10. desember 2010

Arnaldur Indriðason

Áslaug Magnúsdóttir

Þakklátur fyrir ÓKEYPIS vinsældir ÓKEYPIS

Opnar einstakt tískufyrirtæki í New York

94

22 Viðtal

10.-12. desember 2010 1. árgangur

2. tölublað 1. árgangur 11. tölublað

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

 Viðtal Spákonan Sigríður Klingenberg um sorgir og sigr a lífsins

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Það er kannski furðulegt að segja það, en mesta niðurbrot mitt var ástarsorg sem ég lenti í þegar ég var átján ára. Þessi ástarsorg var svo djúp að ég reyndi að fyrirfara mér.

Lára Bryndís Desember erfiður fyrir átfíkla 30 úttekt

Bergsveinn fær



ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Orðskrúð, fyrnska, mergjað málfar og sprelllifandi, andar af síðum sögunnar 58 Dómur Páls Baldvins

síða 38 Sigríður Klingenberg er alltaf hress og lifir eftir því lífsmottói að eina dauðasyndin sé að vera leiðinlegur.

Ljósmynd/Hari

Íslenskt fjölskyldufólk tekið með kókaín í Leifsstöð

Halldór Guðmundsson Stýrir 300 milljóna króna bókakynningu í Frank­furt

Hjón á fertugsaldri, sem voru að koma frá Kaupmannahöfn, voru stoppuð með hundruð gramma af kókaíni í farangri sínum.

Í

slensk hjón á fertugsaldri voru handtekin í Leifsstöð á mánudagskvöldið með þrjú hundruð grömm af kókaíni. Það var tollgæslan sem stoppaði hjónin við reglubundið eftirlit og fundust efnin í farangri þeirra.

Hjónin, sem voru að koma frá Kaupmannahöfn, eiga þrjú börn og eru búsett í Reykjavík.

Konunni var sleppt eftir yfirheyrslu en karl-

maðurinn var úrskurðaður í gæsluvarðhald til 13. desember. Samkvæmt upplýsingum frá lögreglunni á Suðurnesjum stendur rannsókn málsins enn yfir og er á viðkvæmu stigi.

Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst hefur hvorugt hjónanna komið áður við sögu lögreglunnar.

Maðurinn hefur starfað sem verslunarstjóri

...og líka þiggja.

Nú er tími til að gefa

í stórri verslun á höfuðborgarsvæðinu og var hann rekinn úr starfi um leið og málið kom upp, samkvæmt upplýsingum frá vinnuveitanda hans. Hann sagði að fólki innan fyrirtækisins væri verulega brugðið enda hefði maðurinn aldrei orðið uppvís að neinu misjöfnu áður og verið vinsæll og virtur í sínu starfi. oskar@frettatiminn.is

Jólabónus American Express

Skráðu þig á americanexpress.is og fáðu tvöfalda Vildarpunkta Icelandair af allri veltu fram að jólum!

34

2

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

 Sjúkr aflug Helga Sigríður komin heim

Allt lítur vel út með líffæri hennar Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

„Hún er ennþá fjarræn eftir svæfinguna og ekki alveg komin til baka en mér skilst af læknum að það sé eðlilegt fyrir þá sem hafa fengið svo mikið af lyfjum,“ segir María Egilsdóttir, móðir Helgu Sigríðar Sigurðardóttur sem var flutt heim með sjúkraflugvél frá Gautaborg í gær og dvelur nú á Landspítalanum.

Helga Sigríður, sem er tólf ára, hneig niður í búningsklefa í skólasundi á Akureyri 24. nóvember síðastliðinn vegna hjartaáfalls. Við rannsóknir kom

í ljós að um alvarlega kransæðastíflu var að ræða. Haft var eftir Hróðmari Helgasyni hjartalækni í sjónvarpsfréttum að slíkt væri afar fátítt hjá svo ungum einstaklingi.

Helga Sigríður var flutt með hraði á Landspítalann og þaðan til Gautaborgar í mikilli lífshættu því talið var að hún þyrfti nýtt hjarta. Eftir mikið óvissuástand breyttist líðan hennar til batnaðar, hjarta og lungu komu til svo ekki kom til líffæraskipta. Foreldrar stúlkunnar hafa dvalið hjá

henni ytra.

María segir að Helga Sigríður sé ósköp lúin og orkulaus og þurfi því að styrkja sig en allt líti vel út með líffæri hennar. Það geti hins vegar tekið marga daga að ná lyfjunum úr líkama hennar.

Eins og Fréttatíminn greindi frá á föstudaginn var hefur verið stofnaður söfnunarreikningur fyrir Helgu Sigríði og fjölskyldu hennar. Hægt er að leggja inn á reikning Maríu Egilsdóttur 0565–26–110378, kennitala 180470–3449.

Helga Sigríður Sigurðardóttir var flutt heim með sjúkraflugi flugfélagsins Ernis frá Gautaborg í gær.

 Sprotafyrirtæki Öryggismál

Björgóflur fékk tæpa þrjá milljarða frá Glitni án veða Í skýrslu franska fyrirtækisins Cofisys um Glitni, sem unnin var fyrir embætti sérstaks saksóknara og Fréttatíminn hefur undir höndum, er gerð athugasemd við lánveitingar bankans til Björgólfs Guðmundssonar, formanns bankaráðs og annars af stærstu eigendum Landsbankans, í maí 2007. Björgólfur fékk lánaða 21 milljón punda eða um 2,6 milljarða á gengi þess tíma, að því er virðist án nokkurra trygginga eða veða. Lánið var til tveggja mánaða en virðist hafa verið framlengt sex sinnum. Björgólfur Guðmundsson er gjaldþrota og Glitnir hefur gert 5,4 milljarða kröfu í þrotabú hans. -óhþ

Glitnir og Landsbankinn gjaldþrota 2007 Það er sameiginleg niðurstaða norska fyrirtækisins Lynx Advokatfirma, sem vann skýrslu um Landsbankann, og franska fyrirtækisins Cofisys, sem vann skýrslu um Glitni fyrir embætti sérstaks saksóknara, að báðir bankarnir hafi í raun verið gjaldþrota í árslok 2007. Það hefði komið í ljós ef endurskoðendur, sem í báðum tilvikum voru PwC, hefðu farið rétt að við endurskoðun ársreikninga. Þetta kemur fram í skýrslum fyrirtækjanna um bankana sem Fréttatíminn hefur undir höndum. Hvorugur bankanna færði nógu mikið af lánum áhættusamra viðskiptavina sinna niður í ársreikningi, falin eign á eigin bréfum hefði átt að lækka eigið fé þeirra og hvorugur bankinn skilgreindi tengda aðila rétt, sem hefðu þá farið yfir löglegar áhættuskuldbindingar bankanna gagnvart einstökum aðila. -óhþ

GLITNIR BANKI hf

HE AUDITOR’S FILES

INVESTIGATION INTO THE ACCOUNTS AND T

GLITNIR BANKI hf

HE AUDITOR’S FILES INVESTIGATION INTO THE ACCOUNTS AND T

L PROSECUTOR REPORT TO THE SPECIA

L PROSECUTOR GLITNIR BANKI hf REPORT TO THE SPECIA

HE AUDITOR’S FILES INVESTIGATION INTO THE ACCOUNTS AND T

November 2010

November 2010

REPORT TO THE SPECIAL PROSECUTOR

November 2010

Eigendur pressuðu á Sigurjón um lán Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi bankastjóri Landsbankans, kvartaði yfir því við starfsmenn endurskoðendafyrirtækisins

2,6 milljarðar Lán frá Glittni til Björgólfs Guðmundssonar án nokkurra veða.

PwC, sem voru endurskoðendur Landsbankans, að eigendur bankans pressuðu mjög á hann um að fá lán til handa sjálfum sér. Hann bætti því þó við að þetta hefði ekki áhrif á starfsemi bankans. Þetta stangast á við orð Björgólfs Thors Björgólfssonar, annars aðaleiganda bankans, sem hefur ítrekað lýst því yfir að hann hafi aldrei skipt sér af nokkrum hlut í bankanum. Upplýsingar um þetta er að finna í skýrslu norska fyrirtækisins Lynx Advokatfirma um Landsbankann sem unnin var fyrir embætti sérstaks saksóknara og Fréttatíminn hefur undir höndum. -óhþ

Knattspyrnukappi vann Kaupþing Knattspyrnukappinn fyrrverandi, Ríkharður Daðason, vann í gær dómsmál gegn Kaupþingi sem neyðist til að viðurkenna kröfu hans upp á rúma 21 milljón sem forgangskröfu í bú bankans. Deilan snerist um það hvort munnlegur samningur Ríkharðs við Ingvar Vilhjálmsson, yfirmann hans á markaðsviðskiptasviði bankans, um 2,4 milljóna króna lágmarkslaun á mánuði hefði eingöngu gilt fyrir árið 2007 en ekki árið 2008, líkt og bankinn hélt fram. Héraðsdómur komst að þeirri niðurstöðu að ekki yrði séð að hinn munnlegi samningur væri tímabundinn og því verður krafa Ríkharðs um vangoldin laun á árinu 2008 forgangskrafa í búið. -óhþ

Guðbjörg Inga skemmtir sér konunglega við að þjálfa býflugur til sprengjuleitar.

Þjálfar býflugur til sprengjuleitar Guðbjörg Inga Aradóttir, íslenskur líffræðingur, vinnur hjá sprotafyrirtækinu Inscentinel við að þjálfa býflugur í sprengjuleit. Þær eru eins og hundar í bandi við að læra að þekkja lyktina af sprengiefnum.

Þ

Býflugurnar komast ekki langt í þjálfuninni.

Hörkuspennandi Verðlaunahöfundurinn Þorgrímur Þráinsson í essinu sínu!

2.

prentun komin

„Þokan er rosalega spennandi. Maður gat varla litið upp úr bókinni meðan á lestri stóð.“ María Gústavsdóttir, 14 ára

2. sæti

BarnaBækur, 5. desemBer Félag íslenskra bókaútgeFenda

Við blásum lykt af þessum efnum yfir fálmara flugnanna og í kjölfarið gefum við þeim sykurvatn.

etta er alveg gríðarlega skemmtilegt starf,“ segir Guðbjörg Inga Aradóttir, doktor í líffræði, sem vinnur við að þjálfa býflugur í sprengjuleit.

Guðbjörg Inga eða Gia, eins og Bretarnir sem geta ekki borið fram Guðbjörg kalla hana, hefur þjálfað býflugur undanfarna sjö mánuði hjá fyrirtækinu Inscentinel. „Ég þekkti fólkið sem stofnaði þetta sprotafyrirtæki og sótti um því mér fannst þetta spennandi,“ segir Guðbjörg.

Hún hefur búið í Englandi frá því hún lauk námi í líffræði við Háskóla Íslands. Hún tók masterspróf í líffræði við Royal Holloway og fékk upp úr því vinnu við Natural History Museum í London, þar sem hún vann á skordýradeildinni við að rannsaka bjöllur af öllum stærðum og gerðum. Þaðan fór hún á Rothamsted Research, sem er rannsóknarstöð landbúnaðar í Englandi, og stundaði þar doktorsnám í líffræði í samvinnu við Imperial College í London. Þar vann hún við að rannsaka blaðlýs sem nærast á trjám sem ætluð eru til að framleiða orku. Blaðlýsnar geta dregið úr vexti trjáa og er því mikilvægt að stemma stigu við þeim.

Guðbjörg Inga sækir ekki beint í störf sem við Íslendingar eigum að venjast. „Það eru ekki margir sem vinna sem skordýrafræðingar,“ segir hún hlæjandi. Guðbjörg segist vera efnavistfræðingur og hennar helsta sérsvið er að skoða hegðun skordýra og hvernig þau nota lyktarskyn sitt til að finna mat og maka. „Þetta nýtist vel við þjálfun býflugnanna. Við notum sömu tækni og Pavlov notaði á

hundana sína. Í hvert skipti sem hann hringdi bjöllu gaf hann hundunum mat. Eftir nokkrar endurtekningar tengdu hundarnir áreitið við mat og byrjuðu að slefa um leið og þeir heyrðu í bjöllunni. Í okkar tilfelli notum við náttúrlega hegðun býflugna, sem hafa háþróað lyktarskyn, til að kenna þeim að þekkja lykt af efnum sem notuð eru í sprengjur. Við blásum lykt af þessum efnum yfir fálmara flugnanna og í kjölfarið gefum við þeim sykurvatn.

Eftir nokkur skipti taka flugurnar við sér og stinga út tungunni um leið og þær finna lyktina af efnunum,“ segir Guðbjörg. Það er ekki einfalt að láta býflugur vera kyrrar og lykta af spengiefni. „Við erum með þær í sérstökum höldurum sem eru minni en eldspýtustokkar. Þegar búið er að þjálfa býflugurnar eru þær settar inn í tæki sem er svipað að stærð og handryksuga, svo það er engin hætta á að þær sleppi. Við setjum þær síðan aftur í býflugnabúin þar sem þær lifa góðu lífi eftir að hafa unnið gott starf.“ Guðbjörg er með nokkur býflugnabú innandyra í stórum búrum og eru tugþúsundir býflugna tilbúnar í þjálfun.

Hún hefur tröllatrú á því að býflugur muni starfa við sprengjuleit í nánustu framtíð. „Þetta gengur vel. Tæknin er enn á þróunarstigi en menn binda vonir við að innan tveggja ára verði hægt að nota þessa tækni til að mynda á flugvöllum við leit að sprengjum eða jafnvel á stríðssvæðum,“ segir Guðbjörg Inga. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

hringdu inn jólin með nova!

5.990 kr. / 18 mán. iPad 16 GB (WiFi og 3G)

8.990 kr. / 18 mán.

Sértilboð til viðskiptavina Nova!

iPhone 4 16 GB

99.990 kr.

149.990 kr. staðgreitt

Fullt verð er 139.990 kr.

3G ! sti minn a r í ý s Ód far kia o N

dagur & steini

1.990 kr.

Geisladiskar hjá Nova

sti 3G Ódýra ! síminn snerti

3.990 kr.

Bíókort Nova

1.490 kr. / 12 mán.

6.990 kr. almennt verð

Huawei U7510 Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!

14.990 kr.

Digital myndarammi

1.490 kr. / 12 mán.

16.990 kr. staðgreitt Gildir með frelsi, áskrift og Súper Nova.

Nokia 2730 Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!

16.990 kr. staðgreitt Gildir með frelsi, áskrift og Súper Nova.

ærstitsita›ur Setm m

sk

í heimi!

Verslanir Nova eru í Kringlunni, Smáralind, Lágmúla, MM Selfossi og á Glerártorgi Akureyri Þjónustuver 519 1919 | www.nova.is | m.nova.is | Facebook | Twitter

iPhone 4 og iPad: Verðið gildir með áskrift og frelsi hjá Nova. Mánaðarleg afborgun greidd með kreditkorti + 250 kr. /mán. greiðslugjald. Staðgreitt: Þá þarf ekki kreditkort. Það er ódýrara að staðgreiða!

4

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

veður

Föstudagur

l augardagur

sunnudagur

Vetrarhlýindi og sviptingar

Laugavegur dúnkápa

Eftir kuldana að undanförnu bregður nú mögum við þessi hlýindi nú á miðri aðventu. Í dag slagar hitinn víða upp undir 10°C og í kvöld og nótt verður víða V- stormur á landinu. Rólegra veður á laugardag og enn eitt háþrýstisvæðið sýnir sig og á sunnudag verður orðið kyrrt og víða bjart. Þá frystir líka aftur um mikinn hluta landsins. Fram í vikuna er síðan að sjá miklar stillur og þurrviðri.

7

8

Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is

7

4

10

4

8

Höfuðborgarsvæðið: Strekkingsvindur framan af degi, en að mestu verður þurrt og áfram frostlaust.

Útgjöld til félagsverndar á Íslandi árið 2008 námu 325,6 milljörðum króna eða 21,8% af landsframleiðslu samanborið við 28,9% í Danmörku, 28,8% í Svíþjóð, 24% í Noregi og 25,6% í Færeyjum og Finnlandi. Um 40% útgjaldanna á Íslandi árið 2008 voru vegna heilbrigðismála, en það samsvarar 8,8% af landsframleiðslu. Frá þessu greinir Hagstofa Íslands og byggir á ritinu Social tryghed í de nordiske lande 2008/09. Í ritinu er að finna samanburð á velferðarþjónustu eða félagsvernd milli Norðurlandanna. -jh

Ráðstöfunartekjur meðalheimilis í rannsókn á útgjöldum heimilanna árin 2007-2009 voru um 490 þúsund krónur á mánuði, um 206 þúsund krónur á mann, að því er fram kemur í Hagtíðindum Hagstofu Íslands. Ráðstöfunartekjur flestra hópa voru hærri en útgjöld þeirra en neysluútgjöldin voru að meðaltali um 93% af ráðstöfunartekjum. Töluverður samdráttur neysluútgjalda varð í kjölfar efnahagshrunsins haustið 2008. Meðalútgjöld árið 2008 voru 8% lægri en árið 2007 og drógust aftur saman um 13,4% milli 2008 og 2009. Þannig voru útgjöldin 20% lægri árið 2009 en þau voru árið 2007. -jh

Raungengi krónunnar hækkar Raungengi íslensku krónunnar heldur áfram að hækka. Í nóvember hækkaði það um 0,4% á mælikvarða hlutfallslegs verðlags. Á sama tíma stóð vísitala neysluverðs nánast í stað og var verðbólga hér minni en í helstu nágrannalöndum. Þetta kemur fram í tölum Seðlabankans.

Frá áramótum hefur raungengið hækkað um rúm 15%. Greiningardeild Íslandsbanka telur að raungengið muni hækka enda eigi það enn nokkuð í land með að ná langtímameðaltali. -jh

Hægur vindur og bjartviðri um mikinn hluta landsins frystir, en þó ekki vestanlands.

Höfuðborgarsvæðið: Skýjað og lítilsháttar rigning eða súld.

www.66north.is

Klæddu þig vel

 Ísland Búferlaflutningar

Stefnt er að því að selja Hegningarhúsið í Reykjavík þegar nýtt fangelsi rís. Þetta kemur fram í svari dómsog mannréttindamálaráðuneytis við spurningu Fréttatímans um væntanlega sölu á húsinu sem tilkynnt var í fjárlögum 2010. Í svarinu segir að undirbúningur á útboði í nýtt fangelsi sé í gangi og ef byggt verði nýtt fangelsi frá grunni geti liðið allt að tvö ár áður en Hegningarhúsið verður selt. -óhþ

Neysluútgjöld á heimili árin 2007-2009 voru 456 þúsund krónur á mánuði og hækkuðu um 7,0% frá tímabilinu 20062008, að því er fram kemur í Hagtíðindum Hagstofu Íslands. Á sama tíma hefur meðalstærð heimilis minnkað úr 2,39 einstaklingum í 2,37 og hafa útgjöld á mann því hækkað um 7,9% og eru nú 192 þúsund krónur. Vísitala neysluverðs hækkaði um 12,0% á sama tímabili og hafa heimilisútgjöldin því dregist saman um 4,8% að teknu tilliti til verðbreytinga eða um 4,0% á mann. Í úrtaki rannsóknarinnar voru 3.484 heimili, 1.850 þeirra tóku þátt í rannsókninni og var svörun því rúm 53%. -jh

2

4

Höfuðborgarsvæðið: Slagveðurs­ rigning um morguninn, en síðan dálítil þokusúld. Mjög milt í veðri.

Útgjöld til félags­ verndar lægst á Íslandi

6

2

Vestan stormur víða um land um nóttina og fyrst um morguninn, síðan lygnir og víðast þurrt. Hiti ofan frostmarks víðast hvar.

Útgjöld meðalheimilis 456 þúsund á mánuði

2

2

1

Rigning um allt land framan af degi, en síðan að mestu þurrt.

Frekar hvasst og mjög hlýtt miðað við árstíma.

Hegningarhúsið í sölu þegar nýtt fangelsi rís

Ráðstöfunartekjur rétt duga

2

Stefán vildi ekki tjá sig um ástæður flutnings lögheimilis síns til Lúxemborgar þegar Fréttatíminn leitaði svara.

Stefán H. Hilmarsson stendur í ströngu þessa dagana. Ljósmynd/MBL

Gjaldþrota fjármálastjóri með lögheimilið til Lúxemborgar Stefán H. Hilmarsson hefur flutt lögheimili sitt til Lúxemborgar. Hann var úrskurðaður gjaldþrota í sumar vegna skuldar við Arion banka.

S

tefán H. Hilmarsson, fyrrverandi fjármálastjóri Baugs og núverandi fjármálastjóri 365, hefur flutt lögheimili sitt til Lúxemborgar. Hann fetar í fótspor margra viðskiptamanna sem flust hafa búferlum til Lúxemborgar frá hruni. Í þeirra hópi eru Kaupþingsmennirnir Hreiðar Már Sigurðsson, Ingólfur Helgason og Steingrímur Kárason og athafnamaðurinn Pálmi Haraldsson einatt kenndur við Fons. Munurinn á Stefáni og hinum er hins vegar sá að hann er í föstu starfi sem fjármálastjóri fjölmiðlarisans 365. Stefán vildi ekki tjá sig um ástæður flutnings lögheimilis síns til Lúxemborgar þegar Fréttatíminn leitaði svara.

Stefán var úrskurðaður gjaldþrota í sumar vegna skuldamáls við Arion banka, máls sem hann tapaði síðan í síðustu viku í héraðsdómi. Þar var hann dæmdur til að greiða rúmlega hundrað milljóna króna skuld við bankann. Stefán flutti glæsivillu í sinni eigu á Laufásvegi yfir í félag móður sinnar skömmu eftir hrun og skoðar skiptastjóri þrotabús hans hvort sá gjörningur sé riftanlegur.

Miðað við þær upplýsingar sem Fréttatíminn hefur undir höndum er þó óvíst hvort markaðsvirði hússins hafi verið meira en áhvílandi skuldir á þeim degi sem eignin var flutt yfir.

Grímur Sigurðsson, skiptstjóri bús Stefáns, vildi ekkert segja um málið annað en það að verið væri að skoða allt sem við kæmi þrotabúinu.

Mörg spjót standa á Stefáni þessa

Kveikt í Range Rover

Stefán og barnsmóðir hans, sjónvarpskokkurinn Friðrika Hjördís Geirsdóttir, komust í fréttirnar snemma árs 2009 þegar kveikt var í Range Rover-bifreið þeirra fyrir utan heimili þeirra við Laufásveg.

Bíllinn var gjörónýtur en málið er óleyst.

Jólalegt á Laufásveginum.

dagana. Landsbankinn hefur stefnt honum vegna skuldamáls og ekki fæst uppgefið hvernig það mál er vaxið. Stefán átti tæplega 20% hlut í BGE eignarhaldsfélagi, sem var stofnað í kringum kaup starfsmanna Baugs á hlutabréfum í félaginu. Félagið er komið í þrot og hefur skiptastjóri búsins tilkynnt að hann muni senda eigendum BGE reikning vegna lána félagsins til eigenda sem hlaupa á hundruðum milljóna. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

GJAFAKORT SMÁRALINDAR

E N N E M M / S Í A / NM4 4 6 5 0

Hægt er að kaupa gjafakort á smaralind.is og á þjónustuborðinu okkar á 2. hæð.

LEITIN AÐ JÓLAANDANUM Upplifðu jólaævintýrið Leitin að jólaandanum sem sýnt verður í Vetrargarðinum í Smáralind í desember.

Sýningartímar

Meðal frábærra leikara eru Örn Árnason, Edda Björgvinsdóttir, Selma Björnsdóttir, tveir jólasveinar og Lápur og Skrápur sem leiða gesti inn í töfraveröld undir lifandi tónlistarflutningi.

11. desember, kl. 14 12. desember, kl. 14 18. desember, kl. 14 19. desember, kl. 14 21.-23. desember, kl. 17

Sjáumst – Smáralind FRÍTT FYRIR ALLA!

Opið til

E N N E M M / S Í A / NM44 5 9 3

2 2 til jóla

Kósy´-

kvöld Gott verð!

2.690,-

Fyrir

vísnavini 2.690,-

Fyrir

pennavini

6

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

 Fjármálafyrirtæki Nauðasamningar

Kaupþing klárt í nauðasamninga Slitastjórn bankans hefur tekið afstöðu til allra þeirra 28 þúsund krafna sem bárust í búið og bíður eftir að kröfuhafar ákveði næsta skref í framtíð bankans.

G

ömlu bankarnir þrír ætla að fara ólíkir leiðir þegar kemur að því að gera upp bú þeirra. Landsbankinn og Glitnir munu greiða kröfuhöfum sínum út hlutagreiðslur eftir að allri réttaróvissu um eðli krafna hefur verið eytt, líklega seinni hluta næsta árs. Allt bendir til þess að Kaupþing verði sá fyrsti af gömlu bönkunum sem kröfuhafar taka yfir. Ólafur Garðarsson, formaður slitastjórnar bankans, segir í samtali við Fréttatímann að eftir að lokið var við að taka afstöðu til allra þeirra 28 þúsund krafna sem bárust í búið sé ekkert því til fyrirstöðu að taka næsta skref sem sé annað hvort gjaldþrot eða nauðasamningar. „Boltinn er nú hjá kröfuhöfum.

Eftir að tekin var afstaða til allra krafna í búið er það þeirra að ákveða næsta skref. Hvort heldur sem það er að fara í gjaldþrot eða ganga til nauðasamninga. Ég á nú síður von á að það fyrra verði uppi á teningnum,“ segir Ólafur.

Eins og fram kom á kröfuhafafundi Kaupþings í síðustu viku eru forgangskröfur í búið komnar undir 500 milljarða og þar af eru samþykktar kröfur rétt um tíu prósent. Þar með er virði bankans orðið töluvert hærra en forgangskröfurnar en áætlað er að bankinn sé um 800 milljarða króna virði. Ólafur vildi ekki tjá sig um hvaða leið væri best að fara. „Það er ekki okkar að segja til um það.

Ólafur Garðarsson, formaður slitastjórnar Kaupþings. Ljósmynd/Hari

Slitastjórnin á þó ekki að vera nein eilífðarvél og vonandi komast þessi mál á hreint sem fyrst,“ segir Ólafur.

Steinunn Guðbjartsdóttir, formaður slitastjórnar Glitnis, segir í samtali við Fréttatímann að stefnt sé að því að hefja hlutagreiðslur til kröfuhafa seint á næsta ári. „Það er mjög flókið fyrir stóran hóp kröfuhafa að eignast banka og því teljum við að sú leið að greiða kröfuhöfum hlutagreiðslu með reglulegu millibili sé besta leiðin,“ segir Steinunn. Fram hefur komið að slitastjórnin hyggist selja 95% hlut sinn í Íslandsbanka fyrir árslok 2015. Miðað við áætlanir slitastjórnarinnar er gert ráð fyrir því

prinsessuvini Verð gilda til og með 14.12.10

Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

Boltinn er nú hjá kröfu­höfum. Eftir að tekin var afstaða til allra krafna í búið er það þeirra að ákveða næsta skref. Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda

Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is

Hvað kostar jólaklipping barnanna?

2.990,-

Fyrir

að lokagreiðslur til kröfuhafa fari fram árið 2019.

Páll Benediktsson, upplýsingafulltrúi slitastjórnar Landsbankans, segir að gert sé ráð fyrir að það taki fjögur til fimm ár að klára allar þær greiðslur til kröfuhafa sem hægt er að greiða. Ein af eignum gamla bankans er 20% hlutur í Landsbankanum og hefur þegar verið gengið frá sölu á honum til ríkisins. Páll segir að stefnt sé að því að greiða út úr búinu um mitt ár 2011 þegar öll dómsmál varðandi kröfurnar hafa verið til lykta leidd.

Nú þurfa krakkarnir að komast í jólaklippinguna. Ég kynnti mér verð hjá fimmtán hársnyrtistofum fyrir þrjú systkin, 3 ára stelpu og 7 og 12 ára stráka. Stofurnar aldursskipta kúnnahópnum mjög misjafnt; sumar gera engan greinarmun á aldri barnanna á meðan aðrar skipta í marga aldursflokka. Eins og sést er verðið mjög mismunandi – það munar 67,6% á lægsta og hæsta verðinu – og því greinilega ekkert samráð í bransanum. Auðvitað borgar sig því að athuga verðið áður en maður kaupir þjónustuna. Athugið að gæði

og þjónustustig var ekki athugað í þessari könnun, bara verð. Athugið einnig að þessi könnun er ekki tæmandi, það er auðvitað fjöldi annarra stofa til en þessar fimmtán.

Hér koma niðurstöðurnar, ódýrasta stofan fyrst og svo koll af kolli. Í hár saman Grettisgötu 9 6.800 kr.

(1 x 1.800 kr. / 2 x 2.500 kr.)

Salon Nes Austurströnd 1 7.000 kr.

(2 x 1.900 kr. / 1 x 3.200 kr.)

Díva Hverfisgötu 125 7.800 kr.

(2 x 2.500 kr. / 1 x 2.800 kr.)

Möggurnar í Mjódd Álfabakka 12 10.450 kr.

(1 x 3.150 kr. / 2 x 3.650 kr.)

Solid hár Laugavegi 176 8.000 kr.

(1 x 2.000 kr. / 2 x 3.000 kr.)

Hárgreiðslustofan Gríma Álfheimar 4 10.500 kr.

(1 x 2.500 kr. / 2 x 4.000 kr.)

Englahár Langarima 21 8.265 kr.

(2 x 2.800 kr. / 1 x 3.100 kr. – 5% systkinaafsláttur)

Rakarastofa Ágústar og Garðars Suðurlandsbraut 10 10.630 kr.

(2 x 3.270 kr. / 1 x 4.090 kr.)

Hárný Nýbýlavegi 28 8.550 kr.

(1 x 2.250 kr./ 2 x 3.150 kr.)

Korner Bæjarlind 14-16, Kóp.

10.700 kr.

(1 x 3.100 kr. / 2 x 3.800 kr.)

Brúskur Höfðabakka 1 8.800 kr.

(1 x 2.200 kr. / 1 x 2.900 kr. / 1 x 3.700 kr.)

Rakarastofan Klapparstíg Klapparstíg 29 10.920 kr.

(2 x 3.360 kr. / 1 x 4.200 kr.)

Manda Hofsvallagötu 16 9.100 kr.

(1 x 2.700 kr. / 2 x 3.200 kr.)

Ónix Þverholti 5 11.400 kr.

(3 x 3.800 kr.)

Hárgreiðslustofa Helenu, Stubbalubbar Barðastöðum 3 10.005 kr.

(2 x 3.790 kr. / 1 x 4.190 kr. – 15% systkinaafsláttur)

Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is

ÞIÐ ERUÐ OKKAR HVATNING Hvatningarverðlaun Öryrkjabandalags Íslands 2010 voru afhent við hátíðlega athöfn síðastliðinn föstudag.

Verðlaunin hlutu að þessu sinni: Harpa Dísa Harðardóttir, í flokki einstaklinga, fyrir metnaðarfullt starf við gerð orlofshúss með góðu aðgengi fyrir fatlað fólk og áralanga baráttu fyrir réttindum þess.

Reykjadalur, í flokki fyrirtækja og stofnana, fyrir ötult starf í þágu fatlaðra barna og ungmenna með rekstri sumarbúða og helgardvalar að vetri.

Margrét Dagmar Ericsdóttir, í flokki umfjöllunar og kynningar, fyrir kvikmyndina u Sólskinsdrengurinn, sem aukið hefur skilning almennings á margbreytileika einhverfu og er aðsóknarmesta heimildarmynd íslenskrar kvikmyndasögu.

Við hjá Íslenskri getspá óskum verðlaunahöfunum hjartanlega til hamingju með þessa verðskulduðu viðurkenningu.

W W W.L

OT TO.I

S

Tilboð á spilum um helgina!

-33%

1.999

Jóla Jóla spilið áður: 2.999

popppunktur Kollgátan Flakk Heilaspuni Fjör til enda

-20% -25% -30% -25% -30%

8 

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

hér aðsdómur Skuldamál

Borguðu aldrei vexti af milljarða kúluláni Materia Invest, í eigu Þorsteins M. Jónssonar, Magnúsar Ármanns og Kevins Stanford, fékk fjóra milljarða króna lánaða hjá Kaupþingi síðla árs 2005. Bankinn stefnir nú félaginu og Magnúsi og Stanford til greiðslu lánsins sem aldrei voru greiddir vextir af.

M

ateria Invest, sem er í eigu Þorsteins M. Jónssonar, sem oftast er kenndur við Kók, Magnúsar Ármann og Kevins Stanford, reiddi aldrei af hendi umsamda vexti á fjögurra milljarða kúluláni sem félagið fékk hjá Kaupþingi í nóvember 2005 í tengslum við hlutafjáraukningu í FL Group á sama tíma. Aldrei hefur verið greidd króna af láninu sem var gjaldfellt af bankÍ dag anum í tveimur hlutum, fyrst vaxtahlutanum í maí 2008 og síðan láninu sjálfu í nóvember sama ár, þegar þriggja skuldar ára kúlulánið átti að koma til greiðslu. Arion banki hefur Materia stefnt félaginu til greiðslu skuldar upp á sex milljarða og þeim Magnúsi Ármann og Kevin Invest 25 Stanford til greiðslu sjálfskuldarábyrgðar milljarða upp á 240 milljónir á mann.

Við aðalmeðferð málsins á þriðjudag var samkvæmt aðallega tekist á um hvort gjaldfelling ársreikningi vaxtanna hinn 10. maí 2008 hefði verið lögmæt. Hvort bankinn hefði leyft þeim fyrir árið fimmtán dögum, sem ákvæði voru um 2009 og í lánssamningnum, að líða áður en gjaldfellt var. Geir Gestsson, lögmaður eignirnar – stefndu, fór fram á frávísun þar sem þær eru 179 málið væri vanreifað og málatilbúnaður óskýr, auk þess sem útreikningi milljónir. vaxtakostnaðar væri mjög ábótavant.

Materia Invest var í þrjú ár einn af stærstu hluthöfum FL Group og sátu Magnús Ármann og Þorsteinn M. Jónsson í stjórn FL Group fyrir hönd félagsins. Það jók hlut sinn í FL Group gífurlega árið 2005 og keypti hlutabréf fyrir þrettán milljarða á Kevin Stanford og mánaðartímabili í október og nóvember. Vandamál Magnús Ármann félagsins hófust hins vegar í desember 2007 þegar sjást hér á hlutgengi bréfa í FL Group lækkaði um þriðjung á einni hafafundi í FL nóttu í hlutafjáraukningunni frægu þar sem Baugur Group. varð stærsti hluthafinn. Í dag skuldar Materia Invest 25 milljarða samkvæmt ársreikningi fyrir árið 2009 og eignirnar – þær eru 179 milljónir. Óskar Hrafn Þorvaldsson

JÓLAPRÝÐI PÓSTSINS 2010

oskar@frettatiminn.is

Á meðan allt lék í lyndi var Materia Invest með Magnús Ármann í fararbroddi í hópi stærstu hluthafa FL Group.

Þorsteinn í samningaviðræðum

Jólaprýði er fallegt jólaskraut fyrir heimilið og tilvalið í jólapakkann.

Þorsteini M. Jónssyni, eiganda Vífilfells, sem átti þriðjung á móti þeim Magnúsi og Stanford í Materia Invest, var upphaflega stefnt á sömu nótum og félögum hans af Arion banka. Sú stefna var hins vegar dregin til baka þar sem Þorsteinn er í samninga-

Sveinbjörg Hallgrímsdóttir myndlistarmaður á Akureyri er höfundur jólaóróanna og jólafrímerkjanna 2010.

Jólaóróarnir eru seldir 4 saman í pakka á kr. 3.100 og stakir í pakka á kr. 850.



viðræðum við bankann um heildarúrlausn sinna mála. Þar er meðal annars Vífilfell undir en fregnir hafa bæði borist af því að Þorsteinn haldi Vífilfelli – og missi það! Það eina sem hefur heyrst frá Arion banka er að samningaviðræður við Þorstein standi yfir.

vistvæn ork a Koltvísýringsútblástur nýttur

Metanólverksmiðja rís við Svartsengi

Í

slenskir aðalverktakar (ÍAV ) og hátæknifyrirtækið Carbon Recycling International (CRI) hafa undirritað samning um byggingu metanólverksmiðju, fyrstu verksmiðju sinnar tegundar í heiminum sem framleiðir vistvænt eldsneyti úr koltvísýringsútblæstri. Verksmiðjan rís við jarðvarmaorkuver HS Orku við Svartsengi. Áætlað er að hún verði komin í gagnið í vor.

Fullbyggð verður framleiðslugeta hennar allt að fimm milljónir lítra af metanóli á ári.

Eldsneytið fer fyrst á innlendan markað.

Metanóli er hægt að blanda í bensín eða lífrænan dísil til þess að framleiða vistvænt eldsneyti án þess að breyta þurfi bílvélum.

Endurnýjanlegt metanól eykur oktantölu bensíns og veldur hreinni bruna. Í verksmiðjunni verður hægt að framleiða eldsneyti fyrir bíla úr innlendri raforku, koltvísýringsmengun og vatni. Með tækni CRI opnast sá möguleiki að landið verði í framtíðinni hreinn útflytjandi bifreiðaeldsneytis

Verksmiðja CRI rís við Svartsengi. Mynd: Arkís/CRI

úr íslenskri raforku, að því er segir á síðu CRI. CRI var stofnað 2006 og er í eigu innlendra og bandarískra fjárfesta. Höfuðstöðvar eru í Reykjavík.

Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Í verksmiðjunni verður hægt að framleiða eldsneyti fyrir bíla úr innlendri raforku, koltvísýringsmengun og vatni.

10

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

Kjarakröfur kynntar Starfsgreinasambandið hefur kynnt Samtökum atvinnulífsins kröfur sínar en flestir kjarasamningar eru lausir. Meginmarkmið sambandsins er að endurheimta kaupmátt sem glatast hefur frá hruni, minnka atvinnuleysi og tryggja hinum lægst launuðu kjarabætur. Lágmarkstekjur fyrir dagvinnu verði 200.000 krónur. Stefna Samtaka atvinnulífsins miðar að því að ná samstöðu um atvinnusköpun og bætt lífskjör, að allir aðilar vinnumarkaðarins fari í sameiginlegan leiðangur og semji á svipuðum nótum til þriggja ára. Aðilar vinnumarkaðarins hittust á Hótel Nordica í gær, fimmtudag, þar sem meðal annars var rætt hvernig leggja bæri grunn að endurreisn atvinnulífsins. -jh

Jólamarkaður á Elliðavatni

Hagstætt verð eykur sölu sjónvarpstækja

Börn og fullorðnir finna margt við sitt hæfi á jólamarkaði Skógræktarfélags Reykjavíkur á Elliðavatni í Heiðmörk.

Jólamarkaðurinn verður opinn um helgina og helgarnar fram að jólum milli kl. 11 og 17. Þar selur Skógræktarfélagið jólatré og ýmsan varning sem á uppruna sinn í skógum Heiðmerkur. Yfir sjötíu handverksmenn og hönnuðir bjóða vörur sínar í gamla salnum og jólahúsum sem komið hefur verið fyrir á hlaðinu við bæinn á Elliðavatni. Menningardagskrá er í gangi þar sem rithöfundar lesa upp úr nýjum bókum sínum fyrir börn og fullorðna. Í gamla salnum má síðan orna sér á kakói og vöfflum. -jh

Verð á sjónvarpstækjum er almennt lægra nú en fyrir þremur árum, að sögn Gísla Þorsteinssonar, upplýsingafulltrúa Nýherja. Ástæður eru einkum hagstæðari innkaup og mikil samkeppni sem skilar sér í lægra verði. Þá hafa tækniframfarir skilað sér í auknum áhuga neytenda, að sögn Kristins Theodórssonar hjá Sony Center og Sense Center í Kringlunni. Kristinn segir að verðlækkun hafi skilað sér í talsverðri söluaukningu síðustu misseri.

Meðal nýjunga sem boðist hafa að undanförnu eru þrívíddar-sjónvarp. - jh

 Iðnaður Ný gosverksmiðja rís í Reykjavík

Gleðileg jól

Bjuggu til verksmiðju úr bandarískum bútum Gosdrykkjaverksmiðjan Klettur var opnuð formlega á þriðjudaginn þegar Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra vígði verksmiðjuna. Framkvæmdastjórinn segir að öllum kostnaði hafi verið haldið í lágmarki.

GEFÐU GóÐar stUndir

Gjafakort Þjóðleikhússins á hátíðartilboði

GjaFakort

Gildir á sýningu að eigin vali og rennur aldrei út.

Fjöldi glæsilegra sýninga í boði!

Hátíðartilboð 3.500 kr.

BalliÐ á BEssastöÐUm Nýtt og sprellfjörugt barnaleikrit eftir Gerði Kristnýju.

Frábær jólagjöf fyrir alla krakka!

Hátíðartilboð 2.800 kr.

Miðasala Hverfisgötu I 551 1200 I leikhusid.is

Við ætlum ekki í samkeppni við kók eða pepsí en vonandi getum við búið til vöru sem er valkostur við hina drykkina.

Kristján Guðmundsson, framkvæmdastjóri Gosdrykkjaverksmiðjunnar Kletts, hefur fulla trú á því að vörur fyrirtækisins eigi erindi inn á íslenskan markað. Ljósmynd/Hari

V „Sit hér og sýp á glænýjum íslenskum cola drykk.

Kletta Gos Cola heitir hann og er framleiddur af Gosverksmiðjunni Kletti. Þar er mikill metnaður á ferð og allskonar framtíðarplön um gos í gangi sem er auðvitað frábært. Ég býð spenntur eftir fleiri tegundum. Ég er nú enginn kólaisti, en Kletta cola er ok, dáldið eins og Spur held ég bara.“ Dr. Gunni, neytendafrömuður Fréttatímans, á bloggsíðu sinni this.is/drgunni

ið höldum öllum kostnaði í lágmarki. Það er ástæðan fyrir því að við erum að opna þessa verksmiðju,“ segir Kristján Guðmundsson, framkvæmdastjóri Gosdrykkjaverksmiðjunnar Kletts, í samtali við Fréttatímann. „Við enduðum með allt aðrar kostnaðartölur heldur en þegar við byrjuðum.

Við keyptum verksmiðjuna í bútum frá Bandaríkjunum og púsluðum henni saman á staðnum. Það hefði aldrei verið hægt að kaupa verksmiðju í Evrópu – hún hefði orðið alltof dýr,“ segir Kristján og bætir við að reynt verði að halda rekstrarkostnaði í lágmarki. „Við munum ekki auglýsa mikið heldur frekar reyna að vekja á okkur athygli á annan hátt. Það eru engin ofurlaun í boði hér.

Við munum ekki þurfa neina risamarkaðshlutdeild til að lifa af,“ segir Krist-

ján en alls munu á bilinu 25 til 30 manns vinna hjá fyrirtækinu. Kristján er einn 25 hluthafa í fyrirtækinu. Aðspurður segir hann að enginn eigi yfir 20% hlut.

Hann telur að vörur fyrirtækisins eigi fullt erindi á innlendan markað. „Það er gerð ríkari krafa um hollari drykki hér á landi. Við værum auðvitað ekki að þessu nema af því að við teljum okkur hafa eitthvað fram að færa,“ segir Kristján. Og viðtökurnar hafa verið frábærar að sögn Kristjáns. „Þetta gengur betur en við þorðum að vona.“ Aðspurður hvort það sé ekki óðs manns æði að ætla í samkeppni við aðra og stærri framleiðendur kóladrykkja segir Kristján þá ekki vera samkeppnisaðila. „Við ætlum ekki í samkeppni við kók eða pepsí en vonandi getum við búið til vöru sem er valkostur við hina drykkina. Okkar kóladrykkur er sykurminni en kók og pepsí en þó ekki sykurlaus.

Samt helst bragðið að sögn þeirra sem hafa smakkað og líkja því við hið gamla góða Spur. Það var flottur drykkur í flottum flöskum,“ segir Kristján.

Til að byrja með býður Klettur upp á þrjár tegundir vatns og einn kóladrykk. „Við erum með fullt af drykkjum á teikniborðinu. Það eru þrír gosdrykkir og tveir vatnsdrykkir klárir til framleiðslu.

Við erum komnir til að vera,“ segir Kristján kotroskinn. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

fyrst og fremst ódýrt

20

50

%r

%ur

u t t á l s f a

3198

afslátt

999 t t ý N l i b a m í t a t r o K % kr. kg

Verð áður 3.998 kr.

Ungnautalund, erlend

kr. kg

Verð áður 1998 kr.

Grísakótilettur, lúxus, beinlausar

25

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl

afsláttur

1398

2249 989 kr. kg

Verð áður 2998 kr. lambaprime

kr. kg

kr. kg

Krónu hamborgarhryggur

lambalæri, kryddað

2 v

lítrar

679

kr. kassinn

Klementínur, litlar, 2,3 kg

Krónan Krónan Krónan Árbæ Mosó Höfða

258 698 179 kr. kg

rauð epli

Krónu ostakaka

Krónan Krónan Krónan Krónan Krónan Granda Akranesi Breiðholti Lindum Vestmannaeyjum

Krónan Reyðarfirði

kr. stk.

Krónan Hvaleyrarbraut

kr. stk.

Pepsi, 2 l

Krónan Krónan Reykjavíkurvegi Selfossi

12

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

 Icesave Afborganir hefjast árið 2016

Vaxtagreiðslur til Breta og Hollendinga 3,0 og 3,3 prósent UMSÓKNARFRESTUR UM NÁM Á VORÖNN ER TIL 11. DESEMBER www.hr.is

Ísland mun greiða Hollendingum 3% fasta vexti vegna Icesave-reikninga Landsbankans og Bretum 3.3%. Hollendingar fá vexti greidda afturvirkt frá 1. október 2009 til 30. júní 2016 en afborgarnir vegna Icesave hefjast í júlí 2016. Vextir af afborgunum eftir það munu ráðast af CIRR-vöxtum evru og punds á þeim tíma. Endurgreiðslutími ræðst af stöðu mála í júlí 2016 en greiðslufrestur verður aldrei lengri en til 1. janúar 2046.



Stjórnvöld kynntu samkomulag vegna Icesave-greiðslunnar kl. 18 í gær en áður hafði efnahags- og skattanefnd, utanríkismálanefnd, fjárlaganefnd og formönnum allra stjórnmálaflokkanna verið gerð grein fyrir niðurstöðum Icesave-samningannefndarinnar.

Fram kom hjá Jan Kees de Jager, fjármálaráðherra Hollands, í gær að Íslendingar hefðu samþykkt að bæta Hollendingum og Bretum að

fullu Icesave-reikningana. Upphæðin nemur tæplega 200 milljörðum á núgildandi gengi.

Alþingi á eftir að samþykkja samninginn. Í Icesave-samningnum sem samþykktur var á Alþingi í lok síðasta árs, en felldur var í þjóðaratkvæðageiðslu, var ákvæði um 5,55% vexti.

Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

knattspyrna Ný félagasamtök í bígerð

Breiðablik varð Íslandmeistari á nýafstöðnu tímabili í Pepsi-deildinni. Ljósmynd/Teitur.

Vilja stærri sneið af köku KSÍ Félög í efstu deild karla í fótbolta telja að KSÍ hafi blásið út undanfarin ár á kostnað félaganna.

aður n t a f r Sængu adúkar in Jólasve r & púðar ntu u v s a l Jó

Nýtt

l

i b a m í t korta

25% afsláttur af öllum jólavörum föstudag & laugardag

Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is

F

élög í Pepsi-deild karla í fótbolta vinna nú að stofnun samtaka sem eiga að leysa Félag efstudeildarliða af hólmi. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst telja menn að ný samtök, sem sækja fyrirmynd til annarra Norðurlanda, geti orðið sterkari – ekki síst í baráttunni við KSÍ um meira fjármagn.

Baldur Stefánsson, varaformaður knattspyrnudeildar KR, segir að félögin séu að skoða þessi mál enda séu menn innan þeirra sammála um að tekjuskiptingin á milli félaganna og KSÍ undanfarin tíu ár hafi ekki verið rétt. „Við sjáum þetta einfaldlega á því að KSÍ hefur vaxið gríðarlega á þessum tíu árum en félögin berjast enn í bökkum. Er það eðlilegt?“ spyr Baldur.

Hann segir að horft sé til landanna í kringum Ísland. Þar hafi verið stofnuð fyrirtæki í kringum efstu deildirnar sem gefi félögunum meiri tekjur. „Við fengum til okkar á fund framkvæmdastjóra þessa félags í Noregi og hann lýsti því hvernig þetta var unnið hjá þeim. Að hans mati hefur þetta komið bæði sambandinu þar og félögunum til góða,“ segir Baldur.

Og það er ljóst á máli Baldurs að félögin vilja stærri sneið af köku KSÍ en nú er uppi á borðinu. „Það vita allir hversu erfitt það er að reka íþróttafélag. Opinberir styrkir til afreksíþrótta eru engir og þetta gagnast öllum. Það er okkar mat að KSÍ hagnist á því ef félögin styrkjast. Það getur varla verið stefna sambandsins að blása batteríið út á kostnað félaganna,“ segir Baldur og bætir við að ekki hafi borið á neinni mótstöðu frá KSÍ. „Við förum yfir þetta í sameiningu. Það sem

Það er okkar mat að KSÍ hagnist á því ef félögin styrkjast. liggur fyrir er að finna leið sem kemur báðum vel,“ segir Baldur. Aðspurður um tímasetningu segir Baldur ómögulegt að segja til um það. „Menn eru ekki með neinn lokafrest. Þetta vinnst í rólegheitum,“ segir Baldur.

Geir Þorsteinsson, formaður KSÍ, segir í samtali við Fréttatímann að það sé vilji félaganna á ársþingi sem ráði því hvernig samtökin séu uppbyggð. „Það sem skiptir máli er að við spilum sem best úr þeim tekjum sem hreyfingin fær og að mínu mati hefur það tekist vel í núverandi skipulagi,“ segir Geir. oskar@frettatiminn.is

Langvinsælasta skáldsagan!

KB / Morgunblaðið

5

Fur ðustr a ndir

vikur á toppnum!

A rb

ók A

sel

dA r

um

v íð

Av

sæti

sæti

Heildarlisti 8.–14.11.10

sk áldverk 15.–21.11.10

sk áldverk 22.–28.11.10

skáldverk 29.11.– 5.12.10

Félag íslenskra bókaútgeFenda

Félag íslenskra bókaútgeFenda

Félag íslenskra bókaútgeFenda

Félag íslenskra bókaútgeFenda

e rö

ld

1. sæti

1.

metsölulisti bókAbúðAr máls og menningar

Heildarlisti 29.11–5.12.10

Ald

1.

Skáldverk 1.–7.12.10

A rn

sæti

Skáldverk 24.–30.11.10

7m il l jón ir

1.

Skáldverk 17.–23.11.10

sæti

Skáldverk 10.–16.11.10

Skáldverk 3.–9.11.10

1.

14

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

Talsverð launahækkun Þó nokkur hækkun varð á launum á milli annars og þriðja ársfjórðungs í ár, að því er Hagstofan greinir frá. Regluleg laun voru að jafnaði 2,0% hærri á þriðja en á öðrum ársfjórðungi en svo mikil hækkun hefur ekki átt sér stað á milli ársfjórðunga síðan á sama tíma árið 2008, að því er fram kemur hjá Greiningu Íslandsbanka. Þessa miklu hækkun má rekja til samningsbundinna launahækkana á almennum vinnumarkaði sem komu til framkvæmda undir lok annars ársfjórðungs. Þannig hækkuðu laun á almennum vinnumarkaði um 2,6% á milli fjórðunganna á sama tíma og laun opinberra starfsmanna hækkuðu um 0,7%. Milli þriðja ársfjórðungs í ár og sama tímabils í fyrra hafa laun hækkað

um 6,0%. Á þann mælikvarða hefur svo mikil hækkun launa ekki mælst síðan á fyrsta ársfjórðungi 2009. -jh

Líflegt haust á íbúðamarkaði Veltan á íbúðamarkaði hefur aukist umtalsvert undanfarið. Gerður var 281 kaupsamningur um íbúðarhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu í nóvembermánuði samanborið við 207 samninga í sama mánuði í fyrra og hefur veltan því aukist um 36% milli ára. Heildarveltan í nóvember nam 7,4 milljörðum króna og var því meðalupphæð hvers samnings sem gerður var í nóvember 26,4 milljónir króna. Endurspeglar það að veltan var langmest með íbúðir í fjölbýli, segir

Greining Íslandsbanka og metur það svo að botninum sé náð á íbúðamarkaði og ekki sé langt í að viðsnúnings sé að vænta.

Makaskiptasamningum hefur fækkað verulega upp á síðkastið en þeim fjölgaði mjög eftir hrun. -jh

Vaxtalækkun Seðlabankans Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti bankans á miðvikudag.

Vextir á viðskiptareikningum innlánsstofnana lækkuðu um 0,5 prósent í 3,5% og hámarksvextir á 28 daga innistæðubréfum og á lánum gegn veði til sjö daga lækkuðu um 1,0 prósent í 4,25% og 4,5%. Þá lækkuðu daglánavextir um 1,5 prósent í 5,5%.-jh

 Tryggingarsjóður Ný lög væntanleg um ár amót

Fimmtán milljóna króna innistæður tryggðar Um hámarksgreiðslu er að ræða miðað við innistæður hjá sömu innlánsstofnunum óháð fjölda reikninga. Verulegar takmarkanir verða á tryggingarverndinni.

Tryggingarsjóður innstæðueigenda mun tryggja rúmlega 15 milljóna króna innistæðu hjá sömu innlánsstofnun óháð fjölda innlánsreikninga.

Getur þú verið heimilisvinur Abigale? www.soleyogfelagar.is

Tryggingarverndin nær til allra sparireikninga sem innlánsstofnanir bjóða upp á.

NIKE

Góð jólagjöf!

Gjafasett.

Jólatilboð

3.965 kr.

