Páll Óskar
Yrsa Sigurðardóttir Rithöfundur rústar hús í miðju jólabókaflóði.
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
66
Gordjöss sem Drakúla greifi.
alvöru grillaður kjúklingur
28 HELGARBLAÐ 12.-14. nóvember 2010 1. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 7. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
viðtal Lok ar k afla í lífi sínu með bók
Nú bý ég með manni sem ég elska út af lífÓinu K Eog Y geri P I S það ÓKEYPIS sem mér finnst gaman.
Finnur Ingólfsson Fólk hefur tekið sér vald til að draga af mér æruna. 18 Viðtal
Pawel Bartoszek Örháskóli og smáháskóli hyggja á sameiningu? Fjandsamleg yfirtaka. Risinn gleypir dverginn.
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
síða 30 Jónína Ben gerir upp erfiðustu ár ævi sinnar með útgáfu þessarar bókar.
Ljósmynd: Hari
Gluggalaust hótelherbergi kom í veg fyrir sjálfsmorð
40 Viðhorf
Jónína Ben segist hafa gengið í gegnum sinn dýpsta dal í Kanada þegar tölvupóstsmálið stóð sem hæst árið 2005. Þá var hún uppi á 37. hæð í hótelherbergi í Montreal og íhugaði hvort nokkur önnur leið væri út en að svipta sig lífi.
Æ
visögu Jónínu Benediktsdóttur hefur verið beðið með mikilli eftirvæntingu. Í bókinni, sem kemur út í dag, föstudag, gerir hún upp erfiðasta kafla lífs síns, árin með Jóhannesi Jónssyni, sem einatt er kenndur við Bónus, baráttuna við son hans og viðskiptablokkirnar, tölvupóstsmálið og ástarævintýri sitt með Styrmi og viðskipti bankastjóra við vændisþjónustu. Hún óttast atlögu að manni sínum, Gunnari Þorsteinssyni í Krossinum, eftir útkomu bókarinnar og segir auðveldara að ráðast að
þeim sem standa henni næst heldur en henni sjálfri. Í bókinni lýsir hún nokkrum atvikum þar sem hún var komin á botninn, fjárhagslega og andlega, en tölvupóstsmálið segir hún hafa verið það allra versta. Þá birti Fréttablaðið tölvupósta á milli hennar og Styrmis Gunnarssonar, þáverandi ritstjóra Morgunblaðsins, sem vörpuðu ljósi á upphaf Baugsmálsins. Í hvirfilbylnum sem því fylgdi íhugaði hún að svipta sig lífi. „Ég sat á hótelherbergi í Kanada og gat
ekkert gert. Þarna var verið að djöflast á mér og þeim sem mér þótti vænt um. Ég fékk daglegar hringingar frá börnunum mínum sem þurftu að lesa allt sem birtist um móður þeirra. Ég var í herbergi á 37. hæð og það var gluggalaust. Það bjargaði mér,“ segir Jónína alvarleg á svip. Þú íhugaðir sem sagt að svipta þig lífi á þessum tíma? „Já, ég gerði það. En gluggalausa hótelherbergið kom í veg fyrir það.“ oskar@frettatiminn.is
Sjá viðtal bls. 30
Ingibjörg og Sigurlína Fjörutíu ára þöggun kynferðisbrots rofin. 16 Viðtal
Kostur 1 árs
fjórblöðungur í miðju blaðsins
ÞAÐ ER HOLLT AÐ SPARA LÆGRA LYFJAVERÐ Í 14 ÁR Spönginni • Hólagarði • Hagkaup Skeifunni • Hagkaup Akureyri
–einfalt og ódýrt
2
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Reykjavíkurborg Launagjöld
Launakostnaður menntasviðs er hærri en
Launakostnaður menntasviðs á pari við lítinn grunnskóla Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
Launakostnaður aðalskrifstofu menntasviðs Reykjavíkur var 197 milljónir króna á síðasta ári, rétt tíu milljónum lægri heldur en Grandaskóla sem sér um að mennta 255 börn í 1. til 7. bekk. Aðspurð hvort kostnaður við yfirstjórn grunnskólanna sé farinn úr böndunum segir Oddný Sturludóttir, formaður menntaráðs Reykjavíkurborgar, að allt sé til skoðunar. „Við veltum við hverjum steini í þeirri viðleitni okkar að hagræða. Við skoðum að sjálfsögðu
miðlæga stjórnsýslu [innsk. blm. eins og til að mynda aðalskrifstofu menntasviðs] í því sambandi,“ segir Oddný. Aðspurð segir Oddný að starf menntasviðs sé mjög víðtækt og starfsemin viðamikil. „Þar fer fram stefnumótun, eftirlit og síðan eru það auðvitað mannauðsmálin. Það starfar gríðarlegur fjöldi kennara undir þessu sviði og því gefur það augaleið að launakostnaðurinn er mikill,“ segir Oddný. -óhþ
Hvassaleitisskóla Selásskóla Ártúnsskóla Oddný Sturludóttir, formaður menntaráðs Reykjavíkurborgar.
Korpuskóla Sæmundarskóla Klébergsskóla
Eggert Pétursson Langur biðlisti eftir blómamyndum
Evran veikist en krónan sem klettur Evran gefur enn eftir gagnvart Bandaríkjadal og hélt áfram að veikjast í gær. Þá kostaði evran 1,3715 dollara og hafði veikst um 3,3% í liðinni viku. Það sem veldur þessum viðsnúningi, að því er fram kemur hjá greiningu Íslandsbanka, eru vandamál skuldsettra evruríkja. Jákvæðar hagtölur vestra styðja við dollar. Íslenska krónan er hins vegar stöðug sem klettur, að vísu í skjóli gjaldeyrishafta. Evra kostar nú 153 krónur en dollar 111 krónur. -jh
3,3% Lækkun Evru gagnvart dollar Í liðinni viku
Grunuð um milljóna dollara svik
hafi sumar aðgerðir til aukinnar skattheimtu ekki borið þann ávöxt sem reiknað var með. -jh
Íslensk kona, Helga Ingvarsdóttir, er grunuð um að hafa haft milljónir dollara af bandarískum auðkýfingi í félagi við unnusta sinn, Vickram Bedi. Parið er sakað um að hafa haft af Roger Davidson, tónlistarmanni og milljarðaerfingja, að minnsta kosti sex milljónir dollara með því að telja honum trú um að lífi hans væri ógnað. Bedi segir hins vegar að Davidson hafi greitt af fúsum og frjálsum vilja til að koma í veg fyrir að upplýsingar úr tölvu, sem var sýkt af tölvuveiru, kæmust í hendur yfirvalda. Helga og Bedi eru í gæsluvarðhaldi en þau eru búsett í New York. -jh
Atvinnuleysi eykst
Skatttekjur ríkissjóðs undir áætlun Á fyrstu níu mánuðum ársins voru innheimtar tekjur ríkissjóðs rúmlega 335,8 milljarðar króna sem er 28,5 milljarða króna aukning frá sama tímabili í fyrra. Þrátt fyrir þessa aukningu eru skatttekjur og tryggingagjöld undir áætlun. Greining Íslandsbanka segir ekki koma á óvart að tekjur ríkissjóðs séu undir áætlun enda hafi bati efnahagslífsins dregist á langinn. Þá
Skráð atvinnuleysi í nýliðnum október var 7,5% og jókst um 0,4 prósentustig milli mánaða. Að meðaltali voru 12.062 atvinnulausir í mánuðinum. Meðal karla var atvinnuleysið 7,8% en 7,2% meðal kvenna. Vinnumálastofnun áætlar að atvinnuleysi aukist í nóvember og verði á bilinu 7,6-8%. Í nýrri könnun Samtaka atvinnulífsins kemur fram að á næstu sex mánuðum áforma fyrirtæki að fækka starfsfólki um 1,1%, sem nemur tæplega þúsund störfum. -jh
Hæstiréttur þyngdi dóm yfir Sophiu Hansen Hæstiréttur þyngdi í gær dóm yfir Sophiu Hansen fyrir að bera rangar sakargiftir á Sigurð Pétur Harðarson. Héraðsdómur hafði dæmt Sophiu í sex mánaða skilorðsbundið fangelsi en Hæstiréttur dæmdi hana í tólf mánaða skilorðsbundið fangelsi. Tekist var á um undirskrift á þremur viðskiptabréfum, að upphæð rúmlega 42 milljónir króna, þar sem Sophia taldi að nafn sitt hefði verið falsað af Sigurði Pétri. Hann var hreinsaður af sökunum þar sem rithandarsérfræðingar töldu að Sophia hefði sennilega sjálf skrifað undir bréfin. -jh
Eggert Pétursson hefur um árabil málað íslenska flóru. Myndir hans af blómum njóta mikilla vinsælda og biðlistinn er langur.
Eggert seldi verk fyrir 42 milljónir Málverk listmálarans Eggerts Péturssonar af íslenskum blómum eru eftirsótt af listunnendum. Eggert opnaði nýlega sýningu á sjö verkum í Hafnarborg og þau seldust öll á augabragði. Hvert verk er metið á um sex milljónir króna þannig að ætla má að söluverðmæti sýningarinnar hafi verið í kringum 42 milljónir.
Þ
etta var nú ekki sölusýning en mörg verkin voru seld áður en sýningin var opnuð og þau sem eftir voru fóru fljótt,“ segir Eggert Pétursson myndlistarmaður. Blómamyndir Eggerts eru mjög eftirsóttar og hjá galleríinu i8, sem höndlar með verk Eggerts, eru alltaf einhverjir á biðlista eftir myndum. „Það er alltaf fólk sem bíður eftir því að eignast verk og það var búið að tala við einhverja af þeim fyrir sýninguna.“ Eggert lætur eftirspurnina þó hvergi raska ró sinni og stendur ekki sveittur við að mála myndir til þess eins að anna eftirspurninni. „Fólk verður bara að gjöra svo vel að bíða. Ég geri það sem mér sýnist hverju sinni og svo kemur bara í ljós hvort einhver vill það eða ekki, enda er það ekkert endilega takmarkið að selja verkin.“ Börkur Arnarson hjá i8 segir verðlagið á verkum Eggerts misjafnt og ráðist meðal annars af viðfangsefni listamannsins hverju sinni, sem og stærð verkanna. Stærstu myndirnar seljist á eitthvað í kringum sex milljónir króna. „Hann leggur mikla vinnu í verk sín, mikinn undirbúning og rannsóknarvinnu, og listinn
Þetta var nú ekki sölusýning en mörg verkin voru seld áður en sýningin var opnuð og þau sem eftir voru fóru fljótt.
yfir þá sem bíða eftir myndum hans er langur,“ segir Börkur sem telur að íslenskir aðilar hafi keypt flest ef ekki öll verkin. Aðspurður segist Eggert vera sáttur við verðmatið á myndunum. „Jújú. Ætli það ekki. Þetta er hátt verð, og þó. Kannski ekki. Ég veit það ekki. Ætli það fari ekki eftir því hvernig á það er litið. Og vissulega eru stóru myndirnar mjög tímafrekar.“ Í verkunum sem eru til sýnis í Hafnarborg sækir Eggert innblástur í smágerðan gróður sem vex í hrauninu í nágrenni við sumarbústað hans í Úthlíðarhrauni í Biskupstungum. Hann hefur undanfarin ár einbeitt sér að gróðri á þessum slóðum þar sem hann fer í langa göngutúra. Sýningin nú markar ákveðin tímamót þar sem Eggert hyggst snúa sér að öðrum svæðum í bili. „Ég er búinn að vera á gangi í Úthlíðarhrauni í sjö eða átta ár og sótt innblástur í blómin í hrauninu og finnst kominn tími til að hvíla þetta svæði. En ég held mig að sjálfsögðu áfram við það að mála blóm.“ Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
4
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
veður
Föstudagur
laugardagur
sunnudagur
Vetrarveður og skíðasnjór um helgina
Það bítur frostið þegar blæs eins og nú er raunin. Vindkæling á bert hörund er mikil og hugtakið skítakuldi fær sína réttu merkingu. Á sunnudag gengur N-áttin niður og þá er búist við fallegu vetrarveðri með stillu og lágri nóvembersólin. Frotið gæti farið niður í 10-20 stig í innsveitum. Skíðamenn kætast þessa dagana, því segja má að kominn sé nægur snjór á öllum helstu skíðasvæði landsins. Í Bláfjöllum og eins fyrir vestan, norðan og austan.
4
4
5
5
6
2
3
4
12
5
1
8
0
15
8
N-átt og fremur kalt í veðri. Hríðarveður og snjókoma norðanlands og á Vestfjörðum, en úrkomulaust og bjart syðra.
Minnkandi N-átt og fremur vægt frost. Éljaagangur verður norðan- og austantil, en bjart sunnanlands og vestan.
Hægur vindur og víðast léttskýjað. Talsvert frost verður, einkum í innsveitum norðan- og austanlands.
Höfuðborgarsvæðið: Norðan strekkingsvindur, allt að 15 m/s í Vesturbænum og á Selvedurvaktin@vedurvaktin.is tjarnarn. Skýjað en úrkomulaust.
Höfuðborgarsvæðið: Léttskýjað, en áfram N-gola og hiti undir frostmarki.
Höfuðborgarsvæðið: Froststilla og bjartviðri.
Einar Sveinbjörnsson
Lengja lokun leikskóla úr tveimur vikum í fjórar
Opna Kex Hostel í gamla Frón-húsinu
Hver leikskóli í Kópavogi verður lokaður í fjórar vikur næsta sumar í stað tveggja áður. Bæjarfulltrúinn Ómar Stefánsson gagnrýnir þetta og segir þjónustuna við foreldra skerta en þeir gátu áður valið hvorum megin tveggja viknanna börnin fóru í sumarfrí. „Nú er miklu meiri harka á vinnumarkaðnum og því hefði verið betra að hafa sveigjanleikann,“ segir Ómar. Á fundi bæjarráðs bókaði hann að meiri kostnaður við gamla fyrirkomulagið væri aðeins í orði en ekki á borði. - gag
Listaháskólinn kynnir starfið
Opinn dagur verður í Listaháskóla Íslands kl. 11-16 á morgun, laugardag, þar sem allar deildir verða kynntar á einum stað – í húsnæði skólans í Laugarnesi. Nemendur, kennarar, námsráðgjafi og fleiri verða til viðtals og upplýsingagjafar. Fjölbreytt dagskrá og kynning verður á deildum skólans og má þar nefna uppákomur, sýnishorn af inntöku, tónleika, sýningar á verkefnum nemenda og fleira. Jafnframt munu gestir geta fengið upplýsingar um umsóknarferli og nemendur sýna inntökumöppur. -jh
Málþing um leiklist í Ríkisútvarpinu
Ríkisútvarpið fagnar um þessar mundir áttræðisafmæli sínu. Af því tilefni gengst Leikminjasafn Íslands fyrir málþingi á morgun, laugardag, um framlag RÚV til íslenskrar leiklistar. Málþingið verður haldið í fyrirlestrasal
fr amkvæmdir Nýtt gistiheimili í Reykjavík
Eigendur stefna að því að opna gistirými fyrir 150 manns í apríl á næsta ári.
S Þjóðminjasafnsins og hefst klukkan 11. Þar verða flutt fjögur stutt erindi, fræðilegs efnis, og tvö erindi um stöðu leikins efnis í dagskrá Útvarps og Sjónvarps. Að þeim loknum verða pallborðsumræður með þátttöku Páls Magnússonar útvarpsstjóra og Viðars Eggertssonar, verkefnisstjóra leiklistar hjá RÚV, undir stjórn Kolbrúnar Halldórsdóttur, stjórnarformanns Leikminjasafns Íslands. -jh
Opið hús hjá Ekron
Ekron kynnir starfsemi sína í dag, föstudag, með opnu húsi. Markmiðið með starfi Ekron er að aðstoða fólk við að byggja sig upp að nýju eftir að hafa lent utanveltu í samfélaginu vegna áfengis- og vímuefnasýki. Skjólstæðingar Ekron eru á aldrinum 18-60 ára og markmiðið með meðferðinni er útskrift í vinnu eða skóla. Endurhæfingin fer fram í gegnum fyrirlestra, námskeið og smiðjur. Allar smiðjur Ekron verða opnar á milli kl. 13 og 16 að Grensásvegi 16a þar sem KK og Páll Rósinkrans troða m.a. upp.
BóK ársins? Hreinsun eftir Sofi Oksanen er skáldsagan sem allir eru að tala um
tefnt er að því að opna gistiheimili í húsnæði Kexverksmiðjunnar Frón á Skúlagötunni í apríl á næsta ári. Athafnamennirnir Pétur Marteinsson, fyrrverandi atvinnumaður í knattspyrnu, Kristinn Vilbergsson og Dagur Sigurðsson, þjálfari þýska handboltaliðsins Füsche Berlin, eru aðalmennirnir í verkefninu og vinna Pétur og Kristinn dag og nótt ásamt fjölskyldu og vinum við að standsetja húsnæðið. „Þetta byrjaði allt þegar við sáum þetta hús í sumar og það öskraði einhvern veginn á okkur. Við lögðumst í hugmyndavinnu og út kom þetta: ódýrt gistiheimili með beddum fyrir 150 manns í misstórum herbergjum. Við ætlum ekki að fela það að þetta er gamalt verksmiðjuhúsnæði. Síðasta kexkakan rúllaði hérna út árið 2007 og það verður gaman að sjá þetta hús á þessum frábæra stað lifna við á nýjan leik. Við verðum með kaffihús, vinnustofur fyrir listamenn og skrifstofuaðstöðu. Markmiðið er að skapa lifandi umhverfi í hjarta borgarinnar – svona einhvers konar póstkort af Reykjavík fyrir ferðamenn sem koma hingað,“ segir Pétur í samtali við Fréttatímann. Og nafnið ber keim af fortíðinni því gistiheimilið mun heita Kex Hostel. Aðspurður segir Pétur að búið sé að ganga frá leigusamningi í allt að fimmtán ár. „Þetta er auðvitað ekki ókeypis en við komum sjálfir inn með fjármagn auk þess sem vinir okkar, flestir gamlir íþróttamenn,
Pétur Marteinsson Markmiðið er að skapa lifandi umhverfi í hjarta borgarinnar. Ljósmynd/Teitur
koma inn sem fjárfestar. Þetta er fjármagnað 90% með eiginfé en MP-banki aðstoðar okkur til að byrja með. Við vonumst til að reksturinn verði orðinn skuldlaus eftir tvö ár,“ segir Pétur. oskar@frettatiminn.is
Við sáum þetta hús í sumar og það öskraði einhvern veginn á okkur.
stjórnlagaþing Vinsældir á Facebook
Flestum líkar við Silju Báru á Facebook „Þetta er alger snilldarbók … ofboðslega góð skáldsaga.“ Egill HElgason / Kilja n
un 2. p r e n t eg l n a t n æ v
Stjórnmálafræðingurinn Silja Bára Ómarsdóttir er viðkunnanlegust allra þeirra 242 frambjóðenda til stjórnlagaþings sem skráð sig hafa á lista Creditinfo yfir Facebook-síður frambjóðenda. Framboðin til stjórnlagaþings eru 523 þannig að 281 frambjóðandi er ekki á þessum lista Creditinfo. Alls hefur 834 manns líkað við framboð Silju Báru, rétt tæplega hundrað fleiri heldur en athafnakonunnar Freyju Haraldsdóttur. Kosið verður til stjórnlagaþings 27. nóvember. Á síðu Creditinfo kemur fram að þeir frambjóðendur sem eru á Facebook en ekki á lista fyrirtækisins séu beðnir að hafa samband á creditinfo@ creditinfo.is. -óhþ
Tíu efstu Silja Bára Ómarsdóttir 834 Freyja Haraldsdóttir 739 Íris Lind 699 Jóhannes Þór Skúlason 692 Vilhjálmur Þorsteinsson 667 Pawel Bartoszek 640 Bergljót Tulinius Gunnlaugsdóttir 621 Smári McCarthy 586 Friðrik Þór Guðmundsson 581 Sigríður Dögg Auðunsdóttir 577
242
frambjóðendur til stjórnlagaþings eru með Facebooksíðu Heimild: Creditinfo
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 2 0 1 8
EJS og rekstrarlausnir Skýrr hafa verið sameinuð. EJS verður eftirleiðis rekið sem eitt af þremur tekjusviðum Skýrr. Við sameininguna verður til öflugasta eining landsins í þjónustu og sölu á tölvubúnaði, hýsingu og rekstrarþjónustu. Starfsfólk sameinaðs fyrirtækis verður um 470 talsins og sinnir þörfum þúsunda viðskiptavina. Samþætt vöruframboð EJS og Skýrr mótast meðal annars af fjölbreyttum eigin lausnum og þjónustu, en ekki síst samstarfi við alþjóðleg fyrirtæki á borð við Cisco, Dell, EMC, Microsoft, NCR, Oracle, SAP BusinessObjects og VeriSign. Velkomin.
6
u k r Hö i
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Dómsmál Kyrrsetningarbeiðni
d n a n n spe ga
a s a g n i l g un „... spennuþrungin og mjög skemmtileg.“ Marta María Arnarsdóttir, 13 ára pressan.is (um Núll núll 9)
Skilenfd Glitnis vill kyrrsetja þetta glæsihýsi Lárusar í Hlíðunum.
Hvernig tengist eldgömul ljósmynd bíómyndinni Avatar og dularfullum mannaferðum á Snæfellsnesi? Þokan er hörkuspennandi unglingasaga eftir Þorgrím Þráinsson, sjálfstætt framhald metsölubókarinnar Núll núll 9
Ljósmyndir/Hari
Skilanefnd Glitnis vill kyrrsetja lúxusvillu Lárusar Welding Tekist á um lögmæti kyrrsetningarbeiðni skilanefndarinnar fyrir héraðsdómi.
S
kilanefnd Glitnis hefur farið fram á kyrrsetningu á lúxusvillu L ár usar Welding, f yrrverandi forstjóra Glitnis, og Range Rover-bifreið hans vegna dómsmáls sem skilanefndin stendur í gegn Lárusi og fimm öðrum einstaklingum tengdum Glitni. Lögmaður Lárusar hefur mótmælt kyrrsetningunni og er tekist á um lögmæti hennar fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur. Um er að ræða helmingshlut í tæplega 300 fermetra einbýlishúsi Lárusar og konu hans í Hlíðunum. Áður hafði skilanefndin kyrrsett eignir Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, bæði fasteignir, bifreiðar og jarðir, en Pálmi Haraldsson greiddi fimm hundruð milljóna króna tryggingu til að komast hjá kyrrsetningu. Málið snýst um sex milljarða króna
lán Glitnis til FS38, dótturfélags Fons, sem var í eigu Pálma Haraldssonar, sumarið 2008 vegna breska skartgripafyrirtækisins Aurum Holding. Með láninu eignaðist Glitnir veð í Aurum en FS38 fékk fjóra milljarða sem notaðir voru til að greiða skuldir og tvo milljarða sem runnu annars vegar til Fons og hins vegar til Jóns Ásgeirs Jóhannessonar. Skilanefndin fer fram á sex milljarða í skaðabætur frá þeim sex sem er stefnt. Auk Jóns Ásgeirs, Lárusar og Pálma eru það þau Magnús Arnar Arngrímsson, fyrrverandi framkvæmdastjóri fyrirtækjasviðs, Rósant Már Torfason, fyrrverandi fjármálastjóri, og Guðný Sigurðardóttir, fyrrverandi starfsmaður lánasviðs bankans. Magnús Arnar hefur farið fram á frávísun málsins og verður sú beiðni tekin fyrir í Héraðsdómi Reykjavíkur í byrjun desember. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Lárus Welding berst gegn kyrrsetningunni.
Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda
Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is
Hvað kostar fiskurinn? Á höfuðborgarsvæðinu eru þó nokkuð margar fiskbúðir. Úrval er mismikið og framsetning misjöfn. Sumar fiskbúðir eru nútímalegar og gljáandi og bjóða upp á framúrstefnulega rétti samhliða hefðbundnari, á meðan aðrar búðir líta út eins og allar fiskbúðir gerðu fyrir þrjátíu árum. Allar búðirnar eiga það þó sameiginlegt að kaupa hráefnið af sama uppboðsmarkaðnum, og það virðist ekki vera stíf verðsamkeppni í fisksölu í Reykjavík. Og þó. Ég athugaði verð á fimm algengum fisktegundum/réttum í átta fiskbúðum og tveimur stórverslunum. Þetta eru niðurstöðurnar.
Nokkur verðmunur er á ýsuréttum, plokkfiski og fiskbollum, en það verður að taka með í reikninginn að innihald réttanna er mismunandi eftir búðum. Þessi könnun tekur aðeins mið af verði, ekki gæðum – sumir myndu jafnvel ganga svo langt að segja að hér væri verið að bera saman epli og appelsínur. Samanburður á verði þorsks og skötusels er markvissari. Mestur er munurinn á skötusel. Tvær verslanir bjóða kílóverð undir 2.000 krónum og er fiskbúðin í Spönginni með besta verðið. Það er 84% lægra en hæsta skötuselskílóverðið sem ég fann. Mun minni munur er á þorsk-
flökum, þar er 25% munur á hæsta og lægsta verðinu. Að lokum má geta þess að fiskur er hollur og góður – staðreynd sem flestum ætti að vera fullkunnugt um – og Íslendingar ættu að borða fisk að minnsta kosti einu sinni í viku, helst tvisvar (eða oftar!).
Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is
Verðkönnun á fiski
Verðlaunahöfundurinn Þorgrímur Þráinsson í essinu sínu!
Þorskflök
Skötuselur
(1 kg - roðlaus og beinlaus)
(1 kg - Úrbeinaður)
Ýsuréttur (1 kg)
Plokkfiskur (1 kg)
Fiskbúðin, Freyjugötu
1590
2490
1290
1290
1090
Hafberg, Gnoðarvogi
1680
2390
1680
1680
1090
Fiskibollur (1 kg)
Fiskikóngurinn, Sogavegi
1990*
2890
1390
1590
1190
Gallerý Fiskur, Nethyl
1990
3290
1890
1590
1590
Fiskbúðin, Spönginni
1590
1790
1690
1490
1290
Fiskbúðin, Sundlaugavegi
1690
2990
1590
1390
1390
Fiskbúð Hólmgeirs, Þönglabakka
1790
1990
1680
1480
1480
Vegamót, Nesvegi
1790
2990
1690
1690
1490
Hagkaup, Eiðistorgi
1698
Ekki til
998
1498
1398
Nóatún, JL-húsinu
1698
Ekki til
1498
1359
1149
*þorskhnakkar
ÍSLENSK A SIA .IS ICE 52259 11/10
HUGURINN BER ÞIG AÐEINS HÁLFA LEIÐ STOKKHÓLMUR VILNIUS ÍSLAND
GAUTABORG KAUPMANNAHÖFN
REYKJAVÍK
VARSJÁ BERLÍN
HAMBORG MÜNCHEN ZÜRICH
MÍLANÓ
NÝTT!
SAMSTARF VIÐ SAS UM TENGIFLUG
BERLÍN I GAUTABORG I HAMBORG MÍLANÓ I MÜNCHEN I VILNIUS ZÜRICH I VARSJÁ
VARSJÁ
EIN BÓKUN, EINN FARSEÐILL, BETRI TENGINGAR, BETRA VERÐ Í samstarfi við SAS býður Icelandair flug um Kaupmannahöfn eða Stokkhólm til nokkurra af fegurstu og áhugaverðustu borgum í Evrópu, borga sem eru hvort tveggja í senn vinsælir ferðamannastaðir og þróttmiklar viðskiptaborgir. Í flugvélum Icelandair bíða þín þægileg flugsæti, gott sætabil, matur fyrir börnin án endurgjalds og þinn eigin persónulegi skjár þar sem þú getur valið úr 100 klukkustundum af afþreyingarefni og góðu úrvali barnaefnis á íslensku.
+ Bókaðu á www.icelandair.is Vinsamlegast athugið: Einstaka sinnum kemur fyrir að farþegar Icelandair fljúgi með vél sem ekki er búið að setja í ný sæti og nýtt afþreyingarkerfi.
8
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Vökudeild Fimm hundruð manna Facebook-hópur pr jónar húfur
Hannaðu þína eigin myndabók á oddi.is VERÐ FRÁ
6.990 kR. EINTAkIÐ
Hafdís, Jón Baldur Baldursson, Sigurgeir Árni og Alexander Gauti með litlu stúlkunni Emmu Sigrúnu. Hún varði fyrstu sjö vikum lífs síns á vökudeild, fæddist 1.750 g og varð léttust 1.400 g þar til hún náði sér á strik. Ljósmynd/Hari
Þakkar lífgjöfina með ogguponsulitlum húfum
Farðu inn á www.oddi.is og búðu til persónulega gjöf.
Hafdísi og Jóni Baldri var brugðið þegar þriðja barn þeirra fæddist óvænt á 32. viku meðgöngu. Þau sóru að gefa vökudeildinni alltaf gjafir á afmælisdegi dóttur sinnar og á jólum. Nú hefur Hafdís hrundið af stað prjónaátaki svo að öll börnin sem dvelja á deildinni prýði húfur í réttri stærð.
Vegleg innbundin myndabók með þínum myndum.
Þ
að kom Hafdísi Priscillu Magnúsdóttur og fjölskyldu hennar í opna skjöldu þegar litla stúlkan hennar var tekin með bráðakeisaraskurði eftir 32 vikna meðgöngu 25. júlí á síðasta ári. Hún var rétt sjö merkur og 32 sentimetrar þegar hún fæddist. Hafdís fær vökudeildinni, sem litla stúlkan hennar dvaldist á í tæpar sjö vikur, seint fullþakkað og hefur hrundið af stað óhefðbundinni söfnun. Ríflega fimm hundruð hafa skráð sig í hóp hennar á Facebook sem ætlar að prjóna með henni ogguponsulitlar húfur á litlu kollana sem dveljast á deildinni. Hafdís ætlar að afhenda húfurnar um jólin. „Við maðurinn minn ákváðum strax að á afmælisdegi dótturinnar og á aðfangadag færum við með eitthvert smotterí á deildina. Við tókum hins vegar eftir því á jólunum í fyrra að deildin var að drukkna í kökum og góðgæti, þannig að í ár langaði mig frekar að gefa eitthvað sem nýttist,“ segir hún. Ákvörðunin vatt upp á sig eftir að hún bað nokkra vini um aðstoð við prjónaskapinn.
Ómissandi
„Við vorum einfaldlega svo ánægð með að hún væri á lífi en fengum skellinn heima þegar við áttuðum okkur á því hve hættulegt er að eignast fyrirbura.“
ENNEMM / SÍA / NM41850
Minning sem ekki gleymist
Hrein íslensk náttúruafurð
ms.is
Vistin á vökudeild var fjölskyldunni erfið. „Litla dóttir mín þurfti að vera í öndunarvél í tvo daga eftir fæðingu. Hún var mjög veikburða og tvísýnt um líf hennar, en með góðri hjálp náði hún sér og ber engan skaða af því að hafa fæðst fyrir tímann,“ lýsir Hafdís. „Ég átti tvo stráka eftir venjulega fulla meðgöngu, þannig að ég bjóst engan veginn við þessu. Það byrjaði að blæða. Ég ætlaði í skoðun og ein, en maðurinn minn neitaði því og fór með mér. Í fyrstu átti að leggja mig inn yfir nótt og maðurinn minn ákvað því að halda heim á leið, en starfsfólkið náði honum í stiganum á leiðinni út
og var honum þá tilkynnt að ég væri á leið í keisaraskurð. Hálftíma seinna var stúlkan fædd.“ Hafdís lýsir því hvernig maðurinn hennar rétt sá litlu stúlkuna áður en hlaupið var með hana á vökudeild, framhjá foreldrum þeirra sem voru að stíga inn á spítalann og sáu því læknana þeysast hjá með barnið. „Áfallið kom eftir á. Já, í rauninni ekki fyrr en við komum heim með hana því þegar á þessu stendur er nær ómögulegt að meðtaka allar upplýsingarnar. Við vorum einfaldlega svo ánægð með að hún væri á lífi en fengum skellinn heima þegar við áttuðum okkur á því hve hættulegt er að eignast fyrirbura.“ Þá höfðu þau hjónin staðið vaktirnar sitt í hvoru lagi heima fyrir með sonunum, fjögurra og sjö ára, annars vegar og svo með dótturinni á spítalanum. „Synir okkar tóku þessu vel en fannst skrýtið að eiga systur sem þeir fengu ekki að hitta,“ segir Hafdís. Svínaflensufaraldurinn hafi séð til þess: „Þeir fengu tvisvar að sjá hana í gegnum glerrúðu á þessum sjö vikum.“
Börnum sinnt af alúð
Nýfædd, slöngum þrædd á vökudeild Landspítalans. Emma Sigrún átta tímum eftir fæðingu, komin í öndunarvél.
Hafdís vonar að húfurnar eigi eftir að reynast vel á deildinni. „Og skili allar húfurnar sér ætti lagerinn að endast í þrjú ár,“ segir hún og hlær. „Eftir þessa reynslu ber ég ótrúlegt traust til starfsfólksins sem sinnti dóttur minni. Þetta er engin færibandavinna, heldur heyrði maður hvernig læknar, hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar töluðu af ástúð til barnanna. Það var svo gott að vita af barninu í góðum höndum þegar við vorum ekki á staðnum.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Hjálparstarf
Prjóna, hekla og sauma fyrir bágstadda
Fjölþrepa bakbrettið • Eykur sveigjanleika • Linar bakverki • Bætir líkamsstöðu • Auðvelt í notkun • Má nota hvar sem er
Verð: 7.950 kr.
Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16 Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • www.eirberg.is
Hundruð kvenna um allt land prjóna nú í gríð og erg fyrir jólaúthlutun hjálparstofnana. „Við viljum hjálpa til við og gefa þeim sem ekki eiga hlý prjónaföt fyrir veturinn,“ segir Aðalheiður Rúnarsdóttir prjónakella. Bunkar af prjónuðum, saumuðum og hekluðum fötum hrúgast upp á heimili prjónakellu og vinkvenna hennar um allt land. Þá hefur hún komið
upp lager, sem verður flokkaður síðasta dag mánaðarins, í Guðríðarkirkju í Grafarholti. Þar hittast vinkonur prjónakellu einu sinni í mánuði með handaverk sín og þær og fleiri alla þriðjudaga frá klukkan 19.30. „Það fór hreinlega með mig að sjá þessar biðraðir í sjónvarpinu í einum fréttatímanum. Ég viðurkenni að ég grét og fór að hugsa um hvað ég gæti gert en ég prjóna
út í eitt, á fullt af garni og afgöngum, og ákvað að gera það sem ég geri best; prjóna,“ segir Aðalheiður. Skipta á afrakstrinum jafnt milli Mæðrastyrksnefndar og Fjölskylduhjálparinnar hér syðra en það sem til fellur úti á landi rennur til þeirra hjálparstofnana sem starfa á hverjum stað fyrir sig. Þeir sem vilja komast í samband við prjónakellu og vinkonur hennar geta fundið síðuna hennar á Facebook, Prjóna Kella, eða sent póst á netfangið: prjonakella@gmail.com. - gag
ferskt fyrir þig alla daga! ar n r u n í t n e Jólaklem ! r a n m o k u er a! Ný uppsker
jóla klementínur Innihalda: • Mikið af C- vítamínum • Önnur vítamín svo sem þíamín (b1), ríbóflavín (b2) og fólasín • Steinefnin kalk, fosfór magnesíum og kalíum • Járn sem er snefilsteinefni • Einungis 45 hitaeiningar í 100gr af klementínum • Eru tilvaldar á milli mála
a Ný uppsker frá USA!
rauð jólaepli Innihalda: • Trefjar • Mikið magn af C-vítamíni • Steinefnin kalíum, fosfór og kalk • Einnnig E-vítamín
10
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Hafnarfjörður Fjárhagsstaða bæjarins slæm
Þurfa að skera niður um 1.200 milljónir Hvernig á að spara 1.200 milljónir þegar ekki tekst að spara 300? Skera á niður um tíu til tuttugu prósent eftir málaflokkum. Tekjur bæjarins hafa dregist saman um 25 prósent á aðeins þremur árum. Gengistap vegna erlendra lána er nærri níu milljarðar.
G
Tilboð mánudaga-miðvikudaga
7.490 kr. Jólahlaðborð Perlunnar hefst 18. nóvember Tilboð mán.-mið. 7.290 kr. — Verð: 8.290 kr.
Hringbrot
C100 M60 Y0 K30
Pantone Coated 281
Veitingahúsið Perlan - Sími 562 0200 - Fax 562 0207 Netfang perlan@perlan.is - Heimasíða www.perlan.is
ðsluafslátt
v. 15% staðgrei
75
Ljósmynd/Hari
Við höfðum heyrt svo ólíkar tölur í undirbúningi fjárhagsáætlunar og vildum fá þetta svart á hvítu.
– Frá kr. 9.7 175/65 R 14Hvítt 98 – Frá kr. 10.4 14 R 65 185/ 75 .4 1 1 kr. á Fr – 15 185/65 R 15 .8 1 1 kr. á Fr 195/65 R 15 – 65 .3 4 1 Frá kr. 205/55 R 16 –
mikið úrval fyrir allar gerðir bíla góð greiðslukjör
ÞRJÁR FULLKOMNAR ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR www.pitstop.is Rauðhellu 11, Hfj.
Hjallahrauni 4, Hfj.
Dugguvogi 10
568 2035
565 2121
568 2020
standa straum af erlendu láni Hafnarfjarðarhafnar frá Bayerische Landesbank að fjárhæð 4,5 milljónir evra. Hann segir höfnina eiga fyrir restinni.
Lóðaúthlutanir fóru með fjárhaginn
Fjárhagur bæjarins er í járnum og skýrir Guðmundur Rúnar það meðal annars með þenslunni á byggingarmarkaðinum fyrir hrun, en meðal málanna sem bæjarráð fékkst við í síðustu viku var að afturkalla úthlutanir á þriðja tug lóða til hestamanna sem áttu að greiða bænum nærri 100 milljónir fyrir. „Bærinn þarf ekki að endurgreiða þessa upphæð því hún hafði ekki verið innt af hendi,“ segir hann, en lóðirnar hafi verið tilbúnar. „Þetta er vandi sem öll sveitarfélög sem úhlutuðu lóðum undir hesthús, íbúðar- og atvinnuhúsnæði hafa þurft að glíma við því að þessu var meira og minna öllu skilað. Í tilfellum íbúða- og atvinnuhúsnæðis vorum við búin að taka við peningum og þurftum að greiða þá til baka. Við greiddum út úr kassanum eitthvað á fjórða milljarð króna og vorum búin að framkvæma fyrir sjö til átta milljarða. Svæðin eru öll tilbúin og þess vegna er staðan eins og hún er.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Ð LLT A 6 MÁN A Í U T
ÐI
FRÁBÆRT Verðdæmi m.
Guðmundur Rúnar Árnason, bæjarstjóri í Hafnarfirði, þarf að finna leið til að skera niður reksturinn um 1.200 milljónir króna. Stefnan er: Að standa við skuldbindingarnar.
VETRARDEKK
Svart
VERÐ
Guðmundur Rúnar Árnason bæjarstjóri segir rangt að 1,8 milljarðar hafi verið nefndir. Skera þurfi niður um 1.200 milljónir króna í fjárhagsáætlun Hafnarfjarðarbæjar fyrir árið 2011 til að standa undir rekstrinum. „Talað hefur verið um að bærinn þyrfti að skila 1,8 milljarði, en við eigum upp í það.“ Hann segir að flest sveitarfélög hafi gert ráð fyrir leyfi menntamálaráðuneytisins í ár til þess að fækka kennsludögum og ekki sé útséð um að takist að spara hinar 200 milljónirnar eins og stefnt var að. Á íbúafundi í síðustu viku kom fram að tekjur bæjarfélagsins hefðu lækkað um 25 prósent á síðustu þremur árum. Gjöld bæjarins hafa einnig dregist saman um þrettán prósent, en gengistap vegna erlendra lána er tæplega níu milljarðar króna. Guðmundur Rúnar segir allar leiðir skoðaðar til þess að leysa fjárhagsvanda bæjarins. Skera eigi niður um 10 til 20 prósent eftir málaflokkum, endurskipuleggja verkefni og reynt verði að skapa sveitarfélaginu tekjur. Á íbúafundinum kom einnig fram að hvorki fengjust lán til rekstursins né framkvæmda, en á bæjarráðsfundinum var Guðmundi Rúnari veitt umboð til að sækja 400 milljónir króna5d í lán Auglýsing dagblað x frá 10Lánacm sjóði sveitarfélaga, til fimmtán ára, til að
T S AU
L A T X A V VI
SA & MA
D
Verð 8.490 kr.
Sækja 400 milljóna lán
AR
Matreiðslumeistarar Perlunnar velja hráefni víðsvegar að til að útbúa bestu villibráð sem hægt er að bjóða upp á. Nú getur þú notið þess besta í villibráðarhlaðborði Perlunnar. Fyrir mat er hægt að bragða á spænskum gæðavínum.
