh được tạo dựng bởi hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách của pháp luật, nhà nước. Từ hai năm nay, các doanh nghiệp, hiệp hội bất động sản lên tiếng về ách tắc thủ tục hành chính, khiến cho không ít dự án bất động sản không thể triển khai.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 19

FORBES VIỆT NAM

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN

Tuy nhiên vướng mắc trong thủ tục cấp phép không phải là câu chuyện mới. Theo công văn gửi cơ quan quản lý nhà nước hồi tháng 7.2019 của HoREA, ách tắc thủ tục hành chính đã được hội này phản ánh đến cơ quan chức năng từ năm 2015. Công văn của HoREA dẫn thông tin từ sở Xây dựng TP.HCM, có gần 170 dự án được chấp thuận đầu tư nhưng chưa được triển khai do vướng mắc thủ tục.

Nếu đi vào chi tiết, căn cứ vào các luật Quy hoạch đô thị, luật Xây dựng, luật Nhà ở và các nghị định, văn bản dưới luật, có thể thấy hệ thống pháp luật chưa thật đồng bộ, còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa bảo đảm tính hệ thống, thống nhất gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Theo luật Đầu tư, chủ doanh nghiệp là nhà đầu tư, còn theo luật Quy hoạch đô thị, họ là chủ đầu tư và với cơ quan quản lý nhà nước, có khi hai khái niệm này được hiểu và viện dẫn khác nhau. Điều này dẫn đến tình huống dự án dù được phê duyệt chủ

có nguy cơ dẫn đến có thể bị phá sản, do tính thiếu ổn định, khó đoán định về chính sách.

Do tâm lý có an cư mới lạc nghiệp, nên thị trường bất động sản tuy đóng góp vào tăng trưởng GDP ở mức 0,6% trong giai đoạn 2010 – 2018, theo tính toán của viện Kinh tế trung ương, song lại giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội. Để thị trường có thể phát triển bền vững, về mặt thể chế phải hoàn thiện, thống nhất các vấn đề có liên quan trong các văn bản quy phạm pháp luật như: luật Quy hoạch, luật Quy hoạch đô thị, luật Quản lý phát triển đô thị, luật Nhà ở (2014), luật Kinh doanh bất động sản (2014) và luật Đất đai (2013)… Đi cùng với thể chế là hành lang pháp lý được hình thành và phát triển một cách thông thoáng, bắt kịp với sự phát triển của thị trường. Bên cạnh đó là khả năng thực thi chính sách, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm ăn chân chính phát triển dựa trên năng lực quản trị, khả

KHI HÀNH LANG PHÁP LÝ CÒN BẤT CẬP LÀ MẦM MỐNG NẢY SINH TIÊU CỰC. CŨNG CẦN Ý THỨC ĐƯỢC RẰNG, SỰ THIỆT HẠI CỦA BẤT CỨ DOANH NGHIỆP NÀO LÀ SỰ THIỆT HẠI CHUNG CỦA NỀN KINH TẾ. trương đầu tư, nhưng do cách hiểu nhà đầu tư dự án không hẳn là chủ đầu tư theo luật Quy hoạch, nên họ không có quyền đề xuất quy hoạch chi tiết 1/500. Một ví dụ khác, luật Đất đai quy định doanh nghiệp có quỹ “đất” được thực hiện dự án, nhưng luật Nhà ở lại quy định phải là “đất ở” mới được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở.

Cũng theo thông tin từ HoREA, doanh nghiệp bất động sản đối diện với nhiều rủi ro, thách thức, thậm chí

năng đổi mới, sáng tạo, hơn là dựa vào mối quan hệ, khả năng xin - cho…

Trong báo cáo Doing Business 2019 do ngân hàng Thế giới công bố tháng 10.2019, Việt Nam xếp hạng 69 trên tổng số 120 nền kinh tế, tụt một bậc so với năm trước. Liên quan đến lĩnh vực xây dựng, bất động sản, các chỉ tiêu về thủ tục cấp phép xây dựng, đăng ký tài sản, tiếp cận điện năng, hay thực thi hợp đồng đều tăng so với năm trước.

Việc tụt hạng không hẳn là do cải cách

ÔNG PHẠM PHÚ NGỌC TR AI L À SÁNG LẬP & CHỦ TỊCH GIBC.

20 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

thể chế, thủ tục hành chính của Việt Nam đang làm chưa tốt, mà lý do quan trọng là các nước khác đang làm tốt và nhanh hơn. Ở các nước văn minh luật thường mang tính “bất hồi tố” nhằm làm cho con đường phát triển luôn thông thoáng, theo hướng tiến lên phía trước. Không để “con sâu làm rầu nồi canh”. Nếu để yếu tố hồi tố trong luật sẽ làm môi trường đầu tư khó cải thiện theo hướng tích cực…

Tính chất hồi tố của luật cũng là một ám ảnh không rõ ràng đối với nhà đầu tư và cả với những người xử lý cấp phép tại Việt Nam. Thật ra bản chất của luật là “bất hồi tố”. Điều này cho phép lịch sử có vai trò quyết định trong những phát triển mang tính đột phá và cách mạng. Hiện nay quy trình rà soát các giấy phép đã được cấp làm cho các dự án trở nên vô cùng phức tạp và chậm trễ.

Tiến trình hội nhập kinh tế toàn cầu đang buộc doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý nhà nước phải chứng tỏ khả năng, bản lĩnh để có thể duy trì, nâng cao vị thế của nền kinh tế. Đó là xu thể không thể đảo ngược.

Sự đồng nhất về khung pháp lý bất động sản thị trường được khai thông là vấn đề cốt lõi nhất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp bất động sản thực thi các thủ tục xây dựng dự án.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp bất động sản cũng cần thực hiện tốt trách nhiệm trong việc phát triển kinh doanh khi cơ chế pháp lý đi vào ổn định, nhằm hình thành những dự án mới để có được sự tương tác hài hòa giữa doanh nghiệp và nhà nước về mặt thủ tục, quản lý theo luật pháp.

Khi hành lang pháp lý còn bất cập là mầm mống nảy sinh tiêu cực. Cũng cần ý thức được rằng, sự thiệt hại của bất cứ doanh nghiệp nào là sự thiệt hại chung của nền kinh tế. Sự chậm trễ trong giải quyết vướng mắc về pháp lý trực tiếp tác động đến sự sống còn của doanh nghiệp, đặc biệt là giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.

THỜI CUỘC YUWA HEDRICK-WONG

KHIẾN CHO NGƯỜI nghiện rượu Không lãi suất và lãi suất âm cũng làm thừa nhận rằng họ là người nghiện ảnh hưởng đến người gửi tiết kiệm. Theo rượu chính là bước đầu tiên trong quá Bundesbank, có gần 5.000 tỉ euro (5,6 ngàn trình cai nghiện. Đây cũng là phương tỉ đô la Mỹ) tiền tiết kiệm tư nhân ở Đức. pháp đúng đối với việc “cai nghiện” Nếu lãi suất là 5% thay vì 0%, những người tiền vay lãi suất thấp trong một nền gửi tiết kiệm ở Đức sẽ thu được 250 tỉ euro kinh tế. Hiện nay, châu Âu, Nhật Bản mỗi năm từ khoản tiết kiệm của họ. Nền và Hoa Kỳ say mê tiền vay lãi suất kinh tế Đức sẽ mạnh hơn nhiều so với hiện thấp một cách nguy hiểm. Không chỉ nay ngay cả khi các hộ gia đình Đức chỉ sử không thừa nhận mình “bị nghiện”, dụng một nửa số tiền này. mà các ngân hàng trung ương của các Lãi suất phản ánh giá trị của đồng tiền nền kinh tế này còn cố gắng duy trì lãi theo thời gian. Tiền được triển khai hiệu quả suất thấp vô thời hạn hoặc không tính lãi. Kết quả là theo dữ liệu của sẽ tạo ra lợi nhuận được phản ánh qua tỉ lệ Bloomberg cho thấy, khoảng 1/4 trái phiếu bằng ngoại tệ của chính tích cực. Tuy nhiên, khi tỉ lệ lãi suất bằng phủ và trái phiếu doanh nghiệp trên toàn thế giới đang giao dịch với 0, chúng báo hiệu giá trị thời gian của đồng lợi suất áp dụng thấp hơn 0. tiền cũng bằng 0 và sự đình trệ là điều không Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) thất bại trong việc bình thể tránh khỏi. Chứng “nghiện” tiền vay lãi thường hóa lãi suất là dấu hiệu của “chứng nghiện” này. Fed bắt suất thấp trở thành một vấn đề tự phát sinh: đầu tăng lãi suất vào tháng 12.2015, sau khi giữ điểm chuẩn lãi suất một nền kinh tế yếu kém cần tiền vay lãi suất điều hành ở mức 0,25% (gần như bằng 0) trong bảy năm. Đến tháng thấp, khiến cho nền kinh tế bị suy thoái. Điều 12.2018, con số đó là 2,5%, bằng khoảng một nửa so với trước khi có cấp bách hiện nay là các ngân hàng trung cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nhưng ngay cả tỉ lệ thấp như ương cần phải thừa nhận: tiền vay lãi suất vậy cũng được cho là quá cao so với nền thấp là một vấn đề chứ không kinh tế mong manh của Hoa Kỳ. Vào ngày phải là giải pháp.

31.7, Fed đã cắt giảm lãi suất ở mức 0,25 CHÍNH SÁCH TIỀN điểm phần trăm, tiếp đó là một đợt cắt TỆ LỎNG LẺO VÔ giảm tương tự khác vào ngày 19.9, dấu hiệu CÙNG CÓ HẠI CHO kết thúc quá trình bình thường hóa.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) CÁC NỀN KINH TẾ. thậm chí không quan tâm đến việc bình thường hóa. ECB đang giữ lãi suất tái cấp vốn ở mức 0 và vào ngày 12.9, họ cắt giảm lãi suất huy động từ – 0,4% xuống – 0,5% (vâng, âm 0,5%). Đồng thời ECB sẽ khởi động lại chương trình nới lỏng định lượng của mình, cho dù họ giữ một khoản nợ chính phủ chưa từng có trong sổ sách.

Chính sách tiền tệ lỏng lẻo vô cùng có hại cho các nền kinh tế. Nó gây tổn hại cho môi trường hoạt động kinh doanh qua việc cho phép các công ty yếu kém và thất bại tồn tại nhờ tín dụng giá rẻ. Như vậy, quá trình phá hủy có tính sáng tạo bị phá vỡ. Nới lỏng định lượng cũng làm tăng giá tài sản, che giấu các vấn đề về mối liên kết giữa các khoản nợ của công ty với chất lượng đang suy giảm. Đồng thời, chính sách kiểu này tạo ra khoảng cách ngày càng lớn giữa thị trường tài chính và nền kinh tế thực, một tình huống nguy hiểm có thể dẫn đến khủng hoảng mới.

YUWA HEDRICK-WONG LÀ CÂY BÚT BÌNH LUẬN KINH TẾ CAO CẤP CỦA FORBES CHÂU Á. ÔNG CŨNG LÀ GIẢNG VIÊN THỈNH GIẢNG TẠI TRƯỜNG CHÍNH SÁCH CÔNG LÝ QUANG DIỆU, ĐH QUỐC GIA SINGAPORE. LÀ MỘT NHÀ KINH TẾ LÀM VIỆC Ở CHÂU Á-THÁI BÌNH DƯƠNG, CHÂU ÂU, TRUNG ĐÔNG VÀ CHÂU PHI TRONG 25 NĂM QUA, ÔNG THƯỜNG XUYÊN VIẾT CÁC CHUYÊN MỤC VỀ NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU CHO FORBES CHÂU Á. EMAIL: YUWA.HEDRICK.WONG@GMAIL.COM.

22 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Ả N H : I S TO C K / G E T T Y I M AG E S P L U S

CƠN NGHIỆN NGUY HIỂM

SÁNG TẠO RICH KARLGAARD

GIỐNG LOÀI QUÝ HIẾM thái cải thiện bảng cân đối kế toán. Đây còn là điều thiết yếu để tránh bị những doanh nghiệp công nghệ đột phá làm mờ mắt.

Swan và Schroeter tạo nên các bước ngoặt đáng giá. Tôi sẽ không dại gì phản đối họ.

Các công ty của họ là những doanh nghiệp khổng lồ toàn cầu đang học cách điều hướng qua những đổi thay của ngành. Có thể hiểu thế này: Nếu công ty công nghệ của bạn do người sáng lập xuất sắc – Jeff Bezos, Jack Ma hay Pony Ma – điều hành, thì đây là điều may mắn. Bạn cũng may mắn nếu công ty của bạn có người tiếp quản xuất sắc như Nadella.

Nhưng đối với đa số công ty lớn, một cựu CFO công nghệ hoặc luật sư sẽ có thể là lựa chọn thông minh cho vị trí CEO. Intel có năng lực kỹ thuật phi thường. Có thể tôi chưa bao giờ làm kỹ sư, nhưng tôi là người cực kỳ tò mò. Tôi không thấy ngại khi hỏi những câu ngớ ngẩn. Chúng tôi có nên tự mình xây dựng? Mua lại? Hay đầu tư vào các công ty khởi nghiệp thông qua công ty Intel Capital - đã tiến hành đầu tư 12 tỉ đô la Mỹ vào 1.800 công ty?

Những câu hỏi này mang yếu tố tài chính lớn.

—BOB SWAN

IBM luôn tự xác định chính mình qua những gì chúng tôi làm được cho khách hàng của mình. Năm năm trước, khi đang chuyển đổi hoạt động kinh doanh của IBM, chúng tôi không có những kỹ năng bảo mật như hiện nay. Chúng tôi không có lượng lớn kỹ năng kỹ thuật số và thiết kế. Chúng tôi phải tự mình tìm kiếm bên ngoài. Tôi xem IBM như một danh mục tài sản để giúp khách hàng của mình. Đây không chỉ là việc phát triển IBM mà còn là phát triển hệ sinh thái các sản phẩm và dịch vụ có thể phục vụ tốt nhất cho các khách hàng của IBM. Và, vâng, chúng tôi bán hàng cho các CFO. —MARTIN SCHROETER

R ICH K A R L GA A R D L À BI Ê N TẬ P V I Ê N TẠ I FOR BES. L À TÁC GI Ả VÀ N H À T ƯƠNG L A I HỌC TOÀ N C ẦU, ÔNG ĐÃ X UẤT BẢ N MỘT SỐ CUỐN SÁCH , MỚI N H ẤT L À CUỐN L AT E BLOOM E R S, MỘT K H Á M PH Á ĐỘT PH Á V Ề Ý NGH Ĩ A CỦA V I ỆC T RỞ T H À N H TÀ I NĂ NG NỞ M UỘN T RONG MỘT N Ề N VĂ N HÓA BỊ Á M Ả N H BỞI ĐI Ể M SAT VÀ T H À N H CÔNG SỚM . ĐỂ X E M C ÁC BÀ I ĐĂ NG VÀ BLOG T RƯỚC ĐÂY CỦA ÔNG, H ÃY T RU Y C Ậ P ĐỊ A CH Ỉ W W W. FOR BES.COM/SI T ES/R ICH K A R L GA A R D.

24 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

M I N H H OẠ : T H O M A S K U H L E N B E C K ; S A M Y U K TA L A K S H M I / B LO O M B E R G

CEO QUÁ CỐ STEVE JOBS đã đưa ra lời giải thích cho sự suy yếu của các công ty công nghệ vĩ đại một thời. Ông trò chuyện với nhà viết tiểu sử Walter Isaacson như sau: “Công ty đó hoạt động rất tốt, đổi mới và trở nên độc quyền hoặc gần như độc quyền trong một số lĩnh vực, và sau đó chất lượng sản phẩm trở nên kém quan trọng hơn.

Công ty bắt đầu đề cao đội ngũ bán hàng giỏi, bởi vì họ là những người có thể tăng doanh thu, chứ không phải các kỹ sư và nhà thiết kế sản phẩm. Vì vậy, cuối cùng, đội ngũ bán hàng sẽ là người điều hành công ty.” Đó là tình trạng của Microsoft dưới thời CEO Steve Ballmer trong giai đoạn năm 2000 đến 2014. Mặc dù Microsoft lớn mạnh nhờ sự quản lý của Ballmer, nhưng năng lượng của công ty này suy yếu dần vì Ballmer đã bỏ qua các đổi mới đột phá. Năm 2014, Satya Nadella thay thế Ballmer, dẫn dắt Microsoft phát triển đám mây và AI. Microsoft lại một lần nữa trở thành công ty đáng giá nhất thế giới. Nadella là CEO giỏi giang hiếm có.

IBM lại không được may mắn như vậy. Giai đoạn thống trị của IBM có lẽ đã kết thúc từ thời của CEO John Akers vào cuối những năm 1980. Akers cũng là người đề cao kinh doanh sản phẩm. Việc tập trung vào doanh số ngắn hạn khiến ông bị “che mắt” khi chuyển từ máy tính lớn sang máy chủ và hệ thống mạng. Trong ngành công nghệ, có một niềm tin rằng các giám đốc tài chính (CFO) và luật sư khiến cho các CEO trở nên yếu đuối. Mặc dù giỏi cân đối kế toán, nhưng họ lại kém hiểu biết về các sản phẩm kỹ thuật và đổi mới. Điều này có đúng không? Thế giới sẽ tìm ra lời giải đáp.

Intel hiện nay nằm dưới quyền quản lý của cựu CFO Bob Swan. Tại IBM, cựu CFO Martin Schroeter và Jim Whitehouse, CEO của công ty phần mềm Red Hat vừa được IBM mua lại hồi tháng bảy, được cho là có khả năng sẽ soán ngôi CEO Ginni Rometty trong năm tới.

Mới đây, tôi đã hỏi Swan và Schroeter rằng liệu CFO và luật sư có thể điều hành hiệu quả các công ty công nghệ trong thời đại thúc đẩy tiến hóa kỹ thuật số hay không. Họ đã từng thành công trong trường hợp tương tự. Đổi mới công nghệ trở nên quá rẻ, và rất phân tán, đến nỗi không một công ty nào có thể thành công nhờ vào khả năng đổi mới của chính mình – vận dụng tầm nhìn bên ngoài để tiến hành đổi mới là điều cần thiết.

Mua lại, liên doanh và giao dịch không chỉ là các động

Một dự án của

SỐNG CÙNG DI SẢN Hãy để di sản mà thế giới công nhận là cảnh quan sống mỗi ngày của Bạn.

Khởi đầu từ việc sở hữu căn nhà tiện nghi và sang trọng thuộc Đại đô thị Halong Marina bên Vịnh Kỳ Quan. w w w.bim lan d.c o m

Thuộc Tập đoàn

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG YOUNG 400

Tỉ phú trẻ tuổi Evan Spiegel

Ernest Garcia III CARVANA TUỔI: 37

Năm 2012, Ernest Garcia III có ý tưởng làm ăn, nhưng ông chủ của anh - cũng chính là cha của anh, Ernest II - lại thấy nghi ngờ. “Tôi không chắc liệu mọi người có mua trên mạng một chiếc xe đã qua sử dụng mà chưa tận mắt nhìn thấy nó hay không,” Ernest II cho biết.

“Con trai tôi suy nghĩ rất khác biệt.”

Gia đình Garcia vốn đã là doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xe máy, hiện tại còn sở hữu đế chế buôn bán xe hơi đã qua sử dụng từ Atlanta đến Albuquerque. Ernest III, người để cha phát ngôn thay mình, tạo trang web Carvana.com để bắt đầu bán chiếc xe hơi cũ. Ernest III biết rõ hơn cha mình: hiện nay, Carvana là doanh nghiệp đã niêm yết, doanh số gần hai tỉ đô la Mỹ.

Ernest III là chủ tịch kiêm CEO; cha anh là cổ đông lớn nhất. Khi giá cổ phiếu tăng hơn gấp đôi kể từ tháng 1, phố Wall đã vào cuộc. Ernest III “chỉ là không ngừng lại mà thôi,” Ron Josey, giám đốc điều hành của JMP Securities, chia sẻ. “Điều đó sẽ lây lan... và Ernest đã tập hợp quanh mình một nhóm nhà điều hành thực sự thông minh.”

TRẺ NHẤT EVAN SPIEGEL TUỔI: 29 TÀI SẢN RÒNG: $3,6 TỈ NGUỒN: SNAP

BOBBY MURPHY , 31 $3,7 TỈ SNAP

LUKAS WALTON , 33 $18,1 TỈ WALMART

JULIO MARIO SANTO DOMINGO III , 34 $2,1 TỈ BIA

DUSTIN MOSKOVITZ , 35 $11,6 TỈ FACEBOOK

MARK ZUCKERBERG , 35 $69,6 TỈ FACEBOOK

NATHAN BLECHARCZYK , 36 $4,2 TỈ AIRBNB

SCOTT DUNCAN , 36 $6,3 TỈ PIPELINES

LYNSI SNYDER , 37

Danh sách xa xỉ

NHỮNG CON TÀU MƠ ƯỚC NFL Có lẽ họ nên gọi đó là biển NF. Trong năm vừa qua, ba tỉ phú NFL (National Football League: giải bóng bầu dục quốc gia) lọt vào danh sách Forbes 400 - Jerry Jones (Dallas Cowboys), Dan Snyder (Washington Redskins) và Arthur Blank (Atlanta Falcons) - đã mua các siêu du thuyền có chiều dài gần bằng một sân bóng đá. Jones chi ra 250 triệu đô la Mỹ cho chiếc Bravo Eugenia (bên phải) - nhiều hơn 110 triệu đô la Mỹ so với số tiền ông chi trả cho đội bóng. Và nếu bạn đang lùng tìm siêu du thuyền đẳng cấp Super Bowl, thì có chiếc Octopus dài 126m thuộc sở hữu của Paul Allen, ông chủ của đội Seattle Seahawks (xếp thứ 21 trên Forbes 400 năm 2018), hiện đang có mặt trên thị trường với giá 326 triệu đô la Mỹ. Và nó đi kèm với tàu ngầm riêng.

26 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

$3,6 TỈ IN-N-OUT BURGER

ERNEST GARCIA III , 37

$2,3 TỈ XE HƠI ĐÃ QUA SỬ DỤNG

BRIAN CHESK , 38 $4,2 TỈ AIRBNB

JOE GEBBIA , 38 $4,2 TỈ AIRBNB

SEAN PARKER , 39 $2,7 TỈ FACEBOOK

BY CARTE R COU DRIET F R A N C I S C O M A R T I N E Z /O C E A N C O ; E VA N S P I E G E L : D R E W A N G E R E R /G E T T Y I M AG E S

Trong những năm gần đây, có một điều luôn đúng: Nếu bạn còn trẻ và muốn kiếm tiền, hãy lên mạng. Mười ba thành viên của danh sách Forbes 400 ở độ tuổi dưới 40. Bốn người trong số đó là người thừa kế. Chín người khác làm giàu kiểu kỹ thuật số – chuyển đổi mọi thứ, từ cách chúng ta đi lại đến cách mua xe hơi.

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

SÁCH HAY Các nhà lãnh đạo trong giới kinh doanh, học thuật, giải trí và chính trị chia sẻ những cuốn sách gối đầu giường của họ.

TRƯỢT KHỎI DANH SÁCH

Vẫn chưa đủ

Jim Breyer

Có 221 tỉ phú Hoa Kỳ không lọt vào danh sách Forbes 400 của năm nay. Dưới đây là bốn gương mặt vẫn chưa đủ giàu có để xuất hiện trong danh sách này.

Nhà sáng lập và CEO, Breyer Capital

LEONARDO DA VINCI

MICHAEL JORDAN $1,9 TỈ

ĐỘI BÓNG CHARLOTTE HORNETS, THÙ LAO QUẢNG CÁO

SAFRA CATZ

TOM STEYER

ORACLE

CÁC QUỸ ĐẦU CƠ

Catz điều hành Oracle một mình sau khi người đồng CEO, Mark Hurd, nghỉ phép vào tháng chín. Bà là người làm công hiếm hoi trở thành tỉ phú và đã được Oracle thưởng rất nhiều: Trong năm tài chính 2018, gói lương thưởng phụ cấp của bà có tổng trị giá hơn 108 triệu đô la Mỹ.

Liệu người Mỹ có bầu một tỉ phú khác làm tổng thống không? Chắc chắn là Steyer hi vọng như vậy. Ông làm giàu một phần nhờ đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch, nhưng điều đó không ngăn cản ông biến vấn đề biến đổi khí hậu thành một chiến dịch lớn. Một điều trớ trêu khác nữa: Steyer, người đã ủng hộ 123 triệu đô la Mỹ cho đảng Dân chủ năm 2018, cũng là người ủng hộ việc giảm bớt ảnh hưởng của những người giàu có trong chính trị.

$1,6 TỈ

$1,1 TỈ

JAY-Z $1 TỈ

ÂM NHẠC

“Tiền tích lũy từ nhiều thế hệ, đó là điều mấu chốt,” Jay-Z hát rap trong bài hát Legacy năm 2017.

“Cha mẹ tôi không làm được, vì vậy trách nhiệm đó bắt đầu từ tôi.” Gia tài của ông gồm quyền sở hữu rượu sâm banh Armand de Brignac, trị giá 310 triệu đô la Mỹ, và bộ sưu tập nghệ thuật trị giá 70 triệu đô la Mỹ.

28 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Trong chuyến đi gần đây nhất đến Ý, tôi đã mang theo cuốn tiểu sử Leonardo da Vinci (Simon & Schuster, 2017) của Walter Isaacson. Tôi không thể chọn được người bạn đồng hành nào tốt hơn.

Trong kiệt tác của Isaacson, có một bài học sâu sắc: Những vấn đề cấp bách nhất của chúng ta đòi hỏi các giải pháp đa ngành.

Leonardo đã đảm nhiệm nhiều vai trò: Có lúc ông là kỹ sư; lúc khác lại là nghệ sĩ. Ông bị ám ảnh với khoa học nhưng cũng hết lòng nghiên cứu về Dante. Điều khiến ông khác biệt so với các đồng nghiệp của mình không phải là mối quan tâm đến nhiều lĩnh vực khác nhau, mà là cách ông theo đuổi tất cả các đam mê của mình song song, để các đam mê này bổ sung cho nhau. Khả năng tạo ra các mối liên hệ giữa các môn học nghệ thuật và khoa học, nhân văn và công nghệ - của Leonardo là nguồn gốc cho trí tưởng tượng, sự sáng tạo và thiên tài của ông.

Cách tiếp cận đa ngành này vẫn còn có sự liên quan đến hiện tại, thậm chí là rất quan trọng. Khi nghĩ cách giải quyết một số vấn đề lớn nhất của loài người, chúng ta cần phải suy nghĩ giống như Leonardo. Chúng ta phải tiếp cận vấn đề từ nhiều quan điểm và sử dụng các phương pháp tiếp cận đa dạng. Quan trọng nhất là chúng ta phải tạo không gian cho sự sáng tạo phát triển mạnh.

N E A R M I S S E S B Y C AT H E R I N E P E R L O F F A N D N OA H K I R S C H DAV I D M A H O N E Y; G E T T Y I M AG E S

Vương quốc Airness của ông ngoài đội Hornets của giải đấu NBA, còn có các gói đồ lót Hanes (bao gồm thẻ giao dịch Jordan bên trong), các nhà hàng, Gatorade và tất nhiên là cả giày thể thao. Chỉ riêng các cú hích đã đem lại ba tỉ đô la Mỹ doanh thu hằng năm.

DỰ ÁN CHUNG CƯ ĐẦU TIÊN ĐƯỢC PHÁT TRIỂN TRONG KHU ĐÔ THỊ PARKCITY HANOI ParkCity Hanoi được hình thành dựa trên ý tưởng kiến tạo nên một xã hội tốt đẹp với cuộc sống thịnh vượng, tôn vinh các giá trị gắn kết gia đình và cộng đồng. Dự án chung cư với tổ hợp 2 toà nhà gồm 432 căn hộ, đa dạng diện tích từ 1 đến 4 phòng ngủ rộng rãi, ngập tràn ánh sáng, được thiết kế bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của chủ đầu tư.

ĐĂNG KÝ TRẢI NGHIỆM NHÀ MẪU TINH TẾ & SANG TRỌNG !

Khu phức hợp giải trí, ẩm thực & mua sắm The Village Chủ đầu tư:

Khu tiện ích The ParkCity Club Hanoi

Một thành viên của:

093 679 3338 CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ QUỐC TẾ VIỆT NAM THUỘC CÔNG TY TNHH TƯ NHÂN PERDANA PARKCITY

parkkiara.com.vn

PHÒNG BÁN HÀNG, PARKCITY HANOI Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam (Thứ 2 đến Chủ Nhật | 08h15 – 18h00 )

Trường quốc tế ParkCity Hanoi

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

TỈ PHÚ MỚI

Nhà văn bí ẩn MacKenzie Bezos là tác giả, là nhân viên của Amazon trong giai đoạn sơ khởi, là một tỉ phú - và không trả lời phỏng vấn.

M

acKenzie Bezos không hề cầu kỳ, điều này từng rất hữu ích, vì không có thời gian dành cho sự cầu kỳ tại trụ sở Amazon vào đầu năm 1996. Bà dùng chung văn phòng với nhân viên cấp dưới trong bếp của công ty. 12 tiếng mỗi ngày, trong lúc các nhân viên đến đó để sử dụng lò vi sóng, bà làm công việc kế toán. Đêm đến, bà đến kho để gói hàng. Bà là “người có đóng góp to lớn,” Mike Hanlon, nhân viên thứ bảy của Amazon cho biết. “Bà ấy thực sự tài giỏi vì tôi nghĩ rằng người ta dễ đánh mất mình khi làm vợ của tỉ phú.”

Bí ẩn xung quanh MacKenzie, 49 tuổi, dường như là điều có chủ đích. Bà gần như ẩn danh sau giai đoạn đầu của Amazon và không trả lời phỏng vấn kể từ tháng 1, khi thông tin chia tay với Jeff được công bố. Cặp đôi đã hoàn tất việc ly hôn vào tháng 7, và MacKenzie nhận được 25% cổ phần trong Amazon. Số cổ phần đó hiện trị giá 36,1 tỉ đô la Mỹ, đủ để đưa bà vào vị trí thứ 15 trong danh sách Forbes 400 năm nay. Nick Hanauer, một trong những nhà đầu tư giai đoạn đầu của Amazon chia sẻ: “Bà ấy xứng đáng nhận được 50% của công ty.

30 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

MacKenzie là một đối tác bình đẳng với Jeff trong những ngày đầu.”

Theo tính cách của bà, MacKenzie sẽ không bình luận gì về câu chuyện này. Để hình dung rõ hơn về bà, chúng tôi đã dành nhiều tuần liên lạc với hơn 100 bạn bè, các bạn học cũ và đồng nghiệp. Ngay cả như vậy cũng chỉ mang lại bức tranh mơ hồ về một trong những người phụ nữ cực kỳ kín đáo nhưng tài năng, con người xuất sắc trong lặng lẽ, ở mọi giai đoạn của cuộc đời.

MacKenzie lớn lên ở San Francisco, là con gái giữa trong ba người con. Năm lên 6, bà đã viết một cuốn sách dài 142 trang mang tên The Book Worm. Cha mẹ của bà, một người nội trợ và một nhà hoạch định tài chính, gửi bà đến trường nội trú Hotchkiss ở Connecticut, và bà đã tốt nghiệp sớm một năm. Bà theo học tại Cambridge, tiếp đó học chuyên ngành tiếng Anh tại Princeton. Toni Morrison, tiểu thuyết gia từng đoạt giải Nobel, là người hướng dẫn luận văn của bà.

“Nhìn chung, MacKenzie là một người rất điềm đạm, lặng lẽ và xuất sắc,” Jeff Nunokawa, một trong những giáo sư tiếng Anh của bà cho biết. Sau khi tốt nghiệp, bà làm việc tại quỹ đầu cơ D.E. Shaw, nơi bà bắt đầu hẹn hò với Jeff Bezos, người đã bỏ việc để thành lập Amazon vào năm 1994.

Ngay từ đầu, MacKenzie đã tham gia rất tích cực. “Lúc đó không ai thực sự có chức danh công việc... Vì vậy, bà ấy đã làm mọi công việc,” Tod Nelson, một nhân viên thời kỳ đầu của Amazon kể lại.

MacKenzie lui về hậu phương trong giai đoạn Amazon niêm yết, năm 1997, để tập trung viết lách. Bà vẫn không nổi tiếng cho đến năm 2005, khi HarperCollins xuất bản tiểu thuyết đầu tiên của bà, The Testing of Luther Albright.

Morrison coi đó là “một điều hiếm có”.

MacKenzie thể hiện ý tưởng này trong cuốn Traps xuất bản năm 2013. Phần lớn những sự việc xảy ra gần đây trong cuộc đời bà không được công khai. Năm 2018, bà và Jeff đã cam kết hiến tặng hai tỉ đô la Mỹ để giải quyết tình trạng vô gia cư và hỗ trợ các trường mầm non phi lợi nhuận.

Vào tháng năm, khi cuộc ly hôn của họ sắp hoàn tất, bà đã ký cam kết Giving Pledge, hứa sẽ quyên góp ít nhất một nửa tài sản của mình. Đúng với tinh thần đó, bà đã không tiết lộ một từ nào về việc hàng tỉ đô la đó sẽ đi đâu.

John Doerr Nhà đầu tư mạo hiểm, công ty Kleiner Perkins

WHY WE SLEEP

Chúng ta đều biết được cảm giác sảng khoái khi có một giấc ngủ ngon. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi cuốn sách Why We Sleep: Unlocking the Power of Sleep and Dreams (Scribner, 2017) của Matthew Walker lập luận rằng, “một đêm ngon giấc có thể giúp chúng ta thông minh hơn, hấp dẫn hơn, thon thả hơn, hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn và thoát khỏi bệnh ung thư.”

Tuy nhiên, giấc ngủ ngon - và làm thế nào ngủ ngon - là điều khó hiểu đối với nhiều người và giới khoa học y tế cũng chưa thể hiểu rõ.

Walker, giám đốc sáng lập trung tâm Khoa học giấc ngủ con người tại UC Berkeley, đưa chúng ta vào một cuộc khám phá mới mẻ và rõ ràng về cách giấc ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quan và nhận thức của chúng ta, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng ngăn chặn bệnh tim, béo phì, trầm cảm và Alzheimer’s.

Quan trọng nhất, ông chỉ cho chúng ta biết cách cải thiện chất lượng giấc ngủ theo từng bước đơn giản và thực tế. Đây là cuốn sách cần có cho những ai đang có nhiều áp lực, ví dụ như những doanh nhân mà tôi làm việc chung. Trong thế giới khởi nghiệp, nơi việc thực thi là tất cả, những người sáng lập cần được tự do tiếp cận nguồn nhiên liệu cần thiết mang tên giấc ngủ.

B À I : N OA H K I R S C H — E L E N A S E I B E R T; DAV I D M A H O N E Y; J O R G C A R S T E N S E N /A F P/G E T T Y I M AG E S

MacKenzie Bezos

SÁCH HAY Các nhà lãnh đạo trong giới kinh doanh, học thuật, giải trí và chính trị chia sẻ những cuốn sách gối đầu giường của họ.

Da thuộc thuần túy cho 30 năm tinh hoa Phiên bản giới hạn

Kỷ niệm 30 năm ASUS

Chế tác thủ công

Phủ da thuộc Logo mạ vàng 18K

Phụ kiện đẳng cấp

Bao da, chuột Bluetooth

Intel® Core™ i7 Processor Learn more at: https://www.asus.com/vn/Laptops/ASUS-ZenBook-Edition-30-UX334FL/ Intel, the Intel Logo, Intel Inside, Intel Core, and Core Inside are trademarks of Intel Corporation or its subsidiaries in the U.S. and/ or other countries. * Specifications and features vary by model, and all images are illustrative. Please check with retailers for further details.

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

4000 3000 2000

TÀI SẢN RÒNG CỦA FORBES 400

1000

Chi phí sống xa hoa Giá cả đắt đỏ - đặc biệt nếu bạn đang muốn trang bị chiếc đại dương cầm trên máy bay phản lực của mình. Chỉ số chi phí sinh hoạt cực kỳ tốt của Forbes (CLEWI) đã tăng 3,4% trong năm qua, cao hơn một điểm so với mức tăng của năm 2018. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 1,7%, nhưng chỉ số CLEWI lại tăng gần gấp đôi so với con số đó. Tuy nhiên, kể từ khi Forbes bắt đầu theo dõi sức tiêu thụ các hàng hóa và dịch vụ xa xỉ vào năm 1982, hằng năm chỉ số này đã tăng trung bình 5%. Tiếp đó, xét về mặt lịch sử thì mức tăng của năm nay không quá tệ - giá trị tài sản ròng trung bình của các thành viên trong danh sách Forbes 400 đã tăng 3,112% tính từ những năm đầu của thời kỳ tổng thống Reagan. Họ có thể mua đàn Steinway.

$225.000 / 0% Black Jersey Dress: có viền lưới, Gucci (Ý)

$5.940 / 3,13%

Piano: đời D concert-grand Steinway (New York)

$176.300 / 3%

Du thuyền máy: Viking Yacht 75 (New Jersey)

$6 Triệu / 1,4%

Du thuyền buồm: Oyster 595 (Anh)

$2.6 Triệu / 3%

Súng shotgun thể thao:

một cặp loại đạn 12 gauge của James Purdey & Sons (New Jersey)

$1.980 / 4,2% Giày lười: da ngựa, Gucci (Ý) $690 / 0% Áo sơ mi: 12 chiếc đặt may

riêng, Turnbull & Asser (Anh)

$8.340 / 0%

Giày: da bê mũi vểnh cho nam, đặt riêng, John Lobb (Anh) $5.572 / 0,1%

Nước hoa: 1000 của Jean Patou, 0.5 oz. (Pháp)

$350 / 0%

Watch: Royal Oak,

$310.190 / –2,6%

Audemars Piguet (Thụy Sỹ)

Ngựa: trung bình một năm tuổi, đợt bán tháng chín ở trường đua Keeneland (Kentucky)

$471.950 / 29,7%

$17.800 / N.A.

Handbag: Hermès Clemence Jypsière, da bò đực (Pháp)

Bộ tàu hỏa: bản Lionel Christmas có bluetooth của Thomas & Friends (North Carolina) $200 / N.A. Xì gà: 25 điếu Davidoff

Dominican Aniversario Double “R” (New York)

$850 / 3,7%

tạp chí: Forbes,

đăng ký 1 năm (New York)

$79.90 / N.A.

32 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

$8.800 / 3,5%

2000

ĐỒ DÙNG GIA ĐÌNH +2,8% Hoa theo mùa hoa sáu phòng mỗi tháng, thay hằng tuần (New York)

$8.420 / 3%

2010

2019

DỊCH VỤ +6,0% Trung học: học phí theo

năm, phòng nội trú tại Groton (Massachusetts)

$57.400 / 1,5%

Đại học: học phí theo năm,

phòng nội trú, cộng thêm bảo hiểm, tại Harvard (Massachusetts)

Nâng mặt: bác sĩ phẫu thuật

$12.960 / 0%

Dịch vụ tiền sảnh: thẻ hội

$12.500 / 0%

Opera cho hai người, ghế hạng sang, cho sáu đêm diễn thứ bảy (mua ở New York)

1990

Sterling Silver Flatware: bộ năm món cho 12

đặc biệt của Bồ Đào Nha (California, New York)

Áo khoác: lông chồn Nga, Bloomingdale’s (New York)

100 1982

Bữa tối phục vụ tại nhà:

Trứng cá tầm: loại Ossetra

Opera: Vé tại Metropolitan

CPI

Sheets: vải sateen thượng

$7.907.04 / 0%

THỜI TRANG +1,1%

500

THỰC PHẨM & ĐỒ UỐNG +0,9% bữa ăn cho 40 người từ Ridgewells (Maryland)

THÚ CHƠI & GIẢI TRÍ +5,2%

CLEWI

hạng cỡ queen (Ý)

$2.950 / 5,4%

người (Massachusetts)

Hồ bơi

Chuyên gia tâm lý:

$18.850 / 2.8%

$2.999.40 / N.A.

Sân tennis: đá Har-Tru nghiền

Bít tết Chateaubriand:

$55.000 / 0%

$629.86 / 8,4%

Bữa tối: thực đơn nếm thử

La Tour d’Argent cho một người, chưa có rượu và tiền boa (Paris)

$418 / –5,2%

$18.500 / 0%

viên một năm cho dịch vụ cá nhân (New York)

cỡ Olympic- (California)

3kg thăn bò (New York)

kinh nghiệm (New York)

ở Nordic spruce (Minnesota)

Sauna: 2,5-by-3-by-2 meters

Sâm banh:

Hộp 750ml Dom Pérignon 2009 (New York)

$73.307 / 3,3%

$2.1 Triệu / 5.3% (Connecticut)

$25.000 / 0%

45 phút với chuyên gia tại Upper East Side (New York)

$400 / 0%

Luật sư: phí tính theo giờ

cho việc lên kế hoạch bất động sản từ một đối tác của Schlesinger, Lazetera & Auchincloss (New York)

$1.250 / 25,6%

Spa: phí theo tuần, the

Golden Door (California)

$9.850 / 11,3%

DU LỊCH +2,2% Khách sạn: suite một phòng ngủ tại Four Seasons, mùa thấp điểm (New York)

$4.850 / 4,3%

Chuyên cơ: Learjet 75

Liberty, Bombardier (Canada)

$9,9 Triệu / N.A.

Trực thăng: Deluxe

Executive VIP Sikorsky S-76D (Connecticut)

$17,6 Triệu / 2,6%

Xe hơi: 2018 Rolls-Royce Phantom (New Jersey)

$642.325 / N.A.

Túi du lịch: Louis Vuitton

Keepall Bandoulière 55 (Pháp)

$1.840 / –0,3%

BÀI: AN DREA M URPHY

XA XỈ

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

QUẬN 12

2.375 | 241.325 m2

DỰ ÁN BẤT ĐỘNG SẢN TP.HCM

100 | 17.494 m

Trì trệ vì thủ tục Thống kê hồi tháng 5.2019 của sở Xây dựng TP.HCM, hơn 160 dự án đã thực hiện thủ tục chấp thuận đầu tư.

Theo sở Tài nguyên môi trường, tính đến tháng 10.2019 trong 124 dự án gặp vướng mắc về thủ tục pháp lý, có 60 dự án hoàn tất các thủ tục; 26 dự án đang làm thủ tục điều chỉnh.

5

Q.12 2

Gò Vấp 2

TÂN BÌNH

904 | 51.310 m2 BÌNH TÂN

Tân Bình

n/a | n/a

Phú Nhuận

4

3.636 | 250.114 m2

1 4

Tân Phú

4

73 | 11.198 m2

Q.3

Bình Tân

2

Q.10 4

Q.11 3

Q.5 3 Q.6

QUẬN 6

2

QUẬN 3

14

Q.8

1.778 | 148.784 m2 Tổng số căn Tổng diện tích

256 | 41.680 m2

QUẬN 8

n/a | n/a

GHI CHÚ: ?

n/a | n/a

Số dự án phát triển nhà ở đã thực hiện thủ tục chấp thuận đầu tư.

QUẬN 1 QUẬN 5

NGUỒN: SỞ XÂY DỰNG TP.HCM

B

2.023 | 205.194 m2 n/a | n/a

N/A: KHÔNG CÓ SỐ LIỆU 34 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

17 | n/a

1.451 | 263.427 m2

Tổng số nhà chung cư theo quy hoạch.

Tổng số nhà thấp tầng theo quy hoạch.

8.024 | 1.056.723 m2

T

Đ

n/a | n/a N

3

THỦ ĐỨC

BÌNH THẠNH

3.530 | 470.511 m2

21 | 485.226 m2

230 | 32.061 m2

49 | 14.700 m2

GÒ VẤP

624 | 40.022 m2

11 28 | 8.652 m2

QUẬN 9

Thủ Đức

20

5.386 | 554.892 m2

Q.9

Bình Thạnh

2.811 | 961.057 m2

9

PHÚ NHUẬN QUẬN 2

17

602 | 17.180 m2

Q.1

Q.2

7.040 | 526.033 m2

7

n/a | n/a 428 | 51.000 m2

9 Q.4 12

QUẬN 7

Q.7

TÂN PHÚ QUẬN 4

5.778 | 608.071 m2

612 | 72.568 m2 2.344 | 388.835 m2

235 | 105.217 m2

19 H.Nhà Bè

n/a | n/a n/a | n/a QUẬN 10

H.NHÀ BÈ QUẬN 11

994 | 67.270 m2

602 | 17.180 m2 1.891 | 154.400 m2

n/a | n/a

1.833 | 336.290 m2 n/a | n/a

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 35

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG VĨNH PHÚC

BẮC NINH

HÀ NỘI

QUẢNG NINH HẢI DƯƠNG HƯNG YÊN HẢI PHÒNG

BẤT ĐỘNG SẢN KHU CÔNG NGHIỆP

Ba vùng phát triển Bản đồ bất động sản công nghiệp Việt Nam cho thấy ba cụm phát triển. Nếu ở miền Bắc và miền Nam các khu công nghiệp hình thành quanh các vùng lân cận Hà Nội và TP.HCM thì ở miền Trung trải dài một số tỉnh trọng điểm ven biển.

81.200 76.146 69.615

HU

TỔNG DIỆN TÍCH BẤT ĐỘNG SẢN KHU CÔNG NGHIỆP THEO GIAI ĐOẠN (ĐVT: ha)

32.594

BÌNH PHƯỚC

10.701

TÂY NINH

BÌNH DƯƠN

TP.HCM LONG AN

335 1986–1990

TIỀN GIANG

2.133

1991-1995

1996-2000

NGUỒN: JONES LANG LASALLE VIỆT NAM

36 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

2001-2005

2006-2010

2011-2015

2016-2018

ĐỒN

VŨNG TÀ

MIỀN BẮC TỔNG DIỆN TÍCH KHU CÔNG NGHIỆP 2018

18.900 ha

13% VSIP 11% Kinh Bắc City Khác 36% CÁC CHỦ ĐẦU TƯ CHÍNH

Máy móc và thiết bị CÁC NGÀNH NGHỀ CHÍNH

VID Group

6%

Rent-A-Port & InfraAsia Investment Limited Tổng công ty IDICO 2%

5% Sao Đỏ JSC 5% Đại An JSC

Sumitomo Japan 3%

25%

7% Giấy và các

Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn CÁC CHỦ ĐẦU TƯ CHÍNH

CÁC TỈNH THÀNH CHỦ YẾU CÓ KHU CÔNG NGHIỆP

10%

Công ty Kỳ Hà — Chu Lai

CÁC NGÀNH NGHỀ CHÍNH

4%

Khác 62%

CIZIDCO

QISC 2% C&N VINA 2% Viglacera Land 2%

11%

16% Chế biến

Các sản phẩm phi kim loại khác

3%

thực phẩm

13% Các sản phẩm từ kim

Công ty CP Xây dựng và Đầu tư Bình Định

loại (trừ máy móc, thiết bị)

BÌNH ĐỊNH

MIỀN NAM TỔNG DIỆN TÍCH KHU CÔNG NGHIỆP 2018

Sonadezi 12%

ĐỒNG NAI

phẩm từ hóa chất

Becamex IDC

7% Chế biến

9%

Khác 43%

thực phẩm

Tập đoàn Cao su Việt Nam

CÁC TỈNH THÀNH CHỦ YẾU CÓ KHU CÔNG NGHIỆP (% TỈ LỆ LẤP ĐẦY)

TP.HCM (83%) BÌNH DƯƠNG (93%) LONG AN (66%) BÀ RỊA — VŨNG TÀU (65%) ĐỒNG NAI (88%) TÂY NINH BÌNH PHƯỚC TIỀN GIANG

8% Hóa chất và sản

9%

44.700 ha

ŨNG TÀU

43% Khác

4%

QUẢNG NGÃI

H DƯƠNG

sản phẩm từ giấy

Các sản phẩm từ cao su và nhựa

7% VSIP

Hoàng Thịnh Đạt 3%

ƯỚC

Sản phẩm máy tính, điện tử và quang học

Khác 35%

11%

17.600 ha

HUẾ ĐÀ NẴNG QUẢNG NAM QUẢNG NGÃI BÌNH ĐỊNH

6%

Hóa chất và sản phẩm từ hóa chất

4% Hòa Phát JSC

TỔNG DIỆN TÍCH KHU CÔNG NGHIỆP 2018

QUẢNG NAM

15%

7%

MIỀN TRUNG

ĐÀ NẴNG

Các sản phẩm từ kim loại (trừ máy móc, thiết bị)

Viglacera Land

HÀ NỘI (96%) BẮC NINH (70%) HƯNG YÊN (86%) HẢI DƯƠNG (66%) HẢI PHÒNG (53%) VĨNH PHÚC QUẢNG NINH

HUẾ

12%

7%

CÁC TỈNH THÀNH CHỦ YẾU CÓ KHU CÔNG NGHIỆP (% TỈ LỆ LẤP ĐẦY)

NH

7%

Các sản phẩm từ cao su và nhựa

41% Khác

CÁC CHỦ ĐẦU TƯ CHÍNH

CÁC NGÀNH NGHỀ CHÍNH

IZICO 3% Tân Thuận 3% VSIP 6% Tổng công ty IDICO 7% Tổng công ty Tín Nghĩa 8%

15% 9%

Các sản phẩm từ cao su và nhựa

11%

Máy móc và thiết bị

Dệt may

9% Các sản phẩm từ kim

loại (trừ máy móc, thiết bị)

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 37

VĂN PHÚ

VẺ ĐẸP HOÀN MỸ

VĂN PHÚ, CÔNG TY BẤT ĐỘNG SẢN PHÍA BẮC CÓ HƯỚNG ĐI RIÊNG VỚI SẢN PHẨM MANG DẤU ẤN VÀ TRIẾT LÝ KINH DOANH RIÊNG CỦA NHÀ SÁNG LẬP, MỘT KIẾN TRÚC SƯ.

GIANG THANH

với các dự án nhà ở thấp tầng, một doanh nghiệp bất động sản tư nhân ở Hà Nội tới gõ cửa công ty kiến trúc nổi tiếng Nihon Sekkei. Công ty non trẻ này đặt hàng đối tác Nhật Bản thiết kế cao ốc phức hợp ba tòa tháp cao 39 tầng với gần 1.300 căn hộ. Chủ đầu tư mong muốn các căn hộ thân thiện với môi trường, tầm nhìn thoáng nhưng không gây phiền toái tới không gian sống cho các căn hộ đối diện và yêu cầu lớn nhất với nhà thiết kế là tìm cách giảm thiểu tối đa ảnh hưởng bất lợi của khí hậu đến tòa nhà.

Dự án có vốn đầu tư 2.500 tỉ đồng, Văn Phú – Victoria, do công ty cổ phần Đầu tư Văn Phú làm chủ đầu tư. Phương án thiết kế với khối đế thương mại đỡ ba tòa tháp xoay hình elip 45 độ, một mặt tạo ra điểm nhấn về kiến trúc độc đáo với khu vực xung quanh, mặt khác giúp tòa nhà giảm thiểu tối đa ánh nắng gay gắt vào mùa hè và gió lạnh vào mùa đông. Sự hài lòng của những cư dân sau đó giúp Văn Phú từng bước tạo dựng uy tín ở thị trường bất động sản Hà Nội.

Xuất phát điểm là một kiến trúc sư, chuyên môn của người sáng lập in dấu ấn tại các công trình của Văn Phú với ngôn ngữ thiết kế riêng đề cao tính tiện dụng, thẩm mỹ. Các rủi ro chính sách, sao quả tạ kéo lùi sự phát triển của thị trường địa ốc hai năm qua, đang làm giảm tốc nhịp của nhà phát triển dự án này. Giống như nhiều công ty địa ốc khác, trong khó khăn Văn Phú vẫn tìm những hướng đi riêng.

“Mỗi mảnh đất sẽ có một giá trị tinh thần khác nhau. Công trình xây dựng của mình phải phù hợp cảnh quan, môi trường xung quanh. Tùy theo thế đất, mình cố gắng tạo ra sản phẩm tối ưu,” ông Tô Như Toàn,

38

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

Ả N H : C O U R T E S Y O F VA N P H U

NĂM 2010, SAU KHI KHÁ THÀNH CÔNG

Ông Tô Như Toàn, chủ tịch 48 tuổi của Văn Phú.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 39

VĂN PHÚ chủ tịch 48 tuổi của Văn Phú bày tỏ quan điểm trong buổi phỏng vấn Forbes Việt Nam tại trụ sở công ty. Nằm ở một trong các con phố nhộn nhịp của Đống Đa, một trong bốn quận “cũ” nội thành Hà Nội, trụ sở Văn Phú là một tòa nhà sáu tầng xây dựng trên mảnh đất gần 5.000 m², các tầng lầu thiết kế thoáng đãng, hành lang rộng với các phòng làm việc tràn ngập ánh sáng tự nhiên.

Năm 2019, Văn Phú dự kiến ghi nhận 3.305 tỉ đồng doanh thu và 510 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế. Niêm yết trên sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM vào giữa năm ngoái, vốn hóa Văn Phú khoảng 290 triệu đô la Mỹ khi giá cổ phiếu đi ngang, gần như không thay đổi trong suốt một năm qua. Giữa năm 2019, vốn chủ sở hữu của công ty hơn 100 triệu đô la Mỹ với tổng tài sản khoảng 345 triệu đô la Mỹ. Những con số tài chính của công ty thuộc hàng trung bình ở nhóm hơn 60 doanh nghiệp bất động sản niêm yết. Dù vậy, cổ phiếu VPI được thị trường giao dịch ở mức P/E khoảng 20 lần, gấp đôi con số trung bình của nhóm cổ phiếu bất động sản. Năm qua, Văn Phú trả cổ tức tiền mặt 1.600 đồng/cổ phần, thuộc tốp cao trong ngành.

Sở hữu các chỉ số tài chính chưa thực sự nổi trội nhưng sản phẩm Văn Phú định hình nét riêng sau khi đã đưa ra thị trường khoảng 15 ngàn đơn vị nhà ở. Tại Hà Nội, Văn Phú là chủ đầu tư của dự án khu đô thị cùng tên nằm tại trung tâm quận Hà Đông có vốn đầu tư 18 ngàn tỉ đồng. Cách hồ Gươm khoảng 13km, khu đô thị mang dáng dấp một thành phố thu nhỏ với các tổ hợp nhà ở, khu thương mại, công trình xã hội xen kẽ với công viên, mặt nước, quảng trường với các mảng xanh sinh thái tự nhiên với không gian thoáng đãng. Với diện tích 94 héc ta, dự án thuộc hàng quy mô bậc nhất khu vực vùng đệm khu trung tâm Hà Nội vào thời điểm bàn giao năm 2008.

Nhìn lại dự án đầu tay đưa thương hiệu công ty này được biết đến ở thị trường Hà Nội, ông Toàn kể mức giá bán những lô đất đầu tiên 5 – 6 triệu/m², lúc sốt đất có lúc giá được đẩy lên 180 triệu đồng/m² và hiện tại ở mức 100 triệu /m². Nhà sáng lập Văn Phú có chút tiếc nuối nhưng cho biết quay lại “thấy vui vui vì cộng đồng dân cư đông đúc, người mua nào cũng có lãi.” Sau cao ốc phức hợp Văn Phú - Victoria, năm 2016, Văn Phú bổ sung thêm sản phẩm nhà phố thương mại The Victoria, được ghi nhận là dự án mở đầu cho mô hình nhà ở kết hợp thương mại tại khu vực phía Tây Hà Nội.

Xen kẽ với các dự án bất động sản, công ty bất động sản này tham gia nhiều dự án hạ tầng theo hình thức BT (xây dựng – chuyển giao) và BOT (xây dựng – vận hành – chuyển giao). Hai trong số các dự án BT là việc

40

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

công ty xây dựng trường đại học Kỹ thuật Hậu cần Công an Nhân dân (26 héc ta) và trường đại học Y tế Công cộng (8,8 héc ta). Ở lĩnh vực hạ tầng giao thông, sau khi rót 4.200 tỉ xây dựng cao tốc Hà Nội – Bắc Giang có chiều dài 25 km theo hình thức BOT đi vào hoạt động từ năm 2014, Văn Phú “Nam tiến” triển khai xây dựng tuyến đường Phạm Văn Đồng – Gò Dưa, vốn đầu tư 1.200 tỉ đồng, thực hiện theo hình thức BT. Đổi lại, Văn Phú nhận được các khu đất trung tâm triển khai dự án bất động sản ở TP.HCM. “Năm 2019 với tác động của việc chậm cấp phép do quá trình rà soát các dự án kéo dài đã làm giảm nguồn cung chào bán trên thị trường,” bà Dương Thùy Dung, phó giám đốc CBRE nói với Forbes Việt Nam. Theo CBRE, bởi lý do này, nguồn cung không nhiều chủ yếu đến từ các siêu dự án của các chủ đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh như Vingroup. 2019 là năm nhiều công ty địa ốc trong cảnh ngồi chơi xơi nước nhưng Văn Phú vẫn bận rộn với nhiều dự án đang triển khai. Công ty vừa mới khai trương khách sạn Oakwood Residence Ha Noi, bổ sung nguồn doanh thu từ dịch vụ vào năm tới. Nằm tại bán đảo Quảng An, kế cận Hồ Tây, với 15 tầng với 200 căn hộ dịch vụ, khách sạn bốn sao quốc tế này hướng vào đối tượng du khách nước ngoài đến Việt Nam. Ở phía tây nam của Hà Nội, Văn Phú đang triển khai xây dựng dự án Terra An Hưng trên 3,5 héc ta tại trung tâm quận Hà Đông. Song song, nhà phát triển dự án này đang triển khai hai dự án có vị trí đắc địa tại nội thành Hà Nội. Dự án thứ nhất, Terra Hào Nam (Đống Đa) trên diện tích 6.600 m² công ty xây dựng khu hỗn hợp nhà ở, thương mại và văn phòng. Dự án thứ hai, Grandeur Palace Giảng Võ (Ba Đình), trên diện tích 9.000 m², Văn Phú phát triển tổ hợp dịch vụ thương mại, khách sạn và biệt thự thấp tầng. Cả ba dự án Văn Phú dự kiến bàn giao nhà vào năm sau.

✧ ✧ ✧ CHỦ TỊCH CỦA VĂN PHÚ, một kiến trúc sư, giữ quan

điểm riêng từ thiết kế, xây dựng đến vận hành: “Quỹ đất ngày càng ít, ở khu vực trung tâm nếu làm không đẹp, nếu không có giá trị bền vững sẽ không thể sửa chữa được. Văn Phú đã làm, đang làm và sẽ phải làm dự án có tính thẩm mỹ về mặt kiến trúc, đạt hiệu quả

về kinh tế, xã hội.” Nhà phát triển dự án này chia sản phẩm theo ba dòng tùy theo vị trí dự án, và chất lượng sản phẩm: Dòng tiêu chuẩn “The Victoria”, sản phẩm hạng trung “Terra” và phân khúc cao cấp mang thương hiệu “Grandeur Palace”. Nhờ vị trí đắc địa, dòng sản phẩm cao cấp Grander Place Giảng Võ giá bán có thể lên tới 300 triệu đồng/m² cho biệt thự thấp tầng. “Giá thành xây dựng chỉ một phần cấu thành trong giá bán.

Bất động sản còn vị trí, dịch vụ tiện ích, chất lượng hoàn thiện,” ông Toàn lý giải.

Dù là dòng tiêu chuẩn hay cao cấp, Văn Phú giữ triết lý kinh doanh riêng: không làm các căn hộ quá nhỏ vì gây sức ép lên hạ tầng xung quanh và lâu dài, tạo sự không thoải mái cho chính cư dân; chỗ ở phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày nên sản phẩm tạo ra phải phù hợp với văn hóa, lối sống; công trình xây dựng phải hài

Ả N H : C O U R T E S Y O F VA N P H U

Khách sạn Oakwood Ha Noi.

hòa với môi trường; kiến trúc hạn chế thấp nhất tác động nắng gió, ngập lụt, khói bụi; sản phẩm cần tối ưu hóa thiết kế để người mua không phải đập phá sửa chữa.

“Nếu đoán trước chi tiết nào người mua nhà sẽ sửa chữa thì tốt nhất không nên làm vì chi phí đó chính khách hàng phải chịu, tiền đội lên thì chắc những lần sau ít ai muốn chơi tiếp với mình,” ông Toàn nói.

Trước khi thành lập Văn Phú, ông Toàn từng làm chủ công ty xây lắp các công trình dân dụng vào cuối thập niên 1990 và trước đó nữa có công ty kiến trúc riêng.

