5. november 2010 by Fréttatíminn

Njörður P. Njarðvík

Friðrika Geirsdóttir Kennir konum að baka og skreyta kökur.

Segir þjóðina mega þakkláta fyrir hrunið.

ÓKEYPIS Ó K E Y Pvera IS

alvöru grillaður kjúklingur

28 HELGARBLAÐ 5.-7. nóvember 2010 1. árgangur

2. tölublað 1. árgangur 6. tölublað

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

fréttaviðtal Besti flokkurinn svar ar fyrir sig

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Bannfærð af Vottum Jehóva Malín Brand þurfti að brjótast með kjafti og klóm út úr söfnuðinum. 32 Viðtal

Arnaldur fær

 „Stíllinn er þungur,

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

hægur, víða fallegur.“

síða 14 Einar Örn Benediktsson borgarfulltrúi og Jón Gnarr borgarstjóri. Segja gömlu flokkana stunda að hræða fólk til hlýðni og ýta undir efasemdir. Ljósmynd/Teitur

44 dómur Páls Baldvins

Stjórnmálaflokkarnir eru með svarta beltið í einelti Jón Gnarr og Einar Örn Benediktsson vilja ekki sitja undir því að vera sakaðir um einelti. Þeir segja Besta flokkinn vera svarið við úreltum stjórnarháttum gömlu stjórnmálaflokkanna sem hafi í sínum röðum þrautþjálfaða teknókrata.

orgararnir eru hræddir með þeim orðum að við í Besta flokknum séum óhæf,“ segir Einar Örn Benediktsson, borgarfulltrúi Besta flokksins. Þeir Jón Gnarr borgarstjóri segja gömlu stjórnmálaflokkana stunda sína úreltu stjórnarhætti þrátt fyrir bankahrunið og skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis þar sem stjórnmálamenn hafi verið gagnrýndir fyrir að leggja ofuráherslu á kappræðu þar sem þekking og rökræður víki fyrir hernaðarlist og valdaklækjum. „Við í Besta flokknum erum svarið við þessu en þau beita enn sömu aðferðum á okkur og þau gerðu fyrir hrun. Það er þessi gagnrýni á okkur. Þetta eru harðsvíruðustu

pólitíkusar landsins. Þetta eru þrautþjálfaðir teknókratar sem saka okkur um einelti, en þetta fólk er með svarta beltið í einelti. Þeim ferst,“ segir Jón. Borgarstjóri segir stundað að hræða fólk til hlýðni og ýta undir efasemdir um að þær aðgerðir sem gripið sé til séu nauðsynlegar. Hann bendir til dæmis á fund Kjartans Magnússonar, borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins, með trúnaðarmönnum Orkuveitunnar fyrir hópuppsagnirnar þar – þar sem gefin var von. „Þetta var svo ljótt, svo miskunnarlaust og ljótt. Ég sá það þar sem ég sat á móti þeim á borgarstjórnarfundi að sá eini sem ekki gladdist yfir vinnubrögðunum var Gísli Mar-

teinn Baldursson. Ég sá sorg í augum hans. En þennan fund höfðu þau planað,“ segir Jón og heldur því fram að aðgerðunum hafi verið stjórnað af áhrifamönnum Sjálfstæðisflokksins. „Þetta er plott af þeirri gerð sem Rannsóknarskýrslan talar um. Þetta eru klækir og þetta vinnulag verður að hætta. Ég er til í að berjast gegn þessum klækjum. Og þau mega úttala sig um mig sem hálfvita og óhæfan, en á meðan ég bý inni í höfðinu á þessu fólki þá er ég sáttur,“ segir borgarstjóri. gag@frettatiminn.is

Nánar er rætt við Jón og Einar á síðu 14.

Giftist æskuástinni á sextugsaldri Óttar Guðmundsson læknir er maðurinn í lífi Jóhönnu Þórhallsdóttur söngkonu. 20 Viðtal

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Skólar Rekstur eink askóla

Einkareknir skólar fjórðungi ódýrari Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Framlög bæjarfélaga á hvert barn í sjálfstætt reknum grunnskólum var 73% af kostnaði við skólana sem þau ráku sjálf árið 2008. Sama ár voru greiðslur í sjálfstætt reknum leikskólum 86% af greiðslum til leikskóla bæjarfélaganna, sé tekið tillit til aldurs. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu sem Hagfræðistofnun Háskóla Íslands vann fyrir Samtök sjálfstæðra skóla og Samtök verslunar og þjónustu. „Fölmargir halda að sjálfstætt starfandi skólar snúist um gróðabrall en hér gerum við okkar hluti fyrir minni pen-

inga en nokkurt sveitarfélag,“ segir Margrét Pála Ólafsdóttir, formaður Samtaka sjálfstætt starfandi skóla og fræðslustjóri Hjallastefnunnar. „Þetta eru ódýrustu skólar landsins og við erum stolt af því að segja án þess að hika að við höfum ekki tapað neinu í gæðum,“ segir Margrét Pála og bendir á að þeir séu reknir af hugsjón: „Sjálfstætt reknir skólar eru ekki munaður vel stæðra foreldra.“ Í skýrslunni stendur að meðalkostnaður á nemanda í öllum grunnskólum sem íslensk sveitarfélög reka hafi að

mati Hagstofunnar verið um 1.150 þúsund krónur árið 2008 en greiðslur bæjarfélaga á hvern nemanda í sjálfstætt reknum grunnskólum um 840 þúsund krónur árið 2008. „Mín hugmynd er að það eigi að vera ávinningur fyrir alla að sjálfstætt reknir skólar starfi,“ segir Margrét en ítrekar að sambland af einkareknum og opinberum skólum fari vel og að sveitarfélögin verði að hagnast á því að að láta aðra sjá um rekstur skólana. „Þá finnst mér að foreldrar eigi að hafa val - þeir hagnast á því.“

Skólastjórinn með krökkunum sínum í skóla Hjallastefnunnar í Öskjuhlíð. Ljósmynd/Hari

 Dómsmál Lögfr æðikostnaður

Gjaldþrotum fækkar en fjárnámum fjölgar í nýjum tölum sem Creditinfo hefur tekið saman kemur fram að gjaldþrot í ár eru 25% færri en í fyrra. Á sama tíma hefur hins vegar árangurslausum fjárnámum fjölgað um 17%. Í samantektinni bendir Creditinfo á að vandræði íslenskra fyrirtækja kristallist frekar í fjölda árangurslausra fjárnáma heldur en gjaldþrotum og því þurfi að finna úrræði fyrir þau.

Stórir bílar hækka í verði Ný lög um kerfisbreytingu á koltvísýringi gera það að verkum að vörugjald á stórum jeppum, sem losa mikinn koltvísýring, mun hækka um allt að 750 þúsund krónur. Um er að ræða bíla á borð við Mitsubishi Pajero, Porsche Cayenne og Ford Expedition. Að sama skapi mun vörugjald lækka á bílum á borð við Toyota Aygo, Toyota Yaris og Skoda Octavia. -óhþ

Ekkert fréttist af Sjóvá Enn er beðið eftir svari Más Guðmundssonar Seðlabankastjóra við tilboði fjárfestahóps undir forystu Heiðars Más Guðjónssonar og Ársæls Valfells í Sjóvá. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst vantar aðeins svar Más en búist var við því að lokasvar kæmi í þessari viku. -óhþ

Segja Sérstakan ekki hafa leyfi til að rannsaka og ákæra Lögmenn Jóns Þorsteins Jónssonar, Ragnars Zophaníasar Guðjónssonar og Styrmis

25% Fækkun gjaldþrota frá árinu áður Creditinfo

Bragasonar, sem ákærðir eru af embætti Sérstaks saksóknara fyrir umboðssvik í tengslum við milljarðs lánveitingar Byrs til Exeter Holdings, hafa farið fram á frávísun í málinu. Rök þeirra eru að Sérstakur saksóknari hafi ekki leyfi samkvæmt lögum um embættið til að rannsaka þetta sérstaka mál þar sem það falli ekki undir þá skilgreiningu að hafa á nokkurn hátt tengst setningu neyðarlaganna 6. október 2008. -óhþ

Neytendastofa skoðar Orkuna Neytendastofa skoðar nú hvort auglýsingar Orkunnar um Orkuvernd, þar sem fyrirtækið lofar lægsta verði í landshlutanum, standist lög. Glöggur viðskiptavinur tók eftir því um helgina að bæði Skeljungur, móðurfélag Orkunnar, og Olís voru með fimm krónum lægra verð á bensínlítranum en Orkan í Garðabæ. -óhþ

Leiðrétting Í viðtali við Heiðar Már Guðjónsson í Fréttatímanum síðastliðinn föstudag var greint frá því að Ágúst Valfells væri í hópnum sem vildi kaupa Sjóvá. Það er ekki rétt því Ársæll Valfells er í hópnum. Er beðist velvirðingar á þessu.

Húsinu glæsilega á Laufásvegi verður haldið innan fjölskyldunnar í bili að minnsta kosti.

Ljósmynd/Teitur

Selur mömmu sinni lúxusvillu á Laufásvegi Jón Ásgeir seldi húsið á 107 milljónir til að eiga fyrir himinháum lögfræðikostnaði vegna málaferla við skilanefnd Glitnis í New York

thafnamaðurinn Jón Ásgeir Jóhannesson hefur selt lúxusvillu sína á Laufásvegi. Kaupandinn er móðir hans, Ása Karen Ásgeirsdóttir, og kaupverðið er 107 millljónir samkvæmt þinglýstum kaupsamningi. „Ég þurfti að selja húsið til að mæta lögfræðikostnaði vegna málaferlanna í New York. Mamma hljóp undir bagga þannig að ég þurfti ekki að selja húsið á brunaútsölu núna. Það er í gildi leigusamningur til 31. október 2011 og ég geri ráð fyrir að húsið verði selt þegar hann rennur út,“ segir Jón Ásgeir í samtali við Fréttatímann. Hann segist vinna að því að selja allar eignir sínar á Íslandi til að eiga fyrir lögfræðikostnaði sem er að sliga hann, að hans sögn.

Á húsinu hvílir kyrrsetningarbeiðni frá skilanefnd Glitnis upp á 192 milljónir og sagði Jón Ásgeir söluna á húsinu gerða með vitund og vilja skilanefndar Glitnis. Kyrrsetningin verður felld niður við fullnaðargreiðslu af húsinu hinn 15. nóvember næstkomandi. Jón Ásgeir keypti húsið árið 1999. Það er 362 fermetrar að stærð og var byggt árið 1929. Hann bjó í húsinu í nokkur ár áður en hann flutti inn til núverandi eiginkonu sinnar, Ingibjargar Stefaníu Pálmadóttur. Síðan þá hefur húsið verið í útleigu. Fyrst til athafnamannsins Magnúsar Ármanns og síðan rafbílakóngsins Gísla Gíslasonar sem býr í því í dag. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is

Jón Ásgeir Jóhannesson segist hafa verið neyddur til að selja Laufásveginn til að borga lögfræðikostnað.

Ég þurfti að selja húsið til að mæta lögfræðikostnaði vegna málaferlanna í New York. Mamma hljóp undir bagga þannig að ég þurfti ekki að selja húsið á brunaútsölu núna.

ENNEMM / SÍA / NM41592

2 fyrir 1 af völdum vörum. Joggongbuxur á stelpur og stráka á 2.990 kr. Frábærir stretch langerma bolir á 1.790 kr.

Frítt fyrir börn á Serrano (af barnamatseðli) 10 ára og yngri – börn sem borða með fullorðnum, hámark 2 börn á einn fullorðinn.

20% afsláttur af Hummer vörum. 3 fyrir 2 af öllum leikföngum. 20% afsláttur af úlpum og útigöllum.

20% afsláttur af öllum vörum

KRAKKADAGAR 4.-8. NÓVEMBER

Dagskrá Krakkadagaleikur

Laugardagurinn 6. nóvember – Latabæjarsýning í Smárabíói kl. 13.00. Aðgangseyrir er 300 kr. Allur ágóði rennur til Barnaspítala Hringsins – Íþróttaálfurinn og Solla Stirða koma í heimsókn kl. 15.00 – Myndataka með Íþróttaálfinum og Sollu í boði fyrir börnin kl. 16.00 – Vetrargarður • Hoppukastalar

– Glæsilegir vinningar, dregnir út mánudaginn 8. nóvember. • 3x2.500 kr. gjafakort frá Smáralind • 10 miðar í Smárabíó • 2 x DVD Latabæjarsafn • 5x Alias junior spilið

Sunnudagurinn 7. nóvember

FRÍTT N BÖR FYRIR og

tn jar va rís æ b a t ky La æjar S b a t a L

Verslanir opnar: mán-mið 11-19, fim 11-21, fös 11-19, lau 11-18 og sun 13-18, www.smaralind.is / 528 8000

– Íþróttaskóli Latabæjar í Vetrar- garðinum – FRÍTT FYRIR ÖLL BÖRN. Solla Stirða setur skólann kl. 13.00 – Vetrargarður • Hoppukastalar

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Hvasst

Fyrsta helgi í rjúpnaveiðum fór víðast fyrir lítið hjá skyttum vegna veðurs. Nú lítur betur út með veður, einkum framan af helginni. Veður fer hlýnandi á laugardag og á sunnudag þykir mér útlit vera ótryggt. Spáð er lægð í foráttuvexti fyrir sunnan land á suðausturleið. Lítið þarf að breytast til að hún verði nær og þá með hvassviðri.

Einar Sveinbjörnsson

3 4

Suðvestanlands éljagangur, jafnvel snjókoma um tíma. Annars bjart og stillt vetrarveður með frosti.

Bjart og fallegt veður á landinu framan af degi, en síðar blástur og rigning eða slydda vestanlands.

Austan- og norðaustanátt, líklega ekki svo hvöss. Él eða slydduél norðan til, en að mestu þurrt annars.

Höfuðborgarsvæðið: Spáð er éljum

Höfuðborgarsvæðið: Hlýnar og fer að rigna eftir hádegið.

Höfuðborgarsvæðið. Væg hláka, hægur vindur og að mestu þurrt.

vedurvaktin@vedurvaktin.is eða snjómuggu og hita við frostmark.

 Fjárhagsaðstoð Reykjavíkurborg breytir fjárhagstaðstoð sinni

Lækkun stýrivaxta og óbreytt gjaldeyrishöft Seðlabankinn tilkynnti í fyrradag um 0,75 prósentna lækkun skammtímavaxta. Í kjölfarið verða vextir á viðskiptareikningum innlánsstofnana 4,0% og hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum 5,25%. Lækkunin var í takti við væntingar en stýrivaxtaspár lágu á bilinu 0,5-0,75 prósentna lækkun. Bankinn hefur nú lækkað vexti um 4,5 prósentur það sem af er þessu ári. Már Guðmundsson seðlabankastjóri gaf einnig út yfirlýsingu varðandi afnám gjaldeyrishafta þar sem fram kom að höftin yrðu óbreytt þar til að minnsta kosti í mars. Næsta vaxtaákvörðun bankans er 8. desember. -jh

Seðlabankinn spáir meiri samdrætti Meiri samdrætti er spáð á þessu ári í nýútkominni þjóðhagsspá Seðlabankans en spáð var í ágúst. Þá er spáð hægari hagvexti á næsta ári en í fyrri spá, 2,6% samdrætti á árinu í stað 1,9%. Spáin er þó heldur bjartsýnni en nýleg spá ASÍ sem reiknar með 3,7% samdrætti á árinu og 1,7% hagvexti næstu tvö árin. Seðlabankinn reiknar með 2,1% hagvexti 2011, 2,7% árið 2012 og 3,0% árið 2013. Seðlabankinn gerir ráð fyrir að verðbólga hjaðni nokkuð hraðar en í síðustu spá. Spá bankans um atvinnuleysi er heldur bjartsýnni en fyrri spá frá því í ágúst. Nú er gert ráð fyrir að atvinnuleysi verði 8,2% á þessu ári. -jh

Brjóstaball í Iðnó Brjóstaball verður haldið í Iðnó eftir rúma viku, laugardagskvöldið 13. nóvember. Það er félagsskapurinn Göngum saman sem stendur fyrir ballinu en heiti dansleiksins er dregið af því markmiði félagsins að safna fé til grunnrannsókna á brjóstakrabbameini en nýverið veitti félagið fjóra styrki að upphæð fimm milljónir til rannsókna á þessu sviði. Tónlistarmenn gefa vinnu sína en Melchior

0,75% Lækkun á stýrivöxtum 3. nóvember 2010 Seðlabanki Íslands

hefur samkvæmið. Þá tekur gullaldarrokkbandið Fimm á Richter við og síðan mun Andrea Jóns taka við kyndlinum og halda fólki á gólfinu. -jh

Staðfesti dóm fyrir nauðgun Hæstiréttur staðfesti tveggja og hálfs árs dóm Héraðsdóms Vesturlands yfir karlmanni sem nauðgaði fyrrverandi eiginkonu sinni. Maðurinn nauðgaði henni í bíl sínum í febrúar 2009. Maðurinn neitaði sök og hélt því fram að hún hefði haft við hann samræði með hennar samþykki. Framburður konunnar var stöðugur og að auki styrktu rannsóknir á fötum sem hún var í umrætt kvöld framburðinn.

Þrjú hundruð mótmælendur á Austurvelli Um þrjú hundruð mótmælendur komu saman á Austurvelli í dag. Ásta Hafberg, einn skipuleggjandi mótmælendanna, segist í samtali við mbl.is mjög ánægð með þátttökuna. Mótmælin fóru friðsamlega fram og þurfti lögreglan ekki að skerast í leikinn.

KisubóK! Lítil en nauðsynleg ný bók til varnar köttum á Íslandi Allur ágóði rennur til Kattholts

Nurlað saman. Hver króna skiptir máli þegar fólk stólar á fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna.

Ljósmynd/Hari

Hækkar aðstoð til einstaklinga um fimmtung Borgin ætlar að hækka fjárhagsaðstoð til einstaklinga sem reka heimili um 19%, til hjóna um 11%. Þeir sem ekki bera kostnað af húsnæði fá eftir sem áður rúmar 125 þúsund krónur.

ækka á framlög til einstaklinga sem reka heimili og fá fjárhagsaðstoð frá borginni um 19% á nýju ári eða úr 125.500 krónum í 149.000 krónur – og fá þeir 137.747 krónur útborgað. Hækkunin verður þó ekki til þess að þeir fari yfir lágtekjumörk en borgin taldi sér ekki stætt á því þar sem fjárhagsaðstoðin yrði þá hærri en atvinnuleysisbætur, sem gæfi þeim sem þær þiggja rétt á að sækja mismuninn til borgarinnar. Þetta var ákveðið í velferðarráði í gær en borgarráð á eftir að staðfesta ákvörðunina. Fjárhagsaðstoð til hjóna hækkar um 11%, fer úr 200.864 krónum í 223.500 krónur og halda þau allri upphæðinni vegna persónuafsláttar og fara yfir lágtekjumarkið. Björk Vilhelmsdóttir, formaður velferðarráðs, segir ánægjulegt að tekist hafi að tryggja þeim sem þurfa hærri fjárhagsaðstoð. „Við höfum vitað það lengi að 125.500 krónur duga ekki. Við ákváðum því að hækka fjárhagsaðstoðina. Þetta er okkar niðurstaða og við

komum eins vel og við getum til móts við þá sem þurfa. Við viljum ekki að okkar fólk lifi undir atvinnuleysisbótum,“ segir hún.

Desemberuppbót hækkuð

Við höfum vitað það lengi að 125.500 krónur duga ekki. ... Við viljum ekki að okkar fólk lifi undir atvinnuleysisbótum

Allir foreldrar sem hafa þurft fjárhagaðstoð frá borginni fá sérstaka desemberuppbót að upphæð 12.640 krónur fyrir hvert barn, en einnig vegna skólabyrjunar í ágúst. Þá fá þeir sem hafa fengið fulla fjárhagsaðstoð síðastliðna þrjá mánuði 31.385 krónur í desemberuppbót, en áður fengu þeir aðeins slíkt sem höfðu verið á framfæri borgarinnar í sex mánuði eða lengur. Breytt fjárhagsaðstoð borgarinnar hækkar fjárútlát hennar um 16 milljónir króna í desember og 352 milljónir króna á nýju ári, miðað við að óbreyttur fjöldi þurfi fjárhagsaðstoð. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Höfðatorg 14. hæð, 105 Reykjavík • Hafnarstræti 53, 600 Akureyri • Sími 545 2600 • sagabanki@sagabanki.is • www.sagabanki.is

Saga

6 

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

stjórnlagaþing Undirbúningur fyrir Þjóðfund 2010 á lok aspretti

gnarrS „Margir spyrja sig eflaust hvort þessi bók sé ævisaga eða skáldsaga. Hún er bæði. Hún er ekki alveg sönn. Það er þó engin bein lygi í henni.“ Jón Gna r r

skálduð ævisaga Jóns Gnarrs, Indjáninn, er fáanleg að nýju.

128 lóðsar eða borðstjórar hafa verið á kvöldfundum í þessari viku þar sem þeir hafa æft sig fyrir þjóðfundinn sem haldinn verður í Laugardalshöll á laugardaginn. Ljósmynd/Hari

Æfingum lokið fyrir þúsund manna þjóðfund Þjóðfundurinn er undanfari stjórnlagaþings þar sem kallað verður eftir meginsjónarmiðum um stjórnskipun landsins.

Ný kil ja

fingar hafa staðið undanfarin kvöld, frá mánudegi til miðvikudags, fyrir 128 lóðsa eða borðstjóra fyrir Þjóðfund 2010 sem haldinn verður í Laugardalshöllinni á morgun, laugardaginn 6. nóvember. Fundurinn hefst kl. 9 og stendur til kl. 18. Þátttakendur á þjóðfundinum verða eitt þúsund en þeir voru valdir af handahófi úr þjóðskrá þar sem gætt var að eðlilegri skiptingu þeirra eftir búsetu og kyni. Jafnmargar konur eru skráðar á fundinn og karlar. Aldur gesta endurspeglar aldursdreifingu í landinu. Elsti þátttakandinn er fæddur 1921, en fjórtán eru fæddir fyrir árið 1930. Yngstu gestirn ir eru fæddir 1992 og verða þeir 22 talsins. Fundurinn er undanfari stjórnlagaþings en á honum verður kallað eftir meginsjónarmiðum og áherslum almennings um stjórnskipun landsins, stjórnarskrá og breytingar á henni. Þjóðfundur inn nú byggist að nokkru á reynslu af þjóðfund inum sem haldinn var í fyrra, að sögn Berghildar Erlu Bernharðsdóttur, upplýsingafulltrúa stjórn lagaþings. Hlutverk lóðsanna er fyrst og fremst að draga fram sem flest sjónarmið þátttakenda og

Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda

„Nöturleg og fyndin upplifun barns sem upplifir sig utangarðs.“ Pá l l B a l dv i n B a l dv i n s s on / F r é t ta Bl a ði ð

„Indjáninn er fín viðbót við íslensku skáldævisöguflóruna auk þess að vera gott innlegg í umræðu um einelti og þroskaraskanir.“ s oF F í a au ðu r Bi rGi sd ó t t i r / MorGu n Bl a ði ð

www.forlagid.is

sjá til þess að allir hafi jöfn tækifæri til að tjá sig. Þeir sem gegna hlutverki lóðs verða að halda hlut leysi sínu á fundinum og ræða ekki stök málefni eða taka afstöðu til tillagna. Berghildur Erla segir að til starfs lóðsa hafi verið valdir einstaklingar sem eiga auðvelt með mannleg samskipti, fólk sem skapar vellíðan. Hafi sá sem lenti í úrtaki til setu á þjóðfundin um síðar ákveðið að bjóða sig fram til stjórnlaga þings hefur það ekki áhrif á seturétt hans á fund inum en honum er óheimilt að kynna framboð sitt þar. Þjóðfundurinn er að öðru leyti lokaður fundur og ekki opinn frambjóðendum. Stjórnlaganefnd mun vinna úr upplýsingum sem safnast á þjóðfundinum og afhendir stjór nlagaþingi þegar það kemur saman í febrúar næstkomandi. Að sögn Berghildar Erlu mun stjórnlaganefnd kynna helstu niðurstöður þjóðfundarins á sunnu daginn. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is

Notuð barnaföt í Blómabörnum „Mér ofbauð verð á barnafötum úti í búð. Svo sat ég uppi með lítið notuð föt af litla mínum, hann óx kannski bara upp úr þeim á nokkrum vikum. Mér fannst rosalega sorglegt að keyra með þetta út í gám.“ Þetta segir Arnbjörg Högnadóttir, sem fékk í framhaldinu þá hugmynd að opna verslun með notuð barnaföt. Verslunin Blómabörn var opnuð í mars í fyrra en er nú flutt í hentugra húsnæði að Bæjarhrauni 2, spölkorn frá gamla staðnum. „Þetta hefur gengið mjög vel,“ segir Arnbjörg. „Ég þarf því miður stundum að segja nei takk við fólk því mér er boðið miklu meira en ég get tekið við. Svo finnst mér ógnvekjandi hversu mörg símtöl ég fæ frá fólki sem er að flytjast úr landi. Einn daginn fékk ég fimm svoleiðis símtöl.“ Arnbjörg segist geta leyft sér að velja og hafna og tekur bara föt í sölu sem eru vel með farin. „Ég er með föt fyrir nýfædd börn og upp í svona sjö til átta ára. Föt fyrir eldri eru oft orðin of snjáð til að ég geti haft þau til sölu. Ef það koma vel með farin föt fyrir eldri börn tek ég þau samt inn. Ég borga 1.400-1.800 kr. fyrir kílóið og kaupi þar að auki merkjavöru og útiföt í stykkjatali,“ segir hún. Arnbjörg

Arnbjörg Högnadóttir í verslun sinni Blómabörnum, sem selur notuð barnaföt.

segist ekki vera alveg með það á hreinu hversu mikið ódýrari vörurnar hjá henni eru miðað við nýjar vörur „en ég held ég geti sagt að fötin séu a.m.k. 70 til 80 prósentum ódýrari en ný föt út úr búð.“ Hvað með foreldrana – sætta þeir sig allir við að klæða börnin sín í notuð föt? „Örugglega ekki. En sem betur fer er stækkandi hópur sem sér skynsemina í því. Litli minn fær bara notuð föt og þá á ég peninga afgangs sem hægt er að nota til að gera eitthvað skemmtilegt með honum. Þetta fyrirkomulag, að höndla með notuð barnaföt, er þekkt erlendis og það er alveg kominn tími til að við gerum

þetta líka.“ Blómabörn, barnafataverslun er opin virka daga og stundum á laugardögum. Verslunin er á Facebook og best er að fylgjast með afgreiðslutímanumtímanum þar. Vert er að minnast á svipaða verslun í Faxafeni, sem heitir Fiðrildið. Þar eru seldar vel með farnar barnaflíkur, í bland við nýjar vörur og íslenska hönnun.

Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is

L A N D S S Ö F N U N

B J Ö R G U N A R S V E I TA N N A

2 0 1 0

Neyðarkall! Dagana 4. - 7. nóvember fer fram fjáröflunarátakið Neyðarkall björgunarsveitanna. Líkt og áður er um að ræða sölu á litlum Neyðarkallinn 2010 er rústabjörgunarmaður. Íslenska alþjóðabjörgunarsveitin tók þátt í hjálparstarfi eftir jarðskjálftann á Haiti fyrr á þessu ári.

neyðarkalli á lyklakippu en sjálfboðaliðar björgunarsveitanna bjóða hann til sölu um allt land á 1.500 krónur. Við hvetjum alla til þess að taka vel á móti okkar fólki. Aukin verkefni björgunarsveitanna kalla á meira fé til starfseminnar og er þetta okkar leið til að bregðast við því. Almenningur er því hvattur til þess að stuðla að eigin öryggi með því að styðja þetta átak.

Aðalbakhjarlar Slysavarnafélagsins Landsbjargar eru:

Þetta er neyðarkall til þín!

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Viðskipti Púsluspil vinkvenna í fæðingarorlofi

Minni púslin eru 48 bita og passa á matarborð í flugvélum.

Hugmyndin varð til við brjóstagjöf Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

„Hugmyndin varð til eina nóttina þegar ég var að gefa brjóst og hefur þróast síðan,“ segir Guðrún Heimisdóttir en hún stofnaði í ágúst síðastliðnum fyrirtækið Puzzled by Iceland með vinkonu sinni, Þóru Eggertsdóttur. Fyrirtæki þeirra hannar og framleiðir púsluspil með myndum af íslenskum náttúruperlum og dýrum. Fimm fyrstu púslin koma til landsins á mánudaginn og fara strax í sölu, m.a. í Eymundsson, Islandiu, Iðu, Minju og Spilavinum, auk Fríhafnarinnar í Leifsstöð og hótelverslana. Púslmyndinar eru af Hvítserki, Þeista-

reykjum, Öxarárfossi, íslenska hestinum og lambi. Guðrún segir þau bæði ætluð Íslendingum og erlendum ferðamönnum en upplýsingar um púslmyndirnar er að finna á íslensku og ensku í kössunum utan um púslin. Þau eru annars vegar 500 bita og hins vegar 48 bita og passa þau minni á matarborð í flugvélum. Guðrún og Þóra eignuðust báðar tvö börn með 13-14 mánaða millibili og sáu ekki fram á að fara strax í vinnu annars staðar að loknu framlengdu fæðingarorlofinu. Þær voru samtímis í viðskiptafræði í HR, bjuggu yfir grunni til rekst-

Þóra Eggertsdóttir með börn sín, Egget Aron 10 mánaða og Alexöndru Björk 23 mánaða, en hjá Guðrúnu Heimisdóttur sitja börn hennar, Kári 21 mánaðar og Hulda Lovísa 7 mánaða.

urs fyrirtækis og vantaði því aðeins hugmynd – sem varð til við brjóstagjöfina. Þær eru strax farnar að huga að frekari framleiðslu en púslin og kassarnir eru framleidd í Kína. Þær standa í viðræðum við fleiri verslanir um sölu púslanna og verða á Skarfabakka í vor þegar skemmtiferðaskipin koma.

 Olíuvinnsla Umhverfisstofnun stöðvar sölu á endurunninni olíu

Hannaðu þín eigin spil eða jóladagatal á oddi.is

Farðu inn á www.oddi.is og búðu til persónulega gjöf. Spil og jóladagatöl með þínum myndum.

Gestur Guðjónsson bíður ákvörðunar umhverfisráðuneytisins vegna þeirrar niðurstöðu Umhverfisstofnunar að stöðva fimm ára endurvinnslu Olíudrefingar.

Blikur á lofti með olíuendurvinnslu í landinu

Barna-

Verslunarmiðstöð í hjarta hafnarfjarðar

Olíukostnaður fiskimjölsverksmiðju Ísfélagsins á Þórshöfn rýkur upp um milljónir króna, staðfesti umhverfisráðuneytið úrskurð Umhverfisstofnunar um að stöðva endurvinnslu olíu í landinu. Stofnunin flokkar hana sem úrgang en Olíudreifing segir hana vel nothæfa.

• Sjálfvirkt og stillanlegt nudd • Djúpslökun með infrarauðum hita • Stillanlegt Shiatsu herða- og baknudd

líudreifing hefur kært til umhverfisráðuneytisins þá niðurstöðu Umhverfisstofnunar að neita álveri Alcan í Straumsvík um að nota verksmiðjuolíu. Synjun stofnunarinnar hefur víðtækari áhrif því hún fór ofan í saumana á endurvinnslu Olíudreifingar í Örfirisey og telur að farga eigi olíunni – hún sé úrgangsolía. Áhrifin láta ekki á sér standa; kostnaður fiskimjölsverksmiðju Ísfélags Vestmannaeyja á Þórshöfn rýkur upp um milljónir króna á ári, staðfestir Rafn Jónsson, rekstrarstjóri þar. „Við höfum blandað þessari endurunnu olíu saman við svartolíu og náð þannig að spara umtalsvert því við erum í þeirri aðstöðu hér að geta ekki notað rafmagn til framleiðslunnar.“ Olían endurunna segir hann að sé á bilinu 15 til 20 krónum ódýrari en svartolían sem annars standi til boða. Hann kaupi á bilinu 1.000 til 3.000 tonn af olíu á ári og sú endurunna sé um 40% magnsins. „Miðað við síðasta ár erum við því að tala um tólf milljónir króna,“ segir hann: „Þessi olía er til staðar í landinu nú þegar og það er vandfundin betri leið til að eyða henni.“

Úrval nuddsæta - verð frá 23.750 kr.

Ekki síðri olía en sú svarta

4. - 6. nóvember

dagar

fimmtudag til laugardags Fjöldi tilboða í verslunum

Opið fimmtudag og föstudag kl. 10-18, laugardag kl. 11-17

Slakaðu á heima

Verið velkomin í verslun okkar og prófið. Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16

Sími 569 3100 • Stórhöfða 25 • www.eirberg.is

Gestur Guðjónsson, sérfræðingur í öryggis- og umhverfismálum hjá Olíudreifingu, er ósáttur við niðurstöðu stofnunarinnar: „Það er verið að banna okkur að nota betri og í raun umhverfisvænni olíu en svartolíuna sem nú þarf að sækja fyrir þessi fyrirtæki sem nota hana,“ segir

Það er verið að banna okkur að nota betri og í raun umhverfisvænni olíu.

hann og bendir á að til að mynda sé minni brennisteinn í henni og hún sé tugum prósentna ódýrari en svartolían. Staðfesti umhverfisráðuneytið úrskurð stofnunarinnar þurfi Olíudreifing undanþágu til að senda olíuna úr landi í stað þess að endurvinna hana – því bannað er að senda úrgang á milli landa. Gestur segir að þar fari verksmiðjuolían á uppboð og verði notuð af öðrum. „Við hjá Olíudreifingu höfum farið í miklar fjárfestingar síðustu fimm ár til að hreinsa olíuna. Það er því afar slæmt ef kippa á löppunum undan starfseminni og veldur okkur fjárhagslegum skaða og þeim fyrirtækjum sem hafa notið góðs af olíunni,“ segir hann.

Ákvörðunin tók tíu mánuði

Það tók stofnunina tíu mánuði að komast að niðurstöðu. Alcan sendi beiðnina 17. desember síðastliðinn en synjunin lá fyrir á fimmtudaginn var. Stofnunin baðst afsökunar á því hve langan tíma afgreiðslan tók enda hefði hún útheimt víðtæka upplýsingaöflun og yfirlegu. Rafn segir að nú þurfi Umhverfisstofnun að benda á betri leiðir en verksmiðja hans og sambærilegar vinnslur hafa notað til að brenna olíunni, því enn sem fyrr vilji til að mynda bíleigendur og aðrir skipta um olíu á bílum sínum og losa sig við hana. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Haust 2010

Úr Daufu í Djarft

Ertu að fara út í kvöld? Við gerum þig tilbúna fyrir gleðskapinn. Komdu við hjá Bobbi Brown í

Hagkaup Smáralind

og fáðu faglega ráðgjöf og persónulegt litakort. Hringdu í síma 6611753 til að panta tíma

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Vinnumálastofnun Eftirlitsdeildin ársgömul

Hvaðan er heimilt að afla upplýsinga?

700 milljónir teknar af bótasvikurum Mun takmarkaðri heimildir til eftirlits hér en annars staðar á Norðurlöndum Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is

Alls hafa allt að 700 milljónir króna sparast hjá Vinnumálastofnun eftir að hún setti fyrir ári upp eftirlit með bótasvikum. Algengast er að stofnunin standi bótaþega að því að vinna svart, næst algengast að fólk ferðist til útlanda á bótum, en einnig er algengt að nemar þiggi bætur. Frá því í október í fyrra hefur eftirlitið boðað um þrjú þúsund manns í viðtöl. Stofnunin keyrir nú í þriðja sinn saman upplýsingar um bótaþega og nemendalista háskólanna og segir

Árni Steinar Stefánsson, sérfræðingur í eftirlitsdeild Vinnumálastofnunar, fjöldann allan hafa náðst í þessum rassíum hingað til. Árni bendir á að strangari reglur gildi um eftirlit hér á landi en í nágrannalöndunum. „Eins og staðan er í dag eigum við töluvert langt í land með að ná sömu þekkingu og umfangi og kollegar okkar annars staðar á Norðurlöndunum. Töluvert meiri heimildir eru til eftirlits á velferðarkerfinu í Noregi, Svíþjóð og Dan-

mörku og einnig strangari viðurlög en hér á landi.“ Fjórir starfa fyrir deildina, þar af tveir í hlutastarfi, og skoðar hún allar ábendingar sem berast stofnuninni um hugsanleg svik í gegnum sérstakan ábendingarhnapp á heimasíðu stofnunarinnar, síma og tölvupóst. „Við hvetjum fólk til að gefa eins ýtarlegar upplýsingar og mögulegt er – því ýtarlegri upplýsingar, þeim mun meiri líkur á að ábendingin komi að gagni,“ segir Árni.

Ísland

Noregur Svíþjóð

Danmörk

Bönkum

nei

já

nei

já

Vinnu veitendum

nei

já

Opinberum stofnunum

tak markað

já

tak markað

já

Heimili bótaþega

nei

já

tak markað

Vinnustöðum

nei

já

 Evrópumál Nýr vefur um rök með og á móti Ev

Hundruð milljóna í frágang við Hörpu Heildarkostnaður við lóðarfrágang næst tónlistarhúsinu Hörpu og á svokölluðu Reykjatorgi kostar borgina tæpar 287 milljónir króna. Alls eru þetta 223,5 milljónir króna vegna ólokinna framkvæmda við frágang gatna og gangstíga utan og innan lóðar tónlistarhússins og rúmar 63 milljónir auk vasks á Reykjatorgi – sem er önnur greiðsla borgarinnar vegna torgsins sem borgin greiðir 110 milljónir króna fyrir á verðlagi ársins 2004. Greiðslurnar voru samþykktar á síðasta fundi borgarráðs. - gag

Hundruð milljóna fara í frágang við húsið.

ÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbær ni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI h semi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkv æmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbæ arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAG emi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆ æmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbær RÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hag EMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæm kvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆ rðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hag mi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæm ÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbær i arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI h emi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆ væmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆ arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni ha SEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæ VÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbæ arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hag semi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆ æmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbær ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni ha emi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbærni hagkvæmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæ æmni ARÐSEMI sjálfbærni hagkvæmni arðsemi SJÁLFBÆRNI hagkvæmni arðsemi sjálfbærni HAGKVÆMNI arðsemi sjálfbæ

Haustfundur Landsvirkjunar, Hilton Reykjavik Nordica, 10. nóvember kl. 12−14

PIPAR\TBWA

•

SÍA

•

102722

Orkufyrirtæki á tímamótum Ný framtíðarsýn og stefna er í mótun innan Landsvirkjunar. Miklar breytingar hafa átt sér stað í innlendu og alþjóðlegu umhverfi orkugeirans. Aukin eftirspurn eftir endur− nýjanlegri orku, hækkun raforkuverðs í Evrópu, takmarkaður aðgangur að náttúru− auðlindum, tækniþróun og almenn krafa um gegnsæi eru breytingar sem orkugeirinn þarf að bregðast við. Dagskrá Bryndís Hlöðversdóttir stjórnarformaður opnar fundinn Hörður Arnarson forstjóri Nýjar áherslur í stefnu Landsvirkjunar − Arðsemi, nýsköpun og sátt Magnús Bjarnason framkvæmdastjóri markaðs− og viðskiptaþróunar Vöruþróun, samkeppnishæfni og verðstefna Bjarni Bjarnason framkvæmdastjóri Landsvirkjunar Power Sjálfbærni í rekstri orkufyrirtækja – Innleiðing sjálfbærnistaðals IHA Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra Viðhorf ríkisins – Þjóðin sem eigandi Fundarstjóri: Ragna Sara Jónsdóttir yfirmaður samskiptasviðs

Allir velkomnir Skráning á www.landsvirkjun.is/skraning Landsvirkjun | Háaleitisbraut 68 | sími 515 9000 | www.landsvirkjun.is

Viltu hafa áhrif? Landsvirkjun leggur áherslu á að kynna og ræða nýja stefnu við hagsmunaaðila og eigendur fyrirtækisins – íslensku þjóðina. Ertu með hugmynd eða athuga− semd? Kíktu á: www.landsvirkjun.is/framtidarsyn

Vilja hjálpa alm ákveða sig gagn Félagarnir Elvar Örn Arason og Arnar Ólafsson settu upp vefsvæðið kannski.is þar sem leitast verður við að varpa ljósi á kosti og galla þess að Ísland gangi í Evrópusambandið.

essi hugmynd mótaðist í samræðum okkar á milli. Ég er stjórnmálafræðingur og Arnar er tölvunarfræðingur,“ segir Elvar Örn Arason um þá hugmynd hans og vinar hans Arnars Ólafssonar að stofna vefsvæðið kannski. is, upplýsingavef um kosti og galla aðildar Íslands að Evrópusambandinu. Vefsvæðið verður opnað á hádegi í dag, 5. nóvember.

„Okkur fannst vanta vef þar sem upplýsingar væru á einum hlutlausum stað, þar sem væru spurningar og síðan svör frá báðum hliðum. Við erum í sambandi við bæði já- og neihreyfingarnar, Sterkara Ísland og Heimssýn. Kannski má segja að nafnið kannski.is kristallist í því að á vefnum er engin afstaða tekin, hvorki með né á móti,“ segir Elvar Örn sem er sjálfur gallharður Evr-

 Spurning af vefnum k annski.is

Glata Íslendingar yfirráðum yfir auðlindum sínum með aðild að ESB? Með aðild: Nei. Auðlindir hvers ríkis innan ESB eru á forræði þess sjálfs. Gildir einu hvort um er að ræða námur, vatn, olíu, jarðvarma eða hvað annað sem telst til náttúruauðlinda. Sama mun gilda um Ísland verði það aðili að Evrópsambandinu. Eina auðlindin sem

ESB hefur sett sér sameiginlega nýtingarstefnu um er fiskveiði í lögsögu aðildarríkjanna. Skýringin er sú að fiskur hefur tilhneigingu til þess að synda um sjóinn óháð landamærum og þess vegna er nauðsynlegt að samræma og ná samkomulagi um nýtinguna á sameiginlegum vettvangi í stað þess að hver veiði

að eigin geðþótta óháð öðrum. Af þessum sökum hefur ESB sameiginlega fiskveiðistefnu, CFP – Common Fisheries Policy. Í aðildarviðræðum Íslands og ESB verður eitt erfiðasta verkefnið að búa svo um hnútana að fiskveiðihagsmunir Íslands verði ekki fyrir borð bornir.

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Lektor vill samandregna ársreikninga út af borðinu Fella þarf reglugerð sem leyfir ársreikninga í samandregnu formi úr gildi, segir Bjarni Frímann Karlsson, lektor í reikningsskilum við Háskóla Íslands. Slíkir reikningar eru að hans sögn ógagnsæir og veita ekki viðskiptavinum fyrirtækja sem nýta sér slíkt form þá vernd og tryggingu sem þeir þurfa. „Sé ársreikningum skilað í samandregnu formi er ekkert á þeim að græða.“ Að jafnaði skila um 43% fyrirtækja inn samandregn-

um ársreikningum, samkvæmt tölum lánstraustsfyrirtækisins Creditinfo. Bjarni Frímann gagnrýnir einnig að ársreikningum sé komið fyrir hjá ríkisskattstjóra því þeir tengist ekki skattauppgjöri. Hann vill heldur sjá þá í umsjá efnahagsog viðskiptaráðuneytisins eins og í Danmörku. „Þar eru ársreikningar í samandregnu formi ekki leyfðir og strangar reglur og viðurlög liggja við því að skila þeim ekki inn.“ -gag

ÁSLAUG ADDA

vrópusambandinu

enningi að vart ESB ópusinni. „Mínar skoðanir skipta engu máli á vefnum þótt ég sé ritstjóri. Þetta er ekki farvegur fyrir þær heldur vettvangur fyrir ólíkar skoðanir og rök. Mitt eina markmið er að finna svör við þeim spurningum sem brenna á fólki,“ segir Elvar. Þegar vefurinn fer í loftið verða fimm spurningar inni á vefnum. Elvar Örn segir að þegar séu klárar fimmtán spurningar og svör við þeim og þær verði settar í loftið vikulega. „Í framhaldinu getur almenningur síðan sent inn spurningar sem við leitum svara við.“

Á móti aðild: Evrópusambandið hefur áhuga á Íslandi m.a. vegna nálægðar landsins við norðurslóðir. Verulegar auðlindir svo sem olía og gas eru á svæðinu sem óðum verður aðgengilegra eftir því sem ísbreiðan hopar. Lissabon-sáttmálinn 122. grein (TFEU), veitir Evrópusambandinu heimild til að taka að sér yfirstjórn orkumála, gefi aðstæður tilefni til, samanber það sem fer hér á eftir:

„ÉG DREKK EKKI ÞVÍ MÉR ÞYKIR VÆNT UM HEILASELLURNAR MÍNAR“

Elvar Örn Arason og Arnar Ólafsson vilja stuðla að upplýstri umræðu um aðild að Evrópusambandinu.

Aðspurður um fjármögnun segir Elvar Örn vefinn vera hugsjón. „Við munum að sjálfsögðu leita eftir styrkjum frá fyrirtækjum og stofnunum en takmarkið er ekki að græða á þessu. Takmarkið er að skapa upplýstari umræðu um Evrópusambandið þannig að fólk hafi eitthvað til að byggja á ef farið verður út í þjóðaratkvæðagreiðslu um málið,“ segir Elvar Örn. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

“Without prejudice to any other procedures provided for in the Treaties, the Council, on a proposal from the Commission, may decide, in a spirit of solidarity between Member States, upon the measures appropriate to the economic situation, in particular if severe difficulties arise in the supply of certain products, notably in the area of energy.” Núverandi valdheimildir miðast við sérstakar undantekningar. Evrópusambandið leitar fyrir sér eftir

auknum valdheimildum til að stýra orkuauðlindum aðildarþjóða í þágu heildarhagsmuna sambandsins. Evrópusambandið sér fram á orkuskort ef ekki tekst að skipuleggja orkuauðlindanýtingu aðildarþjóða. Á næstunni mun framkvæmdastjórn Evrópusambandsins leggja fram áætlanir um nýjar áherslur í orkustefnu sambandsins. Evrópusambandið stefnir að aukinni miðstýringu á orkuauðlindum aðildarþjóða.

Rannsóknir sýna að ein besta forvörnin gegn fíkniefnum er

að sniðganga áfengi sem lengst Kynntu þér málið á www.forvarnardagur.is eða vertu með okkur á facebook.com/forvarnardagur Verkefnið er styrkt af

Miðvikudaginn 3. nóvember er forvarnardagur í öllum grunnskólum landsins. Ofangreind fullyrðing er byggð á áralöngum rannsóknum fræðimanna við Háskóla Íslands og Háskólann í Reykjavík á hegðun ungmenna og hvað skilar árangri í forvörnum. Forvarnardagurinn er samstarfsverkefni ofantaldra aðila.

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Ungu atvinnulausu fólki fækkar Ungu fólki á atvinnuleysisskrá, 16 til 24 ára, hefur fækkað úr 3.200 í 2.700 frá því í febrúar, segir Hrafnhildur Tómasdóttir, yfirverkefnastjóri átaksins Ungt fólk til athafna. „Um 46% þeirra sem voru atvinnulausir hafa afskráðst. Helmingur þeirra hefur fengið vinnu, aðrir hafið nám, töluverður hópur hefur flutt erlendis og svo er hópur sem hefur hætt að skrá sig án skýringa.“ Átakið hefur nú verið framlengt til 1. apríl á næsta ári. Markmið þess er að ungt fólk sitji ekki aðgerðalaust heldur sé virkt. Félagsvísindastofnun hefur gert könnun á átakinu og var svarhlutfallið 75% þeirra sem það hafa nýtt. „Yfir 80% eru mjög ánægð með átakið og telja að það hafi aukið færni þeirra og möguleika, eflt sjálfsmynd og samskiptahæfni og gefið þeim trú á framtíðinni,“ segir Hrafnhildur. - gag

„ÉG DREKK ALDREI ÁFENGI ENDA ER ÉG GORDJÖSS“

2.700 manns á aldrinum 16-24 ára eru án vinnu. Könnun Félagsvísindastofnunar

 Miðborgin Byggt af kappi við Austurstræti og

páll óskar



Hátt í 60 vilja sinn á bruna Borgaryfirvöld sjá fyrir sér verslanir, kaffihús, veitingastaði og skrifstofur í nýju húsunum sínum við Austurstræti og Lækjargötu. Þau fara nú yfir hugmyndir hátt í sextíu aðila sem vilja þar inn. Hver hreppir plássin skýrist í mánuðinum.

Rannsóknir sýna að ein besta forvörnin gegn fíkniefnum er

að sniðganga áfengi sem lengst

Kynntu þér málið á www.forvarnardagur.is eða vertu með okkur á facebook.com/forvarnardagur Verkefnið er styrkt af

átt í sextíu hafa sóst eftir því að fá leigða aðstöðu í nýju húsunum þremur sem rísa á brunarústunum á horni Austurstrætis og Lækjargötu í miðborg Reykjavíkur. Þó nokkur kauptilboð hafa einnig borist en engum hefur verið tekið, segir Kristín Einarsdóttir, aðstoðarsviðstjóri framkvæmda- og eignasviðs borgarinnar. „Vonandi tekst okkur að semja um leiguverð í þessum mánuði,“ segir hún. „Við stefnum að því að húsin verði komin í fulla notkun um

miðjan maí og viljum því afhenda hluta húsnæðisins sem fyrst.“ Húsin þrjú voru auglýst til leigu eða sölu í mars síðastliðnum og öllum sem hefðu áhuga á að leigja eða kaupa gefinn kostur á að bjóða í og gera grein fyrir því hvaða starfsemi þeir hygðust reka þar. Þeir áhugasömu verða meðal annars metnir með tilliti til þess hvaða starfsemi þeir sjá fyrir sér í húsunum. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

fréttir 13

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Umferðarslys Hægt að stefna á að útrýma banaslysum

Fimm hafa látist það sem af er ári Átta létust í umferðarslysum árið 1968 en 31 lést fyrir fjórum árum. Það sem af er ári hafa fimm látist í fjórum umferðarslysum hér á landi. Svo fá banaslys hafa ekki orðið í umferðinni í áratugi, en árið 1968 létust átta allt árið. Einar Magnús Magnússon, verkefnastjóri umferðaráróðurs og fjölmiðlunar, hjá Umferðarstofu, bendir til að mynda á að árið 2006 hafi 31 látist á árinu, en flestir hafi hingað til látist árið 1977 þegar þeir voru 33. „Við verðum þó að hafa í huga að árið er ekki liðið.“ Einar segir marga þætti gera það

að verkum að slysatíðnin sé svo lág í ár. Þeir séu þó engin haldbær vísindi heldur byggðir á tilfinningu. „Margir vilja meina að hugarfarið sé annað í umferðinni, hraðinn og asinn minni heldur en sást í skuldsetta góðærinu. Síðan gengu árið 2007 í gildi lög sem höfðu í för með sér strangari viðurlög og hærri sektir við umferðarlagabrotum. Svo má líka nefna ákveðið úrræði sem kom til sögunnar árið 2007 sem setur nýliða í akstursbann brjóti þeir

alvarlega af sér.“ Í fyrra létust sautján í fimmtán umferðarslysum. „Ef þessu ári lýkur þannig að við sjáum tölur um fjögur slys og fimm látna, þá er það svo mikil fækkun að það gefur hugmyndum margra um að hægt sé að útrýma banaslysum úr umferðinni byr undir báða vængi. Það er hægt,“ segir Einar. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Sjóflutningar fyrir Íslendinga í 96 ár

Lækjargötu

Apríl 2007 Miðbærinn brennur

Nóvember 2007



Austurstræti 22 keypt

 Maí 2007 Lækjargata 2 keypt

Ágúst 2008 Nýtt skipulag sem gerði ráð fyrir uppbyggingu í anda gömlu húsanna.

rekstur rústunum 

Lækjargata 2 Miðað er við að á fyrstu hæð verði verslanir, ein eða tvær. Verslanir geta einnig verið á einni eða fleiri efri hæðum í tengslum við verslanir á fyrstu hæð. Ekki er miðað við að veitingarekstur verði í húsinu. Á efri hæðum geta verið skrifstofur eða önnur þjónusturými.



Lækjargata 2b (Nýja bíó) Margvísleg starfsemi getur verið í húsinu. Miðað er við að á fyrstu hæð og í kjallara geti verið veitingahús, verslun eða önnur starfsemi á tveimur hæðum. Á 2. eða 3. hæð væri hægt að hafa veitingahús á annarri eða báðum hæðum. Efri hæðirnar henta einnig vel sem skrifstofuhúsnæði eða fyrir aðra þjónustustarfsemi.

Mars 2010 Óskað eftir kaupog leigutilboðum í húsin.



Austurstræti 22 Húsið gæti hentað margvíslegri starfsemi sem ekki þarf mikið rými, t.d. kaffihús eða lítið veitingahús, sem jafnvel tengdist starfseminni í húsunum í kring. Taka þarf tillit til þess að húsið er endurgert í þeirri mynd sem það var í 1807. Í kjallara er gert ráð fyrir að hægt verði að hafa starfsmannaaðstöðu og eldhús sem tengist húsinu ef þar verður rekið veitingahús.

Við stefnum að því að húsin verði komin í fulla notkun um miðjan maí.

Nóvember 2010 Valið úr tilboðum og hugmyndum.

Maí 2011 Stefnt á fulla starfsemi í húsunum. Eimskip | Kornagörðum 2 | 104 Reykjavík | Sími 525 7000 | www.eimskip.is

fréttaviðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

„Ég er ekki óhæfur borgarstjóri“

g er ekki einu sinni með grunnskólapróf, því ég náði ekki samræmdu prófunum. Ég er lesblindur, er með athyglisbrest. Ég hef ekki neitt vit á stjórnmálum. Ég er grínisti og hef aldrei þóst vera neitt annað. Það særir mig því ekki neitt þegar sagt er að Dagur B. Eggertsson sé hinn raunverulegi borgarstjóri. Ég er stoltur af því sem ég stend fyrir, en þau [fulltrúar gömlu stjórnmálaflokkanna] skilja það ekki,“ segir Jón Gnarr borgarstjóri og útskýrir muninn á þeim, Besta flokknum, og hinum sem tilheyri fjórflokkunum. „Ég tel að Guðríður Arnardóttir [bæjarfulltrúi Samfylkingar í Kópavogi] yrði fínn borgarstjóri ef við sameinuðumst Kópavogi og Einar Örn Benediktsson; mér finnst að hann eigi að vera borgarstjóri líka, því það er hægt að stjórna borginni með einari,“ segir borgarstjórinn, veifar annarri hendinni og snýr út úr umræðu um bólginn handlegg sinn eftir sýkingu af völdum tattúveringar. En hvað meinar Jón? Ný hugsun. Nýir stjórnarhættir. Það sé markmið Besta flokksins. Valdabarátta stjórnmálaflokkanna sé liðin undir lok. „Albert Einstein sagði: Þú leysir ekki vandamál með sömu aðferðum og sköpuðu vandamálið, og hann fékk nóbelsverðlaun. Í hugmyndafræði stjórnmálaflokkanna hefur leiðtogahlutverkið svo mikið vægi og vald. Það hefur ekkert vægi í okkar augum. Okkur langar ekki í vald og sækjumst ekki eftir því heldur viljum að valdinu sé dreift til fólksins,“ segir Jón og útskýrir að þess vegna bíti orðræðan ekki á honum. Hann bendir ásamt Einari á verklagið í Kaupmannahöfn, þar sem hvert hverfi hafi sinn fulltrúa – sinn borgarstjóra, sem heyri undir aðal borgarstjórann.

Kerfinu stjórnað af klíkum

„Eini munurinn á mér og óhæfum borgarstjóra er að ég er ekki óhæfur,“ segir Jón. „Kerfið hefur byggst þannig upp að borginni hefur verið pólitísk stjórnað – til dæmis frá Valhöll. Þar hefur verið her manna við skipulagsstörf og sú vinna lögð fram af borgarfulltrúum. Það er gífurlega fagleg vinna, unnin af gífurlega duglegu fólki – en það er ekki viðurkennt. Sjálfstæðisflokknum hefur því tekist að gera næstum hvern sem er að borgarstjóra og látið hann virka með dyggum stuðningi Valhallar. Síðan er leiðtogahlutverkið blásið upp og menn koma aldrei að tómum kofunum hjá honum.“ Besti flokkurinn hafi ekki slíkt bakland. „Allir flokkarnir vinna eftir þessari línu en ég tel að Sjálfstæðisflokkurinn sé klárastur í þessu,“ segir Jón. „Þessu þarf að breyta svo hér komist á heilbrigt samfélag sem ekki er stjórnað af litlum klíkum úti í bæ. Þess vegna hef ég bent á að starf borgarstjóra er bull. Ef þú ert ekki með skipulagðan stjórnmálaflokk á bakinu er þetta bara bull.“ Taktík fjórflokkanna, segja þeir félagar. „Við höfum náð að sameina Vinstri græn og Sjálfstæðisflokkinn í baráttu þeirra gegn okkur; og gegn því að íslensk stjórnmálamenning þroskist. Þau vilja það ekki. Þau eru öll sömu teknókratarnir. Það er ekki af hugsjón heldur sjá þau sem markmið sitt að eyða okkur,“ segir Jón. „Við héldum að við ættum bakland í vinstra fólki sem sæi möguleika á breytingu eftir bankahrunið en svo er ekki. Það hefur hópast með Sjálfstæðisflokknum gegn okkur.“

Vanþroskuð valdabarátta

Hvernig virkar þessi taktík? Besti flokkurinn er gagnrýndur fyrir störf sín: Til dæmis fyrir að fara of harkalega í endurskipulagningu Orkuveitunnar, að Jón gangi í bleikum jakkafötum, að Jón sé ekki borgarstjóri, að Jón sé óhæfur, að Jón komi ekki nærri fjárhagsáætlunum borgarinnar og hann brjóti siðareglur

Nú er mikill titringur út af Gnarr myndinni. Síðan er borgarfulltrúi í sjónvarpsviðtali á ÍNN, þar sem bæði borgarstjórinn og Besti flokkurinn eru persónulega níddir og við erum ekkert stressuð yfir því. Það er víst í lagi að vera með persónulegt níð um óhæfi og annað en síðan vogar fólk sér að vera stressað yfir myndinni Gnarr.“

Ljósmynd/Teitur

Nýir stjórnarhættir, heilindi og störf í þágu fólksins ekki valdsins, segja þeir Jón Gnarr borgarstjóri og borgarfulltrúinn Einar Örn Benediktsson í fréttaviðtali við Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur og neita að fara niður á lágkúrulegt vinnuplan harðsvíruðustu pólitíkusa landsins.

með notkun umhverfisvænnar lánsbifreiðar, svo dæmi séu tekin. Jón vitnar í rannsóknarskýrslu Alþingis. „Íslensk stjórnmálamenning er vanþroskuð og einkennist af valdi stjórnarflokkanna,“ segir hann. „Þingið rækir illa umræðuhlutverk sitt vegna ofuráherslu á kappræðu þar sem þekking og rökræður víkja fyrir hernaðarlist og valdaklækjum. Við í Besta flokknum erum mótsvarið við þessu en þau beita enn sömu aðferðum og þau gerðu fyrir hrun á okkur. Það er þessi gagnrýni á okkur. Þetta eru harðsvíruðustu pólitíkusar landsins,“ segir hann. „Það sem er manneskjulegt, uppbyggilegt, gefandi og skapandi er gert tortryggilegt bara til þess að vinna gegn því.“ Eftir umhugsun segir hann:. „Mér finnst þau stundum eins og hundar sem gæta heysátu þannig að hestarnir komist ekki í heyið. Sjálfir borða þeir ekki hey en vilja bara ekki að hestarnir komist í það.“ En vinnur Jón þá að fjárhagsáætlun borgarinnar? „Hann hefur verið í fjárhagsáætluninni frá upphafi og átt fundi með þeim sem sagt er að hann hafi ekki fundað með,“ segir Einar. „Það er því rangt að borgarstjóri sé ekki með í þessari vinnu og ranghugmynd sem þetta siðlausa gamla kerfi er að reyna að viðhalda til þess að gelda okkur í því starfi sem við höfum verið valin til að sinna næstu fjögur árin. Og sorrý Stína – við erum komin í bissness!“

Einelti leið til valda

„Einelti,“ bætir Einar við: „Nú er mikill titringur út af Gnarr myndinni. Síðan er borgarfulltrúi í sjónvarpsviðtali á ÍNN, þar sem bæði borgarstjórinn og Besti flokkurinn eru persónulega níddir og við erum ekkert stressuð yfir því. Það er víst í lagi að vera með

persónulegt níð um óhæfi og annað en síðan vogar fólk sér að vera stressað yfir myndinni Gnarr. Þau eru að gefa okkur skotleyfi á sig með því að vera dónaleg við okkur, en þau gleyma því að borgarstjóri er mesti grínisti Íslendinga. Hann fann upp uppistandið á Íslandi og þau ætla í grínkeppni við okkur með persónulegu níði. Við jörðum þau hvenær sem er – það er á hreinu. En það er alveg jafnmikið á hreinu að við viljum ekki fara þá leið.“ Jón bætir við: „Þetta eru þrautþjálfaðir teknókratar sem saka okkur um einelti. Þetta fólk er með svarta beltið í einelti. Þeim ferst. Við lýstum því yfir að við værum tilbúin að vinna með hverjum sem vildu vinna með okkur að góðum hlutum. Þar sem við náðum ekki hreinum meirihluta mynduðum við persónulegan meirihluta með Degi, Oddnýju og Björk í Samfylkingunni en við erum ekkert hrifnari af Samfylkingunni en Vinstri grænum, Sjálfstæðisflokknum eða Framsókn,“ segir Jón. „Við viljum ekki meiða þetta fólk. Við erum búin að segja það opinberlega og í einkasamtölum. Þau taka því samt ekki þannig að þá megi þau ekki meiða okkur heldur ganga þau áfram í að meiða okkur og reyna að draga okkur niður á sitt lágkúrulega vinnuplan. Við höfum aldrei sagt að sú hugmyndafræði að „græða á daginn og grilla á kvöldin“, stefna nýfrjálshyggjunnar, hafi sett þetta land á hausinn og þau ættu öll að skammast sín. Við höfum aldrei sagt þetta og ætlum ekki á þetta plan – við viljum það ekki,“ segir Jón: „Við getum gert hlutina á nýjan hátt en við gerum það ekki öðruvísi heldur en að sýna auðmýkt, sýna hvert öðru virðingu og með því að vinna saman.“ Einar hnykkir á því að í borgarstjórn umgangist hann alla borgarfulltrúa af virðingu

og auðmýkt: „Ég vil persónulegt samband við alla en ekki eitthvað sem skilgreint er út frá því hvar í flokki þeir standa, því það kemur málinu ekki lengur við. Ég hef verið í hljómsveitum í þrjátíu ár og stóð einhver á móti því var hluturinn ekki gerður. Ákveðinn meirihluti og minnihluti er því fjarri mínum hugsjónum.“

Ekki hroki heldur pönk

Völdin, þau séu drifkrafturinn, segja þeir og Einar grípur orðið: „Við tókum keflið af flokkunum sem þeir voru búnir að skipta á milli sín í tugi ára. Það var alveg viðbúið að þegar sár raunveruleikinn blasti við þeim, að þeir væru ekki lengur við völd, reyndu þeir að ná völdum aftur. Við kvíðum engu og óttumst ekkert þó að einhver spjót beinist að okkur,“ segir hann: „Við tökum vinnuna alvarlega og berum ekki á torg allt sem við stöndum í. Það er þó hægt að segja að við séum að læra mannganginn, því það eru ekki komnir fimm mánuðir síðan við komumst inn í ráðhúsið. Við erum samt búin að vinna heiðarlega að öllu því sem við vinnum að en það sem hefur komið mér á óvart er að hendur okkar eru bundnar af ákvörðunum pólitíkusa til tuga ára.“ En finnst ykkur þið ekki setja ykkur á háan hest með því að telja ykkar starfsaðferðir hafnar yfir þeirra? „Nei, aldrei,“ segir Einar. „Við erum að hlusta af auðmýkt.“ Jón grípur þráðinn. „En við erum pönkarar og sem pönkarar setjum við okkur á háan hest, sem er hluti af pönki en það er ekki hroki. Við erum ekki hrokafullt eða sjálfbirgingslegt fólk heldur viljum við fá viðbrögð, því það skiptir máli á hvaða forsendum við vinnum hlutina.“

Jól í ! O K Y B 390

15.990

kr./ lm.

Ódýrt

FRÁBÆR KAFFIVÉL SEM SÝÐUR VATNIÐ!

8.990 Vnr. 41119130

Vnr. 88948640/4-5

Vnr. 65105700

Slönguljós

Kaffivél

Slönguljós inni og úti, 13 mm, rautt, glært eða marglit,

SEVERIN kaffivél, sýður vatnið, 1450W.

Hnífastandur Hnífastandur úr bambus , 5 hnífar.

4.990

1.490

Verð frá

Vnr. 88900722-67

Útisería Útisería, 40/60/80 eða 120 ljósa, marglit, blá, græn eða rauð. Við mælum með að úða allar útiseríur með sílikonspey til að tryggja betri endingu.

5.490

Vnr. 65103014

Brauðrist Brauðrist, 800W, svör t.

Vnr. 88949201/6/7

Útisería STARLIGHT útisería 20/40/60 eða 80 ljósa, glær, rauð, eða marglit, perustærð 3,5 cm. Við mælum með að úða allar útiseríur með sílikonsprey til að tryggja betri endingu.

4.290

3.690

Vnr. 88949245-6 Vnr. 41119156

Kryddsett Kryddsett fyrir olíur, salt og pipar.

Útisería

Netsería, 100 ljósa, glær eða marglit. Við mælum með að úða allar útiseríur með silikoni til að tryggja betri endingu.

Vnr. 65103011

Samlokugrill KHG samlokugrill, 800W.

5.990

TB KJÖ ORÐ

199

229

KR./KG

KR./PK.

GÓMSÆT EPLI

BAKAÐ NUM Á STAÐ

EPLI “GALA”

TOSCANA BRAUÐ

245

289

HVÍTLAUKSBRAUÐ

CROISSANT MEÐ SÚKKULAÐI OG HNETUM

KR./KG

KR./STK.

139

129

KR./STK.

KJÖTBOR

FLJÓTSHÓLA GULRÆTUR

ÐI

BESTIR Í KJÖTI Ú

FERSKUR ANANAS

600 G

31% afsláttur FOLALDAPIPARSTEIK

1998 2898

KR./KG

KR./STK.

ÍSLENSKT KJÖT

22%

afsláttur Ú

BESTIR Í KJÖTI

KJÖTBORÐ

KR./KG

2959

TB KJÖ ORÐ

2299

FOLALDAFILE

ÍSLENSKT KJÖT

Ú I

KR./KG

TB KJÖ ORÐ

BESTIR Í KJÖTI

1598

KJÖTBORÐ

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl

FOLALDAGÚLLAS

Hamraborg – Nóatún 17 – Austurver - Hringbraut – Grafarholt

noatun.is

ÍSLENSKT KJÖT

Við erum boðin og búin að vinna kjötið eftir þínum óskum. Við skerum pöruna, fyllum svínalundina og kryddum lærið að okkar besta hætti. Leitaðu ráða hjá okkur og tryggðu þér þannig vel heppnaða máltíð.

KR./KG

Við gerum þig! meira fyrir

BESTIR Í KJÖTI

KJÖTBORÐ

Nýttu þér sérþekkingu okkar því við erum hér fyrir þig.

Kjötmeistarar Nóatúns

TB KJÖ ORÐ

2998

FOLALDALUNDIR

Við gerum meira fyrir þig

ÍSLENSKT KJÖT

Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni

ÍSLENSKT KJÖT

31%

OSTAKÖKUR 4 TEGUNDIR

afsláttur BESTIR Í KJÖTI

KR./STK.

KJÖTBORÐ

KR./KG

849

KR./STK.

ENGIN SYKUR PHILADELPHIA SMUROSTAR 4 TEGUNDIR

ÍSLENSKT KJÖT

169

BESTIR Í KJÖTI R

KJÖTBORÐ

KR./KG

I 70% MINN FITA

FYRIR RANA SÆLKE

OSAKA SNAKK, 3 TEG.

TOBLERONE 200 G

KR./STK.

TB KJÖ ORÐ I

FOLALDASNITSEL

PEPSI MAX 1L

379 KR./STK.

1698

2898

TB KJÖ ORÐ

1998

FOLALDAINNRALÆRI

LATABÆJAR ORKUJÓGÚRT 3 TEGUNDIR

329 KR./PK.

489 KR./STK.

HOLLUR NVERÐUR MORGU ISKBORÐ

FERSKIR Í FISKI Ú

ISKBORÐ

KR./KG

1438

LAXASNEIÐAR

STJÖRNU HRÁSALAT

198

KR./PK.

KELLOGG’S JUST RIGHT

749

KR./PK.

fréttaviðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Leggjum ekki út í sæstreng nema á okkar forsendum Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar, segir lagningu sæstrengs til Evrópu vera í skoðun en öll þátttaka Landsvirkjunar veltur á að hagnaðurinn sé ásættanlegur.

thafnamaðurinn Heiðar Már Guðjónsson greindi frá því í Fréttatímanum í síðustu viku að hann væri í sambandi við tvo erlenda fjárfestingarsjóði sem væru tilbúnir að fjármagna lagningu sæstrengs frá Íslandi til Evrópu, sæstreng sem myndi gera Landsvirkjun kleift að selja umframorku til Evrópu á alþjóðlegu verði, sem er mun hærra heldur en það sem Landsvirkjun fær hér innanlands í dag. Viðbrögðin voru tvíþætt. Sumir töldu það glapræði að hlusta á mann eins og Heiðar Má, sem hefur verið sakaður um að skipuleggja árás á krónuna og var samstarfsmaður Björgólfs Thors Björgólfssonar, en aðrir töldu rétt að skoða nánar rök Heiðars Más fyrir lagningu sæstrengs. Lokaákvörðun liggur þó alltaf hjá Landsvirkjun og því hitti Óskar Hrafn Þorvaldsson Hörð Arnarson,

forstjóra fyrirtækisins, og spurði hann um stöðuna á verkefninu. „Við skoðum núna stefnu Landsvirkjunar til framtíðar, bæði með og án sæstrengs. Það er mikil vinna lögð í það að finna út réttu viðskiptahugmyndina fyrir Landsvirkjun, hvernig fyrirtækið getur hagnast sem mest,“ segir Hörður. Hann segir lagningu sæstrengs frá Íslandi til Evrópu flókið og áhættusamt verkefni því ekki hefur enn verið lagður jafnlangur strengur á jafnmiklu dýpi. „Ný framtíðarsýn Landsvirkjunar byggist ekki á sæstrengshugmyndinni en mjög líklega styður hugmyndin mjög vel við framtíðarsýnina.“ Stefna Landsvirkjunar er að vera markaðsdrifið fyrirtæki, að sögn Harðar, og í því felst

áskorun um að hækka raforkuverð á Íslandi til stórnotenda. „Á sama tíma teljum við okkur geta boðið mjög samkeppnishæfa raforkusamninga fyrir þau fyrirtæki sem vilja starfa á Íslandi. Við teljum að verðið hérlendis muni þróast eins og raforkuverð í Evrópu þótt það verði áfram verulega lægra og að verð muni hækka til stórnotenda í takt við hækkanir erlendis hvort heldur sem sæstrengur verður lagður eða ekki. Ef sæstrengur verður ofan á verður þó ekki um neinn magnútflutning að ræða 24 tíma á sólarhring. Við myndum þá senda út orku þegar verðið er hátt og mögulega taka inn orku þegar verðið er lágt. Það eru miklar sveiflur á þessum markaði,“ segir Hörður. Undanfarna mánuði hefur staðið yfir vinna hjá Landsvirkjun með erlendum ráðgjöfum þar

fréttaviðtal 19

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar. Ljósmynd/Hari

Þetta er mögulega mjög arðbært verkefni og margir aðilar hafa lýst yfir áhuga á því að taka þátt. sem leitað hefur verið leiða til að vinna hagstæðustu viðskiptahugmyndina fyrir fyrirtækið. „Það eru mismunandi viðskiptahugmyndir í gangi. Við verðum að átta okkur á því að þekking á sölu á orku til Evrópu er ekki fyrir hendi á Íslandi og því erum við að læra allan tímann. Ég geri ráð fyrir að þetta ferli okkar taki tólf til átján mánuði og eftir það vitum við hvert við viljum stefna,“ segir Hörður. Varðandi sæstreng þá eru aðallega tveir kostir í skoðun, að sögn Harðar. „Kostur A er að eigandi strengsins kaupi raforku á íslensku verði og selji hana sjálfur til Evrópu. Kostur B er að Landsvirkjun selji á Evrópuverði og borgi eigendum strengsins rekstrarkostnað. Kostur B er sá sem okkur líst best á og í raun sá eini þar sem Landsvirkjun getur gert sér vonir um

eðlilega hlutdeild í hagnaðinum,“ segir Hörður og ítrekar að það sé mikilvægt að negla alla aðkomu og skiptingu hagnaðar strax í undirbúningsfasanum. „Við ætlum að stjórna því hvernig verkefnið er byggt upp og vinna það á okkar forsendum. Þetta er mögulega mjög arðbært verkefni og margir aðilar hafa lýst yfir áhuga á því að taka þátt. Flestir þeirra vilja þó taka kost A, kaupa raforku á íslensku verði og flytja sjálfir út en við ætlum að láta á það reyna hvort hægt er að finna leið til að láta kost B verða að veruleika. Þar liggur okkar raunverulega hagnaðarvon. Samhliða því að við skoðum möguleikana á aukinni raforkusölu á Íslandi og berum þá saman við sæstrengshugmyndina,“ segir Hörður oskar@frettatiminn.is

Vaxtasproti er einfalda leiðin til að spara í áskrift Með sparnaði í áskrift getur þú sett þér mark mið, lagt fyrir í hverjum mán uði, safnað vöxtum og átt fyrir því sem þig langar að gera. Hvort sem það er sumarfrí fjölskyldunnar, heimilistæki sem þarf að endur nýja eða eitthvað allt annað – þá er ódýrara að safna og eiga fyrir hlutunum en að fá lánað fyrir þeim.

islandsbanki@islandsbanki.is www.islandsbanki.is Sími 440 4000

Vaxtasproti er sparnaðar reikningur sem er alltaf laus. Þú getur því bæði safnað þér fyrir einhverju ákveðnu en um leið notað reikninginn sem vara sjóð til að bregðast við óvæntum útgjöldum. Fyrir hverju langar þig að safna með sparnaði í áskrift? Byrjaðu að spara á islandsbanki.is

viðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Jóhanna og Óttar eru ástfangin upp fyrir haus. Ljósmynd/Teitur

„Finnst ég hafa svifið á bleiku skýi undanfarin ár“ Jóhanna Þórhallsdóttir tónlistarkona hefur gengið í gegnum ýmislegt án þess að bera það með sér. Ástin hefur verið hverful og henni og manninum, sem átt hefur hjarta hennar um árabil, hefur ekki auðnast að ná saman fyrr en nú. Í einlægu spjalli við Bergljótu Davíðsdóttur talar hún um líf sitt, listina, orkuna, súrsætu árin og ekki síst aflið sem ástin er og gaf henni hamingjuna sem henni auðnaðist að lokum að höndla með manni lífs síns.

láturmild, lifandi, iðandi af fjöri, orkubolti, söngkona og umfram allt einkar sjarmerandi og eftirminnileg. Þeir sem fylgst hafa með Jóhönnu Þórhallsdóttur, söngkonu og kórstjóra, í gegnum árin og notið listsköpunar hennar, gera sér trúlega ekki ljóst að lífið hefur ekki alltaf verið henni létt. En það eru aðeins fáir útvaldir sem vita að hún hefur gengið í gegnum erfið átök við samvisku sína, lífsgildin sem hún var alin upp við og hafði sett sjálfri sér, auk tilfinninga sem stundum taka öll ráð af skynseminni. Eigi að síður berjast þessir tveir þættir í lífi okkar harðri baráttu – já, jafnvel daglega, án þess að við gerum okkur það ljóst. Glíman stóð á milli viðtekinna siðferðislegra gilda annars vegar og forboðinnar ástar hins vegar. Fyrir rúmlega fjórum árum gátu hún og maðurinn sem hún hafði elskað í mörg ár loks gert upp hug sinn, og þau ákváðu að koma fram sem ein heild, staðráðin í að eyða ævinni saman. Maðurinn sem átti hjarta Jóhönnu er Óttar Guðmundsson, læknir og rithöfundur, sem skrifað hefur nokkrar bækur. Óttar er sprottinn úr jarðvegi þar sem menning var í hávegum höfð. Steinn Steinarr, Karl Ísfeld og Svavar Guðnason voru þar heimagangar. Faðir hans, Guðmundur Sigurðsson, vann í banka og samdi revíur og gamanþætti í frístundum. Hann var afbragðs hagyrðingur og margar vísur hans urðu landsþekktar. Fjóla Haraldsdóttir, móðir hans, var mikill listunnandi og vann í heilbrigðisráðuneytinu. Fjölskyldan bjó í miðbænum; foreldrarnir, Óttar og Steinunn systir hans sem fædd er 17. júní 1944 og er því nákvæmlega jafn gömul

lýðveldinu. „Ég varð læknir fyrir einhvern misskilning. Mig langaði mun frekar að læra sagnfræði eða þýsku. Löngu síðar fór ég til Þýskalands, einmitt til að læra sagnfræði og þýsku, og eftir þá dvöl var ég bara ánægður með að hafa farið í læknisfræðina. En það tók liðlega þrjátíu ár að sætta sig við þá ákvörðun. Ég hef alltaf verið lengi að gera upp hug minn!” Jóhanna er sprottin úr öðrum jarðvegi. Hún ólst upp í Háaleitinu í stórfjölskyldu sem samanstóð af foreldrum, bræðrum og afa og ömmu. Foreldrar hennar, Þórhallur Jónsson húsasmíðameistari og

um áttum eins og oft vill verða þegar roskið og ráðsett fólk með margar sambúðir að baki ruglar saman reytum. Óttar er enn að skrifa og er að leggja lokahönd á enn eina kynlífsbókina. „Nú á endanlega að gera upp hjónaband Gunnars og Hallgerðar,“ segir Óttar glaður í bragði. „Mér líður alveg óskaplega vel, hef aldrei verið eins ástfangin og hamingjusöm. Þegar ég horfi til baka hef ég svifið á bleiku skýi í fjögur ár,“ segir Jóhanna. „Ég stjórna stærsta kvennakór landsins, Léttsveit Reykjavíkur sem telur vel rúmlega hundrað konur, auk þess að kenna í Söngskóla Sigurðar De-

Allt er svo auðvelt þegar maður er fullur af eldmóði og ást. Við Óttar náðum loksins saman eftir að hafa þekkst í þrjátíu ár. Guðmunda Guðmundsdóttir, voru gegnir borgarar af millistétt sem stóðu föstum fótum á jörðinni og þar var enga bóhema að finna þótt oft væri glatt á hjalla og mikið sungið. Jóhanna hefur væntanlega sótt í einhverja forfeður sína listamannseðlið og bóhemskan lífstíl sem átti ekki síður við hana en Óttar.