C
21. október - 17. nóvember
S
Villibráðarhlaðborð
AU
Góð tæk
VAXTAL
r a n n u l r e P f é r b a f Gja ifærisgjöf!
ert var ráð fyrir um 100 milljóna króna sparnaði í fjárhagsáætlun Hafnarfjarðarbæjar fyrir árið í ár vegna færri kennsludaga í grunnskólum bæjarins. Menntamálaráðuneytið synjaði hins vegar sveitarfélögum um slíkt. Bærinn hugðist spara þrjú hundruð milljónir í menntamálum yfir árið. „Meirihlutinn hefur ekki náð nema brotabroti af þeim niðurskurði,“ segir Rósa Guðbjartsdóttir, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins. Hún er því uggandi yfir gífurlegum sparnaði sem bærinn þarf að ráðast í á næsta ári og óskaði eftir skriflegum svörum um hversu mikið skera þyrfti niður í rekstrinum á nýju ári á síðsta bæjarráðsfundi. „Við höfðum heyrt svo ólíkar tölur í undirbúningi fjárhagsáætlunar og vildum fá þetta svart á hvítu,“ segir Rósa og fullyrðir að munnlega svarið hafi verið 1,8 milljarðar. „Niðurskurðurinn verður gríðarlega erfiður, vægast sagt, og ég sé ekki að komnar séu fram raunhæfar tillögur um lausnir.“
E ST
R
Jól í ! O K Y B 14.990
1.690
Vnr. 41119157
Kaffibollar Kaffibollar, 2 stk.
2.790
Vnr. 65753111 Vnr. 41119073
Örbylgjuofn
Eldhúsáhöld
GALANZ örbylgjuofn, 800W, hvítur.
Eldhúsáhöld, 5 stk.
G er ð u v er ð sa m a n b u r ð ! G er ð u v er ð sa m a n b u r ð !
390
kr. m2
Vnr. 88946640/44/45
Slönguljós Slönguljós inni og úti, glær, rauð og mislit, 13 mm.
Vnr. 51880251-2
Aðventuljós, hvítt eða rautt.
Vnr. 88949620-96
Innisería
Innisería, 10/20/35/50 eða 100 ljósa. glærar, rauðar, hvítar eða marglitar perur.
2.190
Vnr. 54321101
Þrefalt fjöltengi með rofa, 1,4 m.
1.890
Aðventuljós
690 Fjöltengi
240 Verð frá
Vnr. 41119145
Skál
SNACK-KABARETT skál.
2.990
Vnr. 41119161
Eldhúsáhöld
Eldhúsáhöld úr bambus, 6 stk.
rð ! bu an m sa rð ve u rð Ge ! rð bu an m sa rð ve u rð Ge
12
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010 Fjármálafyrirtæki Birna Einarsdóttir bank astjóri í viðtali
Verðum að fá viðskiptavini að samningsborðinu Við verðum að fá viðskiptavinina að samningsborðinu til að semja um skuldir sínar. Það þýðir ekki að þeir haldi að betra sé að bíða með að leysa úr vandanum, segir Birna Einarsdóttir, bankastjóri Íslandsbanka. „Þeir verða að koma núna. Annars komumst við ekki áfram.“ Hún segir að fjárhagsleg endurskipulagning fyrirtækja hefði mátt ganga hraðar fyrir sig. „En það eru ýmsar ástæður fyrir því hve hægt hefur gengið. Ein er sú að stjórnvöld hafa lofað fleiri úrræðum og því hefur verið erfitt að draga fyrirtæki að samningsborðinu. Þau hafa heldur kosið frystingu lána eða aðra framlengingu á vandanum. Þau hafa viljað
bíða og sjá og við höfum tekið þátt í því.“ Þá nefnir hún að bankinn hafi ekki vitað hvar hann stóð fyrr en efnahagsreikningurinn var klár ári eftir hrun og að ósveigjanlegar reglur til að gæta jafnræðis milli fyrirtækja hafi hægt á ferlinu. Birna segir fyrirtæki landsins hafa farið í gagngerar breytingar síðustu tvö ár. Tekjustreymi margra þeirra sé því sterkara en bankinn hafi þorað að vona. „Núna erum við komin á þann stað að við þurfum að einhenda okkur í að finna langtímalausnir fyrir fyrirtæki. Undir lok 2011 verðum við búin að afgreiða um 90% þessara mála; ég er fullviss um það.“
! a k k a r k a t á k r i F öt F yr
Fr
! ð r e v t r æ áb
Settum traust okkar á sjávarútveginn Bankastjóri Íslandsbanka hefur áhyggjur af högginu sem bankinn yrði fyrir færu sjávarútvegsfyrirtækin í þrot. Hann geti þá ekki staðið við bakið á atvinnulífinu sem skyldi eins og þörf er á núna.
Þ
að er fráleitt að stjórnvöld breyti kvótakerfinu á þann hátt að fyrirtækjunum blæði, segir Birna Einarsdóttir, bankastjóri Íslandsbanka. Slíkt hefði ekki aðeins áhrif á sjávarútvegsfyrirtækin heldur einnig veruleg áhrif á efnahag stóru viðskiptabankanna þriggja. Skuldir sjávarútvegsfyrirtækja skapi fjórða stærsta lánasafn Íslandsbanka, 12 prósent eða um 130 milljarða króna, en 24 prósent hjá Landsbankanum, samkvæmt nýjum uppgjörum sem hún vísar í. „Við höfum reiknað út að breytingar á starfsumhverfi sjávarútvegsins hefðu veruleg áhrif á okkur hér, en þó ekki þau áhrif að bankinn yrði gjaldþrota. Veikt fjármálakerfi hefur hins vegar takmarkaða getu til nýrra útlána og stuðnings við uppbyggingu atvinnulífsins. Þannig að við höfum af þessu miklar áhyggjur,“ segir Birna. Hún hélt í byrjun mánaðarins erindi um skuldastöðu sjávarútvegsfyrirtækja á aðalfundi LÍÚ, Landssambands íslenskra útvegsmanna, þar sem hún sagði mikilvægt að eyða óvissu og ná sátt um fyrirkomulag fiskveiðistjórnunar sem allra fyrst.
Sjávarútvegsfyrirtæki í biðstöðu
úlpa
Frábært verð
14.990 FireFly FreeDOM parka
Sveigjanleikinn rústaður
En af hverju ver Íslandsbanki kvótakerfið? Birna segir áhrifin af breytingu kerfisins einfaldlega það mikil. „Þegar við lánum út, lánum við ekki eingöngu út á veðið heldur fyrst og fremst út á sjóðstreymið. Ef það skerðist, sem gerist efnvið förum þessa leið, kemur það
Birna Einarsdóttir, bankastjóri Íslandsbanka.
niður á afborgunarhæfni viðskiptavina okkar,“ segir Birna. „Við höfum mestar áhyggjur af því að tekjur viðskiptavina okkar skerðist. Þurfi sjávarútvegsfyrirtækin einnig að kaupa sér aflaheimildir eða leigja og annað til viðbótar verður staða þeirra mjög slæm. Við bendum á að góð framlegð í sjávarútvegi er ekki sjálfgefin. Með breyttu kerfi er hætta á að aflinn verði dreginn á land á röngum tíma og rústi sveigjanleikann sem nú er og gerir útgerðum kleift að sækja aflann þegar hann er verðmætastur. Það er gefið að arðsemin minnkar með breyttu kerfi,“ segir Birna. Atli Rafn tekur undir þetta: „Af þeim tekjum sem sjávarútvegurinn skapar eru greidd laun, þau eru skattlögð og fyrir þær fjárfest. Heilar atvinnugreinar byggjast upp í kringum sjávarútvegsfyrirtæki og hafa sínar þjónustutekjur af viðskiptum við þau. Ef fyrirtæki í greininni hafa ekki þrótt til að fjárfesta hefur það margföldunaráhrif í samfélaginu. Við erum því hrædd við breytingarnar, bæði gagnvart bankanum og þeim uppbyggingarfasa sem samfélagið er í. Við skiljum því ekki af hverju stjórnarflokkarnir vilja keyra þetta mál svona áfram.“ Þið óttist ekki að Íslandsbanki verði stimplaður varðhundur kvótakerfisins? Birna neitar því: „Ég blanda mér ekki í þessa pólitísku umræðu, heldur horfi út frá hagsmunum bankans og hræðist því þessar aðgerðir.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
maggi@12og3.is 411.008
Hlý vetrarúlpa með hettu og loðkraga sem taka má af. Barnastærðir.
Í máli Birnu kom fram að 84 prósent sjávarútvegsfyrirtækja í viðskiptum við bankann þyrftu enga eða litla aðstoð og að afskriftir af lánum til fyrirtækjanna hefðu verið óverulegar. Staða smærri sjávarútvegsfyrirtækja, sem keypt hefðu aflaheimildir á nýliðnum árum, væri helst erfið og unnið væri að endurskipulagningu þrjátíu fyrirtækja í sjávarútvegi hjá bankanum. „Við treystum á að sjávarútvegurinn myndi hjálpa okkur út úr hremmingum efnahagslífsins; að hann myndi fjárfesta. Tækifærin voru til staðar þótt greinin sé mjög skuldsett, en sjávarútvegsfyrirtækin hafa dregið saman seglin og það er ekki það sem við þurfum á þessum tíma,“ segir Birna. Atli Rafn Björnsson, viðskiptastjóri sjávarútvegsmála á fyrirtækjasviði bankans, situr gegnt Birnu í viðtali við Fréttatímann: „Okkur finnst eins og verið sé að skemma gulleggið. Með breytingum getum við farið aftur um tugi ára.“ Hann segir mikla orku fara í varnarbaráttu sjávarútvegsins gegn óljósum fyrirætlunum stjórnvalda. „Endurskipulagningin á að ganga út á að koma fyrirtækjum í það horf að þau fjárfesti, ráði til sín fólk og fari út úr kreppunni, en íslensk sjávarútvegsfyrirtæki gera ekki annað en fyrst og fremst að halda sjó.“ Atli segir það ekki aðeins vegna fyrirhugaðrar fyrningar aflaheimilda heldur takist útvegsmenn á við margar litlar breytingar. Til dæmis á veiðiskyldu eða takmörkun á flutningi aflaheimlda á milli ára og fleiri minni atriði. „Punkturinn er að gríðarleg orka fer í að glíma við stjórnvöld og óvissuna sem þau hafa skapað auk annarra.“ Gremja útgerðarmanna snýst, að hans sögn, um að uppbyggingu til áratuga sé kastað fyrir róða.
Batik • Bíldshöfða 16 • 110 Reykjavík • Sími 557 2200 • sala@batik.is • www.batik.is
14
fréttaviðtal
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Góður ís á frábæru verði í Bónus
menntamál Nýbygging HR vígð í gær
Fallegt hús í fallegu umhverfi sem styður starfsemi skólans Sameiningarviðræðum Háskólans í Reykjavík við Háskólann á Bifröst er lokið, í bili að minnsta kosti. HR mun standa vörð um gæði á kjarnasviðum skólans enda segir Ari Kristinn Jónsson rektor að aldrei megi fórna gæðum í háskólanámi.
Vanillu ístoppar 8 x 120ml
498 kr.
Vanillu ís-stangir 12 x 60ml
398 kr.
V
ið fögnum því að vera komin með alla starfsemi okkar á einn stað. Það er mikil ánægja með húsnæðið og það sem það gerir okkur kleift að gera í okkar starfi,“ segir Ari Kristinn Jónsson, rektor Háskólans í Reykjavík, en nýbygging skólans við Öskjuhlíð var vígð í gær að viðstöddu fjölmenni. Hann segir aðalhlutverk hússins vera umgjörð og stuðning og að þarna fari saman fallegt hús í fallegu umhverfi sem styðji vel við starfsemi skólans. „Við buðum útskrifuðum nemendum skólans að koma fyrir vígsluathöfnina og hitta starfsmenn deilda og skoða húsið. Við viljum halda vel utan um þá hópa sem hafa lagt leið sína í gegnum skólann og eru núna úti í atvinnulífinu,“ segir rektor. Auk forseta Íslands, rektors, menntamálaráðherra, borgarstjóra og fulltrúa byggingaraðila tók formaður stúdentafélags skólans þátt í þeim hluta dagskrár er hornsteinn skólans var lagður, en ákveðið var að nota loftstein í stað hornsteins. Nærvera fulltrúa nemenda var við hæfi, að sögn rektors, enda mikil áhersla lögð á nemendur í starfi skólans.
Sameiningarviðræðum við Bifröst lokið í bili
Menn gleðjast yfir glæsilegri aðstöðu Háskólans í Reykjavík en háskólar standa nú frammi fyrir niðurskurði. Meðal þess sem rætt hefur verið að undanförnu er sameining HR og Háskólans á Bifröst. Þeim
viðræðum hefur nú verið hætt, a.m.k. í bili. Ari Kristinn segir að eftir því hafi verið leitað af hálfu stjórnvalda hvort hægt væri að ná samstarfi eða jafnvel sameiningu skóla. „Rektor Háskólans á Bifröst nálgaðist okkur í sumar og síðan höfum við verið að skoða þetta. Sú vinna fólst í því að athuga hvort þetta væri skynsamlegt, fjárhagslega og faglega, en engin ákveðin niðurstaða var komin. Eftir afgerandi breytta afstöðu rektors Háskólans á Bifröst sjáum við ekki að hægt sé að halda þessari vinnu áfram, að svo stöddu,“ segir Ari Kristinn. „Þessu er því lokið í bili en við erum opin fyrir því að skoða þessa leið eða aðrar svo fremi að það verði til að efla háskólastarf því það eru takmarkaðir fjármunir sem við höfum. Við verðum því að nýta þá eins vel og við getum.“
Stöndum vörð um gæði náms á okkar kjarnasviðum
Almennt um niðurskurð til háskólanna segir Ari Kristinn mikilvægt að horfa til lengri tíma en næsta árs. „Háskólar voru illa fjármagnaðir fyrir, sérstaklega þegar horft er til samanburðar við nágrannalönd. Við fengum aðeins um helming fjárframlaga á nemanda, t.d. í samanburði við skóla annars staðar á Norðurlöndum. Síðan hefur verið skorið niður. Við höfum reynt að mæta því með hagræðingu og starfsfólk hefur tekið á sig launalækkun. Nú er hins vegar svo komið að þetta er ekki hagræðing lengur,
samningur Samstarf HR, borgar og Skógr æktar
Uppbygging útivistarperlu
Lúxus-íspinnar 3 x 120ml
298 kr.
BÝÐUR BETUR
Við vígslu nýbyggingar Háskólans í Reykjvík í gær kynnti Jón Gnarr borgarstjóri nýjan samstarfssamning Reykjavíkurborgar, Háskólans í Reykjavík og Skógræktarfélags Íslands um uppbyggingu og uppgræðslu Öskjuhlíðar sem útivistarperlu borgarinnar. „Við erum að taka fyrsta skrefið í þessa átt enda þykir okkur í HR mjög vænt um umhverfi okkar, Öskjuhlíðina og Nauthólsvík, og því fylgir ábyrgð,“ segir Ari Kristinn Jónsson rektor um þann grunn sem lagður hefur verið að samstarfi skólans, borgarinnar og Skógræktarfélags Íslands. „Umhverfið hér er alger perla en það er hægt að gera enn betur og til þess eru ótal tækifæri,” segir Ari sem sér fram á tengingu Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur við háskólasvæðið, m.a. með skógrækt. „Þegar fólk kemur á þetta svæði er margt hægt að gera; fara í Öskjuhlíðina, njóta Nauthólsvíkur og koma svo inn í skólann og fræðast um það sem þar er að gerast, setjast þar á kaffihús eða fara í Perluna. Skólinn er opinn þeim sem sækja þetta svæði. Miðjan í honum, sem við köllum Sólina, er opin almenningi. Við höfum lagt áherslu á að sá hluti skólabyggingarinnar sé hluti af umhverfinu, hluti af svæði Reykvíkinga. Þannig náum við að gefa innsýn í það sem er að gerast í skólanum. Þessi hluti byggingarinnar er líka tilvalinn til að miðla fræðsluefni og þar er hægt að vera með viðburði sem tengja skólann betur við samfélagið og atvinnulífið. Við höfum alltaf litið svo á að háskóli eigi að vera vel tengdur út í samfélagið, þekkjum það erlendis frá þar sem háskólasvæði er hluti borgar og gefur henni ákveðinn anda og svæðinu í kring.“ -jh
fréttaviðtal 15
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Trú okkar er að bókleg þekking nýtist nemendum betur ef hún og þau verkefni sem þeir eru að vinna tengjast.
efni sem nemendur munu síðar fást við. Við höfum hins vegar aldrei gefið afslátt af bóklegri þekkingu. Trú okkar er að bókleg þekking nýtist nemendum betur ef hún og þau verkefni sem þeir eru að vinna tengjast.“
Námsbraut er aldrei fullbúin
Ari Kristinn Jónsson Við verðum alltaf að skoða uppbyggingu náms með það í huga að gera enn betur.
það er hreinlega verið að skera niður starfsemi. Okkar sjónarmið í HR er að það megi aldrei fórna gæðum, svo að í stað þess að skera flatt niður fækkuðum við námsbrautum og um eina deild. Við ætlum að standa vörð um gæði náms á okkar kjarnasviðum sem eru tækni, viðskipti og lög.
Það er okkar stefna að halda áfram að efla stöðu okkar hvað þessi svið varðar en þar höfum við mjög sterka stöðu í íslensku háskólasamfélagi. Við útskrifum meginhluta tæknimenntaðs fólks á háskólastigi, fleiri viðskiptafræðinga en aðrir og stöndum mjög framarlega í rannsóknum á þessum sviðum.
Ef við horfum til lengri tíma held ég að lykilatriðið í því hvernig við nýtum þessa takmörkuðu fjármuni sé að horft sé til gæða starfsins og skilvirkni. Síðan þarf að horfa til þarfa atvinnulífsins. Að undanförnu hefur mikið verið rætt um þörf á tæknimenntuðu fólki en á sama tíma er verið að skera niður í
háskólunum sem mennta þetta fólk. Við stundum kennslu og rannsóknir á sviði tækni, viðskipta og laga og höfum alltaf lagt áherslu á tengingu við atvinnulífið. Í því felst m.a. að í náminu er lögð áhersla á hagnýta þjálfun og tengingu námsefnis við raunhæf verkefni, tengingu við atvinnulífið og þau verk-
EKKI LÁTA SÍMAFÉLAGIÐ ÞITT SEGJA ÞÉR HVAR ÞÚ ÁTT AÐ SPARA.
Gagnrýni Brynjars Níelssonar, formanns L ögmannafélags Ís lands, á kröfur til grunnmenntunar í lögfræði í háskólum hefur vakið athygli. Rektor HR bendir á að lagadeild skólans hafi fyrst árið 2007 útskrifað fullmenntaða lögfræðinga, þ.e. með meistarapróf. Vel hafi verið vandað til undirbúnings námsins og að tölur áranna 2009 og 2010 sýni að skólinn sé fyllilega sambærilegur við Háskóla Íslands hvað undirbúning nemenda varðar. „En við verðum alltaf að skoða uppbyggingu náms með það í huga að gera enn betur,“ segir Ari Kristinn. „Námsbraut er aldrei fullbúin. Við verðum að bregðast við og skoða hvað við getum gert betur.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
16
fréttir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Þær systur hafa snúið bökum saman frá því að þær deildu reynslu sinni af ofbeldinu sem mágur móður þeirra beitti þær. Ingibjörg lýsir Sigurlínu sem klettinn í lífi sínu. Ljósmynd/Hari
Léttir, loksins viðbrögð og nú er á okkur hlustað,“ segja systurnar Ingibjörg og Sigurlína (53) Ólafsdætur. „Þögnin hefur verið í kringum okkur í fjörutíu ár. Við stigum ekki út í gær. Við gerðum það fyrir tuttugu árum og veggurinn hefur þykknað ef eitthvað er.“ Þær vísa í þagnarmúr sem reistur hefur verið í kringum barnaníðing í stórfjölskyldu þeirra, sem beitti þær ofbeldi fyrir áratugum. Þær krefja ættingja sína um afstöðu og vilja að þjóðin taki ábyrgða nú þegar hún viti af níðingnum.
Rufu þagnarmúr um ofbeldi í æsku
Þ
ær systur Ingibjörg (50) og Sigurlína (53) búa yfir óhuggnanlegri sögu ofbeldis, bæði andlegs og kynferðislegs, af hendi eiginmanns móðursystur þeirra. Þær fluttu með fjölskyldu sinni, þar af sex af níu systkinum, á neðri hæðina í húsi ofbeldismannsins árið 1969. Móðir þeirra var þá ófrísk að níunda barninu og faðir þeirra á sjó. Þær segja máginn hafa borið með sér óþokka frá fyrstu kynnum – en verið spennandi. Hann hafi áunnið sér traust Ingibjargar áður en hann beitti hana kynferðisofbeldi og nauðgaði – jafnvel svo að börn sæju til. Hann hafi ekki náð á sama hátt til Sigurlínu, enda eldri, en brotið hana niður andlega. Hann hafi notað hvert tækifæri sem gafst. Þær segjast ekki vera þær einu sem eigi sögu um ofbeldi af hendi þessa manns, en það sé ekki þeirra að upplýsa um reynslu annarra. Hann hafi einnig leitað á önnur börn í götunni og komist upp með það. Maðurinn sé Ægir Geirdal Gíslason, frambjóðandi til stjórnlagaþings. „Við erum fegnar því að hann stígur þetta skref því það gefur okkur færi á að bera málið upp,“ segja þær systur. Þær segja frá reynslu sinni af Ægi á netinu í bréfi sem þær sendu stórfjölskyldu sinni í september fyrir tveimur árum, á eitt hundrað ára minningarafmæli ömmu þeirra. Bréfið birtu þær á dögunum og hefur vefsíðan fengið yfir fjörutíu þúsund heimsóknir. „Í baráttu okkar í gegnum árin reyndum við að sækja stuðning til fjölskyldunnar. Við leituðum á röngum stað. Við finnum hann núna þegar við galopnum málið eftir áratuga baráttu og drifkrafturinn er gífurlegur,“ segja þær.
um í Keflavík. Rokið dynur á húsinu. Þær systur hafa staðið saman þótt þeim finnist sem stórfjölskyldan hafi ítrekað reynt að stía þeim í sundur. Ingibjörg hafi gárað vatnið með því að opinbera minningar sínar um barnaníðið og í kjölfarið hafi verið hringt í Sigurlínu og spurt hvernig hún hafi það eftir orrahríðina. Afmæli ömmu þeirra hafi verið vendipunktur, tíminn þar sem þær ákváðu að ættingjar þeirra gætu ekki leikið tveimur skjöldum, þeir þyrftu að taka afstöðu með eða á móti ofbeldinu. „Við berum ábyrgð. Við öll sem vitum af kynferðisofbeldi í garð barna berum ábyrgð á meðan ofbeldismaðurinn fær að vera óáreittur. Hvernig eiga börn að stíga fram og greina frá ofbeldinu ef fullorðna fólkið þegir?“ spyrja þær systur. „Bréfið var okkar stóra útspil fyrir tveimur árum. Við vorum búnar að reyna allt og bjuggumst við miklum viðbrögðum. Við héldum að fólkið okkar myndi nota tækifærið og stíga fram, sem það gerði ekki.“ Þær systur byrja og botna setningar hvor annarrar og lýsa vonbrigðum sínum. „Við fórum í sorgarferli enn á ný.“ Skelfilegt, segja þær. „Við vissum ekki hvaða skref við myndum stíga næst en við vissum þó að við gæfumst aldrei upp og hættum ekki fyrr en tekið verður á vandanum.“ Þær eru ekki hræddar við viðbrögðin við frásögninni heldur undirbúnar. Brotin séu Ægis. Hann sé rót vandans, ekki þær. Hann þurfi að taka afleiðingunum, ekki þær. Hann eigi að bera ábyrgð á gjörðum sínum, sem séu ástæða þess að þær standi upp og segi sögu sína. Þær vilja að afleiðingarnar verði þær að hann verði tekinn úr umferð og misnoti ekki fleiri börn.
Þöggun í fjörutíu ár
Reyndu oft að rjúfa þögnina
Þögn og þagnarmúr í fjörutíu ár. „Það er óttinn og net hans hefur verið spunnið í kringum ofbeldið. Fólk telur sér trú um að það verndi sig og sína fjölskyldu með því að þegja og verndi þá sem eru í kringum ofbeldismanninn,“ segir Sigurlína. „Á það treystir hann. Það er öryggisnetið hans,“ botnar Ingibjörg. Samkennd þeirra systra skín í gegn þar sem þær sitja á Duus-hús-
„Brotin gagnvart okkur stóðu yfir í langan tíma og það skal enginn telja mér trú um að hann sé hættur og hafi hætt þarna. Enginn hefur reynt að stöðva hann,“ segir Ingibjörg. „Hvers vegna ætti hann að hætta?“ Þær segja: „Allt fullorðið fólk sem þekkir Ægi og veit um brot hans, þekkir sögu hans og hefur lent í honum, þarf því að stíga fram og hjálpa okkur að taka niður þetta öryggis-
net í kringum hann. Fólk reynir nú að brjótast út eftir að bréfið komst á netið. Það þarf gríðarlegan stuðning til að fylgja því skrefi eftir.“ Þær gera þá kröfu á fullorðið fólk sem stendur næst Ægi að það hætti að finnast það þurfa að vernda fjölskyldu hans. „Hún á engan séns nema að fólk rífi sig úr vefnum.“ Þær lýsa því hvernig stuðningurinn, sem þær hafa hvor af annarri, sé forsenda þess að þær tókust á við vandann. „Ég hefði aldrei komist í gegnum sögu mína og baráttu hefði Sigurlína ekki verið til staðar,“ segir Ingibjörg og greinir frá því hvernig hún reyndi í gegnum tíðina að greina frá kynferðisofbeldinu. Fyrst þegar hún slasaðist á grunnskólalóðinni og grét, var óstöðvandi í sólarhring; miklu lengur en slysið gaf tilefni til. „En það áttaði sig enginn á því að eitthvað annað væri að.“ Svo síðar eftir að hún lenti í alvarlegu vinnuslysi, tæplega sautján ára gömul, þegar hún missti vinstri handlegginn í fiskvinnsluvél á Suðurnesjum. „Þá fyrst koma fram minningabrot, sem ég hafði bælt niðri, og ég segi foreldrum mínum frá reynslu minni. Þá lokar mamma á systur sína,“ segir Ingibjörg. „Já, mamma og pabbi tóku afstöðu með okkur,“ segir Sigurlína og Ingibjörg segir að í því hafi falist styrkur. „En ég sá samt eftir því að hafa opnað á þetta því vandamál fjölskyldunnar urðu svo mikil. Ég kunni ekki að takast á við þau og lokaði strax aftur. En við hvert einasta áfall í lífinu helltist minningin yfir mig og það var ekki fyrr en ég brotnaði sjálf sem ég gat unnið úr reynslunni.“ Það var í kjölfar þess að Ingibjörgu var tæplega þrítugri nauðgað við kirkjugarð af óþekktum manni sem réðst á hana. Umfangsmikil leit var gerð að nauðgaranum, þar sem ekkju hafði verið nauðgað viku fyrr á þessum sama stað þegar hún vitjaði leiðis eiginmanns síns. Málið komst í fjölmiðla. „Ferlið sem fór þá í gang var svo rétt. Allt samfélagið var á því að brotið hefði verið svo rangt. Réttlætiskenndin var mikil,“ segir Ingibjörg. „Já, lögreglan notaði okkur sem beitur. Við vorum gerðar út til þess að reyna að ná manninum,“ segir Sigurlína og Ingibjörg lýsir því hvernig
æskuminningarnar um barnaníðið helltust enn á ný yfir hana. „En enginn vildi svo hlusta á þegar ég sagði frá þeim eða vildi hjálpa mér að klára málið. Það væri fyrnt. Það
Ég vissi ekki að ég væri svona illa farin á sálinni. Við hvert áfall í lífinu komu minningabrot um kynferðisofbeldið upp á yfirborðið. sýndi mér hvað kóngulóarvefurinn var þétt spunninn,“ segir Ingibjörg, og Sigurlína tekur við.
Endaði í tætlum á geðdeild
„Hún bað mig að bera vitni í málinu [gegn Ægi]. Það ætlaði ég að gera og það kom aldrei annað til greina en að segja frá og segja sannleikann. Ég trúði því að tekið yrði á þessu. Ég beið og beið og beið. Það var ekkert gert,“ segir Sigurlína. Kona sem í æsku hafði verið nágranni þeirra og með reynslu af ofbeldi Ægis hafi verið tilbúin að bera vitni, en hafi heldur ekki verið kölluð til. „Það var þagað, því kerfið ræður ekki við barnaníðinga. Þetta væri ekki sama vandamálið ef það gerði það,“ segir Ingibjörg. „Alltaf finnst okkur við hafa gengið á vegg, en eftir á að hyggja hefur dropinn holað steininn,“ segir hún. „Það er skelfilegt að búa yfir þessum upplýsingum og enginn vill taka við þeim. Enginn vill gera neitt við þær.“ Á endanum varð reynslan Ingibjörgu það erfið að hún fékk taugaáfall. Hún var lögð inn á geðdeild í kringum 1990. „Ég vissi ekki að ég væri svona illa farin á sálinni. Við hvert áfall í lífinu komu minningabrot um kyn-
ferðisofbeldið upp á yfirborðið. Fyrst hélt ég að það væri ímyndun og að ég væri klikkuð. Það tók mig tvö ár að krafsa mig út úr því ástandi. Það eru árin tvö sem ég grét. Ég var brotin í tætlur.“ Hún var þá orðin móðir telpu og segir að á þessum tíma hafi hún orðið að velja á milli þess að sinna móðurhlutverkinu eða gefa hana frá sér, hugarangistin hafi verið slík. „Ég var ekki orðin það veik að ég gat valið og ég valdi réttu leiðina.“ Hún hafi kostað mikla vinnu. Ingibjörg lýsir því hvernig hún var undir læknishendi í tíu ár. Eftir þau hafi verið kýrskýrt í huga hennar hvað hún þyrfti að gera. „Ég safnaði kjarki og lagði reynslu mína á borðið. Ég fékk ekki tækifæri, ég var fryst úti. Fjölskyldan fór strax í leiki þagnarinnar,“ lýsir Ingibjörg. „Hann var ógnin í hverfinu og það vissu það allir. Allir vissu að hann var ekki traustsins verður, en ekki af hverju,“ segir Sigurlína. „Af honum segir enginn sömu sögu. Hann brýtur misjafnlega á fólki og auðvitað byrjaði hann á því að brjóta eigin fjölskyldu niður.“ Hann hafi brotið konuna sína niður, það hafi verið fyrsta skrefið. „Þegar hann eignaðist börn notaði hann þau sem vopn á hana,“ segir Ingibjörg. „Svo gerist það sem ég óttaðist mest. Hún verður veggurinn sem ég rekst á. Hún er það ennþá og allt fólkið í kringum okkur og hana telur sig vera að vernda hana með því að stíga ekki fram.“
Krefja ættingja um afstöðu
Þær systur lýsa því hvernig margir í fjölskyldunni hafi reynt að halda samskiptum á báða bóga. „Það er ekki hægt. Við höfum lokað á það. Við skildum við þá,“ segja þær. „Við upplifðum það sem svik þegar ættingjar okkar sem fengu bréfið héldu áfram að vera í þöggunarliðinu. Þeir gátu ekki gert það án þess að gera sögu okkar að lygi.“ Baráttan í gegnum árin segja þær að hafi verið mjög kaflaskipt en Ingibjörg segir þó að ekki hafi skort á andlega aðstoð við þær systur. „En hin hliðin, sú sem snýr að ofbeldismanninum, er alltaf í lausu lofti. Það tekur enginn á honum. Það er ekkert í umhverfinu sem styður að það
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Þjóðin meðsek, þegi hún
Þær kalla á aðgerðir með því að birta reynslu sína á netinu. „Núna veit þjóðin þetta og við drögum hana
Fyrirlestur um pH lífsstíl – mikilvægi basískrar næringar
Súr eða basísk / ur? Hátt eða lágt pH gildi? Fyrirlesturinn er haldinn á Maður lifandi Borgartúni 24 Mánudaginn 15. nóv. kl. 19.00 Fyrirlesarar eru: Hanna Laufey Elísdóttir, Guðrún Helga Rúnarsdóttir næringarráðgjafar og microscopistar Aðgangur kr. 1500
www.lyfja.is
– Lifið heil
Hjúkrunarþjónusta í Lyfju Lágmúla
Veitum ýmsa sérhæfða þjónustu, m.a. ráðgjöf við val og notkun á vörum fyrir sykursjúka. Láttu okkur mæla blóðsykurinn. Þjónustan er veitt virka daga frá kl. 8 til 17.
Bréf þeirra systra er á vefnum: http://reynslusaga.blogspot.com/
HJÁ OKKUR RÆÐUR ÞÚ HVAÐ ÞÚ BORGAR.
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 52165 11/10
til ábyrgðar með okkur. Hvað ætlum við að gera við þessar upplýsingar? Hvað svo? Við verðum að taka nýtt skref. Við viljum afnema fyrningar á brotum gegn börnum því allir sem kynna sér sögur barna átta sig á því að þær eiga ekki við. Mörg hver munum við ekki smáatriði úr æsku sem við höfum bælt. Ég kemst aldrei inn í minningarnar mínar nema í brotum,“ segir Ingibjörg og beygir af. Sigurlína grípur boltann á lofti. „Fórnarlömb barnaníðinga loka á minningar. Það eru varnir líkamans og þær koma jafnvel ekki fram fyrr en brotin eru fyrnd.“ Ingibjörg segir ekkert geta stöðvað þær systur í dag. „Það sem við getum gert er að fylgja sannleikanum og hann dregur okkur áfram.“ Sigurlína segir það markmið þeirra í lífinu að opna málið og klára það: „Við ætlum að taka á þessu máli á meðan maðurinn er á lífi.“ Þær nefna bautasteina á brautinni til sannleikans. Bók Thelmu og biskupsmálið. Tíðarandinn sé breyttur og tækifærið til staðar. „Við fáum endalausa pósta frá fólki sem segir okkur sína sögu. Þöggunin í samfélaginu í kringum barnaníðinga er viðbjóður. Fólk verður að átta sig á hvernig vefurinn er spunninn í kringum ofbeldismenn og þagnarmúrinn reistur.“ Nú sé stundin runnin upp þar sem vefurinn sé rakinn upp. „Það er svo auðvelt að rekja sögu þessa manns. Af hverju er það ekki gert?“ Þótt mál þeirra systra séu fyrnd sé engin ástæða til að láta kyrrt liggja. Rannsaka þurfi sögu hans og annarra manna í hans stöðu því enginn viti hvað þeir hafist að nú. „Við skiljum þegar fullorðið fólk segist hafa rétt, en hefur það engar skyldur? Það verður að bera ábyrgð á gjörðum sínum sem fullorðið fólk.“
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 51626 09/10
sé gert. Það er ekkert í embættismannakerfinu, ekki lögin, ekki fjölskyldan því hún er föst í netinu og ekki allt það fólk sem hefur vitneskju um ofbeldið. Ég sætti mig ekki við það. Aldrei, aldrei. Og ég kem aldrei til með að láta börnin mín bera þennan kross með sér til næstu kynslóðar,“ segir hún. „Það er ekki það að fólk trúi okkur ekki. Það trúir okkur og einn bræðra minna orðaði það svo að þau systkin okkar ætluðu að sýna okkur skilning en ekki stuðning. En við höfum ekkert að gera með skilning ef við höfum ekki stuðning því sprengikrafturinn er í stuðningnum. Hann er hreyfiaflið. Þá gerist eitthvað.“ Þær systur segja ekkert að þeim, þær séu hólpnar en vandinn liggi í þögninni. „Við höfum sótt okkar frelsi og það felst í því að segja frá og hafna ofbeldinu alls staðar. Vefurinn sem ættingjar okkar eru fastir í er sá að þeir vilja velja sér aðstæðurnar þar sem þeir styðja okkur. Það gengur ekki. Þeir verða að taka afstöðu. Annað hvort styðja þeir ofbeldið eða ekki. Kjósi þeir að gera það ekki, þurfa þeir að standa við það hvar sem er, hvenær sem er. Það er skrefið sem sumir okkar ættingja taka nú og fá bágt fyrir, því það er reynt að halda þeim inni í netinu. Allt til dagsins í dag hefur ofbeldismaðurinn verið varinn af netinu. Hann hefur ekki þurft að verja sig. Hann hefur getað beitt fjölskyldu sinni og okkar. Við reynum ekki að setja okkur í spor fjölskyldu hans, líðan hennar hlýtur að vera skelfileg. Við verðum að halda áfram baráttu okkar og stöðva hann. Hann er stórhættulegur og það vita allir sem hafa umgengist hann.“
Ertu orkulaus? Viltu lifa lífinu lifandi?
18
viðtal
Helgin 12.-14. október 2010
Það hefur verið sagt ítrekað að ég hafi verið persónulega þátttakandi í þeirri einkavæðingu. Það er alrangt. Hvorki ég, né félög í minni eigu, eignuðust eina einustu krónu í Búnaðarbankanum þegar hann var einkavæddur. Ég undirritaði hins vegar samninginn fyrir hönd VÍS um kaupin á um 3% hlut í bankanum enda þá forstjóri félagsins. Finnur Ingólfsson segir það vera lýjandi að vera líkt við Voldemort. Ljósmyndir/Hari
Sannleikurinn mun alltaf koma í ljós Finnur Ingólfsson, fyrrverandi viðskiptaráðherra og seðlabankastjóri, er einn umdeildasti maður á Íslandi. Honum hefur verið legið á hálsi fyrir að hafa efnast gífurlega á einkavæðingunni í skjóli valds og tengsla og nánast allt sem hann hefur komið nálægt hefur verið úthrópað í nafni spillingar. Í samtali við Fréttatímann segist hann vera orðinn leiður á rangfærslum og ósannindum í sinn garð og vill gera hreint fyrir sínum dyrum.