Kinh nghiệm từ những ngày đầu khởi nghiệp giúp ông chủ Văn Phú nằm lòng những hành vi nhỏ nhặt nhất của người mua nhà. Chẳng hạn, theo ông, người Bắc coi trọng yếu tố tâm linh nên vị trí bếp, hướng đặt bàn thờ ông Táo phải đúng nguyên tắc phong thủy. Các vùng miền khác nhau có tập quán khác nhau nên sản phẩm không thể sao chép mà phải xây dựng sản phẩm phù hợp với từng khu vực. Ông nói, người The Victoria.

Bắc có thói quen tiếp khách ở nhà, vì vậy, phòng khách phải thiết kế rộng rãi, đẹp đẽ thì người mua mới hài lòng. Trái lại, người miền Nam hào sảng, các hoạt động giao tế diễn ra bên ngoài xã hội, đề cao tính tiện dụng, có tính thực tế nên phòng khách chỉ cần diện tích vừa phải.

Thế nhưng phòng ngủ hay nhà vệ sinh phải tạo sự thoải mái, đặc biệt tủ quần áo phải to. “Người dẫn dắt Văn Phú xuất thân từ kiến trúc sư nên am hiểu ngành xây dựng và tâm lý khách hàng, công trình của họ luôn trau chuốt, đẹp đẽ,” ông Vũ Quang Thịnh, tổng giám đốc của Dynam Capital nhận xét. Ông Toàn tự nhân là một người yêu thích và đeo đuổi “cái đẹp” nên chăm sóc cho sản phẩm kể cả các tiểu tiết,

Grandeur Palace Giảng Võ.

Grandeur Palace Phạm Hùng.

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

41

VĂN PHÚ chấp nhận hy sinh chút ít về mặt tài chính nếu người mua có lợi, công trình đẹp và “cả nhà đều vui”. Ông nói: “Kiến trúc kết hợp khoa học và nghệ thuật phục vụ cho cuộc sống. Khoa học là áp dụng công nghệ để công trình bền vững. Sản phẩm tạo ra phải có yếu tố thẩm mỹ. Cái đẹp phải đặt đúng chỗ, phù hợp với cảnh quan môi trường xung quanh.” Bên cạnh kinh doanh, ông Toàn còn là nhà sưu tầm tranh, tự cảm thấy “có trách nhiệm phải giữ gìn các giá trị văn hóa Việt Nam.” Theo tự bạch, bộ sưu tầm gần 1.000 bức, có cả các tác phẩm rất nổi tiếng của “bộ tứ” Nghiêm – Liên – Sáng – Phái (bốn họa sĩ nổi tiếng: Nguyễn Tư Nghiêm – Dương Bích Liên – Nguyễn Sáng – Bùi Xuân Phái) kể cả các tác phẩm hiếm có như tranh vẽ của cố nhạc sĩ Văn Cao. Vóc người dong dỏng, dáng vẻ thư sinh, ông Toàn có cách nói chuyện nhẹ nhàng, khúc chiết. Sinh năm 1971 tại Hà Đông, năm 1994, tốt nghiệp đại học Kiến trúc ông Toàn bắt đầu đi vẽ thuê, chủ yếu thiết kế cho các công trình xây dựng dân dụng rồi sau đó mở công ty thiết kế riêng “xoay vần cuộc sống.” Kinh tế chưa phát triển, nhu cầu xã hội thấp, công ty không hiệu quả nên ông rẽ lối trở thành nhà thầu xây dựng thi công nhà ở dân dụng.

Với 25 năm gắn bó trực tiếp và gián tiếp với thị trường bất động sản, người đang kiểm soát hơn 60% cổ phần của Văn Phú chứng kiến đủ các chu kỳ biến động, sự thăng trầm và phát triển của thị trường bất động sản Việt Nam. Về thị trường bất động sản chuyên nghiệp đầu tiên phải nhắc tới khu vực phía Nam. Từ sự cởi mở về môi trường kinh doanh, giữa thập niên 1990 TP.HCM đã thu hút các nhà đầu tư nước ngoài như Keppel Land, Capital Land, Hongkong Land, Sunwah và đặc biệt nhất CT&D với liên doanh Phú Mỹ Hưng đã tạo ra các chuẩn mực mới về sản phẩm, bên cạnh sự xuất hiện của các nhà đầu tư trong nước như Nam Long, Tiến Phước…

Trong khi đó ở phía Bắc, thị trường bất động sản chuyên nghiệp gần như chưa hình thành trước năm 2000. Bước sang thiên niên kỷ mới các công ty nhà nước như Vinaconex, Lilama, Sông Đà, Cienco… cầm trịch thị trường. Tích lũy kinh nghiệm xây lắp và quỹ đất sẵn, họ xây dựng các tòa chung cư kiến trúc đơn giản như chiếc hộp vuông, sơn một màu đơn điệu, không có hoặc rất ít tiện ích đi kèm. So với các căn hộ lắp ghép lụp xụp, phải cơi nới và xuống cấp như khu tập thể Thanh Xuân, Kim Liên, Giảng Võ, Lò Đúc… chất lượng những chung cư này là một bước tiến dài ở thời điểm đó nên được thị trường đón nhận nồng nhiệt. Chậm hơn phía Nam gần một thập kỷ, giữa thập niên 2000, phía Bắc mới xuất hiện các doanh nghiệp bất động sản tư nhân, trong đó

42

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

tiêu biểu có thể kể đến các “ông lớn” như Vingroup, Sun Group, Vihajico hay ở quy mô khiêm tốn hơn như Văn Phú, công ty Xây dựng số 1 Điện Biên, Hải Phát…

Tiền thân của Văn Phú là chi nhánh Hà Nội của công ty Đầu tư Xây dựng và Kinh doanh Nhà Quảng Ninh.

Khi công ty này mở văn phòng tại Hà Nội, ông Toàn trở thành đại diện chi nhánh, điều hành doanh nghiệp theo hình thức giao khoán định mức. Cơ hội bứt phá đến với công ty này khi con đường Quang Trung huyết mạch quận Hà Đông được nâng cấp, dự án khu đô thị Văn Phú được kêu gọi đầu tư. Công ty nắm bắt cơ hội đầu tư BT hạ tầng cho khu đô thị Văn Phú để đổi lấy quyền khai thác quỹ đất. Năm 2008, công ty cổ phần hóa và mang tên Văn Phú. “The Victoria” dù chỉ là dòng sản phẩm tiêu chuẩn nhưng mau chóng được thị trường đón nhận khi so sánh chất lượng và thiết kế đặt bên cạnh những “chiếc hộp” từ Vinaconex, Lilama, Sông Đà...

Sau khi thành công với các dự án tại Hà Nội, Văn Phú đang mở rộng địa bàn, vươn tầm hoạt động ra nhiều địa phương khác từ Hải Phòng, Huế tới Cần Thơ, Vũng Tàu và sắp tới là Quảng Ninh, Vĩnh Phúc. Nói về xu hướng này, ông Toàn nhận định 10 – 15 năm trước do sức hấp dẫn của thị trường lao động người trẻ đổ xô về các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM vì cơ hội sự nghiệp, góp phần trực tiếp và gián tiếp tạo ra sự sôi động của thị trường bất động sản nơi đây. Tuy nhiên, hiện tại, sự phát triển về kinh tế, sự đầu tư hạ tầng giao thông đã khiến cơ hội việc làm tại các đô thị lớn khác không hề kém hấp dẫn và nhu cầu tất yếu sớm muộn cũng hâm nóng thị trường địa ốc chuyên nghiệp tại các địa phương này.

Trở lại với các đô thị lớn, Văn Phú đang kỳ vọng “Grandeur Palace” trở thành dòng sản phẩm chính yếu trong 2 – 3 năm tới khi công ty đã và đang sở hữu nhiều dự án có vị trí đắc địa trung tâm Hà Nội và TP.HCM. Công ty dự kiến khởi công dự án Grandeur Palace Phạm Hùng trên quỹ đất gần 2,3 héc ta, tòa tháp cao 45 tầng có hơn 1.000 căn hộ và như triết lý riêng dự án có thiết kế đặc biệt với các tòa nhà kết nối thành khối hình chữ H 3D. Tại TP. HCM, Văn Phú dự kiến triển “chào sân” với dự án Grandeur Palace Đinh Tiên Hoàng trên diện tích quỹ đất hơn 7.200 m² – quỹ đất dự án đổi từ việc đầu tư BT tuyến đường Phạm Văn Đồng – Gò Dưa. Với 3 – 4 dự án khác đang chậm trễ hơn dự kiến do quá trình rà soát lại thủ tục pháp lý và định giá đất đai, chủ tịch Văn Phú nói: “Sự chậm trễ do việc rà soát lại dự án. Điều này một mặt gây ra chậm trễ, một mặt giúp mình chuẩn bị làm chuẩn chỉnh hơn. Chuyện này như qua máy lọc những nhà đầu tư làm tốt sẽ bật lên.”

FERRETTI GROUP HÀNH TRÌNH HUYỀN THOẠI

T

rải qua hơn 5 thập niên gây dựng danh tiếng, những mẫu du thuyền mang thương hiệu Ferretti Yachts, Pershing và Riva đã trở thành biểu tượng của cuộc sống vương giả, đỉnh cao thẩm mỹ và nghệ thuật chế tạo giàu truyền thống của nước Ý – một trong những cái nôi của ngành chế tạo du thuyền. Năm 2019, Ferretti Yachts, Pershing và Riva đã đặt chân đến Việt Nam mang theo sứ mệnh nâng tầm, tô điểm thêm nét thi vị cho phong cách sống đẳng cấp.

NGHỆ THUẬT CHẾ TẠO Ferretti Group thuộc trong nhóm những thương hiệu du thuyền xa xỉ bậc nhất thế giới, chuyên về thiết kế, chế tạo du thuyền và sản xuất động cơ với nhiều thương hiệu danh giá và độc quyền gồm Wally, Ferretti Yachts, Pershing, Riva, Itama, Mochi Craft, CRN và Custom Line. Thành lập vào năm 1968 và hiện được chèo lái bởi thuyền trưởng Alberto Galassi, Ferretti Group tự hào hình thành và phát triển từ một trong những cái nôi của ngành đóng tàu Châu Âu – nước Ý.

Tinh hoa của Ferretti Group nằm ở thiết kế toát lên trọn vẹn vẻ đẹp đương đại nhưng vẫn gìn giữ những giá trị thủ công truyền thống.

Xuyên suốt lịch sử phát triển, những mẫu du thuyền của Ferretti Group đã nhiều lần được vinh danh về chất lượng, sự an toàn và hiệu suất vượt trội. Quá trình sản xuất từ khâu thiết kế đến chế tạo, quy trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt đồng bộ giữa các đơn vị và đối tác tư vấn quốc tế giúp đảm bảo chất lượng đồng nhất về kỹ thuật và mỹ thuật. Mới đây nhất tại Triển lãm Du thuyền Quốc tế 2019, 04 thương hiệu của Tập đoàn gồm Ferretti Yachts, Riva, Pershing, CRN M/Y đã đồng loạt nhận được các giải thưởng danh giá, cụ thể: • Du thuyền Ferretti 720: Giải thưởng thiết kế ngoại thất tốt nhất, phân khúc 64 – 80 feet (19,5 – 24 mét) • Du thuyền Riva 90’ Argo: Giải thưởng thiết kế nội thất tốt nhất, phân khúc 80 – 98 feet (24 – 30 mét) • Du thuyền Pershing 140: Giải thưởng thiết kế ngoại thất tốt nhất, phân khúc 98 – 164 feet (30 – 50 mét) • Du thuyền Riva 50’ Metres: Du thuyền nhận được nhiều giải thưởng nhất, phân khúc 164 – 260 mét • CRN M/Y 135: Giải thưởng thiết kế đẹp nhất, phân khúc 164 – 270 feet ( 50 – 82 mét) Ngoài ra, Nhà thiết kế du thuyền Fulvio De Simoni – người đã tạo ra dòng du thuyền Pershing ngay từ những ngày đầu thương hiệu này được thành lập, đã vinh dự được xướng tên trong buổi lễ trao giải với Giải thưởng Nhà Thiết Kế Của Năm.

Danh tiếng của Ferretti đã được biết đến với vị trí thống soái ngành du thuyền thế giới, thành quả của sự sáng tạo và phát triển không ngừng nghỉ, đúng như câu khẩu hiệu đầy tham vọng của hãng: “Phát triển có

nghĩa là không bao giờ dừng lại”, hay “ Chúng ta sinh ra không phải để chạy theo người khác”. Giá trị của những thương hiệu xa xỉ của Ferretti Group không đơn thuần nằm ở thiết kế, nghệ thuật chế tạo mà còn ở chất lượng dịch vụ chăm sóc khách hàng. Mạng lưới chi nhánh và các nhà phân phối tại hơn 80 quốc gia giúp mang đến sự hỗ trợ dịch vụ chu đáo và xứng tầm nhất dành cho khách hàng trên toàn thế giới.

HÀNH TRÌNH ĐẾN VIỆT NAM Nằm trong chiến lược phát triển kinh doanh mở rộng quy mô hoạt động tại thị trường Đông Nam Á – một trong những khu vực phát triển năng động bậc nhất tại Châu Á, Việt Nam là điểm đến tiếp theo của Ferretti Group tại khu vực. Nhìn nhận và đánh giá cao sự phát triển về kinh tế và xã hội của dải đất hình chữ S – một trong những điểm sáng mới trên bản đồ xa xỉ phẩm tại khu vực, Ferretti Group đã đặt chân đến Việt Nam mang theo những thương hiệu và sản phẩm tinh hoa và sứ mệnh nâng tầm phong cách sống đẳng cấp cho khách hàng bản địa. Mối se duyên với đối tác LuxYacht là nền móng vững chắc giúp hiện thực hóa tầm nhìn của Ferretti Group tại Việt Nam. Với thị trường Việt nam, Ferretti lựa chọn 03 thương hiệu giàu di sản và mang tính biểu tượng của hãng gồm Ferretti Yachts, Riva và Pershing với 31 mẫu sản phẩm điển hình đến với khách hàng Việt Nam. Cả 03 thương hiệu đại diện cho chất lượng, kỹ thuật chế tạo đỉnh cao và vẻ đẹp thanh lịch – những giá trị luôn đồng hành cùng Ferretti Group xuyên suốt lịch sử hình thành và phát triển, góp phần gây dựng nên danh tiếng khác biệt với những thương hiệu khác trên thị trường. Với những giá trị di sản hiện hữu, Ferretti Group và đối tác LuxYacht kỳ vọng tô điểm thêm nét thi vị cho phong cách sống đẳng cấp và đưa du thuyền trở thành một phần của lối sống thưởng ngoạn đầy tinh tế cho khách hàng Việt Nam.

BẤT ĐỘNG SẢN KHU CÔNG NGHIỆP

ĐÀN ONG

DỊCH CHUYỂN LÀN SÓNG DỊCH CHUYỂN SẢN XUẤT TỪ CÁC QUỐC GIA SANG VIỆT NAM ĐẨY GIÁ THUÊ ĐẤT TẠI CÁC KHU CÔNG NGHIỆP LÊN CAO. MINH THIÊN

Thương chiến Mỹ - Trung đẩy nhanh dòng dịch chuyển sản xuất từ các quốc gia sang Việt Nam. Họ chỉ mất 6-8 tháng để đưa nhà máy vào sản xuất.

44

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

trên thị trường chứng khoán Tokyo (Nhật Bản) sở hữu một nhà máy tại Thanh Đảo (Trung Quốc) đồng thời đặt hàng gia công tại Việt Nam 5 năm trước, cảm thấy cơ hội đang đến khi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung trở nên gay cấn. Do mức thuế áp lên mặt hàng gỗ từ Trung Quốc xuất vào Mỹ tăng cao, một số doanh nghiệp Trung Quốc từ bỏ đơn hàng, Generation Pass muốn gia tăng sản lượng bằng cách mở rộng sản xuất ở Việt Nam. “Chúng tôi nghĩ là chúng tôi có thể kiếm lời sau khi trừ đi các chi phí tại Việt Nam,” ông Yotaro Kanamori, tổng giám đốc Genepa Việt Nam, công ty con của Genepa chia sẻ với Forbes Việt Nam. Genepa Việt Nam làm việc với BW Industrial Development, công ty cổ phần chuyên cho thuê nhà xưởng xây sẵn, để thuê nhà xưởng diện tích gần 5.000 m² ở Bàu Bàng (Bình Dương) nhằm đưa nhà máy vào hoạt động tháng 12 năm nay.

Genepa Việt Nam là một trong những nhà đầu tư đang dịch chuyển sản xuất vào Việt Nam. Các nhà đầu tư mới vào Việt Nam trong thời gian gần đây ở quy mô vừa và nhỏ, thuê đất hoặc nhà xưởng diện tích chỉ từ 2.000 – 5.000 m², thời hạn thuê 3 – 5 năm, để có thể đưa vào sản xuất nhanh trong 6-8 tháng, theo Michael Chan, giám đốc Kinh doanh và Tiếp thị BW Industrial Development. Thế hệ nhà đầu tư này đi sau làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp lớn trong ngành điện tử, thép, hóa dầu, được ví như “ong chúa,” tạo thành làn sóng dịch chuyển của những con “ong thợ” đông đúc.

Việc Việt Nam trở thành nơi tiếp nhận dịch chuyển sản xuất khiến cho giá thuê đất tại các khu công nghiệp Việt Nam vọt lên mức cao nhất trong 10 năm qua. Khảo sát quý 2.2019 của công ty nghiên cứu thị trường bất động sản JLL Việt Nam, giá thuê đất của năm thị trường khu công nghiệp chủ yếu ở miền Nam gồm TP.HCM, Long An, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa Vũng Tàu tăng

QUY MÔ TRUNG BÌNH GIẢM DẦN

Quy mô các dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ngày càng nhỏ. (triệu đô la Mỹ) $9,46

$8,95

$8,2

$7,7

$5,9

$5,9

$3,9

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

(9 tháng)

NGUỒN: CỤC ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI, BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

45

ẢNH: COURTESY OF BW INDUSTRIAL

GENERATION PASS (GENEPA), công ty đồ gỗ niêm yết

trung bình gần 16%, đạt 95 đô la Mỹ/m²/chu kỳ thuê.

Trong đó, các khu công nghiệp tại TP.HCM có giá thuê cao nhất, gần 162 đô la Mỹ/m²/chu kỳ thuê. Các trung tâm công nghiệp lân cận như Đồng Nai đã tăng giá lên 13,5%, Bình Dương tăng 18,6%, Bà Rịa - Vũng Tàu tăng 20% trong quý 2.2019. Tỉ lệ lấp đầy trung bình đạt mức 81%. JLL Việt Nam nhận định, bất động sản khu công nghiệp miền Nam đang “trong chu kỳ tăng giá nhanh.”

Trong khi đó, tại phía Bắc, các khu công nghiệp ở Hà Nội có giá thuê cao nhất với 138 đô la Mỹ/m². Đáng chú ý là giá thuê đất trong khu công nghiệp tại Hải Phòng, nơi có nhà máy 1,5 tỉ đô la Mỹ của LG và cụm nhà máy Vinfast, có giá thuê trung bình lên tới 94 đô la Mỹ/m² gần tương đương với Bắc Ninh.

Trở lại với khu vực phía Nam, Long An, cửa ngõ miền Tây của TP.HCM vượt qua Đồng Nai, Bình Dương trở thành địa phương có giá thuê đất trong khu công nghiệp xếp thứ hai sau TP.HCM, với 120 đô la Mỹ/m². Có nhiều nguyên nhân khiến địa phương này trở nên hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư. Long An xếp thứ ba trong số 63 tỉnh, thành phố về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2019. Tỉnh sở hữu cảng biển Cần Giuộc, có 21 khu công nghiệp với tổng diện tích cho thuê hơn 3.500 héc ta. Ở miền Bắc, Hải Phòng với hệ thống giao thông được kết nối tốt bao gồm cụm cảng quốc tế, đường bộ cao tốc và sân bay quốc tế Cát Bi đang nổi lên như “trung tâm sản xuất tiềm năng của ASEAN trong chiến lược Trung

BẤT ĐỘNG SẢN KHU CÔNG NGHIỆP Quốc +1,” nhận xét của nhóm nghiên cứu trong báo cáo “Hải Phòng: Tầm nhìn phát triển” do JLL công bố. “Những nhà sản xuất lớn đã tập trung ở đây. Quỹ đất khu công nghiệp tại Hải Phòng vẫn còn nhiều.

Tương lai họ có thể mở rộng nữa,” bà Bùi Nguyễn Huyền Trang, giám đốc thị trường của công ty JLL Việt Nam nói.

Theo cục Đầu tư nước ngoài, bộ Kế hoạch và Đầu tư, số lượng dự án mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư tại Việt Nam liên tục tăng từ năm 2013 đến nay. Số dự án FDI cấp mới trong năm 2018 tăng gần gấp đôi so với năm 2013, đạt 3.046 dự án. Riêng ba quý đầu năm nay, số dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư mới đã bằng 91% tổng số dự án trong năm ngoái. Tuy vậy, số vốn đăng ký trung bình của mỗi dự án giảm dần, từ mức trung bình 8,2 triệu đô la Mỹ/dự án năm 2017 xuống còn gần sáu triệu đô la Mỹ năm 2018 và chưa tới bốn triệu đô la Mỹ tính tới tháng 9 năm nay.

John Campbell, giám đốc bộ phận Tư vấn công nghiệp công ty Savills Việt Nam nhận xét, dòng dịch chuyển của các nhà sản xuất vừa và nhỏ đến Việt Nam diễn ra sau khi có sự sắp xếp, bố trí lại sản xuất của các tập đoàn lớn trên thế giới. Ông chỉ ra các trường hợp điển hình như “gã khổng lồ” trong ngành điện tử Samsung đầu tư 17,3 tỉ đô la Mỹ vào tám nhà máy và một trung tâm nghiên cứu và phát triển ở Việt Nam, đưa Bắc Ninh và Thái Nguyên thành cứ điểm sản xuất điện tử tại miền Bắc. Tại khu vực này, xuất hiện hàng loạt các nhà sản xuất phụ kiện điện tử để tiện phục vụ “các hoạt động của Samsung”. Nhà máy 1,5 tỉ đô la Mỹ của LG kéo các nhà phụ trợ sản xuất tham gia vào các khu công nghiệp tại Hải Phòng. Vingroup, theo John Campell, cũng là một “ong chúa” với tổ hợp sản

CẢ NƯỚC CÓ 80.000ha ĐẤT KHU CÔNG NGHIỆP Tổng diện tích khu công nghiệp Việt Nam đã tăng gấp gần 240 lần, từ 335 héc ta lúc mới mở cửa lên gần 80 ngàn héc ta đất khu công nghiệp trong năm 2018, theo JLL Việt Nam. Số khu công nghiệp tại Việt Nam vẫn giữ nguyên trong hai năm qua, gồm 326 khu công nghiệp. Tính đến hết 2018, 326 khu công nghiệp thu hút 145 tỉ đô la Mỹ, theo bộ Kế hoạch và Đầu tư. Tỉ lệ lấp đầy của các khu công nghiệp này đạt 74% vào tháng 6.2019.

46

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

xuất quy mô 335 héc ta tại khu công nghiệp Đình Vũ, Hải Phòng, kéo theo các nhà phụ trợ công nghiệp ô tô hướng đến xung quanh khu công nghiệp này. Tương tự, Intel, một “ong chúa” rót một tỉ đô la Mỹ vào khu công nghệ cao quận 9, TP.HCM.

✧ ✧ ✧ THEO SAVILLS VIỆT NAM, sức hấp dẫn của đầu tư sản

xuất tại Việt Nam không chỉ đến từ nhân công giá rẻ.

Lương trung bình của một lao động ngành sản xuất 2018 của Việt Nam là 237 đô la Mỹ một tháng, thấp hơn 3,65 lần Trung Quốc. Giá thuê nhà xưởng công nghệ cao ở Việt Nam chỉ bằng 0,7 lần Trung Quốc, nhà kho lớn và trung tâm phân phối bằng 0,9 lần Trung Quốc, theo Turner and Townsend. Ngoài lợi thế chi phí lao động, nhà xưởng, thuê đất, các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký gần đây càng làm tăng sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài. Tiếp theo, thương chiến Mỹ – Trung xảy ra, trở thành cú hích thúc đẩy các dự án sản xuất chảy vào Việt Nam nhanh hơn để tận dụng lợi thế về thuế đồng thời tránh việc sản phẩm bị đánh thuế nhập khẩu vào Mỹ như Genepa.

“Quý 1.2019, chúng tôi đã chứng kiến nhà đầu tư mới bước vào thị trường. Cuộc chiến tranh thương mại đã thúc đẩy nhà cung ứng tai nghe không dây cho Apple, Goertek, chuyển sản xuất sang Việt Nam,” ông John Campbell nói. Nhà sản xuất thiết bị phụ trợ Trung Quốc này đã công bố đầu tư tại tỉnh Bắc Ninh.

Theo Apple, họ có 15 nhà cung ứng phụ trợ đến từ Việt Nam trong năm 2019, chủ yếu tập trung ở miền Bắc. Theo VinaCapital, vốn FDI đăng ký mới từ các nhà đầu tư đã tăng gấp bốn lần trong nửa đầu năm nay, đạt 1,7 tỉ đô la Mỹ.

Khảo sát của Standard Chartered Bank với 250 công ty Trung Quốc hồi tháng 7 vừa rồi cho thấy, do ảnh hưởng của thương chiến Mỹ – Trung, 70% công ty được khảo sát đang cân nhắc việc di dời ra khỏi Trung Quốc và Việt Nam được cân nhắc lựa chọn. Nhóm có ý định chuyển sản xuất sang Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ trong các ngành như dệt may, da giày.

Trong khi đó, làn sóng đầu tư sản xuất tại miền Nam, trung tâm công nghiệp đầu tiên của Việt Nam, chủ yếu là các công ty trong ngành nhựa, dệt may, da giày, gỗ.

$161,9

GIÁ THUÊ ĐẤT VÀ NHÀ XƯỞNG TẠI CÁC TRUNG TÂM SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP

$138

Các khu công nghiệp lân cận những thành phố lớn, kết nối tốt với hạ tầng giao thông có giá thuê đất cao (số liệu quý II và III.2019, đô la Mỹ/m2 /năm) NGUỒN: JLL VIỆT NAM

$120

TP.HCM

HÀ NỘI

LONG AN

$95

$94

$89,9

$82

BẮC NINH

HẢI PHÒNG

ĐỒNG NAI

HƯNG YÊN

LỢI THẾ KHI DỊCH CHUYỂN SẢN XUẤT VÀO VIỆT NAM Lương trung bình của một lao động ngành sản xuất 2018 của Việt Nam thấp hơn 3,65 lần Trung Quốc. Ngoài ra, Việt Nam lợi thế hơn về các chi phí khác như nhà xưởng công nghệ cao chỉ bằng 0,7 lần Trung Quốc, nhà kho lớn và trung tâm phân phối bằng 0,9 lần Trung Quốc. $924

Lương trung bình của một lao động ngành sản xuất 2018 (đô la Mỹ)

$866

Giá thuê nhà xưởng và nhà kho (đô la Mỹ/m 2)

$533

$504 $414 $358

$352 $237

$190

VIỆT NAM

MALAYSIA

TRUNG QUỐC

$190

INDONESIA

ẤN ĐỘ

$80

$70

BÌNH DƯƠNG HẢI DƯƠNG

$67

BÀ RỊA – VŨNG TÀU

Đây là những ngành công nghiệp cốt lõi của thị trường công nghiệp Việt Nam từ giai đoạn mở cửa. Ông Bùi Lê Anh Hiếu, giám đốc Tiếp thị và Kinh doanh công ty cổ phần Long Hậu chia sẻ, 50% các nhà thuê mới trong khu công nghiệp Long Hậu (Long An) liên quan đến dịch vụ kho bãi hậu cần và trung tâm phân phối. Lĩnh vực này đang đón nhiều nhà đầu tư Hàn Quốc và Trung Quốc đổ sang. “Cuộc thương chiến Mỹ – Trung đặt ra bài toán cho họ là phải di dời thật nhanh,” ông Hiếu nói. Ông Michael Chan nhận xét, động thái các nhà đầu tư mới dịch chuyển sản xuất vào Việt Nam, thuê đất và nhà xưởng quy mô nhỏ, thời hạn thuê ngắn, ban đầu để “quan sát thị trường”. Tình hình tích cực, họ sẽ mở rộng sản xuất. Ông chia sẻ, tháng 10.2019, BW Industrial Development nhận yêu cầu từ một khách hàng Trung Quốc muốn tăng gấp đôi diện tích nhà xưởng tại khu công nghiệp Mỹ Phước III chỉ sau hai tháng khi BW Industrial bàn giao nhà máy quy mô 20 ngàn m 2 cho họ. “Nhiều nhà đầu tư dịch chuyển đến Việt Nam lúc này chủ yếu là để quản lý rủi ro,” ông Michael Chan nhận xét.

“Giá thuê đất tăng làm cho chúng tôi cảm thấy một chút khó khăn,” ông Yotaro Kanamori chia sẻ. “Quỹ đất công nghiệp của chúng ta có giới hạn. Chúng ta cần phải tối ưu. Đã đến lúc sàng lọc nhà đầu tư,” bà Huyền Trang nhận định.

NGUỒN: SAVILLS VIỆT NAM, TURNER AND TOWNSEND, AZIM PREMJI UNIVERSITY

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

47

BẤT ĐỘNG SẢN CÁC TỈNH VEN BIỂN

NƯỚC CHẢY CHỖ TRŨNG

THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN Ở CÁC TỈNH VEN BIỂN TỪ NAM TRUNG BỘ BẮT ĐẦU SÔI ĐỘNG DẦN KHI CÁC DỰ ÁN HẠ TẦNG GIAO THÔNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN VÙNG ĐƯỢC TRIỂN KHAI. CÔNG SANG — MINH TÚ

48

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ẢNH: MINH TÚ

ỘT TAY CHE TRÁN

nhằm tránh ánh nắng chói chang ban trưa ở vùng biển Bình Thuận, tay kia chỉ vào dãy nhà đang thi công giai đoạn cuối trên ngọn đồi bao quanh là đất đỏ, anh Nguyễn Văn Dũng nói đùa, đây là hình hài căn hộ nghỉ dưỡng của anh trong bốn năm tới.

Bốn dãy nhà mẫu tường sơn trắng, xây theo kiểu nhà phố nằm trong NovaWorld Phan Thiết, dự án được công ty cổ phần tập đoàn Đầu tư địa ốc Nova triển khai ở Bình Thuận. Theo dự kiến, các dãy nhà này sẽ được hoàn thiện để đón nhà đầu tư tham quan trong tháng tới. Dù chưa đón khách tham quan hay ký hợp đồng

mua bán, theo lời anh Dũng, giá trị bất động sản mà anh nắm giữ tăng lên đáng kể: “Giá bán công bố giai đoạn hai chênh lệch một tỉ đồng so với lúc tôi mua.”

Dưới chân đồi, cách dãy nhà mẫu vài trăm mét, bà Tám, chủ nhà hàng Đồi Sim cũng trong tâm trạng hào hứng. Từ mức giá chưa tới một triệu đồng/m² cách đây ba năm, khu nhà của bà đang được hỏi mua với giá cao gấp 10 lần. Suốt con đường Lạc Long Quân trải dài từ dốc Tiến Bình, các biển bán đất, cần mua đất được cắm, hay sơn thẳng lên tường nhà hai bên đường. Từ hai năm nay, có nơi người dân địa phương bán đất, rời đi, nhường lại cho chủ mới. Có chủ mới cất nhà, xây biệt thự. Có người chỉ san nền, xây tường bao, giữ chỗ.

Tiến Thành, xã vùng ven phía nam Phan Thiết, ở Hòn Rơm, Hòa Phú, phía bắc Mũi Né vốn ít dân. Nơi đây cùng với nhiều địa bàn lân cận, các khoảnh đất lớn giờ cũng thay hình đổi dạng, trước các hàng rào kẽm gai, tường bao chia cắt. Từ Hòa Phú, Hòa Thắng

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

49

BẤT ĐỘNG SẢN CÁC TỈNH VEN BIỂN (Tuy Phong) phía bắc Phan Thiết cho tới Tiến Thành (Phan Thiết), Kê Gà (Hàm Thuận Nam), các mảnh đất ven biển còn hoang sơ giữa nắng, gió và vùng đồi cát trắng bỗng trở nên có giá, thậm chí có lúc giá nhảy bậc thang, biến động từng tuần.

Các con sóng vỗ bờ từ biển Đông đang làm các vùng đất duyên hải kéo dài từ Bình Thuận cho tới Bình Châu, Bà Rịa, Phú Mỹ thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu như bừng tỉnh sau thời gian dài ngủ yên. Điều gì khiến các vùng đất nổi tiếng về khai thác du lịch trở thành một điểm đến của dòng tiền đầu tư bất động sản?

✧ ✧ ✧ từ lâu được biết đến như các địa điểm du lịch. Nếu như Vũng Tàu từ thời mang tên Ô Cấp đã được định hình là nơi nghỉ dưỡng cho người Sài Gòn, thì Mũi Né mãi đến khi có hiện tượng nhật thực toàn phần hồi đầu thập niên 1990 mới được du khách biết đến khi trở thành nơi quan sát tốt nhất. Kể từ khi “công chúa ngủ ven biển thức giấc”, khách du lịch bắt đầu kéo đến, nhà đầu tư rót vốn biến Mũi Né từ một làng chài thành “thủ đô của resorts”. Hầu hết bãi cát phẳng ở đây đều được các chủ resort đến trước khai thác, nhà đầu tư đến sau buộc phải chấp nhận cải tạo bãi cát pha đá, thậm chí kè đá, lập đê biển để khai thác du lịch. Cả Vũng Tàu cũng như Mũi Né tập trung phát triển nhiều dự án nghỉ dưỡng, song lại có rất ít dự án bất động sản.

Nguyên nhân không hẳn là do nhu cầu, mà có phần do thu nhập và mức sống chưa đủ để một bộ phận dân chúng có thể suy tính tới ngôi nhà thứ hai. Có lẽ vì vậy mà trong niềm phấn khích khi Việt Nam trở thành thành viên WTO vào cuối năm 2006, khi thị trường bất động sản ở Hà Nội, TP.HCM dậy sóng, ít có con sóng nào lan tỏa đến các địa phương này.

Sau khi thị trường bất động sản Đà Nẵng khởi phát, rồi Nha Trang, Phú Quốc, các nhà phát triển bất động sản trong nước mau chóng nhận ra các tiền đề cho thị VŨNG TÀU HAY PHAN THIẾT, MŨI NÉ

50

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

trường bất động sản những địa phương này cất cánh.

Với hầu hết thị trường, các yếu tố như quy hoạch, phát triển hạ tầng đô thị, trong đó hạ tầng giao thông đóng vai trò quan trọng cho thị trường địa ốc phát triển. Điểm chung của Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc là hạ tầng đi trước. Với Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc hạ tầng giao thông được đầu tư khá tốt, khai thác lợi thế từ cảng biển, sân bay quốc tế, đường bộ quốc gia.

Về hạ tầng đô thị, trong khi hai trung tâm cấp vùng là Đà Nẵng, Nha Trang có bề dày phát triển, Phú Quốc được nhà nước quy hoạch phát triển thành đặc khu kinh tế, đủ để thu hút các doanh nghiệp tên tuổi trong nước tham gia.

Các dự án hạ tầng quan trọng như đường cao tốc Bắc Nam, cảng hàng không, đường cao tốc liên vùng (trong trường hợp Bà Rịa – Vũng Tàu) đang gia nhiệt cho thị trường bất động sản ở Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu trong ba năm trở lại đây.

Tuy tuyến cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết được phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2011, nhưng đến năm 2018 công tác đền bù, giải tỏa, chuẩn bị mặt bằng cho việc thi công mới được triển khai.

Theo thông tin từ UBND tỉnh Bình Thuận, khối lượng giải tỏa mặt bằng đạt 50% và dự kiến sẽ hoàn tất trong quý 2.2020 trước khi khởi công tuyến Dầu Giây – Phan Thiết.

Khi hoàn thành, khoảng thời gian chạy xe trên đường cao tốc nối TP.HCM đến Phan Thiết rút ngắn dưới ba giờ. Ở phía bắc, đoạn cao tốc Phan Rang – Vĩnh Hảo cũng dự kiến khởi công trong quý 3.2020.

Với Bà Rịa – Vũng Tàu, sau khi dự án cải tạo quốc lộ 51 hoàn thành trong năm 2014, một dự án cao tốc khác nối Biên Hòa – Vũng Tàu đang được nghiên cứu, triển khai.

Bên cạnh đó, địa phương này được hưởng lợi khi sân bay

– xã hội của Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu đang hưởng lợi nhờ sự tăng trưởng của khách du lịch trong và ngoài nước. Tuy nhiên, hạ tầng cơ sở lưu trú của Bình Thuận chưa tương xứng với khả năng thu hút khách du lịch đến đây. Năm 2018, Bình Thuận thu hút 5,8 triệu lượt khách du lịch, tăng 12% so với năm trước. Tổng thu từ khách du lịch đạt 12.864 tỉ đồng, tăng 19% so với năm 2017. Toàn tỉnh hiện có 560 cơ sở lưu trú đang hoạt động với 16.508 phòng. Trong đó có ba dự án đạt tiêu chuẩn năm sao, 27 dự án đạt tiêu chuẩn bốn sao và khoảng 557 căn hộ, 315 biệt thự nghỉ dưỡng biển.

Với những thế mạnh về du lịch, tại Bình Thuận gần đây xuất hiện nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng quy mô tổ hợp, khu phức hợp như mô hình đô thị du lịch biển, khu nghỉ dưỡng phức hợp. Novaland đang

Một dự án ở Long Hải, Bà Rịa — Vũng Tàu.

ẢNH: MINH TÚ

quốc tế Long Thành đưa vào sử dụng, thời gian từ Bà Rịa đến cảng hàng không này chỉ mất chưa tới một giờ.

Các nhà phát triển bất động sản đang chứng tỏ với người mua tiềm năng về khả năng kết nối các điểm nút giao thông đường bộ, hàng không, đường biển, đường sắt của dự án tới các thành phố lớn trong nước và quốc tế. Lướt qua nhiều trang thông tin giới thiệu dự án, hay lời chào mời của nhân viên môi giới bất động sản, các dự án tuy khác biệt về quy mô, mức giá, song vẫn có điểm chung nhấn về khả năng kết nối các thành phố lớn trong nước qua đường cao tốc hay các đường bay trong nước, quốc tế.

Trong 10 năm trở lại đây, du lịch – ngành công nghiệp không khói – đưa hơn 70 triệu lượt khách du lịch trong nước, hơn sáu triệu lượt khách quốc tế đến các thành phố trọng điểm du lịch. Đời sống kinh tế

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

51

BẤT ĐỘNG SẢN CÁC TỈNH VEN BIỂN

triển khai hai dự án tại Bình Thuận, bao gồm: tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng giải trí NovaWorld Phan Thiết, dự án NovaHills Mũi Né Resort & Villa. Trong đó, dự án đầu quy mô xấp xỉ 1.000 héc ta, dự án sau quy mô 60 héc ta.

NovaWorld Phan Thiết là dự án nghỉ dưỡng phức hợp trên đồi nhìn xuống biển. Giai đoạn 1, doanh nghiệp có trụ sở tại TP.HCM mở bán 2.000 sản phẩm, bao gồm các loại hình như nhà phố, nhà liên kế và biệt thự sát biển. Mức giá dao động từ 3,3 tỉ đồng cho đến 6,5 tỉ đồng. Anh Dũng cho biết, đây là lần đầu anh đến dự án dù đã đóng tiền được sáu tháng. Trừ mức cọc ban đầu, mức đóng hiện 40 triệu /tháng, và sẽ tăng lên gấp đôi vào năm sau, anh Dũng hoàn toàn có thể đầu tư các căn hộ ở TP.HCM nhưng anh vẫn chọn dự án này vì tiềm năng tăng trưởng cao và có nơi nghỉ dưỡng cho gia đình vào các dịp nghỉ lễ.

Bên cạnh các dự án của Novaland, nhiều nhà phát triển bất động sản từ Bắc tới Nam đều công bố các dự án đầu tư lớn tại Bình Thuận. UBND tỉnh cũng đã trao chứng nhận đầu tư cho một loạt dự án nghỉ dưỡng quy mô lớn, đáng kể như dự án Hamubay Phan Thiết có vốn đầu tư gần một tỉ đô la Mỹ; dự án Khu đô thị du lịch nghỉ dưỡng Dubai Việt Nam của công ty TNHH Dịch vụ du lịch và Thương mại Nông thị Dubai Việt Nam. Riêng huyện Hàm Thuận Nam, theo đại diện của địa phương này trong một năm trở lại đây, trên địa bàn huyện có 10 dự án bất động sản nghỉ dưỡng quy mô lớn được triển khai. Tính chung từ đầu năm 2019 đến nay, toàn tỉnh có 92 dự án được cấp quyết định chủ trương đầu tư hoặc giấy chứng nhận đầu tư với diện tích 515 héc ta, tổng vốn đầu tư 10.764 tỉ đồng. Ông Trần Duy Tiến, phó giám đốc Hưng Lộc Phát nhận xét, so với Nha Trang, Phú Quốc, Đà Nẵng, các vùng ven biển Bình Thuận có “nhiều tiềm năng chưa được khai phá để phát triển nhờ vị trí địa lý khá gần TP.HCM và các cú hích đầu tư hạ tầng.”

Tương tự như Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu đang là điểm đến thu hút các nhà phát triển bất động sản lớn trong nước. Novaland đang giới thiệu dự án NovaWorld Hồ Tràm. Hưng Thịnh rót cả ngàn tỉ đồng mua bốn dự án quy mô lớn tại TP Vũng Tàu. Các doanh nghiệp khác như BRG, Gami Group đang xúc tiến thủ tục đầu tư. Điểm khác biệt chính giữa Bà Rịa – Vũng Tàu với Bình Thuận là sản phẩm, dự án bất động sản nghỉ dưỡng, một số doanh nghiệp phát triển cụm dân cư, khu đô thị quy mô nhỏ và vừa, gắn với

52

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

các khu công nghiệp, dự án lớn trên địa bàn.

Khi các doanh nghiệp bất động sản lớn công bố các dự án lớn như khu Safari, khu đô thị sinh thái Tây Nam của Novaland, Bà Rịa Gate City quy mô 13 héc ta của Hưng Thịnh, một số doanh nghiệp địa phương cũng tung ra các dự án có quy mô vừa như Đồng Nhân Village của công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Đồng Nhân. Bên cạnh các thông tin hỗ trợ từ những dự án hạ tầng lớn, các dự án công nghiệp quy mô hàng tỉ đô la Mỹ như hóa dầu Long Sơn (hơn năm tỉ đô la Mỹ) đang trong giai đoạn chuẩn bị mặt bằng, khởi công xây dựng tổ hợp hóa dầu. Dọc sông Lòng Tàu, các cụm công nghiệp gắn liền với cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải như Mỹ Xuân, Phú Mỹ… đang thu hút lực lượng lao động tập trung. Hai năm trở lại đây, một số dự án bất động sản xuất hiện như Phú Mỹ, Tóc Tiên, với giá đất từ 500 triệu đồng trở lên cho một nền biệt thự.

Trưởng phòng kinh doanh công ty Đồng Nhân cho biết, giá đất ở Bà Rịa – Vũng Tàu tuy có tăng vẫn thấp hơn 30 – 40% so với các vùng lân cận như Đồng Nai.

✧ ✧ ✧ MỘT TRONG NHỮNG LÝ DO khiến các doanh nghiệp

như Novaland, Hưng Thịnh, Đất Xanh tìm kiếm cơ hội ở thị trường các tỉnh là ách tắc thủ tục hành chính khiến cho các dự án ở TP.HCM chưa thể triển khai.

Bên cạnh đó, cơ hội từ các thị trường tiềm năng ở tỉnh, nói cách khác là một vùng biển còn xanh khi ít đối thủ cạnh tranh, cũng hấp dẫn không kém. Trong thời gian qua, Novaland một mặt mở sang hướng bất động sản nghỉ dưỡng, một mặt phát triển các dự án ở tỉnh như dự án Aqua City tại Đồng Nai. Nam Long phát triển dự án tại Long An, Đồng Nai và Hải Phòng. Đất Xanh phát triển quỹ đất ở Bình Dương để phát triển dự án cao tầng…

Cơ hội cho các doanh nghiệp khi mở rộng về tỉnh không chỉ đến từ cú hích đầu tư hạ tầng, quy hoạch mở rộng thành phố ở các tỉnh, mà còn được sự hỗ trợ

SIX SENSES CÔN ĐẢO TRỞ THÀNH KHU NGHỈ DƯỠNG ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT TẠI VIỆT NAM RA MẮT DỊCH VỤ CHUYÊN CƠ CAO CẤP

S

ix Senses Côn Đảo, thiên đường biển hoang sơ bậc nhất Việt Nam, hôm nay đã ra mắt dịch vụ chuyên cơ cao cấp nhằm phục vụ du khách yêu thích trải nghiệm những điểm đến biệt lập như Côn Đảo. Đây là lần đầu tiên trong ngành du lịch Việt Nam, dịch vụ chuyên cơ cao cấp được một khu nghỉ dưỡng chính thức đưa vào phục vụ. Du khách sẽ được trải nghiệm check-in riêng biệt, kiểm tra an ninh và được đưa đến tận chân máy bay do Vietstar Airlines, một trong những hãng hàng không lưỡng dụng hàng đầu Việt Nam vận hành. Máy bay King Air 350 bao gồm 8 chỗ ngồi trong khi máy bay Legacy 600 với 10 ghế ngồi có thể ngả lưng hoàn toàn, được thiết kế rộng hơn hẳn tiêu chuẩn thông thường cùng một khu thư giãn với ghế sofa dài, mang đến sự tiện nghi đẳng cấp. Sự ra mắt lần này được đánh giá là mới mẻ và độc đáo, tạo điều kiện kết nối du khách từ TP.HCM và các điểm đến khác trong khu vực đến khám phá Côn Đảo, với cảm giác riêng tư tuyệt đối.

CHECK-IN TRÊN KHÔNG? Trải nghiệm bay được nâng lên tầm cao mới khi các dịch vụ sang trọng đều được cá nhân hóa nhằm đáp ứng nhu cầu riêng của từng hành khách. Các chuyến bay luôn có những lựa chọn và hoạt động phong phú, cho phép hành khách thoải mái kiến tạo trải nghiệm của riêng mình. Thủ tục check-in trên không giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi và đảm bảo sự riêng tư, trong khi các hoạt động giải trí trên máy bay sẽ khiến những vị khách nhỏ tuổi thích thú trong suốt hành trình bay kéo dài bốn mươi phút. Đặc biệt, trên máy bay Legacy 600 còn có một quầy bar riêng, tủ áo, DVD giải trí cùng hệ thống liên lạc bằng vệ tinh và Internet tốc độ cao có thể sử dụng trong quá trình bay. Những tiện nghi cao cấp này chắc chắn sẽ đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu đặc biệt của hành khách.

Hiện tại, Six Senses Côn Đảo lên kế hoạch khai thác ba chuyến bay mỗi tuần cho mùa cao điểm sắp tới, khởi hành từ sân bay

Tân Sơn Nhất tại thành phố Hồ Chí Minh đến Côn Đảo. Không những vậy, dịch vụ bay trọn gói luôn sẵn sàng phục vụ hành khách bay từ sân bay Nội Bài (Hà Nội) và các thành phố lớn trong bán kính khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với thời gian bay tối đa 8 tiếng. Ông Dominic Scoles, Tổng Quản Lý của khu nghỉ dưỡng 5 sao cho biết: “Six Senses Côn Đảo được biết đến như một thiên đường biển nguyên sơ hiếm có còn sót lại ở Việt Nam và thế giới. Với chúng tôi, sự riêng tư và trải nghiệm của các vị khách nghỉ dưỡng tại đây luôn là ưu tiên hàng đầu. Việc ra mắt dịch vụ chuyên cơ cao cấp lần này chính là một minh chứng khi sự đẳng cấp được nâng lên tầm cao mới.

Không những vậy, đối với khách hàng cao cấp của chúng tôi tại Việt Nam và trên thế giới - những người luôn tìm kiếm sự tiện nghi, sang trọng và riêng tư tuyệt đối mà chuyến bay thương mại không thể có, thì đây còn là lý do hoàn hảo khiến họ quay về với Six Senses Côn Đảo, để tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn vô giá giữa thiên nhiên hoang sơ rộng lớn.”

Mở cửa đón khách từ tháng 12.2010, Six Senses Côn Đảo nổi tiếng là khu nghỉ dưỡng 5 sao sang trọng, gắn liền với việc bảo tồn hệ sinh thái bền vững. Ẩn mình tại góc thanh vắng trên một trong những hòn đảo đẹp nhất châu Á, Six Senses Côn Đảo mang đến cho khách nghỉ dưỡng sự đồng điệu, hòa mình giữa thế giới nội tâm với không gian thiên nhiên xung quanh.

Kết hợp cùng Vườn Quốc Gia Côn Đảo, Six Senses Côn Đảo đã thực hiện bảo tồn loài rùa biển xanh quý hiếm và trở thành khu nghỉ dưỡng duy nhất tại Việt Nam, nơi du khách có thể tận mắt chứng kiến khoảnh khắc tuyệt đẹp của cuộc sống sinh tồn tự nhiên, khi những chú rùa con bước những bước đi đầu tiên về phía đại dương bao la.

Vui lòng liên hệ với Six Senses Côn Đảo qua số điện thoại +84 254 3831 222 hoặc email reservations-condao@sixsenses.com để tìm hiểu thêm thông tin và đặt dịch vụ chuyên cơ cao cấp.

BẤT ĐỘNG SẢN CÁC TỈNH VEN BIỂN Mũi Né, Phan Thiết

trong dài hạn của xu hướng đô thị hóa. Kết quả sơ bộ cuộc tổng điều tra dân số tháng 4.2019 cho thấy, hơn 34% dân cư sống ở đô thị, trong khi mục tiêu đến năm 2030 là hơn 40%. Do đặc điểm của quá trình đô thị hóa ở Việt Nam gắn liền với công nghiệp hóa, hướng đi giúp Việt Nam từ một nước có thu nhập thấp gia nhập nhóm quốc gia có thu nhập trung bình.

Việc phát triển hàng loạt dự án lớn về bất động sản nghỉ dưỡng không hẳn không gây mối hoài nghi về khả năng tiêu thụ. Rủi ro còn đến từ các yếu tố pháp lý như loại hình condotel chưa rõ ràng. Hoặc căn cứ nào để ràng buộc trách nhiệm giữa người chủ sở hữu và bên quản lý về cam kết tỉ suất lợi nhuận hằng năm. Tuy nhiên, về lâu dài tầng lớp trung lưu tại Việt Nam khi

54

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

đạt quy mô và thu nhập cao hơn hiện tại sẽ nảy sinh nhu cầu ngôi nhà thứ hai. Theo dự báo của ngân hàng Thế Giới (World Bank), ở Việt Nam trung bình mỗi năm có khoảng 1,5 triệu người gia nhập tầng lớp trung lưu, dự kiến đạt mốc 33 triệu người vào năm 2022.

Minh Tuấn, nhân viên môi giới một sàn giao dịch ở quận 1 (TP.HCM) cho biết đa phần nhà đầu tư của Novaland là khách hàng lâu năm. Nhóm này có thu nhập ổn định, đã có các dự án căn hộ trong thành phố nên đầu tư bất động sản ở tỉnh xác định của để dành cho tương lai. Trong lúc luôn miệng chào mời, giới thiệu cơ hội đầu tư, Tuấn cũng như các nhân viên môi giới khác, luôn khẳng định “mua vàng có thể lỗ, mua thổ thì lời.”

ẢNH: MINH TÚ

TẠI HỘI NGHỊ XÚC TIẾN ĐẦU TƯ TỈNH BÌNH THUẬN NĂM 2019, UBND TỈNH BÌNH THUẬN ĐÃ TRAO QUYẾT ĐỊNH CHỦ TRƯƠNG ĐẦU TƯ VÀ KÝ GHI NHỚ ĐẦU TƯ CHO 22 DỰ ÁN VỚI TỔNG VỐN KỶ LỤC HƠN 450 NGÀN TỈ ĐỒNG (TƯƠNG ĐƯƠNG HƠN 19,2 TỶ ĐÔ LA MỸ).

BẤT ĐỘNG SẢN TP. HẠ LONG

HẠ LONG THỨC GIẤC TIỀM NĂNG DU LỊCH VÀ HẠ TẦNG GIAO THÔNG THAY ĐỔI TRỞ THÀNH CÚ HÍCH ĐÁNH THỨC BẤT ĐỘNG SẢN THÀNH PHỐ HẠ LONG. CƯỜNG NGHIÊM

56

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

57

Ả N H : T H A N H C H U N G / I S TO C K / G E T T Y I M AG E S

BẤT ĐỘNG SẢN TP HẠ LONG

THẢ BỘ DỌC CON ĐƯỜNG dài hơn 500m trên quảng

trường, một bên là dãy hơn 60 biệt thự thuộc dự án Little Vietnam và Royal Lotus Villas hướng ra vịnh Hạ Long, một bên các đội xe vận tải vẫn đang tiếp tục đổ đất san nền cho dự án nhà phố Habor Bay, ông Lê Minh Dũng, phó tổng giám đốc BIM Group vừa đi vừa nói: “Toàn bộ khu này trước đây là đầm lầy và bãi lau sậy”.

Khu đầm lầy 20 năm trước đây và hiện nay là khu đô thị Hùng Thắng. Nằm ở đường Hoàng Quốc Việt ở cửa ngõ dẫn vào thành phố Hạ Long, khu đầm lầy xưa kia đang dần hình thành khu đô thị mới Halong Marina.

Rộng gần 250 héc ta, khu đô thị mới có đầy đủ các công trình nhà phố, biệt thự, nhà liền kề, song lập, chung cư và tổ hợp các khách sạn, quảng trường, vườn hoa, bãi biển. Năm 2000, BIM Group đã đầu tư con đường Hoàng Quốc Việt với bốn làn xe, kéo dài từ Tuần Châu tới đầu Bãi Cháy. Được thành phố Hạ Long giao triển khai dự án từ năm 1999, khu Hùng Thắng khi đó một bên là núi, một bên là những bãi lau sậy lụp xụp. Đến năm 2002, BIM Group bắt đầu triển khai đổ đất, san nền. Năm 2009, BIM Group xây dựng dự án đầu tiên là tổ hợp chung cư – nhà liền kề Green Bay Village. Hiện tại, trên công trình này khó có thể tưởng tượng xưa kia là bãi sình lầy khi BIM Group đã xây dựng khoảng 30 dự án, trên diện tích 140 héc ta, mật độ xây dựng 40%.

Ngoài BIM Group với khu đô thị Hùng Thắng, bộ mặt đô thị của Hạ Long đang thay đổi hằng tuần, kéo dài từ khu vực Bãi Cháy, qua sông Cửa Lục sang khu vực Hòn Gai. Đó là những con đường ven biển được mở rộng, xây mới, những công trình công cộng như công viên, vườn hoa, bảo tàng được đầu tư, những dãy nhà

58

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

phố, biệt thự, khu nghỉ dường kết hợp nhà ở được các tập đoàn Vingroup, Sun Group, BIM Group phát triển.

Hạ Long không chỉ là nơi đàn rồng nằm ẩn mình bảo vệ bờ cõi, mà những con rồng này đang chuyển mình, thức giấc để đưa thành phố phát triển mạnh mẽ hơn.

Nằm ở trung tâm tỉnh Quảng Ninh trên con đường hơn 300km nối từ Hà Nội tới cửa khẩu Móng Cái, thành phố Hạ Long có diện tích hơn 270km², với chiều dài bờ biển gần 50km, hướng trọn tầm nhìn ra vịnh Hạ Long, kỳ quan thiên nhiên của thế giới. Tuy nhiên, thành phố này mới chỉ thực sự chuyển mình thay đổi mạnh mẽ trong khoảng năm năm trở lại đây. Lý do: hạ tầng giao thông chưa phát triển. “Đặc điểm địa hình bị chia cắt, quỹ đất xây dựng thuận lợi không nhiều và đặc biệt là hạ tầng kết nối yếu kém đã cản trở sự phát triển của nhiều địa phương dưới tiềm năng của các khu vực,” ông Nguyễn Mạnh Cường, giám đốc sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh nói với Forbes Việt Nam về thách thức khi phát triển đô thị Hạ Long.

Vì vậy, từ năm 2012, tỉnh Quảng Ninh tập trung đầu tư xây dựng hệ thống các tuyến đường cao tốc, cải tạo nâng cấp các quốc lộ, tỉnh lộ, các trục đường kết nối, thu hút đầu tư cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cảng hành khách quốc tế Hòn Gai, tiếp tục đầu tư cảng biển quốc tế tại Móng Cái, Hải Hà, Cẩm Phả, Quảng Yên, nhằm tạo kết nối nhanh chóng giữa Quảng Ninh với quốc tế và các địa phương lân cận. Đến năm 2014, Hạ Long bắt đầu trải thảm đỏ kêu gọi, thu hút các nhà đầu tư bất động sản.

“Giai đoạn 2014 - 2019, động lực tăng trưởng của bất động sản Hạ Long có thể kể đến là sự phát triển mạnh mẽ về hạ tầng như cao tốc Hà Nội – Hải Phòng – Hạ Long – Vân Đồn, sân bay quốc tế Vân Đồn, cảng tàu khách quốc tế, cũng như thành phố này nằm trong tam giác kinh tế trọng điểm Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh,” bà Đỗ Thị Thu Hằng, giám đốc bộ phận Nghiên cứu & Tư vấn công ty Savills nhận định. Trước đây, để đi từ Hạ Nội tới Hạ Long thường mất gần bốn giờ, và cộng thêm từng đó thời gian nếu muốn tới Móng Cái, cực đông của đất nước, cửa khẩu nhộn nhịp với hoạt động giao thương. Từ tháng 8.2019, sau khi thông cầu Bạch Đằng, con đường 24km nối thẳng từ thành phố Hạ Long vào cao tốc Hải phòng – Hà Nội giảm thời gian di chuyển tới Hà Nội trung bình chỉ còn dưới hai giờ xe hơi. Cùng với đó, cao tốc Hạ Long – Vân Đồn khánh thành cuối năm 2018 đã rút ngắn thời gian di chuyển Hạ Long – Vân Đồn xuống 40 phút, bằng một

Phường Hòn Gai

Phường Bãi Cháy

Dự Án FLC Halong Bay Golf Club & Luxury Resort (FLC)

Dự Án Vinhomes Dragonbay (Vingroup)

Dự Án Khu Đô Thị Halong Marina (Bim Group)

Dự Án Sun World Halong Complex (Sungroup) Dự Án Sun Plaza Grand World (Sungroup)

Vinpearl Hạ Long Resort (Vingroup)

Đảo Tuần Châu

Dự Án Sun Premier Village (Sungroup)

CÁC DỰ ÁN LỚN ĐÃ TRIỂN KHAI TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG

nửa so với trước đây. Chưa dừng lại, đầu năm 2019, dự án cao tốc Vân Đồn – Móng Cái dài 80km, tổng vốn đầu tư hơn 11 ngàn tỉ đồng cũng đã được khởi công.

Hai dự án cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và cảng tàu khách quốc tế Hạ Long do tập đoàn Sun Group đầu tư cũng đang phát huy hiệu quả. Theo thông báo, có khoảng 50 ngàn khách qua mỗi cảng sau chín tháng đưa vào vận hành.

✧ ✧ ✧ THEO BÁO CÁO CỦA sở Kế hoạch và Đầu tư Quảng

ẢNH: GOOGLE MAP

Bảo Tàng Tỉnh Quảng Ninh Và Cung Hội Chợ Triển Lãm Cá Heo

Ninh, trong giai đoạn từ năm 2014 – 2019, tổng số dự án bất động sản đã và đang triển khai tại Quảng Ninh khoảng 100 dự án, với tổng vốn đầu tư hơn 5,5 tỉ đô la Mỹ. Gần một nửa số vốn đó đổ vào thành phố Hạ Long, tập trung vào lĩnh vực dịch vụ du lịch. Trong hai năm 2016 – 2017, thành phố Hạ Long được ví như một “đại công trường”, với hàng đoàn xe tải luôn hoạt động tấp nập, những chiếc cần cẩu quay suốt ngày đêm. Nhưng đến nay, diện mạo thành phố biển phía Đông Bắc này đã thay đổi. Bắt đầu từ đường Hoàng Quốc Việt kéo dài hơn 4km, cùng với khu đô thị Halong Marina, những

quả đồi xanh mát bóng cây phía núi Hùng Thắng đan xen với những quả đồi đang vạt dở trơ sỏi đá.

