14 11 2014

Fékk bónorð í Róm

Öræfi Ófeigs fær

DæguRMáL



84

Bækur

Vændi á Íslandi staðreynd

Læknahjón í Svíþjóð vilja ekki koma heim

úttekt

9. tölubla

ð 2. árgang

ur

Af hverju er ekkert að gert?

16. maí

viðtal

16

74

Líftíminn fylgir Fréttatímanum í dag

28

Höfum mis st forystuna

Íslendingar hafa dregis t aftur úr í krabbameinslækning um.

Síða 4

metniðurs kur Heilbrigði ður í skerfi

Einungis Írar meira en Íslendi og Grikkir hafa sparað ngar í heilbri gðiskerfinu..

Síða 6

JL-húsinu Við opnum

kl:

Hringbraut

makedónsk sveitaspíta ur

li?

Landspítalafo rstjóri segir að sé eins og makedónísks fjármögnun sveitaspítala.

Síða 6

121

Og lokum

kl:

2014

Ástandið fyrirsjÁan legt

Ástandið í heilbrigðiske rfinu afleiðin ákvarðanann g a, að sögn hagfræðings.

Síða 12

www.lyfog

heilsa.is

Opnunartímar 08:00-22:00 virka daga 10:00-22:00 helgar

JL-húsinu

14.–16. nóvember 2014 46. tölublað 5. árgangur

Sér eftir að hafa sagt ósatt Besti jólabjórinn í ár valinn Reynir Traustason segir það sína mestu eftirsjá að hafa sagt ósatt til um samskipti sín við Jón Bjarka Magnússon blaðamann þegar hann hafði stöðvað frétt á DV og Jón Bjarki náði játningu Reynis á leynilega upptöku. Reynir segist alla tíð síðan hafa reynt að bæta Jóni Bjarka þetta og hann lagði starf sitt sem

JólaBJór 54

NÝTT SUPER PREMIUM KATTAFÓÐUR FYRIR KRÖFUHARÐA KETTI

20%

LÁTTUR GARAFS KYNNIN

ritstjóri DV að veði þegar sótt var að blaðamönnum vegna umfjöllunar um Lekamálið svokallaða. Reynir gerir upp þetta umdeilda mál í nýrri bók sem kemur út eftir helgi, fréttaævisögunni Afhjúpun. Hann segir það hafa verið vissa blessun að vera rekinn en ætlar að berjast í þaula fyrir eignarhlut sínum í blaðinu. síða 32

NÝJAR VÖRUR KRINGLUNNI / SMÁRALIND

Ljósmynd/Hari

FACEBOOK.COM/JACKANDJONESICELAND INSTAGRAM @JACKANDJONESICELAND

2

fréttir

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 Tónleik ar STyrkTarTónleik ar kirkjukórS lágaFellSkirkju

Ungar dætur Ólafar Birnu heitinnar fá ágóðann Hannes Friðbjarnarson hannes@ frettatiminn.is

Það hefur alltaf verið markmiðið að styðja við bakið á fólki úr Mosfellsbænum og í ár er engin undantekning á því,“ segir Arnhildur Valgarðsdóttir organisti en Kirkjukór Lágafellssóknar heldur styrktartónleikana „ Jólaljós“ á sunnudaginn í Guðríðarkirkju að Kirkjustétt 8 í Reykjavík. Að þessu sinni verður stutt við börn Ólafar Birnu Kristínardóttur, rúmlega þrítugrar konu frá Bessastöðum í Húnaþingi vestra, sem lést í haust af völdum erfðasjúk-

dóms. Hún lét eftir sig tvær ungar dætur. „Þetta er í 15. sinn sem kórinn heldur þessa tónleika og þetta hefur alltaf gengið alveg rosalega vel,“ segir Arnhildur Valgarðsdóttir organisti sem hefur stýrt kórnum frá árinu 2010. Meðal þeirra sem koma fram á tónleikunum eru Ragnar Bjarnason, Bjarni Arason, Birgir Haraldsson, Kristín R. Sigurðardóttir sópransöngkona og Áslaug Helga gospelsöngkona. „Það er alveg ótrúlega þakk-

látt að fá svona marga til þess að koma fram og ekkert sjálfgefið að fólk gefi vinnu sína í gott málefni og fyrir það erum við mjög þakklát,“ segir Arnhildur. Ólöf Birna Kristínardóttir fæddist 1982 en lést á gjörgæsludeild Landspítalans 8. september síðastliðinn. Hún var jarðsett á heimaslóð, í kirkjugarðinum á Melstað. Tónleikarnir hefjast klukkan 16 á sunnudaginn og er miðaverðið 3.000 krónur.

Fjölskylda Ólafar Birnu Kristínardóttur. Tónleikarnir eru til styrktar ungum dætrum hennar en Ólöf Birna var aðeins 32 ára er hún lést í nýliðnum september af völdum erfðasjúkdóms.

 STjórnmál aFSögn r áðherr a algengari í öðrum löndum en hér

Börn minna á réttindi sín Árleg Réttindaganga barna fer fram um miðborgina í dag. Þá fagna börnin á frístundaheimilum Kamps 25 ára afmæli Barnasáttmála Sameinuð þjóðana, minna á réttindi sín, að þau hafa rétt til að tjá sínar skoðanir og vilja. Lagt verður af stað frá Hallgrímskirkju kl.

15.00 og mun göngunni ljúka í Ráðhúsinu þar sem Dagur B. Eggertsson borgarstjóri tekur á móti börnunum. Í ráðhúsinu verður opnuð sýningin „Öll börn eru mikilvæg“ þar sem sýnd eru verk eftir börn sem þau hafa gert í vinnu með Barnasáttmálann. Þá verður gestum boðið upp á verkefni sem fjölskyldan getur öll tekið þátt í að leysa, svo sem Réttindaspilið og að skrifa friðarósk á óskatré Yoko Ono. Sýningin

Hugmyndaríkir Reykvíkingar Aldrei hafa fleiri hugmyndir borist borginni í verkefninu Betri Hverfi en þetta árið. Alls bárust 690 hugmyndir á samráðsvefinn. Nú hefst vinna hjá sérstöku fagteymi borgarinnar við að fara yfir allar innsendar hugmyndir og meta hvort þær séu framkvæmanlegar eða ekki. Íbúar geta skoðað allar hugmyndirnar inni á vefsvæðinu Betri hverfi 2015 á Betri Reykjavík og tekið þátt í rökræðum með eða á móti þeim. Þá geta þeir deilt hugmyndum á samfélagsmiðlum og beðið

Gísli Freyr Valdórsson, fyrrverandi aðstoðarmaður Hönnu Birnu Kristjánsdóttur, hefur verið dæmdur í átta mánuða skilorðsbundið fangelsi fyrir að leka trúnaðargögnum.

Hann hélt fram sakleysi sínu allt þar til ný gögn komu fram sem saksóknari telur sanna aðkomu hans að lekanum.

verður opin til 18. nóvember og eru allir velkomnir. fólk um að styðja tilteknar hugmyndir.

Reykjavíkurborg hvetur íbúa í hverfum borgarinnar til að heimsækja vefinn og ræða þær hugmyndir sem þar er að finna.

Lestur Fréttatímans eykst milli mánaða Lestur á Fréttatímann jókst í október, samkvæmt mælingum Capacent. Fréttatíminn er næst mest lesna blað landsins og lesa yfir 100.000 manns blaðið í viku hverri. Athygli vekur að lestur á DV dróst saman um 24% á höfuðborgarsvæðinu á milli mánaða.

Verðlaunahönnun ökuskírteinisins Hönnun íslenska ökuskírteinisins fékk á dögunum bronsverðlaun í hönnunarkeppni prentiðnaðarins í Ungverjalandi, Pro Typographia 2014, en ungverska fyrirtækið ANY Security Printing sá um hönnunina. Á Lögregluvefnum kemur fram að bronsverðlaunin séu mikill heiður enda eigi Ungverjar ríka listahefð og ANY Security Printing hátt í tveggja alda sögu í prentiðnaði. - eh

Hluti af öruggri vetrarumferð

Afsögn ráðherra á Íslandi virðist snúast um sekt, en ekki ábyrgð Hanna Birna Kristjánsdóttir ætlar að sitja áfram sem innanríkisráðherra þrátt fyrir að aðstoðarmaður hennar hafi játað lögbrot í starfi og verið dæmdur til fangelsisvistar fyrir. „Það virðist sem afsögn ráðherra á Íslandi þýði að það sé verið að viðurkenna einhverja sekt, en ekki að það sé gert til að axla ábyrgð,“ segir Grétar Eyþórsson, stjórnmálafræðingur. Fólk hefur sagt af sér fyrir minna, segir Stefanía Óskarsdóttir stjórnmálafræðiprófessor.

F

ólk hefur sagt af sér fyrir minna. Afsagnir eru algengari erlendis, þar sem formenn flokka þrýsta oft á ráðherra til að segja af sér,“ segir Stefanía Óskarsdóttir, stjórnmálafræðiprófessor við Háskóla Íslands, um stöðu Hönnu Birnu Kristjánsdóttur innanríkisráðherra eftir að Gísli Freyr Valdórsson, aðstoðarmaður hennar, játaði að hafa lekið upplýsingum úr ráðuneytinu og hefur verið dæmdur í skilorðsbundið 8 mánaða fangelsi vegna þess. „Ein helsta skýringin á því er sú,“ segir Stefanía, „að hér fá kjörnir þingmenn sæti sín í gegnum prófkjör, svo það er á grundvelli persónufylgis sem þeir fá sæti á þingi.

Af því leiðir að formenn flokka á Íslandi hafa miklu minna vald yfir sínum flokksmönnum en til dæmis í Bretlandi.

Hanna Birna er undir pressu frá kjósendum að segja af sér og þá getur maður spurt sig hvaðan hún þiggur valdið til að sitja, jú það er frá kjósendum. En það er í raun ekki hægt að koma henni í burtu nema formaður hennar flokks veiti henni tiltal, en hún er líka varaformaður í flokknum og því í mjög sterkri stöðu.“

Eftirleikurinn skiptir mestu Stefanía bendir á að brotið hafi verið alvarlegt en það sé í raun eftirleikur málsins sem sé enn alvarlegri. „Í upphafi er feluleikur, sem vindur upp á sig og endar svo með lögreglurannsókn. Verðmætum tíma lögreglunnar er eytt til einskis af manni sem er aðstoðarmaður dómsmálaráðherra. Svo tekur dómsmálaráðherra, Hanna Birna, upp hanskann fyrir hann og tekur þátt í því að gagnrýna löggæsluna í landinu.

Prinsippin í réttarríkinu eru dregin í efa af dómsmálaráðherra. Á þessu ári sem liðið er frá upphaflega brotinu hefur margt gerst sem fólki finnst sérstakt.“

Pólitísk ábyrgð

„Þetta er eiginlega spurning um tvennskonar ábyrgð,“ segir Grétar Eyþórsson, stjórnmálafræðiprófessor við Háskólann á Akureyri. „Annarsvegar lagalega og hinsvegar pólitíska. Lagalega séð hefur Hanna Birna ekki brotið af sér, heldur aðstoðarmaður hennar. En Hanna Birna ber pólitíska ábyrgð.

Hún ber ábyrgð sem ráðherra á ráðuneytinu og sínu starfsfólki. Svo ber hún líka pólitíska ábyrgð gagnvart sínum kjósendum.“

Grétar bendir á að á Íslandi sé ekki mikil hefð fyrir afsögnum. „Það virðist sem afsögn ráðherra á Íslandi þýði að það sé verið að viðurkenna einhverja sekt, en ekki að það sé gert til að axla ábyrgð. Menn hafa sagt af sér á Íslandi, og menn hafa verið þvingaðir til þess. En það er enginn sem virðist ætla að þvinga Hönnu Birnu úr starfi. Það virðist liggja alfarið hjá henni sjálfri að meta stöðuna.“ „Hanna Birna fór inn á grátt svæði með afskiptum sínum af lögreglurannsókninni og það vekur upp margar spurningar varðandi þessa pólitísku ábyrgð,“ segir Grétar og bætir því að það séu kjósendur sem verði að leggja dóm á málið í næstu kosningum, segi Hanna Birna ekki af sér. „Flokkurinn lýsir yfir stuðningi við hana, hann er ekki alger en er sagður vera breiður. Það er í raun í hennar höndum að meta hvort henni sé stætt á því að sitja áfram eftir allt sem á undan hefur gengið. En ef flokkurinn hefði ekki lýst yfir stuðningi við hana þá væri hún í mjög vondum málum.“ Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

ENNEMM / SIA • NM65728

Rétta kortið hjálpar þér að upplifa ótrúlegustu ævintýri

Við bjóðum upp á ýmis fríðindi sem tengjast kortunum okkar.

Veldu kort með þeim eiginleikum sem henta þér.

Kynntu þér kostina á kreditkort.is

Kreditkort hf Ármúla 28 108 Reykjavík

550 1500

550 1601 kreditkort@kreditkort.is kreditkort.is

4

fréttir

Helgin 14.-16. nóvember 2014

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Mikið rignir austanlands oft heyrir maður norðmenn sem búa nærri Bergen kvarta sáran undan sífelldum rigningum þar um slóðir. en aldrei heyrist múkk frá Austfirðingum þó þar rigni svo dögum skiptir. einn þurr dagur í nóvember og flesta hina hefur rignt mikið og svo verður um sinn. Hlýtt áfram um helgina, en um leið og lág vetrarsólin gæti sýnt sig vestanlans á sunnudag kólnar fyrir norðan og frystir sums staðar.

6

5

5

8

4

6

4

2

4

8

7

0

2

7

3

Strekkingur, en þó hægari a-vindur og rigning hér og þar.

Meiri væta, einkuM a- og na-landS. ÁfraM Milt.

bjartara yfir og að MeStu þurrt. hægt kólnandi í bili.

höfuðborgarSvæðið: Að mestu þurrt en skýjAð.

höfuðborgarSvæðið: rigning um morgunin en síðAn þurrt.

höfuðborgarSvæðið: þurrt og sést jAfnvel til sólAr.

einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is

 lögreglumál grunur leikur á að árás á akureyri sé eins konar heFnd

 vik an sem var

175 milljónir til félagasamtaka fimm stofnanir sem heyra undir iðnaðarog viðskiptaráðuneytið vörðu rúmlega 175 milljónum króna í greiðslur til félagasamtaka sem þær tilheyra á undanförnum sjö árum. stofnanirnar eru nýsköpunarmiðstöð íslands, orkustofnun, ferðamálastofa, einkaleyfastofa og samkeppniseftirlitið. þetta kom fram í svari ragnheiðar elínar Árnadóttur iðnaðar- og viðskiptaráðherra við fyrirspurn frá Birgittu jónsdóttur þingmanni Pírata.

1,4 milljarðar ríkissjóður endurgreiðir 1,4 milljarða á þessu ári vegna kvikmyndaframleiðslu og hefur þessi upphæð aldrei verið hærri. kvikmyndaiðnaður á íslandi veltir því rúmum sjö milljörðum á þessu ári. langstærstur hluti þeirrar upphæðar er tilkominn vegna erlendra kvikmyndaverkefna.

100 milljónir Hofgarðar hafa keypt 800 þúsund hluti í marel á 123 krónur á hlut. nemur kaupverðið því 98,4 milljónum króna. þetta kemur fram í tilkynningu frá félaginu til kauphallarinnar. Hofgarðar eru í eigu Helga magnússonar, stjórnarmanns í marel.

Sigmundur í átaki sigmundur Davíð gunnlaugsson forsætisráðherra æfir nú af

175 milljónir

til félagasamtaka á undanförum 7 árum Nýsköpunarmiðstöð Íslands, Orkustofnun, Ferðamálastofa, Einkaleyfastofa og Samkeppniseftirlitið

miklum móð í Crossfit Reykjavík undir stjórn Biggest loser þjálfarans everts víglundssonar. sigmundur ku vera ansi öflugur á róðravélinni.

Adolf í útvarpsrekstur Adolf ingi erlingsson, íþróttafréttamaðurinn þjóðkunni, hefur stofnað einkahlutafélagið radio iceland fm. þetta kemur fram í lögbirtingablaðinu.

Adolf segir að verkefnið sé á frumstigi og kýs að tjá sig ekki um hvað sé í vændum á þessu stigi málsins.

Hann segir þó að gangi fyrirætlanir hans eftir muni draga til tíðinda á íslenskum útvarpsmarkaði á næstu misserum. Adolf inga var sagt upp störfum hjá ríkisútvarpinu seint í nóvember á síðasta ári eftir að hafa starfað á íþróttadeild frá því um haustið 1992.

lögreglan á Akureyri handtók tvo menn að morgni miðvikudags og aðra tvo um kvöldið vegna gruns um aðild að molotov-málinu, eins og það hefur verið kallað. Ljósmynd/Hari

Fjórir í haldi vegna árásar með bensínsprengju fjórir eru í haldi lögreglunnar á Akureyri vegna rannsóknar á molotov-málinu svokallaða. þeir eru grunaðir um að hafa tekið þátt í að kasta bensínsprengju að bíl fulltrúa sýslumanns og reyna að brjótast inn til hans. lögreglan lítur málið alvarlegum augum, árásin er talin eins konar hefndaraðgerð en fulltrúi sýslumanns tengist málum sem hafa verið til meðferðar gegn mönnunum.

F

Demantshringur 0.70ct Verð 680.000.-

www.siggaogtimo.is

Það er auðvitað leiðinlegt þegar svona á sér stað í litlum bæ.

jórir eru í haldi lögreglunnar á Akureyri vegna gruns um að hafa kveikt í bifreið fulltrúa sýslumannsins á Akureyri aðfararnótt síðastliðins miðvikudags og reynt að brjótast inn til hans með ógnandi tilburðum. Sérsveitarmenn ríkislögreglustjóra vakta hús mannsins sem er við Grundargerði í Brekkuhverfi. Kveikt var í bílnum með bensínsprengju og óttast einhverjir nágrannar um öryggi sitt. „Það er auðvitað leiðinlegt þegar svona á sér stað í litlum bæ,“ segir íbúi við Grundargerði.

Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hefur tekið yfir rannsókn málsins þar sem lögreglumenn á Akureyri lýstu sig vanhæfa vegna tengsla við fulltrúa sýslumannsins.

Lögregluyfirvöld líta árásirnar gríðarlega alvarlegum augum en þær eru taldar vera eins konar hefndaraðgerðir en fulltrúi sýslumannsins hefur komið að málum gegn þeim.

Tveir karlmenn voru handteknir að morgni miðvikudags vegna málsins og farið hefur verið fram á gæsluvarðhald yfir þeim. Á miðvikudagskvöldið voru tveir til

viðbótar handteknir. Allir hafa þeir áður komið við sögu lögreglu og innan dómskerfisins er til meðferðar manndrápskæra á hendur einum mannanna vegna hættulegrar líkamsárásar með hnífi fyrir tveimur árum.

Akureyri vikublað greinir frá því að það hafi verið um klukkan hálf fimm aðfararnótt miðvikudags sem bensínsprengju, svokölluðum Molotov-kokteil, hafi verið kastað að bifreið fulltrúa sýslumanns.

Tilviljum réði því að lögreglumenn á vakt urðu eldsins fljótt varir og kölluðu til slökkvilið sem slökkti eldinn greiðlega.

Vikudagur á Akureyri hefur eftir nágrönnum í Brekkuhverfinu að sumir þeirra hafi vopnast af ótta við frekari ódæðisverk í hverfinu.

Mennirnir tveir sem voru handteknir um morguninn voru í annarlegu ástandi við handtöku og gátu yfirheyrslur því ekki hafist fyrr en síðdegis í gær. Grunur lék þá á að þeir ættu sér vitorðsmenn. erla hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

FÁÐU KALT MAT FYRIR VETURINN Komdu og fáðu sex punkta yfirferð fyrir veturinn hjá fagmönnum. Það er ókeypis fyrir Toyota bifreiðar í nóvember.

Bílaleiga Húsavíkur

Bílatangi Ísafirði

KS Sauðárkróki

Toyota Akureyri

Bílaverkstæði Austurlands

Bifreiðaverkstæði Reykjavíkur

ÍSLENSKA/SIA.IS/TOY 71128 10/14

Bílageirinn

Arctic Trucks

Toyota Selfossi

Toyota Kauptúni

Nethamar

Toyota Reykjanesbæ

12 viðurkenndir þjónustuaðilar um allt land.

Komdu til viðurkennds þjónustuaðila í nóvember og fáðu sex punkta yfirferð án endurgjalds. Við förum yfir ljósin, rafgeyminn, þurrkurnar, rúðuvökvann, smyrjum lamir og læsingar og setjum sílikon á þéttikanta.

20% afsláttur

15% afsláttur

Engin vandamál - bara lausnir.

Bókaðu tíma

Toyota Kauptúni Toyota Akureyri Toyota Selfossi Toyota Reykjanesbæ Arctic Trucks Bifreiðaverkstæði Reykjavíkur Bifreiðaverkstæði Reykjavíkur Nethamar Bílatangi Bifreiðaverkstæði KS Bílaleiga Húsavíkur Bílaverkstæði Austurlands Bílageirinn

Kauptúni 6 Baldursnesi 1 Fossnesi 14 Njarðarbraut 19 Kletthálsi 3 Bæjarflöt 13 Skemmuvegi 16 Garðavegi 15 Suðurgötu 9 Hesteyri 2 Garðarsbraut 66 Miðási 2 Grófinni 14a

Kynntu þér betur þjónustu okkar á www.toyota.is

af rafgeymum.

Garðabæ Akureyri Selfossi Reykjanesbæ Reykjavík Reykjavík Kópavogi Vestmannaeyjum Ísafirði Sauðárkróki Húsavík Egilsstöðum Reykjanesbæ

570 5070 460 4300 480 8000 420 6610 540 4900 440 8000 440 8000 481 1216 456 4580 455 4570 464 1888 470 5070 421 6901

Þ á T rig oy gja ot á a r ra af áb ge yr ym gð um

af rúðuþurrkublöðum, þurrkugúmmíum og bílaperum.

6

fréttir

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 HagstoFan næstlægsta HlutFall barna undir lágtekjumörkum í eVrópu

Lífskjör barna einstæðra foreldra lakari en annarra

H

lutfall barna sem bjuggu á heimilum undir lágtekjumörkum árið 2013 var hærra en hlutfall allra landsmanna, eða 12,2% samanborið við 9,3%. Það ár bjuggu 8,3% barna á heimili sem skorti efnisleg gæði.

Lágtekjuhlutfallið og tíðni skorts á efnislegum gæðum voru svipuð á meðal barna á árunum 2010 2013 og árin 2004-2007. Árið 2012 var Ísland með næstlægsta hlutfall barna undir lágtekjumörkum í Evrópu og sjöunda lægsta hlutfall barna sem skorti efnisleg gæði, að

því er fram kemur hjá Hagstofu Íslands.

Börn sem eiga foreldra 29 ára eða yngri búa oftar á heimilum sem eru undir lágtekjumörkum og skortir efnisleg gæði en þau börn þar sem að minnsta kosti annað foreldrið er 30 ára eða eldra. Á meðal fyrri hópsins eru 36,5% undir lágtekjumörkum og 17,8% búa við skort á efnislegum gæðum. „Þá er mikill munur á hópum þegar niðurstöður eru greindar eftir heimilisgerð annarsvegar og eftir stöðu á húsnæðismarkaði

hinsvegar, en þessar tvær breytur tengjast, enda eru heimili einstæðra foreldra öðrum líklegri til að vera á leigumarkaði. Árið 2013 voru 30,8% barna einstæðra foreldra undir lágtekjumörkum og 25% skorti efnisleg gæði. Til samanburðar má nefna að 6,2% barna sem deildu heimili með tveimur fullorðnum voru undir lágtekjumörkum og 4,1% skorti efnisleg gæði,“ segir Hagstofan. Á rið 2013 voru 28,2% barna sem bjuggu í leiguhúsnæði undir lágtekjumörkum og 20,6% skorti

efnisleg gæði. Stærstur hluti barna á Íslandi býr á heimilum sem eru með húsnæðislán, en 7,5% þeirra barna eru undir lágtekjumörkum og 5% skortir efnisleg gæði. -jh

Í fyrra voru 30,8% barna einstæðra foreldra undir lágtekjumörkum og 25% skorti efnisleg gæði.

 Verslun Fjögur prósent aukning á jólaVerslun Fr á Fyrr a ári

FULL VERSLUN AF NÝRRI OG SPENNANDI SMÁVÖRU!

Draumahöllin ENN STÆRRI OG ÆVINTÝRALEGRI

– fyrir lifandi heimili –

MINNUM Á JÓLABÆKLINGINN

Stöðugt fleiri kjósa að kaupa jólagjafirnar á netinu. 300% aukning var í sendingum frá Kína á síðasta ári, stærstur hluti þeirra kom í nóvember og desember.

Sprenging í fatakaupum á netinu

Sífellt fleiri gera jólainnkaupin á netinu enda er eðli verslunar að breytast hratt. Konur á aldrinum 16 til 24 ára versluðu um 85% alls þess fatnaðar sem keyptur var á netinu erlendis frá í fyrra. Kortavelta Íslendinga erlendis hefur aukist um 13% á árinu og hluta þeirrar veltu má rekja til verslunar á erlendum netsíðum. Á síðasta ári jukust sendingar frá Kína um 300% og mest var aukningin um jólin.

IITTALA Aalto 3.490 KR. JÓLATILBOÐ

BROSTE vasar 20 cm 3.490 KR. 22 cm 4.290 KR. BROSTE kertastjaki 1.990 KR.

r

annsóknarsetur verslunarinnar áætlar í nýútkominni skýrslu um jólaverslun, að verslun vegna jólanna þetta árið verði um 4,2 % hærri en í fyrra, eða tæplega 15 milljarðar króna. Þannig má ætla að hver Íslendingur verji að meðaltali 45.000 krónum til jólainnkaupa og einnig gefa sér að íslensk fjögurra manna fjölskylda eyði um 180.000 krónum í jólin að meðaltali. En jólainnkaupin eru að breytast, samkvæmt skýrslunni. Íslensk netverslun eykst jafnt og þétt í takt við það sem er að gerast erlendis og margir kjósa að versla gjafir á netinu, hér eða erlendis.

300% aukning í netverslun frá Kína

VIDIVI Stella stjörnuskálasett JÓLATILBOÐ 4.990 KR.

BROSTE ilmsett 2.990 KR. JÓLATILBOÐ

R E Y K J AV Í K | A K U R E Y R I

Kortavelta hefur aukist um 3,2% ár árinu í heildarveltu en athygli vekur að kortavelta Íslendinga erlendis hefur aukist um 13%. Hluta þeirrar veltu má rekja til aukinna utanlandsferða landans en veltan tengist líka verslun í gegnum erlendar netsíður.

Mikil og stöðug aukning hefur verið í pakkasendingum erlendis frá vegna netverslunar og fyrirtæki sem sjá um pakkasendingar segjast finna fyrir miklum vexti í nóvember og desember. Brynjar Smári Rúnarsson, markaðsstjóri hjá Póstinum, segir langstærstan hluta sendinganna koma frá Kína en á milli áranna 2012 og 2013 jukust sendingar þaðan um 300%, með langmesta

aukningu í nóvember og desember 2013. Brynjar segir aðrar sendingar dreifast frekar jafnt á milli Bandaríkjanna, Bretlands og annara Evrópulanda. „Þetta er athyglisvert því fríverslunarsamningurinn við Kína tók ekki gildi fyrr en í júlí á þessu ári. Síðan þá höfum við ekki séð neinn marktækan mun svo það er ekki hægt að tengja aukninguna við samninginn.“

Hefðbundin verslun og netverslun verða eitt

Í samræmdum mælingum evrópskra hagstofa á netverslun í Evrópulöndum kemur fram að íslenskir neytendur versli meira erlendis frá en nágrannar okkar á Norðurlöndunum. Emil B. Karlsson, forstöðumaður Rannsóknarseturs verslunarinnar, segir eðli verslunar klárlega vera að breytast. Þróunin sé sú að hefðbundin verslun og netverslun séu að renna saman í eitt. „Fólk fer mikið á netið og skoðar þar vörur en fer svo í búðina og verslar þær þar, en fólk fer líka fyrst í búðina en svo heim þar sem það verslar vöruna á netinu og fær hana senda heim. Í nágrannalöndunum er orðið mjög algengt að fólk versli matvöruna á netinu heima hjá sér en sæki svo vöruna í búðina, eða fái hana senda heim,“ segir Emil.

Raftæki og bækur eru meðal vinsælasta varningsins sem verslaður er á netinu og langstærstur

ár ið 2013:

Konur á aldrinum 16 til 24 ára versluðu um

85%

alls þess fatnaðar sem keyptur var á netinu erlendis frá.

Karlar á aldrinum 25 til 54 ára versluðu

35%

allra raftækja. hluti þeirra er kaupa sér raftæki eru karlmenn á aldrinum 25 til 54 ára, eða um 35% kaupenda árið 2013 á móti 15% kvenna. En Emil segir hafa orðið sprengingu í fatakaupum í gegnum netið og það eru konur á aldrinum 16 til 24 ára sem fylla þann neytendahóp, en þær versla um 85% alls þess fatnaðar sem keyptur er erlendis frá á netinu árið 2013.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

8,5%

*

Við lækkum vexti Lægstu vextir Lykillána eru nú aðeins 8,5%

Lækkun stýrivaxta skilar sér strax til viðskiptavina Lykils sem njóta lækkunar á næsta greiðsluseðli

PIPAR\TBWA ∙ SÍA ∙ 144035

Hvar vilt þú vera?

Óverðtryggðir vextir Lykillána eru settir saman af REIBOR vöxtum og álagi sem er fast allan lánstímann. REIBOR vextir hreyfast reglulega og þegar Seðlabanki Íslands breytir stýrivöxtum geta REIBOR vextir breyst samhliða.

Vextir á öllum nýjum Lykillánum breytast nú jafnframt og verða því lægstu vextir 8,5%. *Vextir ráðast af lánshlutfalli og eru á bilinu 8,5%–8,9% miðað við 70–90% lánshlutfall.

Allar nánari upplýsingar er að finna á lykill.is

Lykill er hluti af Lýsingu hf. I Ármúla 1 I 108 Reykjavík I lykill.is I lykill@lykill.is

Ný hugsun. Nýr rafdrifinn e-Golf.

Hann er kominn til landsins. Við kynnum nýjasta Golf meðliminn, rafdrifinn e-Golf.

Komdu í HEKLU og reynsluaktu þessum rafmagnaða bíl sem byggir á 40 ára reynslu Volkswagen Golf. Opið í dag frá 10 til 18 og á laugardag 12 til 18.

Think Blue.

HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · Sími 590 5000 · hekla.is

www.volkswagen.is

Rafmagnaður í alla staði.

10

fréttir

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 SveitarStjórnarmál lækk andi Skuldahlutfall kópavogS

Kjarasamningar hafa áhrif á rekstur bæjarins Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

Fjárhagsáætlun Kópavogsbæjar fyrir árið 2015 var lögð fram til fyrri umræðu í bæjarstjórn Kópavogs fyrr í vikunni. Þá var einnig lögð fram langtímaáætlun fyrir tímabilið 2016 til 2018. Í áætluninni kemur fram að A-hluti bæjarsjóðs verður rekinn með 106 milljón króna rekstrarafgangi á næsta ári. Sé niðurstaða samstæðu Kópavogsbæjar skoðuð verður hún rekin með 357 milljón króna rekstrarafgangi á næsta ári, samkvæmt

fjárhagsáætluninni. „Fjárhagsáætlunin sýnir að staða Kópavogs er sterk. Hins vegar er ljóst, ef þessi áætlun er borin saman við þá síðustu, að þeir kjarasamningar sem hafa verið gerðir á árinu, við fjölmörg stéttarfélög, koma til með að hafa veruleg áhrif á reksturinn á næsta ári. Engu að síður er rekstrarafgangur í heildina séð vel við unandi. Þá er ekkert gert ráð fyrir óreglulegum tekjum eins og sölu lóða sem að öllum líkindum

mun bæta stöðuna enn frekar. Þá heldur skuldahlutfall áfram að lækka sem er mjög jákvætt,“ segir Ármann Kr. Ólafsson, bæjarstjóri Kópavogsbæjar.

Gangi áætlunin eftir verður skuldahlutfall bæjarins áramótin 2015-2016 166,6%, að því er fram kemur í tilkynningu bæjarins. Gert er ráð fyrir að Kópavogsbær komist undir 150% viðmið árið 2017. Um síðustu áramót var skuldahlutfallið 185,1%. -jh

Ármann Kr. Ólafsson, bæjarstjóri Kópavogs.

 reykjavík „konferencja WielokulturoWa miaSta“ í r áðhúSinu

Siðmennt Málsvari veraldlegs samfélags Skráðu þig í félagið á www.sidmennt.is

SIÐMENNT w w w. s i d m e n n t . i s

kynntu þér málið!

Láttu hjartað ráða Svalandi engiferdrykkur alveg e ir mínu höfði enda er engifer í miklu uppáhaldi. Drykkurinn er gerður úr fyrsta flokks lífrænu hráefni, meira að seg ja vatnið hefur lífræna vottun.

Fjölmenningarþing verður haldið í Ráðhúsi Reykjavíkur frá klukkan 10 til 15 á morgun, laugardag. Á þinginu verður kosið í fjölmenningarráð Reykjavíkur og hafa allir skráðir þingfulltrúar kosningarétt. Í ráðinu verða 5 fulltrúar, 3 verða kosnir og 2 tilnefndir af borgarstjórn. Kosning í ráðið stendur frá klukkan 10 til 15. Úrslit kosninganna verða svo kynnt mánudaginn 17. nóvember í Ráðhúsi Reykjavíkur, klukkan 15.

Farvegur fyrir raddir 13 þúsund innflytjenda Í Reykjavík búa 13.000 innflytjendur og langstærstur hluti þeirra eru Pólverjar. Á laugardaginn verður haldið fjölmenningarþing í Ráðhúsi Reykjavíkur þar sem þessum stóra hópi fólks gefst tækifæri á að koma skoðunum sínum á framfæri. Þingið, sem er nú haldið í þriðja sinn, er liður í vinnu borgarinnar við að móta fjölmenningarstefnu. Í fyrra kom meðal annars fram að sambandsleysi við opinberar stofnanir borgarinnar getur valdið innflytjendum streitu og áhyggjum.

S

íðan í sumar hefur Reykjavík verið þátttakandi í verkefninu Intercultural Cities, eða fjölmenningarborgir. Við fengum hingað fulltrúa frá Evrópuráðinu í október til að hjálpa okkur að móta heildstæða fjölmenningarstefnu. Þessir fulltrúar hittu sérfræðinga frá einkageiranum og sviðsstjóra og embættismenn frá borginni og fóru yfir það í sameiningu hvernig málefnum innflytjenda er háttað í borginni,“ segir Jóna Vigdís Kristjánsdóttir, verkefnastjóri hjá mannréttindastofu borgarinnar. „Þingið, sem nú er haldið í þriðja sinn, er hluti af þessari vinnu og hjálpar okkur að skapa umræðu um málefni þeirra 13.000 innflytjenda sem búa í Reykjavík.“

Lítið um fjölmenningu í fjölmiðlum

Í niðurstöðum fjölmenningarþingsins frá því í fyrra kom meðal annars fram að innflytjendur óska almennt eftir betri upplýsingum á ensku og/eða pólsku um skólamál. Foreldrum leikskóla-og grunnskólabarna finnst þeir ekki vera nógu vel upplýstir um líðan barna sinna í skólanum og það að geta ekki aðstoðað börnin við heimanámið veldur meðal annars streitu og áhyggjum.

Einnig kom fram að íþróttafélög og aðrir sem

standa fyrir tómstundastarfi með börnum eigi að kynna starfsemi sína betur fyrir foreldrum barna af erlendum uppruna og það eigi ekki bara að vera á hendi borgarinnar að gera það. Innflytjendur á þinginu ræddu einnig um að lítið væri fjallað um fjölmenningu í fjölmiðlum.

9,5% eru innflytjendur

Á Íslandi eru innflytjendur 27.447 manns ( 1. janúar 2014) eða um 8,4% mannfjöldans. Annarri kynslóð innflytjenda hefur fjölgað á milli ára, voru 3204 í fyrra en eru nú 3532. Samanlagt er fyrsta og önnur kynslóð innflytjenda því 9,5% af mannfjöldanum.

Einstaklingum með erlendan bakgrunn, öðrum en innflytjendum, hefur einnig fjölgað á milli ára, voru 6,4% mannfjöldans í fyrra en eru nú 6,5%. Pólverjar eru lang fjölmennasti hópur innflytjenda hér á landi en í janúar í fyrra var 10.141 einstaklingur uppruninn í Póllandi, eða um 36,9% allra innflytjenda. Þar á eftir koma innflytjendur frá Filippseyjum og Litháen, 5,2% allra innflytjenda frá hvoru þessara landa.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

Frá Fjölmenningargöngu 2013.

14.995 kr.

Frá 3.495 kr.

Christmas

Christmas-stjarna

Hreindýrshöfuð. 49 x 57 cm. 14.995 kr.

Jólastjarna Halka. 52 cm. 3.495 kr.

66 cm. 3.995 kr. Pera og perustæði seld sér.

295 kr./stk.

JÓLIN ERU KOMIN

Frá 1.395 kr.

2

3 Tado-skraut

Christmas-elgur

Kúla, stjarna eða hjarta úr við. 295 kr./stk.

Elgur. 8 x 8 cm. 1.395 kr. 13 x 13 cm. 3.495 kr.

13 x 19 cm. 5.495 kr.

3.995 kr./stk.

Ornutas-kúla

Christmas

Pappírskúla kopar eða hvít. 12 cm. 3.995 kr.

Glertré með gull- eða silfurlituðum kúlum.

8,5 x 35 cm. 2.995 kr. 8,5 x 41 cm. 3.495 kr.

1.395 kr./stk.

1

Frá 2.995 kr.

2.995 kr.

1: Avent. Aðventukerti. 2.995 kr. 2: Calender. Hvít dagatalakerti með silfurlituðum tölum. 5 x 25 cm.

1.695 kr. 3: Calender. Hvítt dagatalakerti með silfurlituðum tölum. H 29 cm. 795 kr.

Frá 1.995 kr.

1.295 kr./stk.

Christmas-skraut

Christmas-kökudiskur

Jolantre-jólatré

Christmas-kertaglas

Hjartaskraut. 8 x 7 cm. 4 mismunandi gerðir.

1.395 kr.

Glær kökudiskur. 12,5 x 20 x 25 x 36 cm. 2.995 kr.

Dökkt jólatré úr við. 30 cm. 1.995 kr.

Kertaglas með mynd. Ýmsar gerðir.

9 x 8 cm. 1.295 kr.

4.995 kr./stk

9.995 kr.

Mista-horn

Christmas-púði

Kopar eða silfurlitað hreindýrahorn.

30 cm. 4.995 kr.

Púði með kanínuskinni. 40 x 40 cm. 9.995 kr.

ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is laugardaga 10-18, sunnudaga 12-18, mánudaga - föstudaga 11-18:30

995 kr.

Laxabeygla

Nýr bæklingur á www.ilva.is

Reyktur lax, egg, graflaxsósa og salatblanda. 995 kr

12

fréttaviðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Fyrsti karlmaðurinn hjá Stígamótum Hjálmar M. Sigmarsson var ráðinn til starfa hjá Stígamótum í haust og hafa þeir sem leita til Stígamóta því í fyrsta sinn val um að fara til karlkyns eða kvenkyns ráðgjafa. Hjálmar kemur til með að sinna bæði ráðgjöf og fræðslu, hann er nýútskrifaður með meistaragráðu í kynjafræði og í lokaverkefninu tók hann djúpviðtöl við íslenska karlkyns femínista.

H v er er

?

Hjálmar M. Sigmarsson Giftur Milicu Minic, kynjafræðingi.

Þ

að hafði verið í umræðunni í nokkurn tíma að ráða karlmann til Stígamóta og niðurstaðan var að sá tími væri kominn,“ segir Hjálmar Gunnar Sigmarsson kynjafræðingur sem er fyrsti og eini karlmaðurinn sem starfar hjá Stígamótum, enn sem komið er. Hjálmar hóf störf í byrjun ágúst og felst starfið hans helst í tvennu: að veita ráðgjöf og sinna fræðslu og forvörnum gegn kynferðisofbeldi. Þeir sem leita til Stígamóta hafa því nú í fyrsta skipti val um karlkyns eða kvenkyns ráðgjafa. „Hluti af ástæðunni fyrir því að ákveðið var að ráða karlmann var að tilfinningin var sú að of margir karlkyns þolendur hafi ekki leitað sér hjálpar og nóg er víst af skilaboðum í samfélaginu þar sem gert er lítið úr kynferðislegu ofbeldi gegn strákum og karlmönnum. Hugmyndin er að gera þessa þjónustu sýnilegri,“ segir Hjálmar.

Er með meistaragráðu í mannfræði frá Háskóla Íslands.

Lauk meistaragráðu í kynjafræði frá Central European University í Ungverjalandi og Universidad de Granada á Spáni á þessu ári.

Titil meistararitgerðinnar mætti þýða sem „Að verða og vera: Reynsla ungra karlkyns femínista á Íslandi.“ Hefur í mörg ár beitt sér í baráttunni gegn kynferðisofbeldi, meðal annars með NEI hópi Femínistafélags Íslands Hefur starfað hjá Jafnréttisstofu og UN Women í Bosníu og Hersegóvinu.

Karlmenn 18% þeirra sem leita til Stígamóta

Karlmenn hafa að jafnaði verið um 8-11% þeirra sem leita til Stígamóta en þar varð mikil breyting á í fyrra þegar karlmenn voru 18% þeirra sem leituðu til Stígamóta. Þeir voru þá 25% af þeim sem sóttu sér aðstoð vegna sifjaspells og 9% af þolendum nauðgana. Alls leituðu 706 einstaklingar sér aðstoðar hjá Stígamótum á síðasta ári og hefur fjöldinn aldrei verið meiri „Þetta er það langmesta sem við höfum séð hér á Stígamótum,“ segir Hjálmar en aukningin er rakin til gríðarlegrar umræðu og vitundarvakningu í samfélaginu eftir að kynferðisbrot Karls Vignis Þorsteinssonar komust í hámæli eftir afhjúpun Kastljóss í byrjun síðasta árs. Starfsemi Stígamóta hafði þá fyrir löngu sprengt utan af sér húsnæðið sem lengst af var við Hverfisgötu en í mars fluttu Stígamót í nýtt og stærra húsnæði að Laugavegi 170, 2. hæð.

Hjálmar M. Sigmarsson er fyrsti og eini karlmaðurinn, enn sem komið er, sem starfar hjá Stígamótum. Hann er menntaður kynjafræðingur og sinnir bæði ráðgjöf við þolendur kynferðisofbeldis og fræðslu. Mynd/Hari

Þar er betra aðgengi og auk þess að ráða karlmann hóf fyrr á þessu ári störf hjá Stígamótum, ráðgjafi með sérþekkingu á réttindum og málefnum fatlaðs fólks. Hjálmar útskrifaðist fyrr á þessu ári með meistaragráðu í kynjafræði frá háskólum á Spáni og í Ungverjalandi.