Þ
ú hefur lengi verið umtalaður sem einhvers konar Voldemort í íslensku samfélagi. Hvernig er að búa við það? „Það er auðvitað erfitt að sitja undir slíku en það sem er kannski erfiðast við þessar aðstæður er þegar sögð eru um mann sömu ósannindin aftur og aftur. Ég held að þeir sem það gera viti oft betur og viti hið sanna. Þetta fólk hefur tekið sér eitthvert vald til að draga af mér æruna. Ég átta mig ekki á því hvaðan það vald er fengið. Hitt veit ég að Rannsóknarnefnd Alþingis var fengið ákveðið vald með lögum til að kanna aðdraganda og ástæður bankahrunsins á Íslandi. Áður en nefndin skilaði af sér höfðu menn úttalað sig um það að ég væri einn af aðalmönnunum í bankahruninu. Þegar skýrslan hins vegar kom út var hún lofuð í hástert og sagt þarna væri komnar samanteknar allar ástæður þess hvernig fór. Mitt nafn kemur held ég fyrir á þremur stöðum í skýrslunni. Þar er vitnað í minnisblað sem ég skrifaði
1998, sem viðskiptaráðherra, þar sem ég vildi fara aðra leið í einkavæðingu bankanna en menn voru að hugsa um á þeim tíma. Á tveimur öðrum stöðum í skýrslunni kemur mitt nafn fyrir á lista ásamt fjölmörgum öðrum þar sem teknar eru saman skuldir félaga sem mér tengjast hjá bönkunum. Þó að ég hafi, eftir öll þess ár í pólitík, þykkan skráp og útiloki mig oft frá þessu þá er þetta auðvitað sárt fyrir fjölskylduna, vini mína og þá sem standa mér næst, og vita betur; að þarna er um ósannindi og lygi að ræða. Það er erfitt fyrir þetta fólk að sitja undir þessum ásökunum og það er kannski fyrst og fremst vegna þess sem ég er tilbúinn að fara í viðtal eins og þetta. Fyrir mér vakir að setja þannig niður á blað það sem er satt og rétt í þessu.“ En hvernig er líðanin hjá þér vegna þessa? „Þetta er auðvitað voðalega lýjandi. Ég er hins vegar þeirrar skoðunar, og það er mín sannfæring, að þeim muni koma
þetta í koll síðar sem taka sér það fyrir hendur að halda þessum ósannindum á lofti. Ekki vegna þess að ég sé að leita hefnda heldur er það mitt lífsmottó að maður hitti alltaf sjálfan sig fyrir þegar upp er staðið. Sannleikurinn mun alltaf koma í ljós.“
Þrjú dæmi um ósannindi Hvaða ósannindi eru þetta sem þú ert að tala um? „Ég skal nefna þrjú dæmi. Því hefur stöðugt verið haldið fram að ég hafi persónulega hagnast þegar ríkið seldi Búnaðarbankann. Það hefur verið sagt ítrekað að ég hafi verið persónulega þátttakandi í þeirri einkavæðingu. Það er alrangt. Hvorki ég, né félög í minni eigu, eignuðust eina einustu krónu í Búnaðarbankanum þegar hann var einkavæddur. Ég undirritaði hins vegar samninginn fyrir hönd VÍS um kaupin á um 3% hlut í bankanum enda þá forstjóri félagsins. Annað dæmi er Frumherji. Því hefur stöðugt verið haldið á lofti að ég hafi í
Því hefur verið haldið á lofti að ég hafi í skjóli einhverra pólitískra tengsla eignast það fyrirtæki og eignast alla orkumæla Orkuveitunnar. Hið rétta í þessu er að ég er minnihlutaeigandi í Frumherja. Við eignuðumst okkar hlut í félaginu í júní 2007. Sex árum áður bauð Orkuveitan út orkumælana í Reykjavík. Frumherji bauð í þá ásamt fjölmörgum öðrum og var með lægsta verðið og fékk því verkið.
skjóli einhverra pólitískra tengsla eignast það fyrirtæki og eignast alla orkumæla Orkuveitunnar. Hið rétta í þessu er það að ég er minnihlutaeigandi í Frumherja. Við eignuðumst okkar hlut í félaginu í júní 2007. Sex árum áður bauð Orkuveitan út orkumælana í Reykjavík. Frumherji bauð í þá ásamt fjölmörgum öðrum og var með lægsta verðið og fékk því verkið. Stjórnendur Orkuveitunnar létu við þetta tækifæri hafa eftir sér að þetta væri mjög hagstæður samningur og myndi spara Orkuveitunni verulegar fjárhæðir. Allir starfsmenn OR sem unnu við þetta voru ráðnir til Frumherja eða stóð það til boða. Aftur var þessi samningur boðinn út í ársbyrjun 2007, áður en við keyptum í félaginu, og aftur var Frumherji með lægsta verðið. Þannig að það er alrangt sem haldið hefur verið fram að ég hafi á einhvern hátt komið að þessu einstaka máli í rekstri Frumherja. Þá verð ég líka að segja að þær tölur sem nefndar hafa verið í þessu samhengi eru algerlega úr lausu lofti gripnar. Þriðja dæmið er Gift. Því hefur verið haldið fram að ég hafi verið aðalforkólfurinn í Gift og Samvinnutryggingum og hafi hagnast verulega á viðskiptum við það félag. Það hefur farið fram úttekt á starfsemi Giftar. Lagastofnun Háskóla
viðtal 19
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Íslands og Stefán Már Stefánsson unnu þá úttekt. Niðurstaðan liggur fyrir og ég hvet menn til að kynna sér hana. Í stuttu máli sagt þá voru engar athugasemdir gerðar við fjárfestingar félagsins. Ég sat aldrei í stjórn þessara félaga, hvorki Giftar né Samvinnutrygginga. Einu formlegu tengsl mín við Gift eru þau að ég sat í 24 manna fulltrúaráði félaganna sem kemur saman einu sinni á ári og hefur ekkert með fjárfestingar að gera. Í skamman tíma sat ég í stjórn Samvinnusjóðsins en í þeim sjóði var engin starfsemi né fjárfestingar. Afskipti mín af fjárfestingum Giftar voru þau að Glitnir var að leita að fjárfestum í Icelandair og ég hafði forgöngu um að kynna þann fjárfestingarkost fyrir Gift sem endaði með því að stjórn Giftar ákvað að fjárfesta í félaginu enda var það stefna félagsins að fjárfesta í traustum og stórum félögum í íslensku atvinnulífi. Um tíma var talað um að Gift myndi greiða út mikla fjármuni til tryggingataka Samvinnutrygginga. Hvernig gat félagið tapað öllum þessum peningum? „Ég er nú ekki rétti maðurinn til að tala fyrir Gift en niðurstaða lagastofnunar HÍ í skýrslunni um Gift er að árið 1994 hefði átt að slíta Samvinnutryggingum og skipta þeim fjármunum sem þá voru til milli tryggingatakanna. Það var hins vegar ekki gert. Eiginfjárstaða forvera Giftar eða Samvinnutrygginga var ekki sterk. Hún styrktist hins vegar gríðarlega við söluna á VÍS árið 2006. Þá var það hlutverk stjórnarinnar í Gift og reyndar krafa um að þeir peningar yrðu ávaxtaðir vel. Þegar ávöxtunin var í hæstu hæðum var verið að fjárfesta í öllum tryggustu bréfum á markaðnum. Það var í bönkunum og félögum sem allir töldu mjög sterk. Eigið fé fór úr nokkrum hundruðum milljóna í 25 milljarða þegar bankarnir voru í hæstu hæðum. Við bankahrunið þurrkuðust þessar eignir út. Nú geta menn auðvitað verið vitrir eftir á og sagt að fjárfesta hefði
HEIMASÍMI
GSM
átt einhvern veginn öðruvísi. Hefðu menn gert það, eða ekki fjárfest í neinu, þá hefði eigiðféð aldrei orðið svona mikið.“
Ég og mín félög högnuðumst aldrei á einkavæðingunni
Stjórnmálamenn sem tala alltaf eins og þeir halda að almenningur vilji heyra eru ekki raunverulegir stjórnmálamenn. Það eru lýðskrumarar sem hafa enga sannfæringu til að fylgja.
Aðeins aftur að einkavæðingu Búnaðarbankans á sínum tíma. Var staðið eðlilega að þessu ferli? „Það er ekki mitt að leggja mat á það. Ég vil hins vegar halda því til haga að ég var farinn af hinum pólitíska vettvangi þegar ákvörðun var tekin um að selja Búnaðarbankann og Landsbankann. Ég hafði hins vegar forgöngu um það að hlutafélagavæða báða bankana árið 1997. Þá þurftu báðir þessir bankar á auknu eiginfé að halda. Það blasti við að ríkið hefði þurft að leggja þeim til fé ef þeir áttu að standast CAD-reglur [innsk. blm. reglur um eigiðfé banka]. Þess vegna varð ofan á að fara frekar þá leið og auka hlutafé bankanna árið 1998. Þar var almenningi gefinn kostur á að eignast hlut í bönkunum. Tæplega hundrað þúsund manns gerðust hluthafar í Búnaðarbankanum við það tækifæri. Þannig var staðan í árslok 1999 þegar ég yfirgaf stjórnmálin, að almenningur átti stóran hlut í báðum bönkunum. Ég vil hins vegar geta þess að ég lagði til ári áður að Enskilda bankanum í Svíþjóð yrði seldur um 25% hlutur í Landsbankanum. Voru það mistök að selja þeim ekki? „Það er svo auðvelt að horfa í baksýnisspegilinn og dæma; það ætla ég ekki að gera en Enskilda bankinn er enn starfandi og kannski væri staðan önnur ef það hefði gengið eftir. Ákvarðanir varðandi sjálfa einkavæðinguna eru svo teknar eftir aldamótin og þá er ég horfinn af vettvangi stjórnmálanna og kominn inn í Seðlabankann. Það næsta sem ég tengist þessari einkavæðingu er að ég er ráðinn forstjóri VÍS í nóvember 2002 og geng frá kaupsamningi í janúar 2003 fyrir hönd VÍS á 3ja prósentna hlut í bankanum. En
20%
afsláttur af öllum yfirhöfnum
30%
afsláttur af Uldahl og Ancora vörum
INTERNET
KoMdU á TAl.IS, HAfðU SAMBANd Í 1817 EðA KÍKTU Í KAffI Í NæSTU vERSlUN oG SEGðU oKKUR HvERNIG þjóNUSTU þú þARfT oG HvAð þú vIlT BoRGA. þú RæðUR.
MINNA BRUðl. MEIRA TAl.
20
viðtal
Það hefur farið fram úttekt á starfsemi Giftar. Lagastofnun Háskóla Íslands og Stefán Már Stefánsson unnu þá úttekt. Niðurstaðan liggur fyrir og ég hvet menn til að kynna sér hana. Í stuttu máli sagt þá voru engar athugasemdir gerðar við fjárfestingar félagsins. Ég sat aldrei í stjórn þessara félaga, hvorki Giftar né Samvinnutrygginga.
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Finnur segir að hann sé hvorki milljarðamæringur né gjaldþrota.
ég vil undirstrika enn og aftur að hvorki ég sjálfur né nokkurt félag í minni eigu eignaðist nokkuð eða hagnaðist á þeim viðskiptum.“ „Ég held að það hafi verið rétt að einkavæða bankana. Rökin eru þessi: Bankarnir í ríkiseigu þurftu á auknu eiginfé að halda. Það var fengið með því að breyta þeim í hlutafélög og almenningur kom inn sem hluthafar. Hefðu menn ekki gert það hefði ríkið neyðst til að setja peninga inn í bankana. Ríkisábyrgðin hefði verið áfram á bönkunum. Bankarnir hefðu þurft að taka þátt í því alþjólega viðskiptaumhverfi sem þróaðist á árunum 2004 til 2008 hefðu þeir ætlað að þjóna íslensku atvinnulífi. Þeir hefðu þurft að fjármagna sig í ríkari mæli erlendis hjá bönkum sem urðu gjaldþrota í fjármálakreppunni. Þannig að það hefði alveg mátt bú-
ast við því að íslensku bankarnir hefðu farið á hausinn hvort sem þeir voru einkavæddir eða ekki. Það sem enginn hefði viljað er að bankarnir hefðu verið með ríkisábyrgð við þær aðstæður. Það sem bjargar okkur að einhverju leyti núna er það að búið var að einkavæða þá og ábyrgðin var takmörkuð á tjóninu. Gleymum því ekki að fjármunirnir sem feng-
ust fyrir bankana fóru í að greiða niður skuldir ríkisins og ríkið var nánast orðið skuldlaust þegar kom að hruninu og þar af leiðandi erum við betur í stakk búin til að takast á við þetta mikla áfall.“ Margir telja að þú eða félag í þinni eigu hafi átt stóran hlut í Kaupþingi. Hvað er rétt í því? „Ég hef orðið var við þennan
kjaftagang. Félag í minni eigu keypti hlut í Kaupþingi 2005, ef ég man rétt fyrir samtals 70 milljónir króna að markaðsvirði. Gengi bréfanna var þá 926. Ég var í stjórn bankans á þessum tíma og þurfti því leyfi til að kaupa, sem ég fékk, og það var tilkynnt til Kauphallarinnar. Í þeirri tilkynningu kom fram að þetta félag mitt ætti ekk-
ert fyrir í bankanum en félag tengt mér, sem var VÍS og ég var forstjóri fyrir, ætti eign upp á 25 milljarða króna. Margir misskildu þetta og héldu að eign félaga í minni eigu væri svona svakaleg. Félagið mitt seldi svo þennan hlut eftir að ég fór úr stjórn Kaupþings á aðalfundinum fyrir árið 2006. Hvernig er sambandi ykkar Ólafs
Lifandi dinnertónli st Borðapan tanir í sím a 566-6195 Verð per m ann: 7.200 kr.
Veislugarður
Veisluþjónustan Hlégarði
viðtal 21
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Ólafssonar háttað, eruð þið saman í viðskiptum? Við Ólafur erum gamlir skólabræður og höfum verið vinir í langan tíma. Við erum saman í viðskiptum á einum stað. Við eigum saman graðhestinn Þey frá Akranesi.
Er hvorki gjaldþrota né milljarðamæringur
Hver er þín fjárhagslega staða í dag? Ég hef alla tíð búið við miklar kjaftasögur um mína persónulegu fjárhagsstöðu. Ýmist hef ég verið sagður gjaldþrota eða milljarðamæringur. Ég hef aldrei verið sagður neitt þarna á milli. Það er hins vegar erfitt að búa við svona kjafthátt. Ég minnist oft orða ágæts vinar míns úr atvinnulífinu sem sagði við mig, þegar ég var nýbyrjaður sem ráðherra, að það væri erfitt að vera þátttakandi í íslensku atvinnulífi því ef maður tapaði peningum þá væri maður aumingi. Ef maður græðir peninga þá er maður þjófur. Þetta finnst mér lýsa þeirri stöðu sem ég er í. Það eru stöðugt fluttar fréttir af því að ég hafi verið að tapa miklum peningum eða grætt mikið og er miskunnarlaust flokkaður sem aumingi eða þjófur. Staðan er hins vegar sú að ég er hvorki að verða gjaldþrota né milljarðamæringur. Ég hef, eins og allir, tapað miklum peningum í hruninu. Ég kemst þokkalega af og mun komast í gegnum þetta án þess að verða gjaldþrota. Staða minna félaga er mjög misjöfn. Sum hafa góða stöðu, önnur ekki. Hvernig stendur Frumherji? Frumherji er með mjög góðan rekstur. Fyrst og fremst ber að þakka það frábæru starfsfólki sem stendur þétt við bakið á félaginu. Því sárnar auðvita fyrir hönd félagsins þegar það heyrir rangfærslurnar og ósannindin sem farið er með um félagið. Félagið greiðir afborganir og vexti af öllum sínum lánum og er með öll sín lán í skilum. Verði ekki verulegar breytingar á rekstrarumhverfi félagsins mun það geta staðið við allar sínar skuldbindingar. Félagið er auðvitað mjög skuldsett eftir þær efnahagslegu hamfarir sem við höfum gengið í gegnum. Núverandi eigendur þess hafa aldrei tekið arð út úr félaginu og ekki stendur til að það verði gert, heldur verði afkoman nýtt til að styrkja félagið.
Óumdeildur stjórnmálamaður er einskis nýtur
Staða Framsóknarflokksins í dag? Ég veit ekkert um hana fyrir utan það sem ég les og sé í fjölmiðlum. Það er áratugur frá því ég mætti síðast á fund hjá flokknum og þá var ég að skila af mér umboði varaformanns. Ég tók þá ákvörðun að hafa ekki afskipti af pólitík. Ég hafði sjálfur gagnrýnt menn sem voru hættir fyrir að vera að lýsa skoðunum á einstökum málum sem voru uppi. Ákvað að standa ekki í slíku. Ég hef engin samskipti við forystumenn flokksins og þar er ég að vísa til alls þingflokksins, meðal annars. Langflesta þekki ég ekki neitt og er ekki einu sinni málkunnugur þeim. Það er hins vegar umhugsunarefni að menn sem fara í pólitík og hætta sjálfviljugir skuli ekki geta gengið þaðan út og verið látnir í friði. Ég tala nú ekki um ef verið er að velta mönnum upp úr því í heilan áratug, hafi þeir verið þátttakendur á þessum vettvangi. Ég hef oft velt því fyrir mér hvað liggur þarna að baki. Bara þetta eitt og sér gerir það ekki áhugavert fyrir ungt fólk að hasla sér völl á þessum vettvangi.“ Og hvað veldur? Af hverju ert þú til dæmis svona umdeildur? Ég hef reyndar alltaf verið þeirrar skoðunar að stjórnmálamaður sem ekki er umdeildur sé einskis nýtur. Óumdeildur stjórnmálamaður hefur ekki skoðanir og ekkert til að berjast fyrir. Því flokkar hafa mismunandi stefnur og skoðanir og þar af leiðandi hljóta menn að verða
umdeildir, séu þeir að berjast fyrir stefnumálum sinna flokka. Ég sótti þau mál fast sem ég barðist fyrir. Það kann vel að vera að ég hafi ekki sést fyrir í þeirri baráttu. Ég náði hins vegar árangri og kom málum í framkvæmd. Sum þeirra mála voru umdeild en ég velti því aldrei fyrir mér hvort það leiddi til vinsælda eða ekki. Stjórnmálamenn sem tala alltaf eins og þeir halda að almenningur vilji heyra eru ekki raunverulegir stjórnmálamenn. Það eru lýðskrumarar sem hafa enga sannfæringu til að fylgja.“ Hvernig er samband þitt við Halldór Ásgrímsson? „Við erum vinir og höfum verið það til margra ára. Hann er í Danmörku en ég hér og við hittumst
þegar við getum en tækifærum hefur fækkað vegna fjarlægðarinnar.“ Hvað fannst þér um áframhaldandi ráðningu hans hjá Norðurlandaráði? „Halldór var beðinn að framlengja ráðningu sína, og það af flestum forsætisráðherrum Norðurlandanna, af þeirri ástæðu að hann stóð sig vel. Mér finnst dapurt hvernig íslenskir stjórnmálamenn hafa komið fram við hann í því máli.“ Hver er þín afstaða til Evrópusambandsins? „Ég hef sveiflast í afstöðunni til inngöngu í ESB. Ég er þeirrar skoðunar núna að þangað sé ekki mikið að sækja. Ég tel að við eigum að klára aðildarviðræðurnar sem nú
eru í gangi en hef ekki trú á að út úr því komi hagfelldur samningur.” Hvað með íslensku krónuna? „Krónan hefur þrátt fyrir allt bjargað okkur. Ég held hins vegar, þegar við horfum til lengri tíma, að við þurfum að taka upp stærri og sterkari gjaldmiðil ef við ætlum að bjóða fólki og fyrirtækjum upp á sambærileg kjör og aðstæður og fólk og fyrirtæki á stærri myntsvæðum býr við. Mér finnst ekki sjálfgefið að við tökum upp evru. Ég held að við eigum alveg eins að horfa til dollars.” Þessi vetur í íslensku samfélagi? „Hann ræðst mjög af því til hvaða aðgerða ríkisstjórnin mun grípa. Ég held að við séum í þeirri stöðu að geta í vetur og næsta ár komist út úr
þessum erfiðleikum. Það er búið að skapa ákveðnar aðstæður til þess. Ég vona að ríkisstjórnin fylgi því bara eftir. Þá Þarf að grípa til nokkurra ráða. Það verður að koma til móts við skuldir heimilanna í landinu. Finna leið til að bjarga þeim út úr skuldakreppunni. Við þurfum að fara í markvissa uppbyggingu á atvinnulífi í landinu og nýta þá fjárfestingarkosti sem fyrir hendi eru. Og í þriðja lagi þarf að fara í fjárhagslega endurskipulagningu á fyrirtækjum í landinu. Ef ríkisstjórnin gerir þetta, hef ég þá trú að það sé tiltölulega bjart fram undan hjá okkur.“ Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
HOLTAG
Risa-hafrafittness á aðeins 195 kr.
Vandaður svefnsófi með rúmfatageymslu.
74.900 kr.
FA B R I K A N
Aðeins þessa helgi í Holtagörðum
Áttu von á gestum?
Jólatré Natale 9.800 kr.
6.860 kr.
afsláttur af dömuúlpum Aðeins í Holtagörðum.
Kipp jólasería 5.85
3.90
ti Partridge tilboð: 3.680 kr.
Abracadabra tilboð: 1.920 kr.
Wallflutter tilboð: 4.720 kr.
www.bonus.is
Starburst tilboð: 21.600 kr.
Shoji tilboð: 2.880 kr.
tilb
helgina í Holtagörðum. Helga Braga og Solla Eiríks heilsugúrú taka á móti ykkur í Hagkaupum kl.14 á laugardag, og verða með sýnikennslu í heilsumatreiðslu. Við ætlum að koma okkur í gírinn. Komdu í dömuboð* * Ekki segja strákunum.
Satín sængurverasett Hvítt, rautt, drapplitað eða svart
3.890 kr.
afsláttur
Jólavaran er komin
afsláttur
afsláttur
eingöngu í Holtagörðum
af öllum dömuskóm og dömutöskum
af völdum jólavörum
50 kr. 00 kr.
Ósýnileg hilla ilboð: 2.160 kr.
Birdseye boð: 2.960 kr.
Þess vegna bjóðum við þér að vera með okkur um
afsláttur
Allar vörur frá Umbra
ÍSLENSKA / SIA.IS / HOL 52332 11/10
GARÐAR
Helgar eru til að njóta þeirra.
24
viðtal
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Frumkvöðlar, skiljið ástríðuna eftir í svefnherberginu! Daniel Isenberg er einn helsti sérfræðingur heims á sviði nýsköpunar. Elínrós Líndal og Hildur Camilla Guðmundsdóttir ræða hér við hann um hvernig mögulegt sé að breyta heilum menningarheimum í þágu frumkvöðla og að hversdagsleg rómantík sé betri en ástríða í heimi nýsköpunar.
Þ
að ætti flestum að vera kunnugt um nýsköpun og mikilvægt hlutverk frumkvöðla í annasömu samfélagi dagsins í dag. Nýjar hugmyndir geta verið gulls ígildi og aukið hagvöxt þjóða þannig að jafnvel skuldugustu ríkjum heims er spáð velgengni í náinni framtíð; ef mannauður ríkjanna finnur upp nýjar aðferðir eða vörur sem öðrum líkar. En hvað er nýsköpun? Og hvað einkennir frumkvöðla? Gætir þú lumað á hugmynd sem væri svo mikils virði að efnahagur Íslands gæti snarsnúist frá mínus yfir í plús? EMBLUR, félagsskapur kvenna sem hafa útskrifast með MBA-gráðu frá Háskólanum í Reykjavík, stóð fyrir hádegisfundi í vikunni þar sem einn helsti sérfræðingur heims á sviði nýsköpunar, Daniel Isenberg, ræddi meðal annars stöðu Íslands í þessum efnum. Daniel er sjálfur frumkvöðull og fjárfestir. Þetta er annað árið sem hann kennir grein um nýsköpun fyrirtækja hér á landi við Háskólann í Reykjavík.
Ástæðan fyrir því að hann kemur hingað og kennir er einföld; honum líkar landið og fólkið sem það byggir. „Það sem mér finnst hvað mikilvægast í allri umræðu um nýsköpun er að fólk átti sig á hvað frumkvöðlar gera og hvað þeir gera ekki,“ segir Daniel og heldur áfram: „Til að flokkast sem frumkvöðull þarftu að sjá tækifærin sem öðrum eru hulin. Það er ákveðin nýsköpun innbyggð í ferilinn og því fer fjarri að allir þeir sem stofna fyrirtæki séu frumkvöðlar. Hins vegar felur nýsköpun oft ekki í sér heildræna uppfinningu – hún getur verið hugmynd sem þekkist í öðrum samfélögum aðlöguð að nýju samfélagi og svo framvegis. En hugmyndin þarf að fela í sér ný tækifæri,“ segir hann.
Að breyta heilum menningarheimum í þágu frumkvöðla
Daniel Isenberg er með doktorspróf í félagssálfræði frá Harvard-háskóla, hefur kennt við skólann í ein ellefu ár
og tók nýverið við nýsköpunarsviði Babson-háskóla. Hann stýrir nýju frumkvöðlaverkefni skólans sem ber heitið Babson Entrepreneurship Ecosystem Project (BEEP). Verkefnið felur í sér að aðstoða heilu samfélögin í því að búa til umhverfi sem eflir og eykur starfsemi frumkvöðla. „Við höfum komist að því í gegnum rannsóknir okkar að það er hægt að gera samfélög og heilu þjóðirnar betur í stakk búin fyrir frumkvöðla með markvissri vinnu. Það má segja að við vinnum ekki samkvæmt hinni hefðubundnu akademísku aðferð – heldur brettum við upp ermarnar og förum inn í samfélögin sem þykir mjög nýstárleg aðferð. En við sjáum mælanlegan árangur erfiðisins,“ segir hann. Þess ber að geta að ekki er liðið nema rúmlega ár síðan farið var af stað með þessa hugmynd, svo hún er á byrjunarstigi. En nú þegar er verið að aðstoða þjóðir á borð við Spán, SádiArabíu og Púertó Ríkó. En eru ekki ennþá margir þjóðar-
TILBOÐ MÁNAÐARINS
HJARTAMAGNÝL
689 KR. –
repreneurship Monitor eru um 22 þúsund Íslendingar, eða 11 prósent, á aldrinum 18 til 64 ára virkir þáttakendur í frumkvöðlastarfsemi hér á landi. Það hlutfall mun vera með því hæsta sem þekkist á Vesturlöndum. Því leikur okkur forvitni á að vita hvort íslensk stjórnvöld hafa nálgast Babsonháskóla með það fyrir augum að gera gott betra hér á landi? „Íslensk stjórnvöld hafa ekki leitað til okkar en ég vona að við fáum tækifæri til að efla jarðveginn hér fyrir nýsköpun. Við mundum sjá mikil áhrif á skömmum tíma því að Ísland er lítið land og mjög menningarlega móttækilegt fyrir nýjum hugmyndum,“ segir Daniel og bætir við að á Íslandi felist ótal tækifæri og þá helst í þeim vel menntaða mannauði sem fyrir hendi sé.
leiðtogar sem spyrja; af hverju nýsköpun? „Nei, ég held að flestir leiðtogar spyrji heldur hvernig við eflum hana. En fyrir þá sem eru ennþá að velta fyrir sér „af hverju nýsköpun“, þá má svara því með einföldu hugtaki sem hagfræðingar kalla smitáhrif (spill over effect). Auðsjáanlegustu smitáhrifin eru án efa þau að nýsköpun skapar atvinnu, hún eykur auð þeirra einstaklinga sem að nýsköpuninni standa og Eins og lifandi knattspyrnuleikur eykur jafnframt hagvöxt. En nánar um frumÞað sem ég vil svo kvöðlana sjálfa. HvernDaniel Isenberg hefur leggja sérstaka áherslu ig verður þeim og starfað víða um heiminn þeirra umhverfi best á er sú staðreynd að nýjafnt sem kennari, ráðgjafi, sköpun virðist vera bæði lýst? frumkvöðull og fjárfestir. smitandi og ávanabind„Ætli það sé ekki Hann stýrir frumkvöðlaandi. Athuganir okkar einfaldast að lýsa umdeild Babson-háskóla, sem sýna að frumkvöðlar vilja hverfinu eins og lifhefur í fjölmörg ár trónað á andi knattspyrnuleik, smita aðra af nýsköpun toppi allmargra lista sem og nýjum tækifærum. þar sem leikmennirnir meta bestu skóla heims Þeir vilja vera nálægt öðrfæra sig til á vellinum. á sviði frumkvöðlafræða um frumkvöðlum og hafa Markmiðið er auðvit á meistarastigi. Lengst af að að skora og til að tilhneigingu til að fjárkenndi Daniel frumkvöðlafesta sjálfir í áhugaverðná því þurfa leikmenn fræði við Harvard-háskólum tækifærum annarra. að hafa rétt viðhorf, trú á sjálfum sér og Sumir fara að kenna, aðrann, eða í ellefu ár. Aðrir gera óteljandi markir verða ráðgjafar minni skólar sem Daniel hefur tilraunir,” segir Danieða stærri fyrirtækja. kennt við eru meðal annars el og heldur áfram: Það er eins og velgengni Columbia, Insead, Theseus, á þessu sviði ali af sér ,,Ímyndum okkur að þú Technion og Háskólinn í meiri velgengni.“ sért markaskorarinn í Reykjavík. myndlíkingu við frumÍsland best í heimi? kvöðulinn. Stundum Daniel segist skynja sterka frum- er fullt af fólki í þínu liði og stundum kvöðlamenningu hér á landi og hefur fáir. Og líkt og tækifærin til að skora kynnt sér fjölmörg íslensk nýsköp- í knattspyrnuleik koma og fara, þá unarfyrirtæki. Áhugi hans á Íslandi koma og stundum hverfa tækifærin í vaknaði upphaflega þegar hann kom nýsköpun fyrir frumkvöðla.“ til landsins í byrjun ársins 2006, til að En það er fleira sem frumkvöðull skrifa verkefni sem hann vann fyrir verður að hafa til að bera til að ná árHarvard Business-háskóla um Acta angri í nýsköpun, ekki satt? vis og Robert Wessmann. Hann hefur „Jú, ég held að það sé afar mikilvægt komið reglulega til landsins allar götur að hafa hæfileikann til að hlusta á aðra, síðan. en gera sér jafnframt grein fyrir því Samkvæmt skýrslu Global Ent- að heimur frumkvöðla samanstendur
Ný matreiðslubók af fólki sem hefur framkvæmt hlutina hvað sem tautaði og raulaði – oft og tíðum án samþykkis annarra. Það er eðli málsins samkvæmt því í orðinu nýsköpun felst það að skapa eitthvað nýtt sem aðrir hafa ekki komið auga á.”
frá Gestgjafanum
Ég held að það þurfi einurð og þrautseigju til að koma af stað nýrri hugmynd en ástríða er ekki hugtak sem sker úr um hvort ný hugGóð hugmynd? mynd verður Da n iel þyk i r að stórfenglegu hnyttinn í orða-
vali og beittur í skrifum sínum. Hann hefur m.a. sk r i fað g rein um það hvernig ástríða fyrir nýjum hugmyndum getur jafnvel hindrað frumkvöðla í að ná árangri og ritaði í Harvard Business Review orðrétt: Frumkvöðlar, skiljið ástríðuna eftir í svefnherberginu! Það verður ekki hjá því komist að spyrja aðeins meira um ástríðuna í þessu viðtali. „Já, ástríðan getur vafist fyrir mörgum,“ segir Daniel og brosir. „Ég held að það þurfi einurð og þrautseigju til að koma af stað nýrri hugmynd en ástríða er ekki hugtak sem sker úr um hvort ný hugmynd verður að stórfenglegu fyrirtæki. Stór hluti þess að selja hugmynd felur án efa í sér að sveipa hversdagslega hluti rómantík, deyfa ljósin og setja á fallega tónlist. En að mínu mati er ekki síður nauðsynlegt að draga reglulega frá tjöldin, hleypa dagsbirtunni inn og skoða viðskiptahugmyndina í birtu sem varpar skýru ljósi á allar misfellur og vankanta. Einungis þannig er hægt að gera góða hugmynd betri,“ segir Daniel og leggur áherslu á þá staðreynd að frumkvöðlar þurfa sífellt að spyrja sig hvernig best sé að gera hlutina. „Þeir frumkvöðlar sem hafa náð hvað mestum árangri eru þeir sem eru sífellt að velta fyrir sér hugmynd sinni og stöðugt að ræða hana við aðra. Þeir spyrja: Er hugmyndin góð? Og er ég að nýta hana eins vel og unnt er?“
Í tilefni dagsins er undirtitill nýjustu afurðar Gestgjafans. Splunkuný matreiðslubók, gefin út í tilefni 30 ára afmælis tímaritsins.
160
161
fyrirtæki.
Elínrós Líndal og Hildur Camilla Guðmundsdóttir eru meðlimir í EBMLUM, sem er félagsskapur kvenna sem hafa útskrifast með MBA gráðu frá Háskólanum í Reykjavík. Markmið félagsins er að efla tengslanet kvenna. Þetta er gert með markvissri dagskrá, fræðslu og vettvangi til umræðna.
Villisveppabaka
fyrir 4-6
30x30 cm smjördeig sörk, 5 mm þykk smjörúði 3 bollar hrísgrjón eða þurrkaðar baunir Stingið göt með gaffli í deigið með 5 cm millibili. Úðið úðanum. Leggið hringmót eða pönnu deigið ofan í mótið með smjörog þrýstið því upp að það verði jafnhátt með brúnum. Skerið og mótið. Setjið deigið þannig hrísgrjónin ofan í 15 mín. Takið á deigið í mótinu þá hrísgrjónin og bakið við 180°C úr mótinu og notið legt að hafa til við annað tækifæri að fá rétt form (grjónin er nauðsyná bökuskelina). Setjið mótið síðan aftur í ofninn í 7-10 mín. Fylling:
134
135
3 msk. olía 2 laukar, skornir í báta 500 g villisveppi r, skornir í bita 3 dl mjólk 3 egg salt og nýmalaðu r pipar 100 g rifinn ostur 3 msk. brauðrasp ur Hitið olíu
á pönnu og steikið laukinn og sveppina og setjið síðan í 3-4 mín. Kryddið í skál. Setjið mjólkina með salti og pipar og eggin í skálina blöndunni í formið og blandið vel saman. með deiginu og Hellið loks stráið osti og raspi yfir. Bakið við 180°C í 20-30 mín.
má baka Þessa snfryúðasta. Hitið þá og skúffu síðan uppírí ofn yfir í 10-15 með álpapp°C heitum ofni. mín. í 140 gri tíma . len ins aðe Hafið fyrir meira magn 105
Líbanskur kjúklingaréttur fyrir 4 2 msk. sítrónusafi 6-8 hvítlauksgeirar 1-2 tsk. óreganó 1 tsk. paprika 1 tsk. kummin r 1/2-1 tsk. cayenne-pipa 1 rautt chili-aldin, saxað
104
1-2 tsk. púðursykur 1 laukur, sneiddur 6 kjúklingabitar
mót og hellið kryddm. Setjið bitana í eldfast í skál nema kjúklingabitu 30-40 mín. eða þar til Blandið öllu saman Bakið við 180°C í u.þ.b. í kæli, helst yfir nótt. leginum yfir. Geymið kúskúsi og fersku salati. í gegn. Berið fram með kjúklingurinn er steiktur
82
83
Fylltir igssnúðar blaðde
28 stk.
Salat með par
. olía tt 2-3 msk rifinn ður smá , gróft ðir ur, saxa tómötum 1 lauk ukur, saxa uðum ar vorla sólþurrk 6 stilk r með kur ostu 1 ítals steinselja eronata ka pepp msk. fersk 1 kruk eða 2 peppeblöð) . þurrkuð 1 msk (6 deig ostinum, ásamt i blaðdeig borðið. ð í skál 1 pakk deigi á u. Setji úr r af blað Breiðið uk á pönn ð 3 blöð 60 g smjö anum. og vorla r. Setji í pakk með ið lauk og pipa blöðin aðeins C. Steik narmeð salti hin þrjú penslið nn í 200° á böku að við ðbætið i upp, Hitið ofni plötunn ð bitunum selju. Brag laga. Farið eins deig á í miðjum Raði stein ð i og 6 bita. hliðinni og baki ri á mill ronata lengri ju í 14-1 n snúð með smjö Rúllið ja leng á hver deigið. Smyrjið ið hver m osti i á blað tin. Sker af rifnu aðeins fyllingunn líma samskey ð e.t.v. til að lötu, setji smjöri ofnp ædda pappírskl mín. 15 í ofni
perum og grill
Ný
bók!
maskinku,
uðum aspas
fyrir 4
400-500 g aspasstö nglar 2 perur, skornar í 8-10 báta hver 2-3 msk. olía 200 g blandað salat 8 sneiðar parmask inka eða önnur skinka sem 100 g geitaykkur finnst eða mozzare góð lla-ostur 50 g ristaðar pekan- eða valhnetur
Sinneps-salat
sósa:
1 msk. vínedik
1 tsk. grófkorn asinnep ögn af sykri eða hunang i 3 msk. jómfrúa rolía salt og pipar
54
Þetta gott að er ótrúhanlega ferskur og ljú n í ísv fyr ffengur ís. Þa svoleið geradra ð er ir tæki er éllítien og hrærais un ð má þá sem ekki a mjög í honum af og til. l að frysta hanneig í víðu íláti
Hindber
1 lítri
Í bókinni má finna brot af því besta sem Gestgjafinn stendur fyrir. Klassískar uppskriftir í takt við tíðarandann.
Draum
fyrir 8
6 egg
Skerið örlítið neðan af aspasstö nglum, skrælið tvennt. Veltið neðri hlutann aspas og perubátu ef þarf, og skerið m upp úr olíu salatinu á fat, þá síðan í og grillið eða raðið aspas, steikið á grillpönn perum, skinku, og sykur í skál. u. Dreifið úr osti og hnetum Hellið olíunni ofan á. Hrærið smátt og smátt pipar eftir smekk. saman edik, út í og þeytið sinnep Hellið sósunni á meðan. Kryddið yfir salatið. Stráið með salti og svolítið af salti og nýmöluðum pipar yfir.
jaís
250 g hind ber, frosi 150 g syku n r 250 g grísk jógúrt 1 ¾ dl rjómi örlítið salt 1-2 msk . sítrónueða límó nusafi Afþíðið hindberin urinn og mau er uppl kið í matv eystur. innsluvé aðeins Frystið. og hrær l. Blan Takið út dið öllu ið þá í. 3-4 mán eftir 2-3 Frystið saman uði en klst. eða aftur og og hrær það er Það er þegar hrærið ið þar gott að ísinn er fallegt til sykvel tvisv hrær að bera farin að ar í viðb nokkur ísinn fram a hann upp frjósa fersk hind ót. Ísinn í hrær í skálum geymist ivél ef ber með hann hefu sem hafa í frysti . í verið kæld r verið leng ar 2-3 klst. í fryst i í frysti. i og setja
Kökur, klúbbaréttir, forréttir, aðalréttir og eftirréttir sem hæfa við öll tækifæri, hvort sem er hversdags eða við sérstök tilefni.
arúlla
55 Fylling:
140 g syku r 225 g súkk 50 g kakó ulaði 3 msk . vatn 3 egg, Hitið ofnin rauður og hvítu n í 200° 2 1/2 dl sykur C. Þeyt r aðsk rjómi þar til ildar ið sam blandan an egg 2 msk Sigtið . flórsykur og verður kakó sam ljós og an við létt. með sleik og blan ju. Setji Bræð dið varlega ið súkk ð böku skúffu ulaði og narpappí eða rúllu hita og vatn sam r í ofntertuform á enda hrærið an við na svo eggja og Gætið brjótið vægan rauður þeir nái þess að smyrjið upp saman upp með hafa súkk pappírinn við. og eggja hliðunum ulaðið Hellið með rauð , olíu urna ekki deiginu eða smjö r við stofu vel. Best of heitt í skúffuna bakið í ri. er að bræð hita, þá , breið 18-20 mín fer allt baði við a súkk ið úr því . Látið 5-10 mín ulaðið mjög væg og kökuna yfir vatn . Losið jafnvel an hita bíða í um köku sog hvol má byrja í 20-30 na við fið henn mín. og á því um að baka kantana i á syku pappír. leið og kökuna. rstráðan byrjað Stífþeytið bætið bökunarþeim eggjahvítu er síðan öllu. saman við, fyrst r og smávegi Blandið yfir köku s og vel sam an og smy na. Þeyt ið rjóm honum rjið a og smy ofan á súkkulað rjið kökunni imúsina. upp og Rúllið sigtið flórs ykur yfir.
28
ljósmyndir
Helgin 12.-14. október 2010
Þ Margfaldur Páll Óskar Oddvar Hjartarson ljósmyndari myndaði Pál Óskar í óvenjulegum hlutverkum.
et ta er íburðarmikil sýning og ég er bara þeirrar skoðunar að ef fólk mætir ekki á listasýningar þá eiga sýningarnar að mæta til fólksins þannig að ég er þakklátur fyrir að fá tækifæri til að vera með þessa sýningu í Smáralind,“ segir poppstjarnan Páll Óskar en á morgun, laugardag, verður opnuð ljósmyndasýning Oddvars Hjartarsonar með myndum að Páli Óskari við aðstæður sem eru honum fjarlægar og framandi. „Þetta er fjölfarinn staður og ég vona að fólk fái nú að uppgötva Oddvar sem er með sýningunni að stimpla sig hressilega inn sem listamaður.“ Á sýningunni eru 34 myndir sem Oddvar hefur tekið af Páli á undanförnum þremur árum. Samhliða sýningunni gefa þeir félagar út póstkortabók með þessum sömu myndum. „Oddvar er snillingur í að búa til sviðsettar ljósmyndir og það var svaka hasar í kringum þessar myndatökur, búningar og stundum hönnuð sviðsmynd,“ segir Páll Óskar. Oddvar setur mig þarna í aðstæður sem er eiginlega útilokað að ég lendi í í lífinu eins og til dæmis þegar ég er gagnkynhneigður handboltakappi með eiginkonu sem er algjör skinka.“ „Þetta var ógeðslega gaman. Við skemmtum okkur alltaf svo vel saman enda erum við góðir vinir. Það er alltaf mikill hlátur og gaman hjá okkur,“ segir ljósmyndarinn Oddvar sem vonast til þess að sem flestir skoði myndirnar sem hann segir að séu „gordjöss“. Páll Óskar segist ekki beinlínis taka sjálfan sig alvarlega á myndunum en þeir félagar hafi hins vegar tekið myndirnar alvarlega að því leyti að þeir lögðu ákaflega mikið í þær. Sýningin „Páll Óskar eftir Oddvar“ er á jarðhæð Smáralindar við verslun Hagkaupa. Hún hefst klukkan 14 á laugardaginn og stendur til jóla.
AÐEINS UM HELGINA
Amerískar jólavörur frá RAZ, mikið úrval!
Jólaskreytingakvöld í Skútuvogi
Miðvikudag 17. nóv fimmtudag 18. nóv
kl. 20:00-22:00 Skráning er hafin í síma 5 800 500 og á blomaval.is
Takmarkaður sætafjöldi - Ókeypis aðgangur
Skútuvogur - Grafarholt - Akureyri - Egilsstaðir Akranes - Ísafjörður - Selfoss - Reykjanesbær - Dalvík
30
fréttir
Helgin 12.-14. október 2010
Bókin markar ákveðna lokun á kafla í lífi mínu Athafnakonan umdeilda, Jónína Benediktsdóttir, gefur út ævisöguna Jónína Ben í samvinnu við fjölmiðlamanninn Sölva Tryggvason. Bókin, sem beðið hefur verið eftir með mikilli eftirvæntingu, kemur út í dag, föstudag, og verður aðeins seld í verslunum N1. Óskar Hrafn Þorvaldsson hitti Jónínu á heimili hennar og ræddi við hana um bókina. Ljósmyndir/Hari
É
g óttast mest að það fari í gang skítaherferð gegn Gunnari manninum mínum. Ég veit hvernig þessir menn vinna og í ljósi þess hver á Birting [innsk. blm. Hreinn Loftsson] þá kæmi mér ekki á óvart að einhver birtist á forsíðu Vikunnar og sakaði Gunnar um að hafa brotið á sér. Annað hræðist ég nú ekki,“ segir Jónína hálfhvíslandi, spurð út í hvað hún óttist mest þegar bókin kemur út. „Það er auðveldara að ráðast á þann sem stendur mér næst heldur en mig sjálfa,“ segir hún. Og bókin er vissulega eldfim. Í henni greinir hún á opinskáan hátt frá sambandi sínu við Jóhannes Jónsson, samskiptum við son hans Jón Ásgeir og viðskiptafélaga hans. Hún gerir upp tölvupóstsmálið fræga og samband sitt við Styrmi Gunnarsson og lýsir því hvernig hún hótaði þekktum bankastjóra að segja eiginkonunni frá samskiptum hans við vændiskonur. Af hverju skrifaðir þú þessa bók? „Ég ætlaði alltaf að skrifa bók og segja söguna eins og hún væri til að fyrirbyggja að þeir atburðir sem leiddu til hrunsins gætu gerst. Þetta átti upphaflega að vera bók um viðskiptaklíkur og meðferð þeirra á íslensku samfélagi en alls ekki á persónulegum nótum. Það breyttist hins vegar allt þegar Sölvi kom að þessu. Hann vildi ræða um tilfinningar og þess vegna tók þessi bók þá stefnu sem hún tók. Hann hefur engan áhuga á viðskiptum heldur er svona húmanisti og vill bara ræða um tilfinningar og svoleiðis. Ég er karlinn í þessu sambandi okkar Sölva. Hann vill bara sjá mig gráta,“ segir Jónína og hlær.