Cuối đường Hoàng Quốc Việt giao cắt với đường Hạ Long dẫn vào khu Bãi Cháy, bờ biển giờ đây đã lùi xa gần 2km, thay vào đó là các dự án của tập đoàn Sun Group trải dài trên con đường gần 5km dẫn tới chân cầu Bãi Cháy. Từ khu biệt thự và nhà phố Sun Premier Village, tới khu nhà phố Sun Plaza, nối tiếp tới dự án Sun World Hạ Long Complex trải rộng 214 héc ta, gồm quảng trường, công viên giải trí, phố đi bộ ẩm thực, bãi tắm, cáp treo qua sông Cửa Lục và cảng tàu quốc tế.

Qua cầu Bãi Cháy bắc qua sông Cửa Lục sang Hòn Gai, khu vực phía đông bắc thành phố, cách Bãi Cháy khoảng 5km, những đầm lầy bên dưới núi Bài Thơ được thay thế bằng khu đô thị Vinhomes Dragon Bay rộng 68 héc ta của tập đoàn Vingroup. Chạy xe dọc con đường ven biển Trần Quốc Nghiễn, những dự án nhà phố mới tinh vôi vữa, đều tăm tắp. “Đề án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đã dự báo Hạ Long sẽ có tốc độ phát triển cao trong thời gian tới, vì vậy trong quá trình tiến hành quy hoạch, chúng tôi đã đưa ra các giải pháp tổng thể về kiểm soát không gian phát triển, đặc biệt là nhà cao tầng, hạn chế công trình cao tầng tác động tiêu cực tới di sản vịnh Hạ Long,” ông Cường cho biết. Tất cả những giải pháp tổ chức không gian, quy hoạch đối với từng khu vực cụ thể đều được sở Xây dựng ưu tiên bảo tồn và phát huy giá trị di sản của vịnh Hạ Long, và là cơ sở để lựa chọn,

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

59

quyết định các giải pháp phát triển đối với đô thị Hạ Long sau này.

Là thành phố có điều kiện địa hình phức tạp, đất đai hạn hẹp, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, ông Cường cho rằng việc quy hoạch các khu đô thị mới, khu du lịch – dịch vụ đã tạo ra quỹ đất lớn, phát triển quỹ đất nhà ở, cơ sở lưu trú, khách sạn, nhà hàng cho Hạ Long. Tuy nhiên, trước đó, UNESCO đã vài lần khuyến nghị tỉnh Quảng Ninh về vấn đề tác động đến vịnh Hạ Long, cũng như những tác động đến môi trường tự nhiên của thành phố trong quá trình đô thị hóa. “Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung mới đây của thành phố quy định phát triển các khu đô thị mới phải đồng bộ, gắn kết khu vực phát triển đô thị với các khu vực nông thôn, bảo tồn

Ông Lê Minh Dũng, phó tổng giám đốc BIM Group.

cảnh quan, hành lang cây xanh, mặt nước tự nhiên,” vị giám đốc sở Xây dựng cho biết.

Theo điều tra dân số năm 2019, thành phố Hạ Long xấp xỉ 250 ngàn dân, trong đó hơn một nửa có độ tuổi dưới 30, thu nhập bình quân đầu người năm 2018 hơn 5.000 đô la Mỹ. Cơ cấu nền kinh tế của Hạ Long năm 2018 tập trung chủ yếu vào hai lĩnh vực công nghiệp và xây dựng (50%), dịch vụ và thuế sản phẩm (43,8%).

Quy hoạch của tỉnh Quảng Ninh tầm nhìn 2040 đặt ra dân số Hạ Long năm 2030 khoảng 600 ngàn người, trong đó thường trú khoảng 400 ngàn người, chỉ tiêu nhà ở 91 m²/người. Thông tin từ sở Xây dựng cho biết, giai đoạn 2014 — 2019, chỉ tiêu nhà ở trung bình của Hạ Long khoảng 30 m²/người.

60

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

“Ở mảng bất động sản để bán, thông thường chúng tôi luôn đạt được tỉ lệ bán tối thiểu 80 – 90% trước khi dự án hoàn thiện và chính thức bàn giao,” ông Lê Minh Dũng cho biết. Theo số liệu của BIM Group, đối với các sản phẩm nhà gắn liền với đất như shophouse, liền kề, biệt thự có tỉ lệ khách hàng Quảng Ninh rất cao (khoảng 50 – 60%). Lý do, theo vị phó tổng giám đốc BIM Group, giá nhà đất khu vực Hùng Thắng hiện vẫn đang thấp hơn khu vực Bãi Cháy hay Hòn Gai. Trong khi đó, những dự án cao tầng (căn hộ chung cư, condotel), 70% khách hàng là các nhà đầu tư đến từ Hà Nội và các tỉnh thành khác.

Savills cho rằng mô hình bất động sản chính tại Hạ Long thời gian vừa qua được các chủ đầu tư tập trung phát triển là tổ hợp các hạng mục kết hợp giữa nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí, mua sắm, đầu tư, kinh doanh kết hợp tham quan du lịch vịnh Hạ Long. Trong khi đó, công ty cung cấp các dịch vụ về bất động sản này nhận định, thị trường du lịch của miền Bắc có tính chất theo mùa, với thời gian thấp điểm vào mùa đông, thường từ tháng 11 đến tháng 3 hằng năm. Vậy làm sao để các nhà đầu tư giải quyết bài toán này?

“Tại các dự án nghỉ dưỡng, chúng tôi sẽ tích hợp và bổ sung những tiện ích bốn mùa để du khách có thể sử dụng và trải nghiệm quanh năm,” ông Dũng cho biết.

Không chỉ BIM Group, hầu hết các dự án của Vingroup, Sun Group tại Hạ Long đều có thêm nhiều tiện ích dịch vụ với quy mô lớn như quảng trường biển, tuyến phố đi bộ cảnh quan, công viên chủ đề, sân golf, trung tâm thương mại, cũng như những hoạt động cho mùa lạnh như du lịch tâm linh, du lịch khám phá – trải nghiệm trên bờ, du lịch ẩm thực.

Về mặt quản lý, ông Cường cho biết thách thức lớn nhất khi tiến hành quy hoạch thành phố Hạ Long là “chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế từ ‘nâu’ (khai thác, sản xuất) sang ‘xanh’ (dịch vụ, du lịch)”, đồng thời cân bằng, hài hòa giữa phát triển mới và bảo tồn, đặc biệt là bảo tồn, phát huy giá trị cảnh quan của vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long. Địa phương này đã mời tập đoàn tư vấn xây dựng Nikken Sekkei của Nhật Bản để tư vấn quy hoạch tỉnh Quảng Ninh, đồng thời tham khảo các mô hình thành phố biển của Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc...

ẢNH: COURTESY OF BIM

BẤT ĐỘNG SẢN TP HẠ LONG

UNIVERSAL COMMERCIAL CAPITAL HỖ TRỢ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI VIỆT MUA BẤT ĐỘNG SẢN TẠI MỸ

T

heo khảo sát của Hiệp hội bất động sản Mỹ, trong giai đoạn 2017-2018, nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư khoảng 30 tỉ đô la Mỹ vào bất động sản, trong đó 3 tỉ đến từ Việt Nam. “Chiến lược của chúng tôi là thu hút những nhà đầu tư này”, ông Eric Trần, CEO của Universal Commercial Capital cho biết.

MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN MỸ Với môi trường an toàn và bền vững, thị trường bất động sản Mỹ luôn có sức hút lớn với nhà đầu tư quốc tế. Bên cạnh đó, nhu cầu sở hữu bất động sản Mỹ còn đến từ xu hướng du học và định cư tại Mỹ. Mặc dù vậy, các ngân hàng tại Mỹ lại không mấy mặn mà lắm với phân khúc khách hàng đặc biệt này. Có nhiều nguyên nhân, song một trong những lý do chính yếu chính là các ngân hàng cũng bị hạn chế đáng kể trong việc cho vay mua bất động sản vì những quy định cùa nhà nước.

“Không giống như khách Mỹ thường rất khác biệt với nhau, khách hàng đến từ Việt Nam thường là những nhà đầu tư có tiềm lực tài chính khá mạnh và có thể chống chịu những chu kỳ tăng giảm của thị trường bất động sản. Do đó chúng tôi khá yên tâm khi trao thêm nguồn lực cho những cá nhân và doanh nghiệp này,” đại diện của Universal Commercial Capital nói.

Theo ông Eric Trần, do không tiếp cận được những giải pháp tài chính từ hệ thống ngân hàng của Mỹ, nhiều nhà đầu tư Việt Nam đã không tận dụng được hết các cơ hội từ đồng vốn của họ trong thị trường hấp dẫn này. Do đó, để tăng thêm sức mạnh, nhà đầu tư từ nay có thể vay trực tiếp từ Universal Commercial Capital. ĐỐI TÁC TIN CẬY Với hơn 21 năm kinh nghiệm cho vay tài chính trong thị trường bất động sản Mỹ, Universal Commercial Capital dang dần chinh phục lòng tin của nhiều nhà đầu tư Việt Nam với những dịch vụ và sản phẩm hấp dẫn của mình.

“Phản hồi từ các nhà đầu tư của chúng tôi là rất tích cực.

Chúng tôi muốn khách hàng tìm đến khi họ cần những lời khuyên hữu ích có thể khiến khoản đầu tư tại Mỹ của họ đạt hiệu quả cao nhất,” ông Eric Trần nói.

Mặc dù không hoạt động như một công ty môi giới bất động sản, Universal Commercial Capital có các thỏa thuận hợp tác đặc biệt với những nhà môi giới và quản lý bất động sản hàng đầu như REMax, CBRE, Colliers, JJL. Universal Commercial Capital cũng có đội ngũ pháp chế sẵn sàng giải quyết các vấn đề liên quan đến pháp chế của bất động sản được chọn.

Với các chương trình cho vay đa dạng, thủ tục gọn nhẹ, hiện Universal Commercial Capital đang cung cấp các giải pháp tài chính cho vay mua bất động sản lên tới 70-80% giá trị bất động sản, lãi suất cố định lên đến 30 năm với mức thấp nhất là 5%/năm. Tất cả khoản vay do Universal Commercial Capital giải ngân đều có lãi suất cố định trong suốt thời hạn vay để đảm bảo khách hàng có thể yên tâm hoạch định các kế hoạch tài chính. Với một số khoản vay, khách hàng thậm chí còn có thể chuyển nhượng sang cho người mua nhà tiếp theo. Đại diện của Universal Commercial Capital cho biết: công ty dành 70% ngân quỹ cho các hợp đồng có giá trị trên 1 triệu đô la Mỹ, và phần còn lại dành cho những khoản vay có giá trị thấp hơn. Các bất động sản công ty tập trung cho vay thường thuộc hai loại: bất động sản nhà ở và bất động sản thương mại, tập trung ở các dự án căn hộ và các công trình công nghiệp như công xưởng, nhà kho, bãi đậu xe.

ERIC TRAN

UNIVERSAL COMMERCIAL CAPITAL

CEO ERIC@UNIVERSALCOMMERCIALCAPITAL.COM

IVANA TRASIC

PR MANAGER / MISS SERBIA 2019 IVANA@UNIVERSALCOMMERCIALCAPITAL.COM

HỖ TRỢ 65%

LÃI SUẤT 6,5%

KỲ HẠN 30 NĂM GIẢI NGÂN SAU

45 - 60 NGÀY

HOTLINE: 1900 0301 | VPDD: TẦNG 14, TÒA NHÀ HM TOWN, 412 NGUYỄN THỊ MINH KHAI, P.5, QUẬN 3, TP.HCM

MÔI GIỚI BẤT ĐỘNG SẢN

MÔI GIỚI THỜI KHÓ

ƯỚC TÍNH 30% — 40% MÔI GIỚI BẤT ĐỘNG SẢN RỜI BỎ NGÀNH VÀ CON SỐ CÒN CÓ THỂ NHIỀU HƠN NẾU TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN TIẾP TỤC TRÌ TRỆ.

MINH THIÊN

62

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

Bình Thạnh, TP.HCM) sôi động hơn từ tháng 6 khi Vinhomes Grand Park mở bán 17 ngàn căn hộ chung cư. Đây là dự án căn hộ quy mô lớn hiếm hoi được đưa ra thị trường hai năm qua. Khải Hoàn Land là một trong nhiều nhà phân phối của dự án. Dung, nhân viên môi giới của Khải Hoàn Land tranh thủ vừa giới thiệu dự án cho khách vừa giới thiệu dịch vụ nhận cho thuê lại các dự án căn hộ cao cấp với mức giá hấp dẫn, một trong những cách mà các sàn môi giới tạo doanh thu trong thời buổi “người khôn của khó”.

Thị trường bất động sản nhà ở tại Hà Nội và TP.HCM, hai thành phố sôi động nhất nước tiếp tục chứng kiến một năm ảm đạm chủ yếu do chính sách rà soát pháp lý các dự án bất động sản của chính phủ khiến các dự án trì hoãn triển khai hoặc bàn giao. Với khoảng 300 ngàn nhân viên môi giới cả nước, theo hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cầu nối quan trọng giữa người mua và chủ đầu tư dự án đều trải qua nhiều tháng doanh số èo uột do khan hiếm nguồn cung. Ông Bùi Ngọc Đức, giám đốc điều hành công ty cổ phần Tập đoàn Đất Xanh chia sẻ quan sát, từ đầu năm đến nay, nhiều sàn giao dịch đóng cửa và phá sản do tác động của thị trường. Gam màu xám được dự báo sẽ còn phủ lên ngành môi giới bất động sản cho đến năm sau.

Trần Văn Thắm, 32 tuổi, đang làm việc cho một sàn môi giới nhỏ 10 nhân viên tại quận 9 chuyên môi giới các sản phẩm đất nền khu vực này. Tốt nghiệp

✧ ✧ ✧ BÁO CÁO QUÝ 3.2019 của CBRE Việt Nam công bố, cả

quý chỉ có 10 dự án căn hộ tung ra thị trường, “không cải thiện so với quý trước đó.” Cụ thể, tổng nguồn cung căn hộ tại TP.HCM trong chín tháng giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt hơn 21 ngàn căn. Nguồn cung nhà phố và biệt thự xây sẵn tại TP.HCM trong quý 3 giảm gần một nửa so với quý trước, mức thấp nhất trong bốn quý liên tiếp, theo CBRE Việt Nam. Tại thủ đô Hà Nội, tình hình sáng sủa hơn một chút. Lượng căn hộ tăng hơn 8% theo quý, theo công ty nghiên cứu thị trường JLL Việt Nam, nhưng chỉ có khoảng 15% số căn là từ các dự án mới lần đầu giới thiệu ra thị trường.

Còn lại là các dự án cũ. Ngay cả Vinhomes Central Park, chiếm 60% lượng mở bán trong quý 3 năm nay cũng là dự án được các môi giới “nhá hàng” giới thiệu ra thị trường từ hai năm trước. Nghĩa là, các nhà phân phối “đã bắt đầu gom khách từ năm 2017,” theo nhận xét của ông Bùi Ngọc Đức.

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

63

Ả N H : I S TO C K /G E T T Y I M AG E S

SÀN GIAO DỊCH BẤT ĐỘNG SẢN Khải Hoàn Land (quận

đại học Kiến trúc TP.HCM, anh làm cho một công ty phát triển dự án bất động sản trước khi nhảy việc sang nghề môi giới giữa năm ngoái vì công ty cũ thiếu vốn tiếp tục triển khai dự án. Nguồn cung thấp đến mức nếu có giao dịch, theo anh Thắm, “chỉ cần nói tên đường và diện tích là biết căn nhà nào.” Ba tháng gần đây, không nhiều giao dịch thành công.

90% khách của anh Thắm là nhà đầu tư, sau thời gian giá đất nền khu vực này bị đẩy lên rất cao cộng với việc siết chặt tín dụng cho vay bất động sản từ các nhà băng khiến giới đầu tư hiện không hào hứng với kịch bản rót tiền mua bất động sản “mua cao, bán cao hơn”. Gần đây, khoảng một nửa các sàn giao dịch trên đường Liên Phường (quận 9, TP.HCM), địa bàn anh đang làm việc, đã đóng cửa. “Nghe nói đóng các chi nhánh vì không đủ tiền trả mặt bằng,” Thắm cho biết, anh may mắn vì vẫn có sản phẩm để bán. Một số người bạn của Thắm đang làm cho các sàn chuyên bán các dự án mới gặp nhiều khó khăn hơn do không có nguồn hàng hoặc giỏ hàng sản phẩm đã thay đổi nhiều. “Vài tháng qua, một số người bạn của tôi ở các sàn lớn không bán được sản phẩm nào,” anh nói.

MÔI GIỚI BẤT ĐỘNG SẢN Trong bối cảnh nhiều dự án trì hoãn đóng băng do rà soát hồ sơ pháp lý, nhiều nhà phát triển dự án như Novaland, Nam Long, Đất Xanh, An Gia, Hưng Thịnh… đẩy mạnh đầu tư ra ngoại thành hoặc về các tỉnh lân cận, hay phát triển dự án nghỉ dưỡng ở các tỉnh miền núi, ven biển. Cơ cấu sản phẩm và tệp khách hàng do đó hoàn toàn thay đổi. “Rất khó để nhân viên môi giới chuyển từ bán căn hộ chung cư sang bán sản phẩm nghỉ dưỡng vì nó khác nhau,” ông Đức nói. Ở một góc khác, theo quan sát của anh Trần Vĩnh Phi Long, giám đốc bộ phận Kinh doanh công ty TNHH Bất động sản ERA Việt Nam, 30 – 40% số lượng nhân viên môi giới, chủ yếu là những nhân viên kinh doanh đã rời ngành vì không bán được sản phẩm, không có doanh thu thì không có thu nhập. “Họ chuyển sang nghề khác như môi giới bảo hiểm hoặc một số thì làm dịch vụ cho thuê căn hộ,” anh Long chia sẻ.

✧ ✧ ✧ CÁC SÀN MÔI GIỚI HIỆN NAY hoạt động theo hai mô

hình. Hầu hết sàn môi giới trong nước như Đất Xanh, CenLand, Hải Phát, Hưng Thịnh, Khải Hoàn, First Real… hoạt động theo mô hình nhân viên môi giới thuộc biên chế của công ty với lương, chỉ tiêu và hoa đồng. Tại Đất Xanh, đơn vị tự công bố nắm 30% thị phần phân phối trong năm ngoái, một nhân viên mới sẽ được đào tạo kỹ năng và chuyên môn, đồng thời ‘gánh’ chỉ tiêu 0,5% giá trị hợp đồng. Tương đương hai tháng, họ phải bán được một sản phẩm. Sau đó, chỉ tiêu

được nâng lên một sản phẩm trong một tháng. Trung bình, mỗi sản phẩm có giá trị khoảng 2,5 tỉ đồng. Theo ông Đức, khoảng 15 – 20% nhân viên mới không đáp ứng chỉ tiêu đồng nghĩa với việc tìm công việc khác. Ông cũng tiết lộ, nếu một nhân viên kinh doanh giỏi, nắm dự án tốt vào giai đoạn thị trường tốt “có thể bán 15 – 17 căn chung cư/tháng,” tất nhiên đây là thành quả của việc kết nối, tư vấn cả khách hàng cũ và mới.

Trong khi đó, một số công ty môi giới nước ngoài như: Era, Huttons, Pronex… không có nhân viên kinh doanh thuộc biên chế mà chỉ có cộng tác viên. Họ không có lương và không bị áp đặt chỉ tiêu. Tuy nhiên, chiết khấu hoa hồng cho cộng tác viên cao, thường từ 0,5 tới 4%, theo anh Trần Vĩnh Phi Long. Anh chia sẻ, những nhân viên môi giới giàu kinh nghiệm thường có lượng khách hàng nên họ thích mô hình trở thành cộng tác viên vì phí môi giới cao. Ngoài dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt, họ xây dựng thương hiệu cá nhân như làm trang tin gắn tên kèm theo dự án hoặc khu vực, quay video clip cập nhật tiến độ dự án thường xuyên…

Hoạt động thành lập và đóng cửa sàn môi giới tại Việt Nam được xem là khá đơn giản. Theo luật kinh doanh bất động sản, để thành lập văn phòng môi giới bất động sản không tốn nhiều chi phí mà chỉ cần có tối thiểu hai cá nhân có chứng chỉ hành nghề về môi giới bất động sản. Theo hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, hiện nay có khoảng 30 ngàn nhân viên môi giới được đào tạo và có chứng chỉ hành nghề, chiếm 1/10 số lượng người môi giới đang hoạt động. Điều này dẫn đến hoạt động môi giới bị thả nổi, chất lượng thấp, thiếu tính chuyên nghiệp. Khi một dự án mới xuất hiện, hàng loạt các sàn môi giới thi nhau mọc lên xung quanh như nấm sau mưa. Khi dự án gặp khó khăn, các sàn sẽ đóng cửa.

BÁO CÁO QUÝ 3.2019 CỦA CBRE VIỆT NAM CÔNG BỐ, CẢ QUÝ CHỈ CÓ CHỈ 10 DỰ ÁN CĂN HỘ TUNG RA THỊ TRƯỜNG. “KHÔNG CẢI THIỆN SO VỚI QUÝ TRƯỚC ĐÓ,” BÁO CÁO NHẬN ĐỊNH. CỤ THỂ, TỔNG NGUỒN CUNG CĂN HỘ TẠI TP.HCM TRONG CHÍN THÁNG TIẾP TỤC CHU KỲ ĐI XUỐNG, GIẢM 3% SO VỚI CÙNG KỲ NĂM NGOÁI, ĐẠT HƠN 21.000 CĂN. 64

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

BỘ SƯU TẬP GẠCH ỐP LÁT DÀY 20mm CỦA VIGLACERA LẦN ĐẦU RA MẮT THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM Được sản xuất tại đất nước có nền công nghiệp gạch ốp lát lớn thứ tư thế giới, gạch VIGLACERA PLATINUM 20mm là giải pháp thi công ứng dụng rộng rãi cho các công trình đô thị.

V

iglacera vừa phát môi trường tự nhiên. Gạch triển dòng gạch VIGLACER PLATINUM 20mm Porcelain xương đều có thể được linh hoạt thi màu dày 20mm thỏa mãn công tại khu vực này giúp đảm các yếu tố kỹ thuật của bảo độ bền công trình, tính gạch cao cấp ngoài trời: thẩm mỹ cũng như sự an toàn bền nhất, cứng nhất, độ cho người sử dụng. hút nước thấp, chống trơn Với ba cách lắp đặt đơn giản, trượt, chống sốc nhiệt, gạch VIGLACERA PLATINUM chống bay màu hay rêu 20mm giảm thiểu thời gian thi mốc... Sản phẩm mới này công, đồng thời các rủi ro về có tên thương mại là tính thẩm mỹ sau quá trình thi VIGLACERA PLATINUM công như: nứt vỡ, cong vênh, 20mm. bám bẩn hay lên rêu mốc Gạch PLATINUM 20mm là gạch hoàn toàn không xảy ra. dòng sản phẩm cao cấp Sự ra mắt của dòng gạch cao của Viglacera với công cấp VIGLACERA PLATINUM Gạch VIGLACERA PLATINUM 20mm tạo lối đi và trang trí khu vực ngoài trời. năng vượt trội được 20mm chính là lời khẳng định chứng minh có thể thay về chất lượng với hi vọng thế đá tự nhiên ốp lát tại các công trình ngoài trời, công trình Viglacera dẫn đầu thị trường vật liệu xây dựng bền vững tại công cộng thường xuyên chịu tác động của nhiệt độ và độ Việt Nam. Viglacera không ngừng đóng góp vào quá trình ẩm hay nơi mật độ đi lại cao. xây dựng nên đô thị hiện đại, đáp ứng nhu cầu của nhiều Theo nhà sản xuất, PLATINUM 20mm của Viglacera là đối tượng khách hàng đa dạng trên toàn quốc, đồng thời dòng gạch cứng nhất và bền nhất hiện nay tại Việt Nam. thân thiện với môi trường.

Sản phẩm có khả năng chịu trọng tải lực vỡ trên 1.000kg/viên tiêu chuẩn, gấp gần 5 lần so với gạch Porcelain thông thường. Bề mặt gạch có độ cứng >7 Mohs, chống nứt vỡ. Gạch VIGLACERA PLATINUM 20mm có độ hút nước cực thấp (<0.1%), hạn chế rêu mốc hay bay màu do tác động của độ ẩm, muối hay axit, giúp gia tăng tuổi thọ và diện mạo công trình. Sản phẩm ứng dụng giải pháp bề mặt khuôn chày dị hình và hiệu ứng hạt sần (R >= 10) mang đến khả năng chống trơn trượt với góc nghiêng từ 10° - 19°, đảm bảo an toàn cho người sử dụng kể cả trên bề mặt dính nước.

Nhà sản xuất cho hay, ngoài công năng vượt trội, gạch VIGLACERA PLATINUM 20mm sở hữu diện mạo không hề kém cạnh dòng gạch nhập khẩu, khi phần thiết kế của gạch được thực hiện bởi chuyên gia đến từ Ý.

Các sảnh sân bay, tòa nhà thương mại, văn phòng cao cấp, khách sạn, trung tâm thương mại là những điểm công cộng 03 cách thi công với gạch VIGLACERA PLATINUM 20mm có tần suất đi lại cao và chịu ảnh hưởng khắc nghiệt của

NƠI GIAO THOA CẢM XÚC VÀ THANH ÂM HẠNH PHÚC CỦA PHONG CÁCH SỐNG TINH HOA Verosa Park tọa lạc gần vòng xoay Liên Phường – Võ Chí Công, phường Phú Hữu, quận 9 (kế cận quận 2), TP.HCM.

Như câu nói “nhà là nơi trái tim ta cư ngụ…” mà nhiều người đã gói ghém những khát khao của mình về ngôi nhà hạnh phúc, Verosa Park được phát triển dành riêng cho giới thành đạt và am tường phong cách sống tinh tế.

Tiếp nối thành công 18 năm kinh nghiệm phát triển dòng sản phẩm nhà liên kế, biệt thự cao cấp và căn hộ chất lượng tại TP.HCM, năm 2019, Khang Điền triển khai dự án Verosa Park với số lượng giới hạn chỉ 296 căn nhà liên kế & biệt thự sang trọng. Verosa Park không đơn thuần là nơi để ở mà còn là điểm chạm của các tầng cảm xúc, của trải nghiệm sống đáng nhớ và bình yên giữa thiên nhiên.

Khúc biến tấu của kiến trúc Tân cổ điển (Neo Classic) Verosa Park được thiết kế theo phong cách kiến trúc tân cổ điển (Neo Classic), vừa tối ưu hóa công năng vừa đảm bảo hình khối kiến trúc tổng thể các dãy nhà và của riêng từng căn.

Trong khi đó, hệ mái ngói gam màu trầm mang hơi hướng phương Đông, hài hòa tinh tế với màu xanh của cây lá,mặt nước và cảnh quan thiên nhiên.

Không gian lý tưởng cho cuộc sống thuần khiết Ước vọng về một cuộc sống hoàn hảo và tinh tế được truyền cảm hứng trọn vẹn qua Verosa Park, để từ đó tác tạo nên những thanh âm hạnh phúc mỗi ngày cho cộng đồng cư dân. Đó là tiếng cười rộn ràng của trẻ thơ, là âm thanh chuyện trò vui vẻ của bố mẹ và các con, là tiếng đùa vui giòn tan của ông bà cùng cháu nhỏ, là lời thăm hỏi ấm áp của xóm giềng đồng điệu…

Tất cả quyện chung thành bản hòa ca ngọt ngào, ngân vang qua từng tầng cây lá, hoa cỏ đầy màu sắc tại Verosa Park.

Với khoảng không gian xanh rộng lớn lên đến 1,6ha trên tổng quy mô 8,1ha, Verosa Park là nơi dành cho những chủ nhân luôn tìm kiếm và khát khao một cuộc sống thuần khiết thiên nhiên.

Bước qua cổng Verosa Park là 2 công viên và khu TDTT rộng khoảng 10.000m2, hồ cảnh quan Oceania mát lành, lúc trong trẻo, lúc thay đổi sắc màu theo từng thời điểm trong ngày như một phiên bản nhỏ của “biển hồ nhân tạo” lần đầu tiên có tại dự án của Khang Điền. Dạo bước trên những cung đường rợp bóng mát, dưới bóng cây cổ thụ xà cừ, phượng vĩ, đan xen là lộc vừng, kê mỹ, cùng với thảm cây tầng thấp như bụi cỏ, hoa nhỏ, lắng nghe âm thanh của đất trời, bạn sẽ thấy vô cùng trân quý từng khoảnh khắc sống chậm cùng thiên nhiên xanh mát tại Verosa Park.

Verosa Park được vinh danh Best Housing Landscape Architectural Design, đồng thời được đề cử ở hạng mục Best Housing Development (HCMC) của giải thưởng Vietnam Property Awards 2019.

Sự giao thoa giữa vẻ sang trọng cởi mở của kiến trúc tân cổ điển cùng chút thâm trầm và ấm cúng của phong cách phương Đông tô điểm thêm nét độc đáo cho những căn nhà và biệt thự Verosa Park. Ở đó, gia đình bạn sẽ đón tia nắng mai đầu tiên bên những chậu hoa tươi khoe sắc, hay ngắm nhìn khóm hoa bạch trinh kiêu hãnh dọc lối đi.

Hotline: 0823 968 368 | www.verosapark.com.vn

PROPTECH VIỆT NAM

ĐI TÌM GIÁ ĐÚNG CÁC DOANH NGHIỆP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TRONG LĨNH VỰC BẤT ĐỘNG SẢN (PROPTECH) ĐANG TÌM CÁCH RÚT NGẮN THỜI GIAN GIAO DỊCH. CÔNG SANG

68

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ngay ngắn, anh Minh Tuấn (quận Phú Nhuận, TP.HCM) cho biết, đây là người môi giới thứ ba anh gặp trong quá trình chào bán căn nhà ở quận Tân Phú trong sáu tháng qua. Các lần giao dịch trước đều dang dở dù đã gặp mặt người mua do không thỏa thuận được mức giá.

Thông qua các website rao vặt bất động sản, anh Tuấn tiếp xúc người môi giới, gửi hồ sơ.

Người môi giới tự kiểm tra cơ sở pháp lý của căn nhà trước khi giới thiệu cho khách. “Việc kiểm tra phải thông qua văn phòng quản lý ở quận, ngân hàng chứ chưa có giải pháp trực tuyến nào,” anh Tuấn nói. Ứng dụng công nghệ vào giao dịch bất động sản xuất hiện ở Việt Nam khá lâu. Ban đầu, hình thức khá sơ khai theo kiểu điện tử hóa thông tin rao vặt. Lần hồi, một số doanh nghiệp phát triển thêm các tính năng, tiện ích như phân loại theo các yếu tố liên quan như giá, vị trí, diện tích, hướng, loại nhà. Một số có tính năng so sánh, tính toán bài toán tài chính nếu vay ngân hàng…

Theo thống kê của CB Insights vào năm 2016, có tám mô hình proptech phổ biến trên thế giới nhưng Việt Nam chỉ có ba mô hình hoạt động khá sôi nổi trong thời gian qua là rao vặt, môi giới bất động sản và quản lý tòa nhà

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

69

Ả N H : I S TO C K /G E T T Y I M AG E S

SẮP XẾP LẠI HỒ SƠ GIẤY TỜ NHÀ, bỏ vào bìa sơ mi

thông qua ứng dụng công nghệ.

Trong khi các proptech ở các nước phát triển đã đáp ứng được nhu cầu thông tin để kết nối bên mua và bán, xác thực hồ sơ, pháp lý, và thanh toán, thì ở Việt Nam gần như dừng lại ở mức độ kết nối thông tin. Đại diện ban chấp hành của hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, thuộc hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, có ba bước các proptech tham gia trong quá trình mua bán là quảng cáo, kết nối người bán người mua và kiểm tra pháp lý.

“Chưa có doanh nghiệp nào trên thị trường có thể số hóa quy trình pháp lý, việc này vẫn phụ thuộc rất lớn vào các cơ quan quản lý,” vị này cho biết.

Theo đó, rủi ro một giao dịch mua bán bất động sản rất phức tạp, nhất là các giao dịch thứ cấp. Có rất nhiều xung đột pháp lý xung quanh loại hình bất động sản này như tường chung, tường riêng, nhà không thể xây dựng, cho thuê, thừa kế, tranh chấp… Ở các nước phát triển, do quy định pháp lý rõ ràng và có lịch sử giao dịch cụ thể, nên proptech có thể đảm nhiệm khâu kiểm tra pháp lý trực tuyến.

Hiện nay TP.HCM và một số tỉnh, thành công bố dữ liệu quy hoạch nhà đất trực tuyến, thậm chí phát triển các ứng dụng trên điện thoại. Tuy nhiên, các ứng dụng này ở mức cơ bản, mới cập nhật được một số quận và bản đồ quy hoạch đất.

Chính vì thế các proptech hiện nay vẫn đang tập trung ứng dụng công nghệ sắp xếp, phân tích thông tin và tối ưu quá trình bán hàng.

Khác nhau về mô hình và mức độ đầu tư, nhưng mục tiêu của hai nhóm chỉ có một: rút ngắn thời gian giao dịch. Ở nhóm ứng dụng công nghệ quản lý tòa nhà hiện Savills đang dẫn đầu, với 120 dự án toàn quốc, kế tiếp là CBRE với 107 dự án. Tuy nhiên, sôi động nhất ở Việt Nam là nhóm rao vặt và nhóm môi giới bất động sản. Khác biệt lớn nhất của hai nhóm này là rao vặt chỉ dừng ở việc kết nối giữa người bán, người mua trong khi mô hình môi giới kết thúc khi giao dịch hoàn thành. Ở nhóm rao vặt, thuộc nhóm dẫn đầu thị trường hiện nay là hai website batdongsan.com. vn (Singapore) và nha.chotot.com (Na Uy). Thống kê của SimilarWeb tính đến tháng 9.2019, lượt truy cập trung bình vào batdongsan.com.vn và nha.chotot.com là 5,6 triệu lượt/tháng và 2,99

PROPTECH VIỆT NAM triệu lượt/tháng. Một nguồn tin cho biết tổng giá thị trường tin đăng rao vặt bất động sản năm 2018 là hơn 400 tỉ đồng. Năm 2019, dự kiến quy mô thị trường sẽ đạt gần 600 tỉ đồng, tăng hơn 30%.

Tận dụng Internet, tầm hoạt động của nhóm này phủ rộng toàn quốc nhưng bị hạn chế về tính chính xác của thông tin, do phần lớn hệ thống rao vặt bất động sản được nhóm môi giới sử dụng để thu hút người mua bằng các tin đăng có giá thấp hơn thị trường. Ông Nguyễn Trọng Tấn, phó tổng giám đốc Chợ Tốt, cho biết, trung bình mất 16 ngày một tin đăng về giao dịch bất động sản trên Chợ Tốt đăng bán thành công. Ông Tấn không tiết lộ tỉ lệ các tin giao dịch thành công trong khoảng thời gian đó.

Với lợi thế 70% giao dịch đăng bán trên Chợ Tốt là thông tin cá nhân (dựa trên các chỉ số về số lượng bất động sản rao bán, cách hành văn trên các tin đăng bán, cũng như các dữ liệu về hoạt động mua bán trên Chợ Tốt), Chợ Tốt có được nguồn cơ sở dữ liệu về giá, nhu cầu và biến động thị trường để hệ thống có thể phân tích và đưa ra mức giá đề xuất phù hợp. Hệ thống cũng ước lượng được khoảng thời gian giao dịch có thể thành công dựa trên mức giá đề xuất. Đây cũng là hình thức giúp đơn vị này phát hiện và loại bỏ các tin đăng có giá thấp bất thường. “Hiện công ty đang thử nghiệm tính năng đề xuất giá với ô tô đã qua sử dụng, chúng tôi sẽ sớm đưa hình thức này vào mục bất động sản,” ông Tấn nói.

Tương tự, Mogi.vn, dự án rao vặt trực tuyến hai năm tuổi của báo Mua và Bán cũng sử dụng dữ liệu để loại bỏ các tin rác. Sử dụng dữ liệu thu thập từ 20 ngàn môi giới trên báo Mua và Bán, Mogi công bố mức giá tham khảo trung bình ở các quận trên toàn quốc. Đây cũng là cơ sở để hệ thống phát hiện và nhắc nhở các tin đăng có giá chưa chính xác.

✧ ✧ ✧ TRONG KHI ĐÓ, CUỘC ĐUA SÀN giao dịch bất động

sản đang tập trung vào một số doanh nghiệp, trong đó nổi lên hai tên tuổi là Rever và Propzy. Cả hai hiện hoạt động chủ yếu ở TP.HCM. Tuy số lượng giao dịch qua các sàn giao dịch bất động sản như Rever, Propzy còn nhỏ so với các sàn giao dịch truyền thống như CenLand,

70

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

Hưng Thịnh, Đất Xanh, nhóm này đang được các quỹ đầu tư trong nước và quốc tế cấp vốn. Rever, sau khi nhận vốn từ VinCapital Ventures, vừa tiếp nhận đầu tư từ Golden Equator Capital (Singapore) và Korean Investment Partners (Hàn Quốc). Trong khi đó, Propzy đang lên kế hoạch gọi vốn 25 triệu đô la Mỹ vào cuối năm nay.

“Mất trung bình khoảng sáu tháng để một giao dịch bất động sản thành công trên thị trường,” ông Phan Lê Mạnh, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Rever nói.

Người đứng đầu Rever mong muốn, trong ba năm tới, với việc ứng dụng công nghệ, sàn giao dịch sẽ giúp rút ngắn thời gian giao dịch xuống còn một nửa so với hiện nay. Theo ông Mạnh, một môi giới truyền thống hiện nay làm cùng lúc ba công việc là quảng cáo, tìm kiếm khách hàng và lo thủ tục giấy tờ. Chính vì thế muốn thời gian giao dịch giảm, ba công đoạn trên phải được giảm tải cho người môi giới, trong đó quan trọng nhất là khâu tìm kiếm khách hàng.

Là đội ngũ từng phát triển mạng xã hội Zalo (VNG), hiện hệ thống quảng cáo của Rever được xây dựng như một mạng xã hội thu nhỏ. Qua đó Rever có thể theo dõi được hành vi của khách hàng để đánh giá mức độ sẵn sàng của họ.

“Ví dụ khi khách hàng nhấp vào quảng cáo của Rever, hệ thống sẽ theo dõi họ quan tâm đến những khu vực nào, mức giá bao nhiêu, loại hình căn hộ nào…

Thậm chí khi khách hàng nhấp bao nhiêu lần vào các mẫu quảng cáo ở khu vực nào cũng được ghi nhận lại,” ông Mạnh nói.

Từ thông tin ban đầu, bộ phận chăm sóc khách hàng sẽ gọi và xác nhận các thông tin cơ bản về khả năng tài chính, mức độ sẵn sàng trước khi đưa vào danh sách chuyển xuống cho nhân viên môi giới để tiếp xúc khách hàng.

Thống kê của Rever cho biết trung bình một môi giới truyền thống thực hiện sáu giao dịch/năm, môi giới công nghệ có thể thực hiện gấp đôi số lượng giao dịch.

Bên cạnh việc rút ngắn thời gian giao dịch, doanh nghiệp proptech đang đặt mục tiêu tham vọng hơn: thu thập dữ liệu về giá giao dịch. Theo ông Mạnh, lý do khiến giao dịch thứ cấp vẫn mất nhiều thời gian là do chênh lệch còn khá lớn giữa giá chào bán và giá mua.

Thị trường lại thiếu dữ liệu lịch sử mua bán các khu vực để có cơ sở định giá. “Một giao dịch trên Opendoor có thể diễn ra trong bảy ngày nhờ dữ liệu thu thập trong nhiều năm qua giúp đơn vị này xác định được chính xác giá từng khu vực,” ông Mạnh nói.

SAMSUNG SMART SOLUTIONS

B

Mở cửa chạm tới cuộc sống thông minh ằng việc ra mắt ngành Smart Solutions tại Việt Nam, bao gồm Smart Home (cho nhà ở) và Smart Building (cho tòa nhà), Samsung đã thể hiện khả năng công nghệ và sự quyết tâm mang các giải pháp IoT (Internet vạn vật) tiệm cận hơn tại Việt Nam – một thị trường đầy tiềm năng.

BƯỚC ĐI ĐÚNG ĐẮN, ĐÚNG THỜI ĐIỂM TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM Với tốc độ tăng trưởng mạnh qua từng năm, thị trường smarthome toàn cầu tăng trưởng 29%, đạt mức 16,5 tỉ đô và sẽ tăng lên đến 21,7 tỉ đô trong năm 2020 (Statista). Do đó, Samsung có lý do để đặt những nền móng đầu tiên về các giải pháp Smart Home và Smart Building tại Việt Nam trong năm nay, cho thấy mong muốn đầu tư mạnh mẽ và mang đến nhiều tiện ích cho cuộc sống của người dùng hơn bằng công nghệ tiên tiến.

Samsung đã bước đầu đưa khái niệm IoT đến Việt Nam thông qua một số sản phẩm đầu tiên như Smart TV và một số thiết bị gia dụng trong hệ sinh thái SmartThings, nơi mà các thiết bị có thể tương tác với nhau thông qua mệnh lệnh của người dùng.

Do đó, có thể nói đây là thời điểm hợp lý để Samsung đưa giải pháp Smart Home đến với người dùng Việt Nam. Với thu nhập bình quân đầu người ngày càng cao và tầng lớp trung lưu có phần đóng góp lớn hơn vào nền kinh tế, đây cơ hội để Samsung Smart Solutions tiếp cận người tiêu dùng và mang đến cho họ các giải pháp nhà ở cũng như văn phòng thông minh. Song song đó, việc thấu hiểu thị trường Việt Nam cũng chính là thế mạnh giúp Samsung tự tin đặt chân vào thị trường này cũng như hoạch định chiến lược tiếp cận và đẩy mạnh các kênh phân phối hợp lý.

CÁC GIẢI PHÁP CỦA SAMSUNG CHO CUỘC SỐNG THÔNG MINH HƠN Gói giải pháp Smart Home có thể chuyển đổi ngôi nhà người dùng đang ở thành một ngôi nhà thông minh, thông qua các cảm biến và các thiết bị tương thích với hệ sinh thái SmartThings của Samsung. Ưu điểm của SmartThings đến từ mức độ phổ cập lớn, hỗ trợ đến hơn 4.000 thiết bị của bên thứ ba, từ loa thông minh cho đến TV, tủ lạnh, máy điều hòa không khí, máy hút bụi đến bóng đèn, khóa cửa và tủ quần áo thông minh.

Trong khi đó, Samsung Smart Building là giải pháp tự động hóa giúp quản lý hiệu quả và tiết kiệm năng lượng, bằng việc kết nối các hệ thống và thiết bị của tòa nhà thông qua IoT. Cốt lõi của giải pháp này là các thuật toán nhằm sử dụng năng lượng thông minh, giúp giảm chi phí kết nối không dây giữa các thiết bị, giảm chi phí vận hành và đem lại môi trường làm việc thoải mái, cùng tính năng bảo mật mạnh mẽ, có thể điều khiển và quản lý từ xa.

Việc ra mắt lĩnh vực Smart Solutions của Samsung tại Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong bối cảnh đất nước đang hướng đến nền Công nghiệp 4.0, trong đó áp dụng nhiều giải pháp thông minh để tạo nên một xã hội thông minh, thịnh vượng. Cụ thể, Công ty Điện tử Samsung Việt Nam đã tham gia diễn đàn Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế về Công nghiệp 4.0 và đem những giải pháp IoT giới thiệu đến chính phủ. Samsung khẳng định có thể mang nhiều giải pháp thú vị đến Việt Nam như quản lý tòa nhà thông minh, hệ thống chiếu sáng đường phố thông minh, quản lý nông trại thông minh, giảm thiểu sự tiêu tốn năng lượng đến mức đáng kể, và khả năng quản lý từ xa.

Với tiềm lực sẵn có, cùng với hệ sinh thái rộng lớn và dồi dào các thiết bị công nghệ, Samsung đang là công ty đi đầu thị trường trong việc cung cấp những giải pháp thông minh, thiết thực cho cả chính phủ, doanh nghiệp và cả người dùng cuối.

Smart Solutions của Samsung đính thực là sự lựa chọn hàng đầu trong công nghệ IoT tại Việt Nam.

LI N H HOẠT

ẢNH: CO U RT E SY O F U P G E N

72 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

KHÔNG GIAN L ÀM VIỆC CHUNG

N A I G G N Ô C H Ệ I K V M À L XUẤT PHÁT TỪ

NHU CẦU KHÔNG GIAN LÀM VIỆC

CHO CÁC CÔNG

TY KHỞI NGHIỆP CÔNG NGHỆ, MÔ HÌNH KHÔNG GIAN LÀM VIỆC CHUNG TẠI VIỆT NAM ĐANG TRỞ LẠI MÔ HÌNH CHO THUÊ VĂN PHÒNG CƠ BẢN VỚI NHỮNG DỊCH VỤ CỘNG THÊM. KHỔNG LOAN

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 73

TRỤ SỞ CHÍNH CỦA UPGEN, không gian làm việc linh

hoạt nằm trên tầng 24 của Deutsch House, một tổ hợp văn phòng hạng A ở trên đường Lê Duẩn, vị trí trung tâm quận 1, TP.HCM. Sau ba năm hoạt động, UPGen hiện có 21 địa điểm ở Việt Nam, Malaysia và Thái Lan với tổng diện tích khoảng 80 ngàn m². UPGen, tên cũ là UP, có doanh thu 10% đến từ khách hàng cá nhân, phần còn lại đến từ các khách hàng doanh nghiệp.

Hiện tại, khách hàng lớn nhất của họ có khoảng 2.000 nhân viên.

Gần 10 năm kể từ khi mô hình không gian làm việc chung (co-working space) ra đời, với đại diện lớn nhất là WeWork thuộc The We Company, nhằm cung cấp nơi làm việc cho các công ty khởi nghiệp công nghệ ở thung lũng Silicon. Với các dịch vụ ban đầu hấp dẫn như cung cấp miễn phí bia, Internet, mô hình này trở thành nơi gặp gỡ những bộ óc công nghệ và những nhà đầu tư. Đưa mô hình này vào Việt Nam, các nhà vận hành không gian làm việc chung tại Việt Nam đang tập trung cung cấp dịch vụ cho thuê văn phòng nhắm tới khách hàng doanh nghiệp đa dạng về kích cỡ. Công ty tư vấn CBRE ước tính tổng diện tích văn phòng linh hoạt tại Việt Nam đạt gần 50 ngàn m² vào quý 2.2019, tăng năm lần so với năm 2016. Số lượng nhà vận hành tham gia đang tăng liên tục. Theo CBRE, chiếm thị phần lớn nhất tại Việt Nam hiện nay gồm WeWork, Up, Toong, Regus, Circo và Dreamplex. Các công ty dẫn đầu về quy mô đang thử nghiệm những cách làm khác nhau để đạt lợi nhuận trong ngành kinh doanh yêu cầu vốn lớn.

74

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

Đỗ Hoài Nam, đồng sáng lập UPGen, rất thích ý tưởng của WeWork khi ông chuyển vào nơi làm việc của WeWork tại thung lung Silicon cách nay chín năm.

Không gian đầu tiên ông đưa về tòa nhà Becamex Bình Dương năm 2012 không thành công. Bốn năm sau, ông và hai đồng sáng lập khác đưa ra mô hình UPGen với nhiều thay đổi để phù hợp với nhu cầu thị trường.

UPGen tập trung vào phát triển không gian phù hợp với độ giãn nở về nhân sự của doanh nghiệp. Với thời hạn hợp đồng của khách hàng doanh nghiệp ít nhất 5 năm, ông Nam cho biết chi phí bán hàng của UPGen đang ở mức 1%, với tỉ lệ lấp đầy khoảng 90% tại thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, không gian làm việc nếu chỉ tập trung cho phần không gian sẽ khó duy trì được lượng khách hàng ổn định, theo nhận định của Đỗ Sơn Dương, đồng sáng lập và CEO của Toong (đọc là To-ong), một nhà vận hành không gian làm việc linh hoạt khác cũng đang đạt được độ nhận biết cao ở thị trường. Với tổng diện tích sau ba năm hoạt động đạt khoảng 20 ngàn m² tại Hà Nội, Nha Trang, TP.HCM, Vientian và Phnom Penh, Toong đang trong quá trình mở rộng nhanh chóng. Tại TP.HCM, Toong có sáu cơ sở và đang thiết kế hai địa điểm khác. Tập trung tạo ra văn hóa làm việc riêng tại các địa điểm là cách mà Dương hướng tới. Dương chưa từng đặt chân vào WeWork vì “mô hình đó không liên quan tới phần cốt lõi của Toong.”

Ra đời cùng thời điểm năm 2016 với UPGen, khi Việt Nam chỉ có không gian làm việc chung dưới 200 m², và đều báo lỗ, địa điểm đầu tiên của Toong có diện tích 750 m², lớn gấp gần bốn lần, và sau tám tháng thực hiện các hoạt động nâng cao hiểu biết của thị trường về sản phẩm mới, họ có tỉ lệ lấp đầy khoảng 85%. Theo Dương, nếu tỉ lệ lấp đầy trên 60%, nhà vận hành có thể có lợi nhuận. “Tôi nhắm đến thị trường rộng hơn, bất cứ cá nhân hay tổ chức nào cần tìm một môi trường làm việc linh hoạt, mà rẻ hơn.”

Nhìn nhận một trong những mục tiêu là xây dựng văn hóa làm việc, Toong hướng tới đa dạng về cộng đồng và chọn lựa khách hàng để đáp ứng mục tiêu này.

Có những tổ chức không thể thuê vì chi phí, Toong sẽ tài trợ về không gian nhằm tạo ra sự đa dạng trong cộng đồng. Dòng tiền chủ yếu của Toong đến từ cho thuê văn phòng, sau đó đến cho thuê tổ chức sự kiện, và các gói thuê cá nhân. “Toong tập trung vào tìm kiếm khách hàng ban đầu thật phù hợp để có thể thu hút những khách hàng tiếp theo,” Dương cho biết.

Các nhà vận hành không gian làm việc chung của

Ả NH: COU RT E SY OF U P G E N

KHÔNG GIAN L ÀM VIỆC CHUNG

Việt Nam được hưởng lợi từ làn sóng quốc tế thứ nhất – chi tiền để thay đổi hành vi của thị trường – của WeWork và các nhà vận hành khác ở khu vực như NakedHub hay JustCo. “Làn sóng thứ hai có thể học được nhiều bài học để có thể có lợi nhuận,” Đỗ Hoài Nam nói với Forbes Việt Nam tại văn phòng chính của UPGen tại TP.HCM. UPGen cần trung bình từ 6 – 8 tháng để thu lời từ một địa điểm mới. Mô hình hoạt động của UPGen vẫn dựa trên ý tưởng về nền kinh tế chia sẻ, nhưng thay vì bán cho nhiều người một chỗ ngồi, khách hàng của UPGen là nhiều người, nhiều công ty cùng chia sẻ không gian làm việc, trong đó, mức độ tăng trưởng nhân sự của công ty là một yếu tố để khách hàng doanh nghiệp tính toán, sao cho họ có thể thuê được một văn phòng có thể “giãn nở” theo nhu cầu nhân sự, với giá thuê hợp lý nhất, và mức chi phí cố định thấp nhất.

“Tất cả đều trở về bài toán tài chính,” ông Nam nói.

Các công ty quy mô khi thuê địa điểm tại không gian làm việc linh hoạt chỉ chi tiền thuê văn phòng theo thời gian, mà không tốn các khoản chi phí cố định gồm nội thất, lắp đặt thiết bị, chỉnh sửa cho phù hợp nhu cầu, có thể lên tới hàng tỉ đồng nếu quy mô lớn. “Họ sẽ thấy đây là phương án rẻ hơn nhiều so với tự làm, càng thuê lâu và càng quy mô hóa lên sẽ càng tiết kiệm chi phí.” Phần chưa cho thuê, UPGen cho thuê gói cá nhân theo mô hình văn phòng chia sẻ. UPGen thuê trọn các tầng hoặc tòa nhà, xây dựng hoàn toàn mới các cơ sở văn phòng và không chủ trương sở hữu bất động sản. Điều này khác với Toong. Dương cho biết Toong đang hợp tác với các đối tác là các chủ bất động sản,

những người muốn tạo một không gian làm việc linh hoạt nhằm tăng giá trị bất động sản. Các dự án đầu tiên đã mở cửa ở khách sạn Crowne Plaza của BIM Group tại Vientiane, Lào và cơ sở 1.000 m² hợp tác với Hong Kong Land tại Phnom Penh (Campuchia), dự án đang thi công nội thất. “Cơ hội hợp tác rất lớn, khi chủ mặt bằng muốn có một cộng đồng mới những người làm việc văn minh, giàu năng lượng, nhằm tăng giá trị bất động sản,” Dương cho biết. Toong cũng vừa ký hợp tác chiến lược với tập đoàn Thành Thành Công, Capitaland Vietnam và Wink Hotel. Toong dự kiến có thêm năm cơ sở mới với tổng diện tích 50 ngàn m² ở Hà Nội, TP.HCM và Phnom Penh đến cuối năm 2020.

✧ ✧ ✧ TỪNG ĐƯỢC NHÌN NHẬN có tính phong trào, mô hình

không gian làm việc chia sẻ đem lại cho các cá nhân và tổ chức môi trường làm việc chung, đang chứng tỏ sẽ tồn tại lâu, và là một trong những thay đổi lớn nhất tại nơi làm việc hiện nay. Với tỉ lệ thành viên đăng ký vào các khu vực này tăng 40% hằng năm trên quy mô toàn cầu, các nhà vận hành đang chứng kiến nhu cầu lớn ở châu Á – Thái Bình Dương. Chỉ trong hai năm 2016 – 2017, tổng diện tích sử dụng đã đạt hơn 750 ngàn m².

Những tên tuổi lớn nhất như Ucommune, WeWork,

Tôi không gọi UPGen là một công ty công nghệ, dù sử dụng nhiều công nghệ trong vận hành. Đây là một nền tảng sáng tạo trong ngành bất động sản, với những không gian được thiết kế phù hợp với nhiều kích cỡ doanh nghiệp.”

—ĐỖ HOÀI NAM, ĐỒNG SÁNG LẬP UPGEN.

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

75

KHÔNG GIAN L ÀM VIỆC CHUNG Nam cho biết UPGen đã vay được vốn ngân hàng khi hoạt động được gần một năm, và gọi được vốn cổ phần tư nhân (PE) từ các quỹ như NorthStar và InnoVen Capital (UpGen không tiết lộ con số cụ thể).

✧ ✧ ✧ VỚI MỨC ĐỘ CẠNH TRANH lớn trong khu vực, các nhà

vận hành phải tìm các phương thức để thu hút và giữ các thành viên. Một xu hướng là thông qua hợp nhất và mua lại nhằm tăng chất lượng không gian, tìm kiếm những điểm riêng để tạo khác biệt với đám đông. Họ cũng phải liên tục cải thiện dịch vụ để chăm sóc khách hàng tốt nhất, mang những tính chất của dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng. UPGen vừa thông báo sẽ cung cấp đồ ăn tại chỗ và mang về cho nhân viên và cả bạn bè của họ như một thử nghiệm tính khả thi cho các công ty thành viên áp dụng. UPGen cũng đầu tư những đồ nội thất cao cấp tại các văn phòng chính: Một bộ sofa có giá hơn một tỉ đồng, những bức tranh của các họa sĩ đang lên hoặc đã định danh nằm trong bộ sưu tập, và được treo tại những khu vực tường trống ngày càng nhiều.

Còn Toong, Dương cho biết họ phải chăm chút để tạo ra một không gian làm việc với nhiều bất

Toong Nguyễn Thị Minh Khai (quận 1, TP.HCM). Đỗ Sơn Dương, sáng lập và CEO của Toong.

76

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ẢNH: DANNY BACH

Spaces, Awfis, CoWrks… sở hữu gần 2/3 diện tích văn phòng cho thuê linh hoạt. Trong báo cáo năm 2019 của Cushman & Wakefield, một số xu hướng đang nổi lên cho thấy không gian làm việc chia sẻ đã thay đổi để trở thành một giải pháp kinh doanh chứ không chỉ làm một lựa chọn bất động sản thay thế. Trên toàn cầu, theo JLL, trong ba năm tới không gian làm việc chia sẻ sẽ tăng trung bình 30% mỗi năm, và mô tả đây là một trong những sự dịch chuyển lớn nhất trong ngành bất động sản. Theo Cushman & Wakefield, tại châu Á, động lực cho tăng trưởng các mô hình này trong hai năm qua là nhu cầu ngày càng tăng từ những khách hàng doanh nghiệp. Những cá nhân, làm việc tự do, chỉ chiếm khoảng 15%.

Vận hành không gian làm việc linh hoạt đòi hỏi vốn lớn và phải mở rộng liên tục để tăng quy mô, chiếm lĩnh thị trường, các nhà vận hành địa phương có những hạn chế về khả năng tiếp cận vốn để mở rộng, trong khi các doanh nghiệp quốc tế cũng có những bất lợi nhất định khi đến với một thị trường mới, với sức mạnh vốn bị xé nhỏ, và khách hàng địa phương đòi hỏi những chăm sóc khác biệt.

Sau hai năm dựa vào nguồn tiền của nhà đầu tư gồm OpenAsia và Indochina Capital (Toong từ chối tiết lộ số tiền), đến nay, Toong đã có nguồn tiền riêng để tái đầu tư. Trong khi đó, từ các hợp đồng khách hàng được ký và các khoản trả trước của khách thuê, ông

100+ S O TIỆN ÍCH

Tham quan nhà mẫu tại 360 Xa Lộ Hà Nội, Quận 9 Tham dự lễ đặt chỗ lần 2 vào ngày

24 -10 - 2019 Tại Gem Center 8 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Q.1, Tp. Hcm

PHỐI CẢNH TÒA NHÀ TRÊN HIỆN TRẠNG THỰC TẾ KHU VỰC

090 789 65 65 DỰ ÁN HIẾM CÓ CẦU BỘ HÀNH KẾT NỐI TRỰC TIẾP TỪ TÒA NHÀ VÀO GA METRO SỐ 10 360 Xa Lo Ha Noi Street, District 9, Ho Chi Minh City, Vietnam

090 789 65 65

support@metrostar.vn

www.metrostar.vn

KHÔNG GIAN L ÀM VIỆC CHUNG

TỔNG DIỆN TÍCH SÀN CỦA KHÔNG GIAN LÀM VIỆC LINH HOẠT Báo cáo nghiên cứu tăng trưởng không gian làm việc chung toàn cầu 2019 do Coworking Resources xuất bản xếp TP.HCM ở vị trí 41 trên 50 thị trường tăng trưởng nhanh nhất vào giữa năm 2019. Cứ trung bình gần 50 ngày có một không gian mới mở. (m2) 50.000

40.000

30.000 20.000

10.000 0

2016

2017

2018

Quý 1 2019

Quý 2 2019

THÂM NHẬP TRONG THỊ TRƯỜNG CHO THUÊ VĂN PHÒNG

Tỉ lệ diện tích sàn của không gian làm việc linh hoạt so với không gian văn phòng truyền thống có sự tăng trưởng, nhưng vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thể.

2%

Không gian làm việc linh hoạt Văn phòng truyền thống

5% Quý 2.2019 Cuối năm 2019

98%

95% NGUỒN: CBRE RESEARCH

78

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ngờ và mới lạ, chẳng hạn, một gói cốm nhỏ tặng các thành viên nữ khi mùa cốm đến. Các yếu tố từ thay đổi không gian về mặt thiết kế, bố cục, âm thanh, ánh sáng, mùi hương đều được cân nhắc để đưa vào.

Toong cũng tổ chức nhiều sự kiện liên quan tới các hoạt động sáng tạo.