Allt auðvelt með ást og eldmóði

Óttar og Jóhanna stofnuðu sitt eigið heimili í Austurborginni. Þar gefur að líta fjölbreytt safn muna úr ýms-

metz og sjá um barna- og unglingakórana í Bústaðakirkju. Þar er ég með hundrað börn, takk fyrir, og held uppi brjáluðu stuði þrjá daga í hverri viku. Nú ætla ég að láta gamlan draum rætast og halda tónleika. Ég er búin að kalla saman einvalalið hljóðfæraleikara, Aðalheiði Þorsteinsdóttur, Matta Kallio, Gerrit Schuil, Pál Eyjólfsson, Gunnar Hrafnsson og Kjartan Guðnason, auk tveggja söngkvenna, Signýjar Sæmundsdóttur og Hildigunnar Einarsdóttur. Saman ætlum við að gangast fyrir fjölbreyttri söng-

viðtal 21

Helgin 5.-7. nóvember 2010

skemmtun í Iðnó á morgun, laugardaginn 6. nóvember, kl. 17 og taka allt prógrammið á einu bretti; fadó, salsa, ljóð og latínó. Það eru 35 ár síðan ég kom fyrst fram með Diabolus in Musica og nú er í tísku að halda upp á öll slík afmæli með tónleikum og endurkomu. Allt er svo auðvelt þegar maður er fullur af eldmóði og ást. Við Óttar náðum loksins saman eftir að hafa þekkst í þrjátíu ár. Hann og bróðir minn voru saman í læknisfræðinni á sínum tíma og ég sá hann fyrst með hvítan stúdentskollinn þegar ég var ellefu ára. Leiðir okkar lágu sundur og saman og við stungum hvort annað af inn í mislöng hjónabönd, sambúðir eða sambönd. Annars á Óttar vinninginn á því sviði.“

Árið 1995 eignaðist hún síðara barn sitt, Guðmund Þóri Hjaltason, og tekur skýrt fram að hún hafi ekki verið einstæð móðir, heldur sjálfstæð móðir. „Það fór í taugarnar á mér þetta orð, „einstæð“, enda var ég það ekki. Fjölskylda og vinir voru allir af vilja gerðir til að létta undir með mér á meðan ég var að koma undir mig fótunum. Ég var líka ákveðin í því að börnin mín þyrftu ekki að líða fyrir það að búa með mér einni án feðra sinna og því lagði ég mig alla fram um að vera tveggja manna maki hvað börnin varðaði. Ég ætlaði mér líka að eiga hús og búa eins og mig langaði, rétt eins og aðrar konur á mínum aldri, og lét það aldrei á mig fá að ég væri ekki með karlmann mér við hlið.

Við Óttar eigum samtals sex börn og sex barnabörn svo að þetta er góður hópur, eitt knattspyrnulið og þjálfari.“

Ágreiningur um ást á Þjóðverjum

„Árið 1992 fór ég til meira söngnáms á Ítalíu, lagði stund á ítölsku, kynntist ítalskri matargerð og varð mjög ástfangin af Ítalíu og öllu sem ítalskt er. Þangað er ég búin að fara með ótal kóra í söngferðalög og alltaf tekið á móti okkur með rauðum dreglum og spagettí. Ég skil ekki af hverju ég fæddist ekki á Ítalíu. Eiginlega er það eina stóra ágreiningsmálið í sambandi okkar Óttars að hann dáir Þjóðverja öllum þjóðum meira og vill eiginlega ekkert

fara nema til Berlínar. Ég skil ekki hvers vegna slíkur smekkmaður dáist svona mikið að Þjóðverjum. Alla vega kunna þeir ekki að elda mat, blessaðir. Sauerkraut með Brat wurst er skelfilegur matur. Svo ætlum við að telja í á tónleikunum á laugardaginn,“ segir Jóhanna og augun skjóta gneistum. „Ég er uppfull af orku eins og vera ber þegar maður er nýgiftur og hamingjusamur. Ég er síung og mun syngja alls konar perlur frá söngferlinum. Ég ætla meira að segja að syngja á þýsku fyrir hann Óttar minn þótt meirihlutinn verði á siðmenntuðum tungumálum eins og ítölsku, portúgölsku, frönsku og íslensku. Fyrir konu eins og mig, sem er

alltaf að kenna og stjórna kórum, er nauðsynlegt að koma öðru hvoru fram með sjálfa sig og sýna hvað í manni býr. Þannig fær maður í sig orkuna til að gefa áfram.“ Blaðamaður gengur út í kvöldið og áttar sig á því í heimreiðinni að Jóhanna minntist aldrei á kreppuna og bölsótaðist ekki út í íslenskt samfélag eins og nú er hvað mest í tísku. Þorlákur biskup helgi hafði fyrir vana að formæla aldrei veðrinu enda var sagt að hann fengi alltaf blíðviðri hvert sem hann fór. Kona eins og Jóhanna kveður kreppuna í kútinn með því að skeyta ekki um hana heldur einbeita sér að því sem jákvætt er í lífinu. Þetta eiga þau sammerkt, hún og heilagur Þorlákur.

Fyrir fjórum árum skildi Óttar og við tókum saman og ákváðum að láta slag endanlega standa. Nú væri komið nóg af allri leynirómantík.

„Fyrir fjórum árum skildi Óttar og við tókum saman og ákváðum að láta slag endanlega standa. Nú væri komið nóg af allri leynirómantík. Það fór erfiður tími í hönd enda voru margir sárir eins og alltaf þegar ráðsett fólk ákveður að brjóta upp allt sitt líf og fara á byrjunarreitinn einu sinni enn. En þetta er sem betur fer allt að jafna sig og mestu skiptir að við erum sátt við bæði Guð og menn og reynum að njóta hvers dags. Á okkar heimili er bannað að tala um fortíðina eða hugsa í „bara ef“-frösum og harma löngu teknar ákvarðanir. Lífið er núna; enginn veit hvað morgundagurinn ber í skauti sér og fortíðinni verður ekki breytt.“ Jóhanna var um árabil við söngnám í Royal Northern College of Music í Manchester í Englandi, en þangað fór hún með barnsföður sínum og sambýlismanni til margra ára, Einari K. Einarssyni gítarleikara og dóttur þeirra Hildigunni (sem syngur með á tónleikunum í Iðnó) árið 1983. Þær mæðgur fluttu heim árið 1988 og við tók brauðstrit og brjáluð vinna eins og gerist og gengur. „Mér hefur sem betur fer aldrei leiðst vinna og hvað þá að vinna við músík, þótt stundum hafi mig dreymt um frama á erlendu stóru leiksviði,“ segir Jóhanna. „Ég var búin að vera með söngbakteríuna frá því ég var krakki og langaði alltaf að læra að syngja og leika, en ég gerði ekki ráð fyrir að ég gæti haft tónlistina að lifibrauði,“ segir hún brosandi. „Því var ekki um annað að velja en koma sér á framfæri og það var hörkuvinna.“ Síðan telur hún upp verkefnin sem hún tók að sér og átti fyrir salti í grautinn og gott betur. „Enda vann ég mikið og lengi, en hefði líklega aldrei komist í gegnum alla vinnuna ásamt því að hugsa um dóttur mína, ef ekki hefði verið fyrir aðstoð foreldra minna. Ég var litla stelpan þeirra, bræður mínir talsvert eldri og búnir að koma sér fyrir með konur og börn eins og gerist og gengur.“

DY N A M O R E Y K J AV Í K

Fékk nóg af leynirómantíkinni

VILDARÞJÓNUSTUTILBOÐ - CARUSO

VILDARÞJÓNUSTA BYRS

Gefðu þér tíma fyrir gæðastund Viðskiptavinum í Vildarþjónustu Byrs býðst 15% afsláttur á Caruso, yndislegum ítölskum veitingastað í miðborg Reykjavíkur. Gefðu þér gæðastund á Caruso.

Kynntu þér kostina á byr.is

Ekki er veittur afsláttur af drykkjum eða með öðrum tilboðum.

BYR | Sími 575 4000 | www.byr.is

Vertu í Vildarþjónustu Byrs og fáðu aukin fríðindi, persónulega þjónustu og sjálfvirkar lausnir sem veita þér betri yfirsýn yfir fjármálin. Þannig færðu tíma fyrir það sem skiptir máli. Að auki færðu ýmis sértilboð hjá samstarfsaðilum.

22 

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010

stjórnmál Mismunandi áhugi hinna ýmsu stétta á fr amboði til stjórnlagaþings

Skólamenn í röðum en sjómenn fjarri góðu gamni Kennarar og nemendur eru fimmtungur þeirra rúmlega 500 manna og kvenna sem bjóða sig fram til stjórnlagaþings. Áhuginn áberandi minni hjá öðrum stéttum en sjómenn kjósa greinilega fremur að vera á sjó en þingi.

kólafólk er mest áberandi meðal þeirra sem bjóða sig fram til stjórnlagaþings, hvort heldur eru kennarar eða nemendur. Landskjörstjórn hefur birt nafnalista þeirra 523 sem bjóða sig fram til þingsins en kosið verður til þess 27. þessa mánaðar. Karlar eru mun fleiri en konur en þær eru 160. Meðal frambjóðenda eru 59 kennarar af öllum skólastigum, frá leikskólakennurum til háskólakennara. Nemendur sem bjóða sig fram eru litlu færri eða 49. Samtals eru því 108 frambjóðendur innan veggja skólanna, eða um fimmtungur allra. Í kennarastétt má m.a. nefna prófessorana Gísla Má Gíslason, Hjalta Hugason, Jón Ólafsson og Þorstein Gylfason. Aðrir háskólakennarar eru m.a. Eiríkur Bergmann Eiríksson dósent og Silja Bára Ómarsdóttir aðjunkt. Af framhaldsskólakennurum eru m.a. í framboði Árni Indriðason, Baldur Óskarsson, Erlingur Sigurðarson, Haukur Már Haraldsson og Tryggvi Gíslason, fyrrverandi skólameistari. Taka ber fram að starfstitlar sumra eru fleiri en einn. Stöku kennarar nefna annað starf. Sama á við um nemana og mun fleiri starfstéttir.

Gömu embættismannastéttirnar

Fróðlegt er að skoða frambjóðendur hinna gömlu embættismannastétta, lögfræðinga, presta og lækna. Ekki kemur á óvart að lögfræðingarnir eru fjölmennastir, eða 24. Meðal þeirra má nefna Björn Friðfinnsson, Guðmund Ágústsson, Jón Steindór Valdimarsson, Leó E. Löve, Magnús Thoroddsen og Jónínu Bjartmarz. Læknarnir eru átta, þar á meðal Andrés Magnússon, Katrín Fjeldsted og Lýður Árnason, sem jafnframt er kvikmyndagerðarmaður. Auk þess eru tveir dýralæknar í framboði. Prestarnir eru fæstir, fjórir, en þeirra á meðal eru Þórir Jökull Þorsteinsson og Örn Bárður Jónsson. Djáknar eru að auki tveir og fulltrúi ásatrúarmanna er Jörmundur Ingi Hansen Reykjavíkurgoði.

Á sjó fremur en þingi

Sé litið til þeirra atvinnuvega sem lengst hafa verið burðarásar í samfélaginu, þ.e. landbúnaðar og sjávarútvegs, sést að fulltrúar eru ekki margir. Bændur eru þó fleiri en sjómenn, eða átta. Meðal þeirra eru fyrrverandi forystumenn bænda, Ari Teitsson og Haukur Halldórsson. Vera kann að bændur horfi til þess að stjórnlagaþingið getur staðið fram yfir sauðburð. Sjómennirnir eru aðeins þrír, þar af aðeins einn sem titlar sig sjómann og ekkert annað, Sveinn Ágúst Kristinsson. Sjómenn gera það bærilegt um þessar mundir og sjá kannski fram á tekjutap fái þeir aðeins þingfararkaupið sem þeim er ætlað þann tíma sem stjórnlagaþingið stendur.

Iðnaðarmenn eru heldur ekki margir. Séu þeir teknir saman, þ.e. rafvirkjar, málarar, smiðir, pípulagningamenn og fleiri eru þeir tólf. Meðal þeirra má nefna Sigurð Grétar Guðmundsson pípulagningameistara, Árna Jónsson rafvirkjameistara og Bergsvein Halldórsson trésmíðameistara. Alþingismenn hafa ekki rétt til setu á stjórnlagaþingi en fyrrverandi stjórnmálamenn eru meðal frambjóðenda, hvort heldur eru fyrrum þingmenn eða sveitarstjórnarmenn. Þar á meðal eru Katrín Fjeldsted, fyrrum borgarfulltrúi sem einnig er í læknahópnum, Jónína Bjartmarz, fyrrum þingmaður og ráðherra sem einnig er í lögfræðingahópnum, og Júlíus Sólnes, verkfræðingur og fyrrum þingmaður og ráðherra.

Jafnstórir hópar lista- og fjölmiðlamanna

Deila má um flokkun listamanna meðal þeirra sem bjóða sig fram til stjórnlagaþings. Þó má með góðu móti telja þá sextán. Þar eru leikstjórar mest áberandi; kvikmyndaleikstjórarnir Ágúst Guðmundsson, Lárus Ýmir Óskarsson og Hrafn Gunnlaugsson, auk Þórhildar Þorleifsdóttur. Sama gildir um fjölmiðlamenn, núverandi og fyrrverandi. Þeir eru sextán. Í þeirra hópi eru m.a. Jónas Kristjánsson ritstjóri, Illugi Jökulsson blaðamaður, Inga Lind Karlsdóttir fjölmiðlamaður og nemi, Sigríður Dögg Auðunsdóttir, fyrrum blaðamaður og núverandi forstöðumaður kynningarmála, feðgarnir Ómar Þ. Ragnarsson og Þorfinnur Ómarsson og Sigurður G. Tómasson útvarpsmaður. Að lokum má telja þá sem trauðla verða flokkaðir í hóp; Eva Sigurbjörnsdóttir, hótelstýra á Ströndum, Gissur Pétursson, forstjóri Vinnumálastofnunar, Gísli Tryggvason, talsmaður neytenda, Birna Þórðardóttir, ferðaskipuleggjandi og skáld, og Árni Björnsson þjóðháttafræðingur, auk Halldórs Grétars Gunnarssonar sem titlar sig einfaldlega sem Íslending.

Meðal frambjóðenda eru 59 kennarar af öllum skólastigum og nemendur eru litlu færri.

Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Jeppadekk Umfelgun með afslætti þessa dagana fyrir bæði fólksbíla og jeppa! GRAFIKER

Komdu núna og fáðu fría vetrarskoðun í leiðinni! DEKK

RAFGEYMAR

BREMSUKLOSSAR

SMURÞJÓNUSTA

PERUR

RÚÐUÞURKUR

ALÞRIF & TEFLONBÓN

SÆKJUM OG SKILUM

Allt á einu m stað !

Frábært verð

fréttir 23

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Meðal kennara úr hópi frambjóðenda eru:

Meðal listamanna úr hópi frambjóðenda eru:

Ýmsir úr hópi frambjóðenda: Ari Teitsson bóndi

Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor

Birna Þórðardóttir, ferðaskipuleggjandi og skáld

Árni Indriðason framhaldsskólakennari

Eva Sigurbjörnsdóttir hótelstýra

Áslaug Thorlacius, kennari og myndlistamaður

Gissur Pétursson, forstjóri Vinnumálastofnunar

Baldur Óskarsson framhaldsskólakennari

Jörmundur Ingi Hansen Reykjavíkurgoði Sigurður Grétar Guðmundsson pípulagningameistari Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður

Ágúst Guðmundsson Hrafn Gunnlaugsson Lárus Ýmir Óskarsson Þórhildur Þorleifsdóttir

Örn Bárður Jónsson sóknarprestur

Gísli Tryggvason, talsmaður neytenda

Eiríkur Bergmann Eiríksson dósent Gísli Már Gíslason prófessor Hjalti Hugason prófessor Jón Ólafsson prófessor Ólafur Jóhann Proppé, fv. rektor Kennaraháskóla Íslands

Auður til framtíðar

Silja Bára Ómarsdóttir aðjunkt Tryggvi Gíslason, fv. skólameistari MA Þorsteinn Gylfason prófessor

Opinn kynningarfundur – sá síðasti á árinu

Meðal lækna úr hópi frambjóðenda eru: Andrés Magnússon

Auður býður til kynningarfundar þriðjudaginn 9. nóvember. Þar verður farið yﬁr þær leiðir sem Auður býður í sparnaði og eignastýringu.

Einar Guðmundsson Guðmundur Pálsson Katrín Fjeldsted Meðal lögfræðinga úr hópi frambjóðenda eru:

• Séreignarsparnaður –

Ávöxtun viðbótarlífeyris

eftir 6 mismunandi ávöxtunarleiðum

Björn Friðfinnsson

• Sparnaður – Stýring sparnaðar á bilinu 1–15 milljónir

Guðmundur Ágústsson

• Eignastýring – Eignastýring fyrir stærri eignasöfn

Jón Steindór Valdimarsson Jónína Bjartmarz

Verið velkomin til okkar í Borgartún 29, þriðjudaginn 9. nóvember kl. 17.15. Fundurinn er öllum opinn og um það bil klukkutíma langur.

Magnús Thoroddsen Leó E. Löve

Friðrik Þór Guðmundsson Guðrún Guðlaugsdóttir

PIPAR\TBWA • SÍA • 102169

Meðal fjölmiðlamanna úr hópi frambjóðenda eru:

Illugi Jökulsson Inga Lind Karlsdóttir Jónas Kristjánsson

Óháð staða, áhættumeðvitund og gagnsæi hafa skilað viðskiptavinum Auðar góðum árangri.

Ómar Þ. Ragnarsson Sigríður Dögg Auðunsdóttir Þorfinnur Ómarsson

Auður – ábyrg arðsemi Borgartúni 29 | S. 585 6500 | www.audur.is

fréttaskýring

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Afhroð demókrata gæti bjargað Obama Repúblikanar unnu stórsigur í kosningum í Bandaríkjunum í vikunni. Herdís Sigurgrímsdóttir rýnir hér í úrslitin sem þrátt fyrir allt geta komið Obama vel þegar til lengri tíma er litið.

emókratar guldu á þriðjudaginn versta af hroð í bandarískum flokkastjórnmálum síðan á millistríðsárunum. Það eina sem bjargaði meirihluta flokksins í öldungadeildinni voru innbyrðis átök repúblikana, milli hófsamra og grasrótarinnar í Teboðshreyfingunni. Sérfræðingar spá þvermóðskulegum rimmum í Washington næstu tvö árin. Það gæti hins vegar auðveldað Obama að ná endurkjöri í næstu forsetakosningum.

Mesta fylgistap í 72 ár

Til að finna viðlíka fylgistap í bandarískri flokkapólitík verður að leita aftur til ársins 1938. Það vill svo til að ástæðurnar fyrir afhroði demókrata þá voru mjög svipaðar núverandi aðstæðum. Árið 1937 hafði efnahagsástandið hríðversnað. Atvinnuleysi hafði aukist um fimm prósentustig frá kosningunum tveimur árum áður. Efnahagsumbætur Roosevelts forseta glötuðu öllum trúverðugleika þegar ástandið versnaði í stað þess að batna. En gríðarlegt fylgistapið má líka útskýra á þá leið að demókratar höfðu í nokkurn tíma notið óvenjulega góðs fylgis. Þegar á bjátaði reyndist erfitt að halda þingsætum í þeim kjördæmum þar sem kjósendur höfðu áður verið hallir undir repúblikana.

Efnahagurinn batnar lítið

Á þriðjudaginn var töpuðu demókratar rúmlega 60 sætum af þeim 255 sem þeir höfðu í fulltrúadeild þingsins á síðasta kjörtímabili. Það var enn verið að telja og endurtelja atkvæði þegar blaðið fór í prentun, það tekur sinn tíma að fá lokaúrslit. Það eitt er víst að tapið var stórt. Líkt og árið 1938, þegar demókratar töpuðu 72 þingsætum, er aðalástæðan sú að efnahagsumbætur hafa ekki skilað sér til bandarísks almennings, nema síður sé. Demókratar hafa haft meirihluta í báðum deildum þingsins auk þess að ráða í Hvíta húsinu undanfarin tvö ár. Þrátt fyrir þetta eru enn um 10 prósent Bandaríkjamanna án atvinnu og nauðungaruppboðum hefur lítið fækkað frá því þau náðu hámarki 2009. Það verður hins vegar að mæla fylgistapið í samhengi við hinn gríðarmikla meirihluta sem demókratar höfðu í fulltrúadeildinni á síðasta kjörtímabili. Jafnvel sá fjöldi sæta sem repúblikanar bættu við sig núna dugði ekki til að þeir næðu jafnstórum meirihluta og demókratar hafa haft.

Teboðið skaðaði repúblikana

Magnús Sveinn Helgason sagnfræðingur, sem lengi hefur fylgst grannt með og bloggað um bandarísk stjór-

GÆTI HJÁLPAÐ OBAMA Afhroð demókrata er til marks um óánægju kjósenda með árangur Obamas og flokksins hans í efnahagsmálum. Með meirihluta í fulltrúadeildinni taka repúblikanar mun meiri ábyrgð á ástandinu og ekki verður hægt að skella skuldinni allri á demókrata. Þetta gæti skipt sköpum í forsetakosningunum eftir tvö ár.

nmál, bendir þó á að niðurstöðurnar hafi ekki verið jafn ótvíræður og sögulegur sigur og repúblikanar höfðu vonað. Þvert á margar skoðanakannanir hafi repúblikanar ekki náð að sölsa undir sig meirihlutann í öldungadeildinni. Magnús segir að Teboðshreyfing repúblikana, sem margir hafi spáð miklum vinsældum, hafi endað með því að skaða Repúblikanaflokkinn. „Teboðshreyfingin beinlínis tapaði tveimur sætum sem Repúblikanar hefðu með réttu átt að geta unnið. Þeir hefðu getað tekið Delaware með því að tefla fram hófsamari frambjóðanda en Christine O’Donnell og sömu sögu er að segja af Nevada.“ Með þessum tveimur sætum hefðu repúblikanar verið með 49 öldungadeildarþingmenn og hefðu þannig aðeins þurft tvö atkvæði íhaldssamra demókrata til að koma lögum í gegnum efri deild þingsins.

Rimmur fram undan

Líkt og margir stjórnmálaskýrendur dregur Magnús afdráttarlausar línur fyrir framtíðina: „Obama nær varla að koma neinum málum í gegnum þingið næstu tvö árin.“ Hann spáir þrátefli milli neðri og efri deildar þingsins. Einnig geti sú pattstaða komið upp, ef repúblikanar ná frumvarpi í gegnum efri deildina, að forsetinn neiti að skrifa undir. John Boehner, leiðtogi repúblikana í fulltrúadeildinni, hefur þegar lýst því yfir að hann muni leiða flokksbræður sína í kröftugri mótspyrnu gegn umbótum Obamas á heilbrigðistryggingakerfinu. Magnús telur líklegt að repúblikanar muni í raun kæfa umbætur Obamas með því að taka slík verkefni af fjárlögum. Þeir þingmenn sem tilheyra Teboðshreyfingunni séu sérstaklega líklegir til óbilgirni þar sem þeir vilji vart að ríkið veiti nokkra þjónustu sem einkaaðilar geti innt af hendi.

Gæti auðveldað endurkjör

Silja Bára Ómarsdóttir, aðjunkt í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, bendir hins vegar á að Boehner sé sáttfúsari en demókratinn Nancy Pelosi, sem hefur verið forseti þingsins. Hann geri sér að auki grein fyrir því að repúblikanar verði að reiða fram lausnir á efnahagsvandanum; það verði erfitt nema með samstarfi við demókrata. Fordæmið sem repúblikanar óttast er þegar flokkurinn náði meirihluta í millikosningum 1994 undir forystu Newts Gingrich. Hann stýrði þingmeirihlutanum út í mjög þvermóðskulega andstöðu við Bill Clinton í Hvíta húsinu. Gingrich og þingmenn repúblikana gengu svo langt að neita að samþykkja fjárlög, sem varð til þess að bandaríska alríkið varð að loka allri þjónustu nema því allra nauðsynlegasta. Þær óvinsældir sem Gingrich bakaði sér og repúblikönum urðu til þess að Clinton náði endurkjöri árið 1996. Silja Bára segir að Obama hafi átt erfitt með að yfirgnæfa neikvæða orðræðu repúblikana um skatta- og efnahagsmál í aðdraganda þessara kosninga. „Ráðandi orðræða repúblikana er sú að skattar hafi hækkað. Obama hefur ekki náð að koma því á framfæri að skattar hafa í raun lækkað hjá meirihluta fólksins í landinu.“ Hún segir að í könnunum hafi fjórðungur kjósenda kennt forsetanum um efnahagsástandið, litlu færri en skella skuldinni á forvera hans, George Bush. „Persónulega hef ég alltaf talið ólíklegt að hann myndi ná endurkjöri,“ segir Silja Bára, „sérstaklega ef demókratar hafa stjórn á „öllu“ kerfinu, með meirihluta í báðum deildum þingsins. En með því að deila ábyrgðinni á ástandinu næstu tvö árin er möguleiki á því að honum verði ekki kennt jafn mikið um og hann komi betur út að tveimur árum liðnum.“

Misheppnað teboð Söru Palin Sarah Palin tók nokkra frambjóðendur Teboðshreyfingarinnar upp á sína arma en ósigur þeirra gæti haft neikvæð áhrif á möguleika hennar til forsetaframboðs 2012. Í aðdraganda kosninganna fór Sarah Palin að ýja að því í orði og æði að hún hefði hug á að verða forsetaframbjóðandi repúblikana 2012. Þegar teboðsæðið reis sem hæst hugsaði hún sér gott til glóðarinnar og ruglaði saman reytum við grasrótina í Teboðshreyfingunni. Hún lýsti yfir opinberum stuðningi við þrjá teboðsframbjóðendur til öldungadeildarinnar. Enginn þeirra hafði hins vegar erindi sem erfiði. Christine O’Donnell tapaði nær öruggu repúblikanasæti í Delaware og viðskiptakonan Carly Fiorina tapaði í Kaliforníu, þrátt fyrir gegndarlausan fjáraustur í kynningarmál. Vandræðalegast var hins vegar að Joe Miller skyldi tapa í heimaríki Palin, Alaska. Hann hafði, með stuðningi Palin, slegið út sitjandi öldungadeildarþingmann repúblikana, Lisu Murkowski, í forkosningunum. Hún bauð þá fram sjálfstætt og náði þannig að verja þingsætið fyrir flokksbróður sínum.

Táknrænn ósigur teboðsins

Magnús Sveinn Helgason sagnfræðingur, sem er sérfróður um stjórnmál Bandaríkjanna, segir að þrátt fyrir að Teboðshreyfingin geti státað af nokkrum sigrum, þá séu ósigrar hennar meira sláandi. Hann nefnir Nevada sem eitt skýrasta dæmið. Sitjandi öldungadeildarþingmaður fylkisins, demókratinn Harry Reid, var svo óvin-

Magnús Sveinn Helgason sagnfræðingur.

sæll að í byrjun þessa árs var gert ráð fyrir að hann myndi tapa með 10-15 prósentna mun, nánast óháð því hvaða frambjóðanda repúblikanar myndu tefla fram. Efnahagurinn í fylkinu, sem m.a. hýsir spilaborgina Las Vegas, er bágborinn. Þar er einna mest atvinnuleysi í Bandaríkjunum og nauðungaruppboð eru tíðari þar en annars staðar. „Að auki hrapaði fylgi Reids með Demókrataflokknum því hann er leiðtogi demókrata í öldungadeildinni,“ segir Magnús. „Svo vann Sharron Angle forkosningarnar. Hún er mjög róttækur teboðsframbjóðandi og varð fljótt mjög áberandi fulltrúi hreyfingarinnar. Fljótlega upp úr því jókst fylgi Reids og svo fór að hann vann með miklum mun. Þetta þóttu mjög skýr skilaboð um að kjósendur hefðu hafnað teboðsstefnunni, fyrst Angle gat ekki einu sinni tekið þennan slag.“

Reyna að bola Palin út

Magnús segir að stuðningur Palin við Teboðshreyfinguna hafi frekar veikt hana en styrkt innan flokksins. Undanfarnar vikur hafi verið skýr merki á lofti um að leiðtogar flokksins vilji losna við hana og grafi því markvisst undan henni sem frambjóðanda. „Það er grunsamlegt hversu margt virðist leka frá innanf lokksmönnum í Repúblikanaflokknum um Palin. Flestir repúblikanar virðast telja að bjóði hún sig fram geti Obama sigrað; hún sé of auðveldur mótframbjóðandi.“ TÖPUÐU Á TEBOÐINU Stuðningur Söru Palin dugði ekki til að tryggja áberandi teboðsframbjóðendum sigur. Hún gæti sjálf hafa borið skarðan hlut frá borði.

fréttir

Helgin 5.-7. nóvember 2010



SPURNING VIKUNNAR

einkaþjálfun Lilja Katrín Gunnarsdóttir ætlar ekki að sitja eftir þegar dóttirin tekur á rás

Tilkynnt var í vikunni að hið vinsæla spil Fimbulfamb væri loksins að koma út í nýrri útgáfu og með nýjum orðum. Hefur þú spilað Fimbulfamb?

Ásmundur Helgason Fimbulfamb er einfaldlega skemmtilegasta spil sem ég hef spilað! Lilja Katrín Gunnarsdóttir ætlar að halda í við dóttur sína og slær því ekki slöku við í ræktinni. Hér tekur hún á því undir handleiðslu Ólafs Ólafssonar einkaþjálfara. Ljósmynd/Hari

Dóttir mín bjargaði lífi mínu Lífið tók nýja stefnu þegar Lilja Katrín eignaðist dóttur sína. Hún telur að æðri öfl hafi ákveðið að setja festu í líf hennar og nú, einu og hálfu ári seinna, er hún komin á fullt í ræktinni til að fylgja dóttur sinni eftir í lífinu.

Katla Hreiðarsdóttir Algjör snilld! Örugg uppskrift að frábærum stundum með fjölskyldu og vinum.

Finnbogi Einarsson Féll kylliflatur fyrir þessu spili á sínum tíma. Get varla beðið eftir nýju útgáfunni – spennandi tímar framundan!

f ég ætla að halda í við dóttur mína þýðir ekkert annað en að styrkja líkamann og komast í form,“ segir Lilja Katrín Gunnarsdóttir (28), leikkona og blaðamaður á Séð og heyrt. Hún mætir nú í ræktina þrisvar í viku, klukkan sjö að morgni, hittir Ólaf Ólafsson einkaþjálfara sem slær aldrei af: „Fyrsta æfingin var rosaleg, mér var óglatt – ég hélt ég myndi æla.“ Rótleysi, stefnuleysi og kæruleysi kvöddu Lilju Katrínu þegar hún fékk dóttur sína í hendur við fæðinguna fyrir tíu mánuðum. „Dóttir mín bjargaði lífi mínu, ég segi það hiklaust því að hún gefur mér innblástur og ég þakka henni fyrir það á hverjum degi. Ég held að æðri öfl hafi ákveðið að núna ætti ég að breyta lífi mínu til hins betra og að þessi litla stúlka væri leiðin til þess að gera það,“ segir Lilja enda óléttan fjarri því að vera plönuð. Fyrsti tíminn hjá einkaþjálfaranum Ólafi var ekkert ólíkur fyrstu mánuðum meðgöngunnar hjá Lilju – tíminn einkenndist af ógleði. En tilgangurinn helgar meðalið: „Þessi litlu kríli geta allt. Hún sefur til dæmis í jógastellingum sem ég kemst ekki einu sinni í og svo finnst mér – og það þekkja líklega allar konur sem hafa komið börnum út úr sér – að þau gefa manni tilgang í lífinu. Maður fær gríðarlega ábyrgðarkennd og spark í rassinn að standa sig

Hildur Sigurðardóttir Það eru allir að tala um hvað þetta Fimbulfamb sé skemmtilegt. Mun tryggja mér eintak um leið og spilið kemur í búðir.

Bræðraborgarstíg 9

Lilja veit hvað það er að takast á við aukakílóin, það gerði hún sem barn og hristi þau af sér í framhaldsskóla. Ljósmynd/úr einkasafni

til þess að fæða og klæða þessi litlu börn og veita þeim sómasamlegt líf.“

Bústin í gaggó

En vart plaga aukakílóin Lilju? „Ég komst nú að því eftir meðgönguna að ég hafði tekið það bókstaflega að borða fyrir tvo,“ segir hún. „En markmiðið núna er fyrst og fremst að styrkja mig.“ Hún veit þó hvernig það er að burðast með aukakíló: „Já, ég náði hátoppnum um fermingu,“ segir Lilja og hlær um leið og hún ræðir alvöru lífsins. „Ég átti í basli með aukakílóin sem barn en pældi ekkert í því fyrr en í gaggó. Þá vildi enginn koma í sleik! Strákarnir vildu bara vera vinir mínir. En auðvitað verða feitar stelpur líka skotnar í strákum þótt þeir verði ekki skotnir í þeim,“ segir Lilja sposk. „Vandinn er þó að offita er ekki heilbrigð og maður verður að snúa þróuninni við. Það tókst mér í framhaldsskóla.“ Lilja segir hægara sagt en gert fyrir foreldra að takast á við þyngdarvanda unglinganna sinna. „Það væri því ákjósanlegt að þeir fengju hjálp frá skólanum sínum. Þeir fást við fíkn og því þurfa þeir hjálp þótt viljastyrkurinn verði að vera fyrir hendi. Því má heldur ekki gleyma að holdarfar getur leitt til öfga í báðar áttir. Það er alveg ljóst.“

Ástin færi vel á skjánum

Hin hispurslausa Lilja hefur vakið athygli undanfarið fyrir einleikinn sinn Mamma, ég! sem hún sýndi fyrir Kvennafrídaginn, en ekki síður fyrir að segja frá því að dóttirin kom undir eftir einnar nætur gaman í Kaupmannahöfn. „Ég get ekki lýst því hvernig mér leið þegar ég komst að því að ég væri ólétt; hvernig gat þetta komið fyrir mig? Komið fyrir! Ég gerði þetta bara, liggur við, upp á eigin spýtur.“ Hún tók upp samband við barnsföðurinn, sem flutti heim frá Danmörku þegar hún var komin um fjóra mánuði á leið. „Það var ást við fyrstu sýn þegar ég sá barnsföður minn og unnusta í fyrsta sinn,“ segir hún: „Söguþráður sambandsins er eins og í bíómynd.“ Einleikurinn sem fjallar um leyndardóma meðgöngunnar – gyllinæð, þvagleka, grátköstin og ósögðu hlutina um fæðinguna – hefur fengið svo frábærar viðtökur að hún ætlar að sýna

Já, ég átti í basli með aukakílóin sem barn en pældi ekkert í því fyrr en í gaggó. Þá vildi enginn koma í sleik! hann aftur í nóvember og desember hér í borginni og einnig úti á landi. Hún hefur þegar bókað sýningu á Ísafirði og stefnir á að sýna á Akureyri og stærri stöðum landsbyggðarinnar. En meðfram sýningum, barnauppeldi og ástinni stefnir Lilja á að verja næsta mánuðunum samviskusamlega í ræktinni: „Það þýðir ekkert annað. Nógu andskoti mikið kostar þetta!“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Bókin sem allir eru að tala um! Dávaldurinn eftir Lars Kepler er ein umtalaðasta og mest selda spennusaga sem út hefur komið á Norðurlöndum á síðustu árum. Hún er í senn sálfræðitryllir og hrollvekjandi glæpasaga sem heldur lesandanum í heljargreipum frá fyrstu blaðsíðu. Jón Daníelsson þýddi.