Seljavegur 2 | Sími: 511-3340 | Fax: 511-3341 | www.reyap.is

Sími 531 3300

T

ryggingarsjóður innstæðu- hjá innistæðueigendum. eigenda mun frá áramótum, Innistæða er í væntanlegum frumvarp um inni- lögum skilgreind tiltölulega rúmt, gjafsett fyrirverði dömur og herra stæðutryggingar og tryggingakerfi þ.e. sem innistæða vegna innláns Jólatilboð kr. 3.942 fyrir fjárfesta að lögum, tryggja eða millifærslu í hefðbundinni alinnistæður í hlutaðeigandi inn- mennri bankastarfsemi. Í því felst lánsstofnun að fjárhæðTony&GUY sem nemur að tryggingarverndin nær til allra jafnvirði 100.000 evra í íslenskum sparireikninga sem innlánsstofnkrónum, um 15,2 milljónum. Um há- anir bjóða upp á, allt frá óbundnmarksgreiðslu er að ræða Gjafasett og miðast um, óverðtryggðum reikningum til hún við innistæður innistæðueig- bundinna, verðtryggðra reikninga, kr. 3.965,enda hjáJólatilboð sömu innlánsstofnun óháð t.d. til hlaupareikninga og sparifjölda innlánsreikninga. Áður var reikninga. Þó er tekið sérstaklega gert ráð fyrir 20.800 evra lágmarks- fram að lántökur innlánsstofntryggingu, eða sem svarar tæplega ana, eiginfjárreikningar, peninga3,2 milljónum króna, eins og fram markaðsinnlán, heildsöluinnlán kom í síðasta tölublaði Fréttatím- og safnreikningar, aðrir en reiknans. ingar innlánsleiða vörsluaðila lífVerulegar takmarkanir verða á eyrissparnaðar, teljast ekki til innitryggingarverndinni samkvæmt stæðna. nýju reglunum. Eftirfarandi inniHvað varðar séreignasparnað eða stæður njóta ekki verndarinnar: viðbótarlífeyrissparnað er þannig 1. Innistæður í eigu fjármálafyrir- lagt til að tryggingarsjóðurinn tækja. 2. Innistæður sem tengjast tryggi innistæður á safnreikningmálum þar sem sakfellt hefur verið um, þar sem félagar sjóðs geta ekki fyrir peningaþvætti. 3. Innistæður verið skráðir fyrir reikningum persfyrirtækis þar sem innlánsstofnun ónulega, hvort sem vörsluaðili er líffer með virkan eignarhlut sam- eyrissjóður eða fjármálafyrirtæki. kvæmt lögum um fjármálafyrir- Hið sama á við um safnreikninga tæki. 4. Innistæður ríkis, sveitar- sem bankar og önnur fjármálafyrirfélaga, stofnana þeirra og fyrirtækja tæki starfrækja til að halda utan um að meirihluta í eigu opinberra að- séreignasparnað í eigu viðskiptaila. 5. Innistæður rekstrarfélaga manna. verðbréfasjóða og annarra sjóða Allar innistæður í innlendum um sameiginlega fjárfestingu sam- bönkum og sparisjóðum hafa verið kvæmt lögum um verðbréfasjóði með ríkisábyrgð frá bankahruni. og fjárfestingarsjóði. 6. Innistæður Eins og fram kom í Fréttatímanum annarra félaga í sömu samsteypu. á föstudaginn verður ekki fallið frá 7. Innistæður sem ekki eru skráðar ríkisábyrgð á innlánum strax heldur á nafn. verður hún afnumin í þrepum þegar Hámarksgreiðsla úr verðbréfa- traust á bönkum og fjármálafyrirdeild tryggingarsjóðsins til hvers tækjum hefur verið endurheimt. fjárfestis vegna tryggðra verðbréfa eða reiðufjár nemur 20 þúsund evr- Jónas Haraldsson um og gilda sömu takmarkanir og jonas@frettatiminn.is

Jólagjafir fyrir útivistarfólk!

Frábært verð!

6.990

990

12.990 (fullt verð 17.990)

990 McKINLeY FLeece HAt Útivistarhúfa úr flísefni.

NOrtHbrOOK rAGGSOcKA 2-PAcK Ullarsokkar.

2 pör í pakka. Dömu- og herrasræðir.

McKINeY bASIc LAYer ONe

McKINLeY creStONe AQX

Nærfatasett, síðermabolur og síðar nærbuxur.

Dömustærðir. Herraútgáfa einnig til.

Gönguskór með vind- og vatnsheldri AQUAMAX öndunarfilmu. Dömu- og herrastærðir.

7.990

10.990

(fullt verð 10.990)

(fullt verð 15.990)

McKINLeY IMPAct 28 Léttur bakpoki fyrir dagsferðir.

McKINLeY cIScO

Þyngd: 900 g. Stærð: 28 l.

Gönguskór með slitsterkum ContaGrip sóla sem veitir gott grip. Dömu- og herrastærðir.

6.490

19.990

(fullt verð 8.990)

19.990

5.990

McKINLeY PINe W JAcKet

Vetrarúlpa með léttu og hlýju TOPSFILL FIBREfóðri. 5.000 mm vatnsheldni og góð öndun. Litir: Svört, brún, rauð í dömustærðum.

Svört, brún og blá í herrastærðum.

AKUreYrI SíMI 460 4890

McKINLeY SUrFAce PANt Vindheldar hlífðarbuxur

McKINLeY cOrDOvA AQX

með 5.000 mm vatnsheldni. Dömustærðir.

Gönguskór með vind- og vatnsheldri AQUAMAX öndunarfilmu. Slitsterkur VIBRAM sóli sem er stöðugur og veitir gott grip. Dömu- og herrastærðir.

PrO tOUcH IMPULSe 20 Göngustafir. Stærðir: 110-130.

OPIÐ: mán. - fös. 10 - 18. lau. 10 - 16

SeLFOSSI SíMI 480 4611

bíLDSHöFðA SíMI 585 7220 OPIÐ: mán. - fös. 10 - 19. lau. 10 - 18. sun. 12 - 18 LINDUM SíMI 585 7260 OPIÐ: mán. - fös. 11 - 19. lau. 11 - 18. sun. 12 - 18 SMárALIND SíMI 585 7240 OPIÐ: mán. - mið. 11 - 19. fim. 11 - 21. fös. 11 - 19. lau. 11 - 18. sun. 13 - 18

OPIÐ: mán. - fös. 10 - 18. lau. 10 - 16

EPLAFJÖR ÚNI Í NÓAT

EPLI, GRÆN, GALA OG GUL

179

ÍSLENSKT KJÖT

KR./KG

NÓATÚNS SMÁKÖKUR

149 KR./PK.

BAKAÐ Á UM STAÐN JÖKLABRAUÐ

J óla hef ð

ir

J

279 KR./STK.

www.noatun.is

20% afsláttur

TB KJÖ ORÐ

B

BESTIR Í KJÖTI Ú

I

KR./KG

KJÖTBORÐ

3598

R

I

2878

Láttu okkur sjá um alla fyrirhöfnina – útvega vottorð, pakka og senda.

Ú

LAMBAFILE MEÐ FITURÖND

R

Matarsendingar til útlanda

ÍSLENSKT KJÖT

ÍSLENSKT KJÖT

33%

afsláttur

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl

USA og Kanada:

20. desember

FRÁBÆR!T VERÐ

Önnur lönd:

20. desember

HERRAGARÐSÖND DÖNSK, 2,6 KG

noatun.is

1998

I

KJÖTBORÐ

20. desember

KR./STK.

Hamraborg – Nóatún 17 – Austurver - Hringbraut – Grafarholt

R

Evrópa:

B

Ú

Síðustu dagar til að senda mat til útlanda fyrir jól

TB KJÖ ORÐ

BESTIR Í KJÖTI

KR./KG

1698

R

I

1129

Ú

KORNGRÍS GRÍSAHNAKKI

Ú I

ÍSLENSKT KJÖT

20% KR./KG

R

TB KJÖ ORÐ

B

I

Ú

UNGNAUTAHAKK

219

15 STK.

GOTT Í SKÓINN

Ú

I

BESTIR Í KJÖTI

KRISTJÁNS STEIKT LAUFABRAUÐ

1799

R

KJÖTBORÐ

580 G

ÍM KJÚKLINGABRINGUR

BEAUVAIS RAUÐKÁL OG RAUÐRÓFUR

2498

289 KR./STK.

NÝTT ATÍMABIL KORT

ir

598

20% KR./KG

J óla hef ð MAIZENA SÓSUJAFNARI, DÖKKUR OG LJÓS

KR./PK.

1998

ir

KEXSMIÐJAN SMÁKÖKUR 5 TEGUNDIR

KR./PK.

KR./PK.

afsláttur

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

479

KR./STK.

afsláttur

1498

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

79 BESTIR Í KJÖTI

KJÖTBORÐ

1998

B

LAMBI, JÓLASALERNISPAPPÍR

Ú

KR./KG

TB KJÖ ORÐ

6 RÚLLUAR Í PAKK

I

1399

R

R

LAMBALÆRISSNEIÐAR

ir ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

SMÁ MÁL SÚKKULAÐIFRAUÐ

afsláttur

J óla hef ð

ir ir

J óla hef ð

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir J óla hef ð

J óla hef ð

ir

GOTT MÁL

30%

1198

J óla hef ð

ir ir

ir

J óla hef ð

ir

Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni J óla hef ð

ir J óla hef ð ir J óla hef ð ir

J óla hef ð

ÍSLENSKT KJÖT

J óla hef ð

ir J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir J óla hef ð ir J óla hef ð

ir J óla hef ð J óla hef ð ir

J óla hef ð

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir ir J óla hef ð ir

J óla hef ð ir J óla hef ð

ir J óla hef ð ir J óla hef ð ir

J óla hef ð

J óla hef ð

ir J óla hef ð ir J óla hef ð ir

J óla hef ð ir J óla hef ð

ir J óla hef ð ir J óla hef ð

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

J óla hef ð

ir

Við gerum meira fyrir þig

KR./PK.

NAMMISTAFUR

499 KR./STK.

MYLLU MARENSBOTN HVÍTUR OG BRÚNN

589

KR./STK.

18

fréttaskýring

Helgin 10.-12. desember 2010

Níu manna trúfélag um sjónvarpsstjóra Omega Alls 35 trúfélög utan þjóðkirkjusafnaða fá um 400 milljónir króna í safnaðargjöld úr ríkissjóði en safnaðarmeðlimir eru ríflega 53 þúsund.

A

ðeins níu voru í fyrra skráðir í minnsta trúfélag landsins sem kallast Heimakirkja.

Engin heimasíða eða símanúmer eru gefin upp á trúfélagið sem fékk tæpar 90 þúsund krónur frá ríkinu í sóknargjöld á síðasta ári. Eiríkur Sigurbjörnsson er forstöðumaður félagsins, en hann rekur sjónvarpsstöðina Omega. Ekki náðist í hann en samkvæmt heimildum Fréttatímans eru óskyldir einstaklingar skráðir í félagið, sem tengjast trúarlegu sjónvarpsstöðinni.

Trúfélag Fjöldi Fé Þjóðkirkjan 195.576 1.954.977.696 Kaþólska kirkjan 6.650 66.473.400 6.008 60.055.968 Fríkirkjan í Reykjavík Fríkirkjan í Hafnarfirði 3.735 37.335.060 21.951.216 Óháði söfnuðurinn í Reykjavík 2.196 1.168 11.675.328 Ásatrúafélagið 0.425.828 Hvítasunnukirkjan Fíladelfía 1.043.

646 6.457.416 Búddistafélag Íslands Aðventistar 619 6.187.524 545 5.447.820 Vottar Jehóva 537 5.367.852 Fríkirkjan Vegurinn Heimild: Fjársýsla ríksins



Fimmtán trúfélög á Íslandi eru með færri en hundrað safnaðarmeðlimi. Þar af eru þrjú með tuttugu eða færri á skrá.

Hjalti Zóphóníasson, skrifstofustjóri borgara- og neytendaskrifstofu dómsmála- og mannréttindaráðuneytisins, segir að með nýjum lögum um skráð trú-

félög frá árinu 1999 hafi þriggja manna matsnefnd sem fari yfir umsóknir nýrra trúfélaga tekið til starfa. Þrjár til fjórar umsóknir berist árlega og eitt til tvö fáist skráð.

Ekki séu tiltekin viðmið um fjölda safnaðarmeðlima en dæmi séu þó um að umsóknum sé hafnað þar sem félagar séu of fáir. Hann segir að trúfélögin skili árlega skýrslu til ráðuneytisins sem farið sé yfir. „Það er virkt eftirlit með trúfélögum og sem betur fer þurfum við sjaldan að grípa inn í,“ segir hann.

Ekkert trúfélag hefur, að hans sögn, misst vottun sína, en eitt félag hefur verið lagt niður.

Krossinn er tólfta stærsta trúfélag á Íslandi samkvæmt töflu Fjársýslu ríkisins sem greiðir skráðum trúfélögum safnaðargjöld mánaðarlega, 834 krónur á hvern í fyrra en lækkaði í 767 krónur í ár og fer niður í 698 á því næsta, samþykki Alþingi það. Meðlimir trúfélaga utan þjóðkirkjusafnaða voru 53.207 í fyrra og fjölgaði um 4.970 milli ára. Sóknargjöld til þeirra námu rétt rúmum 400 milljónum.

Meðlimir þjóðkirkjunnar voru hins vegar tæplega 196 þúsund í fyrra og sóknargjöldin námu 1.955 milljörðum króna. - gag

Saga KROSSINS

Á krossgötum vegna ásakana um kynferðislega áreitni Sigurbjörg dóttir Gunnars Þorsteinssonar í Krossinum hefur tekið við sem forstöðumaður trúfélagsins af föður sínum. Hann hefur tilkynnt að hann stígi til hliðar „a.m.k. tímabundið meðan þetta gjörningaveður gengur yfir“ eins og hann lýsir á heimasíðu Krossins. Þar vísar hann til ásakana sjö kvenna sem telja hann hafa beitt sig órétti og kynferðislegri valdníðslu fyrir allt að aldarfjórðungi.

S

ENNEMM / SIA • NM44055

GLEÐI GJAFIR

Sendu jólapakkana með Landflutningum og allt andvirði flutningsgjaldsins rennur óskipt til jólaaðstoðar Mæðrastyrksnefndar.

890 kr.

Hámarksþyngd 30 kg eða 0,1 m3

Við erum sérfræðingar í matvælaflutningum Upplýsingar um afgreiðslustaði og opnunartíma er að finna á landflutningar.is

igurbjörg Gunnarsdót tir, dóttir Gunnars Þorsteinssonar í Krossinum og framkvæmdastjóri trúfélagsins, er tekin við keflinu sem forstöðumaður.

Hún var kosin til þess á fundi með söfnuðinum á miðvikudagskvöld.

Nýir stjórnarmenn koma einnig inn í stjórnina, þeir Magnús Sigurjón Guðmundsson, Einar Ólafsson og Eiríkur Þór Gardner. Yfirdjákninn Nils Guðjón Guðjónsson var endurkjörinn og Sigurbjörg situr áfram í stjórninni. Eiginmaður Sigurbjargar, Aðalsteinn Scheving, óskaði eftir því að segja skilið við stjórnina vegna vensla og Björn Ingi Stefánsson, sem nefndur hefur verið sem einn stjórnarmanna í fjölmiðlum, segir að þar hafi hann aldrei setið, enda ekki í Krossinum heldur Veginum, þótt hann hafi kennt í Krossinum og tekið að sér verkefni framkvæmdastjóra fyrr á árinu.

Forsvarsmenn trúarhreyfingarinnar Krossins standa nú á krossgötum. Ásakanir sjö kvenna – allra utan einnar undir nafni – um allt að aldarfjórðungs gamla kynferðisáreitni Gunnars Þorsteinssonar á hendur þeim, skekur söfnuðinn. Gunnar tilkynnti dóms- og mannréttindaráðuneytinu að hann stigi til hliðar, sem og tengdasonur hans, Aðalsteinn Scheving. Í bréfi sem ráðuneytinu barst frá forsvarsmönnum Krossins kom fram að velja ætti nýja menn í stjórn og forstöðumann á fundinum með söfnuðinum.

Bréf Krossins er þó ekki það eina sem dómsmálaráðuneytinu hefur borist því Ásta Knútsdóttir, annar tveggja talsmanna kvennanna, fer þess á leit við ráðuneytið að það „hlutist til um það í fyrsta lagi að Gunnar Þorsteinsson, forstöðumaður Krossins, verði sviptur réttindum sínum sem forstöðumaður trúfélags og í öðru lagi að fram fari rannsókn á starfsemi Krossins og samneyti forstöðumannsins við safnaðarbörnin í ljósi þeirra frásagna sem fram hafa komið á undanförnum vikum um kynferðislega áreitni og líkamlegt og andlegt ofbeldi.“ Með bréfinu, sem stílað er á dómsmálaráðherra, fylgja frásagnir nafngreindu kvennanna sex og þeirrar sem enn hefur ekki stigið fram undir nafni. „Um fordæmi vísast til dæmis til rannsóknar sem félags- og tryggingamálaráðuneyti lét fara fram á fjárreiðum Byrgisins annars vegar og hins vegar til starfrækslu vistheimilanefndar,“ segir í rökum hennar fyrir því að málið sé rannsakað.

Gunnar Þorsteinsson hefur tilkynnt dómsmálaráðuneytinu að hann stígi til hliðar sem forstöðumaður Krossins. Gunnar er giftur Jónínu Benediktsdóttur sem er nú meðal ráðgjafa Krossins.

Stefna á að minnka tengslin Fjölskyldutengsl Gunnars og annarra stjórnarmanna Krossins hafa vakið athygli og segja viðmælendur Fréttatímans slíkt fátítt meðal trúfélaga. Einnig að framkvæmdastjóri trúfélagsins sitji í stjórninni, því stjórnir hafi oftast eftirlitshlutverk gagnvart forstöðumanni og framkvæmdastjóra. Þá hefur einnig vakið athygli að eiginkona Gunnars, Jónína Benediktsdóttir, er nú meðal ráðgjafa trúfélagsins. Á safnaðarfundinum á miðvikudagskvöld var einnig ákveðið að stofna fagráð sem í sitji fagmenn s.s. læknir, geðlæknir og sálfræðingur, sem taki á umdeildum málum sem kunna að koma upp innan safnaðarins. Þjóðkirkjan er til að mynda með sitt fagráð um meðferð kynferðisbrotamála, sem starfar sjálfstætt án afskipta yfirstjórnar

kirkjunnar eða starfsmanna safnaða, og var það stofnað í kjölfar biskupsmálsins svokallaða sem fyrst kom upp árið 1996.

Nils Guðjón Guðjónsson, yfirdjákni og stjórnarmaður í Krossinum, segir hugmyndirnar um fagráðið nýkomnar fram og í vinnslu, enda stutt síðan ásakanirnar á hendur Gunnari komu fram. „Það tók þetta mál 26 ár að komast upp á yfirborðið. Við ljúkum því ekki á einni viku.“ Hann vísar því á Sigurbjörgu sem fari með málið. Hún hefur ekki viljað gefa neinar upplýsingar vegna viðtals Fréttatímans um síðustu helgi við þær Ólöfu Dóru Bartels Jónsdóttur, sem lýsti reynslu sinni af Gunnari og sakaði hann um kynferðislega valdníðslu þegar hún var rétt undir tvítugu, árið 1986, og Framhald á næstu opnu

REYKJAVÍK • Fiskislóð 1 • Sími 580 8500 • mánud.–föstud. 10–18 • laugard. 10–16 AKUREYRI • Tryggvabraut 1-3 • Sími 460 3630 • mánud.–föstud. 8–18 • laugard. 10–16 • ellingsen.is

JÓLAGJÖF

– FULLT HÚS JÓLAGJAFA

Opnunartímar í desember:

Laugardagur 11. des.

Sunnudagur 12. des.

Föstudagur 17. des.

Laugardagur 18. des.

Sunnudagur 19. des.

Mánudagur 20. des. Þriðjudagur 21. des.

Miðvikudagur 22. des.

Fimmtudagur 23. des.

Aðfangadagur 24. des.

ÚTIVISTARFÓLKSINS

10–18 12–16 10–20 10–22 12–22 10–22 10–22 10–22 10–22 10–12

COLUMBIA flíspeysa.

Hentar allt árið.

Verð frá 9.790 kr.

FÆST Í ELLINGSEN

DIDRIKSONS úlpa. Vatnsog vindheld fóðruð úlpa sem andar vel.

Verð frá 26.990 kr.

COLUMBIA Softshell flíspeysa. Vindheld með Omni-Shield ytra lagi.

Verð frá 17.990 kr.

Bakpokar. Léttir, sterkir og einstaklega vandaðir.

Verð frá 9.990 kr.

Barnahúfur í mörgum stærðum, gerðum og litum.

Verð frá 2.190 kr.

COLUMBIA jakki. Vatnsog vindheldur með Omni-Tech ytra lagi.

Verð frá 24.990 kr.

Barnavettlingar í mörgum litum og gerðum.

Verð frá 890 kr.

DIDRIKSONS úlpa.

Frábær í snjóinn.

Verð frá 9.900 kr.

COLUMBIA barnaúlpa.

Vatns- og vindheld með Omni-Shield ytra lagi og Omni-Heat einangrun.

Verð frá 16.990 kr.

Columbia göngubuxur.

Einstaklega léttar og endingargóðar, fljótar að þorna og með UPF 30 sólarvörn.

Verð frá 17.990 kr.

COLUMBIA snjóbrettabuxur. Omni-Tech vatnsvörn, úr öndunarefni með límdum saumum.

Verð frá 14.990 kr.

Kuldastígvél. Vatnsheld og þola mikið álag.

Verð frá 6.490 kr.

SNOW COMMANDER loðfóðruð stígvél.

Vatnsheld og þola allt að 32. gráðu frost.

Verð frá 11.290 kr.

COLUMBIA gönguskór úr vatnsheldu leðri.

Sérstyrktur hæll og einstaklega gott grip.

Verð frá 27.990 kr.

JÓLATILBOÐ!

BUGABOOT Dömuskór JÓLATILBOÐ 19.990 kr.

BUGABOOT Herraskór JÓLATILBOÐ 19.990 kr.

SHASTA Dömuskór JÓLATILBOÐ 19.990 kr.

SHASTA Herraskór JÓLATILBOÐ 22.990 kr.

DASKA Dömu- og herraskór JÓLATILBOÐ 29.990 kr.

fréttaskýring

20

Ástu Knútsdóttur, sem sú sem fyrst sakaði Gunnar um kynferðislega áreitni leitaði til.

Rekja má sögu Krossins aftur til ársins 1979, þegar hann var stofnaður í Kópavogi, en hann fékk löggildingu trúfélags 1982. Samkvæmt heimasíðu hans liggja ræturnar í Hvítasunnukirkjunni og þar segir að skilgreina megi söfnuðinn sem afsprengi hvítasunnuvakningarinnar. „Þannig leggur hann áherslu á persónulegt trúarsamfélag meðlima sinna og þátttöku hvers og eins í safnaðarstarfinu. Frá upphafi hefur söfnuðurinn einkum verið þekktur fyrir líflegt samkomuhald og ákveðna rödd inn í samfélagið, meðal annars hvað snertir vímuefnavarnir og siðferðisleg álitamál.“



Helgin 10.-12. desember 2010

Hús Krossins að Hlíðarsmára 5-7 í Kópavogi. Ljósmynd/Hari

Tíundin ekki bókstafleg Safnaðarmeðlimir Krossins voru 481 í fyrra, 25 færri en árinu áður.

Trúfélagið fékk rétt rúmar 4,8 milljónir króna í sóknargjöld í fyrra úr ríkissjóði. Trúfélögum er ekki skylt að skila ársreikningum og hefur

Fréttatíminn ekki séð neinn slíkan, en samkvæmt heimildum hefur Krossinn verið rekinn réttum megin við núllið. Samkomur Krossins eru haldnar í Hlíðarsmára 5-7 í Kópavogi, í húsnæði sem metið er á um 150 milljónir króna, en matsvirði þess lækkar með nýju fasteignamati um áramótin í 134 milljónir.

Auk sóknargjalda greiða meðlimir trúfélagsins tíund til félagsins, sem ekki er óalgengt meðal trúfélaga á Íslandi. „Guð hefur ákveðið að greiðsla tíundar og fórnargjafir séu þær leiðir sem ber að fara til að mæta efnislegum þörfum safnaðarins. Menn gera sér að sjálfsögðu grein fyrir því að fjármagn þarf til að halda úti starfsemi kristins safnaðar. Í önd-

r áðgjafi Gunnars Brynjar Níelsson lögmaður



verðu, jafnvel áður en lögmálið var gefið, setti Guð tíundina fram sem fullkominn vilja sinn í því efni,“ segir á heimasíðunni. „Framlagið er frjálst og ekki fylgst með því hvort greidd er tíund,“ segir Nils. „Það er eins með Krossinn og björgunarsveitir og aðra sjálfboðaliðastarfsemi sem rekin er með frjálsum framlögum að hver verður að eiga við sig hvað hann greiðir til safnaðarins og hve oft,“ segir hann. „Það er enginn sem fylgist með þessu en vilji fólk að starfið gangi upp leggur það fé í starfið.“ Nils segir alla þá sem sitji í stjórn Krossins hafa verið kosna af safnaðarmeðlimum. „Í Krossinum er ekkert einræði,“ segir hann. „Í stjórn­ inni er fólk sem hefur staðið sig vel

í gegnum tíðina og ekkert óeðlilegt að þar sitji skyldmenni.“ Hann segir málið taka á safnaðarmeðlimi. „Fólk myndar sér sínar skoðanir og er ekki þvingað til eins né neins.“ Hann segist þekkja vel Gunnar og fyrrum mágkonur hans, sem saka hann um kynferðislega áreitni. „Ég hef ekkert illt um þetta fólk að segja. Við viljum að málin séu sett á borðið og þau kláruð. Langbest væri auðvitað að hægt væri að dæma í málinu, en það er ekki hægt,“ segir hann, enda sakir fyrndar. Spurður hvort hann trúi því ekki að Guð dæmi í málinu segir hann: „Jújú, en hann hreinsar ekki mannorð.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

r áðgjafi kvennanna Thelma Ásdísardóttir r áðgjafi

Finnst ekki geðslegt að nota dómstól götunnar Brynjar segir ótækt að ásakanir um kynferðisbrot komi fram áratugum eftir að atvik hafi átt sér stað. „Annað hvort kærir fólk innan frestsins eða þegir ella.“

Þ

að er ógeðfellt að bera menn sökum [um kynferðislegt áreiti] opinberlega 25 árum síðar, þegar hann á ekki möguleika á að bera hönd fyrir höfuð sér og málið getur ekki farið í þann farveg að lögregla geti upplýst það,“ segir Brynjar Níelsson, lögmaðurinn sem þau Gunnar Þorsteinsson í Krossinum og Jónína Benediktsdóttir, eiginkona hans, leituðu til vegna ásakana sjö kvenna, sem voru í Krossinum, um áreiti af hálfu Gunnars. „[Að ræða um málið í fjölmiðlum] er leið til að fá samfélagið til að „dæma“ hann fyrir brot sem hann getur ekki varist. Mér finnst það ekki geðsleg aðferð. Ég veit ekki hvað er rétt og rangt í þessu máli. Mér finnst ásakanirnar óljósar að mörgu leyti. Sumt virðist ekki vera brot og sumt eftiráupplifun.“ Brynjar segir að það trufli Gunnar að þessar ásakanir komi í kjölfar deilna um yfirráð innan safnaðarins. „Þá verður maður tortryggnari á ásakanirnar en ella.“ Hann segist ekki sjá betur en að ásakanirnar á hendur Gunnari eigi sér dýpri rætur en að þagnarmúr um kynferðisbrotamenn hafi verið rofinn.

Blæs á brostinn þagnarmúr

„Hver er kveikjan að því núna? Biskupsmálið kom fyrst upp árið 1996. Mál Gunnars Björnssonar kom upp fyrir nokkrum árum. Það er fullt af tilefnum og þess vegna er svo grunsamlegt að þetta gerist núna í kringum deilur í söfnuðinum og hjónaband hans við Jónínu Benediktsdóttur,“ segir hann. „Ég hef gögn undir höndum frá hluta þessara kvenna sem bera ekki merki þess að þær hafi verið með andlega áþján vegna kynferðislegra tilburða Gunnars Þorsteinssonar í fortíðinni, þvert á móti. Allt verður vitlaust þegar þessi kona kemur inn í spilið. Þá verður barátta um þennan kross. Þau sættu sig ekki við að Jónína Ben kæmi inn í spilið, hvað þá að hún færi að predika,“ segir hann en Jónína er nú ráðgjafi innan Krossins. Brynjar segir að hann hafi einnig spurnir af því að forsprakki kvennanna hafi hringt í kvenkyns safnaðarmeðlimi, ósk-

að stuðnings við sig og spurst fyrir um hvort Gunnar hefði ekki einnig leitað á þær. „Það er skýrt í þessum pósti að samskiptin við frumkvöðulinn í þessu máli breytist á nokkrum dögum. Tölvupóstsamskipti við Gunnar í vor, í byrjun mánaðar, gefa ekki til kynna að þessi maður hafi gert á hlut hennar.

Hún sendir svo síðar í mánuðinum póst þar sem hún er brjáluð þar sem hann ætlar að giftast [Jónínu]. Hvað segir það mér?“ spyr Brynjar. „Það útilokar ekki að það sé rétt að hann hafi áreitt hana kynferðislega, en það gerir frásögnina tortryggilega. Einnig það að farið sé í opinbera herferð með talsmanni og reynt að hafa uppi á öllum konum sem hafa einhvern tíma verið í Krossinum og þær spurðar hvort Gunnar hafi ekki áreitt þær kynferðislega.“

Kæri innan frests eða þegi ella

Brynjar segir að hann vilji ekki gera lítið úr káfi en strokur hér og koss þar, auk þess sem einhverjar segi að hann hafi reynt að strjúka þeim undir nærbuxum, sé ekki glæpur þess eðlis að konurnar ættu að vera í áþján í 25 ár: „Snertingar, jafnvel kynferðislegar, eru hluti af mannlegri tilveru.“ Brynjar segir ótækt að ásakanir um kynferðisbrot komi fram áratugum eftir að atvik hafi átt sér stað. „Annað hvort kærir fólk innan frestsins eða þegir ella,“ segir hann. „Auðvitað getur fólk djöflast með gamlan draug, en ég er ekki viss um að hann hverfi með opinberri umræðu. Líði mönnum betur eftir það er það vegna hefndarinnar.“ Spurður segir hann að ekki þurfi að afnema fyrningarfrest í kynferðisbrotamálum. „Þessi mál verða ekki upplýst svona löngu seinna.“ Upplifun á atvikum geti breyst í tímans rás, með auknum þroska og breyttri lífssýn. „Því þarf að taka svona málum með fyrirvara og af reynslu.“ Brynjar segist ekki geta ráðlagt þeim Gunnari og Jónínu annað en að afplána umræðuna. „Það er ekkert hægt að gera – nema hugsanlega að biðjast fyrir.“ - gag

Thelma Ásdísardóttir, ráðgjafi hjá Drekaslóð og kvennanna sem segja sögur sínar af kynferðislegu áreiti Gunnars í Krossinum. Ljósmynd/Hari

Eldri sögur af brotum ekkert ógeðfelldari en aðrar Thelma segir þolendur kynferðisofbeldis eiga rétt á að segja sögu sína, burtséð frá því hvar ofbeldismaðurinn sé staddur í lífi sínu.

M

ér finnst hrikalegt að heyra lögfróðan mann segja að treysti fólk sér ekki til að kæra kynferðisbrot innan lagarammans þá eigi að láta kyrrt liggja,“ segir Thelma Ásdísardóttir, ráðgjafi hjá Drekaslóð, þjónustumiðstöð fyrir þolendur ofbeldis, og kvennanna sem hafa sakað Gunnar í Krossinum um kynferðislegt áreiti. Hún segir að með orðum sínum um að málið eigi sér rætur í deilum innan Krossins dragi Brynjar úr því að ásakanir kvennanna séu réttar. „Ein lýsir því að hafa aðeins verið 14 til 15 ára. Mér finnst ekki hægt að stimpla frásögn um eitthvað sem gert er ógeðfellda vegna þess að langt sé um liðið,“ segir hún og bendir á að það hafi ekki verið konurnar sem stigu fyrst fram með málið í fjölmiðlum heldur Gunnar sjálfur. Hún bætir við að þótt óvenjulegt sé að konur sem verði fyrir kynferðisbrotum séu með talsmenn sé það ekki merki um að málið sé herferð gegn Krossinum. „Margar kvennanna eru að opna sín mál í fyrsta sinn og ekki í stakk búnar til að fara í fjölmiðlastríð, eins og stefndi í í upphafi og var jafnvel orðið þegar ásakanir gengu á milli og tilgangur kvennanna var dreginn í efa.“

Traust til manna með völd

Brynjar Níelsson, lögmaður og ráðgjafi þeirra Gunnars í Krossinum og eiginkonu hans, Jónínu Ben, vegna frásagna um fyrnda kynferðislega valdníðslu Gunnars. Ljósmynd/Hari

Thelma segist ekki ætla að gerast dómari í máli Gunnars og kvennanna. „En það er deginum ljósara að menn í valdastöðu, bókstaflegri og andlegri, gagnvart fólki færir því traust þess. Þeir þurfa öðrum fremur að vanda framkomu sína,“ segir hún og nefnir til að mynda að læknar, lögreglumenn og lögfræðingar njóti fyrirfram trausts skjólstæðinga sinna; því skipti máli yfir hvaða línur sé farið. „Hvaða traust er verið að brjóta? Hvernig er mismunur í valdastöðu fólks nýttur?“ Yfirlýsingar Brynjars um að konurnar ættu vart að vera í áralangri áþján vegna atvika sem þær nefni – kossa, þukls og káfs – séu því fáránlegar. „Í fyrsta lagi er ofbeldi ekki mælt í magni. „Lítið ofbeldi“ getur haft jafnalvarlegar afleið-

ingar og margendurtekið ofbeldi. Það hef ég margséð í mínu starfi.“ Sömuleiðis segir hún að algengast sé að það líði í kringum fimmtán ár frá því að ofbeldi hafi verið framið þar til eitthvað sé gert í málunum. „Þolandi ákveður því ekki strax að kæra eða lætur ella kyrrt liggja. Það er tómt bull og raunveruleikinn ekki þannig í kynferðisbrotamálum.“

Lævíst og lúmskt ofbeldi

Thelma segir ekki óeðlilegt að fleiri mál komi upp nú í kjölfar biskupsmálsins og til að mynda Breiðavíkurmálsins, þar sem saga Breiðavíkurdrengjanna hafi rutt brautina fyrir uppgjör fólks af öðrum upptökuheimilum. „Ég held að þetta sé vegna þess að fólk sem á svona sögur reynir að geyma þær í einhverjum kjallara í sál sinni,“ segir hún og vísar í barnaníð föður síns. „Ef ég miða við mig þá var ofbeldið sem ég var beitt mjög skýrt. Ég velktist ekki í vafa um að ég hefði verið beitt mjög alvarlegu ofbeldi, en það er oft flóknara þegar ofbeldið er lúmskara og lævísara. Fólki getur liðið eins illa en verið seinna til að átta sig á því að það hafi verið brotið á því. Kynferðislegt ofbeldi hefur þann kraft í sér að það getur brotið niður manneskju. Það dregur úr líkum þess að fólk geti staðið á rétti sínum, sérstaklega ef ofbeldismaðurinn er í valdastöðu gagnvart þolandanum,“ segir hún. „Ég tala nú ekki um það þegar hætta er á fjölmiðlaflóði.“ Hún segir konurnar ekki sekar um neitt fyrir það eitt að stíga fram og segja sögu sína. Þær hafi sama rétt og aðrir til að setja mál sín á borðið og vinna í þeim, burtséð frá því hvar ofbeldismaðurinn sé staddur í sínu lífi. „Maður sem einhvern tímann á ævinni hefur stigið það skref að beita aðra manneskju ofbeldi þarf að axla þá ábyrgð hvenær sem er á lífsleiðinni. Telji hann sig ekki hafa gert neitt rangt – þrátt fyrir að aðrir séu honum ósammála – þá fer hann með sinn hreina skjöld á næsta stig, hvert sem það er. Og þá tala ég ekki beint um Gunnar heldur hvern sem er.“

JÓLATILBOÐ Í HÁTÆKNI Tilboðsverð T ilboð

V Verð erð

279.995 kr.

17 179.995 kr.

TX-P42S20E

42” Panasonic Plasma FHD 600 00 Hz

42LE730N

42” LG LED Fulll HD 1100 Hz

Vinsælasta tækið komið aftur!

• Panasonic TX-P42S20E er 42 tommuu Plasmaa sjónv sjónvarp með frábærum myndgæðum • 1920 x 1080 punkta upplausn • 600 Hz tækni • V-Real Pro 4 myndúrvinnsla

Verð áður 399.995 kr.

• Full HD LED sjónvarp frá LG með 1920 920 x 1080 punktaa uppla upplausn • Intelligent Sensor 2 myndstýring • 100 H Hz • 4 HDMI • USB 22.00 • DivX HD stuðningur • spilar MKV-skrár

I4BL/I4WH

Idapt 4 hleðsludokka • Ertu orðin leið/ur á snúrum og mörgum hleðslutækjum? Þetta er lausnin; hleður Nokia, iPhone, Sony Ericsson, Samsung • Micro og mini USB B • Svört/hvít Svör

TTilboðsverð ilbo

8.995 kr.

TSX70

TTilboðsverð ilbo

169.995 kr.

32LD650N

iPod fylgir ekki

Yamaha Yam maha smástæða • Smástæða SSmástæð með innbyggðu FM útvarpi • Dokka fyrir fyr f rir iPod/iPhone Vekjaraklukka og fjarstýring • Drapplituð/brún

32” LG LCD FHD 100 Hz

TTilboðsverð ilbo

39.995 kr.

PIPAR \ TBWA • SÍA • 103149

• Full HD LCD sjónvarp frá LG með 19200 x 1080 punkta upplausn usn • XD Engine En myndvinnslubúnaður • 2 x HDMI • USB 2.0 • SRS True Surround (2x10W) hljóðkerfi DivX HD og MKV skrár Spilar beint í gegnum USB 2.0 Di

áður 49.995 kr.

SIE130328

Siemens Gigaset A580 Siem • Upp Upplýstur skjár með númerabirti • Símaskrá fyrir allt að númer 150 nú úmer • Allt að 25 kklst. taltími og 210 klst. biðtími

Salora ferða DVD DVP-7007 • 7” ferða DVD-spilari frá Salora • Festingar og taska fylgja ásamt 220V og 12V köplum

TTilboðsverð ilboð

TTilboðsverð ilb

7.995 kr.

19.995 kr.

Verð áður 8.995 kr.

Salora DVD 363 spilari HDMI • Einfaldur og góður HDMI DVD spilari frá Salora • Minniskortalesari og afspilun af USB 2.0

DPF7900

Telefunken efunken Digitalframe7” 4:3 4 • Stafrænn myndarammi • 16:9 • 480 x 234 upplausn • Tekur flest minniskort • Fjarstýring fylgir

Tilboðsverð

9.995 kr kr.

TTilboðsverð ilb

13.995 kr.

4063

ÁRA

Opi sunnuð á dag

VÖRUR vara ra

AFSL.

25 vörur á 25% afmælisafslætti.

vara

9

1

Hreinsisett

33.995 995 25% 22.996 996 kr kkr.

Opið: virka daga 9.30 –18 | laugardaga 12–17 | sunnudag 12–17

vara ra

13 3

Veggfesting 30-50” fixed

16.995 25% 12.746 kr.

Belkin HDMI kapa kapall 1mtr

2.495 25% 1.871 kr.

Verslun Ármúla 26 | Sími 522 3000 | www.hataekni.is

22

viðtal

Helgin 10.-12. desember 2010

Meðal samstarfsfólks Áslaugar

Andre Benjamin Þekktastur sem annar helmingur Outkast.

Hefur verið einn af best klæddu mönnum tónlistarheimsins um árabil. Setti eigin fatalínu, Benjamin Bixby, á markað fyrir tveimur árum.

The Wall Street Journal Birti stóra grein um Moda Operandi og viðtal við Áslaugu í síðustu viku.

Stofnar eigið sprotafyrirtæki í tískuheimi New York Áslaug Magnúsdóttir býr og starfar í New York. Í byrjun næsta árs verður opnuð hjá nýju fyrirtæki hennar, Moda Operandi, vefsíða þar sem hægt verður að panta hátískufatnað frá mörgum af þekktustu hönnuðum heims innan við tveimur sólarhringum eftir að hann birtist á tískusýningarpöllunum.

H

ugmyndin á bak við Moda Operandi er einföld. Innan 48 klukkustunda eftir að fatalína hefur verið sýnd á tískusýningu geta meðlimir vefsíðunnar moda­ operandi.com pantað sér þau föt, skó eða fylgihluti sem hugurinn girnist. Þeir borga 50 prósent af verðinu við pöntun og fá svo vör­ urnar sendar um það bil fjórum mánuðum síðar. Það er um það bil tveimur mánuðum fyrr en nú tíðkast því fatnaðurinn sem er til sýnist á sýningarpöllunum fæst yfirleitt ekki fyrr en hálfu ári síðar í verslunum.

Hámenntaður lögfræðingur

Hugmyndafræðingur og einn af eigendum Moda Operandi er Ás­ laug Magnúsdóttir, sem býr og starfar í New York. Áslaug er með lögfræðigráður frá Háskóla Ís­ lands og bandaríska háskólanum Duke og MBA-gráðu frá Harvard.

Hún starfaði um hríð fyrir Baug í London, þar sem Mosaic Fas­ hion var meðal helstu verkefna hennar, en hefur verið í New York frá 2006 þar sem hún hefur unnið fyrir ýmis fyrirtæki tengd fram­ leiðslu, markaðssetningu og sölu á tískuvarningi Áslaug segir að hún hafi lengi haft áhuga á tískugeiranum og hún hafi loks fengið tækifæri til að sameina hann og viðskiptaáhug­ ann þegar hún var hjá Baugi. „Ég hef mjög gaman af að vinna med hönnuðum og skapandi fólki og tískuheimurinn gerir mér ein­ mitt kleift að vera í nánu samstarfi við marga ótrúlega hæfileikaríka hönnuði.“ Áður en Áslaug stofnaði Moda Operandi vann hún hjá Gilt Noire, sem rekur meðal annars vefsíðu þar sem ýmsar lúxusvörur eru til sölu. Hún var líka um hríð ráð­ gjafi hjá Marvin Traub Associates og stofnaði með þeim fjárfest­ ingarfyrirtækið TSM Capital, sem

viðtal 23

Helgin 10.-12. desember 2010

Rachel Roy Bandarískur tískuhönnuður með eigið merki. Meðal fastra viðskiptavina eru Michelle Obama, Diane Sawyer, Kate Hudson, Jennifer Garner, Iman, Lucy Liu, Sharon Stone og Penelope Cruz.

Áslaug Magnúsdóttir hefur starfað í tískuheimi New York undanfarin ár.

Matthew Williamson Enskur tískuhönnuður.

Var um tíma hönnunarstjóri lúxusvöruframleiðandans LVMH en hannar nú fatnað, fylgihluti og fleira undir eigin nafni.

Er með verslanir í mörgum af stærstu borgum heims.

Varfærnir milliliðir fjarlægðir

Áslaug segir að einn af helstu kostum Moda Operandi sé að konur fái tækifæri til að velja sjálfar það sem þeim líst best á úr línum tískuhönnuða. Eins og staðan er núna ráða innkaupastjórar stærstu tískuverslana gríðarlega miklu um hvað fer í framleiðslu úr hverri línu. Tilheiging innkaupastjóranna er gjarna að velja þá hluti sem þeir telja sig tiltölulega örugga um að muni seljast. Fyrir vikið er algengt að heyra hönnuði kvarta yfir því að þeirra eftirlætishlutir séu aldrei framleiddir. Þessa hindrun ætlar Moda Operandi að fjarlægja og hönnuðurnir hafa fagnað því. Áslaug útskýrir að þrátt fyrir að hver hlutur sé nánast sérframleiddur fyrir viðskiptavini síðunnar geti þeir skilað fatnaði sem ekki passar eða þeir eru ekki ánægðir með af öðrum orsökum.

Moda Operandi verður opnuð samhliða tískuvikunni í New York í febrúar. Áherslan verður fyrst um sinn lögð á kvenfatnað og fylgihluti en stefnt er að því að víkka út sviðið og bæta við vörum fyrir karlmenn síðar.

Gerast þarf félagi til að versla á síðunni og reiknar Áslaug með að þeir verðir um hundrað þúsund talsins í lok 2011. Hún segir að Íslendingar séu velkomnir í þann hóp. -jk

F í t o n / S Í A

sérhæfði sig í fjárfestingum í tískugeiranum. Á þessum tíma kom hún að fjölbreyttum verkefnum með mörgum af þekktustu hönnuðum New York og Bandaríkjanna. Þar á meðal voru Matthew Williamson, Rachel Roy, Waris Ahluwalia frá skartgripafyrirtækinu House of Waris og tónlistarmanninum Andre Benjamin úr Outkast þegar hann var að undirbúa eigin fatalínu. „Ég vann líka að ýmsum smærri verkefnum med öðrum fata-, skartgripa- og töskufyrirtækjum,“ segir Áslaug en í gegnum þessa vinnu byggði hún upp öflugt tengslanet í tískuheimi New York, þar á meðal kynntist hún samstarfskonu sinni í Moda Operandi, Lauren Santo Domingo, sem vinnur fyrir bandarísku útgáfuna af tímaritinu Vogue.

Spurð hvernig það kom til að hún ákvað að stofna eigið fyrirtæki, segir Áslaug að hún hafi fengið hugmyndina fyrir um það bil ári. „Eftir því sem tíminn leið varð ég spenntari og spenntari fyrir henni. Það sérhæfir sig enginn annar í að selja tísku með þessum hætti. Ég sá mjög stórt tækifæri og mikla þörf fyrir fyrirtæki af þessu tagi. Ég var alls ekkert á leiðinni að stofna nýtt fyrirtæki en svo varð ég algjörlega heltekin af hugmyndinni og þá varð ekki aftur snúið.“

Waris Ahluwalia Bandarískur skartgripahönnuður af indverskum ættum og leikari í hjáverkum. Hannar undir eigin vörumerki House of Waris og rekur verslun undir sama nafni í New York.

Var í 15. sæti lista tímaritsins Vanity Fair yfir best klæddu menn heims.

Hvernig líður starfsfólkinu þínu í vinnunni?

Fyrirtæki ársins 2011

Öll fyrirtæki geta tekið þátt í könnun VR, Fyrirtæki ársins. Stjórnendur þeirra geta svo nýtt sér niðurstöðurnar og fengið skýra mynd af aðbúnaði og ánægju starfsfólksins. Þessar upplýsingar koma sér vel í daglegum rekstri. Það er því allra hagur að sem flestir segi hvað þeim finnst.

Hvetjum samstarfsfólk okkar til að taka þátt í könnuninni!

Athugið að skila þarf inn þátttökulistum í síðasta lagi 6. janúar 2011. Allar nánari upplýsingar fást á heimasíðu VR, www.vr.is, eða með því að senda póst á vr@vr.is

VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS

Virðing Réttlæti

markhonnun.is

HamborgarHryggur

31%

gleðjumst saman um jólin

afsláttur

898

kr/kg áður 1.298 kr/kg

Allt fyrir jólahlaðborðið Hangiframpartur úrbeinaður

26%

Hangilæri úrbeinað

afsláttur

1.997

2.441

kr/kg áður 2.698 kr/kg

KalKúnasteiK

reyKt, fullelduð

30%

Humar

2 Kg asKja

1.665

úrbeinað

29%

30% afsláttur

2.099

kr/kg áður 2.998 kr/kg

Skráðu þig á póstlistann á www.netto.is

rauðKál fersKt

afsláttur

238

kr/pk. áður 5.598 kr/pk.

Hangiframpartur úrbeinaður

1.679

kr/kg áður 2.398 kr/kg

Mjódd - Salavegur - Hverafold - Akureyri - Höfn - Grindavík - Reykjanesbær

kr/kg frábært verð!

30% afsláttur

38%

afsláttur

kr/kg áður 898 kr/kg

3.995

kr/kg áður 2.379 kr/kg

purusteiK

557

kr/kg áður 3.298 kr/kg

afsláttur

Hangilæri

26% afsláttur

svínasíða

KonfeKt ísterta, 12 manna Kjörís

1.678

kr/stk. áður 1.998 kr/stk.

25%

afsláttur

antHon berg gull 400 g

Humar

Gjafakort nettó Góð Gjöf fyrir alla

sKelflettur 500g

1.499

kr/pk. áður 1.998 kr/pk.

1.998

kr/pk. áður 2.998 kr/pk.

og jólaundirbúninginn bassett’s all sorts 800 g

878

kr/pk. tilboðsverð!

Cadbury’s Heroes 950 g

1.989

kr/stk.

smarties

toblerone tinys 330 g

699

kr/pk. tilboðsverð!

Celebrations 855 g

1.999

kr/pk.

lindt lindor 200 g blandað

695

kr/pk. tilboðsverð!

smáar Klementínur 2,3 Kg Kassi

495

kr/pk. áður 598 kr/pk.

allt til innpöKKunar á góðu verði

penguin

Birtist með fyrirvara um prentvillur.

gjafapappír, gjafapoKar & jólaKort

359

kr/stk.

tilvalið fyrir stekkjastaur

Tilboðin gilda 9. - 12. desember eða meðan birgðir endast

26

spjall

Helgin 10.-12. desember 2010

Bragi, Eiríkur, Þórunn og Kristín komu sér fyrir í sögulega horninu á Íslenska barnum og skiptust meðal annars á góðum ráðum um hvernig best væri að halda ró sinni í jólabókahasarnum. Meðal þess sem skaut upp kollinum voru svefntöflur og BBC Radio. Ljósmyndir/Hari

Endum alltaf á byrjunarreit Á síðasta degi nóvembermánaðar, sem reis í dulargervi fallegs haustdags, hitti Þórarinn Þórarinsson rithöfundana Eirík Guðmundsson, Kristínu Eiríksdóttur, Braga Ólafsson og Þórunni Erlu-Valdimarsdóttur yfir nokkrum kaffibollum á Íslenska barnum við Austurvöll. Höfundarnir eru allir með bækur í jólabókabrjálæðinu þetta árið. Bragi með sína fyrstu skáldsögu eftir áralanga bið og Kristín með sitt fyrsta prósaverk. Öll eru þau ágætis kunningjar þannig að lítið fór fyrir formlegum kynningum og á meðan beðið var eftir kaffinu sagði Þórunn sæta sögu af Einstein sem var tekinn í msigripum fyrir róna og aumingja og Bragi bætti um betur með frásögn af perversjónum Mozarts en síðan var tekið upp alvarlegra tal með vangaveltum um geðheilsu rithöfunda í jólabókaflóðinu.

Eiríkur: „Geðheilsan er búin að vera ansi slæm. Nóvember hefur eiginlega verið dálítið slæmur mánuður.“ Þórunn: „Mann langar svo að vera að vinna í einhverju öðru en kemst ekki í það.“ Eiríkur: „Já, ég ætlaði að segja það.“ Þórunn: „Og svo fær maður samviskubit útaf einhverri bók fyrir næsta ár sem maður finnur að verður einhvern veginn lélegri og lélegri af því að maður getur ekki sinnt neinu.“ Eiríkur: „Maður er bara handónýtur. Ætli það sé ekki einfaldast að segja það bara.“ Þótt taugar höfundanna fjögurra séu þandar þessa dagana þurfa þeir ekki að kvarta yfir viðtökum gagnrýnenda við bókum þeirra sem hafa farið um þau lofsamlegum orðum.

Kristín hverfur nú í fyrsta sinn frá ljóðinu með smásagnasafninu Doris deyr og Eiríkur heillar gagnrýnendur með Sýrópsmánanum. Sömu sögu er að segja af Braga og Þórunni sem eru auk þess tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna; Bragi fyrir Handritið að kvikmynd Arnar Featherby og Jóns Magnússonar um uppnámið á veitingahúsinu eftir Jenný Alexson og Þórunn fyrir Mörg eru ljónsins eyru. Þegar spurt er hvort þau reikni með því að það versta sé að baki og að desember verði betri tekur Bragi orðið: „Þetta er í fyrsta skipti sem ég þarf að biðja um svefntöflur.

Samt er ég skárri núna en oft áður.“ Eiríkur: „Ég held að desember verði skárri.

Er það ekki?“ Bragi: „Júú ...“ Þórunn: „Ég mæli með því að maður hlusti bara á útvarpið. Þá heldur maður að það sé einhver á vakt ef maður heyrir svona muldur í útvarpi.“ Bragi: „Ertu þá að meina fyrir svefninn?“ Kristín: „Ertu þá að meina RÚV?“

Þórunn: „Nei. BBC Radio.“ Bragi: „Ekki Útvarp Sögu?