Niðurstöður úr meistaraverkefninu eiga eftir að gagnast honum þegar kemur að fræðsluhlutverki hans hjá Stígamótum. Hann tók

SKINNVÖRUR

STÓRLÆKKAÐ VERÐ TIL JÓLA!

djúpviðtöl við 15 íslenska karlkyns femínista á aldrinum 18-26 ára og vildi hann meðal annars kanna viðhorf þeirra og reynslu , til að skilja betur hvað hvetur unga karlmenn til að vera femínistar og hvernig þeir geta lagt sitt á vogarskálarnar til samfélagsbreytinga. „Þetta voru allt karlmenn sem eru yfirlýstir femínistar og hafa tekið þátt í femínísku starfi af einhverju tagi eða verið virkir í femínískri umræðu,“ segir Hjálmar. „Það hefur löngu verið vitað hversu mikilvægt er að fá karlmenn um borð þegar kemur að því að stuðla að auknu jafnrétti. Þessir karlmenn sem ég ræddi við kynntust femínisma á ólílkan hátt og voru misróttækir en eitt var sérstaklega sterkt hjá þeim öllum og það er að þeir ræddu allir sérstaklega um mikilvægi þess að vinna gegn og uppræta kynbundið ofbeldi.“

Forréttindi karlmannsins

Tilboð

6.780

EIR Trefill úr kanínuskinni kr. 10.800

Tilboð

17.580

FREYJA Sjal úr kanínuskinni kr. 27.900

ÞINGHOLTSSTRÆTI, REYKJAVÍK - HAFNARSTRÆTI, AKUREYRI www.icewear.is

Hjálmar segir eina af þeim áskorunum sem karlkyns femínistar mæta er að skilja reynsluheim kvenna. „Kynbundið ofbeldi er hluti af veruleika kvenna sem er mikilvægt að takast á við. Þeir karlmenn sem ég ræddi við áttuðu sig á því að þeir þurfa ekki að fara í gegn um sitt daglega líf með því að reikna með að verða fyrir einhvers konar áreiti eða upplifa hættu í ýmsum aðstæðum. Þeir komu líka inn á það að karlmenn gera sér oft ekki grein fyrir því það eru gríðarleg forréttindi að vera karlmaður, svo við tölum nú ekki um þau forréttindi sem fylgja því að vera hvítur, gagnkynhneigður karlmaður. Ein af megin niðurstöðum rannsóknar minnar

er hvað persónuleg reynsla hefur mikil áhrif og er mikilvæg fyrir karlmenn sem skilgreina sig sem femínista.“ Hann bendir á að það sé rammpólitískt að segjast vera femínisti en það sé þó ekki flokkspólitískt heldur sé það pólitísk afstaða í þeim skilningi um að viðkomandi gerir sér grein fyrir að samfélagslegra breytinga er þörf. „Að taka þá afstöðu að vera femínisti og skoða heiminn út frá því sjónarhorni hefur margar persónulegar afleiðingar. Það er ekki alltaf einfalt að halda því til streitu að vera femínisti, að vera með femíníska sýn og bregðast við þegar þú upplifir karlrembu eða óviðeigandi athugasemdir. Það getur verið snúið að ætla sér alltaf að vera í búningi femínistans. Sumir þessara karlmanna áttuðu sig líka á því að þeir höfðu sjálfir tekið þátt í karlrembuhegðun og nýtt sér forréttindi sín sem karlmenn. Þessi tenging á milli þess persónulega og pólitíska hefur einnig verið áberandi í erlendum rannsóknum á femínískum karlmönnum,“ segir Hjálmar.

Femínismi í tísku

slíka fræðslu fyrr,“ segir Hjálmar.

Kynjafræðikennsla hefur verið að aukast í vissum skólum, en er mjög ábótavant í íslenskum grunn- og framhaldsskólum almennt þó það hafi lengi verið í lögum að sinna skuli slíkri kennslu. Þá bendir Hjálmar á hversu ánægjulegt það er að femínistafélög hafi verið stofnuð í mörgum framhaldsskólum og í byrjun þessa árs var formlega stofnað Samband femínistafélaga framhaldskólanna, en meðal markmiða sambandsins er að hvetja til aukinnar kynjafræðslu um land allt. „Það eru strákar virkir í þessum félögum og það verður áhugavert að fylgjast með framhaldinu. Ein af mörgum niðurstöðum mínum í rannsókninni var að það væri ýmislegt spennandi í gangi á jafnréttissviðinu og jafnvel að það væri í tísku að vera femínisti. Það þýðir samt ekki að nú sé allt komið heldur er þetta tækifæri ti að taka umræðuna alvarlega í staðinn fyrir að láta þetta vera tískubólu sem síðan deyr.“ Sjálfur kynntist Hjálmar femínisma sem ungur aktívisti og með náminu, og nú líka í starfi, hefur hann getað kynnst nánar baráttunni gegn kynbundnu ofbeldi og forvörnum gegn því. „Ég er mjög þakklátur fyrir að fá tækifæri til að taka þátt í starfi Stígamóta,” segir hann.

Tilfinningin var sú að of margir karlkyns þolendur hafi ekki leitað sér hjálpar.

Eitt af því sem Hjálmari fannst líka áberandi hjá karlmönnunum var hversu ánægðir þeir sem höfðu fengið kynjafræðikennslu voru með hana. „Þeir sögðust hafa notið góðs af kynjafræðikennslu og sögðu jafnvel að þeir hefðu orðið femínistar fyrr ef þeir hefðu fengið

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Eftir að hafa verið hluti af fjölskyldunni í áraraðir vitum við að allt getur gerst

E N N E M M / S Í A / N M 5 9 9 24

ÞESS VEGNA ER F PLÚS VINSÆLASTA FJÖLSKYLDUTRYGGINGIN Á ÍSLANDI Best er auðvitað að fyrirbyggja slysin. En eins og við vitum eru nánast engin takmörk fyrir því óvænta sem getur komið upp á.

F plús veitir víðtæka tryggingavernd sem sniðin er að VÍS | ÁRMÚLA 3 | 108 REYKJAVÍK | SÍMI 560 5000 | VIS.IS

breytilegum þörfum fjölskyldunnar á hverjum tíma.

Njótum lífsins áhyggjulaus með F plús fjölskyldutryggingu.

VÍS – þar sem tryggingar snúast um fólk.

14

úttekt 

Helgin 14.-16. nóvember 2014

19. nóvember er Alþjóðlegi klósettdAgurinn

Milljarður kúkar á víðavangi 19. nóvember er Alþjóðlegi klósettdagurinn g 2,5 milljarðar manna hafa ekki aðgang að hreinlætisaðstöðu. g 1 milljarður manna neyðast til að ganga örna sinna á víðavangi.

Við höfum ekki efni á að bíða eftir að allir verði jafnir. # Worldtoiletday (Ó)jafnrétti

828 milljónir

Aðgengi að salerni

Jólablað Fréttatímans

56% Vanþróuð lönd 41% Suður-Asía 30% Suður-Afríka

9 af hverjum 10 sem ganga örna sinna á víðavangi búa í strjálbýli.

bjuggu alls árið 2012 við fátækt, án hreins vatns og salernis.

Indland 6% af 40% fátækasta hluta þjóðarinnar hafa aðgang að salerni.

80% af 40% ríkasta hluta þjóðarinnar hafa aðgang að salerni.

Fatlaðir, eldri borgarar, konur og veikt fólk hafa oftar en ekki aðgang að salerni.

Trú og kynþáttur hefur áhrif á aðgang að salerni.

Stúlkum er nauðgað þar sem salernisaðstaða er óörugg. #worldtoiletday Jólablað Fréttatímans 2014 kemur út miðvikudaginn 26. nóvember Mikið verður lagt í jólablaðið að þessu sinni. Í því verður spennandi, jólatengt efni af ýmsum toga, skrifað af reyndum blaðamönnum.

Auglýsingabókanir þurfa að berast fyrir mánudaginn 24 nóvember.

Nánari upplýsingar veitir Kristi Jo í síma 531 3307 eða kristijo@frettatiminn.is

Allir hafa rétt á:

Næði Til að vera í friði.

Öryggi Án þess að óttast að ráðist verði á þig.

Hreinlæti Sem kemur í veg fyrir sjúkdóma.

Til hvers?

1 af hverjum 3 konum í heiminum er í hættu þegar hún þarf að komast á klósettið.

Takmarkaður aðgangur að salerni veldur því að 1400 börn deyja daglega vegna niðurgangs.

Konur og stúlkur eyða 97 milljörðum af stundum í að ganga langar leiðir á örugg salerni.

Aðeins 45% menntastofnana í vanþróuðum löndum hafa salerni. Á mörgum menningarsvæðum ganga konur og stúlkur aðeins til örna sinna á nóttunni og drekka ekkert til að þurfa ekki að pissa, sem leiðir til fjölda heilsufarsvandamála.

-hh Heimildir: unwater.org

V GJ ÖGRVÖR AF Ö A JU U NU FLN Ö U LD M D

"Afburða hönnun"

IN MIN

fyrir heimilin í landinu

Þvottadagar

0% vextir

22% afsláttur af öllum þvottavélum, þurrkurum og uppþvottavélum.

FYRIR HEIMILIN Í LANDINU

Vaxtalausar raðgreiðslur í tólf mánuði*

3.5% lántökugjald

0% vextir

afslátturinn vegna væntanlegrar vörugjaldsniðurfellingar (17%) er hluti af ofangreindum afslætti.

*

Vaxtalausar raðgreiðslur í tólf mánuði*

17% afsláttur af öllum AEG ofnum og helluborðum vegna væntanlegrar vörugjaldsniðurfellingar

STÍLFÖGUR ELDHÚSTÆKI FRÁ AEG SEM GERA GOTT ELDHÚS BETRA

Íslenskt stjórnborð

Íslenskt stjórnborð

Íslenskt stjórnborð

Íslenskt stjórnborð

3 ára ábyrgð

3 ára ábyrgð

3 ára ábyrgð

3 ára ábyrgð

10 ára ábyrgð á mótor

10 ára ábyrgð á mótor

Bökunarofnar, fjölkerfaofnar, ÞVottaVél ÞVottaVél

ofnar með hraðhitakerfi og kjötmæli, ÞVottaVél ÞVottaVél lavamat 75470fl lavamat 75670fl ofnar með Nýtanlegt rými AEG tekur ofnanna er1600 tekur 6 kg af þvotti.

1200gufu og sjálfhreinsibúnaði. tekur 6 kg af þvotti. 1400 tekur 7 kg afinnra þvotti. 1400 7 kg af þvotti. snúningar. Öll hugsanleg snúningar. Öll hugsanleg snúningar. Öll hugsanleg snúningar. Öll hugsanleg 30% bökunarofnum.

Allirmótor. ofnar eruþvottakerfi.

74 lítra. þvottakerfi. Íslenskstærra en í hefðbundnum þvottakerfi. Íslensk þvottakerfi. Kolalaus Kolalaus mótor. lavamat 60260fl

lavamat 60460fl

notendahandbók.

notendahandbók.

íslensk notendahandbók.

íslensk notendahandbók.

BE2000001-M 106.002

BE3002401-M 113.802

BE5304401-M 140.322

BS8314401-M 148.122

2 LÍNAN

3 LÍNAN

5 LÍNAN

8LÍNAN

verð áður 135.900

verð áður 145.900

Fjölkerfa blástursofn Fjölkerfa blástursofn sem án rafeindaklukku. Er er sérstaklega einfaldur í sérstaklega einfaldur í notkun og allri umgengni. notkun og allri umgengni.

Einnig fáanlegur með Litur: Stál innbyggðum kjöthitamæli. Íslensk notendahandbók. og hvítur. Þurrkari - barkalausLitir: Stál uppÞVottaVél t61270aC Íslenskf56302mo notendahandbók. tekur 7 kg af þvotti. ný tegund af tromlu sem minnkar slit og dregur úr krumpum. snýr tromlu í báðar áttir og er með rakaskynjara.

109.122

verð áður 139.900

verð áður 179.900

topplaus undir borðplötu. vatnsskynjari, hljóðlát með 5 þvottakerfi.

Fjölkerfa blástursofn með innbyggðum kjöthitamæli og hraðhitakerfi. Sérstaklega þægilegur í notkun og allri umgengni. Einnig fáanlegur með sjálfhreinsibúnaði. uppÞVottaVél Litir: f66692m0p Stál, hvítur og svartur. topplaus undir borðplötu. Íslensk notendahandbók. vatnsskynjari, hljóðlát með 5

verð áður 189.900

Fjölkerfa blástursofn með innbyggðum kjöthitamæli, hjálparkokki með sjálfvirkum uppskriftum og sjálfhreinsikerfi. Einnig fáanlegur sem gufuofn.

Litur: Stál. Íslensk notendahandbók.

þvottakerfi og þurrkar með heitum blæstri.

ÞAÐ ER LEIKUR EINN AÐ ELDA MEÐ AEG.

hvít 101.322 Þegar þú eldar með AEG máttu búast við framþróaðri tækni, flottri hönnun og fjölmörgum verð áður 139.900 hvít 140.322 stillingarmöguleikum sem bjóða á 179.900 svo margt, margt fleira. Glæsileg lína helluborða verðupp áður stál 109.122 frá AEG býður upp á fullkomnustu tækni, hvort sem þú velur spansuðu- eða venjulegt verð áður 139.900 148.122 stálþá hraðsuðuhelluborð eða fyrir gas, er úrvalið mikið og útfærslurnar fjölbreyttar. verð áður 189.900

FYRIR HEIMILIN Í LANDINU

lágmúla 8 · sÍmi 530 2800 · ormsson.is · opið virka daga kl. 10-18 · laugardaga kl. 11-15 ORMSSON KEFLAVÍK SÍMI 421 1535

ORMSSON fiRISTUR-ÍSAFIR‹I SÍMI 456 4751

KS SAU‹ÁRKRÓKI SÍMI 455 4500

SR · BYGG SIGLUFIR‹I SÍMI 467 1559

ORMSSON AKUREYRI SÍMI 461 5000

ORMSSON HÚSAVÍK SÍMI 464 1515

ORMSSON VÍK-EGILSSTÖ‹UM SÍMI 471 2038

ORMSSON PAN-NESKAUPSTA‹ SÍMI 477 1900

ORMSSON ÁRVIRKINN-SELFOSSI SÍMI 480 1160

GEISLI VESTMANNAEYJUM SÍMI 481 3333

16

fréttaviðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Meira um mansal en áður var talið Heiða Björk Vignisdóttir lögfræðingur segir margt benda til að vændi sé algengara hér á landi en margir gera sér grein fyrir og í mörgum tilvikum tengist það mansali og jafnvel skipulagðri brotastarfsemi. Heiða rannsakaði skipulagða brotastarfsemi á Íslandi fyrir meistaraverkefni sitt í lögfræði og segir hún mikilvægt að almenningur geri sér grein fyrir þeim veruleika sem blasir við.

K

onur eru sendar hingað til lands í þeim eina tilgangi að stunda vændi. Þær eru gjarnan ofurseldar skipulögðum brotasamtökum, íslenskum eða erlendum,“ segir Heiða Björk Vignisdóttir lögfræðingur. Hún rannsakaði mansal og vændi í meistararitgerð sinni í lögfræði við Háskólann í ReykjaH va ð er vík sem ber heitið: „Skipulögð brotastarfsemi. Tengsl mansal vændis og mansals á Íslandi Mansal er þegar fólk við skipulagða brotastarfer tekið úr sínu samsemi.“ Niðurstaða Heiðu er félagi og hagnýtt af að það vændi sem þrífst á Ísmanseljendum með því landi tengist gjarnan mansali, að beita blekkingum manseljendurnir eru íslenskir og/eða einhvers konar jafnt sem erlendir og hafa oft þvingunum til að og tíðum tengsl við skipulögð lokka það til sín og brotasamtök erlendis og hérstjórna því. Mansal og lendis. Hún vonast til að með vændi eru fylgifiskar ritgerðinni verði til mikilvæg skipulagðrar brotagögn í umræðuna um vændi á starfsemi. Íslandi.

?

Eftirspurn meiri en framboð

Heiða segir mikilvægt að Íslendingar átti sig á þeim veruleika sem blasir við, að Ísland sé ekki lengur eyland í þeirri merkingu að hér sé til staðar vændi og mansal líkt og annars staðar í heiminum. „Þegar ég sagði fólki í kringum mig frá rannsókninni minni hváðu margir og skildu ekki hvað ég væri að rannsaka, eitthvað sem ekki væri til staðar. Ég tók síðan viðtöl við fjölda fagaðila sem hafa komið að meðferð og rannsókn þessara mála sem staðfestu þennan veruleika,“ segir Heiða en leiðbeinandi hennar var Stefán Eiríksson, þáverandi lögreglustjóri lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. Hún segist einnig hafa orðið vör við frjálslynd viðhorf til vændis í kringum sig. „Ég hef fengið að heyra að fólki þyki að vændi sé frábær tekjuöflunarleið og veit að margir vinahópar fóru í einhverju gríni á þá nektardansstaði sem hér voru starfræktir. Þetta er hins vegar ekkert grín og fólki er brugðið þegar ég bendi á að stelpurnar á þessum stöðum hefðu eflaust komið í gegnum mansal. Karlmenn vilja ekki láta skemma þessa hugmynd fyrir sér.

Eitt af því sem fram kemur í

ritgerðinni er að það þarf að fræða unga karlmenn, væntanlega vændiskaupendur, um stöðuna. Við hér á Íslandi búum við þá sérstöðu að hér er meiri eftirspurn eftir vændi en framboð. Erlendis er þetta gjarnan öfugt en framboð á vændi á Íslandi er sífellt að aukast,“ segir hún. Samkvæmt upplýsingum Heiðu komu um þúsund erlendar konur til Íslands til dansa á nektardansstöðunum í kringum aldamótin, en flestir voru staðirnir þrettán.

Við rannsókn hennar á skipulagðri brotastarfsemi á Íslandi tók hún viðtöl við sérfræðinga á því sviði, studdist við sett lög, greinargerðir, dómaframkvæmdir og fræðaskrif sérfræðinga.

Heiða Björk Vignisdóttir lögfræðingur rannsakaði skipulagða brotastarfsemi á Íslandi og tengsl hennar við vændi og mansal í meistaraverkefni sínu í lögfræði við HR. Mynd/Hari

Um þúsund erlendar konur komu til Íslands til dansa á nektardansstöðunum í kringum aldamótin.

Gagnrýnir lokað þinghald

Ríkissaksóknari gaf á dögunum út ákærur á hendur 40 einstaklingum, aðallega Íslendingum, vegna kaups á vændi. Gert er ráð fyrir að öll málin verði þingfest í Héraðsdómi Reykjavíkur í dag, föstudag.

Lögreglan hafði grunsemdir um

Umhverfisvernd í fyrirtækjum – Taktu grænu skrefin með Rauða krossinum Miðvikudaginn 19. nóvember kl. 8.30 býður Rauði krossinn til fræðslufundar um fata- og textílsöfnun. Þar verður fulltrúum fyrirtækja kynnt hvernig sýna má samfélagslega ábyrgð með grænum áherslum og styrkja um leið mannúðarstarf um allan heim.

Allir velkomnir í hús Rauða krossins, Efstaleiti 9.

Boðið verður upp á lé ar veitingar.

Skráning á raudikrossinn.is

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 4 - 2 5 2 0

Fyrirlesarar: Örn Ragnarsson, sviðsstjóri Fatasöfnunar Rauða krossins Guðmundur Tryggvi Ólafsson, rekstrarstjóri Endurvinnslustöðva SORPU bs.

Bragi Smith, framkvæmdastjóri Lín Design

að um mansal væri að ræða og að kona frá Austur-Evrópu hafi komið hingað til lands með ungar stúlkur til að selja í vændi. Ekki náðist að færa sönnur á það og er konan farin úr landi. Nokkur mál hafa komið upp hér á landi þar sem hópur manna er ákærður fyrir kaup á vændi. Í nóvember voru 20 menn ákærðir fyrir vændiskaup, þeir voru allir sakfelldir og hver dæmdur til að greiða 80 þúsund krónur í sekt.

Athygli vekur að þinghald verður lokað í þeim málum sem verða þingfest í dag vegna kaupa á vændi og gagnrýnir Heiða harðlega að sá háttur sé hafður á hér á landi í slíkum málum. „Það er stjórnarskrárvarinn réttir almennings að fá að fylgjast með þinghöldum og það er meginregla að öll þinghöld skuli vera opin. Ég get skilið að þinghald sé lokað í kynferðisbrotamálum þar sem gerandi og þolandi eru tengdir, og þar er því verið að vernda þolandann. Í þessum vændismálum er talað um að þinghald sé lokað til að vernda börn og fjölskyldur gerendanna því það sé svo þungbært fyrir þau að þeir séu nafngreindir. Fyrir íslenskum dómstólum eru hins vegar nauðgarar og morðingjar nafngreindir og ég get ekki séð að það sé minna þungbært fyrir þeirra fjölskyldur en fjölskyldur vændiskaupenda,“ segir hún.

Skref afturábak Ísland er aðili að Palermo-samningnum, samningi Sameinuðu þjóðanna gegn fjölþjóðlegri og skipulagðri glæpastarfsemi. Með tilkomu samningsins varð auðveldara að taka höndum saman til að sporna gegn mansali og vændi, en það er þó enn afar flókið. „Þolendur mansals neita oft að viðurkenna eigin stöðu eða gera sér ekki grein fyrir henni. Þeir sæta oft ofbeldi og hótunum, og einnig er þekkt að þolendur mansals telji stöðu sína vera betri en þau kjör sem þeir bjuggu við áður. Því miður er það oft raunin og sýnir hversu mikla neyð þeir hafa áður búið við. Það er líka erfitt að hjálpa þolendum þegar þeim hefur verið talin trú um það af sínum kúgurum að þeim verði ekki trúað, og oft kemur fólkið frá löndum þar sem erfitt er að treysta lögreglunni,“ segir Heiða.

Hún vekur sérstaka athygli á því að hér á landi vantar sárlega úrræði fyrir þolendur mansals.

Kristínarhúsi, athvarfi á vegum Stígamóta fyrir konur sem eru á leið úr vændi eða mansali og sett var á laggirnar árið 2011, var lokað fyrr á þessu ári vegna skorts á fjármagni. „Það var sannarlega skref afturábak. Vandi þeirra kvenna sem leituðu í Kristínarhús var mun meiri en reiknað var með og þær þurftu meiri aðstoð en var í boði.

Konur sem hafa lengi verið seldar

mansali þurfa sálfræðihjálp, þær þurfa aðstoð við að koma undir sig fótunum, við að finna vinnu og húsnæði. Það er líka röng nálgun á mansalsmál að þegar hingað koma kemur fólk með fölsuð skilríki að þeim sé hent í fangelsi og svo vísað úr landi. Það vantar skipulegt utanumhald um þessi mál.

Upplifun mín eftir rannsóknir á þessum málum er eins og enginn viti almennilega hvað á að gera,“ segir Heiða.

Vegna þess hversu mansalsmál eru flókin og margþætt er sakfellingarhlutfall almennt lágt og í ritgerð Heiðu kemur fram að í 16% af þeim 132 löndum sem upp komst um mansal á árunum 2007-2010 var ekkert aðhafst og engin sakfelling kom til. „Ef harðar yrði tekið á þessum brotum og gerendum gerð hæfileg refsing má ætla að meiri líkur væru á að raunveruleiki mansals myndi líka dagsins ljós. Vonandi myndi slíkt jafnframt hvetja stjórnvöld og löggjafa ríkja til að bæta um betur,“ segir hún.

Hvað vændislöggjöfina hér á landi telur Heiða mjög rökrétt og skynsamlegt að kaup á vændi séu refsiverð en ekki sala. „Samkvæmt ákvæðum í okkar refsilöggjöf er kaupandi alltaf að brjóta gegn seljanda vændis þó hann selji sig af „fúsum og frjálsum vilja,““ segir Heiða og tekur fram að hún setji þessi orð alltaf í gæsalappir í þessu samhengi. „Sumir vilja meina að verið sé að táldraga kaupendur þegar vændi er auglýst en það hlýtur þá að vera merki um að þeir hafi ekki sjálfstæðan vilja. En þegar um er að ræða mansal þá er nauðsynlegt að þolandi geti leitað til lögreglunnar og sýnt fullt samstarf án þess að eiga á hættu að vera sjálfur kærður. Það er mikilvægt að hafa þetta svona til að hægt sé að ná tökum á mansali og upplýsa um það,“ segir hún.

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

www.renault.is

BLAÐAMAÐUR MORGUNBLAÐSINS SETUR NÝTT ÍSLANDSMET!

HRINGINN OG 250 KM AÐ AUKI Á EINUM TANKI RENAULT CLIO DÍSIL VERÐ FRÁ: 2.890.000 KR. NÝR LÁNAMÖGULEIKI ÚTBORGUN / 289.000 KR.

RENAULT CAPTUR DÍSIL VERÐ FRÁ: 3.590.000 KR.

10%

NÝR LÁNAMÖGULEIKI ÚTBORGUN / 359.000 KR.

ENNEMM / SÍA / NM64537

/

*Miðað við uppgefnar tölur framleiðanda um eldsneytisnotkun í blönduðum akstri / Aukabúnaður á bílum 17” álfelgur.

10%

(Bílinn sem blaðamaður Morgunblaðsins prófaði)

RENAULT MEGANE SPORT TOURER DÍSIL VERÐ FRÁ: 3.590.000 KR.

10%

NÝR LÁNAMÖGULEIKI ÚTBORGUN / 359.000 KR.

DÍSILBÍLARNIR FRÁ RENAULT SLÁ Í GEGN Dísilbílarnir frá Renault hafa sannarlega slegið í gegn fyrir sparneytni og hagstætt verð. Malín Brand, blaðamaður Bílablaðs Morgunblaðsins, ók á dögunum Renault Megane Sport Tourer með 110 hestafla, 1,5 l dísilvél hringinn í kringum landið og í Húnaver að auki á einungis einni 60 l tankfyllingu eða u.þ.b. 1,520 km leið. Við óskum Malín og öllum Renault eigendum til hamingju

[ ... ég var farin að halda að eitthvað mikið væri að aksturstölvunni, sem sífellt sagði að ég gæti ekið um 1.000 kílómetra til viðbótar miðað við aksturslag.]

Malín Brand, Bílablað Morgunblaðsins

og minnum á að: ÞÚ TANKAR SJALDNAR Á RENAULT!

BL ehf Sævarhöfða 2 / 110 Reykjavík 525 8000 / www.bl.is

GE bílar Reykjanesbæ www.bilahusid.is 420 0400

Bílasalan Bílás Akranesi www.bilas.is 431 2622

Bílasala Akureyrar Akureyri www.bilak.is 461 2533

Bílaverkstæði Austurlands Egilsstöðum www.bva.is 470 5070

IB ehf.

Selfossi www.ib.is 480 8080

18

Ég nota SagaPro

viðhorf

Helgin 14.-16. nóvember 2014

LóABOR ATORíUM

LóA hjáLMTýsdóTTiR

Margrét Ólöf Sveinbjörnsdóttir, bankastarfsmaður

„Finn virkilega mikinn mun!“

Höfuðstólsleiðréttingin

Ákveðinn endapunktur

ENNEMM / SIA • NM64916

Þ

Sama góða varan í nýjum umbúðum

www.sagamedica.is

Því verður vart mótmælt að forsendubrestur hafi orðið hjá lántakendum húsnæðislána í kjölfar efnahagshrunsins þegar krónan féll svo skipti tugum prósenta og verðbólga fór úr böndunum með þeim afleiðingum að verðtryggð lán hækkuðu langt umfram það sem lántakendur höfðu miðað við í forsendum lántöku. Hið sama átti við um þá sem tekið höfðu gengistryggð lán, þar sem fleiri viðvörunarljós hefðu þó átt að loga. Gengistryggðu lánin hækkuðu gríðarlega við gengisfallið, með tilheyrandi örvæntingu lántakenda. Þegar tímar liðu fengu þeir þó leiðréttingu sinna mála – en ekki þeir sem héldu sig við vísitölubundnu húsnæðislánin. Þeir sættu sig illa við sinn hlut og kröfðust leiðréttingar.

Jónas Haraldsson Krafa um skuldaleiðréttingu varð því, og þurfti ekki að jonas@frettatiminn.is koma á óvart, meginmál í aðdraganda alþingiskosninganna vorið 2013. Þar var Framsóknarflokkurinn einarðastur í afstöðu sinni til leiðréttingar vegna forsendubrests verðtryggðu lánanna.

Til hans sópaðist fylgi eftir því sem nær dró kosningum.

Niðurstaða kosninganna var afgerandi. Þáverandi stjórnarflokkar töpuðu miklu fylgi og meirihluta sínum. Í kjölfarið var mynduð samstjórn Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins undir forystu þess fyrrnefnda. Í stefnuyfirlýsingu flokkanna í maí í fyrra sagði að leiðarljós ríkisstjórnarinnar væri bættur hagur heimilanna í landinu og efling atvinnulífs með aukinni verðmætasköpun í þágu almennings. Þar sagði í kafla um heimilin: „Ríkisstjórnin mun með markvissum aðgerðum taka á skuldavanda íslenskra heimila sem er til kominn vegna hinnar ófyrirsjánlegu höfuðstólshækkunar verðtryggðra lána sem leiddi af hruni fjármálakerfisins. Grunnviðmiðið er að ná fram leiðréttingu vegna verðbólguskots áranna 2007-2010 en í því augnamiði má beita bæði beinni niðurfærslu höfuðstóls og skattalegum aðgerðum. Um verður að ræða almenna aðgerð óháð lántökutíma með áherslu á jafnræði.“

Niðurstaða verkefnisstjórnar um höfuðstólsleiðréttingu var kynnt í vikunni og þar var með beinu og óbeinu framlagi ríkisins öll verðbólga umfram 4% á árunum 2008-2009 leiðrétt. Aðgerðin var umdeild þegar lagt var af stað í leiðangurinn og hún er það enn, nú þegar hún liggur fyrir. Hún á þó ekki að koma neinum á óvart. Framsóknarflokkurinn var kosinn út á loforð um þessa niðurfærslu skulda. Ríkisstjórnin var mynduð undir forystu formanns hans og höfuðstólsleiðréttingin varð eitt meginverkefni ríkisstjórnarinnar.

Fjölmargir töldu að fremur ætti að nýta fjármuni sem yrðu til, hvort heldur það kæmi frá þrotabúum föllnu bankanna eða með bættri stöðu ríkissjóðs, til þess að greiða niður skuldir ríkissjóðs og létta þannig á vaxtabyrði hans. Fulltrúar stjórnarandstöðunnar voru margir þeirrar skoðunar og eflaust ýmsir í hinum ríkisstjórnarflokknum, Sjálfstæðisflokknum. Það er enda fullgilt sjónarmið – en það á líka við um þá aðgerð að bæta stöðu heimilanna. Skuldir ríkisins og skuldir fólksins sem mynda ríkið eru enda um margt skyld fyrirbæri, eins og forsætisráðherra hefur bent á.

Spurningin er því sú, miðað við svo viðamikla efnahagsaðgerð eins skuldaniðurfærslan er, hvernig til hefur tekist. Kemur aðgerðin heimilunum til góða, fólkinu sem myndar þetta samfélag? Í stórum dráttum má svara því játandi, miðað við þær niðurstöður sem fyrir liggja. Fram hefur komið að um 75% af fjárhæð leiðréttingarinnar rennur til fólks með lágar- eða millitekjur – og af þeim 25% sem eftir standa fer lítið brot af niðurfellingunni til þeirra sem telja má hátekjufólk, að því er fram hefur komið hjá Tryggva Þór Herbertssyni, en hann fór fyrir verkefnastjórninni um höfuðstólsleiðréttinguna. Fjögurra milljóna króna þak á niðurfellingu kemur að auki í veg fyrir að hærri upphæðir en það renni til einstakra aðila. Dreifing fjármunanna er því eftir atvikum ásættanleg.

Fráleitt er að þessi aðgerð leysi allra vanda og vissulega stendur samfélag okkar frammi fyrir mörgum óleystum en alvarlegum málum – en segja má að leiðréttingin sé ákveðinn endapunktur þessa hatramma deilumáls.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Fréttastjóri: Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is . Auglýsingastjóri og stjórnarformaður: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@ frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

VONARSTRÆTI „Besta íslenska kvikmynd sögunnar“ - Lilja Katrín Gunnarsdóttir, Fréttablaðið

„Það er eitthvað nýtt hér á ferð, einhver áður ókunn gæði“ - Hallgrímur Helgason á Herðubreið.is

„Langbesta mynd Íslendinga frá aldamótum!”

- Tómas Valgeirsson á Bíóvefurinn.is

Vonarstræti er saga úr samtímanum sem á erindi við alla; hún fjallar um óvægna fortíðardrauga, þöggun, sársauka og syndaaflausn.

2.399,Verð áður

2.3929.99,9-,r Verð áðu

40

2.3929.99,9-,r Verð áðu

2.999,-

2.0729.59,9-,r Verð áðu

2.3929.99,9-,r Verð áðu

2.3929.99,9-,r Verð áðu

dagar til jóla – Flottar kvikmyndir í jólapakkann!

KRINGLAN OG SMÁRALIND · 591-5300 · WWW.SKIFAN.IS

fréttaskýring

20 

Helgin 14.-16. nóvember 2014

lÍknardr áp

Eigum að hlúa vel að dauðvona fólki

„Líknardauði hefur þótt vera eitthvað sem tilheyri almættinu en munurinn á fóstureyðingu og líknardauða er sá að fóstrin hafa ekkert um málið að segja á meðan líknardauði er ekki framkvæmdur nema með samþykki sjúklings.“ Lýður Árnason.

Líknardráp hefur verið mikið til umræðu í breskum og bandarískum fjölmiðlum síðustu daga. Líknardráp er leyft í Bandaríkjunum, Bretlandi, Sviss, Belgíu og Hollandi. Salvör Nordal, forstöðumaður Siðfræðistofnunar, segist ekki vera talsmaður líknardráps heldur sé hún sammála stærstum hluta íslensku læknastéttarinnar um að líknandi meðferð sé almennt betri kostur.

Í

síðustu viku endaði 29 ára gömul kona, Brittany Maynard frá Bandaríkjunum, líf sitt eftir að hafa greinst með ólæknandi heilaæxli. Hún ákvað „að deyja með reisn“, í stað þess að ganga í gegnum erfiða meðferð sem myndi ekki bjarga lífi hennar. Brittany endaði líf sitt með aðstoð lækna í faðmi fjölskyldunnar á heimili sínu í Portland, Oregon, en það er eitt þeirra fimm fylkja í Bandaríkjunum sem leyfa líknardráp. Í sömu viku var breskri móður leyft að enda líf 12 ára gamallar dóttur sinnar, Nancy Fitzmaurice, með aðstoð lækna. Dótturinni, sem gat hvorki gengið, talað, séð, borðað né drukkið, hafði verið spáð lífi til fjögurra ára aldurs en tólf ára gömul var hún með þroska á við 6 mánaða. Síðustu tvö árin hafi hún lifað við „óbærilegan sársauka og þjáningu“ vegna vandamála og sýkinga eftir uppskurð.

ákvað ekki sjálf að deyja, líkt og í tilfelli Brittany Maynard, heldur var það móðir hennar sem tók ákvörðunina. Málið er fordæmismál en hingað til hafa sjúklingar þurft að vera dauðvona eða verið bundnir við öndunarvél til að geta fengið aðstoð við líknardauða.

Meirihluti lækna á Íslandi á móti líknardrápi

Læknafélag Íslands hefur ekki tekið opinbera afstöðu með eða á móti líknardrápi en Jón Snædal, öldrunarlæknir og formaður siða-

Móðir Nancy Fitzmaurice hefur fengið mikla samúð í breskum fjölmiðlum.

Fordæmismál í Bretlandi

Líknardráp er leyfilegt í fimm ríkjum Bandaríkjanna og í Bretlandi, Sviss, Belgíu og Hollandi. Sem dæmi má taka að í Hollandi deyja um 140.000 manns á ári og um 2.8% fá að deyja með aðstoð læknis. 80% þeirra eru krabbameinssjúklingar.

Líknardráp er einungis framkvæmt að ósk deyjandi sjúklings sem líður óbærilegar kvalir og á enga von um bata, en einmitt þess vegna er mál hinnar 12 ára Nancy Fitzmaurice sérstaklega umdeilt þar sem hún

ráðs lækna, lýsti því yfir á málþingi um efnið i vor að hann teldi að góð líknarmeðferð, mannsæmandi meðferð við lífslok, væri það sem stefna ætti að.

Salvör Nordal, forstöðumaður Siðfræðistofnunar, telur ekki nauðsynlegt að Læknafélagið taki afstöðu en segir þó vera mikilvægt að tala um málefnið. „Þetta hefur komið til tals og menn eru alltaf að

Ert þú að huga að dreifingu?

Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri auk lausadreifingar um land allt.

Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á auglysingar@frettatiminn.is

Á

Dreifing með Fréttatímanum á bæklingum og fylgiblöðum er hagkvæmur kostur.

fylgjast með því sem gerist annarsstaðar og reynslu þeirra þjóða sem hafa leyft beint líknardráp. Hér var gerð skoðanakönnun meðal lækna fyrir allmörgum árum síðan og þar kom mjög skýrt fram að íslenskir læknar eru á móti lögleiðingu líknardráps og mér skilst að það sama sé uppá teningnum hjá Alþjóðasamtökum lækna þar sem meirihlutinn hefur verið á móti.“

Talsmaður líknarmeðferða

Salvör er sammála Jóni Snædal í því að mikilvægt sé að bjóða upp á góðar líknarmeðferðir. „Það skiptir mjög miklu máli hvernig er hlúð að þeim sem eru deyjandi og að góðar líknarmeðferðir bjóðist.

Rannskóknir hafa sýnt að gæði líknarmeðferðar hefur áhrif á það hvort fólk vilji flýta dauða eða ekki. Ég hef verið talsmaður þess að við förum mjög varlega í að leyfa líknardráp því ég held að það gæti haft mikil áhrif á heilbrigðisþjónustuna og haft í för með sér ýmsar ófyrirsjáanlegar afleiðingar. Ég hef ekki orðið vör við aukinn áhuga hér á landi á lögleiðingu líknardráps og ég tel að við eigum frekar að einbeita okkur að því að hlúa betur að því fólki sem er veikt og að geta boðið þeim upp á góða líknandi meðferð.“

Margir vilja enda líf sitt

Lýður Árnason læknir er fylgjandi líknardrápi. Hann var meðlimur í

Mál Brittany Maynard vakti mikla athygli en hún ákvað að binda enda á líf sitt þann 1. nóvember síðastliðinn.

Íslandi er leyft að meðferð sé hætt eða þá að meðferð sé ekki hafin hjá einstaklingum sem eru dauðvona, en líknardráp er ekki leyft. Það sem átt er við með líknardrápi er að við lífslok fái deyjandi einstaklingur læknisfræðilega aðstoð við sjálfsvíg óski hann þess. Þetta er til dæmis gert með því að læknir gefur sjúklingnum lyf sem hann tekur til að stytta sér aldur. Helstu rökin gegn þessu eru að það sé ekki hægt að ætlast til að manneskja deyði aðra, það stríði gegn hugmyndum um lækningu og svo þau trúarlegu rök að lífið sé ávallt heilagt. Rökin með eru fyrst og fremst þau að það sé réttur einstaklingsins að ákveða líf og dauða og að það sé mannúðlegt að deyða einstakling sem líður óbærilegar kvalir og bíður þess eins að deyja.

stjórnlagaráði þar sem málið var tekið til umræðu á sínum tíma. „Þetta fór aldrei inn í sjálft plaggið. Þetta er svo erfitt og ofboðslega umdeilt mál sem fólk á almennt erfitt með að taka afstöðu til.

Mörgum þykir það ekki vera siðlegt að grípa inn í náttúrulegt ferli og flýta fyrir dauða. Þetta er byggt á svipuðum rökum og andstæðingar fóstureyðinga byggðu á, á sínum tíma. Líknardauði hefur þótt vera eitthvað sem tilheyri almættinu en munurinn á fóstureyðingu og líknardauða er sá að fóstrin hafa ekkert um málið að segja á meðan líknardauði er ekki framkvæmdur nema með samþykki sjúklings. Af hverju ættum við ekki að virða það rétt

eins og aðrar óskir. Það yrðu auðvitað að vera mjög strangir verkferlar til staðar, sem ættu að koma í veg fyrir hverskyns vandamál sem upp gætu komið.“ Lýður segist margoft hafa upplifað það í sínu starfi sem læknir að fólk vilji enda líf sitt. Stundum sé það ótímabært en í öðrum tilfellum sé fólk satt lífdaga, mikið veikt og lifi við miklar líkamlegar þjáningar. „Þetta er auðvitað mjög margslungið að takast á við og í raun er ekkert eitt rétt og annað rangt. En mín afstaða er sú að þetta ætti að vera kostur fyrir þá sem vilja það.“

Lýð Árnasyni lækni finnst að líknardauði ætti að vera kostur fyrir þá sem þess óska.

Salvör Nordal, heimspekiprófessor og forstöðumaður Siðfræðistofnunar, vill fara varlega í það að leyfa líknardráp.

Hún segir mikilvægara að geta boðið dauðvona fólki upp á mannsæmandi meðferð.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

A S RI

FATNAÐUR, LEIKFÖNG, RAFTÆKI, SKEMMTIEFNI, BÆKUR, SNYRTIVÖRUR... ÁN VIRÐISAUKASKATTS* DAGANA 13.-17. NÓVEMBER Að sjálfsögðu fær ríkissjóður 25,5% virðisaukaskatt af þessari sölu. *Verðlækkunin 20,32% er alfarið á kostnað Hagkaups.

22

pistill

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Maðurinn sem lyktaði af hvítlauk og vodka

É

Guðrún Veiga Guðmundsdóttir ritstjorn@ frettatiminn.is Guðrún Veiga Guðmundsdóttir er mannfræðinemi frá Eskifirði sem vakið hefur athygli fyrir bloggskrif sín. Hún stjórnaði sjónvarpsþættinum Nenni ekki að elda og gefur út samnefnda bók fyrir jólin. Guðrún Veiga furðar sig á tímanum sem hægt er að eyða í vitleysu án þess að yrða á annað fólk. Hún getur samt ekki stillt sig um að fylgjast með eiginkonum gamalla kærasta á netinu.

g tel mig hafa fengið nokkuð gott uppeldi. Ég bora aldrei í nefið fyrir framan aðra. Ropa ekki í afmælum. Einfaldlega læt það yfir mig ganga ef brókin er óþægilega staðsett á bakhlutanum á mér.

Baða mig á degi hverjum. Brúka tannburstann tvisvar á dag. Leysi aldrei vind. Nei, aldrei segi ég. Ég naga ekki neglurnar og stend upp fyrir gömlu fólki í strætó. Ókei, ég tek reyndar aldrei strætó. En ég myndi örugglega standa upp.