„Dáleiðandi lestrarupplifun!“ BERLINGSKE TIDENDE

„Dramatík í stöflum og spenna í massavís ... Kræsingar fyrir hinn kröfuharða krimmalesanda.“ POLITIKEN

viðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

„Við verðum að hætta að hafa dauðasyndir að leiðarljósi“ Njörður P. Njarðvík skáld hefur sett á bók vangaveltur um af hverju íslensk þjóð lenti á þeim villigötum sem hún er nú stödd á. Í viðtali við Jón Kaldal ræðir hann vafningalaust Ljósmyndir/Teitur vanda stjórnmálanna og nauðsyn þess að þjóðin horfist í augu við sjálfa sig.

ann er skáld, fyrrverandi prófessor við Háskóla Íslands, for ystumað ur hjálparsamtakanna Spes, sem láta gott af sér leiða í Vestur-Afríku, svo fátt eitt sé nefnt. Njörður P. Njarðvík er líka maður sem er óhræddur við að láta skoðanir sínar í ljós, kveða fast að orði og færa rök fyrir máli sínu. Í nýjustu bók sinni, Spegill þjóðar, beinir hann sjónum að stöðu Íslands, veltir fyrir sér af hverju þjóðin lét afvegaleiðast og hvað má betur fara. Myndin sem hann dregur upp er óvægin og kjarnyrt, eins og við var að búast af hans hálfu.

smitast af því einkennilega fyrirbæri „tíðarandanum“ og þá brenglast oftlega dómgreind okkar. Við erum því miður oft blind á okkur sjálf af því að okkur er ekki tamt að horfa inn á við. Allir vita auðvitað að enginn getur lifað um efni fram til lengdar. Fyrr eða síðar kemur að skuldadögum. Í bókinni kalla ég það reyndar ekki fíflaskap heldur flottræfilshátt að stofna til skulda fyrir algerlega óþarfan lúxus. Það hafa alltof margir gert. En ég segi líka að ýmsir aðrir hafi orðið leiksoppar að ósekju vegna óbilgirni annarra og með því fólki hef ég samúð.“

Þú rifjar upp í bókinni þau orð vinar þíns Haraldar Björnssonar leikara um þjóðina að „90 prósent eru fífl, og við hin í stöðugri smithættu“. Við lestur bókarinnar fær maður á tilfinninguna að ekki sé laust við að þú sért sammála þessum dómi Haraldar. Passar það? „Nei, ekki er það rétt. Haraldur átti það til að vera talsverður æringi og hafði gaman af því að ganga fram af fólki. Og ummæli hans takmörkuðust ekki við íslenska þjóð, heldur mannkynið. Ég segi hins vegar í bókinni að sannleikskornið í orðum hans felist í smithættunni. Þórbergur talaði um land forheimskunnar. Það geri ég ekki. Hins vegar er stundum hægt að haga sér eins og fífl án þess að vera það, einkum þegar maður apar fíflaskapinn eftir öðrum. Okkur er því miður gjarnt að

Háttsettur stjórnmálamaður í Tógó ræddi einu sinni við þig það sem honum fannst undarlegar hugmyndir Evrópumanna um lýðræði, „að 51% ráði öllu og 49% engu.“ Tókum við Íslendingar þetta fyrirkomulag ekki enn lengra þann tíma sem Sjálfstæðisflokkurinn stýrði landinu með stuðningi mun smærri flokka? Mótaði þá ekki stærsti minnihlutinn, Sjálfstæðisflokkurinn með um 40 prósentna fylgi, samfélag okkar nákvæmlega á þann veg sem foringjum hans þóknaðist í krafti yfirburða í stjórnarsamstarfinu hverju sinni? „Ég fullyrði beinum orðum í bókinni, og hafði reyndar áður gert í blaðagrein, að Ísland sé ekki lýðveldi. Það sé flokksveldi þegar best lætur, en oftar en ekki allt að því alræði tveggja flokksforingja – og jafnvel eins. Kunningi

Ísland er ekki lýðveldi

Það er ekkert séríslenskt fyrirbæri að velja sér þá þægilegu leið að fylgja valdinu og koma sér í mjúkinn hjá því.

minn í Sjálfstæðisflokknum sagði mér einu sinni glottandi að stundum hefðu mál verið samþykkt með einu atkvæði gegn 24! Við vitum vel að formenn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar ráðskuðust með þjóðina eins og þeim sýndist í alltof langan tíma. Ekki einasta með því að styðja ólöglega innrás í fjarlægt ríki, heldur með hinu rangláta kvótakerfi og það sem allra verst var – með vali sínu á þeim þóknanlegum mönnum til að fá ríkisbanka svo til gefins. Þá voru að mínu áliti teknar gríðarlega verðmætar þjóðareignir og afhentar fáeinum ófyrirleitnum mönnum. Nú eigum við að borga fyrir afglöp – svo að ekki sé meira sagt – þeirra.“ Hvað segir það um Íslendinga að þeir kusu ítrekað sömu menn til valda, og höfðu til dæmis komið vinum og ættingjum í góð störf hjá ríkinu og handvalið hverjir fengu að kaupa ríkisfyrirtæki? „Það bendir til siðferðisbrests og skorts á dómgreind, – nema það sama fólk hafi ætlað sér að gæta þess að vera í hinum þóknanlega hópi sem nýtur fyrirgreiðslunnar. Eða kannski af ótta við að vera haft útundan. Það er ekkert séríslenskt fyrirbæri að velja sér þá þægilegu leið að fylgja valdinu og koma sér í mjúkinn hjá því. Í Austur-Þýskalandi grínuðust menn með að þar hefði enginn verið nasisti eftir að vald Hitlers féll og svo enginn kommúnisti eftir að hinn svokallaði kommúnismi féll! Ef við ætlum okkur að rétta við þjóðfélag okkar, er lykilatriði að losa okkur við spillta stjórnmálamenn.“

Smæð þjóðarinnar og klíkustríðin Getur verið að smæð þjóðarinnar dæmi hana til endalausra innbyrðis vígaferla

sterkra afla? Kolkrabbi gegn Smokkfiski, Davíð og fylgismenn gegn Baugi? „Nei, fámenni þjóðarinnar er engin afsökun fyrir því sundurlyndi sem hefur löngum skaðað okkur. Auðvitað má segja að því fylgi meira návígi, en það hefur líka marga kosti. Þjóðremba okkar hefur hins vegar beinst að því að halda að við séum ekki smáríki, heldur einhvers konar afburðafólk. Kannastu ekki við upphrópunina: BEST Í HEIMI. „Látum vera lítið ríki / með fáu fólki“ segir í Bókinni um veginn og dyggðina. Fámennið gefur okkur tækifæri til að hittast persónulega og horfast í augu. Það ætti að hjálpa okkur að leysa ágreining, ef við lærum að hlusta og hugsa, ef við lærum sanngirni og skynsemi. En því verður að fylgja að hætta þeim eilífa klíkuskap sem hér ræður ríkjum og hefur leitt til alltof mikillar og alltof algengrar vanhæfni.“ Er innganga í Evrópusambandið aðferð til að komast í stærra andlegt umhverfi og minnka áhrif svona klíkustríða á allt samfélagið? „Ég er Evrópusinni og fer ekki dult með það. Ég ólst upp í norrænni Evrópuþjóð og tel að það eigi þjóðin að vera en ekki einhvers konar taglhnýtingur Bandaríkjanna. Stórveldi hugsa einungis um eigin hagsmuni, aldrei um aðra. Menningarlega eigum við heima í Evrópu. Evrópusambandið hófst sem friðarhreyfing, til þess bókstaflega að bjarga álfunni frá eilífum deilum og togstreitu. Það hefur tekist undravel. Fornir fjendur ákváðu að vinna saman. Af því getum við lært. Auðvitað hefur svo stór samsteypa sína galla, einkum Framhald á síðu 30

Á R A

viðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Kunningi minn í Sjálfstæðisflokknum sagði mér einu sinni glottandi að stundum hefðu mál verið samþykkt með einu atkvæði gegn 24!

skriffinnsku, en satt að segja hefðum við gott af aðhaldi bandalagsins. Efnahag okkar er sömleiðis betur borgið þar. Um gjaldmiðil er það að segja að við höfum hvenær sem er átt kost á því að fastbinda krónuna evru, eins og fjölmörg ríki gera, meðal annars í Afríku. En þá getum við að vísu ekki leikið okkur með krónuna í þágu útgerðarauðvaldsins.“ Hver er skoðun þín á þjóðkirkjunni? Stendur hún undir því nafni? Á að skilja að ríki og kirkju? „Ég tala ekki um aðskilnað ríkis og kirkju. Ég vil tala um aðskilnað ríkis og trúfélaga. Í lýðræðisþjóðfélagi, ef við viljum það, og ef við viljum raunverulegt trúfrelsi, er í grundvallaratriðum rangt að ein tegund trúar njóti forréttinda umfram aðrar. Ríkið sem slíkt á ekki að skipta sér af trúmálum.“

Erum enn ráðvillt Hugmyndir þínar um að stofna nýtt lýðveldi með nýrri stjórnarskrá hafa vakið athygli. Á hverju skal byggja? Hver eiga að vera meginmarkmið nýrrar stjórnarskrár að þínu mati? „Eftir hrun taldi ég eðlilegt að byrja upp á nýtt, frá grunni. Með stofnun nýs lýðveldis, eins og gert hefur verið í Frakklandi, verða til algerlega ný tækifæri til að huga vandlega að öllum grundvallaratriðum samfélagsins. Mér fannst þörf á því og finnst enn. Slík hugsun virðist fjarri ráðamönnum. Öll þeirra hugsun sýnist beinast að einhvers konar hálfkáki. Hins vegar hefur nú fundist nokkuð svo falleg aðferð til að kalla saman þverskurð þjóðarinnar til að eiga fyrstu hugmyndir að nýrri stjórnarskrá, fela stjórnlaganefnd að vinna úr vísbendingum þjóðfundar og bæta við hugmyndum fyrir stjórnlagaþing að vinna úr og semja frumvarp að nýrri stjórnarskrá. Þetta er býsna frumleg og merkileg tilraun sem ekki má mistakast. Ég vil ekki segja hér margt um nýja stjórnarskrá, af því að ég á sæti í stjórnlaganefnd. Grundvallaratriði í mínum huga eru friðhelgi mannvirðingar og réttlæti, raunveruleg þrískipting valds og þar með sjálfstæði dómstóla, tryggð þjóðareign á öllum auðlindum og náttúruvernd höfð til hliðsjónar allri nýtingu. Um þetta fjalla ég nánar í bókinni. Ný stjórnarskrá þarf að vera nýr þjóðarsáttmáli um réttlátt þjóðfélag. Þjóðarsátt er okkur nauðsyn því að „hvert það ríki sem er sjálfu sér sundurþykkt leggst í auðn,“ eins og haft er eftir góðum manni sem margir þykjast taka mark á. En ný stjórnarskrá breytir ekki hugarfari ein og sér.“ Ekki fer á milli mála að þér er þungt um hjarta. Þú segir til að mynda að skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis lýsi hnignun þjóðar, sem lendir á villigötum, og loks falli hennar. Hvar finnst þér þjóðin vera stödd núna? Er hún í afneitun yfir eigin

Okkur eru allir vegir færir – ef … Ef við horfumst í augu við okkur sjálf og hverfum frá oflæti, hættum að sjá okkur í einhvers konar stómennskudraumsýnum, þá eru okkur allir vegir færir.

Bók Njarðar er skráning á persónulegum vangaveltum hans um íslenskt samfélag frá því snemma á tuttugustu öld og fram til október 2010. Í brennidepli eru atburðir síðustu ára.

ábyrgð á stöðunni eða finnst þér hún tilbúin að halda áfram veginn? „Já, mér rennur til rifja hvernig komið er fyrir okkur. Við erum enn ráðvillt og höfum ekki náð áttum. En í raun eigum við að vera þakklát fyrir hrunið, svo undarlega sem það kann að hljóma. Við höfðum álpast inn á villigötur. Nú getum við snúið af þeim götum og tekið nýja stefnu. Okkur er satt að segja engin vorkunn. Okkur eru allir vegir færir – ef … Ef við horf-

umst í augu við okkur sjálf og hverfum frá oflæti, hættum að sjá okkur í einhvers konar stómennskudraumsýnum, þá eru okkur allir vegir færir. Við eigum gott land, yfrið landrými, gjöful fiskimið að nýta fyrir þjóðarhagsmuni, næga orku fyrir okkur ef við hættum að gefa hana erlendum auðhringum, nægt vatn, dýrmætasta efni sólkerfisins, næg matvæli … En við verðum að eignast hugarfarsbreytingu, eignast siðgæði og ábyrgðartil-

finningu, læra að virða reglur og aga okkur sjálf og skilja að það er ekki hægt að gera allt fyrir alla án þess að kosta neinu til. Við verðum að hætta að hafa dauðasyndir að leiðarljósi og tileinka okkur hinar klassísku dyggðir. Þær eru viska, hófstilling, hugrekki, réttlæti, von, trú og kærleikur.“ Jón Kaldal jk@frettatiminn.is

Vefhýsing og lén - allt á sama stað

LÆKKAÐU HÝSINGARKOSTNAÐINN 1

VERÐ

Ein hýsing Vefhýsing 628 kr. á mánuði*

Margar heimasíður

Eitt lágt verð

Vefhýsing og .is lén 1.288 kr. á mánuði*

Vefhýsing og .com lén 774 kr. á mánuði*

Við stækkum pakkann! Pantaðu núna á www.1984.is Hýsingartilboð:* með .is léni með .com léni með .org léni með .net léni með .biz léni með .info léni með .name léni með .me léni með .bz léni með .wz léni með .cc léni með .tv léni með .mn léni með .mobi léni með .cn léni með .in léni

1.288 kr. á mánuði 774 kr. á mánuði 764 kr. á mánuði 774 kr. á mánuði 764 kr. á mánuði 764 kr. á mánuði 764 kr. á mánuði 1.046 kr. á mánuði 957 kr. á mánuði 785 kr. á mánuði 934 kr. á mánuði 1.062 kr. á mánuði 1.287 kr. á mánuði 914 kr. á mánuði 802 kr. á mánuði 862 kr. á mánuði

Hýsing innifelur: • • • • • • • • • • • •

Netföng: ótakmarkað Mysql gagnagrunnar: ótakmarkað Netumferð: ótakmarkað Aukalén og undirlén: ótakmarkað DNS þjónusta: ótakmarkaður lénafjöldi Diskpláss: 10.000 Megabæti Vefpósthús: Val um tvennskonar vefpósthús Tölfræði síðunnar FTP aðgangur PHP5 IMAP og POP3 stuðningur DAGLEG AFRITUN GAGNA

• Engin uppsetningargjöld • Engin falin útgjöld • Engir platínum eða bronz pakkar • Grunnpakkinn okkar inniheldur meira en stærstu pakkarnir hjá samkeppnisaðilunum.

*Miðað við 3ja ára hýsingarsamning

P.o. Box 126 ::: 121 Reykjavík ::: Sími 546 1984 ::: info@1984.is ::: www.1984.is

viðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Mér var bannað að hugsa Rúmlega tvítug braust MALÍN BRAND út úr söfnuði Votta Jehóva með kjafti og klóm. Skömmu síðar missti hún báða foreldra sína. Faðir hennar varð bráðkvaddur en móðir hennar svipti sig lífi. Heiðdís Lilja Magnúsdóttir ræddi við Malínu um einelti á æskuárum, útskúfun á fullorðinsárum vegna úrsagnar hennar úr söfnuðinum, yfirhylmingu kynferðisbrotamála innan safnaðarins, sorgina, réttlætiskenndina og hvernig það er að uppgötva heiminn upp á nýtt. Ljósmyndir/Teitur Jónasson

alín Brand ólst upp í söfnuði Votta Jehóva á Íslandi. Einhverjir gætu ætlað að það væri svona álíka merkilegt og að alast upp í fámennu sjávarþorpi þar sem allir kjósa Framsóknarflokkinn. Svo einfalt var það ekki. Að tilheyra Vottum Jehóva þýddi meðal annars að fjölskyldan hélt ekki jól og börn innan safnaðarins fengu hvorki að halda upp á afmælið sitt né mæta í afmæli bekkjarfélaga sinna. „Fyrsta hugsunin þegar ég heyrði jólalag var alltaf: Æ, nei, ég má ekki hlusta. Verð að loka eyrunum. Við máttum aldrei syngja með jólalögunum. Þegar verið var að jólaföndra í skólanum sat ég úti í horni og teiknaði fugl. Allir hlógu að mér af því að ég var svo vitlaus að teikna fugl en ekki jólasvein. Ég fór á mis við allt félagslíf sem barn. Öll börnin fóru í afmæli ... nema Vottabörnin. Ég fór á trúarsamkomur með mömmu, Valgerði Kristínu Brand, þrisvar í viku. Svo var það skylda okkar allra að ganga í hús til að bjóða fólki blöð og lesa upp úr Biblíunni. Fólkið sem kom til dyra horfði stórum augum á mig og spurði hvað ég væri eiginlega að gera,“ rifjar Malín upp og brosir vandræðalega. Minningin er fjarlæg og hálffjarstæðukennd, þótt ekki sé langt um liðið. „Þegar maður elst upp innan veggja safnaðarins er maður ekki hluti af samfélaginu. Reyndar vorum við annars flokks í söfnuðinum af því að pabbi var ekki í honum. Það er frekar óvenjulegt. Mamma hefur verið „óþekk“,“ segir Malín sposk á svip. Húmoristinn strax kominn upp í henni. Hún segist alltaf hafa reynt að sjá spaugilegu hliðarnar á hlutunum. Það hafi hún lært af föður sínum, Einari Oddgeirssyni, sem var mikill húmoristi. Hvað þýddi það að vera annars flokks? „Við sátum ekki við sama borð og hinir. Þótt það séu aldrei haldin afmæli í söfnuðinum er reynt að hafa barnaboð í staðinn. Mér var ekki boðið í þau boð fyrr en ég var orðin fimmtán ára. Ég átti hvorki vini í söfnuðinum né í skólanum. Mér var strítt mikið í skóla og ég var lögð í einelti. Ég þótti skrýtinn krakki. Bæði af því að ég ólst upp í þessum söfnuði og svo talaði ég líka öðruvísi en hinir. Málfarið í fjölskyldunni minni er svolítið sérstakt af því að við erum Vestur-Íslendingar. Við fæddumst samt á Íslandi. Svo sá ég mjög illa, þurfti að nota gleraugu og var strítt út af því líka. Ég sagði ekki frá þessu heima fyrir. Ég skammaðist mín svo mikið fyrir að vera strítt í skólanum.“ Er stríðni eitthvað sem fylgir því að tilheyra þessum trúarsöfnuði? „Já, ég gæti alveg ímyndað mér það. Í söfnuðin-

um var talað um trúarofsóknir eða að við þyrftum að láta margt yfir okkur ganga vegna trúarinnar. En það er til orð yfir þetta: Einelti.“ Malín gekk í skóla í Kópavogi, skipti um skóla þegar hún var ellefu ára og fór þá í annan skóla í Kópavogi og því næst í Hafnarfirði. „Ég skipti um skóla af því að ég hélt að allt myndi lagast við það. En ég tók vandamálið náttúrlega bara með mér. Ég var orðin fimmtán ára þegar ég svaraði fyrir mig í fyrsta skiptið. Þá hugsaði ég með mér: „Hey, af hverju gerði ég þetta ekki fyrr? Þetta er snilld!“ Hvað með systkin þín? „Ég á eina systur, Hlín Einarsdóttur, sem er fjórum árum eldri en ég. Hún var meira í því að lemja mig!“ segir Malín og hlær. „Hún þoldi mig ekki framan af. Við töluðum eiginlega saman í fyrsta skipti þegar ég var fimmtán. Þá horfði hún á mig og sagði: „Nú, kanntu að tala?“ Ég bar snemma alltof mikla ábyrgð. Hafði áhyggjur af öllu. Ég fékk magasár þegar ég var níu ára.“ Hafði eineltið í skólanum þau áhrif? „Nei. Magasárið var meira út af fjárhagsáhyggjum. Foreldrar mínir áttu aldrei pening og mamma deildi þeim áhyggjum alltaf með mér, barninu. Eins og hún var frábær mamma þá var þetta dæmi um hvernig á ekki að tala við börn. Hún átti til að segja hluti eins og: „Jæja, Malín mín, ætli við fáum eitthvað að borða í næstu viku?“ Þar af leiðandi bað maður aldrei um neitt. Ég vissi að peningarnir voru ekki til. Ég hafði þó ekki bara áhyggjur af peningaleysinu, heldur líka því að móður minni leið greinilega ekki vel. Ég var hrædd um að hún myndi kannski taka eigið líf, alveg frá því ég var sjö ára.“ Hafði einhver sem þú þekktir farið þá leið? „Nei, en ég er mjög næm á líðan fólks. Mamma hótaði því líka stundum að láta sig bara hverfa. Ef ég fann hana ekki heima þá fór ég út að leita að henni. Hún var kannski ekki þunglynd en ég held að hún hafi verið í einhvers konar sálarklemmu. Kannski hafði hún skyggnigáfu sem hún vissi ekki alveg hvernig hún ætti að díla við. Ég veit það ekki. Ég hef stundum pælt í því. Hún vissi nefnilega oft hluti sem hún átti ekki að vita. Afi er svona líka.“ Ertu þú skyggn sjálf? „Já, ég er það, ef ég opna fyrir það. Ég sé t.d. árur fólks. Einu sinni hélt ég að árur væri eitthvað sem allir sæju en núna veit ég að svo er ekki. Árur endurspegla bæði persónuleika og líðan fólks.“ Hjálpaði trúin þér í þessum erfiðleikum í æsku? „Nei, þessi trú er þannig að hún færir ekkert sérstaklega góð rök fyrir tilveru manns. Sú ákvörðun að trúa var tekin fyrir mig, rétt eins og einhver

hefði tilkynnt mér að uppáhaldsliturinn minn væri grænn. Ég er mjög gagnrýnin og trúði í raun og veru aldrei. Það var eiginlega mesti skandallinn því að sá sem efast er ekki í góðum málum í söfnuðinum. Ef maður impraði á einhverju slíku var bara sussað á mann og sagt að djöfullinn væri að hræra í hausnum á manni. Þetta var algjör heilaþvottur. Það er engin tilviljun að vottur rímar við þvottur! Þetta er heilaþvottastöð en ekki staður þar sem kærleikurinn blómstrar,“ segir Malín ákveðin. „Manni er innrætt frá fyrsta degi að öll gagnrýnin hugsun og efahyggja eigi ekki heima innan safnaðarins. Mér var bókstaflega bannað að hugsa. Ég las alltaf mjög mikið. Þegar ég var fimmtán ára fór ég að lesa heimspeki og gleypti í mig allt lesefni sem ég komst í. Þetta kollvarpaði þeirri heimsmynd sem mér hafði verið innrætt. Í gegnum heimspekina og vísindin fór ég að líta heiminn öðrum augum. Vottarnir hafna þróunarkenningu Darwins en mér finnst þróunarkenningin æðisleg! Hún er skemmtileg og rökrétt.“

Hylmt yfir kynferðisbrot

Átján ára giftist Malín öðrum safnaðarmeðlimi, manni sem var átta árum eldri en hún. „Í söfnuðinum er bannað að stunda kynlíf fyrir hjónaband. Ég held að það sé ástæðan fyrir því að margir þarna gifta sig mjög ungir.“ Varstu ástfangin? „Ég hélt það á einhverjum tímapunkti. En svo hélt ég áfram að grúska í mínu og gera það sem var bannað: Að hugsa. Við fórum bara hvort í sína áttina. Svo sagði ég mig úr söfnuðinum árið 2004 og með því sagði ég mig úr hjónabandinu.“ Hvað varð til þess að þú ákvaðst að stíga það skref? „Stór ástæða þess að ég fékk algjöran viðbjóð á söfnuðinum var sú að réttlætiskennd minni var storkað illilega. Ég fylgdist með máli innan safn-

viðtal 33

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Litið var fram hjá lögum og reglum landsins. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Vottar Jehóva hylma yfir með barnaníðingum og því miður sennilega ekki í það síðasta.

aðarins þar sem maður nokkur misnotaði ung börn. Æðstustrumpar safnaðarins, þ.e. öldungarnir, tóku málið í sínar hendur og maðurinn slapp með að fá áminningu á samkomu. Það var það eina. Ég spurði öldungana hvort lögreglan hefði hafið rannsókn á þessu kynferðisbrotamáli. Ég veit nefnilega til að slík mál hafi verið þögguð niður innan safnaðarins í gegnum tíðina. Þeir brugðust ókvæða við og sögðu að ég skyldi treysta á söfnuðinn og Guð. Málin væru í farvegi og veraldlegum stjórnvöldum skyldi ekki blandað í þetta þar sem ill umræða um söfnuðinn myndi fara af stað innan þjóðfélagsins. Sem sagt: Litið var fram hjá lögum og reglum landsins. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Vottar Jehóva hylma yfir með barnaníðingum og því miður sennilega ekki í það síðasta. Þarna fékk ég svo innilega nóg! Mér var heiftarlega misboðið og réttlætiskenndin öskraði innra með mér. Annað mikilvægt atriði er að einn náungi í söfnuðinum er í rannsóknarlögreglunni og raunar innan deildarinnar sem sinnir kynferðisafbrotum. Almennt séð er ekki mælt með því að menn innan safnaðarins starfi fyrir lögregluna en þessi maður var í lögreglunni áður en hann kynntist heilaþvottavélinni. Annars er talið mjög varhugavert að menn taki að sér störf sem snúa að svo veraldlegum þáttum þjóðfélagsins því bjargræði Vottanna er ríki Guðs sem þeir bíða spenntir eftir að taki alla stjórn hér á jörðinni.

Ég var bannfærð

Hver voru viðbrögð foreldra þinna þegar þú hættir í söfnuðinum? „Það var svolítið merkilegt. Þau voru frekar reið út í mig þegar ég ákvað að gifta mig átján ára. Hvöttu mig ekki til þess. En þegar ég skildi við manninn þá fannst þeim það ekki sniðugt heldur. Ég braust út úr söfnuðinum árið 2004 með kjafti og klóm, blóði, svita og tárum. Pabbi skildi það náttúrlega. Mömmu fannst það mjög leiðinlegt vegna þess að hún mátti

ekki tala við mig eftir það. Hún var sett undir sama hatt og allir hinir. Ég var bannfærð. Fólki var bannað að tala við mig. Ef ég mæti fólki úr söfnuðinum úti á götu þá annað hvort tekur það á sig krók og snýr við eða lætur eins og það sjái mig ekki. Fólk sem ég ólst upp með og hef þekkt í tuttugu og þrjú ár heilsar mér ekki! Í augum þess er ég dauð.“ Faðir Malínar varð bráðkvaddur haustið 2005. „Hann var fimmtíu og sex ára þegar hann lést. Það var auðvitað mjög dapurlegt. Þetta var ári eftir að ég hætti í söfnuðinum. Þegar faðir minn var jarðaður komu nokkrir Vottar í jarðarförina. Þetta fólk gekk fram hjá mér, vottaði mér ekki samúð og lét eins og ég væri ekki til. Ég upplifði þetta þannig að fólkið væri að vanvirða minningu föður míns með því að mæta í jarðarförina hans og í raun og veru að sýna mér fingurinn.“ Hvernig brást mamma þín við þessari framkomu? „Hún þóttist ekki taka eftir neinu. Auðvitað tók hún eftir þessu en hún gat ekki tekið upp hanskann fyrir mig af því að hún var í söfnuðinum. Það voru ótrúlega margar mótsagnir í þessu. Þetta var erfið staða fyrir hana. En hún valdi þetta.“ Hvað með systur þína? „Það var allt öðruvísi. Hún gerði uppreisn þegar hún var þrettán ára og hætti þá að koma með á samkomur. Af því að hún var svo ung þegar hún kúplaði sig út þá hafði hún ekki tekið afstöðu. Ég hafði látið vígja mig inn í söfnuðinn sextán ára, gjörsamlega á skjön við það sem ég hafði uppgötvað: að þetta væri ekki sannleikurinn. Þegar búið er að vígja mann inn í söfnuðinn er maður handjárnaður við þetta. Ef innvígðir Vottar brjóta reglur eða skipta um skoðun eru þeir komnir í gapastokkinn. Þá eru þeir bannfærðir og reknir úr söfnuðinum. Enginn má eiga samneyti við þá eða vera í sama herbergi og þeir. Þetta er eins og að vera með svartadauða. Systir mín gat gengið úr söfnuðinum af því að hún var í raun ekki í honum. Þess vegna heilsar þetta fólk henni en ekki

Ég var bannfærð. Fólki var bannað að tala við mig. Ef ég mæti fólki úr söfnuðinum úti á götu þá annað hvort tekur það á sig krók og snýr við eða lætur eins og það sjái mig ekki.

mér. Reyndar ruglar það okkur stundum saman.“ Fyrrverandi eiginmaður Malínar mátti ekki hafa nein samskipti við hana frekar en aðrir. „Ég hef ekki talað við þann mann síðan við skildum því hann einmitt heilsar mér ekki ef ég mæti honum úti á götu! Maður þarf eiginlega annað hvort að vera brjálæðislega heilaþveginn eða hafa í sér mikla mannfyrirlitningu til að geta komið svona fram. Það er alltaf talað um að aðalsmerki kristinna manna sé kærleikurinn. Þetta er ekki kærleikur. Ég fékk ekki að kynnast honum þarna.“ Hlýddi mamma þín fyrirmælum um að slíta sambandi við þig? „Nei, hún gerði það ekki. En ef ég var heima hjá henni og einn af Vottunum kom í heimsókn þá þurfti ég að fara. Því miður. Það er leiðinlegt að segja frá því en ég þurfti að lúta í lægra haldi. Þetta var afar vandræðalegt, gerðist ekki oft en tók mjög á. Það var líka sárt að horfa upp á þetta hatur. Mér er sérstaklega minnisstætt þegar Vottafólk bankaði einu sinni upp á heima og ég fór til dyra. Þetta voru hjón og dóttir þeirra. Mér fannst ég ekki eiga neitt sökótt við þau þannig að ég heilsaði bara vinsamlega og sagði: „Nei, hæ!“ Þau svöruðu ekki, heldur skimuðu inn fyrir og biðu eftir að mamma kæmi til dyra. Þrátt fyrir að ég stæði beint fyrir framan þau þá horfðu þau í gegnum mig eins og ég væri ekki þarna. Svo kom mamma og þá sögðu þau: „Við sjáum að þú ert upptekin, Vala mín.“ Ég gerði í því að fá þau til að svara mér og spurði: „Hvað segið þið gott? Ætlið þið ekki að ansa mér?“ Þá sögðu þau við móður mína: „Jæja, Vala mín, við sjáumst bara seinna.“ Með það fóru þau. Þetta var hryllilegt og ömurlegt atvik. Við mamma fórum báðar að gráta. Ég veit að þetta tók mikið á hana. Allt þetta. Að eiga dóttur sem var verri en skrattinn sjálfur í augum þessa fólks. Þótt maður væri ekki að gera neitt Framhald á næstu síðu

viðtal

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Vottakrakkar fyrirfara sér því þeir sjá ekki hvaða skref þeir geta stigið. Eiga þeir að yfirgefa fjölskylduna sína? Og hvað þá? slæmt, heldur standa sig vel í lífinu. Sama ár fór ég að vinna sem flugfreyja hjá Icelandair og sá vinnustaður gaf mér mjög mikið. Starfsmennirnir voru eins og ein fjölskylda. Þar kynntist ég fólki sem ég hef ennþá samband við. Ég veit ekki hvað ég hefði annars tekið til bragðs.“

Mamma ætlaði að hætta í söfnuðinum

Fyrir tveimur árum svipti móðir Malínar sig lífi. „Hún hafði brugðið sér í ferðalag til Færeyja, sem var ekki óvenjulegt þegar mamma átti í hlut. Þegar hún kom ekki til baka var farið að leita að henni. Þá hófst viðamikil leit, sem tók þrjá sólarhringa. Í minningunni eru þessir þrír sólarhringar eins og þrjú ár. Loks fannst hún úti í sjó á stað sem heitir Vestmanna. Það var mikil mildi að hún skyldi finnast. Þú getur ímyndað þér þær spurningar sem það hefði skilið eftir, hefði hún aldrei fundist.“ Stuttu áður hafði hún greint Malínu frá því að hún hygðist hætta í söfnuðinum. „Ég held að söfnuðurinn sé stór þáttur í því að mamma fyrirfór sér. Undir lokin sagði hún mér að hún hefði fengið sig fullsadda á þessu. Sagðist vita að þetta væri ekki sannleikurinn. Hún hafði einangrað sig og var að íhuga að hætta. Var hætt að sækja samkomur. Það var líka endalaust verið að ávíta hana fyrir að umgangast mig! Hún var ekki vitlaus. Hún var einmitt mjög vel gefin. Það var bara eins og hún hefði, á einhverjum stað í lífinu, ákveðið að fara inn í geymslu og gleypa lykilinn. Að fara inn í svona staðnað samfélag er hálfgerð uppgjöf. Mamma hafði verið í söfnuðinum síðan árið 1972 og ég get ímyndað mér að hún hafi verið orðin þreytt á að hlusta á sama biblíuþusið í næstum fjörutíu ár. Þetta var mjög viðkvæmt umræðuefni fyrir hana. Síðasta sumarið hennar, árið 2008, var hún orðin sextug og á leið að hætta í söfnuðinum. Hún spurði mig, í þessu samtali okkar sem ég mun aldrei gleyma: „Hvað á ég að gera núna? Á ég að fara að halda upp á afmæli og halda jól? Hvaða fólk þekki ég? Ég þekki enga!“ Mamma var litríkur karakter og hafði mörgu að miðla. Hún átti magnaða ævi þangað til hún ýtti á pásutakkann í lífi sínu og gekk í söfnuðinn. Hún var mikill heimsborgari, fór tvítug til Mið-Austurlanda og vann fyrir Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna í Beirút. Hún var mjög glæsileg kona, með sítt, ljósrautt hár. Í raun passaði hún ekkert inn í söfnuðinn. Hún var mikil tungumálamanneskja, hafði áhuga á sagnfræði og bjó yfir fróðleik um allt milli himins og jarðar. Meira að segja hafði hún áhuga á bílum, eins og ég. Þetta var skrýtin leið sem hún ákvað að fara í lífinu.“ Hún hefur væntanlega tekið andlát föður þíns nærri sér? „Já, hún var mjög einmana eftir að hann dó. Talaði mikið um að enginn vissi hvað átt hefði fyrr en misst hefði. Það hefur líka haft sitt að segja.“

Gleði og sorg

Háskólanám er litið hornauga af Vottum Jehóva og hefði Malín ekki skráð sig úr söfnuðinum hefði hún mögulega látið slíkt nám lönd og leið. En eftir brotthvarfið úr söfnuðinum skráði hún sig í mannfræði í Háskóla Íslands, þar sem hún lauk þriggja ára námi. Að því búnu settist hún á skólabekk í Háskólanum í Reykjavík til að nema lögfræði. Af hverju fórstu í lögfræði eftir mannfræðina? „Mér finnst lögfræði ofboðslega skemmtilegt fag. Mér datt líka í hug að þannig gæti ég kannski látið gott af mér leiða. Gert eitthvert gagn í hinu stóra samhengi. Mannfræðin er góður grunnur. Ef til vill er upplifun mín af þöggun kynferðisbrotamála innan safnaðarins líka tengd því að ég valdi að fara í lögfræði.“ Fyrir utan vinahópinn sem Malín hefur eignast er hún hálf ein í heiminum. „Það eru fáir eftir í fjölskyldunni. Við systurnar eigum einn afa og tvær móðursystur. Svo átti pabbi systur en það hefur ekki verið jafnmikið samband þeim megin. En það stendur til bóta. Vinir mínir eru fjölskylda mín. Svo á ég lítinn, tveggja ára, rauðhærðan gaur sem heitir Óðinn. Ég eignaðist hann með manni sem ég kynntist í fluginu en við skildum í sumar. Óðinn var bara mánaðar gamall þegar mamma dó. Það var skrýtið.“

Það er engin tilviljun að vottur rímar við þvottur! Þetta er heilaþvottastöð en ekki staður þar sem kærleikurinn blómstrar. UM VOTTA JEHÓVA STAÐA KVENNA Kvenkyns meðlimur getur aldrei flutt fyrirlestra innan safnaðarins, né heldur orðið einhvers konar umsjónarmaður. Þar af leiðandi fara konur ekki með ábyrgðarhlutverk. Þeim er þó heimilt að tjá sig á samkomum, að því gefnu að sá karlmaður sem stýrir dagskrá samkomunnar gefi þeim orðið.

MENNTUN Háskólanám er litið hornauga. Rökin á bak við það eru þau að einstaklingur sem fer í háskólanám gæti sett söfnuðinn í annað sæti og farið að keppa að veraldlegum markmiðum í stað andlegra.

BLÓÐGJÖF Blátt bann er lagt við blóðgjöf. Slíkt er ekki talið Guði þóknanlegt.

ÓSKRÁÐAR REGLUR Reglur varðandi samskipti við fólk utan safnaðar, makaval, lífshætti o.fl. eru mjög niðurnjörvaðar. Til dæmis er bann við samskiptum við fyrrum safnaðarmeðlimi, bann við reykingum, ofdrykkju og fjárhættuspili. Blátt bann er lagt við jólahaldi, afmælishaldi og þátttöku í fermingar- og skírnarveislum. Konur mega ekki mæta á samkomur í buxum, heldur skulu þær klæðast síðum pilsum eða kjólum. Karlar skulu vera í jakkafötum og með bindi.

MAKAVAL Hjónaefni skulu bæði vera í söfnuðinum og ekki skal samneyti þeirra vera náið fyrr en eftir hjónaband.

BROTTREKSTUR OG ÚRSÖGN Skrái manneskja sig úr söfnuðinum eða sé hún rekin úr honum er tilkynning lesin upp fyrir söfnuðinn og mælst til þess að enginn af safnaðarmeðlimum hafi nokkurt samband við þá manneskju. Hafi safnaðarmeðlimur ítrekað samband eða eigi samskipti við fráhvarfsmanneskju má hinn sami eiga von á opinberri áminningu. Ætlast er til þess að þessum samskiptum sé slitið, annars má búast við brottrekstri. Vottarnir líta svo á að fólk sem hefur sagt sig úr söfnuðinum eða verið gert brottrækt sé „dáið Guði“.

FJÖLDI Um 330 manns tilheyra söfnuði Votta Jehóva á Íslandi.