Blm: „Þá færuð þið nú alveg yfir um.“ Eiríkur: „Ekki nema heilsuhornið hans Valda [Valdimar Tómasson] hjá Torfa rakara ...“ Blm: „Já, auðvitað. Þar sem Valdi mætir og les ljóð ...“ Bragi: „Ég hef aldrei heyrt það. Hvenær er það á dagskrá?“ Eiríkur: „... og svarar svo spurningum um bætiefnin. Fyrst kemur hann með ljóðabók og kynnir hana og svo spyr Torfi hvaða bætiefni hann sé búinn að vera að taka. Og þá segir hann: „B-vítamín og C.““ Blm: „En hvað er helst að taka ykkur á taugum? Sölulistarnir?“ Þórunn: „Nei,nei ...“ Eiríkur: „Nei. Ekki metsölulistarnir.“ Þórunn: „Við erum ekki réttu týpurnar til að spyrja þessarar spurningar. Erum við nokkuð inni á metsölulistum?“ Blm: „En dómarnir? Þorið þið að kveikja á sjónvarpinu þegar Kolbrún Bergþórsdóttir og Páll Baldvin mæta á miðvikudagskvöldum?“ Eiríkur: „Jú, maður tekur kannski ákvörðun um að gera það ekki en svo breytist það kannski þegar líður á daginn.“ Kristín: „Já, þetta er svona ströggl ...“ Eiríkur: „... og svo kannski svona um klukkan níu er maður bara búinn að kveikja.“ Kristín: „Mér finnst þetta aðallega einkennast af ströggli við að reyna að byrja á einhverju nýju en geta það ekki.“ Þórunn: „Já, þetta er það sama og ég var að segja. Maður getur ekki unnið.“ Kristín: „Ég er alltaf að fara í sumarbústað til þess að fá næði en svo er maður bara kominn á Selfoss og byrjaður að fletta blöðunum og leita að dómum.“

Þórunn: „Það þarf pínu ró til þess að geta skrifað eitthvað af viti.“ Kristín: „Þannig að þetta eru ekki alveg kjöraðstæður fyrir taugaveiklaðan rithöfund.“ Þórunn: „En þetta með dóma, umfjöllun og allt það er kannski ekki aðalatriðið. Ég held að þetta sé aðallega spurning um tilverurétt. Þú veist. Við erum bara með þetta syndróm og þess vegna erum við frekar að vona að við fáum listamannalaun, eða ...“ Eiríkur: „... að maður megi halda áfram að vera til ...“ Þórunn: „... í þessu eina sem maður er að gera. Er það ekki?“ Bragi: „Maður er líka svolítið í því að komast að því hvort vinir manns séu að segja manni satt. Þeir eru kannski búnir að lesa bókina og ...“ Þórunn: „... þora ekki annað en segja að hún sé góð.“ Kristín: „Og maður spáir í tóninn og röddina og reynir að ráða í þetta allt saman.“

Slysasögur notaðar til að selja bækur

Bragi: „Það er orðið svo erfitt að koma inn með bók núna og vekja athygli fjölmiðla á henni og það er orðið svolítið áberand að það er farið að hvetja höfundana til þess að koma með einhverjar sögur í kringum bókina – helst einhverja hrakfarasögu á ritunartíma hennar. Maður er búinn að sjá þetta með nokkrar bækur. Eflaust eru allar þessar sögur sannar en stundum ansi smávægilegar. Höfundurinn missteig sig kannski í hálku þegar hann var að skrifa bókina. Eða tölvu var stolið. Þetta virðist vera orðið mjög mikilvægt. Þegar pólitískar endurminningar og þannig bækur eru annars vegar gerist þetta bara sjálfkrafa þegar einhver smákafli er birtur. Í honum er einhver smá sensasjón, eitthvert skúbb. Skáldsagan hefur þetta

ekki og þess vegna þurfum við, höfundarnir sjálfir, að birta eitthvað um okkur.“ Eiríkur: „Þetta eru kannski áhrif frá leikhúsinu. Fréttum af óhöppum við uppsetningu á leikritum fer stöðugt fjölgandi og þetta er að stigmagnast. Fyrst voru þetta bara fréttir af því að einhver datt og braut sig kannski en nú er engin sýning með sýningum lengur án þess að einhver leikaranna lendi beinlínis í lífsháska og sé fluttur í ofboði af æfingu.“ Bragi: „Við sjáum þetta til dæmis með Jónínu Ben. Ég hálfvorkenni henni núna eftir að þetta nýja mál kom upp. En það var fyrirsögn á viðtali við hana sem var eitthvað á þá leið að hún var að því komin að stökkva út um glugga en það sem bjargaði henni var að það voru engir gluggar á hótelherberginu hennar. Hugsiði ykkur! Hún hefði getað gengið út á hótelganginn. Hún hefði bara þurft að fara út af hótelherberginu. Fólk er farið að teygja sig svo langt eftir sögunni.“ Þórunn: „Þess vegna þarf listamannalaun fyrir ræflana sem eru ekki góðir í að ljúga upp einhverjum sögum af sjálfum sér ...“ Eiríkur: „Jájá. Ég var eiginlega bara að því kominn að drepa mig á meðan ég var að skrifa þessa bók. Ég stökk þrisvar út um gluggann. Æ, maður á ekki að vera að gera grín að þessu.“ Bragi: „Við ættum nú að hafa ímyndunarafl í þetta fyrst við gátum komið saman bók.“ Þórunn: „Við gætum líka búið til hatur rithöfunda á milli og farið heim hvert til annars með leiðindi.“

Endaði á spítala út af stressi

Óróleikinn í huga rithöfundanna í nóvember og desember er fyrst og fremst tengdur eirðarleysi yfir því að geta ekki einbeitt sér að næsta verkefni í friði fyrir áreitinu sem Framhald á síðu 28

n n i k k a p Jóla m u r y d ð a heim sthús ó p á n akkan p r ir rata i n d r n a e k s k ú a Jólap vort þ . h a u d d n l a e V viðtak l i t m i e inum. t s eða h ó P ð ið me rétta le

28

spjall

Helgin 10.-12. desember 2010

Nóvember hefur reynt á taugar skáldanna sem binda vonir við að desember verði þeim betri.

fylgir því að vera með bók á vertíðinni og álagið getur gengið nærri sál og líkama þegar verst lætur.

Bragi: „Ég hafði til dæmis lofað mér í verkefni sem ég þarf að klára en maður gerir það ekki vel við þessar aðstæður. Ég held að það hafi verið Iris Murdoch sem svaraði því einhvern tíma til að hún byrjaði aftur bara korteri eftir að bókin færi í prentun. Sumir geta kannski lokað alveg á þetta.“ Kristín: „Ég gat það frá því að bókin fór í prentun og þangað til hún kom í bókabúðir. Þá komst ég á rosalegt skrið með nýja sögu og svo – um leið og bókin kom í búðir – datt ég aftur út. Síðan þá er ég búin að vera að reyna að koma mér aftur á hinn staðinn. Þetta er líka í fyrsta skipti sem ég gef út prósabók. Þegar ég hef gefið út ljóðabækur hefur eiginlega ekki skipt máli hvort ég hef verið á landinu eða ekki. Þannig að þetta er kannski í fyrsta skipti sem ég átta mig á þessu lúmska álagi sem er einhvern veginn þannig að það er ekkert að gerast. Og eftir hverju er ég að bíða?“ Eiríkur. „Það er ekki neitt. Það er ekkert að gerast.“ Kristín: „Ég hef fullt af tíma og þetta er dýrmætur tími sem ég myndi vilja nota en þetta er rosalega erfitt.“ Þórunn: „Ég er orðin svo gömul og sjóuð að mér líður þokkalega vel en ég var komin með undarleg sár á tærnar af því að fara í of langa göngutúra og nudda tánum saman. Og farin að skera mig svona pínulítið í fingurna þannig að það er einhver svona fínspenna í manni.“ Eiríkur: „Þetta er ekkert grín ...“ Þórunn. „Maður heldur stundum að manni líði vel en svo fattar maður – þegar maður slakar djúpt á í mánuð – að maður var spenntur. Þetta er lúmskt.“ Bragi: „Eins og ég var að tala um með svefntöflurnar. Þetta er ekkert grín, sko. Þegar ég gaf út fyrstu skáldsöguna mína þá lenti ég á spítala. Þetta var panikk sem kom bara allt í einu. Þá var ég að vinna á auglýsingastofu ...“ Þórunn: „Þú ert með langflottustu hrakfarasöguna.“ Bragi: „Ég er að reyna að selja bókina!“ Eiríkur: „Hneigstu bara niður?“ Bragi: „Nei. Ég var bara kominn með svo mikla verki.

Svo einn morguninn á leiðinni í vinnuna þá bara hneig ég niður. Ég finn alltaf fyrir þessu stressi.“ Kristín: „Það er hughreystandi að heyra að þetta er ekki bara hégóminn í mér sem er að æra mig.“ Bragi: „Ég myndi nú ekki kalla þetta hégóma ...“ Kristín: „Nei, þetta er svona viðkvæmni ...“ Bragi: „Já. Viðkvæmni.“ Kristín: „Taugaveiklun.“

Hrunið er niður í bakgrunninum

Blm: „Eftir hrunið var talað um að fólk þyrfti að fara að skrifa öðruvísi og glíma við gjörbreytta heimsmynd eða hreinlega bara nýjan heim.“ Þórunn: „Er það þess vegna sem það eru svona margir höfundar í fríi núna og senda ekki frá sér bækur?“ Eiríkur: „Þetta hrun er meira kannski bara eins og niður sem er í kringum mann. En kannski seytlar eitthvað af þessu inn ósjálfrátt þannig að það verður fróðlegt að skoða bækur frá þessum tíma eftir nokkur ár.“ Kristín: „Ég fór að sjá fyrir mér að það kæmi upp eitthvert félagslegt raunsæi en nú held ég að þetta verði ekki þannig og fólk fer kannski bara að skrifa ævintýri eða eitthvað allt annað til þess að flýja þetta frekar. Það er þekkt að fólk sem kemur frá brotnum heimilum er oft litríkt í tjáningu til þess að reyna að bæta ástandið. Maður leitar alltaf að jafnvægi og það var kannski á þessu tímabili fyrir hrun sem það vantaði kannski frekar að leita jafnvægis. Það hefði mátt vera meira félagsraunsæi þá.“ Eiríkur: „Nákvæmlega.“ Þórunn: „Ég hugsa svo hnattrænt að ég hef áhyggjur af deyjandi dýra- og jurtategundum á hverjum degi.

Við verðum að fara að fyrirlíta óþarfa ríkidæmi því það er eina aðferðin til að bjarga plánetunni. Við erum að skemma sköpunarverkið. Mér finnst það svo alvarlegt. Þeir eru alltaf að tala um þetta á BBC. Ég held að Sea Shepherd hafi eyðilagt allt grænt á Íslandi. Ég var grænmetisæta með áhuga á að reyna að bjarga einhverju en af því að Sea Shepherd sökktu hvalveiðiskipunum mátti ekki opna munninn. Það héldu allir

að þetta væru Greenpeace og þetta var allt hugsað svo svarthvítt. Ég er alveg viss um að eina pólitíkin í framtíðinni eftir nokkur ár, þegar hörmungarnar verða verri en þegar er orðið, þá skipti ekkert annað máli en að reyna að bjarga veðurfarinu. En Íslendingar hugsa ekkert út í þetta: „Hahahaha. Er jökullinn að bráðna? Þá getum við byggt meira.“ Alltaf með nefið í eigin rassi.“ Kristín: „Þetta hefur líka versnað eftir hrunið. Alveg rosalega. Og maður sér það í öllum fréttaflutningi um Ísland. Þessa ofboðslegu sjálfhverfu og einangrunarstefnu.“ Eiríkur: „Ég held að þessi einangrun sé bara það allra hættulegasta sem steðjar að okkur núna.“ Kristín: „Já.“ Eiríkur: „Öll þessi þrengsl. Það er búið að vera svo erfitt að ferðast. Maður er búinn að vera hérna samfleytt einhvern veginn svo lengi og þá finnur maður hversu sjónarhornið hérna er rosalega þröngt á eiginlega öllum sviðum samfélagsins. Þetta eru alveg hræðileg þrengsl og það er ekkert að breytast í neinum grundvallaratriðum. Svo kjósum við stjórnlagaþing og mesta kjörsóknin er í Borgarfirði þar sem bændurnir voru að skila inn ull – er það ekki? Þetta er falleg mynd en alveg Íslendingar í hnotskurn.“ Kristín: „Ég er svo hrædd um að ég hafi skilað ógildum seðli.“ Þórunn: „Ég líka. Og nú er allt sjálfstraust farið úr þjóðinni af því að það tókst svo illa að kjósa.“ Eiríkur: „Það er alltaf verið að senda okkur aftur á byrjunarreit.“ Þórunn: „Er þetta ekki bara plat til þess að okkur finnist við hafa fingurinn á einhverju og sættum okkur við allt sem á okkur er lagt og við þurfum að borga fyrir. Þetta er svona samsæriskenning.“ Bragi: „En þetta er ekkert skrýtið. Við erum enn með sama forsetann, við erum ennþá með Davíð Oddsson sem einn áhrifamesta mann á landinu og mikið til sama fólkið í ríkisstjórn. Og á þinginu er þetta hægt – að fara í algjörlega sama far og áður.“ Eiríkur: „Já. Og 35% ætla að kjósa Sjálfstæðisflokkinn þannig að það er ekkert hægt að gera.“

Bensínstöðvar eru ljótar

Blm. „Bókamarkaðurinn virðist samt ætla að halda sínu í kreppunni og jafnvel gott betur – og nú eru bækur meira að segja seldar á bensínstöðvum. Hvernig líst ykkur á það?“ Bragi: „Mér líst mjög vel á að fólk geti ekki skilað umfram eintökum.“ Kristín: „Ég er bara á móti bensínstöðvum.“ Þórunn. „Já. Ég er sammála þér.“ Bragi. „Þetta kom til af því að þessum manni sem rekur N1 fannst komin stöðnun í bókabransann. Það er vissulega skref fram á við að það megi ekki skila bókum. En ég get alveg tekið undir það að vera á móti bensínstöðvum. Þær eru ljótar.“ Eiríkur: „Þetta er ekki falleg þróun. Ég var í París um daginn og þar eru að spretta upp litlar bókabúðir. Þetta er þvert á alla þróun vegna þess að bókabúðir eru orðnar þannig að maður finnur helst ekki bókmenntir þar – heldur bara góð kaffihús og túristavörur. En í París er verið að opna bókabúðir þar sem fást í raun og veru bara bókmenntir. Með starfsfólki sem veit hvað er í hillunum. Þetta eru litlar búðir og þeir segja að þetta sé andóf gegn keðjuvæðingunni þannig að nú getur maður farið í bókabúðir í París og keypt sér bókmenntir. Sem ætti nú einhvern veginn að vera hlutverk bókabúða. Menn eiga ekki að kaupa bækur á bensínstöð.“ Blm: „Þessi umræða var einnig í gangi fyrir nokkrum árum þegar stórmarkaðirnir fóru að selja bækur.“ Þórunn: „Þegar bækurnar eru komnar á þessa staði þá er búið að velja fyrir kaupandann og það er búið að taka af honum valdið.“ Kristín: „Það er líka alltaf spurning hver velur. Það eru náttúrlega verslunarstjórar í Bónus, eða þessum búðum, sem velja inn bækurnar.“ Þórunn: „Þetta er líka kunningjasamfélag í bókabransanum eins og annars staðar.“ Bragi: „Í rauninni ættu fornbókaverslanirnar, sem eru nú ekkert margar eftir núna, að vera bæði með nýjar bækur og fornar. Þetta er gert svona á Sunnlennska bókakaffinu og er alveg kjörið form.“

30 

úttekt

Helgin 10.-12. desember 2010

Viðtal Lár a Bryndís Pálmarsdóttir

Vigtar matinn ofan í sig í baráttu við matarfíkn Enginn sykur, ekkert aspartam-sætuefni eða hveiti, ger og áfengi.

Fjörutíu kíló hafa tálgast utan af Láru Bryndísi Pálmarsdóttur frá því að hún tók þá ákvörðun að gangast undir tólf spora kerfi við matarfíkn. Fyrst kerfi þar sem hún mátti aðeins fá sér einu sinni á diskinn þrisvar á dag, en þegar hún léttist ekki var skipt yfir í kerfi þar sem hún vigtar hvert gramm ofan í sig. Lára mætti með vigtina í jólahlaðborð í vinnu eiginmanns síns, Braga Þórs Gíslasonar, á dögunum. Hún segir Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur sögu sína.

H

ver vill vigta ofan í sig jólamatinn? Ég, því ég get ekkert annað,“ segir Lára Bryndís Pálmarsdóttir. „Ég veit hvernig mörgum konum líður í desember. Þær ætla að veita sér eitthvað en sitja svo eftir með klikkað samviskubit. Þær geta ekki notið þess að fá sér fjórar sörur, þær fá sér sex og bölva þeim svo.“ Þau hjónin búa á Akranesi og er Lára í fæðingarorlofi með átta mánaða gamlan son sinn. Lengi vel keyrði hún til Reykjavíkur og sótti meðferðarfundi við matarfíkn, en þreytt á að keyra á milli ákvað hún að athuga hvort hægt væri að stofna slíka deild þar. „Hinn 7. janúar 2008 hélt ég stofnfund og 29 mættu. Í gegnum tíðina hafa margir byrjað og árangurinn verið svakalegur.

En fólkið sem tekur ekki á andlegu hliðinni dettur út. Ástæðan er sú að lausnin er ekki að vera mjór – fullt af mjóu fólki líður ömurlega – heldur að vinna í sjálfum sér.“ Lára vill ekki gefa upp nafn samtakanna því um félagsskapinn ríkir nafnleynd, en með hjálp þeirra er hún komin á beinu brautina. „Ég hef öðlast kjark og þor og trú á sjálfri mér. Ég hef til dæmis stofnað fyrirtæki og ætla að ráðast í innflutning á náttúrulegum getnaðarvörnum; frjósemistölvu sem mælir hitastig líkamans og gefur grænt ljós með 99,3% vissu um hvort óhætt sé að stunda kynlíf án allra getnaðarvarna. Þetta hefði ég aldrei þorað að gera hér áður fyrr en það sýnir mér að ég stend með sjálfri mér.“

Þannig hefur það ekki alltaf verið hjá Láru, stúlkunni sem ólst upp með foreldrum sínum á Flúðum. „Þegar ég byrjaði fyrir tæpum átta árum í tólf spora kerfi – sem aðstandandi alkóhólista – var fyrsta verkefni mitt að líta í spegil og segja: Góðan dag, Lára. Þú ert falleg kona og góð mamma. Ég hrækti á spegilinn þegar ég sagði þetta í fyrsta sinn. Ég var það ljótasta á jörðinni. Ég var með pappírstætara við eyrað á mér og segði einhver að ég væri sæt fór tætarinn í gang, en segði einhver að ég væri í ljótum skóm vistaði ég það kyrfilega í huga mér. Ég þurfti að henda tætaranum í sjóinn og gerði það táknrænt þar sem ég stóð á bryggjunni uppi á Skaga. Í hvert sinn sem ég hugsaði þá hugsun að ég væri ömurleg þurfti ég að fara inn á klósett og sturta hugsuninni niður. Þetta gerði ég til að sjá hversu oft á dag ég reif mig niður.

Klósettkassinn var oft tómur,“ segir hún. Á þessum tíma var hún nýorðin mamma, rúmlega hundrað kíló, og nýflutt upp á Akranes þar sem þáverandi sambýlismaður hennar hafði fengið vinnu.

Ójafnvægi í æsku

Lára lýsir því hvernig drungi foreldra og drykkja föður hennar hafi legið sem mara á fjölskyldunni þegar hún bjó heima. Hún hafi verið á lyfjum við þunglyndi frá því hún var unglingur en áttað sig á því um tvítugt að hún vildi ekki verja lífi sínu á lyfjum. „Sálfræðingur sagði mér að breyta neikvæðum hugsunum í jákvæðar. Ég hafði þá keyrt föður

minn um á djamminu þegar hann drakk og meðvirkni mín var mikil.“ Hún sneri því ekki svo auðveldlega á hugsanir sínar og var týndur unglingur. „Mér fannst ég hvergi passa inn í myndina. Það kemur kannski mörgum á óvart því ég var alltaf á sviði og hef átt auðvelt með að koma fram. Ég er sú sem heldur ræður í afmælum og býðst til að taka að mér verkefni á bekkjarmótum. En þegar ég gref í sjálfsmynd mína upp-

Góð jólagjöf!

NIKE gjafasett fyrir dömur og herra.

Jólatilboð

3.942 kr.

Seljavegur 2 | Sími: 511-3340 | Fax: 511-3341 | www.reyap.is

lifi ég að það hafi verið leikur minn til að halda fólki fjarri,“ segir hún. „Ég var svo svakalega hrædd um að vera hafnað og sá til þess að vera alltaf fyrri til,“ segir hún. „Ég hef leitað í sálarfylgsnum mínum að orsökinni og sé meðal annars að óljóst kynferðislegt atvik, sem ég lenti í þegar ég var um tíu ára aldur, breytti mér. Þar kom krakkahópur við sögu, sem og um fimmtán ára piltur. Þarna gerðist eitthvað sem ég man ekki í smáatriðum utan tilfinninga, ljóss, bragðs og lyktar. En eftir það fékk ég alltaf martraðir. Ég hélt því lengi fram að þetta hefði ekki haft áhrif á mig. Svo þegar vinkona mín spurði eitt sinn hvað ég myndi gera ef sonur minn lenti í slíku, brjálaðist ég,“ segir hún og viðurkennir að atvikið hafi setið í henni, sem og brostnar væntingar í garð piltsins sem eftir atvikið virti hana ekki viðlits og lét sem hún væri ekki til. „Höfnunin var mikil og ég man að sem barn hugsaði ég hvort ég væri svona ömurleg, ég kenndi mér um atvikið og fannst ég hafa brugðist.“ Snemma á unglingsárum segir Lára að hún hafi fundið fyrir miklu tómarúmi í lífi sínu og sótt í viðurkenningu stráka og kysst þá ófáa þar til hún kynntist fyrrum sambýlismanni sínum. „Ég hafði væntingar um sambönd, langaði í kærasta, en eftir þrjá mánuði, þegar þeir fóru að þekkja mig, höndlaði ég það ekki og hafnaði þeim,“ segir hún. „Ég var svo týnd. Ég bjó á Egilsstöðum, Akureyri, Selfossi, gekk

í sjö framhaldsskóla en lauk ekki stúdentsprófi. Ég stundaði nám á fjölda brauta eins og á sjúkraliðabraut og málabraut, fór í nám í Frakklandi og Englandi, en kláraði þó Húsmæðraskólann, þótt ég hafi ekki náð að festast annars staðar.“ Þá hafi áfengi fengið sinn sess í tómarúminu. „Pabbi bauð mér í glas þegar ég var sextán ára – það var frábært. Ég átti besta pabba í heimi og við vorum komin á sömu línu. Það mynduðust sterkari tengsl okkar á milli,“ segir hún, enda hafi hún sótt fast að fá viðurkenningu hans.

Matarfíknin grípur Láru

Það var þó ekki fyrr en Lára hóf sambúð með föður eldri sonar síns sem matarfíknin greip hana. „Makaleitinni var lokið en í óöryggi mínu fór matarfíknin og óregla í fjármálum af stað og ég byrjaði að fitna. Ég reyndi að hafa stjórn en hafði enga. Við lifðum á nasli og skyndibita. Allt í einu skuldaði ég tvær milljónir sem að megninu til fóru í mat. Maturinn varð besti vinur minn enda var sambandið ekki sterkt og ég ekkert ofsalega hamingjusöm. Þegar ég skoða myndir frá þessum tíma er ég dofin í augunum, ég er grá og mér líður illa,“ segir hún. „Við vorum saman í um fimm ár. Ég átti ekki baðvigt og vildi ekki vita. En þegar eldri sonur minn, Aron, fæddist var ég 116 kg en fór niður í 100 eftir að ég eignaðist hann en fitnaði svo í fæðingarþunglyndi. Nýflutt á Skagann byrjaði

úttekt 31

Helgin 10.-12. desember 2010

Lára Bryndís með eiginmanni sínum Braga Þór í mars 2007 (til vinstri) og rétt fyrir jól 2006 (til hægri).

feluleikurinn. Við áttum ekki peninga og leituðum til Ráðgjafarstofu heimilanna. Ábyrgðin á fjármálunum voru í mínum höndum en hann vann. Við áttum að skammta okkur peninga í mat og ég fór að fela kvittanir, henda þeim og umbúðum svo að át mitt kæmist ekki upp,“ segir hún „Við buðum fólki í mat. Í boði var kjúklingur og ég horfði á vin minn naga af beinum og henda frá sér hálfétnum. Ég fór í ruslatunnuna til að bjarga þessum leifum og át. Ég gerði mér enga grein fyrir því hvað var að gerast, enda hamaðist ég í ræktinni og fór á fastandi maga – fór svo heim aftur og borðaði með góðri samvisku. Ég át þvílíkt. Þetta var fyrir svona sex árum.“ Þegar slitnaði upp úr sambandinu átti hún það til að elda 500 g nautasteik fyrir sig eina með ekta bernaissósu, kartöflum, gúmmulaði „og sat ein í minni gæðastund. Enginn vissi og ég borðaði yfir tómleikanum og einmanaleikanum. Ég átti alltaf tveggja lítra kók í ísskápnum.

Drakk það í lítravís.“ Í huga hennar hafði lausnin fram að því alltaf verið í vendipunktum. Allt myndi lagast þegar hún losnaði úr sambandinu og allt myndi lagast þegar hún kynntist hinum fullkomna manni. „Svo kynntist ég eiginmanni mínum í gegnum tólf spora samtökin [fyrir aðstandendur áfengissjúklinga]. Ég hefði örugglega aldrei valið hann nema vegna þess að ég var búin að bæta sjálfsmyndina þótt ég hefði ekki enn náð stjórn á mataræðinu. Hann var í hjálparsveit, gekk á Akrafjall einu sinni í viku, átti mótorhjól – mikill útivistarmaður. Ég hefði aldrei litið við honum hér áður, því hann var ekki í neinni dramatík. Áður fann ég öryggi í tilfinningaróti kærastanna, gat hjálpað þeim og þurfti ekki að horfa á mig. Fyrrum sambýlismaður minn átti til dæmis ekki fjölskyldu – þar kom ég sterk inn, ætlaði að vera fjölskylda hans og bjarga lífi hans, sem ég gat ekki.“

Nærðist á ástinni og féll

Í nýju sambandi grenntist Lára. „Ég lifði á ástinni. Við kynntumst í vetrarlok og sumarið var æðislegt en um jólin, þegar við vorum búin að vera saman í sex mánuði og hann búinn að kynnast mér, helltist óöryggið yfir mig. Ég sá þar þó að ég færi nú ekki að flýja – hann elskaði mig, þótt hann hefði kynnst mér, og matarfíknin fór að tikka aftur inn.“ Hún fékk ostakörfu þá um jólin og sat þrútin eftir jólamatinn við át á afgöngum og ostum og fór út til að viðra hundinn til að friða samviskuna þegar vinnufélagar mannsins hennar buðu þeim í mat. „Hann mátti alls ekki vita hvað ég hefði gúffað í mig um morguninn. Ég fór því í grillveisluna og borðaði ennþá meira – eins og ég hefði ekki borðað neitt þann daginn. Ég fór í vinnuna og leið illa og fór með puttann niður í kok og ældi og fann svakalega vellíðunartilfinningu og varð ég heltekin ótta. Þessi jól fyrir þremur árum, sem áttu að vera þau bestu; komin með fullkominn mann, íbúð og úr skuldavanda fortíðarinnar, urðu þau ömurlegustu. Allt var í lagi, en ég hafði enga stjórn á mat-

aræðinu. Þarna fór ég að hugsa að ég yrði að gera eitthvað í mínum

málum,“ segir Lára. „Ég vissi af fyrri reynslu af tólf spora samtökum að þau virkuðu og trúði á að þau gætu hjálpað mér. Í byrjun janúar fyrir þremur árum fór ég því í samtök fyrir matarfíkla.“ Veröld hennar hrundi þó þegar viðurkenningin sem hún hafði alltaf óskað frá föður sínum var í höfn. „Ég var alltaf að reyna að knýja frá honum eitthvað sem hann gat ekki veitt mér,“ segir hún. Við andlát föðurbróður síns hafi hann sóst eftir því að hafa hana með sér á kistulagninguna. „Hann sagði ekkert og grét ekki en tók í hönd mína og ég áttaði mig á að þarna hefði ég fengið viðurkenninguna sem ég alltaf þráði. Veröld mín hrundi.

Ég höndlaði hana engan veginn og átið jókst. Við matarborðið skóflaði ég hálfum kjúklingi á diskinn – og meðlæti með. Maðurinn minn spurði kurteislega: „Ég sé ekki eftir matnum en gerir þú þér grein fyrir því að matarskammtarnir duga ekki fyrir fjölskylduna eins og þeir gerðu?“ Ég hvæsti, en sá þarna að það dugði mér ekki að setja einu sinni á diskinn. Ég fór því að fordæmi frænku minnar og vigtaði og mældi allan mat ofan í mig.“ Lára segir að á fyrsta fundi sínum hjá nýjum tólf spora samtökum hafi hún hitt fyrir grannt fólk. „Þarna heyrði ég fólk segja mér að það væri búið að missa 70-60-50 kíló. Það gaf mér von um að til væri lausn á þessari vanlíðan minni,“ segir hún.

„Auðvitað fór ég þarna fyrst inn til að grennast en í dag er það bónusinn því andlega líðanin er svo miklu betri. Ég gæti alveg sæst á 100 kg, liði mér eins og mér líður nú og ég lært að þekkja tilfinningarnar sem kalla fram löngun í kökur og súkkulaði.“ Auk þess að vera löngu hætt að reykja hefur Lára nú verið án þunglyndislyfja í rúm sex ár. Hún horfir fram á bjarta tíma. „Ég er löngu hætt að flýja því ég hef lært að vandinn fylgir mér. Ég er komin í kjörþyngd og ætla að halda mér þar. Púkinn á öxlinni á mér má ekki segja mér að ég geti tekist á við vandann ein og óstudd. Ég þarf að vera vakandi og má aldrei gleyma að ég er matarfíkill.“ -gag

Fantagóð saga úr íslensku sjávarplássi þar sem lífið virðist við fyrstu sýn ganga sinn vanagang.

En undir yfirborðinu ólgar allt af ástríðum og átökum um eignir, völd og hjörtu mannanna.

Heillandi bók eftir Ólaf Hauk Símonarson.

Einstök mynd úr íslensku sjávarþorpi.

Míkrókosmos sem manni finnst maður þekkja.

Bók sem þú leggur ekki frá þér.

– Sigurður G. Tómasson, ÍNN Stíll Ólafs er léttleikandi, flæðið gott og hann skiptir á milli kersknislegra athugasemda og alvarlegri undirtóns með hægð.

– Arnar Eggert Thoroddsen, Mbl.

Ómældur fróðleikur um nærri 400 skála á Íslandi.

Frábær leiðarvísir um landið og nauðsynleg öllum sem vilja þekkja Ísland.

Greinargóðar leiðarlýsingar eru að skálunum og víða er sagt frá náttúruperlum í nágrenni þeirra.

Sérlega gagnleg handbók fyrir alla þá sem ferðast um fjöll og firnindi, göngugarpa, hestamenn og ökuþóra.

... framtak Jóns G. er frábært og ljóst að ekki er kastað til höndum við verkið. ... óneitanlega mikill fengur fyrir ferðalanga þegar óbyggðirnar kalla.

– Kristján Hrafn Guðmundsson, DV

SKRUDDA.IS

32 

úttekt

Helgin 10.-12. desember 2010

jólamánuðurinn Hömluleysi um jól

Allir eru að versla Yfirgengileg innkaupaþörf, áfengisdrykkja og ofát. Sleppir fólk tökum og leyfir sér hömluleysi í kringum jól? „Ég á þetta skilið, ég á rétt á þessu enda að koma jól“-hugarfarið grípur andann þegar debet- og kreditkortin eru dregin upp og rennt um slíður posanna. Svo á að taka á vandanum á nýju ári. Hvernig fer jólahátíðin í fólk sem berst við sjálft sig? Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir ræðir við sérfræðingana Þórarin Tyrfingsson, Pál Einarsson og Jónu Hrönn Bolladóttur.

D

esembermánuður hentar einstaklingum einkar vel sem vilja fylla upp í tómarúmið innra með sér með utanaðkomandi hlutum,“ segir Páll Einarsson sálmeðferðarfræðingur. „Í desember verður það þjóðfélagslega samþykkt að versla mikið. Sumir nota það sem leið til að komast í breytt ástand og flýja erfiðar tilfinningar, eins og tómleikatilfinningu og einmanaleika. Þeir kaupa sér eitthvað,“ segir hann. Fólk getur, að hans sögn, náð nýjum hæðum í kaupfíkn sinni í desember. „Hlutir rata þá á vísakortið sem hafa aldrei ratað þangað áður og kaupin eru réttlætt með því að allir séu að versla.“ En hvað er til ráða þegar jólaandinn leiðir til kreditkortavanda? Páll segir að fólk sem hefur fundið hnútinn yfir fjárhagslegum bakreikningi jólanna þurfi að skoða hvort þörfin sem það telji sig vera að upplifa með kaupgleði sé raunveruleg eða tilbúin.

24% 18% 66% 22% 50% 50% 46% *Breytt neyslumynstur landsmanna milli september og októbermánaða annars vegar og nóvember og desember hins vegar 2009.

Byggt á tölum Hagstofunnar um veltu samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum, án VSK.

Jólainnkaupin Hvenær er komið nóg og kaupgleðin hefur tekið völdin? Kaupum við óþarflega mikið og meira en við ráðum við? Ljósmyndir/Hari

Fataverslun

þess að ná í þessa jákvæðu tilfinningu sem slær á djúpstæðan einmanaleika.“ Páll segir að þótt fólk átti sig oft á því að það sé ekki að kaupa nauðsynjar staldri það ekki við. „Það skautar heldur yfir það af því að löngunin í að komast í breytt ástand er svo sterk. Kaup geta hjá einstaka einstaklingum veitt algjöra vímu. Það getur jafnast á við að fara á stefnumót að fara í Kringluna að versla. Tilfinningin er svo jákvæð og spennandi.“ Páll segir þá sem nú reyni að losa sig við einmanaleikann með kaupum hafi hér áður fyrr oft fest í dagdraumum, jafnvel í lestri ástarsagna, þar sem áhrifin geti verið svipuð. „Vonin er að fylla upp í tómleika og finna leið til að komast í breytt ástand,“ segir hann og að hegðunin taki á sig mynd ákveðins flótta tilfinninga sem eigi sér djúpar rætur. „Oft eru það gömul bernskusár og/eða neikvæð sjálfsmynd. Fólk er óánægt með sjálft sig sem býr til þessar oft erfiðu tilfinningar. Við kunnum ekki að bregðast við þeim og þær eru þrálátar,“ segir hann og að slíkar tilfinningar geti skilað sér í kvíðaröskun, þunglyndi og jafnvel fíkn. „Þá er fíknin notuð til að finna lausnina,“ segir hann og að fólk afneiti því að það berjist við fíkn því það vilji ekki láta af henni og þeirri fróun sem henni fylgi: „Þannig að lausnin sem lagt var af stað með til þess að búa til betra líf verður stóra vandamálið.“

sept/okt. 2.607 milljónir króna nóv/des. 3.815 milljónir króna

Ég hlýt að eiga rétt á þessu

Áfengiskaup í krónum sept/okt. 3,915 milljónir króna nóv/des. 4,848 milljónir króna

Velta stórmarkaða sept/okt. 18.555 milljónir króna nóv/des. 21.937 milljónir króna

Snyrtivöru- og sápuverslun sept/okt. 154 milljónir króna nóv/des. 255 milljónir króna

Skó- og leðurvöruverslun sept/okt. 353 milljónir króna nóv/des. 430 milljónir króna

Smásala m. heimilistækjum sept/okt. 1,041 milljónir króna nóv/des. 1.565 milljónir króna

Smásala á blómum, gjafavöru o.fl. sept/okt. 2.050 milljónir króna nóv/des. 3.069 milljónir króna

„Fólk þarf að rýna í sögu sína til að sjá hvort hlutir sem það hefur keypt hafi í raun komið að notum,“ segir Páll. „En það sem gerir þetta erfitt er að markaðshyggjan gengur út á að búa til þarfir og fólk finnur fyrir þjóðfélagslegu samþykki. En þegar það er komið með átján pör á skóm og tólf handtöskur eða annað þvíumlíkt þarf klárlega að staldra við.“ Þótt Páll taki dæmi um skó og töskur segir hann tilbúna kaupþörf ekki aðeins eiga við um konur.

„Já, nú er desember og jól; ég hlýt að eiga rétt á þessu,“ segir Þórarinn Tyrfingsson, yfirlæknir á Vogi, í léttum dúr spurður hvort hömluleysi grípi fíkla af meiri krafti um hátíðarnar. „Frá okkar bæjardyrum séð er desember þannig erfiður okkar skjólstæðingum að meiri krafa er gerð til fólks. Fjölskyldur

Von um að uppfylla tómleika

„Við karlar erum oft og tíðum mikið fyrir að undirbúa framkvæmdir eða til dæmis skipta um bíl; allt til

Páll Einarsson, sálmeðferðarfræðingur.

gera það og börnin. Allt á að vera fallegra, allir glaðir og góðir og gefa gjafir og af sér. Það er jú allt í lagi að vera geðstirður í mars en ekki á jólum,“ segir hann. „Áfengissýki er oftast þannig að hún hamlar manni í skyldum manns við fjölskylduna og þegar allt fer úr böndunum og væntingarnar eru ekki uppfylltar verður tilfinningaskaðinn meiri.“ Þórarinn segir fólk forðast áfengis- og vímuefnameðferðir í desember. „Sérstaklega konurnar, þær geta alls ekki komið í meðferð á jólum.“ Álagið aukist því um áramótin. „Þá kemur nýtt fólk sem vill hefja nýtt ár með góðum fyrirheitum því það er vont að fá skellinn um jól; standa uppi eftir tíu daga túr og muna ekkert eftir jólum og áramótum,“ segir hann. „Desember er einstakur mánuður – eins og allir mánuðir – en þessi getur verið átakanlegur ef illa fer,“ segir hann og áhrifin geti skilið eftir sig ör. „Margir eru með jólakvíða og margt fólk með óljósan kvíða fyrir hátíðunum, sem á rætur að rekja til óraunhæfra væntinga sem hafa brostið vegna þess að pabbi fór að drekka eða mamma og allt fór í rúst um jólin. Svo stendur maður uppi sem fullorðin manneskja og fortíðin fer í mann.“

Margir eru með jólakvíða og margt fólk með óljósan kvíða fyrir hátíðunum, sem á rætur að rekja til óraunhæfra væntinga sem hafa brostið vegna þess að pabbi fór að drekka eða mamma Með leyfi til að vera heima Þessa lýsingu Þórarins Tyrfingsog allt fór í sonar þekkir séra Jóna Hrönn rúst um jólin. Bolladóttir í Vídalínskirkju í Garðabæ vel og segir slíkar sögur bera Svo stendur á góma í sálgæsluviðtölum. Spurð maður uppi um samspil markaðshyggju og jóla, sem fullorðin sem hafi fylgst að hönd í hönd hér síðustu áratugi, bendir hún manneskja og áá landi að í raun sé aðventan tími föstu og aðhalds. „Það má eiginlega segja fortíðin fer í að Íslendingum og mörgum jarðmann. – Þórarinn arbúum hafi tekist að snúa inntaki

Tyrfingsson

þessa tíma við. Öll þurfum við að lifa föstu, að því leyti að við skoðum sjálf okkur og líf okkar og hvernig við getum verið öðrum farvegur lífsgæða. Þetta er sá tími þegar við eigum að staldra við og þess vegna er svolítið átakanlegt að sjá jólaföstuna verða neyslunni að bráð.“ Jóna Hrönn nefnir að smæð þjóðarinnar hafi sín áhrif. „Við búum í litlu landi og fylgjumst grannt með náunganum og berum okkur saman við hann. Það gerðist því í hinum

Jóna Hrönn Bolladóttir, sóknarprestur í Vídalínskirkju í Garðabæ.

meinta fjárhagslega uppgangi að fólk spennti bogann um of og var í miklum samanburði hvert við annað og yfirgaf jafnvel lífshætti sem höfðu verið þýðingarmiklir til þess að taka þátt í þessu lífsgæðakapphlaupi.“ Hún hafi til að mynda hitt unga konu fyrir jólin 2008 sem fannst hún allt í einu hafa leyfi til þess að vera heima og föndra með börnum sínum en þurfa ekki að vera í Kringlunni. „Hún hafði upplifað pressu um að hlaupa á eftir dóti og mæta á skipulagða dagskrá í Kringlunni og Smáralind ,“ segir Jóna Hrönn og bætir við: „Fjölskyldan er tjúnuð upp í að vera þarna allar helgar á sama tíma og hún getur einmitt gert miklu þýðingarmeiri hluti inni á heimilum sínum. Kreppan gerði það þó að verkum að fólk hægði á.“ En hvað þarf þá til að fólk stoppi sjálft sig í neyslu? „Ég heyrði um daginn að ef allir jarðarbúar ætluðu að neyta eins og við Íslendingar þyrftum við níu jarðheima. Það er sláandi. Þrátt fyrir að við séum hröð þjóð og býsna kappsfull býr í okkur mikil samkennd með öðrum og því merkilegt að heyra að fólk sé gjafmildara núna en á uppgangstímunum. Í kreppunni virðist fólk vera að forgangsraða öðruvísi og að því leyti er hún þroskandi og löngu kominn tími til að gildismatið breyttist. Það er mín tilfinning að spennan í samfélaginu sé minni en að sama skapi séu fleiri fjölskyldur að glíma við fátækt. Þess vegna þurfum við sem aldrei fyrr að gá að aðstæðum samferðamanna og við sem erum aflögufær höfum augu til að sjá með. Ég vona að þessi minnkandi spenna hafi þau áhrif að neysla, eins og til dæmis neysla vímuefna og áfengis, minnki því hún er í svo hrópandi mótsögn við inntak jólanna.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Á R A

34

viðtal

Helgin 10.-12. desember 2010

Ísland verður sérstakur heiðursgestur haustið 2011 á bókamessunni í Frankurt, stærstu og mikilvægustu bókasýningu heims. Undirbúningur að þessu umfangsmikla verkefni er kominn vel á veg. Halldór Guðmundsson er maðurinn sem er með alla þræðina í sínum höndum. Í viðtali við Jón Kaldal segir hann meðal annars frá því að þúsunda milljarða snúningur íslensku bankanna á þeim þýsku haggaði ekki velvilja Þjóðverja til Íslands. Ljósmyndir/Hari

Ég held til dæmis að beinar útflutningstekjur af sölu Íslendinga á höfundarrétti á ári, bara á bókmenntasviðinu, séu hærri en allt framlag ríkisins til messunnar.

Sá sem ekki á sér drauma fær martröð í vöku

Þ

Fyrsta árið eftir að þeir settust að við Winnipeg-vatn, Vesturfararnir, dó næstum helmingur þeirra úr kulda og vosbúð, annað árið herjaði skelfileg pest á þá en þriðja árið keyptu þeir sér prentvél svo þeir gætu farið að tjá sig – og rífast! – á prenti.

að var haustið 2007 sem ríkisstjórn Íslands þekktist boð sýningarhaldara í Frankfurt um að Ísland yrði heiðursgestur bókasýningarinnar 2011. Samningur var undirritaður vorið 2008, fáeinum mánuðum áður en efnahagslíf landsins hrundi. Þrátt fyrir þröngan fjárhag var tekin ákvörðun um að verkefnið héldi sínu striki og fengi 300 milljóna króna framlag úr ríkissjóði.

Verkefnastjóri er hinn þrautreyndi bókmenntamaður Halldór Guð mundsson sem verður nánast á heimavelli í Frankfurt eftir að hafa verið þar fastagestur í mörg ár auk þess sem hann dvaldi um árabil í Þýskalandi.

Fyrst það augljósa; hvernig stendur á því að 300 þúsund manna málsvæði kemst yfirhöfuð í þá stöðu að vera í öndvegi á stærstu bókamessu heims, valið í kjölfar landa eins og Kína, Argentínu og á undan til dæmis Brasilíu? „Bókasýningin hafði lengi haft augastað á einhverju Norðurlandanna vegna vaxandi áhuga á norrænum bókmenntum á alþjóðlegum bókamarkaði undanfarin fimmtán ár, og þá er ekki óeðlilegt að horfa til Íslands – hingað má rekja upphaf norrænna bókmennta og það var á Íslandi á þrettándu öld sem norrænni sögu og heimsmynd var haldið til haga. Þá hafa íslenskir höfundar margir eignast traustan lesendahóp í Þýskalandi á seinni árum og allt skiptir þetta máli.

Nú hafa önnur Norðurlönd tekið við sér; Finnar verða heiðursgestir 2014 og fleiri lönd eru að velta þessu fyrir sér. Mér skilst reyndar að mörg lönd keppi um næstu sæti, 2015 og síðar.“ Þjóðverjum hefur ekki dottið í hug að afturkalla boðið um heiðurssætið í Frankfurt þegar í ljós kom við hrunið á Íslandi að snúningur íslensku bankanna á þeim þýsku olli þeim tjóni upp á nokkur þúsund milljarða króna? „Nei, aldrei, eins merkilegt og það er. En þá er mikilvægt að horfa til þess að í Þýskalandi voru engir Icesave-sparireikningar og Kaupthing Edge-reikningarnir svonefndu, sem

svara til þeirra, voru greiddir upp. Þjóðverjar líta nefnilega svo á að sé svínað á sparifjáreigendum sé Weimar-lýðveldið á næstu grösum og voðinn vís – en tjón sem fjármálastofnanir kunna að hafa orðið fyrir í viðskiptum við aðrar fjármálastofnanir eru þeirra mál, áhætta sem einkaaðilar hafa tek-

á sig mjög ógeðfelldar myndir, sem varð til þess að þýskir bókmenntamenn nálguðust íslenskan sagnaarf af nokkurri tortryggni fyrstu áratugina eftir stríð. Það má segja að hann hafi lokast inni í akademíunni um skeið en nú er það breytt og víða frjó og skemmtileg umræða um norræna

Einkennandi fyrir árin eftir hrun Halldór er einn af okkar allra reyndustu bókamönnum, þekkir bransann út og inn.

Hvað finnst honum um jólabókaflóðið í ár, hverjir standa upp úr? „Á meðan ég hef það hlutverk að kynna íslenskar bókmenntir erlendis fer ég nú ekki að úthluta stjörnum hér heima og raða í virðingarstigann, en mér finnst jólamarkaðurinn mjög forvitnilegur að þessu sinni, ekki síst á sviði skáldskaparins. Við erum til dæmis rækilega minnt á samhengið í íslenskum bókmenntum, sem Sigurður Nordal kallaði svo. Ungir höfundar af báðum kynjum leita í sögulegt

ið og verða að taka afleiðingunum af, og breyta engu um opinbera afstöðu Þjóðverja – enda sér maður að hinir þýsku bankar hafa kosið að bera harm sinn í hljóði, ef svo má segja.“ Hvernig skýrir þú þennan mikla velvilja Þjóðverja í garð Íslands? Hann er ekki nýr af nálinni og ristir greinilega dýpra en nemur þessum þúsunda milljarða skelli. „Það er ekki alveg auðvelt að átta sig á því, en hann á sér djúpar rætur og er áberandi þegar á 19. öld, þegar menn fara í norrænan sagnaarf í leit að rótum þýskrar menningar. Jacob Grimm, annar Grimms-bræðra, var til dæmis íslenskumaður og Richard Wagner leitaði óspart í Eddukvæðin í sínum verkum, eins og Árni Björnsson hefur sýnt fram á. Á millistríðsárunum var Nonni einn mest lesni barnabókahöfundur Þýskalands og Gunnar Gunnarsson naut þar talsverðra vinsælda. Á tímum nasismans tók upphafning hins norræna reyndar

efni eða glíma við eldri stílbrigði, bæði í prósa og ljóðum, sem minnir okkur á að bókmenntirnar geyma sögu og sjálfsmynd þjóðar. Ég held að þetta afturhvarf sé einkennandi fyrir árin eftir hrun og áherslan á samhengið, á hið bókmenntalega minni, birtist víðar en menn kunna að halda. Í mögnuðum lokakafla nýjustu skáldsögu Arnaldar Indriðasonar, svo dæmi sé tekið, kinkar höfundur kolli til Halldórs Laxness, Snorra Hjartarsonar og Stefáns Harðar Grímssonar. Og þjóðin tekur því fegins hendi – þá getum við verið nokkuð bjartsýn.“

sagnagerð í Þýskalandi. Við þetta bætist mikill áhugi Þjóðverja á að ferðast til Íslands, sem í huga þeirra margra er í senn exótískt land sem stendur þeim þó nærri, ferð hingað er ævintýraleg en þó hættulaus, eins konar ævintýri á gönguför. Og um leið eru þýskir ferðamenn manna áhugasamastir um íslenska menningu og sögu.“

Tröllatrú á bókmenntum og prentverki

Það eru nú ekki einu sinni allir heimamenn jafn miklir vinir íslenskrar menningar og Þjóðverjar, samanber til dæmis fræg ummæli sjálfstæðisþingmannsins Ábjörns Óttarssonar, sem sagði á þingi í haust að hann skildi ekki af hverju listamenn fengju sér ekki vinnu eins og venjulegt fólk. Álíka sjónarmið skjóta af og til upp kollinum, ekki síst á okkar miklu niðurskurðartímum. Kom ekki til greina að hætta við að þiggja heiðurssætið í Frankfurt

í sparnaðarskyni? Er sem sagt hægt að réttlæta 300 milljónir í þetta verkefni á sama tíma og verið er að skera niður heilbrigðiskerfið? „Að sjálfsögðu hef ég fullan skilning á því að Íslendingar velti fyrir sér hverri krónu á krepputímum, þó það nú væri. En ég hef ekki orðið var við að það kæmi alvarlega til tals að hætta við þetta verkefni – þvert á móti virðast menn horfa til þess með nokkru stolti. Á næstu tólf mánuðum koma yfir eitt hundrað íslensk verk út á þýsku – og verða til áfram, því það er einn af kostum þessa verkefnis að það er meira en einnar messu virði, bækur eru varanleg verðmæti. Það hefur verið reynsla annarra heiðursgesta að sé vel fylgt eftir styrkir þetta útbreiðslu bókmennta þeirra til langs tíma; hjá Ungverjum tvöfaldaðist til dæmis fjöldi þýðinga úr ungversku árin eftir að þeir skipuðu heiðurssess í Frankfurt. Jafnvel þótt eingöngu sé horft á fjárhagslega þáttinn skila þessir peningar sér margfalt aftur, í útflutningstekjum af höfundarrétti, í ferðamennsku og á mörgum öðrum sviðum. Ég gef hins vegar ekki mikið fyrir tal um að fá sér „almennilega vinnu“.

Halldór Laxness fékk sér einu sinni á ævinni almennilega vinnu, hann var dyravörður hjá Ríkisútvarpinu einn vetur. Þegar Íslendingar skemmta sér núna konunglega yfir Íslandsklukkunni í Þjóðleikhúsinu, geta þeir velt fyrir sér hvort þeir hefðu heldur viljað hafa hann dyravörð en að skrifa verk eins og hana, jafnvel þótt hann nyti við það opinberra styrkja.“ En kanntu skýringu á því af hverju enn er verið að ræða framlag til lista og menningar eins og þessi starfsemi sé baggi á samfélaginu? „Mér finnst þessi umræða reyndar ekki mjög áberandi hér, en það má ekki gleyma því að íslenskt samfélag fór í gegnum mjög hraða þróun á 20. öld, í upphafi síðustu aldar þurftu nær allir Íslendingar að eyða hverri vöku­ stund í það eitt að hafa í sig og á, og í Framhald á bls. 36

Veljum íslenskt – okkar hagur!

Samtök iðnaðarins - www.si.is

Góður ís á frábæru verði í Bónus

Vanillu ístoppar 8 x 120ml

498 kr.

Vanillu ís-stangir 12 x 60ml

398 kr.

Helgin 10.-12. desember 2010

„Í Þýskalandi einu má gera ráð fyrir þúsundum blaðagreina, útvarps- og sjónvarpsþátta.“

þeim samanburði gátu listir og bókmenntir virst óttalegt bruðl. En þá er gott að horfa til þess hvað forfeður okkar og -mæður lögðu á sig til að varðveita og efla íslenskan bókmenntaarf. Hugsaðu þér eitt lítið dæmi: Sautjánda öldin var sjálfsagt einhver skelfilegasta öldin í sögu Íslands, þar sem það eitt að lifa af var afrek. Samt tóku þrír prestar á Vestfjörðum, óvitandi hver af öðrum, sig til og bjuggu til basknesk-íslenska orðalista til að geta átt samskipti við hvalveiðimenn af þessum slóðum.

Og þessi lúðu kver eru fyrstu basknesku orðabækurnar í veröldinni, einstæðar heimildir um torskilið tungumál. Þá held ég að við ættum ekki að vorkenna okkur að halda úti bókmenningu á 21. öldinni, heldur horfa til hennar með stolti.“ Er þetta ekki merki um ástæðulausan skort á sjálfstrausti í menningargeiranum? Skýrsla sem birtist í síðustu viku sýnir að skapandi greinar velta meira á ársvísu en landbúnaður og fiskveiðar samanlagt. Kom það þér á óvart? „Nei, það get ég ekki sagt. Rannsóknir sem Ágúst Einarsson gerði fyrir nokkrum árum, og náðu aðallega til tónlistar, bentu strax eindregið í þessa átt; að hlutur svonefndra skapandi greina – ég held nú reyndar að byggingarvinna og fiskvinnsla geti líka verið skapandi – í íslensku hagkerfi sé miklu stærri en almennt var talið. Það er engin ástæða fyrir fólk í þessum greinum til að fara með veggjum og við sjáum þetta líka allt í kringum okkur: Aðsókn að leikhúsum eykst, bókamarkaður dafnar – eftir allt sem á undan er gengið leitar fólk að varanlegum verðmætum, og finnur þau ekki síst í menningu og listum. Íslendingar hafa reyndar alla tíð haft tröllatrú á bókmenntum og prentverki. Fyrsta árið eftir að þeir settust að við Winnipeg-vatn, Vesturfararnir, dó næstum helmingur þeirra úr kulda og vosbúð, annað árið herjaði skelfileg pest á þá en þriðja árið keyptu þeir sér prentvél svo þeir gætu farið að tjá sig – og rífast! – á prenti. Bóklausir

Bókasýningin í Frankfurt 2010 í tölum Fjöldi sýnenda 7.539 Þar af frá Þýskalandi 3.315

Lúxus-íspinnar 3 x 120ml

298 kr.