Auðvelt að elska Styrmi
Stóra tölvupóstsmálið árið 2005 er sennilega stærsta málið sem Jónína hefur verið viðriðin undanfarin ár. Þá birti Fréttablaðið einkatölvupósta á milli Jónínu og Styrmis Gunnarssonar, þáverandi ritstjóra Morgunblaðsins. Jónína reyndi að fá lögbann á póstana en tapaði því máli fyrir héraðsdómi og Hæstarétti.
Hún ákvað að áfrýja því til Mannréttindadómstóls Evrópu og beið lægri hlut þar líka. Í póstunum koma fram upplýsingar sem margir segja að marki upphaf Baugsmálsins, það er hvernig Jón Gerald Sullenberger fékk leiðbeiningar við að koma til lögreglu þeim upplýsingum sem leiddu til húsleitar og síðan ákæru. Til að bæta gráu ofan á svart birti DV frétt þess efnis að Jónína og Styrmir hefðu verið elskendur. Jónína svaraði þeirri spurningu aldrei á sínum tíma og fór í meiðyrðamál við blaðið, mál sem samið var um utan dómstóla. En voru Jónína og Styrmir elskendur? „Við vorum vinir og samband okkar þróaðist út í ástarsamband. Það bara gerðist. Ef ég mætti vinda ofan af því myndi ég gera það en það er bara of seint. Ég harma að þetta hafi gerst en það er mjög auðvelt að elska Styrmi. Hann er að mínu viti mjög geðugur og yndislegur maður,“ segir Jónína alvarleg.
Við vorum vinir og samband okkar þróaðist út í ástarsamband. Það bara gerðist. Ég harma að þetta hafi gerst Jón Ásgeir er barn alkóhólista en það er mjög Jónína hefur lengi haft horn í síðu athafnamannsins Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, sem var um nokkurra ára auðvelt að skeið stjúpsonur hennar. Hún gefur lítið fyrir viðskiptaelska Styrmi. manninn Jón Ásgeir og það kemur skýrt fram í bókinni.
Það sem vekur hins vegar athygli er að í bókinni kemur fram að hún hafi vissan skilning og samúð með Jóni Ásgeiri þrátt fyrir allt. „Jón Ásgeir er barn alkóhólista og það hefur markað hann. Ég náði aldrei neinu sambandi við hann, hitti hann bara nokkrum sinnum og ræddi aðeins einu sinni við hann almennilega. Hann ber þess merki að hafa átt erfiða æsku og ekki hjálpaði að hann leit á mig sem djöfulinn sem stal pabba hans frá mömmu hans sem hann elskar mjög mikið. Vissulega hef ég samúð með honum þótt það breyti ekki áliti mínu á honum sem viðskiptamanni. Þar er hann óheiðarlegur og margt sem hann hefur gert þolir ekki dagsljósið,“ segir Jónína. Hún og Jóhannes Jónsson, einatt kenndur við Bónus, voru mest umtalaða og umdeildasta par landsins á fyrstu árum þessarar aldar. Í bókinni lýsir hún fyrstu kynnum þeirra í flugvél á leið til Kaupmannahafnar,
tilhugalífinu og sambandinu sem varði í þrjú ár. Þrátt fyrir hún hafi látið stór orð falla um Jóhannes á undanförnum árum er ekki annað að sjá í bókinni en að hún hafi sæst við hann. „Auðvitað óska ég þess stundum að ég hefði tekið aðra flugvél, til dæmis til London, þegar ég hugsa til baka,“ segir hún og rifjar upp fyrsta skiptið sem þau hittust. Það var snemma árs 1999 í flugvél sem var á leiðinni til Kaupmannahafnar. „Ég vissi ekkert hver maðurinn var þegar ég hitti hann fyrst en hann þekkti Stefán, manninn minn. En eftir þessa flugferð varð ekki aftur snúið. Lífið hefði sennilega verið einfaldara ef ég hefði ekki farið til Kaupmannahafnar þennan dag,“ segir Jónína og brosir.
Veit eiginkonan af þessu, Hreiðar?
Hún nafngreinir þrjá menn í tengslum við dómkvaðningu í Bandaríkjunum vegna viðskipta við bandarísku vændisþjónustuna Miami Beach Escort Service. Umræddir menn eru Kaupþingsstjórarnir Sigurður Einarsson og Hreiðar Már Sigurðsson og Tryggvi Jónsson, fyrrverandi aðstoðarforstjóri Baugs. Spurð hvort henni finnist það nauðsynlegt segir hún að þetta séu opinber gögn sem hún vitni til. „Þessi gögn hafa verið opin almenningi á baugsmalid.is undanfarin ár en enginn blaðamaður hefur nennt að skoða þetta. Þetta eru opinber gögn og í þeim kemur ekkert annað fram en að þessir aðilir þurfi að mæta fyrir dómstól í Bandaríkjunum og leggja fram gögn í tengslum við viðskipti við þessa vændisþjónustu,“ segir Jónína ákveðin. En Jónína gerir meira en það. Á einum stað í bókinni hótar hún Hreiðari Má að segja eiginkonu hans frá athöfnum hans á Delano-hótelinu á Miami og í bátnum fræga, Thee Viking. Þetta gerðist á einkafundi þeirra í höfuðstöðvum Kaupþings. Þar spyr hún hann hvort eiginkonan viti af kvaðningunni og hvað henni myndi finnast um athafnir hans á Miami. Á endanum brotnar Hreiðar Már niður og grátbiður hana að segja ekki frá þessu. Samkvæmt bókinni endar Jónína samtalið á orð-
við erum 31
Helgin 12.-14. október 2010
unum: „Þú ert aumingi.“ En af hverju er þér svona illa við Hreiðar Má? „Hann sveik mig og gerði það að verkum að ég missti íbúðina mína í Bryggjuhverfinu fyrir slikk. Ævistarfið mitt lá í þessari íbúð. Við höfðum gert samkomulag um að Kaupþing keypti af mér íbúðina á 70 milljónir. Áður en skrifað var undir samning gerðist það að ríkislögreglustjóri framkvæmdi húsleit í höfuðstöðvum Baugs eins og frægt er orðið. Þegar ég hitti Hreiðar Má næst var samkomulagið horfið. Svarið sem ég fékk var að ég ætti sök á því að húsleitin var framkvæmd. Það sannfærði mig um að Hreiðar Már hefði aldrei verið neitt meira en strengjabrúða Jóns Ásgeirs,“ segir Jónína ákveðin.
Hafði rétt fyrir mér allan tímann
Í bókarlok má sjá að Jónína talar vel um alla eiginmenn sína, sambýlismenn og ástmenn. Hún virðist hafa fundið frið í sálinni. Var þessi bók einhvers konar meðferð fyrir þig? Aðferð til að loka erfiðum kafla í lífinu? „Það má eiginlega segja það. Ég hef upplifað gífurlega margt neikvætt undanfarin ár og þurfti að tala um það. Stundum leið mér eins og í sálfræðitíma þegar ég talaði og Sölvi skrifaði. Þessi bók markar ákveðin tímamót, ákveðna lokun á kafla í mínu lífi. Nú bý ég með manni sem ég elska út af lífinu og geri það sem mér finnst gaman. Ég hef líka upplifað mikinn stuðning frá fólki. Ég neita því ekki að ég efaðist oft um sjálfa mig þegar ég stóð ein úti á torgi og varaði við þessum mönnum. Ég velti því fyrir mér hvort ég væri svona klikkuð fyrst enginn annar vildi sjá þetta. En hið sanna kom í ljós. Ég hafði rétt fyrir mér allan tímann. Sú vitneskja hefur hjálpað mér að ná jafnvægi og öðlast trú á framtíðina. Og sú vitneskja að ég bý með besta og traustasta manni sem til er,“ segir Jónína og lítur ástúðlega til Gunnars Þorsteinssonar, eiginmanns síns, sem mættur er á vettvang.” oskar@frettatiminn.is
Jónína Ben Fréttatíminn birtir hér kafla úr bókinni Jónína Ben eftir Sölva Tryggvason
Jón Ásgeir er barn alkóhólista og það hefur markað hann. Ég náði aldrei neinu sambandi við hann, hitti hann bara nokkrum sinnum og ræddi aðeins einu sinni við hann almennilega. Hann ber þess merki að hafa átt erfiða æsku og ekki hjálpaði að hann leit á mig sem djöfulinn sem stal pabba hans frá mömmu hans sem hann elskar mjög mikið
Ég ætla ekki að reyna að ljúga því að ekkert hafi verið byrjað á milli mín og Jóhannesar í millitíðinni. Hann hafði boðið mér til Kaupmannahafnar til að skoða líkamsræktarstöðvar með það fyrir augum að hefja rekstur þar. Um leið og ég fór í þessa ferð með Jóhannesi vissi ég að ekki yrði aftur snúið. Þetta var rómans. Maðurinn var einum sautján árum eldri en ég og ekki vel á sig kominn líkamlega þegar við kynntumst, þannig að ekki var um að ræða stanslaust kynlíf daginn út og inn eins og einhverjir virðast hafa haldið, en ég var ástfangin, um það var ég alveg viss. Persónuleikinn, nærveran og framkoman heillaði mig upp úr skónum. Ég var mikið í Svíþjóð á þessum tíma og þurfti því ekki að útskýra ferðina til Kaupmannahafnar neitt sérstaklega fyrir Stefáni. Hann var svo upptekinn að hann mátti ekki vera að því að tortryggja mig. Ást okkar Jóhannesar hafði hafist á Íslandi, en með þessari ferð var hún innsigluð. Framhjáhald á aldrei rétt á sér og ég sé eftir því að hafa ekki haft hugrekki til þess að skilja við Stefán áður en við Jóhannes fórum að hittast. Þó að það sé engin afsökun var samband okkar Stefáns komið á endastöð löngu áður en við skildum. Það hafði dáið hægt og bítandi árin á undan. Ég hafði elt hann til Svíþjóðar í nám á sínum tíma og svo þegar mér var farið að ganga allt í haginn og var á blússandi siglingu elti ég hann aftur heim. Ég var aldrei sátt við það. Ég vildi ekki fara aftur til Íslands. Mér leið vel í Svíþjóð. Margt annað spilaði einnig inn í og tilfinningar okkar hvors til annars, sem við hefðum getað styrkt og ræktað, dofnuðu hratt. Í ljósi þess hve mikið hefur verið ritað og rætt um samskipti okkar Jóhannesar Jónssonar, er rétt að taka fram að það sem hér fer á eftir er mín sy´n á atburðina. Eflaust
32
fréttir
Helgin 12.-14. október 2010
Við áttum töluvert af peningum og gátum því ferðast og lifað eins og okkur lysti. Þó að okkur hafi báðum fundist gott að fá okkur vín þegar við vorum í fríi, má almennt segja að fyrst eftir kynni okkar höfum við bætt heilsuna og almennt lifað heilbrigðu lífi. Við fórum saman á heilsuhæli í Austurríki og með vinum Jóhannesar til Færeyja. Hvað svo sem segja má um samband okkar síðar verður það ekki frá okkur tekið að við gerðum margt þann tíma sem við vorum saman. Eftir að hafa verið lengi í sambandi þar sem samverustundirnar voru einfaldlega of fáar var ég mjög ánægð með það hve mikið Jóhannes vildi vera með mér. Við borðuðum alltaf hádegismat saman, hann mátti ekki heyra á annað minnst. Dagurinn var óny´tur ef við hittumst ekki í hádeginu. Við vorum algjörar samlokur og lífið var gott.
Það mátti ekki miklu muna að við settum upp hringa þegar við höfðum verið saman í rúmt ár. Jóhannes fór á hnén og bað mín. Ég neitaði vegna þess að ég var harðákveðin í að gifta mig aldrei aftur. Mér fannst það bara skemmdarverk á góðu sambandi.
blasa þeir öðruvísi við Jóhannesi og mörgum öðrum. En ég get ekki gert betur en að segja frá hlutunum eins og þeir komu mér fyrir sjónir. Eins og blómi í eggi Við Jóhannes vorum bæði gift þegar við kynntumst, þannig að þetta var langt í frá auðvelt. Við hefðum ekki hafið sambúð nema vegna þess að við bárum virkilega sterkar tilfinningar hvort til annars. Þær voru að minnsta kosti nógu sterkar til þess að við fórum ekki sömu leið og svo margir aðrir, að halda framhjá í lengri tíma og sprengja svo upp hjónabönd okkar um leið og allt kemst upp. Við ákváðum að segja mökum okkar að við vildum skilnað áður en lengra væri haldið. Jóhannes varð á undan mér til að skilja. Hann kallaði börnin sín, þau Jón Ásgeir og Kristínu, á sinn fund og tilkynnti þeim ákvörðun sína. Hann gerði kaupmála og skilnaðurinn gekk fljótt í gegn. Ég skildi svo skömmu síðar og samband okkar var þar með opinbert. Okkur óraði samt ekki fyrir því hve mikinn áhuga og umtal það átti eftir að vekja. Ég var að skilja í annað sinn en það var ekkert líkt með þessum skilnaði og þeim fyrri. Þá var ég 24 ára gömul að skilja við mann sem var miklu eldri en ég. Skilnaðurinn var í raun formsatriði. Skilnaðurinn við Stefán var alvöru skilnaður. Þrjú börn, 14 ára hjónaband og feikilega mikið af góðum stundum að baki. Ég var í sárum og eftir á að hyggja alls ekki tilbúin að vaða beint í annað samband, en sjaldnast ræður skynsemin för þegar tilfinningar eru annars vegar. Ég hefði átt að ná áttum og jafnvægi ein míns liðs, en þeir sem lent hafa í svipuðum aðstæðum vita að það er oft tómt mál að tala um slíkt. Þar sem mér hafði lengi fundist ég einmana í mínu hjónabandi réð ég ekkert við tilfinningarnar og gat ekki tekist á við málin með yfirveguðum hætti. Við Jóhannes vorum mjög ástfangin og um leið og samband okkar varð opinbert hófum við strax sambúð. Við fluttum í Bryggjuhverfið í Grafarvogi þar sem ég hafði keypt tvær íbúðir og látið sameina í eina eftir að hafa komið heim frá
Ég sagðist ekki geta verið með manni sem reykti og hann hætti samstundis og reykti ekki meir á meðan ég var með honum. Jóhannesi var fúlasta alvara og hann lagði sig fram um að láta þetta ganga. Það mátti ekki miklu muna að við settum upp hringa þegar við höfðum verið saman í rúmt ár. Jóhannes fór á hnén og bað mín. Ég neitaði vegna þess að ég var harðákveðin í að gifta mig aldrei aftur. Mér fannst það bara skemmdarverk á góðu sambandi. Jói tók neituninni vel og við vorum farin að hlæja aðeins nokkrum mínútum eftir að hann hafði farið á skeljarnar. Hann vissi hálft í hvoru hvert svar mitt yrði.
Svíþjóð með fulla vasa fjár. Þar bjuggum við okkur fallegt 400 fermetra heimili með öllu til alls. Lífið lék við okkur og mér leið miklu betur en áður. Streitan hafði minnkað til muna og þyngslin voru horfin. Það sem einkenndi samskiptin þegar við vorum ny´byrjuð saman var hve lífið var skemmtilegt. Aldrei dauð stund. Í raun lifðum við algjöru draumalífi þetta fyrsta ár.
Fyrstu átökin Eini stóri skugginn þetta fyrsta ár hvað mig áhrærir var samtal sem Jóhannes átti við fyrrverandi konuna sína, Ásu Ásgeirsdóttur, móður Jóns Ásgeirs og Kristínar. Ég var við hliðina á honum þegar hún hringdi. Hann var kaldur við hana og hún brást ekki vel við því. Þá breytti hann allt í einu um tón og talaði við hana af algjörri lítilsvirðingu. Hún byrsti sig við hann í símanum, eitthvað sem hún var greinilega ekki vön að gera, og það þoldi Jóhannes bara alls ekki. Hann var bláedrú þegar þetta símtal átti sér stað og mér líkaði alls ekki það sem ég heyrði. Um leið og hann skellti á sagði ég honum að mér þætti þetta ekki í lagi. Svona talaði maður ekki við nokkurn mann, allra síst einhvern sem hefði verið og væri enn svo stór hluti af lífi manns. Hann svaraði mér fullum hálsi og sagði að ég ætti ekki að skipta mér af því sem mér kæmi ekki við.
Af mörgum skemmtilegum stundum standa ferðirnar til Bandaríkjanna upp úr. Fyrst áramótaferð til Flórída með börnunum mínum þar sem farið var í Disney World með öllu tilheyrandi. Eftir það fórum við svo oftar en einu sinni tvö ein til Flórída og áttum þar yndislegar stundir. Ég man eftir Jóhannesi í rökkrinu á bátnum The Viking sem síðar átti eftir að verða frægur að endemum. Þar leið Jóhannesi best, rólegur og glaður á vaggandi bátnum á milli þess sem hann gekk um nágrennið þar sem allir heilsuðu honum og töluðu við hann af vinsemd og virðingu. Hann hafði lokið drjúgu ævistarfi og ætlaði að njóta ávaxtanna. Hvergi birtist sá Jóhannes sem ég elskaði jafn sky´rt og í Bandaríkjunum, enda viðraði hann það við mig að við ættum að flytja þangað saman og njóta lífsins. Margt kom í veg fyrir það. Ég veit ekki hvort hann hefði getað gert það þegar á reyndi. En ef ég hefði verið á hans aldri hefði ég kannski lagt harðar að honum og látið verða af þessu, en mér fannst ég eiga svo margt eftir ógert og var sjálf ekki tilbúin að setjast í helgan stein.
Ég sá þarna nokkuð í fari Jóhannesar sem ég vildi ekki trúa að væri til, en ég lokaði augunum fyrir því vegna þess að ég elskaði manninn. Fram að þessu og í töluverðan tíma eftir þetta sá ég bara þá hlið sem mér fannst vera hinn raunverulegi Jóhannes. Rómantískur, þægilegur og skemmtilegur. Hins vegar var svo meðvirka hliðin sem mér fannst birtast ljóslega í samskiptum hans við Tryggva Jónsson og Jón Ásgeir og fleiri viðskiptafélaga.
Svo voru það stundirnar okkar í húsinu hans Jóhannesar á Akureyri. Þar slökuðum við vel á og nutum lífsins og ég minnist samveru okkar þar með mikilli hly´ju. Í forsíðuviðtali við tímaritið AK í nóvember árið 2000 ræddum við um Akureyrardvölina og þegar ég skoða það í dag get ég með góðri samvisku sagt að við lugum engu þegar við sögðumst ástfangin upp fyrir haus og að við yrðum vinir að eilífu. Þetta er gallinn við að opna sig í fjölmiðlum og vera einlægur. Tilfinningar manns eina stundina eru ekki alltaf þær sömu síðar og þá er hægt að nota það gegn manni.
Samskipti mín við Kristínu, systur Jóns og dóttur Jóhannesar, voru allt annars eðlis. Á milli okkar myndaðist mikil væntumþykja sem hefur síðan haldist. Mér er mjög hlýtt til hennar og verður alltaf. En eftir þetta fyrsta rifrildi okkar Jóhannesar gleymdi ég fljótt símtalinu og þeim áhyggjum sem ég hafði, enda talaði Jóhannes jafnan mjög vel um barnsmóður sína og fyrrverandi eiginkonu, þó að hann hafi í þetta eina skipti komið illa fram við hana. Hún átti það alls ekki skilið, enda ber fólki saman um að hún sé í alla staði mikil sómakona.
hátíðar
kalkúnn
Pipargrafinn lax á fersku salatbeði
Strax í upphafi fann ég að við Jón Ásgeir þyrftum að leggja mikið á okkur ef við ætluðum að ná saman. Það var kalt á milli okkar. Ég reyndi að vera almennileg, en mér fannst hann aldrei gefa mér tækifæri. Aðeins einu sinni áttum við innilegt samtal. Ég skil afstöðu Jóns Ásgeirs til mín að mörgu leyti vegna þess að honum þykir mjög vænt um móður sína. Það gekk á y´msu í uppvextinum og þegar ég varð til þess að Jóhannes skildi við mömmu hans gat ég auðvitað ekki orðið besti vinur hans á augabragði. Það var augljóst. Ég var vonda stjúpan þangað til ég sannaði annað.
Komdu í hátíðar stemmingu á Grillhúsinu. Þriggja rétta hátíðar matseðill fram að jólum. Kr. 3.700
Borðapantanir í síma 5275000
Fyrir 4 fjóra eða fleiri
Föstudaga til sunnudaga eftir kl. 18.00
Grillhúsið | Tryggvagötu og Sprengisandi | www.grillhusid.is
Fyllt kalkúnabringa með sætkartöflumús, salati og sultuðum rauðlauk Pekanhnetupie með rjóma
FEÐRADAGURINN 14. NÓVEMBER 2010
ÞVÍ MIÐUR! VEGNA ÞESS AÐ EKKERT HEFUR GERST Í RÉTTINDAMÁLUM FORSJÁRLAUSRA FORELDRA UNDANFARIÐ ÁR, NEYÐUMST VIÐ TIL AÐ BIRTA SÖMU AUGLÝSINGUNA AFTUR...
8. NÓVember 20 0
9
FEÐRADAGURI NN Til hamingjU mEð Daginn Jóhanna Sigurðardó ttir forsætisráðherra og ríkisstjórn Íslands „jafnréttis- og man . Hér eru blákaldar nréttindaríkinu Íslan staðreyndir úr di“ Er þetta boðleg t börnum þessar ar þjóðar?
1 Ísland rekur lestina af öllum No rðurlöndunum í málefn um skilnaðarbarna og feðra, samkvæmt nýrri skýrslu Félag smálaráðuneytisins
6 Sýslumannsem bættin telja yfi rleitt að skilnaðarbörn eig i ekki að dvelja hjá feðrum sínum og föðurfjölskyldum á aðfangadegi jóla. Dómsmálaráðuney tið staðfestir yfirleitt slík mannréttindabro t. Af því bara…
10 Tilefnislausar umgengnistálmanir eru algengar á Íslandi, þær eru gróft ofbeld i og mannréttindabro t. Tálmanir á að 2 Í skýrslu Félagsmálaráðune me ðh öndla eins og hvern ytisins annan refsikemur fram að mæ si ður verða í 92-95% verðan glæp og ofbeldisverk. Forel tilvika með lögheim dri ili og öll helstu réttin sem þverbrýtur for di 7 Sýsluman sjárskyldur sínar me barna við skilnað for nsembættin lát ð eldra. slík u athæfi sviptir bö a feð ur rn hinu foreldri greiða meðlög alger lega óháð samvistum sínu og stórfjölsk 3 Kynbundinn mu yldu sinni; mánuðu nur er meiri og alvar og eigin framfærslu m legri þeirra við börn sín. og jafnvel árum sa en í öðrum sambær man. ilegum málaflokku m. 8 Íslenskum ríkisrekin jafnrét dómurum er ekki tisbarátta neitar ennþá 11 Embætti Umboðsmanns að treyst fyrir því að ko horfast í augu við barna staðreyndirnar. mast að bestu niðurer gagnslaust með öllu, hefur ekki ge stöðu fyrir börnin rt þegar til forsjárm nokkurn skapaðan 4 Börn á Íslan ála hlut til þess að lei di eiga ekki sama kemur, eini málaflok ð ðrét t til ku rétta mannréttinda rinn þar sem þeim feðra sinna og mæ brot á börnum Ísla ðra við skilnað. Þa er ekki treyst. nds r í forsjár- og umgeng með er jafnrétti nismálum. kynjanna í málaflok ki 9 Dómara forsjár- og umgeng ber að svipta anna nismála ekki viðurð foreldri 12 Skilnaðarhrina getur fylgt forsjá, skv. lögum í kjölfar efnakennt á Íslandi. a , þegar til ágreinin hagshrunsins, þúsu gs ndir barna verða þá kemur, það reynis af t auðvelt þegar feð eð 5 Sýslumannsem li leg u sambandi og uppe ur bættin eru sviptir, eins og ldi hjá feðrum skammta að drekka vatn að sínum og föðurfjölsk flestum skilnaðar þv í yldum. Talið er að börnum 4-6 da er vir ðist. á ga Íslandi séu allt að 20 í mánuði með feð .000 skilnaðarbörn rum sínum. Dóms . málaráðuneytið sta ðfestir yfirleitt slík mannréttindabrot. Af því bara…
SKORUM Á RÍKI SSTJÓRN ÍSLAND S AÐ
TAKA MEÐ FEST ÞAU erU STÓrT U Á ÞESSUM MA LÝTI Á ÍSLeNSKU SAmFÉLAGI – FO NNRÉTTINDABR ÞUrFI AÐ bIÐJA rÐUmST AÐ FOrS OTUM! ÍSLeNSK SKILNAÐ ÆTISrÁÐHerrA ArbÖrN AFSÖKU ÞJ ÓÐ Ar IN NAr NAr Á KOmAND I ÁrUm…………… Styrkjum baráttuna …! fyrir foreldraj afnrétti þar sem van með breyttu fjölskyld damálin fara stöðu umynstri. Gerist me gt vaxandi ðlimir í Félagi um Fo reldrajafnrétti - Árs gjald einungis kr 2.0 00. Skráning á www.for eldrajafnrétti.is.
www.foreldrajafn retti.is www.foreldrajafnretti.is
SPURNING VIKUNNAR
34
tómstundir
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Í vikunni kom á markað hið sögufræga spil Fimbulfamb í nýrri útgáfu, með nýjum orðum - en alveg jafn skemmtilegt. Hefur þú spilað Fimbulfamb?
Ásmundur Helgason Já, Fimbulfamb er einfaldlega skemmtilegasta spil sem ég hef spilað!
Allt klárt. Valgeir tilbúinn að skutla sér í sjóinn og synda tvo kílómetra.
Katla Hreiðarsdóttir Algjör snilld! Örugg uppskrift að frábærum stundum með fjölskyldu og vinum.
Finnbogi Einarsson Féll kylliflatur fyrir þessu spili á sínum tíma. Get varla beðið eftir að fá mér nýju útgáfuna – spennandi tímar framundan!
Ég er búinn að breyta um lífsstíl, líður miklu betur og hef aldrei verið í betra formi ... Ég fór á sex klukkutímum og fimmtíu mínútum núna og stefni að því að fara undir sex klukkustundirnar næst. Það er raunhæft markmið.
Þreytti þríþraut til styrktar fótalausum Valgeir Pétursson, 43 ára starfsmaður Össurar, er nýkominn heim frá San Diego í Bandaríkjunum þar sem hann tók þátt í hrikalegri þríþrautarkeppni til styrktar Challenged Athletes Foundation, mannúðarstofnun sem útvegar börnum og íþróttamönnum gervifætur til að stunda íþróttir.
V
algeir ákvað fyrir ári að taka þátt í keppninni og þurfti að leggja mikið á sig til að komast í það form að geta klárað þríþrautina. „Ég æfði mjög stíft fyrir þessa keppni í eitt ár. Ég reiknaði þetta út og taldist til að ég hefði hlaupið 1.200 kílómetra, hjólað 1.500 kílómetra og synt 50 til 60 kílómetra í undirbúningnum. Þetta voru tólf til fimmtán klukkutímar á viku, hvernig sem viðraði,“ segir Valgeir í samtali við Fréttatímann. Hann segir hugmyndina hafa fæðst í samtali við annan starfsmann Össurar sem tók þátt í þessari keppni í fyrra. „Það er mikill heiður að fá að taka þátt í þessari keppni. Málefnið er frábært og ekki skemmir fyrir að Össur hefur styrkt þessa stofnun vel og lengi. Ég skráði mig í keppnina og þurfti síðan að byrja að safna áheitum. Mér tókst að safna þrjú þúsund dollurum en alls safnaðist um 1,1 milljón dollara,“
segir Valgeir. Aðspurður um þríþrautina sjálfa segir Valgeir að um sé að ræða tveggja kílómetra sundsprett, 90 kílómetra langan hjólreiðatúr og 21 kílómetra hlaup, svokallaðan hálfan Ironman. „Þetta var miklu, miklu erfiðara en ég hélt því það var svo mikið um brekkur. Hlaupið var langerfiðast, það var eiginlega alveg hræðilegt. Lappirnar voru mjúkar eins og hlaup eftir hjólreiðarnar og það var lítið eftir á tankinum. Ég byrjaði á því að fljúga á hausinn og hljóp síðustu tvo klukkutímana með krampa í kálfunum. Það er óhætt að segja að ég hafi farið hægt yfir þennan síðasta spöl,“ segir Valgeir og hlær. Allur sársaukinn hvarf hins vegar eins og dögg fyrir sólu þegar í mark var komið. „Það var margt sem kom upp í kollinn á mér þegar ég kom í mark. Ég varð hálfmeyr þegar ég staulaðist í markið og hef aldrei verið svona þreyttur á ævinni. En á sama tíma var þetta rosalega gott
og hverrar mínútu virði, bæði á æfingum og í keppninni sjálfri,“ segir Valgeir. Og ótrúlegt nokk þá var hann fljótur að jafna sig eftir átökin. „Ég var orðinn þokkalega góður eftir heitt bað og tveggja tíma hvíld og alveg búinn að hrista þetta af mér eftir tvo daga,“ segir Valgeir. Hann ætlar sér að fara aftur í þessa keppni á næsta ári. „Ég ákvað strax eftir keppnina að taka þátt á hverju ári hér eftir og ég vonast til að draga nokkra félaga mína með mér á næsta ári. Ég er búinn að breyta um lífsstíl, líður miklu betur og hef aldrei verið í betra formi,“ segir Valgeir og bætir við að hann ætli sér að bæta tímann á næsta ári. „Ég fór á sex klukkutímum og fimmtíu mínútum núna og stefni að því að fara undir sex klukkustundirnar næst. Það er raunhæft markmið,“ segir Valgeir. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Hildur Sigurðardóttir Það eru allir að tala um hvað þetta Fimbulfamb sé skemmtilegt. Mun strax tryggja mér eintak , mér skilst að upplagið sé takmarkað.
Bræðraborgarstíg 9
Búinn með sundið og blæs ekki úr nös.
Valgeir kemur í mark í þríþrautinni.
Síðasti áfanginn. Hlaupið af stað. Hjólað af stað. Valgeir hjólaði níutíu kílómetra.
Þakkir fyrir frábærar viðtökur! Í tilefni af eins árs afmæli okkar á laugardag, bjóðum við öllum sem hafa tök á að koma til okkar og fagna með okkur.
Laugardaginn 13. nóvember! Frábært úrval af tónlistar og skemmtiatriðum fyrir alla fjölskylduna, facebook leikur, afmælistilboð og fullt af kynningum um alla verslun.
Við opnum einnig bakarí með pompi og prakt og bökuð verður afmæliskaka í tilefni dagsins.
50%
50%
afsláttur
afsláttur
35%
afsláttur
Grísalærissteik (úrb. krydduð) Kostur (Kjarnafæði) ............................
.
1.179.- (m. afsl)
Lambalæri (kryddað) Kostur (Norðlenska) ............................
.
1.238.- (m. afsl)
Klettasalatblanda og jöklasalat frá Náttúru ............................
.
50% afsláttur
Kraft salat dressing ............................
.
399.- stk
KOMDU OG SMAKKAÐU
KOMDU OG SMAKKAÐU
20%
afsláttur
35%
afsláttur
Foreldaðar kjúklingaafurðir Matfugl ............................
.
20% afsláttur
35%
Álegg Kostur (Kjarnafæði) ............................
afsláttur
.
35% afsláttur
Pizzur og franskar (2 gerðir) McCain ............................
.
Pizza 529.- stk Franskar 339.- stk
Hot Sauce (680ml) Frank’s Red Hot ............................
.
559.- stk
KOMDU OG SMAKKAÐU
Hamborgarar (4 í pakka) Kostur (Norðlenska) ............................
.
497.- pk (m. afsl)
Skinka Kostur (Norðlenska) ............................
159.- stk
.
KOMDU OG SMAKKAÐU
Brauð Kostur ............................
98.- pk
KOMDU OG SMAKKAÐU
Jólajógúrt MS ............................
99.- stk
.
Ostakaka MS ........................
.
735.- stk
Morgunkorn Mesta úrval á landinu ............................
.
.
Möndlukaka Mylla ............................
.
269.- stk
Haframjöl Quaker Oats ............................
.
Heilsusnakk (Ýmsar tegundir) H-Berg ............................ Smoothie blanda (frosin) 179.- stk ............................
.
.
389.- pk
Pepsi og Pepsi Max 2l 4pk ............................ 7-up 2l ............................ 697.- pk
139.- pk
Staur og Hrís (120gr) Freyja ............................
.
Staur 89.- stk Hrís 159.- pk
.
.
Nizza bitar Nói-Siríus ............................
.
449.- pk
Fylltar reimar (stór poki) Appollo lakkrís ............... ............................ 319.- pk
.
.
249.- pk
Lindu suðusúkkulaði ...............
.
169.- pk
198.- pk
.
698. - pk Epli (Rauð) ............................
. Makkarónur og ostur ............................
.
99.- stk
Kartöflur í lausu ............................
79.- kg
.
165.- kg
Biritst með fyrirvarar um prentvillur og myndbrengl. Gildir á meðan birgðir endast.
Doritos (3 bragðtegundir) Doritos ............................
Súkkulaðisýróp Herseys ..............
20%
afsláttur
Túnfiskur (Olía/vatn) Kostur ............................
.
99.- stk
Best Yet Niðursuðuvörulína ............................
.
20% afsláttur
Ananas (Sneiðar/bitar/mauk) Kostur ............................
249.- pk
.
Heimilispokar Kostur ............................
.
399.- stk
WC og eldhúsrúllur Aro .....................
.
verð frá 379.- pk
Þvottaefni (2kg) Purex ............................
899.- pk
.
Froðuhandssápa Dial ......................
.
White strips Crest ............................
.
Vilt þú hvítari tennur?
Kaffi Husets ............................
.
279.- pk
VINSÆLUSTU VERJUR VESTANHAFS
329.- stk
Verjur ProStar Protein (4 bragðtegundir) Trojan Ultimate Nutrition ............................ ............................
.
4.299.- stk
.
Nýjung
(907gr)
Kattamatur Lady Cat 12.5kg ............................
. Hundamatur Mr. Dog 20kg ............................
2759.- pk
.
2579.- pk
bækur 39
Helgin 12.-14. október 2010
Stjórnarmyndun 1980 og Sjálfstæðisflokkur á barmi klofnings Ævisaga Gunnars Thoroddsen forsætisráðherra eftir Guðna Th. Jóhannesson sagnfræðing er meðal athyglisverðustu bóka vetrarins. Guðni fékk frjálsan aðgang að mjög opinskáum og persónulegum dagbókum Gunnars við ritun bókarinnar.
H
ér er gripið niður í frásögn af hinni umdeildu stjórnarmyndun Gunnars Thoroddsen snemma árs 1980. Áform hans um samstarf Alþýðubandalags, Framsóknarflokks og nokkurra þingmanna Sjálfstæðisflokksins undir eigin forsæti hafa komist í hámæli. „Skein yfir landi sól á sumarvegi“. Þriðjudagsmorguninn 5. febrúar 1980 kasta ritstjórar Morgunblaðsins stríðshanskanum. Forystugrein blaðsins nær yfir heila síðu og heitið er sláandi: „Rúblan“. Lagt er út af þeirri staðreynd að Gunnar Thoroddsen hafi stundað sitt leynimakk í húsi Máls og menningar sem blaðið kallaði oft „Rúbluna“ út af „Rússagullinu“ sem það var að hluta byggt fyrir. Í hinni nýju stjórn munu „kommúnistar“ öllu ráða, „Rúblan“ skal hún því líka heita. Viðurnefnið festist aldrei við stjórnina og Gunnar er í sama baráttuhug og þeir Morgunblaðsmenn. Orð Ólafs G. Einarssonar um brottrekstur úr þingflokki segir hann „fásinnu“; til þess sé engin heimild í lögum Sjálfstæðisflokksins og var það í sjálfu sér rétt. Hins vegar höfðu lögspekingar flokksins tæpast séð fyrir sér þá stöðu sem nú er upp komin, allt er orðið með eindæmum í íslenskum stjórnmálum. En allt er líka Gunnari í hag. Um morguninn er hiki í huga Friðjóns Þórðarsonar eytt. Líklega er það þennan morgun að Friðjón kemur einu sinni sem oftar að máli við þá Jón Guðmundsson og Sverri Kristinsson sem reka fasteignasölu í Vonarstræti 12, hinu gamla stórhýsi Skúla Thoroddsens. Þar hafa á annan tug þingmanna einnig aðstöðu, þeirra á meðal Friðjón. „Nú er hann í öngum sínum,“ segir Jón Guðmundsson síðar; honum bjóðist ráðherrastaða en geti flokkurinn ekki klofnað? Jón þykist vita hvar hugur Friðjóns liggur og slær á óttann: „Auðvitað áttu að ganga að þessu, þetta er þitt eina tækifæri til að verða ráðherra, það býðst aldrei aftur.“ Miklu mun líka hafa ráðið
að Kristín Sigurðardóttir, eiginkona Friðjóns Þórðarsonar, og móðir hans, Steinunn Þorgilsdóttir, hvöttu hann ætíð til dáða. Klukkan tvö eftir hádegi kemur Gunnar Thoroddsen á Bessastaði, í fallegri froststillu. Hann tekur við umboði forseta Íslands til myndunar ríkisstjórnar. Áður hefur hann sannfært forseta um að frá Friðjóni og Pálma muni hann fá „einhvern stuðning“. Það hlýtur að duga Kristjáni Eldjárn úr því sem komið er, um það reynast allir hans ráðgjafar sammála. Haft er á orði við þetta tilefni að Gunnar sé „mjög glaðlegur og hressilegur“. Öðru máli gegnir hins vegar um Geir Hallgrímsson. Hann er „ofboðslega þreyttur“, segir einn stuðningsmanna hans, svo lúinn að hann leggst til hvílu heima fyrir og missir af upphafi þingflokksfundar Sjálfstæðisflokksins klukkan þrjú. „Það má mikið vera ef hann á að ná sér upp úr þessu, ef hann gerir það þá,“ segir Geirsmaðurinn jafnframt. Á fundi þingflokksins gefa Friðjón Þórðarson og Pálmi Jónsson sterklega í skyn að þeir muni styðja Gunnar Thoroddsen. Harðorð ályktun miðstjórnar Sjálfstæðisflokksins þetta eftirmiðdegi breytir engu um það og klukkan sex að kvöldi situr Pálmi Jónsson viðræðufundi um gerð stjórnarsáttmála í fyrsta sinn. Friðjón Þórðarson á ekki heimangengt, hann fagnar afmæli sínu. Flokkshollir sjálfstæðismenn hugsa aftur á móti með sér hvort forseta Íslands hafi borið skylda til að veita Gunnari Thoroddsen umboð til myndunar ríkisstjórnar; vilyrði um stuðning við hann séu veik og forseti hafi með þessum hætti afdrifarík áhrif á stjórn mál í landinu. Þetta kvöld eða einhvern tímann seinna í vikunni er Davíð Oddsson gestur í veislu á Bessastöðum og segir á útleið eitthvað á þessa leið við Kristján Eldjárn: „Ég vissi ekki til þess að það eigi að vera í verkahring forseta að kljúfa stærsta stjórnmálaflokk þjóðarinnar.“ Þeir þekktust vel; Davíð og Þórarinn, sonur forseta, voru trúnaðar-
Á Alþingi 1980 Loft lævi blandið. Frá vinstri: Pálmi Jónsson, Gunnar Thoroddsen, Friðjón Þórðarson og Geir Hallgrímsson.