Hjálpaði það þér í sorginni að hafa hann til að annast um? „Já. Kannski er kjánalegt að segja það en mér finnst ég vera að uppgötva lífið í gegnum hann. Hann átti afmæli um daginn og fékk kórónu á leikskólanum. Mér fannst það æðislegt. Ég er að skoða heiminn með hans augum núna. Við erum að tryllast af eftirvæntingu yfir jólunum saman. Ég veit að það er bara nóvember ennþá en ég er byrjuð að kaupa jólaskraut. Við Óðinn ætlum að hafa það rosa jólalegt!“ Hvernig hefur lífið verið að öðru leyti eftir að þú gekkst úr söfnuðinum? „Fyrst eftir að ég fór út úr söfnuðinum var ég reið. Reið út í söfnuðinn og allt sem hét trú og kirkja. Svo hefur það lagast. Fyrst kunni ég ekki á leikreglurnar hérna úti í dýragarðinum. Lífið utan safnaðarins var eins og dýragarður fyrir mér. Ég fer ekkert ofan af því að ég var heilaþvegin í söfnuðinum. Ég finn að það eru enn einhverjar agnir af „heilaþvottaefni“ eftir í höfðinu á mér. Stundum hugsa ég ósjálfrátt „nei, þetta má ekki“ og svo nokkrum sekúndum síðar „jú, þetta má!“. Þetta er ríkt í manni.“ Geturðu nefnt dæmi um þetta? „Vottarnir þiggja t.d. ekki blóð. Þegar ég átti son minn var hann tekinn með bráðakeisaraskurði og ég missti mikið blóð. Fyrst hugsaði ég: Ó, nei, ég má ekki þiggja blóð. Þetta var bara augnabliksbrenglun. Svo spólaði ég til baka í huganum og hugsaði: Jú, auðvitað má ég þiggja blóð. Það kom reyndar ekki til þess en ég man eftir þessari hugsun. Svo eru það jólin. Núna hef ég haldið jól þrisvar sinnum á minni stuttu ævi. Mér finnst ég vera nýfædd. Miðað við að hafa fæðst árið 2004 er ég bara sex ára! Mér finnst um að gera að hafa svolítið gaman af þessu. Mér er alveg sama hvaðan þetta kemur, hvort jólin eru heiðin eða kristin. Þetta er bara skemmtilegt.“ Hvar stendur þú í trúmálum í dag? „Ég segi að ég sé guðleysingi. Ég hef mikinn áhuga á heiðna siðnum og víkingaarfinum. Ég hef kynnt mér norræna og germanska goðafræði. Svo gekk ég í Ásatrúarfélagið. Það var svona „statement“. Þótt ég segist vera guðleysingi finn ég bæði og sé að það er eitthvað meira. Einhver æðri máttur, þótt ég vilji ekki kalla hann Guð.“ Nú er í umræðunni að banna trúboð og jafnvel trúarlegar tilvísanir í grunnskólum í Reykjavík. Hvað finnst þér um það? „Ég hef hreinlega ekki myndað mér skoðun á því. En af því að ég var alin svona upp og af því að það voru teknar stórar ákvarðanir fyrir mig, eins og hverju ég ætti að trúa, þá ákvað ég að sonur minn fengi að velja sjálfur. Ég lét skíra hann inn í Fríkirkjuna til þess að hann ætti möguleikann á því að fermast, ef hann langaði til þess þegar þar að kæmi. Ég vildi ekki taka þann möguleika af honum þótt ég vildi heldur ekki ýta honum út í neitt.“

Það má skipta um skoðun!

Af hverju samþykktirðu að koma í viðtal við Fréttatímann? „Af því að kannski hjálpar það einhverjum að

lesa það. Til dæmis krökkum sem eru í söfnuðinum og vilja komast út úr honum. Því að þá er annað hvort að duga eða drepast. Mér fannst alltaf skrýtið að ég mætti ekki heilsa fólki sem væri hætt í söfnuðinum. Að það mætti ekki skipta um skoðun. En mér finnst töff að skipta um skoðun. Það má! Því miður hafa nokkrir sem ég þekkti tekið líf sitt af því að þeir gátu ekki tekið þetta skref. Vottakrakkar fyrirfara sér því þeir sjá ekki hvaða skref þeir geta stigið. Eiga þeir að yfirgefa fjölskylduna sína? Og hvað þá? Fara út í eitt ginnungagap? Ég vil hjálpa. Ef einhverjir eru í þessum sporum þá vil ég „kenna þeim á strætó“. Sýna þeim að það sé eitthvað þarna fyrir utan.“ Kenna þeim á strætó? Hvað áttu við? „Að hætta í söfnuði sem þessum er á vissan hátt eins og að stimpla sig út úr samfélagi manna. Maður slítur á það eina tengslanet og félagsnet sem maður hefur átt í gegnum lífið. Það er stór ákvörðun og heilmikil breyting út af fyrir sig. Ég tel mig vita um mjög marga sem ekki hafa lagt út í þetta af hræðslu við að missa fjölskylduna sína. Ef einhver hættir í söfnuðinum er honum útskúfað. Einstaklingurinn þarf að fóta sig algjörlega upp á nýtt í hinum ytri, veraldlega heimi þar sem hann hefur sjaldnast nokkra reynslu af að fóta sig. Hann er eins og geimvera send til jarðar. Það tekur dálítinn tíma að aðlaga sig og byggja upp nýtt net, félagslegt og almennt net. Maður er eins og belja á svelli fyrst um sinn. Kann ekkert á neitt, hvorki hefðir, almenn félagsleg samskipti, kærustuparamál eða nokkuð annað. Jafnvel ekki á fjármál, því almennt er það hlutverk karlmannsins að annast fjárhagslegu hliðina. Sjálf er ég enn að aðlagast, sex árum síðar, en er nú orðin nokkuð góð. Þetta hlýtur að jafnaði að taka einhver ár. Alla vega að læra jólalögin! Kannski getur þetta viðtal líka hjálpað aðstandendum ástvina sem hafa fyrirfarið sér. Það að svipta sig lífi var ákvörðun móður minnar. Þannig vildi hún ljúka þessari jarðvist og ég virði þá ákvörðun. Ég myndi aldrei dæma hana fyrir það sem hún gerði. Ég vil bara opna umræðuna. Þetta er tabú og ég vil ekki að það sé þannig. Ég vil geta talað um þetta. Ég veit að hún fyrirfór sér ekki af því að ég var svo ömurleg dóttir eða eitthvað slíkt. Þannig er það ekki.“ Er hægt að draga einhvern lærdóm af þessu öllu saman? „Í fyrsta lagi getur maður dregið þann lærdóm af sjálfum sér að maður kemst í gegnum ótrúlegustu hluti. Einnig hvað það er nauðsynlegt að geta séð skoplegu hliðarnar á öllu. Ég held að það sé dálítil list.“ Húmorinn er þín leið til að lifa af? „Já. Ég er ekki að segja að ég sé brjálæðislega fyndin. En það eru sex hliðar á hverjum teningi. Það er gott að muna það. Árin eftir að ég sagði mig úr söfnuðinum hafa verið skemmtilegur tími. Jafnvel þótt áföll hafi dunið yfir. Lífið hefur verið skrýtið. Ég held að þetta eigi bara eftir að verða skemmtilegra!“ Heiðdís Lilja Magnúsdóttir hlm@frettatiminn.is

PIPAR\TBWA · SÍA · 102657

„Þetta er bara miklu ódýrara með Staðgreiðslukorti“ OÐ!

TILB RAR

% 5 2

VET

rtinu o k u l iðs ðgre a t S ð r me u t t á afsl

r kta un r arp ndai d l Vi cela I

r. k -3

tur lát m Afs vöru af

Nú færðu 25% afslátt af frostlegi, rúðuhreinsi og þurrkublöðum með Staðgreiðslukorti Olís.

yti

s eld

SÆKTU UM STAÐGREIÐSLUKORT Á OLIS.IS

Vinur við veginn

Öflugar tölvur

MacBook Pro 13” 2,4GHz Intel Core 2 Duo 4GB DDR3 vinnsluminni 250GB harður diskur NVIDIA GeForce 320M 256MB Allt að 10 klst. rafhlöðuending Íslenskt lyklaborð (baklýst) Engir vírusar

r á góðu verði

Nýr Office Pakki fyrir Mac Office : mac 2011

Microsoft hefur gefið út nýja útgáfu af hinum vinsæla Office pakka fyrir Mac. Í pakkanum er að finna nýtt og makkalegra útlit, fleiri eiginleika og ýmsar skemmtilegar nýjungar.

Verð frá 18.990.Væntanlegur um miðjan nóvember

bækur

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Hélaðir á Hrauninu Einar Kárason er einn af mestu núlifandi sagnameisturum landsins. Í nýrri bók „Mér er skemmt“ segir hann af ævintýrum úr eigin lífi af fádæma krafti og einlægni. Hér er gripið niður í kafla sem heitir „Jólin á Hrauninu“ þar sem koma meðal annars við sögu KK, Bubbi og Einar Már Guðmundsson.

Rauður í kinnum með Bubba og KK

Um Einar Má Guðmundsson og KK, trúbadúrinn og vin minn Kristján

Kristjánsson, held ég tæpast að ég sé að upplýsa leyndarmál þótt ég segi að þeir áttu eftir síðar að feta tólfspora slóðina; Einar Már hefur í amk. þremur verkum fjallað um einmitt sína edrúmennsku, og KK hefur ekki legið á henni heldur. En það var tveimurþremur árum eftir að við fórum saman á Hraunið, og í eitt af fáum skiptum sem Bubbi var lauslega fallinn úr sínu neyslubindindi. Við sóttum KK inn í Álfheima og þegar hann var kominn inn í bílinn dró annaðhvort hann eða Bubbi jónu úr fórum sínum, þeir höfðu greinilega talað sig saman um þetta fyrirfram því það þurfti ekkert að segja, svo soguðu þeir ofan í sig heita reykjarbólstra og biðu með þá ofan í sér um hríð eins og tíðkast, blésu loks frá sér og þá man ég að Bubbi leit í augun á mér og sagði: „Núna eru jól hjá okkur KK.“ Svo var jónan látin ganga og ég tók einn eða tvo smóka eins og

Tvær stórar jónur

En svo var það nokkrum árum seinna, þeir Bubbi og Denni og tveir eða þrír í viðbót sóttu mig í Hlíðarnar, svo var endað uppi í Grafarvogi þar sem Einar Már bjó og lagt á heiðina;ferðin fullmönnuð. Og einhver dró upp tvær stórar jónur. Það var kveikt í þarna fremst í bílnum og menn héldu ofan í sér og svo var önnur jónan fljótlega komin í sætaröðina þar sem við Einar Már vorum og við soguðum að okkur hinum til samlætis og urðum dálítið rauðir í framan og bíllinn malaði áleiðis upp á heiðina og mér fannst það væri þögn í bíln um en sá þó að Bubbi var að skiptast á orðum við einhvern þarna fremst og jónan gekk eitthvað á milli okkar nafnanna, ég man það snarkaði mikið í jónunni þegar maður dró að sér reykinn, kannski voru fræ í blöndunni, en svo sá ég að Bubbi var að horfa á okkur nafnana og hann sagði: „Þið skuluð fara varlega í þetta strákar, þetta er mjög heví stöff.“ Og hann hafði varla fyrr sleppt orðinu en mér fannst einsog það væri þrifið í mig og mér snúið í hringi eins og einhver væri að búa sig undir að slöngva mér út í geiminn. Og þetta var hroðalega óþægileg tilfinning. Alveg eins og ég væri á valdi bíómyndaeff ekta þá hljómuðu raddir bjagaðar og bergmálandi í kringum mig, stundum eins og í órafjarlægð en stundum eins og inni í eyrunum og þá mjög háværar, sérstaklega var ég alveg að ærast ef það var hlegið í bílnum. Ég vonaði að þetta liði hratt hjá og fannst eins og það hlyti að gerast, svona eins og

svimakast sem maður hristir af sér, og innan skamms þótti mér sem ég væri að komast til sjálfs mín og létti við það, en þá var aftur gripið í mig, það átti að slöngva mér út í geim. Ég er þá svona mikill hænuhaus á fíkniefni. Þessi ferð var eins og lyfjaslungin reisa Hunters S. Thompson og lögfræðingsins hans í „Fear and Loathing in Las Vegas“, þeirri fínu skáldsögu - það vantaði bara að ég sæi orma og skrímsli skríða út úr vitum samferðamanna í bílnum. Þegar ég á einhvern hátt komst til sjálfs mín, sem varði aldrei lengi í einu, fylltist ég miklum kvíða yfir því að sjá að við nálguðumst staðinn æ meir, innan skamms yrðum við komnir, og svona eins og ástandið var á mér langaði mig ekki til að ganga inn í ríkisfangelsið.

Einar Már skrýtnastur allra

En við vorum komnir. Bílstjórinn ýtti á nokkurskonar dyrabjöllu þegar komið var að hliði á rammgerðu girðingunni kringum staðinn: „Bubbi og félagar!“ „Gerið svo vel strákar mínir.“ Hliðgrindin seig til hliðar með traustlegu urgi, svo var ekið inn í port, upp að dyrum. Fyrst var stoppað í framhýsi þar sem var afdrep fangavarða, þetta var nýtt og allt dálítið tæknilegt með fullt af sjónvarpsskjám sem sýndu inn í mismunandi vistarverur bygginganna. Þær voru að taka algerum stakkaskiptum; eftir flóttatilraunir síðustu ára var ákveðið að breyta staðnum úr heimilislegum letigarði úti á landi í alvöru fangelsi eins og þau þekkjast úr bíómyndunum; fast við hlið gömlu húsanna var risin stærðar bygging með turni og öllu; varðturni þar sem sá yfir svæðið og glerhjúpur efst; í amerískum myndum eru alltaf verðir með öfluga riffla uppi í svona turnum og horfa haukfránum augum yfir svæðið, reiðubúnir að plaffa á þá sem eru með stæla eða reyna að flýja. Ég var enn fullur óþæginda yfir þessum svívirðilegu áhrifum sem ég var undir; hafði fundist þeim létta af mér þegar ég steig út úr bílnum og kom út í vetrarsvalann, en þetta hreif mig með sér fljótt aftur, einsog ég hefði lent í hringiðu; ég leit upp á nýja turninn og hann tók þegar að snúast fyrir ofan mig. Inni í varðmannaskýlinu var boðið upp á svart kaffi og nóakonfekt; ég sturtaði í mig kaffi og bruddi nokkra konfektmola, í von um að sykurinn og kaffið myndu færa mér orku til að standa af mér þennan hvirfilbyl. Bubbi hafði orð fyrir okkur, ég horfði á hann og hlust-

maggi@12og3.is 411.008

Einari Kárason segir skrautlegar sögur af enn skrautlegri samferðamönnum í nýrri bók sinni. Jólin á Hrauninu er einn þeirra kafla.

etta voru undantekningarlítið alveg vímulausar reisur, það tilheyrði auðvitað. Bubbi hefur margsagt frá sinni edrú og A Amennsku; reyndar lét hann næstum aldrei hjá líða í lok jólatónleika sinna á Hrauninu að móralísera dálítið yfir föngunum, á vinsamlegan hátt þó eins og var kópérað í sjónvarpsþáttunum „Fangavaktinni“ sem sýndir voru á Stöð tvö. Hann sagði að flestir á staðnum væru fastir í vítahring ofneyslu og glæpa, en að það væri til leið út: „Sækiði A A-fundina sem eru haldnir hérna strákar!“ Ég man þó tvær undantekningar frá vímuleysinu í jólaferðunum austur.

aðrir og hélt ofan í mér og hef eflaust orðið örlítið rauður í framan eins og aðrir en önnur áhrif fann ég næstum ekki. Sem betur fer því að ég hef aldrei verið mikið fyrir kannabisreyk, hann hefur einhvernveginn aldrei átt við mig. Þetta hefur auðvitað oft verið í kringum mig í gegnum áratugina en ég fann snemma inná að þetta væri ekki mín víma; henni fylgdi gjarnan einhverskonar óöryggi og svimatilfinning, mér fannst ég missa yfirstjórn yfir sjálfum mér og vald á því sem mér finnst ég þurfa að ráða yfir, ef ég fann þá til einhvers; ég ímyndaði mér líka stundum að þessi fjandans reykur dygði ekki á mig; það þyrfti meira til. Og ég man ekki til þess heldur að aðrir í bílnum yrðu skakkir, við tókum bara gigg eins og vanalega; mjög fínt núna, enda tvö söngvaskáld í föruneytinu og hvorugt vildi að hitt skyggði á sig.

Batik • Bíldshöfða 16 • 110 Reykjavík • Sími 557 2200 • sala@batik.is • www.batik.is

bækur 39

Helgin 5.-7. nóvember 2010

aði og hugsaði mér til undrunar að hann virtist ekki undir þessum sömu áhrifum og ég, hann var næstum eðlilegur, að svo miklu leyti sem er hægt að ætlast til þess, en svo fór röddin í honum að hljóma hávær og bergmálandi og líka raddir fangavarðanna sem svöruðu honum, það voru allir skrýtnir; þó sýndist mér Einar Már vinur minn vera skrýtnastur allra; ég fékk á tilfinninguna að við værum verstir, amatörarnir í þessum efnum; ég fékk mér meira kaffi og fleiri konfektmola, raddirnar hækkuðu og lækkuðu og allt sem var sagt var undarlegt, röðin kom að mér að svara einhverju en þegar ég heyrði í sjálfum mér tók steininn úr, ég reyndi að láta mér nægja einsatkvæðisorð og hugsaði með skelfingu til þess að ég ætti innan skamms að standa fyrir framan fjölda fólks og lesa upp; ég yrði mér að eilífu til skammar, yrði að gefast upp, biðjast afsökunar, þykjast lasinn eða eitthvað ...

elsisstjórinn þar á staðnum. Hann var með sveitamannslegt yfirbragð og talanda, eins og hann tilheyrði heldur letigarðinum úti á landi en nýju rammgerðu dýflissunni. Ég sagði nafnið mitt áður en við léttum handabandinu, lafhræddur um að þessi einkennisbúni maður heyrði strax hvað rödd mín væri óeðlileg, en hann virtist ekki verða þess var. Og hann tilheyrði greinilega nýjum tímum á staðnum því hann var að bjóða okkur gestunum í skoðunarferð um nýju byggingarnar; þær átti að taka í notkun eftir fáeinar vikur eða daga, strax eftir jól, minnir mig

að hann hafi sagt. Svo vorum við lagðir af stað. Komnir upp í turninn. Stjórinn stoltur eins og menn eru af nýbyggingum sem þeir ráða yfir, mér fannst þetta allt óhugnanlegt. Kalt og fráhrindandi. Við horfðum yfir svæðið frá sjónarhóli væntanlegra fangavarða, sem venjunni trúir ættu að vera með öfluga riffla. Spurði ég hvort þeir yrðu með riffla? Einhver spurði. Og mig minnir að einhver hafi svarað, „Nei, það held ég að sé nú ekki planið, allavega ekki svona fyrst um sinn!“ Og þessu fylgdu glymjandi karlmannshlátrar; þarna í nýbyggingunni bergmálaði

þó almennilega, þetta var ekki bara í höfðinu á mér. Harður blár gólfdúkur út í öll horn, hvítir veggir, stál- hurðir fyrir klefum, mig minnir að þær hafi verið gráar. Við vorum komnir inn í einn klefann. Sem var auðvitað ferskur og nýr; sambland af bón- og málningarlykt; steypt fleti með dýnu, borð, nokkrir fermetrar af bláum dúk, loklaust klósett úr ryðfrýju stáli. Og fangelsisstjórinn gljáandi af stolti að segja eitthvað um að þetta yrði auðvitað allt annað líf. Fyrir hvern? Þetta er auðvitað allt annað líf fyrir skepnurnar, sagði fláningarmaðurinn þegar hann fékk

borðið. Það stóð upp á okkur að hrósa, okkur þessa gestkomandi, okkur hlotnaðist sá heiður að vera leiddir um dýrðina í fylgd yfirvalda staðarins, og Bubbi hafði orð fyrir okkur, hann er foringinn, og hann er aldrei með neitt hálfkák, dregur aldrei af sér, gefur allt: „Þetta er eins og svíturnar á Hilton!“ hljóðaði söngvarinn. Og stjórinn samsinnti, kinkaði stoltur kolli, og ég hugsaði með mér: nú ræð ég ekki við meir; nú fæ ég að leggjast út í bíl og bíð svo þar eftir að þetta líði hjá.

Nýi fangelsisstjórinn

„... ég man það snarkaði mikið í jónunni þegar maður dró að sér reykinn, kannski voru fræ í blöndunni, en svo sá ég að Bubbi var að horfa á okkur nafnana og hann sagði: „Þið skuluð fara varlega í þetta strákar, þetta er mjög heví stöff.“

EGILL GILLZ EINARSSON ÍÞRÓTTAFRÆÐINGUR

100%

HÁGÆÐA MYSUPRÓTEIN

Ég var bannfærð. Fólki var bannað að tala við mig. Ef ég mæti fólki úr söfnuðinum úti á götu þá annað hvort tekur það á sig krók og snýr við eða lætur eins og það sjái mig ekki. Malín Brand í viðtali

bls. 32-34

HLEÐSLA ER ÍÞRÓTTADRYKKUR SEM INNIHELDUR PRÓTEIN OG KOLVETNI TIL HLEÐSLU. HENTAR VEL FLJÓTLEGA EFTIR ÆFINGAR EÐA MILLI MÁLA. PRÓTEIN Í HLEÐSLU ERU EINGÖNGU HÁGÆÐA MYSUPRÓTEIN SEM UNNIN ERU ÚR ÍSLENSKRI MJÓLK. HLEÐSLA HENTAR ÖLLUM SEM ERU Í ÍÞRÓTTUM EÐA STUNDA AÐRA HREYFINGU.

ÁN HVÍTS SYKURS ÁN SÆTUEFNA MEÐ AGAVESAFA

ÍSLENSKA SIA.IS MSA 48730 02/10

Geðslegur maður var að heilsa mér með handabandi. Kynnti sig, svo leið dálítil stund og þá heyrði ég loks hvað hann hafði sagt; nýi fang-

viðhorf

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Skóli og þjóðfélag

Læra börn það sem fyrir þeim er haft? Aukaatriði í aðalhlutverkum Orsök og afleiðing

ð m i n ns t a Hér fór umræðan kosti móðursem sé eitthvað á m á l ið, s vo svig við það sem mikið er víst, en lagt var upp með aldrei skulu menn og allir kennarar sa mt gley ma þv í þekkja úr starfi að eitt er að kenna, sínu. Það er líka annað er að læra. miklu nærtækari Lítið dæmi um það raunveruleiki að er sagan um mennvorkenna einum ina sem voru úti að hundi heldur en að ganga með hundana læra um einhvern karl sem dó fyrir sína og annar þeirra sagði: „Ég er búinn löngu! Hér má líka að kenna hundinum taka dæmi af vísmínum að syngja.“ unni sem ágætur Sölvi Sveinsson „Hvað segirðu,“ sagði bóndi austur á Hérskólastjóri Landakotsskóla hinn, „hvaða lag aði orti um prestsyngur hann?“ „Ég inn sinn: sagðist vera búinn að kenna honum að syngja,“ svaraði hann, „ég sagði Merkilegt er hvað margir lof ánn ekki að hann gæti sungið.“ Síðan menn sem aldrei hafa séðánn er það svo að börnin læra með sínu skrýddan kápu Krists að ofan, móti hvert það sem fyrir þeim er klæddan skollabuxum neðan. haft. Gott dæmi um það er ljóð eftir Önnu Akhmatovu sem Vilborg Dag- Nú er þetta að vísu heldur ófögur bjartsdóttir þýddi og heitir Napó- mannlýsing og er þá frá því að segja leon: að öðrum bónda í sveitinni var jafnilla við prestinn og vildi læra þessa vísu. Hermt er að það hafi tekið Börn, hvenær var hann þrjú ár og var kveðskapurinn Napóleon Bonaparte þá svona í huga bónda: fæddur? spyr kennarinn. Fyrir þúsund árum, segja börnin. Fyrir hundrað árum, segja börnin. Merkilegt er hvað margir lof ánn Enginn veit það. að ofan Börn, hvað var það sem menn sem aldrei hafa séðánn Napóleon Bonaparte að neðan. gerði? spyr kennarinn. Hann vann stríð, segja börnin. Eiginlega eru báðar þessar vísur Hann tapaði stríði, segja börnin. snilld og kannski segir seinni vísan Enginn veit það. okkur að enginn lærdómur eigi sér Slátrarinn okkar átti hund stað í kennslustofunni nema börnsegir Frankí in tileinki sér eitthvað af því sem og hann hét Napóleon kennarinn hefur fyrir þeim, en sá og slátrarinn okkar var vanur lærdómur verður ekki inngróinn og að berja hann marktækur fyrr en börnin gefa honog hundurinn dó um persónulegt yfirbragð og laga úr hungri hann að skilningi sínum og áhuga. fyrir ári. Og nú vorkenna öll börnin Napóleon

Umræður og fréttir af meintri stöðutöku gegn íslensku krónunni undanfarnar vikur eru dæmigerðar fyrir hvernig aukaatriði eru gerð að aðalatriðum. Vissulega er fréttnæmt ef einhverjir hákarlar viðskiptalífsins, hvort sem þeir eru innlendir eða útlendir, hafa verið að spila með gjaldmiðil landsins. Aðalatriðið í þeirri frétt er þó ekki spilamennskan, heldur af hverju í ósköpunum íslenska krónan var komin í þá stöðu að allir helstu vogunarsjóðir heims tóku sig til og urðu sérfræðingar um hana. Þessi menntaþorsti vogunarsjóðanna og stöðutökur, sem sannarlega fóru fram, gegn krónunni, voru afleiðing. Hver var orsökin? Í raun er það sérstakt rannsóknarefni að skoða af hverju þeir, sem fóru með stjórn efnahagsmála landsJón Kaldal ins, leyfðu gengi krónunnkaldal@frettatiminn.is ar að ná þeim ógnarstyrk sem hún hafði, sérstaklega á árunum 2005 til 2007, áður en óhjákvæmilegt fall hófst í ársbyrjun 2008. Sannleikurinn er sá að fjármálakerfi okkar hvíldi á agnarsmáum og viðkvæmum gjaldmiðli. Undirstaðan var sem sagt mjög ótraust. Strax síðla árs 2005 höfðu fulltrúar ýmissa vogunarsjóða áttað sig á þessari stöðu. Gengi krónunnar féll hraustlega í byrjun árs 2006 en um vorið tókst að hrinda því sem kallað var árás vogunarsjóða á gjald-

Fært til bókar

Loks kallaður til yfirheyrslu Tölvuhakkarinn sem grunaður er um að hafa stolið trúnaðargögnum frá Gunnari Gunnarssyni lögfræðingi er vörðuðu fyrirtæki og einstaklinga sem hann hafði unnið fyrir, þar á meðal Milestone, var loks kallaður á fund lögreglu nú í nýliðnum október, eftir að Fréttatíminn greindi frá kæru hans. Í kærunni óskaði pilturinn m.a. eftir því að fá tölvur og fleiri gögn sem tekin voru af honum við húsrannsókn og benti um leið á að þótt liðnir væru átta mánuðir (í september) frá því að gögnin voru tekin, hefði hann ekki verið kallaður til yfirheyrslu. Það fer væntanlega eftir

Gallerí Fold · þekkt fyrir trausta þjónustu

fer fram mánudaginn 8. nóvember, kl. 18 í Galleríi Fold, á Rauðarárstíg Á uppboðinu er úrval góðra verka, meðal annars fjölmörg verk gömlu meistaranna Verkin verða sýnd: í dag föstudag 10–18, laugardag 11–17, sunnudag 12–17, mánudag 10–17 Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is

Eggert Magnússon

Listmunauppboð í Galleríi Fold

Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is

miðilinn. Seðlabankinn, bankarnir, lífeyrissjóðirnir og stjórnvöld tóku höndum saman til að hrinda árásinni, eins og fyrst var lýst í bók Ásgeirs Jónssonar hagfræðings, Why Iceland?, og síðar í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis. Framhaldið er þekkt. Í stað þess að staldra við og taka áhuga vogunarsjóðanna á krónunni og íslensku efnahagslífi alvarlega, slógu bankarnir í klárinn og tvöfölduðu umfang sitt á næstu tveimur árum. Á hliðarlínunni stóðu þáverandi stjórnendur Seðlabankans, ánægðir svo lengi sem gengi hinnar ástkæru íslensku krónu hjálpaði þeim við að vera ekki alltof fjarri verðbólgumarkmiðum bankans, sem reyndar gekk ekkert sérstaklega vel hjá þeim. Afleiðingin varð enn meira tjón en hefði þurft að verða þegar bankarnir sprungu loks á limminu haustið 2008. Það fall varð ekki vegna vondra spákaupmanna. Og þeir orsökuðu ekki heldur hrun krónunnar. Það er bláeygur barnaskapur að halda að íslensk króna eigi erindi aftur óstudd út á hinn opna alþjóðlega fjármagnsmarkað, án þess að því fylgi miklar sveiflur á gengi. Við komumst ekkert fram veginn með því að kvarta yfir vondum kapítalistum sem nýta sér veikleika krónunnar, eins og til dæmis fyrrverandi stjórnendur Seðlabankans gerðu ítrekað. Kapítalistarnir munu ekki kveðja markaðinn, það er gjaldmiðill landsins sem þarf að breytast. Það liggur á að komast að því með hvaða hætti það verður gert.

gangi rannsóknar málsins hvenær tölvum og gögnum verður skilað en Jón H. B. Snorrason aðstoðarlögreglustjóri sagði við Fréttatímann að gögnum sem þessum ætti ekki að halda að nauðsynjalausu.

málastjórn að verkefni þetta samræmist illa hefðbundnum verkefnum borgaralegra flugmálayfirvalda.“ Betur verður máli varla ýtt út af borði en svona.

Nei Tafið af list Vart er ofmælt að rússnesku Sukhoi SU-30 herþoturnar sem Kristján Möller leyfði á síðustu metrum samgönguráðherratíðar sinnar vefjist fyrir arftakanum Ögmundi Jónassyni. Nokkuð er um liðið síðan fyrirtækið E.C.A. Program kynnti fyrst hugmyndir sínar um að skrá og starfrækja þoturnar á Keflavíkurflugvelli til þjálfunar og æfinga. Forráðamenn fyrirtækisins segja starfsemina skapa 150 störf auk þeirrar þjónustu sem fylgir. Það freistar manna á Suðurnesjum þar sem atvinnuleysi er mest á landinu. Vandinn er hins vegar sá að þetta eru hertól og trauðla að skapi Ögmundar, jafnvel þótt vopnlaus séu. Málið er því tafið snilldarlega með „kerfislægum“ hætti, án þess að því sé beinlínis hafnað. Það má lesa í niðurlagi tilkynningar ráðuneytisins vegna málsins en þar segir: „Ráðuneytið hefur, eins og áður er fram komið, haft þessi mál til skoðunar. Ljóst má vera að allnokkur undirbúningur, sem gæti tekið langan tíma, þyrfti að eiga sér stað ef setja á reglur hér að lútandi sem eru í samræmi við íslensk lög á þessu sviði og alþjóðaskuldbindingar. Einnig má ljóst vera að mikill kostnaður fylgir þeim undirbúningi og fjárveitingar eru ekki fyrirliggjandi. Ráðuneytið tekur undir með Flug-

Heimssýn, hreyfing sjálfstæðissinna í Evrópumálum, eru samtök þeirra sem telja hagsmunum Íslendinga best borgið utan Evrópusambandsins. Markmið hreyfingarinnar er að stuðla að opinni umræðu um Evrópu- og alþjóðasamstarf. Sagan segir að forráðamenn Heimssýnar hafi í þessu skyni, þ.e. að stuðla að Evrópuumræðu, sótt um styrk til Evrópusambandsins. Sömu heimildir greina hins vegar að svar ESB hafi verið pent nei. Kannski kemur það ekki alveg á óvart.

Biskup á leik Varla una Íslendingar því að skreyta kirkjur sínar stolnum munum. Í heimildarmynd Hjálmtýs Heiðdal og Karls Smára Hreinssonar í Ríkissjónvarpinu á dögunum kom fram að steindir gluggar í Akureyrarkirkju og Áskirkju eru þýfi, komnir úr dómkirkjunni í Coventry á Englandi. Gluggarnir eru breskar þjóðargersemar og eiga væntanlega hvergi heima annars staðar en í Coventry. Nú á Karl Sigurbjörnsson biskup leik. Hvorki hann né þjóðkirkjan hafa átt sjö dagana sæla að undanförnu. Biskupinn getur bætt prikastöðuna með því að beita húsbóndavaldi og sjá til þess að gluggunum verði komið til réttra eigenda hið bráðasta.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Miðopnu ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

S AU

T S AU

velko ð i r Ve

L A T X VA

m þökku ð i v æðina m ð og n i i e l l o Um num þ i v a t ip n hjá n a n viðsk u r ð agerb l r i ð á a i v eft m upp endu a b k a , t r okku ir að n ú b kkjum m e u d r r e a r t við á af ve r a g bíla n i r d i n ð e r s ar ge l l a ÐI en R E V fyrir BETRA Á Þ N áður. N E i n n i u s nokkr min!

– frábær greiðslukjör

VAXTAL

GÓÐU VERÐI

ÐI

VETRARDEKK Á

T AÐ 6 MÁ L L NU ÍA T

SA & MAS

R E T

r i ð r e g r a All dekkja á m u r æ b á fr ! m u r ö j k

T R Æ B Á R F

Ð R E V

VERÐDÆMI m.v. 15% staðgreiðsluafslátt ÞRJÁR FULLKOMNAR ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR

www.pitstop.is Rauðhellu 11, Hfj.

Hjallahrauni 4, Hfj.

Dugguvogi 10

 568 2035

 565 2121

 568 2020

175/65 R 14 – Frá kr.

9.775

185/65 R 14 – Frá kr.

10.498

185/65 R 15 – Frá kr.

11.475

195/65 R 15 – Frá kr.

11.815

205/55 R 16 – Frá kr.

14.365

viðhorf

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Vik an sem var

Aukið sjálfstraust

Ris og fall Rómaveldis „Árni M. Mathiesen til starfa hjá FAO í Róm“ Fyrrverandi fjármálaráðherra Íslands var ráðinn aðstoðarframkvæmdastjóri Matvæla- og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna, FAO. Hann mun stýra sviði sjávarútvegs og fiskeldis hjá stofnuninni, sem hefur höfuðstöðvar í Róm.

þegar blaðið leitaði viðbragða hans við mynd sem Eiríkur Jónsson birti á bloggsíðu sinni þar sem Bubbi fundar með feðgunum Jóhannesi Jónssyni og Jóni Ásgeiri Jóhannessyni.

Stórborg við ysta haf „Fjölbýlishús á Raufarhöfn óselt“ Þetta eru ellefu íbúðir og allur pakkinn til sölu í einu lagi, segir talsmaður fasteignasölu en uppsett verð er 55 milljónir. Formleg tilboð hafa ekki borist. Það er gott að búa í Kópavogi „Bæjarfulltrúar sýknaðir í meiðyrðamáli“ Héraðsdómur Reykjaness sýknaði þrjá bæjarfulltrúa Kópavogs af kröfu fyrirtækis dóttur Gunnars Birgissonar, fyrrverandi bæjarstjóra, um ómerkingu ummæla sem birtust í grein þremenninganna í Morgunblaðinu í fyrra. Hvað má þá þjóðin segja? „Björgvin sér eftir því að hafa ekki hætt fyrr“ Fyrrverandi viðskipta- og bankamálaráðherra sér ennþá eftir því að hafa ekki sagt af sér sem ráðherra áður en kom að þjóðnýtingu Glitnis. Stál og hnífur er merki mitt „Bubbi á leynifundi með Baugsfeðgum“ Bubbi Morthens vildi ekkert við DV tala

Flísin og bjálkinn „Steingrímur gagnrýnir fjölmiðla“ Fjármálaráðherra segir lítinn stuðning við ríkisstjórnina ekki koma á óvart enda „tali fjölmiðlar hlutina niður úr gólfinu“. Haldið um eyrun „Mike Tyson millilenti á Íslandi“ Ferðalangar um borð í þotu Icelandair ráku upp stór augu og eyru þegar uppgötvaðist að Mike Tyson, einn mesti boxari allra tíma, var á meðal farþega um borð í vél félagsins. Hnefaleikarinn var á hátindi ferilsins þegar hann beit eyrað af keppinauti sínum, Evander Holyfield. Má ekki brúka rússnesku ECAþoturnar sem Möller leyfði? „Áhersla á aukna samvinnu í öryggismálum“ Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra lagði áherslu á aukna samvinnu Norðurlandanna, m.a. í öryggismálum, á fundi norrænu utanríkisráðherranna sem fram fór samhliða þingi Norðurlandaráðs. Nýtum almenningssamgöngurnar „Handteknir í strætó“ Tveir menn eru í haldi lögreglunnar á Selfossi, að því er Sunnlenska fréttablaðið greinir frá, en mennirnir voru handteknir í strætisvagni milli Selfoss og Hveragerðis, grunaðir um innbrot í síðarnefnda bænum.

Þorum við að láta drauma okkar rætast?

hvað og vitum innst inni að við getum lest eigum við okkur drauma gert það, er þá eftir nokkru að bíða? um eitthvað sem okkur langar Þrá okkar til að láta drauminn rætast til að gera. Sumt af því langar verður að vera það sterk að hún yfirstígi okkur mikið til að gera en annað er allar hindranir á leiðinni, því þær verða okkur meira sama um. Sumt er okkur margar í hverju því sem við tökum okkur búið að dreyma lengi um en annað fyrir hendur. Það er áskorun að takast á ekki. Sumt vitum við að verður aldrei við öll verkefni. annað en draumur, annað er raunhæft Með því að gera eitthvað sem gengur en samt gerum við ekki meira í því. lengra en það sem sem við þorum venju Hvað er það sem stöðvar okkur? lega að gera, byggjum við smám saman Stundum göngum við skrefinu upp aukið sjálfstraust. Með góðu sjálfs lengra og við kynnum okkur það sem trausti getum við tekist á við öll verkefni okkur langar til að gera betur, ræðum lífsins, hver svo sem þau kunna að verða. um það við okkar nánustu en við Við getum oftast meira en við höldum. stígum ekki skrefið til fulls. Það vantar Það er betra að láta drauma okkar eitthvað upp á. Á því stigi er stundum Hrefna Guðmundsdóttir rætast, þótt þeir verði ekki fullkomnir, eins og við reynum að finna því eitt jógakennari heldur en að hugsa stöðugt um eitthvað hvað til foráttu og við hættum við. Við en þora aldrei að taka stökkið. Látum getum verið föst í því ferli árum saman. það ekki stöðva okkur. Reynum ekki að vera fullkomin. Auðvitað er skynsamlegt að velta hlutunum fyrir sér Byrjum, undirbúum okkur eins vel og við getum og og vega og meta kosti þeirra og galla. Það er nauðsyn gerum það svo. Treystum sjálfum okkur fyrir því að legt til að ana ekki út í einhverja vitleysu. Staðreyndin það verði nægilega vel gert þegar að því kemur. Það er bara sú að oft eru þetta hlutir sem við höfum alla verður kannski ekki eins frábært í byrjun og við óskum burði til að gera og gætu vel orðið að veruleika, en við okkur en með þrautseigju og þolinmæði verður það bara treystum okkur ekki til að gera þá nægilega vel. betra. Allt tekur sinn tíma og þjálfun. Við þorum ekki að taka áhættuna og höldum að við Það mikilvægasta er að þora að láta verða af því sem munum klúðra þeim á einhvern hátt. okkur dreymir um. Ef okkur langar nægilega mikið til að gera eitt

Apinn með uppbretta nefið

Hafðu samband

sími 444 7000 • arionbanki.is

Fræðsla fyrir þig

HELGARPISTILL

Reykjavík – 10. nóv. Fjármál hemilanna Borgartún 19 Fyrirlesari Breki Karlsson Kópavogur – 16. nóv. Greiðslur úr lífeyrissparnaði, hvað ber að hafa í huga? Turninn Smáratorgi

Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

Fyrirlesari Theódór Friðbertsson Reykjavík – 24. nóv. Lærðu á netbankann þinn Borgartún 19 Fyrirlesari Kristjana Emma Kristjánsdóttir Boðið er upp á táknmálstúlkun

Skráðu þig á arionbanki.is. Allir velkomnir - Ókeypis aðgangur. Fundirnir hefjast kl. 17:30 og standa yfir í 90 mínútur.