Ekki byrja strax að öfunda mig eða lofsama fyrir það hversu vel heppnuð ég er. Jafnvel óska þess að ég væri dóttir ykkar, vinkona eða kærasta. Ég hef óteljandi ósiði líka. Ég gef sárasjaldan stefnuljós. Blóta eins og sótölvaður sjóræningi – helst í öðru hverju orði. Ég er alltaf jórtrandi tyggigúmmí og tala iðulega með fullan munninn. Með tilheyrandi sóðaskap. Ég finn til dæmis ósjaldan maísbaunir eða annan ófögnuð ofan í brjóstahaldaranum mínum. Ég er heldur ekkert sérstaklega geðþekk, mér stekkur óþægilega sjaldan bros og ég hrín eins og grís í stað þess að hlæja.

Já, ég stunda ýmsa brotahegðun á sviði mannasiða. Ég frem þó aldrei hrottalegasta brotið. Sem snýr að ólykt og óþrifnaði. Nema kannski þá sunnudaga sem ég rís úr rekkju eftir langa laugardagsnótt og lykta eins og háöldruð bruggtunna. En þá held ég mig líka heima hjá mér.

Anda ekki á nokkurn einasta mann af ótta við að brjóta boðorð númer fimm. Kannski er lyktarskyn ekki öllum gefið. Né sá eiginleiki að bera skynbragð á óþrifnað. Mögulega er ég bara eins og banhungraður blóðhundur og bý yfir óþarfa næmni á þessa hluti. Mig hreinlega sundlar og verkjar við tilhugsunina um andfýlu og svitalykt. Banvænn andskoti – einkum og sér í lagi þegar fólk skartar hvoru tveggja í einu. Eða hárlykt. Þið vitið, þegar hár lyktar ekki af neinu nema sjálfu sér. Erfitt að útskýra en afar óþægilegt að anda að sér. Föt sem lykta eins og

Flugvélar þykja mér reyndar hvað verstar. Lítið rými. Fullt af mismunandi lyktum. Engin flóttaleið. rigning eða ruslageymsla í fjölbýlishúsi. Hrikalegt. Þetta yfirnáttúrulega lyktarskyn háir mér ekki stórkostlega. Þið finnið mig samt seint á sveittum standandi tónleikum (allt í lagi, ég myndi hugsa málið ef Bubbi væri að spila), í líkamsræktarstöð (bara í janúar) eða í skólanum snemma að morgni. Ég óttast alltaf dálítið að rekast á fólk sem hvorki snæðir morgunmat eða setur upp í sig tannbursta áður en skólataskan er sett á bakið. Ég vil alls ekki vera eins og stelpan úr The Exorcist á miðju Háskólatorgi. Spýjandi ælu í allar áttir. Flugvélar þykja mér reyndar hvað verstar. Lítið rými. Fullt af mismunandi lyktum.

Engin flóttaleið. Ég notast við slíkar samgöngur oftar en einu sinni í mánuði. Mér til mikils ama.

Eitt sinn átti ég flug árla morguns.

Nokkuð huggulegur maður arkar

að lausa sætinu við hlið mér. Flugvélin rúllar af stað og huggulegi maðurinn finnur sig knúinn til þess að hefja við mig samræður. Eðlilega. Þarna sat ég, nýsturtuð, svo vel tannburstuð að það nánast blæddi úr gómunum á mér og ilmandi eins og gómsæt piparkaka (já, það er piparkökulykt af ilmvatninu mínu). Á örfáum sekúndum breyttust þó þessi ljómandi hugglegheit í heiftarlega martröð. Blöndu af hvítlauk og vodka. Með keim af almennri morgunandfýlu. Ah, svo reif hann upp tóbaksdós og tókst að glundra duftinu á hálft andlitið á sér og yfir okkur bæði. Þarna var lyktin orðin óbærileg og að þylja æðruleysisbænina í huganum hætt að gera nokkuð fyrir mig. Ég mátti hafa mig alla við að sækja ekki dúkahnífinn í handtöskuna mína og senda fyrrum huggulega manninn á vit

örlaga sinna (vopnaburður minn er efni í aðra sögu). Það varð honum (og mér) til happs að flugferðir yfir Ísland eru blessunarlega í styttri kantinum.

Vissulega er ég meðvituð um að ýmsar ástæður geta legið að baki hvers kyns ólykt eða óþrifnaði. Það þarf jú að selja bæði barnið sitt og mávastellið hennar ömmu sinnar til þess að fara til tannlæknis. Heitt vatn er víst ekki ókeypis. Né að fara í sund. Meirihluti þeirra sem stunda þessa brotahegðun hafa þó ekkert sér til málsbóta. Það ætti eiginlega að mega framkvæma borgaralega handtöku á þeim sem menga andrúmsloft og umhverfi annarra með letinni einni saman. Það getur nefnilega haft svo bölvað vesen í för með sér að brúka dúkahnífinn.

 Fjölskylda Fimm boltastr ák ar

Á 691 sentímetra af strákum

Bræðurnir fimm í aldursog stærðarröð. Egill Már, Hilmar Logi, Stefán Magni, Sölvi Geir og Axel Örn. Mynd úr einkasafni

einstakur jólamatseðill

asian cuisine & lounge

Sími: 517-0123 - Borgartúni 16 - 105 Reykjavík - www.bambusrestaurant.is

„Samkvæmt nýjustu mælingum á ég 691 cm af strákum.

192cm, 162cm, 130cm, 121cm og 86cm. Einnig eru þeir samtals 186 kg,“ Þannig hljómaði staða Ólafs Hjartar Magnússonar, framkvæmdastjóra fyrirtækisins Líf&ljós á Facebook á dögunum. Myndin skýrir þessa stöðu Hjartar en hann á ásamt Elísabetu Guðmundsdóttur, bakara í Mosfellsbænum, 5 stráka á mismunandi aldri. Sá elsti er 14 ára og sá yngsti eins og hálfs árs. Svo stórar fjölskyldur eru óvanalegar á Íslandi og að allt séu strákar gerir þetta ennþá óvenjulegra. Hjörtur keypti t.a.m handboltatreyjur á þá og lét skrifa á þær alla „Hjartarson“. „Strákarnir eru allir liðtækir í íþróttunum en sá elsti, Egill Már, æfir handbolta, Hilmar Logi æfir handbolta, Stefán Magni æfir handbolta og fótbolta og hefur skorað samtals 100 mörk á 30 mótum fyrir

UMFA, Sölvi Geir æfir fótbolta og er eini fimm ára strákurinn í handbolta en sá litli, Axel Örn, leikur sér með bolta,“ segir Hjörtur.

Exelskjal fyrir æfingarnar

Það hlýtur að vera töluvert verkefni fyrir fjölskylduna að skutla á æfingar yfir vikuna og nóg að gera við að halda utanum skipulagið. Strákarnir æfa á mismunandi tímum en alls um það bil 20 klukkustundir í viku en auk þess eru 1-2 leikir á viku hjá Agli og stundum 4 en hann leikur bæði í 4 flokki yngri og eldri og var nýlega valinn í úrtaksæfingahóp fyrir U-15 landslið í handbolta. „Til þess að halda utanum æfingar strákanna notum við litamerkt exelskjal,“ segir Hjörtur hlæjandi.”

Eva Magnúsdóttir ritstjorn@frettatiminn.is

10% ÚTBORGUN CHEVROLET CAPTIVA: DÍSEL • 4X4 • SJÖ SÆTA

Bílabúð Benna og Lykill gera þér kleift að eignast nýjan Chevrolet á þægilegan máta. Útborgun er að lágmarki 10% af verði bílsins og Lykill lánar þér afganginn til allt að sjö ára. Þú velur þér nýjan bíl hjá Bílabúð Benna og sölumenn sjá um að ganga frá láninu.

Lánshlutfall ræðst af lánshæfis- og/eða greiðslumati hvers umsækjanda og getur hæst orðið 90%. Skylt er að kaskótryggja bifreiðina á lánstímanum.

FJÓRHJÓLADRIFINN JEPPI

ÚTBORGUN: 549.000 KR.* Chevrolet Captiva LT 2.2 dísel bsk.: Verð 5.490.000 kr. Útborgun: 549.000 kr. I Lánshlutfall 90% | Lánsfjárhæð: 4.941.000 kr.

• Dísel Turbo • Öflug 2.2 L díselvél • 7 sæta • 17” álfelgur • Bluetooth samskiptakerfi

• Brekkubremsa • Stefnuljós í hliðarspeglum • Fjarstýrðar samlæsingar • þjófavörn • Aðgerðarstýri

• Skynvætt fjórhjóladrif • Rafmagn í hliðarspeglum • Hljómflutningstæki / USB • Hiti í sætum

Þetta er hluti af búnaði - nánari upplýsingar á chevrolet.is | Finndu okkur á Facebook

Opið alla virka daga frá 9 til 18 og laugardaga frá 12 til 16.

Verið velkomin í reynsluakstur.

Nánari upplýsingar á benni.is Reykjavík Tangarhöfða 8 Sími: 590 2000

Reykjanesbær Njarðarbraut 9 Sími: 420 3330

Akureyri Glerárgötu 36 Sími: 461 3636

24

viðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Gaman að finna mig upp á nýtt Dóri DNA leikur sitt fyrsta hlutverk í atvinnuleikhúsi í Útlenska drengnum sem frumsýnt verður um helgina í Tjarnarbíói. Hann segir leiklistarbakteríuna hafa komið óvænt til sín og hefur síðustu ár unnið markvisst að því að komast þangað sem hann er í dag. Dóra gengur þó erfiðlega að skafa af sér spikið þrátt fyrir yfirlýsingar þar um því hann segist vera svo ánægður með sjálfan sig.

É

g komst inn í þetta leikrit út af skyldleika, eins og ég kemst inn í allt. Ég á góða fjölskyldu,“ segir grínistinn Dóri DNA sem leikur eitt aðalhlutverkanna í Útlenska drengnum sem frumsýnt verður í Tjarnarbíói á sunnudag. Höfundur verksins er Þórarinn Leifsson sem er kvæntur Auði Jónsdóttur, náfrænku Dóra.

Vildi allt í einu verða leikari

Dóri, sem heitir fullu nafni Halldór Laxness Halldórsson, hefur verið áberandi í skemmtanalífinu síðasta áratug eða svo. Fyrst í tónlistarsenunni en síðar sem einn meðlima hins vinsæla uppistandshóps Mið-Íslands. Dóri lærði svo Fræði og framkvæmd í Listaháskólanum en það virtist ekkert benda til þess að hann ætlaði sér að verða leikari. „Nei, en við vorum að vinna mikið með leikurunum á sviðinu í skólanum. Og það kviknaði leiklistarbaktería hjá mér og ég sá pínu eftir því að hafa ekki farið þá leið. Ég hef svo unnið skipulega í þessu eftir að ég útskrifaðist. Ég var fyrst að djöflast mikið með Mið-Íslandi og fór svo að vinna á auglýsingastofu eins og allir grínistar gera. Síðan hætti ég þar til að einbeita mér að leikhúsinu,“ segir Dóri.

Síðustu misseri hefur Dóri unnið bak við tjöldin í leikhúsi. Hann var aðstoðarleikstjóri Kristínar Jóhannesdóttur í Karma fyrir fugla og aðstoðaði Þorleif Arnarson í Englum alheimsins. Þá var hann dramatúrg í Harmsögu Mikaels Torfasonar sem Una Þorleifsdóttir stýrði og í Þingkonunum sem Benedikt Erlingsson leikstýrði.

Þorsteinn Bachmann á leiksigur

Og nú er svo komið að Dóri lætur í fyrsta sinn til sín taka á leiksviði.

Hann er spenntur og telur verkið gott. „Þetta er ógeðslega fyndið og flott verk. Það fjallar um krakka í bekk. Skólastjórinn fer og aðstoðarskólastjórinn tekur við.

Hann leggur fyrir þau leskönnun, nokkurs konar Pisa-könnun, og kemst að því að því persónan sem ég leik, Dóri litli, er útlendingur. Þá breytist allt. Hann verður einhvers konar hælisleitandi í eigin skóla,“ segir Dóri sem staðhæfir að persóna hans sé ekki byggð á honum sjálfum, þrátt fyrir að hún beri sama nafn og hann hafi fengið hlutverkið í gegnum klíku. „Dóri litli er samt nettur ég.

Nema að hann er frekar lélegur í íslensku sem ég var alltaf góður í. En hann er kjaftaskur í tólf ára bekk.“ Vigdís Jakobsdóttir leikstýrir verkinu og í öðrum hlutverkum eru Þorsteinn Bachmann, María Heba Þorkelsdóttir, Arndís Hrönn Egilsdóttir, Benedikt Karl Gröndal og Magnea Björk Valdimarsdóttir. „Það er náttúrlega mjög ósanngjarnt að ég sé að stíga mín fyrstu skref á atvinnuleiksviði og þá þarf helvítið hann Þorsteinn Bachmann að eiga leiksigur aldarinnar sem þessi aðstoðarskólastjóri. Þetta er bara John Cleese-frammistaða hjá honum,“ segir Dóri.

Streð að vinna í mörgu í einu Dóri hefur í nógu að snúast meðfram fyrsta hlutverkinu í atvinnuleikhúsi. Hann leikstýrir uppsetningu leikfélags MH, grínast með Mið-Íslandi, var að byrja að vinna á auglýsingastofu og er með nýja sketsa á Rás 2. Auk þess að leika smá í Áramótaskaupinu. „Ef ég næ að kalla mig grínista þá rúmast allt sem ég er að gera innan þess. En það er streð að vinna í svona mörgum hlutum í einu. Í þessari viku er ég að frumsýna á sunnudaginn, það eru sketsar í loftinu, við erum með prufukvöld með nýju efni hjá Mið-Íslandi í næstu viku, og ég er að vinna hjá Hvíta húsinu. Þetta er eins og mér skilst að bókhald útgerðarinnar hafi verið eftir hrunið, það vildi

miðborg Reykjavíkur. Fyrir átti Dóri soninn Kára en saman eiga þau rúmlega ársgamla dóttur, Guðnýju, sem er alnafna móður Dóra. „Mér finnst gaman að finna mig upp á nýtt. Einu sinni var ég rappdrengur. Síðan varð ég einhvers konar montrass. Síðan djammaði ég ofboðslega mikið og var upptekinn af næturlífinu. Síðan komu börn og nú er maður bara upptekinn af því að vera fjölskyldufaðir.

Langömmubox og allt það, ég dýrka það. Sem betur fer er ég ungur þannig að ég er eygja það að fara aftur af stað á djamminu upp úr fertugu.“

Montrass í ræktinni Dóri er duglegur á samskiptamiðlinum Twitter og er þar með 4.500 fylgjendur. Á þeim vettvangi lýsti hann því yfir fyrir skemmstu að hann ætlaði að skafa af sér spikið í ræktinni. Hann sleppur ekki við að vera spurður um hvernig það gangi nú allt saman. Sér í lagi þar sem hann gúffaði í sig múffu á undraverðum hraða í upphafi viðtalsins. „Operation The Rock, eins og ég kalla þetta, er af og á hjá

mér. Þetta er bara erfitt fyrir mig. Ef þú lest viðtöl við fólk sem grennist þá talar það alltaf um að hafa fundið sjálfsöryggið. Málið er bara að ég er sjálfsöruggur og hef alltaf verið. Ég lít oft í spegil og hugsa, „You’re one hunk of a man Halldór!“ Það er því voða erfitt að finna hvatann til að grenna sig þegar maður er bara svona ógeðslega sáttur í eigin skinni,“ segir hann léttur í bragði. „Ég er samt orðinn rosalega sterkur. Málið er bara að menn eru orðnir miklu sterkari en þeir voru.

Hundrað í bekk er ekki það sama og það var. Ég man þegar ég heyrði fyrst af lyftingum. Þá voru menn bara að lyfta þar til þeir tóku 100 í bekk og svo slöppuðu þeir bara af.

Núna er ég að sjá einhverja ræfla í bekknum að dæla hundrað eins og ekkert sé,“ segir Dóri sem æfir með belti í ræktinni og segir öðrum til ef sá gállinn er á honum. „Ég hitti Þorstein Bachmann og hann sagðist vera hræddur um að slasa sig í réttstöðulyftu. Ég sagði að gott form og tækni myndu alltaf hindra mann frá því að slasast. Og við það tognaði ég feitt í lyftunni sem ég var að sýna og var frá í tvo mánuði. Ég átti það skilið fyrir að vera svona mikill montrass.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

Ef þú lest viðtöl við fólk sem grennist þá talar það alltaf um að hafa fundið sjálfsöryggið. Málið er bara að ég er sjálfsöruggur og hef alltaf verið. Ég lít oft í spegil og hugsa, „You’re one hunk of a man Halldór!“

enginn ýta á enter til að sjá hversu illa stödd þau voru. Þannig að ég er að forðast að ýta á enter í excelskjalinu. Ég segi bara eins og við gerum í Mið-Íslandi, ég keyri þetta á spjaldinu. Ég er með gott spjald,“ seg ir ha nn og bendir á andlitið á sér. „Síðan lendir maður ein hvern tímann. Þú mátt ekki staldra við og hugsa.“ Meðfram þessum störfum er Dóri nýkvæntu r f jölsk yldu maður. Kona hans er Magnea Guðmundsdóttir arkitekt og búa þau í

Ljósmynd/Hari

Lambafille með fiturönd

3999 4798

kr./kg

kr./kg

eru

Lambahryggur með villisveppum

2399 2698

ira m me

Við g

ltur l y f asi zarella v a x La moz með

kr./kg

fyrir

þig

9 9 225198

kr./kg

kg kr./

kg kr./

100%

Ungnautahamborgari, 120 g

269

íslenskt ungnautahakk

Helgartilboð! kr./stk.

Skyr.is drykkur, 250 ml jarðarberja eða mangó

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl.

179

kr./stk.

299 349

kr./pk.

kr./pk.

Dumle Dark, 110 g

318 398

Frugt mangó, frosin, 500 g

kr./pk.

kr./stk.

Maruud snakk, paprika, 250 g

629

kr./pk.

Frugt jarðarber, frosin, 400 g

239 298

kr./pk.

kr./pk.

Myllu jólaterta með kremi, hálf

349

gt Ljúffenke

Co

2049

Happy Day safar, 2 L appelsínuog eplasafi

Coke, Coke light og Coke zero, 2 l

296

kr./stk.

Ömmu laufabrauð, steikt, 15 stk.

kr./stk.

Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt

398

kr./stk.

kr./pk.

Niðurstöður Nú getur meirihluti umsækjenda um leiðréttingu kynnt sér niðurstöður umsókna sinna á leidretting.is. Tölvupóstur hefur verið sendur öllum umsækjendum um hvort niðurstöður þeirra liggi fyrir en afgreiðsla nokkurs hluta umsókna tefst um hríð vegna breytinga sem orðið hafa á högum viðkomandi umsækjenda. Í þeim tilfellum þar sem útreikningum er ekki lokið verða niðurstöður birtar jafnharðan og þær eru tilbúnar og viðkomandi gert viðvart að nýju með tölvupósti.

Birting Umsækjendur geta skoðað niðurstöður útreikninga með rafrænum skilríkjum eða veflykli RSK. Hafi breyting orðið á lögheimili eða í hjúskap umsækjenda frá árunum 2008-2009 takmarkast birting upplýsinga við umsækjendur sjálfa.

Nánari upplýsingar um höfuðstólsleiðréttingu húsnæðislána eru veittar á rsk.is/leidretting.

leidretting.is

Höfuðstólsleiðrétting húsnæðislána birting – samþykki – ráðstöfun Samþykki Stefnt er að því að um miðjan desember 2014, og á næstu þremur mánuðum þar á eftir, geti umsækjendur samþykkt útreikninga. Þar með verður ákvarðaðri leiðréttingarfjárhæð ráðstafað til lækkunar á höfuðstóli fasteignaveðlána á fremsta veðrétti eða til myndunar sérstaks persónuafsláttar. Umþóttunartími þeirra umsækjenda sem fá niðurstöður sínar síðar telst þrír mánuðir frá því að upplýsingar viðkomandi eru birtar. Breyting á láni tekur gildi frá og með næsta mánuði eftir að viðkomandi lántaki hefur staðfest útreikning.

Umsækjendur geta gert athugasemdir á leidretting.is telji þeir að ákvörðuð leiðréttingarfjárhæð byggi á röngum upplýsingum. Varði athugasemdir önnur atriði skal málinu beint til úrskurðarnefndar í gegnum leidretting.is.

Rafrænt samþykktarferli Í lögum nr. 35/2014, um leiðréttingu verðtryggðra fasteignaveðlána, er kveðið á um að málsmeðferð skuli vera rafræn. Notkun veflykla stenst ekki þær lögformlegu kröfur sem gerðar eru til skuldbindandi rafrænnar undirritunar um ráðstöfun fjármuna. Til þess að gæta fyllsta öryggis er því nauðsynlegt að umsækjendur noti rafræn skilríki við samþykkt og ráðstöfun leiðréttingarfjárhæðar.

Upplýsingar um rafræna undirritun er m.a. að finna á rsk.is/skilriki og skilriki.is.

442 1900 adstod@leidretting.is

Opnunartími 9:30-15:30

28

viðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Snorri Freyr Dónaldsson og Guðný Jónsdóttir hafa komið sér fyrir ásamt börnum sínum í Stokkhólmi og eru ekki á leið heim. mynd/Úr einkasafni

eftir því að komast heim og það var slegist um stöður. Núna eru stöður ítrekað auglýstar og enginn sækir um, og allir virðast hafa skilning á því,“ segir Snorri. „Staðan er sú að læknar eru ekki bara að halda áfram erlendis, heldur eru læknar líka að flytja aftur frá Íslandi. Eru búnir að vinna heima í fjöldamörg ár eftir sérnám og nenna ekki að standa í þessu lengur.“

Viljum ekki vinna í annars flokks heilbrigðiskerfi Læknahjónin Snorri Freyr Dónaldsson og Guðný Jónsdóttir hafa verið við nám og störf í Stokkhólmi í 6 ár. Þau segja ástandið í heilbrigðismálum á Íslandi ekki boðlegt fyrir íbúa landsins og þá sem í því starfa. Þau sjá ekki fram á að koma heim í bráð og þekkja fáa lækna sem eru með það á stefnuskránni. Þeirra skoðun er að með áframhaldandi sinnuleysi stjórnvalda verði ástandið þannig að það verði lífshættulegt að veikjast á Íslandi. Þau hafa komið sér vel fyrir ásamt 3 börnum í Svíþjóð.

E

ins og staðan er núna er það ekki möguleiki, ekki einu sinni hugmynd hjá okkur,“ segir Guðný Jónsdóttir, sem er í sérnámi í kvensjúkdómalækningum, þegar hún er spurð út í hugmyndina að koma heim. „Hluti af ástæðunni er sá að ég er ekki búin með mitt sérnám, en aðallega vegna þess að maður sér það ekki sem heillandi vinnuumhverfi að koma heim. Það er skortur á tækjum og tólum og léleg mönnun á spítölunum,“ segir Guðný. „Það er eitthvað sem maður hefur engan áhuga á að fara í, eins og staðan er núna.“ „Við erum alin upp í góðu heilbrigðiskerfi, og hér úti erum við að vinna í góðu heilbrigðiskerfi og það er mjög erfitt að hugsa sér það að koma heim í heilbrigðiskerfi sem er bara ekki á þeim standard sem að

áður var á Íslandi, og er hér í Svíþjóð.“ segir Snorri Freyr Dónaldsson, sem er barnalæknir og hefur lokið sérnámi í fyrirburalækningum. „Það er erfitt að vinna með sjúklingana sína þegar maður veit að það er ekki hægt að bjóða upp á bestu mögulegu þjónustu sem ætti að vera í boði.“

Læknar vilja vinna á spítala Eins og þessu er lýst heima þá eru allir læknar á stöðugum hlaupum og keyra sig út á spítölunum. Þekkið þið marga lækna sem eru starfandi heima núna? „Já við þekkjum nokkra sem hafa komið heim á síðustu tveimur til þremur árum. Einn þeirra er mjög óánægður á spítalanum. Hann vill vinna þar en er farinn að auka hlutverk sitt á stofu, meira en hann

hraun í öxnadal

Bjarni E. Guðleifsson

H

ér er fjallað um 18 gönguleiðir í

landi nafnkunnustu og fegurstu bújarðar á landinu, auk þess sem náttúru staðarins og jarðfræði eru gerð góð skil. Fjöldi mynda prýðir þessa eigulegu bók sem útivistar- og áhugafólk um Ísland lætur ekki framhjá sér fara.

Bókaútgáfan Hólar / Hagasel 14 / 109 Reykjavík / 587 26 19 / holar@holabok.is

hefur áhuga á. Það er tilkomið vegna aukins álags. Það er ekki hægt að komast að á skurðstofunum vegna vöntunar á fólki sem gerir það að verkum að þetta verður mjög lýjandi,“ segir Guðný. „Það er alla jafna mikið að gera í vinnunni hjá læknum en þegar maður er stöðugt á hlaupum og hlaupandi á veggi þá getur maður ekki sinnt sinni vinnu eins og vel og maður hefði viljað gera.“ Virkar þetta þá þannig að þrátt fyrir vilja lækna til þess að vinna á spítölunum þá eru þeir meira á stofunni sinni vegna ástandsins? „Flestir læknar sérhæfa sig í lækningum sem viðgangast á spítölum, þar eru þeir búnir að mennta sig. Spítalarnir eru með flóknustu og veikustu sjúklingana og þeir þurfa á bestu læknunum að halda,“ segir Snorri. „Það er ekki forgangur lækna að vera sem mest á stofu,“ segir Guðný.

Þýðir ekki að stinga hausnum í sandinn

Hvernig gerðist það að þróunin hefur farið á þennan veg? „Ástandið var skárra, það var ágætt þegar við vorum að vinna síðast á Íslandi,“ segir Snorri. „En síðan þá hafa ekki verið keypt nauðsynleg tæki og allt orðið gamalt og úrelt. Vegna gengisveikingar eru grunnlaunin á Íslandi nú um helmingi lægri en þau voru fyrir hrun, þegar maður ber þau saman við sænsk grunnlaun og að auki á maður miklu meira frí í Svíþjóð,“ segir Snorri. „Frítökurétturinn í Svíþjóð er mikill. Meðallæknir er í fríi um 3 mánuði á ári á launum, því við fáum stóran hluta yfirvinnunnar greidda í fríi, sem er mjög hvetjandi umhverfi, sérstaklega þegar maður á börn. Ég er í þannig starfi að öll mín vinna fer fram inni á spítala, ég hef

engan kost á því að vinna á stofu, svo ef ég vil vinna við mitt sérfag þá þarf ég að vinna á spítala. Ég hefði aldrei sömu aðstæður heima og ég hef hér,“ segir Snorri.

Hvað þyrfti að breytast svo þið kæmuð heim? „Það þarf að semja almennilega um launin, það er það fyrsta,“ segir Guðný. „Byggingu nýs spítala er ekki hægt að setja sem skilyrði en það þarf aukna fjárveitingu inn í heilbrigðiskerfið í heild. Af alvöru.

Við höfum alltaf verið með mjög gott heilbrigðiskerfi, m.a vegna þess að allir sérfræðingar sem vinna heima hafa sótt sína menntun erlendis, á stórum stöðum með mikið af sjúklingum og verða mjög samkeppnishæfir í því sem þeir eru að gera í sinni vinnu á Íslandi,“ segir Guðný. „Þess vegna hefur verið hár standard heima og við hugsuðum alltaf þannig að við kæmum heim þegar við værum orðin samkeppnishæf.

Eins og lífið okkar er hér og staðan er heima þá er ekki á plönunum að koma heim.“ „Maður hefur bara ekki áhuga á því að vinna í heilbrigðiskerfi sem er annars flokks,“ segir Snorri. „Þá getur maður alveg eins sótt um vinnu í austantjaldslöndunum. Þar virðast vera svipaðar aðstæður og á Íslandi í dag. Það þýðir ekkert að vera að stinga hausnum í sandinn og halda öðru fram, því staðan er einfaldlega þannig. Þetta veltur á pólitískri ákvörðun. Annað hvort vill maður vera í fremstu röð eða ekki, og ef maður vill ekki eyða peningum í heilbrigðiskerfi í hæsta gæðaflokki þá þarf bara að viðurkenna það.“

Ísland er að missa af bestu læknunum

Fáið þið einhverja gagnrýni heiman frá þegar þið segist ekki geta hugsað ykkur að koma heim? „Hér áður fyrr biðu læknar

Er ekkert gert í því að halda þeim heima, þegar sú staða kemur upp? „Nei alls ekki. Það eru engin úrræði til í kerfinu til þess að halda þeim.

Ef það yrði nú allt í einu ákveðið að setja peninga í heilbrigðiskerfið þá held ég að við fengjum heim hæfara fólk en nokkru sinni fyrr.

Vegna þess að það er fjöldi lækna sem hefur núna verið í fjöldamörg ár að vinna erlendis og eru gríðarlega reynslumiklir, segir Snorri. Áður fyrr kom fólk heim beint að loknu sérnámi,“ segir Guðný. „Núna er miklu algengara að fólk vinni í nokkur ár úti eftir sérnám.“ „Mitt fag er það fag sem sloppið hefur hvað best í þessum niðurskurði vegna þess að við erum að meðhöndla nýfædd börn,“ segir Snorri. „Hringskonur hafa verið duglegar við að fjármagna tækjakaup og slíkt. Núna vantar hinsvegar sérfræðinga í ákveðnum undirsérgreinum barna heima til þess að vinna á spítalanum. Það er mjög sérstök staða.“

Kolröng þróun Hvernig er hægt að vinna undir læknaeiðnum þegar aðstæður leyfa ekki þau úrræði sem þarf. Vegur ekki þyngra að læknir vilji senda sjúkling í aðgerð en utanaðkomandi aðstæður? „Við gerum okkur grein fyrir því að þetta verður allt að vera innan skynsamlegra marka. Það er ekki hægt að panta allar þær rannsóknir sem maður vill,“ segir Snorri. „Auðvitað hefur það samt áhrif að læknar megi varla panta ákveðnar rannsóknir og fá ekki að skrifa út ákveðin lyf. Þetta er ástand er búið að vera í mörg ár. Annarsstaðar í heiminum er sparnaður tekin á öðrum stigum og bara í stuttan tíma í senn. Þannig ná þeir alltaf að vera á pari við það ástand sem á að ríkja á heilbrigðisstofnunum.

Fyrri ríkisstjórnir spöruðu í ákveðinn tíma og þá hélt maður að nú væri komið að því að endurnýja tæki og húsakost en þá er eins og ríkisstjórnin í dag vilji spara meira.

Fyrst þau gátu sparað þá hljótum við að geta sparað meira. Alveg kolröng þróun,“ segir Snorri. „Við þekkjum örugglega milli 30 og 40 lækna hér í Svíþjóð, og kannski 2 til 3 sem hafa velt því fyrir sér að koma heim, en eru alls ekki tilbúnir til þess að taka skrefið. Þetta snýst ekki um græðgi í læknum. Þetta snýst um að hafa boðlegar aðstæður fyrir sjúklinga og þá sem hlúa að þeim,“ segir Guðný.

Eru sjúklingar á Íslandi í meiri hættu en á nágrannalöndunum? „Ekki spurning,“ segir Guðný. „Það vill enginn veikjast í landi þar sem tækjabúnaður og húsakostur er af skornum skammti, eða þar sem læknar eru of þreyttir eða finnast hreinlega ekki.“ Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

AFMÆLIS KOSTUR FYRIR HELGINA!

Amerískt morgunkorn í miklu úrvali

50% AFSLÁTTUR

Risapakki af Cocoa Puffs Tveir pokar í pakka - 1 kg

Afmælistilboð

675,- kr/pk Fullt verð

1.349,- kr/pk Hámark 3 pakkar á mann.

Gildir laugardaginn 15. nóvember á meðan birgðir endast.

Amerísk og öðruvísi Sukhi’s indverskar sósur

Kjarnafæði

Kostur

Hamborgarhryggur

Kjúklingabringur

Nokkrar tegundir 85 gr

kr/kg

kr/kg

kr/pk

Kostur

1.895,-

Fulleldaðir kjúklingaleggir í Buffalo og Barbecue sósu

AFSLÁTTUR

Fulleldaðir kjúklingavængir í Buffalo og Barbecue sósu kr/pk

kr/pk

598,-

20%

Fullt verð

798,kr/pk

Risapokar

Snakk

BED HEAD TIGI Sjampó og næring 2x 750 ml

Afmælistilboð Fullt verð

498,kr/pk

Kynning á laugardag milli klukkan 14.00 og 16.00

Kostur

25% AFSLÁTTUR

398,-

AFSLÁTTUR

FYRIR

1.098,-

20%

2 1

Nokkrar tegundir kr/stk

398,- 498,- 898,Fullt verð kr/pk

Fylgstu með okkur á Facebook www.facebook.com/kostur.dalvegi

Opið alla daga frá klukkan 10.00 til 20.00 Dalvegur 10-14 | 201 Kópavogur | S: 560-2500 | kostur@kostur.is | www.kostur.is

kr/pk

3.998,-

Afmælistilboð

Með fyrirvara um villur og á meðan birgðir endast. Athugið að verð geta breyst milli sendinga. Gildir laugardag og sunnudag 15. -16. nóvember 2014.

Laugardaginn 15. nóvember

Anna Valdimarsdóttir sálfræðingur hefur gefið út sína þriðju bók, „Hugrækt og hamingja“. Hún segir spurninguna um tilgang lífsins vera allt of stóra, betra sé að spyrja um tilgang lífsins núna, á einu tilteknu tímabili.

Hamingjan er bónus Anna Valdimarsdóttir sálfræðingur segir hugleiðslu og meðvitund um núið hafa hjálpað sér mikið í lífinu, hennar gata hafi ekki verið greið frekar en annarra. Í sinni þriðju bók, „Hugrækt og hamingja“, kennir hún okkur að leggja rækt við núið og að bola burt slæmum hugsunum sem geta leitt til depurðar eða kvíða.

J

ón Kalman segir í einni bókinni sinni að hamingjan sé leitin og það er mikill sannleikur fólgin í því. Það er þessi stöðuga viðleitni sem er svo mikilvæg, að hætta aldrei að leita. Ef við hættum aldrei að gefa lífinu tilgang þá kemur hamingjan í framhjáhlaupi, hún er einskonar bónus. Það er of stórt verkefni að hafa bara einn tilgang með lífinu. Við eigum að fókusa á daginn í dag og hvernig við getum gert hann góðan. Það er miklu betra að spyrja sig hvaða tilgang lífið hafi akkúrat núna heldur en að spyrja sig hver tilgangurinn með lífinu sé,“ segir Anna Valdimarsdóttir og lætur þetta allt saman hljóma ofureinfalt.

lensk fræði. Nokkrum árum síðar heyrði ég svo af mindfulness, eða núvitund, og kveikti strax á tengingunni þarna á milli,“ segir Anna. Í dag er núvitund á allra vörum og fólk sífellt meðvitaðara um þessa ævafornu austurlensku visku. „Við fáum miklu meira út úr lífinu ef við erum til staðar í andartakinu. Lífið er núna.

Ekki í fortíðinni eða framtíðinni. Ef við njótum ekki andartaksins, erum fjarhuga, þá missum við af lífinu. Ef við lifum í núinu verðum við meira vakandi fyrir því þegar hugur okkar dettur ofan í áhyggjur og vandamál. Eða vangaveltur um hamingjuna og tilganginn. Og þá festumst við í aðgerðaleysi og jafnvel þunglyndi.“

Var lengi finna sig

Hugsar minna í dag

Anna, sem hefur starfað sem sálfræðingur til fjölda ára, gaf nýverið út sína þriðju bók, „Hugrækt og hamingja“, en áður hefur hún gefið út metsölubækurnar „Leggðu rækt við sjálfan þig“ og „Leggðu rækt við ástina“. Hún hefur leiðbeint og hjálpað fólki til fjölda ára en segir sína leið samt alls ekki hafa verið neitt beinni eða greiðari en annarra. „Ég hefði til dæmis viljað læra bókmenntafræði, heimspeki eða sálfræði en þegar ég byrjaði í Háskólanum var það ekkert í boði. Svo ég valdi það sem var næst áhugasviði mínu, íslensku og bókasafnsfræði,“ segir Anna sem átti barn ung og gat því ekki farið utan til náms. Hún leitaði fyrir sér í íslensku og bókasafnsfræðum en hlær þegar hún rifjar upp hvernig hún hætti náminu rétt fyrir lokaprófið þar sem hún gat ekki hugsað sér að starfa á bókasafni. „Svo tók ég frönsku og fór að vinna hjá föður mínum, Valdimar Jóhannssyni í bókaútgáfunni Iðunni, við handritalestur, þýðingar og prófarkalestur. Ég átti mitt annað barn á þessum tíma og þegar ég var í barnsburðarleyfi fékk ég próförk heim til að lesa, sem var Sálarfræði Sigurjóns Björnssonar. Það var nýbyrjað að kenna sálfræði í Háskólanum og þetta var ein kennslubókanna. Ég prófarkalas bókina og vissi um leið að þetta var eitthvað fyrir mig og fór strax og skráði mig í sálfræði.“

Heillaðist af austurlenskum fræðum

Anna hafði unnið í mörg ár sem sálfræðingur þegar hún sá námskeið hjá búddamunki auglýst með yfirskriftinni „What’s love got to do with it“. „Ég hafði nú ekki mikla trú á þessu í byrjun en fór því ég var að vinna í bókinni um ástina. Ég heillaðist algjörlega og sökkti mér í alla þá fræðslu sem ég komst yfir um austur-

Anna segir hugleiðslu og vakandi athygli hafa hjálpað sjálfri sér mikið. „Ég hef, rétt eins og aðrir, verið döpur og leið og jafnvel þunglynd. Ég er bara farin að hugsa minna,“ segir Anna og hlær, en á þá við að hún hafi meiri stjórn á hugsunum sínum í dag. „Það er mjög mikilvægt að bæla slæmar hugsanir ekki niður, heldur leyfa þeim að koma en kunna að sleppa á þeim takinu. Gott tæki til þess er að snúa athyglinni að andardrættinum,“ segir Anna og ég bið hana um ráð til lesenda, tæki til að hjálpa okkur að vera í núinu. Þá segir Anna vera kominn tíma á þriggja mínútna andrými.

Hún biður mig um að finna mér góða stöðu á stólnum og finna fyrir sjálfri mér. Fótunum, lærunum, höndunum, öxlunum.... Finni ég fyrir spennu eða óþægindum þá eigi ég að taka eftir því. Hún biður mig um að veita hugsunum mínum eftirtekt, tilfinningum og hugarástandi. Á milli þess sem Anna talar til mín með sinni rólegu og hlýju rödd er algjör þögn í herberginu. Hún biður mig um að veita hugsununum eftirtekt með forvitni og áhuga en snúa mér svo frá þeim og einbeita mér að andardrættinum. Eftir að hafa hvílt við andardráttinn í nokkra stund biður Anna mig um að „koma til baka“, en ég er svo afslöppuð að það reynist frekar erfitt. „Þetta snýst eiginlega bara um að safna sér saman og taka eftir þessu smáa sem venjulega fer fram hjá okkur,“ segir Anna en ég horfi bara dáleidd á hana, svo afslöppuð að ég er alveg hætt að hugsa um hvernig ég eigi að koma allri þessari visku til skila á einni blaðsíðu í blaðinu.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY

FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE

DUTY

DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY DUTY

FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE FREE

FREE AFNEMUM VÖRUGJÖLD* AF ÖLLUM HLJÓMTÆKJUM, HEIMABÍÓKERFUM, HÁTÖLURUM, HEYRNARTÓLUM, BLU-RAY SPILURUM OG SJÓNVÖRPUM FRÁ LG, YAMAHA, PANASONIC, SONOS, TOSHIBA, HARMAN KARDON, JBL, THOMSON, TDK OG FINLUX

FULLT VERÐ

FULLT VERÐ

129.990

189.990

DUTY

DUTY

FREE

FREE

103.992

151.992

VERÐ

LG-42LB561V

VERÐ

Panasonic TX50AS500Y

• Triple XD örgjörvi • Háskerpu upplausn • Einfalt en vandað

• Viera Connect snjallsjónvarp • Háskerpu upplausn • Vreal Smart örgjörvi

FULLT VERÐ

219.990

DUTY

DUTY

FREE

299.992

• 700Hz TrueMotion • 3D háskerpu IPS skjár • Fullkomið snjallsjónvarp

99.990 DUTY

FREE

FREE

VERÐ

LG 55LB671V

FULLT VERÐ

FULLT VERÐ

359.990

VERÐ

VERÐ

Panasonic TX48AS640E

• • • • •

175.992

1200Hz Back Light Scanning Brilliant Contrast Viera Connect snjallsjónvarp Bluetooth þráðlaus tenging Dual-Core örgjörvi

Toshiba 32LW3453DN

• • • • •

79.992

Snjallsjónvarp Þráðlaust Wi-Fi Einfallt AMR+ 100 3D digital comb filter

*Jafngildir 20% verðlækkun. Að sjálfsögðu fær ríkissjóður 25% vörugjöld af þessum tækjum. Verðlækkunin er alfarið á kostnað Sjónvarpsmiðstöðvarinnar. Í einhverjum tilfellum er verðlækkun enn meiri.

DUTY

RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • WWW.SM.IS

FREE

32

viðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Blessun að vera rekinn Reynir Traustason hefur siglt mikinn ólgusjó að undanförnu og urðu mikil tímamót í hans lífi þegar hann var rekinn sem ritstjóri DV í haust. Í stað þess að leggjast í kör ákvað Reynir að gera upp ferilinn í fréttaævisögunni Afhjúpun. Reynir var ættleiddur 5 ára gamall og segir það hafa sett mark sitt á líf sitt.

Eftir að hann kynntist fréttamennskunni yfirtók hún allt líf han s og hefur Reynir eytt hátíðisdögum fjölskyldunnar í að skrifa fréttir.

Hann segir eitt sitt mesta feilspor vera að væna Jón Bjarka Magnússon um ósannindi þegar hann sagði Reyni hafa stoppað frétt.

M

amma var 17 ára þegar hún átti mig. Hún og blóðfaðir minn áttu samleið í nokkra mánuði en síðan var hún ein með mig fyrstu árin.

Hún kynntist síðar góðum manni og hann ættleiddi mig,“ segir Reynir Traustason fréttamaður og fyrrverandi ritstjóri DV. Fimm ára gamall flutti hann til Flateyrar og þar var mikið pískrað í þorpinu. „Ég var jafnvel kallaður Kanabarn sem þótti það alversta. Það þótti ekki gott á þessum tíma að vera lausaleiksbarn og mér fannst ég annars flokks. Uppruni minn var látinn liggja í þagnargildi og ég spurði einskis. Foreldrum mínum fannst þessi leið á sínum tíma sú farsælasta en eftir á að hyggja finnst mér þetta ekki rétta leiðin. Ættleiðingin kallaði fram fleiri vandamál en lausnir. Ég tel að það hefði verið eðlilegra að ég hefði haldið sambandi við blóðföður minn og fjölskyldu hans,“ segir Reynir og tekur fram að hann beri gríðarlega virðingu fyrir móður sinni. „Mamma var mikill harðjaxl og brölti með mig um allt fyrstu árin þegar hún starfaði ýmist sem ráðskona eða vinnukona.“ Í dag er Reynir í góðu sambandi við blóðföður sinn og það í góðri sátt við móður sína sem skilur afstöðu hans. „Það kemur alltaf að því að þú vilt vita uppruna þinn. Fyrir mér var það mjög íþyngjandi að hafa verið ættleiddur og það skal enginn vanmeta þær hugsanir sem ættleitt barn glímir við.