Þriðjudagsmorguninn 5. febrúar 1980 kasta ritstjórar Morgunblaðsins stríðshanskanum. Forystugrein blaðsins nær yfir heila síðu og heitið er sláandi: „Rúblan“.
vinir. Í því ljósi verður að skilja sneiðina og sömuleiðis viðbrögð Kristjáns sem svarar að bragði: „Þú ferð ekki út úr þessu húsi, strákur, með þessi orð á vörum.“ Ræða þeir svo í þaula stöðu Gunnars Thoroddsens, Sjálfstæðisflokksins og Alþingis. Þeir skilja sáttir, en ekki sammála. *** „Nú er annaðhvort að hrökkva eða stökkva.“ Þetta segir Friðjón Þórðarson þegar Atli Rúnar Halldórsson, blaðamaður Dagblaðsins, nær tali af honum í morgunsárið, miðvikudaginn 6. febrúar 1980. Og ennfremur: „Við [Pálmi Jónsson] ætlum að líta á þennan margumtalaða málefnasamning upp úr hádeginu eða síðdegis í dag. Annað er ekki að segja um málið í bili.“ Áður hafa þingmennirnir tveir heyrt um megindrætti og lagt sitthvað til málanna. Eftir hádegi sitja þeir á fundi með Gunnari Thoroddsen, Eggert Haukdal og fulltrúum Framsóknarflokks og Alþýðubandalags; Jóni Helgasyni, Tómasi Árnasyni og Steingrími Hermannssyni, Hjörleifi Guttormssyni, Ólafi Ragnari Grímssyni og Svavari Gestssyni. Auk Ragnars Arnalds og Guðmundar G. Þórarinssonar eru þetta mennirnir sem mest hafa komið við sögu undanfarna daga – og ráðherraefni væntanlegrar ríkisstjórnar er jafnframt að finna í þessum hópi. Upp eru komnar hugmyndir um skiptingu ráðuneyta en fyrst er þó stefnt að því að ljúka gerð málefnasamnings. Jafnframt verða til drög að trúnaðarsamkomulagi um verklag, neitunarvald og þingrofsrétt í hinni nýju ríkisstjórn. Eru þau rituð af Ragnari Arnalds en hafa verið lesin yfir af
Steingrími Hermannssyni og Gunnari Thoroddsen, ef ekki fleirum. Drögin kveða á um „að engin tilraun verði gerð til að knýja fram ákvörðun í ríkisstjórn sem ágreiningur er um, þannig að hver aðili hafi í raun neitunarvald ef hann vill beita því“, og síðan „að þing verði ekki rofið án samþykkis þeirra þriggja aðila sem að stjórninni standa“. Víkur þá sögunni annað. Um sama leyti og ríkisstjórn er í bígerð við Laugaveginn vilja áhrifamenn í Sjálfstæðisflokknum reyna til þrautar að snúa Friðjóni Þórðarsyni og Pálma Jónssyni. Til er upptaka af símtali þingmanns í stuðningsliði Geirs Hallgrímssonar þennan dag við innanbúðarmann í flokknum sem er frekar á bandi Gunnars Thoroddsens. Þingmaðurinn telur stjórnarmyndunina feigðarflan en viðmælandinn er á öðru máli: Innanbúðarmaður: „Fólki finnst þetta vera það sem þurfti að koma. Geir hefur ekki einn einasta stuðningsmann hérna. Og það trúði honum og treysti enginn til þess að geta gert það sem Gunnar er að gera. Og þess vegna segir fólk bara: Þetta var akkúrat nákvæmlega það sem þurfti að koma.“ Þingmaður: „Já, já. En svo segir sko Geir að árangur hafi enginn getað orðið hjá sér vegna þess að Gunnar hafi alltaf ...“ Innanbúðarmaður: „... já, þetta eru bara eins og krakkar sem segja: Það er verið að hrekkja mig. Þannig kemur það [út] ...“ Þingmaður: „... já, já, það virkar þannig á fólk. Ég er alveg klár á því að Gunnar hefur verið yfir í þessu áróðursstríði sem þeir hafa háð.“
JÓLAANDINN Á GEYSI 4 rétta HÁTÍÐAMATSEÐILL
4 gerðir af graflaxi með mangódillsósu, kryddbrauði og klettasalati. Seljurótarsmakk með truffluolíu. Appelsínu önd með eplasósu, sætkartöfumauki, döðlum og eplum. Heitur súkkulaðibrunnur með ris a’la mande.
Verð kr. 5.900 Föstudaga til sunnudaga eftir kl. 18.00
Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
40
viðhorf
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Sameining og hagræðing
Þjóðfundur í Laugardalshöll
Sjö litlir háskólar
Áfangi í átt að bata
V
iðræður endur Háskólans í Reykjavík spila um sameinekki gjarna sömu ing u Há skólans í Reykjavík spilum þegar ræða og Háskólans á Bifá sameiningu röst fóru út um þúfvið Háskóla Ís lands. Samkeppni ur í vikunni. Viðhverfur, sérstaða ræðurnar virðast glatast. Væri slík helst hafa strandað s a mei n i ng góð á því að sameiningin myndi hafa hugmynd? Ég veit í för með sér samþað ekki. Ef hún þýddi betri ranneiningu skólanna. Jafnvel að hún gæti sóknarafköst, betri leitt til einhverrar kennslu og betri hagræðingar. En nýtingu fjármuna Pawel Bartoszek síðan var spilað þá , já . A nna rs stærðfræðingur helstu ásum ís nei. Þetta eru þær lenskrar orðræðu. mælistikur sem á Fyrsti ásinn er fullyrðingin „sér- að nota á slíkar ákvarðanir. Sérstaða glatast í stærri einingum“. staða er ekki markmið í sjálfu sér. Hinir ásarnir eru byggðarök. Það Harvard áformar ekki að skipta trompar engin sérstöðuna og sér upp í hundrað litla, mjög sérbyggðarökin. staka háskóla. Aðalmarkmið háÞegar rætt er um litla íslenska skóla er að vera góðir, ekki að vera háskóla sem reknir eru áfram af spes. byggðahugsjón þá gæti maður Það eru fjórir ríkisháskólar á Ísauðvitað spurt, hálfkvikindislega, landi og þrír einkareknir. Í þeim hvort sú lýsing eigi ekki við alla öllum eru menn sem hafa eflaust háskóla hérlendis, þar með talinn góða drauma og háleit markmið. Háskóla Íslands. Í starfi mínu sem Enginn ræður sig sem rektor til háskólakennari hef ég oft fyllt út að vera sá sem leggur háskólann ýmsa spurningalista frá bókaút- niður; ég skil það. En stolt og ótti gefendum. Menn spyrja gjarna við svekkelsi vegna óuppfylltra um stærð háskólans sem kennt draumóra þurfa stundum að víkja er við og fyrsti valmöguleikinn er fyrir hugsun um hag og framtíð ósjaldan eitthvað á borð við „lítill þeirra nemenda og starfsfólks háskóli“. Á eftir stendur í sviga: sem á mann treysta, jafnvel þótt „færri en 15 þúsund nemendur“. þau sjálf kunni að deila sama ótta. Háskóli Íslands er með 14 þúsÞað er engin þróun fyrirsjáanund nemendur, aðrir háskólar leg önnur en sú að opinbert fjármeð fimm þúsund samanlagt. magn til einkaháskólanna mun Enginn íslenskra háskóla er á verða dregið saman uns eitthvað topp 500-lista yfir bestu háskóla gefur sig, heilu fögin hverfa og heims. Það er enn lengra í topp nemendur verða látnir útskrifast 100 -listann sem menn láta sig af einhverju sem líkist meira skilastundum dreyma um. Það er því nefndum en alvörunámsbrautum dálítið skoplegt hvernig alltaf er – skólarnir leggja jafnvel upp lauphægt að töfra fram sömu Davíð ana. Helst vopn skólanna gegn og Golíat-myndlíkingarnar, alveg slíku væri að vinna saman, hagsama hver samruninn á að vera. ræða og sameinast. En það þarf Örháskóli og smáháskóli hyggja hugrekki til þess. Það er leiðiná sameiningu? Fjandsamleg yfir- legt að segja öllum að fara í björgunarbátinn þegar enn er eftir smá taka. Risinn gleypir dverginn. Ekki það að stjórnendur og eig- kampavín.
Þegar maður er í vandræðum, hvort sem það er með brennivín, skapofsa eða eitthvað annað, er fyrsta og langmikilvægasta skrefið í átt að bata að játa fyrir sjálfum sér að maður eigi við vanda að etja. Áður en þeim áfanga er náð eru engar líkur á breytingum til batnaðar. Þjóðfundurinn um síðustu helgi, framkvæmd hans, frábær mæting í Laugardalshöll og yfirgnæfandi góð viðbrögð við niðurstöðum fundarins, eru allt vísbendingar um að íslensk þjóð hafi áttað sig á að hér er ekki allt með felldu; að mikilvægt sé að styrkja þann grunn sem þjóðfélagið hvílir á. Eða réttara sagt: Svo virðist sem góður meirihluti stórfjölskyldunnar, sem byggir þetta land, sé á þessari skoðun. Hluti hennar virðist hins vegar álíta að þjóðfundurinn hafi verið hlægileg, nett hallærisleg og tilgangslaus samkoma; að Jón Kaldal hér sé í grunninn allt í kaldal@frettatiminn.is sómanum. Þau viðbrögð voru í sjálfu sér fyrirsjáanleg. Afneitun er auðveldasta leiðin til að komast hjá breytingum en hún er örugglega sú versta þegar til lengri tíma er litið, jafnvel þótt hópur hinna meðvirku þjappi sér saman.
Það er ekkert skrítið að fulltrúum hinna hefðbundnu valdablokka mislíki.
Þjóðfundurinn í Laugardalshöll um síðustu helgi er undanfari þess að stjórnarskránni verði breytt. Rétt er að minna á að það verkefni hefur staðið til allt frá árinu 1944. Stjórnmálaflokkum landsins hafa ekki dugað 66 ár til að ljúka því verki. Vissulega hafa þeir reynt það nokkrum sinnum, en alltaf gefist upp. Engu að síður er enn hópur fólks sem trúir því að þetta sé ekki vandamál. Sem betur fer eru þau sjónarmið ekki ráðandi. Þjóðfundurinn er nú að baki, fram undan er kosning til stjórnlagaþings eftir tvær vikur og vonandi fær þjóðin nýja stjórnarskrá í kjölfarið. Við skulum ekki gleyma því að meðal háværustu krafna búsáhaldabyltingarinnar voru einmitt stjórnlagaþing og aðkoma þjóðarinnar að endurskoðun stjórnarskrárinnar. Báðar verða uppfylltar. Það er ekkert skrítið að fulltrúum hinna hefðbundnu valdablokka mislíki. Endurreisn er eitt af þeim orðum sem hefur brugðið hvað oftast fyrir í eftirhrunsumræðunni. Endurreisn getur þó varla verið takmarkið sem stefnt er að. Væntanlega láta fáir sig dreyma um afturhvarf til öfga góðæristímans, þegar flest var á yfirsnúningi í samfélaginu. Sú vinna sem nú fer fram snýst því fremur um bata og betrun en endurreisn. Þjóðfundurinn var merkilegur áfangi á þeirri leið. Þótt vandamálin séu mörg þá þokumst við sem sagt áfram veginn í sumum efnum. Yfir því má gleðjast.
Gleðin er lykillinn að velgengni
Árangur þinn – Árangur þjóðar
Í
dagsins önn og lífsins áskorunum forsendum. Þessir einföldu þættir sem kunnum við mörg að velta því fyrir afar og ömmur okkar margra hafa brýnt okkur hvaða þættir liggja að baki fyrir okkur eru veganestið sem nærir árangri og lífsgæðum einstaklinga. Öll þinn árangur. • Að sjá ljósið í smáu hlutunum. Gefandi sækjumst við eftir lífsfyllingu, góðu jafnsamtal. Vel leyst verkefni. Ilmandi lyng. vægi og árangri í lífi og starfi, en hvað er Fullkomin setning. Allt eru þetta augnaþað sem gerir það að verkum að sumum blik sem geta auðgað og fært okkur sátt. tekst betur en öðrum? Rannsóknir og ráð fræðimanna um Leitaðu að smáu skilaboðunum í lífinu: leiðina að árangri eru margar, og flestÞar liggur gullið. • Að njóta ferðarinnar. Áfangastaðurinn ar byggjast á grunni heilbrigðrar skynfrægi kann að vera takmarkið en gleðin semi sem okkur skortir því miður svo oft í hröðum takti nútímans. Í viðtölum er falin í göngunni. Ánægjan liggur í vinnunni. Hversdagsleikinn geymir í okkar Viðars Helgasonar, lektors við HR, við nokkra íslenska afreksmenn síðastraun gleðina. Það er undir þér komið að liðið sumar kom fram afar ánægjulegt njóta andartaksins: Staldraðu við og uppGuðrún Högnadóttir mynstur. Við lögðum fjölda spurninga lifðu. fyrir afburðamenn úr heimi íþrótta, lista, framkvæmdastjóri Opna • Að finna tilganginn. Að þekkja þitt rekstrar og fræða, meðal annars snillinga háskólans í HR framlag er einstök tilfinning. Það er miká sviði leiklistar, tónlistar, matargerðar, ið frelsi sem leysist úr læðingi þegar við skákíþróttarinnar, álframleiðslu, fjáruppgötvum að okkur er ætlað að fræða, málastarfsemi og rannsókna. Ein spurn- „Sá eiginleiki sem að róa, að uppgötva, að skapa, að ala upp, ingin varðaði forsendurnar eða lykilinn að vernda, að skemmta, að skilja eitthvað að þeirra árangri. Við áttum von á svör- nærir árangur okkar eftir. Hvert er þitt sérstaka framlag? um á borð við aga, þrautseigju, menntun, er að finna hina sönnu • Að vera sátt(ur) við sína sérstöðu. æfingar, kjark og jafnvel heppni. En svör Darwin minnti okkur á að fjölbreytileikgleði í verkum okkar.“ inn er grunnur sjálfbærni. Sem betur fer þeirra voru öll á eina leið: Gleðin. erum við öll ólík. Um leið og við virðum Sá eiginleiki sem nærir árangur okkar er að finna hina sönnu gleði í verkum okkar. Að hafa ólík sjónarmið og lærum af fólki með ólíkan bakgrunn kjarkinn til að taka ákvörðun með hug og hjarta. Að eða ólíkar skoðanir finnum við máttinn í fjölbreytileikanvera viss um það að við stöndum vörð um val okkar til að um. Hafðu kjarkinn til að meta fjölbreytileikann: Hlustaðu. Virtu. fylgja ástríðunni. Stöldrum aðeins við og skilgreinum hvað árangur þýð- • Að vaxa. Að bæta stöðugt við þekkingu og reynsluir fyrir þig – þinn hóp, þinn vinnustað, þína þjóð. Hvaða heim eru einu raunverulegu verðmætin sem ætti að skrá mælikvarða notar þú til að meta árangur í þínu lífi? Er í bókhald hvers lífs, hvers vinnustaðar. Hvað lærðir þú það að ná settu marki? Almenn vellíðan? Að tryggja vel- nýtt í dag? ferð og vöxt? Að eignast efnisleg verðmæti? Að hafa • Að vera þakklátur. Stysta leiðin að sátt og hamingju er áhrif? fólgin í þeirri einföldu en mögnuðu athöfn að sýna þakkÁrangur er ekki einsleitur – ólíkir einstaklingar skil- læti. Þakka fyrir tækifærin, þakka fyrir fólkið í þínu lífi, greina árangur sem betur fer með ólíkum hætti. þakka fyrir góða daga og góð ár og umfram allt þakka Þó svo að við séum ekki öll að sækjast eftir því sama fyrir að vera hér og nú. Í árangri þínum liggur árangur þjóðar. virðist leiðin að settu marki oft vera vörðuð svipuðum Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Miðopnu ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
SJÓNVARPSPARTÝ Troðfull búð af sjónvörpum á frábæru tilboðsverði!
• Stafrænn móttakari • DynaPix P lus
39.989
1.989
kr.
kr.
Nýjasti Latibæjar DVD diskurinn!
• Full HD up plausn • DynaPix H D myndtæk ni • Stafrænn móttakari
32” LCD
89.989
kr.
JVC LT32DR9
32" HD LCD sjónvarp með 1920x1080 punkta upplausn, DynaPix Plus sem fjölgar línum og punktum, 7.500:1 skerpu, HD Ready, 2 Scart (með RGB), 3 HDMI, Component, SVHS, CVBS og heyrnartólstengi ofl.
• Örþunnt L ED • 100Hz HD Natural Mo tion • Pixel Plus HD
JVC LT19DA9
19” LCD breiðtjaldssjónvarp með 1440x900p upplausn, DynaPix Plus Picture Engine, 4000:1 skerpu, DVB-T móttakara, HD Ready, Hyper Sound, HDMI tengi ofl.
• Stafrænn móttakari • Skerpa 40 .000:1 • Kortalesa ri
42” LCD
124.989
kr.
Panasonic TXP42C2
42" HD Ready 16:9 Plasma sjónvarp með 1024x768p upplausn, Vreal 4, 100Hz, 24p, Real Black Drive 2.000.000:1 dýnamískri skerpu, x.v Colour 3D Colour management, Motion Pattern, Noise Reduction, Sub-Pixel Control, Progressive Scan, Viera Link, stafr. háskerpu HDTV DVB-T móttakara, kortalesara, Scart, 2 HDMI ofl.
• Ambilight baklýsing • NetTV nett enging • Pixel Prec ise HD
46” LED
249.989
kr.
Philips 46PFL5605H
46” Full HD LCD sjónvarp með LED, 1920x1080p upplausn, Pixel Plus HD, 100Hz Clear LCD, HD natural motion, dýnamískri 500.000:1 skerpu, 2ms svartíma, 40w RMS Virtual 2.1 hljóð, stafrænum HDTV DVB-T móttakara, USB, VGA, Scart, 3x HDMI ofl.
VAXTALAUSAR GREIÐSLUR Opið mán. - fös. kl. 11-19 Laugardaga kl. 11-18 Sunnudaga kl. 12-18
19” LCD
MAX Kauptúni 1 - Garðabæ Sími 412 2200 - www.max.is
42” LED
279.989
kr.
Philips 42PFL7695H
42” LCD sjónvarp með LED, 1920x1080p upplausn, Pixel Precise HD, 100Hz Clear LCD, HD Perfect Natural Motion, dýnamískri 500.000:1 skerpu, 2ms svartíma, Ambilight Spectra 2 baklýsingu, stafr. HDTV DVB-T móttakara, Net TV, DLNA 1.5 vafra, H264/ MPEG-4, USB, VGA, Scart, 4x HDMI ofl.
42
viðhorf
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Ákall til stjórnlagaþings
Takmörk, valdtaka og valdatakmörk
H
inn 27. nóvember 2010 verður kosið til stjórnlagaþings. Í sögu Íslands hefur kjósendum aldrei áður boðist jafn bein þátttaka í vali þingmanna. Beint og óháð úthlutunarkerfi stjórnmálaflokkanna hafa kjósendur val á milli 523 einstaklinga sem við fyrstu sýn virðast koma úr flestum stéttum og stöðum þjóðfélagsins. Þó að val milli svo margra frambjóðenda sé kannski ekki auðvelt er tryggt að litrófið er betra en sést á gömlum og steingráum vegg pólitískr ar samtryggingar. Miðað við fyrirkomulag kosningarinnar má ætla að hver þeirra 25 fulltrúa sem kosnir verða hafi vel á annan tug þúsunda stuðn ingsmanna að baki sér, þó að atkvæðamagn ið sé talið öðruvísi í þeim reiknireglum sem gilda fyrir kosninguna. Til samanburðar má nefna að meðalatkvæðamagn á bak við hvern alþingismann þjóðarinnar í dag er um 3.600. Enn fremur hefur þing þjóðarinnar aldrei áður verið kosið þar sem allir lands menn hafa jafnt atkvæðavægi. Kjósendur í Norðvesturkjördæmi höfðu til dæmis um tvöfalt atkvæðavægi á við kjósendur á höfuð
borgarsvæðinu í síðustu alþingiskosningum.
meðferðar þess, en ekki til atkvæðisgreiðslu þjóðarinnar sjálfrar – nema niðurstaðan Lýðræðislegasta þóknist núverandi þingmeiri samkundan hluta og þá með hverjum þeim breytingum sem Alþingi vill Það liggur því fyrir að gera. En það mætti vel vera stjórnlagaþing getur talist fyrsta verk stjórnlagaþingsins lýðræðislegasta samkunda að taka upp annað verklag. sem þjóðin hefur nokkurn Þing sem hefur hlotið vald tíma valið. Íslendingar ættu sitt frá þjóðinni á ekki að að vera stoltir af þessum telja sig bundið og undir hæl tímamótum. Það er mikið stjórnmálanna. Starf stjórn sem lagt er á herðar stjórn lagaþings er of mikilvægt til lagaþings og starf þess þarf að gefa skammtíma hrepparíg að styðja og styrkja svo að og afdönkuðu kökuskiptingar þjóðin megi vaxa og dafna. Andri Haraldsson kerfinu lokaorðið. Stjórnlaga Lýðræði þýðir að endan forstjóri sprotafyrirtækis í þingið fer með orð fólksins, legt vald er í höndum fólks Washington fyrir fólkið. ins – þjóðarinnar. Í starfi Það er einnig hefð fyrir því stjórnlagaþingsins er þetta að útvalinn hópur standi fyrir réttindum einkar mikilvægt. Stjórnlagaþingið þarf að fjöldans gegn þeim sem vilja kúga hann. taka vald sitt beint frá fólkinu og afrakstur Þjóðfundurinn 1851, sem var hornsteinn í þingins þarf að fara beint aftur til samþykkt sjálfstæðisbaráttu Íslendinga, sýndi að rétt ar þjóðarinnar. Alþingi hefur þó búið svo um sýnir menn geta hafið það starf sem veltir úr hnútana að tillögur stjórnlagaþings komi til
Stefán Pálsson, frambjóðandi til stjórn lagaþings, syndir gegn straumnum í Pressupistli sínum og lýsir því klárt og kvitt yfir að hann sé ekki hrifinn af persónukjöri. Með þessu gengur Stefán þvert gegn afstöðu flestra annarra frambjóðenda og segir sjálfur að það muni kosta sig „skrönsj“ af atkvæðum, en svo verði þá bara að vera. Stefán segist í grundvallaratriðum ósammála þeirri hugmyndafræði sem liggur á bak við kröfuna um persónukjör. Í henni felist krafa um valdafærslu, þ.e. frá stjórnmálahreyfingum til stjórnmálamanna.
Verkefni í kynjafræði
Almennt þykir ekki góð latína að birta tölvu pósta annarra en nauðsyn brýtur lög. Ólyg inn sagði að neðangreindir póstar hefðu farið á milli dýralæknis á Suðurlandi og ráðherra við Rauðarárstíg. Vafasamt sem það er að hnýsast í ókunnugra manna bréfaskipti þykir þó meira um vert að sýna þá mannlegu hlýju og bræðralag sem þar kemur fram. Á önug um tímum, eins og nú, er flestum tamara að bregða fæti fyrir náungann en aðstoða. Sá kærleikur réttlætir birtinguna.
„Ég hugsa aldrei um mig sem konu þegar ég er að vinna. Ég held að það sé ekki vænlegt til árangurs að konur séu alltaf að velta sér upp úr því að þær séu konur og að þeim sé mismunað af því að þær séu konur.“ Viðtalið fræga komst á annað stig þegar nemendur í kynjafræði við Háskóla Íslands fengu það verkefni að leggja mat á ummæli Maríu Sigrúnar. Fram átti að koma hvort þeir væru sammála eða ósammála umsögn fréttamannsins og rökstyðja þá niðurstöðu.
Bréf frá Árna, dýralækni á Suðurlandi:
Besti borgarstjórinn Jón Gnarr borgarstjóri er Jóni Daníelssyni, þýðanda, samfylkingarmanni og fyrrverandi blaðamanni, hugleikinn eins og svo mörgum öðrum. Eftir umtalað Kastljósviðtal fyrr í vikunni segir hann nafna sinn sennilega besta borgarstjóra sem Reykvíkingar hafi nokkru sinni átt. Hann sé ófeiminn við að sýna heiðarleika sinn en um leið eigin veikleika. Jón dáist að því í fari nafna síns að þykjast ekki hafa vit á öllu sjálfur, heldur viðurkenna að hann þurfi á aðstoð sérfræðinga að halda, vel að merkja sérfræðinga sem starfa hjá borginni og á launum sem slíkir. „Hefur nokkur borgarstjóri viðurkennt það áður? Ég minnist þess ekki,“ segir Jón Daníelsson sem fagnar manni sem sé kominn á kaf í pólitík en neiti að gerast pólitíkus.
HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
PIPA TBW PIPAR\ BW W WA
•
SÍA
•
91 9134 9 1340 1
Ummæli Maríu Sigrúnar Hilmarsdóttur, fréttamanns hjá Ríkissjónvarpinu, í viðtali við Fréttatímann fyrir skemmstu, vöktu viðbrögð, m.a. í hópi sumra femínista. Þar sagði María Sigrún m.a.:
Þingið taki sér vald
Stjórnlagaþingið íslenska sem nú er að hefj ast þarf ekki að fara eftir illa ígrunduðum vinnureglum og flýta sér svo að betur hefði verið látið ógert. Þingið getur tekið sér það vald frá fólkinu að skipuleggja sína vinnu og kalla til sín sérfróða menn og konur í þeim mörgu álitamálum sem upp koma. Þingið má og á að vera sjálfstætt frá ríkjandi öflum; hin einasta sannfæring þess að búa svo um hnútana að stjórnskipun landsins sé sú sem tryggir hag þjóðarinnar allrar. Þingið á að krefjast þess að Alþingi hafi engin afskipti af störfum þess og að niðurstaða stjór nlagaþings verði lögð beint og óbreytt í dóm þjóðarinnar.
Til þess er málið varðar
Fært til bókar
Skítt með atkvæðin
sessi stjórnskipulagi sem er andstætt vitund og vilja þegnanna. Mannsaldri fyrir þann fund hittust í Fíladelfíu í Ameríku fulltrúar hvaðanæva úr nýlendunum og lýstu yfir sjálf stæði Bandaríkjanna og frelsi frá bresku ofríki. Hæft fólk sem tekur verk sínum af festu og ábyrgð getur breytt sínu nánasta umhverfi til betri vegar.
oryggi.is
Kæri Össur. Gerðu mér nú greiða, gamli vin. Ég er að fríka út á þessu dýralæknastússi. Það er að eins fyrir unga menn að þvælast milli bæja og tékka á júgurbólgu og garnaflækjum í belj um, gelda hesta og hunda og fylgjast með riðu í sauðfé. Raunar var ég orðinn verulega ryðgaður í fræðunum og hefði alls ekki leitað í þetta aftur nema af illri nauðsyn. Auðvitað hefði ég átt að taka slaginn við Þorgerði Katrínu í stað þess að hætta fyrir síðustu kosningar. Ég hef ekki trú á öðru en gamla kosningamaskínan í Hafnarfirði hefði hrokkið í gang, þrátt fyrir allt. Ég er þó Mathiesen, hvað sem öðru líður. Það hefði verið skömminni skárra að vera óbreyttur á þingi en á þessum eilífa þvælingi á Suður landi í öllum veðrum. Það ber varla kýr í hér aðinu án þess að hringt sé í mig, jafnt á nóttu sem degi. Ég viðurkenni að ég var ekki með vinsæl ustu mönnum eftir hrunið og lét mér vaxa alskegg svo ég þekktist síð ur. Ég get samt ómögulega tekið ábyrgðina á þessu rugli. Það voru bankastrák arnir sem keyrðu allt á kaf. Við réðum hvorki við Sigur jón digra né Sigga. Kannski hefði ég aldrei átt að hringja í Darling, sællar minningar. Hann var eitthvað pirraður og hélt allan tímann að ég væri Bjöggi bankaráðherra. Við svo búið má ekki standa. Ég sá auglýst ágætt djobb hjá FAO í Róm. Værir þú ekki til í að mæla með gömlum samráðherra ef ég sæki um. Ég verð að kom ast í þokkalega innivinnu á ný. Vanti þig eitthvað frá Ít alíu, gangi þetta eftir, verð ég þér innan handar.
Bréf Össurar, ráðherra við Rauðarárstíg: Félagi Árni. Ég sé um þetta, skárra væri nú. Ef Matvæla stofnun SÞ tekur mark á einhverjum þá er það á gömlum doktor í kynlífi laxfiska. Styðji ég dýralækni að auki er málið dautt. Ég get þess, en aðeins í framhjáhlaupi, að þú hafir verið sjávarútvegsráðherra. Þeir hjá FAO vita kannski ekki margt um Ísland en þó að við veiðum fisk. Ég nefni ekki að þú hafir verið fjármála ráðherra, er ekki viss um að það virki. Heldur ekki að þú hafir verið í bankaráði Búnaðarbankans á sínum tíma og í stjórn stofnlánadeildar landbúnaðarins. Það gæti misskilist. Meðmælin fylgja með í viðhengi. Bestu kveðjur, Össur. Ps. Hafðu engar áhyggjur af Icesave.
Viðhengi Til þess er málið varðar. [Lauslega þýtt úr ensku] Á. M. Mathiesen er íslenskur dýralæknir, menntaður í Skotlandi. Hr. Mathiesen sinnti dýralæknastörfum eftir að hann kom heim frá námi árið 1983. Hann tók sér hlé frá dýra lækningum um nokkurra ára skeið meðan hann sinnti öðrum áhugamálum, sat m.a. á þjóðþingi Íslendinga og var sjávarútvegs ráðherra. Mathiesen tók aftur til við dýra lækningar árið 2009. Ég gef Mathiesen dýralækni bestu með mæli. Hann er stundvís, vinnusamur og glað ur í góðra vina hópi. Ö. Skarphéðinsson, utanríkisráðherra Íslands. Ps. Mathiesen reykir ekki.
Hurðir og gluggar Hafið hurðir ætíð læstar og glugga lokaða og krækta aftur. Fleiri hollráð gegn innbrotum er að finna á oryggi.is
Hringdu í
570 2400
og fáðu ókeypis öryggisráðgjöf heim! eim!
Kær kveðja, Árni Matt. Ps. Það væri fínt ef þú létir vera að minnast á Icesave.
Teikning/Hari
Hollráð gegn innbrotum
Vik an sem var Út yfir gröf og dauða „STEF-gjald af allri tónlist við jarðarfarir“ Innheimt er höfundarréttargjald vegna opinbers flutnings allrar tónlistar við jarðarfarir og skiptir þá ekki máli hversu stór hluti tónlistar og sálma nýtur höfundarréttarverndar. Þóknunin er 5% af heildarlaunum þeirra sem flytja tónlistina. Hvar er tortímandinn? „Geimvera í íslenskum stjórnmálum“ „Ég er geimvera í íslenskum stjórnmálum sem enginn veit almennilega hvernig hann á að takast á við. Síðan er spurningin: Er einhver Arnold Schwarzenegger þarna úti?; og ég held ekki,” sagði Jón Gnarr borgarstjóri, í Kastljósi Sjónvarpsins. Forgangsröðunin í lagi „Bæjarráð Akraness bjargaði keilunni“ Grundvöllur fyrir rekstri keilufélags á Akranesi var brostinn vegna lélegs ástands búnaðar. Fyrir lá að hætta með keilu í bænum eða gera upp búnaðinn. Segja má því að bæjarráð Akraness hafi bjargað keilunni með því að samþykkja gerð sex milljóna króna framkvæmdasamnings við Keilufélag Akraness. Stórveldi leitar að bananahýði „Grömsuðu í sorpi nágrannanna“ Óeinkennisklæddir starfsmenn öryggisfyrirtækisins Securitas sinntu eftirliti fyrir bandaríska sendiráðið í Reykjavík. Sendiráðið hefur staðfest að svipað eftirlit sé stundað hér á landi og í Noregi og Svíþjóð. Meðal verkefna þeirra var að fara í gegnum sorpúrgang nágranna sendiráðsins. Er fullreynt með umsókn Íslendinga? Vill Indverja í Öryggisráðið Barack Obama, forseti Bandaríkjanna, er því fylgjandi að Indland fái fast sæti í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna. Hann greindi frá þessu í lok heimsóknar sinnar til Indlands. Með ástarkveðju frá 200 Kópavogi „Ég er brjáluð, er maðurinn klikkaður?“ Heiður Hjaltadóttir, formaður skíðadeildar Breiðabliks, tjáir sig um hugmyndir borgarstjóra um að loka Bláfjöllum. „Þetta er hætt að vera fyndið, við erum hætt að hafa húmor fyrir svona löguðu,” segir formaðurinn sem biður borgarstjórann vinsamlega að líta upp úr froðukaffinu og beina sjónum út fyrir hundrað og einn.
Jeppadekk Umfelgun með afslætti þessa dagana fyrir bæði fólksbíla og jeppa! GRAFIKER
Komdu núna og fáðu fría vetrarskoðun í leiðinni! DEKK
RAFGEYMAR
BREMSUKLOSSAR
SMURÞJÓNUSTA
PERUR
RÚÐUÞURKUR
ALÞRIF & TEFLONBÓN
SÆKJUM OG SKILUM
Smiðjuvegi34 34|Rauð |Rauðgata gata| |www.bilko.is www.bilko.is| |Sími Sími557-9110 557-9110 Smiðjuvegi
Allt á einu m stað !
Frábært verð
44
bækur
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Matreiðslubók fyrir börn Efst á sölulista bóka það sem af er árinu trónir Stóra Disney matreiðslubókin. Hún geymir 124 uppskriftir fyrir alla fjölskylduna. Þegar flett er upp á höfundum kemur í ljós að bókin er samin og brotin um hér á landi þótt hún beri nafn Disneys en Edda útgáfa selur vörur þessa bandaríska fyrirtækis hér á landi. Óskar Finnsson, Sigurður Gíslason, Stefán Ingi Svansson, Berglind Sigmarsdóttir, Sólveig Eiríksdóttir og Ebba Guðný Guðmundsdóttir eiga uppskriftirnar í bókinni. Gassi tók myndirnar og Marta María Jónasdóttir er stílisti. Margrét E. Laxness sá um útlit bókarinnar. Hér er því að finna fyrirbærið gömlu góðu kjötsúpuna hans Andrésar – sem hefur ekki fram að þessu verið kennt við þann mæta stegg. Bókin er að öllu leyti frambærileg þótt letur á uppskriftum sé í minna lagi. -pbb
Bók adómur Spegill þjóðar Njörður P. Njarðvík
Andófsraddir
Spegill þjóðar Njörður P. Njarðvík 144 bls. Uppheimar
Hin síðari misseri hefur Njörður P. Njarðvík lagt sitt til umræðu um þjóðfélagsmál. Hann er einn þeirra eldri manna sem sestir í helgan stein telja ekki eftir sér að tala umbúðalaust um það sem þeim þykir miður fara í samfélagsgerð okkar. Hann var virkur í undirbúningi þjóðfundar um síðustu helgi og langt viðtal birtist við hann á síðum þessa blaðs í undanfara þess fyrir viku. Njörður hefur lengi verið einn forkólfur í þeirri sveit manna hér á landi sem vill sækja sem mest til Norðurlanda. Hann starfaði um tíma í Svíþjóð
og í nýútkomnu riti sínu, Spegli þjóðar, lýsir hann því yfir að sænski jafnaðarmannaflokkurinn standi honum næst, sterk liðsheild í öðru landi, sem segir sína sögu. „Persónulegar hugleiðingar um íslenskt samfélag“ er undirtitill Spegilsins. Þetta er ekki langt rit, í kiljubroti 143 síður, en Njörður fer víða, rekur upphaf sitt á Ísafirði, hvernig atvinnurekstur föður hans var leikinn í pólitísku róti og spillingu og hvernig hann braust til mennta. Síðan rekur hann þær samfélagsbreytingar sem hér hafa orðið og eru athugasemdir hans og skoðanir líklega mörgum að skapi. Hann er einarður í skoðunum,
glöggskyggn á þá bresti sem voru búnir íslensku samfélagi og siðavandur. Spegillinn sem hann vill vísa okkur á sýnir þjóð sem tapaði áttum frá fornum gildum og kann ekki ráð til að komast aftur á þann veg sem mörgum þykir nú gæfulegastur. Rit Njarðar er áhrifamikið aflestrar, honum er mikið niðri fyrir og eins og gjarna er um boðendur sannfærir hann lesanda sinn í mælsku sem er hófleg í beitingu rökstuðnings. Holl hugvekja á erfiðum tímum. -pbb
V er ðl auna bók
Hin magnaða bók Hreinsun eftir Sofi Oksanen, handhafa bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs, er í þriðja sæti metsölulista Eymundsson.
Grýla og tröllin í Borgarfirði Hljómplötuútgefandinn fyrrverandi, Steinar Berg, hefur í samvinnu við Brian Pilkington sent frá sér þriðju bókina um ævintýri trölla í Borgarfirði. Í þetta skiptið er það sjálf Grýla sem verður á vegi þeirra. Steinar er maður ekki einhamur. Ritstörfin stundar hann í hjáverkum en hann er hótelhaldari og veitingamaður í Fossatúni við Grímsá í Borgarfirði og því vel kunnugur sögusviði bókarinnar. Hringaló og Grýla er sjálfstætt framhald Tröllagleði og í aðalhlutverki er eins og fyrr ungtröllið Labbakútur. Við hótel Steinars er kominn vísir að tröllagarði þar sem hugmyndin er að koma fyrir styttum af helstu persónum bókanna. Grýla er þegar risin, en í tilefni af útgáfu bókarinnar ætlar hún að koma í bæinn í dag, föstudag, og taka sér bólfestu í Smáralind. -jk
Bók adómur Þór a biskups og r aunir ... Sigrún Pálsdóttir
Raunir Þóru Pétursdóttur Sigrúnu Pálsdóttur tekst ekki að bregða nema þröngu ljósi á það svið sem hún hefur kosið sér. Bókin um Þóru opnar samt glugga sem áður var aftur. il vantar samt mikið inn í heildarmyndina, til dæmis um uppvaxtarár hennar eins og ágrip á bls. 18 og 19 sýnir. Sigrún er reyndar haldin pólitískri afstöðu til yfirstéttar þessa samfélags sem stundum blindar hana gersamlega: þegar ungar konur í Reykjavík fara dagleið út fyrir bæinn til að ná sér í jurtir til að skreyta bæinn þegar stytta Thorvaldsens er gefin hingað og læra af því mátt samstöðunnar, stofna í framhaldi Thorvaldsens-félagið og hefja líknarstarf í þessum fimmtán hundruð manna eymdarbæ, kemst höfundurinn að þeirri niðurstöðu að það geri þær sér til dægrastyttingar en ekki af kristilegu uppeldi, félagslegri þörf og samhygð. Þar stendur raunar stofninn að því víðfeðma félagsstarfi kvenna sem hrinti af stað kvennaskólahreyfingunni (sem löngum hefur verið þyrnir í augum kvennasögufólks), kröfunni um kosningarétt, stofnun Háskólans og söfnun fyrir Landspítala svo eitthvað sé nefnt.
Þ
óra biskups stendur á kili nýrrar ævisögu Sigrúnar Pálsdóttur um dóttur Péturs Péturssonar biskups og eiginkonu Þorvalds Thoroddsen. Faðirinn var samtímamaður Fjölnismanna, kvæntist inn í eina auðugustu ætt landsins um miðja nítjándu öld, hafði mikil áhrif í íslensku samfélagi þess tíma; eiginmaðurinn var fyrsti landfræðingur okkar, raunar helsti og merkasti vísindamaður sinnar aldar, sá eini sem naut alþjóðlegrar viðurkenningar, maður sem skóp sér vísindaferil úr engum efnum. Þar til hann kvæntist Þóru og tók að njóta eigna hennar. Við andlát þeirra hjóna á öðrum og þriðja áratug síðustu aldar gáfu þau persónulegt skjalasafn sitt til þjóðarinnar og er það varðveitt í Þjóðminjasafni. Þegar Sigrún hefur ævisöguna á óljósri frásögn af konu þeim samtíða sem sögð var hafa feikað sína eigin útför, sviðsett andlát sitt, getur lesandi sem kunnugur er arfi Þóru og Þorvalds ekki dregið aðra ályktun en þessa: Þau hjón vildu tryggja sess sinn í sögunni. En það hefur ekki gengið eftir. Þorvaldur nýtur ekki enn almennrar viðurkenningar sem einn hinna stóru í okkar sögu, saga Þóru er fyrst rakin nú í riti Sigrúnar; seinnipartur titils verksins „... og raunir íslenskrar embættismannastéttar,“ er ekki sannnefni þótt í fjölskrúðugu tilvitnanasafni í bréf Þóru sé víða vikið að því hvað gerist kringum hana. Þar er til dæmis ekki vikið að örlögum barna Jóns Péturssonar eða Brynjólfs föðurbræðra hennar. Nú, eða örlögum áa Elínborgar systur þeirra. Ekki nema tæpt á örlögum mága móður hennar svo aðeins sé svipast um í nánasta hring þessa fólks. Þá er heldur ekki rétt að „margradda frásögn“ geymi bókin; hér er rödd Þóru ráðandi. Enn síður er rétt að þetta tímabil sögu okkar sé „hljóðlaust og frosið“. Útgáfa á verkum sem lýsa því frá síðustu misserum vitnar einmitt um að það er sprelllifandi: nýlegar tillögur um sameinuð Norðurlönd eru frá miðbiki aldarinnar, stofninn í hjálp kvenna við þá sem minna mega sín liggur þar. Vandi kvenna að gera sig gildar fari þær einhleypar um er sá sami þá og nú.