Trong cáo bạch, WeWork định danh mình là một công ty “công nghệ” – với từ “công nghệ” được nhắc tới 110 lần. “Thật vớ vẩn nếu gọi mô hình kinh doanh này là công ty công nghệ,” ông Nam nói và định nghĩa đó là một “nền tảng sáng tạo” trong ngành bất động sản. Trong không gian làm việc này, họ cung cấp các dịch vụ như chào đón, nhân sự, mua sắm, dịch vụ pháp lý. Dương của Toong cũng dự kiến sẽ phát triển một số mô hình bán lẻ, với những cửa hàng nhỏ, xưởng in, xưởng may dạng boutique nhằm đa dạng hóa cộng đồng và tạo ra không khí mới. Đông Nam Á hiện ở vị trí thứ 6/10 thị trường toàn cầu lớn nhất cho không gian làm việc linh hoạt, bao gồm không gian làm việc chung, văn phòng cho quản lý và văn phòng dịch vụ. Lĩnh vực không gian làm việc chung đang trở thành một phần quan trọng trong thị trường bất động sản. Tại Philippines, tăng trưởng kinh tế GDP 6,5% năm 2018 – lĩnh vực vận hành không gian làm việc chung và ngành văn phòng dịch vụ đã chiếm một phần quan trọng trong ngành bất động sản. Tại Singapore, nơi giá thuê văn phòng đắt đỏ, đang có 50 nhà vận hành.

Sự phát triển của mô hình văn phòng linh hoạt phụ thuộc vào sự phát triển của nền kinh tế. Dự báo thị trường sẽ tiếp tục tăng để đáp ứng nhu cầu này, trong khi các doanh nghiệp sẽ mở rộng các địa điểm ra nhiều quốc gia. Trong tương lai gần, theo ông Nam nhận định, mô hình này sẽ có những doanh nghiệp khu vực dẫn dắt, vì họ hiểu thị trường, kết hợp được thị trường khu vực, sự hiểu biết của địa phương với nguồn vốn quốc tế. Bên cạnh cải thiện trải nghiệm của thành viên, các mô hình đang phát triển các tính năng như trao đổi thông tin giữa các thành viên trong cùng địa điểm, hay giữa thành viên các địa điểm để tạo mạng lưới. Đây cũng là một mục đích của các không gian làm việc chung và điểm hấp dẫn để thu hút nhiều khách thuê.

“Thị trường cho thuê văn phòng ở mọi mảng đều đang tăng trưởng tốt,” Dương cho biết. Nơi nào trường vốn và đáp ứng tốt nhất nhu cầu về một nơi làm việc ngày càng cần cải thiện với chi phí tiết kiệm hơn cho các doanh nghiệp sẽ tồn tại.

Richard Mille RM 50-04 Ngựa chiến đường đua

Phiên bản đồng hồ Richard Mille RM 50-04 giới hạn 30 chiếc khẳng định tầm nhìn và sứ mệnh đồng hành cùng hãng chế tác danh tiếng Richard Mille và bộ môn đua xe công thức 1. Thiết kế đồng hồ lấy cảm hứng từ tay đua người Phần Lan Kimi Räikkönen, thành viên đội tuyển Alfa Romeo. Dáng vẻ dũng mãnh của Kimi Räikkönen trên đường đua được tái hiện bằng ngôn ngữ thiết kế hình tượng hóa sức mạnh của ý chí, sự quả cảm cùng tinh thần thép.

Tay đua cừ khôi Trong 18 năm sự nghiệp, Kimi Räikkönen từng bước lên bục vinh quang 103 lần và về nhất trong 21 giải đua. Năm 2007, anh giành vô địch giải đua xe công thức 1. Trước đó, anh đã 02 lần đăng quang ngôi á quân vào các năm 2003 và 2005. Kimi Räikkönen từng chia sẻ đua xe công thức 1 giờ là một sở thích. Những áp lực trên đường đua đã tan biến, chỉ còn lại niềm vui cùng bánh lái. Điều này giúp Kimi Räikkönen giữ vững tinh thần thư thái, tập trung chinh phục những đỉnh cao mới. Năm 2017, anh được bổ nhiệm vị trí Đại sứ các bộ môn thể thao tại Phần Lan và là gương mặt đua xe công thức 1 sáng giá vượt trên huyền thoại Mika Häkkinen.

Dấu ấn đồng điệu Không ngẫu nhiên khi Kimi Räikkönen lựa chọn phiên bản đồng hồ Richard Mille RM 50-04 giới hạn là “ngựa chiến” trên những chặng đua. Giữa họ tồn tại những sợi dây se duyên vô hình. Tựa như tư duy nhạy bén, đa chiều của Kimi Räikkönen trên đường đua, bộ máy chuyển động calibre 50-04 được trang bị bộ máy hoạt động tourbillon với tính năng chronograph kép cho phép đếm đồng thời 02 sự kiện. Bộ máy hoạt động được chế tác từ chất liệu titanium cấp 5 và carbon TPT với trọng lượng vỏn vẹn 07 gram. Việc kết hợp bộ máy chuyển động và hoạt động đòi hỏi trình độ chế tác xuất sắc nhằm đảm bảo cơ chế hoạt động trơn tru.

Như những chiến thắng trên đường đua đòi hỏi Kimi Räikkönen cần có những tính toán mang tính chiến lược, thấu hiểu sự cần thiết trong việc giảm ma sát giữa các bánh răng để tăng độ chính xác, nhóm kỹ sư chế tác nghiên cứu cải thiện kết cấu của bánh răng trên hộp cót và bánh răng nhỏ thứ hai. Điều này mang đến sự cân bằng về phân bổ mômen xoắn và tối ưu hóa hoạt động.

Thiết kế bộ máy tinh xảo tựa như vẻ dũng mãnh của Kimi Räikkönen trên đường đua được đội ngũ kỹ sư chế tác hình tượng hóa bằng kỹ thuật chế tác đỉnh cao. Chi tiết vòng xoay và mặt sau đồng hồ khoác lên mình sắc màu đồng điệu với mẫu xe đua C38. Chất liệu quartz TPT của vỏ đồng hồ được nhóm kỹ sư chế tác qua quy trình xử lý 600 lớp carbon đặt chồng lên nhau; mỗi lớp dày 45 micron. Sau đó, các lớp sợi này được đưa vào lò nung ở nhiệt độ 120 độ C giúp tăng sức bền/ tỉ lệ về trọng lượng, không gây dị ứng, và chống tia UV tuyệt vời. Công nghệ này cũng được ứng dụng để tạo ra lớp vỏ carbon TPT đen ở giữa. Đây là thành quả nghiên cứu và phát triển của công ty NTPT. Dấu ấn cá nhân của Kimi Räikkönen cũng được thể hiện trên bề mặt đồng hồ. Tượng trưng cho mã màu may mắn luôn đồng hành cùng anh trên mọi đường đua, chi tiết máy chuyển động, tấm khung từ chất liệu carbon TPT, thang đo chronograph và các chỉ báo dự trữ năng lượng, mô-men xoắn và kim chỉ báo tính năng được tô điểm bằng sắc đỏ rực rỡ. Ngoài ra, màu áo số 7 đặc trưng của Kimi Räikkönen cũng truyền cảm hứng tới nhóm kỹ sư qua chi tiết tương tự trên bề mặt hiển thị chế tác từ vật liệu titan cấp 5.

CIT YHOUSE APARTMENT

ĐIỀN VÀO KHOẢNG TRỐNG TẬN DỤNG KHOẢNG TRỐNG CỦA THỊ TRƯỜNG CUNG CẤP DỊCH VỤ CĂN HỘ CHO THUÊ, CITYHOUSE APARTMENT ĐI VÀO PHÂN KHÚC TẦM TRUNG VỚI ĐỐI TƯỢNG LÀ CHUYÊN GIA NƯỚC NGOÀI SỐNG VÀ LÀM VIỆC TẠI TP.HCM. ĐẶNG THƯ

NĂM 2016, LIÊN DANH NHẬT BẢN – Hàn Quốc Yasuda

Kolon thực hiện một dự án hạ tầng công trình ngầm đô thị tại TP.HCM cần tìm chỗ ở cho hàng chục chuyên gia nước ngoài. Do đặc thù công việc, có chuyên gia làm việc liên tục trong ba năm, có chuyên gia chỉ ghé qua vài tháng, thậm chí vài tuần. Tùy theo tiến độ công việc, có lúc số phòng ở của chuyên gia tăng lên tới con số 35, có lúc giảm mạnh. Địa bàn hoạt động khá rộng của dự án cũng khiến việc tìm kiếm các khách sạn tỏ ra không đơn giản và hiệu quả vì lý do kinh tế, sinh hoạt. Cuối cùng, Yasuda Kolon đã tìm đến CityHouse Apartment, đối tác Việt Nam giúp công ty này giải quyết được vấn đề.

“Dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM (giai đoạn 2) trải dài 35 km qua bốn quận tại TP.HCM, nên chúng tôi cần tìm chuỗi căn hộ dịch vụ có đủ số phòng, chất lượng dịch vụ đồng nhất và đủ linh hoạt để đáp ứng được nhu cầu điều chuyển nhân sự lưu trú tại các địa điểm khác nhau,” ông Hoàng Đức Quang, giám đốc dự án

80

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ẢNH: CƯỜNG NGHIÊM

Đoàn Duy, nhà sáng lập CityHouse Apartment.

của Yasuda Kolon tại TP.HCM cho biết. Như tên gọi, CityHouse Apartment là đơn vị quản lý căn hộ dịch vụ cho thuê với mức giá từ 500 tới 2.000 đô la Mỹ/tháng.

Năm 2019, công ty này đang quản lý hơn 2.000 căn hộ dịch vụ tại TP.HCM. Khác với các khách sạn hoặc căn hộ cho thuê qua hình thức Airbnb khi thời gian cho thuê tính theo ngày hoặc tuần, thời gian lưu trú trung bình các khách hàng của CityHouse Apartment phổ biến từ ba tháng tới hai năm. Công ty giải quyết bài toán tìm chỗ lưu trú cho các chuyên gia nước ngoài làm việc tại Việt Nam với thời gian trung và dài hạn.

“Công ty lớn như Somerset và Sherwood không làm

thị trường ngách này vì chi phí và cách quản lý rải rác.

Công ty nhỏ thì không phát triển nhiều hơn bảy tòa nhà được vì chi phí và quản lý không tập trung,” Đoàn Duy, sáng lập CityHouse Apartment nói với Forbes Việt Nam. Theo con số tự bạch, tỉ lệ lấp đầy toàn chuỗi trung bình đạt 85%. Công ty tự tin chỉ phụ thuộc dưới 5% vào các đại lý môi giới khi chủ động nguồn khách hàng bằng cách tiếp cận trực tiếp nguồn khách hàng từ các công ty đa quốc gia.

“Phân khúc này còn đang thiếu trên thị trường. Một công ty có một tổng giám đốc để lựa chọn căn hộ cao cấp, nhưng có thể có tới 10 quản lý, chuyên gia (expat)

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

81

CIT YHOUSE APARTMENT cần phân khúc thấp hơn,” ông Kevin Nguyễn, chủ đầu tư đang có hai dự án hợp tác với CityHouse Apartment nhận định.

Sau gần sáu năm hoạt động, CityHouse Apartment đã có những hợp đồng và kế hoạch dài hạn với bộ phận nhân sự nhằm cung cấp căn hộ dịch vụ cho expat. Đoàn Duy miêu tả đây là thị trường “cá lớn thì không thèm, cá bé thì không nuốt.” Theo Duy, chuỗi căn hộ dịch vụ này thường có ba kiểu chủ đầu tư tìm đến: xây vì yêu thích ngành căn hộ dịch vụ, xây để giữ đất, và xây để kinh doanh với bài toán hoàn vốn cùng doanh số. Đáp ứng nhu cầu của khách hàng, Đoàn Duy trong ba năm đầu đã chủ động tìm đến các nhà đầu tư, tiếp cận để cung cấp dịch vụ với các gói giải pháp kinh doanh riêng biệt. Chẳng hạn nếu chủ đầu tư không có thời gian kinh doanh thì công ty sẽ thuê trọn gói khai thác. Nếu chủ đầu tư có năng lực hoặc muốn kinh doanh, CityHouse Apartment cùng vận hành với chủ đầu tư phân chia lợi nhuận. Trong một số trường hợp công ty sẽ cung cấp dịch vụ quản lý và thu phí.

Bên cạnh đó, với một số chủ đầu tư có quỹ đất, CityHouse Apartment đồng hành, tư vấn, đầu tư nhằm tạo ra sản phẩm đúng nhu cầu tạo thặng dư mỗi tháng tốt, thời gian hoàn vốn (xây dựng cơ bản) cho các chủ đầu tư từ 5 – 7 năm, trường hợp cá biệt dự án có vị trí tốt thời gian rút xuống còn ba năm. Chị Hà Vũ, một chủ đầu tư đã đồng hành cùng CityHouse Apartment từ năm 2015 với tòa nhà tại đường Võ Văn Tần (TP.HCM) giải thích lý do hợp tác vì “niềm tin, uy tín và minh bạch về tài chính, đồng thời phải có sự cởi mở lắng nghe nhau.”

✧ ✧ ✧ CÓ KINH NGHIỆM NHẤT ĐỊNH trong ngành, Duy nói

CityHouse Apartment nhận tư vấn với mức phí 20 ngàn đô “giá trị chất xám” cho các chủ đầu tư từ lúc bắt đầu tới lúc khai trương tòa nhà căn hộ dịch vụ “để có được sản phẩm đúng và an toàn nhất trong 10 năm tới, nhưng không nhận hoa hồng trong toàn bộ quá trình thiết lập vì không muốn mất lòng tin với chủ đầu tư qua các loại phí nhỏ lẻ.” Mỗi tháng, công ty này có khoảng 30 chủ đầu tư tìm đến nhưng hợp tác với ba chủ đầu tư vì “điều cốt lõi là cùng quan điểm, hiểu thị trường, đầu tư để giữ đất và tăng giá trị bất động sản, và có đủ lòng tin.” Đoàn Duy cho biết năm 2021 phí tư vấn sẽ tăng lên 30 – 50

82

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

ngàn đô la Mỹ để “lọc bớt chủ đầu tư khác quan điểm – kiếm bạc lẻ qua khách lẻ và vắt kiệt mảnh đất với cách xây kín không gian.” Năm 2019, CityHouse Apartment đã giản lược 10 căn trong hệ thống nhằm bảo đảm và nâng cao chất lượng dịch vụ, đồng thời không nhận sản phẩm ký gửi như các căn hộ lẻ, chỉ quản lý các căn hộ dịch vụ được xây dựng dưới tư vấn của đơn vị này nhằm đảm bảo khả năng cho thuê (rentability) cao. Nhà sáng lập của chuỗi 27 tòa căn hộ dịch vụ đã thử các bài kiểm tra trong sáu tháng với việc nhận khách lẻ rồi thấy lợi nhuận không những giảm 20% mà còn ảnh hưởng tới tâm lý khách hàng dài hạn “thấy người lạ trong nhà.”

“CityHouse Apartment ứng xử thiện chí nếu nhân sự của chúng tôi gặp vấn đề về sức khỏe cần gọi cấp cứu, hoặc căn hộ có hỏng hóc hay lỗi kỹ thuật thì có đội kỹ thuật khắc phục ngay,” ông Hoàng Đức Quang cho biết.

Tìm hiểu tâm lý khách hàng, anh Duy chia sẻ “expat cần nơi ở an toàn, yên tĩnh, kết nối với các dịch vụ tiện ích để ổn định đời sống.” Anh chia sẻ bí quyết quản lý các căn hộ dịch vụ là đội ngũ nhân viên hiểu tính cách và sở thích của khách, đồng thời trở thành những vị quản gia đáng tin cậy.

Năm 2013, cựu sinh viên kiến trúc Đoàn Duy đã nài nỉ một số chủ đầu tư để xin làm quản lý chuyên nghiệp khi nhận ra khoảng trống trên thị trường dịch vụ căn hộ cho thuê khi “cao không tới, thấp không xong.”

CityHouse Apartment ra đời với mong muốn cung cấp căn hộ cho thuê với mức giá tầm trung nhưng dịch vụ tốt: có bảo vệ từng tòa nhà, dọn căn hộ mỗi ngày, miễn phí bốn bình nước 19l mỗi tháng, đội cơ động 24/7, giặt đồ hai lần/tuần, thay ga giường một lần/tuần và hỗ trợ thêm các tiện ích hỗ trợ, khuyến mại từ các đối tác.

Không nhận khoán hằng tháng với các chủ đầu tư, đơn vị quản lý này sẽ chia sẻ doanh số hơn 27% – chịu trách nhiệm và mọi chi phí quản lý.

Theo khảo sát tháng 7.2019 của HSBC, Việt Nam đứng thứ tư trong các điểm đến của các chuyên gia nước ngoài trên thế giới, chỉ đứng sau Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia. Theo CityHouse Apartment, họ đang triển khai thêm 27 dự án tư vấn, thiết kế hoặc chuẩn bị đưa một số dự án đi vào hoạt động. Đoàn Duy nhận định thị trường căn hộ dịch vụ ở TP.HCM sắp bão hòa. Anh đã chuẩn bị cho kịch bản này hai năm về trước: phát triển ra thị trường khách sạn kết hợp căn hộ dịch vụ tại Hội An, Đà Lạt. Chàng trai 37 tuổi trải qua bốn năm sống trong chùa khi còn niên thiếu, cho biết quan điểm sống và kinh doanh “không cần hơn ai, không cần thắng, không cần hại ai để chiến thắng.”

NHÀ THÔNG MINH

NHỮNG MẢNH GHÉP RỜI RẠC THỊ TRƯỜNG GIẢI PHÁP NHÀ THÔNG MINH TẠI VIỆT NAM ĐANG Ở GIAI ĐOẠN BẮT ĐẦU HÌNH THÀNH, VỚI ƯỚC TÍNH THỊ TRƯỜNG CỠ 30 TRIỆU ĐÔ LA MỸ.

hiếc rèm cửa sổ từ từ mở ra, sau đó đóng lại sau hai lần nhấn vào màn hình điện thoại cảm ứng của cô Phạm Thị Chung. Cô tiếp tục dùng điện thoại điều khiển đèn, hệ thống tự động cảnh báo đột nhập khi cửa phòng mở ra, kèm theo chuông báo và giọng nam thông báo có người đột nhập. Cô Chung, người quản lý thị trường TP.HCM của công ty cổ phần Lumi Việt Nam, cho hay, giải pháp trọn gói cho căn hộ ba phòng ngủ khoảng 60 triệu đồng. Giá sẽ thay đổi nếu khách hàng tùy chỉnh thiết bị, bổ sung các tính năng trong giải pháp chiếu sáng thông minh, bộ điều khiển trung tâm, kéo rèm tự động…

Lumi Việt Nam, công ty thành lập năm 2012, là một trong số ít doanh nghiệp trong nước tham gia cung cấp giải pháp ngôi nhà thông minh, thiết bị thông minh.

Trên thị trường, bên cạnh Lumi, còn có những cái tên khác như Bkav, ACIS của Việt Nam, còn lại là các giải pháp, thiết bị của nước ngoài, từ châu Âu, Mỹ như Schneider Electric, Siemens… cho tới của châu Á, khá nhiều sản phẩm, nhãn hiệu từ Trung Quốc. Thị trường Việt Nam theo ước tính của Statista, có quy mô khoảng 44 triệu đô la Mỹ vào năm 2018.

Cho dù chưa thống nhất đánh giá về quy mô thị trường nhưng các đơn vị cung cấp giải pháp cùng xác nhận đây là thời điểm thị trường bắt đầu phát triển. Bkav nghiên cứu giải pháp từ năm 2003 còn ACIS bắt đầu từ năm 2008, cả hai đều xem năm 2014 như là điểm mốc thị trường. Đây cũng là thời điểm thị trường bất động sản

84

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

nhà ở, trong đó có nhiều dự án chung cư, căn hộ trung và cao cấp khởi sắc sau thời gian bị đóng băng.

Về quy mô thị trường, trao đổi với Forbes Việt Nam qua email, ông Nguyễn Bá Cơ, tổng giám đốc Bkav SmartHome, cho biết: “Thực tế thị trường giải pháp, thiết bị ngôi nhà thông minh ở Việt Nam hiện nay chia làm hai phần: Giải pháp nhà thông minh và thiết bị điện thông minh.” Thị trường nhà thông minh theo ước tính của Bkav năm 2018 vào khoảng 30 triệu đô la Mỹ với khoảng năm nhà sản xuất khác nhau, trong khi thị trường thiết bị điện thông minh được cho là lớn hơn nhiều. Theo ông Lưu Lê Minh Khải, giám đốc bộ phận Giải pháp điều khiển năng lượng thông minh - Schneider Electric Việt Nam thuộc tập đoàn Schneider Electric cho biết, các dự án lớn được đầu tư lên đến hàng triệu đô la Mỹ cho việc sử dụng sản phẩm thông minh trong căn hộ nhằm đem đến sự tiện ích tối ưu cho khách hàng.

Trong năm 2018, Schneider Electric đã cung cấp các giải pháp nhà thông minh cho căn hộ trong các dự án lớn thuộc các chủ đầu tư như Vingroup, Novaland, Sonkim land … Tính đến nay, Schneider Electric đã cung ứng giải pháp nhà thông minh cho khoảng 7.000 căn hộ tại Việt Nam. Ông Đỗ Nguyễn Thanh Đồng, giám đốc điều hành công ty ACIS, doanh nghiệp đang tập trung vào địa bàn TP.HCM, cho rằng, bên cạnh giải pháp cho nhà ở dân dụng, cần phải tính tới tệp khách hàng là các khách sạn, đặc biệt là các khách sạn từ 4 – 5 sao trở lên.

Nếu như năm 2014, giải pháp nhà thông minh chủ yếu áp dụng ở biệt thự, căn hộ cao cấp do giá rất cao, chi

Ả N H : I S TO C K P H OTO / G E T T Y I M AG E S

QUỐC KHÁNH

phí cho giải pháp trọn gói căn hộ 2 – 3 phòng ngủ hiện nay phù hợp với khả năng chi trả của nhiều gia đình trung lưu. Mức giá của Lumi đang chào xấp xỉ 5% giá trị căn hộ 70m2 tại TP.HCM. Phân theo giá, sản phẩm của châu Âu, Mỹ loại cao cấp, giá lắp đặt cho một biệt thự có thể lên tới hai tỉ đồng trong khi đó sản phẩm của Bkav, Lumi, ACIS ở tầm chi phí 150 triệu đồng. Nhiều chủ dự án bất động sản, chủ yếu là dự án trung và cao cấp, đang triển khai giải pháp nhà thông minh.

Hai yếu tố giúp cho giải pháp ngôi nhà thông minh trở nên phổ cập hơn, theo ông Khải là công nghệ thay đổi từ có dây sang không dây. Điều này giúp cho các ngôi nhà, trong đó có nhiều nhà thiết kế đường điện âm tường, vẫn có thể triển khai được mà không phải lo việc thi công phải khoan, đục tường. Thứ hai là công nghệ IoT phát triển, nhiều doanh nghiệp tham gia sản xuất thiết bị, linh kiện nên giá thiết bị giảm.

Các doanh nghiệp tham gia thị trường cho rằng, thị trường mới ở giai đoạn “chủ đầu tư triển khai để tăng tiện ích cho người dân, chưa thể phát huy các điểm nổi trội của công nghệ do thiếu nền tảng chung (hạ tầng công nghệ, khả năng kết nối toàn hệ thống một cách xuyên suốt),” theo lời ông Khải. Ông Đồng bổ sung thêm: “Hiện tại, các giải pháp chủ yếu cung cấp tính năng điều khiển thiết bị trong nhà từ xa, chưa thật sự thông minh, nên giá trị trong cảm nhận người dùng chưa đủ lớn.”

Có nhiều nguyên nhân khiến cho thị trường chưa thể phát triển. Ở phía người dùng, với dự án, theo ông Khải,

chủ phát triển bất động sản thường không có bộ phận công nghệ chuyên sâu. Về phía giải pháp, chưa có một hãng nào cung cấp trọn vẹn tất cả các giải pháp, nên chủ đầu tư khó xác định giải pháp nào phù hợp. Ông Cơ cho rằng, do có nhiều nhà cung cấp với các sản phẩm và chất lượng, thông tin về sản phẩm, giá thành khác nhau dẫn tới khách hàng khó phân biệt và lựa chọn. Ở góc độ cung ứng dịch vụ, ông Đồng đánh giá: “Ngôi nhà thông minh là giải pháp, nên bên cạnh sản phẩm, khâu triển khai đóng vai trò quan trọng.” Từ cách tiếp cận này, ACIS tập trung triển khai trực tiếp dự án, mảng đóng góp 80% doanh thu của đơn vị này. Để tạo ra sản phẩm thông minh, có khả năng “học, nhận biết thói quen, hành vi của người dùng để gợi ý việc ra quyết định” như chia sẻ định hướng phát triển của ông Đồng, ACIS đang phát triển nền tảng mở để kết nối được nhiều thiết bị theo các chuẩn, giao thức khác nhau. Họ cũng đang phát triển các thuật toán phân tích dữ liệu để áp dụng công nghệ học máy.

Trong hình dung của ông Khải, từ các tòa nhà thông minh, khi được kết nối, sẽ tạo thành khu đô thị thông minh, rồi thành phố thông minh để từ đó có thể áp dụng những ưu điểm của công nghệ vào quản lý năng lượng, an toàn, vận hành một cách tối ưu. Một điểm quan trọng, theo ông Khải, mà hiện nay phía người sử dụng chưa thật sự chú ý là khả năng bảo mật, do giải pháp công nghệ đang xây dựng trên giao thức không dây, điện toán đám mây. “Đây cũng là điều cần phải chú ý khi lựa chọn các thiết bị, giải pháp,” ông Khải nói.

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

85

TRÒ CHUYỆN CÙNG FORBES VIỆT NAM

HAI NÚT THẮT THỊ TRƯỜNG ĐẠI DIỆN CỦA BA CÔNG TY TƯ VẤN, MÔI GIỚI BẤT ĐỘNG SẢN HÀNG ĐẦU NHẬN ĐỊNH THỊ TRƯỜNG TRẦM LẮNG VỚI HAI LÝ DO CHÍNH: TIẾN TRÌNH RÀ SOÁT THỦ TỤC PHÁP LÝ CÁC DỰ ÁN VÀ VAN TÍN DỤNG BẤT ĐỘNG SẢN ĐẢO CHIỀU. FORBES VIỆT NAM CÓ CUỘC TRAO ĐỔI VỚI BÀ DƯƠNG THÙY DUNG - GIÁM ĐỐC CẤP CAO CBRE; ÔNG STEPHEN WYATT - CEO JONES LANG LASALLE VIETNAM VÀ BÀ ĐỖ THỊ THU HẰNG - GIÁM ĐỐC BỘ PHẬN NGHIÊN CỨU & TƯ VẤN SAVILLS HÀ NỘI. FORBES VIỆT NAM

FORBES VIỆT NAM: Quý vị có thể miêu tả thị trường bất động sản tại TP.HCM và Hà Nội từ đầu năm đến nay bằng các nét chấm phá quan trọng nhất?

DƯƠNG THÙY DUNG: Thị trường căn hộ bán tại TP.HCM trầm lắng so với các năm trước. Số lượng dự án mới chào bán giảm, tuy nhiên thị trường vẫn ghi nhận tín hiệu tích cực từ sức cầu. Tổng lượng tiêu thụ trong một quý luôn cao hơn số lượng chào bán. Do nhu cầu cao và ít nguồn cung, giá chào bán trung bình tăng lên đáng kể, khoảng 15% tính theo năm. Tại thị trường Hà Nội, nguồn cung ổn định hơn nhờ các dự án lớn.

Lượng tiêu thụ ít hơn so với lượng chào bán giúp cho giá bán ổn định.

86

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

STEPHEN WYATT: Nguồn cung mới vẫn còn hạn chế và tiếp tục xu hướng giảm do quá trình phê duyệt xây dựng kéo dài và chính phủ thắt chặt thủ tục xây dựng.

Yếu tố tích cực là sức cầu vẫn cao và giá vẫn tăng trong các phân khúc sản phẩm giá thấp. Trong khi đó, phân khúc căn hộ cao cấp dự kiến nhu cầu chậm lại, đặc biệt trong bối cảnh giá bán vươn lên mặt bằng mới, khiến việc đầu tư sở hữu căn hộ cao cấp trở nên kém hấp dẫn. Đáng chú ý, trong điều kiện nguồn cung bị thắt chặt, các dự án quy mô lớn của Vinhomes đã thống trị tổng nguồn cung mới ở cả hai thành phố lớn. Ước tính nhà phát triển dự án này chiếm 62% nguồn cung trong tổng số 50.229 căn trong chín tháng của năm 2019. Cụ thể Vinhomes Gia Lâm (13.300 căn), Vinhomes Smart City (7.800 căn) tại Hà Nội và Vinhomes Grand Park tại TP.HCM (10.359 căn). ĐỖ THỊ THU HẰNG: Ở thị trường Hà Nội trong năm 2019, với thị trường căn hộ số lượng dự án mới mở bán giảm nhưng nguồn cung sơ cấp khá dồi dào, số lượng ở mức ổn định. Ở phân khúc biệt thự và nhà liền kề, nguồn cung hạn chế. Đối với thị trường TP.HCM, thị trường căn hộ đang hoạt động tốt sau sáu tháng đầu năm khá trầm lắng với nguồn cung mới và lượng giao dịch tăng mạnh trong quý 3. Thị trường biệt thự và nhà

ẢNH: COURTESY OF CBRE

liền kề hiện trầm lắng do nguồn cung mới hạn chế và đồng mua bán. Bên cạnh đó, phần lớn các dự án đang lượng hàng tồn có giá cao. Cả hai thị trường đều đang được mở bán trên thị thường có tiến độ thi công tốt và ghi nhận tác động nhất định của việc siết tín dụng và đảm bảo được thời điểm bàn giao. hoạt động rà soát cấp phép dự án. Việc các đại đô thị Bên cạnh đó người mua cũng phải am hiểu thị được triển khai và mở bán cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ trường, tránh tâm lý đám đông. Những câu chuyện sốt đến tình hình hoạt động của thị trường. giá đất nền cục bộ tại một số địa phương là lời cảnh FORBES VIỆT NAM: Theo quý vị, các yếu tố nào chi phối tỉnh cho nhà đầu tư cá nhân: những thông tin về quy thị trường bất động sản? Nhà phát triển dự án gặp khó hoạch tại một địa phương không đồng nghĩa với việc khăn gì, người mua còn cân nhắc điều gì? giá bất động sản tăng đột biến và ngay lập tức. Người DƯƠNG THÙY DUNG: Năm 2019 với tác động của việc mua cần tìm hiểu, tham khảo thông tin để đánh giá chậm cấp phép do quá trình rà soát được giá trị thực của bất động sản các dự án kéo dài làm giảm nguồn thay vì chạy theo mức giá đang được cung chào bán trên thị trường và tạo thổi phồng. điều kiện tiêu thụ lượng hàng tồn FORBES VIỆT NAM: Một xu hướng kho. Nhà phát triển dự án thận trọng nổi bật năm qua là việc nhiều nhà hơn trong việc phát triển quỹ đất phát triển dự án đổ xô về các tỉnh. mới và phát triễn sản phẩm, đồng Quý vị nhận xét tiềm năng phát triển thời tìm kiếm nguồn vốn thay thế do của các địa phương này như thế nào? thị trường tín dụng bị thắt chặt.

DƯƠNG THÙY DUNG: Xu hướng phát Trong giai đoạn ít nguồn cung triển các dự án về tỉnh là điều tất và giá tăng cao, người mua cần cân yếu. Triển vọng của phương hướng nhắc nhiều yếu tố: i) Mức giá so với này sẽ vẫn tiếp tục lạc quan trong chất lượng sản phẩm và tiềm năng vị trung và dài hạn. Tại TP.HCM trí của bất động sản trong tương lai. nguồn cung, thanh khoản và lợi tức Đồng thời so sánh với các dự án lân đối người mua, đặc biệt là mua đầu cận; ii) Năng lực của chủ đầu tư qua tư, xuống mức thấp khi đầu tư. Do các dự án đã thực hiện; iii) Pháp lý vậy, người mua tất yếu sẽ tìm đến dự án; iv) Yếu tố khác biệt: thiết kế, các thị trường mới với nhiều sự lựa DƯƠNG THÙY DUNG, tiện ích, môi trường sống, diện tích chọn sản phẩm, kèm với giá thấp giám đốc cấp cao CBRE. căn, hướng nhìn. hơn nhiều so với TP.HCM. STEPHEN WYATT: Các chủ đề được Sự phát triển nhanh về hạ tầng nói nhiều nhất trong năm qua là (1) quá trình phê duyệt kết nối với TP.HCM tạo ra động lực tăng giá lớn cho xây dựng kéo dài và thắt chặt luật Xây dựng và (2) ngân bất động sản ở tỉnh và từ đó đưa đến mức thanh khoản hàng nhà nước thắt chặt chính sách đối với mua nhà tốt cũng như khả năng sinh lời cao hơn. Các nhà phát cao cấp có thể ảnh hưởng đến thị trường bất động sản. triển bất động sản đã và đang nhìn thấy xu hướng ĐỖ THỊ THU HẰNG: Tác động toàn diện đến thị trường này và tập trung phát triển các dòng sản phẩm phù nhà ở có thể kể đến hai yếu tố chính: động thái của các hợp. Trong ngắn hạn và trung hạn, sản phẩm được ưa cơ quan quản lý như rà soát, hạn chế cấp phép cho các chuộng ở thị trường các tỉnh gần kề TP.HCM sẽ là đất dự án và siết tín dụng trong bất động sản. Tác động của nền và nhà phố/ biệt thự xây sẵn. hai yếu tố này được ghi nhận rõ rệt trong năm 2019 khi STEPHEN WYATT: Do quỹ đất khu vực nội thành còn số lượng dự án được triển khai và mở bán giảm rõ rệt. hạn chế, Hà Nội và TP.HCM dự kiến sẽ chứng kiến Đây cũng là thách thức với các đơn vị phát triển dự án. việc mở rộng ranh giới phát triển sang các khu vực xa Ngoài ra, cơ sở hạ tầng luôn là một yếu tổ có tác động hơn lần lượt là 14km và 16km từ CBD (khu thương mại không nhỏ đến thị trường nhà ở. trung tâm). Các nhà phát triển trong phân khúc giá Người mua trong năm 2019 cần đặc biệt quan tâm thấp sẽ là người tiên phong trong xu hướng này. Một đến yếu tố pháp lý của dự án. Điều này cũng đã được số điểm đến tiềm năng cho các dự án giá thấp mới bao phản ánh trong động thái của các chủ đầu tư. Ví dụ, gồm các khu vực xa trung tâm thành phố như quận 9, trong quý 3.2019, hơn 70% lượng căn hộ sơ cấp tại Bình Tân, Bình Chánh, quận 8 và 12.

TP.HCM được chào bán có đủ điều kiện được ký hợp Xu hướng của khái niệm “thành phố trong thành

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

87

phố” (City within the City), hay sự phát triển tích hợp kiến nghị sửa luật đất đai, xử lý vi phạm trong việc cấp quy mô lớn trong thị trường dân cư trở nên rõ ràng phép... Điều này dẫn tới việc một số nhà đầu tư mới trong thời gian gần đây. Vô số khu dân cư mới phát chưa vội ra quyết định đầu tư, dù họ nhận ra sự tăng triển mang tên “thành phố” như Vincity, SwanCity, trưởng tích cực của thị trường Việt Nam. Đối với các Empire City, Celadon City, Aqua City… chủ yếu nằm ở nhà đầu tư đã có thâm niên kinh doanh, họ gặp khó khu vực ngoại ô và các tỉnh lân cận. Xu hướng này dự khăn trong tìm kiếm quỹ đất sạch tại các thành phố lớn kiến sẽ tiếp tục trong ba năm tới. Khối lượng sản phẩm như TP.HCM, buộc họ phải mở rộng khu vực tìm kiếm từ các dự án quy mô lớn tích hợp sẽ chiếm 50-80% tổng ra các tỉnh, thành lân cận như Bình Dương, Đồng Nai số căn hộ ra mắt trong tương lai tại TP.HCM trong giai và Long An. đoạn từ quý 4.2019 tới năm 2022.

STEPHEN WYATT: 7% trong nguồn cung ra mắt trong ĐỖ THỊ THU HẰNG: Nhìn chung đây là một tin vui và chín tháng của năm 2019 đến từ các nhà phát triển nước là động thái phát triển tích cực của thị trường. Thị ngoài hoặc các công ty liên doanh có cổ đông chính là trường bất động sản ở tỉnh trước đây được phát triển các nhà đầu tư nước ngoài. Tất cả đều nhắm đến phân khá thô sơ theo mô hình hạ tầng kèm đất nền, thiếu khúc cao cấp (Premium) và sang trọng (Luxury), với những sản phẩm chất lượng và bài bản. Tuy vậy, gần một số cái tên đáng chú ý như: Phú Mỹ Hưng, Kepple đây các chủ đầu tư lớn và uy tín trong nước đã mở rộng Land, Gamuda Land và Alpha King. Bên cạnh đó, hầu phát triển ra các khu vực này, đem lại cho thị trường hết các công ty này hoạt động được một thời gian và đạt tỉnh những sản phẩm mới, có sự đầu tư hơn vừa phục được danh tiếng tốt tại thị trường Việt Nam. vụ nhu cầu để ở và cho thuê/ kinh doanh của khách Vẫn còn khá khó khăn cho các nhà phát triển nước hàng tại địa phương. Dựa trên kinh nghiệm, chủ đầu tư ngoài, đặc biệt trong tìm kiếm các quỹ đất sẵn có. Cách cũng có sự điều chỉnh định hướng phát triển sản phẩm tiếp cận phổ biến nhất: một số nhà phát triển nước với từng địa phương. Đây là hướng đi hiệu quả, khai ngoài tham gia thành công vào thị trường nhà ở thông thác được nguồn cầu chưa được tận dụng và nguồn tiền qua chiến lược hợp tác với một công ty địa phương, nhàn rỗi trong dân ở các tỉnh. Các địa phương này tuy để tiếp cận đất đai với mức giá hợp lý. Vốn nước ngoài quy mô thị trường nhỏ, nhưng tốc độ và tỉ lệ hấp thụ có từ quỹ đầu tư (cả trong nước và ngoài nước) đổ vào thể rất tốt, biên lợi nhuận tiềm năng có thể cao hơn các thị trường địa phương cũng là một xu hướng khác mà thị trường đã phát triển như Hà Nội chúng ta đã thấy gần đây. và TP.HCM. ĐỖ THỊ THU HẰNG: Đối với các chủ FORBES VIỆT NAM: Nhà đầu tư đầu tư nước ngoài đã có mặt tại Việt nước ngoài hoạt động ra sao trong Nam, 2019 là một năm hoạt động ổn năm qua? định. Sản phẩm nhà ở của các chủ DƯƠNG THÙY DUNG: Chúng tôi đầu tư nước ngoài luôn được đánh nhận thấy hoạt động đầu tư của các giá cao vì chất lượng sản phẩm tốt, nhà đầu tư nước ngoài từ năm 2015 thiết kế và phát triển bài bản. Các đến nay sôi động hơn. Một phần sản phẩm này thu hút cả người mua quan trọng trong việc tăng sức hấp trong nước và nước ngoài vì danh dẫn đối với các nhà đầu tư nước tiếng và uy tín. ngoài là nỗ lực tăng tính minh bạch Mặt khác, nhiều nhà đầu tư nước của thị trường và khung pháp lý ngoài khác cũng đang bày tỏ mối cũng cởi mở hơn với các nhà đầu tư quan tâm rất lớn đến thị trường nhà ở nước ngoài. Thị trường nhận được Việt Nam, muốn gia nhập thị trường, sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư trong đó có thể kể đến các nhà đầu tư nước ngoài, chủ yếu từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore.

Hàn Quốc, Singapore, Hong Kong, Trong bối cảnh phát triển dự án Trung Quốc. tại TP.HCM trở nên khó khăn, thị Năm 2019, các nhà đầu tư nước trường Hà Nội đang có sức hút nhất ĐỖ THỊ THU HẰNG, giám đốc bộ phận ngoài đặc biệt quan tâm diễn biến định, đem đến cơ hội đa dạng hóa Nghiên cứu & Tư vấn Savills Hà Nội. về việc xử lý dự án chậm triển khai, danh mục cho nhà đầu tư nước ngoài.

88

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

Ả N H : C O U R T E S Y O F S AV I L L S

TRÒ CHUYỆN CÙNG FORBES VIỆT NAM

ẢNH: COURTESY OF JLL

FORBES VIỆT NAM: Theo quý vị, xu FORBES VIỆT NAM: Có nhiều lo ngại hướng giá và nguồn cung bất động về thị trường suy giảm sâu hơn khi đà sản dân dụng sẽ diễn biến ra sao tăng trưởng đã chững lại. Quý vị nghĩ trong năm 2020? sao về lo ngại này trong 24 tháng tới?

DƯƠNG THÙY DUNG: Nguồn cung DƯƠNG THÙY DUNG: Quan ngại về mới căn hộ chung cư tại TP.HCM thị trường suy giảm có thể thấy tại trong năm 2019 ước tính khoảng thị trường TP.HCM và câu chuyện 28 ngàn căn, thấp hơn so với con số chủ yếu tập trung vào nguồn cung trung bình 33 ngàn căn/năm giai giảm sút. Tuy vậy, nếu nhìn vào mức đoạn 2015 – 2018. Nguyên nhân chủ tiêu thụ trên thị trường trong chín yếu đến từ việc trì hoãn tiến độ giải tháng qua là gần 24 ngàn căn, cao quyết pháp lý của dự án. Trong năm hơn con số 21 ngàn căn chào bán mới 2020, chúng tôi dự báo nguồn cung trên thị trường, dẫu giá sơ cấp trung mới sẽ đạt khoảng 35 – 36 ngàn căn. bình vẫn tăng trên 10% so với cùng Giá bán trên thị trường thứ cấp tiếp kỳ năm ngoái, chúng tôi nhận thấy tục duy trì mức tăng 5 – 10%/năm, sức mua từ thị trường vẫn tốt, không STEPHEN WYATT, tùy theo phân khúc và tùy theo có dấu hiệu suy giảm. Thậm chí ở CEO Jones Lang LaSalle Vietnam. khu vực. Nếu so sánh với mức tăng những dự án chưa mở bán trong năm trung bình 7%/năm trong vài năm 2019, số lượng đặt chỗ đạt mức trên vừa qua thì đây là tín hiệu tốt.

90%. Nguồn cung mới hạn chế có thể giúp chủ đầu tư Tại thị trường Hà Nội, giai đoạn 2019 – 2020 nguồn tổ chức các sự kiện triển lãm bán hàng để tiêu thụ hàng cung chủ yếu từ những dự án quy mô lớn của các chủ tồn kho, đồng thời giới thiệu các sản phẩm mới và các đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh. Qua số liệu thống quỹ đất tiềm năng trong tương lai. Với các hoạt động kê, chúng tôi thấy thị trường sẽ đón nhận thêm 42 – 43 tích cực này từ các chủ đầu tư, thị trường được kỳ vọng ngàn căn hộ chung cư mới, cao hơn mức 34 ngàn căn so sẽ sôi động hơn trong các quý tiếp theo. với giai đoạn 2015 – 2018. Giá bán trung bình trên thị STEPHEN WYATT: Nguồn cung thắt chặt có khả năng trường thứ cấp tăng vào khoảng 5% trong năm 2020. không thay đổi trong 24 tháng tới kể từ khi quá trình Mặc dù những sản phẩm mới ở khu vực xa trung tâm phê duyệt xây dựng kéo dài và thực thi nghiêm ngặt thành phố, tuy nhiên việc chủ đầu tư tập trung phát luật Xây dựng không có dấu hiệu giảm. triển chất lượng/nâng cấp sản phẩm sẽ làm mức giá sản Nhu cầu sẽ đi cùng với nguồn cung, đặc biệt là ở phẩm mới không kém phần hấp dẫn so với sản phẩm phân khúc giá rẻ. Tâm lý đầu tư dường như chậm lại hiện hữu. do tín dụng thắt chặt vào lĩnh vực bất động sản. Người STEPHEN WYATT: Chúng tôi cho rằng giá phân khúc mua, chủ sở hữu sẽ thận trọng hơn về tình trạng pháp sản phẩm cao cấp sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. lý của dự án so với các năm trước.

Nhưng trung hạn sẽ bị chậm lại dưới áp lực nguồn cung, ĐỖ THỊ THU HẰNG: Đà tăng trưởng của thị trường nhà sức cầu dự kiến sẽ chững lại sau một thời gian tăng ở đúng là đang chững lại, tuy vậy việc e ngại thị trường trưởng mạnh và dưới áp lực thắt chặt tín dụng bất động giảm sâu trong thời gian tới không quá đáng lo. Thị sản. Trong phân khúc thấp, giá bán sẽ có xu hướng tăng trường bất động sản Việt Nam hiện đang rất nhạy với lên, kết quả của các dự án tốt đang triển khai. những vấn đề về chính sách pháp luật và môi trường. ĐỖ THỊ THU HẰNG: Nguồn cung mới bất động sản nhà ở Trong bối cảnh tình hình kinh tế khả quan, trong đó trong năm 2020 sẽ có xu hướng ít hơn so với năm 2019 thị trường bất động sản là một cấu phần không nhỏ thu trong bối cảnh hàng tồn vẫn còn, tín dụng bất động sản hút sự quan tâm của tất cả mọi người, các cơ quan nhà bị kiểm soát. Xu hướng giá sẽ có diễn biến tùy từng phân nước sẽ có sự giám sát và điều chỉnh để tránh những khúc. Giá căn hộ hạng C hiện đang có dấu hiệu sẽ tăng. diễn biến bất ổn hoặc suy giảm đáng kể. Các chủ đầu tư Căn hộ hạng A cũng nhiều khả năng sẽ tăng. Trong bối hiện nay cũng đang có sự thận trọng hơn về hồ sơ pháp cảnh quỹ đất tại những vị trí đẹp hạn chế, các chủ đầu lý của dự án và trong chiến lược bán hàng. Vì vậy, thị tư sẽ hướng đến việc phát triển các sản phẩm có chất trường có thể chững lại nhưng khó có thể có diễn biến lượng ngày càng cao hơn. giảm sâu trong thời gian tới.

THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

|

89

BẤT ĐỘNG SẢN

Nam đảo Ngọc: “Miền đất hứa” sinh lời Với yêu cầu đưa Phú Quốc thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, giải trí độc đáo mang đẳng cấp quốc tế mà Thủ tướng Chính phủ đã đề ra, khu vực phía Nam đảo Ngọc đang đứng trước cơ hội lớn về tiềm năng tăng trưởng đột phá.

Ngoài cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thị trường Nam đảo Ngọc đang ngày càng “nóng” hơn bởi các sản phẩm BĐS hấp dẫn của những chủ đầu tư uy tín.

TỰ GIỚI THIỆU

“MIỀN ĐẤT HỨA” SINH LỜI

THỊ TRƯỜNG BĐS NAM ĐẢO NGỌC TĂNG SỨC NÓNG Thông tin từ Sở Du lịch tỉnh Kiên Giang, 8 tháng đầu năm 2019, Phú Quốc đón 3,441 triệu lượt khách, tăng 36,3% so cùng kỳ; trong đó khách quốc tế chiếm 496.500 lượt, tăng 31,3% so cùng kỳ; mang về doanh thu 5.250 tỉ đồng, tăng 93% so cùng kỳ năm ngoái. Những con số trên cho thấy sự đầu tư đồng bộ bài bản từ hạ tầng đến các cơ sở lưu trú đẳng cấp đã tác động hiện hữu đến sự tăng trưởng của du lịch Phú Quốc. Theo nhận định của nhiều nhà phân tích và giới chuyên gia, du lịch Phú Quốc sẽ còn bứt tốc hơn nữa trong tương lai.

Sau thông tin tạm hoãn thông qua Luật Đặc khu, thị trường đã có sự điều chỉnh, thanh lọc những nhà đầu tư lướt sóng, chỉ để lại nhà đầu tư quan tâm đến các sản phẩm thật sự chất lượng, được quy hoạch bài bản từ chủ đầu tư uy tín. Thị trường BĐS Phú Quốc vì thế càng nhận được sự chú ý và gia tăng niềm tin của giới đầu tư địa ốc bởi tính bền vững và an toàn của sản phẩm đầu tư.

Theo ông Bùi Ngọc Cảnh, chuyên gia tư vấn Kênh thông tin BĐS Phú Quốc, với quy hoạch đã được phê duyệt, Phú Quốc sẽ trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng chất lượng cao của khu vực và thế giới. Bởi với sức bật hiện tại, Phú Quốc vẫn sẽ tiếp tục là thị trường khai mở những cơ hội đầu tư vàng. Đáng chú ý, các dự án BĐS tại Nam đảo đang nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư và khách hàng. Đặc biệt, sự xuất hiện của dự án khu đô thị đảo đầu tiên tại Phú Quốc – Sun Grand City New An Thoi- được xem như mảnh ghép hoàn thiện hệ sinh thái tỉ đô của tập đoàn Sun Group, đem đến cho thị trường một làn gió mới, là lời giải cho bài toán an cư lâu dài và đầu tư lợi nhuận bền vững. Ngay trong sự kiện ra mắt, 95% quỹ căn nhà phố Sun Grand City New An Thoi đã được giới đầu tư nhanh chóng ghi tên sở hữu.

Là dự án khu đô thị đảo đầu tiên ở Phú Quốc, Sun Grand City New An Thoi đón cơ hội nơi đây trở thành “thành phố biển đảo” đầu tiên ở Việt Nam. Với vị trí đắc địa ngay “cửa ngõ” dẫn vào “bến cảng phồn hoa” Sun Premier Village Primavera và tổ hợp giải trí Sun World Hon Thom Natural Park ở Hòn Thơm, Sun Grand City New An Thoi được ví như "cổng chào" của Nam Phú Quốc, đón đầu lượng khách du lịch khi ghé thăm Nam đảo. Được quy hoạch trên diện tích 35ha, các căn nhà phố Sun Grand City New An Thoi đáp ứng nhu cầu vừa ở vừa kinh doanh, cho thuê lý tưởng với diện tích đất trung bình mỗi căn từ 100m2 đến 250m2, mặt tiền lên tới 8m được thiết kế với vách kính trong suốt, tối ưu lợi thế mặt tiền kinh doanh. Sun Grand City New An Thoi không chỉ phù hợp làm mini hotel, spa để phục vụ cư dân, khách du lịch mà còn là nơi kinh doanh sản vật địa phương, đồ thủ công mỹ nghệ tinh xảo mang dấu ấn truyền thống. Đây chính là điều còn thiếu trong hành trình trải nghiệm Nam đảo của khách du lịch, đặc biệt là khách phương Tây – đối tượng sẵn sàng “bạo chi” cho các sản phẩm truyền thống địa phương.

Trong lịch sử phát triển của đảo Ngọc, đây là lần đầu tiên xuất hiện một khu đô thị kiểu mẫu với sự đầu tư lớn về thiết kế, quy hoạch kiến trúc, không gian cảnh quan, hạ tầng tiện ích… mang đậm dấu ấn Địa Trung Hải đầy màu sắc. Bởi vậy, Sun Grand City New An Thoi được kỳ vọng là nơi mà du khách đến Nam Phú Quốc nhất định phải ghé thăm để thưởng ngoạn, tận hưởng mọi dịch vụ, mua sắm sản vật địa phương. Với lợi thế sở hữu lượng khách dồi dào từ nhiều nguồn: cư dân tại đô thị, cư dân Phú Quốc, khách du lịch tại Nam đảo nói riêng và Phú Quốc nói chung, chưa có địa điểm nào mà việc kinh doanh lại có thể mang đến cơ hội sinh lời bền vững như tại Sun Grand City New An Thoi.

Hơn thế nữa, là một trong những dự án ít ỏi có thời gian sở hữu quyền sử dụng đất lâu dài tại Phú Quốc, Sun Grand City New An Thoi là sự đảm bảo cho một cuộc sống viên mãn tại 1 khu đô thị kiểu mẫu với hạ tầng đồng bộ, tiện ích phong phú, an ninh đảm bảo.

FORBES ASIA

NỮ DOANH NHÂN

QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á BIÊN TẬP: RANA WEHBE

PHÓNG VIÊN: PAMELA AMBLER, AMBIKA BEHAL, GRACE CHUNG, JOE COCHRANE, SUNSHINE LICHAUCO DE LEON, JANE HO, NAAZNEEN KARMALI, PUDJI LESTARI, SUZANNE NAM, LAN ANH NGUYEN, JIHYUN PARK, ANURADHA RAGHUNATHAN, JAMES SIMMS VÀ YUE WANG.

92 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

JAELLE ANG,

39 Đồng sáng lập kiêm CEO, The Great Room SINGAPORE

Ang là đồng sáng lập và CEO của công ty điều hành không gian làm việc chung cao cấp The Great Room. Công ty này vừa khai trương địa điểm thứ sáu tại Raffles Hotel của Singapore, sau khi mở rộng sang Bangkok vào năm ngoái và Hong Kong vào đầu năm nay. Thay vì cho thuê địa điểm giống như cách làm của đa số công ty kinh doanh không gian làm việc chung, cô áp dụng hình thức chia sẻ lợi nhuận với chủ đất.

Mô hình kinh doanh tại khách sạn Raffles cũng theo cách làm đó, chia sẻ lợi nhuận với đơn vị sở hữu khách sạn, công ty Katara Hospitality có trụ sở tại Qatar. Sau khi tự cấp vốn ban đầu cho công ty của mình, Ang đã gọi được 40 triệu đô la Singapore (29 triệu đô la Mỹ), trong đó bao gồm 5,5 triệu đô la Singapore từ một nhóm đầu tư do C31 Ventures, đơn vị đầu tư mạo hiểm thuộc CapitaLand dẫn đầu. Jaelle Ang, chuyên viên ngân hàng chuyển sang mảng phát triển bất động sản, cũng là thành viên hội đồng quản trị của công ty đã niêm yết trên thị trường Bangkok, Country Group Development. —Pamela Ambler

C O U R T E S Y T H E G R E AT R O O M

F

orbes Asia công bố danh sách Những nữ doanh nhân quyền lực 2019 với nhiều điểm khác lạ. Năm 2012, lần đầu tiên Forbes Asia giới thiệu danh sách 50 lãnh đạo doanh nghiệp xuất sắc đang tạo ra thay đổi trong những ngành nghề và khu vực của họ. Kể từ đó, danh sách đã trải qua nhiều lần thay đổi: năm 2013, danh sách được đổi tên thành “Women In The Mix”, năm 2018 là danh sách “25 doanh nhân đang lên” - lần nữa tập trung vào các gương mặt nữ doanh nhân mới nổi. Đây là những thay đổi cần thiết để phản ánh sự trỗi dậy của thế hệ các doanh nhân tự lập, đặc biệt là trong các lĩnh vực như công nghệ và bán lẻ.

Danh sách năm nay sử dụng lại tên ban đầu nhưng có sự thay đổi trong phương thức trình bày. Mục tiêu của danh sách này vẫn là tôn vinh những nữ doanh nhân trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đang điều hành các doanh nghiệp có doanh thu lớn hoặc những nữ doanh nhân thành lập các công ty khởi nghiệp được định giá hơn 200 triệu đô la Mỹ (riêng công ty Grab do Tan Hooi Ling đồng sáng lập có mức định giá 14 tỉ đô la Mỹ). Tuy nhiên, chúng tôi giới hạn danh sách ở con số 25, và không đưa vào những gương mặt đã xuất hiện trong các danh sách của những năm trước.

Với 25 gương mặt mới xuất hiện mỗi năm, chúng tôi hi vọng sẽ có thể mở rộng cộng đồng nữ doanh nhân, những phụ nữ đang phá vỡ những rào cản và giữ vai trò quan trọng trong định hình thị trường kinh doanh của khu vực châu Á những thập niên tiếp theo.

Họ chính là nguồn cảm hứng hành động cho tất cả mọi người.

ANITA DONGRE,

55 Giám đốc sáng tạo, House of Anita Dongre ẤN ĐỘ

Dongre khởi đầu đế chế thời trang mang tên mình cùng với em gái Meena Sehra vào năm 1995, chỉ với hai chiếc máy may trong căn hộ của bà tại Mumbai. Hiện nay, House of Anita Dongre có 272 cửa hàng từ Mauritius đến Manhattan, với hàng loạt các sản phẩm đa dạng, từ trang phục cưới (Anita Dongre) cho đến đồ may sẵn mang tính bền vững (Grassroot). Dongre có sức lôi cuốn đối với các khách hàng nổi tiếng như nữ công tước xứ Cambridge Kate Middleton và đệ nhất phu nhân Canada Sophie Gregoire Trudeau. Dongre cũng thu hút được nhà đầu tư tên tuổi lớn là công ty General Atlantic có trụ sở tại New York, nắm giữ 40% cổ phần.

—Naazneen Karmali

TAN HOOI LING, 35

Đồng sáng lập và COO, Grab

D O N G R E : M E X Y X AV I E R / F O R B E S I N D I A , TA N : O R E H U I Y I N G / B LO O M B E R G

MALAYSIA

Tan là đồng sáng lập “siêu kỳ lân” đầu tiên của châu Á, siêu ứng dụng Grab. Người phụ nữ 35 tuổi với tấm bằng MBA của ĐH Harvard đã cùng Anthony Tan dẫn dắt công ty gọi vốn hơn chín tỉ đô la Mỹ kể từ khi thành lập vào năm 2012.

Gần một nửa con số đó được huy động vào tháng ba, thời điểm công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Singapore này gọi vốn được 4,5 tỉ đô la Mỹ ở vòng gọi vốn do Vision Fund của SoftBank, Alibaba, Microsoft và 26 nhà đầu tư khác dẫn đầu. Họ hi vọng sẽ huy động được hai tỉ đô la Mỹ tại vòng gọi vốn series B trước cuối năm nay.

Trong vai trò giám đốc vận hành, Tan tập trung vào phát triển thị phần của Grab tại tám quốc gia và 336 thành phố. Tháng 3.2018, Grab mua lại mảng hoạt động tại khu vực Đông Nam Á của Uber theo thỏa thuận trị giá hàng tỉ đô la Mỹ, thông tin do công ty Uber có trụ sở tại San Francisco cung cấp. Theo thỏa thuận này, những người sáng lập để Uber nắm giữ 27,5% cổ phần và CEO Dara Khosrowshahi của Uber trở thành thành viên ban quản trị. Thương vụ mua lại này, cùng nỗ lực mở rộng của Grab, đã giúp tăng thị phần của công ty tại Indonesia - thị trường lớn nhất tại Đông Nam Á - trên 60% (tính theo số chuyến xe) vào giữa năm 2018, so với con số 30% của năm 2017, theo thông tin của công ty ABI Research có trụ sở tại New York. —Pamela Ambler THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 93

NỮ DOANH NHÂN QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á

ANNA FANG, 37

DIAN SISWARINI, 51

CEO, ZhenFund

Chủ tịch điều hành, XL Axiata

TRUNG QUỐC

INDONESIA

Từ năm 2015, Siswarini là người phụ nữ đầu tiên điều hành công ty viễn thông lớn đã niêm yết của Indonesia, XL Axiata, sau 20 năm phấn đấu trong lĩnh vực do nam giới thống trị. Một trong những công việc đầu tiên của bà Dian Siswarini là kỹ sư hệ thống, bà đã phải leo lên những tháp thang cao 50m để làm việc. Sau đó bà rèn luyện phát triển kỹ năng và trở thành chuyên gia trong quản lý doanh nghiệp kỹ thuật số. Phương pháp của bà, với tên gọi 3R, viết tắt của ba cụm từ revamping (sửa chữa), rise (nổi dậy) và reinvent (tái sáng tạo) đã chuyển đổi cốt lõi kinh doanh của XL Axiata. Dưới sự lãnh đạo của Siswarini, công ty đã bán những bộ phận viễn thông không quan trọng và giúp khách hàng tiếp cận với những dịch vụ thông tin có giá cả hợp lý. Điều này giúp tăng thị phần công ty lên gần 18% vào năm 2018 từ con số 10% vào năm 2016, tăng chỉ số Ebitda của XL Axiata 5%, lên 601 triệu đô la Mỹ trong cùng thời gian. Người mẹ của ba con nhỏ tin rằng các chính sách giáo dục cần được thay đổi để khuyến khích thêm nhiều phụ nữ theo đuổi con đường sự nghiệp trong ngành công nghệ.

—Pudji Lestari

Khi nhắc đến các nguồn vốn đầu tư mạo hiểm trong giai đoạn ban đầu ở Trung Quốc, tầm ảnh hưởng của Fang, CEO của công ty đầu tư mạo hiểm Trung Quốc ZhenFund, là rất lớn. ZhenFund đã hỗ trợ hơn 700 công ty khởi nghiệp, bao gồm các kỳ lân như AI Yitu Technology, công ty giáo dục online VIPKid và ứng dụng thương mại điện tử Xiaohongshu.