BÝÐUR BETUR

Önnur lönd 4.224 Næststærsta landið Bretland með 733 sýnendur Fjöldi þátttökulanda 111 Sýningarsvæði 171.790 m2 (hátt í þreföld stærð Smáralindar) Fjöldi gesta 290.460 Fjöldi blaðamanna um 10.000

gátu Íslendingar ekki verið. Og þá þarf ekki að koma á óvart að skapandi greinar séu stór hagfræðilegur þáttur, þegar við prentverkið bætist allt annað skapandi starf, frá tóvinnu eða tölvuleikjasmíði.“

Útflutningstekjur af sölu á höfundarrétti hærri en framlag ríkisins Er hægt að slá svona efnahagslegum mælikvarða á mögulegan ávinning Íslands af Frankfurtarmessunni? „Það er hægt, ef menn vilja. Ég held til dæmis að beinar útflutningstekjur af sölu Íslendinga á höfundarrétti á ári, bara á bókmenntasviðinu, séu hærri en allt framlag ríkisins til messunnar. En mikilvægasti mælikvarðinn er ekki sá peningalegi; hér er verið að kynna annars konar verðmæti. Hvað sem líður kostum og göllum svona bókasýninga, þá erum við einfaldlega að ganga fram á alþjóðavettvangi bókaútgáfu, kynna okkur og efna til samræðna. Það er ekki stöðugt spurt hvaða efnahagslegur ávinningur er af þátttöku íslenska handboltalandsliðsins á HM, og hvað það kostar – okkur finnst það einfaldlega sjálfsagt, af því við eigum þar heima. Íslenskar bókmenntir eru og eiga að vera hluti heimsbókmenntanna, og það getur meðal annars birst í þessari þátttöku.“ Þátttakendalistinn í Frankfurt er nánast eins og upptalning á löndum Sameinuðu þjóðanna. Nú í haust voru fulltrúar 111 þjóða með sýningarbás á messunni. Væntanlega hefur ekki áður gefist viðlíka tækifæri til að kynna íslenskar bókmenntir? „Nei, það held ég varla. Á engri messu í heiminum er sýslað jafn mikið með höfundarrétt og útgáfu og þessari, og hún opnar ekki bara dyr til Þýskalands, heldur líka margra annarra landa. Fjölmiðlaumfjöllunin er ótrúleg; í Þýskalandi einu má gera ráð fyrir þúsundum blaðagreina, útvarps- og sjónvarpsþátta, og alþjóðlega pressan gefur þessu líka gaum. Frankfurt er mikilvægasta bókasýning heims og við fáum þetta tækifæri einu sinni, þannig er það bara. En auðvitað eiga íslenskar bókmenntir mörg önnur færi og þýðingar geta ferðast eftir ótal krókaleiðum. Frankfurt er ætlað að opna dyr, ekki loka þeim.“ Og hvernig á að nýta þetta dauðafæri? „Við eigum að nýta þetta eins og hægt er gagnvart þýskum bókaforlögum en líka gagnvart alþjóðlega bókamarkaðnum; efla þýðingarstarf á öllum sviðum. Heiðursgesturinn hefur reyndar víðara hlutverk. Það verða haldnar stórar myndlistarsýningar í tengslum við bókasýninguna, tónleikar, ráðstefnur og málþing – hingað kem-

Helgin 10.-12. desember 2010

andi lagalega sérstöðu á sviði tjáningar- og upplýsingafrelsis (kennd við IMMI), sem Alþingi samþykkti í vor og vakið hefur mikla athygli erlendis. Það sætir tíðindum ef við viljum vera athvarf málfrelsis og ekki veitir af, eins og heimurinn er að þróast.“

Gjafakort Arion banka er hægt að nota hvar sem er

Enginn mælikvarði gildur nema heimsmælikvarðinn

ur fjöldi blaðamanna, menningartengd ferðaþjónusta getur haft gagn af þessu og þar fram eftir götunum.

En það skiptir líka máli að við séum ekki að fara fram með einhverja glansmynd í anda þessarar lúðalegu útrásar, þegar við héldum að við kynnum öðrum þjóðum betur með fé að fara. Við eigum að sýna breidd íslenskra bókmennta, halda til haga hinum krítíska þætti hennar. Þegar Kínverjar voru heiðursgestir sættu þeir harðri gagnrýni einfaldlega af því að þeir eru einræðisríki, vildu miðstýra hverjir fengju að taka til máls, eins og við erum minnt á aftur í sambandi við friðarverðlaunahafa Nóbels. Við eigum að draga fram þætti eins og þingsályktunartillöguna um að Ísland skapi sér afger-

Geta bókmenntirnar hjálpað okkar ráðvilltu þjóð? „Sá sem ekki lifir í skáldskap lifir ekki af hér á jörðinni, segir held ég Jón Prímus í Kristnihaldi Laxness.

Stundum finnst mér að við séum eins og maður sem er að ranka við sér í stofunni eftir hrikalegt fyllirí, lítur í kringum sig og sér að hann hefur brotið postulínið og týnt borðsilfrinu, en bækurnar eru þó heilar í skápnum. Og í því er fólgið gildi bókmenntanna; við verðum að forðast að leggja bara á þær mælikvarða hins hagnýta. Það er nú einu sinni svo að bókmenntir og listir geyma drauma hvers samfélags, og sá sem ekki á sér drauma fær martröð í vöku.“ Og hvað gerist svo eftir haustið 2011? Er þá allt búið eða er mómentið í Frankfurt upphafið að einhverju miklu meira? „Það skiptir öllu að fylgja þessu fast eftir, tryggja að myndarlega verði stutt við útflutning íslenskra bókmennta til langframa svo að þessi vinna sé ekki unnin fyrir gýg.

En við eigum líka að efla þýðingar á íslensku, taka þátt í þeirri samræðu sem Goethe skilgreindi forðum sem heimsbókmenntir. Það er nú svo að í bókmenntum er enginn mælikvarði gildur þegar upp er staðið nema heimsmælikvarðinn.“

Finnur þú ekki réttu jóla- eða afmælisgjöfina?

Gjafakort Arion banka hentar við öll tækifæri.

Hægt er að nota gjafakortið við kaup á vöru og þjónustu hvar sem er. Þú velur fjárhæðina, þiggjandinn velur gjöfina. Einfaldara getur það ekki verið.

Gjafakortið fæst í öllum útibúum Arion banka.

Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is

fyrir

6

Uppþvottavél SN45M203SK Með fimm kerfum. Mjög hljóðlát og vinnusöm.

Jólaverð: 139.900 kr. stgr.

7

Tekur mest 7 kg, 1200 sn./mín.

2

1

Jólaverð: 129.900 kr. stgr.

Kaffivél TC 60201 Fyrir 10 stóra og 15 litla bolla.

1100 W.

1 4

Jólaverð: 7.900 kr. stgr.

2

Þvottavél WM 12Q460DN

Gigaset AS180

Heimilistæki, ljós og símar í miklu úrvali.

Langur taltími, mikil hljómgæði.

Jólaverð: 5.900 kr. stgr.

3

3

Samlokugrill ST710

6

Fyrir tvær samlokur. 700 W.

ATA R N A

Jólaverð: 6.700 kr. stgr.

4

Beja borðlampar Þrír litir fáanlegir.

Jólaverð: 3.900 kr. stgr.

5

Fleiri girnileg jólatilboð.

Ryksuga VSZ 3XTRM Mjög kraftmikil ryksuga með „compressor“ tækni.

5 7

Líttu inn og gerðu góð kaup.

Jólaverð: 29.900 kr. stgr.

Nóatúni 4 • Sími 520 3000 www.sminor.is

38

viðtal

Helgin 10.-12. desember 2010

Hársbreidd frá dauða eftir sjálfsmorðs­­ tilraun Spákonan Sigríður Klingenberg er alltaf hress og brosandi. Líf hennar hefur ekki alltaf verið dans á rósum og hún segist „sem betur fer“ hafa kynnst neikvæðum hlutum sem meðal annars hafa gert það að verkum að hún hefur skrifað leiðarvísi að lífsgleði – bókina Orð eru álög. Anna Kristine settist niður með spákonunni. Ljósmyndir/Hari

Þ

egar hor f t er og hlustað á spákonuna Sigríði Klingenberg mætti ætla að líf hennar hafi verið eintómur dans á rósum. Hún er alltaf brosandi, alltaf glöð og þorir að klæðast eins og fáir aðrir og gerir það sem henni hentar hverju sinni. En þegar sest er niður með henni við logandi kertaljós og kósíheit á Álftanesinu situr á móti mér allt önnur Sigríður Klingenberg en ég hafði gert mér mynd af. „Það hefur nú ýmislegt gengið á hjá frúnni í gegnum tíðina enda gæti maður varla aðstoðað aðra ef maður hefði aldrei upplifað hluti,“ segir hún og bendir á að það sé einmitt þess vegna sem hún hafi nú gefið út bók sem er leiðarvísir að lífsgleði – Orð eru álög. „Við stjórnum lífi okkar sjálf og ein helsta fyrirmynd mín, Winston Churchill, sagði eitt sinn: „Þú skapar líf þitt jafnóðum.“ Við höfum val í þessu lífi til að gera það sem við viljum.“ Ég verð svolítið hissa. Er þetta ekki allt fyrirfram ákveðið – er það ekki það sem hún sem spámiðill er að segja þeim sem til hennar leita; hvað framtíðin ber í skauti sér? „Ég er sálnalesari. Sálin fer á undan þér með allt sem þú hugsar og segir. Ég tengi mig einfaldlega sálum og kem skilaboðum áleiðis.“ Sigríður Klingenberg er ættuð af Snæfellsnesinu. Hún fæddist reyndar í Borgarnesi, að Hjarðarholti, í húsi sem á var málað stórum stöfum HARPA GEFUR LÍFINU LIT en það hefur einmitt verið aðalsmerki hennar að gefa lífinu lit.

Þrátt fyrir að Sigríður Klingenberg hafi gengið í gegnum erfiða tíma í lífi sínu er glaðværðin aldrei langt undan hjá henni. Hún segir dauðasyndina vera eina - leiðindi.

Kraftaverk í Borgarfirði

Hún ólst upp á bænum Akurholti í Eyjahreppi með móður sinni, fósturföður, ömmu og afa. Kynföður sinn sá hún ekki fyrr en hún var orðin fjórtán ára. „Ég kom inn í líf ömmu Sesselju í Akurholti skömmu eftir að hún missti yngsta son sinn úr heilablóðfalli og ég var skírð í höfuðið á honum. Ég er dekurbarn sem las Biblíuna, talaði við Jesú og við amma héldum báðar að ég yrði prestur. Ég var að mörgu leyti svolítið sérkennilegur krakki, var orðin læs tveggja ára, segir sagan, og var alltaf að lesa ljóð og læra ljóð sem amma fór með fyrir mig. Ég gekk með Skólaljóðin undir hendinni níu ára, sem var svolítið hallærislegt – en mér finnst gaman að vera „halló“. Ég var alltaf með hunda í kringum mig og þegar beljurnar voru að bera saug ég þær – hélt ég væri kálfur. Ég var sérkennileg í útliti, sköllótt með skásett augu, vaggaði af því að ég var með svo stórt höfuð. Ég átti mjög gleðilega æsku, fór í sveit að Bjargi í Borgarfirði tólf ára og þar voru stundaðar netaveiðar þar sem laxinn úr Hvítá lenti. Mér var falið að sækja laxana – og nú ætla ég að ljóstra upp leyndarmáli sem ég hef aldrei sagt frá: Ég sleppti þeim öllum.

Mér fannst mjög erfitt að eiga að drepa lax.

Horfði í augun á þeim og fannst þeir segja: „En Sigríður, ég á fjölskyldu og börn, slepptu mér!“ Og ég sleppti þeim. Það var enga laxa að fá og þótti stórfurðulegt. Svo kom Hafsteinn miðill í heimsókn og það var heitið á hann ef það kæmi fiskur í netin. Náttúrlega þyrptust allir niður að netunum daginn eftir og þar voru sjö feitir fiskar.

Annað eins kraftaverk hafði bara ekki átt sér stað í sveitinni og ég setti bara upp minn mesta sakleysissvip! Þetta er í fyrsta skipti sem ég þori að segja þessa sögu!“ segir hún og hlær glaðlega. „Mér leið óskaplega vel sem barni og amma trúði

Það er kannski furðulegt að segja það, en mesta niðurbrot mitt var ástarsorg sem ég lenti í þegar ég var átján ára. Þessi ástarsorg var svo djúp að ég reyndi að fyrirfara mér.

því að ég væri með læknishendur. Sjálf veit ég að allir geta heilað. Ég tel að það sé aldrei hægt að dekra börnin sín of mikið. Ég tel að dekrið á mér hafi komið mér í gegnum öll mín boðaföll í lífinu.

Mér var alltaf hrósað mikið, var látin lesa upp þegar gesti bar að garði og gat hermt eftir öllum í sveitinni. – En ég gæti hins vegar auðveldlega gefið út dramabók aldarinnar!”

foreldra mína, að mér viðstaddri: „Ja, hún er nú komin með brjóst, sínar þarfir og sínar langanir.“ Þvílík niðurlæging, þetta var sem sagt mér að kenna, að hans mati. Ég fékk fötin bætt og sá sem réðst á mig fékk ekki starf hjá lögreglunni sem hann hafði sótt um. Það sem situr eftir í þessari minningu er ekki árásin sjálf heldur orð embættismannsins sem allt vald hafði og sagði.“

Lífsins konfekt er ekki allt gott

Tilraun til sjálfsvígs

„Ég hef, sem betur fer segi ég, upplifað miður skemmtilega hluti og þeir eru helsta ástæða þess að ég fór út í að skrifa þessa bók. Mín fyrsta „neikvæða“ lífsreynsla varð þegar ég var fjórtán ára. Þá vorum við fjölskyldan flutt í Hafnarfjörð og einhverra hluta vegna mátti ég ekki vera inni eitt kvöldið og var að ganga um götur Hafnarfjarðar þegar til mín kom maður og spurði hvort ég vildi ekki koma inn og hlýja mér. Ég, saklaus sveitastelpan, þáði það. Þegar inn var komið réðst hann að mér og fór að rífa utan af mér fötin. Ég sá þarna þykkan keramík-öskubakka og náði að slá honum í höfuð mannsins og komast út. Mér datt aldrei í hug að hann hefði nauðgun í huga – flokkaði þetta bara undir árás. Sem betur fer var mér trúað og málið kært til lögreglu. Yfirmaður rannsóknarlögreglunnar í Hafnarfirði sagði við

„Það er kannski furðulegt að segja það, en mesta niðurbrot mitt var ástarsorg sem ég lenti í þegar ég var átján ára. Þessi ástarsorg var svo djúp að ég reyndi að fyrirfara mér,“ segir hún. „Maðurinn sem ég varð svona ástfangin af var aðaltöffarinn í Hafnarfirði, maður sem skemmti sér og drakk mikið. Þegar maður er svona ungur heldur maður að þetta sé eina ástin sem komi í lífinu og það tók mig mörg ár að komast yfir sorgina. Ég sankaði að mér alls kyns töflum, tók þær allar inn og hófst svo handa við að skrifa kveðjubréf því ég vildi engan særa og vildi að allir sem mér þótti vænt um vissu hvers vegna ég gerði þetta. Ég sat þarna á nærbuxunum að skrifa bréf til allra, búin að taka pillurnar – og þetta var bara sturlun. Þeir sem taka sitt eigið líf eru sturlaðir. Þeir sjá ekkert

viðtal 39

Helgin 10.-12. desember 2010

nema myrkur. Ég rankaði við mér þegar ég var farin að skrifa alls konar smáatriði, fór í kápu og fór út úr húsinu. Ég fannst í stigagangi í öðru húsi og það var dælt upp úr mér. Eftir þetta voru mér gefnar bækur sem styrktu hjarta mitt, því ég vissi ekki hvernig ég ætti að lifa. Við fæðumst ekki með handrit að lífinu. Bókin mín er uppskriftabók að því hvernig fólki getur liðið betur.“ Og það er sko satt hjá henni. Bókin góða fór með mér í rúmið kvöldið áður en viðtalið var skrifað – og henni ekki lokað fyrr en hver síða var lesin.

Ástin bankaði upp á

Nokkrum árum síðar kynntist hún föður barnanna sinna þriggja, þeirra Sigrúnar Erlu, Guðbjarnar Alexanders og Péturs Ásbjörns: „Sjálfsmat mitt eftir þessa tilraun til sjálfsvígs var nákvæmlega ekkert í mjög langan tíma á eftir.

Mér fannst ég algjört kusk. Með námi fór ég að vinna og var með ákveðnar hugmyndir um ástina og draumamanninn. Hann átti að vera ógiftur, númer eitt. En auðvitað féll ég fyrir giftum manni! Ég vissi reyndar ekki að hann væri giftur fyrr en ég var orðin ófrísk. Þessi maður hét Sæmundur Sæmundsson, mjög lokaður maður sem átti erfitt með að tjá sig en gerði sitt besta. Lífið hafði leikið

Við Þorsteinn, Denni, höfðum verið mjög góðir vinir í fjölda ára, hist nánast daglega, og ég trúi ekki enn að hann hafi verið sekur.

hann hart. Við fórum að búa saman og bjuggum saman í heil 26 ár. Mamma og pabbi skildu árið 1982, árið sem Sigrún mín fæddist. Mamma gekk um með hníf og hótaði að drepa sig á hverjum degi og maður lifði við þann ótta að mamma myndi stinga sig á hol. Þótt mömmu tækist ekki að fyrirfara sér þetta ár, þá tókst henni það fyrir tíu árum. Hún tók inn lyf sem hún vissi að myndu bana henni. Við sonur minn komum að henni. Mamma hafði alltaf verið þunglynd og í raun aldrei langað til að lifa. Upplifun mín af að vilja ekki lifa sjálf og sjálfsvíg mömmu verða æ sterkari í huga mér og mig langar að fara út í það að rannsaka sjálfsvíg. Þetta málefni er mér hugleikið og ég tel fulla þörf á.“

Dauðinn ekki það versta

„Sæmundur átti sex börn, öll mjög vel af guði gerð. Hann lést í hörmulegu bílslysi 18. desember í fyrra. Þá höfðum við verið skilin í þrjú ár en hann hafði mjög góð tengsl við börnin sín. Það er ástæða fyrir öllu. Tengsl hans við börnin sín styrktust svo um munaði við þennan skilnað.

Og fyrir það er ég þakklát. Það var mikil sorg í kringum þetta bílslys og það voru engar ásakanir og allir stóðu vel saman. Sá sem keyrði á bíl Sæmundar hafði fengið hjartaáfall, svo einfalt

og óviðráðanlegt var það. Þetta vitum við vegna þess að dóttir mín hafði samband við dóttur hans. Þetta var gríðarlega erfitt, þarna létu þrír lífið og skildu eftir sig stórt skarð í hjörtum margra. Tvö börn Sæmundar búa í útlöndum en komu heim og systkinin sex sváfu saman í rúminu hans. Ég var stödd í Danmörku. Börnin stóðu sig svo vel og stóðu svo vel saman. Þarna tel ég að almættið hafi gripið inn í. Minningu hans er haldið vel á lofti. Mér finnst dauðinn ekki það versta. Hann er endanlegur og maður verður að horfast í augu við hann og þá gerum við okkar besta til að dvelja ekki of lengi í því. Á jólunum í fyrra elduðum við það sem Sæmi hefði eldað, því hann var mikill kokkur, og höfðum mynd af honum á borðinu.

Við förum stundum með borðbænir þegar við sitjum saman við borðstofuborðið, höldumst í hendur og tölum frá hjartanu og þessi jól töluðum við mikið við Sæmund og vissum alveg að hann væri hjá okkur. Við erum öll andar. Við sem erum hér erum andar í líkama, hinir látnu eru andar án líkama. Sæmundur gerði mikið vart við sig hérna og við finnum fyrir návist hans. Eitt sinn var ég að vinna í eldhúsinu og góð vinkona mín var hjá mér. Hún hélt utan um axlirnar á mér og allt í einu fór hún að humma lagið „Ég veit þú Framhald á bls. 40

40

viðtal

Helgin 10.-12. desember 2010

kemur í kvöld til mín“. Hún hummar aldrei – en þetta var eina lagið sem Sæmi kunni að syngja.

Spákonan fékk gæsahúð! Við höfðum ekki talað mikið saman eftir að við skildum, en höfum gert upp okkar mál eftir andlát hans. Við verðum að kunna að loka á mál sem angra okkur. Við erum of mikið með hugann við framtíðina eða fortíðina, en gleymum nútíðinni. Það er engin framtíð því hún skapast af því sem gerist núna.”

Sannur vinur vina sinna

Fyrir tveimur árum kom Sigríður fram í fjölmiðlum til varnar vini sínum, Þorsteini Kragh, sem ásakaður var um stærsta innflutning á fíkniefnum sem til landsins hafa borist. Þorsteinn var dæmdur í níu ára fangelsi. „Það var gríðarlegt áfall fyrir mig og okkur öll í fjölskyldunni. Við Þorsteinn, Denni, höfðum verið mjög góðir vinir í fjölda ára, hist nánast daglega, og ég trúi ekki enn að hann hafi verið sekur. Ég er mjög góður vinur vina minna og mér er í rauninni alveg sama hvað aðrir segja, ég gerði allt sem í mínu valdi stóð fyrir Þorstein. Ég hafði þekkt hann í mörg ár og aldrei séð neitt sem benti til þess að hann neytti sjálfur fíkniefna eða væri óheiðarlegur á nokkurn hátt. Ég vona að honum takist að sanna að hann sé saklaus. Ég er líklega slæm spákona ef hann er sekur. Ég hef tengingu við hann eins og hann sé bróðir minn. Hann hefur sýnt öllum hér góðsemi og ég hef aldrei séð hann í neinu annarlegu ástandi. Eftir að dómurinn féll urðu til alls konar sögur, en miðað við hversu mikið við umgengumst finnst mér sérkennilegt að allt það fólk sem hann hefur átt að þekkja svona vel og umgangast, hafi gjörsamlega farið fram hjá mér.“ Sigríður hefur síðustu árin unnið mikið við að halda námskeið og fyrirlestra. Hún fer í skóla og talar við börn og unglinga um það hvernig hægt er að líða betur og hvernig við stjórnum líðan okkar. „Það gerum við með því að lifa í núinu. Ein setning getur breytt lífi þínu – eða brennt það. Þess vegna segi ég að orð séu álög. Við eigum að tala við börn af virðingu, horfa í augun á þeim og nenna að tala við þau. Ég man bara eftir því fólki sem nennti að tala við mig þegar ég var barn. Mín kynslóð ólst svolítið upp við það að börn væru fyrir. Þau áttu að þegja við matarborðið og fara inn í herbergi ef þau voru óþekk. Við vorum svolítið eins og hundar sem beini er kastað til og svo þegar við eldumst erum við alltaf að bíða eftir beininu – bíða eftir viðurkenningu.“ Sigríður segist oft verða hugfangin, en hafi ekki oft á sínum fimmtíu árum orðið ástfangin. Ástin hitti hana þó ekki alls fyrir löngu og í bókinni er

Fyrir mér er bara ein dauðasynd. Hún er sú að vera leiðinlegur

Hættir að spá

Sigríður sést hér ásamt börnum sínum þremur Sigrúnu Erlu, Guðbirni Alexander og Pétri Ásbirni við mynd af föður þeirra Sæmundi Sæmundssyni sem lést í fyrra.

að finna ástarljóð til manns – sem veit ekki af því sjálfur: Ég vaki og vaki og birtan mig blessar ég elska sumarnæturnar þessar.

Fuglasöngur mig fagur knúsar og fátæklegur hugur blúsar. Ég hlusta á lag og minningarnar sveima ég hugsa um þig og mig fer að dreyma.

Um dálitla stund er dvaldir þú hér þá dásemd og hlýju er sýndirðu mér. Ég brosi ávallt er ég mynd þína sé en bið svo að heilsa eftir Inga T... „Ég byrjaði að yrkja ljóð mjög ung og ég er alþýðuskáld. Ég á hundruð ljóða og á mjög auðvelt með að ná tengingu við sálina og hjartað. Ég byrjaði í raun og veru ekki að koma ljóðunum mínum á framfæri fyrr en Facebook byrjaði. Ég á fimm þúsund vini á Facebook en vildi eiga hundrað þúsund því ég vil að allir séu vinir. Við erum ein heild. Við eigum að taka öllum opnum örmum.“ Og þar með veit maðurinn að Sigríður Klingenberg elskar hann. Óvanaleg leið, en ekta Sigguleið!

Bara ein dauðasynd

„Ég verð í Kringlunni fram til jóla þar sem hægt verður að kaupa gjafabréf á spádóm sem að sjálfsögðu er hægt að nota á nýju ári. Meira verður það ekki. Af öllu mínu hjarta þakka ég því fólki sem lagt hefur leið sína til mín í spá og ég vona að ég hafi með örlitlu orði getað hjálpað eitthvað til!“ segir Sigríður.

Í bókinni býður Sigga líka upp á uppskrift að ástarævintýri. „Við þurfum alltaf að skrifa óskirnar okkar á blað, og helst gult eða appelsínugult blað því hugurinn nemur sterkast þá liti. Dóttir mín skrifaði óskalista að ævintýri sem ég birti í bókinni. Allt gekk eftir – nema hvað að þegar hún fór að kynn-

LYFJA STYÐUR LANDSLIÐ KVENNA Í HANDBOLTA

ast manninum betur, kom í ljós að hann reykir og drekkur, nokkuð sem hún sættir sig ekki við. Við fórum að furða okkur á þessu og litum betur á listann. Þá hafði hún skrifað orðið „reglusamur“ með smá stafarugli! Þar með rústaðist listinn. Þú verður að gjöra svo vel að skrifa óskirnar þínar rétt. Ég er núna búin að vera að kalla á ástina og það eru rosalega margir karlmenn í kringum mig þessa dagana! Orð eru álög – það sem þú segir að morgni myndar daginn. Hebreska orðið yfir Guð þýðir „Ég er“ og ef við segjum „ég er frísk“, „ég er glöð“ og svo framvegis þá verður það þannig.“ Á stóran spegil í stofunni hjá Siggu hefur hún látið rita þessi orð: Ég er frábær – ég elska þig – þú ert svo mjó. „Já, vegna þess að þeir sem horfa á sig og segja „ég er svo feit“, þeir verða bara feitari. Það er svo auðvelt að vera með niðurrifsstarfsemi á sjálfan sig. Við myndum aldrei tala svona við börnin okkar eða vini og vinkonur! Fyrir mér er bara ein dauðasynd. Hún er sú að vera leiðinlegur. Þetta sagði Oscar Wilde og líka það að maður á ekki að taka lífið of alvarlega því við komumst hvort sem er ekki lifandi frá því. Svo tek ég undir orð hans „ég er svo geðveikt klár að ég skil mig stundum ekki!“ segir hún og skellihlær. „Við eigum að varpa spurningum okkar út í alheiminn því þar er svörin að finna. Það sem hugurinn fer, lífið er,“ segir spámiðillinn Sigríður Klingenberg.

Anna Kristine ritstjorn@frettabladid.is

www.lyfja.is

– Lifið heil

Jólin eru tími til að gefa. Í Lyfju finnurðu úrval af gjafavöru í pakkana til þeirra sem þér þykir vænst um. Við erum aldrei langt undan.

Mundu eftir jólahandbók Lyfju.

Lágmúla - Laugavegi - Garðatorgi - Smáralind - Smáratorgi - Setbergi - Borgarnesi - Grundarfirði - Stykkishólmi - Búðardal - Patreksfirði - Ísafirði - Bolungarvík - Blönduósi - Hvammstanga Skagaströnd - Sauðárkróki - Húsavík - Kópaskeri - Raufarhöfn - Þórshöfn - Egilsstöðum - Seyðisfirði - Neskaupstað - Eskifirði - Reyðarfirði - Fáskrúðsfirði - Höfn - Laugarási - Selfossi - Grindavík - Keflavík

ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 52431 11/10

Kannski er jólagjöfin í Lyfju

FÖT Á ALLA FJÖLSKYLDUNA Hettupeysa loðfóðruð

Jakki með loðkraga

1.999

Leggings

Nokkrir litir og týpur, verð 1.290

3.999

Stærðir 1–6 ára

Síðerma bolur

999 Stærðir 4–14 ára

SAIKO Dömuúlpur 7.990 Stærðir xs–xxl

Bleik úlpa

2.999

Stærðir 7–13 ára

Hettupeysa

1.999 Stærðir 1–6 ára

Stærðir 2–8 ára

Íþróttagalli

1.999 Stærðir 1–6 ára

Jakkaföt 14.990 Vittorio Bellucci

herrailmvatn fylgir með

Cafe Milano Hagkaup Skeifunni

Gula Húsið Fa X a F E N i 8

Opið alla daga 10–20 - Sími 534 4451 - www.gulahusid.is

42

fréttir

Helgin 10.-12. desember 2010

Vellíðunardagatal

11 Nú er kominn tími fyrir hina árlegu jólatiltekt. Komdu þér í gírinn, settu jólatónlistina í botn og dansaðu við ryksuguna. Þér er óhætt að sleppa líkamsræktinni í dag.

Við eigum það til að finna samviskuna naga okkur þegar líður á janúar. Allar þessar kræsingar sem freistuðu svo á hátíðardögunum. Leyfðu þér að smakka á bakstrinum jafnt sem að fara í það hóflega og mundu að hreyfing er holl, heilbrigð og hægt að gera hana skemmtilega. Njóttu í faðmi fjölskyldunnar og hugsaðu ekki of mikið.

12

13

14

15

16

,,Mikilvægt er að skipta um snyrtivörur þegar kuldinn fer að gera vart við sig. Snyrtivörur með raka henta mun betur fyrir húð okkar í kuldanum en þau sem innihalda fitu. Mögulegt er að þær vörur sem feitari eru frjósi frekar við húðina,” segja förðunarfræðingar M.A.C.

Þriðji sunnudagur í aðventu, jólaskapið að detta inn og tími til að njóta sín til hins ýtrasta.

Kertaljós, smákökur og jólatónlist. Hlustaðu þó á líkama þinn og farðu hóflega í smákökuátið.

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

Jólaundirbúningurinn tekur ákveðna orku frá okkur og af og til er mikilvægt að við leyfum hlutunum að snúast í kringum okkur sjálf. Gefum okkur tíma til að kíkja í spa eða nudd.

Nauðsynlegt að hreinsa sálina og endurheimta týnda orku.

Nú er það eina í stöðunni að setja í fimmta gír og klára jólagjafakaupin. Flestar verslanir eru opnar langt fram eftir kvöldi og það verður engin afsökun þegar jólapakkana vantar undir tréð.

Höldum hefðir okkar Íslendinga í heiðri og skellum í skötuveislu á Þorláksmessu. Þessi bragðmikli og salti matur kallar á mikinn þorsta og hefðin hjá mörgum er að deyfa bragðið með íslensku brennivíni.

Förum þó hægt í sakirnar. Aðfangadagur er á næsta leiti og það er ósk okkar flestra að vera við góða heilsu á þeim degi.

27

28

Jóladagarnir líða hjá og við höfum belgt okkur út af góðgæti.

Jólaboð á hverjum degi, jafnvel tvisvar á dag, en reynum að passa okkur á því sem við setjum ofan í okkur. Gleymum svo ekki að flestar líkamsræktarstöðvar eru opnar í dag og höldum líkamlegu formi okkar í standi.

Aðgangur í Bláa Lónið

Spa meðferðir

Snyrtimeð ferðir

Hressum upp á útlitið fyrir hátíðarnar og breytum jafnvel til.

Nýja klippingu eða annan háralit. Splæsum í flottar neglur eða gerum okkur ferð í plokkun. Svona einu sinni á ári.

Hátíðisdagurinn runninn upp. Allt tilbúið og tími til slökunar fram að kvöldi.

Farðu í langt bað og dekraðu við þig og þína. Njóttu dagsins í faðmi þeirra sem þér þykir vænt um.

29

Þrátt fyrir sólarleysið í desember er mikilvægt að við höldum okkur við snyrtivörur með sólarvörn. Hún ver okkur fyrir menguninni í loftinu og öðrum óhreinindum.

30

Áramótin eru sá tími þegar við leyfum áhyggjunum að fjúka. Klæðum okkur í annan karakter, hendum okkur í glimmerkjólinn og háu hælana. Síðasti dagurinn til að viðra alla okkar ljótu ávana því á morgun verða ný áramótaheit strengd.

Nudd

Veitingar á LAVA

galind a Lóninu – Læknin Gisting í Blá

t

Gjafakor

31

Gjafakort – þá fá allir eitthvað fallegt!

Blue Lagoon gjafakort eru fáanleg í verslunum Bláa Lónsins á baðstað, að Laugavegi 15, Blue Lagoon spa og Hreyfingu í Glæsibæ.

Blue Lagoon húðvörur

Líkamsrækt

Einkaþjálfu n

KRAFTAVERK

44

fótbolti

Helgin 10.-12. desember 2010

&

Spá ð í spilin

2-0 fyrir United

N N

Hjörvar Hafliðason um Manchester United

Hvernig hefur Manchester United spilað í vetur?

United hefur ekki þótt spila skemmtilegan bolta í vetur en samt hefur liðið skorað mest af öllum liðum í deildinni. Það vantar svolítið flæði í leik liðsins og mér finnst vanta skapandi miðjumann eða vængmann til að leysa Valencia af hólmi. Ferguson virðist aftur vera kominn með trúna á 4-4-2-kerfinu en undanfarin ár hefur hann leikið 4-51(4-3-3) í stærri leikjum.

Styrkleiki og veikleiki Manchester United, bestu leikmenn og þeir sem hafa valdið mestum vonbrigðum?

Helsti styrkleiki liðsins liggur í miðvörðunum Ferdinand og Vidic. Þá hefur Nani verið frábær og skorað mörg mörk, auk þess sem hann hefur lagt fjölmörg mörk upp fyrir samherja sína. Berbatov hefur verið drjúgur í upphafi móts en hingað til hefur hann ekki verið maður stórleikjanna.

Hann hefur til dæmis aldrei skorað fyrir United á móti Arsenal. Í upphafi móts var Ferdinand meiddur og Jonny Evans leysti hann af og gerði það í raun og veru mjög illa. Þá var liðið að gefa mikið af mörkum en síðan Ferdinand kom til baka hefur leikur liðsins verið allt annar. Ég veit ekki hvort það er hægt að tala um veikleika hjá liði sem enn er ósigrað en þó er það á vissan hátt veikleiki að Ferguson er ekki með neitt fast byrjunarlið.

Arsenal – styrkleiki og veikleiki?

Styrkleiki liðins finnst mér felast í mögnuðum sóknarleik liðsins og þeirri breidd sem Wenger hefur þar yfir að ráða. Samir Nasri er orðinn furstinn á Emirates-vellinum. Hann hefur verið meiriháttar það sem af er vetri. Nú þegar van Persie er kominn á fulla ferð eftir meiðsl hefur liðið aukna breidd fram á við. Þá hafa Chamakh og Wilkshire verið góðir. Veikleikar liðsins eru að sjálfsögðu vörnin og markvarslan.

Vermahlen, besti miðvörður liðsins, er meiddur og leikur ekki aftur fyrr en á nýju ári. Þeir Koscielny og Squillachi eru ekki nógu öflugir og gera mörg mistök. Þá er Fabianski ekki nógu sterkur á milli stanganna. Hann hefur ekki gert mörg mistök en tapaði leik fyrir Arsenal í síðasta mánuði gegn Newcastle.

Hverjir vinna þennan leik? Ég ætla að spá 2-0 sigri Manchester United. Nú veit ég ekkert hvernig staðan á Fabregas verður á mánudaginn en ef hann verður ekki með er það mikið högg fyrir Arsenal. Vörn Arsenalliðsins hefur verið slök að undanförnu og ég held að varnarleikurinn verði munurinn á liðunum.

Einn af stórleikjum vetrarins í enska boltanum fer fram á mánudagskvöldið þegar Manchester United og Arsenal mætast á Old Trafford. Kantmennirnir Nani og Nasri hafa farið á kostum hjá sínum liðum það sem af er tímabilinu.

H

verjir eru lykilmenn Manchester United og Arsenal?

Ef þessarar spurningar hefði verið spurt í sumar hefði svarið verið Wayne Rooney, framherji Manchester United, og Cesc Fabregas, fyrirliði Arsenal. Frammistaða tveggja leikmanna það sem af er þessari leiktíð hefur þó breytt svarinu hjá báðum liðum. Búlgarinn Dimitar Berbatov, sem skoraði fimm mörk í síðasta leik Manchester United, hefur án nokkurs vafa fest sig í sessi sem einn af betri mönnum Manchester United.

Berbatov hvarf hins vegar allan októbermánuð, ól í k t por t úga lska kantmanninum Luis Nani sem hefur farið hamförum á hægri vængnum hjá United, leik eftir leik, mánuð eftir mánuð. Sömu sögu er að segja af öðrum hægri kantmanni hjá Arsenal, hinum 23 ára Samir Nasri.

Hann hefur skyggt á stjörnur á borð við Cesc Fabregas, Robin Van Persie og Andryi Arshavin með stórkostlegri frammistöðu það sem af er tímabilinu.

Nani og Nasri hafa báðir tekið gífurlegum framförum á þessu tímabili og skipað sér á bekk með bestu leikmönnum ensku úrvalsdeildarinnar. Það nægir að nefna að Nani hefur skorað fimm mörk í ensku úrvalsdeildinni á þessu tímabili og lagt upp átta fyrir samherja sína. Hann hefur bæði skorað og lagt upp fleiri mörk það sem af er yfirstandandi tímabili heldur en á heilu tímabili frá því að hann kom til United árið 2007. Þegar hann er í ham geta fáir varnarmenn í ensku úrvalsdeildinni stöðvað hann. Hann er áræðinn, ótrúlega fljótur og nánast jafnfættur. Spyrjið bara Pascal Chimbonda, bakvörð Blackburn, sem

hringsnerist í kringum Portúgalann fyrir tveimur vikum. Þótt Nasri sé kantmaður er hann markahæsti leikmaður Arsenal á tímabilinu.

Hann hefur skorað alls ellefu mörk; átta í deildinni, tvö í deildarbikarnum og

eit t í meistaradeildinni. Hann hefur aðeins átt eina stoðsendingu enda verið iðnari við kolann í markaskorun.

Athyglisverð staðreynd er að hann hefur skorað jafnmörg mörk í þrettán deildarleikjum á þessu tímabili og í 55 leikjum tímabilin tvö á undan. Tækni hans, leikskilningur og sú staðreynd að hann er jafnfættur hafa gert þennan unga Frakka að einum marksæknasta leikmanni ensku úrvalsdeildarinnar.

Stórleikur Manchester United og Arsenal fer fram á Old Trafford, heimavelli Manchester United, næstkomandi mánudag og hefst klukkan 20. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

Innbyrðisviðureignir í tíð Fergusons og Wengers Manchester United og Arsenal hafa mæst 37 sinnum frá því að Arsene Wenger tók við sem knattspyrnustjóri Arsenal árið 1996.

Arsenal hefur unnið 15 sinnum.

Manchester United hefur unnið 14 sinnum.

Liðin hafa átta sinnum gert jafntefli.

Markatalan er 46:46.

Þrír eftirminnilegir leikir 1. 20. október 1990 (Arsenal vann 1-0)

2. 21. september 2003 (Leikurinn endaði 0-0)

3. 24. október 2004 (United vann 2-0)

Allt varð vitlaust í síðari hálfleik þegar Nigel Winterburn, bakvörður Arsenal, tæklaði United-leikmanninn Denis Irwin. Í kjölfarið réðust Irwin og Brian McClair að Winterburn og Andres Limpar og sparkaði McClair til að mynda margoft í Winterburn. Alls tók 21 leikmaður þátt í slagsmálunum sem fylgdu í kjölfarið.

Sá eini sem hélt sig fyrir utan var David Seaman, markvörður Arsenal.

Hollendingurinn Ruud Van Nistelrooy braut illilega á Patrick Vieira sem reyndi í kjölfarið að sparka til hans. Sparkið misheppnaðist en vegna leikaraskapar Van Nistelrooys var Vieira rekinn af velli. Það sauð upp úr milli félaganna og ekki síður eftir leikinn þar sem Martin Keown og fleiri leikmenn Arsenal létu Hollendinginn hafa það óþvegið.

Þessi leikur var kallaður „Bardaginn um hlaðborðið“ vegna þess sem gerðist eftir að honum lauk. Sol Campbell, varnarmaður Arsenal, neitaði að taka í hönd Waynes Rooney eftir leikinn þar sem hann sakaði Rooney um leikaraskap þegar hann fékk víti í leiknum. Í göngunum eftir leikinn fór allt í háaloft og bárust fréttir af því að pitsur, kaffi, te, tómat- og baunasúpa hefðu flogið á milli á leikmanna með þeim afleiðingum að Alex Ferguson lenti í milli.

fótbolti 45

Helgin 10.-12. desember 2010

Spá ð í spilin

Arsenal vinnur með einu Lúðvík Arnarson um Arsenal

Hvernig hefur Arsenal spilað í vetur?

Arsenal-liðið hefur verið dálítið sveiflu­­ kennt í vetur, líkt og undanfarna vetur. Á góðum degi er liðið frábært og leikur fótbolta sem eingöngu Barcelona toppar. Vandinn er að hinir dagarn­ir eru alltof margir þar sem liðið spil­ar ekki eins vel og þá vantar oft þann eiginleika að ná fram sigrum á seigl­ unni einni saman. Það er einhvern veginn ekkert plan B hjá Arsenal, sem er eitthvað sem bæði Chelsea og Man. Utd. hafa alltaf haft og er nauðsynlegt liði sem ætlar að vinna deildina. Á móti kemur að í Arsenal-liðinu eru margir einstaklingar sem geta unnið leiki upp á eigin spýtur líkt og Nasri gerði gegn Fulham um síðustu helgi.

Styrkleiki og veikleiki Arsenal, bestu leikmenn og þeir sem hafa valdið mestum vonbrigðum?

Með tilkomu Fabianskis í markinu hefur markvarslan lagast enda var ekki úr háum söðli að detta þar. Varnarleikur liðsins er hins vegar ekki nógu góður og svo virðist sem Wenger hafi ekki alltof mikinn áhuga á að laga þann hluta leiksins. Menn benda oft á varnar­línuna og kenna henni um allt sem aflaga fer, en að mínu mati er það varnarleikur liðsins í heild sinni sem er vandamálið. Samir Nasri hefur hins vegar blómstrað í vetur og er af mörgum talinn einn besti leikmaður deildarinnar það sem af er. Eins hefur Chamakh komið mjög vel inn í liðið í haust. Hann leysir það sem mörgum hefur þótt vanta undanfarin misseri, sem er stæðilegur framherji sem getur haldið boltanum og tekur til sín varnarmenn, og ekki síst maður sem mætir inn í vítateiginn til að taka við fyrirgjöfum.

United – styrkleiki og veikleiki?

United-liðið er einhvern veginn ekki enn komið í gang, sem er spes þegar til þess er litið að liðið er taplaust á meðan Chelsea og Arsenal hafa tapað fjórum leikjum. Það hefur vantað eitthvert flæði í sóknarleik liðsins, sem er líka skrýtið, því þeir hafa skorað flest mörk. Varnarleikurinn er þeirra helsti styrkleiki, vegna þess að liðið verst sem heild. Samt hafa þeir fengið fleiri mörk á sig núna en oft áður á sama tíma. United-liðið er því fullt af þversögnum en eitt er víst: Þeir verða í baráttunni í allan vetur og að mínu mati núna líklegastir til að vinna deildina. Styrkleikinn felst í hefð og reynslu sem aldrei skal vanmeta. Veikleikinn er að miðjan í liðinu er ekki eins sterk og oft áður.

Hverjir vinna þennan leik? Ég er óvenjubjartsýnn fyrir þennan leik fyrir hönd minna manna. Hef ekki trú á markaleik og því þarf vörn Arsenal að halda, sem er nú ekki venjan. Nasri er sjóðheitur og ég spái því að hann geri gæfumuninn. Arsenal vinnur 1-0 eða 2-1.

Ferguson vs. Wenger — Eftirminnilegustu ummælin Ferguson um Wenger

Wenger um Ferguson

„Þeir segja að hann sé gáfaður maður, ekki satt?

Tali fimm tungumál! Ég er með fimmtán ára dreng frá Fílabeinsströndinni sem talar fimm tungumál.“ 1997 „Hann er byrjandi. Hann ætti að halda sig við skoðanir sínar á japanska fótboltanum.“ Apríl 1997 „Hegðun þeirra var sú versta sem ég hef séð í þessari íþrótt.“ Október 2004 „Wenger var að gagnrýna mína leikmenn í göngunum og kalla þá svindlara svo að ég sagði honum að láta þá vera og haga sér eins og maður.

Hann hljóp að mér með útréttar hendur og spurði mig hvað ég ætlaði að gera í því. Að biðjast ekki afsökunar á hegðun sinna eigin leikmanna við annan knattspyrnustjóra er óhugsandi. Það er hneisa en ég geri ekki ráð fyrir að Wenger biðjist nokkurn tíma afsökunar. Hann er þannig manngerð.“ Janúar 2005

„Það er óeðlilegt að deildin sé lengd til þess að Manchester United geti notið hvíldar og unnið allt.“ Apríl 1997 „Allir halda að þeir eigi fallegstu konuna heima.“ Maí 2002 „Ferguson ætti að róa sig niður. Kannski hefði verið betra ef hann hefði stillt okkur upp við vegg og skotið okkur.“ Október 2004 „Ég skil ekki að hann skuli gera allt sem hann vill og þið farið allir á hnén fyrir framan hann.“ Janúar 2005

Välj.

Eða veldu eins og sagt er á íslensku. Nýtt samstarf SAS og Icelandair þýðir að núna áttu möguleika á að velja á milli miklu fleiri áfangastaða en áður.

Við bjóðum nú uppá þann möguleika að bóka flug til Evrópu og lengra á frábæru verði á www.flysas.is

Berlín München Hamborg Varsjá Zürich Mílanó Vilníus

Ósló Kaupmannahöfn Stokkhólmur Helsinki Gautaborg Stafangur Þrándheimur

Bergen London París Frankfurt Peking Tokyo Bangkok

ndurgjalds e n á n u k fslát tur æt abó a s a n r s a ld b ja S % g A r 5 S u unkt ar - 2 un án end p Ávallt með it r s n u n in o B o ld ur n gjö rgjalds - E u d Engin duli n e n á heimild Farangurs

flysas.is

46

bílar

Helgin 10.-12. desember 2010

Stefnumótun ríkisins um mitt ár „Það er unnið að stefnumótun í þessum málaflokki,“ segir Haukur Alfreðsson hjá iðnaðarráðuneytinu aðspurður um rafstólpa til hleðslu rafbíla á vegum, hvort heldur er í borg eða á lengri leiðum. Þingsályktunartillaga var lögð fyrir ríkisstjórnina á þriðjudaginn þar um. Haukur segir stefnt að því að klára stefnumótunina fyrir mitt næsta ár og leggja hana fyrir þá. Tillögur stjórnvalda verða síðan unnar í samráði við hagsmunaaðila og atvinnulífið. "Það er í samræmi við stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar í orkumálum að fara í orkuskipti í samgöngum og útrýma notkun á jarðefnaeldsneyti," segir Haukur. Hann segir að hið opinbera muni leggja línurnar. Atvinnulífið verði síðan virkjað og það hafi helst forystu um framgang mála.

Haukur segir slík orkuskipti og aukna notkun á endur­nýjan­ legri orku ofarlega á baugi hjá öllum ná­ granna­þjóðum okkar. -jh

Kemur á markað hérlendis eftir ár Sölustjóri Ingvars Helgasonar finnur þegar fyrir miklum áhuga á bílnum. Verður eitthvað dýrari en hefðbundnir bílar en rekstrarkostnaður hverfandi.

Uppfyllir öll hefð­ bundin gildi bíla

Nissan Leaf er fyrsti rafmagnbíllinn sem hannaður er frá grunni með það fyrir augum að uppfylla væntingar og þarfir hefbundinna notenda. Nissan Leaf mun leiða Nissan áfram í forystuhlutverki um 100% útblásturshreina bíla, segir á síðu Ingvars Helgasonar, umboðsaðila Nissan. Þar er enn fremur haft eftir yfirhönnuði Nissan Leaf á kynningarfundi um þennan nýja rafmagnsbíl verksmiðjanna: „Nissan Leaf verður fyrsti millistærðar rafmagnsbíllinn í heiminum sem ökumenn hafa gaman af að aka og uppfyllir öll hefðbundin gildi um það sem bílar standa fyrir. Útlitið mun ekki aðeins auðkenna Nissan Leaf heldur einnig eigendurna sem verða þátttakendur í að leggja sitt af mörkum til umhverfismála.“ -jh

Framtíðarreikningur – gjöf til framtíðar Þegar keypt er gjafabréf fyrir 4.000 kr. eða meira á Framtíðarreikning barns fylgir bókin Jólasveinarnir 13 með. Gjafabréf á Framtíðarreikning er tilvalin jólagjöf fyrir ættingja og aðra sem vilja gefa jólagjöf sem vex með barninu.

Þú getur gengið frá gjafabréfi á Framtíðarreikning og nálgast jólabókina í næsta útibúi Arion banka.

bílar 47

Helgin 10.-12. desember 2010

Val á bíl ársins í Evrópu 2011 kom á óvart. Nissan Leaf er fyrsti rafbíllinn sem nær þeirri eftirsóknarverðu stöðu. Bíllinn kemur á markað í Evrópu þegar líða tekur á næsta ár en hérlendis verður hann í boði undir árslok eða í upphafi ársins 2012. Þegar er eftirspurn eftir bílnum hérlendis.

V

ið finnum fyrir miklum áhuga frá markaðnum, sérstaklega frá fyrirtækjum. Það er því eftirspurn eftir bílnum,“ segir Rúnar Bridde, sölustjóri hjá Ingvari Helgasyni, umboðsaðila Nissan, en rafbíllinn Nissan Leaf var á dögunum valinn bíll ársins 2011 í Evrópu. Rúnar segir að stefnt sé að því að flytja bílinn hingað til lands en það verður ekki fyrr en í árslok 2011 eða ársbyrjun 2012.

Aldrei í rúmlega aldar langri sögu bílsins hefur rafbíll náð jafn langt og aldrei áður hefur rafbíllinn verið nær því að verða raunverulegur valkostur almennra bifreiðaeigenda, segir á síðu Félags íslenskra bifreiðaeigenda. Þar kemur fram að það voru 57 bílablaðamenn frá 23 Evrópulöndum sem kusu Nissan Leaf bíl ársins 2011. Talsmaður valnefndarinnar, Svíinn Håkan Matson, blaðamaður við Dagens Industri, segir að Nissan Leaf sé sá bíll sem hafi brotið ísinn fyrir rafbílana enda standi hann á margan hátt jafnfætis hefðbundnum fólksbílum hvað varði notagildi og aksturseiginleika.

Rúnar Bridde segir ótímabært að segja til um verð bílsins hér á landi.

Hann verði eitthvað dýrari en sambærilegur bensín- eða dísilbíll vegna þess hve rafhlaðan sé dýr. Það vegi hins vegar á móti að rafbílar beri ekki

Sjö bílar í úrslit Aldrei í rúmlega aldar langri sögu bílsins hefur rafbíll náð jafn langt. vörugjöld. Þá verði rekstrarkostnaður bílsins hverfandi.

Valið á bíl ársins í Evrópu að þessu sinni kom á óvart. Bílaáhugamenn sem fylgjast vel með bílaheiminum bjuggust yfirleitt ekki við þessu enda er Nissan Leaf ekki einu sinni fáanlegur ennþá, sem jafnan hefur verið eitt af skilyrðunum fyrir því að bílar kæmu til greina.

Tímaritið Auto Motor & Sport í Svíþjóð spurði lesendur sína hvaða bíll þeir teldu að ynni titilinn að þessu sinni.

Einungis 6,3 prósent svarenda veðjuðu á rafbílinn. Flestir, eða tæp 40 prósent, veðjuðu hins vegar á hinn nýja Alfa Romeo Giulietta. Sá bíll varð í öðru sæti í valinu.

Nissan Leaf verður til afgreiðslu í Danmörku í sumarlok 2011, að því er þarlendir fjölmiðlar greina frá. Verðið verður um 325 þúsund krónur danskar, eða sem svarar um 6,6 milljónum íslenskra króna. Athuga ber að bílar eru yfirleitt talsvert dýrari í Danmörku en hérlendis. Søren W. Rasmussen, sérfræðingur danska bílablaðsins Motor, segir óvenjuskemmtilegt að aka Nissan Leaf. Bíllinn sé í senn aflmikill en nánast hljóðlaus.

Rúnar Bridde segir íslensk heimili vel undir það búin að taka við rafbílum en enn liggi ekki fyrir áætlun um hleðslupósta víða um land. Það vanti því tengingar ef menn ætli sér í lang-

ferðir á rafbílum, t.d. til Akureyrar.

Hann segir Nissan Leaf-rafbílinn fyrst verða kynntan í löndum og borgum sem rutt hafi brautina hvað þetta varðar. Í London verða t.d. um 1.200 rafhleðslupóstar víðs vegar, um helmingi fleiri en bensínstöðvar í borginni.