Af hverju var ég ættleiddur? Af hverju vildi pabbi ekki umgangast mig? Þetta er mín erfiðasta glíma í lífinu og reiðin yfir þessu.“

Almenningur er útgefandinn

Reynir Traustason hefur verið áberandi í íslensku þjóðlífi síðustu áratugina. Árið 1983 gerðist hann fréttaritari DV á Flateyri. Móðir hans hafði þá sinnt því hlutverki en þoldi illa áreitið sem fylgdi starfinu og bað soninn, togarasjómanninn, að taka við.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan og fréttamannsstarfið hefur átt hug og hjarta Reynis síðan.

Hann tók við sem ritstjóri DV fyrir 8 árum, var einn af stærstu eigendum blaðsins en var rekinn eftir mikinn ólgusjó fyrr á þessu ári. „Það var þá spurning um að leggjast í kör og sofa dagana langa sem mér leist heldur illa á og ákvað snögglega að gera upp ferilinn.“ Reynir er á uppsagnarfresti hjá DV en í ráðningarsamningi hans kemur fram að hann megi stunda útgáfustarfsemi á vegum einkahlutafélagsins Góður punktur sem hann á. Hann ákvað því að skrifa bók, fréttaævisöguna Afhjúpun, sem kemur út á þriðjudag. Útgáfuna fjármagnar Reynir á vefnum KarolinaFund þar sem hann hefur fengið afar góð viðbrögð og er almenningur því í raun útgefandi bókarinnar.

Reynir tekur á móti mér á heimili sínu í Mosfellsbæ þar sem Úlfarsfell er nánast við útidyrnar.

Tæp fjögur ár eru síðan Reynir hóf baráttu sína við holdið þar sem hann missti um fjörutíu kíló á einu ári með breyttum lífsstíl og spiluðu fjallgöngur þar stórt hlutverk en Reynir byrjaði á að ganga reglulega á Úlfarsfellið. Þreklaus maðurinn náði upp svo miklu þreki að í september á síðasta ári kleif hann sjálft Mont Blanc. Við Reynir heilsumst með virktum enda gamlir samstarfsfélagar og ég starfaði undir hans stjórn á DV á þriðja ár. Hundarnir hans þrír, amerískir Cocker Spaniel, virðast ekki síður ánægðir að fá gest og svo fer að sá yngsti, Tinni, leggst hjá mér í stofusófanum á meðan Reynir hellir upp á rótsterkt blaðamannakaffi.

Eyddi jólum í að skrifa helgarviðtal

„Í Afhjúpun fer ég í gegnum mörg af mínum stærstu fréttamálum og leyfi lesendum að skyggnast á bak við tjöldin. Ég fjalla um Landsímamálið, mál Árna Johnsen, Æsumálið og Lekamálið þar sem ég lagði allt undir. Svo eru skemmtilegu fréttirnar þarna eins og glíman við harmonikkuunnendur vegna flugdólgs sem varð þeim samferða.“ Hann segir Afhjúpun einmitt ekki vera ævisögu eða ferilssögu heldur fréttaævisögu því líf hans hefur verið samofið starfi fréttamannsins. „Frá því ég byrjaði í þessu hefur líf mitt snúist um fjölmiðla. Þegar ég var fréttaritari eyddi ég einum jólum í að pikka helgarviðtal við Einar Odd með tveimur fingrum á gamla ritvél. Ég hef eytt gamlársdegi í að skrifa um fólk sem var í felum með lítið barn. Ég hef alltaf svarað kallinu. Um leið og ég fæ fréttina byrja ég að vinna í henni og ýti öllu öðru frá mér. Þess vegna er erfitt að skilja á milli ævi minnar, lífshlaupsins og fréttamennskunnar.“ Hann ber saman fyrra starf sitt sem sjómaður og svo starf fréttamannsins og segir þau bæði hafa mikil áhrif á fjölskyldulífið en þó gjörólík. „Sjómaðurinn kemur að landi, hann skilur skipið eftir við bryggju og er með fjölskyldunni á meðan hann er í landi. Fjölmiðillinn fer með þér hvar sem þú ert. Lífið er fjölmiðillinn og öfugt. Konan mín þekkir þetta ágætlega, og börnin.“ Reynir eru kvæntur Halldóru Jónsdóttur og saman eiga þau fimm börn; Róbert, Hrefnu Sigríði, Jón Trausta, Símon Örn og Hörpu Mjöll. Allir synirnir hafa starfað með föður sínum á DV, Róbert sem ljósmyndari, Jón Trausti sem ritstjóri og síðar framkvæmdastjóri og Símon Örn á vefnum dv.is. Harpa, yngsta barnið, býr enn á heimilinu. Hún er 18 ára og er það barn sem Reynir hefur umgengist mest á meðan hún er að alast upp. „Ég var hættur á sjónum þegar

hún fæddist. Hún er fylgihnöttur minn og hefur verið mikið með mér. Það eru örlög sjómannsins að vera ekki í miklum samskiptum við börnin sín en við Harpa höfum alltaf verið náin. Hún kom til dæmis við sögu í myndinni sem var gerð eftir bókinni Skuggabörn, myndin endar þannig að við Harpa göngum saman inn í framtíðina. Ég get sagt með nokkru stolti að ekkert barnanna minna fæst til að æfa í World Class,“ segir Reynir en sem kunnugt hefur Björn Leifsson, eigandi World Class, haft horn í síðu Reynis vegna umfjöllunar DV um fjárreiður hans, hann hefur höfðað meiðyrðamál gegn blaðinu og keypti sig inn í hluthafahóp DV í haust þegar baráttan um blaðið stóð sem hæst og gat Björn þá út að yfirlýst markmið hans með því væri að láta reka Reyni. „Það er Hörpu sársaukafullt að vinkonur hennar eigi kort þar. Hún fæst ekki til að æfa þar og vill ekki skipta við menn eins og hann.“

Blessun að vera rekinn

Afhjúpun er áttunda bók Reynis og eru átta ár síðan sú síðasta kom út, Ljósið í Djúpinu – örlagasaga Rögnu á Laugabóli. „Ég var búinn að sakna þess svolítið að skrifa. Eftir að ég tók við DV var ekkert rými til að skrifa. Í þau 7 ár sem ég var þar var ég nánast heltekinn. Að ritstýra svona blaði togar í mann allan sólarhringinn, ritstjórinn sér um forsíðuna og svo hvílir fréttavefurinn á manni dag sem nótt. DV.is var fyrst til að segja frá falli Glitnis á sínum tíma og þá hafði ég vakað alla nóttina í miklum æsingi. Þetta starf er afskaplega skemmtilegt en eftir á hugsar maður að það sé kannski ekki endalaust hægt að vera lokaður inn í einhverri sápukúlu og allt lífið þar fyrir utan. Kannski má segja að mér hafi verið gerður greiði með því að vera rekinn. Ég hef allavega meiri tíma núna til að tala við fólkið mitt og hundana mína.“ Eitt af því sem Reynir gerir upp í bókinni er það þegar Jón Bjarki Magnússon, blaðamaður á DV, ljóstraði upp um að Reynir hafi látið undan þrýstingi um að blaðið birti ekki frétt um Sigurjón Þ. Árnason, fyrrum bankastjóra Landsbankans, í nóvember 2008. „Við Jón Bjarki áttum fræg samskipti þegar hann „teipaði“ mig,“ segir Reynir og vísar til þess að Jón Bjarki hafði gert leynilega upptöku af samtali sínu við ritstjóra sinn þar sem þetta kom fram. „Alþjóð var upplýst um að fyrirtækið sætti hótunum og ég bakkaði frá birtingu fréttar,“ segir Reynir en áður en upptakan

Ég get sagt með nokkru stolti að ekkert barnanna minna fæst til að æfa í World Class.

Framhald á næstu opnu

34

viðtal

birtist hafði Reynir sagt Jón Bjarka segja ósatt um samskiptin við sig. „Eitt af feilsporum mínum lá í viðbrögðunum. Það er alltaf rangt að fresta frétt eða daga umfjöllun til baka undir þrýstingi en það var alrangt að segja að Jón Bjarki væri að segja ósatt. Þessi viðbrögð voru mín stærstu mistök. Ég hefði átt að segja strax að þetta væri rétt hjá honum og viðurkenna það sem ég hafði gert. Við birtum fréttina síðan strax um nóttina. Fréttin sjálf var ekki ýkja merkileg en hún sýndi að það var verið að vinna í þágu Baugs í bankanum. Í mínu starfi sé ég svo oft hjá öðrum að þeir gera þessi sömu mistök, að leggja á flótta frá eigin verkum í

Helgin 14.-16. nóvember 2014

stað þess að segja sannleikann. Ég var á flótta, mér fannst þetta skammarlegt og það er verst þegar maður segir eitthvað í hita leiksins sem betur hefði verið látið ósagt. Blaðið lenti þarna í miðjum átökum útrásarvíkinga og ég var að hugsa um hag þeirra 70 starfsmanna sem unnu hjá fyrirtækinu. Ég mátti samt ekki leyfa mér það heldur setja sannleikann á oddinn.“

Náði sáttum við Jón Bjarka

Framtíð DV var í tvísýnu eftir að upp um þetta komst en þegar öldurnar lægði leitaði Reynir aftur til Jóns Bjarka og bauð honum aftur vinnu. „Ég breytti rangt og

Reynir Traustason fagnar 61 árs afmæli á þriðjudag, þá kemur út bókin hans Afhjúpun og enn fremur rennur út frestur DVmanna til að skýra fyrir ríkisskattstjóra hvernig þeir gátu yfirtekið félag Reynis án hans umboðs. Ljósmynd/Hari

Jólatilboð á svefnsófum

10-40% A FSLÁTTUR

Síðumúla 30 - Reykjavík | Sími 533 3500 Hofsbót 4 - Akureyri | Sími 462 3504

fór að hugsa um hvernig ég gæti bætt honum þetta upp.“ Samstarfs Reynis og Jóns Bjarka hefur verið afar farsælt en Jón Bjarki og Jóhann Páll Jóhannsson blaðamaður hafa leitt umfjöllun íslenskra fjölmiðla um Lekamálið svokallaða. Þeir voru verðlaunaðir af Blaðamannafélagi Íslands fyrir rannsóknablaðamennsku ársins 2013 en málið hófst fyrir um ári.

DV, Reynir og blaðamennirnir, Jón Bjarki og Jóhann Páll, hafa sætt miklum þrýstingi vegna umfjöllunarinnar sem hefur teygt anga sína víða. Í vikunni dró til tíðinda í málinu þegar Gísli Freyr Valdórsson, aðstoðarmaður Hönnu Birni Kristjánsdóttur, játaði að hafa lekið minnisblaðinu sem allt málið snýst um. Reynir segir það vissulega tímamót að Gísli Freyr hafi játað en þar með séu ekki öll kurl komin til grafar. „Hann er búinn að játa en trúi því hver sem vill að hann hafi einn séð um þetta. Ég trúi því ekki.

Hanna Birna er sek sem fyrr. Hún ber fulla ábyrgð á sínum aðstoðarmanni. Hún hefur ráðist að mér og DV hvað eftir annað, sagt umfjöllun blaðsins vera lygar og pólitískar ofsóknir. Nú er orðið opinbert að þetta var sannleikurinn og aðstoðarmaður ráðherra bullandi sekur. Hann segir núna að sitt stærsta samviskubit sé vegna Hönnu Birnu og hefur beðið Sjálfstæðisflokkinn afsökunar. Hann er ekki með samviskubit vegna hælisleitandans Tony Omos eða annars fólk sem var nafngreint í minnisblaðinu. Hann skilur ekki enn

hvert brotið er. Auðvitað á maður ekki að sparka í liggjandi mann en það þarf að horfa kalt á þetta mál.

Uppnámið á DV á líka rætur sínar að rekja að hluta til Lekamálsins. Skuggaeigandinn kallaði umfjöllun okkar dekur við hælisleitendur,“ segir Reynir og vísar þar til Gísla Guðmundssonar, bakhjarls Þorsteins Guðnasonar, stjórnarformanns DV. „Ég sagði blaðamönnunum að það myndi draga til tíðinda í þessum málum innan eigendahóps blaðsins en ég lofaði þeim líka að ég myndi leggja starfið mitt undir til að verja þá. Ég sagði þeim líka frá því þegar Hanna Birna hringdi í mig og vildi láta reka þá. Það fór síðan þannig að ég missti starfið, ekki bara út af þessu, en ég vona að ég sé búin að bæta Jóni Bjarka upp það sem gerðist árið 2008. Ég tel mig geta staðið við það með fullum sóma að hafa gert allt sem ég gat.“

Yfirtaka án umboðs

Átökin innan DV undanfarna mánuði hafa ekki farið framhjá neinum og segist Reynir hafa vitað það strax í vor að lokadagarnir nálguðust. „Í fyrravetur frétti ég af því að Þorsteinn væri að reyna að fá til liðs við sig menn til að yfirtaka DV. Hvenær Sigurður G. Guðjónsson kom inn í þetta veit ég ekki,“ segir Reynir en Sigurður er einn af þeim sem gagnrýndu ritstjórnarstefnu DV undir stjórn Reynis og er lögmaður Björns Leifssonar í hans málum gegn blaðinu.

Nákvæmt eignarhald á DV virð-

ist nokkuð á reiki. Í september var send út yfirlýsing um að Þorsteinn myndi kaupa hlut Björns Leifssonar en bæði á vef DV.is og hjá Fjölmiðlanefnd eru Laugar ehf., félag Björns, enn skráð fyrir rúmum fjögurra prósenta hlut. Þá á Reynir um 18% hlut í DV í gegnum félagið Ólafstún ehf. og er það skráð svo hjá Fjölmiðlanefnd en á vef DV.is er Björgvin Þorsteinsson hæstaréttarlögmaður skráður eigandi Ólafstúns. Reynir hefur síðan undir höndum bréf frá ríkisskattstjóra um að skráning Ólafstúns á Björgvin hafi verið stöðvuð og að þeir hafi frest til 18. nóvember til að gera grein fyrir umskráningunni. „Ég gaf ekkert umboð til þess og mér finnst mjög undarlegt ef þeir komast upp með þetta. Sigurður G. skrifar undir að ég hafi þarna verið á hluthafafundi sem ég var ekki á. Þeir geta ekki einfaldlega yfirtekið félagið án míns leyfis og þetta er stórmál fyrir þá ef sekt sannast.“ Reynir tekur sopa af rótsterku kaffinu, pollrólegur og segist bíða spenntur eftir þriðjudeginum 18. nóvember. Það er nefnilega fleira að gerast þann dag. Þetta er afmælisdagur Reynis, hann fagnar 61 ára afmælinu og þá kemur líka út bókin Afhjúpun. „Þetta verður góður dagur.“ Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Kafli úr nýrri bók Reynis, Afhjúpun, er á bls. 38.

Vantar þig gistingu í útlöndum?

Gerðu Verðsamanburð á hóteltilboðum út um allan heim oG bókaðu haGstæðasta kostinn á túristi.is.

TÚRISTI

NÝ VARA

iPad Air 2

iPad mini 3

Verð frá ..-

Verð frá ..-

Hæð: 24 cm | Breidd 16.95 cm Þykkt: 6.1 mm | Þyngd frá: 437 g

Hæð 20 cm | Breidd 13.47 cm Þykkt: 7.5 mm | Þyngd frá: 331 g

Silfur - Gull - Dökkgrár

Silfur - Gull - Dökkgrár

Verslanir á Laugavegi 182 og í Smáralind · sími 512 1300 · epli.is

38

bækur

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Barnið á Búrfelli Sársauki barnæskunnar fylgir Reyni Traustasyni eins og fram kemur í upphafi bókar hans, Afhjúpun, sem væntanleg er á næstunni. Pabbi hans var aðeins til staðar fyrstu mánuðina. Hann var erfiður sem unglingur, skapstór, í stöðugri uppreisn og byrjaði snemma að drekka.

F

yrstu minningar mínar eru frá Deildartungu þar sem móðir mín var kaupakona.

Við Vala frænka vorum úti á túni. Ég vissi snemma að þetta var ekki hefðbundið fjölskyldumynstur. Pabbinn var aðeins til staðar fyrstu mánuðina en svo hvarf hann. En afi og amma voru alltaf skammt undan. Þau voru tilbúin til þess að taka við mér þegar á þurfti að halda. Í þeirra augum var ég glókollur þótt einhverjir aðrir litu á mig sem svarthöfða. Ég var fimm ára þegar við mamma fluttum til Flateyrar. Hún var komin í samband við góðan mann sem hafði ættleitt mig. Við sigldum vestur með strandferðaskipi. Skyndilega var ég kominn á stað þar sem sjórinn skipti öllu. Þar var lífsbjörgin. Ég kunni illa við sjóinn. Og svo kunni ég illa við staðinn. Strax annan daginn lenti sveitadrengurinn í útistöðum við þorpspiltana sem höfðu hann undir.

Einn settist á andlit mitt. Hann var hlandblautur. Það var orðrómur um það í plássinu að ég væri Kanabarn. Ástæðan var sú að ég hafði lært nokkra frasa á ensku sem ég slengdi fram í tíma og ótíma. How are you eða You are crazy. Sögurnar mögnuðust og það tók móður mína tíma að kveða þær niður. Ég heyrði kvitt um þetta sjálfur.

Bekkjarbróðir minn spurði mig í söngtíma hvernig mér fyndist að vera lausaleiksbarn. Hann sagðist hafa heyrt það frá föður sínum, for-

manni barnaverndarnefndar. Ekki það að ég sætti slæmri meðferð.

Barnaverndarnefnd hafði, reglum samkvæmt, fengið skýrslu um ættleiðinguna og formaðurinn lak upplýsingunum. Reiðin ólgaði innra með mér. Ég var annars flokks. Ég átti góða barnæsku. Foreldrar mínir voru samhentir og það var nóg að bíta og brenna. Sjálfur var ég erfiður. Ég var skapstór og í stöðugri uppreisn, þoldi ekki fyrirskipanir. Þetta ágerðist þegar ég varð unglingur og byrjaði að drekka og gerði nánast það sem mér sýndist og var í raun óþolandi. Þá fyrst reyndi á foreldra mína sem tóku þó bernskubrekunum af nokkru æðruleysi.

Seinna fór ég til fundar við blóðföður minn í Reykjavík. Ég hafði starfað sem sjómaður um hríð og var drukkinn. Ég hafði bankað upp á og mér var strax vel tekið. Ég krafðist þess að við færum í sjómann. Svo ræddum við málin. Ég komst að því að hann bjó líka yfir harmi. Hann var tvíburi sem kom undir í skyndikynnum í miðju hjónabandi. Pabbinn skipti sér aldrei af honum. Þeir hittust aldrei.

Löngu seinna lágu leiðir og mínar og þessa afa míns saman. Ég var sjómaður á togara sem gerður var út frá bæ á Norðurlandi. Hann var leigubílstjóri á staðnum. Ég pantaði leigubíl og ákvað að hefna fyrir tvær kynslóðir lausaleiksbarna og kenna honum lexíu. Bílstjórinn var gamall maður með alpahúfu. Við ókum

Reynir 8 ára gamall við heyskap á Flateyri.

Fréttaritarinn Reynir Traustason stóð vaktina árið 1990.

Reynir og Jón Bjarki Magnússon hafa reynt margt saman.

Á toppi Mont Blanc í fyrra með Pierre leiðsögumanni.

Skafkorti› Þú skefur gylltu himnuna af þeim löndum sem þú hefur heimsótt og útbýrð þannig persónulegt heimskort.

82 X 58 cm • Kr. 2.990 Kraftaverk

Minja er gjafavöruverslun með áherslu á íslenska og erlenda hönnun • skólavörðustíg 12 • sími 578 6090 • www. minja.is • facebook: minja

áleiðis á flugvöllinn. Ég sat í aftursætinu, dálítið drukkinn, og reif kjaft. Ég setti út á aksturslagið og var hinn leiðinlegasti. Það fauk í bílstjórann sem sagði mér að þegja. En ég færðist í aukana. Loksins snarhemlaði hann og skipaði mér að fara út úr bílnum. Ég hallaði mér fram á milli sætanna og spurði hvort hann væri viss. Hann titraði af reiði og sagði mér að hunskast út. Ég væri fyllibytta. Ég brosti til hans. „Þú ert afi minn, fíflið þitt.“ Bílstjóranum krossbrá. Ég útskýrði í fáum orðum hver ég væri og hvernig hann hefði komið fram við ættliðinn á milli okkar. Hann ók rólega af stað. Við þögðum báðir og fyrr en varði vorum við komnir að flugstöðinni. „Hvað kostar bíllinn?“ spurði ég.

Hann horfði á mig dapur á svip og sagði svo lágum rómi: „Þú skuldar mér ekkert.“ Drifkrafturinn sem hefur rekið mig áfram var þörfin til að sanna mig. Verkefni lífsins var að virkja þessa orku. Hugsanlega er þetta skýringin á því hvernig lífshlaup mitt þróaðist. Ég var reiður ungur maður. Það var ekki fyrr en eftir að ég eignaðist mína eigin fjölskyldu að ég náði sátt við sjálfan mig og flesta aðra. Faðir minn, sem ól mig upp, dó ungur. Við höfðum á köflum átt í útistöðum. Á dánarbeði hans náðum við loksins saman og við urðum sáttir. Blóðböndin skiptu mig ekki máli. En sársauki barnæskunnar fylgdi mér.

VETRAR- OG ÚTIVISTARFATNAÐUR

ALLT AÐ 80% AFSLÁTTUR

EMIL Vatteraður jakki með klassísku sniði.

Verð áður: 22.900

Verð nú: 4.990

ICEWEAR OUTLET STORE • FÁKAFEN 9 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 555 7412 • WWW.ICEWEAR.IS OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10:00-18:00 • LAUGARDAGA 10:00-16:00 • SUNNUDAGA 12:00-16:00

40

viðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Föt eiga að vera hlý, klæðileg og þægileg Kolbrún Ýr Gunnarsdóttir fatahönnuður framleiðir allar sínar vörur sjálf og selur í Kirsuberjatrénu. Hún er hrifin af því að klæða sig í mörg lög af góðum efnum og að hennar mati eiga föt fyrst og fremst að vera hlý, klæðileg og þægileg.

Jólailmurinn 25%

AFSLÁTTUR Síðumúla 30 - Reykjavík | Sími 533 3500 Hofsbót 4 - Akureyri | Sími 462 3504

Jólablað Fréttatímans

Kolbrún Ýr Gunnarsdóttir fatahönnuður selur föt og skart í Kirsuberjatrénu við Vesturgötu. Hún er sjálf hrifin af þægilegum og klæðilegum fötum úr góðum efnum, helst í nokkrum lögum. Nýja línan hennar er undir japönskum áhrifum.

É

g byrjaði eiginlega á öfugum enda,“ segir Kolbrún sem lærði textílkennslu og kenndi börnum handavinnu í eitt ár áður en hún sneri sér að fatahönnun. „Mér fannst ekkert gaman að kenna en var alltaf að búa til fatnað og fylgihluti fyrir mig. Svo fóru vinir mínar að falast eftir því sem ég var að búa til og það vatt upp á sig. Áður en ég vissi af var ég komin með búð á Laugaveginum,“ segir Kolbrún en hún rak verslunina KVK með vinkonu sinn í nokkur ár. „Svo var ég búin að vera í bransanum í átta ár þegar ég ákvað að fara út í fatahönnunarnám, til að öðlast meiri tæknilega reynslu og skilning á bransanum,“ segir Kolbrún sem var í IED í Barcelona í þrjú ár en hefur nú komið sér vel fyrir hérna heima á nýjan leik.

Elskar að gera vetrarlínur

Jólablað Fréttatímans 2014 kemur út miðvikudaginn 26. nóvember Mikið verður lagt í jólablaðið að þessu sinni. Í því verður spennandi, jólatengt efni af ýmsum toga, skrifað af reyndum blaðamönnum.

Auglýsingabókanir þurfa að berast fyrir mánudaginn 24 nóvember.

Nánari upplýsingar veitir Kristi Jo í síma 531 3307 eða kristijo@frettatiminn.is

Kolbrún er með vinnustofu í Brautarholti þar sem hún framleiðir allar sínar vörur sjálf og selur þær svo í Kirsuberjatrénu við Vesturgötu. „Ég hef stundum fengið aðstoð við framleiðsluna en það verður aldrei eins gott og ég vil hafa það svo ég enda alltaf á að gera allt sjálf,“ segir Kolbrún og hlær. „Ég er með frekar mikla fullkomnunaráráttu og vanda mig mikið við allt sem ég geri.“ Kolbrún segist elska vetrarlínur enda sé það henni sérstaklega mikilvægt að vera hlýtt, auk þess að fötin séu klæðileg og þægileg. „Ég legg mikið upp úr sníðagerð og fallegum gæðaefnum og í ullarkápunum og kjólunum sem ég er að vinna í núna fyrir jólin verður hægt að sjá japönsk áhrif.“

Langaði alltaf í skartgripahönnun

Auk þess að sauma þá prjónar Kolbrún og gerir skart. „Hluti af lokaverkefni mínu var að endurnýta skart og ég hef verið að gera mikið af því, aðallega hálsmen og armbönd, en núna er ég búin að gera hringa í samstarfi við Helgu Mogensen skartgripahönnuð sem einnig selur vörur sínar í Kirsuberjatrénu. Við fórum í hugstormun saman og ákváðum að gera eitthvað fallegt og úr urðu Iidem kjúkuhringarnir okkar. Mig hefur stundum langað að læra gullsmíði svo núna er ég svo heppin að fá að læra af Helgu,“ segir Kolbrún og bendir á að einn af kostum þess að vera á svona stað eins og Kirsuberjatrénu sé að vera umkringd skapandi konum sem eru alltaf til í að eiga samtal um listir, hönnun og sköpun.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

Iidem kjúkuhringar. Þessir silfurhringar eru nýjasta hugarsmíð Kolbrúnar en þá hannaði hún í samstarfi við samstarfskonu úr Kirsuberjatrénu, Helgu Mogensen skartgripahönnuð.

Peysurnar hennar Kolbrúnar eru af öllum stærðum og gerðum, prjónaðar af henni sjálfri úr íslenskri ull, mohair og silki.

!

I L Æ M F A A R Á 10 ! Ð O B L I T ÆLIS

M F A Ð U GEGGJ Acer Aspire E5-551 Flott fartölva með AMD A8 Quad core örgjörva, 8GB minni og 1TB disk.

Toshiba M50-118 Öflug vél með Core i5 Intel örgjörva, 6GB minni, 500GB hörðum disk og Geforce GT 740m skjákorti. Þessi vél er klár í hvað sem er!

TAKMARKAÐ

MAGN!

MSI R9-270X Gríðarlega öflugt skjákort á góðu verði. 1120MHz klukkutíðni, 2GB minni, Twin Frozr kæling.

99 950,-

ÖRFÁ STK!

34 950,-

29.950,-

129 950,-

84.950,-

S I L Æ AFM

ÖLL LYKLABORÐ OG ALLAR MÝS

10% afsláttur!

104.950,-

TAKMARKAÐ

Ð O B TIL

MAGN!

SteelSeries Siberia V2 Lokuð heyrnatól með mjúkum leðurpúðum.

Einstök hljómgæði bæði fyrir tónlist og tölvuleiki.

17 750,-

13.950,-

Tilboð gilda til 21. nóvember.

AMD turnvél 3 Öflug heimilisvél með AMD A8-7600 Quad core örgjörva 8GB minni og 120GB SSD disk.

AMD turnvél 4 Leikjaturn með AMD A10-7800 Quad core örgjörva, 8GB minni, 1TB disk og Radeon R7-265 skjákorti.

109 950,-

Intel turnvél 5 Mulningsvél með Core i7 Quad core örgjörva, 16GB minni, GTX 970 skjákorti og 2TB SSHD diski.

139 950,-

89.950,-

259 950,-

124.950,-

239.950,-

Fartölvur

Spjaldtölvur

Borðtölvur

Uppfærslur

Flakkarar

Jaðartæki

Turnkassar

Algjafar

Móðurborð

Örgjörvar

Kælingar

Vinnsluminni

Skjáir

Skjávarpar

Netbúnaður

Rekstrarvörur

Hugbúnaður

Kaplar og tengi

Hljóðkort

Harðir diskar

SSD diskar

Skjákort

Geisladrif

Stýrispjöld

Att.is Bæjarlind 1-3 • 201 Kópavogur • sími 569 0700 • Opið alla virka daga 10-18

LANDSINS MESTA ÚRVAL AF ERLENDUM OSTUM

The fine cheese co.

Sælkerakex fyrir allar tegundir osta!

2.199 kr/stk verð áður 2.999

Snowdonian Cheddar

Margverðlaunaðir Cheddar ostar frá Whales, smakkaðu þá alla!

Franskur Brie, 1 kg

ínurnar Jólaklement r! eru komna

Sultaður rauðlaukur og papriku & chili sulta

Gott verð

Gott verð

789 kr/pk

599 kr/pk

TILBOÐ

20% afsláttur á kassa

239 kr/stk

verð áður 299

Robin klementínur

Gildir til 16. nóvember á meðan birgðir endast.

2,3 kg.

McCain franskar Straight Cut og rifflaðar.

Gott við bólgum, verkjum, þunglyndi og slæmu blóðflæði Hefur góð áhrif á blóðsykursójafnvægi, blóðrás og minni.

Styrkir ónæmiskerfið.

399 kr/stk verð áður 449

Katla vöfflumix Hrista og baka.

HAMLET SÚKKULAÐI

EKTA BELGÍSKT SÚKKULAÐI

Hatting pítubrauð

Tilbúið á nokkrum mínútum

TILBOÐ

20% afsláttur á kassa

Natures aid vítamín

Gille piparkökur

Piparkökuhjörtu frá Svíþjóð.

TILBOÐ

25% afsláttur á kassa

Að hætti Eyþórs

HÆGMEYRNAÐ RIBEYE

matgæðingur Hagkaups og yfirkokkur á Gló

3.899kr/kg

RIBEYE STEIK MEÐ SVEPPAKARTÖFLUMÚS Uppskrift fyrir 4 4x200 gr nauta rib eye 2 stk hvítlauksgeirar olía til steikingar 150 gr smjör Sjávarsalt Svartur pipar úr kvörn

Hitið pönnu og brúnið steikurnar fyrst á annarri hliðinni upp úr olíunni og snúið svo kjötinu við og bætið smjörinu og hvítlauknum út á og ausið smjörinu yfir þar til kjötið hefur fengið fallega steikar skorpu allan hringinn. Kryddið kjötið með salti og pipar og setjið inn í 180 gráðu heitan ofninn í 8 mín. Takið kjötið út úr ofninum og látið það hvíla undir álpappír í 10 mín.

Sveppakartöflumús 1 box sveppir smátt skornir 30 gr smjör 250 ml rjómi 2 msk sveppakraftur ½ stk fínt rifinn hvítlaukur 80 gr sveppasmurostur 3 stk stórar bökunarkartöflur Olía til steikingar

TILBOÐ

verð áður 5.199

Sjávarsalt vatn Steikið sveppina upp úr olíu og smjöri í potti. Hellið rjómanum í pottinn ásamt smurostinum, sveppakraftinum og hvítlauknum.

Sjóðið saman þar til að osturinn leysist upp. Takið skrælið utan af kartöflunum og setjið þær út í pottinn með spínatinu, blandið öllu vel saman og smakkið til með saltinu. Þynnið kartöflumúsina með vatni ef hún er of þykk.

TILBOÐ

TILBOÐ

20%

20%

FERSKAR KJÚKLINGABRINGUR

UNGNAUTAHAKK 4% FITA

GRÍSA PURUSTEIK

verð áður 2.699

verð áður 2.399

verð áður 1.399

afsláttur á kassa

afsláttur á kassa

30%

Beint frá

afsláttur á kassa

Bónda

1.919 kr/kg

2.159 kr/kg

979 kr/kg

TILBOÐ

30%

TILBOÐ

25%

afsláttur á kassa

afsláttur á kassa

KALKÚNALUNDIR

LAMBALÆRI ÞURRKRYDDAÐ

verð áður 3.299

verð áður 1.999

1.399 kr/kg

2.474 kr/kg

NÝBAKAÐAR!

JÓLASMÁKÖKUR HAGKAUPS Hvernig væri að eiga notalega stund og gleðja einhvern nákominn með ljúffengum smákökum, tilvöldum með rjúkandi kaffi eða kakóbolla?

˚ ˚

Hver er uppáhaldstegundin þín?

Súkkulaðibitar Hunang & múslí Rúsínur & hafrar ˚ súkkulaði & macadamia ˚ Hnetusmjör Hvítt hnetur ˚ Brownies Karamellu og mjólkursúkkulaði

˚

˚

44

METSÖLULISTI EYMUNDSSON VIKAN 05.11.14 - 11.11.14

viðhorf

Að henda – eða ekki henda

Þ

HELGARPISTILL

1

Kamp Knox Arnaldur Indriðason

2

Treflaprjón Guðrún S. Magnúsdóttir

Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

3

Ekki á vísan að róa Egill Eðvarðsson

4

Orðbragð Brynja Þorgeirsdóttir Bragi Valdimar Skúlason

5

Hjálp Þorgrímur Þráinsson

6

Gula spjaldið í Gautaborg Gunnar Helgason

7

Vísindabók Villa 2 Vilhelm Anton Jónsson

8

Hugrækt og hamingja Anna Valdimarsdóttir

9

Náðarstund Hannah Kent

10

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Yahya Hassan ljóð Yahya Hassan

Teikning/Hari

SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í PENNANUM EYMUNDSSON UM LAND ALLT

Það safnast dót í kringum mann á langri ævi, dót sem fyllir hillur, geymslur og bílskúr. Ég tók mig til og lagaði til í bílskúrnum um helgina. Það var nauðsynlegt til að komast um hann, þótt draumur minn um að koma bíl í skúrinn hafi ekki ræst. Við slíka tiltekt sér maður gamalt góss sem einhvern tímann þótti bráðnauðsynlegt en endaði í hillu í skúrnum, eða í kassa með ýmsum öðrum tilgangslausum hlutum. Ýmislegt kemur í ljós í slíkri tiltekt. Ég hafði, eins og svo oft áður í slíkum aðgerðum, gleymt tilvist þessara hluta. Þeir dúkka upp á nokkurra ára fresti. Þá eru þeir færðir til og koma svo enn á óvart í næstu stórtiltekt. Maður finnur lampa, glermuni, leikföng, föt, skóladót barnanna og jafnvel eigin námsbækur, áratugagamlar. Barnateikningar leynast inn á milli, ýmist frá eigin börnum eða barnabörnum, myndir sem ástæða þótt til að geyma en enginn veit lengur eftir hvern eru, því láðst hefur að merkja þær nafni og ártali. Þær fá samt framhaldslíf, þær eru svo krúttlegar.

Jóladótið er fyrirferðarmikið og margt af því gamalt sem okkur dettur ekki í hug að nota. Samt geymum við það ár eftir ár. Skelfilegastar eru seríuflækjur í pokum sem óráðlegt er að opna.

Ferðatöskurnar eru margar. Það er nefnilega svo að stundum þarf að bæta við tösku hafi innkaupagleði verið mikil í útlandinu. Þær hafna því í upp í hillu því aldrei fer maður með meira en eina á mann í næstu ferð – í þeirri von að slíkt dugi. Sumar fá raunar hlutverk því nota má þær undir gömul föt, sem gegnt hafa hlutverki sínu, farið úr tísku eða börnin vaxið upp úr. Samt er þeim ekki hent – enda gætu þau hugsanlega komið að gagni síðar, þó ekki væri nema á öskudegi þegar börn klæðast skrýtnum fötum.

Svo eru það myndirnar sem dúkka upp í allsherjartiltektinni í bílskúrnum – og tefja hana stundum því það er auðvelt að hverfa aftur í tímann við slíka skoðun. Í safninu eru í senn okkar eigin myndir og forfeðranna, þá svarthvítar og gjarna af fólki sem við þekkjum ekki. Samt eru í þessum myndasöfnum, hvort heldur þau eru í albúmi eða gömlum konfektkössum, mikil persónuleg verðmæti. Það kemur því ekki til greina að grisja þann bunka.

Loks eru það bækurnar, maður minn, bækur í hillum og bækur í kössum. Hvað í ósköpunum á maður að gera við allar þessar bækur? Minn betri helmingur hefur stundum farið vel að mér og spurt hvort ekki væri ráð að gefa eitthvað af þessu á bókasafn eða fá fornbókasala til að selja þær sem komnar eru kassa í bílskúrnum.

Augljóst sé að þær verði ekki lesnar framar, að minnsta kosti ekki af okkur. Ég hef þráast við. Ég er að sönnu

tilbúinn til að henda ýmsu úr skúrnum eða gefa, en hika þegar kemur að bókunum. Stundum opna ég kassana og tek bækurnar upp í þeim einarða ásetningi að losa mig við þær en guggna þegar á hólminn er komið, eða dett öllu heldur í lestur í skúrnum í stað þess að halda tiltektinni áfram. Þetta er svipað og með myndirnar, maður hverfur um stund í horfinn heim. Bækurnar sem áttu að hverfa úr skúrnum fara því ofan í kassana aftur. Stundum hefur mér dottið í hug að setja upp hillur mjög ofarlega í skúrnum og koma bókunum fyrir þar. Þær væru þá síður fyrir okkur því bókakassarnir standa í röðum á bílskúrsgólfinu og eru fráleitt meðfærilegir. Kannski ég drífi í því fyrst gangfært er orðið í skúrnum eftir helgartiltektina.

Vitaskuld á maður að losa sig við gamalt góss, henda því ónýta, sem við gerum stundum, en koma jafnframt því sem nýst gæti einhverjum öðrum í brúk. Við gerum það líka, förum með gömul húsgögn, brúkhæf raftæki og fleira í nytjagáma og föt í söfnunargáma. Samt safnast góssið upp. Hvorugt okkar hjóna kann að selja svona hluti þótt ýmsir séu snillingar í slíkri sölu, til dæmis í Kolaportinu. Það eina sem við höfum hiklaust selt af brúkunarhlutum heimilisins eru bílar enda væri það ófögur sjón ef sá floti væri heima á hlaði. Ekki það að við höfum átt óeðlilega marga bíla í gegnum tíðina, en samt, þeir væru allmargir er allt er talið.

En maður veit svo sem aldrei hvort í því sem maður geymir, selur eða hendir leynast verðmæti. Það sá ég þegar ég las Moggavefinn á dögunum. Þar sagði frá því að arabískur höfðingi hefði boðið eina milljón Bandaríkjadollara í gamla Fólksvagnsbjöllu, eða sem svarar 120 milljónum króna.

Bjallan átti sér að vísu þá sögu að Jose Mujica, forseti Úrúgvæ, notaði hana þegar hann ók á kjörstað í forsetakosningunum þar í landi í liðnum mánuði. Það orð fer af Mujica að hann berist lítið á. Notkun hans á þessum gamla og einfalda bíl var dæmi um það.

Um leið og ég sá myndina af bjöllunni mundi ég að svona var einmitt fyrsti bíllinn okkar – eða öllu heldur konu minnar sem átti Fólksvagninn þegar við kynntumst. Hefðum við geymt þennan fyrsta bíl okkar hefði arabahöfðinginn kannski borgað okkur 120 milljónir fyrir hann, þótt við séum ekki eins fræg og Úrúgvæforseti – hver veit?

Bjallan okkar var að vísu svo ryðguð, fyrir fjörutíu árum eða svo, að hurðir bílsins héldust ekki í dyrafölsum ef við ókum í holur sem nóg var af í þá daga – en maður veit aldrei hvað arabinn gæti hafa gert.

Kannski á ekki að gefa neitt – og því síður henda.

46

A G A S N I D N Y F P Á DRE A G N I L G N U R I FYR I! R D L A ÖLLUM „Aðalsöguhetjan, K lara … einkar skemmtileg söguhe tja, heilsteypt, trúverðug og bráðsk örp stelpa … og fyrir taks sögumað ur.“ ÁRNI MATTHÍASSON/

MORGUNBLAÐIÐ

úttekt

Helgin 14.-16. nóvember 2014

400 orð nægja á dag Degi íslenskrar tungu, fæðingardegi Jónasar Hallgrímssonar, verður fagnað í nítjánda sinn á sunnudag. Fjölbreytt dagskrá er að vanda þennan dag og hægt er að kynna sér hana á Facebooksíðu Dags íslenskrar tungu. Í Orðbragðsbókinni, sem kom út á dögunum, er að finna fjölbreyttan fróðleik um íslensku og önnur tungumál, til að mynda um hversu mörg orð séu í tungumáli okkar.

Misheppnuð nýyrði

400 orð nægja Engar öruggar rannsóknir hafa verið gerðar á orðanotkun Íslendinga en gera má ráð fyrir að hún sé svipuð og það sem gerist og gengur í skyldum málum. Í þýsku er til dæmis reiknað

með að í daglegu almennu máli séu notuð um 75.000 orð en þýskur orðaforði í heild sé milli 300.000 og 500.000 orð. Í daglegum samskiptum nægja hins vegar milli 400-800 orð.

Sjálfrennireið bíll Togleðurshringur dekk Dranghús háhýsi

Kraftbendilssýning glærusýning (með tölvu) Stefja app

Yfir 600.000 orð í íslensku

Vel heppnuð nýyrði

610.000 orð var að finna í ritmálssafni Orðabókar Háskólans í könnun sem gerð var rétt fyrir aldamótin. Þar voru öll orð sem safnað hafði

Áttaviti Hreyfill

og faríkar barnari h á g o r a ð ó „G sa á r má gjarna le u k æ b a g n li g n u ekki síst þess g o m u n lö p mörgum n ingabrandarin rð fi fn a H r e a vegn eð misjafnan m lk fó r ri fy k ó b ekk og ólík bókmenntasm áhugamál.“ KUR

verið úr prentmáli frá 1540 og fram á miðjan níunda áratug 20. aldar. Telja má að talsvert hafi bæst við af orðum síðan þá.

Sími Sjónvarp

Skáti Þyrla

Þota

Íslenskum nýyrðum er safnað saman á Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum.

0 0 0 . u 0 k s 61 len

UBÆ DÓTTIR/DRUSL ÞÓRDÍS GÍSLA R OG DOÐRANTA

s Í í rð

o

Algengustu orðin Í Íslenskri orðtíðnibók var úrval af alls konar íslenskum textum með rúmlega 500.000 orðum tekið til skoðunar til að finna algengustu orðin í íslensku ritmáli. Um var að ræða bækur sem gefnar voru út á níunda áratugnum.