Tốt nghiệp cả hai trường ĐH Columbia và Stanford, Fang khởi nghiệp với vị trí chuyên viên đầu tư mảng bán lẻ và tiêu dùng tại JP Morgan ở New York. Thành công khi vận hành ZhenFund, một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu lớn nhất Trung Quốc đã giúp Anna Fang vào danh sách Midas của Forbes, trở thành một trong những nhà đầu tư mạo hiểm thành công nhất thế giới cùng với Neil Shen của Sequoia Capital Trung Quốc, Bill Gurley của Benchmark và Bob Xu - nhà sáng lập của ZhenFund. —Yue Wang

ROONGCHAT BOONYARAT, 34

CEO, Malee Group THÁ I L A N

Năm 2011, Roongchat bắt đầu làm việc tại công ty kinh doanh nước trái cây và trái cây đóng hộp của gia đình và được bổ nhiệm làm giám đốc vận hành vào năm 2016. Năm ngoái, cô tiếp nhận vị trí CEO từ cha mình Chatchai suốt một năm đầy thử thách của Malee: do nhu cầu về nước trái cây giảm sút và đồng baht tăng giá, lần đầu tiên trong vòng mười năm, công ty niêm yết có thâm niên 41 năm báo cáo thua lỗ. Từ khi tham gia doanh nghiệp gia đình, Roongchat đã nỗ lực gia tăng các mặt hàng của công ty, mạo hiểm kinh doanh nước trái cây ép lạnh, mở rộng sang lĩnh vực chăm sóc tóc và làm đẹp, kem đánh răng. Đồng thời, cô cũng là người thiết lập các liên doanh giúp Malee tiến vào các thị trường mới như Indonesia và Philippines.

Malee cũng đã chi ra 11 triệu đô la Mỹ để sở hữu lượng lớn cổ phần trong công ty thực phẩm an toàn Long Quân của Việt Nam, dự kiến sẽ tăng gấp đôi năng lực sản xuất của Malee.

—Suzanne Nam 94 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

AKIKO NAKA,

34 Sáng lập và CEO, Wantedly

FA N G : J U S T I N C H I N / B LO O M B E R G , R O O N G C H AT: C O U R T E S Y O F M A L E E , S I S WA R I N I : C O U R T E S Y O F X L A X I ATA ; A K I KO : A K I O KO N / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S ; L I N H L U O N G T H A I / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S

NHẬT BẢN

Sau khi theo đuổi con đường sự nghiệp “thông thường” - học tại ĐH Kyoto nổi tiếng của Nhật Bản, làm việc tại Goldman Sachs và Facebook - Naka trở thành CEO của trang tìm kiếm việc làm do cô sáng lập, Wantedly, phát triển một phương thức “khác thường” nhằm kết nối các nhà tuyển dụng và những người tìm việc.

Công việc được đăng trên trang web Wantedly và ứng dụng Wantedly Visit không đưa ra thông tin về tiền lương hoặc lợi ích, chỉ có phần mô tả công việc và triết lý của công ty. Những người tìm việc sẽ lựa chọn công việc qua thông tin đó và, nếu công ty đồng ý, họ sẽ được đưa vào danh sách: không phải cho một cuộc phỏng vấn chính thức, mà là một chuyến ghé thăm bình thường để họ có thể tìm hiểu công ty và ngược lại. “Không kết hôn trước, mà sẽ là hẹn hò trước

để tìm hiểu nhau,” Naka cho biết. “Mất khoảng hai năm để Wantedly được chấp nhận ở Nhật Bản, nhưng giờ đây phương thức này đã trở thành một tiêu chuẩn tuyển dụng thực sự.”

Wantedly xuất hiện vào thời điểm thuận lợi: việc lực lượng lao động Nhật Bản dần thu hẹp đã tạo nên thị trường lao động chặt chẽ nhất trong nhiều thập kỷ, là vận may cho các công ty chuyên về tìm kiếm việc làm và tuyển dụng. Theo viện nghiên cứu Yano ở Tokyo, ngành công nghiệp tuyển dụng sẽ mở rộng thêm 27%, lên 500 tỉ yen (4,7 tỉ đô la Mỹ) trong ba năm tới. Trong khi LinkedIn vẫn thống trị thị trường kết nối nghề nghiệp trên toàn cầu, thì Wantedly, mặc dù vẫn còn ở Nhật Bản, đã thu hút được khoảng hai triệu người dùng trong khoảng thời gian ngắn.

Tính từ thời điểm niêm yết trên sàn giao dịch Mothers của thị trường chứng khoán Tokyo dành cho các công ty khởi nghiệp vào cuối năm 2017, giá cổ phiếu của Wantedly đã tăng gấp ba lần, giúp công ty được định giá 29 tỉ yen (269 triệu đô la Mỹ). Các cổ đông lớn của công ty gồm có công ty quảng cáo và trò chơi trên mạng CyberAgent cùng với Shogo Kawada, người đồng sáng lập công ty game khổng lồ DeNa của Nhật Bản - cả hai cổ đông này sở hữu ít hơn 10%. Naka nắm giữ 71% cổ phần của công ty, trị giá khoảng 189 triệu đô la Mỹ.

Hành trình khởi nghiệp của cô bắt đầu vào năm 2005: khi đang học tại ĐH Kyoto, Naka đã đọc một cuốn sách về CyberAgent và nhờ đó nảy sinh ý tưởng ra mắt một tờ báo nội bộ miễn phí, bán không gian quảng cáo cho các cửa hàng và nhà hàng quanh trường. Sau khi lấy bằng kinh tế năm 2008, cô gia nhập Goldman Sachs tại Tokyo và bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư tổ chức. Không thấy hứng thú với nghề nghiệp tiềm năng trong ngành tài chính, cô rời ngân hàng sau chưa đầy hai năm và thử sức mình với việc viết truyện tranh. Tiếp đó, Naka gia nhập Facebook vào giữa năm 2010 nhưng quyết định rời đi khoảng sáu tháng sau đó để thành lập Wantedly.

Các công ty chi từ 40 ngàn đến 200 ngàn yen (1.856 đô la Mỹ) mỗi tháng để đăng công việc trên trang web hoặc ứng dụng của Wantedly; các cá nhân thì có thể sử dụng dịch vụ miễn phí. Wantedly hiện có lượng khách hàng bao gồm 35 ngàn công ty Nhật Bản, trong đó có cả Nissan và Sony. Wantedly đã mở rộng sang Hong Kong và Singapore. Đồng thời công ty này cũng đang vận hành một ứng dụng quản lý danh bạ và quét danh thiếp mang tên Wantedly People.

Tinh thần dám nghĩ dám làm của Naka định hình quan điểm của cô về phụ nữ ở nơi làm việc. “Tôi thường từ chối những cuộc phỏng vấn xoáy sâu vào góc nhìn của phụ nữ,” Naka cho biết. “Tôi không thực sự suy nghĩ về việc trở thành một người phụ nữ, và đó không phải là một vấn đề trong sự nghiệp của tôi.” —James Simms

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO, 49

Sáng lập và CEO, Vietjet VI Ệ T N A M

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo đã làm nên lịch sử trong ngành hàng không, nơi nam giới thường chiếm ưu thế khi trở thành người phụ nữ duy nhất xây dựng và lãnh đạo hãng hàng không thương mại lớn của riêng mình.

Vietjet Air được thành lập năm 2007, hiện đã vượt qua Vietnam Airlines về số lượng hành khách. Ban đầu chỉ có các đường bay nội địa, Vietjet Air đã nhanh chóng đẩy số điểm đến trong nước và quốc tế lên 120. “Chiến lược của chúng tôi là bành trướng sang những thị trường khu vực trong bán kính 2.500km để có thể cung cấp dịch vụ cho một nửa dân số thế giới,” bà Thảo nói.

Thành công với Vietjet Air đã giúp bà Thảo trở thành một nữ doanh nhân giàu có. Bà trở thành nữ tỉ phú tự thân đầu tiên của Việt Nam, với giá trị tài sản lên tới 2,5 tỉ đô la Mỹ, đồng thời ghi tên mình vào danh sách những phụ nữ tự xây dựng khối tài sản của mình giàu có nhất Đông Nam Á. —Nguyễn Lan Anh THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 95

NỮ DOANH NHÂN QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á

KIM SEUL AH,

JOANNE CHOW,

36 Sáng lập và CEO, Market Kurly

38 Chiến lược gia trưởng và chuyên viên xúc tiến, Aussco

HÀ N Q UỐC

HONG KONG

Kim từ bỏ công việc tư vấn quản lý để khai thác thị trường thương mại điện tử của Hàn Quốc. Tính từ thời điểm nền tảng giao hàng tạp hóa Market Kurly của cô ra mắt năm 2015, doanh số của công ty có trụ sở tại Hàn Quốc này đã tăng gấp 50 lần, lên 156 tỉ won (140 triệu đô la Mỹ). Được kênh truyền thông bản địa quảng cáo là ứng dụng cần thiết cho các bà mẹ đã và đang phát triển bản thân theo hướng năng động độc lập hơn, hiện nay Market Kurly có hơn hai triệu thuê bao đăng ký, tương đương 1/5 dân số của Seoul. Một trong những tính năng phổ biến nhất của ứng dụng này là dịch vụ giao hàng vào sáng sớm, hàng hóa được giao trước 7 giờ sáng cho các đơn hàng đặt trước 11 giờ khuya. Nhu cầu gia tăng cực kỳ nhanh và hiện nay công ty có khoảng 30 ngàn - 40 ngàn đơn hàng mỗi ngày. Kim lấy bằng cử nhân ngành khoa học chính trị của trường Wellesley College ở Massachusetts, sau đó làm việc cho Goldman Sachs, McKinsey, Temasek và Bain. Cô đưa ra lời khuyên cho những nữ lãnh đạo doanh nghiệp như sau: “Hãy ước mơ lớn nhưng làm từng việc nhỏ!”” —Jihyun Park

Chow tạo sự thay đổi cho doanh nghiệp dệt may Aussco có thâm niên 58 năm của gia đình cô bằng cách mở rộng sang lĩnh vực trang trí nội thất và lối sống, đồng thời nâng cấp công nghệ của công ty. Ngay sau khi tiếp quản công việc kinh doanh từ gần một thập kỷ trước, Chow và anh trai cô, CEO Jackson Chow, đã thành lập bộ phận R&D và đơn vị tư vấn tập trung vào đổi mới dệt may mang tên InDHouse.

“Chúng tôi đã cố gắng hết sức để phát triển doanh nghiệp sản xuất bất chấp thực tế là ngành sản xuất đang suy giảm,” cô cho biết. Đơn vị này tư vấn cho khách hàng về nghiên cứu, thiết kế và lấy mẫu.

Chow cho biết, khách hàng của InDHouse có cả Adidas và Ted Baker. Đồng thời, cô cũng là người điều hành đơn vị bán lẻ và phân phối của Aussco, A Matter of Design. Đơn vị này sở hữu nhượng quyền thương mại của hãng bán lẻ BoConcept tại Hong Kong và Tom Dixon tại Trung Quốc đại lục. Đồng thời họ cũng làm công việc tư vấn về doanh số, tiếp thị và logistics cho các nhà thiết kế nội thất, kiến trúc sư và các nhà phát triển bất động sản.

—Pamela Ambler

NINA D. AGUAS,

66 Chủ tịch điều hành, công ty Insular Life Assurance Sau 30 năm nắm giữ những vị trí quản lý cấp cao tại các tập đoàn quốc tế lớn ở châu Á, Úc và Bắc Mỹ như ANZ và Citigroup, Aguas đã tiếp quản vị trí chủ tịch điều hành tại công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên của Philippines vào năm ngoái. Thách thức hàng đầu của bà là biến bảo hiểm nhân thọ trở thành loại hình bảo hiểm phổ biến tại một đất nước chỉ có 40% dân số mua loại hình bảo hiểm này. “Chính sách bảo hiểm nhân thọ là một trong những món quà đáng giá nhất mà một người có thể tặng cho gia đình và người mình yêu thương,” Aguas chia sẻ.

Dưới sự dẫn dắt của bà, công ty bảo hiểm nhân thọ với thâm niên 109 năm đã báo cáo thu nhập từ bảo hiểm của họ tăng 18% trong năm 2018, lên đến 14 tỉ peso (267 triệu đô la Mỹ). Hồi tháng ba, Aguas hợp tác với ngân hàng Thế giới, điều hành một chương trình mang tên InLife Sheroes với mục tiêu giáo dục cho phụ nữ Philippines những vấn đề về tài chính và sức khỏe. Bà cũng hỗ trợ chuyển đổi năng lực kỹ thuật số của công ty nhằm đưa ra hướng tiếp cận tốt hơn đối với các sản phẩm bảo hiểm và đầu tư.

—Sunshine Lichauco de Leon 96 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

CHOW: COURTESY OF AUSSCO, KIM: COURTESY OF MARKET KURLY, AGUAS: COURTESY OF INSULAR LIFE; WAT: COURTESY OF YUM CHINA, TAKU: MEXY XAVIER/FORBES INDIA, LEE: COURTESY OF GGV CAPITAL

P H I LI PPIN E S

UPASANA TAKU, 39

JOEY WAT, 48

CEO, Yum China

Đồng sáng lập, MobiKwik

TRUNG QUỐC

ẤN ĐỘ

Tự nhận mình là “sành ăn”, Wat làm việc bán thời gian tại một nhà hàng Trung Hoa tại Hong Kong trong ba năm trước khi học đại học. Sau đó, sau 10 năm làm việc tại công ty bán lẻ y tế và mỹ phẩm Watsons tại Anh, bà tham gia Yum Brands năm 2014 trong vai trò chủ tịch KFC China. Hai năm sau, Yum China tách ra, niêm yết tại New York, và năm 2018, Wat trở thành lãnh đạo công ty. Công ty đã mở 819 cửa hàng năm ngoái, nâng tổng số lên 8.600 cửa hàng.

Công ty cũng đẩy mạnh dịch vụ giao nhận và hiện diện kỹ thuật số, cũng như số lượng thành viên tại chương trình khách hàng thân thiết của KFC và Pizza Hut. Điều này giúp Yum China tăng lợi nhuận thực lên 78%, lên 708 triệu đô la Mỹ trên tỉ lệ tăng trưởng doanh thu 8%. —Jane Ho

Thời điểm Taku, người đồng sáng lập của MobiKwik từ thung lũng Silicon quay về Ấn Độ năm 2008 - từ bỏ thẻ xanh và công việc tại PayPal - cô có một mục tiêu: tài chính toàn diện cho mọi người dân Ấn Độ.

Cô dành gần một năm làm việc cho một tổ chức phi chính phủ ở vùng nông thôn Ấn Độ để hiểu được nhu cầu tài chính của người dân khu vực nông thôn của Ấn Độ và đến năm 2009, cô cùng với Bipin Preet Singh - người hiện giờ là chồng cô - đồng sáng lập ra công ty MobiKwik. Hiện nay, công ty tư nhân MobiKwik cung cấp các giải pháp ví điện tử và cổng thanh toán, với các khách hàng như Uber và Zomato.

Có hơn 100 triệu thuê bao đăng ký và hơn một triệu giao dịch mỗi ngày, MobiKwik là một trong những người chơi lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ tài chính. Taku cho biết: “Vẫn còn nhiều không gian để phát triển.”

—Ambika Behal

JENNY LEE,

47 Đối tác điều hành, GGV Capital SINGAPORE

Là một trong những phụ nữ giữ vị trí cao nhất trong danh sách Midas 2019 của tạp chí Forbes, nhà đầu tư mạo hiểm Jenny Lee nổi danh nhờ khả năng xác định những doanh nghiệp tiềm năng. Danh mục của bà tại GGV, quỹ đầu tư có trụ sở tại Mỹ và Trung Quốc, bao gồm 11 kỳ lân, một vài trong số đó có giá trị vốn hóa lên tới 56 tỉ đô la Mỹ.

Bà từng là một kỹ sư máy bay chiến đấu tại công ty hàng không vũ trụ ST Aerospace của Singapore. Năm 2005, bà gia nhập GGV và mở văn phòng Trung Quốc đầu tiên của công ty tại Thượng Hải. Hồi tháng tư, bà khai trương lại văn phòng tại khu vực Đông Nam Á của GGV, từng bị đóng cửa vào năm 2000.

Tháng 10.2018, Jenny Lee đã dẫn dắt vòng gọi vốn trị giá 1,9 tỉ đô la Mỹ, nâng tổng số vốn GGV quản lý lên 6,2 tỉ đô la Mỹ. 11 công ty thuộc danh mục đầu tư của bà đều đã lên sàn chứng khoán, với ba trong số đó thực hiện IPO vào năm 2018. Khoản đầu tư của bà Lee vào công ty vận hành mạng xã hội YY của Trung Quốc đã mang về cho GGV lợi nhuận cao gấp 15 lần. Hiện tại bà đang suy xét đầu tư vào máy học và robot - “những thứ chỉ thấy trong khoa học viễn tưởng,” Jenny Lee diễn tả. —Pamela Ambler

NỮ DOANH NHÂN QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á

TERESA WIBOWO, 37

Người điều hành, Ruparupa.com INDONESIA

FALGUNI NAYAR, 56

Sáng lập và CEO, Nykaa ẤN ĐỘ

Sau gần hai mươi năm công tác ở vị trí chuyên viên hỗ trợ đầu tư cho các doanh nghiệp, Nayar khởi đầu sự nghiệp kinh doanh. “Tôi muốn trải nghiệm cuộc hành trình tạo nên điều gì đó từ đầu,” Nayar nói. Vì vậy, năm 2012, Nayar bỏ việc tại ngân hàng đầu tư Kotak, đầu tư hai triệu đô la Mỹ và ra mắt nhà bán lẻ sản phẩm làm đẹp Nykaa. Hiện nay, Nykaa có 46 cửa hàng khắp Ấn Độ và 45 triệu lượt truy cập vào trang web và ứng dụng mỗi tháng.

Mặc dù công ty chưa hòa vốn nhưng doanh số đã tăng gần gấp đôi trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31.3, ước tính khoảng 180 triệu đô la Mỹ.

Nykaa gọi được 51 triệu đô la Mỹ vào tháng tư, và TPG Growth đầu tư 14,4 triệu đô la Mỹ cho lượng cổ phần không được tiết lộ, theo thỏa thuận định giá Nykaa ở mức 724 triệu đô la Mỹ. Nayar và gia đình bà vẫn kiểm soát hơn 50% . (Người chồng Sanjay Nayar, CEO mảng hoạt động tại Ấn Độ của tập đoàn tư nhân khổng lồ KKR, đã đầu tư vào Nykaa theo khả năng cá nhân của mình.)

Angad Banga, giám đốc đầu tư của công ty quản lý tài sản gia đình (family office) của Harindarpal Singh Banga, tỉ phú tại Hong Kong cho biết: “Falguni hiểu biết thấu đáo toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình - từ những khía cạnh vận hành chi tiết đến tình hình tài chính lớn - là điều vô cùng độc đáo và hiếm đối với nhà sáng lập và doanh nhân khởi nghiệp.” Công ty quản lý tài sản gia đình Banga sở hữu 10% Nykaa.

Technopak, công ty tư vấn có trụ sở ở Gurgaon, Ấn Độ dự đoán việc thu nhập của người trẻ Ấn Độ tăng lên giúp mở rộng gần gấp đôi thị trường chăm sóc sắc đẹp và chăm sóc cá nhân lên 23 tỉ đô la Mỹ vào năm 2023. “Sắc đẹp là một lĩnh vực để lại ít dấu ấn và giá trị đơn vị rất cao,” Arvind Singhal, chủ tịch và giám đốc điều hành của Technopak cho biết.

Nayar làm việc 19 năm tại Kotak, thiết lập các hoạt động chứng khoán của Kotak ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh trước khi lãnh đạo các IPO ở Ấn Độ. Dù là một chuyên viên kỳ cựu, Nayar vẫn nhận thấy việc gọi vốn cho Nykaa là thách thức. Bà cho biết: “Tôi đã tổ chức các cuộc họp vì đó là công việc, nhưng có cuộc họp không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc có tiền. Các nhà đầu tư sẽ không tin vào những điều tôi nói.”

“Trước đó, tôi không biết bà ấy là ai,” Rishabh Mariwala, giám đốc điều hành của Sharrp Ventures, bên đầu tư khác thuộc công ty quản lý tài sản gia đình của tỉ phú hàng tiêu dùng Ấn Độ Harsh Mariwala, nhớ lại. (Rishabh cũng điều hành một công ty sản xuất sản phẩm tắm và chăm sóc cơ thể có bán trên Nykaa và các cửa hàng khác.) “Tuy nhiên, sau khi tiếp xúc, tôi hiểu được niềm tin của bà ấy.”

Theo ý định ban đầu của Nayar, Nykaa là doanh nghiệp chỉ kinh doanh trực tuyến.

Làm thế sẽ giảm thiểu được tổng chi phí đồng thời cũng giới thiệu cho người tiêu dùng Ấn Độ biết đến hàng loạt các sản phẩm quốc tế như Estée Lauder, Clinique và Bobbi Brown. Nhưng bà nhanh chóng nhận ra rằng khách hàng muốn chạm vào và dùng thử sản phẩm trước khi mua chúng. Vì vậy, vào năm 2015, bà đã mở cửa hàng truyền thống đầu tiên tại Delhi. Hiện nay, Nykaa bán sản phẩm của 1.300 thương hiệu, tăng từ mốc 350 thương hiệu trong năm 2015 và 130.000 sản phẩm. Nykaa cũng đã ra mắt dòng thời trang riêng của mình. —Anuradha Raghunathan 98 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Lời khuyên của Wibowo dành cho các nữ doanh nhân trẻ khao khát vượt qua các rào cản vô hình như sau: “Hãy đặt mục tiêu lớn.” Các đồng nghiệp biết rằng Wibowo là “người quản lý rất nhiều thứ” tại Ruparupa, nhà bán lẻ trực tuyến các sản phẩm gia dụng và sinh hoạt, xuất phát từ chữ “rupa-rupa”, trong tiếng Indonesia có nghĩa là nhiều thứ khác nhau. Ruparupa là sáng kiến kỹ thuật số quan trọng đối với tập đoàn Kawan Lama của gia đình cô, tập đoàn có thâm niên 60 năm do cha cô, Kuncoro Wibowo, kiểm soát. Đây là một trong những nhà bán lẻ lớn nhất Indonesia trong các lĩnh vực như đồ nội thất, đồ chơi và vật tư phần cứng. Cửa hàng Ace Hardware có diện tích lớn nhất thế giới, khoảng 15 ngàn m2, thuộc sở hữu của tập đoàn này, được khai trương vào năm 2016. Cùng năm đó, cô hỗ trợ ra mắt Ruparupa, đồng nghĩa với việc tập đoàn này chuyển đổi trọng tâm của họ từ việc chỉ bán lẻ truyền thống sang chú ý đến cả thương mại điện tử. Thành công của cô trong vai trò này là điều rất quan trọng vì Kawan Lama đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các đối thủ trực tuyến như Tokopedia và JD.com.

—Joe Cochrane

LIU: ANTHONY KWAN/BLOOMBERG, WIBOWO: AHMAD ZAMRONI/HKV/FORBES INDONESIA, ZHANG : COURTESY OF HUAZHU GROUP; FALGUNI NAYAR: SOUMIK KAR/THE THE INDIA TODAY GRO UP/G E T TY IMAG E S

JENNY ZHANG

CEO, Huazhu Group TRUNG QUỐC

JENNIFER WAI-FUN LIU, 45

Sáng lập và chủ tịch, The Coffee Academïcs HONG KONG

Người sáng lập của The Coffee Academïcs đang trong giai đoạn vô cùng thành công. Trong bảy năm kể từ khi thành lập chuỗi cửa hàng cà phê của mình, Liu mở 20 cửa hàng tại bốn thành phố ở châu Á và sẽ mở thêm ba cửa hàng nữa tại Bangkok, Manila và Thâm Quyến vào cuối năm nay. Tháng trước, bà ký thỏa thuận với đối tác Trung Quốc để mở 50 cửa hàng tại Quảng Châu và khu vực lân cận trong năm năm tới. Các cuộc thảo luận cũng đang được xúc tiến với các đối tác tiềm năng ở Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Hàn Quốc và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.

Liu là doanh nhân khởi nghiệp liên tục, bà đã bán trang web về bất động sản và điều hành chuỗi cửa hàng cà phê Habitu Group trước khi thành lập The Coffee Academïcs vào năm 2012. Năm ngoái, Liu cũng ra mắt nền tảng trực tuyến chuyên về tổ chức sự kiện Caterierge, với các khách hàng lớn như Google, LinkedIn và UBS. Bà cũng là phó chủ tịch công ty đầu tư bất động sản của gia đình mình, Gale Well Group, do mẹ bà - tỉ phú Rita Liu Tong - điều hành. —Rana Wehbe

Zhang đã thúc đẩy Huazhu, chuỗi khách sạn bình dân được thành lập vào năm 2005, phát triển sang thị trường cao cấp hơn với thương vụ mua lại hai khách sạn theo phong cách Trung Hoa cổ điển trong hai năm qua và việc ra mắt CitiGo vào năm 2017, nhắm đến các khách hàng thế hệ thiên niên kỷ. Là chuyên viên tài chính kỳ cựu với tấm bằng MBA của ĐH Harvard, Zhang gia nhập tập đoàn Huazhu - đã niêm yết trên sàn Nasdaq vào năm 2008 - với tư cách là giám đốc tài chính và công tác ở nhiều vị trí điều hành cao cấp trước khi trở thành CEO vào năm 2015. Huazhu hiện quản lý 4.000 khách sạn thuộc 18 thương hiệu, trong đó có năm thương hiệu nhượng quyền từ Accor, đối tác Pháp, kể từ năm 2014. Năm ngoái, việc Accor giảm khoản đầu tư đã khiến lợi nhuận ròng giảm 42%, xuống còn 716 triệu nhân dân tệ (100 triệu đô la Mỹ). Tuy nhiên, doanh thu đã tăng 22% lên 10 tỉ nhân dân tệ (1,4 tỉ đô la Mỹ) khi công ty thu hút các nhà điều hành khách sạn độc lập bằng các tiêu chuẩn linh hoạt hơn về thiết kế phòng và nền tảng đặt phòng trực tuyến hiện có 130 triệu thành viên. —Jane Ho

NỮ DOANH NHÂN QUYỀN LỰC NHẤT CHÂU Á

KAMONWAN WIPULAKORN, 57

CEO, One Origin T H Á I LA N

Kamonwan là người quản lý One Origin, công ty con của nhà phát triển bất động sản Origin Property của Thái Lan. One Origin có kế hoạch đầu tư khoảng 650 triệu đô la Mỹ, chủ yếu vào khách sạn và căn hộ dịch vụ, trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2022. Kamonwan cũng là thành viên hội đồng quản trị của công ty niêm yết khác, công ty viễn thông Total Access Communications. Kamonwan cho biết, cha mẹ của bà - là cảnh sát và giáo viên - từng muốn bà làm việc cho chính phủ. Sau khi tốt nghiệp trường kinh doanh, bà làm chuyên gia phân tích tại hãng hàng không Thai Airways (vào thời đó vẫn thuộc sở hữu nhà nước) trong hai năm đầu, trước khi trở thành chuyên gia phân tích tại ngân hàng Pháp Crédit Lyonnais. Bà chuyển sang tư vấn đầu tư và làm việc tại ngân hàng Pháp Crédit Agricole, sau đó vào năm 2002, trở thành giám đốc tài chính của công ty Hóa dầu TPT. Tiếp đó, bà làm việc tại công ty khách sạn Erawan, ở vị trí chủ tịch và sau này là CEO, dẫn dắt quá trình mở rộng sang Philippines của công ty và ra mắt chuỗi khách sạn bình dân Hop Inn. Năm 55 tuổi, bà chuyển sang công ty Origin Property. —Suzanne Nam

KIMIYO YAMAZAKI, 58

Chủ tịch, Ya-Man NHẬT B ẢN

Yamazaki đã lãnh đạo công ty đạt doanh thu kỷ lục trong ba năm qua, thành tích này còn được củng cố thêm bằng sự phổ biến của các sản phẩm mỹ phẩm, mát xa cơ thể và các sản phẩm làm đẹp khác của công ty, đặc biệt đối với những người tiêu dùng Trung Quốc. Trong năm tài chính kết thúc vào ngày 30.4, lợi nhuận ròng của Ya-Man, đã tăng 4% lên 3,5 tỉ yen (33 triệu đô la Mỹ) nhờ doanh thu tăng 18%, lên 27 tỉ yen (252 triệu đô la Mỹ). Do cha của bà, Yukiteru, thành lập vào năm 1978 (hiện ông là chủ tịch danh dự), Ya-Man đã phát triển nhiều sản phẩm đột phá, trong đó có máy cạo lông tần số cao đầu tiên của Nhật Bản, có thể làm sạch đến tận gốc. Năm 1999, Yamazaki tiếp quản chức chủ tịch của công ty Ya-Man đã niêm yết trên sàn Tokyo (gia đình bà vẫn sở hữu 50%), và tiếp tục cố gắng phát triển các sản phẩm mới để thúc đẩy nhu cầu. —James Simms

SMITA JATIA,

49 Giám đốc điều hành, Hardcastle Restaurants ẤN ĐỘ

Jatia, một người ăn chay trường, trong mười năm qua đã quản lý nhà điều hành nhượng quyền thương mại đang phát triển nhanh của McDonald’s ở miền tây và miền nam Ấn Độ, Hardcastle Restaurants, một đơn vị thuộc công ty đã niêm yết Westlife Development của gia đình bà. Lợi nhuận ròng của công ty tăng gấp ba lần lên 5,6 triệu đô la Mỹ trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31.3 nhờ doanh thu tăng 23% lên 196 triệu đô la Mỹ. Kể từ khi có mặt tại Ấn Độ năm 1996, McDonald’s đã nhắm đến tầng lớp trung lưu đang ngày càng gia tăng của đất nước này. Một nửa thực đơn tại 300 cửa hàng của McDonald’s là món chay, chẳng hạn như burger McAloo Tikki, một loại gia vị pha trộn giữa khoai tây và đậu. Jatia dự định mở thêm 100 cửa hàng vào năm 2022 và cho biết: “Thị trường không ngừng phát triển về phía trước, vì vậy nếu bạn không tự cải tổ mình, bạn sẽ bị tụt lại phía sau.” —Naazneen Karmali 100 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

PARK HYE RIN, 50

Chủ tịch, BioSmart HÀN QUỐC

Ở Hàn Quốc, Park được ví như “nữ hoàng của các vụ sáp nhập và mua lại”, sau khi mua lại 10 công ty với doanh thu kết hợp là 300 tỉ won (270 triệu đô la Mỹ).

Bà gây chú ý vào năm ngoái khi mua nhà xuất bản Singongsa từ con trai cả của cựu tổng thống Hàn Quốc, Chun Doo-hwan. Một công ty khác, Omnisystem, đã có doanh số tăng hơn năm lần trong hai năm kể từ khi bà mua lại vào năm 2009. Sự nghiệp kinh doanh của bà phát triển từ sớm: năm 24 tuổi, bà vay tiền cha mình để mua công ty đầu tiên, một công ty sản xuất lốp xe. BioSmart, công ty holdings mà Park đang thực sự sở hữu, sản xuất thẻ từ cho các ngân hàng, công ty thẻ tín dụng, cửa hàng bách hóa và công ty bảo mật. Bà cũng tham gia vào mảng dược phẩm và mỹ phẩm.

“Tôi hi vọng chúng ta có thể đánh giá thành công của mình như một doanh nhân chứ không phải là một nữ doanh nhân,” bà nói.

—Jihyun Park

TRẦN THỊ LỆ, 46

CEO, NutiFood VIỆT NAM

Năm 2013, bà Trần Thị Lệ và chồng - ông Trần Thanh Hải trở thành cổ đông chính của công ty thực phẩm NutiFood. Cả hai đã biến NutiFood trở thành doanh nghiệp sản xuất sữa dinh dưỡng hàng đầu Việt Nam với doanh thu cao gấp ba lần, lên mức 9.500 tỉ đồng và lợi nhuận trước thuế cao gấp năm lần, lên 828 tỉ đồng vào năm 2018.

NutiFood hiện đang vận hành bốn nhà máy tại Việt Nam, chủ yếu sản xuất sữa bột trẻ em và các sản phẩm thực phẩm chức năng. Bà Trần Thị Lệ hiện nắm giữ vị trí CEO, trong khi ông Trần Thanh Hải làm chủ tịch công ty. Mục tiêu của doanh nghiệp là vươn ra khỏi lãnh thổ Việt Nam bằng cách đầu tư ra nước ngoài thông qua các liên doanh và mua bán sáp nhập. Gần đây NutiFood đã hợp tác với công ty Nhật bản Asahi để cung cấp thực phẩm chức năng và các sản phẩm dành cho trẻ em dưới thương hiệu Wakodo NutiFood. —Nguyễn Lan Anh

JENNY QIAN ZHIYA, 43

Sáng lập và CEO, Luckin Coffee

QI AN: VICTOR J. BLUE/BLOOMBERG, THỊ LỆ: FORBES VIETNAM, LEONI TA : COURTESY OF AVRIST

KAMON WAN: BRENT LEW IN/ BLOOMBERG, PARK: COU RTESY OF BIO SMART, YAMAZ AKI: COURTESY OF YA-MAN, JATIA: COURTESY OF H ARDCASTLE RESTAURANTS

TRUNG QUỐC

Qian thành lập Luckin năm 2017 và đã mở rộng chuỗi cửa hàng cà phê này lên tới 3.000 cửa hàng. Hiện giờ Luckin đang cạnh tranh sát sao với đối thủ Starbucks chuỗi cửa hàng cà phê lớn nhất tại Trung Quốc - khai trương lần đầu năm 1999 và hiện đang sở hữu 3.600 cửa hàng tại quốc gia này. Công ty Luckin có trụ sở tại Hạ Môn mong muốn tiến xa hơn nữa, mở 10.000 cửa hàng trên khắp Trung Quốc vào năm 2021. Sự mở rộng nhanh chóng đó đi kèm với khoản lỗ lớn - Luckin đã lỗ 475 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái, nhưng sự tăng trưởng của họ đang thu hút các nhà đầu tư. Vào tháng 5, công ty đã huy động được 695 triệu đô la Mỹ trong một đợt IPO trên sàn Nasdaq và hiện có vốn hóa thị trường khoảng 5,3 tỉ đô la Mỹ. Luckin cũng đang mạo hiểm tiến ra thị trường nước ngoài, hợp tác với tập đoàn The Americana Group có trụ sở tại Kuwait để mở các cửa hàng cà phê ở Trung Đông và Ấn Độ. Qian từng là giám đốc điều hành của công ty cung cấp dịch vụ cho thuê xe hơi và gọi xe có trụ sở tại Bắc Kinh trước khi bà thành lập Luckin. —Yue Wang

ANNA LEONITA, 47

Chủ tịch, Avrist Assurance INDONESIA

Sự nghiệp của Leonita khởi sắc vào năm 2011 khi bà được giao trách nhiệm quản lý danh mục đầu tư tại công ty bảo hiểm nhân thọ Avrist Assurance của Indonesia. Năm năm sau, bà được bổ nhiệm làm giám đốc đơn vị quản lý tài sản của hãng bảo hiểm này, và xây dựng được đội ngũ đầu tư của riêng mình. Trong vòng một năm, số tài sản được quản lý đã tăng 169% lên 2,2 nghìn tỉ rupiah (161 triệu đô la Mỹ) và số lượng khách hàng của Avrist tăng gần gấp ba, suýt soát con số 1.000.

Năm 2018, Leonita là thành viên nữ duy nhất trong hội đồng quản trị của công ty. Lợi nhuận ròng năm ngoái đã tăng 47% so với một năm trước, lên tới 249 tỉ rupiah (17 triệu đô la Mỹ), nhờ các chiến dịch khuyến mãi và các chương trình thưởng mới cho các đại lý bán hàng.

Hồi tháng 5, bà trở thành nữ chủ tịch đầu tiên trong lịch sử 44 năm của Avrist. Bà đặt mục tiêu đưa Avrist, hiện là công ty bảo hiểm lớn thứ 24 của Indonesia tính theo mức phí bảo hiểm, nằm trong tốp 10 vào năm 2023. —Pudji Lestari THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 101

VBA VBA BY

BY MB MB MÙA MÙA GIẢI GIẢI 2019 2019 HƠN CẢ MỘT GIẢI ĐẤU, ĐÓ LÀ SỰ KẾT NỐI CỦA MỘT CỘNG ĐỒNG

TỰ GIỚI THIỆU

T

rải qua 4 năm phát triển, Giải Bóng Rổ Chuyên Nghiệp Việt Nam - VBA by MB không chỉ là những trận đấu, nơi các cầu thủ đam mê trái bóng cam thể hiện tài năng và quyết tâm chiến thắng, nơi các khán giả đến sân để tận hưởng và trải nghiệm những giây phút thể thao kết hợp giải trí mới lạ, VBA

by MB giờ đây còn là cầu nối cho cả một cộng đồng bóng rổ tại Việt Nam. Với sự phát triển lớn mạnh của mình, VBA by MB đã giúp tiếng nói và tầm ảnh hưởng của bộ môn bóng rổ ngày một được quan tâm.

Và VBA Cares bước đầu cũng được xây dựng từ chính mục tiêu đó. Thông qua VBA Cares, VBA by MB đã tạo ra những giá trị để đem bóng rổ đến gần hơn với bất kỳ ai và ngược lại.

Không chỉ đơn giản dừng lại ở việc trao tặng cột rổ, VBA Cares 2019 hướng đến những hoạt động, chiến dịch được chăm chút đầu tư hơn. Dù là cầu thủ, ban huấn luyện, người hâm mộ, đối tác hay nhà tài trợ, ai cũng có thể là một phần của sự lan tỏa yêu thương dành cho cộng đồng bóng rổ.

Nếu phải nói về một hoạt động nổi bật mà VBA Cares đã thực hiện trong năm qua, chắc hẳn đó sẽ là trường hợp của Nguyễn Thanh Tùng. Từ một thanh niên khỏe mạnh, hằng ngày vẫn chơi bóng, Tùng bị chuẩn đoán mắc phải căn bệnh ung thư xương quái ác khi ước mơ trở thành cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp của em còn chưa kịp bắt đầu. Mọi hi vọng tưởng chừng bị dập tắt khi gia đình em gặp khó khăn tài chính trong quá trình chữa trị, nhưng rồi, điều kỳ diệu đã đến.

Thông tin về Tùng được lan truyền rộng rãi khắp các diễn đàn bóng rổ lớn nhỏ, lần đầu tiên cộng đồng yêu trái bóng

cam thể hiện sự gắn kết, chung tay hỗ trợ em từ vật chất đến tinh thần. Trong đó, VBA by MB với cương vị là Giải bóng rổ chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam đã tổ chức chuỗi hoạt động vô cùng ý nghĩa. Bắt đầu bằng ba trận đấu từ ngày 18/07/2019 đến ngày 21/07/2019, cứ mỗi pha ném 03 điểm được cầu thủ hai đội thực hiện thành công, Ban tổ chức giải sẽ quyên góp 1.000.000 đồng vào quỹ hỗ trợ Tùng. Kết quả, đã có 33 pha ném 3 thành công được ghi nhận, số tiền VBA by MB gửi đến em và gia đình là 33.000.000 đồng. Có thể đó là một số tiền không quá lớn, nhưng thực sự là một “cú hích” tinh thần cực mạnh dành cho Tùng. Bởi cuộc chiến ấy đã không còn là của riêng em, em có chúng tôi, có một cộng đồng luôn đứng sau chờ một ngày em khỏe mạnh trở về.

Chưa dừng lại ở đó, khi sức khỏe của Tùng ổn định hơn sau khoảng thời gian điều trị, Ban tổ chức VBA by MB đã tạo điều kiện tối đa để em vượt hàng nghìn ki lô mét từ Hòa Bình đến Cần Thơ và bất ngờ xuất hiện tại Game 2 lượt trận Finals với một cương vị hết sức đặc biệt - Vận động viên chính thức của đội bóng chuyên nghiệp Cantho Catfish trong 01 ngày. Được khoác lên mình chiếc áo xanh danh dự như ước muốn bấy lâu chắc hẳn là một trong những ký ức đẹp đẽ nhất của Tùng. Hi vọng Tùng sẽ đủ mạnh mẽ để tiếp tục chiến đấu và sớm trở lại với đam mê của mình.

VBA Cares với nhiều hoạt động, chiến dịch ý nghĩa sẽ tiếp tục hoàn thành trọng trách làm cầu nối giữa những con người có chung một tình yêu đặc biệt với trái bóng cam. #MOREthanbasketball

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT NƯỚC ÚC — HARRY TRIGUBOFF

CUỘC CHƠI CỦA HARRY Harry Triguboff, người giàu thứ hai tại Úc, đã tìm ra cách kiếm tiền khi thị trường bất ổn.

I A N WA L D I E / B LO O M B E R G / G E T T Y I M AG E S

CHRISTIAN BARKER

104 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Đ

ể hiểu rõ nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh của châu Á định hình kinh tế toàn cầu và tạo ra lượng của cải khổng lồ thế nào, hãy chú ý đến sự phát triển của người đàn ông giàu thứ hai nước Úc, Harry Triguboff. Người đàn ông 86 tuổi này tích lũy tài sản qua việc xây dựng khoảng 10% số chung cư trên cả nước Úc – gần 80 ngàn căn hộ. Công ty chưa niêm yết Meriton của ông là công ty xây dựng nhà ở lớn nhất nước Úc, thu về 485 triệu đô la Úc (332 triệu đô la Mỹ) trong năm tài chính mới đây với doanh số 1,8 tỉ đô la Úc (1,2 tỉ đô la Mỹ), theo hồ sơ của ủy ban Chứng khoán và đầu tư Úc. Phần sở hữu của Triguboff tại Meriton, nơi ông là giám đốc điều hành, mang lại cho ông khối tài sản trị giá 10,7 tỉ đô la Mỹ.

Giá nhà đất tại các thành phố lớn của Úc tăng hơn 50% từ năm 2012 đến 2017, một phần là do nhu cầu lớn từ các nhà đầu tư quốc tế, trong số đó có nhiều người từ châu Á. Meriton là doanh nghiệp đi đầu trong hoạt động tiếp thị bất động sản tại Úc cho các đối tượng này, với gần 20% doanh số đến từ những người châu Á mua nhà nhưng không cư trú thường xuyên. “Họ thích mua những thứ tốt nhất họ có thể mua được, và tại nơi họ có thể mua được,” Triguboff nói về những vị khách từ Trung Quốc. “Điều đó đồng nghĩa với sự mới mẻ. Họ sẽ luôn chi nhiều tiền hơn cho thương hiệu mới. Họ thích những tòa nhà hoàn toàn mới.”

Những hạn chế từ Bắc Kinh và Canberra đã kìm hãm nhu cầu nhà đất. Năm 2015, lo ngại nhu cầu quốc tế đẩy giá nhà đất tăng cao khiến người dân không thể mua được, chính phủ Úc quyết định hạn chế việc các nhà đầu tư không cư trú mua bất động sản vừa xây dựng, đất trống hoặc nhà ở đang trong giai đoạn thiết kế, hoặc vẫn “nằm

trên giấy”. Người nước ngoài khi mua nhà đất còn phải đối mặt với những giới hạn khác: phải được ủy ban Đánh giá đầu tư nước ngoài phê duyệt; phải trả trước tới 40% giá trị giao dịch trước khi các ngân hàng chấp thuận cho vay thế chấp; và nhiều loại thuế và phí trước bạ.

Bất chấp các rào cản, bất động sản tại Úc vẫn hấp dẫn người nước ngoài, đặc biệt là khách Trung Quốc, những người muốn tích trữ của cải an toàn ở nước ngoài bằng cách đầu tư vào một loại hình tài sản đang tăng trưởng.

Người Trung Quốc giàu có cũng có thể tận dụng các chương trình thị thực dành cho nhà đầu tư của Úc, cách trở thành thường trú nhân cho những ai sẵn sàng tài trợ cho các doanh nghiệp có trụ sở tại Úc. Theo bộ Nội vụ Úc, thị thực dành cho nhà đầu tư lớn – yêu cầu khoản đầu tư trị giá năm triệu đô la Úc (không bao gồm bất động sản) – đã được cấp 2.022 lần kể từ khi chương trình bắt đầu năm 2012, trong số đó nhà đầu tư từ Trung Quốc đại lục chiếm 87%. Năm 2017, người nước ngoài – 77% đến từ Trung Quốc – đã mua một phần tư số lượng nhà mới ở New South Wales, tiểu bang có thành phố Sydney và là nơi Meriton hoạt động mạnh nhất, theo Credit Suisse.

Gần đây, sức mua từ các nhà đầu tư Trung Quốc có phần giảm sút do các nhà quản lý tại Úc tăng thuế và phí trước bạ đối với người nước ngoài, hơn gấp đôi trong một vài trường hợp. Đồng thời, chính phủ Trung Quốc cũng áp dụng các biện pháp kiểm soát vốn chặt chẽ hơn nhằm kéo giảm dòng tiền nhân dân tệ chảy ra nước ngoài. Nhưng Triguboff cho rằng, dù Bắc Kinh hay Canberra gây khó khăn đến mức nào thì bất động sản tại Úc vẫn sẽ hấp dẫn người Trung Quốc.

“Người Trung Quốc luôn biết tìm cách vượt qua bất kỳ điều gì,” ông nói. “Vì thế, cho dù các ngân hàng của chúng tôi có thể không cho họ vay nhiều tiền, và có thể chính phủ của họ không cho phép đem nhiều tiền ra khỏi Trung Quốc, họ

SỨC MUA Ở ĐẤT NƯỚC MAY MẮN Nhu cầu quốc tế đối với bất động sản tại Úc có xu hướng tăng mạnh nhất trong giai đoạn đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đang yếu đi.

TỈ LỆ PHÊ DUYỆT GIAO DỊCH BẤT ĐỘNG SẢN QUỐC TẾ (TÍNH THEO TỈ ĐÔ LA ÚC) NHÂN DÂN TỆ SO VỚI ĐÔ LA MỸ

CHỈ SỐ GIÁ TÀI SẢN DÂN CƯ: TÁM THÀNH PHỐ TRUNG ƯƠNG (100 = 30.6.2012)

6.0 72

Các nhà đầu tư từ Trung Quốc chiếm phần lớn trong các giao dịch nước ngoài thuộc giai đoạn phát triển mới năm 2017.

Sau giai đoạn đỉnh điểm năm 2017, giá bất động sản tại Úc giảm trở về mức giá năm 2016.

TỈ LỆ LƯỢNG KHÁCH MUA NGƯỜI NƯỚC NGOÀI Ở NEW SOUTH WALES (TÍNH THEO GIÁ TRỊ)

150

6.2

140

6.4

130

6.6

120

Trung Quốc 77%

Khác 18%

61

35

30 13

2014

2015

2016

2017

NGUỒN: AUSTRALIAN FOREIGN INVESTMENT REVIEW BOARD, BLOOMBERG

110

6.8

2018

100 7.0 2010

2013

2016

NGUỒN: AUSTRALIAN BUREAU OF STATISTICS

2019

Indonesia 1,7%

Mỹ 1,6%

New Zealand 1,3%

NGUỒN: CREDIT SUISSE, NSW OFFICE OF STATE REVENUE

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 105

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT NƯỚC ÚC — HARRY TRIGUBOFF vẫn tìm được cách để đầu tư.” kinh doanh trung tâm, cho phép họ kiểm soát mức giá cho Triguboff thu được kết quả tốt ngay cả trong những thuê. Bà cho biết: “Dĩ nhiên, nguồn cung cấp nhà cho thuê đợt suy thoái hiếm hoi của bất động sản tại Úc, điển tăng đã hỗ trợ cho những người dân địa phương có nhu hình như thời điểm hiện tại, nhờ chiến lược cho thuê cầu sống gần nơi làm việc và vui chơi”. Dù các nhà phát mang lại lợi nhuận khi nhu cầu suy giảm. Trong đợt suy triển khác có cùng chiến lược, Meriton vẫn giữ được thị thoái tương tự vào thập niên 1970, phần lớn hơn so với các công ty cho Triguboff bù đắp doanh số giảm sút thuê nhà khác, bà nói thêm.

TRIGUBOFF THU ĐƯỢC từ các căn hộ mới của Meriton bằng Triguboff tự tin rằng thị trường KẾT QUẢ TỐT NGAY CẢ cách giữ lại một số căn hộ để cho sẽ sớm hồi phục và giá cả cũng thuê thay vì bán chúng. Cho đến TRONG NHỮNG ĐỢT SUY sẽ tăng theo, khi những món hời nay, Meriton vẫn sở hữu hơn 1/10 hút người mua và ngân hàng THOÁI HIẾM HOI CỦA BẤT cuốn số lượng căn hộ họ xây dựng, một nới lỏng những hạn chế gần đây. ĐỘNG SẢN TẠI ÚC. danh mục tài sản trị giá khoảng Ông tự tin đến mức Meriton đã ba tỉ đô la Úc (hai tỉ đô la Mỹ) giúp khởi động lại một số dự án bị trì Meriton trở thành chủ sở hữu bất động sản lớn nhất hoãn trong bối cảnh bất định trước cuộc bầu cử hồi nước Úc. Do đó, khi giá bất động sản tăng, giá trị tài sản tháng năm tại Úc. Những dấu hiệu ban đầu cho thấy có ròng của Triguboff cũng tăng theo; khi thị trường biến thể nhận định của ông là chính xác: đảng Tự do thắng động, thu nhập từ hoạt động cho thuê của ông chính là cuộc nhanh chóng tiến hành các biện pháp thúc đẩy lĩnh chốt chặn. “Cho thuê là một lĩnh vực lớn đối với chúng vực bất động sản. Và việc cắt giảm lãi suất của ngân hàng tôi và đang phát triển,” ông nói. trung ương Úc hồi đầu năm nay đã kéo lãi suất cho vay Theo Michelle Ciesielski, người đứng đầu nhóm nghiên thế chấp xuống thấp hơn. cứu dân cư tại công ty Knight Frank Australia, thu nhập Meriton được thành lập năm 1963 khi Triguboff xây từ lợi suất đầu tư của Meriton có sự hỗ trợ từ chiến lược dựng khu căn hộ đầu tiên của mình – tám căn hộ đơn giản xây dựng các dự án ở những vùng ngoại ô lân cận khu vực ở khu vực sinh sống của tầng lớp lao động, ngoại ô Sydney.

Tuy là công ty thuộc sở hữu tư nhân của Triguboff, giá trị của Meriton ước tính dao động từ 10 tỉ đô la Úc (bảy tỉ đô la Mỹ) đến 15 tỉ đô la Úc, mức định giá Triguboff đưa ra khi cân nhắc bán công ty năm 2015.

Trong những năm 1980 và 1990 sôi động, truyền thông địa phương gọi ông là “High-rise Harry” (Harry cao tầng), Mảng bất động sản của Úc trầm lắng trong suốt hai năm qua. khi ông xây dựng hàng trăm khối nhà tại các dự án có độ Người ta lo ngại sự suy thoái sẽ tồi tệ hơn nếu đảng Lao động phát triển cao, hầu hết ở quê nhà Sydney hoặc ở khu vực đối lập được ủng hộ mạnh mẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu Gold Coast, bang Queensland. Mặc dù công ty hợp tác với cử liên bang Úc vào tháng năm. Nhưng đảng Tự do bảo thủ đã lật đổ các cuộc thăm dò để giữ vững quyền lực và ngay lập tức các kiến trúc sư danh tiếng như Harry Seidler, kiến trúc hành động để thúc đẩy thị trường. “Chúng tôi rất may mắn khi có căn hộ dạng tổ ong của Meriton đã bị chê bai là dưới tiêu [Scott] Morrison làm thủ tướng,” Triguboff nói về vị lãnh đạo đảng chuẩn kiến trúc thông thường – cựu thủ tướng Úc Paul Tự do. “Ông ấy hiểu vấn đề nhà ở.”

Keat từng mô tả những dự án này như một loại “chàm biến Hồi tháng sáu và tháng bảy, ngân hàng Dự trữ Úc cắt giảm lãi suất chính thức, đưa lãi suất vay thế chấp dành cho chủ sở hữu tài dạng” làm tổn hại hình ảnh Sydney. sản xuống mức thấp nhất, khoảng 4%. Các cơ quan quản lý cũng Triguboff nổi tiếng trung thành nhưng nóng tính, ông đề xuất nới lỏng các quy định hạn chế cho vay cá nhân, mang lại không hối tiếc vì tính cách thứ hai của mình. Triguboff nhiều không gian hơn cho các ngân hàng vốn bị bó buộc trong nói: “Bạn phải biết cách đối phó với mọi người”. “Tôi lớn nhiều năm sau khi ủy ban hoàng gia áp đặt các hạn chế. Với sự hồi sinh chắc chắn của thị trường, các điều kiện thuận lợi dường như tiếng, la hét và chửi rủa mọi người, và tôi vẫn là người bạn đang tìm đến Meriton. “Người mua nhà chắc chắn sẽ ập đến khi họ tốt nhất của họ,” ông nói thêm. “Nhưng nhân viên của tôi thấy rủi ro mất giá gần như biến mất,” Dan White, giám đốc điều rất hài lòng với tôi, và nhiều người trong số họ có vài thế hành công ty môi giới bất động sản Ray White tại Úc, cho biết. hệ gia đình làm việc với tôi cho đến nay. Một số có tới ba “Nhưng với chúng tôi, câu hỏi lớn đặt ra là, lúc này, liệu người bán có quay lại thị trường không? Danh sách của chúng tôi vẫn chưa thế hệ.” tăng. Chúng tôi nhận thấy số lượt truy vấn bất động sản trực tuyến Triguboff cho biết, đây là bài học quan trọng mà ông tăng vọt. Chúng tôi biết người mua không còn lo ngại về việc giá đang dạy cho thế hệ tiếp theo của gia đình mình, để đảm cả giảm sàn, như những gì đang diễn ra ngay lúc này.” nhiệm vai trò lãnh đạo trong tương lai – các cháu trai Deda Besa, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng St George có trụ ở tại Sydney, tin rằng thị trường vẫn chưa chạm đáy. “Có vài dấu Daniel và Ariel Hendler là những người thừa kế hiển hiệu đáng khích lệ rằng giá nhà tại Sydney và Melbourne có thể nhiên. Lời khuyên của Triguboff là gì? “Hãy luôn tạo việc sẽ tiến sát đáy vào đầu năm 2020 và cũng có khả năng trước cuối làm cho các nhà thầu phụ và họ sẽ trung thành với bạn,” năm nay,” bà cho biết. “Nhưng có khả năng giá sẽ dao động quanh đáy trong khoảng thời gian khá dài.”

Ariel, 26 tuổi, cho biết. Daniel, 29 tuổi, bổ sung thêm một

TĂNG TRƯỞNG BẤT ĐỘNG SẢN TẠI ÚC

106 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Ả N H : C O U R T E S Y O F M E R I TO N

bài học khác: “Không có gì quý hơn thời gian và hãy tận hưởng những gì bạn làm.”

Triguboff nói rằng kiến thức quan trọng nhất ông truyền đạt cho các cháu của mình là “càng kiếm được nhiều tiền, càng phải làm việc chăm chỉ hơn, nếu muốn công việc kinh doanh tồn tại và phát triển.” Ông nói thêm: “Rất ít người biết những điều này. Người ta dạy bạn những điều cơ bản ở trường, nhưng họ không dạy bạn điều này.”

Triguboff là người ủng hộ mạnh mẽ giáo dục và phần lớn hoạt động từ thiện của ông tập trung vào các trường học. Hồi tháng một, ông khai trương trung tâm tổng hợp Triguboff chuyên đào tạo nghề và cách kinh doanh ở miền nam Israel. Trung tâm cung cấp các khóa đào tạo nghề cho nhóm người Ả Rập du mục Bedouin sinh sống tại đây, đặc biệt là phụ nữ.

Triguboff cũng tặng hàng triệu đô la cho trường cũ của mình, The Scots College, và hỗ trợ Moriah College – trường tư thục Do Thái hàng đầu tại Sydney, nơi ông xây dựng giảng đường Moshe Triguboff, đặt theo tên cha của ông. Khi hệ thống trường Yeshiva tại Sydney gặp khó khăn về tài chính, Triguboff đứng ra mua lại và cho các trường thuê lại với giá ưu đãi.

“Tôi tin chúng ta cần những trường học tốt,” Triguboff nói. “Do đó, lẽ dĩ nhiên là tôi hướng về nơi mình từng theo học, Scots, vì tôi biết những đứa trẻ ở đó, tôi biết ngôi trường đó và tôi muốn nó tiếp tục phát triển.”

Tuy nhiên, Triguboff cho biết ông cũng chuyển một phần hỗ trợ lớn hơn đến các trường Do Thái, vì ông nghĩ rằng người Úc gốc Do Thái nên giữ gìn di sản của họ.

Dù sao đi nữa thì từ thiện cũng bắt đầu ngay trong nhà. “Tất nhiên, tôi phải đảm bảo rằng tôi để lại tiền cho con cháu,” ông nói.

“Bạn không bao giờ biết những gì sẽ xảy ra với chúng sau này. Chúng có thể đấu đá nhau.

Chúng có thể mất tất cả. Vì vậy, ít nhất, tôi phải để lại cho chúng thứ gì đó.”

Có một giai thoại về Triguboff: Giữa những bức ảnh người giàu có và quyền lực trên các bức tường của văn phòng tại trung tâm Sydney của ông là khung ảnh lồng trang báo được cắt ra từ danh sách Tỉ phú năm 2019 của Forbes, xếp hạng Triguboff ở vị trí số 2 tại Úc và số 156 trên toàn thế giới. Ông có xem trọng các bảng xếp hạng này không?

Harry đùa: “Không, không hề”.

Triguboff (đeo kính râm, ngồi trước) và gia đình trên một chiếc xe kéo ở Thiên Tân.

VỊ TỈ PHÚ GỐC HOA Triguboff có mối liên kết sâu nặng với châu Á. Trên thực tế, ông là một tỉ phú sinh tại Trung Quốc và là ông trùm bất động sản thế hệ thứ hai.

Cha mẹ ông là người Nga, chạy trốn chủ nghĩa bài Do Thái và cách mạng Marxist, định cư ở Thiên Tân, Trung Quốc, năm 1916. Cha của Triguboff, ông Moshe, dùng lợi nhuận thu được từ buôn bán để đầu tư vào bất động sản. Khi cuộc Đại khủng hoảng tàn Triguboff trong bộ đồng phục phá phương Tây, Trung Quốc hầu của Scots College tại Sydney. như không bị ảnh hưởng, và Harry – con trai thứ hai của Moshe và Frida Triguboff – được sinh ra trong một gia đình khá giả năm 1933.

“Người Trung Quốc rất tốt với người Nga di cư đến Trung Quốc,” Triguboff hồi tưởng với giọng Nga nhẹ. Khi Thế chiến II nổ ra, người Nhật không gây khó khăn cho người Nga nhờ mối quan hệ trung lập giữa Nhật Bản và Liên bang Xô viết cho đến họ tuyên chiến năm 1945. Nhờ vậy, cha của Triguboff có thể tiếp tục khuếch trương danh mục bất động sản của mình trong suốt cuộc chiến, với sự quan sát sắc sảo của Harry. Năm 1948, khi việc Mao Trạch Đông nổi lên nắm quyền dường như không thể tránh khỏi, cậu thiếu niên 15 tuổi Triguboff và anh trai Joseph được gửi đến Sydney.

Nền Cộng hòa nhân dân mới đã quốc hữu hóa số bất động sản gia đình Triguboff nắm giữ tại Trung Quốc. “Cha tôi để lại cho tôi rất nhiều tài sản ở đó, tôi có toàn bộ giấy tờ,” Triguboff nói. “Nhưng bất động sản là thứ tệ nhất bạn nắm trong tay khi một cuộc cách mạng nổ ra. Bạn không thể mang nó đi cùng.” Dù Moshe và Frida không thể theo các con trai đến Úc, họ đã tìm được nơi ẩn náu vừa mới ra đời – Israel (Triguboff vẫn là một người ủng hộ trung thành của Israel, cả về tài chính lẫn ý thức hệ).

Tuy nhiên, họ đã kiếm đủ tiền từ Trung Quốc để Triguboff và anh trai có thể theo học tại một trong những trường tư thục hàng đầu của Úc, Scots College tại Sydney. Sau đó, ông đến Vương quốc Anh, nhận bằng ngành dệt may của ĐH Leeds, và đoàn tụ với gia đình tại Israel để thành lập nhà máy sản xuất thảm cùng cha và anh trai.