Teikning/Hari

Það getur verið gaman að velta því fyrir sér hvernig fólk velst saman. Kona mín er þeirr ar skoðunar að um svokallað náttúruval sé að ræða, að tiltölulega ólíkir einstaklingar velj ist saman svo að afkvæmi þeirra verði bæri lega gerð, taki til jafns frá foreldrum sínum útlit og innræti. Hún er dökk yfirlitum, jafn vel svo að sá grunur hlýtur að vakna að ein hver formóðir hennar hafi ornað skipreika Fransmanni. Hún segir mér að draumur sinn, sem ungrar stúlku, hafi einmitt verið að eignast brúneygan svartkoll sem föru naut. Suðræna útlitið heillaði augljóslega. Hún endaði hins vegar með hánorrænt kvikindi, ljóst yfirlitum á allan máta, hátt til klofs og handleggjalangt. Aðspurð segir hún að sér hafi hreinlega ekki verið sjálfrátt í því vali, öfl náttúrunnar sjálfrar hafi grip ið inn í. Ættmenni hennar verða seint talin sérlega hávaxin. Því hafi genin í sér greint kynbótarmöguleika, það mætti teygja aðeins á þessum stubbum. Ég er annarrar skoðunar, ekki með eins djúpar pælingar. Í meginatriðum lít ég svo á að þeir veljist saman sem hittast í fyllirís partíum skólanna þegar hormónarnir ólmast hvað ákafast. Líki viðkomandi þokkalega hvoru við annað þegar víman er af runnin, hafi bærilega nærveru og gott geðslag til sambúðar gangi hlutirnir upp. Ef annar að ilinn er styttri og hinn lengri er líklegt að afkvæmi þessara partípésa verði af skikkan legri lengd. Sama gildir um litaraftið. Dökkt og ljóst leiðir af sér góðan milliveg, drapplit an. Vísi nef annars upp og hins niður verður útkoman að öllum líkindum hið fullkomna nef næstu kynslóðar. Það er einmitt þessi líkamshluti í miðju andlitinu sem hefur komið konunni til að velta fyrir sér erfðum og umhverfi. Hinn lappalangi ljós víkingur sem hún valdi sem föður að börn um sínum er með uppbret t nef. „Þetta kemur að vestan,“ segir hún og vísar til breiðfirðsks uppruna eiginmanns ins. „Það er ekkert und irlendi þar sem forfeður þínir þvældust um hlíðar og fjöll. Þess vegna horfðu þeir stöðugt upp í loftið, skimandi eftir rollurössum, mann fram af manni. Nasirnar urðu því að snúa upp til þess að áar þínir

fengju nægilegt súrefni á eilífum hlaupum sínum neðan við brekkurnar. Þetta hefur því verið hrein og klár aðlögun náttúrunnar – nema þið eigið einhvern óútskýrðan forföður sem var svona í framan.“ Hún horfði á sinn heittelskaða og lagði mat á sköpulag hans; sjálf með nasir sem snúa niður. „Það hlýtur að rigna upp í nefið á þeim sem eru svona skapaðir,“ hélt hún áfram, frekar eins og hún væri að tala við sjálfa sig en bóndann um leið og hún fletti Mogganum með morgunkaffinu. Hún lét vera að nefna þúfnagöngulagið sem hún er þó sannfærð um að sé aðlagaður fótaburður þeirra sem aldrei fengu að ganga á sléttlendi. Konan var komin aftarlega í erlendu frétt irnar þegar hún rak upp óp, lagði kaffiboll ann frá sér og sló sér á lær. „Þú ert kominn af apa, góði minn, um það þarf ekki að efast lengur. Þarna er hann kominn ljóslifandi, forfaðir þinn, týndi hlekkurinn.“ Hún lyfti blaðinu. „Sjáðu,“ sagði hún um leið og hún rak blaðsíðuna framan í mig. Fyrirsögnin blasti við: „Apinn með upp bretta nefið“. Ég kíkti á blaðið og gat ómögulega séð sjálfan mig í þeirri mynd sem þar gaf að líta, né heldur glæsilega forfeður mína að vest an, tindilfætta og smáfríða. „Það er ekkert að marka myndina,“ sagði konan, „hún er fótósjoppuð út frá skyldri tegund því engar myndir hafa náðst af apanum enda er hann í útrýmingarhættu á afskekktu og skógi vöxnu svæði í norðurhluta Búrma. „Lands lagið þarna hlýtur að vera svipað og á þess um eyðikjálka þínum fyrir vestan, skóg- og fjalllendi, þótt hríslurnar séu kannski eitt hvað hærri í Búrma en við Breiðafjörðinn.“ Konan las upphátt og með tilþrifum. „Þetta ert þú, það er engum blöðum um það að fletta,“ sagði hún í miðri lýsingu á þessari nýju apategund sem var að uppgötvast og er í útrýmingarhættu, „hvítt skegg, uppbrett nasahol, gjarnir á að hnerra þegar það rignir og vatn lekur inn í nef þeirra, auk þess sem þeir eru með hvítan hárbrúsk í eyrunum.“ „Ég rakaði af mér skeggið fyrir tuttugu árum,“ sagði ég í veikri vörn, „og er ekki með meiri hárbrúska í eyrunum en gengur og gerist. Svo hnerra ég bara eins og aðrir.“ „Ef það heyrist hnísuhljóð í apanum þegar hann hnerrar, svona eins og í þér, þá þarf ekki frekari vitnanna við,“ sagði konan og leit á mann sinn. „Hann er sagður í útrýmingarhættu, greyið. Ættum við að skreppa til Búrma, áður en það verður of seint, og tékka á þess um afa þínum?“

GRÍSAKJÖT Á GÓÐU VeRÐi

898

998

kr. kg

ali ferskar úrb.grísahnakkasneiðar

ali ferskar grísakótiletur

898

998

898

kr.kg

ali grísarif / spareribs ÞARF AÐEINS AÐ HITA

búrfells hamborgarhryggur

kr.kg

íslandsgrís bajonneskinka úr grísalæri

KJÖRFUGL FeRsKUR KJúKLinGUR

628

1798

kjörfugl ferskur heill kjúklingur

kjörfugl ferskar kjúklingabringur

kr.kg

4 flöskur 2 ltr. pepsi & pesi max

798 kr.kg

K.s FRosinn LambabÓGUR sLÁtRUn 2010

698 kr.4x2 ltr

169 kr.2 ltr

FÖSTUDAGUR

10:00-19:30

bækur

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Goðheimar Madsens Fyrsta heftið í myndasöguröð danska teiknarans Peters Madsen eftir norrænni goðafræði er komið út í annarri útgáfu. Á sínum tíma komu út fjögur hefti í þessum bálki á íslensku en þau eru nú orðin fimmtán í dönsku frumútgáfunni. Sú rándýra og alræmda kvikmynd sem gerð var eftir fjórða og fimmta heftinu var ein af fyrstu talsettu kvikmyndunum hér á landi og var sýnd í Laugarásbíói. Hún kom aldrei út á myndbandi og lengi hafa áhugasamir leitað frumeintaksins eða sýningareintaka. Þar til það finnst geta menn ornað sér við endurútgáfuna á fyrsta heftinu og þau fjögur sem komu út á síðustu öld. -pbb

K iljulistinn

Sænski spennusagnameistarinn Henning Mankell skaust beint á toppinn á kiljulista Eymundsson með Danskennarinn snýr aftur

 Bók adómar

Tvær nýjar bækur frá Márques Gabriel García Márques er enn að þótt hann hafi þrjú ár um áttrætt. Fyrir viku kom út safn af ræðum hans af ýmsum tilefnum og um leið var greint frá því að Kólumbíumaðurinn væri að ljúka við nýja skáldsögu. Ræðusafnið geymir ávörp frá 1944 til 2007 og tilefnin eru ýmis. Gabriel forðast ræðuhöld en sagði í tilefni af útkomu safnsins hjá spænskum og suðuramerískum forlögum að úrvalið hefði fært sér heim sanninn um hvernig hann hefði þróast sem höfundur. Meistaraverk Márques, Hundrað ára einsemd, kom nýlega út í kilju á vegum Forlagsins og er það þriðja útgáfa þessa meistaraverks á íslensku í þýðingu Guðbergs Bergssonar. -pbb

 Bók adómur Furðustr andir eftir Arnald Indriðason

Frjósemi Uppgjör Erlends fornra minna á Austfjörðum

 Blóðhófnir Gerður Kristný 120 bls. Mál og menning

Gerður Kristný er vaxandi skáld, hefur tekið örugg og ósvífin skref fram veginn til fulls þroska. Hún er sýnilega skarpgagnrýnin á sjálfa sig, er ekki í höktandi endurtekningu eins og mörg íslensk ljóðskáld, læst inni í sí-eltum minnum og myndum. Hún leiðir sitt hjól státin eftir veginum og í þessu öryggi með sitt er fólgin dýrmæt afstaða, þor, dirfska. Í nýrri ljóðabók, bálki, tekst hún á við merkilegt viðfangsefni, sögubrot úr goðafræðinni, en

kjarninn er sammannlegur og sögulegur, brottnám konu í fjandabyggð, þrælkun. Gerður tekur efnið engum vettlingatökum, sveigir það af styrk inn í forna hefð án þess þó að eltast við fyrnsku, ljóðmæli hennar eru auðskiljanleg en skreytt nýyrðingum, lifandi máli en þó með hinum sígilda svip Bessastaðaskólans sem þeir bestu fylgdu, Jónas, Jóhann, Snorri ... allir strákarnir okkar. Blóðhófnir er merkilegur og miskunnarlaus bálkur. Hann leiðir í ljós lifandi umsköpun nútímakonu á fornum arfi, djúpa tjáningu og skilning á máli og mynd, miðli og miði. Á sama tíma og verkið ógnar manni í tökum skáldsins þá gleðst lesandinn yfir verkinu

og glæsileika þess. Þetta er flott vinna, metnaðarfullt verk sem heppnast mjög vel. Auðvitað leggst lesandinn í breytingar: t.d. felldi ég viðskeyttan greini í lestrinum oftar en einu sinni mér til einberrar skemmtunar – sjá hvað allt breytist þá. Þrátt fyrir hann er þetta tær lyrik og epísk í senn. Sannarlega eitt best heppnaða skáldverk þessa árs. -pbb

Arnaldur Indriðason Furðunaskur höfundur, undirbyggir vel, stillir sig í frásögninni, jafnvel um skelfilega viðburði sem verða því áhrifameiri sem hann er fáorðaðri.

Aðfaranótt mánudags var bókabúð í miðborginni opin sérstaklega til að áhugasamir lesendur Arnalds Indriðasonar gætu náð sér í eintak af Furðuströndum, hans fjórtándu skáldsögu. Þeir sem voru svo langsoltnir eftir nýjum fréttum af austurferð Erlends, sem hefur límt saman tvær síðustu bækur Arnalds, hafa því lagst til hvílu með nýjan Arnald og gamlan Erlend sér við hlið og lesið sig inn í morguninn.

urðustrandir gerast að hausti til þessa örfáu daga sem Arnaldur hefur í viðtölum sagt að hann hafi þjappað þremur sögum á, án þess þó að þess gæti á nokkurn hátt í sögunum utan þess að í Myrká og Svörtuloftum vitum við að Erlendur er horfinn á fornar heimaslóðir – ef ég man rétt. Arnaldssafnið í hillum mínum er rýrt, mín eintök af sögum hans hafa jafnharðan horfið í spenntan og skyldurækan lesendahóp. Engin ástæða er að ætla annað en að nú bíði menn spenntir: Hvað er Erlendur að bauka á Austfjörðum – í sinni gömlu heimasveit? Jú, hann liggur í rústinni af heimili sínu, nærist mest á samlokum, kaffi og sígarettum, á hann sækja svipir fortíðar. Við fáum loks heildstæða lýsingu á því hvernig þeir bræður voru hætt komnir í aftakaveðri, bróðir hans týndist þar í hlíðum Harðskafa og hefur aldrei fundist. En heimsókn Erlends afhjúpar líka afstöðu hins alvitra sölumanns til framkvæmda þar eystra, það er svolítil predikun í upphafi verksins sem víkur brátt fyrir forvitni okkar manns um aðrar svaðilfarir: hörmulegri göngu breskra hermanna milli fjarða sem kostaði marga þeirra lífið og inn í þá sögu læðir Arnaldur hvarfi konu. Erlendur þræðir sögu hennar, nánast sem einhvers konar sárabót, sáluhjálp fyrir sitt „hvarf“, bróðurinn sem ekki er fundinn. Atburðarásin í þessari sögu er hæg, helst að keyrt sé milli bæja, talað við gamalt fólk, púslað saman ástarsögu sem endaði með

Stíllinn er þungur, hægur, víða fallegur og Arnaldur yrkir hér enn föðurarfinn og heldur áfram viðfangsefni í annan lið: Hvernig fórst okkur þegar borgin, bæirnir, þorpin kölluðu okkur úr sveitinni?

hatri, týndum sálum. Stíllinn er þungur, hægur, víða fallegur og Arnaldur yrkir hér enn föðurarfinn og heldur áfram viðfangsefni í annan lið: Hvernig fórst okkur þegar borgin, bæirnir, þorpin kölluðu okkur úr sveitinni? Miðaldra karlmaður leitar að rótum sínum og finnur bara lítinn bíl sem hann ásældist sem barn, svo lítinn að hann rúmaðist í litlum lófa inni í vettlingi þegar þeir bræður hröktust um í hríðinni sem varð að lokum öðrum þeirra að aldurtila. Og skildi hinn eftir með ævilanga sekt. Sumt í heimsókn höfundarins til stríðsáranna í einangruðum dal eystra kom á óvart: Þar hefur enginn faðir sett upp jólasveinahúfu til að gleðja syni sína, og með hvaða lyfi voru menn „sprautaðir niður“ á þeim árum? Eins og oft áður er nákvæm rannsókn á tilteknu fyrirbæri einn sterkasti grunnurinn undir sögunni: ofkæling og áhrif hennar á manninn. Líkast til mætti svo þræða ferðir Erlendar um firði þar austur frá, merkja leið hans á kort. Samfélagsmyndin er ekki skýr, hann leitast meira við að lýsa aðstæðum aldraðra því öll eru vitnin við háan aldur. Það er fáránlegt að stilla þessari sögu í þrep annarra bóka hans. Hér er allt sem vinir þessa aflukta heims einsemdar og slysa í mannheimum vilja lesa. Reykjavíkin er fjarri, hér liggja leiðir hans um yfirgefnar sveitir til íbúa sem eru að hverfa yfir móðuna. Nútíminn sem glittir í er framkvæmdir við álver og stærstu stíflu landsins og okkur lærist að hvorugt mannvirkið er þessum þumbaralega löggumanni og höfundi hans að skapi. Og svo lesum við um síðir að Erlendur er reiðubúinn að grípa til örþrifaráða sem eru utan við lög manna, og líka að hann finnur þau tákn sem færa honum frið. Sagan er því vel kompóneruð um tvær leitir sem leiða tvo menn að sömu niðurstöðu. Arnaldur er furðunaskur höfundur: Hann undirbyggir vel, stillir sig í frásögninni, jafnvel um skelfilega viðburði sem verða því áhrifameiri sem hann er fáorðari. Ofkælingin teygir sig um alla þræði sögunnar sem þema sem sýnir hversu merkilegur byggingameistari hann er orðinn, vandaður í einni stórri líkingu um alla fleti sögunnar. Það greinir hann frá öðrum íslenskum krimmahöfundum. Þá leikur hann sér í þessari sögu með yfirskilvitlega kafla sem dýpka söguna, vekja forvitni og spennu. Og eftir lifir spurningin: Hver er ferðalangurinn í afdalnum sem les sál bróðurins unga sem síðan týnist í hríðinni?

Bækur

 Furðustrandir Arnaldur Indriðason 301 bls. Vaka Helgafell

Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is

r Afa di lan l i e h

Einsta kle áhrifa ga mikil

3.990 kr.

5.490 kr.

Gerðu frábær bókakaup

Glænýjar þýðingar ega l a k i Hr kil i m t kraf

Ób spe ærile nn ga an di

3.990 kr. 5.490 kr.

Gildir til og með 15. nóvember

eymundsson.is

3.990 kr. 5.490 kr.

matur

Helgin 5.-7. nóvember 2010

 Uppskriftir R auðrófur og gulr ætur

Haustið er tími rótarávaxta Rauðrófusalat Rauðrófur er ekki bara ótrúlega falle gar á litinn (líklega dýpsti rauði litur náttúrunnar) heldur frábærlega hollar. Og með einstakt bragð, sem er næstum jafnt djúpt og liturinn. Hér er uppskrift að rauðrófusalati sem er gott meðlæti en getur líka verið forréttur. 1. Pakkið 3-4 rauðrófum (um eitt kíló) í álpappír og setjið inn í 200°C heitan ofn í 45 til

60 mínútur. Stingið prjóni í rófurnar til að finna hvort þær eru soðnar.

um 2 sentimetra teninga, setjið í skál og hellið sírópsblöndunni yfir.

2. Ristið um 75 g af sólblóma fræjum í ofninum í um 8-10 mínútur.

5. Blandið hnefafylli af kerfli, graslauk eða steinselju saman við og þremur hnefafyllum af spínatlaufum eða klettasalati.

3. Hrærið saman 90 ml af hlynsírópi, 4 msk. af sérrí ediki, 4 msk. af ólívuolíu, 2 smáttsöxuðum eða mörðum hvítlauskgeirum. 4. Flysjið rauðrófurnar meðan þær eru enn heitar, skerið í

Verslun með hefðbundinn mat vex hraðar en Kína

Vöxtur smárra brugghúsa í Bandaríkjunum hefur verið ör. Árið 2009 dróst heildar-bjórmarkaðurinn í Bandaríkjunum saman um 2,2 prósent. Framleiðsla lítilla brugghúsa jókst hins vegar um 7,2 prósent í magni og um 10,3 prósent

að verðmæti. Spár fyrir 2010 segja 9 prósent vöxtur að magni og 10 prósent að verðmæti á markaði sem dregst saman um 2,7 prósent. Árið 2009 áttu litlu brugghúsin um 4,3 prósent af seldu magni og 6,9 prósent af veltu markaðarins. Af endurreisn ostagerðar á sveitabæjum í Bandaríkjunum er svipaða sögu að segja. Prófessor við Cornell-háskóla, Frank Kosikowski, hóf baráttu fyrir endurvakningu í ostagerð og stofnaði Bandaríska ostagerðarfélagið 1983. Eftir brösótta byrjun fór ostagerð í Bandaríkjunum á flug á tíunda áratugnum og sú þróun hefur haldið áfram á þessari öld. Árið 2003 voru 776 bú í félaginu hans Kosikowskis og þau sendu 762 osta í árlega samkeppni. Árið 2009 voru félagarnir orðnir 1.200 og ostarnir í keppninni 1.327. Endurvakning ostagerðar í Vesturheimi er nú komin á það stig að kanadískur ostur vann helstu alþjóðlegu samkeppnina í ár (og eru Frakkar og aðrir Evrópubúar enn að klóra sér í hausnum yfir því).

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 1 2 0 4

Um aldamótin 1900 voru í Englandi um 1.324 brugghús. Við hámark iðnvæðingar

matvælaframleiðslunnar og massa-markaðssetningar stórra vörumerkja, 1970, voru brugghúsin orðin 141. Fyrir fimm árum voru þau hins vegar orðin 480. Þegar litið er yfir söguna með þessum hætti sést að mini-brugghúsin eru ekki ný tíska eða eitthvað sem reikna má með að komi og fari. Þvert á móti sést að tímabil iðnvæðingar matvælaframleiðslunnar er frekar frávikið.

Súpur eru hollar vegna þess að öll næringin helst í soðinu. Það er líka

6. Stráið sólblóma fræjunum yfir.

 Margt smátt gerir eitt stórt

Lífræni markaðurinn er sá hluti matvælamarkaðarins sem vex hraðast í Bandaríkjunum. Þar hefur árlegur vöxtur verið á bilinu 17 til 20 prósent mörg undanfarin ár á meðan matvælamarkaðurinn sem heild óx um 2 til 3 prósent árlega. Talið er að lífræni hlutinn sé orðinn um 3,7 prósent af matvælamarkaðnum í Bandaríkjunum í dag. Af grænmeti og ávöxtum eru 11,4 prósent markaðarins lífræn. Í fyrra var veltan í lífræna geiranum 24,8 milljarðar dollara eða 3.100 milljarðar fallinna íslenskra króna. Bandaríkjamenn eru tæplega þúsund sinnum fleiri en við svo þetta ætti að samsvara rúmum 3 milljörðum króna á Íslandi.

Gulrótar- og appelsínu súpa

gott fyrir fólk sem hættir til að borða of mikið að byrja máltíðina á súpu eða öðrum vatnsmiklum mat. Hér er sérstætt hjónaband gulrótar og appelsínu í glaðri súpu.

3. Maukið með töfrasprota. 4. Kreistið fjórar appelsínur og blandið safanum saman við súpuna. Hitið að suðu, ekki sjóða. 5. Bragðið til með salti og pipar.

1. Hitið einn saxaðan lauk og hálft kíló af brytjuðum gulrótum í smjöri í potti í um 5 mínútur. 2. Hellið einum lítra af kjúklingasoði yfir og sjóðið við vægan hita í 20 mínútur.

6. Berið fram með sýrðum rjóma og rifnum appelsínuberki. Eða með grískri jógúrt og nokkrum myntublöðum.

Ljósmynd/Per Enström

 Matartíminn Persónuleg samskipti eru forsenda ábyrgðar

Smátt er hið nýja stóra Útbreiðsla bændamarkaða og smærri verslana byggist á því að kaupmaðurinn þekki birginn og kúnninn þekki kaupmanninn. Í slíkri keðju mannlegs trausts er minna logið og minna svikið en í mannlausum göngum stórmarkaðanna.

ótt hrun fjármálaheimsins hafi komið aftan að flestum hefði mátt sjá það fyrir. Vaxandi andstaða við iðnvæðingu matarins og efasemdir um þann verslunarmáta sem hefur byggst upp samhliða matvælaiðnaðinum, snýst nefnilega um einn af hornsteinum hrunsins: Flutning ábyrgðar úr hefðbundnum samskiptum manna og yfir í hátimbruð líkön og persónulausar stofnanir.

Frú Lauga við Laugalæk er vísir að bændamarkaði í Reykjavík. Þar eru vörur bænda seldar í umboðssölu. Kaupmaðurinn þekkir bændurna. Og kúnninn treystir kaupmanninum.

Viðskipti eru húmanískt fag

Hinn hefðbundni banki byggir á þekkingu útibússtjórans á kúnnanum. Með árunum byggir hann upp þekkingu á fasteignamarkaði og veikleika og styrk atvinnulífs síns svæðis. Hann verður leiknari í að lesa fólk og þekkja. Hann sér í gegnum óraunhæf áform og sjálfsblekkingu en þekkir fljótt einarðan vilja, þrek og þor. Hefðbundinn bankarekstur er þannig húmanískt fag; byggist á mannþekkingu og -skilningi. Ofan á þessari þekkingu útibússtjórans byggðist píramídi bankaheimsins. Útibússtjórinn lánaði þeim sem hann þekkti, bankastjórinn útibússtjórum sem hann treysti og svo áfram upp í stærstu heildsölubanka. Þegar allt var brotið niður þá voru ógnarupphæðir fjármálalífsins byggðar upp á gamaldags handabandi. Þar til á síðustu árum síðustu aldar. Þá töldu menn sig hafa fundið formúlur sem gætu reiknað út áhættu svo varla skeikaði eyri. Útibússtjórar fóru að lána samkvæmt krossaprófi og fengu að selja frá sér ábyrgðina til næsta banka, sem aftur gat keypt sér tryggingar gegn tapi á láni til útibúsins. Skyndilega byggðist ábyrgð ekki á trausti heldur útreikningum. Bankastarfsemi var ekki húmanísk lengur. Hún var orðin verkfræði. Allir þekkja afleiðingarnar. Eftir áratug var bankastarfsemi í heiminum ekki aðeins í rústum heldur stór hluti efnahagslífsins einnig. Hugmyndir um eftirlit matsfyrirtækja og fjármálaeftirlits reyndist blekking. Það kom í ljós að ekkert kerfi, engin formúla, engin lögga getur komið í stað hefðbundins trausts millum manna.

Persónulaus markaður er barbarí

Þessu höfðu menn áttað sig á fyrir löngu varðandi mat. Iðnvæðing matarins og uppbygging stórmark-

aða hafði haldist í hendur. Í stað þess að kaupmaðurinn væri milliliður birgja og viðskiptavina og þekkti báða – og báðir treystu honum – var komið kerfi andlitslausra samskipta. Kúnninn vafraði afskiptalaus um stórmarkaðina og valdi vörur eftir því hversu tælandi umbúðirnar voru. Hann átti engin mannleg tengsl við framleiðandann. Sem gaf framleiðandanum frítt spil til að svíkja soldið, ljúga dáldið. Á örfáum árum breytti þetta kerfi matnum í eitthvað allt annað. Megnið af vörum í stórmörkuðum í Bandaríkjunum má varla kalla mat. Réttnefni væri matarlíki. Og þótt við Íslendingar séum ekki eins illa settir þá erum við skammt undan. Andsvar við þessari þróun hófst fyrir um tveimur áratugum og hefur vaxið ásmegin jafnt og þétt. Andsvarið felst í að draga mannlega þáttinn aftur inn í viðskipti með mat. Í stað þess að treysta á matvælaeftirlit og reglugerðir, eða staðla um umhverfisvæna framleiðslu eða lífræna, byggjast bændamarkaðir og smærri verslanir á ábyrgð sem verður til í persónulegum samskiptum birgja, kaupmanna og kúnna – gamaldags traust sem ekkert getur leyst af hólmi.

Vex hraðar en Kína

Og þessi þróun er ekki hæg eða aflokuð í einhverjum tískukimum. Bændamarkaðir í Bandaríkjunum voru um 1.750 árið 1994, voru orðnir 2.860 um aldamótin en eru í ár taldir vera um 6.130. Þetta er aukning um rúm 8 prósent að meðaltali í sextán ár (svipað og hagvöxtur í Kína). Frá hruni hefur mörkuðunum fjölgað hraðar en fyrir hrun (2009 = 13%, 2010 = 16%). Spár um afturkipp í lífrænum vörum og öðrum dýrar en „betri“ vörum í kjölfar efnahagsþrenginga gengu ekki eftir. Þvert á móti virðist samdrátturinn hafa aukið verslun með lókalvörur, lífrænar vörur og aðrar vörur með þekkta og geðuga sögu.

Matur

BARA KREISTA!

Megnið af vörum í stórmörkuðum í Bandaríkjunum má varla kalla mat. Réttnefni væri matarlíki.

Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is

Helgin 5.-7. nóvember 2010 

breytingaaldurinn

Ef þú kemur að borða á Saffran á sunnudögum með mömmu eða pabba þá máttu velja þér rétt af matseðli litla fólksins og færð hann frítt! Og munið: Skrímsli borða ekki krakka sem borða hollan mat!

og yngri, Gildir fyrir börn 10 ára ef borðað gu gön til 15. des. og ein ðnum. lor ful með er á staðnum

Sigrún Arnardóttir kvensjúkdómalæknir. Ljósmynd/Hari

Ýmis ráð önnur en hormón Ekki kjósa allar konur sem finna fyrir óþægindum vegna breytingaaldursins að taka hormón. Þeim standa ýmsar aðrar leiðir til boða.

DYNAMO REYKJAVÍK

GERÐU VERÐSAMANBURÐ

LÆGRA LYFJAVERÐ Í 14 ÁR – einfalt og ódýrt Spönginni • Hólagarði • Hagkaup Skeifunni • Hagkaup Akureyri

a r g a r konu r f i n n a fyrir ýmsum óþægindum þegar þær komast á breytingaaldurinn. Má þar nefna hita- og svitakóf og þurrk í slímhúð legganga og þvagfæra sem getur, að sögn Sigrúnar Arnardóttur kvensjúkdómalæknis, valdið ertingu og endurteknum sýkingum, svo sem sveppasýkingu og þvagfærasýkingu. Þá finna sumar konur fyrir andlegum einkennum svo sem kvíða, depurð og svefntruflunum. „Aðaláhættan við það að taka hormón er hætta á brjóstakrabbameini sem eykst að litlu leyti við langtímanotkun hormóna,“ segir Sigrún en auk þess er hætta á blóðtappa hjá ákveðnum hópi kvenna sem taka hormón. „Sumar konur taka hormón tímabundið, oft í 5-10 ár, eftir tíðahvörf til að líða betur en sumar velja að taka ekki hormón og svo eru aðrar konur sem geta alls ekki tekið hormón. Þar á meðal eru konur sem hafa fengið brjóstakrabbamein eða blóðtappa. Konur á frjósemisskeiði sem fá brjóstakrabbamein fara oft í tíðahvörf eftir lyfjameðferðina. Lyf í flokki þunglyndislyfja sem nefnd eru SSRI-lyf geta hjálpað þessum hópi kvenna þar sem sýnt hefur ver-

Þessi meðferð er án áhættu fyrir konur og meira að segja konur sem fengið hafa brjóstakrabbamein geta nýtt sér þessa staðbundnu meðferð.“

ið fram á að þau dragi verulega út hita- og svitakófum. Til eru mörg lausasölulyf í apótekum og heilsubúðum ætluð konum á breytingaaldrinum. Flest þessi lyf innihalda vítamín, kalk, snefilefni – til dæmis magnesíum, sínk og selen – og jafnvel soja og hvannarót. Sojavörur geta valdið estrogenlíkum áhrifum á líkamann og hafa verið notuð til að minnka hitakóf.“

Mataræði og hreyfing

Sigrún bendir á að beinmassinn minnki með árunum og að allar konur ættu að taka kalk og D-vítamín eftir tíðahvörf til að styrkja beinin. „Konur byrja að tapa beinmassa eftir tíðahvörf þegar estrogen-styrkur í blóðinu lækkar.“ Útivist og líkamsrækt er ráðlögð en Sigrún nefnir að slíkt styrki beinin, hjarta- og æðakerfið og andlega líðan. „Það er mikilvægt fyrir konur á miðjum aldri að huga vel að mataræðinu því það hægir á brennslukerfi líkamans með aldrinum og konur finna að þær þurfa oft að borða minna, þær fitna auðveldar og eiga erfiðara með að ná aukakílóunum af sér.“ Sigrún ráðleggur konum á breytingaaldri að fara í kólesterólmælingar. Mikilvægt er að gera sér grein fyrir því að kólesteról getur verið hátt þótt konur séu grannar. „Eftir tíðahvörf er algengt að konur finni fyrir óþægindum í slímhúð í leggöngum og þvagfærum. Margar konur vita ekki að það er til hormónameðferð sem er notuð staðbundið í leggöngin. Þessi meðferð viðheldur eðlilegri starfsemi slímhúðarinnar og kemur í veg fyrir að hún þorni og verði viðkvæm. Þessi meðferð er án áhættu fyrir konur og meira að segja konur sem fengið hafa brjóstakrabbamein geta nýtt sér þessa staðbundnu meðferð.“

heilsa 49

Helgin 5.-7. nóvember 2010 

hugleiðsla

Þessir veikjast fyrst Rannsókn hefur leitt í ljós hverjir veikjast fyrst, þ.e. hafa aðdráttarafl fyrir kvef. Haustinu fylgja kvefpestir. Samt viljum við flest komast hjá því að liggja rauðeyg með nefrennsli undir sæng, með kamillute og snýtuklúta á náttborðinu. Það eru mörg ráð til þess að forðast kvefið, eins og að klæða sig vel og þvo sér um hendurnar. En bandarísk rannsókn, sem birt var í tímaritinu PloSOne, sýnir athyglisverða niðurstöðu. Það eru þeir vinsælu sem veikjast fyrst. Þeir kvefast u.þ.b. tveimur vikum fyrr en aðrir. Skýringin er sú að vinsæla fólkið er í meira návígi við aðra en þeir sem síður blanda geði. Þetta á bæði við á vinnustöðum og á samkomum. Hinir vinsælu draga að sér fólk og um leið vírusa og bakteríur sem smita þá. -jh

Jákvæð áhrif á tilfinningar Ingibjörg Stefánsdóttir rekur jógastöðina Yoga Shala Reykjavík þar sem kennd er hugleiðsla. Hún segir að í fyrsta lagi skapi hugleiðsla innri ró. „Hugurinn er svo öflugur og margar hugsanir oft í gangi. Fólk upplifir að hugurinn verður skarpari þegar það stundar hugleiðslu. Þá hefur hugleiðsla jákvæð áhrif á tilfinningar, getur minnkað streitu og dregið úr þunglyndi og kvíða.“ Ingibjörg segir að niðurstöður rannsókna hafi sýnt að hugleiðsla geti aukið minni og breytt svæði í heilanum – því svæði sem ræður meðal annars titilfinningum. Hvað líkamann varðar nefnir Ingibjörg að hugleiðsla geti dregið úr spennu í vöðvum og minnkað verki. Hún segir að til séu margar aðferðir við að hugleiða. „Við erum misjöfn og hver og einn þarf að leita eftir hvað hentar honum. Það er til dæmis hægt að hugleiða í göngutúr – ganga meðvitað og finna hvernig maður hreyfir sig og taka vel eftir umhverfinu. Taka eftir smáatriðunum – blómunum, steinunum og lyktinni; því smáa og fallega í umhverfinu.“ -SJ

Takk! Samkvæmt könnun Capacent mælist Fréttatíminn nú með 65% lestur á höfuðborgarsvæðinu.

100 90 80 70 60 50 40 30

H E LG A R B L A Ð

20 10

Fréttatíminn

Ingibjörg Stefánsdóttir. Ljósmynd/Hari

Fréttablaðið

heilsa

Helgin 5.-7. nóvember 2010

tannvernd



Hreinar tennur – heilar tennur „Hollur og næringarríkur matur er heppilegur fyrir tennur og líkamann almennt,“ segir Hólmfríður Guðmundsdóttir tannlæknir.

Tannsjúkdómar eru ótrúlega algengir miðað við það að við þekkjum orsakaþætti þeirra og vitum þá jafnframt hvernig koma má í veg fyrir þá.

r u n o StelpurK NÝTT!

EFLIR almannatengsl / HNO TS KÓ GUR gr afís k h ö n nu n

að þarf að hugsa um hvað borðað er og ekki síst hversu oft borðað er, bursta tennurnar með flúor-tannkremi að minnsta kosti tvisvar á dag og nota tannþráðinn daglega. Einnig mæli ég með því að farið sé til tannlæknis einu sinni á ári,“ segir Hólmfríður Guðmundsdóttir, tannlæknir og verkefnisstjóri tannheilsu hjá Lýðheilsustöð. Að sögn Hólmfríðar virðast sumir bursta tennurnar of fast og nota of harða tannbursta. „Það á að nota mjúka tannbursta og beina tannburstanum rétt. Mikilvægt er að skipta um tannbursta á nokkurra mánaða fresti því slitinn tannbursti getur skaðað tannholdið.“

Staðurinn - Ræktin

Mótun - Æfingakerfi hannað af Báru Magnúsdóttur

Innritun hafin á síðustu námskeið fyrir jól í síma 581 3730 Ný námskeið hefjast 14. nóvember

6 vikna námskeið 2x í viku. Ath aðeins 15 í hóp. Verð kr: 19.900. Kennari: Bára Magnúsdóttir. ü Vaxtarmótun ü Mýkt - liðleiki ü Styrkur - reisn ü Upphitun í tækjasal 20 mín ü MÓTUN, æfingakerfi 40 mín ü Hentar öllum aldursflokkum

Frjáls aðgangur að opna kerfinu og tækjasal

Hólmf ríður segir að t annskemmdir og tannholdsbólgur séu helstu kvillarnir sem herji á fólk og að hennar sögn hafa nánast allir fullorðnir kynnst tannsjúkdómum af eigin raun. „Tannsjúkdómar eru ótrúlega algengir miðað við það að við þekkjum orsakaþætti þeirra og vitum þá jafnframt hvernig koma má í veg fyrir þá. Árið 2005 var framkvæmd landskönnun á tannheilsu 15 ára íslenskra unglinga og við fundum aðeins sex prósent þeirra með alheilar tennur, sem er áhyggjuefni. Þessi hópur er með

nýuppkomnar tennur sem eiga að endast þeim ævina út. Það er rútína og regla að hugsa vel um tennurnar dagsdaglega.“ Þess má geta að á heimasíðu Lýðheilsustöðvar, www.lydheilsustod. is, er hægt að fara inn á „tannvernd“ þar sem er að finna ýmsa fræðslu um tennurnar.

Vatn og hollur matur

„Vatnið er besti drykkurinn og sá drykkur sem við mælum með að allir drekki eins mikið af og hægt er eða allt að tveimur lítrum daglega.

Sýrustig vatns er pH 7-9, sem er hlutlaust, og er svipað og sýrustig munnvatnsins. Gosdrykkir, bæði sætir og sykurlausir, eru flestir með sýrustig á bilinu pH 1-3 og glerungurinn á ysta borði tannanna hreinlega tærist af þegar hann lendir í svona lágu sýrustigi. Ef fólk drekkur gosdrykk eða annan súran drykk er heppilegra að drekka hann allan í einu en að taka einn og einn sopa yfir lengri tíma. Í munnvatni eru hlutleysandi efni og það tekur þau um það bil hálftíma að virka. Ef við tyggjum tyggjó eykst

Mánudaga og miðvikudaga ü kl 16:40 Þriðjudaga og fimmtudaga ü kl 10:30 Barnagæsla - Leikland JSB

Velkomin í okkar hóp! Lágmúla 9 • 108 Reykjavík • Sími 581 3730 • Bréfasími 581 3732 jsb@jsb.is • www.jsb.is

r u n o StelpurK

Ómissandi í vetur Angelica er íslensk náttúruafurð úr ætihvönn. Angelica gefur þér aukna orku og þú færð sjaldnar kvef. Sæktu styrk í íslenskt náttúruafl!