Vantar inn í heildarmyndina
Ævisaga Þóru er merkileg bók, þótt víða verði brýn þörf höfundar til útskýringa til trafala sem hún leyfir sér á ágripskenndan hátt víða. Þótt gögn um Þóru séu óvenjumik-
Sigrún er reyndar haldin pólitískri afstöðu til yfirstéttar þessa samfélags sem stundum blindar hana gersamlega.
Þóra biskups og raunir íslenskrar embættismannastéttar Sigrún Pálsdóttir 280 bls. JPV
Inngróið höfðingjahatur
Auðvitað tilheyrði Þóra yfirstétt, menntaðri yfirstétt, og hún valdi sér sögulegt hlutverk: hannyrðakennsla til að styrkja smáiðnað, myndlistarkennsla til að auka veg lista, sögulegar rannsóknir á myndlistararfi okkar sem var raunar upphaf rannsókna sem yngri menn eins og Hörður Ágústsson og Björn Th. Björnsson byggðu á hugmyndafræðilega; arfur íslenskra handmennta og lista verður ekki skorinn frá sameiginlegum arfi Evrópu. „Raunir“ Þóru voru því margbreytilegar og um margt stóð hún á undan sinni samtíð, fremst á sínum tíma. Þess utan ber bókin því vitni að hún var skemmtileg og lífsglöð kona þótt hún mætti, eins og allir menn þessa tíma, þola ótímabær andlát sinna nánustu, veikindi, fjárhagslega erfiðleika allt í kringum sig. Yfirstéttin íslenska á 19. öld var ekkert of sæl þótt hún byggi við meiri velmegun en almúgi. Það er hægur sess fræðimönnum okkar daga að líta af foragt niður á heldri stéttir, höfðingjahatur er inngróið í samfélagsskoðun hugvísinda og byrgir mönnum gjarna sýn. Fullt gagn er ekki af riti Sigrúnar, það nær of skammt í breiðari skoðun á samfélaginu. Henni tekst ekki að bregða nema þröngu ljósi á það svið sem hún hefur kosið sér: aðferðin er ævisöguleg en í þrengra lagi. Ritið opnar samt glugga sem áður var aftur. Arfar Boga á Staðarfelli reyndust ýmist vera stofn embættismannaveldis, varkárir og sérgóðir hvar í fjórðungi sem þeir voru, hér á landi eða í Danmörku, eða þá að þeir hurfu inn í danskar verslunarstéttir. Saga Þóru er ekki nema glufa inn í þann heim heldri stétta konungsdæmisins, en um þá glufu má lesa merkilega og einstaka ævi konu sem nú er skýrari þótt myndin sé ekki víð.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
„Þungavigtarbók“ Þor s tei n n f r á Ha m r i
„Ljóðabækur gerast ekki betri en
Blóðhófnir.“
Ingveldur Geirsdóttir / Morgunblaðið
„Meitlaður texti sem talar til lesandans á mörgum sviðum.
Lestrarnautn.“
Friðrika Benónýsdóttir / Fréttablaðið
best heppnaða skáldverk þessa árs.“
„Sannarlega eitt
Páll Baldvin Baldvinsson / Fréttatíminn
Gerður Kristný listavel ...“
„Þetta gerir
Gauti Kristmannsson / Víðsjá, RÚV
„Virkilega
hrífandi bók.“
Þorgerður Sigurðardóttir / Kiljan, RÚV
„Mjög merkileg bók.
Ég veit ekki hvort eitthvert íslenskt skáldverk á eftir að slá hana út.“ Hrafn Jökulsson / Kiljan, RÚV
un 1. prentum á þ ro t un 2. prentleg væntan
Láttu ekki rómaða bók
Gerðar Kristnýjar fara fram hjá þér
46
matur
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Soðið eða steikt sneitt með skeið
Hryggur og læri, lamb og sauður Líklega er ofnsteiktur lambahryggur með sykurbrúnuðum kartöflum hápunktur nýlendueldhússins íslenska. Þetta er snörun á dönsku pörusteikinni yfir á íslenskt hráefni. Hryggurinn hefur að einhverju leyti fallið í skuggann af lærinu. Að hluta til er það vegna þess að lærið er útbreiddari ofnsteik og Íslendingar hafa sótt endurnýjun eigin hefða í erlendar uppskriftir. En að hluta til hefur hryggurinn liðið fyrir að vera
feitari en lærið. Það hefur ekki verið til vinsælda fallið síðustu áratugina. Við leggjum til að fólk standi með pörunni og minnist nýlendutímans með því að elda feitan hrygg. Og borða rabarbaragraut á eftir, sem er önnur snilldarleg snörun danskra hefða upp á íslenskt hráefni. Sauðakjöt er næstum horfið af markaðnum vegna minni áherslu á ullarframleiðslu. Það er helst að sauðahangikjöti sé
stillt fram í búðum. Þetta er synd. Sauðkjöt er kröftugra en lambakjötið og hentar betur til hægrar eldunar. Ærkjöt er víða hægt að fá, en þá aðeins hryggvöðvana fituhreinsaða. Það er líka synd, því bragð af kjöti liggur í fitunni.
Sauðkindin góð náttúruafurð?
Fituhreinsað ærkjöt bragðast næstum eins og fituhreinsað folaldakjöt eða nautakjöt. Það ruglast hins vegar enginn á þessum bitum þegar þeir eru steiktir með viðeigandi fitu. Þeir sem óttast rollubragð af ærkjöti geta notað gamalt húsráð frá Wales og soðið rollulæri í vatni í korter áður en það er sett
í ofninn. Ullarbragðið situr eftir í soðinu.
ofni skamma stund til að fá steikingarhúð en setja síðan í um 90 gráðu heitan ofn þar til innsti kjarninn er orðinn 58 gráður. Eldra og seigara kjöt þarf lengri tíma. Best er að byrja á sama hátt og með unga kjötið; fá húð við mikinn hita og setja í 90 gráðu heitan ofn í um tvo tíma en bæta síðan við 4-6 tímum í 120 gráðu heitum ofni. Við svona langa eldun losar kjötið gelatín sem gerir það svo mjúkt að maður getur sneitt það með skeið.
En hvort sem menn vilja sjóða eða steikja lamb eða sauð, mjúkan vöðva eða skanka, er gott að hafa í huga að ungt kjöt og meyrt byrjar að þorna ef það er hitað umfram 58 gráður en eldra kjöt og seigari hlutar verða ekki meyrir nema þeir séu hitaðir upp í 80 gráður. Ungt og meyrt kjöt er því best að steikja snöggt á pönnu eða í vel heitum
Matartíminn STaða sauðsins í íslenskri matarhefð
Náttúrulegt kjöt sem byggist á eyðingu náttúru Eyðingu skóga og landgæða við upphaf Íslandsbyggðar má rekja til þess að landnámsmenn áttuðu sig ekki á að íslenskt gróðurfar endurnýjaði sig hægar en þeir voru vanir af vesturströnd Noregs og skosku eyjunum. Þeir ofnýttu því skóg og beitarlönd. Sauðkindin spilaði þar stórt hlutverk – en var ekki í aðalhlutverki. Hún hreppti það hlutverk hins vegar í gullæðinu sem greip íslenska bændur í sauðasölunni til Bretlands upp úr miðri nítjándu öld. Þá fjölgaði sauðfé úr 400 í 800 þúsund á örfáum árum. Heiðarnar þoldu ekki þá beit. Og þegar frosið nautakjöt frá Argentínu og svínakjöt frá Jótlandi bolaði íslenska sauðnum út af Bretlandsmarkaði gripu íslensk stjórnvöld til þess að borga bændum útflutningsbætur
og niðurgreiðslur svo að þeir gætu haldið framleiðslunni áfram eins og ekkert hefði gerst. Þetta var stærsta „bailout“ Íslandssögunnar. Í áttatíu ár var bændum greitt fyrir að halda 800 til 900 þúsund fjár sem stórskaðaði gróðurfar á heiðum uppi. Þegar kósíkynslóðin á lopapeysunum dásamar hversu hrátt og nakið íslenskt landslag er, er hún að dásama gróðureyðingu í kjölfar sauðasölunnar. Íslenska lambakjötið er frábær náttúruafurð í þeim skilningi að það er allt að því villibráð. Það
elst upp á villtum gróðri. Það er því svo til ósnert af lyfjum sem fylgja þröngbýli í iðnframleiðslu eða áburði af ræktartúnum. Þessi gæði koma hins vegar með því gjaldi að stórum hluta stofnsins er beitt á ofnýtt land. Að baki frábærum gæðum kjötsins eru gríðarleg náttúruspjöll. Ef þjóðernissjónarmið trufluðu ekki (sem lýsa sér til dæmis í því að lopapeysan – tákn gróðureyðingar – er einkennisbúningur náttúruverndarsinna) væri Landvernd og Landgræðslan fyrir löngu búnar að taka upp vottunarkerfi svo að fólk gæti valið að kaupa lambakjöt af svæðum þar sem beit er í jafnvægi. Neytendur gætu þá bæði notið lambsins sem hreinnar afurðar og beitt sóðana fjárkúgun til að þvo ljótan blett ofbeitar af íslenskum landbúnaði – og þjóðinni allri.
Ofeldun kom með rafmagninu Á stórum köflum Íslandssögunnar er erfitt að greina hvort Íslendingar hafi haldið sauðfé eða hvort landsmenn voru sníkjudýr á sauðkindinni. Samlíf þessara tveggja tegunda var svo náið.
Íslendingar ræktuðu sauðfé fyrir ullina en ekki mjólkina og það mótaði matarhefð okkar. En þar sem sumrin eru stutt og lömbin ung við slátrun er íslenska lambakjötið mitt á milli vor- og haustlamba eins og við þekkjum í Evrópu.
Þ
að er svo langt liðið á sláturtíðina að nú er farið að slátra eldra fé. Og þá er réttur tími til að fjalla um stöðu íslensku sauðkindarinnar í matarhefðum okkar. Sauðkindin er sennilega elsta húsdýrið á eftir hundinum. Þar ræður líklega mestu að féð er ekki stórt. Unglingur getur tekið kind í fangið. Sauðkindin er hópdýr og unir sér í stórum hjörðum. Sauðfé var því kjörin æfing fyrir manninn á leið sinni frá veiðimennsku og söfnun að hirðingjalífi og landbúnaði. Það er einkum tvenns konar nyt sem menn hafa haft af sauðfé. Annars vegar mjólk og hins vegar ull. Og það er augljóst að menn höfðu meiri áhuga á mjólkinni á hlýrri svæðum en lögðu meiri rækt við ullina eftir því sem norðar dró. Við sjáum þessa skiptingu enn glöggt hjá fjarskyldum ættingjum sauðkindarinnar, geitunum. Geitur gefa af sér frábæra mjólk en lakari ull. Þær eru því hafðar í hávegum við Miðjarðarhafið en hafa nánast horfið úr ullarbeltinu.
argus 04-0713
Ull gefur haustlömb, ostur gefur vorlömb
Allir klárir í bátana – stökkir að utan, mjúkir að innan!
Þurrt lambalæri er því afkvæmi Sogsvirkjananna miklu fremur en arfleifð aftan úr öldum.
Samhliða mjólkurvinnslu og ullarframleiðslu borðuðu menn að sjálfsögðu kjötið af fénu. Þar sem mjólkin er nýtt er lömbunum slátrað fárra vikna gömlum. Þetta eru ljósbleiku og meyru vorlömbin sem við þekkjum frá Miðjarðarhafslöndunum. Þar sem sauðfé er ræktað vegna ullarinnar fáum við haustlömb, sem eru hætt á spena og smakkast eins og hálft skref í átt að fullorðnu dýri. Af báðum svæðum þekkjum við síðan sauðakjöt af dýrum sem eru eins til tveggja ára og ærkjöt af eldri skepnum. Þótt sauðamjólk hafi verið nýtt að einhverju marki á Íslandi þá var það bæði í litlum mæli og á löngu liðnum tíma. Í raun má segja að það sé einn af harmleikjum þessarar þjóðar að þótt sauðkindin hafi nagað landið niður í eyðimörk þá fengum við ekki einn þokkalegan sauðaost í staðinn. Nei, íslensk sauðfjárræktun var fyrst og fremst ræktun á ull. Vaðmál var lengst af eina afurð íslenskra býla sem gat talist
markaðsvara. Öll önnur framleiðsla var til heimabrúks. Við erum því ullar- og haustlambamegin í lífinu. Vegna þess hversu stutt íslenska sumarið er, er íslenska haustlambið aðeins yngra þegar því er slátrað og dálítið minna en haustlömbin á Bretlandseyjum eða í Frakklandi. Það er hins vegar álíka gamalt og áströlsk lömb og nýsjálensk. Það má líta á þetta sem kost þar sem íslenska lambið getur bæði leikið hlutverk vorlambs í eldunarhefðum Miðjarðarhafsins og verið haustlamb fyrir þá sem eru hrifnari að hægri og vægri eldamennsku. Á móti má segja að það nái hvorugu hlutverkinu fullkomlega.
Ofeldun eins og hvert annað óhóf
Þótt hæg og væg eldamennska eigi betur við kjöt af eldri skepnum er það ekki eina ástæða þess að eitthvert form moðsuðu eða -steikingar er til í flestum kaldari löndum. Meginástæðan er sú að eldiviður var dýr. Fólk lét því suðuna koma upp, tók pottinn af hlóðunum, byrgði hann og lét kjötið eldast í þá tvo, þrjá tíma sem það tók hitann að falla frá suðumarki og niður í um 50 gráður eða svo. Þetta hefur án efa verið meginaðferð Íslendinga við eldun lamba- og kindakjöts fram að tíma rafmagnsins. Fyrstu Rafhaeldavélarnar voru þannig með moðsteikingarskúffu undir ofninum. En fólk hætti fljótlega að nota þessar skúffur. Eins og svo oft fyrr og síðar í sögu sinni gerðust Íslendingar óhófsneytendur á rafmagn. Það varð lenska að steikja og sjóða við of háan hita og of lengi. Þurrt lambalæri er því afkvæmi Sogsvirkjananna miklu fremur en arfleifð aftan úr öldum.
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
Betra og hollara Ísland
Engar transfitusýrur! Allar okkar lífrænu vörur eru og hafa alltaf verið lausar við ónáttúrulegar transfitusýrur.* Þær eru auk þess lausar við mörg önnur aukaefni sem eru óæskileg líkamanum. Hvað er lífræn fæða?
YGG 1110-05
• Hún er laus við ónáttúrulegar transfitusýrur • Hún er ekki erfðabreytt • Hún er framleidd án eiturefna og tilbúins áburðar • Hún er framleidd án lyfja og hormóna • Notkun aukaefna eru ströng takmörk sett Lífrænar aðferðir byggjast á því að framleiða hágæða afurðir þar sem verndun lífríkis, velferð búfjár og heilsufar neytenda er haft að leiðarljósi. Taktu skrefið í átt að betri og hollari lífsstíl og kauptu lífrænar vörur.
transfitusýrur myndast í * Náttúrulegar maga jórturdýra og hafa ekki skaðleg áhrif eins og þær transfitusýrur sem myndast við vinnslu eða meðhöndlun.
48
heimili
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Fjólubláir og bleikir litatónar Fjólubláir litatónar, frá vínrauðum til dökkbleikra, eru þeir litir sem spáð er að verði sterkastir í heimilishönnun á komandi ári.
Fjólubláa og bleika litatóna má nú þegar sjá í nýjum vörulínum og líklegt er að þeir sæki í sig veðrið á nýju ári. Erfitt er að segja til um hvað veldur því að einn litur verður vinsælli en annar, en samkvæmt sérfræðingum sem spá fyrir um vinsældir lita er talið að heimsástandið sé slíkt í dag að fólk leiti að jafnvægi og merkingu. Fjólublár er litur andans og kallar á innri ró og því sá litur sem táknar hugarfar flestra í dag.
FlowerPot-ljós í fjólubláu eftir Verner Panton. FlowerPot-ljósin fást hjá Epal.
Bleikt drykkjarglas frá Habitat.
Bleikt swing-glas frá Leonardo eftir hönnuðinn Sebastion Conran. Framleitt í takmörkuðu upplagi. Leonardo-glösin fást í DUKA í Kringlunni.
Heitt
Plata á fóninn
Babell-kökudiskurinn frá Koziol hefur verið framleiddur í ótal litum. Þessi er á litinn eins og eggaldin og það er einn af nýju litunum á Babell. Kökudiskurinn fæst hjá DUKA í Kringlunni og í Kokku við Laugaveg.
Stólinn Pelican í dökkbleiku eftir danska hönnuðinn Finn Juhl. Hann er einkenna ndi fyrir hönnun Finns Juhl þar sem megináherslan er lögð á þægindi.
Tannburstaglas og sápudiskur úr fjólubláu gleri eftir íslenska hönnuðinn Siggu Heimis, fyrir IKEA.
Endurnýting og sjálfbærni
Að setja plötu á fóninn er fjarri því að heyra fortíðinni til þótt heil kynslóð fólks hugsi til hinna gömlu góðu daga þegar plötuspilara ber á góma. Skífuþeytarar hafa um árabil notað plötuspilara og sumir telja ekkert skáka hljómgæðum plötunnar. Nú virðist plötuspilarinn sækja í sig veðrið því það virðist komið í tísku að eiga plötuspilara inni í stofu svo að hægt sé að skella plötu á fóninn. „Krakkar niður í fjórtán ára aldur sýna plötunni mikinn áhuga. Þeir hafa þá rekist á plötusafn foreldra sinna niðri í geymslu og uppgötva fullt af góðri tónlist. Það er sífellt að verða algengara að ný tónlist sé gefin út á vínyl og áhugi á hljómplötum er mikill í dag og fer ört vaxandi,“ segir Óðinn Valdimarsson hjá Hljómsýn í Ármúla sem selur meðal annars handsmíðaða plötuspilara frá austurríska f yrirtækinu Pro-Ject. Hann bætir jafnframt við að í dag seljist plötuspilarar mun betur en geislaspilarar. „Það er ekkert sem toppar hljómgæðin á plötunni.“
RÝMINGARSALA! Apokalyps Labotek hlaut hönnunarverðlaun Wallpaper fyrir parket unnið úr notuðum hjólbörðum.
Hönnun fyrir ragnarök P SELJUM ÖLL GARÐHÚSGÖGN, ÚTIELDSTÆÐI, BLÓMAPOTTA OFL. MEÐ 40-70% AFSLÆTTI Í NOKKRA DAGA! FRÁBÆRT TÆKIFÆRI TIL AÐ KAUPA VANDAÐA VÖRU Á PALLINN EÐA SVALIRNAR.
Opið: Má. - Fö. 12 - 18 - Lau. 12 - 16 - Sun. 13 - 16
Kauptúni 3 • 210 Garðabær • S 771 3800 • www.signature.is
Sænska hönnunarteymið Apokalyps Labotek, sem hannað hefur parket úr hjólbörðum, sótti Ísland heim á dögunum og ræddi þar um endurnýtingu og sjálfbærni í hönnun.
arket unnið úr notuðum hljólbörðum kom sænska hönnunarteyminu Apokalyps Labotek, eða ALT til styttingar, á heimskortið þegar það hlaut hönnunarverðlaun Wallpapertímaritsins fyrr á þessu ári. Petra Lilja og Jenny Norberg mynda saman hönnunarteymið ALT og heimsóttu þær Ísland á nýafstaðinni Norrænni listahátíð og héldu fyrirlestur undir heitinu Hönnun fyrir Ragnarök. Þar var endurnýting og sjálfbærni til umfjöllunar og er jafnframt inntakið í allri þeirra hönnun. Þeim er annt um umhverfið og finna til ábyrgðar sem hönnuðir. Meðal annars þess vegna ferðast þær um heiminn og halda fyrirlestra og auk þess hafa þær þróað eigin hönnunaraðferð sem felst í því að hluturinn eða varan sem þær hanna verður að uppfylla ströngustu skilyrði. Aðferðin er nefnd Þátíð Nútíð
Framtíð og felst meðal annars í því að skoða vöru frá upphafi til enda; hvaðan hráefnið kemur, hvernig það bregst við ólíkum aðstæðum og hvað verður um það eftir notkun. Auk þess sem þær vilja aðeins framleiða vörur sem hafa daglegt notagildi, eins og til dæmis gólfefni. ALT hefur gefið hluta af þeim fjórum milljónum hjólbarða sem Svíar henda á ári hverju nýtt líf sem gúmmíparket og blómapottar. Einnig búa þær Petra Lilja og Jenny til sápu úr endurunninni djúpsteikingarolíu frá veitingahúsum í Suður-Svíþjóð og lampa úr bráðnu plasti sem fer til spillis þegar verið er að stilla vélar til plastframleiðslu. Ein af vinnureglum ALT er að leita ekki langt yfir skammt að hráefni og nota helst það sem er að finna í nánasta umhverfi. Þá getur leitin að hráefni leitt þær á nýjar og ókunnar slóðir.
Lampinn Blob sem unninn er úr bræddu plasti sem fellur til við framleiðslu á plasti.
LAUGAVEGI 70 · SÍMI 534 0312 · www.village.is Facebook: Village á Íslandi · Facebook: Miche bag Ísland Heildsöludreifing – Sími: 847 2191
Litríkt gúmmíparket úr endurunnum hjólbörðum.
Rýmum fyrir jólavörunum 30% afsláttur af öllum vörum fram á mánudag
Nýtt kortatímabil
Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is
50
heimili
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Beðmál í borginni
Þæfð ull Nú er bíómyndin Beðmál í borginni 2 komin út á DVD og þá er hægt að sökkva sér ofan í hana með pásutakkann að vopni, frysta myndramma á skjánum og rannsaka það sem fyrir augu ber. Fatatískan er vissulega grípandi en innanhússhönnunin er ekki síðri. Íbúð Carrie og Big er veisla fyrir augað og uppspretta hugmynda, auk þess sem þar er að finna hönnun sem vekur athygli. Þar á meðal er blár skemill sem hefur þýðingarmiklu hlutverki að gegna í innilegri senu á milli Carrie og Big. Skemillinn er verk finnska hönnuðarins Anne Kyyro Quinn sem vinnur nánast einvörðungu með þæfða ull. Og að sjálfsögðu er blái skemillinn úr þæfri ull. Í viðtali við listrænan stjórnanda myndarinnar varð þessi skemill fyrir valinu því blái liturinn kallaðist á við bláu veggina í gömlu íbúðinni hennar Carrie og vegna þess hvernig þæfða ullin sem saumuð er utan um hann gerir hann einstakan og athyglisverðan. Anne Kyyro Quinn hannar einnig púða úr þæfri ull og býr til úr henni stór listaverk sem sum hver þekja heilu veggina.
Skemilinn Lola eftir hina finnsku Önnu Kyyro Quinn
Heimavinna Nýtt verður notað
Hugmynd
Pappírs-eldstæði Draumurinn um arin í stofunni getur ræst á einfaldan og ódýran máta með því að láta prenta stóra mynd af arni og koma fyrir í stofunni. Reyndar fylgir sá ókostur að ekki er hægt að kveikja upp í arninum. Kosturinn er sá að ódýrt er að innrétta með þessum hætti, auðvelt að skipta út fyrir annað og eldhættan er engin. Hugmyndina má útfæra á marga vegu og jafnvel nota ljósmyndir innan úr kastölum eða bókasöfnum.
Þetta skrifborð er sérsmíðað en látið líta út fyri að vera gamalt með sérstakri vinnsluaðferð.
Sjúskuð húsgögn Ákveðinn sjarmi er yfir gömlum slitnum viðarhúsgögnum þar sem málningin er farin að mást af og viðurinn lætur á sjá. Með tímanum og við notkun ná húsgögnin þessu slitna útliti en hægt er að flýta fyrir ferlinu með einfaldri aðferð, sé óskað eftir þessu sérstaka útliti.
Þ
essi ákveðni stíll hefur notið talsverðra vinsælda á Norðurlöndunum og oftast má sjá nokkur sjúskuð húsgögn á síðum danskra glanstímarita sem fjalla um heimili og hönnun. Stíllinn er þó vandmeðfarinn því línan er fín á milli þess að hann sé smart eða hreinlega sóðalegur. Eitt
Eldað mEð Jóa FEl
Aðferð til að sjúska húsgögn:
1
Húsgagnið er málað. Fyrst er það þrifið vel til að losa alla fitu og jafnvel pússað létt yfir með sandpappír. Húsgagnið er grunnað með grunnmálningu og svo málað. Athugið að fara eftir leiðbeiningum á umbúðum um þurrktíma málningarinnar.
FA B R I K A N
Ný matreiðslubók frá Jóa fel er væNtaNleg á Næstu dögum Yfir 400 einfaldar og fljótlegar uppskriftir úr hinum sívinsælu þáttum Eldsnöggt með Jóa Fel.
lykilatriðið til að láta hann ganga upp er að velja húsgögn sem eru falleg í laginu. Vel getur verið að eitt slíkt leynist inni á heimilinu, í geymslunni, á antíksölum eða Góða hirðinum. Ágætt er að leita að fyrirmynd áður en haldið er af stað. Þær er að finna víða, bæði á vefnum og í tímaritum og blöðum.
2
Þegar málningin er vel þornuð, eftir einn til tvo daga, er hægt að fara yfir með sandpappír hér og þar. Ágætt er að sjá fyrir sér fyrst hvar væri líklegt að húsgagnið myndi sjúskast og ráðast á þá staði með sandpappír. Mikilvægt er þó að fara sér hægt og nudda ekki of fast.
3
Til að láta viðinn sjúskast enn frekar er hægt að setja keðju inn í koddaver og slá í húsgagnið hér og þar til að fá dældir í það. Einnig er hægt að þrýsta á viðinn með smáu skrúfjárni eða pinna til að láta líta út fyrir að skordýr hafi gert göt í viðinn. Önnur ágæt aðferð er að láta húsgagnið standa úti og láta það veðrast, þannig gránar viðurinn svipað og rekaviður, en hafa skal hugfast að hann verður veikari fyrir vikið og líklegri til að brotna upp. Þessi aðferð virkar best á húsgögn sem eru úr gegnheilum viði, eða á húsgögn úr málmi sem hafa verið máluð.
Ákveðinn sjarmi er yfir gömlum slitnum viðarhúsgögnum þar sem málningin er farin að mást af og viðurinn lætur á sjá.
Tilboðin gilda aðeins
r a g l e H a j g n e r p s 12.-15.
nóvember!
núna
30% aFsLáttur
bellamy hornsófi með hægri tungu. B:290x210 D:90 H:85 cm. Ginger áklæði.
188.990 fullT verð: 269.990
núna
25% aFsLáttur alicia svefnsófi. Fæst með gráu og grænu áklæði. B:157 D:85 H:90. Dýna:130x200 cm.
20% aFsLáttur
89.990 fullT verð: 119.990
Gott verð bodum Eileen pressukanna. 8 bolla.
núna
4.990
fullT verð: 6.990
núna
20% aFsLáttur Tube stóll. Fæst með gráu áklæði. Einnig til í svörtu leðri. Verð: 59.990, fullt verð 79.990.
39.990 fullT verð: 49.990
aspen La-z-boy stóll. B:85 D:85 H:102 cm. Fæst með rauðu, natur og brúnu áklæði.
79.990 fullT verð: 99.980
daga 10-18 Laugardaga 12-18 • Sunnudaga 13-17 HúsgagnaHöllin • Bíldshöfða 20 • Reykjavík • sími 585 7200 opið: •Virka HúsgagnaHöllin Bíldshöfða 20 • •Reykjavík • sími 585 7200
52
heimili
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Í Vesturbænum
Háls- og herðanudd • Shiatsu nudd með hita • Dregur úr vöðvaspennu • Vönduð vara
Þetta borð fann Margrét Sigrún í antíkbúð í Kaupmannahöfn þegar hún leitaði að nógu smáu skrifborði til að koma fyrir í litlu rými. Borðið er antík frá Svíþjóð. Ljósmyndir/Hari
Shiatsu iljanudd • Endurnærandi fótanudd • Þriggja punkta nudd • Djúpnudd með hita
Nuddsæti • Shiatsu herða- og baknudd • Sjálfvirkt og stillanlegt nudd • Djúpslökun - infrarauður hiti
Fortíðarhyggja og einstök húsgögn með sál einkenna notalega íbúð Margrétar Sigrúnar Sigurðardóttur sem býr í Vesturbænum í næsta húsi við vinnustað sinn, Háskóla Íslands.
Rakatæki frá AIR-O-SWISS • Auka gæði loftsins • Hljóðlát og sparneytin • Viðurkennd hönnun • Auðveld í notkun
Listrænt og notalegt heimili Gamalt og nýtt í bland
H
eimalagað engiferöl í glasi, gamaldags Kitchen Aid-hrærivél í bláu eldhúsi, línóleumdúkur á gólfinu og úti er nýfallinn snjór á trjánum sem sum hver eru þung af reyniberjum og eitt verður bleikt þegar falleg vetrarsólin skín á það. Sama fallega birtan streymir inn í notalegu íbúðina í Vestubænum þar sem Margrét Sigrún Sigurðardóttir, kennari við Háskóla Íslands, býr og situr í mjúkum leðursófa og sýpur á engiferöli um leið og hún segir frá ótal munum sem prýða íbúðina. Flestir eiga þeir sína sögu og sumir hverjir koma frá afa hennar og ömmu. „Afi smíðaði lampann þarna í horninu og gamla handknúna saumavélin er frá ömmu sem fékk hana þegar frúin, sem hún var í vist hjá, fékk fótknúna vél.“ Í anddyrinu stendur gamalt borð sem Margrét Sigrún hafði í fórum sínum þegar hún kom heim úr doktorsnámi í viðskiptafræði í Kaupmannahöfn. „Ég bjó í litlu húsnæði og þurfti að nýta þetta sem skrifborð. Borðið fann ég í antíkverslun í Kaupmannahöfn en komst að því seinna að það væri frá Svíþjóð. Sem sagt sænsk hönnun fyrir tíma IKEA,“ segir Margrét Sigrún og brosir. Fleira hafði hún í fórum sínum frá Kaupmannahöfn, meðal annars loftljós sem hanga
í stofunni. „Ég starði oft inn um búðargluggann á þessi ljós þegar ég hljólaði þar fram hjá nánast daglega, en námsmannstekjur mínar komu í veg fyrir að ég gæti eignast þau. Systir mín ákvað þá að gefa mér ljósin í afmælisgjöf og ég var svo heppin að fá þau á útsölu og fékk tvö fyrir eitt.“ Á veggjunum eru málverk, sum hver eftir Margréti Sigrúnu sjálfa. „Ég var í myndlistarskóla sem barn, og svo aftur í kringum stúdentspróf þar sem ég stefndi á nám í hönnun. En þegar ég svo byrjaði í heimspeki í háskólanum fórst hönnunarnámið einhvern veginn fyrir, og þar með myndlistarnámskeið. Þörfin fyrir að skapa vaknaði svo aftur þegar ég var að vinna sem tengill á auglýsingastofu og ég ákvað að skrá mig á námskeið í Myndlistaskólanum í Reykjavík og er, held ég, langt komin með að taka öll olíumálunarnámskeiðin sem boðið er upp á þar.“ Listræns handbragðs hennar gætir víða; í hillum, á veggjum og í gluggum. „Í leiguhúsnæði í Kaupamannahöfn er krafa um að allir veggir séu beinhvítir svo að það fyrsta sem ég gerði þegar ég kom heim og eignaðist þessa íbúð var að mála veggina í litum. Ég get varla hugsað mér hvíta veggi, ég verð að mála þá.“
Gamaldags útlit Kitchen Aid-hrærivélarinnar fellur vel að stíl Margrétar Sigrúnar, auk þess sem hún er í stíl við eldhúsinnréttinguna sem er í bláu.
Afi Margrétar límdi oft glansmyndir á viðarplötur, skar þær út og lakkaði svo yfir myndina þannig að úr varð fallegt hilluskraut.
Rokkinn erfði Margrét Sigrún eftir ömmu sína.
Withings vogin • Þyngd og fituhlutfall skráð • Þráðlaus samskipti við tölvu • Tengist iPhone og iPod touch • Skynjar hver notandinn er • Allt að 8 notendur Framúrskarandi tækni og útlitshönnun
Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
Opið virka daga kl. 9 -18 og laugardaga kl. 11 - 16
Upprunalegur línóleumdúkur er á gólfunum. „Hann leit ansi illa út þegar ég fékk íbúðina en pabbi réðst á hann og náði að gera hann mjög fallegan með mikilli vinnu og við teljum að hann hafi þurft að skúra gólfið hundrað sinnum meðan á framkvæmdinni stóð.“
„Ég keypti þennan sófa af því að leðrið í honum leit út fyrir að vera notað og eldist vel, auk þess sem útlit hans er tímalaust,“ segir Margrét Sigrún.
JÓLAKÍLÓ–NEI TAKK! 4-vikna námskeið fyrir þær sem vilja fyrirbyggja hin árlegu „jólakíló“. Á þessu námskeiði kemurðu þér í flott form fyrir jólin og lærir að njóta þess að borða góðan mat án þess að sitja uppi með aukakíló og vanlíðan.
Nýtt!
• Þjálfun og mataræði tekið í gegn • Þjálfun 3x í viku • Sérhannað æfingakerfi sem tryggir að þú komist í þitt allra besta form • Ótakmarkaður aðgangur að tækjasal og opnum tímum • Aðgangur að glæsilegri útiaðstöðu – jarðsjávarpotti og gufuböðum • Aðgangur að daglegum fróðleik og uppskriftum frá Ágústu Johnson á lokuðu vefsvæði • Sérstakt mataræði sem er byggt er upp á sama hátt og Hollywood-stjörnur nota til að koma sér í toppform – við tryggjum að það er heilsusamlegt og skynsamlegt! • Þú færð sent brennsluæfingakerfi sem hámarkar fitubruna • Mælingar – vigtun og fitumælingar – fyrir og eftir • Þær sem ná bestum árangri fá flotta jólagjöf! ATH! Allir námskeiðsþátttakendur fá 15% afslátt af snyrti- og spameðferðum í Blue Lagoon spa. Jólatilboðsverð 18.500 kr.
Námskeið hefjast 22. nóvember. Hægt er að panta og ganga frá skráningu á www.hreyfing.is
Álfheimar 74 Sími: 414 4000 hreyfing@hreyfing.is www.hreyfing.is
54
heimili
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Allt í lit
Guðný Hafsteinsdóttir á vinnustofu sinni í Kópavoginum.
Úr svarthvítu í lit
Svarthvít heimsklassahönnun hefur nú tekið á sig nýjan lit, eða öllu heldur liti, því í auknum mæli er farið að framleiða þekkta hönnun í lit. Fyrirtækið Vola, sem framleiðir meðal annars blöndunartæki fyrir bað og eldhús, býður nú upp á krana hannaða af Arne Jacobsen í sterkum regnbogalitum. Sama gildir um húsgagnaframleiðandann ítalska CASSINA sem hefur hafið framleiðslu á frægum LC2-stólnum, hönnuðum af Le Corbusier, í sælgætislitum. Naumhyggja síðari ára stendur nú inni á heimilum eins og hvítur strigi og bíður þess að litirnir fylli rýmið og útlit er fyrir að af nægu verði að taka.
Smáhlutir og nostalgía Jólastjaki með útlínur jólatrés vakti mikla athygli á nýafstaðinni handverkssýningu Handverks og hönnunar í Ráðhúsi Reykjavíkur; svo mikla að stundum myndaðist biðröð við stjakann. Guðný Hafsteinsdóttir keramiker er hönnuður og skapari stjakans.
É Ef þú kemur að borða á Saffran á sunnudögum með mömmu eða pabba þá máttu velja þér rétt af matseðli litla fólksins og færð hann frítt! Og munið: Skrímsli borða ekki krakka sem borða hollan mat!
g er afskaplega mikið fyrir smáa hluti,“ segir Guðný Hafsteinsdóttir keramiker. „Ætli ég hafi það ekki frá dvölinni í Danmörku en þar er algengt að skreyta með smáhlutum.” Um leið handfjatlar hún litla vasa sem standa þrír saman á borði á vinnustofunni hennar í Kópavoginum og lýsir því hvernig þessir litlu vasar geti staðið við matardiskana á jólaborðinu. Vinnustofan er björt og útsýnið sláandi. Vinnustofan er einn af eftirlætisstöðum Guðnýjar, annar er eldhúsið. „Eldhúsið er einn af mínum eftirlætisstöðum og mér finnst mjög fallegt að skreyta borðið með mörgum smáum hlutum, það er alltaf pláss fyrir þá á borðinu og þeir eru aldrei fyrir neinum.“ Jólastjakinn, sá af gripum Guðnýjar sem vakti einna mesta athygli á nýafstaðinni sýningu Handverks og hönnunar í Ráðhúsi Reykjavíkur, er reynar enginn smágripur, eða hvað? „Hann er samsettur úr litlum kertastjökum og smáfuglum, það er hægt að taka stjakana
af grindinni sem þeir standa á og nýta þannig á marga vegu,“ segir Guðný. Notagildi er henni hugleikið og kallar hún eldhúslínu sína Not. „Not er nostalgísk lína því ég sæki form eldhúshluta úr æsku minni og nota í mína hönnun auk þess að nota mín eigin form í bland. Þegar ég var barn voru þetta hversdagslegir hlutir en í dag vekja þeir notalegar tilfinningar auk þess sem ég átta mig betur á fegurðar- og hönnunargildi þeirra. Köflótta mynstrið sem gengur einnig eins og minni í gegnum línuna er fengið úr gömlum viskustykkjum sem enn eru framleidd.“ Í hönnun sinni notar Guðný viskustykki sem koma frá vinnustofunni Ási og fær þar jafnframt afganga og notar Köflótta mynstrið sem gengur eins og minni í gegnum línuna er fengið úr gömlum viskustykkjum sem enn eru framleidd.
og yngri, Gildir fyrir börn 10 ára ef borðað til 15. des. og eingöngu m. er á staðnum með fullorðnu
Örsmáir vasar sem geta staðið við hvern disk á matarborðinu. Þessir eru hluti af jólalínu Guðnýjar.
heimili 55
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Kólibrífuglar og hauskúpur
Eitt af síðustu verkefnum hins hæfileikaríka fatahönnuðar Alexanders McQueen áður en hann féll fyrir eigin hendi fyrr á þessu ári voru mynstur á púða og teppi fyrir The Rug Company. Vörurnar eru nú komnar í sölu og þykja afar eftirsóknarverðar. Ævintýralegir og rokkaðir púðar með kólibrífuglum á svörtum grunni og gylltar hauskúpur eru meðal þess sem einkennir línu Alexanders McQueen fyrir The Rug Company og bera einstökum hæfileikum hans vitni.
OPNUM NÝJA VERSLUN Í BÆJARLIND 16 LAUGARDAGINN 13. NÓVEMBER Jólakertastjakinn vakti athygli á nýafstaðinni sýningnu Handverks og hönnunar í Ráðhúsinu. Kertin eru í smærri stjökum sem hægt er að taka af og nota staka.
þá í svuntur og smekki. „Á svuntunum er teygja þar sem hægt er að smeygja viskustykkinu í gegn, auk þess sem ég skreyti svunturnar með lokufalli úr köflóttu viskustykki. Jafnframt bera svunturnar áletrun í takt við lit; appelsínugul er lokkandi, græn er brakandi og súkkulaðibrún örvandi.“ Hversdagslegir hlutir úr umhverfinu veita Guðnýju innblástur eins og mjólkurglös og viskustykki, en þakrennur hafa einnig kveikt í henni. „Já, við vorum að skipta um rennur á húsinu sem varð kveikjan að blómavösunum mínum. Þeir eru hráir í útliti og sveigjast örlítið eins og rennur, og upp á síðkastið hefur ég verið að leika mér að því að glerja þá með grænum lit sem lítur út eins og grænn blautur gróður sem lekur oft úr rennunum utan á húsunum. Formið á jólakertastjökunum er í grunninn sama form og á vösunum.“ Sjá www.gudnyhaf.is.
mjúkir, stífir, langir stuttir stórir, litlir, djúpir, grunnir..... við sérhæfum okkur í sófum Bæjarlind 16 - 201 Kópavogur - Sími 553 7100 - www.linan.is
56
heilabrot
Helgin 12.-14. nóvember 2010
?