Năm 1960, ông trở lại Úc, nơi ông thử qua nhiều hoạt động kinh doanh, bao gồm kinh doanh taxi và dịch vụ giao sữa, trước khi xây dựng Meriton.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 107

FORBES VIỆT NAM

Rúng động hệ thống Tarun Mehta và Swapnil Jain của công ty Ather nhắm đến thị trường vận chuyển bằng xe điện hai bánh của Ấn Độ.

AMBIKA BEHAL

Swapnil Jain (ngồi trước) và Tarun Mehta.

108 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

L

“

úc đầu, chúng tôi làm việc này không phải để bảo vệ môi trường,” Tarun Mehta nói về công ty xe điện do anh và người bạn thời đại học Swapnil Jain đồng sáng lập năm 2013, Ather Energy.

Nhưng nếu việc trở thành đối thủ của các phương tiện di chuyển bằng xăng dầu trên cả nước giúp làm sạch không khí, thì đúng là vậy. “Hướng đi đúng đắn là thực sự tạo ra sản phẩm mà mọi người muốn mua – chúng tôi tin điện chính là tương lai,” anh chia sẻ.

Theo hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Ấn Độ, Ather và các nhà sản xuất xe máy điện khác đang làm rung chuyển thị trường xe hai bánh có mức tăng trưởng 6%, trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31.3, số lượng xe lên đến 24,5 triệu chiếc. Số liệu này giúp Ather thu hút khoảng 93 triệu đô la Mỹ tiền đầu tư, tính cả vòng gọi vốn hồi tháng năm đạt 51 triệu đô la Mỹ do Sachin Bansal – đồng sáng lập sàn thương mại điện tử Flipkart – dẫn đầu giúp định giá công ty khoảng 400 triệu đô la Mỹ. Các nhà đầu tư khác gồm công ty đầu tư mạo hiểm InnoVen Capital và Hero MotoCorp – nhà sản xuất xe tay ga và xe gắn máy, sở hữu 32% cổ phần của Ather. Hero là nhà sản xuất xe tay ga chạy xăng lớn nhất ở Ấn Độ và trên toàn thế giới, tính theo doanh số bán hàng, và năm nay, họ bắt đầu bán xe máy điện mang thương hiệu riêng.

CEO Mehta và Jain, hiện là giám đốc công nghệ của Ather, lần đầu tiên chú ý đến công nghệ giao thông vận tải khi theo học ngành kỹ thuật tại viện Công nghệ Ấn Độ Madras (IIT Madras) – tọa lạc ở Chennai. “Chúng tôi bắt đầu lắp ráp động cơ Stirling,” Mehta đề cập đến mẫu động cơ buồng kín sử dụng nguyên lý nén và giãn nở chất lỏng, biến đổi nhiệt năng thành động năng. “Chúng tôi không thành công, nhưng triết lý về những gì chúng tôi muốn làm đã in hằn trong tâm trí.”

Cả hai nhận việc trong ngành kỹ thuật sau khi tốt nghiệp năm 2012, nhưng nhanh chóng trở lại phòng thí nghiệm của IIT Madras, tận dụng vườn ươm công

NAMAS BH OJANI FOR FORBES AS IA

30 UNDER 30 ASIA

3 3

ĐIỂM SẠC PIN PHÍA TRƯỚC 1 1. Mẫu xe máy điện Ather 450 tại trung tâm trải nghiệm Ather ở Bangalore.

2. Màn hình điều khiển cảm ứng.

3. Bộ sạc AtherGrid đặt khắp thành phố.

2

nghệ của trường để thử nghiệm ý tưởng ứng dụng trong các bộ pin. Ý tưởng này nhanh chóng đưa họ đến với xe máy điện. Một năm sau, Mehta và Jain ra mắt Ather.

Tên gọi xuất phát từ quan niệm của người Hi Lạp cổ đại về yếu tố thứ năm, “dạng năng lượng thuần khiết nhất,” Mehta nói. “Chúng tôi thực sự muốn xây dựng một công ty năng lượng. Ngoài Internet, bạn có thể thấy gần như ngành nào cũng sử dụng năng lượng.” Năm ngoái, họ mở một cửa hàng trưng bày ở Bangalore và mở cái thứ hai tại Chennai trong năm nay. Họ có kế hoạch mở thêm cửa hàng trưng bày tại Delhi, Hyderabad, Pune và sau đó là Mumbai, đồng thời tìm kiếm đối tác ở châu Á và châu Mỹ Latinh. Tuy nhiên, Mehta nói anh muốn ổn định doanh số bán hàng ở Ấn Độ trước khi Ather mạo hiểm tiến ra nước ngoài.

Kiểu dáng đẹp và lòng trung thành với thương hiệu là điều người lái xe tay ga Ấn Độ coi trọng, nhưng giá cả mới là yếu tố quyết định. Về điểm này thì Ather gặp bất lợi; mẫu xe Ather 340 của họ có giá khoảng 1.600 đô la Mỹ và Ather 450 có giá 1.770 đô la Mỹ. Các mẫu xe chạy xăng tương tự có giá khoảng 950 đô la Mỹ. Các đối thủ cạnh tranh cũng đã xuất hiện, và các trang web địa

Liệu Ấn Độ có thể chuyển đổi thành công sang xe máy điện không? Mehta cho biết xe máy điện cần được sạc tại nhà là chính, và việc lắp đặt các trạm sạc trong nhà khách hàng, cũng như trên khắp các thành phố có xe máy điện, chính là điều quan trọng đối với cơ sở hạ tầng. “Tôi thực sự lo khi chúng tôi bắt đầu lắp đặt, mọi người sẽ bỏ ngang,” Mehta nói, “nhưng tỉ lệ thành công ở Bangalore là hơn 90%.”

Nếu toàn bộ xe hai bánh ở Ấn Độ chạy bằng điện, Mehta ước tính, mức tiêu thụ điện hằng năm sẽ tăng 6%. Nhưng các phương tiện giao thông mới sẽ gần như không tạo thêm gánh nặng cho hệ thống điện vốn đã quá tải của Ấn Độ. Anh so sánh việc sạc xe máy điện tương đương với việc mua hai chiếc quạt mới cho gia đình, những sản phẩm tác động không đáng kể đến lượng điện sử dụng trong nhà.

phương cũng đưa ra sự so sánh các xe máy điện tốt nhất.

Cả hai có kế hoạch hạ giá thành bằng cách tận dụng các khoản trợ cấp và giảm thuế nhằm khuyến khích giảm lượng khí thải đang được triển khai trên khắp Ấn Độ. Mehta cho biết khách hàng cũng có ấn tượng với màn hình điều khiển cảm ứng trên xe và hệ thống dẫn đường tích hợp được Google hỗ trợ, cùng khả năng tăng tốc nhanh hơn so với các mẫu xe chạy xăng.

“Không như chúng tôi mong đợi, có chưa tới 5% thị phần của chúng tôi đến từ người trẻ sành điệu, mặc áo thun, đeo đồng hồ thông minh của Apple, sử dụng Uber,” Mehta cho biết. “Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng có rất nhiều người cực kỳ say mê hàng loạt sản phẩm mới trên thị trường. Chúng tôi đã thay đổi suy nghĩ trong việc đánh giá ai sẽ mua sản phẩm của mình.” Tạo ra phương tiện vận tải bền vững hơn chỉ là một phần của câu đố, Mehta chia sẻ. “20 năm nữa, Ather nên vượt khỏi quy mô một công ty sản xuất xe gắn máy,” anh nói.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 109

Tỉ phú dầu mỏ Phil Anschutz.

110 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

THẾ LỰC TỰ NHIÊN Tỉ phú dầu mỏ Phil Anschutz đang chuẩn bị cho động thái cuối cùng, chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo.

Thật đáng ngạc nhiên! Nhưng ông lựa chọn như vậy vì một “sắc xanh” khác. Liệu trang trại gió trị giá tám tỉ đô la Mỹ của Anschutz có trở thành cơn gió cuối cùng của ông hay không?

V I C TO R D E C O LO N G O N /G E T T Y I M AG E S

T

CHRISTOPHER HELMAN

rong suốt 60 năm sự nghiệp, Phil Anschutz sở hữu các mỏ dầu, đường sắt, mạng cáp quang, mỏ vonfram, rạp chiếu phim và thậm chí còn có một nhà sản xuất bánh kếp. Ông sở hữu đội khúc côn cầu trên băng L.A. Kings chơi ở giải NHL (liên đoàn Khúc côn cầu quốc gia - National Hockey League), gần 1/3 đội bóng rổ Lakers của NBA (hiệp hội Bóng rổ quốc gia - National Basketball Association) và trung tâm thể thao tổng hợp khổng lồ Staples, sân nhà của cả hai đội. Ông điều hành lễ hội âm nhạc Coachella, nhà thi đấu The O2 ở London và The Broadmoor, khách sạn lâu đời với 784 phòng ở Colorado Springs. Ông còn tài trợ cho loạt phim Biên niên sử Narnia và đang ủng hộ chuyến lưu diễn đánh dấu sự trở lại của Michael Jackson sau khi ngôi sao nhạc pop qua đời. Anschutz không chỉ yêu thích những loại hình kinh doanh độc đáo – ông còn bị chúng ám ảnh. “Vợ tôi gọi đó là bệnh tâm thần,” ông cười nói.

Anschutz rất quan tâm đến dầu mỏ vì đó là nơi ông khởi nghiệp, và nhiên liệu hóa thạch là nền tảng của khối tài sản ước tính 11,5 tỉ đô la Mỹ giúp ông đạt vị trí thứ 41 trên bảng xếp hạng Forbes 400. Vừa khui hộp xì gà Swisher Sweets còn mới nguyên, ông vừa giải thích các tiêu chí thuận lợi của khu vực rộng hơn 2.023 km 2 mà công ty dầu mỏ của ông đang thăm dò ở lưu vực sông Powder ở Wyoming. Nhóm của ông khoan và áp dụng kỹ thuật nứt vỉa thủy lực (fracking) cho số lượng giếng đủ để thuyết phục mọi người tin đang có hơn một tỉ thùng dầu dưới chân họ. Kết quả này có thể mang lại khoản lợi nhuận lớn hơn nhiều so với con số 2,5 tỉ đô la Mỹ ông

kiếm được năm 2010 khi bán các mỏ dầu khác. Theo ông, cái hay nhất là khu vực của ông giao thoa với các khu vực thuộc quyền sở hữu của các công ty dầu mỏ lớn hơn, những công ty có thể sẽ muốn mua lại khu vực này. Để minh họa, ông đan các ngón tay lại với nhau và đặt nửa điếu xì gà trong lòng bàn tay.

Anschutz, 79 tuổi, cao 1,75m, dáng người thanh mảnh với mái tóc chải chuốt và có giọng nói tương tự diễn viên Lorne Greene (giống tạo hình trong loạt phim Battlestar Galactica hơn là trong Bonanza). Ông giải thích khoản đầu tư lớn tiếp theo của ông – và có thể là cuối cùng – sẽ không phải là dầu mỏ. Ông vua nhiên liệu hóa thạch Phil Anschutz đang xây dựng trang trại gió lớn nhất Hoa Kỳ.

Mất năm tỉ đô la Mỹ để lắp đặt 1.000 tua-bin cho dự án năng lượng gió Chokecherry và Sierra Madre trên diện tích rộng 1.295 km2 của Anschutz tại Overland Trail Ranch, gần Rawlins, bang Wyoming. Cộng thêm ba tỉ đô la Mỹ xây dựng đường dây truyền tải điện trực tiếp dài gần 1.174 km đưa nguồn năng lượng đó (đủ cho 1,8 triệu hộ gia đình sử dụng) hòa vào lưới điện của California. Sau một thập niên Anschutz vất vả xin giấy phép, công trình hiện trong giai đoạn thi công. Công nhân đã hoàn thành gần 153 km đường phục vụ công trình và chuẩn bị 115 lô đất cho giai đoạn lắp đặt tua-bin đầu tiên, có thể bắt đầu năm 2020 và kết thúc năm 2025. Anschutz cung cấp 400 triệu đô la Mỹ đầu tiên cho dự án và đang tìm kiếm cổ đông góp vốn hoặc vay thêm tiền cho phần còn lại. Đừng hi vọng ông từ bỏ quyền quyết định. “Tôi muốn nhìn thấy trang trại được xây dựng,” ông nói.

Phải chăng ông làm điều này chỉ để “phủ xanh” danh THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 111

FORBES VIỆT NAM

THE FORBES 400 — PHIL ANSCHUTZ

112 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

PAT R I C K W E L S H F O R F O R B E S

CƠN GIÓ LỚN

tiếng của mình? “Không. Chúng tôi làm để kiếm tiền.” Dù công nhận thực trạng lượng carbon TẠI MỘT TRANG TRẠI Ở BANG WYOMING, LỚN HƠN TRANG TRẠI Ở dioxide vượt ngưỡng trong không khí “là một vấn SAN FRANCISCO, CÔNG TY ĐIỆN GIÓ CỦA ANSCHUTZ ĐANG LẮP ĐẶT đề,” nhưng theo ông, “không nghiêm trọng như 1.000 TUA-BIN CAO GẦN 153M VÀ CẤP ĐIỆN CHO 1,8 TRIỆU NGÔI NHÀ. mọi người nghĩ.” Lý do sâu xa của động thái này là đạo luật mới do California ban hành bắt buộc phải chuyển sang sử dụng 100% năng lượng tái tạo, hạn chót là năm 2045. Anschutz toan tính thu Berkeley lợi nhờ đạo luật này. Ông nói phần việc khó khăn Sausalito nhất đã xong. Quá trình xin giấy phép làm tiêu tốn 1/4 số tua-bin theo kế hoạch ban đầu – khu Oakland vực nhiều gió nhất sẽ chỉ có 157 thay vì 325 tuaThành phố Alameda bin. Lần duy nhất ông nghĩ đến việc bán đất và từ San Francisco bỏ dự án là khi phe ủng hộ than đá trong cơ quan lập pháp bang Wyoming thúc đẩy thành công việc Daly City thông qua mức thuế mới cho năng lượng gió là 0,1 TRANG TRẠI xu/ kWh – lần đầu tiên trong cả nước. Những con OVERLAND TRAIL RANCH CÓ DIỆN TÍCH số nhỏ rồi sẽ phình to lên khi bạn có kế hoạch sản GẦN 1.295 km2 xuất tới 12 tỉ kWh mỗi năm.

Xét theo một số phương diện, quãng thời San Mateo gian vất vả xin giấy phép hóa ra lại là chuyện tốt.

Trong một thập niên qua, các tua-bin được cải tiến nhiều về kích thước, công suất và hiệu năng.

Redwood City Theo Lazard, tổng chi phí sản xuất một kWh điện gió, không được trợ giá, giảm từ 13,5 xu, tại thời điểm cách đây mười năm, xuống còn 4,3 xu. Tính cả khoản khấu trừ thuế đầu tư vào năng lượng tái tạo của liên bang (trị giá 2,8 tỉ đô la Mỹ trong mười năm 500 triệu đô la Mỹ (tương đương 1,4 tỉ đô la Mỹ ở hiện tại). đầu) thì chi phí của Anschutz giảm xuống còn 2 – 3 xu Ông tái đầu tư vào khai khoáng và đường sắt, cũng như mỗi kWh. California hiện có khoảng một phần ba lượng mua lại và phát triển công ty vận tải đường sắt Southern điện năng đến từ năng lượng tái tạo và 40% từ nhiên liệu Pacific. Năm 1996, ông bán công ty này cho Union Pacific hóa thạch. Điện gió chiếm 11% nguồn cung, và hiện có giá với giá 5,4 tỉ đô la Mỹ, nhận lượng cổ phần có giá trị hơn 3 xu mỗi kWh, theo bộ Năng lượng Hoa Kỳ. Anschutz đặt 900 triệu đô la Mỹ trong công ty mới. cược dài hạn vào việc giá điện gió sẽ tăng khi tín dụng Nhưng gió đã nằm sẵn trong tâm trí ông. Anschutz thuế hết hạn và đến thời hạn năm 2045 mà California bắt thích đi xe lửa quanh California và ông ngạc nhiên trước buộc phải chuyển sang sử dụng 100% năng lượng tái tạo. những trang trại gió được xây dựng tại các vùng đất Từ lâu, Anschutz đã quen thuộc với những cơn gió thuộc dãy núi Sierra Nevada. “Tôi bắt đầu tò mò,” ông hung hãn của bang Wyoming. Đầu thập niên 1960, khi nói. “Tôi đã từ bỏ ngành kinh doanh năng lượng truyền vừa ra trường, ông bắt đầu làm việc tại công ty khoan dầu thống và nghĩ, những thứ này là gì?” Tua-bin gió dưới Circle A Drilling của cha ông, công ty sở hữu một số giàn con mắt của Anschutz cũng tương tự những lĩnh vực khoan trên những vùng đất rộng lớn, lộng gió ở phía bắc kinh doanh tài nguyên thiên nhiên khác – giống như bang Wyoming. Anschutz không mất nhiều thời gian để một giếng dầu lộn ngược, hút năng lượng ra khỏi không mua lại công ty của cha mình. Năm 1967, nhóm thăm dò khí. Và cái giếng ấy không bao giờ cạn. Ông nhờ Bill tìm được dầu nhưng mất kiểm soát giếng khoan, khiến nó Miller, sau này là chủ tịch công ty dầu mỏ của ông, tìm bùng cháy thành một địa ngục lửa dữ dội. Đội chữa cháy vùng đất lộng gió nhất Hoa Kỳ. Hóa ra lại là vùng phụ giếng dầu nổi tiếng Red Adair đòi 100 ngàn đô la Mỹ chi cận Overland Trail Ranch, bang Wyoming. Ở đây, xuyên phí xử lý sự cố, và anh chàng Anschutz nhanh trí đã cứu qua khe núi mà những người khai phá vùng đất Overland công ty nhờ thỏa thuận để Universal Pictures trả giúp Trail dùng để đi về phía tây, là những cơn gió lớn, ổn số tiền đó, đổi lấy quyền quay phim. (Đoạn phim sau này định, tốc độ trung bình hơn 32 km/h. được sử dụng trong bộ phim điện ảnh Hellfighters, với sự Anschutz và Miller phác thảo kế hoạch cho trang trại tham gia của John Wayne.) Năm 1982, Anschutz sở hữu gió với ít nhất 1.400 tua-bin, dự kiến mất khoảng bốn năm khối tài sản lớn đầu tiên nhờ bán một nửa mỏ dầu nằm ở xin giấy phép và có thể khởi công năm 2015. biên giới hai bang Wyoming và Utah cho Mobil Oil với giá Không nhanh như vậy. Cục Quản lý đất đai yêu cầu

phải có một nghiên cứu về tác động môi trường. Đã có những cuộc đàm phán với hiệp hội Audubon và sở Quản lý trò chơi và cá bang Wyoming về việc dành ra bao nhiêu đất cho sage grouse (Ngải thảo Tùng kê, loài chim thuộc họ trĩ). Hiệp hội Oregon-California Trails muốn tiếp cận các toa xe cổ đang bị bào mòn tại vùng đất này.

Và cơ quan Quản lý cá và động vật hoang dã Hoa Kỳ lo ngại số lượng cá thể đại bàng lông vàng có nguy cơ tuyệt chủng có thể bị tua-bin giết chết.

Anschutz chi trả cho những đợt khảo sát hệ thực vật, thuê những nhà nghiên cứu chim, lắp đặt ra-đa phát hiện chim, vẽ bản đồ đường bay của đại bàng. Ông đồng ý không đặt tua-bin trên diện tích gần 425km2 ưa thích của đại bàng.

Những điều chỉnh được thực hiện sao cho tầm nhìn từ hồ Teton không bị phá hỏng bởi những cánh quạt tuabin nhấp nháy ở phía xa. “Chúng tôi chưa bao giờ thấy dự án nào có quy mô như vậy trước đó,” Brian Lovett, người đứng đầu cơ quan Quản lý Quy hoạch các nhà máy công nghiệp bang Wyoming, phát biểu. “Họ sinh ra để vượt hết khó khăn này đến khó khăn khác.” Vẫn còn một số bất đồng – những nhà bảo tồn di sản lịch sử hi vọng một ngày nào đó, Anschutz sẽ cho phép khách du lịch rong ruổi trên những chiếc xe ngựa băng qua vùng đất của mình.

Hoàn thành những việc người khác cho là bất khả thi là điều đáng mừng, Miller chia sẻ. Ông hồi tưởng về

đường ống dẫn dầu do ông và Anschutz xây dựng vào thập niên 1970 từ Bakersfield, California, xuyên qua Los Angeles đến cảng Long Beach. “Mọi người nghĩ chúng tôi hoàn toàn ngu ngốc, nhưng chúng tôi đã làm được,” Miller vừa nói vừa cười lớn. Họ cũng có cảm giác hồi hộp tương tự khi mạo hiểm đầu tư một tỉ đô la Mỹ vào hàng ngàn km cáp quang với Qwest Communications vào thập niên 1990. “Bạn biết tôi có bao nhiêu khách hàng vào thời điểm đó không? Không có người nào,” Anschutz nói và giơ tay ra dấu hiệu “0”. “Tuy nhiên, tôi biết rằng thế giới đang chuyển từ ‘đàm thoại tính bằng phút’ sang ‘dữ liệu tính bằng megabyte’.” Ông nhìn nhận vụ đánh cược tương tự chính là đường dây truyền tải điện gió qua bốn bang, 16 địa hạt trực thuộc cục Quản lý đất đai và 378 vùng đất có chủ quyền.

Theo công ty tư vấn Wood Mackenzie, sản lượng điện gió của Hoa Kỳ sẽ tăng 60% trong năm năm từ mức 100 ngàn MW hiện tại. Phải có nơi nào đó để lắp đặt tua-bin.

Nếu Hoa Kỳ quyết tâm theo đuổi chiến lược loại trừ các nguồn năng lượng có nguồn gốc carbon, việc tận dụng những khu vực nhiều gió nhất và có ít người sinh sống nhất là điều hợp lý. “Tính chất gió như nhau từ trang trại của chúng tôi đến toàn bộ lưu vực,” Anschutz nói. “Nếu không thể xây dựng trang trại gió ở đây, thì chẳng thể xây ở chỗ nào khác.”

Marc Benioff

Quỹ Pershing Square Foundation cam kết hỗ trợ hơn 40 triệu đô la Mỹ cho các công ty hướng đến sứ mệnh vì xã hội như InClassToday, công ty nỗ lực giảm thiểu tình trạng bỏ học.

Steve Ballmer Ballmer đã đầu tư hơn 60 triệu đô la Mỹ vào những công ty như Social Solutions, thiết kế phần mềm cho các tổ chức phi lợi nhuận và cơ quan của chính phủ.

Scott Cook Nhà đồng sáng lập Intuit cho rằng thay đổi xã hội là điều khó khăn, nhưng việc đầu tư tạo tác động sẽ giúp ích cho mục tiêu đó. “Có lẽ chúng ta sẽ làm được điều đó trong mười năm, hai mươi năm tới,” Scott Cook nói về danh mục đầu tư tạo tác động của mình. Cook tập trung đầu tư vào việc đưa công nghệ vào giáo dục và giúp thu hẹp khoảng cách thành tích, đặc biệt ở lứa tuổi mầm non dành cho giới trẻ có thu nhập thấp. Ông đã đầu tư 8,8 triệu đô la Mỹ vào các quỹ công nghệ giáo dục như Reach, Owl và Rethink Education, đồng thời đầu tư 26,4 triệu đô la Mỹ vào chín công ty khởi nghiệp, bao gồm công ty phần mềm LightSail và nền tảng Civitas thực hiện giáo dục đại học dựa trên dữ liệu.

114 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Xu hướng dùng tiền của mình để làm việc tốt chưa bao giờ được phát triển mạnh mẽ như hiện nay.

Xuất phát từ một sự kiện của quỹ Rockefeller năm 2007, thuật ngữ “đầu tư tạo tác động” mang ý nghĩa đầu tư vào các dự án vừa kiếm tiền vừa có tác động tích cực đến xã hội hoặc môi trường. Đây là chiến lược được rất nhiều người ủng hộ, trong đó có các tỉ phú, ngôi sao nhạc pop và vận động viên. Tính đến tháng tư, đã có hơn 1.340 tổ chức quản lý 502 tỉ đô la Mỹ tài sản đầu tư tạo tác động trên toàn thế giới, theo thông tin từ Global Impact Investing Network. Con số này gấp đôi tổng số của năm ngoái. Forbes đã tổng hợp thành danh sách The Impact 50 nhằm nêu bật các nhà đầu tư tạo tác động đáng chú ý nhất. Hai mươi chín thành viên trong danh sách này cũng thuộc danh sách Forbes 400 (400 người giàu nhất nước Mỹ).

Jim Breyer

Al Gore

Nhà đầu tư mạo hiểm này đã đầu tư 25 triệu đô la Mỹ vào các công ty khởi nghiệp có chủ đích, trong đó có Apollo Agriculture, hỗ trợ người nông dân ở Kenya tối đa hóa lợi nhuận, và Paige.AI, ứng dụng AI trong nghiên cứu bệnh.

Hồi tháng năm, công ty quản lý đầu tư của ông đã huy động được 1 tỉ đô la Mỹ cho quỹ Sustainable Solutions Fund do công ty thành lập nhằm hỗ trợ các công ty khởi nghiệp chuyên về các giải pháp cho môi trường, chăm sóc sức khỏe và tài chính toàn diện.

Howard W. Buffett Cháu trai của người được mệnh danh là “The Oracle of Omaha” (biệt danh của Warren Buffett) dạy về đầu tư bền vững. Anh đã viết một cuốn sách về cách đo lường lợi ích của đầu tư bền vững, đồng thời cũng đầu tư vào công ty KDC Ag của cựu thành viên trong danh sách 30Under30 của Forbes, Justin Kamine.

F I L M M AG I C ; V I C TO R J . B L U E / B LO O M B E R G ; H O F F M A N : K E L LY S U L L I VA N /G E T T Y I M AG E S F O R L I N K E D I N

Bill Ackman

Chủ tịch TPG đồng sáng lập quỹ đầu tư tạo tác động mang tên Rise Fund. Quỹ này sẽ kết thúc vòng gọi vốn thứ hai năm nay, với nguồn vốn mới trị giá 3 triệu đô la Mỹ.

ĐẦU TƯ CÓ CHỦ ĐÍCH

I M AG E S ; W I L L I A M S : J U S T I N S U L L I VA N /G E T T Y I M AG E S ; P R I T Z K E R : J O E S C A R N I C I /G E T T Y I M AG E S F O R F O R T U N E ; A L G O R E : G A B R I E L O L S E N /

David Bonderman

THE IMPACT 50

C O O K : J O H N M E D I N A /G E T T Y I M AG E S ; AC K M A N : A N D R E W H A R R E R / B LO O M B E R G ; DAV I D B O N D E R M A N : S E O N G J O O N C H O/ B LO O M B E R G /G E T T Y

CEO của Salesforce, công ty đã ra mắt một quỹ đầu tư tạo tác động vào tháng hai, đã đầu tư vào công ty chuyên tái chế và giảm thiểu chất thải Rubicon Global với tư cách cá nhân.

càng tốt), quỹ đầu tư mạo hiểm của ông hiện đang đầu tư vào G2VP, một quỹ công nghệ sạch trị giá 350 triệu đô la Mỹ.

Irwin Jacobs Người sáng lập Qualcomm đầu tư hàng triệu đô la Mỹ vào các công ty khởi nghiệp tạo tác động đến xã hội, ví dụ như công ty lọc nước CycloPure và nhà chế tạo động cơ sạch Tour Engine.

Dagmar Dolby Năm 2014, Dolby và gia đình bà thành lập Dolby Family Ventures, công ty đầu tư tạo tác động thường đặt niềm tin vào các công ty khởi nghiệp y sinh.

Paul Tudor Jones Nhà quản lý quỹ đầu cơ này đã đồng sáng lập tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận JUST Capital, được xếp hạng trong chỉ số Russell 1000 nhờ tác động đến cộng đồng, nhân viên, khách hàng và những người khác.

Michael Dell Liesel Pritzker Người thừa kế tập đoàn khách sạn Hyatt là nhà đầu tư tạo tác động nhiệt thành, thông qua công ty Blue Haven Initiative của cô, được xem như một trong những văn phòng quản lý tài sản gia đình đầu tiên được thành lập với trọng tâm là đầu tư tạo tác động. Công ty này đã đầu tư vào công ty năng lượng mặt trời M-Kopa của Kenya và công ty khởi nghiệp thanh toán trực tuyến Paystack của Nigeria. Cô cũng lập tổ chức phi lợi nhuận The ImPact, kêu gọi các gia đình giàu có theo đuổi các khoản đầu tư mang lại lợi ích xã hội có thể đo lường được.

Steve & Jean Case Họ thành lập nền tảng Impact Investing Network Map để theo dõi các giao dịch giữa các nhà đầu tư và các công ty khởi nghiệp có ý thức xã hội, nhằm nỗ lực giúp lĩnh vực đang phát triển nhanh này trở nên minh bạch hơn.

Quỹ do ông và vợ mình thành lập đã đầu tư vào giáo dục đô thị, ví dụ như các nền tảng công nghệ giáo dục vì lợi nhuận ở Ấn Độ.

Cheryl Dorsey Là chủ tịch chương trình học bổng giao lưu ngắn hạn Echoing Green, bà quản lý chương trình đầu tư 2,6 triệu đô la Mỹ vào 56 tổ chức làm điều tốt vì xã hội trong năm 2018.

Bill & Melinda Gates

Reid Hoffman Đồng sáng lập LinkedIn đầu tư 1,5 tỉ đô la Mỹ vào các tổ chức mang tính chất từ thiện - đặc biệt là các tổ chức và quỹ được nhà tài trợ tư vấn. Ông hỗ trợ các công ty như ứng dụng thanh toán di động chi phí thấp Segovia.

Arlan Hamilton

Quỹ của vợ chồng nhà Gates đã đầu tư khoảng 2 triệu đô la Mỹ vào các doanh nghiệp vì lợi nhuận giải quyết các vấn đề chăm sóc sức khỏe và đói nghèo, và lợi nhuận thu về sẽ được đầu tư trở lại quỹ.

Quỹ Backstage Capital của bà tài trợ cho các công ty do phụ nữ và người dân tộc thiểu số sáng lập, ví dụ như nền tảng chăm sóc sức khỏe sinh sản và trẻ em Mahmee và công ty khởi nghiệp phần mềm tư pháp hình sự Promise.

Daniel Gilbert

Diane Hendricks

Người đồng sáng lập The Quicken Loans và bạn đồng hành của ông hiện đang đầu tư 5,6 tỉ đô la Mỹ vào việc hồi sinh khu vực trung tâm Detroit.

Để hồi sinh Beloit, Wisconsin, Hendricks đã chuyển đổi công năng sử dụng của nhà máy cũ thành không gian làm việc hiện đại cùng vườn ươm khởi nghiệp.

Jim Coulter Quỹ The Rise Fund, do ông làm đối tác đồng điều hành, đã đầu tư tạo tác động vào hơn 25 công ty, trong đó có Zipline, dịch vụ giao hàng nhanh chóng bằng máy bay không người lái cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở Ghana và Rwanda.

Sean “Diddy” Combs Nghệ sĩ hip-hop Sean “Diddy” Combs đã đầu tư vào quỹ Cultural Leadership Fund của Andreessen Horowitz. Quỹ này vừa tặng toàn bộ phí và lợi nhuận cho các tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ người Mỹ gốc Phi tham gia vào mảng công nghệ.

John Doerr Là người hỗ trợ giai đoạn đầu cho các công ty công nghệ sạch (cleantech - một thuật ngữ chung được sử dụng để mô tả các sản phẩm, quy trình hoặc dịch vụ nhằm giảm chất thải và sử dụng càng ít nguồn nguyên liệu không thể tái tạo

Evan Williams Obvious Ventures, được người đồng sáng lập Twitter hỗ trợ thiết lập, tập trung đầu tư vào “những điều tích cực của thế giới”, đặt niềm tin vào các công ty mà họ cho rằng có giải pháp đột phá cho một số vấn đề lớn nhất của nhân loại. Tính đến nay, họ đã huy động được hơn 315 triệu đô la Mỹ và đầu tư vào 47 công ty đầu tư bao gồm nhà sản xuất kim cương bền vững Diamond Foundry, chuyên nuôi cấy kim cương trong phòng thí nghiệm ở California và công ty protein có nguồn gốc thực vật Beyond Meat, công ty vừa IPO thành công trong năm nay, mang tác động tích cực đến xã hội. Là một công ty đạt được chứng nhận B Corp (chứng nhận rằng doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất về hiệu quả xã hội và môi trường, tính minh bạch công khai và trách nhiệm pháp lý để cân bằng lợi nhuận và mục đích), Obvious thậm chí còn tổng hợp các giá trị này vào điều khoản đầu tư “những điều tích cực của thế giới” của họ để các nhà đầu tư và người sáng lập ký kết.

DANH SÁCH FORBES 400

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 115

THE IMPACT 50

Nancy Pfund Công ty đầu tư mạo hiểm DBL Partners của bà đã đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ sạch như Zola Electric và công ty khởi nghiệp phân hữu cơ bền vững EcoScraps.

Laurene Powell Jobs Là người sáng lập tổ chức từ thiện, đầu tư và hỗ trợ Emerson Collective, Powell Jobs hợp tác với các doanh nhân, nhà hoạch định chính sách và ủng hộ thúc đẩy các thay đổi của xã hội.

Bà tài trợ cho công ty khởi nghiệp phần mềm dạy tiếng Anh lấy người học làm trung tâm Ellevation, phần mềm dự thảo ngân sách khu vực công OpenGov, và mạng lưới cảm biến môi trường Aclima. Bà cũng là thành viên hội đồng quản trị của quỹ đầu tư tạo tác động đến môi trường và xã hội The Rise Fund. đầu tư 60 triệu đô la Mỹ vào 102 công ty sử dụng công nghệ để thu hẹp khoảng cách về cơ hội cho người thu nhập thấp và cộng đồng thiểu số.

Derrick Morgan

Justin Kamine Ở tuổi 30 tuổi, cựu thành viên danh sách30Under30 2018 của Forbes, đồng sáng lập công ty KDC Ag, được cháu trai Howard của tỉ phú Warren Buffett đầu tư, để kiến tạo và đầu tư vào cơ sở hạ tầng sinh lợi nhằm giảm thiểu sự phung phí thực phẩm.

Mitch Kapor Nhà sáng lập Lotus Notes cùng vợ, Freada, thông qua quỹ Kapor Capital của họ, đã

Cựu hậu vệ của đội bóng bầu dục Tennessee Titans đã thành lập quỹ Opportunity Zone vào năm 2019 để đầu tư vào các cộng đồng bị thiệt thòi. Ở phương diện cá nhân, anh cũng đầu tư vào các công ty như CleanFiber, sản xuất vật liệu cách nhiệt từ vật liệu tái chế.

Dustin Moskovitz Thông qua tổ chức Good Ventures của mình, nhà đồng sáng lập Asana và Facebook đã đầu tư vào các công ty chăm sóc sức khỏe như Sherlock Biosciences, hiện đang nỗ lực giúp phát hiện vi rút ở người một cách dễ dàng.

Jacqueline Novogratz Quỹ phi lợi nhuận Acumen của bà tài trợ 110 triệu đô la Mỹ để phát triển hơn 102 doanh nghiệp xã hội tại các nước như Uganda, Kenya và Pakistan.

Vinod Khosla Đơn vị đầu tư tạo tác động thuộc công ty Khosla Ventures của ông đầu tư vào các công ty khởi nghiệp như Driptech, chuyên sản xuất hệ thống tưới nhỏ giọt giá phải chăng cho nông dân sở hữu các thửa ruộng nhỏ, và nền tảng đầu tư năng lượng mặt trời SunFunder.

Sean Parker Chủ tịch đầu tiên của Facebook đang giữ vai trò quan trọng trong chương trình Opportunity Zones, sáng kiến của chính phủ để đầu tư vào các khu vực có thu nhập thấp.

Pierre Omidyar Tập đoàn Omidyar Group đã và đang đầu tư hơn 700 triệu đô la Mỹ vào các công ty khởi nghiệp chuyên giải quyết các vấn đề về giới và bất bình đẳng trong thu nhập, ví dụ như nền tảng tiết kiệm kỹ thuật số Kaleidofin của Ấn Độ.

DANH SÁCH FORBES 400

116 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

I M AG E S ; K H O S L A : K I M W H I T E / B LO O M B E R G V I A G E T T Y I M AG E S ; J I M M C K E LV E Y: DAV I D A . G R O G A N /C N B C / N B C U P H OTO B A N K

Nhà sáng lập The Square cam kết cải tạo thành phố St. Louis, là một phần trong hoạt động tài trợ các công ty khởi nghiệp như công ty sản xuất vắc xin điều trị ung thư di căn Immunophotonics.

L A U R E N E P O W E L L J O B S : G E T T Y I M AG E S F O R T H E N E W YO R K T I M E S ; J U S T I N K A M I N E : B R YA N B E D D E R /G E T T Y I M AG E S ; M I C H A E L B R O C H S T E I N / S O PA I M AG E S /G E T T Y

Jim McKelvey

THE IMPACT 50 George Roberts

Kat Taylor

Serena Williams

Tổ chức đầu tư từ thiện chú trọng vào việc làm REDF của ông đặt mục tiêu đến năm 2020 sẽ giải ngân 5 triệu đô la Mỹ vào việc huy động vốn bằng nợ. Khoản vay đầu tiên vào năm ngoái dành cho một doanh nghiệp giặt ủi ở Philadelphia thuê nhân công là những người vô gia cư và những người trước đây từng đi tù.

Taylor, vợ của tỉ phú, ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ Tom Steyer, đồng sáng lập công ty Radicle Impact vào năm 2013, nhằm hỗ trợ các công ty chuyên về dịch vụ tài chính có trách nhiệm, năng lượng sạch và thực phẩm lành mạnh.

Công ty đầu tư Serena Ventures của cô đầu tư vào các tập đoàn chuyên tạo thay đổi xã hội và có ban lãnh đạo đa dạng, ví dụ như công ty phần mềm hỗ trợ dinh dưỡng dành cho người thu nhập thấp ở Mỹ.

David Robinson

Hai anh em đang dẫn dắt một chương trình mang mục tiêu phát hành số trái phiếu trị giá 300 triệu đô la Mỹ nhằm giúp đỡ các trường công đặc cách đầu tư vào cơ sở vật chất.

Là doanh nhân liên tục khởi nghiệp, ông đầu tư vào các công ty hướng đến các sứ mệnh vì xã hội, đặc biệt là những công ty do phụ nữ hoặc những người kỳ cựu quản lý. Trong số đó có thể kể đến Mahmee, công ty công nghệ chăm sóc sức khỏe bà mẹ cũng nhận được đầu tư từ Serena Williams, và Combat Flip Flops, chuyên sản xuất quần áo và giày dép trong các khu vực xung đột và sử dụng lợi nhuận để tài trợ giáo dục các bé gái ở Afghanistan và các hoạt động từ thiện khác.

Vào tháng 6, Cuban đã đầu tư 1 triệu đô la Mỹ vào Hala Systems, sử dụng AI để ngăn chặn bạo lực và giữ an toàn cho dân thường trong giai đoạn trước, trong và sau xung đột ở những nơi như Syria. Ông cho biết: “Thật tuyệt vời khi biết được những gì họ đã tạo ra và bao nhiêu sinh mạng đã được họ cứu giúp.”

Thông qua quỹ do mình và vợ thành lập, ông tiên phong trong việc sử dụng các trái phiếu tạo tác động xã hội để tài trợ giáo dục giai đoạn niên thiếu cho học sinh thuộc các gia đình có thu nhập thấp tại Utah và Chicago.

Eric & Wendy Schmidt

Christy Walton Walton ra mắt quỹ đầu tư Cuna del Mar vào năm 2010 để hỗ trợ các công ty đang nỗ lực phát triển nguồn cung hải sản mang tính bền vững, ví dụ như công ty chuyên cung ứng cá hồng Earth Ocean Farms.

Mark Zuckerberg Đồng sáng lập Facebook cùng vợ mình đầu tư hơn 100 triệu đô la Mỹ vào hơn một chục công ty khởi nghiệp, chủ yếu là về giáo dục.

Quỹ của họ đầu tư 50 triệu đô la Mỹ vào các công ty đi theo hướng bền vững, bao gồm mạng lưới cảm biến môi trường Aclima.

Jeff Skoll Tập đoàn Capricorn Investment Group của ông giám sát 5 tỉ đô la Mỹ tài sản, phần lớn trong số đó là các công ty chuyên về nguyên liệu tái tạo và công nghệ sạch.

Will & Jada Smith Họ đầu tư vào các công ty như Quidnet Energy, phát triển hệ thống lưu trữ để kích hoạt lưới điện không thải khí carbon, và Just Water, công ty sản xuất thùng các tông từ thực vật.

Jim Sorenson Con trai tỉ phú quá cố, Sorenson đã tặng 13 triệu đô la Mỹ cho ĐH Utah để thành lập Sorenson Impact Center.

Tổ chức Impact Foundation của ông cũng hỗ trợ các doanh nhân đang nỗ lực giải quyết các vấn đề của xã hội.

Ray Dalio Cùng gia đình mình, nhà sáng lập quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới, Bridgewater Associates, đã dùng 98 triệu đô la Mỹ cho mục đích đầu tư tạo tác động. Dalio đặc biệt chú trọng đến việc cố gắng “tìm được cách đầu tư để hỗ trợ các đại dương,” ví dụ như tài trợ cho các phim tài liệu. Ông hỗ trợ quỹ Global Health Investment Fund, cung cấp nguồn tài chính cho việc nghiên cứu thuốc và vắc xin chống bệnh tật tại các nước nghèo hơn, và quỹ Accion Frontier Inclusion Fund, tài trợ cho các công ty mang đến dịch vụ tài chính cho các khách hàng bị thiệt thòi tại thị trường mới nổi.

DANH SÁCH FORBES 400

118 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

R AY DA L I O : DAV I D PA U L M O R R I S / B LO O M B E R G

Mark Cuban

J.B. Pritzker

Nhà đồng sáng lập Yahoo đầu tư vào những công ty quan tâm đến xã hội, trong đó có công ty khởi nghiệp giúp người dân ở Rwanda và Ghana tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe dễ dàng hơn. Ông đầu tư với tư cách cá nhân, đồng thời thông qua công ty đầu tư mạo hiểm AME Cloud Ventures của mình.

M A R K C U B A N : S T E V E N F E R D M A N /G E T T Y I M AG E S ; J . B . P R I T Z K E R : J O S H U A LOT T/G E T T Y I M AG E S ;

Cầu thủ có giá trị nhất giải đấu NBA 1995, David Robinson, sở hữu công ty Admiral Capital hiện đang đầu tư 10% lợi nhuận từ đầu tư bất động sản và đầu tư cổ phần tư nhân của mình vào các dự án cộng đồng và trường công đặc cách (charter school) Carver Academy của San Antonio.

Jerry Yang

Alice & Jim Walton

Giải pháp gắn kết

Đáp ứng nhu cầu về quà tặng cao cấp, kết nối các giá trị nhân văn giữa doanh nghiệp với khách hàng và truyền tải hiệu quả thông điệp từ thương hiệu chính là những yếu tố tạo nên dấu ấn khác biệt và đẳng cấp trong các gói giải pháp Quà tặng Doanh nghiệp mùa Lễ Tết 2020 của Hải Liên.

Hải Liên – Quà tặng Kết nối giá trị, kết nối con người Phòng 203, Tầng 2, Toà nhà Vạn Phúc, Số 2 Núi Trúc, Ba Đình, Hà Nội Tầng 24, Toà nhà E.Town Central, số 11 Đoàn Văn Bơ, Phường 12, Quận 4, TP. Hồ Chí Minh Hotline: 032 804 7177 | 090 215 3260 W: hailien.vn | F: fb.com/Hailien

ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI

Hội thảo Giáo dục chủ đề Định hướng tương lai do Forbes Việt Nam tổ chức ngày 10.10.2019 thu hút hơn 400 khách mời, gồm các nhà giáo dục, nhà đầu tư, nhà nghiên cứu. Sau ba bài trình bày về tác động của chính sách, tương lai việc làm, cách học mới của các diễn giả đến từ các tổ chức giáo dục trong nước và quốc tế, các diễn giả đã trao đổi, thảo luận về những thay đổi cần có trong giáo dục để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường việc làm.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 123

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN 1

M

ở đầu bài trình bày, TS. Lê Trường Tùng nhấn mạnh đến vai trò của giáo dục, lĩnh vực dịch vụ đặc biệt do mang tính chất công ích lẫn tư ích. Từ đó, theo ông Tùng, đầu tư giáo dục đều phải được đầu tư từ cả hai nguồn.

Từ khía cạnh công ích thì Nhà nước sẽ phải đầu tư cho người học, cho các cơ sở giáo dục. Và ở khía cạnh tư ích, với mức độ hưởng lợi có được thì người học và xã hội cũng sẽ phải tham gia vào đầu tư.

Liên quan đến mô hình giáo dục công tư phối hợp, có ba dạng cơ bản.

Thứ nhất, tư nhân tham gia thành lập các cơ sở giáo dục ngoài công lập. Thứ hai, các trường công hoạt động có thể là một phần, có thể là chủ yếu dựa vào học phí do người học đóng. Thứ ba là mô hình hợp tác công - tư.

Hiện tại trong lĩnh vực giáo dục đại học, Việt Nam đang định hướng theo mô hình tư nhân hóa. Ở đây, không đơn thuần là tổ chức các trường ngoài công lập mà còn là việc định hướng các trường công chuyển sang cơ chế tự chủ, trong đó hoạt động dựa trên mức độ đóng góp học phí của người học.

Với giáo dục phổ thông, do chính sách phổ cập giáo dục, thành phần giáo dục ngoài công lập trong giáo dục phổ thông chỉ chiếm phần rất nhỏ.

Từ bức tranh giáo dục như vậy, trong điều kiện cụ thể của Việt Nam, do ngân sách còn hạn chế, để nâng cao chất lượng giáo dục thì việc tăng chi phí đào tạo trên đầu một người học trong một năm là hết sức cần thiết.

Việc tham gia của hệ thống giáo dục ngoài công lập

124 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

TÁC ĐỘNG CHÍNH SÁCH

Tiến sĩ Lê Trường Tùng, chủ tịch đại học FPT trình bày bức tranh giáo dục, đặc biệt là giáo dục ngoài công lập dưới tác động của chính sách trong 20 năm qua.

FORBES VIỆT NAM

(trong nước và nước ngoài) là yêu cầu tất yếu. Ưu thế của hệ thống ngoài công lập là tính năng động do được làm những gì pháp luật không cấm, hội nhập nhanh, hệ thống ngoài công lập khi phát triển tạo nên sức ép để thúc đấy hệ thống công lập đổi mới, phát triển.

Kể từ khi Việt Nam trở thành thành viên tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2006, Việt Nam cam kết mở cửa cho giáo dục như là một ngành dịch vụ. Từ 2009 có chính sách cho phép mở các cơ sở giáo dục kể cả đại học 100% vốn nước ngoài.

Tính đến năm 2019, có năm trường đại học có vốn đầu tư nước ngoài trên tổng số hơn 200 trường đại học của Việt Nam. Một điểm sáng là việc triển khai các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài của các trường đại học Việt Nam, và hiện nay có trên 500 chương trình liên kết với khoảng 200 trường, trong đó có nhiều trường nằm trong top 500 của thế giới.

Nếu xét toàn bộ hệ thống giáo dục từ phổ thông cho đến đại học, tỉ trọng ngoài công lập hiện nay đối với số lượng trường chiếm khoảng 7%, và số lượng học sinh sinh viên chiếm khoảng 6%. Ở bậc phổ thông, ngoài công lập hiện tại chỉ chiếm dưới 2%.

Sự tăng trưởng của các cơ sở giáo dục trong những năm qua khá lớn do số học sinh, sinh viên tăng lên gần ba lần. Tuy nhiên số trường tư tăng thì trường công cũng tăng lên rất nhiều. Và tỉ trọng sinh viên học

sinh ngoài công lập so với công lập hầu như không thay đổi trong 30 năm qua.

Một số dự kiến phát triển hệ thống ngoài công lập trong những năm qua không thành công. Chẳng hạn vào năm 2008 đã có chủ trương chuyển dịch tất cả các trường phổ thông bán công thành trường ngoài công lập. Kết quả sau một vài năm thực hiện thì hầu như tất cả các trường bán công đều chuyển thành trường công lập. Ở giáo dục đại học, từ năm 2015, nghị quyết về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam đã đưa ra những chỉ tiêu là sẽ tăng rất nhanh số sinh viên trên 10 ngàn dân và đến năm 2020 khoảng 40% sinh viên là sinh viên ngoài công lập. Kết quả là sinh viên ngoài công lập ở mức hơn 13%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đặt ra.

Các quy định về quyền lợi của nhà đầu tư cũng thay đổi theo thời gian.

Năm 2006 luật Giáo dục mới công nhận quyền sở hữu toàn bộ tài sản của trường tư là của các nhà đầu tư.

Nhưng sau đó lại đưa ra khái niệm mô hình tài sản không chia, tức là những cái gì được tích lũy trong quá trình phát triển của trường thì biến thành tài sản chung không chia, chỉ được dùng để phát triển trường. Và đến luật Giáo dục mới thì vấn đề này lại được xem xét. Điều này cho thấy chính sách không được nhất quán, ảnh hưởng đến việc thu hút nhà đầu tư mới cũng như các nhà đầu tư đang hoạt động.

Tháng 4.2019, Chính phủ ban hành nghị quyết tăng cường nguồn lực xã hội đầu tư vào giáo dục. Các mục tiêu cụ thể như sau: đến năm 2025 tỉ lệ sinh viên (ngoài công lập) khoảng 16%, đối với giáo dục phổ thông thì tỉ lệ học sinh (ngoài công lập) ở mức 2% – 3%. Và đối với giáo dục đại học thì có tăng lên một chút, nhưng cũng chỉ ở con số khoảng 20%. Điều đấy có nghĩa là 80%, 90% thậm chí đến 97%, 98% số học sinh

phổ thông thuộc hệ thống giáo dục công lập.

Trong 20 năm vừa qua, chính sách nhà nước là có nhưng không đủ mạnh và nhiều khi tính chất cầm chừng.

Trên quan điểm chung, nhà nước và xã hội đều mong muốn hệ thống giáo dục Việt Nam phát triển cả về chất lượng và số lượng. Về số lượng là để đáp ứng nhu cầu học tập của xã hội. Chất lượng là yếu tố then chốt để hỗ trợ nền kinh tế – xã hội phát triển.

Trong chính sách điều hành, chúng tôi nghĩ rằng có một số chỉ tiêu cần được điều chỉnh phù hợp. Chẳng hạn, thay vì chỉ tiêu số sinh viên trên 10 ngàn người dân có thể thay bằng số sinh viên trên số người trong độ tuổi từ 18 – 23. Do chỉ tiêu ban đầu không có ý nghĩa nếu dân số có tuổi thọ cao hơn.

Và cái thứ hai, đâu là chỉ tiêu liên quan đến chất lượng nên được xác định dựa trên tổng chi phí một năm cho một người học trên một cấp học.

Trên cơ sở đấy, chúng ta sẽ định ra con số đang là bao nhiêu, và cần tăng lên bao nhiêu như là một điều kiện then chốt để bảo đảm chất lượng.

Hiện nay, chúng tôi ước tính chi phí đào tạo một năm cho một sinh viên đại học ở các nước phát triển khoảng 20 ngàn đô la Mỹ, ở Việt Nam bằng 10% so với của nước ngoài.

Thứ ba, vấn đề quy hoạch đại học theo vùng. Chất xám không chỉ chảy ra nước ngoài mà còn chảy từ các địa phương về các thành phố lớn. Một số địa phương không có nguồn nhân lực có chất lượng để phát triển kinh tế.

Cuối cùng, giáo dục – đào tạo ở Việt Nam và nhiều nước đều vướng phải là sức ì mang tính quy luật do giáo dục không thay đổi nhanh bằng các lĩnh vực kinh tế – xã hội khác.

Trong khi sứ mệnh của giáo dục là phải đi trước để dẫn dắt, hỗ trợ sự phát triển của kinh tế – xã hội. Với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, nếu có chính sách phù hợp, giáo dục có cơ hội đi trước trong chuyển đổi số.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 125

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN 2

TƯƠNG LAI VIỆC LÀM

Ông Stephan Ulrich - Giám đốc chương trình tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) chia sẻ về tương lai việc làm, các kỹ năng cần có với người lao động trong tương lai.

FORBES VIỆT NAM

126 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

BA XU HƯỚNG LỚN

Có ba xu hướng ảnh hưởng đến thị trường lao động.

Thứ nhất là biến đổi khí hậu. Năm 2015, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều đã ký hiệp ước Paris, cam kết giảm phát thải để đền bù CO2 trong vài thập niên tới. Điều này sẽ tác động mạnh tới thị trường lao động toàn thế giới. Ước tính sáu triệu việc làm sẽ mất đi khi chúng ta đóng cửa các mỏ than và xa rời năng lượng không thể tái tạo. Mặt khác, 24 triệu việc làm mới sẽ hình thành nhờ phát triển năng lượng tái tạo và các ngành nghề liên quan.

Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh nhất đến từ biến đổi khí hậu

vì Việt Nam có nhiều vùng tiếp giáp biển và đường bờ biển dài. Hiện tại, nhiều lao động từ đồng bằng sông Cửu Long đang dịch chuyển sang những thành phố lớn không chỉ vì lý do kinh tế mà còn vì tình trạng biến đổi khí hậu ngày một nghiêm trọng và mực nước biển tăng cao.

Như vậy những nông dân này cần kỹ năng mới để có việc làm tại thành phố.

Một xu hướng khác là thay đổi nhân khẩu học. Tại hầu hết quốc gia, dân số đang già hóa vì ngày càng ít trẻ em sinh ra và con người đang sống thọ hơn trước đây. Việt Nam cũng không ngoại lệ. Trong khoảng 10 năm nữa, Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Điều này tác động mạnh tới thị trường lao động, tạo sức ép lên ngành dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, giảm nhu cầu giáo viên vì ngày càng ít trẻ em.

Trước khi bàn tới tương lai, hãy nhìn vào tình trạng hiện tại. Việt Nam đang có 1,2 triệu người thất nghiệp, với rất nhiều trong số đó là người trẻ, 44 triệu người lao động làm việc trong các lĩnh vực phi chính thức và vấn đề chênh lệch lương thưởng nam và nữ vẫn tồn tại. Đây không chỉ là vấn đề của lao động mà còn liên quan tới cấu trúc xã hội.

Cuối cùng là công nghệ. Năm năm trước đại học Oxford đã khiến mọi người kinh ngạc khi dự đoán trong khoảng 20 năm nữa, 50% công việc sẽ được tự động hóa. Năm 2016, ILO cho ra mắt nghiên cứu về thị trường lao động châu Á, trong đó nhận định 56% việc làm sẽ được tự động hóa. Nhiều chính phủ đã rất sốc và tự hỏi họ cần làm gì để ngăn ngừa viễn cảnh trên.

Tới năm 2017, cách chúng ta nhìn vấn đề này đã thay đổi. Nghiên cứu của tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho rằng thực ra chỉ 9% công việc sẽ có rủi ro bị tự

động hóa, trong khi 50-70% công việc sẽ thay đổi nhờ công nghệ. Năm 2017, McKinsey cũng đưa ra kết quả nghiên cứu tương tự, cho rằng chỉ 5% số việc làm sẽ bị tự động hóa, trong khi 60% công việc sẽ được tự động hóa một phần. Như vậy trong quá khứ, chúng ta đã quá tập trung vào rô bốt mà không nhìn vào những người tồn tại quanh rô bốt – những người cần kỹ năng mới để làm việc cùng công nghệ mới.

Như vậy chúng ta cần suy nghĩ nhiều hơn về những thay đổi trong công việc: liệu công việc nào sẽ bị thay thế, tự động hóa và biến mất hoàn toàn. Nhìn lại quá khứ, rất ít công việc mất đi. Hầu hết chúng đều bị thay đổi bởi công nghệ.

Nếu nghĩ về những việc làm mới, ta sẽ thấy rất nhiều công việc đang phát triển nhanh chóng dù 10 năm trước chưa từng tồn tại: quản lý mạng xã hội, chuyên gia phân tích dữ liệu lớn, lập trình viên phát triển ứng dụng, chuyên viên điều khiển máy bay không người lái (drone), chuyên viên tối ưu hóa bộ máy tìm kiếm, kỹ sư xe không người lái, tài xế Grab.

KỸ NĂNG CHO TƯƠNG LAI

Những công việc này giúp ta hình dung ra những kỹ năng cần thiết cho tương lai. Rất nhiều trong số đó có liên quan tới STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.) Ít nhất 8 trên 10 công việc đòi hỏi những kỹ năng STEM. Tuy vậy STEM là những kỹ năng cứng và chỉ là một phần câu chuyện.

Những kỹ năng liên quan tới con người đang ngày càng trở nên quan trọng. Khi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam họ cần những kỹ năng nào từ người lao động, câu trả lời là kỹ năng STEM vẫn là quan trọng nhất trong tương lai gần.

Nhưng họ cũng cần khả năng làm việc nhóm và giao tiếp. Khi được hỏi những kỹ năng nào khó kiếm nhất lúc này tại Việt Nam, kiến thức kỹ

thuật lại một lần nữa xuất hiện với tỉ lệ 27%, nhưng những kỹ năng khác như tư duy và giải quyết vấn đề, đổi mới sáng tạo cũng quan trọng không kém.

Chúng ta từng tin rằng rất khó để thuyết phục các nhà tuyển dụng: “Tôi có kỹ năng mềm.” Nhưng giờ người lao động có thể lấy bằng chứng nhận sau khi học những khóa học trực tuyến dạy kỹ năng mềm.

Tuy vậy vẫn còn rất nhiều kỹ năng hiếm có và đây là con đường dành cho các cơ sở giáo dục.

Lực lượng lao động Việt Nam hiện có khoảng 60 triệu người, trong đó chỉ 12 triệu người được đào tạo kiến thức và kỹ năng công việc. Ngoài ra Việt Nam còn có khoảng sáu triệu sinh viên đại học ra trường, hai triệu sinh viên tốt nghiệp cao đẳng, ba triệu người có bằng học nghề. Như vậy khoảng 48 triệu người lao động đang thiếu đào tạo bài bản cho một công việc cụ thể. Những con số này tăng chậm, đây là một điều tốt. Nhưng nếu Việt Nam muốn có một tương lai việc làm khác đi, nhiều người Việt Nam cần được rèn luyện và đào tạo chuyên môn.

Trong báo cáo Tương lai của việc làm, ILO tin rằng con người cần tìm cách để các thay đổi và công nghệ nói trên mang lại kết quả cho toàn xã hội, chứ không chỉ tập trung vào những công nhân làm việc với công nghệ cao. Chúng ta cần xây dựng một tương lai việc làm phù hợp cho tất cả mọi người, nếu không Việt Nam sẽ phải chịu tình trạng bất bình đẳng và bất ổn xã hội.

Việt Nam cũng cần xây dựng một hệ thống phát triển kỹ năng dựa vào thông tin đến từ thị trường lao động. Ngoài ra cũng cần trực tiếp hỏi người tuyển dụng xem họ đang cần những kỹ năng gì và tìm ra cách thức giúp hệ thống giáo dục phản hồi tốt hơn với nhu cầu của thị trường lao động để có thể chuẩn bị cho tương lai của việc làm.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 127

PHIÊN 3: CÁCH HỌC MỚI

VAI TRÒ CỦA NGƯỜI THẦY VÀ CÔNG NGHỆ TS. Nguyễn Quốc Toàn, đồng sáng lập và CEO EQuest Group trình bày về vai trò của người thầy và công nghệ trong phương pháp tiếp cận cách học mới.

M

ở đầu bài trình bày, TS. Nguyễn Quốc Toàn đưa ra những hình mẫu thành công xuất sắc: nghệ sĩ piano Đặng Thái Sơn, giáo sư toán học Ngô Bảo Châu và đội tuyển bóng đá U23 Việt Nam ở Thường Châu. “Với tôi, niềm đam mê có thể đến từ những khoảnh khắc dâng tràn cảm xúc tự hào, tương tự như khi cả nước Việt Nam cùng “lên đồng” vì thành công của những người Việt Nam như Đặng Thái Sơn, Ngô Bảo Châu, hay khi chứng kiến thành công của bóng đá Việt Nam tại Thường Châu (Trung Quốc)… Đó là khi chúng ta hoàn toàn tin tưởng vào khả năng của người Việt nói chung và khả năng của chính mình,” CEO tập đoàn giáo dục EQuest chia sẻ.