Sjö bílar af 40 sem upphaflega komu til greina sem bíll ársins í Evrópu 2011 náðu í úrslit. Niðurstaða kosningar valnefndarinnar um hver yrði bíll ársins af þeim sjö sem í úrslit komust, var eftirfarandi:

1. Bíll ársins 2011: Nissan Leaf, 257 stig 2. Alfa Romeo Giulietta, 248 stig 3. Opel/Vauxhall Meriva, 244 stig 4. Ford C-Max/C-Max Grand, 224 stig 5. Citroën C3/DS3, 175 stig

Jónas Haraldsson

6. Volvo S60/V60, 145 stig

jonas@frettatiminn.is

7. Dacia Duster, 132 stig Flestir reiknuðu með því að Alfa Romeo Giulietta yrði fyrir valinu en rafbíllinn frá Nissan skaut öllum hefðbundnu bílunum ref fyrir rass. -jh

Alfa Romeo Giulietta hafnaði í öðru sæti í valinu um bíl ársins 2011.

úr kjötborði

úr kjötborði

skinka

akki úrb.

Nautagúllas

Svínakótilettur

1.598,kr./kg

998,kr./kg

verð áður 1.998,-/kg

verð áður 1.458,-/kg

úr kjötborði

Jólin öll í Fjarðarkaup FK hamborgarhryggur

998,kr./kg verð áður 1.298,-/kg

Fjallalambs hangilæri úrb.

Fjallalambs hangiframp. úrb.

Kjarnafæði London lamb

2.878,kr./kg

2.128,kr./kg

1.358,kr./kg

verð áður 3.198,-/kg

verð áður 2.364,-/kg

verð áður 1.698,-/kg

Hamborgarar 115g 2 í pk.

FK kjúklingaleggir

358,kr./pk.

799,kr./kg

verð áður 438,-/pk.

Fjallalambs fjallalæri

1.425,kr./kg verð áður 1.583,-/kg

- Tilvalið gjafakort

Fjarðarkostur Hangiframpartur úrb.

Fjarðarkostur Hangilæri úrb.

2.094,kr./kg

2.558,kr./kg

verð áður 2.618,-/kg

verð áður 3.198,-/kg

Ali hamborgarhryggur m/beini

1.499,kr./kg

Cadbury Roses 975g

1.998,kr.

verð áður 1.998,-/kg

www.FJARDARKAUP.is

Hrísgrjón (grautar) 1kg

Coke 2l (4 fyrir 3)

398,kr.

777,kr.

Ora grænar baunir 1/2 Ora rauðkál 540g Egils Maltöl 0,5l Egils appelsín 2l

99,kr.

198,kr.

98,kr.

Egils hvítöl 1,25l

198,kr.

298,kr.

194,- per. stk.

Lindt Lindor milk 200g

Ananas sneiðar 3pk

Nóa konfekt no.12

Nóa konfekt 600g

Nóa konfekt 300g

980,kr.

298,kr.

3.398,kr.

2.348,kr.

1.598,kr.

Mackintosh 2kg

2.789,kr.

Rauðrófur 570g Rauðkál 580g

198,kr.

198,kr.

Naturfrisk Krakkagos/Ginger Ale

198,kr./flaskan

Del Monte Bl. ávextir 1/1

Del Monte Perur 1/1

395,kr.

399,kr.

Del Monte Ferskjur 1/1

399,kr.

Tilboð gilda til laugardagsins 11. desember - OPIÐ TIL 17:00 LAUGARDAG

50

viðhorf

Helgin 10.-12. desember 2010

Fært til bókar

Reynir á Alþingi

Samninganefndin þeirra

Tækifæri skúlptúristans Bókaútgáfan Crymogea gekk frá samningi við hollenskt fyrirtæki á bókamessunni í Frankfurt í haust. Hollenska fyrirtækið sér um að allar listaverkabækur útgáfunnar á ensku fara í dreifingu í Evrópu og Asíu. Þetta á meðal annars við um bókina um Kristin E. Hrafnsson myndlistarmann. Hollenska fyrirtækið hefur að undanförnu verið að koma bókunum í umferð. Þegar WikiLeaksfréttirnar fóru að berast um heim allan á dögunum kom fyrirspurn frá Hollendingunum um hvort Kristinn E. Hrafnsson og Kristinn Hrafnsson, fréttamaður og talsmaður WikiLeaks, væri einn og sami maðurinn. Þeir sáu fram á gott markaðstækifæri þarna og mikið tækifæri fyrir skúlptúristann Kristin E. Hrafnsson til að koma sér á framfæri á nýjum vettvangi.

Löggan sektar svanga Stundum er spurt um forgang og svo er að sjá af fréttum vikunnar að lögreglan

Tilvalið í jólapakkann!

hafi talið það forgangsmál að sekta þá sem lögðu ólöglega í nágrenni Fjölskylduhjálparinnar þegar að vikulegri matarúthlutun kom. Mikill fjöldi sækir matarpoka til Fjölskylduhjálparinnar í Eskihlíðinni nú í kreppunni og eflaust erfitt að finna stæði, að minnsta kosti löglegt, þegar svo margir mæta á sama stað og sama tíma. Fram kom að tólf eigendur bifreiða hefðu verið rukkaðir um 2.500 krónur fyrir að leggja ólöglega á meðan beðið var eftir matnum. Kannski er löggan að beina því til þessa hóps að óviðeigandi sé að koma á bíl til að sækja matarúthlutunina. Nær sé að ganga eða brúka strætó.

Ekkert lengur að verja Allir öryggisverðir Seðlabanka Íslands fengu bréf um mánaðamótin þar sem þeim var tilkynnt um uppsögn frá og með áramótum. Það er alvörumál að missa vinnuna og margir í þeim sporum nú af völdum kreppu og hallæris.

Seðlabankinn þarf eflaust að draga saman seglin eins og aðrar opinberar stofnanir en menn spyrja sig, vegna þess að það eru öryggisverðir bankans sem fá reisupassann, hvort það sé ekkert lengur að verja í Seðlabankanum. Davíð er farinn en hart var að honum sótt á sínum tíma þegar hann varðist hvað ákafast í Svörtuloftum. Fjárhirslur ríkisins eru tómar svo þar þarf lítið að passa.

Gjaldeyrissjóður Seðlabankans, sem eitt sinn var digur, er nú í formi loforða frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum. Þau loforð þurfa víst ekki öryggisgæslu í bókstaflegri merkingu. Svo öllu sé til skila haldið fylgist Securitas hér eftir með mannaferðum í kringum Arnarhólinn.

15% Jólafsláttur af þessum frábæru hleðslutækjum

F

Hvort sem okkur líkar betur eða verr er Icesave komið aftur á dagskrá. Þjóðaratkvæðagreiðslan í mars varð því miður ekki til að útkljá málið enda vill svo til að það er ekki innanríkismál okkar Íslendinga heldur hatrömm milliríkjadeila við Hollendinga og Breta.

Eitt af því allra jákvæðasta við niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar var að hún beinlínis neyddi flokkana á Alþingi til samstarfs. Áður en úrslitin lágu fyrir voru þeir reyndar farnir að tala saman um mögulega lausn á Icesave, fremur en að berja hver á öðrum með ásökJón Kaldal unum um landráð kaldal@frettatiminn.is og vanhæfni. Það langþráða þverpólitíska samráð var auðvitað afrakstur þess að forsetinn synjaði Icesave-lögunum um staðfestingu. Með synjun sinni keyrði forsetinn málið inn í blindgötu sem vonlaust var að komast aftur út úr nema í sem breiðustu samstarfi flokkanna. Í því andrúmslofti var sett á laggirnar ný samninganefnd skipuð fulltrúum sem nutu blessunar ríkisstjórnarflokkanna, Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks. Til forystu valdist Lee C. Buchheit, bandarískur sérfræðingur í þjóðaskuldum, samningatækni og alþjóðalögum. „Einn virtasti sérfræðingur heims á því sviði,“ eins og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, útskýrði fyrir fréttamönnum snemma árs. Þessi þverpólitíska samninganefnd hefur nú náð samkomulagi um lausn á Icesave-deilunni við Hollendinga og Breta. Vaxtakjör eru mun betri en í

Átak gegn kynbundnu ofbeldi

Vitundarvakning meðal almennings

A

lþjóðlegt Í ár beindist athygli sextán daga sextán daga átaksins átak gegn á Íslandi að ábyrgð gerenda í ofbeldiskynbundnu ofbeldi má rekja aftur til málum. ársins 1991. Í ár Þó að staða íslenskra kvenna sé fögnuðu Mannréttsterk á mörgum indaskrifstofa Ís sviðum er kynbundlands og samstarfsið ofbeldi alvarlegt aðilar hennar því tuttugu ára afmæli vandamál hér á landi, átaksins á heimseins og tölulegar uppvísu. Tímasetning lýsingar leiða glöggt í átaksins, frá 25. ljós svo að ekki verðnóvember, alþjóð- Steinunn Björk Pieper ur um villst. legum baráttudegi verkefnastjóri á Mannréttinda­ Upplýsingar frá gegn kynbundnu skrifstofu Íslands Kvennaathvarfinu ofbeldi, til 10. desfrá árinu 2009 sýna ember, hins alþjóðlega mannrétt- að það árið leituðu þangað 605 konindadags, var valin til að tengja á ur, en frá upphafi hafa 9.410 konur táknrænan hátt kynbundið ofbeldi komið í athvarfið. Árið 2009 leituðu og mannréttindi. Markmið átaks- 539 einstaklingar til Stígamóta, og ins er að knýja á um afnám alls kyn- frá upphafi samtakanna til ársloka bundins ofbeldis.

2009 höfðu alls 4.918 konur leitað til Stígamóta vegna kynferðisofbeldis sem þær höfðu verið beittar. Sú tala jafngildir 3,1% íslenskra kvenna á sama tímabili. Í ársskýrslu sinni vekja Stígamót sérstaka athygli á því að aðeins 18,1% ofbeldismannanna sem nefndir voru árið 2009 voru ókunnugir þeim sem þeir beittu ofbeldinu – það þýðir að í rúmum 80% tilvika þekkti brotaþolinn ofbeldismanninn. Eiginmaður, fyrrverandi eiginmaður, kærasti, faðir, frændi, bróðir, vinur; af þeim stafar íslenskum konum helsta hættan.

TILBOÐ MÁNAÐARINS

PANODIL HOT

926 KR. TILBOÐ GILDIR ÚT DESEMBER

fyrri samningum og samningsdrögum. Auk þess er útlit fyrir að miklu lægri upphæð lendi á ríkissjóði en áður var ætlað – jafnvel ekki neitt. Í sjónmáli er sem sagt stórsigur fyrir þá sem hatrammast börðust gegn fyrri samningum um Icesave.

En það er of snemmt að fagna. Fyrst þarf tíma til að reikna sig í gegnum og vega og meta samkomulagið sem kynnt var í gærkvöld.

Hitt er þó öllu furðulegra að einn af guðfeðrum samninganefndarinnar, Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, var strax í gærdag tilbúinn að afgreiða kynningu á samningnum sem „sýningu“ og vildi af því tilefni gefa út „spunaviðvörun“.

Formaður Framsóknarflokksins virðist ætla að sitja sem fastast í mógröfunum og treystir sér jafnvel til að dæma þaðan óséða samninga eins og ekkert sé. Það er vissulega athyglisvert fyrirheit um afstöðu hans í komandi umræðum um samninginn á Alþingi.

Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, stærsta stjórnarandstöðuflokksins, ætlar hins vegar greinilega að stíga til jarðar af meiri varfærni og ábyrgð, líkt og hann gerði þegar úrræði ríkisstjórnarinnar í skuldavanda heimilanna voru kynnt fyrir viku. Viðbrögð Bjarna þá gáfu von um að stjórn­ málamenn geti af og til fjallað um hlutina án þess að vera þeirra innan eða utan stjórnar skipti máli.

Mættu fleiri tileinka sér þau vinnubrögð við lausn á þeim fjölmörgu málum sem við er að glíma.

Alþingis bíður nú að afgreiða nýjan Icesave-samning. Hvernig umræðan verður er prófsteinn á þá þverpólitísku leið sem farin var við skipun samninganefndarinnar.

Hitt er svo annað mál að ómögulegt er að spá um hvað gerist ef Alþingi samþykkir þennan nýja samning. Þá kemur að þætti okkar óútreiknanlega forseta.

Hver hefði til dæmis getað spáð fyrir um að sami maður og var allra fremstur í klappliði þeirra sem töldu Íslendinga genetískt snjallari viðskiptamenn en aðra, sé nú að koma sér fyrir fremst í mótmælagöngu þeirra sem telja Ísland ekkert hafa að gera með erlenda fjárfestingu?

–einfalt og ódýrt

Spönginni • Hólagarði • Hagkaup Skeifunni • Hagkaup Akureyri • www.apotekid.is

Staðreyndin er því miður sú að ofbeldi gegn konum þrífst á Íslandi sem annars staðar, og það þrífst hvergi eins vel og í skjóli heimila, og í skjóli upplýsingaskorts, þöggunar og aðgerðaleysis. Skömmin sem réttilega tilheyrir gerendum hvílir af þessum og öðrum sökum sem mara á þolendum. Þó að kreppa ríki í landinu er síður en svo ástæða til að ætla að minna fari fyrir þessari tegund ofbeldisbrota. Reynslan frá nágrannalöndum sýnir að kynbundið ofbeldi eykst á tímum kreppu en á meðan fækkar almennum líkamsárásum.

Ofbeldi verður minna sjáanlegt en það hverfur ekki, heldur færist inn á heimilin.

Við getum ekki litið fram hjá þeim staðreyndum um kynferðisofbeldi og kynbundið ofbeldi sem blasa við okkur. Með árlegu sextán daga átaki viljum við hvetja til opinnar og hispurslausrar umræðu, sem leið til vitundarvakningar meðal almennings og frekari aðgerða í kjölfarið. Það er von okkar að árlegir viðburðir á borð við bókaupplestur, kvikmyndasýningar, samstöðu með brotaþolum, Ljósagöngu, fundi og ýmsar aðrar samkomur verði til að varpa ljósi á vandann – og uppræta hann. Ég hvet fólk til að gefa þessum málum gaum og gera sitt til að þau liggi ekki í þagnargildi, útrýma fordómum og staðalímyndum og leggja ábyrgðina þar sem hún á heima, hjá gerandanum.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is.

Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

Nikon D3100

Frábær Fjölskyldumyndavél

– auðveld í notkun með Guide mode, tekur frábærar myndir og kvikmyndir í háskerpuupplausn nú fylgir með d3100 aukahlutapakki sem inniheldur vandaða ljósmyndabók, 4 Gb minniskort og acme made tösku að verðmæti 14.995.D3100 18-55VR kit Verð 129.995.-

Nýjung á Íslandi!

Nikon skólinn innifalið í kaupum er 2,5 klst. byrjendanámskeið á d-slr (verðmæti: 12.000 kr.)

með COOLPIX S3000 tekur þú betri myndir

Tilboð gildir 26. nóvember til 31. desember eða meðan birgðir endast.

nú fylgir með nikon COOlPiX s3000 aukahlutapakki sem inniheldur 4 Gb minniskort og Golla tösku að verðmæti 8.995.S3000 Verð 26.995.-

með öllum nikon vélum fylgir íslenskur leiðarvísir.

söluaðilar á HöFuðbOrGarsvæðinu

söluaðilar á landsbyGGðinni

Heimilistæki – suðurlandsbraut 26, 108 reykjavík – 569 1500 - www.ht.is sjónvarpsmiðstöðin – síðumúla 2, 108 reykjavík – 568 9090 – www.sm.is beco – langholtsvegi 84, 104 reykjavík – 533 3411 - www.beco.is Fotoval – skipholti 50b, 105 reykjavík – 553 9200 – www.fotoval.is maX – kauptún 1, 210 Garðabær – 412 2200 – www.max.is Hagkaup – smáralind, 201 kópavogur – 563 5000 – www.hagkaup.is tölvulistinn – reykjavík, Hafnarfirði – 414 1700 – www.tl.is

samkaup – borgarnesi, blönduósi, egilsstöðum, seyðisfirði, Fáskrúðsfirði, Grundarfirði, Ísafirði; Hljómsýn – akranesi; blómsturvellir – Hellissandi; skipavík – stykkishólmi; snerpa – Ísafirði; kaupfélag v-Húnvetninga – Hvammstanga; smárabær – blönduósi; skagfirðingabúð – sauðárkróki; verslunin Pan – neskaupstað; Geisli – vestmannaeyjum; mosfell – Hellu; Heimilistæki – reykjanesbæ, selfossi, akureyri og Húsavík; tölvulistinn – akureyri, egilstaðir, selfoss og reykjanesbæ.

52

viðhorf

Helgin 10.-12. desember 2010

Skóli og þjóðfélag

 Vik an sem var

Af hverju minnkar lesskilningur íslenskra barna?

Þ

að er kannski að eltast við skottið á sjálfum sér að segja að það sé vegna þess að börnin lesi of lítið, en óneitanlega er það ein skýringin.

Margvísleg afþreying hefur komið í stað bókarinnar sem var ein tiltæk fyrir okkur sem nú erum á miðjum aldri og munum hvernig lífið var fyrir daga sjónvarps og tölva og síbyljunnar í ljósvakanum.

Mörgum börnum (og að vísu fullorðnum líka) er nú tamara að horfa á sjónvarp, vafra á netinu og leika sér í tölvu heldur en að taka sér bók í hönd sem síðan veldur því að tilfinning fyrir rituðu máli sljóvgast og tungutak verður fyrir vikið einhæfara; nefna má sem dæmi að nú tala menn gjarna um (ógeðslega) góða og vonda lykt, en sjaldnar heyrast orð eins og ilmur, angan, fnykur, fýla sem óneitanlega auka á blæbrigði málsins.

En fleira kemur líka til. Fátt er mikilvægara í skólastarfi en markviss lestrarkennsla. Lestur og lesskilningur er í námskrá með nokkru móti fyrir alla bekki í grunnskóla, en kennslugreinin

lestur er sums netinu og tölvuleikjstaðar einungis þrjú um er hins vegar fyrstu árin. Það meiri hér en meðalkann að duga til þar talið í OECD sem sem eru litlir bekkir segir í raun að Ísog þó því aðeins lendingar noti tölvað foreldrar haldi ur meira í afþreybörnum sínum líka ingarskyni en aðrar samviskusamlega þjóðir. Nú kann ég að bókinni. Kennari ekki að nefna tölur, þarf að hlusta mjög en reynslan segir reglulega á börnin mér að mun fleiri lesa, helst daglega, drengir en stúlkur og þau verða að æfa séu fíknir í tölvusig heima. Ég óttast leiki og á mörgum að það sé borin von heimilum er það Sölvi Sveinsson að börn í 25 manna vandamál. Norræn skólastjóri Landakotsskóla bekk og þaðan af rannsókn sýnir að fjölmennari læri eitt af fáum sviðum að lesa með viðhlítandi hætti á læsis þar sem drengir skáka stúlkþremur árum, og þótt fleiri væru, um, er læsi á tölvugrafík. Sama nema heimilin komi mjög einbeitt rannsókn sýndi að margir drengir að náminu. lásu ekkert að eigin frumkvæði nema á tölvuskjá.

Of lítið talað við börn á Sumpart hangir þetta líka mannamáli saman við almenna málnotkun. Ég held að yfirleitt sé talað of lítið PISA-könnunin 2006 leiðir í ljós við börn á mannamáli, ef svo má að brúkun tölvuforrita í skólum segja, en þeim mun meira á einhérlendis til kennslu er minni en földuðu barnamáli. Það þroskar í OECD-löndunum, en notkun á

málvitund barna að eiga í samræðum við fullorðna og þau eru ræðin og yfirleitt bæði forvitin og spurul.

En það lætur þá að líkum að ekki verða samræðurnar merkilegar ef hver situr við sinn tölvuskjá.

Skólaleiði fyrr á ferðinni hér

Rannsóknir Amalíu Björnsdóttur, Baldurs Kristjánssonar og Barkar Hansen benda til þess að skólaleiði geri fyrr vart við sig hérlendis en meðal nágrannaþjóða og hann verði með tíð og tíma djúprættari en í öðrum löndum, jafnframt minnki námsáhugi og mun hraðar hjá drengjum en stúlkum og meira en í samanburðarlöndum. Það er alvarlegt mál því að nám verður mest og lærdómurinn einungis rótfastur ef börnunum líður vel og þau hafa áhuga á því sem fyrir liggur.

Miklu skiptir að börn læri hratt og vel að lesa því að lestur, leshraði og góður skilningur er forsenda fyrir farsælu námi sem er og verður enn um sinn bókmiðað þótt námsefni sé nú fáanlegt á rafrænu formi.

... tilfinning fyrir rituðu máli sljóvgast og tungutak verður fyrir vikið einhæfara; nefna má sem dæmi að nú tala menn gjarna um (ógeðslega) góða og vonda lykt, en sjaldnar heyrast orð eins og ilmur, angan, fnykur, fýla sem óneitanlega auka á blæbrigði málsins.

Voru nöfnin ekki í stafrófsröð? „Stjórnlagaþing til Hæstaréttar?“ Vigdís Hauksdóttir, þingmaður Framsóknarflokks, sagði á Alþingi að Hæstiréttur yrði að skera úr um hvort fjórtán stjórnlagaþingmenn hefðu fengið kjörbréf sitt löglega. Í því samhengi benti hún á að aðeins ellefu frambjóðendur hefðu náð þar til gerðum sætishlut.

Ekki einu sinni brimskafl „Svo hvarf bara froðan“ Engar eignir fundust í þrotabúi eignarhaldsfélagsins Hafnarhóls, fjárfestingarfélags í eigu Guðmundar Kristjánssonar, forstjóra Brims, sem segir: „Þetta voru bankabréf, keypt í banka, fjármögnuð af banka og geymd í banka. Þetta var keypt froða og lánuð froða, og svo bara hvarf froðan.“ Syndaaflausn fyrir jólin „Ný og betri aflátsbréf“ Ný og betri aflátsbréf, útgefin af Snorra Ásmundssyni og hönnuð af Munda, eru að koma úr prentun. Nýr flokkur bætist við og er fyrir útrásarvíkinga, bankafólk, fjárglæfrafólk og kúlulánaþega sem sjá sér ekki fært að greiða skuldir sínar að fullu til baka.

Kallast þau bréf Vikingbréf.

Alltaf traustur rekstur kommissaranna „Eigið fé Byggðastofnunar aukið um milljarð“ Lögð hefur verið fram breytingartillaga við fjárlög fyrir árið 2011 frá meirihluta fjárlaganefndar um að eigið fé Byggðastofnunar verði aukið um allt að einn milljarð króna.

Vá fyrir dyrum „Hætta á að jólabjórinn seljist upp“ Útlit er fyrir að einhverjar tegundir af jólabjór muni fljótlega seljast upp, að sögn Sigrúnar Óskar Sigurðardóttur, aðstoðarforstjóra ÁTVR.

kynning Sérfræðingur frá Asics á staðnum

10. desember kl. 15:00-18:00 í Glæsibæ 11. desember kl. 15:00-18:00 í Holtagörðum

ÍSLENSKA / SIA.IS / UTI 52702 12/10

20%

jólaafsláttur

HOLTAGÖRÐUM

GLÆSIBÆ

KRINGLUNNI

SMÁRALIND

SÍMI 545 1500

Ísland – best í öllu! „Fjórða feitasta Evrópuþjóðin“ Liðlega helmingur Evrópumanna er nú of feitur. Bretar standa verst að vígi því þar í landi eru 24,5% íbúanna offitusjúklingar. Hlutfallið er næstverst á Írlandi, þar er það 23,0%, þá kemur Malta með 22,3% og í fjórða sæti er Ísland með 20,1%.

Má ekki hringja í Jón Ásgeir? „Auka þarf áhættu“ Jón Daníelsson, dósent í hagfræði við London School of Economics, segir afar mikilvægt að hér verði áhættusækni aukin og að stjórnvöld hvetji til hennar.

Ekki alslæmt „Prófi frestað vegna Icesave“ Fresta þurfti prófi í námskeiðinu verktaka- og útboðsréttur við lagadeild Háskóla Íslands þar sem Jóhannes Karl Sveinsson sem kennir námskeiðið situr í samninganefnd Íslands um Icesave.

Alþingismaður götunnar „Kallaði Heyr, heyr á Alþingi“ Birgitta Jónsdóttir, þingmaður Hreyfingarinnar, heyrðist hrópa „Heyr, heyr“ meðan á mótmælunum á Alþingi stóð.

Hún segist ekki hafa verið að styðja truflunina, heldur hafi hún verið að styðja ummæli um Landsdóm.

a r g æ L ! ð r e v

Yfir

2.246

700

kum ó b a l ó J Á öllum ltaf l a a g a alla d

nýir titlar

4.219 3.399

3.599

4.792

3.899

3.569

2.599 3.699 2.993

Auglýsingin gildir til og með 12.12.10. eða á meðan birgðir endast.

Birt með fyrirvara um prentvillur og myndabrengl.

3.895 4.219

4.225

54

viðhorf

Helgin 10.-12. desember 2010

Um kæru Mílu til ESA vegna útboðs ríkisins á ljósleiðaraþráðum í eigu NATO

Barist um á hæl og hnakka

Í

apríl 2008 bauð ríkið út tvo af átta þráðum NATO-ljósleiðarans og fékk Vodafone einn þráð til umráða. Vodafone hefur ekki enn fengið aðgang að þræðinum. Nú hefur Míla kært útboðið til ESA og var viðtal við Pál Á.

Jónsson, forstjóra Mílu, af því tilefni í síðasta tölublaði Fréttatímans. Rétt er að gera athugasemdir við fullyrðingar Páls. Í viðtalinu gerir Páll meðal annars að umtalsefni að Vodafone sleppi „við allt sem kallast kostnaður við lagningu, endurnýjun og afskriftir sem hlaupi á hundruðum milljóna“.

Fróðlegt væri að fá upplýsingar frá Páli um hversu stór hluti upprunalega NATO-ljósleiðarans hefur verið endurnýjaður.

Kverkatak á fjarskiptum

Reynsla Öræfinga

Síðastliðið sumar tók Fjarskiptafélag Öræfinga (FÖ) í notkun fullkomið (1 Gbits) ljósleiðarakerfi. Í undirbúningi þess höfðu fulltrúar FÖ samband við Símann og Vodafone til að kanna hvort fyrirtækin væru reiðubúin að þjónusta íbúa þessarar fyrrum afskekktustu sveitar landsins. Ítrekað var reynt að hafa samband

við Símann og fá fund, án árMíla við fótum hvar sem hún angurs. Viðtökur Vodafone voru getur til að drepa samkeppni hins vegar þær að fyrirtækið tók og vera dragbítur á framfarir þetta litla fjarskiptafélag undir í fjarskiptum, að minnsta kosti sinn verndarvæng og þjónustar í dreifbýli. Fyrirtækið lítur á nú íbúa Öræfa og hluta Suðurljósleiðarakerfi sitt sem heilaga sveitar á sömu kjörum og með kú sem enginn megi snerta eða sömu gæðum og íbúum býðst á komast inn á. Dæmi eru um að höfuðborgarsvæðinu. einstaklingar á landsbyggðinni Ingólfur Bruun Í ljósi þessa er því hægt að hafi verið reiðubúnir að leggja vísa þeim orðum Páls heim til hugmyndasmiður ljósleiðara á eigin kostnað heim föðurhúsa að Vodafone geti Fjarskiptafélags Öræfinga að húsum sínum og óskað eftir „... valið úr þau landsvæði sem því að tengjast ljósleiðarakerfi skila mestum tekjum“. Reynsla Öræfinga er Mílu. Í stað þess að verða við þessum sjálfsú að Vodafone er reiðubúið að veita góða þjón- sögðu óskum hefur Míla hafnað slíkum beiðnustu þegar eftir henni er leitað, hvort sem við- um. Íbúum í dreifbýli er nauðsynlegra að hafa komandi landsvæði skilar miklum tekjum eða aðgang að fullkomnum fjarskiptum en íbúum litlum (þess skal getið að tengd hús á svæði í þéttbýli. Í stað þess að barma sér undan samFÖ eru 45 talsins). Ef stuðningur Vodafone við keppni Vodafone ætti Míla að einbeita sér að Öræfinga hefði ekki komið til er ekki víst að því að leggja ljósleiðara í öll hús í dreifbýli þar ljósleiðarakerfi Öræfinga hefði orðið að veru- sem því er ekki þegar lokið. Í ljósi kæru Mílu til ESA tel ég rétt að Vodaleika. fone kæri Mílu til samkeppnisyfirvalda og til Míla spyrnir við fótum ESA fyrir að hagnýta sér einokunaraðstöðu Í stað þess að nýta sér yfirburðastöðu á mark- og yfirburði á markaði og koma þannig í veg aði og bjóða bestu þjónustu sem völ er á til hags- fyrir eðlilega samkeppni (og raunar einnig bóta fyrir viðskiptavini fyrirtækisins spyrnir framþróun) á fjarskiptamarkaði.

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A - 1 0 - 1 9 6 3

Páll segir að það sé rugl að Vodafone þurfi aðeins að greiða kostnað við reksturinn en ekki hluta af uppbyggingunni. Á sama hátt má segja að það sé rugl að Míla hafi kverkatak á fjarskiptum í landinu með yfirráðum yfir fimm af átta ljósleiðaraþráðum NATO-ljósleiðarans sem nær hringinn í kringum landið. Sú staðreynd sýnir að fyrirtækið hefur yfirburðastöðu á fjarskiptamarkaði. Þessa stöðu nýtir fyrirtækið til að spyrna við allri samkeppni, sérstak-

lega í dreifbýli. Það hljómar því vægast sagt hlálega þegar „Míla ... telur að með útboðinu hafi ríkið skekkt samkeppnisstöðu á fjarskiptamarkaði alvarlega.“ Staðreyndin er sú að með þessu var ríkið að laga samkeppnisstöðu á fjarskiptamarkaði, ekki að skekkja hana. Útboðið „skekkti“ hins vegar einokunaraðstöðu Mílu „alvarlega“.

Míla hefur þráast við að afhenda Vodafone þann þráð í NATO-leiðaranum sem fyrirtækinu ber en þar hefur Míla barist um á hæl og hnakka og beitt öllum brögðum til að tefja afhendingu hans. Þar hefur Míla sýnt sitt rétta einokunarandlit. Þegar Míla gat ekki lengur komið í veg fyrir afhendingu þráðarsins til Vodafone sendi fyrirtækið kæru til ESA til að reyna að tefja enn frekar fyrir afhendingu hans.

Söfnum jólagjöfum fyrir Jólaaðstoðina

Starfsfólk Íslandsbanka safnar gjöfum fyrir Jólaaðstoð Hjálparstarfs kirkjunnar, Mæðrastyrksnefndar, Rauða krossins í Reykjavík og Hjálpræðishersins.

Vertu með! Þú getur komið með þína gjöf í útibú okkar og við komum henni til skila svo allir geti haldið gleðileg jól.

Úrval nýrra ljósa Bell

Apollo

Pagoda

Luna

Folia

Casanova

Harley

Pinto

Pinto

á betra verði

Mysinge

Picasso

Anastasia

Anastasia

Opið: Mánudaga til föstudaga frá kl. 10 - 18 Laugardaga frá kl. 11 - 16 Sunnudag frá kl. 12 - 16

www.rafkaup.is

Anastasia

viðhorf

Helgin 10.-12. desember 2010

Kostnaðarreikninga stofnana á netið

Tillaga að afmælisgjöf til Jóns Sigurðssonar

E

ins og alþjóð veit eru Íslendingar einhver spilltasta þjóð á jarðríki. Einn liður í þeirri spillingu er misnotkun á fjármunum hins opinbera og er nánast daglega í fréttum. Spurning er hvort það sé bara toppurinn á þeim ísjaka. Auðvelt ætti að vera að ganga úr skugga um það með einu pennastriki, nútíma tækni og beinni þátttöku almennings í landinu.

Sú hugmynd hefur skotið upp kollinum hér fyrir vestan að beina því til ríkisstjórnarinnar að hún fyrirskipi öllum forstöðumönnum opinberra stofnana að birta á vefsíðum þeirra einu sinni í mánuði alla kostnaðarreikninga sem stofnað hefur verið til mánuðinn á undan. Og hverjir það eru sem fá þær greiðslur. Þetta á að sjálfsögðu einnig við öll laun og sporslur sem verið er að greiða hinum og þessum.

Nefna má greiðslur til ríkisstarfsmanna fyrir að starfa í nefndum í vinnutíma sínum, dagpeninga, ferðakostnað, þar með taldar utanlandsferðir, kostnað við sendiráð, símakostnað og svo framvegis. Hér er auðvitað einnig átt við ráðuneytin sjálf og þá sem þeim stjórna. Og ekkert undan dregið! Ekkert. Allir sómakærir forstöðumenn munu fagna þessu aðhaldi, að ekki sé talað um Ríkisendurskoðun. Grunur okkar er sá að ef þessi háttur væri tekinn upp, mundi sjálftökuliðið hugsa sig tvisvar um og sparnaður yrði ómældur. Þetta er sáraeinfalt í framkvæmd og á færi hvaða unglings sem er, ef út í það er farið.

Þegar sérfræðingarnir hlæja

Sumir sérfræðingar munu að sjálfsögðu hlæja þessa tillögu út af borðinu og finna henni allt til foráttu, en það er einmitt hættumerkið. Alþýða manna getur nokkurn veginn treyst því að þegar sérfræðingarnir hlæja eða brosa út í annað, þá eru menn í mjög mörgum tilfellum einmitt á réttri leið. Það er öllum til góðs að ekki sé verið að fela neitt í stjórnsýslunni.

Margir segja að þar eigi allt að vera opið og gegnsætt. En eiga það bara að vera merkingarlaus orð til gamans?

Upplýsingalög eru ágæt sem slík, en með því

Til hægri, vinstri eða beint áfram?

A

Bjarni Georg Einarsson fyrrum útgerðarstjóri og núverandi ellilífeyrisþegi á Þingeyri.

Hallgrímur Sveinsson bókaútgefandi og léttadrengur á Brekku í Dýrafirði.

fyrirkomulagi sem hér er reifað getur alþýða manna fylgst með jafnóðum og hlutirnir gerast og þeir sem til þekkja lagt fram fyrirspurnir og athugasemdir ef þurfa þykir. Þetta mætti vel kalla sjálfbæra endurskoðun. Löngu er kominn tími til að hætta endalausum feluleik með opinbera fjármuni. Allt upp á borðið!

Allt. Fyrr verður engin sátt með þjóðinni.

Alþýðlegt álit

Jón forseti ráðlagði alþýðu á sínum tíma að hafa gætur á fulltrúum sínum og skapa alþýðlegt álit á málunum. Það á enn frekar við í dag. Það kemur ekkert í stað hugrekkis einstaklinganna og að þeir skipti sér af hlutunum. Sagan er óljúgfróð í þeim efnum.

Og hér þarf enga skýrslu að útbúa. Við höfum til þessa verks öll tæki og tól. Vilji er allt sem þarf eins og fyrri daginn. Það færi vel á því að gefa Jóni Sigurðssyni þessa afmælisgjöf. Fleiri slíkar gætu komið á eftir. Ef við hefðum vit á að senda spillingu og bruðl út á sextugt djúp, yrði gamli maðurinn örugglega ánægður. Það væri í samræmi við allt hans lífsstarf.

„Aktu þrjá kílómetra beint áfram og beygðu svo til hægri,“ sagði ljúf kvenmannsrödd, örlítið málmkennd þó. Ég hlýddi, beygði til hægri þegar þar að kom, að ráði þeirrar málmkenndu. Hún hélt þá áfram leiðsögninni, sagði mér frá hringtorgum á leið minni og benti mér góðfúslega á að taka þriðju rein út frá torginu. Þegar á áfangastað kom tilkynnti konan það með þeim hætti að ekkert fór á milli mála.

Ekki verður annað sagt en að kona þessi, eða rödd hennar, sé ágætur ferðafélagi, en ég kynntist henni fyrst á ferð um Danaveldi. Konan vélræna sá langar leiðir fyrir og skjöplaðist ekki, hvað sem á gekk.

Sama var hvort valin var leið á Sjálandi, Fjóni eða Jótlandi. Hún leiðbeindi með sama hætti til Þýskalands. Landamæri voru engin hindrun.

Téð kona hefur þó ekkert annað sér til ágætis en röddina enda leiðsögutæki á mælaborði bíls, tæki sem fékkst að láni í ferðina. Kosturinn við hina vélrænu frú er að hún skiptir aldrei skapi, hækkar HELGARPISTILL aldrei röddina þótt mistök séu gerð heldur leiðréttir kúrsinn vandræðalaust. Fari kona þessi í taugarnar á ökumanni er á henni miðri takki sem þaggar fljótt og örugglega niður í henni. Hún ræðir ekki málin nema ýtt sé á takkann aftur. Ég þarf svo sannarlega á leiðsögn sem þessari að halda enda áttavilltur með afbrigðum. Þar hef ég notið ratvísi eiginkonu minnar alla tíð. Hún er með innbyggt leiðakerfi, hvort heldur er hérlendis eða erlendis. Í upphafi ferða okkar til annarra landa reyndi Jónas ég að hafa skoðun á áttum og lagði jafnvel til að við Haraldsson færum til vinstri þegar konan vildi halda til hægri.

Hún lét það svo sem eftir mér þótt ég færi undanjonas@ tekningarlaust villur vegar. Mér lærðist því að hafa frettatiminn.is hægt um mig og lét hana ráða. Það var affarasælast. Þannig höfum við þvælst víða um lönd, ég við stýrið og hún á kortinu. Bílstjórarnir eru sem sagt tveir, rétt eins og í rallakstri þar sem hlutverk leiðsögumannsins er síst veigaminna en þess sem undir stýri situr.

Eiginkona mín er þrautþjálfaður bílstjóri en þó hafa mál þróast þannig að ég ek frekar en hún þegar við erum saman á ferð. Vandi minn er sá að ég fer oft hugsunarlaust af stað eða að hugurinn er annars staðar en á beinustu leið á áfangastað. Konan er hins vegar skipulögð og búin að ákvarða leiðina í huganum áður en við leggjum af stað, jafnvel þótt ég sé við stýrið. Á ferðum okkar ytra er þetta ekkert vandamál. Af langri reynslu hlýði ég orðalaust. Innan borgar og á ferðum okkar um landið horfir þetta svolítið öðruvísi við. Ég tel mig þekkja helstu leiðir á Stór-Kópavogssvæðinu og vita hvort halda skal í austur eða vestur ef aka á í miðbæ kaupstaðarins eða í hin ýmsu hverfi höfuðborgarinnar í norðri. „Hvert erum við að fara, elskan?“ heyrist stundum úr hægra sætinu þegar ég hef ekið um nokkra hríð á styttri innanbæjarleiðum okkar. „Nú, til hennar frænku þinnar í afmælið, en ekki hvert?“ svara ég, heldur staffírugri en á leið til Slagelse eða Dortmund þar sem ég spyr aðeins hvort konan vilji fara til hægri, vinstri eða beint áfram. „Heldurðu að ég viti ekki hvar hún á heima?“ bæti ég við heldur snúðugt, svona rétt eins og ég hafi efni á því. „Jú, væntanlega veistu það, þess vegna er sérkennilegt að þú skulir velja þessa leið,“ segir konan, „að þú skulir fara hálfhring í kringum borgina í stað þess að fara stystu leið.“ Hún lætur svo gott heita, veit raunar að bóndinn kemst á endanum á áfangastað í þessum heimabunum þótt hann aki tíu kílómetra í stað þeirra fimm sem hún hafði af hyggjuviti sínu planlagt. Innra með mér veit ég að hún hefur rétt fyrir sér en á erfitt með að viðurkenna það, svona á heimaslóð. Mér var ratvísin bara ekki gefin, auk þess að vera stundum annars hugar.

Fyrir kemur þegar ég er einn á ferð, jafnvel innanbæjar, að ég undrast eigin dellu í áttavalinu. Þar er þó enginn til að gera athugasemdir. Þannig var ég staddur í efri byggðum Kópavogs um helgina og átti þaðan erindi á einn hálsinn í iðnaðarhverfi Reykjavíkur en ekki vildi betur til en svo að ég endaði í blindgötu í hesthúsahverfi Fáks við Elliðaár. Hross og menn horfðu í forundran á þennan áttavillta bjána sem forðaði sér hið bráðasta, konu- og leiðbeiningarlaus, á braut. Ég lét engan vita en hef síðan hugleitt hvort ég ætti að efna mér í vélræna konu á mælaborðið þegar eiginkonunnar nýtur ekki við í sætinu við hlið mér, jafnvel þótt aðeins sé um styttri ferðir að ræða á heimaslóð. Sú vélræna gæti varað mig við á villigötum: „Þú ert á leið í hesthús, þú ert á leið í hesthús, þangað áttu ekkert erindi, beygðu hið snarasta til hægri og hættu þessum afglapaakastri – eða hringdu strax í konuna þína og fáðu leiðbeiningar.“

Teikning/Hari

56

Leki göngustafir fyrir þá sem gera kröfur Verð: 8.990 kr.

Tilboð:

7.990kr. parið

North Face fatnaður jólatilboð

Boltar Verð frá

Kuldagallar Verð frá

12.990kr.

Kuldabuxur Verð frá

6.990kr.

Úlpur stærðir: 80 -120 Verð frá

9.990kr.

1.990kr.

Mikið úrval af kuldafatnaði á börn

Úlpur stærðir: 128 -174 Verð frá

11.990kr.

Brettapakkar

HOLTAGÖRÐUM

GLÆSIBÆ

KRINGLUNNI

SMÁRALIND

WWW.UTILIF.IS

58

bækur

Karlsvagninn í Danaveldi Kristín Marja Baldursdóttir getur verið sæl með dóm í Berlingnum á dögunum þar sem Kathrine Lilleør hrósar henni í hástert fyrir Karlsvagninn í danskri þýðingu Áslaugar Th. Rögnvaldsdóttur. Hún er raunar ekki síður að lofa bækurnar um Karítas, segir Kristínu hafa meistaratök á sögu norrænna kvenna fyrr og síðar, mestri furðu sæti að hún trúi ekki nógu mikið á sögugáfu sína.

 Bók adómur Veiðimenn norðursins RAX

Helgin 10.-12. desember 2010 V insælt eldgos

Ljósmynda- og fræðibókin Eyjafjalla­jökull eftir Ari Trausta Guðmundsson og Ragnar Th. Sigurðs­son er í efsta sæti fræðibókalista Eymundsson og því fjórða á aðallistanum.

Nýtt TMM komið Síðasta hefti þessa árs af tímariti Máls og menningar er komið til áskrifenda. Það er 146 bls. og fylgir með efnisyfirlit ársins. Heftið er stútfullt af áhugaverðu efni: Hrungreinar eftir Ásgeir Friðgeirsson og Hauk Má Helgason og greining Guðna Elíssonar á nýfrjálshyggjunni.

Prósabrot og ljóð, auk merkilegra ritdóma um bókina um Snorra Sturluson, verk Gyrðis frá í fyrra, bókina um Ragnar í Smára, Bankster, ljóðabók Matthíasar Johannessen og Hermanns Stefánssonar eru þar helstar.

Ritstjóri TMM er Guðmundur Andri Thorsson.

 Bók adómur Svar við bréfi Helgu Bergsveinn Birgisson

Stórvirki RAX

 Veiðmenn norðursins Ragnar Axelsson Inngangur: Mark Nuttall Hönnun: Bergdís Sigurðardóttir Þýðing: Haraldur Ólafsson 272 bls. Crymogea.

Stofustáss á borð við þessa ljósmyndabók Ragnars A xelssonar, Veiðimenn norðursins, með textum Marks Nuttall er nú orðið algengt á íslenskum heimilum; sjaldgæfara er að slíkar bækur, of þungar til lesturs nema borðliggjandi, séu alfarið unnar af íslenskum mönnum. Bók Raxa er stór, 270 bls. 297x320 mm, vandlega saumuð á úrvalspappír en bylgjaði sig nokkuð í kuldanum í vikunni þá henni var flett. Það er Kristján B. Jónasson í Crymogea sem gefur út og er bókin öll hin vandaðasta. Óþarft er að kynna Rax fyrir íslenskum lesendum; myndir hans úr Morgunblaðinu hafa um langt árabil verið helsta stáss þess blaðs. Þá hefur áhugi hans og vinna á Grænlandi lengi verið á almanna vitorði; ekki færri en tvær heimildarmyndir eru til um ferðir hans og vinnu þar norður frá. Í Veiðimönnum norðursins birtast, ýmist í lit eða svarthvítu, forkunnar fallega formaðar myndir hans, ýmist heilar á síðu eða leggjandi sig á opnur sem þessum penna þykir jafnan ljóður á myndbirtingum því myndheimurinn fellur þá í tvennt, sem skaðar yfirlit upplifunar myndefnisins þótt opnubirting mynda gefi oft til kynna tígulleik og valdsvið myndar.

Textar bókarinnar eru inngangur um nágranna okkar, skýra margt í lífsháttum þeirra og gefa um leið upplýsingar um víðfeðmi byggða þjóðarbrotanna sem settust að við nyrsta haf, hringinn í kringum pólinn. Hér má sem sagt fá margan fróðleik um nágrannaþjóðir sem íslenski rasisminn, sem er okkur innbyggður, hefur afgreitt sem skrælingja lengi, lengi. Þá fer fram í myndunum ýmsum sögum og ef eitthvað einkennir bókina þá er það ofgnótt. Hér er svo margt sem una má við að lesandinn verður saddur snemma, enda bókinni ætlað að kalla lesendur til oft og lengi.

Ragnar er hefur engan einn stíl sem ljósmyndari.

Verk hans í bókinni bera fjölhæfni hans sem myndasmiðs gott vitni. Hér eru hreinar landslagsstúdíur, formstúdíur á ísmyndunum í bland við félagslegar rannsóknir, seríur af veiðiferðum. Allt ber þetta vott um áralanga ástundun, ást og virðingu á viðfangsefninu. Og erindið er brýnt í bókarlok: Þessi heimur er að hverfa og kennir Rax hitanum um. En bók hans er afrek og hinn merkasti bókgripur. -pbb

Bergsveinn Birgisson Stíll hans ber vott um ríka þekkingu á liðnum búnaðarháttum, orðaval hans vísar til þess að hann stendur djúpt báðum fótum í íslensku máli.

Aldrei fór hann suður Bergsveinn Birgisson sendi frá sér þriðju bókina fyrir nokkrum vikum, Svar við bréfi Helgu, og hefur uppskorið mikið lof fyrir þessa nóvellu sem hann skrifar inn í sendibréfsformið.

R

ammi bókar Bergsveins Birgissonar er einfaldur: Höfuðdaginn 1997 sest aldraður maður niður og skrifar bréf til konunnar sem hann elskaði.

Bergsveinn er merkilegur höfund­u r: Hann hefur áhuga á öðrum sögu­sviðum en flestir samherjar hans á bókmenntaakrinum, hann er hugmynda­r íkur, sækir sér stíl út fyrir alfaraleið, hefur styrk tök á stíl, er næmur fyrir persónum, fyndinn og hikar ekki við að hella sér í það harmræna ef því er að skipta. Í þessari stuttu sögu kemur líka í ljós að hann leikur sér að skoplegustu hlutum í bland við djúpan harm. Með Svari við bréfi Helgu sest hann á fremsta bekk í Rithöfundasambandinu og aðrir verða þá að færa sig aftar í hofinu. Ástarsagan sem í sögunni er rakin er okkur þekkt: hún fór suður, hann varð eftir. Hún flutti í hálfbyggða blokk við hliðina á kampinum, hann hellti sér í nýrækt og fjárhirðu. Bergsveinn klæðir þessa sígildu sögu samfélagsbreytinganna, sem gengu yfir Ísland á síðustu öld, smekklega inn í safaríka og lífmikla ævisögu þessa aldraða manns. Hún er bundin dásamlegum lýsingum á horfnum heimi búnaðarhátta, yndislega kurteisum erótískum köflum í bland við kátbrosleg tíðindi úr sveitasamfélagi. Orðskrúð, fyrnska, mergjað málfar og sprelllifandi andar af síðum sögunnar og kætir þreyttan lesanda sem situr vonlítill eftir skáldsöguuppskeru haustsins. Loksins kom eitthvað sem bragð var að.

Bréfritari er alla jafna varasamur lesanda: Hann vill svo oft leyna og kemur því gjarna upp um sig. Bréfaformið kallar á nákvæman lestur, ekkert flaustur, enda

Með Svari við bréfi Helgu sest Berg­sveinn á fremsta bekk í Rithöfunda­ sambandinu og aðrir verða þá að færa sig aftar í hofinu.



er hér á ferðinni texti sem heimtar að kjamsað sé á hverjum bita. Nú er Bergsveinn menntaður höfundur á sína vísu.

Stíll hans ber vott um ríka þekkingu á liðnum búnaðarháttum, orðaval hans vísar til þess að hann stendur djúpt báðum fótum í íslensku máli sem mörgum kann að sýnast fornlegt. Stundum kemur höfundur upp um sig í slíkum stílbrögðum með dálæti á einu orði – lesanda er látið eftir að finna það í þessari bók. Sagan er ekki löng, rétt um hundrað síður. Hún er fallega frágengin og skrýdd kaflaskreytingum eftir Kjartan Hall. Þá fylgir bókinni stuttur eftirmáli höfundar þar sem hann þakkar sögumönnum á Ströndum þann skóla sem hann gekk í sem áheyrandi. Í sögunni felst því viðurkenning og yfirfærsla á fornum arfi munnlegrar frásagnar sem hér hefur tíðkast frá alda öðli og verður líklega seint útdauð. Í þessari sögu er hún hafin í annað veldi, bundin í frábærlega unninn stíl um sígilt íslenskt söguefni sem teygir sig lengra því sagan er klassísk í hugsun sinni, lesanda til ómældrar ánægju og höfundi til sóma.

Bækur

Svar við bréfi Helgu Bergsveinn Birgisson Kjartan Hallur myndskreytti 106 bls. Bjartur

Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is

„stórskemmtileg skáldsaga“ Einar Falur ingólFsson / Morgunblaðið

„Þetta er ofboðslega stórt, margslungið, djarft og undirfurðulegt verk … mjög fyndið á köflum ... Bráðsnjöll saga.“ Egill HElgason / Kiljan

„… án efa hápunkturinn á ferli sagnaskáldsins Braga Ólafssonar; meistaralega skrifuð og stórskemmtileg skáldsaga.“ Einar Falur ingólFsson / Morgunblaðið

„… launfyndin og spakleg rannsókn á skáldsögunni og lífinu sjálfu.“ jón Yngvi jóHannsson / Fréttablaðið

hæsta gæðaflokki … Þetta er margslungið verk og mögnuð saga.“

„Bragi er sjónhverfingamaður í

Kristjón KorMáKur guðjónsson / prEssan.is

2.

prentun væntanleg

Eftir höfund Sendiherrans og leikritanna Belgíska Kongó og Hænuungarnir

60

matur

Helgin 10.-12. desember 2010

 Uppskriftir Spagettísósur með tómat en engu kjöti

Ítalskar naglasúpur Fegurðin við ítalska eldhúsið er hvað það gerir mikið úr litlu. Sneið af fleski, nokkrar ansjósur, sporður af reyktum laxi verða að réttum sem metta stórfjölskyldur. Enginn borðar sig saddan af kjötinu eða fiskinum en allir fá bragðið. Margir þekktustu réttir Ítala eru því eiginlegar naglasúpur.

Putanesca Putanesca þýðir gleðikona en enginn veit hvers vegna þessi sósa fékk það nafn. Eða öllu heldur: Það

vita það allir Ítalir – en því miður eru þeir allir ósammála. Putanesca er hin eiginlega ítalska naglasúpa.

Hún er búin til úr því sem ætti að vera til í hverju búri á Ítalíu (sunnan Rómar).

Sjóðið spagettí í bullsjóðandi og vel söltu vatni einni mínútu skemur en umbúðirnar segja til um. Steikið innihaldið úr einni dós af ansjósum og saxaðan chilipipar í ólívuolíu þar til ansjósurnar leysast upp.

Hendið 2-4 söxuðum hvítlauksrifjum á pönnuna og hálfu kílói af

brytjuðum afhýddum tómötum mínútu síðar (við notum niðursoðna ítalska plómutómata nema yfir hásumarið þegar hægt er fá nýja og vel þroskaða íslenska tómata á góðu verði), þar næst um 100 grömmum af sneiddum svörtum ólívum og einni matskeið af kapers. Geymið góða ausu af spagettí-soðinu, hellið restinni af og setjið spagettíið í sósuna. Þynnið með soði ef þarf og látið standa undir loki í um 5 mínútur.

Stráið yfir saxaðri flatri steinselju.

 Uppskrift Kröftugt kjötr agú

Berið fram með parmesan eða pecorino (rífist undir borðum um hvort það eigi að hafa ost með fiski, hvort ansjósurnar í putanesca séu nógu afgerandi til að rétturinn flokkist undir fiskrétt o.s.frv. – gott og glaðlegt rifrildi fullkomnar ítalskar máltíðir).

Eggaldin í tómat Skerið tvö eggaldin í strimla (tæpan sentímetra að þykkt og um fimm að lengd) og steikið í tveimur skömmtum upp úr ólívuolíu á

pönnu þar til strimlarnir hafa brúnast. Takið eggaldinið af pönnunni og steikið einn smátt saxaðan lauk í olíu á sömu pönnu. Bætið við ansjósum og jafnvel chili (ef það er kalt úti) og búið síðan til tómatsósu með sama hætti og í Putanesca. Þið getið sleppt bæði ólívum og kapers – eða ekki. Þið getið hellt

hálfu glasi af hvítvíni á pönnuna og soðið niður áður en þið setjið tómatinn út í – eða ekki. Um það leyti sem spagettíið er soðið setjið þið eggaldinið út í sósuna og síðan spagettíið á eftir og leyfið að jafna sig undir loki í um 5 mínútur. Stráið steinselju yfir og berið fram með osti (rífist um hvort maður eigi að salta eggaldin og draga úr þeim vatn áður en maður steikir þau).