10 algengustu orðin í íslensku og vera (so.) að í

á það hann ég

sem hafa

10 algengustu lýsingarorð í íslensku

10 algengustu nafnorðin í íslensku

mikill góður margur lítill

maður ár dagur staður

gamall stór einn nýr

www.forlagid.is – alvöru bókabúð á netinu Heimild: Orðbragð, bók Brynju Þorgeirsdóttur og Braga Valdimars Skúlasonar.

langur fyrstur

barn tími hönd leið

sinn kona

CLARISONIC NÚ LOKS Á ÍSLANDI

SEX SINNUM BETRI HÚÐHREINSUN Clarisonic tækið hjálpar þér að viðhalda fallegri og heilbrigðri húð.

Sonic-sveiflutæknin tryggir milda og örugga húðhreinsun fyrir allar húðgerðir og hreinsar sex sinnum betur en með höndum eingöngu. Clarisonic fjarlægir fitu og óhreinindi sem eru föst í fínum línum og húðholum. Húðin verður mýkri og móttækilegri fyrir virkum efnum úr húðsnyrtivörum. Húðholur minna sjáanlegar og húðin frískleg og ljómandi.

MÍKRÓSVEIFLUR Á SEKÚNDU FRAMLEITT MEÐ EINKALEYFI

SONIC SVEIFLUTÆKNI TITRAR EKKI SNÝST EKKI

FÆST EINGÖNGU Í HAGKAUP KRINGLUNNI, HAGKAUP SMÁRALIND OG HAGKAUP AKUREYRI

48

ferðalög

Helgin 14.-16. nóvember 2014  Seattle liggur vel við þeim Sem vilja ver ja nokkrum dögum á nýjum Stað

Í borg þeirra hugmyndaríku Það hefur lengi verið nóg af skapandi og drífandi fólki í Seattle og þeir sem gera sér ferð til borgarinnar geta notið góðs af því.

Hið skrautlega safnahús EMP í Seattle stendur við hlið hins 184 metra háa Space Needle turns. Það er því lítið mál að gera tveimur af skyldustoppum borgarinnar skil í einu. Mynd VisitSeattle

F

yrir nærri aldarfjórðungi margfaldaðist notkun á borgarheitinu Seattle í heimspressunni. Ástæðan var gífurlegar vinsældir hljómsveitanna Nirvana og Pearl Jam sem báðar eru kenndar við þessa fjölmennustu borg norðvesturhluta Bandaríkjanna. Stuttu eftir að rokkið kom Seattle á kortið hófu eigendur Starbucks og Amazon kaffi- og bóksölubyltingu sem enn sér ekki fyrir enda n n á .

Microsoft hafði á sama t í ma tek ið y f i r tölv u heiminn og f lugf loti

heimsins kemur að miklu leyti úr verksmiðju Boeing í Seattle. Allt þetta hefur sprottið upp úr þeim frjóa jarðvegi sem stemningin í borginni hefur myndað.

Dægradvöl á vegum þeirra auðugustu

Velgengni þessara aðila hefur sett svip á byggðina og til að mynda eru meðaltekjur Seattlebúa þær fimmtu hæstu í Bandaríkjunum. Það eru því margir sem hafa nóg milli handanna og það útskýrir að hluta til þá miklu grósku sem er í íþrótta- og menningarlífi borgarinnar. Auðjöfrarnir hafa líka verið stórtækir á þessu sviði og styrkt alls kyns viðburði í borginni.

Til að mynda hefur Paul Allen,

einn stofnenda Microsoft, reist risastórt tónlistar- og afþreyingasafn við hlið Space Needle turnins, helsta kennileitis borgarinnar. Það var stjörnuarkitektinn Frank Gehry sem teiknaði safnahúsið sem upphaflega stóð til að kenna við Jimi Hendrix, einn frægasta son borgarinnar. Ekki fékkst hins vegar meirihluti fyrir nafngiftinni meðal erfingja gítarleikarans og safnið því bara kallað EMP í dag.

Paul Allen er líka maðurinn að baki meistaraliði Seattle Seahawks í NFL deildinni og fyrirtæki hans, Microsoft, er helsti stuðningsaðili nýlistasafns borgarinnar, SAM, þar sem reglulega eru sýnd verk þeirra þekktustu.

Boðið er upp á skoðunarferðir í Boeing verksmiðjurnar í Seattle fyrir þá sem áhuga hafa á flugtækni og nýjustu gerðum flugvéla.

Maturinn sóttur í nágrennið

Verndaðu bílinn fyrir lakkskemmdum og fáðu og ryðvörn 13

STAÐIR

Opið allan sólarhringinn á öðrum stöðvum Löðurs

Aldrei

löng bið! www.lodur.is | Sími 568 0000

Það hafa þó ekki allir hinir hugmyndaríku Seattlebúar verið með hugann við heimsyfirráð og í staðinn einbeitt sér að heimabyggðinni. Það sést vel á veitingahúsalífi borgarinnar. Í Capitol Hill hverfinu er til að mynda sjaldan langt á milli matsölustaða sem gera það besta úr því sem nærsveitirnar og miðin hafa upp á að bjóða. Gott dæmi um það er örstuttur kafli á Melrose Avenue þar sem hægt er að velja á milli þess að seðja hungrið með lífrænum Homegrown samlokum, borða það sem árstíðirnar í Washington fylki skammta kokkunum á Sitka&Spruce eða sökkva sér í ostrurnar hjá Taylor Shellfish. Þeir sem vilja gera sjávarréttunum enn betri skil geta reynt að sitja um borðin á Walrus and the Carpenter, við Ballard Avenue, sem stundum er sagð-

ur einn fremsti ostrubar Bandaríkjanna. Matarmenningu Seattle verða hins vegar ekki gerð góð skil nema að kíkja inn í búr borgarinnar en í rúma öld hafa íbúarnir getað sótt sér ferskt hráefni á Pike Place markaðinn í miðborginni.

Icelandair f lýgur daglega til Seattle og af landakortinu að dæma er óralangt að fljúga þangað en flugtíminn er þó aðeins einum og hálfum tíma lengri en ef ferðinni er heitið til New York. Seattle liggur því vel við þeim sem vilja verja nokkrum dögum á nýjum stað.

Kristján Sigurjónsson kristjan@turisti.is

Tími til að vakna!

Bókin fyrir alla sem bera velferð sína og umhverfisins fyrir brjósti Það eru litlu breytingarnar sem skipta máli – og jörðin mun þakka okkur margfalt fyrir.

Losnum úr viðjum stjórnlausrar neyslu og sóunar – sem hefur slæm áhrif bæði á heilsu og fjárhag.

Við sjáum varúð arme dýrategunda, súrnu rkin alls staðar, útrýmingu n sjávar, hlýnandi bráðnandi jökla. jörð og Umh 21. aldar. Ef jörðin verfismálin eru stærsta áskorun á að bera öll þau viljum eignast, börn sem við og ef við viljum að þau lifi góðu þá þurfum við að lífi endurhanna og endurhugsa nána allt sem við gerum st , borðum, neytu þurfum að endu m og njótum. Við rmet matarvenjur, ferða a fegurðarskynið, orkunotkun , lög og fataval. Þessa eru lífsnauðsynlega r r en ekki neikvæðar breytingar áskorun sem er , skapandi og spenn þetta er andi.

Andri Snær Magnaso n, rithöfundur

ÁSTARÓÐUR TIL

Rakel Garðarsdóttir og Margrét Marteinsdóttir 44

Flokkum

HVAÐ TEKUR Áætlaður niðurbro

Hér er fjallað á aðgengilegan hátt um matarnýtingu, hreinsiefni, snyrtivörur, plast, fatnað, leikföng og ótalmargt fleira …

ÞAÐ LANGAN

tstími í hafi.

TÍMA AÐ EYÐA

ST? Flokkum

Pappakassi 2 mánuðir

Lopasokkar 1-5 ár

Eplakjarni 2 mánuðir

Mjólkurferna 3 mánuðir

Bómullarskyrt a 2-5 mánuðir

Dagblað 6 mánuðir

Glerflaska ekki vitað Plastflaska 450 ár

26

RAKSÁPA

1 bolli vatn

SJAMPÓ Vakandi veröld - ástaróður

Innihald ½ bolli olía (mönd

lu-, ólífu- eða lárperu ¼ bolli hunang olía) ¼ bolli jurtasáp a 10 dropar ilmkjar naolíur að eigin vali

Aðferð

Plastpoki 200-1000 ár

Setjið allt í skál og hrærið vel í nokkra mínútur. Hellið r í brúsa með pumpu eða flösku sem hægt er að kreista sápuna úr.

lía ½ bolli kaffikorgur

- ástaróður

Skemmtilegast er að nota hugmyndaflugið til að endurnýta gama lt góss.

Einnota bleyja 450 ár

Sígarettustubb ur 1-5 ár

HÁRNÆRING ó) 1 bolli kókosmjólk 2 tsk kókosolía

Aðferð

Hellið öllu í tóman sjampóbrúsa og hristið hann vel áður en þið þvoið ykkur með þessum góðu náttúru legu efnum. Best bera sjampóið beint er að í hársvörðinn því dálítið vatnskennt. það er

N

Innihald ½ bolli kókoso

Áldós 200 ár

Niðursuðudós 50 ár

Innihald 1 lárpera (avókad

KROPPURIN

Aðferð

Vakandi veröld

Takið utan af lárperu nni og stappið kjötið vel. Bætið kókosm jólkinni og kókoso líunni við og hrærið þar til blandan verður mjúk.

Berið í hárið. Látið hana vera í hárinu 10-15 mínútur. í Skolið og þvoið svo með sjampói. Þetta er mjög góð leið til að halda hárinu mjúku og glansandi.

Innihald 2 tsk eplaedik

Kókosolíu er hægt að nota sem húðmjó lk. Svo er hægt að búa til sitt eigið skrúbb þar sem kókoso er í aðalhlutverki lían eins og í fjölmör gum öðrum heimagerðum snyrtiv örum.

Aðferð

Krossviður 1-3 ár

Innihald

Jafnt fyrir konur sem karla

Vakandi veröld

Frauðbauja 50 ár

Girni 600 ár Snyrtivörur

½ bolli jurtasáp a 1/8 bolli af aloe vera geli 5 dropar af ilmolíu (þó eftir smekk eins og áður)

Þessar tvær blöndur eru magnaðar

Hrærið saman og berið í sturtunni eða baðker á allan líkamann inu. Ef þið viljið grófari má nota meira magn af kaffiko hafa blönduna af honum er hægt rgi. Afganginn að setja í blómab eð og í moldina hjá pottaplöntum innandyra.

Innihald ¼ bolli kókoso

Aðferð

lía ¼ bolli möndluolía ½ bolli sjávarsalt 10 dropar af náttúru legum ilmkjarnaolíum að eigin vali

Allt hrært saman í skál og svo sett í glerkrukku með góðu loki. Best að láta blönduna standa í um áður en hún er notuð hálfa klukkustund í fyrsta sinn.

JARÐAR

Öll berum við ábyrg ðá heilsu móður jarðar framtíð barna okkar sem er samo fin . Ekkert kemur í hennar stað. Jörði þjónar mannkynin u af n vegna ágangs okkar alúð en heilsu hennar fer hraka ndi . Við þurfum að hlúa að henni og gerum við best það með því að breyt a hegðun okkar .

Aðferð

1 bolli vatn nokkrir dropar af náttúrulegum ilmkjarnaolíum að eigin vali Hrærið allt saman.

Einfalt!

Eplaedik losar hárflóka og kemur líka í veg fyrir flösu

HRINGRÁSIN

HEIMA Það er ódýrara að búa til sínar eigin snyrtivörur, sérstak þegar við erum komin upp á lag lega með það. Svo er búa til hringrás gaman að heima. aftur og aftur. Sultukr Nota sömu brúsana og krukku rnar ukkurnar og aðrar plastumbúðir öðlast gler- og jafnvel þá tilbúnu snyrtivörurna nýjan tilgang. Svo eru heimar líka góðar gjafir.

salka.is • Skipholti 50c • 105 Reykjavík

- ástaróður

45

n ó j r p a fl e Tr ! m u n p p o t á

50

viðtal



matur

Helgin 14.-16. nóvember 2014

1.

Metsölulisti Eymundsson Handbækur/Fræðibækur/Ævisögur.

Vika 45 Séra Svavar Alfreð Jónsson hefur sent frá sér bókina Biblíumatur. Í henni er að finna uppskriftir að forvitnilegum réttum eins og Salatið hans Columella og Ísraelskt morgunverðarsalat.

Sameinaði áhugamálin við það að elda biblíumat Séra Svavar Alfreð Jónsson hefur meðfram störfum sínum í Akureyrarkirkju skrifað matreiðslubókina „Biblíumatur“ sem nú er komin út. Við vinnuna sameinaði hann öll sín helstu áhugamál; matargerð, skriftir, ljósmyndir og heilaga ritningu. Hann varð að laga uppskriftirnar að íslenskum markaði enda er úlfaldamjólk til að mynda ekki algeng hér um slóðir.

É

g vinn við það að matreiða texta úr Biblíunni og er þarna á heimavelli. Ég veit að maður þarf að vera skapandi og túlkandi í allri matreiðslu, alveg sama hvernig hún er,“ segir Svavar Alfreð Jónsson, sóknarprestur í Akureyrarkirkju, sem hefur sent frá sér bókina Biblíumatur.

Einfaldar og skýrar uppskriftir að treflum, krögum og vefjum fyrir börn og fullorðna.

Fátt skemmtilegra en að elda og borða

Í bókinni eru einnig gagnlegar leiðbeiningar, góð ráð og kennsla bæði í prjóni og hekli.

Guðrún Magnúsdóttir hefur áður gefið út hinar vinsælu bækur, Sokkaprjón, Húfuprjón og Vettlingaprjón.

w w w .f o r l a g i d . i s – a l v ö r u b ó k a b ú ð á n e t i n u

Í bókinni er að finna fjölmargar forvitnilegar uppskriftir og segir Svavar að hann hafi notið vinnunnar mikið. „Þarna sameinast mörg af mínum helstu áhugamálum. Ég þurfti að grúska svolítið til að finna þessar uppskriftir. Svo þurfti ég að elda og bjóða fólki í mat – ég geri fátt skemmtilegra en að borða góðan mat með vinum og ættingjum – og að skrifa og taka myndir af öllum réttunum, ég er áhugaljósmyndari. Síðast en ekki síst hef ég mikið dálæti á þessu merkilega ritsafni sem Biblían er,“ segir Svavar en um ár er síðan hann hóf undirbúning bókarinnar með bókaútgáfunni Hólum.

Sleppti geitakjöti og úlfaldamjólk

Hvernig tók fjölskyldan í þetta brölt á þér? „Við hjónin erum mjög samstíga í þessu og þetta féll bara í góðan jarðveg hjá öllum fjölskyldumeðlimum. Enda eru þetta frekar heilsusamlegir réttir, ferskir og ljúffengir. Það er ekki mikil fita í þessu og mjög lítill hvítur sykur, þeir notuðu bæði berjasaft og hunang sem sætu.“ Þegar talað er um biblíumat er vitaskuld ekki verið að ræða uppskriftir úr Biblíunni. „En þarna eru gamlar uppskriftir sem hafa varðveist frá ritunartíma Biblíunnar. Svo hafa menn verið að leika sér með hráefni sem vitað er að mikið var notað

á þessum tíma og á því svæði sem þessir atburðir allir gerðust,“ segir Svavar. „Ég reyndi að sleppa hráefni sem er illfáanlegt á Íslandi. Til að mynda geitakjöti og úlfaldamjólk, ég veit ekki til þess að Mjólkursamsalan hafi mikið verið með hana. En þarna er mikið af lambakjöti, kjöti af fiðurfé og grænmeti og ávextir. Það er lítið salt í þessum réttum, þetta er heilsusamlegur og hreinn matur. Og yfirleitt ekki mjög flókin matreiðsla.“

Fiskurinn var erfiðastur Eru einhverjar uppskriftir í sérstöku uppáhaldi hjá þér? „Þær eru svo margar góðar! Ég hef verið að elda þessa rétti á töluvert löngun tíma og er nú byrjaður aftur að elda þá. Það hefur reynst mjög gaman. Í gær var ég til dæmis með kjúklingabringur, steiktar og soðnar í granateplasafa. Ég var í mestum vandræðum með fiskinn þegar ég undirbjó bókina. Ég þurfti að gera nokkuð margar tilraunir til að finna rétta fiskinn enda eru fiskitegundir okkar nokkuð frábrugðnar þeim sem þarna fundust.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

Hunangsbakað lambakjöt í myntusósu 1,8 kg lambakjöt í litlum bitum 12 bollar vatn 1 bolli fínsaxaður laukur 1 tsk hvítlaukspipar 1 bolli ólívuolía 2 bollar söxuð græn paprika 1 bolli hunang 1 bolli þurrt hvítvín eða mysa 2 msk sítrónusafi 1 tsk salt 2 bollar fersk mynta ¼ bolli sykur ½ bolli granateplasafi Kúskús Fersk mynta til skrauts Hitið ofninn í 175 °C. Sjóðið kjötið í vatninu þangað til það er orðið meyrt. Hellið þá vatninu af því og geymið kjötið. Steikið laukinn og hvítlaukspiparinn í ólívuolíunni í stórri pönnu. Bætið kjötinu og paprikunni út í og látið malla við vægan hita í 20 mínútur. Ausið þá öllu upp úr pönnunni í stórt eldfast fat. Hellið hunangi, víni (mysu) og sítrónusafa yfir og saltið létt. Bakið í 40 – 45 mínútur.

Setjið á meðan myntu, sykur, safa og vatn í blandara og búið til mauk. Hellið því yfir kjötið þegar 10 mínútur eru eftir af bökunartímanum.

Berið fram á kúskúsbeði og skreytið með myntu.

Uppskriftin er fyrir 6 – 8 manns.

Taktu þátt í afmælisleik frábærir vinningar

Við eigum 10 ára afmæli Afmælistilboð föstudag & laugardag

Lín Design Laugavegi 176 Glerártorgi Akureyri Sími 533 2220 www.lindesign.is

52

viðtal

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Tímamót í baráttu intersexfólks

Það eru dæmi um að aðgerðirnar hafi rústað því kynheilbrigði sem fólk hafði möguleika á að eiga.

Sameinuðu þjóðirnar, Alþjóðaheilbrigðisstofnunin og Evrópuráðið eru meðal þeirra sem leggjast gegn aðgerðum á kynfærum barna af óræðu kyni. Fjöldi intersex einstaklinga hefur stigið fram á síðustu árum sem eru ósáttir þær aðgerðir sem gerðar voru á þeim sem ungbörnum og upplifa sig jafnvel af öðru kyni en þeim var úthlutað með aðgerðinni. Formaður Intersex Ísland er nýkominn af Evrópusamráðsfundi og hafa heilbrigðisráðherra verið send markmið intersex samtaka í Evrópu vegna stefnubreytingar.

V

ið erum að upplifa stærstu tímamótin í réttindabaráttu intersexfólks frá því byrjað var að berjast gegn aðgerðum á kynfærum ungbarna með óræð kynfæri,“ segir Kitty Andersen, formaður samtakanna Intersex Íslands. Hún er nýkomin af Evrópusamráðsfundi intersexsamtaka sem fram fór í Riga í Lettlandi. Tilgangur fundarins var að skilgreina markmið og aðferðir til að berjast fyrir fullum mannréttindum, líkamlegri friðhelgi og sjálfsákvörðunarrétti intersex einstaklinga í Evrópu. Þessi markmið voru send til heilbrigðisráðherra, Kristjáns Þórs Júlíussonar, og ætlar Intersex Ísland í framhaldinu að óska eftir fundi með ráðherra.

Intersex er meðfæddur líffræðilegur munur á kyni þar sem ytri eða innri kynfæri eða litningasamstæða samræmast ekki hinum hefðbundnu kynjum. Kitty var í viðtali í Fréttatímanum í byrjun ágúst í framhaldi af stofnun samtakanna. Þar sagði hún frá því að hún hafi verið greind intersex sem ungbarn og læknar fjarlægðu innri kynfæri hennar. Hún getur ekki eignast börn og verður á hormónameðferð til æviloka.

Upp úr miðri síðustu öld fór það að verða ríkjandi stefna víðast hvar að gera aðgerðir á kynfærum barna með óræð kynfæri. Í kringum aldamótin fóru sífellt fleiri intersex einstaklingar að stíga fram og gagnrýna þessa stefnu, sögðu sjálfsákvörðunarréttinn tekinn af fólki með því að utanaðkomandi aðilar velji fyrir það kyn, að gerðar séu að-

afslátt

ntersex-hugtakið er mjög vítt og nær yfir margs konar ólíkar greiningar. Intersex-ástand er greint á tvennan hátt. Stundum sést að útlit ytri kynfæra samsvarar ekki venjulegum kynfærum karla eða kvenna. Hins vegar, og það er mun algengara, kemur intersex-ástand í ljós með kynlitningagreiningu, til dæmis þegar fólk leitar til læknis vegna ófrjósemi. Fólk með óræð ytri kynfæri er því bara hluti af þeim margbreytilega hópi sem er intersex.

1,7%

fæddra barna á heimsvísu eru intersex

Unnu dómsmál

Á Íslandi fæðist að meðaltali eitt intersex barn árlega og eftir ítarlega skoðun tekur hópur heilbrigðisstarfsmanna, ásamt fjölskyldu barnsins, ákvörðun um hvoru kyninu barnið er talið samsama sig betur og aðgerð er gerð í samræmi við það. „Sú hugmyndafræði byggir á kenningum um að hægt sé að tryggja samsvörun við rétt kyn með aðgerð. Intersex samfélagið lítur þetta mjög gagnrýnum augum,“ segir Kitty og bendir á að engu að síður upplifi intersex einstaklingar sem ekki fóru í aðgerð sig frekar með öðru kyninu en hinu.

Dómsmál hafa komið upp víða um heim þar sem intersexfólk fer í mál við heilbrigðisyfirvöld og aðra sem komu að því að taka ákvörðun um ákvarðað kyn sem síðar hefur verið í andstöðu við upplifun viðkomandi af sjálfum sér. Einna þekktast er

alla

35

I

gerðir á börnum án þess að læknisfræðileg rök séu fyrir því og margir intersex einstaklingar stigu fram sem samsama sig með öðru kyni en því sem var valið fyrir þá sem ungbörn. Enn stærri hópur eru intersex einstaklingar sem samsama sig því kyni sem valið var en eru engu að síður ósáttir við að hafa verið sendir í aðgerð án þeirra samþykkis sem börn. Á allra síðustu árum hefur mannréttindabarátta intersex fólks náð eyrum ráðamanna víða um heim og hafa Sameinuðu þjóðirnar, Alþjóðaheilbrigðisstofnunin og Evrópuráðið vaknað til vitundar og sent frá sér yfirlýsingar um að breyta þurfi um stefnu.

oð Nýtt tilb daga til jóla

ALLT KAFFI % ur

H Va ð er inter sex?

AÐEINS Í DAG 7. NÓVEMBER

1 barn

Kitty Andersen er nýkomin af Evrópusamráðsfundi um málefni intersex fólks þar sem skýr áhersla á stefnubreytingu kom fram. Heilbrigðisráðherra hefur verið send niðurstaða fundarins. Mynd/Birkir Jónsson

þar mál 8 ára bandarísks intersex drengs sem er kallaður er M.C. Þegar hann var 16 mánaða gamal var ákveðið að gera aðgerð þannig að barnið samsamaði sig kvenkyni en í ljós hefur komið að barnið lítur á sig sem dreng, vill leika sér við drengi og ganga í strákafötum.

Niðurstaða undirréttar varð ljós fyrr á þessu ári og féll dómur þannig að það hafi gengið í berhögg við stjórnarskrána að gera ónauðsynlega aðgerð á kynfærum barnsins. „Það var ákveðið að gera hann að stúlku en hann er ekki stúlka. Það er búið að taka mjög stóra ákvörðun fyrir hann. Mun erfiðara er að gera aðgerðir sem hann mögulega óskar eftir vegna þessara aðgerða á barnsaldri,“ segir hún.

Malta er það land þar sem mannréttindabarátta intersex fólks hefur náð hvað lengst. „Það sýnir hvað lítið eyríki getur haft stefnumótandi áhrif,“ segir Kitty „Á Möltu er að fara fram lokaumræða um löggjöf þar sem aðgerðir á kyneinkennum einstaklinga á barnsaldri verða ólögmætar,“ segir hún. „Það hefur sýnt sig að þessar aðgerðir eru ekki að virka. Nógu margir hafa stigið fram og lýst þeim sársauka sem aðgerðin hafði á líf þeirra til að við fordæmum þær. Það eru einnig dæmi um að aðgerðirnar hafi rústað því kynheilbrigði sem fólk hafði möguleika á að eiga,“ segir hún.

Órætt kyn á pappírum

Fylgstu með nýjum tilboðum daglega á kronan.is og sparaðu stórt alla daga til jóla

Þriðji alþjóðlegi intersex samráðsfundurinn var haldinn á Möltu í fyrra og í framhaldinu var gefin út svonefnd Möltuyfirlýsing þar sem kallað var eftir stefnubreytingu í málefnum intersexfólks og á Evrópusamráðsfundinum sem Kitty er nýkomin af voru lögð fram mark-

mið í fjórum liðum sem byggðu á Möltuyfirlýsingunni.

Fyrsta markmiðið er að sett sé spurningamerki við þá skilgreiningu að kyn sé eingöngu karlkyn eða kvenkyn, og efla þá vitneskju að kyn sé skali eða samfella. Kitty bendir á að í nokkrum löndum sé þegar hægt að velja þriðja möguleikann á opinberum skjölum sem þá er ekki endilega intersex heldur einfaldlega órætt kyn.

A nnað markmiðið er að intersex einstaklingar hljóti fulla vernd gegn hvers konar mismunun og til að fylgja því eftir er lagt til að tekin verði upp lög gegn mismunun á grundvelli kyneinkenna án tillits til ákveðinnar birtingarmyndar eða samsetningar af kyneinkennum. Í því sambandi er átt við kyneinkenni svo sem litninga, kynkirtla, líffræðileg sérkenni, uppbyggingu kynfæra, brjóstavöxt og hæð. Í þriðja lagi er það markmið hagsmunasamtaka intersexfólks í Evrópu að allir hagsmunaaðilar sem hafa ákveðnu hlutverki að gegna í velferð intersex einstaklinga, þar með talið starfsfólk heilbrigðisgeirans, foreldrar og fagfólk innan menntakerfisins ásamt samfélaginu í heild, fái mannréttindamiðaða fræðslu um intersex málefni.

Fjórða og síðasta atriði er að vinna að því að gera læknisfræðilega og sálfræðilega meðferð ólögmæta nema að upplýst samþykki einstaklingsins liggi fyrir. Starfsfólk heilbrigðisgeirans og annað fagfólk skal ekki framkvæma neina meðferð til að breyta kyneinkennum sem getur beðið þar til einstaklingurinn er fær um að veita upplýst samþykki.

fæðist árlega á Íslandi að meðaltali með óræð kynfæri.

Undarleg rök Kitty segir að heilbrigðisyfirvöld telji helst til þrjár ástæður fyrir því að gera aðgerðir á intersex börnum.

Ein af þeim ástæðum er að auðvelda barninu að samsama sig sínu kyni, sem hefur sýnt sig að virkar alls ekki alltaf. „Önnur ástæðan er að koma í veg fyrir hugarangur foreldra. Ég get ekki séð hvernig það minnkar hugarangur foreldra að ungt barn þeirra fari í afdrifaríka aðgerð. Það sem við myndum frekar leggja til er að foreldrum sé komið í samband við aðra foreldra intersexbarna og fullorðna intersexeinstaklinga þannig að þeir fái fræðslu,“ segir Kitty. Þriðja uppgefna ástæðan er að minna líkur á stríðni. „Á vart orð yfir það. Við teljum mun farsælla að uppfræða fólk, kennara og leikskólakennara. Ég var leynd því til 12 ára aldurs að ég væri intersex og ég hefði farið í aðgerð. En þegar ég var 10 ára flutti ég til Íslands í smábæ úti á landi og var þar lögð í alvarlegt einelti sem útlenska stelpan. Börnum er strítt út af ótrúlegustu hlutum. Það einelti sem ég varð fyrir var ekki vegna þess að ég er intersex því ég vissi það ekki sjálf, það vissi enginn af því og þar að auki sást það ekki á mér. Skurðaðgerð á börnum er að mínu mati ekki góð leið til að minnka stríðni,“ segir Kitty.

Hún er afar bjartsýn yfir þeim viðhorfsbreytingum sem þegar hafa átt sér stað í málefnum intersex fólks og segir réttindabaráttu vera að bera árangur. „Ég er sannfærð um að innan 10 ára eigi intersexfólk eftir að búa við gjörbreyttan veruleika.“ Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Shock up 60 UPP

ÞÆGILEGAR ÞEKJANDI SOKKABUXUR • Lyfta upp rassinum, grenna magann, læri og mjaðmir.

• Strengurinn er breiður, þægilegur, situr kyrr og rúllast ekki niður. Mittislína skerst ekki.

• Falla fullkomlega að allan daginn.

• Einstaklega falleg áferð, flatir saumar og skrefbót úr bómull.

54

matur & vín

Helgin 14.-16. nóvember 2014

BesTi JólaBJórinn

Dómnefndin:

Einstök Doppel Bock Jólabjór 6,7% 33 cl. 439 kr.

Töluvert malt og smá áfengi í lyktinni. Karamella. Ég myndi vilja drekka þennan með jólamat. Þetta er rosa fínn bjór, ég

er bara ekki viss um að þetta sé doppel bock. Þetta er bjór til að geyma.

BesTur fyrir fJölDann

Thule Jólabjór 5,4% 50 cl. 385 kr.

Hrafnkell freyr Magnússon 32 ára eigandi bruggverslunarinnar Brew.is.

Margrét grétarsdóttir 31 árs sjálfstætt starfandi verkefna- og viðburðastjóri.

Bjarki Þór Hauksson 25 ára nemi.

sigurður P. snorrason 48 ára framkvæmdastjóri og formaður Fágunar.

Jólabjórinn kemur frá Einstök

Það er skemmtileg lykt af honum, hunangs- og hnetulykt. Hann hefur verið tónaður niður síðan í fyrra. Þetta er

alls ekki slæmur bjór. Það geta ábyggilega allir drukkið þennan.

Höskuldur Daði Magnússon Teitur Jónasson ritstjorn@frettatiminn.is

Jólahátíðin hefst hjá mörgum í dag þegar jólabjórinn kemur í sölu í Vínbúðirnar. Fimmta árið í röð smakka félagar í Fágun, félagi áhugamanna um gerjun, jólabjórana hér í Fréttatímanum og meta hverjir standa upp úr. Alls voru 22 bjórar smakkaðir að þessu sinni og valdi dómnefndin fimm sem þótti rétt að verðlauna. Einstök Doppel Bock Jólabjór, sem bruggaður er af Vífilfelli fyrir norðan, þykir vera besti jólabjórinn þetta árið.

BesTur fyrir BJórnörDinn

Hoppy Christmas 7,2% 33 cl. 740 kr.

Humlabjór fyrir byrjendur. Bjór sem þú gefur sjálfum þér í jóla-

gjöf. Ég myndi vera mjög glöð að fá þennan í jólapakkann.

Jólagull

Tuborg

Harboe Jule Bryg

5,4% 50 cl. 369 kr.

Mjög sæt lykt af honum, smá ávextir. Þetta er umtalsverð framför frá fyrri Gullum. Mér finnst hann hvorki vondur né frábær. Hann er svolítið þunnur. Hann stuðar ekkert, enda á hann ekki að gera það.

5,6% 33 cl. 309 kr.

Hann er ágætlega fallegur. Þarna er mikil hefð, þessi er hluti af jólunum. Hér er engin tilraunastarfsemi.

5,7% 33 cl. 269 kr.

Sæt lykt af þurrkuðum ávöxtum. Nokkuð mikið að gerast í bragðinu. Hann er ekkert jólalegur, maður gæti keypt hann hvaða dag ársins sem er í Danmörku. Hann er á góðu verði sem hentar vel ef maður þarf að kaupa marga.

Víking jólabjór

Föroya Jólabryggj

Egils Malt Jólabjór

5% 33 cl. 319 kr. Þurrkuð blóm í lyktinni. Hann er rosalega þurr og mikið kolsýrður. Ég finn bara kolsýru og beiskju í bragðinu. Svolítið rammur.

5,8% 33 cl. 365 kr. Það er perubrjóstsykur í lyktinni og sætt perubragð af honum. Góð lykt. Ég gæti ekki drukkið mikið af honum. Ég gæti það! Þessi er fínn. Þeir sem venjulega drekka lagerbjór en vilja vera ævintýragjarnir ættu að prófa þennan.

5,6% 33 cl. 319 kr.

Ekki mikil lykt. Þeir skila maltinu í maltbjórinn. Ekki að gera sig fyrir mig. Þunnur þrettándi að drekka.

Gæðingur Jólabjór

Jóla Kaldi

Steðji Jólabjór

4,6% 33 cl. 398 kr. Það er reykur og sýra í lyktinni. Skrítið, viðbrennt eftirbragð. Passar ábyggilega fyrir einhverja en ég er ekki hrifinn.

5,4% 33 cl. 410 kr.

Nánast lyktarlaus en smá mandarínulykt. Fallega rauðleitur. Áferðin er ekki nógu góð. Þetta er þægilegur bjór til að drekka.

5,3% 33 cl. 379 kr. Það er mjög mikill lakkrís í honum, lakkrísinn er dómínerandi.

Flott útlit. Ég er lakkríssjúklingur og þetta er ekki að stuða mig. Lakkrísinn passar ekki nógu vel með þessum bjór.

Ýlir

Meteor Biere de Noël

7% 33 cl. Verð liggur ekki fyrir. Þurrkaðir ávextir í lyktinni.

Bragðið er eins og af sígildu rauðöli. Fínt rauðöl. Mér finnst hann súr, ekki góður í munni. Mér finnst þetta traustur bjór, ég væri alveg til í að kaupa hann.

5,8% 65 cl. 989 kr. Þetta er pilsnerlegur blond-bjór. Það eru ávextir í lyktinni. Lyktin minnir á barnatannkrem. Ég fíla þetta bragð, það er ferskt og gott. Þegar frúin er að drekka freyðivín þá færð þú þér einn svona.

Santa Paws Christmas Scotch Ale

Snowball Saison Jólabjór

Mikkeller Hoppy Lovin’ Christmas

4,5% 33 cl. 444 kr. Þetta er jólalegt. Mjög góð lykt. Bjór til að njóta við arininn. Nei, hann er aðeins of léttur til þess. Bjór sem fólk ætti að gefa séns.

8% 33 cl. 865 kr. Þetta er bjórnördabjór. Jólabjór sem þú vilt geyma fram á sumar.

7,8% 33 cl. 881 kr.

Mandarína, barr og engifer í lyktinni. Greni líka. Ákveðin beiskja. Vonbrigði með lyktina.

Bragðgóður.

JólalegasTi BJórinn

Ölvisholt Jólabjór 5% 33 cl. 439 kr.

Mikil lykt. Kanill og negull.

Nærri því piparkökulykt. Furutré. Það er kryddað bragð en

forviTnilegasTi BJórinn

Þvörusleikir nr. 28 7% 33 cl. 636 kr.

Hallelúja! Þessi er fallegur. En jólalegur er hann ekki. Þessi væri fínn að sumri til. Lyktin er

Almáttugur Steðji Jólaöl

Víking Jóla Bock

Jóli

6% 33 cl. 489 kr.

6,2% 33 cl. 419 kr.

6,3% 33 cl. 489 kr.

Steðji er með lakkrísmarkaðinn! Það er líka lykt af ostasnakki þarna. Hann lyktar eins og rauðmygluostur. Hann væri örugglega góður með ostum. Guð

minn almáttugur! Þetta er voðalega sérstakur bjór. Þetta er eins og tilraun sem gekk ekki upp.

ekki of mikið. Það er ekki mikið að gerast í bragðinu. Það er jólastemning í honum.

Það er ekki mikil lykt af honum. Hann er of mikið kolsýrður fyrir bock-bjór.

Ekki mikið malt í honum.

Hann hefur verið þykkari. Ég held að það sé alveg

ljóst að það er búið að skala hann niður. Þetta er orðið meðalbjór. Ég get drukkið fullt af þessu.

Þurrkað engifer í lyktinni. Ég elska engifer svo mér finnst þetta fínt.

Miklu lengra bragð en af hinum Ölvisholts-bjórnum.

Lyktin er betri en bragðið.

frábær. Hef ekki fundið svona mikla mangó og ávaxtalykt lengi. Vantar ballans í hann.

Skemmtileg og aðdáunarverð tilraun. Pínu Jägermeistar-fílingur í honum.

2015

FAMILY TOUR ÍSLAND

56

bílar

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 ReynsluakstuR FoRd kuga

Snjalljeppi fyrir fjölskylduna Snjalljeppinn Ford Kuga er búinn fullkomnu tölvukerfi sem tengist meðal annars snjallsímum og notast við raddstýringu.

Með lyklalausu aðgengi og rafdrifnum afturhlera með skynjara er hægt að opna skottið með einfaldri fótahreyfingu þegar maður er með hendur fullar. Upphituð framrúða er líka kostur sem flestir Íslendingar þrá yfir vetrartímann.

...og hægt að sitja þar stoltur við stýri, hvort sem það er á Laugaveginum eða á þjóðvegum landsins.

Ford Kuga er rennilegur á að líta, stílhreinn og kraftmikill.

Skottið er rúmbetra en áður og rafdrifinn afturhleri með skynjara gerir gæfumuninn þegar fylla á skottið.

Mynd/Hari

Farangursrýmið er enn stærra en áður

F

ord Kuga sameinar það að vera nógu hagnýtur fyrir húsmóðurina en nógu töff fyrir húsföðurinn. Og öfugt. Sem húsmóðir eru stórinnkaupin þá hluti af vikulegri rútínu. Að þeim loknum geng ég út með þunga innkaupapoka í báðum höndum og dóttir mín heldur í litla putta á mér meðan við löbbum að bílnum.

Síðan legg ég pokana frá mér á götuna, leita að bíllyklunum og festi barnið í bílstólinn áður en ég sæki pokana. Á Ford Kuga er þetta

KINETIC ROAD MACHINE + inRIDE WATT METER Train ain Smarter with the Kinetic etic inRide and inRide App. Smart-phone* based

costing hundreds more. * Works with Apple™ iOS devices with Bluetooth Smart®

kurtkinetic.com/inride

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Vél 2,0 TDCi 140 hestöfl 6,7 l/100 km í blönduðum akstri 159 CO2 g/km Veghæð 19, cm Lengd 4524 mm Breidd 1838 Farangursrými 456 til 1653 lítrar Verð frá 5.790.000 kr

INFO@KRIAHJOL.IS

10/22/14 1:10 PM

19.900

AÐ TIL

er nú loksins Mest selda snjallúr í heimi úrið er með ble Peb . fáanlegt á Íslandi aper skjá, baklýstum LED 1.26” e-p rafhlöðu :) BT 4.0 og allt að 7 daga

Ð SKANNA QR AA K R A

FÁ N

N AN ÓÐ

SNJALLÚR

NÝR BÆ K STÚTFULLINGUR AF SPEN LUR TÖLVUBÚNANDI NAÐI

ÞÚ ÞAR FT B

4BLS

INN

Kinetic2015_inRide_100x100.indd 2

s.5349164

Þá er hægt að nota raddstýringu til að hringja og jafnvel biðja um óskalög af lagalistanum. Það er einnig heldur magnað að þetta kerfi tengist símanum og hringir sjálfkrafa í 112 þegar árekstur verður, en ökumaður hefur þá 10 sekúndur til að hætta við símtal, og símtalinu til 112 fylgir vitanlega staðsetning bílsins.

Ford Kuga Titanium

NN Þ

KRÍA HJÓL - GRANDAGARÐUR 7 - 101 REYKJAVÍK

Samskiptakerfið Ford SYNC tengist meðal annars snjallsímum en það hringir sjálfkrafa í 112 þegar bíllinn lendir í árekstri.

SÍ MA

Learn more about power training at:

vesen ekki fyrir hendi. Með lyklalausu aðgengi og rafdrifinni afturhurð með skynjara eru innkaupaferðir leikur einn. Það þarf ekki meira en að nálgast bílinn með lykilinn í vasanum til að hann opnist, með því að sveifla fætinum undir aftanverðan bílinn lyftist afturhlerinn sjálfkrafa og hægt er að henda innkaupapokunum beint inn, allt án þess að sleppa taki á barninu á bílastæðinu. Einföld fótahreyfing dugar síðan til að hlerinn sígur og afturdyrnar lokast á ný. Þetta gagnast húsfeðrum vitanlega ekki síður. Ég verð að viðurkenna að þetta var það sem heillaði mig mest.

Svo og upphitaða framrúðan. Satt að segja hefur upphituð framrúða verið draumur minn til fjölda ára.

Bíllinn er allur hinn glæsilegasti, hann er afar stílhreinn og hægt að sitja þar stoltur við stýri, hvort sem það er á Laugaveginum eða á þjóðvegum landsins. Raunar er þetta í fyrsta skipti sem dóttir mín lýsir yfir frati á því að ég þurfi að skila reynsluakstursbíl og hún hefur marga fjöruna sopið í þessum efnum.

Ford auglýsir nýjan Kuga sem snjalljeppa og meðal þess sem í því felst er að hann er með tölvustýrt fjórhjóladrif sem lagar sig að undirlagi og ástandi vega. Þá er samskiptakerfið Ford SYNC staðalbúnaður sem hægt er að tengja símann við.

ÝJA INN STA BÆKLING

Tölvutek • Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is

Í

58

fjölskyldan

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Töfraflautan fyrir börn í Hörpu

h

in ástsæla ópera Mozarts, Töfraflautan, verður flutt í styttri útgáfu fyrir börn í Norðurljósum í Hörpu næsta sunnudag, 16. nóvember, á tveimur sýningum, klukkan 13.30 og 16. Að sýningunni standa Íslenska óperan, Harpa og Töfrahurð, sem nýverið gaf út bók eftir Eddu Austmann Harðardóttur, byggða á óperunni. Í sýningunni er fuglafangarinn Papagenó í hlutverki sögumanns og leiðir hann áhorfendur gegnum óperuna, en í þessum búningi er verkið aðeins klukkustund í flutningi. Sópransöngkonan Edda Austmann Harðardóttir umritaði verkið fyrir börn en útsetningu tónlistar

annaðist Steingrímur Þórhallsson.

Söngvarar í sýningunni eru meðal annarra Ágúst Ólafsson, Gissur Páll Gissurarson, Edda Austmann, Snorri Wium, Viðar Gunnarsson, Rósalind Gísladóttir og Valgerður Guðnadóttir. Sýningin byggir að nokkru leyti á uppfærslu Íslensku óperunnar á Töfraflautunni haustið 2011. Ágústa Skúladóttir leikstýrir, leikmunir eru hannaðir af Axel Hallkatli Jóhannessyni, búningar eru hannaðir af Filippíu Elísdóttur, lýsingu hannar Páll Ragnarsson og brúðugerð var í höndum Bernds Ogrodnik. Allar nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu íslensku óperunnar www.opera.is

Birting eineltis er einfaldlega niðurlæging

Er eldiviðurinn óþrjótandi?