128 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

FORBES VIỆT NAM

Để trình bày về tiếp cận cách học mới để thành công, trước hết tôi xin nói về công thức để tạo nên sự thành công. Công thức thành công phổ quát là lý thuyết 10 ngàn giờ của Malcom Gladwell và Anders Ericsson đưa ra.

Tổng hợp lại, có ba từ khóa chính: luyện tập đủ thời gian; luyện tập có chủ đích và dưới sự hướng dẫn của người thầy giỏi.

CÔNG THỨC THÀNH CÔNG

Dựa trên nghiên cứu khoa học về não bộ, thần kinh cho thấy, nếu không khổ luyện, con người không thể ghi nhớ được bất kỳ thông tin nào. Não bộ chỉ ghi nhận những gì để lại tác động mạnh. Sau hàng triệu năm tiến hóa, con người chỉ nhớ những gì tối ưu cho sự sinh tồn. Để tạo sự ghi nhớ, có hai cách.

Thứ nhất là học tập trung. Cách thứ hai là học tản mạn. Hai cách học này

không thể thay thế cho nhau. Luôn luôn có những cách học mà bạn phải tập trung trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó vẫn có thời gian nghỉ ngơi để não có thể hoạt động được.

Vì thế, tôi mong mọi người hiểu rõ về cấu trúc của não học. Đầu tiên là về cấu trúc thần kinh. Chúng ta phải luyện tập rất kỹ, thực hành nhiều lần như tập thể thao thì bộ não mới thể lưu lại những lần luyện tập đó trở thành kỹ năng. Để luyện tập có chủ đích, trước tiên phải xác định rõ mục đích.

Chẳng hạn để chơi được một bản nhạc, cần phải tập trung luyện tập, chú ý tới những đoạn khó. Thứ hai là xác định mục đích. Học là để tiếp thu kiến thức, để cải thiện chứ không phải học để chơi. Trong thời gian vừa qua, có các cuộc tranh luận trên diễn đàn về chủ đề “đến trường là một ngày

vui.” Thật ra, đến trường vui cũng tốt, nhưng chỉ vui sau khi luyện tập.

Nếu chúng ta biến trường học thành một sân chơi, chắc chắn sẽ không hiệu quả. Cuối cùng, là sự hướng dẫn của một người thầy – một người thật sự giỏi. Bất cứ một người thành công nào đều có một người thầy rất giỏi.

Quay lại câu chuyện hiểu về cấu trúc não bộ liên quan ra sao tới việc học, khi luyện tập chủ đích và tập trung để cải thiện, người ta tập hai thứ, đó là “tập phần khó” và “chia nhỏ công đoạn.” Vậy điều đó liên quan gì tới cấu trúc của bộ não? Như tôi đã trình bày, bộ não chúng ta khi học chỉ nhớ về những cảm xúc lớn, nhớ về những trải nghiệm lớn mà phải vất vả, phải trăn trở thì mới lưu lại được thông tin và kỹ năng mới được hình thành. Các bạn có thể hình dung giống như chúng ta tập gym, khi vị huấn luyện viên yêu cầu

chúng ta vượt qua giới hạn của chính mình, các cơ bắp bị rách ra thì chúng ta mới có những cơ bắp mới – cơ chế hoạt động của bộ não cũng như vậy.

Chia nhỏ công đoạn là do bộ não của chúng ta không bao giờ có thể tập trung quá lâu trong một khoảng thời gian nhất định. Khi học cách học mới, chúng ta phải tập trung và chia nhỏ công đoạn, sau đó tập trung cải thiện, đó là một trong những nguyên tắc cơ bản để thành công của một bậc thầy. Điều tiếp theo tôi muốn nói, trên đời này không có ai giỏi “tự nhiên” cả. Ai cũng có một người thầy. Có vài điều quan trọng mà người thầy giỏi phải làm. Đầu tiên là phải chia sẻ liên tục, phản hồi liên tục cho học sinh. Ví dụ như khi chúng ta học chơi tennis, người thầy giỏi sẽ phải chia sẻ các thế đứng, cách nghiêng người, ngả người ra sau hay vặn người về trước như thế nào để tránh bị chấn thương. Người

thầy giỏi là người dành được nhiều thời gian cho học sinh và sửa liên tục. Điều thứ hai người thầy giỏi có thể làm là đưa ra cách học tối ưu.

Quay trở lại câu chuyện liên quan giữa não bộ và cách học, khi chúng ta có một người thầy giỏi, tất cả những phần thừa sẽ được cắt đi và chỉ tập trung vào những phần lớn, những phần quan trọng. Càng ngày, người thầy sẽ đưa học sinh vượt qua giới hạn của chính họ và tiến xa hơn nữa.

CÁCH HỌC MỚI

Cách học mới theo tôi chỉ có hai phần. Thứ nhất là nhấn mạnh vào trải nghiệm của người học. Thứ hai là nhấn mạnh vào cá nhân hóa của giáo dục. Công nghệ sẽ đóng vai trò như thế nào trong cách học mới? Công nghệ cho phép học sinh được thực hành, mô phỏng, game hóa và học tích hợp. Chẳng hạn, sinh viên ngành THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 129

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN 3: CÁCH HỌC MỚI

y có thể hình dung cấu trúc giải phẫu cơ thể thông qua công nghệ 3D hay các giờ học lịch sử sẽ trở nên sinh động thông qua các trò chơi nhập vai.

Công nghệ có thể giúp các bạn làm được tất cả những điều đó, tối ưu hóa và học tích hợp, với chi phí tiết kiệm hơn rất nhiều.

Cá nhân hóa có thể thông qua bốn cách học: tutoring, học tích hợp, học trực tuyến, học online. Khi học tutoring nghĩa là học 1:1 (một thầymột trò), có một người thầy xuất hiện để giải đáp những câu hỏi khó. Học tích hợp là học với người thầy giỏi, sau đó làm bài tập. Học trực tuyến là tự chọn xem phần nào là quan trọng để học, và có quyền bỏ đi những phần bạn cho là không quan trọng.

Cách học mới, theo tôi không phải là một cách học gì quá đặc biệt, công nghệ từ xưa tới nay vẫn có. Chỉ khác

sinh học 1:1 ngay tại trường cho thấy, những học sinh được học ngay tại trường hiệu quả hơn rất nhiều. Vì sao? Bởi lẽ học qua online thì không có linh hồn, câu chuyện “10.000 giờ luyện tập” chỉ là công thức thành công theo lý thuyết. Thực tế thì, 10.000 giờ luyện tập là một phần của công thức, để thành công còn phải kết hợp các yếu tố khác, ví dụ như công nghệ.

TUY NHIÊN, đừng nhầm lẫn chỗ này, công nghệ chưa bao giờ là giải pháp thay thế cho giáo dục. Công nghệ chỉ có thể rút ngắn khoảng cách, là phương tiện, công cụ để truyền tải kiến thức của người giáo viên tới học sinh. Công nghệ có thể hỗ trợ, nhưng không bao giờ thay thế được vai trò của người thầy. Để thành công theo công thức 10.000 giờ, một trong những điều đầu

mấy mà người học không có đam mê thì cũng trở thành vô nghĩa. Ở đây, người thầy đóng vai trò quan trọng khi khuyến khích, nuôi dưỡng cảm xúc của người học.

Vì thế, cách học mới theo tôi không phải chỉ xoay quanh công nghệ là đủ.

Tóm lại, cách học mới không phải là chỉ có công nghệ, cách học mới là phải hiểu, kết hợp giữa những hiểu biết về não, tâm lý học, những lý thuyết làm việc đỉnh cao. Công nghệ đóng vai trò gì trong đó? Công nghệ chỉ là phương tiện hỗ trợ trong giáo dục, giúp người giáo viên truyền tải kiến thức và giải phóng người giáo viên khỏi việc truyền tải kiến thức.

Công nghệ không phải là tất cả, mà người thầy vẫn đóng vai trò quan trọng và sẽ không thể thay thế được.

Người thầy phải đưa ra những phản

“ĐỪNG NHÌN NHỮNG NGƯỜI LÀM GIÁO DỤC NHƯ NHỮNG CỖ MÁY. HỌ KHÔNG CHỈ LÀ NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP DỊCH VỤ GIÁO DỤC MÀ LÀ NHỮNG NGƯỜI MANG ĐẾN CẢM XÚC, ĐAM MÊ VÀ SỰ TIN TƯỞNG CHO HỌC SINH.” —TS. NGUYỄN QUỐC TOÀN là trong cách học mới, công nghệ rút ngắn khoảng cách, tăng tính cá nhân hóa và tăng tính tập trung của học sinh. Điều quan trọng của cách học mới không phải là có sử dụng công nghệ hiệu quả hay không. Thành công của cách học mới đến từ việc nâng đỡ, tập trung nuôi dưỡng và quan tâm học sinh.

Nghiên cứu từ trường ĐH Johns Hopkins giữa một nhóm học sinh học 1:1 từ khắp nơi trên thế giới như Ấn Độ, Mỹ, Việt Nam với nhóm học 130 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

tiên là đòi hỏi sự bền bỉ của người học trong khoảng thời gian dài. Tâm lý của người học là muốn làm vừa lòng cha mẹ mình, vừa lòng thầy cô mình. Đó là lý do phương pháp trực tuyến không thể thay thế người thầy, vì người học không xem cỗ máy là thầy, con người xem máy móc là nô lệ của mình. Trước một người thầy, chúng ta sẽ muốn làm người thầy vừa lòng, sẽ cố gắng hơn và học tốt hơn rất nhiều. Và cuối cùng, để thành công, đòi hỏi người học phải có đam mê.

Cách học có hay tới mấy, thầy giỏi tới

hồi cho học sinh từ góc nhìn của một chuyên gia, nuôi dưỡng và tạo cảm hứng cho học sinh. Đấy mới là cách học mới.

Còn đối với thành công của cách học mới, qua bao nhiêu năm qua tôi cho rằng chúng ta vẫn chưa thể hiểu hết và áp dụng được những kiến thức mới nhất của khoa học. Nếu chúng ta hiểu được cái gì làm nên sự thành công, cái gì là lý thuyết, cái gì tạo nên cảm hứng thì lúc đó mới gọi là có cách học mới, chứ cách học mới đâu phải là công nghệ.

SỨC HÚT WYNDHAM SOLEIL DANANG NHÌN TỪ THỊ TRƯỜNG

T

rong những ngày qua, cái tên PPC An Thịnh và Wyndham Soleil Danang được các nhà đầu tư quan tâm đặc biệt. Lễ giới thiệu Dự án BĐS 5 sao đắt giá nhất TP Đà Nẵng với gần 3.000 chuyên viên tư vấn BĐS tham gia đã khiến nhiều “ông lớn” trên thị trường đang có cùng chung phân khúc BĐS nghỉ dưỡng phải sững sờ, bởi PPC An Thịnh là một cái tên không mới ở các Dự án Khu công nghiệp, nhưng lại là tân binh ở phân khúc BĐS nghỉ dưỡng cao cấp. PPC An Thịnh đã làm gì để có được một sức bật đáng nể trên thị trường?

Bằng cái nhìn tầm xa của một nhà đầu tư thông thái, PPC An Thịnh 2016, PPC An Thịnh với Lễ ra mắt siêu Dự án Wyndham Soleil đã khẳng định mình bằng cách “nói thật, làm thật”, không phô Danang đã khiến nhiều người bất ngờ, bởi “sân nhà” của họ là các trương, không màu mè mà tập trung vào giá trị của Dự án. Theo Dự án Khu công nghiệp. đó, Wyndham Soleil Danang lần lượt được ghi nhận với các hạng Với khu đất có vị trí đắc địa nhất TP Đà Nẵng, 4 mặt tiền tại giao lộ mục: Dự án có nhiều thang máy nhất (21 thang) và Dự án BĐS ven Phạm Văn Đồng – Võ Nguyên Giáp, có tầm nhìn thẳng ra bãi biển Mỹ biển cao tầng nhất Việt Nam. Khê, khi PPC An Thịnh khẳng định sẽ biến mảnh đất thành 1 siêu Dự Tháng 10.2019, tòa căn hộ thứ 2, Nimbus được giới thiệu ra thị án đẳng cấp thế giới, giới “ông chủ” BĐS trong nước không khỏi nghi trường, PPC An Thịnh đã tạo nên sự khác biệt, đó là lắp thang máy ngờ về tiềm năng tài chính cũng như khả năng tổ chức, vận hành của Panaroma ngoài trời duy nhất đưa khách hàng vào một hành trình PPC An Thịnh. kỳ diệu: Ngắm trọn không gian tuyệt đẹp của TP Đà Nẵng trên từng Nhưng, chỉ 3 tháng sau khi nhận chuyển nhượng khu đất, bằng Lễ cao độ, tạo nên điểm nhấn vĩnh cửu tại Nimbus. Thiết kế bề mặt ấn giới thiệu Dự án Wyndham Soleil Ánh Dương Đà Nẵng, PPC An tượng với ban công mở rộng cực đại, tòa Nimbus mang theo hình Thịnh đã khiến giới đầu tư BĐS bất ngờ. Bởi họ đã khẳng định đẳng dáng đại dương. cấp và lời nói “thật” khi bỏ ra 10 triệu USD mời các đơn vị tư vấn thiết Theo các chuyên gia BĐS, trong bối cảnh thị trường tiềm ẩn nhiều kế, kiến trúc, quản lý vận hành hàng đầu thế giới hội tụ về cùng xây rủi ro về tính pháp lý của các dự án, nhiều dự án được quảng cáo dựng 1 siêu Dự án như Aedas, Artelia... Aedas (UK) là một trong rầm rộ nhưng sau nhiều năm vẫn không được triển khai thì những Công ty thiết kế kiến trúc hàng đầu thế giới, có văn Wyndham Soleil Danang của PPC An Thịnh đang là nhân tố phòng tại 14 quốc gia. mới lấy lại niềm tin cho các nhà đầu tư bằng cách làm Ông Steven Thor – Executive Director (Aedas, “thật”, tập trung vào “giá trị thật”.

Singapore) cho biết: “Thiết kế của Soleil là kết quả Việc 3.000 chuyên viên tư vấn BĐS tập trung về Lễ của rất nhiều công sức và hội tụ tinh thần của giới thiệu Dự án Wyndham Soleil Danang đã chứng chúng tôi (những người Singapore) với tình yêu tỏ rằng, thị trường đang “khát” những Dự án đẳng của Chủ tịch PPC An Thịnh, ông Nguyễn cấp, “làm thật”. Ông Mạnh Hà, một nhà đầu tư BĐS có tiếng trên Kháng Chiến (người Việt Nam). Dự án khi thị trường Hà Nội khi quyết định đầu tư tại hoàn thành sẽ trở thành biểu tượng mới của Wyndham Soleil Danang chia sẻ: “Tôi đánh giá TP Đà Nẵng. Những bản thiết kế tuyệt vời cho rất cao tầm nhìn của PPC An Thịnh, đặc biệt ông Soleil chỉ có thể đến từ những con người có Nguyễn Kháng Chiến. Với giới đầu tư BĐS, thứ sự hiểu biết vô cùng sâu sắc về văn hóa, xã hội 1 là vị trí, thứ nhì là pháp lý, thứ 3 là khả năng tại Đà Nẵng…”. sinh lời. Ở dự án này sau khi hoàn thành, chắc Trong 3 năm liên tiếp, Wyndham Soleil Danang đã chắn sẽ trở thành 1 biểu tượng mới, khách du lịch nhận 3 giải thưởng danh giá về kiến trúc của thế Mr. Steven Thor hằng năm đổ về Đà Nẵng sẽ muốn được trải nghiệm giới và Việt Nam, đó là: Mixed - Use Architecture Việt trong các căn phòng đẳng cấp 5*, có tầm nhìn tuyệt đẹp Nam; Best Condo Development và Best Condo thẳng ra biển Đông, hài hòa gần gũi thiên nhiên và có sự tự Architectural Designe. Bẵng đi một thời gian, trong khi giới hào: được trải nghiệm tại biểu tượng mới của thành phố. đầu tư BĐS đang hoài nghi về đường đi của một dự án đẳng cấp 5*, Bên cạnh đó, tam giác kinh tế Đà Nẵng – Quảng Nam – Quảng thì cũng lại là sự kiện bất ngờ, tháng 4.2018, PPC An Thịnh làm Lễ cất Ngãi với hàng loạt khu Công nghiệp, Logistic, dự án mỏ khí Cá Voi nóc tòa nhà khách sạn, Ethereal cao 57 tầng với gần 900 phòng và Xanh đang thu hút hàng chục nghìn chuyên gia quốc tế đến làm bắt tay vào hoàn thiện nội thất chuẩn 5* để chuẩn bị cho việc đưa vào việc và sinh sống. Họ chắc chắn sẽ muốn được sống trong những vận hành, đơn vị vận hành và quản lý là Tập đoàn khách sạn hàng căn hộ tuyệt đẹp, dịch vụ hoàn hảo, vậy nên tỉ lệ lấp đầy phòng tại đầu thế giới Wyndham. Đà Nẵng sẽ luôn cao. Thêm nữa, PPC An Thịnh đã nhanh chóng “PPC An Thịnh chính là đối tác tốt nhất bởi họ có chung định hướng bắt kịp xu thế của thị trường, tâm lý của khách hàng, tòa căn hộ với thương hiệu Wyndham. Chúng tôi rất tự hào rằng, các chủ đầu tư Nimbus sắp tới đưa ra thị trường, chủ sở hữu sẽ được toàn quyền đang hỗ trợ chúng tôi rất nhiệt tình để tạo nên một khách sạn đẹp, và quyết định việc cho thuê, kinh doanh. chúng tôi đang rất hi vọng vào dự án Wyndham Soleil Danang” - Ông Tôi nghĩ, những nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ không bỏ qua cơ hội đầu Dilip Madhok, Đại diện Wyndham cho biết. tư tốt nhất với một sản phẩm chắc chắn sinh lời cao trong tương lai gần.”

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN THẢO LUẬN

TS NGUYỄN CHÍ HIẾU

CEO Tổ chức giáo dục IEG

Đàm Bích Thủy

Chủ tịch Trường đại học Fulbright

Raj Shastri

Đối tác điều hành Kaizen PE

LỰA CHỌN PHÙ HỢP

Lãnh đạo các tổ chức giáo dục, quỹ đầu tư giáo dục cùng trao đổi, chia sẻ về triết lý giáo dục, cách triển khai trong thực tế để bảo đảm chất lượng giáo dục. Phiên thảo luận với sự tham gia của tiến sĩ Giáp Văn Dương – đồng sáng lập hệ thống giáo dục Vietschool; ông Raj Shastri - đối tác điều hành Kaizen PE; bà Đàm Bích Thủy – chủ tịch đại học Fulbright Việt Nam; tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu – CEO tổ chức giáo dục IEG điều phối.

FORBES VIỆT NAM

132 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

TS Giáp Văn Dương Đồng sáng lập Hệ thống giáo dục Vietschool

M

ở đầu phiên thảo luận, TS. Nguyễn Chí Hiếu dẫn lời giáo sư Howard Gardner, cha đẻ của thuyết đa trí thông minh về giáo dục: “Bạn bỏ nhiều tiền để đầu tư vào cơ sở vật chất thật tốt, bạn đem một số giáo trình rất nổi tiếng về dạy, bạn thuê một số giáo viên về, bạn đầu tư vào chất lượng dịch vụ để thuyết phục phụ huynh. Điều đó không có nghĩa là bạn đang làm giáo dục, vì bạn không biết chính xác lý do vì sao bạn làm giáo dục và triết lý giáo dục của bạn là gì.” Đó cũng là câu hỏi đầu tiên đặt ra cho ba vị diễn giả: Triết lý giáo dục mà quý vị chọn cho cơ sở của mình là gì, và tại sao chọn triết lý đó?

GIÁP VĂN DƯƠNG: Tôi nghĩ sẽ phù hợp hơn khi tôi chia sẻ câu chuyện chúng tôi đang làm. Đầu tiên, tôi có một lý tưởng về giáo dục được cụ thể hóa bằng tám nội dung. Thứ nhất là ở triết lý giáo dục, thứ hai là giá trị

cốt lõi, ba là mô hình giáo dục, bốn là phương pháp giáo dục, năm là kỷ luật học đường, sáu là văn hóa học đường, bảy là đội ngũ giáo viên, và tám là nội dung chương trình. Triết lý giáo dục mà tôi theo đuổi và gây dựng là: đào tạo con người tự do, có khả năng lãnh đạo bản thân và làm chủ cuộc sống.

RAJ SHASTRI: Chúng tôi là một quỹ đầu tư tư nhân tập trung vào giáo dục, vậy nên chúng tôi không điều hành trường học mà trở thành đối tác của họ. Một trong những lý do khiến nhà sáng lập của chúng tôi lựa chọn giáo dục là vì ông ấy muốn tạo nên sự thay đổi. Không lĩnh vực đầu tư nào tốt hơn giáo dục để có thể tạo nên thay đổi lâu dài cho xã hội. Đó cũng là lý do chúng tôi chuyển hướng đầu tư sang nhiều nước, bắt đầu từ Ấn Độ và sau đó chuyển qua Đông Nam Á. Điều tiên quyết với chúng tôi là tạo ra tác động và cải thiện chất lượng giáo dục. Đó là mục tiêu của chúng tôi. ĐÀM BÍCH THỦY: Chúng tôi thường tóm tắt triết lý giáo dục của mình trong ba từ tiếng Anh là “know do - be”. Tức là có kiến thức, có kỹ năng và có phẩm chất cá nhân. Đây là điều quan trọng nhất đối với triết lý giáo dục của chúng tôi. Bởi vì chúng tôi tin rằng, một con người có đầy đủ kiến thức, có những kỹ năng để thực hiện công việc, nhưng thiếu phần quan trọng nhất là phẩm chất cá nhân thì chưa phải là một con người hoàn chỉnh, để thực hiện được mục tiêu giáo dục một cách trọn vẹn nhất.

Mục tiêu thứ hai trong triết lý giáo dục mà chúng tôi cố gắng thực

hiện, và hi vọng nó có tác động nhất định trong suy nghĩ về giáo dục của Việt Nam, đó là sự bình đẳng trong tiếp cận giáo dục. Mọi người thường vẫn có quan niệm là giáo dục ở trình độ cao và đắt đỏ thường chỉ dành cho những học sinh thuộc gia đình có khả năng chi trả. Chúng tôi muốn việc làm của mình có thể tạo ra sự công bằng đối với sinh viên. Đây là nguyên tắc của chúng tôi, thể hiện trong cấu trúc gọi là giáo dục không vì lợi nhuận mà có lẽ lát nữa tôi sẽ có cơ hội trình bày sâu hơn.

NGUYỄN CHÍ HIẾU: Xin mời quý vị chia

sẻ cụ thể về việc hiện thực hóa triết lý giáo dục của mình? ĐÀM BÍCH THỦY: Cách chúng tôi làm là trong tất cả mọi môn học, khi giảng viên lên lớp dạy học sinh thì phần quan trọng nhất là các trải nghiệm mà họ giúp học sinh có được khi học từng môn học. Khi chúng ta nói đến chuyện cần phải có kỹ năng, cần phải xây dựng phẩm chất cá nhân, những chuyện này thường ít khi xảy ra trong lớp học, mà thường xảy ra ở ngoài lớp học. Vì vậy, với tất cả các hoạt động ngoại khóa hoặc là những hoạt động bổ trợ cho chương trình giáo dục, chúng tôi đặt trọng tâm rất nhiều.

Tôi lấy một ví dụ cụ thể, khi học về đạo đức học (Ethics) chẳng hạn, ngoài những chương trình trên lớp, các em còn phải tham gia hoạt động cộng đồng. Ví dụ như nói “Chúng ta cần có đạo đức”, thì như thế nào là đạo đức? Hoặc, các quyết định đúng – sai phụ thuộc vào từng thời điểm cụ thể, từng hoàn cảnh cụ thể và từng cá nhân cụ thể… Vậy thế nào THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 133

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN THẢO LUẬN: LỰA CHỌN PHÙ HỢP

gọi là đạo đức? Chính vì vậy nên mới có những hoạt động, ví dụ như các em lên Đà Lạt làm việc hoặc cùng chia sẻ kinh nghiệm, thời gian của mình với các em học sinh nghèo hoặc ở trại trẻ mồ côi. Việc xây dựng lòng trắc ẩn cũng là phần rất quan trọng để xây dựng phẩm chất cá nhân. Bởi vì nếu không có lòng trắc ẩn và sự cảm thông, rất khó để nói đến chuyện chúng ta sẽ đưa ra quyết định đúng – sai như thế nào ở những thời điểm cụ thể.

Ví dụ thứ hai. Trong lớp học về kỹ thuật (Engineering), khi thiết kế sản phẩm, quan niệm truyền thống của việc dạy kỹ thuật là các em ngồi trong lớp, học từ sách giáo khoa các bài học về thiết kế… Chúng tôi đảo ngược lại quá trình dạy: việc đầu tiên là các em phải đi ra ngoài để tìm hiểu xem người sử dụng cần gì. Chúng tôi đưa ra bài tập thế này cho các em học lớp đầu tiên của Engineering: các em hãy tìm đến những người sử dụng rất già, và xác định xem các bác ấy đang cần một sản phẩm như thế nào. Sau khi các em quay trở lại bảo vệ ý kiến về sản phẩm đó, chúng tôi bắt đầu cho các em triển khai và học kỹ năng làm thế nào thiết kế ra sản phẩm đó. Vậy mọi người hỏi rằng các em sẽ học được gì qua quá trình đi ra ngoài nói chuyện với các khách hàng? Ngoài chuyện tìm ra cách nên thiết kế một sản phẩm thế nào để phục vụ người dùng, cái mà chúng tôi muốn xây dựng là: vậy một học sinh ở lứa tuổi 18 phải nói chuyện với người già, với một khoảng cách lứa tuổi 50-60 năm, các em có biết nói chuyện không, phải nói chuyện theo cách như thế nào để họ chia sẻ những cảm xúc với mình, để mình thiết kế ra đúng sản phẩm có thể giúp được người dùng. Quá trình đó cũng là để xây dựng cách có được sự thông cảm và biết cách nói chuyện với những người có hoàn cảnh và tuổi tác khác mình rất nhiều. Đó là một số cách chúng tôi đã làm.

134 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

GIÁP VĂN DƯƠNG: Việc hiện thực hóa triết lý giáo dục như thế nào là một câu chuyện tinh tế và thú vị.

Triết lý giáo dục là một phát biểu rất ngắn gọn để định hướng cho hành động. Khi triển khai thực tế, nó cần nhiều thứ hỗ trợ phía sau để hành động đó trở thành hiện thực. Từ kinh nghiệm vận hành ở Vietschool, một phần quan trọng không kém là bộ giá trị cốt lõi. Với chúng tôi, là bốn giá trị: “chân thiện - mỹ - hòa”. Trong đó, “chân” là tiêu chuẩn hướng đến của khoa học nhận thức, “thiện” là tiêu chuẩn hướng đến của đạo đức và hành vi, “mỹ” là tiêu chuẩn hướng đến của nghệ thuật, lối sống, và “hòa” là tiêu chuẩn hướng đến của văn hóa và kỹ năng sống.

Việc đưa vào đời sống học đường cũng phải rất khéo và tinh tế. Ví dụ chúng tôi thiết kế trò chơi “chân thiện - mỹ - hòa” cho các học sinh.

Trò chơi rất đơn giản: có một ô ở giữa và bốn ô vuông ở xung quanh, giống hình chữ thập. Ô giữa là ô trống rỗng, các ô khác là chân, thiện, mỹ, hòa. Khi phát biểu một mệnh đề (thầy cô kiểm tra học sinh hoặc các học sinh chơi với nhau), học sinh quyết định xem phải nhảy vào ô nào. Ví dụ như “Không đánh bạn” thì nhảy vào ô Hòa. “Chúc mẹ ngủ ngon” là một lối sống đẹp, một câu nói đẹp thì nhảy vào ô Mỹ… Kinh nghiệm của tôi là, với học sinh năm, sáu tuổi, chỉ cần sau khi hướng dẫn một, hai phút và các em chơi trò này trong khoảng 10 – 15 phút, các em có thể phân loại 50 – 60 loại hành vi khác nhau vào các giá trị “chân, thiện, mỹ, hòa”.

NGUYỄN CHÍ HIẾU: Theo lời ông chia

sẻ, mọi giá trị giáo dục được đưa vào thiết kế chương trình trường học, thông qua học chính khóa, các hoạt động ngoại khóa và bộ giá trị định hướng về hành vi, cư xử của con người trong nhà trường, nhưng làm thế nào để chuyển thành phẩm chất

và tính cách trong con người của học sinh, để họ sống đúng với “chân thiện mỹ hòa” như ông Dương mong đợi ở Vietschool?

GIÁP VĂN DƯƠNG: Với “chân thiện mỹ hòa”, chúng tôi không nói với học sinh rằng “Không đánh bạn” là hòa, hay “Không vứt rác bừa bãi” là mỹ.

Khi bạn hay tôi đọc lên câu ấy, học sinh phải tự chọn nhảy vào ô ấy và các em tự hình thành nhận thức.

Phương pháp giáo dục chủ đạo của Vietschool là đồng kiến tạo. Dựa trên quan điểm không xem tri thức là thứ có sẵn, được đóng gói, mà người học phải được quyền tham gia để tạo ra tri thức cho mình, và dần dần tạo ra chính cuộc đời mình. Hạnh phúc lớn nhất của một người là được sống thật với mình, và con đường chắc chắn nhất để được sống thật với mình là tạo ra chính mình. Việc giáo dục không dừng lại trong trường mà mở rộng về gia đình. Chính vì vậy phụ huynh của Vietschool phải tham gia khóa học gọi là “Cha mẹ khai sáng”. Giáo viên của Vietschool phải tham gia khóa đào tạo “Nhà giáo khai sáng”. Để chúng tôi đồng điệu với nhau, đồng bộ hóa với nhau cách hiểu, cách làm, về tư tưởng, phương pháp, giá trị, thuật ngữ…

RAJ SHASTRI: Khi đầu tư vào các công ty, chúng tôi tập trung vào hệ giá trị và tầm nhìn của họ. Đó là những gì chúng tôi tìm kiếm ở đối tác. Giống như các diễn giả khác nói, đây có thể là yếu tố dịch vụ trong giáo dục, những gì học sinh làm ngoài việc học, các em có hợp tác với bạn bè hay không, các em có đang học chỉ để học.

Chúng tôi làm hai việc. Thứ nhất là cố gắng tạo nên một mối quan hệ hợp tác có thể giúp đỡ các trường triển khai tầm nhìn của họ. Thứ hai, nằm trong tên gọi của chúng tôi, kaizen, có nghĩa là luôn luôn cải thiện và tiến bộ. Cách chúng tôi luôn cởi mở với việc giảng dạy và học tập. Đó là triết lý chúng tôi theo đuổi.

NGUYỄN CHÍ HIẾU: Một yếu tố quan

trọng có ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục là chất lượng giáo viên. Quý vị có thể chia sẻ cách giải quyết vấn đề cốt lõi này?

RAJ SHASTRI: Có hai cách để làm điều này. Thứ nhất, giống như các diễn giả đã chia sẻ, giáo viên cần giảng dạy và bồi dưỡng cho học sinh, đó là trách nhiệm chính của họ. Họ chỉ có thể thực hiện điều này nếu không phải làm các công việc hành chính. Chúng ta có công nghệ, như diễn giả Nguyễn Quốc Toàn đã nói. Đó là một phần. Điều này hoàn toàn có thể giải quyết và đang được giải quyết tại nhiều nơi trên thế giới, tại cả Việt Nam lẫn các quốc gia châu Á khác. Thứ hai là khía cạnh con người của giáo viên cần được thể hiện. Họ cần cảm thấy gần gũi với học sinh và điều này có thể làm được thông qua quá trình tương tác liên tục, bao gồm

tư vấn, đưa ra phản hồi, tất cả những điều chúng ta đã bàn tới trong những bài trình bày trước. Một khi đã tạo được hệ thống có thể giúp giáo viên thể hiện những gì tốt nhất, ta có thể đào tạo họ để hoàn thành điều này.

Tôi rất hiểu rằng điều này tốn rất nhiều thời gian và công sức để tạo ra các luật lệ. Đó là điều chúng tôi mong đợi: họ đã làm điều đó chưa, họ phải đối mặt với thách thức gì để có thể triển khai hệ thống nhằm cải thiện chất lượng. ĐÀM BÍCH THỦY: Tôi còn nhớ về một điều tra lớn bên Mỹ. Khi hỏi 100 nhân vật thành công nhất ở Mỹ, rằng cái gì ảnh hưởng lớn nhất đến thành công của họ trong sự nghiệp sau khi rời ghế nhà trường đại học, có hai câu trả lời nhận được nhiều sự chia sẻ nhất: “Tôi đã có một người thầy thực sự quan tâm đến cuộc đời và sự nghiệp của tôi”, và

“Tôi đã có một người hướng dẫn đã đồng hành cùng tôi trong suốt bốn năm đại học”. Thông qua đó, chúng ta đều thấy, không ai trả lời rằng “Tôi được học tại trường danh tiếng hàng đầu” hoặc là “có cơ sở vật chất không đâu sánh bằng” hay “được học bộ sách giáo khoa, chương trình tiên tiến nhất”. Tất cả đều tập trung vào người thầy. Đối với chúng tôi, vì là trường rất mới, chúng tôi có lợi thế vì ngay từ đầu có thể xác định được tiêu chuẩn tuyển chọn giáo viên, không bị ràng buộc bởi hệ lụy của một hệ thống kéo dài 20 năm, 50 năm như nhiều trường khác. Thứ nhất, chúng tôi tìm kiếm những người thực sự say mê dạy học. Ở các cơ sở giáo dục đại học khác, tiêu chí đo lường sự thành công của một giáo viên thường nghiêng nhiều về hoạt động nghiên cứu hơn hoạt động giảng dạy. Đối với đại học

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN THẢO LUẬN: LỰA CHỌN PHÙ HỢP

Fulbright, đặc biệt là trong 10 năm tới, tình yêu đối với học sinh và sự say mê giảng dạy quan trọng hơn sự thành công về mặt nghiên cứu. Thứ hai, khi người ta đã có tình yêu và niềm say mê dạy học rồi, bản thân nhà trường phải thiết kế lịch trình giảng dạy phù hợp để họ có nhiều thời gian tương tác với học sinh. Vì nếu dồn cho giáo viên dạy năm, sáu lớp mỗi tuần, không cách gì họ dành thời gian cho sinh viên được.

GIÁP VĂN DƯƠNG: Tôi nhất trí rằng vai trò người thầy rất quan trọng.

Trở lại câu chuyện Vietschool, sau nền tảng tinh thần, văn bản thứ hai được viết ra là cảm nhận thương hiệu của nhà trường, tức là thể hiện một điều trừu tượng để người khác cảm nhận được. Tôi cụ thể hóa ra bằng bốn dòng: Nhà trường khai phóng, Nhà giáo khai sáng, Cha mẹ tin tưởng, Học sinh tự hào. Xây dựng mô hình giáo dục khai phóng để thành nhà trường khai phóng ở bậc phổ thông. Nhà giáo khai sáng: những nhà giáo trong trường là những nhà giáo khai sáng. Vì thế tất cả giáo viên của Vietschool đều phải trải qua khóa học Nhà giáo khai sáng.

Tôi đồng ý rằng chúng ta phải đào tạo lại giáo viên theo triết lý giáo dục, bộ giá trị cốt lõi, kỷ luật học đường, văn hóa học đường của nhà trường. Và quan trọng nhất là chuyển hóa giáo viên từ một con người công cụ thành một con người tự do. Khi đó họ mới thể hiện được hết tài năng, sự sáng tạo, tính người, tính nhân văn của họ, và khi đó họ mới đào tạo được học sinh.

RAJ SHASTRI: Vấn đề cốt lõi ở đây là chúng ta cần xem giáo viên là những người hướng dẫn. Một khi chúng ta nhìn nhận giáo viên là người hướng dẫn thì chúng ta sẽ biết họ cần gì để có các giải pháp hỗ trợ, giúp họ thay đổi tư duy, hay áp dụng kỹ thuật, công nghệ.

NGUYỄN CHÍ HIẾU: Ở giai đoạn phát

triển, làm thế nào để đạt được mục 136 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

tiêu tăng trưởng nhưng đảm bảo được chất lượng?

GIÁP VĂN DƯƠNG: Đây là vấn đề đau đầu của các hệ thống giáo dục.

Không chỉ giáo dục mà còn tất cả các ngành khác nữa về quản trị, mở rộng như thế nào để vẫn đảm bảo được chất lượng, không đánh mất mình. Đây là vấn đề lớn trong quản trị nhà trường. Nhưng tôi cho rằng, nếu những người đứng đầu, lãnh đạo các trường, hệ thống đó, giữ được sự hài hòa giữa chuyện làm kinh doanh và làm giáo dục, sẽ tìm ra giải pháp. Điều thú vị là, chúng ta nhìn nhà trường, nhìn học sinh như thế nào, sẽ ra giải pháp tương ứng. Nếu nhìn học sinh như một con người đang trưởng thành, như tương lai của đất nước mà chúng ta đang chung tay gây dựng, giải pháp sẽ đi theo hướng đó. Nếu nhìn học sinh như khách hàng, giải pháp cũng sẽ theo hướng đó. Suy cho cùng chúng ta vẫn phải cân bằng hài hòa giữa các khía cạnh, giữa lợi ích giữa các bên liên quan để đưa ra giải pháp tốt nhất.

Chìa khóa ở đây là sự hài hòa: hài hòa giữa con người và công nghệ, giữa kỷ luật và văn hóa, giữa kiểm soát và truyền cảm hứng, giữa kinh doanh và giáo dục. Tức là phải đạt được điểm cân bằng. Khi đó ta kiểm soát được chất lượng mà vẫn mở rộng được hệ thống.

RAJ SHASTRI: Tôi cho rằng đây là câu hỏi lớn nhất và vô cùng khó để trả lời. Xét về lâu dài, giá trị của cổ đông và khách hàng cũng như các giá trị khác đều song hành với nhau, bởi ta không thể tạo ra giá trị cho cổ đông nếu không thể mang lại sản phẩm dịch vụ tốt cho khách hàng.

Chúng ta biết rằng đó là điều sẽ xảy ra trong dài hạn, còn trong ngắn hạn, rất khó để tuân thủ theo nguyên tắc này bởi chúng ta thường chỉ có thể nhìn thấy những gì diễn ra trong ngắn hạn và luôn trì hoãn những gì dài hạn. Điều này xảy ra trên mọi lĩnh vực chứ không chỉ riêng giáo

dục. Trong giáo dục, đây là điều rất quan trọng bởi ngành này luôn hướng tới chất lượng, được chuyển tải bởi con người. Do đây là điều được mang đến bởi con người nên rất khó để triển khai hệ thống giám sát chất lượng như nhau tại mọi trường trong mọi mảng thị trường.

Làm thế nào để biết được chúng ta có được chất lượng trong khi tiếp tục tăng trưởng? Tôi nghĩ có hai yếu tố. Thứ nhất chúng ta phải tạo ra hệ thống. Điều này đòi hỏi hai điều: giám sát chất lượng thường xuyên, nhận phản hồi từ khách hàng, từ những người tương tác với khách hàng. Điều còn lại là phát triển hệ thống huấn luyện. Yếu tố thứ hai là tạo ra các đội nhóm để một nhóm cụ thể tập trung vào khía cạnh chất lượng, nhóm khác tập trung vào tăng trưởng. Các nhóm này có thể xảy ra xung đột, đây là điều thường xảy ra, và người lãnh đạo cần giải quyết những xung đột này. Quả thực nói thì dễ hơn làm nhưng nếu tạo dựng được quy trình này, chúng ta có thể đạt được cả hai mục tiêu. ĐÀM BÍCH THỦY: Với mô hình quản trị như đại học Fulbright, một tổ chức không vì lợi nhuận, chúng tôi có lợi thế khi không có sức ép của nhà đầu tư để có được kết quả trong thời gian ngắn. Chúng tôi luôn phải nỗ lực để tìm kiếm những nguồn thiện nguyện để đóng góp, xây dựng và bảo vệ chất lượng của nhà trường. Cho nên, với một cái khung về quản trị như vậy, đối với chúng tôi, việc bảo vệ chất lượng quan trọng hơn so với việc tìm kiếm giải pháp nhanh để đạt được sự hòa vốn trong thời gian ngắn nhất. Nhiều người hỏi chúng tôi, tại sao đại học Fulbright tuyển ít như vậy khi nhu cầu của xã hội cao, và số người nộp đơn vào đại học Fulbright rất cao? Chúng tôi biết rằng ít nhất trong vòng bốn đến năm năm đầu tiên, điều quan trọng nhất – giữ sự sống còn lâu dài của nhà trường – là duy trì được chất lượng ở mức cao nhất. Và việc xác định cái chuẩn, sàn

THÊM NHIỀU LỰA CHỌN ĐỘC ĐÁO

CHO TIỆC CUỐI NĂM TẠI SORAE

Quên đi những bữa tiệc truyền thống bao quanh bởi bốn bức tường, Sorae Sushi Sake & Lounge sẽ mang đến trải nghiệm tìm về tinh hoa ẩm thực Nhật Bản khác biệt và độc đáo hơn cho người thưởng thức những tháng cuối năm.

N

ằm ở tầng 24,25 tòa nhà AB ngay giữa trung tâm Sài Gòn nhộp nhịp, Sorae mang ý nghĩa là “trên đỉnh tầng mây”, cho phép thực khách có thể ngắm được toàn cảnh thành phố hoa lệ qua những lớp kính mỏng. Bên cạnh đó, không gian sang trọng, ấm cúng với nghệ thuật sử dụng ánh sáng vàng đỉnh cao cũng là chất xúc tác khiến trải nghiệm bữa tiệc cuối năm càng trở nên hoàn mỹ và khó quên hơn. Để phục vụ cho nhu cầu tiệc cuối năm, Sorae mang đến nhiều sự lựa chọn độc đáo hơn, giúp thực khách có thể tận hưởng giây phút thăng hoa cùng nền ẩm thực đa sắc màu xứ sở mặt trời mọc.

Thực đơn Omakase

Xuất phát từ động từ tiếng Nhật “makasu” - nghĩa là tin tưởng ai đó ngay từ lần đầu tiên, Omakase là một thực đơn đặc biệt mà ở đó người đầu bếp thỏa sức sáng tạo món ăn theo khẩu vị của mình. Điều mà thực khách cần phải tuyệt đối tin tưởng, không được đưa ra sự lựa chọn cụ thể về món ăn hay khẩu vị.

Omakase được ca ngợi như đỉnh cao của ẩm thực Nhật Bản, bởi

lẽ nó mang đến hành trình khám phá mỹ vị độc nhất, thi vị và ẩn chứa nhiều điều bất ngờ. Tại Việt Nam, Sorae là một trong số những nhà hàng Nhật Bản hiếm hoi phục vụ Omakase, đáp ứng chuẩn mực cao cấp nhất được giới sành ăn ưa chuộng.

Với “nền tảng” là nguồn nguyên liệu tinh tuyển theo mùa nhập khẩu trực tiếp từ Nhật, các đầu bếp tài hoa thỏa sức biến những ý tưởng sáng tạo thành món ăn được bài trí công phu với hương vị khó quên. Đặc biệt hơn cả là khi món ngon được đặt ngay ngắn trên bàn ăn, bạn còn có cơ hội được lắng nghe đầu bếp Omakase trình bày, để thấu hiểu trọn vẹn về tinh thần tạo nên các mỹ vị ấy. Giá của một lần trải nghiệm thực đơn Omakase là từ 2.880.000 VNĐ++/ người, áp dụng từ 4 khách trở lên.

Thực đơn Buffet và Canape

Ẩm thực, đối với xứ sở mặt trời mọc chính là một nghệ thuật diệu kỳ về sự tinh tế, thanh thoát đến từng chi tiết. Và nghệ thuật này được lưu giữ trọn vẹn với Sorae qua hai thực đơn Canape và Buffet dành cho tiệc cuối năm. Với Buffet, thực khách có thể chọn lựa một trong ba set thực đơn từ 7 -9 món trải dài từ món khai vị, món chính, món nướng, sushi, sashimi đến món khai vị, mức giá từ 450.000 VNĐ++/ người. Với Canape - tiệc phục vụ những món có ngoại hình nhỏ xinh theo phong cách phương Tây, bạn có thể chọn lựa 3-4 món lạnh và 3-4 món nóng với mức giá từ 295.000 VNĐ++/ người. Đặc biệt, như một lời tri ân dành cho thực khách đã ủng hộ Sorae chặng đường năm năm thành lập, nhà hàng cũng có những ưu đãi gói dịch vụ đi kèm lên đến 70.000.000 VNĐ bao gồm: miễn phí trang trí, chụp ảnh, thức uống khai tiệc, quà tặng khách mời, ban nhạc, giảm trực tiếp cho gói tiệc sau 8.000.000 VNĐ...

Có thể nói, hội tụ tất cả yếu tố để mang đến một bữa tiệc cuối năm đỉnh cao, Sorae là địa điểm lý tưởng thưởng ngoạn điều kỳ diệu của nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản. Để được tư vấn kỹ hơn và đặt bàn trước, vui lòng liên hệ qua số điện thoại: 093 868 7689.

Nhà hàng Sorae Sushi Sake & Lounge

Địa chỉ: Tầng 24-25 tòa nhà AB, 76A Lê Lai, phường Bến Thành, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh Website: https://www.soraesushi.com/. Điện thoại đặt bàn: (028) 38 272 372 - 093 868 7689

FORBES VIỆT NAM CONFERENCE

PHIÊN THẢO LUẬN: LỰA CHỌN PHÙ HỢP

của chất lượng cao, phải được thực hiện ngay trong năm đầu tiên.

Chính vì vậy với chúng tôi, điều quan trọng là tăng trưởng vừa phải để có thể đảm bảo được quá trình hoạt động, vận hành trôi chảy và đạt được chất lượng cao nhất. Chỉ có như vậy mới thuyết phục được các nhà hảo tâm, những người thiện nguyện muốn đóng góp cho trường.

NGUYỄN CHÍ HIẾU: Chúng ta có thể

nói về 1.000 hay 10 ngàn học sinh nhưng với giáo dục, khi tạo ra “sản phẩm” hư, chúng ta không thu hồi được. Không giống như sản xuất một chai nước, một chiếc xe. Và nếu là một chủ trường, người quản lý, giáo viên, chúng ta không hề biết học sinh mình đang ở đâu, đang nghĩ gì, thì tôi nghĩ trong 5.000 học sinh ra trường, biết đâu lại có năm hay 10

đúng hướng chưa?

ĐÀM BÍCH THỦY: Có lẽ cho phép tôi

được làm rõ sự khác biệt giữa đại học phi lợi nhuận và đại học không vì lợi nhuận. Vì khi dịch sang tiếng Việt, hai khái niệm này hơi trùng nhau.

Phi lợi nhuận thường áp dụng cho các trường công, ngân sách thường vô hạn, thường là do chính phủ đứng ra bảo trợ. Đặc biệt, mô hình này được áp dụng nhiều ở những nước như châu Âu. Không vì lợi nhuận tức là xây dựng một trường không có cơ cấu của cổ đông, tức là không có ai là chủ đầu tư của trường. Tất cả những thu – chi và phần còn lại nếu có đều quay trở lại trường hoặc phục vụ các hoạt động của trường, chứ không chạy vào túi của một cá nhân nào. Đúng như anh nói, cuối cùng, bất cứ một trường nào cũng cần tồn tại.

Và để tồn tại được, vấn đề tài chính

“GIÁO DỤC KHÔNG PHẢI LÀ CHUẨN BỊ CHO CUỘC SỐNG, MÀ GIÁO DỤC CHÍNH LÀ CUỘC SỐNG.” —JOHN DEWEY sản phẩm lỗi. Và tôi nghĩ đó là điều đáng tiếc của giáo dục. Dù con số chỉ là năm hay 10 thôi nhưng vẫn là năm, 10 con người đã chi học phí cho nhà trường nhưng lại không nhận được chất lượng như mong đợi.

Và tôi nghĩ, chúng ta nên đặt con người làm trung tâm. Con người trung tâm ở đây là học sinh. Và đó có thể là câu trả lời cho câu hỏi, liệu chúng ta tăng trưởng có thỏa hiệp chất lượng hay không. Cách tốt nhất là cứ nói chuyện với học sinh là biết được chúng ta có thỏa hiệp hay không.

KHÁN GIẢ: Dịch vụ giáo dục để cung

ứng cho người học. Vậy khái niệm về giáo dục phi lợi nhuận thực sự đã 138 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

phải bền vững, chứ không phải chỉ chi ra mà không biết chi đến bao giờ.

Tôi muốn chia sẻ thêm vấn đề không vì lợi nhuận là như vậy, chứ không phải là không cần quan tâm đến việc thu – chi có cân bằng hay không.

KHÁN GIẢ: Theo các diễn giả, giáo dục

hướng nghiệp nên được đưa vào nhà trường hoặc các hoạt động giảng dạy ngoại khóa từ khi nào, và trách nhiệm của chúng ta, những người làm giáo dục có mặt trong khán phòng hôm nay, từ giới công đến giới tư cho đến các bậc phụ huynh, đâu là những hành động thực tiễn mà chúng ta có thể hỗ trợ để giúp con em mình tốt hơn?

GIÁP VĂN DƯƠNG: Tôi sẽ trả lời câu hỏi này bằng một trích dẫn của John

Dewey: “Giáo dục không phải là chuẩn bị cho cuộc sống, mà giáo dục chính là cuộc sống.” Vậy thì giáo dục hướng nghiệp cần phải được đưa vào nhà trường sớm nhất có thể. Từ mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông… đều hoàn toàn có thể đưa vào để học sinh trải nghiệm. Một người có thể chọn sau khi đã trải nghiệm, đã hiểu, thích và cảm thấy phù hợp. Nếu không cho học sinh trải nghiệm một công việc như thế nào thì làm sao các em chọn được?

Và không chỉ có ở nhà trường mà ở nhiều hình thức khác: các trung tâm trải nghiệm, các công việc của bạn bè, của mạng lưới bên ngoài… Cái chính là tạo ra môi trường cho con, cho học sinh trải nghiệm và hiểu được công việc đó là gì, mình có yêu thích, có đam mê, có đủ kiên nhẫn để theo đuổi nó hay không, và nó có làm cho mình sống một cuộc sống có ý nghĩa hay không. ĐÀM BÍCH THỦY: Về câu hỏi này, tôi có hai ý kiến ngắn như sau.

Thứ nhất, với mô hình của đại học Fulbright, khi chúng tôi đưa giáo dục khai phóng vào, các em có cơ hội trong 18 tháng đầu tiên để học rộng, học tất cả các môn các em có quan tâm, để tìm ra mình thực sự thích học cái gì. Vì ở cái tuổi 17, 18, rất khó để biết mình muốn gì, nếu như chưa trải qua, chưa có cơ hội học một môn nào đó.

Thực ra cha mẹ đóng vai trò nhiều khi quá lớn trong việc thúc ép con mình phải đi theo một ngành mà cha mẹ nghĩ là tốt. Không cha mẹ nào không thương con và muốn chuẩn bị tương lai cho con theo kiểu mình muốn. Nhưng tôi nghĩ nhiều khi với cách làm áp đặt quá như thế, chúng ta đã buộc con mình phải đi vào những con đường sau này các em cảm thấy tiếc nuối vì đã không chọn ngành khác. Tôi nghĩ có lẽ các bậc cha mẹ chúng ta cũng cần phải học cách tạo cơ hội cho con hơn là chỉ đa ra một con đường duy nhất để tạo dựng tương lai của con.

Chúng tôi luôn nỗ lực... vì sự an toàn của bạn

Ông Nguyễn Bảo Hoàng - Chủ tịch công ty TNHH Truyền thông Tương Tác, Forbes Việt Nam phát biểu khai mạc.

HỘI NGHỊ GIÁO DỤC 2019 CỦA FORBES VIỆT NAM

ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI

ORIENTING THE FUTURE InterContinental Saigon 10.10.2019

Ngày 10.10.2019, Forbes Việt Nam đã tổ chức hội nghị giáo dục 2019 với chủ đề “Định hướng tương lai”. Sự kiện thu hút hơn 400 khách mời là các nhà đầu tư, nhà giáo dục, nhà hoạch định chính sách cùng công chúng. Các khách mời và diễn giả đã cùng chia sẻ tầm nhìn và hướng phát triển của giáo dục hiện đại vì sự tiến bộ của những thế hệ tương lai.

BÀI TRÌNH BÀY 1: NHỮNG THAY ĐỔI CHÍNH SÁCH

TS. Lê Trường Tùng – Chủ tịch Hội đồng, trường ĐH FPT

BÀI TRÌNH BÀY 2: TƯƠNG LAI CỦA VIỆC LÀM

Ông Stephan Ulrich - Giám đốc chương trình, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO)

BÀI TRÌNH BÀY 3: CÁCH HỌC MỚI

TS. Nguyễn Quốc Toàn – Chủ tịch và CEO, Tập đoàn giáo dục Hoa Kỳ EQuest

PHIÊN THẢO LUẬN: LỰA CHỌN PHÙ HỢP

Tặng hoa cho các nhà tài trợ

Từ trái sang: Bà Đàm Bích Thủy - Chủ tịch, ĐH Fulbright Việt Nam; Ông Raj Shastri - Đối tác điều hành, Quỹ đầu tư Kaizen PE; Điều phối: Ông Nguyễn Chí Hiếu - Giám đốc điều hành, Tổ chức giáo dục IEG; TS. Giáp Văn Dương - Đồng sáng lập Vietschool và Sáng lập GiapGroup.

Lãnh đạo công ty TNHH Truyền thông Tương Tác, Forbes Việt Nam chụp hình cùng các diễn giả.

FORBES VIỆT NAM CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC NHÀ TÀI TRỢ VÀ ĐỐI TÁC

DIGITAL REWARD & LOYALTY SOLUTION

FORBES VIỆT NAM

Tạo đà

Từ chỗ làm nhà thầu xây dựng cho những doanh nhân lớn nhất của Manila, Edgar Saavedra vươn lên thành đối thủ đấu thầu của họ.

ROEL LANDINGIN

T

ừ năm ngoái, các nhà thầu quen thuộc đã nộp hồ sơ dự thầu để tái phát triển sân bay quốc tế đổ nát của Manila. Nhưng trong số đông các tập đoàn do các ông trùm lớn nhất của đất nước điều hành, có một đối thủ với gia tài khiêm tốn hơn bất ngờ xuất hiện: Edgar Saavedra, chủ tịch triệu phú của công ty xây dựng bản địa Megawide, tham gia đấu thầu với mức giá 156 tỉ peso (ba tỉ đô la Mỹ), để Megawide và đối tác Ấn Độ GMR

150 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Infrastructure nắm quyền điều hành sân bay quốc tế Ninoy Aquino (NAIA) trong 18 năm.

Sau hơn mười năm xây dựng các cấu trúc cho những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Philippines, kỹ sư 44 tuổi này đang cạnh tranh trực tiếp với một số khách hàng giàu có nhất của mình. Megawide thua thầu – chính phủ đã chọn một siêu tập đoàn tài chính, là liên minh gồm bảy tập đoàn. Nhưng sự cạnh tranh có thể chưa kết thúc: chính phủ dự định sẽ cho đấu thầu trở lại vào cuối năm nay. Và gói thầu của Saavedra là thách thức lớn đối với đối thủ giàu có: các giải pháp kỹ thuật giá cả phải chăng là lợi thế cạnh tranh của công ty ông. “Họ có thể có nhiều tiền hơn, nhưng vấn đề không chỉ là tiền. Bạn cũng cần có bí quyết về kỹ thuật,” Saavedra nói.

Từ khi Saavedra và đồng sáng lập Michael Cosiquien thành lập Megawide vào năm 1997, công ty này đã phát triển thành một tập đoàn xây dựng đa dạng, đạt doanh thu 16,8 tỉ peso (324 triệu đô la Mỹ) hằng năm vào năm ngoái. Saavedra sở hữu khoảng 46% Megawide, đủ để đưa ông vào danh sách 50 người giàu nhất quốc gia, ở vị trí thứ 34, với khối tài sản ước tính 260 triệu đô la Mỹ.

(Cosiquien, người xếp thứ 35 với tài sản ước tính 250 triệu đô la Mỹ, thoái vốn khỏi Megawide vào năm 2017 và năm ngoái đã từ chức trong hội đồng quản trị của công ty để bắt đầu các dự án khác. Ông và Saavedra vẫn tiếp tục hợp tác trong một số dự án.)

Megawide phát triển nhanh chóng là nhờ quyết định từ giai đoạn đầu của những người sáng lập, xây dựng một nhà máy đúc sẵn giúp cắt giảm chi phí lao động và thời gian xây dựng. Có khả năng xây dựng nhanh hơn và rẻ hơn so với các đối thủ, Megawide trở thành nhà thầu xây dựng cho nhiều công ty lớn nhất của đất nước. Giờ đây, Megawide đã sẵn sàng để thực hiện bước nhảy vọt từ một công ty chỉ chuyên về xây dựng thành một tập đoàn cơ sở hạ tầng đa dạng.

SAAVEDRA VÀ COSIQUIEN khởi nghiệp trong ngành xây dựng ngay sau khi nhận được bằng kỹ sư xây dựng từ De La Salle University của Manila. Đáng lẽ họ có thể lựa chọn làm việc cho doanh nghiệp gia đình họ, nhà Saavedra kinh doanh vận chuyển và nhà Cosiquien hoạt động trong ngành xây dựng bất động sản dân cư. Nhưng họ muốn xây dựng nên các cấu trúc bắt mắt.

Họ thành lập công ty năm 1997, một năm không may mắn để bắt đầu kinh doanh. Khi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á xảy ra, chi phí nhập khẩu xi măng và thép tăng vọt vì đồng peso của Philippines lao dốc và kéo theo sự sụt giảm của mọi khoản lợi nhuận mà Megawide kiếm được. Nhưng đến khi nền kinh tế của Philippines phục hồi, nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc vẫn giữ giá thép tăng vọt. Muốn cắt chi phí, Saavedra và Cosiquien tìm đến công ty Đức để mua lại công nghệ đúc sẵn tấm khối, và vào năm 2005, Megawide

SONNY THAKUR FOR FORBES ASIA

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT PHILIPPINES

đã xây dựng nhà máy đúc sẵn đầu tiên. Họ đúc bê tông ở một vị trí trung tâm và sau đó vận chuyển các phần của tòa nhà đến công trường. Bằng cách đó, Megawide có thể cắt giảm chi phí, không chỉ chi phí vận chuyển và đổ bê tông tại nhiều địa điểm, mà còn cả số lượng công nhân đổ bê tông tại mỗi công trường.

Kết quả mang lại không chỉ là chi phí thấp hơn, mà công việc xây dựng cũng nhanh hơn. Manolito Madrasto, cựu giám đốc điều hành của hiệp hội Các nhà thầu Philippines, bình luận về hiệu quả của nhà máy đúc sẵn của Megawide vào năm 2005: “Họ là một trong những công ty xây dựng đầu tiên có thể hoàn thành một tầng của tòa nhà cao tầng trong thời gian một tuần. Điều đó giúp cho các nhà phát triển bất động sản xây dựng và bán các căn hộ chung cư nhanh hơn.”

Khách hàng nhanh chóng đổ xô đến Megawide, giúp doanh thu hằng năm của công ty trong năm 2008 vượt qua mốc một tỉ peso. Các khách hàng gồm: SM Group, nhà phát triển bất động sản hàng đầu do tỉ phú quá cố Henry

Sân bay quốc tế Mactan-Cebu.

Sy, Sr. thành lập, Megaworld của Andrew Tan và Filinvest Land của gia đình Gotianun. Megawide niêm yết trên thị trường chứng khoán Philippines năm 2011, bán một phần ba công ty với giá 2,3 tỉ peso (4,4 triệu đô la Mỹ). Hai năm sau, Saavedra và Cosiquien lọt vào danh sách 50 người giàu nhất Philippines của Forbes Asia.

KHẢ NĂNG xây dựng nhanh hơn với chi phí thấp hơn đã thành lợi thế lớn khi Megawide bắt đầu đấu thầu để xây dựng và vận hành các dự án cơ sở hạ tầng được chính phủ cho đấu thầu theo chương trình hợp tác công tư (PPP). Vì vậy, năm 2012, Megawide đã xây dựng nhà máy đúc sẵn có quy mô lớn hơn, cho phép họ không chỉ đúc sẵn các bức tường và sàn cho các công trình cao tầng, mà còn đúc sẵn các phần của con đường, đường ray xe điện và đường hầm.