Staðurinn - Ræktin

EFLIR almannatengsl / HNOT S KÓ G U R g r a f í s k h ö n n u n

STOTT PILATES

Innritun hafin á síðustu námskeið fyrir jól í síma 581 3730 Ný námskeið hefjast 14. nóvember

Frjáls aðgangur að STOTT PILATES er krefjandi æfingakerfi og frábær leið til að: opna kerfinu l Móta líkamann, bæta líkamsvitund og líkamsstöðu. og tækjasal l Lengja vöðva og styrkja sérstaklega djúpvöðva maga og baks. l Losa spennu, auka liðleika og bæta jafnvægi milli vöðvahópa. l Losa um bakverki og hjálpa til við samhæfingu svo fátt eitt sé nefnt.

Kennt er 2x í viku í 6 vikur. Kennari: Agnes Amalía Kristjónsdóttir. Mánudaga og miðvikudaga ü kl 10:30, Þriðjudaga og fimmtudaga ü kl 16:30 Byrjenda- og framhaldsnámskeið. Verð kr. 19.900. Æfingakerfi byggt á pilatesæfingum Joseph Pilates.

Helgartilboð Heilsuhússins Þegar þú kaupir glas eða box af Angelicu færðu annað eins á hálfvirði.

Tilboðið gildir 4.-8. nóvember 2010. Kynning á vörum SagaMedica í Kringlunni 5. nóv. kl. 12-17. Heilsuhúsið Laugavegi, Kringlunni, Smáratorgi, Lágmúla, Selfossi, Akureyri og Reykjanesbæ.

Barnagæsla - Leikland JSB

Velkomin í okkar hóp! Lágmúla 9 • 108 Reykjavík • Sími 581 3730 • Bréfasími 581 3732 jsb@jsb.is • www.jsb.is

www.sagamedica.is

heilsa 51

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Hófleg kaffidrykkja á meðgöngu Margar þungaðar konur velta því fyrir sér hvort það sé skaðlegt fóstrinu að drekka kaffi, kóladrykki eða te, þ.e. drykki sem innihalda koffein. Þetta er tekið fyrir í danska blaðinu Politiken en þar kemur fram að ekkert bendi til þess að hófleg neysla þessara drykkja hafi áhrif á þroska barnsins í móðurkviði. Það er að vísu tekið fram að frekari rann-

sókna sé þörf en í þessum efnum sé hóf ráðlegt. Vísað er til danskrar rannsóknar, frá árinu 2003, sem benti til þess að neysla meira en átta kaffibolla á dag gæti valdið auknum fósturdauða en jafnframt tekið fram að það væri mjög óvíst hvort neysla koffeindrykkja væri varhugaverð meðan á meðgöngu stæði. -jh

Hefur þú skolað í dag?

Hólmfríður Guðmundsdóttir tannlæknir. Ljósmynd/Hari

munnvatnsflæði og þá virkar munnvatnið hraðar.“ Hvað varðar mat segir Hólmfríður: „Hollur og næringarríkur matur er heppilegur fyrir tennur og líkamann almennt.“ Hún bendir á að matur sé ekki heppilegur þegar í honum er hvítur sykur og/eða sýra. „Matur sem inniheldur mikið af hvítum sykri er óhollur tönnum. Þess vegna er frekar mælt með ávaxtasykri. Bakteríur nærast á hvíta sykrinum, fjölga sér og líma sig við yfirborð tannanna og mynd skán sem nauðsynlegt er að hreinsa af með reglulegu millibili því annars skemmast tennurnar.“

Nýjung!

Munnvatnsframleiðsla er mismikil hjá fólki. „Margir mynda ekki nógu mikið munnvatn, tímabundið eða til lengri tíma, og þá er gott að tyggja tyggjó til að auka munnvatnsflæðið og ostur hefur svipuð áhrif; hann eykur munnvatnsflæðið og er kalkríkur að auki. Því er góð venja að ljúka máltíð með ostbita.“ Hólmfríður segir að ef fólk er með munnþurrk sé hægt að fá gel sem smyr munninn – gervimunnvatn – auk þess sem ýmis munnskol geti hjálpað. Hún bendir á að munnskol geti virkað hamlandi á ákveðnar tegundir baktería í munni. „Einnig er á markaði flúor-munnskol en flúor er eitt virkasta efnið til að styrkja og herða glerung tannanna og regluleg notkun er því öflug vörn gegn tannskemmdum. Ég hvet fólk til að hugleiða hversu dýrmætar tennurnar eru. Við höfum alla möguleika á því að halda þeim heilum með því að halda þeim hreinum. Munnur og tennur eru hluti af líkamanum og það er umhugsunarvert að bakteríur sem valda bólgum í munni geta líka valdið bólguviðbrögðum annars staðar í líkamanum. Sífellt fleiri rannsóknir sýna fram á bein tengsl milli baktería í munni og til dæmis hjartasjúkdóma, kransæðastíflu og minnissjúkdóma.“

FLUX

FLUX Junior

FLUX Klorhexidin

0,2% NaF flúormunnskol

0,05% NaF flúormunnskol

0,12% klórhexidín og 0,2% NaF

Fyrirbyggjandi gegn tannskemmdum Fyrir fullorðna og börn eldri en 12 ára

Fyrirbyggjandi gegn tannskemmdum Fyrir börn 6–12 ára

Gegn bakteríum og sýkingum í munni og fyrirbyggjandi gegn tannskemmdum Fyrir fullorðna og börn eldri en 12 ára

Sterkar tennur, fallegt bros – það er Flux! Nánari upplýsingar um Flux flúormunnskol er að finna á vefsíðu Actavis, www.actavis.is. Einnig er að finna góðar upplýsingar um notkun flúors og almenna tannhirðu á vefsíðu Lýðheilsustöðvar, www.lydheilsustod.is Reglubundin notkun Flux flúormunnskols styrkir tennur og veitir virka vörn gegn tannskemmdum. Flux fjölskyldan fæst í apótekum.

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA / AC TAVIS 010192

Tengsl við aðra sjúkdóma

52 

heilsa

Helgin 5.-7. nóvember 2010

hversdagsleg en meðal þeirr a mikilvægustu



Fjölbreytni í mat

Kartaflan Mælt er með að kartöflur, sem lengi voru helsti C-vítamíngjafinn hér á landi, eða annar kolvetnagjafi skipi þriðjung af matardisknum. Margir hafa gætt sér á kartöfluflögum og þess má geta að þrír hönnuðir fengu hugmynd að fitulausum kartöfluflögum sem eru bakaðar en ekki steiktar. Verið er að þróa vöruna og fengu hönnuðirnir styrk frá Tækniþróunarsjóði til að vinna að verkefninu. Að sögn Helgu Bjargar Jónasardóttur, einnar úr hópnum, er stefnt á framleiðslu til að byrja með í litlu magni og vonandi í meira magni síðar. Hinir hönnuðurnir eru Guðrún Hjörleifsdóttir og Edda Gylfadóttir. Hönnuðirnir þrír luma á ýmsum fróðleik um kartöfluna:

g g g g g

Góð vísa er aldrei of oft kveðin og Hólmfríður Þorgeirsdóttir, næringarfræðingur hjá Lýðheilsustöð, bendir á mikilvægi ávaxta og grænmetis; því litsterkara því hollara.

H Hönnuðirnir þrír sem hafa unnið með hugmyndina að fitulausum kartöfluflögum. Ljósmynd/Hari

Það eru til bláar kartöflur. Ákavíti er bruggað úr kartöflum. Kartöflur kallast líka jarðepli. Sumir krakkar fá kartöflu í skóinn. Kartöflur eru fitusnauðar, hafa aðeins 0,5% fitu. Það er hægt að búa til stimpla úr kartöflum. Franskar kartöflur eru upprunnar í Belgíu. Kartöflugrösin eru eitruð.

Á Íslandi voru fyrstu kartöflurnar ræktaðar á Bessastöðum. Kartaflan er ein af fjórum mikilvægustu grunnfæðutegundunum. Fyrstu kartöflurnar voru ræktaðar fyrir um 8.000 árum í Suður-Ameríku. Það er hægt að rækta kartöflur í ruslapoka eða potti úti á svölum. Kartaflan hefur verið rómuð sem „gjöf af himnum“ og „brauð jarðar“.

Það er nóg að setja niður hálfa spíraða kartöflu til að fá uppskeru. Sameinuðu þjóðirnar helguðu kartöflunni árið 2008 til þess að vekja athygli á mikilvægi hennar í baráttu gegn hungri í heiminum. Írum fækkaði um ¼ þegar kartöfluuppskera brást á 19. öld. Í Kína er framleitt mest af kartöflum í heiminum í dag.

4Lúxusnámskeið vikna

NORDICASPA fyrir konur og karla

Hjá okkur nærðu árangri!

1. vika – Orkuhleðsla Í fyrstu vikunni byggir þú upp orku og kemur líkamanum í jafnvægi.

Fimm tímar í viku – Brennsla og styrkur 3 öflugir brennslutímar 2 styrktartímar í sal Vikulegar mælingar Ítarleg næringarráðgjöf Fyrirlestur – Borðaðu til að léttast og auka orkuna Slökun og herðanudd eftir hverja æfingu Takmarkaður fjöldi 6:30, 7:30, 10:00, 16:30 og 18:30 Þjálfari er Gunnar Már Sigfússon

2. vika – Öflug melting – Aukin brennsla Í viku tvö er verið að efla og bæta meltinguna til að þú fáir sem mest út úr holla matnum sem þú ert að borða.

3. vika – Hormóna jafnvægi – Hreinsun Þriðja vikan mun koma jafnvægi á hormónaflæði líkamanns sem mun hafa áhrif á skap þitt, lífsorku og kraft.

4. vika – Ónæmiskerfi eflt – Jafnvægi Í viku fjögur byggjum við upp ónæmiskerfið og hjálpum því að verja líkamann á náttúrulegan hátt.

Ertu að glíma við: • • • • • • •

fyrir lík ama og sál

Mataróþol Matarfíkn og sykurlöngun Maga- og ristilvandamál Verki og bólgur í liðum Streitu, þreytu og svefnleysi Þunglyndi Aðra lífsstílssjúkdóma

Fimm tímar í viku – hreinsun, liðleiki og styrkur 3 tímar – jóga, liðleiki og öndun 2 tímar – léttar styrktaræfingar í tækjasal Tímar: 17:30 mán/mið/fös. Þjálfari er Sigríður Guðjohnsen

Bæði námskeiðin hefjast 8. nóvember Fyrirlestur 6. nóvember

Verð kr. 34.900

Skráning er hafin í síma 444-5090 eða nordicaspa@nordicaspa.is

28 daga hreinsun

ollur lífsstíll ætti að auka líkurnar á almennu heilbrigði. „Ef maður fylgir ráðleggingum um mataræði og næringarefni getur það haft jákvæð áhrif á bæði andlega líðan og líkamlega heilsu,“ segir Hólmfríður Þorgeirsdóttir, næringarfræðingur hjá Lýðheilsustöð. „Það sem talið er að dragi úr líkum á krabbameini er að halda þyngdinni innan eðilegra marka, hreyfa sig í að minnsta kosti hálftíma á dag, takmarka neyslu á orkuríkum mat og sykruðum drykkjum, forðast mikla neyslu á rauðu kjöti og unnum kjötvörum, takmarka neyslu áfengis og neyta sem mest fæðu úr plönturíkinu – borða mikið af ávöxtum, grænmeti og grófum kornvörum og baunum. Við eigum ekki að vera með nein boð og bönn heldur er það hófsemin og fjölbreytnin sem á að ráða ríkjum. Ef maður gerir þetta dagsdaglega þá má leyfa sér af og til eitthvað annað.“ Hólmfríður segir að því litsterkari sem ávextir og grænmeti séu því hollara. „Það er meira af bætiefnum í litsterkum ávöxtum og grænmeti. Það er best að velja mismunandi tegundir og nota til dæmis grænmeti bæði með matnum og eins í réttina en það eykur fjölbreytnina. Það er engin ein fæðutegund svo holl að hún veiti okkur öll þau næringarefni sem við þurfum á að halda; fjölbreytnin skiptir öllu. Svo skiptir máli að borða reglulega og í hóflegu magni og ekki sleppa morgunmatnum sem er ein mikilvægasta máltíð dagsins.“

kólí), hvítlauk og bláber. Hollusta ávaxta og grænmetis er meðal annars fólgin í ríkulegu magni þeirra af trefjum, vítamínum og steinefnum, til dæmis andoxunarefnum eins og C- og E-vítamínum, karótenóíðum, flavenóíðum og fleiri lífvirkum efnum eins og plöntuestrógenum og öðrum plöntuefnum. Það er trúlega ekki síður samspil þessara efna sem hafa góð og verndandi áhrif en áhrifin virðast ekki þau sömu ef efnin eru tekin í töfluformi. „Ef fólk borðar fjölbreytt fæði að öllu jöfnu er ekki þörf fyrir fæðubótarefni en undantekning er D-vítamín því við hér á norðlægum slóðum fáum ekki nægilegt magn af því yfir vetrartímann þar sem sól er ekki nægilega hátt á lofti til að D-vítamín myndist í húðinni og D-vítamín er einnig í mjög fáum fæðutegundum.“ Hólmfríður bendir fólki á að muna eftir að taka þorskalýsi eða annan D-vítamíngjafa. „D-vítamín er nauðsynlegt fyrir uppbyggingu beina auk þess sem það er meðal annars talið geta verið verndandi gegn krabbameini og gott fyrir ónæmiskerfið. Þá eru einnig Omega-3 fitusýrur í lýsi. Önnur undantekning varðandi fæðubótarefni er að konum sem geta orðið barnshafandi er ráðlagt að taka fólasín sem er B-vítamín en það dregur úr líkum á skaða í miðtaugakerfi fósturs. Fólasín er meðal annars í dökkgrænu grænmeti, rauðri papriku, jarðarberjum, appelsínum, haframjöli, hnetum og sojabaunum.“

Gegn krabbameini

Við eigum ekki að vera með nein boð og bönn heldur er það hófsemin og fjölbreytnin sem á að ráða ríkjum.

Hólmfríður segir að rífleg neysla grænmetis og ávaxta minnki líkur á ýmsum sjúkdómum eins og hjarta- og æðasjúkdómum, sykursýki af gerð 2, offitu og ýmsum tegundum krabbameins. Hvað krabbamein varðar má sérstaklega nefna tómata, spergilkál (brok-

NORDICASPA

með mataræði og hreyfingu Á námskeiðinu hreinsum við líkamann af

óæskilegum eiturefnum, aukum getu hans til að vinna rétt úr fæðunni, aukum liðleika og styrk og komum þér af stað í nýjan lífsstíl!

Síðustu námske fyrir jól!ið Hólmfríður Þorgeirsdóttir næringarfræðingur. Ljósmynd/Hari

Góðar fréttir fyrir alla sem

þjást af meltingaróþægindum!

Pro-Gastro 8 hylkið er stútfullt af vinveittum gerlum, trefjum og meltingarensímum sem hafa hjálpað þúsundum Íslendinga að lina hin ýmsu meltingaróþægindi

100%

náttúru

legt

Ríkt er í okkur Íslendingum er að ræða um veðurfarið. En annað mál verður flestum enn hugleiknara og mikilvægara, sér í lagi eftir því sem við eldumst en það er hvernig meltingunni sé háttað. Fremstu fræðingar á sviði næringar hvetja fólk til að hlúa að góðri meltingu.

Pro-Gastro 8 er fáanlegt í apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum flestra stórmarkaða. Innflutningsaðili:

54 

heilsa

Helgin 5.-7. nóvember 2010

dansað við ar abísk a og indversk a tónlist

Kvenleiki og gleði Rosana segir að magadans sé góður fyrir bakið og sé jafnvel góður fyrir bakveikar konur. „Ákveðnir vöðvahópar eru einangraðir í magadansi en konurnar læra að spenna og slaka á þeim. Þetta er erfitt og reynir bæði á bakvöðva, magavöðva og hendur. Bollywood-dansar eru hins vegar góðir til að þjálfa lærvöðva og kálfa og reynir þá á fæturna.“ Þegar Rosana er beðin að lýsa Bellybolly í fáum orðum segir hún: „Dans, kvenleiki, gleði og yndisleg líkamsrækt.“ -SJ

Stressandi líf Streita er lævíst fyrirbæri og nær alltof oft að ræna fólk heilsu og hamingju áður en gripið er í taumana.

in algengasta spurningin sem ég fæ varðandi starf mitt er sú hvaða kvillar hrjái helst þá sem koma á bekkinn hjá mér. Svarið við þessu er bæði margslungið og einfalt. Margslungið vegna þess að kvillar og einkenni geta verið af öllum toga, en einfalt vegna þess að í ótalmörgum tilvikum er undirliggjandi orsök einfaldlega streita eða viðbrögð við streitu. Einkenni geta verið afar ólík; verkir í öxlum og baki, eirðarleysi, svefnleysi, þróttleysi, meltingarvandamál, lélegt ónæmiskerfi eða tilfinningalegt ójafnvægi, til að nefna einhver dæmi. Þessi einkenni fara alveg eftir því hvar veikir hlekkir liggja hjá hverjum og einum, enda erum við ekki öll eins.

Streitan samofin lífi fólks

Rosana Ragimova Davusdóttir. Ljósmynd/Hari

www.crymogea.is

„Rífandi skemmtileg bók. Dásamlegt að fá Birgi til okkar á þennan hátt.“ Hrafn Jökulsson, Kiljan „Vináttu og fræðum fléttað listilega saman.“

BBBB

Ragna Sigurðardóttir, Fréttablaðið „Falleg bók um vænan dreng.“

BBBB

Páll Baldvin Baldvinsson, Fréttatíminn

Stundum er ástæða streitunnar augljós; fólk hefur verið undir álagi í langan tíma, unnið yfir sig eða staðið í stórræðum af öðrum toga. Þá geta einkenni birst bæði á meðan ástandið varir, en eins er til í dæminu að fólk „hrynji niður“ þegar róðurinn léttist og fari þá skyndilega að kenna sér meins á ýmsa lund. Það er hins vegar algengara að streitan nái undirtökunum hægt og bítandi, sé orðin samofin lífi fólks og stjórni því meira en það gerir sér grein fyrir því það lagar sig að henni, venst því að líða ekki vel. Dæmisagan um froskinn útskýrir þetta vel; ef þú setur lifandi frosk í pott með köldu vatni og hitar það rólega, situr froskurinn sem fastast þar til hann soðnar. Ef þú ætlar hins vegar að smella lifandi froski í sjóðandi heitt vatn mun hann stökkva upp úr sér til lífs. Kannski ekki falleg

samlíking, en þið skiljið hvað ég er að fara. Streita er lævíst fyrirbæri og nær alltof oft að ræna fólk heilsu og hamingju áður en gripið er í taumana. Einkennin eru misjöfn og tilhneigingin er að fara að eltast við að laga þau án þess að sinna því að slaka á þessari innri spennu sem er hin raunverulega orkusuga og orsakavaldur.

Ný forgangsröðun

Samkvæmt hefðbundinni kínverskri læknisfræði er jafnvægi á milli yin og yang undirstaða heilbrigðis. Yang er athöfn og hreyfing; við sjáum fyrir okkur veiðikonuna sem er það lífsspursmál að ná bráðinni, hjartað hamast, öll skilningarvit eru galopin og taugar þandar, adrenalínið flæðir um æðarnar. Á nútímavísindamáli kallast þetta að sympatíska taugakerfið búi til innra með okkur ótta svo að við getum hlaupið í burtu eða barist, eftir því hvað við á. Andstæðan er yin; slökun, djúp öndun, friðsæld, öryggi og næring. Veiðikonan er komin heim til manns og barna heil á húfi, bráðin er elduð og etin, sögur sagðar og lúin bein hvíld. Parasympatíska taugakerfið er við völd; næringarvökvar flæða, líkaminn tekur til við að laga skemmdir, ráða niðurlögum óvinveittra örvera og hreinsa út úrgang og eiturefni. Streita er á mjög einfaldaðan máta of mikið af yang; í streituástandi nær líkaminn ekki að endurnýja sig eins vel eða taka upp næringarefni svo fátt eitt sé nefnt, svo að það er augljóst að þetta er ójafnvægi sem þarf að leiðrétta. Við leiðréttum það með því að næra yin; taka okkur tíma til að anda djúpt, ala með

Ágústa Andersen

okkur tilfinningu öryggis og friðar, gera upp gömul mál sem valda okkur angri (vanmetið atriði), elda góðan mat og njóta hans í kyrrð, sinna áhugamálum, hlæja og leika okkur. Hreyfing og mataræði er líka stór þáttur í því að forgangsraða upp á nýtt, en þó oft hægara sagt en gert, enda er þreytan skuggi streitunnar og svo komið að orkan sem þarf til að breyta lífi sínu er einfaldlega ekki til staðar. Hérna geta nálastungur komið sterkar inn því styrkleiki þeirra er ekki síst fólginn í því að hjálpa fólki að slaka á spennu og hafa róandi áhrif á líkama og huga. Þær eru þróaðar bæði til að greina og laga það ójafnvægi sem einstaklingurinn sýnir á heildrænan máta, þar sem hugur, líkami og sál eru ein heild. Eftir langvarandi streituástand er fólk oft komið í nokkuð stóra slökunarskuld sem þarf að byrja á að vinna upp. Bataferlið hefst því ósjaldan með mikilli syfju, þreytu sem leyfir ekkert annað en svefn og nærandi hvíld. Þegar fer saman góð heildræn meðferð byggð á skilningi á samhengi hlutanna, líkamanum gefinn tími til að rétta sig af og vilji til að breyta því sem betur má fara er þess þó ekki langt að bíða að orkan endurheimtist og hægt sé að hefja nýtt líf í betra jafnvægi. Lifum heil. Ágústa Andersen er nálastungufræðingur og hómópati sem fjallar um heilsu og náttúrulækningar vítt og breitt.

– Lifið heil

Hjúkrunarþjónusta í Lyfju Lágmúla Veitum ýmsa sérhæfða þjónustu m.a. ráðgjöf við val á stuðningsog sjúkrasokkum/sokkabuxum. Einnig fyrir ófrískar konur. Þjónustan er opin virka daga frá kl. 8-17.

www.lyfja.is

ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 51969 10/10

Bellybolly er nýjung í Kramhúsinu og sér Rosana Ragimova Davusdóttir um kennsluna. Um er að ræða sambland af dansi og líkamsrækt sem hún segir að sé hollt fyrir líkama og sál. „Ég fékk þá hugmynd í vor að blanda saman tækni úr magadansi og dönsum sem tengjast Bollywood-kvikmyndum,“ segir Rosana og úr varð Bellybolly þar sem fjölbreytileikinn ræður ríkjum. Dansað er við arabíska og indverska tónlist. „Magadans er kvenlegur og hann einkenna mjúkar hreyfingar á meðan hopp, gleði og mikið stuð einkennir Bollywood-dansa.“

heilabrot

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Spurningakeppni fólksins



Sudoku

1 7

4 2 7 9 6 2 1 6 8 5 8 4 1 7 5 1 6 3

1. Hver ritstýrir Símaskránni 2011? 2. Hvaða dýr eru í aðalhlutverki í myndinni Legend of the Guardians? 3. Hvað heitir ríkissaksóknari? 4. Hver er stjórnandi Íslensku óperunnar?

1. Gillz 2. Ugla 3. Valtýr Sigurðsson 4. Stefán Baldursson 5. Kjartan Guðjónsson og Árni Pétur Guðjónsson 6. Alsír 7. Ulanbaatar 8. Veit það ekki 9. 24 10. Man þetta ekki 11. 526 12. í Austurríki, Linz 13. Veit það ekki 14. Veit það ekki 15. Þýskur

6 rétt 16. Steingrímsfjörð 17. Orri Hauksson 18. 74 metrar

9 rétt

5. Hvaða bræður leika aðalhlutverk í þáttaröðinni Hæ Gosi sem er sýnd á Skjá einum?

Arna Kristín Einarsdóttir 42 ára tónlistarstjóri

6. Frá hvaða landi er framherji Arsenal, Marouane Chamakh?

1. Gillzenegger 2. Íkornar 3. Man það ekki 4. Stefán Baldursson 5. Árni Pétur og veit ekki 6. Marokkó 7. Mongóla 8. Það er ekki í hausnum á mér 9. 36 10. Veit það ekki 11. 523 12. Veit það ekki 13. Veit það ekki 14. Bjarni Harðarson 15. Frá Austurríki

7. Hvað heitir höfuðborg Mongólíu? 8. Hvað heitir söngkonan Lady GaGa fullu nafni? 9. Hver er kvaðratrótin af 169? 10. Hvað heitir söngvari hljómsveitarinnar Suede sem kom nýlega saman eftir sjö ára hlé? 11. Hvað eru margir í kjöri til stjórnlagaþings? 12. Hver er fæðingarstaður Adolfs Hitler? 13. Hvað heitir nýjasta skáldsaga Þórunnar Erlu-Valdimarsdóttur? 14. Hver er upplýsingafulltrúi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytisins? 15. Hvers lenskur var tónskáldið Gustav Mahler?



16. Við hvaða fjörð stendur Hólmavík?

18. Hvað er Hallgrímskirkjuturn hár (+/- 5 metrar)?

2 7 6

9 6 8 3 3 1 9 3 6 7 4

Arna Kristín skorar á Önnu Karlsdóttur, lektor í landa- og ferðamálafræði við Háskóla Íslands.

krossgátan

1 8 3 4

8 rétt



5 1 7

16. Siglufjörð 17. Orri Hauksson 18. 70 metrar

17. Hver er framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins?

Sudoku fyrir lengr a komna

6 rétt

Aukaspurningar

lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni HESTUR

STRITAR

BÓKSTAFUR

HÚRRA

ÍÞRÓTTAFÉLAG

BESSERWISSER

ELDUR

FLÝTA

GRIPUM

SÆBARINN REKADRUMBUR SLÁ

ÁVÖXTUR

DREPA

SVARA HANDFESTAN EKKERT

SIGRAR

VERKFÆRI

TJÚTTA VALDA

RÉTT

ANDAÐIST

FÝLDUR

SKÓLI

MIKILS

MUN

VENJUR

HREYFING

MANNTJÓN

SMYRSL

950

ELDSNEYTI

ARFLEIFÐ

RAÐTALA

HLUTA

STÚLKA HLIÐ

SEM

FORM

VOPN

FRÁSÖGN

FORFEÐUR ÞJÓFNAÐUR

HRYGGLEYSINGJA

BÆN

GUÐ

SKORDÝRIÐ ÁTTFÆTLA AÐAL

PENINGA

RYKKORN

ÓHREINKA

EINKENNI

VITSKERTA

VÆLA

KVIÐIÐ

ÓTTAST

ÓÞÆGINDA

FUGLAR

TUNGUMÁL

HÖGGTANNA

URRDAN

SEX

FRÍÐAR

KLAKI

SEM

Á KROSSI GÖNGULAG

ÁSÝND

GÆLUNAFN

DULIÐ

ÚTJAÐAR

GAUR

SPURÐI

AÐALSTITILL

STÓLPI

SVIÐ

SPÆJARAR KUSK

SJÓNGLER

BRÚNIN

HORFT

GOLF ÁHALD

KLAKI

RYK VERK

PILSAGLENNA VOND VEÐRÁTTA

Gunnar Reynir Valþórsson 35 ára blaðamaður

SVÍKJA

KVIKAR

Svör: 1. Egill „Gillz“ Einarsson 2. Uglur 3. Valtýr Sigurðsson 4. Stefán Baldursson 5. Kjartan og Árni Pétur Guðjónssynir 6. Marokkó 7. Ulanbaatar 8. Stefani Joanne Angelina Germanotta 9. 13 10. Brett Anderson 11. 523 12. Braunau í Austurríki 13. Mörg eru ljónsins eyru 14. Bjarni Harðarson 15. Austurrískur 16. Við Steingrímsfjörð 17. Orri Hauksson 18. 74,5 metrar

FYRIRGEFNING EFTIR LILJU SIGURÐARDÓTTIR

DAUÐANS ALVARA Ungur maður er fenginn til þess að skrifa viðtalsbók við fólk sem lifað hefur af ofbeldi eða hörmungar af annarra völdum. Hann sökkvir sér niður í viðfangsefnið og fyrr en varir er hann flæktur í rannsókn á dularfullum dauðsföllum sem tengjast á óvæntan hátt. DYNAMO REYKJAVÍK

Spor, fyrsta bók Lilju, hefur nú verið seld til Þýskalands.

og „vel byggð Mbl.) – full“ ( metnaðar i saga sem d „spennan p“ (Fbl.) r gengu up or um Sp

Á METSÖLULIS TA! TILBOÐSVERÐ Í EYM TIL 8. NÓV.

UNDSSON

Bræðraborgarstígur 9

sjónvarp

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Föstudagur 5. nóvember

Föstudagur

Sjónvarpið

20:10 Rules of Engagement (2/13) Bandarísk gamansería um skrautlegan vinahóp.

21:20 Sherlock (3/3) Þessar sögur gerast í nútímanum og segja frá því er læknirinn og hermaðurinn John Watson snýr heim úr stríðinu í Afganistan og hittir fyrir tilviljun einfarann, spæjarann og snillinginn Sherlock Holmes. Atriði í myndunum eru ekki við hæfi ungra barna.

Laugardagur

19:35 Hringekjan Skemmtiþáttur í umsjón Guðjóns Davíðs Karlssonar, Góa. Hann tekur á móti góðum gestum og þau Katla Margrét Þorgeirsdóttir, Viktor Már Bjarnason og Ari Eldjárn bregða á leik.

19:35 Spaugstofan Spéfuglarnir Karl Ágúst Úlfsson, Pálmi Gestsson, Siggi Sigurjónsson og Örn Árnason fara nú yfir atburði liðinnar viku og sýna okkur þá í fyrir áskrifendur spaugilegu alltljósi.

Sunnudagur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

20:10 Íslenska alþjóðasveitin Heimildamynd eftir Ingvar Á. Þórisson um störf íslensku alþjóðabjörgunarsveitarinnar á Haítí eftir jarðskjálftann mikla í janúar. Framleiðandi: Saga film. Textað á síðu 888 í Textavarpi.

21:50 Leverage (8/15) Spennandi þáttaröð um þjófahóp sem rænir þá sem misnota vald sitt og ríkidæmi.

17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Sportið e. 18:00 Manni meistari (26/26) 18:25 Frumskógarlíf (13/13) 18:30 Frumskógar Goggi (26/26) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar Spurningakeppni sveitarfélaganna. Í þessum þætti mætast lið Seltjarnarness og Ísafjarðarbæjar. 21:20 Sherlock (3/3) Breskur sjónvarpsmyndaflokkur byggður á sögum eftir Arthur Conan Doyle. 22:55 Af því bara Bandarísk bíómynd frá 2007. Afskiptasöm mamma reynir að finna rétta manninn handa dóttur sinni til að forða henni frá því að gera sömu mistök og hún gerði sjálf. Leikstjóri er Michael Lehmann og meðal leikenda eru Diane Keaton, Mandy Moore, Gabriel Macht, Tom Everett Scott og Lauren Graham. e. 00:20 Kastljós Endursýndur þáttur. 00:40 Prag Dönsk bíómynd frá 2006 um hjónin Christoffer og Maju sem fara til Prag að sækja líkið af pabba Christoffers. Í ferðinni koma úr kafinu ýmis leyndarmál sem ógna hjónabandi þeirra. Leikstjóri er Ole Christian Madsen og meðal leikenda eru Mads Mikkelsen, Stine Stengade, Borivoj Navrátil, Jana Plodková og Josef Vajnar. e. 00:50 Kiljan e. 02:15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

Skjár einn 07:30 Game Tíví (8/14) 08:00 Dr. Phil (41/175) 08:40 Rachael Ray (117/175) 09:25 Pepsi MAX tónlist 16:45 Rachael Ray (118/175) 17:30 Dr. Phil (42/175) 18:10 Friday Night Lights (9/13) 19:00 Melrose Place (3/18) 19:45 Family Guy (7/14) 20:10 Rules of Engagement (2/13) Bandarísk gamansería um skrautlegan vinahóp. 20:35 The Ricky Gervais Show (2/13) 21:00 Last Comic Standing (9/14) Bráðfyndin raunveruleikasería þar sem grínistar berjast með húmorinn að vopni. 21:45 Olivia Lee: Dirty, Sexy, Funny (8/8) Breskur gamanþáttur þar sem falin myndavél er notuð til að koma fólki í opna skjöldu. 22:10 Hæ Gosi (6/6) Ný íslensk gamansería þar sem tekið er á 5 6 alvöru málefnum á ferskan og sprenghlægilegan hátt. 22:40 Sordid Lives (9/12) 23:05 Secret Diary of a Call Girl (5/8) 23:35 Law &amp; Order: Special Victims Unit (13/22) 00:25 Whose Line is it Anyway (13/20) 00:30 Rachael Ray (115/175) 00:50 Premier League Poker II (14/15) 02:35 The Ricky Gervais Show (2/13) 03:00 Jay Leno (137/260) 03:45 Jay Leno (138/260) 04:30 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist

STÖÐ 2

Laugardagur 6. nóvember Sjónvarpið

08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:04 Gurra grís (26/26) 08:15 Oprah 08:09 Teitur (52/52) 08:55 Í fínu formi 08:20 Sveitasæla (20/20) 09:10 Bold and the Beautiful 08:34 Otrabörnin (26/26) 09:30 The Doctors 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 10:15 60 mínútur (52/52) 11:05 Glee (20/22) 09:09 Mærin Mæja (52/52) 11:50 Mercy (5/22) 09:18 Mókó (52/52) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 09:23 Einu sinni var... lífið (26/26) 13:00 Ramsay’s Kitchen Nightmares 09:50 Hrúturinn Hreinn (40/40) (4/4) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:02 Latibær (136/136) 13:50 La Fea Más Bella (266/300) 10:35 Að duga eða drepast (20/20) 14:35 La Fea Más Bella (267/300) 11:20 Hvað veistu? - Demantar fyrir 15:20 Gavin and Stacy (2/7) Önnur alla Danskur fræðsluþáttur. e. 15:55 Barnatími Stöðvar 2 Camp 11:50 Á meðan ég man (9/9) e. Lazlo, Kalli litli Kanína og vinir, 4 5 13:55 Bikarinn e. Tommi og Jenni 15:00 Sportið e. 17:05 Bold and the Beautiful 15:30 Íslandsmótið í handbolta Bein 17:30 Nágrannar útsending frá leik Hauka og 17:58 The Simpsons (18/25) Selfoss í N1-deildinni í handbolta. 18:23 Veður Markaðurinn, 17:35 Táknmálsfréttir veðuryfirlit og það helsta í Ís17:45 Útsvar e. landi í dag. 19:00 Fréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:30 Veðurfréttir 18:47 Íþróttir 19:35 Hringekjan 18:54 Ísland í dag 20:30 Á hálum ís Bandarísk 19:11 Veður gamanmynd frá 2007. Árið 2002 19:20 The Simpsons (20/21) voru tveir skautadansarar sviptir 19:45 Auddi og Sveppi ólympíuverðlaunum og settir 20:20 Logi í beinni. í ævilangt keppnisbann fyrir 21:10 The Lost World: Jurassic Park slagsmál. e. Sjálfstætt framhald einnar 22:05 Karlar í krapinu Bandarísk vinsælustu myndar allra tíma bíómynd frá 2007. Fjórir miðsem sló öll aðsóknarmet í aldra menn fara í ævintýraferð á Bandaríkjunum. 23:20 Southland Tales Svört gaman- vélhjólum frá Cincinnati til Kyrrahafsstrandar Bandaríkjanna. mynd með spennuívafi um afar 23:45 Gersemi Frönsk bíómynd frá frumlega útfærslu á heimsendi í 2004. Ung kona í auraleit fer á Los Angeles. fjörurnar við barþjón sem hún 02:00 Capote Philip Seymourheldur að sé auðkýfingur. e. Hoffman hlaut Óskarsverðlaun 00:30 Silfur Egils fyrir magnaða túlkun sína á 01:30 Útvarpsfréttir í dagskrárlok rithöfundinum sérstaka Truman Capote í þessari áhugaverðu mynd. 03:50 Day Watch Rússneskur tryllir um baráttu góðs og ills. 05:55 The Simpsons (20/21)

Skjár einn

STÖÐ 2

Sunnudagur Sjónvarpið

08:00 Morgunstundin okkar 06:59 Sumardalsmyllan 08:01 Húrra fyrir Kela (52/52) 07:04 Þorlákur 08:24 Ólivía (52/52) 07:14 Gulla og grænjaxlarnir 08:34 Babar (26/26) 07:24 Hvellur keppnisbíll 08:57 Krakkamál - ABBA 07:34 Tommi og Jenni 09:00 Disneystundin 08:00 Algjör Sveppi Algjör Sveppi, 09:01 Snillingarnir (28/28) Hello Kitty, Strumparnir, Dóra 09:24 Sígildar teiknimyndir (42/42) könnuður, Áfram Diego, áfram!, 09:29 Gló magnaða (19/19) Svampur Sveinsson allt fyrir áskrifendur 09:52 Galdrakrakkar (21/21) 10:05 Maularinn 10:30 Hringekjan e. 10:25 Ofuröndin fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn e. 10:45 Leðurblökumaðurinn 11:55 Návígi e. 11:10 Stuðboltastelpurnar 13:55 Saga vísindanna - Hvernig 11:35 iCarly (12/25) komumst við hingað? (6/6) e. 12:00 Bold and the Beautiful 15:45 Kraftaverkið e. 12:20 Bold and the Beautiful 6 4 5 16:30 Sykursýki - Sjúkdómur 21. 12:40 Bold and the Beautiful aldar? e. 13:00 Bold and the Beautiful 17:00 Íslandsglíman Stuttur 13:20 Bold and the Beautiful samantektarþáttur frá 100. 13:45 Logi í beinni Íslandsglímunni sem fram fór í 14:35 Sjálfstætt fólk apríl síðastliðnum. e. 15:15 Pretty Little Liars (10/22) 17:20 Táknmálsfréttir 16:00 Hlemmavídeó (2/12) Frá17:30 Önnumatur e. bærir gamanþættir með Pétri 18:00 Stundin okkar UmsjónarmaðJóhanni Sigfússyni sem leikur ur er Björgvin Franz Gíslason. Sigga sem er fráskilinn og býr 18:28 Með afa í vasanum (52/52) einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu sem hann erfði 18:40 Skúli Skelfir (52/52) 19:00 Fréttir eftir föður sinn. 19:35 Veðurfréttir 16:35 Auddi og Sveppi 19:40 Landinn 17:10 ET Weekend 20:10 Íslenska alþjóðasveitin 17:55 Sjáðu Heimildamynd eftir Ingvar Á. 18:30 Fréttir Stöðvar 2 Þórisson. 18:49 Íþróttir 21:25 Himinblámi 18:56 Lottó 22:15 Sunnudagsbíó - Hleyp þeim 19:04 Ísland í dag - helgarúrval rétta inn Sænsk verðlaunamynd 19:29 Veður frá 2008. Oscar er afskiptur 19:35 Spaugstofan strákur sem verður fyrir einelti. 20:05 Inkheart Ævintýramynd Hann verður skotinn í Eli, fallegri með með Brendan Fraser og en einkennilegri stelpu sem Elizu Bennett í aðalhlutverkum. reynist vera vampíra og hún Myndin fjallar um feðgin sem hjálpar honum að koma fram bæði hafa mikla ástríðu fyrir hefndum. bókum. 23:55 Silfur Egils 21:55 The Baxter 01:15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 23:25 December Boys Myndin er