 Matartíminn Hinn nýi (al)þjóðaréttur

Kjötsósa í fimmta veldi Hráefni í tagliatelle með góðu kjötragú (ekki endilega frá Bologna). Lykillinn að vellukkaðri kjötsósu er góður tími, góðir tómatar og kröftugt kjöt.

Ljósmynd/Alda Lóa

Vinsæll matur – vond þýðing Það eru líklega mörg ár síðan spaghetti bolognese velti soðinni þverskorinni ýsu úr sessi sem algengasti réttur íslenska eldhússins. En eins og hver kynslóð þarf nýja þýðingu af Shakespeare hefði þessi réttur gott af endurnýjun og yfirhalningu frá rótgrónum hefðum Ítalíu.

Þ

Ljósmynd/Alda Lóa

Það er engin leið að búa til góða kjötsósu án þess að elda hana hægt og vægt. Og hakkað kjöt styttir ekki æskilegan suðutíma. Hakkað kjöt er fljótara að hætta að vera hrátt en það er ekki fljótara að eldast og meyrna.

Við tökum ekki eins vel eftir því hvað hakkað lítið eldað kjötið er seigt vegna þess að hakkavélin tuggði það fyrir okkur. En það er óeldað eftir sem áður.

Við mælum því ekki með að fólk kaupi hakkað kjöt. Hakkað kjöt er álíka miklu lakara en óhakkað og malaðar möndlur eru lakari en heilar möndlur í hýðinu. Um leið og þú malar eða hakkar stækkarðu yfirborðsflötinn og flýtir fyrir þornun og missi bragðgæða. Og ef þú vilt búa til kjötsósu með kjötbragði þarftu á kjötbragðinu að halda. Kauptu því óhakkað kjöt og helst á beini með merg.

Við notum nautaskanka. Fyrst steikjum við 150-200 grömm af skornu fleski í potti með engri olíu. Veiðum síðan fleskið upp úr og steikjum skanka í fitunni af fleskinu. Tökum þá upp úr þegar þeir eru orðnir vel brúnir.

Setjum þá saxaðan lauk, gulrætur, sellerí og jafnvel blaðlauk út í pottinn og steikjum í 5-10 mínútur. Þá bætum við fjórum eða fleiri söxuðum hvítlauksrifjum við og hitum í mínútu eða svo. Hellum síðan hálfri rauðvínsflösku yfir, sjóðum niður og vinnum upp alla skán af botni pottsins. Bætum tveimur dósum af niðursoðnum plómutómötum út í (brytjum þá fyrst) og þar næst fleskinu og skönkunum. Þið megið setja smá tómatmauk í pottinn eða lárviðarlauf eða dálítið af timjan – en þið þurfið þess ekki. Setjið pottinn inn í um það bil 100°C heitan ofn og leyfið sósunni að malla í nokkra klukkutíma – ekki færri en fimm. Þetta er kjörinn laugardagsréttur. Þið eldið í hádeginu og farið síðan í bæinn og verslið á meðan sósan mallar í ofninum. Ef þið tefjist og komið seint heim þá er það bara betra. Sósan skemmist ekki þótt hún malli tveimur eða þremur stundum lengur. Aðalatriðið er að hún sjóði aldrei heldur malli. Þegar þið komið heim, veiðið þið skankana upp úr, takið kjötið af beinunum, brytjið það og setjið aftur út í sósuna. Veiðið merginn innan úr beinunum, brytjið hann og setjið út í sósuna og leyfið að malla á meðan þið sjóðið tagliatelle. Saltið og piprið sósuna til. Hellið af pastanu og ausið nokkrum ausum af sósunni yfir pastað og leyfið að jafna sig í 5 mínútur en leyfið fólki að skammta sér afganginn af sósunni eftir smekk. Borið fram með parmesan eða pecorino. Þessi sósa er eins og níunda sinfónía Beethovens við hliðina á Barry Manilow hinnar hefðbundnu hakk­sósu.

Við ættum því að prufa að kljúfa ís­ lensku út­ gáf­una af spag­hetti bolognese í tvennt: annars vegar fljót­legar tómat­­sósur án kjöts til hversdags­ brúks og hins vegar hæg­ eldaðar kjötsósur fyrir langa laugar­ daga.

egar hillur stórmarkaðanna eru skoðaðar sést að algengasta kjöt á borðum Íslendinga eru kjúkingabringur og nautahakk. Okkur vitanlega hafa engar rannsóknir verið gerðar á því hvað fólk gerir við allar þessar bringur og allt þetta hakk. Okkar tilgáta er að stór hluti af bringunum lendi í einhverjum tilbrigðum af asískum kryddsósum og séu þá bornar fram með hrísgrjónum. Og að stór hluti af hakkinu verði að bolognískri kjötsósu sem borin er fram með spagettíi.

Og spá okkar er að einmitt þessi réttur – spaghetti bolognese – sé sá réttur sem Íslendingar borði oftast. Nákvæm spá okkar er 1,17 skammtar í viku að meðaltali á hvert mannsbarn.

Spaghetti bolognese er fyrir löngu flutt í heimsþorpið. Það er eins og Michael Jackson og Manchester United: Þú getur farið um veröldina alla og alls staðar fengið spagettí með kjötsósu kenndri við Bologna. Og fundið fólk til að tala um Manchester United. Eða taka moonwalk að hætti Michael Jackson. Líklega er enginn réttur sem á jafnvíða heimili og spaghetti bolognese. Næstur kemur líklega kjúklingur Tikka Masala. Það er Liverpool og Madonna. Sushi er Chelsea; svo nýkomið upp á himininn að of snemmt er að segja til um hvort það verði að stjörnu eða hrapi.

Sósa flytur að heiman

Spaghetti bolognese er svo stórt að það hefur fyrir löngu vaxið upp úr Bologna. þetta er einkenni alls sem lifir í heimsþorpinu. Það nýtur sín ekki í litlum þorpum. Maður sér ekki Michael Jackson fyrir sér í síldinni fyrir austan – jafnvel þótt hann fengi að spila á sveitaböllum um helgar. Það er varla að Björk falli í hópinn.

Og það má vera vitlaus maður sem býr í Manchester og heldur með United eins og gervöll heimsbyggðin. Almennilegt fólk í Manchester heldur með City.

Af sömu ástæðu myndi fólk, sem hefur alið allan sinn aldur í Bologna, eiga í erfiðleikum með að tengjast spaghetti bolognese úr venjulegu íslensku eldhúsi. Í fyrsta lagi vegna þess að spagettí fer ekki vel við kjötsósur. Það þykir gáfulegra á Ítalíu að nota tagliatelle eða penne – eða gnocci – þegar maður ber fram kjötsósu.

Spagettí hentar betur með þynnri sósum á borð við tómat, carbonara eða puttanesca.

Í öðru lagi nota Íslendingar mikið af sósu með litlu spagettíi (eins og Ameríkanar) en ekki litla sósu með miklu spagettíi (eins og Ítalir). Í þriðja lagi tekur marga klukkutíma að sjóða til góða kjötsósu en hér er bolognese oftast hrist saman á pönnunni á tveimur eða þremur korterum af útkeyrðri húsmóður með gargandi krakka hangandi í pilsfaldinum og tuðandi karl inni í stofu yfir fréttunum á Stöð 2. Í fjórða lagi er víða siður á heimilum sem veitingahúsum að bera fram óvarið spagettíið með góðum slurk af sósu ofan á. Í Bologna myndi fólk aldrei bera spagettí fram nakið heldur leyfa því að drekka í sig sósuna í nokkrar mínútur frammi í eldhúsi.

Sósa hugsar heim

Í raun skiptir þó engu máli hvað fólki í Bologna finnst. Spaghetti bolognese er fyrir löngu flutt að heiman. Skoðanir fólks í Bologna á þessum rétti eru álíka gáfulegar og þegar fólkið frá Gary í Indiana benti á að Michael Jackson í sjónvarpinu væri ekki sá Michael sem það kannaðist við. Málið er að heimsbyggðin kærir sig ekki um Michael frá Gary. Og því er nokk sama hvað fólkinu í Bologna finnst um bolognese – og þó. Neysla á pasta varð almenn á Íslandi upp úr 1980, fyrir þrjátíu árum. Talið er að Ítalir hafi komist upp á lag með að nota pasta um árið 500, fyrst eitthvað líkt lasagna en seinna ýmsar núðlur á borð við spagettí. Ítalir hafa sem sagt haft fimmtíu sinnum lengri tíma til æfinga. Við ættum því að prufa að kljúfa íslensku útgáfuna af spaghetti bolognese í tvennt: annars vegar fljótlegar tómatsósur án kjöts til hversdagsbrúks og hins vegar hægeldaðar kjötsósur fyrir langa laugardaga. Um þetta eru hliðargreinarnar.

Matur

Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is

25 ára!

TILB

OÐ!

Svína b Svína ógur ...... .. r Ham ifjasteik .. ............ .. borga ....... ....... ..... 498 rhryg . g u r ....... ...... 598 kr./kg HANG .......

I .. 99 kr./kg 25% KJÖT FRÁ 8 kr./ A kg Hang FSLÁTTU FJALLALA R–R MBI ikjöts e læri, iknas úrbein t við kassa Hang að.......... ik .. úrbein jötsframp ............ ..... 2 ar aður. .980 ....... tur, kr./k ....... g EMM . . . . .......

ES 2.298 Daim S ÍS k r./kg J Ískak ólaískran s a .... ....... ............. ....... . ....... ...... 698 Mack ....... k intos . 798 r. h's 2 kg ... kr. .......

VILLI ......

BRÁÐ 2.898 Í MIK kr.

LU ÚR VALI

Nýtt og betra kjötborð, frábær afmælistilboð og 25% afsláttur í hverri hillu! Þín verslun, Seljabraut í Breiðholti fagnar 25 ára afmæli um þessar mundir. Á þessum árum höfum við eignast marga góða vini sem helst vilja hvergi annars staðar versla. Við höfum nefnilega alltaf lagt mikið upp úr því að veita persónulega þjónustu í hlýlegu umhverfi.

Kíktu í heimsókn, við tökum vel á móti þér. Þín verslun | Seljabraut 54 | Sími 557 1780 | Opnunartími: mán.–fös. 9–21 / lau.–sun. 10–21

jólabaksturinn

Helgin 10.-12. desember 2010

4 SÖ .- L 18 U . D TÍ E MA SE B M IL B E R

62

2 0 1 0

Jólailmurinn

FJA R L Æ G Ð e f t i r Kat r í n u S i g u r ð a rd ó t t u r

S Ö L U S TA Ð I R

Casa - Kringlunni og Skeifunni Epal - Skeifunni og Leifsstöð Kokka - Laugavegi Listasafn Reykjavíkur - Hafnarhúsinu Líf og list - Smáralind Hafnarborg - Hafnarfirði Módern – Hlíðarsmára Blóma- og gjafabúðin - Sauðárkróki Norska húsið - Stykkishólmi P ó l e y - Ve s t m a n n a e y j u m Va l r ó s - A k u r e y r i Allur ágóði sölunnar rennur óskertur til starfs í þágu fatlaðra barna og ungmenna.

S T Y R K TA R F É L A G L A M A Ð R A O G FAT L A Ð R A

Uppáhaldssmákökurnar Þessar gómsætu smákökur – kryddaðar með kanil – eru upprunnar í Alsace. Þær eru einstaklega góðar en galdurinn er að mala hneturnar nógu fínt – það dugir ekki að kaupa malaðar hnetur.

Hnetu- og núggat­smá­ kökur

heslihnetur (nýmalaðar í matvinnsluvél) um 400 g hveiti 300 g mjúkt núggat

250 g smjör 150 g sykur 1 egg ½ tsk. kanill 1 tsk. lyftiduft 200 g fínmalaðar

Smjör og sykur hrært vel saman. Eggi, kanil, lyftidufti og fínmöluðum hnetum hrært saman við og að síðustu hveiti, nægilega miklu

til að auðvelt sé að hnoða deigið slétt og sprungulaust – ekki víst að nota þurfi allt hveitið. Deigið er síðan geymt í kæli í a.m.k. 1 klst. og síðan flatt út í um 2 mm þykkt (best að fletja aðeins lítinn hluta af deiginu út í senn).

Ofninn hitaður í 200°C.

Litlir hringir, um 4 cm í þvermál, stungnir úr deiginu og miðjan (um 1 cm hringur) stunginn úr helmingi þeirra.

Kökurnar bakaðar efst í ofni í 4-5 mínútur, eða þar til þær eru rétt að byrja að taka lit.

Fylgjast þarf vel með þeim, þær eru fljótar

að brenna. Kökurnar látnar kólna á rist og á meðan er núggatið brætt gætilega og um hálf teskeið sett á hverja heila köku.

Hringur lagður ofan á og þrýst létt saman.

Kældar þar til núggatið er stíft.

Þeytt í þrjá stundar­fjórðunga – í hönd­un­um Jólabaksturinn er ekki erfiður fyrir nútímafólk miðað við það sem áður var. Hér er uppskrift úr matreiðslubók Þóru Andreu Nikólínu Jónsdóttur frá 1858:

Möndlu kökur 12 eggjablóm skal fyrst þeyta fjórðung stundar,

og síðan ½ stund ásamt ¾ pd af steyttu hvítasykri, 3 lóðum af smásteyttum bitrum möndlum og 12 lóðum

af söxuðum sætum möndlum. Svo skal skera 12 lóð af sætum möndlum í lengjur og láta saman við. Síðan

skal láta smákekki af deigi þessu á plötuna, sem smjör skal borið á, og baka hægt. Verða um 60 kökur.

Hvaða ilm tengjum við jólunum? Fyrir sumum er það hangikjöt eða rjúpur. Öðrum finnst epla- og mandarínulykt minna á jólin og svo er margháttaður kryddilmur og kryddbragð sem við tengjum við jólin og þó einkum og sér í lagi við jólabaksturinn.

Jólalegustu kryddtegundirnar eru kannski kanill og negull en svo mætti líka nefna engifer, allrahanda og kardimommur. Allar þessar kryddtegundir voru mikið notaðar fyrr á öldum til að krydda alls konar rétti, bæði kjöt, fisk og grænmeti, en í lok miðalda hurfu þær mikið til úr evrópskri matargerð, að minnsta kosti norður-evrópskri – nema í kökubakstrinum. Þar hélt þetta ilmríka, austurlenska krydd vinsældum sínum og til urðu alls konar kryddaðar smákökur, brauð og tertur.

Velkomin í Jólaskóginn í Heiðmörk og Jólatrjáasöluna Kauptúni í Garðabæ

Bragð og ilmur af flestu kryddi kemur best fram þegar það hitnar. Það er þess vegna sem heilt krydd er oft ristað á pönnu áður en það er malað og það er þess vegna sem kitlandi ilminn leggur um allt hús þegar bakaðar eru piparkökur.

P&Ó

Bragðmesta og ferskasta kryddið fær maður með því að kaupa heilt krydd og mala það en sumt af jólakryddinu er mjög erfitt að mala í heimahúsum. Það gildir til dæmis um negulnagla og kanilstengur og þá er um að gera að láta kryddið ekki verða mjög gamalt því bragðið dofnar með aldrinum. Ef kryddið er sjaldan notað getur borgað sig að kaupa litla kryddbauka fremur en stóra þótt þeir stóru séu hlutfallslega ódýrari því að ef notaðar eru tvær teskeiðar af negul á ári endist stóri baukurinn til 2025 eða svo og þá er hætt við að lítið bragð sé eftir í kryddinu.

Jólaskógurinn íí Hjalladal Hjalladal Heiðmörk Heiðmörk 11. desember

opnar opnar laugardaginn laugardaginn opið opið tvær tvær helgar helgar fram fram að að jólum jólum kl. kl. 11-16 11-16

Krydd, hvort sem það er heilt eða malað, á alltaf að geyma í loftþéttu íláti á dimmum stað (nema ílátið sé ógegnsætt), þurrum og svölum. Oft er kryddhilla fyrir ofan eldavélina en það er satt að segja einn versti staðurinn til að geyma kryddið, einkum og sér í lagi það sem sjaldan er notað.

En ef maður ætlar að baka smákökur og í uppskriftinni er hálf teskeið af einhverju kryddi sem maður á ekki og hefur aldrei notað, þarf þá að kaupa það og nota svo kannski aldrei aftur?

Nei, ekkert endilega. Ef þetta eru kökur með fleiri kryddtegundum má kannski sleppa þessu kryddi alveg eða nota aðeins meira af hinum. En svo er líka gott að eiga til brúnkökukrydd eða einhverja ámóta kryddblöndu og nota í staðinn. Og um að gera að prófa sig áfram með kryddtegundir og hlutföll í bakstrinum – kryddi í flestum krydduðum smákökum og kryddkökum er allt í lagi að breyta eftir smekk hvers og eins.

Komið Komið og og höggvið höggvið eigið eigið tré! tré! ÍÍ boði boði eru eru úrvals úrvals íslensk íslensk jólatré. jólatré.

Einnig Einnig nýhöggvin nýhöggvin tré tré áá staðnum, staðnum, tröpputré tröpputré og og eldiviður. eldiviður.

Jólasveinar, Jólasveinar, kakó kakó og og piparkökur piparkökur handa handa öllum! öllum!

Borgarstjóri Borgarstjóri kemur kemur ásamt ásamt fjölskyldu fjölskyldu og og velur velur sér sér tré tré kl. kl. 11.

11.

Jólatrjáasalan íí Kauptúni Kauptúni Garðabæ Garðabæ 10. desember

opnar opnar föstudaginn föstudaginn opið opið virka virka daga daga kl. kl. 15-21 15-21 og og um um helgar helgar kl. kl. 10-21 10-21 fram fram að að jólum jólum Jólatrjáasalan Jólatrjáasalan íí Kauptúni Kauptúni er er við við hliðina hliðina áá Bónus Bónus íí Kauptúni Kauptúni 3.

3. Þar Þar gefst gefst kostur kostur áá að að versla versla úrvals, úrvals, nýhöggvin nýhöggvin íslensk íslensk tré tré áá góðu góðu verði. verði.

Jólamarkaðurinn áá Elliðavatni Elliðavatni Heiðmörk Heiðmörk opið allar helgar fram að jólum kl. 11-17 opið allar helgar fram að jólum kl. 11-17

Skógræktarfélag Reykjavíkur www.heidmork.is www.facebook.com/heidmork

Íslensk Íslensk jólatré, jólatré, handverk handverk og og hönnun. hönnun.

Fallegar Fallegar jólaskreytingar jólaskreytingar úr úr skógarefni. skógarefni. Jólasveinar Jólasveinar heilsa heilsa upp upp áá gesti. gesti. Rithöfundar Rithöfundar lesa lesa úr úr nýútkomnum nýútkomnum bókum. bókum.

Barnastund Barnastund íí Rjóðrinu, Rjóðrinu, harmonikkuleikur harmonikkuleikur og og kórsöngur. kórsöngur.

Veisluþjónusta Er útskriftarveisla eða partý á næsta leiti?

Kynntu þér spennandi og girnilega tapas rétti á

www.soho.is

Örn Garðarsson, matreiðslumeistari

Erfidrykkjur - Jólahlaðborð - Þorraveislur - Árshátíðir Heimaveislur - Skírnarveislur - Fermingar Afmæli - Brúðkaup - Partý Soho catering veisluþjónusta • 692 0200 • orn@soho.is • www.soho.is

64

jólabaksturinn

Helgin 10.-12. desember 2010

Kaka, eftirréttur og jólaskraut

– allt í senn

A Noble púðar með fiðurfyllingu 50x50 kr. 6.980

Varmland kúruteppi 170x130 kr. 8.750

Verdi leðurstóll 75x80 kr. 136.900

Blanch púðar með fiðurfyllingu 50x50 kr. 6.750

lgengasti jólaeftirrétturinn í Frakklandi er kakan buche de Noël (jóladrumbur). Þessi skemmtilega kaka hefur breiðst út víða á seinni árum, enda er hún sérlega jólaleg og hægt að skreyta hana eins og hugurinn girnist. Hún er þó alltaf gerð þannig að hún minnir á bút af trjábol. Uppruna kökunnar er líka að leita í þeirri fornu hefð að brenna stóra trjádrumba í eldstæði heimilisins yfir jólin og hefur sá siður verið rakinn aftur í heiðni. Oft leitaði fjölskyldan uppi stærsta trjádrumbinn sem unnt var að finna og kom honum fyrir í eldstæðinu um vetrarsólstöður, það er að segja rétt fyrir jól, og brenndi hann svo um jólin til að fagna endurfæðingu sólarinnar og eldaði jólamatinn við hitann frá honum. Þetta var talið færa heimilinu gæfu. Þegar opin eldstæði viku fyrir brenniofnum og eldavélum var ekki lengur hægt að viðhalda þessum gamla sið en Frakkar gripu þá til þess ráðs að baka til jólanna

köku sem minnti á trjábol. Þessi siður varð til í París upp úr 1870 og varð þegar mjög vinsæll.

Buche de Noël er fremur nafn á kökutegund en einni ákveðinni köku því til eru margar og býsna ólíkar uppskriftir. Upphaflega var reyndar um að ræða lagköku úr mörgum þunnum botnum sem lagðir voru saman með kremi; kakan var svo skorin til þannig að hún minnti á trjádrumb og kremi smurt á hana. Nú er alltaf notuð rúlluterta og annar endinn, eða báðir, skorinn af og festur utan á tertuna til að líkjast kvistum eins og á alvörutrjábol.

Tertan getur verið ljós eða dökk og fyllingin einnig; kremið utan á er yfirleitt súkkulaðikrem þótt hvítir jóladrumbar sjáist einnig.

Allt þetta má bragðbæta á ýmsan hátt. Algengast er að tertan sjálf sé hveitilaus svampterta en það er þó alls ekki algilt og botninn í uppskriftinni sem hér fylgir er það ekki. Í Frakklandi er oft notað kastaníukrem í fyllinguna en hérlendis er erfitt að fá hráefni í það og því þarf að grípa til annarra

ráða. Auðvitað er vel hægt að nota smjörkrem, bæði utan á kökuna og í fyllinguna, en það gæti þó verið fullsætt og því er ágætt að nota eitthvert annað krem í fyllingu, til dæmis rjómakrem eins og gert er í uppskriftinni sem hér fylgir.

Ef það er gert er ágætt að blanda dálitlu búðingsdufti saman við rjómann svo að hann verði stífari og auðveldara sé að rúlla tertunni upp með fyllingunni án þess að hún þrýstist út úr henni.

Jóladrumb má skreyta á ótal vegu, með ætu skrauti og óætu, til dæmis berjum, súkkulaði-laufblöðum eða skrautsykri. Víða er algengt að búa til litla marenssveppi og setja þá á kökuna til skreytingar. Það má gera með því að þeyta marens á hefðbundinn hátt, setja hann í sprautupoka með sléttum stút og sprauta litlar marenskúlur (sveppahatta) og stutta leggi á bökunarpappír. Þetta er svo bakað og látið kólna og síðan eru hattarnir límdir á stönglana, til dæmis með ögn af bráðnu súkkulaði, sveppirnir festir á trjábolinn og svolítið kakóduft e.t.v. sigtað yfir.

Manchebo - sófi 224x100 kr. 226.800

Bæjarlind 16 - Kópavogur - S: 553 7100 - linan.is Opið mán til fös 12 - 18 laug 11 - 16 sunn 13 - 16

KRYDDAÐU UPP Á NÝJUNGUM INNBYGGÐ KVÖRN!

Jóladrumbur (Buche de Noël) Rúllu­tertu­ botn: KRYDDKVARNIR – ÞVÍ AÐ NÝMALAÐ ER BEST

Getur þú verið heimilisvinur Dieter? www.soleyogfelagar.is

3 egg og 3 rauður að auki (við stofuhita) 175 g sykur 1 tsk. vanillusykur ¼ tsk. salt 75 g hveiti 4 msk. maísennamjöl 4 msk. kakóduft Hitaðu ofninn í 200°C og fóðraðu rúllutertuform eða annað form, helst um 25x35 cm, með bökunarpappír. Þeyttu egg, eggjarauður, sykur, vanillusykur og salt mjög vel saman.

Blandaðu hveiti, maís-

ennamjöli og kakódufti saman í annarri skál.

Sigtaðu það svo yfir eggjablönduna og blandaðu gætilega saman með sleikju.

Helltu deiginu í pappírsklædda formið og smurðu því jafnt yfir.

Settu rúllutertubotninn strax ofarlega í ofninn og bakaðu hann í um 10 mínútur, eða þar til hann hefur lyft sér vel og er svampkenndur.

Breiddu hreint viskastykki eða nýja bökunarpappírsörk á vinnuborð og hvolfdu rúllutertubotninum á hann um leið og þú

tekur hann úr ofninum.

Losaðu bökunarpappírinn frá tertubotninum og rúllaðu honum svo upp með viskastykkinu eða nýja bökunarpappírnum. Láttu kökuna kólna alveg.

Þeyttu allt vel saman og kældu kremið svo.

Smurðu því á tertuna og rúllaðu henni gætilega upp. Láttu samskeytin snúa niður.

Fylling:

125 g suðusúkkulaði 125 g smjör, lint 200 g flórsykur 3 eggjarauður 2 tsk. skyndikaffiduft, 2 tsk. vanillusykur eða 1 msk. líkjör

250 ml rjómi 75 g flórsykur 4 msk. Royal-búðingsduft (súkkulaði eða vanilla) 1 msk. kakóduft og 1 tsk. vanillusykur eða 2 msk. Grand Marnier

Krem:

Bræddu súkkulaðið í vatnsbaði og láttu það kólna svolítið. Hrærðu

smjör, flórsykur, eggjarauður og bragðefni vel saman og blandaðu svo súkkulaðinu saman við. Skerðu endana af rúllutertunni á ská og notaðu svolítið af kreminu til að festa þá á hana svo þeir verði eins og kvistir á trjábol.

Smurðu svo kreminu jafnt á alla tertuna og dragðu gaffal nokkrum sinnum eftir endilangri tertunni og kvistunum til að búa til mynstur.

Skreyttu hana eftir smekk og sigtaðu e.t.v. flórsykur yfir eins og snjókorn.

Ódýrustu sérprentuðu jólakortin* !

2010 Helgin 3.-5. desem ber

6 fréttir

• • • •

Hágæða kort með þinni mynd Tilbúin á 24 klst Þinn texti inní Auðvelt að panta á jola.is

• Komdu og kíktu á sýnishornin

*Samkvæmt neytendakönnun Dr. Gunna í síðasta Fréttatíma: Verðdæmi, 30 A6 kort, 10x15 cm með broti og með umslögum: Oddi ........................kr. 5.070,Pósturinn ..............kr. 5.100,- (ekki með broti 21x10cm) Prentlausnir .........kr. 4.170,Samskipti ..............kr. 4.700,Pixel ........................kr. 6.300,Pixlar .......................kr. 4.950,- (stærð 15x15 cm) Jóla.is ......................kr. 3.840,Hans Petersen .....kr. 4.800,- (stærð 15x15 cm) Myndval ................kr. 4.050,Ljósmyndavörur .kr. 3.900,ðsma ðUr neyt enda Dr Gunn i er Umbo

Hvað kosta persónulegu

Yfir 20 gerðir í boði, bara setja þína mynd inní

þjónustu fyrir Margir aðilar bjóða upp á með mynd af fólk sem vill senda jólakort sta leiðin sér og sínum nánustu. Algenga sem það er að fólk halar niður forriti eða myndir vinnur kortin í (stillir mynd kveðju), sendir inn á, velur bakgrunn og ns og sækir útkomuna til prentfyrirtækisi síðar eða fær svo kortin tilbúin skömmu aður þau send heim (sendingarkostn ikana og mögule Skoðum við). þá bætist a eigi 30 kort. gefum okkur að framleið í verðinu. innifalin staðar Umslög eru alls ir þrjár Oddi (www.oddi.is) framleið x 21 cm) stærðir korta. Verð: A5 (14,8 cm) 4.770 kr. og 5.370 kr., A6 (10,5 x 14,8 kr. Þetta eru ferhyrnd (14 x 14 cm) 5.070 allt opin kort með broti.

jólakortin?

Jóhanna, Sigrún, Barði og ykkur gleðilegra jóla.

er boðið Hjá Póstinum (www.postur.is) stærðinni 21 x upp á ílöng einföld kort í 5.100 kr. Hjá 10 cm. Þrjátíu kort kosta með Póstinum má líka panta frímerki spöntun ein örk, eigin mynd og er lágmark innanlands24 stk. Verð á einni örk fyrir kr. (166,50 kr./ sendingar að 50 g er 3.995 póstburðargjald stk.) en þess má geta að g er 75 kr. fyrir innanlandsbréf að 50 rentlausnir.is) Hjá Prentlausnum (www.p A5 (5.070 kr.) og fást gerð kort í stærðinni velja um opin A6 (4.170 kr.). Hægt er að en verðið er brotin kort eða einföld kort, það sama.

Afgreiðsla í verslun Dorma, Holtagörðum Sími 824 8070 • jola@jola.is

entr um.is k va rta nir: drg unni@c Á bendin ga r og

Tryggur óska

is) bjóða upp á Samskipti (www.samskipti. með broti og fjórar stærðir af jólakortum, – 5.000 kr., 14 án. Verð: A6 – 4.700 kr., A5 4.500 kr.

– 10 x 21 og x 14 – 4.500 kr.

ílöng og hægt að velja um tvær stærðir, x 10 og 15 x 15). ferköntuð einföld kort (21 – 4.800 kr.

Sama verð á báðum stærðum yndval.is) er Myndval í Mjódd (www.m stykki af stærðmeð þrjár stærðir. Þrjátíu 4.560 kr. en unum 15 x 15 og 10 x 21 kosta 4.050 kr.

30 stykki af 10 x 15 kosta myndallun.ljos (framko Ljósmyndavörur Verð: stærðir. fjórar vorur.is) bjóða upp á 4.350 kr., 15 x 10 x 15: 3.900 kr., 10 x 20: kr.

15: 4.350 kr. og 15 x 20: 4.800 keppni Eins og sjá má er nokkur verðsam inum. á persónulega jólakortamarkað egla þó á Verðdæmin hér að ofan endursp Til korta. eða ar prentun engan hátt gæði fara þá leið að að ná verðinu niður má svo (stafræn framkalla jólalegustu myndina kostar framköllun á þrjátíu myndum bæði hjá Hans 1.110 kr. í stærðinni 10x15 má líma í Petersen og Pixlum). Þá mynd verð er 30 jólakort eða á karton (algengt dugar í tvö kr. fyrir 180 g A4 karton sem föndra við með A6 opin kort) og skreyta og verður því náfjölskyldunni. Ekkert kort útfærslan kvæmlega eins. Persónulegasta ódýrasta. getur því jafnframt verið sú

ixel.is) Pixel prentþjónustan (www.p A6 – 6.300 prentar þrjár stærðir. Verð: 15 – 6.900 kr. kr., A5 – 6.900 kr. og 15 x Fyrirtækið býður Öll kortin eru með broti. gerðum til 10. upp á 25% afslátt af öllum desember. tvær Pixlar (www.pixlar.is) er með – sama verð á stærðir, 10 x 21 og 15 x 15 sé um einfalt báðum stærðum: 4.650 kr. fyrir opin kort kort að ræða en 4.950 kr. með broti. la.is) framNetfyrirtækið Jóla (www.jo x 10 cm með leiðir kort af stærðinni 15 3.840 kr. með broti. Þrjátíu stykki kosta sérumslögum sem þarf að panta staklega. (www.kort.is) er Á kortavef Hans Petersen

Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is

66

jólabaksturinn

Helgin 10.-12. desember 2010

Hver var Sarah Bernhardt og af hverju heita sörur eftir henni?

S

arah Bernhardt fæddist í París árið 1844. Hún var frægasta leikkona heims á sínum tíma, lék mörg þekktustu hlutverk heimsbókmenntanna og lék meira að segja Hamlet í stuttmynd árið 1900. Hún var geysilega vinsæl um alla Evrópu og raunar víðar. Árið 1907 komu endurminningar hennar út og fjórum árum síðar voru þær þýddar á dönsku og gefnar út í Danmörku. Af því tilefni heimsótti leikkonan Danmörku. Hún var þá komin hátt á sjötugsaldur. Danir vildu gera eitthvað sérstakt til að fagna leikkonunni og bakaranum Johannes Steen var falið að skapa nýja köku. Hann brást vel við og bjó til súkkulaðiþaktar möndlumakrónur með súkkulaðitrufflufyllingu – kökurnar sem við þekkjum nú sem Söru Bernhardt-kökur eða sörur.

Oft er sagt að Ástríður Guðmundsdóttir hafi fyrst birt uppskrift að sörum á íslensku, í Gestgjafanum 1987. Það var áreiðanlega þessi uppskrift sem varð til þess að breiða út söru-fagnaðarerindið um landið, enda var hún í köku- eða jólablaðinu, þegar fólk er í smákökustuði. En fyrsta uppskriftin sem ég hef fundið (Sarah Bernhardt Lúxus smákökur) birtist þó í Morgunblaðinu 3. júní 1980. Sennilega hafa fáir freistast til að baka sörur í júní og uppskriftin sló ekki í gegn fyrr en Ástríður birti hana nokkrum árum síðar.

B

linis

Ómissandi með laxinum

Flestir vita að þegar marens er búinn til þarf að þeyta eggja­ hvít­urnar vel og lengi en færri átta sig á því að það er hægt að þeyta þær of mikið.

É

Marensbakstur og eggjaþeyting

g man alltaf þegar ég var unglingur og við vorum nokkrar stelpur staddar heima hjá einni vinkonu okkar snemma á aðventunni, sátum í eldhúsinu og vorum að spjalla saman. Allt í einu spurði hún: „Stelpur, hverju safna mömmur ykkar?“ Það varð eitthvað fátt um svör, engin kannaðist við að eiga móður sem safnaði einhverju sérstöku. Hún opnaði þá ísskápinn og sagði: „Mamma mín safnar eggjum.“ Þetta var á þeim árum þegar eggjaskortur var algengt vandamál, ekki síst fyrir jólin. Húsmæður höfðu allar klær úti við að útvega sér egg í jólabaksturinn og þegar egg komu í einhverja búð barst fréttin eins og eldur í sinu – þótt þetta væri löngu fyrir daga netsins og Facebook. Eggin voru þá oft skömmtuð, einn bakki á mann og sums staðar voru þau einungis seld ef annað var keypt með. Það var því reynt að nota eins lítið af eggjum og hægt var og það var ekki fyrr en eftir að þessu tímabili lauk sem marenstertur og marens-smákökur náðu þeim vinsældum sem þær hafa haft síðan, þótt þær væru vissulega þekktar áður.

Flestir vita að þegar marens er búinn til þarf að þeyta eggjahvíturnar vel og lengi en færri átta sig á því að það er hægt að þeyta þær of mikið. Ofþeyttur marens lyftir sér minna en sá sem er hæfilega þeyttur og er óstöðugri; það er búið að þeyta of miklu lofti

inn í hann og loftbólurnar sem myndast í honum og valda því að hann þenst út eru byrjaðar að springa.

Marensinn er hæfilega þeyttur þegar topparnir sem myndast þegar maður lyftir þeytaranum halda vel lögun. Marensinn á líka að vera fallega gljáandi; ef gljáinn hverfur og marensinn verður mattari er hann ofþeyttur. Það eru nokkur fleiri atriði sem gott er að hafa í huga: Eggin eiga ekki að vera ísköld, það er best að taka þau úr kæli a.m.k. hálftíma áður en hvíturnar eru þeyttar. Það er samt auðveldara að aðskilja köld egg og því mætti byrja á að gera það og breiða svo plastfilmu yfir skálina með hvítunum og láta hana standa nokkra stund. Þá þeytast þær miklu betur en ef þær eru ískaldar.

Skálin þarf að vera tandurhrein og þeytararnir líka.

Best er að nota ekki plastskál því það gæti setið ósýnileg fitufilma innan á henni og truflað þeytinguna.

Sama er að segja um raka og því er um að gera að þerra skálina og þeytarana vel.

Best er að hálfþeyta hvíturnar áður en byrjað er að bæta sykri út í smátt og smátt. Ef sykur er settur út í strax í upphafi getur það lengt þeytingartímann mikið. Þær þeytast betur ef svolítið salt er sett út í og verða stöðugri ef ögn af vínsteini (cream of tartar) er bætt út í. Hvorugt er þó nauðsynlegt.

Nokkur algeng marensvandamál

Vörur frá Ópal Sjávarfangi fást í: Fjarðakaupum, Hagkaupum, Inspired by Iceland, Kaskó, Krónunni, Melabúðinni, Nettó, Nóatúni, Samkaupum Strax, Samkaupum Úrval, Sparversluninni og 10-11.

Marensinn „grætur“, það er vatnsdropar myndast á yfirborðinu þegar marensinn er bakaður: Hann er sennilega ofbakaður, annaðhvort of lengi eða við of háan hita.

Sennilega er hann líka seigur. Styttu bökunartímann eða lækkaðu hitann.

Marensinn springur í ofninum eða þegar hann kólnar: Sennilega er hlutfall sykurs of lágt. Hæfilegt sykurmagn er gjarna talið 50-60 g fyrir hverja eggjahvítu.

Marensinn festist við bökunarpappírinn: Hann ætti að losna sjálfkrafa þegar hann er fullbakaður, þá er botninn orðinn þurr og loðir ekki lengur við. Bakaðu hann aðeins lengur.

Hátíðleg hnetusteik

Ljúffengur, hollur og næringarríkur veislumatur fyrir alvöru sælkera.

Okkar margrómaða hnetusteik er til sölu í verslunum Maður lifandi allan desember.

Hentugt í jólaboðið Inniheldur hvorki mjólkuafurðir né egg

kr. 2.800.-

800 gr. | óbreytt verð frá því í fyrra

www.madurlifandi.is Borgartúni 24 105 Reykjavík Sími: 585 8700

Hæðarsmára 6 201 Kópavogur Sími: 585 8710

Hafnarborg 220 Hafnarfirði Sími: 585 8720

PIPAR\TBWA • SÍA • 102576

VIÐ FLYTJUM VÖRUR HRATT TIL LANDSINS Þegar flytja þarf vöru með litlum fyrirvara er flugfrakt TVGZimsen hagkvæm og hentug lausn. Samstarfsaðilar erlendis og samstarfssamningar við öll flugfélög sem flytja vörur til Íslands tryggja að varan berst alla leið á réttum tíma.

TVG-Zimsen er leiðandi fyrirtæki í flutningsmiðlun og við leggjum metnað okkar í að finna lausnir sem henta viðskiptavinum okkar.

Hringdu í síma 5 600 777 – fáðu tilboð og nánari upplýsingar.

Eitt þjónustunúmer

5 600 777

w w w . t vg . i s

Hollur, sykurlaus og lífrænn gosdrykkur um jólin

68

jólabaksturinn

Helgin 10.-12. desember 2010

 Ávaxtakökur Ekki of seint að slá í eitt form

Enskar ávaxtakökur eru gjarna bakaðar mörgum vikum eða jafnvel mánuðum fyrir jól og síðan vökvaðar vikulega eða svo með einhverju áfengi til að bragðið nái að þroskast og kakan verði sem best. Ljósmyndir/Hari

Ævaforn jólahefð Engiferöl er frábær lífrænn gosdrykkur fyrir alla fjölskylduna. Hann er sættur með eplasafa og því laus við allan viðbættan sykur. Milt engiferbragð gerir drykkinn einstaklega bragðgóðan og því kjörinn yfir hátíðarnar. Þú verður að prófa!

Á

Svona kökur batna bara við geymslu en það þýðir ekki að þær séu ekki góðar næstum nýbakaðar. Svo mætti líka baka tvær, eina fyrir þessi jól og aðra fyrir jólin 2011.

vaxtakökur eru misvinsælar á Íslandi; kannski vegna þess að við eigum ekki mikla ávaxtakökuhefð, öfugt við flestar aðrar Evrópuþjóðir þar sem rekja má slíkar hefðir langt aftur í aldir. Það helgast meðal annars af því að fyrr á öldum voru þurrkaðir ávextir, hnetur og möndlur fáséð og dýrt sælgæti hérlendis, á meðan fólk í flestum öðrum löndum gat notað heimafengið hráefni að meira eða minna leyti, tínt og þurrkað eigin ávexti og safnað hnetum úti í skógi.

Svo voru heldur engir ofnar á Íslandi til að baka slíkar kökur í og engir bakarar til að selja þær. Þetta breyttist svo, bakarar hófu starfsemi í kaupstöðum og þorpum, eldavélar með bakaraofni komu til sögunnar á heimilum og íslenskar húsmæður fóru að baka í gríð og erg, ekki síst fyrir jólin, en það var lítið um ávaxtakökur eftir sem áður.

Næstum einu merki evrópsku jólaávaxtakökuhefðarinnar má sjá í nafninu á jólakökunni – en hversdagslegra bakkelsi er þó varla til og einu ávextirnir í henni eru hnefafylli af rúsínum eða svo og í sumum tilvikum ögn af súkkati, sem nýtur þó sjaldan vinsælda.

Það er ekki mikið miðað við ýmsar þekktar erlendar ávaxtakökur, sem hefð er fyrir að baka fyrir jólin, og má þar nefna enskar ávaxtakökur, sem eru gjarna þaktar marsípani og síðan hvítri sykurbráð og eru því dísætar, þýska jólabrauðið stollen, ítölsku kökurnar panforte, panettone og pandolce og karabískar ávaxtakökur sem oft liggur við að innihaldi jafnmikið af rommi og ávöxtum.

Oft eru kökurnar, til dæmis enskar ávaxtakökur, bakaðar mörgum vikum eða jafnvel mánuðum fyrir jól og síðan vökvaðar vikulega eða svo með einhverju áfengi til að bragðið nái að þroskast og kakan verði sem best. Þannig geymist hún líka mjög vel við réttar aðstæður og það þarf ekkert að vera stöðugt að vökva hana – ég hef geymt svona köku í fjórtán mánuði og lét hana þá alveg óhreyfða í þéttri kökudós frá jólum fram í nóvember á næsta ári, þegar ég byrjaði aftur að vökva hana.

En er þá ekki alltof seint að fara núna að baka ávaxtaköku, tveimur vikum fyrir jól? Nei, alls ekki. Svona kökur batna bara við geymslu en það þýðir ekki að þær séu ekki góðar næstum nýbakaðar. Svo mætti líka baka tvær, eina fyrir þessi jól og aðra fyrir jólin 2011.

Ávaxtakaka á síðustu stundu

Fæst í verslunum um allt land

Eitt af því góða við margar ávaxtakökur er að það þarf ekki nákvæma uppskrift. Settu hnetur (t.d. valhnetur, pekanhnetur, heslihnetur og möndlur, heilar eða grófsaxaðar), rúsínur (gjarna ljósar) og aðra þurrkaða, grófsaxaða ávexti

(t.d. apríkósur, sveskjur, gráfíkjur, perur o.fl.) í stóra skál – 700-800 g samtals er hæfilegt í meðalstóra köku.

Bættu e.t.v. við súkkati og kokteilberjum. Það gerir kökuna litríkari og jólalegri – en má líka sleppa.

Helltu 100-200 ml af rommi, brandíi, púrtvíni eða öðru áfengi yfir (eða eplasafa) og láttu standa í sólarhring.

Hrærðu saman 150 g af smjöri, 75 g sykur, 3 egg, 150 g hveiti og 1 tsk. af lyftidufti, helltu yfir ávextina og blandaðu vel. Settu allt

í meðalstórt jólakökuform eða springform og bakaðu við 150°C í 1½-2 klst., eða þar til prjónn sem stungið er í kökuna miðja kemur hreinn út. Láttu kökuna kólna í forminu og vökvaðu hana með meira áfengi á meðan hún er enn volg.

Borðleggjandi yfir hátíðina

Fjallabiti

-hálfþurrkað nasl

Forréttir -reyktir og grafnir

DV •

1

unn m

ga

æsta ei

atg

H

nk

Hólsfjallahangikjötið

æði n

Hæsta einkunn í smökkun DV 200 6-200 7 Hæsta einkunn í smökkun DV 200 9

Prentun.is

Hreint lostæti úr íslenskri náttúru... Þessar vörur fást í Fjarðarkaup, Melabúðinni, Þinni verslun Seljabraut, Kosti Njarðvík og Samkaup

Fjallalamb hf.

•

Röndinni 3

•

6 70 K ó p a s k e r i

•

S í m i 4 6 5- 214 0

•

w w w. f j a l l a l a m b . i s

70

jólabaksturinn

Helgin 10.-12. desember 2010

Í góðu formi

S

kiptir máli úr hverju kökuformið er? Já, það getur vissulega skipt máli og haft áhrif á það hvernig kökurnar bakast.

Hefðbundin kökuform eru oftast úr málmi, ýmist óhúðuðum og gljáandi eða húðuðum og þá oftast svörtum eða gráum. Óhúðuð, ljós málmform sem þarf að smyrja varpa frá sér hita og því eru kökur sem bakaðar eru í þeim yfirleitt með frekar ljósa skorpu. Kökur sem bakaðar eru í slíkum formum brúnast þó stundum dálítið ójafnt.

Dökk form, sem oftast eru húðuð og á því ekki að þurfa að smyrja (en er samt oft vissara) baka kökurnar jafnar en þau drekka í sig hita og verða mun heitari en hin. Því verða kökurnar jafnan dekkri og geta jafnvel brunnið. Gráu formin eru einhvers staðar þarna á milli. Í uppskriftum er oft miðað við ljós form – þótt það sé ekki algilt – og því getur verið ráðlegt að lækka ofnhitann um 1015°C þegar dökk form eru notuð. Það sama gildir um gler- og leirform. Þau eru lengur að hitna en önnur form en halda aftur á móti hitanum mjög vel í sér og því er einnig ráðlegt að lækka ofnhitann um 1015°C. Einn kosturinn við glerform er að það er hægt að fylgjast með því hvernig kakan brúnast.

Nú eru kökuform úr sílíkoni orðin algeng og hafa marga kosti. Það þarf ekki að smyrja formin og mjög auðvelt er að þrífa þau. Þau hitna hratt og kólna fremur hratt og það ætti

Æringinn er grafið ærkjöt sem hefur verið framleitt sem forréttur frá árinu 1998.

Njótum aðventunnar saman

Morgunblaðið/Golli

m eða bollum.

nýtt kortatímabil

% 0 5 afsláttur

9 4 7 1

Þrjú mismunandi lyftiefni eru aðallega notuð í smákökubakstri og margir velta því fyrir sér hvort hægt sé að nota þau hvert í annars stað. Svarið er já, það er hægt – stundum.

rsteik

pipa Ungnauta 8

Lyftiduft er algengast og er yfirleitt blanda af matarsóda og dífosfati, t.d. vínsteini. Það byrjar að hafa áhrif um leið og það kemst í snertingu við vökvann í deiginu en lyftingin fer þó ekki af stað fyrir alvöru fyrr en deigið hitnar í ofninum. Ef of mikið lyftiduft er notað er hætta á að kakan falli.

349 verð áður

40öm0m gr

9 489

aguette

kr. pk.

FP ávaxta

r karamellu

Matarsódi, eða natrón, fer að virka um leið og það kemst í snertingu við vökva, svo framarlega sem eitthvert súrt hráefni er í deiginu. Þess vegna er það oft notað í smákökur, þar sem lyftingin á að vera hröð. Ekki má þó nota of mikið af honum því þá kemur beiskt bragð af kökunni. Það gerist líka ef ekkert súrt hráefni er til

489

kr. pk.

arðarber j in s o r f FP dber og hin 6. desember 2009

... það er gott að vita að lítið hringform er yfirleitt 18-21 cm í þvermál, meðalstórt 22-24 cm og stórt 25-28 cm. Ef notað er minna form en gert er ráð fyrir er gott að lækka hitann dálítið og lengja bökunartímann.

Lyftiefnafræði

kr. kg

kr. pk.

ekki að vera nein þörf á að breyta ofnhitanum. Kökurnar brúnast yfirleitt jafnt og vel og það er mjög auðvelt að losa þær úr forminu. Ókosturinn er hins vegar sá að formin þurfa yfirleitt að standa á bökunarplötu úr málmi og það getur lengt bökunartímann svolítið. Þungt deig getur líka þrýst hliðum formsins út svo að kakan verði skökk.

Annað sem þarf að hafa í huga er stærð formsins, sem getur skipt miklu varðandi bökunartímann og árangurinn. Auðvitað ættu allar kökuuppskriftir að gefa vísbendingu um stærðina en því miður getur verið misbrestur á því. En það er gott að vita að lítið hringform er yfirleitt 18-21 cm í þvermál, meðalstórt 2224 cm og stórt 25-28 cm. Ef notað er minna form en gert er ráð fyrir er gott að lækka hitann dálítið og lengja bökunartímann.

41

staðar, til dæmis ef notuð er mjólk í stað súrmjólkur.

Yfirleitt er hægt að nota lyftiduft í staðinn fyrir natrón en þó þarf mun meira af því, 3 tsk. af lyftidufti fyrir 1 tsk. af matarsóda, og þá er líka betra að skipta út súrum vökva fyrir ósúran, annars getur bragðið orðið skrítið. Ef ekkert lyftiduft er til en maður á matarsóda og vínstein má einfaldlega búa það til (sjá uppskrift). Stundum er bæði notað lyftiduft og matarsódi í sömu uppskriftinni. Þá verður lyftingin hraðari í upphafi vegna matarsódans en endist betur vegna lyftiduftsins. Þriðja lyftiefnið er hjartarsalt, sem einkum er notað í smákökur og gerir þær stökkari og loftmeiri en önnur lyftiefni. Ekkert getur komið algjörlega í staðinn fyrir það en svipuð lyfting ætti að fást með því að nota sama magn af lyftidufti.

Heimagert vínsteinslyftiduft Skoðanir eru mjög skiptar um vínsteinslyftiduft. Það er í sjálfu sér ekkert hollara en annað lyftiduft en í venjulegu lyftidufti eru þó oft álsambönd sem sumir vilja forðast og einnig inniheldur það gjarna svolítið hveiti; magnið er þó svo lítið að það skiptir varla

máli fyrir aðra en þá sem hafa svæsið glútenóþol.

En það er ekkert mál að búa til sitt eigið vínsteinslyftiduft og eiga í skápnum. Blandaðu saman 4 msk. af vínsteini (cream of tartar), 2 msk. af matarsóda og 2 msk.

af maísennamjöli. Þetta verkar alveg eins og venjulegt lyftiduft en þó er betra að láta deigið ekki bíða lengi áður en það fer í ofninn því lyftingin verður hraðari og þarf lægra hitastig til að fara af stað en þegar notað er venjulegt lyftiduft.

PIPAR\TBWA 路 102986

heilabrot

Helgin 10.-12. desember 2010

?

Spurningakeppni fólksins



Sudoku

7 1

1. Rússlandi 2. BlazRoca 3. Logi Geirsson 4. Erlendur Sveinsson 5. Djakarta 6. Hólmavík 7. Nei 8. Jónína Benediktsdóttir 9. Veit ekki 10. .is 11. Veit ekki 12. Finnlandi 13. Tómasar Guðmundssonar 14. Magna Ásgeirssonar 15. Veit það ekki

7 rétt Margréta Gauja skorar á Lúðvík Geirsson fyrrverandi bæjarstjóra í Hafnarfirði.

9 2

6 6 8 1 7

4 5 9

Marta María Jónasdóttir aðstoðarritstjóri Pressan.is

8 7 1



9

Sudoku fyrir lengr a komna

5 8 8 1 9 4 7

3 7 8 6 2

4 7 8

15. Gyrðir Elíasson og Ísak Harðarson

2

14 rétt



3

8

1. Rússlandi 2. Tómas R. Einarsson 3. Guðjón Valur Sigurðsson 4. Erlendur Sveinsson 5. Djakarta 6. Hvammstanga 7. Nei 8. Jónína Benediktsdóttir 9. Arsenik 10. .ch 11. Ó, hvílík elska 12. Noregi 13. Tómasar Guðmundssonar 14. Ingó Veðurguðs

Svör: 1. Rússlandi 2. BlazRoca 3. Guðjón Valur Sigurðsson 4. Erlendur Sveinsson 5. Djakarta 6. Á Hvammstanga 7. Nei 8. Jónína Benediktsdóttir 9. Arsenik 10. .ch 11. Ó, hvílík elska 12. Noregi 13. Tómas Guðmundsson 14. Ingó Veðurguðs (Ingólfs Þórarinsson) 15. Gyrðir Elíasson og Ísak Harðarson

Margrét Gauja Magnúsdóttir kennari og bæjarfulltrúi í Hafnarfirði

4 2 3

1. Hvar verður HM í knattspyrnu haldið árið árið 2018?

2. Hver gefur út plötuna KópaCabana?

3. Hvaða íslenski handboltamaður spilaði sinn fyrsta leik í síðustu viku eftir tíu mánaða fjarveru vegna meiðsla?

4. Hvað heitir aðalsöguhetja Arnaldar Indriðasonar fullu nafni?

5. Hvað heitir höfuðborg Indónesíu?

6. Hvar er Selasetrið?

7. Er 549 prímtala?

8. Hver er eiginkona Gunnars Þorsteinssonar í Krossinum?

9. Hvaða óvænta erfðaþátt inniheldur nýuppgötvuð lífvera í Kaliforníu?

10. Wikileaks hefur fengið nýja endingu á netfang sitt. Hvaða?

11. Hvað heitir nýi geisladiskurinn hans Páls Rósinkranz?

12. Frá hvaða landi kemur jóladagatal Sjónvarpsins að þessu sinni?

13. Við hlið hvaða skálds geta vegfarendur í miðbæ Reykjavíkur nú sest á bekk?

14. Foreldrar hvaða vinsæla söngvara hafa fest kaup á húsi Guðna Ágústssonar á Selfossi?

15. Hvaða tvö íslensk skáld voru á dögunum tilnefnd til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs?

3 7

2 3

krossgátan

4

7

9 7 3 1

9

lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni STARFAR

ÆSINGUR

SKELFING

KREPPT HÖND

BOR

SJÓR

STAUR MÓLEKÚL

LUFSAST NÚMER

FESTA

SKARÐ

TÆMA LÆÐA BRANDARI SKAMMSTÖFUN

FRERI BORÐAÐI VERND

SKÍFA

SNIÐGANGA

FORFAÐIR

GEÐ

RYKKORN

RÉTT

TJARA

TVEIR SLÆÐA

MÆLIEINING ÓSKA

Í RÖÐ

UTAN

TVEIR EINS

KÆLA

SKRAN

SVARAÐI

BROTTHLAUP

TÍTLA

KÓF

VÆTA

AFTURSTAFN

Í RÖÐ

DAGATAL NÝLEGA

NIÐUR LÍTIL HOLA

ÁVERKI HNÍGA

FISKUR HVORT

INNFALL

ÁGÆTT

ÓNYTJUNGUR

RJÚKA

KAUPA INN

SKADDAST

BÓKSTAFUR

ÁTT

ÁSTARATLOT

FORAÐ

ÞRÁ

EKKI

LÍFLÁT

ANDI

ANDMÆLI

STEYPUEFNI

LEIKTÆKI

HEPPNI Á FÆTI

HUGLEIÐA

NÁTTA NÆGILEGT

ÞVAÐUR ORG

TVÍHLJÓÐI

KK NAFN UMFRAM

LÁTA MEÐ E-N

TALSÍMATÆKI

VAKI

ÁSÝND

EINNIG GRÚPPA

ÞUKL

SKILABOÐ SPÚÐI

PLATA

TVEIR EINS

TVEIR EINS

HENGINGARTRÉ

SAMTÖK

GOLA

72

TÍÐ

MIÐJA KORN

RÖLTA

TVEIR EINS

Fáðu þér áskrift á skjarinn.is, í síma 800 7000 eða 1414 : SkjárEinn 2.890 kr.