Spurningakeppni fólksins
Sudoku
8 7 2 4 6
1. Hvað heitir nýr framkvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs?
5
1 8 5 7 9 3 1 7 4
2. Hvað heitir höfuðborg Makedóníu? 3. Frá hvaða landi er Gareth Bale, leikmaður Tottenham?
1. Sigurður Erlingsson 2. Skopje 3. Wales 4. Rannsóknarskýrsla Alþingis 5. 7 6. Suður-Þingeyjarsýslu 7. Heidi Klum 8. Ragnar Bjarnason 9. Þeir hafa allir verið fjármálaráðherrar 10. Pétur Jóhann Sigfússon 11. Baðhúsið 12. Jens Stoltenberg 13. Höfn í Hornafirði 14. Brasilíu 15. Dvalarheimili aldraðra sjómanna
10 rétt
Sigrún Birgisdóttir lektor og fagstjóri í arkitektúr við LHÍ
5. Hver er summa kvaðratrótanna af 9 og 16? 6. Í hvaða sýslu er Húsavík?
1. Sigurður Erlingsson 2. Skopje 3. Íri 4. Man það ekki 5. 7 6. Norður-Þingeyjarsýslu 7. Hún þarna módel, Heidi Klum 8. Veit það ekki 9. Þeir voru allir fjármálaráðherrar 10. Pétur Jóhann Sigfússon 11. Detox 12. Man það ekki 13. Vopnafirði 14. Einhvers staðar í Norður-Afríku 15. Dvalarheimili aldraðra sjómanna
7. Hvað heitir eiginkona söngvarans Seal? 8. Hver syngur lagið Allir eru að fá sér með Erpi Eyvindarsyni? 9. Hvað eiga Ólafur Ragnar Grímsson, Albert Guðmundsson og Árni Mathiesen sameiginlegt? 10. Hver leikur aðalhlutverkið í þáttunum Hlemmavídeó? 11. Hvaða fyrirtæki er með slagorðið ... og kroppurinn blómstrar? 12. Hvað heitir forsætisráðherra Noregs? 13. Hvar á landinu er íþróttafélagið Magni? 14. Hvar fæddist knattspyrnukappinn Nani sem leikur með Manchester United? 15. Hvaða félagasamtök eru með skammstöfunina DAS?
Gunnar Reynir skorar á Katrínu Júlíusdóttur iðnaðarráðherra og Sigrún skorar á Hildigunni Sverrisdóttur arkitekt Gunnar Reynir hefur unnið sér sæti í meistaradeild Fréttatímans með því að sigra þrisvar í röð. Í síðasta blaði ársins verður keppni á milli allra þeirra sem ná þeim árangri og verður sigurvegarinn krýndur Spurningameistari Fréttatímans 2010.
4 9 8 6 7
Sudoku fyrir lengr a komna
3 8 3 5 7
7
1 4 5
3
6 7
5 9 8 6 2
3 6 9
8 stig
2 4 9
Svör: 1. Sigurður Erlingsson 2. Skopje 3. Wales 4. Stóra matreiðslubókin frá Disney 5. 7 6. Norður-Þingeyjarsýslu 7. Heidi Klum 8. Raggi Bjarna 9. Þeir hafa allir verið fjármálaráðherrar 10. Pétur Jóhann Sigfússon 11. Nings 12. Jens Stoltenberg 13. Grenivík 14. Grænhöfðaeyjum 15. Dvalarheimili aldraðra sjómanna
Gunnar Reynir Valþórsson blaðamaður
4. Hver er mest selda bók ársins 2010 samkvæmt lista Félags íslenskra bókaútgefenda?
2
krossgátan
4 8 8 1 9
2
lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni SAMKVÆMI
MYLJA
TRÉ
KONUNGUR
MERKI
HEIMSÁLFU
MARGNUGGA
DUGA
HÁTÍÐISDAGUR FRESTUR VÍN TEGUND ALDRAÐI LÖGMÆTUR
EINS UM D
HÉLA
BÆTA VIÐ
KAPÍTULI SAMTÖK
Í RÖÐ
SKRÁ
TAMUR
LAPPI
HROKI
ANS
LJÓÐUR
STOÐGRIND
NAUT UNDANHALDI
MINNISPUNKTUR
TÍMABIL
AÐSETUR
UNGT
LEIFTRA
FÁLM
ÞURRKA ÚT
LÆRDÓMUR KVK NAFN
FUGL
ÚTLIMUR
BÆKLUN
NÓI
FRANSKUR RENNILÁS
OFTAST MJÖÐUR
ÁGÆTT
FAT
SPOR DRYKKUR
HÆNDUR
NET
LANGT OP
VIÐUREIGN
VELDIS
MONT
ÍÞRÓTT
FITA
BLÁI HRINGURINN
ALÞJÓÐADAGUR UM SYKURSÝKI
SYKURSJÚKRA FÆST Í ÖLLUM APÓTEKUM
SKÓLI TEIKNING AF FERLI
MÆLIEINING
GLÁPA
HJARA SKST. RÍKI Í SV-ASÍU
KAUPUM HRINGINN
SAMTÖKUM
ÓSKIPT
SÆLA
BEISKLEIKI
14.NÓVEMBER
TIL STYRKTAR
AÐ
ÍÞRÓTTAFÉLAG
Í RÖÐ
ÓTTI
GRÆÐA
FYRIR INNAN
PATTI
TRAUÐUR
AFL
ÆÐISLEGUR
HEITI
Í RÖÐ
BOTNFALL
TANGI
ÚTSÆÐI
RANNSAKA
ÞURRKA ÚT
TVEIR EINS ÁVÖXTUR
Í RÖÐ BAUN
KROTI
TILLAGA
ÁTÖLUR
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Ekkert hik við rúmstokkinn Daðurdrottningin og kynlífssérfræðingurinn Tracy Cox er stödd á Íslandi í tilefni af útkomu bókar hennar Lostaleikir og messaði daðurfræði sín yfir landanum á fimmtudagskvöld. Tracy er mörgum landanum vel kunn enda hafa nokkrar bækur hennar komið út áður á Íslandi, þar á meðal Súpersex og Súperflört. Tracy er mjög
áfram um að fólk „geri það bara“ og sleppi fram af sér beislinu við rúmstokkinn. „Eftir því sem þú stundar meira kynlíf, þeim mun meira kynlíf viltu. Ekki hafa áhyggjur af magninu og gæðunum strax. Það er betra að eiga þrjá stutta spretti í viku heldur en eitt maraþon í mánuði. Ef þú hefur endalausar áhyggjur af því að þú
dægurmál 57 Fólk kemur ekki að tómum kofunum hjá Tracy Cox þegar daður og kynlíf eru annars vegar.
sért ekki að stunda kynlíf, og finnst þú þurfa að „bæta fyrir glataðan tíma” muntu einfaldlega fresta því enn lengur. Drífið bara í þessu,” segir Tracy Cox og mælir bæði af reynslu og mikilli visku.
Ragnar Kjartansson málaði sömu fyrirsætuna daglega í hálft ár.
Mynd um Feneyja-gjörning langan tíma þannig að þetta er hádramatísk listræn mynd.“ Ragnheiður segir verkefnið hafa tekið á og hún hafi eytt drjúgum tíma í að klippa myndina. „Ég hafði auðvitað áhuga á þessari einhæfni en það eru nú samt takmörk fyrir því hvað maður nennir að horfa á sama hlutinn oft.“ Eins og við værum er tekin á 16 mm filmu og er sögð vera dimm, dularfull og tilraunakennd en ekki skemmtiefni eða venjuleg heimildarmynd. Almenningi gefst kostur á að sjá myndina þriðjudaginn 16. og fimmtudaginn 18. nóvember í Bíó Paradís. Aðeins verður um þessar tvær sýningar að ræða. -þþ
Lægri höfuðstóll Viðskiptavinir með íbúða- og fasteignalán hjá Landsbankanum geta lækkað höfuðstól lána sinna með því að óska eftir 110% aðlögun eða 25% höfuðstólslækkun lána í erlendri mynt. 110% aðlögun · Höfuðstóll íbúða- eða fasteignalána er færður niður í 110% af virði eignar · Fyrir þá sem eru með íbúða- og fasteignalán með höfuðstól umfram virði eignar
NBI hf. (Landsbankinn), kt. 471008-0280.
25% höfuðstólslækkun lána í erlendri mynt · Höfuðstóll lána í erlendri mynt færður niður um 25% samhliða breytingu í verðtryggt eða óverðtryggt íbúðalán í íslenskum krónum · Fyrir þá sem eru með lán í erlendri mynt
Við tökum vel á móti þér um land allt.
LAUSNIR FYRIR HEIMILI | landsbankinn.is | 410 4000
ENNEMM / SÍA / NM44283
„Mér þótti strax mjög spennandi þessi hugmynd Ragnars um málarann og módelið, þessa karaktera sem eru fastir í þessu endalausa mómenti,“ segir Ragnheiður Gestsdóttir um „Eins og við værum“, 30 mínútna heimildarmynd sína um verk Ragnars Kjartanssonar á Feneyjatvíæringnum árið 2009. Þar sat Páll Haukur Björnsson fyrir á meðan Ragnar málaði mynd af honum daglega í hálft ár frammi fyrir stöðugum straumi gesta sem skiptu tugum þúsunda. Ætla mætti að mynd um slíkan gjörning yrði einhæf en Ragnheiður segir ekki skorta á dramatíkina. „Þeir eru þarna á barmi brjálæðis í
58
sjónvarp
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Föstudagur 12. nóvember
Föstudagur
Sjónvarpið
20:35 The Ricky Gervais Show (13/13) Bráðfyndin teiknimyndasería frá snillingunum Ricky Gervais og Stephen Merchant.
20:25 Logi í beinni Laufléttur og skemmtilegur þáttur með spjallþáttakonungnum Loga Bergmann. Hann hefur einstakt lag á að fá vel valda og landsþekkta allt fyrir áskrifendur viðmælendur sína til að sleppa fram af sér beislinu. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
Laugardagur 4
19:35 Spaugstofan Spéfuglarnir Karl Ágúst Úlfsson, Pálmi Gestsson, Siggi Sigurjónsson og Örn Árnason fara nú yfir atburði liðinnar viku og sýna okkur þá í fyrir áskrifendur spaugilegualltljósi. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
19:35 Hringekjan Skemmtiþáttur í umsjón Guðjóns Davíðs Karlssonar, Góa. Hann tekur á móti góðum gestum og þau Katla Margrét Þorgeirsdóttir, Viktor Már Bjarnason og Ari Eldjárn bregða á leik.
Sunnudagur
21:50 Dexter (12/12) Fimmta þáttaröðin um dagfarsprúða morðingjann Dexter Morgan sem drepur bara þá sem eiga það skilið.
20:30 Hlemmavídeó (4/12) Frábærir gamanþættir með Pétri Jóhanni Sigfússyni sem leikur Sigga sem er fráskilinn og býr einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu allt fyrir áskrifendur sem hann erfði eftir föður sinn. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
16:30 Í Austurdal 17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Sportið e. 18:00 Manni meistari (26/26) 18:25 Frumskógarlíf (13/13) 18:30 Frumskógar Goggi (26/26) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar 21:20 Sherlock (3/3) 22:55 21 gramm Bandarísk bíómynd frá 2003. Hræðilegt slys verður til þess að leiðir fársjúks stærðfræðings, syrgjandi móður og fyrrverandi fanga liggja saman. Leikstjóri er Alejandro González Iñárritu og meðal leikenda eru Sean Penn, Naomi Watts, Danny Huston og Benicio Del Toro. Watts og Del Toro voru bæði tilnefnd til Óskarsverðlauna. Ekki við hæfi barna. 00:20 Kastljós Endursýndur þáttur. 00:50 Kiljan Bókaþáttur í umsjón Egils Helgasonar. Dagskrárgerð: Ragnheiður Thorsteinsson. Textað á síðu 888 í Textavarpi. e. 01:00 Fyrir handan Tyrknesk/þýsk bíómynd frá 2007. Tyrkneskur 5 6 maður fer til Istanbúl að finna dóttur fyrrverandi kærustu pabba síns. Leikstjóri er Faith Akin og meðal leikenda eru Nurgül Yesilçay, Baki Davrak, Tuncel Kurtiz og Hanna Schygulla. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi ungra barna. e. 02:55 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
Skjár einn
STÖÐ 2
Laugardagur 13. nóvember Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:04 Gurra grís (26/26) 08:15 Oprah 08:09 Teitur (52/52) 08:55 Í fínu formi 08:20 Sveitasæla (20/20) 09:10 Bold and the Beautiful 08:34 Otrabörnin (26/26) 09:30 The Doctors 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 10:15 60 mínútur. 09:09 Mærin Mæja (52/52) 11:05 Glee (21/22) 09:18 Mókó (52/52) 11:50 Mercy (6/22) 09:26 Einu sinni var... lífið (26/26) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 09:53 Hrúturinn Hreinn (40/40) 13:00 Ramsay’s Kitchen Nightmares 10:03 Latibær (136/136) (1/8) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:35 Að duga eða drepast (20/20) 13:50 La Fea Más Bella (270/300) 11:20 Hvað veistu? - Reikistjarnan 14:35 La Fea Más Bella (271/300) Mars Danskur fræðsluþáttur. e. 15:20 Gavin and Stacy (3/7) 11:50 Á meðan ég man (9/9) 15:55 Barnatími Stöðvar 2 13:45 Konur á rauðum sokkum 17:05 Bold and the Beautiful 4 5 14:45 Hófsöm rjúpnaveiði 17:30 Nágrannar 15:00 Sportið 17:58 The Simpsons (20/25) 15:30 Íslandsmótið í handbolta 18:23 Veður 17:35 Táknmálsfréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17:45 Útsvar 18:47 Íþróttir 18:54 Lottó 18:54 Ísland í dag 19:00 Fréttir 19:11 Veður 19:30 Veðurfréttir 19:20 Röddin 2010 19:35 Hringekjan 19:55 Auddi og Sveppi 20:30 Lærisveinn töframannsins 20:25 Logi í beinni Bandarísk bíómynd frá 2008. 21:20 Jurassic Park 3 Lokamyndin í Leikstjóri er Sean McGinly þríleiknum um risaeðlurnar. Dr. og meðal leikenda eru John Alan Grant er búinn að fá nóg af Malkovich, Colin Hanks, Emily hinum óútreiknanlegu skepnum Blunt og Tom Hanks. og unir glaður við sitt. Hann er 22:05 Venus Bresk bíómynd frá samt sífellt á höttunum eftir fjármagni til rannsóknarverkefna 2006. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi ungra barna. e. og samþykkir spennandi tilboð 23:45 Frelsi og ást Ungversk auðmanns. Það sem Grant veit bíómynd frá 2006. e. hins vegar ekki er að nýja verk00:30 Silfur Egils efnið færir hann aftur til fundar 01:40 Útvarpsfréttir í dagskrárlok við risaeðlurnar. 22:55 Outbreak 01:00 The Dying Gaul 02:40 Elizabeth: The Golden Age 04:30 Logi í beinni 05:20 Röddin 2010 Sveppi kynnir hér söngkeppni unga fólksins sem var haldin í sumar um land allt og fjöldi efnilegra söngvara á aldrinum 12-16 ára kom þar fram á sjónarsviðið. Dómarar keppninnar eru María Björk og Sigga Beinteins. 05:50 Fréttir og Ísland í dag
Skjár einn
STÖÐ 2
Sunnudagur Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 06:59 Sumardalsmyllan 08:01 Húrra fyrir Kela (52/52) 07:04 Þorlákur 08:24 Ólivía (52/52) 07:14 Gulla og grænjaxlarnir 08:34 Babar (26/26) 07:24 Hvellur keppnisbíll 08:57 Krakkamál - JAMES NAISMITH 07:34 Tommi og Jenni 09:00 Disneystundin 08:00 Algjör Sveppi 09:01 Snillingarnir (28/28) 09:50 Ofuröndin 09:24 Sígildar teiknimyndir (42/42) 10:15 Geimkeppni Jóga björns 09:29 Gló magnaða (19/19) 10:45 Leðurblökumaðurinn allt fyrir áskrifendur 09:52 Galdrakrakkar (21/21) 11:10 Stuðboltastelpurnar 10:30 Hringekjan 11:35 iCarly (13/25) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn 12:00 Bold and the Beautiful 11:55 Návígi 12:20 Bold and the Beautiful 13:55 Saga vísindanna - Býðst okkur 12:40 Bold and the Beautiful ótakmörkuð orka? (6/6) 13:00 Bold and the Beautiful 14:45 Íslenska alþjóðabjörgunar13:20 Bold and the Beautiful 6 4 5 sveitin. e. 13:45 Logi í beinni . 16:00 Mendelsohn, nasistarnir og ég 14:35 Sjálfstætt fólk 17:00 Íslandsglíman 15:20 Röddin 2010 17:20 Táknmálsfréttir 16:05 Hlemmavídeó (3/12) 17:30 Önnumatur 16:40 Auddi og Sveppi 18:00 Stundin okkar 17:10 ET Weekend 18:28 Með afa í vasanum (52/52) 17:55 Sjáðu 18:40 Skúli Skelfir (52/52) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:00 Fréttir 18:49 Íþróttir 19:35 Veðurfréttir 18:56 Lottó 19:40 Landinn 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 20:10 Álfahöllin - Það hlær enginn að 19:29 Veður þjóð sem á Þjóðleikhús 19:35 Spaugstofan 21:10 Himinblámi 20:05 Son of Rambow Bresk gam22:00 Sunnudagsbíó - Veðramót anmynd sem segir frá tveimur Íslensk bíómynd frá 2007. Leikungum strákum sem ákveða stjóri er Guðný Halldórsdóttir og að búa til hasarmynd saman. leikendur eru Tinna Hrafnsdóttir, Félagarnir vekja mikla athygli í Hilmir Snær Guðnason, Hera skólanum en nýlegar vinsældir Hilmarsdóttir, Atli Rafn Sigurðsþeirra meðal skólafélaga reyna son, Jörundur Ragnarsson, verulega á vináttuna. Myndin Gunnur Martinsdóttir Schlüter, var sýnd á kvikmyndahátíðum Baltasar Breki Baltasarsson, um allan heim. Arnmundur Ernst Björnsson, 21:40 Cloverfield Spennutryllir Ugla Egilsdóttir og Þorsteinn sem segir frá hópi fólks sem Bachmann. reynir að bjarga sér undan árás 23:45 Silfur Egils skrímsla á New York borg. 01:05 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 23:05 The Wind That Shakes the
6
11:45 Rachael Ray (175/175) 13:15 Dr. Phil (175/175) 07:30 Game Tíví (14/14) 14:00 Dr. Phil (175/175) 08:00 Dr. Phil (175/175) 14:40 Dr. Phil (175/175) 08:40 Rachael Ray (175/175) Barley 15:20 Judging Amy (23/23) 09:25 Pepsi MAX tónlist 01:10 My Zinc Bed 16:05 America’s Next Top Model 16:45 Rachael Ray (175/175) Skjár einn 02:35 A Mighty Heart Áhrifamikil 16:55 90210 (22/22) 17:30 Dr. Phil (175/175) 11:25 Rachael Ray (175/175) 5 6 Lights (13/13) sannsöguleg mynd með Angel17:40 Psych (16/16) 18:10 Friday Night 13:40 Dr. Phil (175/175) inu Jolie í aðalhlutverki sem 18:25 Game Tíví (14/14) 19:00 Melrose Place (18/18) 14:20 Dr. Phil (175/175) Mariane Pearl og örvæntinga18:55 The Ricky Gervais Show (13/13) 19:45 Family Guy (14/14) 15:05 Judging Amy (23/23) fulla leit hennar að eiginmanni 19:20 The Marriage Ref (12/12) 20:10 Rules of Engagement (13/13) 15:50 Spjallið með Sölva (13/13) sínum og blaðamanninum, 20:05 Fyndnar fjölskyldumyndir 20:35 The Ricky Gervais Show (13/13) 16:30 Nýtt útlit (12/12) David Pearl sem hvarf sporlaust 20:30 Slackers 21:00 Last Comic Standing (14/14) 17:20 Matarklúbburinn (6/6) í Pakistan. 22:00 Confessions Of A Dangerous 21:45 Scream Awards 2010 17:45 Parenthood (13/13) 18:10 Without Bias 04:20 Hot Rod Mind 23:45 Parks & Recreation 18:35 Rules of Engagement (13/13) 19:05 Inside the PGA Tour 2010 05:45 Fréttir 23:55 Spjallið með Sölva (13/13) (24/24) 19:00 The Office (26/26) 19:30 Á vellinum 00:10 Rachael Ray (175/175) 00:10 Sordid Lives (12/12) 19:25 Parks & Recreation 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 00:35 Friday Night Lights (13/13) Bandarísk gamanþáttaröð um 19:50 Fyndnar fjölskyldumyndir Evrópu 00:55 Rachael Ray (175/175) skrautlegar konur í smábæ í 20:15 Psych (16/16) 09:30 Inside the PGA Tour 2010 20:30 La Liga Report 01:25 Whose Line is it Anyway Texas. Aðalhlutverkin leika Olivia 21:00 F1 föstudagur 21:00 Law & Order: Special 09:55 Formúla 1 Æfingar allt fyrir áskrifendur (20/20) Bráðskemmtilegur Newton-John, Rue McClanahan, Victims Unit (22/22) 11:00 Spænsku mörkin 21:30 Main Event spunaþáttur þar sem allt getur Bonnie Bedelia, Caroline Rhea, 21:50 Dexter (12/12) 11:45 Á vellinum 22:20 Ante Up For Africa 1 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun gerst. Leslie Jordan, Beth Grant og 22:40 House (22/22) 12:15 F1 föstudagur 23:10 Ante Up For Africa 2 01:50 Premier League Poker II (15/15) Jason Dottley. 23:30 Nurse Jackie (12/12) 12:45 Abu Dhabi 00:00 24/7 Pacquiao - Margarito Skemmtilegt pókermót þar sem 00:30 Rachael Ray (175/175) Spjall00:00 Last Comic Standing (14/14) 14:20 Fréttaþáttur Meistaradeildar allt fyrir áskrifendur 00:30 24/7 Pacquiao - Margarito 12 af sterkustu pókerspilurum þáttur þar sem Rachael Ray 00:00 Matarklúbburinn (6/6) Evrópu 01:00 24/7 Pacquiao - Margarito heims reyna með sér. fær til sín góða gesti og eldar 00:25 Pepsi MAX tónlist 14:55 Sterkasti maður Íslands fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 4 5 6 03:35 Jay Leno (260/260) Spjallgómsæta rétti. 00:45 Sordid Lives (12/12) 15:30 Small Potatoes - Who Killed þáttur á léttum nótum þar sem 00:35 Law & Order: Special 01:10 CSI: Miami (25/25) Bandarísk the USFL 16:00 Premier League Review 2010/11 háðfuglinn Jay Leno fær til sín Victims Unit (22/22) sakamálasería um Horatio Caine 16:30 La Liga Report 17:00 Everton - Bolton góða gesti og slær á létta strengi. 17:00 Einvígið á Nesinu 01:25 Whose Line is it Anyway og félaga hans í rannsóknardeild 18:45 Chelsea - Fulham 04:20 Jay Leno (260/260) (20/20) lögreglunnar í Miami.5 18:00 Childrens Miracle Network 4 6 20:30 Ensku mörkin 2010/11 Sýnt 05:05 Pepsi MAX tónlist 01:50 Premier League Poker II 01:55 Pepsi MAX tónlist Classic allt fyrir áskrifendur frá öllum leikjunum í ensku 06:00 Pepsi MAX tónlist (15/15) 06:00 Pepsi MAX tónlist 20:55 Spænski boltinn: Barcelona 03:35 The Ricky Gervais Show (13/13) úrvalsdeildinni. Öll mörkin, allir Villarreal fréttir, fræðsla, sport og skemmtun leikirnir og öll helstu tilþrifin 04:00 Jay Leno (260/260) 23:00 24/7 Pacquiao - Margarito krufin til mergjar. 04:45 Jay Leno (260/260) 23:30 24/7 Pacquiao - Margarito 21:00 Premier League Preview 05:30 Pepsi MAX tónlist 06:20 Meet Dave 08:00 My Best Friend’s Wedding 00:00 24/7 Pacquiao - Margarito 21:30 Premier League World 2010/11 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:05 Reality Bites 10:00 First Wives Club 00:30 24/7 Pacquiao - Margarito allt fyrir áskrifendur allt fyrir áskrifendur 22:00 Batistuta 10:00 Liar Liar 12:00 Bee Movie 01:00 Manny Pacquiao - Antonio 4 5 6 22:55 Premier League Preview 2010/1 12:00 Happily N’Ever After 14:00 My Best Friend’s Wedding Margarit fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:25 Man. City Man. Utd. 14:00 Reality Bites 16:00 First Wives Club fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 06:20 The Proposal 16:00 Liar Liar 18:00 Bee Movie SkjárGolf 08:05 Dave Chappelle’s Block Party SkjárGolf 18:00 Happily N’Ever After 20:00 A Prairie Home Companion 08:00 JBwere Masters 2010 (4/4) 10:00 When Harry Met Sally allt fyrir áskrifendur 08:00 JBwere Masters 2010 (4/4) 20:00 Meet Dave 22:00 Falling Down 17:00 Golfing World (70/70) 12:00 The Spiderwick Chronicles 17:05 Golfing World (70/70) 22:00 Surrogates 00:00 Rocky Balboa fréttir,Party fræðsla, sport og skemmtun 17:50 Golfing World (70/70) 14:00 Dave Chappelle’s Block 4 5 4 17:55 Golfing World (70/70) 00:00 Dracula 3: Legacy 02:006 Undisputed II: Last Man 18:40 JBwere Masters 2010 (4/4) 16:00 When Harry Met Sally 18:45 JBwere Masters 2010 (4/4) 02:00 No Country for Old Men Standing 23:10 LPGA Highlights (10/10) 18:00 The Spiderwick Chronicles 23:15 Golfing World (70/70) 04:00 Surrogates 04:00 Falling Down 00:30 ESPN America 20:00 The Proposal 00:05 PGA Tour Yearbooks (10/10) 06:00 A Prairie Home Companion 06:00 The Naked Gun 00:30 JBwere Masters 2010 (4/4) 22:00 Taken 00:30 JBwere Masters 2010 (4/4) 4 5 6 06:00 ESPN America 00:00 Revolver 00:50 ESPN America 02:00 The Godfather 1 06:00 ESPN America 04:50 Taken
5
6
sjónvarp 59
Helgin 12.-14. nóvember 2010
14. nóvember
STÖÐ 2 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Litla risaeðlan 07:40 Sumardalsmyllan 07:45 Lalli 07:50 Elías 08:00 Algjör Sveppi 09:00 Go Diego Go! 4 09:25 Mörgæsirnar frá Madagaskar 09:50 Ógurlegur kappaksturallt fyrir áskrifendur 10:15 Histeria! 10:40 Ástríkur og víkingarnir fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 13:10 Nágrannar 13:30 Nágrannar 4 13:50 Nágrannar 14:15 Smallville (5/22) 15:00 Modern Family (16/24) 15:25 Grey’s Anatomy (7/22) 16:20 Eldsnöggt með Jóa Fel (7/12) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Frasier (15/24) 19:45 Sjálfstætt fólk 20:30 Hlemmavídeó (4/12) 21:05 The Mentalist (6/22) 21:55 Numbers (4/16) 22:40 The Pacific (9/10) 23:40 60 mínútur 00:30 Spaugstofan 01:00 Daily Show: Global Edition Spjallþáttur með Jon Stewart þar sem engum er hlíft og allir eru tilbúnir að mæta í þáttinn og svara fáránlegum en furðulega viðeigandi spurningum Stewarts. Ómissandi þáttur fyrir alla sem vilja vera með á nótunum og líka þá sem einfaldlega kunna að meta góðan og beinskeyttan húmor. 01:25 V (9/12) 02:10 Dollhouse (6/13) 03:00 Goodfellas 05:20 The Mentalist (6/22) 06:05 Fréttir Fréttir Stöðvar 2 endursýndar frá því fyrr í kvöld.
Í SJÓNVARPINU LA FEA MÁS BELLA
Úrvals flensugláp Ég lít svo stórt á mig og tel mig svo mikinn menningarvita að í öllu mínu sjónvarpsglápi hef ég lagt mig fram um að sniðganga illa leiknar og enn verr skrifaðar sápuóperur. Ameríkaninn kallar þessa draslframleiðslu „daytime TV“ enda er þessum ósköpum sjónvarpað á daginn og er vísbending um að samkvæmt einhverjum markaðsrannsóknum hljóti eitthvað mikið að vera að þeim sem horfa á sjónvarp að degi til. Þeir sem stunda slíkt geta til dæmis verið með flensu. Ég fæ í það minnsta alltaf minn sápuóperuskammt þegar haustpestirnar ryðjast fram og ég leggst flatur í panódíl- og íbúfenvímu. Líklega á ég það verkjastillandi töflum að þakka að ég kemst í gegnum The Bold and the Beautiful, 5
Leiðarljós og Nágranna. Ekki festist ég í söguþræðinum, svo mikið er víst. Ein sápuópera stendur upp úr dagsbirtudraslinu á skjánum og það er mexíkóska tískusápan La Fea Más Bella, sem þýðir víst „sætasta ljóta stelpan“ eða eitthvað í þá áttina. Þættirnir Ugly Betty byggja á þessu meistaraverki frá Mexíkó en ég hef ekki enn orðið þeirrar ánægju aðnjótandi að horfa á heilan þátt úr þeirri seríu. Söguþráðurinn í La Fea Más Bella er jafn ruglingslegur og við er að búast enda skiptir sagan engu máli þar sem helsta aðdráttaraflið er þrusuflottar gellur sem unun er að horfa á tímunum saman. Latínó-píur eru bara eitthvað svo mikið æði. Í þessum þáttum fer leik- og söngkonan Pat-
6
ricia Navidad fremst meðal jafningja í hlutverki ráðvillts en fláráðs einkaritara. Alveg hreint ómótstæðileg kona sem gerir það að verkum að mann langar til að horfa á þættina jafnvel þótt maður sé heill heilsu og ekki út úr heiminum í lyfjarúsi. Þórarinn Þórarinsson
ekkert venjulegt sjónvarp
Dexter Hefst á sunnuDaginn Fáðu þér áskrift á skjarinn.is, í síma 800 7000 eða 1414 : skjáreinn 2.890 kr.
07:45 Childrens Miracle Network Classic 10:45 Spænski boltinn: Barcelona - Villarrea 12:30 Abu Dhabi Bein útsending frá Formúlu 1 kappakstrinum í Abu Dhabi. 15:15 F1: Við endamarkið 15:45 Blanda 16:25 Flensburg - RN Löven allt fyrir áskrifendur 18:00 Spænski boltinn: Sporting - Real Madrid 20:00 Grillhúsmótið fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:40 Children’s Miracle Network Classic 23:40 Flensburg - RN Löven Útsending frá leik Flensburg og RN Löwen.
08:05 Aston Villa - Man. Utd. 09:50 Tottenham - Blackburn 11:35 Stoke - Liverpool 13:20 Premier League World 2010/11 allt fyrir áskrifendur 13:50 Everton - Arsenal 16:00 Chelsea - Sunderland fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:00 Sunnudagsmessan 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Everton - Arsenal 23:30 Sunnudagsmessan 00:30 Chelsea - Sunderland 4 02:15 Sunnudagsmessan
5
SkjárGolf 08:00 JBwere Masters 2010 (4/4) Út 17:00 The Open Championship Official Film 2010 17:55 Golfing World (70/70) 18:45 JBwere Masters 2010 (4/4) 23:15 PGA Tour Yearbooks (10/10) 00:00 ESPN America 00:40 JBwere Masters 2010 (4/4) 06:00 ESPN America
5
6
6
E N N E M M / S Í A / NM44309
4
60
bíó
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Bíódómur: Red Gömlu kallarnir eru engin lömb að leika sér við þegar þeim er ógnað.
Eldri borgarar í drápsham
H
já CI A st endu r skammstöfunin RED fyrir Retired and Extremely Dangerous – Á eftirlaunum og stórhættuleg. Og það er víst óhætt að segja að aðalpersónum RED verði ekki mikið betur lýst en einmitt með þessum orðum. Jaxlinn Bruce Willis leikur klárasta leyniaðgerðagaurinn í gervallri sögu CIA. Hann er sestur í helgan stein en þegar hópur morðingja
ryðst inn á heimili hans eina nóttina hrekkur hann í gamla gírinn, snýr vörn í sókn og ræðst gegn andskotum sínum. Hann byrjar á því að smala saman gamla genginu sínu; öldungi sem kominn er á elliheimili (Morgan Freeman), snarbiluðum vænisjúklingi sem felur sig í fenjum Flórída (John Malkovich) og breskri heldri konu sem var áður færasti morðingi bresku leyniþjónustunnar en rekur
nú gistiheimili (Helen Mirren). Þau kippa svo einnig fornum rússneskum fjanda úr gamla KGB um borð (Brian Cox). Þegar á hólminn er komið hefur þetta fólk engu gleymt varðandi vopnaburð og dráp. Þessi saga er í raun ósköp stöðluð og fátt sem kemur á óvart en myndin er samt sem áður prýðileg skemmtun. Bruce Willis er alveg jafn harður og svalur í
frumsýningar
dag og hann var í Die Hard 1989 og heldur kúlinu út í gegn. Morgan Freeman fer blindandi með sína rullu og John Malkovich fer á sínum alkunnu kostum og lyftir myndinni upp í hlutverki geðsjúklingsins sem engum treystir. Helen Mirren og Brian Cox eru bæði dásamlegir
leikarar og renna sér í gegnum myndina á gamalkunnum sjarma þannig að ekki er hægt að kvarta yfir vel völdum mannskapnum í myndinni sem er stórgóð skemmtun þar sem spennu, ofbeldi og gríni er blandað saman í nokkurn veginn réttum hlutföllum. Þórarinn Þórarinsson
Bjánar í þrívídd
Steve-O, Johnny Knoxville og hin fíflin sem kenna sig við Jackass hafa gert garðinn frægan með því að reyna allt sem í þeirra valdi stendur til þess að slasa sig eða jafnvel drepa með alls kyns áhættuatriðum. Þeir eru búnir að henda í þriðju bíómyndina með asnastrikum sínum og til þess að magna upplifunina fyrir áhorfendur er djöfulgangurinn nú í þrívídd. Aðrir miðlar: Imdb: 7,3/10, Rotten Tomatoes: 62%, Metacritic: 56/100
gaukur Úlfarsson: Leggur fr ambjóðendur ekki í einelti
Bíódagar í Paradís Haustbíódagar Græna ljóssins hefjast í Bíó Paradís í dag, föstudag, þar sem boðið verður upp á sjö umtöluðustu heimildarmyndir ársins. Feathered Cocaine, ný íslensk heimildarmynd um fálkasmygl, er opnunarmynd Bíódaganna. Hinar myndirnar eru Armadillo sem fjallar um danska hermenn í Afganistan, Freakonomics sem byggist á köflum úr samnefndri metsölubók, Catfish sem segir frá ungum ljósmyndara sem kemst að því að ekki er allt sem sýnist á Facebook. Gasland veltir upp þeirri spurningu Phoenix í ruglinu í I´m Still Here. hvort Bandaríkin séu hið nýja orkuEða hvað? veldi og í furðuverkinu I’m Still Here hættir Joaquin Phoenix að leika og gerist lélegur rappari. Síðast en ekki síst gefst fólki svo kostur á að sjá hina mögnuðu Inside Job þar sem kafað er ofan í hvað liggur að baki heimskreppunni.
Unstoppable
Easy A Leikkonan unga og bráðefnilega Emma Stone (Superbad, Zombieland) leikur menntaskólastelpu sem upplifir sig eins og sögupersónuna Hester Prynne úr skáldsögunni The Scarlet Letter eftir að saklaus lygi um að hún hafi misst meydóminn fer á flug. Hún ákveður að notfæra sér orðróminn til þess að styrkja félagslega og fjárhagslega stöðu sína. Í öðrum hlutverkum eru meðal annarra Lisa Kudrow og Stanley Tucci. Aðrir miðlar: Imdb: 7,7/10, Rotten Tomatoes: 87%, Metacritic: 72/100
Leikstjórinn Tony Scott og leikarinn Denzel Washington virðast hafa ægilega gaman af því að vinna saman en
stórhættu. Auk Washington fara Rosario Dawson og Chris Pine með stór hlutverk í myndinni. Aðrir miðlar: Imdb: 7,1/10, Rotten Tomatoes: -, Metacritic: Gaukur segir Jón Gnarr borgarstjóra vera að reyna að benda á hversu skakkur fókusinn sé enn á íslenska pólitík. „Það er eins og það sem stendur í Rannsóknarskýrslunni um stjórnmál sé bara aukaatriði. Upplifun fulltrúa Besta flokksins í Ráðhúsinu er svolítið sú að enginn hafi lært neitt og fólk ætli bara að sitja þetta af sér og svo haldi sömu Remax-sölumennirnir áfram að selja okkur sama gamla bullið.“
Fyndin hugvekja gegn volæði þeir hafa gert Deja Vu, The Taking of Pelham 1 2 3, Crimson Tide, Man on Fire saman og eru nú mættir eina ferðina enn í Unstoppable. Hér segir frá vélstjóra og yfirmanni hans sem reyna að stöðva stjórnlausa flutningalest fulla af eiturefnum en nái þeir ekki stjórn á henni er heilt bæjarfélag í
Arthur 3 Þriðja teiknimynd franska leikstjórans Luc Besson um ævintýri Arthúrs í heimi Mínímóanna. Aðrir miðlar: Imdb: 5,8/10, Rotten Tomatoes: -, Metacritic: -
LAGERSALA Gönguskór Opnunartími
virka daga 12-18 laugardag 12-16 St. 36-46 Verð áður 14.995
Verð nú 9.995
www.xena.is
Grensásvegi 8 - 108 Reykjavík - 517-2040
Gnarr, heimildarmynd Gauks Úlfarssonar um kosningabaráttu Jóns Gnarr og Besta flokksins, verður frumsýnd í dag, föstudag. Gaukur segir Jón ekki hafa fengið neinu ráðið um efnistök hans og þvertekur fyrir að myndin sé einelti í garð ákveðinna stjórnmálamanna.
Þ
etta er óvenjuleg mynd og alls ekki dæmigerð heimildarmynd. Þetta er miklu frekar bíómynd. Þetta er bara stanslaus keyrsla,“ segir Gaukur sem fylgdi Jóni Gnarr eftir í kosningabaráttunni og þá sérstaklega tvo síðustu mánuðina en þá var hann á hælum frambjóðandans nánast upp á hvern einasta dag. Þrátt fyrir þessar nánu samvistir við Jón segist Gaukur ekki vera orðinn leiður á Jóni. „Þvert á móti. Ég er alls ekki orðinn leiður á honum og eflist í hvert skipti sem hann kemur fram í þeirri trú að hann sé að gera rétt. Ég bað Jón um leyfi til að mynda kosningabaráttuna og hann gaf mér fullt frelsi, bæði til að taka þetta upp og gera það sem ég vildi við efnið.“ Einhver uggur mun vera í mótframbjóðendum Jóns vegna myndarinnar en Gaukur segist ekki skilja hvers vegna. „Myndin er bara mjög heiðarleg. Ég er ekki að leggja neinum orð í munn eða klippa
úr samhengi til þess að gera þau fíflaleg. Þarna koma þau bara fyrir eins og þau eru og eru ekkert afskræmd. Myndin er heldur ekkert um þau og þau eru algerar aukapersónur. Þetta er fyrst og fremst mynd um fyndnasta mann Íslandssögunnar, hans sýn og tilraun til þess að breyta einhverju í íslenskri pólitík sem er komin á villigötur.“ Að kosningabaráttunni lokinni urðu þeir Jón og Dagur B. Eggertsson, oddviti Samfylkingarinnar, samherjar í borgarstjórn en Gaukur segir Dag ekki fá neina sérmeðferð. „Hann er alveg jafn asnalegur og allir aðrir og ég passaði upp á að allir þessir aukaleikarar kæmu jafn mikið við sögu þannig að það var ekki hallað á neinn með það.“ Gaukur segir að Dagur hafi ekkert amast við myndinni en þær Hanna Birna Kristjánsdóttir og Sóley Tómasdóttir hafi beðið Jón að sjá til þess að þær kæmu ekki of mikið við sögu. „Jón útskýrði fyrir þeim
Þetta er framlag ákveðins hóps listamanna til þess að rífa okkur upp úr þessu volæði sem er allsráðandi.
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
að hann réði engu um endanlega gerð myndarinnar en þær áttu erfitt með að trúa því að hann væri ekki aðalgaurinn í þessu. En þótt hann sé í aðalhlutverki þá skilur hann alveg, sem listamaður, að hann ræður þessu ekki. Hann er bara maðurinn sem við fylgdum eftir. Ég vona að þessi mynd og Besti flokkurinn í bland verði ákveðið framlag ákveðins hóps listamanna til að rífa okkur upp úr þessu volæði sem er allsráðandi. Þessi mynd er hugvekjandi, hún er falleg og hún er fyndin. Það á enginn að upplifa hana sem einelti á einn né neinn nema að vera með einhver ofboðslega stíf eineltisgleraugu á lofti. Mér finnst þessi umræða á villigötum og vera niðrandi. Það er verið að leggja eineltið í einelti með þessu tali. Mér finnst mjög ódýrt að tala um einelti þegar þessi mynd er annars vegar enda er það alls ekki tilfellið.“
®
PIPAR \ TBWA
•
SÍA
•
102790
62
tíska
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Hressir upp á hárið á augabragði Snyrtifyrirtækið Berndsen & Co sem ofurstílistinn og hárgreiðslumeistarinn Kalli Berndsen á, flytur inn nýjung sem farin er að slá rækilega í gegn hér á landi. Batiste Shampoo er þurrsjampó í spreybrúsum með frískum ilmi. Spreyjað er í rótina eða allt hárið og ekki er nauðsynlegt að skola það úr. Að hrista hárið eða greiða í gegnum það ætti að vera nóg! Sjampóið hentar vel fyrir þá sem eru á hraðferð og hafa takmarkaðan tíma. Frábær lausn til þess að hressa upp á rótina á augabragði. Spreyið leysir umframfitu úr hársverðinum sem gerir það að verkum að hárið virkar sem nýþvegið og gefur einnig flotta og náttúrulega lyftingu.