11:45 Rachael Ray (114/175) 13:15 Dr. Phil (38/175) byggð á samnefndri skáldsögu 13:55 Dr. Phil (39/175) Michaels Noonans með Daniel Skjár einn 14:35 Dr. Phil (40/175) Radcliffe í aðalhlutverki og 11:45 Rachael Ray (116/175) 15:20 Judging Amy (4/23) fjallar um fjóra munaðarlausa 13:15 Rachael Ray (118/175) 16:05 America’s Next Top Model drengi sem keppa um athygli 14:00 Dr. Phil (41/175) 07:00 Lech - Man. City Útsending (5/13) einnar fjölskyldu. 14:45 Dr. Phil (42/175) frá leik Lech og Man. City í 16:55 90210 (1/22) 01:10 Year of the Dog 15:25 Judging Amy (5/23) Evrópudeildinni. 17:40 Psych (2/16) 02:45 Snakes on a Plane 16:10 Spjallið með Sölva (7/13) 17:20 Napoli - Liverpool Útsending 18:25 Game Tíví (8/14) 04:30 Spaugstofan 16:50 Nýtt útlit (7/12) frá leik Napoli og Liverpool í 18:55 The Ricky Gervais Show (2/13) 05:00 ET Weekend 17:40 Parenthood (5/13) Evrópudeildinni. 19:20 The Marriage Ref (8/12) 05:45 Fréttir 18:30 Rules of Engagement (2/13) 19:05 Inside the PGA Tour 2010 allt fyrir áskrifendur 20:05 Fyndnar fjölskyldumyndir 18:55 The Office (11/26) 19:30 Á vellinum (5/10) 19:20 Hæ Gosi (6/6) Ný íslensk 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:30 Hamlet 2 08:15 Lech - Man. City gamansería þar sem tekið er á Evrópu 22:05 Dirty Pretty Things 10:00 Meistaradeild Evrópu: alvöru málefnum á ferskan og 20:30 La Liga Report 23:45 Spjallið með Sölva (7/13) Köbenhavn Barcelona sprenghlægilegan hátt. 21:00 F1 föstudagur 00:25 Olivia Lee: Dirty, Sexy, Funny 11:45 Meistaradeild Evrópu: 19:50 Fyndnar fjölskyldumyndir 21:30 Main Event (8/8) Meistaramörk (6/10) Bráðfyndinn fjölskyldu22:20 Monte Carlo 2 Sýnt frá 4 5 6 00:30 Rachael Ray (117/175) 12:25 Á vellinum þáttur þar sem sýnd eru bæði European Poker Tour þar sem 00:50 Friday Night Lights (9/13) 12:55 Formúla 1 Æfingar innlend og erlend myndbrot, allt fyrir áskrifendur mætast allir bestu spilarar 01:40 Whose Line is it Anyway 14:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar sem kitla hláturtaugarnar og heims. (14/20) Bráðskemmtilegur Evrópu koma öllum í gott skap. 23:10 Monte Carlo 3 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun spunaþáttur þar sem allt getur 14:35 Sterkasti maður Íslands 20:15 Psych (3/16) gerst. 15:15 F1 föstudagur 21:00 Law &amp; Order: Special 02:05 Premier League Poker II (14/15) 15:45 Brasilía Victims Unit (14/22) Skemmtilegt pókermót þar sem 17:20 La Liga Report 21:50 Leverage (8/15) 16:00 Sunnudagsmessan 12 af sterkustu pókerspilurum 19:40 The Tour Championship 22:40 4 House (11/22) 5 6 17:00 Arsenal - West Ham heims reyna með sér. 22:30 UFC 120 23:30 Nurse Jackie (5/12) 18:45 Blackburn - Chelsea 03:50 Jay Leno (139/260) 00:00 Last Comic Standing (9/14) 20:30 Ensku mörkin 2010/11 allt fyrir áskrifendur 04:35 Jay Leno (140/260) 00:45 Sordid Lives (9/12) Dottley. 21:00 Premier League Preview 05:20 Pepsi MAX tónlist 01:10 CSI: Miami (11/25) 2010/11 06:00 Pepsi MAX tónlist 11:35 Premier League World 2010/11 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:55 Pepsi MAX tónlist 21:30 Premier League World 2010/11 12:05 Premier League Preview 22:00 Players 50 - 26 2010/11 22:55 Premier League Preview 12:35 Bolton - Tottenham allt fyrir áskrifendur 08:00 My Girl 2010/11 14:45 Man. Utd. - Wolves 08:00 Custody 10:00 The Jane Austen Book Club 23:25 Everton - Stoke allt fyrir áskrifendur17:10 Derby - Portsmouth 4 5 6 10:00 The Bucket List 12:00 Iceage fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 19:15 Blackpool - Everton 12:00 Bedtime Stories 14:00 My Girl 12:00 Alvin and the Chipmunks SkjárGolf 21:00 Sunderland - Stoke fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:00 Custody 16:00 The Jane Austen Book Club 14:00 Mermaids 08:00 World Golf Championship 2010 22:45 Fulham - Aston Villa fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 16:00 The Bucket List 18:00 Iceage 16:00 What a Girl Wants 16:00 Ryder Cup Official Film 2008 00:30 Birmingham West Ham 18:00 Bedtime Stories 20:00 Yes Man 18:00 Alvin and the Chipmunks 17:15 Golfing World 20:00 Analyze This 6 22:00 La Bamba fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 4 5 SkjárGolf 20:00 The Cable Guy 18:05 Golfing World 22:00 Hitman 00:00 Dracula 2: Ascension 18:00 PGA Tour Yearbooks 22:00 Lonely Hearts 18:55 World Golf Championship 2010 4 5 6 Next 00:00 02:00 The Number 23 18:45 World Golf Championship 2010 00:00 Silent Hill 22:55 Golfing World 4 02:00 Witness 04:00 La Bamba 23:40 LPGA Highlights 02:05 Ask the Dust 23:45 PGA Tour Yearbooks 04:00 Hitman 06:00 Analyze This 01:00 ESPN America 04:00 Lonely Hearts 00:30 ESPN America 4 5 6 06:00 Mr. Deeds 06:00 ESPN America 06:00 Yes Man 06:00 ESPN America

sjónvarp 59

Helgin 5.-7. nóvember 2010

7. nóvember



STÖÐ 2 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Litla risaeðlan 07:40 Sumardalsmyllan 07:45 Lalli Vinirnir Lalli og Yoko kenna okkur að teikna og sýna okkur hvernig ævintýrin geta lifnað við. 07:50 Elías 08:00 Algjör Sveppi A 08:50 Go Diego Go! 4 allt fyrir áskrifendur 09:15 Mörgæsirnar frá Madagaskar 09:35 Ógurlegur kappakstur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:00 Histeria! 10:25 Beverly Hills Chihuahua 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 4 13:10 Nágrannar 13:30 Nágrannar 13:50 Nágrannar 14:15 Smallville (4/22) 15:00 Modern Family (15/24) 15:25 Grey’s Anatomy (6/22) 16:20 Eldsnöggt með Jóa Fel (6/12) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Frasier (14/24) 19:45 Sjálfstætt fólk 20:30 Hlemmavídeó (3/12) 21:05 The Mentalist (5/22) 21:55 Numbers (3/16) 22:40 The Pacific (8/10) 23:35 60 mínútur 00:25 Spaugstofan 00:55 Daily Show: Global Edition 01:20 V (8/12) 02:05 The Event (6/13) . 02:50 Dollhouse (5/13) 03:40 Akeelah and the Bee Áhrifarík og margverðlaunuð bíómynd með stórleikurunum Lawrence Fishburne og Angelu Bassett. Myndin fjallar um unga, bráðgreinda stúlku sem kemur frá brotnu heimili. Til að komast hjá enn einni refsingunni í skólanum samþykkir hún að taka þátt í stafsetningarkeppni og kemur þá í ljós að hún býr yfir einstökum hæfileikum. 05:30 The Mentalist (5/22)

Í sjónvarpinu Pretty Little Liars

Óreyndar, uppstrílaðar og komplexaðar ungar meyjar Morðgátan og hræðslan við uppljóstrun leyndarmálsins sem fjórar vinkonur í smábæ í Bandaríkjunum báru með sér frá fyrra ári varð fljótt að aukaatriði og eiginlega bara fyrir í þáttunum Pretty Little Liears. Fyrstu syrpunni lauk á miðvikudagskvöld en hún var sýnd á Stöð 2. Fínir þættir, áttu að vera betri en Slúðurskjóðan, en stóðu ekki undir því. Vinkonurnar fjórar; Spencer, Hanna Marin, Emily og Aria börðust við óþekktan aðila sem hótaði með smáskilaboðum að ljóstra upp um leyndarmál þeirra, sem tengdist dauða Alison DiLaurentis, einnar úr hópnum. Endirinn óljós og ljóst að framhald verður á þáttunum. Aðdáendur þurfa þó að sýna biðlund, því hann fer ekki í loftið fyrr en í janúar úti í Bandaríkjunum. Þættirnir stóðu fyllilega undir því að segja frá lífi og raunum glæsipía úr millistétt í smábæ í Bandaríkjunum. Skilnaðir foreldra Aríu og framhjáhald föðursins - sem hann sá ógurlega eftir, forboðna ástarsamband hennar við kennarann, samkynhneigð Emily og fjárhagsvandræði móður Hönnu - sem léttist eftir fráfall Alison vinkonu þeirra og tók í kjölfarið við krúnu hennar, en stundaði5búðarhnuppl til að6reyna að vekja athygli föður síns, hresstu andann á miðvikudagskvöldum. Svo ekki séð talað um ásókn Spencer í ástmenn eldri systur sinnar. Allt fínasta upphitun fyrir spítalalífið í Gray’s Anatomy. Svo sætar, svo óreyndar og komplexaðar en alltaf uppstrílaðar. Þáttunum hefur verið lýst sem Aðþrengdum eiginkonum fyrir unglinga, en gera ekki út á húmorinn sem þar ræður ríkjum, og morðgátan alls ekki spennandi. Vonandi losa þáttastjórnendur sig við þann vinkil og leyfa þáttunum að verða hreinræktuðum þáttum í anda unglingaþáttanna O.C. - en betri. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

10:10 Meistaradeild Evrópu: Meistaradeild Evrópu E 11:55 Meistaradeild Evrópu: Meistaramörk 12:35 Napoli - Liverpoo 14:20 Brasilía 15:30 Brasilía 18:15 Inside the PGA Tour 2010 allt fyrir áskrifendur 18:45 La Liga Report 19:20 F1: Við endamarkið fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:50 Spænski boltinn: Real Madrid - Atl. Madrid 21:50 Spænski boltinn: Getafe - Barcelona 23:35 F1: Við endamarkið 4

07:35 Derby - Portsmouth 09:20 Man. Utd. - Wolves 11:05 Blackpool - Everton 12:50 Premier League World 2010/11 allt fyrir áskrifendur 13:20 Arsenal - Newcastle 15:45 Liverpool - Chelsea fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:00 Sunnudagsmessan 19:00 WBA - Man. City 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Arsenal - Newcastle 23:30 Sunnudagsmessan 4 00:30 Liverpool - Chelsea 02:15 Sunnudagsmessan

SkjárGolf 08:00 World Golf Championship 2010 13:00 Golfing World 13:45 World Golf Championship 2010 18:00 PGA Tour Yearbooks 18:45 World Golf Championship 2010 23:45 ESPN America



Rúdolf JÓLABORGARINN Rúdolf er ómótstæðilegur hreindýraborgari af Héraði, blandaður apríkósum og gráðaosti.

Borinn fram með sultuðu kanilrauðkáli og eplasalati til hliðar. Rúdolf er engum líkur og hringir inn jólin á Hamborgarafabrikkunni! Rúdolf fæst einungis fram að jólum á meðan birgðir endast.

BORÐAPANTANIR

TAKE AWAY

FLJÓTLEGT Í HÁDEGINU

575-7575 fabrikkan@fabrikkan.is

× Mættu á Fabrikkuna og pantaðu × Taktu matinn með × Hámarksbiðtími 15 mín.

Meðalbiðtími eftir mat á Fabrikkunni er aðeins 8 mínútur frá því að pöntun er tekin

bíó

60 

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Alvöru B-mynd

yrrum tukthúslimurinn Danny Trejo er illilegur og ógnvekjandi náungi sem smellpassar í hlutverk hins grjótharða Machete enda persónan hönnuð utan um leikarann. Machete er brjálæðislega klár lögga sem mætir ofjarli sínum í dópkóngi sem frekar klístraður Steven Seagal leikur. Viðskiptum þeirra lýkur með því að fjölskylda Machete er drepin og hann sleppur nær dauða en lífi úr klóm illmennisins. Þremur árum síðar dregst Machete inn í flókinn svikavef sem



Myndin um hrunið

Bíódómur: Machete

gengur út á að tryggja snælduvitlausum rasista endurkjör til setu á þingi. Robert DeNiro sýnir skemmtilega takta í hlutverki þess skítalabba sem hefur hinn mjög svo sjaldséða Jeff Fahey og eitíshetjuna Don Johnson sér til halds og trausts í illvirkjum sínum. Þegar þessir kónar reyna að drepa Machete snýst hann gegn þeim af fullri hörku og fær um leið tækifæri til þess að hefna fjölskyldu sinnar. Gellurnar Jessica Alba og Michelle Rodriguez styðja Machete í stríðinu við vondu kall-

Machete sendir fjendur sína til heljar með skemmtilegum tilþrifum.

ana. Alba er jafn sæt og venjulega en heldur bitlaus, sérstaklega í samanburði við Rodriguez sem hefur blessunarlega fundið töffið sitt aftur. Sagan er þvæld moðsuða með þann eina tilgang að gefa skemmti-



frumsýningar

legum leikurum tækifæri til þess að vera voða svalir og drepa fólk með miklum og blóðugum tilþrifum. Veikleikarnir í sögunni skipta nákvæmlega engu máli og myndin gengur vel upp sem fín skemmtun hjá leikstjóranum og handritshöfundinum Robert Rodriguez. Hann gerir myndina blygðunarlaust í B-mynda stíl og er með alla grunnþættina á hreinu; töffaraskap, grafískt ofbeldi, kynþokka og nekt í hæfilegu magni. Þeir sem kunna að meta rusl af þessu tagi vita nákvæmlega að hverju þeir ganga og verða ekki sviknir. Hinum er ráðlagt að halda sig fjarri. Þórarinn Þórarinsson

Í Inside Job kafar Charles Ferguson ofan í ástæður stóra efnahagshrunsins árið 2008. Hann talar við fjölda fólks sem kom að málum úr ýmsum áttum, gefur engum grið og fær ekki betur séð en fjármálakerfi heimsins hafi verið ein risastór svikamilla. Hann hefur yfirreið sína um heiminn á Íslandi sem hlýtur að teljast ákaflega viðeigandi. Aðrir miðlar: 7,7/10, Rotten Tomatoes: 95%, Metacritic: 87/100

Efnahagshrunið sem skók heimsbyggðina er skoðað í Inside Job.

bruce Willis: Kominn á eftirlaun og enn að drepa

Anthony Hopkins leikur mann sem fær gráa fiðringinn á efri árum.

Ástríður og ótti Græna ljósið frumsýnir nýjustu mynd Woodys Allen, You Will Meet a Tall Dark Stranger, á föstudag. Samkvæmt venju veltir Allen sér upp úr tilfinningaflækjum fólks sem glímir við sjálft sig og umhverfi sitt af veikum mætti. Anthony Hopkins og Gemma Jones leika hjón sem eru komin í öngstræti. Kallinn yfirgefur kerlu til þess að eltast við glataða æsku sína og símavændiskonu. Frúin missir tökin á tilver-

unni og setur allt sitt traust á spákerlingu. Dóttir hjónanna, Naomi Watts, er ekki síður óhamingjusöm í hjónabandi sínu með eiginmanninum, sem Josh Brolin leikur, og fellur fyrir fjallmyndarlegum yfirmanni sínum sem Antonio Banderas leikur. Sem sagt ekta Woody Allen með öllum þeim sálarflækjum sem honum fylgja. Aðrir miðlar: Imdb: 6,8/10, Rotten Tomatoes: 48%, Metacritic: 51/100

Malcovich, Freeman og Willis eru komnir af léttasta skeiði en láta það ekki draga úr sér kjark þegar fortíðin eltir þá uppi og líf þeirra hangir á bláþræði.

Due Date Juliette Lewis, Robert Downey Jr. og Zach Galifianakis leiða hér saman hesta sína í gamanmynd um geðvondan stressbolta sem á von á sínu fyrsta barni og liggur því lífið á að komast heim áður en frumburðurinn kemur í heiminn. Hann missir illu heilli af flugvél og neyðist því til að ferðast þvert yfir Bandaríkin ásamt undarlegum fábjána þannig að ferðin verður vægast sagt taugatrekkjandi. Aðrir miðlar: Imdb: 7,5/10, Rotten Tomatoes: 40%, Metacritic: 59/100

Sammy’s Adventures Þrívíddarteiknimynd um skjaldbökuna Sammy. Hann er klófestur af mávi um leið og hann skríður úr eggi. Hann sleppur frá illfyglinu en er þá orðinn strandaglópur úti á miðju hafi. Hann hittir aðra skjaldböku og saman ákveða þau að leita að skjaldbökuparadísinni Lapagos. Aðrir miðlar: Imdb: 6,4/10, Rotten Tomatoes: -, Metacritic: -

Hættuleg gamalmenni Bruce Willis fer fyrir glæsilegum hópi leikara sem komnir eru af léttasta skeiði í spennumyndinni Red. Hann leikur gamalt hörkutól á eftirlaunum hjá CIA sem þarf að smala saman gamla genginu sínu og rifja upp gamla drápstakta þegar sérþjálfaðir morðingjar ógna lífi hans.

rank Moses ( Bruce W illis) li f ir f reka r óspennandi lífi og hundleiðist eftir að hann hætti hjá leyniþjónustunni og settist í helgan stein. Þegar hópur þjálfaðra morðingja veitist að honum hrekkur hann í gamla formið og snýr vörn í sókn. Hann smalar saman nokkrum gömlum félögum, sem allir eru komnir af léttasta skeiði, og þegar gamlingjarnir fá að spreyta sig á ný sýna þeir að þeir hafa engu gleymt. Frank dregur Joe ( Morgan Freeman) út af elliheimili, John Malcovich leikur Marvin, sem er snargeðbilaður og heldur sig á Flórída, og hin virðulega leikkona Helen Mirren leikur Victoriu, fyrrum leigumorðingja, sem rekur gistiheimili. Þegar þessi und-

Klassadama

Helen Mirren á, að körlunum sem deila Red með henni ólöstuðum, ansi hreint glæsilegan feril sem einkennist af miklum metnaði og djörfung til að takast á við umdeild verkefni með undarlegum leikstjórum sem fara ótroðnar slóðir. Mirren, sem hét Ilyena Lydia Vasilievna Mironov áður en hún fann sér þjálla nafn, er orðin 65 ára. Hún nýtur mikillar

arlegi hópur er samankominn eiga vondu kallarnir ekki von á góðu þar sem öll kunna þau enn sitt fag þótt þau séu orðin svolítið stirð og roskin. Enda kemur á daginn að fátt kemur í staðinn fyrir reynslu og andlegan þroska þeirra sem muna tímana tvenna. Þessi frábæri hópur leikara fær dyggan stuðning frá ekki síðri spámönnum í smærri hlutverkum. Sjálfur Brian Cox dúkkar til dæmis upp sem gömul, rússnesk kaldastríðsgrýla sem tókst á við vinahópinn þegar þau voru öll yngri og sprækari. Meistari Richard Dreyfuss er svo líka með í fjörinu og eldgamla kempan Ernest Borgnine (The Dirty Dozen, The Wild Bunch,The Poseidon Adventure, Escape from New York) tekur slaginn

virðingar og skyggir á flestar konur í sínum aldursflokki. Hún á að baki umdeildar myndir á borð við Caligula, The Cook, The Thief, His Wife & Her Lover eftir rugludallinn Peter Greenaway en sú mynd gekk fram af mörgum árið 1989. Mirren setti einnig sterkan svip á The Long Good Friday, Excalibur, The Comfort of Strangers og var alveg hreint frábær í hlutverki lögregluforingjans Jane

bíó

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

eina ferðina enn. Kallinn er orðinn 93 ára og sjaldséður á hvíta tjaldinu síðustu áratugi og sjálfsagt hafa einhverjir verið búnir að telja hann af. MaryLouise Parker (The West Wing) og Julian McMahon, sem er þekktastur fyrir túlkun sína á siðlausa lýtalækninum Christian Troy í Nip/Tuck eru fremst í flokki yngri deildarinnar í þessum ellismelli. Dómar í öðrum miðlum: Imdb: 7,3/10, Rotten Tomatoes: 70%, 61/100

Tennison í bresku sakamálaþáttunum Prime Suspect. Mirren hlaut Óskarsverðlaunin árið 2006 fyrir aðalhlutverkið í The Queen þar sem hún bókstaflega breytti sér í Elísabetu Bretadrottningu. Þá hefur hún verið tilnefnd til Óskarsverðlauna fyrir bestan leik í aukahlutverki fyrir The Madness of King George árið 1994 og Gosford Park 2001.

Helen Mirren ber aldurinn vel og sveiflar vélbyssum eins og ekkert sé í Red.

HEIMASÍMI

GSM

INTERNET

ÞAR KOM AÐ ÞVÍ. NÚ RÆÐUR ÞÚ HVAÐ ÞÚ BORGAR FYRIR SÍMANN ÞINN.

Komdu á tal.is, hafðu samband í 1817 eða KíKtu í Kaffi í næstu verslun og segðu oKKur hvernig þjónustu þú vilt og hvað þú vilt borga. þú ræður.

MINNA BRUÐl. MEIRA TAl.

62 

tíska

Helgin 5.-7. nóvember 2010

var a vikunnar



Blandaði saman og bjó til Lengi vel hafði verðlaunaleikkonan Halle Berry verið í miklum vandræðum með að velja sér ilmvatn sem hentaði hennar persónuleika. Hún byrjaði að blanda saman nokkrum tegundum og endaði með því að búa til ilm sem henni þótti fullkominn fyrir sig. Hún var svo ánægð með útkomuna að hún ákvað að framleiða þennan ilm til þess að aðrir fengju að njóta hans. Þessi blanda hennar kom á markað árið 2009 undir hennar nafni og hefur rokið út. Vinsælli hefði hún ekki getað orðið. Hér á landi fæst ilmvatnið í verslunum Hagkaupa og Flugstöð Leifs

snyrtivörur Cheryl Cole

Með einstakt útlit Cheryl Cole, sem nýlega hefur stigið sín fyrstu skref sem söngkona utan stúlknahljómsveitarinnar Girls Aloud, er talin vera ein allra fegursta kona heims. Hún er þekkt fyrir bros sitt sem bræðir nærstadda og spékoppana sem ljá henni einstakt útlit. En spékopparnir eru ekki lengur einstakir því mörg hundruð lýtaaðgerðir hafa verið gerðar í Bretlandi á konum sem hafa viljað verða sér úti um sams konar spékoppa og söngkonan. Hún er mjög framarlega í flokki þegar kemur að fegurð og tísku og víða eltist kvenfólk við þær snyrtivörur sem hún notar. Hún gefur góð fegrunarráð og segir að lykillinn sé ekki að nota dýrar snyrtivörur, heldur að nota þær snyrtivörur sem henta manni best!

Þörfin á að lykta vel

tíska

Kolbrún Pálsdóttir skrifar

Cheryl Cole notar: Blautan kinnalit frá Nars. Veitir húðinni mikinn gljáa, undirstrikar há kinnbein hennar og rjóðar kinnar. Vinsæla Juicy Tubes glossið frá Lancome. Gerir varirnar kirsuberjarauðar. Ljósan augnskugga frá Chanel. Skyggir augun á áberandi hátt. Boss Orange ilmvatn. Hún leggur áherslu á að lykta alltaf vel og segir að Boss Orange sé það sem hún gæti síst verið án. Cheryl notar einnig gerviaugnhár við öll tækifæri. Þau lengja og þykkja hennar eigin augnhár og setja sterkan svip á andlitið.

Ég stóð lengi í snyrtivörudeild Hagkaupa um helgina. Var farin að fæla frá mér aðra viðskiptavini sem tóku á sig stóran krók til að komast hjá því að ganga fram hjá mér. Handahófskennt tók ég fram hvert ilmvatnið af öðru í von um að finna það eina rétta. Var farin að lykta eins og risavaxið ilmvatnsglas. Valkvíðinn var í hámarki og ég gat ekki fundið réttu lyktina. Of sæt eða of sterk. Þurfti að vanda valið því yfirleitt fæ ég fljótlega leiða á því ilmvatni sem ég geng með. Á endanum gekk ég út. Var búin að eyða hátt í klukkutíma í að finna réttu lyktina. Gafst upp. Blandaður ilmur af öllum þeim tegundum sem ég hafði prófað höfðu fest í vitunum og allt lyktaði eins. Þetta skiptir okkur máli. Hver kona hefur þörf fyrir að lykta vel og það tekur langan tíma að finna rétta ilminn sem hentar þeim. Leitin getur endað í mörgum ferðum í næstu snyrtivöruverslun. Aðeins til að leita að því eina rétta. Ilmurinn skiptir okkur máli og þetta er mjög persónubundið. Oftar en ekki endurspeglast lyktin í persónuleika okkar svo við þurfum að vanda valið. Þegar konur hafa fundið það ilmvatn sem hentar þeim best og eru loksins ánægðar með valið, halda þær yfirleitt í það í mörg ár. Eltast við það til annarra landa ef þörf krefur. Það gerist oft. En þetta er ilmvatnið þeirra og þær eru tilbúnar að ganga langt til að verða sér úti um það.

Mánudagur Skór: Sneaky Steve í Svíþjóð Buxur: G-star Bolur: Suit-Imperium, Smáralind Jakki: Suit-Imperium, Smáralind Húfa: Amma prjónaði hana

Þriðjudagur Skór: Sneaky Steve í Svíþjóð Buxur: Levi’s Skyrta: Levi’s Úr: Dolce&Gabbana

dagar dress

Pub í miklu uppáhaldi Kristján Karl Þórðarson, 21 árs áhugamaður um tónlist, tísku, snjóbretti og trommur. „Ef ég ætti að lýsa stílnum mínum í einu orði, þá væri það Russel Brand,“ segir Kristján og hlær. Mest kaupir hann af fötum í G-star og Imperium hér á Íslandi. „Ég vinn í G-star, svo fötin mín eru mikið þaðan. Annars er Imperium líka rosalega svöl búð. Svo er verslunin Pub í Svíþjóð í miklu uppáhaldi. Frekar óþekkt búð á hliðargötu sem selur fatnað frá óþekktum hönnuðum.“ Innblásturinn fær hann alls staðar að í kringum sig og kaupir helst föt sem honum finnst henta sínum stíl best. „Ég held að ég eigi enga fyrirmynd í sambandi við tísku, en eins og ég sagði þá er leikarinn Russel Brand án efa langsvalasti gaur í heimi. Engin spurning!“ Miðvikudagur Skór: Kolaportið Bolur: Suit-Imperium, Smáralind Buxur: G-star Armbönd: Spúútnik, Laugavegi.

HEILSUSKÓR St. 35-44

Fyrsta flokks innlegg Verð 7.495.-

www.gabor.is

Sérverslun með

FÁKAFENI 9

Sími: 553 7060

Opið mánud-föstud. 11-18 & laugard. 11-16

Fimmtudagur Skór: Converse, Deres Buxur: G-Star Skyrta: Levi’s Sólgleraugu: Optical Studio.

Föstudagur: Buxur: Levi’s Bolur: Suit Skór: Pub, Stokkhólmi Jakki: G-star

dægurmál

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Nauðsynlegt í kuldanum Góðir skór á börnin

Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 5. nóvember Hjaltalín og Kammersveit Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands Menningarhúsið Hof, Akureyri, kl. 20. Hjaltalín fær Kammersveit Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands og Daníel Bjarnason til liðs við sig. Aðgangur: 4.400 kr.

St. 20-27 kr. 6.495.-

St. 28-35 kr. 6.995.-

Gítarveisla Bjössa Thor Salurinn, Kópavogi, kl. 21 Fram koma margir af helstu gítarsnillingum Íslands, m.a. Björgvin Gíslason, Gunnar Þórðarson, Guðlaugur Falk, Andrés Þór og fleiri. Björn Thoroddsen er veislustjóri og rifjar upp kynni sín af gestunum. Sérstakur gestur er hollenski gítarleikarinn Robin Nolan. Aðgangur 2.900 kr.

Nú er veturinn kominn og tími til að klæða sig vel. En það þýðir samt ekki að taka upp gömlu vetrarfötin síðan í fyrra því nýjar og öðruvísi áherslur liggja í tískunni. Stóru pelsarnir hafa ekki misst gildi sitt síðan í fyrra. Þeir eru gríðarlega vinsælir, bæði hlýir og sparilegir og hægt að nota þá við hvert tækifæri. Þeir þurfa ekki að vera dýrir og fást í verslunum, bæði notaðir og nýir. Verslunin Gyllti kötturinn hefur selt notaða pelsa í gegnum árin og hafa þeir aldrei verið vinsælli. Gyllti kötturinn, 28.800 kr.

Það er óþarfi að hendast út í búð og fjárfesta í húfu því núna í ár eru það stóru prjónuðu húfurnar sem sjást mikið. Þær eru hlýjar og halda svo sannarlega á manni hita. Nú er tíminn til að taka upp prjónana og búa sér til húfu.

Tískan gengur í hringi eins og sagt er og nú eru hanskarnir aftur orðnir vinsælir. Leðurhanskarnir eru mjög hentugir fyrir veturinn og þeir eru nýjasta tískutrendið í ár. Tösku- og hanskabúðin á Skólavörðustíg selur alls konar dömuhanska úr ekta leðri. Tösku- og hanskabúðin, 7.800 kr.

Sódóma Reykjavík, húsið opnað kl. 22 Í þetta skiptið verður talið í sveitta bartónleika. Dúettinn Nolo sér um upphitun. Aðgangur 1.500 kr. Datarock, Retro Stefson og Berndsen Nasa, húsið opnað kl. 23

St. 20-27 kr. 6.495.-

Laugardagur 6. nóvember Gítarveisla Bjössa Thor Salurinn, Kópavogi, kl. 21

St. 28-35 kr. 6.995.-

Wildbirds & Peacedrum, Hjaltalín og Schola Cantorum Fríkirkjan í Reykjavík, kl. 20 Tónleikarnir eru hluti af norrænni menningarhátíð, Ting, sem haldin er samhliða þingi Norðurlandaráðs. Aðgangur 3.900 kr. Sunnudagur 7. nóvember

Opið virka daga 12-18 laugardag 12-16 www.xena.is

Grensásvegi 8 -108 RVK Sími: 517-2040

Sálmar tímans Hallgrímskirkja, kl. 16 Saxófónleikarinn Sigurður Flosason og organistinn Gunnar Gunnarsson halda tónleika í Hallgrímskirkju Aðgangur 2.000 kr.

 K auptu stílinn Sienna miller

Sienna Miller

til fyrirmyndar

reska leikkonan Sienna Miller, 29 ára, er þekktust fyrir leik sinn í kvikmyndunum Alfie og Layer cake. Hún hefur einnig tekið að sér fyrirsætustörf og nýlega kom hún á fót sinni eigin tískulínu, Twenty8twelve. Hún hefur verið mikið í sviðsljósinu síðustu ár og er talin vera ein best klædda kona Bretlandseyja. Hún er mikill frumkvöðull og fer sínar eigin leiðir.

Til eru fræ Menningarhúsið Hof, Akureyri, kl. 16 Þjóðlagasveit Tónlistarskólans á Akranesi flytur tónleikadagskrá sína Til eru fræ. Aðgangur 1.500 kr. Cristina Andersson og Ilkka Paananen Norræna húsið, kl. 20 Cristina Andersson sópransöngkona og Ilkka Paananen píanóleikari flytja verk um skandinavískar kvenhetjur. Aðgangur 1.500 kr.

HANSKADAGAR

Nostalgíga 2.000 kr.

dægurmál 65

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Skófatnaður vetrarins er ekki flókinn og valkostirnir eru margir. Kuldaskór, ökklastígvél eða hnéhá stígvél, úr nógu er að velja. Gömlu góðu kuldaskóna getum við svo dregið fram eftir langa skápdvöl því þeir hafa öðlast gildi á ný. Klassísku Timberlandskórnir hafa aldrei brugðist manni; hlýir, vatnsheldir og öruggir. Getum treyst á að þeir haldi á okkur hita. Timberland-búðin í Kringlunni, 28.990 kr.

TVÆR KONUR

Ráðlagt af meltingarlæknum og heilsusérfræðingum

Úlpurnar með loðfeldinum eru sá vetrarklæðnaður sem hefur líklega lifað lengst síðustu árin. Það eru ekki margir sem eiga ennþá eftir að fjárfesta í þeirri úlpu. Þær hafa verið svínvinsælar, sama hvort það er flotta carhartt-úlpan eða sú sem maður finnur á flóamarkaðnum. Alltaf eru þær jafn vinsælar. Það er tími til kominn að grafa upp gömlu úlpuna og hneppa henni þétt að sér. Því veturinn er kominn! Smash, 38.990 kr.

Betri

Rokk og rósir 3.000 kr.

Eva 9.990 kr.

Cirque Du Soleil heiðra Jackson

Þótt Michael Jackson sé farinn yfir móðuna miklu munu aðdáendur hans geta ornað sér við minninguna um hann á stórsýningu með tónlist hans. Cirque Du Soleil ætlar nefnilega að leggjast í heimsreisu með sýningu sem byggist á tónlist Jacksons. Sýningin er samstarfsverkefni Cirque Du Soleil og fjölskyldu Jacksons og mun helmingur innkomunnar renna í dánarbú Jacksons. Herlegheitin hefjast í Kanada næsta haust og gert er ráð fyrir að sýningin komi til Bandaríkjanna síðla árs 2012

Konungleg trúlofun í vændum?

Sautján 18.990 kr.

Manía 9.900 kr.

Ákafir fylgendur bresku konungsfjölskyldunnar gera sér nú vonir um að styttist í konunglegt brúðkaup eftir að myndir birtust af foreldrum Kate Middleton, kærustu Vilhjálms prins, slaka á við skyttirí við Balmoral-kastala í boði prinsins. Þessi fjölskyldufundur þykir vísbending um að trúlofun sé á næsta leiti. Talsmaður prinsins hefur hins vegar neitað að tjá sig um það sem Vilhjálmur gerir í frístundum sínum.

JÁKVÆÐAR NÝJUNGAR

STÖÐVIÐ SYKUR OG KOLVETNI

NÝJUNG! BRENNIÐ FITU

30 Days 120 töflur ásamt samnefndu kremi vinnur á appelsínuhúð

Sykurveiðarinn Suco Bloc. 180 töflur. Hentar öllum, stöðvar sykurinn áður en hann verður að fitu. 30 Days (120 töflur)ásamt OxyTarm (60 eða 150)töflur gegn kviðfitu gefur 35% meiri virkni.

n ins Valira árs a suv 08

heil

apótekin

Maður

lifandi

www.sologheilsa.is

dægurmál

Helgin 5.-7. nóvember 2010

Hiti í Halloweenpartíi Heidi Klum

Ximena Navarrete, handhafi titlisins Miss Universe, var sjóðandi heit í partíinu.

Ofurfyrirsætan Heidi Klum hélt árlegt Halloween-partí sitt á Lavo-veitingastaðnum í New York á sunnudagskvöldið. Mikið var um dýrðir en Klum og eiginmaður hennar Seal stálu senunni með frumlegum Gestgjafinn sjálfur, hin búningum. Klum var klædd sem ofurhetja glæsilega Heidi Klum, og gnæfði yfir alla gestina á 60 sentimetra var óþekkjanleg. háum hælum. Seal var í silfurbúningi og sagði Klum að hann væri „Silver Surfer“ úr myndinni Fantastic Four. Þokkadísin Kim Kardashian mætti á svæðið í gervi Rauðhettu litlu. Aðalástæða veru hennar í New York var þó að vera viðstödd opnun á fataversluninni Dash, sem hún á með systrum sínum. Rapparinn Ice-T kom með íturvaxna eiginkonu sína Coco í partíið. Coco var klædd í Hjónakornin hjúkkubúning og sagði við fjölmiðla að hún Ice-T og Coco með hefði keypt búninginn sérstaklega fyrir söngvarann Seal, kvöldið. eiginmann Heidi

Þokkadísin Kim Kardashian var Rauðhetta fyrir fullorðna.

Klum, á milli sín.

Söngkonan Ashanti faldi nákvæmlega ekki neitt í partíinu.

r u n o r u p Stel K Staðurinn - Ræktin

Viltu ná kjörþyngd og komast í form? Innritun hafin á síðustu TT-námskeið fyrir jól í síma 581 3730 Námskeið hefjast 14. nóvember TT námskeiðin okkar sívinsælu, frá toppi til táar, miðast við að veita konum leiðsögn um lífshætti sem skila árangri. Þau byggjast á áralangri reynslu og fela í sér leiðbeiningar um mataræði, líkamsbeitingu, fundi, vigtun og mælingar. TT námskeiðin standa yfir í sex vikur. Þrjá tíma í viku er stunduð markviss líkamsrækt sem eflir þol og styrk og tekur mið af einstaklingsbundinni getu. Vigtað er í hverjum tíma og mælingar gerðar þrisvar á tímabilinu. Fundur er haldinn einu sinni í viku. Við veitum persónulega þjónustu í notalegu umhverfi þar sem algjör trúnaður ríkir.

EF L I R a l m a n n a t e n g s l / H N OT S KÓ G U R g r a fí s k h ö n n u n

TT tímar í boði: 6:15

mánu-, miðviku- og föstudagar