Allt fyrir jólaprjónið laugavegi 59 101 reykjavík 551 82 58 storkurinn@storkurinn.is www.storkurinn.is Myndin sýnir garn frá brooklyn tweed sem fæst í Storkinum.

+

1 flaska af 2L

Grillaður kjúklingur – heill Franskar kartöflur – 500 g Kjúklingasósa – heit, 150 g Verð aðeins Coke – 2 lítrar* *Coca-Cola, Coke Light eða Coke Zero

2198,-

Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt

Heimilistæki

E

inelti er stórt orð. Það felur líka í sér risavaxinn vanda fyrir alla sem að koma, bæði svonefnda gerendur og þolendur og alla þar í kring. Síðast en ekki síst hefur einelti skelfilegar afleiðingar fyrir okkur öll því að hvert það samfélag sem leyfir rótum eineltis að nærast, mun smátt og smátt afsiðast þegar einstaklingar og hópar eru sviptir mannlegri reisn og enginn veit hver verður næstur á bálköstinn.

Rætur eineltis liggja í ótta þar sem sókn er besta vörnin, böggum aðra meira en þeir bögga okkur, fáfræði og fordómar þar sem ekki er leitað bestu upplýsinga því að þá gætum við þurft að skipta um skoðun, öfund því að grasið gæti verið grænna hinu megin við lækinn en enginn leggur á sig að fara yfir hann, fullkominn skortur á virðingu fyrir öllum sem skera sig á einhvern hátt úr tilteknum fjölda fólks á tilteknum stað við tilteknar aðstæður. Þar með sækjum við virðingu fyrir okkur sjálf með að taka hana frá öðrum. hEimur barna Rétt eins og virðing sé fágæt gæði sem auðgi virðingarþjófinn og skilji aðra eftir snauðari en nokkru sinni fyrri.

Birting eineltis er einfaldlega niðurlæging. Það er niðurlæging þegar einstaklingur eða hópur er beittur áreitni eða útskúfun í formi niðrandi ummæla og sögusagna eða síendurtekinnar stríðni þar sem öllu gamni fylgir verulega alvara. Það er niðurlæging þegar hermt er eftir fórnarlambinu á neikvæðan hátt eða hótanir og kúgun eru í gangi. Það er niðurlæging þegar einhver er beittur andlegu og líkamlegu ofbeldi, fær ekki að „vera með“ og er haldið utan við hópinn.

Niðurlægingin elur af sér líf í ótta. Þar með er gleðin tekin af lífi. Sú aðgerð er alvarlegur glæpur því að gleðin nærir sjálfstraust og sjálfstrú gagnvart viðfangsMargrét efnum tilverunnar og gleðin leiðir af sér áhuga, bjartsýni og tiltrú. Málið er nú ekki flóknara en þetta.

Pála Í upphafi þessa pistils sá ég fyrir mér hrindingar og ofbeldi á skólalóð, feimið barn Ólafsdóttir sem kvíðir fyrir að fara í skólann eða barnahóp í hverfinu þar sem einhver er skilinn ritstjórn@ útundan reglubundið eftir ósýnilegu niðurlægingarkerfi. Ég sá fyrir mér hvernig ég gæti ráðlagt fjölskyldum að ræða opinskátt um einelti við börnin sín á öllum aldri, frettatiminn.is kenna þeim að þekkja einkenni og afleiðingar og hvetja þau til hugrekkis þar sem þau myndu mótmæla óréttlæti og aldrei taka þátt í árásum og neikvæðri hegðun. Þetta leit út sem ágætis pistlaplan þar sem 8. nóvember er jú helgaður baráttunni gegn einelti. Hins vegar tóku aðrar hugarmyndir völdin eftir því sem pistlinum miðaði áfram, myndir af okkur fullorðnum og samfélaginu í heild og hvernig við höfum hagað okkur frá efnahagsáfallinu 2008.

Getur verið að einelti fullorðinna sé orðið að stórvinsælu fyrirbæri í samfélagi okkar?

Við ástundum umtal en ekki samtal þar sem niðrandi ummæli og sögusagnir lifa frábæru lífi og svonefndir samfélagsmiðlar margfalda allt upp. Ég sagði einhverju sinni að slúður batnaði hreint ekkert við að verða rafrænt og við það stend ég. Gagnrýni er beitt á niðurlægjandi og harkalegan hátt í stað þess að virða skoðanir og ræða hvernig við gerum gott betra. Það er klappað fyrir fjölmiðlamönnum sem niðurlægja viðmælandann sem „andstæðing“ í einhvers konar slagsmálum þar sem átökin skipta meira máli en skilningur á viðfangsefninu. Það er ráðist að fólki en ekki málefnum og stjórnmálafólk hvar í flokki sem það stendur, „verður bara að þola hitann“ fyrst það gaf sig í störf fyrir þjóðina, án efa einn vanþakklátasta atvinnurekanda sem sögur fara af. Þeim er bölvað fyrir það sem þau gera og bölvað jafnmikið ef þau gera það ekki. Ég sakna gamla Íslands og þjóðarinnar minnar sem varð fyrst allra til að kjósa konu í æðsta embætti sitt og afnam fordóma og einelti gagnvart samkynhneigðum á skemmri tíma en dæmi eru um. Ég sakna líka þjóðar sem var klöguð til Danakóngs á sautjándu öld þegar tími galdrabrenna var í hámarki. Þáverandi sýslumaður Strandasýslu, Þorleifur nokkur Kortsson, skrifaði mikinn kvartbálk til konungs um Íslendingana sem helst vildu engan brenna og klykkti út með lokaumkvörtuninni: „Og svo bera þeir við eldiviðarleysi.“ Það er ráðist að fólki en ekki málefnum og stjórnmálafólk hvar í flokki sem það stendur, „verður bara að þola hitann“ fyrst það gaf sig í störf fyrir þjóðina, án efa einn vanþakklátasta atvinnurekanda sem sögur fara af.

Heimilistækjadagar 20% afsláttur

fonix.is • Hátúni 6a • 105 Reykjavík • S. 552 4420

Ég sakna gamla Íslands og þjóðarinnar minnar sem varð fyrst allra til að kjósa konu í æðsta embætti sitt og afnam fordóma og einelti gagnvart samkynhneigðum á skemmri tíma en dæmi eru um.

a m o k ð a Jólin eru ! a n i ð ú b u í finnsk

Birkikristall jólaskraut

2.490,-

margar gerðir

Nýtt!

Múmín krúsir

3.600,Múmín dótadagatal

Skál og kr ús sa m a n 8.200,-

Múmín vetrarskal

6.900,-

4.900,-

Marimekko náttkjóll

21.900,Marimekko sængurverasett

Marimekko náttkjóll

frá 16.900,-

18.900,-

Múmín jólakúlur

990,- / stk Múmín minikrús skreyting

Tré kertastjakar

4.190,-

frá 2.690,-

4 stk

Marimekko svuntur

frá 6.900,-

3 saman 7.990,-

Marimekko handklæði

6.990,-

75x150cm

3.690,-

50x100cm

Múmín eldhúsvörur

frá 850,Marimekko jólasett Ofnhanski og viskustykki

5.490,-

Marimekko ofnhanskar

3.200,-

Ofnhanski og svunta

Iittala kertastjaki steypt járn

12.900,-

9.900,-

Kastehelmi kertastjakar

frá 2.600,Suomi PRKL! Design, Laugavegi 27 (bakhús), www.suomi.is, 519 6688

60

tíska

Heitur feldur

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Litaður pels frá Roberto Cavalli.

Þ

ykir, mjúkir, stórir og litríkir pelsar bera sköpunargleði hönnuða vetrartískunnar í ár gott vitni. Pelsarnir líta út fyrir að vera of stórir og litagleðin er óvenjuleg þar sem feldir eru langoftast í náttúrulegum litum. Sumir þeirra eins og feldur af brúðu og aðrir eins og úr vísindaskáldsögu og kemur pels vélmennisins Rachael í Blade Runner upp í hugann. Ekki nota allir hönnuðir ekta feldi í sköpunarverk sín af siðferðislegum ástæðum og því er talsvert um að gerviefni séu notuð eða lambsgæra.

Kápur með klút Okkar hönnun

kr. 12.900 Bleikur og loðinn jakki frá Gucci.

Frábær verð, smart vörur, góð þjónusta

Bláu húsin Faxafeni · S. 588 4499 ∙ Opið mán.- fös. 12-18 ∙ laug. 11-16

VERTU

VAKANDI!

55% þeirra sem beita stúlkur kynferðislegu ofbeldi eru karlar tengdir fjölskyldu þeirra.

blattafram.is

VERNDARI BARNA Í 10 ÁR

Langerma toppur á 10.900 kr.

Gærujakki frá Miu Miu.

- siffon ermar.

- einn litur.

- stærð 36 - 46.

Herðaslá frá Saint Laurent.

Stórar hvítar doppur frá Saint Lorent.

Breytingaskeið í Misty • Tilboð 13,14 og 15. nóv teg 11001 sem fæst í stærðum 80-95C,D,E venjulega á kr. 5.800,-

nú -20% buxurnar í stærðum M,L,XL,2X á kr. 1.995,-

nú -20% OPIÐ: Mán. - fös. 10 - 18, Laugardaga 10 - 14

"Kryddaðu fataskápinn”

Laugavegi 178 l S. 555 1516 l Kíktu á

síðuna okkar

Opnunartími: Virka daga kl. 11-18 Laugard. kl. 10-16

Laugavegi 178 Sími 551-3366 www.misty.is

Skemmtilegt mynstur á loðnum pelsi frá Marni.

tíska 61

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Barnaskokkar, uppskriftir, lopi og prjónar.

Handprjónasamband Íslands Skólavörðustíg 19 s. 552-1890 www.handknit.is

STÆRÐIR 42-56

JÓLAKJÓLARNIR ERU KOMNIR! Pantaðu á www.curvy.is eða kíktu til okkar í Fákafen 9 Opið Alla virka daga frá kl. 11-18 og Laugardaga frá kl. 11-16

Síð herðalslá í svörtu og hvítu frá Giambattista Valli.

Vítt snið og mynstur á feldi frá Emilio Pucci.

Fákafeni 9, 108 RVK | Sími 581-1552 | www.curvy.is

24.990 kr.

Dömuskór st. 36-41

við

23.990 kr.

Dömuskór st. 36-41

kó s m u elsk

23.990 kr.

Dömuskór st. 36-41

23.990 kr.

Dömuskór st. 36-41

13.990 kr.

Barnaskór st. 24-35

12.990 kr.

Barnaskór st. 31-37

11.990 kr.

Barnaskór st. 22-30

13.990 kr.

Barnaskór st. 24-35

13.990 kr.

Barnaskór st. 31-38

13.990 kr.

Barnaskór st. 31-38

VELKOMIN Í

SMÁRALIND

62

hönnun

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Kopar er kúl H

úsmunir og skraut úr málmi halda vinsældum sínum og að þessu sinni er það koparinn sem er á toppnum. Hann hefur alltaf sótt í sig veðrið öðru hverju, sérstaklega í eldhúsinu, í pottum og pönnum og tekötlum. En nú hefur hann aldeilis stækkað sviðið því hönnuðir eins og Tom Dixon nota hann óspart í ljós og húsmuni og má finna stóla og húsgögn úr kopar.

Falleg áferðin gefur heimilinu fágað

útlit án þess að líta of ríkmannlega út og tónar kopar vel við iðnaðarútlitið sem hefur verið í tísku, grófan við og marmara.

Kostir koparsins eru margvíslegir hann leiðir hita og rafmagn vel, og hann er mjög mótanlegur sem gefur skemmtilega möguleika, en hann er þó ekki eins linur og gull.

Hann hefur bakteríudrepandi eiginleika og er því tilvalið að nota hann í hurðarhúna og krana.

Salt og pipar borið fram á flottan máta

Mikið úrval er af sérstöku og fallegu salti, pipar og öðru kryddi sem gaman er að bera fram á matarborðið. Fallegar litlar skálar eða krukkur henta vel til þess, eða jafnvel skeljar utan af ostrum eða jafnvel stórar bláskeljar eða hörpudiskar. Smáatriðin geta skipt sköpum og ótrúlega einfalt er að bæta punktinum yfir i-ið með sniðugum og öðruvísi skálum utan um kryddið.

PIPAR \ TBWA • SÍA • 143989

Men frá 16.900 kr.

Norðurljós

Lokkar 15.900 kr.

Nýjasta hönnun úr Icecold silfurlínunni er innblásin af hinum töfrandi Norðurljósum.

Tilvalin gjöf til vina og vandamanna erlendis.

Fæst hjá Jóni & Óskari.

Laugavegi 61 // Kringlunni // Smáralind.

Tel.+354 552 4910 // www.jonogoskar.is.

Northern lights

JÓLIN ERU KOMIN Í HRÍM

Servíettur 990 kr

Jólatrésdúkur 8.990 kr

Dúkur 240 cm 14.900 kr

Falleg hönnun í eldhúsið! NÝTT VÆNTANLEGT Í NÆSTU VIKU

www.hrim.is Laugavegi 25 S:553-3003

Laugavegi 32 S:553-2002

64

heilsa

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Þurfum við fjölvítamín?

Flestir heilbrigðir einstaklingar fá þau næringarefni sem líkaminn þarfnast með fjölbreyttu og hollu fæðuvali að D-vítamíni undanskildu sem verður til við tilstilli sólarljósins þegar það skín óhindrað á húðina.

Inntaka fjölvítamína ætti aldrei að koma í stað fjölbreyttrar og hollrar fæðu, en það er fyrst og fremst í fæðunni sem líkaminn fær þau næringarefni sem hann þarfnast.

Hinsvegar eru margir sem velja að taka fjölvítamín til að bæta upp hugsanlega þörf á næringarefnum eins og vítamínum og steinefnum. Rannsóknir í Bandaríkjunum hafa aftur á móti sýnt að flestir þeirra sem taka fjölvítamín daglega eru þeir sem þurfa síst á því að halda, því oftast er þetta fólkið hugsar um að borða holla og fjölbreytta fæðu. Það eru frekar þeir sem eru ekki að borða holla og fjölbreytta fæðu sem þurfa á fjölvítamíni að halda, og einnig reykingamenn.

Fjölvítamín hefur jákvæðar afleiðingar á heilsuna, en fyrst og fremst fyrir þá sem fá ekki ráðlagðan dagskammt af næringarefnum í matnum eða þá sem glíma við einhvern heilsufarsvanda. Hættan er hinsvegar sú að það eykur líkur á tekið sé of mikið inn af einhverjum vítamínum og steinefnum, til dæmis af járni og A-vítamíni.

www.lyfja.is www.lyfja.is

Lægra verð í Lyfju

Láttu þér líða vel Allir kannast við að finna til depurðar öðru hvoru, og sumir oftar en aðrir. Ástæðan getur verið streita, kvíði, áfall eða jafnvel skammdegið, og stundum hellist depurðin yfir á nokkurrar ástæðu. Það er eðlilegt að finna til depurðar og oftast stendur hún yfir í skamman tíma. Ef hún virðist hinsvegar ekki fara og dýpkar með hverjum deginum þá er ráð að tala við lækni eða sálfræðing til að ganga úr skugga um að ekki sé um þunglyndi að ræða. Meðfylgjandi eru nokkur góð ráð til að slá á depurð og viðhalda andlegri heilsu. Lífið er mun auðveldara og betra þegar skapið er gott og rétt eins og holl næring og hreyfing þurfa að vera hluti af daglegum venjum þá er einnig gott að huga að andlegri heilsu daglega.

Now D-vítamín Rannsóknir sýna að D-vítamín spilar mikilvægt hlutverk í virkni ónæmiskerfisins og sem vörn gegn flensu.

Hágæða D3-vítamín í olíubasa sem tryggir hámarks nýtingu.

20% 1 afsláttur

Gildir til 17. nóvember.

Fullkomin lausn mjólku í stað mjólkur

Hollt mataræði.

Það er engin töfrafæða sem kemur í veg fyrir depurð og leiða, en það er alltaf gott ráð að borða hollan mat til að halda líkamanum hraustum, því það er heilbrigð sál í hraustum líkama. Sumum hættir til að sækja í óhollan mat til að hressa sig við en það er skammtímalausn sem hefur öfug áhrif, því óhollustan gerir líkamanum ekkert gott. Rannsóknir hafa bent til að matur sem inniheldur omega 3 fitusýrur, eins feitur fiskur og avókadó getur haft góð áhrif á lundarfarið og komið í veg fyrir þunglyndi.

2

Hreyfing.

Rannsóknir hafa sýnt að hálftíma ganga á dag gerir sama gagn og væg þunglyndislyf. Líkamsrækt og hreyfing ýtir undir endorfín framleiðslu, sem lætur manni líða vel. Þegar mikið er að gera getur verið erfitt að koma hreyfingu að, en það að labba á milli hæða til að

spjalla við starfsfélaga nokkrum sinnum á dag í stað þess að hringja getur gert heilmikið gagn, eða hjóla í vinnuna, fara í göngutúr í stað þess að horfa á sjónvarpið o.s.frv.

3

Svefn.

Þeir sem sofa of lítið eru í frekari hættu að finna fyrir depurð og leiða. Taktu svefninn þinn alvarlega og finndu leiðir til að ná betri svefni. Fjarlægðu allar truflanir úr svefnherberginu, eins og sjónvarp, tölvu, fatahrúgur og fleira til að ná betri hvíld á nóttunni og haltu svefnherberginu hreinu.

Sængurfötin geta jafnvel skipt máli, ein rannsókn sýndi að fólk sefur betur ef rúmfötin eru hvít á litinn.

4

Dagsbirta.

Sólarljósið getur haft mikil áhrif á lundarfarið. Yfir vetrartímann getur verið erfitt að ná í dagsbirtu. Notaðu til dæmis hádegishléð til að fara út og fá smá dagsbirtu. Ef skamm-

degið leggst illa í þig þá eru til dagsljósalampar sem gera mikið gagn og hægt er að hafa við skrifborðið sitt í vinnunni eða á morgunverðarborðinu.

5

Neikvæðar hugsanir.

Gættu þín að leyfa ekki neikvæðum hugsunum að ná yfirhöndinni.

Vertu meðvitaður um hugsanir þínar og gættu þess að hugsa ekki hluti eins og að engum líki vel við þig, eða að þú getir ekki neitt. Finndu aðferð til að bæla þessar hugsanir niður. Líkamsrækt getur bægt hugsunum frá, eða spennandi bók, eða eitthvert verkefni.

Finndu eitthvað sem virkar. Lestu bækur og kynntu þér aðferðir til að bægja frá neikvæðum hugsunum. Þær geta verið lamandi og leitt til þunglyndis ef þær fá að leika lausum hala í höfðinu á þér.

6

Gerðu eitthvað nýtt.

Ef til vill finnurðu til depurðar því þú

Prótein stýrir matarlystinni

www.ricedream.eu

Líkaminn kallar á mat þar til við erum búin að fullnægja próteinþörfinni, samkvæmt rannsókn sem unnin var við háskólann í Sydney í Ástralíu. Fólki hættir því til að borða of mikið, ef fæðan inniheldur of lítið af próteini.

David Raubenheimer prófessor er sá sem stýrði rannsókninni og segir hann að það þýði ekkert að telja kaloríur,

best sé að draga úr neyslu á unninni matvöru því hún er oftast kolvetnarík og inniheldur lítið af próteini. Hann segir jafnframt að líkaminn aðlagist illa kexi, pítsum og gosdrykkum sem fólk í nútíma samfélagi borðar of mikið af.

Best er að borða alvöru mat eins og hann kallar það, þ.e.a.s. mat sem hefur ekkert verið unninn.

ert fastur/föst í sömu rútínunni. Prófaðu að gera eitthvað nýtt, fara á tónleika , fara á safn, eða skrá þig á námskeið.

7

Félagsskapur.

Gefðu þér tíma til að hitta vini þína. Það þarf ekki stórt matarboð eða sérstakt tilefni til að hitta vinina.

Kaffibolli eftir vinnu, eða bíóferð með vinum getur gert góða hluti. Sæktu sérstaklega í þá vini þína sem eru jákvæðir og láta þér alltaf líða vel í návist þeirra.

8

Gerðu það sem lætur þér líða vel.

9

Taktu geðheilsuna alvarlega.

Hvort sem það er spinningtími, prjón, kökubakstur, liggja í baði með góða bók, fjallganga, dans eða hvað sem er, svo lengi sem þér líður vel á eftir og það kemur þér í gott skap, gerðu það.

Farðu eftir góðum ráðum og ef þú finnur fyrir depurð og breyttu einhverju í þínu daglega lífi strax í dag. Ekki gera allt í einu, veldu eitthvað eitt sem þú vilt breyta og gerðu það strax í dag og ekki nota afsakanir eins og þú komist ekki í göngutúr af því að þú átt ekki nógu góða úlpu eða annað í þeim dúr. Það sem þú gerir á hverjum degi er það sem mótar þig.

Jólatilboð Ef keyptar eru vörur í verslunum okkar fyrir 10.900 kr. vikuna 13.- 20. nóvember fylgir með gjafakort fyrir tvo í Bláa lónið. www.bluelagoon.is

66

matur & vín

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 Matur Eirný Sigurðardóttir hEldur MatarMark að í hörpu

Kanínukjöt á matarmarkaði í Hörpu Þ Um helgina fer fram sjötti matarmarkaður Búrsins í Hörpunni.

Eirný Sigurðardóttir í Búrinu og skipuleggjandi markaðarins segir viðburðinn nauðsynlegan þátt í því að auka framleiðslu og úrval á mat og matargerð á Íslandi.

etta hefur bara aukist á þessum árum frá því að við byrjuðum. Á fyrsta markaðinum var erfitt að ná saman 20 til 30 framleiðsluaðilum. Í dag erum við leikandi með 50 til 60 framleiðendur á markaðnum um helgina,“ segir Eirný. „Það er einhver sprenging í gangi. Það eru alltaf fleiri og fleiri að fara út í framleiðslu á ótrúlega áhugaverðum hlutum. Auðvitað sparkaði kreppan í rassinn á fólki og gaf því fleiri hugmyndir til þess að auka tekjur sínar. Þetta byrjaði með sultugerðinni og hefur svo þróast jafnt og þétt.“ Á markaðnum um helgina kennir ýmissa grasa og segir Eirný margt áhugavert að gerast í kjötiðnaðinum ásamt auðvitað öllu hinu græna og góða. „Það sem er mjög spennandi um helgina er það að við frumsýnum kanínukjöt í fyrsta sinn, sem framleitt er í Borgarfirði með velferðina í fyrirrúmi. Eins finnst mér vistvænt velferðar svínakjötið mjög spennandi og svo sannarlega eitthvað sem gæti hentað mörgum í jólamatinn,“ segir Eirný. „Við ætlum að halda okkur við þrjá markaði á ári. Það má ekki vera meira sökum stærðarinnar og framleiðslunnar. Einnig ráða bændurnir mikið ferðinni og þeir komast ekki frá á öllum tímum ársins. Fyrst og fremst er markaðurinn liður í því að

Meðal þess sem boðið verður upp á um helgina  Heitreikt hrogn og makrílpaté frá Sólskeri á Hornafirði.  Kanínukjöt úr Borgarfirði.  Grænt og vænt góðgæti frá Friðheimum.  Vistvænt velferðarsvínakjöt fyrir jólin.  Vistvænir kjúklingar.  Ostrusveppir frá Sælkerasveppum. breyta hugarfari okkar varðandi neyslu og bera virðingu fyrir því sem við setjum ofan í okkur, því okkur finnst öllum gott að borða,“ segir Eirný.

Matarmarkaður Búrsins verður í Hörpu um helgina og er opið frá klukkan 11 til 17 bæði laugardag og sunnudag.

Frá síðasta matarmarkaði.

Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

Höskuldur Daði Magnússon Teitur Jónasson

Vín vikunnar

ritstjorn@frettatiminn.is

Sósan ræður

S einstakur jólamatseðill

ósur, krydd og jurtir geta oft á tíðum verið ráðandi þáttur í máltíðinni. Í þannig tilfellum þarf að para vínið saman við kjötið eða fiskinn og líka saman við sósurnar, kryddið eða jurtirnar sem máltíðin byggir á. Þetta getur verið flókið og einfaldara að halda sig við annað hvort.

Hins vegar er sniðugt þegar prótínið er einfalt og létt eins og hvítur fiskur og kjúlli eða jafnvel kálfakjöt að byggja valið á víni á sósunni eða meðlætinu. Til dæmis væri ávaxtaríkt hvítvín frábært með pönnusteiktri kjúklingabringu með hollandaise-sósu en sama kjúklingabringa grilluð með

spæsí barbekjú-sósu væri fullkomin með krydduðu rauðvíni.

Auðvitað er þetta undir smekk hvers og eins komið en það er gott að hafa í huga að val á víni er ekki alltaf beint af augum og það margborgar sig að prófa sig áfram.

Casillero del Diablo Reserva Privada Gerð: Rauðvín Uppruni: Chile, 2012 Styrkleiki: 14,5% Þrúga: Cabernet Sauvignon og Syrah

asian cuisine & lounge

Sími: 517-0123 - Borgartúni 16 - 105 Reykjavík - www.bambusrestaurant.is

Verð í Vínbúðunum:

Kr. 2.999

Casillero del Diablo eða í kjallara djöfulsins er skemmtilegt undirmerki Concha Y Toro. Sagan segir að stofnandi Concha

oð Nýtt tilb daga til jóla alla

ALLT KAFFI % ur

35 afslátt

AÐEINS Í DAG 7. NÓVEMBER

Fylgstu með nýjum tilboðum daglega á kronan.is og sparaðu stórt alla daga til jóla

hafi komið þeirri sögu af stað að djöfullinn byggi í vínkjallaranum þar sem hann geymdi sín betri vín og þaðan komi nafnið. Þetta

er tiltölulega mikið og þétt vín, tannínríkt með dökkum ávexti og sólberjum og kryddi sem gerir það gott með rauðu kjöti

sérstaklega ef sósan er kraftmikil, jafnvel með gráðosti.

Longbeach Grenache Syrah Mourvedre

Barista Pinotage

Vistamar Brisa Merlot

Gerð: Rauðvín

Gerð: Rauðvín

Gerð: Rauðvín

Uppruni: Suður Afríka, 2012

Uppruni: Suður Afríka, 2012

Uppruni: Chile, 2013

Styrkleiki: 14%

Styrkleiki:13,5%

Styrkleiki: 12,5%

Þrúga: Grenache, Syrah og Mourvedre

Þrúga: Pinotage

Þrúga: Merlot

Verð í Vínbúðunum: Kr. 1.999

Verð í Vínbúðunum: Kr. 2.999

Verð í Vínbúðunum: Kr. 1.399

Áhugaverð blanda hér á ferð frá Suður Afríku.

Hlýlegt og milt vín með krydduðum tónum.

Klárlega dökk ber eins og kirsuber og dökkir ávextir í bragðinu.

Ekta vín með vel krydduðum og bragðsterkum mat þó ekki spæsí mat heldur grillmat, pottréttum o.þ.h. með miklu kryddi og jurtum.

Virkilega áhugavert vín frá Suður Afríku. Baristanafnið er bein tenging við kaffitóna þessa víns. Þetta vín er líklega það næsta sem þú kemst með að upplifa espresso í vínglasi. Að því sögðu er bragðið dökkt, dökk ber og dökkur ávöxtur með smá súkkulaðitónum en töluvert tannínríkt. Þolir vel pörun með bragðmiklu kjöti en áhugavert líka með ostum og jafnvel vel dökku súkkulaði.

Þetta er léttfetinn í hópnum.

Milt berjavín sem móðgar engan. Í raun ekki mikið um það að segja annað en að það er á góðu verði og mjög auðdrukkið. Þetta er upplagt vín til að nota í grunn að góðu jólaglöggi.

Fullt af rúsínum, kanel, negulnöglum og smá sykri blandað saman (og smá sterkt vín ef þú treystir þér í það). Flaska af Brisa Merlot útí, láta malla smá og jólapartíinu er reddað.

Líftími DANÆG eggjahvítanna er 28 dagar í kæli eftir opnun

68

matur & vín

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 Bjór Borg sendir fr á sér Þvörusleiki

 Bjór gull - og silfurverðlaun á european Beer star

Snorri og Garún verðlaunuð í Þýskalandi Valgeir Valgeirsson, bruggmeistari í Borg, tók á móti verðlaunum á European Beer Star í Þýskalandi í vikunni.

Snorri hlaut gullverðlaun og Garún silfurverðlaun.

Í

Árni Long, bruggmeistari í Borg, segir að Þvörusleikir sé trúlega fyrsti íslenski bjórinn með citra-humlum í.

Eikarlegið rauðöl með sexí froðu

v

ið höfum f yrir því mögulegan og staðfestan grun að helstu þvörur hafi á sínum tíma verið skornar út úr eik. Það lá því beinast við að lofa bjórnum að liggja á eik í einhvern tíma svo hann stæði undir nafni.

Eikin gefur honum ennfremur mjúkt og þægilegt bragð í bland við vanillutóna,“ segir Árni Long, bruggmeistari Borgar.

Fjórði jólabjór Borgar brugghúss, Þvörusleikir Nr. 28, fer í sölu í dag, föstudag. Þvörusleikir er 7% eikarlegið rauðöl, þurrhumlað að amerískum sið. Þvörusleikir hefur upp á þrennskonar humla að bjóða en í bruggunina fóru Apollo-, Bravo- og Citra-humlar, og eru þeir síðastnefndu með því heitasta þessa dagana meðal bjóráhugamanna sem þjást af hinu sívaxandi humlablæti. ®

„Þ vörusleikir er ríkur af ferskum og suðrænum ávaxtatónum sem náðust fram með þremur mismunandi humlum sem við þurrhumluðum ölið með en þar ber kannski helst að nefna hina mjög svo móðins citra-humla sem gefa hvað mesta bragðið í blöndunni. Þetta er því trúlega fyrsti íslenski bjórinn sem teflir fram þessu eftirsótta humlayrki, allavega svo við vitum,“ segir Árni. „Við erum ótrúlega ánægðir með útkomuna og þá sérstaklega hvað við náðum góðu jafnvægi og mýkt í þetta, það er alls ekki sjálfgefið þegar maður er með mikið af afgerandi og ólíkum bragðeinkennum, líkt og í Þvörusleiki. Svo er froðan líka sérstaklega sexí,“ segir Árni.

slensku bjórarnir Snorri og Garún voru verðlaunaðir á bjórkeppninni European Beer Star 2014 í vikunni. Snorri hlaut gullverðlaun í flokknum Herb and Spice Beer en Garún silfurverðlaun í flokki Imperial Stout-bjóra. Það er Borg brugghús sem á heiðurinn af báðum bjórunum og veitti Valgeir Valgeirsson bruggmeistari verðlaununum viðtöku í Þýskalandi.

European Beer Star er haldin árlega af samtökum óháðra brugghúsa í Bæjaralandi og samtökum óháðra brugghúsa í Þýskalandi.

Keppnin fór fram í München fyrir um mánuði en verðlaunaafhendingin var í vikunni.

Alls tóku 1.613 bjórar þátt í keppninni að þessu sinni. Þar af eru 42 prósent þýskir bjórar en 58 prósent frá löndum um álfuna alla.

Keppt er í 52 flokkum. Þetta var í ellefta sinn sem European Beer Star-keppnin er haldin.

Snorri Nr. 10 er bruggaður úr innlendu byggi og kryddaður með alíslensku, lífrænu blóðbergi. Hann er ósíaður, örlítið skýjaður en engu að síður ljós yfirlitum. Lyktin gefur til kynna að pundið sé þungt í Snorra, en annað kemur í ljós við smökkun; það er létt yfir honum og ferskleiki í fyrirrúmi. Snorri þykir aðgengilegur bjór og hentar t.d. vel með léttri villibráð. Þetta eru fyrstu verðlaun Snorra, samkvæmt upplýsingum frá Ölgerðinni.

Garún nr. 19 var fyrsta konan í Borgarfjölskyldunni. Garún er Icelandic Stout sem er tvígerjað afbrigði af Imperial Stout sem, ásamt íslenska vatninu, gefur þessum

Laugardagstilboð

– á völdum servéttum og kertum

Valgeir Valgeirsson bruggmeistari var glaður þegar hann tók við verðlaununum í Þýskalandi í vikunni.

Snorri

Garún

kvenskörungi ferskara og mýkra bragð. Garún er sá íslenski bjór sem kemst hæst á nördabiblíunni Beer Advocate, nr. 14 í Skandinavíu.

Góðir gestir á Slippbarnum um helgina

B

og Nýir us t- og ha véttum r i g e l fal itir í ser rl vetr a og ker tum

Garún vann gull á the Global Craft Beer Awards 2014. Hún er seld í Bandaríkjunum, Eistlandi, Kanada og hér heima.

arþjónar frá hinum virta kokteilbar Corner Club í Stokkhólmi taka yfir Slippbarinn á laugardagskvöld. Þá munu þeir Oskar Karl og Johan Evers færa Íslendingum nýjustu strauma og stefnur frá Svíþjóð. Þeir félagar hafa verið hér á landi í vikunni. Á miðvikudagskvöld voru þeir á Slippbarnum, á fimmtudagskvöld voru þeir með svokallaðan masterclass og í kvöld, föstudagskvöld, hreiðra þeir um sig á Ice landair hótel Héraði á

Egilsstöðum.

Kokteilbarinn Corner Club er að finna í Gamla Stan í Stokkhólmi, mitt á milli veitingastaðarins Flying Elg og tveggja stjörnu Michelin veitingastaðarins Frantzén. Corner Club þjónustar kokteila fyrir þessa staði og leggja barþjónarnir Oskar Karl og Johan Evers áherslu á klassíska kokteila, hefðir og aðferðafræði.

Corner Club var valinn einn af bestu kokteilbörum í Evrópu í Mens Journal á dögunum. Þessi heimsókn er hluti af stefnu Slippbarsins að fá hingað færustu barþjóna sem völ er á. Á dögunum voru hér barþjónar frá Mikropolis bar í Kaupmannahöfn og von er á fleiri heimsóknum á næstunni.

Rekstrarvörur - vinna með þér Réttarhálsi 2 • 110 Reykjavík Sími: 520 6666 • sala@rv.is • rv.is

Opið laugardaga kl. 10-16

Ási á Slippbarnum fær góða gesti frá Corner Club í Stokkhólmi um helgina

klippið

Hönnun: Erik Magnussen árið 1977

Sendu okkur 5 toppa af Merrild umbúðum og þú gætir unnið hátíðarútgáfu af hinni sígildu kaffikönnu frá Stelton.

10 heppnir vinningshafar verða dregnir út í hverri viku frá 1. til 22. desember, alls 40 talsins.

Þátttökuumslög í öllum verslunum. Á Facebook-síðu okkar, Facebook/Merrild á Íslandi, verða birt úrslit auk frekari upplýsinga um leikinn.

70

heilabrot

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Spurningakeppni fólksins

 sudoku 1. Pass.

1. Hvað heitir nýútkomin skáldsaga Orra Harðarsonar?

9. 5.

2. Jónasson.

2. Hvers son er tónlistarmaðurinn Svavar

10. Eiríki rauða.

3. Jailhouse Rock.

Knútur?

5.

4. Hvaða haf skilur að borgirnar Riga og

 350 krónur. 

12. Patrekur Jóhannesson.

5. Hvað kostar í strætó?

7. Vestmannaeyjum.

 14. 40 ára.  15. Hóll. 

6. Hvenær opnaði Ikea á Íslandi?

8. Hljómsveitt.

7. Frá hvaða bæjarfélagi er Heimir Hallgrímsson, þjálfari íslenska landsliðsins í

Guðríður Baldvinsdóttir

knattspyrnu?

sælusápugerðarkona





8. Hvaða hljómsveit flytur lagið Næs í rassinn?

1. Stundarfró.

9. Hvað eru kvikmyndirnar um Rambo



10. Eiríki rauða.

2. Jónsson.

margar?

11. Hvaða fyrirtæki var með mestu veltuna í fyrra samkvæmt Frjálsri verslun?

13. Hver er hæsta karlröddin í óperu?

15. Hvert er algengasta nafn sveitabæja á

3 7 8 4 9

4

15. Holt.

8. Hljómsveitt.

14. Hvað er Leonardo Di Caprio gamall?

1

14. 38 ára.

2

7. Akranesi.

landsliðsins?



9

9. 4.

 6 stig

Benedikt Waage

6 4 8 5 9 3

efnafræðingur

Íslandi?

?

 svör

1. Stundarfró. 2. Kristinsson. 3. Love Me Tender. 4.

Eystrasaltið. 5. 350 kr. 6. 1981. 7. Vestmannaeyjum. 8.

Hljómsveitt. 9. 5. 10. Eiríki rauða. 11. Icelandair Group.

12. Patrekur Jóhannesson. 13. Tenór. 14. Fertugur.

15. Hóll.

Guðríður er komin í 10 manna úrslit.

7

1 2



13. Tenór. rétt

6. 1989.

12. Hver er þjálfari austurríska handbolta-

5 8 3

 sudoku fyrir lengr a komna

12. Patrekur Jóhannesson.

 5. 350 krónur.  4. Eystrasaltið.

nefnd?



11. Samherji.

3. Bue Hawaii.

10. Eftir hverjum er Eiríksgata í Reykjavík

3

1 7 4 3 5 9 9 6 3 5 2

1 2

?

 10 stig

4

6 1 9 6 7



13. Tenór.

6. 1989.

Stokkhólm?

8 5



11. Hagar.

4. Eystrasalt.

3. Hvað hét fyrsta kvikmynd Elvis Presley?



1

4 7 6 7 5

8

 krossgátan 115

VOTHEY

114

LÍFFÆRI

S V A R P Þ U U R R F Á A T A S K N A F G Ó I R N A R A K U

ÓSTÖÐVANDI

mynd: russavia (CC By 2.0)

GÆTINN

DÁ

SKÍFA

VANTA

B J Ö E R G U N A Þ R

BARLÓMUR ÝKJUR FUGL

AÐGÆTA

ÁN

AÐ BAKI

ÞRJÓSKUR

ÞEI

U S T A Þ R F ÞÖKK

SNÍKILL TALA

DJARFUR

O A R M F G A L A Á S T A N F Ú F T A Á R A N S E A K K F Æ T Í R R A K

GARGA

KYNNIR

HLÉ

SKÓLI

PÚSSA VELTA

FJANDI

HINDRA

KLASTUR HLJÓTA

MÁTTUR KLÆÐALEYSI

RÍKI

GIMSTEINN

MÁLMUR

KVÖRTUN

ANDSTREYMI

ÁVÖXTUR RYKKUR

ELDSTÆÐI HANKI

PRESSUGER OFFUR

GERVIEFNI RÓL

MEINLÆTAMAÐUR TVÍHLJÓÐI

U T A N S L R S T E O T Í S L A T A L U R V Ú F I A K A R N G A E N A N G U R I N N L Ó Ú Ö L G E R L U R T L A G A L L K Æ L O N F A K Í R U N P Á R H A F BOTNVARPA

ÞANGAÐ TIL

BÁS

ÓVISSA LÆRIR

STAFN

FATAEFNI

ÍSHÚÐ

TREYSTA

STARFS

ÞRÁ

TÍÐINDI

TEMUR

ÓGREIDDUR KRYDD

TÚNGUMÁL

GORTAR

NÆGILEGA

PÚKA SÝNI

RUSL

MÁLMUR

FORNAFN

GRÖM

SELUR

ÓSKIPTAN

GÆLUNAFN ENDIR

TVEIR EINS

KARL

ÓLMUR

FJALLSTINDUR

ÁHALD

RANGL

KETILBUMBUR

BUKKUR

V A U S F N I I N G I L O N A N N F S K A M A R Á R A R A N T D A G G A A L L T Ó L S A K U R U R SIGRAÐUR

MASTUR

GANGFLÖTUR

ÖFUG RÖÐ

STEINTEGUND

MEINYRÐI ÓSKERTAR

ÞÍÐVIÐRI

GOÐSAGNAVERA

HÖFUÐFAT PEDALI

SKÚTA

SÁLAR

ANSI

SJÚKDÓMUR

HNOÐAÐ

KÆRASTA

FLÝTIR

DANS BAND

ANDSKOTANS

KLUKKA

TRÝNI

KNÉSETJA

VÖRUMERKI REKALD

GRASÞÖKUR

PILLA

EINS

ANGAR

MARÐARDÝR

ROF

GUÐ

SETIS YFIRSTÉTTAR

GLUFA

ÁTT

DVÖL

NIÐUR

ÁTT

ÓHREINKA

HIMNESKA VERU

HENDA

LOKAORÐ

MINNKUN

BORÐA

SPREIA

ÞAÐAN BETRUN

KLÍNA

Í RÖÐ

ÁVÖXTUR

TEIKNIBLEK

SKAP

Á FÆTI

ÞÓ

SÆLGÆTI DÚTL FOR

MJÖG

SAMTÖK

HÓFDÝR

ÓSKIPULAG

LAMPI

RUSLA

FRUMEIND

ANGAN

PUMPUN

FÓSTRA

ÓSIGUR

LALLA

UPPISTAND

FYRIR HÖND

SKADDAST

KLAKI

TVEIR EINS

EFTIRLÍKING

Síðumúla 30 - Reykjavík | Sími 533 3500 Hofsbót 4 - Akureyri | Sími 462 3504

LEIFAR

TVEIR EINS

STYRKJAST

ÓSKERTUR

HNAPP

ðmottu

OTA

KÖTTUR

HVORT

9.600.Með ba

TILFINNING

BELGJAST ÚT

FLAN

MÖNDLUDEIG

8 stk aðeins

TRAUST

GEÐ

MUN

Jólatilboð hágæða handklæði

STELL

FJÓRÐUNGUR

MÆLIEINING

TIL DÆMIS

HAGNÝTA

VERSLUN

FERÐA

LÍTILL

VERKUR

ÚTDRÁTTUR

mynd: peter hartree (CC By-Sa 2.0)

 lausn

Lausn á krossgátunni í síðustu viku.

YFIRSTÉTT

FIPAST

SNÁÐA

BÓT

Hรถnnun og umbrot: VERT markaรฐsstofa

VATNSHELT HARร PARKET Vnr. 0113496 KRONO Original vatnshelt harรฐparket, St. Louis eik 190x1205 mm, 8 mm.

72

sjónvarp

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Föstudagur 14. nóvember

Föstudagur RÚV

19:45 Logi (8/30) Þáttur þar sem Logi Bergman fær til sín vel valda og skemmtilega viðmælendur. allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

4

20:30 The Voice Bandarískur raunveruleikaþáttur þar sem leitað er hæfileikaríku tónlistarfólki

Laugardagur

19.40 Óskalög þjóðarinnar Skemmtiþáttur þar sem nokkrir ástsælustu tónlistarmenn landsins flytja óskalög sem þjóðin sjálf hefur valið.