Hlutir sem gera þig eftirtektarverða! Sérhver kona ætti að vita hvernig vekja á athygli. Hvernig þú berð þig, hverju þú klæðist og hvað þú segir skiptir máli í samskiptum við aðra og smávægilegar og kynþokkafullar hreyfingar eru góð vísbending um persónuleika þinn. Hvað sér fólk við þig við fyrstu kynni?
Hægt er að fá sjampóið með mismunandi lykt og er hver gerðin annarri ferskari. ORIGINAL er lyktarlaust og hentar því vel fyrir bæði kynin og svo eru aðrar gerðir sem bera kókosilm og ávaxtailm og falla kannski fremur undir sjampó fyrir kvenmenn. Einnig er hægt að velja sjampó eftir háralit, svo alltaf er hægt að finna það sem hentar manni best!
Hugarástand breytir miklu Skammdegismyrkrið hefur mikil áhrif á okkur. Það stýrir því hvernig við högum okkur og við reynum að berjast á móti því. Við þurfum að venjast þessu myrkri á hverju ári og erum alltaf jafn vonsvikin þegar að því kemur. En það er ekki bara myrkrið sem hefur þessi áhrif á okkur. Við vöknum á morgnana og kuldinn, snjórinn og já, myrkrið blasa við okkur. Þá fer skammdegisþunglyndið að láta á sér kræla. Eða við segjum svo. Það eru þessir ákveðnir þættir sem vinna saman. Við reynum að harka af okkur fyrstu vetrarmánuðina. Vælum örlítið og þráum breytingu í lífinu. Þótt desember sé í rauninni kaldasti og dimmasti mánuðurinn eru október og nóvember verstir. Í desember birtir nefnilega alltaf til og hátíðaskapið dregur okkur áfram. Þetta er hugarástand sem breytir svo miklu fyrir okkur.
tíska
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Á köldum vetrarmorgnum þráir maður ekkert heitar en að liggja lengur í rúminu og fara ekki fram úr nema til að hita sér kakó. En svo auðvelt er það ekki. Maður staulast fram úr í kuldanum, treður sér í þrennar buxur, byrgir sig upp að treflum, svo eru það kuldaskórnir og þykki góði kuldagallinn. Nei, reyndar ekki, en það væri óskandi. Við klæðum okkur í heilsárs fötin sem við notum sumar sem vetur. Látum okkur hafa það. Hneppum kannski úlpunni þétt að okkur. En það er það eina. Við Íslendingar gerum svo margt til að berjast á móti vetrinum og skammdegisþunglyndinu sem fylgir því. Við þurfum bara að finna jákvæðu leiðina og fylgja henni. Hugarástandið sem ég talaði um skiptir svo miklu máli. Ef við höfum eitthvað að hlakka til, mun það drífa okkur áfram gegnum kuldann, veturinn og myrkrið.
Hláturinn lengir lífið! - Sá sem hlær mikið og lætur aðra hlæja enn meira, dregur að sér athyglina. Vísbending er gefin að þar er gaman að vera og mannfjöldinn dregst að. Komdu jákvæðu hlutunum frá þér og hrósaðu þeim sem eiga það skilið.
Sjálfstraustið skiptir máli! - Reyndu alltaf að sýnast sjáfsörugg. Það virkar alltaf. Haltu augnsambandi þegar þú talar og brostu þínu náttúrulega brosi. Það ætti að nægja til að fólk taki eftir þér.
Skapaðu þér þinn eigin stíl! - Þú gengur inn í herbergi fulls sjálfstrausti. Þér líður vel í fötunum sem þú valdir þér í morgun, andlitsförðunin lítur vel út í dag og skartgripirnir sem þú gengur með hentar þér vel. Þegar þér líður vel í eigin skinni, smitast það út og fólk tekur eftir þér. Litagleðin dregur að sér athygli! - Þegar aðrir klæðast svörtu, klæddu þig upp í lit. Litagleðin dregur að sér
athyglina frá fjöldanum og þú verður ánægð með ákvörðun kvöldsins þegar þú heyrir að fólk talar um hversu vel þú leist út. Leyfðu húðinni að glóa! - Húðin er eitt af þeim atriðum sem flestir taka best eftir, við fyrstu kynni. Reyndu að hlúa að henni vel. Gættu þess hvað þú
setur ofaní þig, æfðu oft og passaðu vel upp á húðina. En ef þetta mistekst og þú sinnir þessu ekki nægilega, getur þú notað rakakrem til að jafna úr húðinni, kinnalit og sólarpúður sem mun gera þig ferskari. Þú munt ljóma!
Þriðjudagur Peysa: Rokk og rósir Pils: Spúútnik. Skyrta: Spúútnik
Mánudagur Kjóll: Keyptur á flóamarkaði af vinkonu Skór: H&M Undirpils: Spúútnik Sokkabuxur: Kvosin
5
dagar dress
Mikill innblástur frá sígaunum Unnur Andrea Einarsdóttir er 29 ára og hefur mikinn áhuga á því sem hún gerir í lífinu. Hún elskar vinnuna sína, tónlist, myndlist og finnst ekkert skemmtilegra en að dansa. „Minn stíll er rosalega margbreytilegur og ég tek alltaf svona tímabil. Hef alltaf gert það síðan ég man eftir mér. Einn daginn er ég í stuði til að klæðast fötum eins og í myndum frá sjöunda áratuginum og annan daginn er ég í algjöru Star Wars-stuði. Svo ef ég þarf að jarðtengja mig og fókusera, þá klæðist ég yfirleitt alltaf svörtu,“ segir Unnur og hlær. „Ég held að ég eigi ekki einhverja eina fyrirmynd sem ég lít upp til en hef undanfarið fengið mikinn innblástur frá sígaunum.“ Uppáhalds fataverslanir Unnar eru Spúútnik og Kíosk á Laugaveginum. „Fötin mín kaupi ég mest í Spúútnik en Kíosk er uppáhaldsbúðin mín. Endalaust úrval af flottum fötum þar!“ Miðvikudagur Kjóll: Spúútnik Sokkabuxur: Hagkaup Skór: Spúútnik Skart: Spúútnik
Fimmtudagur Jakki: Second handbúð í New York Pils: Spúútnik Skór: Hagkaup.
Föstudagur Kjóll: Fatamerkið Eygló. Fæst í Kíosk. Skinn: New York. Skór: Hagkaup
BIRNA LAGERSALA allt að 80% afsláttur Ármúli 17 Opið: Föstudaginn laugardaginn Sunnudaginn Mánudaginn
12 nóv. 11-19 13 nóv. 11-18 14 nóv. 13-17 15 Nóv. 11-18
ATHUGIÐ AÐEINS Í ÞESSA 4 DAGA NÝTT KORTATÍMABIL
BIRNA CONCEPT SHOP Skólavörðustígur 2 S:4452020 Full búð af nýjum vörum Opid: Virka daga 11-18 Laugardaga 11-17
www.birna.net
64
dægurmál
Helgin 12.-14. nóvember 2010 royal Extreme Verðlaunahafi Baileys á Smiðjustígnum
Una opnar búð Fatahönnuðurinn Una Hlín Kristjánsdóttir (fyrir miðri mynd) opnaði á dögunum búð við Smiðjustíg á móti Kaffibarnum þar sem fatnaður undir merki hennar, Royal Extreme, er á boðstólum. Una Hlín er ein af þremur konum sem Baileys heiðraði á sérstöku listakvöldi um síðustu helgi. Hinar tvær eru Lína Rut myndlistarkona og Harpa Einarsdóttir fatahönnuður. Á samkomunni var eitt verk frá hverri þeirra boðið upp. Bryndís Ásmundsdóttir leikkona stýrði uppboðinu með miklum stæl og seldust öll þrjú verkin. Frá Línu Rut var í boði skúlptúr, Harpa var með málverk og Una Hlín bauð upp á silkislá frá Royal Extreme. Royal Extreme kom fyrst á markað 2009 undir því glaðhlakkalega enska slagorði „More is more, less is a bore“, sem er lýsandi fyrir vörur frá fyrirtækinu, hvort sem um er að ræða fatnað eða fylgihluti.
K auptu stílinn R achel zoe
2.990 kr.
Friis & company 3.900 kr.
Vekur athygli hvar sem hún fer
Vero Moda 9.900 kr.
R
achel Zoe, 48 ára, er talin vera einn valdamesti stílisti heims og er sannur frumkvöðull í tísku. Sumar af best klæddu konunum í Hollywood á borð við Nicole Richie, Keira Knightley og Demi Moore, hafa allar leitað hennar hjálpar og hefur hún leiðbeint þeim við að skapa sinn eigin stíl. Rachel sér fram í tímann, veit hvað til stendur og vekur athygli hvar sem hún fer.
Warehouse 12.990 kr.
Copra 4.990 kr.
Kaupfélagið 9.990 kr.
Karen Millen 22.990 kr.
66
dægurmál
Helgin 12.-14. nóvember 2010
yrsa Sigurðardóttir Skrifaði dr augasögu og stendur í ströngu
Yrsuhús. Yrsa þurfti að taka á viðhaldi á heimili sínu og gengur heldur betur vasklega til verks. Mynd/Hari
Kim verslaði grimmt í New York
Þokkadísin Kim Kardashian náðist á mynd þar sem hún var í verslunarleiðangri í New York á miðvikudaginn. Kardashian var í New York til að kynna nýtt greiðslukort frá Mastercard sem kennt er við hana og systur hennar. Á myndinni má sjá að hún hefur komið við í vöruhúsinu Jeffrey sem er vöruhús fína fólksins í New York og Atlanta. Ekki fylgir sögunni hvað hún keypti en í kynningu á heimasíðu fyrirtækisins segir að boðið sé upp á einstaka verslunarupplifun þar sem aðeins það besta í heimi tískunnar sé á boðstólum hverju sinni.
Yrsa býður upp á draugagang á Vestfjörðum þetta árið en Þóra lögfræðingur mun láta á sér kræla fyrr en síðar. Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
Rithöfundur rústar hús Yrsa Sigurðardóttir er einn vinsælasti rithöfundur landsins en glæpasögur hennar um lögfræðinginn Þóru hafa gert það gott á liðnum árum. Yrsa stendur í ströngu um þessar mundir en auk þess að senda frá sér nýja bók er hún að endurbyggja heimili sitt.
Y
rsa er að láta gera gagngerar breytingar á húsi sínu við Selbraut á Seltjarnarnesi og raskið er slíkt að fjölskylda hennar þurfti að flytja sig um set á meðan heimilið er tekið alveg í gegn. „Það var kominn tími á framkvæmdir og nauðsynlegt að gera húsið upp. Við höfðum ekki sinnt viðhaldi á
húsinu sem skyldi og erum nú að gjalda fyrir það dýru verði,“ segir Yrsa. „Við búum í íbúð sonar míns meðan á lagfæringunum stendur. Vinnan við húsið byrjaði í vor og allt tekur þetta sinn tíma en ég vonast til að komast heim fyrir jól.“ Yrsa segir að sú áætlun standi þó tæpt og það verði því ljóst að tíminn fyrir
jólaundirbúninginn verði naumur. „Það verða engar þrjú þúsund perur á jólatrénu þetta árið, svo mikið er víst.“ Yrsa er hins vegar á sínum rétta stað í jólabókahasarnum og blandar sér í slaginn með bókinni Ég man þig. Söguefnið kallast á vissan hátt á við aðstæður Yrsu núna en í bókinni
Hress og hraust
í skóla ogg vvinnu innu m með eð
Spirulina!
dvd -dómur: mér er gamanmál
Daði R. Kristleifsson , 18
ára Lifestr mikla oreakumenSpégirulina gefur mér mjög mun þ ar ég te finn ótrúlega mikinn k það inn. að ég eg Spirulinbaorseðim mgerjög hollt fæði erÞó þsvaðo ir mér kleift orku í er í skólaallt, visennmu,þarf að geraaðenhaégfa fótbolti. Hef miklulíkamsrækt og æfi hressari á morgna meiri úthald og er na.
Lífrænt Fjölvítamín
Mér er gamanmál
29 vítamín mín og stei steinefni ineffnii · 1 18 8 aminósýrur am miinósý nó ósýýýrur rur · B Blaðgræna laðgræna · Omega GLA fitusýrur · SOD eitt öflugasta andoxunarensím líkamans Eingöngu lífræn næringarefni tryggja betri upptöku og nýtingu í líkamanum.
Greinilegur munur eftir nokkra daga inntöku
Aukið úthald, þrek og betri líðan Spirulina er blágrænir þörungar. Til að fá jafnmikið af nokkrum völdum næringarefnum og í dagskammti af Lifestream Spirulína þarf að borða: · 7 gulrætur (betakarotín) · 1 skál af fersku spínati (járn) · 1 skál af híðishrísgrjónum (kalíum) · 1 glas af mjólk (kalk) · 125gr. nautakjöt (prótín + B12 vítamín) · 30gr. hveitigrassafa (blaðgræna) · 1 hylki Kvöldvorósarolía (GLA fitusýrur) Styrkir fljótt líkamann gegn kvefi og flensum WHO Alþjóðlega Heilbrigðisstofnunin telur hágæða Spirulina ákjósanlegan næringarauka fyrir börn og fullorðna. Mörg hundruð rannsóknir hafa verið gerðar á Spirulina og fjöldi þeirra hefur birst í virtum vísindaritum. Lifestream Spirulina eflir einbeitingu, gefur orku,dregur úr pirringi, sleni og sætindaþörf. Gott fyrir alla sem eru í vinnu, námi og vilja halda línunum í lagi. Hjálpar líkamanum að losna við þungmálma, geislun og aukefni. Súrefnistæmir umbúðirnar til að vernda næringarefnin. Lifestream þörungarnir eru ómengaðir vegna þess að þeir eru ræktaðir í ferskvatni eftir ströngum gæðastaðli. ISO9001 · ISO14001
Fæst í apótekum, heilsubúðum og Fríhöfninni
segir hún frá ungu pari og vinkonu þess sem fer á útmánuðum til Hesteyrar í Jökulfjörðum þar sem þau ætla að gera upp gamalt hús og opna þar gistiheimili næsta sumar. Á sama tíma er ungur geðlæknir, sem nýfluttur er til Ísafjarðar, að reyna að púsla saman lífi sínu eftir að hafa orðið fyrir óbærilegum missi. Þremenningana fer fljótt að gruna að þau séu ekki ein í eyðiþorpinu á Hesteyri og læknirinn dregst inn í rannsókn á sjálfsvígi eldri konu á Súðavík. Þóra lögfræðingur er fjarri góðu gamni en Yrsa ákvað að gefa henni smá frí og þótt hér sé samt um spennusögu að ræða fetar Yrsa sig nær hrolli og draugagangi. „Ég hélt að það yrði svo gaman að búa til nýjar persónur en ég saknaði Þóru mikið við skrifin. Það er samt viss áskorun fólgin í því að fást við nýtt fólk og ekki má maður festast alveg í því sama,“ segir Yrsa um Ég man þig sem er öðrum þræði draugasaga. Aðdáendur Þóru lögfræðings þurfa ekki að örvænta og hún mun láta að sér kveða í næstu bók Yrsu sem verður væntanlega skrifuð í nýju gömlu húsi
www.celsus.is
É
g er sjónvarpsfíkill en hef samt aldrei séð þátt af Sigtinu. Satt best að segja hafði ég ekki mikla trú á karakternum. Því fóru þættirnir fram hjá mér á sínum tíma. Það var því með ákveðnum fordómum sem ég horfði á DVD-útgáfuna af Mér er gamanmál, samsafn þáttanna sem sýndir voru nýverið á Stöð 2. Borgarstjórinn, Jón Gnarr reið á vaðið sem viðmælandi Frímanns. Mér leið svolítið eins og þegar ég sá þættina Limbó um árið. Ég var ekki tilbúinn. Grínið var örugglega gott en ég skildi það ekki. Ég var fastur í öðrum húmor. Alveg eins og í Limbó þegar Davíð Þór hótaði Hjálmari Hjálmarssyni að hann myndi drepa hann leyndist súr hrútspungur í pöntuninni hans. Brjálæðislega gott stöff sem ég bara skildi ekki. Ég var enn fastur í gamla góða revíuhúmornum þeirra Spaugstofumanna. Það var því með blendnum tilfinningum sem ég horfði á þátt númer tvö. Þar var komið að meistara Frank Hvam. Þátturinn rúllaði af stað og ég þorði varla að borða poppið mitt. Af einskærum ótta við að ég myndi hlæja svo mikið að það festist í hálsinum á mér og eiginkonan þyrfti að halda mér öfugum fram af svölunum og slá í bakið á mér.
Þátturinn rúllaði af stað og gott ef ég var ekki aðeins byrjaður að fatta grínið en hafði látið poppið kólna að óþörfu. Svo um miðbik þáttarins hugsaði ég mér að setja á pause og poppa ferskan skammt en lét það vera og guð minn góður! Það var eins gott því að það sem kom á eftir var svo mikil snilld að ég hef bara ekki upplifað annað eins. Án þess að skemma neitt fyrir neinum fullyrði ég að lokakafli þáttarins var einfaldlega það fyndnasta sem ég hef séð á lífsleiðinni.
Lokakafli þáttarins var einfaldlega það fyndnasta sem ég hef séð. Þættirnir eru allir góðir og vel gerðir, kvikmyndatakan er lifandi og skemmtileg, tónlistin og leikurinn frábær. Það sem þáttaröðin líður svolítið fyrir er að við þekkjum ekki nema þessa tvo fyrrnefndu grínara. Þetta gerir þá líka mjög góða til útflutnings. Því hver þjóð mun hampa sínum þætti og kynnast um leið rugluðum grínfrændum sínum og einum nöttara frá Englandi. Haraldur Jónasson
dægurmál 67
Helgin 12.-14. nóvember 2010
tónlist Íslenski sönglistahópurinn
Syngjandi fatakaupmaður
Svanur segir að litlar óperur séu meðal verkefna sem litið sé til enda hafi margir í hópnum m.a. sungið í Íslensku óperunni. Sjálfur lærði Svanur söng eftir að hann kom til Reykjavíkur um tvítugt og hefur verið viðloðandi sönginn síðan og haldið sér við með einkatímum. „Ég hef alltaf dáðst af því fólki sem þorir, það er svo auðvelt að sitja hjá og gagnrýna. Þegar maður fær áskorun um að
Svanur Valgeirsson verslunarmaður syngur ekki fyrir viðskiptavinina þrátt fyrir áskoranir. Það er ekki sjáanlegt samhengi milli þess að stýra stórverslun og syngja sönglög og óperutónlist en þetta sameinar Svanur Valgeirsson, rekstrarstjóri Debenhams. Hann syngur með Íslenska sönglistahópnum sem verður með tónleika í Íslensku óperunni 16. nóvember næstkomandi, á degi íslenskrar tungu. Svanur segir að í hópnum séu lærðir söngvarar sem víða hafi
komið við. Flutt verði lög eftir tvö tónskáld, sitt af hvorri kynslóðinni, Jón Ásgeirsson og Tryggva M. Baldvinsson, við texta eftir Þórarin Eldjárn, Halldór Laxness, Matthías Johannessen og fleiri. „Hópurinn kemur saman að frumkvæði Guðrúnar Jóhönnu Jónsdóttur, dóttur Jóns tónskálds, söngkonu og söngkennara með meiru. Hún hefur leitt hópinn saman og
ætlar honum að gera ýmsa spennandi hluti á næstu misserum en frumraunin verður á degi íslenskrar tungu á þriðjudaginn og sama dagskrá verður flutt í Hofi á Akureyri sunnudaginn 21. nóvember. Það sem vakir fyrir Guðrúnu er að finna þessum söngvurum verkefni í stað þess að þeir bíði við símann. Spurningin er: Hvað ætlum við sjálf að gera?“
Íslenski sönglistahópurinn treður upp í Reykjavík og á Akureyri.
vera með í svona hópi er það spurningin um að hrökkva eða stökkva. Ég stökk.“ Rekstrarstjórinn segist ekki hafa tekið áskorunum starfsfólks um að syngja fyrir viðskiptavini Debenhams. „Ég hef alltaf litið á mig sem hálfgert „outlet“ í söngnum,“ segir hann og vísar til viðskiptalífsins. „Það eru allir að opna „outlet“ í fatabransanum og ég ákvað bara að færa út kvíarnar og fara inn á önnur svið líka. Fatakaupmaðurinn getur allt eins farið að syngja eins og N1 að selja brauð eða bækur.“
Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 12. nóvember Gildran Austurbær, kl. 21 Rokksveitin Gildran fagnar útkomu nýrrar tónleikaplötu. Gildrufélagarnir Birgir Haraldsson, söngvari og gítarleikari, Karl Tómasson trommari og Þórhallur Árnason bassaleikari eiga 30 ára samstarfsafmæli á þessu ári. Af því tilefni héldu þeir afmælistónleika í Hlégarði í Mosfellsbæ síðastliðið vor og hafa nú gefið þá út á plötu. Aðgangur 2.900 kr. Dúndurfréttir Græni Hatturinn, Akureyri kl. 22 Talið í klassíska rokkslagara eftir Deep Purple,Led Zeppelin, Pink Floyd, Uriah Heap o.fl. Aðgangur 2.500 kr. Laugardagur 13. nóvember Sálin hans Jóns míns og Stórsveit Reykjavíkur Laugardalshöll, kl. 21 Hljómsveitin Sálin hans Jóns míns heldur tónleika í Laugardalshöll í tilefni útgáfu nýjustu plötu sinnar, Upp og niður stigann. Dagskrá tónleikanna verður tvískipt en leikin verða nokkuð jöfnum höndum lög af nýju plötunni og þekkt lög frá ferli sveitarinnar, sem skreytt verða kraftmiklum lúðrablæstri. Aðgangur 4.500/3.500 kr. Bang Gang Græni Hatturinn, Akureyri, kl. 22 Barði fer fyrir Bang Gang á tónleikum í tilefni af fyrsta „Best of“ disk sveitarinnar. Bang Gang verður með stórtónleika í Þjóðleikhúsinu af sama tilefni þriðjudaginn 16. nóvember. Mánudagur 15. nóvember Endangered Blood Risið kl. 21 Það á ekki að þurfa að kynna saxófónleikarann Chris Speed eða trommarann Jim Black fyrir íslenskum djassgeggjurum. Þeir skipa sveitina Endangered Blood ásamt bassaleikaranum Trevor Dunn og altóistanum Oscar Noriega. Blandan er tilraunakennd og ógnarkraftmikil: svíng, frídjass og rokk. Aðgangur 2.000 kr.
Rúdolf JÓLABORGARINN Rúdolf er ómótstæðilegur hreindýraborgari af Héraði, blandaður apríkósum og gráðaosti.
Safnaramarkaður Sunnudaginn 14. nóvember verður safnaramarkaður í Síðumúla 17 (2. hæð) kl. 13 - 16
ÍS
NARA LAG •
•
AF
FÉ
MYNTS
Á boðstólum verður m.a. Mynt • Seðlar • Minnispeningar Barmmerki • Smáprent • Frímerki o.m.fl. Komið og takið þátt í markaðsstemmningu þar sem allir finna eitthvað áhugavert. Sala - Kaup - Skipti.
LANDS
MYNTSAFNARAFÉLAG ÍSLANDS www.mynt.is
Borinn fram með sultuðu kanilrauðkáli og eplasalati til hliðar. Rúdolf er engum líkur og hringir inn jólin á Hamborgarafabrikkunni! Rúdolf fæst einungis fram að jólum á meðan birgðir endast.
BORÐAPANTANIR
TAKE AWAY
FLJÓTLEGT Í HÁDEGINU
575-7575 fabrikkan@fabrikkan.is
× Mættu á Fabrikkuna og pantaðu × Taktu matinn með × Hámarksbiðtími 15 mín.
Meðalbiðtími eftir mat á Fabrikkunni er aðeins 8 mínútur frá því að pöntun er tekin
68
dægurmál
Helgin 12.-14. nóvember 2010
Söngkonan Miley Cyrus var glæsileg í hvítum kjól.
Longoria
Ófáir gestir sneru sig úr hálslið þegar söngkonan glæsilega Rihanna gekk fram hjá.
LadyGaGa fór að venju ekki troðnar slóðir á sviðinu.
Hjónin nýgiftu Kate Perry og Russell Brand geisluðu.
fór á kostum á MTV-hátíðinni Hin gullfallega Eva Longoria, sem leikur Gabrielle Solis í Aðþrengdum eiginkonum, fór á kostum sem kynnir á MTV Europe-tónlistarhátíðinni sem haldin var í Madríd á sunnudagskvöldið. Longoria skipti þrettán sinnum um föt meðan á hátíðinni stóð og birtist meðal annars í skinkubúningi. Meðal þeirra sem stigu á svið voru Lady GaGa, Rihanna, Shakira og Kate Perry ásamt gömlu rokkurunum í Bon Jovi. Longoria virtist skemmta sér konunglega þrátt fyrir mikla fyrirhöfn við kjólaskipti og breytta hárgreiðslu því hún skrifaði á Twitter-síðu sína að hún elskaði Madríd og að hún hefði átt frábært kvöld. Lady GaGa var sigurvegari kvöldsins, fékk þrenn verðlaun. Hinn ungi Justin Bieber fékk tvenn verðlaun.
Gossip Girl-gellan Taylor Momsen vakti athygli fyrir djarfan klæðaburð.
Gamli gítarhaukinn Slash var mættur á svæðið
Hugvekjur Péturs
www.forlagid.is
Greinasafn Péturs Gunnarssonar geymir ræður, erindi, greinar og hugvekjur sem sumar hafa birst opinberlega en aðrar ekki. Pétur skrifar á mannamáli um efni sem skipta máli.
Forvitnileg og uppbyggjandi bók
Kólumbíska þokkadísin Shakira dillaði bossanum af miklum móð.
NÝ KIL JA
Plötuhorn Dr. Gunna
Allt sem þú átt
MS-GRM
Orphic Oxtra
Friðrik Dór
Gylfi Ægis, Rúnar Þór og Megas
Orphic Oxtra
Nútímalega R&Bpoppið hans Friðriks Dórs er sams konar stöff og heyrist allan daginn á FM957. Friðrik er mjög sannfærandi söngvari og viðkunnanlegur náungi sem gæti hæglega orðið alvöru poppstjarna. Lögin eru flest virkilega flott. Færir takkastrákar hafa klætt þau í svalan búning, þau grúva vel og húkka fast. Friðrik er píkupoppaður í rómantískustu textunum sínum (allir á íslensku), en skiptir oft í tjillaðan töffaraskap. Mjög vel heppnuð poppplata.
Þessir þrír eru sannarlega aðalsmenn í bransanum og samvinna þeirra er óvænt og vel til fundin. Hér snýst allt um að hafa gaman af og minna um listræna nýsköpun. Tvö glæný lög eru þó á plötunni, bæði frábær. Karlarnir eru í eins konar rokkkarókíi, syngjandi hver annars smelli, glaðir og reifir í þéttrokkuðum umbúðum hljómsveitarinnar. Þetta er blátt áfram stuðplata sem þykist ekki vera neitt annað.
Meðlimir þessarar fjölmennu sveitar eiga það sameiginlegt að stunda nám í hljóðfæraleik við LHÍ eða FÍH. Bandið spilar frumsamda tónlist undir rótsterkum áhrifum frá balkantónlist, klezmer og sígaunatónlist. Bandið kannar þannig svipaðar slóðir og Skárr’en ekkert og Nix Noltes og býður upp á vænan skammt af taktfastri, lífsglaðri og ofurhressri stuðtónlist. Þetta er vel gert en maður þarf að vera „inni í“ þessari tónlistartegund til að njóta hennar til fullnustu.
Nú er ára líkamans okkar vísindi
NÝTT
TEINT MIRACLE
NÁTTÚRULEGUR LJÓMI - FULLKOMNUN LÍKT OG ÁN FARÐA
Útgeislun ljóss frá fallegustu húð. Við getum endurskapað hana.
LANCÔME DAGAR
Í LYFJUM & HEILSU KRINGLUNNI 12.–17. NÓVEMBER *Gildir á kynningunni meðan birgðir endast. Einn kaupauki á viðskiptavin.
20 % afsláttur af nýja Teint Miracle farðanum á Lancôme dögum Kaupaukinn* þinn þegar þú kaupir 2 Lancôme vörur, þar af eitt 50 ml krem: - Hydra Zen rakakremið vinsæla 15 ml - Hydra Zen litað dagkrem 5 ml - Juicytubes gloss - Hypnôse Precious cells nýi maskarinn - Hreinsimjólk 50 ml - Andlitsvatn 50 ml Vertu velkomin, við tökum vel á móti þér
við hlustum!
70
dægurmál
Helgin 12.-14. nóvember 2010
mótorhjól Royal Enfield -klúbburinn
„Við erum ekki með nein tengsl við Hells Angels“
Þ Þetta er svo mjúkt og rásfast.
etta er klúbbur sem varð til í sumar,“ segir Guðmundur Már Ástþórsson, formaður Royal Enfield-klúbbsins, í samtali við Fréttatímann. Royal Enfield er mótorhjólategund sem á rætur að rekja til Bretlands og Indlands og hefur ekkert breyst frá því fyrsta hjólið var smíðað árið 1955. Klúbburinn telur rúmlega tíu manns og segir Guðmundur Már að stefnan sé að fara í pílagrímsferð til Indlands í febrúar.
Draumur allra Royal Enfield-manna sé að komast upp á hæsta veg veraldar, Khardung La, sem er í 5.359 metra hæð og vonast Guðmundur Már til að komast þangað einn góðan veðurdag. Aðspurður segir Hugi Hreiðarsson, einn af meðlimum klúbbsins, að það sé draumur að keyra hjólið. „Þetta er svo mjúkt, sérstaklega á möl, og gríðarlega rásfast. Það er enginn ógnarkraftur og hámarks-
Símahrekkur borgarstjóra? Systurnar Þóra og Kristín Tómasdætur voru gestir Sigríðar Arnardóttur á sunnudagsmorgni á Rás 2 fyrir viku. Tilefnið var útkoma bókarinnar Stelpur! eftir þær systur og Sirrý bauð upp á stelpnalínu i beinni þar sem Þóra og Kristín sátu fyrir svörum, tilbúnar að leysa hverrar stúlku vanda. Glöggir hlustendur þóttust hjá einum innhringjaranum bera kennsl á kerlingar-
rödd sem Jón Gnarr hefur ítrekað brugðið fyrir sig í Tvíhöfða og Fóstbræðrum. Kona þessi, sem liggur undir grun um að hafa verið sjálfur borgarstjórinn, spurði hvort til væri sérstakt sjampó fyrir konur til þess að þvo sér á viðkvæmum stöðum, áður en hún skellti á. Jón hefur farið nokkuð í taugarnar á Sóleyju, stóru systur Þóru og Kristínar, í borgarstjórn
Herdís bindur söguna saman
Mikið kveður að leikkonunni ástsælu, Herdísi Þorvaldsdóttur, í heimildarmynd um uppsetningu Benedikts Erlingssonar á Íslandsklukkunni og 60 ára sögu Þjóðleikhússins sem sýnd verður í Ríkissjónvarpinu á sunnudagskvöld. Opnunarsýning leikhússins fyrir 60 árum var einmitt Íslandsklukkan og þá lék Herdís, Snæfríði Íslandssól. Herdís er enn á fjölunum og svo skemmtilega vill til að hún leikur í Íslandsklukkunni um þessar mundir og er nú í hlutverki móður Jóns Hreggviðssonar. Þannig bindur hún saman sögu Þjóðleikhússins með aðeins öðruvísi snærisspotta en þeim sem Jón Hreggviðsson var sakaður um að hafa stolið.
Hannes og Pálmi sáu Vesturport
Fjölmargir Íslendingar hafa lagt leið sína á sýningar leikhópsins Vesturports á Faust í London í haust. Meðal þeirra sem hafa heiðrað leikhópinn með nærveru sinni eru útrásarvíkingarnir Hannes Smárason og Pálmi Haraldsson. Þeir félagar virtust kunna vel að meta íslenskan leiklistarútflutning en létu lítið fyrir sér fara á veitingastaðnum í leikhúsinu að sýningu lokinni.
Friðrik ætlar að leggja mikið upp úr því að fjölskyldufólki líði vel á Laundromat í Reykjavík.
Frikki flytur hugmyndina heim Friðrik Weishappel hefur rekið kaffihúsið Laundromat Cafe í Kaupmannahöfn við miklar vinsældir um árabil. Hann er nú kominn á fulla ferð við að innrétta Laundromat í Austurstræti 9 í því fornfræga húsi sem hýsti verslunina Egill Jacobsen í tæp 80 ár.
H
PANTAÐU FRÍTT SÖLUVERÐMAT ÁN SKULDBINDINGA!
HRINGDU NÚNA Sylvia Walthers // best@remax.is Brynjólfur Þorkelsson // 820 8080
laundromat Cafe Opnað í Reykjavík í vor
og ekki þykir ólíklegt að hann hafi verið í símahrekkjastuði árla á sunnudaginn.
VILT ÞÚ VITA HVERS VIRÐI EIGNIN ÞÍN ER Í DAG?
820 8081
hraðinn er rétt um 100 kílómetrar. Þetta er afskaplega þægilegt hjól,“ segir Hugi. Þegar mótorhjólaklúbbar berast í tal koma fyrst upp í hugann klúbbar eins og MC Iceland, sem er við það að ganga í Hells Angels. Guðmundur Már segir Royal Enfield-klúbbinn ekki vera á þeim slóðum. „V ið erum ekki með nein tengsl við Hells Angels,“ segir hann og hlær. -óhþ
Bær Rúnar S. Gíslason Lögg. fasteignasali.
Það gleður mig líka að fá tækifæri til að taka til hendinni í Reykjavík aftur.
ugmyndin um að opna Laundromat Cafe hér heima hefur nú komið upp áður. Einhverra hluta vegna varð aldrei neitt úr því en nú er loksins komið að því,“ segir Friðrik Weishappel sem stóðst ekki mátið þegar húsið við Austurstræti 9 losnaði óvænt. „Þetta húsnæði er ofboðslega fallegt þannig að ég gat ekki annað en slegið til enda veit ég að Laundromat á eftir að smellpassa inn í þetta umhverfi.“ Egill Jacobsen opnaði verslun sína árið 1906, flutti hana í húsið við Austurstræti 9 1921 og þar var hún allt til ársins 1997 þegar henni var lokað. „Þetta frábæra hús hefur heillað mig alveg frá því ég var barn og það hýsti vefnaðarvöruverslunina. Þannig að ég er ofsalega stoltur af því að fá að hanna Laundromat þarna inn. Það gleður mig líka að fá tækifæri til að taka til hendinni í Reykjavík aftur,“ segir Friðrik sem er nú með iðnaðarmenn á fullu við að koma húsinu í stand. „Þetta gengur ofsalega vel og hratt en ég vil gera þetta mjög vel,“ segir Friðrik sem stendur ekki einn í þessum stórræðum. “Strákarnir sem eiga veitingastaðina
Austur og Vegamót eru með í þessu og munu sjá um reksturinn á Laundromat í Reykjavík.” Skemmtistaðir á borð við Rex og Jacobsen bar hafa starfað í húsinu en óhætt er að segja að töluverð breyting verði á starfseminni með tilkomu Laundromat. „Við munum hafa opið frá klukkan átta á morgnana og þetta verður alveg jafn barnvænn staður og úti í Köben. Þetta er alltof fallegt hús til þess að hafa það lokað á daginn og opna það ekki fyrir fólki fyrr en um eða upp úr miðnætti.“ Friðrik hefur rekið Laundromat í Danmörku í sex og hálft ár og segir að á þeim tíma hafi tugþúsundir Íslendinga komið á staðinn, þekki matseðilinn og viti hverju þeir mega eiga von á þegar staðurinn verður opnaður í Austurstræti. Friðrik segir að þótt húsnæðið sé gerólíkt staðnum í Kaupmannahöfn muni fólk vita nákvæmlega hvar það er statt ef það þekkir Laundromat. „Þarna verða sömu innréttingarnar og sömu litirnir. Þvottahúsið verður niðri í kjallara og þar verður líka risastórt barnasvæði með stóru bókasafni.“
LÉR KONUNGUR Frumsýning 26. desember
MiðasaLa hafiN! Eitt stórbrotnasta leikrit Shakespeares í snilldarþýðingu Þórarins Eldjárns Magnaður hópur listamanna Benedict Andrews er einn eftirsóttasti leikstjóri samtímans og þekktur fyrir framúrskarandi vinnu með leikurum og áhrifamiklar uppsetningar. Leikmynd: Börkur Jónsson Búningar: Helga I. Stefánsdóttir Lýsing: Haraldur Örn Óskarsson Tónlist: Hildur I. Guðnadóttir og Benny Nilsen Leikarar: Arnar Jónsson Atli Rafn Sigurðarson Álfrún Helga Örnólfsdóttir Baldur Trausti Hreinsson Eggert Þorleifsson Hannes Óli Ágústsson Hilmir Jensson Margrét Vilhjálmsdóttir Ólafía Hrönn Jónsdóttir Ólafur Darri Ólafsson Ólafur Egill Egilsson Pálmi Gestsson Stefán Hallur Stefánsson Vigdís Hrefna Pálsdóttir Tryggðu þér miða á þetta einstaka listaverk Miðasala Hverfisgötu I 551 1200 I leikhusid.is I midi.is
HE LGARBL A Ð
Hrósið… ... Íslenski barinn sem býður upp á þjóðlega rétti á borð við plokkfisk og lambaskanka á aðeins þúsund krónur í hádeginu.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Fullorðinsstaður í Austurstræti Eftir rétta viku verður opnaður nýr veitingastaður við Austurstræti í húsakynnunum þar sem Apótekið var áður. Staðurinn, sem hefur ekki enn fengið nafn, er ætlaður þroskuðum nátthröfnum sem eru orðnir að minnsta kosti 25 ára. Að sögn Draupnis Draupnissonar, eins af bakhjörlum staðarins, er hugmyndin að fylgja aldurstakmörkunum stíft eftir. „Fólk mun ekki rekast á gelgjutöffara og stífmálaðar ungskinkur hér.“ Draupnir segir að staðurinn verði „elegant og kósí“, með góðu dansgólfi en líka þægilegri spjallaðstöðu. Vinna við umfangsmiklar breytingar stendur nú yfir, en umsjón með þeim hefur hönnuðurinn Hanna Stína.
ti sæ 2.
Stefnt er að því að opna veitingastað í anda veitingastaðarins Ruby Tuesday, en þó í sparifötunum, í Austurbæ við Snorrabraut í Reykjavík. Eyjamaðurinn Þóroddur Stefánsson, eigandi Austurbæjar og Ruby Tuesday, segir stefnt á að opna staðinn um áramót. „Við vildum svo gjarna geta boðið leikhúsgestum að njóta veitinga eftir sýningar. Það vantar einfaldlega leikhúsbar hér á landi.“ Nafn veitingastaðarins hefur ekki verið endanlega ákveðið: „En ég hallast helst að því að kalla hann Silfurtunglið í anda skemmtistaðarins sem var hér á árum áður,“ segir Þóroddur sem slær hvergi af í undirbúningnum og ver öllum deginum í Austurbæ. Er þetta vertíð? „Já, nema þessari lýkur ekki. Maður þarf alltaf að vera til taks og sinna rekstrinum af sérstakri alúð á svona tímum.“ gag
0 01 .2 ur .11 k -9 bæ 11 ga 3. in n gl so un ds og un m na Ey bar
Silfurtunglið endurvakið í Austurbæ
„Bók sem unglingsstúlkur mega ekki láta framhjá sér fara“ Margrét Lára Viðarsdóttir, knattspyrnukona
„Fræðandi og flott bók sem allar ungar stúlkur ættu að eiga.“
Fullt verð: 4.990 Tilboðsverð: 3.490 Gildir til 15.11.2010
Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir, fjölmiðlakona
Það er stundum ekkert grín að vera stelpa þótt það geti líka verið algjört grín. Kraumandi viskubrunnur um fjölmargt sem fylgir því að vera stelpa. Hér er að finna svör við ótal spurningum sem vakna um ólíkustu mál – allt frá förðun til fjárhaglegs heilbrigðis og frá mataræði til misgóðra foreldra.
Jólabók konunnar
Fullt verð: 6.490 Tilboðsverð: 4.490 Gildir til 15.11.2010
HEILLANDI, FYNDIN OG BITASTÆÐ
Guðrún Ögmundsdóttir á að baki dramatíska ævi en um leið er saga hennar saga kynslóðarinnar sem óx úr grasi eftir síðari heimsstyrjöld – og baráttusaga íslenskra kvenna á ofanverðri 20. öld. Á síðum bókarinnar lifna við eftirminnileg böll á Borginni, litrík ár á í Kaupmannahöfn, sviptingar í kvennabaráttunni, sigrar og ósigrar í pólitík – og ljúfsár bernskan. Halla Gunnarsdóttir ós skrifar skrifa sögu Guðrúnar; heillandi ævisaga, fyndin, sorgleg og bitastæð. bitast