EkkErt vEnjulEgt jÓlASjÓnvArp

E N N E M M / S Í A / NM44459

SkjárEinn skemmtir allri fjölskyldunni um jólin.

Frábær dagskrá, nýjustu myndirnar í SkjáBíói og eitthvað fyrir alla í SkjáHeimi.

74

sjónvarp

Helgin 10.-12. desember 2010

Föstudagur 10. desember

Föstudagur

Sjónvarpið

18:15 Life Unexpected NÝTT! (1/13) Bandarísk þáttaröð sem vakið hefur verðskuldaða athygli.

20:00 Logi í beinni Laufléttur og skemmtilegur þáttur með spjallþáttakonungnum Loga Bergmann. Hann hefur einstakt lag á að fá vel valda og landsþekkta allt fyrir áskrifendur viðmælendur sína til að sleppa fram af sér beislinu. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

Laugardagur 4

20:35 Fríið Bandarísk bíómynd frá 2006.

Tvær konur sem eiga í vandræðum út af karlmönnum hafa vistaskipti, kynnast heimamanni og verða ástfangnar.

21:35 Wanted Wesley lifði frekar óspennandi lífi þangað til að hann kynntist þokkagyðjunni Fox. Hún kemur honum inn í leynifélagið sem faðir hans tilheyrði áður áskrifendur en hann varallt fyrir myrtur.

Sunnudagur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

4

21:15 Dorrit litla (1/8) Breskur myndaflokkur byggður á sögu eftir Charles Dickens um erfiða lífsbaráttu fólks í London um 1820. Meðal leikenda eru Matthew Macfadyen, Claire Foy, Tom Cortenay, Alun Armstrong, Judy Paritt og Andy Serkis.

20:35 Hlemmavídeó (8/12) Frábærir gamanþættir með Pétri Jóhanni Sigfússyni sem leikur Sigga sem er fráskilinn og býr einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu allt fyrir áskrifendur sem hann erfði eftir föður sinn. Þetta gerir fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

4

15:40 EM kvenna í handbolta 17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Jóladagatalið - Jól í Snædal e.

18:00 Otrabörnin (1/26) 18:25 Jóladagatalið - Jól í Snædal 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:15 Útsvar 21:20 Saga af strák Bresk bíómynd frá 2000 byggð á sögu eftir Nick Hornby um óþroskaðan ungan mann sem lærir ekki að haga sér eins og fullorðinn maður fyrr en ungur drengur leggur honum lífsreglurnar. Leikstjórar eru Chris og Paul Weitz og í helstu hlutverkum eru Hugh Grant, Toni Collette, Nicholas Hoult og Rachel Weisz. e.

23:05 Wallander - Hefnd Sænsk sakamálamynd frá 2006. Kurt Wallander rannsóknarlögreglumaður í Ystad á Skáni glímir við erfitt sakamál. Leikstjóri er Charlotte Brändström og meðal leikenda eru Krister Henriksson, Lena Endre, Sverrir Gudnason, Nina Zanjani og Stina Ekblad.

00:20 Kiljan e.

5 6 00:40 Beaufort-kastali Ísraelsk bíómynd frá 2007 um ísraelskan herflokk á undanhaldi frá Líbanon. Leikstjóri er Joseph Cedar og meðal leikenda eru Alon Abutbul, Daniel Brook, Oshri Cohen og Eli Eltonyo. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi ungra barna. e.

02:45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

Skjár einn 07:30 Game Tíví (13/14) 08:00 Dr. Phil (66/175) 08:40 Rachael Ray (142/175) 09:25 Pepsi MAX tónlist 16:50 Dr. Phil (67/175) 17:30 Rachael Ray (143/175) 18:15 Life Unexpected - NÝTT! (1/13) 19:00 Melrose Place (8/18) 19:45 Family Guy (12/14) 20:10 Rules of Engagement (7/13) 20:35 The Ricky Gervais Show (7/13) 21:00 Last Comic Standing Lokaþáttur (14/14) 22:30 30 Rock (2/22) 22:55 Law & Order: Special Victims Unit (18/22) 23:45 Whose Line is it Anyway?

(3/39) 00:05 Rachael Ray (139/175) 00:10 Lost Treasure of the Grand Canyon 00:50 Dr. Phil (63/175) 01:40 Deadliest Sea 5 6 03:15 Jay Leno (157/260) 03:55 Jay Leno (158/260) 04:40 The Ricky Gervais Show (7/13) Bráðfyndin teiknimyndasería frá snillingunum Ricky Gervais og Stephen Merchant, sem eru þekktastir fyrir gamanþættina The Office og Extras. Þessi þáttaröð er byggð á útvarpsþætti þeirra sem sló í gegn sem podcast á Netinu.

05:05 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist

STÖÐ 2

Laugardagur 11. desember Sjónvarpið

STÖÐ 2

Sunnudagur Sjónvarpið

08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:04 Gurra grís (15/26) 07:40 Galdrabókin (10/24) 08:09 Teitur (42/52) 07:50 Kalli litli Kanína og vinir 08:20 Sveitasæla (16/20) 08:15 Oprah 08:34 Otrabörnin (12/26) 08:55 Í fínu formi 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 09:10 Bold and the Beautiful 09:09 Mærin Mæja (37/52) 09:30 The Doctors 09:18 Mókó (33/52) 10:15 60 mínútur 09:26 Einu sinni var... lífið (17/26) 11:05 Mercy (10/22) allt fyrir áskrifendur 09:53 Hrúturinn Hreinn (14/40) 11:50 Hopkins (4/7) 10:03 Jóladagatalið - Jól í Snædal e.

12:35 Nágrannar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:35 Að duga eða drepast (10/20) e.

13:00 Ramsay’s Kitchen Nightmares 11:20 Á meðan ég man (7/8) e.

(5/8) 11:50 Kastljós Endursýndur þáttur.

13:50 La Fea Más Bella (286/300) 13:15 Vetrarólympíuleikarnir e.

14:35 La Fea Más Bella (287/300) 14:25 Þýski boltinn (3/23) . e.

15:20 Gavin and Stacy (7/7) 4 5 15:20 Útsvae.

15:55 Barnatími Stöðvar 2 16:25 Táknmálsfréttir 17:00 Bold and the Beautiful 16:35 Jóladagatalið - Jól í Snædal 17:25 Nágrannar 17:05 EM kvenna í handbolta Bein 17:53 The Simpsons (9/22) útsending frá leik Íslendinga og 18:23 Veður Rússa í úrslitakeppni Evrópu18:30 Fréttir Stöðvar 2 keppni kvennalandsliða í hand18:47 Íþróttir bolta sem haldin er í Danmörku 18:54 Ísland í dag og Noregi.

19:16 Veður 18:54 Lottó 19:25 Auddi og Sveppi 19:00 Fréttir 20:00 Logi í beinni 19:30 Veðurfréttir 20:55 Total Wipeout (3/12) 19:40 Hringekjan 21:55 Nothing Like the Holidays 20:35 Fríið 23:35 Planes, Trains and Automobiles 22:50 Ilmurinn Bíómynd frá 2006 Frábær gamanmynd með Steve byggð á sögu eftir Patrick SüsMartin, hann leikur fjölskylduskind. Jean-Baptiste Grenouille föður sem fer í vinnuferð rétt fæddist með ofurnæmt lyktarfyrir þakkargjörðardaginn. Það skyn og býr til besta ilmvatn í er skemmst frá því að segja heimi. En líf hans tekur óvænta að leiðin heim verður löng og stefnu þegar hann fer að leita að á köflum óbærileg. Hann fær ilmi allra ilma. e. nefnilega ferðaélaga sem John 00:30 Silfur Egils Candy leikur og er vægast sagt 01:15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok af verri endanum. Hvert óhappið

08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Hvellur keppnisbíll 08:01 Húrra fyrir Kela (48/52) 07:10 Tommi og Jenni 08:24 Ólivía (7/52) 07:35 Sumardalsmyllan 08:34 Babar (13/26) 07:40 Galdrabókin (11/24) 08:57 Leó (3/27) 07:50 Þorlákur 09:00 Disneystundin 07:55 Algjör Sveppi 09:01 Snillingarnir (12/28) 09:45 Geimkeppni Jóga björns 09:24 Sígildar teiknimyndir (12/42) 10:05 Leðurblökumaðurinn 09:29 Gló magnaða (12/19) 10:25 Stuðboltastelpurnar allt fyrir áskrifendur 10:00 Jóladagatalið - Jól í Snædal e.

10:50 iCarly (17/25 10:30 Hringekjan e.

11:15 Glee (4/22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn e.

12:00 Bold and the Beautiful 11:55 Návígi e.

12:20 Bold and the Beautiful 13:50 Reynir Pétur - Gengur betur e.

12:40 Bold and the Beautiful 15:05 EM kvenna í handbolta Bein 13:00 Bold and the Beautiful útsending frá leik í milliriðli í 13:20 Bold and the Beautiful 6 4 5 úrslitakeppni Evrópukeppni 13:45 Logi í beinni kvennalandsliða í handbolta sem 14:40 Sjálfstætt fólk haldin er í Danmörku og Noregi.

15:25 Hlemmavídeó (7/12) 17:00 Eldur í jökli e.

16:00 Auddi og Sveppi 17:50 Táknmálsfréttir 16:35 ET Weekend 18:00 Stundin okkar 17:20 Sjáðu 18:25 Jóladagatalið - Jól í Snædal 17:55 Röddin 2010 (4/4) 19:00 Fréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:35 Veðurfréttir 18:49 Íþróttir 19:45 Landinn 18:56 Lottó 20:15 Garðarshólmi Heimildamynd 19:04 Ísland í dag - helgarúrval eftir Þorfinn Guðnason. Í 19:29 Veður myndinni er farið út á annes 19:35 Spaugstofan og fram í sveitir, inn í þorp og 20:05 12 Men Of Christmas Rómanallt í kringum landið í kjölfar tísk gamanmynd um háttsettan efnahagshrunsins og reynt að útgefanda frá New York sem spegla og fanga þjóðarsálina á þarf að fara til Montana vegna þessum merkilega tíma í sögu vinnu sinnar rétt eftir að bæði hennar. Textað á síðu 888 í yfirmaður hennar og kærasti Textavarpi. hafa svikið hana. En málefni 21:15 Dorrit litla (1/8) hjartans eru alveg jafn flókin úti 22:15 Sunnudagsbíó - Bekkurinn í náttúrunni eins og þau eru í 00:25 Silfur Egils stórborginni.

01:45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 21:35 Wanted

rekur annað og útlit fyrir að ná heim fyrir hátíðina virðist fjarlægur draumur.

01:05 Beowulf Hörkuspennandi mynd, byggð er á Bjólfskviðu sem er meira en þúsund ára gömul og fjallar um hetjuna Bjólf sem berst við skrímsli og skúrka í Danmörku og Svíþjóð.

03:05 Half Nelson 04:50 The Simpsons (9/22) 05:15 Fréttir

23:25 Little Children 01:40 Stardust 03:45 I Am Legend Framtíðartryllir með Will Smith. Íbúum New York borgar fækkar úr rúmlega 19 milljónum niður í einn mann, eftir að ólæknandi vírus dreifist um allan heim. Hann gefur þó aldrei upp vonina að hann finni einhvern annan sem lifði vírusinn af.

05:25 Fréttir

Skjár einn

6

Skjár einn

11:20 Rachael Ray (138/175) 11:50 Rachael Ray (140/175) 13:30 Dr. Phil (64/175) 13:20 Rachael Ray (142/175) 14:10 Dr. Phil (65/175) 14:05 Dr. Phil (66/175) 14:55 Judging Amy (13/23) 14:45 Dr. Phil (67/175) 15:40 America’s Next Top Model 15:30 Judging Amy (14/23) (10/13) 16:15 Spjallið með Sölva (12/13) 16:30 90210 (5/22) 16:55 Nýtt útlit - Lokaþáttur (12/12) 17:15 Psych (7/16) 17:45 Matarklúbburinn (5/6) 18:00 Survivor - NÝTT! (1/16) 18:10 Parenthood (10/13) 18:45 Game Tíví (13/14) 19:00 The Office (16/26) 19:15 Rules of Engagement (7/13) 19:25 30 Rock (2/22) 19:40 The Ricky Gervais Show (7/13) 19:50 America’s Funniest Home 20:05 Fyndnar fjölskyldumyndir Videos (30/46) 10:15 Icelandic Fitness and Health 17:35 Icelandic Fitness and Health Lokaþáttur 20:15 Psych (8/16 Expo 1 Expo 1 20:30 Eternal Sunshine of the Spotless 21:00 Law & Order: Special 10:55 Spænsku mörkin 18:05 Meistaradeild Evrópu: Mind Victims Unit (19/22) Bandarísk 11:45 Meistaradeild Evrópu: Meistaradeildin - (E) 22:20 Assault on Precinct 13 sakamálasería um sérdeild Meistaradeildin - (E) 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 00:10 Spjallið með Sölva (12/13) lögreglunnar í New York sem 13:30 Meistaradeild Evrópu: Evrópu 00:35 Rachael Ray (141/175) Spjallrannsakar kynferðisglæpi.

Meistaradeildin meistaramörk 20:30 La Liga Report Leikir allt fyrir áskrifendur allt fyrir áskrifendur þáttur þar sem Rachael Ray 21:50 Dexter (5/12) Fimmta 14:10 Fréttaþáttur Meistaradeildar helgarinnar í spænska boltanum fær til sín góða gesti og eldar þáttaröðin um dagfarsprúða Evrópu krufðir til mergjar og hitað upp fréttir, fræðsla, sport og skemmtun fréttir, fræðsla, sport og skemmtun gómsæta rétti. morðingjann Dexter Morgan sem 14:40 Veiðiperlur fyrir leikina á Spáni.

00:50 Billie and the Real Belle Bare drepur bara þá sem eiga það 15:10 Svíþjóð Danmörk 21:00 Main Event Sýnt frá World All skilið.

16:45 Ísland - Noregur Series of Poker 2010 en þangað 01:20 Whose Line is it Anyway?

22:40 House (16/22) Bandarísk 18:20 La Liga Report voru mættir til leiks allir bestu (4/39) þáttaröð um skapstirða 18:50 og snjöllustu pókerspilarar 4 5 lækninn 6 4 5 6 Spænski boltinn: Barcelona 01:45 Jay Leno (159/260) Spjalldr.

Gregory House og samstarfsReal Madrid heims. þáttur á léttum nótum þar sem fólk hans.

21:50 European Poker Tour 6 - Pokers háðfuglinn Jay Leno fær til sín 23:30 Nurse Jackie (10/12) 22:40 UFC 123 góða gesti og slær á létta strengi.

Skemmtileg þáttaröð um 09:40 Liverpool - Newcastle, 1996 02:30 Jay Leno (160/260) Spjallhjúkrunarkonu sem er snjöll í 10:10 Newcastle - Liverpool, 1998 þáttur á léttum nótum þar sem sínu starfi en þarf að fá dópið 10:40 QPR - Watford 14:40 Sunnudagsmessan háðfuglinn Jay Leno fær til sín sitt reglulega.

Premier League Review 2010/11 15:40 Chelsea - Everton góða gesti og slær á létta strengi. 12:25 00:00 Last Comic Standing allt fyrir áskrifendur 13:20 Premier League World 2010/11 17:25 Arsenal - Fulham 03:15 Pepsi MAX tónlist Lokaþáttur (14/14) 13:50 PL Classic Matches: West Ham 19:10 Ensku mörkin 2010/11 06:00 Pepsi MAX tónlist 00:00 Matarklúbburinn (5/6) allt fyrir áskrifendur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun Utd - Manchester Utd 19:40 QPR - Watford 00:25 Pepsi MAX tónlist 14:20 Premier League Preview 2010/1 01:30 The Cleaner (11/13) 21:45 Premier League Preview fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:15 Newcastle - Liverpool 2010/11 02:15 Pepsi MAX tónlist 08:00 Red Riding Hood 06:20 Pink Panther II 19:45 Stoke - Blackpoo 22:15 Premier League World 2010/11 10:00 Journey to the Center of the 08:00 My Girl allt fyrir áskrifendur 21:30 Aston Villa - WBA 22:45 Schmeichel allt fyrir áskrifendur Earth 4 5 6 10:00 The Spiderwick Chronicles 23:15 Everton - Wigan 23:15 Premier League Preview 2010/11 12:00 La Bamba 08:00 Leatherheads 12:00 The Lost World: Jurassic Park 01:00 Fulham - Sunderland 23:45 QPR - Watford 14:00 Red Riding Hood fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 4 5 14:05 My Girl 6 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:00 I’ts a Boy Girl Thing allt fyrir áskrifendur 16:00 Journey to the Center of the 12:00 Back to the Future II 16:00 The Spiderwick Chronicles SkjárGolf SkjárGolf Earth 14:00 Leatherheads 18:00 The Lost World: Jurassic Park 08:00 Golfing World (53/70) 11:30 Golfing World (53/70) 18:00 La Bamba 16:00 I’ts a Boy Girl Thing fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:05 Pink Panther II 08:50 Golfing World (54/70) 13:10 Dubai World Championship 20:00 The Proposal 18:00 Back to the Future II 22:006 My Zinc Bed 09:40 Golfing World (55/70) 4 Golfing World (54/70) 5 17:10 4 5 22:00 Outbreak 20:006 The Dying Gaul 00:00 Cloverfield 10:30 Alfred Dunhill Championship 18:00 Golfing World (55/70) 00:05 Shadowboxer 22:00 Hitman 02:00 No Country for Old Men 14:30 Alfred Dunhill Championship 18:50 PGA Grand Slam of Golf 2010 02:00 Rob Roy 00:00 Revolver 04:00 My Zinc Bed 18:30 PGA Tour Yearbooks (7/10) 21:50 Golfing World (55/70) 2 4 04:15 Outbreak 02:00 Winter Passing 06:00 The Dying Gaul 19:15 Alfred Dunhill Championship 2:40 PGA Tour Yearbooks (9/10) 5

6

sjónvarp 75

Helgin 10.-12. desember 2010

12. desember



STÖÐ 2 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Litla risaeðlan 07:35 Elías 07:45 Galdrabókin (12/24) 07:50 Harry og Toto 08:00 Algjör Sveppi 09:15 Mörgæsirnar frá Madagaskar 09:35 Histeria!

10:00 Space Jam allt fyrir áskrifendur 11:25 Röddin 2010 (4/4) 12:00 Spaugstofan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 13:10 Nágrannar 13:30 Nágrannar 13:50 Nágrannar 4 14:15 Hawthorne (2/10) 15:00 Modern Family (20/24) 15:25 The Middle (2/24) 15:50 The New Adventures of Old Christine (4/22) 16:15 Eldsnöggt með Jóa Fel (11/12) 16:50 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:25 Frasier (19/24) 19:55 Sjálfstætt fólk 20:35 Hlemmavídeó (8/12) 21:05 The Mentalist (10/22) 21:55 Numbers (8/16) 22:40 Mad Men (3/13) 23:30 60 mínútur Glænýr þáttur í virtustu og vinsælustu fréttaskýringaþáttaröð í heimi þar sem reyndustu fréttaskýrendur Bandaríkjanna fjalla um mikilvægustu málefni líðandi stundar og taka einstök viðtöl við heimsþekkt fólk.

00:20 Spaugstofan 00:50 Daily Show: Global Edition 01:15 Undercovers (1/13) 02:05 The Event (10/13) 02:50 Dollhouse (10/13) 03:40 Meteor Fyrri hluti æsispennandi framhaldsmyndar og fjallar um þær skelfilegu afleiðingar sem bíða mannkynsins þegar jörðin verður fyrir meiriháttar loftsteinaregni. Skiptir engu þótt bandaríski herin 05:15 Meteor Seinni hluti

Í sjónvarpinu Heimildarmynd um reyni pétur Ingvarsson

Einn sá flottasti á Íslandi Sjónvarpið sýndi á sunnudagskvöldið heimildarmynd Maríu Sigrúnar Hilmarsdóttur og Gunnlaugs Bergkvist um hinn magnaða Reyni Pétur Ingvarsson í tilefni af því að 25 ár eru liðin frá því að hann gekk hringinn í kringum landið til að minna á málefni fatlaðra. Það er skemmst frá því að segja að myndin var frábær skemmtun frá upphafi til enda. Sem er kannski ekki skrýtið þegar viðmælandinn er einn skemmtilegasti karakter sem komið hefur fram á Íslandi. Reynir Pétur er dásamlegur maður.

Hann er fyndinn, lífsglaður dugnaðarforkur, meiri hugsuður en margur gerur sér grein fyrir, elskar Hanný sína meira en lífið en fyrst og síðast einstaklingur sem allir Íslendingar geta lært af.

5

unni á Lækjartorgi fyrir framan tugþúsundir manna. „Þetta var eins og selir sem eru búnir að synda undir ísnum og koma svo upp,“ sagði Reynir Pétur um það hvernig ganga hans hafði opnað upp veröld fatlaðra fyrir okkur hinum.

Myndin var frábær og náði fullkomlega að fanga einn flottasta einstakling sem fæðst hefur á Íslandi. Óskar Hrafn Þorvaldsson

6

Við bjóðum þér í Fornalund föstudaginn 10. des kl. 15–17 þar sem Björn kynnir og áritar bókina.

Draumagarður hentar öllum sem eru að útfæra garðinn eða langar til þess. Í bókinni 5 eru 144 blaðsíður 6 stútfullar af ljósmyndum, teikningum, leiðbeiningum og hugmyndum til þess að útbúa glæsilegan garð.

5

6

Björn Jóhannsson landslagsarkitekt

© Páll Jökull 2010

SkjárGolf 07:25 Alfred Dunhill Championship (1/2) 10:30 Alfred Dunhill Championship (2/2) 14:30 Alfred Dunhill Championship (2/2) 18:30 PGA Tour Yearbooks (8/10) 19:30 Alfred Dunhill Championship (2/2) 23:30 Monty’s Ryder Cup Memories 00:20 ESPN America 00:20 Alfred Dunhill Championship (2/2) 06:00 ESPN America

Það er ekki sjálfgefið að svona mynd verði skemmtileg. Til að svo megi verða þarf viðmælandinn að eiga sviðið og spyrjandinn að setja sig í aftursætið. Það var gert í þessari mynd. Reynir Pétur var í aðalhlutverki allan tímann og Maríu Sigrúnu brá einstaka sinnum fyrir í mýflugumynd. Þetta var myndin hans Reynis Péturs og það fór ekki fram hjá neinum.

Allir sem hafa fylgst með kappanum í gegnum tíðina vita af ótrúlegri stærðfræðikunnáttu hans og fánaþekkingu. Það sem vakti hins vegar mesta athygli hjá mér var sýn hans á lífið og útskýringar á fyrirbærum. Ég skora á einhvern að orða það betur en Reynir Pétur þegar hann var beðinn að lýsa tilfinningunni þegar hann lauk hringgöng-

BM Vallá óskar Birni Jóhannssyni til hamingju með bókina Draumagarður.

08:55 Box - Amir Khan - Marcos Rene Maidana 10:25 Meistaradeild Evrópu: Meistaradeildin - (E) 12:10 Meistaradeild Evrópu: Meistaradeildin meistaramörk 13:30 Shark Shootout 16:30 Þýski handboltinn: Rhein-Neckar Löwen allt fyrir áskrifendur - Gummersbach 18:15 Spænski boltinn: Zaragoza - Real Madrid fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:55 Spænski boltinn: Barcelona - Real Sociedad 22:00 Shark Shootout 01:00 Þýski handboltinn: Rhein-Neckar Löwen - Gummersbach 4

09:20 Stoke - Blackpool 11:05 Newcastle - Liverpool 12:50 Premier League World 13:20 Bolton - Blackburn allt fyrir áskrifendur 15:45 Tottenham - Chelsea 18:00 Sunnudagsmessan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Wolves - Birmingham 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Tottenham - Chelsea 23:30 Sunnudagsmessan 00:30 West Ham - Man. City 4 02:15 Sunnudagsmessan



Bókin sem enginn garðeigandi getur verið án.

Sumarhúsið og garðurinn ehf Hamrahlíð 31, 105 Reykjavík Sími 578 4800, Netf: rit@rit.is

www.rit.is

76

jól

Helgin 10.-12. desember 2010

Þúsundir manna hafa sótt Jólaþorpið í Hafnarfirði heim undanfarnar helgar. Búist er við fjölmenni um helgina. Ljósmynd/Guðni

Jólastemningin beint í æð Jólaþorpið á Thorsplani í miðbæ Hafnarfjarðar nýtur mikilla vinsælda. Þar geta gestir notið veitinga og skemmtiatriða og keypt ýmiss konar heimilisiðnað og handverk sem er í boði í tuttugu smáhýsum.

100% náttúrulegar snyrtivörur unnar úr lífrænt ræktuðum jurtum

Dr.Hauschka snyrtivörur fyrir húðina

náttúrulega góð jólagjöf

Þ

etta er málið, að koma til Hafnarfjarðar og fá jólastemninguna beint í æð,“ segir Ásbjörg Una Björnsdóttir, verkefnastýra hjá skrifstofu menningar og ferðamála í Hafnarfirði, um Jólaþorpið í miðbæ Hafnarfjarðar.

Jólaþorpið er risið í sjöunda sinn og nýtur mikilla vinsælda. Áætlað er að um tíu þúsund manns hafi litið inn í þessu þorpi tuttugu smáhýsa á Thorsplani helgina sem opnað var fyrir hálfum mánuði og um liðna helgi voru litlu færri, að sögn Ásbjargar Unu. Jólaveðrið hefur leikið við Hafnfirðinga og gesti þeirra og þeir búast við ekki síðri aðsókn í þorpið nú um helgina. „Í Jólaþorpinu er boðið upp á alls konar handunnið jólaskraut úr tré, leirvörur, skartgripi, handgerð púsluspil úr tré, jólakort og margt

fleira, auk þess sem nunnurnar eru hér með handgerðu kertin sín,“ segir Ásbjörg en í þorpinu er að finna gjafavöru, heimilisiðnað, handverk og hönnun, eitthvað við allra hæfi. „Síðan erum við með alls konar veitingar; kökur, sælgæti, pönnukökur, vöfflur og heitt kakó. Fólk getur því komið og notið þess að vera hér, það kostar ekkert inn en í boði eru, auk varningsins, fjölbreytt skemmtiatriði,“ segir Ásbjörg og nefnir að á morgun, laugardag, leiki félagar úr Lúðrasveit Hafnarfjarðar jólalög, grínistinn Ari Eldjárn skemmti, sem og Lalli töframaður. Mikki refur og Lilli klifurmús leika listir sínar fyrir börnin og fleira er á dagskrá fyrir þau en Ásbjörg segir að meðal annars sé lesið upp úr barnabók í rými þar sem börnin geti sest inn, rétt við Jólaþorpið. Það er opið kl.

13-18 bæði laugardag og sunnudag

en á sunnudag klukkan 15 verður úti-jólaball þar sem Jólasveinabandið heldur uppi stuðinu. „Þeir eru frábærir, Jólasveinabandið fær krakkana til að syngja með og dansa í kringum jólatréð,“ segir Ásbjörg.

Hafnarfjarðarbær sér um skipulagningu Jólaþorpsins en það nýtur stuðnings Rio Tinto Alcan, að sögn Ásbjargar Unu. Smáhýsaþyrpingin fékk nýlega einkarétt á nafninu Jólaþorp.

Hafnfirðingar og gestir þeirra geta einnig tekið þátt í hátíð Hamarskotslækjar á morgun, laugardaginn 12. desember, en þá er þess minnst að þann dag árið 1904 var kveikt fyrsta rafljósið í Hafnarfirði – og raunar á Íslandi. Hátíðin minnir á mikilvægi Lækjarins í Hafnarfirði og ljóssins með ratleik við Hamarskotslæk og nágrenni klukkan 10 og Kaldárhlaupi, 10 kílómetra víðavangshlaupi, kl. 13.

Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Þú færð mikið úrval af skemmtilegum jólagjafaöskjum frá Dr.Hauschka Dr.Hauschka fæst í Yggdrasil, Heilsuveri, Fjarðarkaupum og Maður lifandi.

Fékkstu ekki Fréttatímann heim?

Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is HELG AR B L AÐ

Jólaveinabandið fær krakkana til að syngja með og dansa í kringum jólatréð.

PLÚS vikunnar Síðustu jóla- og áramótaferðirnar á ótrúlegu verði! hálft fæði innifalið!

Kanarí Verð frá:

15 nætur

21. des - 5. jan

Verð frá:

139.900 kr.

* Innifalið: Flug, flugvallarskattar, gisting og íslensk fararstjórn. Verð miðast við að bókað sé á netinu.

á mann m.v. 2 fullorðna og 1 barn í íbúð á Roque Nublo með 1 svefnherbergi.

Tenerife

Tenerife

Verð frá:

Verð frá:

6 nætur

29. des - 4. jan

94.500 kr. á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð á Parque de las Americas með einu svefnherbergi.

6 nætur

138.700 kr. á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í fjölskylduherbergi á Hotel Fanabe Costa Sur með morgun- og kvöldmat.

Sjá einnig fleiri frábær verðdæmi á plusferdir.is!

Ferðaskrifstofa

Leyfishafi Ferðamálastofu

29. des - 4. jan

78

bíó



bíódómur Par anormal Activity 2 

Helgin 10.-12. desember 2010

Iron Man háður félögum sínum

Reikistefna óhreins anda

P

aranormal Activity virkaði merkilega vel sem hryllingsmynd í hráum einfaldleika sínum og sló óvænt í gegn í fyrra.

Myndin var gerð fyrir lítinn pening og tekin á stuttum tíma þannig að hún skilaði vitaskuld miklum gróða. Það verður ljóst strax í upphafi Paranormal Activity 2 að ætlunin er að feta örugga slóð fyrri myndarinnar án þess að brydda upp á of mörgum nýungum. Hér

eru að vísu líf og limir heillar fjölskyldu í veði þegar óskilgreindur og ósýnilegur púki byrjar að herja á heimilið. Í fyrri myndinni var aðeins ungt kærustupar í skotlínu skrattakollsins. Myndunum er fléttað ágætlega saman þar sem húsmóðirin í nýju myndinni er systir konunnar sem óværan tók á taugum í fyrra og sögutími myndanna rennur saman og í raun eru það atburðir myndar númer 2 sem hrinda atburðarás fyrri

myndarinnar af stað.

Paranormal Activit y 2 byrjar á því að hjónin koma sæl og glöð heim af fæðingardeildinni með nýfæddan son sinn en fyrir á heimilinu er unglingsdóttir eiginmannsins frá fyrra sambandi og roskin, spænskættuð barnfóstra sem veit sitt hvað um illa anda. Ekki líður á löngu þar til húsið er bókstaflega lagt í rúst, að því er virðist af skemmdarvörgum sem hirtu ekki um að stela neinum



verðmætum. Þá eru öryggismyndavélar settar upp úti um allt hús og við fáum aðallega að fylgjast með draugaganginum í gegnum þær. Fjöldi myndavélanna er helsta nýbreytnin síðan síðast og sjónarhorn áhorfandans víkkar talsvert með þeim. Þar fyrir utan eru möguleg fórnarlömb púkans öllu fleiri núna en þar fyrir utan er um hálfgert ljósrit af fyrri myndinni að ræða með þeim göllum að spennan ristir ekki nándar

Nú ógnar illi andinn litlu barni en það er vitaskuld skothelt bragð að stefna börnum í lífshættu.

nærri jafn djúpt og það sem var ferskt og sniðugt fyrir ári er frekar þreytt í töku tvö. Þórarinn Þórarinsson

Þótt þegar hafi verið ákveðið að Iron Man 3 komi í bíó hinn þriðja maí 2013 hefur enginn hugmynd um hvernig handritið kemur til með að líta út. Ástæðan er einfaldlega sú að saga Iron Man kallast á við aðrar Marvel-hetjumyndir sem munu koma á undan og eitthvert samræmi verður að vera á milli mynda. Járnkallinn er því háður því sem Þór, Hulk, Captain America og The Avengers taka sér fyrir hendur á næstunni.

the Last Exorcism Andsetin stúlk a gerir presti lífið leitt

Særingamaður í vondum málum Þriðja ferðin til Narníu Bíómyndirnar um ævintýraferðir krakkanna Lucy, Edmund og Eustace til Narníu hafa notið mikilla vinsælda.

Nú er þriðja myndin komin í bíó á Íslandi og að þessu sinni eru herlegheitin í þrívídd. Myndirnar byggjast á sígildum sögum C.S. Lewis og þegar hér er komið sögu slást krakkarnir í för með Caspían prinsi á skipinu Dagfara. Á siglingunni, sem endar við endimörk heimsins, verða á vegi þeirra alls konar furðufyrirbæri og forynjur, þar á meðal drekar, dvergar og hafmeyjar.

Aðrir miðlar: 7,0/10 Rotten Tomatoes: 63% Metacritic -

Ævintýrin í Narníu halda áfram og sem fyrr gengur mikið á.

Illir andar fara mikinn í kvikmyndahúsum í Reykjavík þessa dagana. Í Paranormal Activity 2 ofsækir púki bandaríska vísitölufjölskyldu og í The Last Exorcism, sem er frumsýnd í dag, tekur annar álíka andskoti sér bólfestu í líkama ungrar stúlku.

P

Clooney spáir í Enron

Trainspotting 2?

Trainspotting er ein þeirra mynda sem festu leikstjórann Danny Boyle í sessi.

Af og til hefur umræða um framhaldsmynd skotið upp kollinum og nú er Boyle byrjaður að viðra slíkar hugmyndir. Hann segist telja nokkuð víst að af framhaldinu verði og hann og hans fólk sé þegar komið með nokkuð skýra mynd af því hvernig þau vilji sjá hana. Nokkur óvissa er þó um það hvort Ewan McGregor fæst til að endurtaka rullu Rentons en þeir Boyle hafa verið í fýlu hvor út í annan í allnokkur ár. Robert Carlyle segist hins vegar vera til í að leika Begbie strax í næstu viku og það launalaust.

George Clooney er ósmeykur við að takast á við umdeild verkefni, bæði sem leikari og leikstjóri, og hann er nú sagður hafa augastað á hinu vinsæla breska leikriti Enron sem hefur víða verið sýnt við miklar vinsældir. Clooney mun vilja koma verkinu á hvíta tjaldið og hefur hug á að framleiða bíómynd byggða á því og jafnvel leikstýra henni.

Tilgangurinn helgar meðalið hjá Marcusi og hann kemur fyrir tólum og tækjum ...

resturinn Cotton Marcus býr með eiginkonu sinni og syni í Baton Rouge í Louisiana. Hann á að baki langan feril sem særingamaður og hefur í gegnum tíðina hrakið illa anda úr líkömum fjölda fólks. Þrátt fyrir þennan árangur í starfi er hann efins í trúnni og í talsverðri sálarkreppu eftir að særing hjá samstarfsmanni hans misheppnaðist með þeim afleiðingum að ungur drengur lést í miðjum klíðum.

Hann ákveður því að hætta baráttunni við útsendara djöfulsins og láta allar særingar lönd og leið. Hann lætur þó tilleiðast að fremja eina særingu þegar kvikmyndagerðarfólk biður um að fá að gera heimildarmynd um síðustu særingu hans. Markmiðið með heimildarmyndinni er að sýna fram á að særingar séu eintóm blekking og Cotton er tilbúinn að taka þátt í þeirri vinnu.

Hann velur af handahófi eitt af fjölmörgum bréfum sem honum hafa borist með beiðni um að flæma burt illa anda.

Fyrir valinu verður Louis Sweetzer en á bóndabæ hans er allt í uppnámi vegna þess að flest bendir til þess að eitthvert annarlegt óféti hafi tekið sér bólfestu í dóttur hans, Nell, sem Ashley Bell leikur.

Tilgangurinn helgar meðalið hjá Marcusi og hann kemur fyrir tólum og tækjum til þess að blekkja fjölskyldu Nell og telja þeim trú um að særingin sé raunveruleg. Að loknu góðu dagsverki hverfa Marcus og kvikmyndatöku-

Ashley Bell leikur hina andsetnu Nell með miklum tilþrifum en eins og alkunna er á andsetið fólk það til að fetta sig, beygja og teygja í allar áttir.

Bell gerði allar sínar leikfimiæfingar sjálf og engar tæknibrellur voru notaðar þegar hún er sýnd taka beygjur sem flestir telja ómögulegar.

liðið á braut, þess fullviss að þeim hafi tekist að laga andlegt ástand stúlkunnar sem fjölskylda hennar hafði rangtúlkað sem andsetningu. En þá er ballið rétt að byrja þar sem Nell birtist óvænt á hótelherbergi Marcusar og hegðar sér þannig að ljóst er að ekki er allt með felldu. Þannig að Marcus þarf að taka á öllu sínu til að reyna að bjarga stúlkunni og sjálfum sér.

Hryllingsundrabarnið Eli Roth er einn framleiðenda The Last Exorcism en hann hefur sýnt og sannað með myndunum Cabin Fever og Hostel að hann kann bæði að skjóta fólki skelk í bringu og ganga fram af því með viðbjóði. Roth er Íslendingum að góðu kunnur. Þegar hann var unglingur dvaldi hann sumarlangt á bænum Ingólfshvoli í nágrenni Sel-

foss árið 1991. Þar komst hann í snertingu við skemmt hey og fékk í framhaldinu skæðan húðsjúkdóm sem varð einmitt kveikjan að Cabin Fever. Þá heimsfrumsýndi hann, ásamt vini sínum Quentin Tarantino, Hostel á Íslandi að viðstaddri Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur, þáverandi menntaH E LG R Bsem LAÐ málaráðherra, aukA þess forsetinn bauð félögunum á Bessastaði.

Aðrir miðlar: Imdb: 5,8/10, Rotten Tomatoes 72%, Metacritic: 63/100

bíó

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

Hinn eini sanni særingamaður Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt

Hryllingsmyndin The Exorcist frá árinu 1973 markaði ákveðin tímamót í sínum geira og óhætt er að segja að hún hafi komið flatt upp á áhorfendur sem margir hverjir yfirgáfu kvikmyndahúsin í rusli. Myndin gekk nær fólki en það átti að venjast og sögur komust á kreik um fólk sem féll í yfirlið yfir myndinni og gott ef einhverjir köstuðu ekki hreinlega upp.

The Exorcist stenst tímans tönn

vel og lifir enn á fornri frægð og er sú mynd sem allar aðrar særingamyndir lenda óhjákvæmilega í samanburði við.

Leikstjórinn William Friedkin, sem hafði áður slegið í gegn með The French Connection, gerði The Exorcist eftir samnefndri sögu Williams Peters Blatty um unglingsstúlkuna Regan sem gerir líf einstæðrar móður sinnar að martröð þegar púkinn Pazuzu sest að í líkama hennar. Linda

Merrin mætir til fundar við gamlan óvin á heimili Regan.

Blair öðlaðist heimsfrægð fyrir túlkun sína á Regan en náði ekki að festa sig í sessi í fremstu röð leikkvenna.

Jesúítapresturinn Damien Karras er kallaður til. Hann er veikur í trúnni og púkinn á auðvelt með að finna á honum snögga bletti þannig að Karras sér ekki aðra leið færa en að leita til hins eina sanna særingamanns, Lankester Merrin, sem Max von Sydow lék eftirminnilega. Leiðir Merrin og Pazuzu hafa áður legið saman þannig að fjandinn verður svo sannarlega laus þegar þessir andstæðingar mætast á ný.

SOFÐU VEL UM JÓLIN Í RÚMI SEM ER SÉRSMÍÐAÐ FYRIR ÞIG RÚM OG DÝNUR Á SÉRSTÖKU JÓLATILBOÐI

FAGL E G RÁÐG JÖF OG

FRÍ LEGUGREINING Komdu í heimsókn, prófaðu legugreininguna, og fáðu

faglega ráðgjöf um val á heilsudýnum, án skuldbindinga!

Heilsukoddar á jólatilboði Verð frá 3.500 kr.

Öll Arineldstæði á 50% afslætti EITT BESTA VERÐ LANDSINS Á GEL / ETHANOL ARINELDSTÆÐUM.

Ethanol uppkveikilögur 2L. Kr. 1.600,-

KÍKTU Í HEIMSÓKN OG PRÓFAÐU LEGUGREININGUNA ÞÚ GÆTIR UNNIÐ RÚM Á AÐFANGADAG! Allir sem prófa legugreininguna hjá okkur, í versluninni eða í básnum okkar í Smáralind, fara í pott sem verður dregið úr á aðfangadag.

Einn heppinn þátttakandi vinnur tvíbreitt rúm, sérsniðið að þörfum vinningshafans.

(Ef keypt er fyrir jól, þá er rúmið endurgreitt.)

VIÐ FRAMLEIÐUM ÞITT RÚM EFTIR ÞÍNUM ÓSKUM Rúmgott framleiðir svæðaskiptar hágæða heilsudýnur í öllum stærðum.

Löggiltir dýnuframleiðendur, starfandi í 60 ár

RúmGott · Smiðjuvegi 2 (við hliðina á Bónus) · Kópavogi · Sími 544 2121 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga kl. 11-16 · www.rumgott.is

80

bíó

Helgin 10.-12. desember 2010

Jólamyndirnar 2010



gaur agangur

Ormur hefur um margt að hugsa og því er eðlilega endalaus gauragangur í kringum hann.

Gauragangur á jólum

Á

rið sem nú er heldur farið að styttast í annan endann hefur verið óvenjulíflegt hvað íslenskar bíómyndir varðar og því lýkur með frumsýningu á Gauragangi sem óhætt er að segja að beðið sé með nokkurri eftirvæntingu.

Gunnar B. Guðmundsson leikstýrir myndinni sem er byggð á bókinni Gauragangi eftir Ólaf Hauk Símonarson frá 1988. Bókin naut strax mikilla vinsælda og árið 1991 kom út sjálfstætt framhald hennar, Meiri gauragangur. Efni bókarinnar hefur margsannað sig en leikverk sem byggt er á henni hefur gert það gott á fjölunum, nú síðast í Borgarleik­ húsinu.

Árið er 1979 og hin sextán ára andhetja, töffari og snillingur Ormur Óðinsson er á lokaári sínu í gagnfræðaskóla. Hann hefur takmarkaðan áhuga á náminu enda er margt sem glepur hugann eins og til dæmis djamm, vinirnir, gullgerð og auðvitað ástin.

Gauragangi hefur verið lýst sem drepfyndinni en um leið alvarlegri þroskasögu skemmtilegrar andhetju og vinsældir Orms hingað til benda eindregið til þess að það sé löngu tímabært að hann láti sjá sig í bíó.

Leikstjórinn Gunnar á að baki stuttmyndina Kara­ mellumyndina, Astrópíu og hann leikstýrði áramóta­ skaupi Sjónvarpsins í fyrra og endurtekur leikinn í

ár. Hann skrifar handritið að Gauragangi ásamt Ottó Geir Borg sem var annar handritshöfunda Astrópíu og í höfundateymi Gunnars í Skaupinu.

Alexander Briem fer með aðalhlutverkið í myndinni en í öðrum hlutverkum eru Hildur Berglind Arndal, Eygló Hilmarsdóttir, Atli Óskar Fjalarsson, Sigurbjartur Atlason, Steinn Ármann Magnússon, Edda Arnljótsdóttir, Guðrún Bjarnadóttir, Snorri Engilbertsson, Þorsteinn Bachmann og Stefán Jónsson.

Gauragangur verður frumsýndur á öðrum degi jóla.

4.999

9.520

Full búð af spilum og leikföngum

BT SKEIFAN - BT GLERÁRTORG S: 550-4444 - www.bt.is

Bíóhúsin halda þeirri hefð að bjóða upp á bitastæðar bíómyndir yfir hátíðarnar og venju samkvæmt er þess gætt að sem flestir geti fundið eitt­ hvað við sitt hæfi.

Bíójólin þetta árið eru fjölskylduvæn og boðið er upp á eina íslenska gaman­ mynd, Gauragang, en sú saga hefur margsannað sig sem góð skemmtun.

Gauragangur, TRON: Legacy og fjöl­ skyldugrínið Little Fockers verða allar frumsýndar á annan í jólum en blái geim­ ofvitinn Megamind tekur forskot á sæluna og mætir í bíó 17. desember.

bíó 81

Helgin 10.-12. desember 2010 

megamind



tRON

28 ára bið á enda

L Megamind kemst í hann krappan þegar áætlun hans um að búa sér til andstæðing snýst í höndunum á honum.

Ofurskúrkur þráir óvin

öngu fyrir daga Internetsins og 3G-farsíma, þegar tölvur voru svo miklir hlunkar að þær fylltu heilu herbergin, bauð Disney upp á tölvufantasíuna TRON árið 1982. Í þessari mynd, sem allir almennilegir nördar flokka sem klassík, tókust sjálflýsandi neon-kallar á upp á líf og dauða að hætti skylmingaþræla inni í tölvuleik. Jeff Bridges lék forritarann Kevin Flynn sem var bókstaflega dreginn inn í heim tölvuleiksins þar sem hans eina von um að sleppa til baka í heilu

lagi var hugdjarft öryggisforrit, sjálfsagt eitthvað sem væri kallað vírusvörn í dag. Það er fyrst nú 28 árum síðar sem langþráð framhald, TRON: Legacy, lítur dagsins ljós. Þar mætir til leiks Sam nokkur Flynn, sonur Kevins úr fyrri myndinni.

Kevin hvarf sporlaust fyrir tuttugu árum þegar Sam var sjö ára og alla tíð síðan hefur drengurinn verið heltekinn af ráðgátunni um hvað orðið hafi um föður hans. Eplið féll heldur ekki langt frá eplatrénu þar sem Sam hefur sérhæft sig í

forritun og tölvuleikjum rétt eins og sá gamli. Þegar hann fær óvænt vísbendingu um afdrif pabba síns endar hann í tölvuleikjasal föðurins sem hefur staðið auður í tvo áratugi. Á bak við tölvuleikinn TRON finnur hann leyniherbergi sem dregur hann inn í heim leiksins. Þar finnur hann föður sinn sem hefur mátt dúsa í stafrænni veröldinni í tuttugu ár og þá verða þeir feðgar að snúa bökum saman til þess að komast til baka.

TRON verður frumsýnd á annan í jólum.

Þegar Disney lét loks verða af því að gera framhald af TRON var ekkert til sparað og búningarnir í myndinni, einir og sér, kostuðu 13 milljónir dollara.

Teiknimyndin Megamind ætti að tryggja að ungviðið fari ekki í jólaköttinn en hér er boðið upp á hressilegt grín sem byggist að miklu leyti á sögunni um Superman. Megamind er ofurgreind geimvera sem er send til Jarðar þegar hætta steðjar að heimaplánetunni. Sveitungi hans, Metro Man, hafnar líka á Jörðinni og slær í gegn sem ofurhetja þannig að Megamind, sem er byggður á Lex Luthor, erkifjanda Supermans, húkir í skugga hans og gerist því rakið illmenni.

Sá ferill er frekar brösóttur þar sem Metro Man tekst alltaf að klekkja á honum allt þar til Mega­ mind losar sig við andstæðinginn góða í eitt skipti fyrir öll. Án óvinar verður tilveran Megamind hins vegar ósköp fátækleg þannig að hann reynir að breyta lúðanum Hal í ofurhetju. Sá ákveður aftur á móti að ráðast á mannkynið og þá eru góð ráð dýr fyrir Megamind.

Megamind verður frumsýnd 17. desember.



little Fockers

HÁDEGISTÓNLEIKAR Á FABRIKKUNNI Í DESEMBER! LANDSLIÐ TÓNLISTARMANNA KYNNIR JÓLAPLÖTUR SÍNAR Á FABRIKKUNNI Í HÁDEGINU Í DESEMBER

TÓNLEIKARNIR HEFJAST KL. 12 Á HÁDEGI OG ER DAGSKRÁIN SEM HÉR SEGIR:

Þriðja lota með tengdapabba

des. – klukkan 12

Þriðjudagur 7.

des. – klukkan 12

Miðvikudagur 15.

des. – klukkan 12

Mánudagur 20.

des. – klukkan 12

des. – klukkan 12

BJARTMAR OG BERGRISARNIR BLAZ ROCA

VALGERÐUR GUÐNADÓTTIR Miðvikudagur 8.

des. – klukkan 12

Þriðjudagur 21.

Mánudagur 13.

des. – klukkan 12

Miðvikudagur 22.

des. – klukkan 12

Þriðjudagur 14.

des. – klukkan 12

Fimmtudagur 23.

des. – klukkan 12

FRIÐRIK DÓR

GISSUR PÁLL

SELMA BJÖRNS

LIFUN

PÁLL ÓSKAR

KLASSART

Tónleikaröðinni lýkur á Þorláksmessukvöld þegar JÓN JÓNSSON stígur á svið kl. 22.00 og heldur uppi gleðinni á Jóla Happy-Hour kvöldi.

ÍSLENSKA / SIA.IS / HAF 52565 11/10

Fjölskyldugrínið Meet the Parents með þeim Robert De Niro og Ben Stiller hitti í mark árið 2000 en þar lék De Niro Jack Byrnes sem leist ekkert á aulalegan tilvonandi tengdason sinn, Greg Focker, sem Stiller lék. Þeir tóku því annan snúning Í Meet the Parents þar sem Dustin Hoffman og Barbra Streisand bættust í hópinn í hlutverkum óþolandi foreldra Gregs sem reyndu verulega á þolrifin í tengdapabbanum stífa.

Og nú er liðið samankomið í þriðja sinn í Little Fockers. Nú hafa tvíburar bæst í hópinn þar sem Greg hefur tekist að gera Jack að tvöföldum afa. Barnalánið virðist þó ekki ætla að duga til þess að sannfæra Jack um að Greg sé sá eini rétti fyrir dótturina. Sá gamli, sem er fyrrverandi leyniþjónustumaður, grunar Greg ennþá um græsku og hefur nánar gætur á tengdasyninum með ófyrirsjáanlegum afleiðingum.

Jessica Alba, Owen Wilson og Harvey Keitel koma ný inn og lífga upp á þennan þriðja fjölskyldufund Fockeranna og Byrnes-hjónanna.

Little Fockers verður frumsýnd á annan í jólum.

Mánudagur 6.

JÓNAS SIGURÐSSON

Fjórir góðir saman; Robert De Niro, Owen Wilson, Ben Stiller og Harvey Keitel.

BORÐAPANTANIR

TAKE AWAY

FLJÓTLEGT Í HÁDEGINU

Í síma 575 7575 og á fabrikkan@fabrikkan.is

× Mættu á Fabrikkuna og pantaðu × Taktu matinn með × Hámarksbiðtími 15 mín.

Meðalbiðtími eftir mat á Fabrikkunni er aðeins 8 mínútur frá því að pöntun er tekin.

82

tíska

Helgin 10.-12. desember 2010

Naglalakk fyrir hátíðarnar Deborah Lippmann er meðal þekktustu og færustu naglafræðinga um þessar mundir og hefur meðal annars unnið með stærstu tískutímaritum heims á borð við Vogue, InStyle og Vanity Fair. Um langt skeið hefur hún framleitt naglalakkslínu sem ber sama nafn og hún sjálf og er þetta bæði frumlegt og flott naglalakk. Stöðugt berast ný afbrigði frá henni en það allra nýjasta er alveg einstakt. Í lok nóvember kynnti hún nýtt gulllakk á markað sem inniheldur 24 karata gullryk. Naglalakk sem hannað er fyrir hátíðarnar.

Dita í snyrtivörurnar

Blómvöndur á hendi

Hin kynþokkafulla Dita Von Teese lætur sig dreyma um margt. Á óskalistanum hennar í ár er að fá að hanna sína eigin snyrtivörulínu. Í kjölfar þess væri hún til í að gefa út bók með ábendingum um fegurð. Henni finnst vanta fyrir konur útskýringar á því hvernig eigi að snyrta sig og fegra. Hún er tilbúin að ganga enn lengra og blanda sína eigin ilmvatnslykt. Heimurinn þarf að búa sig undir gyðjuna.