Từ năm 2010 đến 2016, công ty đã thắng thầu được bốn dự án cơ sở hạ tầng PPP từ chính phủ của tổng thống thời đó là Benigno Aquino III. Các dự án này đi kèm với quyền đặc nhượng 25 năm để nâng cấp và vận hành sân bay quốc

tế Mactan-Cebu, sân bay lớn thứ hai của đất nước này, mà họ đã giành được vào tháng 4.2014 khi hợp tác với GMR. Đến năm 2017, họ đã đạt doanh thu 19,2 tỉ peso (371 triệu đô la Mỹ). Ngoài các dự án thắng thầu, Megawide và đối tác của họ trong các dự án đầu tư mạo hiểm vào sân bay, GMR – điều hành các sân bay quốc tế của Ấn Độ tại Delhi và Hyderabad, đã chứng minh rằng họ có thể vận hành thành công một sân bay ở Philippines. Sau khi cải thiện cơ sở vật chất của Cebu, họ đã thuyết phục một số hãng hàng không sử dụng Mactan-Cebu làm điểm đến cho các chuyến bay quốc tế của hãng thay vì Manila.

Trong ba năm qua, số lượng hãng hàng không sử dụng sân bay này đã tăng hơn gấp đôi, lên 25, và lưu lượng tại sân bay của Cebu đã tăng 44% lên 11,5 triệu hành khách.

Năm ngoái, doanh thu từ hoạt động tại sân bay Cebu tăng 35% lên 3,3 tỉ peso (64 triệu đô la Mỹ), chiếm 1/5 tổng doanh thu của Megawide. Tuy nhiên, kinh nghiệm điều hành sân bay Cebu của Megawide vẫn chưa mang đến cơ hội chiến thắng cho họ trong dự án tái phát triển NAIA. Hợp đồng ban đầu được trao cho một liên minh gồm bảy tập đoàn lớn nhất đất nước, NAIA Consortium, do một số công dân giàu có nhất đất nước này kiểm soát.

Liên minh này đã nộp hồ sơ dự thầu 350 tỉ peso (6,7 tỉ đô la Mỹ) và quyền đặc nhượng 35 năm. Các thành viên của liên minh này kinh doanh trong ngành bất động sản, bán lẻ và thực phẩm, với tổng vốn hóa 2,2 nghìn tỉ peso (42 tỉ đô la Mỹ).

Megawide, nhà phát triển cơ sở hạ tầng và kỹ thuật với vốn hóa thị trường chỉ 39,5 tỉ peso (763 triệu đô la Mỹ), tin họ vẫn có cơ hội giành lấy dự án khi đề xuất của đối thủ đã dẫn đến một thách thức cạnh tranh vào cuối năm nay. Sẽ không hề dễ dàng: hồi tháng 5, liên minh NAIA Consortium đã sửa đổi đề xuất của họ, cắt giảm chi phí dự kiến xuống còn 105 tỉ peso (hai tỉ đô la Mỹ) và giảm thời gian nhượng quyền xuống còn 15 năm. Saavedra vẫn lạc quan. “Bạn có nghĩ rằng một công ty bất động sản, thực phẩm hoặc bán lẻ sẽ có tính cạnh tranh về mặt kỹ thuật hơn một công ty xây dựng về cơ sở hạ tầng không?” Liên minh NAIA Consortium đã không trả lời phỏng vấn của Forbes.

Kể từ khi thiết lập vị thế tại các sân bay, Megawide chuẩn bị mở rộng hơn nữa về cơ sở hạ tầng bằng cách hợp tác với các công ty nước ngoài có kinh nghiệm hơn.

“Chúng tôi hợp tác với các công ty Hàn Quốc và Trung Quốc để xây dựng đường có thu phí, dự án đường sắt và các dự án phát triển khác,” Saavedra cho biết. Học hỏi từ các đối tác giàu kinh nghiệm hơn là chìa khóa cho chiến lược tăng trưởng của Saavedra, ông chia sẻ và nêu ví dụ về bài học mà Megawide đã học được từ GMR về cách điều hành các sân bay. “Đó là lý do chúng tôi tự tin,” ông nói.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 151

LỐI SỐNG SIAM WELLNESS

Cú chạm kỳ diệu Siam Wellness đang phát triển chuỗi tiệm chăm sóc sức khỏe có trụ sở tại Thái Lan, đưa dịch vụ massage của họ lên tầm cao mới.

DANIELLE KEETON-OLSEN

152 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

B

BRENT LEWIN FOR FORBES ASI A

Wiboon Utsahajit tại spa Let’s Relax trong khách sạn Nikko Bangkok.

an đầu, những tiệm massage của họ hoạt động bí mật, được che giấu kỹ lưỡng.

Wiboon Utsahajit và Prasert Jiravanstit cố gắng duy trì sự hiện diện và làm việc cho công ty gia đình của mỗi người. Tuy nhiên, cha mẹ họ không biết rằng, vào cuối tuần, họ sẽ lén đi từ Bangkok đến thành phố phía bắc Chiang Mai để điều hành chuỗi massage Thái do họ làm chủ mang tên Let’s Relax (Hãy thư giãn). Đó là thời điểm năm 1998. Chuỗi massage của Wiboon và Prasert nay đã trở thành tập đoàn Siam Wellness, một trong số ít các công ty spa trên thế giới lên sàn chứng khoán. Công ty cũng nổi bật nhờ ứng dụng phân tích dữ liệu lớn nhằm cải thiện dịch vụ – và lợi nhuận.

“Thời điểm đó, tiệm massage không sạch sẽ như bây giờ,” Wiboon cho biết trong buổi phỏng vấn tại chi nhánh của Let’s Relax trong khách sạn Hyatt Regency ở Bangkok. “Các tiệm massage sạch đẹp nằm trong các khách sạn. Nơi này sạch sẽ, nhưng nhân viên trị liệu không chuyên nghiệp. Và ở các cửa tiệm nhỏ lẻ, nhân viên trị liệu có vẻ không ưa nhìn, nhưng kỹ thuật của họ lại rất tốt. Vì vậy, chúng tôi quyết định tạo ra hình thức tiệm massage tốt hơn.”

Từ thời điểm mở tiệm Let’s Relax đầu tiên cách đây 21 năm, Prasert và Wiboon đã ra mắt thêm năm thương hiệu spa với 69 chi nhánh trên khắp Thái Lan cũng như ở Campuchia, Trung Quốc và Myanmar. Siam Wellness cũng được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Thái Lan với giá trị vốn hóa thị trường khoảng 260 triệu đô la Mỹ. Giờ đây, nhờ sự tăng trưởng thu nhập nhanh chóng, Siam Wellness đặt mục tiêu trở thành thương hiệu massage và chăm sóc sức khỏe toàn cầu.

Prasert và Wiboon, cùng 55 tuổi và đều không có nền tảng trong ngành massage. Gia đình Wiboon điều hành doanh nghiệp sao chép và in ấn, ông nhận bằng cử nhân Khoa học máy tính của ĐH Nam California. Tại đây, ông gặp Prasert.

Gia đình Prasert chuyên làm giày.

Sau khi tốt nghiệp, hai người thành lập một doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa vào Thái Lan để bán cho khách du lịch. Điều hành doanh nghiệp mất nhiều công sức, và Wiboon nhanh chóng gặp phải các vấn đề ở chân.

Massage Thái mang lại cho ông cảm giác nhẹ nhõm và vì thế, ông muốn theo học về kỹ thuật massage. Ngay sau đó, ông và Prasert có ý tưởng thành lập chuỗi tiệm massage Thái có thương hiệu dành cho du khách.

Tiệm Let’s Relax đầu tiên của họ là kiểu khá điển hình: tiệm massage không đăng ký tại chợ đêm. Các doanh nghiệp nhỏ, thường không đăng ký và do gia đình điều hành vẫn chiếm khoảng 90% thị trường spa Thái Lan. Theo bộ Y tế công cộng Thái Lan, thị trường này có doanh số một tỉ đô la Mỹ.

Wiboon kể, vì cửa tiệm đầu tiên của Let’s Relax không được đăng ký nên đôi khi cảnh sát ập vào đột kích cửa tiệm. Một trong những cuộc đột kích đó làm cuộc sống bận rộn của ông bị bại lộ với gia đình.

Trong một cuộc đột kích, vì hoảng loạn, nhân viên đã cố gọi điện cho ông, lúc đó đang ở nước ngoài, và gặp em gái Wiboon. “Em ấy trả lời cuộc gọi từ nhân viên của tôi bằng các câu hỏi như, ‘Massage gì? Massage kiểu gì? Ai vậy?’” Wiboon nói. “Cuối cùng, nhân viên tiếp tân phải nói với em tôi rằng công việc kinh doanh này thuộc về tôi, nên không thể giữ bí mật nữa.”

Tuy nhiên, khi gia đình ông biết bí mật này, họ đã nhìn thấy cơ hội. Ông bắt đầu tuyển dụng anh THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 153

LỐI SỐNG S I A M W E L L N E S S Hồ ngâm nước nóng và spa của Let’s Relax tại Bangkok.

Siam Wellness đạt được 6,4 triệu đô la Mỹ lợi nhuận ròng, tăng 17% so với năm 2017 nhưng gấp sáu lần số tiền mà công ty kiếm được vào thời điểm niêm yết. Biên lợi nhuận gộp công ty đạt hơn 30% và lợi nhuận ròng đạt 20%.

Các nhà phân tích cho biết, sự tăng trưởng mạng lưới thương hiệu ở nước ngoài có thể giúp Siam Wellness vượt qua giai đoạn du lịch Trung Quốc đến Thái Lan bị chậm lại. Công ty cũng đa dạng hóa dịch vụ, mở thêm mảng chăm sóc da mặt, tiệm trang điểm và phòng tập yoga.

Việc mở rộng đưa Siam Wellness vào cuộc cạnh tranh với các tên tuổi quốc tế lớn hơn trong ngành khách sạn. Nhưng Wiboon tự tin rằng khi nói đến massage Thái, Siam Wellness có lợi thế sân nhà. “Về mặt này, họ phải ‘chạy’ rất nhanh để đuổi kịp chúng tôi,” Wiboon nói. “Chúng tôi có lợi thế.”

TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ Massage Thái - với dầu ngâm mang mùi sả đặc trưng - đã trở thành dịch vụ chủ lực của ngành chăm sóc sức khỏe. Đó là một phần của hệ thống chữa bệnh cổ xưa, ban đầu được ghi lại trong bản chép tay gốc của Phật giáo nguyên thủy vào thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên, và được người sư phụ truyền lại đệ tử. Tại các trường dạy massage như trong chùa phật giáo Wat Pho nổi tiếng ở Bangkok, nhân viên massage được đào tạo để tập trung vào 10 dòng năng lượng, được gọi là sen trong tiếng Thái, chạy xuyên qua cơ thể. Một bài massage Thái có thể bao gồm kéo căng cơ và xoa bóp ấn huyệt bằng tay hoặc thậm chí khuỷu tay, đầu gối và bàn chân.

154 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Biên lợi nhuận gộp của công ty đạt hơn 30% và lợi nhuận ròng đạt 20%.

L E T ’ S R E L A X S PA : S I A M W E L L N E S S G R O U P, M A S S AG E : I S TO C K /G E T T Y I M AG E S P L U S

chị em và anh em họ vào các vị trí điều hành, bao gồm cả cháu trai Wiboon, Narun Wiwattanakrai, hiện là giám đốc tiếp thị của Siam Wellness. Không lâu sau, Siam Wellness đã vượt qua doanh nghiệp in ấn của gia đình. Siam Wellness chú trọng đến nội thất sáng sủa, sạch sẽ và dịch vụ hiệu quả. Công ty chia dầu massage và kem dưỡng da thành từng gói để có thể định lượng cần dùng cho mỗi lần massage.

Tiếp đến là khai thác dữ liệu. Nhờ học về khoa học máy tính, Wiboon đã thiết kế và đưa vào sử dụng hệ thống đăng ký giúp thu thập các thông tin cơ bản của khách hàng, sở thích điều trị và bất kỳ vấn đề sức khỏe nào của họ. Sau đó, Narun sử dụng các thông tin này để đưa ra các chương trình khuyến mãi phục vụ các xu hướng du lịch. Họ sớm nhận thấy số lượng khách du lịch từ Trung Quốc đại lục ngày càng tăng, vì vậy Siam Wellness hiện đang tích cực tiếp thị đến các nhóm khách du lịch người Trung Quốc.

Rất nhanh, Siam Wellness mở thêm chi nhánh, ra mắt một điểm nghỉ dưỡng có dịch vụ spa RarinJinda vào năm 2005, hiện có ba địa điểm. Năm 2007, họ thành lập một công ty để tiếp thị các loại dầu massage của riêng mình và các sản phẩm khác, mang tên Siam Wellness Lab. Tiếp đó, vào năm 2011, họ mở trường dạy massage riêng, Siam Wellness Education. Vào năm 2015, họ mua chuỗi massage đối thủ, Baan Suan với 10 chi nhánh.

Cuối năm 2014, Siam Wellness niêm yết trên sàn chứng khoán Thái Lan dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, huy động được 280 triệu baht (8,7 triệu đô la Mỹ). Lợi nhuận đã tăng vọt kể từ thời điểm đó: năm ngoái,

LỐI SỐNG THIẾT KẾ

Chơi với không gian xa hoa Quách Thái Công tạo thị trường khách hàng của riêng mình: Những người sẵn sàng lắng nghe ông khi muốn hưởng thụ cuộc sống trong không gian sinh hoạt hằng ngày. Họ cũng cần đầu tư ít nhất 500 ngàn đô la Mỹ để nhận trọn gói thiết kế và nội thất mà Thái Công cung cấp.

KHỔNG LOAN

M

ột gia đình gồm ba người, cha mẹ và cô con gái ở tuổi cập kê, đến văn phòng thiết kế, cũng là nơi đặt showroom nội thất Thái Công ở quận 2 (TP.HCM) để nghe ông trình bày phương án thiết kế cho ngôi nhà của họ. Phòng họp rộng khoảng 40m 2, trên chiếc bàn rộng là các cuốn cata-lô, mẫu nguyên vật liệu từ rèm cửa, giấy dán tường, hình ảnh nội thất từ các hãng nội thất thương hiệu lớn trên thế giới được treo trên tường. Nhà thiết kế và đội ngũ của mình đã làm việc bốn tháng để có thể trình bày phương án hôm nay, giữa không gian yên tĩnh, đóng cửa kín với ánh sáng trầm ấm, trong nhiệt độ lạnh nhằm đảm bảo chất lượng của các đồ nội thất cao cấp tại showroom và mùi hương đến từ hãng sản xuất nến thơm có lịch sử hàng trăm năm.

Khi không tiếp khách, căn phòng này tràn ngập âm thanh của nhạc cổ điển.

156 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

“Anh chị và cháu có hồi hộp không?”

Thái Công hỏi khi khách hàng và đội ngũ thiết kế trong trang phục vest đen của ông đã ngồi xuống quanh chiếc bàn. Giống như người đầu bếp đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng để mời khách món ăn đặc biệt của mình, ông có chút phấn khích khi thuyết trình và nghĩ khách hàng sẽ rất thích món ăn mình mang ra mời họ. Ông giới thiệu phương án: nhiều không gian để chủ nhà nghỉ ngơi, hưởng thụ cuộc sống trong lúc vẫn đảm bảo sự riêng tư cho các thành viên trong gia đình, với cách

ẢNH: DANNY BACH

sắp đặt đồ đạc đăng đối. Trên diện tích sàn xây dựng gần 600m 2, phong cách tân cổ điển với những gam màu sang trọng như màu đồng, màu gỗ nâu ấm, những chùm đèn lộng lẫy, ghế ăn Longhi tại phòng ăn, phòng ngủ hơn cả một khách sạn 5 sao thông thường, với giấy dán tường Hermès và giường ngủ của hãng Meridiani, phòng tắm được thiết kế để gia chủ nghe nhạc và đọc sách trong bồn, có ghế sô-pha để thư giãn, một quầy rượu dành cho khoảng 20 người và một rạp chiếu phim mini.

Kể cả với những người sẵn sàng đầu tư ít nhất 500 ngàn đô la Mỹ để đến gặp Thái Công, ông cũng đã từ chối “hơn 90%” trong số họ, khi không hợp quan điểm thiết kế. Tỉ lệ từ chối khách hàng cao chỉ là một trong nhiều khác biệt của Thái Công so với các nhà thiết kế phân khúc cao cấp tại Việt Nam. Thái Công yêu cầu khách hàng phải hiểu mình trước khi đến gặp. “Nếu khách hàng đến đây coi Thái Công như một người thợ mộc thì không phải là khách hàng của Thái

Nhà thiết kế Thái Công: “Khách hàng đến mà đưa tấm hình và muốn làm giống vậy thì sẽ bị từ chối, vì tôi không sao chép ai hết.”

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 157

LỐI SỐNG THIẾT KẾ

Công và cũng sẽ bị từ chối,” ông nói với Forbes Việt Nam. “Nếu khách hàng không tôn trọng nhà thiết kế thì sẽ bị từ chối.

Khách hàng đến mà đưa tấm hình và muốn làm giống vậy thì sẽ bị từ chối, vì tôi không sao chép ai hết.” Lý giải cho sự kỹ tính và “không chiều khách” ấy, Thái Công nói ông phải chọn khách hàng hợp với mình, vì yêu nghề, muốn giữ nghề nên nếu khách hàng mà không hợp thì ông sẽ phải làm những thứ mình không thích, từ đó bắt đầu ghét nghề của mình và không hạnh phúc nữa. “Có bao nhiêu tiền cũng không hạnh phúc nữa.” Ông cũng không tiếp khách quá tin vào phong thủy. Đối với Thái Công, nhà thiết kế quốc tịch Đức, phong thủy là gì?

Phong thủy là cảm giác tốt cho người sống. “Thái Công không tin phong thủy nhưng thiết kế để phòng lúc nào cũng cảm thấy ấm áp, có cảm giác gia đình và đem lại thoải mái trong nhà. Đó là phong thủy. ” Phong thủy còn là giường ngủ lúc nào cũng nhìn ra cửa sổ. Chiếc bàn làm việc được sắp xếp để người dùng nhìn ra cửa để biết ai đang đi lại. Thẩm mỹ của Thái Công, tóm gọn lại là đối xứng. Đó là những nét chấm phá về phong cách nhất quán của Thái Công kể từ khi ông trở về Việt Nam năm 2012, sau khi sinh sống tại Hamburg (Đức) cùng gia đình từ khi chín tuổi.

Thị trường cho những nhà thiết kế phân khúc cao cấp ở Việt Nam đang tăng trưởng tốt, khi tầng lớp siêu giàu tăng nhanh chóng. Theo báo cáo Thịnh vượng năm 2019 của công ty tư vấn bất động sản toàn cầu Knight Frank, Việt Nam có 142 người với giá trị tài sản ròng hơn 30 triệu đô la Mỹ, tăng bảy người so với năm 2018. Knight Frank dự báo số người siêu giàu ở Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 31% trong vòng 5 năm tới. Báo cáo cho biết Việt Nam có gần 13 ngàn triệu phú đô la năm 2018, tăng 5% so với năm 2017. Con số tăng tới gần 16 ngàn vào năm 2023.

158 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

Sau thời gian tích lũy, thế hệ đầu tiên của những người giàu tại Việt Nam sau khi kinh tế mở cửa muốn bắt kịp phong cách thượng lưu thế giới và hưởng thụ cuộc sống. Họ sẵn sàng theo học và nghe tư vấn để thay đổi cách ăn mặc, phong thái ngoại giao, hành xử trong mọi hoàn cảnh, từ bàn tiệc sang trọng tới những nơi chốn công cộng, và cải tạo không gian sinh hoạt cho cùng với đẳng cấp mới. Họ cần những người có chuyên môn tư vấn. Đây là điểm Thái Công tạo ra sự khác biệt. Dù nhóm khách hàng của Thái Công rất giàu có, nhưng không phải ai cũng đủ thời gian, cơ hội, và cả may mắn để tìm và hiểu về sự sang trọng, xa xỉ, hay những phong cách thiết kế, những món đồ cao cấp trên thế giới của những thương hiệu có lịch sử hàng trăm năm. Thái Công nói ông thiết kế ra thứ mà khách hàng của mình muốn nhưng chưa hình dung được. “Người ta có tiền nhưng không hiểu cái ráp mền nó ra sao, trông như thế nào, mà đó gọi là kinh nghiệm trong

cuộc sống,” ông nói.

Không giống phần lớn các nhà thiết kế hay những nhà cung cấp nội thất khác có thể thiết kế ra những sản phẩm mà họ chưa có điều kiện kinh tế để sử dụng, hay đủ sự hiểu biết cuộc sống để trải nghiệm, Thái Công

Không gian tại một biệt thự ở Ba Son do Thái Công thiết kế.

sống đúng như phong cách mà ông thiết kế. Ưa trải nghiệm xa hoa, mỗi năm ông dành thời gian đáng kể đi nghỉ ở những khách sạn hay khu nghỉ dưỡng mới trên thế giới, sử dụng những sản phẩm và dịch vụ cao cấp nhất trên hành trình. Thái Công nói mình phải sống cuộc sống của khách hàng thì mới đem đến cho họ những thiết kế phù hợp với mong muốn của họ nhất.

ẢNH: COURTESY OF THÁI CÔNG

NỀN TẢNG, KINH NGHIỆM thiết kế và sắp đặt

nội thất cao cấp của Thái Công xuất phát từ gia đình. Ông sinh ra trong gia đình có bốn anh chị em tại Sài Gòn, có cha mẹ từng là chủ tiệm uốn tóc lớn những năm 1930.

Họ sản xuất dầu gội đầu, keo xịt tóc thương hiệu Lê Lan 999, trước khi di cư sang Đức năm 1981. Ông sống tại thành phố cảng giàu có Hamburg, nơi ông lĩnh hội nền văn hóa châu Âu có bề dày và được tôn trọng.

Yêu thích nghệ thuật và thời trang, ông tốt nghiệp chuyên ngành thiết kế thời trang tại viện Akademia JAK và nhận thấy mình đam mê thiết kế nội thất và nghệ thuật sắp đặt. Ông thường đi hội chợ cuối tuần và tìm mua những món đồ để bài trí trong không gian riêng của mình. Sau tốt nghiệp, ông làm các công việc trong ngành thời trang và nghệ thuật, từ fashion stylist, nhiếp ảnh gia, sở hữu gallerry nghệ thuật tại Hamburg….

Khách hàng đến mua tranh nhưng lại yêu thích không gian ông bài trí gallery, và mời ông tư vấn nội thất cho họ. Hợp đồng lớn đầu tiên đến khi một khách hàng thuê ông thiết kế nội thất cho một khách sạn 280 phòng. Ông biến gallery thành showroom nội thất đầu tiên của mình, bắt đầu mơ ước làm những công trình triệu đô. Tại TP.HCM, công trình tư vấn thiết kế nội thất cho nhà phố 600m 2 tại Ba Son của ông gần đây có giá

“Vì muốn hiểu đẹp, biết xấu thì mình phải có kinh nghiệm, hiểu biết, được đào tạo.”

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 159

Không gian phòng tắm tại một biệt thự ở Ba Son do Thái Công thiết kế.

trị một triệu đô la Mỹ, và một căn penthouse theo phong cách classic contemporary rộng 340m 2 có chi phí 1,5 triệu đô la Mỹ.

Phong cách thiết kế của Thái Công có thể gây tranh cãi. Thái Công nói ông không tranh luận. “Vì muốn hiểu đẹp, biết xấu thì mình phải có kinh nghiệm, hiểu biết, được đào tạo. Mình muốn phê bình một bức tranh của Picasso đẹp hay xấu, muốn phê bình rượu hay âm nhạc, mình phải có rất nhiều kinh nghiệm, được đào tạo, học hỏi, biết nhiều thì mới phê bình được.”

Thái Công là nhà thiết kế hiểu về tầm quan trọng của xây dựng thương hiệu cá

160 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

nhân, và dành thời gian và ngân sách để xây dựng hình ảnh bản thân. Trong công việc, ông luôn mặc những bộ vest lịch lãm được thiết kế riêng, đeo cà-vạt và cặp kính thời trang, đồng hồ Rolex, thương hiệu đồng hồ ông duy nhất ông đeo đến nay, “vì họ chỉ tập trung vào làm đồng hồ.” Gần đây, ông tích cực sử dụng mạng xã hội như YouTube, Facebook để chia sẻ sự hiểu biết chuyên môn trong lĩnh vực nội thất và phong cách thiết kế của mình. Ông sử dụng cách thức tương tác với công chúng như cách của những ngôi sao nổi tiếng quốc tế trên mạng xã hội (Lấy cảm hứng từ 73 Questions của tạp chí Vogue, Thái Công trả lời 72 câu hỏi nhiều người muốn hỏi), hay video nhận xét về thiết kế của khu nghỉ dưỡng hạng sang ở Thái Lan mà ông nghĩ đã không thực sự “sang” vì không đảm bảo được sự riêng tư của khách, hay phân tích thiết kế nội thất của một khách sạn 5 sao tại Paris nhân dịp ông đi nghỉ ở đây. Bạn cũng có thể thích video “mở hộp” một món hàng nội thất trị giá vài tỉ đồng vừa được nhập về Việt Nam. Duy trì công ty tại Đức, nhưng thị trường Việt Nam giờ là thị trường chính của Thái Công. Công việc nhiều, mà ông nói một cách hình tượng tại showroom ở quận 2, rằng “thật sự trong vòng 15 cây số ở đây là đủ việc cho Thái Công làm, quá nhiều.” Showroom Thái Công rộng 1.500 m 2 là không gian đặc chất Đức, với sơn đen bên ngoài và logo nổi bật, bên trong là 25 không gian được trưng bày được chăm chút từng chi tiết tác động đến mỗi giác quan của người xem.

Không chỉ trong thiết kế nội thất, Thái Công còn kén khách ngay cả với nhà hàng nằm cạnh showroom của mình. Ông chỉ mở cửa nhà hàng vào tối thứ bảy, một bàn đặt bàn không quá 6 khách, và không phục vụ khách dưới 16 tuổi. Ông vẫn có lý do của mình: để tạo một không khí thực sự sang trọng và thoải mái, và một dịch vụ tốt nhất theo khả năng của nhà hàng, để bất kỳ khách nào cũng hài lòng. Ông nói mình là người ăn ở nhà hàng này nhiều nhất, và ông muốn bữa ăn phải hoàn hảo. Đam mê khách sạn và tập trung thiết kế không gian sống sang trọng, Thái Công nói nếu nghỉ hưu, ông sẽ xách vali đi ở khách sạn khắp thế giới. Ông đặc biệt yêu thích vali của thương hiệu Louis Vuitton.

ẢNH: COURTESY OF THÁI CÔNG

LỐI SỐNG THIẾT KẾ

ấy cảm hứng từ ánh sáng vạn vật của mùa xuân, L Bộ sưu tập “Sắc Xuân Rực Rỡ” không chỉ thỏa mãn khách hàng bởi hình ảnh tươi mới, đầy sức sống căng tràn mà tinh hoa đặc sắc của ẩm thực Việt trong mỗi món quà sẽ là lời chúc cho sự tốt lành, no đủ và thể hiện tình cảm trân quý đến với người nhận.

Bộ quà tặng Sắc xuân Phú Quý Từ 2.245.000

đ

Bộ quà tặng Sắc xuân Tài Lộc Từ 1.220.000

đ

Bộ quà tặng Sắc xuân An Khang Từ 510.000đ

Thương hiệu Quà tặng ẩm thực mùa Lễ hội Moon n Sun Phòng 203, Tầng 2, Toà nhà Vạn Phúc, Số 2 Núi Trúc, Ba Đình, Hà Nội. |Tầng 24, Toà nhà E.Town Central, số 11 Đoàn Văn Bơ, Phường 12, Quận 4,TP. Hồ Chí Minh Hotline: 032 804 7177/ 090 215 3260 |W: moonnsun.com | F: fb.com/MoonnSunGift

PHONG CÁCH

Chopard giới thiệu hiệu ứng cánh bướm

CHOPARD ĐƯA RA DÒNG sản phẩm mới mang hình cánh bướm: Happy Hearts Wings. Tinh thần tự do, phóng khoáng bao trùm bộ trang sức hoàn chỉnh gồm những chiếc dây chuyền, vòng tay, bông tai tuyệt đẹp và một chiếc nhẫn. Tất cả được chế tác từ vàng trắng 18 ca-ra - một loại vàng được khai thác theo tiêu chuẩn đạo đức phản ánh Hành trình Xa xỉ Bền vững của Chopard.

Con bướm, biểu tượng nhẹ nhàng và chuyển động đã truyền tất cả sự tao nhã và sức mạnh biểu tượng của nó vào Happy Hearts Wings. Hai trái tim kim cương, được sắp xếp như hai cánh bướm, treo lơ lửng từ một trái tim với một viên kim cương đang nhảy múa bên trong như một lá bùa quý.

Trong cái nhỏ vô hạn luôn tiềm tàng sự vĩ đại vô hạn. Đó chính là hiệu ứng của cánh bướm: “Viên kim cương nhỏ làm nên điều vĩ đại”. Tại Chopard, Joie de Vivre (niềm vui cuộc sống) là một nguyên tắc mang tính sáng lập. Tại trung tâm của mỗi và mọi cử động hằng ngày, chuyển động này rung động và tiếp thêm sức sống cho vở ba-lê không ngừng được đổi mới của những vũ điệu kim cương, liên tục được kiến tạo lại bởi những người phụ nữ, như cách họ kiến tạo lại chính bản thân mình.

Vẻ đẹp khó cưỡng của Guirlande de Cartier CARTIER HIỂU CHIẾC TÚI HỘP là báu vật của phụ nữ và mang đến món quà hấp dẫn là chiếc túi hình bát giác màu đỏ. Là một sự sáng tạo làm từ chất liệu da, Guirlande De Cartier đang viết nên trang sử mới trong dòng túi trang sức của những năm 1910, chiếc túi phong cách với bộ sưu tập Must De Cartier vào cuối những năm 1960 và nét đa dạng của các bộ sưu tập của những năm 2000.

Guirlande De Cartier còn được xem là chiếc túi mang đậm nét Maison với thiết kế tám mặt được chạm khắc tinh xảo bằng chất liệu da bê cao cấp. Đặc biệt, phần viền mỗi mặt túi được điểm xuyết bằng những họa tiết vàng.

Bộ sưu tập được giới thiệu với 3 kích thước, đi kèm cùng dây da hoặc có thể tháo ra nếu những người phụ nữ yêu dấu của chúng ta muốn phô trương nó một chút khi di chuyển. Chiếc túi Guirlande de Cartier nổi bật với những màu sắc bắt mắt: đỏ, xanh, nâu và đen.

Chiếc túi hình bát giác được ghép với nhau bằng da bê trơn và trang trí bằng viền may màu vàng, mang đến một vẻ đẹp vương giả; mang tính ứng dụng cao và phù hợp cho mọi độ tuổi.

TP.HCM: Khách sạn Rex, 141 Nguyễn Huệ, Q.1 ĐT: (028) 3521 0370 HÀ NỘI: TTTM Tràng Tiền, 24 Hai Bà Trưng, Q.Hoàn Kiếm ĐT: (024) 3936 7131

VivoBook S14/S15 – Laptop màu sắc “vượt chuẩn” cùng ASUS ASUS VIỆT NAM chính thức ra mắt VivoBook S14/S15 (S431/S531) tại buổi họp báo chủ đề “VƯỢT CHUẨN”. Đây là series VivoBook cao cấp mới với phong cách thiết kế vượt chuẩn, các tính năng hiện đại vượt chuẩn, bảo mật vượt chuẩn & hiệu năng vượt chuẩn.

VivoBook S14/S15 là bộ đôi laptop VivoBook đầu tiên có logo sản phẩm được đặt ngay trên thân máy với 4 lựa chọn màu sắc phong cách, thiết kế 2 mặt kim loại cứng cáp cùng bản lề ErgoLift thông minh tự động nâng máy đến góc gõ phím thoải mái với mức độ hoàn thiện cao trên từng chi tiết. VivoBook S14/S15 sở hữu 162 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 11.2019

màn hình viền siêu mỏng NanoEdge trên cả 4 cạnh, giúp đặt vừa một màn hình lớn nhất trong khung máy nhỏ nhất với tỉ lệ màn hình / thân máy lên đến 88%.

VivoBook S14/S15 còn gây ấn tượng với lưu trữ 512GB SSD PCI-E mặc định cho tất cả tùy chọn cấu hình, kết hợp cùng vi xử lý Intel® Core™ thế hệ 8 đi kèm tùy chọn card đồ họa rời NVIDIA® GeForce® MX250 để trở thành chiếc laptop luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong công việc và đa nhiệm. Bộ đôi đồng thời là mẫu VivoBook đầu tiên trang bị cách thức đăng nhập bằng khuôn mặt nhờ hệ thống camera 3D hồng ngoại (3D IR camera) trên máy. Đặc biệt, ASUS cũng là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đem đến cho người sử dụng giải pháp lưu trữ Intel Optane Memory H10 tốc độ cao trên S431.

Hanoia kết duyên với đá trong dòng sản phẩm Mountain HANOIA, THƯƠNG HIỆU thủ công cao cấp hàng đầu Việt Nam lần đầu tiên giới thiệu dòng phụ kiện phòng tắm sang trọng, độc đáo mang tên Mountain (Non nước), với sự kết hợp tinh tế của đá, sơn mài và đồng thau. Dòng sản phẩm này dự kiến lên kệ vào tuần đầu tháng 11.2019. Được phát triển từ các dòng sản phẩm Mountain của mùa trước, bộ Mountain của năm 2020 thể hiện sự hoàn hảo trong tính năng sử dụng. Ngoài những sản phẩm mang tính căn bản như gương, hộp khăn giấy, khay đựng xà phòng, lọ đựng bàn chải và lược, Mountain còn bao gồm những vật dụng nhỏ bé nhưng hữu dụng như hộp đựng bông tẩy trang, khay đựng khăn và đồ trang điểm, hộp đựng trang sức nhỏ trong phòng tắm… Tất cả tạo nên một bộ phụ kiện hoàn chỉnh, đồng nhất và không thể thay thế.

Bén duyên với đá, các nhà thiết kế Hanoia đã đưa ra một vẻ đẹp mới của chất liệu vốn được coi là thô cứng này. Đó là sự nhẹ nhàng, thanh lịch, đó là cảm giác thư thái, thoải mái được thể hiện qua vân đá trắng Thanh Hóa, qua tông màu sơn mài mát mẻ như xanh biển, xanh lá. Sự sang trọng, cầu kỳ được toát lên từ những chi tiết trang trí bằng đồng thau và những hình khắc chữ H phủ màu nhũ vàng tinh tế.

Riva Dolceriva — Kỷ nguyên mới của phong cách và thiết kế MẪU DU THUYỀN Dolceriva mui trần thừa hưởng hoàn hảo di sản dòng du thuyền Riva huyền thoại, tái định nghĩa phân khúc thị trường và mở ra kỷ nguyên mới của phong cách và thiết kế tân tiến. Thiết kế ngoại thất được đảm nhiệm bởi thương hiệu Officina Italiana danh tiếng với ngôn ngữ thiết kế thể hiện tầm nhìn vượt bậc, không gian bố trí hoàn hảo nâng tầm tiện ích cùng chi tiết trang trí tinh xảo thừa kế từ tinh hoa hơn 177 năm phát triển của dòng du thuyền Riva trứ danh. Mẫu du thuyền Dolceriva khoác lên mình bảng màu sắc huyền thoại của dòng du thuyền Riva. Phiên bản đầu tiên được trình làng với gam màu ghi vương giả cùng dải màu đen huyền bí và sang trọng.

Những mẫu du thuyền Riva được phân phối độc quyền tại Việt Nam bởi LuxYacht.

Website: www.luxyacht.vn

Đồng hồ Cartier d’Art Tortue Cockatoo LÀ TẠO PHẨM KẾT HỢP giữa hai kỹ thuật chế tác thủ công lâu đời, Cartier d’Art Tortue với motif chú vẹt chính thức được ra mắt tại Việt Nam vào cuối tháng 10, với số lượng sản xuất giới hạn chỉ 80 chiếc trên thế giới.

Nổi bật trên mặt số đồng hồ là hình ảnh chú vẹt rực rỡ đến từ miền nhiệt đới khảm xà cừ kết hợp men champlevé. Được chế tác tinh xảo đến từng chi tiết nhỏ, mặt xà cừ óng ánh khắc họa rõ nét vẻ mềm mại, bóng bẩy của lông vũ, sự sống động trong tư thế như chuẩn bị vút bay. Với cách xử lý ánh sáng đầy tinh tế chuyển từ hồng pastel sang trắng khói, hình ảnh chú chim trên mặt số đích thực là một tác phẩm nghệ thuật, mang

đến cảm nhận tươi sáng và vô cùng nữ tính. Để tạo nên vẻ rực rỡ nổi bật của mặt số đồng hồ là kỹ thuật đổ men Champlevé từ thế kỷ 11. Champlevé đã thực sự nở rộ vào giai đoạn trung cổ nhờ màu sắc sống động và hiệu ứng hấp dẫn. Các nghệ nhân phải dùng một chiếc đĩa kim loại dày và tạo lỗ hổng bên trong để đổ men vào, sau đó đem nung nóng. Kết quả được tạo ra là một bề mặt men sáng bóng. Trong chiếc Tortue phiên bản mới ra mắt, kỹ thuật này được dùng để tạo nên chiếc mỏ và mắt chim đen tuyền cùng chiếc mào vàng rực đầy thu hút.

Toàn bộ mặt số này đòi hỏi đến 50 giờ lao động không ngừng nghỉ của những người nghệ nhân.

THÁNG 11.2019 FORBES VIỆT NAM | 163

FORBES VIETNAM | MARKET PLACE

KỲ NGHỈ TẠI HỒ TUYỀN LÂM - BÌNH AN VILLAGE RESORT ĐÀ LẠT

HỘI HỌP KẾT HỢP NGHỈ DƯỠNG CUỐI NĂM TẠI ANA MANDARA VILLAS DALAT

Kỳ nghỉ sang chảnh tại ốc đảo bên hồ Tuyền Lâm chỉ với VND 11.500.000 đồng/Biệt thự/đêm.

Được biết đến như một điểm đến nổi bật cho các cuộc họp cấp cao, những buổi hội thảo về văn hóa, training cho nhân viên quản lý... cũng như một địa điểm nghỉ dưỡng lý tưởng cho các công ty vào dịp cuối năm, Ana Mandara Villas Dalat chính thức giới thiệu gói hội họp kết hợp nghỉ dưỡng dành riêng cho nhóm công ty, đoàn thể với giá ưu đãi hấp dẫn.

Chuẩn bị tinh thần cho những cuộc họp tổng kết và tiệc tất niên cuối năm, gói hội họp kết hợp nghỉ dưỡng hấp dẫn tại Ana Mandara Villas Dalat với nhiều tiện ích hấp dẫn chỉ từ VNĐ 1,400,000++/khách: • 01 đêm ở tại phòng Villa Room đã bao gồm ăn sáng • Họp nửa ngày tại phòng họp tiêu chuẩn • 01 tiệc trà nhẹ • 01 bữa ăn trưa/tối tại nhà hàng Le Petit • Giảm giá 30% dịch vụ Spa từ 15:00-19:00 • Miễn phí sử dụng sân Team Building (dựa trên tình trạng thực tế) • Miễn phí lắp đặt banner, backdrop Điều kiện và điều khoản: Áp dụng cho đoàn tối thiểu 20 khách (10 phòng); Phụ thu nâng cấp hạng phòng kế tiếp: 400,000đ/đêm; Phụ thu ăn sáng trẻ em (6-11 tuổi): 250,000đ /trẻ; Áp dụng đến hết ngày 31.12.2019 Thông tin liên hệ:

Gia đình bạn sẽ trải qua những phút giây tràn đầy ý nghĩa và thư giãn thoải mái bên cạnh nhau tại biệt thự Deluxe hai phòng ngủ sang trọng, đầy đủ tiện nghi nằm ngay hồ Tuyền Lâm với giá trọn gói cực kỳ hấp dẫn: • Miễn phí ăn sáng hằng ngày và 01 tiệc tối BBQ cho 4 khách/ biệt thự.

• Miễn phí các hoạt động giải trí ngoài trời như Kayaking, xe đạp du ngoạn, câu cá, tham quan vườn rau sạch và 01 tour khám phá các điểm tham quan nổi tiếng tại Đà Lạt.

• Áp dụng cho đặt phòng ít nhất 2 đêm & có giá trị từ ngày 11/09 đến hết ngày 20/12/2019.

Cần thêm thông tin chi tiết vui lòng truy cập: binhanvillage.com/promotion.

linhhtk@emeraldagroup.com / (+84) 34 525 9977 / http://anamandara-resort.com

EMERALDA RESORT NINH BÌNH - ĐIỂM NGHỈ DƯỠNG LÝ TƯỞNG CHO DỊP LỄ HỘI CUỐI NĂM

KHÁCH SẠN MÖVENPICK HÀ NỘI ĐẠT DANH HIỆU KHÁCH SẠN BOUTIQUE SANG TRỌNG VÀ TỐT NHẤT TOÀN CẦU

Emeralda Ninh Binh Resort & Spa luôn được nhắc tên như một địa điểm nghỉ dưỡng nhất định phải đến khi ghé thăm vùng đất cố đô Hoa Lư cổ kính. Nằm ngay cạnh khu bảo tồn Đầm Vân Long, Emeralda Ninh Binh Resort & Spa mang nét trầm mặc của kiến trúc đậm dấu ấn làng quê Bắc Bộ thích hợp cho gia đình muốn tìm một nơi nghỉ dưỡng yên bình cho dịp lễ hội cuối năm này.

Khách sạn Mövenpick Hà Nội tự hào khi được Tổ chức World Luxury Hotel Awards trao giải thưởng danh giá “Global Luxury Boutique Hotel“ tại Lễ trao giải tổ chức ở Phần Lan vào ngày 12.10 vừa qua.

• Giá đã bao gồm thuế, phí phục vụ

Tổng giám đốc Khách sạn Mövenpick Hà Nội – Nicolas Josi chia sẻ: “Giải thưởng cao quý này một lần nữa công nhận Khách sạn Mövenpick Hà Nội là khách sạn dẫn đầu trong khối khách sạn cao cấp, chuyên cung cấp các dịch vụ chuyên biệt đến khành hàng doanh nhân và khách du lịch. Chúng tôi tự hào được trao tặng danh hiệu cao quý này nhiều năm liên tiếp tại Việt Nam năm 2013, tại khu vực Đông Nam Á năm 2016 và toàn cầu năm nay.

Khách sạn chúng tôi sẽ tiếp tục phấn đấu để mang đến cho khách hàng dịch vụ chu đáo, những trải nghiệm riêng biệt, đảm bảo tiêu chí hàng đầu của khách sạn Mövenpick: chất lượng, sự tin cậy và chăm sóc tận tình đến từng cá nhân. Đây cũng chính là những thước đo đánh giá thành công của một thương hiệu khách sạn phong cách “boutique”.

Liên hệ:

83A Ly Thuong Kiet | Hoan Kiem | Hanoi | Vietnam

Emeralda Ninh Binh Resort &Spa gửi đến giá ưu đãi tốt nhất vào dịp cuối năm, cũng như giúp khách hàng tiết kiệm thời gian khi đặt phòng trực tiếp với khu nghỉ chỉ từ 2.160.000 VNĐ/phòng/đêm/2 khách: • Buffet ăn sáng • Miễn phí sử dụng các tiện ích: bể bơi ngoài trời, bể bơi trong nhà, xe điện tham quan khu nghỉ, phòng gym, kids club…

• Website: www.emeraldaresort.com, hoặc Fanpage Emeralda Ninh Binh Resort & Spa

Phone +84 38 22 28 00

• Hotline +84 968 699 690

movenpick.com

• Email: emgsales@emeraldagroup.com

ƯU ĐÃI NGÀY HALLOWEEN TẠI NHÀ HÀNG MARKET 39 Vào Halloween, Market 39 cho ra mắt gói ưu đãi tiệc theo chủ đề Halloween vào trưa ngày 27 và tối ngày 31.10. Không chỉ có những món ngon đến từ nhiều nền ẩm thực khác nhau, Market 39 còn được trang trí theo chủ đề Halloween, mang đến cho bạn một trải nghiệm thú vị hơn khi dùng bữa.

Ngoài ra, cuộc thi hóa trang Halloween cũng sẽ được tổ chức tại Market 39 vào cả hai ngày 27 và 31.10. Người thắng cuộc sẽ nhận được voucher tiệc hải sản tối tại nhà hàng. Đừng quên khoác lên mình bộ trang phục của nhân vật yêu thích của bạn để có cơ hội chiến thắng cuộc thi hóa trang tại Market 39.

• Halloween Brunch (Ngày 27.10, từ 12h đến 15h) Giá từ VND 1,200,000++/ khách • Halloween Dinner (Ngày 31.10, từ 18h đến 22h) Giá chỉ VND 1,390,000++/ khách Để biết thêm thông tin, liên hệ • (028) 3520 9099 • dine@icsaigon.com • https://www.icsaigon.com/vi/offers/market-39-halloween-treats • Tầng trệt, InterContinental Saigon Hotel

& MORE – TRẢI NGHIỆM CÀ PHÊ VÀ QUẦY BAR KIỂU MỚI & More – Một trải nghiệm ẩm thực mới tại khu vực sảnh của khách sạn Sheraton Nha Trang. & More là sự kết hợp giữa sảnh cà phê và quầy bar lần đầu tiên được xây dựng và đưa vào hoạt động giữa các khách sạn thuộc thương hiệu Sheraton tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương với sức chứa 50 khách, không gian được bài trí hiện đại.

Vào buổi sáng, &More phục vụ các loại cà phê thuần túy và chất lượng của Việt Nam và Ý, các món ăn sáng, thức ăn và nước mang đi.

Quầy bar phục vụ đầy đủ các loại cocktail được pha chế sáng tạo với các nguyên liệu từ địa phương, bia tươi địa phương và quốc tế, cùng bộ sưu tập các loại rượu nổi tiếng quốc tế, mở cửa phục vụ khách từ buổi chiều đến tận khuya. Đặc biệt, trong 1 tháng đầu tiên mở cửa, &More giảm giá đến 20% trên tổng hóa đơn hoặc nhận quà trực tiếp ngay sau khi khách hàng tương tác, check-in trên Facebook của &More. Chương trình khuyến mãi từ nay đến hết ngày 8.11 năm 2019. & More mở cửa hằng ngày từ 7 giờ sáng đến 11 giờ đêm.

Liên hệ: Hotline 0912 887 214, 058.388 0000 Web: www.sheratonnhatrang.com Facebook : https://www.facebook.com/SNTLobbyLounge/ Địa chỉ:Tầng trệt, Khách sạn Sheraton NhaTrang Hotel & Spa, 26 – 28Trần Phú, NhaTrang, Khánh Hòa

FORBES VIETNAM | MARKET PLACE

REGGIO CHILDREN, ITALIA CÔNG BỐ THỎA THUẬN HỢP TÁC LỊCH SỬ VỚI EMBASSY EDUCATION, VIỆT NAM

LIM TOWER 3 MANG VĂN HÓA VIỆT VÀO THIẾT KẾ CẢNH QUAN ‘VƯỜN VIỆT’

REGGIO CHILDREN, Italy công nhận rằng, Embassy Education là đối tác chính thức trong việc phát triển hình ảnh và triển khai triết lý giáo dục Reggio Emilia tại Việt Nam, đồng thời Trường Mầm non “Thế giới Mặt trời” – Little Em’s, một thành viên của Embassy Education, là trường mầm non Reggio Emilia Approach© đầu tiên tại Việt Nam.

Bước vào giai đoạn hoàn thiện và sắp đi vào hoạt động, dự án cao ốc văn phòng LIM TOWER 3 công bố phần cảnh quan của tòa nhà, được thiết kế lấy cảm hứng từ ý tưởng “Vườn Việt” nhằm đề cao nét duyên dáng bản địa và tôn vinh tinh thần kiến tạo Việt Nam. Trung tâm của thiết kế là một cấu trúc đường cong dài 90m, với kiểu dáng uốn lượn như 1 dải lụa bọc lấy tòa nhà. Tạo hình này vừa tăng tính thẩm mỹ cho cao ốc văn phòng, vừa là những phân khu chỗ ngồi ẩn mình trong khu vườn nhiệt đới. Khu vực này được coi là không gian để các khách hàng trong tòa nhà gặp gỡ và kết nối với nhau. Phần cảnh quan là sự kết hợp hài hòa của hơn 60 loại cây được chọn lọc kỹ lưỡng bám sát tinh thần “vườn cây nhiệt đới” giữa trung tâm thành thị. Các loại cây cao thấp, nhiều màu sắc bắt mắt đan xen nhau, góp phần tạo nên một công viên thu nhỏ bên cạnh tòa nhà văn phòng sang trọng và hiện đại. Vườn cây nhiệt đới này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối cảnh quan của LIM TOWER 3 với các khu vực lân cận.

Tiến sĩ Claudia Giudici, Chủ tịch Reggio Children nhìn nhận và đánh giá cao về tinh thần, cảm hứng mà Embassy Education đã đem lại thông qua hoạt động của các đơn vị thành viên. Trên cơ sở đó, Global Embassy trở thành một đơn vị thừa hành trực tiếp quyền tư vấn, phổ biến Phương pháp Reggio Emilia Approach© tại Việt Nam. Embassy Education cam kết về trách nhiệm mang triết lý giáo dục Reggio Emilia Approach© một cách chuẩn mực và nguyên bản nhất đến các giáo viên, phụ huynh và quan trọng hơn hết là đến thế hệ mầm non.

Việc tập trung vào giáo dục sáng tạo xuyên suốt trong phương pháp Reggio Emilia Approach© sẽ giúp khai phá toàn diện khả năng tiềm ẩn của mỗi em nhỏ. Đồng thời trang bị cho các em điều kiện, môi trường và giá trị cốt lõi được xây dựng dựa trên thế mạnh của các em và truyền cảm hứng cho các em tiếp tục khai phá toàn diện chính bản thân.

D1 architectural studio là đơn vị đảm nhận vai trò thiết kế cảnh quan cho tòa nhà.

Để biết thêm thông tin, liên hệ: info@embassyeducation.edu.vn

Để biết thêm thông tin, liên hệ: +84 919 299 040.

TẬP ĐOÀN FUSION GIỚI THIỆU TỔNG QUẢN LÝ MỚI TẠI FUSION SUITES SÀI GÒN

MARKETING CHALLENGERS MÙA 10 - KHAI PHÁ TIỀM NĂNG MARKETING TRẺ

Tập đoàn Fusion - chuỗi các khách sạn và khu nghỉ dưỡng tiên phong trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe vừa bổ nhiệm ông Ray Jingshu Zhang làm tổng quản lý tại khách sạn Fusion Suites Sài Gòn.

Marketing Challengers là cuộc thi về marketing dành cho sinh viên trên toàn quốc, được tổ chức bởi RMIT Business Club, với mục tiêu trở thành bệ phóng chắp cánh cho sinh viên yêu thích ngành Marketing. Trải qua 9 mùa với sự đồng hành của các doanh nghiệp lớn trong nhiều lĩnh vực, Marketing Challengers mùa 10 đã trở lại với nhà tài trợ độc quyền là Peugeot - hãng xe hơi cao cấp đến từ Pháp.

Chia sẻ về việc được bổ nhiệm, ông Ray hào hứng: “Triết lý của tập đoàn Fusion là tập trung phát triển khách sạn và khu nghỉ dưỡng nhắm vào trải nghiệm và mang đến các dịch vụ spa, chăm sóc sức khỏe đến với du khách cũng như mang tinh thần hiếu khách của người Việt Nam với khách du lịch trên toàn thế giới đã hấp dẫn tôi. Có thể nói tôi đã bị thuyết phục bởi sự độc đáo trong phong cách và dịch vụ của Fusion cùng với đội ngũ nhân viên trẻ và năng động”.

Với hơn 10 năm kinh nghiệm, đây là lần đầu tiên ông Ray đảm nhiệm vị trí tổng quản lý. Trước khi tham gia Fusion, ông từng là phó tổng quản lý của khu nghỉ Banwa Private Island – một trong những nơi nghỉ dưỡng đắt đỏ nhất thế giới thuộc quần đảo Palawan, Philippines. Và từng là trưởng ban quản lý dự án các khách sạn trực thuộc thương hiệu Regent Hotels & Resorts tại Jakarta, Montenegro, Đài Loan, Guam và Phú Quốc từ năm 2016 đến 2018, các vị trí quản lý tại IHG Hotels & Resort tại Úc và Park Hyatt ở Melbourne.

MOON N SUN RA MẮT BỘ SƯU TẬP QUÀ TẾT RỰC RỠ DÀNH CHO DOANH NGHIỆP Thương hiệu quà tặng Moon n Sun hân hạnh đem đến bộ quà tặng ẩm thực Tết độc đáo dành cho Doanh nghiệp mong muốn có sự lựa chọn đặc biệt dành cho khách hàng, đối tác và nội bộ dịp lễ Tết. Các sản phẩm từ Moon n Sun không những nổi bật về thiết kế sáng tạo mà còn tôn vinh tinh hoa ẩm thực mùa xuân bằng những món ăn ngọt lành, hảo hạng.

Nhằm tối ưu cho Doanh nghiệp, Moon n Sun luôn tìm hiểu và đưa ra những giải pháp quà tặng hoàn hảo cùng với những ưu đãi quà tặng hấp dẫn. Với mỗi sản phẩm thuộc Bộ quà tặng ưu đãi chất liệu sơn mài và chất liệu gỗ, tre, quý Khách hàng sẽ được tặng ngay một bộ 6 chiếc thìa dĩa cao cấp trị giá lên tới 200,000đ cho hộp quà đầy đặn, cho Tết thêm vui.

• Dòng quà tặng chất liệu sơn mài: Từ 1,240,000đ ++ • Dòng quà tặng chất liệu gỗ, da: Từ 510,000đ ++ • Dòng quà tặng chất liệu khác: Từ 510,000đ ++

Đến với cuộc thi, ngoài việc được tiếp xúc với các thương hiệu tầm cỡ, thí sinh còn có cơ hội gặp gỡ các agency về marketing hàng đầu Việt Nam như: Nielsen, Dentsu Redder, Happiness Saigon và Chin Media. Đây là cơ hội tốt để các bạn sinh viên có định hướng rõ ràng hơn về con đường tương lai của bản thân mình.

Cuộc thi năm nay sẽ có 3 vòng đầy kịch tính. Từng vòng tượng trưng cho từng bước mà một marketer phải thực hiện để đưa ra một chiến dịch truyền thông tích hợp (IMC plan) và giải quyết vấn đề của doanh nghiệp. Với giá trị giải thưởng lên đến 500.000.000 đồng, cùng những suất thực tập và học bổng danh giá, Marketing Challengers hứa hẹn sẽ mang đến một sân chơi hấp dẫn và đầy tính thực tế đến các bạn sinh viên trên khắp đất nước.

LỄ TRAO HỌC BỔNG LOTTE “CHẮP CÁNH ƯỚC MƠ” 2019 Vào ngày 21/10 vừa qua, đại diện cho Tập đoàn LOTTE và Quỹ LOTTE Foundation, khách sạn LOTTE Legend Saigon đã tổ chức Lễ trao Học bổng LOTTE “Chắp Cánh Ước Mơ” 2019 cho các sinh viên xuất sắc thuộc 9 trường đại học trên địa bàn TP.HCM (bao gồm ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Kinh tế, ĐH Tài chính – Marketing, ĐH Ngoại ngữ – Tin học, ĐH Hoa Sen, ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Công Nghiệp, ĐH Nông Lâm và ĐH Công nghiệp Thực phẩm).

Lễ trao học bổng đã trao tặng hơn 54 suất học bổng, mỗi suất trị giá 400 USD dành cho những sinh viên có thành tích xuất sắc và nỗ lực trong học tập, với kỳ vọng “các em sẽ luôn mang trong mình ước mơ, vượt qua mọi khó khăn, mọi hoàn cảnh để trở thành nhân tài ưu tú của đất nước”.

Để biết thêm thông tin, liên hệ Hotline: 032 804 7177 hoặc 090 215 3260 Hà Nội: Phòng 203, Tầng 2, Tòa nhà Vạn Phúc, số 2 Núi Trúc, Q. Ba Đình, Hà Nội TP.HCM: Tầng 24, E.Town Central, 11 Đoàn Văn Bơ, P.12, Q.4, TP. HCM

Ngoài ra, Tập đoàn LOTTE còn luôn tạo cơ hội cho các bạn sinh viên thực tập và làm việc tại các công ty trực thuộc tập đoàn như: LOTTE Mart, LOTTE Hotels & Resorts, LOTTERIA và LOTTE Cinema.

W: moonnsun.com | F: fb.com/MoonnSunGift

hơn 2.000 sinh viên tại Việt Nam với tổng giá trị gần 15 tỉ đồng.

Từ năm 2008 cho đến nay, Quỹ LOTTE Foundation đã tiến hành trao học bổng cho

SUY NGẪM

Về lắng nghe

Bạn không thể giả vờ lắng nghe mà không bị phát hiện.”

“Cuộc đời của con người không là gì khác hơn ngoài sự tranh giành để tìm được người lắng nghe mình.”

“Một trong những phương thức thể hiện sự tôn trọng một cách chân thành nhất là thực sự lắng nghe điều người khác nói.”

—BRYANT H. MCGILL (TÁC GIẢ)

—RAQUEL WELCH (DIỄN VIÊN)

“Lắng nghe là biểu hiện nguyên thủy nhất của yêu thương, khi một người đặt mình vào câu chuyện của người khác.”

—MILAN KUNDERA (NHÀ VĂN)

“ĐÔI MẮT CÓ THỂ CHỌN NƠI ĐỂ NHÌN. NHƯNG ĐÔI TAI KHÔNG THỂ CHỌN THỨ ĐỂ NGHE.”

—WILLIAM STRINGFELLOW (LUẬT SƯ)

“PHẦN LỚN MỌI NGƯỜI KHÔNG NGHE VỚI TÂM LÝ ‘ĐỂ HIỂU’. NGƯỜI TA THƯỜNG NGHE VỚI TÂM LÝ ‘ĐỂ PHẢN BIỆN’.”

—URSULA K. LE GUIN (NHÀ VĂN)

“Nếu bạn không lắng nghe khách hàng của mình thì sẽ có người khác làm điều đó.”

—STEPHEN R. COVEY (NHÀ GIÁO DỤC)

“‘Listen’ (lắng nghe) và ‘silent’ (im lặng) đều có các ký tự giống hệt nhau.”

—ALFRED BRENDEL (NGHỆ SĨ DƯƠNG CẦM)

“Lòng người khôn khéo được tri thức.

Tai người khôn ngoan tìm kiếm sự hiểu biết.”

—KINH THÁNH (CHÂM NGÔN 18:15)

166

|

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 11.2019

—SAM WALTON (DOANH NHÂN)

“Con người có hai tai và một miệng, vì vậy nên nghe nhiều hơn nói.”

—EPICTETUS (TRIẾT GIA)

“Một người biết lắng nghe không phải là người không có gì để nói. Một người biết lắng nghe là một người giỏi nói chuyện nhưng đang bị viêm họng.”

—KATHARINE WHITEHORN (NHÀ BÁO)

SUY NGẪM SAU CÙNG “Lắng nghe thường đáng giá hơn nói chuyện.”

—B.C. FORBES

SOURCE: THE BOOK OF LAUGHTER AND FORGETTING, BY MILAN KUNDERA; THEMATCHMAKER, BY THORNTON WILDER; THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE PEOPLE, BY STEPHEN R. COVEY; SELECTED ESSAYS, BY WILLIAM HAZLITT; KUSHIEL’S CHOSEN, BY JACQUELINE CAREY; GIFTS, BY URSULA K. LE GUIN; “SONG OF MYSELF,” BY WALT WHITMAN; LETTERS ON LIFE, BY RAINER MARIA RILKE; THE ROAD LESS TRAVELED, BY M. SCOTT PECK; COUNT IT ALL JOY, BY WILLIAM STRINGFELLOW; DO NOT SAY WE HAVE NOTHING, BY MADELEINE THIEN; PHOTO BY: FRANCOIS LOCHON/GAMMA/GAMMA-RAPHO VIA GETTY IMAGES; MARK SULLIVAN/WIREIMAGE; HARRY CRONER/ULLSTEIN BILD; LUKE FRAZZA/AFP/GETTY IMAGES; DAN TUFFS/GETTY IMAGES