21:45 The Mob Doctor (4:13) Þáttur um skurðlækninn Grace sem skuldar mafíuforingja greiða

Sunnudagur

19.30 Tékkland - Ísland Bein útsending frá leik Tékklands og Íslands í forkeppni EM í fótbolta karla sem fram fer í Plzen.

20:15 Rizzoli & Isles (1/18) Fimmta þáttaröðin um rannsóknarlögreglukonuna Jane Rizzoli og lækninnn Mauru Isles.

15.40 Ástareldur 16.30 Ástareldur 17.20 Kúlugúbbarnir (17:18) 17.43 Nína Pataló (6:39) 17.51 Sanjay og Craig (12:20) 18.15 Táknmálsfréttir (75) 18.25 Andri á Færeyjaflandri (2:6) e.

19.00 Fréttir 19.20 Íþróttir 19.30 Veðurfréttir 19.35 Hraðfréttir (8) 20.00 Óskalagið 1974 - 1983 (4:7) 20.10 Útsvar Mosfellsbær Akureyri. Bein útsending frá spurningakeppni sveitarfélaga.

21.15 Hringadróttinssaga: Hilmir snýr 5 6 heim Meistaraverk J.R.R. Tolkien í leikstjórn Peters Jackson. Vann til 11 Óskarsverðlauna, m.a. sem besta myndin og með bestu leikstjórnina. Gandálfur og Aragorn beita öllum kröftum til að draga athyglina frá Fróða og Sámi sem varðveita hringinn eina.

Aðalhlutverk: Elijah Wood, Viggo Mortensen og Ian McKellen.

Atriði í myndinni eru ekki við hæfi ungra barna.

00.30 Camilla Läckberg: Drottning ljóssins Sænsk glæpamynd frá 2013 eftir handriti Camillu Läckberg. Ung kona hverfur að vetrarlagi og við rannsókn málsins kemur ýmislegt óvænt í ljós. Aðalhlutverk: Claudia Galli, Ann Westin og Richard Ulfsäter.

Leikstjóri: Rickard Petrelius. Ekki við hæfi ungra barna. e.

02.00 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Everybody Loves Raymond 08:20 Dr. Phil 09:00 The Talk 09:45 Pepsi MAX tónlist 14:35 The Tonight Show 15:25 Survivor (6:15) 16:10 Growing Up Fisher (9:13) 16:35 Minute To Win It Ísland (9:10) 17:35 Dr. Phil 18:15 The Talk 19:00 The Biggest Loser (18/19:27) 20:30 The Voice (13/14/15:26) 00:15 The Tonight Show 01:05 Under the Dome (8:13) 01:55 Betrayal (1:13) 02:45 The Tonight Show 04:20 Pepsi MAX tónlist

SkjárSport

4

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

4

RÚV

STÖÐ 2

07.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 10.25 Útsvar e.

08:05 Wonder Years (16/23) 11.25 Landinn e.

08:30 Drop Dead Diva (11/13) 11.55 Orðbragð (1:6) e.

09:15 Bold and the Beautiful 12.25 Viðtalið (8) e.

09:35 Doctors (81/175) 12.50 Kiljan (7:28). e.

10:15 Last Man Standing (4/18) 13.30 Goðsögn í sinni grein. e.

10:40 White Collar (6/16) 14.00 Konur í evrópskri listasögu e.

11:25 Heimsókn 15.00 Afríka - Framtíðin e.

11:45 Junior Masterchef Australia allt fyrir áskrifendur 15.55 Fjársjóður framtíðar II (5:6) e.

12:35 Nágrannar 16.25 Ástin grípur unglinginn (9:12) 13:00 Office Space fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:30 How To Make An American Quilt 17.10 Táknmálsfréttir (76) 17.20 Franklín og vinir hans (1:52) 16:25 New Girl (19/25) 17.42 Unnar og vinur (1:26) 16:50 Bold and the Beautiful 18.05 Vasaljós (7:10) 17:12 Nágrannar 18.30 Hraðfréttir (8:29) e.

17:37 Simpson-fjölskyldan (18/22) 4 5 18.54 Lottó (12:52) 18:03 Töfrahetjurnar (8/10) 19.00 Fréttir 18:23 Veður 19.20 Íþróttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19.35 Veðurfréttir 18:47 Íþróttir 19.40 Óskalög þjóðarinnar (5:8) 18:54 Ísland í dag (1984-1993) 19:11 Veður 20.40 Njósnakrakkar Spennumynd 19:20 Simpson-fjölskyldan (6/22) fyrir alla fjölskylduna. Eplið 19:45 Logi (8/30) Þáttur með fellur ekki langt frá eikinni í Logia Bergman.

Cortez-fjölskyldunni og systkinin 20:30 NCIS: Los Angeles (24/24) feta í fótspor foreldra sinna sem 21:15 Louie (6/14) njósnarar.

21:40 The Mortal Instrument 22.10 Græna svæðið Spennutryllir 23:50 Red með Matt Damon í aðalhlutverki.

01:40 One Night at McCool’s Hermaður í bandaríska hernum 03:10 Bright Star tekur til sinna ráða þegar hann 05:05 Simpson-fjölskyldan (6/22) kemst að því að yfirmenn hans 05:30 Fréttir og Ísland í dag hafa önnur áform en almennum hermönnum er kunnugt um. Ekki við hæfi barna.

11:35 Liverpool - Swansea 00.00 Lewis – Rangsnúið réttlæti e.

13:15 Þýsku mörkin 01.30 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 13:45 Flensburg - Gummersbach 15:05 Njarðvík - Keflavík SkjárEinn 16:50 Georgía - Pólland Beint 06:00 Pepsi MAX tónlist 19:00 Meistaradeild Evrópu 09:50 The Talk 19:35 Þýskaland - Gíbraltar Beint allt fyrir áskrifendur 12:05 Dr.Phil 21:45 Serbía - Danmörk 13:25 Red Band Society (5:13) 23:25 Georgía - Pólland fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:10 The Voice (13/14/15:26) 01:05 Meistaradeild Evrópu 17:55 Extant (11:13) 18:40 The Biggest Loser (18/19:27) 20:10 Secret Street Crew (3:6) 21:00 NYC 22 (11:13) 11:25 Swansea - Arsenal 4 5 21:45 The Mob Doctor (4:13) 13:05 Southampton - Leicester 22:30 Vegas (12:21) 14:50 Messan 23:15 Dexter (11:12) 16:10 WBA Newcastle allt fyrir áskrifendur 00:05 Unforgettable (8:13) 17:50 Tottenham - Stoke 00:50 Scandal (3:22) 19:35 Skotland - Írland Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:35 Fargo (7:10) 21:45 QPR - Man. City 02:25 Hannibal (7:13) 23:30 Premier League World 2014/ 03:10 The Tonight Show 00:00 Skotland - Írland 04:40 Pepsi MAX tónlist

4 11:00 Bundesliga Highlights Show 11:50 Hertha Berlin - Hannover 13:40 Eintr. Frankfurt - B. München 11:00 & 16:30 Journey 2 15:30 Bundesliga Highlights Show 12:35 & 18:05 The Devil Wears Prada 16:20 Werder Bremen - Stuttgart allt fyrir áskrifendur 14:25 & 19:55 Jobs 18:10 Belgía - Ísland 22:00 & 03:10 We’re the Millers 20:00 Bundesliga Highlights Show fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:50 Five Star Day 20:50 Wolfsburg - Hamburg 01:25 Abraham Lincoln 22:40 Bundesliga Highlights Show

allt fyrir áskrifendur

5

6

Sunnudagur

Laugardagur 15. nóvember

5

5

6

RÚV

STÖÐ 2

07.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnaefni Stöðvar 2 10.20 Fisk í dag (5:8) e.

11:35 Big Time Rush 10.30 Óskalög þjóðarinnar (5:8) e.

12:00 Bold and the Beautiful 11.25 Hraðfréttir e.

13:45 Logi (8/30) 11.50 Djöflaeyjan (7:27) e.

14:35 Sjálfstætt fólk (7/20) 12.20 Studíó A e.

15:15 Heimsókn (8/28) 13.00 Skotin vegna skólagöngu 15:45 Modern Family (5/24) 13.55 Fita eða sykur? e.

16:10 How I Met Your Mother (1/24) 16:40 ET Weekend (9/53) allt fyrir áskrifendur14.50 Vert að vita (1:3) e.

15.35 Ævintýri Merlíns (1:13) e.

17:25 Íslenski listinn 16.20 Best í Brooklyn (2:22) e.

17:55 Sjáðu (365/400) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16.45 Saga af strák (2:13) e.

18:23 Veður 17.10 Táknmálsfréttir (77) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17.20 Stella og Steinn (21:42) 18:55 Sportpakkinn (14/50) 17.32 Sebbi (6:40) 19:10 Mið-Ísland (8/8) 17.44 Ævintýri Berta og Árna (6:52) 19:356 Lottó 4 5 17.49 Hrúturinn Hreinn (5:10) 19:40 The Big Bang Theory (16/24) 17.56 Skrípin (27:52) 20:05 Stelpurnar (8/12) 20:30 Mandela: Long Walk to Freedom 18.00 Stundin okkar 18.25 Basl er búskapur (4:10) 22:50 Red 2 Mynd með Bruce 19.00 Fréttir & Veðurfréttir Willis, John Malcovich og Helen 19.25 Íþróttir Mirren. Sérsveitarmaðurinn Frank Moses safnar liði sínu aftur 19.30 Tékkland - Ísland Bein útsending frá leik Tékklands og Íslands í saman til að elta uppi týnt tæki forkeppni EM í fótbolta karla sem sem tengist kjarnorkusprengju. fram fer í Plzen.

Til að ná árangri þá þurfa þau 21.55 Óskalögin 1984 - 1993 (1:5) að eiga við leigumorðingja og 22.00 Downton Abbey (5:8) hryðjuverkamenn og valdasjúka 22.50 Forkeppni EM í fótbolta - sam. embættismenn, sem allir vilja 23.20 Afturgöngurnar (7:8) e. komast yfir vopnið.

00.10 Tsjernóbyl að eilífu Frönsk 00:50 Centurion 02:25 The Imaginarium of Doctor Par. heimildamynd um slysið í kjarnorkuverinu í Tsjernobyl í Úkraínu 04:25 Chéri árið 1986 og afleiðingar þess. e.

05:55 Fréttir 01.05 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn

10:05 Njarðvík - Keflavík 06:00 Pepsi MAX tónlist 11:50 Georgía - Pólland 12:05 The Talk 13:30 Serbía - Danmörk 13:35 Dr.Phil 15:10 Þýskaland - Gíbraltar 15:35 Survivor (6:15) 16:50 Austurríki - Rússland Beint 16:20 Kitchen Nightmares (8:10) 19:00 Meistaradeild Evrópu 17:05 Growing Up Fisher (9:13) 19:35 Spánn - Hvíta RússlandalltBeint fyrir áskrifendur 17:25 The Royal Family (9:10) 21:45 Makedónía - Slóvakía 17:50 Welcome to Sweden (9:10) 23:25 UFC Countdown fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:15 The Biggest Loser - Ísland (2:11) 00:10 Open Court 401 - NBA 19:05 Minute To Win It Ísland (9:10) 01:00 NBA: One on One w/Ahmad 20:05 Gordon Ramsay Ultimate ...

01:25 UFC Now 2014 21:15 Law & Order: SVU (14:24) 02:156 UFC Countdown 22:00 Fargo (8:10) 03:00 UFC: Werdum vs Hunt Bein 4 22:50 Hannibal (8:13) 5 23:35 Reckless (11:13) 00:25 CSI (2:20) 01:10 The Tonight Show 07:00 Skotland - Írland 01:55 Law & Order: SVU (14:24) 11:40 West Ham - Aston Villa 02:40 Fargo (8:10) 13:20 Premier League World 2014/ 03:30 Hannibal (8:13) 13:50 Messan

4

5

09:00 & 16:30 The Jewel of the Nile 10:45 & 18:15 Parental Guidance allt fyrir áskrifendur 12:30 Charlie and the Chocolate Fact.

14:25 & 21:55 Stepmom fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 520:00 Charlie and the6Chocolate Fact.

00:00 & 04:55 Piranha 3D 01:25 Klitschko 03:20 Son Of No One 6

Hönnuð til að hreyfa þig

30% afsláttur

6

allt fyrir áskrifendur

15:10 Man. Utd. - Crystal Palace 16:50 England - Slóvenía Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Skotland - Írland 20:40 England - Slóvenía 22:20 QPR - Man. City

08:25 & 15:15 Notting Hill 10:25 & 17:20 Solitary Man allt fyrir áskrifendur 11:55 & 18:50 Clear History SkjárSport 13:35 & 20:30 Hope Springs 4 11:00 Bundesliga Highlights Show ( fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 & 02:15 Our Idiot Brother 14:20 Belgía - Ísland 23:30 The Mechanic 16:10 Bundesliga Highlights Show 01:05 Films to Keep You Awake 20:20 Belgía - Ísland

6

6

ormsson.is

Lágmúla 8 - sími 530 2800

4

sjónvarp 73

Helgin 14.-16. nóvember 2014  Verkfallsþáttur Hr aðfrétta

16. nóvember STÖÐ 2 07:00 Barnatími Stöðvar 2 11:20 iCarly (24/25) 11:45 Töfrahetjurnar (8/10) 12:00 Nágrannar 13:50 Stelpurnar (8/12) 14:15 A to Z (5/13) 14:40 The Big Bang Theory (4/24) 15:10 Heilsugengið (6/8) 15:35 Á fullu gazi (1/6) allt fyrir áskrifendur 16:10 Um land allt (4/12) 16:45 60 mínútur (7/53) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:30 Eyjan (12/20) 18:23 Veður 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18:55 Sportpakkinn (64/100) 19:10 Ástríður (2/10) 4 19:40 Sjálfstætt fólk (8/20) Vandaður íslenskur þáttur í umsjá Jóns Ársæls en hann heldur áfram að taka hús á áhugaverðum Íslendingum sem hafa sögur að segja.

20:15 Rizzoli & Isles (1/18) 21:00 Homeland (7/12) 21:50 Shameless (4/12) 22:45 60 mínútur (8/53) 23:35 Eyjan (12/20) 00:25 Brestir (4/8) 01:00 Daily Show: Global Edition 01:25 Outlander (5/16) 02:30 Legends (9/10) 03:15 The Newsroom (1/6) 04:05 Me, Myself and Irene 06:00 Fréttir



Gamlir draugar fara á kostum Ég hef alltaf haft nokkurt gaman af þeim hraðfréttabræðrum Benna og Fannari. Alveg frá því að þeir voru á Moggavarpinu fyrir nokkrum misserum. Ég hef þó ekki fylgst náið með þeim upp á síðkastið og var aldrei búinn að sjá þessa lengdu þætti sem fóru í gang í haust. Ekki fyrr en um helgina síðustu. Þarna var þó ekki Benedikt hinn ungi í settinu heldur miklu eldri maður, myndarlegur þó. Gamli refurinn Sigmundur Ernir Rúnarsson sat þarna og las fréttir eins og í gamla daga og hafði engu gleymt. Þátturinn var bráðskemmtilegur og alls konar fólk sá um innslögin því þáttastjórnendur ku hafa verið komnir í verkfall, eins og virðist lenskan þarna úti. Í staðinn voru þarna mætt gömul 5

andlit og ný. Þorbjörn Þórðarson var þarna og Mala Vatt mætti með stórkostlegt innlit-útlit innslag með honum Mac Gauta. Helga Braga var þarna að gefa fuglum og Inga Lind, bjútíið úr 19-19 eða var það 19-20 frá því í gamla daga, var með ljómandi gott grín.

En bestur var gamli refurinn, Sigmundur Ernir, sem sýndi einstaklega ósérhlíft grín og fór einfaldlega á kostum. Já, og konan sem hljóp á eftir Geir Jóni. Það var sturlað, alveg sturlað. Þannig að enn á ég eftir að horfa á þessar venjulegu lengri útgáfu af Hraðfréttum og mætti segja mér að verkfall þeirra bræðra megi ekki standa mikið lengur – ef þeir ætla að halda djobbinu.

Haraldur Jónasson

6

09:20 Svartfjallaland - Svíþjóð 11:00 Lúxemburg - Úkraína 12:40 Austurríki - Rússland 14:20 Spánn - Hvíta Rússland 16:00 Hang Time Road Trip 16:50 Holland - Lettland Beint 19:00 Þýsku mörkin allt fyrir áskrifendur 19:35 Ítalía - Króatía Beint 21:45 Leiðin til Frakklandsfréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:00 Tékkland - Ísland 00:40 Leiðin til Frakklands

4

07:00 England - Slóvenía 11:35 Messan 12:55 Southampton - Leicester 14:40 Gary Neville allt fyrir áskrifendur 15:10 Sunderland - Everton 16:50 Belgía - Wales Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 England - Slóvenía 20:40 Belgía - Wales 22:20 WBA - Newcastle

SkjárSport

4 11:00 B. Munich - Wolfsburg 12:50 Schalke 04 - B. Munich 14:40 B. Munich - Stuttgart 16:30 Hamburger - B. Munich 18:20 B. München - W. Bremen 20:10 B. Mönchengladb. - B. Munchen 22:00 B. München - B. Dortmund

25%

5

hrEINt OG KLÁrt

AFSL A Át INN F ÖLLU tUr rÉt tIN M

6

tIL J G ÓLA UM

Fataskápar og sérsmíði

Við sníðum innrétt innréttinguna að þínum óskum. þú getur fengið skúffur og útdregin véLtauborð undir véL arnar, einnig útdreginn óhreinatausskáp, kústaskáp o.m.fl .

5

6

BESTA VERÐ!

Baðherbergi

Skóhillur

Vandaðar hillur

Pottaskápar

Þvottahúsinnréttingar

Nú í AÐDrAGANDA JÓLANNA hÖFUM VIÐ ÁKVEÐIÐ AÐ BJÓÐA OKKAr ALBESt tA t A VEr rÐ, SANNKALLAÐ JÓLAVErÐ!

% 0 3 2 AFSLÁttUr

AF ÖLLUM GAr M þE rAFtÆKJU ING Er t t É r N IN KEyPt

KOMDU MEÐ MÁLIN og við hönnum, teiknum og gerum þér hagstætt tilboð

RAFTÆKI

Mán. - föst. kl. 9-18 · Laugardaga kl. 11-15

þú VELUr að kaupa innréttinguna í ósamsettum einingum, samsetta, eða samsetta og uppsetta.

FYRIR ELDHÚSIÐ

FAGMENNSKA í FyrIrrúMI Þú nýtur þekkingar og reynslu og fyrsta flokks þjónustu.

Háfar Ofnar

Viftur

VÖNDUÐ rAFtÆKI t tÆKI Á VÆGU VErÐI VErÐI r ÁByrGÐ - þJÓNUStA t tA 5 ár á innréttingum, 2 ár á raftækjum.

Fríform annast alla þjónustu.

(Trésmíðaverkstæði, raftækjaviðgerðaverkstæði).

VIÐ KOMUM hEIM tIL þíN, tökum mál og ráðleggjum um val innréttingar.

Helluborð Kæliskápar Uppþvottavélar

friform.is

Askalind 3 • 201 Kópavogur • Sími: 562 1500

74

bækur

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Einar fer aftur til fortíðar

bóksaLa

Arnaldur langsöluhæstur

Út er komin Skálmöld, fjórða bókin í Sturlungabálki Einars Kárasonar en jafnframt sú fyrsta. Í bókinni er lýst aðdraganda þess að út braust borgarastyrjöld á Íslandi svo að eldar loguðu og blóðið flaut. Þarna segir af glæsimenninu Sturlu Sighvatssyni sem er metnaðargjarn og sjálfsöruggur höfðingjasonur sem ætlar sér sífellt meiri völd. Aðrir höfðingjar standa í vegi hans og neita að bugta sig; eftir langvinnar erjur og svik lýstur fjölmennum fylkingum saman á Örlygsstöðum. Í grimmilegum bardaga falla hetjur í valinn, öldungar og unglingar, og eftir á er margs að hefna.

Einar hefur áður gert stóratburðum 13. aldar skil í Óvinafagnaði, Ofsa og Skáldi.

Ofsi hlaut Íslensku bókmenntaverðlaunin og var tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs.

 RitdómuR LóaboR atoRíum

Landsmenn hafa tekið nýrri bók Arnaldar Indriðasonar fagnandi, venju samkvæmt. Kamp Knox er í efsta sæti metsölulista Eymundsson og í öðru sæti listans situr kiljuútgáfa hennar, sem aðeins er seld í Flugstöð Leifs Eiríkssonar á Keflavíkurflugvelli.

Treflaprjón Guðrúnar S. Magnúsdóttur fer beint í þriðja sæti listans og lífleg vísnabók Egils Eðvarðssonar, Ekki er á vísan að róa, situr í fjórða sætinu. Í fimmta sæti er Orðbragð. Þar á eftir koma þrjár spennandi barnabækur; Hjálp eftir Þorgrím Þráinsson, Gula spjaldið í Gautaborg eftir Gunnar Helgason og Vísindabók Villa 2. Í níunda sæti er Hugrækt og hamingja eftir Önnu Valdimarsdóttur og Náðarstund situr í tíunda sæti.

Önnur barnabók frá Sirrý Fjölmiðlakonan Sigríður Arnardóttir, Sirrý, hefur sent frá sér sína aðra barnabók, Tröllastrákurinn eignast vini. Fyrri bók hennar um sama efni naut talsverðra vinsælda. Í bókinni segir af tröllastráknum Vaka sem leiðist stundum að eiga enga vini. En dag nokkurn breytist það þegar hann kynnist Sögu sem er mannabarn.

Hann hjálpar henni við að byggja kofa og þar þarf ýmislegt að gera: teikna, mæla, saga og negla. Það eru ekki allir jafn hrifnir af þessum tápmikla tröllastrák en Saga á gott ráð við því!

Tröllastrákurinn eignast vini er 30 blaðsíður að lengd og hana prýða myndir Freydísar Kristjánsdóttur. Bókinni fylgir geisladiskur með lestri Kristjáns Franklíns Magnús leikara á sögunni.

 RitdómuR ÖR æfi eftiR ófeig siguRðsson

Áfengisdauðar mæður og annað gott

t Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir.

 Lóaboratoríum Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir Ókeibæ 2014

eikningar Lóu Hlínar Hjálmtýsdóttur fegra sjaldnast raunveruleikann. Þvert á móti gerir Lóa góðlátlegt gys að daglegum vandamálum okkar misgæfulegra mannskepnanna og fátt fær sloppið undan hennar smásjá.

Skemmtilegast verður grínið þegar lesandi þekkir sjálfan sig í því (og það er ósjaldan). Sem dæmi má nefna dagatal, þar sem endurtekningin spilar stóra rullu: / Í janúar: „Hverjum datt í hug að láta mig fá kreditkort?“ / júlí: „Ísland er snilld, svefn er ofmetinn“ / október: „Gemmér bland í poka fyrir átta þúsund. Já, ég er á náttfötum útí búð.“ Og áfram gengur lúppan, tvisvar í henni er að finna setninguna: „Af hverju búum við á þessu skeri?“ Líka bregður fyrir kunnuglegum persónum, eins og Fjölskylduboða-Stasi, sem telur ofan í fólk í veislum („þriðja ferðin, tólfta pönnukakan“), Vinnustaðaalkanum sem „kemst bara ekki í dag“ vegna þess að hann hefur nælt sér í einhverja gubbupest, Hollustufasistanum sem vill ekki leyfa kökum að vera kökur í friði og Fjórum tegundum karldýra í Vesturbæjarlauginni, svo aðeins fátt sé nefnt af skemmtilegheitum í Lóaboratoríum.

Teikningar Lóu Hlínar bera sterk höfundareinkenni og þær eru vísast ekki fyrir teprur. Naktir skrokkarnir, gamlir, feitir og loðnir (hjálp!). Illa tennt fólk, ófríð börn, vindgangur og viðbjóðslegir líkamsvessar fá gott og verðskuldað pláss í bókinni. Í myndum Lóu er sagður „óþægilegur sannleikur“ eins og ekkert sé sjálfsagðara, oft ýktur og gróteskur. Þar sem sýnt er frá veröld barna liggur móðirin iðulega sofandi áfengissvefni með flösku í hendi... eða dansar um dauðadrukkin á meðan börnin hafa ofan af fyrir sér sjálf.

Einhver gæti freistast til þess að bera höfundarverk Lóu Hlínar saman við verk annars teiknara sem sérhæft hefur sig í „ósmekklegu“ gríni, Hugleiks Dagssonar, og víst má finna snertiflöt. Húmor Lóu er þó ekki nándar nærri eins svartur og Hugleiks og sem teiknarar eru þau mjög ólík. Teikningar Lóu fylla oftast vel út í myndflötinn, þær skarta skemmtilegum smáatriðum og texti er óspart notaður til myndlýsinga.

Rannsóknir Lóu Hlínar Hjálmtýsdóttur á mannlegri hegðun eru alltaf áhugaverðar og oftast bráðfyndnar.

Fólk er hvorki tiltakanlega fallegt né gott – og það er voða lítið hamingjusamt. Þrátt fyrir þetta skynjar lesandi að teiknaranum þykir vænt um þessi afkvæmi sín og það sem skiptir miklu máli – lesandanum þykir það líka.

Saga Bernharðs leiðir lesendur um ýmis öngstræti íslenskrar sögu, náttúru og menningar og er bæði raunsæisleg og töfrum slungin.

Ófeigur Sigurðsson.

Skrítin bók og skemmtileg

a

Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir

JÓN ÓSKAR 8. nóvember - 29. nóvember

Opnunartímar 12:00-17:00 fimmtudaga til föstudaga 13:00-16:00 laugardaga og eftir samkomulagi

TVEIR HRAFNAR listhús, Art Gallery

Baldursgata 12 101 Reykjavík +354 552 8822 +354 863 6860 +354 863 6885 art@tveirhrafnar.is www.tveirhrafnar.is

 Öræfi Ófeigur Sigurðsson Mál og menning 2014, 342 síður

usturríski örnefnafræðingurinn Bernharður Fingurbjörg skríður kalinn með ljótan holdfúa í ofanverðu lærinu, inn í Þjónustumiðstöðina í Skaftafelli eftir ævintýralega háskaför um öræfin. Bernharður á erindi til Íslands af margvíslegum ástæðum, bæði faglegum og persónulegum, en í upphafi frásagnarinnar hefur hann lent í ýmsum hrakningum og m.a. verið illa bitinn af villifé.

Héraðsdýralæknirinn dr. Lassi (sem er kvenkyns) sér að við svo búið má ekki standa, aflimar manninn með frumstæðum aðferðum, og hefst svo handa við að skrifa skýrslu sem verður efnismeiri en hún hugði í fyrstu. Saga Bernharðs leiðir lesendur um ýmis öngstræti íslenskrar sögu, náttúru og menningar og er bæði raunsæisleg og töfrum slungin.

Til grundvallar Öræfum Ófeigs Sigurðssonar liggur mikil heimildarvinna, lestur á ferðabókum, annálum, árbókum og héraðslýsingum, auk yngri heimilda. Margt kannast lesendur við, en að hætti skálda, þá leikur Ófeigur sér að því að snúa örlítið upp á sögurnar, bæta við og draga úr eftir smag og behag, enda ekkert skemmtilegra en þegar sögur eru sagðar af sögum, eins og ítrekað er þegar frásögnin er römmuð inn: „ ... sagði Snorra-Edda í koffortinu, segir Bernharður, túlkar Túlka, skrifar dr. Lassi í skýrsluna, skrifaði Bernharður mér í bréfi vorið 2003“ (80).

Öræfi er bæði skrítin og skemmtileg bók og hún er sérkennilega vel stíluð.

Sagan kveikir svo mikla innvortis kátínu að ekki er mælt með því að lesendur reyni að setja ofan í sig vökva eða nokkurs konar næringu meðan á lestri stendur, því búast má við töluverðu flissi og frussi og slíkt býður bara upp á subbuskap. Þótt skemmtunin af Öræfum sé mikil, þá hefur sagan grafalvarlegan undirtón.

Villiféð sem bítur Bernharð í upphafi er t.a.m. tákn fyrir hina óhömdu og „hættulegu“ náttúru sem nú á dögum er svo oft kæfð og kramin. Ást og virðing fyrir landinu – hinu upprunalega og óspillta – er áberandi í sögunni og kjarnast í Öræfunum og Öræfingum, enda sögðu Eggert og Bjarni að þeir væru „fullkomnustu mennirnir á Íslandi, hógværir, hljóðlátir, hæglátir, minnst mengaðir og tala hreinasta og fullkomnasta málið vegna einangrunar“ (226-227).

Dr. Lassi segir snemma í sögunni að bækur séu allt of einsleitar nú á dögum og hana dreymir um að skrifa bók um allt. (43) Einhvers konar altæka skýrslu um einstaklinginn og heiminn. Ekki skal gengið svo langt hér að segja að Öræfi eftir Ófeig Sigurðsson sé bók um allt, en hún er um ansi margt. Og eins og Öræfingar að mati þeirra Eggerts og Bjarna, þá nálgast hún fullkomnun. Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir

B Ó K !

ET SÖ LU M

3. sæti

sson Metsölulisti Eymund ækur / Ævisögur ðib Fræ / kur bæ nd Ha

76

menning

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Eistnaflug Rjúkandi veltur á ! r a k i e l m i re hegðun

VVVVV „ Virkilega vönduð og skemmtileg bók, sem bæði börn og fullorðnir ættu að hafa gaman af. Litmyndir og litaður texti lífga upp á lestrarupplifunina.“ Halla Þórlaug Gísladóttir / Fréttablaðið

Athafnamaðurinn og ólíkindatólið Stefán Magnússon er ekki við eina fjölina felldur.

Hann er íþróttakennari að mennt og starfar sem einkaþjálfari. Hann hefur undanfarin 10 ár staðið að þungarokkshátíðinni Eistnaflugi í Neskaupstað sem hann segir fara upp á annað plan á næsta ári og nú er hann að opna bar í Reykjavík í slagtogi við aðra góða menn.

H

Draugagangur á Skuggaskeri er ríkulega myndskreytt saga fyrir lesendur frá níu ára aldri og framhald sögunnar Strokubörn á Skuggaskeri sem tilnefnd var til Íslensku bókmenntaverðlaunanna.

w w w .f o r l a g i d . i s – alvöru bókabúð á netinu

vernig kom það til að þú ákvaðst að taka þátt í að opna bar. Fannst þér ekki vera nóg á þinni könnu? „Birgir Jónsson, vinur minn og trommari hljómsveitarinnar Dimmu, er einn af eigendum staðarins og hann var að auglýsa eftir einhverjum góðum manni til þess að sjá um þetta fyrir sig. Ég bauð mig bara fram því mér leist svo vel á þetta,“ segir Stefán Magnússon, eða Stebbi eins og hann er kallaður. „Ég er í símanum og tölvunni allan daginn og sá að þetta passaði allt saman við það sem ég er að gera.“ Ætlarðu þá að vera vert á barnum? „Ef ég þarf þá geri ég það, en ég verð með alvöru menn úr þessum bransa með mér, en jú, ég mun gera allt sem þarf að gera.“ Hver er hugmyndin á bak við þennan stað? „Hugmyndin er sú að hér sé staður sem hægt er að setjast inn á í rólegheitum og fá sér bjór á meðan maður spjallar við vinina. Ekki staður þar sem þarf að öskra á næsta mann svo heyrist mannsins mál. Þetta á að vera framúrstefnulegur staður þar sem hægt er að fá bjór frá spennandi brugghúsum sem hafa ekki sést mikið á krana hér á landi,“ segir Stebbi. „Bjórkranarnir munu skipta um tegundir reglulega og ætlum að vera öðruvísi en margir aðrir barir og bjóða upp á sjaldgæfar bjórtegundir og mikið úrval af bjórstílum.“ Er það ekkert mál fyrir stóru birgjana á Íslandi? „Við erum sjálfstæður staður. Við verðum með mikið úrval frá bruggverksmiðjunni Borg og svo bara hinar ýmsu tegundir. Eins verðum við með góð léttvín svo þetta er góður staður til þess að setjast niður með góðum vinum og fá sér einn drykk.“ Hvað á staðurinn að heita? „Það er ekki búið að festa nafnið en það verður eitthvað tengt honum Skúla,“ segir Stebbi en staðurinn verður í Fógetagarðinum þar sem styttan af Skúla fógeta stendur. „Ég held að hann sé verndari staðarins.“

Kamelljón

Stebbi vinnur á nokkrum afar ólíkum sviðum. Er þetta einhver sturlun að flakka á milli þessara ólíku póla? „Þegar ég var búinn að starfa sem íþróttakennari í 15 ár og var sendur í sundpróf þá tók ég brjálæðiskast,“ segir Stebbi. Þá fór ég að starfa sem einkaþjálfari og þegar þetta kom upp þá ákvað ég að kýla bara á það.“

Stefán Magnússon segir einkaþjálfun og þungarokk einkenninlega en skemmtilega blöndu. Mynd/Hari

Síðasta sumar var Eistnaflug haldið í tíunda sinn og gaf Stebbi út óljósa yfirlýsingu um það að þetta gæti verið síðasta skiptið. Nú er undirbúningur þó í fullum gangi fyrir næstu hátíð sem hann segir verða þá langstærstu. En hvað breyttist? Ég gaf það út að ef ákveðnir hlutir myndu ekki taka breytingum þá mundi ég ekki gera þetta aftur. Það fór af stað ákveðin vinna fyrir austan og við erum 98% tilbúin með næstu hátíð. Hún hefur aldrei litið jafnvel út,“ segir Stebbi.

Eistnaflug stækkar

Eistnaflug mun taka gríðarlegum breytingum og er búið að staðfesta margar stórar hljómsveitir í harðkjarnageiranum og á eftir að tilkynna nokkrar í viðbót. Hvernig ferðu að því að selja erlendum hljómsveitum þá hugmynd að koma og spila á hátíð á Austfjörðum? „Við ákváðum að breyta um húsnæði fyrir næsta ár. Fara úr Egilsbúð, sem er félagsheimili staðarins, yfir í íþróttahúsið. Sú breyting breytir öllu. Þá er hægt að kynna fyrir erlendum aðilum að það séu töluvert fleiri gestir á svæðinu,“ segir Stebbi. „Við vorum búin að sprengja Egilsbúð. Annaðhvort þurfti að taka þetta skref upp á við, eða bara hætta þessu. Núna er þetta full vinna fyrir tvo einstaklinga og svo hlutastarf fyrir tvo til þrjá í viðbót. Fyrir utan fólk í Fjarðabyggð sem er á fullu við það að láta þetta ganga upp.

Eistnaflug er orðið rosalega vel tengt úti í heimi og hljómsveitir vilja koma. Upplifa Eistnaflug og upplifa Ísland, og þær vita að þær eru ekki að fá sama tékka hér eins og annarsstaðar.

Nú þegar hafa 7 til 8 erlendar hljómsveitir verið kynntar til leiks

og á næstu dögum verða nokkrar kynntar til viðbótar. Við verðum með heimsklassa nöfn í þessum geira á Eistnaflugi á næsta ári.

Núna í vikunni kynntum við norsku sveitina Enslaved til sögunnar. Hún er mjög stórt númer í harðkjarnaheiminum í dag. Í næstu viku verða svo tvær til viðbótar kynntar til sögunnar sem munu vekja mikla athygli.“ Mun þetta verða framvegis stefnan á Eistnaflugi. Halda risastóra þungarokkshátíð í Neskaupstað næstu 10 árin? „Ef allir hegða sér og það verður ekkert vesen þá verður Eistnaflug 2016 einhver sprengja, það er bara þannig. Við erum nú þegar að fá pósta þar sem er verið að bjóða okkur risastór bönd á næstu árum.

Hljómsveitir sem vilja koma.“

Heilsuþungarokkarar

Er samt ekki eitthvað skrýtið að vera einkaþjálfari sem sér um þungarokkshátíð? Þetta passar ekki alveg saman á pappírunum. „Ég veit ekki hvort vinur minn, Aðalbjörn Tryggvason söngvari Sólstafa, samþykki það að ég segi frá þessu, en við fórum út að hlaupa á síðustu hátíð,“ segir Stebbi. „Við vorum búnir að ákveða það að fara út að hlaupa í einu hádeginu ásamt Skálmaldardrengjunum þar sem þeir voru að æfa fyrir Reykjavíkurmaraþonið. Við hlupum stóran hring sem endaði með jóga á höfninni. Eftir þetta hefur Aðalbjörn talað um að þetta hafi verið eitt það mest gefandi sem hann hafði upplifað á Eistnaflugi í mörg ár, svo þetta passar alveg saman. Það er af sem áður var,“ segir Stebbi.

Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

Jól og áramót með Sinfóníunni Tryggðu þér miða á hátíðartónleika

@icelandsymphony

#sinfo14

Aðventutónleikar

Jólatónleikar

Vínartónleikar 2015

Fim. 4. des. » 19:30

Lau. 13. des. » 14:00, 16:00

Fim. 8. jan. » 19:30

Sun. 14. des. » 14:00

Fös. 9. jan. » 19:30

Tónlist eftir Johann Sebastian Bach lætur engan ósnortinn þar sem gullfallegar laglínur koma öllum í sannkallað hátíðarskap. Einleikshlutverkin eru í höndum konsertmeistara Sinfóníuhljómsveitarinnar, Sigrúnar Eðvaldsdóttur og Nicola Lolli. Hátíðlegir tónleikar á aðventu þar sem jólastemningræður ríkjum.

Johann Sebastian Bach Hljómveitarsvíta nr. 1 Konsert fyrir tvær fiðlur í d-moll Brandenborgarkonsert nr. 1 Hljómsveitarsvíta nr. 3 Dirk Vermeulen hljómsveitarstjóri Sigrún Eðvaldsdóttir og Nicola Lolli einleikarar

Jólatónleikar Sinfóníuhljómsveitarinnar hafa notið gífurlegra vinsælda og eru fastur liður í jólahaldi margra fjölskyldna á Íslandi. Í ár, sem endranær, verður hátíðleikinn í fyrirrúmi þar sem sígild jólalög og hátíðleg tónlist er í forgrunni. Kynnir er trúðurinn Barbara.

Bernharður Wilkinson hljómsveitarstjóri Hulda Björk Garðarsdóttir og Kolbrún Völkudóttir einsöngvarar einleikarar, ballettdansarar, bjöllukór og barnakórar.

Lau. 10. jan. » 16:00, 19:30 Árlegir Vínartónleikar hljómsveitarinnar þykja ómissandi upphaf á nýju ári. Að vanda hljómar sígild vínartónlist; fjörugir polkar, vínarljóð og aríur úr vinsælum óperettum að ógleymdum sjálfum svellandi Vínarvalsinum. Þetta eru vinsælustu tónleikar hljómsveitarinnar þar sem glæsileiki og glaðværð eru ríkjandi.

David Danzmayr hljómsveitarstjóri Dísella Lárusdóttir og Garðar Thor Cortes einsöngvarar

Miðasala » www.sinfonia.is » www.harpa.is » Miðasala í anddyri Hörpu » Sími: 528 5050 » Opið 9-18 virka daga og 10-18 um helgar

78

menning

Helgin 14.-16. nóvember 2014

Þórarinn Leifsson slær tvær flugur í einu höggi Fagnar útkomu bókar og frumsýningu á leikriti. er loksins kominn heim í stutt stopp frá Berlín. Í tilefni dagsins verður bókin á sérstöku kynningarverði og að sjálfsögðu verður hægt að fá áritun höfundar – sem er ólíkt félagslyndari en Maðurinn sem hataði börn.

Hrollvekja fyrir 10 ára og eldri

Titill bókarinnar er ekki sá allra frýnilegasti, en Þórarinn byggir bókina á eigin reynslu af dönskum hrollvekjum sem hann las sem barn. „Bókin er fyrir 10 ára og upp úr. Ég er alltaf að reyna að skrifa bækur sem falla undir ungmennabókmenntir, þannig reyni ég að ná til allra aldurshópa um leið,“ segir hann.

Ádeila á íslenskt samfélag?

Á

morgun, laugardag, fer fram útgáfuhóf bókarinnar Maðurinn sem hataði börn eftir Þórarinn Leifsson. Útgáfuhófið verður í Máli og Menningu á Laugavegi 18 og hefst klukkan 16. Maðurinn sem hataði börn kom í allar betri

bókabúðir fyrir nokkru síðan og hefur hlotið frábæra dóma hjá gagnrýnendum, sem hrífast sérstaklega af myndskreytingum höfundar sem auðga söguna og glæða skrautlegar persónurnar enn meira lífi. Það er höfundi mikil ánægja að blása til boðsins, en hann

Gagnrýnendur tala um að í bókinni sé að finna ádeilu á íslenskt samfélag. Aðspurður um hvort sú sé raunin segir Þórarinn að hver verði að dæma fyrir sig. „Þetta er eitthvað sem gerist ósjálfrátt. Við rithöfundar fylgjumst vel með netmiðlum og sú umræða sem er í gangi hverju sinni síast því alltaf inn í það sem við erum að gera, allavega í mínu tilfelli. En það er ekki þannig að ég setjist niður og ætli að gagnrýna samfélagið og breyta heiminum. Ég sé þetta meira eftir á.“ Dagskráin í útgáfuhófinu verður ekki sérlega fastmótuð, en höfundurinn mun segja stuttlega frá bókinni og lesa örstuttan kafla. Þórarinn mun þó slá tvær

flugur í einu höggi því Jónas Sigurðsson mun flytja nokkra frumsamda tóna úr leikritinu Útlenski drengurinn eftir Þórarin. Leikritið verður frumsýnt daginn eftir útgáfuboðið, sunnudaginn 16. nóvember, í Tjarnarbíói.

Dóri DNA er Dóri litli

Útlenski drengurinn er gamanleikur með alvarlegum undirtóni og sér leikhópurinn Glenna um uppsetningu. Verkið fjallar um Dóra litla sem er vinsælasti strákurinn í bekknum en eftir að vera settur í skyndipróf í lestri hjá aðstoðarskólastjóranum snýst líf hans algerlega á hvolf. Röð undarlegra atburða verður til þess að hann missir ríkisfangið og er kyrrsettur á skólabókasafninu. Verkið veltir upp spurningum um ríkisfang, einelti og þá tilfinningu að upplifa sig utangarðs. Útlenski drengurinn varð til upp úr léttlestrarbók sem Þórarinn var beðinn um að skrifa fyrir Námsgagnastofnun. Þar notaðist hann við fígúruna Dóra litla. „Persónan er lauslega byggð á ættingja sem er kallaður Dóri litli, en er ef til vill þekktari sem

Dóri DNA,“ segir Þórarinn. Það er því engin tilviljun að Halldór Halldórsson, eða Dóri DNA, fer með aðalhlutverkið í sýningunni. Með önnur hlutverk fara Þorsteinn Bachmann, María Heba Þorkelsdóttir, Magnea Björk Valdimarsdóttir, Arndís Hrönn Egilsdóttir og Benedikt Karl Gröndal. Leikstjóri er Vigdís Jakobsdóttir. Miðar á sýninguna verða til sölu á sérstökum afslætti á morgun í útgáfuhófinu í Máli og Menningu.