Nafn hennar verður brátt ógleymanlegt.

Flóra er nafnið á hringum sem sækja form sitt í íslenska náttúru en form þeirra eru hvönn, baldursbrá og reynir.

Hringana má bera staka eða jafnvel raða nokkrum saman og mynda blómvönd á hendi. Efniviðurinn er náttúrulegur en hringarnir eru unnir úr þremur tegundum af sérgerðum krossviði, mahóní, hnotu og birki. Verkefnið á uppruna sinn í námskeiði við Listaháskóla Íslands en hönnuður hringanna, Bylgja Svansdóttir, útskrifaðist af vöruhönnunarbraut síðastliðið vor. Hringarnir fást í SPARK design space á Klapparstíg 33 og verðið á þeim er 2.900 krónur. Þar er opið alla daga, nema sunnudaga, kl. 10-18.

Ljósabekkja­ stofur fara seint á hausinn

tíska

Kolbrún Pálsdóttir skrifar

Ég horfi í spegilinn og finnst eitthvað vanta. Þreytan leynir sér ekki í augunum en það virðist ekki vera vandamálið. Pottþétt ekki. Heillengi stend ég í sömu sporum og reyni að átta mig á aðstæðunum. Ég strýk í gegnum hárið. Og þá kviknar á perunni. Það er kominn desember og sólin hefur ekki sést í margar vikur. Fölvinn. Það sem einkennir húðlit okkar, sérstaklega á þessum tíma árs, er fölvinn. Sólin nær ekki eins mikið til okkar og óskandi væri og við bíðum í örvæntingu eftir sumrinu. Smá alhæfing. Við höfum mismiklar áhyggjur af þessu. Sumir kunna betur við sig föla og njóta þeirrar tilhugsunar að sleppa við hrukkurnar næstu árin. Aðrir bíða í örvæntingu eftir sólinni, sem ætti helst að skína allan sólarhringinn, og gera sér ef til vill ferð á ljósabekkjastofurnar nokkrum sinnum í mánuði.

Stytta aðeins biðina og fá smá lit í kinnarnar – eða ekki. Stunda þetta af kappi þar til roðinn í kinnunum er löngu horfinn og súkkulaðibrúnn líkaminn tilbúinn að takast á við veturinn. Það er sama hvaða forvarnir eru notaðar gegn þessari notkun: hræðslan við krabbamein, hættulegu geislana eða aðra leiðinlega fylgikvilla dugar ekki til. Ljósabekkjastofurnar munu seint fara á hausinn.

Við gætum alveg eins kallað þetta vandamál hjá sumum. Tanorexia. Hópur af fólki er háður brúna litnum. Annars er þetta kannski yfirleitt þörfin fyrir að líta vel út. Flestir telja það hraustlegra og fallegra að hafa smá lit í andlitinu. Þá er kannski rétta leiðin að nota brúnkukrem. Úrvalið er orðið svo mikið af þessum kremum að það ætti ekki að vera flókið að verða sér úti um slíkt. Mæli eindregið með notkun þeirra og takmarkaðri notkun ljósabekkja.

Útsala Allt að 40% afsláttur á haust og vetarlistanum.

Jólafötin á frábæru verði.

Þriðjudagur Buxur: Sautján skór: GS skór Jakki: Sautján Bolur: Sautján

5

dagar dress

Mánudagur Skór: GS skór Buxur: Kultur Bolur: Sautján Jakki: Centrum Armband: Frakkland Hringur: Sautján

Arrogant Cat er draumabúðin Guðlaug Elísa Einarsdóttir, eða Gulla eins og hún er kölluð, er 28 ára og hefur mikinn áhuga á fötum og lestri og finnst ekkert betra en að verja tíma með fjölskyldu og vinum. „Mér finnst ég ekki hafa neinn ákveðinn stíl. Yfirleitt fer ég í það sem mér finnst flott og þægilegt. Erfitt að afmarka hann,“ segir Gulla eftir umhugsun. „Ég skoða mikið tískublöð og fæ mikinn innblástur þaðan. Reyni alltaf að komast í nýjasta Vogue eða Cosmopolitan. Svo er fatasíðan lookbook.nu alltaf áhugaverð. Fólk alls staðar úr heiminum hendir myndum af fatnaði dagsins þangað inn.“ Fatnaður hennar kemur alls staðar að og hún hefur greinilega mikið vit á tísku. „Ég versla svona helst í Gallerí Sautján, Cultur, Aftur og H&M þegar færi gefst á. Svo er draumabúðin mín Arrogant Cat í London. Væri til í að eiga alla verslunina.“

Miðvikudagur Skór: GS skór Buxur: Sautján jakki: H&M Loð: Sautján

Fimmtudagur Skór: GS skór Leggings: Aftur Kjóll: Monki Föstudagur Skór: GS skór Pels: Sautján Buxur: Kultur

84

Góðir skór á börnin

St. 24-35 kr. 4.795.-

St. 24-35 kr. 4.795.-

St. 24-35 kr. 4.795.-

tíska

Helgin 10.-12. desember 2010  K auptu stílinn amber rose fer eigin leiðir

Leitin að Ungfrú Íslandi 2011

Algjör sérstaða í klæðavali

A

Árlega fer fram mikil leit af stúlkum til þátttöku í undankeppnir fyrir Fegurðarsamkeppni Íslands. Þetta mikla ferli upphófst 21. nóvember síðastliðinn þegar fyrstu prufur fóru fram fyrir keppnina Ungfrú Reykjavík á Broadway.

Sú keppni er stærsta undankeppnin á öllu landinu og er aðsóknin í þátttöku gríðarlega mikil. Á morgun, 11. desember, fara svo fram þriðju og síðustu prufurnar fyrir þá keppni.

Endanlegur hópur keppenda í Ungfrú Reykjavík 2011 verður svo tilkynntur í lok desember eða byrjun janúar.

mber Rose er 27 ára bandarísk tískugyðja sem er óhrædd við að fara eigin leiðir í klæðavali. Hún hefur starfað sem fyrirsæta síðustu ár en þekktust er hún nú fyrir ástarsamband sitt við söngvarann Kayne West.

Nýlega slitu þau samvistir en í kjölfar þess er hún ákveðin í að gleymast ekki. Hún er dugleg að mæta á rauða dregilinn og hefur algjöra sérstöðu í klæðavali. Hvert sem hún fer vekur hún eftirtekt og fær fólk til að snúa sér við. Þrettánda nóvember síðastliðinn mætti hún á atburð á vegum Heineken þar sem klæðaburður hennar þótti reyndar heldur hefðbundinn.

Sjónvarpsmiðstöðin 6.795 kr.

Allt fyrir fjölskylduna

St. 24-35 kr. 4.995.-

Opið virka daga 12-18 laugardag 12-16 www.xena.is

Sautján 1.990 kr.

Jólin nálgast og það getur verið snúið að finna jólagjafir handa sínumst nánustu. Heimasíðan alltislenskt.is var opnuð í nóvember síðastliðnum og hjálpar okkur að finna allt sem okkur vantar. Vefsíðan selur alls konar vörur eftir íslenska hönnuði, fyrir alla fjölskyldumeðlimi. Hún er vel sett upp og auðvelt er að nálgast allar þær vörur sem boðið er upp á. Nú er tilvalið tækifæri að styrkja samlanda okkar og gefa fallegar jólagjafir.

Mótor 12.990 kr.

Grensásvegi 8 -108 RVK Sími: 517-2040

Emami-kjóllinn fæst á alltislenskt.is

Nú fást Kolors

Eik 2.220 kr.

töskurnar bæði á

www.kolors.is

Vero Moda 2.990 kr.

og í

í Kringlunni Við óskum EMAMI til hamingju með glæsilega verslun í Kringlunni

Umhverfisvænar, úr sælgætisbréfum, gosdósaflipum, dagblöðum o.fl.

Companys 19.990 kr.

Fyrir hverja selda tösku er plantað tré Framleiddar eftir Fair Trade stefnunni

Gyllti kötturinn 12.990 kr.

www.kolors.is

ISAAC Softshell jakki í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

11.990,Barna:

6.900,-

Verið velkomin í verslanir okkar Verslun Icewear is á horni Bankastræt is æt str lts ho g Þin og 101 Reykjavík Sími 561 9619

Verslun Icewear Suðurhrauni 12c 210 Garðabæ Sími 555 7409

ENOK

VÍK

EVA

Dúnúlpa í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

Handprjónaðar ullarvörur með flísfóðri.

Dúnúlpa í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

19.900,-

19.900,-

Barna:

Barna:

11.900,-

11.900,Vettlingar:

2.450,Hjálmur:

2.990,-

KJÓS

MARGRET

ELIA

ANGORA

Handprjónaðar ullarvörur með flísfóðri.

Microflís í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

Microflís í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

Sokkar.

Barna:

Barna:

3.500,-

4.500,-

2.900,-

3.500,Verð:

1.290,-

Vettlingar:

1.900,-

Verð:

990,-

Húfa:

1.900,-

DIDRIK

BAKKI

HELGA

Bómullarpeysa.

Verð:

Ullarhúfa.

Verð:

Fóðruð ullarpeysa.

Verð:

9.900,-

1.990,-

Sendum til vina og vandamanna í útlöndum

24.890,-

ISABELLA Softshell jakki í fullorðins- og barnastærðum.

Fullorðins:

11.990,Barna:

6.900,-

aður Frír sendingarkostn 20.000,- kr. fyrir pantanir yfir

Verslun á horni Þingholtsstrætis og Bankastrætis Opið: mán-fös 10-18 - lau 10-18 - sun 11-16 Jólaopnun í verslun Icewear Þingholtsstræti frá 9. des til 23. des 10-22 - 24. des 10-12

Verslun Suðurhrauni 12c Opið: mán-fös 11-18 - lau 11-16 - sun 12-16 Icewear - Suðurhrauni 12c - Garðabæ - Sími 555 7400 - www.icewear.is Verslun Suðurhrauni 555 7409 - Verslun Þingholtsstræti 561 9619

ÍSLENSK HÖNNUN

86

dægurmál

Helgin 10.-12. desember 2010



gilzenegger: Breytir um stíl

Desembertilboð tilboð á aada í 5 lítra umbúðum í desember

eftir áramót koma nýjar 4 lítra umbúðir fyrir aada drykkinn. Þess vegna bjóðum við nú 5 lítra umbúðirnar á sérstöku tilboðsverði. tilboðið getur þú nálgast hjá okkur að Digranesvegi 10 í Kópavogi eða hjá sölufulltrúum okkar sem eru að finna á heimasíðu okkar www.mysecret.is

fyrir

heimsending fyrir eldri borgara á NÝTT Frí höfuðborgarsvæðinu á þriðjudögum og fimmtudögum.

Tilb

4.90oð 0

eftir

Egill mætti til Kormáks og Skjaldar í æfingagallanum sem þykir ekki boðlegt þegar virðulegur rithöfundur er annars vegar.

tilboðið gildir á meðan birgðir endast.

Digranesvegur 10 // 200 Kópavogur // sími 527 2777 // info@mysecret.is // www.mysecret.is

Nýr og betri maður. Sannkallaður herramaður sem getur borið höfuðið hátt innan um nýju félagana sína í Rithöfundasambandi Íslands.

Breyttist úr dóna í herramann Egill Einarsson, sem er langbest þekktur sem Gilzenegger, segist á örfáum árum hafa breyst úr dóna í sannan herramann.

Gilz veit auðvitað að fötin skapa manninn og herramenn þurfa að gæta þess vel í hverju þeir ganga. Fréttatíminn fékk fagurkerana í Herrafataverslun Kormáks og Skjaldar til að finna Agli nýjan stíl sem fellur að breyttum manni.

Þ

Maður verður auðvitað að fitta inn þarna ...

að var mjög gaman að klæða hann upp enda var hann ljúfur, góður og til í allt,“ segir Guðmundur Jörundsson fatahönnuður hjá Kormáki og Skildi. „Hann er ljós yfirlitum og huggulegur þannig að við ákváðum að fara svolítið með hann í skútukallinn og sumarfíling,“ segir Guðmundur og bætir við að hann telji Gilz vel geta komist upp með þennan stíl dagsdaglega. „Ég held að það væri bara gott tvist hjá honum að halda sig við þetta þar sem hann er nú kominn í Rithöfundasambandið og svona.“ Sjálfsagt má með sanni segja að stílbreytingin sé tímabær þar sem Egill er nýorðinn fullgildur meðlimur í Rithöfundasambandi Íslands með þrjár bækur undir beltinu sem allar miða að því að siðbæta íslenska karlmenn en nýjasta bókin hans, Lífsleikni, er byrjuð að klifra upp metsölulistana. „Mér leið bara furðuvel í þessu,“ segir Egill, spurður hvernig honum lítist á breytinguna. „Það kom mér reyndar á óvart og ég hélt að mér myndi líða hræðilega. Ætli það spili ekki eitthvað inn í að ég er nýkominn í Rithöfundasambandið og þurfti að breyta um stíl. Maður verður auðvitað að fitta inn þarna og nú er ég kominn í rithöfundalúkkið. Ég ætla að taka alla þröngu bolina, níðþröngu gallabuxurnar og allt þetta hnakkadót sem ég á og brenna það. Fólk má í framtíðinni eiga von á því að ég verði klæddur svona eins og alvöru rithöfundur.“ Gilzenegger hefur í hyggju að gefa út endurskoðaða útgáfu af sinni fyrstu bók, Biblíu fallega fólksins, á næsta ári enda sé margt þar sem þurfi að skoða í nýju ljósi. „Hárgreiðslan sem ég var með þarna og orðaforðinn ... ég var bara með allt lóðrétt niður um mig. Ég var bölvaður dóni þarna á árunum 2005 og 2006. Það er ótrúlegt hvernig drengur eins og ég get farið úr dóna yfir í mesta herramann sem við Íslendingar eigum. Nú er ég metsöluhöfundur í mannasiðakennslu, með sjónvarpsþætti um mannasiði og allt að gerast. Boðskapurinn í þessu er að allir þessir dónar og rasshausar sem eru þarna úti og halda að þeir eigi ekki séns, þeir eiga séns. “

toti@frettatiminn.is

dægurmál 87

Helgin 10.-12. desember 2010



bókmenntir Útr ás

Þýsk útgáfa veðjar á Ævar Örn BTB setur fimm þúsund kynningareintök af Sá yðar sem syndlaus er í þýskar bókabúðir á næsta ári. veðja á hann sem þeirra mann,“ segir Kristján. Áður hafa Svartir englar og Blóðberg komið út í Þýskalandi.

Og það er ekki bara í Þýskalandi sem Ævar Örn vekur athygli. Á bókamessunni í Frankfurt gekk Kristján frá samningi við hið virta franska forlag Gallimard um útgáfu á Svörtum englum fyrir franskan markað. Þar með bættist Frakkland í hóp með Danmörku, Svíþjóð og Hollandi varðandi útgáfu á Svörtum englum. -óhþ

... útgáfan ætlar að veðja á hann sem þeirra mann.“

Ljósmynd/Friðþjófur Helgason

Þýska útgáfan BTB ætlar að veðja á krimmahöfundinn Ævar Örn Jósepsson á næsta ári, að því er Kristján Kristjánsson, útgefandi hans hjá Uppheimum, segir. Að sögn Kristjáns ætlar þýska útgáfan að dreifa fimm þúsund eintökum af fjórðu bók Ævars Arnar, Sá yðar sem syndlaus er, í þýskar bókabúðir þegar hún kemur út í júlí á næsta ári undir nafninu Wer ohne Sünde ist. „Þetta er frábært fyrir Ævar Örn og sýnir að útgáfan ætlar að

Úlfar Finnbjörnsson og Sigríður Björk Bragadóttir eiga flestar uppskriftirnar í bókinni. Þau eru hér ásamt Ólöfu Jakobínu Ernudóttur stílista.

Afmæli fagnað með uppskriftabók Á næsta ári verða 30 ár liðin frá því að matartímaritið Gestgjafinn kom fyrst út og af því tilefni hefur ritstjórn blaðsins tekið saman vel yfir hundrað uppskriftir á bók sem er nýkomin út. „Gestgjafinn verður 30 ára á næsta ári og við ákváðum að taka smá forskot á sæluna og fagna áfanganum með þessari bók,“ segir Guðrún Hrund Sigurðardóttir sem ritstýrir Gestgjafanum ásamt Sólveigu Baldursdóttur. „Það hefði verið fullmikið verk að fara yfir öll blöð síðustu áratuga þannig að við völdum í bókina þær uppskriftir sem okkur finnst standa upp úr á síðustu tveimur árum eða svo.“ Úlfar Finnbjörnsson og Sigríður Björk Bragadóttir eiga heiðurinn af langflestum uppskriftunum í bókinni og ritstjórnin miðaði val sitt við það að uppskriftirnar væru einfaldar þannig að allir ættu að geta farið eftir þeim.

Brautryðjandaverk um íslenska sveppi.

Nauðsynleg bók fyrir alla áhugamenn um sveppi og íslenska náttúru.

Heildarsafn íslenskra tröllasagna úr íslenskum þjóðsagnaarfi. Öll íslensk tröll á einum stað.

Glæsilegt þjóðsagnasafn.

Kvikmyndin verður frumsýnd í febrúar 2011!

Kristilegur mynddiskur

Sunnudagaskólinn er kominn út á DVDdiskinum Dagurinn í dag sem er ætlaður börnum frá þriggja ára aldri og allt upp í tíu ára. Á diskinum eru fjórir þættir þar sem fjórar dæmisögur Jesú eru sagðar á líflegan hátt. Þá inniheldur diskurinn tuttugu sunnudagaskólalög og barnasálma. Þorleifur Einarsson, 21 árs leiklistarnemi, leikstýrir þáttunum auk þess sem hann tók þá upp, klippti og gerði brúðurnar Dagurinn í dag færir sem taka þátt börnum Sunnudagaí að miðla skólann heim í stofu. boðskapnum. Þorleifur skrifaði einnig handritið ásamt Guðna Má Harðarsyni, Eddu Möller og sóknarpresti í Lindakirkju. Aðalhlutverk leika Jóel Ingi Sæmundsson og Hafdís María Matsdóttir.

Lára Sjöfn er 13 ára unglingsstelpa sem tekst á við lífið eftir mikinn sorgarvetur. Hún flækist inn í dularfulla atburðarás og þarf að bregða sér í hlutverk leikara, spæjara og hetju til þess að leysa úr málunum. Hörkuspennandi saga handa börnum og unglingum.

Hin fræga draumabók Freuds. Allar draumaráðningabækur sem mark er á takandi eiga rætur að rekja til þessarar bókar. Grundvallarrit við draumaráðningar og sjálfskoðun.

SKRUDDA.IS

88

dægurmál

Helgin 10.-12. desember 2010

Kate Perry var sjóðheit og geislaði við komuna í höllina.

3.DES MIÐNÆTURSÝNING 3.DES MIÐNÆTUR10.DES SÝNING! 23:30

Nýtt leikverk eftir Jón Atla

Mojito

Tom WaitsTribute

4.DES

kl. 20

4.DES

kl. 22:30 Vesturport & Rás 2 kynna The Bad Livers & The Broken heart Band AUKATÓNLEIKAR KL. 23:30

NÆSTA VIKA:

Jólarósir Snuðru og Tuðru

5.DES

Jónas Sig.Tónleikar 7.DES

Ævintýrið um

12.DES

Augastein –Á senunni Miðasalan er opin virka daga frá kl. 13-15 Sími: 527 2100 www.tjarnarbio.is

kl. 14 OG 16

Tjarnargötu 12 - 101 Reykjavík

Getur þú styrkt barn? www.soleyogfelagar.is

Drekkir orðrómi um óléttu Söng- og leikkonan Jessica Simpson fór óvenjulega leið við að kveða niður fréttir af meintri óléttu. Hún fór út á lífið með kærastanum sínum og drakk tequila-skot eins og enginn væri morgundagurinn. Sú hegðun drap óléttusögurnar.

Nicole Scherzinger.

Gefðu gjöf sem hlýjar yst sem innst.

Opið á sunnudögum til jóla frá kl. 12:00-16:00

Söngkonan Fergie var töff með hlébarðahatt

Sjóðheit í frostinu S

Kylie Minogue tók sig vel út í hvítum síðum kjól.

RInGLInG Tilboðsverð 1.440 kr.

ALLAR

VÖRUR FRÁ

öngkonan Nicole Scherzinger, kærasta Formúlu-ökumannsins Lewis Hamilton, lét kuldann í London ekki hafa áhrif á sig á árlegu Jingle Bell-balli útvarpsstöðvarinnar Capital FM um síðustu helgi. Hún mætti á svæðið í níðþröngum svörtum kjól sem skildi lítið eftir fyrir ímyndunaraflið. Ekki vakti hún minni athygli þegar hún tróð upp á ballinu í þokkafullri svartri og rauðri latex-múnderingu með nýjustu smáskífu sína, Poison. Scherzinger er nýhætt í hljómsveitinni Pussycat Dolls til að einbeita sér að eigin ferli og féll frammistaða hennar í góðan jarðveg hjá þúsundum áhorfenda í O2-höllinni í London.

Meðal annarra sem skemmtu áhorfendum voru Black Eyed Peas og Alexandra Burke, sigurvegari bresku X Faktor-keppninnar árið 2008.

MUCHOMIX myndarammi Tilboðsverð 9.520 kr.

Alexandra Burke.

MUSE skartgripageymslur Tilboðsverð 1.280 kr. stk.

UMBRA

FA B R I K A N

AURORA myndarammi Tilboðsverð 7.840 kr.

20

%

afsláttur

Síðasta sending fyrir jól nýkomin í hús

ICELET skartgripatré Tilboðsverð 3.680 kr.

Opið: Virka daga kl. 10-18 · Laugardaga kl. 10-17 · Sunnudaga kl. 13-17

GRApEvInE vínrekki Tilboðsverð 3.360 kr.

Holtagörðum og Kringlunni Sími 564 4400 – www.tekk.is

INDEPENDENCE IS A STATE OF MIND

Noemia RAYMOND WEIL söLuAðILAR Reykjavík: Gilbert úrsmiður Laugavegi 62 GÞ - skartgripir & úr Bankastræti 12 Leonard Kringlunni Meba Kringlunni Meba - Rhodium Smáralind

Hafnarfjörður: Úr & Gull Firði-Miðbæ Hafnarfjarðar Keflavík: Georg V. Hannah, úrsmiður Hafnargötu 49 Akureyri: Halldór Ólafsson úrsmiður Glerártorgi

Mother-of-pearl dial and Stainless steel case with diamonds Crown with midnight blue dome Sapphire crystal www.raymond-weil.com

90

dægurmál

Helgin 10.-12. desember 2010

sigurgeir Myndaði Hendrix tveimur vikum fyrir andlátið

4 SÖ .- L 18 U . D TÍ E MA SE B M IL B E R



Hendrix gerir viskíinu örugg skil að loknum tónleikum sem hann var óhress með. Mynd/Sigurgeir Sigurjónsson

Þegar goðið dó var filman enn í vélinni ÍSLENSK HÖNNUN OG RITSNILLD Í ÞÁGU FATLAÐRA BARNA OG UNGMENNA

JÓLAKÖTTURINN

Sigurgeir Sigurjónsson ljósmyndari gerir tíðaranda sjöunda og áttunda áratugar nýliðinnar aldar frábær skil í ljósmyndabók sinni, Poppkorn. Þar hefur hann safnað saman myndum af stjörnum þessa tíma, útlendum og íslenskum, sem hann hefur fest á filmu. Í bókinni eru tvær myndir a gítargoðinu Jimi Hendrix en Sigurgeir hitti hann baksviðs í Svíþjóð og horfði á hann sturta í sig heilum viskípela. Tveimur vikum síðar var Hendrix svo allur.

S

í túlkun Hildigunnar Gunnarsdóttur, Snæfríðar Þorsteins og Þórarins Eldjárns.

S Ö L U S TA Ð I R :

Casa - Kringlunni og Skeifunni Epal - Skeifunni og Leifsstöð Kokka - Laugavegi Kraum - Aðalstræti og Garðatorgi Módern – Hlíðarsmára Þjóðminjasafnið - Suðurgötu Penninn og Eymundsson um land allt Blóma og gjafabúðin - Sauðárkróki Norska húsið - Stykkishólmi P ó l e y - Ve s t m a n n a e y j u m Va l r ó s - A k u r e y r i

Allur ágóði sölunnar rennur óskertur til starfs í þágu fatlaðra barna og ungmenna.

S T Y R K TA R F É L A G L A M A Ð R A O G FAT L A Ð R A

Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt

Jimi með sænsku barni sínu á mynd sem síðar varð sönnunargagn í faðernismáli barnsmóðurinnar gegn dánarbúi goðsins.

igurgeir var því einn síðasti ljósmyndarinn sem myndaði Hendrix áður en hann yfirgaf þennan heim aðeins 27 ára, árið 1970. „Ég komst á einhvern óskiljanlegan og skringilegan hátt baksviðs á þessum tónleikum í Svíþjóð,“ segir Sigurgeir sem drakk svo viskí í rólegheitum með tveimur skjaldsveinum Hendrix á meðan hann djöflaðist á sviði með gítarinn.

Sigurgeir segir að Hendrix hafi verið í fúlu skapi þegar hann kom af sviðinu vegna þess að honum þóttu tónleikarnir ömurlegir. Hann var þó fljótur að ná sér niður og vel fór á með stjörnunni og ljósmyndaranum. „Hann drakk pela af viskíi eins og að drekka vatn en samt sá ekki vín á honum. Hann var í góðum gír og brá á leik fyrir mig og tók barnið sitt og lék við það,“ segir Sigurgeir sem telur Hendrix hafa leyft sér að vera frjálslegur þegar hann áttaði sig á að Sigurgeir væri ekki á vegum heimspressunnar.

Myndirnar sem Sigurgeir tók af gít-

arhetjunni feigu hafa ratað víða. Þær hafa verið notaðar í ævisögu Hendrix og sænskir lögfræðingar tefldu þeim fram sem sönnunargagni í barnsfaðernismáli Evu, sænsku barnsmóðurinnar, á hendur dánarbúi hans en Eva var með Hendrix á tónleikunum.

Sigurgeir var 22 ára þegar hann hitti Hendrix og var mikill aðdáandi.

Hann segir þennan fund baksviðs hafa verið kostulega stund og að sjálfsögðu ógleymanlega. Og að vonum var honum illa brugðið þegar hann frétti af dauða Hendrix aðeins hálfum mánuði síðar. „Þetta var skemmtilegt móment og það er synd að það skyldi fara svona illa fyrir kallinum. Ég var á kaffihúsi þegar ég las um andlát hans. Ég var ekki einu sinni búinn að framkalla filmuna sem lá bara enn í vélinni. Þannig að ég var pínu nervus þegar ég fór að framkalla vegna þess að ég vissi í raun ekkert hvað ég var með þarna og hvernig H Emyndirnar LG A R BLA Ð hefðu heppnast,“ segir Sigurgeir sem náði mögnuðum myndum af Hendrix á litla Leica-myndavél í vondri birtu.

Lokað í dag Föstudaginn 10. desember verður lokað hjá embætti ríkisskattstjóra og á öllum starfsstöðvum (skattstofum).

SPJARAÐU ÞIG

WWW.CINTAMANI.IS

HITAVEITA

ELÍSABET

SALKA

Dömuúlpa með andadúnsfyllingu.

90% dúnn og 10% fiður. Flís innan í vösum.

Einstaklega létt og hlý.

Ullarflíspeysa fyrir dömur. Frábær blanda af ull og flísi. Einstaklega mjúk og hlý.

Stærðir: XS-3XL

Stærðir: XS-3XL

SVAVAR

ELÍAS

Tecnostretch jakki fyrir herra.

Létt og hlýtt millilag.

Dúnúlpa fyrir herra með 90% dún og 10% fiðri.

Stærðir: S-3XL

Stærðir: S-3XL

CINTAMANI AUSTURHRAUNI 3

CINTAMANI KRINGLUNNI

CINTAMANI CENTER LAUGAVEGI 11

210 GARÐABÆ, S. 533 3805

103 REYKJAVÍK, S. 533 3003

101 REYKJAVÍK, S. 517 8088

92

dægurmál

Helgin 10.-12. desember 2010



jólakötturinn Styrkir fötluð ungmenni

Kærleiksríkur jólaköttur Ár hvert leitar Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra til hönnuða og rithöfundar og fær þá til að hanna Kærleikskúluna og viðbót við óróa Styrktarfélagsins. Munirnir eru seldir í hálfan mánuð á aðventunni og allur ágóðinn rennur til fatlaðra barna og ungmenna. Þegar óróinn er annars vegar er einhver einn úr fjölskyldu Grýlu tekinn fyrir og að þessu sinni varð sjálfur jólakötturinn fyrir valinu.

Klaufabárðarnir komnir í þriðja og síðasta sinn Hinir tékknesku Klaufabárðar hafa notið fádæma vinsælda allt frá því að fyrstu sjónvarpsþættirnir um þá bræður komu út á áttunda áratug síðustu aldar. Undanfarin tvö ár hafa diskar með þáttunum komið út á Íslandi og selst vel og í ár er þriðji og síðasti diskurinn gefinn út. Sá diskur lokar hringnum því þar með eru allir 35 þættirnir, sem gerðir voru um þessa geðþekku, uppfinningasömu og einföldu bræður, útgefnir. Það sem þykir best við þessa þætti er að þeir eru lausir við allt ofbeldi og hraða. Ekkert tal og hið þekkta stef malar undir uppátækjum bræðranna.

Heimshornaflakk í borðspili

Fjör til enda er nýtt íslenskt borðspil sem, eins og nafnið bendir til, er hugsað til þess að halda spilurum spenntum frá upphafi til leiksloka.

Arnaldur Gauti Johnson er höfundur spilsins en hann segir hugmyndina að því vera viðbragð sitt við skorti á spili þar sem leikmenn þurfi ekki að svara sérhæfðum spurningum, ráða í orð eða leika hlutverk. „Ég held að það hafi ekkert fjörugt íslenskt spil sem er ekki spurninga- eða orðaspil komið út síðan Hættuspilið kom út fyrir meira en tíu árum,“ segir Arnaldur. Í spilinu flakka leikmenn um heiminn og lenda í ýmsum hremmingum og ævintýrum. Þeir geta til dæmis unnið ferð með einkaþotu til Suður- Ameríku, komist áfram á reiðhjóli, með lest, í leigubíl eða setið fastir í heimsókn á Norðurpólnum.

Fólk þarf ekki að liggja lengi yfir spilaleiðbeiningum og hægt er að læra á spilið á nokkrum mínútum.

Jólakötturinn ásamt Snæfríð og Hildigunni, sem gáfu honum útlit, og Þórarni Eldjárn sem býður upp á leiðréttingu á eðli kattarins í nýju ljóði.

S

næfríð Þorsteins og Hildigunnur Gunnarsdóttir hönnuðu jólaköttinn og Þórarinn Eldjárn samdi ljóð sem fylgir honum en í ljóðinu býður Þórarinn upp á nýja sýn á jólaköttinn sem hefur ef til vill verið misskilinn eftir allt saman. „Eftir að styrktarfélagið bað okkur Hildigunni að leggja verkefninu lið þetta árið kom það í okkar hlut að velja aðila úr fjölskyldu jólasveinanna til að kljást við,“ segir Snæfríð. „Mannétandi óargadýrið varð fyrir valinu hjá okkur vegna skemmtilega undarlegrar tilvistar þess og þeirra umdeilanlegu skilaboða sem jólakettinum hefur verið ætlað að koma á framfæri í gegnum tíðina. Það er merkilegur boðskapur að hóta fátæklingum þjóðfélagsins því að fái þeir ekki nýja flík séu þeir ekki aðeins hornreka heldur eigi þeir einnig á hættu að vera étnir af hús-

Heillandi verðlaunabók



dýri Grýlu og Leppalúða.“ Snæfríð segir að sú myndræna framsetning sem jólakötturinn býður upp á hafi einnig haft áhrif á val þeirra. „Við vildum halda í eitthvað íslenskt og kunnuglegt en ljá honum samt einhvern nýjan svip og okkur fannst áhugavert að hafa jólaköttinn passlega úrillan og illilegan á svip. Þórarinn gengur reyndar út frá því að kisi hafi kannski verið misskilinn alla tíð og innræti hans sé ekki jafn illt og af er látið.“ Allir sem koma að þessu árvissa verkefni Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra, jafnt listafólk sem söluaðilar, þiggja enga þóknun fyrir framlag sitt. „Þetta var mjög skemmtileg vinna í alla staði og málefnið er gott og brýnt þannig að það var alveg sjálfsagt mál að leggja þessu lið,“ segir Snæfríð.

„… merkileg bók …

2.

falleg og óvenjuleg.“

KB / Kiljan

un prenitn k om

3. sæti

BarnaBækur, 28. nóvemBer Félag íslenskra bókaútgeFenda

„... falleg saga, innihaldsrík ... á erindi til allra.“

IG / Morgunblaðið

Mannétandi óargadýrið varð fyrir valinu hjá okkur vegna skemmtilega undarlegrar tilvistar þess.

Plötuhorn Dr. Gunna

A long time listening

Jukk



Prinspóló



Agent Fresco

PBB / Fréttatíminn

Jólakötturinn er fimmta fyrirbærið í jólasveinaseríu Styrktarfélagsins og bætist við óróann þar sem fyrir eru á fleti Grýla, Kertasníkir, Hurðaskellir og Ketkrókur. Kærleikskúlan er aftur á móti sú áttunda í röðinni. Katrín Sigurðardóttir hannar kúluna að þessu sinni en hún hefur átt mikilli velgengni að fagna upp á síðkastið og opnaði á dögunum einkasýningu í Metropolitan-safninu í New York.

Kærleikskúlan er framleidd í takmörkuðu upplagi auk þess sem kúlan og jólakötturinn eru seld í takmarkaðan tíma og sölunni lýkur 18. desember.

Færni og rokkuðu innsæi Agent Fresco hefur fleygt fram síðan bandið sigraði í Músíktilraunum 2008. Þetta heyrist á lögunum fimm sem voru á fyrstu plötu bandsins en eru hér í nýjum galvaniseruðum súperútgáfum. Þessir framúrskarandi kláru rokkstrákar spila háloftarokk með flóknu og djúphugsuðu spilverki, en lögin mættu vera melódískari svo að þau skildu meira eftir sig en andköf yfir leikninni. Þetta er þó alveg frábært stöff þegar það er best, en bandið ætlar sér aðeins um of á rúmlega klukkutíma langri plötu og hefði mátt skera aðeins niður.

Thoughts, Words & Actions

 Authentic The Exception

Svavar Pétur Eysteinsson er líka í hljómsveitinni Skakkamanage og þarf að hlusta á aðra þar. Hann er einráður sem Prinspóló og tímir ekki að sigta út undirmálslög. Það er dáldið af þeim á þessari plötu, innhverfu gítardútli sem bliknar við hliðina á góðu beinskeyttu lögunum. Þau er allnokkur og þá er fjör. Sjoppulíf og misheppnuð stefnumót eru í forgrunni í spriklandi skemmtilegum textum. Þegar allt gengur upp, eins og t.d. í lögunum „Mjaðmir“ og „Niðrá strönd“, er Prinsinn konungur. Konungur sjoppupoppsins!

Magnús Þór Gylfason, sem kallar sig Authentic The Exception, rappar á ensku. Hann hefur verið mörg ár að vinna að þessari fyrstu plötu sinni með aðkeyptu vinnuafli tónlistarmanna og rappara, aðallega erlendu. Platan er þó æði tíðindalítil. Sándið oft gamaldags og þunnt eins og hálfgert demó og rappflæði Magnúsar mætti vera slungnara.

Textarnar stundum klisja eins og þetta eilífa röfl um að „rap’s not dead“.

Víða glittir þó í ferskari lendur eins og í hinu kraftmikla „Ceremonial Master“ og hinu loðmjúka „Not Dead“.

dægurmál 93

Helgin 10.-12. desember 2010



leikdómur Jesús litli

Eins og heimsmeistarar í samhæfðri sundfimi

N

ú er aðventan og við bíðum jólanna. Aðventan er tími íhygli og samveru en líka tími anna og brjálæðis af ýmsu tagi.  Í BorgarleikhúsJesús litli inu er verið að sýna Leikstjóri: Benedikt sérstaka sögu sem Erlingsson að sumu leyti er Borgarleikhúsið afar jólaleg en að öllu leyti algjörlega tímalaus. Jesús litli er leiksýning sem borin er uppi af þremur stórkostlegum trúðum, tveimur kunnuglegum og einum nýrri.

Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli.

Föstudagur 10. desember Tríó Reykjavíkur Kjarvalsstaðir kl 12.15 Hádegistónleikar þar sem verða flutt verk eftir Shostakovich, Katsaturian, Mendelsohn og Schumann.

Aðgangur ókeypis.

Jólatónleikar Melchior Landnámssetrið Borgarnesi kl. 20.30 Helstu lög sveitarinnar verða leikin í huggulegri jólastemningu í bland við ný lög og eitt jólalag eða svo. Sérstakur heiðursgestur er Ólafur Flosason sem lék á óbó með Melchior fyrir 30 árum.

Trúðarnir Barbara (Halldóra Geirharðsdóttir), Bella (Kristjana Stefánsdóttir) og Úlfar (Bergur Þór Ingólfsson) miðla jólaguðspjallinu með yndislegri blöndu af umhyggju og ósvífni. Þeim leyfist allt, enda er ekkert heilagt í þeirra augum nema þá ef vera kynni trúðsreglurnar. Trúðarnir kalla ekki aðeins fram hlátur og bros heldur vekur barnslegt sakleysi þeirra, og úrræðagleðin, líka önnur hugrenningatengsl hjá leikhúsgestum, t.d. við kærleikann og vonina. Og ekki er það verra á aðventunni.

Trúin sjálf kemur málinu minnst

við; sagan sem allt hverfist um er af fólki í afar sjaldgæfum og ótrúlegum aðstæðum sem nútímaáhorfandi á samt afar auðvelt með að tengja við þegar trúðarnir hjálpa upp á samhengið. Söguþráðurinn er flestum kunnugur svo að ekki verður eytt púðri í það hér að rekja framvinduna, né þær krókaleiðir og útúrsnúninga sem trúðarnir leiða gesti í. Það er undravert hvernig svo margmiðluð saga getur hreyft við fólki á alveg nýjan hátt.

Að sjá þessa sýningu nú, þegar hún hefur verið þrautreynd á fjölunum,

Viðskiptavinir e-kortsins fá samtals rúmlega 98 milljónir í endurgreiðslu í desember.

Hvernig greiðslu færð þú?

Alltaf í desember. Á hverju ári fá handhafar e-korta endurgreiðslu í beinhörðum peningum. Sæktu um e-kort í næsta útibúi Arion banka eða á arionbanki.is

Dikta Græni hatturinn Akureyri kl. 22 Ein vinsælasta hljómsveit landsins á einum vinsælasta tónleikastað landsins.

Myrká + Porquesi Sódóma kl. 22 Hljómsveitin Myrká frá Akureyri kemur suður með sitt kraftmikla og drungalega dauðapopp. Hljómsveitin PORQUESI flytur epískt instrumental rokk, ólgandi af lífskrafti.

Laugardagur 11. desember Hátíð fer að höndum ein Hallgrímskirkja kl. 14 til 17 Listvinafélag Hallgrímskirkju og tónlistarfólk Hallgrímskirkju býður til tónlistarveislu í kirkjunni. Í boði er samfelld aðventu- og jóladagskrá með kórsöng og orgeltónlist þar sem kirkjugestir fá einnig að syngja með í þekktum söngvum. Fram koma Drengjakór Reykjavíkur í Hallgrímskirkju undir stjórn Friðriks S. Kristinssonar, Mótettukór Hallgrímskirkju og Schola cantorum undir stjórn Harðar Áskelssonar. Báðir organistar kirkjunnar, Björn Steinar Sólbergsson og Hörður Áskelsson, leika aðventu- og jólatónlist á Klais-orgelið.

Aðgangur kr. 1.000 en ókeypis fyrir yngri en 16 ára.

Berndsen & Valdimar Sódóma kl. 22 Hljómsveitin Berndsen & The Young Boys, með rauðhærða ofurtöffarann Davíð Berndsen í fararbroddi, leikur synthapopp undir sterkum 80’s áhrifum. Óhætt er að lofa líflegri sviðsframkomu en ungu drengirnir veigra sér ekki við að fækka fötum ef svo ber undir.

Hljómsveitin Valdimar hitar upp.

Tónlist sveitarinnar spannar allan tilfinningaskalann og eru blásturshljóðfæri áberandi í lögum hennar.

Sunnudagur 12. desember Ástvaldur Zenki Traustason – Hymnasýn Fríkirkjan í Reykjavík kl. 17 Á efnisskránni eru aldagömul sálmalög í bland við nýrri sálma. Sálmarnir hafa verið færðir í nýjan búning þar sem Ástvaldur Zenki opnar á þá nýja sýn og fangar fegurðina sem felst í einfaldleika þeirra og einlægni. Meðreiðarsveinar eru Scott McLemore á trommur og Þorgrímur Jónsson á bassa.

Aðgangur 1.500 kr.

Jóel Pálsson – HORN útgáfutónleikar Rosenberg kl. 21 Jóel Pálsson og félagar flytja tónlist af glænýjum geisladiski Jóels - HORN.

var eins og að horfa á heimsmeistara í samhæfðri sundfimi. Samleikur listamannanna þriggja, samsöngur og metnaðurinn sem þau svo augljóslega hafa fyrir því að koma sögunni og boðskap hennar til skila, var afar heillandi og til fyrirmyndar í alla staði. Heildarbragurinn er skýr og hugvitssamlegur, leikmyndin mögnuð, lýsingin flott og tónlist og hljóð eins tipp topp og hægt er, alltaf við hæfi og aldrei yfir strikið.

Leikstjórinn Benedikt Erlingsson og hópurinn í heild má vera stoltur af þessu afkvæmi sínu langt fram eftir

Þú færð e-kortið í Arion banka.

Farðu á arionbanki.is og kynntu þér kosti e-kortsins.

öldinni og ég vona að Jesús litli verði aðventusýning sem sjá má á hverju ári.

Svona uppfærsla er hrein dásemd fyrir leikhúsunnendur og kærkomin gátt fyrir alla þá sem ekki hætta sér oft á þvílíka menningarviðburði. Sjáið hana, hrífist, hlæið, grátið og passið svo upp á ljósið hvert í öðru.

Kristrún Heiða Hauksdóttir

94 

dægurmál

Helgin 10.-12. desember 2010

meistar akokk ar Áhugamál

Borðuðu sæeyru í New York

M Þetta var veisla.“

eistarakokkarnir Kjartan Gíslason, Eyþór Rúnarsson og Gunnar K arl Gíslason komust heldur betur til himna þegar þeir heimsóttu New York á dögunum. Tilgangur ferðarinnar var að kynna íslenska matreiðslu en þeir notuðu tækifærið til að snæða hádegisverð á veitingastaðnum Per Se sem þykir einn sá flottasti í veröldinni, með þrjár Michelin-stjörnur.

Kjartan segir í samtali við

Fréttatímann að þetta sé áhugamál þeirra félaga og þeir reyni alltaf, hafi þeir tíma og fjármagn, að borða á flottum stöðum þegar þeir eru erlendis. „Þetta var óaðfinnanlegt. Matreiðslan frábær og bragðið sömuleiðis,“ segir Kjartan en þeir félagar fengu sér níu rétta hádegisverð og eyddu þremur og hálfum tíma í matinn. „Við fengum meðal annars foie gras, dádýr, sæeyru og hörpuskel. Þetta var veisla,“ segir Kjartan. Svona ferðir á flottustu

Betsson hefur ekki trú á Íslandi

veitingastaði heims eru þó ekki eingöngu til að kitla bragðlaukana því menn eru líka á höttunum eftir lærdómi og meiri þekkingu. „Það komu margar hugmyndir upp þarna og eitthvað situr eftir.“ Og málsverðurinn var ekki ókeypis því hver þeirra borgaði 400 dollara. „Vel þess virði,“ segir Kjartan og bætir við að Per Se sé örugglega á topp fimm listanum yfir bestu veitingahús sem Eyþór Rúnarsson og Gunnar Karl Gíslason sjást hér skála í kampavíni á Per Se í hann hefur komið á. óhþ New York. Ljósmyndari: Kjartan Gíslason



arnaldur Indriðason Ný metsölubók

Sænska veðmálafyrirtækið Betsson hefur enga trú á íslenska landsliðinu í handbolta á heimsmeistaramótinu sem fram fer í Svíþjóð í næsta mánuði. Betsson telur líkurnar á að silfurliðið frá Ólympíuleikunum í Peking 2008 og bronsliðið á EM í Austurríki verði heimsmeistari séu 1/20. Alls telja sænsku veðmálasérfræðingarnir sjö lið líklegri til að vinna titilinn. Frakkar, Ólympíu- og Evrópumeistarar, eru efstir á blaði en síðan koma Danmörk, Spánn, Króatía, Þýskaland, Pólland og Svíþjóð.

Eineygður köttur á Eyjafjallajökli

Þreytandi lögregluheimsóknir Jón Hallgrímsson, betur þekktur sem Jón stóri, er orðinn leiður á tíðum húsleitum sem lögreglan gerir hjá honum, ef marka má Facebook-síðu hans.

Lögreglan hefur einu sinni tekið hús á Jóni svo eftir var tekið en það var fyrir rúmu ári þegar lögreglumenn mættu gráir fyrir járnum heim til Jóns þar sem sést hafði til vopnaðs manns í garðinum.

Síðar kom í ljós að þar var á ferðinni meindýraeyðir með stórt vasaljós. Löggan virðist hafa bankað upp á hjá Jóni á miðvikudag en þá skrifaði hann eftirfarandi á Facebook: „Lögreglan að ljúka en einni húsleit hjá kallinum sem stóðst með prýði eins og venjulega ;)................ orðið frekar þreyttandi samt sem áður...“

Gosinu í Eyjafjallajökli hafa verið gerð ágæt skil í bókum en sú sem hlýtur að teljast þeirra skemmtilegust er hin nýútkomna Eineygði kötturinn Kisi og leyndardómar Eyjafjallajökuls eftir fjöllistamanninn Hugleik Dagsson. Þetta er fyrsta bókin um Kisa sem Hugleikur teiknar ekki sjálfur en hann leggur til textann við myndir Péturs Antonssonar sem býr í San Francisco þar sem hann er eftirsóttur teiknari. Annars er það helst að frétta af Hugleiki að eftir helgi fer glænýtt lag um Kisa, eftir Hugleik og Þormóð bróður hans, í spilun á útvarpsstöðvum.

Arnaldur Indriðason hefur sjaldan eða aldrei fengið jafngóða dóma fyrir bækur sínar eins og fyrir Furðustrandir nú. Hún fékk meðal annars fjórar stjörnur frá Páli Baldvini Baldvinssyni, bókmenntagagnrýnanda Fréttatímans. Ljósmynd/Ralf Baumgarten

„Velgengnin verður til þar sem hennar er síst von“ Furðustrandir, nýjasta bók Arnaldar Indriðasonar, hefur farið betur af stað en nokkur önnur bóka hans, að sögn útgefanda. Arnaldur segist sjálfur vera þakklátur fyrir vinsældir hennar.

B

Við bjóðum Davíð Ólafsson söngvara velkominn til starfa Hann er jákvæður og kraftmikill sölufulltrúi sem lætur verkin tala ... .... og syngja

Ókeypis verðmat án skuldbindinga david@remax.is - 897 1533

ækurnar mínar hafa notið vinsælda núna í tíu ár bæði hér heima og erlendis og ég er mjög þakklátur fyrir það. Þess vegna kemur kannski ekki á óvart þótt Furðustrandir geri það líka. Lesandinn kemst nær kviku lögreglumannsins Erlendar en nokkru sinni fyrr og það er gaman að heyra mismunandi sjónarhorn sem fólk hefur á sögu hans,“ segir metsöluhöfundurinn Arnaldur Indriðason í samtali við Fréttatímann um ótrúlega velgengni nýjustu bókar hans, Furðustranda, sem selst hraðar en nokkur önnur bóka hans hefur gert – og er það ekki lítið afrek í ljósi þess að síðustu bækur hans hafa selst í hátt í þrjátíu þúsund eintökum hver.

Egill Örn Jóhannsson hjá Forlaginu, útgáfu Arnaldar, segir að þegar hafi verið prentuð hátt í þrjátíu þúsund eintök af Furðuströndum og ekki sé ólíklegt að endurprenta þurfi annað risaupplag. „Það stefnir í að Furðustrandir slái

öll fyrri sölumet en Myrká, sem kom út 2008, er söluhæsta bókin hans til þessa með rúmlega þrjátíu þúsund seld eintök,“ segir Egill. Í haust bárust fréttir af því að Arnaldur hefði selt sjö milljónir eintaka af bókum sínum út um allan heim en hann segist lítið velta því fyrir sér og finni ekki fyrir neinni pressu vegna velgengninnar. „Ég hef aldrei fundið fyrir sérstakri pressu þegar ég er að skrifa. Ég skrifa mínar bækur ár frá ári án þess að hugsa of mikið um það sem er að gerast í kringum þær. Ég held ekki að höfundar eigi að eltast við velgengni, hún verður yfirleitt til þar sem síst er von,“ segir Arnaldur.

Furðustrandir er fjórtánda glæpasaga Arnaldar og hann hefur ekki hugsað sér að skipta um vettvang á næstunni. „Ég hef ekki velt því neitt fyrir mér. Ég er að vinna við nýja spennuskáldsögu, sem ég á von á að komi út 1. nóvember að ári,“ segir Arnaldur. oskar@frettatiminn.is

Bær Rúnar S. Gíslason Lögg. fasteignasali.

Það stefnir í að Furðustrandir slái öll fyrri sölumet ... “

Bækur Arnaldar Synir duftsins 1997 Dauðarósir 1998 Napóleonsskjölin 1999 Mýrin 2000 Grafarþögn 2001 Röddin 2002 Bettý 2003 Kleifarvatn 2004 Vetrarborgin 2005 Konungsbók 2006 Harðskafi 2007 Myrká 2008 Svörtuloft 2009 Furðustrandir 2010

E&Co. – Ljósmynd Ari Magg

Íslenzk framleiðsla – íslenzkt hráefni.

Ullarvörur frá GEYSI: Dömutrefill 8.400 kr., Þórdís – dömupeysa 19.000 kr.

H LÝ & L I T R Í K J Ó L MEÐ DÖMUTREFLINUM FRÁ GEYSI FIMM FALLEGIR LITIR

Verið hjartanlega velkomin í verzlanir okkar. Opið frá 10 til 22. Geysir Skólavörðustíg 16, sími 555 6310.

HE LGARBL A Ð

Hrósið… ... fær Kristinn Hrafnsson, talsmaður Wikileaks, sem hefur verið kyndilberi tjáningarfrelsis í fjarveru Julians Assange.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is , ar íka ing t l en hit , p llt ur a on og ink an , v yld tið k tli jöls , ú l, f tin á Ás gam u áh

Borgarstjóri opnaði Jólabæ

Jón Gnarr borgarstjóri opnaði formlega Jólabæinn á Hljómalindarreitnum á Laugavegi með mikilli viðhöfn í gær. Meðal þeirra sem skemmtu gestum voru Sigurjón Kjartansson og karlakórinn Fóstbræður ásamt landsþekktum skemmtikröfum sem komu fram í gervi hálftrölla og jólafólks. Í Jólabænum verða verslanir og sölubásar opin fram að jólum.

Skv. Metsölulista Eymundssonar - Barna- og unglingabækur 1.12.-07.12 og Bóksölulistanum - Barna- og unglingabækur 29.11.-5.12.

Báðar bækur Þorgríms í endurprentun

Óvenjumikill fjölda bóka er farinn í endurprentun og eftir því sem Fréttatíminn kemst næst hafa endurprentanir ekki verið jafnmargar á þessum tíma áður. Meðal þeirra bóka sem þarf að endurprenta eru báðar bækur Þorgríms Þráinssonar, unglingasagan Þorkan og verðlaunabókin Ertu guð, afi?. Aðrar bækur sem farnar eru í endurprentun eru 10.10.10, saga Loga Geirssonar, Morgunengill Árna Þórarinssonar og Gunnar Thoroddsen eftir Guðna Th. Jóhannesson. -óhþ

Dikta slær út Pál Óskar gordjöss

og flott „Fræðandi ungar r bók sem alla ð eiga.“ a u tt æ r stúlku ttir,

Þau undur og stórmerki gerðust í vikunni að Páll Óskar og Memfismafían misstu toppsætið á Lagalista Félags hljómsplötuútgefanda eftir tíu vikur á toppnum með lagið Það geta ekki allir verið Gordjöss.

Hin vinsæla sveit Dikta skellti sér í toppsætið með lagið Goodbye. Páll Óskar og mafían fara þó ekki langt því annað sætið er þeirra. Baggalútur fór aftur upp fyrir Frostrósir á Tónlistanum með jólaplötu sína, Næstu jól. -óhþ

Höfuðborgarbúa lesa Fréttatímann

Hólmfríður Gísladóttir, Morgunblaðinu

DYNAMO REYKJAVÍK

70%

nsdó Steinunn Jó Ragnhildur iðlakona fjölm

„Bók sem unglingsstúlkur mega ekki láta framhjá sér fara“ Margrét Lára Viðarsdóttir, knattspyrnukona

Það e er stundum ekkert grín að vera stelpa þótt það geti líka verið algjört grín. Kraumandi viskubrunnur um fjölmargt sem fylgir því að vera sstelpa. Hér er að finna svör við ótal spurningum sem vakna um ólíkustu mál – allt frá förðun til fjárhagslegs heilbrigðis og frá ólíkus mataræði til misgóðra foreldra. matar

skv. könnun Capacent í nóvember.

HELGARBLAÐ

Bræðraborgarstíg 9