Unnið í samstarfi við Forlagið

 Fjölmiðlar BB Fagnar 30 Ár a aFmæli

Útidyrnar að Vestfjörðum Sigurjón J. Sigurðsson, ritstjóri Bæjarins besta.

F

rét t a miðillinn Bæja r ins besta á Ísafirði fagnar 30 ára afmæli í dag, föstudag.

Blaðið var stofnað af þeim Halldóri Sveinbjörnssyni og Sigurjóni J. Sigurðssyni sem enn gegnir starfi ritstjóra. „Halldór var að vinna sem prentari og var lengi búinn að suða í mér að búa til sjónvarpsvísi fyrir bæjarfélagið og nærsveitir,“ segir Sigurjón. Halldór hætti störfum hjá blaðinu síðasta sumar. „Ég var þá að vinna sem skrifstofustjóri hjá vélsmiðjunni Þór og lét til leiðast. Þetta byrjaði sem sjónvarpsvísir en ári seinna breyttum við þessu í fréttablað.“ Bæjarins besta kemur út einu sinni í viku en á tímabili komu út tvö blöð í viku. „Á árunum 1986 og 1987 gáfum við út tvö blöð í viku. Það var auðveldara að selja auglýsingar á þeim tíma og allt í blóma,“ segir Sigurjón, en í dag starfa 5 manns við miðilinn. „1985 fórum við að selja blaðið og vorum

með mikið af áskrifendum en um áramótin 2012 og 2013 breyttum við þessu aftur í fríblað, því auglýsendur vildu frekar auglýsa í fríblaði.“ Aðspurður segir Sigurjón alltaf nóg að frétta úr fjórðungnum. „Það er nauðsynlegt hverjum landsfjórðungi að halda úti fréttablaði. Bæði fyrir fréttatengt efni sem og auglýsingar og tilkynningar. Svo er vefurinn okkar líka vinsæll en við höfum haldið honum úti í 15 ár,“ segir Sigurjón. „Ég veit ekki hvort ég verð sjálfur næstu 30 árin með blaðið og stórefa það, en ég vona að blaðið haldi áfram að vaxa og dafna. Einhver sagði að Bæjarins besta væri útidyrnar að Vestfjörðum og ég held að það sé réttnefni,“ segir Sigurjón J. Sigurðsson, ritstjóri Bæjarins besta. Hægt er að lesa allar fréttir blaðsins á heimasíðunni www.bb.is Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

m Meistarakokkur fer á flug m

Alifugla bókin

stóra

GlæsileG bók úr sMiðju úlfars finnbjörnssonar Hér er kjúklingur, kalkúnn, önd, gæs, dúfa og silkihæna í hversdags- og sparibúningi, ásamt gómsætu meðlæti, kryddpæklum og fyllingum, að ógleymdum skref fyrir skref myndum þar sem úlfar kennir réttu handtökin.

Gullfallegar ljósmyndir eftir karl Petersson

Jólagjöf sælkerans

m • • • •

fjölbreyttar sælkerauppskriftir sósur, krydd og fyllingar Verkun og meðferð alifugla leiðbeiningar skref fyrir skref

Úlli hefur svo sannarlega farið á flug með þessari glæsilegu bók sem ætti að nýtast öllum í eldhúsinu, jafnt áhugafólki sem fagfólki.“ Guðrún Hrund Sigurðardóttir

salka.is • Skipholti 50c • 105 Reykjavík

80

menning

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 TónlisT Birgir Örn sTeinarsson í K aupmannahÖfn

Mörk mennskunnar Siðfræðistofnun Háskóla Íslands stendur fyrir opnu málþingi um rannsóknir og hugmyndir sem hverfast um að efla starfsemi heilans og taugakerfisins á morgun, laugardag, klukkan 13. Þar verður meðal annars fjallað um þróun gervigreindar og samspil manns og vélar, en eins og segir í fréttatilkynningu þá hefur ný tækni á sviði lyfja og annara inngripa vakið upp áleitnar spurningar um hvort og hvernig sé æskilegt að hafa áhrif á starfsemi heilans.

Þátttakendur á málþinginu verða m.a. þau María K. Jónsdóttir taugasálfræðingur, Hermann Stefánsson rithöfundur, Magnús Jóhannsson, sálfræðingur, Kristinn Rúnar Þórisson, framkvæmdastjóri Vitvélastofnunar, og Salvör Nordal, forstöðumaður Siðfræðistofnunar.

Dagskránni lýkur með sýningu heimildarmyndarinnar Fixed þar sem m.a. er fjallað um hvað felist í heilbrigði og möguleikum á taugaeflingu.

20

AFsláttur AF öllum vörum Frá umbrA

MANTRA veggskraut 4.760 kr.

fLIP snagi 4.760 kr.

HANGIT hengi fyrir myndir og minnismiða 3.960 kr.

BLACK TIE bindahengi 1.960 kr.

IMELDA skóhilla - staflanleg 6.360 kr.

MARIPOSA 1.560 kr. einnig til í hvítu

CONCEAL ósýnilega hillan Lítil 2.360 kr.

Stór 3.160 kr.

STICKS snagi 4.760 kr.

Öll birt verð eru tilboðsverð

TEKK COMPANy KAuPTúN 3 SíMI 564 4400 vEfvERSLuN á www.TEKK.IS

BIRDIE snagi 3 fuglar í pk.

3.160 kr.

Opið mánudaga til laugardaga kl. 11-18 og sunnudaga kl. 13-18

Rótaði fyrir Skid Row og Ed Sheeran Söngvarinn og handritshöfundurinn Birgir Örn Steinarsson flutti fyrir stuttu til Kaupmannahafnar með konu sinni og börnum. Hann fékk nýverið inni í Kaupmannahafnarháskóla þar sem hann mun klára gráðu í sálfræði á milli þess sem hann hefur verið að skrifa kvikmyndahandrit.

Hann hefur þó að aukavinnu að starfa sem rótari fyrir marga af þeim listamönnum sem koma til Kaupmannahafnar.

V

ið fluttum út í sumar. Konan mín er í meistaranámi í mannfræði og ég byrja á mínu sálfræðinámi í febrúar,“ segir Birgir Örn Steinarsson, eða Biggi eins og hann er kallaður. „Svo hef ég verið að skrifa kvikmyndahandrit með Baldvin Z.“ Biggi og Baldvin skrifuðu saman handritið að kvikmyndinni Vonarstræti sem var gríðarlega vel tekið og nú hafa þeir skrifað annað handrit saman en Biggi segir það af öðrum toga. „Þetta er kvikmynd um sprautufíkla,“ segir Biggi. „Við unnum þetta handrit í samvinnu við Jóhannes Kr. Kristjánsson sem hefur mikla reynslu af þessum heimi sem fréttamaður. Myndin fjallar um ungt fólk á götunni. Við fórum og töluðum við fullt af fólki sem var í neyslu eða hafði verið í neyslu og það var margt mjög „brutal“ sem við sáum,“ segir Biggi. „Þetta var mjög lærdómsríkt ferli sem ég nota einnig í sálfræðinni en um 80% atriðanna í myndinni eru byggð á hlutum sem við sáum eða heyrðum um.“ Á þessum tíma sem Biggi hefur verið í Kaupmannahöfn hefur hann unnið á milli skrifta við það að róta fyrir heimsfræga listamenn. „Það eru nokkur fyrirtæki hér úti sem sjá um að manna uppsetningu á tónleikum og eru með stóran hóp fólks sem er hóað í fyrir hverja tónleika,“ segir Biggi. „Í þessum hópi eru margir Íslendingar og Danirnir tala oft um íslensku mafíuna. Ég datt inn í þennan hóp og þetta er mjög þægilegt. Maður kemur að morgni og setur upp græjurnar og mætir svo aftur að kvöldi til þess að taka niður aftur. Þetta hentar mjög vel með skriftunum á milli þess sem maður er að passa upp á börnin sín.“ Þegar blaðamaður sló á þráðinn var Biggi nýbúinn að róta fyrir SkidRow og Saxxon, og daginn áður var það Ed Sheeran sem var rótað fyrir. „Þetta er mjög skemmtilegt og gaman að sjá hvernig fagmennirnir fara að þessu. Það er alveg magnað að sjá risastórt svið og nokkra trukka af dóti fylla það á

Birgir Örn Steinarsson hefur komið sér fyrir í Kaupmannahöfn við skriftir á milli þess sem hann rótar fyrir heimsfræga tónlistarmenn.

þremur tímum,“ segir Biggi sem hefur líka rótað upp fyrir bandaríska tónlistarmanninn John Legend. „Ég sé alltaf síðustu lögin á hverjum tónleikum. Ég gæti mætt fyrr en ég kýs það að vera frekar heima og svæfa börnin áður en haldið er til vinnu aftur,“ segir Biggi. „Það sem er fram undan er að hella sér í námið í febrúar og líka leggja drög að handriti að nýrri mynd leikstjórans Reynis Lyngdal.“ Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

Lið Harlem Globetrotters til landsins í mars Hið heimsfræga sýningar- og körfuboltalið Harlem Globetrotters er væntanlegt til Íslands í mars á næsta ári og verður með tvær sýningar í Schenker höllinni á Ásvöllum í Hafnarfirði. Þetta er í fimmta skiptið sem liðið setur upp sýningu hér á landi. Ávallt hefur verið uppselt á sýningar þeirra og vorið 2013 komust færri að en vildu og þurfti að vísa fjölda manns frá á sýningardeginum, svo mikill var áhuginn á þessari frábæru fjölskylduskemmtun. Forsvarsmenn Harlem Globetrotters brugðust fljótt við og huguðu strax að endurkomu sem verður að veruleika þann 24. og 25. mars næstkomandi. Harlem Globetrotters munu sýna snilli sína með ótrúlegum uppákomum þar sem gleðin verður fyrst og fremst við völd.

Harlem Globetrotters er elsta fjölskyldusýning í heimi. Fyrsta liðið var myndað árið 1926 og upp frá því hefur hópurinn ferðast til 122 landa og komið fram á yfir 20.000 sýningum. Núverandi sýning einkennist af samkeppni liðsins við annað sýningarlið, hina svonefndu Washington Generals, en liðið er einna þekktast fyrir að tapa ávallt fyrir Harlem Globetrotters, sem munu leggja allt í sölurnar til að viðhalda sigurgöngu sinni.

Miðasala er hafin og hægt er að nálgast miða á midi.is. Líkt og síðast verða sérstök VIP sæti í boði en þau eru staðsett nánast inni á vellinum og get áhorfendur þannig fengið stemninguna beint í æð.

Unnið í samstarfi við TM event

82

menning

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 TónlisT Tónleik aferð Heru á Íslandi

Líða vonandi ekki 4 ár í næstu heimsókn Söngkonan Hera Hjartardóttir var áberandi í íslensku tónlistarlífi fyrir tæpum 10 árum og gaf út 3 plötur með stuttu millibili. Hún hefur verið búsett meira og minna allt sitt líf á Nýja Sjálandi og hefur ekki heimsótt Ísland í 4 ár. „Ég er með vin minn með mér sem heitir Jed og erum við búin að vera að spila og semja tónlist saman undanfarin tvö ár,“ segir Hera. „Hann var í hljómsveit sem hét House of Mountains sem spilaði mikið með mér. Svo einn daginn sömdum við lag saman og höfum verið að vinna

saman síðan.“ Hera og Jed spila á fimm tónleikum á Íslandi í þessari viku og er hún búin að vera dugleg að kynna Jed fyrir landi og þjóð. „Hann er búinn að smakka hákarl og fara í Bláa lónið og þetta helsta,“ segir Hera. „Prógrammið okkar er byggt á lögum sem við höfum samið saman, og líka okkar eigin lögum sem við höfum aðlagað að okkur báðum. Hann spilar á trommur, gítar og syngur og ég syng og spila á gítar og þetta er mjög skemmtilegt samstarf.“ Með Heru og Jed í för eru kvik-

myndagerðarmenn frá Los Angeles sem eru að mynda allt ferðalagið þeirra og segir Hera ætlunina að gera tónlistarmyndband við eitt laga þeirra.

Tónleikar Heru og Jed um helgina.

Föstudagskvöld: Tryggvaskáli, Selfossi.

Laugardagsköld: Oddakirkja, Rangárvöllum.

Sunnudagskvöld: Græni Hatturinn, Akureyri.

Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

Hera Hjartardóttir og Jed spila á fimm tónleikum á Íslandi í þessari viku. Hún búin að vera dugleg að kynna Jed fyrir landi og þjóð.

 TónlisT Har aldur V. sVeinbjörnsson leikur með sk álmöld

Gaukar – HHHH , A.V. - DV Lína langsokkur

(Stóra sviðið)

Lau 15/11 kl. 13:00 22.k.

Lau 13/12 kl. 13:00 29.k.

Sun 16/11 kl. 13:00 Aukas.

Sun 14/12 kl. 13:00 30.k.

Lau 22/11 kl. 13:00 23.k.

Lau 20/12 kl. 13:00 Aukas.

Sun 23/11 kl. 13:00 24.k.

Sun 21/12 kl. 13:00 31.k.

Fös 26/12 kl. 13:00 Lau 29/11 kl. 13:00 25.k.

Fös 26/12 kl. 16:00 Sun 30/11 kl. 13:00 26.k.

Lau 27/12 kl. 13:00 Lau 6/12 kl. 13:00 27.k.

Sun 7/12 kl. 13:00 28.k.

Sun 28/12 kl. 13:00 Sterkasta stelpa í heimi á Stóra sviði Borgarleikhússins!

Kenneth Máni

(Litla sviðið)

Fös 14/11 kl. 20:00 22.k.

Lau 15/11 kl. 20:00 23.k.

Sun 16/11 kl. 20:00 aukas. Þri 18/11 kl. 20:00 aukas.

Mið 19/11 kl. 20:00 aukas.

Nýjar aukasýningar komnar í

Gaukar

Lau 3/1 kl. 13:00 Sun 4/1 kl. 13:00 Lau 10/1 kl. 13:00 Sun 11/1 kl. 13:00 Lau 17/1 kl. 13:00 Sun 18/1 kl. 13:00

Fim 20/11 kl. 20:00 aukas.

Fös 21/11 kl. 20:00 24.k.

Lau 22/11 kl. 20:00 25.k.

Sun 23/11 kl. 20:30 aukas.

Lau 29/11 kl. 17:00 aukas. sölu!

Lau 29/11 kl. 20:00 Lau 6/12 kl. 20:00 Sun 7/12 kl. 20:00 Lau 13/12 kl. 20:00

26.k.

(Nýja sviðið)

Fös 14/11 kl. 20:00 15.k.

Lau 29/11 kl. 20:00 17.k.

Fim 20/11 kl. 20:00 16.k.

Sun 30/11 kl. 20:00 18.k.

Grátbroslegt verk um karlmenn, tilfinningar og sparakstur

Hamlet litli

(Litla sviðið)

Fös 14/11 kl. 10:00 Lau 15/11 kl. 17:00 2.k.

Sun 16/11 kl. 17:00 2 k.

Þri 18/11 kl. 10:00 Mið 19/11 kl. 10:00 Fim 20/11 kl. 10:00

Fös 21/11 kl. 10:00 Lau 22/11 kl. 16:30 AUKAS. Sun 23/11 kl. 17:00 3.k.

-Táknmálstúlkuð

Táknmálstúlkuð sýning 23. nóv kl. 17

Beint í æð

(Stóra sviðið)

Fös 14/11 kl. 20:00 8.k.

Lau 15/11 kl. 20:00 9.k.

Sun 16/11 kl. 20:00 10.k. Þri 18/11 kl. 20:00 aukas.

Mið 19/11 kl. 20:00 11.k.

Fim 20/11 kl. 20:00 12.k.

Fös 21/11 kl. 20:00 13.k.

Lau 22/11 kl. 20:00 14.k.

ATH janúar sýningar komnar

Jesús litli

Sun 23/11 kl. 20:00 15.k.

Fim 27/11 kl. 20:00 16.k.

Fös 28/11 kl. 19:00 17.k.

Lau 29/11 kl. 19:00 18.k.

Sun 30/11 kl. 20:00 19.k.

Fim 4/12 kl. 20:00 20.k.

Fös 5/12 kl. 20:00 21.k.

Lau 6/12 kl. 20:00 22.k. í sölu!

Sun 7/12 kl. 20:00 23.k.

Lau 13/12 kl. 20:00 aukas.

Sun 14/12 kl. 20:00 aukas.

Fös 19/12 kl. 20:00 aukas.

Lau 20/12 kl. 20:00 aukas.

Lau 27/12 kl. 20:00 aukas.

Fös 5/12 kl. 20:00 5.k.

Fim 11/12 kl. 20:00 6.k.

Fös 12/12 kl. 20:00 7.k.

Sun 14/12 kl. 20:00 8.k.

Sun 28/12 kl. 20:00 Mán 29/12 kl. 20:00

(None)

Fim 27/11 kl. 20:00 1.k.

Fös 28/11 kl. 20:00 2 k.

Mið 3/12 kl. 20:00 3.k.

Fim 4/12 kl. 20:00 4.k.

Jólahátíð Skoppu og Skrítlu

leikhusid.is

Konan við 1000° –

HHHH

Þarf að fjárfesta í leðri

(Nýja sviðið)

Lau 29/11 kl. 13:00 1.k.

Lau 6/12 kl. 13:00 4.k.

Sun 30/11 kl. 13:00 2 k.

Lau 6/12 kl. 15:00 5.k.

Sun 14/12 kl. 13:00 Sun 30/11 kl. 15:00 3.k.

Bestu vinkonur barnanna koma okkur í hátíðarskap

Harldur V. Sveinbjörnsson verður á flakki með Skálmöld fram í miðjan desember. Ljósmynd/Hari

Lau 20/12 kl. 13:00 Sun 21/12 kl. 13:00

Tónskáldið og tónlistarmaðurinn Haraldur V. Sveinbjörnsson heldur á næstu dögum til móts við hljómsveitina Skálmöld sem er á tónleikaferðalagi um Evrópu sem stendur í 7 vikur og mun hann spila með sveitinni á seinnihluta ferðalagsins. Haraldur hefur unnið með og fyrir flesta tónlistarmenn á Íslandi þó hann sé kannski ekki á allra vörum. Hann segir það gamlan draum að ferðast og spila þungarokk og segist sáttur geta tekið þetta af takmarkalistanum.

G

„Í stuttu máli fá töfrar leikhússins að njóta sín“ – Morgunblaðið

Karitas

(Stóra sviðið)

Fös 14/11 kl. 19:30 12.sýn Lau 22/11 kl. 19:30 16.sýn Fös 5/12 kl. 19:30 21.sýn Lau 15/11 kl. 19:30 13.sýn Fim 27/11 kl. 19:30 17.sýn Lau 6/12 kl. 19:30 22.sýn Sun 16/11 kl. 19:30 Aukas.

Fös 28/11 kl. 19:30 18.sýn Fös 12/12 kl. 19:30 23.sýn Fim 20/11 kl. 19:30 14.sýn Lau 29/11 kl. 19:30 19.sýn Lau 13/12 kl. 19:30 24.sýn Fös 21/11 kl. 19:30 15.sýn Fim 4/12 kl. 19:30 20.sýn Þri 30/12 kl. 19:30 26.sýn Seiðandi verk sem hefur hlotið frábærar viðtökur. Nýjar sýningar komnar í sölu.

Konan við 1000°

(Kassinn)

Fös 14/11 kl. 19:30 27.sýn Fim 27/11 kl. 19:30 30.sýn Lau 15/11 kl. 19:30 28.sýn Fös 28/11 kl. 19:30 31.sýn Fim 20/11 kl. 19:30 Aukas.

Lau 29/11 kl. 19:30 33.sýn Fös 21/11 kl. 19:30 Aukas.

Fim 4/12 kl. 19:30 35.sýn 5 stjörnu sýning - einstök leikhúsupplifun.

Leitin að jólunum

Páll Óskar og Sinfó Sun 14/12 kl. 13:00 Sun 14/12 kl. 14:30 Lau 20/12 kl. 11:00 Lau 20/12 kl. 13:00 Lau 20/12 kl. 14:30 Sun 21/12 kl. 11:00 Sun 21/12 kl. 13:00 Sun 21/12 kl. 14:30

Páll Óskar og Monika Söngbók Gunnars Þórðarsonar Sinfóníuhljómsveit Færeyja

(Stóra sviðið)

Mið 19/11 kl. 19:30 Aukas.

Aðeins ein aukasýning í nóvember.

Ofsi

(Kassinn)

Sun 23/11 kl. 19:30 Frums.

Mið 26/11 kl. 19:30 2.sýn Þri 25/11 kl. 19:30 Aukas.

Sun 30/11 kl. 19:30 3.sýn Átök sturlungaaldar á leiksviði

Leitin að Jörundi

Mið 3/12 kl. 19:30 4.sýn Sun 7/12 kl. 19:30 5.sýn

(Þjóðleikhúskjallarinn)

Lau 15/11 kl. 17:00 4.sýn Sun 16/11 kl. 20:00 Sápuópera um hundadagakonung

Fiskabúrið

5.sýn

Sun 23/11 kl. 17:00

6.sýn

Lau 22/11 kl. 14:00 Lau 22/11 kl. 16:00

(Stóra sviðið)

Sun 28/12 kl. 13:00 Sun 28/12 kl. 16:30 Stórsöngleikur fyrir börn á öllum aldri í Þjóðleikhúsinu.

551 1200

HVERFISGATA 19

Sigurður Flosason og Sinfó 100 ára afmælistónleikar Eimskipa Fjallabræður

(Kúlan)

Lau 15/11 kl. 14:00 Sun 16/11 kl. 14:00 Lau 15/11 kl. 16:00 Sun 16/11 kl. 16:00 Sannkölluð töfrastund fyrir yngstu áhorfendurna.

Ævintýri í Latabæ

Skálmöld og Sinfó

(Þjóðleikhúsið)

Lau 29/11 kl. 11:00 Lau 6/12 kl. 14:30 Lau 29/11 kl. 13:00 Sun 7/12 kl. 11:00 Lau 29/11 kl. 14:30 Sun 7/12 kl. 13:00 Sun 30/11 kl. 11:00 Sun 7/12 kl. 14:30 Sun 30/11 kl. 13:00 Lau 13/12 kl. 11:00 Sun 30/11 kl. 14:30 Lau 13/12 kl. 13:00 Lau 6/12 kl. 11:00 Lau 13/12 kl. 14:30 Lau 6/12 kl. 13:00 Sun 14/12 kl. 11:00 Sívinsælt aðventuævintýri Þjóðleikhússins komið í sölu.

Hamskiptin

Fös 5/12 kl. 19:30 36.sýn Lau 6/12 kl. 19:30 37.sýn

Helstu verkefni Haraldar

LEIKHUSID.IS

MIDASALA@LEIKHUSID.IS

unnar Ben, hljómborðsleikari Skálmaldar, hafði samband við mig í byrjun árs þegar var verið að teikna upp þennan túr. Ég var þá nýbúinn að útsetja fyrir þá tónleikana með Sinfóníuhljómsveitinni síðasta vetur. Ég þurfti í rauninni ekki að hugsa mig tvisvar um þar sem það hafði verið draumur hjá mér síðan á unglingsárum að ferðast um Evrópu í hljómsveitarrútu og spila þungarokk,“ segir Haraldur V. Sveinbjörnsson sem mun leysa Gunnar af á seinni hluta ferðarinnar. Gunnar verður að snúa heim sökum vinnu hjá Listaháskólanum. „Það er svo bara bónus að gera það með jafn góðri sveit og Skálmöld er. Skemmtilegir drengir og vel spilandi sveit.“ Haraldur heldur utan 22. nóvember og verður á flakki fram í miðjan desember. „Þetta eru 18 tónleikar á 21 degi sem er ansi þétt prógram. Yfirleitt er þetta þannig að það eru haldnir tónleikar í einni borg og keyrt yfir nóttina. Svo maður vaknar í nýrri borg daglega nánast.“ Eru þetta borgir sem þú hefur komið til eða verða þetta nýjar heimsóknir? „Ég hef ekki komið til einnar borgar af þeim sem við förum til, sem er enn skemmtilegra. Þetta er mikið í austari hluta álfunnar sem er líka spennandi.“ Haraldur hefur unnið að hljómsveitarútsetningum fyrir mörg verkefni og segir hann alltaf eitthvað vera á teikniborðinu. „Ég hef unnið með Skálmöld,

eins og áður sagði. Er nýbúinn með The Wall tónleika Dúndurfrétta´ útsetti nokkra passíusálma Megasar í vor og á síðustu árum hef ég unnið með Páli Óskari, Sinfóníunni, Gunnari Þórðarsyni, Björgvini Halldórs, ýmsum kórum og sveitum á milli þess sem ég hef undanfarin tvö ár spilað á bassa með hljómsveitinni Buff. Þetta er allt saman ólíkt en allt jafn skemmtilegt,“ segir Haraldur sem starfar einnig sem kennari í Tónlistarskóla Kópavogs. Á næsta ári stefnir Haraldur á að gefa út sína fyrstu sólóplötu, sem hann hefur undirbúið í 10 ár. „Platan er tilbúin og hún kemur út á fertugsafmælinu mínu í apríl. Ég ætla að gefa mér það í afmælisgjöf,“ segir Haraldur sem semur sitt eigið efni undir nafninu Red Barnett.

Haraldur hefur undirbúið sig undanfarnar vikur fyrir tónleikaferðalagið og segist fullur tilhlökkunar. „Það verður hressandi að mæta í hrútafýluna í rútunni. Ég er búinn að læra partana og bakraddirnar. Gunnar er klár tónlistarmaður en ég er búinn að æfa mig vel og er tilbúinn. Eina sem mig vantar eru fleiri leðurföt. Annars verður líka örugglega gott að komast heim í sitt eigið rúm eftir þetta ferðalag og undirbúa jólin með konu og börnum,“ segir Haraldur Sveinbjörnsson tónlistarmaður.

Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is

KONAN VIÐ 1000° EFTIR HALLGRÍM HELGASON

★★★★

★★★★

★★★★

sviðslistamenn leikhússins og leikkonurnar

mikil saga, texti sem er á köflum skínandi

áhrifaríkt og vel leikið verk þar sem

Guðrúnu og Elmu.” — Fréttablaðið

og eftirminnilegur og glæsileg framsetning

allt helst í hendur, góður texti, glæsi-

með hugvitssamlegri og fallegri leikmynd.

legur leikur og styrk leikstjórn.” — DV

Brandenburg

„Sýningin er sigur fyrir Unu leikstjóra,

„Í þessu verki kemur allt saman: áhrifa-

„Í fáum orðum er Konan við 1000°

Í stuttu máli fá töfrar leikhússins að njóta sín.” — Morgunblaðið Fös 14/11 kl. 19:30, 27. sýning – uppselt

fös 28/11 kl. 19:30, 31. sýning – Örfá sæti

Mið 7/01 kl. 19:30, 38. sýning

Lau 15/11 kl. 19:30, 28. sýning - uppselt

lau 29/11 kl. 19:30, 33. sýning – Örfá sæti

Sun 11/01 kl. 19:30, 39. sýning

fim 20/11 kl. 19:30, aukasýning – Uppselt fim 4/12 kl. 19:30, 35. sýning – Örfá sæti

Mið 14/01 kl. 19:30, 40. sýning

fös 21/11 kl. 19:30, aukasýning – Uppselt

fös 5/12 kl. 19:30, 36. sýning – Örfá sæti

Sun 18/01 kl. 19:30, 41. sýning

fim 27/11 kl. 19:30, 30. sýning – Uppselt

lau 6/12 kl. 19:30, 37. sýning – Örfá sæti

ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ

WWW.LEIKHUSID.IS Miðasala í síma 551 1200 og á www.leikhusid.is

84

dægurmál

Helgin 14.-16. nóvember 2014



í takt við tímann Júlíana Sar a GunnarSdóttir

Fékk bónorð í Róm Júlíana Sara Gunnarsdóttir er 24 ára Reykvíkingur sem lauk námi í leiklist frá Rose Bruford í Englandi í fyrra. Hún er að taka upp nýja grínsketsaþætti með vinkonu sinni, Völu Kristínu Eiríksdóttir, sem frumsýndir verða á Stöð 2 í mars. Júlíana nýtur þess að fara út að hlaupa og ætlar að eyða áramótunum í New York.

Ljósmynd/Hari

Staðalbúnaður

Ég myndi segja að fatastíllinn minn sé mjög afslappaður. Mér finnst rosa þægilegt að vera í lágbotna skóm og gallabuxum og víðri skyrtu. Ég er mikið fyrir víð föt, stórar kápur og slíkt. Mér finnst föt dýr á Íslandi svo ég kaupi þau helst þegar ég fer til útlanda. Ég versla mest í H&M, Mango og Topshop.

Hugbúnaður

Mér finnst skemmtilegt að fara út að hlaupa, ég er mikil íþróttamanneskja og var í frjálsum hér áður fyrr, og hlaupin eru góð til að hreinsa hugann. Mér finnst auðvitað gaman að skella mér í leikhús og það kemur fyrir að maður fari út að skemmta sér. Þegar það gerist fer ég oftast niður í bæ með vinum. Eini gallinn er að eftir að Næsta bar var lokað veit maður ekkert hvert maður á að fara. Mér finnst hvítvín alltaf best en ef ég dett í kokteilastemningu fæ ég mér stundum jarðarberja Mojito. Ég er rosa mikil stelpa í þessum málum. Ég er dugleg við að kíkja á kaffihús og við Vala vorum einmitt duglegar að hittast á

kaffihúsum þegar við vorum að skrifa þættina okkar. Ef ég dett inn í sjónvarpsþætti verð ég yfirleitt að horfa á heilar seríur í röð. Það var þannig með Scandal, það eru mjög góðir þættir. Svo hef ég horft á Homeland og The Following, ég er mest í spennuog dramaþáttum. Ég horfi samt líka á Modern Family, það er ekki annað hægt en að fíla þá.

Vélbúnaður

Þó maður sé ekki syndandi í peningum þá á ég samt iPhone og Macbook og gæti ekki án þeirra tækja verið. Ég held að ég sé mjög aktíf á samfélagsmiðlunum, ég er kannski ekki að setja inn sex Instagram-myndir á dag en ef mér finnst eitthvað spennandi í mínu lífi þá Instagramma ég það og set á netið. En annars nota ég þessi tæki bara í svona týpíska hluti.

Aukabúnaður

Ég er voðalega löt í eldhúsinu enda er ég oft á ferðinni á kvöldin. Annað hvort fer ég til mömmu og pabba og borða eða gríp eitthvað á stöðum á borð við Lókal, Joe & the Juice, Lemon eða Serrano. Ég keyri um á 2011 árgerð af Golf sem er mjög þægilegur. Um áramótin fer ég með systrum mínum og kærustum okkar til New York og þar ætlum við að njóta áramótanna. Ég elska stórar borgir, London og Chicago þar sem ég bjó líka. Uppáhalds staðurinn minn í heiminum er samt Róm. Það er mjög falleg borg og svo bað kærastinn minn mín þar í fyrra. Það er því brúðkaup í vændum.

 appafenGur

Foodgawker Hugtakið „matarklám“ hefur orðið til á netinu vegna áráttu fólks að taka myndir af öllum mat sem það kemst í tæri við. Maður hélt að þetta væri bóla sem springi á endanum en svo er ekki. Foodgawker er app svipað og Instagram nema bara fyrir matarmyndir. Svo notendur Instagram verða vonandi lausir við grobb fólks um matargerð þess eða fínheit. Appið safnar girnilegum myndum og gómsætum uppskriftum fólks víða úr heiminum og er til þess gert að auka matarlyst og gefa fólki nýjar hugmyndir í eldhúsinu. Besta leiðin til þess að elda betri mat er að læra af öðrum. Hvort sem þú vilt fá hugmyndir eða bara skoða skemmtilegar myndir af mat þá er Foodgawker skemmtilegt app.

Einnig mæli ég með kassamerkinu #foodporn til þess að sjá og finna skemmtilegar myndir og uppskriftir á netinu.

UP PS EL T!

B E R J A S V A L I

ÞÖKKUM FRÁBÆRAR VIÐTÖKUR

©2014 The Coca Cola Company - all rights reserved

—galdraBRAGÐIÐ HEFUR svo SANNARLEGA SleGIÐ Í GEGN!

VÆ ME IR N LE TA A GT N -

Nýi Berja-Svalinn hefur svo sannarlega slegið í gegn og því miður hefur hann verið uppseldur víða um land. Við erum að beita öllum okkar galdrakröftum til að tryggja að nægt framboð verði af Berja-Svala í öllum verslunum á Íslandi, aðdáendum galdrabragðsins til ánægju. Þökkum frábærar viðtökur!

86

dægurmál

Helgin 14.-16. nóvember 2014

 TónlisT ný hljómsveiT júlí heiðars

Hef þroskast og fundið minn stíl Hannes Friðbjarnarson hannes@ frettatiminn.is

Söngvarinn Júlí Heiðar Halldórsson skaust upp á stjörnuhimininn árið 2009 með hinu umdeilda lagi Blautt dansgólf, sem varð mjög vinsælt hjá ungum krökkum. Ári síðar sigraði hann í söngkeppni framhaldsskólanna ásamt rapparanum Kristmundi Axel og voru þeir mjög áberandi um skeið, og þá sérstaklega hjá ungu kynslóðinni. Undanfarin tvö ár hefur farið minna fyrir

Júlí og segir hann hafa eytt tímanum í lagasmíðar og í sumar stofnaði hann hljómsveit ásamt félögum sínum. „Þetta er mjög langt frá því sem ég var að gera áður. Ég er búinn að þroskast og þróast og unnið í því að finna minn stíl,“ segir Júlí. „Ég stofnaði hljómsveit í sumar ásamt félögum mínum og núna í október gáfum við út okkar fyrstu plötu. Það er miklu

Henný tekur við af Kamillu hjá Airwaves

skemmtilegra að vera í hljómsveit en að vera að koma fram einn.“ Hljómsveitin heitir Limited Escape og platan nefnist platan Creek. „Stefnan er að halda útgáfutónleika í desember og gera tónlistarmyndband. Við erum búnir að spila á nokkrum tónleikum að undanförnu og það hefur gengið alveg ótrúlega vel,“ segir Júlí Heiðar. Platan Creek er fáanleg á tonlist.is -hf

Júlí Heiðar hefur fundið sinn stíl með hljómsveitinni Limited Escape.

 Fjölmiðlar Dr . Gunni Gerir sjónvarpsÞæTTi Fyrir rúv

Kamilla Ingibergsdóttir, sem gegnt hefur starfi upplýsingafulltrúa Iceland Airwaves hátíðarinnar undanfarin ár, hættir störfum við hátíðina á næstu dögum.

Kamilla ætlar þó að halda áfram störfum í tónlistargeiranum og er að fara að vinna fyrir hljómsveitina Of Monsters And Men. Við starfi hennar hjá Iceland Airwaves tekur Henný María Frímannsdóttir sem hefur unnið fyrir marga íslenska tónlistarmenn og sá um viðburði um árabil fyrir umboðsskrifstofuna Prime.

Retro Stefson í Kanada Hljómsveitin Retro Stefson hélt til Kanada í vikunni til þess að koma fram í morgunsjónvarpsþættinum Canada AM í Toronto.

Framkoman er í tilefni af því að sveitin spilar á tónleikum þar í bæ á morgun sem bera yfirskriftina A Taste of Iceland. Aðrir sem koma fram eru Hermigervill, Young Karin og Uni Stefson.

Laddi og Edda í Skaupinu

Vítaspyrna í Vestmannaeyjum í sjónvarp

Stórleikararnir Þórhallur Sigurðsson, Laddi, Þorsteinn Bachmann og Edda Björgvinsdóttir eru á meðal leikara í Áramótaskaupinu í ár. Tökur eru hafnar og hafa meðal annars farið fram í Kringlunni í vikunni. Þá var Laddi við tökur á atriði sem fjallaði um lífsýnasöfnun Decode.

Nú standa yfir handritsskrif að nýjum sjónvarpsþáttum sem byggja á bók Gunnars Helgasonar, Vítaspyrna í Vestmannaeyjum. RÚV hefur gefið vilyrði um að sýna þættina og ráðist verður í fjármögnun á næstu misserum. Tökur munu líklegast hefjast árið 2016.

Dr. Gunni er forfallinn vínyláhugamaður og gangandi alfræðiorðabók um íslenska tónlist. Hann notar alla sína vitneskju við gerð sjónvarpsþáttaraðar um íslenska tónlist. Ljósmynd/Hari

Segir poppsögu Íslands í átta sjónvarpsþáttum Poppfræðingurinn Dr. Gunni tekur 150 viðtöl fyrir nýja sjónvarpsþáttaröð um íslenska dægurlagasögu. Þættirnir verða sýndir á RÚV og hafa verið seldir til erlendra sjónvarpsstöðva. Dr. Gunna blöskrar að gömlum upptökum úr safni RÚV hafi verið hent.

Þ

fridaskart.is

íslensk hönnun í gulli og silfri

Strandgötu 43 Hafnarfirði

Samkvæmt því sem maður hefur heyrt er búið að eyða stórum hluta þess sem var tekið upp frá 66 til kannski 86.

etta verður allt annað „teik“ en í bókinni enda er þetta allt annar miðill. Þarna gefst tækifæri til að sýna lifandi myndir, það er þær myndir sem ekki er búið að henda úr safni RÚV,“ segir Gunnar Lárus Hjálmarsson, Dr. Gunni, sem vinnur nú að sjónvarpsþáttaröð um íslenska dægurlagasögu.

Dr. Gunni hefur getið sér gott orð sem poppsagnfræðingur þjóðarinnar, síðast með hinu veglega riti Stuð vors lands sem kom út fyrir tveimur árum. Það var Skarphéðinn Guðmundsson, dagskrárstjóri Sjónvarpsins, sem átti hugmynd að gerð sjónvarpsþáttanna og hefur Dr. Gunni varið árinu í vinnu við þá, ásamt þeim Erni Marinó og Þorkeli Harðarsyni í kvikmyndagerðinni Markeli. Þættirnir hafa ekki enn fengið nafn en ganga undir vinnuheitinu Poppsaga Íslands.

Um er að ræða átta klukkustundar langa þætti. Stefnt er að því að þeir verði kláraðir á næsta ári en ekki hefur verið ákveðið hvenær þeir verða sýndir. „Við ætlum að rekja dægurtónlistarsögu Íslands frá nítjándu öld og fram á okkar daga. Við verðum með safnefni í bland við ný viðtöl. Ætli þau verði ekki um 150 talsins og við erum búnir með svona helminginn,“ segir Dr. Gunni. Þú talaðir um að efni hafi verið hent úr safni RÚV. Er ástandið slæmt?

„Við erum reyndar ekki komnir langt með það. En sagan segir að Ríkissjónvarpið hafi verið ágætlega duglegt við að gera þætti með popphljómsveitum síðan það byrjaði árið 1966. Samkvæmt því sem maður hefur heyrt er búið að eyða stórum hluta þess sem var tekið upp frá 66 til kannski 86. Það er algjörlega svakalegt. Þetta var víst tekið upp á dýrar spólur sem hægt var að taka upp á aftur og aftur. Það hafa ábyggilega verið tekin upp viðtöl við stjórnmálamenn yfir þetta sem enginn hefur áhuga á. Staðreyndin er sú að fólk hefur áhuga á listamönnum og kynlegum kvistum. Það er undantekning ef einhver hefur áhuga á stjórnmálamönnum. Það eru þá bara helstu menn, eins og Jónas frá Hriflu eða Ólafur Thors.“ Búið er að selja sýningarrétt að þáttunum á norrænar sjónvarpsstöðvar og eitthvað víðar, að sögn Gunna. „Ætli það verði þá ekki kokkuð upp tveggja þátta röð úr þessu.

Við tökum væntanlega þann vinkil sem útlendingar vilja heyra, um náttúru landsins og álfana. Það er bara sá bás sem íslensk músík er komin á og maður spilar bara með til að svíkja ekki þjóðina. En við vitum betur.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

r u í r e s a s ó j L Yfir 200 gerðir af ljósaseríum á jólaljósamarkaði A4 í Skeifunni

Inniseríur, verð frá aðeins 399 kr.

rinn u ð a k r a m a s Jólaljó i er í Skeifunn

Við erum búin að smekkfylla búðina af jólaseríum. Yfir tvö hundruð gerðir, í ótal litum, lengdum og lögun, inni og úti. Ef við legðum þær allar saman vitum við hreinlega ekki hvar það myndi enda. Þú finnur líka úrval af inniseríum í öðrum verslunum okkar.

www.a4.is / sími 580 0000 / panta@a4.is / A4 Skeifunni 17 / A4 Smáralind / A4 Reykjavíkurvegi 62, Hafnarfirði / A4 Dalsbraut 1, Akureyri / A4 Miðvangi 13, Egilsstöðum / A4 Austurvegi 65, Selfossi

HE LG A RB L A Ð

Hrósið...

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is  Bakhliðin Ísak RúnaRsson

Skoðanaglaður nautnaseggur Aldur: 22.

Maki: Enginn.

Börn: Engin, að mér vitandi.

Menntun: Hagfræðinemi við HÍ.

Starf: Formaður Stúdentaráðs.

Fyrri störf: Lagerstörf, sölustörf, ýmis félagsstörf. Áhugamál: Íþróttir, kvikmyndir, menntamál.

Stjörnumerki: Naut/Hrútur er akkúrat á skilunum, í sumum stjörnuspám er ég naut og öðrum hrútur.

Stjörnuspá: Greindu þig frá almúganum með því að koma með yfirlýsingu sem sker sig úr. Vertu rólegur, fyrr eða síðar býðst þér hentug leið.

Þ

að sem einkennir Ísak er að það er aldrei nein lognmolla í kringum hann,“ segir Þorri Rúnarsson, bróðir Ísaks. „Þegar hann er ekki að segja sínar skoðanir eða rökræða á heimilinu er hann í vinnunni eða sofandi.

Meira að segja þegar hann talar í símann, sem hann gerir mikið, labbar hann stöðugt í hringi.

Almennt er hann samt nokkuð lífsglaður sem finnst mjög gott að borða, sinn mat, sem eru þó ekki mjög margar fæðutegundir.“ Ísak Rúnarsson er formaður Stúdentaráðs Háskóla Íslands og Garðbæingur. Ísak hefur staðið í ströngu undanfarið sem talsmaður stúdenta í umræðunni um yfirvofandi verkfall háskólaprófessora sem boðað hefur verið 1. desember, ef ekki nást samningar fyrir þann tíma.

Falleg lesgleraugu

Verð 7.500,-

Laugavegur 45 Sími: 519 66 99 Vefverslun: www.myconceptstore.is

fær María Guðsteinsdóttir lyftingarkona sem setti Íslandsmet í réttstöðulyftu á heimsmeistaramótinu í kraftlyftingum sem haldið var í Denver í Bandaríkjunum í síðustu viku. Þetta met var 218. Íslandsmet Maríu í kraftlyftingum.